i.vietnamdoc.neti.vietnamdoc.net/data/file/2015/Thang07/09/giao-an-Vat... · Web viewNgµy gi¶ng :...

37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

Ngµy so¹n:Ngµy gi¶ng :

TiÕt 1: Sù phô thuéc cña cêng ®é dßng ®iÖn

vµo hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y dÉn

I. Môc tiªu .1. KiÕn thøc:

- Nªu ®îc c¸ch bè trÝ vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm kh¶o s¸t sù phô thuéc cña c-êng ®é dßng ®iÖn vµo H§T gi÷a hai ®Çu d©y dÉn.- VÏ ®îc ®å thÞ biÓu diÔn mqh gi÷a U, I tõ sè liÖu thùc nghiÖm.- Ph¸t biÓu ®îc kÕt luËn vÒ sù phô thuéc cña cêng ®é dßng ®iÖn vµo H§T gi÷a hai ®Çu d©y dÉn.

2. Kü n¨ng:- VÏ vµ sö dông ®å thÞ cña häc sinh.- Sö dông s¬ ®å m¹ch ®iÖn ®Ó m¾c m¹ch ®iÖn víi nh÷ng dông cô ®· cho.- RÌn kü n¨ng ®o vµ ®äc kÕt qu¶ thÝ nghiÖm.

3. Th¸i ®é:- RÌn luyÖn tÝnh ®éc lËp, tinh thÇn hîp t¸c trong häc tËp.- TÝnh trung thùc trong b¸o c¸o kÕt qu¶ thùc hµnh. CÈn thËn, tØ mØ trong vÏ ®å thÞ.II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:.

1. Gi¸o viªn:- B¶ng 1 cho tõng nhãm hs. (Phô lôc 1)- 1 tê giÊy kÎ « li to cì A1 ®Ó vÏ ®å thÞ.2. Mçi nhãm hs: - 1 d©y ®iÖn trë b»ng nikªlin chiÒu dµi l = 1800mm ®êng kÝnh 0,3mm.- 1 Ampe kÕ 1 chiÒu cã GH§ 3A vµ §CNN 0,1A; 1 V«nkÕ 1 chiÒu cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V. 1 Kho¸ K (c«ng t¾c); BiÕn thÕ nguån. B¶y ®o¹n d©y nèi. 1 B¶ng ®iÖn.III- Ph ¬ng ph¸p: Thùc nghiÖm, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãmIV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc

A - æn ®Þnh tæ chøc:B - KiÓm tra bµi cò:KÕt hîp trong bµiC - Bµi míi:

NguyÔn ThÞ H¬ng THCS Trung NghÜa

37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc cÇn ®¹tGV: Giíi thiÖu s¬ bé nh÷ng kiÕn thøc ®îc häc trong ch¬ng I.HS: L¾ng nghe.H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp :(5phut)GV: ë líp 7 chóng ta ®· biÕt khi H§T ®Æt vµo hai ®Çu bãng ®Ìn cµng lín th× dßng ®iÖn ch¹y qua ®Ìn cã cêng ®é cµng lín -> ®Ìn cµng s¸ng. VËy cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua d©y dÉn ®iÖn cã tØ lÖ víi H§T ®Æt vµo hai ®Çu d©y dÉn ®ã hay kh«ng. Bµi häc ngµy h«m nay sÏ gióp çc em t×m hiÓu têng minh ®iÒu ®ã.HS: L¾ng nghe.H§2: HÖ thèng l¹i nh÷ng kiÕn thøc liÖn quan ®Õn bµi häc:(10 phút) GV: C« cã s¬ ®å nh trªn b¶ng. §Ó ®o c-êng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua ®o¹n d©y dÉn MN vµ H§T gi÷a hai ®Çu ®o¹n d©y dÉn MN cÇn ph¶i cã nh÷ng dông cô g×? HS: Th¶o luËn nhãm, sau ®ã cö ®¹i diÖn nhãm tr¶ lêi.

GV: Ph¶i m¾c nh÷ng dông cô trªn ntn? Gäi ®¹i diÖn 1 hs lªn b¶ng vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn. Sau ®ã gäi 2 hs nhãm kh¸c nhËn xÐt. HS: Trao ®æi trong nhãm, cö 1 hs lªn b¶ng vÏ s¬ ®å. Çc hs cßn l¹i quan s¸t, nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n.GV: H·y nªu nguyªn t¾c sö dông Ampe kÕ vµ V«n kÕ (®· ®îc häc ë ch¬ng tr×nh líp 7)HS: Th¶o luËn nhãmH§3: T×m hiÓu mqh gi÷a I vµo H§T gi÷a 2 ®Çu d©y dÉn :(10 phút)101 GV: Ph¸t dông cô thÝ nghiÖm cho çc nhãm. GV: Víi çc dông cô ®· cho çc nhãm h·y m¾c m¹ch ®iÖn nh s¬ ®å?

I. ThÝ nghiÖm:1. S¬ ®å m¹ch ®iÖn

2. TiÕn hµnh TNa) Dông cô:

( SGK-4)

b) TiÕn hµnh: + Bíc 1: M¾c m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å.+ Bíc 2: LÇn lît chØnh BTN ®Ó Ura = 3V, 6V, 9V. §äc sè chØ trªn Ampe kÕ vµ V«n kÕ t¬ng øng ghi vµo b¶ng 1.+ Bíc 5: Tõ b¶ng kÕt qu¶ => KL vÒ sù phô thuéc cña I vµo U gi÷a 2


M N

K

A B+ -

A

37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

HS: Çc nhãm trëng ph©n c«ng nhiÖm vô cho çc thµnh viªn. L¾p m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å.GV: Yªu cÇu hs lµm viªc ç nh©n ®äc th«ng tin môc 2, th¶o luËn nhãm nªu çc tiÕn hµnh çc bíc TN? HS: Th¶o luËn trong nhãm nªu ph¬ng ¸n tiÕn hµnh TN.GV: Chèt l¹i çc bíc tiÕn hµnh.GV: Yªu cÇu çc nhãm tiÕn hµnh ®o. B¸o ço kÕt qu¶ vµo B¶ng 1.Lu ý: Nh¾c nhë hs çc kü n¨ng trong thao t¸c TN (sau khi ®äc kÕt qu¶ ng¾t m¹ch ngay, kh«ng ®Ó dßng ®iÖn ch¹y qua d©y dÉn l©u lµm nãng d©y). GV: KiÓm tra, gióp ®ì çc nhãm trong qu¸ tr×nh m¾c m¹ch ®iÖn.GV: Th«ng b¸o Dßng ®iÖn qua V«n kÕ cã I rÊt nhá ( 0) => bá qua. Nªn Ampe kÕ ®o ®îc I ch¹y qua ®o¹n d©y MN.HS: L¾ng nghe.

GV: Treo b¶ng kÕt qu¶ cña 1 nhãm lªn b¶ng. Yªu cÇu nhËn xÐt råi tr¶ lêi C1.HS: Th¶o luËn trong nhãm råi cö ®¹i diÖn tr¶ lêi C1:H§4: TiÕn hµnh vÏ vµ dïng ®å thÞ ®Ó rót ra kÕt luËn (10 phút) GV: Yªu cÇu hs ®äc th«ng tin môc 1 phÇn II trong sgk.HS: Lµm viÖc ç nh©n, ®äc th«ng tin trong sgk.GV: §å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc cña I vµo U cã ®Æc ®iÓm g×?HS: th¶o luËn, tr¶ lêiGV: §Ýnh giÊy « li lªn b¶ng. Yªu cÇu hs dùa vµo b¸o ço kÕt qu¶ h·y vÏ ®å thÞ biÓu diÔn mqh gi÷a I vµ U. Gäi 1 hs lªn b¶ng lµm vµo giÊy « li to cßn çc hs kh¸c vÏ vµo vë. Sau ®ã gäi 2 hs nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n ë trªn b¶ng.HS: Lµm viÖc ç nh©n, dùa vµo b¶ng kÕt qu¶ vÏ ®å thÞ vµo vë. §¹i diÖn 1 hs lªn b¶ng vÏ.Gîi ý : Çch x¸c ®Þnh çc ®iÓm biÓu diÔn

®Çu d©y dÉn.c) KÕt qu¶: I ch¹y qua d©y dÉn tû lÖ thuËn víi H§T ®Æt vµo 2 ®Çu d©y dÉn ®ã

II. §å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc cña I vµo U:

1. D¹ng ®å thÞ:

§å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc I vµo H§T gi÷a 2 ®Çu d©y dÉn lµ 1 ®êng th¼ng ®i qua ®i qua gèc täa ®é (U=0, I=0).


LÇn ®o V I 1 2

3

37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

b»ng çch vÏ 1 ®êng th¼ng ®i qua gèc to¹ ®é, ®ång thêi ®i qua gÇn tÊt c¶ çc ®iÓm biÓu diÔn. NÕu cã ®iÓm nµo n»m qu¸ xa ®êng biÓu diÔn th× yªu cÇu nhãm ®ã tiÕn hµnh ®o l¹i.GV: NÕu bá qua sai sè cña çc dông cô th× ®å thÞ kia ntn?GV : Chèt: §å thÞ lµ 1 ®êng th¼ng ®i qua gèc täa ®é (U=0;I=0). GV: Yªu cÇu hs rót ra kÕt luËn.H§5: VËn dông (10 phút)

GV: Yªu cÇu hs hoµn thµnh C3, C4, C5. HS: Lµm viÖc ç nh©n hoµn thµnh

2. KÕt luËn: H§T gi÷a 2 ®Çu d©y dÉn t¨ng (gi¶m) bao nhiªu lÇn th× C§DD ch¹y qua d©y dÉn ®ã còng t¨ng (gi¶m) bÊy nhiªu lÇn.

III. VËn dông:- C3: + U= 2,5V => I = 0,5A; + U= 3,5V => I = 0,7A;+ KÎ 1 ®êng song song víi trôc hoµnh c¾t trôc tung t¹i ®iÓm cã c-êng ®é I; kÎ 1 ®êng song song víi trôc tung c¾t trôc hoµnh t¹i ®iÓm cã hiÖu ®iÖn thÕ lµU =>®iÓm M(U;I)

. C4: U = 2,5V=> I = 0,125A U = 4V => I = 0,2A U = 5V => I = 0,5A U = 6V => I = 0,3A

- C5: I ch¹y qua d©y dÉn tû lÖ thuËn víi H§T ®Æt vµo 2 ®Çu d©y dÉn ®ã.

D. Cñng cè:- §å thÞ biÓu diÔn sù phô thuéc cña C§D§ vµo H§T cã ®Æc ®iÓm g×?- Nªu mèi liªn hÖ gi÷a C§D§ víi H§T?E. H íng dÉn chuÈn bÞ bµi:

- Häc thuéc phÇn ghi nhí. §äc phÇn “Cã thÓ em cha biÕt”- Lµm bµi tËp 1.1 -> 1.4 trong sbt.- §äc tríc sgk bµi 2: §iÖn trë - §Þnh luËt ¤m.

Ngµy so¹n:Ngµy gi¶ng

TiÕt 2 : ®iÖn trë cña d©y dÉn - ®Þnh luËt «m


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc:

- BiÕt ®îc ®¬n vÞ ®iÖn trë lµ . VËn dông ®îc c«ng thøc ®Ó gi¶i mét sè bµi tËp.- BiÕt ®îc ý nghÜa cña ®iÖn trë.- Ph¸t biÓu vµ viÕt ®îc hÖ thøc cña ®Þnh luËt ¤m.

2. Kü n¨ng:- Linh ho¹t trong sö dông çc biÓu thøc.- RÌn kü n¨ng tÝnh to¸n. Kü n¨ng so s¸nh, nhËn xÐt

3. Th¸i ®é:- RÌn luyÖn tÝnh ®éc lËp, nghiªm tóc, tinh thÇn hîp t¸c trong häc tËp.II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh :

1. Gi¸o viªn:- KÎ s½n b¶ng phô ghi gi¸ trÞ th¬ng sè U/I ®èi víi mçi d©y dÉn dùa vµo sè liÖu ë bµi tríc (Phô lôc 2).

2. Häc sinh:- HÖ thèng l¹i çc kiÕn thøc ®îc häc ë bµi 1.III- Ph ¬ng ph¸p: Thùc nghiÖm, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãmIV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc A - æn ®Þnh tæ chøc: B - KiÓm tra bµi cò: ( 5phút)

1. Nªu kÕt luËn vÒ mèi quan hÖ gi÷a cêng ®é dßng ®iÖn vµ hiÖu ®iÖn thÕ?2. §å thÞ biÓu diÔn mèi quan hÖ ®ã cã ®Æc ®iÓm? C - Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc cÇn ®¹tH§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp( 5 phút)GV: ë tiÕt tríc chóng ta ®· biÕt r»ng I ch¹y qua 1 d©y dÉn tû lÖ thuËn víi H§T ®Æt vµo 2 ®Çu d©y dÉn ®ã. VËy nÕu cïng 1 H§T ®Æt vµo 2 ®Çu çc d©y dÉn kh¸c nhau th× I qua chóng cã nh nhau kh«ng? §Ó biÕt ®îc ®iÒu ®ã chóng ta cïng t×m hiÓu bµi h«m nay.HS: L¾ng nghe.H§2: X¸c ®Þnh th ¬ng sè U/I ®èi víi mçi d©y dÉn :(5 phót)GV: Ph¸t phô lôc 2 cho çc nhãm. Yªu cÇu çc nhãm tÝnh th¬ng sè U/I vµo b¶ng.HS: Lµm viÖc theo nhãm

I. §iÖn trë cña d©y dÉn:1. X¸c ®Þnh th ¬ng sè U/I ®èi víi mçi d©y dÉn.

Th¬ng sè IU ®èi víi mçi d©y dÉn

kh«ng ®æi gäi lµ ®iÖn trë cña


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

GV: Theo dâi, kiÓm tra, gióp ®ì çc nhãm hs trong qu¸ tr×nh hoµn thµnh bµi.GV: Yªu cÇu çc nhãm b¸o ço kÕt qu¶.HS: §¹i diÖn çc nhãm tr¶ lêi.GV: Chèt: Cïng 1 d©y dÉn th× U/I kh«ng ®æi, çc d©y dÉn kh¸c nhau th× U/I kh¸c nhauHS: Ghi vëH§3: T×m hiÓu kh¸i niÖm ®iÖn trë(10 phótGV: Th«ng b¸o trÞ sè kh«ng ®æi ®èi víi mçi d©y vµ ®îc gäi lµ ®iÖn trë cña d©y dÉn ®ã.HS: Th¶o luËn nhãm, cö ®¹i diÖn tr¶ lêi.GV: Th«ng b¸o ký hiÖu vµ ®¬n vÞ ®iÖn trë.HS: L¾ng nghe - ghi vë.GV: Dùa vµo biÓu thøc h·y cho c« biÕt khi t¨ng H§T ®Æt vµo 2 ®Çu d©y dÉn lªn 2 lÇn th× ®iÖn trë cña nã thay ®æi ntn?HS: Th¶o luËn nhãm, cö ®¹i diÖn tr¶ lêi.GV: Yªu cÇu hs lµm viÖc ç nh©n hoµn thµnh 2 bµi tËp sau vµo vë. Gäi ®¹i diÖn 2 hs lªn b¶ng ch÷a bµi. 1. TÝnh ®iÖn trë cña 1 d©y dÉn biÕt r»ng H§T gi÷a 2 ®Çu d©y lµ 3V dßng ®iÖn ch¹y qua nã cã cêng ®é lµ 250mA? (Gîi ý: CÇn ph¶i ®æi ®¬n vÞ I vÒ A (0,25A).2. §æi ®¬n vÞ sau: 0,1M =. . . . k = . . . . . HS: Lµm viÖc ç nh©n GV: Gäi 2 hs nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n.HS: NhËn xÐt bµi lµm cña b¹n.GV: Yªu cÇu hs ®äc th«ng tin trong sgk môc d. 1 häc sinh ®äc to tríc líp.HS: Lµm viÖc ç nh©n ®äc th«ng tin trong sgk.GV: §iÖn trë d©y dÉn cµng lín th× dßng ®iÖn ch¹y trong nã cµng nhá.HS: Ghi vëH§5: T×m hiÓu néi dung vµ hÖ thøc cña ®Þnh luËt ¤m (10phót)GV: Yªu cÇu hs ®äc th«ng tin trong sgk

d©y dÉn ®ã

- Cïng1 d©y dÉn th¬ng sè U/I cã trÞ sè kh«ng ®æi.- Çc d©y dÉn kh¸c nhau th× trÞ sè U/I lµ kh¸c nhau.

2. §iÖn trë:- . (1): §iÖn trë cña d©y dÉn.- Ký hiÖu :

HoÆc :

- §¬n vÞ : ¤m ()( )+ 1k = 1000+ 1M = 106

- ¸p dông: +

+0,1M =. . . . k = . . . . .

- ý nghÜa cña R: §iÖn trë biÓu thÞ møc ®é c¶n trë dßng ®iÖn nhiÒu hay Ýt cña d©y dÉn.

II. §Þnh luËt ¤m- HÖ thøc cña ®Þnh luËt ¤m:

. (2)+ U ®o b»ng V.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

phÇn II. Gäi 1 häc sinh ®äc to tríc líp.HS: Lµm viÖc ç nh©n ®äc th«ng tin trong sgk.GV: Th«ng b¸o: HÖ thøc cña ®Þnh luËt ¤m .HS: Ghi vëGV: Gäi lÇn lît 2 hs ph¸t biÓu néi dung ®Þnh luËt ¤m.HS: Ph¸t bÓu néi dung ®Þnh luËt ¤m.GV: Yªu cÇu hs tõ hÖ thøc (2) => c«ng thøc tÝnh U.HS: Lµm viÖc ç nh©n rót ra biÓu thøc tÝnh U.H§6: VËn dông (10 phót)GV: Yªu cÇu hs hoµn thµnh C3, C4. Gäi ®¹i diÖn 2 hs lªn b¶ng tr×nh bµyHS: Lµm viÖc ç nh©n hoµn thµnh C3, C4 vµo vë GV: NhËn xÐt bµi lµm cña hs. HS: Söa sai (nÕu cã)

+ I ®o b»ng A.+ R ®o b»ng .- Néi dung: sgk (trang 8)

(2) => U = I.R (3)

III. VËn dông:

: C3 : ¸p dông biÓu thøc ®Þnh luËt ¤m I = U/R => U = I.R = 0,5.12 = 6VC4 : +V× cïng mét h®t ®Æt vµo hai ®Çu d©y dÉn kh¸c nhau th× cêng ®é dßng ®iÖn tØ lÖ nghÞch víi ®iÖn trë.+ Nªn ta cã R2 = 3R1

=> D. Cñng cè bµi:

C«ng thøc dïng ®Ó lµm g×? Tõ c«ng thøc nµy cã thÓ nãi U t¨ng bao nhiªu lÇn th× R t¨ng bÊy nhiªu lÇn ®îc kh«ng? V× sao?

E. . H íng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc phÇn ghi nhí. §äc phÇn “Cã thÓ em cha biÕt”- Lµm bµi tËp 2.1 -> 2.4 trong sbt.- §äc tríc sgk bµi 3. ViÕt s½n mÉu b¸o ço ra giÊy. - Tr¶ lêi tríc phÇn 1 vµo mÉu b¸o ço thùc hµnh.


TiÕt 3 Thùc hµnh: x¸c ®Þnh ®iÖn trë cña mét d©y dÉn b»ng ampe kÕ vµ v«n kÕ


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

I. Môc tiªu : 1. KiÕn thøc:

- Nªu ®îc çch x¸c ®Þnh ®iÖn trë tõ c«ng thøc .- VÏ ®îc s¬ ®å m¹ch ®iÖn vµ tiÕn hµnh ®îc thÝ nghiÖm x¸c ®Þnh ®iÖn trë cña mét d©y dÉn b»ng Ampe kÕ vµ V«n kÕ.

2. Kü n¨ng:- VÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn- L¾p çc dông cô thÝ nghiÖm ®Ó tiÕn hµnh ®o ®iÖn trë

3. Th¸i ®é:- RÌn tÝnh nghiªm tóc, chÊp hµnh ®óng çc quy t¾c vÒ an toµn trong sö dông çc thiÕt bÞ ®iÖn trong thÝ nghiÖm.II. ChuÈn bÞ:

1. Gi¸o viªn:- MÉu b¸o ço thùc hµnh cho tõng hs

2. Mçi nhãm hs:- Mét d©y dÉn constantan cã ®iÖn trë cha biÕt gi¸ trÞ. Mét biÕn thÕ nguån- Mét v«n kÕ 1 chiÒu cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V. Mét ampe kÕ 1 chiÒu cã GH§ 3A vµ §CNN 0,1A.- B¶y ®o¹n d©y nèi, mét kho¸ K. 1 B¶ng ®iÖn.- B¸o ço thùc hµnh.III- Ph ¬ng ph¸p: Thùc nghiÖm, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãmIV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc

A - æn ®Þnh tæ chøc:

B - KiÓm tra bµi cò:(5 phót)

+ ViÕt c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë?

+ Muèn ®o hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu mét d©y dÉn cÇn dông cô g×? M¾c dông cô ®ã nh thÕ nµo?

+ Muèn ®o cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua mét d©y dÉn cÇn dông cô g×? M¾c dông cô ®ã nh thÕ nµo?C Bài mới:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh

KiÕn thøc cÇn ®¹t

H§1:KiÓm tra phÇn tr¶ lêi c©u hái 1 trong mÉu b¸o ço thùc hµnh :(5 , )

GV: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ b¸o

I. ChuÈn bÞ:

+V«n kÕ+Am pekÕ+D©y dÉn cÇn ®o ®iÖn trë.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

ço thùc hµnh cña hs.GV: Gäi 1 hs viÕt c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë. HS: §¹i diÖn tr¶ lêiGV: Yªu cÇu 1 hs ®øng t¹i chç tr¶ lêi c©u hái b, c phÇn 1. Çc hs kh¸c nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña b¹n.HS: §øng t¹i chç tr¶ lêi c©u hái cña gi¸o viªn:

GV: Gäi 1 hs lªn b¶ng vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn thÝ nghiÖm.HS: 1 hs lªn b¶ng vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn

H§2: M¾c m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å vµ tiÕn hµnh ®o :(30 phut)

GV: Yªu cÇu hs tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm theo çc bíc nh bµi 1.

HS: Lµm viÖc theo nhãm, m¾c m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å ®· vÏ trªn b¶ng.GV: Lu ý theo dâi, kiÓm tra, nh¾c nhë çc nhãm trong qu¸ tr×nh m¾c m¹ch ®iÖn ®Æc biÖt cÇn m¾c chÝnh x¸c çc dông cô. KiÓm tra çc mèi nèi cña hs.

GV: Yªu cÇu çc nhãm tiÕn hµnh ®o vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng trong mÉu b¸o ço.HS: Çc nhãm tiÕn hµnh ®o vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng b¸o ço thùc hµnh.GV: Theo dâi nh¾c nhë çc hs trong tõng nhãm ®Òu ph¶i tham gia m¾c m¹ch ®iÖn hoÆc ®o mét gi¸ trÞ..

+C«ng t¾c vµ nguån ®iÖn+Çc ®o¹n d©y nèi.II . Néi dung thùc hµnh.

1. S¬ ®å m¹ch ®iÖn.

2. M¾c m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å.

3. TiÕn hµnh ®o. + §ãng khãa K, ®äc sè chØ am pekÕ vµ v«n kÕ.+ TÝnh R ¸p dông c«ng thøc R = U/I + Lµm 2,3 lÇn vµ tÝnh gi¸ trÞ trung b×nh.


A V K

Ø Ø B A

R

37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

D. Cñng cè:(5 phót)- Yªu cÇu hs nép b¸o ço thùc hµnh - Nªu ý nghÜa cña bµi TH?- Qua bµi TH em cã rót ra nhËn xÐt g×?- nhËn xÐt vµ rót kinh nghiÖm tinh thÇn, th¸i ®é thùc hµnh cña çc

nhãmE. H íng dÉn chuÈn bÞ bµi: - §äc tríc sgk bµi 4 - §o¹n m¹ch nèi tiÕp.

TiÕt 4 : ®o¹n m¹ch nèi tiÕp


I. Môc tiªu:1. KiÕn thøc:

- BiÕt çch suy luËn tõ biÓu thøc I = I1 = I2 vµ hÖ thøc cña ®Þnh luËt ¤m ®Ó x©y dùng ®îc hÖ thøc .- Suy luËn ®îc c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp lµ Rt® = R1 + R2.

2. Kü n¨ng:- BiÕt çch bè trÝ vµ tiÕn hµnh ®îc TN kiÓm tra çc hÖ thøc suy ra tõ lý thuyÕt theo s¬ ®å cã s½n.- VËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ®Ó gi¶i thÝch mét sè hiÖn tîng vµ gi¶i çc bµi tËp vÒ ®o¹n m¹ch nèi tiÕp.- RÌn kü n¨ng quan s¸t rót ra nhËn xÐt.

3. Th¸i ®é:- Nghiªm tóc trong qu¸ tr×nh lµm thÝ nghiÖm theo nhãm.- TÝch cùc, s«i næi, hµo høng tham gia vµo çc ho¹t ®éng cña nhãm.II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:

1. Gi¸o viªn:- HÖ thèng l¹i nh÷ng kiÕn thøc trong ch¬ng tr×nh líp 7 cã liªn quan ®Õn bµi häc.- H×nh vÏ phãng to H27.1a sgk líp 7 (trang 76). H×nh vÏ 4.1, 4.2 phãng to.

2. Mçi nhãm hs:- Ba ®iÖn trë mÉu lÇn lît cã gi¸ trÞ 6, 10, 16. Mét kho¸ K. Mét biÕn thÕ nguån. B¶y ®o¹n d©y nèi. Mét v«n kÕ 1 chiÒu cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V. Mét ampe kÕ 1 chiÒu cã GH§ 3A vµ §CNN 0,1A. 1 B¶ng ®iÖn. III- Ph ¬ng ph¸p: Thùc nghiÖm, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãmNguyÔn ThÞ H¬ng THCS Trung NghÜa

37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

IV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häcA - æn ®Þnh tæ chøc:B - KiÓm tra bµi cò:(5 phót)1.Cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua mçi bãng ®Ìn cã mèi liªn hÖ nh thÕ

nµo víi cêng ®é dßng ®iÖn m¹ch chÝnh? 2.HiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu ®o¹n m¹ch cã mèi liªn hÖ nh thÕ nµo víi U hai ®Çu mçi ®Ìn GV: Ch÷a bµi 2.2

C - Bµi míi:Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc cÇn ®¹t

H§1:HÖ thèng l¹i nh÷ng kiÕn thøc cã liªn quan ®Õn bµi häc :(7 phót)(GV: §a tranh vÏ H×nh 27.1a, yªu cÇu hs cho biÕt: Trong ®o¹n m¹chgåm 2 bãng ®Ìnm¾c nèi tiÕp: 1. Cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua mçi ®Ìn cã mèi liªn hÖ ntn víi cêng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch chÝnh?2. H§T gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch cã mèi liªn hÖ ntn víi H§T gi÷a 2 ®Çu mçi ®Ìn?HS: Quan s¸t tranh vÏ tr¶ lêiH§2: NhËn biÕt ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp :(8 phót)GV: Treo tranh vÏ h×nh 4.1 lªn b¶ng. Yªu cÇu hs quan s¸t vµ nhËn xÐt çc ®iÖn trë R1, R2 vµ Ampe kÕ ®îc m¾c ntn trong m¹ch ®iÖn?HS: Quan s¸t h×nh vÏ, lµm viÖc ç nh©n víi C1GV: Th«ng b¸o: Trong ®o¹n m¹ch nèi tiÕp th× 2 ®iÖn trë chØ cã 1 ®iÓm chung, ®ång thêi I ch¹y qua chóng cã cêng ®é b»ng nhau tøc lµ hÖ thøc (1) (2) vÉn ®óng víi ®o¹n m¹ch nt.HS: Ghi vëGV: Yªu cÇu hs vËn dông nh÷ng kiÕn thøc võa «n tËp vµ hÖ thøc cña ®Þnh luËt ¤m ®Ó tr¶ lêi C2.HS: Lµm viÖc ç nh©n hoµn thµnh C2.GV: Tuú tõng ®èi tîng hs mµ cã thÓ yªu

I. I vµ U trong ®o¹n m¹ch nèi tiÕp:1. Nh¾c l¹i kiÕn thøc ë líp 7:Trong ®o¹n m¹ch gåm §1 nt §2 th×:I = I1 = I2. (1)U = U1 + U2. (2)

2. §o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nt:a) S¬ ®å:

b) Çc hÖ thøc ®èi víi ®o¹n m¹ch gåm R1 nt R2

Cêng ®é dßng ®iÖn: I = I1 =I2 (1)- HiÖu ®iÖn thÕ: U = U1 + U2 (2)- HiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu mçi ®iÖn trë tØ lÖ thuËn víi ®iÖn trë


A

+ -A B

K

R1 R2

A

37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

cÇu hs tù bè trÝ TN ®Ó kiÓm tra l¹i çc hÖ thøc (1), (2)H§3: X©y dùng c«ng thøc tÝnh Rt® cña ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nt (5phut)GV: Yªu cÇu hs ®äc sgk môc 1 phÇn II råi tr¶ lêi c©u hái: ThÕ nµo lµ mét ®iÖn trë t-¬ng ®¬ng cña mét ®o¹n m¹ch.HS: Ç nh©n ®äc sgk t×m hiÓu kh¸i niÖm Rt®. GV: Híng dÉn hs dùa vµo bt (1), (2) vµ hÖ thøc cña §L ¤m ®Ó x©y dùng CT tÝnh Rt®. Gäi ®¹i diÖn 1 hs lªn b¶ng tr×nh bµy çch lµm.HS: Díi sù híng dÉn cña gv ç nh©n tù rót ra c«ng thøc tÝnh Rt®.H§4: TiÕn hµnh TN kiÓm tra:(10 phót)GV: Yªu cÇu çc nhãm lªn nhËn dông cô TNHS: §¹i diÖn çc nhãm lªn nhËn dông cô. Nhãm trëng ph©n c«ng c«ng viÖc cho çc thµnh viªn trong nhãmGV: Yªu cÇu hs ®äc th«ng tin môc 3 phÇn II trong sgk sau ®ã yªu cÇu çc nhãm th¶o luËn nªu ph¬ng ¸n tiÕn hµnh TN víi çc dông cô ®· cho.HS: Lµm viÖc ç nh©n ®äc sgk. Th¶o luËn nhãm nªu ph¬ng ¸n tiÕn hµnh TN.GV: NhËn xÐt - Chèt l¹i çc bíc tiÕn hµnh TN.

GV: Yªu cÇu hs tiÕn hµnh TN.HS: TiÕn hµnh TN theo nhãm GV: Nh¾c nhë hs ph¶i ng¾t kho¸ K ngay khi ®· ®äc sè chØ trªn Ampe kÕ.Theo dâi kiÓm tra çc nhãm trong qu¸ tr×nh l¾p m¹ch ®iÖn - kiÓm tra çc mèi nèi vµ m¹ch ®iÖn cña çc nhãm.GV: Yªu cÇu 4 nhãm b¸o ço kÕt qu¶ thÝ nghiÖm.HS: §¹i diÖn çc nhãm b¸o ço kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. GV: NhËn xÐt - kh¼ng ®Þnh kÕt qu¶ ®óng.GV: Yªu cÇu nhãm th¶o luËn rót ra KL.HS: Th¶o luËn nhãm ®Ó rót ra kÕt luËn.

®ã.

. (3)

II. §iÖn trë t ¬ng ® ¬ng cña mét ®o¹n m¹ch nt:

1. Kh¸i niÖm Rt®: sgk.- Ký hiÖu: Rt®

2. C«ng thøc tÝnh:

Theo (2) ta cã U = U1 + U2 = IR1 + IR2 = I(R1 + R2) =IRt®.VËy suy ra

Rt® = R1 + R2 (4)

3. ThÝ nghiÖm kiÓm tra:

a) S¬ ®å: H4.1.

b) TiÕn hµnh:- Bíc 1: M¾c ®iÖn trë R=6 nt víi R=10. HiÖu chØnh biÕn thÕ nguån ®Ó Ura = 6V. §äc I1.- Bíc 2: Thay 2 ®iÖn trë trªn b»ng ®iÖn trë cã R=16. Ura = 6V. §äc I2.- Bíc 3: So s¸nh I1 vµ I2 => mlh gi÷a R1, R2, Rt®.

4. KÕt luËn§o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp cã ®iÖn trë t¬ng ®¬ng


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

GV: Yªu cÇu hs ®äc phÇn th«ng b¸o trong sgk.HS: §äc th«ng b¸o trong sgk.H§4: vËn dông (10 phót)GV: Yªu cÇu hs ®äc vµ hoµn thµnh C4, C5.HS: Lµm viÖc ç nh©n tr¶ lêi C4, C5.GV: 1. CÇn mÊy c«ng t¾c ®Ó ®iÒu khiÓn ®o¹n m¹ch nt?2. Trong s¬ ®å H4.3 sgk cã thÓ chØ m¾c 2 ®iÖn trë cã trÞ sè thÕ nµo nèi tiÕp víi nhau (thay v× ph¶i m¾c 3 ®iÖn trë).3. Nªu çch tÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch AC.C5 R12 = 20 +20

= 2.20 = 40 Ω

RAC =R12 + R3

= RAB +R3 =60

b»ng tæng çc ®iÖn trë thµnh phÇn.RT§ = R1 +R2

III. VËn dông:C4: +Khi c«ng t¾c K më hai ®Ìn kh«ng ho¹t ®éng v× m¹ch hë. +Khi c«ng t¾c ®ãng cÇu ch× bÞ ®øt, hai ®Ìn còng kh«ng ho¹t ®éng v× m¹ch hë. + Khi c«ng t¾c ®ãng, d©y tãc §1 bÞ ®øt th× §2 còng kh«ng s¸ng v× m¹ch hë.

D. Cñng cè: + NÕu cã R1, R2...RN m¾c nt víi nhau th× ta cã:Rt® =R1 + R2 +..+RN+NÕu R1=R2=..=RNm¾c nt víi nhau th× RN=NR1

E. H íng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc phÇn ghi nhí. §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. - §äc tríc sgk bµi 5 - §o¹n m¹ch song song.- Lµm çc bµi tËp 4.1 -> 4.6 trong sbt.


TiÕt 5 : ®o¹n m¹ch song song


- BiÕt çch suy luËn tõ biÓu thøc U = U1 = U2 vµ hÖ thøc cña ®Þnh luËt ¤m ®Ó x©y dùng ®îc hÖ thøc .- Suy luËn ®îc c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c song song lµ

2. Kü n¨ng:


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

- BiÕt çch bè trÝ vµ tiÕn hµnh ®îc TN kiÓm tra çc hÖ thøc suy ra tõ lý thuyÕt ®èi víi ®o¹n m¹ch song song theo s¬ ®å cã s½n.- VËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ®Ó gi¶i thÝch mét sè hiÖn tîng thùc tÕ vµ gi¶i çc bµi tËp vÒ ®o¹n m¹ch sonh song.- RÌn kü n¨ng quan s¸t rót ra nhËn xÐt.

3. Th¸i ®é:- Nghiªm tóc trong qu¸ tr×nh lµm thÝ nghiÖm theo nhãm.- Tham gia vµo çc ho¹t ®éng cña nhãm mét çch tÝch cùc. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:

1. Gi¸o viªn:- HÖ thèng l¹i nh÷ng kiÕn thøc trong ch¬ng tr×nh líp 7 cã liªn quan ®Õn bµi häc.- H×nh vÏ phãng to H28.1a sgk líp 7 (trang 79). H×nh vÏ 5.1 phãng to.

2. Mçi nhãm hs:- Ba ®iÖn trë mÉu lÇn lît cã gi¸ trÞ lµ 10, 15, 6. Mét kho¸ K.- Mét biÕn thÕ nguån. B¶y ®o¹n d©y nèi. Mét v«n kÕ 1 chiÒu cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V. Mét Ampe 1 chiÒu kÕ cã GH§ 3A vµ §CNN 0,1A. 1 B¶ng ®iÖnIII- Ph ¬ng ph¸p: Thùc nghiÖm, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãmIV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc A - æn ®Þnh tæ chøc: B - KiÓm tra bµi cò:(5 phót

1. Trong ®o¹n m¹ch gåm 2 bãng ®Ìn m¾c song song hiÖu ®iÖn thÕ vµ cêng ®é dßng ®iÖn cña ®o¹n m¹ch chÝnh cã quan hÖ thÕ nµo víi hiÖu ®iÖn thÕ vµ cêng ®é dßng ®iÖn cña çc m¹ch rÏ?

C - Bµi míi: GV:“§èi víi ®o¹n m¹ch song song, ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n mach cã b»ng tæng çc ®iÖn trë thµnh phÇn kh«ng? HS: Dù ®o¸n

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc cÇn ®¹tH§1:HÖ thèng l¹i nh÷ng kiÕn thøc cã liªn quan ®Õn bµi häc (7 phót)

GV: §a tranh vÏ H×nh 28.1a, yªu cÇu hs cho biÕt: Trong ®o¹n m¹ch gåm 2 bãng ®Ìn m¾c song song th×: 1. Cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua m¹ch chÝnh cã mèi liªn hÖ ntn víicêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua çc m¹ch rÏ?2. H§T gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch cã mèi liªn hÖ ntn víi H§T gi÷a 2 ®Çu mçi m¹ch rÏ?

I. I vµ U trong ®o¹n m¹ch //:1. Nh¾c l¹i kiÕn thøc líp 7:§o¹n m¹ch gåm §1 //§2 th×: I = I1 + I2. (1)

U = U1 = U2. (2)

2. §o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c //:a) S¬ ®å:


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

§iÖn trë cã thÓ thay ®æi trÞ sè ®îc gäi lµ biÕn trë Bµi míiH§2:NhËn biÕt ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c song song (8 phót)GV: Treo tranh vÏ h×nh 5.1 lªn b¶ng. Yªu cÇu hs quan s¸t vµ nhËn xÐt çc ®iÖn trë R1, R2 ®îc m¾c ntn trong m¹ch ®iÖn? HS: Quan s¸t tranh vÏ. Sau ®ã tiÕn hµnh th¶o luËn trong nhãm tr¶ lêi c©u háiGV: Th«ng b¸o: Trong ®o¹n m¹ch // th× 2 ®iÖn trë cã 2 ®iÓm chung vµ hÖ thøc (1) (2) vÉn ®óng víi ®o¹n m¹ch //HS: Ghi vëGV: Nªu vai trß cña Ampe kÕ vµ V«nkÕ trong s¬ ®å?HS: trong nhãm tr¶ lêi.GV: Yªu cÇu hs vËn dông nh÷ng kiÕn thøc võa «n tËp vµ hÖ thøc cña ®Þnh luËt ¤m ®Ó tr¶ lêi C2?HS: Lµm viÖc ç nh©n hoµn thµnh C2.GV: yªu cÇu hs tù bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN ®Ó kiÓm tra l¹i çc hÖ thøc (1), (2).HS: Hoµn thµnh theo nhãmH§3: X©y dùng c«ng thøc tÝnh Rt® cña ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c //:(8 phót)GV: Híng dÉn hs dùa vµo hÖ thøc (1) vµ (2) vµ hÖ thøc cña §L ¤m ®Ó x©y dùng CT tÝnh Rt®. Gäi ®¹i diÖn 1 hs lªn b¶ng tr×nh bµy çch lµm.HS: Díi sù híng dÉn cña gv hs tù rót ra c«ng thøc

H§4: TiÕn hµnh TN kiÓm tra :(7 phót)GV: ph¸t dông cô TNHS: NhËn dông cô vµ tiÕn hµnh TN theo nhãmGV: Yªu cÇu çc nhãm b¸o ço kÕt qu¶ TN.HS: §¹i diÖn nhãm b¸o ço KQGV: Yªu cÇu hs lµm viÖc nhãm rót ra kÕt luËn.HS: Th¶o luËn trong nhãm rót ra KL

b) Çc hÖ thøc ®èi víi ®o¹n m¹ch gåm R1 // R2.

I = I1 + I2. (1)

U = U1 = U2. (2)

(3)

II. §iÖn trë t ¬ng ® ¬ng cña mét ®o¹n m¹ch nt: 1. C«ng thøc tÝnh Rt® cña ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c //.

(4)

=> (4’)2. ThÝ nghiÖm kiÓm tra:a) S¬ ®å: H5.1.b) Çc bíc tiÕn hµnh:- Bíc 1: M¾c R=10 // víi R=15. HiÖu chØnh biÕn thÕ nguån ®Ó U lµ 6V. §äc I1.- Bíc 2: Thay 2 ®iÖn trë trªn b»ng ®iÖn trë cã R=6. U= 6V. §äc I2.- Bíc 3: So s¸nh I1 vµ I2 => mlh gi÷a R1, R2, Rt®.4. KÕt luËn: Víi ®o¹n m¹ch gåm 2 ®iÖn trë m¾c // th× nghÞch ®¶o cña ®iÖn trë t¬ng ®¬ng b»ng tæng çc nghÞch ®¶o cña tõng ®iÖn trë thµnh phÇn.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

H§4: vËn dông :(8 phót)GV: Yªu cÇu hs ®äc vµ hoµn thµnh C4, C5.GV: Gîi ý cho hs phÇn 2 cña C5: Trong s¬ ®å cã thÓ chØ m¾c 2 ®iÖn trë cã trÞ sè b»ng bao nhiªu // víi nhau (thay cho viÖc m¾c 3 ®iÖn trë) Nªu çch tÝnh Rt® cña ®o¹n m¹ch ®ã?HS: Lµm viÖc ç nh©n tr¶ lêi C4, C5.C4:+§Ìn vµ qu¹t ®îc m¾c song song vµo nguån 220V ®Ó chóng ho¹t ®éng b×nh thêng +NÕu ®Ìn kh«ng ho¹t ®éng th× qu¹t vÉn ho¹t ®éng v× qu¹t vÉn m¾c vµo hiÖu ®iÖn thÕ ®· cho

III. VËn dông:C4

C5: R12 = 30/2 = 15 Ω

RT§ nhá h¬n mçi ®iÖn trë thµnh phÇn.

(

D. Cñng cè(2 phót)Më réng:

+ NÕu cã R1, R2...RN m¾c // víi nhau th× ta cã:

E. H íng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc phÇn ghi nhí.- §äc tríc sgk bµi 6 - Bµi tËp vËn dông ®Þnh luËt ¤m.- §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. - Lµm çc bµi tËp 5.1 -> 5.6 trong sbt.


TiÕt 6: Bµi tËp vËn dông ®Þnh luËt ¤m



ØM

Ø§

R1

ØR2ØA B

CØR3ØA

R12

37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

- BiÕt çch vËn dông çc kiÕn thøc ®· ®îc häc tõ bµi 1 ®Õn bµi 5 ®Ó gi¶i ®îc çc bµi tËp ®¬n gi¶n vÒ ®o¹n m¹ch nèi tiÕp vµ song song (gåm nhiÒu nhÊt 3 ®iÖn trë).- T×m ®îc nh÷ng çch gi¶i kh¸c nhau ®èi víi cïng mét bµi to¸n.2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn vµ kü n¨ng tÝnh to¸n -KÜ n¨ng gi¶i bµi tËp vËt lÝ theo ®óng çc bíc gi¶i 3. Th¸i ®é: - Nghiªm tóc, trung thùc trong b¸o ço ®¸p sè cña bµi to¸n.- TÝch cùc suy nghÜ ®Ó t×m ra ®îc nh÷ng çch gi¶i kh¸c nhau.II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:

1. Gi¸o viªn:- B¶ng liÖt kª çc gi¸ trÞ H§T vµ C§DD ®Þnh møc cña mét sè ®å dïng ®iÖn trong gia ®×nh t¬ng øng víi 2 lo¹i nguån ®iÖn lµ 110V vµ 220V.

2. Mçi nhãm hs:- HÖ thèng l¹i nh÷ng kiÕn thøc ®· ®îc häc.- Ghi nhí çc c«ng thøc ®èi víi ®o¹n m¹ch //, ®o¹n m¹ch nèi tiÕp, ®Þnh luËt ¤m.III- Ph ¬ng ph¸p: VËn dông, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãmIV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc

A - æn ®Þnh tæ chøc:B - KiÓm tra bµi cò:(5 phót)1 HS: Ph¸t biÓu vµ viÕt biÓu thøc ®Þnh luËt ¤m.2 HS: ViÕt c«ng thøc biÓu diÔn mèi quan hÖ gi÷a U, I, R trong ®o¹n

m¹ch cã 2 ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp, song song.C - Bµi míi:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc cÇn ®¹t

Ho¹t ®éng 1:Gi¶i bµi tËp 1(10 phót)- Gäi 1 HS ®äc ®Ò bµi bµi 1.- Gäi 1 HS tãm t¾t ®Ò bµi.- Yªu cÇu ç nh©n HS gi¶i bµi tËp 1 ra nh¸p.

- GV híng dÉn chung c¶ líp gi¶i bµi tËp 1 b»ng çch tr¶ lêi çc c©u hái:

+ Cho biÕt R1 vµ R2 ®îc m¾c víi nhau nh thÕ nµo? Ampe kÕ, v«n kÕ ®o nh÷ng ®¹i lîng nµo trong m¹ch ®iÖn?+ VËn dông c«ng thøc nµo ®Ó tÝnh ®iÖn

1, Bµi 1.Tãm t¾t:R1 = 5 .:

UV = 6VIA = 0,5Aa) Rt® = ?b) R2 = ?Bµi gi¶iPT m¹ch ®iÖn: R1 nt R2

(A) nt R1 nt R2 IA= IAB = 0,5AUV = UAB = 6V

a) Rt® = UAB/IAB= 6V:0,5A = 12


AK

Ø Ø

R1

R2

V

A B

37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

trë t¬ng ®¬ng Rt® vµ R2? Thay sè tÝnh Rt® R2

- Yªu cÇu HS nªu çc çch gi¶i kh¸c. Cã thÓ HS ®a ra çch gi¶i nh: TÝnh U1 sau ®ã tÝnh U2 R2HS: ch÷a bµi vµo vë.

Ho¹t ®éng 2:Gi¶i bµi tËp 2(10 phót)- Gäi 1 HS ®äc ®Ò bµi bµi 2.- Yªu cÇu ç nh©n HS gi¶i bµi 2 (cã thÓ tham kh¶o gîi ý çch gi¶i trong SGK) theo ®óng çc bíc gi¶i.- Sau khi HS lµm bµi xong, GV thu bµi cña 1 sè HS ®Ó kiÓm tra.- Gäi 1 HS lªn ch÷a phÇn a); 1 HS ch÷a phÇn b)- Gäi HS kh¸c nªu nhËn xÐt; Nªu çc çch gi¶i kh¸c.

- PhÇn b) HS cã thÓ ®a ra çch gi¶i kh¸c vÝ dô: V× R1 //R2 Çch tÝnh R2 víi R1; I1 ®· biÕt; I2 = I - I1.HoÆc ®i tÝnh RAB:RAB =

Sau khi biÕt R2 còng cã thÓ tÝnh UAB = I.RAB- Gäi HS so s¸nh çc çch tÝnh R2 çch lµm nµo nhanh gän, dÔ hiÓu Ch÷a 1 çch vµo

()§iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch AB lµ 12 .b) V× R1 nt R2 Rt® = R1 + R2 R2 = Rt® - R1 = 12 - 5 = 7VËy ®iÖn trë R2 b»ng 7.2. Bµi 2Tãm t¾tR1 = 10 ; IA1= 1,2AIA = 1,8Aa) UAB = ?b) R2 = ?Bµi gi¶ia) (A) nt R1 I1 = IA1 = 1,2A(A) nt (R1 // R2) IA = IAB = 1,8ATõ c«ng thøc: I = U1 = I1.R1 = 1,2.10 = 12 (V)R1 //R2 U1 = U2 = UAB = 12V

HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a 2 ®iÓm AB lµ 12V

b) V× R1//R2 I2 = I - I1 = 1,8A - 1,2 A = 0,6A U2 = 12 V theo c©u a)

R2 =

VËy ®iÖn trë R2 b»ng 20


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

vë. Ho¹t ®éng 3:Gi¶i bµi 3(15 phót)

T¬ng tù híng dÉn HS gi¶i bµi tËp 3.

Yªu cÇu HS ®æi bµi cho nhau ®Ó chÊm ®iÓm cho çc b¹n trong nhãm.- Lu ý çc çch tÝnh kh¸c

3.Bµi 3:

Tãm t¾t (1 ®iÓm)R1 = 15 ; R2 = R3 = 30UAB = 12Va) RAB = ?b) I1, I2, I3 = ?

Bµi gi¶ia) (A) nt R1 nt (R2//R3) )V× R2 = R3 R2,3 = 30/2 = 15 ()(1®iÓm) (Cã thÓ tÝnh kh¸c kÕt qu¶ ®óng còng cho 1 ®iÓm)RAB = R1 + R2,3 = 15 + 15 = 30

§iÖn trë cña ®o¹n m¹ch AB lµ 30

b) ¸p dông c«ng thøc ®Þnh luËt ¤m

I = U/R IAB =

I1 = IAB = 0,4A (1,5 ®iÓm)U1 = I1.R1 = 0,4.15 = 6(V) (1®iÓm)U2 = U3 = UAB - U1 = 12V- 6V = 6V (0,5®iÓm)

I2 = (1 ®iÓm)

I2 = I3 = 0,2A (0,5®iÓm)VËy cêng ®é dßng ®iÖn qua R1 lµ 0,4A; Cêng ®é dßng ®iÖn qua R2; R3

b»ng nhau vµ b»ng 0,2A. (1®iÓm)D. H íng dÉn chuÈn bÞ bµi:

- §äc tríc sgk bµi 7 - Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi d©y dÉn.- Lµm çc bµi tËp 6.1 -> 6.5 trong sbt.


TiÕt 7: Sù phô thuéc cña ®iÖn trëvµo chiÒu dµi d©y dÉn


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

I- Môc tiªu1- KiÕn thøc:- Nªu ®îc ®iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo chiÒu dµi, tiÕt diÖn vµ vËt liÖu lµm d©y dÉn.- BiÕt çch x¸c ®Þnh sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo mét trong çc yÕu tè (chiÒu dµi, tiÕt diÖn, vËt liÖu lµm d©y dÉn).- Suy luËn vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo chiÒu dµi.- Nªu ®îc ®iÖn trë cña çc d©y dÉn cã cïng tiÕt diÖn vµ ®îc lµm tõ cïng mét vËt liÖu th× tØ lÖ víi chiÒu dµi cña d©y.2- KÜ n¨ng:

- M¾c m¹ch ®iÖn vµ sö dông dông cô ®o ®Ó ®o ®iÖn trë cña d©y dÉn.3- Th¸i ®é: Trung thùc, cã tinh thÇn hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm.II- §å dïng :* Mçi nhãm HS:

- 1 ampe kÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A- 1 v«n kÕ cã GH§ 6V vµ §CNN 0,1V- 1 nguån ®iÖn 3V, 1 c«ng t¾c, 8 ®o¹n d©y nèi.- 3 d©y ®iÖn trë cã cïng tiÕt diÖn, ®îc lµm b»ng cïng mét lo¹i vËt liÖu:

1 d©y dµi l, 1 d©y dµi 2 l, 1d©y dµi 3 l. Mçi d©y ®îc quÊn quanh mét lâi çch ®iÖn ph¼ng, dÑt vµ dÔ x¸c ®Þnh sè vßng d©y.* GV: ChuÈn bÞ giÊy trong ®· kÎ s½n b¶ng 1 (tr20 - SGK); §Ìn chiÕuIII- Ph ¬ng ph¸p:

ThuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãmIV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc

A - æn ®Þnh tæ chøc:B - KiÓm tra bµi cò: KT 15 phót (Bµi tËp 6.2 phÇn a _ SBT)

Bµi gi¶ia) V× hai çch m¾c ®Òu ®îc m¾c vµo cïng mét hiÖu ®iÖn thÕ U = 6VC1: §iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch lµ Rtd1 = U/I1 Rtd1 = 6V/0,4A = 15C2: §iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch lµ Rtd2 = U/I2 Rtd2 = 6V/1,8A = 10/3Rtd1 > Rtd2 Çch 1: R1 nt R2

Çch 2: R1//R2 HS cã thÓ kh«ng cÇn tÝnh cô thÓ nhng gi¶i thÝch ®óng ®Ó ®i ®Õn çch m¾c.(5®) VÏ s¬ ®å ®óng (5®)

C - Bµi míi:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc cÇn ®¹tHo¹t ®éng 1: T×m hiÓu ®iÖn trë d©y dÉn phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo? (10 phut)

I- X¸c ®Þnh sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo mét trong nh÷ng yÕu tè kh¸c


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

- Yªu cÇu HS quan s¸t çc ®o¹n d©y dÉn ë h×nh 7.1 cho biÕt chóng kh¸c nhau ë yÕu tè nµo? §iÖn trë cña çc d©y dÉn nµy liÖu cã nh nhau kh«ng? YÕu tè nµo cã thÓ g©y ¶nh hëng ®Õn ®iÖn trë cña d©y dÉn.- Yªu cÇu th¶o luËn nhãm ®Ò ra ph¬ng ¸n kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo chiÒu dµi d©y.- GV cã thÓ gîi ý çch kiÓm tra sù phô thuéc cña mét ®¹i lîng vµo 1 trong çc yÕu tè kh¸c nhau ®· häc ë líp díi.- Yªu cÇu ®a ra ph¬ng ¸n thÝ nghiÖm tæng qu¸t ®Ó cã thÓ kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo 1 trong 3 yÕu tè cña b¶n th©n d©y dÉnHo¹t ®éng 2: X¸c ®Þnh sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi d©y dÉn (20 phut)

- Dù kiÕn çch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm.

- Yªu cÇu HS nªu dù ®o¸n vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi d©y b»ng çch tr¶ lêi c©u C1. GV thèng nhÊt ph¬ng ¸n thÝ nghiÖm M¾c m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å h×nh 7.2a Yªu cÇu çc nhãm chän dông cô thÝ nghiÖm, tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm, ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 1 (GV ph¸t giÊy trong cho çc nhãm).- GV thu b¶ng qu¶ thÝ nghiÖm cña çc nhãm. ChiÕu kÕt qu¶ cña 1 sè nhãm Gäi çc b¹n nhãm kh¸c nhËn xÐt.- Yªu cÇu nªu kÕt luËn qua thÝ nghiÖm kiÓm tra dù ®o¸n.- GV: Víi 2 d©y dÉn cã ®iÖn trë t¬ng øng R1, R2 cã cïng tiÕt diÖn vµ ®îc lµm tõ cïng mét lo¹i vËt liÖu chiÒu dµi d©y dÉn t¬ng øng lµ l1 vµ l2 th×:

nhau.- HS quan s¸t h×nh 7.1, nªu ®îc çc d©y dÉn nµy kh¸c nhau:+ ChiÒu dµi d©y+ TiÕt diÖn d©y+ ChÊt liÖu lµm d©y dÉn

- Th¶o luËn nhãm ®Ò ra ph¬ng ¸n kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo chiÒu dµi d©y.- §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy ph¬ng ¸n, HS nhãm kh¸c nhËn xÐt ph-¬ng ¸n kiÓm tra ®óng.

II- Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi d©y dÉn.- Ç nh©n HS nªu ph¬ng ¸n lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra: Tõ s¬ ®å m¹ch ®iÖn sö dông çc dông cô ®o ®Ó ®o ®iÖn trë cña d©y dÉn Dông cô cÇn thiÕt, çc bíc tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, gi¸ trÞ cÇn ®o.- HS nªu dù ®o¸n.- Çc nhãm chän dông cô ®Ó tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. TiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm Ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 1.

- Tham gia th¶o luËn kÕt qu¶ b¶ng 1.- So s¸nh víi dù ®o¸n ban ®Çu §a ra kÕt luËn vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo chiÒu dµi d©y dÉn.- Ghi vë: §iÖn trë cña çc d©y dÉn cã dïng tiÕt diÖn vµ ®îc lµm tõ cïng mét lo¹i vËt liÖu th× tØ lÖ thuËn víi chiÒu dµi cña mçi d©y.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

Ho¹t ®éng 3: VËn dông (10phut) - Yªu cÇu ç nh©n HS hoµn thµnh c©u C2.- Híng dÉn HS th¶o luËn c©u C2.HS: hoµn thµnh c©u C2

- T¬ng tù víi c©u C4.HS: hoµn thµnh c©u C4

III. VËn dông - C2 Yªu cÇu gi¶i thÝch ®îc: ChiÒu dµi d©y cµng lín (l cµng lín) §iÖn trë cña ®o¹n m¹ch cµng lín (R cµng lín). NÕu gi÷ hiÖu ®iÖn thÕ (U) kh«ng ®æi Cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua ®o¹n m¹ch cµng nhá (I cµng nhá) §Ìn s¸ng cµng yÕu.- C©u C4: V× hiÖu ®iÖn thÕ ®Æt vµo 2 ®Çu d©y kh«ng ®æi. I1 = 0,25I2

R2 =0,25 R1 hay R1 = 4R2

.Mµ l1

= 4 l2.D. Cñng cè:HDHS hoµn thµnh C3

C3: §iÖn trë cña cuén d©y lµ:

ChiÒu dµi cña cuén d©y lµ: E. H íng dÉn chuÈn bÞ bµi:

- §äc tríc sgk bµi 8 - Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn d©y dÉn.- Lµm çc bµi tËp 7.1 -> 7.4 trong sbt.- §äc cã thÓ em cha biÕt. Häc thuéc ghi nhí.

TiÕt 8: sù phô thuéc cña biÕn trëvµo

tiÕt diÖn cña d©y dÉn

Ngµy so¹n:Ngµy so¹n:


- BiÕt ®îc ®iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo chiÒu dµi, tiÕt diÖn vµ vËt liÖu lµm d©y dÉn.- BiÕt çch suy luËn r»ng çc d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi vµ cïng vËt liÖu th× ®iÖn trë cña chóng tû lÖ nghÞch víi tiÕt diÖn cña d©y.- BiÕt çch bè trÝ vµ tiÕn hµnh ®îc thÝ nghiÖm kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo tiÕt diÖn cña d©y.NguyÔn ThÞ H¬ng THCS Trung NghÜa

37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

- Nªu ®îc ®iÖn trë cña çc d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi vµ ®îc lµm tõ cïng mét vËt liÖu th× tû lÖ nghÞch víi tiÕt diÖn cña d©y.

2. Kü n¨ng:- RÌn kü n¨ng quan s¸t suy luËn, l¾p m¹ch ®iÖn vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, ®äc b¸o ço sè liÖu.

3. Th¸i ®é:- Nghiªm tóc, trung thùc trong b¸o ço sè liÖu.- TÝch cùc suy nghÜ tham gia vµo çc ho¹t ®éng cña nhãm.II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:

1. Gi¸o viªn:- B¶ng 1 cho çc nhãm.

2. Mçi nhãm hs:- 2 d©y constantan cã cïng chiÒu dµi: l= 1800mm, vµ cã tiÕt diÖn lÇn lît lµ: 0,3mm, 0,6mm. - 1 BiÕn thÕ nguån. 1 v«nkÕ 1 chiÒu (GH§:12V), 1 ampe kÕ 1 chiÒu (GH§: 3A). Kho¸ K, b¶ng ®iÖn vµ mét sè ®o¹n d©y nèi (7 ®o¹n).III- Ph ¬ng ph¸p: Thùc nghiÖm, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãmIV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc

A - æn ®Þnh tæ chøc:B - KiÓm tra bµi cò:KÕt hîp trong bµi

C - Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc cÇn ®¹tH§1: Nªu t×nh huèng vµo bµi míi GV: ë bµi tríc chóng ta ®· ®îc biÕt ®iÖn trë d©y dÉn tû lÖ thuËn víi chiÒu dµi cña d©y. Bµi nµy chóng ta tiÕp tôc t×m hiÓu xem ®iÖn trë cña nã phô thuéc ntn vµo tiÕt diÖn cña d©y.HS : L¾ng nghe.H§2: Nªu dù ®o¸n vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©y dÉn vµo tiÕt diÖnGV: Yªu cÇu çc nhãm nªu dù ®o¸n ®Ó xÐt sù phô thuéc cña R d©y dÉn vµo tiÕt diÖn ta cÇn ph¶i sd çc d©y dÉn cã ®Æc ®iÓm ntn?HS : Th¶o luËn theo nhãm. Cö ®¹i diÖn nhãm tr¶ lêi.GV: Yªu cÇu çc nhãm quan s¸t t×m hiÓu m¹ch ®iÖn H8.1 vµ hoµn thµnh C1?HS : Lµm viÖc theo nhãm. §¹i diÖn tr¶ lêiGV: NÕu çc d©y dÉn trong H8.1b,c ®îc chËp s¸t vµo nhau thµnh 1 d©y dÉn duy nhÊt => cã tiÕt diÖn t¬ng øng lµ 2S, 3S =.> cã ®iÖn trë R2, R3 nh trªn. H·y nªu dù ®o¸n

I. Dù ®o¸n s phô thuéc cña ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn d©y dÉn:

C1:

Nhãm 1,3,4: §iÖn trë d©y dÉn tû lÖ nghÞch víi tiÕt diÖn d©y.- Nhãm 2 : §iÖn trë d©y dÉn tû


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

vÒ mqh gi÷a ®iÖn trë vµ tiÕt diÖn cña chóng? HS: Th¶o luËn nhãm, ®¹i diÖn çc nhãm nªu dù ®o¸n cña nhãm m×nh.GV: §Ó kiÓm tra xem dù ®o¸n cña nhãm nµo chÝnh x¸c chóng ta sang phÇn II.

H§3: TiÕn hµnh TN kiÓm tra dù ®o¸n:

GV: Yªu cÇu hs vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn vµo vë. HS : Lµm viÖc ç nh©n vÏ s¬ ®å vµo vë.

GV : Ph¸t dông cô cho çc nhãm.HS: Çc nhãm lªn nhËn dông cô TN. Th¶o luËn nhãm nªu çc bíc bíc tiÕn hµnh TN.

GV: Yªu cÇu çc nhãm b¸o ço kÕt qu¶, nhËn xÐt. HS: §¹i diÖn çc nhãm b¸o ço KQ

GV: NhËn xÐt vµ Yªu cÇu hs tÝnh so

s¸nh víi .

HS: TÝnh tØ sè =

Lu ý: Trong kü thuËt cã nghÜa lµ ®êng kÝnh tiÕt diÖn d©y dÉn.S = r2 (TiÕt diÖn - mÆt c¾t cña vËt h×nh trô => tiÕt diÖn lµ diÖn tÝch h×nh trßn)

GV: Yªu cÇu hs nªu KL vÒ sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo tiÕt diÖn d©y dÉn?HS: Lµm viÖc theo nhãm rót ra KL.H§4: VËn dông :

lÖ thuËn víi tiÕt diÖn d©y.

II. TN kiÓm tra : 1. S¬ ®å:

2. TiÕn hµnh TN::- B1: M¾c d©y dÉn cã l = 1800mm, 0.3mm vµo m¹ch ®iÖn. §iÒu chØnh BTN ®Ó Ura = 3V. Ghi sè chØ U1, I1.- B2: Thay d©y trªn b»ng d©y dÉn cã cïng l, 0.6mm. Ura = 3V. Ghi sè chØ U2, I2.- B3: Tõ b¶ng KQ tÝnh R1, R2 => mlh gi÷a R vµ tiÕt diÖn d©y dÉn.3. NhËn xÐt: - D©y dÉn cã tiÕt diÖn cµng lín th× R d©y dÉn cµng nhá.CM:

4. KÕt luËn: §iÖn trë cña d©y dÉn tû lÖ nghÞch víi tiÕt diÖn cña d©y.

III. VËn dông:


+ -K

S1

R1

37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

GV: Yªu cÇu hs lµm viÖc ç nh©n hoµn thµnh C3, C4, C5.Gîi ý C3 : TiÕt diÖn cña d©y 2 gÊp mÊy lÇn d©y 1? VËn dông KL so s¸nh ®iÖn trë 2 d©y.C4: VD CT rót ra ë phÇn 3 => R2GV: Gîi ý C5: Víi nh÷ng bµi to¸n d¹ng nµy ta ph¶i xÐt 2 lÇn. - LÇn 1: XÐt 1 d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi nh-ng tiÕt diÖn kh¸c nhau.- LÇn 2: XÐt d©y dÉn ®ã víi d©y dÉn cã cïng tiÕt diÖn nhng cã l kh¸c nhau. HoÆc ng-îc l¹i.HS: Lµm viÖc ç nh©n hoµn thµnh C3->C5.GV: Yªu cÇu hs ®äc phÇn ghi nhí. 2 hs ph¸t biÓu l¹i.HS : §äc ghi nhíGV: NÕu cßn thêi gian cho hs ®äc "Cã thÓ em cha biÕt ”

- : C3: §iÖn trë cña d©y dÉn thø nhÊt lín gÊp 3 lÇn ®iÖn trë cña d©y thø 2. – C4:

C5

+ V× vµ cã tiÕt

diÖn lµ S1 = 0,1mm2 th× cã ®iÖn trë lµ: R = R1 /2+ D©y dÉn dµi l2 cã tiÕt diÖn lµ:S2 = 0,5mm2 = 5 S1 cã ®iÖn trë lµ: R2= R/5 = R1/ 10 = 50

D. Cñng cè:GV dïng C6 ®Ó cñng cè bµi

E. H íng dÉn chuÈn bÞ bµi: - §äc tríc sgk bµi 9 - Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn. - Häc thuéc ghi nhí. §äc Cã thÓ em cha biÕt- Lµm çc bµi tËp 8.1 -> 8.5 trong sbt. Hoµn thµnh C5, C6.

Ngµy so¹n:Ngµy so¹n: TiÊT 9 : SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN

I- Môc tiªu1- KiÕn thøc:- Bè trÝ vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm kiÓm chøng tá r»ng ®iÖn trë cña çc d©y dÉn cã cïng chiÒu dµi, tiÕt diÖn vµ ®îc lµm tõ çc vËt liÖu kh¸c nhau th× kh¸c nhau.- So s¸nh ®îc møc ®é dÉn ®iÖn cña çc chÊt hay çc vËt liÖu c¨n cø vµo b¶ng gi¸ trÞ ®iÖn trë suÊt cña chóng.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

- VËn dông c«ng thøc R = ®Ó tÝnh ®îc mét ®¹i lîng khi biÕt c¸c ®¹i lîng cßn l¹i.2- KÜ n¨ng:

- M¾c m¹ch ®iÖn vµ sö dông dông cô ®o ®Ó ®o ®iÖn trë cña d©y dÉn.

- Sö dông b¶ng ®iÖn trë suÊt cña mét sè chÊt.3- Th¸i ®é: Trung thùc, cã tinh thÇn hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm.II- §å dïng d¹y häc* Mçi nhãm HS:

- 1 cuén d©y b»ng inox, trong ®ã d©y dÉn cã tiÕt diÖn S = 0,1mm2 vµ cã chiÒu dµi l=2m ®îc ghi râ.

- 1 cuén d©y b»ng nikªlin, trong ®ã d©y dÉn cã tiÕt diÖn S = 0,1mm2

vµ cã chiÒu dµi l=2m.- 1 cuén d©y b»ng nicr«m, trong ®ã d©y dÉn cã tiÕt diÖn S = 0,1mm2

vµ cã chiÒu dµi l=2m.- 1 ampe kÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A- 1 v«n kÕ cã GH§ 6V vµ §CNN 0,1V- 1 nguån ®iÖn 6V.- 1 c«ng t¾c.- 7 ®o¹n d©y nèi.- 2 chèt kÑp d©y dÉn.

* GV: - Tranh phãng to b¶ng ®iÖn trë suÊt cña mét sè chÊt. (NÕu cã ®iÒu

kiÖn d¹y trªn m¸y vi tÝnh, cã thÓ kÎ s½n b¶ng nµy).- KÎ s½n B¶ng 2 trªn b¶ng phô hoÆc ph« t« Ðp plastic (®Ó cã thÓ dïng

bót d¹ ®iÒn vµo chç trèng vµ xo¸ ®i ®îc khi sai hoÆc ®Ó dïng cho líp kh¸c). III- Ph ¬ng ph¸p: Thùc nghiÖm, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãmIV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc

A - æn ®Þnh tæ chøc:B - KiÓm tra bµi cò: (5 phut)

- Yªu cÇu 1 HS tr¶ lêi c©u hái: + §iÖn trë cña mét d©y dÉn phô thuéc vµo c¸c yÕu tè nµo? Phô thuéc nh thÕ nµo?+ Muèn kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn ta ph¶i tiÕn hµnh thÝ nghiÖm nh thÕ nµo? C - Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc cÇn ®¹t


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu xem ®iÖn trë cã phô thuéc vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn hay kh«ng?(10 phut)

- Gäi HS nªu çch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm kiÓm tra sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn.

- Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm, thùc hiÖn tõng bíc a), b), c), d) cña phÇn 1. ThÝ nghiÖm (tr.25).- Gäi ®¹i diÖn çc nhãm nªu nhËn xÐt rót ra tõ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm.

Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu vÒ ®iÖn trë suÊt(15 phut)

- Yªu cÇu HS ®äc th«ng tin môc 1. §iÖn trë suÊt (tr.26), tr¶ lêi c©u hái:+ §iÖn trë suÊt cña mét vËt liÖu (hay 1 chÊt) lµ g×?+ KÝ hiÖu cña ®iÖn trë suÊt?+ §¬n vÞ ®iÖn trë suÊt?- GV treo b¶ng ®iÖn trë suÊt cña mét sè chÊt ë 200C. Gäi HS tra b¶ng ®Ó x¸c ®Þnh ®iÖn trë suÊt cña mét sè chÊt vµ gi¶i thÝch ý nghÜa con sè.- Yªu cÇu ç nh©n HS hoµn thµnh c©u C2.- Gäi HS tr×nh bµy c©u C2 theo gîi ý sau:+ §iÖn trë suÊt cña constantan lµ bao nhiªu? ý nghÜa con sè ®ã?+ Dùa vµo mèi quan hÖ gi÷a R vµ tiÕt diÖn cña d©y dÉn TÝnh ®iÖn trë cña d©y constantan trong c©u C2.

Ho¹t ®éng 3: X©y dùng c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë (5 phut)

I- Sù phô thuéc cña ®iÖn trë vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn.- 1. ThÝ nghiÖm * §o ®iÖn trë cña hai d©y nikeli vµ nØcr«m cã cïng chiÒu dµi, cïng tiÕt diÖn víi cïng hiÖu ®iÖn thÕ.

* KÕt qu¶: R1 kh¸c R2

2. KÕt luËn:

§iÖn trë cña dËy dÉn phô thuéc vµo vËt liÖu lµm d©y dÉn.II-§iÖn trë suÊt - C«ng thøc ®iÖn trë 1- §iÖn trë suÊt-* §iÖn trë suÊt cña mét vËt liÖu (hay mét chÊt) cã trÞ sè b»ng ®iÖn trë cña mét ®o¹n d©y dÉn h×nh trô ®îc lµm b»ng vËt liÖu ®ã cã chiÒu dµi 1m vµ tiÕt diÖn 1m2

* B¶ng ®iÖn trë suÊt cña mét sè chÊt ë 200C (sgk/ 26).

C2: Dùa vµo b¶ng ®iÖn trë suÊt biÕt constantan = 0,5.10-6m cã nghÜa lµ mét d©y dÉn h×nh trô lµm b»ng constantan cã chiÒu dµi 1m vµ tiÕt diÖn lµ 1m2 th× ®iÖn trë cña nã lµ 0,5.10-6. VËy ®o¹n d©y constantan cã chiÒu dµi 1m, tiÕt diÖn 1mm2 = 10-6m2 cã ®iÖn


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

- Híng dÉn HS tr¶ lêi c©u C3. Yªu cÇu thùc hiÖn theo c¸c bíc hoµn thµnh b¶ng 2 (tr.26) Rót ra c«ng thøc tÝnh R.- Yªu cÇu HS ghi c«ng thøc tÝnh R vµ gi¶i thÝch ý nghÜa c¸c kÝ hiÖu, ®¬n vÞ cña tõng ®¹i lîng trong c«ng thøc vµo vë.

KiÕn thøc tÝch hîp

Ho¹t ®éng 4: VËn dông (10 phut) - GV híng dÉn HS hoµn thµnh c©u C4:+ §Ó tÝnh ®iÖn trë ta cÇn vËn dông nh÷ng c«ng thøc nµo?(Th¶o luËn, cö ®¹i diÖn tr¶ lêi) TÝnh S råi thay vµo c«ng thøc R = ®Ó tÝnh R.

trë lµ 0,5.

2. C«ng thøc ®iÖn trë:R = . Trong ®ã:- lµ ®iÖn trë suÊt ( m).- l lµ chiÒu dµi d©y dÉn (m)- S lµ tiÕt diÖn d©y dÉn (m2)

Điện trở của dây dẫn là nguyên nhân làm tỏa nhiệt trên dây. Nhiệt lượng tỏa ra trên dây dẫn là nhiệt vô ích, làm hao phí điện năng.+ Mỗi dây dẫn làm bằng một chất xác định chỉ chịu được một cường độ dòng điện xác định. Nếu sử dụng dây dẫn không đúng cường độ dòng điện cho phép có thể làm dây dẫn nóng chảy, gây ra hỏa hoạn và những hậu quả môi trường nghiêm trọng.- Biện pháp bảo vệ môi trường: Để tiết kiệm năng lượng, cần sử dụng dây dẫn có điện trở suất nhỏ. Ngày nay, người ta đã phát hiện ra một số chất có tính chất đặc biệt, khi giảm nhiệt độ của chất thì điện trở suất của chúng giảm về giá trị bằng không (siêu dẫn). Nhưng hiện nay việc ứng dụng vật liệu siêu dẫn vào trong thực tiễn còn gặp nhiều khó khăn, chủ yếu do các vật liệu đó chỉ là siêu dẫn khi nhiệt độ rất nhỏ (dưới 00C rất nhiều).III- VËn dông:

C4:S =

R = R = R = 0,087()

+ §¹i lîng nµo cho biÕt sù phô thuéc cña ®iÖn trë d©n dÉy vµo vËt liÖu

C5 : * §iÖn trë cña d©y nh«m:


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

lµm d©y dÉn?+ C¨n cø vµo ®©u ®Ó nãi chÊt nµy dÉn ®iÖn tèt hin hay kÐm h¬n chÊt kia? + §iÖn trë cña d©y dÉn ®îc tÝnh theo c«ng thøc nµo?

R = 2,8.10-8.2.106 = 0,056* §iÖn trë uc¶ d©y nikªlin lµ:

* §iÖn trë cña d©y ®ång.

C6: Thùc hiÖn ë nhµ

D. Cñng cè:- §iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo mÊy yÕu tè? ®ã lµ nh÷ng yÕu

tè nµo?E. H íng dÉn vÒ nhµ:

- §äc phÇn "cã thÓ em cha biÕt".- Tr¶ lêi c©u C5, C6 (SGK - tr.27) vµ lµm bµi tËp 9 (SBT).

TiÕt 10 : ®iÖn trë dïng trong kü thuËt


I- Môc tiªu1- KiÕn thøc:- Nªu ®îc biÕn trë lµ g× vµ nªu ®îc nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña biÕn trë.- M¾c ®îc biÕn trë vµo m¹ch ®iÖn ®Ó ®iÒu chØnh cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua m¹ch.- NhËn ra ®îc çc ®iÖn trë dïng trong kÜ thuËt.2- KÜ n¨ng:- M¾c vµ vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn cã sö dông biÕn trë.3- Th¸i ®é: Ham hiÓu biÕt. Sö dông an toµn ®iÖn.II- ChuÈn bÞ ®å dïng* Mçi nhãm HS:

- 1 biÕn trë con ch¹y (20 - 2A), 1 nguån ®iÖn 3 V.- 1 bãng ®Ìn 2,5V - 1W.- 1 c«ng t¾c.- 7 ®o¹n d©y nèi.- 3 ®iÖn trë kÜ thuËt cã ghi trÞ sè.- 3 ®iÖn trë kÜ thuËt lo¹i cã çc vßng mµu.

* GV: - Mét sè lo¹i biÕn trë: tay quay, con ch¹y, chiÕt ¸p.- Tranh phãng to çc lo¹i biÕn trë.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

III- Ph ¬ng ph¸p: Thùc nghiÖm, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãmIV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc

A - æn ®Þnh tæ chøc:B - KiÓm tra bµi cò:(5 phut)

1- §iÖn trë cña d©y dÉn phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo? phô thuéc nh thÕ nµo? ViÕt c«ng thøc biÓu diÔn sù phô thuéc ®ã.2- Tõ c«ng thøc trªn, theo em cã nh÷ng çch nµo ®Ó lµm thay ®æi ®iÖn trë cña d©y dÉn.

C - Bµi míi:Ho¹t ®éng 1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp:Trong 2 çch thay ®æi trÞ sè cña ®iÖn trë, theo em çch nµo dÔ thùc hiÖn ®îc? (GV cã thÓ ®a ra gîi ý). §iÖn trë cã thÓ thay ®æi trÞ sè ® îc gäi lµ biÕn trë Bµi míi Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc cÇn ®¹tHo¹t ®éng 2: T×m hiÓu cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña biÕn trë- GV treo tranh vÏ çc lo¹i biÕn trë. Yªu cÇu HS quan s¸t ¶nh chôp çc lo¹i biÕn trë, kÕt hîp víi h×nh 10.1 (tr.28-SGK), tr¶ lêi c©u C1.(- HS quan s¸t tranh vµ tr¶ lêi C1)- GV ®a ra çc lo¹i biÕn trë thËy, gäi HS nhËn d¹ng çc lo¹i biÕn trë, gäi tªn chóng.. Yªu cÇu HS tr¶ lêi C2; C3.

+ BiÕn trë cã lµm thay ®æi ®iÖn trë cña m¹ch kh«ng? Khi:

+ M¾c vµo 2 ®Çu A,B.

+M¾c vµo 2 ®iÓm A,N.

+ H·y m« t¶ ho¹t ®éng cña biÕn trë trong s¬ ®å h×nh 10.2a,b,c?

- GV giíi thiÖu çc kÝ hiÖu cña biÕn trë trªn s¬ ®å m¹ch ®iÖn.

I- BiÕn trë1- T×m hiÓu cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña biÕn trë.C1: Çc lo¹i biÕn trë: Con ch¹y, tay quay, biÕn trë than (chiÕt ¸p).CÊu t¹o: Thêng lµ d©y dÉn dµi quÊn quanh 1 trô çch ®iÖn vµ ®-îc lµm b»ng chÊt cã ®iÖn trë suÊt lín.Trªn cã g¾n con ch¹y hoÆc tay quay C, khi dÞch chuyÓn C th× gi¸ trÞ ®iÖn trë cña nã thay ®æi. KÝ hiÖu biÕn trë:

+ M¾c biÕn trë nèi tiÕp vµo m¹ch.

C2:BiÕn trë kh«ng cã TD thay ®æi ®iÖn trë v× khi thay ®æi vÞ trÝ con ch¹y C th× kh«ng lµm cho chiÒu dµi d©y thay ®æi.

C3:§iÖn trë cña m¹ch ®iÖn cã thay ®æi v× khi ®ã, nÕu dÞch con ch¹y hoÆc tay quay sÏ lµm thay ®æi chiÒu dµi phÇn d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua, do ®ã lµm thay ®æi


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

(HS ghi vë).Gäi HS tr¶ lêi c©u C4.ChuyÓn ý: §Ó t×m hiÓu xem biÕn trë ®îc sö dông nh thÕ nµo? Ta t×m hiÓu tiÕp phÇn 2.

Ho¹t ®éng 3: Sö dông biÕn trë ®Ó ®iÒu chØnh c êng ®é dßng ®iÖn Yªu cÇu HS quan s¸t biÕn trë cña nhãm m×nh, cho biÕt sè ghi trªn biÕn trë vµ gi¶i thÝch ý nghÜa con sè ®ã.- Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C5.(Ç nh©n hoµn thµnh c©u C5. 1 HS lªn b¶ng vÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn trªn b¶ng.)- Híng dÉn th¶o luËn S¬ ®å chÝnh x¸c.- Yªu cÇu çc nhãm m¾c m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å, lµm thÝ nghiÖm theo híng dÉn ë c©u C6. Th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u C6.(M¾c m¹ch ®iÖn theo nhãm, lµm thÝ nghiÖm, trao ®æi ®Ó tr¶ lêi c©u C6.)

- Qua thÝ nghiÖm, híng dÉn HS ®a ra KL

Ho¹t ®éng 4: NhËn d¹ng hai lo¹i ®iÖn trë dïng trong kÜ thuËt- Híng dÉn chung c¶ líp tr¶ lêi c©u C7.GV cã thÓ gîi ý: Líp than hay líp kim lo¹i máng cã tiÕt diÖn lín hay nhá R lín hay nhá.Yªu cÇu HS quan s¸t çc lo¹i ®iÖn trë dïng trong kÜ thuËt cña nhãm m×nh, kÕt hîp víi c©u C8, nhËn d¹ng 2 lo¹i ®iÖn trë dïng trong kÜ thuËt.

- GV nªu vÝ dô cô thÓ çch ®äc trÞ sè cña 2 lo¹i ®iÖn trë dïng trong kÜ thuËt.

®iÖn trë cña biÕn trë.

C4: Khi dÞch chuyÓn con ch¹y sÏ lµm thay ®æi chiÒu dµi cña phÇn cuén d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua vµ do ®ã lµm thay ®æi ®iÖn trë cña biÕn trë.

2. Sö dông biÕn trë ®Ó ®iÒu chØnh cêng ®é dßng ®iÖn.

*S¬ ®å m¹ch ®iÖn(H.10.3)

C6(20 - 2A) cã nghÜa lµ ®iÖn trë lín nhÊt cña biÕn trë lµ 20 , cêng ®é dßng ®iÖn tèi ®a qua biÕn trë lµ 2A.

3. KÕt luËn.BiÕn trë cã thÓ ®îc dïng ®Ó thay ®æi cêng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch khi thay ®æi trÞ sè ®iÖn trë.

II- Çc ®iÖn trë dïng trong kÜ thuËt.:+(*CÊu t¹o : + §iÖn trë dïng trong kÜ thuËt ®îc chÕ t¹o b»ng mét líp than hay lípkim lo¹i máng phñ ngoµi 1 lâi çch ®iÖn.


Ø

BC§

A

KØ

··

+ -

37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

VËn dông vµ cñng cè. (12 phót)

C10:*Gîi ý: +TÝnh chiÒu dµi cña d©y ®iÖn trë +TÝnh chiÒu dµi cña 1 vßng d©y. +TÝnh sè vßng d©y cña biÕn trë.

Tóm tắt BiÕn trë (50 - 2,50A) = 1,1.10-6.ml = 50ma) Gi¶i thÝch ý nghÜa con sèb) Umax = ?c) S = ?

+ KÝch thíc nhá, R rÊt lín.+ TrÞ sè ®iÖn trë ®îc ghi trªn ®iÖn trë hoÆc thÓ hiÖn b»ng c¸c vßng mÇu.*C«ng dông: Dïng trong ti vi, ra®i«….

III- VËn dông:

C10:

+ ChiÒu dµi cña d©y hîp kim lµ:

+Sè vßng d©y cña biÕn trë lµ:

Bài 10.2

Bµi gi¶ia) ý nghÜa cña con sè: 50 lµ ®iÖn trë lín nhÊt cña biÕn trë; 2,5A lµ cêng ®é dßng ®iÖn lín nhÊt mµ biÕn trë chÞu ®îc.b) HiÖu ®iÖn thÕ lín nhÊt ®îc phÐp ®Æt lªn 2 ®Çu d©y cè ®Þnh cña biÕn trë lµ: Umax = Imax.Rmax = 2,5.50 = 125(V)c) Tõ c«ng thøc:

S = 1,1.10-6m2 = 1,1mm2

E. H íng dÉn vÒ nhµ: NguyÔn ThÞ H¬ng THCS Trung NghÜa

37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

- §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt.- ¤n l¹i çc bµi ®· häc.-Lµm nèt bµi tËp 10 (SBT).

Ngµy so¹n:Ngµy gi¶ng

TiÕt 11 : Bµi tËp vËn dông ®Þnh luËt «m

vµ c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë cña d©y dÉn

I- Môc tiªu1. KiÕn thøc: VËn dông ®Þnh luËt ¤m vµ c«ng thøc tÝnh ®iÖn trë cña

d©y dÉn ®Ó tÝnh çc ®¹i lîng cã liªn quan ®èi víi ®o¹n m¹ch gåm nhiÒu nhÊt lµ ba ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp, song song, hçn hîp.

2. KÜ n¨ng: Ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc. Gi¶i bµi tËp theo ®óng çc bíc gi¶i.3. Th¸i ®é: Trung thùc, kiªn tr×.

II- chuÈn bÞ:- GV: Bµi tËp vµ ®¸p ¸n- HS: SGK, ®å dïng häc tËp

III – Ph ¬ng ph¸p: VËn dông, ho¹t ®éng nhãm, vÊn ®¸p

IV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häcA - æn ®Þnh tæ chøc:B - KiÓm tra bµI cò: (KT 15 phót)

Yªu cÇu 1HS lµm bµi tËp 1 SGK§A:Tãm t¾t:l =30mS = 0,3mm2 = 0,3.10-6m2

= 1,1.10-6mU = 220VI =?

Bµi gi¶i¸p dông c«ng thøc: R = .Thay sè:R = 1,1.10-6. = 110()§iÖn trë cña d©y nicr«m lµ 110¸p dông c«ng thøc ®/l ¤m: I =


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

Thay sè: I = = 2AVËy cêng ®é dßng ®iÖn qua d©y dÉn lµ 2A.- HS tham gia th¶o luËn bµi 1 trªn líp, ch÷a bµi vµo vë nÕu sai

C - Bµi míi:Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc cÇn ®¹t

Ho¹t ®éng 1: Gi¶i bµi tËp 2 (10 phut)- Yªu cÇu HS ®äc ®Ò bµi bµi 2. Tù ghi phÇn tãm t¾t vµo vë.- Híng dÉn HS ph©n tÝch ®Ò bµi, yªu cÇu 1,2 HS nªu çch gi¶i c©u a) ®Ó c¶ líp trao ®æi, th¶o luËn. GV chèt l¹i çch gi¶i ®óng.GV cã thÓ gîi ý cho HS nÕu HS kh«ng nªu ®îc çch gi¶i:+ Ph©n tÝch m¹ch ®iÖn+ §Ó bãng ®Ìn s¸ng b×nh thêng cÇn cã ®iÒu kiÖn g×?+ §Ó tÝnh ®îc R2, cÇn biÕt g×? (Cã thÓ cÇn biÕt U2, I2 hoÆc cÇn biÕt Rt® cña ®o¹n m¹ch).- §Ò nghÞ HS tù gi¶i vµo vë.- Gäi 1 HS lªn b¶ng gi¶i phÇn a), GV kiÓm tra bµi gi¶i cña 1 sè HS kh¸c trong líp.- Gäi HS nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n. Nªu çch gi¶i kh¸c cho phÇn a). Tõ ®ã so s¸nh xem çch gi¶i nµo ng¾n gän vµ dÔ hiÓu h¬n ch÷a vµo vë.

1, Bµi 2

Tãm t¾t:Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏR1= 7,5; I = 0,6AU = 12Va) §Ó ®Ìn s¸ng b×nh thêng R2 = ?Bµi gi¶iC1:Ph©n tÝch m¹ch: R1 nt R2V× ®Ìn s¸ng b×nh thêng do ®ã.I1 = 0,6A vµ R1 = 7,5R1 nt R2 I1 = I2 = I = 0,6A¸p dông CT: R = = = 20()Mµ R = R1 + R2R2 = R - R1R2 = 20 - 7,5 =12,5§iÖn trë R2 lµ 12,5 C2:¸p dông CT: I = U = I.RU1 = I.R1= 0,6A.7,5 = 4,5VV× R1 nt R2 U = U1 + U2U2 = U - U1 = 12V - 4,5V= 7,5VV× ®Ìn s¸ng b×nh thêng mµ I1 = I2= 0,6AR2 = = = 12,5()C3:¸p dông CT: I = U = I.RU1 = I.R1 = 0,6A. 7,5 = 4,5VU1 + U2 = 12VU2 = 7,5VV× R1 nt R2 R2 = 12,5


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

- T¬ng tù, yªu cÇu ç nh©n HS hoµn thµnh phÇn b).

Ho¹t ®éng 2: Gi¶i bµi tËp 3 (15 phut)

- GV yªu cÇu HS ®äc vµ lµm phÇn a) bµi tËp 3.- GV cã thÓ gîi ý: D©y nèi tõ M tíi A vµ tõ N tíi B ®îc coi nh mét ®iÖn trë R® m¾c nèi tiÕp víi ®o¹n m¹ch gåm 2 bãng ®Ìn (R® nt (R1//R2). VËy ®iÖn trë ®o¹n m¹ch MN ®îc tÝnh nh víi m¹ch hçn hîp ta ®· biÕt çch tÝnh ë çc bµi tríc.- Yªu cÇu ç nh©n HS lµm phÇn a) bµi 3. NÕu vÉn cßn thÊy khã kh¨n cã thÓ tham kh¶o gîi ý SGK.

GV: Yêu cầu HS tương tự hoàn thành câu b.

GV: Yêu cầu HS tìm cáh giải khác cho câu b của bài tập này.+ Cách khác :- Vì R dây nối tiếp RAB nên: + UAB + Ud = UMN (1)

+ (2)

- Từ (1) và (2) Ta tìm được Ud , UAB

b) Tãm t¾tRb = 30S = 1mm2 = 10-6m2

= 0,4.10-6m1=?Bµi gi¶i¸p dông c«ng thøc: R = .

l = = = 75(m)VËy chiÒu dµi d©y lµm biÕn trë lµ 75m2, Bµi 3

Tãm t¾tR1 = 600; R2 = 900UMN = 220V1=200m; S=0,2mm2

= 1,7.10-8mBµi gi¶i.¸p dông c«ng thøc:R =. = 1,7.10-8. = 17()§iÖn trë cña d©y (Rd) lµ 17()V×R1//R2R1,2= = =360 ().Coi Rdnt (R1//R2) RMN = R1,2 + RdRMN = 360 +17 = 377VËy ®iÖn trë ®o¹n m¹ch MN b»ng 377.b) Cường độ dòng điện trong mạch chính là:

Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch AB là:UAB = IMN . RAB = 0,584. 360 = 210 (V).Vì (R1//R2) nên suy ra: U1 = U2 = UAB = 210(V).

D. Củng Cố (2phút)


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

GV: Yêu cầu HS trả lời : Muốn giải bài tập về vận dụng định luật ôm cho các đoạn mạch và công thức tính điện trở của dây dẫn ta cần tiến hành theo mấy bước? HS: Thảo luận theo nhóm và trả lời được : Cần tiến hành theo 4 bước

- Bước 1: Tìm hiểu, tóm tắt, vẽ sơ đồ mạch điện ( nếu có).- Bước 2: Phân tích mạch điện, tìm công thức liên quan đến đại lượng cần tìm.- Bước 3: Lập kế hoạch giải, vận dụng các công thức liên quan.- Bước 4: Kiểm tra kết quả và biện luận:

2. Dặn dò. (1phút)E. H íng dÉn vÒ nhµ.

- Lµm bµi tËp 11(SBT). Víi líp HS yÕu th× cã thÓ kh«ng giao bµi 11.3- GV gîi ý bµi 11.4 c¸ch ph©n tÝch m¹ch ®iÖn.

: TiÕt 12: C«ng suÊt ®iÖn

I- Môc tiªu

1. KiÕn thøc Nªu ®îc ý nghÜa cña sè o¸t ghi trªn dông cô ®iÖn. VËn dông c«ng thøc P = U.I ®Ó tÝnh ®îc mét ®¹i lîng khi biÕt c¸c ®¹i lîng cßn l¹i.

2. KÜ n¨ng: Thu thËp th«ng tin3. Th¸i ®é: Trung thùc, cÈn thËn, yªu thÝch m«n häcII - ChuÈn bÞ ®å dïng1. §èi víi mçi nhãm HS.

1 bãng ®Ìn 12V - 3W (hoÆc 6V -3W) 1 bãng ®Ìn 12V - 6W (hoÆc 6V - 6W) 1 nguån ®iÖn 6V hoÆc 12V phï hîp víi lo¹i bãng ®Ìn (hoÆc 1 bé chØnh lu h¹ thÕ). 1 c«ng t¾c, 1 biÕn trë 20 - 2A 1 ampekÕ cã GH§ 1,2A vµ §CNN 0,01A. 1 v«n kÕ cã GH§ 12V vµ §CNN 0,1V

2. GV: 1 bãng ®Ìn 220V - 100W; 1 bãng 220V - 25W ®îc l¾p trªn b¶ng ®iÖn. 1 sè dông cô ®iÖn nh m¸y sÊy tãc, qu¹t trÇn (ë líp häc). B¶ng c«ng suÊt ®iÖn cña mét sè dông cô ®iÖn thêng dïng (phãng

to). B¶ng 2 viÕt trªn b¶ng phô (cã thÓ bæ sung thªm cét tÝch U.I ®Ó HS dÔ so s¸nh víi c«ng suÊt).

III – Ph ¬ng ph¸p: Thùc nghiÖm, ho¹t ®éng nhãm, vÊn ®¸p


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

IV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häcA - æn ®Þnh tæ chøc: 9A: 9B:B - KiÓm tra bµI cò: (KÕt hîp trong bµi)C- Bµi míi:

Ho¹t ®éng 1: tæ chøc t×nh huèng häc tËp- BËt c«ng t¾c 2 bãng ®Ìn 220V - 100W vµ 220V - 25W. Gäi HS nhËn xÐt ®é s¸ng cña 2 bãng ®Ìn?- GV: Çc dông cô ®iÖn kh¸c nh qu¹t, nåi c¬m ®iÖn, bÕp ®iÖn... còng cã thÓ ho¹t ®éng m¹nh yÕu kh¸c nhau. VËy c¨n cø vµo ®©u ®Ó x¸c ®Þnh møc ®é ho¹t ®éng m¹nh, yÕu kh¸c nhau nµy? Bµi míi Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc cÇn ®¹tHo¹t ®éng 2: T×m hiÓu c«ng suÊt ®Þnh møc cña çc dông cô ®iÖn

- GV cho HS quan s¸t mét sè dông cô ®iÖn (bãng ®Ìn, m¸y sÊy tãc...) (HS quan s¸t vµ ®äc sè ghi trªn mét sè dông cô ®iÖn) - Gäi HS ®äc sè ®îc ghi trªn çc dông cô ®ã GV ghi b¶ng 1 sè vÝ dô (HS ®äc sè ghi trªn hép sè qu¹t trÇn cña líp häc).- Yªu cÇu HS ®äc sè ghi trªn 2 bãng ®Ìn thÝ nghiÖm ban ®Çu Tr¶ lêi c©u hái C1.(HS ®äc sè ghi trªn 2 bãng ®Ìn lµm thÝ nghiÖm vµ tr¶ lêi c©u C1)- GV thö ®é s¸ng cña 2 ®Ìn ®Ó chøng minh víi cïng H§T, ®Ìn 100W s¸ng h¬n ®Ìn 25W- GV: ë líp 7 ta ®· biÕt sè v«n (V) cã ý nghÜa nh thÕ nµo? ë líp 8 o¸t (W) lµ ®¬n vÞ cña ®¹i lîng nµo?(HS nhí l¹i kiÕn thøc cò tr¶ lêi) Sè o¸t ghi trªn dông cô dïng ®iÖn cã ý nghÜa g×? ( HS ®äc th«ng b¸o môc 2 vµ ghi ý nghÜa sè o¸t vµo vë)-Yªu cÇu 1,2 häc sinh gi¶i thÝch ý nghÜa con sè trªn dông cô ®iÖn ë phÇn 1. (-HS gi¶i thÝch ý nghÜa con sè ghi trªn çc dông cô ®iÖn. VÝ dô: §Ìn ghi (220V - 100W)

I. C«ng suÊt ®Þnh møc cña çc dông cô ®iÖn.1. Sè v«n vµ sè o¸t trªn çc dông cô ®iÖn.

C1:víi cïng mét hiÖu ®iÖn thÕ, ®Ìn cã sè o¸t lín h¬n th× s¸ng m¹nh h¬n, ®Ìn cã sè o¸t nhá h¬n th× s¸ng yÕu h¬n.

2. ý nghÜa cña sè o¸t ghi trªn mçi dông cô ®iÖn.+ Sè o¸t ghi trªn mçi dông cô ®iÖn chØ c«ng suÊt ®Þnh møc cña dông cô ®ã.+ Khi dông cô ®iÖn ®îc sö dông víi H§T b»ng H§T ®Þnh møc th× tiªu thô c«ng suÊt b»ng c«ng suÊt ®Þnh møc.cã nghÜa lµ ®Ìn cã:H§T ®Þnh møc lµ 220V;C«ng suÊt ®Þnh møc lµ: 100W.Khi ®Ìn sö dông ë H§T 220V th× c«ng suÊt cña ®Ìn ®¹t ®îc lµ 100W vµ khi ®ã ®Ìn s¸ng b×nh th-êng. - Biện pháp bảo vệ môi trường:


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

Néi dung tÝch hîp

- Híng dÉn HS tr¶ lêi c©u C3 (Ç nh©n HS tr¶ lêi c©u C3)- GV treo b¶ng c«ng suÊt cña mét sè dông cô ®iÖn thêng dïng. Yªu cÇu HS gi¶i thÝch con sè øng víi 1, 2 dông cô ®iÖn trong b¶ng.(HS nghiªc cíu SGK) Ho¹t ®éng 3: T×m c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt ®iÖn- GV chuyÓn ý: Nh phÇn ®Çu môc II - SGK.- Gäi HS nªu môc tiªu thÝ nghiÖm.(HS nªu ®îc môc tiªu thÝ nghiÖm)- Nªu çc bíc tiÕn hµnh thÝ nghiÖm(§äc SGK phÇn thÝ nghiÖm vµ nªu ®îc çc bíc tiÕn hµnh thÝ nghiÖm.)- Yªu cÇu tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm, ghi kÕt qu¶ trung thùc vµo b¶ng 2.(TiÕn hµnh TN çc nhãm b¸o ço kÕt qu¶ thÝ nghiÖm)- Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C4, C5Ho¹t ®éng 4: VËn dông Yªu cÇu HS hoµn thµnh c©u C6 theo híng dÉn cña GV:(Ç nh©n HS hoµn thµnh c©u C6.)+ §Ìn s¸ng b×nh thêng khi nµo?+ §Ó b¶o vÖ ®Ìn, cÇu ch× ®îc m¾c nh thÕ nµo?

+ Đối với một số dụng cụ điện thì việc sử dụng hiệu điện thế nhỏ hơn hiệu điện thế định mức không gây ảnh hưởng nghiêm trọng, nhưng đối với một số dụng cụ khác nếu sử dụng dưới hiệu điện thế định mức có thể làm giảm tuổi thọ của chúng.+ Nếu đặt vào dụng cụ điện hiệu điện thế lớn hơn hiệu điện thế định mức, dụng cụ sẽ đạt công suất lớn hơn công suất định mức. Việc sử dụng như vậy sẽ làm giảm tuổi thọ của dụng cụ hoặc gây ra cháy nổ rất nguy hiểm.+ Sử dụng máy ổn áp để bảo vệ các thiết bị điện.C3:+ Cïng mét bãng ®Ìn, khi s¸ng m¹nh th× cã c«ng suÊt lín h¬n.+ Cïng mét bÕp ®iÖn, lóc nãng Ýt h¬n th× c«ng suÊt nhá h¬n.II. C«ng thøc tÝnh c«ng suÊt ®iÖn.1. ThÝ nghiÖm. X¸c ®Þnh mèi liªn hÖ gi÷a c«ng suÊt tiªu thô (P) cña mét dông cô ®iÖn víi hiÖu ®iÖn thÕ (U) ®Æt vµo dông cô ®ã vµ cêng ®é dông ®iÖn (I) ch¹y qua nã.2. C«ng thøc tÝnh c«ng suÊt ®iÖn.- c«ng thøc P = U.I - Tr¶ lêi c©u C5 Ghi çc c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt suy diÔn vµo vë. III- VËn dông:C6:+ §Ìn s¸ng b×nh thêng khi ®Ìn ®îc sö dông ë H§T ®Þnh møc U = 220V, khi ®ã c«ng suÊt ®Ìn ®¹t ®îc b»ng c«ng suÊt ®Þnh møc P = 75W.¸p dông c«ng thøc: P = U.I I =

R = + Cã thÓ dïng lo¹i cÇu ch× lo¹i 0,5A v× nã ®¶m b¶o cho ®Ìn ho¹t ®éng b×nh thêng vµ sÏ nãng ch¶y,


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

tù ®éng ng¾t m¹ch khi ®o¶n m¹ch.

D- Cñng cè:Híng dÉn HS çch gi¶i bµi tËp C6, C7 phÇn vËn dông. E- H íng dÉn vÒ nhµ: - Häc vµ lµm bµi 12 (SBT)- GV híng dÉn häc sinh bµi 12.7:+ C«ng thøc tÝnh c«ng ®· häc ë líp 8: A = F.s+ C«ng thøc tÝnh c«ng suÊt: P = (c«ng thøc nµy ¸p dông cho mäi c¬ cÊu sinh c«ng).

: TiÕt 13: §iÖn n¨ng - c«ng cña dßng ®iÖn

Ngµy so¹n:

Ngµy gi¶ng :

I- Môc tiªu1. KiÕn thøc:

Nªu ®îc vÝ dô chøng tá dßng ®iÖn cã n¨ng lîng. Nªu ®îc dông cô ®o ®iÖn n¨ng tiªu thô lµ c«ng t¬ ®iÖn vµ mçi sè cña c«ng t¬ lµ mét kil«oat giê (kWh). ChØ ra ®îc sù chuyÓn ho¸ çc d¹ng n¨ng lîng trong ho¹t ®éng cña çc dông cô ®iÖn nh çc lo¹i ®Ìn ®iÖn, bµn lµ, nåi c¬m ®iÖn, qu¹t ®iÖn, m¸y b¬m níc... VËn dông c«ng thøc A = P. t = U.I.t ®Ó tÝnh mét ®¹i lîng khi biÕt çc ®¹i lîng cßn l¹i.

2. KÜ n¨ng: Ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc.3. Th¸i ®é: Ham häc hái, yªu thÝch m«n häc.II- ChuÈn bÞ ®å dïng:

Tranh phãng çc dông cô ®iÖn h×nh 13.1 1 c«ng t¬ ®iÖn. B¶ng 1 chuÈn bÞ ra b¶ng phô.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

III – Ph ¬ng ph¸p: Trùc quan, ho¹t ®éng nhãm, vÊn ®¸p

IV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häcA - æn ®Þnh tæ chøc:B - KiÓm tra bµi cò:

- Gäi 1 HS lªn b¶ng ch÷a bµi tËp 12.1 vµ 12.2 (SBT).C- Bµi míi:

Ho¹t ®éng 1: tæ chøc t×nh huèng häc tËp* §V§: Nh SGK hoÆc cã thÓ cho HS nh¾c l¹i kiÕn thøc cò: Khi nµo mét vËt cã mang n¨ng lîng?

Dßng ®iÖn cã m¨ng n¨ng lîng kh«ng? Bµi míi.Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc cÇn ®¹tHo¹t ®éng 2: T×m hiÓu vÒ n¨ng lîng cña dßng ®iÖn- Yªu cÇu ç nh©n HS tr¶ lêi c©u C1. Híng dÉn HS tr¶ lêi tõng phÇn c©u hái C1.(Ç nh©n HS suy nghÜ tr¶ lêi c©u C1.)- Yªu cÇu HS lÊy thªm çc vÝ dô kh¸c trong thùc tÕ.(Ç nh©n cho vÝ dô)GV: N¨ng lîng cña dßng ®iÖn ®îc gäi lµ ®iÖn n¨ng.(Ghi vë)Ho¹t ®éng 3: T×m hiÓu sù chuyÓn ho¸ ®iÖn n¨ng thµnh çc d¹ng n¨ng l-îng kh¸c.- Gäi ®¹i diÖn cña 1 nhãm hoµn thµnh b¶ng 1 trªn b¶ng.( §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶.)- Híng dÉn HS th¶o luËn c©u C2.(Th¶o luËn, tr¶ lêi C2)- GV tãm t¾t trªn b¶ng:- Híng dÉn HS th¶o luËn c©u C3(Ç nh©n hoµn thµnh c©u C3, tham gia th¶o luËn trªn líp.)- GV yªu cÇu HS nh¾c l¹i kh¸i niÖm hiÖu

I. §iÖn n¨ng.1. Dßng ®iÖn cã mang n¨ng l-îng.C1:KL: N¨ng lîng cña dßng ®iÖn gäi lµ ®iÖn n¨ng.

2. Sù chuyÓn ho¸ ®iÖn n¨ng thµnh çc d¹ng n¨ng lîng kh¸c.C2:§iÖn n¨ng chuyÓn NhiÖt n¨ng NL¸nh s¸ng C¬ n¨ng ...

.KÕt luËn : SGK


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

suÊt ®· häc ë líp 8 (víi m¸y c¬ ®¬n gi¶n vµ ®éng c¬ nhiÖt) vËn dông víi hiÖu suÊt sö dông ®iÖn n¨ng.(Nh¾c l¹i kh¸i niÖm hiÖu suÊt ®· häc ë líp 8) Ho¹t ®éng 4: T×m hiÓu c«ng cña dßng ®iÖn, c«ng thøc tÝnh vµ dông cô ®o c«ng cña dßng ®iÖn.- GV th«ng b¸o vÒ c«ng cña dßng ®iÖn.(HS ghi vë)

- Gäi HS tr¶ lêi c©u C4.(Ç nh©n HS hoµn thµnh C4)- Gäi 1 HS lªn b¶ng tr×nh bµy c©u C5 (1 HS lªn b¶ng hoµn thµnh C5)- Trong thùc tÕ ®Ó ®o c«ng cña dßng ®iÖn ta dïng dông cô ®o nµo?-H·y t×m hiÓu xem mét sè ®Õm cña c«ng t¬ øng víi lîng ®iÖn n¨ng sö dông lµ bao nhiªu?Ho¹t ®éng 5: VËn dông - GV yªu cÇu ç nh©n HS hoµn thµnh c©u C7, C8 vµo vë.(1 HS lªn b¶ng ch÷a c©u C7)(1 HS ch÷a c©u C8).- GV kiÓm tra çch tr×nh bµy cña mét sè HS ë trong vë. Nh¾c nhë nh÷ng sai sãt, gîi ý cho HS cã khã kh¨n.- Gäi HS ®a ra çc çch lµm kh¸c. So s¸nh çc çch.

II. C«ng cña dßng ®iÖn.1. C«ng cña dßng ®iÖn.C«ng cña dßng ®iÖn s¶n ra trong mét m¹ch ®iÖn lµ sè ®o ®iÖn n¨ng mµ ®o¹n m¹ch ®ã tiªu thô ®Ó chuyÓn hãa thµnh çc d¹ng n¨ng lîng kh¸c.2. C«ng thøc tÝnh c«ng cña dßng ®iÖn.C4:C5:C«ng thøc tÝnh A = P.t(¸p dông cho mäi c¬ cÊu sinh c«ng);A = U.I.t (tÝnh c«ng cña dßng ®iÖn).III- VËn dông:C7: V× ®Ìn sö dông ë hiÖu ®iÖn thÕ U = 220V b»ng H§T ®Þnh møc do ®ã c«ng suÊt cña ®Ìn ®¹t ®îc b»ng c«ng suÊt ®Þnh møc P = 75W = 0,075kW.¸p dông c«ng thøc: A = P.t A = 0,075.4 = 0,3 (kW.h)


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

(Th¶o luËn, t×m çch lµm kh¸c)- GV cã thÓ ®¸nh gi¸ cho ®iÓm HS cã ®ãng gãp tÝch cùc trong qu¸ tr×nh häc.

VËy lîng ®iÖn n¨ng mµ bãng ®Ìn nµy sö dông lµ 0,3kW.h, t¬ng øng víi sè ®Õm cña c«ng t¬ lµ 0,3 sè. C8: Sè chØ cña c«ng t¬ t¨ng lªn 1,5 sè t¬ng øng lîng ®iÖn n¨ng mµ bÕp sö dông lµ 1,5kW.h = 1,5.3,6.106 JC«ng suÊt cña bÕp ®iÖn lµ:

P= = =0,75kW=750 (W).

Cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua bÕp trong thêi gian nµy lµ:

I = = 3,41 (A)

D- Cñng cè:Gi¸o viªn sö dông môc “cã thÓ em cha biÕt ”®Ó cñng cè bµi häcE- H íng dÉn vÒ nhµ: - §äc phÇn "Cã thÓ em cha biÕt"- Häc bµi vµ lµm bµi tËp 13 (SBT).

TuÇn S: G:

TiÕt 14Bµi 14. Bµi tËp vÒ c«ng suÊt ®iÖn

vµ ®iÖn n¨ng sö dông.

I- Môc tiªu.1. KiÕn thøc: Gi¶i ®îc çc bµi tËp tÝnh c«ng suÊt ®iÖn vµ ®iÖn n¨ng

tiªu thô ®èi víi çc dông cô m¾c nèi tiÕp vµ m¾c song song.2. KÜ n¨ng: Ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc. KÜ n¨ng gi¶i bµi tËp ®Þnh lîng.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

3. Th¸i ®é: Trung thùc, kiªn tr×.II- chuÈn bÞ:

- GV: Bµi tËp vµ ®¸p ¸n- HS: SGK, ®å dïng häc tËp

III – Ph ¬ng ph¸p: VËn dông, ho¹t ®éng nhãm, vÊn ®¸p

IV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häcA - æn ®Þnh tæ chøc: 9A: 9B:B - KiÓm tra bµi cò: Gäi 2 HS lªn b¶ng viÕt c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt ®iÖn vµ ®iÖn n¨ng tiªu thô (kÓ c¶ c«ng thøc suy diÔn).VËn dông vµo viÖc gi¶i mét sè bµi tËp ¸p dông cho ®o¹n m¹ch tiÕp, song song.C- Bµi míi:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc cÇn ®¹tHo¹t ®éng 1: Gi¶i bµi tËp 1.

- Gäi 1 HS ®äc vµ tãm t¾t ®Ò bµi bµi 1( 1 HS ®äc vµ tãm t¾t ®Ò bµi, ®æi ®¬n vÞ nÕu cÇn.)- Yªu cÇu HS tù lùc gi¶i c¸c phÇn cña bµi tËp. (HS c¸ líp lµm BT1)

- Y/c mét HS lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i cña bµi to¸n(1 HS lªn b¶ng lµm bµi tËp)N.xet vµ cho ®iÓm

1, Bµi 1:Tãm t¾tU = 220VI = 341mA = 0,341AT= 4h.30a) R=?; P = ?b) A = ? (J) = ? (sè)Bµi gi¶ia) §iÖn trë cña ®Ìn lµ:

¸p dông c«ng thøc: P = U.IP = 220V. 0,341A 75 (W)VËy c«ng suÊt cña bãng ®Ìn lµ 75Wb) A = P.tA = 75W.4.30.3600 = 32408640 (J)A = 32408640: 3,6.106 9 kW.h =9 (sè)hoÆc A = P.t = 0,075.4.30


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

Ho¹t ®éng 2: Gi¶i bµi 2.- GV yªu cÇu HS tù lùc gi¶i bµi tËp 2. GV kiÓm tra ®¸nh gi¸ cho ®iÓm bµi cña mét sè HS.- Híng dÉn chung c¶ líp th¶o luËn bµi 2. Yªu cÇu HS nµo gi¶i sai th× ch÷a bµi vµo vë.

- Gäi 1 HS ®äc vµ tãm t¾t ®Ò bµi bµi 1( 1 HS ®äc vµ tãm t¾t ®Ò bµi, ®æi ®¬n vÞ nÕu cÇn.)- Yªu cÇu HS tù lùc gi¶i çc phÇn cña bµi tËp. (HS ç líp lµm BT1)

- Y/c mét HS lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i cña bµi to¸n(1 HS lªn b¶ng lµm bµi tËp)N.xet vµ cho ®iÓm

- Gäi HS nªu çc çch gi¶i kh¸c, so s¸nh víi çch ®· gi¶i, nhËn xÐt?Qua bµi tËp 2 GV nhÊn m¹nh çc c«ng thøc tÝnh c«ng vµ c«ng suÊt.

9 (kW.h) = 9 (sè)VËy ®iÖn n¨ng tiªu thô cña bãng ®Ìn trong 1 th¸ng lµ 9 sè.Bµi 2Tãm t¾t§ (6V - 4,5W)U = 9Vt = 10pha) IA = ?b) Rb = ?; Pb = ?c) Ab = ? A = ?- HS ph©n tÝch ®îc s¬ ®å m¹ch ®iÖn: (A) nt Rb nt § Tõ ®ã vËn dông ®Þnh luËt ¤m cho ®o¹n m¹ch nèi tiÕp ®Ó gi¶i bµi tËp.a) §Ìn s¸ng b×nh thêng do ®ã.U§ = 6V; P§ = 4,5W I§ = P/U = 4,5W/6V = 0,75A.V× (A) nt Rb nt § I§ = IA = Ib = 0,75ACêng ®é dßng ®iÖn qua ampe kÕ lµ 0,75A.b)Ub = U - U§ = 9V - 6V = 3VRb = Ub/Ib = 3V/0,75A = 4§iÖn trë cña biÕn trë tham gia vµo m¹ch khi ®Ìn s¸ng b×nh thêng lµ 4.Pb = Ub.Ib = 3V. 0,75A = 2,25(W)C«ng suÊt cña biÕn trë khi ®ã lµ 2,25W.c)Ab = Pb.t = 2,25. 10. 60 = 1350 (J)A = U.I.t = 0,75.9.10.60 = 4050 (J)


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

Ho¹t ®éng 4: Gi¶i bµi 3- GV híng dÉn HS gi¶i bµi 3 t¬ng tù bµi 1:

+ Gi¶i thÝch ý nghÜa con sè ghi trªn ®Ìn vµ bµn lµ? + §Ìn vµ bµn lµ ph¶i m¾c nh thÕ nµo trong m¹ch ®iÖn ®Ó c¶ hai cïng ho¹t ®éng b×nh thêng? VÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn.+ VËn dông c«ng thøc tÝnh c©u b. Lu ý coi bµn lµ nh mét ®iÖn trë b×nh thêng ký hiÖu RBL.

b) HS cã thÓ ®a ra nhiÒu c¸ch tÝnh A kh¸c nh:(C1: TÝnh ®iÖn n¨ng tiªu thô cña ®Ìn, cña bµn lµ trong 1 giê råi céng l¹i).C2: TÝnh ®iÖn n¨ng theo c«ng thøc:

C¸ch gi¶i ¸p dông c«ng thøc A = P.t lµ gän nhÊt vµ kh«ng m¾c sai sè.Qua bµi 3, GV lu ý HS mét sè vÊn ®Ò sau:+ C«ng thøc tÝnh A, P+ C«ng suÊt tiªu thô cña c¶ ®o¹n m¹ch

C«ng cña dßng ®iÖn s¶n ra biÕn trë trong 10 phót lµ 1350J vµ ë toµn ®o¹n m¹ch lµ 4050J.Bµi 3Tãm t¾t U § (220V - 100W)BL(220V - 1000W) U = 220Va) VÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn; R=?b) A = ? J= ? kWhBµi gi¶i.a) V× ®Ìn vµ bµn lµ cã cïng hiÖu ®iÖn thÕ ë æ lÊy ®iÖn, do ®ã ®Ó c¶ 2Ho¹t ®éng b×nh thêng th× trong m¹ch ®iÖn ®Ìn vµ bµn lµ ph¶i m¾c song song.

V× §//BL

§iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch lµ 44.

b) V× §//BL vµo hiÖu ®iÖn thÕ 220V b»ng H§T ®Þnh møc do ®ã c«ng suÊt tiªu thô ®iÖn cña ®Ìn vµ bµn lµ ®Òu b»ng c«ng suÊt ®Þnh møc ghi trªn ®Ìn vµ bµn lµ. C«ng suÊt tiªu thô ®iÖn cña ®o¹n m¹ch lµ:


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

b»ng tæng c«ng suÊt tiªu thô cña çc dông cô tiªu thô ®iÖn cã trong ®o¹n m¹ch.+ Çch ®æi ®¬n vÞ ®iÖn n¨ng tõ ®¬n vÞ J ra kW.h.

P = P§ + PBL = 100W + 1000W= 1100W = 1,1kWA = P.t = 1100W.3600s= 3960000 (J)hay A = 1,1kW.1h = 1,1kW.h§iÖn n¨ng mµ ®o¹n m¹ch tiªu thô trong 1 giê lµ 3960000J hay 1,1kW.h

D- Cñng cè - GV nhËn xÐt th¸i ®é häc tËp cña HS trong giê häc. - NhÊn m¹nh çc ®iÓm cÇn lu ý khi lµm bµi tËp vÒ c«ng vµ c«ng suÊt ®iÖn. E- H íng dÉn vÒ nhµ: - VÒ nhµ lµm bµi tËp 14 (SBT) - ChuÈn bÞ mÉu b¸o ço thÝ nghiÖm (tr 43 - SGK) ra vë, tr¶ lêi c©u phÇn 1

TuÇn S:G:

TiÕt 15Bµi 15. Thùc hµnh

x¸c ®Þnh c«ng suet cña çc dông cô ®iÖn.I- Môc tiªu1. KiÕn thøc: X¸c ®Þnh ®îc c«ng suÊt cña çc dông cô ®iÖn b»ng v«n kÕ vµ ampe kÕ.2. KÜ n¨ng:

M¾c m¹ch ®iÖn, sö dông çc dông cô ®o. KÜ n¨ng lµm bµi thùc hµnh vµ viÕt b¸o ço thùc hµnh.

3. Th¸i ®é: CÈn thËn, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm.II- ChuÈn bÞ.* Mçi nhãm HS:

1 nguån ®iÖn 6V. 1 c«ng t¾c, 9 ®o¹n d©y nèi. 1 ampe kÕ GH§ 5V; §CNN lµ 0,1V


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

1 v«n kÕ GH§ 5V; §CNN lµ 0,1V 1 bãng ®Ìn pin 2,5V - 1W 1 qu¹t ®iÖn nhá 2,5V 1 biÕn trë 20 - 2A.

* Mçi HS: Mét b¸o ço thùc hµnh theo mÉu ®· lµm phÇn tr¶ lêi c©u hái.III- Ph ¬ng ph¸p:

Thùc hµnh theo nhãmIV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y - häc.

A. æn ®Þnh tæ chøc: 9A: 9B:B. KiÓm tra bµi cò.

- GV kiÓm tra phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña HS.- GV nhËn xÐt chung viÖc chuÈn bÞ ë nhµ cña HS. C. Thùc hµnh: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc cÇn ®¹tHo¹t ®éng 1: Thùc hµnh x¸c ®Þnh c«ng suÊt cña bãng ®Ìn. - Yªu cÇu çc nhãm th¶o luËn Çch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm x¸c ®Þnh c«ng suÊt cña bãng ®Ìn.- Gäi 1, 2 HS nªu çch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm x¸c ®Þnh c«ng suÊt cña bãng ®Ìn.(Th¶o luËn nhãm vÒ çch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm x¸c ®Þnh c«ng suÊt cña bãng ®Ìn)- GV chia nhãm, ph©n c«ng nhãm trëng. (Nhãm trëng cña çc nhãm ph©n c«ng nhiÖm vô cña çc b¹n trong nhãm cña m×nh).- GV nªu yªu cÇu chung cña tiÕt thùc hµnh vÒ th¸i ®é häc tËp, ý thøc kØ luËt.

1, Thùc hµnh x¸c ®Þnh c«ng suÊt cña bãng ®Ìn. - Th¶o luËn nhãm vÒ çch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm x¸c ®Þnh c«ng suÊt cña bãng ®Ìn theo híng dÉn phÇn I cña môc II.

- Nhãm trëng cö ®¹i diÖn lªn nhËn dông cô thÝ nghiÖm, ph©n c«ng ban th kÝ ghi chÐp kÕt qu¶ vµ ý kiÕn th¶o luËn cña çc b¹n trong nhãm.

- Çc nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm.NguyÔn ThÞ H¬ng THCS Trung NghÜa

37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

- Giao dông cô cho çc nhãm.- Yªu cÇu çc nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo néi dung môc II (tr.42 SGK)(Çc nhãm tÝªn hµnh TN)- GV theo dâi, gióp ®ì HS m¾c m¹ch ®iÖn, kiÓm tra çc ®iÓm tiÕp xóc, ®Æc biÖt lµ çch m¾c v«n kÕ, ampe kÕ vµo m¹ch, ®iÒu chØnh biÕn trë ë gi¸ trÞ lín nhÊt tríc khi ®ãng c«ng t¾c. Lu ý çch ®äc kÕt qu¶ ®o, ®äc trung thùc ë çc lÇn ®o kh¸c nhau.- Yªu cÇu HS çc nhãm hoµn thµnh b¶ng 1- SGK(Hoµn thµnh b¶ng 1).Ho¹t ®éng 2: X¸c ®Þnh c«ng suÊt cña qu¹t ®iÖn-T¬ng tù GV híng dÉn HS x¸c ®Þnh c«ng suÊt cña qu¹t ®iÖn.(tiÕn hµnh TN x¸c ®Þnh c«ng suÊt cña qu¹t ®iÖn theo híng dÉn cña GV)- Yªu cÇu HS th¶o luËn hoµn thµnh b¶ng 2 vµ thèng nhÊt phÇn a), b).(Th¶o luËn nhãm, hoµn thµnh b¶ng 2 trong b¸o ço cña m×nh.)

- §äc kÕt qu¶ ®o ®óng qui t¾c.

- Ç nh©n häc sinh hoµn thµnh b¶ng 1 trong b¸o ço thùc hµnh

2, X¸c ®Þnh c«ng suÊt cña qu¹t ®iÖn - Çc nhãm tiÕn hµnh x¸c ®Þnh c«ng suÊt cña qu¹t ®iÖn theo theo KQ TN- Hoµn thµnh b¶ng 2 trong b¸o ço cña m×nh.

D- Cñng cè:- GV thu b¸o ço thùc hµnh- Nªu môc ®Ých bµi thùc hµnh.- NhËn xÐt, rót kinh nghiÖm vÒ:

+ Thao t¸c thÝ nghiÖm.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

+ Th¸i ®é häc tËp cña nhãmE- H íng dÉn vÒ nhµ - §äc tríc bµi 16: §Þnh luËt Jun – Lenx¬

TuÇn S:G:

TiÕt 16Bµi 16. §Þnh luËt Jun - Lenx¬


Nªu ®îc t¸c dông nhiÖt cña dßng ®iÖn: Khi cã dßng ®iÖn ch¹y qua vËt dÉn th«ng thêng th× mét phÇn hay toµn bé ®iÖn n¨ng ®îc biÕn ®æi thµnh nhiÖt n¨ng. Ph¸t biÓu ®îc ®Þnh luËt Jun - Len - x¬ vµ vËn dông ®îc ®Þnh luËt nµy ®Ó gi¶i c¸c bµi tËp vÒ t¸c dông nhiÖt cña dßng ®iÖn.

2. KÜ n¨ng: RÌn luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc ®Ó xö lÝ kÕt qu¶ ®· cho.3. Th¸i ®é: Trung thùc, kiªn tr×.II- ChuÈn bÞ ®å dïng: GV vµ HS c¶ líp: H×nh 13.1 vµ 16.1 phãng to.III- Ph ¬ng ph¸p: VÊn ®¸p, gîi më, dïng h×nh vÏ, ho¹t ®éng nhãmIV- C¸c b íc lªn líp:


Gäi 1 HS tr¶ lêi c©u hái: §iÖn n¨ng cã thÓ biÕn ®æi thµnh d¹ng n¨ng l îng nµo? Cho vÝ dô.

C. Bµi míi:


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

Ho¹t ®éng 1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp§V§: Dßng ®iÖn ch¹y qua çc vËt dÉn thêng g©y ra t¸c dông nhiÖt. NhiÖt lîng táa ra khi ®ã phô thuéc vµo çc yÕu tè nµo? Bµi míi.Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc cÇn ®¹tHo¹t ®éng 2: T×m hiÓu sù biÕn ®æi ®iÖn n¨ng thµnh nhiÖt n¨ng. - GV yªu cÇu HS ®äc phÇn I tr.44 (SGK).(§äc phÇn I tr.44)- GV cho HS quan s¸t h×nh 13.1- Trong sè çc dông cô hay thiÕt bÞ nµy dông hay thiÕt bÞ nµo biÕn ®æi ®iÖn n¨ng ®ång thêi thµnh nhiÖt n¨ng vµ n¨ng lîng ¸nh s¸ng? ®ång thêi thµnh nhiÖt n¨ng vµ c¬ n¨ng? §iÖn n¨ng biÕn ®æi hoµn toµn thµnh nhiÖt n¨ng?(§¹i diÖn HS tr¶ lêi)- Çc dông cô ®iÖn biÕn ®æi ®iÖn n¨ng thµnh nhiÖt n¨ng cã bé phËn chÝnh lµ chÊt cã ®2 g×?(Th¶o luËn, tr¶ lêi) - H·y so s¸nh ®iÖn trë suÊt cña çc d©y dÉn hîp kim nµy víi çc d©y dÉn b»ng ®ång.(§¹i diÖn HS tr¶ lêi)Ho¹t ®éng 3: X©y dùng hÖ thøc biÓu thÞ ®Þnh luËt Jun - Len - x¬- GV híng dÉn HS th¶o luËn x©y dùng hÖ thøc ®Þnh luËt Jun - Len - x¬:(X©y dùng §/L theo HD cña GV)- GV treo h×nh vÏ 16.1 yªu cÇu HS ®äc kü m« t¶ thÝ nghiÖm x¸c ®Þnh ®iÖn n¨ng sö dông vµ nhiÖt lîng táa ra.(Nghiªn cøu SGK, th¶o luËn, cö ®¹i diÖn

I. Trêng hîp ®iÖn n¨ng biÕn ®æi thµnh nhiÖt n¨ng.1. Mét phÇn ®iÖn n¨ng ®îc biÕn ®æi thµnh nhiÖt n¨ng.

- Mçi HS nªu ®îc tªn mét sè dông cô biÕn ®æi mét phÇn ®iÖn n¨ng thµnh nhiÖt n¨ng; - dông cô biÕn ®æi toµn bé ®iÖn n¨ng thµnh nhiÖt n¨ng.

- D©y hîp kim nikªlin vµ constantan cã ®iÖn trë suÊt lín h¬n rÊt nhiÒu so víi ®iÖn trë suÊt cña d©y ®ång.

II. §Þnh luËt Jun - Len - x¬1. HÖ thøc cña ®Þnh luËt Q = A = I2.R.tvíi R: ®iÖn trë cña d©y dÉn.I: lµ cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua d©y dÉn.T: thêi gian dßng ®iÖn ch¹y qua.

- Đối với các thiết bị đốt nóng như: bàn là, bếp điện, lò sưởi việc tỏa nhiệt là có ích. Nhưng một số thiết bị khác như: động cơ


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

m« t¶)


- Yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c©u hái C1, C2, C3.(Th¶o luËn theo hãm)- Gäi 1 HS lªn b¶ng ch÷a c©u C1; 1 HS ch÷a c©u C2.(2 HS lªn b¶ng)- Híng dÉn HS th¶o luËn chung c©u C3 tõ kÕt qu¶ c©u C1, C2.- GV th«ng b¸o: NÕu tÝnh c¶ phÇn nhá nhiÖt lîng truyÒn ra m«i trêng xung quanh th× A = Q. Nh vËy hÖ thøc ®Þnh luËt Jun-Len-x¬ mµ ta suy luËn tõ phÇn 1: Q = I2.R.t ®· ®îc kh¼ng ®Þnh qua thÝ nghiÖm kiÓm tra.

- HDHS dùa vµo hÖ thøc trªn ph¸t biÓu (Ph¸t biÓu hÖ thøc b»ng lêi)

GV th«ng b¸o: NhiÖt lîng Q ngoµi ®¬n vÞ lµ Jun (J) cßn lÊy ®¬n vÞ ®o lµ calo. 1 calo = 0,24 Jun Ho¹t ®éng 4: VËn dông: - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C4. (C¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C4)GV cã thÓ híng dÉn HS theo c¸c bíc sau:+ Q = I2.R.t vËy nhiÖt lîng táa ra öo d©y tãc bãng ®Ìn vµ d©y nèi kh¸c nhau do yÕu tè nµo?

điện, các thiết bị điện tử gia dụng khác việc tỏa nhiệt là vô ích. - Biện pháp bảo vệ môi trường: Để tiết

kiệm điện năng, cần giảm sự tỏa nhiệt hao

phí đó bằng cách giảm điện trở nội của

chúng.

2. Xö lý kÕt qu¶ cña thÝ nghiÖm kiÓm tra.C1:A = I2.R.t = (2,4)2.5.300 = 8640 (J)C2:Q1 = c1m1.t = 4200. 0,2. 9,5= 7980 (J)Q2 = c2.m2.t = 880.0,078.9,5 = 652,08 (J)NhiÖt lîng mµ níc vµ b×nh nh«m nhËn ®îc lµ:Q = Q1 + Q2 = 8632, 08JC3: QA

3. Ph¸t biÓu ®Þnh luËt. (SGK)NÕu ®o nhiÖt lîng Q b»ng ®¬n vÞ calo th× hÖ thøc cña ®Þnh luËt Jun - Lenx¬ lµ: Q = 0,24 I2.R.tIII- VËn dông:C4: + D©y tãc bãng ®Ìn ®îc lµm

tõ hîp kim cã lín lín h¬n

nhiÒu so víi ®iÖn trë d©y nèi.+ Q = I2.R.t mµ cêng ®é dßng ®iÖn qua d©y tãc bãng ®Ìn vµ d©y nèi nh nhau Q táa ra ë d©y tãc bãng ®Ìn lín h¬n ë d©y nèi


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

+ So s¸nh ®iÖn trë cña d©y nèi vµ d©y tãc bãng ®Ìn?+Rót ra kÕt luËn g×?

D©y tãc bãng ®Ìn nãng tíi nhiÖt ®é cao vµ ph¸t s¸ng cßn d©y nèi hÇu nh kh«ng nãng lªn.- Ç nh©n HS hoµn thµnh c©u C5 vµo vë.

D. Cñng cè:HDHS hoµn thµnh c©u C5.C5:Tãm t¾tU = 220VV = 21m = 2kgt01 = 200C; t02 = 1000Cc = 4200J/kg.Kt=?

Bµi gi¶iV× Êm sö dông ë hiÖu ®iÖn thÕ U = 200VP= 1000WTheo ®Þnh luËt b¶o toµn n¨ng lîng:A = Q hay P.t = c.m.t0

t = Error: Reference source not found = Error:Reference source not found = 672 (s)Thêi gian ®un s«i níc lµ 672s

E. H íng dÉn vÒ nhµ: - §äc phÇn "cã thÓ em cha biÕt"- Häc vµ lµm bµi tËp 16 - 17.1; 16 - 17.2; 16 - 17.3; 16 - 17.4 (SBT)

TuÇn S:G:

TiÕt 17Bµi 17. Bµi tËp vËn dông ®Þnh luËt Jun - LenX¬

I- Môc tiªu1. KiÕn thøc: VËn dông ®Þnh luËt Jun - Len - x¬ ®Ó gi¶i ®îc çc bµi tËp vÒ t¸c dông nhiÖt cña dßng ®iÖn.2. KÜ n¨ng:

RÌn kÜ n¨ng gi¶i bµi tËp theo çc bíc gi¶i.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

KÜ n¨ng ph©n tÝch, so s¸nh, tæng hîp th«ng tin.3. Th¸i ®é:Trung thùc, kiªn tr×, cÈn thËn.II- ChuÈn bÞ:

- GV: Bµi tËp, c¸ch GBT- HS: KiÕn thøc ®· häc, ®å dïng häc tËp

III- Ph ¬ng ph¸p: VËn dông, vÊn ®¸p, gîi më, ho¹t ®éng nhãmIV- C¸c b íc lªn líp:


- Gäi 2 HS lªn b¶ng:+ HS1: - Ph¸t biÓu ®Þnh luËt Jun - Len - x¬

- Ch÷a bµi tËp 16 - 17.1 vµ 16 - 17.3 (a).+ HS2: - ViÕt hÖ thøc cña ®Þnh luËt Jun - Len - x¬.

- Ch÷a bµi tËp 16-17.1 vµ 16-17.3(b) C. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc cÇn ®¹tHo¹t ®éng 1: Gi¶i bµi tËp 1- Yªu cÇu1 HS ®äc to ®Ò bµi bµi 1.HS kh¸c chó ý l¾ng nghe. §äc l¹i ®Ò bµi vµ ghi tãm t¾t ®Ò.- NÕu HS cã khã kh¨n, GV cã thÓ gîi ý tõng bíc:+ §Ó tÝnh nhiÖt lîng mµ bÕp táa ra vËn dông c«ng thøc nµo?+ NhiÖt lîng cung cÊp ®Ó lµm s«i níc (Qi) ®îc tÝnh b»ng c«ng thøc nµo ®· ®îc häc ë líp 8?+ HiÖu suÊt ®îc tÝnh b»ng c«ng thøc nµo?+ §Ó tÝnh tiÒn ®iÖn ph¶i tÝnh lîng ®iÖn

1, Bµi 1.Tãm t¾tR = 80I = 2,5Aa) t1 = 1s Q = ?b) V = = 1,51 m = 1,5kgt01 = 250c; t02 = 1000Ct2 = 20ph = 1200sc = 4200J/kg.KH =?c) t3 = 3h.301kW.h gi¸ 700®M = ?


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

n¨ng tiªu thô trong 1 th¸ng theo ®¬n vÞ kW.h TÝnh b»ng c«ng thøc nµo?- Sau ®ã GV gäi HS lªn b¶ng ch÷a bµi: a) cã thÓ gäi HS trung b×nh hoÆc yÕu;- GV cã thÓ bæ sung: NhiÖt lîng mµ bÕp táa ra trong mét gi©y lµ 500J khi ®ã cã thÓ nãi c«ng suÊt táa nhiÖt cña bÕp lµ 500W.

- GV yªu cÇu HS söa ch÷a bµi vµo vë nÕu sai.

Ho¹t ®éng 2: Gi¶i bµi tËp 2.- Bµi 2 lµ bµi to¸n ngîc cña bµi 1 v× vËy GV cã thÓ yªu cÇu HS tù lùc lµm bµi 2.- GV gäi 1 HS lªn b¶ng ch÷a bµi, HS kh¸c lµm bµi vµo vë. GV kiÓm tra vë cã thÓ

Bµi gi¶ia) ¸p dông hÖ thøc ®Þnh luËt Jun - Len - x¬ ta cã:Q = I2.R.t = (2,5)2.80.1 = 500(J)NhiÖt lîng mµ bÕp táa ra trong gi©y lµ 500Jb) NhiÖt lîng cÇn cung cÊp ®Ó ®un s«i níc lµ: Q = c.m.tQi = 4200. 1,5.75 = 472500(J)NhiÖt lîng mµ bÕp táa ra:Qtp = I2.R.t = 500. 1200 = 600000(J)HiÖu suÊt cña bÕp lµ:H=Error: Reference source notfound=Error: Reference source notfound. 100% = 78,75%c) C«ng suÊt táa nhiÖt cña bÕpP = 500W = 0,5kWA = P.t = 0,5.3.30 = 45kW.hM = 45.700 = 31500 (®)Sè tiÒn ph¶i tr¶ cho viÖc sö dông bÕp trong mét th¸ng lµ 31500 ®ång.2, Bµi 2.Tãm t¾tÊm ghi (220V - 1000W)U = 200VV = 21 m = 2kgt01 = 200C; t02 = 1000C


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

®¸nh gi¸ cho ®iÓm bµi lµm cña mét sè HS hoÆc GV cã thÓ tæ chøc cho HS chÊm chÐo bµi nhau sau khi GV ®· cho ch÷a bµi vµ biÓu ®iÓm cô thÓ cho tõng phÇn.- GV ®¸nh gi¸ chung vÒ kÕt qu¶ bµi 2.

H = 90%; c=4200J/kg.Ka) Qi =?b)Qtp = ?c) t = ?Bµi gi¶ia) NhiÖt lîng cÇn cung cÊp ®Ó ®un s«i níc lµ:Qi = c.m.t = 4200.2.80 = 672000(J)b)V× H = Error: Reference sourcenot foundQtp = Error: Referencesource not found = Error: Reference sourcenot foundQtp 746666,7(J)NhiÖt lîng bÕp táa ra lµ 746666,7Jc) V× bÕp sö dông ë U = 200V b»ng víi H§T ®Þnh møc do ®ã c«ng suÊt cña bÕp lµ P = 1000W.Qtp = I2.R.t = P.t t = Error: Reference source notfound = 746,7(s)Thêi gian ®un s«i lîng níc trªn lµ 746,7s.

D. Cñng cè:Híng dÉn HS lµm BT3a) §iÖn trë toµn bé ®a) §iÖn trë toµn bé ®êng d©y lµ: R = . Error:Reference source not found


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

= 1,7.10-8. = 1,36()b) ¸p dông c«ng thøc: P = U.I I = Error: Reference source not found = Error: Reference source not found= 0,75(A)c) NhiÖt lîng táa ra trªn d©y dÉn. Q = I2.R.t = (0,75)2. 1,36. 3. 30. 3600 Q = 247860 (J) 0,07kW.h

E. H íng dÉn vÒ nhµ. - Lµm nèt bµi tËp 3 (nÕu cha lµm xong)- Lµm bµi tËp 16 - 17.5; 16 - 17.6 (SBT)- ChuÈn bÞ s½n ra vë mÉu b¸o ço thùc hµnh bµi 18 (Tr.50 - SGK) ®· tr¶ lêi c©u hái phÇn 1, ®äc tríc néi dung thùc hµnh.

TuÇn S:G:

TiÕt 18Bµi 18. Thùc hµnh:

KiÓm nghiÖm mèi quan hÖ Q I2

trong ®Þnh luËt Jun - Len - x¬.

I- Môc tiªu1. KiÕn thøc: KiÓm nghiÖm ®îc mèi quan hÖ gi÷a Q I2trong ®Þnh luËt Jun - Lenxo.2. KÜ n¨ng: - VÏ ®îc s¬ ®å m¹ch ®iÖn cña thÝ nghiÖm .

- L¾p r¸p vµ tiÕn hµnh ®îc thÝ nghiÖm 3. Th¸i ®é: Cã t¸c phong cÈn thËn kiªn tr×, chÝnh x¸c vµ trung thùc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn çc phÐp ®o vµ ghi l¹i çc kÕt qu¶ ®o cña thÝ nghiÖm.

II- ChuÈn bÞ:1. §èi víi GV: H×nh 18.1 phãng to.2. §èi víi mçi nhãm HS: 1nguån ®iÖn kh«ng ®æi 12V - 2A (lÊy tõ m¸y chØnh lu h¹ thÕ) 1 ampe kÕ cã GH§ 2A vµ §CNN 0,1A 1 biÕn trë lo¹i 20 - 2A


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

NhiÖt lîng kÕ dung tÝch 250ml, d©y ®èt 6 b»ng nicrom, que khuÊy. 1 nhiÖt kÕ cã ph¹m vi ®o tõ 150C tíi 1000C vµ §CNN 10C. 170 ml níc tinh khiÕt. 1 ®ång hå bÊm gi©y cã GH§ 20 phót vµ §CNN 1 gi©y. 5 ®o¹n d©y nèi. Tõng HS ®· chuÈn bÞ s½n b¸o ço thùc hµnh nh mÉu SGK, tr¶ lêi c©u hái phÇn 1.

III- Ph ¬ng ph¸p: Thùc hµnh, ho¹t ®éng nhãmIV- Çc b íc lªn líp:


- Yªu cÇu líp phã häc tËp b¸o ço phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña çc b¹n trong líp.- GV kiÓm tra phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña HS.- Gäi 1 HS tr¶ lêi c©u hái phÇn b¸o ço thùc hµnh tr.50 (SGK).- GV nhËn xÐt chung viÖc chuÈn bÞ ë nhµ cña HS C. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc cÇn ®¹tHo¹t ®éng 1: T×m hiÓu yªu cÇu vµ néi dung thùc hµnh- Yªu cÇu HS nghiªn cøu kÜ phÇn II trong SGK vÒ néi dung thùc hµnh.+ Môc tiªu thÝ nghiÖm thùc hµnh?(Gäi ®¹i diÖn çc nhãm tr×nh bµy)+ Giíi thiÖu t¸c dông cña tõng thiÕt bÞ ®-îc sö dông (Theo dâi) Ho¹t ®éng 2: L¾p r¸p çc thiÕt bÞ thÝ nghiÖm thùc hµnh- Híng dÉn çc nhãm l¾p r¸p TN theo H18

I. Giíi thiÖu dông cô thÝ nghiÖm:

- Môc ®Ých TN:- Dông cô TN:

II. Bè trÝ TN:- Çc nhãm nhËn dông cô thÝ


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

– SGK(L¾p r¸p TN theo HD cña GV)- Ph©n c«ng nhiÖm vô cña tõng nhãm(NhËn nhiÖm vô GV ph©n c«ng )çc nhãm nhËn dông cô.- Cho çc nhãm tiÕn hµnh l¾p r¸p thiÕt bÞ thÝ nghiÖm. GV theo dâi, gióp ®ì çc nhãm.Ho¹t ®éng 3: TiÕn hµnh thÝ nghiÖm vµ thùc hiÖn lÇn ®o thø nhÊt- GV kiÓm tra viÖc l¾p r¸p dông cô thÝ nghiÖm cña tÊt c¶ çc nhãm. Sau ®ã yªu cÇu tiÕn hµnh tiÕp c«ng viÖc.- Yªu cÇu nhãm trëng ph©n c«ng c«ng viÖc cô thÓ cho çc b¹n trong nhãm.- GV kiÓm tra sù ph©n c«ng c«ng viÖc cô thÓ cña tõng thµnh viªn trong nhãm.

- Yªu cÇu çc nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, thùc hiÖn lÇn ®o thø nhÊt.- GV theo dâi thÝ nghiÖm cña çc nhãm, v× thêi gian chê thÝ nghiÖm nhiÒu do ®ã GV yªu cÇu çc nhãm cÇn lu ý vÒ kû luËt.Ho¹t ®éng 4: Thùc hiÖn lÇn ®o thø hai- Gäi HS nªu l¹i çc bíc thùc hiÖn cho lÇn ®o thø 2.

nghiÖm.- Nhãm trëng híng dÉn vµ kiÓm tra viÖc l¾p r¸p dông cô thÝ nghiÖm cña nhãm ®¶m b¶o çc yªu cÇu.+ D©y ®èt ngËp hoµn toµn trong níc.+ BÇu nhiÖt kÕ ngËp trong níc vµ kh«ng ®îc ch¹m vµo d©y ®èt, ®¸y cèc.+ M¾c ®óng ampe kÕ, biÕn trë

- Nhãm trëng ph©n c«ng c«ng viÖc cho çc b¹n trong nhãm:+ 1 ngêi ®iÒu chØnh biÕn trë ®Ó ®¶m b¶o ®óng trÞ sè cho mçi lÇn ®o nh híng dÉn trong SGK.+ 1 ngêi dïng que, khuÊy níc nhÑ nhµng vµ thêng xuyªn.+ 1 ngêi theo dâi vµ ®äc nhiÖt kÕ.+ 1 ngêi theo dâi ®ång hå.+ 1 th ký ghi kÕt qu¶ vµ viÕt vµo b¸o ço thùc hµnh chung cña nhãm.- Çc nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, thùc hiÖn lÇn ®o thø nhÊt. Lu ý:+ §iÒu chØnh biÕn trë ®Ó I1 = 0,6A+ Ghi nhiÖt ®é ban ®Çu t01.+ BÊm ®ång hå ®Ó ®un níc trong 7 phót Ghi l¹i nhiÖt ®é t02


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

- Chê níc nguéi ®Õn nhiÖt ®é ban ®Çu t01, GV cho çc nhãm tiÕn hµnh lÇn ®o thø hai. Ho¹t ®éng 5: Thùc hiÖn lÇn ®o thø baT¬ng tù nh lÇn ®o thø hai.- Chê níc nguéi ®Õn nhiÖt ®é ban ®Çu t01, GV cho çc nhãm tiÕn hµnh lÇn ®o thø ba. Ho¹t ®éng 6: Hoµn thµnh b¸o ço thùc hµnh- Yªu cÇu ç nh©n HS hoµn thµnh nèt b¸o ço thùc hµnh.- GV thu b¸o ço thùc hµnh.- NhËn xÐt, rót kinh nghiÖm vÒ: + Thao th¸c thÝ nghiÖm + Th¸i ®é häc tËp cña nhãm + ý thøc kû luËt.- GV ®¸nh gi¸ cho ®iÓm thi ®ua cña líp.

- HS n¾m ch¾c çc bíc tiÕn hµnh ®o cho lÇn thø hai.- TiÕn hµnh lÇn ®o thø hai theo nhãm, ghi kÕt qu¶ vµo b¸o ço thùc hµnh.

- HS n¾m ch¾c çc bíc tiÕn hµnh ®o cho lÇn thø ba.- TiÕn hµnh lÇn ®o thø ba theo nhãm ghi kÕt qu¶ vµo b¸o ço thùc hµnh.

- HS trong mçi nhãm hoµn thµnh nèt çc yªu cÇu cßn l¹i cña phÇn thùc hµnh vµo b¸o ço thùc hµnh.

D- Cñng cè:- GV thu b¸o ço thùc hµnh- Nªu môc ®Ých bµi thùc hµnh.- NhËn xÐt, rót kinh nghiÖm vÒ:

+ Thao t¸c thÝ nghiÖm.+ Th¸i ®é häc tËp cña nhãm

E- H íng dÉn vÒ nhµ - §äc tríc bµi 19: sö dông an toµn vµ tiÕt kiÖm ®iÖn.

TuÇn S:G:

TiÕt 19Bµi 19: sö dông an toµn vµ tiÕt kiÖm ®iÖn.

I- Môc tiªu


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

1. KiÕn thøc: Nªu vµ thùc hiÖn ®îc çc qui t¾c an toµn khi sö dông ®iÖn vµ çc biÖn ph¸p sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng.

2. KÜ n¨ng: Gi¶i thÝch ®îc c¬ së vËt lÝ cña çc qui t¾c an toµn khi sö dông ®iÖn.

3. Th¸i ®é: CÈn thËn, chÝnh x¸c, tiÕt kiÖm.II- ChuÈn bÞ:

1. §èi víi GV vµ mçi nhãm HS: Nam ch©m dÝnh b¶ng cho çc nhãm, phÝch c¾m cã 3 chèt. PhiÕu häc tËp nhí l¹i qui t¾c an toµn khi sö dông ®iÖn ®· häc ë líp 7 cho çc nhãm. C1: ChØ lµm thÝ nghiÖm víi çc nguån ®iÖn cã hiÖu ®iÖn thÕ d-íi............. C2: Ph¶i sö dông çc d©y dÉn cã vá bäc.............................................. C3: CÇn m¾c.............................cho mçi dông cô ®iÖn ®Ó ng¾t m¹ch tù ®éng khi ®o¶n m¹ch. C4: Khi tiÕp xóc víi m¹ng ®iÖn gia ®×nh cÇn lu ý...............................V×...............................

III- Ph ¬ng ph¸p: ThuyÕt r×nh, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãmIV- Çc b íc lªn líp:

A. æn ®Þnh tæ chøc: 9A: 9B:B. KiÓm tra bµi cò.(KÕt hîp trong bµi)

C. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc cÇn ®¹tHo¹t ®éng 1: T×m hiÓu vµ thùc hiÖn çc qui t¾c an toµn khi sö dông ®iÖn.- GV ph¸t phiÕu häc tËp cho HS theo nhãm. Yªu cÇu çc nhãm th¶o luËn hoµn thµnh phiÕu häc tËp.(HS th¶o luËn theo nhãm hoµn thµnh phiÕu häc tËp.)-. GV nhËn xÐt, bæ sung phÇn hoµn thµnh phiÕu häc tËp cña çc nhãm (Söa sai nÕu cã)

I. An toµn khi sö dông ®iÖn1. Nhí l¹i çc qui t¾c an toµn khi sö dông ®iÖn ®· häc ë líp 7.C1:C2:C3:C4:

- Sống gần các đường dây cao thế rất nguy hiểm, người sống gần các đường điện cao thế thường bị suy giảm trí nhớ, bị nhiễm điện do hưởng ứng. Mặc dù ngày càng được nâng cấp nhưng đôi lúc sự cố lưới điện vẫn xảy ra. Các sự cố có thể là: chập điện, rò điện, nổ sứ, đứt đường dây, cháy nổ trạm biến áp… Để lại những hậu quả nghiêm


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3


-Y/c th¶o luËn C5 vµ C6?(HS th¶o luËn theo nhãm, cö ®¹i diÖn tr¶ lêi C5,C6)

- NhËn xÐt vµ ®a ra c©u tr¶ lêi ®óng (Ghi vë)

Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu ý nghÜa vµ biÖn ph¸p sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng.- Gäi 1 HS ®äc th«ng b¸o môc 1 ®Ó t×m hiÓu mét sè lîi Ých khi tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng.(HS ®äc phÇn th«ng b¸o cña môc 1)- Yªu cÇu HS t×m thªm nh÷ng lîi Ých kh¸c cña viÖc tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng.

trọng.- Cần phải thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn khi sử dụng điện, nhất là với mạng điện dân dụng, vì mạng điện này có hiệu điện thế 220V nên có thể gây nguy hiểm tới tính mạng.2. Mét sè qui t¾c an toµn kh¸c khi sö dông ®iÖn.Biện pháp an toàn: Di dời các hộ dân sống

gần các đường điện cao áp và tuân thủ các

quy tắc an toàn khi sử dụng điện.

C5: C6: + ChØ ra d©y nèi dông cô diÖn víi ®Êt ®ã lµ chèt thø 3 cña phÝch c¾m nèi vµo vá kim lo¹i cña dông cô ®iÖn n¬i cã kÝ hiÖu.+ Trong trêng hîp d©y ®iÖn bÞ hë vµ tiÕp xóc víi vá kim lo¹i cña dông cô. Nhê cã d©y tiÕp ®Êt mµ ngêi sö dông nÕu ch¹m tay vµo vá dông cô còng kh«ng bÞ nguy hiÓm v× ®iÖn trë cña ngêi rÊt lín so víi d©y nèi ®Êt dßng ®iÖn qua ngêi rÊt nhá kh«ng g©y nguy hiÓm.II. Sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng1. CÇn ph¶i sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng.+ Ng¾t ®iÖn ngay khi mäi ngêi ra khái nhµ tr¸nh l¸ng phÝ ®iÖn mµ cßn lo¹i bá nguy c¬ x¶y ra ho¶ ho¹n.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

(HS nªu thªm mét sè lîi Ých kh¸c cña viÖc tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng)

- Híng dÉn HS tr¶ lêi çc c©u hái C8, C9 ®Ó t×m biÖn ph¸p sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng.(Ç nh©n HS tr¶ lêi c©u hái C8, C9 tham gia th¶o luËn trªn líp vÒ çc biÖn ph¸p sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng.)


Ho¹t ®éng 3: VËn dông- Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C10.(Th¶o luËn, r¶ lêi C10)-NhËn xÐt, bæ xung(nÕu cÇn thiÕt)(Ghi vë)

+ Dµnh phÇn ®iÖn n¨ng tiÕt kiÖm ®îc ®Ó xuÊt khÈu ®iÖn, gãp phÇn t¨ng thu nhËp cho ®Êt níc.+ Gi¶m bít viÖc x©y dùng nhµ m¸y ®iÖn, gãp phÇn gi¶m « nhiÔm m«i trêng.2. Çc biÖn ph¸p sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng.- C8: A = P.tC9:+ CÇn sö dông çc dông cô hay thiÕt bÞ ®iÖn cã c«ng suÊt phï hîp.+ Kh«ng sö dông çc dông cô hay thiÕt bÞ ®iÖn trong nh÷ng lóc kh«ng cÇn thiÕt- Các bóng đèn sợi đốt thông thường có hiệu suất phát sáng rất thấp: 3%, các bóng đèn neon có hiệu suất cao hơn: 7%. Để tiết kiệm điện, cần nâng cao hiệu suất phát sáng của các bóng đèn điện. - Biện pháp bảo vệ môi trường: Thay các bóng đèn thông thường bằng các bóng đèn tiết kiệm năng lượng.III. VËn dông:C10:+ViÕt lªn tê giÊy dßng ch÷ to "T¾t hÕt ®iÖn tríc khi ra khái nhµ" vµ d¸n vµo chç cöa ra vµo ®Ó dÔ nh×n thÊy.+ Treo tÊm b¶ng cã ghi dßng ch÷ "Nhí t¾t ®iÖn" lªn phÝa cöa ra vµo ngang tÇm m¾t.+ L¾p chu«ng b¸o khi ®ãng cöa ®Ó nh¾c nhë t¾t ®iÖn.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

- T¬ng tù GV gäi 1, 2 HS tr¶ lêi c©u C11, C12.(C¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C11 vµ C12.)

- C©u C12 cã thÓ gäi 2 HS lªn b¶ng: Mçi em tÝnh ®iÖn n¨ng sö dông ®iÖn, tÝn toµn bé chi phÝ cho viÖc sö dông cña mçi lo¹i bãng sau ®ã so s¸nh ®ã chÝnh lµ lý do trong khuyÕn c¸o sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn cña Së ®iÖn lùc cã ghi "Sö dông ®Ìn Compact thay cho ®Ìn trßn".

- Yªu cÇu HS ®äc phÇn "Cã thÓ em cha biÕt" §iÖn n¨ng dù tr÷ Ýt khuyÕn khÝch sö dông ®iÖn lóc ®ªm khuya.

C11: Chän ph¬ng ¸n DC12:+ §iÖn n¨ng sö dông cho mçi lo¹i bãng trong 8000 giê:. Bãng ®Ìn d©y tãc:A1 = P1.t = 0,075.8000 = 600kW.h = 2160.106(J). Bãng ®Ìn Compact:A2= P2.t = 0,015.8000 = 120kW.h = 432.106(J)+ Toµn bé chi phÝ cho viÖc sö dông mçi bãng ®Ìn trªn trong 8000 giê lµ:. Ph¶i cÇn 8 bãng ®Ìn d©y tãc nªn toµn bé chi phÝ cho viÖc dïng bãng ®Ìn nµy lµ:T1 = 8.3500 + 600.700 = 448000(®). ChØ cÇn dïng 1 bãng ®Ìn Compact nªn toµn bé chi phÝ cho viÖc dïng bãng ®Ìn nµy lµ:T2 = 60000 + 120.700 = 144000 (®)+Dïng bãng ®Ìn Compact cã lîi h¬n v×:. Gi¶m bít 304000® tiÒn chi phÝ cho 8000 giê sö dông.. Sö dông c«ng suÊt nhá h¬n, dµnh


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

c«ng suÊt tiÕt kiÖm cho n¬i kh¸c cha cã ®iÖn hoÆc cho s¶n xuÊt.. Gãp phÇn gi¶m bít sù cè do qu¸ t¶i vÒ ®iÖn, nhÊt lµ vµo giê cao ®iÓm

D- Cñng cè:- Nªu çc biÖn ph¸p an toµn khi sö dông ®iÖn n¨ng.- Nªu çc biÖn ph¸p tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng.E- H íng dÉn vÒ nhµ - Häc vµ lµm bµi tËp 19 (SBT)- Tr¶ lêi c©u hái phÇn "Tù kiÓm tra" tr.54 (SGK)vµo vë.- ¤n tËp chuÈn bÞ cho tiÕt tæng kÕt ch¬ng I: §iÖn häc.

TuÇn S:G:

TiÕt 20Bµi 20. Tæng kÕt ch¬ng I - ®iÖn häc

I- Môc tiªu1. KiÕn thøc: ¤n tËp vµ tù kiÓm tra ®îc nh÷ng yªu cÇu vÒ kiÕn thøc

vµ kÜ n¨ng cña toµn bé ch¬ng I.2. KÜ n¨ng: VËn dông ®îc nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng ®Ó gi¶i çc bµi tËp trong ch¬ng I.3. Th¸i ®é: CÈn thËn, nghiªm tóc, hîp t¸c nhãm.

II- ChuÈn bÞ:1. §èi víi GV vµ mçi nhãm HS: Nam ch©m dÝnh b¶ng cho çc nhãm, phÝch c¾m cã 3 chèt. PhiÕu häc tËp nhí l¹i qui t¾c an toµn khi sö dông ®iÖn ®· häc ë líp 7 cho çc nhãm. C1: ChØ lµm thÝ nghiÖm víi çc nguån ®iÖn cã hiÖu ®iÖn thÕ d-íi............. C2: Ph¶i sö dông çc d©y dÉn cã vá bäc.............................................. C3: CÇn m¾c.............................cho mçi dông cô ®iÖn ®Ó ng¾t m¹ch tù ®éng khi ®o¶n m¹ch. C4: Khi tiÕp xóc víi m¹ng ®iÖn gia ®×nh cÇn lu ý..........V×......

III- Ph ¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãmIV- Çc b íc lªn líp:

A. æn ®Þnh tæ chøc: 9A: 9B:B. KiÓm tra bµi cò. (KÕt hîp trong bµi)

C. Bµi míi: NguyÔn ThÞ H¬ng THCS Trung NghÜa

37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc cÇn ®¹tHo¹t ®éng 1: Tr×nh bµy vµ trao ®æi kÕt qu¶ ®· chuÈn bÞ.- GV yªu cÇu líp phã häc tËp b¸o ço t×nh h×nh chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña çc b¹n trong líp.(Líp phã häc tËp b¸o ço viÖc chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña çc b¹n trong líp)

- Gäi HS ®äc phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña m×nh ®èi víi mçi c©u cña phÇn tù kiÓm tra.(HS tr×nh bµy çc c©u tr¶ lêi cña phÇn tù kiÓm tra. HS kh¸c l¾ng nghe, nhËn xÐt, bæ sung)- Qua phÇn tr×nh bµy cña HS GV ®¸nh gi¸ phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña HSHo¹t ®éng 2: VËn dông- GV cho HS tr¶ lêi phÇn c©u hái vËn dông tõ c©u 12 ®Õn 16(HS tr¶ lêi c©u hái tr¾c nghiÖm c©u 12 ®Õn 16.) - NhËn xÐt, söa sai (nÕu cã)(Ghi vë c©u tr¶ lêi ®óng)

- C©u 17: GV cho ç nh©n HS suy nghÜ lµm bµi trong 7 phót Gäi 1 HS lªn b¶ng ch÷a bµi.(Mét HS lªn b¶ng tr×nh bµy C17)

I. Tù kiÓm tra

II. VËn dông:§¸p ¸n:12 13 14 15 16C B D A D

C©u 17:Tãm t¾tU = 12V R1nt R2

I = 0,3A R1//R2

I' = 1,6A R1; R2 = ?Bµi gi¶iR1 nt R2

R1 + R2 = Error: Reference sourcenot found = = 40() (1) R1//R2

Error: Reference source not found


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

- Híng dÉn HS trao ®æi, nhËn xÐt bµi gi¶i cña b¹n trªn b¶ng(NhËn xÐt)- GV §a ra lêi gi¶i ®óng.(Ghi vë)

- T¬ng tù c©u 17, GV yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u 18. Híng dÉn th¶o luËn chung cã thÓ mçi phÇn cña c©u hái GV gäi 1 HS ch÷a ®Ó c¶ líp cïng nhËn xÐt bµi vµ ®i ®Õn kÕt qu¶ ®óng.

=

R1.R2 = 300 (2)Tõ (1) vµ (2) R1 = 30; R2 = 10

(HoÆc R1 = 10; R2 = 30 )- HS tù lùc lµm c©u 18, 19C©u 18:a) Bé phËn chÝnh cña nh÷ng dông cô ®èt nãng b»ng ®iÖn ®Òu lµm b»ng d©y dÉn cã ®iÖn trë suÊt lín. NhiÖt lîng táa ra ë d©y dÉn ®îc tÝnh b»ng Q = I2. R. t . Do ®ã hÇu nh nhiÖt lîng chØ táa ra ë ®o¹n d©y dÉn nµy mµ kh«ng táa nhiÖt ë d©y nèi b»ng ®ång (cã ®iÖn trë suÊt nhá do ®ã ®iÖn trë nhá).b) Khi Êm ho¹t ®éng b×nh thêng th× ®iÖn trë cña Êm khi ®ã lµ:

c) TiÕt diÖn cña d©y ®iÖn trë lµ:

MÆtkh¸c:

§êng kÝnh tiÕt diÖn lµ 0,24mmD. Cñng cè: GV dïng c©u 19 ®Ó cñng cè bµi häcE. H íng dÉn vÒ nhµ. - ¤n tËp toµn bé ch¬ng I chuÈn bÞ cho giê sau KT1T


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

- GV híng dÉn HS bµi 19, 20.+ C«ng thøc ¸p dông.+ Lu ý s dông ®¬n vÞ ®o.+ Yªu cÇu vÒ nhµ HS hoµn thµnh 2 bµi tËp nµy vµo vë bµi tËp.

TuÇn S:KT:

TiÕt 21KiÓm tra 1 tiÕt

I. môc tiªuKiÕn thøc :KiÓm tra viÖc n¾m b¾t kiÕn thøc cña HS tõ ®Çu n¨m häc, tõ ®ã gióp

GV ph©n lo¹i ®îc ®èi tîng HS ®Ó cã biÖn ph¸p båi dìng phï hîp víi tõng ®èi tîng HS

KÜ n¨ng : RÌn kÜ n¨ng lµm bµi viÕt t¹i lípTh¸i ®é: Nghiªm tóc , trung thùc, tù gi¸c khi lµm bµi kiÓm tra.

II. chuÈn bÞ- GV: Ph« t« ®Ò bµi cho HS ra giÊy A4- HS: §å dïng häc tËp, kiÕn thøc ®· ®îc häc tõ ®Çu n¨m häc.

III. Ph ¬ng ph¸p: - GV ph¸t ®Ò kiÓm tra tíi tõng HS- HS lµm bµi ra giÊy kiÓm tra

IV. tiÕn tr×nh kiÓm traA, æn ®Þnh tæ chøc: 9A: 9B:B, KiÓm tra:

(GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ ë nhµ cña HS)C. §Ò bµi:

PhÇn I: Chän ch÷ c¸i ®øng tríc c©u tr¶ lêi ®óng cña c¸c c©u sau:1, Khi hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y d·n t¨ng th×:A. C§D§ ch¹y qua d©y dÉn kh«ng thay ®æi.B. C§D§ ch¹y qua d©y dÉn ®ã cã lóc t¨ng, cã lóc gi¶m.

C. C§D§ ch¹y qua d©y dÉn gi¶m.D. C§D§ ch¹y qua d©y dÉn ®ã cã t¨ng tØ lÖ víi H§T.

2, §èi víi mçi d©y dÉn, th¬ng sè gi÷a H§T U ®Æt vµo hai ®Çu d©y dÉn vµ C§D§ I ch¹y qua d©y dÉn ®ã cã trÞ sè:A. tû lÖ thuËn víi H§T UB. tû lÖ nghÞch víi C§D§ I

C. kh«ng ®æiD. t¨ng khi H§T U t¨ng

3, §o¹n m¹ch gåm hai ®iÖn trë lµ R1 vµ R2 m¾c song song cã ®iÖn trë t¬ng ®¬ng lµ:A. R1 + R2B. R1.R2 R1 + R2

C. R1 + R2 R1.R2


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

D. + 4, Sè O¸t (w) ghi trªn mçi dông cô ®iÖn cho biÕt:A. §iÖn n¨ng mµ dông cô nµy tiªu thô trong 1 phót khi dông cô nµy sö dông ë H§T ®Þnh møcB. C«ng suÊt ®iÖn cña dông cô nµy khi dông cô nµy sö dông ë H§T ®Þnh møc

C. C«ng suÊt mµ dßng ®iÖn thùc hiÖn khi dông cô nµy sö dông ë H§T ®Þnh møc.D. C«ng suÊt ®iÖn cña dông cô nµy khi dông cô nµy sö dông ë H§T nhá h¬n H§T ®Þnh møc .

PhÇn II: Chän tõ (hoÆc côm tõ) thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng cña çc c©u sau:

1. C«ng cña dßng ®iÖn lµ sè ®o.............2. BiÕn trë lµ..............

PhÇn III: Tr¶ lêi çc c©u hái sau:1. Ph¸t biÓu ®Þnh luËt Jun – Len – X¬.2. ViÕt hÖ thøc cña ®Þnh luËt Jun – Len – X¬ vµ gi¶i thÝch ý nghÜa çc

®¹i lîng trong c«ng thøc.PhÇn IV: Tr×nh bµy lêi gi¶i cho çc bµi tËp sau:Bµi 1: Cho 3 ®iÖn trë R1 = 6 ; R2 = 12 ; R3 = 16 ®îc m¾c song song víi nhau vµo H§T U=24 V.

a. TÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch song song.b. TÝnh C§D§ ch¹y qua m¹ch chÝnh.

Bµi 2: Mét gia ®×nh sö dông 1 bÕp ®iÖn cã ghi 220V- 1000W ®îc sö dông víi H§T 220V ®Ó ®un s«i 2,5 lÝt níc ë nhiÖt ®é ban ®Çu lµ 20o C th× mÊt thêi gian lµ 14 phót 35 gi©y.

a. TÝnh hiÖu suÊt cña bÕp. BiÕt nhiÖt rung riªng cña níc lµ C = 4200j/ Kg. K.

b. Mçi ngµy gia ®×nh ®ã ®un s«i 5 lÝt níc víi ®iÒu kiÖn nh trªn. Hái trong 30 ngµy, gia ®×nh ®ã ph¶i tr¶ bao nhiªu tiÒn ®iÖn cho viÖc ®un níc? BiÕt 1Kw.h lµ 800®.

-------------------------------------§¸p ¸n – thang ®iÓm

PhÇn I: (2®) Mçi c©u tr¶ lêi ®óng ®îc 0,5®1 2 3 4D C B B

PhÇn II: (1®) Mçi c©u tr¶ lêi ®óng ®îc 0,5®1,lµ sè ®o lîng ®iÖn n¨ng chuyÓn hoa thµnh çc d¹ng n¨ng lîng kh¸c2, ®iÖn trë cã thÓ thay ®æi trÞ sè vµ cã thÓ ®îc sö dông ®Ó thay

®æi C§D§ trong m¹chPhÇn III: (2®) Mçi c©u tr¶ lêi ®óng ®îc 1®PhÇn IV: (5®)Bµi 1: TÝnh ®îc: Rt® =R1 .R2 .R3/ (R1+R2+R3) =6.12.16/(6+12+16) = 33,9 («m) (1®)

C§D§ trong m¹ch chÝnh: I = U/Rt® = 24/ 33,9 = 0,7 (A) (1®) Bµi 2: a, TÝnh ®îc: I= P/U = 1 000/220 = 4,5A


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

A= P.t = 1 000. 875 = 875 000 (j ) = A1 = m.c.(t2 – t1) = 2,5.4 200.80 = 840 000 (j )H = A1/A .100%= 96% (2®) b, C«ng cña dßng ®iÖn chuyÓn ho¸ thµnh nhiÖt n¨ng ®Ó ®un s«i 5l n-

íc trong 30 ngµy:A2 = 2.30.A = 52 500 000 (j ) = 14,7 Kw.hTiÒn ®iÖn ph¶i tr¶: T = 800. A2 = 11 760 (1®)

D. Cñng cè:- Thu bµi kiÓm tra- NhËn xÐt vµ rót kinh nghiÖm giê kiÓm traE. H êng dÉn vÒ nhµ: §äc tríc bµi “Nam ch©m vÜnh cöu”

TuÇnS: G:

Ch¬ng II: ®iÖn häcTiÕt 22

Bµi 21: Nam ch©m vÜnh cöuI- Môc tiªu1- KiÕn thøc:M« t¶ ®îc tõ tÝnh cña nam ch©m; BiÕt çch x¸c ®Þnh çc tõ cùc B¾c, Nam cña nam ch©m vÜnh cöu; BiÕt ®îc çc tõ cùc lo¹i nµo th× hót nhau, lo¹i nµo th× ®Èy nhau; M« t¶ ®îc cÊu t¹o vµ gi¶i thÝch ®îc H§ cña la bµn.2- KÜ n¨ng:

- X¸c ®Þnh cùc cña nam ch©m.- Gi¶i thÝch ®îc ho¹t ®éng cña la bµn, biÕt sö dông la bµn ®Ó x¸c

®Þnh ph¬ng híng.3- Th¸i ®é: Yªu thÝch m«n häc, cã ý thøc thu thËp th«ng tin.II- ChuÈn bÞ ®å dïng* §èi víi GV vµ mçi nhãm HS:

- 2 thanh nam ch©m th¼ng, trong ®ã cã mét thanh ®îc bäc kÝn ®Ó che phÇn s¬n mµu vµ tªn çc cùc.

- Mét Ýt vôn s¾t trén lÉn vôn gç, nh«m, ®ång, nhùa xèp.- 1 nam ch©m ch÷ U; 1 kim nam ch©m ®Æt trªn mét mòi nhän th¼ng

®øng; 1 la bµn.- 1 gi¸ thÝ nghiÖm vµ 1 sîi d©y ®Ó treo thanh nam ch©m.


A - æn ®Þnh tæ chøc: 9A: 9B:B - KiÓm tra bµi cò:

KÕt hîp trong bµiC - Bµi míi:

1- Ho¹t ®éng 1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp.- GV yªu cÇu 1 HS ®äc môc tiªu ch¬ng II (tr.57 - SGK) (HS ®äc SGK)


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

- §V§: Bµi ®Çu tiªn chóng ta nhí l¹i çc ®Æc ®iÓm cña nam ch©m vÜnh cöu mµ ta ®· biÕt tõ líp 5 vµ líp 7. (hoÆc cã thÓ më bµi nh SGK).Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc cÇn ®¹tHo¹t ®éng 2: Nhí l¹i kiÕn thøc ë líp 5, líp 7 vÒ tõ tÝnh cña nam ch©m.- GV tæ chøc cho HS nhí l¹i kiÕn thøc cò:+ Nam ch©m lµ vËt cã ®Æc ®iÓm g×?(Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi)+ Dùa vµo kiÕn thøc ®· biÕt h·y nªu ph-¬ng ¸n lo¹i s¾t ra khái hçn hîp (s¾t, gç, nh«m, ®ång, nhùa, xèp).- HD çc nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm c©u C1.(TiÕn hµnh TN tr¶ lêi C1)- Gäi HS çc nhãm b¸o ço kÕt qu¶ thÝ nghiÖm.- GV nhÊn m¹nh l¹i: Nam ch©m cã tÝnh hót s¾t. (lu ý cã HS cho r»ng nam ch©m cã thÓ hót çc kim lo¹i).- Y/c tr¶ lêi C2?(trao ®æi tr¶ lêi c©u C2.)

- Gäi HS ®äc kÕt luËn tr.58 vµ yªu cÇu HS ghi l¹i kÕt luËn vµo vë. (§äc KL trong SGK vµ ghi vµo vë)- Qui íc kÝ hiÖu tªn cùc tõ, ®¸nh dÊu b»ng mµu s¬n çc cùc tõ cña nam ch©m.(Ghi vë)Ho¹t ®éng 3: T×m hiÓu sù t¬ng t¸c gi÷a hai nam ch©m- Yªu cÇu HS dùa vµo h×nh vÏ 21.3 SGK vµ çc yªu cÇu ghi trong c©u C3, C4 lµm thÝ nghiÖm theo nhãm.()HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm ®Ó tr¶ lêi c©u C3, C4.- Híng dÉn HS th¶o luËn c©u C3, C4 qua kÕt qu¶ thÝ nghiÖm.(HS tham gia th¶o luËn trªn líp c©u C3, C4.)- Gäi 1 HS nªu kÕt luËn vÒ t¬ng t¸c gi÷a çc nam ch©m qua thÝ nghiÖm Yªu cÇu ghi vë kÕt luËn.(Nªu ra KL vµ ghi vë)Ho¹t ®éng 5: VËn dông

I- Tõ tÝnh cña nam ch©m1- ThÝ nghiÖm C1: §Æc ®iÓm cña nam ch©m:- Nam ch©m hót s¾t hay bÞ s¾t hót- Nam ch©m cã hai cùc b¾c vµ nam ...

C2: Khi ®· ®øng c©n b»ng, kim nam ch©m n»m däc theo híng Nam - B¾c.+ Khi ®· ®øng c©n b»ng trë l¹i, nam ch©m vÉn chØ híng Nam - B¾c nh cò.2- KÕt luËn (SGK)Quy íc:BÊt k× nam ch©m nµo còng cã hai tõ cùc. Khi ®Ó tù do, cùc lu«n chØ híng B¾c gäi lµ cùc B¾c cßn cùc lu«n chØ híng Nam gäi lµ cùc Nam.

II- T¬ng t¸c gi÷a hai nam ch©m1- ThÝ nghiÖmC3: §a cùc Nam cña thanh nam ch©m l¹i gÇn kim nam ch©m Cùc B¾c cña kim nam ch©m bÞ hót vÒ phÝa cùc Nam cña thanh nam ch©m.C4: §æi ®Çu cña 1 trong hai nam ch©m råi ®a l¹i gÇn Çc cùc cïng tªn cña hai nam ch©m ®Èy nhau, çc cùc kh¸c tªn hót nhau.2- KÕt luËn: Khi ®Æt hai nam ch©m gÇn nhau, çc tõ cùc cïng tªn ®Èy nhau, çc tõ cùc kh¸c tªn hót nhau


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

- Yªu cÇu HS nªu cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng T¸c dông cña la bµn.(HS t×m hiÓu vÒ la bµn vµ tr¶ lêi c©u C6.)- T¬ng tù híng dÉn HS th¶o luËn c©u C7, C8.- Víi c©u C7, GV cã thÓ yªu cÇu HS x¸c ®Þnh cùc tõ cña çc nam ch©m cã trong bé thÝ nghiÖm. Víi kim nam ch©m (kh«ng ghi tªn cùc) ph¶i x¸c ®Þnh cùc tõ nh thÕ nµo?(Th¶o luËn tr¶ lêi C7)

III- VËn dông:C6: Bé phËn chØ híng cña la bµn lµ kim nam ch©m bëi v× t¹i mäi vÞ trÝ trªn Tr¸i §Êt (trõ ë hai cùc) kim nam ch©m lu«n chØ híng Nam - B¾c ®Þa lÝ. La bµn dïng ®Ó x¸c ®Þnh ph-¬ng híng dïng cho ngêi ®i biÓn, ®i rõng, x¸c ®Þnh híng nhµ ...C7: §Çu nµo cña nam ch©m cã ghi ch÷ N lµ cùc B¾c. §Çu ghi ch÷ S lµ cùc Nam. Víi kim nam ch©m HS ph¶i dùa vµo mµu s¾c hoÆc kiÓm tra:

D. Cñng cè:- GV bæ sung thªm bµi tËp cñng cè sau: Cho hai thanh thÐp gièng hÖt nhau, 1 thanh cã tõ tÝnh. Lµm thÕ nµo ®Ó ph©n biÖt hai thanh?

- NÕu HS kh«ng cã ph¬ng ¸n tr¶ lêi ®óng GV cho çc nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm so s¸nh tõ tÝnh cña thanh nam ch©m ë çc vÞ trÝ kh¸c nhau trªn thanh HS ph¸t hiÖn ®îc: Tõ tÝnh cña nam ch©m tËp trung chñ yÕu ë hai ®Çu nam ch©m. §ã còng lµ ®Æc ®iÓm HS cÇn n¾m ®îc ®Ó cã thÓ gi¶i thÝch ®îc sù ph©n bè ®êng søc tõ ë nam ch©m trong bµi sau.

E . H íng dÉn vÒ nhµ : - §äc phÇn "Cã thÓ em cha biÕt"; - Häc kÜ bµi vµ lµm bµi tËp 21 (SBT).

TuÇn S: G:

TiÕt 23Bµi 22: T¸c dông tõ cña dßng ®iÖn - Tõ trêng

I- Môc tiªu1- KiÕn thøc:M« t¶ ®îc thÝ nghiÖm vÒ t¸c dông tõ cña dßng ®iÖn; Tr¶ lêi ®îc c©u hái, tõ trêng tån t¹i ë ®©u; BiÕt çch nhËn biÕt tõ trêng.2- KÜ n¨ng:

Thùc hµnh3- Th¸i ®é: Yªu thÝch m«n häc, cã ý thøc cÈn thËn, hîp t¸c nhãm.II- ChuÈn bÞ ®å dïng* §èi víi GV vµ mçi nhãm HS:

2 gi¸ thÝ nghiÖm; 1 nguån ®iÖn 3V hoÆc 4,5V; 1 kim nam ch©m ®îc ®Æt trªn gi¸, cã trôc th¼ng ®øng; 1 c«ng t¾c; 1 ®o¹n d©y dÉn b»ng constantan dµi kho¶ng 40cm; 5 ®o¹n d©y nèi; 1 biÕn trë; 1 ampe kÕ cã GH§ 1,5A vµ §CNN 0,1A.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3



HS lªn b¶ng ch÷a bµi tËp 21.2; 21.3 tõ kÕt qu¶ ®ã nªu çc ®Æc ®iÓm cña nam ch©m.

C - Bµi míi:1- Ho¹t ®éng 1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp (Nh SGK)Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc cÇn ®¹tHo¹t ®éng 2: Ph¸t hiÖn tÝnh chÊt tõ cña dßng ®iÖn- Yªu cÇu HS nghiªn cøu çch bè trÝ thÝ nghiÖm trong h×nh 22.1 (tr.81-SGK). (HS nghiªn cøu thÝ nghiÖm h×nh 22.1)- Gäi HS nªu môc ®Ých thÝ nghiÖm, çch bè trÝ, tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. - (nªu môc ®Ých thÝ nghiÖm, çch bè trÝ vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm)- Yªu cÇu çc nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, quan s¸t ®Ó tr¶ lêi c©u hái C1. (TiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm, sau ®ã tr¶ lêi c©u hái C1)- ThÝ nghiÖm ®ã chøng tá ®iÒu g×?- GV th«ng b¸o KL

Ho¹t ®éng 3: T×m hiÓu tõ trêng- Gäi HS nªu ph¬ng ¸n kiÓm tra Thèng nhÊt çch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm.(HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm ®Ó tr¶ lêi c©u hái C2)- Yªu cÇu çc nhãm chia çc b¹n trong nhãm lµm ®«i, mét nöa tiÕn hµnh thÝ nghiÖm víi d©y dÉn cã dßng ®iÖn, mét nöa tiÕn hµnh víi thanh nam ch©m Thèng nhÊt tr¶ lêi c©u hái C3-(HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm ®Ó tr¶ lêi c©u hái C3)

- ThÝ nghiÖm chøng tá kh«ng gian xung quanh nam ch©m vµ xung quanh dßng

I- Lùc tõ1- ThÝ nghiÖm

C1: Khi cho dßng ®iÖn ch¹y qua d©y dÉn Kim nam ch©m bÞ lÖch ®i. Khi ng¾t dßng ®iÖn Kim nam ch©m l¹i trë vÒ vÞ trÝ cò.

2- KÕt luËn: Dßng ®iÖn g©y ra t¸c dông lùc lªn kim nam ch©m ®Æt gÇn nã chøng tá dßng ®iÖn cã t¸c dông tõ.II- Tõ trêng1- ThÝ nghiÖmC2: Khi ®a kim nam ch©m ®Õn çc vÞ trÝ kh¸c nhau xung quanh d©y dÉn cã dßng ®iÖn hoÆc xung quanh thanh nam ch©m Kim nam ch©m lÖch khái híng Nam - B¾c ®Þa lÝ.C3: ë mçi vÞ trÝ, sau khi nam ch©m ®· ®øng yªn, xoay cho nã lÖch khái híng võa x¸c ®Þnh, bu«ng tay, kim nam ch©m lu«n chØ mét híng x¸c ®Þnh.- ThÝ nghiÖm ®ã chøng tá kh«ng gian xung quanh nam ch©m vµ xung quanh dßng ®iÖn cã kh¶ n¨ng t¸c dông lùc tõ lªn kim nam


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

®iÖn cã g× ®Æc biÖt?(Ç nh©n HS tr¶ lêi c©u hái)


GV: Nªu çc biÖn ph¸p ®Ó b¶o vÖ m«i tr-êng?HS: Th¶o luËn, cö ®¹i diÖn tr¶ lêi

Ho¹t ®éng 4: T×m hiÓu çch nhËn biÕt tõ trêngGV th«ng b¸o çch nhËn biÕt tõ trêng dïng kim nam ch©m (nam ch©m thö)(Ghi vë )Ho¹t ®éng 5: VËn dông

- Yªu cÇu ç nh©n HS hoµn thµnh c©u C4 Çch nhËn biÕt tõ trêng.(Ç nh©n HS tr¶ lêi c©u hái)

- T¬ng tù víi c©u C5, C6.

ch©m ®Æt trong nã. - HS nªu kÕt luËn, ghi vë:2- KÕt luËn:- Kh«ng gian xung quanh nam ch©m, xung quanh dßng ®iÖn tån t¹i mét tõ trêng.- Nam châm hoặc dòng điện có khả năng tác dụng lực từ nên nam châm đặt gần nó.- Các kiến thức về môi trường: + Trong không gian từ trường và điện trường tồn tại trong một trường thống nhất là điện từ trường. Sóng điện từ là sự lan truyền của điện từ trường biến thiên trong không gian. + Các sóng radio, sóng vô tuyến, ánh sáng nhìn thấy, tia X, tia gamma cũng là sóng điện từ. Các sóng điện từ truyền đi mang theo năng lượng. Năng lượng sóng điện từ phụ thuộc vào tần số và cường độ sóng.- Các biện pháp bảo vệ môi trường:+ Xây dựng các trạm phát sóng điện từ xa khu dân cư.+ Sử dụng điện thoại di động hợp lí, đúng cách; không sử dụng điện thoại di động để đàm thoại quá lâu (hàng giờ) để giảm thiểu tác hại của sóng điện từ đối với cơ thể, tắt điện thoại khi ngủ hoặc để xa người.+ Giữ khoảng cách giữa các trạm phát sóng phát thanh truyền hình một cách thích hợp.+ Tăng cường sử dụng truyền hình cáp, điện thoại cố định; chỉ sử dụng điện thoại di động khi thật cần thiết.3- Çch nhËn biÕt tõ trêng (SGK)

III- VËn dông:C4: §Ó ph¸t hiÖn ra trong d©y dÉn AB cã dßng ®iÖn hay kh«ng ta ®Æt kim nam ch©m l¹i gÇn d©y dÉn AB. NÕu kim nam ch©m lÖch khái híng Nam - B¾c th× d©y dÉn AB cã dßng ®iÖn ch¹y qua vµ ngîc l¹i.C©u C5: §Æt kim nam ch©m ë


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

(Ç nh©n HS tr¶ lêi c©u hái C5, C6) tr¹ng th¸i tù do, khi ®· ®øng yªn, kim nam ch©m lu«n chØ híng Nam - B¾c chøng tá xung quanh Tr¸i §Êt cã tõ trêng.C6: T¹i mét ®iÓm trªn bµn lµm viÖc, ngêi ta thö ®i thö l¹i vÉn thÊy kim nam ch©m lu«n n»m däc theo mét híng x¸c ®Þnh, kh«ng trïng víi híng Nam - B¾c. Chøng tá kh«ng gian xung quanh nam ch©m cã tõ trêng.

D. Cñng cè: GV th«ng b¸o: ThÝ nghiÖm nµy ®îc gäi lµ thÝ nghiÖm ¥-xtÐt do nhµ b¸c häc ¥-xtÐt tiÕn hµnh n¨m 1820. KÕt qu¶ cña thÝ nghiÖm më ®Çu cho bíc ph¸t triÓn míi cña ®iÖn tõ häc thÕ kØ 19 vµ 20.E. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc bµi lµm bµi tËp 22 (SBT).

TuÇnS: G:

TiÕt 24Bµi 23: Tõ phæ - §êng søc tõ

I- Môc tiªu1- KiÕn thøc:

- BiÕt çch dïng m¹t s¾t t¹o ra tõ phæ cña thanh nam ch©m.- BiÕt vÏ çc ®êng søc tõ vµ x¸c ®Þnh ®îc chiÒu çc ®êng søc tõ cña

thanh nam ch©m.2- KÜ n¨ng: NhËn biÕt cùc cña nam ch©m, vÏ ®êng søc tõ ®óng cho nam ch©m th¼ng, nam ch©m ch÷ U.3- Th¸i ®é: Trung thùc, cÈn thËn, khÐo lÐo trong thao t¸c thÝ nghiÖm.II- ChuÈn bÞ ®å dïng* §èi víi mçi nhãm HS:

- 1 thanh nam ch©m th¼ng- 1 tÊm nhùa trong cøng- 1 Ýt m¹t s¾t- 1 bót d¹- Mét sè kim nam ch©m nhá cã trôc quay th¼ng ®øng

* GV: Mét bé thÝ nghiÖm ®êng søc tõ (trong kh«ng gian)III- Ph ¬ng ph¸p:

Thùc nghiÖm, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãmIV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc



37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

GV gäi 2 HS lªn b¶ng:+ HS1: Nªu ®Æc ®iÓm cña nam ch©m? Ch÷a bµi tËp 22.1; 22.2.+ HS2: Ch÷a bµi tËp 22.3 vµ 22.4. Nh¾c l¹i çch nhËn biÕt tõ trêng.

C - Bµi míi:1- Ho¹t ®éng 1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp

B»ng m¾t thêng chóng ta kh«ng thÓ nh×n thÊy tõ trêng. VËy lµm thÕ nµo ®Ó cã thÓ h×nh dung ra tõ trêng vµ nghiªn cøu tõ tÝnh cña nã mét çch dÔ dµng, thuËn lîi? Bµi míi.Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc cÇn ®¹tHo¹t ®éng 2: ThÝ nghiÖm t¹o tõ phæ cña thanh nam ch©m- Yªu cÇu HS tù nghiªn cøu phÇn thÝ nghiÖm Gäi 1, 2 HS nªu: Dông cô thÝ nghiÖm, çch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm.- GV giao dông cô thÝ nghiÖm theo nhãm, yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm. Lu ý m¹t s¾t dµn ®Òu, kh«ng ®Ó m¹t s¾t qu¸ dµy tõ phæ sÏ râ nÐt. Kh«ng ®îc ®Æt nghiªng tÊm nhùa so víi bÒ mÆt cña thanh nam ch©m.- Yªu cÇu HS so s¸nh sù s¾p xÕp cña m¹t s¾t víi lóc ban ®Çu cha ®Æt lªn nam ch©m vµ nhËn xÐt ®é mau, tha cña çc m¹t s¾t ë çc vÞ trÝ kh¸c nhau.- Gäi ®¹i diÖn çc nhãm tr¶ lêi c©u hái C1. GV lu ý ®Ó HS nhËn xÐt ®óng th× HS vÏ ®êng søc tõ sÏ chÝnh x¸c.- GV th«ng b¸o kÕt luËn SGK.* ChuyÓn ý: Dùa vµo h×nh ¶nh tõ phæ, ta cã thÓ vÏ ®êng søc tõ ®Ó nghiªn cøu tõ trêng. VËy ®êng søc tõ ®îc vÏ nh thÕ nµo?Ho¹t ®éng 3: VÏ vµ x¸c ®Þnh chiÒu ®êng søc tõ- Yªu cÇu HS lµm viÖc theo nhãm nghiªn cøu phÇn a) híng dÉn trong SGK.- GV thu bµi vÏ biÓu diÔn ®êng søc tõ cña çc nhãm, híng dÉn th¶o luËn chung c¶ líp ®Ó cã ®êng biÓu ®óng nh h×nh 23.2.- GV lu ý söa sai cho HS v× HS thêng hay vÏ sai nh sau: VÏ çc ®êng søc tõ c¾t nhau, nhiÒu ®êng søc tõ xuÊt ph¸t tõ mét ®iÓm, ®é mau tha ®êng søc tõ cha ®óng ...

I- Tõ phæ1- ThÝ nghiÖm- HS ®äc phÇn 1. ThÝ nghiÖm Nªu dông cÇn thiÕt, çch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm.

- Lµm thÝ nghiÖm theo nhãm, quan s¸t tr¶ lêi c©u C1.- HS thÊy ®îc: Çc m¹t s¾t xung quanh nam ch©m ®îc s¾p xÕp thµnh nh÷ng ®êng cong nèi tõ cùc nµy sang cùc kia cña nam ch©m. Cµng ra xa nam ch©m, çc ®êng nµy cµng tha.2- KÕt luËn- HS ghi kÕt luËn vµo vë.

II- §êng søc tõ1- VÏ vµ x¸c ®Þnh chiÒu ®êng søc tõ.- HS lµm viÖc theo nhãm, dùa vµo h×nh ¶nh çc ®êng m¹t s¾t, vÏ çc ®êng søc tõ cña nam ch©m th¼ng.

- Tham gia th¶o luËn chung c¶ líp VÏ ®êng biÓu diÔn ®óng vµo vë.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

- GV th«ng b¸o: Çc ®êng liÒn nÐt mµ çc em võa vÏ ®îc gäi lµ ®êng søc tõ. - TiÕp tôc híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm nh híng dÉn ë phÇn b) vµ tr¶ lêi c©u hái C2.

- GV th«ng b¸o chiÒu qui íc cña ®êng søc tõ Yªu cÇu HS dïng mòi tªn ®¸nh dÊu chiÒu cña çc ®êng søc tõ võa vÏ ®îc.

- Dùa vµo h×nh vÏ tr¶ lêi c©u C3.

- Gäi HS nªu ®Æc ®iÓm ®êng søc tõ cña thanh nam ch©m, nªu chiÒu qui íc cña ®êng søc tõ.

- GV th«ng b¸o cho HS biÕt qui íc vÏ ®é mau, tha cña çc ®êng søc tõ biÓu thÞ cho ®é m¹nh, yÕu cña tõ trêng t¹i mçi ®iÓm.

Ho¹t ®éng 4: VËn dôngC4: Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm quan s¸t tõ phæ cña nam ch©m ch÷ U, tõ ®ã nhËn xÐt ®Æc ®iÓm ®êng søc tõ cña nam ch©m ch÷ U ë gi÷a 2 cùc vµ bªn ngoµi nam ch©m.- Yªu cÇu HS vÏ ®êng søc tõ cña nam ch©m ch÷ U vµo vë, dïng mòi tªn ®¸nh dÊu chiÒu cña ®êng søc tõ. HS lµm thÝ nghiÖm quan s¸t tõ phæ cña nam ch©m ch÷ U t¬ng tù nh thÝ nghiÖm víi nam ch©m th¼ng. Tõ h×nh ¶nh tõ phæ, ç nh©n HS tr¶ lêi c©u hái C4.- GV kiÓm tra vë cña 1 sè HS nhËn xÐt nh÷ng sai sãt ®Ó HS söa ch÷a nÕu sai.

- Yªu cÇu ç nh©n HS hoµn thµnh c©u

- HS lµm viÖc theo nhãm x¸c ®Þnh chiÒu ®êng søc tõ vµ tr¶ lêi c©u hái C2: Trªn mçi ®êng søc tõ, kim nam ch©m ®Þnh híng theo mét chiÒu nhÊt ®Þnh.- HS ghi nhí qui íc chiÒu ®êng søc tõ, dïng mòi tªn ®¸nh dÊu chiÒu ®êng søc tõ vµo h×nh vÏ trong vë. 1 HS lªn b¶ng vÏ vµ x¸c ®Þnh chiÒu ®êng søc tõ cña nam ch©m.C3: Bªn ngoµi thanh nam ch©m, çc ®êng søc tõ ®Òu cã chiÒu ®i ra tõ cùc B¾c, ®i vµo cùc Nam.2- KÕt luËn- HS nªu vµ ghi nhí ®îc ®Æc ®iÓm ®êng søc tõ cña nam ch©m th¼ng vµ chiÒu qui íc cña ®êng søc tõ, ghi vë.III- VËn dôngC4:+ ë kho¶ng gi÷a hai cùc cña nam ch©m ch÷ U, çc ®êng søc tõ gÇn nh song song víi nhau.+ Bªn ngoµi lµ nh÷ng ®êng cong nèi 2 cùc nam ch©m.- VÏ vµ x¸c ®Þnh chiÒu ®êng søc tõ cña nam ch©m ch÷ U vµo vë.- Ç nh©n HS hoµn thµnh cÇu C5, C6 vµo vë.

C5: §êng søc tõ cã chiÒu ®i ra ë cùc B¾c vµ ®i vµo cùc Nam cña nam ch©m v× vËy®Çu B cña thanh nam ch©m lµ cùc Nam.C6: HS vÏ ®îc ®êng søc tõ thÓ hiÖn cã chiÒu ®i tõ cùc B¾c cña nam ch©m bªn tr¸i sang cùc Nam cña nam ch©m bªn ph¶i.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

C5, C6.Víi c©u C6, cho HS çc nhãm kiÓm tra l¹i h×nh ¶nh tõ phæ b»ng thùc nghiÖm.

D. Cñng cè:- Cuèi cïng GV cã thÓ lµm thÝ nghiÖm cho HS quan s¸t tõ phæ cña nam

ch©m trong kh«ng gian (nÕu cã bé thÝ nghiÖm nµy), th«ng b¸o xung quanh nam ch©m cã tõ trêng do ®ã ®êng søc tõ cã ë mäi phÝa cña nam ch©m chø kh«ng ph¶i chØ n»m trªn mét mÆt ph¼ng. §êng søc tõ kh«ng ph¶i lµ ®êng cã thËt trong kh«ng gian mµ ngêi ta chØ dïng ®êng søc tõ ®Ó nghiªn cøu tõ trêng.

- Yªu cÇu HS ®äc môc "Cã thÓ em cha biÕt".E. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi- Lµm bµi tËp 23 (SBT).

TuÇn S: G:

TiÕt 25Bµi 24: Tõ trêng cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua


- So s¸nh ®îc tõ phæ cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua víi tõ phæ cña nam ch©m th¼ng.- VÏ ®îc ®êng søc tõ biÓu diÔn tõ trêng cña èng d©y.- VËn dông ®îc quy t¾c n¾m tay ph¶i ®Ó x¸c ®Þnh chiÒu ®êng søc tõ cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua khi biÕt chiÒu dßng ®iÖn vµ ngîc l¹i. 2- KÜ n¨ng: - RÌn kü n¨ng lµm thÝ nghiÖm. - RÌn kü n¨ng vÏ h×nh biÓu diÔn çc ®êng søc cña tõ trêng.3- Th¸i ®é: TÝch cùc tham gia vµo çc ho¹t ®éng cña nhãm. Trung thùc trong lµm thÝ nghiÖm.II- ChuÈn bÞ ®å dïng* §èi víi GV vµ mçi nhãm HS:

- 1 tÊm nhùa cã luån s½n çc vßng d©y cña mét èng d©y dÉn.- 1 nguån ®iÖn 6V.- 1 Ýt m¹t s¾t.-1 c«ng t¾c, 3 ®o¹n d©y dÉn.- 1 bót d¹




37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

GV gäi 2 HS lªn b¶ng yªu cÇu hs lµm bµi tËp sau: BT1: Cã A, B lµ 2 tõ cùc cña 2 NC th¼ng vµ çc ®êng søc tõ cña chóngA lµ cùc B¾c cña thanh NC bªn tr¸i. H·y cho biÕt B lµ cùc nµo cña NC bªn ph¶i. VÏ çc mòi tªn chØ chiÒu cña çc ®êng søc tõ.BT2: Cã C, D lµ hai tõ cùc cña 2 thanh NC vµ çc ®êng søc tõ cña chóngC lµ cc Nam cña NC bªn tr¸i. H·y x¸c ®Þnh tõ cùc D? VÏ çc mòi tªn chØ chiÒu cña çc ®êng søc tõ.

C - Bµi míi:1- Ho¹t ®éng 1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp (Nh SGK)Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc cÇn ®¹tHo¹t ®éng 2: T¹o ra vµ quan s¸t tõ phæ cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua.- GV: Gäi HS nªu çch t¹o ra ®Ó quan s¸t tõ phæ cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua víi nh÷ng dông cô ®· ph¸t cho çc nhãm.(Cho dßng ®iÖn ch¹y qua èng d©y, gâ nhÑ tÊm nhùa.)- Yªu cÇu lµm thÝ nghiÖm t¹o tõ phæ cña èng d©y cã dßng ®iÖn theo nhãm, quan s¸t tõ phæ bªn trong vµ bªn ngoµi èng d©y ®Ó tr¶ lêi c©u hái C1. (lµm thÝ nghiÖm theo nhãm, quan s¸t tõ phæ vµ th¶o luËn tr¶ lêi c©u C1.)- Gäi HS tr¶ lêi c©u C2 Vµ C3?(Ç nh©n HS hoµn thµnh)

- Tõ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm ë c©u C1, C2, C3 chóng ta rót ra ®îc kÕt luËn g× vÒ tõ phæ, ®êng søc tõ vµ chiÒu ®êng søc tõ ë hai ®Çu èng d©y?(trao ®æi trªn líp ®Ó rót ra kÕt luËn).- Gäi 1, 2 HS ®äc l¹i phÇn 2 kÕt luËn trong SGK.Ho¹t ®éng 3: T×m hiÓu qui t¾c n¾m tay ph¶iGV: Tõ trêng do dßng ®iÖn sinh ra, vËy chiÒu cña ®êng søc tõ cã phô thuéc vµo chiÒu dßng ®iÖn hay kh«ng? Lµm thÕ nµo ®Ó kiÓm tra ®êng ®iÒu ®ã?(nªu dù ®o¸n, vµ çch kiÓm tra sù phô thuéc cña chiÒu ®êng søc tõ vµo chiÒu cña dßng ®iÖn.)

I- Tõ phæ, ®êng søc tõ cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua.1- ThÝ nghiÖmC1:+ PhÇn tõ phæ ë bªn ngoµi èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua vµ bªn ngoµi thanh nam ch©m gièng nhau.+ Kh¸c nhau: Trong lßng èng d©y còng cã çc ®êng m¹t s¾t ®îc s¾p xÕp gÇn nh song song víi nhau.C2: §êng søc tõ ë trong vµ ngoµi èng d©y t¹o thµnh nh÷ng ®êng cong khÐp kÝn.C3: Dùa vµo th«ng b¸o cña GV, HS x¸c ®Þnh cùc tõ cña èng d©y cã dßng ®iÖn trong thÝ nghiÖm.

2- KÕt luËn: (SGK)

II- Qui t¾c n¾m tay ph¶i1- ChiÒu ®êng søc tõ cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua phô thuéc vµo yÕu tè nµo?


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

- Tæ chøc cho HS lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra dù ®o¸n theo nhãm vµ híng dÉn th¶o luËn kÕt qu¶ thÝ nghiÖm Rót ra kÕt luËn.(HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm kiÓm tra theo nhãm vµ rót ra KL)- GV®a ra qui t¾c n¾m tay ph¶i gióp ta x¸c ®Þnh chiÒu ®êng søc ë trong lßng èng d©y (Ghi quy t¾c vµo vë)Ho¹t ®éng 4: VËn dông- VËn dông hoµn thµnh c©u C4, C5, C6.(Ç nh©n HS hoµn thµnh C4, C5, C6)- Cho HS ®äc phÇn "Cã thÓ em cha biÕt".( Ç nh©n HS ®äc phÇn "Cã thÓ em cha biÕt".)

KÕt luËn: ChiÒu ®êng søc tõ cña dßng ®iÖn trong èng d©y phô thuéc vµo chiÒu dßng ®iÖn ch¹y qua çc vßng d©y.

2- Qui t¾c n¾m tay ph¶i

(SGK /tr.66)III. VËn dông:C4:C5:C6:

D. Cñng cè: Nªu quy t¾c n¾m tay ph¶i?

So s¸nh tö phæ cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua víi tõ phæ cña nam ch©m?

E. Híng dÉn vÒ nhµ:- Häc thuéc qui t¾c n¾m tay ph¶i, vËn dông thµnh th¹o qui t¾c.- Lµm bµi tËp 24 (SBT).

TuÇn 15S: 21/11/2008G: 01/12/2008

TiÕt 26Bµi 25: sù nhiÔm tõ cña s¾t vµ thÐp – nam ch©m

®iÖn

I. Môc tiªu tiÕt d¹y.1. KiÕn thøc:

- M« t¶ ®îc TN vÒ sù nhiÔm tõ cña s¾t, thÐp.- BiÕt vµ gi¶i thÝch ®îc v× sao lâi s¾t non dïng ®Ó chÕ t¹o nam ch©m ®iÖn cßn thÐp dïng ®Ó chÕ t¹o nam ch©m vÜnh cöu. - Nªu ®îc 2 çch lµm t¨ng lùc tõ cña NC ®iÖn t¸c dông lªn 1 vËt lµ t¨ng cêng ®é dßng ®iÖn ®i qua çc vßng d©y vµ t¨ng sè vßng d©y cña èng d©y.

2. Kü n¨ng:- RÌn kü n¨ng bè trÝ l¾p ®Æt çc dông cô lµm thÝ nghiÖm. - RÌn kü n¨ng suy nghÜ, lËp luËn.

3. Th¸i ®é:- TÝch cùc tham gia vµo çc ho¹t ®éng cña nhãm. Trung thùc trong lµm thÝ nghiÖm.II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:.1. Gi¸o viªn:


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

- Tranh cÇn cÈu ®iÖn hoÆc nam ch©m ®iÖn ®ang hót çc vËt b»ng s¾t thÐp.2. Mçi nhãm hs: - Mét BTN, Ampe kÕ 1 chiÒu, kho¸ K, biÕn trë con ch¹y, la bµn lo¹i to, cuén d©y 200-400 V (m¸y biÕn thÕ)- Mét Ýt ®inh s¾t, lâi s¾t non, lâi s¾t ch÷ I. Mét sè ®o¹n d©y dÉn, b¶ng ®iÖn, gi¸ thÝ nghiÖmIII- Ph ¬ng ph¸p: Thùc nghiÖm, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãmIV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc


Yªu cÇu hs lµm bµi tËp sau: C¹nh mét èng d©y ngêi ta treo mét thanh nam ch©m th¼ng b»ng mét sîi d©y dÎo. Thanh NC ®øng CB ë vÞ trÝ nh h×nh vÏ bªn. C vµ D lµ hai cùc cña 1 nguån ®iÖn.a) Khi ta nèi A víi C vµ B víi D th× vÞ trÝ thanh NC sÏ ntn?b) Khi ta nèi A víi D vµ B víi C th× vÞ trÝ thanh NC sÏ ntn?c) Khi ng¾t m¹ch ®iÖn, vÞ trÝ thanh NC sÏ ntn?

C - Bµi míi:

1- Ho¹t ®éng 1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp §a tranh vÏ nam ch©m ®iÖn (cÇn cÈu ®iÖn) giíi thiÖu, nhê nam ch©m ®iÖn mµ ngêi ta cã thÓ thu gom "r¸c kim lo¹i" mét çch dÔ dµng, vËy nam ch©m ®iÖn ®îc t¹o ra ntn? Nã cã g× lîi h¬n so víi nam ch©m vÜnh cöu. Chóng ta cïng häc bµi h«m nay. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc cÇn ®¹tHo¹t ®éng 2: Lµm thÝ nghiÖm vÒ sù nhiÔm tõ cña s¾t vµ thÐp- GV yªu cÇu ç nh©n HS quan s¸t h×nh 25.1, ®äc SGK môc 1. thÝ nghiÖm t×m hiÓu môc ®Ých thÝ nghiÖm, dông cô thÝ nghiÖm, çch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm.(quan s¸t h×nh 25.1, nghiªn cøu môc 1 SGK nªu ®îc: môc ®Ých thÝ nghiÖm, dông cô thÝ nghiÖm, çch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm.)- Sau khi GV cho HS th¶o luËn vÒ môc ®Ých thÝ nghiÖm, çch bè trÝ vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm. (Bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN)- GV yªu cÇu HS çc nhãm b¸o ço kÕt qu¶ thÝ nghiÖm.(§¹i diÖn b¸o ço kÕt qu¶ TN)

I - Sù nhiÔm tõ cña s¾t, thÐp1- ThÝ nghiÖm

- §Æt lâi s¾t non hoÆc thÐp vµo trong lßng èng d©y, ®ãng c«ng t¾c K, quan s¸t vµ nhËn xÐt gãc lÖch cña kim nam ch©m so víi tr-êng hîp tríc.- Quan s¸t, so s¸nh gãc lÖch cña kim nam ch©m trong çc trêng hîp.

KQ: Lâi s¾t hoÆc thÐp lµm t¨ng t¸c dông tõ cña èng d©y cã dßng ®iÖn.

- Sắt, thép, niken, cooban và các vật liệu từ


SS

PSVNSV

TS

CS

DSVNSV

37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3


GV : Nªu çc biÖn ph¸p b¶o vÖ m«i tr-êng ?HS : Th¶o luËn, cö ®¹i diÖn tr¶ lêi

Ho¹t ®éng 3: Lµm thÝ nghiÖm, khi ng¾t dßng ®iÖn ch¹y qua èng d©y, sù nhiÔm tõ cña s¾t non vµ thÐp cã g× kh¸c nhau Rót ra kÕt luËn vÒ sù nhiÔm tõ cña s¾t, thÐp.- T¬ng tù- Yªu cÇu tiÕn hµnh thÝ nghiÖm h×nh 25.2 theo nhãm. (HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm)- Gäi ®¹i diÖn çc nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ thÝ nghiÖm qua viÖc tr¶ lêi c©u C1.(§¹i diÖn çc nhãm tr×nh bµy c©u C1) Híng dÉn th¶o luËn chung c¶ líp.

- Qua thÝ nghiÖm 25.1 vµ 25.2, rót ra kÕt luËn g×?(Th¶o luËn ®a ra KL)Ho¹t ®éng 4: T×m hiÓu nam ch©m ®iÖn- GV yªu cÇu HS lµm viÖc víi SGK ®Ó tr¶ lêi c©u C2.(Ç nh©n HS ®äc SGK, kÕt hîp quan s¸t h×nh 25.3)

khác đặt trong từ trường đều bị nhiễm từ.- Các biện pháp bảo vệ môi trường:+ Trong các nhà máy cơ khí, luyện kim có nhiều các bụi, vụn sắt, việc sử dụng các nam châm điện để thu gom bụi, vụn sắt làm sạch môi trường là một giải pháp hiệu quả.+ Loài chim bồ câu có một khả năng đặc biệt, đó là có thể xác định được phương hướng chính xác trong không gian. Sở dĩ như vậy bởi vì trong não bộ của chim bồ câu có các hệ thống giống như la bàn, chúng được định hướng theo từ trường trái đất. Sự định hướng này có thể bị đảo lộn nếu trong môi trường có quá nhiều nguồn phát sóng điện từ. Vì vậy, bảo vệ môi trường tránh ảnh hưởng tiêu cực của sóng điện từ là góp phần bảo vệ thiên nhiên.2- KÕt luËn+ Lâi s¾t hoÆc lâi thÐp lam t¨ng t¸c dông tõ cña èng d©y cã dßng ®iÖn.+ Khi ng¾t ®iÖn, lâi s¾t non mÊt hÕt tõ tÝnh cßn lâi thÐp th× vÉn gi÷ ®îc tõ tÝnh.- HS ghi kÕt luËn vµo vë.

II- Nam ch©m ®iÖnC2: + CÊu t¹o: Gåm mét èng d©y dÉn trong cã lâi s¾t non.+ Çc con sè (1000 - 1500) ghi trªn èng d©y cho biÕt èng d©y cã thÎ sö dông víi sè vßng d©y kh¸c nhau tïy theo çch chän ®Ó nèi hai ®Çu èng d©y víi nguån ®iÖn. Dßng ch÷ 1A - 22 cho biÕt èng d©y ®-îc dïng víi dßng ®iÖn cêng ®é 1A,


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

- Yªu cÇu ç nh©n HS tr¶ lêi c©u hái C3. (Ç nh©n HS hoµn thµnh c©u C3.)Híng dÉn th¶o luËn chung c¶ líp, yªu cÇu so s¸nh cã gi¶i thÝch

Ho¹t ®éng 5: VËn dông- Yªu cÇu ç nh©n HS hoµn thµnh c©u C4, C5 vµo vë.(Ç nh©n HS hoµn thµnh c©u C4, C5 vµo vë.)

- GV yªu cÇu HS ®äc phÇn "Cã thÓ em cha biÕt" ®Ó t×m hiÓu thªm çch lµm t¨ng lùc tõ cña nam ch©m ®iÖn.(Ç nh©n HS ®äc phÇn "Cã thÓ em cha biÕt")

®iÖn trë cña èng d©y lµ 22 .- Nghiªn cøu phÇn th«ng b¸o cña môc II ®Ó thÊy ®îc cã thÓ t¨ng lùc tõ cña nam ch©m ®iÖn b»ng çc çch sau:+ T¨ng cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua çc vßng d©y.+ T¨ng sè vßng cña èng d©y.C3:Nam ch©m b m¹nh h¬n a, d m¹nh h¬n c, e m¹nh h¬n b vµ d.III. VËn dông:C4: Khi ch¹m mòi kÐo vµo ®Çu thanh nam ch©m th× mòi kÐo bÞ nhiÔm tõ vµ trë thµnh mét nam ch©m. V× kÐo ®îc lµm b»ng thÐp nªn sau khi kh«ng cßn tiÕp xóc víi nam ch©m n÷a, nã vÉn gi÷ ®îc tõ tÝnh l©u dµi.C5: Muèn nam ch©m ®iÖn mÊt hÕt tõ tÝnh ta chØ cÇn ng¾t dßng ®iÖn ®i qua èng d©y cña nam ch©m.®Ó t×m hiÓu çch kh¸c (ngoµi 2 çch ®· häc) ®Ó cã thÓ t¨ng lùc tõ cña nam ch©m ®iÖn.

D. Cñng cè :Híng dÉn HS hoµn thµnh C6C6: Lîi thÕ cña nam ch©m ®iÖn:- Cã thÓ chÕ t¹o nam ch©m ®iÖn cùc m¹nh b»ng çch t¨ng sè vßng d©y vµ t¨ng cêng ®é dßng ®iÖn ®i qua èng d©y.- ChØ cÇn ng¾t dßng ®iÖn ®i qua èng d©y lµ nam ch©m ®iÖn mÊt hÕt tõ tÝnh.- Cã thÓ thay ®æi tªn tõ cùc cña nam ch©m ®iÖn b»ng çch ®æi chiÒu dßng ®iÖn qua èng d©y.

E. H íng dÉn vÒ nhµ : Häc vµ lµm bµi tËp 25 (SBT)Bµi 25.3, GV cã thÓ cho HS quan s¸t thÝ nghiÖm cô thÓ h×nh 25.2 (SBT). Yªu cÇu HS vÒ nhµ hoµn thµnh bµi tËp vµo vë bµi tËp.

TuÇn S: G:

TiÕt 27Bµi 26: øng dông cña nam ch©m


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3


- Nªu ®îc nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña loa ®iÖn, t¸c dông cña nam ch©m trong r¬le ®iÖn tõ, chu«ng b¸o ®éng.- KÓ tªn ®îc mét sè øng dông cña nam ch©m trong ®êi sèng vµ kü thuËt.

2. Kü n¨ng:- RÌn kü n¨ng bè trÝ l¾p ®Æt çc dông cô lµm thÝ nghiÖm. - RÌn kü n¨ng suy nghÜ, lËp luËn.

3. Th¸i ®é:- TÝch cùc tham gia vµo çc ho¹t ®éng cña nhãm. Trung thùc trong lµm thÝ nghiÖm.II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:.1. Gi¸o viªn:- Tranh vÏ h×nh 26.2, 26.3. Chu«ng ®iÖn.2. Mçi nhãm hs: - Mét BTN, kho¸ K, biÕn trë con ch¹y, mét nam ch©m ch÷ U, mét èng d©y, mét b¶ng ®iÖn, 1 gi¸ thÝ nghiÖm. Mét ampe kÕ.III- Ph ¬ng ph¸p: Thùc nghiÖm, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãmIV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc

A - æn ®Þnh tæ chøc: 9A: 9B: B - KiÓm tra bµi cò: BT1: Cho h×nh vÏ bªn, h·y x¸c ®Þnh tªn çc cùc cña NC treo trªn sîi d©y.

Cho h×nh vÏ bªn. BiÕt èng d©y vµ vßng d©y ®ang ®Èy nhau. X¸c ®Þnh chiÒu dßng ®iÖn trong èng d©yBT2: Cho çc yÕu tè sau. 1. Kho¶ng çch gi÷a çc vßng d©y. 2. Sè vßng d©y. 3. §êng kÝnh cña d©y dÉn. 4. B¶n chÊt cña vËt liÖu lµm lâi.

5. Cêng ®é dßng ®iÖn.H·y cho biÕt yÕu tè nµo ¶nh hëng ®Õn lùc hót cña nam ch©m ®iÖn.A. 2,4,5. B. 1,3. C. 1,2,4,5. D. 2,3,4C - Bµi míi: H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp:

GV: Lµm TN víi chu«ng ®iÖn. NC ®îc chÕ t¹o kh«ng mÊy khã kh¨n vµ Ýt tèt kÐm nhng l¹i cã vai trß vµ ®îc øng dông réng r·i trong ®êi sèng còng nh kü thuËt. Bµi nµy chóng ta sÏ t×m hiÓu vÒ mét sè øng dông cña NC

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh

Ghi b¶ng

.H§2: T×m hiÓu nguyªn t¾c cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña loa ®iÖn : GV: Yªu cÇu hs nghiªn cøu môc a trong sgk vµ h×nh vÏ 26.1. Gäi hs nªu çc

I. Loa ®iÖn:1.Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña loa ®iÖna) ThÝ nghiÖm:


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

dông cô cÇn dïng cho TN.HS: Lµm viÖc ç nh©n ®äc sgk. §¹i diÖn 1 hs nªu çc dông cô cÇn dïngGV: Y/c hs l¾p m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å vµ tiÕn hµnh TN theo nhãm. Theo dâi çc nhãm m¾c m¹ch ®iÖn. HS: TiÕn hµnh lµm viÖc nhãm, l¾p m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å. Quan s¸t hiÖn tîng x¶y raLu ý: Khi treo èng d©y ph¶i lång vµo mét cùc cña nam ch©m ch÷ U, khi di chuyÓn con ch¹y cña biÕn trë ph¶i nhanh vµ døt kho¸t. GV: Cã hiÖn tîng g× x¶y ra víi èngd©y trong 2 trêng hîp ?HS: Cö ®¹i diÖn tr¶ lêiGV: NÕu ®æi chiÒu dßng ®iÖn hoÆc ®æi cùc cña nam ch©m th× sÏ cã hiÖn tîng g× x¶y ra? Vµ lµm TNHS: quan x¸t hiÖn tîng vµ tr¶ lêi c©u háiGvæiCh HS ghi KL trong sgk.HS: Ghi KL vµo vëGV: Híng d©n hs t×m hiÓu cÊu t¹o cña loa ®iÖn. Yªu cÇu hs quan s¸t h×nh 26.2 chØ ra çc bé phËn chÝnh cña loa ®iÖn. HS: Nghiªn cøu sgk ®¹i diÖn 1 hs tr¶ lêiGV: Qu¸ tr×nh biÕn ®æi dao ®éng ®iÖn thµnh ©m thanh diÔn ra ntn? HS: Th¶o luËn, cö ®¹i diÖn ®øng t¹i chç ph¸t biÓuH§3: T×m hiÓu cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña r¬le ®iÖn tõ : GV: Yªu cÇu hs ®äc sgk nghiªn cøu h×nh 26.3.HS: Lµm viÖc ç nh©n ®äc sgk, t×m hiÓu s¬ ®å h×nh 26.3GV : R¬ le ®iÖn tõ lµ g×? H·y chØ ra çc bé phËn chñ yÕu cña r¬le ®iÖn tõ, t¸c dông cña mçi bé phËn. HS: Suy nghÜ tr¶ lêiGV: Yªu cÇu hs ®äc vµ th¶o luËn nhãm tr¶ lêi C1.HS: §äc vµ th¶o luËn tr¶ lêi C1

- Dông cô:

- TiÕn hµnh: + M¾c m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å.

+ Quan s¸t èng d©y trong 2 trêng hîp: khi cho dßng ®iÖn ch¹y qua èng d©y vµ khi cho cêng ®é dßng ®iÖn qua èng d©y thay ®æi.

b) KÕt luËn: sgk.

2. CÊu t¹o cña loa ®iÖnGåm: 1 èng d©y L, 1 nam ch©m m¹nh E, 1 mµng loa M.

II. R¬ le ®iÖn tõ:1. CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña r¬ le ®iÖn tõ.- R¬ le ®iÖn tõ lµ thiÕt bÞ tù ®éng ®ãng ng¾t m¹ch ®iÖn.- CÊu t¹o: bé phËn chñ yÕu lµ mét nam ch©m ®iÖn vµ mét thanh s¾t non.- C¬ chÕ ho¹t ®éng: Khi ®ãng kho¸ K cã dßng ®iÖn do m¹ch ®iÖn 1 cung cÊp ch¹y trong cuén d©y cña NC ®iÖn lµm cho NC hót thanh s¾t xuèng ch¹m vµo thanh s¾t phÝa díi. M¹ch ®iÖn cña ®éng c¬ M ®îc ®ãng m¹ch vµ cã dßng ®iÖn do m¹ch 1 cung cÊp ch¹y qua ®/c M lµm


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

H§4: T×m hiÓu ho¹t ®éng cña chu«ng b¸o ®éng :GV: Y/c hs lµm viÖc ç nh©n víi sgk môc 2. Treo h×nh 26.4 gäi hs lªn b¶ng chØ trªn h×nh vÏ çc bé phËn chÝnh cña chu«ng b¸o ®éng.HS : §¹i diÖn 2 hs lÇn lît lªn b¶ng thùc hiÖn theo çc y/c cña gvGv: Gäi 1 hs lªn m« t¶ ho¹t ®éng cña chu«ng khi cöa më, cöa ®ãng.HS: Th¶o luËn nhãm tr¶ lêiGV: Yªu cÇu hs th¶o luËn tr¶ lêi C2HS: Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi C2H§5: VËn dông :GV: Yªu cÇu hs lµm C3, C4. Th¶o luËn trªn líp => gi¸o viªn ch÷a ra ®¸p ¸n c©u tr¶ lêi chÝnh x¸c.HS: Lµm viÖc ç nh©n hoµn thµnh C3, C4.

®/c ho¹t ®éng.2. VÝ dô vÒ øng dông cña r¬ le ®iÖn tõ.

III. VËn dông- C3:- C4:- C4:

D. Cñng cè:- Nªu nh÷ng øng dông cña nam ch©m trong thùc tÕ- Nªu cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña loa ®iÖn-CÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña r¬le ®iÖn tõE. H íng dÉn chuÈn bÞ bµi:

- Häc thuéc ghi nhí. §äc cã thÓ em cha biÕt.- Lµm BT 26.1 -> 26.4 trong sbt vËt lý.- §äc tríc sgk bµi 27 - Lùc ®iÖn tõ.

TuÇn S: G:

TiÕt 28Bµi 27: lùc ®iÖn tõ


- M« t¶ ®îc thÝ nghiÖm chøng tá t¸c dông cña lùc ®iÖn tõ lªn ®o¹n d©y dÉn th¼ng cã dßng ®iÖn ch¹y qua ®Æt trong tõ trêng.- VËn dông quy t¾c bµn tay tr¸i biÓu diÔn lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn dßng ®iÖn th¼ng ®Æt vu«ng gãc víi ®êng søc tõ, khi biÕt chiÒu ®êng søc tõ vµ chiÒu dßng ®iÖn.

2. Kü n¨ng:- RÌn kü n¨ng bè trÝ l¾p ®Æt çc dông cô lµm thÝ nghiÖm. - RÌn kü n¨ng suy nghÜ, lËp luËn vµ hîp t¸c trong nhãm.

3. Th¸i ®é:


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

- TÝch cùc tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng cña nhãm. Trung thùc trong lµm thÝ nghiÖm.II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:.1. Mçi nhãm hs: - Mét BTN (9V), kho¸ K, biÕn trë con ch¹y, mét nam ch©m ch÷ U, thanh ®ång ®Õ, mét b¶ng ®iÖn, Mét ampe kÕ. Mét thanh ®ång nhá cã thÓ di chuyÓn ®îc (®Æt trªn thanh ®ång ®Õ)III- Ph ¬ng ph¸p: Thùc nghiÖm, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãmIV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc


(KÕt hîp trong bµi)C – Bµi míi:

H§1: §Æt vÊn ®Ò : GV: Trong bµi 22 ë TN ¥-XtÐt ta ®· biÕt: Dßng ®iÖn t¸c dông lùc lªn nam ch©m (lùc ®ã lµ lùc tõ). VËy ngîc l¹i NC cã t¸c dông lùc lªn dßng ®iÖn hay kh«ng? §Ó tr¶ lêi c©u hái nµy chóng ta cïng nghiªn cøu bµi ngµy h«m nay ‘Lùc ®iÖn tõ ‘

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngH§2: TN vÒ t¸c dông cña tõ tr êng lªn d©y dÉn cã dßng ®iÖn:GV: Yªu cÇu hs quan s¸t h×nh vÏ trong sgk. Gäi ®¹i diÖn 1 hs cho biÕt ®Ó tiÕn hµnh TN cÇn nh÷ng dông cô g× ? HS: T×m hiÓu s¬ ®å trong sgk. §¹i diÖn 1 hs ph¸t biÓu.GV : Yªu cÇu hs lµm viÖc nhãm tiÕn hµnh TN. Th¶o luËn tr¶ lêi C1.HS : Th¶o luËn tr¶ lêi C1 GV: Quan s¸t hs l¾p m¹ch ®iÖn. Lu ý ®Ó thanh ®ång n»m s©u trong lßng nam ch©m ch÷ U vµ kh«ng ch¹m vµo nam ch©m.GV: Th«ng b¸o: Lùc quan s¸t thÊy trong TN gäi lµ lùc ®iÖn tõ. Y/c hs tù rót ra KL.HS : Th¶o luËn vµ ®a ra KLH§3: T×m hiÓu chiÒu cña lùc ®iÖn tõ :

GV: Yªu cÇu hdhs tiÕn hµnh TN nhãm, quan s¸t chiÒu C§ cña thanh ®ång khi lÇn lît ®æi chiÒu dßng ®iÖn vµ chiÒu ®êng søc tõ.

I. T¸c dông cña tõ tr êng lªn d©y dÉn cã dßng ®iÖn:1. ThÝ nghiÖm 1:a) TiÕn hµnh:- M¾c m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å.- §o¹n d©y dÉn AB n»m trong tõ tr-êng cña mét nam ch©m.b) NX: §o¹n d©y dÉn AB chÞu t¸c dông cña mét lùc nµo ®ã.2. KÕt luËn:Tõ trêng t¸c dông lªn ®o¹n d©y dÉn cã dßng ®iÖn ch¹y qua ®Æt trong tõ trêng (kh«ng // víi ®êng søc tõ). Lùc ®ã gäi lµ lùc ®iÖn tõ (KH: )

II. ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ - Quy t¾c bµn tay tr¸i.1. ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ phô thuéc nh÷ng yÕu tè nµo?a) ThÝ nghiÖm 2:

- TH1: §æi chiÒu dßng ®iÖn ch¹y qua d©y dÉn AB


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

GV : Gäi ®¹i diÖn çc nhãm b¸o ço kÕt qu¶ TN.

HS: §¹i diÖn çc nhãm b¸o ço.

GV:Y/c hs th¶o luËn nhãm rót ra KL.HS : Th¶o luËn nhãm rót ra KL

H§4: T×m hiÓu quy t¾c bµn tay tr¸i : GV: Y/c hs ®äc môc 2 t×m hiÓu quy t¾c bµn tay tr¸i. HS : 1hs ®äc to tríc líp.GV: Hdhs ¸p dông quy t¾c bµn tay tr¸i theo çc bíc:1. §Æt bµn tay tr¸i sao cho çc ®êng søc tõ vu«ng gãc vµ cã chiÒu híng vµo lßng bµn tay.2. Quay bµn tay tr¸i xung quanh mét ®-êng søc tõ ë gi÷a lßng bµn tay ®Ó ngãn tay gi÷a chØ chiÒu dßng ®iÖn.3. Cho·i ngãn tay çi vu«ng gãc víi ngãn tay gi÷a . Lóc ®ã ngãn tay çi chØ chiÒu lùc ®iÖn tõ. HS : Lµm viÖc ç nh©n luyÖn çch sö dông quy t¾c bµn tay tr¸i.H§5: VËn dông : GV: Y/ c hs lµm viÖc ç nh©n tõ C2 ®Õn C4. Th¶o luËn ra ®¸p ¸n ®óng.HS: lµm viÖc ç nh©n tõ C2 ®Õn C4. Th¶o luËn toµn líp.C3: §êng søc tõ cña NC cã chiÒu tõ díi ®i lªn trªn.Lu ý khi vÏ lùc ®iÖn tõ F th× ®iÓm ®Æt lµ trung ®iÓm cña ®o¹n d©y dÉn.

- TH2: §æi chiÒu ®êng søc tõ cña nam ch©m.=> AB C§ theo chiÒu ngîc víi chiÒu ë TN1.b) KÕt luËn: ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn d©y dÉn AB phô thuéc: ChiÒu dßng ®iÖn ch¹y trong d©y dÉn vµ chiÒu ®êng søc tõ.2. Quy t¾c bµn tay tr¸i: §Æt bµn tay tr¸i sao cho çc ®êng søc tõ híng vµo lßng bµn tay, chiÒu tõ cæ tay ®Õn ngãn tay gi÷a híng theo chiÒu dßng ®iÖn th× ngãn tay çi cho·i ra 900 chØ chiÒu cña lùc ®iÖn tõ.

III. VËn dông:

- C2: Trong ®o¹n d©y dÉn AB dßng ®iÖn ®i tõ B-> A.

- C3:

- C4:

D. Cñng cè:- ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ phô thuéc nh÷ng yÕu tè nµo?- Ph¸t biÓu quy t¾c bµn tay trÝaE. . H íng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc ghi nhí. §äc cã thÓ em cha biÕt.- Lµm BT 27.1 -> 27.3 trong sbt vËt lý.- §äc tríc sgk bµi 28 - ®éng c¬ ®iªn mét chiÒu.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

TuÇn S: G:

TiÕt 29Bµi 28: ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu


- M« t¶ ®îc çc bé phËn chÝnh, gi¶i thÝch ®îc ho¹t ®éng cña ®éng c¬ ®iÖn 1 chiÒu.- Nªu ®îc t¸c dông cña mçi bé phËn chÝnh trong ®éng c¬ ®iÖn.- Ph¸t hiÖn sù biÕn ®æi ®iÖn n¨ng thµnh c¬ n¨ng trong khi ®éng c¬ ®iÖn ho¹t ®éng.

2. Kü n¨ng:- RÌn kü n¨ng bè trÝ l¾p ®Æt çc dông cô lµm thÝ nghiÖm. - RÌn kü n¨ng suy nghÜ, lËp luËn vµ hîp t¸c trong nhãm.

3. Th¸i ®é:- TÝch cùc tham gia vµo çc ho¹t ®éng cña nhãm. Trung thùc trong b¸o ço kÕt qu¶ TN.II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:.- Mét BTN (6V), kho¸ K, m« h×nh ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu.III- Ph ¬ng ph¸p: Thùc nghiÖm, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãmIV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc


BT1: Çc h×nh vÏ díi ®©y vÏ d©y dÉn h×nh trô vu«ng gãc víi trang giÊy, cã dßng ®iÖn ch¹y qua theo chiÒu tõ tríc ra sau trang giÊy vµ ®îc ®Æt trong tõ trêng cña nam ch©m N-S. H×nh vÏ nµo vÏ ®óng chiÒu cña lùc tõ t¸c dông lªn d©y dÉn? Lu ý hs KH lµ chØ chiÒu dßng ®iÖn ch¹y vu«ng gãc vµ híng tõ phÝa tríc ra phÝa sau trang giÊy, KH lµ chiÒu dßng ®iÖn ch¹y vu«ng gãc vµ híng tõ phÝa sau ra phÝa tríc trang giÊy.A. B. C. D.

BT2: X¸c ®Þnh lùc tõ t¸c dông lªn ®o¹n d©y dÉn ë h×nh a vµ çc tõ cùc ë h×nh B.a) b)

C – Bµi míi:H§1: §Æt vÊn ®Ò:GV: Nªu t×nh huèng më bµi nh sgk. H«m nay chóng ta cïng nghiªn cøu bµi "§éng c¬ ®iÖn mét chiÒu”.HS : Toµn líp l¾ng nghe.


N N

S

N

S

N

SS

S N

37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngH§2: T×m hiÓu cÊu t¹o cña ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu GV: §a m« h×nh cho c¸c nhãm y/c hs t×m hiÓu cÊu t¹o cña ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu. GV : Gäi 1 hs lªn b¶ng chØ râ trªn m« h×nh 2 bé phËn chÝnh cña ®éng c¬ ®iÖn 1 chiÒu.HS: Lµm viÖc nhãm t×m hiÓu m« h×nh. §¹i diÖn 1 lªn b¶ng lµm theo y/c cña gi¸o viªn.


GV : Nªu c¸c biÖn ph¸p dÓ b¶o vÖ m«i tr-êng ?HS : Th¶o luËn, cö ®¹i diÖn tr¶ lêi

H§3: T×m hiÓu nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒuGV: Y/c hs vËn dông quy t¾c bµn tay tr¸i x¸c ®Þnh lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn ®o¹n d©y dÉn AB vµ CD cña khung d©y, biÓu diÔn cÆp lùc ®ã trªn h×nh vÏ. HS: Lµm viÖc nh©n hoµn thµnh C1: x¸c ®Þnh lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn ®o¹n d©y dÉn AB vµ CD cña khung d©y, biÓu diÔn cÆp lùc ®ã trªn h×nh vÏ. GV: Yªu cÇu hs th¶o luËn nhãm tr¶ lêi C2. HS : Th¶o luËn nhãm hoµn thµnh C2GV: Yªu cÇu hs tiÕn hµnh TN xem kÕt qu¶ C2 dù ®o¸n cã chÝnh x¸c kh«ng.HS: TiÕn hµnh TN theo nhãm kiÓm tra dù ®o¸n cña C2.GV: VËy h·y cho c« biÕt ®éng c¬ ®iÖn

I. Nguyªn t¾c, cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu.1. CÊu t¹o:Động cơ điện một chiều có hai bộ phận chính là nam châm tạo ra từ trường và khung dây cho dòng điện chạy qua.- Khi động cơ điện một chiều hoạt động, tại các cổ góp (chỗ đưa điện vào roto của động cơ) xuất hiện các tia lửa điện kèm theo không khí có mùi khét. Các tia lửa điện này là tác nhân sinh ra khí NO, NO2, có mùi hắc. Sự hoạt động của động cơ điện một chiều cũng ảnh hưởng đến hoạt động của các thiết bị điện khác (nếu cùng mắc vào mạng điện) và gây nhiễu các thiết bị vô tuyến truyền hình gần đó.- Biện pháp bảo vệ môi trường:+ Thay thế các động cơ điện một chiều bằng động cơ điện xoay chiều.+ Tránh mắc chung động cơ điện một chiều với các thiết bị thu phát sóng điện từ.2. Ho¹t ®éng cña ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu:Dùa trªn t¸c dông cña tõ trêng lªn khung d©y dÉn cã dßng ®iÖn ch¹y qua.- C1:

- C2:

- C3: TiÕn hµnh TN => Khung d©y quay.

3. KÕt luËn: sgk- Bé phËn ®øng yªn ®îc gäi lµ Stato: Nam ch©m.- Bé phËn quay (r«to): Khung d©y


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

mét chiÒu cã çc bé phËn chÝnh lµ g×? Nã ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c nµo? HS: Trao ®æi th¶o luËn ®Ó rót ra KL vÒ cÊu t¹o, nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña ®/c ®iÖn 1 chiÒu.

H§4: T×m hiÓu ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu trong kü thuËt:GV: Y/c th¶o luËn tr¶ lêi C4:HS: Lµm viÖc ç nh©n, th¶o luËn tr¶ lêi C4.GV: Giíi thiÖu víi hs: ngoµi ®éng c¬ ®iÖn 1 chiÒu cßn cã ®éng c¬ ®iÖn xoay chiÒu lµ lo¹i ®éng c¬ thêng dïng trong ®êi sèng vµ kü thuËt. HS: Lµm viÖc ç nh©n rót ra kÕt luËn vÒ ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu trong kü thuËt.H§5:Ph¸t hiÖn sù biÕn ®æi n¨ng l îng trong ®éng c¬ ®iÖn:GV: Khi ho¹t ®éng §/c ®iÖn chuyÓn ho¸ n¨ng lîng tõ d¹ng nµo sang d¹ng nµo?HS: Th¶o luËn nhãm rót ra nhËn xÐtH§6: VËn dông :GV: Y/c hs lµm viÖc ç nh©n C5-> C7. HS: Lµm viÖc ç nh©n hoµn thµnh C5 -> C7.C6 : V× NC vÜnh cöu kh«ng t¹o ra tõ tr-êng m¹nh nh nam ch©m ®iÖn.Th¶o luËn toµn líp ra kq ®óng.

dÉn cã dßng ®iÖn ch¹y qua.- Khi ®Æt khung d©y dÉn ABCD trong tõ trêng vµ cho dßng ®iÖn ®i qua khung, díi t¸c dông cña lùc ®iÖn tõ khung d©y sÏ quay.II. §éng c¬ ®iÖn mét chiÒu trong kü thuËt:1. CÊu t¹o cña ®/c ®iÖn mét chiÒu trong kü thuËt.- Bé phËn chÝnh lµ nam ch©m ®iÖn vµ nhiÒu cuén d©y ®Æt lÖch nhau vµ // víi trôc cña mét khèi trô lµm b»ng çc l¸ thÐp kü thuËt ghÐp l¹i.2. KÕt luËn: sgk

II. Sù biÕn ®æi n¨ng l îng trong ®éng c¬ ®iÖn:

- Khi ®/c ®iÖn 1 chiÒu ho¹t ®éng, ®iÖn n¨ng ®îc chuyÓn ho¸ thµnh c¬ n¨ng.

III. VËn dông:- C5: Ngîc chiÒu kim ®ång hå.- C6:- C7:

D. Cñng cè:- Nªu cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu- §éng c¬ ®iÖn mét chiÒu ho¹t ®éng ®· biÕn ®æi ®iÖn n¨ng thµnh

nh÷ng d¹ng n¨ng lîng nµo?E. H íng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc ghi nhí. §äc cã thÓ em cha biÕt. Lµm BT 28.1 -> 28.4 trong

sbt vËt lý.- §äc tríc sgk bµi 29, viÕt s½n mÉu b¸o ço thùc hµnh vµ tr¶ lêi c©u hái

phÇn1.

TuÇn TiÕt 30


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

S: G:

Bµi 29: thùc hµnh vµ kiÓm tra thùc hµnh: chÕ t¹o nam ch©m vÜnh cöu, nghiÖm l¹i tõ tÝnh cña

èng d©y cã dßng ®iÖn I. Môc tiªu tiÕt d¹y:

1. KiÕn thøc: - ChÕ t¹o ®îc mét ®o¹n d©y thÐp thµnh nam ch©m, biÕt çch nhËn biÕt mét vËt cã ph¶i lµ nam ch©m hay kh«ng.- BiÕt dïng kim nam ch©m ®Ó x¸c ®Þnh tªn tõ cùc cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y trong èng d©y.

2. Kü n¨ng:- L¾p çc dông cô thÝ nghiÖm ®Ó tiÕn hµnh thÝ nghiÖm.- Xö lý vµ b¸o ço kÕt qu¶ thùc hµnh theo mÉu.

3. Th¸i ®é:- RÌn tÝnh nghiªm tóc, chÊp hµnh ®óng çc quy t¾c vÒ an toµn trong sö dông çc thiÕt bÞ ®iÖn trong thÝ nghiÖm.- RÌn tinh thÇn hîp t¸c trong nhãm.II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:

1. Gi¸o viªn:- MÉu b¸o ço thùc hµnh cho tõng hs

2. Mçi nhãm hs:- Mét biÕn thÕ nguån, 1 am pe kÕ 1 chiÒu, cuén d©y n¹p tõ, cuén d©y thö tõ. - Mét thanh thÐp vµ mét thanh ®ång - B¶y ®o¹n d©y nèi, mét kho¸ K. 1 B¶ng ®iÖn.III- Ph ¬ng ph¸p: Thùc hµnh, ho¹t ®éng nhãmIV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc



Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngH§1:KiÓm tra phÇn tr¶ lêi c©u hái 1 trong mÉu b¸o ço thùc hµnh:

GV: Gäi ®¹i diÖn lÇn lît 3 hs tr¶ lêi çc c©u hái trong phÇn 1 HS: §¹i diÖn 1 hs ®øng t¹i chç tr¶ lêi.

H§2: Thùc hµnh chÕ t¹o nam ch©m vÜnh cöu:GV: Y/c hs nªu tãm t¾t nhiÖm vô thùc hµnh phÇn 1.

GV: Ph¸t dông cô TN cho çc nhãm. Y/ c hs

I. ChuÈn bÞ : 1. Tr¶ lêi c©u hái:- C1: - C2: - C3: 2. Dông cô TN: sgk

II. Néi dung thùc hµnh:1. ChÕ t¹o nam ch©m vÜnh cöu- M¾c m¹ch ®iÖn vµo èng d©y A tiÕn hµnh chÕ t¹o nam ch©m tõ 2 ®o¹n d©y thÐp vµ ®ång.- Thö tõ tÝnh xem ®oan kl nµo


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

tiÕn hµnh TN theo çc bíc.GV: Theo dâi uèn n¾n hs trong qu¸ tr×nh lµm TN. Lu ý: Treo thanh s¾t (®ång) vu«ng gãc víi trôc cña èng d©y.H§3: NghiÖm l¹i tõ tÝnh cña èng d©y cã dßng ®iÖn :GV: Yªu cÇu hs nªu tãm t¾t nhiÖm vô thùc hµnh phÇn 2. HS: Lµm viÖc ç nh©n Híng dÉn çc nhãm bè trÝ vµ tiÕn hµnh TNHS: Lµm viÖc theo nhãm tiÕn hµnh TN theo çc bícGV: Lu ý çch treo kim nam ch©m H§3: Nép b¸o ço thùc hµnh GV: Y/cÇu hs hoµn thµnh b¸o ço.HS: Hoµn thµnh b¸o ço kÕt qu¶ vµo b¶ng 1

®· trë thµnh NC.- X¸c ®Þnh tªn tõ cùc cña NC võa ®îc chÕ t¹o.- BCKQ vµo b¶ng 2. NghiÖm l¹i tõ tÝnh cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua.

III. B¸o ço kÕt qu¶:

D. Cñng cè:- Thu b¸o ço TH - NhËn xÐt giê THE. H íng dÉn chuÈn bÞ bµi: - §äc tríc sgk bµi 30 - bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy

t¾c bµn tay tr¸i.

TuÇn S: G:

TiÕt 31Bµi 30: Bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i

vµ quy t¾c bµn tay tr¸iI. Môc tiªu tiÕt d¹y:

1. KiÕn thøc: - VËn dông ®îc quy t¾c n¾m tay ph¶i x¸c ®Þnh chiÒu ®êng søc tõ cña èng d©y khi biÕt chiÒu dßng ®iÖn vµ ngîc l¹i.- VËn dông ®îc quy t¾c bµn tay tr¸i x¸c ®Þnh chiÒu lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn d©y dÉn th¼ng cã dßng ®iÖn ch¹y qua ®Æt vu«ng gãc víi víi ®êng søc tõ hoÆc chiÒu ®êng søc tõ (hoÆc chiÒu dßng ®iÖn) khi biÕt 2 trong 3 yÕu tè trªn.- BiÕt çch thùc hiÖn çc bíc gi¶i bµi tËp ®Þnh tÝnh phÇn ®iÖn tõ

2. Kü n¨ng:- RÌn kü n¨ng suy luËn l«gÝc, vËn dông ®îc kiÕn thøc vµo thùc tÕ.

3. Th¸i ®é:- H¨ng say häc tËp. TÝch cùc ph¸t huy tinh thÇn häc tËp tÝch cùc.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:1. Gi¸o viªn:

- Mét sè tranh vÏ.2. Mçi nhãm hs:

- Mét biÕn thÕ nguån (6V), mét èng d©y dÉn n = 800 vßng, 1 thanh nam ch©m th¼ng, mét kho¸ K, mét sîi d©y m¶nh, mét gi¸ thÝ nghiÖm.III- Ph ¬ng ph¸p:

VËn dông, ho¹t ®éng nhãmIV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc



Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngGV: Yªu cÇu 2 hs ®øng t¹i chç nh¾c l¹i quy t¾c n¾m tay ph¶i.HS: §øng t¹i chç ph¸t biÓuGV: Yªu cÇu hs ®äc néi dung bµi tËp 1 trong sgk.GV: Gäi ®¹i diÖn mét hs lªn b¶ng ch÷a bµiHS : Ç nh©n ®äc néi dung bµi tËp 1. Gi¶i bµi. §¹i diÖn 1 hs lªn b¶ng ch÷a bµi.GV: Yªu cÇu çc nhãm thùc hiÖn thÝ nghiÖm kiÓm tra l¹i kÕt qu¶ bµi lµm.HS : TiÕn hµnh TN theo nhãm kiÓm chøng l¹i kÕt qu¶ b¶i gi¶i.H§2: Gi¶i bµi 2 :GV: Yªu cÇu hs vÏ l¹i h×nh vµo vë. HS: Lµm viÖc ç nh©n vÏ

GV: Y/c hs ®äc ®Ò bµi, vÏ h×nh lªn b¶ng, gäi 3 hs lªn b¶ng x¸c ®Þnh çc ®¹i lîng cßn thiÕu.HS : §¹i diÖn 1 hs ®äc ®Çu bµi. Lµm viÖc ç nh©n gi¶i bµi 2.GV : NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn çc bíc gi¶i bµi tËp cã vËn dông quy t¾c.HS : Ch÷a vµo vë

Bµi tËp 1 : a) Nam ch©m bÞ hót vµo èng d©y.b) Lóc ®Çu NC bÞ ®Èy ra xa, sau ®ã nã xoay ®i vµ khi cùc B¾c cña NC híng vÒ phÝa ®Çu B cña èng d©y th× NC bÞ hót vµo èng d©y.

Bµi tËp 2:a)

b)

c)


S

N

SN

S N

37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

H§3: Gi¶i bµi 3 (12’):GV: Yªu cÇu hs ®äc ®Ò bµi.HS: §¹i diÖn 1 hs ®äc ®Ò bµiGV : Treo b¶ng phô cã s½n h×nh 30.3. Gäi 1 hs lªn b¶ng lµm bµi.HS: §¹i diÖn 1 hs lªn b¶ng lµm bµi 3 GV: NhËn xÐt - cho ®iÓm

Bµi tËp 3:a) Lùc ®îc biÓu diÔn trªn h×nh vÏ.b) Quay ngîc chiÒu kim ®ång hå.c) Khi lùc cã chiÒu ngîc l¹i => ®æi chiÒu dßng ®iÖn trong khung hoÆc ®æi chiÒu tõ trêng.

D. Cñng cè:GV: ViÖc gi¶i çc bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i gåm nh÷ng bíc nµo?HS: Toµn líp th¶o luËn rót ra çc bíc gi¶i bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i.GV: Tæng kÕt bµi - nhËn xÐt.E. H íng dÉn chuÈn bÞ bµi: - §äc tríc sgk bµi 31 - HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ.- Bµi tËp 30.1 ®Õn 30.5 trong sbt.

TuÇn S: G:

TiÕt 32Bµi 31: HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ

I. Môc tiªu tiÕt d¹y:1. KiÕn thøc:

- TiÕn hµnh ®îc thÝ nghiÖm dïng nam ch©m vÜnh cöu hoÆc nam ch©m ®iÖn ®Ó t¹o ra dßng ®iÖn c¶m øng.- M« t¶ ®îc çch lµm xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng trong cuén d©y dÉn kÝn b»ng nam ch©m vÜnh cöu hoÆc nam ch©m ®iÖn.- Sö dông ®óng ®îc hai thuËt ng÷: dßng ®iÖn c¶m øng vµ hiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ.

2. Kü n¨ng:- RÌn kü n¨ng bè trÝ l¾p ®Æt thÝ nghiÖm víi çc dông cô ®· cho.- RÌn kü n¨ng sö dông ng«n ng÷ VËt lý mét çch chÝnh x¸c.

3. Th¸i ®é:- TÝch cùc häc tËp. Tinh thÇn hîp t¸c trong nhãm.II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:

1. Gi¸o viªn:


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

- Mét ®iam« xe ®¹p cã l¾p bãng ®Ìn; mét ®iam« xe ®¹p ®· bãc mét phÇn vá ngoµi ®ñ nh×n thÊy nam ch©m vµ cuén d©y ë trong.

2. Mçi nhãm hs:- Mét biÕn thÕ nguån (3V), mét cuén d©y n = 800 vßng cã g¾n bãng ®Ìn Led, mét thanh nam ch©m th¼ng cã trôc quay vu«ng gãc víi thanh, mét nam ch©m ®iÖn. III- Ph ¬ng ph¸p:

VËn dông, quan s¸t, ho¹t ®éng nhãmIV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc



Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngH§1: Ph¸t hiÖn ra çch kh¸c ®Ó t¹o ra dßng ®iªn ngoµi çh dïng pin hay acquy:GV: Nªu vÊn ®Ò: Ta ®· biÕt muèn t¹o ra dßng ®iÖn, ph¶i dïng nguån ®iÖn lµ pin hoÆc ¸cquy. Con cã biÕt trêng hîp nµo kh«ng dïng pin hoÆc acquy mµ vÉn t¹o ra dßng ®iÖn ®îc kh«ng?GV: Gîi ý : Bé phËn nµo lµm cho ®Ìn xe ®¹p ph¸t s¸ng?HS: §Ìn xe ®¹p s¸ng nhê ®iam« xe ®¹p.GV: Trong b×nh ®iÖn xe ®¹p (®iam« xe ®¹p) cã nh÷ng bé phËn nµo? HS: Th¶o luËn nhãm, suy nghÜ tr¶ lêi c©u hái cña gi¸o viªn.H§2: T×m hiÓu cÊu t¹o cña ®iam« xe ®¹p. Dù ®o¸n xem bé phËn nµo lµ nguyªn nh©n chÝnh g©y ra dßng ®iÖn:GV: Yªu cÇu hs quan s¸t h×nh 31.1 trong sgk kÕt hîp víi mÉu vËt thËt ®Ó chØ ra bé phËn chÝnh cña ®iam«.HS: Lµm viÖc ç nh©n quan s¸t h×nh vÏ vµ mÉu vËt. §¹i diÖn 1 hs ph¸t biÓu.GV: H·y dù ®o¸n ho¹t bé phËn chÝnh nµo cña ®iam« g©y ra dßng ®iÖn?HS : Th¶o luËn, cö ®¹i diÖn tr¶ lêiH§3: T×m hiÓu çch dïng nam ch©m vÜnh cöu ®Ó t¹o ra dßng ®iÖn. X¸c ®Þnh trong tr êng hîp nµo th× nam ch©m vÜnh cöu cã thÓ t¹o ra dßng ®iÖn:GV: Y/c hs ®äc TN 1 vµ cho biÕt çc dông cô

I. CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña ®iam« ë xe ®¹p:

1. CÊu t¹o: Gåm 1 NC vµ mét cuén d©y.2. Ho¹t ®éng: Khi quay nóm cña ®iam« th× NC quay theo => ®Ìn s¸ng.

II. Dïng nam ch©m ®Ó t¹o ra dßng ®iÖn.

1.Dïng nam ch©m vÜnh cöu.- TN1:

C1: Trong cuén d©y dÉn xuÊt


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

cÇn dïng ®Ó tiÕn hµnh TN.HS: Lµm viÖc ç nh©n ®äc sgk. GV: Y/c hs tiÕn hµnh TN theo nhãm víi çc dông cô ®· cho.HS : TiÕn hµnh TN theo nhãm TN1GV: Híng dÉn hs lµm tõng ®éng t¸c nhanh vµ døt kho¸t.- §a nam ch©m vµo trong lßng cuén d©y.- §Ó nam ch©m n»m yªn mét lóc trong lßng cuén d©y.Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi C1, C2.H§4: T×m hiÓu çch dïng nam ch©m ®iÖn ®Ó t¹o ra dßng ®iÖn, TH nµo th× NC ®iÖn cã thÓ t¹o ra dßng ®iÖn: GV: Y/c hs ®äc TN2 trong sgk cho biÕt çc dông cô ®Ó tiÕn hµnh TN.GV: Y/c hs tiÕn hµnh TN theo nhãm víi çc dông cô ®· cho.HS : TiÕn hµnh TN theo nhãmGV: Y/s hs th¶o luËn nhãm cho biÕt khi ®ãng hay ng¾t m¹ch ®iÖn th× tõ trêng cña nam ch©m ®iÖn thay ®æi thÕ nµo? (Dßng ®iÖn cã cêng ®é t¨ng lªn hay gi¶m ®i khiÕn cho tõ trêng m¹nh lªn hay yÕu ®i).HS: Th¶o luËn nhãm ®¹i diÖn tr¶ lêi. H§5: T×m hiÓu thuËt ng÷ míi : Dßng ®iÖn c¶m øng, hiÖn t îng c¶m øng ®iÖn tõ: GV: Qua 2 TN trªn, h·y cho biÕt khi nµo xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng?

hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng khi:+ Di chuyÓn NC l¹i gÇn cuén d©y.+ Di chuyÓn NC ra xa cuén d©y.C2: Trong cuén d©y cã xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng.NX1: sgk

2.Dïng nam ch©m ®iÖn:- TN2: C3: Dßng ®iÖn xuÊt hiÖn: + Trong khi ®ãng m¹ch ®iÖn cña NC ®iÖn.+ Trong khi ®ãng m¹ch ®iÖn cña NC ®iÖn.NX2: sgk

III. HiÖn t îng c¶m øng ®iÖn tõ:C4: Trong cuén d©y cã dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn.C5: Nhê nam ch©m ta cã thÓ t¹o ra

D. Cñng cè :GV: Cã nh÷ng çch nµo cã thÓ dïng nam ch©m ®Ó t¹o ra dßng ®iÖn.HS : Toµn líp, suy nghÜ c©u tr¶ lêi cña gi¸o viªn.- Dßng ®iÖn ®ã ®îc gäi lµ dßng ®iÖn g× ?Ngoµi hai çch trong sgk, cã thÓ nªu thªm çc çch kh¸c nh cho NC ®iÖn chuyÓn ®éng cho nam ch©m quay tríc cuén d©y.HS : Th¶o luËn tr¶ lêi

E. Híng dÉn vÒ nhµ :- ¤n tËp l¹i kiÕn thøc tõ ®Çu n¨m hoc

- ChuÈn bÞ cho giê sau kiÓm tra häc k× I

TuÇn S: KT:

TiÕt 35KiÓm tra häc k× I


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

I. môc tiªuKiÕn thøc :

KiÓm tra viÖc n¾m b¾t kiÕn thøc cña HS tõ ®Çu n¨m häc, tõ ®ã gióp GV ph©n lo¹i ®îc ®èi tîng HS ®Ó cã biÖn ph¸p båi dìng phï hîp víi tõng ®èi tîng HS


II. chuÈn bÞ- GV: Ph« t« ®Ò bµi cho HS ra giÊy A4- HS: §å dïng häc tËp, kiÕn thøc ®· ®îc häc tõ ®Çu n¨m häc.




Thi theo ®Ò cña Phßng GD_DDT HuyÖnD. Cñng cè:- Thu bµi kiÓm tra- NhËn xÐt vµ rót kinh nghiÖm giê kiÓm traE. Hêng dÉn vÒ nhµ:§äc tríc bµi “Dßng ®iÖn xoay chiÒu”

TuÇn S: G:

TiÕt 33Bµi 32: §iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng

I. Môc tiªu tiÕt d¹y:1- KiÕn thøc:

- X¸c ®Þnh ®îc cã sù biÕn ®æi (t¨ng hay gi¶m) cña sè ®êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y dÉn kÝn khi lµm thÝ nghiÖm víi nam ch©m vÜnh cöu hoÆc nam ch©m ®iÖn.

- Dùa trªn quan s¸t thÝ nghiÖm, x¸c lËp ®îc mèi quan hÖ gi÷a sù xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng vµ sù biÕn ®æi cña sè ®êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y dÉn kÝn.

- Ph¸t biÓu ®îc ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng.- VËn dông ®îc ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng ®Ó gi¶i

thÝch vµ dù ®o¸n nh÷ng trêng hîp cô thÓ, trong ®ã xuÊt hiÖn hay kh«ng xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng.2- KÜ n¨ng:

- Quan s¸t thÝ nghiÖm, m« t¶ chÝnh x¸c tØ mØ thÝ nghiÖm.- Ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc cò.

3- Th¸i ®é: Ham häc hái, yªu thÝch m«n häc.II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:

1. Gi¸o viªn:


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

- M« h×nh cuén d©y dÉn vµ ®êng søc tõ cña mét nam ch©m hoÆc tranh phãng to h×nh 32.1.- KÎ s½n b¶ng 1 (SGK) ra b¶ng phô hoÆc phiÕu häc tËp.

2. Mçi nhãm hs:- 1 cuén d©y cã g¾n bãng ®Ìn LED hoÆc cã thÓ thay b»ng 1 ®iÖn kÕ chøng minh (®iÖn kÕ nh¹y).- 1 thanh nam ch©m cã trôc quay vu«ng gãc víi thanh, 1 trôc quay quanh trôc kim nam ch©m.III- Ph ¬ng ph¸p:

Thùc nghiÖm, quan s¸t, ho¹t ®éng nhãmIV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc


- Nªu c¸c c¸ch dïng nam ch©m ®Ó t¹o ra dßng ®iÖn trong cuén d©y dÉn kÝn.- GV hái: Cã trêng hîp nµo mµ nam ch©m chuyÓn ®éng so víi cuén d©y mµ trong cuén d©y kh«ng xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. - GV híng dÉn vµ cïng HS kiÓm tra l¹i nh÷ng trêng hîp HS nªu hoÆc GV cã thÓ gîi ý kiÓm tra trêng hîp nam ch©m chuyÓn ®éng quanh quanh trôc cña nam ch©m trïng víi trôc cña èng d©y ®Ó kh«ng xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng .

C – Bµi míi:Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ng

Ho¹t ®éng 1 : §V§: Ta biÕt cã thÓ dïng nam ch©m ®Ó t¹o ra dßng ®iÖn c¶m øng ë cuén d©y dÉn kÝn trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c nhau. Sù xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng kh«ng phô thuéc vµo lo¹i nam ch©m hoÆc tr¹ng th¸i chuyÓn ®éng cña nã. VËy ®iÒu kiÖn nµo lµ ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng? Bµi míiHo¹t ®éng 2: Kh¶o s¸t sù biÕn ®æi cña ®-êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén day dÉn khi mét cùc nam ch©m l¹i gÇn hay ra xa cuén d©y dÉn trong thÝ nghiÖm t¹o ra dßng ®iÖn c¶m øng b»ng nam ch©m vÜnh cöu h×nh 32.1 (SGK).GV: híng dÉn HS sö dông m« h×nh vµ ®Õm sè ®êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y dÉn khi nam ch©m ë xa vµ khi l¹i gÇn cuén d©y ®Ó tr¶ lêi c©u hái C1.HS: HS sö dông m« h×nh theo nhãm hoÆc quan s¸t h×nh vÏ 32.1 (SGK) tr¶ lêi c©u hái C1* ChuyÓn ý: Khi ®a mét cùc cña nam ch©m

I- Sù biÕn ®æi sè ®êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn cña cuén d©y.

C1: nhËn xÐt:Khi ®a mét cùc cña nam ch©m l¹i gÇn hay ra xa ®Çu mét cuén d©y dÉn th× sè ®êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y t¨ng hoÆc gi¶m (biÕn thiªn).


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

l¹i gÇn hay xa ®Çu mét cuén d©y dÉn kÝn th× trong cuén d©y xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. VËy sù xuÊt hiÖn cña dßng ®iÖn c¶m øng cã liªn quan g× ®Õn sù biÕn thiªn sè ®êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y hay kh«ng?HS: HS ghi nhËn xÐt vµo vë.Ho¹t ®éng 3: T×m mèi quan hÖ gi÷a sù t¨ng hay gi¶m cña sè ®êng søc tõ qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y víi sù xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng.GV: yªu cÇu c¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u C2 b»ng viÖc hoµn thµnh b¶ng 1 trong phiÕu häc tËp.HS: suy nghÜ hoµn thµnh b¶ng 1.GV: híng dÉn HS ®èi chiÕu, t×m ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng NhËn xÐt 1.HS: th¶o luËn ®Ó t×m ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øngGV: tr¶ lêi c©u C4.HS: suy nghÜ tr¶ lêi c©u C4 - GV híng dÉn HS th¶o luËn c©u C4 NhËn xÐt 2

Tõ nhËn xÐt 1 vµ 2, ta cã thÓ ®a ra kÕt luËn chung vÒ ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng lµ g×?HS: HS tù nªu ®îc kÕt luËn vÒ ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. Ghi vë kÕt luËn nµy

Ho¹t ®éng 4: VËn dông

II- §iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng

C2:

nhËn xÐt 1: Dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn trong cuén d©y dÉn kÝn ®Æt trong tõ trêng cña mét nam ch©m khi sè ®êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y biÕn thiªn.C4: NhËn xÐt 2:+ Khi ng¾t m¹ch ®iÖn, cêng ®é dßng ®iÖn trong nam ch©m ®iÖn gi¶m vÒ 0, tõ trêng cña nam ch©m yÕu ®i, sè ®-êng søc tõ biÓu diÔn tõ trêng gi¶m, sè ®êng søc tõ qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y gi¶m, do ®ã xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng.+ Khi ®ãng m¹ch ®iÖn, cêng ®é dßng ®iÖn trong nam ch©m ®iÖn t¨ng, tõ trêng cña nam ch©m m¹nh lªn, sè ®êng søc tõ qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y t¨ng, do ®ã xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng.KÕt luËn: Trong mäi trêng hîp, khi sè ®êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y dÉn kÝn biÕn thiªn th× trong cuén d©y xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng.III. VËn dông:C5: Khi quay nóm cña ®inam« xe ®¹p, nam ch©m quay theo.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

GV: Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C5, C6.HS: vËn dông ®îc ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng ®Ó gi¶i thÝch c©u C5, C6.

Khi mét cùc cña nam ch©m l¹i gÇn cuén d©y, sè ®êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y t¨ng, lóc ®ã xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. Khi cùc ®ã cña nam ch©m ra xa cuén d©y th× sè ®êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y gi¶m, lóc ®ã còng xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng.C6: T¬ng tù c©u C5.

D. Cñng cè GV: Yªu cÇu HS gi¶i thÝch t¹i sao khi cho nam ch©m quay quanh trôc trïng víi trôc cña nam ch©m vµ cuén d©y trong thÝ nghiÖm phÇn më bµi th× trong cuén d©y kh«ng xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng.HS: gi¶i thÝch hiÖn tîng cña thÝ nghiÖm ë phÇn më bµi: Khi cho nam ch©m quay theo trôc quay trïng víi trôc cña nam ch©m vµ cuén d©y th× sè ®êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn cña cuén d©y kh«ng biÕn thiªn do ®ã trong cuén d©y kh«ng xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øngGV: Nh vËy kh«ng ph¶i cø nam ch©m hay cuén d©y chuyÓn ®éng th× trong cuén d©y xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng mµ ®iÒu kiÖn ®Ó trong cuén d©y xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng lµ cuén d©y dÉn ph¶i kÝn vµ sè ®êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y ph¶i biÕn thiªn.

E. Híng dÉn vÒ nhµ:- §äc phÇn "Cã thÓ em cha biÕt".- Häc vµ lµm bµi tËp 32 (SBT).

TuÇn S: G:

TiÕt 34 ¤n TËp

I- Môc tiªu1- KiÕn thøc:¤n tËp vµ hÖ thèng ho¸ nh÷ng kiÕn thøc ®· häc vÒ phÇn ®iÖn vµ

phÇn tõ2- KÜ n¨ng:LuyÖn tËp gi¶i bµi tËp vÒ ®Þnh luËt ¤m vµ bµi tËp vËn dông qui t¾c

n¾m bµn tay ph¶i, tay tr¸i.3- Th¸i ®é:

Ngiªm tóc, hîp t¸c nhãm, cã ý thøc thu thËp th«ng tin.II- ChuÈn bÞ ®å dïng* §èi víi GV:

Néi dung «n tËp * mçi nhãm HS:

KiÕn thøc ®· häc


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

III- Ph ¬ng ph¸p: Tæng hîp, vËn dông, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãm

IV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häcA - æn ®Þnh tæ chøc: 9A: 9B:B - KiÓm tra bµi cò:

KÕt hîp trong bµi C - Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ng

Ho¹t ®éng 1: ¤n tËp lý thuyÕt

GV: Nªu çc ®Þnh luËt mµ em ®· ®îc häc tõ ®Çu n¨m?HS: Th¶o luËn, cö ®¹i diÖn nªu tªn çc ®Þnh luËt ®· ®îc häc

GV: Nªu çc kh¸i niÖm vÒ: C«ng, c«ng suÊt, ®iÖn trë, ®iÖn trö suÊt, nhiÖt lîng, biÕn trë, ®iÖn trë t¬ng ®¬ngHS: LÇn lît tr×nh bµy çc kh¸i niÖm

GV: ViÕt çc c«ng thøc vµ gi¶i thÝch ý nghÜa çc ®¹i lîng cã trong c«ng thøc mµ em ®· häc:

HS: LÇn lît lªn b¶ng viÕt c«ng thøc vµ gi¶i thÝch ý nghÜa çc ®¹i lîng trong c«ng thøc

GV: Nªu çc quy t¾c mµ em ®· häc?HS: LÇn lît ph¸t biÓu çc quy t¾c

I. Lý thuyÕt:1-Çc ®Þnh luËt:

§Þnh luËt ¤m§Þnh luËt Jun-Lenx¬

Yªu cÇu häc sinh ph¸t biÓu 1. -§Þnh luËt

-BiÓu thøc-Gi¶i thÝch çc ®¹i lîng

trong c«ng thøc2- Çc kh¸i niÖm:C«ng, c«ng suÊt, ®iÖn trë, ®iÖn trö suÊt, nhiÖt lîng, biÕn trë, ®iÖn trë t¬ng ®¬ng3- Çc c«ng thøc cÇn nhí:

BiÓu thøc cña ®o¹n m¹ch nèi tiÕp:

R= R1+R2I= I1= I2U=U1+ U2

=BiÓu thøc cña ®o¹n m¹ch

song song:U=U1+U2 ; I= I1+ I2 ; = +

Cã hai ®iÖn trë:R= ; = ; H=

Qthu=cm.(t2-t1)Tõ trêngÇc qui t¾c Qui t¸c bµn tay tr¸i Qui t¾c n¾m bµn tay ph¶i


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

Ho¹t ®éng 2: Lµm bµi tËp

GV: híng dÉn häc sinh lµm mét sè bµi tËp ®Þnh luËt HS: Theo HD cña GV Lµm BT gi¸o viªn ra

+Ph¸t biÓu qui t¾c+¸p dông qui t¾c

II. Bµi tËp:Bµi 5.1,5.2, 5.3 ,5.4, 5.5 ,5.6, 6.3-6.6.58.2-8.5., 11.2-11.4,

D. Cñng cè:- GV bæ sung thªm bµi tËp cñng cè sau: Cho hai thanh thÐp gièng hÖt nhau, 1 thanh cã tõ tÝnh. Lµm thÕ nµo ®Ó ph©n biÖt hai thanh?- NÕu HS kh«ng cã ph¬ng ¸n tr¶ lêi ®óng GV cho çc nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm so s¸nh tõ tÝnh cña thanh nam ch©m ë çc vÞ trÝ kh¸c nhau trªn thanh HS ph¸t hiÖn ®îc: Tõ tÝnh cña nam ch©m tËp trung chñ yÕu ë hai ®Çu nam ch©m. §ã còng lµ ®Æc ®iÓm HS cÇn n¾m ®îc ®Ó cã thÓ gi¶i thÝch ®îc sù ph©n bè ®êng søc tõ ë nam ch©m trong bµi sau.

E. H íng dÉn vÒ nhµ: - §äc tríc bµi: Dßng ®iÖn xoay chiÒu

TuÇn: S: G:

TiÕt 36Bµi 33: dßng ®iÖn xoay chiÒu

I. môc tiªu1- KiÕn thøc:

- Nªu ®îc sù phô thuéc cña chiÒu dßng ®iÖn c¶m øng vµo sù biÕn ®æi cña sè ®êng søc tõ qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y.

- Ph¸t biÓu ®îc ®Æc ®iÓm cña dßng ®iÖn xoay chiÒu lµ dßng ®iÖn c¶m øng cã chiÒu lu©n phiªn thay ®æi.

- Bè trÝ ®îc thÝ nghiÖm t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒu trong cuén d©y dÉn kÝn theo 2 çch, cho nam ch©m quay hoÆc cho cuén d©y quay. Dïng ®Ìn LED ®Ó ph¸t hiÖn sù ®æi chiÒu cña dßng ®iÖn.

- Dùa vµo quan s¸t thÝ nghiÖm ®Ó rót ra ®iÒu kiÖn chung lµm xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng xoay chiÒu.2- KÜ n¨ng: Quan s¸t vµ m« t¶ chÝnh x¸c hiÖn tîng x¶y ra.3-Th¸i ®é: CÈn thËn, tØ mØ, yªu thÝch m«n häc.II. chuÈn bÞ* §èi víi mçi nhãm HS:

- 1 cuén d©y dÉn kÝn cã 2 bãng ®Ìn LED m¾c song song, ngîc chiÒu vµo m¹ch ®iÖn.NguyÔn ThÞ H¬ng THCS Trung NghÜa

37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

- 1 nam ch©m vÜnh cöu cã thÓ quay quanh mét trôc th¼ng ®øng.* §èi víi GV:

- 1 bé thÝ nghiÖm ph¸t hiÖn dßng ®iÖn xoay chiÒu gåm mét cuén d©y dÉn kÝn cã m¾c hai bãng ®Ìn LED song song, ngîc chiÒu cã thÓ quay trong tõ trêng cña mét nam ch©m.

- Cã thÓ sö dông b¶ng 1 (bµi 32) trªn b¶ng phô.III. Ph ¬ng ph¸p:

Thùc nghiÖm, thuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãmIV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng:

A, æn ®Þnh tæ chøc: 9A: 9B:B, KiÓm tra:

(KÕt hîp trong bµi)C. Bµi míi:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngH§1: §V§: Nh SGKHo¹t ®éng 2: Ph¸t hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng cã thÓ ®æi chiÒu vµ t×m hiÓu trong trêng hîp nµo dßng ®iÖn c¶m øng ®æi chiÒu.- GV yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm h×nh 33.1 theo nhãm, quan s¸t kÜ hiÖn tîng x¶y ra ®Ó tr¶ lêi c©u hái C1.HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm h×nh 33.1 theo nhãm.- GV yªu cÇu HS so s¸nh sù biÕn thiªn sè ®êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y dÉn kÝn trong 2 trêng hîp.HS quan s¸t kÜ thÝ nghiÖm, m« t¶ chÝnh x¸c thÝ nghiÖm so s¸nh- Yªu cÇu HS nhí l¹i c¸ch sö dông ®Ìn LED ®· häc ë líp 7 (®Ìn LED chØ cho dßng ®iÖn theo mét chiÒu nhÊt ®Þnh). Tõ ®ã cho biÕt chiÒu dßng ®iÖn c¶m øng trong 2 trêng hîp trªn cã g× kh¸c nhau?HS; Th¶o luËn, ®a ra KLH§3: T×m hiÓu kh¸i niÖm míi: Dßng ®iÖn xoay chiÒu- Yªu cÇu c¸ nh©n HS ®äc môc 3 - T×m hiÓu kh¸i niÖm dßng ®iÖn xoay chiÒu.HS: t×m hiÓu môc 3, tr¶ lêi c©u hái cña GV- GV cã thÓ liªn hÖ thùc tÕ: Dßng ®iÖn trong m¹ng ®iÖn sinh ho¹t lµ dßng ®iÖn

I- ChiÒu cña dßng ®iÖn c¶m øng

1- ThÝ nghiÖm

2- KÕt luËn: Khi sè ®êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y t¨ng th× dßng ®iÖn c¶m øng trong cuén d©y cã chiÒu ngîc víi chiÒu dßng ®iÖn c¶m øng khi sè ®êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn ®ã gi¶m

3- Dßng ®iÖn xoay chiÒu

Dßng ®iÖn lu©n phiªn ®æi chiÒu gäi lµ dßng ®iÖn xoay chiÒu.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

xoay chiÒu. Trªn çc dông cô sö dông ®iÖn thêng ghi AC 220V. AC lµ ch÷ viÕt t¾t cã nghÜa lµ dßng ®iÖn xoay chiÒu, hoÆc ghi DC 6V, DC cã nghÜa lµ dßng ®iÖn 1 chiÒu kh«ng ®æi.Ho¹t ®éng 4: T×m hiÓu 2 çch t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒuGV gäi HS ®a ra çc çch t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒu.HS: §øng t¹i chç tr¶ lêi c©u hái+ TH 1:GV: Yªu cÇu HS ®äc c©u C2, nªu dù ®o¸n vÒ chiÒu dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn trong cuén d©y, gi¶i thÝch HS: nghiªn cøu c©u C2 nªu dù ®o¸n vÒ chiÒu dßng ®iÖn c¶m øng. (lu ý: Yªu cÇu HS gi¶i thÝch ph¶i ph©n tÝch kÜ tõng trêng hîp khi nµo sè ®êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn cña cuén d©y dÉn kÝn t¨ng, khi nµo gi¶m).- Lµm thÝ nghiÖm theo nhãm kiÓm tra dù ®o¸n §a ra kÕt luËnHS: - Tham gia thÝ nghiÖm kiÓm tra dù ®o¸n theo nhãm.- Th¶o luËn trªn líp kÕt qu¶ ®Ó ®a ra kÕt luËn+ TH2: T¬ng tùGV: Gäi HS nªu dù ®o¸n vÒ chiÌu dßng ®iÖn c¶m øng cã gi¶i thÝch.HS nghiªn cøu c©u C3, nªu dù ®o¸n.GV: lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra, yªu cÇu c¶ líp quan s¸t.HS: quan s¸t thÝ nghiÖm GV lµm GV: Híng dÉn HS th¶o luËn ®i ®Õn kÕt luËn cho c©u C3.HS: ph©n tÝch thÝ nghiÖm vµ so s¸nh víi dù ®o¸n ban ®Çu Rót ra kÕt luËn c©u C3:GV: Yªu cÇu HS ghi kÕt luËn chung cho 2 trêng hîp.HS: Th¶o luËn rót ra KLH§5: VËn dông:GV: Híng dÉn HS tr¶ lêi c©u hái C4 cña phÇn vËn dông SGK.HS: Hoµn thµnh C4

II- Çch t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒu1- Cho nam ch©m quay tríc cuén d©y dÉn kÝn.

C2: Khi cùc N c¶u nam ch©m l¹i gÇn cuén d©y th× sè ®êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y t¨ng. Khi cùc N ra xa cuén d©y th× sè ®êng søc tõ qua S gi¶m. Khi nam ch©m quay liªn tôc th× sè ®êng søc tõ xuyªn qua S lu«n phiªn t¨ng gi¶m. VËy dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn trong cuén d©y lµ dßng xoay chiÒu.

2- Cho cuén d©y dÉn quay trong tõ trêngC3: Khi cuén d©y quay tõ vÞ trÝ 1 sang vÞ trÝ 2 th× sè ®êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y t¨ng. Khi cuén d©y tõ vÞ trÝ 2 quay tiÕp th× sè ®êng søc tõ gi¶m. NÕu cuén d©y quay liªn tôc th× sè ®êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S lu«n phiªn t¨ng, gi¶m. VËy dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn trong cuén d©y lµ dßng ®iÖn xoay chiÒu.3- KÕt luËn: Khi cho cuén d©y dÉn kÝn quay trong tõ trêng cña nam ch©m hay cho nam ch©m quay tríc cuén d©y dÉn th× trong cuén d©y cã thÓ xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng xoay chiÒu.III. VËn dông:C4: Yªu cÇu nªu ®îc: Khi khung d©y quay nöa vßng trßn th× sè ®-êng søc tõ qua khung d©y t¨ng.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

Trªn nöa vßng trong sau, sè ®êng søc tõ gi¶m nªn dßng ®iÖn ®æi chiÒu, ®Ìn thø 2 s¸ng.

D. Cñng cè:- Dµnh thêi gian cho HS t×m hiÓu phÇn "Cã thÓ em cha biÕt".HS: ®äc phÇn "Cã thÓ em cha biÕt".

- NÕu ®ñ thêi gian GV cho HS lµm bµi 33.2 (SBT). Bµi tËp nµy chän ph-¬ng ¸n ®óng nhng GV yªu cÇu gi¶i thÝch thªm t¹i sao chän ph¬ng ¸n ®ã mµ kh«ng chän çc ph¬ng ¸n kh¸c NhÊn m¹nh ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng xoay chiÒu.

E. Hêng dÉn vÒ nhµ:Häc vµ lµm bµi tËp 33 (SBT).

TuÇn S:G:

TiÕt «n tËp T1 (Ctr x©y dùng thªm)


vµ kÜ n¨ng lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm cña HS2. KÜ n¨ng: VËn dông ®îc nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng ®Ó gi¶i çc bµi tËp tr¾c nghiÖm 3. Th¸i ®é: CÈn thËn, nghiªm tóc, hîp t¸c nhãm.

II- ChuÈn bÞ:1. §èi víi GV: Bµi tËp tr¾c nghiÖm vµ ®¸p ¸n2. vµ mçi nhãm HS: KiÕn thøc ®· häc ë HKI

III- Ph ¬ng ph¸p: ¤n tËp, ho¹t ®éng nhãmIV- Çc b íc lªn líp:


C. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña GV vµ

HS KiÕn thøc cÇn ®¹t

C©u 1: BCâu 1: Cường độ dòng điện chạy qua một dây dẫn là 1A khi nó được mắc vào hiệu điện thế 6V. Muốn dòng điện chạy qua


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

C©u 2: C

C©u 3: D

C©u 4: D

C©u 5: A

C©u 6: D

dây dẫn đó giảm bớt 0,4A thì hiệu điện thế phải có giá trị làA. 2,4V. B. 3,6V.C. 5,6V. D. 5,4V.

Câu 2: Quang Tèo đi xe đạp xuống dốc dài 120m. Trong 12s đầu đi được 30m ; đoạn dốc còn lại đi hết 18s. Vận tốc trung bình của Quang Tèo là

A. 5m/s. B. 2,5m/s.C. 4m/s. D. 3,75m/s.

Câu 3: Phương án nào dưới đây là đúng ?A. Vật chuyển động với thời gian càng nhỏ thì chuyển

động càng nhanh.B. Vật đi được quãng đường càng dài thì chuyển động càng

nhanh.

C. Thương số càng lớn thì vật chuyển động được đoạn

đường càng lớn.

D. Thương số càng nhỏ thì vật chuyển động càng chậm.

Câu 4: Đồ thị nào dưới đây biểu diễn đúng mối liên hệ giữa cường độ dòng điện (I) chạy trong dây dẫn và hiệu điện thế (U) giữa hai đầu dây dẫn đó (bỏ qua sự phụ thuộc của điện trở vào nhiệt độ) ?

A. Hình C. B. Hình A.C. Hình D. D. Hình B.

Câu 5: Chọn phương án đúng.A. Mặt Trời mọc ở đằng Đông, lặn ở đằng Tây vì Trái đất

quay quanh trục Bắc - Nam từ Tây sang Đông.B. Tọa độ của một điểm trên trục Ox là khoảng cách từ gốc O

đến điểm đó.C. Một vật đứng yên nếu khoảng cách từ nó đến vật làm

mốc luôn có giá trị không đổi.D. Khi xe đạp chạy trên đường thẳng, người trên đường

thấy đầu van xe vẽ thành một đường tròn.Câu 6: Tại SEA GAMES 22 năm 2003, Việt Nam có hai nữ vận động viên điền kinh tiêu biểu đạt thành tích cao : Nguyễn Thị Tĩnh, giành huy chương vàng môn chạy cự li 400m trong 51’’83 ; Nguyễn Lan Anh giành huy chương vàng môn chạy cự li 1500m trong 4’19’’98. Vận tốc trung bình của hai vận


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

C©u 7: D

C©u 8: C

C©u 9: C

C©u 10: B

động viên trên tương ứng làA. 2,99m/s và 12,39m/s.B. 7,72m/s và 4,20m/s.C. 7,84m/s và 6,24m/s.D. 7,64m/s và 5,76m/s

Câu 7: Phát biểu nào dưới đây là đúng khi nói về lực và vận tốc ?

A. Lực là nguyên nhân làm thay đổi vị trí của vậtB. Vật chuyển động với vận tốc càng lớn thì lực tác dụng

lên vật cũng càng lớnC. Lực là nguyên nhân là thay đổi chuyển động của vậtD. Lực và vận tốc là các đại lượng vector

Câu 8: Một vật có khối lượng m = 4,5kg được thả rơi từ độ cao h = 8m xuống đất. Trong quá trình chuyển động, lực cản bằng 4% so với trọng lực. Công của trọng lực và công của lực cản là

A. AP = - 360J ; AC = 14,4JB. AP = 360J ; AC = 14,4JC. AP = 360J ; AC = - 14,4J.D. AP = - 360J ; AC = -14,4J

Câu 9: Mắc lần lượt hai điện trở R1 và R2 vào hai cực của một nguồn điện có hiệu điện thế 24V thì dòng điện qua R1 và R2

lần lượt là 2A và 1,2A. Nếu ghép R1 và R2 song song với nhau và nối với hai cực của nguồn điện có hiệu điện thế 12V thì dòng điện qua mạch chính khi đó là

A. 1,8A. B. 0,6A.C. 1,6A. D. 1A.

Câu 10: Cho đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế khi làm thí nghiệm với hai vật dẫn có điện trở khác nhau Biết tổng điện trở của chúng là Độ lớn của mỗi điện trở là

A. B. C. D.

Câu 11: Chuyển động cơ làA. vật vạch ra một quỹ đạo nhất định.B. sự thay đổi khoảng cách của một vật so với vật khác

theo thời gian.C. sự thay đổi vị trí của vật.D. sự thay đổi vị trí của một vật so với vật khác theo thời

gian.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

C©u 11: D

C©u 12: A

C©u 13: B

C©u 14: D

C©u 15: D

Câu 12: Từ hai loại điện trở R1 = 1 và R2 = 4. Có bao nhiêu các mắc thành một mạch điện nối tiếp để khi đặt vào hai đầu đoạn mạch một hiệu điện thế 39V thì dòng điện qua mạch là 3A?

A. 2 cách. B. 3 cách.C. 4 cách. D. 5 cách.

Câu 13: Mắc một vật dẫn có điện trở vào giữa hai điểm A, B có hiệu điện thế U = 220V. Cường độ dòng điện sẽ có giá trị bao nhiêu nếu giảm hiệu điện thế còn một nửa và thay điện trở R bằng điện trở ?

A. 1,5mA. B. 1,47A.C. 65mA. D. 0,65A.

Câu 14: Bản tin dự báo thời tiết trên VTV1 có đoạn “Khu vực từ Thanh Hóa đến Thừa Thiên Huế có lúc có mưa rào nhẹ, nhiệt độ từ 27 đến 36 độ”. Hỏi giá trị nào dưới đây nằm trong khoảng nhiệt độ nói trên ?

A. 350F. B. 600F.C. 780F. D. 950F.

Câu 15: Một dây dẫn được mắc vào hiệu điện thế 9V thì cường độ dòng điện chạy qua nó là 0,5A. Quan sát bảng giá trị hiệu điện thế và cường độ dòng điện sau đây, hãy cho biết giá trị nào của A, B, C hoặc D là không phù hợp ?

Hiệu điện thế U(V) 9 1

2 B 18 D

Cường độ dòng điện I(A)

0,5 A 0,8

9 C 1,25

A. 1. B. 0,67. C. 16. D. 21

D. Cñng cè:PP GBT tr¾c nghiÖm kh¸ch quan: Cho dù làm bài tập dạng nào thì để giải được bài tập thì yêu cầu cơ bản vẫn là tích cực trong học tập , nắm vững kiến thức đã học để vận dụng được trong quá trình làm bài , thường xuyên sưu tầm để làm quen và giải các dạng bài tập trắc nghiệm .


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

E. HDVN: ¤n l¹i kiÕn thøc ®· häc tõ ®Çu HKI

TuÇn S:G:

TiÕt «n tËp T2 (Ctr x©y dùng thªm)


vµ kÜ n¨ng lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm cña HS2. KÜ n¨ng: VËn dông ®îc nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng ®Ó gi¶i c¸c bµi tËp tr¾c nghiÖm 3. Th¸i ®é: CÈn thËn, nghiªm tóc, hîp t¸c nhãm.

II- ChuÈn bÞ:3. §èi víi GV: Bµi tËp tr¾c nghiÖm vµ ®¸p ¸n4. vµ mçi nhãm HS: KiÕn thøc ®· häc ë HKI

III- Ph ¬ng ph¸p: ¤n tËp, ho¹t ®éng nhãmIV- C¸c b íc lªn líp:


C. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña GV vµ HS KiÕn thøc cÇn ®¹t

C©u 16: C

C©u 17: C

Câu 16: Đại lượng nào dưới đây tham gia vào quá trình tính nhiệt lượng tỏa ra của một vật có khối lượng 1kg tăng từ nhiệt độ 62oC lên đến 98oC?

A. Nhiệt độ đông đặc.B. Nhiệt độ nóng chảy.C. Nhiệt dung riêng.D. Khối lượng riêng.

Câu 17: Cho mạch điện như hình vẽ. Số chỉ của ampe kế là 2A, số chỉ của vôn kế là 12V. Nếu thay nguồn điện bằng một nguồn điện khác (nằm trong giới hạn đo của các dụng cụ) thì số chỉ của vôn kế và ampe kế có thay đổi không ? Nếu có, sự thay đổi này có thể tuân theo qui luật nào ?

A. Không thay đổi.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

C©u 18: A

C©u 19: A

C©u 20: C

C©u 21: B

C©u 22: B

C©u 23: C

B. Thay đổi. Hiệu điện thế và cường độ dòng điện luôn tỉ lệ nghịch với nhau.

C. Thay đổi. Giá trị của hiệu điện thế luôn gấp 6 lần giá trị của cường độ dòng điện.

D. Thay đổi, nhưng không tuân theo một quy luật nào.Câu 18: Mắc lần lượt hai điện trở R1 và R2 vào hai cực của một nguồn điện có hiệu điện thế 6V thì dòng điện qua R1 và R2 lần lượt là 1,2A và 2A. Nếu ghép R1 và R2 song song với nhau và nối với hai cực của nguồn điện có hiệu điện thế 12V thì cường độ dòng điện qua mạch chính là

A. 6,4A. B. 0,625A.C. 3,2A. D. 1,5A.

Câu 19: Vận tốc của một ô tô là 72km/h tương ứng vớiA. 20m/s B. 72000m/sC. 7,2m/s D. 36000m/s

Câu 20: Khi đặt vào hai đầu dây dẫn một hiệu điện thế 9V thì cường độ dòng điện chạy qua nó là 0,9A. Nếu hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn đó tăng thêm 6V thì cường độ dòng điện chạy qua nó là

A. 1,8A. B. 0,45A.C. 1,5A. D. 0,6A.

Câu 21: Đặt vào hai đầu dây dẫn một hiệu điện thế U thì cường độ dòng điện qua dây dẫn là I. Nếu hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn tăng thêm 2V nữa thì cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn

A. tăng 2A. B. chưa đủ điều kiện để xác định được. C. giảm 2 lần. D. giảm 2A.Câu 22: Trường hợp nào sau đây có thể xem vật là một chất điểm ?

A. Trái đất tự quay quanh trục của nó.B. Ô tô đang chuyển động từ Huế đến Đà Lạt.C. Ôtô đang vào bến xe.D. Ô tô có kích thước nhỏ.

Câu 23: Hiệu điện thế đặt vào hai đầu bóng đèn là 12V thì cường độ dòng điện chạy qua một bóng đèn đó là 1A. Muốn dòng điện chạy qua bóng đèn đó giảm bớt 0,2A thì hiệu điện thế

A. U = 15V.B. giảm đi 0,2V tức U = 11,8V.C. U = 9,6V.D. tăng thêm 0,2V tức U = 12,2V.

Câu 24: Lúc 14h, một ôtô khởi hành từ Huế đến Đà Nẵng với vận tốc không đổi là 50km/h. Cùng lúc đó, xe tải đi từ Đà Nẵng về Huế với vận tốc không đổi là 60km/h, biết


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

C©u 24: B

C©u 25: C

C©u 26: A

C©u 27: C

khoảng cách từ Huế đến Đà Nẵng là 110km. Hai xe gặp nhau lúc

A. 16h 12min. B. 15h.C. 15h 50min. D. 15h 05min.

Câu 25: Độ lớn điện trở của một đoạn mạch gồm ba điện trở có giá trị , cường độ dòng điện chạy qua mạch là I = 4A. Người ta làm giảm cường độ dòng điện xuống còn 2,5A bằng cách nối thêm vào mạch một điện trở . Độ lớn của

làA. B. C. D.

Câu 26: Các phép đo độ cao tháp Eiffel (Ép-phen) vào ngày 01/01/1890 và ngày 01/7/1890 cho thấy, sáu tháng sau, tháp cao thêm 10cm. Hỏi vào ngày 01/01/1891 (sau 12 tháng), độ cao của tháp như thế nào so với lần đo đầu ?

A. Gần giống lần đo đầu.B. Tăng thêm 12cm.C. Tăng thêm 20cm.D. Giảm đi 10cm.

Câu 27: Hình vẽ bên là đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của cường độ dòng điện chạy qua một dây dẫn vào hiệu điện thế (hđt) giữa hai đầu dây dẫn đó. Dựa vào đồ thị hãy cho biết phương án nào dưới đây là sai ?

A. Giá trị của hđt U luôn gấp 20 lần so với giá trị của cường độ dòng điện I.

B. Khi hđt U = 20V thì cường độ dòng điện là 1A.C. Khi hđt U = 30V thì cường độ dòng điện là 3A.D. Khi hđt U = 40V thì cường độ dòng điện là 2A.

Câu 28: Một chiếc thuyền chuyển động ngược dòng với vận tốc 5m/s so với nước. Vận tốc chảy của nước là 2m/s. Vận tốc của thuyền so với bờ sông là

A. 3m/s. B. 7m/s.C. 2,5m/s. D. 5,3m/s.

Câu 29: Một nhóm học sinh làm thí nghiệm đo hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn và cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn đó, thu được 4 kết quả khác nhau. Hãy chỉ ra kết quả nào dưới đây là sai ?

A. U = 9V ; I = 299mA.B. U = 12V ; I = 460mA.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

C©u 28: A

C©u 29: B

C©u 30: C

C. U = 3V ; I = 100mA.D. U = 15V ; I = 501A.

Câu 30: Cho đồ thị tọa độ của một vật như hình bên. Vật chuyển động

A. ngược chiều dương, vận tốc là 24km/h.B. cùng chiều dương, vận tốc là 24km/h.C. ngược chiều dương, vận tốc là 48km/h.D. cùng chiều dương, vận tốc là 48km/h.

PP GBT tr¾c nghiÖm kh¸ch quan: Cho dù làm bài tập dạng nào thì để giải được bài tập thì yêu cầu cơ bản vẫn là tích cực trong học tập , nắm vững kiến thức đã học để vận dụng được trong quá trình làm bài , thường xuyên sưu tầm để làm quen và giải các dạng bài tập trắc nghiệm .E. HDVN: Xem tríc bµi 34_SGK

TuÇn: S: G:

TiÕt 37Bµi 34: M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu

I. môc tiªu1- KiÕn thøc:

- NhËn biÕt ®îc hai bé phËn chÝnh cña mét m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu, chØ ra ®îc r«to vµ stato cña mçi lo¹i m¸y.

- Tr×nh bµy ®îc nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu.- Nªu ®îc c¸ch lµm cho m¸y ph¸t ®iÖn cã thÓ ph¸t ®iÖn liªn tôc.

2- KÜ n¨ng: Quan s¸t, m« t¶ trªn h×nh vÏ. Thu nhËn th«ng tin tõ SGK.3- Th¸i ®é: ThÊy ®îc vai trß cña vËt lÝ häc yªu thÝch m«n häc.II. chuÈn bÞ* §èi víi mçi nhãm HS:

- H×nh 34.1, 34.2 phãng to.- M« h×nh m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

III. Ph ¬ng ph¸p: Dïng m« h×nh, thuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãm

IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng:A, æn ®Þnh tæ chøc: 9A: 9B:B, KiÓm tra:

- Nªu çc çch t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒu.- Nªu ho¹t ®éng cña ®inam« xe ®¹p Cho biÕt m¸y ®ã cã thÓ th¾p s¸ng ®îc lo¹i bãng ®Ìn nµo? C. Bµi míi:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngHo¹t ®éng 1 : §V§: Dßng ®iÖn xoay chiÒu lÊy ë líi ®iÖn sinh ho¹t lµ H§T 220V ®ñ ®Ó th¾p ®îc hµng triÖu bãng ®Ìn cïng 1 lóc VËy gi÷a ®inam« xe ®¹p vµ m¸y ph¸t ®iÖn ë nhµ m¸y ®iÖn cã ®iÓm g× gièng vµ kh¸c nhau? Bµi míi Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu çc bé phËn chÝnh cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu vµ ho¹t ®éng cña chóng khi ph¸t ®iÖn.GV th«ng b¸o: 2 lo¹i m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu cã cÊu t¹o nh h×nh 34.1 vµ 34.2.GV treo h×nh 34.1; 34.2 phãng. Yªu cÇu HS quan s¸t h×nh vÏ kÕt hîp víi quan s¸t m« h×nh m¸y ph¸t ®iÖn tr¶ lêi c©u C1.HS : quan s¸t h×nh vÏ 34.1 vµ 34.2 ®Ó tr¶ lêi c©u hái C1

Gv: Híng dÉn HS th¶o luËn c©u C2.HS: Th¶o luËn, ®¹i diÖn tr¶ lêi C2

GV hái thªm:Lo¹i m¸y ph¸t ®iÖn nµo cÇn cã bä gãp ®iÖn? Bé gãp ®iÖn cã t¸c dông g×? V× sao kh«ng coi bé gãp ®iÖn lµ bé phËn chÝnh?HS: suy nghÜ tr¶ lêi çc c©u hái thªm cña GVGV: Hai lo¹i m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu cã cÊu t¹o kh¸c nhau nhng nguyªn t¾c ho¹t ®éng cã kh¸c nhau kh«ng?HS : Th¶o luËn ®a ra KLHo¹t ®éng 3: T×m hiÓu mét sè ®Æc ®iÓm cña m¸y ph¸t ®iÖn trong kÜ thuËt vµ trong s¶n xuÊt.GV : Yªu cÇu HS tù nghiªn cøu phÇn II sau

I- CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu.1- Quan s¸tC1:- Hai bé phËn chÝnh lµ cuén d©y vµ nam ch©m.ë h×nh 34.1: Cã thªm bé gãp ®iÖn gåm: Vµnh khuyªn vµ thanh quÐt.C2: Khi nam ch©m hoÆc cuén d©y quay th× sè ®êng søc tõ qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y dÉn lu©n phiªn t¨ng gi¶m thu ®îc dßng ®iÖn xoay chiÒu trong çc m¸y trªn khi nèi hai cùc cña m¸y víi çc dông cô tiªu thô ®iÖn.

2. KÕt luËn: Çc m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu ®Òu cã 2 bé phËn chÝnh lµ nam ch©m vµ cuén d©y dÉn.

II- M¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu trong kÜ thuËt.+ Cêng ®é dßng ®iÖn ®Õn 2000A


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

®ã yªu cÇu 1, 2 HS nªu nh÷ng ®Æc ®iÓm kÜ thuËt cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu trong kÜ thuËt nh:HS : tù nghiªn cøu phÇn II ®Ó nªu ®îc mét sè ®Æc ®iÓm kÜ thuËt:

Ho¹t ®éng 4: VËn dôngYªu cÇu HS dùa vµo th«ng tin thu thËp ®îc trong bµi tr¶ lêi c©u hái C3.HS suy nghÜ tr¶ lêi c©u C3.

+ HiÖu ®iÖn thÕ xoay chiÒu ®Õn 25000V+ TÇn sè 50Hz+ Çch lµm quay m¸y ph¸t ®iÖn: dïng ®éng c¬ næ, dïng tuabin níc, dïng çnh qu¹t giã III- VËn dông:C3: §inam« xe ®¹p vµ m¸y ph¸t ®iÖn ë nhµ m¸y ®iÖn- Gièng nhau: §Òu cã nam ch©m vµ cuén d©y dÉn, khi mét trong 2 bä phËn quay th× xuÊt hiÖn dßng ®iÖn xoay chiÒu.- Kh¸c nhau: §inam« xe ®¹p cã kÝch thíc nhá h¬n C«ng suÊt ph¸t ®iÖn nhá, hiÖu ®iÖn thÕ, cêng ®é dßng ®iÖn ë ®Çu ra nhá h¬n.

D. Cñng cè:GV dïng môc “Cã thÓ em cha biÕt ®Ó cñng cè bµi” E. Híng dÉn vÒ nhµ:

- Häc bµi- Lµm bµi tËp 34 (SBT).

TuÇn: S: G:

TiÕt 38Bµi 35: Çc t¸c dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒu

§o cêng ®é vµ hiÖu ®iÖn thÕ xoay chiÒu


- NhËn biÕt ®îc çc t¸c dông nhiÖt, quang, tõ cña dßng ®iÖn xoay chiÒu.

- Bè trÝ ®îc thÝ nghiÖm chøng tá lùc tõ ®æi chiÒu khi dßng ®iÖn ®æi chiÒu.

- NhËn biÕt ®îc kÝ hiÖu cña ampe kÕ vµ v«n kÕ xoay chiÒu, sö dông ®îc chóng ®Ó ®o cêng ®é vµ hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒu.2- KÜ n¨ng: Sö dông çc dông cô ®o ®iÖn, m¾c m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å, h×nh vÏ.3- Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, ghi nhí sö dông ®iÖn an toµn.

- Hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm.NguyÔn ThÞ H¬ng THCS Trung NghÜa

37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

II- ChuÈn bÞ* §èi víi mçi nhãm HS:

- 1 nam ch©m ®iÖn; 1 nam ch©m vÜnh cöu ®ñ nÆng (200g - 300g).- 1 nguån ®iÖn 1 chiÒu 3V - 6V; 1 nguån ®iÖn xoay chiÒu 3V - 6V

* §èi víi GV:- 1 ampe kÕ xoay chiÒu; 1 v«n kÕ xoay chiÒu.- 1 bót thö ®iÖn.- 1 bãng ®Ìn 3 V cã ®ui; 1 c«ng t¾c.- 8 sîi d©y nèi.- 1 nguån ®iÖn 1 chiÒu 3V - 6V; 1 nguån ®iÖn xoay chiÒu 3V - 6V

hoÆc 1 m¸y chØnh lu h¹ thÕ.III. Ph ¬ng ph¸p:



+ Dßng ®iÖn xoay chiÒu cã ®Æc ®iÓm g× kh¸c so víi dßng ®iÖn mét chiÒu.+ Dßng ®iÖn 1 chiÒu cã nh÷ng t¸c dông g×? C. Bµi míi:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngHo¹t ®éng 1: §V§: LiÖu dßng ®iÖn xoay chiÒu cã t¸c dông g×? §o cêng ®é vµ hiÖu ®iÖn thÕ cña dßng ®iÖn xoay chiÒu nh thÕ nµo?Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu c¸c t¸c dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒuGV : lµm 3 thÝ nghiÖm biÓu diÔn nh h×nh 35.1, yªu cÇu HS quan s¸t HS : quan s¸t thÝ nghiÖm vµ nªu râ mçi thÝ nghiÖm dßng ®iÖn xoay chiÒu cã t¸c dông g×?GV: Ngoµi 3 t¸c dông trªn, dßng ®iÖn xoay chiÒu cßn cã t¸c dông g×?HS : Th¶o lËn nhãm vµ tr¶ lêi

Ho¹t ®éng 3: T×m hiÓu t¸c dông tõ cña dßng ®iÖn xoay chiÒu.

GV: híng dÉn, yªu cÇu HS bè trÝ thÝ nghiÖm nh h×nh 35.2 vµ 35.3 (SGK) trao ®æi nhãm tr¶ lêi c©u hái C2.HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm, quan s¸t kÜ ®Ó m« t¶ hiÖn tîng x¶y ra, tr¶ lêi c©u hái C2

I- T¸c dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒu+ ThÝ nghiÖm 1: dßng ®iÖn cã t¸c dông nhiÖt.+ ThÝ nghiÖm 2: dßng ®iÖn xoay chiÒu cã t¸c dông quang.+ ThÝ nghiÖm 3: Dßng ®iÖn xoay chiÒu cã t¸c dông tõ.Dßng ®iÖn xoay chiÒu cßn cã t¸c dông sinh II- T¸c dông tõ cña dßng ®iÖn xoay chiÒu.1- ThÝ nghiÖmC2: Trêng hîp sö dông dßng ®iÖn kh«ng ®æi, nÕu lóc ®Çu cùc N cña thanh nam ch©m bÞ hót th× khi ®æi chiÒu dßng ®iÖn nã sÏ bÞ ®Èy vµ ngîc laÞ.Khi dßng ®iÖn xoay chiÒu ch¹y qua èng d©y th× cùc N cña thanh nam ch©m lÇn lît bÞ hót,


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

GV: Nh vËy t¸c dông tõ cña dßng ®iÖn xoay chiÒu cã ®iÓm g× kh¸c so víi dßng ®iÖn mét chiÒu?HS: Th¶o luËn vµ ®a ra KL

Ho¹t ®éng 4: T×m hiÓu çc dông cô ®o, çch ®o cêng ®é vµ hiÖu ®iÖn thÕ cña dßng ®iÖn xoay chiÒu.GV giíi thiÖu: §Ó ®o cêng ®é vµ hiÖu ®iÖn thÕ cña dßng xoay chiÒu ngêi dïng v«n kÕ, ampe kÕ xoay chiÒu cã kÝ hiÖu AC (hay ~). GV cã thÓ dµnh thêi gian gi¶i thÝch kÝ hiÖu. Trªn v«n kÕ vµ ampe kÕ ®ã 2 chèt nèi kh«ng cÇn cã kÝ hiÖu (+), (-).HS: theo dâi GV th«ng b¸o, ghi vëGV: lµm thÝ nghiÖm sö dông v«n kÕ, ampe kÕ xoay chiÒu ®o cêng ®é, hiÖu ®iÖn thÕ xoay chiÒu.HS: ®äc, ghi çc gi¸ trÞ ®o ®îcGV: Gäi HS nªu l¹i çch nhËn biÕt v«n kÕ, ampe kÕ xoay chiÒu, çch m¾c vµo m¹ch ®iÖn.HS: Nªu KLHo¹t ®éng 5: VËn dôngGV: Yªu cÇu ç nh©n HS tù tr¶ lêi c©u C3 híng dÉn chung c¶ líp th¶o luËn. NhÊn m¹nh H§T hiÖu dông t¬ng ®¬ng víi hiÖu ®iÖn cña dßng ®iÖn mét chiÒu cã cïng trÞ sè.HS:Çc nhãm hoµn thµnh C3 vµ lµm theo HD cña GV

®Èy. Nguyªn nh©n lµ do dßng ®iÖn lu©n phiªn ®æi chiÒu.2- KÕt luËnKhi dßng ®iÖn ®æi chiÒu th× lùc tõ cña dßng ®iÖn t¸c dông lªn nam ch©m còng ®æi chiÒu.III- §o cêng ®é dßng ®iÖn vµ hiÖu ®iÖn thÕ cña m¹ch ®iÖn xoay chiÒu.

kÕt luËn:+ §o hiÖu ®iÖn thÕ vµ cêng ®é dßng ®iÖn xoay chiÒu b»ng v«n kÕ vµ ampe kÕ cã kÝ hiÖu lµ AC (hay ~).+ KÕt qu¶ ®o kh«ng thay ®æi khi ta ®æi chç hai chèt cña phÝch c¾m vµo æ lÊy ®iÖn.IV: VËn dôngC3:

D. Cñng cè :+ Dßng ®iÖn xoay chiÒu cã nh÷ng t¸c dông g×? Trong çc t¸c dông ®ã, t¸c dông nµo phô thuéc vµo chiÒu dßng ®iÖn.+ V«n kÕ vµ ampe kÕ xoay chiÒu cã kÝ hiÖu thÕ nµo? M¾c vµo m¹ch ®iÖn nh thÕ nµo?

E. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi- Lµm bµi tËp 35 (SBT).

TuÇn: TiÕt 39


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

S: G:

Bµi 36: TruyÒn t¶i ®iÖn n¨ng ®i xa


- LËp ®îc c«ng thøc tÝnh n¨ng lîng hao phÝ do táa nhiÖt trªn ®êng d©y t¶i ®iÖn.

- Nªu ®îc hai çch lµm gi¶m hao phÝ ®iÖn n¨ng trªn ®êng d©y t¶i ®iÖn vµ lÝ do v× sao chän çch t¨ng hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu ®êng d©y.2- KÜ n¨ng: Tæng hîp kiÕn thøc ®· häc ®Ó ®i ®Õn kiÕn thøc míi.3- Th¸i ®é: Ham häc hái, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm.II- ChuÈn bÞ: III. Ph ¬ng ph¸p:



GV gäi 1 HS lªn b¶ng viÕt çc c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt cña dßng ®iÖn. C. Bµi míi:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngHo¹t ®éng 1: * §V§: + ë çc khu d©n c thêng cã tr¹m biÕn thÕ. Tr¹m biÕn thÕ dïng ®Ó lµm g×?+ V× sao ë tr¹m biÕn thÕ thêng ghi kÝ hiÖu nguy hiÓm kh«ng l¹i gÇn?+ T¹i sao ®êng d©y t¶i ®iÖn cã hiÖu ®iÖn thÕ lín? Lµm thÕ cã lîi g×? Bµi míiHo¹t ®éng 2: Ph¸t hiÖn sù hao phÝ ®iÖn n¨ng v× táa nhiÖt trªn ®êng d©y t¶i ®iÖn. LËp c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt hao phÝ Phf khi truyÒn t¶i mét c«ng suÊt ®iÖn P b»ng mét ®êng d©y cã ®iÖn trë R vµ ®Æt vµo hai ®Çu ®êng d©y mét hiÖu ®iÖn thÕ U.GV th«ng b¸o: TruyÒn t¶i ®iÖn n¨ng tõ n¬i s¶n xuÊt tíi n¬i tiªu thô b»ng ®êng d©y truyÒn t¶i. Dïng d©y dÉn cã nhiÒu thuËn lîi h¬n so víi viÖc vËn chuyÓn çc d¹ng n¨ng l-îng kh¸c nh than ®¸, dÇu löa ... HS: chó ý l¾ng nghe GV th«ng b¸o.GV nªu c©u hái: LiÖu t¶i ®iÖn b»ng ®êng d©y dÉn nh thÕ cã hao hôt, mÊt m¸t g× däc ®êng kh«ng?HS suy nghÜ tr¶ lêi c©u hái cña GV: th«ng b¸o nh SGK.. Yªu cÇu HS tù ®äc môc 1 trong SGK, trao ®æi nhãm t×m c«ng thøc liªn hÖ

I- Sù hao phÝ ®iÖn n¨ng trªn ®êng d©y truyÒn t¶i ®iÖn.

1- TÝnh ®iÖn n¨ng hao phÝ trªn ®êng d©y t¶i ®iÖn.- HS tù ®äc môc 1, th¶o luËn nhãm t×m c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt hao phÝ theo P, U, R theo çc bíc:+ C«ng suÊt cña dßng ®iÖn: P = U.I I = (1)+ C«ng suÊt to¶ nhiÖt (hao phÝ):

Phf = I2.R (2)+ Tõ (1) vµ (2) C«ng suÊt hao phÝ do táa nhiÖt: Phf =


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

gi÷a c«ng suÊt hoa phÝ vµ P, U, R.HS: ®¹i diÖn nhãm lªn tr×nh bµy lËp luËn ®Ó t×m c«ng thøc tÝnh Phf. GV: híng dÉn th¶o luËn chung c¶ líp ®i ®Õn c«ng thøc tÝnh Phf = Ho¹t ®éng 3: C¨n cø vµo c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt hao phÝ do táa nhiÖt, ®Ò xuÊt çc biÖn ph¸p lµm gi¶m c«ng suÊt hao phÝ vµ lùa chän çch nµo cã lîi nhÊt.GV : Yªu cÇu çc nhãm trao ®æi t×m c©u tr¶ lêi cho çc c©u C1, C2, C3.HS: trao ®æi nhãm, tr¶ lêi c©u C1, C2, C3.GV : Gäi ®¹i diÖn çc nhãm tr×nh bµy c©u tr¶ lêi. Híng dÉn th¶o luËn chung c¶ líp.HS: §¹i diÖn çc nhãm tr×nh bµy tríc líp kÕt qu¶ lµm viÖc cña nhãm m×nh.GV: cã thÓ gîi ý HS dùa vµo c«ng thøc tÝnh R = .

GV: nªu c©u hái: Trong 2 çch gi¶m hao phÝ trªn ®êng d©y, çch nµo cã lîi h¬n? HS: rót ra ®îc

Ho¹t ®éng 4: VËn dôngGV : Yªu cÇu HS lµm viÖc ç nh©n, lÇn lît tr¶ lêi c©u hái C4, C6.HS hoµn thµnh c©u hái C4, C6.GV: Híng dÉn th¶o luËn chung c¶ líp vÒ kÕt qu¶.HS: Tham gia th¶o luËn trªn líp hoµn thµnh c©u tr¶ lêi, ghi vë.

2- Çch lµm gi¶m hao phÝC1: Cã hai çch lµm gi¶m hao phÝ trªn ®êng d©y truyÒn t¶i lµ çch lµm gi¶m R hoÆc t¨ng U.C2: BiÕt R = , chÊt lµm d©y ®· chän tríc vµ chiÒu dµi ®êng d©y kh«ng ®æi, vËy ph¶i t¨ng S tøc lµ dïng d©y cã tiÕt diÖn lín, cã khèi lîng lín, ®¾t tiÒn, nÆng, dÔ g·y, ph¶i cã hÖ thèng cét ®iÖn lín. Tæn phÝ ®Ó t¨ng tiÕt diÖn S cña d©y cßn lín h¬n gi¸ trÞ ®iÖn n¨ng bÞ hao phÝ.C3: T¨ng U, c«ng suÊt hao phÝ sÏ gi¶m rÊt nhiÒu (tØ lÖ nghÞch víi U2). Ph¶i chÕ t¹o m¸y t¨ng hiÖu ®iÖn thÕ.*kÕt luËn: Muèn gi¶m hao phÝ trªn ®êng d©y truyÒn t¶i çch ®¬n gi¶n nhÊt lµ t¨ng hiÖu ®iÖn thÕ.II. VËn dôngC4: V× c«ng suÊt hao phÝ tØ lÖ nghÞch víi b×nh ph¬ng hiÖu ®iÖn thÕ nªn hiÖu ®iÖn thÕ t¨ng 5 lÇn th× c«ng suÊt hao phÝ gi¶m 52 = 25 lÇn.C6: Ph¶i x©y dùng ®êng d©y cao thÕ ®Ó gi¶m hao phÝ trªn ®êng d©y truyÒn t¶i, tiÕt kiÖm, gi¶m bít khã kh¨n v× d©y dÉn qu¸ to, nÆng.

D. Cñng cè :GV ding C5 ®Ó cñng cè bµi häc


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

C5:§iÖn trë cña ®êng d©y truyÒn t¶iR = 2.20.0,2 = 4 ()C«ng suÊt hao phÝ trªn ®êng d©y truyÒn t¶iPhf = I2.R = 2002.4 = 160000 (W)C«ng suÊt hao phÝ cã thÓ dïng th¾p s¸ng ®îc 1600 ®Ìn 100WNÕu c«ng suÊt t¨ng lªn 30000V tøc lµ t¨ng 3 lÇn th× c«ng suÊt hao phÝ gi¶m ®i 9 lÇn.

E. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc Bµi- Lµm çc BT 36 (SBT)

TuÇn: S: G:

TiÕt 40

Bµi 37: M¸y biÕn thÕI- Môc tiªu1.KiÕn thøc: Nªu ®îc çc bé phËn chÝnh cña mét m¸y biÕn thÕ gåm hai cuén d©y dÉn cã sè vßng kh¸c nhau ®îc quÊn quanh mét lâi s¾t chungNªu ®îc çc bé phËn chÝnh cña m¸y biÕn thÕ lµ lµm t¨ng hay gi¶m hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông theo c«ng thøc U1/U2=n1/n2Gi¶i thÝch ®îc v× sao m¸y biÕn thÕ l¹i ho¹t ®éng ®îc víi dßng ®iÖn xoay chiÒu mµ kh«ng ho¹t ®éng ®îc víi dßng ®iÖn mét chiÒu kh«ng ®æi2.Kü n¨ng: VÏ ®îc s¬ ®å lÊp ®Æt m¸y biÕn thÕ ë hai ®Çu d©y t¶i ®iÖn3.Th¸i ®é: Nghiªm tóc trong ho¹t ®éng nhãmII- ChuÈn bÞ:Víi GV vµ mçi nhãm häc sinh

-1 m¸y biÕn thÕ nhá cuén d©y s¬ cÊp cã 750 vßng vµ cuén thø cÊp 1500 vßng.

- 1 nguån ®iÖn xoay chiÒu 0 - 12 V,- 1 v«n kÕ xoay chiÒu 0 - 15 V

III. Ph ¬ng ph¸p: Thùc nghiÖm, thuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãm


KÕt hîp trong bµi C. Bµi míi:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngHo¹t ®éng 1: Ph¸t hiÖn vai trß cña m¸y biÕn thÕ trªn d©y t¶i ®iÖn.GV : HD HS nghiªn cøu SGKHS : Nghiªn cøu SGKGV : Muèn gi¶m hao phÝ ®iÖn n¨ng trªn ®-

TiÕt 40Bµi 37: M¸y biÕn thÕ


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

êng d©y t¶i ®iÖn, ta lµm thÕ nµo th× cã lîi nhÊt?HS : Tr¶ lêi çc c©u hái cña GV.Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu cÊu t¹o cña m¸y biÕnGV: Y/s HS lµm viÖc ç nh©n §äc SGK,HS: §äc xem h×nh 37.1 SGK, ®èi chiÕu víi m¸y biÕn thÕ nhá ®Ó nhËn ra hai cuén d©y dÉn cã sè vßng kh¸c nhau, çch ®iÖn víi nhau vµ ®îc quÊn quanh mét lâi s¾t chung.GV: - Sè vßng d©y cña hai cuén d©y cã b»ng nhau kh«ng?- Dßng ®iÖn cã thÓ ch¹y tõ cuén d©y nay sang cuén d©y kia ®îc kh«ng? V× saoHS: Th¶o luËn nhãm tr¶ lêiHo¹t ®éng 3: T×m hiÓu nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña m¸y biÕn thÕ theo hai giai ®o¹n.Tr¶ lêi c©u hái cña GV. VËn dông kiÕn thøc vÒ ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng ®Ó dù ®o¸n hiÖn tîng x¶y ra ë cuén thø cÊp kÝn khi cho dßng ®iÖn xoay chiÒu ch¹y qua cuén s¬ cÊp.GV: TiÕn hµnh TNHS: Quan s¸t GV lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra.GV: Y/c HS Tr¶ lêi C2. HS: Tr×nh bµy lËp luËn, nªu râ lµ ta ®· biÕt trong cuén thø cÊp cã dßng ®iÖn xoay chÒuGV: Rót ra kÕt luËn vÒ nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña m¸y biÕn thÕ.HS: Th¶o luËn chung ë líp vµ rót ra KL.Ho¹t ®éng4: T×m hiÓu t¸c dông lµm biÕn ®æi hiÖu ®iÖn thÕ cña m¸y biÕn thÕ(lµm t¨ng ho¹c gi¶m hiÖu ®iÖn thÕ)GV: yªu cÇu HS ®äc vµ ghi l¹i sè vßng n1 vµ n2 cña m¸y biÕn thÕ trªn bµn GVHS: Quan s¸t TN cña GV ®o U1 vµ U2+Vµ ghi l¹i çc kÕt qu¶ vµo b¶ng 1 GV: Y/c LËp c«ng thøc liªn hÖ gi÷a U1, U2 vµ n1,,n 2HS:Th¶o luËn ë líp thiÕt lËp c«ng thøc U1/U2=n1/n2GV: H·y ph¸t biÓu thµnh lêi mèi liªn hÖ trªn.

HS: Tr¶ lêi c©u hái cña GV

I-CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña

m¸y biÕn thÕ

1-CÊu t¹o:(SGK)

2- Nguyªn t¾c ho¹t ®éngC1: Cã s¸ngV×:

C2:U xoay chiÒuV×:

3- KÕt luËn: SGK

Dïng lµm biÕn ®æi hiÖu ®iÖn thÕ cña m¸y biÕn thÕ

1. Quan s¸t:

KÕt qu¶

LÇn TN

U1 (V)

U2(V) n1 n2

1 3 2 1500

1000

2 3 2 1500

1000

3 9 6 1500

1000


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

GV: Nªu dù ®o¸n vÒ trêng hîp sè vßng d©y n1>n2 vµ ngîc l¹iHS: Th¶o luËn chung c¶ líp nªu dù ®o¸nGV: TiÕn hµnh TNHS: Quan s¸t TN kiÓm tra GV: Y/c Rót ra kÕt luËn chung ë lípHS: Th¶o luËn vµ rót ra KLHo¹t ®éng5: T×m hiÓu çch l¾p ®Æt m¸y biÕn thÕ ë hai ®Çu ®êng d©y t¶i ®iÖn. ChØ ra ®îc ë ®Çu nµo ®Æt m¸y t¨ng thÕ, ë ®Çu nµo ®Æt m¸y h¹ thÕ. Gi¶i thÝch hiÖn tîng ®ãMôc ®Ých cña m¸y biÕn thÕ lµ ph¶i t¨ng hiÖu ®iÖn thÕ lªn hµng chôc ngh×n v«n ®Ó gi¶m hao phÝ trªn ®êng d©y t¶i ®iÖn, nhng m¹ng ®iÖn trong gia ®×nh chØ cã hiÖu ®iÖn thÕ 220V. VËy ta ph¶i lµm nh thÕ nµo ®Ó võa gi¶m hao phÝ trªn ®êng d©y t¶i ®iÖn, nhng ®¶m b¶o phï h¬p víi hiÖu ®iÖn thÕ cña çc dông cô ®iÖn trong gia ®×nh?Ho¹t ®éng 6 VËn dông : X¸c ®Þnh sè vßng cña çc cuén d©y cña m¸y biÕn thÕ phï hîp víi yªu cÇu cô thÓ vÒ t¨ng thÕ hay gi¶m thÕGV: Y/C HS lµm viÖc ç nh©n tr¶ lêi c©u 4HS: §¹i diÖn tr×nh bµy kÕt qu¶ ë líp

C3:

2. KÕt luËn: U1/U2=n1/n2

III- L¾p ®Æt m¸y biÕn thÕ ë hai ®Çu ®êng d©y t¶i ®iÖn

§Ó gi¶m hao phÝ trªn ®êng d©y t¶i ®iÖn c©n l¾p ®Æt m¸y t¨ng thÕ . Nhng ë n¬i tiªu thô ®iÖn l¹i cÇn l¾p ®Æt m¸y h¹ thÕ

IV- VËn dông :C4

U1/U2=n1/n2n2=U2.n1/U1 =6.4000/220

=109(vßng)D. Cñng cè:

- Nªu cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña m¸y biÕn thÕ?- M¸y biÕn thÕ ho¹t ®éng dùa trªn nguyªn t¾c nµo?- Muèn m¸y biÕn thÕ ë C4 trë thµnh m¸y t¨ng thÕ ta lµm thÕ nµo?

E. Híng ®Én vÒ nhµ:- Häc thuéc phÇn ghi nhí- Lµm bµi tËp trong SBT- §äc tríc bµi Thùc hµnh- Mçi nhãm chuÈn bÞ mét mÉu b¸o ço thùc hµnh

TuÇn: S: G:

TiÕt 41

Bµi 38: Thùc hµnh: vËn hµnh m¸y ph¸t ®iÖn

vµ M¸y biÕn thÕI- Môc tiªu


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

1.KiÕn thøc:1-LuyÖn tËp vËn hµnh m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu

NhËn biÕt lo¹i m¸y(nam ch©m quay hay cuén d©y quay), çc bé phËn chÝnh cña m¸y.

Cho m¸y ho¹t ®éng, nhËn biÕt hiÖu qu¶ t¸c dông cña dßng ®iÖn do m¸y ph¸t ra kh«ng phô thuéc vµo chiÒu quay( ®Òn s¸ng, chiÒu quay cña v«n kÕ xoay chiÒu )

Cµng quay nhanh th× hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cuén d©y cña m¸y cµng cao2- LuyÖn tËp vËn hµnh m¸y biÕn thÕ

NghiÖm l¹i c«ng thøc cña m¸y biÕn thÕU1/U2=n1/n2T×m hiÓu hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cuén d©y thø cÊp khi m¹ch hëT×m hiÓu t¸c dông cña lâi s¾t.

2.Kü n¨ng:Cã kü n¨ng thùc hµnh tèt3.Th¸i ®é: CÈn thËn, trung thùcII- ChuÈn bÞ:§èi víi GV vµ mçi nhãm häc sinh1m¸y ph¸t ®iÖn nhá1bãng ®Ìn 3V1m¸y biÕn thÕ nhá cã ghi sè vßng d©y, lâi s¾t cã thÓ th¸o l¾p ®îc1nguån ®iÖn xoay chiÒu 3V vµ 6V6sîi d©y dµi 30cm 1v«n kÕ xoay chiÒu 0-15V III. Ph ¬ng ph¸p:

Thùc hµnh, ho¹t ®éng nhãmIV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng:


KÕt hîp trong bµi C. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngHo¹t ®éng2: VËn hµnh m¸y ®iÖn xoay chiÒu.T×m hiÓu thªm mét sè tÝnh chÊt cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu. ¶nh hëng cña chiÒu quay cña m¸y, tèc ®é cña m¸y ®Õn hiÖu ®iÖn thÕ ë ®Çu ra cña m¸yGV: Bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN nh H 38.1HS: Quan s¸t, Ghi kÕt qu¶ vµo b¸o çoGV: Y/C HS tr¶ lêi C1, C2 HS: thu thËp th«ng tin ®Ó tr¶ lêi C1,C2 Ho¹t ®éng3: VËn hµnh m¸y biÕn thÕTiÕn hµnh TN lÇn 1:-Cuén s¬ cÊp 200 vßng cuén thø cÊp 400 vßng vµ m¾c vµo m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ SGK .Ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng

I. VËn hµnh m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu ®¬n gi¶nC1 :

C2 :

II. VËn hµnh m¸y biÕn thÕ

-Ph©n phèi m¸y biÕn thÕ vµ çc phô kiÖn ( v«n kÕ, ampe kÕ xoay chiÒu, d©y nèi cho mçi nhãm)-Quan s¸t,híng d·n çc nhãmviÖc


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

TiÕn hµnh TN lÇn 2:-Cuén s¬ cÊp 200 vßng cuén thø cÊp 400 vßng vµ m¾c vµo m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ SGK . T¨ng hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cuén s¬ cÊp, ®o U1,U2.Ghi kÕt qu¶ vµo b¶ngTiÕn hµnh TN lÇn 3:-Cuén s¬ cÊp 400 vßng cuén thø cÊp 200 vßng vµ m¾c vµo m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ SGK .Ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng

lÊy ®iÖn vµo nguån ®iÖn xoay chiÒu-Nh¾c nhë çc nhãm vÒ kû luËt vµ an t khi sö dông nguån ®iÖn

D. Cñng cè:- Nªu môc ®Ých bµi thùc hµnh - GV nhËn xÐt giê thùc hµnh vµ thu b¸o ço thÝ nghiÖmE. Híng dÉn vÒ nhµ:- §äc tríc bµi 39: Tæng kÕt ch¬ng II- Tr¶ lêi ë nhµ çc c©u hái phÇn tù kiÓm tra

TuÇn: S: G:

TiÕt 42

Bµi 39: tæng kÕt ch¬ng II: ®iÖn tõ häcI- Môc tiªu1.KiÕn thøc: ¤n tËpvµ hÖ thèng ho¸ nh÷ng kiÕn thøc vÒ nam ch©m, tõ trêng, lùc tõ, ®éng c¬ ®iÖn , dßng ®iÖn c¶m øng, dßng ®iÖn xoay chiÒu, m¸y biÕn thÕ.

2.Kü n¨ng: LuyÖn tËp thªm vÒ vËn dông nh÷ng kiÕn thøc vµo mét sè trêng hîp cô thÓ3.Th¸i ®é : Nghiªm tóc,II- ChuÈn bÞ:§èi víi GV : §¸p ¸n bµi tæng kÕt ch¬ngHäc sinh: tr¶ lêi çc c©u hái ë môc Tù kiÓm tra III. Ph ¬ng ph¸p:

ThuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãmIV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng:


KÕt hîp trong bµi C. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ng

Ho¹t ®éng 1: B¸o ço tríc líp vµ trao ®æi kÕt qu¶ tù kiÓm tra ( Tõ c©u 1- c©u 9)GV: Gäi häc sinh tr¶ lêi çc c©u hái tù kiÓm tra. HS: Tr¶ lêi c©u hái GV ®a raÇc häc sinh kh¸c bæ xung khi cÇn thiÕt.

I. Tù kiÓm tra:1: ….lùc tõ …. kim nam ch©m 2:C3: …tr¸i ... ®êng søc tõ ....ngãn tay gi÷a ..ngãn tay çi cho·i ra 900…4: D5: …c¶m øng xoay chiÒu ..sè ®êng


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

Ho¹t ®éng2 : HÖ thèng ho¸ mét sè kiÕn thøc, so s¸nh lùc tõ cña nam ch©m vµ lùc tõ dßng ®iÖn trong mét sè trêng hîpGV: Nªu c¸ch x¸c ®Þnh lùc tõ do mét thanh nam ch©m t¸c dông lªn cùc B¾c mét thanh nam ch©m vµ lùc ®iÖn tõ cña thanh nam ch©m ®ã t¸c dông lªn dßng ®iÖn th¼ng.HS: th¶o luËn, cö ngêi tr¶ lêi.GV: So s¸nh lùc tõ do nam ch©m vÜnh cöu víi lùc tõ do nam ch©m ®iÖn ch¹y b»ng dßng ®iÖn xoay chiÒu t¸c dông lªn cùc B¾c cña mét kim nam ch©mHS: th¶o luËn, cö ngêi tr¶ lêi.GV: Nªu qui t¾c t×m chiÒu ®êng søc tõcña nam ch©m vÜnh cöu vµ cña nam ch©m ®iÖn ch¹y b»ng dßng ®iÖn mét chiÒu.HS: §¹i diÖn ph¸t biÓu quy t¾c

søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y biÕn thiªn.6: Treo thanh nam ch©m b»ng mét sîi chØ mÒm ë chÝnh gi÷a ®Ó cho thanh nam ch©m n»m ngang.§Çu quay vÒ híng b¾c ®Þa lý lµ cùc b¾c cña thanh nam ch©m7: Quy t¾c SGK8:Gièng: Cã hai bé phËn chÝnh lµ nam c©m vµ cuén d©yKh¸c: Mét lo¹i r« to lµ cuén d©y, mét lo¹i r« to lµ nam ch©m9:lµ nam ch©m vµ khung d©y

II. VËn dông

C10 :

C11 :

C12 :

D. Cñng cè:

Mét khung d©y ®Æt trong tõ tr-êng (nh h×nh vÏ). Trêng hîp nµo díi ®©y khung d©y kh«ng xuÊt hiÖn dßng ®iÖn xoay chiÒu? H·y gi¶i thÝch v× sao?a, Khung d©y quay quanh trôc PQ.b, Khung d©y quay quanh trôc AB.

AP Q

B

E. Híng dÉn vÒ nhµ:- Hoµn thµnh bµi tËp cñng cè


N S

37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

- §äc tríc bµi 40: HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng

TuÇn: S: G:

Ch¬ng III: quang häcTiÕt 43

Bµi 40: hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ngI- Môc tiªu

1.KiÕn thøc:NhËn biÕt ®îc hiÖn tîng khóc s¹ ¸nh s¸ng.M« t¶ ®îc TN quan s¸t ®êng truyÒn cña tia s¸ng tõ kh«ng khÝ sang níc vµ ngîc l¹i.Ph©n biÖt ®îc hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng víi hiÖn tîng ph¶n x¹ ¸nh s¸ng2.Kü n¨ng: VËn dông ®îc kiÕn thøc ®· häc ®Ó gi¶i thÝch mét sè hiÖn tîng ®¬n gi¶n do sù ®æi híng truyÒn cña tia s¸ng khi truyÒn qua mÆt ph©n c¸ch gi÷a hai m«i trêng g©y nªn3.Th¸i ®é: Yªu thÝch m«n häcII- ChuÈn bÞ:*§èi víi mçi nhãm häc sinh:1b×nh thuû tinh1b×nh níc s¹ch.1 ca móc níc.1 miÕng gç ph¼ng mÒm .3 ®inh gim.*GV: 1b×nh thuû tinh.1 miÕng gç ph¼ng ®Ó lµm mµn høng s¸ng. III. Ph ¬ng ph¸p:

Thùc nghiÖm, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãmIV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng:


KÕt hîp trong bµi C. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngHo¹t ®éng 1: ¤n l¹i mét sè kiÕn thøc cã liªn quan ®Õn bµi míi. T×m hiÓu h×nh 40.1 SGK GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái sau:Ph¸t biÓu ®Þnh luËt truyÒn th¼ng ¸nh s¸ng?


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

Ngêi ta biÓu diÔn ®êng truyÒn ¸nh s¸ng b»ng çch nµo?HS: §¹i diÖn tr¶ lêiGV vµo bµi nh SGKHS: TiÕn hµnh TN theo nhãm vµ tr¶ lêi c©u hái ë ®µu bµiHo¹t ®éng2: T×m hiÓu sù khóc x¹ ¸nh s¸ng tõ kh«ng khÝ sang níc:GV: Y/C HS Quan s¸t H40.2 vµ nhËn xÐt ®êng truyÒn cña tia s¸ng ë tõng m«i trêng? Çc tia s¸ng nay tu©n theo ®Þnh luËt nµo?HS: Th¶o luËn tr¶ lêi c©u háiGV: Khi ¸nh s¸ng truyÒn tõ m«i trêng kh«ng khÝ sang m«i trêng níc ®· x¶y ra hiÖn tîng g×?HS: §¹i diÖn tr¶ lêiGV giíi thiÖu vÒ hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng?HS: L¾ng ngheGV: HiÖn tîng nµy kh¸c g× so víi hiªn tîng ph¶n x¹ ¸nh s¸ng mµ çc em ®· häc?HS: Th¶o luËn, cö ®¹i diÖn tr¶ lêiGV: yªu cÇu HS tù ®äc môc 3 phÇn I sau ®ã kh¸i niÖm vÒ çc ®êng biÓu diÔnHS: NGhiªn cøu SGK, th¶o luËn ®a ra çc KNNhËn xÐt vÒ gãc tíi vµ gãc khóc x¹?

GV tiÕn hµnh TN h×nh 40.2 sau ®ã yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi c©u C1,C2 HS: Theo dâi TN, ®¹i diÖn tr¶ lêi C1, C2GV nghe c©u tr¶ lêi, söa ch÷a nh÷ng chç sai sãt cho HS.HS: tr¶ lêi tõng c©u hái sau ®ã rót ra kÕt luËnTr¶ lêi C3

Ho¹t ®éng3: T×m hiÓu sù khóc x¹ cña tia s¸ng khi truyÒn tõ níc sang kh«ng khÝGV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái 4.HS: Th¶o luËn, tr¶ lêi C4

I- HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng: 1.Quan s¸t:

2. KÕt luËn:

(SGK)

3. Mét vµi kh¸i niÖm: S

N

P I N’

KI: ®iÓm tíi.SI: Tia tíi.NN/: Ph¸p tuyÕnIK: Tia khóc x¹Gãc SIN: Gãc tíiGãc N/IK: Gãc khóc x¹4, ThÝ nghiÖm:C1:C2: C3:

II- Sù khóc x¹ tia s¸ng khi truyÒn tõ níc sang kh«ng khÝ.

1. Dù ®o¸nC4

2. ThÝ nghiÖm kiÓm tra:


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

GV: híng dÉn häc sinh lµm thÝ nghiÖm. Quan s¸t sù bè trÝ thÝ nghiÖm cña tõng nhãm .Lu ý häc sinh lµm thÝ nghiÖm theo ph¬ng ph¸p che khuÊt.HS: TiÕn hµnh tn theo nhãmGV: Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi çc c©u hái C5,C6 HS: th¶o luËn, cR ®¹i diÖn tr¶ lêi c©u hái. GV nghe söa l¹i phÇn sai sau ®ã yªu cÇu häc sinh ghi c©u tr¶ lêi chÝnh x¸cHS: Ghi c©u tr¶ lêi ®óng vµo vëHo¹t ®éng4: vËn dôngGV: Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi çc c©u hái C6,C7HS: Hoµn thµnh C6,C7 theo nhãm

C5:

C6:

III. VËn dôngC6 :

C7 :

D. Cñng cè: Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi çc c©u hái :HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng lµ g×?Nªu kÕt luËn vÒ hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng khi ¸nh s¸ng truyÒn tõ kh«ng khÝ vµo níc vµ ngîc l¹iCho c¶ líp th¶o luËn.GV ph¸t biÓu chÝnh x¸c çc c©u tr¶ lêi cña häc sinh .

E. Híng dÉn vÒ nhµ :- HS lµm bµi tËp SBT- §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt.- §äc tríc bµi 41 SGK

TuÇn: S: G:

TiÕt 44Bµi 41: QUAN HÖ GI÷A gãc tíi vµ gãc khóc x¹

I- Môc tiªu. 1.KiÕn thøc: M« t¶ ®îc sù thay ®æi cña gãc khóc x¹ khi gãc tíi t¨ng hay gi¶m.M« t¶ ®îc thÝ nghiÖm thÓ hiÖn mèi quan hÖ gi÷a gãc tíi vµ gãc khóc x¹2, Kü n¨ng: VÏ h×nh, ph©n tÝch3, Th¸i ®é: CÈn thËn, hîp t¸c nhãmII -p h ¬ng ph¸p: Thùc nghiÖm, thuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãmIII- ChuÈn bÞ ®å dïng:*§èi víi GV vµ mçi nhãm HS:


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

1miÕng nhùa trong suèt h×nh b¸n nguyÖt1miÕng xèp trßn cã b¶ng chia ®é3 ®inh ghim.IV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng:


- ThÕ nµo lµ hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng?So s¸nh gãc tíi vµ gãc khóc x¹ khi chiÕu ¸nh s¸ng tõ m«i trêng níc sang m«i trêng kh«ng khÝ.-Khi gãc tíi t¨ng th× gãc khóc x¹ cã thay ®æi kh«ng? Tr×nh bµy mét ph¬ng ¸n thÝ nghiÖm ®Ó quan s¸t hiÖn tîng ®ã

C. Bµi míi:Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ng

Ho¹t ®éng 1: NhËn biÕtsù thay ®æi cña gãc khóc x¹ theo gãc tíi.

GV: - giíi thiÖu thÝ nghiÖm vµ môc ®Ých thÝ nghiÖm- Ph¬ng ph¸p lµm thÝ nghiÖm - Híng dÉn HS çch bè trÝ, tiÕn hµnh thÝ nghiÖm nh H41.1HS: Nghe giíi thiÖu, bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN theo nhãmGV: Yªu cÇu çc nhãm tr¶ lêi c©u C1cã thÓ gîi ý cho häc sinh tr¶ lêi c©u 1b»ng çch ®Æt çc c©u hái:M¾t chóng ta nh×n thÊy g× khi nh×n qua tÊm thuû tinh?M¾t ta chØ nh×n thÊy ghim A/ chøng tá ®iÒu g×?HS: Th¶o luËn, cö ®¹i diÖn tr¶ lêi C1

GV: Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi c©u 2HS: Lµm TN, Cö ngêi ghi l¹i kÕt qu¶ thÝ nghiÖm.(Mçi nhãm ®o 4lÇn víi 4 gãc tíi kh¸c nhau)GV: Khi ¸nh s¸ng truyÒn tõ kh«ng khÝ sang thuû tinh, gãc khóc x¹ vµ gãc tíi cã mèi quan hÖ víi nhau nh thÕ nµo?

HS: Dùa vµo b¶ng kÕt qu¶ thÝ nghiÖm, ç nh©n suy nghÜ, tr¶ lêi c©u háiGV: Y/c Ç nh©n häc sinh ®äc phÇn më réng.HS: §äc SGKHo¹t ®éng 3:Cñng cè

TiÕt 44Bµi 41: QUAN HÖ GI÷A gãc tíi vµ gãc khóc x¹

I. Sù thay ®æi cña gãc khóc x¹ theo gãc tíi:1-ThÝ nghiÖm:

C1:¸nh s¸ng tõ A ph¸t ra truyÒn qua khe hë I vµo miÕng thuû tinh råi ®Õn m¾t ta. Khi chØ nh×n thÊy ®inh ghim A/ cã nghÜa lµ A/ ®· chª khuÊt I vµ A. Do ®ã ¸nh s¸ng tõ A ph¸t ra kh«ng ®Õn ®îc m¾t. Vëy ®êng nèi çc vÞ trÝ A,I,A/ lµ ®êng truyÒn cña tia s¸ng tõ ®inh ghim tíi m¾t.C2: KÕt qu¶ LÇn ®o Gãc tíi i Gãc

khóc x¹ r1 600

2 450

3 300

4 00

2-KÕt luËn:SGK.

3-Më réng: SGK


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

-Khi ¸nh s¸ng truyÒn tõ m«i trêng kh«ng khÝ sang çc m«i trêng trong suèt r¾n, láng kh¸c th× gãc khóc x¹ vµ gãc tíi cã quan hÖ víi nhau nh thÕ nµo?-Yªu cÇu häc sinh lµm C3

C3:

. M

B A

D. Cñng cè:GV dïng C4 ®Ó cñng cè bµi häcC4

N S

K.KhÝ INíc K H

E. Híng dÉn vÒ nhµ:häc thuéc phÇn ®ãng khungLµm bµi tËp SBT §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt

TuÇn: S: G:

TiÕt 45Bµi 42: thÊu kÝnh héi tô

I-Môc tiªu.1.KiÕn thøc: NhËn d¹ng ®îc thÊu kÝnh héi tô.M« t¶ ®îc sù khóc x¹ cña çc tia s¸ng ®Æc biÖt( tia tíi quang t©m, tia song song víi trôc chÝnh vµ tia cã ph¬ng ®i qua tiªu ®iÓm) qua thÊu kÝnh héi tô. 2.Kü n¨ng: VËn dông kiÕn thøc ®· häc ®Ó gi¶i çc bµi tËp ®¬n gianrveef thÊu kÝnh héi tô vµ gi¶i thÝch mét vµi hiÖn tîng thêng gÆp trong thùc tÕ3.Th¸i ®é: Yªu thÝch m«n häc


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

II -p h ¬ng ph¸p: Thùc nghiÖm, thuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãmIII-ChuÈn bÞ ®å dïng:§èi víi GV vµ mçi nhãm häc sinh:1 thÊu kÝnh héi tô1gi¸ quang häc.1mµn høng ®Ó quan s¸t ®êng truyÒn cña chïm s¸ng.1 nguån s¸ng ph¸t ra 3 tia s¸ng song songIV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng:


ThÕ nµo lµ hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng?Nªu kÕt luËn vÒ sù truyÒn ¸nh s¸ng tõ m«i trêng kh«ng khÝ ra m«i trêng níc?

C. Bµi míi:Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ng

H§ 1: Nªu vÊn ®Ò (Nh SGK )H§2:NhËn biÕt ®Æc ®iÓm cña thÊu kÝnh héi tôGV: híng dÉn häc sinh tiÕn hµnh thÝ nghiÖmHS: TiÕn hµnh TN theo nhãmGV: Y/c tr¶ lêi C1HS: Tõ KQ thÝ nghiÖm ,nhËn xÐt tr¶ lêi c©u hái C1GV: th«ng b¸o tíi häc sinh çc kh¸i niÖm míi lµ tia tíi vµ tia lãYªu cÇu häc sinh tr¶ lêi c©u C2HS: Hoµn thµnh C2GV nghe häc sinh tr×nh bµy söa nh÷ng chç sai sãt nÕu cãH§3: NhËn biÕt h×nh d¹ng cña thÊu kÝnh héi tôGV: ®a ra mét sè thÊu kÝnh héi tô cho HS quan s¸t h×nh d¸ng sau ®ã trar lêi C3HS: Quan s¸t thÊu kÝnh råi tr¶ lêi C3GV: Th«ng b¸o vÒ chÊt liÖu lµm thÊu kÝnh héi tô thêng dïng trong thùc tÕ. Vµ çch nhËn d¹ng thÊu kÝnh dùa vµo h×nh vÏ vµ ký hiÖu cña thÊu kÝnh héi tôHS: Ghi vë

H§4: T×m hiÓu çc kh¸i niÖm trôc chÝnh, quang t©m, tiªu ®iÓm, tiªu cù cña thÊu kÝnh h«i tô:GV: tiÕn hµnh thÝ nghiÖm yªu cÇu häc sinh quan s¸t råi ®a ra dù ®o¸n tr¶ lêi C4:HS: Lµm TN vµ th¶o luËn tr¶ lêi C4GV: Yªu cÇu häc sinh kiÓm tra l¹i dù ®o¸n(cã thÓ

TiÕt 45Bµi 42: thÊu kÝnh héi tô I-§Æc ®iÓm cña thÊu kÝnh héi tô:

1. ThÝ nghiÖm:

C1: Chïm tia s¸ng khóc x¹ ra khái thÊu kÝnh lµ chïm tia héi tô.

C2: 2. H×nh d¹ng cña thÊu kÝnh héi

tô:C3:

KÝ hiÖu cña thÊu kÝnh héi tô:

II- Trôc chÝnh, quang t©m, tiªu ®iÓm, tiªu cù cña thÊu kÝnh héi tô:

1. Trôc chÝnh:C4:


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

dïng thíc th¼ng)HS: KiÓm tra dù ®o¸nGV: th«ng b¸o kh¸i niÖm trôc chÝnhHS: Ghi vë

GV: Th«ng b¸o vÒ kh¸i niÖm quang t©m vµ lµm tiÕp thÝ nghiÖm chiÕu tia s¸ng ®i qua quang t©m HS: quan s¸t tr¶ lêi tia tíi ®i qua quang t©m lã ra tiÕp tôc truyÕn th¼ng

GV: lµm thÝ nghiÖm chiÕu chïm tia s¸ng song song víi trôc chÝnh häc sinh quan s¸t nhËn xÐt chïm tia lã ra ®Ó tr¶ lêi C5HS: th¶o luËn C5GV: Lµm l¹i thÝ nghiÖm nhng chiÕu ë bªn kia cña thÊu kÝnh häc sinh nhËn xÐt sau ®ã tr¶ lêi C6HS: th¶o luËn C6GV: Th«ng b¸o kh¸i niÖm tiªu ®iÓm?HS: Ghi vëTiªu ®iÓm lµ g×? Mçi thÊu kÝnh cã bao nhiªu tiªu ®iÓm? Cã ®Æc ®iÓm g×?GV lµm thÝ nghiÖm chiÕu tia s¸ng ®i qua tiªu ®iÓm vµ tia s¸ng song song víi trôc chÝnhHS: quan s¸t rót ra kÕt luËn

GV: th«ng b¸o vÒ kh¸i niÖm tiªu cùHS: Ghi vëH§ 5: vËn dông:GV: Y/c HS Tr¶ lêi C7,C8HS: tù tr¶ lêi c©u C7, C8

Δ

Δ: Trôc chÝnh 3. Quang t©m :

O Δ

O: Quang t©m.

4. Tiªu ®iÓm:

O F F/

Δ F O F/

4-Tiªu cù:OF =OF/ =f (f tiªu cù cña thÊu kÝnh)III- VËn dông:C7:C8:

D. Cñng cè:- Nªu c¸ch nhËn biÕt thÊu kÝnh héi tô? Nªu ®Æc ®iÓm ®êng truyÒn

cña mét sè tia s¸ng ®Æc biÖt ®i qua thÊu kÝnh héi tô?

- Nªu kh¸I niÖm vÒ trôc chÝnh, quang t©m, tiªu ®iÓm, t6iªu cù cña TKHT?

E. Híng dÉn vÒ nhµ:- Häc bµi- Lµm bµi tËp s¸ch bµi tËp


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

TuÇn: S: G:

TiÕt 46

Bµi 43: ¶nh cña mét vËt t¹o bëi th©u kÝnh héi tô

KiÕn thøc:-Nªu ®îc trong trêng hîp nµo thÊu kÝnh héi tô cho ¶nh thËt vµ cho

Ènh ¶o cña mét vËt vµ chØ ra ®îc ®Æc ®iÓm cña c¸c ¶nh nµy.

-Dïng c¸c tia s¸ng ®Æc biÖt dùng ®îc ¶nh thËt vµ ¶nh ¶o cña mét vËt qua thaó kÝnh héi tô.§å dïng d¹y häc§èi víi mçi nhãm häc sinh:-1thÊu kÝnh héi tô cã tiªu cù 12cm-1 gi¸ quang häc -1c©y nÕn -1 mµn høng ¶nh- 1bao diªm


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

Tæ chøc ho¹t ®éngHo¹t ®éng 1: æn ®Þnh tæ chøc- KiÓm tra bµi cò

Gäi häc sinh lªn b¶ng tr¶ lêi c©u hái

Giaã viªn cho häc sinh quan s¸t H43.1 vµ ®a ra cho häc sinh c©u hái : ¶nh chóng ta quan s¸t ®îc lµ ¶nh g× ? cã ®Æc ®iÓm g×?VËy liÖu r»ng víi thÊu kÝnh héi tô chóng ta cã thÓ thu ®îc ¶nh ngîc chiÒu hay kh«ng Bµi míi

1 Nªu çch nhËn biÕt thÊu kÝnh héi tô2. KÓ tªn vµ biÓu diÔn trªn h×nh vÏ ®êng truyÒn cña ba tia s¸ng ®i qua thÊu kÝnh héi tô mµ em ®· häc

2:Ho¹t ®éng 2:T×m hiÓu ®Æc ®iÓm ®èi víi ¶nh cña mét vËt t¹o bíi thÊu kÝnh héi tô.Yªu cÇu häc sinh nªu bè trÝ thÝ nghiÖmTiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm GV híng dÉn häc sinh çc bíc tiÕn hµnh thÝ nghiÖm§Æt vËt ngoµi kho¶ng tiªu cùGV híng dÉn häc sinh lµm thªm thÝ nghiÖm quan s¸t h×nh ¶nh cña cöa sæ trªn mµn høng híng dÉn häc sinh quan s¸t vµ çch lµm thÝ nghiªm+ §Æt mµn s¸t thÊu kÝnh sau ®ã dÞch chuyÓn mµn ra xa thÊu kÝnh +Khi høng ®îc ¶nh râ nÐt trªn mµn quan s¸t .§o kho¶ng çch tõ ¶nh ®Õn thÊu kÝnh so s¸nh kho¶ng çch ®ã víi tiªu cù cña thÊu kÝnh.DÞch chuyÓn vËt l¹i gÇn thÊu kÝnh sau ®ã quan s¸t ¶nh vµ rót ra nhËn xÐt Tr¶ lêi C1,C2

B, §Æt vËt trong kho¶ng tiªu cùYªu cÇu häc sinh lµm thÝ nghiÖm ®a vËt vµo trong kho¶ng tiªu cù. Lµm thÕ nµo ®Ó quan s¸t ®îc ¶nh trong trêng hîp nµy?Yªu cÇu häc sinh th¶o luËn ®a ra ph¬ng ¸n tr¶ lêi tr¶ lêi c©u C3

I.§Æc ®iÓm cña ¶nh cña mét vËt t¹o bëi thÊu kÝnh héi tô.1-ThÝ nghiÖm.§Æt vËt ngoµi kho¶ng tiªu cù

C1:¶nh thËt ngîc chiÒu so víi vËt

C2:

B, §Æt vËt trong kho¶ng tiªu cù


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

HS th¶o luËn ghi nhËn xÐt vµo b¶ngGV híng dÉn HS khi mét ®iÓm s¸ng n»m ngay trªn trôc chÝnh vµ ë rÊt xa th©u kÝnh

C3: 2- H·y ghi nhËn xÐt vµo b¶ng 1

KÕt qu¶ quan s¸tLÇn TN

Kho¶ng çch tõ vËt ®Õn

thÊu kÝnh(d)

§Æc ®iÓm cña ¶nh

ThËt hay ¶o

Cïng chiÒu hay ngîc

chiÒu so vËtLín h¬n hay nhá

h¬n vËt

1 VËt ë rÊt xa thÊu kÝnh

2 d>2f3 f <d<2f4 d<f

Ho¹t ®éng 3: Dùng ¶nh cña mét vËt t¹o bëi thÊu kÝnh héi tôHo¹t ®éng ç nh©n kÕt hîp víi ho¹t ®éng nhãmYªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i çch dùng 3 tia ®Æc biÖt tíi thÊu kÝnh héi tôDïng 2 trong 3 tia ®ã ®Ó tr¶ lêi C3-Yªu cÇu häc sinh lªn b¶ng lµm , nh÷ng häc sinh kh¸c lµm viÖc ç nh©n Gäi häc sinh lªn nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n GV nhËn xÐt ®a ra ®¸p ¸n ®óng

II-Çch dùng ¶nh:1- Dùng ¶nh cña mét ®iÓm s¸ng

S t¹o bëi thÊu kÝnh héi tô:C4:

O Δ

TuÇn: S: G:

TiÕt 47Bµi 44- thÊu kÝnh ph©n k×

i - Môc tiªu1. KiÕn thøc : NhËn d¹ng ®îc thÊu kÝnh ph©n k×. VÏ ®îc ®êng truyÒn cña hai tia s¸ng ®Æc biÖt (tia tíi ®i qua quang t©m vµ song song víi trôc chÝnh). qua TKPK. VËn dông kiÕn thøc ®· häc ®Ó gi¶i thÝch mét vµi hiÖn tîng ®· häc trong thùc tiÔn.KÜ n¨ng :


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

BiÕt tiÕn hµnh thÝ nghiÖm b»ng çc ph¬ng ph¸p nh bµi TK héi tô. Tõ ®ã rót ra ®îc ®Æc ®iÓm cña thÊu kÝnh ph©n k×. RÌn ®îc kÜ n¨ng vÏ h×nh.Th¸i ®é : Nghiªm tóc, céng t¸c víi b¹n ®Ó thùc hiÖn ®îc thÝ nghiÖm.

II - ChuÈn bÞ§èi víi mçi HS. 1 TKPK cã tiªu cù 12 cm. 1 gi¸ quang häc. 1 nguån s¸ng ph¸t ra ba tia s¸ng song song. 1 mµn høng ®Ó quan s¸t ®êng truyÒn cña tia s¸ng.

III - tæ chøc ho¹t ®éng d¹y vµ häcHo¹t ®éng 1: 1. KiÓm tra bµi cò HS 1 : §èi víi TKHT th× khi nµo ta thu ®îc ¶nh thËt, khi nµo ta thu ®îc ¶nh ¶o cña vËt ? Nªu çch dùng ¶nh cña 1 vËt s¸ng tríc thÊu kÝnh héi tô ch÷a bµi tËp 42 – 43.1 HS 2 : Ch÷a bµi tËp 42 – 43.2 HS 3 : Ch÷a bµi tËp 42 – 43.52. §Æt vÊn ®Ò ThÊu kÝnh ph©n k× cã ®Æc ®iÓm g× kh¸c víi thÊu kÝnh héi tô.Ho¹t ®éng 2 : T×m hiÓu ®Æc ®iÓm TKPK

1. Quan s¸t vµ t×m çch nhËn biÕt.– GV ®a ra cho HS 2 lo¹i TK. Yªu cÇu HS t×m thÊy 2 lo¹i TK nµy cã ®Æc ®iÓm g× ? TKHT lµ TK nµo ? Kh¸c víi TK cßn l¹i ë ®Æc ®iÓm nµo ?

C1, C2 HS lµm viÖc theo nhãm – NhËn xÐt :– Ghi : Mét m«i trêng trong suèt, cã r×a dµy h¬n gi÷a.2. ThÝ nghiÖm

– Yªu cÇu HS tù bè trÝ thÝ nghiÖm– GV gäi çc nhãm lªn b¸o ço kÕt qu¶NÕu kÕt qu¶ nhãm nµo cha ®¹t, GV híng dÉn HS bè trÝ l¹i thÝ nghiÖm sao cho çc mµn høng ph¶i høng ®îc çc tia s¸ng.– Yªu cÇu HS m« t¶ l¹i tiÕt diÖn cña ThÊu kÝnh bÞ c¾t theo mÆt ph¼ng ThÊu kÝnh nh thÕ nµo ?

– HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖmC2 : Chïm tia lã loe réng ra– TiÕt diÖn cña TK

Ho¹t ®éng 3 : T×m hiÓu trôc chÝnh, quang t©m, tiªu ®iÓm, tiªu cù cña TKPK

Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS – Çc nhãm thùc hiÖn l¹i– GV kiÓm tra l¹i thÝ nghiÖm cña 6 nhãm.– GV yªu cÇu HS ®¸nh dÊu 3 tia s¸ng.– HS bá TK dïng bót ch× kÐo dµi 3 tia

a) T×m hiÓu trôc chÝnh– HS lµm theo çc bíc GV yªu cÇu.– 3 tia lã loe réng ra, nhng cã 1 tia s¸ng tíi qua TK vÉn tiÕp tôc truyÒn th¼ng. trôc chÝnh.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

lã. NhËn xÐt cã tia s¸ng nµo qua TK kh«ng bÞ khóc x¹ ?– Yªu cÇu HS ®äc tµi liÖu vµ tr¶ lêi quang t©m lµ g× ?– GV híng dÉn 1 HS lµm thÝ nghiÖm cho c¶ líp quan s¸t : tia s¸ng ®i qua quang t©m.

b) quang t©m. (lµm viÖc theo nhãm)– Trôc chÝnh c¾t TK t¹i O : O lµ quang t©m tiÕp tôc truyÒn th¼ng.c) Tiªu ®iÓm.

– Yªu cÇu HS kÐo dµi çc tia s¸ng lã b»ng bót ch×.– Yªu cÇu 1 HS lªn b¶ng vÏ l¹i thÝ nghiÖm.– Yªu cÇu HS vÏ l¹i kÕt qu¶ thÝ nghiÖm vµo vë.

GV th«ng b¸o : Tiªu ®iÓm F n»m ®èi xøng víi tiªu ®iÓm F qua TK.

C5 : Lµm viÖc theo nhãm– HS lµm theo yªu cÇu cña GV vµ tr¶ lêi kÕt qu¶ thÝ nghiÖm ; + Çc tia lã kÐo dµi gÆp nhau t¹i ®iÓm trªn trôc chÝnh – gäi lµ tiªu diÓm.

Mçi TK cã 2 tiªu ®iÓm F vµ F n»m 2 phÝa TK vµ çch ®Òu quang t©m.

HS ®äc tµi liÖu vµ tr¶ lêi. 4. Tiªu cùTiªu cù lµ kho¶ng çch gi÷a quang t©m ®Õn tiªu ®iÓm.OF = OF = f

Ho¹t ®éng 4 : VËn dông – híng dÉn vÒ nhµ.– Yªu cÇu 1 HS lªn b¶ng vÏ C7– GV híng dÉn HS nhËn xÐt vµ söa, nÕu sai th× híng dÉn HS söa.– Mîn cho mçi nhãm mét kÝnh cËn Yªu cÇu c¶ nhãm t×m ph¬ng ph¸p nhËn biÕt.

C7 : Çc HS lµm viÖc ç nh©n– HS ghi bµi.C8 :– Sê tay thÊy gi÷a máng.

– Gäi 1 HS tr¶ lêi C9GV gäi HS kh¸ nh¾c l¹i c©u hái thu thËp ®îc trong bµi, sau ®ã gäi HS yÕu nh¾c l¹i.

C9 :– HS nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña b¹n vµ ghi vë ?

Híng dÉn vÒ nhµ :– Häc phÇn ghi nhí.– Lµm bµi tËp çc C7, C8,C9Bµi tËp 44 45 . 3


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

TuÇn: S: G:

TiÕt 48Bµi 45- ¶nh cña mét vËt t¹o bëi TKPK

I - Môc tiªu1. KiÕn thøc Nªu ®îc ¶nh cña 1 vËt s¸ng t¹o bëi TKPK lu«n lµ ¶nh ¶o. M« t¶ ®îc nh÷ng ®Æc ®iÓm cña ¶nh ¶o cña mét vËt t¹o bëi TKPK. Ph©n biÖt ®îc ¶nh ¶o do ®îc t¹o bëi TKPK vµ TKHT. Dïng 2 tia s¸ng ®Æc biÖt dùng ®îc ¶nh cña 1 vËt t¹o bëi TKPK.

II - chuÈn bÞ TKPK cã f = 12 cm. 1 gi¸ quang häc. 1 c©y nÕn. 1 mµn ®Ó høng ¶nh.KÜ n¨ng : Sö dông thiÕt bÞ thÝ nghiÖm ®Ó nghiªn cøu ¶nh cña vËt t¹o bëi TK ph©n k×. KÜ n¨ng dùng ¶nh cña TK ph©n k×.Th¸i ®é : Nghiªm tóc, hîp t¸c.III - Tæ chøc ho¹t ®éng cña HSHo¹t ®éng 1 : KiÓm tra, ®Æt vÊn ®Ò1) KiÓm tra : HS 1 : H·y nªu tÝnh chÊt çc ®Æc ®iÓm tia s¸ng qua TKPK

mµ em ®· häc. BiÓu diÔn trªn h×nh vÏ çc tia s¸ng ®ã.HS 2 : Ch÷a bµi tËp 44 – 45 . 3 (yªu cÇu ph¶i tr×nh bµy çch thùc hiÖn)2) §Æt vÊn ®Ò : Yªu cÇu HS ®Æt 1 vËt sau TKPK, nh×n qua TKPK, nhËn

xÐt ¶nh quan s¸t ®îc.Ho¹t ®éng 2 : T×m hiÓu ®Æc ®iÓm cña ¶nh cña mét vËt t¹o bëi

TKPK

– Yªu cÇu bè trÝ thÝ nghiÖm nh h×nh vÏ– Gäi 1, 2 HS lªn tr×nh bµy thÝ nghiÖm vµ tr¶ lêi C1– Gäi 1, 2 HS tr¶ lêi C2– ¶nh thËt hay ¶nh ¶o ?

1. TÝnh chÊt C1(ho¹t ®éng nhãm)C1 : §Æt mµn høng ë gÇn, ë xa ®Ìn kh«ng høng ®ù¬c ¶nhC2 : (th¶o luËn nhãm)– Nh×n qua TK thÊy ¶nh nhá h¬n vËt, cïng chiÒu víi vËt– ¶nh ¶o.

Ho¹t ®éng 3 : Çch dùng ¶nh

– yªu cÇu 2 HS tr¶ lêi C3– Yªu cÇu HS ph¶i tãm t¾t ®ù¬c ®Ò bµi.

C3 Ho¹t ®éng ç nh©n.Dùng 2 tia tíi ®Æc biÖt – giao ®iÓm cña 2 tia lã t¬ng øng lµ ¶nh cña ®iÓm s¸ng.C4.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

f = 12 cm.OA = 24 cm.a) Dùng ¶nh. b) Chøng minh d < f.

– Gäi 1 HS lªn tr×nh bµy çch vÏ (a) çc HS kh¸c vÉn tiÕp tôc tr×nh bµy vµo vë (a).– GV híng dÉn HS ch÷a bµi cña b¹n trªn b¶ng ®Ó tù ch÷a bµi cò cña m×nh.HS kh«ng chøng minh ®îc th× GV gîi ý çch lËp luËn theo çc bíc :– DÞch AB ra xa hoÆc vµo gÇn th× híng tia BI cã thay ®æi kh«ng ? híng cña tia lã IK nh thÕ nµo ?– ¶nh B lµ giao ®iÓm cña tia nµo ? B n»m trong kho¶ng nµo ?

HS tr×nh bµy çch dùng.b) – Tia tíi BI cã híng kh«ng ®æi híng tia lã IK kh«ng ®æi.– Giao ®iÓm BO vµ FK lu«n n»m trong kho¶ng FO.

Ho¹t ®éng 4 : So s¸nh ®é lín cña ¶nh t¹o bëi TKPK vµ TKHT

– GV yªu cÇu nhãm 2 HS : 1 HS vÏ ¶nh cña TKHT.1 HS vÏ ¶nh cña TKPK

III. §é lín cña ¶nh t¹o bëi çc TK.Ho¹t ®éng theo nhãm 2HS vÏ vµo vëf = 12 cm.d = 8 cm

– HS lªn b¶ng vÏ. VÏ theo tØ lÖ thèng nhÊt ®Ó dÔ so s¸nh.– Yªu cÇu çc nhãm nhËn xÐt kÕt qu¶ cña nhãm m×nh.

NhËn xÐt : + ¶nh ¶o cña TKHT bao giê còng lín h¬n vËt.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

+ ¶nh ¶o cña TKPK bao giê còng nhá h¬n vËt.

Ho¹t ®éng V. VËn dông, cñng cè, híng dÉn vÒ nhµ

– HS tr¶ lêi C6. gäi 1 HS kh¸ tr¶ lêiGäi 1 HS yÕu tr¶ lêi.

IV. VËn dông1. VËn dôngC6 ¶nh ¶o cña TKHT vµ TKPK Gièng nhau : Cïng chiÒu víi vËt. Kh¸c nhau : ¶nh ¶o cña TKHT lín h¬n vËt, ¶nh ¶o cña TKPK nhá h¬n vËt vµ n»m trong kho¶ng tiªu cù Çch ph©n biÖt nhanh chãng :

– HS nªu çch ph©n biÖt nhanh chãng.– NÕu cã thêi gian th× yªu cÇu HS lµm viÖc ç nh©n. Kh«ng cã thêi gian yªu cÇu HS vÒ nhµ tÝnh C7.

– Sê tay thÊy gi÷a dÇy h¬n r×a TKHT ; thÊy r×a dµy h¬n gi÷a TKPK– §a vËt gÇn TK ¶nh cïng chiÒu nhá h¬n vËt TKPK ¶nh cïng chiÒu lín h¬n vËt TKHT.

NÕu HS kh«ng biÕt v× trong líp cã thÓ kh«ng cã.– HS cËn thÞ qu¸ nÆng th× GV cã thÓ th«ng b¸o cho HS biÕt ngêi cËn thÞ ®eo TKPK nh×n qua TK thÊy m¾t b¹n nh thÕ nµo ?(hoÆc cã thÓ ®Ó c©u nµy vµo bµi m¾t cËn vµ m¾t l·o).

C8

VËt ®Æt cµng xa TKPK d thay ®æi nh thÕ nµo ?VÏ nhanh trêng hîp trªn cña C5 d = 20 cm– d > f ?

Cñng cè :VËt ®Æt cµng xa TK d cµng lín.

– HS tæng hîp kiÕn thøc ®· thu thËp ®îc trong bµi. GV chuÈn l¹i kiÕn thøc yªu cÇu HS ghi l¹i phÇn ghi nhí.

– dmax = f

Híng dÉn vÒ nhµ– HS häc phÇn ghi nhí.– Lµm bµi tËp : C7 SGK.– Lµm bµi tËp SBT.– ChuÈn bÞ bµi thùc hµnh :+ B¶n b¸o ço thùc hµnh.1. Tr¶ lêi c©u hái:a, b, c, d, c lµm tríc ë nhµ.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

TuÇn: S: G:

TiÕt 49«n tËp

I- Môc tiªu1- KiÕn thøc:¤n tËp vµ hÖ thèng ho¸ nh÷ng kiÕn thøc ®· häc tõ ®Çu HKII2- KÜ n¨ng:LuyÖn tËp gi¶i bµi tËp vÒ phÇn quang häc

3- Th¸i ®é: Ngiªm tóc, hîp t¸c nhãm, cã ý thøc thu thËp th«ng tin.II- ChuÈn bÞ ®å dïng* §èi víi GV:

Néi dung «n tËp * mçi nhãm HS:

KiÕn thøc ®· häcIII- Ph ¬ng ph¸p:

Tæng hîp, vËn dông, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãmIV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc


KÕt hîp trong bµi C - Bµi míi:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngHo¹t ®éng 1: ¤n tËp lý thuyÕt







-BiÓu thøc-Gi¶i thÝch çc ®¹i lîng trong

c«ng thøc2- Çc kh¸i niÖm:C«ng, c«ng suÊt, ®iÖn trë, ®iÖn trö suÊt, nhiÖt lîng, biÕn trë, ®iÖn trë t-¬ng ®¬ng3- Çc c«ng thøc cÇn nhí:


R= R1+R2I= I1= I2U=U1+ U2


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3





=BiÓu thøc cña ®o¹n m¹ch song

song:U=U1+U2 ; I= I1+ I2 ; = +

Cã hai ®iÖn trë:R= ; = ; H=Qthu=cm.(t2-t1)Tõ trêngÇc qui t¾c Qui t¸c bµn tay tr¸i Qui t¾c n¾m bµn tay ph¶i


II. Bµi tËp:Bµi 5.1,5.2, 5.3 ,5.4, 5.5 ,5.6, 6.3-6.6.58.2-8.5., 11.2-11.4,

D. Cñng cè:- GV bæ sung thªm bµi tËp cñng cè sau: Cho hai thanh thÐp gièng hÖt nhau, 1 thanh cã tõ tÝnh. Lµm thÕ nµo ®Ó ph©n biÖt hai thanh?

- NÕu HS kh«ng cã ph¬ng ¸n tr¶ lêi ®óng GV cho çc nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm so s¸nh tõ tÝnh cña thanh nam ch©m ë çc vÞ trÝ kh¸c nhau trªn thanh HS ph¸t hiÖn ®îc: Tõ tÝnh cña nam ch©m tËp trung chñ yÕu ë hai ®Çu nam ch©m. §ã còng lµ ®Æc ®iÓm HS cÇn n¾m ®îc ®Ó cã thÓ gi¶i thÝch ®îc sù ph©n bè ®êng søc tõ ë nam ch©m trong bµi sau.

E . H íng dÉn vÒ nhµ : - ¤n tËp l¹i kiÕn thøc tõ ®Çu n¨m hoc- ChuÈn bÞ cho giê sau kiÓm tra häc k× I

TuÇn: S: G:

TiÕt 50KiÓm tra

I. môc tiªuKiÕn thøc :KiÓm tra viÖc n¾m b¾t kiÕn thøc cña HS tõ ®Çu HKII, tõ ®ã gióp GV

ph©n lo¹i ®îc ®èi tîng HS ®Ó cã biÖn ph¸p båi dìng phï hîp víi tõng ®èi tîng HS


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3


II. chuÈn bÞ- GV: Ph« t« ®Ò bµi cho HS ra giÊy A4- HS: §å dïng häc tËp, kiÕn thøc ®· ®îc häc tõ ®Çu HKII




PhÇn I : Chän ch÷ çi A, B, C, D ®øng tríc c©u tr¶ lêi ®óng cña çc c©u sau :1. §Æt mét vËt tríc thÊu kÝmh ph©n k× sÏ thu ®îc ¶nh nµo díi ®©y :A. ¶nh ¶o lín h¬n vËt C. ¶nh thËt lín h¬n vËtB. ¶nh ¶o nhá h¬n vËt D. ¶nh thËt nhá h¬n vËt2. VËt ®Æt ngoµi kho¶ng OF cña thÊu kÝnh héi tô ta sÏ thu ®îc ¶nh nµo díi ®©y :A. ¶nh thËt, cïng chiÒu víi vËt C. ¶nh ¶o, cïng chiÒu vµ lín h¬n vËtB. ¶nh thËt, ngîc chiÒu víi vËt D. ¶nh ¶o, cïng chiÒu vµ nhá h¬n vËt3. KÕt luËn nµo díi ®©y lµ ®óng ?A. ¶nh ¶o cña mét vËt qua thÊu kÝnh héi C. ¶nh thËt cña mét vËt qua thÊu kÝnh héi tô tô lín h¬n vËt nhá h¬n vËtB. ¶nh cña mét vËt qua thÊu kÝnh ph©n D. ¶nh thËt cña mét vËt qua thÊu kÝnh ph©n k× k× lµ ¶nh ¶o, lín h¬n vËt nhá h¬n vËt4. ThÊu kÝnh héi tô lu«n cho ¶nh ¶o khi nµo ?A. Khi vËt ®Æt ë ngoµi kho¶ng tiªu cù C. Khi vËt ®Æt ë trong kho¶ng tiªu cùB. Khi vËt ®Æt ë rÊt xa thÊu kÝnh D. Khi vËt ®Æt ë tiªu ®iÓm cña thÊu kÝnhPhÇn II : H·y ®iÒn tõ ( hoÆc côm tõ ) thÝch hîp vµo chç trèng cña çc c©u sau ?

1. HiÖn tîng tia s¸ng bÞ gÉy khóc t¹i mÆt ph©n çch khi truyÒn tõ kh«ng khÝ vµo níc gäi lµ ................................................................................................................................

2. ThÊu kÝnh héi tô cã phÇn gi÷a .........................................................................................


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

3. Tia s¸ng ®i song song víi trôc chÝnh cña thÊu kÝnh ph©n k× cho tia lã ............................

tiªu ®iÓm 4. VËt ®Æt trong tiªu ®iÓm cña thÊu kÝnh ph©n k× cho

¶nh ...................................................PhÇn III : Gi¶i çc bµi tËp sau :Bµi 1 : B Trªn h×nh vÏ, AB lµ vËt s¸ng, A’B’ lµ ¶nh thËt cña AB qua thÊu kÝnh .a, Nªu çch dùng ¶nh A’B’ cña AB qua thÊu kÝnh vµ vÏ ¶nh b, X¸c ®Þnh lo¹i thÊu kÝnh, trôc chÝnh vµ çc tiªu ®iÓm cña thÊu kÝnh A

A’ Bµi 2 :Chøng minh r»ng, víi thÊu kÝnh héi tô khi cho ¶nh thËt ta lu«n cã : = + vµ = B’

----- HÕt -----

§¸p ¸n + biÓu ®iÓmPhÇn I: (2 ®iÓm) Mçi c©u ®óng cho 0,5 ®iÓm

1 – B ; 2 – B ; 3 – A ; 4 – CPhÇn II: (2 ®iÓm) Mçi côm tõ ®óng cho 0,5 ®iÓm

1. HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng 3. KÐo dµi ®i qua2. Dµy h¬n phÇn r×a 4. ¶o, cïng chiÒu, lín h¬n vËt

PhÇn III: (6 ®iÓm) A’ B F’

C©u 1: (2 ®iÓm): I- VÏ h×nh ®óng: 0,5 ® o- X¸c ®Þnh ®óng lo¹i TK, F

trôc chÝnh, quang t©m, B’tiªu ®iÓm: 0,5® A

Nèi A víi A’, B víi B’ c¾t nhau t¹i O, tõ O dùng TK vu«ng gãc AA’ (trôc chÝnh) A’B’ ngîc chiÒu AB TKHT. Tõ B chiÕu tia s¸ng // , tia ®ã ®i tíi B’ c¾t t¹i F’C©u 2: (4 ®iÓm)


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

VÏ ®óng h×nh: 0,5® A’OB ®ång d¹ng AOB cã: = = (0,5®)

A’F’B’ ®ång d¹ng OF’I cã: = = (1®)

V× OI=AB nªn: = = (0,5®)

Hay: = (0,5®)

= = (1®)-----------------HÕt-----------------

TuÇn: S: G:

TiÕt 53Bµi 48- M¾t

i - Môc tiªu1. KiÕn thøc : Nªu vµ chØ ra ®îc trªn h×nh vÏ (hay trªn m« h×nh) hai bé phËn quan träng nhÊt cña m¾t lµ thÓ thuû tinh vµ mµng líi. Nªu ®îc chøc n¨ng thuû tinh thÓ vµ mµng líi so s¸nh ®îc chóng víi çc bé phËn t¬ng øng cña m¸y ¶nh. Tr×nh bµy ®îc kh¸i niÖm s¬ lîc vÒ sù ®iÒu tiÕt m¾t, ®iÓm cùc cËn vµ ®iÓm cùc viÔn. BiÕt çch thö m¾t2. KÜ n¨ng : RÌn luyÖn kÜ n¨ng t×m hiÓu bé phËn quan träng cña c¬ thÓ lµ M¾t theo khÝa c¹nh VËt lÝ. BiÕt çch x¸c ®Þnh ®iÓm cùc cËn vµ cùc viÔn b»ng thùc tÕ.3. Th¸i ®é : Nghiªm tóc nghiªn cøu øng dông vËt lÝ.

II - ChuÈn bÞ §èi víi c¶ líp : 1 tranh vÏ con m¾t bæ däc. 1 m« h×nh con m¾t


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

1 b¶ng thö m¾t cña y tÕ. III - Ho¹t ®éng d¹y vµ häc

Ho¹t ®éng 1 : KiÓm tra bµi cò – t¹o t×nh huèng1. KiÓm tra bµi còHS 1 : Tªn hai bé phËn quan träng nhÊt cña m¸y ¶nh lµ g× ? t¸c dông cña

c¸c bé phËn ®ã.2. T¹o t×nh huèng häc tËpNhËn xÐt SGKHo¹t ®éng 2 : T×m hiÓu cÊu t¹o m¾t.

– Yªu cÇu HS ®äc tµi liÖu, tr¶ lêi c©u hái :+ Hai bé phËn quan träng nhÊt cña m¾t lµ g× ?+ Bé phËn nµo cña m¾t ®ãng vai trß nh TKHT ? Tiªu cù cña nã cã thÓ thay ®æi nh thÕ nµo ?+ ¶nh cña vËt mµ m¾t nh×n thÊy hiÖn ë ®©u ?– Yªu cÇu HS yÕu nh¾c l¹i.

I. CÊu t¹o cña m¾t1. CÊu t¹o :HS tr¶ lêi vµ ghi vµo vë :– Hai bé phËn quan träng nhÊt cña m¾t lµ thÓ thuû tinh vµ mµng líi.– ThÓ thuû t×nh lµ 1 TKHT, nã phång lªn dÑt xuèng ®Ó thay ®æi f …– Mµng líi ë ®¸y m¾t, t¹i ®ã ¶nh hiÖn lªn râ.2. So s¸nh m¾t vµ m¸y ¶nhC1 :– Gièng nhau : + ThÓ thuû tinh vµ vËt kÝnh ®Òu lµ TKHT.+ Phim vµ mµng líi ®Òu cã t¸c dông nh mµn høng ¶nh.Kh¸c nhau :+ ThÓ thuû tinh cã f cã thÓ thay ®æi+ VËt kÝnh cã f kh«ng ®æi.

Ho¹t ®éng 3 : T×m hiÓu sù ®iÒu tiÕt cña m¾tYªu cÇu HS nghiªn cøu tµi liÖu.– Tr¶ lêi c©u hái : §Ó nh×n râ vËt th× m¾t ph¶i thùc hiÖn qu¸ tr×nh g× ?– Sù ®iÒu tiÕt cña m¾t lµ g× ?

HS tr¶ lêi vµ ghi vµo vëSù ®iÒu tiÕt cña m¾t lµ sù thay ®æi tiªu cù cña thÓ thuû tinh ®Ó ¶nh râ nÐt trªn mµng líi.

– Yªu cÇu 2 HS vÏ lªn ¶nh cña vËt lªn vâng m¹c khi vËt ë xa vµ gÇn f cña thÓ thuû tinh thay ®æi nh thÕ nµo ?


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

(Chó ý yªu cÇu HS ph¶i gi÷ kho¶ng çch tõ thÓ thuû tinh ®Õn phim kh«ng ®æi)Çc HS kh¸c thùc hiÖn vµo vë.

VËt cµng xa tiªu cù cµng kín.Ho¹t déng IV : §iÓm cùc cËn vµ ®iÓm cùc viÔn.

– HS ®äc tµi liÖu, tr¶ lêi c©u hái : + §iÓm cùc viÔn lµ g× ? + Kho¶ng cùc viÔn lµ g× ?– GV th«ng b¸o HS thÊy ngêi m¾t tèt kh«ng thÓ nh×n thÊy vËt ë rÊt xa vµ m¾t kh«ng ph¶i ®iÒu tiÕt.

III. §iÓm cùc cËn vµ ®iÓm cùc viÔn.1. Cùc viÔnCV : Lµ ®iÓm xa nhÊt mµ m¾t cßn nh×n thÊy vËt.Kho¶ng cùc viÔn lµ kho¶ng çch tõ ®iÓm cùc viÔn ®Õn m¾t.

GV cã thÓ yªu cÇu 2 HS cïng nh×n 1 vËt cã kÝch thíc nh nhau (nh ch÷ viÕt trong SGK) ë ®Æc ®iÓm cùc viÔn so s¸nh kho¶ng cùc viÔn cña 2 HS.

– HS ®äc tµi liÖu vµ tr¶ lêi c©u hái : + §iÓm cùc cËn lµ g× ?+ Kho¶ng cùc cËn lµ g× ?

2. Cùc cËn– Cùc cËn lµ ®iÓm gÇn nhÊt mµ m¾t cßn nh×n râ vËt.+ Kho¶ng çch tõ ®iÓm cùc cËn ®Õn m¾t lµ kho¶ng cùc cËn.

GV th«ng b¸o cho HS râ t¹i ®iÓm cùc cËn m¾t ph¶i ®iÒu tiÕt nªn mái m¾t.– Yªu cÇu HS x¸c ®Þnh ®iÓm cùc cËn, kho¶ng cùc cËn cña m×nh.

C4 : HS x¸c ®Þnh cùc cËn vµ kho¶ng çch cùc cËn.

Ho¹t ®éng V : VËn dông cñng cè híng dÉn vÒ nhµ.IV. VËn dôngC5


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

– 1 HS lªn tr×nh bµy trªn b¶ng, c¸c HS kh¸c lµm vµo vë 5 phót sau GV kiÓm tra vë cña 3 HS. Ch÷a bµi trªn b¶ng+ HS ph¶i tãm t¾t + Dùng h×nh+ Chøng minhHS dùa vµo kÕt qu¶ C2 tr¶ lêi

d = 20mh = 8md = 2mh = ?C6 :Cùc viÔn lµ f dµi nhÊtCùc cËn lµ f ng¾n nhÊt.

– Yªu cÇu 2 HS nh¾c l¹i kiÕn thøc ®· thu thËp ®îc trong bµi

HS ghi l¹i phÇn ghi nhí vµo vë

– GV híng dÉn HS nghiªn cøu môc "cã thÓ em cha biÕt".

3. Híng dÉn vÒ nhµ :– Häc phÇn ghi nhí – Lµm bµi tËp - SBT

TuÇn: S: G:

TiÕt 51

Bµi46 : Thùc hµnh vµ kiÓm tra thùc hµnh:

®o tiªu cù cña thÊu kÝnh héi tôI- Môc tiªu1.KiÕn thøc:1-LuyÖn tËp vËn hµnh m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu

NhËn biÕt lo¹i m¸y(nam ch©m quay hay cuén d©y quay), c¸c bé phËn chÝnh cña m¸y.

Cho m¸y ho¹t ®éng, nhËn biÕt hiÖu qu¶ t¸c dông cña dßng ®iÖn do m¸y ph¸t ra kh«ng phô thuéc vµo chiÒu quay( ®Òn s¸ng, chiÒu quay cña v«n kÕ xoay chiÒu )

Cµng quay nhanh th× hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cuén d©y cña m¸y cµng cao2- LuyÖn tËp vËn hµnh m¸y biÕn thÕ

NghiÖm l¹i c«ng thøc cña m¸y biÕn thÕU1/U2=n1/n2T×m hiÓu hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cuén d©y thø cÊp khi m¹ch hëT×m hiÓu t¸c dông cña lâi s¾t.

2.Kü n¨ng:Cã kü n¨ng thùc hµnh tèt3.Th¸i ®é: CÈn thËn, trung thùcII- ChuÈn bÞ:§èi víi GV vµ mçi nhãm häc sinh1m¸y ph¸t ®iÖn nhá1bãng ®Ìn 3V1m¸y biÕn thÕ nhá cã ghi sè vßng d©y, lâi s¾t cã thÓ th¸o l¾p ®îc1nguån ®iÖn xoay chiÒu 3V vµ 6V


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

6sîi d©y dµi 30cm 1v«n kÕ xoay chiÒu 0-15V III. Ph ¬ng ph¸p:

Thùc hµnh, ho¹t ®éng nhãmIV. tiÕn tr×nh bµi gi¶ng:


KÕt hîp trong bµi C. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngHo¹t ®éng2: VËn hµnh m¸y ®iÖn xoay chiÒu.T×m hiÓu thªm mét sè tÝnh chÊt cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu. ¶nh hëng cña chiÒu quay cña m¸y, tèc ®é cña m¸y ®Õn hiÖu ®iÖn thÕ ë ®Çu ra cña m¸yGV: Bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN nh H 38.1HS: Quan s¸t, Ghi kÕt qu¶ vµo b¸o çoGV: Y/C HS tr¶ lêi C1, C2 HS: thu thËp th«ng tin ®Ó tr¶ lêi C1,C2 Ho¹t ®éng3: VËn hµnh m¸y biÕn thÕTiÕn hµnh TN lÇn 1:-Cuén s¬ cÊp 200 vßng cuén thø cÊp 400 vßng vµ m¾c vµo m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ SGK .Ghi kÕt qu¶ vµo b¶ngTiÕn hµnh TN lÇn 2:-Cuén s¬ cÊp 200 vßng cuén thø cÊp 400 vßng vµ m¾c vµo m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ SGK . T¨ng hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cuén s¬ cÊp, ®o U1,U2.Ghi kÕt qu¶ vµo b¶ngTiÕn hµnh TN lÇn 3:-Cuén s¬ cÊp 400 vßng cuén thø cÊp 200 vßng vµ m¾c vµo m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ SGK .Ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng

I. VËn hµnh m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu ®¬n gi¶nC1 :

C2 :

II. VËn hµnh m¸y biÕn thÕ

-Ph©n phèi m¸y biÕn thÕ vµ çc phô kiÖn ( v«n kÕ, ampe kÕ xoay chiÒu, d©y nèi cho mçi nhãm)-Quan s¸t,híng d·n çc nhãmviÖc lÊy ®iÖn vµo nguån ®iÖn xoay chiÒu-Nh¾c nhë çc nhãm vÒ kû luËt vµ an t khi sö dông nguån ®iÖn

D. Cñng cè:- Nªu môc ®Ých bµi thùc hµnh - GV nhËn xÐt giê thùc hµnh vµ thu b¸o ço thÝ nghiÖmE. Híng dÉn vÒ nhµ:- §äc tríc bµi 39: Tæng kÕt ch¬ng II- Tr¶ lêi ë nhµ çc c©u hái phÇn tù kiÓm tra

TuÇn: S: G:

TiÕt 52

Bµi47 : sù t¹o ¶nh trªn phim trong m¸y ¶nh


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

i - Môc tiªu1. KiÕn thøc : Nªu vµ chØ ra ®îc hai bé phËn chÝnh cña m¸y ¶nh lµ vËt kÝnh vµ buång tèi. Nªu vµ gi¶i thÝch ®îc ®Æc ®iÓm cña ¶nh hiÖn trªn phim cña m¸y ¶nh. Dùng ®îc ¶nh cña vËt ®îc t¹o ra trong m¸y ¶nh.2. KÜ n¨ng : BiÕt t×m hiÓu kÜ thuËt ®· ®îc øng dông trong kÜ thuËt, cuéc sèng.3. Th¸i ®é : Say mª, høng thó khi hiÓu ®îc t¸c dông cña øng dông.

II ChuÈn bÞ. M« h×nh m¸y ¶nh. Mét m¸y ¶nh b×nh thêng (NÕu cã).

III. Ph ¬ng ph¸p: Trùc quan, Thùc hµnh, ho¹t ®éng nhãm


VËt ®Æt ë vÞ trÝ nµo th× TKHT t¹o ®îc ¶nh høng trªn mµn ®é lín cña vËt kh«ng ®æi, ®é lín cña ¶nh phô thuéc vµo yÕu tè nµo ? C. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngHo¹t ®éng 1 : T¹o t×nh huèng häc tËpNh SGK hoÆc cã thÓ ®Æt vÊn ®Ò : Nhu cÇu cuéc sèng muèn ghi l¹i h×nh n¶h cña vËt th× ta ph¶i dïng dông cô g× ?GV: Yªu cÇu HS ®äc tµi liÖu vµ tr¶ lêi c©u hái : + Bé phËn quan träng cña m¸y ¶nh lµ g× ?+ VËt kÝnh lµ thÊu kÝnh g× ? V× sao ?+ T¹i sao ph¶i cã buång tíi ? HS: cã thÓ kh«ng hiÓu v× sao cã buång tèi vµ GV nªn ®éng viªn HS ®Æt l¹i c©u hái víi GV lµ “buång tèi lµ g× ?”GV: Yªu cÇu HS t×m hiÓu c¸c bé phËn trªn m¸y ¶nh thËt hoÆc m« h×nh s¬ ®å.HS: Th¶o luËn nhãmGV: VÞ trÝ cña ¶nh ph¶i n»m ë bé phÇn nµo ?HS: §¹i diÖn nhãm tr¶ lêiHo¹t ®éng 3 : T×m hiÓu ¶nh cña mét vËt trªn phim.GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi C1 (gäi HS trung b×nh). HS: Tr¶ lêi C1GV:Yªu cÇu HS kh¸ nhËn xÐt, HS: §øng t¹i chç nhËn

I. CÊu t¹o m¸y ¶nh.Hai bé phËn quan träng cña m¸y ¶nh lµ :

- vËt kÝnh - buång tèi.

C1 : ¶nh trªn phim lµ ¶nh thËt, ngîc chiÒu víi vËt, nhá h¬n vËt.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

xÐt

GV:Yªu cÇu HS tù chøng minh.HS: Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi C2

GV: Yªu cÇu tù rót ra kÕt luËn ¶nh cña vËt ®Æt tríc m¸y ¶nh cã ®Æc ®iÓm g× ?HS: Th¶o luËn rót ra KLHo¹t ®éng IV : VËn dôngGV: Yªu cÇu HS hoµn thµnh C5 vµ C6 vµo vëHS: Th¶o luËn nhãm ®Ó hoµn thµnh C5, C6

C2 : d = 2m = 200cmd = 5cm.Tam gi¸c vu«ng ABO ®ång d¹ng tam gi¸c vu«ng ABO

= 40.

h = KÕt luËn.¶nh trªn phim lµ ¶nh thËt, ngîc chiÒu vµ nhá h¬n vËt.II. VËn dôngC5C6

D. Cñng cè:- ¶nh trªn phim trong m¸y ¶nh cã ®Æc ®iÓm g×?- Y/c hoµn thµnh trªn líp BT 47.4 SBTE. H íng dÉn vÒ nhµ: - häc thuéc ghi nhí- lµm çc bµi tËp trong SBT

TuÇn: S: G:

TiÕt 53Bµi 48- M¾t

i - Môc tiªu1. KiÕn thøc : Nªu vµ chØ ra ®îc trªn h×nh vÏ (hay trªn m« h×nh) hai bé phËn quan träng nhÊt cña m¾t lµ thÓ thuû tinh vµ mµng líi. Nªu ®îc chøc n¨ng thuû tinh thÓ vµ mµng líi so s¸nh ®îc chóng víi çc bé phËn t¬ng øng cña m¸y ¶nh. Tr×nh bµy ®îc kh¸i niÖm s¬ lîc vÒ sù ®iÒu tiÕt m¾t, ®iÓm cùc cËn vµ ®iÓm cùc viÔn. BiÕt çch thö m¾t2. KÜ n¨ng : RÌn luyÖn kÜ n¨ng t×m hiÓu bé phËn quan träng cña c¬ thÓ lµ M¾t theo khÝa c¹nh VËt lÝ. BiÕt çch x¸c ®Þnh ®iÓm cùc cËn vµ cùc viÔn b»ng thùc tÕ.3. Th¸i ®é : Nghiªm tóc nghiªn cøu øng dông vËt lÝ.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

II ChuÈn bÞ.§èi víi GV vµ c¶ líp : 1 tranh vÏ con m¾t bæ däc. 1 m« h×nh con m¾t 1 b¶ng thö m¾t cña y tÕ.

III. Ph ¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãm


Tªn hai bé phËn quan träng nhÊt cña m¸y ¶nh lµ g× ? t¸c dông cña c¸c bé phËn ®ã. C. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngH§1: T¹o t×nh huèng häc tËp

NhËn xÐt SGKH§2: T×m hiÓu cÊu t¹o m¾t.GV: Yªu cÇu HS ®äc tµi liÖu, tr¶ lêi c©u hái :+ Hai bé phËn quan träng nhÊt cña m¾t lµ g× ?+ Bé phËn nµo cña m¾t ®ãng vai trß nh TKHT ? Tiªu cù cña nã cã thÓ thay ®æi nh thÕ nµo ?HS: tr¶ lêi vµ ghi vµo vë GV:¶nh cña vËt mµ m¾t nh×n thÊy hiÖn ë ®©u ?HS: Th¶o luËn nhãm, cö ®¹i diÖn tr¶ lêiGV: NhËn xÐt vµ chop HS ghi vëHS: Ghi vë

GV: Cho HS so s¸nh m¾t vµ m¸y ¶nhHS: So s¸nh m¾t vµ m¸y ¶nhGV: NhËn xÐtHS: Ghi vë nhËn xÐt ®óng

H§3: T×m hiÓu sù ®iÒu tiÕt cña m¾tGV: Yªu cÇu HS nghiªn cøu tµi liÖu tr¶ lêi c©u hái : -§Ó nh×n râ vËt th× m¾t ph¶i thùc hiÖn qu¸ tr×nh g× ?-Sù ®iÒu tiÕt cña m¾t lµ g× ?HS: tr¶ lêi vµ ghi vµo vëGV: Yªu cÇu 2 HS vÏ lªn ¶nh cña vËt lªn vâng m¹c khi vËt ë xa vµ gÇn f cña thÓ thuû tinh thay ®æi nh thÕ nµo ?HS: vÏ ¶nh vµo vëH§4: §iÓm cùc cËn vµ ®iÓm cùc viÔnGV: Y/c HS ®äc tµi liÖu, tr¶ lêi c©u hái :

I. CÊu t¹o cña m¾t1. CÊu t¹o :– Hai bé phËn quan träng nhÊt cña m¾t lµ thÓ thuû tinh vµ mµng líi.– ThÓ thuû t×nh lµ 1 TKHT, nã phång lªn dÑt xuèng ®Ó thay ®æi f …– Mµng líi ë ®¸y m¾t, t¹i ®ã ¶nh hiÖn lªn râ.

2. So s¸nh m¾t vµ m¸y ¶nhC1 :– Gièng nhau : + ThÓ thuû tinh vµ vËt kÝnh ®Òu lµ TKHT.+ Phim vµ mµng líi ®Òu cã t¸c dông nh mµn høng ¶nh.Kh¸c nhau :+ ThÓ thuû tinh cã f cã thÓ thay ®æi+ VËt kÝnh cã f kh«ng ®æi.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

+ §iÓm cùc viÔn lµ g× ? + Kho¶ng cùc viÔn lµ g× ?HS: Däc tµi liÖu vµ tr¶ lêiGV: th«ng b¸o HS thÊy ngêi m¾t tèt kh«ng thÓ nh×n thÊy vËt ë rÊt xa vµ m¾t kh«ng ph¶i ®iÒu tiÕt.HS: Ghi vëGV: Y/c HS ®äc tµi liÖu vµ tr¶ lêi c©u hái : + §iÓm cùc cËn lµ g× ?+ Kho¶ng cùc cËn lµ g× ?HS: Däc tµi liÖu vµ tr¶ lêiGV: th«ng b¸o cho HS râ t¹i ®iÓm cùc cËn m¾t ph¶i ®iÒu tiÕt nªn mái m¾t.HS: Ghi vëGV: Yªu cÇu HS x¸c ®Þnh ®iÓm cùc cËn, kho¶ng cùc cËn cña m×nh.HS: x¸c ®Þnh cùc cËn vµ kho¶ng çch cùc cËn.H§5: VËn dông GV: HDHS hoµn thµnh C6HS: Th¶o luËn nhãm vµ hoµn thµnh C6

VËt cµng xa tiªu cù cµng lín.

III. §iÓm cùc cËn vµ ®iÓm cùc viÔn.1. Cùc viÔnCV : Lµ ®iÓm xa nhÊt mµ m¾t cßn nh×n thÊy vËt.Kho¶ng cùc viÔn lµ kho¶ng çch tõ ®iÓm cùc viÔn ®Õn m¾t.

2. Cùc cËn– Cùc cËn lµ ®iÓm gÇn nhÊt mµ m¾t cßn nh×n râ vËt.+ Kho¶ng çch tõ ®iÓm cùc cËn ®Õn m¾t lµ kho¶ng cùc cËn.

C4 :

IV. VËn dông:C6 :Cùc viÔn lµ f dµi nhÊtCùc cËn lµ f ng¾n nhÊt.

D. Cñng cè :GV: HDHS hoµn thµnh C5HS: Hoµn thµnh C5 theo HDGV; Gäi 1 HS lªn b¶ng tr×nh bµyHS: §¹i diÖn lªn tr×nh bµy trªn b¶ng, çc HS kh¸c lµm vµo vë 5 phót sau GV kiÓm tra vë cña 3 HS. Ch÷a bµi trªn b¶ng+ HS ph¶i tãm t¾t + Dùng h×nh+ Chøng minh

E. Híng dÉn vÒ nhµ :– Häc phÇn ghi nhí

– Lµm bµi tËp – SBT


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

TuÇn: S: G:

TiÕt 54Bµi 49- M¾t cËn vµ m¾t l·o

I - Môc tiªu1. KiÕn thøc : Nªu ®îc ®Æc ®iÓm chÝnh cña m¾t cËn lµ kh«ng nh×n ®îc çc vËt ë xa m¾t vµ çch kh¾c phôc tËt cËn thÞ lµ ph¶i ®eo TKPK. Nªu ®îc ®Æc ®iÓm chÝnh cña m¾t l·o lµ kh«ng nh×n ®îc vËt ë gÇn m¾t vµ çch kh¾c phôc tËt m¾t l·o lµ ®eo TKHT. Gi¶i thÝch ®îc çch kh¾c phôc tËt cËn thÞ vµ tËt m¾t l·o. BiÕt çch thö m¾t b»ng b¶ng thö m¾t.2. KÜ n¨ng : BiÕt vËn dông çc kiÕn thøc Quang häc ®Ó hiÓu ®îc çch kh¾c phôc tËt vÒ m¾t.3. Th¸i ®é : CÈn thËn.

II.ChuÈn bÞ §èi víi mçi nhãm HS : 1 kÝnh cËn 1 kÝnh l·o.

III. Ph ¬ng ph¸p: ThuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãm


Em h·y so s¸nh ¶nh ¶o cña TKPK vµ ¶nh ¶o cña TKHT C. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngH§1: §Æt vÊn ®Ò : Nh SGK.H§2: T×m hiÓu biÓu hiÖn cña m¾t cËn thÞ vµ çch kh¾c phôcGV: Y/c HS lµm C1HS: lµm C1GV: gäi 2 HS b¸o ço kÕt qu¶.HS: b¸o ço kÕt qu¶GV: híng dÉn HS th¶o luËnHS: lµm theo C3 GV híng dÉn HS th¶o luËn.

I. M¾t cËn1. Nh÷ng biÓu hiÖn cña tËt cËn thÞ HS ghi l¹i biÓu hiÖn cña m¾t cËn thÞ : y (1), y (3), y (4).C2 : M¾t cËn kh«ng nh×n râ nh÷ng vËt ë xa cña m¾t cËn gÇn h¬n b×nh thêng.2. Çch kh¾c phôc tËt cËn thÞ


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

GV: Y/c HS ®äc tµi liÖuHS: Däc SGKGV: Y/c HS lµm theo C4 HS: Th¶o luËn vµ hoµn thµnh C4GV: nhÊn m¹nh kÝnh cËn thÝch hîp lµ F cùc viÔn).

GV: ¶nh cña vËt qua kÝnh cËn n»m trong kho¶ng nµo ?HS: §¹i diÖn tr¶ lêiGV: NÕu ®eo kÝnh m¾t cã nh×n thÊy vËt kh«ng ? V× sao ? HS kÕt luËn KÝnh cËn lµ lo¹i TK g× ?HS: §¹i diÖn tr¶ lêiGV: Ngêi ®eo kÝnh cËn víi môc ®Ých g× ?KÝnh cËn thÝch hîp víi m¾t lµ ph¶i cã F nh thÕ nµo HS: §¹i diÖn tr¶ lêiH§3: T×m hiÓu biÓu hiÖn cña m¾t l·o çch kh¾c phôcGV: Cho HS ®äc tµi liÖu vµ tr¶ lêi c©u hái :+ M¾t l·o thêng gÆp ë ngêi cã tuæi nh thÕ nµo ?+ Cc so víi m¾t b×nh thêng nh thÕ nµo ?HS: Däc tµi liÖu, th¶o luËn vµ ghi vµo vë :GV: Y/c HS tr¶ lêi c©u hái C5.HS tr¶ lêi c©u hái C5.

GV: Y/c th¶o luËn tr¶ lêi çc c©u hái+ ¶nh cña vËt qua TKHT n»m ë gÇn hay xa m¾t ?+ M¾t l·o kh«ng ®eo kÝnh cã nh×n thÊy vËt kh«ng ?HS: th¶o luËn vµ tr¶ lêi

GV: Y/c th¶o luËn vµ rót ra KL

C3 : PP1 : B»ng h×nh häc thÊy gi÷a máng h¬n r×a.PP2 : §Ó tay ë çc vÞ trÝ tríc kÝnh ®Òu thÊy ¶nh ¶o nhá h¬n vËt.

II. M¾t l·o1. Nh÷ng dÆc ®iÓm cña m¾t l·o – M¾t l·o thêng gÆp ë ngêi giµ.– Sù ®iÒu tiÕt m¾t kÐm nªn chØ nh×n thÊy vËtt ë xa mµ kh«ng thÊy vËt ë gÇn.– Cc xa h¬n Cc cña ngêi b×nh thêng.2. Çch kh¾c phôc tËt m¾t l·oC5 :PP1 : B»ng h×nh häc thÊy gi÷a dÇy h¬n r×a.PP2 ®Ó vËt ë gÇn thÊy ¶nh cïng chiÒu lín h¬n vËt.

KÕt luËn : M¾t l·o ph¶i ®eo TKHT


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

HS: rót ra kÕt luËn vÒ çch kh¾c phôc tËt m¾t l·o.

H§4: VËn dông GV: HD HS hoµn thµnh C7,C8HS: Hoµn thµnh C7,C* theo HD

®Ó nh×n thÊy vËt ë gÇn h¬n CcIII. VËn dông1. VËn dông.C7 :C8 :

D. Cñng cè: Nªu nhËn xÐt : BiÓu hiÖn cña ngêi cËn thÞ, l·o, çch kh¾c phôc.Y/c HS ®äc phÇn ghi nhí

E. Híng dÉn vÒ nhµHäc phÇn ghi nhí gi¶i thÝch çch kh¾c phôc tËt cËn thÞ vµ m¾t l·o. Lµm bµi tËp SBT.

TuÇn: S: G:

TiÕt 55Bµi 50- kÝnh lóp

i - Môc tiªu1. KiÕn thøc :BiÕt ®îc kÝnh lóp dïng ®Ó lµm g×?Nªu ®Æc ®iÓm cña kÝnh lóp.Nªu ®îc ý nghÜa cña sè béi gi¸c cña kÝnh lóp .BiÕt çch sö dông kÝnh lóp ®Ó nh×n ®îc vËt kÝch thíc nhá.2. KÜ n¨ng : T×m tßi øng dông kÜ thuËt ®Ó hiÓu biÕt KT trong ®êi sèng qua bµi KÝnh lóp.3. Th¸i ®é : Nghiªn cøu, chÝnh x¸c.

iI - ChuÈn bÞMçi nhãm cã 1- 2 kÝnh lóp cã ®é béi gi¸c kh¸c nhau.Thíc nhùa cã GHD = 30cm vµ §CNN : 1mm3 vËt nhá : con kiÕn chiÕc l¸ c©y, x¸c con kiÕn.ThuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãm

III. Ph¬ng ph¸p:ThuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãm


Cho 1 TKHT, h·y dùng ¶nh cña vËt khi f > d H·y nhËn xÐt ¶nh cña vËt. C. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngHo¹t ®éng 1 §V§ : C1 : Nh SGK.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

C2 : Trong m«n sinh häc çc em ®· ®îc quan s¸t çc vËt nhá b»ng dông cô g× ? T¹i sao nhê dông cô ®ã mµ quan s¸t ®îc çc vËt nhá nh vËy. Bµi nµy gióp çc em gi¶i quyÕt ®îc th¾c m¾c ®ã.

Ho¹t ®éng 2 : T×m hiÓu kÝnh lópHS ®äc tµi liÖu, tr¶ lêi çc c©u hái– KÝnh lóp lµ g× ? Trong thùc tÕ em ®· thÊy dïng kÝnh lóp trong trêng hîp nµo ?

– GV gi¶i thÝch sè béi gi¸c lµ g× ?– Mèi quan hÖ gi÷a béi gi¸c vµ tiªu cù nh thÕ nµo ?

– GV cho HS dïng 1 vµi kÝnh lóp cã ®é béi gi¸c kh¸c nhau ®Ó quan s¸t cïng 1 vËt nhá – Rót ra nhËn xÐt.

HS lµm viÖc ç nh©n C1 vµ C2

HS rót ra kÕt luËn : KÝnh lóp lµ g× ? Cã t¸c dông nh thÕ nµo ? Sè béi gi¸c G cho biÕt g× ?

Ho¹t ®éng 3 : Nghiªn cøu çch quan s¸t mét vËt nhá qua kÝnh lóp– Yªu cÇu HS thùc hiÖn trªn dông cô thÝ nghiÖm.– Tr¶ lêi C3

– Tr¶ lêi C4

– HS rót ra kÕt luËn çch quan s¸t vËt nhá qua TK.

– Ho¹t ®éng IV : VËn dông

I. KÝnh lóp lµ g× ?HS lµm viÖc ç nh©n tr¶ lêi c©u hái KÝnh lóp lµ TKHT cã f ng¾n– Sè béi gi¸c cµng lín cho ¶nh quan s¸t cµng lín.

– G = kho¶ng çch Cc

C1 : G cµng lín sÏ cã f cµng ng¾nC2 : G = = 1,5

f = = 16,6 cm

KÕt luËn : – KÝnh lóp lµ TKHT.– KÝnh lóp dïng ®Ó quan s¸t vËt nhá.

– G cho biÕt ¶nh thu ®îc gÊp béi lÇn so víi khi kh«ng dïng kÝnh lóp.

II. Çch quan s¸t mét vËt nhá qua kÝnh lóp.HS lµm viÖc theo nhãm :– §Èy vËt AB vµo gÇn TK quan s¸t ¶nh ¶o cña vËt qua TK.– ¶nh ¶o, to h¬n vËt, cïng chiÒu víi vËt.

– Muèn cã ¶nh ¶o lín h¬n vËt th× vËt ®Æt trong kho¶ng FO (d < f)

KÕt luËn : VËt ®Æt trong kho¶ng trªn cña kÝnh lóp cho thu ®îc ¶nh ¶o lín h¬n vËt. III. VËn dôngC5C6

D. C ủng c ố:– Yªu cÇu HS kÓ l¹i mét sè trêng hîp dïng kÝnh lóp trong thùc tÕ– Thùc hiÖn Cc cho biÕt f GV th«ng b¸o.

E. Híng dÉn vÒ nhµ :– Häc phÇn ghi nhí – Lµm bµi tËp SGK.NguyÔn ThÞ H¬ng THCS Trung NghÜa

37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

– «n tËp bµi tËp tõ bµi 40 50

TuÇn: S: G:

TiÕt 56Bµi 51- bµi tËp quang h×nh häc

I. Môc tiªu1. KiÕn thøc :VËn dông kiÕn thøc ®Ó gi¶i ®îc çc bµi tËp ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh lîng vÒ hiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng, vÒ TK vµ vÒ çc dông cô quang häc ®¬n gi¶n (m¸y ¶nh, con m¾t, kÝnh cËn, kÝnh l·o, kÝnh lóp).Thùc hiÖn ®îc çc phÐp tÝnh vÒ h×nh quang häc.Gi¶i thÝch ®îc mét sè hiÖn tîng vµ mét sè øng dông vÒ quang h×nh häc.2. KÜ n¨ng : Gi¶i çc bµi tËp vÒ quang h×nh häc.3. Th¸i ®é : CÈn thËn.

II - ChuÈn bÞ :GV : ChuÈn bÞ mçi nhãm : 1 b×nh h×nh trô1 b×nh chøa níc trongHS «n tËp bµi tËp tõ bµi 40 50.

III. Ph¬ng ph¸p:ThuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p, vËn dông, ho¹t ®éng nhãm


HS 1 : Ch÷a bµi tËp 49 . 1 vµ 49 . 2 (HS trung b×nh) cã thÓ ®Ó 3 HS cïng lªn trªn b¶ng

HS 2 : Ch÷a bµi tËp 49 . 3 (HS kh¸)HS 3 : Ch÷a bµi tËp 49 . 4 (HS giái)– Çc HS kh¸c theo dâi bµi cña b¹n ch÷a

C. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngHo¹t ®éng 1 : Ch÷a bµi tËp SGK Bµi 1 : §Ó 1 vËt nÆng ë t©m Ob1 TN – Yªu cÇu HS t×m vÞ trÝ cña m¾t ®Ó sao cho thµnh b×nh võa che khuÊt hÕt ®¸y.– §æ níc vµo l¹i thÊy t©m O– Yªu cÇu HS vÏ h×nh theo ®óng quy ®Þnhb.2 – T¹i sao m¾t chØ nh×n thÊy ®iÓm

1, BT1:HS lµm thÝ nghiÖm lÇn lît cho çc HS trong nhãm cïng quan s¸t.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

– T¹i sao ®æ níc vµo b×nh tèi h = h th× m¾t l¹i nh×n ®îc O.– Lµm thÕ nµo ®Ó vÏ ®îc ®êng truyÒn ¸nh s¸ng tõ O m¾t.

– Gi¶i thÝch t¹i sao ®êng truyÒn ¸nh s¸ng l¹i g·y khóc t¹i O (gäi HS häc yÕu) A

– Yªu cÇu HS lµm viÖc ç nh©n.– Mét HS lªn b¶ng ch÷a bµi tËp (yªu cÇu HS chän tØ lÖ thÝch hîp trªn b¶ng)

– Sau 7 phót GV kiÓm tra nh¾c nhë HS nµo cha lµm theo yªu cÇu cña bµi lµ lÊy ®óng tØ lÖ.

– §éng viªn HS dùng ¶nh theo tØ lÖ hîp lÝ, cÈn thËn kÕt qu¶ chÝnh x¸c.

– GV chÊm 3 bµi cña HS (c¶ 4 ®èi tîng giái, kh¸, trung b×nh, yÕu.)

– HS lµm viÖc ç nh©n 7 phót.– GV yªu cÇu HS tr¶ lêi çc c©u hái sau :+ §Æc ®iÓm chÝnh cña m¾t cËn lµ g× ?+ Ngêi cµng cËn nÆng th× Cv cµng ng¾n hay dµi ?+ Çch kh¾c phôc

HS th¶o luËn vµ tr¶ lêi ghi vë– AS tõ A truyÒn vµo m¾t

– Cßn ¸nh s¸ng tõ O bÞ ch¾n kh«ng truyÒn vµo m¾t.

HS th¶o luËn ( tr¶ lêi, ghi vë)– M¾t nh×n thÊy O ¸nh s¸ng tõ O truyÒn qua níc qua kh«ng khÝ vµo m¾t HS th¶o luËn :¸nh s¸ng tõ O truyÒn tíi mÆt ph©n çch gi÷a 2 m«i trêng, sau ®ã cã 1 tia khóc x¹ trïng víi tia IM, v× vËy I lµ ®iÓm tíi. nèi OIM lµ ®êng truyÒn ¸nh s¸ng tõ O vµo m¾t qua m«i trêng níc vµ kh«ng khÝ. 2, Bµi 2 HS lµm viÖc ç nh©n.d = 16cmf = 12 cm tØ lÖ 4 cm 1 cm

h = ............

h = ........... = ..........

D. Củng cốCVH = 40 cmCVB = 60 cma) M¾t cËn Cv gÇn h¬n b×nh thêng. Hoµ cËn h¬n B×nh v× CVH < CVB.b) §eo TKPK ®Ó t¹o ¶nh gÇn m¾t (trong kho¶ng tiªu cù)


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

+ KÝnh thÝch hîp kho¶ng Cc F fH < fB.

E. Híng dÉn vÒ nhµ– Lµm l¹i çc bµi tËp ®· cho víi lËp luËn ®Çy ®ñ h¬n.

TuÇn: S: G:

TiÕt 57Bµi 52 - ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ¸nh s¸ng mµu

I - Môc tiªu1. KiÕn thøc : Nªu ®îc vÝ dô vÒ ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ¸nh s¸ng mµu. Nªu ®îc vÝ dô vÒ sù t¹o ra ¸nh s¸ng mµu b»ng tÊm läc mµu. Gi¶i thÝch ®îc sù t¹o ra ¸nh s¸ng mµu b»ng tÊm läc mµu trong mét sè øng dông trong thùc tÕ.2. KÜ n¨ng : KÜ n¨ng thiÕt kÕ thÝ nghiÖm ®Ó t¹o ra ¸nh s¸ng mµu b»ng çc tÊm läc mµu.3. Th¸i ®é : Say mª nghiªn cøu hiÖn tîng ¸nh s¸ng ®îc øng dông trong thùc tÕ.

II - chuÈn bÞ§èi víi mçi nhãm. Mét sè nguån s¸ng mµu nh ®Ìn lade, bót lade, ®Ìn phãng ®iÖn. Mét ®Ìn ph¸t ra ¸nh s¸ng tr¾ng, ®Ìn con ®á, xanh. 1 bé läc mµu. 1 b×nh níc trong.



KÕt hîp trong bµi C. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ng

Ho¹t ®éng 1 : T¹o t×nh huèng häc tËp.Trong thùc tÕ ta ®îc nh×n thÊy ¸nh s¸ng cã

çc lo¹i mµu. VËy vËt nµo t¹o ra ¸nh s¸ng tr¾ng ? VËt nµo t¹o ra ¸nh s¸ng mµu ?

Ho¹t ®éng 2 : T×m hiÓu nguèn ¸nh s¸ng I. Nguån ph¸t ra ¸nh s¸ng tr¾ng


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

tr¾ng vµ nguån ¸nh s¸ng mµu.– Yªu cÇu HS ®äc tµi liÖu vµ quan s¸t nhanh vµo d©y tãc bãng ®Ìn ®ang s¸ng b×nh thêng (chó ý kh«ng cho HS nh×n l©u vµo d©y tãc bãng ®Ìn ®¸ng s¸ng b×nh thêng dÔ lµm nhøc m¾t)– Nguån s¸ng lµ g× ? Nguån s¸ng tr¾ng lµ g× ? H·y nªu vÝ dô ?

HS ®äc tµi liÖu, ph¸t biÓu nguån ¸nh s¸ng mµu lµ g× ? T×m hiÓu ®Ìn lade vµ ®Ìn lade tríc khi cã dßng ®iÖn ch¹y qua : kÝnh cña ®Ìn mµu g× ? Khi cã dßng ®iÖn ®Ìn ph¸t ¸nh s¸ng mµu g× ?Ngoµi ra yªu cÇu HS t×m thªm vÝ dô nguån s¸ng mµu trong thùc tÕ.

Ho¹t ®éng 2 : Nghiªn cøu çch t¹o ra ¸nh s¸ng mµu b»ng tÊm läc mµu.

GV yÕu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm nh tµi liÖu yªu cÇu ghi l¹i kÕt qu¶ vµo vë.

Thay tÊm läc mµu ®á thø hai b»ng tÊm läc mµu xanh

Dùa vµo kÕt qu¶ thu ®îc qua thÝ nghiÖm, yªu cÇu HS thùc hiÖn C1Thùc hiÖn nhanh : Thay tÊm läc mµu, ®á b»ng tÊm läc mµu xanh, ®Æt tiÕp t©m läc mµu ®á sau tÊm läc mµu xanh.Yªu cÇu HS so s¸nh kÕt qu¶ çc thÝ nghiÖm. HS ph¸t biÓu c¶ líp trao ®æi, GV chuÈn ho¸ l¹i kiÕn thøc.– Yªu cÇu HS tr¶ lêi C2.NÕu HS kh«ng tr¶ lêi ®îc th× gîi ý cho HS tÊm läc mµu ®á truyÒn ¸nh s¸ng ®á ®i qua th× cã hÊp thô ¸nh s¸ng ®á kh«ng ?

Ho¹t ®éng 3 : VËn dông Yªu cÇu HS thùc hiÖn C3, C4, gäi HS trung b×nh tr¶ lêi.

vµ ¸nh s¸ng 1. Çc nguån s¸ng ph¸t ra ¸nh s¸ng tr¾ng HS tr¶ lêi, thèng nhÊt, ghi vµo vë nguån s¸ng ph¸t ra ¸nh s¸ng tr¾ng lµ – MÆt trêi (trõ buæi b×nh minh hoµng h«n)– Çc ®Ìn d©y ®èt khi nãng s¸ng b×nh thêng.

– Çc ®Ìn èng (¸nh s¸ng l¹nh).mµu.

2. Çc nguån s¸ng mµu.– Nguån s¸ng mµu lµ néi tù ph¸t ra ¸nh s¸ng mµu.VÝ dô nh : Nguån s¸ng mµu nh bÕp cñi mµu ®á, bÕp ga lo¹i tèt mµu xanh, ®Ìn hµn : mµu xanh sÉm. II. Çch t¹o ra ¸nh s¸ng mµu b»ng tÊm läc mµu lµ tÊm kÝnh, m¶nh giÊy bãng, nhùa trong cã mµu.

1. ThÝ nghiÖm ThÝ nghiÖm 1 :ChiÕu 1 chïm s¸ng tr¾ng qua tÊm läc mµu ®á ®îc ¸nh s¸ng mµu ... ThÝ nghiÖm 2 :ChiÕu ¸nh s¸ng ®á qua tÊm läc mµu ®á ®îc ¸nh s¸ng mµu... ThÝ nghiÖm 3 :Thay tÊm läc mµu ®á b»ng tÊm läc mµu xanh ®îc ¸nh s¸ng mµu... 2. Çc thÝ nghiÖm t¬ng tù.HS trao ®æi nhãm, qua çc thÝ nghiÖm rót ra nhËn xÐt. 3. KÕt luËn :+ ChiÕu ¸nh s¸ng tr¾ng qua tÊm läc mµu ®îc ¸nh s¸ng .......+ ChiÕu ¸nh s¸ng mµu qua tÊm läc cïng mµu ta ®îc ¸nh s¸ng ........+ ChiÕu ¸nh s¸ng mµu qua tÊm läc kh¸c mµu ta ®îc ¸nh s¸ng ........ TÊm läc mµu nµo th× hÊp thô ........ ¸nh s¸ng mµu ®ã hÊp thô ........ ¸nh s¸ng mµu kh¸c.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

III. VËn dôngHS tr¶ lêi vµo vë.

D. Cñng cè.- HS ph¸t biÓu vµ ghi phÇn ghi nhí, lÊy thªm vÝ dô, lµm bµi tËp SBT. - GV th«ng b¸o phÇn "cã thÓ em cha biÕt".E. híng dÉn vÒ nhµ- Häc bµi- Lµm c¸c BT trong SBT

TuÇn: S: G:

TiÕt 58Bµi 53 - sù ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng.

I Môc tiªu1. KiÕn thøc : Ph¸t biÓu ®îc kh¼ng ®Þnh : Trong chïm s¸ng tr¾ng cã chøa nhiÒu chïm s¸ng mµu kh¸c nhau. Tr×nh bµy vµ ph©n tÝch ®îc thÝ nghiÖm ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng b»ng l¨ng kÝnh ®Ó rót ra kÕt luËn : trong chïm s¸ng tr¾ng cã chøa nhiÒu chïm s¸ng mµu. Tr×nh bµy vµ ph©n tÝch ®îc thÝ nghiÖm ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng b»ng ®Üa CD ®Ó rót ra ®îc kÕt luËn vÒ sù ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng.2. KÜ n¨ng : KÜ n¨ng ph©n tÝch hiÖn tîng ph©n ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ¸nh s¸ng mµu qua thÝ nghiÖm. VËn dông kiÕn thøc thu thËp ®îc gi¶i thÝch c¸c hiÖn tîng ¸nh s¸ng mµu nh cÇu vång, bong bãng xµ phßng ... díi ¸nh tr¨ng.3. Th¸i ®é : CÈn thËn, nghiªm tóc.

II. ChuÈn bÞ :§èi víi mçi nhãm HS : 1 l¨ng kÝnh tam gi¸c ®Òu. 1 mµn ch¾n trªn cã khoÐt 1 khe hÑp. 1 bé tÊm läc mµu ®á, mµu xanh, nöa ®á, nöa xanh. 1 ®Üa CD.



HS1 : Ch÷a bµi tËp 52 . 2 vµ 52 . 5HS2 : Ch÷a bµi tËp 52 . 4

C. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ng

Ho¹t ®éng 1 T¹o t×nh huèng


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

C1 : Nh SGK.C2 : Cã h×nh ¶nh mµu s¾c rÊt lung linh, ®ã lµ cÇu vång, bong bãng xµ phßng díi ¸nh s¸ng mµu. VËy t¹i sao l¹i cã nhiÌu s¾c ë çc vËt ®ã. Ho¹t ®éng 2 : T×m hiÓu viÖc ph©n tÝch mét chïm s¸ng tr¾ng b»ng l¨ng kÝnh.

– Yªu cÇu HS ®äc tµi liÖu ®Ó t×m hiÓu l¨ng kÝnh lµ g× ?

– GV cã thÓ th«ng b¸o thªm l¨ng kÝnh lµ 1 khèi trong suèt vµ cã 3 gê.

– GV yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm, quan s¸t hiÖn tîng.– GV yªu cÇu çc nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ thÝ nghiÖm, NÕu nhãm nµo HS kh«ng thùc hiÖn ®-îc GV trî gióp.– Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C1.

– Sau khi HS tr¶ lêi sau, GV giíi thiÖu h×nh ¶nh quan s¸t ®ùoc chôp ë (3) cuèi SGK.

Ho¹t ®éng nhãm thÝ nghiÖm 2 – GV yªu cÇu HS nªu hiÖn tîng, GV chuÈn l¹i kiÕn thøc.HS cã nhËn xÐt g× ?

Yªu cÇu HS tr¶ lêi C3, C4

–Yªu cÇu 3 HS rót ra kÕt luËn.

Ho¹t ®éng 3 : T×m hiÓu sù ph©n tÝch mét chïm ¸nh s¸ng tr¾ng b»ng sù ph¶n x¹ trªn ®Üa CD– Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm vµ tr¶ lêi C5

Tr¶ lêi C6

1. ThÝ nghiÖm :HS ®äc tµi liÖu, tr¶ lêi vµ ghi vë . Çc ho¹t ®éng ç nh©n. L¨ng kÝnh lµ 1 khèi trong suèt cã 3 gê song song.ThÝ nghiÖm 1 :– HS lµm thÝ nghiÖm (ho¹t ®éng nhãm)– KÕt qu¶ : Quan s¸t phÝa sau TK thÊy 1 d¶i ¸nh s¸ng nhiÒu mµu.C1 : D¶i mµu tõ ®á, da cam, vµng, lôc, lam, chµm, tÝm.

ThÝ nghiÖm 2 HS lµm thÝ nghiÖm theo yªu cÇu.– ThÊm tÊm läc ®á– ThÊm tÊm läc xanh– ThÊm tÊm läc ®á vµ xanhHS nªu hiÖn tîng vµ ghi l¹i kÕt qu¶ : PhÝa sau l¨ng kÝnh vÉn thÊy mµu ®á hoÆc xanh ;NhËn xÐt : ¸nh s¸ng mµu qua l¨ng kÝnh vÉn gi÷ nguyªn mµu ®ã.HS trao ®æi, thèng nhÊt vµ ghi vë :C3 : ý 2.C4 : ¸nh s¸ng tr¾ng qua l¨ng kÝnh ®îc ph©n tÝch thµnh d¶i mµu ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng b»ng l¨ng kÝnh. 3. KÕt luËn : Ghi vë HS lÇn lît ph¸t biÓu trao ®æi thèng nhÊt vµ ghi vë. ThÝ nghiÖmC5 : Trªn ®Üa CD cã nhiÒu d¶i mµu tõ ®á ®Õn tÝm.C6 : – ¸nh s¸ng chiÕu tíi ®Üa CD lµ ¸nh s¸ng tr¾ng


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

HS kÕt luËn vÒ hiÖn tîng g× trong bµi Gäi 3 HS tr¶ lêi.Ho¹t ®éng IV : VËn dông– Yªu cÇu HS tr¶ lêi C7– Yªu cÇu HS lµm C8Chó ý thÝ nghiÖm ®ßi hái HS ph¶i khÐo lÐo.GV gîi ý cho HS thÊy : Gi÷a kÝnh vµ níc t¹o thµnh gê cña l¨ng kÝnh HS nªu thªm mét vµi hiÖn tîng vÒ sù ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng.– Yªu cÇu HS tæng hîp kiÕn thøc trong bµi (2 HS)

– ¸nh s¸ng tõ ®Üa CD ®Õn m¾t ta lµ ¸nh s¸ng mµu (®á tÝm)

– ¸nh s¸ng qua ®Üa CD ph¶n x¹ l¹i lµ nh÷ng chïm ¸nh s¸ng mµu

thÝ nghiÖm 3 còng lµ thÝ nghiÖm ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng

III. KÕt luËn: SGKIV. VËn dông C7 : Kh«ng thÓ coi çch dïng tÊm läc mµu nh çch ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng thµnh ¸nh s¸ng mµu C8 : HS lµm thÝ nghiÖm nªu kÕt qu¶ C9 Bong bãng xµ phßng, v¸ng dÇu ....

D. Cñng cè : Cho HS ®äc ghi nhíCã mÊy çch ®Ó ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng ?

E. Híng dÉn vÒ nhµ– Quan s¸t hiÖn tîng ¸nh s¸ng qua bÓ ç ®ùng níc tr¾ng– Lµm bµi tËp 53 – 54.1 53, 54.4.

TuÇn: S: G:

TiÕt 58Bµi 53- Sù ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng

I. Môc tiªu:- Ph¸t biÓu ®îc kh¼ng ®Þnh: Trong chïm ¸nh s¸ng tr¾ng cã chøa

nhiÒu chïm ¸nh s¸ng mµu kh¸c nhau.- Tr×nh bµy vµ ph©n tÝch ®îc thÝ nghiÖm ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng

b»ng l¨ng kÝnh ®Ó rót ra kÕt luËn.- Tr×nh bµy vµ ph©n tÝch ®îc thÝ nghiÖm ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng

b»ng ®Üa CD ®Ó rót ra kÕt luËn nh trªn.- RÌn luyÖn kü n¨ng lµm thÝ nghiÖm.- Gi¸o dôc th¸I ®é nghiªm tóc trong häc tËp,

II. p h ¬ng tiÖn thùc hiÖn. - Gi¸o viªn chuÈn bÞ cho mçi nhãm:

+ 1 l¨ng kÝnh tam gi¸c ®Òu. + 1 mµn ch¾n cã khoÐt khe hÑp. + 1 bé tÊm läc.

+ 1 ®Ìn ph¸t ¸nh s¸ng tr¾ng.III. Çch thøc tiÕn hµnh.

Ph¬ng ph¸p trùc quan + VÊn ®¸p.NguyÔn ThÞ H¬ng THCS Trung NghÜa

37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

IV. TiÕn tr×nh lªn líp:A. æn ®Þnh tæ chøc:9A: 9B: B. KiÓm tra bµi cò:1. H·y kÓ tªn mét sè nguån ph¸t ra ¸nh s¸ng tr¾ng, 1 sè nguån ph¸t ra ¸nh s¸ng mµu?C. Gi¶ng bµi míi :

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngH§ 1: Lµm thÝ nghiÖm ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng b»ng l¨ng kÝnh.- GV giíi thiÖu vÒ l¨ng kÝnh ( lµ mét khèi chÊt trong suèt cã d¹ng h×nh l¨ng trô tam gi¸c )- HS ®äc SGK ®Ó n¾m ®îc çch lµm TN1.- GV yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm 1 ®Ó: + Quan s¸t hiÖn tîng x¶y ra. + M« t¶ h×nh d¹ng quan s¸t ®îc.- GV cã thÓ ®Æt c©u hái ®Þnh híng ®Ó HS quan s¸t.? ¸nh s¸ng chiÕu ®Õn l¨ng kÝnh lµ ¸nh s¸ng g×?? ¸nh s¸ng mµ ta kh«ng thÊy sau l¨ng kÝnh lµ ¸nh s¸ng g×?- Sau khi quan s¸t HS tr¶ lêi C1.

- HS lµm thÝ nghiÖm 2a SGK.- GV híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm theo çc bíc: + T×m hiÓu môc ®Ých thÝ nghiÖm. + Dù ®o¸n kÕt qu¶ thu ®îc khi ch¾n chïm s¸ng b»ng tÊm läc ®á, xanh. + Quan s¸t vµ kiÓm tra dù ®o¸n. + Tr¶ lêi C2- GV lu ý: Khi dïng tÊm läc mµu ®á, v¹ch mµu ®á s¸ng râ nhÊt, khi dïng tÊm läc mµu xanh, v¹ch mµu xanh râ nhÊt nhng vÞ trÝ v¹ch mµu xanh lÖch khái vÞ trÝ v¹ch mµu ®á.- GV híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm 2b. + Nªu môc ®Ých thÝ nghiÖm: ThÊy râ sù ng¨n çch gi÷a d¶i mµu ®á vµ d¶i mµu xanh. + Nªu çch lµm thÝ nghiÖm. + Quan s¸t vµ m« t¶ thÝ nghiÖm.

I. Ph©n tÝch chïm ¸nh s¸ng tr¾ng b»ng l¨ng kÝnh.1. ThÝ nghiÖm 1:

C1: D¶i mµu cã nhiÒu mµu n»m s¸t nhau.§á, da cam, vµng, lôc, lam, chµm, tÝm.2. ThÝ nghiÖm 2:C2: *ThÝ nghiÖm 2a:- Khi ch¾n khe b»ng tÊm läc ®á th× ta thÊy cã v¹ch ®á, b»ng tÊm läc xanh cã v¹ch xanh, hai v¹ch kh«ng n»m cïng mét chç.

* ThÝ nghiÖm 2b:- Khi ch¾n khe b»ng tÊm läc nöa trªn ®á, nöa díi xanh thÊy ®ång thêi 2 v¹ch lÖch nhau.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

- HS lµm thÝ nghiÖm 2b.- Sau khi hoµn thµnh TN HS tr¶ lêi C3, C4.

HS nªu KL - SGK/140H§ 2: T×m hiÓu sù ph©n tÝch mét chïm s¸ng tr¾ng b»ng ®Üa CD.- HS lµm TN3: Quan s¾tmtj ghi ®Üa CD- HS tr¶ lêi C5, C6.

- HS rót ra kÕt luËn.H§ 3: KÕt luËn chung.? Cã mÊy çch ph©n tÝch chïm ¸nh s¸ng tr¾ng?( Cã 2 çch: B»ng l¨ng kÝnh vµ b»ng ®Üa CD )- Tõ ®ã HS rót ra kÕt luËn.H§ 4: VËn dông.HS lµm C7, C9.- GV nªu c©u vÒ nhµ lµm C9.

C3: - ý kiÕn 1 sai.- ý kiÕn 2 ®óngC4: Tríc l¨ng kÝnh l¸ ¸nh s¸ng tr¾ng, sau l¨ng kÝnh lµ d¶i nhiÒu mµu.3. KÕt luËn: SGK/140.

II. Ph©n tÝch mét chïm s¸ng tr¾ng b»ng sù ph¶n x¹ trªn ®Üa CD.1. ThÝ nghiÖm 3:C5: Nh×n theo ph¬ng nµy cã ¸nh s¸ng mµu vµng. Nh×n theo ph¬ng kh¸c cã ¸nh s¸ng mµu kh¸c.C6: ¸nh s¸ng chiÕu ®Õn ®Üa CD lµ ¸nh s¸ng tr¾ng. Tuú theo ph¬ng nh×n ta cã thÓ thÊy ¸nh s¸ng tõ ®Üa CD ®Õn m¾t cã mµu nµy hay mµu kh¸c.2. Kªt luËn: SGK/140.

III. KÕt luËn chung. SGK/141.

IV. VËn dông.C7: Cã

C9: Nh×n vµo bong bãng xµ phßngD. Cñng cè.- H·y nªu mét sè çch ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng?E. H íng dÉn vÒ nhµ .

- Häc bµi.- Lµm C8 + bµi tËp trong SBT.

TuÇn: S: G:

TiÕt 59Bµi 54- Sù trén çc ¸nh s¸ng mµu

i - Môc tiªu1. KiÕn thøc Tr¶ lêi ®îc c©u hái, thÕ nµo lµ sù trén hai hay nhiÒu ¸nh s¸ng mµu víi nhau.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

Tr×nh bµy vµ gi¶i thÝch ®îc thÝ nghiÖm trén çc ¸nh s¸ng mµu. Dùa vµo quan s¸t, cã thÓ m« t¶ ®îc mµu cña ¸nh s¸ng mµ ta thu ®ù¬c khi trén hai hay nhiÒu mµu víi nhau. Tr¶ lêi ®îc çc c©u hái : Cã thÓ trén ®îc ¸nh s¸ng tr¾ng hay kh«ng ? Cã thÓ trén ®îc “¸nh s¸ng ®en” hay kh«ng ?2. KÜ n¨ng : TiÕn hµnh thÝ nghiÖm ®Ó t×m ra qui luËt trªn mµu ¸nh s¸ng.3. Th¸i ®é : Nghiªm tóc, cÈn thËn.

II - ChuÈn bÞ. 1 ®Ìn chiÕu cã 3 cöa sæ vµ 2 g¬ng ph¼ng 1 bé çc tÊm läc mµu (®á, lôc, lam) vµ cã tÊm ch¾n s¸ng. 1 mµn ¶nh. 1 gi¸ quang häc.



HS 1 : Ch÷a bµi tËp 53 – 54 . 1 vµ bµi 53 – 54 . 4HS 2 : T¹o t×nh huèng : nh SGK

C. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngHo¹t ®éng 1 T×m hiÓu kh¸i niÖm sù trén çc ¸nh s¸ng mµuHíng dÉn HS ®äc tµi liÖu, quan s¸t thÝ nghiÖm ®Ó tr¶ lêi c©u hái :– Trén çc ¸nh s¸ng mµu lµ g× ?– ThiÕt bÞ trén mµu cã cÊu t¹o nh thÕ nµo ? T¹i sao cã 3 cöa sæ ? T¹i sao çc cöa sæ cã tÊm läc ? GV yªu cÇu 2 - 3 HS tr×nh bµy. – HS ®äc tµi liÖu tr¶ lêi c©u hái

– Tr×nh bµy cÊu t¹o thÝ nghiÖm. Ho¹t ®éng 3 : T×m hiÓu kÕt qu¶ cña sù

trén hai ¸nh s¸ng mµu.– Yªu cÇu HS ®äc tµi liÖu vµ bè trÝ thÝ nghiÖm nhËn xÐt ¸nh s¸ng trªn mµn ch¾n.

– Cã khi nµo thu ®îc “¸nh s¸ng mµu ®en”. Lµm thÝ nghiÖm ®Ó chøng minh thªm.

– Yªu cÇu HS nhËn xÐt.

KÕt luËn : Trén ¸nh s¸ng mµu lµ chiÕu 2 hoÆc nhiÒu chïm s¸ng mµu ®ång thêi lªn cïng 1 chç trªn 1 tÊm mµn ch¾n mµu tr¾ng.

ThÝ nghiÖm 1– HS l¾p 2 tÊm läc vµo cöa sæ 2 < 4 :+ Mµu ®á víi mµu lôc thu ®ùoc ¸nh s¸ng mµu...+ Mµu tÝm víi mµu xanh thu ®îc ¸nh s¸ng mµu ...+ Mµu ®á víi mµu tÝm thu ®îc mµu ... – HS lµm thÝ nghiÖm vµ nhËn xÐt kh«ng trén ®îc ¸nh s¸ng mµu ®en.– KÕt luËn– Khi trén 2 ¸nh s¸ng ta ®îc ¸nh s¸ng


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

Ho¹t ®éng 4 : T×m hiÓu trén ba ¸nh s¸ng mµu víi nhau ®Ó ®îc ¸nh s¸ng mµu tr¾ng GV híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm 2

– Sau ®ã thay bé ba tÊm läc kh¸c råi nhËn xÐt.

Ho¹t ®éng 5 : VËn dông.– GV chuÈn bÞ tríc tÊm b×a cho HS thùc hiÖn.

– HoÆc dïng con quay, t« mµu rßi quay nhanh con quay nhËn xÐt mµu trªn con quay.

– HS nhËn xÐt kÕt qu¶, gi¶i thÝch.– HS cã thÓ kh«ng gi¶i thÝch ®îc, GV cã thÓ th«ng b¸o ¸nh s¸ng truyÒn vµo m¾t cßn lu l¹i trong m¾t trong 1/24 S, do ®ã çc ¸nh s¸ng mµu ®ã t¹o thµnh sù trén mµu trong m¾t.

mµu kh¸c.– Khi kh«ng cã ¸nh s¸ng th× ta thÊy tèi (thÊy mµu ®en) Kh«ng cã “¸nh s¸ng mµu ®en”.

1. ThÝ nghiÖm 2– §Ó 3 tÊm läc vµo ba cöa sæ– Di chuyÓn mµn høng ¸nh s¸ng :+ §Ó gÇn thÊy 3 mµu ...+ Khi nµo trªn mµn høng kh«ng cßn 3 mµu riªng biÖt, mµu trªn mµn ch¾n lµ mµu ... 2. KÕt luËn .Trén 3 ¸nh s¸ng mµu víi nhau th× thu ®îc ¸nh s¸ng mµu tr¾ng.VËn dông:C3 :

D. Cñng cè :– GV th«ng b¸o cho HS “cã thÓ em cha biÕt”– Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn vÒ kiÕn thøc trong bµi (3 HS)Ghi nhí : Ghi vëE. Híng dÉn vÒ nhµ : + Häc phÇn ghi nhí+ Lµm bµi tËp SBT

TuÇn: S: G:

TiÕt 60Bµi 55: Mµu s¾c çc vËt díi ¸nh s¸ng tr¾ng

vµ díi ¸nh s¸ng mµu.i - Môc tiªu

1. KiÕn thøc Tr¶ lêi ®îc c©u hái, thÕ nµo lµ sù trén hai hay nhiÒu ¸nh s¸ng mµu víi nhau. Tr×nh bµy vµ gi¶i thÝch ®îc thÝ nghiÖm trén çc ¸nh s¸ng mµu.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

Dùa vµo quan s¸t, cã thÓ m« t¶ ®îc mµu cña ¸nh s¸ng mµ ta thu ®ù¬c khi trén hai hay nhiÒu mµu víi nhau. Tr¶ lêi ®îc çc c©u hái : Cã thÓ trén ®îc ¸nh s¸ng tr¾ng hay kh«ng ? Cã thÓ trén ®îc “¸nh s¸ng ®en” hay kh«ng ?2. KÜ n¨ng : TiÕn hµnh thÝ nghiÖm ®Ó t×m ra qui luËt trªn mµu ¸nh s¸ng.3. Th¸i ®é : Nghiªm tóc, cÈn thËn.

II- ChuÈn bÞ. Mét kÝn cã mét cöa sæ ®Ó ch¾n ¸nh s¸ng b»ng çc tÊm läc mµn. Çc vËt cã mµu tr¾ng, ®á, lôc, ®en ®Æt trong hép. Mét tÊm läc mµu ®á vµ mét tÊm läc mµu lôc. NÕu cã thÓ mét vµi h×nh ¶nh vÒ phong c¶nh cã mµu xanh lôc.



HS1: Khi nµo ta nhËn biÕt ¸nh s¸ng? thÕ nµo lµ sù trén mµu cña ¸nh s¸ng.HS2: H·y nªu ph¬ng ph¸p trén mµu cña ¸nh s¸ng.Ch÷a bµi tËp 53 - 54.453 - 54.5. C. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngHo¹t ®éng 1: T¹o t×nh huèng häc tËp. con kú nh«ng leo lªn c©y nµo nã cã mµu s¾c cña c©y ®ã, vËy cã ph¶i da cña nã bÞ ®æi mµu kh«ng? Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu vËt mµu tr¾ng, vËt mµu ®á, vËt mµu xanh, vËt mµu ®en díi ¸nh s¸ng tr¾ng. Yªu cÇu HS th¶o luËn C1 b»ng çch lÊy çc vËt mµu ®á ®Æt díi ¸nh s¸ng cña ®Ìn èng hoÆc ¸nh s¸ng mÆt trêi.- GV yªu cÇu 3 HS cña 3 ®èi tîng kh¸ - trung b×nh - yÕu tr¶ lêi - GV chuÈn l¹i kiÕn thøc cña HS.

I. VËt mµu tr¾ng, vËt mµu ®á, vËt mµu xanh, vËt mµu ®en díi ¸nh s¸ng tr¾ng.C1 HS th¶o luËn ®Ó rót ra nhËn xÐt

- HS ghi vë?+ Díi ¸nh s¸ng mµu tr¾ng: Th× vËt mµu tr¾ng cã ¸nh s¸ng tr¾ng truyÒn vµo m¾t ta.+ Díi ¸nh s¸ng mµu ®á: Th× vËt mµu ®á cã ¸nh s¸ng truyÒn vµo m¾t ta.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

HS tù rót ra nhËn xÐt. GV yªu cÇu 2 HS kh¸ giái - trung b×nh ph¸t biÓu Ho¹t ®éng 3: T×m hiÓu kh¶ n¨ng t¸n x¹ mµu cña çc vËt.

Hái: Ta chØ nh×n thÊy vËt khi nµo?- Yªu cÇu HS sö dông hép quan s¸t ¸nh s¸ng t¸n x¹ ë çc vËt mµu, híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm:+ §Æt vËt mµu ®á trªn nÒn tr¾ng trong hép.+ §Æt tÊm läc mµu ®á, råi mµu xanh.+ NhËn xÐt kÕt qu¶ cña çc nhãm, thèng nhÊt kiÕn thøc vµ ghi vë.- HS nghiªn cøu ç nh©n tr¶ lêi C2 vµ C3.- GV yªu cÇu HS lÇn lît tr¶ lêi C2, C3 thèng nhÊt ghi vë.

Tõ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm HS rót ra kÕt luËn cña bµi.

Ho¹t ®éng 4: KÕt luËn.- Tõ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm HS rót ra kÕt luËn cña bµi.

+ Díi ¸nh s¸ng xanh: Th× vËt mµu xanh cã ¸nh s¸ng xanh truyÒn vµo m¾t ta._____ ®á ______ ®á ____________ xanh ______xanh _______+VËt mµu ®en th× kh«ng cã ¸nh s¸ng mµu nµo truyÒn vµo m¾t.NhËn xÐt: Díi ¸nh s¸ng mµu tr¾ng, vËt cã mµu nµo th× cã ¸nh s¸ng mµu ®ã truyÒn vµo m¾t ta.II. Kh¶ n¨ng t¸n x¹ ¸nh s¸ng mµu cña çc vËt.1. ThÝ nghiÖm vµ quan s¸t:- HS tr¶ lêi lµ chØ nh×n thÊy vËt khi ¸nh s¸ng tõ vËt ®ã truyÒn vµo m¾t.+ Ho¹t ®éng nhãm lµm thÝ nghiÖm theo çc bíc cña GV híng dÉn ghi l¹i kÕt qu¶: mµu s¾c çc vËt.2. NhËn xÐt.C2

C2

Sau khi ®ã thèng nhÊt ghi vë:ChiÕu ¸nh s¸ng ®á vµo vËt mµu ®á nh×n thÊy vËt mµu ®á.ChiÕu ¸nh s¸ng ®á vµo vËt mµu xanh lôc, ®en vËt gÇn ®enChiÕu ¸nh s¸ng ®á vµo vËt mµu tr¾ng vËt mµu ®á.C3: - ChiÕu ¸nh s¸ng xanh lôc vµo vËt xanh lôc vµ mµu tr¾ng vËt mµu xanh lôc.- ChiÕu ¸nh s¸ng xanh lôc vµo vËt mµu kh¸c nh×n thÊy vËt mµu tèi (®en)III. KÕt luËn


Ho¹t ®éng ç nh©n

37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

Kh¸, giái - 3 HS ph¸t biÓu TB. YÕu, kÐm.

Ho¹t ®éng 5: VËn dông

HS tr¶ lêi c©u hái C4, 2 HS tr¶ lêi. NÕu HS tr¶ lêi cha ®óng th× GV gîi ý ¸nh s¸ng b¹n thÊy mµu g×? Mµu l¸ ban ngµy mµu g×? V× sao?

- VËt mµu nµo th× h¾t l¹i (t¸n x¹) tèt ¸nh s¸ng mµu ®ã.- VËt mµu tr¾ng th× t¸n x¹ tèt tÊt c¶ c¸c ¸nh s¸ng mµu.- VËt mµu ®en kh«ng cã kh¶ n¨ng t¸n x¹ ¸nh s¸ng mµu nµo.IV. VËn dông:C4- L¸ c©y ban ngµy mµu xanh v× t¸n x¹ ¸nh s¸ng mµu xanh vµo m¾t.- L¸ c©y ban ®ªm kh«ng mµu v× kh«ng cã ¸nh s¸ng ®Ó l¸ c©y t¸n x¹ ¸nh s¸ng.C5:

V× ¸nh s¸ng tr¾ng bi läc, cßn ¸nh s¸ng ®á chiÕu ®Õn tê giÊy.

V× ¸nh s¸ng ®á ®Õn giÊy xanh t¸n x¹ ¸nh s¸ng xanh rÊt yÕu.

- ThÝ nghiÖm kiÓm traC6 HS tr¶ lêi

D. Cñng cèHíng dÉn HS ghi l¹i th«ng tin b»ng s¬ ®å gi¶i thÝch.- KiÓm tra l¹i b»ng thÝ nghiÖm.- GV th«ng b¸o vµ gi¶i thÝch môc "Cã thÓ em cha biÕt".

E. Híng dÉn vÒ nhµ.- Lµm c¸c bµi tËp 55 trong SBT


Xanh giÊy mµu tèi

¸nh s¸ng tr¾ng

®á

Tr¾ng giÊy mµu ®á

¸nh s¸ng tr¾ng

®á

37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

TuÇn: S: G:

TiÕt 61Bµi 56: C¸c t¸c dông cña ¸nh s¸ng

I- Môc tiªuKiÕn thøc: Tr¶ lêi ®îc c©u hái: "T¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng lµ g×"? VËn dông ®îc t¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng trªn vËt mµu tr¾ng vµ vËt mµu ®en ®Ó gi¶i thÝch mét sè øng dông thùc tÕ. Tr¶ lêi ®îc c©u hái: "T¸c dông sinh häc cña ¸nh s¸ng lµ g×? T¸c dông quang ®iÖn cña ¸nh s¸ng lµ g×?"KÜ n¨ng: Thu thËp th«ng tin vÒ t¸c dông cña ¸nh s¸ng trong thùc tÕ ®Ó thÊy vai trß cña ¸nh s¸ng.Th¸i ®é: Say mª vËn dông khoa häc vµo thùc tÕ.II- ChuÈn bÞ

Mét tÊm kim lo¹i mét mÆt s¬n tr¾ng, mét mÆt s¬n ®en. HoÆc 2 tÊm kim lo¹i gièng nhau: Mét s¬n tr¾ng, mét s¬n ®en. 1 hoÆc 2 nhiÖt kÕ 1chiÕc ®Ìn 25W 1 chiÕc ®ång hå 1 dông cô pin mÆt trêi (m¸y tÝnh bá tói...)



HS1: Ch÷a bµi tËp 55.1; 55.3HS2: (HS kh¸) ch÷a bµi tËp 55.453 - 54.5. C. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngHo¹t ®éng 1 T¹o t×nh huèng: PP1: T¹o t×nh huèng nh SGK

I. T¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng.1. T¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng lµ g×?VD1 ¸nh s¸ng chiÕu vµo c¬ thÓ cã thÓ nãng lªn.VD2: ¸nh s¸ng chiÕu vµo quÇn ¸o ít


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

PP2: Trong thùc tÕ ngêi ta ®· sö dông ¸nh s¸ng vµo c«ng viÖc nµo? VËy ¸nh s¸ng cã t¸c dông g×?Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu t¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng.- Yªu cÇu HS tr¶ lêi C1: gäi 3 HS tr¶ lêi thèng nhÊt ghi vë:

- HS tr¶ lêi c©u C2: NÕu HS tr¶ lêi cha ®îc hoÆc ®îc Ýt, GV gîi ý cho HS thÊy vËt lÝ 7 phÇn g¬ng cÇu lâm ®· sö dông ¸nh s¸ng mÆt trêi chiÕu vµo g¬ng cÇu lâm ®èt nãng vËt.- Ph¬i muèi: Cµng n¾ng s¶n lîng muèi cµng l¾ng.- HS rót ra t¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng lµ g×?

Yªu cÇu HS nghiªn cøu thiÕt bÞ vµ bè trÝ thÝ nghiÖm.

- So s¸nh kÕt qu¶ rót ra nhËn xÐt:

- Yªu cÇu HS ®äc th«ng b¸o. Ho¹t ®éng 3: Nghiªn cøu t¸c dông sinh häc cña ¸nh s¸ng

quÇn ¸o sÏ mau kh«.VD3: ¸nh s¸ng chiÕu vµo ®å vËt ®å vËt nãng lªn.C2:- §èt nãng vËt b»ng ¸nh s¸ng mÆt trêi.

- Ph¬i muèi: ¸nh s¸ng lµm níc biÓn bay h¬i nhanh muèi.* NhËn xÐt: ¸nh s¸ng chiÕu vµo c¸c vËt lµm c¸c vËt nãng lªn. Khi ®ã n¨ng lîng ¸nh s¸ng ®· bÞ biÕn ®æi thµnh nhiÖt n¨ng. §ã lµ t¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng.2. Nghiªn cøu t¸c dông cña ¸nh s¸ng trªn vËt mµu tr¾ng hay vËt mµu ®en.Bè trÝ thÝ nghiÖm h×nh

h kh«ng ®æi. §Ìn s¸ng t = 3 phót - kim lo¹i tr¾ng.

t01 = ..........t02 = ..........C3:So s¸nh kÕt qu¶:VËt mµu ®en hÊp thô ¸nh s¸ng nhiÒu h¬n vËt mµu tr¾ng. II. T¸c dông sinh häc cña ¸nh s¸ng.C4: C©y cèi trång trong n¬i kh«ng cã ¸nh s¸ng, l¸ c©y xanh nh¹t, c©y yÕu. C©y trång ngoµi ¸nh s¸ng, l¸ xanh


t0= ..........

h§Ìn

37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

- Em h·y kÓ 1 sè hiÖn tîng x¶y ra víi c¬ thÓ ng-êi vµ c©y cèi khi cã ¸nh s¸ng.- T¸c dông sinh häc lµ g×?

Ho¹t ®éng 4: T¸c dông quang ®iÖn cña ¸nh s¸ngGV th«ng b¸o cho HS biÕt pin mÆt trêi ho¹t ®éng trong ®iÒu kiÖn nµo?VD: M¸y tÝnh bá tói dïng pin mÆt trêi chØ ho¹t ®éng khi cã ¸nh s¸ng chiÕu vµo.

- HS xem m¸y tÝnh bá tói cã dïng nguån ®iÖn ¸nh s¸ng vµ bøc ¶nh 56.3.- GV cã thÓ th«ng b¸o cho HS biÕt qua Pin mÆt trêi gåm cã 2 chÊt kh¸c nhau, khi chiÕu ¸nh s¸ng vµo: 1 sè e tõ b¶n cùc nµy bËt ra b¾n sang b¶n cùc kia lµm 2 b¶n cùc nhiÔm ®iÖn kh¸c nhau nguån ®iÖn 1 chiÒu.HS tr¶ lêi C7.GV yªu cÇu HS tr¶ lêi. NÕu HS tr¶ lêi ®óng th× GV thèng nhÊt cïng HS. Cßn nÕu HS kh«ng tr¶ lêi ®îc - GV gîi ý:Kh«ng cã ¸nh s¸ng pin cã ho¹t ®éng kh«ng?Pin quang ®iÖn biÕn W nµo W nµo?

Ho¹t ®éng 5: VËn dông- HS tù nghiªn cøu tr¶ lêi C8, C9, C10 NÕu häc kh«ng tù tr¶ lêi ®îc, GV cã thÓ gîi ý: acsimet dïng dông cô tËp trung nhiÒu ¸nh s¸ng vµo chiÕn thuyÒn cña giÆc.Chó ý C10: VÒ mïa ®«ng ban ngµy nªn mÆc ¸o mµu tèi?

c©y tèt.C5: Ngêi sèng thiÕu ¸nh s¸ng sÏ yÕu. Em bÐ ph¶i t¾m n¾ng ®Ó cøng c¸pNhËn xÐt: ¸nh s¸ng g©y ra mét sè biÕn ®æi nhÊt ®Þnh ë c¸c sinh vËt - §ã lµ t¸c dông sinh häc cña ¸nh s¸ng.1. Pin mÆt trêi.

HS ghi vë:Pin mÆt trêi lµ nguån ®iÖn cã thÓ ph¸t ra ®iÖn khi cã ¸nh s¸ng chiÕu vµo.C6: - Pin mÆt trêi dïng ë ®¶o, ë miÒn nói hoÆc mét sè thiÕt bÞ ®iÖn...Pin mÆt trêi ®Òu cã 1 cöa sæ ®Ó chiÕu ¸nh s¸ng vµo.

C7: + Pin ph¸t ®iÖn ph¶i cã ¸nh s¸ng.+ Pin ho¹t ®éng kh«ng ph¶i do t¸c dông nhiÖt cña ¸nh s¸ng.+ §Ó pin trong bãng tèi, ¸p vËt nãng vµo th× pin kh«ng ho¹t ®éng ®îc VËy pin mÆt trêi ho¹t ®éng ®îc kh«ng ph¶i lµ do t¸c dông nhiÖt.IV. VËn dôngC8 - G¬ng cÇu lâm høng ¸nh s¸ng mÆt trêi phÇn tia ph¶n x¹ héi tô t¹i 1 ®iÓm ®èt nãng vËt t¸c dông nhiÖt.C9: T¸c dông cña ¸nh s¸ng lµm c¬ thÓ


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

em bÐ cøng çp kháe m¹nh lµ t¸c dông sinh häc.C10: Mïa ®«ng, trêi l¹nh, ¸o mµu tèi hÊp thô nhiÖt tèt c¬ thÓ nãng lªn.Mïa hÌ trêi nãng, ¸o mµu s¸ng hÊp thô nhiÖt kÐm c¬ thÓ ®ì bÞ nãng lªn.

D. Cñng cè.GV: Yªu cÇu HS ph¸t biÓu kiÕn thøc cña bµi.- GV th«ng b¸o cho HS môc "cã thÓ em cha biÕt".1s - S = 1m2 nhËn 1400J6h - S = 20m2 nhËn 604800000J ®îc 1800l níc s«i.- Çc vÖ tinh nh©n t¹o dïng ®iÖn cña pin mÆt trêi.- Cã « t« ch¹y b»ng W mÆt trêi.- Tia hång ngo¹i cã t¸c dông nhiÖt lín.- Tia tö ngo¹i cã t¸c dông sinh häc râ rÖt.

E. Híng dÉn vÒ nhµ Lµm bµi tËp 56 SBT t×m thªm vÝ dô

TuÇn: S: G:

TiÕt 62Bµi 57: thùc hµnh nhËn biÕt ¸nh s¸ng ®¬n s¾c

vµ ¸nh s¸ng kh«ng ®¬n s¾c b»ng ®Üa cd

I. Môc tiªu:- Tr¶ lêi ®îc c©u hái, thÕ nµo lµ as ®¬n s¾c vµ thÕ nµo lµ as kh«ng

®¬n s¾c.- BiÕt çch dïng ®Üa CD ®Ó nhËn biÕt as ®¬n s¾c vµ as kh«ng ®¬n

s¾c.- RÌn luyÖn tÝnh cÈn thËn, chÝnh x¸c, khoa häc.

II. p h ¬ng tiÖn thùc hiÖn. - Mçi nhãm:

+ 1 ®Ìn ph¸t ra as tr¾ng. + TÊm läc ®á, vµng, lôc, lam. + 1 ®Üa CD.

+ §Ìn LED ®á, lôc, lam, vµng.+ Nguån ®iÖn.

III. Çch thøc tiÕn hµnh.Ph¬ng ph¸p trùc quan.

IV. TiÕn tr×nh lªn líp:


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

A. æn ®Þnh tæ chøc:9A: 9B: B. KiÓm tra bµi cò:1. Nªu mét sè çch ph©n tÝch as tr¾ng thµnh as mµu?C. Gi¶ng bµi míi:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngH§ 1: T×m hiÓu kh¸i niÖm as ®¬n s¾c, as kh«ng ®¬n s¾c.HS ®äc SGK ®Ó n¾m ®îc:- ThÕ nµo lµ as ®¬n s¾c?- ThÕ nµo lµ as kh«ng ®¬n s¾c?- HS t×m hiÓu môc ®Ých TN- HS t×m hiÓu çc dông cô TN- HS t×m hiÓu çch lµm TN vµ quan s¸t TNH§ 2: Lµm thÝ nghiÖm ph©n tÝch as mµu

®á.- HS lµm thÝ nghiÖm vµ quan s¸t mµu cña as thu ®îc vµ ghi l¹i nhËn xÐt.H§ 3: Lµm b¸o ço thùc hµnh.- HS: + Ghi c©u tr¶ lêi vµo b¸o ço. + Ghi kÕt luËn chung vÒ kÕt qu¶ TN.-GV híng dÉn HS lµm b¸o ço.

I. Lý thuyÕt.

II. Thùc hµnh.- LÇn lît ch¾n tÊm läc mµu ®á, lôc, lam vµo mÆt ®Üa CD.

D. Cñng cè.- GV thu b¸o ço.- GV nhËn xÐt giê TH, HS thu dän dông cô.E. H íng dÉn vÒ nhµ . - Häc bµi vµ xem tríc bµi 58 SGK.

TuÇn S: G:

TiÕt 63Bµi 58: tæng kÕt ch¬ng iii: quang häc

I. Môc tiªu:- Tr¶ lêi ®îc c©u hái trong phÇn “Tù kiÓm tra ”.- VËn dông çc kiÕn thøc ®Ó gi¶i çc bµi tËp phÇn “ VËn dông ”.-Gi¸o dôc lßng say mª häc tËp.

II. p h ¬ng tiÖn thùc hiÖn. - GV: Gi¸o ¸n + SGK.- HS: SGK.

III. Çch thøc tiÕn hµnh.Ph¬ng ph¸p vÊn ®¸p.

IV. TiÕn tr×nh lªn líp:


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

A. æn ®Þnh tæ chøc:9A: 9B: B. KiÓm tra bµi cò:Lång trong giê häc.C. Gi¶ng bµi míi:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngH§ 1: Tr¶ lêi çc c©u hái phÇn “ Tù kiÓm tra ”.- GV gäi lÇn lît häc sinh tr¶ lêi çc c©u hái phÇn “ Tù kiÓm tra ” mµ HS ®· chuÈn bÞ s½n ë nhµ.- HS díi líp nhËn xÐt, bæ xung.

- GV chèt l¹i c©u tr¶ lêi cuèi cïng.

H§ 2: Lµm bµi tËp phÇn vËn dông.- BT 17,18,19,20 GV híng dÉn.? Khi chiÕu tia s¸ng tõ kh«ng khÝ vµo níc h·y so s¸nh i vµ r.? VËt dÆt vÞ trÝ nµo ( d = 2f )? VËt cho ¶nh g×? (¶nh thËt b»ng vËt )

? M¾t cËn cã ®Æc ®iÓm g×? (§iÓm Cv gÇn h¬n b×nh thêng)? M¾t l·o cã ®Æc ®iÓm g×? (§iÓm Cc xa h¬n b×nh thêng)- GV gäi 1 HS lªn b¶ng lµm BT 22.

PhÇn C GV híng dÉn HS dùa vµo h×nh vÏ.

- HS tù lµm BT 23, GV híng dÉn phÇn b.∆OAB ®d OA’B’ = (1)

I. Tù kiÓm tra.1. a, Khóc x¹.b, i = 60 r <600.2. Chïm tia lã lµ chïm héi tô.3.6. TKPK.7.TKHT.8. TTT, Vâng m¹c.9. Cv, Cc.10. TKHT.…II. VËn dông.17.B18.B19.B20.D21.a – 4 c - 2 b – 3 d – 1

22.

- BO vµ AI lµ ®êng chÐo h×nh ch÷ nhËt BAOI B’ lµ giao ®iÓm 2 ®êng chÐo A’B’ lµ ®êng trung b×nh∆ AOB OA’ = = 10 cmA’ çch thÊu kÝnh 10 cm.23.


A

BF’

FA’

B’

A F A’

B’B’ I

O

37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

∆OIF’ ®d ∆ A’B’F’ = (2)

(1) vµ (2) = hay =

TS: = OA’ = 8,75 cmThay OA’ vµo (1) A’B’ = 2,85 cm.HS lµm bµi tËp 24.

24.OA = 5m = 500cmOA’ = 2cmAB = 2m = 200cmTa có: = A’B’ =

= 0,8cm D. Cñng cè.- GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m.

E. H íng dÉn vÒ nhµ . - Lµm bµi cßn l¹i.- Xem trøc bµi 59 SGK

. TuÇn S: G:

ch¬ng IV: sù b¶o toµn vµ chuyÓn ho¸ n¨ng lîng TiÕt 64

Bµi 59: n¨ng lîng vµ sù chuyÓn ho¸ n¨ng lîngI. Môc tiªu:- NhËn biÕt ®îc c¬ n¨ng vµ nhiÖt n¨ng dùa trªn nh÷ng dÊu hiÖu quan

s¸t trùc tiÕp ®îc.- NhËn biÕt ®îc quang n¨ng, ho¸ n¨ng, nhiÖt n¨ng nhê chóng chuyÓn

ho¸ thµnh c¬ n¨ng hoÆc nhiÖt n¨ng.- NhËn biÕt ®îc kh¶ n¨ng chuyÓn ho¸ qua l¹i gi÷a c¸c d¹ng n¨ng lîng

mäi sù biÕn ®æi trong tù nhiªn ®Òu kÌm theo sù biÕn ®æi n¨ng lîng tõ d¹ng nµy sang d¹ng kh¸c.

- RÌn luyÖn kü n¨ng suy luËn, ph¸n ®o¸n.II. p h ¬ng tiÖn thùc hiÖn.

- GV: Tranh vÏ to h×nh 59.1 SGK.III. C¸ch thøc tiÕn hµnh.

Ph¬ng ph¸p vÊn ®¸p.IV. TiÕn tr×nh lªn líp:

A. æn ®Þnh tæ chøc:9A: 9B: B. KiÓm tra bµi cò:C. Gi¶ng bµi míi:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ng


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

H§ 1: T×m hiÓu vÒ n¨ng lîng.- HS tr¶ lêi C1, C2.? Dùa vµo ®©u ®Ó biÕt vËt cã c¬ n¨ng, nhiÖt n¨ng?

? LÊy VD vËt cã c¬ n¨ng, nhiÖt n¨ng.- HS rót ra kÕt luËn.H§ 2: T×m hiÓu çc d¹ng n¨ng lîng vµ sù chuyÓn ho¸ gi÷a chóng.- HS ho¹t ®éng nhãm C3.

- GV gäi mét sè HS tr¶e lêi, GV nhËn xÐt.

- Tríc khi HS tr¶ lêi, GV hái HS:? Nªu tªn çc d¹ng n¨ng lîng mµ em biÕt?

- HS tr¶ lêi C4.

HS rót ra kÕt luËn

H§ 3: VËn dông.- HS tãm t¾t ®Ò bµi.

GV gîi ý.? §iÒu g× chøng tá níc nhËn thªm nhiÖt n¨ng?? NhiÖt n¨ng níc nhËn ®îc do ®©u chuyÓn ho¸?? C«ng thøc tÝnh nhiÖt lîng?

I. N¨ng lîng.C1. T¶ng ®¸ n©ng lªn khái mÆt níc.C2. Lµm cho vËt nãng lªn.

KL1.II. Çc d¹ng n¨ng lîng vµ sù chuyÓn ho¸ gi÷a chóng.C3:

A (1) C¬ n¨ng ®iÖn n¨ng(2) ®iÖn n¨ng C¬ n¨ng

B (1) ®iÖn n¨ng C¬ n¨ng(2) ®éng n¨ng ®iÖn n¨ng

C (1) ho¸ n¨ng nhiÖt n¨ng(2) nhiÖt n¨ng c¬ n¨ng

D (1) ho¸ n¨ng ®iÖn n¨ng(2) ®iÖn n¨ng nhiÖt n¨ng

E (1) quang n¨ng nhiÖt n¨ng

C4: Ho¸ n¨ng thµnh c¬ n¨ng (TbÞ C)Ho¸ n¨ng thµnh nhiÖt n¨ng (TbÞ D)Quang n¨ng thµnh nhiÖt n¨ng (TbÞ E)§iÖn n¨ng thµnh c¬ n¨ng (TbÞ B)KL: SGK/155.III. VËn dông.Cho biÕt: V = 2l m = 2kg. t1 =200c ; t2 = 800c C = 4200J/kg.KTÝnh: Q = ?BG:NhiÖt lîng níc nhËn thªmQ = mc (t2 – t1) = 2.4200(80-20) = = 504000(J)§S: 504000(J)

D. Cñng cè.? Cã nh÷ng d¹ng n¨ng lîng nµo??Dùa vµo ®©u ®Ó biÕt c¬ n¨ng vµ nhiÖt n¨ng.E. H íng dÉn vÒ nhµ . - Häc bµi.- Lµm bµi tËp trong SBT.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

TuÇn S: G:

TiÕt 65Bµi 60: ®Þnh luËt b¶o toµn n¨ng lîng

I. Môc tiªu:- NhËn biÕt ®îc trong çc thiÕt bÞ lµm biÕn ®æi n¨ng lîng phÇn n¨ng l-

îng cuèi cïng bao giê cung cÊp thiÕt bÞ ban ®Çu.- Ph¸t hiÖn sù xuÊt hiÖnmét d¹ng n¨ng lîng nµo ®ã bÞ gi¶m ®i. Thõa

nhËn phÇn n¨ng lîng bÞ gi¶m ®i b»ng phÇn n¨ng lîng míi xuÊt hiÖn.- Ph¸t biÓu ®îc ®Þnh luËt b¶o toµn n¨ng lîng.- Gi¶i thÝch ®îc çc hiÖn tîng trong thùc tÕ.- Gi¸o dôc suy nghÜ s¸ng t¹o.

II. p h ¬ng tiÖn thùc hiÖn. III. Çch thøc tiÕn hµnh.

Ph¬ng ph¸p trùc quan + VÊn ®¸p.IV. TiÕn tr×nh lªn líp:

A. æn ®Þnh tæ chøc:9A: 9B: B. KiÓm tra bµi cò:

1. Ta nhËn biÕt ®îc ho¸ n¨ng, ®iÖn n¨ng, quang n¨ng khi chóng chuyÓn ho¸ thµnh d¹ng n¨ng lîng nµo?

C. Gi¶ng bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngH§ 1: T×m hiÓu sù biÕn ®æi thÕ n¨ng thµnh ®éng n¨ng.- HS ho¹t ®éng nhãm lµm TN.- GV quan s¸t, uèn n¾n.

- HS ®äc ®Ó tr¶ lêi C1, C2, C3.- HS nghiªn cøu phÇn .? §iÒu g× chøng tá n¨ng lîng kh«ng tù sinh ra ®îc mµ do mét d¹ng n¨ng lîng kh¸c biÕn ®æi thµnh?- Tõ ®ã HS rót ra kÕt luËn.? Trong qu¸ tr×nh biÕn ®æi nÕu thÊy mét phÇn n¨ng lîng bÞ hao hôt ®i cã ph¶i nã biÕn mÊtkh«ng?H§ 2: T×m hiÓu sù biÕn ®æi c¬ n¨ng thµnh ®iÖn n¨ng vµ ngîc l¹i.HS ho¹t ®éng nhãm: + T×m hiÓu TN + Tr¶ lêi C4, C5.

I. Sù chuyÓn ho¸ n¨ng lîngtrong çc hiÖn tîng c¬, nhiÖt, ®iÖn.1. BiÕn ®æi thÕ n¨ng thµnh ®éng n¨ng vµ ngîc l¹i.C1: Tõ A C : TN PN. C B : §N TN.C2: TNA > TNB.C3: Kh«ng. NhiÖt n¨ng do ma s¸t.

* KL: SGK/157.

2. BiÕn ®æi c¬ n¨ng thµnh ®iÖn n¨ng vµ ngîc l¹i. Hao hôt c¬ n¨ng.

C4: C¬ n¨ng ®iÖn n¨ng.§C§: §iÖn n¨ng c¬ n¨ng.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

- GV híng dÉn HS t×m hiÓu TN. + Cuèn d©y treo qu¶ nÆng B sao cho khi A ë vÞ trÝ cao nhÊt th× B ë vÞ trÝ thÊp nhÊt ch¹m mÆt bµn mµ vÉn kÐo c¨ng d©y. + §¸nh dÊu vÞ trÝ cao nhÊt cña A khi b¾t ®Çu ®îc th¶ r¬i vµ vÞ trÝ cao nhÊt cña B khi ®îc kÐo lªn.- HS rót ra kÕt luËn.H§ 3: T×m hiÓu néi dung ®Þnh luËt b¶o toµn n¨ng lîng.- GV th«ng b¸o ®Þnh luËt.- GV gäi HS ®äc néi dung ®Þnh luËt.

- HS tr¶ lêi C6, C7.

C5: TNA > TNB

II. §Þnh luËt b¶o toµn n¨ng lîng. SGK/158.III. VËn dông.C6: V× tr¸i víi ®Þnh luËt b¶o toµn n¨ng lîng. §éng c¬ ho¹t ®éng ®îc lad cã c¬ n¨ng, c¬ n¨ng nµy kh«ng tù sinh ra, muèn cã c¬ n¨ng ph¶i do çc d¹ng n¨ng lîng kh¸c chuyÓn ho¸ thµnh.

D. Cñng cè.- GV chèt l¹i ®Þnh luËt b¶o toµn n¨ng lîng.E. H íng dÉn vÒ nhµ . - Häc bµi. Lµm bµi tËp trong SBT.

TuÇn S: G:

TiÕt 66Bµi 61: s¶n xuÊt ®iÖn n¨ng - nhiÖt ®iÖn vµ thuû ®iÖn

I. Môc tiªu:- Nªu ®îc vai trß cña ®iÖn n¨ng trong ®êi sèng vµ sane xuÊt, u ®iÓm

cña viÖc sö dông ®iÖn n¨ng so víi çc d¹ng n¨ng lîng kh¸c.- ChØ ra ®îc çc bé phËn chÝnh trong nhµ m¸y thuû ®iÖn vµ nhiÖt

®iÖn.- RÌn luyÖn tÝnh ®éc lËp, s¸ng t¹o.

II. p h ¬ng tiÖn thùc hiÖn. - GV: Tranh vÏ s¬ ®å nhµ m¸y thuû ®iÖn vµ nhiÖt ®iÖn.

III. Çch thøc tiÕn hµnh.Ph¬ng ph¸p vÊn ®¸p + Gîi më.

IV. TiÕn tr×nh lªn líp:A. æn ®Þnh tæ chøc:9A: 9B: B. KiÓm tra bµi cò:

1. H·y ph¸t biÓu ®Þnh luËt b¶o toµn n¨ng lîng?C. Gi¶ng bµi míi:


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngH§ 1: T×m hiÓu vai trß cña ®iÖn n¨ng trong ®êi sèng vµ s¶n xuÊt.- HS lµm viÖc ç nh©n suy nghÜ tr¶ lêi C1, C2, C3.

- GV gäi HS tr¶ lêi C1, C2, C3.

? §iÖn n¨ng cã s½n trong tù nhiªn nh than ®¸, dÇu má, khÝ ®èt kh«ng?-Qua ®ã gióp HS nhËn biÕt ®îc: N¨ng lîng ®iÖn kh«ng cã s½n trong tù nhiªn mµ do çc d¹ng n¨ng lîng kh¸c chuyÓn ho¸ thµnh.

? T¹i sao viÖc s¶n xuÊt ®iÖn n¨ng l¹i trë thµnh vÊn ®Ò quan träng trong ®êi sèng vµ s¶n xuÊt hiÖn nay?H§ 2: T×m hiÓu nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn.- GV treo tranh s¬ ®å nhµ m¸y ®iÖn.- HS quan s¸t tranh t×m hiÓu çc bé phËn chÝnh cña nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn.- GV th«ng b¸o thªm: Trong lã ®èt ë nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn ë trªn h×nh ngêi ta dïng than ®¸, bÊy giê dïng khÝ ®èt tõ má dÇu ( nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn vòng tµu).- HS chØ ra qu¸ tr×nh biÕn ®æi n¨ng lîng trong lß h¬i, tua bin, m¸y ph¸t ®iÖn.(Tr¶ lêi C4)- GV gi¶i thÝch thªm vÒ tua bin: Khi phun níc hay h¬i níc cã ¸p suÊt cao vµo çnh qu¹t th× tua bin sÏ quay.- HS rót ra KL.H§ 3: T×m hiÓu nhµ m¸y thuû ®iÖn.- GV Treo tranh s¬ ®å nhµ m¸y thuû ®iÖn.- HS t×m hiÓu çc bé phËn chÝnh cña nhµ m¸y thuû ®iÖn.- HS tr¶ lêi C5.? V× sao nhµ m¸y thuû ®iÖn ph¶i cã hå chøa n-íc trªn cao?? ThÕ n¨ng cña níc ph¶i biÕn ®æi thµnh d¹ng n¨ng lîng trung gian nµo míi thµnh ®iÖn n¨ng?(§éng n¨ng cña níc)- HS tr¶ lêi C6.

- HS rót ra kÕt luËn 2.

I. Vai trß cña ®iÖn n¨ng trong ®êi sèng vµ s¶n xuÊt.C1: Th¾p s¸ng, nÊu c¬m, qu¹t ®iÖn, m¸y b¬m.C2: §iÖn n¨ng chuyÓn ho¸ thµnh c¬ n¨ng (qu¹t m¸y).- §iÖn n¨ng NhiÖt n¨ng: BÕp ®iÖn.- §iÖn n¨ng chuyÓn ho¸ thµnh quang n¨ng. BÕp ®iÖn…- §iÖn n¨ng ho¸ n¨ng: N¹p ¾c quy.C3: Dïng d©y dÉn.- TruyÒn t¶i dÔ dµng, cã thÓ ®a ®Õn tËn n¬i sö dông trong nhµ kh«ng cÇn xe vËn chuyÓn.II. NhiÖt ®iÖn.C1: Lß ®èt than: Ho¸ n¨ng nhiÖt n¨ng.- Nåi h¬i: NhiÖt n¨ng c¬ n¨ng cña h¬i.- Tua bin: C¬ n¨ng cña h¬i ®éng n¨ng cña tua bin. - M¸y ph¸t ®iÖn: C¬ n¨ng ®iÖn n¨ng.

III. Thuû ®iÖn.C5: - èng dÉn níc: ThÕ n¨ng cña níc chuyÓn ho¸ thµnh ®éng n¨ng cña níc.- Tua bin: §éng n¨ng cña níc ®éng n¨ng tua bin.- M¸y ph¸t ®iÖn: §éng n¨ng §iÖn n¨ng.

C6: Khi Ýt ma mùc níc trong hå gi¶m TN cña níc gi¶m NL nhµ m¸y

gi¶m ®iÖn n¨ng gi¶m.* KL 2.IV. VËn dông.C7: C«ng mµ líp níc dµy 1m, réng


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

H§ 4: VËn dông.- HS lµm C7.Cho: S = 1km2, h1 = 1m h = 200m.TÝnh A = ?

- GV gîi ý:A = P.h = V.d.h

1km2 ®é cao 200m cã thÓ sinh ra khi ch¹y vµo m¸y lµ:A = P.h =V.d.h (V: ThÓ tÝch; d: TLR)= (S.h1)d.h = (1000000.1)(1000.200) = 2.1012JC«ng ®ã b»ng thÕ n¨ng cña líp níc khi vµo tua bin sÏ chuyÓn ho¸ thµnh ®éng n¨ng.

D. Cñng cè.- Lµm thÕ nµo ®Ó cã ®iÖn n¨ng.E. H íng dÉn vÒ nhµ . - Häc ghi nhí vµ lµm bµi tËp 61.1 61.3 SBT.

TuÇn S: G:

TiÕt 67Bµi 62: ®iÖn giã - ®iÖn mÆt trêi - ®iÖn h¹t nh©n

I. Môc tiªu:- Nªu ®îc çc bé phËn chÝnh cña m¸y ph¸t ®iÖn giã, pin mÆt têi, nhµ

m¸y ®iÖn nguyªn tö.- ChØ ra ®îc sù biÕn ®æi n¨ng lîng trong çc bé phËn chÝnh cña çc

m¸y trªn.- Nªu u nhîc ®iÓm cña viÖc s¶n xuÊt vµ sö dông ®iÖn giã, ®iÖn mÆt

trêi, ®iÖn h¹t nh©n.- Gi¸o dôc lßng ham häc hái.

II. p h ¬ng tiÖn thùc hiÖn. - GV: + Mét pin mÆt trêi.

+ Mét m¸y ph¸t diÖn giã.+ Mét ®éng c¬ ®iÖn nhá.+ Mét ®Ìn LED.

III. Çch thøc tiÕn hµnh.Ph¬ng ph¸p: Quan s¸t + VÊn ®¸p.

IV. TiÕn tr×nh lªn líp:A. æn ®Þnh tæ chøc:9A: 9B: B. KiÓm tra bµi cò:KÕt hîp trong bµiC. Gi¶ng bµi míi:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngH§ 1: T×m hiÓu m¸y ph¸t ®iÖn giã.

- HS quan s¸t h×nh 62.1 kÕt hîp vÝ m¸y ph¸t ®iÖn giã trªn bµn GV chØ ra nh÷ng bé phËn

I. M¸y ph¸t ®iÖn giã.C1: Giã thæi çnh qu¹t truyÒn c¬ n¨ng.


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

chÝnh cña m¸y vµ sù biÕn ®æi n¨ng lîng qua çc bé phËn ®ã.

H§ 2: T×m hiÓu cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng pin mÆt trêi.- GV giíi thiÖu pin mÆt trêi.- HS nhËn d¹ng 2 cùc (+), (-) cña pin.

- HS nhËn biÕt nguyªn t¾c ho¹t ®éng khi chiÕu ¸nh s¸ng vµo bÒ mÆt tÊm pin th× xuÊt hiÖn dßng ®iÖn, kh«ng cÇn m¸y ph¸t ®iÖn.? Dßng ®iÖn do pin mÆt trêi cung cÊp lµ dßng ®iÖn g×? (Xoay chiÒu).? ViÖc s¶n xuÊt ®iÖn mÆt trêi cã g× thuËn lîi vµ khã kh¨n?H§ 3: T×m hiÓu nhµ m¸y ®iÖn h¹t nh©n.- HS quan s¸t (H 61.1) vµ (H 62.3).? Nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn vµ nhµ m¸y ®iÖn nguyªn tö cã bé phËn chÝnh nµo gièng nhau?? Lß h¬I vµ lß ph¶n øng tuy kh¸c nhau nhng cã nhiÖm vô g× gièng nhau?( T¹o ra nhiÖt n¨ng )H§ 4: NghiÖn cøu çch sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng.? §iÖn n¨ng cã ®îc s¶n xuÊt trùc tiÕp kh«ng?

? HS ®äc SGK ®Ó nªu çc biÖn ph¸p tiÕt kiÖm ®iÖn.? HS tr¶ l× C4.

- Çnh qu¹t quay ro to quay.- Ro to vµ stato biÕn ®æi c¬ n¨ng ®iÖn n¨ng.II. Pin mÆt trêi.C2: C«ng suÊt sö dông tæng céng.200.100 + 10.75 = 2750 w.C«ng suÊt cña ¸nh s¸ng mÆt trêi cung cÊp cho pin 2750.10 = 27500 w.

DiÖn tÝch tÊm pin lµ:= 19.6 m2.

II. Nhµ m¸y ®iÖn h¹t nh©n.(SGK)

IV. Sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng.C3: Nåi c¬m ®iÖn: §N NN.Qu¹t ®iÖn: §N CN

C4: HiÖu suÊt lín h¬n ( §ì hao phÝ ).

D. Cñng cè.- Nªu u nhîc ®iÓm cña viÖc s¶n xuÊt vµ sö dông ®iÖn giã, ®iÖn mÆt

trêi.E. H íng dÉn vÒ nhµ . - ¤n l¹i kiÕn thøc ®Ó giê sau «n tËp.

TuÇn S: G:

TiÕt 68¤n tËp (TiÕt 1)

I. Môc tiªu:- HÖ thèng l¹i kiÕn thøc nh»m gióp HS cñng cè vµ kh¾c s©u kiÕn thøc.- VËn dông lµm çc bµi tËp tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

- RÌn luyÖn tÝnh ®éc lËp, s¸ng t¹o.II. p h ¬ng tiÖn thùc hiÖn.

- GV: Gi¸o ¸n.- HS: KiÕn thøc cò.

III. Çch thøc tiÕn hµnh.Ph¬ng ph¸p vÊn ®¸p.


Lång trong giê häc.C. Gi¶ng bµi míi:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngH§ 1: ¤n lý thuyÕt.- GV hái, HS tr¶ lêi.Nt: I = I1 = I2 // : IU = u1 + u2Q = I2.R.t

P = - GV gäi HS tr¶ lêi, GV nhËn xÐt bæ xông

H§ 2: Bµi tËp.- GV treo b¶ng phô chÐp bµi tËp.BT: 3 ®iÖn trë R1 = 10 ; R2 = R3 = 20 ®îc m¾c song song vêi nhau vµo u = 12V.a. TÝnh Rtd.b. TÝnh I qua m¹ch chÝnh vµ m¹ch rÏ.

- HS gi¶I bµi.- GV gäi HS lªn b¶ng lµm, chÊm, cho ®iÓm.

- GV treo b¶ng phô chÐp ®Ò bµi tËp 2.BT: Mét ngêi giµ ®eo s¸t m¾t mét TKHT cã f = 50cm th× míi nh×n râ çc vËt çch m¾t 25cm. Khi kh«ng ®eo kÝnh th× nh×n râ çc vËt çch m¾t bao nhiªu?

I. Lý thuyÕt.1. ViÕt c«ng thøc tÝnh u,I cña ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp vµ m¾c song song?2. Ph¸t biÓu ®Þnh luËt Jun – Len x¬.3. Ph¸t biÓu c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt.

4. Ph¸t biÓu quy t¾c n¾m tay ph¶i?

5. Ph¸t biÓu quy t¾c n¾m tay tr¸i.6. Nªu ®Æc ®iÓm TKHT.7. Nªu ®Æc ®iÓm TKPK.8. Nªu tÝnh chÊt ¶nh qua TKPK, TKHT.9. M¾t cËn lµ g×: TËt m¾t l·o lµ g×?10. ThÕ nµo lµ ¸nh s¸ng ®¬n s¾c, ¸nh s¸ng kh«ng ®¬n s¾c.II. Bµi tËp.1. Bµi tËp 1:

a. Rtd = = 5 .

b. I = = = 2.4A.I1 = 1.2A.I2 = I3 = 0.6A.2. Bµi tËp 2:


AB

A’FC

B’

37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

- HS suy nghÜ çch gi¶I sau ®ã GV gäi 1 em lªn b¶ng tr×nh bµy.

OCc = OA’ = OF = 50cm.VËy kh«ng ®eo kÝnh ngêi ®ã nh×n kh«ng râ çc vËt çch m¾t 50cm.

D. Cñng cè.- GV chèt l¹i çc phÇn kiÕn thøc träng t©m.E. H íng dÉn vÒ nhµ . - Giê sau «n tËp tiÕp.

TuÇn S: G:

TiÕt 69¤n tËp (TiÕt 2)

I. Môc tiªu:- Nªu ®îc vai trß cña ®iÖn n¨ng trong ®êi sèng vµ sane xuÊt, u ®iÓm

cña viÖc sö dông ®iÖn n¨ng so víi çc d¹ng n¨ng lîng kh¸c.- ChØ ra ®îc çc bé phËn chÝnh trong nhµ m¸y thuû ®iÖn vµ nhiÖt

®iÖn.- RÌn luyÖn tÝnh ®éc lËp, s¸ng t¹o.

II. p h ¬ng tiÖn thùc hiÖn. - Gv: Tranh vÏ s¬ ®å nhµ m¸y thuû ®iÖn vµ nhiÖt ®iÖn.

III. Çch thøc tiÕn hµnh.Ph¬ng ph¸p vÊn ®¸p + Gîi më.


Lång trong giê häc.C. Gi¶ng bµi míi:

Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ngHo¹t ®éng 1: ¤n tËp lý thuyÕt





-BiÓu thøc-Gi¶i thÝch çc ®¹i lîng trong


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3







c«ng thøc2- Çc kh¸i niÖm:C«ng, c«ng suÊt, ®iÖn trë, ®iÖn trö suÊt, nhiÖt lîng, biÕn trë, ®iÖn trë t-¬ng ®¬ng3- Çc c«ng thøc cÇn nhí:


R= R1+R2I= I1= I2U=U1+ U2

=BiÓu thøc cña ®o¹n m¹ch song

song:U=U1+U2 ; I= I1+ I2 ; = +

Cã hai ®iÖn trë:R= ; = ; H=Qthu=cm.(t2-t1)Tõ trêngÇc qui t¾c Qui t¸c bµn tay tr¸i Qui t¾c n¾m bµn tay ph¶i


II. Bµi tËp:Bµi 5.1,5.2, 5.3 ,5.4, 5.5 ,5.6, 6.3-6.6.58.2-8.5., 11.2-11.4,

D. Cñng cè.- GV chèt l¹i çc phÇn kiÕn thøc träng t©m.E. H íng dÉn vÒ nhµ . - ¤n l¹i toµn bé kiÕn thøc häc ë HKII- Giê sau kiÓm tra HKII

TuÇn S: G:

TiÕt 70KiÓm tra häc kú ii

I. môc tiªu


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

KiÕn thøc :KiÓm tra viÖc n¾m b¾t kiÕn thøc cña HS tõ ®Çu HKII, tõ ®ã gióp GV

ph©n lo¹i ®îc ®èi tîng HS KÜ n¨ng : RÌn kÜ n¨ng lµm bµi viÕt t¹i lípTh¸i ®é: Nghiªm tóc , trung thùc, tù gi¸c khi lµm bµi kiÓm tra.

II. chuÈn bÞ- GV: Ph« t« ®Ò bµi cho HS ra giÊy A4- HS: §å dïng häc tËp, kiÕn thøc ®· ®îc häc tõ ®Çu HKII




PhÇn I: Khoanh trßn vµo ch÷ çi A,B,C hoÆc D ®øng tríc ph¬ng ¸n tr¶ lêi ®óng cña çc c©u sau:1, Mét b¹n häc sinh vÏ ®êng truyÒn cña 4 tia s¸ng tõ 1 ngän ®Ìn ë trong bÓ níc (nh h×nh vÏ) ,®¸p ¸n nµo sau ®©y lµ ®óng?

A ®êng 1 2 3 4B ®êng 2C ®êng 3 1D ®êng4

2, §Æt mét vËt tríc 1TKPK, ta sÏ thu ®îc mét ¶nh nµo sau ®©y? A: mét ¶nh ¶o lín h¬n vËt C: mét ¶nh thËt lín h¬n vËt B: mét ¶nh ¶o nhá h¬n vËt D: mét ¶nh thËt nhá h¬n vËt

3, Trong çc kÕt luËn sau , kÕt luËn nµo ®óng ? A: ngêi cã m¾t tèt nh×n râ çc vËt ë xa mµ kh«ng nh×n râ çc vËt ë

gÇn m¾t B : ngêi cã m¾t tèt nh×n râ çc vËt ë gÇn mµ kh«ng nh×n râ çc vËt ë

xa m¾t C: ngêi cÆn thÞ nh×n râ çc vËt á xa m¾t mµ kh«ng nh×n râ çc vËt ë

gÇn m¾t D:ngêi cËn thÞ nh×n râ çc vËt ë gÇn m¾t mµ kh«ng nh×n râ çc vËt ë

xa m¾t 4, KÕt luËn nµo díi ®©y lµ ®óng :

A: ¶nh cña mét vËt nh×n qua kÝnh lóp lµ ¶nh thËt , nhá h¬n vËt B: ¶nh cña mét vËt nh×n qua kÝnh lóp lµ ¶nh thËt lín h¬n vËt C: ¶nh cña vËt trªn phim trong m¸y ¶nh lµ ¶nh thËt nhá h¬n vËt D: ¶nh cña vËt trªn phim trong m¸y ¶nh lµ ¶nh thËt lín h¬n vËt

5, KÕt luËn nµo díi ®©y lµ ®óng A : chiÕu tia s¸ng ®¬n s¾c ®á qua mét n¨ng kÝnh ta thu ®îc mét tia

s¸ng xanh


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

B : chiÕu tia s¸ng ®¬n s¾c ®á qua mét n¨ng kÝnh ta thu ®îc mét tia s¸ng tr¾ng

C: chiÕu tia s¸ng tr¾ng qua mét n¨ng kÝnh ta thu ®îc mét tia s¸ng xanh

D: chiÕu tia s¸ng tr¾ng qua mét n¨ng kÝnh ta thu ®îc mét tia s¸ng tr¾ng 6, Nh×n mét m¶nh giÊy xanh díi ¸nh s¸ng ®á ta sÏ thÊy m¶nh giÊy cã mµu nµo?

A: mµu tr¾ng C: mµu xanh B: mµu ®á D: mµu ®en

PhÇnII: §iÒn tõ hoÆc côm tõ thÝch hîp vµo chç trèng cña çc c©u sau :

1, HiÖn tîng tia s¸ng bÞ g·y khóc t¹i mÆt níc khi truyÒn tõ kh«ng khÝ vµo níc gäi lµ ...........

2, TKHT cã bÒ dµy ...........3, KÝnh lóp lµ dông cô dïng ®Ó ...........nã lµ mét .........cã ..........kh«ng

khÝ dµi h¬n 25cm 4, T¸c dông cña ¸nh s¸ng lªn pin mÆt trêi lµm cho nã cã thÓ ph¸t ra

®iÖn gäi lµ .........PhÇn III: Gi¶i çc bµi tËp sau

1, §Æt mét AB , cã d¹ng muÜ tªn dµi 0,5cm vu«ng gãc víi trôc chÝnh cña mét TKHT , çch thÊu kÝnh 6cm , thÊu kinh cã tiªu cù 4cm Dùng c¶nh A’B’ cña AB theo ®óng tØ lÖ xÝch

2, Ngêi ta chôp ¶nh mét chËu c©y cao 1m, c©y çch m¸y ¶nh 2 m, phim çch vËt kÝnh cña m¸y ¶nh 6cm . VÏ h×nh vµ tÝnh chiÒu cao cña ¶nh trªn phim cña m¸y ¶nh?

3, Mét ngêi chØ nh×n râ çc vËt çch m¾t tõ 15cm ®Õn 50cm a, M¾t ngêi Êy m¾c bÖnh g× b, Ngêi Êy ph¶i ®eo thÊu kÝnh lo¹i g× ?c, Khi ®eo kÝnh phï hîp th× ngêi Êy nh×n râ vËt ë xa nhÊt çch m¾t

bao nhiªu ?

®¸p ¸n phÇn I :

1 2 3 4 5 6D B D C C D

PhÇn II:1, ......hiÖn t¬ng khóc x¹ 2, .........phÇn gi÷ dµy h¬n phÇn r×a 3, ...........quan s¸t çc vËt nhá .........TKHT ......... tiªu cù 4, ..........t¸c dông quang ®iÖn PhÇn III: 1, Dùng ¶nh (cã d¹ng nh h×nh vÏ)

B


37

Gi¸o ¸n VËt lý 9 N¨m häc 2012 - 201 3

B’ I A F’ A’ O

2, theo bµi ra : AB = 1m =100cm OA = 2m = 200cm OA’ = 6cm xÐt tam gi¸c OAB ®ång d¹ng tam gi¸c OA’B’ cã A’B’/ AB = OA’ / OA suy ra A’B’ =AB x (OA’/ OA) = 100 x (6 / 200) =3cm 3, a, ngêi Êy m¾c tËt cËn thÞ b, ngêi Êy ph¶i ®eo kÝnh ph¶n k× c, khi ®eo kÝnh phï hîp ngêi Êy nh×n râ ®îc nh÷ng vËt ë xa v« cùc.

Thang ®iÓmPhÇnI: (3®)Mçi c©u ®óng cho 0,5® PhÇn II: (2®) Mçi c©u ®ung cho 0,5® PhÇn III: (5 ®iÓn) C©u 1: vÏ ®óng cho 1® C©u2 vÏ ®îc h×nh 1® LËp ®îc tØ sè : A’B’/AB = OA’ /OA (0,5® )tÝnh ®îc A’B’ = 3cm (1®)c©u3: mçi ý ®óng cho 0,5®

Tæng : 10 ®iÓm D. Cñng cè:- Thu bµi- NhËn xÐt giê KTE. Híng dÉn vÒ nhµ


i.vietnamdoc.neti.vietnamdoc.net/data/file/2015/Thang07/09/giao-an-Vat... · Web viewNgµy gi¶ng :...

Documents

Transcript of i.vietnamdoc.neti.vietnamdoc.net/data/file/2015/Thang07/09/giao-an-Vat... · Web viewNgµy gi¶ng :...