Handout chapter2 bookbooming

Slide Chapter 2-VDC-FTU

1

1

Ch−¬ng ii:çc lý thuyÕt vÒ lîi Ých cña ngo¹i th−¬ng

4 vÊn ®Ò chÝnh:

1. Nh÷ng lîi Ých c¬ b¶n cña ngo¹i th−¬ng? Nguån gèc nh÷ng lîi Ých ®ã?

2. Nh÷ng lý thuyÕt bµn vÒ lîi Ých cña ngo¹i th−¬ng.(9)

3. Ngo¹i th−¬ng trong mét nÒn KT më quy m« nhá

4. §éng lùc khiÕn çc DN tham gia vµo ngo¹i th−¬ng?

2

I. Nh÷ng lîi Ých cña ngo¹i th−¬ng

1. Lîi Ých do ngo¹i th−¬ng mang l¹i: Slide 3

C1: Ngo¹i th−¬ng më réng kh¶ n¨ng tiªu dïng cña mét n−íc (nh− mét ph−¬ng thøc SX gi¸n tiÕp).

C2: Ngo¹i th−¬ng gióp thay ®æi c¬ cÊu SX theo h−íng khai th¸c lîi thÕ cña ®Êt n−íc. Slide 4

3

Hàn Quốc- 1970: GNP/người = 260$- 1998: đạt 8.600$/ngườiNền kinh tế đứng thứ 12 trên thếgiới, thành viên OECD, là NIC- Tốc độ tăng trưởng KT bình quân trong giai đoạn 1968-1998: >8%/năm Back2

Ghana- 1970: GNP/người = 250$- 1998: chỉ đạt 390$/ngườiNền kinh tế đứng thứ 96 trên thếgiới.- Tốc độ tăng trưởng KT bình quân trong giai đoạn 1968-1998: <1,5%/năm

4

2. Nguån gèc dÉn ®Õn lîi Ých cña ngo¹i th−¬ng:

Nghiªn cøu vÊn ®Ò nµy gióp ta tr¶ lêi c©u hái:

Çc n−íc tham gia vμo PCL§ quèc tÕ ntn? Dùa trªn nh÷ng ®iÒu kiÖn nμo?

nãi çch kh¸c: - §iÒu g× quyÕt ®Þnh chñng lo¹i hμng ho¸ mμ mét n−íc

XK hay NK?


2

5

2 nguån gèc c¬ b¶n dÉn tíi lîi Ých cña Ngo¹i th−¬ng:

Nguån gèc 1:Sù kh¸c nhau gi÷a çc n−íc trªn thÕ giíi vÒ çc nguån

lùc khiÕn cho mét n−íc cã thÓ cã lîi thÕ vÒ SX mét sè hμng ho¸ vμ bÊt lîi vÒ SX mét sè hμng ho¸ kh¸c so víi n−íc kh¸c.Slide 6

Nguån gèc 2:Do sù gi¶m chi phÝ SX - lμ kÕt qu¶ cña SX lín céng víi

chuyªn m«n ho¸ SX vμ th«ng qua øng dông KHCN.Slide 7

6

Theo khÝa c¹nh TMQT th×:Nguån lùc ngô ý nãi tíi mét ®Çu vμo nμo ®ã cho qu¸

tr×nh SX trong n−íc mμ kh«ng thÓ chuyÓn dÞch ®−îc gi÷a çc quèc gia.

Nguån lùc ®−îc chia thµnh 3 nhãm nh− sau:• Nguån lùc tù nhiªn: khÝ hËu, ®Êt ®ai, tμi nguyªn

kho¸ng s¶n....• Nguån nh©n lùc: tøc nãi ®Õn con ng−êi, lùc l−îng lao

®éng.• C¬ së h¹ tÇng: ®−êng giao th«ng, vËn t¶i, b−u chÝnh

viÔn th«ng, s©n bay, bÕn c¶ng, kho b·i, çc c«ng tr×nh vμ çc ph−¬ng tiÖn c«ng céng kh¸c… Back5

7

• Giảm chi phÝ b¾t nguån tõ sù kh¸c nhau vÒ N¨ng suÊt lao ®éng gi÷a çc quèc gia dÉn ®Õn chi phÝ SX kh¸c nhau kÐo theo ho¹t ®éng trao ®æi diÔn ra do cã sù chªnh lÖch vÒ lîi Ých.

• Chuyªn m«n ho¸ SX cµng cao vµ cµng s©u sÏ dÉn tíi viÖc ph¸t minh vµ øng dông nhiÒu h¬n çc thµnh tùu KH- KT vµo SX.

Nguån gèc 2 gi¶i thÝch nh÷ng TH nh−:- T¹i sao NhËt B¶n l¹i XK «t«, hμng ®iÖn tö gia dông,

m¸y c«ng cô….- Thuþ SÜ th× XK ®ång hå, ho¸ chÊt, ®å trang søc….

8

II. Çc lý thuyÕt vÒ lîi Ých cña NT

Khi ®Ò cËp tíi ho¹t ®éng ngo¹i th−¬ng, nãi chung çc lý thuyÕt ®Òu quan t©m tíi gi¶i quyÕt 3 vÊn ®Ò:

• Quèc gia nªn XK, NK nh÷ng mÆt hµng nµo?

• Sè l−îng XK, NK lµ bao nhiªu?

• XK vµ NK víi ai?


3

9

II. Çc lý thuyÕt vÒ lîi Ých cña NT

1. ThuyÕt träng th−¬ng (Mercantilism)- Ra ®êi ë n−íc Anh vµo kho¶ng gi÷a TK16 – lý thuyÕt

KT ®Çu tiªn ®−îc ph©n tÝch trªn c¬ së KH.

Néi dung chñ yÕu:- Coi tiÒn (vµng vµ b¹c) lµ néi dung chÝnh cña cña c¶i,

cña sù giµu cã cña mét quèc gia.Gia t¨ng vµng b¹c th«ng qua NT trong ®ã XK ph¶i lín h¬n NK – thÆng d− TM tÝch luü nhiÒu tiÒn h¬n.KhuyÕn khÝch XK hµng ho¸ thµnh phÈm cã gi¸ trÞ cao, sè l−îng lín (hç trî cho XK)H¹n chÕ NK b»ng thuÕ quan, h¹n ng¹ch, chØ NK ®Çu vµo cho SX trong n−íc.T¨ng c−êng sö dông ph−¬ng tiÖn vËn t¶i n−íc m×nh.

10

- ñng hé viÖc Nhµ n−íc can thiÖp trùc tiÕp vµo ho¹t ®éng NT:Nh»m tèi ®a ho¸ XK vµ h¹n chÕ NK ë møc tèi thiÓuThùc hiÖn trî cÊp cho XK: gi¶m thuÕ, th−ëng tiÒn….H¹n chÕ NK b»ng ®¸nh thuÕ cao, b»ng h¹n ng¹ch.

¦u ®iÓm:• Khi SX trong n−íc v−ît qu¸ møc cÇu th× nªn khuyÕn

khÝch XK vµ h¹n chÕ NK.• Khi Çn c©n thanh to¸n víi n−íc ngoµi th©m hôt th×

cÇn −u tiªn ®¹t ®−îc thÆng d− trong ngo¹i th−¬ng ®Óbï ®¾p.

• Sù gia t¨ng l−îng vµng b¹c (gia t¨ng møc cung tiÒn tÖ) trong nÒn KT sÏ cã t¸c dông kÝch thÝch ho¹t ®éng SX trong n−íc.

11

Nh−îc ®iÓm cña ThuyÕt träng th−¬ng:

• Coi vµng b¹c lµ h×nh thøc cña c¶i duy nhÊt;

• Nh×n nhËn TMQT nh− mét “trß ch¬i” cã tæng lîi Ých b»ng 0 (zero-sum game).

• Ch−a gi¶i thÝch ®−îc c¬ cÊu hµng ho¸ trong TMQT ®−îc x¸c ®Þnh nh− thÕ nµo;

• Ch−a thÊy ®−îc tÝnh hiÖu qu¶ vµ lîi Ých tõ qu¸ tr×nh CMH SX vµ trao ®æi;

• Ch−a thÊy r»ng çc kÕt luËn cña hä chØ ®óng trong mét ph¹m vi hÑp chø kh«ng ph¶i víi tÊt c¶ çc quèc gia.

12

ThuyÕt träng th−¬ng míi – Neomercantilism

• M« t¶ nh÷ng n−íc ¸p dông chÝnh s¸ch nh»m ®¹t ®−îc thÆng d− trong çn c©n thanh to¸n hoÆc ®¹t môc tiªu KT-CT-XH nµo ®ã.

Ph©n biÖt kh¸i niÖm thÆng d− trong ThuyÕt träng th−¬ng cæ ®iÓn víi ChÝnh s¸ch NT ngµy nay:

VÒ h×nh thøc th× môc ®Ých ®¹t thÆng d− TM ë hai thêi kúlµ gièng nhau nh−ng vÒ b¶n chÊt lµ kh¸c nhau.


4

13

2. ThuyÕt Lîi thÕ tuyÖt ®èi (Absolute Advantage):

- T¸c gi¶: Adam Smith (1723-1790)- T¸c phÈm: The Wealth of Nations

(1776)- ¤ng cho r»ng: sù giμu cã, phån

thÞnh cña mét quèc gia phô thuéc vμo sè hμng ho¸ vμ dÞch vô mμ quèc gia ®ã s½n cã ë trong n−íc.

14

Lîi thÕ tuyÖt ®èi ®−îc hiÓu ntn?• Cïng mét §V nguån lùc, cïng SX mét lo¹i s¶n phÈm,

n−íc nμo SX ra sè l−îng nhiÒu h¬n th× n−íc ®ã cã LTT§ vÒ s¶n phÈm ®ã.

nãi çch kh¸c• N−íc nμo cã chi phÝ SX thÊp h¬n khi SX cïng mét

l−îng s¶n phÈm nh− nhau th× cã LTT§ vÒ s¶n phÈm ®ã.

VD:§Ó SX ra 1®¬n vÞ g¹o:- Hµn Quèc tèn 10 ®v lao ®éng/nguån lùc- Ghana tèn 20 ®v lao ®éng/nguån lùc

Hµn Quèc cã LTT§ vÒ SX g¹o so víi Ghana

15

Néi dung ThuyÕt LTT§:

Theo A.Smith:

- NÕu mçi n−íc tËp trung vµo SX mÆt hµng mµ m×nh cã LTT§, vµ XK mÆt hµng nµy sang n−íc kia ®Ó ®æi lÊy mÆt hµng mµ m×nh bÞ bÊt lîi tuyÖt ®èi, th× s¶n l−îng c¶ hai mÆt hµng sÏ t¨ng lªn, vµ hai quèc gia ®Òu trë nªn sung tóc h¬n.

- TM tù do cã lîi cho tÊt c¶ çc quèc gia, CP kh«ng nªn can thiÖp vµo çc ho¹t ®éng TMQT.

16

M« h×nh minh ho¹ lý thuyÕt LTT§:Nh÷ng gi¶ thiÕt kÌm theo m« h×nh:• ThÕ giíi chØ gåm 2 n−íc (Ghana vμ Hμn Quèc), SX ra 2

mÆt hμng (Cocoa vμ G¹o);• Chi phÝ vËn t¶i b»ng 0;• Lao ®éng lμ yÕu tè SX duy nhÊt vμ ®−îc di chuyÓn tù

do gi÷a çc ngμnh SX trong n−íc nh−ng kh«ng di chuyÓn ®−îc gi÷a çc quèc gia;

• C¹nh tranh hoμn h¶o tån t¹i trªn tÊt c¶ çc thÞ tr−êng.

- Gi¶ thiÕt cho mçi n−íc cã s½n 120 §VL§, vµ sè lao ®éng ®ã ®−îc chia ®Òu cho mçi ngµnh SX (60/60).


5

17

• Gi¶ sö l−îng L§ cÇn thiÕt ë mçi n−íc ®Ó SX mçi §V Cocoa vµ G¹o ®−îc cho ë b¶ng sau:

Cocoa G¹oGhana 2 6

Hµn Quèc 5 3

Cocoa G¹oGhana 30 10

Hµn Quèc 12 20Tæng SP 42 30

TH1: Trong ®iÒu kiÖn tù cÊp tù tóc (kh«ng cã TM):

18

Cocoa G¹oGhana 60 0

Hµn Quèc 0 40Tæng SP 60 40

L−îng t¨ng 18 10

TH2: Khi cã chuyªn m«n ho¸ vµ trao ®æi (cã TM):

NÕu Ghana ®æi 15 §VCocoa lÊy 15 §VG¹o cña Hµn Quècth× l−îng tiªu dïng ë mçi n−íc vÒ tõng mÆt hµng lµ:

Cocoa G¹oGhana 45 (+15) 15 (+5)

Hµn Quèc 15 (+3) 25 (+5)

19

Th«ng qua chuyªn m«n ho¸ SX, c¸c quèc gia ®¹t ®−îc hiÖu qu¶ LTT§ do 3 nguyªn nh©n sau:

• Do chuyªn s©u vÒ mét lÜnh vùc nªn L§ sÏ trë nªn thµnh th¹o vµ lµnh nghÒ h¬n gi¶m thiÓu sai sãt gi¶m chi phÝ.

• Do lµm mét c«ng viÖc l©u dµi nªn ng−êi L§ sÏ n¶y sinh nh÷ng s¸ng kiÕn, ph−¬ng ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh SX.

• TiÕt kiÖm ®−îc thêi gian do ng−êi L§ kh«ng ph¶i chuyÓn tõ viÖc SX sp nµy sang sp kh¸c.

20

Hai h×nh thøc cña LTT§:

- Lîi thÕ tù nhiªn (Natural Advantage)

- Lîi thÕ thu ®−îc tõ nç lùc (Accquired Advantage)

KÕt luËn:- Theo A.Smith, n−íc nµo cã LTT§ th× sÏ cã lîi khi

tham gia vµo ho¹t ®éng TMQT.

- Tù do ho¸ TM còng lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó mang l¹i lîi Ých cho c¸c quèc gia.


6

21

3. Lý thuyÕt Lîi thÕ so s¸nh (Comparative Advantage):- T¸c gi¶ David Ricardo (1772-1833)- T¸c phÈm: “Principles of Political

Economy” (1817)- LTSS xuÊt ph¸t tõ hiÖu qu¶ SX

t−¬ng ®èi: Mét n−íc kh«ng cã LTT§ ë c¶ 2 mÆt hμng nh−ng vÉn cã LTSS ë mÆt hμng nμo cã møc bÊt lîi nhá h¬n vμ vÉn thu ®−îc lîi Ých khi tham gia vμo TMQT.

22

M« h×nh vÒ LTSS:

C«ca G¹o

Ghana 2 5Hµn Quèc 12 6

- Hµn Quèc bÊt lîi T§ vÒ c¶ 2 mÆt hµng, nh−ng cã LTSS vÒ mÆt hµng G¹o v×: mÆt hµng nµy chØ bÊt lîi kÐm 1,2 lÇn (= 6/5) so víi mÆt hµng C«ca (kÐm 6 lÇn = 12/2)

- T−¬ng tù, Ghana cã LTSS vÒ mÆt hµng C«ca LTSS cã tÝnh t−¬ng ®èi.

- Çc gi¶ thiÕt kh¸c cña m« h×nh ®−îc gi÷ nguyªn.

23

Quy luËt LTSS:Khi mçi quèc gia thùc hiÖn chuyªn m«n ho¸ SX mÆt

hμng mμ quèc gia ®ã cã LTSS th× tæng s¶n l−îng tÊt c¶ çc mÆt hμng cña toμn thÕ giíi sÏ t¨ng lªn, vμ tÊt c¶ çc quèc gia sÏ trë nªn sung tóc h¬n.

Chøng minh b»ng m« h×nh:

24

LËp luËn gièng tr−êng hîp LTT§ Chøng minh LTSS còng mang l¹i lîi Ých khi tham gia TMQT.

N−íc C«ca G¹o

Chi phÝ L§ 5

6

12

10

22

10 (50)

20

30 (+8)

TH tù cung tù cÊp Ghana 30

Hµn Quèc 5

Tæng 35

Cã CMH + trao ®æi Ghana 35 (70)

Hµn Quèc 0

Tæng 35

Ghana 2

Hµn Quèc 12


7

25

Chøng minh quy luËt LTSS b»ng Chi phÝ c¬héi:

- N¨m 1936, Lý thuyÕt vÒ LTSS ®−îc nhµ KT häc ng−êi Mü G.Haberler gi¶i thÝch dùa trªn c¬ së Chi phÝ c¬ héi cã søc thuyÕt phôc h¬n.

- Chi phÝ c¬ héi (opportunity cost) cña mét mÆt hμng A d−íi d¹ng mÆt hμng B lμ sè l−îng mÆt hμng B cÇn ®−îc c¾t gi¶m ®Ó SX thªm 01 ®¬n vÞ mÆt hμng A.

- ChuyÓn b¶ng chi phÝ L§ thµnh b¶ng chi phÝ c¬ héi (gi¸ c¶ t−¬ng quan) cña C«ca vµ G¹o:

26

Chi phÝ c¬ héi vµ LTSS:

C«ca G¹o

Ghana 0,4g 2,5c

Hµn Quèc 2g 0,5c

- Chi phÝ c¬ héi cña C«ca ë Ghana rÎ h¬n so víi ë Hµn Quèc nªn Ghana cã LTSS vÒ C«ca. T−¬ng tù, Hµn Quèc sÏ cã LTSS vÒ G¹o.

- NÕu thùc hiÖn chuyªn m«n ho¸ vµ sau ®ã trao ®æi víi nhau theo tû lÖ:

1 G¹o = 1 C«ca

27

- NÕu Ghana chuyÓn 5 L§ tõ SX G¹o sang SX C«ca th×sÏ cã thªm 2,5 C«ca.

- Trao ®æi 2,5 C«ca ®ã víi Hµn Quèc theo tû lÖ 1:1 th× sÏthu vÒ 2,5 G¹o. Lîi 1,5 G¹o so víi tr−êng hîp tùcung tù cÊp.

- T−¬ng tù, Hµn Quèc muèn cã 2,5 C«ca ®¸ng lÏ cÇn bára 30 L§. Nhê TMQT ®∙ chØ mÊt 15 L§ chuyÓn tõ SX C«ca sang SX G¹o Lîi 15 L§.

- Tæng qu¸t: ®Ó TM gi÷a 2 n−íc diÔn ra th× tû lÖ trao ®æi QT ph¶i n»m trong giíi h¹n 2 tû lÖ trao ®æi néi ®Þa:

0,4c ≤ 1g ≤ 2g hoÆc

0,5g ≤ 1c ≤ 2,5g

28

NhËn xÐt:- Sù kh¸c biÖt gi÷a Chi phÝ c¬ héi lµ c¬ së ®Ó

x¸c ®Þnh LTSS cña tõng n−íc: Nước cã Chi phÝ c¬ héi cña mÆt hµng nào thÊp h¬n th× sÏcã LTSS vÒ mÆt hµng đã.

- Trong m« h×nh cña D.Ricardo: Chi phÝ c¬ héi cña tõng mÆt hµng ë mçi n−íc ®−îc gi¶ ®Þnh lµ kh«ng ®æi.

- TÝnh −u viÖt: kh«ng cÇn ph¶i ®−a ra bÊt kúgi¶ ®Þnh g× vÒ L§.


8

29

Tr−êng hîp Lîi thÕ “c©n b»ng”:

C«ca G¹o

Ghana 2 5

Hµn Quèc 12 30

- Ghana cã LTT§ vÒ c¶ 2 mÆt hµng nh−ng NSL§ ®Òu gÊp 6 lÇn NSL§ cña Hµn Quèc kh«ng thÓ x¸c ®Þnh n−íc nµo cã LTSS vÒ mÆt hµng nµo.

- Trªn thùc tÕ, TH nµy rÊt Ýt khi x¶y ra.

30

KÕt luËn:

1- Nh÷ng lîi Ých do chuyªn m«n ho¸ vµ ngo¹i th−¬ng mang l¹i phô thuéc vµo LTSS chø kh«ng ph¶i LTT§.

2- LTT§ nÕu thiÕu LTSS th× kh«ng cã lîi Ých TM. LTSS lμ ®iÒu kiÖn cÇn vμ ®ñ ®Ó dÉn ®Õn lîi Ých trong TMQT.

3- ý nghÜa trong TMQT:

- Mçi n−íc nªn chuyªn m«n ho¸ vµo nh÷ng ngµnh m×nh cã LTSS.

- XK nh÷ng hµng ho¸ cã chi phÝ c¬ héi thÊp (trong mèi liªn hÖ víi n−íc NK)

- NK nh÷ng hµng ho¸ cã chi phÝ c¬ héi cao

31

§¸nh gi¸ 2 lý thuyÕt cæ ®iÓn vÒ TMQT:- C¬ b¶n gi¶i thÝch ®−îc nguån gèc cña lîi Ých do

TMQT mang l¹i.- NhÊn m¹nh vai trß cña Tù do ho¸ TM, Nhµ n−íc

kh«ng can thiÖp qu¸ s©u vµo ho¹t ®éng ngo¹i th−¬ng.

- Míi chØ nhÊn m¹nh ®Õn yÕu tè cung.- TM gi÷a çc n−íc trªn c¬ së hµng ®æi hµng.- Nh×n nhËn L§ lµ yÕu tè SX duy nhÊt vµ ®ång nhÊt

trong tÊt c¶ çc ngµnh SX(*).

32

4. Lý thuyÕt mèi t−¬ng quan cña cÇu:- T¸c gi¶ John Stuart Mill (1806-1873)- Cßn gäi lµ lý thuyÕt vÒ Gi¸ trÞ quèc tÕ

hay tû lÖ trao ®æi gi÷a çc s¶n phÈm.- D.Ricardo chØ ®Ò cËp ®Õn Cung do

vËy, J.S.Mill ®∙ bæ sung viÖc nghiªn cøu xem CÇu quyÕt ®Þnh ntn ®Õn tû lÖtrao ®æi trong TMQT.

- J.S.Mill dùa trªn n¨ng suÊt t−¬ng ®èicña nh©n c«ng chø kh«ng ph¶i phÝ tæn cña nh©n c«ng nh− lý thuyÕt cña D. Ricardo.


9

33

Lý thuyÕt vÒ mèi t−¬ng quan cña cÇu:• Theo J.S.Mill, tû lÖ mËu dÞch thùc sù sÏ phô thuéc

vμo c−êng ®é, còng nh− ®é co d·n cña CÇu NK cña mçi n−íc, nghÜa lμ phô thuéc vμo sè cÇu t−¬ng quan.

®Çu ra®Çu vµoNh©n c«ng (sè ngµy)

Quèc gia R−îu (Thïng)

Vai(KiÖn)

300 Bå ®µo Nha 100 75

300 Anh 50 60

KÕt luËn ®−îc J.S.Mill rót ra:Giíi h¹n cña tû lÖ trao ®æi QT chÝnh lμ tû lÖ trao ®æi

trong néi ®Þa

34

5. Lý thuyÕt Tû lÖ yÕu tè SX (Factor Proportion):- T¸c gi¶: 2 nhµ KT häc ng−êi Thuþ §iÓn

Eli Heckscher (1879 - 1952) vµBertil Ohlin (1899 – 1979) Gäi lµ lý thuyÕt H – O

- §Õn n¨m 1930, lý thuyÕt nµy ®−îc nhµ KT häc ng−êi Mü Paul Samuelson ph¸t triÓn cô thÓ h¬n nªn cßn ®−îc gäi lµ lý thuyÕt H – O – S.

35

Lý thuyÕt H – O x©y dùng dùa trªn 2 kh¸i niÖm c¬ b¶n:+ møc ®é dåi dμo (s½n cã) cña çc yÕu tè SX ë çc

quèc gia kh¸c nhau; vµ+ hμm l−îng (møc ®é sö dông) çc yÕu tè SX ®Ó lµm ra

çc mÆt hµng kh¸c nhau.

LËp luËn cña lý thuyÕt H – O:• Trong tiÕn tr×nh SX ng−êi ta ph¶i phèi hîp nhiÒu yÕu

tè ®Çu vµo (®Êt ®ai, nh©n c«ng vμ t− b¶n) theo nhiÒu tû lÖ kh¸c nhau.

• ChÝnh møc ®é s½n cã cña çc yÕu tè SX vµ hμm l−îng sö dông çc yÕu tè ®Ó lµm ra çc mÆt hµng kh¸c nhau míi lµ nh÷ng nh©n tè quan träng quy ®Þnh TMQT.

36

Néi dung cña Lý thuyÕt H-O: (§Þnh lý H-O)• Mét n−íc sÏ XK nh÷ng mÆt hμng mμ viÖc SX ®ßi hái

sö dông nhiÒu t−¬ng ®èi yÕu tè SX dåi dμo, rÎ cña n−íc ®ã vμ NK nh÷ng mÆt hμng mμ viÖc SX ®ßi hái sö dông nhiÒu t−¬ng ®èi yÕu tè SX khan hiÕm vμ ®¾t ë n−íc ®ã.

YÕu tè cμng dåi dμo th× gi¸ (chi phÝ) cμng rÎ vμ ng−îc l¹i

Lý thuyÕt H-O ®∙ ®i vµo gi¶i thÝch b¶n chÊt cña LTSS chø kh«ng chØ dõng ë nªu lªn LTSS lµ nh− thÕ nµo.


10

37

6. Quan ®iÓm cña Karl Marx vÒ ngo¹i th−¬ng:

K.Marx ph©n tÝch vÒ ngo¹i th−¬ng dùa trªn c¬ së quy luËt gi¸ trÞ.

Lý luËn vÒ ngo¹i th−¬ng cña K.Marx, ®−îc tËp trung ënh÷ng ®iÓm sau ®©y:

• Thø nhÊt, nguyªn t¾c chi phèi ngo¹i th−¬ng lμ b×nh ®¼ng cïng cã lîi.

• Thø hai, sù h×nh thμnh vμ ph¸t triÓn cña ngo¹i th−¬ng lμ tÊt yÕu kh¸ch quan cña ph−¬ng thøc SX TBCN.

38

NhËn xÐt vÒ çc thùc tiÔn vµ mét sè gi¶ thiÕt ®i theo çc lý thuyÕt cæ ®iÓn vÒ TMQT:

1. ViÖc lμm ®Çy ®ñ vμ toμn dông çc nguån lùc?2. Môc tiªu cña çc quèc gia cã thÓ kh«ng ®−îc giíi

h¹n chØ ë tÝnh hiÖu qu¶.3. Chi phÝ vËn chuyÓn lμ b»ng 0 lμ kh«ng hîp lý.4. TÝnh linh ®éng cña tμi nguyªn.5. Ch−a ®Ò cËp tíi DÞch vô6. Ch−a ®Ò cËp tíi çc lîi Ých kh¸c tõ ngo¹i th−¬ng

39

7. Lý thuyÕt Vßng ®êi s¶n phÈm (Product Life-cycle Theory)

- T¸c gi¶: Raymond Vernon (Mü)- Thêi gian ra ®êi: gi÷a thËp kû 1960- Néi dung chÝnh:1. Ban ®Çu, SP míi ®−îc ph¸t triÓn vµ s¶n xuÊt t¹i çc n−íc ph¸t

triÓn rÊt cao (Mü) 2. Sau ®ã SX dÇn ®−îc chuyÓn sang çc n−íc ph¸t triÓn cao

(§øc, Anh, Ph¸p, NhËt B¶n) ®¸p øng nhu cÇu t¨ng dÇn t¹i ®ã.3. Khi thÞ tr−êng b∙o hoµ, SP ®−îc tiªu chuÈn ho¸, gi¸ c¶ trë

thµnh c«ng cô c¹nh tranh chñ yÕu SX di chuyÓn sang çc n−íc cã chi phÝ lao ®éng thÊp h¬n so víi Mü (VD: Italia, T©y Ban Nha..) råi XK trë l¹i Mü vµ mét sè n−íc kh¸c.

4. Khi søc Ðp chi phÝ tiÕp tôc t¨ng th× SX l¹i chuyÓn sang çc n−íc ®ang ph¸t triÓn (VD: Th¸i Lan, Malaysia, Singapore…) vµXK ®i tÊt c¶ çc n−íc.

M« h×nh cña TMQT ®èi víi nhiÒu SP, ®Æc biÖt lµ çc SP c«ng nghÖ: Mü çc n−íc ph¸t triÓn kh¸c çc n−íc ®ang ph¸t triÓn 40

8. Lý thuyÕt Th−¬ng m¹i míi (New Trade Theory)- Çc t¸c gi¶: Paul Krugman vμ MIT-Mü- Thêi gian ra ®êi: gi÷a thËp kû 1970- Néi dung chÝnh:§Æt vÊn ®Ò xem xÐt l¹i gi¶ thiÕt tr−íc kia cho r»ng lîi Ých

gi¶m dÇn do chuyªn m«n ho¸Trong mét sè ngμnh tån t¹i TH lîi Ých t¨ng dÇn nhê vμo

çc yÕu tè sau:1. Lîi Ých kinh tÕ nhê quy m« (economies of scale)2. Çc t¸c ®éng nhê kinh nghiÖm (learning effects)3. Lîi thÕ cña ng−êi ®Çu tiªn gia nhËp ngµnh (first-

mover advantages)L−u ý: T¸c ®éng can thiÖp cña ChÝnh phñ th«ng qua çc

chÝnh s¸ch


11

41

9. Lý thuyÕt vÒ Kh¶ n¨ng c¹nh tranh quèc gia (National Competitive Advantage)

- T¸c gi¶: Michael Porter-Mü- Thêi gian ra ®êi: ®Çu thËp kû 1990- Néi dung chÝnh: m« h×nh kim c−¬ng

Firm strategy, structure, and rivalry

Demand conditions

Factor endowments

Related and supporting industries

42

1. §iÒu kiÖn vÒ c¸c YÕu tè SX (Factor Endowments)2. §iÒu kiÖn vÒ CÇu (Demand Conditions)3. C¸c ngµnh CN hç trî vµ liªn quan (Related &

Supporting Industries)4. ChiÕn l−îc, c¬ cÊu vµ møc ®é c¹nh tranh néi bé

ngµnh (Firm Strategy, Structure & Rivalry)2 yÕu tè kh¸c:- ChÝnh phñ (Government)- C¬ héi kinh doanh (Chance)

43

y0

x0O tx2x1

y1

y2

X

Y

A

B

PPF

t

XK

NK

Minh ho¹ lîi Ých cña Ngo¹i th−¬ng b»ng S¬ ®å:G§1: S¶n xuÊt cè ®Þnh:

44

yF

xF

F

t’

A’

O txA’ xA

yA

yA’

X

Y

A

B

tXK

NK

Minh ho¹ lîi Ých cña Ngo¹i th−¬ng b»ng S¬ ®å:G§2: S¶n xuÊt thay ®æi thùc hiÖn chuyªn m«n ho¸

t’


12

45

III. Ngo¹i th−¬ng trong nÒn kinh tÕ mëquy m« nhá:

1. Nguyªn t¾c chÊp nhËn gi¸:

- Mét nÒn KT më quy m« nhá lu«n ph¶i chÊp nhËn gi¸trªn thÞ tr−êng thÕ giíi:

Pd = PW trong ®ã PW lμ cã tr−íc.

- ViÖc xem xÐt ViÖt Nam nh− mét nÒn KT më quy m«nhá lμ mét sù ®¬n gi¶n ho¸.

46

q0

E1

E2

D

E0

Q

D’ S

2. XK vµ NK ë c¸c nÒn kinh tÕ më quy m« nhá:a. XuÊt khÈu: BiÓu ®å 1

PW

PD

q1 q2

P

XK1

q3O

XK2

47NK1

q0

E1 E2

D

E0

Q

D’S

2. XK vµ NK ë c¸c nÒn kinh tÕ më quy m« nhá:b. NhËp khÈu: BiÓu ®å 2

PW

PD

q1 q2

P

q3O

NK2

48

KÕt luËn chÝnh rót ra ®−îc ë ®©y lµ:

• Trong nÒn KT më quy m« nhá, nÕu mäi yÕu tè kh¸c c©n b»ng, th× sù thay ®æi vÒ cung vμcÇu sÏ dÉn tíi sù thay ®æi vÒ sè l−îng hμng XK vμ NK h¬n lμ thay ®æi vÒ gi¸ trong n−íc.


13

49

IV. §éng lùc khiÕn çc DN tham gia ngo¹i th−¬ng

1. Nh÷ng lîi Ých do XK mang l¹i:

- Khai th¸c hÕt kh¶ n¨ng SX d− thõa trong n−íc.

- Gi¶m chi phÝ SX do tiÕn hµnh XK.- Thu ®−îc lîi nhuËn lín h¬n.- Ph©n t¸n rñi ro.

50

iv. §éng lùc khiÕn çc DN tham gia ngo¹i th−¬ng

2. Nh÷ng lîi Ých do NK mang l¹i:

- DN sÏ cã ®−îc nguån cung cÊp rÎ chi phÝ ®Çu vµo cña SX sÏ gi¶m xuèng.

- NK còng sÏ gióp cho çc DN ph©n t¸n ®−îc rñi ro trong SX, kinh doanh, gi¶m møc ®éphô thuéc vµo 1 nguån cung cÊp.

51

C©u hái th¶o luËn Ch−¬ng II:

1. Nguån gèc nμo cña lîi Ých cña ngo¹i th−¬ng hiÖn nay lμ ®−îc chó träng h¬n? Liªn hÖ víi thùc tiÔn n−íc ta hiÖn nay?

2. LTSS cã thÓ thay ®æi ®−îc kh«ng?

3. KÕt luËn “mét n−íc cã LTT§ nÕu thiÕu LTSS th×kh«ng cã lîi trong TMQT” lμ ®óng hay sai? H·y gi¶i thÝch?

Handout chapter2 bookbooming

Documents

Transcript of Handout chapter2 bookbooming