nih.dmsc.moph.go.thnih.dmsc.moph.go.th/law/pdf/007.pdf · nih.dmsc.moph.go.th ... (co
Good Microbiology Practice...
Transcript of Good Microbiology Practice...
Good Microbiology PracticeGood Microbiology Practiceและการจัดการขยะติดเชื้อและการจัดการขยะติดเชื้อ
การอบรมเชิงปฏิบัติการเรื่องการอบรมเชิงปฏิบัติการเรื่อง ““การบริหารการจัดการความรูดานความปลอดภัยการบริหารการจัดการความรูดานความปลอดภัย
ทางหองปฏิบัติการทางหองปฏิบัติการ””หองประชุมใหญ กรมวิทยาศาสตรการแพทย นนทบุรี
วันที ่19 มกราคม 2552 วัฒนพงศ วุทธา
19/01/52 วัฒนพงศ วุทธา 2
หลักเกณฑการปฏบิัติงานในหองปฏิบัติการ Good Microbiology Practice หรือ Good Microbiological Technique (GMT)
หรือเทคนิคทางจุลชีววิทยาที่ดี หองปฏิบัติการแตละแหงตองมีคูมือความปลอดภัยที่จําแนกหรือบงชี้อันตรายที่อาจเกิดขึ้น ทั้งนี้เพื่อลดหรือจํากัดอันตรายเหลานั้น และตองตระหนักเสมอวา เครื่องมือหรืออุปกรณเฉพาะทางตางๆ อาจถูกนํามาใชเสริมการปฏบิัติงานได แตเครื่องมือเหลานั้นไมสามารถแทนที่หลักปฏิบัติงานที่เหมาะสมได หลักเกณฑที่สําคญัเหลานี้ ไดแก
1. ทางเขา-ออก 2. การปองกันอันตรายสวนบุคคล 3. วิธีปฏิบัติงาน 4. พื้นที่ปฏิบัติงานในหองปฏิบัติการ 5. การจัดการดานความปลอดภัยทางชีวภาพ 6. การออกแบบหองปฏิบัติการและสิ่งอํานวยความสะดวก 7. เครื่องมือและอปุกรณในหองปฏิบัติการ 8. เครื่องมือที่จําเปนดานความปลอดภัยทางชีวภาพ 9. การจัดการของเสีย
19/01/52 วัฒนพงศ วุทธา 3
ขอควรปฏิบัติในหองปฏิบัติการจุลชีววิทยาขอควรปฏิบัติในหองปฏิบัติการจุลชีววิทยา
• การเตรียมสถานที่
– แบงพื้นที่ปฏิบัติงาน แยกสวนตดิเชื้อออกจากสวนไมตดิเชื้อ– มีอางลางมือ อุปกรณในการลางมืออยางพอเพียง
แยกจากอางลางเครื่องมือ อุปกรณของหองปฏิบัตกิาร– กอกน้ําสําหรับลางมือ : คันโยก หรือปดเปดไดโดยไมใช
มือสัมผัส
– น้ําทิ้ง ผานระบบบําบัดน้าํเสีย ทําลายเชื้อ
19/01/52 วัฒนพงศ วุทธา 4
ขอควรปฏิบัติในหองปฏิบัติการจุลชีววิทยาขอควรปฏิบัติในหองปฏิบัติการจุลชีววิทยา• การเตรียมเครื่องมือ
– เตรียมอุปกรณที่จําเปนใหพอพียงตอความตองการ
– จัดวางใหเปนระเบียบ สะดวกตอการใชงาน
– เตรียมอุปกรณปองกันและสวมใส (Personel protection
equipment, PPE) : หมวกคลุมผม ผาปดปาก/จมูก แวนตา
ผากันเปอน ถุงมือ เสื้อกาวน
– เตรียมน้ํายาฆาเชื้อ
– เตรียมถังขยะ แยกขยะตดิเชื้อ / ไมตดิเชื้อ
19/01/52 วัฒนพงศ วุทธา 5
19/01/52 วัฒนพงศ วุทธา 6
ขยะไมตดิเชื้อ
ขยะตดิเชื้อ
19/01/52 วัฒนพงศ วุทธา 7
การฝกอบรมการฝกอบรม การปฏิบัติงานจากเจาหนาที่อาจเกิดความผิดพลาดไดแมจะมีการปองกันที่ดีแลว จึง
จําเปนตองมีการฝกอบรมเพื่อใหพนักงานตื่นตัวเสมอ การฝกอบรมดานความปลอดภัยจึงควรเริ่มทําตั้งแตปฐมนิเทศรับพนักงานใหม โดยพนักงานใหมทุกคนตองอานและทําความเขาใจคูมือความปลอดภัย การฝกอบรมควรครอบคลมุเนื้อหาเกี่ยวกับขอมลูหรืออันตรายที่สามารถพบไดบอยๆ ขณะปฏิบัติงาน ไดแก 1. อันตรายจากการหายใจ เชน เมื่อเขี่ยเชื้อ ดูดปลอยของเหลว ปายเชื้อ เพาะเชื้อ ดูด
เลือดหรือ ซีรัม หรือการปนเหวี่ยง 2. อันตรายจากการกิน เมื่อตองทํางานกับเชื้อ ปายเชื้อ และเมื่อทําการเพาะเชื้อ 3. อันตรายจากการถูกเข็มฉีดยาทิ่มแทง 4. อันตรายจากการถูกแมลงสัตวกัดตอย 5. อันตรายจากการทํางานกับเลือดหรือวัตถุติดเชื้อ 6. การขจัดสิ่งปนเปอนวัสดุอุปกรณและการกําจัดวัสดุติดเชื้อ
19/01/52 วัฒนพงศ วุทธา 8
ขอปฏิบัติขณะปฏิบัติงานขอปฏิบัติขณะปฏิบัติงาน
ทางเขา-ออก 1. เครื่องหมายเตือนอันตรายทางชีวภาพจะตองถูกติดไวที่ประตูหองปฏิบตัิการที่มีการทดลองเชื้อในกลุมเสี่ยงที่ 2 ขึ้นไป
2. หองปฏิบัติการเปนเขตหวงหาม โดยอนุญาตการเขาออกใหแกเจาหนาที่ที่ไดรับอนุญาตเทานัน้
3. ประตูหองปฏิบัตกิารควรปดอยูเสมอ 4. หามเดก็เขาหองปฏิบัตกิาร
19/01/52 วัฒนพงศ วุทธา 9
19/01/52 วัฒนพงศ วุทธา 10
19/01/52 วัฒนพงศ วุทธา 11
ขอปฏิบัติขณะปฏิบัติงานขอปฏิบัติขณะปฏิบัติงาน• ใชอุปกรณปองกัน(PPE)ที่เหมาะสม ทุกครั้งขณะปฏิบัติงาน• ตองสวมอุปกรณปองกันกอนปฏบิัติงานและถอดออกหลังปฏิบัติงาน
• สวมถุงมือ เปลี่ยนทุกครั้งหลังเปอน ถงุมือขาด• ไมควรสวมถุงมือซ้ํา และแยกทิ้งถุงมือในถุง/ถุงขยะติดเชื้อ • หลังถอดถุงมือตองลางมือทุกครั้ง(น้ํายาฆาเชื้อ สบูและน้าํสะอาด)
• ผูที่ใสคอนเทคเลนซตองใสแวนตาปองกัน• หาม ดื่ม กิน สูบบุหรี่ ใชเครื่องสําอางในหองปฏิบัติงาน
19/01/52 วัฒนพงศ วุทธา 12
ขอปฏิบัติขณะปฏิบัติงานขอปฏิบัติขณะปฏิบัติงาน• ขณะสวมถุงมือ หามจับ ตา จมูก ฯลฯ หรืออุปกรณที่ไมเกี่ยวกับ
กิจกรรมที่ทําอยู
• หามใชปากดูดไปเปตในการดูดสารละลายทุกชนิด
• การปนตกตะกอน ตองปดฝาหลอดใหแนน• ประตูหองปฏิบัติงานควรปดอยูเสมอขณะปฏิบัติงาน และหามผูไม
เกีย่วของเขา-ออก
• หลังจากการทํางาน ทําความสะอาดโตะปฏิบัติงานดวยน้าํยาฆาเชื้อ
19/01/52 วัฒนพงศ วุทธา 13
ใสถุงมือขณะปฏิบัติงาน
19/01/52 วัฒนพงศ วุทธา 14
น้ํายาฆาเชื้อ ควรเลือกใชใหเหมาะกับงานที่ปฏิบัติ
19/01/52 วัฒนพงศ วุทธา 15
19/01/52 วัฒนพงศ วุทธา 16
ไมใสถุงมือจบั
ประตู โทรศัพท
19/01/52 วัฒนพงศ วุทธา 17
ขอปฏิบัติขณะปฏิบัติงานขอปฏิบัติขณะปฏิบัติงาน•สวมอุปกรณปองกันใบหนาตามความเหมาะสม
– ปฏิบัติงานทั่วไป สวมแวนตาธรรมดา (Eye glasses)
– หากเชื้อจุลชีพอาจกระเด็นไปสัมผัสใบหนา ควรสวมแวนตานิรภัย (Goggle) และสวมหมวกคลุมผม
– ปฏิบัตงิานเชื้ออันตรายสูง สวมหนากากปดหนา (Face shield)
•สวมอุปกรณปองกันทางเดนิหายใจตามความเหมาะสม–ปฏิบัติงานทั่วไป สวมหนากากผา (Surgical masks)
–ปฏิบัติงานเชื้ออันตรายสูงและติดตอทางระบบหายใจ สวมหนากากที่กรองเชื้อไดเชน N95
19/01/52 วัฒนพงศ วุทธา 18
19/01/52 วัฒนพงศ วุทธา 19
ขอปฏิบัติขณะปฏิบัติงานขอปฏิบัติขณะปฏิบัติงาน• สิ่งสงตรวจที่อาจแพรกระจายสูทางเดินหายใจ ตองทําในตู
ปราศจากเชื้อ (biosafety cabinet)
• หามสวมเครื่องประดับที่รุงรัง
• หามสวมเครื่องแตงกายที่รุมราม
• หามปลอยผมยาวหรือรุงรัง ตองรวบผมใหรัดกุมหรือสวมหมวกคลุมผม
• หามเลน หรือหยอกลอกันในขณะปฏิบัติงานในหองปฏิบัตกิาร
19/01/52 วัฒนพงศ วุทธา 20
19/01/52 วัฒนพงศ วุทธา 21
การกําจัดวัสดุติดเชือ้หกหลนการกําจัดวัสดุติดเชือ้หกหลนหองปฏิบตัิการตองจดัเตรียมชุดอุปกรณ (spill kit) ประกอบดวย1. น้ํายาฆาเชื่อที่เหมาะสมกับชนิดเชื้อในหองปฏิบัติการ
2. วัสดุซับหรือเช็ด ไดแก กระดาษ3. ภาชนะใสของสีย : ถุงใสขยะติดเชื้อ(ถุงแดง)
4. ภาชนะทิ้งของมีคม
5. อุปกรณปองกันตัว : เสื้อกาวน ถุงมือ อุปกรณปองกันหนาตา6. อุปกรณเก็บกวาด : ไมกวาด ที่ตักผง ปากคีบ
19/01/52 วัฒนพงศ วุทธา 22
SPILL KIT
19/01/52 วัฒนพงศ วุทธา 23
การจัดการและการทิ้งวัสดุปนเปอนและของเสียการจัดการและการทิ้งวัสดุปนเปอนและของเสีย หองปฏิบัติการทุกแหงควรมีระบบการจําแนกและการแบงขยะ
โดยจําแนกขยะไดดังนี ้1. ขยะไมปนเปอนหรือขยะไมติดเชื้อ อาจนํากลบัมาใชใหมหรือทิ้ง แลวแตกรณี
ไดแกขยะตามบานเรือนทั่วไป
2. วัสดุมีคมติดเชื้อ เชน เข็มฉีดยา มีดผาตัด ใบมีด แกวแตก วัสดุเหลานี้ตองทิ้ง
ในภาชนะที่เหมาะสม
3. วัสดุติดเชื้อสําหรับการนึ่งฆาเชื้อและลางเพื่อนํากลบัมาใชใหม
4. วัสดุติดเชื้อที่ตองนึ่งฆาเชื้อกอนนําไปทิ้ง
5. วัสดุติดเชื้อที่ตองเผาทําลาย
19/01/52 วัฒนพงศ วุทธา 24
การจัดการขยะตดิเชื้อการจัดการขยะตดิเชื้อ1.การคัดแยกขยะติดเชือ้ออกจากขยะไมตดิเชือ้
• มีภาชนะรองรับขยะติดเชื้อและไมติดเชื้อแยกออกจากกัน • บุคคลากรของหองปฏิบัติการตองทราบวิธีปฏิบัติและทิ้งขยะอยางถูกตอง
2.การหอเกบ็
• ขยะติดเชื้อบรรจุใสในถุงพลาสติกสีแดงที่กันรั่ว
• ขยะไมติดเชื้อบรรจุใสในถุงพลาสติกสีดํา
3.การติดฉลากภาชนะ
• ถุงหรือภาชนะรองรับขยะติดชื้อตองติดเครื่องหมายสัญญลักษณชีวสากลพรอม
ทั้งติดฉลากใหรูวาเปนขยะติดเชื้อ
19/01/52 วัฒนพงศ วุทธา 25
การจัดการขยะตดิเชื้อการจัดการขยะตดิเชื้อ4.การเก็บรวบรวม
หากไมสามารถบําบัดหรือทําลายไดทันที ตองเก็บรวบรวมไวในพื้นที่เฉพาะ ปองกันและควบคุมสัตวและแมลงกัดแทะ กําจัดการเขาออกบริเวณที่เกบ็ขยะติดเชื้อเฉพาะบุคคลที่เกี่ยวของ
5.การขนยาย
บรรจุถุงขยะติดเชื้อในภาชนะที่แข็งแรง ฝาปดสนิท6.การบําบัดขยะติดเชื้อ
วิธีที่เหมะสมคือการเผา และการนึ่งฆาเชื้อดวยไอน้ํา (autoclave)
19/01/52 วัฒนพงศ วุทธา 26
สะอาด
ของปนเปอน
แยก เครื่องนึ่งของสะอาด -ของติดเชื้อ
19/01/52 วัฒนพงศ วุทธา 27
19/01/52 วัฒนพงศ วุทธา 28
การจัดการขยะติดเชื้อการจัดการขยะติดเชื้อคําถามที่ควรถามทุกครั้งกอนที่กําจัดวัสดตุดิเชือ้
1. วัสดุนั้นๆไดรับการฆาหรือทําลายเชื้อดวยวิธีการที่เหมาะสมแลวหรือยัง
2. หากยังไมไดทําในขอ 1 วัสดุนั้นถูกบรรจุดวยวิธีการที่เหมาะสมเพื่อการเผาทําลายหรือเพื่อขนยายไปเผาที่อื่นแลวหรือยัง
3. โอกาสที่วัสดุนั้นๆ จะกอใหเกิดอันตรายแกบุคคลภายนอกหองปฏิบัติการที่อาจมาสัมผัสกับวัสดุนั้นโดยบังเอิญมีหรือไม
19/01/52 วัฒนพงศ วุทธา 29
ขอปฏิบัติขอปฏิบัติขอปฏิบัติ
การกํากับดูแล• ผูเชี่ยวชาญดูแล
• กําหนดกฏในการเขาพื้นที่
• ควบคุมการเขาออก
• กําหนดขอปฏิบตัิ
• อบรมผูปฏิบัตงิาน
บุคลากรตอง…• ปฏิบัตติามระเบียบ อยางเครงครัด• ประเมนิความสามารถ กอนปฏิบัตกิาร• รายงานอุบตักิารณ
• ใหความรวมมอืในการตดิตามสุขภาพ