Information technology Information system

N.Dugar ©2011University of the Humanities

SESSION TOPICS

Revolution of Technology

Introduction

Brief History of computers

Categories of Computers

The Hardware Components of a Basic System

Software Basics

Operating system

Windows 7 operating system & Control Panel

Revolution of technology1. Гал2. Цахилгаан хөдөгүүр3. Компьютер

Introduction Компьютер нь таны өгсөн даалгаврын дагуу өгөгдлийг

.боловсруулахад тусалдаг хэрэгслүүдийн цогцюм

Компьютер гэдэг нь нэг буюу хэд хэдэн төв процессор өгөдсөн заавар буюу програмын дагуу өөрийн

системийн төхөөрөмжүүдтэй мэдээлэл дамжуулах шугамуудаар , харилцаж мэдээллийг солилцох ба

, боловсруулан тэдгээрийн үйл ажиллагааг удирдах цогц байгууламжюм

Brief History of computers , Компьютер нь маш олон дүрс хэлбэрээр

. байдаг Орчин үеийн компьютертэй төстэй төхөөрөмжүүд нь 20- р зууны дунд үед (1940 – 1941 оны

) үе гарсан боловч компьютер гэдэг ухагдахуун ба .компьютертэй төстэй машинууд урьд нь байсан

Английн математикч Чарльз Бэйббиж (Charles Babbage) 1820- иод

оны эхээр Дифференс Энжийнь(Difference Engine) хэмээх механик

10 20 компьютер зохиосон бөгөөд тын оронтой тоог нэмж хасах чадвартай

. байжээ

Categories of Computerso Personal computerso Serverso Mainframeso Laptopo PDA’s

Personal computers

Categories of Computerso Personal computerso Serverso Mainframeso Laptopo PDA’s

Servers computer

Categories of Computerso Personal computerso Serverso Mainframeso Laptopo PDA’s

Mainframes

Categories of Computerso Personal computerso Serverso Mainframeso Laptopo PDA’s

Laptop

Categories of Computerso Personal computerso Serverso Mainframeso Laptopo PDA’s

Personal Digital Assistant

The Hardware Components of a Basic System

The Hardware Components of a Basic SystemКомпьютерийн систем нь программ хангамж (Software) болон техник хангамж (hardware) гэсэн хоёр үндсэн хэсгээс бүрддэг.Эдгээрийг дараах байдлаар ангилж болно.

Техник хангамж

o Оролтын төхөөрөмж – Input Devices

o Гаралтын төхөөрөмж – Output Devices

o Хадгалах төхөөрөмж – Storage Devices

o Төв процессор ба санах ой – CPU, RAM

MEMORY буюу Санах ой

-Санах ой нь компьютерийн үйл ажиллагааг зохицуулдаг ПХ / - ийг хадгалж байхаас гадна тооцоолох ү а ндшаардлагатай

мэдээллүүд болон тооцоолох үйл ажиллагаандшаардлагатай мэдээллүүд болон тооцооллын үр дүнд бий болсон

мэдээллүүдийг хадгалж байх үүрэгтэй

INPUT DEVICES буюуОролтын Төхөөрөмжүүд

Оролтын төхөөрөмүүд нь тооцолох үйл ажиллагаанд шаардлагатай мэдээллүүдийг хэрэглэгчээс болон бусад

төхөөрөмжүүдээс оруулж төв процессорт дамжуулах.үүрэгтэй

OUTPUT DEVICES буюу Гаралтын төхөөрөмжүүд

Гаралтын төхөөрөмжүүд нь тооцоолох үйл ажиллагааны үр дүнд бий болсон мэдээллүүдийг хэрэглэгч рүү болон бусад

.төхөөрөмжүүд рүү илгээж дамжуулах үүрэгтэй

DATA BUS буюуМэдээллийншугам

- Санах ойгоос ПХ ийн мэдээллийг Төв процессорт.дамжуулдаг

DATA BUS буюуМэдэээлийншугам

- Гаралтын төхөөрөмж рүү мэдээлэл ТП оос зөвхөн гарна

CONTROL BUS буюу Удирдлагыншугам

Оролт Гаралтын төхөөрөмжүүд болон Санах ойтой ТП хэрхэн .харьцахыг зааж өгдөгшугам

Buses :буюушугамуудADDRESS BUS буюу Хаягийншугам

, Санах ойд байх мэдээлэлүүд оролт гаралтын . төхөөрөмүүд дэс дарааллаараа хаяглагдсан байдаг Энэ

хаягийн мэдээллээр аль төхөөрөмж эсвэл санах ойн аль мэдээлэлд ТП хандах гэж байгааг зааж өгдөгшугам

К омпьютерийн бүтэц

CPU

CPU буюу Central Processing Unit нь компьютерийн тооцоолох үйлдлийн гол цөм нь бөгөөд мэдээллийг

.дамжуулах болон боловсруулах үйлдэл гүйцэтгэнэ

MEMORY

INPUT

OUTPUT

DATA BUS

ADDRESS

CONTROL

Hardware

ХҮНБАКОМПЬЮТЕР

CPU & MEMORY

Óóðàã òàðõè áîë õ¿íèé Òºâ ïðîöåññîð áîëîí Ñàíàõ îé íü þì.

INPUT DEVICES

Õàðàõ, ¿íýðëýõ ãýõ ìýò ìýäðýõ¿éí ýðõòýí¿¿ä áîë Îðîëòûí òºõººðºìæ¿¿ä áîëíî.

OUTPUT DEVICES

Áóë÷èí øºðìºñ, õýë ÿðèàíû ýðõòýí¿¿ä áîë ãàðàëòûí òºõººðºìæ¿¿ä áîëíî.

BUSES

Ìýäðýëèéí ñóäñóóä áîë äàìæóóëàõ øóãàìóóä áóþó BUSES áºãººä ò¿¿ãýýð äàìæèõ ñýðýë íü Ìýäýýëýë þì. Õàðèí õ¿íèé îþóí óõààíûã êîìïüþòåðèéí Ïðîãðàìì õàíãàìæòàé ç¿éðëýæ áîëîõ þì.

ХАМГИЙНЭНГИЙН PC- ИЙНГАДААДБҮТЭЦ

1. Процессор (Processor)2. /Дэлгэц буюуМонитор Display / Monitor)3. Товчлуур (Keyboard)4. Хулгана (Mouse)5. Чанга яригч (Speaker) гэх мэтчлэн бүх төхөөрөмжүүд

процессорт холбогдоно

ÏÐÎÖÅÑÑÎÐÒ ÒªÕªªÐªÌƯ¯Ä ßÀÆ ÕÎËÁÎÃÄÄÎà ÂÝ?

Òýæýýëèéí áëîê õºðãºã÷ ñýíñíèé õàìò

Óíòðààëãà

220 Âîëüòûí çàëãóóð

PS2 Òîâ÷ëóóðPS2 Õóëãàíà

RS232 áóþó Serial Port

USB áóþó Universial Serial

Bus

LAN áóþó Local Area Network (ñ¿ëæýý)

LPT áóþó Parellel PortVGA áóþó Display

Audio áóþó

1. Line Out

2. Line In

3. Microphone

On Board Device Ports áóþó Mainboard ãýãäýõ ýõ õàâòàí äýýð ñóóðèëàãäñàí îðîëò ãàðàëòûí ïîðòóóä

Game Port áóþó Joystick

Modem áóþó àëñûí çàéí ñ¿ëæýýíä òåëåôîí øóãàìààð õîëáîãäîõ

òºõººðºìæ

Ýäãýýð îðîëò ãàðàëòûí ïîðòóóäûí çàðèì íýãèéã êîìïüþòåðèéí í¿¿ðýí òàëä ãàðãàæ õèéõ òîõèîëäîë áàéäàã. Ýíý íü áàéíãà çàëãàæ ñàëãàõ õýðýãöýý ãàðäàã òºõººðºìæ¿¿äèéã àìàðõàí õîëáîõ açîðèëãîòîé þì. Êîìïüþòåðèéí àð òàë

Îðîëò ãàðàëòûí íýìýëò õàâòàíãóóä ñóóðèëóóëàõ Expansion Slots ñóóðèíóóäûí àðàãø ãàðàõ õýñýã

ПРОЦЕССОРИЙНДОТООДБҮТЭЦ

2. Power Supply буюу Тэжээлийн блок3. Motherboard (Main board) буюу Эххавтан

1. Case буюу Компьютерийнхайрцаг

4. CD ROM driver буюу Компакт диск уншигч төхөөрөмж

5. Floppy driver буюу Уян диск уншигч төхөөрөмж

6. Hard disk driver буюу Хатуу диск уншигч төхөөрөмж

7. Оролт гаралтын нэмэлт хавтан

Software BasicsПрограмм хангамж нь өгөгдөл боловсруулахын тулд техник

хангамж хэрхэн ажиллахыг удирдах зааврын цуглуулга юм.

Программ хангамжo Системийн программ хангамж – system softwareo Хэрэглээний программ хангамж – application software

Operating system

Үйлдлийн систем гэдэг нь хэрэглэгч компьютер хоёрыг  хооронд нь холбож, компьютерийн үйл ажиллагааг удирдаж, мэдээллийг зохион байгуулж байдаг суурь систем юм.

Техник хангамж удирдаж түүний боломжийг хэрэглэгчид дээд хэмжээгээр ашиглах боломж олгодог программыг (Үйлдлийн систем) гэнэ.

Äýëãýöèéí èõýíõ õýñãèéã ýçýëæ áóé ýíý òàëáàðûã Desktop áóþó øèðýýíèé òàâöàí ãýæ íýðëýíý.

Äýëãýöèéí ôîíîíä áàéãàà çóðãèéã Wallpaper áóþó õàíûí öààñ ãýæ íýðëýíý.

Ýäãýýð ä¿ðñ¿¿äýýð èëýðõèéëñýí ç¿éëñèéã Shortcut Icon ãýõ áà ýäãýýð äýýð õóãàíûí ñóìààð çààæ ç¿¿í òîâ÷ëóóðûã 2 óäàà äàðâàë ýäãýýð ä¿ðñ¿¿äèéí öààíà õàäãàëàãäñàí ÏÕ-óóä èäýâõæèí àæèëëàæ ýõëýíý.

Äýëãýöèéí äîîä õýñýãò áàéãàà õýñãèéã Task Bar áóþó àæëûí øóãàì ãýíý.

Ýíý òîâ÷ëóóðûã Start menu ãýäýã. Desktop äýýð áàéõã¿é ïðîãðàììóóäûã áîëîí ñèñòåìèéí òîõèðãîî õèéõ ÏÕ-óóäûã àæèëëóóëàõàä õýðýãëýäýã.

Áàéíãà õýðýãëýãääýã ÏÕ-óóäûã õóðäàí îëîõîä çîðèóëàãäñàí shortcut-óóä

Îäîî àæèëëàæ áàéãàà ÏÕ-óóäûí Shortcut-óóä

Ñèñòåìä áàéíãà àæèëëàæ áàéõ øààðäëàãàòàé ÏÕ-óóäûí æàãñààëò Shortcut-óóä. Æèøýýëáýë Norton Antivirus, Òîâ÷ëóóðûí ìîíãîë ¿ñãèéí óäèðäëàãà ã.ì.

Windows 7 operating system & Control Panel

Start – Control Panel

Control Panel – н үндсэн үүрэг нь үйлдлийн системд бүхий л , төрлийн тохиргоог өөрийн хүссэнээр хийх боломжтой шинэ , , , програм хангамж суулгах устгах хэрэглэгч үүсгэх фонт нэмж

...суулгах гэх мэт

HOMEWORK