Hmoohhmëëhe-ga-jmeeJesucristo;Salmos · SanMateo1:1 1 SanMateo2:2 SanMateo...

327

Transcript of Hmoohhmëëhe-ga-jmeeJesucristo;Salmos · SanMateo1:1 1 SanMateo2:2 SanMateo...

iiHmooh hm he- ga-jmee Jesucristo; Salmos

New Testament and Psalms in Chinantec, Ozumacn (MX:chz:Chinantec, Ozumacn)copyright 2003 Wycliffe Bible Translators, Inc.Language: Chinantec, OzumacnTranslation by: Wycliffe Bible Translators, Inc.

Chinanteco, Ozumacn [chz], MexicoCopyright Information

2003, Wycliffe Bible Translators, Inc.This translation text is made available to you under the terms of the Creative Commons License: Attribution-Noncommercial-NoDerivative Works. (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/) In addition, you have permission to port the text to differentfile formats, as long as you do not change any of the text or punctuation of the Bible.You may share, copy, distribute, transmit, and extract portions or quotations from this work, provided that you include the abovecopyright information:

You must give Attribution to the work.You do not sell this work for a profit.You do not make any derivative works that change any of the actual words or punctuation of the Scriptures.

Permissions beyond the scope of this license may be available if you contact us with your request.The New Testament and Psalmsin Chinantec, Ozumacn

2003, Wycliffe Bible Translators, Inc.This translation is made available to you under the terms of the Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivatives license4.0.You may share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format, provided that:

You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

Pictures included with Scriptures and other documents on this site are licensed just for use with those Scriptures and documents. Forother uses, please contact the respective copyright owners.2014-04-22UpdateseBible.orgPDF generated using Haiola and XeLaTeX on 17 Nov 2018 from source files dated 3 May 201877bbb809-d78b-5d8c-9c0b-2363ea7f466b

http://www.wycliffe.orghttp://www.ethnologue.org/language/chzhttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/https://eBible.org/find/details.php?id=chzNTpshttps://eBible.org

Contents

San Mateo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1San Marcos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45San Lucas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73San Juan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119Hechos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153Romanos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1931 Corintios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2092 Corintios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225Glatas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235Efesios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241Filipenses . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247Colosenses . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2511 Tesalonicenses . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2552 Tesalonicenses . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2591 Timoteo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2612 Timoteo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266Tito . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 269Filemn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271Hebreos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 272Santiago . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2851 Pedro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2902 Pedro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2951 Juan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2982 Juan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3023 Juan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303Judas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304Apocalipsis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306

San Mateo 1:1 1 San Mateo 2:2

San MateoJuhm kih Jess he gas Mat

Lj dsa magyuh kyaa Jesucristo(Lc. 3:23-38)

1 Jee la nas jm kih lj dsa magyuh kyaa Jesucristo hi laa saju kih David, hi malaa saju kih Abraham. 2Abraham ma laa jmii Isaac. Isaac he ma laa jmii Jacob. Jacob ma laajmii Jud kyaah lj yh. 3 Judma laa jmii Fare kyaah Zara. Choo hi he galaa Tamar. Farehe ma laa jmii Esrom. Esrom ma laa jmii Aram. 4 Aram he ma laa jmii Aminadab. Aminadabma laa jmii Naasn. Naasn he ma laa jmii Salmn. 5 Rahab kyaah Salmn galaa chojmiiBooz. Rut kyaah Booz he galaa chojmii Obed. Obed he ma laa jmii Isa. 6 Isa ma laa jmii reyDavid. M Ura kyaah rey David he galaa chojmii Salomn. 7 Salomn he ma laa jmii Roboam.Roboam ma laa jmii Aba. Aba ma laa jmii Asa. 8 Asa he ma laa jmii Josafat. Josafat ma laa jmii Joram. Joram ma laa jmii Uza. 9 Uza he ma laa jmii Jotam. Jotam ma laa jmii Acaz.Acaz ma laa jmii Ezequa. 10 Ezequa he ma laa jmii Manas. Manas ma laa jmii Amn. Amnma laa jmii Josa. 11 Josa ma laa jmii Jecona kyaah lj yh. Jii kih Josa gajy he wdsa Israel ta hwa Babilonia. 12Mang man dsa Israel ta hwa Babilonia, Jecona he ma laa jmii Salatiel. Salatiel ma laa jmii Zorobabel. 13 Zorobabel he ma laa jmii Abiud. Abiud ma laajmii Eliaquim. Eliaquim ma laa jmii Azor.

14 Azor he ma laa jmii Sadoc. Sadoc ma laa jmii Aqum. Aqum ma laa jmii Eliud. 15 Eliudhe ma laa jmii Eleazar. Eleazar ma laa jmii Matn. Matn ma laa jmii Jacob. 16 Jacob he malaa jmii Jos, hi galaa dsah kyaa Mara. Mara he galaa choo Jess hi galchee Cristo(he hn jh hi nahaa ). 17 Lj jmii dsa he t gyakyee dsa wara gaheen ljaaljaa l gal kyaah Abraham, l gat David. Lja t gyakyee dsa kalh, he galkyaah David ljiih ma gajy he w dsa Israel ta hwa Babilonia. Lja t gyakyee kalh,he gal l ma gany Babilonia, ljiih galchaa Cristo.

Lla galchaa Jess(Lc. 2:1-7)

18 Lla gala ma galchaa Jesucristo. Mara chooy ma nala hmooh kiyh kyaah Jos. Peroj ja ga kaay yh, makyaa ba Mara gy kyaah be kih Jmlle Najng. 19 Jos, dsahkyaay, ma jmeey he llu jmah, hi sama hnymamikwah dsa kihMara, heja galla dsyma beey tok ba. 20Mang ma jmeey hds lja , galjn kiyh jaa ngel kyaa Dio jeenagwy, hi gajh syh:

Jos, saju kih David, ta wa gah kaah Mara na, jmh dsam kyaah. Jh, kyaah be kihJmlle Najng ba ja , he kyaay gy. 21 Lchaa jaa gy kyaay hi micheeh Jess, jhhi he l dsagooh hnh kih dsokye.

22Galj he ja gala mah lte lkoo gajh dsa hi gang juu kih Dio llojoo, lkohma gajyh:23 Jaa chihm kwaa hi sa maj dsah,kaay gy mah lchaa jaa gy h kiyh.Hi gy he lchee Emanuel.Juu la hn jh: Dio kyaah jne.

24Lkoo ma gae Jos jee ky ja , gajmeey lkoo mada he gajmee ngel kyaa Dio kiyh,gaheeh bih gakaay Mara. 25Pero sa galkyuuy ljiih galchaa gy h ton kyaay,hi gamicheey Jess mang malchaay.

2Dsa hi ma kyh ha l chaa n gyh gajmy jh gy Jess

1Galchaa Jess Beln, koo jw mh he hla hwa Judea, lkoo ma laa Herode dsata jeeja . Hi lkoo ma galchaa Jess, gallan ta jw Jerusaln dsa hi ma kyh ha l chaa n gyh. Hi he yan tala gahya hyoo. 2Hi ma ngy juu:

San Mateo 2:3 2 San Mateo 2:23

Na rey kyaa dsa judiu hi malchaa ? Gaj jnh gahaa n kyaay tala gahyahyoo. Heja mayan jnh mah jmee jnh jh kiyh.

3Lkoo ma ganuu rey Herode lja , gahee ba dsy, hi ja ba lja gala kih lj dsa hi ma th Jerusaln. 4 Heja gajmee rey mada, gatyh lj dsakaah kyaa jmidsa kyaahtajwoh kyaa ley mah gangy juu kiyh, ha jee jw la kwaat lchaa Cristo. 5Mah gajhdsa he syh:

Jee jw mh he chee Beln he hla hwa Judea ba lchaay. Jh, lja gas jaa hi ma ng juu kih Dio j :6Hne Beln, jw mh he hla hwa Judea,sa jh hne mh ga kih lj jw kaah he nahee hwa na.Jh, kyah hne yah jaa hi ka n, hi h dsa Israel hi laa dsa kyaan.

7 Heja jee nahm ba gath Herode dsa hi yan tala gahya hyoo, gangy juukiyh joh jm mahya he gajy gahaa n he. 8 Ja ga gachee dsih ta Beln, mah gajyhsyh:

Gon hnh jee oo, gokii da hnh juu kwee kih gy he. Wara gajnh hnh, jayanh hnh jmeeh hnh juu kin, mah jn kalh nn najmeen jh kiyh.

9 Lkoo ma ganuuy juu kih rey, gany. Hih chan hi gajy tala gahya hyoo,ngooy ta chan dsa he ljiih gaty jee ma kyaa gy. Jee ja gahy koo hweh. 10 Lma gajy l mahee ja ba chan he, galchaay llu chamiih. 11 Ma gataayh chanehja , gajy gy kyaah Mara chooy. Ja ga gajuuyh jny gajmy jh. Gany jee ma thkuu kiyh mah gakwyh kun, gakwyh wachu, hi koo ga he chee mirra. 12Manghe ja , gamijn Dio kih dsa he jee nagwy mah moso ma dsajeeyh ta jee ma gyaHerode. Gajly jyoh jw mah gallany ta hwa kiyh.

Gany ta hwa Egipto13 Lkoo ma gan dsa hi kyh ha l chaa n he, jaa ngel kyaa Dio galjn kih

Jos jee ma ky mah gasyh:Noo, j gy kyaah chooy mah gon hnh ta hwa Egipto. Jee oo jh tako jiih lloo

jm jmeen juu kyah. Jh hnaah Herode gy mah jngyh.14Lkoo ma gae Jos jeemanagw , lchah hw ja gajy gy kyaahMara, gany

ta hwa Egipto. 15 Jee ja gataayh ljiih gajuu Herode. Mah lja lte lkoo gajh dsa hi gang juu kih Dio, l ma gajyh: Ta hwa Egipto gathn gy kyaan.

Gajmee Herode mada juu lj gy h16 Ma galliih Herode gamigoo dsa hi ma kyh he kiyh, gallleey jwrte. Heja

gahy joh jm malh l ma ton gaj dsa he n. Mah gajmeey mada kih hlhe jngyh lj gy h hi ja ga galchaa ljiih hi ma h to e hi ma chaajw Beln, lkye kih hi ma th jh lku ljii kih jw ja . 17 Lja galte lkoo gajhJerema hi gang juu kih Dio j , he lle lla:18Galnh koo juu jee jw Ram,peer timeeh ds dsa, hooh dsa, h dsa.Saju kih Raquel ba he hi hooh kih gy kyaa .Sa hii nh dsy, kih he gajuu jw gy kyaay.

19 Mang majuu Herode, jaa ngel kyaa Dio galjn kih Jos jee ma nagwy, hwaEgipto. 20Mah gasyh:

Noo, tee gy kyaah chooy, mah gwaah ta Israel kalh. Jh, majuu ba hi ma hnma jngh gy.

21 Heja ganooy mah gaty gy kyaah chooy, gany ta hwa Israel kalh. 22 Peroma ganuuy kih Arquelao hi ma jmee hih hwa Judea lla jmiiy Herode, heja galgoyh madsany ta ja . Pero gamijn Dio kiyh jee ma ky mah gany ta hwa Galilea ba. 23Magallany ta ja , gataayh jw he chee Nazaret. Mah lja lte lkoo gajh dsa hi gang juu kih Dio: Nazareno ba jh dsa kih Jess.

San Mateo 3:1 3 San Mateo 4:63

Ma kwa Jwaa juu jee la hwa kii (Mr. 1:1-8; Lc. 3:1-9, 15-17; Jn. 1:19-28)

1Maja ee Jwaa hi ma choo jm ta hwa kii kih Judea nakway juu. 2 Lla ma jyh:Jeeh hnh kih Dio, jh, mayajh he j Dio dsa lhih kih.3Kih Jwaa ba ja hi gahlh Isaa hi gang juu kih Dio j , l ma gajyh:

Kii nh koo lle he hlh hwa kii jee sa kwa ni miih:Millu hnh jw kih Dsajh jnn.Milluu hnh haah mah jy ko dsoo jw, gajh Isaa.

4Hmh kih Jwaa ma la kyaah ju camey, ma nah tuyh kyaah koo loo jah. Ma kuyhiih hi ma hyh tah he ma cha moh. 5Heja jw dsa hi ma chaa Jerusaln gallan jeema cheh Jwaa , hi lja gallan hi ma chaa lkaa hwa Judea, lkye hi ma chaa lkuljii kih jm Jordn. 6 Lj dsa he ma mijny he hlh he ma jmeey hi gachaa Jwaadsa he jm, chajm Jordn.

7Ma gajy jw dsa fariseo kyaah dsa saduceo hi nan jee ja mah ma choo Jwaa jmkiyh, heja gajyh gasyh dsa he:

Mara hi he joo sh mh laah hnh. Hii na hi mash hnh he lh hnh kihhe w he mangoo yajh? 8Gotaah hnh lkoh lle kih mah mijn hnh he majeehhnh kyaah Dio. 9 Moto jmee hnh hds: Lee ba kyaa jnh he laa jnh saju kihAbraham. Jh jn jwahn, lih ba Dio jmeey hw saju kih Abraham kih kuu la. 10Hee elh manallu mah dsatu chaah hma. Lj nahma he sa llu m kih, he ja dsatu mahtooyh chaje. 11Mara judsoo, jn chaan hnh jm kyaah jm ba lj hnh hi majeehkyaah Dio. Pero hi j k kin jh ga lkoh jn. Ni sa t dsn kan loo he h ty. Hi he chaa hnh jm kyaah Jmlle Najng, hi kyaah je kalh. 12 Hii cheh millu mtrigo,machooyh he kyaah jwy. Kooy mtrigo kiyh llay llu, ja ga tooyh wahl kih trigo jachaje jee moso h jihkoh gajh Jwaa .

Gasaa Jess jm(Mr. 1:9-11; Lc. 3:21-22)

13 Maja yah Jess hwa Galilea, ngooy ta chajm Jordn jee ma cheh Jwaa mah saayjm. 14 Pero Jwaa sa ma hii ma chaay jm. Ma jyh syh:

Jn ba jmee bii kin chaah jn jm, mah hne ba ngh kin chaan hne jm.15Mah gajeeh Jess juu kiyh gasyh:T ba kih. Jh, lja ba sooh jnn miten lj mada he gajmee Dio.Ja ga gaheeh Jwaa gachaay Jess jm. 16Mang masaa Jess jm, yahy chajm.

Lchah ja gana gyh jmgymah gaj Jess Jmlle kih Dio gajyoo n kiyh, laa lkoojaa juu. 17Maja galnh koo juu he ja gyh he ma jh:

Hi la he gy kyaan hi hnaan. Peer chaan llu kyaayh.4

Gaka hi sallu ds Jess(Mr. 1:12-13; Lc. 4:1-13)

1Mang he ja , gaj Jmlle kih Jess ta hwa kii , mah ka hi sallu dsy. 2 To loo jmto loo hw sa gakuh gahyh. Mang he ja , ja kyoyh. 3Hi ja hi gaka dsy chuh kiyhmah gajyh:

Chermah dsoo laah Joo Dio, jmee hih mah lii heiih kuu he th la.4Mah gajeeh Jess juu kiyh:Manas ba: Ja mala kyaah he kihhihn jmee chaa jne. Kyaah lj juu he hlh

Dio ba jmee chaa jne.5Mang he ja , gaj hi sallu kiyh ta jee chih gwah jw najng he chee Jerusaln.

Ma gallany jee ja gajy l gat gyh kih gwah jh, 6 gasyh:Chermah dsoo laah Joo Dio, jw haah l gat hwa, jh nas ba kalh:

Dio chee ngele kyaay koo kyahmah jy hne kyaah gooy,lja moso llau th n kuu.

San Mateo 4:7 4 San Mateo 5:107Mah gajeeh Jess kiyh:Manas ba kalh: Ta ka ds Dio hi laa Dsajh kyaah.8 Koo kalh gaj hi sallu l gat koo moh ii mah gaheeyh lkaa jee jw kaah

kyaah galj ga he la nahaah he cha kih. 9Mah gajyh:Galj he na kwhn hne chermah gajuuh jnh chann, jmh jn jhn.10 Ja ga gajh Jess syh:Wa lh hne kin Tana, jh manas ba jee jyoh kalh: Kih Dsajh hi laa Dio

kyaah ba jmeeh jh. Kih jaa hii bih jmeeh tahe. 11 Ja ga gal hi sallu kiyh. Lchahja yan ngele, gajmeey tahe kih Jess.

Gal Jess kway juu hwa Galilea(Mr. 1:14-15; Lc. 4:14-15)

12 Ma ganuu Jess h Jwaa nehe , ngaayh ta hwa Galilea. 13 Sa gajy jw Nazaret,ngaayh nagyay jw Capernaum ba, jw he hla chahoo jmjh. Hwa kih dsa kyaaZabuln kyaah Neftal ba ja . 14 Lja galte juu he gahlh Isaa hi gang juu kih Dio,l ma gajyh:15Hwa kih Zabuln, kyaah hwa kih Neftal,he kye hngaah ko taa kih jm Jordn, ta chahoo jmeeh,lkaa jee ja la hwa Galilea jee th jw dsa hi sa laa judiu,16 dsa he hi ma gan jee nahoo gajy koo waje jh.Galjn koo waje kih hi ma th jee ma hii goo juuy.

17 L maja gal Jess kwa juu, ma jyh:Jeeh hnh kih Dio, jh mayajh he j Dio dsa lhih kih.Gath Jess kyee hi ma th jw sahma(Mr. 1:16-20; Lc. 5:1-11)

18 Jee h Jess jw ngoo ta chahoo jmjh he hla hwa Galilea, jee ja gajy Simn hi ma th dsa Pee, kyaah Andre yh. Luu hi he ma th jw sahma chajm, jh heja ba ma la ta kiyh. 19Mah gasyh:

Yanh hnh kyaah jn mah mitn hnh ha l jmeeh hnh mah leeh hnh dsa, llahe ma leeh hnh hmooh.

20 Lchah ja gakyey sahma kiyh mah gany kyaah Jess. 21 Mang gyih ko nh,gajy jah ga uu. Jaa he Jacobo, joo Zebedeo, kyaah Jwaa dsah yh, ma th nehnamoo kyaah Zebedeo jmiiy, ma hmiiy sahma kiyh. Mah gatyh. 22 Lchah ja gahynamoo kyaah jmiiy mah gajmeey ko jh kyaah Jess.

Gakwa Jess juhm(Lc. 6:17-19)

23Gang Jess lkaa hwa Galilea, mamity dsa neh gwahmh he t lkoo lkoojee jw, ma kway juhm ha l j Dio dsa lhih kih. Ma mihly dsa kih wa he chahe dsoo. 24 L gat hwa Siria ganuu dsa kih Jess. Heja nan dsa najy jee ma chehJess galj hi ma j w kih naku nang dsoo hlh, lkye hi ma kye lle hlh, kyaahhi ma dsajuu ee, lja hi moso liih goo t. Gamihly lj hi he. 25Peer jw dsaGalilea gallalle kaah kiyh kyaah hi ma chaa Decpoli, hi ma chaa Jerusaln, hi ma chaaJudea, hi jah ga hi ma chaa hngaah jm Jordn.

5Gakwa Jess chamiih juu l ma gyay llekoh

1Ma gaj Jess jw dsa hi ma th jee ja , gawy mah gagyay llekoh ja . Galjjnh discpulo kyaay gakuh jnh jee ja . 2Galy hlyh dsa, gajyh:

3Llu la kih hi laa sa jm ni miih. Jh, hi he ba j Dio lhih kih. 4 Llu la kih hi th khooh. Jh, jmee ba Dio nh dsy. 5 Llu la kih hi hwaa . Jh, hi he ba t hwa hegajh Dio le heey. 6Llu la kih hi kuhng ds jmeey he llu. Jh, hi he ba hyoh lj hellakyaay. 7 Llu la kih hi dsalih ds dsakyaah. Jh, lih ds Dio kiyh kalh. 8 Llu lakih hi najng tuhds. Jh, hi he ba t j Dio. 9 Llu la kih hi hnooh ha l jee h tiikih dsa. Jh, hi he ba tyh joo Dio. 10 Llu la kih hi gan j w kih he jmeey he llu.Jh, kih bih la jmgy jee jmee Dio hih.

San Mateo 5:11 5 San Mateo 5:3711 Llu la kyah hnh chermah dsoo kin gahlh dsaw kyah hnh, hi chermah gajmeeh

dsa hnh, hi chermah gahlh dsa hnh juu pajnah he la juu tajuu. 12 L ma chaahhnh lja , wa chaah hnh llu, wa j hoh hnh. Jh, hah ba hnh koo he llu gyhjmgy. Ja ba lja gajmeeyh hi gang juu kih Dio hi ma th j ga kyah hnh.

Gakwa Jess juu kih wae kyaah waje(Mr. 9:50; Lc. 14:34-35)

13 Hnh laah lkoo wae kih hwa la. Pero chermah gajuuh he ii kih, ha lja liikalh l ma la. Moso jm gote. He be ba dsa ja chajw, jee ja hesoh dsa n kih.14Hnh laah lkoo waje kih dsa jmgy. Wa jmeen koo jw he hla gyh n moh sale dsahm. 15Hi lja sa chaa hi hih waje mah chiyh neh wagoo. He chiyh jee ii bamah ljn kih dsa hi th lkaa chaneh. 16Heja wa jn waje kyah hnh chan ljdsa, mah wara gajy lj he llu he jmeeh hnh, jmeey jh kih T jnn hi gya gyh.

Gajmeeh Jess juu ha l la ley17 Ta jmee hnh hds he majan mah millaan ley kih Mois. Ni sa millaan lj he

gahlh lj hi gang juu kih Dio. Samajanmahmillaan he ja , hemiten kih juu jaba ja majan. 18Mara judsoo jwhn hnh, tako jiih cha gyh hwa la, sa hee ni koohwh mh, ni koo mpunto he nas kih ley ja , j sa ga malte galj. 19He lja ,chermah chaa hi gahlh koo mada pih kih ley la, hi chermah lja mity dsa, leeyjaa hi mh ba gyh jmgy jee jmee Dio hih. Pero chermah hi mite kih ley hi mitydsa hemitey kalh, hi he ba lee jh gyh jmgy jee jmee Dio hih. 20Heja hlhnhnh, chermah sa gajmeeh hnh chagamiih ta llu lkoh te he jmee dsa hi kyh leyhi lkoh te he jmee fariseo, sa le gotaah hnh gyh jmgy jee jmee Dio hih.

21 Manh ba hnh ha l jh n ley kih Mois l ma gasyh dsa magyuh jnn: Tajngh dsa. Chermah hi gajngh jaa dsakyaah mara he n ba ta kiyh. 22 Pero jnjwhn hnh, chermah hi galllee kyaah h, manabyh dsoo. Hi chermah hi gajhsh dsakyaah: Peer taah hne, hi he n ta kih chan dsakaah. Hi chermah hi gajwdsojw kih h, hi he lle kih dsoo chaje.

23 Heja chermah gokah kuu kyah n nahyoo hi chermah galdsooh hoh jee ja heh ds jaa h kyaah hne, 24 jee ja ba kye kuu kyah chan nahyoo mah gwa da tongojeeh juu kyah kyaah h. Ja ga eh kalh yath kuu kyah n nahyoo.

25 Chermah chaa hi hn hn hne chan dsata, jmee bii gotaah hnh juu kwee kyaayhnakoh tako jiih cha jm, mah sa ngy hne goo jw. Lja moso jmee jw hih kihpoo taayh hne nehe . 26 Mara ju dsoo jwhn hnh, sa yahh jee ja tako jiih samamihmaah lj gote he ngyh kyah.

27 Manh ba hnh ha l jh n ley he syh hnh: Hne hi najee goo, ta kaahhi laa kyaa jah. 28 Pero jn jwahn, chermah hi j jaa dsam hi hee dsy kaayh,kyaah hds kiyh ja , majmeey dsokye. 29 Lja , chermah mnh ralluu jmee th kyaahdsokye, lle gote mah be . Jh, llu ga kyah he hee miih jmngo kyah, lkoh ga hegoh nahaah chaje. 30Hi chermah magooh ralluu jmee th kyaah dsokye, hn gotemah be . Jh, llu ga kyah he hee miih jmngo kyah, lkoh ga he goh nahaah chaje.

31 Hi manh hnh kalh he jyh: Galj hi bee dsam kyaa , hn chooyh jejee mabeey dsakyaayh. 32 Pero jn jwahn lla. Hi bee dsam kyaa , hi sa cha he hlh majmeey kyaah jah dsah, he cheey ta jw hlh ba ja . Hi lja kalh hi kaadsam hi mabeey he, he jmeey dsokye ba ja kalh.

Gahlh Jess kih hi t gyh hwa33 Manh ba hnh lkoo gasyh dsamagyuh jnn: Ta jmee dsoo he la juu tajuu

. Ja miteh hnh kih Dio he gath haah jmeeh. 34 Pero lla jwah jn, ta t haahkih ni koo . Ta t hnh kih gyh, jh jee oo ba gya Dio. 35 Ta t hnh kih hwa, jh,n kih hwa chih mat Dio. Ta t hnh kih Jerusaln, jh, jee ja la jee jw kih Rey jh jnn. 36 Ta t kalleh, jh, sa leh jmeeh t ni koo ju, ni sa leh jmeeh lh kalh.37 Chermah jwah hnh Jaah, koo jaah ba jwah hnh. Hi chermah jwah hnh jahha ,koo jahha ba jwah hnh. Hi chermah he ga jyoh juu gwa, he gwa kih dsa hlh ba ja .

San Mateo 5:38 6 San Mateo 6:1538 Manh ba hnh kalh he jyh: Hi jmee dsoo mn dsakyaah, ja ba lja

mihmaayh. Hi jlh naja dsakyaah, ja ba lja mihmaayh. 39Pero lla jwah jn. Ta jiihhnh kih hi haa ds. Chermah hi gajnoo koo jwoo monh, kwyh kalh jyoh jwoo.40Hi chermah hi lla hnii kyah mah juuyh sakooh, kwyh kalh lkye hmhlloo kyah.41 Hi chermah hi gajmee he w kah l kih ko nh, kye ga jyoh ko nh. 42 Chermahhi ng miih he cha kyah, kwyh. Hi chermah hi hn lle miih he cha kyah, ta jmeechaah kyaayh.

Hn hn jne hi nahh jnn(Lc. 6:27-28, 32-36)

43 Manh ba hnh kalh he jyh: Wa hnaah ome kyaah mah wa nahh hi sa laaome kyaah. 44 Pero lla ba jwah jn: Wa lhnaah hnh hi sa laa ome kyaah hnh. Nghnh llu kih hi jw dsojw kyah hnh. Jmee hnh llu kih hi nahh kyah hnh. Nghnh kih Dio kih hi jmeeh hnh. 45Mah lja leeh hnh joo T jnn hi gya gyh. Hi hejmee dsahya hyoo kih hi hlh lja kih hi lluu. Hi cheey jma kalh kih hi jmee hellu hi kih hi jmee he hlh. 46 Jh chermah hnaah hnh mala hi hn hnh ba, hee bahah hnh kih Dio ja ? Che sa jmeey lja kalh hi koo kush? 47 Chermah kih h bahnh jmeeh hnh Dio, che laah hnh jmeeh hnh koo he llu? Che sa jmee lja hi samaheeh kih Dio? 48Wa laah hnh lluu, lkoo laa T jnn hi gya gyh hi lluu gote.

61 Leeh, ta hnooh hnh ha l jee hlh dsa llu kyah hnh wara gajmeeh hnh koo he

llu. Chermah ko taa ga gajmeeh hnh mah j dsa kyah hnh, sa hah hnh ni miih kihDio hi gya gyh. 2 Wara gakwah hnh be kih jaa hi llakyaa , ta jw ni jaa hee namajmeeh. Mah sa jmeeh hnh kwee kyaah hi jm hii mite neh gwah, hi lja jmeeykalh chajw he hnooyh ha l jee hlh dsa llu kiyh ba ja . Mara judsoo jwhn hnh,ko ja ba hnh malyh jeey. 3 Pero hne, wara gakwh dsa miih kuu, ta jw ni jaamake laa ome kyaah. 4Heh lja , sa jn he makwh dsa kuu. Maja T kyaah, hi jlj he sa jn, mihmaayh kyah tolo n lj dsa.

Gamit Jess dsa kyaay ha l chuuy kyaah Dio(Lc. 11:2-4)

5 Wara gat jee ngh kyah kih Dio, ta jmee l jmee hi jm hii mite. Th dsynaty hlyh kyaah Dio neh gwah mh hi lja jmeey chajw jee gan dsa mah jdsa kiyh. Mara judsoo jwhn hnh, ko ja ba hnh malyh jeey. 6 Pero hne, waragat jee ngh kyah kih Dio, gohe jee gwh mah jne haah kyah. Ng kyah kih T hi sajn. Maja T kyaah hi j lj he sa jn, mihmaayh kyah tolo n lj dsa. 7Waragat jee ngh kyah kih Dio, ta hlh chamiih jiih koo n juu he sa jm ta, lkoojmee hi sa maheeh kih Dio. Kih he hlyh chamiih jiih koo n juu, nuu Dio kiyh laay.8 Ta jmee hnh l jmee dsa he. Jh, T jnn hi gya gyh, maey ba hee na jmeebii jnn j ja ga ngn kiyh. 9 Lla ba hn ngh hnh kyah:T kyaa jnh hi gya yajw, lj ba wa jmee dsoo he laah hne najng gote.10a mah jmeeh hih jee la.Wa le l hyoh hoh haah jmgy la, ja ba lkoo la gyh yajw.11Kwh jnh na he kihhih jnh he jmee bii kyaa jnh.12 Jmee jh hoh kih he mahlh jnh, ja ba lkoo jh ds jnh kyaah hi dsahlh

kyaah jnh.13 Ta kwa jw ka he hlh ds jnh, l jnh kih he ja .Jh, jaa hne ba jmee hih kih lj, kyah ba la galj be,hne ba laah jh kih galj joh jm cha. Wa la lja .

14 Chermah jmeeh jh hoh kyaah dsa hi dsahlh kyaah hnh, lja kalh T jnnhi gya gyh jmeey jh dsy kyaah hnh. 15Pero chermah sa gajmeeh hnh jh hoh kyaahdsa hi dsahlh kyaah hnh, lja kalh T jnn hi gya gyh sa jmeey jh dsy kyaahhnh he dsahlh hnh kiyh.

Gahlh Jess kih he sa kihhih jne

San Mateo 6:16 7 San Mateo 7:516 Jm ma sa kuhhuh hnh jee hlh hnh kyaah Dio, ta jmee hnh lii he timeeh hoh

hnh l jmee dsa hi jm hii miteh. Hi he jmee lii mon mah j dsa kiyh he sakuhhyh. Mara judsoo jwhn hnh, ko ja ba hnh malyh jeey. 17 Pero hne, ma sakuhhuh jee hlh kyaah Dio, ja jaah lleh mah gyihmonh. 18Mah lja , sa lleeh chandsa, he sa kuhhuh. Kih T hi sa jn ba lleeh. Hi lja , T kyaah hi j lj hesa jn, mihmaayh kyah tolo n lj dsa.

Gahlh Jess kih he la hmooh(Lc. 12:33-34)

19 Ta wa hnooh hnh llamah jmgy la chamiih he la hmooh kyah hnh. Jh jeela chaa jah jw chamiih hi hya tjh lj he llu. Hi dsataah dsah mah hy.20 Hnh hnh mah llamah gyh yajw he la hmooh kyah hnh. Jee ja sa chaa jahhi jw ni sa hya tjh kalh. Hi jee ja sa chaa dsah mah hy. 21Ha jiih jee hlahe la hmooh kyah hnh, jee ja ba kye hnh ojh ds.

Waje kih jmngo jnn(Lc. 11:34-36)

22 M n jne la lkoh waje kih jmngo jnn. Lja , chermah m nh la llu, lkaajmngo kyah ng jee waje. 23 Pero chermah la hlh mnh, galkaa jmngo kyah ngjee nahoo ba. Lja , chermah waje he cha kyah la nahoo ba, ha koh sa nahoo jeengh.

Sa le jmee jne he kih Dio mah jmee jne he kih kuu(Lc. 16:13)

24 Ni jaa sa lkh jm jmee he kih uu dsakaah. Jh, jmeey nahyh jaa mah lhnyhi jah. Mitey kih jaa mah mikwayh hi jah he. Sa lkh hnh jm jmeeh hnh hekih Dio mah jmeeh hnh he kih kuu kalh.

Gah Dio kwee gote lj hi laa kyaay(Lc. 12:22-31)

25 Heja jwhn hnh: Ta ka hnh hds ha l dsang hnh, hee na kuhhuhhnh. Ta ka hnh hds kih jmngo kyah hnh, ha l th hnh hmh he kh hnh.Che sa kyee ga he chaa hnh lkoh ga he kuhhuh hnh? Hi che sa kyee ga jmngokyah hnh lkoh ga hmh he kh hnh? 26 J da hnh lkoo la kih ta hi h jw nlle. Sa cha jngy ni sa chooyh m, ni sa llay llu m kiyh. Pero T jnn hi gya gyh,mara he h bih. Che sa kyee ga hnh lkoh ga ta he? 27 Hii hnh leh jmeeh saa gakoo l, kih he jmeeh hnh chamiih hds?

28 Hela jmeeh hnh chamiih hds kih hmh he kh hnh? J da hnh ha ldsakwaa wale jee nuu. Sa cha ta jmee, ni sa hw wae. 29 Pero jwhn hnh. Makenahaah la hmh he gakh rey Salomn, sa galyhma kyh hmh he la nahaah lkoola wale ja . 30Chermah lja gajmee Dio nahaah wale he choo n nuu na, mah h j dsaneh hw , ha ga sa jmyh hnh llu, dsa hi miih gote ba dsoo ds. 31Heja moto ka gahnh hds jwah hnh: Hee na kihhih jnh, hee hmh kyeh jnh? 32 Jh, ljhi sa maheeh kih Dio hnooyh lj he ja jmah ba. Pero T jnn hi gya gyh yajwmaey ba he jmee bii jnn kih jee lj he ja . 33Hnh da hnh ton Dio hi laa dsatajh jnn hi jmee hnh he llu jmah ba lkoo hny hiiy. Lja ba hah hnh lj hejmee bii kyah hnh kalh. 34 Heja ta ka hnh hds kih h, jh h lcha jyoh gahds he jmeeh hnh. Heeh ba hnh koo jm koo jm lkoo te he chaa hnh.

7Sa gat jne jn kih jah(Lc. 6:37-38, 41-42)

1 Ta ka hnh kwaat kih jah mah sa ka Dio kwaat kyah hnh. 2 Jh, Dio ka kwaat kyahhnh, ja ba lkoo kah hnh kwaat kih jah. Lkoo te ka hnh kwaat kih jah, ko jahnh te ka Dio kwaat kyah hnh. 3 Hela jh wahl he h mn h mah sa jh dawahl jh he h mnh haah? 4 Ha lja jwh h: Kwa da wa llen wahl he hmnh, mah h ba kyah haah he jh ga? 5 He ba che tajuuh hne! Lle da j wahl

San Mateo 7:6 8 San Mateo 8:3jh he h mnh haah. Ja ga na jh kwee mah lleh wahl he h mn h. 6 Takwh hnh ds he la naj , wara gajeeyh mah ghny kyah hnh. Ta jw hnh kuuhe la hmooh kyah hnh chan chae, wara gahee gasoyh.

Hn hnh jne Dio lkaa tuhds jne(Lc. 11:9-13; 6:31)

7 Ng hnh kih Dio, mah hah hnh. Hnh da hnh mah jnh hnh. Tee hnh kiyhmah ny hohaah. 8 Jh, lj hi ng, hyoyh ba. Hi hnooh, jnyh ba. Hi t hohaah,n ba hohaah kiyh. 9Ha lja kwh hnh chih kyaah, koo mkuu wara gangy heiih?10Hi chermah gangy kuyh jaa hmooh, ha lja kwyh jaa mh? 11Make hlh hnh,leh ba hnh kwh chih kyaah he llu. Joh ga he llu sa kwa T hi gya gyh kih ljhi ng kiyh. 12Heja , lj he hnooh hnh jmee dsa kyah hnh, ja ba lja jmee hnhkiyh kalh. Juu la jeeh kwee kyaah ley he gas Mois kyaah lj he gas lj hi mang juu kih Dio.

Lto hohaah(Lc. 13:24)

13 Gotaah hnh ta jw dsu. Jh, jla la hohaah hi hu la jw he dsoo jee dsahee dsa.Jw dsa hi dsataah ta ja . 14Dsu la hohaah hi dsu jw he jmee chaa dsa. Miih goteba dsataah ta ja .

M kih jmee lii ha l la chaah hma(Lc. 6:43-44)

15 H hnh haah kih hi gan lkoh hi ng juu kih Dio ba. Yany jee kyah hnhjmy hiiy hwaay lkoo jaa borrego. Pero ta neh tuhdsy, laay lkoo jaa jah hi h.16 Kyaah he jmeey ja , ljn ha l laay. Ha lja chooh dsa mjh kih chaah too . Ni mhigo sa chooh dsa kih chaah too . 17 Jh, lj chaah hma he llu, h m he llu ba. Hilj chaah hma he hlh, h m he hlh. 18 Lj chaah hma he llu, sa le h m hehlh. Ni chaah hma he hlh, sa le h m he llu. 19 Galj chaah hma he sa h mhe llu, hn dsa mah tooyh chaje. 20He lja , ljn ha l laa dsa kyaah ta kih.

Ja lj dsa dsataah jee jmee Dio hih(Lc. 13:25-27)

21 Ja lj hi jh kin: Dsajh kyaan, Dsajh kyaan, dsataah jee jmee Dio hih.Mala hi jmee l hyoh ds T kyaan hi gya gyh, hi he ba dsataah. 22Wara gat jeellaa jmgy, jw dsa jh syh jn: Dsajh kyaan, Dsajh kyaan, ja kyaah mada hegajmeeh gakwa jnh juu kyah, kyaah mada kyah gahw jnh hi sallu, hi kyaah madakyah gajmee jnh he jhgaa ? 23Maja jeehn kih dsa he: Jihkoh sa galkyuun hnh.Gon hnh kyah, hnh hi t jmee he hlh.

Gajmeey hne kiyh n kuu hloo(Mr. 1:22; Lc. 6:47-49)

24 Heja , hi nuu juu kin mah jmeey l jwahn, hi he laa lkoo jaa dsah hi chahds llu kih. Gajmeey hne kiyh n kuu hloo. 25 Ja jma, gajh jm hi ja lle n kihhne. Pero sa gatoh, jh ma chih n kih kuu hloo. 26 Pero hi nuu juu kin mah sa jmeeyl jwahn, hi he laa lkoo jaa dsa too hi gajmee hne kih n ms. 27 Ja jma, gajhjm, ja lle t gajmee w kih hne ja , mah gatoh. Gahee lj gote gajh Jess.

28Ma gadsaa gahlh Jess juu la, lj dsa hi ma th jee ja , ma j dsayh ha l lajuu he ma kway. 29 Jh ma hlyh dsa lkoo jaa hi jmee hih ba, ja lkoh ma jmeetajwoh kyaa ley.

8Gamihl Jess jaa hi ma dsaah hmih h(Mr. 1:40-45; Lc. 5:12-16)

1 Lkoo ma gajaa Jess ih llekoh ja , jw dsa gallalle kaah kiyh. 2 Jee ja gayajhjaa dsa hi ma dsaah hmih h. Gajuuyh jny chan Jess mah gajyh syh:

Dsajh kyaan, chermah le, leh ba hne cheh dsoo he misah jn.3Heja gah Jess magoo mah gakyey n kih dsa he mah gasyh:

San Mateo 8:4 9 San Mateo 8:22Le ba, wa dsache ba dsoo kyah.Lchah ja gah gote hmih h ja . 4 Ja ga gajh Jess syh:J da, ta jmeeh juu kih ni jaa . Gwa gohh haah kih jmidsa. Kye miih he kwh

hnih lhih he gajmee Mois. Lja gojmee mah ley maj kyah gajh Jess syh.Gamihl Jess moz kyaa j hl(Lc. 7:1-10)

5 Lkoo ma gahe Jess jw Capernaum, ja jaa j hl chuh kih Jess mah gachuuykyaah:

6Dsajh kyaan, moz kyaan nakyaa chaneh kin, ja jwrte kiyh, moso liih goo tygajyh syh.

7N ba jn mihl jnih gajh Jess syh.8Mah gajeeh j hl he syh:Dsajh kyaan, sa cha he laa jn mah goheh chaneh kin. Lee ba koo jh, mah j

ba kih moz kyaan. 9 Jh jn kalh, chaa hi jmee mada he jmeen kiyh, hi th hl hi jmeen hih kih. Wara gajmeen hih kih jaa : Gwa jee oo, dsooy ba. Wara gajwn jah:a ta la, jy ba. Hi wara gajwn moz kyaan: Jmee he la, jmeey ba.

10Peer gaj dsah Jessma ganuuy juu kih dsa he. Mah gasyh lj hi ma chaa kaahkiyh:

Mara judsoo jwhn hnh, lkaa hwa Israel sa majnhn ni jaa dsa hi dsoo dslkoo dsoo ds dsah la. 11 Jwhn hnh, lloo koo jm jw dsa yan ta kye taii hi dsataah kuhman ko jh kyaah Abraham, kyaah Isaac, hi kyaah Jacob gyh yajwkih Dio. 12 Pero dsa Israel hi ma laa kwaat dsataah jee jmee Dio hih, hi he jw dsih takahne jee nahoo . Jee ja khooyh mah jy chajay.

13 Ja ga gajh Jess syh j hl he:Gwaah ba hne kyah, wa le kyah ja ba lkoo maldsoo hoh.Lchah ja , gaj kih moz kyaay.Gamihl Jess machoo Pee(Mr. 1:29-31; Lc. 4:38-39)

14Mang he ja , ee Jess chaneh kih Pee. Jee ja gajy machoo Pee nakyaay dsaayhkyaah llii. 15Mah gasooh Jess magooy. Lchah ja yah llii kiyh. Ganooy jee ma kyaaymah galy jmeey tahe kih lj .

Gamihl Jess jw dsadsaah(Mr. 1:32-34; Lc. 4:40-41)

16 Ta gan ja , naj dsa chan Jess jw hi ma kye jmlle hlh . Kyaah koogahlyh ba gahwy jmlle hlh he hi gamihly lj ga dsa hi ma dsaah. 17Mahlja lte he gajh Isaa hi ma ng juu kih Dio l ma gajyh: Hiiy ba gakay n kiyhlj dsoo jnn, hi gakooy lj dsoo jmw jnn kalh.

Dsa hi ma hn ma jmee ko jh kyaah Jess(Lc. 9:57-62)

18Ma gaj Jess jw dsa ma th lku ljii kiyh, gajmeey mada kyaa jnh discpulokyaay, he gamillu jnh namoomah haa jnh ko jh kyaayh ta hngaah ko taa jmjh.19 Ja ga galloo jaa tajwoh kyaa ley, gasyh:

Tajwoh, nn kyaah hne wa ha cha ha jee gallooh.20Mah gajh Jess syh:Cha ba too jee gw hyah, cha ba s kih ta hi h gyh. Pero Hi gal ngo la sa

cha jee jy.21 Jah discpulo kyaay gasyh:Dsajh kyaan, kwa jw kin nahaan ton t kyaan, ja ga nn kyaah hne.22Mah gajh Jess syh:a ba hne kyaah jn. Wa haa ba dsa najuu hl kyaa .Gajmee Jess hih kih lle mah h tii(Mr. 4:35-41; Lc. 8:22-25)

San Mateo 8:23 10 San Mateo 9:923Lma gahe Jess neh namoo, gan jnh discpulo ko jh kyaayh. 24Ni juu ga sa cha

ja koo lle t, gah goo jwrte. Gahluh jm ljiih gahaa neh namoo. Pero managw ba Jess. 25Heja jnh discpulo kyaay nachaa jnh jee managwy mah gachiih jnh:

Dsajh kyaan, l jne, mathn jee juu ba jne la.26Mah gasyh jnh:Hela gah hnh? Miih gote ba dsoo hoh hnh.Ja ga ganoo Jess, gajmeey hih gaj tii lle hi gajmeey hih gaj tii jm. Lja ba gaj

tish galj. 27 Peer gaj dsah jnh, mah gajh jnh:Hii ba dsa na? Lkye lle kyaah jm nh kiyh.Gahw Jess jw jmlle hlh hi ma j kih dsa(Mr. 5:1-20; Lc. 8:26-39)

28 Lkoo ma gallan jnh ta hngaah ko taa ja , jee la hwa kih Gadara, yan uudsah hi ma j jmlle hlh kih, gamijeey Jess. Dsa he gahw jee la tohkih hl. Hy jwrte, sa ma kway jw ma dsang ni jaa dsa ta jw ja . 29Mah gahooyhki gaa , gajyh:

Hee ba kih he maeh jee th jnh la, hne Jess Joo Dio? Che maeh mah heehjnh w j sa ga malloo jm?

30 miih jee ma tyh ja , ma th koo n e ma kuh nuu. 31 Gachuu lle hlh he,gasyh Jess:

Chermah gahwh jnh, kwa jw kyaa jnh dsatooh jnh kih e hi th oo.32Mah gajh Jess syh:Gon hnh ja .Mah gahwy, gany gataayh tuhds e he. Lchah ja , lj e he gaky. Ma

gaty koo lle hwa, ko dsoo jw ba gasaay chajm jh. Jee ja gajuuy neh jm. 33Dsahi ma h e, gan kochih chahlii ta jee jw najmeeyh juu ha l gala kih e, hi hal gala kih dsa hi ma j lle hlh kih. 34 Heja galj dsa hi ma chaa jee jw ja ,gahwy mah gany gamijeey Jess. Ma gajy, gachuuy kyaayh mah wa llaayh jee ja .

9Gamihl Jess jaa hi sa liih goo t(Mr. 2:1-12; Lc. 5:17-26)

1Mang he ja , gahe Jess kalh neh namoo ngaayh ta hngaah ko taa ta jw kiyh.2 Ma gallaayh ja , naj dsa chany jaa hi dsaah hi sa liih goo t nakyaa n jii . Magaj Jess dsoo ba ds dsa he, heja gajyh syh hi sa liih goo t:

Wa nh hoh gy kyaan, manache ba lj dsokye kyah.3 Jee ja ma th ko llaa tajwoh kyaa ley. Hi he gajmee hds he gahlh Jess lja

he gamikwayh Dio ba ja . 4 Pero galliih ba Jess he hds ma jmee dsa he, hejagajyh:

Hela jmeeh hnh hds hlh lna? 5 Hee ga na sa jwh, laah hnh? Che hechiih jne jaa hi dsaah: Manache dsokye kyah, o he chiih jnih: Noo, kii jii kyah, mahgwaah? 6 Heja jmeen he jwh ga mah lngh hnh, Hi gal ngo la ba nang jwjmgy mah chey dsokye kih dsa.

Ja ga gajh Jess sh hi sa liih goo t:Jn jwahn noo, kii jii kyah, gwaah chaneh kyah.7 Heja ganoo dsa he ngaayh chaneh kiyh. 8 Ma gaj dsa ngaah hi ma dsaah he,

galdsaa dsy chamiih mah gajmeey jh kih Dio, tala kih he gakwyh chamiih bejaa dsah mah mihly dsadsaah.

Gath Jess Mat(Mr. 2:13-17; Lc. 5:27-32)

9Lma yah Jess jee ja , gajy jaa dsah hi chee Mat, hi ma gya nta kih kooy kush. Mah gajyh syh:

a wa jmeen ko jh.Heja ganooy, gajmeey ko jh kyaah Jess.

San Mateo 9:10 11 San Mateo 9:30

10 Pero he gala. Ma gya Jess kuhhh chaneh kih Mat. Jw dsa hi ma koo kush hijah dsa wa hi cha hi ma th n mes kuyh ko jh kyaah Jess hi kyaa jnh discpulokyaay. 11Ma gaj dsa fariseo, heh gajmeey lja , mah gajyh syh jnh:

Hela kuh tajwoh kyaah hnh ko jh kyaah dsa hi koo kush na hi kyaah jah dsawa hi cha hi ?

12Ma ganuu Jess juu ja mah gajyh:Sa jmee bii tm kih dsa hi lluu, kih dsadsaah ba jmee bii. 13 Gon hnh mit

hnh haah he hn jh juu la: Hnoon wa lih hoh hnh ba, sa hnoon he jh hnhjah n nahyoo, gajh Dio. Samajan kih hi lluu, kih hi cha dsokye kih ba majan, mahwa dsajeeyh kyaah Dio.

Gang dsa juu, hela sa t discpulo ko hw he kuhhyh(Mr. 2:18-22; Lc. 5:33-39)

14 Ja ga yan dsa hi ma gan kyaah Jwaa , gamijeey Jess mah gangy juu kiyh:Hela mala jnh ba kyaah fariseo, ko llajiih ba sa kihhih jnh jee ng jnh kih

Dio, mah sa jmee lja discpulo kyaah?15Heja gajh Jess syh:Sa cha timeeh ds hi th jee dsajee goo dsa tako jiih gya dsah hi dsajee

goo jee ja . Pero lloo koo jm wara gallee dsa dsah hi dsajee goo he. Maja gat dsa kyaay he kuhhh mah chuuy kyaah Dio. 16 Ni jaa dsa sa kwa kiyh ty hmhhm n hmh magyuh. Jh, hmh hm dsadsuh mah jmee dsagyii hmh magyuhchagamiih. 17Hi lja , ni jaa dsa sa kwa kih chiyh jmh mjh hm neh loomagyuh.Chermah gachih dsa he hm ja neh loo magyuh, chah ba gyii, jh sa kwa jw .T jmh mjh hm hi hee loo kalh. Heja neh loo hm ba dsahoo jmh mjhhm. Mah lja ba mihee ko jh lto .

Jom Jairo kyaah jaa dsam hi ma dsaah(Mr. 5:21-43; Lc. 8:40-56)

18 Tako jiih hlh gyih lja , ma galloo jaa dsajh . Gajuuyh jny chan Jess, mahgajyh:

Gy m kyaan, koo majuu ba. Man mah gokyeh gooh n kiyh mah ljiiyh gajhdsajh he.

19Mah ganoo Jess jeema gya, gallalley kaah kih dsa he, hi gan jnh ko jh kyaayh.20 Jee ngooy ja , jaa dsam hi mahya gyato ji e j dsoo kih, gallooy ta kaluu Jessmah gasu miih chagooy chahoo sahmh kiyh. 21 Jh ma laay: Wara jh kih koo tnsu miih chagoon sahmh kiyh, hln gote. 22Ma gajeeh Jess hii, gajy dsam hemah gasyh:

Wa j hoh gy kyaan. Kih he maldsoo hoh kin, mahlaah ba hne.Lchah ja gaj gote kih dsam he.23 L ma galloo Jess kih dsajh he, gajy t hi ma th j luu hmata, hi ma th

dsa khooh. 24Mah gasyh lj dsa he:Hw da hnh jee la. Chihm na sa najuu, hi nagw ba na.Mah gamikwah dsa kih Jess, ma gajyh lja . 25Ma gahw dsa he ta kahne, gahey

jee nakyaa chihm he. Gasooyh gooy. Hi lchah ja ganoo chihm he. 26 Lkaa hwaja ganuu dsa juu ja .

Gamihl Jess uu dsat27 L ma yah Jess jee ja , uu dsat ma chaa kaah kiyh, chuuy kyaayh:Wa lih hoh kyaa jnh, hne laah saju kih David!28 L ma gahe Jess chaneh, gamijh dsat he kiyh, mah gajh Jess syh:Che laah hnh dsoo lihn jmeen he na?Leh ba hne Dsajh kyaan gajh dsat he.29 Ja ga gachuy mn dsat he, mah gasyh:Wa le kyah hnh lkoo maldsoo hoh hnh kin.30 Lchah ja gana mn luu dsat he.Pero gataah Jess juu gachuuy chamiih kyaah dsat he, gasyh:

San Mateo 9:31 12 San Mateo 10:19

Sa wa le ni jaa dsa kih he la.31 Pero lkoo gahw bih jee ja , galy hlyh kih Jess lkaa hwa ja .Gamihl Jess jaa dsa koo

32Koo mahw ba dsat he jee ja , ma gallan dsa hi j jaa dsa koo hi ma kyejmlle hlh. 33 Lkoo ma gallee Jess jmlle hlh he, gal hlh dsa hi ma koo he.Peer galdsaa ds dsa hi ma th j jee ja .

Jihkoh sa maj jne lna hwa Israel la ma jyh.34 Pero dsa fariseo ma jh:Dsajh kyaa jmlle hlh ba na kwa be kiyh mah hwy jmlle hlh.Peer galih ds Jess kih dsa

35Gang Jess galkaa jee hla jw kaah jw mh, ma mity dsa neh gwah kih jeejw ja , ma kway juhm lkoo j Dio dsa lhih kih, hi ma mihly dsadsaah hi majuuyh dsoo jmw kih dsa. 36 Lkoo h ma jy jw dsa hi dsan chany, galihdsy kih. Jh, ma nahy, gany nasaa najeey. Ma laay lkoh borrego hi sa chaaj. 37Heja gasyh jnh discpulo kyaay:

Mara judsoo, chamiih he male chooh jne, pero miih gote ba dsa hi th jmee ta.38Heja chuu hnh chamiih kyaah dsaj ta mah cheey jw hi chooh ta kiyh.

10Gahaa Jess lj gyatuu apstole(Mr. 3:13-19; Lc. 6:12-16)

1 Ja ga gath Jess lj gyatuu jnh discpulo kyaay, gahaay jnh mah jmee jnhta kiyh. Heja gahah jnh be he hw jnh jmlle hlh, hi mihl jnh dsa kihnaku nang dsoo. 2 Lj gyatuu jnh apstole kyaay, ma chee jnh lla: Ton heSimn hi ma chee Pee, kyaah Andre yh, Jacobo he joo Zebedeo kyaah Jwaa yh, 3 Felipehe, kyaah Bartolom, Tam he kyaah Mat hi ma koo kush, Jacobo he joo Alfeo, kyaah Lebeohi ma th dsa Tadeo, 4 Simn dsa cananita he, kyaah Juda Iscariote hi gang Jess.

Gachee Jess dsa kyaay mah kway juhm(Mr. 6:7-13; Lc. 9:1-6)

5Heja gachee Jess lj gyatuu jnh, mah gajmeey mada kyaa jnh, gajyh:Ta gon hnh ta jee th dsa hi sa laa judiu, ni ta gotaah hnh jee jw he nahee

hwa Samria. 6Gon hnh jee th dsa judiu ba, hi laa lkoh borrego hi nah . 7Gonhnh gokwa hnh juu la: Mayajh he j Dio dsa lhih kih. 8 Ja mihlh hnh hi dsaah, ja cheh hnh dsoo hmih h, ja mijiih hnh dsa hi manajuu, ja hwh hnhjmlle hlh. La mahah ba hnh be na, heja ta koo hnh jeeh hnh kih dsa.

9 Ta ka hnh kun, kuu t, ni koo e n. 10Ni ta ka hnh satuh kih chajw, nita ka hnh jyoh l hmh kyah hnh, ni m he heeh hnh, ni hmahu kalh. Jh jaahi jmee ta, lle kih hyoyh he kuyh.

11 Wa ha cha ha jee gallanh hnh, jw kaah jw mh, ja hnaah hnh jaa dsahi llu ds mah jh hnh chaneh kiyh ljiih hwh hnh jee ja . 12 Wara gataah hnhchaneh kih dsa, ja jmeeh hnh Dio kiyh. 13 Chermah gaheeh dsa he majmeeh hnhDio kiyh, j naj chaneh ja . Pero chermah sa gaheeyh, sa ljm juu he mahlhhnh ja . 14 Chermah sa gaheeyh hnh jee llanh hnh hi chermah sa ganuuy juu hekyeh hnh, ja hwh hnh chaneh ja o jee jw ja . Ja hlah wahl he nabeh mathhnh. 15 Mara judsoo jwhn hnh, chagamiih w j dsa kih jee jw jee sa heeyhhnh lkoh ga jw Sodoma kyaah Gomorra wara gat jee jmee Dio jwiz.

Gajh Jess j dsa kyaay chamiih he w16 N da hnh, jn cheen hnh laah hnh lkoh borrego hi gan jee kih jah h .

Hn leeh hnh lkoh liih mh, hi jmee hnh hwaah lkoh jaa juu. 17 Leeh hnh. Jh,ng dsa hnh kih dsata. Jmibaa dsa hnh neh gwah kiyh. 18 Kwaat kih juu kin ngdsa hnh kih dsata kaah mah kwah hnh judsoo kin chany hi lja kalh kih lj hi sa laa judiu. 19Wara gat jee ng dsa hnh kih dsata, ta ka hnh hds ha l hlh

San Mateo 10:20 13 San Mateo 11:6hnh o ha l juu kwah hnh. Wara gat jee hlh hnh, Dio ba kwa juu ha l hlh hnh.20 Jh, ja he hnh he hlh hnh. Jmlle kih T jnn ba ja kway juu he hlh hnh.

21 Ng dsa h kih dsata mah jngh dsih. Ja ba lja jmee dsa kih joo kalh. Chihtee kyaah chojmii ljiih liyh jngyh kih. 22Lj dsa jmee nahh kyah hnh kwaat kin.Pero hi kwh ds ljiih llaa , hi he ba l . 23Wara gajmeeh dsa hnh, gon hnh tajyoh jee jw. Jh mara judsoo jwhn hnh, jh Hi gal ngo la j sa ga manghhnh lkaa jw kih hwa Israel.

24 Sa jh ga discpulo lkoh ga tajwoh kyaay. Ni moz, sa jyh ga lkoh ga dsajy.25Lee ba kih discpulo jmeey lkoo jmee tajwoh kyaay. Lja kalh lee ba kih moz jmeeylkoo jmee dsajy. Hi chermah dsaj chaneh gath dsa Beelzeb, joh ga sa jyh kihhi chaa kiyh.

Hi kih jmeen gah jne(Lc. 12:2-7)

26 He lja , ta wa gah hnh kih hi jmeeh hnh. Jh, sa cha nimiih he najl, he saljn. Hi lj he nahm, lloo koo jm le dsa. 27Lj he jwhn hnh jee nahoo ,hlh hnh jee jn waje. Hi lj he jwhn hnh haah, w hnh gyh hne mah hlhhnh ki gaa . 28 Ta wa gah hnh kih dsa hi jngh jmngo. Hi he sa le jngyh jmllekyah hnh. Wa gah hnh kih hi lih taah hnh chaje lkye jmlle kyah hnh. 29 Che sahn dsa uu gy ta kyaah koo e n? Pero ni jaa hi he sa le th hwa chermah sagakwa T jnn jw. 30 Lkye ju lleh hnh nahe galj kih Dio. 31Heja jwahn, ta wagah hnh. Kyee ga hnh chagamiih lkoh ga jw gy ta .

32 Chermah hi gamijn hii laay kyaan chan dsa, ja ba lja mijn jnih chan Tkyaan hi gya yajw. 33 Pero chermah hi hm juu he laay kyaan chan dsa, ja ba ljajmeen kiyh kalh chan T kyaan hi gya yajw.

Tee dsa kwaat kih Jess(Lc. 12:51-53; 14:26-27)

34 Ta wa laah hnh, majan mah jmeen h tii kih dsa jmgy. Sa majan mah h tii.Majan mah llan hnii ba. 35Majan llan hnii mah tee jooy kyaah jmiiy. Ja ba lja kalhchihm kyaah chooy hi majooy kyaah machooy. 36 He ba hi chaa koo chaneh, jmeeynahyh dsakyaayh. 37Hi hn chojmii lkoh ga jn, sa h kwaat leey dsa kyaan. Hi hn jo h jo my lkoh ga jn, sa h kwaat leey dsa kyaan. 38Hi sa j cru kyaamah jmeey ko jh kyaah jn, sa kwa kin leey dsa kyaan. 39Hi hnooh ha l jee lchaayllu, hi he juu ba. Pero hi kwaa hii juu kwaat kin, hi he ba l .

Hyoh dsa kyaa Dio jee(Mr. 9:41)

40 Hi heeh hnh, jn ba he maheeyh. Hi hi heeh jn, maheeyh hi gachee jn baja . 41Hi heeh jaa dsa hi ng juu kih Dio, kih he nahaay kih Dio, hyoyh lkoo te hehyoh hi ng juu ja . Hi heeh jaa hi lluu, kih he laay dsa lluu, hyoyh lkoo te hehyoh hi lluu he. 42Wa hi cha hi , hi kwh koo vas jmds gyh jaa hi pih la, kih helaay discpulo kyaan, mara judsoo jwhn hnh, hyoyh ba jeey.

11Gachee Jwaa dsa kyaay mah nangy juu kih Jess(Lc. 7:18-35)

1Mangmajmee Jessmada lla kyaa jnh, yahy ngooy nahlyh dsa, hi nakwayjuu lkaa jee jw kih dsagoo jnh.

2 Jwaa hi ma choo jm ma h nehe. Ma ganuuy lj he ma jmee Cristo, gacheeyuu discpulo kyaay, 3mah nangy juu kih Jess:

Che hne he hi n juu j o che j jnh jah?4Mah gajeeh Jess juu kiyh, gasyh:Gon hnh, mah gojmeeh juu kih Jwaa lj he nuuh hnh hi lj he jh hnh

la. 5Hi t majy ba, hi jluuh magany ba, malaa ba hi ma dsaah dsoo hmih h,hi gw manuuy ba, hi majuu maljiiyh ba, hi hi tee manuu bih juhm. 6 Llu lakih hi sa jmee to ds kwaat kin gajh Jess syh.

San Mateo 11:7 14 San Mateo 11:30

7 Lkoo ma gan discpulo kyaa Jwaa , gal Jess hlyh dsa kih Jwaa mah ldsoohdsy ha l ma laay. Gajyh:

Ha l laa hi nanh hnh najh hnh jee oo hwa kii ? Che ma laay lkoh hmatahhe gwagyaa lle? 8 Chermah sa laay lja hi najh hnh, ha ba l laay ja ? Che malaay jaa dsah hi ma kh hmh llu? e ba jne, lj hi kh hmh llu, hi he thchaneh kih rey ba. 9Heja , hee ba laa hi najh hnh? Che laay jaa hi ng juu kihDio? Jn jwhn hnh laay ba. Hi mara he laay jh ga lkoh ga jah hi ma ng juukih Dio. 10 Jh, Jwaa he hi nas kih lla:Cheen jaa hi dsakwa juu kin.Hi he dsoo ta chanh mah milluy jw kyah.

11 Mara judsoo jwhn hnh. Jee kih lj hi galchaa kih dsam, sa chaa hi jhga lkoh ga Jwaa hi ma choo jm. Pero hi laa mh ga kih gyh yajw, hi he jh galkoh ga Jwaa . 12 Lkoo ma ja Jwaa hi ma choo jm, ljiih na, he w ba dsataah dsajee jmee Dio hih. Dsa h kway be dsataayh jee ja . 13 Jh, lj hi gang juu kih Diohi ma chaa llojoo, kwee ba la juu kiyh he gakway, hi lja ley kalh ljiih kih Jwaa .14 Chermah chaa hi hn heeh juu la, Jwaa he laay Ela hi n juu j. 15Hi hn heehjuu la, wa heeyh.

16 Jwhn hnh ha l koh laa dsa hi chaa na. Chaayh miih lkoh chih hi thjehmooh hi tichoo juu kyaah dsakyaayh. 17 Jyh: Maj jnh su he jmee j hoh hnhkyaah luu hmata pero sa gahiih hnhma jmeeh hnh ja . Mah jnh su he timeeh ds,ni lja sa mahooh hnh, jh chih he syh dsakyaayh.

18 Lja kalh jmee dsa hi chaa na. Jh, ja Jwaa hi gakuh gahh miih gote mahma jh dsa kiyh: Kyey jmlle hlh. 19Lja kalh, ja Hi gal ngo la hi kuhhh nateekih mah jh dsa kiyh: Jlaa ng, mah llaheeyh. Jwayh kyaah lj hi koo kush, laayome kyaa dsa hi sa tooh ta, jh dsa hi chaa na. Pero kyaah he jmee Dio, lii llu bahds kiyh.

J w lj hi chaah(Lc. 10:13-15)

20 Ja ga gal Jess jh kih dsa hi ma th lkoo lkoo jw jh jee gajmeeychamiih he jhgaa . Ni lja , sa gajeeyh kyaah Dio. Heja gajyh syh:

21Peer jw hnh dsa hi th jw Corazn! Peer jw hnh dsa hi th jw Betsaida!Wara jh kih maj dsa hi th Tiro kyaah jw Sidn ha l la he jhgaa hemajmeenjee kyah hnh, malh sa gajeeyh kyaah Dio, ma kyh hmh jw hi ma suy hiiy tjwa,jmeey lii he timeeh dsy. 22Heja jwhn hnh, wara gat jm jee le jwiz, chagamiihw jh hnh lkoh ga dsa hi chaa Tiro kyaah Sidn. 23Hnh hi chaa Capernaum, jmeehhnh hds he th hnh gyh. Pero iih ga kih chaje gonh hnh. Jh, wara jhkih jw Sodoma gajmeen he jhgaa he majmeen jee kyah hnh, l mahla ja ba ljiihna. 24Heja jwhn hnh, wara gat jee le jwiz, chagamiih w jh hnh lkoh ga hej hi ma th Sodoma.

Gajh Jess he sa hii hmayu kiyh(Lc. 10:21-22)

25Hor ja gajh Jess syh Dio:Kwan tihmaah kyah T kyaan, hne laah Dsajh kih gyh hwa, jh gahmh lj

juu la kih hi kyh hi kih hi ng. Mah gamijnh juu kyah kih hi laa lkoh jaachihmh. 26 Jh, gath ba hoh jmeeh lja , T.

27 Galj gote ba gatooh T kyaan goon. Ni jaa sa kyuu Joo Dio, mala T ba kyuujn. Ni sa chaa hi kyuu T. Mala jn hi laa Jooy ba kyuu jnih, hi lja lkyuu dsahi hnoon mijnn kih.

28 Lj hnh hi mahwaa kih lj he dsang hnh, yan hnh kyaah jn mahjmeen teeh hoh hnh. 29Wa kyen ko jh hmayu kin mah mit hnh kin. Jh, hwaa bajn, mah jh dsn kalh. Lja moso kah ga hnh hds ha l le kyah hnh. 30 Jhsa hii hmayu kin, ni sa jwh mada he jmeen kyah hnh.

San Mateo 12:1 15 San Mateo 12:23

12Gahlh Jess ha l la jm he teeh dsa ds(Mr. 2:23-28; Lc. 6:1-5)

1 Koo jm he teeh dsa ds, gang Jess jee ma najn chaah trigo mah ja galkyahjnh discpulo kyaay. Heja gal jnh hn jnh miih sagwah trigo mah gakih jnh.2Ma gaj dsa fariseo lkoo ma jmee jnh, gajyh:

J da ha l jmee discpulo kyaah he sa gat jne jmeen jm he teeh dsa ds gajyh syh Jess.

3Mah gajh Jess syh:Che samahehhnh lkoo gajmee David koo h, lma ja kyoyh kyaah hi ma gan

kyaayh? 4 Gahey neh gwah mah gakuyh heiih he manaj he sa lle kih ma kuyhhi gakwyh dsa hi gan kyaayh. Jh, mala jmidsa ba ma nang jw kuyh heiihja . 5 Che sa maheh hnh lkoo lle n ley kih Mois? Jm he teeh dsa ds gajmee bajmidsa ta neh gwah, pero sama la dsokye hema jmeey lja . 6 Jwhn hnh, jee la chehjaa hi kyee ga lkoh ga gwah ja . 7Sa eh hnh lkoo hn jh juu la: Hnoonwa lihhoh hnh ba, sa hnoon he jh hnh jah n nahyoo. Wara jh kih malngh hnhjuu na, sa ma bh hnh dsoo, hi sa cha he majmee ni miih. 8He lja , Hi gal ngola ba nang jw jmeey hih, hee na he gat jmee dsa jm he teeh dsa ds.

Gamihl Jess jaa dsa jm he teeh dsa ds(Mr. 3:1-6; Lc. 6:6-11)

9 Yah Jess jee ja , ngooy mah gahey neh gwah mh kih dsa judiu. 10 Jee ja ma hjaa dsah hi malkii koo magoo. Mah gang dsa fariseo juu kih Jess:

Che nang jne jw mihl jne jaa hi dsaah jm he teeh dsa ds? gajyh syhJess.

He ma hnooyh ha l jee ma hny ba ja . 11Mah gajh Jess syh:Chermah jaa hnh cheh jaa borrego kih mah tyh koo chas jm he teeh dsa ds,

che sa dsoo hi he mah dsalleey? 12 Joh ga sa kyee jaa dsa lkoh ga jaa borrego? Kihheja , nang jne jw jmeen he llu, jm he teeh dsa ds gajyh syh.

13 Ja ga gasyh dsadsaah he:Nh da magooh.Mah ganyh magooy. Lchah ja , gaj llu gote lkoo ma la jyoh magooy. 14 Ma

gahw dsa fariseo he gan, gataayh juu kwee ha l jee ma jngyh Jess.Galte koo juu he gakwa Isaa llojoo

15 Galliih Jess he hds ma jmee dsa he, heja ngooy ta jee jyoh ba. Peer jwdsa gallalle kaah kiyh. Hi ma mihly galj dsadsaah. 16 Heja gasyh lj hi gahlaa he:

Ta kooh hnh juu kyaah ni jaa .17 Lja gala mah lte juu he gakwa Isaa hi gang juu kih Dio, l ma gajyh:

18Hii la hi gahaan jmee ta kin.Hii la hi hnaan hi chaan llu kyaah.Jmeen j jmlle kin n kiyh.Mah kway judsoo lkaa ljh jmgy.19 Sa tichooy juu kyaah ni jaa , sa tahooyh,ni sa hlyh ki gaa chajw jh.20 Jmeey jh dsy kyaah dsa hi laa lkoo hmatah he ngoo dsaj,hi lja kyaah dsa hi laa lkoo waje he mangoo dsa.Lja jmeey ljiih lloo jm ljn he llu jmah ba malh.21Mah lj dsa hi th lkaa hwa, ka ojh ds kiyh.

Gajh dsa, ma kye Jess jmlle hlh(Mr. 3:20-30; Lc. 11:14-23; 12:10)

22 Ja ga naj dsa chan Jess jaa dsah hi ma kye jmlle hlh. Ma laay jaa hi t hi ma kaay kalh. Gamihl Jess dsa he. Lchah ja galy jy hi galy hlyh.23Galj ba dsa galdsaa ds. Mah ma ngy juu kih dsakyaayh:

San Mateo 12:24 16 San Mateo 12:45Che sa laa saju kih David dsa na? ma jyh.24 Lkoo ma ganuu dsa fariseo he ma jmy jh Jess, gajyh:Dsa na hw jmlle hlh kyaah be kih Beelzeb, dsajh kyaa lj jmlle hlh.25Ma kyh ba Jess he hds ma jmee dsa he, mah gajyh syh:Dsa hi th koo hwa, chermah teey kyaah he ba dsakyaayh, hemillaay hiiy ba ja .

Lja kalh koo jw jh o hi th koo chaneh, chermah te jy, sa gwy. 26 Ljakalh kih Tana, chermah hwy he ba hi sallu, he jmeey hnii kih hiiy ba ja . Heja ,ha lja miheey kyaah ta kiyh? 27Wara jh kih jn hwn jmlle hlh kyaah be kih jhi sallu, ha ba kih dsakyaah hnh, hi ba kih be hwy hi sallu? He ba dsakyaah hnhna, mijny he nahee hds kyah hnh. 28 Pero chermah jn hwn hi sallu kyaahbe kih Jmlle kih Dio, he ja jmee lii he mangoo jmee Dio hih jee kyah hnh ba ja .29 Ha l le dsahe jaa dsa chaneh kih jaa dsa hi bee , mah hy he cha kiyh chermahsa gahuuy ton? Jmee bii huuy, ja ga le hwy lj he lla dsy. 30Hi sa jwah kyaahjn, he hneey kyaah jn ba ja . Hi sa jmee ko jh kyaah jn mah teehn dsa, he jmeeydsal dsa kin ba ja . 31Heja jwhn hnh, jmee ba Dio jh ds kih lj dsokye hejmee dsa. Hi jmeey jh dsy kih lj juu w he hlh dsa. Pero chermah gahlh dsaw kih Jmlle kih Dio, sa jmeey jh dsy. 32 Jmee ba Dio jh ds kih hi hlh w kihHi gal ngo la. Pero hi hlh w kih Jmlle Najng , moso jmeey jh dsy kiyh, nijmgy la, ni jmgy he na ga j.

M kih jmee lii ha l la chaah hma(Lc. 6:43-45)

33 Chermah gajee jne koo chaah hma llu, kwa m he llu. Hi chermah gajee jne koochaah hma hlh, kwa m he hlh. M kih jmee lii ha l la chaah hma. 34 Mara hi he joo sh mh laah hnh. Ha l le hlh hnh juu llu mah hlh ba hnh? Jh, henamah neh tuhds dsa, he ja ba hlyh. 35 Dsa lluu hlyh he llu he namah nehtuhdsy. Dsa hi hlh, hlyh he hlh he namah neh tuhdsy. 36Heja jwhn hnh,wara gat jee jmee Dio jwiz, ngyh kwaat kih dsa kih lj juu he sa jm ta he hlyhtako jiih tyh jmgy la. 37 Kyaah ja ba juu he hlh, yahh lluu o yahh kyaahdsojw.

Dsa haa ds ma hny jmee Jess koo he jhgaa(Mr. 8:12; Lc. 11:29-32)

38 Ja ga gajh ko llaa tajwoh kyaa ley kyaah dsa fariseo gasyh Jess:Tajwoh, hn jnh j jnh jmeeh koo he jhgaa .39Heja gajh Jess syh:He ba che hlh hnh dsa hi chaa na, sa miteh hnh kih Dio mah ngh hnh jmeen

koo he jhgaa . He jhgaa lkoh gala kih Jon hi gang juu kih Dio, mala he jaba heehn hnh. 40 Jh, ja ba lkoo gaj Jon hn jm hn hw neh tuh hmooh jhhe, lja kalh Hi gal ngo la j hn jm hn hw nahaa neh hwa. 41Wara gat jeejmee Dio jwiz kyah hnh hi th na, maja noo dsa Nnive jee tyh mah byh hnh dsoo.Jh, gajeeyh kyaah Dio ma ganuuy juu he nakwa Jon hi jee kyah hnh la, chaa jaa hi jh ga lkoh ga Jon. 42 Lja kalh, wara gat jee jmee Dio jwiz kyah hnh hi th na, jm ja dsam hi ma jmee hih hwa ta kye , nooy jee gyay mah byh hnh dsoo. Jh,dsam he ja jwrte mah ma nuuy ha l la hema kyh Salomn, hi jee kyah hnh la,chaa jaa hi jh ga lkoh ga Salomn.

Jaa jmlle hlh gallaayh jee ma gyay(Lc. 11:24-26)

43 Wara yah jaa jmlle hlh kih jaa dsa, dsooy lkaa jee la hwa kii dsahnyh hajee teeyh dsy mah sa jnyh. 44 Ja ga jmeey hds: Naahn chaneh kin jee yahn.Hi wara gallaayh jee ja , sa chaa ni jaa , nahyah hi nal llu. 45 Ja ga dsooy dsahnyhjah ga gyee jmlle hlh hi hlh ga lkoh ga hiiy mah dsataayh ko jh jee ja . Hlhga le kih dsa he lkoh ga he ma laay j . Lja le kalh kih dsa hi hlh hi th na.

h Jess kyaah chooy(Mr. 3:31-35; Lc. 8:19-21)

San Mateo 12:46 17 San Mateo 13:2346Cheh ga Jess kway juu kih dsa he, ma galloo chooy kyaah yh, ma hny ma hlyh

kyaah Jess. Pero kahne ba gajy. 47 Jaa hi ma cheh jee ja , najmeeyh juu kih Jess:Hii maa kyaah kyaah h th kahne, hny llay juu kyaah hne.48Mah gajeeyh kih hi gajmeeh juu he:Hii na, hi laa maa kyaan? Hii na, hi laa hn?49Mah gajmeey lii kyaah gooy jee ma th discpulo kyaay mah gajyh:Hi la ba he maa kyaan, hi la ba he hn. 50 Jh, lj hi jmee l hyoh ds T

kyaan hi gya gyh, hi he ba dsam hn, dsah hn, hi maa kyaan.13

Juu nahm lkoo la kih dsa hi jee mju(Mr. 4:1-9; Lc. 8:4-8)

1 Jm ja yah Jess chaneh, ngooy nagyay chahoo jmjh. 2 Peer jw dsa gakuhlku ljii kiyh, heja gahey neh namoo mah gagyay jee ja , hi lj dsa gataah jeedsoo. 3Heja galy hlyh dsa chamiih n juu nahm. Gajyh:

Jaa dsa ngoo gajee mju. 4 Jee ngooy jeey mju ja , gasaa miih chajw, hejayan ta gakuh. 5 Jyoh kalh mju gasaa n kuu jee sa cha chamiih gwaah. Hejachah ba gahya, jh, sa ma n chamiih gwaah. 6 Pero ma gahh hyoo gakoo. Jh,miih ba jmoo ma cha, heja galkii chaah. 7Hi jyoh kalh mju gasaa jee chaah too .Gakwaa ga chaah too ja , heja gauu chaah kih jee natoo . 8Hi jyoh mju ja , gasaa jeela hwa jmah. He ja ba gah, gakwa chamiih m. Cha he gakwa haloo m lkoochaah, cha he gakwa to logya ds gya m hi jyoh gakwa gyiigya m. 9Hi hn heehjuu la, wa heeyh gajh Jess syh.

Gajh Jess he kih ja gakway juu nahm(Mr. 4:10-12; Lc. 8:9-10)

10Mang mahlyh lja , ja ga gayajh jnh koo kiyh mah gachiih jnh:Hela hlh dsa, kyaah juu nahm jmah?11Mah gajeeh Jess juu kyaa jnh:Hnh ba nangh jw lngh hnh ha l j Dio dsa lhih kih, he ma nahm j

. Pero kih hi jah, sa cha jw cha lngy. 12 Lj hi ng miih, hi he hyoh hdsllu mah lngy chagamiih. Pero hi jmee ng, lkye he ja llaa ba. 13 Heja ba nahe hlh jnih kyaah juu nahm. Jh jn ba mny mah sa jy. Lle ba togway, pero sanuuy ni lja sa ngy. 14Heh lja , lkoo dsang dsa na, dsalte lkoo gajh Isaahi gang juu kih Dio:Lnh ba kiyh pero sa lngy.Make he ga jy, sa n mny.15 Jh, hweh tuhds dsa hi chaa na.Majl mny, majn togway.Mah lja moso jy, moso nuuy, ni moso lngy.Kih heja , sa dsajeeyh kyaah jn mah l jnih, gajh Dio.

16 Peer llu la kyah hnh, jh jn ba mnh hnh, hi nuuh ba hnh. 17 Mara judsoojwhn hnh, jw dsa hi gang juu kih Dio, hi jw ga dsa hi lluu ma hny ma jyhe jh hnh pero sa gajy. Hi ma hny ma nuuy he nuuh hnh pero sa ganuuy.

Gajmeeh Jess juu he hn jh juu nahm kih hi najee mju(Mr. 4:13-20; Lc. 8:11-15)

18 N da hnh ha l hn jh juu nahm lkoo la kih hi najee mju. 19 Waraganuu jaa dsa juu kih Diomah sa lngy, maja gwa hi hlh juuyh juu hemanajnneh tuhdsy. Hi he laa lkoo mju he gasaa chajw. 20Heh mju he gasaa n kuu jeesa cha chamiih gwaah, lja laa dsa hi nuu juu kih Dio, j ba dsy lma ton ganuuy.21 Pero ko hw ba ja . Laay lkoo chaah he ma cha miih ba jmoo. Wara gajy w ogon dsa n kiyh, kwaat kih juu he manuuy, lchah ja dsatyh. 22 Heh mju hegasaa jee kih chaah too , lja laa dsa hi nuu juu kih Dio mah sa jmeey ni miih ta llu.Jh, kye gyih hds kih jmgy la hi hny lchay chamiih kuu heja gahee dsy.Ljw ja dsa juu kih Dio neh tuhdsy. 23 Pero mju he gasaa hwa llu, lja laa dsa

San Mateo 13:24 18 San Mateo 13:43hi nuu juu kih Dio mah ngy kalh. Heja dsakwaa juu ja neh tuhdsy. Hi he jmeechamiih ta llu, lkoo mju he kwa ma haloo, ma to logya ds gya, ma gyiigya.

Juu nahm lkoo la kih trigo kyaah nuu hlh24Gakwa ga Jess jyoh juu nahm. Gajyh:He j Dio dsa lhih kih, jeeh kwee kyaah lkoo gajmee jaa dsa hi gajee mju

llu hwa kih. 25 Pero tako jiih ma nagw dsa he, ja dsa hi nahh kiyh. Mah gajeey mju hlh jee najee mju llu, ja ga ngaayh. 26Lkoo ma gakwaa chaah mju llu hi galhw wale kih, jee ja gahya kalh wanuu hlh ja . 27 Ja ga gan dsa hi ma jmee tajee ja , nachiiyh dsaj ta ja : Dsajh, ja mju llu ba ja he gajeeh hwa kyah? Haba ta ja wanuu hlh he gahya jee ja ? 28 Heja gajh dsaj ta ja : Go gajee jaahi nahh kin. Che hnooh dsacheeh jnh?, gajh moz he syh. 29 Jahha , gajhdsaj ta ja . Wara gacheh hnh wanuu hlh ja , ha ga che gacheh kalh chaah mju llu ja . 30 Kwa jw wa kwaa ko jh chaah mju llu kyaah wanuu hlh ja , ljiih lloojm sooh ta. Ja ga jwn hi chooh ta: Hn hnh ton wanuu hlh mah h hnh makoo chooh mah th hnh chaje. Ja ga jh hnh mju llu kin mah llah hnh h kih.

Juu nahm lkoo la kih mju mostaza(Mr. 4:30-32; Lc. 13:18-19)

31Gakway jyoh kalh juu nahm, gajyh:He j Dio dsa lhih kih, jeeh kwee lkoo la kih koo mju mostaza he jng jaa

dsa hwa kih. 32Mju ja pih ga lkoo jyoh mju he cha jmgy la. Pero wara gahya,dsakwaa ii ga lkoh ga jee lj joh. Kwa goh kih. Heja lkye ta dsan jmeey sn sagoh.

Juu nahm lkoo la kih levadura(Lc. 13:20-21)

33Gakway jyoh kalh juu he nahm, gajyh:He j Dio dsa lhih kih, jeeh kwee lkoo jmee levadura he kooh jaa dsam. Llay

chamiih harin mah kahgwyh kyaah levadura. Kyaah lja dsakwaa l gadsa tka .Gajh Jess he kih ja gakway juu nahm(Mr. 4:33-34)

34 Galj juu na gahlh Jess kyaah juu nahm. Sa gahlyh dsa juu jnh. Kyaahjuu nahm ba gahlyh. 35 Lja gala mah lte lkoo gahlh dsa hi gang juu kihDio llojoo:Hlhn dsa, kyaah juu nahm ba.Jmeen lkyyh he ma nahm j ljiih ma gan jmgy.

Juu nahm lkoh la kih wanuu hlh36 Ja ga gahh Jess juu kih dsa mah gahey chaneh. Jee ja gamijh jnh koo kiyh,

mah gang jnh juu kiyh:Jmeeh juu hee hn jh juu nahm kih wanuu hlh he gajee dsa jee najn kih

dsa.37Mah gajeeh Jess juu kyaa jnh, gajyh:Hi jee mju llu na, he ja hn jh Hi gal ngo la ba he. 38 Jee jmee dsa ta, he

ja hn jh jmgy la ba ja . Mju llu ja , he ja hn jh dsa hi najn kih yajwba he. Wanuu hlh ja , he ja hn jh dsa kyaa dsa hlh ba he. 39 Dsa haa ds hi gajee wanuu hlh ja , hi sallu ba he. Jm he chooh dsa ta ja , he ja la kwaat jeellaa jmgy ba ja . Hi chooh ta ja , la kwaat ngele ba he. 40 Lkoo jh dsa wanuuhlh mah jy chaje, he ja hn jh lkoo le jee llaa jmgy. 41Hi gal ngo la cheengele kyaay lkaa jee jmeey hihmah jyh lj hi jmee he hlh hi lj hi haa dskalh. 42 Ja ga jwy neh hw jee h je. Jee ja khooyh mah jy chajay. 43 Pero ljhi lluu, ljn jm kiyh lkoo jm kih hyoo jee la yajw kih T jnn. Hi hn heehjuu la, wa heeyh.

Juu nahm lkoo la kih kuu he nahoo

San Mateo 13:44 19 San Mateo 14:744 He j Dio dsa lhih kih, jeeh kwee kyaah kuu he nahoo hwa kih dsa. Wara

gajnh jaa dsa kuu, maja hooy kalh. Peer chaay llu dsaayh dsahny lj he chakiyh mah lay hwa jee nahoo kuu ja .

Juu nahm lkoo la kih koo kuu he hmooh45 Lja kalh, he j Dio dsa lhih kih, jeeh kwee lkoo jmee jaa dsa hi hn l

, hnooyh kuu he la nahaah. 46Wara gajnyh koo kuu he hmooh, hny lj he chakiyh mah lay kuu ja .

Juu nahm lkoo la kih sahma47 He j Dio dsa lhih kih, jeeh kwee kyaah koo sahma he jw dsa chajm, mah

jyh chamiih n hmooh. 48 Wara gakah sahma ja , sh dsa ta jee dsoo. Jee jadsataayh lleeyh hmooh he. Taayh hi lluu neh samh, mah beey jah hi sa jm kyehn.49 Lja le wara gat jee llaa jmgy. Yan ngele mah hwy dsa hi hlh jee kihhi lluu. 50Maja jwy neh hw jee h je. Jee ja khooyh mah jy chajay.

Tajwoh hi kyh juu hm hi juu magyuh51 Ja ga gajh Jess syh:Che malngh hnh lj juu na?Heja gajh lj :Jaah, Dsajh kyaan.52Mah gajh Jess kalh syh:Lj tajwoh kyaa ley hi malt lkoo j Dio dsa lhih kih, laay lkoo jaa j

hne hi h he la hmooh he magyuh lkye kih he hm. Heja ba liyh heeyh dsalto n he la hmooh kiyh.

Dsagoo Jess galhyh kiyh(Mr. 6:1-6; Lc. 4:16-30)

53 Mang makwa Jess lj juu nahm, ja ga ngaayh . 54 Ma gallaayh jw kiyh,galy mity dsa neh gwah kih dsa judiu. Peer gataah dsa he j dsah, ma ganuuyha l hlyh. Heja gahlh dsa he kiyh:

Ha mamit hi na, he hlyh lna? Ha mamity he jmeey he jhgaakalh? 55 Che ja joo thma hi na? Ja Mara chee chooy? Che ja yh Jacobo, Jos,Simn, Juda? 56 Ja dsam h hi na, th kyaah jne jee jw la? Ha ta gwa kiyh ljhe jmeey lna?

57Galhyh kih Jess. Heja gajh Jess syh:Heeh ba dsa kih hi ng juu kih Dio hi gon jee jyoh. Pero wara yah jaa hi

ng juu kih Dio ja ba jee jw gooy, jee ja sa hn dsih, ni hi chaa chaneh kiyh, salhny.

58 Sa gajmeey chamiih he jhgaa jee ja , kih he sa galdsoo ds dsagooy kiyh.14

Jee la jh ha l gajuu Jwaa hi ma choo jm(Mr. 6:14-29; Lc. 9:7-9)

1 Jii ja , Herode hi ma jmee hih hwa Galilea, ganuuy kih Jess ha l ma jmeey jee ja .2Heja gajyh syh lj hi ma jmee tahe kiyh:

Hi he oo Jwaa hi ma choo jm hi maljiih jee kih hi manajuu. Heja ba na, hekyey chamiih be he kyaah jmeey he jhgaa .

3He ba Herode gajmee hih j , gasaah dsa Jwaa mah gahuuyh kyaah caden, gataayhnehe dsoo kih Heroda. Herodama laa m Felipe, he ba dsah h Herode. 4 Jh, gajhJwaa gasyh Herode:

Sa lle kih he makyaah m dsah h.5Ma hn Herode ma jngh Jwaa . Pero sa gatuu dsy ma jngyh, kih he ma gayh dsa.

Jh, kih dsa hih Jwaa he ma laay jaa hi ma ng juu kih Dio. 6 L ma gahya Herodeji e, gajmeey koo jm jh. Jee ja gahe jo m Heroda jmee ja chan dsa hi ma thjee jm ja . Peer gath ds Herode. 7Kih heja , gaty hiiy kway wa he cha he he ma

San Mateo 14:8 20 San Mateo 14:33

ng chihm he. 8 Chihm he gajmee lkoo te juu he gataah chooy. Heja gasyhHerode:

Kwh jn jee la mlle Jwaa hi ma choo jm, nah neh koo w .9Heja galmeeh ds Herode. Pero maty hiiy kway chan hi nateeh kyaay, heja

gajmeey mada kih hl mah kwyh chihm he ma ngy ja . 10 Gajmeey hih hlhe nakuy lle Jwaa jee ma hy nehe. 11 Mah nakiiy m lle Jwaa nah neh koo w ,gakwyh chihm he. Hi chihm he gangy chooy . 12 Mang he ja , gallandiscpulo kyaay, gakooy hnoo kih Jwaa mah nahooy. Ja ga nany najmeeyh juu kih Jess.

Gah Jess haa mil dsah(Mr. 6:30-44; Lc. 9:10-17; Jn. 6:1-14)

13Ma ganuu Jess juu ja , gahey neh namoo, ngooy ta hwa kii jee sa kwa ni miih. Maganuu dsa ngooy ta ja , gahwy jee jw kiyh mah gany jw ty ta jee ngoo Jess.14 L ma yahy neh namoo ja , gajy jw dsa hi ma th jee ja . Galih dsy kihdsa he. Mah gamihly hi dsaah. 15Ma gahloo jm ja , gayajh jnh koo kih Jess mahgachiih jnh:

Mangoo gahloo ba la, hwa kii jmah ba jee la. Chiih dsa wa llany lkaa jh la,wa llaly he kuyh.

16Sa jmee bii dsany dsaly. Hnh ba kwh hnih he kuyh gajh Jess.17Sa cha ga he kye jnh. Kye jnh mala ha heiih kyaah uu hmooh ba gachiih

jnh.18Heja gajh Jess:Yaka ta la.19Heja gajmee Jessmada,mah dsataah dsa n nuu. Gakay lj ha heiih ja kyaah

luu hmooh he. Maja gajy ta gyh, gakway tihmaah kih Dio. Ja ga gallaay heiihja , gakwyh jnh discpulo kyaay, mah gati gallooh jnh kih lj dsa he. 20Galjdsa gakuh ljiih gaky. Jw heiih he gachaa ja kyaah kih hmooh, gakah ga gyatosamh. 21 Jee lj hi gakuh he tee koo ha mil dsah. Ni sa nahee ni jaa dsamni chih kalh.

Gang Jess n jm(Mr. 6:45-52; Jn. 6:16-21)

22Mang he ja , gajh Jess syh jnh:Male gonh hnh j , jyoh jwoo jmjh kyaah namoo tako jiih hhn juu kih dsa

la. Ja ga nn hiin.23 Mala mahyh juu kih lj dsa hi ma th he, ja ga gaw Jess hii ta llemoh

nangy kiyh kih Dio. Mangoo gan, l magyay ba llemoh ja . 24 Tako jiih ja , mallooto dsaah jm namoo ja hi ma hluh jm ma dsajnooh dsoh namoo, jh, ma jmee koolle t he ma gwa ta jee gany. 25 Tala yajn, ngoo Jess ta jee gany ja , ngy jwn jm. 26 Lkoo ma gaj jnh ngy n jm, gajwaah jnh jwrte. Gath jnh mh,gajh jnh:

Dsa lle ba na.27 Chah ba gahlh Jess kyaah jnh:Ta wa gah hnh, jn ba la gajyh.28Mah gajh Pee syh:Dsajh kyaan, chermah hne ba na, jmee hih ngn n jm mah nn jee cheh na.29Mah gajh Jess syh:a ja .Mah gajaa Pee neh namoo galy ngy n jm ta jee cheh Jess. 30 Ma gajy t

jwrte lle, galgoyh. Ja hnh gal gahmyh chajm. Mah gahooyh ki gaa , gajyh:L jn, Dsajh kyaan.31 Lchah ja gah Jess goo gasaayh, mah gasyh:Ko hi pih gote ba maldsoo hoh hne dsah! Hela majeh hoh?32Lkoo ma gataayh luuy neh namoo ja , gahna gote lle t ja . 33Mala yan jnh

hi ma th neh namoo ja , gajuuh jnh jn jnh chan Jess, mah gachiih jnh:Mara judsoo laah Joo Dio.

San Mateo 14:34 21 San Mateo 15:23

Gamihl Jess dsadsaah hi ma chaa hwa Genesaret(Mr. 6:53-56)

34 Lkoo ma gahaay jmjh ja , gallany hwa Genesaret. 35Dsa hi ma th hwa jagalkyuuy Jess, heja galcha juu lkaa hwa ja . Heja naj dsa dsadsaah kyaa jeema h Jess. 36 Hi gachuuy kyaah Jess mah kway jw su chagoo dsadsaah he chaheesahmh kiyh. Hi lj hi gat su sahmh kiyh mahlaa bih ja .

15Lj he jmee dsalsah dsa(Mr. 7:1-23)

1 Gallan ko llaa fariseo hi gallan ko llaa tajwoh kyaa ley hi ma chaa Jerusalngayajyh kih Jess, mah gasyh:

2Hela sa mite discpulo kyaah lj he t jmee dsa magyuh hi ma th llojoo?Jh, sa gyiyh gooy j ja ga kuhhyh.

3Mah gajeeh Jess juu kiyh gasyh:Hnh kalh hela jmeeh hnh ta koo mada kih Dio mah jmeeh hnh lkoo te he

th hnh ba? 4 Jh, gajh Dio: Jmee hnaah maa kyaah t kyaah. Hi jw dsojw kih chojmii, hi he wa juu gote. 5 Pero lla ba jwah hnh: Jaa dsa le sh chojmii, sa chahe kwhn hnh. Jh, lj he cha kin he kyaah ma jmeen be kyah, makwhn Dio baja . 6Kih jaa hi jh lja , jwah hnhmoso jmee bii jmeey be kih chojmiiy. Lja jmeehhnh sa kyee mada kih Dio, kih he jmeeh hnh lkoo te he th hnh jmeeh ba. 7 Peertajuuh hnh. Lkoo jmeeh hnh na, jeeh kwee kyaah he gahlh Isaa llojoo, lkooma gajyh:8Dsa la, koo jh bih hny jn.Pero ta jee jyoh ba h hds kiyh.9 Sa jm ni miih he jmeey hny jn.Lj he mity dsa, la mada kih dsa ba, gajh Dio.

10 Ja ga gath Jess lj dsa, gasyh:N da hnh kwee mah lngh hnh. 11 Sa misah dsa hii kyaah lj he tooyh

hooy. Lj he hw hoo dsa, he ja ba kyaah misayh hiiy.12 Ja ga gayajh jnh koo kih Jess mah gang jnh juu kiyh:Che malleeh he sa math ds dsa fariseo lkoh ma ganuuy mahlh lja ?13Mah gajeeh Jess juu kyaa jnh, gajyh:Lj chaah hma he sa gat T kyaan hi gya gyh, lloo jm dsacheeh lkye jmoo

kih. 14 Ta jmee hnh he kih dsa he. Laay lkoo dsat hi j jah dsat. Chermahjaa hi t j jah hi t, luu th neh koo too.

15Mah gang Pee juu kiyh, gajyh:He hn jh juu nahm he makwah na.16Heja gajh Jess:Che ni hnh kalh sa malngh hnh? 17 Che sa ngh hnh, lj he dsatooh

hoo jne, dsoo neh tuh ba jne, ja ga hw kalh dsoo ta chas? 18 Pero lj he hwhoo dsa, gwa neh tuhdsy ba ja . He ja ba na he misah dsa hii. 19 Jh, neh tuhdsba dsa hw lj hds hlh, hi lja kalh he jngyh dsa, hi najee goo kaayhhi laa kyaa jah, hi sa najee goo kaayh wa hi cha hi , jmeey h , jmeey dsoo he la juu tajuu, hi hlyh w kih dsakyaayh. 20 Lj he na ba he misah dsa. Pero he kuh dsal masoh ja ba gooy, sa misayh hiiy.

Jaa dsam chaa gaheeh kih Jess(Mr. 7:24-30)

21 Ja ga yah Jess jee ja , ngooy jh kih jee jw Tiro kyaah Sidn. 22 Lchah ja , ja jaadsam cananea ma tooyh mh, ma jyh:

Dsajh kyaan, hne laah saju kih David, wa lih hoh jn. Peer chamiih w jchihm kyaan, jmeeh jmlle hlh.

23Pero ni koo sa gajeeh Jess kiyh. Mah gamijh jnh discpulo koo kiyh, gachuu jnhchamiih kyaayh, gachiih jnh:

San Mateo 15:24 22 San Mateo 16:6

H kih dsam na mah wa llaayh. Miih tooyh mh kaah kyaa jnh.24Heja gajh Jess:Gachee Dio jn mah jmeen be kih dsa israelita ba. Hi he laa lkoo borrego hi nah .25 Ja ga ja dsam he gajuuyh jny chan Jess mah gajyh:Kwa be kin, Dsajh kyaan.26Mah gajeeh Jess juu kiyh, gasyh:Sa llu he juuhn he kuh chih mah kwhn ds gajh Jess syh.27Heja gajh dsam he:Dsoo ba kyah, Dsajh kyaan. Pero mara he lh ba ds jw he dsasaa n names kih

dsajy.28Heja gajh Jess kalh:Peer chamiih maldsoo hoh hne, dsam. Wa le ba kyah lkoh hnooh gajh

Jess syh.Lchah ja gahlaa chihm kyaay.Gah Jess kyee mil dsah

29 Yah Jess jee ja , gallooy ta chahoo jmjh he hla hwa Galilea. Hi gawy koollekoh, mah gagyay jee ja . 30Hi yan koo kiyh jw jwrte dsa hi ma j hi jluuh, hi t, hi koo, dsath, hi jw ga jah dsadsaah, najy h t Jess. Hi lja gamihlylj hi dsaah he. 31Ma gaj dsa, hlh dsa koo, mal magoo dsath, magandsajluuh, maj dsat, heja galdsaa ds dsa, mah gajmeey jh kih Dio kyaa dsaIsrael.

32Mang he ja , gajh Jess jnh mah gasyh:Peer dsalih dsn kih lj dsa hi th la. Jh mahya hn jm jmeey ko jh

kyaah jn. Sa cha ni miih he kuyh. Sa hnoon hn kiyh l makyoyh na, le ga chegahwaay chajw jee dsany.

33Heja gajh jnh:Ha ba dsakye jnh he kuh jw dsa heh hwa kii la? Joh sa hn mah k lj

dsa la.34Heja gang Jess juu kyaa jnh:Joh heiih kyeh hnh? gajyh.Gyii ba, kyaah miih hmooh pih gachiih jnh.35Heja gajmee Jess mada mah wa dsataah lj hwa. 36 Gakay lj gyii heiih ja

kyaah hmooh pih he. Gakway tihmaah kih Dio. Ja ga gallaay heiih ja , gakwyh jnh mah gati gallooh jnh kih lj dsa. 37 Gakuh dsa llu ljiih gaky. Ma gala kiyh,gakah ga gyii samh jw he gachaa ja . 38 Lj hi gakuh jee ja tee koo kyee mildsah. Ni sa nahee ni jaa dsam ni chih kalh. 39 Ja ga gahh Jess juu kih dsa,gahey neh namoo, mah gahaay jmjh ngooy ta hwa Magdala.

16Dsa fariseo ma hny jmee Jess koo he jhgaa(Mr. 8:11-13; Lc. 12:54-56)

1Ma gallooy ta hwa ja , gallan fariseo kyaah saduceo mah kay ds Jess. Gangy majmee Jess koo he jhgaa he ma j gyh. 2 Pero gajeeh Jess juu kiyh, gajyh:

Wara gan jm, jwah hnh: Llu ba la jii j la, jh gy ba gyh, jwah hnh.3 Mah tala tiih jwah hnh: Hii goo j lle, jh gy gyh mah nahih , jwah hnh.Peer tajuuh hnh. Leh ba hnh lleh hnh juu ha l jmee koo jm koo jm lkoo lagyh. Mah sa kyeh hnh kwaat hee ga na dsala jee kyah hnh. 4He ba che hlh hnhdsa chaa na, sa miteh hnh kih Dio mah ngh hnh jmeen koo he jhgaa . He jhgaalkoh gala kih Jon hi gang juu kih Dio, mala he ja ba heehn hnh.

Ja hnh gabeey dsa he mah ngaayh.Levadura kih dsa fariseo(Mr. 8:14-21)

5 Lkoo ma gahaa jnh ta hngaah ko taa kih jmjh ja , ja ga galdsooh ds jnh sa ma kye jnh heiih. 6Heja gajh Jess syh jnh:

San Mateo 16:7 23 San Mateo 16:28

Leeh hnh kyaah levadura kih dsa fariseo hi kih dsa saduceo kalh.7Heja gatooh jnh discpulo lla jnh juu kyaah dsakyaahn, ma jh jnh:Mahlyh lna, kih he sa ma kye jne heiih.8 Pero galkyh Jess hds kyaa jnh, mah gasyh jnh:Hela jwah hnh sa chaheiih kyeh hnh? Ko hi pih gote dsoo hoh hnh dsah.

9 Che ljiih na sa hii lngh hnh? Che moso dsooh hoh hnh kih ha heiih hegakuh ha mil dsah hi joh ga samh gat gajh hnh kyaah jw he gachaa ja ?10 Che moso dsooh hoh hnh kih gyii heiih he gakuh kyee mil dsah, hi joh gasamh gat gajh hnh kyaah jw he gachaa ja ? 11 Ha lja he sa ngh hnh? Jakih heiih na he jwhn hnh: Leeh hnh kyaah levadura kih dsa fariseo hi kih dsasaduceo kalh. 12 Ja ga galng jnh sa ma hlyh kih levadura he kaah dsa heiih.Ma hlyh kih nh he ma kwa dsa fariseo kyaah dsa saduceo ba ja .

Gajh Pee, Jess he laa Cristo(Mr. 8:27-30; Lc. 9:18-21)

13Ma galloo Jess hwa Cesarea kih Filipo, gangy juu kyaa jnh, gajyh:Ha l jh dsa kih Hi gal ngo la? Hii jn laay?14Mah gajh jnh:Ko llaa dsa jh Jwaa hi ma choo jm ba hne. Ko llaa jh, Ela ba hne. Hi jah ko llaa

jh, hne laah Jerema o jah hi gang juu kih Dio llojoo.15Mah gang Jess juu kyaa jnh kalh:Ha ga hnh, hee jwah hnh kin, hi ba jn laah hnh?16Mah gajeeh Simn Pee juu kiyh:Hne he Cristo, Joo Dio jiih.17Mah gajh Jess syh:Llu la kyah Simn, joo Jon. Jh, ja he dsa hi mamijn kyah l majh na. T

kyaan hi gya gyh, hi he ba mamijn kyah. 18 Jn kalh jwhn hne, hne he Pee,(he hn jh kuu). Hi nmkuu la choohn gwah kin, hi nimiih sa lih j chaje lladskiyh. 19 Jn toohn gooh hnemah kwah juu kih dsa ha l heyh yajw. Chermah kyaah juu he kwah sa galaa dsa hi th hwa la, l manahuuyh ja ba kyaah dsokye kiyh. Hichermah kyaah juu he kwah galaa hi th hwa la, nana ba jw kiyh dsataayh yajwgajh Jess syh Pee.

20 Ja ga gataah Jess jnh juu mah sa kooh jnh juu kyaah ni jaa , he laay Cristo.Gamijn Jess juu he juuy(Mr. 8:31-9:1; Lc. 9:22-27)

21 Jm ja gal Jess mijn juu kyaa jnh he jmee bii kiyh dsooy ta Jerusaln. Jeeja heeh dsih chamiih w, dsagyh sa lhn dsih, lja dsakaah kyaa jmidsa, kyaahtajwoh kyaa ley sa lhn dsih. Ja ga juuy hi ljiiyh kalh ga mahya hn jm.

22Heja gaj Pee Jess ta koo, mah galy jyh kiyh, gasyh:Wa lih dsy hne, Dsajh kyaan. Ni miih sa le j he ja n kyah.23Mah gajeeh Jess hii, gajy Pee gasyh:Juuh hne kin hi sallu, he jmeeh jwh kin ba na. Sa jmeeh hds lkoh jmee

Dio, lkoh la hds kih dsa ba la hds kyah.24 Ja ga gajh Jess syh lj jnh:Chermah hi hn jmee ko jh kyaah jn, sa wa jmy hiiy kwaat, wa jy cru kyaay

mah wa jmeey ko jh kyaah jn. 25 Jh, lj hi h hii mah sa juuy, hi he juu ba. Perolj hi kwaa hii juu kwaat kin, hi he ba l . 26 Hee yaj ka dsa make galyh ljhe cha jmgy la mah wara gajuuy sa tyh kih Dio? Hee ba kyaah le mihmaayhmah ly? 27 Jh, jh Hi gal ngo la kyaah be kih T kyaay, kyaah ngele kalh. Ja gamihmaayh kih ljaa ljaa lkoo te ta he gajmeey. 28Mara judsoo jwhn hnh, chaako llaa hi th jee la sa juuy j sa ga majy be kih Hi gal ngo jyh jmeey hih.

San Mateo 17:1 24 San Mateo 17:2317

Gamis Jess hii(Mr. 9:2-13; Lc. 9:28-36)

1Mang ga jii jm, ja ga gaj Jess Pee kyaah Jacobo kyaah Jwaa yh. Gany kahta moh ii. 2 Jee ja gals Jess tolo n hi ma jy he. Mony gal jihgyeh lkohjm kih hyoo. Hmh kiyh, gat jl ih. 3 Jee ja galjn Ela kyaah Mois, gataayhllay juu kyaah Jess. 4Heja gajh Pee syh Jess:

Dsajh kyaan, he ba che llu he th jne ko jh jee la. Chermah hnooh, jmee jnhhn hne kyaah moo, koo kyah, koo kih Mois, hi koo kih Ela.

5 Tako jiih ma cheh Pee hlyh lja , gajyoo koo jnii tjl ih he gal ljy. Jeejnii ja galnh gahlh koo juu, he ma jh:

Hi la na gy kyaan hi hnaan. Peer chaan llu kyaayh. N hnh kiyh.6 Ma ganuu discpulo he gahlh jee jnii ja , gasaay jee ma tyh, gajwaayh jwrte.

7 Ja ga yajh Jess kiyh, gakye goo n kiyh mah gasyh:Noo hnh, ta wa gah hnh.8Ma gachooyh ny, moso gajy ni jaa , mala hii ba Jess cheh kyaayh. 9Tako jiih ma

jaay moh ja , gataah Jess juu hi ma kyaayh he:Ta jw hnh ni jaa , lj he majh hnh la, tako jiih sa maljiih Hi gal ngo

la jee kih hi najuu.10 Ja ga gang jnh discpulo juu kih Jess, gachiih jnh:Hela jh tajwoh kyaa ley, jmee bii jh Ela j ga kih Cristo?11Heja gajeeh Jess juu kiyh:Ja ba dsoo jh Ela ton, yallay llu lj he cha jee la. 12 Pero jwhn hnh, majah

ba Ela, mah sa galkyuu dsih. Gajmee dsa l t ds kiyh. Ja ba lja heeh dsa he wHi gal ngo la. 13 Ja ga galng discpulo kyaay hema hlyh kih Jwaa hi gachoo jmba ja .

Gamihl Jess jaa chih hi ma kye jmlle hlh(Mr. 9:14-29; Lc. 9:37-43)

14 L ma gallany jee ma th jw dsa, ja jaa dsah mah gajuuyh jny chanJess, gajyh:

15 Dsajh kyaan, wa lih hoh kih chihh kyaan, hi dsajuu ee hi jy wjwrte. Chamiih jiih matayh chaje hi matayh chajm kalh. 16 Mayajn kyaahdiscpulo kyaah pero sa malyh ma mihly.

17Heja gajh Jess:He ba che haa hoh hnh hi chaa na. Sa hii ldsoo hoh hnh. Lh ba llaa he gyan

kyaah hnh? Moso lbe dsn gya ga jn kyaah hnh. Yaj da chih na ta la gajhJess.

18 Ja ga gajh Jess kih jmlle hlh, ljiih yahy kih chih he. Lchah ja gahlaay.19Mang he ja , gakuh jnh kah kyaah Jess, mah gang jnh juu kiyh:

Hela sa malkh jnh jm ma llee jnh jmlle hlh he?20Heja gajh Jess syh:Kih hemiih gote bamadsoo hoh hnh, heja ba sa galh hnh. Pero judsoo jwhn

hnh, wara jh kih miih lkoo pih mju kih mostaza ba dsoo hoh hnh, le jwh hnhmoh la: Juuh jee na, gwa ta jee jyoh, hi juuyh ba. Sa cha ni koo he j jwh kyah hnh. 21 Pero jmlle hlh hi laa lkoh hi ma j chih he sa yah chermah sa gatdsa kuhhh mah chuuy kyaah Dio.

Koo kalh gamijn Jess juu he juuy(Mr. 9:30-32; Lc. 9:43-45)

22 Lkoo ma tyh hwa Galilea, gajh Jess syh jnh discpulo kyaay:Hi gal ngo la ng dsih jagoo dsa haa ds, 23mah jngh dsih. Ga mahya hn

jm najuuy, ljiiyh kalh.Heja chamiih galmeeh ds discpulo kyaay.Gamihmaah Jess kush

San Mateo 17:24 25 San Mateo 18:1824Ma gallan jnh jw Capernaum kyaah Jess, yan hi ma koo kush kih gwah jee

ma cheh Pee mah gangy juu kiyh:Che sa mihmaah tajwoh kyaah kush kih gwah jh?25Mihmaayh ba gajh Pee syh.Lkoo ma gahe Pee chaneh, galj Jess gahlh Pee:Ha l la laah Simn, lj dsata kaah hwa la, hii kih kooy kush? Che kooy kih

dsa kyaay o che kooy kih jah dsa?26Kih dsa jah ba kooy gajh Pee syh.Mah gajh Jess:Heja sa jmee bii kih dsa kyaay mihmaayh. 27 Pero lla ba wa jmeen mah sa jn

hlh kyaah ni jaa . Gwa chahoo jmjh, gojw kaloo hmakuu. Ton hmooh hi kahmakuu, ja lleeh mah nh hooy. Jee ja jnh koo kuu kyaah he mihmaah kush kinkyaah kyah kalh.

18Hi na lee jh jee jmee Dio hih(Mr. 9:33-37; Lc. 9:46-48)

1 Ja ba hor ja gayajh jnh koo kih Jess mah gang jnh juu kiyh:Hii na hi jh ga jee jmee Dio hih?2Mah gath Jess jaa gy, gacheeyh jee kyaa jnh. 3Mah gasyh jnh:Mara judsoo jwhn hnh, chermah sa gals hds kyah hnh mah jmeeh hnh

lkoo jaa gy, sa heh hnh jee jmee Dio hih. 4 Heh lja , hi jm hii hwaa lkoogy la, hi he ba lee jh yajw kih Dio. 5 Hi heeh jaa gy lla kwaat kin, hemaheeyh jn ba ja .

Goo la kih hi jmee dsath dsakyaah(Mr. 9:42-48; Lc. 17:1-2)

6 Wa hi cha hi , hi jmee th jaa hi mh la hi maldsoo ds kin, llu ga la kiyh warajh kih h dsa luuy koo chatoo kih molii he jee burr mah hmh dsih iih ga kih chajmeeh. 7 He ba che jw dsa jmgy! Joh he sa jmee dsatyh. Pero ko ja llekih le ba. Peer jw dsa hi jmee dsath dsakyaah. 8Heja chermah magooh o mathgajmee th kyaah dsokye, hn gote ba, mah be kyah. Jh, llu ga kyah, gwaah jee thhi najiih, th magooh o th math, lkoh ga he jwy hne jee moso je kyaahlto magooh math. 9Hi chermah mnh gajmee th kyaah dsokye, lle gote ba, mahbe kyah. Jh, llu ga kyah gwaah jee th hi najiih kyaah koo m mnh, lkoh ga hejwy hne jee moso je kyaah lto m mnh.

Juu nahm lkoo la kih jaa borrego hi nah(Lc. 15:3-7)

10 Ni jaa hi mh lla ta jm hnh takoo. Jh, jwhn hnh, ngele kyaay th tchan T kyaan hi gya gyh. 11 Jh, ja Hi gal ngo la mah ly hi nah. 12 Hal jh hnh he jwahn la? Chermah jaa dsa chaa ha laa borrego kyaa , mah dsahjaa , che sa beey ko hw jee lj jah he mah dsooy ta moh dsahnyh hi nah he?13Mara judsoo jwhn hnh. Wara gajnyh hi jaa he, lchaay llu jwrte kyaayh, lkohga kih lj hi sa nah . 14 Ja ba lja la kih T jnn hi gya gyh, sa hny dsahni jaa hi pih lla.

Lla jmeen mah chaah jne hn(Lc. 17:3)

15 Chermah jaa h majmee koo he hlh kyah, gwa mah gochiiyh he mahlyhkyaah hne, pero jee luu ba hnh. Chermah gajmeey he kyah, malh machaah h he.16 Pero chermah sa gajmeey he kyah, j ga jaa uu mah gohlh kyaayh kalh. Jh,kyaah judsoo he hlh uu uu dsa, lja jmee dsoo lj juu. 17 Chermah ni kih dsa hesa hii nuuy, ja jmeeh juu kih gwah wara gat jee th lj . Hi chermah ni kih ljhi th gwah sa ganuuy, jm lkoo jaa hi sa maheeh kih Dio o lkoo jaa hi koo kush. 18Mara judsoo jwhn hnh, lj he hh hnh hwa la, lja nah gyh

San Mateo 18:19 26 San Mateo 19:10

yajw. Hi lj he chiih hnh hwa la, lja dsachiih gyh yajw kalh. 19Koo kalhjwhn hnh, chermah uu hnh gataah hnh juu kwee hwa lamah ngh hnh he hnoohhnh, T kyaan hi gya gyh, kwa bih he hnooh hnh. 20 Jh jee dsaee uu uu ko jhngy kiyh, jee ja hn jee kiyh.

Juu nahm lkoo la kih jaa dsa hi sa galjh ds21 Ja ga galloo Pee kalh chuh kih Jess mah gangy juu kiyh:Joh jiih jmeen jh dsn kyaah hn hi jmee hlh kin? Che ljiih t gyii jiih?22Mah gajh Jess syh:Sa cha jwahn ljiih t gyii jiih. Jwahn, gyii jiih to logya ds gyii.23 He j Dio dsa lhih kih, jeeh kwee lkoo gajmee jaa rey hi gajmeeh kwaat kih

lj hi ma jmee ta kiyh . 24 L ma gal jmeeyh kwaat kiyh, yajy jaa hi ma chamiih kuu. 25 Pero dsa he sa cha he kyaah mihmaayh lj he y. Heja gajmeerey he hih wa dsahny gote kyaah my kyaah jooy hi kyaah lj he cha kiyh mahlhmaah lj he y. 26Heja gajuuh dsa he jn chan reymah gachuuy kyaah, gajyh:Dsajh kyaan, jmee jh hoh ki jn. Mihmaah ba jn kyah lj. 27Galih ba ds reyhe kiyh, moso gangh gyih kuu he ma y ja , mah galy gote.

28 Pero lkoo yah ba dsa hi ma kih rey, gajeey jaa dsakyaayh hi ma ko hi pih kuu kiyh. Gasaayh mah gagwyh luu hi he, gasyh: Mihmaah kin he h.

29 Pero hi ma kuu kih dsakyaah he, gajwy hiiy h t hi hemah gachuuy kyaah,gajyh: Jmee jh hoh ki jn. Mihmaah ba jn kyah lj.

30 Pero hi jaa he sa gaheeyh. Gahny kih mah gahey nehe ljiih gamihmaayh ljhe ma y. 31Ma gaj jee lj dsakyaayh he lkoo gajmeey, gajii jwrte kiyh, mahnany najmeeyh juu kih rey ha l mala.

32 Heja gajmee rey mada ja dsa haa ds he, mah gasyh: Peer haa hoh hnedsah. Gajmeen jh dsn kih lj he ma h kin, kih he machuuh chamiih kyaahjn. 33 Ja ma h jm ma lih hoh kih dsakyaah, lkoo galih dsn kyah hne?34Heja galllee rey, gangy jagoo poo mah llakyaay jm ljiih mihmaayh lj hey.

35 Ja ga gajh Jess kalh:Lja kalh jmee T kyaan hi gya gyh kyaah hnh, chermah sa galjh hoh hnh

kih he hlh he majmee h hnh kyah.19

Gajh Jess ha l la he bee dsa h(Mr. 10:1-12; Lc. 16:18)

1Mang makwa Jess lj juu na, yahy hwa Galilea, ngooy ta hwa Judea, he hla tahngaah jm Jordn. 2 Jw dsa gallalle kaah kiyh hi gamihly lj dsadsaah. 3 Jee jagallan koo kih Jess ko llaa fariseo he ma ka dsy, gangy juu kiyh:

Che cha jw bee dsa dsam kyaa , kih wa he cha he, he sa th dsy?4Heja gajeeh Jess juu kiyh:Che sa maheh hnh jee nas: Hi gajm Dio l ma ton, hi m, hi h

gajmy?5Hi gajyh:Kih heja ba, bee dsah chojmii mah dsagyay kyaah my. Mah lja , leey jaa ba

jee luuy. 6 Ja hnh moso laay uu, malaay jaa ba. Heh lja , hi malaa jaa kaah Dio,sa lle kih llaay gajh Jess.

7Mah gajh fariseo syh Jess:Hela ja gajmee Mois mada chooyh je mah bee dsa m?8Mah gajh Jess syh:Kih he chaah hnh, heja ba ja gakwa Mois jw beeh hnh dsam kyaah hnh. Pero

l ma ton sa gala lja . 9Heja jwhn hnh, hi bee dsam kyaa hi sa cha he hlhmajmeey kyaah jah dsah, mah kaay jah dsam, he jmeey dsokye ba ja . Hi ljahi kaa dsam hi gabeey he, he jmeey dsokye ba ja kalh.

10Mah gachiih jnh discpulo kyaay:

San Mateo 19:11 27 San Mateo 19:30Chermah lja la kih dsah kyaah dsam, llu ga la he sa jee dsa goo gote.11Mah gajh Jess syh:Ja lj lkh jm heeh juu la. Lkh jm hi lle kih heeh ba. 12 Jh, chaa hi sa

nahaa jmngo kih wara galchaay heja sa le jeey gooy. Hi chaa hi sa nahaajmngo kih, he gajmee dsa haa ds kiyh, heja sa le jeey gooy. Hi chaa ga jah hi sa lla ds jeey gooy kih he hny jmeey tahe kih Dio. Hi lkh jm heeh, wa heeyh juula.

Gamij Jess gy(Mr. 10:13-16; Lc. 18:15-17)

13 Ja ga naj dsa gy kyaa chan Jessmah kyey gooy n kih gymah ngy kih Dio.Pero jnh discpulo kyaay gajh jnh kih dsa he. 14Mah gajh Jess syh jnh:

Kwa jw yan gy ta la kin. Ta ha hnh kiyh, jh hi laa lkoo gy, hi he baj Dio lhih kih.

15Mala makyey gooy n kih gy he, yahy jee ja .Jaa dsa kwaa hi cha kuu gahlh kyaah Jess(Mr. 10:17-31; Lc. 18:18-30)

16 Jee ngooy ja , ja jaa dsa mah gasyh:Hne hi laa tajwoh lluu, hee hn jmeen mah thn jee moso juun?17Heja gajh Jess syh:Che eh hne he laan lluu? Jh ni jaa hi lluu sa chaa , jaa Dio ba hi lluu. Chermah

hnooh th jee moso juuh, ja miteh lj mada kih Dio.18Hee ga ja miten? gajh dsa he.Heja gajh Jess syh:Ta jngh dsa, ta kaah hi laa kyaa jah, ta h kih dsa, ta jmee dsoo kih juu tajuu.

19Wa hnaah t kyaah maa kyaah. Wa hnaah dsakyaah lkoo hnaah haah.20Heja gajh dsa he syh:Lj he na mamiten ljiih ma mhn. Hee ga hn jmeen?21Heja gajh Jess syh kalh:Chermah hnooh leeh lluu gote, gwaah gohn lj he cha kyah mah gokwh hi

tee. Lja ba lcha chamiih kyah gyh jmgy. Ja ga na eeh mah jmeen ko jhgajh Jess.

22Ma ganuu dsa he juu ja , ngaayh timeeh dsy, jh, ma chay chamiih kuu. 23 Ja gagajh Jess syh jnh:

Mara judsoo jwhn hnh, jaa dsa cha kuu, jwh la kiyh heyh jee jmee Dio hih.24Koo kalh jwhn hnh, sa ga jwh la kih jaa camey, ng togwa koo hmakuu lkohga he heh jaa dsa cha kuu jee jmee Dio hih.

25Ma gan jnh hlyh lja , gatooh jnh j dsah jnh, mah gachiih jnh:Hii ba l ja ?26 L majy ja jnh, gajyh:He la, sa lkh dsa jm jmee, pero Dio galj ba liyh jmeey.27 Ja ga gajh Pee syh:Maj ba lj he cha kyaa jnhmah jmee jnh ko jh kyaah hne. Hee ba na hah

jnh?28Heja gajh Jess syh:Mara judsoo jwhn hnh, wara gat jee le hm lj gote, maja gya Hi gal n-

go la jh jee jmeey hih. Hi lj hnh hi jmee ko jh kyaah jn, lja kalh nah hnhn gyato hmasiimah llah hnh ta kih lj gyato n dsa Israel. 29Lj hi matuu dsmahw chaneh kih, mabeey dsam yh dsah yh, mabeey chojmiiy, mabeeydsam kyaay, mabeey jooy, mabey hwa kiyh, chermah gabey lj he ja kwaat kin,hi he hyoh haloo ga lkoh he gaj kiyh jmgy la, hi lja tyh jee moso juuy.30 Pero jw hi yan ton, hi he j k . Hi jw hi yan k , hi he lee ton.

20Juu nahm lkoo la kih hi haa ds kyaah dsaj kyaay

San Mateo 20:1 28 San Mateo 20:251 He j Dio dsa lhih kih, jeeh kwee lkoo gajmee jaa dsaj chaneh hi ee tiih

gote nahnh hi jmee ta jee najn chaah w jh kiyh. 2Ma galee kiyh kyaah ljdsa he ha lkoo te mihmaayh kih koo jm ta, gacheey jee najn chaah jh kiyh.3 Yahy kalh ko hi u tala tiih, jee ja gajy dsa hi ma th jehmooh hi sa chata kih. 4Heja gasyh: Hnh kalh gon hnh gojmee ta jee najn chaah jh kin.Mihmaah ba jn natee kyah hnh. Hi nan ba dsa he. 5 Dsaj he yah lhm magat lla hyoo, hi koo kalh ma gat ko hi hn ta gahloo. Ja ba lja gahy kih jahkalh hi najmee ta kiyh. 6Mangoo gat ko hi ha, yahy kalh mah gajnyh jahga dsa hi sa cha ta kih. Mah gasyh: Hela th hnh jee la ltaa jm mah sa chata jmeeh hnh? 7Heja gajh dsa he syh: Kih he sa chaa ni jaa hi makwh jnh ta, heja ba na he th jnh jee la. Heja gajh dsaj chaah jh ja , syh: Gonhnh kalh, gojmee hnh ta jee chaah jh kin. Mihmaah ba jn natee jeeh hnh.

8 Ma gan jm ja , gajmee dsaj mada kih hi ma j moz, gajyh syh: Teegalj dsa hi manajmee ta, mah mihmaah jeey natee kih koo jm ta. L kyaah hi manan k gote mah millaa kyaah hi manan ton. 9 Lj hi gataah jmeeta, mangoo gat ko hi ha, yany ma jaa ma jaa gakoo jee natee kih ma koojm ta. 10 Ja ga gallan hi gataah ton najmee ta. Ma tyh chagamiih jeey malaay. Pero gahyoyh ja ba kih koo jm ta ba kalh. 11Ma gakooy jeey galy chahydsajy, 12 gajyh: Hi manan k gote, gajmeey ta koo hor ba, mah ja ba kweemamihmaah kiyh lkoh te he mamihmaah kyaa jnh hi maj w chahyoo ltaa jm, gajyh syh dsaj chaah jh. 13 Heja gajh dsajy syh jaa hi tichoo juuhe: Sa cha jmeen haa dsn kyah hne ome. Ja matooh jne juu kwee he mihmaahnkyah natee kih koo jm ta? 14 Kii ba hne jeeh mah gwaah kyah. Jh lna hyoh dsnmakwhn hi mahe k gote, ja ba lkoo te he makwhn hne. 15 Che sa nangnjw jmeen l hyoh dsn kyaah kuu kin? O che w hoh kih he jmeen llu dsn?, gajhdsaj he. 16 Lja le, hi yan k , hi he lee ton. Hi yan ton, hi he j k .Jh, jw hi nateeh, pero miih gote ba hi nalleeh gajh Jess.

Ngoo hn jiih jmeeh Jess juu he juuy(Mr. 10:32-34; Lc. 18:31-34)

17 Ma h Jess jw ngooy ta Jerusaln, gatyh kah lj gyatuu jnh mah gasyhjnh:

18J da hnh, dsan jne ta Jerusaln. Jee oo ng dsa Hi gal ngo la jagoo jmidsakaah kyaah tajwoh kyaa ley. Hi he bh jn dsoo mah jngh dsa jn. 19 Ja ga ngy jn jagoo dsa hi sa laa judiu. Mah mikwayh jn, jmibaay jn, ja ga dsaty jn dsohhmacru. Pero ljiihn kalh ga mahya hn jm.

Jacobo kyaah Jwaa gangy he gyay jwoo kih Jess(Mr. 10:35-45)

20 Ja ga ja m Zebedeo kyaah luu jo yh, gajuuyh jny chan Jess mah gachuuykyaah:

21Hee jwh jn? gajh Jess syh.Hih luu chih kyaan, jmee mada dsataayh koo kyah wara gat jee jmeeh hih, jaa

jwoo ralluu kyah hi jah jwoo rakh kyah gajh dsam he syh Jess.22Heja gajeeh Jess juu kiyh, syh:Sa eh hnh hee na ngh hnh. Che th hnh jh hnh lliw he na ga jn?

Che lbe hoh hnh dsangh hnh he w he na ga dsangn?T ba jnh gajyh.23Heja gajh Jess syh:Mara he jh ba hnh lliw he na ga jn, hi dsangh hnh he w he na ga

dsangn. Pero he nah hnh jwoo ralluu o jwoo rakh kin, sa gatn kwan. He jahyoh hi nalleeh kyaa T kyaan ba ja .

24Gyaa discpulo dsakyaah jnh gallleey kyaah luu hi he, ma ganuuy juu ja . 25 Ja gagat Jess kih lj jnh mah gasyh jnh:

San Mateo 20:26 29 San Mateo 21:13eh ba hnh lkoo jmee dsata hi jmee hih kih dsagooy, kaayh l lla dsy. Dsakaah

he kaah l t dsy dsagooy. 26 Pero jee kyah hnh sa cha he kih jmeeh hnh lja . Hi hn lee jh ga kih lj hnh, hi he t jmee tahe kih lj ba. 27Hi hn ka n kihjee lj , hi he t jmeey tahe kih lj ba. 28 Jh, sa maja Hi gal ngo la mah jmeedsa tahe kiyh, majan mah jmeen tahe kih dsa ba. Majan mah kwaan hiin juun, he jak jma mah l jw dsa.

Gamihl Jess uu dsat(Mr. 10:46-52; Lc. 18:35-43)

29 Lkoo ma gahwy jw Jeric, jw jwrte dsa ma chaa kaah kiyh. 30 Ma th uu dsat koo jw. Lkoo ma ganuuy ngoo Jess chajw ja , galy hlyh ki gaa , ma jyh:

Dsajh kyaan, hne hi laa saju kih David, wa lih hoh kyaa jnh.31Hi gajh dsa kiyh, mah moso ma tooyh mh. Pero dsat he chagamiih mh ma

tooyh:Dsajh kyaan, saju kih David, wa lih hoh kyaa jnh.32 Ja ga ganoo Jess, mah gatyh gasyh:Hee hnooh hnh jmeen kyah hnh?33Heja gajh dsat he syh:Dsajh kyaan, hn jnh ljn mn jnh.34 Galih ds Jess kiyh, gasooyh mn dsat he. Lchah ja galjn mny. Hi

gajmeey ko jh ky