HASTA BAKIMINDA MODEL KULLANIMI - nefroloji.org.tr · •Application of Dorothea Orem's Theory of...

43
ThemeGallery PowerTemplate www.themegallery.com HEMOD İ YAL İ Z VE PER İ TON D İ YAL İ Z İ HASTA BAKIMINDA MODEL KULLANIMI Prof. Dr. Hatice TEL AYDIN Cumhuriyet Üniversitesi Sa ğ lık Bilimleri Fakültesi Hem ş irelik Bölümü İ ç Hastalıkları Hem ş ireli ğ i Anabilim Dalı

Transcript of HASTA BAKIMINDA MODEL KULLANIMI - nefroloji.org.tr · •Application of Dorothea Orem's Theory of...

LOGO

ThemeGallery PowerTemplatewwwthemegallerycom

HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİHASTA BAKIMINDA MODEL

KULLANIMI

Prof Dr Hatice TEL AYDIN Cumhuriyet Uumlniversitesi Sağlık Bilimleri Fakuumlltesi

Hemşirelik Boumlluumlmuuml

İccedil Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı

Sunum planı

bull Hemşirelik teorileri- modelleri geliştirilme suumlreci

bull Hemşirelik modelleri ile ccedilalışmanın yararları

bull Nefroloji hemşireliğinde model kullanımı

ndash bakım modelleri

ndash araştırma sonuccedilları ve bakım sonuccedilları

hemşirelikte kuram model kullanımı

Profesyonel disiplinin temel amacı

mesleğin uygulamalarında kullanılacak

bilimsel bilgiyi ortaya ccedilıkarmaktır

Fawcett 2005 Pearson Vaughan Fitzgerald 2005

Hemşirelik teorileri geliştirme suumlreci

bull Florence Nightingale ile başlar

bull 1950rsquoli yıllarda ccedilalışmalar hız kazanır

bull 1952 Nursing Research dergisi yayınlanmaya başlar

bull 1967 Teori Geliştirme Sempozyumu duumlzenlenir

bull 1968 Hemşireliğin Doğası ve Hemşirelik Bilimi Konferansı

bull 1975 Hemşirelik Teorileri Konferansı duumlzenlenir

hemşirelikte kuram model kullanımı

Kuram goumlzlem ve oumlnermelerin

bilimsel youmlntemlerle test edilip

doğrulanması ile ortaya ccedilıkar

Model kavramlar arasında

kurulan mantıksal ilişkilerin

şematik olarak goumlsterilmesiyle

ortaya ccedilıkan sistematik zihinsel bir

suumlreccediltir

Fawcett 2005 Pearson Vaughan Fitzgerald 2005

Temel hemşirelik kavramları

Sağlık hastalık

Birey

Hemşirelik

Toplum

ccedilevre

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

hemşirelikte kuram model kullanımı

bullHemşirelik araştırmalarında model

kullanımı artmıştır Ancak klinik

uygulama oumlrnekleri azdır

bull

bullTemel hemşirelik eğitiminde model

kullanımına yer verilmemesi

bullModellerin ccediloğunlukla anlaşılması zor

soyut kavramlardan oluşması

bullModelleri anlama ve uygulamanın zor ve

zaman alıcı goumlruumllmesi

Whittemore ve Roy 2002 Gigliotti 2008

hemşirelikte kuram model kullanımı

bullhemşirenin tıbbi uygulamalara değil

(İNSAN )hemşirelik uygulamalarına

odaklanmasını

bullİş merkezli olmaktan uzaklaşmasını

bullbakımın sistematize edilmesini sağlar

Fawcett 2005 Alligood ve Tomey 2006 Gigliotti 2008

hemşirelikte kuram model kullanımı

ndash İnsanı tuumlm boyutlarıyla ele almayı ve tanımayı

ndash İnsanda problem yaratan durumların anlaşmasını ortaya

ccedilıkartılmasını

ndash Hemşirelik hizmetinin belli bir mantıkla ve sistemli bir

şekilde sunulmasını

Roper Logan Tierney 1993 Velioğlu 1999 Kaya 2004 McCurry ve ark 2010

httpwwwconursinguobaghdadeduiquploadsothersconursingleacturetheorypdf

hemşirelikte kuram model kullanımı

ndash Mesleki bakış accedilısının ve mesleki iletişimin geliştirmesini

ndash Meslekleşme suumlrecini gelişmesini sağlayacaktır

Roper Logan Tierney 1993 Velioğlu 1999 Kaya 2004 McCurry ve ark 2010

httpwwwconursinguobaghdadeduiquploadsothersconursingleacturetheorypdf

Hemşirelik modelleri -HDPD

bull Duumlnya genelinde nuumlfusun 10rsquounun kronik boumlbrek

hastalığından etkilendiği ve uygun tedavi seccedileneklerine

ulaşamadığı iccedilin her yıl milyonlarca insanın yaşamını

kaybettiği belirtilmektedir

bull 2013 Yılı Ulusal Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon

Kayıt Sistemi Raporursquona goumlre uumllkemizde kronik boumlbrek

hastalığı nedeniyle RRT uygulanan toplam hasta sayısı

66 711 dir

Tuumlrkiye 2013 Yılı Ulusal Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Kayıt Sistemi Raporu

World Kidney Day Chronic Kidney Disease 2015 httpwwwworldkidneydayorgfaqschronic-kidney-

disease

Hemşirelik modelleri -HDPD

bull KBH nedeniyle HD uygulanmakta olan hastalar

ndash sıvı kısıtlaması

ndash diyet kısıtlamaları

ndash tedavi planını (ilaccedil) suumlrduumlrme

ndash renal diyalize bağlı olarak yaşamını suumlrduumlrmek

durumundadırlar ve

ndash guumlnluumlk yaşamlarında bir ccedilok değişiklikler yaşamak

zorunda kalmaktadırlar

Queiroz Dantas Ramos Jorge 2008

Hemşirelik modelleri -HDPD

[Frazao CMFQ Fernandes MICD Nunes MGM Sa DJ Lopes MVO Lira ALBC Components of Royrsquos adapttaion

model in patients undergoing hemodialiysis Rev Gaucha Enferm 2013 54(4)45-52

bullDiyaliz tedavisi uygulanmakta olan hastaların hemşirelik bakımı

hastanın yaşadığı tuumlm sınırlılıklarla baş edebilmesi iccedilin hastanın

adaptasyonuna odaklanmalıdır

bullSistematik bakış accedilısıyla hemşirenin spesifik bir teorinin bilgisine

sahip olması gerekmektedir

bullBu bilgi hemşirenin teknik bilgilerine de temel oluşturacaktır

bullBu noktada Royrsquoun uyum modelinin diyaliz tedavisi uygulanan

hastaların hemşirelik bakımında rehber olacağına inanılmaktadır

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

İnsan ccedilevresi ile suumlrekli etkileşim halindedir

ndash İnsan ccedilevreden etkilenir kendisi de ccedilevreyi etkiler

ndash İnsan psikolojik fizyolojik ve sosyal youmlnden uyum

goumlstermeye ccedilalışır

ndash Bireyin oumlnceki deneyimleri olayı nasıl algıladığı ccedilevresel

değişikliklerin derecesi başedebilme durumu bireyin uyum

yeteneğini etkiler

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Hemşire

bull Uyumu kolaylaştırmak iccedilin

bireyin sağlık ve hastalık durumunu

ccedilok iyi bilmelidir

bull Yaşadığı durumu ve başetme

mekanizmalarının etkinliğini iyi

değerlendirmeli

bull Bu bilgiler doğrultusunda gerekli

hemşirelik bakımını planlamalı ve uygulamalıdır Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Sağlık

ndash her bireyin yaşamda kendine oumlzguuml amacı ve bu amacı

yerine getirme potansiyeli vardır

ndash Sağlık ve hastalık yaşam boyu kaccedilınılmaz bir durumdur

ndash Başa ccedilıkma mekanizmaları yetersiz olursa sonuccedil hastalık

ndash Birey suumlrekli olarak uyum goumlsteriyorsa sonuccedil sağlıktır

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Ccedilevre

ndash kişinin ya da grupların gelişim ve davranışlarını kapsayan

tuumlm koşullar durumlar ve etkilerdir

ndash Ccedilevrenin suumlrekli değişmesi değişik adaptif cevaplar vermek

iccedilin kişiyi uyarır

ndash Ccedilevredeki değişikliklere adapte olmak iccedilin kişinin fazla

enerjiye gereksinimi vardır

ndash cevaplar etkili ya da etkisiz olabilir

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

Ccedilalışmaya katılan hastalarda belirlenen 20 hemşirelik

tanısı ve 22 adaptasyon probleminin benzer olduğunu

belirlemişlerdir

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

bullKBH tanı yılı ortalama 6 yıl HD tedavi yılı ortalama 4 yıl olan

HD hastalarını Royrsquoun Adaptasyon Modelirsquone dayalı olarak

değerlendirdikleri ccedilalışmada

Hastanın

bulleğitim duumlzeyi

bullyaşı

bullgelir durumu

bullcinsiyeti adaptasyon problemlerini etkiler

Royrsquos adaptation model-based patient education for promoting

the adaptation of hemodialysis patients

Afrasiabifar Karimi Hasani Iran Red Cres Med J 2013 15(7)

Royrsquoun Adaptasyon Modeline temellendirilen eğitim

programı uygulanan hastalarda

RAM temelli hasta oumlğretimi HD hastalarının adaptasyonunu

guumlccedillendirilmektedir

Hot Tip

bull Nursing assessment and intervention for adult

hemodialysis patients application of Roys

Adaptation Model

bull Yetişkin HD hastaları iccedilin Roy adaptasyon

modeline dayalı olarak geliştirilen tanılama

aracının nefroloji hemşirelerinin uygulama

alanlarına ANNA Klinik Uygulama

Standartlarından daha daha farklı bakış accedilıları

sunduğu bulunmuş

Keen Breckenridge Frauman Hartigen Smith Butera Hooper Mapes Neff Fawcett

ANNA J 1998 25(3)311-9

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi (1956)

bull Teori ilk kez Dorethea Elizabeth Orem tarafından

1956 yılında ldquoOumlz-bakım Teorisirdquo olarak oluşturulmaya

başlanmış

bull 1971 - 2001 yılları arasında ldquoOumlz-bakım Eksikliği

Hemşirelik Teorisirdquo olarak şekillendirilmiştir

(Orem 2001)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull İnsan İnsan ve ccedilevre arasında karşılıklı etkileşim

olduğunu

bull Sosyal bir uumlnite olan insan fiziksel psikolojik

toplumsal ve sosyal bileşenleri iccedilermektedir

bull İnsan gelişme ve oumlğrenme potansiyeline sahiptir

bull Bir kişinin oumlz-bakım gereksinimlerini karşılama

youmlntemi oumlğrenilmiş bir davranıştır iccedilguumlduumlsel değildir

(Fawcett 2005)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Sağlık Fiziksel mental ve sosyal olarak iyi olma ve

hastalığın olmaması durumudur

bull Bireyin algısıyla ilgili olan iyi olma durumu hoşnutluk

memnuniyet mutluluk hedeflerin olması hedeflere

ulaşmak iccedilin planlar yapma ve uygulamayı

iccedilermektedir

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Ccedilevre bireyin oumlz-bakım aktivitelerini yapma

yeterliğini etkileyen fiziksel kimyasal biyolojik

oumlzellikler ve sosyoekonomik durumdur

bull İnsan ve ccedilevre birlikte bir buumltuumlnuuml ve bir sistemi

oluşturmaktadır

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Hemşirelik hemşirelik yardım veya rehberliğe gereksinimi

olan kişilere hemşireler tarafından bilimsel bilgi doğrultusunda

verilen hizmet şeklidir

bull Hemşireliğin amacı insanların yaşam ve sağlığını koruması ve

geliştirmesi hastalık veya sakatlığının iyileşmesi veya etkileriyle

başedebilmesi iccedilin oumlzbakım yeteneğinin gelişmesini

sağlamaktır

Alligood ve Tomey 2002 Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull

bull Hastaya doğrudan bakım sağlayan sağlık bakım

profesyonelleri eğitim ve oumlz bakım yeterliliğini arttırıcı

stratejiler sunarak hastaların yaşam kalitelerinde pozitif

etki oluşturabilirler

Simmons L Dorthea Orems self care theory as related to nursing practice in hemodialysis

Nephrol Nurs J 2009 Jul-Aug36(4)419-2

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

Sunum planı

bull Hemşirelik teorileri- modelleri geliştirilme suumlreci

bull Hemşirelik modelleri ile ccedilalışmanın yararları

bull Nefroloji hemşireliğinde model kullanımı

ndash bakım modelleri

ndash araştırma sonuccedilları ve bakım sonuccedilları

hemşirelikte kuram model kullanımı

Profesyonel disiplinin temel amacı

mesleğin uygulamalarında kullanılacak

bilimsel bilgiyi ortaya ccedilıkarmaktır

Fawcett 2005 Pearson Vaughan Fitzgerald 2005

Hemşirelik teorileri geliştirme suumlreci

bull Florence Nightingale ile başlar

bull 1950rsquoli yıllarda ccedilalışmalar hız kazanır

bull 1952 Nursing Research dergisi yayınlanmaya başlar

bull 1967 Teori Geliştirme Sempozyumu duumlzenlenir

bull 1968 Hemşireliğin Doğası ve Hemşirelik Bilimi Konferansı

bull 1975 Hemşirelik Teorileri Konferansı duumlzenlenir

hemşirelikte kuram model kullanımı

Kuram goumlzlem ve oumlnermelerin

bilimsel youmlntemlerle test edilip

doğrulanması ile ortaya ccedilıkar

Model kavramlar arasında

kurulan mantıksal ilişkilerin

şematik olarak goumlsterilmesiyle

ortaya ccedilıkan sistematik zihinsel bir

suumlreccediltir

Fawcett 2005 Pearson Vaughan Fitzgerald 2005

Temel hemşirelik kavramları

Sağlık hastalık

Birey

Hemşirelik

Toplum

ccedilevre

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

hemşirelikte kuram model kullanımı

bullHemşirelik araştırmalarında model

kullanımı artmıştır Ancak klinik

uygulama oumlrnekleri azdır

bull

bullTemel hemşirelik eğitiminde model

kullanımına yer verilmemesi

bullModellerin ccediloğunlukla anlaşılması zor

soyut kavramlardan oluşması

bullModelleri anlama ve uygulamanın zor ve

zaman alıcı goumlruumllmesi

Whittemore ve Roy 2002 Gigliotti 2008

hemşirelikte kuram model kullanımı

bullhemşirenin tıbbi uygulamalara değil

(İNSAN )hemşirelik uygulamalarına

odaklanmasını

bullİş merkezli olmaktan uzaklaşmasını

bullbakımın sistematize edilmesini sağlar

Fawcett 2005 Alligood ve Tomey 2006 Gigliotti 2008

hemşirelikte kuram model kullanımı

ndash İnsanı tuumlm boyutlarıyla ele almayı ve tanımayı

ndash İnsanda problem yaratan durumların anlaşmasını ortaya

ccedilıkartılmasını

ndash Hemşirelik hizmetinin belli bir mantıkla ve sistemli bir

şekilde sunulmasını

Roper Logan Tierney 1993 Velioğlu 1999 Kaya 2004 McCurry ve ark 2010

httpwwwconursinguobaghdadeduiquploadsothersconursingleacturetheorypdf

hemşirelikte kuram model kullanımı

ndash Mesleki bakış accedilısının ve mesleki iletişimin geliştirmesini

ndash Meslekleşme suumlrecini gelişmesini sağlayacaktır

Roper Logan Tierney 1993 Velioğlu 1999 Kaya 2004 McCurry ve ark 2010

httpwwwconursinguobaghdadeduiquploadsothersconursingleacturetheorypdf

Hemşirelik modelleri -HDPD

bull Duumlnya genelinde nuumlfusun 10rsquounun kronik boumlbrek

hastalığından etkilendiği ve uygun tedavi seccedileneklerine

ulaşamadığı iccedilin her yıl milyonlarca insanın yaşamını

kaybettiği belirtilmektedir

bull 2013 Yılı Ulusal Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon

Kayıt Sistemi Raporursquona goumlre uumllkemizde kronik boumlbrek

hastalığı nedeniyle RRT uygulanan toplam hasta sayısı

66 711 dir

Tuumlrkiye 2013 Yılı Ulusal Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Kayıt Sistemi Raporu

World Kidney Day Chronic Kidney Disease 2015 httpwwwworldkidneydayorgfaqschronic-kidney-

disease

Hemşirelik modelleri -HDPD

bull KBH nedeniyle HD uygulanmakta olan hastalar

ndash sıvı kısıtlaması

ndash diyet kısıtlamaları

ndash tedavi planını (ilaccedil) suumlrduumlrme

ndash renal diyalize bağlı olarak yaşamını suumlrduumlrmek

durumundadırlar ve

ndash guumlnluumlk yaşamlarında bir ccedilok değişiklikler yaşamak

zorunda kalmaktadırlar

Queiroz Dantas Ramos Jorge 2008

Hemşirelik modelleri -HDPD

[Frazao CMFQ Fernandes MICD Nunes MGM Sa DJ Lopes MVO Lira ALBC Components of Royrsquos adapttaion

model in patients undergoing hemodialiysis Rev Gaucha Enferm 2013 54(4)45-52

bullDiyaliz tedavisi uygulanmakta olan hastaların hemşirelik bakımı

hastanın yaşadığı tuumlm sınırlılıklarla baş edebilmesi iccedilin hastanın

adaptasyonuna odaklanmalıdır

bullSistematik bakış accedilısıyla hemşirenin spesifik bir teorinin bilgisine

sahip olması gerekmektedir

bullBu bilgi hemşirenin teknik bilgilerine de temel oluşturacaktır

bullBu noktada Royrsquoun uyum modelinin diyaliz tedavisi uygulanan

hastaların hemşirelik bakımında rehber olacağına inanılmaktadır

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

İnsan ccedilevresi ile suumlrekli etkileşim halindedir

ndash İnsan ccedilevreden etkilenir kendisi de ccedilevreyi etkiler

ndash İnsan psikolojik fizyolojik ve sosyal youmlnden uyum

goumlstermeye ccedilalışır

ndash Bireyin oumlnceki deneyimleri olayı nasıl algıladığı ccedilevresel

değişikliklerin derecesi başedebilme durumu bireyin uyum

yeteneğini etkiler

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Hemşire

bull Uyumu kolaylaştırmak iccedilin

bireyin sağlık ve hastalık durumunu

ccedilok iyi bilmelidir

bull Yaşadığı durumu ve başetme

mekanizmalarının etkinliğini iyi

değerlendirmeli

bull Bu bilgiler doğrultusunda gerekli

hemşirelik bakımını planlamalı ve uygulamalıdır Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Sağlık

ndash her bireyin yaşamda kendine oumlzguuml amacı ve bu amacı

yerine getirme potansiyeli vardır

ndash Sağlık ve hastalık yaşam boyu kaccedilınılmaz bir durumdur

ndash Başa ccedilıkma mekanizmaları yetersiz olursa sonuccedil hastalık

ndash Birey suumlrekli olarak uyum goumlsteriyorsa sonuccedil sağlıktır

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Ccedilevre

ndash kişinin ya da grupların gelişim ve davranışlarını kapsayan

tuumlm koşullar durumlar ve etkilerdir

ndash Ccedilevrenin suumlrekli değişmesi değişik adaptif cevaplar vermek

iccedilin kişiyi uyarır

ndash Ccedilevredeki değişikliklere adapte olmak iccedilin kişinin fazla

enerjiye gereksinimi vardır

ndash cevaplar etkili ya da etkisiz olabilir

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

Ccedilalışmaya katılan hastalarda belirlenen 20 hemşirelik

tanısı ve 22 adaptasyon probleminin benzer olduğunu

belirlemişlerdir

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

bullKBH tanı yılı ortalama 6 yıl HD tedavi yılı ortalama 4 yıl olan

HD hastalarını Royrsquoun Adaptasyon Modelirsquone dayalı olarak

değerlendirdikleri ccedilalışmada

Hastanın

bulleğitim duumlzeyi

bullyaşı

bullgelir durumu

bullcinsiyeti adaptasyon problemlerini etkiler

Royrsquos adaptation model-based patient education for promoting

the adaptation of hemodialysis patients

Afrasiabifar Karimi Hasani Iran Red Cres Med J 2013 15(7)

Royrsquoun Adaptasyon Modeline temellendirilen eğitim

programı uygulanan hastalarda

RAM temelli hasta oumlğretimi HD hastalarının adaptasyonunu

guumlccedillendirilmektedir

Hot Tip

bull Nursing assessment and intervention for adult

hemodialysis patients application of Roys

Adaptation Model

bull Yetişkin HD hastaları iccedilin Roy adaptasyon

modeline dayalı olarak geliştirilen tanılama

aracının nefroloji hemşirelerinin uygulama

alanlarına ANNA Klinik Uygulama

Standartlarından daha daha farklı bakış accedilıları

sunduğu bulunmuş

Keen Breckenridge Frauman Hartigen Smith Butera Hooper Mapes Neff Fawcett

ANNA J 1998 25(3)311-9

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi (1956)

bull Teori ilk kez Dorethea Elizabeth Orem tarafından

1956 yılında ldquoOumlz-bakım Teorisirdquo olarak oluşturulmaya

başlanmış

bull 1971 - 2001 yılları arasında ldquoOumlz-bakım Eksikliği

Hemşirelik Teorisirdquo olarak şekillendirilmiştir

(Orem 2001)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull İnsan İnsan ve ccedilevre arasında karşılıklı etkileşim

olduğunu

bull Sosyal bir uumlnite olan insan fiziksel psikolojik

toplumsal ve sosyal bileşenleri iccedilermektedir

bull İnsan gelişme ve oumlğrenme potansiyeline sahiptir

bull Bir kişinin oumlz-bakım gereksinimlerini karşılama

youmlntemi oumlğrenilmiş bir davranıştır iccedilguumlduumlsel değildir

(Fawcett 2005)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Sağlık Fiziksel mental ve sosyal olarak iyi olma ve

hastalığın olmaması durumudur

bull Bireyin algısıyla ilgili olan iyi olma durumu hoşnutluk

memnuniyet mutluluk hedeflerin olması hedeflere

ulaşmak iccedilin planlar yapma ve uygulamayı

iccedilermektedir

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Ccedilevre bireyin oumlz-bakım aktivitelerini yapma

yeterliğini etkileyen fiziksel kimyasal biyolojik

oumlzellikler ve sosyoekonomik durumdur

bull İnsan ve ccedilevre birlikte bir buumltuumlnuuml ve bir sistemi

oluşturmaktadır

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Hemşirelik hemşirelik yardım veya rehberliğe gereksinimi

olan kişilere hemşireler tarafından bilimsel bilgi doğrultusunda

verilen hizmet şeklidir

bull Hemşireliğin amacı insanların yaşam ve sağlığını koruması ve

geliştirmesi hastalık veya sakatlığının iyileşmesi veya etkileriyle

başedebilmesi iccedilin oumlzbakım yeteneğinin gelişmesini

sağlamaktır

Alligood ve Tomey 2002 Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull

bull Hastaya doğrudan bakım sağlayan sağlık bakım

profesyonelleri eğitim ve oumlz bakım yeterliliğini arttırıcı

stratejiler sunarak hastaların yaşam kalitelerinde pozitif

etki oluşturabilirler

Simmons L Dorthea Orems self care theory as related to nursing practice in hemodialysis

Nephrol Nurs J 2009 Jul-Aug36(4)419-2

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

hemşirelikte kuram model kullanımı

Profesyonel disiplinin temel amacı

mesleğin uygulamalarında kullanılacak

bilimsel bilgiyi ortaya ccedilıkarmaktır

Fawcett 2005 Pearson Vaughan Fitzgerald 2005

Hemşirelik teorileri geliştirme suumlreci

bull Florence Nightingale ile başlar

bull 1950rsquoli yıllarda ccedilalışmalar hız kazanır

bull 1952 Nursing Research dergisi yayınlanmaya başlar

bull 1967 Teori Geliştirme Sempozyumu duumlzenlenir

bull 1968 Hemşireliğin Doğası ve Hemşirelik Bilimi Konferansı

bull 1975 Hemşirelik Teorileri Konferansı duumlzenlenir

hemşirelikte kuram model kullanımı

Kuram goumlzlem ve oumlnermelerin

bilimsel youmlntemlerle test edilip

doğrulanması ile ortaya ccedilıkar

Model kavramlar arasında

kurulan mantıksal ilişkilerin

şematik olarak goumlsterilmesiyle

ortaya ccedilıkan sistematik zihinsel bir

suumlreccediltir

Fawcett 2005 Pearson Vaughan Fitzgerald 2005

Temel hemşirelik kavramları

Sağlık hastalık

Birey

Hemşirelik

Toplum

ccedilevre

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

hemşirelikte kuram model kullanımı

bullHemşirelik araştırmalarında model

kullanımı artmıştır Ancak klinik

uygulama oumlrnekleri azdır

bull

bullTemel hemşirelik eğitiminde model

kullanımına yer verilmemesi

bullModellerin ccediloğunlukla anlaşılması zor

soyut kavramlardan oluşması

bullModelleri anlama ve uygulamanın zor ve

zaman alıcı goumlruumllmesi

Whittemore ve Roy 2002 Gigliotti 2008

hemşirelikte kuram model kullanımı

bullhemşirenin tıbbi uygulamalara değil

(İNSAN )hemşirelik uygulamalarına

odaklanmasını

bullİş merkezli olmaktan uzaklaşmasını

bullbakımın sistematize edilmesini sağlar

Fawcett 2005 Alligood ve Tomey 2006 Gigliotti 2008

hemşirelikte kuram model kullanımı

ndash İnsanı tuumlm boyutlarıyla ele almayı ve tanımayı

ndash İnsanda problem yaratan durumların anlaşmasını ortaya

ccedilıkartılmasını

ndash Hemşirelik hizmetinin belli bir mantıkla ve sistemli bir

şekilde sunulmasını

Roper Logan Tierney 1993 Velioğlu 1999 Kaya 2004 McCurry ve ark 2010

httpwwwconursinguobaghdadeduiquploadsothersconursingleacturetheorypdf

hemşirelikte kuram model kullanımı

ndash Mesleki bakış accedilısının ve mesleki iletişimin geliştirmesini

ndash Meslekleşme suumlrecini gelişmesini sağlayacaktır

Roper Logan Tierney 1993 Velioğlu 1999 Kaya 2004 McCurry ve ark 2010

httpwwwconursinguobaghdadeduiquploadsothersconursingleacturetheorypdf

Hemşirelik modelleri -HDPD

bull Duumlnya genelinde nuumlfusun 10rsquounun kronik boumlbrek

hastalığından etkilendiği ve uygun tedavi seccedileneklerine

ulaşamadığı iccedilin her yıl milyonlarca insanın yaşamını

kaybettiği belirtilmektedir

bull 2013 Yılı Ulusal Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon

Kayıt Sistemi Raporursquona goumlre uumllkemizde kronik boumlbrek

hastalığı nedeniyle RRT uygulanan toplam hasta sayısı

66 711 dir

Tuumlrkiye 2013 Yılı Ulusal Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Kayıt Sistemi Raporu

World Kidney Day Chronic Kidney Disease 2015 httpwwwworldkidneydayorgfaqschronic-kidney-

disease

Hemşirelik modelleri -HDPD

bull KBH nedeniyle HD uygulanmakta olan hastalar

ndash sıvı kısıtlaması

ndash diyet kısıtlamaları

ndash tedavi planını (ilaccedil) suumlrduumlrme

ndash renal diyalize bağlı olarak yaşamını suumlrduumlrmek

durumundadırlar ve

ndash guumlnluumlk yaşamlarında bir ccedilok değişiklikler yaşamak

zorunda kalmaktadırlar

Queiroz Dantas Ramos Jorge 2008

Hemşirelik modelleri -HDPD

[Frazao CMFQ Fernandes MICD Nunes MGM Sa DJ Lopes MVO Lira ALBC Components of Royrsquos adapttaion

model in patients undergoing hemodialiysis Rev Gaucha Enferm 2013 54(4)45-52

bullDiyaliz tedavisi uygulanmakta olan hastaların hemşirelik bakımı

hastanın yaşadığı tuumlm sınırlılıklarla baş edebilmesi iccedilin hastanın

adaptasyonuna odaklanmalıdır

bullSistematik bakış accedilısıyla hemşirenin spesifik bir teorinin bilgisine

sahip olması gerekmektedir

bullBu bilgi hemşirenin teknik bilgilerine de temel oluşturacaktır

bullBu noktada Royrsquoun uyum modelinin diyaliz tedavisi uygulanan

hastaların hemşirelik bakımında rehber olacağına inanılmaktadır

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

İnsan ccedilevresi ile suumlrekli etkileşim halindedir

ndash İnsan ccedilevreden etkilenir kendisi de ccedilevreyi etkiler

ndash İnsan psikolojik fizyolojik ve sosyal youmlnden uyum

goumlstermeye ccedilalışır

ndash Bireyin oumlnceki deneyimleri olayı nasıl algıladığı ccedilevresel

değişikliklerin derecesi başedebilme durumu bireyin uyum

yeteneğini etkiler

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Hemşire

bull Uyumu kolaylaştırmak iccedilin

bireyin sağlık ve hastalık durumunu

ccedilok iyi bilmelidir

bull Yaşadığı durumu ve başetme

mekanizmalarının etkinliğini iyi

değerlendirmeli

bull Bu bilgiler doğrultusunda gerekli

hemşirelik bakımını planlamalı ve uygulamalıdır Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Sağlık

ndash her bireyin yaşamda kendine oumlzguuml amacı ve bu amacı

yerine getirme potansiyeli vardır

ndash Sağlık ve hastalık yaşam boyu kaccedilınılmaz bir durumdur

ndash Başa ccedilıkma mekanizmaları yetersiz olursa sonuccedil hastalık

ndash Birey suumlrekli olarak uyum goumlsteriyorsa sonuccedil sağlıktır

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Ccedilevre

ndash kişinin ya da grupların gelişim ve davranışlarını kapsayan

tuumlm koşullar durumlar ve etkilerdir

ndash Ccedilevrenin suumlrekli değişmesi değişik adaptif cevaplar vermek

iccedilin kişiyi uyarır

ndash Ccedilevredeki değişikliklere adapte olmak iccedilin kişinin fazla

enerjiye gereksinimi vardır

ndash cevaplar etkili ya da etkisiz olabilir

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

Ccedilalışmaya katılan hastalarda belirlenen 20 hemşirelik

tanısı ve 22 adaptasyon probleminin benzer olduğunu

belirlemişlerdir

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

bullKBH tanı yılı ortalama 6 yıl HD tedavi yılı ortalama 4 yıl olan

HD hastalarını Royrsquoun Adaptasyon Modelirsquone dayalı olarak

değerlendirdikleri ccedilalışmada

Hastanın

bulleğitim duumlzeyi

bullyaşı

bullgelir durumu

bullcinsiyeti adaptasyon problemlerini etkiler

Royrsquos adaptation model-based patient education for promoting

the adaptation of hemodialysis patients

Afrasiabifar Karimi Hasani Iran Red Cres Med J 2013 15(7)

Royrsquoun Adaptasyon Modeline temellendirilen eğitim

programı uygulanan hastalarda

RAM temelli hasta oumlğretimi HD hastalarının adaptasyonunu

guumlccedillendirilmektedir

Hot Tip

bull Nursing assessment and intervention for adult

hemodialysis patients application of Roys

Adaptation Model

bull Yetişkin HD hastaları iccedilin Roy adaptasyon

modeline dayalı olarak geliştirilen tanılama

aracının nefroloji hemşirelerinin uygulama

alanlarına ANNA Klinik Uygulama

Standartlarından daha daha farklı bakış accedilıları

sunduğu bulunmuş

Keen Breckenridge Frauman Hartigen Smith Butera Hooper Mapes Neff Fawcett

ANNA J 1998 25(3)311-9

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi (1956)

bull Teori ilk kez Dorethea Elizabeth Orem tarafından

1956 yılında ldquoOumlz-bakım Teorisirdquo olarak oluşturulmaya

başlanmış

bull 1971 - 2001 yılları arasında ldquoOumlz-bakım Eksikliği

Hemşirelik Teorisirdquo olarak şekillendirilmiştir

(Orem 2001)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull İnsan İnsan ve ccedilevre arasında karşılıklı etkileşim

olduğunu

bull Sosyal bir uumlnite olan insan fiziksel psikolojik

toplumsal ve sosyal bileşenleri iccedilermektedir

bull İnsan gelişme ve oumlğrenme potansiyeline sahiptir

bull Bir kişinin oumlz-bakım gereksinimlerini karşılama

youmlntemi oumlğrenilmiş bir davranıştır iccedilguumlduumlsel değildir

(Fawcett 2005)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Sağlık Fiziksel mental ve sosyal olarak iyi olma ve

hastalığın olmaması durumudur

bull Bireyin algısıyla ilgili olan iyi olma durumu hoşnutluk

memnuniyet mutluluk hedeflerin olması hedeflere

ulaşmak iccedilin planlar yapma ve uygulamayı

iccedilermektedir

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Ccedilevre bireyin oumlz-bakım aktivitelerini yapma

yeterliğini etkileyen fiziksel kimyasal biyolojik

oumlzellikler ve sosyoekonomik durumdur

bull İnsan ve ccedilevre birlikte bir buumltuumlnuuml ve bir sistemi

oluşturmaktadır

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Hemşirelik hemşirelik yardım veya rehberliğe gereksinimi

olan kişilere hemşireler tarafından bilimsel bilgi doğrultusunda

verilen hizmet şeklidir

bull Hemşireliğin amacı insanların yaşam ve sağlığını koruması ve

geliştirmesi hastalık veya sakatlığının iyileşmesi veya etkileriyle

başedebilmesi iccedilin oumlzbakım yeteneğinin gelişmesini

sağlamaktır

Alligood ve Tomey 2002 Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull

bull Hastaya doğrudan bakım sağlayan sağlık bakım

profesyonelleri eğitim ve oumlz bakım yeterliliğini arttırıcı

stratejiler sunarak hastaların yaşam kalitelerinde pozitif

etki oluşturabilirler

Simmons L Dorthea Orems self care theory as related to nursing practice in hemodialysis

Nephrol Nurs J 2009 Jul-Aug36(4)419-2

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

Hemşirelik teorileri geliştirme suumlreci

bull Florence Nightingale ile başlar

bull 1950rsquoli yıllarda ccedilalışmalar hız kazanır

bull 1952 Nursing Research dergisi yayınlanmaya başlar

bull 1967 Teori Geliştirme Sempozyumu duumlzenlenir

bull 1968 Hemşireliğin Doğası ve Hemşirelik Bilimi Konferansı

bull 1975 Hemşirelik Teorileri Konferansı duumlzenlenir

hemşirelikte kuram model kullanımı

Kuram goumlzlem ve oumlnermelerin

bilimsel youmlntemlerle test edilip

doğrulanması ile ortaya ccedilıkar

Model kavramlar arasında

kurulan mantıksal ilişkilerin

şematik olarak goumlsterilmesiyle

ortaya ccedilıkan sistematik zihinsel bir

suumlreccediltir

Fawcett 2005 Pearson Vaughan Fitzgerald 2005

Temel hemşirelik kavramları

Sağlık hastalık

Birey

Hemşirelik

Toplum

ccedilevre

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

hemşirelikte kuram model kullanımı

bullHemşirelik araştırmalarında model

kullanımı artmıştır Ancak klinik

uygulama oumlrnekleri azdır

bull

bullTemel hemşirelik eğitiminde model

kullanımına yer verilmemesi

bullModellerin ccediloğunlukla anlaşılması zor

soyut kavramlardan oluşması

bullModelleri anlama ve uygulamanın zor ve

zaman alıcı goumlruumllmesi

Whittemore ve Roy 2002 Gigliotti 2008

hemşirelikte kuram model kullanımı

bullhemşirenin tıbbi uygulamalara değil

(İNSAN )hemşirelik uygulamalarına

odaklanmasını

bullİş merkezli olmaktan uzaklaşmasını

bullbakımın sistematize edilmesini sağlar

Fawcett 2005 Alligood ve Tomey 2006 Gigliotti 2008

hemşirelikte kuram model kullanımı

ndash İnsanı tuumlm boyutlarıyla ele almayı ve tanımayı

ndash İnsanda problem yaratan durumların anlaşmasını ortaya

ccedilıkartılmasını

ndash Hemşirelik hizmetinin belli bir mantıkla ve sistemli bir

şekilde sunulmasını

Roper Logan Tierney 1993 Velioğlu 1999 Kaya 2004 McCurry ve ark 2010

httpwwwconursinguobaghdadeduiquploadsothersconursingleacturetheorypdf

hemşirelikte kuram model kullanımı

ndash Mesleki bakış accedilısının ve mesleki iletişimin geliştirmesini

ndash Meslekleşme suumlrecini gelişmesini sağlayacaktır

Roper Logan Tierney 1993 Velioğlu 1999 Kaya 2004 McCurry ve ark 2010

httpwwwconursinguobaghdadeduiquploadsothersconursingleacturetheorypdf

Hemşirelik modelleri -HDPD

bull Duumlnya genelinde nuumlfusun 10rsquounun kronik boumlbrek

hastalığından etkilendiği ve uygun tedavi seccedileneklerine

ulaşamadığı iccedilin her yıl milyonlarca insanın yaşamını

kaybettiği belirtilmektedir

bull 2013 Yılı Ulusal Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon

Kayıt Sistemi Raporursquona goumlre uumllkemizde kronik boumlbrek

hastalığı nedeniyle RRT uygulanan toplam hasta sayısı

66 711 dir

Tuumlrkiye 2013 Yılı Ulusal Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Kayıt Sistemi Raporu

World Kidney Day Chronic Kidney Disease 2015 httpwwwworldkidneydayorgfaqschronic-kidney-

disease

Hemşirelik modelleri -HDPD

bull KBH nedeniyle HD uygulanmakta olan hastalar

ndash sıvı kısıtlaması

ndash diyet kısıtlamaları

ndash tedavi planını (ilaccedil) suumlrduumlrme

ndash renal diyalize bağlı olarak yaşamını suumlrduumlrmek

durumundadırlar ve

ndash guumlnluumlk yaşamlarında bir ccedilok değişiklikler yaşamak

zorunda kalmaktadırlar

Queiroz Dantas Ramos Jorge 2008

Hemşirelik modelleri -HDPD

[Frazao CMFQ Fernandes MICD Nunes MGM Sa DJ Lopes MVO Lira ALBC Components of Royrsquos adapttaion

model in patients undergoing hemodialiysis Rev Gaucha Enferm 2013 54(4)45-52

bullDiyaliz tedavisi uygulanmakta olan hastaların hemşirelik bakımı

hastanın yaşadığı tuumlm sınırlılıklarla baş edebilmesi iccedilin hastanın

adaptasyonuna odaklanmalıdır

bullSistematik bakış accedilısıyla hemşirenin spesifik bir teorinin bilgisine

sahip olması gerekmektedir

bullBu bilgi hemşirenin teknik bilgilerine de temel oluşturacaktır

bullBu noktada Royrsquoun uyum modelinin diyaliz tedavisi uygulanan

hastaların hemşirelik bakımında rehber olacağına inanılmaktadır

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

İnsan ccedilevresi ile suumlrekli etkileşim halindedir

ndash İnsan ccedilevreden etkilenir kendisi de ccedilevreyi etkiler

ndash İnsan psikolojik fizyolojik ve sosyal youmlnden uyum

goumlstermeye ccedilalışır

ndash Bireyin oumlnceki deneyimleri olayı nasıl algıladığı ccedilevresel

değişikliklerin derecesi başedebilme durumu bireyin uyum

yeteneğini etkiler

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Hemşire

bull Uyumu kolaylaştırmak iccedilin

bireyin sağlık ve hastalık durumunu

ccedilok iyi bilmelidir

bull Yaşadığı durumu ve başetme

mekanizmalarının etkinliğini iyi

değerlendirmeli

bull Bu bilgiler doğrultusunda gerekli

hemşirelik bakımını planlamalı ve uygulamalıdır Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Sağlık

ndash her bireyin yaşamda kendine oumlzguuml amacı ve bu amacı

yerine getirme potansiyeli vardır

ndash Sağlık ve hastalık yaşam boyu kaccedilınılmaz bir durumdur

ndash Başa ccedilıkma mekanizmaları yetersiz olursa sonuccedil hastalık

ndash Birey suumlrekli olarak uyum goumlsteriyorsa sonuccedil sağlıktır

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Ccedilevre

ndash kişinin ya da grupların gelişim ve davranışlarını kapsayan

tuumlm koşullar durumlar ve etkilerdir

ndash Ccedilevrenin suumlrekli değişmesi değişik adaptif cevaplar vermek

iccedilin kişiyi uyarır

ndash Ccedilevredeki değişikliklere adapte olmak iccedilin kişinin fazla

enerjiye gereksinimi vardır

ndash cevaplar etkili ya da etkisiz olabilir

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

Ccedilalışmaya katılan hastalarda belirlenen 20 hemşirelik

tanısı ve 22 adaptasyon probleminin benzer olduğunu

belirlemişlerdir

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

bullKBH tanı yılı ortalama 6 yıl HD tedavi yılı ortalama 4 yıl olan

HD hastalarını Royrsquoun Adaptasyon Modelirsquone dayalı olarak

değerlendirdikleri ccedilalışmada

Hastanın

bulleğitim duumlzeyi

bullyaşı

bullgelir durumu

bullcinsiyeti adaptasyon problemlerini etkiler

Royrsquos adaptation model-based patient education for promoting

the adaptation of hemodialysis patients

Afrasiabifar Karimi Hasani Iran Red Cres Med J 2013 15(7)

Royrsquoun Adaptasyon Modeline temellendirilen eğitim

programı uygulanan hastalarda

RAM temelli hasta oumlğretimi HD hastalarının adaptasyonunu

guumlccedillendirilmektedir

Hot Tip

bull Nursing assessment and intervention for adult

hemodialysis patients application of Roys

Adaptation Model

bull Yetişkin HD hastaları iccedilin Roy adaptasyon

modeline dayalı olarak geliştirilen tanılama

aracının nefroloji hemşirelerinin uygulama

alanlarına ANNA Klinik Uygulama

Standartlarından daha daha farklı bakış accedilıları

sunduğu bulunmuş

Keen Breckenridge Frauman Hartigen Smith Butera Hooper Mapes Neff Fawcett

ANNA J 1998 25(3)311-9

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi (1956)

bull Teori ilk kez Dorethea Elizabeth Orem tarafından

1956 yılında ldquoOumlz-bakım Teorisirdquo olarak oluşturulmaya

başlanmış

bull 1971 - 2001 yılları arasında ldquoOumlz-bakım Eksikliği

Hemşirelik Teorisirdquo olarak şekillendirilmiştir

(Orem 2001)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull İnsan İnsan ve ccedilevre arasında karşılıklı etkileşim

olduğunu

bull Sosyal bir uumlnite olan insan fiziksel psikolojik

toplumsal ve sosyal bileşenleri iccedilermektedir

bull İnsan gelişme ve oumlğrenme potansiyeline sahiptir

bull Bir kişinin oumlz-bakım gereksinimlerini karşılama

youmlntemi oumlğrenilmiş bir davranıştır iccedilguumlduumlsel değildir

(Fawcett 2005)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Sağlık Fiziksel mental ve sosyal olarak iyi olma ve

hastalığın olmaması durumudur

bull Bireyin algısıyla ilgili olan iyi olma durumu hoşnutluk

memnuniyet mutluluk hedeflerin olması hedeflere

ulaşmak iccedilin planlar yapma ve uygulamayı

iccedilermektedir

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Ccedilevre bireyin oumlz-bakım aktivitelerini yapma

yeterliğini etkileyen fiziksel kimyasal biyolojik

oumlzellikler ve sosyoekonomik durumdur

bull İnsan ve ccedilevre birlikte bir buumltuumlnuuml ve bir sistemi

oluşturmaktadır

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Hemşirelik hemşirelik yardım veya rehberliğe gereksinimi

olan kişilere hemşireler tarafından bilimsel bilgi doğrultusunda

verilen hizmet şeklidir

bull Hemşireliğin amacı insanların yaşam ve sağlığını koruması ve

geliştirmesi hastalık veya sakatlığının iyileşmesi veya etkileriyle

başedebilmesi iccedilin oumlzbakım yeteneğinin gelişmesini

sağlamaktır

Alligood ve Tomey 2002 Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull

bull Hastaya doğrudan bakım sağlayan sağlık bakım

profesyonelleri eğitim ve oumlz bakım yeterliliğini arttırıcı

stratejiler sunarak hastaların yaşam kalitelerinde pozitif

etki oluşturabilirler

Simmons L Dorthea Orems self care theory as related to nursing practice in hemodialysis

Nephrol Nurs J 2009 Jul-Aug36(4)419-2

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

hemşirelikte kuram model kullanımı

Kuram goumlzlem ve oumlnermelerin

bilimsel youmlntemlerle test edilip

doğrulanması ile ortaya ccedilıkar

Model kavramlar arasında

kurulan mantıksal ilişkilerin

şematik olarak goumlsterilmesiyle

ortaya ccedilıkan sistematik zihinsel bir

suumlreccediltir

Fawcett 2005 Pearson Vaughan Fitzgerald 2005

Temel hemşirelik kavramları

Sağlık hastalık

Birey

Hemşirelik

Toplum

ccedilevre

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

hemşirelikte kuram model kullanımı

bullHemşirelik araştırmalarında model

kullanımı artmıştır Ancak klinik

uygulama oumlrnekleri azdır

bull

bullTemel hemşirelik eğitiminde model

kullanımına yer verilmemesi

bullModellerin ccediloğunlukla anlaşılması zor

soyut kavramlardan oluşması

bullModelleri anlama ve uygulamanın zor ve

zaman alıcı goumlruumllmesi

Whittemore ve Roy 2002 Gigliotti 2008

hemşirelikte kuram model kullanımı

bullhemşirenin tıbbi uygulamalara değil

(İNSAN )hemşirelik uygulamalarına

odaklanmasını

bullİş merkezli olmaktan uzaklaşmasını

bullbakımın sistematize edilmesini sağlar

Fawcett 2005 Alligood ve Tomey 2006 Gigliotti 2008

hemşirelikte kuram model kullanımı

ndash İnsanı tuumlm boyutlarıyla ele almayı ve tanımayı

ndash İnsanda problem yaratan durumların anlaşmasını ortaya

ccedilıkartılmasını

ndash Hemşirelik hizmetinin belli bir mantıkla ve sistemli bir

şekilde sunulmasını

Roper Logan Tierney 1993 Velioğlu 1999 Kaya 2004 McCurry ve ark 2010

httpwwwconursinguobaghdadeduiquploadsothersconursingleacturetheorypdf

hemşirelikte kuram model kullanımı

ndash Mesleki bakış accedilısının ve mesleki iletişimin geliştirmesini

ndash Meslekleşme suumlrecini gelişmesini sağlayacaktır

Roper Logan Tierney 1993 Velioğlu 1999 Kaya 2004 McCurry ve ark 2010

httpwwwconursinguobaghdadeduiquploadsothersconursingleacturetheorypdf

Hemşirelik modelleri -HDPD

bull Duumlnya genelinde nuumlfusun 10rsquounun kronik boumlbrek

hastalığından etkilendiği ve uygun tedavi seccedileneklerine

ulaşamadığı iccedilin her yıl milyonlarca insanın yaşamını

kaybettiği belirtilmektedir

bull 2013 Yılı Ulusal Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon

Kayıt Sistemi Raporursquona goumlre uumllkemizde kronik boumlbrek

hastalığı nedeniyle RRT uygulanan toplam hasta sayısı

66 711 dir

Tuumlrkiye 2013 Yılı Ulusal Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Kayıt Sistemi Raporu

World Kidney Day Chronic Kidney Disease 2015 httpwwwworldkidneydayorgfaqschronic-kidney-

disease

Hemşirelik modelleri -HDPD

bull KBH nedeniyle HD uygulanmakta olan hastalar

ndash sıvı kısıtlaması

ndash diyet kısıtlamaları

ndash tedavi planını (ilaccedil) suumlrduumlrme

ndash renal diyalize bağlı olarak yaşamını suumlrduumlrmek

durumundadırlar ve

ndash guumlnluumlk yaşamlarında bir ccedilok değişiklikler yaşamak

zorunda kalmaktadırlar

Queiroz Dantas Ramos Jorge 2008

Hemşirelik modelleri -HDPD

[Frazao CMFQ Fernandes MICD Nunes MGM Sa DJ Lopes MVO Lira ALBC Components of Royrsquos adapttaion

model in patients undergoing hemodialiysis Rev Gaucha Enferm 2013 54(4)45-52

bullDiyaliz tedavisi uygulanmakta olan hastaların hemşirelik bakımı

hastanın yaşadığı tuumlm sınırlılıklarla baş edebilmesi iccedilin hastanın

adaptasyonuna odaklanmalıdır

bullSistematik bakış accedilısıyla hemşirenin spesifik bir teorinin bilgisine

sahip olması gerekmektedir

bullBu bilgi hemşirenin teknik bilgilerine de temel oluşturacaktır

bullBu noktada Royrsquoun uyum modelinin diyaliz tedavisi uygulanan

hastaların hemşirelik bakımında rehber olacağına inanılmaktadır

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

İnsan ccedilevresi ile suumlrekli etkileşim halindedir

ndash İnsan ccedilevreden etkilenir kendisi de ccedilevreyi etkiler

ndash İnsan psikolojik fizyolojik ve sosyal youmlnden uyum

goumlstermeye ccedilalışır

ndash Bireyin oumlnceki deneyimleri olayı nasıl algıladığı ccedilevresel

değişikliklerin derecesi başedebilme durumu bireyin uyum

yeteneğini etkiler

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Hemşire

bull Uyumu kolaylaştırmak iccedilin

bireyin sağlık ve hastalık durumunu

ccedilok iyi bilmelidir

bull Yaşadığı durumu ve başetme

mekanizmalarının etkinliğini iyi

değerlendirmeli

bull Bu bilgiler doğrultusunda gerekli

hemşirelik bakımını planlamalı ve uygulamalıdır Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Sağlık

ndash her bireyin yaşamda kendine oumlzguuml amacı ve bu amacı

yerine getirme potansiyeli vardır

ndash Sağlık ve hastalık yaşam boyu kaccedilınılmaz bir durumdur

ndash Başa ccedilıkma mekanizmaları yetersiz olursa sonuccedil hastalık

ndash Birey suumlrekli olarak uyum goumlsteriyorsa sonuccedil sağlıktır

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Ccedilevre

ndash kişinin ya da grupların gelişim ve davranışlarını kapsayan

tuumlm koşullar durumlar ve etkilerdir

ndash Ccedilevrenin suumlrekli değişmesi değişik adaptif cevaplar vermek

iccedilin kişiyi uyarır

ndash Ccedilevredeki değişikliklere adapte olmak iccedilin kişinin fazla

enerjiye gereksinimi vardır

ndash cevaplar etkili ya da etkisiz olabilir

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

Ccedilalışmaya katılan hastalarda belirlenen 20 hemşirelik

tanısı ve 22 adaptasyon probleminin benzer olduğunu

belirlemişlerdir

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

bullKBH tanı yılı ortalama 6 yıl HD tedavi yılı ortalama 4 yıl olan

HD hastalarını Royrsquoun Adaptasyon Modelirsquone dayalı olarak

değerlendirdikleri ccedilalışmada

Hastanın

bulleğitim duumlzeyi

bullyaşı

bullgelir durumu

bullcinsiyeti adaptasyon problemlerini etkiler

Royrsquos adaptation model-based patient education for promoting

the adaptation of hemodialysis patients

Afrasiabifar Karimi Hasani Iran Red Cres Med J 2013 15(7)

Royrsquoun Adaptasyon Modeline temellendirilen eğitim

programı uygulanan hastalarda

RAM temelli hasta oumlğretimi HD hastalarının adaptasyonunu

guumlccedillendirilmektedir

Hot Tip

bull Nursing assessment and intervention for adult

hemodialysis patients application of Roys

Adaptation Model

bull Yetişkin HD hastaları iccedilin Roy adaptasyon

modeline dayalı olarak geliştirilen tanılama

aracının nefroloji hemşirelerinin uygulama

alanlarına ANNA Klinik Uygulama

Standartlarından daha daha farklı bakış accedilıları

sunduğu bulunmuş

Keen Breckenridge Frauman Hartigen Smith Butera Hooper Mapes Neff Fawcett

ANNA J 1998 25(3)311-9

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi (1956)

bull Teori ilk kez Dorethea Elizabeth Orem tarafından

1956 yılında ldquoOumlz-bakım Teorisirdquo olarak oluşturulmaya

başlanmış

bull 1971 - 2001 yılları arasında ldquoOumlz-bakım Eksikliği

Hemşirelik Teorisirdquo olarak şekillendirilmiştir

(Orem 2001)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull İnsan İnsan ve ccedilevre arasında karşılıklı etkileşim

olduğunu

bull Sosyal bir uumlnite olan insan fiziksel psikolojik

toplumsal ve sosyal bileşenleri iccedilermektedir

bull İnsan gelişme ve oumlğrenme potansiyeline sahiptir

bull Bir kişinin oumlz-bakım gereksinimlerini karşılama

youmlntemi oumlğrenilmiş bir davranıştır iccedilguumlduumlsel değildir

(Fawcett 2005)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Sağlık Fiziksel mental ve sosyal olarak iyi olma ve

hastalığın olmaması durumudur

bull Bireyin algısıyla ilgili olan iyi olma durumu hoşnutluk

memnuniyet mutluluk hedeflerin olması hedeflere

ulaşmak iccedilin planlar yapma ve uygulamayı

iccedilermektedir

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Ccedilevre bireyin oumlz-bakım aktivitelerini yapma

yeterliğini etkileyen fiziksel kimyasal biyolojik

oumlzellikler ve sosyoekonomik durumdur

bull İnsan ve ccedilevre birlikte bir buumltuumlnuuml ve bir sistemi

oluşturmaktadır

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Hemşirelik hemşirelik yardım veya rehberliğe gereksinimi

olan kişilere hemşireler tarafından bilimsel bilgi doğrultusunda

verilen hizmet şeklidir

bull Hemşireliğin amacı insanların yaşam ve sağlığını koruması ve

geliştirmesi hastalık veya sakatlığının iyileşmesi veya etkileriyle

başedebilmesi iccedilin oumlzbakım yeteneğinin gelişmesini

sağlamaktır

Alligood ve Tomey 2002 Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull

bull Hastaya doğrudan bakım sağlayan sağlık bakım

profesyonelleri eğitim ve oumlz bakım yeterliliğini arttırıcı

stratejiler sunarak hastaların yaşam kalitelerinde pozitif

etki oluşturabilirler

Simmons L Dorthea Orems self care theory as related to nursing practice in hemodialysis

Nephrol Nurs J 2009 Jul-Aug36(4)419-2

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

hemşirelikte kuram model kullanımı

bullHemşirelik araştırmalarında model

kullanımı artmıştır Ancak klinik

uygulama oumlrnekleri azdır

bull

bullTemel hemşirelik eğitiminde model

kullanımına yer verilmemesi

bullModellerin ccediloğunlukla anlaşılması zor

soyut kavramlardan oluşması

bullModelleri anlama ve uygulamanın zor ve

zaman alıcı goumlruumllmesi

Whittemore ve Roy 2002 Gigliotti 2008

hemşirelikte kuram model kullanımı

bullhemşirenin tıbbi uygulamalara değil

(İNSAN )hemşirelik uygulamalarına

odaklanmasını

bullİş merkezli olmaktan uzaklaşmasını

bullbakımın sistematize edilmesini sağlar

Fawcett 2005 Alligood ve Tomey 2006 Gigliotti 2008

hemşirelikte kuram model kullanımı

ndash İnsanı tuumlm boyutlarıyla ele almayı ve tanımayı

ndash İnsanda problem yaratan durumların anlaşmasını ortaya

ccedilıkartılmasını

ndash Hemşirelik hizmetinin belli bir mantıkla ve sistemli bir

şekilde sunulmasını

Roper Logan Tierney 1993 Velioğlu 1999 Kaya 2004 McCurry ve ark 2010

httpwwwconursinguobaghdadeduiquploadsothersconursingleacturetheorypdf

hemşirelikte kuram model kullanımı

ndash Mesleki bakış accedilısının ve mesleki iletişimin geliştirmesini

ndash Meslekleşme suumlrecini gelişmesini sağlayacaktır

Roper Logan Tierney 1993 Velioğlu 1999 Kaya 2004 McCurry ve ark 2010

httpwwwconursinguobaghdadeduiquploadsothersconursingleacturetheorypdf

Hemşirelik modelleri -HDPD

bull Duumlnya genelinde nuumlfusun 10rsquounun kronik boumlbrek

hastalığından etkilendiği ve uygun tedavi seccedileneklerine

ulaşamadığı iccedilin her yıl milyonlarca insanın yaşamını

kaybettiği belirtilmektedir

bull 2013 Yılı Ulusal Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon

Kayıt Sistemi Raporursquona goumlre uumllkemizde kronik boumlbrek

hastalığı nedeniyle RRT uygulanan toplam hasta sayısı

66 711 dir

Tuumlrkiye 2013 Yılı Ulusal Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Kayıt Sistemi Raporu

World Kidney Day Chronic Kidney Disease 2015 httpwwwworldkidneydayorgfaqschronic-kidney-

disease

Hemşirelik modelleri -HDPD

bull KBH nedeniyle HD uygulanmakta olan hastalar

ndash sıvı kısıtlaması

ndash diyet kısıtlamaları

ndash tedavi planını (ilaccedil) suumlrduumlrme

ndash renal diyalize bağlı olarak yaşamını suumlrduumlrmek

durumundadırlar ve

ndash guumlnluumlk yaşamlarında bir ccedilok değişiklikler yaşamak

zorunda kalmaktadırlar

Queiroz Dantas Ramos Jorge 2008

Hemşirelik modelleri -HDPD

[Frazao CMFQ Fernandes MICD Nunes MGM Sa DJ Lopes MVO Lira ALBC Components of Royrsquos adapttaion

model in patients undergoing hemodialiysis Rev Gaucha Enferm 2013 54(4)45-52

bullDiyaliz tedavisi uygulanmakta olan hastaların hemşirelik bakımı

hastanın yaşadığı tuumlm sınırlılıklarla baş edebilmesi iccedilin hastanın

adaptasyonuna odaklanmalıdır

bullSistematik bakış accedilısıyla hemşirenin spesifik bir teorinin bilgisine

sahip olması gerekmektedir

bullBu bilgi hemşirenin teknik bilgilerine de temel oluşturacaktır

bullBu noktada Royrsquoun uyum modelinin diyaliz tedavisi uygulanan

hastaların hemşirelik bakımında rehber olacağına inanılmaktadır

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

İnsan ccedilevresi ile suumlrekli etkileşim halindedir

ndash İnsan ccedilevreden etkilenir kendisi de ccedilevreyi etkiler

ndash İnsan psikolojik fizyolojik ve sosyal youmlnden uyum

goumlstermeye ccedilalışır

ndash Bireyin oumlnceki deneyimleri olayı nasıl algıladığı ccedilevresel

değişikliklerin derecesi başedebilme durumu bireyin uyum

yeteneğini etkiler

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Hemşire

bull Uyumu kolaylaştırmak iccedilin

bireyin sağlık ve hastalık durumunu

ccedilok iyi bilmelidir

bull Yaşadığı durumu ve başetme

mekanizmalarının etkinliğini iyi

değerlendirmeli

bull Bu bilgiler doğrultusunda gerekli

hemşirelik bakımını planlamalı ve uygulamalıdır Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Sağlık

ndash her bireyin yaşamda kendine oumlzguuml amacı ve bu amacı

yerine getirme potansiyeli vardır

ndash Sağlık ve hastalık yaşam boyu kaccedilınılmaz bir durumdur

ndash Başa ccedilıkma mekanizmaları yetersiz olursa sonuccedil hastalık

ndash Birey suumlrekli olarak uyum goumlsteriyorsa sonuccedil sağlıktır

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Ccedilevre

ndash kişinin ya da grupların gelişim ve davranışlarını kapsayan

tuumlm koşullar durumlar ve etkilerdir

ndash Ccedilevrenin suumlrekli değişmesi değişik adaptif cevaplar vermek

iccedilin kişiyi uyarır

ndash Ccedilevredeki değişikliklere adapte olmak iccedilin kişinin fazla

enerjiye gereksinimi vardır

ndash cevaplar etkili ya da etkisiz olabilir

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

Ccedilalışmaya katılan hastalarda belirlenen 20 hemşirelik

tanısı ve 22 adaptasyon probleminin benzer olduğunu

belirlemişlerdir

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

bullKBH tanı yılı ortalama 6 yıl HD tedavi yılı ortalama 4 yıl olan

HD hastalarını Royrsquoun Adaptasyon Modelirsquone dayalı olarak

değerlendirdikleri ccedilalışmada

Hastanın

bulleğitim duumlzeyi

bullyaşı

bullgelir durumu

bullcinsiyeti adaptasyon problemlerini etkiler

Royrsquos adaptation model-based patient education for promoting

the adaptation of hemodialysis patients

Afrasiabifar Karimi Hasani Iran Red Cres Med J 2013 15(7)

Royrsquoun Adaptasyon Modeline temellendirilen eğitim

programı uygulanan hastalarda

RAM temelli hasta oumlğretimi HD hastalarının adaptasyonunu

guumlccedillendirilmektedir

Hot Tip

bull Nursing assessment and intervention for adult

hemodialysis patients application of Roys

Adaptation Model

bull Yetişkin HD hastaları iccedilin Roy adaptasyon

modeline dayalı olarak geliştirilen tanılama

aracının nefroloji hemşirelerinin uygulama

alanlarına ANNA Klinik Uygulama

Standartlarından daha daha farklı bakış accedilıları

sunduğu bulunmuş

Keen Breckenridge Frauman Hartigen Smith Butera Hooper Mapes Neff Fawcett

ANNA J 1998 25(3)311-9

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi (1956)

bull Teori ilk kez Dorethea Elizabeth Orem tarafından

1956 yılında ldquoOumlz-bakım Teorisirdquo olarak oluşturulmaya

başlanmış

bull 1971 - 2001 yılları arasında ldquoOumlz-bakım Eksikliği

Hemşirelik Teorisirdquo olarak şekillendirilmiştir

(Orem 2001)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull İnsan İnsan ve ccedilevre arasında karşılıklı etkileşim

olduğunu

bull Sosyal bir uumlnite olan insan fiziksel psikolojik

toplumsal ve sosyal bileşenleri iccedilermektedir

bull İnsan gelişme ve oumlğrenme potansiyeline sahiptir

bull Bir kişinin oumlz-bakım gereksinimlerini karşılama

youmlntemi oumlğrenilmiş bir davranıştır iccedilguumlduumlsel değildir

(Fawcett 2005)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Sağlık Fiziksel mental ve sosyal olarak iyi olma ve

hastalığın olmaması durumudur

bull Bireyin algısıyla ilgili olan iyi olma durumu hoşnutluk

memnuniyet mutluluk hedeflerin olması hedeflere

ulaşmak iccedilin planlar yapma ve uygulamayı

iccedilermektedir

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Ccedilevre bireyin oumlz-bakım aktivitelerini yapma

yeterliğini etkileyen fiziksel kimyasal biyolojik

oumlzellikler ve sosyoekonomik durumdur

bull İnsan ve ccedilevre birlikte bir buumltuumlnuuml ve bir sistemi

oluşturmaktadır

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Hemşirelik hemşirelik yardım veya rehberliğe gereksinimi

olan kişilere hemşireler tarafından bilimsel bilgi doğrultusunda

verilen hizmet şeklidir

bull Hemşireliğin amacı insanların yaşam ve sağlığını koruması ve

geliştirmesi hastalık veya sakatlığının iyileşmesi veya etkileriyle

başedebilmesi iccedilin oumlzbakım yeteneğinin gelişmesini

sağlamaktır

Alligood ve Tomey 2002 Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull

bull Hastaya doğrudan bakım sağlayan sağlık bakım

profesyonelleri eğitim ve oumlz bakım yeterliliğini arttırıcı

stratejiler sunarak hastaların yaşam kalitelerinde pozitif

etki oluşturabilirler

Simmons L Dorthea Orems self care theory as related to nursing practice in hemodialysis

Nephrol Nurs J 2009 Jul-Aug36(4)419-2

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

hemşirelikte kuram model kullanımı

bullHemşirelik araştırmalarında model

kullanımı artmıştır Ancak klinik

uygulama oumlrnekleri azdır

bull

bullTemel hemşirelik eğitiminde model

kullanımına yer verilmemesi

bullModellerin ccediloğunlukla anlaşılması zor

soyut kavramlardan oluşması

bullModelleri anlama ve uygulamanın zor ve

zaman alıcı goumlruumllmesi

Whittemore ve Roy 2002 Gigliotti 2008

hemşirelikte kuram model kullanımı

bullhemşirenin tıbbi uygulamalara değil

(İNSAN )hemşirelik uygulamalarına

odaklanmasını

bullİş merkezli olmaktan uzaklaşmasını

bullbakımın sistematize edilmesini sağlar

Fawcett 2005 Alligood ve Tomey 2006 Gigliotti 2008

hemşirelikte kuram model kullanımı

ndash İnsanı tuumlm boyutlarıyla ele almayı ve tanımayı

ndash İnsanda problem yaratan durumların anlaşmasını ortaya

ccedilıkartılmasını

ndash Hemşirelik hizmetinin belli bir mantıkla ve sistemli bir

şekilde sunulmasını

Roper Logan Tierney 1993 Velioğlu 1999 Kaya 2004 McCurry ve ark 2010

httpwwwconursinguobaghdadeduiquploadsothersconursingleacturetheorypdf

hemşirelikte kuram model kullanımı

ndash Mesleki bakış accedilısının ve mesleki iletişimin geliştirmesini

ndash Meslekleşme suumlrecini gelişmesini sağlayacaktır

Roper Logan Tierney 1993 Velioğlu 1999 Kaya 2004 McCurry ve ark 2010

httpwwwconursinguobaghdadeduiquploadsothersconursingleacturetheorypdf

Hemşirelik modelleri -HDPD

bull Duumlnya genelinde nuumlfusun 10rsquounun kronik boumlbrek

hastalığından etkilendiği ve uygun tedavi seccedileneklerine

ulaşamadığı iccedilin her yıl milyonlarca insanın yaşamını

kaybettiği belirtilmektedir

bull 2013 Yılı Ulusal Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon

Kayıt Sistemi Raporursquona goumlre uumllkemizde kronik boumlbrek

hastalığı nedeniyle RRT uygulanan toplam hasta sayısı

66 711 dir

Tuumlrkiye 2013 Yılı Ulusal Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Kayıt Sistemi Raporu

World Kidney Day Chronic Kidney Disease 2015 httpwwwworldkidneydayorgfaqschronic-kidney-

disease

Hemşirelik modelleri -HDPD

bull KBH nedeniyle HD uygulanmakta olan hastalar

ndash sıvı kısıtlaması

ndash diyet kısıtlamaları

ndash tedavi planını (ilaccedil) suumlrduumlrme

ndash renal diyalize bağlı olarak yaşamını suumlrduumlrmek

durumundadırlar ve

ndash guumlnluumlk yaşamlarında bir ccedilok değişiklikler yaşamak

zorunda kalmaktadırlar

Queiroz Dantas Ramos Jorge 2008

Hemşirelik modelleri -HDPD

[Frazao CMFQ Fernandes MICD Nunes MGM Sa DJ Lopes MVO Lira ALBC Components of Royrsquos adapttaion

model in patients undergoing hemodialiysis Rev Gaucha Enferm 2013 54(4)45-52

bullDiyaliz tedavisi uygulanmakta olan hastaların hemşirelik bakımı

hastanın yaşadığı tuumlm sınırlılıklarla baş edebilmesi iccedilin hastanın

adaptasyonuna odaklanmalıdır

bullSistematik bakış accedilısıyla hemşirenin spesifik bir teorinin bilgisine

sahip olması gerekmektedir

bullBu bilgi hemşirenin teknik bilgilerine de temel oluşturacaktır

bullBu noktada Royrsquoun uyum modelinin diyaliz tedavisi uygulanan

hastaların hemşirelik bakımında rehber olacağına inanılmaktadır

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

İnsan ccedilevresi ile suumlrekli etkileşim halindedir

ndash İnsan ccedilevreden etkilenir kendisi de ccedilevreyi etkiler

ndash İnsan psikolojik fizyolojik ve sosyal youmlnden uyum

goumlstermeye ccedilalışır

ndash Bireyin oumlnceki deneyimleri olayı nasıl algıladığı ccedilevresel

değişikliklerin derecesi başedebilme durumu bireyin uyum

yeteneğini etkiler

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Hemşire

bull Uyumu kolaylaştırmak iccedilin

bireyin sağlık ve hastalık durumunu

ccedilok iyi bilmelidir

bull Yaşadığı durumu ve başetme

mekanizmalarının etkinliğini iyi

değerlendirmeli

bull Bu bilgiler doğrultusunda gerekli

hemşirelik bakımını planlamalı ve uygulamalıdır Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Sağlık

ndash her bireyin yaşamda kendine oumlzguuml amacı ve bu amacı

yerine getirme potansiyeli vardır

ndash Sağlık ve hastalık yaşam boyu kaccedilınılmaz bir durumdur

ndash Başa ccedilıkma mekanizmaları yetersiz olursa sonuccedil hastalık

ndash Birey suumlrekli olarak uyum goumlsteriyorsa sonuccedil sağlıktır

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Ccedilevre

ndash kişinin ya da grupların gelişim ve davranışlarını kapsayan

tuumlm koşullar durumlar ve etkilerdir

ndash Ccedilevrenin suumlrekli değişmesi değişik adaptif cevaplar vermek

iccedilin kişiyi uyarır

ndash Ccedilevredeki değişikliklere adapte olmak iccedilin kişinin fazla

enerjiye gereksinimi vardır

ndash cevaplar etkili ya da etkisiz olabilir

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

Ccedilalışmaya katılan hastalarda belirlenen 20 hemşirelik

tanısı ve 22 adaptasyon probleminin benzer olduğunu

belirlemişlerdir

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

bullKBH tanı yılı ortalama 6 yıl HD tedavi yılı ortalama 4 yıl olan

HD hastalarını Royrsquoun Adaptasyon Modelirsquone dayalı olarak

değerlendirdikleri ccedilalışmada

Hastanın

bulleğitim duumlzeyi

bullyaşı

bullgelir durumu

bullcinsiyeti adaptasyon problemlerini etkiler

Royrsquos adaptation model-based patient education for promoting

the adaptation of hemodialysis patients

Afrasiabifar Karimi Hasani Iran Red Cres Med J 2013 15(7)

Royrsquoun Adaptasyon Modeline temellendirilen eğitim

programı uygulanan hastalarda

RAM temelli hasta oumlğretimi HD hastalarının adaptasyonunu

guumlccedillendirilmektedir

Hot Tip

bull Nursing assessment and intervention for adult

hemodialysis patients application of Roys

Adaptation Model

bull Yetişkin HD hastaları iccedilin Roy adaptasyon

modeline dayalı olarak geliştirilen tanılama

aracının nefroloji hemşirelerinin uygulama

alanlarına ANNA Klinik Uygulama

Standartlarından daha daha farklı bakış accedilıları

sunduğu bulunmuş

Keen Breckenridge Frauman Hartigen Smith Butera Hooper Mapes Neff Fawcett

ANNA J 1998 25(3)311-9

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi (1956)

bull Teori ilk kez Dorethea Elizabeth Orem tarafından

1956 yılında ldquoOumlz-bakım Teorisirdquo olarak oluşturulmaya

başlanmış

bull 1971 - 2001 yılları arasında ldquoOumlz-bakım Eksikliği

Hemşirelik Teorisirdquo olarak şekillendirilmiştir

(Orem 2001)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull İnsan İnsan ve ccedilevre arasında karşılıklı etkileşim

olduğunu

bull Sosyal bir uumlnite olan insan fiziksel psikolojik

toplumsal ve sosyal bileşenleri iccedilermektedir

bull İnsan gelişme ve oumlğrenme potansiyeline sahiptir

bull Bir kişinin oumlz-bakım gereksinimlerini karşılama

youmlntemi oumlğrenilmiş bir davranıştır iccedilguumlduumlsel değildir

(Fawcett 2005)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Sağlık Fiziksel mental ve sosyal olarak iyi olma ve

hastalığın olmaması durumudur

bull Bireyin algısıyla ilgili olan iyi olma durumu hoşnutluk

memnuniyet mutluluk hedeflerin olması hedeflere

ulaşmak iccedilin planlar yapma ve uygulamayı

iccedilermektedir

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Ccedilevre bireyin oumlz-bakım aktivitelerini yapma

yeterliğini etkileyen fiziksel kimyasal biyolojik

oumlzellikler ve sosyoekonomik durumdur

bull İnsan ve ccedilevre birlikte bir buumltuumlnuuml ve bir sistemi

oluşturmaktadır

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Hemşirelik hemşirelik yardım veya rehberliğe gereksinimi

olan kişilere hemşireler tarafından bilimsel bilgi doğrultusunda

verilen hizmet şeklidir

bull Hemşireliğin amacı insanların yaşam ve sağlığını koruması ve

geliştirmesi hastalık veya sakatlığının iyileşmesi veya etkileriyle

başedebilmesi iccedilin oumlzbakım yeteneğinin gelişmesini

sağlamaktır

Alligood ve Tomey 2002 Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull

bull Hastaya doğrudan bakım sağlayan sağlık bakım

profesyonelleri eğitim ve oumlz bakım yeterliliğini arttırıcı

stratejiler sunarak hastaların yaşam kalitelerinde pozitif

etki oluşturabilirler

Simmons L Dorthea Orems self care theory as related to nursing practice in hemodialysis

Nephrol Nurs J 2009 Jul-Aug36(4)419-2

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

hemşirelikte kuram model kullanımı

bullhemşirenin tıbbi uygulamalara değil

(İNSAN )hemşirelik uygulamalarına

odaklanmasını

bullİş merkezli olmaktan uzaklaşmasını

bullbakımın sistematize edilmesini sağlar

Fawcett 2005 Alligood ve Tomey 2006 Gigliotti 2008

hemşirelikte kuram model kullanımı

ndash İnsanı tuumlm boyutlarıyla ele almayı ve tanımayı

ndash İnsanda problem yaratan durumların anlaşmasını ortaya

ccedilıkartılmasını

ndash Hemşirelik hizmetinin belli bir mantıkla ve sistemli bir

şekilde sunulmasını

Roper Logan Tierney 1993 Velioğlu 1999 Kaya 2004 McCurry ve ark 2010

httpwwwconursinguobaghdadeduiquploadsothersconursingleacturetheorypdf

hemşirelikte kuram model kullanımı

ndash Mesleki bakış accedilısının ve mesleki iletişimin geliştirmesini

ndash Meslekleşme suumlrecini gelişmesini sağlayacaktır

Roper Logan Tierney 1993 Velioğlu 1999 Kaya 2004 McCurry ve ark 2010

httpwwwconursinguobaghdadeduiquploadsothersconursingleacturetheorypdf

Hemşirelik modelleri -HDPD

bull Duumlnya genelinde nuumlfusun 10rsquounun kronik boumlbrek

hastalığından etkilendiği ve uygun tedavi seccedileneklerine

ulaşamadığı iccedilin her yıl milyonlarca insanın yaşamını

kaybettiği belirtilmektedir

bull 2013 Yılı Ulusal Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon

Kayıt Sistemi Raporursquona goumlre uumllkemizde kronik boumlbrek

hastalığı nedeniyle RRT uygulanan toplam hasta sayısı

66 711 dir

Tuumlrkiye 2013 Yılı Ulusal Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Kayıt Sistemi Raporu

World Kidney Day Chronic Kidney Disease 2015 httpwwwworldkidneydayorgfaqschronic-kidney-

disease

Hemşirelik modelleri -HDPD

bull KBH nedeniyle HD uygulanmakta olan hastalar

ndash sıvı kısıtlaması

ndash diyet kısıtlamaları

ndash tedavi planını (ilaccedil) suumlrduumlrme

ndash renal diyalize bağlı olarak yaşamını suumlrduumlrmek

durumundadırlar ve

ndash guumlnluumlk yaşamlarında bir ccedilok değişiklikler yaşamak

zorunda kalmaktadırlar

Queiroz Dantas Ramos Jorge 2008

Hemşirelik modelleri -HDPD

[Frazao CMFQ Fernandes MICD Nunes MGM Sa DJ Lopes MVO Lira ALBC Components of Royrsquos adapttaion

model in patients undergoing hemodialiysis Rev Gaucha Enferm 2013 54(4)45-52

bullDiyaliz tedavisi uygulanmakta olan hastaların hemşirelik bakımı

hastanın yaşadığı tuumlm sınırlılıklarla baş edebilmesi iccedilin hastanın

adaptasyonuna odaklanmalıdır

bullSistematik bakış accedilısıyla hemşirenin spesifik bir teorinin bilgisine

sahip olması gerekmektedir

bullBu bilgi hemşirenin teknik bilgilerine de temel oluşturacaktır

bullBu noktada Royrsquoun uyum modelinin diyaliz tedavisi uygulanan

hastaların hemşirelik bakımında rehber olacağına inanılmaktadır

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

İnsan ccedilevresi ile suumlrekli etkileşim halindedir

ndash İnsan ccedilevreden etkilenir kendisi de ccedilevreyi etkiler

ndash İnsan psikolojik fizyolojik ve sosyal youmlnden uyum

goumlstermeye ccedilalışır

ndash Bireyin oumlnceki deneyimleri olayı nasıl algıladığı ccedilevresel

değişikliklerin derecesi başedebilme durumu bireyin uyum

yeteneğini etkiler

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Hemşire

bull Uyumu kolaylaştırmak iccedilin

bireyin sağlık ve hastalık durumunu

ccedilok iyi bilmelidir

bull Yaşadığı durumu ve başetme

mekanizmalarının etkinliğini iyi

değerlendirmeli

bull Bu bilgiler doğrultusunda gerekli

hemşirelik bakımını planlamalı ve uygulamalıdır Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Sağlık

ndash her bireyin yaşamda kendine oumlzguuml amacı ve bu amacı

yerine getirme potansiyeli vardır

ndash Sağlık ve hastalık yaşam boyu kaccedilınılmaz bir durumdur

ndash Başa ccedilıkma mekanizmaları yetersiz olursa sonuccedil hastalık

ndash Birey suumlrekli olarak uyum goumlsteriyorsa sonuccedil sağlıktır

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Ccedilevre

ndash kişinin ya da grupların gelişim ve davranışlarını kapsayan

tuumlm koşullar durumlar ve etkilerdir

ndash Ccedilevrenin suumlrekli değişmesi değişik adaptif cevaplar vermek

iccedilin kişiyi uyarır

ndash Ccedilevredeki değişikliklere adapte olmak iccedilin kişinin fazla

enerjiye gereksinimi vardır

ndash cevaplar etkili ya da etkisiz olabilir

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

Ccedilalışmaya katılan hastalarda belirlenen 20 hemşirelik

tanısı ve 22 adaptasyon probleminin benzer olduğunu

belirlemişlerdir

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

bullKBH tanı yılı ortalama 6 yıl HD tedavi yılı ortalama 4 yıl olan

HD hastalarını Royrsquoun Adaptasyon Modelirsquone dayalı olarak

değerlendirdikleri ccedilalışmada

Hastanın

bulleğitim duumlzeyi

bullyaşı

bullgelir durumu

bullcinsiyeti adaptasyon problemlerini etkiler

Royrsquos adaptation model-based patient education for promoting

the adaptation of hemodialysis patients

Afrasiabifar Karimi Hasani Iran Red Cres Med J 2013 15(7)

Royrsquoun Adaptasyon Modeline temellendirilen eğitim

programı uygulanan hastalarda

RAM temelli hasta oumlğretimi HD hastalarının adaptasyonunu

guumlccedillendirilmektedir

Hot Tip

bull Nursing assessment and intervention for adult

hemodialysis patients application of Roys

Adaptation Model

bull Yetişkin HD hastaları iccedilin Roy adaptasyon

modeline dayalı olarak geliştirilen tanılama

aracının nefroloji hemşirelerinin uygulama

alanlarına ANNA Klinik Uygulama

Standartlarından daha daha farklı bakış accedilıları

sunduğu bulunmuş

Keen Breckenridge Frauman Hartigen Smith Butera Hooper Mapes Neff Fawcett

ANNA J 1998 25(3)311-9

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi (1956)

bull Teori ilk kez Dorethea Elizabeth Orem tarafından

1956 yılında ldquoOumlz-bakım Teorisirdquo olarak oluşturulmaya

başlanmış

bull 1971 - 2001 yılları arasında ldquoOumlz-bakım Eksikliği

Hemşirelik Teorisirdquo olarak şekillendirilmiştir

(Orem 2001)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull İnsan İnsan ve ccedilevre arasında karşılıklı etkileşim

olduğunu

bull Sosyal bir uumlnite olan insan fiziksel psikolojik

toplumsal ve sosyal bileşenleri iccedilermektedir

bull İnsan gelişme ve oumlğrenme potansiyeline sahiptir

bull Bir kişinin oumlz-bakım gereksinimlerini karşılama

youmlntemi oumlğrenilmiş bir davranıştır iccedilguumlduumlsel değildir

(Fawcett 2005)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Sağlık Fiziksel mental ve sosyal olarak iyi olma ve

hastalığın olmaması durumudur

bull Bireyin algısıyla ilgili olan iyi olma durumu hoşnutluk

memnuniyet mutluluk hedeflerin olması hedeflere

ulaşmak iccedilin planlar yapma ve uygulamayı

iccedilermektedir

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Ccedilevre bireyin oumlz-bakım aktivitelerini yapma

yeterliğini etkileyen fiziksel kimyasal biyolojik

oumlzellikler ve sosyoekonomik durumdur

bull İnsan ve ccedilevre birlikte bir buumltuumlnuuml ve bir sistemi

oluşturmaktadır

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Hemşirelik hemşirelik yardım veya rehberliğe gereksinimi

olan kişilere hemşireler tarafından bilimsel bilgi doğrultusunda

verilen hizmet şeklidir

bull Hemşireliğin amacı insanların yaşam ve sağlığını koruması ve

geliştirmesi hastalık veya sakatlığının iyileşmesi veya etkileriyle

başedebilmesi iccedilin oumlzbakım yeteneğinin gelişmesini

sağlamaktır

Alligood ve Tomey 2002 Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull

bull Hastaya doğrudan bakım sağlayan sağlık bakım

profesyonelleri eğitim ve oumlz bakım yeterliliğini arttırıcı

stratejiler sunarak hastaların yaşam kalitelerinde pozitif

etki oluşturabilirler

Simmons L Dorthea Orems self care theory as related to nursing practice in hemodialysis

Nephrol Nurs J 2009 Jul-Aug36(4)419-2

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

hemşirelikte kuram model kullanımı

ndash İnsanı tuumlm boyutlarıyla ele almayı ve tanımayı

ndash İnsanda problem yaratan durumların anlaşmasını ortaya

ccedilıkartılmasını

ndash Hemşirelik hizmetinin belli bir mantıkla ve sistemli bir

şekilde sunulmasını

Roper Logan Tierney 1993 Velioğlu 1999 Kaya 2004 McCurry ve ark 2010

httpwwwconursinguobaghdadeduiquploadsothersconursingleacturetheorypdf

hemşirelikte kuram model kullanımı

ndash Mesleki bakış accedilısının ve mesleki iletişimin geliştirmesini

ndash Meslekleşme suumlrecini gelişmesini sağlayacaktır

Roper Logan Tierney 1993 Velioğlu 1999 Kaya 2004 McCurry ve ark 2010

httpwwwconursinguobaghdadeduiquploadsothersconursingleacturetheorypdf

Hemşirelik modelleri -HDPD

bull Duumlnya genelinde nuumlfusun 10rsquounun kronik boumlbrek

hastalığından etkilendiği ve uygun tedavi seccedileneklerine

ulaşamadığı iccedilin her yıl milyonlarca insanın yaşamını

kaybettiği belirtilmektedir

bull 2013 Yılı Ulusal Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon

Kayıt Sistemi Raporursquona goumlre uumllkemizde kronik boumlbrek

hastalığı nedeniyle RRT uygulanan toplam hasta sayısı

66 711 dir

Tuumlrkiye 2013 Yılı Ulusal Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Kayıt Sistemi Raporu

World Kidney Day Chronic Kidney Disease 2015 httpwwwworldkidneydayorgfaqschronic-kidney-

disease

Hemşirelik modelleri -HDPD

bull KBH nedeniyle HD uygulanmakta olan hastalar

ndash sıvı kısıtlaması

ndash diyet kısıtlamaları

ndash tedavi planını (ilaccedil) suumlrduumlrme

ndash renal diyalize bağlı olarak yaşamını suumlrduumlrmek

durumundadırlar ve

ndash guumlnluumlk yaşamlarında bir ccedilok değişiklikler yaşamak

zorunda kalmaktadırlar

Queiroz Dantas Ramos Jorge 2008

Hemşirelik modelleri -HDPD

[Frazao CMFQ Fernandes MICD Nunes MGM Sa DJ Lopes MVO Lira ALBC Components of Royrsquos adapttaion

model in patients undergoing hemodialiysis Rev Gaucha Enferm 2013 54(4)45-52

bullDiyaliz tedavisi uygulanmakta olan hastaların hemşirelik bakımı

hastanın yaşadığı tuumlm sınırlılıklarla baş edebilmesi iccedilin hastanın

adaptasyonuna odaklanmalıdır

bullSistematik bakış accedilısıyla hemşirenin spesifik bir teorinin bilgisine

sahip olması gerekmektedir

bullBu bilgi hemşirenin teknik bilgilerine de temel oluşturacaktır

bullBu noktada Royrsquoun uyum modelinin diyaliz tedavisi uygulanan

hastaların hemşirelik bakımında rehber olacağına inanılmaktadır

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

İnsan ccedilevresi ile suumlrekli etkileşim halindedir

ndash İnsan ccedilevreden etkilenir kendisi de ccedilevreyi etkiler

ndash İnsan psikolojik fizyolojik ve sosyal youmlnden uyum

goumlstermeye ccedilalışır

ndash Bireyin oumlnceki deneyimleri olayı nasıl algıladığı ccedilevresel

değişikliklerin derecesi başedebilme durumu bireyin uyum

yeteneğini etkiler

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Hemşire

bull Uyumu kolaylaştırmak iccedilin

bireyin sağlık ve hastalık durumunu

ccedilok iyi bilmelidir

bull Yaşadığı durumu ve başetme

mekanizmalarının etkinliğini iyi

değerlendirmeli

bull Bu bilgiler doğrultusunda gerekli

hemşirelik bakımını planlamalı ve uygulamalıdır Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Sağlık

ndash her bireyin yaşamda kendine oumlzguuml amacı ve bu amacı

yerine getirme potansiyeli vardır

ndash Sağlık ve hastalık yaşam boyu kaccedilınılmaz bir durumdur

ndash Başa ccedilıkma mekanizmaları yetersiz olursa sonuccedil hastalık

ndash Birey suumlrekli olarak uyum goumlsteriyorsa sonuccedil sağlıktır

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Ccedilevre

ndash kişinin ya da grupların gelişim ve davranışlarını kapsayan

tuumlm koşullar durumlar ve etkilerdir

ndash Ccedilevrenin suumlrekli değişmesi değişik adaptif cevaplar vermek

iccedilin kişiyi uyarır

ndash Ccedilevredeki değişikliklere adapte olmak iccedilin kişinin fazla

enerjiye gereksinimi vardır

ndash cevaplar etkili ya da etkisiz olabilir

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

Ccedilalışmaya katılan hastalarda belirlenen 20 hemşirelik

tanısı ve 22 adaptasyon probleminin benzer olduğunu

belirlemişlerdir

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

bullKBH tanı yılı ortalama 6 yıl HD tedavi yılı ortalama 4 yıl olan

HD hastalarını Royrsquoun Adaptasyon Modelirsquone dayalı olarak

değerlendirdikleri ccedilalışmada

Hastanın

bulleğitim duumlzeyi

bullyaşı

bullgelir durumu

bullcinsiyeti adaptasyon problemlerini etkiler

Royrsquos adaptation model-based patient education for promoting

the adaptation of hemodialysis patients

Afrasiabifar Karimi Hasani Iran Red Cres Med J 2013 15(7)

Royrsquoun Adaptasyon Modeline temellendirilen eğitim

programı uygulanan hastalarda

RAM temelli hasta oumlğretimi HD hastalarının adaptasyonunu

guumlccedillendirilmektedir

Hot Tip

bull Nursing assessment and intervention for adult

hemodialysis patients application of Roys

Adaptation Model

bull Yetişkin HD hastaları iccedilin Roy adaptasyon

modeline dayalı olarak geliştirilen tanılama

aracının nefroloji hemşirelerinin uygulama

alanlarına ANNA Klinik Uygulama

Standartlarından daha daha farklı bakış accedilıları

sunduğu bulunmuş

Keen Breckenridge Frauman Hartigen Smith Butera Hooper Mapes Neff Fawcett

ANNA J 1998 25(3)311-9

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi (1956)

bull Teori ilk kez Dorethea Elizabeth Orem tarafından

1956 yılında ldquoOumlz-bakım Teorisirdquo olarak oluşturulmaya

başlanmış

bull 1971 - 2001 yılları arasında ldquoOumlz-bakım Eksikliği

Hemşirelik Teorisirdquo olarak şekillendirilmiştir

(Orem 2001)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull İnsan İnsan ve ccedilevre arasında karşılıklı etkileşim

olduğunu

bull Sosyal bir uumlnite olan insan fiziksel psikolojik

toplumsal ve sosyal bileşenleri iccedilermektedir

bull İnsan gelişme ve oumlğrenme potansiyeline sahiptir

bull Bir kişinin oumlz-bakım gereksinimlerini karşılama

youmlntemi oumlğrenilmiş bir davranıştır iccedilguumlduumlsel değildir

(Fawcett 2005)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Sağlık Fiziksel mental ve sosyal olarak iyi olma ve

hastalığın olmaması durumudur

bull Bireyin algısıyla ilgili olan iyi olma durumu hoşnutluk

memnuniyet mutluluk hedeflerin olması hedeflere

ulaşmak iccedilin planlar yapma ve uygulamayı

iccedilermektedir

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Ccedilevre bireyin oumlz-bakım aktivitelerini yapma

yeterliğini etkileyen fiziksel kimyasal biyolojik

oumlzellikler ve sosyoekonomik durumdur

bull İnsan ve ccedilevre birlikte bir buumltuumlnuuml ve bir sistemi

oluşturmaktadır

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Hemşirelik hemşirelik yardım veya rehberliğe gereksinimi

olan kişilere hemşireler tarafından bilimsel bilgi doğrultusunda

verilen hizmet şeklidir

bull Hemşireliğin amacı insanların yaşam ve sağlığını koruması ve

geliştirmesi hastalık veya sakatlığının iyileşmesi veya etkileriyle

başedebilmesi iccedilin oumlzbakım yeteneğinin gelişmesini

sağlamaktır

Alligood ve Tomey 2002 Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull

bull Hastaya doğrudan bakım sağlayan sağlık bakım

profesyonelleri eğitim ve oumlz bakım yeterliliğini arttırıcı

stratejiler sunarak hastaların yaşam kalitelerinde pozitif

etki oluşturabilirler

Simmons L Dorthea Orems self care theory as related to nursing practice in hemodialysis

Nephrol Nurs J 2009 Jul-Aug36(4)419-2

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

hemşirelikte kuram model kullanımı

ndash Mesleki bakış accedilısının ve mesleki iletişimin geliştirmesini

ndash Meslekleşme suumlrecini gelişmesini sağlayacaktır

Roper Logan Tierney 1993 Velioğlu 1999 Kaya 2004 McCurry ve ark 2010

httpwwwconursinguobaghdadeduiquploadsothersconursingleacturetheorypdf

Hemşirelik modelleri -HDPD

bull Duumlnya genelinde nuumlfusun 10rsquounun kronik boumlbrek

hastalığından etkilendiği ve uygun tedavi seccedileneklerine

ulaşamadığı iccedilin her yıl milyonlarca insanın yaşamını

kaybettiği belirtilmektedir

bull 2013 Yılı Ulusal Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon

Kayıt Sistemi Raporursquona goumlre uumllkemizde kronik boumlbrek

hastalığı nedeniyle RRT uygulanan toplam hasta sayısı

66 711 dir

Tuumlrkiye 2013 Yılı Ulusal Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Kayıt Sistemi Raporu

World Kidney Day Chronic Kidney Disease 2015 httpwwwworldkidneydayorgfaqschronic-kidney-

disease

Hemşirelik modelleri -HDPD

bull KBH nedeniyle HD uygulanmakta olan hastalar

ndash sıvı kısıtlaması

ndash diyet kısıtlamaları

ndash tedavi planını (ilaccedil) suumlrduumlrme

ndash renal diyalize bağlı olarak yaşamını suumlrduumlrmek

durumundadırlar ve

ndash guumlnluumlk yaşamlarında bir ccedilok değişiklikler yaşamak

zorunda kalmaktadırlar

Queiroz Dantas Ramos Jorge 2008

Hemşirelik modelleri -HDPD

[Frazao CMFQ Fernandes MICD Nunes MGM Sa DJ Lopes MVO Lira ALBC Components of Royrsquos adapttaion

model in patients undergoing hemodialiysis Rev Gaucha Enferm 2013 54(4)45-52

bullDiyaliz tedavisi uygulanmakta olan hastaların hemşirelik bakımı

hastanın yaşadığı tuumlm sınırlılıklarla baş edebilmesi iccedilin hastanın

adaptasyonuna odaklanmalıdır

bullSistematik bakış accedilısıyla hemşirenin spesifik bir teorinin bilgisine

sahip olması gerekmektedir

bullBu bilgi hemşirenin teknik bilgilerine de temel oluşturacaktır

bullBu noktada Royrsquoun uyum modelinin diyaliz tedavisi uygulanan

hastaların hemşirelik bakımında rehber olacağına inanılmaktadır

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

İnsan ccedilevresi ile suumlrekli etkileşim halindedir

ndash İnsan ccedilevreden etkilenir kendisi de ccedilevreyi etkiler

ndash İnsan psikolojik fizyolojik ve sosyal youmlnden uyum

goumlstermeye ccedilalışır

ndash Bireyin oumlnceki deneyimleri olayı nasıl algıladığı ccedilevresel

değişikliklerin derecesi başedebilme durumu bireyin uyum

yeteneğini etkiler

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Hemşire

bull Uyumu kolaylaştırmak iccedilin

bireyin sağlık ve hastalık durumunu

ccedilok iyi bilmelidir

bull Yaşadığı durumu ve başetme

mekanizmalarının etkinliğini iyi

değerlendirmeli

bull Bu bilgiler doğrultusunda gerekli

hemşirelik bakımını planlamalı ve uygulamalıdır Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Sağlık

ndash her bireyin yaşamda kendine oumlzguuml amacı ve bu amacı

yerine getirme potansiyeli vardır

ndash Sağlık ve hastalık yaşam boyu kaccedilınılmaz bir durumdur

ndash Başa ccedilıkma mekanizmaları yetersiz olursa sonuccedil hastalık

ndash Birey suumlrekli olarak uyum goumlsteriyorsa sonuccedil sağlıktır

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Ccedilevre

ndash kişinin ya da grupların gelişim ve davranışlarını kapsayan

tuumlm koşullar durumlar ve etkilerdir

ndash Ccedilevrenin suumlrekli değişmesi değişik adaptif cevaplar vermek

iccedilin kişiyi uyarır

ndash Ccedilevredeki değişikliklere adapte olmak iccedilin kişinin fazla

enerjiye gereksinimi vardır

ndash cevaplar etkili ya da etkisiz olabilir

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

Ccedilalışmaya katılan hastalarda belirlenen 20 hemşirelik

tanısı ve 22 adaptasyon probleminin benzer olduğunu

belirlemişlerdir

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

bullKBH tanı yılı ortalama 6 yıl HD tedavi yılı ortalama 4 yıl olan

HD hastalarını Royrsquoun Adaptasyon Modelirsquone dayalı olarak

değerlendirdikleri ccedilalışmada

Hastanın

bulleğitim duumlzeyi

bullyaşı

bullgelir durumu

bullcinsiyeti adaptasyon problemlerini etkiler

Royrsquos adaptation model-based patient education for promoting

the adaptation of hemodialysis patients

Afrasiabifar Karimi Hasani Iran Red Cres Med J 2013 15(7)

Royrsquoun Adaptasyon Modeline temellendirilen eğitim

programı uygulanan hastalarda

RAM temelli hasta oumlğretimi HD hastalarının adaptasyonunu

guumlccedillendirilmektedir

Hot Tip

bull Nursing assessment and intervention for adult

hemodialysis patients application of Roys

Adaptation Model

bull Yetişkin HD hastaları iccedilin Roy adaptasyon

modeline dayalı olarak geliştirilen tanılama

aracının nefroloji hemşirelerinin uygulama

alanlarına ANNA Klinik Uygulama

Standartlarından daha daha farklı bakış accedilıları

sunduğu bulunmuş

Keen Breckenridge Frauman Hartigen Smith Butera Hooper Mapes Neff Fawcett

ANNA J 1998 25(3)311-9

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi (1956)

bull Teori ilk kez Dorethea Elizabeth Orem tarafından

1956 yılında ldquoOumlz-bakım Teorisirdquo olarak oluşturulmaya

başlanmış

bull 1971 - 2001 yılları arasında ldquoOumlz-bakım Eksikliği

Hemşirelik Teorisirdquo olarak şekillendirilmiştir

(Orem 2001)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull İnsan İnsan ve ccedilevre arasında karşılıklı etkileşim

olduğunu

bull Sosyal bir uumlnite olan insan fiziksel psikolojik

toplumsal ve sosyal bileşenleri iccedilermektedir

bull İnsan gelişme ve oumlğrenme potansiyeline sahiptir

bull Bir kişinin oumlz-bakım gereksinimlerini karşılama

youmlntemi oumlğrenilmiş bir davranıştır iccedilguumlduumlsel değildir

(Fawcett 2005)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Sağlık Fiziksel mental ve sosyal olarak iyi olma ve

hastalığın olmaması durumudur

bull Bireyin algısıyla ilgili olan iyi olma durumu hoşnutluk

memnuniyet mutluluk hedeflerin olması hedeflere

ulaşmak iccedilin planlar yapma ve uygulamayı

iccedilermektedir

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Ccedilevre bireyin oumlz-bakım aktivitelerini yapma

yeterliğini etkileyen fiziksel kimyasal biyolojik

oumlzellikler ve sosyoekonomik durumdur

bull İnsan ve ccedilevre birlikte bir buumltuumlnuuml ve bir sistemi

oluşturmaktadır

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Hemşirelik hemşirelik yardım veya rehberliğe gereksinimi

olan kişilere hemşireler tarafından bilimsel bilgi doğrultusunda

verilen hizmet şeklidir

bull Hemşireliğin amacı insanların yaşam ve sağlığını koruması ve

geliştirmesi hastalık veya sakatlığının iyileşmesi veya etkileriyle

başedebilmesi iccedilin oumlzbakım yeteneğinin gelişmesini

sağlamaktır

Alligood ve Tomey 2002 Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull

bull Hastaya doğrudan bakım sağlayan sağlık bakım

profesyonelleri eğitim ve oumlz bakım yeterliliğini arttırıcı

stratejiler sunarak hastaların yaşam kalitelerinde pozitif

etki oluşturabilirler

Simmons L Dorthea Orems self care theory as related to nursing practice in hemodialysis

Nephrol Nurs J 2009 Jul-Aug36(4)419-2

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

Hemşirelik modelleri -HDPD

bull Duumlnya genelinde nuumlfusun 10rsquounun kronik boumlbrek

hastalığından etkilendiği ve uygun tedavi seccedileneklerine

ulaşamadığı iccedilin her yıl milyonlarca insanın yaşamını

kaybettiği belirtilmektedir

bull 2013 Yılı Ulusal Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon

Kayıt Sistemi Raporursquona goumlre uumllkemizde kronik boumlbrek

hastalığı nedeniyle RRT uygulanan toplam hasta sayısı

66 711 dir

Tuumlrkiye 2013 Yılı Ulusal Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Kayıt Sistemi Raporu

World Kidney Day Chronic Kidney Disease 2015 httpwwwworldkidneydayorgfaqschronic-kidney-

disease

Hemşirelik modelleri -HDPD

bull KBH nedeniyle HD uygulanmakta olan hastalar

ndash sıvı kısıtlaması

ndash diyet kısıtlamaları

ndash tedavi planını (ilaccedil) suumlrduumlrme

ndash renal diyalize bağlı olarak yaşamını suumlrduumlrmek

durumundadırlar ve

ndash guumlnluumlk yaşamlarında bir ccedilok değişiklikler yaşamak

zorunda kalmaktadırlar

Queiroz Dantas Ramos Jorge 2008

Hemşirelik modelleri -HDPD

[Frazao CMFQ Fernandes MICD Nunes MGM Sa DJ Lopes MVO Lira ALBC Components of Royrsquos adapttaion

model in patients undergoing hemodialiysis Rev Gaucha Enferm 2013 54(4)45-52

bullDiyaliz tedavisi uygulanmakta olan hastaların hemşirelik bakımı

hastanın yaşadığı tuumlm sınırlılıklarla baş edebilmesi iccedilin hastanın

adaptasyonuna odaklanmalıdır

bullSistematik bakış accedilısıyla hemşirenin spesifik bir teorinin bilgisine

sahip olması gerekmektedir

bullBu bilgi hemşirenin teknik bilgilerine de temel oluşturacaktır

bullBu noktada Royrsquoun uyum modelinin diyaliz tedavisi uygulanan

hastaların hemşirelik bakımında rehber olacağına inanılmaktadır

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

İnsan ccedilevresi ile suumlrekli etkileşim halindedir

ndash İnsan ccedilevreden etkilenir kendisi de ccedilevreyi etkiler

ndash İnsan psikolojik fizyolojik ve sosyal youmlnden uyum

goumlstermeye ccedilalışır

ndash Bireyin oumlnceki deneyimleri olayı nasıl algıladığı ccedilevresel

değişikliklerin derecesi başedebilme durumu bireyin uyum

yeteneğini etkiler

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Hemşire

bull Uyumu kolaylaştırmak iccedilin

bireyin sağlık ve hastalık durumunu

ccedilok iyi bilmelidir

bull Yaşadığı durumu ve başetme

mekanizmalarının etkinliğini iyi

değerlendirmeli

bull Bu bilgiler doğrultusunda gerekli

hemşirelik bakımını planlamalı ve uygulamalıdır Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Sağlık

ndash her bireyin yaşamda kendine oumlzguuml amacı ve bu amacı

yerine getirme potansiyeli vardır

ndash Sağlık ve hastalık yaşam boyu kaccedilınılmaz bir durumdur

ndash Başa ccedilıkma mekanizmaları yetersiz olursa sonuccedil hastalık

ndash Birey suumlrekli olarak uyum goumlsteriyorsa sonuccedil sağlıktır

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Ccedilevre

ndash kişinin ya da grupların gelişim ve davranışlarını kapsayan

tuumlm koşullar durumlar ve etkilerdir

ndash Ccedilevrenin suumlrekli değişmesi değişik adaptif cevaplar vermek

iccedilin kişiyi uyarır

ndash Ccedilevredeki değişikliklere adapte olmak iccedilin kişinin fazla

enerjiye gereksinimi vardır

ndash cevaplar etkili ya da etkisiz olabilir

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

Ccedilalışmaya katılan hastalarda belirlenen 20 hemşirelik

tanısı ve 22 adaptasyon probleminin benzer olduğunu

belirlemişlerdir

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

bullKBH tanı yılı ortalama 6 yıl HD tedavi yılı ortalama 4 yıl olan

HD hastalarını Royrsquoun Adaptasyon Modelirsquone dayalı olarak

değerlendirdikleri ccedilalışmada

Hastanın

bulleğitim duumlzeyi

bullyaşı

bullgelir durumu

bullcinsiyeti adaptasyon problemlerini etkiler

Royrsquos adaptation model-based patient education for promoting

the adaptation of hemodialysis patients

Afrasiabifar Karimi Hasani Iran Red Cres Med J 2013 15(7)

Royrsquoun Adaptasyon Modeline temellendirilen eğitim

programı uygulanan hastalarda

RAM temelli hasta oumlğretimi HD hastalarının adaptasyonunu

guumlccedillendirilmektedir

Hot Tip

bull Nursing assessment and intervention for adult

hemodialysis patients application of Roys

Adaptation Model

bull Yetişkin HD hastaları iccedilin Roy adaptasyon

modeline dayalı olarak geliştirilen tanılama

aracının nefroloji hemşirelerinin uygulama

alanlarına ANNA Klinik Uygulama

Standartlarından daha daha farklı bakış accedilıları

sunduğu bulunmuş

Keen Breckenridge Frauman Hartigen Smith Butera Hooper Mapes Neff Fawcett

ANNA J 1998 25(3)311-9

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi (1956)

bull Teori ilk kez Dorethea Elizabeth Orem tarafından

1956 yılında ldquoOumlz-bakım Teorisirdquo olarak oluşturulmaya

başlanmış

bull 1971 - 2001 yılları arasında ldquoOumlz-bakım Eksikliği

Hemşirelik Teorisirdquo olarak şekillendirilmiştir

(Orem 2001)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull İnsan İnsan ve ccedilevre arasında karşılıklı etkileşim

olduğunu

bull Sosyal bir uumlnite olan insan fiziksel psikolojik

toplumsal ve sosyal bileşenleri iccedilermektedir

bull İnsan gelişme ve oumlğrenme potansiyeline sahiptir

bull Bir kişinin oumlz-bakım gereksinimlerini karşılama

youmlntemi oumlğrenilmiş bir davranıştır iccedilguumlduumlsel değildir

(Fawcett 2005)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Sağlık Fiziksel mental ve sosyal olarak iyi olma ve

hastalığın olmaması durumudur

bull Bireyin algısıyla ilgili olan iyi olma durumu hoşnutluk

memnuniyet mutluluk hedeflerin olması hedeflere

ulaşmak iccedilin planlar yapma ve uygulamayı

iccedilermektedir

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Ccedilevre bireyin oumlz-bakım aktivitelerini yapma

yeterliğini etkileyen fiziksel kimyasal biyolojik

oumlzellikler ve sosyoekonomik durumdur

bull İnsan ve ccedilevre birlikte bir buumltuumlnuuml ve bir sistemi

oluşturmaktadır

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Hemşirelik hemşirelik yardım veya rehberliğe gereksinimi

olan kişilere hemşireler tarafından bilimsel bilgi doğrultusunda

verilen hizmet şeklidir

bull Hemşireliğin amacı insanların yaşam ve sağlığını koruması ve

geliştirmesi hastalık veya sakatlığının iyileşmesi veya etkileriyle

başedebilmesi iccedilin oumlzbakım yeteneğinin gelişmesini

sağlamaktır

Alligood ve Tomey 2002 Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull

bull Hastaya doğrudan bakım sağlayan sağlık bakım

profesyonelleri eğitim ve oumlz bakım yeterliliğini arttırıcı

stratejiler sunarak hastaların yaşam kalitelerinde pozitif

etki oluşturabilirler

Simmons L Dorthea Orems self care theory as related to nursing practice in hemodialysis

Nephrol Nurs J 2009 Jul-Aug36(4)419-2

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

Hemşirelik modelleri -HDPD

bull KBH nedeniyle HD uygulanmakta olan hastalar

ndash sıvı kısıtlaması

ndash diyet kısıtlamaları

ndash tedavi planını (ilaccedil) suumlrduumlrme

ndash renal diyalize bağlı olarak yaşamını suumlrduumlrmek

durumundadırlar ve

ndash guumlnluumlk yaşamlarında bir ccedilok değişiklikler yaşamak

zorunda kalmaktadırlar

Queiroz Dantas Ramos Jorge 2008

Hemşirelik modelleri -HDPD

[Frazao CMFQ Fernandes MICD Nunes MGM Sa DJ Lopes MVO Lira ALBC Components of Royrsquos adapttaion

model in patients undergoing hemodialiysis Rev Gaucha Enferm 2013 54(4)45-52

bullDiyaliz tedavisi uygulanmakta olan hastaların hemşirelik bakımı

hastanın yaşadığı tuumlm sınırlılıklarla baş edebilmesi iccedilin hastanın

adaptasyonuna odaklanmalıdır

bullSistematik bakış accedilısıyla hemşirenin spesifik bir teorinin bilgisine

sahip olması gerekmektedir

bullBu bilgi hemşirenin teknik bilgilerine de temel oluşturacaktır

bullBu noktada Royrsquoun uyum modelinin diyaliz tedavisi uygulanan

hastaların hemşirelik bakımında rehber olacağına inanılmaktadır

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

İnsan ccedilevresi ile suumlrekli etkileşim halindedir

ndash İnsan ccedilevreden etkilenir kendisi de ccedilevreyi etkiler

ndash İnsan psikolojik fizyolojik ve sosyal youmlnden uyum

goumlstermeye ccedilalışır

ndash Bireyin oumlnceki deneyimleri olayı nasıl algıladığı ccedilevresel

değişikliklerin derecesi başedebilme durumu bireyin uyum

yeteneğini etkiler

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Hemşire

bull Uyumu kolaylaştırmak iccedilin

bireyin sağlık ve hastalık durumunu

ccedilok iyi bilmelidir

bull Yaşadığı durumu ve başetme

mekanizmalarının etkinliğini iyi

değerlendirmeli

bull Bu bilgiler doğrultusunda gerekli

hemşirelik bakımını planlamalı ve uygulamalıdır Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Sağlık

ndash her bireyin yaşamda kendine oumlzguuml amacı ve bu amacı

yerine getirme potansiyeli vardır

ndash Sağlık ve hastalık yaşam boyu kaccedilınılmaz bir durumdur

ndash Başa ccedilıkma mekanizmaları yetersiz olursa sonuccedil hastalık

ndash Birey suumlrekli olarak uyum goumlsteriyorsa sonuccedil sağlıktır

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Ccedilevre

ndash kişinin ya da grupların gelişim ve davranışlarını kapsayan

tuumlm koşullar durumlar ve etkilerdir

ndash Ccedilevrenin suumlrekli değişmesi değişik adaptif cevaplar vermek

iccedilin kişiyi uyarır

ndash Ccedilevredeki değişikliklere adapte olmak iccedilin kişinin fazla

enerjiye gereksinimi vardır

ndash cevaplar etkili ya da etkisiz olabilir

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

Ccedilalışmaya katılan hastalarda belirlenen 20 hemşirelik

tanısı ve 22 adaptasyon probleminin benzer olduğunu

belirlemişlerdir

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

bullKBH tanı yılı ortalama 6 yıl HD tedavi yılı ortalama 4 yıl olan

HD hastalarını Royrsquoun Adaptasyon Modelirsquone dayalı olarak

değerlendirdikleri ccedilalışmada

Hastanın

bulleğitim duumlzeyi

bullyaşı

bullgelir durumu

bullcinsiyeti adaptasyon problemlerini etkiler

Royrsquos adaptation model-based patient education for promoting

the adaptation of hemodialysis patients

Afrasiabifar Karimi Hasani Iran Red Cres Med J 2013 15(7)

Royrsquoun Adaptasyon Modeline temellendirilen eğitim

programı uygulanan hastalarda

RAM temelli hasta oumlğretimi HD hastalarının adaptasyonunu

guumlccedillendirilmektedir

Hot Tip

bull Nursing assessment and intervention for adult

hemodialysis patients application of Roys

Adaptation Model

bull Yetişkin HD hastaları iccedilin Roy adaptasyon

modeline dayalı olarak geliştirilen tanılama

aracının nefroloji hemşirelerinin uygulama

alanlarına ANNA Klinik Uygulama

Standartlarından daha daha farklı bakış accedilıları

sunduğu bulunmuş

Keen Breckenridge Frauman Hartigen Smith Butera Hooper Mapes Neff Fawcett

ANNA J 1998 25(3)311-9

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi (1956)

bull Teori ilk kez Dorethea Elizabeth Orem tarafından

1956 yılında ldquoOumlz-bakım Teorisirdquo olarak oluşturulmaya

başlanmış

bull 1971 - 2001 yılları arasında ldquoOumlz-bakım Eksikliği

Hemşirelik Teorisirdquo olarak şekillendirilmiştir

(Orem 2001)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull İnsan İnsan ve ccedilevre arasında karşılıklı etkileşim

olduğunu

bull Sosyal bir uumlnite olan insan fiziksel psikolojik

toplumsal ve sosyal bileşenleri iccedilermektedir

bull İnsan gelişme ve oumlğrenme potansiyeline sahiptir

bull Bir kişinin oumlz-bakım gereksinimlerini karşılama

youmlntemi oumlğrenilmiş bir davranıştır iccedilguumlduumlsel değildir

(Fawcett 2005)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Sağlık Fiziksel mental ve sosyal olarak iyi olma ve

hastalığın olmaması durumudur

bull Bireyin algısıyla ilgili olan iyi olma durumu hoşnutluk

memnuniyet mutluluk hedeflerin olması hedeflere

ulaşmak iccedilin planlar yapma ve uygulamayı

iccedilermektedir

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Ccedilevre bireyin oumlz-bakım aktivitelerini yapma

yeterliğini etkileyen fiziksel kimyasal biyolojik

oumlzellikler ve sosyoekonomik durumdur

bull İnsan ve ccedilevre birlikte bir buumltuumlnuuml ve bir sistemi

oluşturmaktadır

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Hemşirelik hemşirelik yardım veya rehberliğe gereksinimi

olan kişilere hemşireler tarafından bilimsel bilgi doğrultusunda

verilen hizmet şeklidir

bull Hemşireliğin amacı insanların yaşam ve sağlığını koruması ve

geliştirmesi hastalık veya sakatlığının iyileşmesi veya etkileriyle

başedebilmesi iccedilin oumlzbakım yeteneğinin gelişmesini

sağlamaktır

Alligood ve Tomey 2002 Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull

bull Hastaya doğrudan bakım sağlayan sağlık bakım

profesyonelleri eğitim ve oumlz bakım yeterliliğini arttırıcı

stratejiler sunarak hastaların yaşam kalitelerinde pozitif

etki oluşturabilirler

Simmons L Dorthea Orems self care theory as related to nursing practice in hemodialysis

Nephrol Nurs J 2009 Jul-Aug36(4)419-2

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

Hemşirelik modelleri -HDPD

[Frazao CMFQ Fernandes MICD Nunes MGM Sa DJ Lopes MVO Lira ALBC Components of Royrsquos adapttaion

model in patients undergoing hemodialiysis Rev Gaucha Enferm 2013 54(4)45-52

bullDiyaliz tedavisi uygulanmakta olan hastaların hemşirelik bakımı

hastanın yaşadığı tuumlm sınırlılıklarla baş edebilmesi iccedilin hastanın

adaptasyonuna odaklanmalıdır

bullSistematik bakış accedilısıyla hemşirenin spesifik bir teorinin bilgisine

sahip olması gerekmektedir

bullBu bilgi hemşirenin teknik bilgilerine de temel oluşturacaktır

bullBu noktada Royrsquoun uyum modelinin diyaliz tedavisi uygulanan

hastaların hemşirelik bakımında rehber olacağına inanılmaktadır

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

İnsan ccedilevresi ile suumlrekli etkileşim halindedir

ndash İnsan ccedilevreden etkilenir kendisi de ccedilevreyi etkiler

ndash İnsan psikolojik fizyolojik ve sosyal youmlnden uyum

goumlstermeye ccedilalışır

ndash Bireyin oumlnceki deneyimleri olayı nasıl algıladığı ccedilevresel

değişikliklerin derecesi başedebilme durumu bireyin uyum

yeteneğini etkiler

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Hemşire

bull Uyumu kolaylaştırmak iccedilin

bireyin sağlık ve hastalık durumunu

ccedilok iyi bilmelidir

bull Yaşadığı durumu ve başetme

mekanizmalarının etkinliğini iyi

değerlendirmeli

bull Bu bilgiler doğrultusunda gerekli

hemşirelik bakımını planlamalı ve uygulamalıdır Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Sağlık

ndash her bireyin yaşamda kendine oumlzguuml amacı ve bu amacı

yerine getirme potansiyeli vardır

ndash Sağlık ve hastalık yaşam boyu kaccedilınılmaz bir durumdur

ndash Başa ccedilıkma mekanizmaları yetersiz olursa sonuccedil hastalık

ndash Birey suumlrekli olarak uyum goumlsteriyorsa sonuccedil sağlıktır

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Ccedilevre

ndash kişinin ya da grupların gelişim ve davranışlarını kapsayan

tuumlm koşullar durumlar ve etkilerdir

ndash Ccedilevrenin suumlrekli değişmesi değişik adaptif cevaplar vermek

iccedilin kişiyi uyarır

ndash Ccedilevredeki değişikliklere adapte olmak iccedilin kişinin fazla

enerjiye gereksinimi vardır

ndash cevaplar etkili ya da etkisiz olabilir

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

Ccedilalışmaya katılan hastalarda belirlenen 20 hemşirelik

tanısı ve 22 adaptasyon probleminin benzer olduğunu

belirlemişlerdir

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

bullKBH tanı yılı ortalama 6 yıl HD tedavi yılı ortalama 4 yıl olan

HD hastalarını Royrsquoun Adaptasyon Modelirsquone dayalı olarak

değerlendirdikleri ccedilalışmada

Hastanın

bulleğitim duumlzeyi

bullyaşı

bullgelir durumu

bullcinsiyeti adaptasyon problemlerini etkiler

Royrsquos adaptation model-based patient education for promoting

the adaptation of hemodialysis patients

Afrasiabifar Karimi Hasani Iran Red Cres Med J 2013 15(7)

Royrsquoun Adaptasyon Modeline temellendirilen eğitim

programı uygulanan hastalarda

RAM temelli hasta oumlğretimi HD hastalarının adaptasyonunu

guumlccedillendirilmektedir

Hot Tip

bull Nursing assessment and intervention for adult

hemodialysis patients application of Roys

Adaptation Model

bull Yetişkin HD hastaları iccedilin Roy adaptasyon

modeline dayalı olarak geliştirilen tanılama

aracının nefroloji hemşirelerinin uygulama

alanlarına ANNA Klinik Uygulama

Standartlarından daha daha farklı bakış accedilıları

sunduğu bulunmuş

Keen Breckenridge Frauman Hartigen Smith Butera Hooper Mapes Neff Fawcett

ANNA J 1998 25(3)311-9

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi (1956)

bull Teori ilk kez Dorethea Elizabeth Orem tarafından

1956 yılında ldquoOumlz-bakım Teorisirdquo olarak oluşturulmaya

başlanmış

bull 1971 - 2001 yılları arasında ldquoOumlz-bakım Eksikliği

Hemşirelik Teorisirdquo olarak şekillendirilmiştir

(Orem 2001)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull İnsan İnsan ve ccedilevre arasında karşılıklı etkileşim

olduğunu

bull Sosyal bir uumlnite olan insan fiziksel psikolojik

toplumsal ve sosyal bileşenleri iccedilermektedir

bull İnsan gelişme ve oumlğrenme potansiyeline sahiptir

bull Bir kişinin oumlz-bakım gereksinimlerini karşılama

youmlntemi oumlğrenilmiş bir davranıştır iccedilguumlduumlsel değildir

(Fawcett 2005)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Sağlık Fiziksel mental ve sosyal olarak iyi olma ve

hastalığın olmaması durumudur

bull Bireyin algısıyla ilgili olan iyi olma durumu hoşnutluk

memnuniyet mutluluk hedeflerin olması hedeflere

ulaşmak iccedilin planlar yapma ve uygulamayı

iccedilermektedir

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Ccedilevre bireyin oumlz-bakım aktivitelerini yapma

yeterliğini etkileyen fiziksel kimyasal biyolojik

oumlzellikler ve sosyoekonomik durumdur

bull İnsan ve ccedilevre birlikte bir buumltuumlnuuml ve bir sistemi

oluşturmaktadır

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Hemşirelik hemşirelik yardım veya rehberliğe gereksinimi

olan kişilere hemşireler tarafından bilimsel bilgi doğrultusunda

verilen hizmet şeklidir

bull Hemşireliğin amacı insanların yaşam ve sağlığını koruması ve

geliştirmesi hastalık veya sakatlığının iyileşmesi veya etkileriyle

başedebilmesi iccedilin oumlzbakım yeteneğinin gelişmesini

sağlamaktır

Alligood ve Tomey 2002 Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull

bull Hastaya doğrudan bakım sağlayan sağlık bakım

profesyonelleri eğitim ve oumlz bakım yeterliliğini arttırıcı

stratejiler sunarak hastaların yaşam kalitelerinde pozitif

etki oluşturabilirler

Simmons L Dorthea Orems self care theory as related to nursing practice in hemodialysis

Nephrol Nurs J 2009 Jul-Aug36(4)419-2

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

İnsan ccedilevresi ile suumlrekli etkileşim halindedir

ndash İnsan ccedilevreden etkilenir kendisi de ccedilevreyi etkiler

ndash İnsan psikolojik fizyolojik ve sosyal youmlnden uyum

goumlstermeye ccedilalışır

ndash Bireyin oumlnceki deneyimleri olayı nasıl algıladığı ccedilevresel

değişikliklerin derecesi başedebilme durumu bireyin uyum

yeteneğini etkiler

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Hemşire

bull Uyumu kolaylaştırmak iccedilin

bireyin sağlık ve hastalık durumunu

ccedilok iyi bilmelidir

bull Yaşadığı durumu ve başetme

mekanizmalarının etkinliğini iyi

değerlendirmeli

bull Bu bilgiler doğrultusunda gerekli

hemşirelik bakımını planlamalı ve uygulamalıdır Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Sağlık

ndash her bireyin yaşamda kendine oumlzguuml amacı ve bu amacı

yerine getirme potansiyeli vardır

ndash Sağlık ve hastalık yaşam boyu kaccedilınılmaz bir durumdur

ndash Başa ccedilıkma mekanizmaları yetersiz olursa sonuccedil hastalık

ndash Birey suumlrekli olarak uyum goumlsteriyorsa sonuccedil sağlıktır

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Ccedilevre

ndash kişinin ya da grupların gelişim ve davranışlarını kapsayan

tuumlm koşullar durumlar ve etkilerdir

ndash Ccedilevrenin suumlrekli değişmesi değişik adaptif cevaplar vermek

iccedilin kişiyi uyarır

ndash Ccedilevredeki değişikliklere adapte olmak iccedilin kişinin fazla

enerjiye gereksinimi vardır

ndash cevaplar etkili ya da etkisiz olabilir

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

Ccedilalışmaya katılan hastalarda belirlenen 20 hemşirelik

tanısı ve 22 adaptasyon probleminin benzer olduğunu

belirlemişlerdir

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

bullKBH tanı yılı ortalama 6 yıl HD tedavi yılı ortalama 4 yıl olan

HD hastalarını Royrsquoun Adaptasyon Modelirsquone dayalı olarak

değerlendirdikleri ccedilalışmada

Hastanın

bulleğitim duumlzeyi

bullyaşı

bullgelir durumu

bullcinsiyeti adaptasyon problemlerini etkiler

Royrsquos adaptation model-based patient education for promoting

the adaptation of hemodialysis patients

Afrasiabifar Karimi Hasani Iran Red Cres Med J 2013 15(7)

Royrsquoun Adaptasyon Modeline temellendirilen eğitim

programı uygulanan hastalarda

RAM temelli hasta oumlğretimi HD hastalarının adaptasyonunu

guumlccedillendirilmektedir

Hot Tip

bull Nursing assessment and intervention for adult

hemodialysis patients application of Roys

Adaptation Model

bull Yetişkin HD hastaları iccedilin Roy adaptasyon

modeline dayalı olarak geliştirilen tanılama

aracının nefroloji hemşirelerinin uygulama

alanlarına ANNA Klinik Uygulama

Standartlarından daha daha farklı bakış accedilıları

sunduğu bulunmuş

Keen Breckenridge Frauman Hartigen Smith Butera Hooper Mapes Neff Fawcett

ANNA J 1998 25(3)311-9

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi (1956)

bull Teori ilk kez Dorethea Elizabeth Orem tarafından

1956 yılında ldquoOumlz-bakım Teorisirdquo olarak oluşturulmaya

başlanmış

bull 1971 - 2001 yılları arasında ldquoOumlz-bakım Eksikliği

Hemşirelik Teorisirdquo olarak şekillendirilmiştir

(Orem 2001)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull İnsan İnsan ve ccedilevre arasında karşılıklı etkileşim

olduğunu

bull Sosyal bir uumlnite olan insan fiziksel psikolojik

toplumsal ve sosyal bileşenleri iccedilermektedir

bull İnsan gelişme ve oumlğrenme potansiyeline sahiptir

bull Bir kişinin oumlz-bakım gereksinimlerini karşılama

youmlntemi oumlğrenilmiş bir davranıştır iccedilguumlduumlsel değildir

(Fawcett 2005)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Sağlık Fiziksel mental ve sosyal olarak iyi olma ve

hastalığın olmaması durumudur

bull Bireyin algısıyla ilgili olan iyi olma durumu hoşnutluk

memnuniyet mutluluk hedeflerin olması hedeflere

ulaşmak iccedilin planlar yapma ve uygulamayı

iccedilermektedir

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Ccedilevre bireyin oumlz-bakım aktivitelerini yapma

yeterliğini etkileyen fiziksel kimyasal biyolojik

oumlzellikler ve sosyoekonomik durumdur

bull İnsan ve ccedilevre birlikte bir buumltuumlnuuml ve bir sistemi

oluşturmaktadır

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Hemşirelik hemşirelik yardım veya rehberliğe gereksinimi

olan kişilere hemşireler tarafından bilimsel bilgi doğrultusunda

verilen hizmet şeklidir

bull Hemşireliğin amacı insanların yaşam ve sağlığını koruması ve

geliştirmesi hastalık veya sakatlığının iyileşmesi veya etkileriyle

başedebilmesi iccedilin oumlzbakım yeteneğinin gelişmesini

sağlamaktır

Alligood ve Tomey 2002 Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull

bull Hastaya doğrudan bakım sağlayan sağlık bakım

profesyonelleri eğitim ve oumlz bakım yeterliliğini arttırıcı

stratejiler sunarak hastaların yaşam kalitelerinde pozitif

etki oluşturabilirler

Simmons L Dorthea Orems self care theory as related to nursing practice in hemodialysis

Nephrol Nurs J 2009 Jul-Aug36(4)419-2

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Hemşire

bull Uyumu kolaylaştırmak iccedilin

bireyin sağlık ve hastalık durumunu

ccedilok iyi bilmelidir

bull Yaşadığı durumu ve başetme

mekanizmalarının etkinliğini iyi

değerlendirmeli

bull Bu bilgiler doğrultusunda gerekli

hemşirelik bakımını planlamalı ve uygulamalıdır Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Sağlık

ndash her bireyin yaşamda kendine oumlzguuml amacı ve bu amacı

yerine getirme potansiyeli vardır

ndash Sağlık ve hastalık yaşam boyu kaccedilınılmaz bir durumdur

ndash Başa ccedilıkma mekanizmaları yetersiz olursa sonuccedil hastalık

ndash Birey suumlrekli olarak uyum goumlsteriyorsa sonuccedil sağlıktır

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Ccedilevre

ndash kişinin ya da grupların gelişim ve davranışlarını kapsayan

tuumlm koşullar durumlar ve etkilerdir

ndash Ccedilevrenin suumlrekli değişmesi değişik adaptif cevaplar vermek

iccedilin kişiyi uyarır

ndash Ccedilevredeki değişikliklere adapte olmak iccedilin kişinin fazla

enerjiye gereksinimi vardır

ndash cevaplar etkili ya da etkisiz olabilir

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

Ccedilalışmaya katılan hastalarda belirlenen 20 hemşirelik

tanısı ve 22 adaptasyon probleminin benzer olduğunu

belirlemişlerdir

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

bullKBH tanı yılı ortalama 6 yıl HD tedavi yılı ortalama 4 yıl olan

HD hastalarını Royrsquoun Adaptasyon Modelirsquone dayalı olarak

değerlendirdikleri ccedilalışmada

Hastanın

bulleğitim duumlzeyi

bullyaşı

bullgelir durumu

bullcinsiyeti adaptasyon problemlerini etkiler

Royrsquos adaptation model-based patient education for promoting

the adaptation of hemodialysis patients

Afrasiabifar Karimi Hasani Iran Red Cres Med J 2013 15(7)

Royrsquoun Adaptasyon Modeline temellendirilen eğitim

programı uygulanan hastalarda

RAM temelli hasta oumlğretimi HD hastalarının adaptasyonunu

guumlccedillendirilmektedir

Hot Tip

bull Nursing assessment and intervention for adult

hemodialysis patients application of Roys

Adaptation Model

bull Yetişkin HD hastaları iccedilin Roy adaptasyon

modeline dayalı olarak geliştirilen tanılama

aracının nefroloji hemşirelerinin uygulama

alanlarına ANNA Klinik Uygulama

Standartlarından daha daha farklı bakış accedilıları

sunduğu bulunmuş

Keen Breckenridge Frauman Hartigen Smith Butera Hooper Mapes Neff Fawcett

ANNA J 1998 25(3)311-9

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi (1956)

bull Teori ilk kez Dorethea Elizabeth Orem tarafından

1956 yılında ldquoOumlz-bakım Teorisirdquo olarak oluşturulmaya

başlanmış

bull 1971 - 2001 yılları arasında ldquoOumlz-bakım Eksikliği

Hemşirelik Teorisirdquo olarak şekillendirilmiştir

(Orem 2001)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull İnsan İnsan ve ccedilevre arasında karşılıklı etkileşim

olduğunu

bull Sosyal bir uumlnite olan insan fiziksel psikolojik

toplumsal ve sosyal bileşenleri iccedilermektedir

bull İnsan gelişme ve oumlğrenme potansiyeline sahiptir

bull Bir kişinin oumlz-bakım gereksinimlerini karşılama

youmlntemi oumlğrenilmiş bir davranıştır iccedilguumlduumlsel değildir

(Fawcett 2005)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Sağlık Fiziksel mental ve sosyal olarak iyi olma ve

hastalığın olmaması durumudur

bull Bireyin algısıyla ilgili olan iyi olma durumu hoşnutluk

memnuniyet mutluluk hedeflerin olması hedeflere

ulaşmak iccedilin planlar yapma ve uygulamayı

iccedilermektedir

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Ccedilevre bireyin oumlz-bakım aktivitelerini yapma

yeterliğini etkileyen fiziksel kimyasal biyolojik

oumlzellikler ve sosyoekonomik durumdur

bull İnsan ve ccedilevre birlikte bir buumltuumlnuuml ve bir sistemi

oluşturmaktadır

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Hemşirelik hemşirelik yardım veya rehberliğe gereksinimi

olan kişilere hemşireler tarafından bilimsel bilgi doğrultusunda

verilen hizmet şeklidir

bull Hemşireliğin amacı insanların yaşam ve sağlığını koruması ve

geliştirmesi hastalık veya sakatlığının iyileşmesi veya etkileriyle

başedebilmesi iccedilin oumlzbakım yeteneğinin gelişmesini

sağlamaktır

Alligood ve Tomey 2002 Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull

bull Hastaya doğrudan bakım sağlayan sağlık bakım

profesyonelleri eğitim ve oumlz bakım yeterliliğini arttırıcı

stratejiler sunarak hastaların yaşam kalitelerinde pozitif

etki oluşturabilirler

Simmons L Dorthea Orems self care theory as related to nursing practice in hemodialysis

Nephrol Nurs J 2009 Jul-Aug36(4)419-2

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Sağlık

ndash her bireyin yaşamda kendine oumlzguuml amacı ve bu amacı

yerine getirme potansiyeli vardır

ndash Sağlık ve hastalık yaşam boyu kaccedilınılmaz bir durumdur

ndash Başa ccedilıkma mekanizmaları yetersiz olursa sonuccedil hastalık

ndash Birey suumlrekli olarak uyum goumlsteriyorsa sonuccedil sağlıktır

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Ccedilevre

ndash kişinin ya da grupların gelişim ve davranışlarını kapsayan

tuumlm koşullar durumlar ve etkilerdir

ndash Ccedilevrenin suumlrekli değişmesi değişik adaptif cevaplar vermek

iccedilin kişiyi uyarır

ndash Ccedilevredeki değişikliklere adapte olmak iccedilin kişinin fazla

enerjiye gereksinimi vardır

ndash cevaplar etkili ya da etkisiz olabilir

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

Ccedilalışmaya katılan hastalarda belirlenen 20 hemşirelik

tanısı ve 22 adaptasyon probleminin benzer olduğunu

belirlemişlerdir

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

bullKBH tanı yılı ortalama 6 yıl HD tedavi yılı ortalama 4 yıl olan

HD hastalarını Royrsquoun Adaptasyon Modelirsquone dayalı olarak

değerlendirdikleri ccedilalışmada

Hastanın

bulleğitim duumlzeyi

bullyaşı

bullgelir durumu

bullcinsiyeti adaptasyon problemlerini etkiler

Royrsquos adaptation model-based patient education for promoting

the adaptation of hemodialysis patients

Afrasiabifar Karimi Hasani Iran Red Cres Med J 2013 15(7)

Royrsquoun Adaptasyon Modeline temellendirilen eğitim

programı uygulanan hastalarda

RAM temelli hasta oumlğretimi HD hastalarının adaptasyonunu

guumlccedillendirilmektedir

Hot Tip

bull Nursing assessment and intervention for adult

hemodialysis patients application of Roys

Adaptation Model

bull Yetişkin HD hastaları iccedilin Roy adaptasyon

modeline dayalı olarak geliştirilen tanılama

aracının nefroloji hemşirelerinin uygulama

alanlarına ANNA Klinik Uygulama

Standartlarından daha daha farklı bakış accedilıları

sunduğu bulunmuş

Keen Breckenridge Frauman Hartigen Smith Butera Hooper Mapes Neff Fawcett

ANNA J 1998 25(3)311-9

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi (1956)

bull Teori ilk kez Dorethea Elizabeth Orem tarafından

1956 yılında ldquoOumlz-bakım Teorisirdquo olarak oluşturulmaya

başlanmış

bull 1971 - 2001 yılları arasında ldquoOumlz-bakım Eksikliği

Hemşirelik Teorisirdquo olarak şekillendirilmiştir

(Orem 2001)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull İnsan İnsan ve ccedilevre arasında karşılıklı etkileşim

olduğunu

bull Sosyal bir uumlnite olan insan fiziksel psikolojik

toplumsal ve sosyal bileşenleri iccedilermektedir

bull İnsan gelişme ve oumlğrenme potansiyeline sahiptir

bull Bir kişinin oumlz-bakım gereksinimlerini karşılama

youmlntemi oumlğrenilmiş bir davranıştır iccedilguumlduumlsel değildir

(Fawcett 2005)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Sağlık Fiziksel mental ve sosyal olarak iyi olma ve

hastalığın olmaması durumudur

bull Bireyin algısıyla ilgili olan iyi olma durumu hoşnutluk

memnuniyet mutluluk hedeflerin olması hedeflere

ulaşmak iccedilin planlar yapma ve uygulamayı

iccedilermektedir

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Ccedilevre bireyin oumlz-bakım aktivitelerini yapma

yeterliğini etkileyen fiziksel kimyasal biyolojik

oumlzellikler ve sosyoekonomik durumdur

bull İnsan ve ccedilevre birlikte bir buumltuumlnuuml ve bir sistemi

oluşturmaktadır

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Hemşirelik hemşirelik yardım veya rehberliğe gereksinimi

olan kişilere hemşireler tarafından bilimsel bilgi doğrultusunda

verilen hizmet şeklidir

bull Hemşireliğin amacı insanların yaşam ve sağlığını koruması ve

geliştirmesi hastalık veya sakatlığının iyileşmesi veya etkileriyle

başedebilmesi iccedilin oumlzbakım yeteneğinin gelişmesini

sağlamaktır

Alligood ve Tomey 2002 Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull

bull Hastaya doğrudan bakım sağlayan sağlık bakım

profesyonelleri eğitim ve oumlz bakım yeterliliğini arttırıcı

stratejiler sunarak hastaların yaşam kalitelerinde pozitif

etki oluşturabilirler

Simmons L Dorthea Orems self care theory as related to nursing practice in hemodialysis

Nephrol Nurs J 2009 Jul-Aug36(4)419-2

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

bull Ccedilevre

ndash kişinin ya da grupların gelişim ve davranışlarını kapsayan

tuumlm koşullar durumlar ve etkilerdir

ndash Ccedilevrenin suumlrekli değişmesi değişik adaptif cevaplar vermek

iccedilin kişiyi uyarır

ndash Ccedilevredeki değişikliklere adapte olmak iccedilin kişinin fazla

enerjiye gereksinimi vardır

ndash cevaplar etkili ya da etkisiz olabilir

Dixon 1999 Roy 2011a Roy 2011b Kacaroğlu Vicdan ve Guumllseven Karabacak 2014

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

Ccedilalışmaya katılan hastalarda belirlenen 20 hemşirelik

tanısı ve 22 adaptasyon probleminin benzer olduğunu

belirlemişlerdir

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

bullKBH tanı yılı ortalama 6 yıl HD tedavi yılı ortalama 4 yıl olan

HD hastalarını Royrsquoun Adaptasyon Modelirsquone dayalı olarak

değerlendirdikleri ccedilalışmada

Hastanın

bulleğitim duumlzeyi

bullyaşı

bullgelir durumu

bullcinsiyeti adaptasyon problemlerini etkiler

Royrsquos adaptation model-based patient education for promoting

the adaptation of hemodialysis patients

Afrasiabifar Karimi Hasani Iran Red Cres Med J 2013 15(7)

Royrsquoun Adaptasyon Modeline temellendirilen eğitim

programı uygulanan hastalarda

RAM temelli hasta oumlğretimi HD hastalarının adaptasyonunu

guumlccedillendirilmektedir

Hot Tip

bull Nursing assessment and intervention for adult

hemodialysis patients application of Roys

Adaptation Model

bull Yetişkin HD hastaları iccedilin Roy adaptasyon

modeline dayalı olarak geliştirilen tanılama

aracının nefroloji hemşirelerinin uygulama

alanlarına ANNA Klinik Uygulama

Standartlarından daha daha farklı bakış accedilıları

sunduğu bulunmuş

Keen Breckenridge Frauman Hartigen Smith Butera Hooper Mapes Neff Fawcett

ANNA J 1998 25(3)311-9

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi (1956)

bull Teori ilk kez Dorethea Elizabeth Orem tarafından

1956 yılında ldquoOumlz-bakım Teorisirdquo olarak oluşturulmaya

başlanmış

bull 1971 - 2001 yılları arasında ldquoOumlz-bakım Eksikliği

Hemşirelik Teorisirdquo olarak şekillendirilmiştir

(Orem 2001)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull İnsan İnsan ve ccedilevre arasında karşılıklı etkileşim

olduğunu

bull Sosyal bir uumlnite olan insan fiziksel psikolojik

toplumsal ve sosyal bileşenleri iccedilermektedir

bull İnsan gelişme ve oumlğrenme potansiyeline sahiptir

bull Bir kişinin oumlz-bakım gereksinimlerini karşılama

youmlntemi oumlğrenilmiş bir davranıştır iccedilguumlduumlsel değildir

(Fawcett 2005)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Sağlık Fiziksel mental ve sosyal olarak iyi olma ve

hastalığın olmaması durumudur

bull Bireyin algısıyla ilgili olan iyi olma durumu hoşnutluk

memnuniyet mutluluk hedeflerin olması hedeflere

ulaşmak iccedilin planlar yapma ve uygulamayı

iccedilermektedir

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Ccedilevre bireyin oumlz-bakım aktivitelerini yapma

yeterliğini etkileyen fiziksel kimyasal biyolojik

oumlzellikler ve sosyoekonomik durumdur

bull İnsan ve ccedilevre birlikte bir buumltuumlnuuml ve bir sistemi

oluşturmaktadır

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Hemşirelik hemşirelik yardım veya rehberliğe gereksinimi

olan kişilere hemşireler tarafından bilimsel bilgi doğrultusunda

verilen hizmet şeklidir

bull Hemşireliğin amacı insanların yaşam ve sağlığını koruması ve

geliştirmesi hastalık veya sakatlığının iyileşmesi veya etkileriyle

başedebilmesi iccedilin oumlzbakım yeteneğinin gelişmesini

sağlamaktır

Alligood ve Tomey 2002 Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull

bull Hastaya doğrudan bakım sağlayan sağlık bakım

profesyonelleri eğitim ve oumlz bakım yeterliliğini arttırıcı

stratejiler sunarak hastaların yaşam kalitelerinde pozitif

etki oluşturabilirler

Simmons L Dorthea Orems self care theory as related to nursing practice in hemodialysis

Nephrol Nurs J 2009 Jul-Aug36(4)419-2

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

Royrsquoun Adaptasyon Modeli (1970 1986)

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

Ccedilalışmaya katılan hastalarda belirlenen 20 hemşirelik

tanısı ve 22 adaptasyon probleminin benzer olduğunu

belirlemişlerdir

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

bullKBH tanı yılı ortalama 6 yıl HD tedavi yılı ortalama 4 yıl olan

HD hastalarını Royrsquoun Adaptasyon Modelirsquone dayalı olarak

değerlendirdikleri ccedilalışmada

Hastanın

bulleğitim duumlzeyi

bullyaşı

bullgelir durumu

bullcinsiyeti adaptasyon problemlerini etkiler

Royrsquos adaptation model-based patient education for promoting

the adaptation of hemodialysis patients

Afrasiabifar Karimi Hasani Iran Red Cres Med J 2013 15(7)

Royrsquoun Adaptasyon Modeline temellendirilen eğitim

programı uygulanan hastalarda

RAM temelli hasta oumlğretimi HD hastalarının adaptasyonunu

guumlccedillendirilmektedir

Hot Tip

bull Nursing assessment and intervention for adult

hemodialysis patients application of Roys

Adaptation Model

bull Yetişkin HD hastaları iccedilin Roy adaptasyon

modeline dayalı olarak geliştirilen tanılama

aracının nefroloji hemşirelerinin uygulama

alanlarına ANNA Klinik Uygulama

Standartlarından daha daha farklı bakış accedilıları

sunduğu bulunmuş

Keen Breckenridge Frauman Hartigen Smith Butera Hooper Mapes Neff Fawcett

ANNA J 1998 25(3)311-9

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi (1956)

bull Teori ilk kez Dorethea Elizabeth Orem tarafından

1956 yılında ldquoOumlz-bakım Teorisirdquo olarak oluşturulmaya

başlanmış

bull 1971 - 2001 yılları arasında ldquoOumlz-bakım Eksikliği

Hemşirelik Teorisirdquo olarak şekillendirilmiştir

(Orem 2001)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull İnsan İnsan ve ccedilevre arasında karşılıklı etkileşim

olduğunu

bull Sosyal bir uumlnite olan insan fiziksel psikolojik

toplumsal ve sosyal bileşenleri iccedilermektedir

bull İnsan gelişme ve oumlğrenme potansiyeline sahiptir

bull Bir kişinin oumlz-bakım gereksinimlerini karşılama

youmlntemi oumlğrenilmiş bir davranıştır iccedilguumlduumlsel değildir

(Fawcett 2005)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Sağlık Fiziksel mental ve sosyal olarak iyi olma ve

hastalığın olmaması durumudur

bull Bireyin algısıyla ilgili olan iyi olma durumu hoşnutluk

memnuniyet mutluluk hedeflerin olması hedeflere

ulaşmak iccedilin planlar yapma ve uygulamayı

iccedilermektedir

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Ccedilevre bireyin oumlz-bakım aktivitelerini yapma

yeterliğini etkileyen fiziksel kimyasal biyolojik

oumlzellikler ve sosyoekonomik durumdur

bull İnsan ve ccedilevre birlikte bir buumltuumlnuuml ve bir sistemi

oluşturmaktadır

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Hemşirelik hemşirelik yardım veya rehberliğe gereksinimi

olan kişilere hemşireler tarafından bilimsel bilgi doğrultusunda

verilen hizmet şeklidir

bull Hemşireliğin amacı insanların yaşam ve sağlığını koruması ve

geliştirmesi hastalık veya sakatlığının iyileşmesi veya etkileriyle

başedebilmesi iccedilin oumlzbakım yeteneğinin gelişmesini

sağlamaktır

Alligood ve Tomey 2002 Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull

bull Hastaya doğrudan bakım sağlayan sağlık bakım

profesyonelleri eğitim ve oumlz bakım yeterliliğini arttırıcı

stratejiler sunarak hastaların yaşam kalitelerinde pozitif

etki oluşturabilirler

Simmons L Dorthea Orems self care theory as related to nursing practice in hemodialysis

Nephrol Nurs J 2009 Jul-Aug36(4)419-2

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

Ccedilalışmaya katılan hastalarda belirlenen 20 hemşirelik

tanısı ve 22 adaptasyon probleminin benzer olduğunu

belirlemişlerdir

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

bullKBH tanı yılı ortalama 6 yıl HD tedavi yılı ortalama 4 yıl olan

HD hastalarını Royrsquoun Adaptasyon Modelirsquone dayalı olarak

değerlendirdikleri ccedilalışmada

Hastanın

bulleğitim duumlzeyi

bullyaşı

bullgelir durumu

bullcinsiyeti adaptasyon problemlerini etkiler

Royrsquos adaptation model-based patient education for promoting

the adaptation of hemodialysis patients

Afrasiabifar Karimi Hasani Iran Red Cres Med J 2013 15(7)

Royrsquoun Adaptasyon Modeline temellendirilen eğitim

programı uygulanan hastalarda

RAM temelli hasta oumlğretimi HD hastalarının adaptasyonunu

guumlccedillendirilmektedir

Hot Tip

bull Nursing assessment and intervention for adult

hemodialysis patients application of Roys

Adaptation Model

bull Yetişkin HD hastaları iccedilin Roy adaptasyon

modeline dayalı olarak geliştirilen tanılama

aracının nefroloji hemşirelerinin uygulama

alanlarına ANNA Klinik Uygulama

Standartlarından daha daha farklı bakış accedilıları

sunduğu bulunmuş

Keen Breckenridge Frauman Hartigen Smith Butera Hooper Mapes Neff Fawcett

ANNA J 1998 25(3)311-9

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi (1956)

bull Teori ilk kez Dorethea Elizabeth Orem tarafından

1956 yılında ldquoOumlz-bakım Teorisirdquo olarak oluşturulmaya

başlanmış

bull 1971 - 2001 yılları arasında ldquoOumlz-bakım Eksikliği

Hemşirelik Teorisirdquo olarak şekillendirilmiştir

(Orem 2001)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull İnsan İnsan ve ccedilevre arasında karşılıklı etkileşim

olduğunu

bull Sosyal bir uumlnite olan insan fiziksel psikolojik

toplumsal ve sosyal bileşenleri iccedilermektedir

bull İnsan gelişme ve oumlğrenme potansiyeline sahiptir

bull Bir kişinin oumlz-bakım gereksinimlerini karşılama

youmlntemi oumlğrenilmiş bir davranıştır iccedilguumlduumlsel değildir

(Fawcett 2005)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Sağlık Fiziksel mental ve sosyal olarak iyi olma ve

hastalığın olmaması durumudur

bull Bireyin algısıyla ilgili olan iyi olma durumu hoşnutluk

memnuniyet mutluluk hedeflerin olması hedeflere

ulaşmak iccedilin planlar yapma ve uygulamayı

iccedilermektedir

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Ccedilevre bireyin oumlz-bakım aktivitelerini yapma

yeterliğini etkileyen fiziksel kimyasal biyolojik

oumlzellikler ve sosyoekonomik durumdur

bull İnsan ve ccedilevre birlikte bir buumltuumlnuuml ve bir sistemi

oluşturmaktadır

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Hemşirelik hemşirelik yardım veya rehberliğe gereksinimi

olan kişilere hemşireler tarafından bilimsel bilgi doğrultusunda

verilen hizmet şeklidir

bull Hemşireliğin amacı insanların yaşam ve sağlığını koruması ve

geliştirmesi hastalık veya sakatlığının iyileşmesi veya etkileriyle

başedebilmesi iccedilin oumlzbakım yeteneğinin gelişmesini

sağlamaktır

Alligood ve Tomey 2002 Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull

bull Hastaya doğrudan bakım sağlayan sağlık bakım

profesyonelleri eğitim ve oumlz bakım yeterliliğini arttırıcı

stratejiler sunarak hastaların yaşam kalitelerinde pozitif

etki oluşturabilirler

Simmons L Dorthea Orems self care theory as related to nursing practice in hemodialysis

Nephrol Nurs J 2009 Jul-Aug36(4)419-2

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

Nursing diagnoses and adaptation problems among chronic

renal patients

Frazatildeo Medeiros Paiva Enders ve ark 2015

bullKBH tanı yılı ortalama 6 yıl HD tedavi yılı ortalama 4 yıl olan

HD hastalarını Royrsquoun Adaptasyon Modelirsquone dayalı olarak

değerlendirdikleri ccedilalışmada

Hastanın

bulleğitim duumlzeyi

bullyaşı

bullgelir durumu

bullcinsiyeti adaptasyon problemlerini etkiler

Royrsquos adaptation model-based patient education for promoting

the adaptation of hemodialysis patients

Afrasiabifar Karimi Hasani Iran Red Cres Med J 2013 15(7)

Royrsquoun Adaptasyon Modeline temellendirilen eğitim

programı uygulanan hastalarda

RAM temelli hasta oumlğretimi HD hastalarının adaptasyonunu

guumlccedillendirilmektedir

Hot Tip

bull Nursing assessment and intervention for adult

hemodialysis patients application of Roys

Adaptation Model

bull Yetişkin HD hastaları iccedilin Roy adaptasyon

modeline dayalı olarak geliştirilen tanılama

aracının nefroloji hemşirelerinin uygulama

alanlarına ANNA Klinik Uygulama

Standartlarından daha daha farklı bakış accedilıları

sunduğu bulunmuş

Keen Breckenridge Frauman Hartigen Smith Butera Hooper Mapes Neff Fawcett

ANNA J 1998 25(3)311-9

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi (1956)

bull Teori ilk kez Dorethea Elizabeth Orem tarafından

1956 yılında ldquoOumlz-bakım Teorisirdquo olarak oluşturulmaya

başlanmış

bull 1971 - 2001 yılları arasında ldquoOumlz-bakım Eksikliği

Hemşirelik Teorisirdquo olarak şekillendirilmiştir

(Orem 2001)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull İnsan İnsan ve ccedilevre arasında karşılıklı etkileşim

olduğunu

bull Sosyal bir uumlnite olan insan fiziksel psikolojik

toplumsal ve sosyal bileşenleri iccedilermektedir

bull İnsan gelişme ve oumlğrenme potansiyeline sahiptir

bull Bir kişinin oumlz-bakım gereksinimlerini karşılama

youmlntemi oumlğrenilmiş bir davranıştır iccedilguumlduumlsel değildir

(Fawcett 2005)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Sağlık Fiziksel mental ve sosyal olarak iyi olma ve

hastalığın olmaması durumudur

bull Bireyin algısıyla ilgili olan iyi olma durumu hoşnutluk

memnuniyet mutluluk hedeflerin olması hedeflere

ulaşmak iccedilin planlar yapma ve uygulamayı

iccedilermektedir

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Ccedilevre bireyin oumlz-bakım aktivitelerini yapma

yeterliğini etkileyen fiziksel kimyasal biyolojik

oumlzellikler ve sosyoekonomik durumdur

bull İnsan ve ccedilevre birlikte bir buumltuumlnuuml ve bir sistemi

oluşturmaktadır

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Hemşirelik hemşirelik yardım veya rehberliğe gereksinimi

olan kişilere hemşireler tarafından bilimsel bilgi doğrultusunda

verilen hizmet şeklidir

bull Hemşireliğin amacı insanların yaşam ve sağlığını koruması ve

geliştirmesi hastalık veya sakatlığının iyileşmesi veya etkileriyle

başedebilmesi iccedilin oumlzbakım yeteneğinin gelişmesini

sağlamaktır

Alligood ve Tomey 2002 Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull

bull Hastaya doğrudan bakım sağlayan sağlık bakım

profesyonelleri eğitim ve oumlz bakım yeterliliğini arttırıcı

stratejiler sunarak hastaların yaşam kalitelerinde pozitif

etki oluşturabilirler

Simmons L Dorthea Orems self care theory as related to nursing practice in hemodialysis

Nephrol Nurs J 2009 Jul-Aug36(4)419-2

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

Royrsquos adaptation model-based patient education for promoting

the adaptation of hemodialysis patients

Afrasiabifar Karimi Hasani Iran Red Cres Med J 2013 15(7)

Royrsquoun Adaptasyon Modeline temellendirilen eğitim

programı uygulanan hastalarda

RAM temelli hasta oumlğretimi HD hastalarının adaptasyonunu

guumlccedillendirilmektedir

Hot Tip

bull Nursing assessment and intervention for adult

hemodialysis patients application of Roys

Adaptation Model

bull Yetişkin HD hastaları iccedilin Roy adaptasyon

modeline dayalı olarak geliştirilen tanılama

aracının nefroloji hemşirelerinin uygulama

alanlarına ANNA Klinik Uygulama

Standartlarından daha daha farklı bakış accedilıları

sunduğu bulunmuş

Keen Breckenridge Frauman Hartigen Smith Butera Hooper Mapes Neff Fawcett

ANNA J 1998 25(3)311-9

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi (1956)

bull Teori ilk kez Dorethea Elizabeth Orem tarafından

1956 yılında ldquoOumlz-bakım Teorisirdquo olarak oluşturulmaya

başlanmış

bull 1971 - 2001 yılları arasında ldquoOumlz-bakım Eksikliği

Hemşirelik Teorisirdquo olarak şekillendirilmiştir

(Orem 2001)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull İnsan İnsan ve ccedilevre arasında karşılıklı etkileşim

olduğunu

bull Sosyal bir uumlnite olan insan fiziksel psikolojik

toplumsal ve sosyal bileşenleri iccedilermektedir

bull İnsan gelişme ve oumlğrenme potansiyeline sahiptir

bull Bir kişinin oumlz-bakım gereksinimlerini karşılama

youmlntemi oumlğrenilmiş bir davranıştır iccedilguumlduumlsel değildir

(Fawcett 2005)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Sağlık Fiziksel mental ve sosyal olarak iyi olma ve

hastalığın olmaması durumudur

bull Bireyin algısıyla ilgili olan iyi olma durumu hoşnutluk

memnuniyet mutluluk hedeflerin olması hedeflere

ulaşmak iccedilin planlar yapma ve uygulamayı

iccedilermektedir

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Ccedilevre bireyin oumlz-bakım aktivitelerini yapma

yeterliğini etkileyen fiziksel kimyasal biyolojik

oumlzellikler ve sosyoekonomik durumdur

bull İnsan ve ccedilevre birlikte bir buumltuumlnuuml ve bir sistemi

oluşturmaktadır

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Hemşirelik hemşirelik yardım veya rehberliğe gereksinimi

olan kişilere hemşireler tarafından bilimsel bilgi doğrultusunda

verilen hizmet şeklidir

bull Hemşireliğin amacı insanların yaşam ve sağlığını koruması ve

geliştirmesi hastalık veya sakatlığının iyileşmesi veya etkileriyle

başedebilmesi iccedilin oumlzbakım yeteneğinin gelişmesini

sağlamaktır

Alligood ve Tomey 2002 Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull

bull Hastaya doğrudan bakım sağlayan sağlık bakım

profesyonelleri eğitim ve oumlz bakım yeterliliğini arttırıcı

stratejiler sunarak hastaların yaşam kalitelerinde pozitif

etki oluşturabilirler

Simmons L Dorthea Orems self care theory as related to nursing practice in hemodialysis

Nephrol Nurs J 2009 Jul-Aug36(4)419-2

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

Hot Tip

bull Nursing assessment and intervention for adult

hemodialysis patients application of Roys

Adaptation Model

bull Yetişkin HD hastaları iccedilin Roy adaptasyon

modeline dayalı olarak geliştirilen tanılama

aracının nefroloji hemşirelerinin uygulama

alanlarına ANNA Klinik Uygulama

Standartlarından daha daha farklı bakış accedilıları

sunduğu bulunmuş

Keen Breckenridge Frauman Hartigen Smith Butera Hooper Mapes Neff Fawcett

ANNA J 1998 25(3)311-9

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi (1956)

bull Teori ilk kez Dorethea Elizabeth Orem tarafından

1956 yılında ldquoOumlz-bakım Teorisirdquo olarak oluşturulmaya

başlanmış

bull 1971 - 2001 yılları arasında ldquoOumlz-bakım Eksikliği

Hemşirelik Teorisirdquo olarak şekillendirilmiştir

(Orem 2001)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull İnsan İnsan ve ccedilevre arasında karşılıklı etkileşim

olduğunu

bull Sosyal bir uumlnite olan insan fiziksel psikolojik

toplumsal ve sosyal bileşenleri iccedilermektedir

bull İnsan gelişme ve oumlğrenme potansiyeline sahiptir

bull Bir kişinin oumlz-bakım gereksinimlerini karşılama

youmlntemi oumlğrenilmiş bir davranıştır iccedilguumlduumlsel değildir

(Fawcett 2005)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Sağlık Fiziksel mental ve sosyal olarak iyi olma ve

hastalığın olmaması durumudur

bull Bireyin algısıyla ilgili olan iyi olma durumu hoşnutluk

memnuniyet mutluluk hedeflerin olması hedeflere

ulaşmak iccedilin planlar yapma ve uygulamayı

iccedilermektedir

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Ccedilevre bireyin oumlz-bakım aktivitelerini yapma

yeterliğini etkileyen fiziksel kimyasal biyolojik

oumlzellikler ve sosyoekonomik durumdur

bull İnsan ve ccedilevre birlikte bir buumltuumlnuuml ve bir sistemi

oluşturmaktadır

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Hemşirelik hemşirelik yardım veya rehberliğe gereksinimi

olan kişilere hemşireler tarafından bilimsel bilgi doğrultusunda

verilen hizmet şeklidir

bull Hemşireliğin amacı insanların yaşam ve sağlığını koruması ve

geliştirmesi hastalık veya sakatlığının iyileşmesi veya etkileriyle

başedebilmesi iccedilin oumlzbakım yeteneğinin gelişmesini

sağlamaktır

Alligood ve Tomey 2002 Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull

bull Hastaya doğrudan bakım sağlayan sağlık bakım

profesyonelleri eğitim ve oumlz bakım yeterliliğini arttırıcı

stratejiler sunarak hastaların yaşam kalitelerinde pozitif

etki oluşturabilirler

Simmons L Dorthea Orems self care theory as related to nursing practice in hemodialysis

Nephrol Nurs J 2009 Jul-Aug36(4)419-2

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi (1956)

bull Teori ilk kez Dorethea Elizabeth Orem tarafından

1956 yılında ldquoOumlz-bakım Teorisirdquo olarak oluşturulmaya

başlanmış

bull 1971 - 2001 yılları arasında ldquoOumlz-bakım Eksikliği

Hemşirelik Teorisirdquo olarak şekillendirilmiştir

(Orem 2001)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull İnsan İnsan ve ccedilevre arasında karşılıklı etkileşim

olduğunu

bull Sosyal bir uumlnite olan insan fiziksel psikolojik

toplumsal ve sosyal bileşenleri iccedilermektedir

bull İnsan gelişme ve oumlğrenme potansiyeline sahiptir

bull Bir kişinin oumlz-bakım gereksinimlerini karşılama

youmlntemi oumlğrenilmiş bir davranıştır iccedilguumlduumlsel değildir

(Fawcett 2005)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Sağlık Fiziksel mental ve sosyal olarak iyi olma ve

hastalığın olmaması durumudur

bull Bireyin algısıyla ilgili olan iyi olma durumu hoşnutluk

memnuniyet mutluluk hedeflerin olması hedeflere

ulaşmak iccedilin planlar yapma ve uygulamayı

iccedilermektedir

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Ccedilevre bireyin oumlz-bakım aktivitelerini yapma

yeterliğini etkileyen fiziksel kimyasal biyolojik

oumlzellikler ve sosyoekonomik durumdur

bull İnsan ve ccedilevre birlikte bir buumltuumlnuuml ve bir sistemi

oluşturmaktadır

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Hemşirelik hemşirelik yardım veya rehberliğe gereksinimi

olan kişilere hemşireler tarafından bilimsel bilgi doğrultusunda

verilen hizmet şeklidir

bull Hemşireliğin amacı insanların yaşam ve sağlığını koruması ve

geliştirmesi hastalık veya sakatlığının iyileşmesi veya etkileriyle

başedebilmesi iccedilin oumlzbakım yeteneğinin gelişmesini

sağlamaktır

Alligood ve Tomey 2002 Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull

bull Hastaya doğrudan bakım sağlayan sağlık bakım

profesyonelleri eğitim ve oumlz bakım yeterliliğini arttırıcı

stratejiler sunarak hastaların yaşam kalitelerinde pozitif

etki oluşturabilirler

Simmons L Dorthea Orems self care theory as related to nursing practice in hemodialysis

Nephrol Nurs J 2009 Jul-Aug36(4)419-2

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull İnsan İnsan ve ccedilevre arasında karşılıklı etkileşim

olduğunu

bull Sosyal bir uumlnite olan insan fiziksel psikolojik

toplumsal ve sosyal bileşenleri iccedilermektedir

bull İnsan gelişme ve oumlğrenme potansiyeline sahiptir

bull Bir kişinin oumlz-bakım gereksinimlerini karşılama

youmlntemi oumlğrenilmiş bir davranıştır iccedilguumlduumlsel değildir

(Fawcett 2005)

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Sağlık Fiziksel mental ve sosyal olarak iyi olma ve

hastalığın olmaması durumudur

bull Bireyin algısıyla ilgili olan iyi olma durumu hoşnutluk

memnuniyet mutluluk hedeflerin olması hedeflere

ulaşmak iccedilin planlar yapma ve uygulamayı

iccedilermektedir

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Ccedilevre bireyin oumlz-bakım aktivitelerini yapma

yeterliğini etkileyen fiziksel kimyasal biyolojik

oumlzellikler ve sosyoekonomik durumdur

bull İnsan ve ccedilevre birlikte bir buumltuumlnuuml ve bir sistemi

oluşturmaktadır

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Hemşirelik hemşirelik yardım veya rehberliğe gereksinimi

olan kişilere hemşireler tarafından bilimsel bilgi doğrultusunda

verilen hizmet şeklidir

bull Hemşireliğin amacı insanların yaşam ve sağlığını koruması ve

geliştirmesi hastalık veya sakatlığının iyileşmesi veya etkileriyle

başedebilmesi iccedilin oumlzbakım yeteneğinin gelişmesini

sağlamaktır

Alligood ve Tomey 2002 Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull

bull Hastaya doğrudan bakım sağlayan sağlık bakım

profesyonelleri eğitim ve oumlz bakım yeterliliğini arttırıcı

stratejiler sunarak hastaların yaşam kalitelerinde pozitif

etki oluşturabilirler

Simmons L Dorthea Orems self care theory as related to nursing practice in hemodialysis

Nephrol Nurs J 2009 Jul-Aug36(4)419-2

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Sağlık Fiziksel mental ve sosyal olarak iyi olma ve

hastalığın olmaması durumudur

bull Bireyin algısıyla ilgili olan iyi olma durumu hoşnutluk

memnuniyet mutluluk hedeflerin olması hedeflere

ulaşmak iccedilin planlar yapma ve uygulamayı

iccedilermektedir

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Ccedilevre bireyin oumlz-bakım aktivitelerini yapma

yeterliğini etkileyen fiziksel kimyasal biyolojik

oumlzellikler ve sosyoekonomik durumdur

bull İnsan ve ccedilevre birlikte bir buumltuumlnuuml ve bir sistemi

oluşturmaktadır

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Hemşirelik hemşirelik yardım veya rehberliğe gereksinimi

olan kişilere hemşireler tarafından bilimsel bilgi doğrultusunda

verilen hizmet şeklidir

bull Hemşireliğin amacı insanların yaşam ve sağlığını koruması ve

geliştirmesi hastalık veya sakatlığının iyileşmesi veya etkileriyle

başedebilmesi iccedilin oumlzbakım yeteneğinin gelişmesini

sağlamaktır

Alligood ve Tomey 2002 Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull

bull Hastaya doğrudan bakım sağlayan sağlık bakım

profesyonelleri eğitim ve oumlz bakım yeterliliğini arttırıcı

stratejiler sunarak hastaların yaşam kalitelerinde pozitif

etki oluşturabilirler

Simmons L Dorthea Orems self care theory as related to nursing practice in hemodialysis

Nephrol Nurs J 2009 Jul-Aug36(4)419-2

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Ccedilevre bireyin oumlz-bakım aktivitelerini yapma

yeterliğini etkileyen fiziksel kimyasal biyolojik

oumlzellikler ve sosyoekonomik durumdur

bull İnsan ve ccedilevre birlikte bir buumltuumlnuuml ve bir sistemi

oluşturmaktadır

Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Hemşirelik hemşirelik yardım veya rehberliğe gereksinimi

olan kişilere hemşireler tarafından bilimsel bilgi doğrultusunda

verilen hizmet şeklidir

bull Hemşireliğin amacı insanların yaşam ve sağlığını koruması ve

geliştirmesi hastalık veya sakatlığının iyileşmesi veya etkileriyle

başedebilmesi iccedilin oumlzbakım yeteneğinin gelişmesini

sağlamaktır

Alligood ve Tomey 2002 Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull

bull Hastaya doğrudan bakım sağlayan sağlık bakım

profesyonelleri eğitim ve oumlz bakım yeterliliğini arttırıcı

stratejiler sunarak hastaların yaşam kalitelerinde pozitif

etki oluşturabilirler

Simmons L Dorthea Orems self care theory as related to nursing practice in hemodialysis

Nephrol Nurs J 2009 Jul-Aug36(4)419-2

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull Hemşirelik hemşirelik yardım veya rehberliğe gereksinimi

olan kişilere hemşireler tarafından bilimsel bilgi doğrultusunda

verilen hizmet şeklidir

bull Hemşireliğin amacı insanların yaşam ve sağlığını koruması ve

geliştirmesi hastalık veya sakatlığının iyileşmesi veya etkileriyle

başedebilmesi iccedilin oumlzbakım yeteneğinin gelişmesini

sağlamaktır

Alligood ve Tomey 2002 Fawcett 2005 Orem 2001

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull

bull Hastaya doğrudan bakım sağlayan sağlık bakım

profesyonelleri eğitim ve oumlz bakım yeterliliğini arttırıcı

stratejiler sunarak hastaların yaşam kalitelerinde pozitif

etki oluşturabilirler

Simmons L Dorthea Orems self care theory as related to nursing practice in hemodialysis

Nephrol Nurs J 2009 Jul-Aug36(4)419-2

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

Orem Oumlz Bakım Eksikliği Teorisi

bull

bull Hastaya doğrudan bakım sağlayan sağlık bakım

profesyonelleri eğitim ve oumlz bakım yeterliliğini arttırıcı

stratejiler sunarak hastaların yaşam kalitelerinde pozitif

etki oluşturabilirler

Simmons L Dorthea Orems self care theory as related to nursing practice in hemodialysis

Nephrol Nurs J 2009 Jul-Aug36(4)419-2

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

bull

bull Hastaya doğrudan bakım sağlayan sağlık bakım

profesyonelleri eğitim ve oumlz bakım yeterliliğini arttırıcı

stratejiler sunarak hastaların yaşam kalitelerinde pozitif

etki oluşturabilirler

Simmons L Dorthea Orems self care theory as related to nursing practice in hemodialysis

Nephrol Nurs J 2009 Jul-Aug36(4)419-2

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

HD hastalarının oumlz bakım guumlcuuml ile yaşam

kalitesi arasında anlamlı bir ilişki vardır

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

bull A self-care educational intervention to improve knowledge of

dietary phosphorus control in patients requiring hemodialysis a

pilot study

bull HD tedavisi uygulanan hastaların diyette fosfor

kısıtlamasına uyumuna oumlz bakım eğitimsel girişiminin etkisi

incelenen ccedilalışmada hastaların diyette fosfor kısıtlamasına

ilişkin bilgi duumlzeylerinin arttığı eğitimsel girişimin bilginin

artmasını sağladığı belirlenmiştir

Brogdon RM Nephrol Nurs J 2013 Jul-Aug40(4)313-8 quiz 319

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

bull Relationship between quality of life and self-care ability

in patients receiving hemodialysis

bull HD hastalarının 23 nin yaşam kalitesinin istendik duumlzeyde

değil

bull Yaşam kalitesi ile oumlz bakım guumlcuuml arasında aynı youmlnde ve anlamlı

bir ilişki olduğu belirlenmiş

bull Hemşirelerin hastaların yaşam kalitelerini geliştirmek iccedilin

eğitim yoluyla hastaların oumlz bakım yeteneklerini

guumlccedillendirmeleri oumlnerisinde bulunmuşlardır Heidarzahadeh Atashpeiker Jalilazar Tahereh 2010 Iran J Nurs Midwifery Res 15(2)71-6

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

bull Psychometric Properties of the Dietary Salt

Reduction Self-Care Behavior Scale

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım eksikliği teorisini temel alarak Diyette Tuz

Azaltma Oumlz Bakım Davranış Oumllccedileği geliştirilmiş

bull oumllccedileğin geccedilerlik ve guumlvenirlik ccedilalışması yapılmış

bull DSR-SCB kısa ve guumlvenirliği olan bir oumllccediluumlm aracı olarak

belirlenmiştir

Pratsani ve Kenneth 2014 PMID24951525

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

bull Application of Dorothea Orems Theory of Self-Care

to the Elderly Patient on Peritoneal Dialysis

bull Oremrsquoin Oumlz Bakım Teorisi rehberliğinde uygulanacak bakımla

hasta sonuccedillarının iyileşmesine katkı sağlanacağı yaşlı

hastalarda peritonitsiz yaşam suumlresinin genccedillerinkine benzer

olduğu bildirilmektedir OShaughnessy Nephrol Nurs J 2014 Sep-Oct41(5)495-7

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

bullKronik diyaliz hastalarının oumlz bakım

yeterlilikleri suumlrekli değişmekte ve birccedilok

değişkenden etkilenmektedir

bullHemşireler geccedilerli ve guumlvenilir bir oumllccediluumlm

aracı kullanarak kronik diyaliz hastalarının

oumlz bakım yeteneğini duumlzenli olarak

değerlendirmelidirler

bullSCAS hastalığa oumlzel geccedilerli ve guumlvenilir

bir araccediltır

bullElde edilen bilgiler diyaliz hastasının oumlz

bakım gereksinimlerinin tanımlanmasını

daha doğru bakım uygulamaları yapılmasını

sağlayacaktır

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

Hot Tip

bull Peritoneal dialysis patient education based on the self-

care model

Figueiredo Kroth Lopes

bull Oumlz bakım modeli hastanın guumlvenliği ve bağımsızlığını

desteklemek iccedilin kullanılacak bir modeldir Hemşire hastanın

motivasyonunu bilgisini ve yapabilme yeterliliğini değerlendirir

Bireyselleştirilmiş eğitimle hastayı bu alanlarda destekler

bull Oumlz bakım modeli PD hastalarının eğitiminde kullanılabilecek

ve hastanın bağımsızlığını yaşam kalitesini destekleyecek

geliştirecek rehber bir modeldir

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

SUumlREKLİ AYAKTAN PERİTON DİYALİZİ HASTALARINA EVDE

VERİLEN BAKIMIN VE İZLEMİN HASTALARIN OumlZ-BAKIM GUumlCUumlNE

ETKİSİ

Suumlrekli ayaktan periton diyaliz hastalarına evde verilen

bakımın ve izlemin hastaların oumlz-bakım guumlcuumlne etkisini

inceleyen ccedilalışmada

Bakım oumlncesi oumlz-bakım puan ortalaması 5516 olan

hastaların bakım sonrasındaki puan ortalaması 6168 olarak

belirlenmiş ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

hemşirelikte kuram model kullanımı

Hemşirelik eğitimine

Hemşirelik uygulamalarına

Hemşirelik araştırmalarına

rehberlik eder

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip

LOGO

Teşekkuumlr ederimhellip