INFORMATION SYSTEM · แผนภาพกระแสข้อมูล (Data Flow Diagram: DFD)...
Transcript of INFORMATION SYSTEM · แผนภาพกระแสข้อมูล (Data Flow Diagram: DFD)...
บทท 6ระบบสารสนเทศ
INFORMATION SYSTEM
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 1
วตถประสงคการเรยนร • เพอใหนสตไดรบความรเกยวกบระบบสารสนเทศ
• เพอใหนสตสามารถอธบายความหมายของขอมล สารสนเทศ ระบบสารสนเทศ
• เพอใหนสตสามารถอธบายการพฒนาระบบสารสนเทศ
• เพอใหนสตสามารถอธบายชนดของระบบสารสนเทศ
• เพอใหนสตสามารถอธบายระบบฐานขอมลเบองตน และระบบงานองคกร
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 2
เนอหา• 6.1 บทน า• 6.2 ความรเบองตนเกยวกบระบบสารสนเทศ• 6.3 การพฒนาระบบสารสนเทศ • 6.4 ชนดของระบบสารสนเทศ• 6.5 ระบบฐานขอมลเบองตน• 6.6 ระบบงานองคกร• 6.7 บทสรป• 6.8 แบบฝกหด• 6.9 กรณศกษา
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 3
1.บทน า
• ขอมล (Data) หมายถง ความจรงทเกดขน เกยวกบ คน สงของ เปนไดทง ตวเลข ตวอกษรขอความ เสยง รปภาพ เปนเหตการณทเกดขนจรงในการด าเนนธรกจขององคกร
• สารสนเทศ (Information) หมายถง ผลลพธทไดจากการประมวลผลขอมล เพอใหขอมลเหลานนมความหมายและคณคามากขน สามารถน าไปใชประโยชนในการท างานหรอชวยในการตดสนใจแกผใชงาน
• การประมวลผล (Processing) หมายถง กระบวนการในการแปลงขอมลเปนสารสนเทศ ซงการประมวลผลสามารถท าไดหลายวธการ เชน การ บวก ลบ คณ หาร เรยงล าดบ จดหมวดหม หรอการวเคราะห
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 4
1.บทน าตวอยางท 1
ขอมล --> จ าหนายคอมพวเตอร 5 เคร อง ราคาคอมพวเตอรเคร องละ20,000 บาท
การประมวลผล --> 5 * 20,000
สารสนเทศ --> มลคาเคร องคอมพวเตอรทจ าหนายทงหมด คอ 100,000 บาท
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 5
ตวอยางท 2
ผสอนวเคราะหขอมลของผเรยนทลงทะเบยนรายวชาคอมพวเตอรเบองตน ซ งมาจาก 3 สาขาวชา เพอท าการเปรยบเทยบคาเฉลยของผลการเรยนของนสต
2.ความรเบองตนเกยวกบระบบสารสนเทศ• ระบบ (System) หมายถง กลมงานยอยทท างานเกยวของกน หรอท างานรวมกน สมพนธกน เพอวตถประสงคเดยวกน
• ระบบสารสนเทศ (Information system: IS) หมายถง กลมของระบบงานทท าหนาทในการประมวลผลขอมลใหไดสารสนเทศทกอใหเกดองคความร (Knowledge) และน าไปใช ประโยชนตอไป เชน ระบบจ าหนายสนคา ระบบบรหารจดการโรงแรม ระบบบรหารการผลต ระบบบรหารลกคาสมพนธ เปนตน
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 6
2.ความรเบองตนเกยวกบระบบสารสนเทศ• องคประกอบระบบสารสนเทศ
1) ฮารดแวร (Hardware)
2) ซอฟตแวร (Software)
3) ขอมล (Data)
4) ผใช (User)
5) กระบวนการ (Procedure)
6) เครอขาย (Network)
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 7
2.ความรเบองตนเกยวกบระบบสารสนเทศองคประกอบระบบสารสนเทศ ท างานประสานกน ดงน
• การน าเขาขอมล (Input)
• การประมวลผล (Process)
• การจดเกบขอมล (Storage)
• การแสดงผลลพธ (Output)
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 8
2.ความรเบองตนเกยวกบระบบสารสนเทศความแตกตางระหวางเทคโนโลยสารสนเทศและระบบสารสนเทศ
• เทคโนโลยสารสนเทศ (Information Technology: IT) หมายถง การประยกตใชความร ทางดานวทยาศาสตรมาจดการสารสนเทศทตองการ โดยอาศยเทคโนโลยใหม ๆ เชน เทคโนโลยดานคอมพวเตอร เทคโนโลยดานเครอขายโทรคมนาคม เทคโนโลยฐานขอมล มาใชในการรวบรวม วเคราะห จดเกบ และเผยแพรสารสนเทศ
• ดงนน เทคโนโลยสารสนเทศจงเปนสวนยอย (subset) ของระบบสารสนเทศ เพราะเทคโนโลยสารสนเทศเปนเพยงเคร องมอหนงทใชในการท าใหสารสนเทศมคณคาและสามารถน ามาใช ประโยชนได สวนระบบสารสนเทศตองอาศยบคคลและเทคโนโลยสารสนเทศในการด าเนนการจดการประมวลผลขอมล เพอผลตสารสนเทศตามทตองการน าไปใชงานในองคกร
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 9
2.ความรเบองตนเกยวกบระบบสารสนเทศ• ระดบของผใชระบบสารสนเทศ
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 10
3.การพฒนาระบบสารสนเทศ
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 11
Phase 1
Planning
Phase 2
Analysis
Phase 3
Design
Phase 4
Implementation
Phase 5
Maintenance
• วงจรชวตการพฒนาระบบ (System Development Life Cycle : SDLC)
3.การพฒนาระบบสารสนเทศ
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 12
• วงจรชวตการพฒนาระบบ (System Development Life Cycle : SDLC)
Phase 1: การวางแผน (Planning)
Stage 1 ตรวจสอบความส าคญของระบบทจะพฒนา เกบรวบรวมขอมลโดยใชวธ– การตรวจสอบเอกสาร (Review Documentation)– สงเกตพฤตกรรมและสภาพแวดลอม (Observe)– ออกแบบสอบถาม (Survey)– สมภาษณ (Interview)– การพฒนาระบบรวมกน (Joint Application Development: JAD)– การท าวจย (Research)
Phase 1
Planning
Phase 2
Analysis
Phase 3
Design
Phase 4
Implementation
Phase 5
Maintenance
3.การพฒนาระบบสารสนเทศ
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 13
• วงจรชวตการพฒนาระบบ (System Development Life Cycle : SDLC)
Phase 1: การวางแผน (Planning)
Stage 2 ศกษาความเปนไปได ความเปนไปไดดานการปฏบตการ (Operational feasibility) ความเปนไปไดดานเวลาในการด าเนนงาน (Schedule feasibility) ความเปนไปไดดานเทคนค (Technical feasibility) ความเปนไปไดดานเศรษฐศาสตร (Economic feasibility)
Phase 1
Planning
Phase 2
Analysis
Phase 3
Design
Phase 4
Implementation
Phase 5
Maintenance
3.การพฒนาระบบสารสนเทศ
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 14
• วงจรชวตการพฒนาระบบ (System Development Life Cycle : SDLC)
Phase 1: การวางแผน (Planning)
Stage 3 สรางแผนการบรหารจดการโครงการ (Project Management Plan)Phase 1
Planning
Phase 2
Analysis
Phase 3
Design
Phase 4
Implementation
Phase 5
Maintenance
3การพฒนาระบบสารสนเทศ
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 15
• วงจรชวตการพฒนาระบบ (System Development Life Cycle : SDLC)
Phase 2: การวเคราะห (Analysis)
Stage 1 วเคราะหความตองการใชสารสนเทศ– ตองการใช (want)– จ าเปนตองใช (need)– กฎขอบงคบ (requirement)
Phase 1
Planning
Phase 2
Analysis
Phase 3
Design
Phase 4
Implementation
Phase 5
Maintenance
3.การพฒนาระบบสารสนเทศ
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 16
• วงจรชวตการพฒนาระบบ (System Development Life Cycle : SDLC)
Phase 2: การวเคราะห (Analysis)
Stage 2 สรางขอก าหนดดานการท างาน (Functional Requirement)– ท าใหรล าดบความส าคญของงาน– ท าใหรความตองการของผมสวนไดเสย (stakeholder)
Phase 1
Planning
Phase 2
Analysis
Phase 3
Design
Phase 4
Implementation
Phase 5
Maintenance
3.การพฒนาระบบสารสนเทศ
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 17
• วงจรชวตการพฒนาระบบ (System Development Life Cycle : SDLC)
Phase 2: การวเคราะห (Analysis)
Stage 3 สรางแบบจ าลองเชงตรรกะของระบบปจจบนLogical Model ม 2 รปแบบ แบบจ าลองตามแนวทางเชงโครงสราง (Structured Analysis) แบบจ าลองตามแนวทางเชงวตถ (Object Oriented Analysis)
Phase 1
Planning
Phase 2
Analysis
Phase 3
Design
Phase 4
Implementation
Phase 5
Maintenance
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 18
แบบจ าลองตามแนวทางเชงโครงสราง (Structured Analysis)
– แบบจ าลองกระบวนการ (Process Model)แผนภาพกระแสขอมล (Data Flow Diagram: DFD)ผงงาน (Flowchart)พจนานกรมขอมล (Data Dictionary)ตารางการตดสนใจ (Decision Table)ผงตนไม (Decision Tree)
– แบบจ าลองฐานขอมลแบบจ าลองความสมพนธเอนทต (E-R Model)
แบบจ าลองเชงตรรกะ (Logical Model)
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 19
แบบจ าลองตามแนวทางเชงวตถ (Object Oriented Analysis)UML (Unified Modeling Language– Use case Diagram– Class Diagram– Object Diagram– Sequence Diagram– Collaboration Diagram– State Diagram– Activity Diagram– Component Diagram– Deployment Diagram
แบบจ าลองเชงตรรกะ (Logical Model)
3.การพฒนาระบบสารสนเทศ
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 20
• วงจรชวตการพฒนาระบบ (System Development Life Cycle : SDLC)
Phase 3: การออกแบบ (Design)
Stage 1 สรางขอก าหนดคณลกษณะของระบบ (System Specification) สวนตดตอกบผใช โครงสรางฐานขอมล การประมวลผล กระบวนการควบคม
Stage 2 สรางแบบจ าลองเชงตรรกะของระบบใหม
Phase 1
Planning
Phase 2
Analysis
Phase 3
Design
Phase 4
Implementation
Phase 5
Maintenance
3.การพฒนาระบบสารสนเทศ
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 21
• วงจรชวตการพฒนาระบบ (System Development Life Cycle : SDLC)
Phase 4: การพฒนา (Implementation)
Stage 1 การสรางหรอจดหาฮารดแวรและซอฟตแวร จดซอแบบส าเรจรป จางท า ผใชผลตเอง Share Ware Free Ware Open Source
Stage 2 ทดสอบระบบ และอบรมผใชงาน
Phase 1
Planning
Phase 2
Analysis
Phase 3
Design
Phase 4
Implementation
Phase 5
Maintenance
3.การพฒนาระบบสารสนเทศ
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 22
• วงจรชวตการพฒนาระบบ (System Development Life Cycle : SDLC)
Phase 4: การพฒนา (Implementation)
Stage 3 ปรบเปลยนไปใชระบบสารสนเทศใหม การปรบเปลยนแบบขนาน (Parallel Conversion) การปรบเปลยนโดยตรง (Direct Conversion) การปรบเปลยนแบบน ารอง (Pilot Conversion) การปรบเปลยนแบบเปนระยะ (Phased Conversion)
Phase 1
Planning
Phase 2
Analysis
Phase 3
Design
Phase 4
Implementation
Phase 5
Maintenance
3.การพฒนาระบบสารสนเทศ
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 23
• วงจรชวตการพฒนาระบบ (System Development Life Cycle : SDLC)
Phase 5: การบ ารงรกษา (Maintenance)1) การบ ารงรกษาเพอความถกตอง (Corrective Maintenance)2) การบ ารงรกษาเพอปรบเปลยน (Adaptive Maintenance)3) การบ ารงรกษาเพอความสมบรณ (Perfective Maintenance)4) การบ ารงรกษาเพอปองกน (Preventive Maintenance)
Phase 1
Planning
Phase 2
Analysis
Phase 3
Design
Phase 4
Implementation
Phase 5
Maintenance
4.ชนดของระบบสารสนเทศ
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 24
จ าแนกได 2 ลกษณะ
• จ าแนกตามหนาททเกยวของในองคกร
• จ าแนกตามการใหการสนบสนนของระบบสารสนเทศภายในองคกร
4.ชนดของระบบสารสนเทศ
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 25
• จ าแนกตามหนาททเกยวของในองคกร ระบบสารสนเทศดานการผลต (Manufacturing Information System) ระบบสารสนเทศดานงานขายและการตลาด (Sale and Marketing
Information System) ระบบสารสนเทศดานการเงน (Finance Information System) ระบบสารสนเทศดานการบญช (Accounting Information System) ระบบสารสนเทศดานทรพยากรมนษย (Human Resource Management
Information System)
ระบบสารสนเทศดานการผลต (Manufacturing Information System)
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 26
ประกอบดวย ขอมลการผลต/การด าเนนงาน (Production/ Operations Data) ขอมลสนคาคงคลง (Inventory Data) ขอมลจากผขายวตถดบ (Supplier Data) ขอมลแรงงานและบคลากร (Labor Force and Personnel Data) กลยทธองคการ (Cooperate Strategy)
ตวอยาง ระบบการวางแผนความตองการวสด (Material Requirement Planning: MRP) หรอ การ
วางแผนทรพยากรการผลต (Manufacturing Resource Planning) ระบบสงซ อวตถดบ ระบบควบคมเคร องจกร ระบบจดการโครงสรางสนคา (Bill of Material)
ระบบสารสนเทศดานการผลต (Manufacturing Information System)
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 27
ระบบสารสนเทศดานงานขายและการตลาด (Sale and Marketing Information System)
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 28
ระบบสารสนเทศดานการตลาด ประกอบดวย ระบบภายในกจการ (Internal Records System) ระบบขาวกรองทางการตลาด
(Marketing Intelligence System) ระบบการวจยและการตลาด
(Marketing Research System) ระบบสนบสนนการตดสนใจทางการตลาด
(Marketing Decision Support System)
ระบบสารสนเทศดานงานขายและการตลาด (Sale and Marketing Information System)
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 29
ตวอยาง ระบบสารสนเทศดานงานขายและการตลาด ระบบอตโนมตเสรมการขาย (Sales Force Automation) ระบบการขาย ณ จดขาย (Point of Sales: POS) ระบบรบค าสงซ อสนคา ระบบตดตามสนคาคงคลง ระบบพยากรณยอดขาย ระบบวเคราะหการตลาดและวเคราะหราคาสนคา
ระบบสารสนเทศดานการเงน (Financial Information System)
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 30
ประกอบดวย การจดการเงนสด (Cash Management) การจดการการลงทน
(Investment Management) งบประมาณเงนลงทน
(Capital Budgeting) การคาดการณและการวางแผนดานการเงน
(Financial Forecasting and Planning)
ระบบสารสนเทศดานการเงน (Financial Information System)
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 31
ตวอยาง ระบบการบรหารการเงนการคลงภาครฐแบบอเลกทรอนกส
(Government Fiscal Management Information System: GFMIS) งานเบกจาย การจดซอจดจาง ระบบการวเคราะหการลงทนของกจการ ระบบค านวณรายรบรายจายขององคกร ระบบการพยากรณทางการเงน ระบบวางแผนทางการเงน ระบบจดการเงนสดและหลกทรพย
ระบบสารสนเทศดานการบญช (Accounting Information System)
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 32
ประกอบดวย 2 สวนหลก ระบบบญชทางการเงน (Financial accounting system) ระบบบญชบรหาร (Managerial accounting system)
ประกอบดวย 4 วงจร วงจรการเงน (Financial Cycle) วงจรคาใชจาย (Expenditure Cycle) วงจรรายได (Revenue Cycle) วงจรแปรสภาพ (Conversion Cycle)
ระบบสารสนเทศดานทรพยากรมนษย (Human Resource Management Information System)
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 33
จดเกบขอมล ขอมลสวนบคคล ผงองคกร ขอมลภายนอก
ตวอยาง ระบบจดเกบขอมลพนกงาน ระบบรบสมครงานทางอนเทอรเนต ระบบวางแผนทรพยากรมนษย ระบบฝกอบรมและพฒนา ระบบวางแผนการเตบโตในหนาทการงาน
4.ชนดของระบบสารสนเทศ
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 34
• จ าแนกตามการใหการสนบสนนของระบบสารสนเทศภายในองคกร ระบบสารสนเทศประมวลผลธรกรรม (Transaction Processing System: TPS) ระบบสารสนเทศเพอการจดการ (Management Information System: MIS) ระบบสนบสนนการตดสนใจ (Decision Support Systems: DSS) ระบบสารสนเทศส าหรบผบรหารระดบสง (Executive Information Systems:
EIS หรอ Executive Support Systems: ESS) ระบบส านกงานอตโนมต
(Office Automation System: OAS) ระบบผเช ยวชาญ (Expert System: ES)
และปญญาประดษฐ (Artificial Intelligence: AI)
ระบบสารสนเทศประมวลผลธรกรรม(Transaction Processing System: TPS)
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 35
รวบรวม บนทกขอมลในแฟมขอมลและประมวลผลขอมลทเกดจากการท าธรกรรมทเกดขนเปนประจ าในลกษณะซ ากนทกวน (routine) ของพนกงานระดบปฏบตการ เพอน าไปจดท ารายงานตอไป
ตวอยาง ระบบ POS, ระบบสงซ อสนคา, ระบบสนคาคงคลง, ระบบการขนสง, ระบบฝาก-ถอนเงนจากต เอทเอม, ระบบการจายเงนเดอน, ระบบจองหองพกโรงแรม, ระบบลงทะเบยนเรยน, ระบบเวชระเบยน
ระบบสารสนเทศเพอการจดการ(Management Information System: MIS)
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 36
ประมวลผลและสรปจากแฟมขอมลทไดจากระบบ TPS น าไปจดท ารายงานสรปคาสถตตาง ๆ เชน รายงานสรปยอดขายรายเดอน, รายงานเปรยบเทยบการขายแตละไตรมาสหรอแตละภมภาค
รายงานทไดใชชวยในการตดสนใจเหตการณทเกดขนบอยและมโครงสรางทแนนอนของผบรหารระดบลางและระดบกลาง เชน การอนมตสนเช อ
ระบบสนบสนนการตดสนใจ(Decision Support System: DSS)
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 37
วเคราะหขอมลจากระบบ TPS และ MIS ทเปนขอมลภายใน และน าขอมลภายนอกมาใชดวย ระบบอยในรปแบบตวแบบจ าลองทางคณตศาสตร ผใชทเปนผบรหารสามารถหาค าตอบ และตงค าถาม
หรอเพมเตมขอมลได ใชในการตดสนใจเกยวกบการรวมบรษทและการหาบรษทรวม การขยายโรงงานใหม หรอการท า
ผลตภณฑใหม มระบบทใชแกปญหาของกลม เรยกวา ระบบสนบสนนการตดสนใจกลม (Group decision support
system: GDSS)
ระบบสารสนเทศส าหรบผบรหารระดบสง(Executive Information System: EIS)
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 38
วเคราะหขอมลจากภายใน และภายนอก แลวสรปออกมาในรปของรายงาน ตาราง และกราฟ ใชในการแกไขและวเคราะหปญหาแบบไมมโครงสรางทแนนอน เพอศกษาแนวโนม ก าหนดนโยบาย
วางแผนกลยทธ และจดตงงบประมาณ
ระบบส านกงานอตโนมต(Office Automation Systems: OAS)
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 39
น าฮารดแวรและซอฟตแวรมาใชสนบสนนการท างานใหเปนอตโนมต เพอเพมประสทธภาพ ตวอยาง การสง E-mail ระบบจดการดานเอกสาร การประชมทางไกล (Video Conference)
ระบบผเชยวชาญ (Expert Systems: ES)และปญญาประดษฐ (Artificial Intelligence: AI)
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 40
ระบบผเชยวชาญ รวบรวมและจดเกบความรของผเช ยวชาญไวในระบบฐานความร (Knowledge-base system) และเมอ
ผปอนค าถามจะมกลไกการอนมาน (Inference Engine) ชวยวนจฉย เพอหาขอสรปและค าแนะน า ตวอยาง การรกษาโรค วเคราะหสนเช อ การขดเจาะน ามน การวางแผนการเงน การจดท าภาษ การ
วเคราะหทางเคม การผาตด การซอมเคร องยนต การพยากรณอากาศ
ระบบผเชยวชาญ (Expert Systems: ES)และปญญาประดษฐ (Artificial Intelligence: AI)
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 41
ปญญาประดษฐ เลยนแบบการท างานมนษยหรอเลยนแบบการท างานของสมองมนษย เพอแกไขปญหาทซบซอน ชวยลด
ภาระงานประจ าทมนษยไมจ าเปนตองท า ตวอยาง การประมวลผลภาษาธรรมชาต (Natural Language Processing) ระบบการมองเหน
(Vision Systems) ระบบการเรยนร (Learning Systems) และหนยนต (Robotic)
5.ระบบฐานขอมลเบองตน
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 42
• แนวคดระบบฐานขอมล ฐานขอมล (Database) หมายถง กลมของขอมลทถกจดเกบและรวบรวมไว มความสมพนธกน และขอมลอยในลกษณะทสามารถเขาถง สบคน และใชงานขอมลนนได โดยคอมพวเตอรจะท าการประมวลผลขอมลแลวจดเกบไวในแฟมขอมล (File) ซงอาจเกบไวในแฟมขอมลเดยวกนหรอแยกเกบหลาย ๆ แฟมขอมลได
ระบบฐานขอมล (Database System) หมายถง ระบบทรวบรวมขอมลตาง ๆ ท
เกยวของกนเขาไวดวยกนอยางมระบบ มความสมพนธระหวางขอมลตาง ๆ ทชดเจน ซงในระบบฐานขอมลจะประกอบดวยแฟมขอมลหลายแฟม
ระบบจดการฐานขอมล (Database Management System: DBMS) หมายถง โปรแกรมหรอซอฟตแวรทมหนาทในการจดการฐานขอมล เปรยบเสมอนสอกลางระหวางผใชกบระบบสารสนเทศ ตวอยางเชน Microsoft Access, Microsoft SQL Server, Oracle, Sybase, MySQL, PostgreSQL เปนตน
5.ระบบฐานขอมลเบองตน
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 43
• แนวคดระบบฐานขอมล
5.ระบบฐานขอมลเบองตน
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 44
• แนวคดระบบฐานขอมล ประโยชนของฐานขอมล
1) ลดการเกบขอมลทซ าซอน
2) รกษาความถกตองของขอมล
3) ปองกนและรกษาความปลอดภยใหกบขอมล
5.ระบบฐานขอมลเบองตน
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 45
• ล าดบช นของขอมล (Hierarchy of Data) บต (Bit)
ไบต (Byte)
เขตขอมล หรอ ฟลด (Field)
ระเบยน (Record)
แฟมขอมล (File)
ฐานขอมล (Database)
5.ระบบฐานขอมลเบองตน
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 46
• แบบจ าลองขอมล (Data Model)เคร องมอทใชในการอธบายขอมล โครงสรางขอมล ความสมพนธของขอมล
ความหมายของขอมล และเงอนไขบงคบความสอดคลองกนของขอมล
ฐานขอมลเชงสมพนธ (Relational Database)
ฐานขอมลเชงวตถ (Object-Oriented Database)
ฐานขอมลหลายมต (Multidimensional Database) o คลงขอมล (Data Warehouse)
o NoSQL database หรอ Big Data
5.ระบบฐานขอมลเบองตน
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 47
• แบบจ าลองขอมล (Data Model) ฐานขอมลเชงสมพนธ (Relational Database) เกบขอมลอยในตาราง
5.ระบบฐานขอมลเบองตน
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 48
• แบบจ าลองขอมล (Data Model) ฐานขอมลเชงสมพนธ (Relational Database) มความสมพนธระหวางตาราง
5.ระบบฐานขอมลเบองตน
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 49
• ระบบจดการฐานขอมล (Database Management System: DBMS)ผใชงานหลายคนหรอโปรแกรมหลายโปรแกรม สามารถเขาใชฐานขอมลไดพรอมกน
5.ระบบฐานขอมลเบองตน
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 50
• ระบบจดการฐานขอมล (Database Management System: DBMS)หนาทของ DBMS
แปลงค าสง
น าค าสงทแปลแลวไปสงใหฐานขอมลท างาน
ปองกนความเสยหายของขอมล
รกษาความสมพนธของขอมล
เกบรายละเอยดทเกยวกบขอมล เรยกวา “ขอมลของขอมล” (Meta Data)
ควบคมใหฐานขอมลท างานไดถกตอง
5.ระบบฐานขอมลเบองตน
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 51
• องคประกอบระบบจดการฐานขอมล1) พจนานกรมขอมล (Data Dictionary)
5.ระบบฐานขอมลเบองตน
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 52
• องคประกอบระบบจดการฐานขอมล2) เคร องมออ านวยความสะดวก (Utility)
3) ภาษาระบบจดการฐานขอมล
Data Definition Language: DDL
Data Manipulation Language: DML
Data Control Language: DCL
4) เคร องมอสรางรายงาน (Report Generator)
5) การรกษาความปลอดภยในการเขาถงขอมล (Access Security)
6) การกระบบ (System Recovery)
6.ระบบงานองคกร (Enterprise System)
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 53
เปนระบบหรอกระบวนการตาง ๆ ทใชท งองคกร เพอใชทรพยากรตาง ๆ รวมกน เพอชวยใหการท างานสะดวก และมประสทธภาพมากขน
ท าใหองคกรมโครงสรางทแขงแรง และมลกษณะการท างานทเปนหนงเดยว ไมมการแบงเปนระยะยอย ๆ ของสวนงานใดสวนงานหนง
การบรหารจดการดขน
ใชเทคโนโลยทเปนหนงเดยว ซ งจะงายตอการดแล
การปฏบตงานเปนไปอยางมประสทธภาพ และเปนไปตามความตองการของลกคา
6.ระบบงานองคกร (Enterprise System)
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 54
การวางแผนทรพยากรองคกร (Enterprise Resource Planning: ERP)
เปนโปรแกรมทเช อมโยงระบบสารสนเทศ
ของฝายงานตางๆ เขาดวยกน
ตวอยางบรษททจ าหนาย ERP
เชน SAP, Oracle, SSA Global, Microsoft
6.ระบบงานองคกร (Enterprise System)
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 55
การจดการหวงโซอปทาน (Supply Chain Management: SCM) จดการตงแต การจดซอ (Procurement) การผลต (Manufacturing) การจดเกบ
(Storage) การจดจ าหนาย (Distribution) และการขนสง (Transportation)โดยทกกระบวนการมการท างานรวมกน
6.ระบบงานองคกร (Enterprise System)
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 56
การจดการลกคาสมพนธ (Customer RelationshipManagement: CRM)
1) เกบรวบรวมขอมลลกคาE-commerce, Data Warehouse
2) วเคราะหพฤตกรรมลกคาData Mining, OLAP
3) มชองทางการสอสารกบลกคาCall-center
4) มการน าเสนอสนคาหรอบรการทเหมาะสมEmail, SMS, Webpage, Social Media
6.ระบบงานองคกร (Enterprise System)
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 57
ระบบพาณชยอเลกทรอนกส (E-Commerce) และ
โมบายพาณชย (Mobile Commerce: M-Commerce) การท าธรกรรมตางๆ ผานสออเลกทรอนกส หรอ ผานเครอขายโทรศพทเคลอนท
เกดขนในระดบองคกรภาคธรกจ ภาครฐบาล และระดบบคคล
7.บทสรป
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 58
1. ความหมายของขอมล สารสนเทศ และการประมวลผล
2. องคประกอบและการท างานของระบบสารสนเทศ
3. การพฒนาระบบสารสนเทศ SDLC (1) การวางแผน (2) การวเคราะห (3) การออกแบบ (4) การพฒนา (5) การบ ารงรกษา
4. ชนดของระบบสารสนเทศ จ าแนกตามหนาท, จ าแนกตามการใหการสนบสนน
5. แนวคดระบบฐานขอมล การเรยงล าดบช น แบบจ าลองขอมล องคประกอบระบบจดการฐานขอมล
6. ระบบงานองคกร ERP, SCM, CRM, E-Commerce และ M-Commerce
8.แบบฝกหด
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 59
1) จงยกตวอยางการประมวลผลขอมลใหเปนสารสนเทศ โดยระบ ขอมล การประมวลผล และสารสนเทศ คออะไร
2) จงอธบายความสมพนธขององคประกอบและการท างานของระบบสารสนเทศ
3) ระดบผใชสารสนเทศแบงเปนกระดบ แตละระดบใครเปนผใช
4) วงจรการพฒนาระบบมกระยะ แตละระยะมข นตอนการท างานอยางไร
5) จ าแนกระบบสารสนเทศตามหนาทขององคกรไดกระบบ อะไรบาง
6) จ าแนกระบบสารสนเทศตามการใหการสนบสนนขององคกรไดกระบบ อะไรบาง
7) ระบบการลงทะเบยนเรยน จดเปนระบบสารสนเทศประเภทใด และมขอดอะไรบาง
8) แนวคดระบบฐานขอมล มประโยชนอะไรบาง
9) จงอธบายพรอมยกตวอยางระบบจดการฐานขอมล
10) จงอธบายพรอมยกตวอยางระบบงานองคกรทนสตรจกหรอเคยใชงานมาอยางนอย 2 ระบบ
9.กรณศกษา
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 60
“เอสซจ” จากโลกของปนสโลกของดจทลการจดเสวนา “Thailand ICT Management Forum 2018” ภายใตแนวคด Shaking
Business Foundation : The effect of digital trend เมอวนท 29 มนาคม 2561 มกรณศกษาจาก 6 องคกรแถวหนาในประเทศไทยทมารวมกนพดคยถงการทรานสฟอรมรบกระแส ‘ดจทล เทรนด’ เพอไมใหธรกจอยร งทาย โดยคณชลลกษณ มหาสวระชย Digital Business Lead จากบรษท เอสซจ ซเมนต-ผลตภณฑกอสราง จ ากด เลาวา บรษทขยบวธคดแบบงายๆ จากการสรางแรงบนดาลใจในการขายวสดกอสราง มาเปนแรงบนดาลใจในการสรางความเปนอยทด
โดยก าหนดกรอบของการเปลยนธรกจไปสดจทลใน 3 แนวทางคอ 1. ก าหนดโมเดลธรกจใหม 2. ยกระดบประสบการณของผบรโภค และ 3.ปรบปรงการท างานใหเตมประสทธภาพมากยงขน
“เรามองวาจรงๆ แลว การเปลยนธรกจมาสโลกของดจทล มนไมใชแคเทคโนโลย แตเปนเร องของคนลวนๆ ทตองปรบวธคดในการท างาน เอสซจพยายามสรางคนใหเปนสวนหนงของระบบนเวศนดจทล เช อในคณคาของคน เพอใหทกคนไดเอาศกยภาพของตวเอง มาสรางใหองคกรเกดการเปลยนแปลง”
9.กรณศกษา
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 61
“เอสซจ” จากโลกของปนสโลกของดจทลจากขาวประชาสมพนธเมอวนท 24 มกราคม 2561 เอสซจแถลงผลประกอบการป 2560 เรงปรบตว
รบการเปลยนแปลงของตลาด ขยายสธรกจบรการ เพอตอบความตองการของลกคายคดจทลผลประกอบการเอสซจป 2560 เปนทนาพอใจ ผลจากการเรงปรบตวพรอมรบการเปลยนแปลงของ
ตลาดและความตองการของผบรโภค รวมถงขยายสธรกจบรการ เผยปนยงมความเสยงดานตนทนวตถดบและพลงงาน เงนบาทแขงคา และการแขงขนในภมภาคทรนแรง ชกลยทธความรวมมอกบดจทลสตารทอพ เตรยมความพรอมพฒนาทกษะพนกงานทนตอการเปลยนแปลง พรอมเดนหนาธรกจบรการ โลจสตกส ขณะทการลงทนอาเซยน คบหนาตามแผน
นายรงโรจน รงสโยภาส กรรมการผจดการใหญ เอสซจ เปดเผยวา งบการเงนรวมกอนตรวจสอบของ เอสซจ ประจ าป 2560 มรายไดจากการขาย 450,921 ลานบาท เพมขนรอยละ 6 จากปกอน จากราคาขายของสนคาเคมภณฑทปรบตวเพมขน โดยมก าไร 55,041 ลานบาท ลดลงรอยละ 2 จากปกอน จากสภาพการแขงขนท
รนแรงในธรกจซเมนตและผลตภณฑกอสราง
9.กรณศกษา
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 62
“เอสซจ” จากโลกของปนสโลกของดจทลในไตรมาสท 4 ป 2560 เอสซจมรายไดจากการขาย 113,400 ลานบาท เพมขนรอยละ 14 จากชวง
เดยวกนของปกอน สาเหตหลกจากราคาขายของสนคาเคมภณฑปรบตวเพมขน และเพมขนรอยละ 1 จากไตรมาสกอน มก าไร 12,567 ลานบาท เพมขนรอยละ 1 จากชวงเดยวกนของปกอน และเพมขนรอยละ 6 จากไตรมาสกอน
ส าหรบผลการด าเนนงานของเอสซจ นอกเหนอจากประเทศไทยในป 2560 เอสซจมรายไดจากการขายในภมภาคอาเซยน เทากบ 106,597 ลานบาท คดเปนรอยละ 24 จากยอดขายรวม โดยเพมขนรอยละ 9 จากชวงเดยวกนของปกอน และมรายไดจากการขายในภมภาคอน ๆ 80,084 ลานบาท คดเปนรอยละ 17 จากยอดขายรวม สนทรพยรวมของเอสซจ ณ วนท 31 ธนวาคม 2560 มมลคา 573,412 ลานบาท โดยรอยละ 24เปนสนทรพยในอาเซยน
9.กรณศกษา
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 63
“เอสซจ” จากโลกของปนสโลกของดจทลผลการด าเนนงานในป 2560 แยกตามรายธรกจ ดงน
ธรกจเคมภณฑ ในป 2560 มรายไดจากการขาย 206,280 ลานบาท เพมขนรอยละ 10 จากปกอน มก าไรส าหรบป 42,007 ลานบาท ใกลเคยงกบปกอน ขณะทไตรมาสท 4 ป 2560 มรายไดจากการขาย 51,834 ลานบาท เพมขนรอยละ 2 จากไตรมาสกอน และเพมขนรอยละ 21 เมอเทยบกบชวงเดยวกนของปกอน สวนใหญมาจากปรมาณการขายทเพมขน โดยมก าไรส าหรบงวด 9,620 ลานบาท ลดลงรอยละ 1 จากไตรมาสกอน และลดลงรอยละ 3 เมอเทยบกบชวงเดยวกนของปกอน เนองจากตนทนวตถดบทปรบตวสงขน
ธรกจซเมนต-ผลตภณฑกอสราง ในป 2560 มรายไดจากการขาย 175,255 ลานบาท เพมขนรอยละ 3 จากปกอน จากการขยายตวของการด าเนนงานในภมภาคอาเซยน มก าไรส าหรบป 7,230 ลานบาท ลดลงรอยละ 15 จากปกอนตามสภาพตลาดในประเทศไทยทยงคงซบเซาและการแขงขนทรนแรงมากขน ขณะท
ไตรมาสท 4 ป 2560 มรายไดจากการขาย 43,372 ลานบาท เพมขนรอยละ 6 เมอเทยบกบชวงเดยวกนของปกอน โดยมก าไรส าหรบงวด 1,231 ลานบาท
9.กรณศกษา
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 64
“เอสซจ” จากโลกของปนสโลกของดจทล ธรกจบรรจภณฑ ในป 2560 มรายไดจากการขาย 81,455 ลานบาท เพมขนรอยละ 9 จากปกอน เนองจากปรมาณการขายทเพมขน และมก าไรส าหรบป 4,719 ลานบาท เพมขนรอยละ 32 จากปกอน สวนหนงมาจากการขายสนทรพยในบรษทกระดาษสหไทย ขณะทไตรมาสท 4 ป 2560 มรายไดจากการขาย 21,439 ลานบาท เพมขนรอยละ 3 เมอเทยบกบไตรมาสกอน สาเหตหลกมาจากปรมาณขายและราคาทเพมขนในสายธรกจบรรจภณฑ และเพมขนรอยละ 16 เมอเทยบกบชวงเดยวกนของปกอน จากก าลงการผลตใหมในประเทศเวยดนาม มก าไรส าหรบงวด 1,232 ลานบาท เพมขนรอยละ 60 จากไตรมาสกอน และเพมขนรอยละ 97 จากชวงเดยวกนของปกอน จากผลการด าเนนงานทดขนของสายธรกจเยอและกระดาษ
นายรงโรจน กลาววา “ผลประกอบการในป 2560 เปนทนาพอใจ แมวาจะมปจจยเร องสภาพการแขงขนทรนแรงทงในไทยและในภมภาค ตนทนวตถดบทสงขน และคาเงนบาทแขงคาทเขามากระทบ แตดวยราคาสนคาเคมภณฑทปรบตวสงขน รวมถงการเรงปรบตวใหพรอมรบมอกบความเปลยนแปลงในดานตาง ๆ และการขยายสธรกจบรการและ Solutions
9.กรณศกษา
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 65
“เอสซจ” จากโลกของปนสโลกของดจทลอาท โลจสตกส ทเขามาตอบโจทยความตองการของลกคาไดอยางตรงจดและทนเวลา ท าใหเอสซจ
สามารถรกษามาตรฐานการด าเนนธรกจและตอบสนองความตองการของลกคาไดอยางมประสทธภาพมากยงขน อยางไรกตาม ในป 2561 ยงคงมความเสยงทตองระมดระวงจากตนทนวตถดบปโตรเคมและแพคเกจจงทเพมขน ราคาตนทนพลงงานทสงขน คาเงนบาททแขงคา ตลอดจนสภาพการแขงขนในภมภาคทรนแรง โดยเฉพาะซเมนต เอสซจจงเรงเตรยมความพรอมในหลายดาน อาท การขยายธรกจบรการและ Solutions อยางตอเนอง การน าเทคโนโลย Automation และ Robotics เขามาเสรมประสทธภาพการด าเนนธรกจ พรอมกนนจะจดตง Reskill Training Program เพอพฒนาทกษะพนกงาน ใหสามารถปฏบตหนาทใหมเพอรองรบความตองการของลกคาและการขยายธรกจสตางประเทศ”
9.กรณศกษา
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 66
“เอสซจ” จากโลกของปนสโลกของดจทลดานธรกจบรการ เอสซจมความพรอมทจะขยายไปสการบรการรถนกเรยนและรถพยาบาล โดยน า
เทคโนโลย GPS มาตอยอดเปน Solutions ใหม เพอสรางความมนใจใหกบผปกครองในดานการดแลความปลอดภยของบตรหลาน รวมถงระบบ GPS เพอตดตามรถพยาบาลทจะชวยอ านวยความสะดวกในการรกษาทางการแพทยใหกบผปวยระหวางการเดนทาง นอกจากน เอสซจ เอกซเพรส ยงไดรบการตอบรบจากลกคาเปนอยางดยงดวยบรการจดสงพสดดวนททนสมย และเปนรายเดยวในตลาดในขณะนทมนวตกรรมบรการสงพสดดวนแบบควบคมอณหภม โดยทผานมาไดขยายจดบรการแลวกวา 500 สาขา และจะขยายพนทบรการใหครอบคลมทวประเทศในชวงกลางป 2561
อกทง เอสซจไดเขาไปลงทนในดจทลสตารทอพดานโลจสตกส เพอใหลกคาสามารถเขาถงบรการรถขนสงตามมาตรฐานช นน าของเอสซจ โลจสตกส ทพรอมใหบรการกวา 7,000 คนทวอาเซยน ผานดจทลแพลทฟอรมทชวยอ านวยความสะดวกและรวดเรวมากยงขน
9.กรณศกษา
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 67
“เอสซจ” จากโลกของปนสโลกของดจทลนอกจากน ยงมงพฒนานวตกรรมสนคาและบรการทมมลคาเพมอยางตอเนอง เพอตอบสนองความ
ตองการของผบรโภคไดอยางรวดเรว โดยปทผานมา เอสซจ ใชงบประมาณการวจยและนวตกรรมรวมกวา 4,178 ลานบาท คดเปนรอยละ 0.9 ของยอดขายรวม ส าหรบยอดขายสนคา HVA ในป 2560 คดเปน 175,541 ลานบาท คดเปนรอยละ 39 ของยอดขายรวม
ขณะทความรวมมอกบดจทลสตารทอพมความคบหนาไปมากเชนกน โดยมความรวมมอทเกดขนแลวกวา 40 โครงการ ซ งลวนมศกยภาพทจะตอยอดเชงพาณชยได อกทงยงมองเหนโอกาสทางธรกจทเช อมโยงกบเครอขายสตารทอพ ในประเทศสหรฐอเมรกา อสราเอล และจน
ส าหรบการด าเนนงานของธรกจซเมนตและผลตภณฑกอสรางในอาเซยน มความคบหนาตามแผน สามารถรองรบความตองการของตลาดในประเทศตาง ๆ ทก าลงเตบโตอยางตอเนอง โดยปจจบนเอสซจมโรงงานปนซเมนตใน 6 ประเทศหลก มก าลงการผลตรวมกบในประเทศไทย 33.6 ลานตนตอป
9.กรณศกษา
0904 101 คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศธรกจ 68
“เอสซจ” จากโลกของปนสโลกของดจทล“เอสซจ ยงไดเขาซ อหนรอยละ 68.3 ในบรษท Interpress Printers ผผลตบรรจภณฑอาหารฟาสต
ฟ ดสช นน าในประเทศมาเลเซย โดยมมลคากจการ 104.5 ลานรงกต หรอประมาณ 836 ลานบาท ซงจะเปนประโยชนตอการพฒนาสนคาบรรจภณฑอาหารฟาสตฟ ดสใหสามารถตอบสนองไลฟสไตลของผบรโภคทเพมขนอยางรวดเรวในภมภาคอาเซยน” นายรงโรจน กลาว
จากกรณศกษาขางตนใหนสตอภปรายวา เอสซจ มการใชระบบสารสนเทศอะไรบาง และน าไปใชอยางไร