Fjolnir 1968 Apríl
description
Transcript of Fjolnir 1968 Apríl
FJ0 L N I middotR poundNGLIS+fpublished hy
MEGINFELAG F0ROYSKRA STUDENTA National Union of Faro es~ Stud ents
appears quarterly SUMMARY P a ge 1 For the LvtFS the major event thi s year is the adission to the
ISC Our editorialist expresses the gene ral JOY at whar has
happened but he adds we should have been happier hadthis
oocurred 2-3 years a go when the IS C was still powerful and
morally u nmoiesred Neverthele s s to the MFS this is - or
ought to be - a crucial eve nt It has paved the way to intershy
national cooperation not only within the IS C but also withtn
institutions like European S tudent Meeting and the lU S We
have been given a unique opportunity Will we be equal tc) It
Page 3 A trans [ition into Faroese of [saac Babel sshort-story Tho
Death of Dolguchow The translator J Thomsen is a s tudent
of Russian at the University of Copenhagen
P age 8 A poem by J d
Faga 11 and ~3 Interviews with the former und present managers of Ii Faroesa
publishin g h rm in Copenhagen
P age 18 foour poems by Regi Dohl
Page 25 A poem by Jd
Page 27 Refle c tions on some apects of the F ar oese language
P a~es 29-32 BOOK REVlEW S
April 1968 3 arg o
Foreign Students Notice scholarship p9
F middotI1Z1 LNImiddotR Ole ller
El EKTRA Als
Innihalds y vi r lir
~Upptekan ISC (Arni CHaIsson) Deyt5i Dolgusjovs (lsaak B abel) bull bull
Sum blyggit5
Samr0t5a vits Roland H0gnesen
Kolding -halgir (Re gin Dahl)
MFS bull ~ 1bullbullbull bull bullbullbullbullbullbullbullbullbullbullbullbull
S tudentafelagits bull
Samr0tsa vit5 Gunnar Hoydal bull
S tarar
Malsligar hugleil5inga r (Hemus Andre assen)
UMlo11ELl
Val a g valt01 Einar Waag CRoland H0gnesen)
P~rkhus Hetsin Bru (Joaillles Dalsgaard)
(estur Jens Pauli Heinesen (Ifanus Andreassen)
IEvlntyr II Rudyard Kiplin g CHA ) middot middot
L oyndarmaIH5 (HA)
sitsu 1 3 8
11
18 21 21 23 25 27
29 30 31 32 32
MprS
ISC
Nu hava vit fingilS limaskap I alheimsstudentasamgonguni ISC Clnternational Student Conference)
Longu a heysti 1963 for MF S holt vilt5 at s0kja um uppt0ku men mangt hevshyur forlt5alt5 fyrst og fremst statsraettarliga st0lSan og t0rvandi kunnleiki til land og folk okkara HV0r veit kanska eisini eitt sindur av mistrugv til hetta famenta felagilS ur hesum pinkulandinum For talt5 at gera nakrar skreytir ella var talS bara eitt upplop
Endamal okkara vilS at fara upp I altjolSa studentasamvinnu kann verlSa skift I tvey Hitt fyrra fakliga at laera av 0trum at loysa praktiskar og studentashysosialar spurningar Hitt seinna og me ira umfatandi var sprott it ur ynskjum okkara um at MFS ikki bert skuldi umbolSa okkum sum lesandi men eisini middot sum abyrgdarkendar fl2froyskar samfelagsborgarar Lutt0ka okkara altjolSa studentasamvinnu skuldi vera ein partur av f0royska 1jotskaparstrevinum Ikki bara vilS at~a fundum og VIsa merkilS men eisini vilS at forlSa okkum at byrgja okkum inni sum dansk-f0royskir heimf0tingar men heldshyur koma samband vilS talt5 lIV sum I dag r0rist I altjolSastudentaheiminum
r bratt tvey ar hava vit tikilS lut norlt5urlendska samarbeilSinum TalS hevur roynst yael og nu kunnu vit fegnast um at vera komnir upp I altjolt5aarbeilSi
Men ikki er yvir at dylja at fr0in um uppt0kuna IISC hevlSi verit5 st0rri fyri trimum arum s Itan enn hon er nti ISC hevur verilS fyri storari afturshygongd seinastu arini og torf0rt er at spaa um hvu~su fer at gangast vilS he sum felagi Hini nortanlondini eru 011 limir og sum lSC-limir kunnu vit nu vera vilS til at avirka samlalSu norlSurlendsku stl2ft5una til framtIlSarvirkilS hja ISC
Vilt5 hesum I huga kunnu vit siga at talS sum hevur meira tydning er at vilSurkenningin hja ISC einafert5 fyri allar hevur slaettat5 okkum vegin til al shytjolSasamarbeit5i sum sllkt eisini l2flSrum stovnum eitt nti European Student Meeting ella IU S
Sum nevnt hevur gin~it5 aftur a hondina vilS ISC hesi seinastu arini men hvussu vilS okkum sjalvum
Ju Uteftir saer yael tit TalS formella er I lagi Heimurin stendur nti opin fyri okkum Myndugleikarokkara sYna millumtjolSatilt0kum okkara vaelvild Nti veldst bert um folkatilfarilS
Hvar eru teir ungu fusu studentarnir sum vilja nJ-ta hetta einastandandi h0Vi til at gagna felagi okkara tjolSokkara og saer sjalvum vilS at taka lut I teimum altjolSatiltl2fkum sum vit nu hava fingilS atgongd til MFS spyr eins og hini f0roysku fe10gini Naer fara vit at uppliva at slggja teir f0rshyoysku studentarnar ilS komnir eru hesi seinastu 3-4 arini avrika nakalS og sostatt progva at sjonarringurin rl2flckur ut um bokina ogll2fskuna
Arni Olafsson
IDROll
BANKl 6-a-ukl F0ROYfi
00
JJ If 1ZJl (()) Jh JJJ IampJ)
Klakksvik
2
DEYDI DOLGUSJOVS
eftir ISAAK BABEL
ISAAK EMMANUILOWlTSJ BABEL (1894-1941) var sonur ein llUti mligvandi j0diskshy
an handilsmann i Odessa Hann fekk kortinieina gotia skUlagongd og las samstundis
eftir ynski papans hebraiskt Blbliuna og Talmud r 1915 fer hann til Petrograd og
ariti eftir komu fyrstu s0gur hansara lit Gorkij raddi honum til at fara lit HvilS
atirenn hann til fulnar gj0rdist hInIUndur og tey komandi s jey arinifekst hann vilS alshy
skyns arbeilSi r 1920 var hann viti - krignum meti polakkunum i t tiltikna reytia koshy
sakkherinum undir Semjon Budjonnyj og fra hesum krlggi fekk hann tilfar til ein fittshy
an part av stuttsf21gum sinum teirra milIum ta iti her er prentati
r 1920unum og fyrst i 3Dunum var Babel ein av teimummesttytiandiogmestlisnu
hInIUndunum So hoyrdist minni til hansara inntilhann til endans pura hvarv S-lSani
var deytsakvirt um navn hansara Seinni er uppspurt hvussu lagna hansara var 15
mai 1939 var5 hann sum nu vertiur tikilS til elf21gliga undirkligalSur tv s hann
var5 tikin og f0rdur til eitt konsentrasjenstyppil Sibiria har hann doy15i 17 mars
1941 bert 47 ara gamal
Ikki fyrr enn 1 1957 var5 hann prenta15ur aftur ta eitt urval av stuttsf21gunum kom
ut r 1966 kom ein utgava viti f2Illum stutts0gunum nf21krum endurminningum og brInIUm
og teimum ba5um sjenleikunum hann skriva15i og nu tykist sum Babel crvi5 at vinna
plassi5 aftur sum ein hin besti russiski stuttsf21guhInIUndurin i 20 f2Ild ogeinhinfremshy
sti sovjetthf21vundurin
S0gur hansara kunnu skilliga bjtast i tveir belkar eftir innihaldinum Annar er
um hendingarnar borgarakrignum og I krignum moti polakkunum 1920 Hin er mest
ymiskar endurminningar fra barnaarunum og um j0diskar skalkar og sersk0ltar Oshy
dessa
Hoast Babel var ein arbei5ssamur h0vundur setti hann slter sjalvum so stor
kr0v at talS ikki er negv ilS liggur eftir hann Samla15a utgavan av stutts0gunum er
bert galSar 300 s15ur I vavi
S0gurnar hja honum eru stuttar ofta bert 3-4 sllSur og tlettar 1 forminum r hV0nn einasta setning er citt arbeilSi lagt Sum tann malmeistarihannvar kendi hann
3
I eins vrel tall russiska bokmalitl sum malitl hja teimum olrerdu kosakkunum og tal5 fj0lshy
broytta og sermerkta j0damalitl [Odessa Og hann nytir hesi yulisku llallll5gini vitl
snildi njtir tey ofta til t skapa motsetningar og spenningar I teimum grummastu sll5gshy
unum r sll5guni Deytli Dolgusjov er Ld tann ohugnaliga deyl5astundin sett upp moti
ti ovitlkomandi og thursverda pratinum hja folkinum Sum smadrongur hevti Babel
uppUvatl jl2ldapogromar har verjuleys og sakleys folk vorl5u dripin Bloti morti og
oytHleggjan merkir eisini storan part av sl2Igum hansara og samstundis eru trer merkshy
tar av pessimismu speisemi romantiskari tra og ti brennandi trow hann sum eftirshy
komari av nogvum forfylgdum ltettarlitium hoast alt hevl5i
Ta hann 1920 for upp ikosakkherin hildu hesir profcssionelludrapsmennlltil5
um tann Htla fril5adiga jl2ldan vil5 brillum sum hVll5rki dugdi at drepa folk ella temja
ein hesL Samanbrestirnir millum teir harl5rendu kosakkarnar og brillumannin er
annar atlaltatturin kdgssl2lgunum Hin atialtatturin er motsetningurinmilium teir rau
kollveltingarhermenninar og teirra idealistisku hugsjonir Allar krigssl2lgurnar hja
Babel eru rltetluligar skelkandi Men har eru eisini poetiskar s jonir Hetta spreliti
upp a motsetningar er sjalvt grundarlagil5 undir list hansara Alt kynstur hanSar
byggir upp a samanbrestirnar muru og motsetningarnar I kenslum og a motsetningshy
arnar milIum menniskjal5 og llvitl uttanum
J T
KrigsbfiaHitl nrerkatlist bjnum Urn rniddagsleititi fleyg Korotsjajev tVll5rtur vil5
okkurn i SVl2lrturn kappa - hann var settur fra sum ovasti fyri fjortiu divisjon bardist
nu einsleingin og sl2lkti deyl5an Hann ropti til mIn tl hann for framviti
- Sambanditl er sHtitl hja okkurn Radziwillow og Brody standa lljosum loga Og
hann tvisporatli avstatl - vil5 blaktrandi kappa allur svartur sum hann var viti eygnashy
steinum sum kol
A flatanum il5 var skettur sum ein fjl2l1 skipatlu brigadurnar seg umaftur Solin
stiklatli violettum jarl5roki rveitunum fingu teir slerdu srer ein bita Sjukrasystrar
logu i grasinurn og sungu lagmrelt Skotarnir hja Afonka reikatiu um vl2l11in og leitatiu
eftir deytlum folki og utgerti Afonka reiti tvll5rtur vill meg eini tvey fotafet fra firer
og segtli uttan at snara hi1Ndinum a
- T eir hava giviti okkum ein dyggan kjaftfisk Tall er so vist sum tvey og tvey
eru fYra Tatl vertlur ml2l1ma um divisjonsovastan hann verllur settur fra Menn
hava mist aliti a honum
Polakkarnir voru komnir til skogina einar trtggjar verstur fra okkum og settu
maskinbyrsurnar upp onkunstallni nrerhendis Kulurnar rina og hvina Teirrll eymkan
4
I2Itlar otolandiKulurnar srera jll5rtiina og hirtia seg nitiur hana darrandi av otolni
Vytjagajtsjenko regimentsovastin sum la og reyt solskininum ropti i svYUi og
vaknatii Hann for upp a hestin og reiti yvir til oddaeskadronina Andlititi ahonum var
rukkut vill rey5um strpum av t ofantaliga durinum og lummarnir voru fullir av blommum
- Svnhundar segl5i hann illsliga og spytti ein stein ut - hetta er eitt fanans ski TimosJka breiti flaggiti ut
- Vit fara ella hvat spurdi Timosjka t hann loysti stongina ut sporunum og
breiddi merki5 ut A tt var ein stJlI5rna teknati og okkurt skrivati urn Tritiju lntershynationalu
- Tati faa vit ats(ggja segtii Vytjagajtsjcnko og skar snggliga ut 1 eitt gaUrop
Nu hinar gomlu stgiti a bak Ropi~ a menninar eskadronar
Hornblasarnir blastu Eskadronurnar skipatiu seg eina fylking Upp ur einari
veit kleiv ein srerdur skuggatii fyri sler viti hondini og segtii viti Vytjagajtsjcnko
- Taras Grigorjevitsj eg eri sendimatiur Sler ikki ~tari ut enn at tit lata okkum vertia vcrandi eftir
- Tit smYrJa teir av bull mutlatii Vytjagajtsjenko 01 rcisti hestin upp a afturbeinshy
ini
- V it hava Hkasum varhugan av at vir ikki fara at smyrja teir av Taras GrE gorshyjevifsj segtii tann slerdi aftan a honum
- Halt uppat vi hasum grcnjinum vendi Vytjagajtsjenko sler til hansara einki
man eg fara at lata tykkum verl5a eftir - og gay boti um at fara
Gg viti citt klingatli mjarrandi kventluta maliti Afonka Bida vinmanni mnum
- Renn ikki allan regin hitiani Taras Grigorjevitsj tati eru fimm verstur at
renna yvir til polakkarnar Hvussu skulu vit h0gga teir nitiur tahestarnir hjaokkum
eru purasta fyrilagstir Her er einki at skunda sler eftir - tU skalt nokk koma 1
gotiari til5 at pilka perurntr nitiur ta tier eru stadnar
- Gongd beyti Vytjagajtsjenko uttan at hyggja UPP Regimentiti for avstati
- Er tati rrett sum vertiur ml2l1mati um divisjonsovastan teskatii Afonka darlandi
aftanfyri - verllur hann koyrdur fra so er uti hja okkum Og harviti vertlur tati
Tar runnu ur eygunum a honum Eg stardi ovfarin at Afonka Hann mol runt sum
ein snurritoppur tok I hugvuna skar eitt geyl og reyk -avstati
Grisjtsjuk viti slnum bYttisUga vogni og eg - vit voru einsamallireftirogflakkatiu
inntil kVl2l1ds millum cldveggirnar Divisjonsstjorin var horvin Allrar deildir vildu
ikki taka okkum Uppl Regimentini foru inn Brody og vortiu rikinafturaveinum motshy
Hopi Vit komu nitian til kirkjugartiin bjnum Aftanundan grli5VUnum leyp ein deild
av polakkum fram 10gdu riflurnar at 0kslini og 10gdust at skjota eftir okkum Grisjshy
5
tsjuk vendi viti Vognurin hja honum hvein viti 011um fyra hjolum
_ Grisjtsjuk ropti eg gj0gnum hvin og vind
Skalkastrikur svaratli hann tungur (huga
_ Vit fara fyri einki ropti eg gripin av undirgangsfr0i - vit fara fyri einki
hann sjalvur _ HVl skulu konufolk hava alt baksiti svaratii hann enn meira tungur huga shy
frgging bnidleyp hvat er tati gott fyri hvat er tati gott fyri at sleygivetti hava
tati stuttligt 1 bnidleypum bull Ein Ijosareytiur hali gHggjatli a luftini og kalnatii burtur GrannlysHl glotti fram
millum stj0rnurnar _ Eg ma bara flenna at tl segtii Grisjtsjuk sorgarbundin og peikatli viti koyrlinshy
um a ein mann sumsat viti vegin eg ma bara flenna hVl skulu konufolk hava alt
baksiti bull Matiurin sum sat viti vegin var Dolgusjov tclefonmatiurin Viti gleivandi beinshy
um bfudi hann at okkum Ja so cr segtii Dolgusjov ta iti vit voru komnir til hansara -fili er litiugt hja
mlter bull Tit forstanda _ Eg for standi svaratii Grisjtsjuk og stetigatii hestinum
_ Tit mugu kosta eina patron upp a meg scgtii Dolgusjov
Hann sat upp moti einum treei Styvlarnirhja honum stungu ut til hV0r sina sltiu
Uttan at taka eyguni av mlter tok hann varisliga skjUrtuna burturfraframmanfyri Bikshy
urin Ii honum var karvatlur upp innv011rin skreiti oman a kn0ini oghjartas10gini soshy
ust _ Polakkarnir fara at koma - fara at halda gj01dur at mlter Her eru papprini hja
mlter ttl skrivar til mammu hVUS5U og hvat bull
_ Nei svaratli eg og gay hestinum sporarnar
Dolgosjov legtli teir blau logvarnar flatar ut a j0rtiina og hugdi tortnigvin gj01shy
liga at teimumbull _ Rrmir mutlatli hann og gleiti nitiur - Far so tin lorthundur bull
Sveittin lak av meer Maskinbyrsurnar pikkatiu skjotari og skjotari viti hystershy
iskum treiskni Umgyrdur av einari gloriu av solarrenningini kom Afonka Bida sporshy
andi moti okkum _ Tatl er ikki s0rt at vi smyrja teir av ropti hann veelhYrdur Hvat skemtast tit
viti her Eg peikatli a Dolgusjov og for Teir skiftu n0k1J-r fii orti - eg hoyrdi einki Dolgusjov reetU deildarf0raranum
bokina hjli saar Afonka goymdi hana 1 styvlanumog skjcyt Dolgilsjov 1 munnin
_ Afonka seglSi eg viti einum neytiarsligum smfli og reiti yvir til kosakkin shy
6
eg fekk meg ikki til tati
- Far av stati viti teer svaratii hann og bliknatii eg drepi teg Tit brillumenn
taka llka nogv synd t brotlur okkara sum kettan musini bull
Og hann spenti hanan
Eg reiti burtur fet fyri fet uttan at venda maer a og feldi deytia og kuMa viti ryggshy
inum
Hey tit ropti Grisjtsjuk aftanfyri - halditl uppat viti hasum tvetlinum og tok
t armin a Afonka
- Hasin hali hishundurin ropti Afonka - Hann sleppur illi fra mlter bull
Grisjtsjuk fekk meg aftur einastatlni har vegurin sneiddi Afonkasasteinkitil
Hann var farin hin vegin
- lIar seert tu Grisjtsjuk segtli eg - 1dag havi eg mist Afonka allarfyrsta
vinmannin hja maer bullbullbull
- Grisjtsjuk tok eitt skorpnatl surepli upp ur setrinum
- Fa aer segtli hann - hygg fa teer bull
Johnny Thomsen umsetti
ur russiskum
ARSSKElD FYRI LlERARAR OG STUDENTAR
f F0ROYSKUM MALl OG BOKMENTUM
A Frotlskaparsetri F0roya vertiur fra 1 september 1968 til 31 1iai 1~b9 arsskeiti fyri leerarar og studentar i f0royskum mali og f0royskum bokshymentum Hovutlsleerugreinirnar vertia foroyskt (malleera og mals0ga) og f0royskar bokmcntir (kv~lH t~ttir og nyf0royskur skaldskapur) Hjashygreinirnar vertia slendskt gomul skrllt bokasavnskunnleiki gomul f0royskt buseting og gamalt f0royskt arbeitlisHv
Undirvlst vertur 2 tImar hV0nn seinnapart uttan lcygardag Undantiknir eru allir vanligir skulafrfdagar
Leerarar sum hoast teir taka lut 1 skcitlinum faa undirvstviti skulan teir eru settir faa fmatalitl leekkatl 12 tfmar urn vikuna nii5ur 20 r Atlrir laerariir faa tmatalitilekkatl 4 timar afturat nitlur 16 ttmar
um v ikuna og sleppa at undirvlsa viti kommunuskularnar Havn hetta arshyiti Hesir nevndu tmar koma at vera fyri middag Hoastttmataliti vertlur leekkati vertiur 10Ilin oskerd Hesar treytir vanliga bert galdandi fyri laerarar itl hava undirvIst viti f6lkaskUlan minsta lagi 2 ar
Luttakararnir kunnu um tcir villa eisini s0k)a um at bUgva burumi a seturshusunum
Teir iti eetla at taka lut 1 skeitlinum vertia at botia Frotlskapshyarsetri F 0roya fra fyri L marts 1968 studentar seinasta lagi 1 mai 1968
FPODSKAP AR SETUR F0ROY A
7
SUM BLYGGID
Sum blyggH5
teir stoyptu
upp a hukar
vetrarkv01d
var vagin
summardagar bull
Iosanum
dunnur b0rn
hundar roykur
av r0stum tara
og gaggum
E in undaligur
upprikin
fiskur
eitt flot
ein fj01
vit5 fremmandum
ort5um
farrin av
fremmandum
londum
id
NOTICE
about
TRAVELLlNG-SCOLARSHlPSTO THE FAROE ISLANDS
Provision has been made in the Faroese Budget for 196869 for
3 Grants of kr 3000 - (approx pound 165) each
to be given to students or graduates from the Scandinavian countries
Great Britain or Ireland who in connection with their professional
work may wish to obtain a Travelling-Scolarshipto the Faroe Islands
The Scolarships are intended to cover abt 3 months stay in the Faroe
Islands but may also be divided Applicants who wish to studyFaroese
or to do resarch work in co-operation with FR6DSKAPARSETUR
F0ROY A (Academia Flteroensis) will be given preference
From September 1968 to May 1969 students oflanguages can attend lecshy
tures on the Faroese Language and Literature at the Academy whose
Principal will also be able to give guidance on independent studies on
the Faroese language
The Academy and other co-operating Institutions will give all possible
assistance to other students in as wide a range of subjects as pOSSible
Applications together with a reference or testimonial from the Univershy
sity or lnstitute must be in the hands of FRODSKAPARSETUR F0Rshy
OY A (Academia Flteroensis) Torshavn Faroe Islands not later than
15th April 1968 The applicant is requested to specify the duration of
his her stay in the Faroe Islands
The Academy has at its disposal 4 rooms of residence available to both
foreign and Faroese students An application for a room of residence
may be enclosed along with the scolarship application
FR6DSKAPARSETUR F0ROYA Torshavn 12th February 1968
Joannes Rasmussen Chairman of the
Academy Board of Governor
NB Date of application prolonged to April 30
9
AjS BALSLEV amp co Te1efoll 1124
Timbur og byggitilfar
SAMR0DA
vi~ fdifarna formann Mentunargrunsins Roland H0gnesen
~ elstur i geuni
PARTAFELAGID
TORSHAVNAR SKIPASMIBJA 09 MEK vERKSTAf)UR
F0ROYINGAR
Styiliil landsins vinnuvegir og laW arbeiiliil verila i lalldinum
10
Naer for Studentafelagi~ at geva lit b0-kur
Ta~ var longu [ 1914 ogdyrsta bOkin var Yrkingar hja Djurhuus Upp til 1940 gay felagi~ lit tiggJu b0kur
Naer var hetta virki felagsins lagt fasta legu
r 1948 setti Studentafelagi~ S1Cr fyri al geva lit barnab0kur a f0royskum Hetta var
- og er - atro~kandi uppgava Felagi~ valdi a hV0rjum aalfundi barnab6kanevnd
Nakrar barnab0kur komu a prent men ikki kann ver~a sagt at henda skipan virkai
heilt v1Cl (Eg havi sjalvur veri [ nevndini)
HV0rjar voru b0kurnar felagi~ gay lit
Allar b0kurnar sum eru komnar sl~an 1948 eru nevndar a seinastu permustju
b6kini F0roysk f6lkamenning sum kemur fyrra hclmingi av prill S~an 1914 hevur
Studentafelagi~ og mentunargrunnur tess givi~ lit alt 27 h0kur (ella alt umlei~ 2800 bls) Og tvampr b0kur uppa 190 bls koma lit hesum mana~inum
Naer var so Mentunargrunnurin stovnatiur og hV0r jir voru teir iti stovnatiu hann
OVla_ngt gj0rdist 1millum b0kurnar Sum formatiur felagsins leg~i eguppskot fyri a~shy
alfundin urn at stovna mentunargrunn og gera litkast til skipan fyri sovor~nan grunn
Fundurin t6k undir og setti trfmannanevnd at gera skipan fyri grunnin Starvsnevndshy
in leg~i uppskot sltt fyri eykaatialfund I april 1957 - minnist meg rampttUppskoti~varti
samtykt Men eingin vildi taka a seg formansstarvi~ hesUln nyggJa stovninum Menn
heiltu so a meg og eg jattai umsl(5ir Ikki vardi meg at eg skuldi sila so leingi
Hitt fggjarliga st0tiiti undir vi ki grunsins
Hvussu bokalitgavan undan 1940 var~ flggjati veil eg ikki (eg vildi fegin vitalt5 ta(5)
I Ta iti Studentafelagi~ setti saer fyri at geva lit barnab0kur setti tall sampr eisini fyriat
I 11
TRYGGI NGARSAMBANDIEgt
F0ROYAR F0roya Sj6vatrygging Tel 1090
F0roya Krlggstrygging 1090
F0roya Brunatrygging 1089 1098
F0roya Vanlukkutrygging 1466
yit tryggja
Balar skip v6rul h(IS innhlig feroag6()s o a
feroyingar eiga attryggja landsins egnu trygging
F0ROYA SPARIKASSI Stovoallur 1832
Teleloo 1400
Opinhv0nn dag kl 10 1230 og 14-1530
Leygardag ld 930 -1200
DEILD NORBSTREYIIOYAR SPARIItASSI
Vestmaooa teU 93
Opin dagliga
Sparift i Sparikassuoum tall loysir seg
12
spaela kabarett a hVi21rjari Olavsi21ku til at vinna pening til bokaarbeiigti
Ta iti Mentunargrunnurin varigt stovnatiur var ognin uppa einar 4-5000 kr bokashy
goymslan lroknaigt Kabarettin gay pening to ikki hV0rt arjstundumdatthonnitiurfyri
Sitian 1957 hevur kabarettin veitt Mentunargrunninum slakar 40000 kr _ hetta er
ikki smavegis og liggur nogv arbeitii aftan fyri henda pening _ at faa kabarett lag
er ikki l0tuverk Eg havi sj81vur skipaigt fyri kabarcttini tvey ar og eisini veriti a
pallinum Grunnurin hevur eisini Hngiti styrk fra almennum og privatum stovnum
F0royum Grunnurin hevur ongantiti s0kt ella fingiti styrk fra utlendskum stovni lalt
hevur grunnurin fingiigt umleiti 36000 kr Tal5 mesta av hesum peningi er latHS til
Ilionskvltetiiti sum er st0rsta uppgava grunnurin hevur tikiti a seg Kortini er Hggjshy
arstllligta grunSins heilt hampilig grunnurin hevur dag ognir sum eru haegri enn hesin
peningur samanlagdur hoast bokagoymslan roknskapinum er nitiurskrivati til 40-
S 01uor ganis ation
Nevnd grunsins hevur ivaleyst at gera viti at standa fyri utgavuarbeitiinum at faa
handrit til vega og at faa tey prentaigt so hon hevur ikki millguleikar at hava si211una um
hendur Fyrstu arini h0Vdu vit ein mann at standa fyri s01uni Fi2Iroyum Eisini hava
vit selt 19ji21gnum llterararnar Men fyrin0krum arum sftiani nevndin ta sti21tiu at best
var at faa fasta s0luskipan viti bokhandil F0royum Eg haldi hetta framvegis vera
bestu s0luskipanina ta iti s0lan er so stor Tati sum dag ber bokasi21luskipanina
Fi2Iroyum er ju agotiin - profitturm Um hetta kann vera sagt Fj0lnir atti Ii i21igtshy
um sinni at tikiti hetta evniti upp til viigtgertiar Grunnurin hevur havt student at selja
b0kur millum f0royingar her bYnum
E r tati ikki trupult at reka forlagsvirki viigt sjalvbodnum ella
ilia l0ntum folki
tati kann vera tV0rligt men fyrimunir eru eisini Trupulleikarnir Tati er ein
royndur lutur at lyfti um skrivligt arbeit5i sera sjaldan vertia hildin Undir slikum
umst0tium ber ikki til at ilskast men bert gletiast ta iti tu faert handrititi ella raett shy
lesturin Fyrimunir Laettari er at samarbeitia til iti menn ikki 1 fyrsta umfari hugsa
um l0nina Upp 1 trupulleikarnar er at telja tati fyribrigditi at f5ur dugir at skilja
at maigtur kann gera arbeitii uttan onkursvegna at hugsa um egiti gagn at matiur kann
seta arbeitiiti fyri hitt kollektiva - hesum f0ri Studentafelagiti - fram um tati privata
arbeitiiti Og duga tey ikki at skilja motiviigt hendir ofta at tey geva IZltirum eitthvi21rt
s jalvs0kiti motiv Sovortiiigt kann laett gera ein vonsviknan
Men 1 samarbeiigti viigt listarfolk og h0vundar havi eg ongantiti veriti vonsvikin tey
hava altti veriti lagallg og mangan stuttlig Eitt nu ta fertiina eg bati listarmann tekna
til eina bok Hann svaratii ikki men sprakk a flZltur og hevtii fyri mllnni Her var em
sigar 1 It Og hann at leila Einaferigt hann la endilaolgur undir bortiinum hoyrdi eg hann
mutla Fyrsta uppgavan Einir minuttir gingu atirenn hann fann sigarina
13
Sj6mannsutgero
c C Johansen tIf 1 j~O - Tflrhnl1
vindeygakarminum hon var mest sum harMryst Ta iti eg hevl5i fingil5 eld kundu vit
tala um tekningarnar
Hevl5i Mentunargrunnurin kunnal5 veril5 rikin sum professionshy
elt for lag
Hugsar tU um at seta 10nt starvsfolk so er svaril5 ja Fyri trimum arum sl5ani bar
eg h~tta upp a mal nevndini Tal5 varl5 vst aftuL Eg royndi aftur ruesta aril5 Sama
urslitil5 So gavst eg r stal5in samdist nevndln um at 0kja 1m talil5 a nevndarlimum fra
trimum til fimm Kortini kundi grunnurin havt gagn av 10ntum starvsfolki Men tal5
kostar Arbeil5il5 sum nevndarlimirnir gera kostar ikki
Um tU vil5 hesum spurningi hugsar um at Mentunargrunnurin er forlag so verl5ur
svaril5 eisini ja Sum eg greiddi fra al5ni so var ors0kin til atMentunargrunnurin
varl5 stovnal5ur 1957 ynskil5 um at faa bokautgavuna trygga legu Ta skeyt eg upp
at endamalsgrein grunsins skuldi Ijol5a nakal5 so at virka fyri f0royskum mentunarshyI llvi serstakliga at taka upp nyggjar tiettir Men meirilutin av limunum ynskti einans
at broyta endamalil5 fra at geva ut barnab0kurtil at geva ut b0kur Her hendi hetta
uppskot til broytingar verl5ur sett fram onkur mltelir til ikki at broyta so radikalt
men setur stal5in fram broytingaruppskot sum gongur aftur moti tl sumvar 1 sllkshy
um f0ri vinnur altll5 afturhaldil5 Hoast eg ikki greiddi atkv0l5u fyri hesum havi eg
loyalt fylgt hesi vil5t0ku at byggja upp forlagsvirki
Fyrsta takil5 var at skapa flggjarliga st0l5il5 Hetta varl5 gj0rt eftir 5-6 arum Annal5
takil5 var at leggja utgavupolitikkin Men tal5 er felagil5 sum eigur grunnin og nevndshy
in hevur t skyldu at gera arbeil5sskra sum kann savnaallar limir felagsins ikki
einans onkran meiriluta Al5aleyl5kennil5 fyri demokratiil5 er at meirilutin gevur minnishy
lutanum gol5 arbeil5skor Fyri einum 4-5 arum sl5an for nevndin undir at leggja utshy
gavuietlan Men ogvuliga striltil5 gekk lkki fyrr enn 1 seinasta starvsari er riettilig
gongd komin a hetta arbeil5il5
r hesum sambandi havi eg hug at siga n0kur orl5 um hvat eg havi roynt at gera til
al5alendamal Mentunargrunsins - ut fra tl st0l5i sum Mentunargrunnurin hevur lagt
Nevnd grunsins kann ikki dirigera limunum nevndin kann einans skapa tier ytru
rammurnar fyri arbeil5inum og so inspirera teir limir sum vlsa ahuga fyri bokmentashy~ arbeil5i T kann hetta bert koma so 11l5andi Meira velst um dygdina enn um n0gdina
Vilt tu hava dygdargott mentaarbeil5i so skalt tu duga at geva tol til st0l5il5 er ruddal5
og grol5urin ruelir St0l5il5 skal ruddast viel einki bragd er at faa nakal5 at renna upp
slokk og so lata tal5 leggjast forna Ju eg havi roynt at gj0rt tal5 til al5almal
grunsins at skapa mil5st0l5 fyri f0grum bokmentum a f0royskum mali Fyrstu arini var
hetta einans dreymur sum ikki kundi ganga ut Men nu eru mangir f0royingar sum
skriva sum umseta ella sum bert hava ahuga fyri f0royskum bokmentum Men so koma
vit til tal5 sum kostar Grunnurin hevur saman vil5 0l5rum fe10gum leigal5 11til5 h01i
RJdliDghaudiliu hi
pcal i geil i fla~n flf IGll
BOKASTOVAN Jltma~ Broncksf~nta 31
Tlf 3011
BOKBINDING
6ihltRe5trJO~ J rC~r L c~~ ---shy
pf Frants Restorff TIf 1056 Torsilalll
14 15
KEYPMANNAHAVN-F0ROYAR
mS KRONPRINS FREDERIK
Dr Keypmannahavn 204 45r Torshavn 224 65Dr Torshavn 224 65Dr Klaksvlk 234 75
v TV0royri 234 75Torshavn 294 135
Dr Torshavn 294 135r Keypmannahavn 15 155 Dr Keypmannahavn 247 r T6rshavn 267 Dr Torshavn 267 Dr K1aksvlk 267 Alt Tv0Toyri 267 1 r6rshavn 317 Dr T6rshavn 317 I Keypmannahavn 28 Prisir d kr a fer~asetslum annan vegin hyttsJomfru uppif
1 plass Luxuskamar 1 personur
2 personar 1 Einakamar uti borthnum Onnur ~inak0mur Kamar v 2 koyggJum A-dekk 425shy
v 2 koyggJum 13- amp C-dekk
Kamar v 3 koyggJum
2 plass KoyggJa kamari 13-amp C-dekk 300 Onnur k0mur 13- og C-dekk 275 shyHopfer~aplass 210 shy
67 16
305 87
36 8746 8746 8746 13756 137 76 157
178 288 179198 308 199198 308 199 198 3078 199198 308 209 248 318 269 248 318 269 268 29 289
ta er kostur og drykkJupeningur til kashy
Bl1Jrn undir 12 ir iti hava halvan fertiaseoil fna koyggJu
F ertiall1Jg 1~ keypa Cminsta lagi ar fertiasetlar faa 10 avslattur plassum
Fyri st0rri fer~all1Jg vertur kostna~ur 1 hVl1JrJum einstl1Jkum fl1Jri sambrert avtalu vi~ DFDS
Nfesta stigH5 skuldi so veriti her at savna hesi f6lk og at byggja upp Hti~ bOkasavn vi~
fgtlroyskum fl1Jgrum b6kmentum og vi~ bOkmenta- og menningarligum t~arritum a fremshy
mandum mali Hetta kundi gj0rst sera livandi milj0 Folk kemurur 011um fettum 1 F 0rshy
oyum og folk kemur aftrat hV0rt ar
Eisini a l1Jt5rum gtlkjum ber til at skapa sovor~nar mi~stgtl~ir Limirnir kunnu 5 jalvir
taka seg saman felagsskap A sumri 1966 voru knappliga llkindi til at samla iit5 at
skriva bok um fgtlroyskar sjalvstyrishugsjonir men ta hevt5i nevnd grunsins 1 nferum
heilt ar tala~ vi~ menn um evnit5 Og hVl setur felagi~ ikki fastan stovn at standa fyri
kabarettini ta~ er ml1Jtimiki~ at byrja av nyggjum hV0rt ar Vit vita at sovortii~ ber
til bert hugurin er til stal5ar Seinastu arini hava nakrir eldhugathr f0royskir sosiashy
listar skapa~ mit5st0t5 til at bera f0royingum kunnleika um sosialismu Hesir menn hava
sett nakat5 gongd Fl1Jroyum
I Hvat er mentan la at allysa andalig fyribrigdierikki lfett Andalig mentan erat
taka stgtlt5u til tilveruna sum heild
Eg havi ikki srett f0royska mentan allysta og voni hcldur ikki at tat5 fer at henda
Mentan er ikki statiskt fyribrigdi - heldur ikki fl1Jroysk mentan Tann allysingin
tU kanst geva f0royskari mentan dag er avoldal5 morgin Kortini skal ikki verl5a
dult at mentan tveimum f0rum kann vera statisk fyrra er ta il5 menn flyta annal5
land og ikki hava st0~ugt samband vi~ mo~urlandil5 tfllk statisk mentasamfe10g kanst
tu finna ymsasta~ni Amerika Seinna er ta i~ mentanin er tilherd r ba~um hesum
f0rum er mentanin statisk og kann hon ver~aaUyst einafer~ med alia men hon avshy
skeplast eisinic-skjott og doyr ut Allysing av fl1Jroyskari mentan kann hava tvey endashy
miil 1) at geva manni autoriseral5a allysing so at hann sleppurundan at taka pers6nshy
liga st0~u og 2) at forta fyri natUrligum utviklingi av f0royskari mentan av tl at a1shy
lysingin konserverar hana ti aVlsum stigi Ta~ sum kemur upp aftana er ikki fgtlrshy
oysk mentan fyrr enn nyggj allysing er gj0rd Brel5i endamalini eru vandamikil og
kunnu verl5a oyt5andi fyri f0royska mentan
Og hygg uttan um teg HV0r roynir at gera allysingar dag JU hinkristnakirkjan
hetta hevur hon roynt 1 01dir just til at for~a Og hin kommunistiska
rgtlrslan roynir eisini at gera allysing jUst til at faa tamarhald a utviklinginum A1shy
j
lysingar av andaligum fyribrigdum eru vandamiklar og afturhaldandi og cru tfer ofta
tekin um degeneration
Men Mentunargrunnur Studentafelagsins hevur 0U llkindi til at skapa llkindi fyri
f0royskari mentan Studentarnir koma ur 0Uum rettum F0royum og koma
aftrat hV0rt ar
lDFDS 16
koldinghalgir
A jolum
Nu ver5ur bor5reitt Danaveldi shymen onkur kanska snerktur heldur
fanaeldi
Nu ver5ur bukurin go5gug0ddur shymen onkur grukurin vi5 klombrum kanska
gj0gnumg10ddur
Nu ver5ur heilsa5 vi5 dyrum skBlum shymen sleiktur onkur sattliga kann henda
vi5 eituralum
og dansurin tr05in so jolalcettur shydansi5 a ta dansi5 til og fra shyi11anst5 komi hann aftur
A nyggjarum
Dey5in syngur stt kV01dslj05 shysolarr05in torvs-gl05
KavaskYming arsloks-hvarv hV0rvingar kvettingar karv
Orkus0r einsam011 011 shymj0lvar ur erva llklaks - mj011
Rasaloysi ills manns sl05 dey5in syngur sltt kV0lds-lj05
A kyndilsmessu
Kyndilsmessumanin hongur namannsnaglur blaum lofti shyog skymisligum skotum fjarur spcelibarnasjongur
Gamlar kirkjuklokkur ut urn svartan vetrarvi5 shykanska urn katolskan vBl og urn halga5 bur5arli5
Brotin slotur ni5urbrend dyggst vi5 durandi tj0rn shykyldilsmessumanin lysir a dunnur og spcelib0rn
A f0stugangi
Fj0ran 011 solbrcedd mora valla gongd shy gyltum lofti geylandi likkumongd
Ein sokkin pramur vi5 rotna5an steyr har i5 s jogvh0nur sHta gamlan geyr
r sevjarkerjum gleimur og trongd shysm8fuglaknasi5 sum gle5ist a sprong
rsbitlar skna sum fnasta glar shyI hV0rjum hyljareyga eitt antarpar
T a5 er ikki gratur hesi blindandi tar er varbeiskur vindur sol T a5 er var
Regin Dahl
aU sarna rnerkiBJ Electrolux BJ KeJiskap J Frystiskap 2 Frystiboxir _ 5 Kalimiddot og frystisk~p i dnum _ Kaksmaskinur (Mixatar) 5 Uppvltskimaskinur 6 Vaskimaskinur 7 Snarhv0rviskiljuT R Stnikij0rh 9 Strukirnaskinur 10 Brey~snerkjarar 11 Dustsugvaru ] 2 G61vblankarar 13 Komt5rar 14 Ovnar vi( og uttan plitum 15 Kokiplatur 16 Koksbor o~ komi)ur i einum 1i Paneloynar lS Vatnhitarar J9 f Iitlskap 2C
51(Ap )Sli 1
lELABOGIN Torsg0tu 16 2120
FAKLIGI MALINGAHANDILIN
MENTUNARCRUNNUR
STUDENT AFELAGSINS
Nyggjar b0kur
FLEKKA vlSU- og songbok H Rasmussen F0royskfolkamenning 190 bis Steingdmur Weihe o u 50 bls 15 bIs viti myndum skipatli fyn utgavuni 16kr Hans Dalsgaard
B0NDUR OG FATJEK FLjODR Kipling JEVINTfR 11 90 bls Danjal Niclasen B6kinkemur a mortansmessu
20
~F~S~ Ratlsfundurin 16 mars 1968
Fyrsti ratlsfundurin I ar vartl hildin leygardagin 16 mars h0li fclagsins a H C
0rstedsvej 38
Samtykt vartl at taka av lslandsfertlirnar av t at ahugin fyri hesum fertlum tykist
so 11tH milIum limir felagsins - bert 6 h0Vdu sYnt ahuga hesa fertl
Samtykt vartl at hrekka limagjalditl fra 20 upp 25 kr Nevnast kann at limagjalditl
hevur veritl 20 kr stlan M F S vartl stovnatl Vitlvlkjandi studningi til stytri lestr shy
arfertlir avgj0rdi ratlitl at eingin hereftir faer studning til fertlir heim til F 0roya
sjalvt um sllkar fertlir ha~a samband viti lesnatlin
u p P t 0 k a 1 S C Vit visa til oddagreinina a bIs 1 og grein -( naesta blatli
ArbeifiU5 hja s e rnevndunum - vit vIsa til MeginfeIagsttlindi
STUDENTAFELAGIf)
8 mars var atlalfundur Studentafclagnum
Inevndina komu Formatlur Oli Bech st~dmed
N~stformatlur Sofus Joensen stud med
Skriva~i Joannes Dalsgaard studmag
2 skrvari jaspur Petersen studmed
Kassameistari Oli Heinesen stud polit
I nevnd Mentunargrunsins komu
F ormatlur Gunnar Hoydal arkitektur
Naestformatlur Oli Bech
1 skrivari Elin Susanna Jacobsen
2 skrivari julianne Boelskov
~Clssameistari Kjartan -( Jakupsstovu
T ann 4 apru helt nyggja nevndin fyrsta fund SIn - saman viti Mentunargrunninum
Frammanundan h0Vdu nevndin og grunnurin felag sent limunum skriv har botiatl vartl
fra hvat menn h0Vdu aetlatl viti fundinum nevniliga at faa I lag tjak umMentunargrunnshy
in og kabarettina Gunnar Hoydal legtli eisini I skrivinum fram sina hugsan urn hesi
mal so at menn kundu m0ta fyrireikatlir Hoast hesa gotlu fyrireiking gaY tjakitl Htitl
urslit _ hvat itl menn kanska heldur ikki h0Vdu v~ntatl Harafturmotivar hettaein gotl shy
ur kabarettfundur Kabarettmenn komu viti trettum og tattastubbum og - fyrst og fremst
- viti inspiration til limirnar 21
INCAlVUR av REYNI hevur malningaframsyning i
Callerie Gammel Strand fra 18 mei til 31 mei
Opi~ gerandisdagar 10-1730 Leygardag til kl ~Q
Gl Strand 44
LYSING UM FAST STARV
Starv sum roknskapark0nur leitiari av skrivstovu Torshavnar llkningarshy
nevnd vertiur ly-st leyst
Ums0kjari ma hava HD I roknskaparf0rslu ella progv iti samsvarar
hesum og ma m0guligur ums0kjari hava arbeitt innan grannskotian
Umsokn viti progvum og m0guligum vitimielum og 10narkr0vum vertiur at
senda T orshavnar bY-rati
Torshavnar by-rati 20 mars 1968
FEIH)AtETLAN 1968
MSTJALDUR
lr F0royum ur-Kbenhavn ur Jlt0royum ur Kbenhavn
194 11 20 264 K1 16 127 197
35 105 267 28
17) 245 9d 16b
51J 76 25b 508
14b 21b 69 159
286 57 209 279
ell avgreiasla er flutt tiL ~~rgehavn Nord TJALDRID kernur til K0benhavn ur l0royum rnanamorgun og siglir sarna sarna kV01dia til Aalborg har taa fermir Or Aalborg aftur til Kbenhavn tyskv01di6 eftir I K0benhavn verour Tjaldria liggjandi tii taa siglir sambrert feraaretlan
AVGREIDSLA K0benhavn Kalkbrrenderil0bskaj Fmrgehavn Nord 2100 Kb~~lf 29268b Tlg Faroeship Telex 2745 alborg Aage Christensen ~lotspladsen 9000 Aalborg Tlf 155756 fIg Transit Telex 9744
PF SIHPAFELAGID F0ROYAR
22
SAMR0DA
viO nYvalda formann Ilentunargrunsins
Gunnar Hoydal
Sp Hevur ny-valda nevnd Mentunargrunsins I hyggju at halda aVIsa kos I vali av
bokmentum
Sv r hesum spurningi er ein annar HVI utgeva studentar yvirh0vur bokmentir
hV0rjar serligar fortreytir hava f0royskir studentar fyri at ataka Sier sllka uppgavu
sum studentar I grannalondum okkara lata atirar reinar forlagsfyrit0kur um at r0kja
Tati man ikki vera tI at teir halda seg hava serstakligt skil a list og mentan framum
atiriir grundin er meira einf0ld Tati finnast I F0royum ikki stovnar iti a sama hatt
sum I 0tirum londum eru f0rir at gera arbeitiiti marknatiurin er ov 11til vinningurin
so at siga eingin Mentunargrunnurin varti settur a stovn I sInari tIti avtI at sJudentshy
ar voru samdir um at arbeitiiti var so ty-dningarmikiti at onkur noyddist at ataka
Sier tati Vit eru sostatt sjamplvbodnir c-g oprofessionellir viti 0llum tI sum tati dregur
viti Sier av vantandi tItiOg peningi
Men vit hava d0mi um at arbeitiiti ikki hevur veriti til einkis Ta Mentunargrunnshy
urin varti stovnatiur var storur t0rvur a barnabokum og for hann tI undir mitivIst
virkisemi a hesum 0ki Vit sIggja nu at gongd er komin a m a ger Lierarafelagiti
eitt stort og gott arbeitii urvaliti er nu somikiti stort at tati ber rlmiliga viel til at
velja barnab0kur a f0royskum framum b0kur a mali sum barniti ikki skilir enn
Hetta kann nYtast sum d0mi um tati sum atti at veriti serliga endamaliti hjaMentunshy
argrunninum At VIsa a tey odyrkatiu 0kini har t0rvur er a at faa virkisemi I lag
~a kosin skalleggjast noytiast vit tl at spyrja okkum sjalvar hvat vit gera mest
nyttu I so mata Ny-valda nevndin heldur at stort arbeitii liggur a tI 0kinum sumkann
kallast samfelagsligt ortiaskifti Vit eru av teirri askotian at mentan ikki hongur I
23
leysari luft men byggir a stati- og tftiarkend vitiurskifti sum neytiugt er at finna
fram og kanna merri Bokin lleimastsectri-Sjalvstsectri var ein roynda hesari leiti Hon
varti ikki vrel upptikin allasta~ni men fliur var osamdur f tf at evniti var vitikomandi
Minnast vit til at motmreU er eins positivt og undirt~ka so er ikki neytiugt hJa okkum
at rretiast atfinningar tati sum vit skulu ansa eftir er at halda ortiaskiftinum einari
legu sum er ti prinsipiella sakini vitikomandi
Sp Hv~riar retlanir hava tit fyri fyrst Kanst tli m~guliga nevna nakrar titlar
Sv Nli var frafarna nevndin somikiti agrYtin at tati sum fyrst liggur fyri hjli
okkum er at halda afram viti tl arbeitiinum sum longu er komiti vrel lileitgtis Eghugsi
urn yrkingasavniti hjli Arnbj~rn Danielsen Mururin eftir Jean-Paul Sartre og stushy
dentatalitl Men samstundis sum hetta fer avstati viti h~utgtspartinumavarbeitiskraftshy
ini er 1etlanin at savna inn so nogv uppskot sum gj~rligt Umframt loysunarortiitgt
ortiaskifti droymir nevndin um eitt annati sum eitur virkisemi Ortiitikommunika
sion varti nevnt Ii atialfundinum men tati varti heIst so ilIa lyst at rnisskil)ing kom
burturur Tati sum meintist viti var hetta H~vutisendamaliti hja Mentunargrunninum
er ikki bert at stutila men eisini at leggja botnin undir skapandi virkisemi Hetta
gerst best viti at seta so nogvan vitikomandi aktivitet i verk at tati vertiur eggjandi
hili folki at luttaka ogikki sum nu har nogv av mentunarliga arbeitgtinum tykist atshy
koma av skafti gi~gnu~ aheitan og nyggia aheitan r longdini nyttar lititi at
ganga biddaragongd i sllkum malum einasta leitiin til natturligt skapandi arbeitgti er
eitt inspirerandi virkisemi
Urn titlar er tatgt nakatgt titlliga at tosa bretli av tl at tati orlt5askifti sum skal enda
ritgertium ikki er komiti lag enn og av tf at lit f nevndini ikki eru pura samdir urn
hv~rt tati yvirh~r eru vanligar bokmentir itimestur t~rvur er Ii Tati er so
annati sum vit kundu nj-tt kreftirnar til eitt nu grammofonplatur utgavu av f~royskshy
ari list einahelst grafikki filmslistaarbeitii hVl ikki To er eitt b6kmenta~ki sum
longu er vortiiti eitt slag av hjartabarni hia okkum av ti at tati higartil pura hevur
ligiti a lani a f0royskum mali Vit hugsa urn erotiskar bokmentir sjalvandi a hregsta
listarliga stigi sum til d0mis hja Henry Miller
Sp Hetta Ij6tiar ogvisligt hvussu eru flggjarligu urnst~tiurnar fyri 0Hum hesum
Sv Eg havi ikki torati at spurt kassameistaran alvarsliga enn heIst eru trer
vanaUgar Men um vit skri~a ein langan ista viti gotium uppskotum so er f minsta
lagi von urn at okkurt av tf kemur av skafti Annars er bert at ugga limirnar i Studentafelagnum viti at urn vit taka munnin ov fullan so vertiur somikiti lrettari at
finnast at okkum Og somikiti 11ettari vertiur tatgt at bera okkum lit a nresta atgtalfundi
24
STARAR
Ta tU hoyrir staraflokkar
a vetrarmorgni 1 Keypmannahavn
prt tu knappliga heima
og tao a sumri
kennir flogva fleyrio
smugva millum skins og hold
Smab0rn skrola a sandinum
V io traou fert tu a
ella 1 air - Kanska tu
leggur teg oman fyri
garoarnar 1 S0tan lyng
og lyoir a fuglin meoan ein
flegmatisk rer eygleioir teg
av einari tugvu
Men har er havetur
menn baksa a Norohavinum
vio Hnur - faa upp styvlarnar
lofna og hava kjaftkulda
meoan fj0ruseyour
s jovarmMa jotrar tara
vio glerp1pum 1
jd
NYGGI BOKBANDIL
Kongag0ta T6rshavn
Selur eftirprent saman vitJ MFS
B0kur Pappir Skrivstovulutir
Teiefon 2265
LTAP-= AGIC
F)~~6tATHE Flmiddot ROE FISH EXPORTING COMPANY
Td bullbullbullv ~ 000 bullbull
TELEPHONE 14-48 TELEGRAMS FAROEFISH TELEX 24
fLeiAje )uUinu6Apoundn B6ka- og papplrshandil
Sverrisg0ta 12 T6rshavn TIf2935
B6kahandilin ill selur feroyskar bekur burrurav Hevur Feroysk-Donsku
orllab6kina i varllvcitshl Umboll fyri Mentunargrunn Studentafclagsins
26
MALSLlGAR HUGLEIDINGAR
Ein og hver sum hevur eina ltla hylling a teirri gomlu nornzgtnu mentanini
sleppur valla undan at asanna at heimur forfedra okkara teirra sjaldsama og
rlka heimsuppfatan teirra skaldabornu og vlZlkru mytur var ein storur dyrgripshy
ur LUtvISt er hesin gripur gloppin okkum av hondum faur er nu flZlrur fyri at
reksa upp 12111 nlZlvn Ot5ins ella nevna vanirnar faur man vita hVlZlr Gullinbusta
var ella SVlZlltur ella Fallandifot men ein part og ikki tann minsta hava vit
vart5veitt nevniliga malit5 Samanborit5 vit5 1xet5i danskt og svenskt td ertat5
1xet5i ljot5liga og einamest hvat it5 uppbygging og ort5atilfari vit5vlkir raettiliga
nogv llkt tI mali sum talat5 vart5 fyri tusund arum sIt5ani
Ikki hava menn altIt5 spaat5 malinum ljosa framtlt5 Svabo tann svartsky~di
hugsjonarmat5urin ivat5ist 11tit5 I at malit5 for ikki at bjot5a blZltur ahesumoyggjshy
um men for at fara fyri mutur og skutur dVlna fyri t sterka arininum fra
fremmandamalinum Ilandssut5ri
Vit sum livanu adlZlgum megaasanna at Svabohevurveril5ovsvartskygdshy
ur Satt er at avirkanin uttanIfra I dag allarhelst er vael stlZlrri enn hon var a
hansara dlZlgum Men samstundis hava vit ju - mali og mentan til hjalpar - tey
ambo 15 sum eitthvlZlrt modernat5 samfelag veqir seg vit5 bl 121 15 tIt5arrit utvarp
sklila og nu til seinast eisini frot5skaparsetur
t5an kunnu vit so siga so er stlZlt5an greit5 Malit5 er - vit5 teimum broytingshy
um sum tUsund ar hava borit5 vit5 saer - bjargat5 Her er eingin vandi longur
To eftir IZIllum at dlZlma hugsa ikki allir soleit5is Allir eru ikkinlZlgdir vit5 stlZlt5shy
una ja tat5 finnast ennta teir - einamest menn av bygd menn av t eldra aettarshy
lit5inum - sum eru stak misnlZlgdir sum hava ta askot5an at I hesi vaelfert5 byr
mikil vandi frae sum kann vera malinum at bana ansa vit ikki eftir hVlZlrja llZltu
Sllkir menn eru teir einans fyllgranar kverulantar sum vilja hava okkurt
at illneitast um ella hava teir grein I SInum mali Tat5 er aetlanin vit5 hesum
stubbanum at royna at svara uppa henda spurning Faravitnu atkanna spurningshy
in gjlZlllari tykist eitt beinan vegin at vera heilt greitt nevniliga at nogvir
teirra sum faast vit5 flZlroyskt rithlZlVUndar yrkjarar blat5menn tykjast at
halda at innihaldit5 hevur alt at siga tann malsligi bunin minni At ein lysari
hugsar soleit5is (nKugv selistn) undrar kanska ongan men at menn sum vilja
utinna brlZlgd innan flZlroyskar bokmentir ikki hava fatat5 at tat5 teir lata fra
saer ma og skal veramalsligalagi er heilt Ofatiligt Ogatmenn sumlata
ur hondum skaldaverk lYtt av grefligum malsligum ella grammatiskum villum
27
vertia r66tir sum skald stuet hendir valla atirastatini enn FJ2Iroyum Atirastatgtshy
ni vertiur tati hilditi at vera ein fyritreyt fyri at ein yrking stuttsJ21ga osfr
yvirhJ21vur kann roknast sum skaldskapur at hon er malsliga lagi
Eitt annati sum ci skjott ansar eftir ta ci roynir at kanna malsins stJ21tiu
dag er at menn teirra agrpni eftir at luka burtur ur malinum arva ella tati
teir halda vera arva samstundis uttan at vita av t skractiallppvJ21kstir sumeru
dyrgripir malsins urtagartii Tvfalt harmiligt er hetta ta ein hugsar um at
tati er ivingarsamt um hesin arvi ger so storan skatia og at tati er ein storshy
ur spurningur urn hann yvirhJ21vur kann lUkast burtur hvussu menn so kpa seg
Her vertiur hugsati um fremmandortiini 011 eru vii samd urn at tati ratiur urn
at vartiveita tati norrJ21na ortiatilfariti malinum ella l2k]a um tati urn til ber og
vit mega fegnast um at hava fingiti orti sum td utvarp fjarrit osfr upp maliti
Men ein noytiist at spyrja seg sjalvan um ikki tati stora lukingararbei5iti sum
menn gera er me ira ml2tii e nn f0tii r fyrsta lagi eydnast ta5 rattiliga
(sum oftast bara urn or5ini vertia smtiati urn tati munditi ta iti hugtakiti
ella luturin tey symbolisera vertiur til) r l25rum lagi mugu vit vitiganga at
fremmandortiini ta saman um kemur valla gera tann ska5a sum hesar l2giligu
utreinsingarroyndirnar kundu fingiti ein at hilditi Fremmandortiini kunnu J21sa
onkran upp men tati sum er einum mali at bana er ikki at okkurt fremmant
orti snikir seg inn I tati av og men at beinagrind malsins syntaksur og malshy
hera tes s av lagi
Og her koma vit til tati sum vi nomu viti I a5ni at menn teirra ivri at reinshy
ska maliti av ovart koma at skatia ti a l25rum J21kjum sum hava st0rri tYdning
Lat okkum taka eitt d0mi Ortiiti vertiur av nogvum fl2royingum nu npt
transitivt vi5 somu merking sum danska or5iti ford0je Vit kunnu nevna nogv
d0mi ~m hetta ja tveimum ortiabokum finna vi ortii5 npt I hesari merking Men
ortii5 er iutransitivt eins og 011 onnur na-orti Gera vit mi ortiiti transitivt er
ey5vitati 1It 0311 onnur na-orti eisini kunnu nytast transitivt Kunnu vit sodna
matin so kunnu vit eisini batna hin s juka sovna barniti fJ21lna blomstriti osfr
Skal heaa vertia mannagongdin SO er valla bot a borlH Her legg]a menn ju hond
a sjalva beinagrind mBlsins og tati bJ21tir einkf urn slIka ska5ager5 um vit so luka
hundra(5 fremmandor5 burtur ur malinum
Men hvussu sJsulu vit kunna for5a fyri at spUla sum henda vinnur sar sess
I malinum Munnu ikki bestu ra5lni vera at leggja seg eftir at Izera bygdacL3li5
at kanna tey gomlu f0roysku skaldini og fyrst og fremst at halda ifram viti
tjakinum um tati fJ21royska maliti Eitt er vist kemur tann hugsunarhattllr sum
tu longu m0tir nogvastatini nevniliga at vit f0royingar leggja ov st6ran dent a
maliti at gerast vanhgur millum manna so er eingin v6n
28
Ummceli
EINAR WAAG VALOGVALT0L 200 bls Egiti for lag Klaksvllc
eru urn valurslit F0royum sl5an Heiti5 Val og valt01 er ikki heilt
rICtt av t at einki er bokini urn val urn hv ein velurundirdemokratiskum styrisshylagi og hvussu ein velur demokratj~skum landi Betta hevtii veriti av storum ahuga F0royum har so mangt politikki byggshyir a trligv veljarar trligva upp Ii tjotiskap
samh0righed sosialismu av ymsshyum ella veljarar trugvaupp a mannshyin - munur er a at hava alit a manni og at trligva upp a mannin
r hesi bok eru 011 valt0lini fra 1906 til 1966 bze5i fra 10gtingsvalunum og f6lkashytingsvalunum F0royum Valt0lini eru batii fyri alt landiti fyri hV0rt valdJ2llnil5 og fyri hVl2nn valstatiin Tati hevur veriti st6rarbeitii atsavna saman og skipa tl2lini bOlkar
Allir tingmenninir - og hin einasta tingshykvinnan - eru nevnd fyrst fyri hV0rtvalshyiti sltian fyri hVl2rt valdl2miti og seinast 1 bokstavarJ21l5 rseinastu r05ini eru myndshyir av l2llum tingmonnunumogher eru sonligar upplysingar mer og hvar er valdur f0tiingararogevt dey5aar hvussu leingi ma5urhevur sititi atingi soknarstyri og 0tirum almennum eUa politiksum starvi Tingmenninir eru cisini skipatiir eftir hV0nn flokk ella hVilrt valshyd0mi teir hava umbotiati og teirerueisini skipatiir yrkisr0ti r bokini eru eisini yvirlit yvir landsstyrini sum veriti hava stian 1948 yvir I0gtingsformenn (sltian 1924 ta iti 1l2gtingil5 sjalvt for at velja formann) flggjarnevndarformenn (s5an 1948) og yvir skulast6rnarlimir Hev5i ikki veril5 beint at nevnt landsnevndirnar
So statt er 0rgrynna av upplysingum um valurslit og um tingmenn hesi bok Eingshyin sum flEst viti politisk vi5urskifti F0rshyoyum sleppur uttan um hana Hvat dygd er bokini velst um allar upplysingarnar eru vi5 og um tzer eru rlEttar lkki havi
funniti nakra villuna enn og heldur ikki nakal5 tl2l fra Einari plaga eisini
vera eftirfarandL Ein og hv0r dugir at at prentvilla er at Th Petersen
vera tingforma5ur 1924
Men eg havi atfinningar at gera um bokshyina Handrititi tykist ikki at vera lagt nog vzel til r32ttis atirenn ta5 er laUti prentshysmil5juni og prentarbeil5il5 er ikki so vakshyurt sum tati kundi ogatti at veriti Heldur ikki rattlesturin er nog gotiur
Tal5 er smar sakir at stavsetingin ikki altlti er konsekvent eg hugsi mest um dupulthjalj6tiini flokks- (foror5 og 196) mans- (foror5) og 10gmannsshy143) Vi11andi er at statiarn0vnini standa ymsum fJ2111um og at stundum manglar hVJ21rfalsendingin sta5arn0vnum L32tt er at finna d0mi um hetta
Verri enn inkonsekventur stavingarhattshyur er at inngangurin til summi av talyvirshylitunum er at finna ikki framman fyri yvirshyliti5 men aftas t b6kini sum rlEttingar lnngangurin er hesum fJ21rum 6ivati skrivshya5ur aftana at handriti5 er handati prentshysmitijuni og so hava prentsmitijur F0rshy
tann ovana at prenta eitt ella tvey senn hoast ein bok er ein heild
sum ikk( kann ver5a pettati sundur Viti at petta bokina sundur - ta5 gera rattir prentarar ikkf fortiar prentsmitijan fyri at rzettingar kunnu koma I b6kina undir rattlestrinum
R32ttlesturin er eisini matar 6shyskeyttin nu endingarnar re[lunum a bls A bls 160 koma kursivstavir talyvirlitinum Yvirlititi yvir folkatingsshymenninar a bls 165 er iUa handfariti bindistrikur mangla ella har eru tVar a sama stati HVl 6lukkan hevur prentarin tikiti nummartah5 av teimum ymsu dcildshyunum men ikki r32ttingunum fra bis 195 og ut
Storir partar av bokini eru talyvirlit tabellir T32r eru prenta5ar sera meshatt og fll2kjaliga summar standa tV0rtur urn
tina summar standa upp og nitiur (eitt bls 46-47)
lkki er neytiugt at vera so g6tiur vi5 papplrsverksmitijurnar sum henda bokin er (bis 182-185) Hetta er papplrsspilla viti lit
Eitt sakni eg b6kini Ongastatini havi eg SlEti fra hvatiani hesi valt0lini eru Hngin eru hetta t0hni aftan a flnshyteljingarnar men hetta ver5ur ikki umtala5 b6kini
Tey lyti eg havi drigtti fram hesum umffiali kunnu tykjast at vera smaputl og lutir sum liti5 og einki hava viti innihaldshyi5 at gera Men er tatifragd at lesa b6k sum er val ur hondum greidd so er tati m0timikiti at lesa b6k sum er ovandaliga
29
ur hondum greidd Og ta its h0Vllndurin hevur lagt nogva orku at faa handritits til vega so skal so lltits til afturimou til at gera vakra bok ur handritinum
Hetta er sera bok sum ein skal taka fram at hyggja ferts eftir ferts
Roland Waag H0gnesen
HEDlN BRU PURKHUS Egits forlag Torshavn 1966
Tall hevur verill storur saknur at S0gurshynar hja Hetsini Bru fra teimum seinnu arshyunum ikki hava funnist einum savnL T a Purkhus so komut 1966 vits hesum si2Igshyum var tats ein so mikits stor og glellilig hending at hon ikki eigur atveraonevnd
Ein av ferllas0gunum [Dalhusi erum eina summarfri skaldilj hevur buts i D0lshyum norljan fyri Vestmanna Tats sum hugshytekur er natturulYsingarnar Soleiljis lysir hann ein morgun har norljuri
So slo morgunroljin upp a luftina og um eina 10tu festi solin i tindarnar Fyrst varliga sumein kinnarolji siljan meira og meira sprotareyll meltian rondin i netsra matat5i seg nillur gj0gnum hamrarnar So litforust tindarnir aft shyur gulnaljU ovast uppi Sknandi messshyinglitur Og alt 1 einum spratt Ijomin av vatumiddotog tinnugroti- ein Ijosfossur ilj stolj fjalltll og syndratiist ut fra afur e~~t glampandi 0rvagos ut yvir dalm
Natruran er fyri Hetsini Bru to ikki bert litf0gur g yndislig meneisini tining og deytsi Hann er a somu fertsviljVestmennshyingum teir rekafugl upp a gjonna Fuglshyurin verljur ikki veiddur men massashykreraljur
Her er umskift 1 Sundinum einki yljj_ andi liv sum litilmetir veit5imansins drap eingin titandi fuglaherur sum ber pisuni mat og elur nitt Hv a hellushyrokunum her er alt deylli skuggi og slavin kaldur gjostur ur timyrku deyljsshygjonni
At skaldilj harmast um tfningina er ivaleyst men hann ford0mir ongan
Felags fyri tar triggjar ferljas0gurnar er at drigits verllur fram talj skemtiliga vits teimum oftast ohl2lggligu fertsalikindshy
30
unum millum oyggjarnar Munnu ikki 12111 kenna aftur ta ilj tey lesa um ferljina suljur Smirli
bull I fyrstani vuksu bert eyguni lkluta shyrugvuni og stardu hjatparleyst ut 1 vellrits nasarnar hl2lvdu seg upp 1vindshyin og andalju djupt Men talj var so sk)ott at andlitini skiftu yvirbragd trutnatsu surnatsu hurvu llvsleidd moti dekkinum ogtann fyrsta l3Pyggjushyritsin stots vilj gorp og venan ut ur rugvshyunL Menn lupu til at halda fyri pannshyuna allrir lupu efUr vatni metsan summir bert hildu so aIt ikki skuldi ruUa utav VBilgerandi at onkur dugir at slggja
tall stuttliga og greilja fra t HEin Skal shyviksferts er annars um eitt brudleyp men sum heild er hetta er lysing av heimshybygdini og einum evni ilj gongur aftur 1 skaldskapi Hetsins Bru Broytingartiljinshygamalt og nYtt
TIEr fimm stutts0gurnar eru seraolikshyar Onnur HersJ21gan og B0Va eru skemtiligar - hinartrtggjarmeira alvarshysamar
HJ2Ivuljseytskennits bygdasamfelJ21gunshyum er at tann sum burturur iUa vertsur toldur HJ2IvuljspersonurinEin samallur a Litlu Dimun er just teirri st0ljU Hann er serlingur listarmatsur Fyri fyrstu ferts gevast honum umstJ21ljur at skapa her hevur hann fralsill honum vantalji i heimbygdini Afturfyri ma hann tola einsemits men vinnur a tt viII listarshyverkinum Vit gruna at talj er viC um tannabiti hann fer heim aftur bygdarmonnunum ta teir av tilvildmiddotfinna hann aftur
r Urllini berjhtmatsur vits natturuna sum oytsileggur llvsverk hansara Hann gevst ikki men fcr av nyggjum til verka asannar at einans skapan gevur tilvershyuni meining Tilveran er absurd men tats asannar hann ikki TVJ21rturimoti heldur hann a til natturan tfnir verk hans fyri allru ferlj og hann sjalvan vitsEin sjaldshy
vJ21kur soga sJ21guni Purkhus - spennandi ikki
SJ21rt ohugnalig - eru menniskjuni og natturan evnits Tveir unglingar vertsa av kunoyingum settir at ansa nJ21krumgimbrshyum Ianga leits fra folki Vit fylgja hesum ballum eina tflj Sum tltsin lltsur broytast teir sum eru rrettiliga 6likir meira- og meira 1 atburlli og hugsan Einsemi og ovetsur seta at teimum og gera annan at
kalla heilavillan Okkurt gamalt nlvir hann men 1 strtllnum vilj odnina og rre5shysluna sleppur hann undan hesum visiliga hjalptur av vinmanninum Tats ber ikki til at greitsa fra hesari sogu ut lEsir hon ma lesase Meira enn einaferts rennur tBir kalt nitsur eftir rygginum undir Iesnshyatsinum
Onnur Hers0gan um eina bygd sum ger g0ldur burtur ur yvirvoldini man vera ein hin stuttligasta sJ21gan vit eiga L0greglan kemur til biggjar eftir einum smilji i5 av ovart hevur ampilaralj ein sYslumann Teir vera fyri mongum 0shyhappum og at enda vilj undirlutan - Tann sum fBir hina f0roysku bygdina moti sar lar ikki at fertsini - tats man mangur hava sannalj
Her er i stuttum nomits vi5 nakrar av S0gunum hesum savni Innihaldsliga tykshyist lltil munur at vera millumsJ21gurnar he sum savninum og tIEr sum Hetsin Bru aljur hevur latits fra slEr Her finnur tu hV0rt um annalj inniligt aivarscmi og gotssligt speisemi Maisliga haraftur moti varnast ein broytingar Heljin Bru ber framvegis av teimum flestu sum skriva a fJ21royskum men ikki er skrivshyingarlagilj talj sama sum i fyrstu s0gum hansara Alti5 hava setningarnir verill stuttir men nu tu s jaidan heilan setning longur S0gu sum U rllini hoskar hesin elliptiski skrivingarhatturshyin val men 1 summum av hinum s0gunum tykist mest sum ov nogv at vera gjJ21rt av
Tekningarnar hoska VBil til innihaldits ikki minst teir triggir skalvikingarnir
JD
JENS PAULl HEINESEN GESTUR
Eingir telefonsteyrar stolju og peiggjatsu a sfnunum einki beton einki metal nitjanda 0ld raddi i dJ211um og hjJ21rtum i Abrahami eins vlEl og hansara siljullalja fylgisshyneyta
EinhvJ21r er srer sjalvum likur tats er ti gamla vlelkenda Jens Paula aftur ml2lta hesum litla stutts0gusavninum sum kom ut beint fyri jol Og hoast vi i hcsari bokini sleppa undan teimum vanligu jensshy
31
paulsku alopunum moti s jeymuatiljini vi5shyger hon to eitt evni sum hann treyljugt vil sIeppa nevniliga menniskjuna fyrstmiddot og fremst ondskapin og ottan t mannahugshyanum Her er husbondin sum pndur otta og undirlutakenslu hevnir seg inn fostursonin og sum veksur verllur friur og frltelsur bara hann sleppur at dalka husilj spyta a myndirnar av teimum hann Her er hundurin sum eirshyindaleyst verljur blakaljur lit av eggini afturfyri sna krupan og sitt trltelalyndi Her er Iysingin av teirri ondu myrku brgdini sum ringtr seg f fj0trum janteshylogarinnar og av ti veika bangna einshystaklinginum sum ikki hevur dirvi at bjotsa henni av men mattleysur og vonshyleysur velur at gerast vargur millum varga Og her er ovitin sum hevur sInar einastu eyltlnulJ21tur uti I haganum langt av lei lj fra folki og flei
T ann kugand i og tann kugalla menniskJshyan Sjalvt um ikkinogvverllur gj0rt burtshyurur evnum sum hesum fJ21royskum bokshymentum vertsa tey- to so nogv vitigj0rd av utiendskum rithJ21vundum at kr0Vini til hann sum hattar Sler at fara i holt viII tey mugu setast rrettiligah0gt Jens Pauli er ikki nakar storur salarfr0tiingur tats er ein sjaldsom styrki ihansara s0guhiitti Ja sJ21gan Gestur ma viII urn sterku naturalisttsku lisingum sigshyast at vera eitt satt meistaraverk Eisini natturulysingarnar hja Jens Paula eru frashylikar Men nogvastallni serstakligalongshyur uti bokini tykir einum at Jens Pauli ovskrivar seg ortsini verlla ov Kanst ru seta tvey lysingarorll afturat einshyum navnortsi uttan at tatgt ru hevur at bera fram tykist utvatnall hevur ein bretskur rith0Vllndur sagt krevur ru at veramalsshyligur hegnismatsur at ljiera tall viII trimshyum lysingarortsum er ogjorligt S0gan Gestur tykist einum so sterk t at hon er s0gd vits faum nitum orllum Harafturshymoti fer nakall av broddinum av S0guni urn profetin hon mest sum hoknar undir 01lum ortsunum
Tats hevllr mangan verilj sagt og ma takast uppaftur her at Jens Pauli vandar SBir ov lltiti um malill Kann vera at hann er eins stinnur i f0royskum og onnur men omak ger hann slEr ikki Stutt sagt hann tykist ikki hava skiIt at skriving er eitt handverk sum eins og 011 onnur handverk eigur at verlja gj0rt av einslistum
rtf fyrstu s0guni er Htilj at finnast at malsliga men longur uti er bokin lYtt av
grefligum malvillum N0kur d0mi lotnu kenslur j sveiggjal5isipuni (ein sipa(n) er valla eitt ambolS ella ahaldsi)j hevna okkum (eigur at vera hevna seg inn a okkum) j skrambla saman j skarruniliga pinligt
Tall atti at verill einoskrivallregla hja einumhv0rjum h0vundi so leingi hann ikki vil teljast imillum modernistar at lesarshyin skilur talS hann skrivar at hvort orll hV0r smahending hevur SIn tYdning Tall er synd at siga at Jens Pauli lykur hesa treyt HVl hevur hann td bYtt S 0guna um eitt smll sundur smakapitil og hvat gagn gera allar hesar banalu yvirskriftshyirnar Hv skal malSurin sum doyr uti endiliga vera sambandsmallur Og hVIhevshyur tann ltli ovitin i teirri tri5ju s0guni tall fjakuta navniS Frants Wilhelm
Nu gerast atfinningarnar kanska nog so nogvar men to er eittaIturat sumegfegshyin vil nevna TaS er nevniliganakaS sum lesarin saknar hja Jens Paula tokka til personarnar Tak ta seinastu s0guna um profetm 15 ger uppreistur imoti ti onda trongskygna samfelaginum og vinin ill ikki torir at fylgja honum Samanbera vi hana vill Bolla i Gragerlli eftir Hel5in Bru ill er um nakatgt tall sama Ckanska tann besta s0gan itgt nakrantiS er skrivall a f0royskum) S-ES t munurin tYi5iliga Hellin Bru er vilS huga og heila i parti vill Bolla og imoti fj0ldini ill forfylgir hann Jens Pauli er uttanfyri ella omanfyri sinshyar personar Ella tak Trollringen~ tann seinasta skalds0gan hja Sigurd Hoel eis shyini um sama evni ein vonleys og r-Etgtulig bok men samstundis ein flovandi bok ti tU tylliliga merkir at h0vundunn stytgtjar hetjuna ja identUiserar seg vill hana Jens Pauli tykist einum at standa omanfyri sinar personar eisini teir ill strilla tall golSa strillill hyggur yvirberandi atteimshyum av sinum Olympos sum ein annar Zeus Sjalvsagt er eingin ors0k til at halda at J P ikki stendur td profetinum viS liS men tall hevlli veriS soguni til storan bata um tall kom tytgtiligari til 5 jondar
Prentvillur oyllileggja onga bok men eru he ldur einki beinleiSis prySi og - Gesti tykist at vera heldur illa lukall-Grefligast man silla 81 vera (Hesi mennshyiskju verlla arga(lI) spota(i5) spark-
a(lIraquo Men tatgt er kanska profeturin sum ikki er so stinnur i stavseting
Tykjast atfinningarnar i hesum urrun-Eli nog so nogvar ber taS to bert progv um ahuga fyri rithovundinum Samantikii5 er
32
hetta kanska tann besta bokin vit hava fingill fra Jens Paula Hann sy-nir seg her sum ein meistara i naturalistiskum frashys0guhatti Og teimum pseudofilosofisku hugleil5ingunum sum vi i hinum bokum hansara hava lisiS heming a ohlltum av sleppa vit heilt undan hesufer6 S0gan Gestur veri5ur kanska ennta ein klassikshyari i f0royskum bokmentum
HA
JEVINTR II eftir Rudyard Kipling Danjll Niclasen umsetti LOYNDARMALID Skrivatgt av n0krum australskum b0rnum Erling Simonsen umsetti
At umseta barnab0kur til f0royskt er eitt fralikt tiltak og ein undrast a at ikki meira verllur gj0rt burtur ur ti r fyrsta lagi er tall f0royskum b0rnum tilometaligt gagn at me ira kemur ut a f0royskum av bokum sum tey tim a at lesa sum kann kappast viCl tall sum finst a donskum r 0l1rum lagi matti taCl veri6 stuttligt at fingshyist viCl umseting av barnabokum urvaliS er ju b-Elli start og gott nu a d0gum
r vetur eru utkomnar tV-Er barnab0kur umsettar til f0royskt Evintyr 11 er umshyset vill hegni ja umsetingin kundi valla verill betri so dreivut og knortlut sum mB Kiplings er Tma b0rn at lesa eina bok sum hesa spyr ein seg sjalvan llt er at vita Spenningi er sanniliga ikki nogv av hesi bokini Eisini er hon so a tremur av longum torf0rum orllum at tall er ivshyingarsamt um b0rn skilja meira enn fjortshying av henni
r Loyndarmalinum haraIturimoti er alt tatgt sum tey smau kunnu hugsast at kloevja av eini bok Sjalvt stallilS har hendingarnar fara fram er ju eitt r-Ettishyligt eldorado hja b0rnum ein bondagarllshyur langt av lei6 fra folki ein a viS einum holmi i ein long villingarsom hola viCl nogvum sllluholum osfr Og tilburlSirnir eru ikki minni spennandi Her eru gatufor hottunarbrov her eru dj0rv og vitug born i stris mati ohugnaligum bartrogum osfr Malill er einfalt og I-Ett at skilja to sniltja skeiv orClafelli seg nog so ofta innshymillum
Ein fralik bok til tey minnu b0rnini
HA
HIN F0ROYSKI
BANKfN
ISC
Nu hava vit fingilS limaskap I alheimsstudentasamgonguni ISC Clnternational Student Conference)
Longu a heysti 1963 for MF S holt vilt5 at s0kja um uppt0ku men mangt hevshyur forlt5alt5 fyrst og fremst statsraettarliga st0lSan og t0rvandi kunnleiki til land og folk okkara HV0r veit kanska eisini eitt sindur av mistrugv til hetta famenta felagilS ur hesum pinkulandinum For talt5 at gera nakrar skreytir ella var talS bara eitt upplop
Endamal okkara vilS at fara upp I altjolSa studentasamvinnu kann verlSa skift I tvey Hitt fyrra fakliga at laera av 0trum at loysa praktiskar og studentashysosialar spurningar Hitt seinna og me ira umfatandi var sprott it ur ynskjum okkara um at MFS ikki bert skuldi umbolSa okkum sum lesandi men eisini middot sum abyrgdarkendar fl2froyskar samfelagsborgarar Lutt0ka okkara altjolSa studentasamvinnu skuldi vera ein partur av f0royska 1jotskaparstrevinum Ikki bara vilS at~a fundum og VIsa merkilS men eisini vilS at forlSa okkum at byrgja okkum inni sum dansk-f0royskir heimf0tingar men heldshyur koma samband vilS talt5 lIV sum I dag r0rist I altjolSastudentaheiminum
r bratt tvey ar hava vit tikilS lut norlt5urlendska samarbeilSinum TalS hevur roynst yael og nu kunnu vit fegnast um at vera komnir upp I altjolt5aarbeilSi
Men ikki er yvir at dylja at fr0in um uppt0kuna IISC hevlSi verit5 st0rri fyri trimum arum s Itan enn hon er nti ISC hevur verilS fyri storari afturshygongd seinastu arini og torf0rt er at spaa um hvu~su fer at gangast vilS he sum felagi Hini nortanlondini eru 011 limir og sum lSC-limir kunnu vit nu vera vilS til at avirka samlalSu norlSurlendsku stl2ft5una til framtIlSarvirkilS hja ISC
Vilt5 hesum I huga kunnu vit siga at talS sum hevur meira tydning er at vilSurkenningin hja ISC einafert5 fyri allar hevur slaettat5 okkum vegin til al shytjolSasamarbeit5i sum sllkt eisini l2flSrum stovnum eitt nti European Student Meeting ella IU S
Sum nevnt hevur gin~it5 aftur a hondina vilS ISC hesi seinastu arini men hvussu vilS okkum sjalvum
Ju Uteftir saer yael tit TalS formella er I lagi Heimurin stendur nti opin fyri okkum Myndugleikarokkara sYna millumtjolSatilt0kum okkara vaelvild Nti veldst bert um folkatilfarilS
Hvar eru teir ungu fusu studentarnir sum vilja nJ-ta hetta einastandandi h0Vi til at gagna felagi okkara tjolSokkara og saer sjalvum vilS at taka lut I teimum altjolSatiltl2fkum sum vit nu hava fingilS atgongd til MFS spyr eins og hini f0roysku fe10gini Naer fara vit at uppliva at slggja teir f0rshyoysku studentarnar ilS komnir eru hesi seinastu 3-4 arini avrika nakalS og sostatt progva at sjonarringurin rl2flckur ut um bokina ogll2fskuna
Arni Olafsson
IDROll
BANKl 6-a-ukl F0ROYfi
00
JJ If 1ZJl (()) Jh JJJ IampJ)
Klakksvik
2
DEYDI DOLGUSJOVS
eftir ISAAK BABEL
ISAAK EMMANUILOWlTSJ BABEL (1894-1941) var sonur ein llUti mligvandi j0diskshy
an handilsmann i Odessa Hann fekk kortinieina gotia skUlagongd og las samstundis
eftir ynski papans hebraiskt Blbliuna og Talmud r 1915 fer hann til Petrograd og
ariti eftir komu fyrstu s0gur hansara lit Gorkij raddi honum til at fara lit HvilS
atirenn hann til fulnar gj0rdist hInIUndur og tey komandi s jey arinifekst hann vilS alshy
skyns arbeilSi r 1920 var hann viti - krignum meti polakkunum i t tiltikna reytia koshy
sakkherinum undir Semjon Budjonnyj og fra hesum krlggi fekk hann tilfar til ein fittshy
an part av stuttsf21gum sinum teirra milIum ta iti her er prentati
r 1920unum og fyrst i 3Dunum var Babel ein av teimummesttytiandiogmestlisnu
hInIUndunum So hoyrdist minni til hansara inntilhann til endans pura hvarv S-lSani
var deytsakvirt um navn hansara Seinni er uppspurt hvussu lagna hansara var 15
mai 1939 var5 hann sum nu vertiur tikilS til elf21gliga undirkligalSur tv s hann
var5 tikin og f0rdur til eitt konsentrasjenstyppil Sibiria har hann doy15i 17 mars
1941 bert 47 ara gamal
Ikki fyrr enn 1 1957 var5 hann prenta15ur aftur ta eitt urval av stuttsf21gunum kom
ut r 1966 kom ein utgava viti f2Illum stutts0gunum nf21krum endurminningum og brInIUm
og teimum ba5um sjenleikunum hann skriva15i og nu tykist sum Babel crvi5 at vinna
plassi5 aftur sum ein hin besti russiski stuttsf21guhInIUndurin i 20 f2Ild ogeinhinfremshy
sti sovjetthf21vundurin
S0gur hansara kunnu skilliga bjtast i tveir belkar eftir innihaldinum Annar er
um hendingarnar borgarakrignum og I krignum moti polakkunum 1920 Hin er mest
ymiskar endurminningar fra barnaarunum og um j0diskar skalkar og sersk0ltar Oshy
dessa
Hoast Babel var ein arbei5ssamur h0vundur setti hann slter sjalvum so stor
kr0v at talS ikki er negv ilS liggur eftir hann Samla15a utgavan av stutts0gunum er
bert galSar 300 s15ur I vavi
S0gurnar hja honum eru stuttar ofta bert 3-4 sllSur og tlettar 1 forminum r hV0nn einasta setning er citt arbeilSi lagt Sum tann malmeistarihannvar kendi hann
3
I eins vrel tall russiska bokmalitl sum malitl hja teimum olrerdu kosakkunum og tal5 fj0lshy
broytta og sermerkta j0damalitl [Odessa Og hann nytir hesi yulisku llallll5gini vitl
snildi njtir tey ofta til t skapa motsetningar og spenningar I teimum grummastu sll5gshy
unum r sll5guni Deytli Dolgusjov er Ld tann ohugnaliga deyl5astundin sett upp moti
ti ovitlkomandi og thursverda pratinum hja folkinum Sum smadrongur hevti Babel
uppUvatl jl2ldapogromar har verjuleys og sakleys folk vorl5u dripin Bloti morti og
oytHleggjan merkir eisini storan part av sl2Igum hansara og samstundis eru trer merkshy
tar av pessimismu speisemi romantiskari tra og ti brennandi trow hann sum eftirshy
komari av nogvum forfylgdum ltettarlitium hoast alt hevl5i
Ta hann 1920 for upp ikosakkherin hildu hesir profcssionelludrapsmennlltil5
um tann Htla fril5adiga jl2ldan vil5 brillum sum hVll5rki dugdi at drepa folk ella temja
ein hesL Samanbrestirnir millum teir harl5rendu kosakkarnar og brillumannin er
annar atlaltatturin kdgssl2lgunum Hin atialtatturin er motsetningurinmilium teir rau
kollveltingarhermenninar og teirra idealistisku hugsjonir Allar krigssl2lgurnar hja
Babel eru rltetluligar skelkandi Men har eru eisini poetiskar s jonir Hetta spreliti
upp a motsetningar er sjalvt grundarlagil5 undir list hansara Alt kynstur hanSar
byggir upp a samanbrestirnar muru og motsetningarnar I kenslum og a motsetningshy
arnar milIum menniskjal5 og llvitl uttanum
J T
KrigsbfiaHitl nrerkatlist bjnum Urn rniddagsleititi fleyg Korotsjajev tVll5rtur vil5
okkurn i SVl2lrturn kappa - hann var settur fra sum ovasti fyri fjortiu divisjon bardist
nu einsleingin og sl2lkti deyl5an Hann ropti til mIn tl hann for framviti
- Sambanditl er sHtitl hja okkurn Radziwillow og Brody standa lljosum loga Og
hann tvisporatli avstatl - vil5 blaktrandi kappa allur svartur sum hann var viti eygnashy
steinum sum kol
A flatanum il5 var skettur sum ein fjl2l1 skipatlu brigadurnar seg umaftur Solin
stiklatli violettum jarl5roki rveitunum fingu teir slerdu srer ein bita Sjukrasystrar
logu i grasinurn og sungu lagmrelt Skotarnir hja Afonka reikatiu um vl2l11in og leitatiu
eftir deytlum folki og utgerti Afonka reiti tvll5rtur vill meg eini tvey fotafet fra firer
og segtli uttan at snara hi1Ndinum a
- T eir hava giviti okkum ein dyggan kjaftfisk Tall er so vist sum tvey og tvey
eru fYra Tatl vertlur ml2l1ma um divisjonsovastan hann verllur settur fra Menn
hava mist aliti a honum
Polakkarnir voru komnir til skogina einar trtggjar verstur fra okkum og settu
maskinbyrsurnar upp onkunstallni nrerhendis Kulurnar rina og hvina Teirrll eymkan
4
I2Itlar otolandiKulurnar srera jll5rtiina og hirtia seg nitiur hana darrandi av otolni
Vytjagajtsjenko regimentsovastin sum la og reyt solskininum ropti i svYUi og
vaknatii Hann for upp a hestin og reiti yvir til oddaeskadronina Andlititi ahonum var
rukkut vill rey5um strpum av t ofantaliga durinum og lummarnir voru fullir av blommum
- Svnhundar segl5i hann illsliga og spytti ein stein ut - hetta er eitt fanans ski TimosJka breiti flaggiti ut
- Vit fara ella hvat spurdi Timosjka t hann loysti stongina ut sporunum og
breiddi merki5 ut A tt var ein stJlI5rna teknati og okkurt skrivati urn Tritiju lntershynationalu
- Tati faa vit ats(ggja segtii Vytjagajtsjcnko og skar snggliga ut 1 eitt gaUrop
Nu hinar gomlu stgiti a bak Ropi~ a menninar eskadronar
Hornblasarnir blastu Eskadronurnar skipatiu seg eina fylking Upp ur einari
veit kleiv ein srerdur skuggatii fyri sler viti hondini og segtii viti Vytjagajtsjcnko
- Taras Grigorjevitsj eg eri sendimatiur Sler ikki ~tari ut enn at tit lata okkum vertia vcrandi eftir
- Tit smYrJa teir av bull mutlatii Vytjagajtsjenko 01 rcisti hestin upp a afturbeinshy
ini
- V it hava Hkasum varhugan av at vir ikki fara at smyrja teir av Taras GrE gorshyjevifsj segtii tann slerdi aftan a honum
- Halt uppat vi hasum grcnjinum vendi Vytjagajtsjenko sler til hansara einki
man eg fara at lata tykkum verl5a eftir - og gay boti um at fara
Gg viti citt klingatli mjarrandi kventluta maliti Afonka Bida vinmanni mnum
- Renn ikki allan regin hitiani Taras Grigorjevitsj tati eru fimm verstur at
renna yvir til polakkarnar Hvussu skulu vit h0gga teir nitiur tahestarnir hjaokkum
eru purasta fyrilagstir Her er einki at skunda sler eftir - tU skalt nokk koma 1
gotiari til5 at pilka perurntr nitiur ta tier eru stadnar
- Gongd beyti Vytjagajtsjenko uttan at hyggja UPP Regimentiti for avstati
- Er tati rrett sum vertiur ml2l1mati um divisjonsovastan teskatii Afonka darlandi
aftanfyri - verllur hann koyrdur fra so er uti hja okkum Og harviti vertlur tati
Tar runnu ur eygunum a honum Eg stardi ovfarin at Afonka Hann mol runt sum
ein snurritoppur tok I hugvuna skar eitt geyl og reyk -avstati
Grisjtsjuk viti slnum bYttisUga vogni og eg - vit voru einsamallireftirogflakkatiu
inntil kVl2l1ds millum cldveggirnar Divisjonsstjorin var horvin Allrar deildir vildu
ikki taka okkum Uppl Regimentini foru inn Brody og vortiu rikinafturaveinum motshy
Hopi Vit komu nitian til kirkjugartiin bjnum Aftanundan grli5VUnum leyp ein deild
av polakkum fram 10gdu riflurnar at 0kslini og 10gdust at skjota eftir okkum Grisjshy
5
tsjuk vendi viti Vognurin hja honum hvein viti 011um fyra hjolum
_ Grisjtsjuk ropti eg gj0gnum hvin og vind
Skalkastrikur svaratli hann tungur (huga
_ Vit fara fyri einki ropti eg gripin av undirgangsfr0i - vit fara fyri einki
hann sjalvur _ HVl skulu konufolk hava alt baksiti svaratii hann enn meira tungur huga shy
frgging bnidleyp hvat er tati gott fyri hvat er tati gott fyri at sleygivetti hava
tati stuttligt 1 bnidleypum bull Ein Ijosareytiur hali gHggjatli a luftini og kalnatii burtur GrannlysHl glotti fram
millum stj0rnurnar _ Eg ma bara flenna at tl segtii Grisjtsjuk sorgarbundin og peikatli viti koyrlinshy
um a ein mann sumsat viti vegin eg ma bara flenna hVl skulu konufolk hava alt
baksiti bull Matiurin sum sat viti vegin var Dolgusjov tclefonmatiurin Viti gleivandi beinshy
um bfudi hann at okkum Ja so cr segtii Dolgusjov ta iti vit voru komnir til hansara -fili er litiugt hja
mlter bull Tit forstanda _ Eg for standi svaratii Grisjtsjuk og stetigatii hestinum
_ Tit mugu kosta eina patron upp a meg scgtii Dolgusjov
Hann sat upp moti einum treei Styvlarnirhja honum stungu ut til hV0r sina sltiu
Uttan at taka eyguni av mlter tok hann varisliga skjUrtuna burturfraframmanfyri Bikshy
urin Ii honum var karvatlur upp innv011rin skreiti oman a kn0ini oghjartas10gini soshy
ust _ Polakkarnir fara at koma - fara at halda gj01dur at mlter Her eru papprini hja
mlter ttl skrivar til mammu hVUS5U og hvat bull
_ Nei svaratli eg og gay hestinum sporarnar
Dolgosjov legtli teir blau logvarnar flatar ut a j0rtiina og hugdi tortnigvin gj01shy
liga at teimumbull _ Rrmir mutlatli hann og gleiti nitiur - Far so tin lorthundur bull
Sveittin lak av meer Maskinbyrsurnar pikkatiu skjotari og skjotari viti hystershy
iskum treiskni Umgyrdur av einari gloriu av solarrenningini kom Afonka Bida sporshy
andi moti okkum _ Tatl er ikki s0rt at vi smyrja teir av ropti hann veelhYrdur Hvat skemtast tit
viti her Eg peikatli a Dolgusjov og for Teir skiftu n0k1J-r fii orti - eg hoyrdi einki Dolgusjov reetU deildarf0raranum
bokina hjli saar Afonka goymdi hana 1 styvlanumog skjcyt Dolgilsjov 1 munnin
_ Afonka seglSi eg viti einum neytiarsligum smfli og reiti yvir til kosakkin shy
6
eg fekk meg ikki til tati
- Far av stati viti teer svaratii hann og bliknatii eg drepi teg Tit brillumenn
taka llka nogv synd t brotlur okkara sum kettan musini bull
Og hann spenti hanan
Eg reiti burtur fet fyri fet uttan at venda maer a og feldi deytia og kuMa viti ryggshy
inum
Hey tit ropti Grisjtsjuk aftanfyri - halditl uppat viti hasum tvetlinum og tok
t armin a Afonka
- Hasin hali hishundurin ropti Afonka - Hann sleppur illi fra mlter bull
Grisjtsjuk fekk meg aftur einastatlni har vegurin sneiddi Afonkasasteinkitil
Hann var farin hin vegin
- lIar seert tu Grisjtsjuk segtli eg - 1dag havi eg mist Afonka allarfyrsta
vinmannin hja maer bullbullbull
- Grisjtsjuk tok eitt skorpnatl surepli upp ur setrinum
- Fa aer segtli hann - hygg fa teer bull
Johnny Thomsen umsetti
ur russiskum
ARSSKElD FYRI LlERARAR OG STUDENTAR
f F0ROYSKUM MALl OG BOKMENTUM
A Frotlskaparsetri F0roya vertiur fra 1 september 1968 til 31 1iai 1~b9 arsskeiti fyri leerarar og studentar i f0royskum mali og f0royskum bokshymentum Hovutlsleerugreinirnar vertia foroyskt (malleera og mals0ga) og f0royskar bokmcntir (kv~lH t~ttir og nyf0royskur skaldskapur) Hjashygreinirnar vertia slendskt gomul skrllt bokasavnskunnleiki gomul f0royskt buseting og gamalt f0royskt arbeitlisHv
Undirvlst vertur 2 tImar hV0nn seinnapart uttan lcygardag Undantiknir eru allir vanligir skulafrfdagar
Leerarar sum hoast teir taka lut 1 skcitlinum faa undirvstviti skulan teir eru settir faa fmatalitl leekkatl 12 tfmar urn vikuna nii5ur 20 r Atlrir laerariir faa tmatalitilekkatl 4 timar afturat nitlur 16 ttmar
um v ikuna og sleppa at undirvlsa viti kommunuskularnar Havn hetta arshyiti Hesir nevndu tmar koma at vera fyri middag Hoastttmataliti vertlur leekkati vertiur 10Ilin oskerd Hesar treytir vanliga bert galdandi fyri laerarar itl hava undirvIst viti f6lkaskUlan minsta lagi 2 ar
Luttakararnir kunnu um tcir villa eisini s0k)a um at bUgva burumi a seturshusunum
Teir iti eetla at taka lut 1 skeitlinum vertia at botia Frotlskapshyarsetri F 0roya fra fyri L marts 1968 studentar seinasta lagi 1 mai 1968
FPODSKAP AR SETUR F0ROY A
7
SUM BLYGGID
Sum blyggH5
teir stoyptu
upp a hukar
vetrarkv01d
var vagin
summardagar bull
Iosanum
dunnur b0rn
hundar roykur
av r0stum tara
og gaggum
E in undaligur
upprikin
fiskur
eitt flot
ein fj01
vit5 fremmandum
ort5um
farrin av
fremmandum
londum
id
NOTICE
about
TRAVELLlNG-SCOLARSHlPSTO THE FAROE ISLANDS
Provision has been made in the Faroese Budget for 196869 for
3 Grants of kr 3000 - (approx pound 165) each
to be given to students or graduates from the Scandinavian countries
Great Britain or Ireland who in connection with their professional
work may wish to obtain a Travelling-Scolarshipto the Faroe Islands
The Scolarships are intended to cover abt 3 months stay in the Faroe
Islands but may also be divided Applicants who wish to studyFaroese
or to do resarch work in co-operation with FR6DSKAPARSETUR
F0ROY A (Academia Flteroensis) will be given preference
From September 1968 to May 1969 students oflanguages can attend lecshy
tures on the Faroese Language and Literature at the Academy whose
Principal will also be able to give guidance on independent studies on
the Faroese language
The Academy and other co-operating Institutions will give all possible
assistance to other students in as wide a range of subjects as pOSSible
Applications together with a reference or testimonial from the Univershy
sity or lnstitute must be in the hands of FRODSKAPARSETUR F0Rshy
OY A (Academia Flteroensis) Torshavn Faroe Islands not later than
15th April 1968 The applicant is requested to specify the duration of
his her stay in the Faroe Islands
The Academy has at its disposal 4 rooms of residence available to both
foreign and Faroese students An application for a room of residence
may be enclosed along with the scolarship application
FR6DSKAPARSETUR F0ROYA Torshavn 12th February 1968
Joannes Rasmussen Chairman of the
Academy Board of Governor
NB Date of application prolonged to April 30
9
AjS BALSLEV amp co Te1efoll 1124
Timbur og byggitilfar
SAMR0DA
vi~ fdifarna formann Mentunargrunsins Roland H0gnesen
~ elstur i geuni
PARTAFELAGID
TORSHAVNAR SKIPASMIBJA 09 MEK vERKSTAf)UR
F0ROYINGAR
Styiliil landsins vinnuvegir og laW arbeiiliil verila i lalldinum
10
Naer for Studentafelagi~ at geva lit b0-kur
Ta~ var longu [ 1914 ogdyrsta bOkin var Yrkingar hja Djurhuus Upp til 1940 gay felagi~ lit tiggJu b0kur
Naer var hetta virki felagsins lagt fasta legu
r 1948 setti Studentafelagi~ S1Cr fyri al geva lit barnab0kur a f0royskum Hetta var
- og er - atro~kandi uppgava Felagi~ valdi a hV0rjum aalfundi barnab6kanevnd
Nakrar barnab0kur komu a prent men ikki kann ver~a sagt at henda skipan virkai
heilt v1Cl (Eg havi sjalvur veri [ nevndini)
HV0rjar voru b0kurnar felagi~ gay lit
Allar b0kurnar sum eru komnar sl~an 1948 eru nevndar a seinastu permustju
b6kini F0roysk f6lkamenning sum kemur fyrra hclmingi av prill S~an 1914 hevur
Studentafelagi~ og mentunargrunnur tess givi~ lit alt 27 h0kur (ella alt umlei~ 2800 bls) Og tvampr b0kur uppa 190 bls koma lit hesum mana~inum
Naer var so Mentunargrunnurin stovnatiur og hV0r jir voru teir iti stovnatiu hann
OVla_ngt gj0rdist 1millum b0kurnar Sum formatiur felagsins leg~i eguppskot fyri a~shy
alfundin urn at stovna mentunargrunn og gera litkast til skipan fyri sovor~nan grunn
Fundurin t6k undir og setti trfmannanevnd at gera skipan fyri grunnin Starvsnevndshy
in leg~i uppskot sltt fyri eykaatialfund I april 1957 - minnist meg rampttUppskoti~varti
samtykt Men eingin vildi taka a seg formansstarvi~ hesUln nyggJa stovninum Menn
heiltu so a meg og eg jattai umsl(5ir Ikki vardi meg at eg skuldi sila so leingi
Hitt fggjarliga st0tiiti undir vi ki grunsins
Hvussu bokalitgavan undan 1940 var~ flggjati veil eg ikki (eg vildi fegin vitalt5 ta(5)
I Ta iti Studentafelagi~ setti saer fyri at geva lit barnab0kur setti tall sampr eisini fyriat
I 11
TRYGGI NGARSAMBANDIEgt
F0ROYAR F0roya Sj6vatrygging Tel 1090
F0roya Krlggstrygging 1090
F0roya Brunatrygging 1089 1098
F0roya Vanlukkutrygging 1466
yit tryggja
Balar skip v6rul h(IS innhlig feroag6()s o a
feroyingar eiga attryggja landsins egnu trygging
F0ROYA SPARIKASSI Stovoallur 1832
Teleloo 1400
Opinhv0nn dag kl 10 1230 og 14-1530
Leygardag ld 930 -1200
DEILD NORBSTREYIIOYAR SPARIItASSI
Vestmaooa teU 93
Opin dagliga
Sparift i Sparikassuoum tall loysir seg
12
spaela kabarett a hVi21rjari Olavsi21ku til at vinna pening til bokaarbeiigti
Ta iti Mentunargrunnurin varigt stovnatiur var ognin uppa einar 4-5000 kr bokashy
goymslan lroknaigt Kabarettin gay pening to ikki hV0rt arjstundumdatthonnitiurfyri
Sitian 1957 hevur kabarettin veitt Mentunargrunninum slakar 40000 kr _ hetta er
ikki smavegis og liggur nogv arbeitii aftan fyri henda pening _ at faa kabarett lag
er ikki l0tuverk Eg havi sj81vur skipaigt fyri kabarcttini tvey ar og eisini veriti a
pallinum Grunnurin hevur eisini Hngiti styrk fra almennum og privatum stovnum
F0royum Grunnurin hevur ongantiti s0kt ella fingiti styrk fra utlendskum stovni lalt
hevur grunnurin fingiigt umleiti 36000 kr Tal5 mesta av hesum peningi er latHS til
Ilionskvltetiiti sum er st0rsta uppgava grunnurin hevur tikiti a seg Kortini er Hggjshy
arstllligta grunSins heilt hampilig grunnurin hevur dag ognir sum eru haegri enn hesin
peningur samanlagdur hoast bokagoymslan roknskapinum er nitiurskrivati til 40-
S 01uor ganis ation
Nevnd grunsins hevur ivaleyst at gera viti at standa fyri utgavuarbeitiinum at faa
handrit til vega og at faa tey prentaigt so hon hevur ikki millguleikar at hava si211una um
hendur Fyrstu arini h0Vdu vit ein mann at standa fyri s01uni Fi2Iroyum Eisini hava
vit selt 19ji21gnum llterararnar Men fyrin0krum arum sftiani nevndin ta sti21tiu at best
var at faa fasta s0luskipan viti bokhandil F0royum Eg haldi hetta framvegis vera
bestu s0luskipanina ta iti s0lan er so stor Tati sum dag ber bokasi21luskipanina
Fi2Iroyum er ju agotiin - profitturm Um hetta kann vera sagt Fj0lnir atti Ii i21igtshy
um sinni at tikiti hetta evniti upp til viigtgertiar Grunnurin hevur havt student at selja
b0kur millum f0royingar her bYnum
E r tati ikki trupult at reka forlagsvirki viigt sjalvbodnum ella
ilia l0ntum folki
tati kann vera tV0rligt men fyrimunir eru eisini Trupulleikarnir Tati er ein
royndur lutur at lyfti um skrivligt arbeit5i sera sjaldan vertia hildin Undir slikum
umst0tium ber ikki til at ilskast men bert gletiast ta iti tu faert handrititi ella raett shy
lesturin Fyrimunir Laettari er at samarbeitia til iti menn ikki 1 fyrsta umfari hugsa
um l0nina Upp 1 trupulleikarnar er at telja tati fyribrigditi at f5ur dugir at skilja
at maigtur kann gera arbeitii uttan onkursvegna at hugsa um egiti gagn at matiur kann
seta arbeitiiti fyri hitt kollektiva - hesum f0ri Studentafelagiti - fram um tati privata
arbeitiiti Og duga tey ikki at skilja motiviigt hendir ofta at tey geva IZltirum eitthvi21rt
s jalvs0kiti motiv Sovortiiigt kann laett gera ein vonsviknan
Men 1 samarbeiigti viigt listarfolk og h0vundar havi eg ongantiti veriti vonsvikin tey
hava altti veriti lagallg og mangan stuttlig Eitt nu ta fertiina eg bati listarmann tekna
til eina bok Hann svaratii ikki men sprakk a flZltur og hevtii fyri mllnni Her var em
sigar 1 It Og hann at leila Einaferigt hann la endilaolgur undir bortiinum hoyrdi eg hann
mutla Fyrsta uppgavan Einir minuttir gingu atirenn hann fann sigarina
13
Sj6mannsutgero
c C Johansen tIf 1 j~O - Tflrhnl1
vindeygakarminum hon var mest sum harMryst Ta iti eg hevl5i fingil5 eld kundu vit
tala um tekningarnar
Hevl5i Mentunargrunnurin kunnal5 veril5 rikin sum professionshy
elt for lag
Hugsar tU um at seta 10nt starvsfolk so er svaril5 ja Fyri trimum arum sl5ani bar
eg h~tta upp a mal nevndini Tal5 varl5 vst aftuL Eg royndi aftur ruesta aril5 Sama
urslitil5 So gavst eg r stal5in samdist nevndln um at 0kja 1m talil5 a nevndarlimum fra
trimum til fimm Kortini kundi grunnurin havt gagn av 10ntum starvsfolki Men tal5
kostar Arbeil5il5 sum nevndarlimirnir gera kostar ikki
Um tU vil5 hesum spurningi hugsar um at Mentunargrunnurin er forlag so verl5ur
svaril5 eisini ja Sum eg greiddi fra al5ni so var ors0kin til atMentunargrunnurin
varl5 stovnal5ur 1957 ynskil5 um at faa bokautgavuna trygga legu Ta skeyt eg upp
at endamalsgrein grunsins skuldi Ijol5a nakal5 so at virka fyri f0royskum mentunarshyI llvi serstakliga at taka upp nyggjar tiettir Men meirilutin av limunum ynskti einans
at broyta endamalil5 fra at geva ut barnab0kurtil at geva ut b0kur Her hendi hetta
uppskot til broytingar verl5ur sett fram onkur mltelir til ikki at broyta so radikalt
men setur stal5in fram broytingaruppskot sum gongur aftur moti tl sumvar 1 sllkshy
um f0ri vinnur altll5 afturhaldil5 Hoast eg ikki greiddi atkv0l5u fyri hesum havi eg
loyalt fylgt hesi vil5t0ku at byggja upp forlagsvirki
Fyrsta takil5 var at skapa flggjarliga st0l5il5 Hetta varl5 gj0rt eftir 5-6 arum Annal5
takil5 var at leggja utgavupolitikkin Men tal5 er felagil5 sum eigur grunnin og nevndshy
in hevur t skyldu at gera arbeil5sskra sum kann savnaallar limir felagsins ikki
einans onkran meiriluta Al5aleyl5kennil5 fyri demokratiil5 er at meirilutin gevur minnishy
lutanum gol5 arbeil5skor Fyri einum 4-5 arum sl5an for nevndin undir at leggja utshy
gavuietlan Men ogvuliga striltil5 gekk lkki fyrr enn 1 seinasta starvsari er riettilig
gongd komin a hetta arbeil5il5
r hesum sambandi havi eg hug at siga n0kur orl5 um hvat eg havi roynt at gera til
al5alendamal Mentunargrunsins - ut fra tl st0l5i sum Mentunargrunnurin hevur lagt
Nevnd grunsins kann ikki dirigera limunum nevndin kann einans skapa tier ytru
rammurnar fyri arbeil5inum og so inspirera teir limir sum vlsa ahuga fyri bokmentashy~ arbeil5i T kann hetta bert koma so 11l5andi Meira velst um dygdina enn um n0gdina
Vilt tu hava dygdargott mentaarbeil5i so skalt tu duga at geva tol til st0l5il5 er ruddal5
og grol5urin ruelir St0l5il5 skal ruddast viel einki bragd er at faa nakal5 at renna upp
slokk og so lata tal5 leggjast forna Ju eg havi roynt at gj0rt tal5 til al5almal
grunsins at skapa mil5st0l5 fyri f0grum bokmentum a f0royskum mali Fyrstu arini var
hetta einans dreymur sum ikki kundi ganga ut Men nu eru mangir f0royingar sum
skriva sum umseta ella sum bert hava ahuga fyri f0royskum bokmentum Men so koma
vit til tal5 sum kostar Grunnurin hevur saman vil5 0l5rum fe10gum leigal5 11til5 h01i
RJdliDghaudiliu hi
pcal i geil i fla~n flf IGll
BOKASTOVAN Jltma~ Broncksf~nta 31
Tlf 3011
BOKBINDING
6ihltRe5trJO~ J rC~r L c~~ ---shy
pf Frants Restorff TIf 1056 Torsilalll
14 15
KEYPMANNAHAVN-F0ROYAR
mS KRONPRINS FREDERIK
Dr Keypmannahavn 204 45r Torshavn 224 65Dr Torshavn 224 65Dr Klaksvlk 234 75
v TV0royri 234 75Torshavn 294 135
Dr Torshavn 294 135r Keypmannahavn 15 155 Dr Keypmannahavn 247 r T6rshavn 267 Dr Torshavn 267 Dr K1aksvlk 267 Alt Tv0Toyri 267 1 r6rshavn 317 Dr T6rshavn 317 I Keypmannahavn 28 Prisir d kr a fer~asetslum annan vegin hyttsJomfru uppif
1 plass Luxuskamar 1 personur
2 personar 1 Einakamar uti borthnum Onnur ~inak0mur Kamar v 2 koyggJum A-dekk 425shy
v 2 koyggJum 13- amp C-dekk
Kamar v 3 koyggJum
2 plass KoyggJa kamari 13-amp C-dekk 300 Onnur k0mur 13- og C-dekk 275 shyHopfer~aplass 210 shy
67 16
305 87
36 8746 8746 8746 13756 137 76 157
178 288 179198 308 199198 308 199 198 3078 199198 308 209 248 318 269 248 318 269 268 29 289
ta er kostur og drykkJupeningur til kashy
Bl1Jrn undir 12 ir iti hava halvan fertiaseoil fna koyggJu
F ertiall1Jg 1~ keypa Cminsta lagi ar fertiasetlar faa 10 avslattur plassum
Fyri st0rri fer~all1Jg vertur kostna~ur 1 hVl1JrJum einstl1Jkum fl1Jri sambrert avtalu vi~ DFDS
Nfesta stigH5 skuldi so veriti her at savna hesi f6lk og at byggja upp Hti~ bOkasavn vi~
fgtlroyskum fl1Jgrum b6kmentum og vi~ bOkmenta- og menningarligum t~arritum a fremshy
mandum mali Hetta kundi gj0rst sera livandi milj0 Folk kemurur 011um fettum 1 F 0rshy
oyum og folk kemur aftrat hV0rt ar
Eisini a l1Jt5rum gtlkjum ber til at skapa sovor~nar mi~stgtl~ir Limirnir kunnu 5 jalvir
taka seg saman felagsskap A sumri 1966 voru knappliga llkindi til at samla iit5 at
skriva bok um fgtlroyskar sjalvstyrishugsjonir men ta hevt5i nevnd grunsins 1 nferum
heilt ar tala~ vi~ menn um evnit5 Og hVl setur felagi~ ikki fastan stovn at standa fyri
kabarettini ta~ er ml1Jtimiki~ at byrja av nyggjum hV0rt ar Vit vita at sovortii~ ber
til bert hugurin er til stal5ar Seinastu arini hava nakrir eldhugathr f0royskir sosiashy
listar skapa~ mit5st0t5 til at bera f0royingum kunnleika um sosialismu Hesir menn hava
sett nakat5 gongd Fl1Jroyum
I Hvat er mentan la at allysa andalig fyribrigdierikki lfett Andalig mentan erat
taka stgtlt5u til tilveruna sum heild
Eg havi ikki srett f0royska mentan allysta og voni hcldur ikki at tat5 fer at henda
Mentan er ikki statiskt fyribrigdi - heldur ikki fl1Jroysk mentan Tann allysingin
tU kanst geva f0royskari mentan dag er avoldal5 morgin Kortini skal ikki verl5a
dult at mentan tveimum f0rum kann vera statisk fyrra er ta il5 menn flyta annal5
land og ikki hava st0~ugt samband vi~ mo~urlandil5 tfllk statisk mentasamfe10g kanst
tu finna ymsasta~ni Amerika Seinna er ta i~ mentanin er tilherd r ba~um hesum
f0rum er mentanin statisk og kann hon ver~aaUyst einafer~ med alia men hon avshy
skeplast eisinic-skjott og doyr ut Allysing av fl1Jroyskari mentan kann hava tvey endashy
miil 1) at geva manni autoriseral5a allysing so at hann sleppurundan at taka pers6nshy
liga st0~u og 2) at forta fyri natUrligum utviklingi av f0royskari mentan av tl at a1shy
lysingin konserverar hana ti aVlsum stigi Ta~ sum kemur upp aftana er ikki fgtlrshy
oysk mentan fyrr enn nyggj allysing er gj0rd Brel5i endamalini eru vandamikil og
kunnu verl5a oyt5andi fyri f0royska mentan
Og hygg uttan um teg HV0r roynir at gera allysingar dag JU hinkristnakirkjan
hetta hevur hon roynt 1 01dir just til at for~a Og hin kommunistiska
rgtlrslan roynir eisini at gera allysing jUst til at faa tamarhald a utviklinginum A1shy
j
lysingar av andaligum fyribrigdum eru vandamiklar og afturhaldandi og cru tfer ofta
tekin um degeneration
Men Mentunargrunnur Studentafelagsins hevur 0U llkindi til at skapa llkindi fyri
f0royskari mentan Studentarnir koma ur 0Uum rettum F0royum og koma
aftrat hV0rt ar
lDFDS 16
koldinghalgir
A jolum
Nu ver5ur bor5reitt Danaveldi shymen onkur kanska snerktur heldur
fanaeldi
Nu ver5ur bukurin go5gug0ddur shymen onkur grukurin vi5 klombrum kanska
gj0gnumg10ddur
Nu ver5ur heilsa5 vi5 dyrum skBlum shymen sleiktur onkur sattliga kann henda
vi5 eituralum
og dansurin tr05in so jolalcettur shydansi5 a ta dansi5 til og fra shyi11anst5 komi hann aftur
A nyggjarum
Dey5in syngur stt kV01dslj05 shysolarr05in torvs-gl05
KavaskYming arsloks-hvarv hV0rvingar kvettingar karv
Orkus0r einsam011 011 shymj0lvar ur erva llklaks - mj011
Rasaloysi ills manns sl05 dey5in syngur sltt kV0lds-lj05
A kyndilsmessu
Kyndilsmessumanin hongur namannsnaglur blaum lofti shyog skymisligum skotum fjarur spcelibarnasjongur
Gamlar kirkjuklokkur ut urn svartan vetrarvi5 shykanska urn katolskan vBl og urn halga5 bur5arli5
Brotin slotur ni5urbrend dyggst vi5 durandi tj0rn shykyldilsmessumanin lysir a dunnur og spcelib0rn
A f0stugangi
Fj0ran 011 solbrcedd mora valla gongd shy gyltum lofti geylandi likkumongd
Ein sokkin pramur vi5 rotna5an steyr har i5 s jogvh0nur sHta gamlan geyr
r sevjarkerjum gleimur og trongd shysm8fuglaknasi5 sum gle5ist a sprong
rsbitlar skna sum fnasta glar shyI hV0rjum hyljareyga eitt antarpar
T a5 er ikki gratur hesi blindandi tar er varbeiskur vindur sol T a5 er var
Regin Dahl
aU sarna rnerkiBJ Electrolux BJ KeJiskap J Frystiskap 2 Frystiboxir _ 5 Kalimiddot og frystisk~p i dnum _ Kaksmaskinur (Mixatar) 5 Uppvltskimaskinur 6 Vaskimaskinur 7 Snarhv0rviskiljuT R Stnikij0rh 9 Strukirnaskinur 10 Brey~snerkjarar 11 Dustsugvaru ] 2 G61vblankarar 13 Komt5rar 14 Ovnar vi( og uttan plitum 15 Kokiplatur 16 Koksbor o~ komi)ur i einum 1i Paneloynar lS Vatnhitarar J9 f Iitlskap 2C
51(Ap )Sli 1
lELABOGIN Torsg0tu 16 2120
FAKLIGI MALINGAHANDILIN
MENTUNARCRUNNUR
STUDENT AFELAGSINS
Nyggjar b0kur
FLEKKA vlSU- og songbok H Rasmussen F0royskfolkamenning 190 bis Steingdmur Weihe o u 50 bls 15 bIs viti myndum skipatli fyn utgavuni 16kr Hans Dalsgaard
B0NDUR OG FATJEK FLjODR Kipling JEVINTfR 11 90 bls Danjal Niclasen B6kinkemur a mortansmessu
20
~F~S~ Ratlsfundurin 16 mars 1968
Fyrsti ratlsfundurin I ar vartl hildin leygardagin 16 mars h0li fclagsins a H C
0rstedsvej 38
Samtykt vartl at taka av lslandsfertlirnar av t at ahugin fyri hesum fertlum tykist
so 11tH milIum limir felagsins - bert 6 h0Vdu sYnt ahuga hesa fertl
Samtykt vartl at hrekka limagjalditl fra 20 upp 25 kr Nevnast kann at limagjalditl
hevur veritl 20 kr stlan M F S vartl stovnatl Vitlvlkjandi studningi til stytri lestr shy
arfertlir avgj0rdi ratlitl at eingin hereftir faer studning til fertlir heim til F 0roya
sjalvt um sllkar fertlir ha~a samband viti lesnatlin
u p P t 0 k a 1 S C Vit visa til oddagreinina a bIs 1 og grein -( naesta blatli
ArbeifiU5 hja s e rnevndunum - vit vIsa til MeginfeIagsttlindi
STUDENTAFELAGIf)
8 mars var atlalfundur Studentafclagnum
Inevndina komu Formatlur Oli Bech st~dmed
N~stformatlur Sofus Joensen stud med
Skriva~i Joannes Dalsgaard studmag
2 skrvari jaspur Petersen studmed
Kassameistari Oli Heinesen stud polit
I nevnd Mentunargrunsins komu
F ormatlur Gunnar Hoydal arkitektur
Naestformatlur Oli Bech
1 skrivari Elin Susanna Jacobsen
2 skrivari julianne Boelskov
~Clssameistari Kjartan -( Jakupsstovu
T ann 4 apru helt nyggja nevndin fyrsta fund SIn - saman viti Mentunargrunninum
Frammanundan h0Vdu nevndin og grunnurin felag sent limunum skriv har botiatl vartl
fra hvat menn h0Vdu aetlatl viti fundinum nevniliga at faa I lag tjak umMentunargrunnshy
in og kabarettina Gunnar Hoydal legtli eisini I skrivinum fram sina hugsan urn hesi
mal so at menn kundu m0ta fyrireikatlir Hoast hesa gotlu fyrireiking gaY tjakitl Htitl
urslit _ hvat itl menn kanska heldur ikki h0Vdu v~ntatl Harafturmotivar hettaein gotl shy
ur kabarettfundur Kabarettmenn komu viti trettum og tattastubbum og - fyrst og fremst
- viti inspiration til limirnar 21
INCAlVUR av REYNI hevur malningaframsyning i
Callerie Gammel Strand fra 18 mei til 31 mei
Opi~ gerandisdagar 10-1730 Leygardag til kl ~Q
Gl Strand 44
LYSING UM FAST STARV
Starv sum roknskapark0nur leitiari av skrivstovu Torshavnar llkningarshy
nevnd vertiur ly-st leyst
Ums0kjari ma hava HD I roknskaparf0rslu ella progv iti samsvarar
hesum og ma m0guligur ums0kjari hava arbeitt innan grannskotian
Umsokn viti progvum og m0guligum vitimielum og 10narkr0vum vertiur at
senda T orshavnar bY-rati
Torshavnar by-rati 20 mars 1968
FEIH)AtETLAN 1968
MSTJALDUR
lr F0royum ur-Kbenhavn ur Jlt0royum ur Kbenhavn
194 11 20 264 K1 16 127 197
35 105 267 28
17) 245 9d 16b
51J 76 25b 508
14b 21b 69 159
286 57 209 279
ell avgreiasla er flutt tiL ~~rgehavn Nord TJALDRID kernur til K0benhavn ur l0royum rnanamorgun og siglir sarna sarna kV01dia til Aalborg har taa fermir Or Aalborg aftur til Kbenhavn tyskv01di6 eftir I K0benhavn verour Tjaldria liggjandi tii taa siglir sambrert feraaretlan
AVGREIDSLA K0benhavn Kalkbrrenderil0bskaj Fmrgehavn Nord 2100 Kb~~lf 29268b Tlg Faroeship Telex 2745 alborg Aage Christensen ~lotspladsen 9000 Aalborg Tlf 155756 fIg Transit Telex 9744
PF SIHPAFELAGID F0ROYAR
22
SAMR0DA
viO nYvalda formann Ilentunargrunsins
Gunnar Hoydal
Sp Hevur ny-valda nevnd Mentunargrunsins I hyggju at halda aVIsa kos I vali av
bokmentum
Sv r hesum spurningi er ein annar HVI utgeva studentar yvirh0vur bokmentir
hV0rjar serligar fortreytir hava f0royskir studentar fyri at ataka Sier sllka uppgavu
sum studentar I grannalondum okkara lata atirar reinar forlagsfyrit0kur um at r0kja
Tati man ikki vera tI at teir halda seg hava serstakligt skil a list og mentan framum
atiriir grundin er meira einf0ld Tati finnast I F0royum ikki stovnar iti a sama hatt
sum I 0tirum londum eru f0rir at gera arbeitiiti marknatiurin er ov 11til vinningurin
so at siga eingin Mentunargrunnurin varti settur a stovn I sInari tIti avtI at sJudentshy
ar voru samdir um at arbeitiiti var so ty-dningarmikiti at onkur noyddist at ataka
Sier tati Vit eru sostatt sjamplvbodnir c-g oprofessionellir viti 0llum tI sum tati dregur
viti Sier av vantandi tItiOg peningi
Men vit hava d0mi um at arbeitiiti ikki hevur veriti til einkis Ta Mentunargrunnshy
urin varti stovnatiur var storur t0rvur a barnabokum og for hann tI undir mitivIst
virkisemi a hesum 0ki Vit sIggja nu at gongd er komin a m a ger Lierarafelagiti
eitt stort og gott arbeitii urvaliti er nu somikiti stort at tati ber rlmiliga viel til at
velja barnab0kur a f0royskum framum b0kur a mali sum barniti ikki skilir enn
Hetta kann nYtast sum d0mi um tati sum atti at veriti serliga endamaliti hjaMentunshy
argrunninum At VIsa a tey odyrkatiu 0kini har t0rvur er a at faa virkisemi I lag
~a kosin skalleggjast noytiast vit tl at spyrja okkum sjalvar hvat vit gera mest
nyttu I so mata Ny-valda nevndin heldur at stort arbeitii liggur a tI 0kinum sumkann
kallast samfelagsligt ortiaskifti Vit eru av teirri askotian at mentan ikki hongur I
23
leysari luft men byggir a stati- og tftiarkend vitiurskifti sum neytiugt er at finna
fram og kanna merri Bokin lleimastsectri-Sjalvstsectri var ein roynda hesari leiti Hon
varti ikki vrel upptikin allasta~ni men fliur var osamdur f tf at evniti var vitikomandi
Minnast vit til at motmreU er eins positivt og undirt~ka so er ikki neytiugt hJa okkum
at rretiast atfinningar tati sum vit skulu ansa eftir er at halda ortiaskiftinum einari
legu sum er ti prinsipiella sakini vitikomandi
Sp Hv~riar retlanir hava tit fyri fyrst Kanst tli m~guliga nevna nakrar titlar
Sv Nli var frafarna nevndin somikiti agrYtin at tati sum fyrst liggur fyri hjli
okkum er at halda afram viti tl arbeitiinum sum longu er komiti vrel lileitgtis Eghugsi
urn yrkingasavniti hjli Arnbj~rn Danielsen Mururin eftir Jean-Paul Sartre og stushy
dentatalitl Men samstundis sum hetta fer avstati viti h~utgtspartinumavarbeitiskraftshy
ini er 1etlanin at savna inn so nogv uppskot sum gj~rligt Umframt loysunarortiitgt
ortiaskifti droymir nevndin um eitt annati sum eitur virkisemi Ortiitikommunika
sion varti nevnt Ii atialfundinum men tati varti heIst so ilIa lyst at rnisskil)ing kom
burturur Tati sum meintist viti var hetta H~vutisendamaliti hja Mentunargrunninum
er ikki bert at stutila men eisini at leggja botnin undir skapandi virkisemi Hetta
gerst best viti at seta so nogvan vitikomandi aktivitet i verk at tati vertiur eggjandi
hili folki at luttaka ogikki sum nu har nogv av mentunarliga arbeitgtinum tykist atshy
koma av skafti gi~gnu~ aheitan og nyggia aheitan r longdini nyttar lititi at
ganga biddaragongd i sllkum malum einasta leitiin til natturligt skapandi arbeitgti er
eitt inspirerandi virkisemi
Urn titlar er tatgt nakatgt titlliga at tosa bretli av tl at tati orlt5askifti sum skal enda
ritgertium ikki er komiti lag enn og av tf at lit f nevndini ikki eru pura samdir urn
hv~rt tati yvirh~r eru vanligar bokmentir itimestur t~rvur er Ii Tati er so
annati sum vit kundu nj-tt kreftirnar til eitt nu grammofonplatur utgavu av f~royskshy
ari list einahelst grafikki filmslistaarbeitii hVl ikki To er eitt b6kmenta~ki sum
longu er vortiiti eitt slag av hjartabarni hia okkum av ti at tati higartil pura hevur
ligiti a lani a f0royskum mali Vit hugsa urn erotiskar bokmentir sjalvandi a hregsta
listarliga stigi sum til d0mis hja Henry Miller
Sp Hetta Ij6tiar ogvisligt hvussu eru flggjarligu urnst~tiurnar fyri 0Hum hesum
Sv Eg havi ikki torati at spurt kassameistaran alvarsliga enn heIst eru trer
vanaUgar Men um vit skri~a ein langan ista viti gotium uppskotum so er f minsta
lagi von urn at okkurt av tf kemur av skafti Annars er bert at ugga limirnar i Studentafelagnum viti at urn vit taka munnin ov fullan so vertiur somikiti lrettari at
finnast at okkum Og somikiti 11ettari vertiur tatgt at bera okkum lit a nresta atgtalfundi
24
STARAR
Ta tU hoyrir staraflokkar
a vetrarmorgni 1 Keypmannahavn
prt tu knappliga heima
og tao a sumri
kennir flogva fleyrio
smugva millum skins og hold
Smab0rn skrola a sandinum
V io traou fert tu a
ella 1 air - Kanska tu
leggur teg oman fyri
garoarnar 1 S0tan lyng
og lyoir a fuglin meoan ein
flegmatisk rer eygleioir teg
av einari tugvu
Men har er havetur
menn baksa a Norohavinum
vio Hnur - faa upp styvlarnar
lofna og hava kjaftkulda
meoan fj0ruseyour
s jovarmMa jotrar tara
vio glerp1pum 1
jd
NYGGI BOKBANDIL
Kongag0ta T6rshavn
Selur eftirprent saman vitJ MFS
B0kur Pappir Skrivstovulutir
Teiefon 2265
LTAP-= AGIC
F)~~6tATHE Flmiddot ROE FISH EXPORTING COMPANY
Td bullbullbullv ~ 000 bullbull
TELEPHONE 14-48 TELEGRAMS FAROEFISH TELEX 24
fLeiAje )uUinu6Apoundn B6ka- og papplrshandil
Sverrisg0ta 12 T6rshavn TIf2935
B6kahandilin ill selur feroyskar bekur burrurav Hevur Feroysk-Donsku
orllab6kina i varllvcitshl Umboll fyri Mentunargrunn Studentafclagsins
26
MALSLlGAR HUGLEIDINGAR
Ein og hver sum hevur eina ltla hylling a teirri gomlu nornzgtnu mentanini
sleppur valla undan at asanna at heimur forfedra okkara teirra sjaldsama og
rlka heimsuppfatan teirra skaldabornu og vlZlkru mytur var ein storur dyrgripshy
ur LUtvISt er hesin gripur gloppin okkum av hondum faur er nu flZlrur fyri at
reksa upp 12111 nlZlvn Ot5ins ella nevna vanirnar faur man vita hVlZlr Gullinbusta
var ella SVlZlltur ella Fallandifot men ein part og ikki tann minsta hava vit
vart5veitt nevniliga malit5 Samanborit5 vit5 1xet5i danskt og svenskt td ertat5
1xet5i ljot5liga og einamest hvat it5 uppbygging og ort5atilfari vit5vlkir raettiliga
nogv llkt tI mali sum talat5 vart5 fyri tusund arum sIt5ani
Ikki hava menn altIt5 spaat5 malinum ljosa framtlt5 Svabo tann svartsky~di
hugsjonarmat5urin ivat5ist 11tit5 I at malit5 for ikki at bjot5a blZltur ahesumoyggjshy
um men for at fara fyri mutur og skutur dVlna fyri t sterka arininum fra
fremmandamalinum Ilandssut5ri
Vit sum livanu adlZlgum megaasanna at Svabohevurveril5ovsvartskygdshy
ur Satt er at avirkanin uttanIfra I dag allarhelst er vael stlZlrri enn hon var a
hansara dlZlgum Men samstundis hava vit ju - mali og mentan til hjalpar - tey
ambo 15 sum eitthvlZlrt modernat5 samfelag veqir seg vit5 bl 121 15 tIt5arrit utvarp
sklila og nu til seinast eisini frot5skaparsetur
t5an kunnu vit so siga so er stlZlt5an greit5 Malit5 er - vit5 teimum broytingshy
um sum tUsund ar hava borit5 vit5 saer - bjargat5 Her er eingin vandi longur
To eftir IZIllum at dlZlma hugsa ikki allir soleit5is Allir eru ikkinlZlgdir vit5 stlZlt5shy
una ja tat5 finnast ennta teir - einamest menn av bygd menn av t eldra aettarshy
lit5inum - sum eru stak misnlZlgdir sum hava ta askot5an at I hesi vaelfert5 byr
mikil vandi frae sum kann vera malinum at bana ansa vit ikki eftir hVlZlrja llZltu
Sllkir menn eru teir einans fyllgranar kverulantar sum vilja hava okkurt
at illneitast um ella hava teir grein I SInum mali Tat5 er aetlanin vit5 hesum
stubbanum at royna at svara uppa henda spurning Faravitnu atkanna spurningshy
in gjlZlllari tykist eitt beinan vegin at vera heilt greitt nevniliga at nogvir
teirra sum faast vit5 flZlroyskt rithlZlVUndar yrkjarar blat5menn tykjast at
halda at innihaldit5 hevur alt at siga tann malsligi bunin minni At ein lysari
hugsar soleit5is (nKugv selistn) undrar kanska ongan men at menn sum vilja
utinna brlZlgd innan flZlroyskar bokmentir ikki hava fatat5 at tat5 teir lata fra
saer ma og skal veramalsligalagi er heilt Ofatiligt Ogatmenn sumlata
ur hondum skaldaverk lYtt av grefligum malsligum ella grammatiskum villum
27
vertia r66tir sum skald stuet hendir valla atirastatini enn FJ2Iroyum Atirastatgtshy
ni vertiur tati hilditi at vera ein fyritreyt fyri at ein yrking stuttsJ21ga osfr
yvirhJ21vur kann roknast sum skaldskapur at hon er malsliga lagi
Eitt annati sum ci skjott ansar eftir ta ci roynir at kanna malsins stJ21tiu
dag er at menn teirra agrpni eftir at luka burtur ur malinum arva ella tati
teir halda vera arva samstundis uttan at vita av t skractiallppvJ21kstir sumeru
dyrgripir malsins urtagartii Tvfalt harmiligt er hetta ta ein hugsar um at
tati er ivingarsamt um hesin arvi ger so storan skatia og at tati er ein storshy
ur spurningur urn hann yvirhJ21vur kann lUkast burtur hvussu menn so kpa seg
Her vertiur hugsati um fremmandortiini 011 eru vii samd urn at tati ratiur urn
at vartiveita tati norrJ21na ortiatilfariti malinum ella l2k]a um tati urn til ber og
vit mega fegnast um at hava fingiti orti sum td utvarp fjarrit osfr upp maliti
Men ein noytiist at spyrja seg sjalvan um ikki tati stora lukingararbei5iti sum
menn gera er me ira ml2tii e nn f0tii r fyrsta lagi eydnast ta5 rattiliga
(sum oftast bara urn or5ini vertia smtiati urn tati munditi ta iti hugtakiti
ella luturin tey symbolisera vertiur til) r l25rum lagi mugu vit vitiganga at
fremmandortiini ta saman um kemur valla gera tann ska5a sum hesar l2giligu
utreinsingarroyndirnar kundu fingiti ein at hilditi Fremmandortiini kunnu J21sa
onkran upp men tati sum er einum mali at bana er ikki at okkurt fremmant
orti snikir seg inn I tati av og men at beinagrind malsins syntaksur og malshy
hera tes s av lagi
Og her koma vit til tati sum vi nomu viti I a5ni at menn teirra ivri at reinshy
ska maliti av ovart koma at skatia ti a l25rum J21kjum sum hava st0rri tYdning
Lat okkum taka eitt d0mi Ortiiti vertiur av nogvum fl2royingum nu npt
transitivt vi5 somu merking sum danska or5iti ford0je Vit kunnu nevna nogv
d0mi ~m hetta ja tveimum ortiabokum finna vi ortii5 npt I hesari merking Men
ortii5 er iutransitivt eins og 011 onnur na-orti Gera vit mi ortiiti transitivt er
ey5vitati 1It 0311 onnur na-orti eisini kunnu nytast transitivt Kunnu vit sodna
matin so kunnu vit eisini batna hin s juka sovna barniti fJ21lna blomstriti osfr
Skal heaa vertia mannagongdin SO er valla bot a borlH Her legg]a menn ju hond
a sjalva beinagrind mBlsins og tati bJ21tir einkf urn slIka ska5ager5 um vit so luka
hundra(5 fremmandor5 burtur ur malinum
Men hvussu sJsulu vit kunna for5a fyri at spUla sum henda vinnur sar sess
I malinum Munnu ikki bestu ra5lni vera at leggja seg eftir at Izera bygdacL3li5
at kanna tey gomlu f0roysku skaldini og fyrst og fremst at halda ifram viti
tjakinum um tati fJ21royska maliti Eitt er vist kemur tann hugsunarhattllr sum
tu longu m0tir nogvastatini nevniliga at vit f0royingar leggja ov st6ran dent a
maliti at gerast vanhgur millum manna so er eingin v6n
28
Ummceli
EINAR WAAG VALOGVALT0L 200 bls Egiti for lag Klaksvllc
eru urn valurslit F0royum sl5an Heiti5 Val og valt01 er ikki heilt
rICtt av t at einki er bokini urn val urn hv ein velurundirdemokratiskum styrisshylagi og hvussu ein velur demokratj~skum landi Betta hevtii veriti av storum ahuga F0royum har so mangt politikki byggshyir a trligv veljarar trligva upp Ii tjotiskap
samh0righed sosialismu av ymsshyum ella veljarar trugvaupp a mannshyin - munur er a at hava alit a manni og at trligva upp a mannin
r hesi bok eru 011 valt0lini fra 1906 til 1966 bze5i fra 10gtingsvalunum og f6lkashytingsvalunum F0royum Valt0lini eru batii fyri alt landiti fyri hV0rt valdJ2llnil5 og fyri hVl2nn valstatiin Tati hevur veriti st6rarbeitii atsavna saman og skipa tl2lini bOlkar
Allir tingmenninir - og hin einasta tingshykvinnan - eru nevnd fyrst fyri hV0rtvalshyiti sltian fyri hVl2rt valdl2miti og seinast 1 bokstavarJ21l5 rseinastu r05ini eru myndshyir av l2llum tingmonnunumogher eru sonligar upplysingar mer og hvar er valdur f0tiingararogevt dey5aar hvussu leingi ma5urhevur sititi atingi soknarstyri og 0tirum almennum eUa politiksum starvi Tingmenninir eru cisini skipatiir eftir hV0nn flokk ella hVilrt valshyd0mi teir hava umbotiati og teirerueisini skipatiir yrkisr0ti r bokini eru eisini yvirlit yvir landsstyrini sum veriti hava stian 1948 yvir I0gtingsformenn (sltian 1924 ta iti 1l2gtingil5 sjalvt for at velja formann) flggjarnevndarformenn (s5an 1948) og yvir skulast6rnarlimir Hev5i ikki veril5 beint at nevnt landsnevndirnar
So statt er 0rgrynna av upplysingum um valurslit og um tingmenn hesi bok Eingshyin sum flEst viti politisk vi5urskifti F0rshyoyum sleppur uttan um hana Hvat dygd er bokini velst um allar upplysingarnar eru vi5 og um tzer eru rlEttar lkki havi
funniti nakra villuna enn og heldur ikki nakal5 tl2l fra Einari plaga eisini
vera eftirfarandL Ein og hv0r dugir at at prentvilla er at Th Petersen
vera tingforma5ur 1924
Men eg havi atfinningar at gera um bokshyina Handrititi tykist ikki at vera lagt nog vzel til r32ttis atirenn ta5 er laUti prentshysmil5juni og prentarbeil5il5 er ikki so vakshyurt sum tati kundi ogatti at veriti Heldur ikki rattlesturin er nog gotiur
Tal5 er smar sakir at stavsetingin ikki altlti er konsekvent eg hugsi mest um dupulthjalj6tiini flokks- (foror5 og 196) mans- (foror5) og 10gmannsshy143) Vi11andi er at statiarn0vnini standa ymsum fJ2111um og at stundum manglar hVJ21rfalsendingin sta5arn0vnum L32tt er at finna d0mi um hetta
Verri enn inkonsekventur stavingarhattshyur er at inngangurin til summi av talyvirshylitunum er at finna ikki framman fyri yvirshyliti5 men aftas t b6kini sum rlEttingar lnngangurin er hesum fJ21rum 6ivati skrivshya5ur aftana at handriti5 er handati prentshysmitijuni og so hava prentsmitijur F0rshy
tann ovana at prenta eitt ella tvey senn hoast ein bok er ein heild
sum ikk( kann ver5a pettati sundur Viti at petta bokina sundur - ta5 gera rattir prentarar ikkf fortiar prentsmitijan fyri at rzettingar kunnu koma I b6kina undir rattlestrinum
R32ttlesturin er eisini matar 6shyskeyttin nu endingarnar re[lunum a bls A bls 160 koma kursivstavir talyvirlitinum Yvirlititi yvir folkatingsshymenninar a bls 165 er iUa handfariti bindistrikur mangla ella har eru tVar a sama stati HVl 6lukkan hevur prentarin tikiti nummartah5 av teimum ymsu dcildshyunum men ikki r32ttingunum fra bis 195 og ut
Storir partar av bokini eru talyvirlit tabellir T32r eru prenta5ar sera meshatt og fll2kjaliga summar standa tV0rtur urn
tina summar standa upp og nitiur (eitt bls 46-47)
lkki er neytiugt at vera so g6tiur vi5 papplrsverksmitijurnar sum henda bokin er (bis 182-185) Hetta er papplrsspilla viti lit
Eitt sakni eg b6kini Ongastatini havi eg SlEti fra hvatiani hesi valt0lini eru Hngin eru hetta t0hni aftan a flnshyteljingarnar men hetta ver5ur ikki umtala5 b6kini
Tey lyti eg havi drigtti fram hesum umffiali kunnu tykjast at vera smaputl og lutir sum liti5 og einki hava viti innihaldshyi5 at gera Men er tatifragd at lesa b6k sum er val ur hondum greidd so er tati m0timikiti at lesa b6k sum er ovandaliga
29
ur hondum greidd Og ta its h0Vllndurin hevur lagt nogva orku at faa handritits til vega so skal so lltits til afturimou til at gera vakra bok ur handritinum
Hetta er sera bok sum ein skal taka fram at hyggja ferts eftir ferts
Roland Waag H0gnesen
HEDlN BRU PURKHUS Egits forlag Torshavn 1966
Tall hevur verill storur saknur at S0gurshynar hja Hetsini Bru fra teimum seinnu arshyunum ikki hava funnist einum savnL T a Purkhus so komut 1966 vits hesum si2Igshyum var tats ein so mikits stor og glellilig hending at hon ikki eigur atveraonevnd
Ein av ferllas0gunum [Dalhusi erum eina summarfri skaldilj hevur buts i D0lshyum norljan fyri Vestmanna Tats sum hugshytekur er natturulYsingarnar Soleiljis lysir hann ein morgun har norljuri
So slo morgunroljin upp a luftina og um eina 10tu festi solin i tindarnar Fyrst varliga sumein kinnarolji siljan meira og meira sprotareyll meltian rondin i netsra matat5i seg nillur gj0gnum hamrarnar So litforust tindarnir aft shyur gulnaljU ovast uppi Sknandi messshyinglitur Og alt 1 einum spratt Ijomin av vatumiddotog tinnugroti- ein Ijosfossur ilj stolj fjalltll og syndratiist ut fra afur e~~t glampandi 0rvagos ut yvir dalm
Natruran er fyri Hetsini Bru to ikki bert litf0gur g yndislig meneisini tining og deytsi Hann er a somu fertsviljVestmennshyingum teir rekafugl upp a gjonna Fuglshyurin verljur ikki veiddur men massashykreraljur
Her er umskift 1 Sundinum einki yljj_ andi liv sum litilmetir veit5imansins drap eingin titandi fuglaherur sum ber pisuni mat og elur nitt Hv a hellushyrokunum her er alt deylli skuggi og slavin kaldur gjostur ur timyrku deyljsshygjonni
At skaldilj harmast um tfningina er ivaleyst men hann ford0mir ongan
Felags fyri tar triggjar ferljas0gurnar er at drigits verllur fram talj skemtiliga vits teimum oftast ohl2lggligu fertsalikindshy
30
unum millum oyggjarnar Munnu ikki 12111 kenna aftur ta ilj tey lesa um ferljina suljur Smirli
bull I fyrstani vuksu bert eyguni lkluta shyrugvuni og stardu hjatparleyst ut 1 vellrits nasarnar hl2lvdu seg upp 1vindshyin og andalju djupt Men talj var so sk)ott at andlitini skiftu yvirbragd trutnatsu surnatsu hurvu llvsleidd moti dekkinum ogtann fyrsta l3Pyggjushyritsin stots vilj gorp og venan ut ur rugvshyunL Menn lupu til at halda fyri pannshyuna allrir lupu efUr vatni metsan summir bert hildu so aIt ikki skuldi ruUa utav VBilgerandi at onkur dugir at slggja
tall stuttliga og greilja fra t HEin Skal shyviksferts er annars um eitt brudleyp men sum heild er hetta er lysing av heimshybygdini og einum evni ilj gongur aftur 1 skaldskapi Hetsins Bru Broytingartiljinshygamalt og nYtt
TIEr fimm stutts0gurnar eru seraolikshyar Onnur HersJ21gan og B0Va eru skemtiligar - hinartrtggjarmeira alvarshysamar
HJ2Ivuljseytskennits bygdasamfelJ21gunshyum er at tann sum burturur iUa vertsur toldur HJ2IvuljspersonurinEin samallur a Litlu Dimun er just teirri st0ljU Hann er serlingur listarmatsur Fyri fyrstu ferts gevast honum umstJ21ljur at skapa her hevur hann fralsill honum vantalji i heimbygdini Afturfyri ma hann tola einsemits men vinnur a tt viII listarshyverkinum Vit gruna at talj er viC um tannabiti hann fer heim aftur bygdarmonnunum ta teir av tilvildmiddotfinna hann aftur
r Urllini berjhtmatsur vits natturuna sum oytsileggur llvsverk hansara Hann gevst ikki men fcr av nyggjum til verka asannar at einans skapan gevur tilvershyuni meining Tilveran er absurd men tats asannar hann ikki TVJ21rturimoti heldur hann a til natturan tfnir verk hans fyri allru ferlj og hann sjalvan vitsEin sjaldshy
vJ21kur soga sJ21guni Purkhus - spennandi ikki
SJ21rt ohugnalig - eru menniskjuni og natturan evnits Tveir unglingar vertsa av kunoyingum settir at ansa nJ21krumgimbrshyum Ianga leits fra folki Vit fylgja hesum ballum eina tflj Sum tltsin lltsur broytast teir sum eru rrettiliga 6likir meira- og meira 1 atburlli og hugsan Einsemi og ovetsur seta at teimum og gera annan at
kalla heilavillan Okkurt gamalt nlvir hann men 1 strtllnum vilj odnina og rre5shysluna sleppur hann undan hesum visiliga hjalptur av vinmanninum Tats ber ikki til at greitsa fra hesari sogu ut lEsir hon ma lesase Meira enn einaferts rennur tBir kalt nitsur eftir rygginum undir Iesnshyatsinum
Onnur Hers0gan um eina bygd sum ger g0ldur burtur ur yvirvoldini man vera ein hin stuttligasta sJ21gan vit eiga L0greglan kemur til biggjar eftir einum smilji i5 av ovart hevur ampilaralj ein sYslumann Teir vera fyri mongum 0shyhappum og at enda vilj undirlutan - Tann sum fBir hina f0roysku bygdina moti sar lar ikki at fertsini - tats man mangur hava sannalj
Her er i stuttum nomits vi5 nakrar av S0gunum hesum savni Innihaldsliga tykshyist lltil munur at vera millumsJ21gurnar he sum savninum og tIEr sum Hetsin Bru aljur hevur latits fra slEr Her finnur tu hV0rt um annalj inniligt aivarscmi og gotssligt speisemi Maisliga haraftur moti varnast ein broytingar Heljin Bru ber framvegis av teimum flestu sum skriva a fJ21royskum men ikki er skrivshyingarlagilj talj sama sum i fyrstu s0gum hansara Alti5 hava setningarnir verill stuttir men nu tu s jaidan heilan setning longur S0gu sum U rllini hoskar hesin elliptiski skrivingarhatturshyin val men 1 summum av hinum s0gunum tykist mest sum ov nogv at vera gjJ21rt av
Tekningarnar hoska VBil til innihaldits ikki minst teir triggir skalvikingarnir
JD
JENS PAULl HEINESEN GESTUR
Eingir telefonsteyrar stolju og peiggjatsu a sfnunum einki beton einki metal nitjanda 0ld raddi i dJ211um og hjJ21rtum i Abrahami eins vlEl og hansara siljullalja fylgisshyneyta
EinhvJ21r er srer sjalvum likur tats er ti gamla vlelkenda Jens Paula aftur ml2lta hesum litla stutts0gusavninum sum kom ut beint fyri jol Og hoast vi i hcsari bokini sleppa undan teimum vanligu jensshy
31
paulsku alopunum moti s jeymuatiljini vi5shyger hon to eitt evni sum hann treyljugt vil sIeppa nevniliga menniskjuna fyrstmiddot og fremst ondskapin og ottan t mannahugshyanum Her er husbondin sum pndur otta og undirlutakenslu hevnir seg inn fostursonin og sum veksur verllur friur og frltelsur bara hann sleppur at dalka husilj spyta a myndirnar av teimum hann Her er hundurin sum eirshyindaleyst verljur blakaljur lit av eggini afturfyri sna krupan og sitt trltelalyndi Her er Iysingin av teirri ondu myrku brgdini sum ringtr seg f fj0trum janteshylogarinnar og av ti veika bangna einshystaklinginum sum ikki hevur dirvi at bjotsa henni av men mattleysur og vonshyleysur velur at gerast vargur millum varga Og her er ovitin sum hevur sInar einastu eyltlnulJ21tur uti I haganum langt av lei lj fra folki og flei
T ann kugand i og tann kugalla menniskJshyan Sjalvt um ikkinogvverllur gj0rt burtshyurur evnum sum hesum fJ21royskum bokshymentum vertsa tey- to so nogv vitigj0rd av utiendskum rithJ21vundum at kr0Vini til hann sum hattar Sler at fara i holt viII tey mugu setast rrettiligah0gt Jens Pauli er ikki nakar storur salarfr0tiingur tats er ein sjaldsom styrki ihansara s0guhiitti Ja sJ21gan Gestur ma viII urn sterku naturalisttsku lisingum sigshyast at vera eitt satt meistaraverk Eisini natturulysingarnar hja Jens Paula eru frashylikar Men nogvastallni serstakligalongshyur uti bokini tykir einum at Jens Pauli ovskrivar seg ortsini verlla ov Kanst ru seta tvey lysingarorll afturat einshyum navnortsi uttan at tatgt ru hevur at bera fram tykist utvatnall hevur ein bretskur rith0Vllndur sagt krevur ru at veramalsshyligur hegnismatsur at ljiera tall viII trimshyum lysingarortsum er ogjorligt S0gan Gestur tykist einum so sterk t at hon er s0gd vits faum nitum orllum Harafturshymoti fer nakall av broddinum av S0guni urn profetin hon mest sum hoknar undir 01lum ortsunum
Tats hevllr mangan verilj sagt og ma takast uppaftur her at Jens Pauli vandar SBir ov lltiti um malill Kann vera at hann er eins stinnur i f0royskum og onnur men omak ger hann slEr ikki Stutt sagt hann tykist ikki hava skiIt at skriving er eitt handverk sum eins og 011 onnur handverk eigur at verlja gj0rt av einslistum
rtf fyrstu s0guni er Htilj at finnast at malsliga men longur uti er bokin lYtt av
grefligum malvillum N0kur d0mi lotnu kenslur j sveiggjal5isipuni (ein sipa(n) er valla eitt ambolS ella ahaldsi)j hevna okkum (eigur at vera hevna seg inn a okkum) j skrambla saman j skarruniliga pinligt
Tall atti at verill einoskrivallregla hja einumhv0rjum h0vundi so leingi hann ikki vil teljast imillum modernistar at lesarshyin skilur talS hann skrivar at hvort orll hV0r smahending hevur SIn tYdning Tall er synd at siga at Jens Pauli lykur hesa treyt HVl hevur hann td bYtt S 0guna um eitt smll sundur smakapitil og hvat gagn gera allar hesar banalu yvirskriftshyirnar Hv skal malSurin sum doyr uti endiliga vera sambandsmallur Og hVIhevshyur tann ltli ovitin i teirri tri5ju s0guni tall fjakuta navniS Frants Wilhelm
Nu gerast atfinningarnar kanska nog so nogvar men to er eittaIturat sumegfegshyin vil nevna TaS er nevniliganakaS sum lesarin saknar hja Jens Paula tokka til personarnar Tak ta seinastu s0guna um profetm 15 ger uppreistur imoti ti onda trongskygna samfelaginum og vinin ill ikki torir at fylgja honum Samanbera vi hana vill Bolla i Gragerlli eftir Hel5in Bru ill er um nakatgt tall sama Ckanska tann besta s0gan itgt nakrantiS er skrivall a f0royskum) S-ES t munurin tYi5iliga Hellin Bru er vilS huga og heila i parti vill Bolla og imoti fj0ldini ill forfylgir hann Jens Pauli er uttanfyri ella omanfyri sinshyar personar Ella tak Trollringen~ tann seinasta skalds0gan hja Sigurd Hoel eis shyini um sama evni ein vonleys og r-Etgtulig bok men samstundis ein flovandi bok ti tU tylliliga merkir at h0vundunn stytgtjar hetjuna ja identUiserar seg vill hana Jens Pauli tykist einum at standa omanfyri sinar personar eisini teir ill strilla tall golSa strillill hyggur yvirberandi atteimshyum av sinum Olympos sum ein annar Zeus Sjalvsagt er eingin ors0k til at halda at J P ikki stendur td profetinum viS liS men tall hevlli veriS soguni til storan bata um tall kom tytgtiligari til 5 jondar
Prentvillur oyllileggja onga bok men eru he ldur einki beinleiSis prySi og - Gesti tykist at vera heldur illa lukall-Grefligast man silla 81 vera (Hesi mennshyiskju verlla arga(lI) spota(i5) spark-
a(lIraquo Men tatgt er kanska profeturin sum ikki er so stinnur i stavseting
Tykjast atfinningarnar i hesum urrun-Eli nog so nogvar ber taS to bert progv um ahuga fyri rithovundinum Samantikii5 er
32
hetta kanska tann besta bokin vit hava fingill fra Jens Paula Hann sy-nir seg her sum ein meistara i naturalistiskum frashys0guhatti Og teimum pseudofilosofisku hugleil5ingunum sum vi i hinum bokum hansara hava lisiS heming a ohlltum av sleppa vit heilt undan hesufer6 S0gan Gestur veri5ur kanska ennta ein klassikshyari i f0royskum bokmentum
HA
JEVINTR II eftir Rudyard Kipling Danjll Niclasen umsetti LOYNDARMALID Skrivatgt av n0krum australskum b0rnum Erling Simonsen umsetti
At umseta barnab0kur til f0royskt er eitt fralikt tiltak og ein undrast a at ikki meira verllur gj0rt burtur ur ti r fyrsta lagi er tall f0royskum b0rnum tilometaligt gagn at me ira kemur ut a f0royskum av bokum sum tey tim a at lesa sum kann kappast viCl tall sum finst a donskum r 0l1rum lagi matti taCl veri6 stuttligt at fingshyist viCl umseting av barnabokum urvaliS er ju b-Elli start og gott nu a d0gum
r vetur eru utkomnar tV-Er barnab0kur umsettar til f0royskt Evintyr 11 er umshyset vill hegni ja umsetingin kundi valla verill betri so dreivut og knortlut sum mB Kiplings er Tma b0rn at lesa eina bok sum hesa spyr ein seg sjalvan llt er at vita Spenningi er sanniliga ikki nogv av hesi bokini Eisini er hon so a tremur av longum torf0rum orllum at tall er ivshyingarsamt um b0rn skilja meira enn fjortshying av henni
r Loyndarmalinum haraIturimoti er alt tatgt sum tey smau kunnu hugsast at kloevja av eini bok Sjalvt stallilS har hendingarnar fara fram er ju eitt r-Ettishyligt eldorado hja b0rnum ein bondagarllshyur langt av lei6 fra folki ein a viS einum holmi i ein long villingarsom hola viCl nogvum sllluholum osfr Og tilburlSirnir eru ikki minni spennandi Her eru gatufor hottunarbrov her eru dj0rv og vitug born i stris mati ohugnaligum bartrogum osfr Malill er einfalt og I-Ett at skilja to sniltja skeiv orClafelli seg nog so ofta innshymillum
Ein fralik bok til tey minnu b0rnini
HA
HIN F0ROYSKI
BANKfN
IDROll
BANKl 6-a-ukl F0ROYfi
00
JJ If 1ZJl (()) Jh JJJ IampJ)
Klakksvik
2
DEYDI DOLGUSJOVS
eftir ISAAK BABEL
ISAAK EMMANUILOWlTSJ BABEL (1894-1941) var sonur ein llUti mligvandi j0diskshy
an handilsmann i Odessa Hann fekk kortinieina gotia skUlagongd og las samstundis
eftir ynski papans hebraiskt Blbliuna og Talmud r 1915 fer hann til Petrograd og
ariti eftir komu fyrstu s0gur hansara lit Gorkij raddi honum til at fara lit HvilS
atirenn hann til fulnar gj0rdist hInIUndur og tey komandi s jey arinifekst hann vilS alshy
skyns arbeilSi r 1920 var hann viti - krignum meti polakkunum i t tiltikna reytia koshy
sakkherinum undir Semjon Budjonnyj og fra hesum krlggi fekk hann tilfar til ein fittshy
an part av stuttsf21gum sinum teirra milIum ta iti her er prentati
r 1920unum og fyrst i 3Dunum var Babel ein av teimummesttytiandiogmestlisnu
hInIUndunum So hoyrdist minni til hansara inntilhann til endans pura hvarv S-lSani
var deytsakvirt um navn hansara Seinni er uppspurt hvussu lagna hansara var 15
mai 1939 var5 hann sum nu vertiur tikilS til elf21gliga undirkligalSur tv s hann
var5 tikin og f0rdur til eitt konsentrasjenstyppil Sibiria har hann doy15i 17 mars
1941 bert 47 ara gamal
Ikki fyrr enn 1 1957 var5 hann prenta15ur aftur ta eitt urval av stuttsf21gunum kom
ut r 1966 kom ein utgava viti f2Illum stutts0gunum nf21krum endurminningum og brInIUm
og teimum ba5um sjenleikunum hann skriva15i og nu tykist sum Babel crvi5 at vinna
plassi5 aftur sum ein hin besti russiski stuttsf21guhInIUndurin i 20 f2Ild ogeinhinfremshy
sti sovjetthf21vundurin
S0gur hansara kunnu skilliga bjtast i tveir belkar eftir innihaldinum Annar er
um hendingarnar borgarakrignum og I krignum moti polakkunum 1920 Hin er mest
ymiskar endurminningar fra barnaarunum og um j0diskar skalkar og sersk0ltar Oshy
dessa
Hoast Babel var ein arbei5ssamur h0vundur setti hann slter sjalvum so stor
kr0v at talS ikki er negv ilS liggur eftir hann Samla15a utgavan av stutts0gunum er
bert galSar 300 s15ur I vavi
S0gurnar hja honum eru stuttar ofta bert 3-4 sllSur og tlettar 1 forminum r hV0nn einasta setning er citt arbeilSi lagt Sum tann malmeistarihannvar kendi hann
3
I eins vrel tall russiska bokmalitl sum malitl hja teimum olrerdu kosakkunum og tal5 fj0lshy
broytta og sermerkta j0damalitl [Odessa Og hann nytir hesi yulisku llallll5gini vitl
snildi njtir tey ofta til t skapa motsetningar og spenningar I teimum grummastu sll5gshy
unum r sll5guni Deytli Dolgusjov er Ld tann ohugnaliga deyl5astundin sett upp moti
ti ovitlkomandi og thursverda pratinum hja folkinum Sum smadrongur hevti Babel
uppUvatl jl2ldapogromar har verjuleys og sakleys folk vorl5u dripin Bloti morti og
oytHleggjan merkir eisini storan part av sl2Igum hansara og samstundis eru trer merkshy
tar av pessimismu speisemi romantiskari tra og ti brennandi trow hann sum eftirshy
komari av nogvum forfylgdum ltettarlitium hoast alt hevl5i
Ta hann 1920 for upp ikosakkherin hildu hesir profcssionelludrapsmennlltil5
um tann Htla fril5adiga jl2ldan vil5 brillum sum hVll5rki dugdi at drepa folk ella temja
ein hesL Samanbrestirnir millum teir harl5rendu kosakkarnar og brillumannin er
annar atlaltatturin kdgssl2lgunum Hin atialtatturin er motsetningurinmilium teir rau
kollveltingarhermenninar og teirra idealistisku hugsjonir Allar krigssl2lgurnar hja
Babel eru rltetluligar skelkandi Men har eru eisini poetiskar s jonir Hetta spreliti
upp a motsetningar er sjalvt grundarlagil5 undir list hansara Alt kynstur hanSar
byggir upp a samanbrestirnar muru og motsetningarnar I kenslum og a motsetningshy
arnar milIum menniskjal5 og llvitl uttanum
J T
KrigsbfiaHitl nrerkatlist bjnum Urn rniddagsleititi fleyg Korotsjajev tVll5rtur vil5
okkurn i SVl2lrturn kappa - hann var settur fra sum ovasti fyri fjortiu divisjon bardist
nu einsleingin og sl2lkti deyl5an Hann ropti til mIn tl hann for framviti
- Sambanditl er sHtitl hja okkurn Radziwillow og Brody standa lljosum loga Og
hann tvisporatli avstatl - vil5 blaktrandi kappa allur svartur sum hann var viti eygnashy
steinum sum kol
A flatanum il5 var skettur sum ein fjl2l1 skipatlu brigadurnar seg umaftur Solin
stiklatli violettum jarl5roki rveitunum fingu teir slerdu srer ein bita Sjukrasystrar
logu i grasinurn og sungu lagmrelt Skotarnir hja Afonka reikatiu um vl2l11in og leitatiu
eftir deytlum folki og utgerti Afonka reiti tvll5rtur vill meg eini tvey fotafet fra firer
og segtli uttan at snara hi1Ndinum a
- T eir hava giviti okkum ein dyggan kjaftfisk Tall er so vist sum tvey og tvey
eru fYra Tatl vertlur ml2l1ma um divisjonsovastan hann verllur settur fra Menn
hava mist aliti a honum
Polakkarnir voru komnir til skogina einar trtggjar verstur fra okkum og settu
maskinbyrsurnar upp onkunstallni nrerhendis Kulurnar rina og hvina Teirrll eymkan
4
I2Itlar otolandiKulurnar srera jll5rtiina og hirtia seg nitiur hana darrandi av otolni
Vytjagajtsjenko regimentsovastin sum la og reyt solskininum ropti i svYUi og
vaknatii Hann for upp a hestin og reiti yvir til oddaeskadronina Andlititi ahonum var
rukkut vill rey5um strpum av t ofantaliga durinum og lummarnir voru fullir av blommum
- Svnhundar segl5i hann illsliga og spytti ein stein ut - hetta er eitt fanans ski TimosJka breiti flaggiti ut
- Vit fara ella hvat spurdi Timosjka t hann loysti stongina ut sporunum og
breiddi merki5 ut A tt var ein stJlI5rna teknati og okkurt skrivati urn Tritiju lntershynationalu
- Tati faa vit ats(ggja segtii Vytjagajtsjcnko og skar snggliga ut 1 eitt gaUrop
Nu hinar gomlu stgiti a bak Ropi~ a menninar eskadronar
Hornblasarnir blastu Eskadronurnar skipatiu seg eina fylking Upp ur einari
veit kleiv ein srerdur skuggatii fyri sler viti hondini og segtii viti Vytjagajtsjcnko
- Taras Grigorjevitsj eg eri sendimatiur Sler ikki ~tari ut enn at tit lata okkum vertia vcrandi eftir
- Tit smYrJa teir av bull mutlatii Vytjagajtsjenko 01 rcisti hestin upp a afturbeinshy
ini
- V it hava Hkasum varhugan av at vir ikki fara at smyrja teir av Taras GrE gorshyjevifsj segtii tann slerdi aftan a honum
- Halt uppat vi hasum grcnjinum vendi Vytjagajtsjenko sler til hansara einki
man eg fara at lata tykkum verl5a eftir - og gay boti um at fara
Gg viti citt klingatli mjarrandi kventluta maliti Afonka Bida vinmanni mnum
- Renn ikki allan regin hitiani Taras Grigorjevitsj tati eru fimm verstur at
renna yvir til polakkarnar Hvussu skulu vit h0gga teir nitiur tahestarnir hjaokkum
eru purasta fyrilagstir Her er einki at skunda sler eftir - tU skalt nokk koma 1
gotiari til5 at pilka perurntr nitiur ta tier eru stadnar
- Gongd beyti Vytjagajtsjenko uttan at hyggja UPP Regimentiti for avstati
- Er tati rrett sum vertiur ml2l1mati um divisjonsovastan teskatii Afonka darlandi
aftanfyri - verllur hann koyrdur fra so er uti hja okkum Og harviti vertlur tati
Tar runnu ur eygunum a honum Eg stardi ovfarin at Afonka Hann mol runt sum
ein snurritoppur tok I hugvuna skar eitt geyl og reyk -avstati
Grisjtsjuk viti slnum bYttisUga vogni og eg - vit voru einsamallireftirogflakkatiu
inntil kVl2l1ds millum cldveggirnar Divisjonsstjorin var horvin Allrar deildir vildu
ikki taka okkum Uppl Regimentini foru inn Brody og vortiu rikinafturaveinum motshy
Hopi Vit komu nitian til kirkjugartiin bjnum Aftanundan grli5VUnum leyp ein deild
av polakkum fram 10gdu riflurnar at 0kslini og 10gdust at skjota eftir okkum Grisjshy
5
tsjuk vendi viti Vognurin hja honum hvein viti 011um fyra hjolum
_ Grisjtsjuk ropti eg gj0gnum hvin og vind
Skalkastrikur svaratli hann tungur (huga
_ Vit fara fyri einki ropti eg gripin av undirgangsfr0i - vit fara fyri einki
hann sjalvur _ HVl skulu konufolk hava alt baksiti svaratii hann enn meira tungur huga shy
frgging bnidleyp hvat er tati gott fyri hvat er tati gott fyri at sleygivetti hava
tati stuttligt 1 bnidleypum bull Ein Ijosareytiur hali gHggjatli a luftini og kalnatii burtur GrannlysHl glotti fram
millum stj0rnurnar _ Eg ma bara flenna at tl segtii Grisjtsjuk sorgarbundin og peikatli viti koyrlinshy
um a ein mann sumsat viti vegin eg ma bara flenna hVl skulu konufolk hava alt
baksiti bull Matiurin sum sat viti vegin var Dolgusjov tclefonmatiurin Viti gleivandi beinshy
um bfudi hann at okkum Ja so cr segtii Dolgusjov ta iti vit voru komnir til hansara -fili er litiugt hja
mlter bull Tit forstanda _ Eg for standi svaratii Grisjtsjuk og stetigatii hestinum
_ Tit mugu kosta eina patron upp a meg scgtii Dolgusjov
Hann sat upp moti einum treei Styvlarnirhja honum stungu ut til hV0r sina sltiu
Uttan at taka eyguni av mlter tok hann varisliga skjUrtuna burturfraframmanfyri Bikshy
urin Ii honum var karvatlur upp innv011rin skreiti oman a kn0ini oghjartas10gini soshy
ust _ Polakkarnir fara at koma - fara at halda gj01dur at mlter Her eru papprini hja
mlter ttl skrivar til mammu hVUS5U og hvat bull
_ Nei svaratli eg og gay hestinum sporarnar
Dolgosjov legtli teir blau logvarnar flatar ut a j0rtiina og hugdi tortnigvin gj01shy
liga at teimumbull _ Rrmir mutlatli hann og gleiti nitiur - Far so tin lorthundur bull
Sveittin lak av meer Maskinbyrsurnar pikkatiu skjotari og skjotari viti hystershy
iskum treiskni Umgyrdur av einari gloriu av solarrenningini kom Afonka Bida sporshy
andi moti okkum _ Tatl er ikki s0rt at vi smyrja teir av ropti hann veelhYrdur Hvat skemtast tit
viti her Eg peikatli a Dolgusjov og for Teir skiftu n0k1J-r fii orti - eg hoyrdi einki Dolgusjov reetU deildarf0raranum
bokina hjli saar Afonka goymdi hana 1 styvlanumog skjcyt Dolgilsjov 1 munnin
_ Afonka seglSi eg viti einum neytiarsligum smfli og reiti yvir til kosakkin shy
6
eg fekk meg ikki til tati
- Far av stati viti teer svaratii hann og bliknatii eg drepi teg Tit brillumenn
taka llka nogv synd t brotlur okkara sum kettan musini bull
Og hann spenti hanan
Eg reiti burtur fet fyri fet uttan at venda maer a og feldi deytia og kuMa viti ryggshy
inum
Hey tit ropti Grisjtsjuk aftanfyri - halditl uppat viti hasum tvetlinum og tok
t armin a Afonka
- Hasin hali hishundurin ropti Afonka - Hann sleppur illi fra mlter bull
Grisjtsjuk fekk meg aftur einastatlni har vegurin sneiddi Afonkasasteinkitil
Hann var farin hin vegin
- lIar seert tu Grisjtsjuk segtli eg - 1dag havi eg mist Afonka allarfyrsta
vinmannin hja maer bullbullbull
- Grisjtsjuk tok eitt skorpnatl surepli upp ur setrinum
- Fa aer segtli hann - hygg fa teer bull
Johnny Thomsen umsetti
ur russiskum
ARSSKElD FYRI LlERARAR OG STUDENTAR
f F0ROYSKUM MALl OG BOKMENTUM
A Frotlskaparsetri F0roya vertiur fra 1 september 1968 til 31 1iai 1~b9 arsskeiti fyri leerarar og studentar i f0royskum mali og f0royskum bokshymentum Hovutlsleerugreinirnar vertia foroyskt (malleera og mals0ga) og f0royskar bokmcntir (kv~lH t~ttir og nyf0royskur skaldskapur) Hjashygreinirnar vertia slendskt gomul skrllt bokasavnskunnleiki gomul f0royskt buseting og gamalt f0royskt arbeitlisHv
Undirvlst vertur 2 tImar hV0nn seinnapart uttan lcygardag Undantiknir eru allir vanligir skulafrfdagar
Leerarar sum hoast teir taka lut 1 skcitlinum faa undirvstviti skulan teir eru settir faa fmatalitl leekkatl 12 tfmar urn vikuna nii5ur 20 r Atlrir laerariir faa tmatalitilekkatl 4 timar afturat nitlur 16 ttmar
um v ikuna og sleppa at undirvlsa viti kommunuskularnar Havn hetta arshyiti Hesir nevndu tmar koma at vera fyri middag Hoastttmataliti vertlur leekkati vertiur 10Ilin oskerd Hesar treytir vanliga bert galdandi fyri laerarar itl hava undirvIst viti f6lkaskUlan minsta lagi 2 ar
Luttakararnir kunnu um tcir villa eisini s0k)a um at bUgva burumi a seturshusunum
Teir iti eetla at taka lut 1 skeitlinum vertia at botia Frotlskapshyarsetri F 0roya fra fyri L marts 1968 studentar seinasta lagi 1 mai 1968
FPODSKAP AR SETUR F0ROY A
7
SUM BLYGGID
Sum blyggH5
teir stoyptu
upp a hukar
vetrarkv01d
var vagin
summardagar bull
Iosanum
dunnur b0rn
hundar roykur
av r0stum tara
og gaggum
E in undaligur
upprikin
fiskur
eitt flot
ein fj01
vit5 fremmandum
ort5um
farrin av
fremmandum
londum
id
NOTICE
about
TRAVELLlNG-SCOLARSHlPSTO THE FAROE ISLANDS
Provision has been made in the Faroese Budget for 196869 for
3 Grants of kr 3000 - (approx pound 165) each
to be given to students or graduates from the Scandinavian countries
Great Britain or Ireland who in connection with their professional
work may wish to obtain a Travelling-Scolarshipto the Faroe Islands
The Scolarships are intended to cover abt 3 months stay in the Faroe
Islands but may also be divided Applicants who wish to studyFaroese
or to do resarch work in co-operation with FR6DSKAPARSETUR
F0ROY A (Academia Flteroensis) will be given preference
From September 1968 to May 1969 students oflanguages can attend lecshy
tures on the Faroese Language and Literature at the Academy whose
Principal will also be able to give guidance on independent studies on
the Faroese language
The Academy and other co-operating Institutions will give all possible
assistance to other students in as wide a range of subjects as pOSSible
Applications together with a reference or testimonial from the Univershy
sity or lnstitute must be in the hands of FRODSKAPARSETUR F0Rshy
OY A (Academia Flteroensis) Torshavn Faroe Islands not later than
15th April 1968 The applicant is requested to specify the duration of
his her stay in the Faroe Islands
The Academy has at its disposal 4 rooms of residence available to both
foreign and Faroese students An application for a room of residence
may be enclosed along with the scolarship application
FR6DSKAPARSETUR F0ROYA Torshavn 12th February 1968
Joannes Rasmussen Chairman of the
Academy Board of Governor
NB Date of application prolonged to April 30
9
AjS BALSLEV amp co Te1efoll 1124
Timbur og byggitilfar
SAMR0DA
vi~ fdifarna formann Mentunargrunsins Roland H0gnesen
~ elstur i geuni
PARTAFELAGID
TORSHAVNAR SKIPASMIBJA 09 MEK vERKSTAf)UR
F0ROYINGAR
Styiliil landsins vinnuvegir og laW arbeiiliil verila i lalldinum
10
Naer for Studentafelagi~ at geva lit b0-kur
Ta~ var longu [ 1914 ogdyrsta bOkin var Yrkingar hja Djurhuus Upp til 1940 gay felagi~ lit tiggJu b0kur
Naer var hetta virki felagsins lagt fasta legu
r 1948 setti Studentafelagi~ S1Cr fyri al geva lit barnab0kur a f0royskum Hetta var
- og er - atro~kandi uppgava Felagi~ valdi a hV0rjum aalfundi barnab6kanevnd
Nakrar barnab0kur komu a prent men ikki kann ver~a sagt at henda skipan virkai
heilt v1Cl (Eg havi sjalvur veri [ nevndini)
HV0rjar voru b0kurnar felagi~ gay lit
Allar b0kurnar sum eru komnar sl~an 1948 eru nevndar a seinastu permustju
b6kini F0roysk f6lkamenning sum kemur fyrra hclmingi av prill S~an 1914 hevur
Studentafelagi~ og mentunargrunnur tess givi~ lit alt 27 h0kur (ella alt umlei~ 2800 bls) Og tvampr b0kur uppa 190 bls koma lit hesum mana~inum
Naer var so Mentunargrunnurin stovnatiur og hV0r jir voru teir iti stovnatiu hann
OVla_ngt gj0rdist 1millum b0kurnar Sum formatiur felagsins leg~i eguppskot fyri a~shy
alfundin urn at stovna mentunargrunn og gera litkast til skipan fyri sovor~nan grunn
Fundurin t6k undir og setti trfmannanevnd at gera skipan fyri grunnin Starvsnevndshy
in leg~i uppskot sltt fyri eykaatialfund I april 1957 - minnist meg rampttUppskoti~varti
samtykt Men eingin vildi taka a seg formansstarvi~ hesUln nyggJa stovninum Menn
heiltu so a meg og eg jattai umsl(5ir Ikki vardi meg at eg skuldi sila so leingi
Hitt fggjarliga st0tiiti undir vi ki grunsins
Hvussu bokalitgavan undan 1940 var~ flggjati veil eg ikki (eg vildi fegin vitalt5 ta(5)
I Ta iti Studentafelagi~ setti saer fyri at geva lit barnab0kur setti tall sampr eisini fyriat
I 11
TRYGGI NGARSAMBANDIEgt
F0ROYAR F0roya Sj6vatrygging Tel 1090
F0roya Krlggstrygging 1090
F0roya Brunatrygging 1089 1098
F0roya Vanlukkutrygging 1466
yit tryggja
Balar skip v6rul h(IS innhlig feroag6()s o a
feroyingar eiga attryggja landsins egnu trygging
F0ROYA SPARIKASSI Stovoallur 1832
Teleloo 1400
Opinhv0nn dag kl 10 1230 og 14-1530
Leygardag ld 930 -1200
DEILD NORBSTREYIIOYAR SPARIItASSI
Vestmaooa teU 93
Opin dagliga
Sparift i Sparikassuoum tall loysir seg
12
spaela kabarett a hVi21rjari Olavsi21ku til at vinna pening til bokaarbeiigti
Ta iti Mentunargrunnurin varigt stovnatiur var ognin uppa einar 4-5000 kr bokashy
goymslan lroknaigt Kabarettin gay pening to ikki hV0rt arjstundumdatthonnitiurfyri
Sitian 1957 hevur kabarettin veitt Mentunargrunninum slakar 40000 kr _ hetta er
ikki smavegis og liggur nogv arbeitii aftan fyri henda pening _ at faa kabarett lag
er ikki l0tuverk Eg havi sj81vur skipaigt fyri kabarcttini tvey ar og eisini veriti a
pallinum Grunnurin hevur eisini Hngiti styrk fra almennum og privatum stovnum
F0royum Grunnurin hevur ongantiti s0kt ella fingiti styrk fra utlendskum stovni lalt
hevur grunnurin fingiigt umleiti 36000 kr Tal5 mesta av hesum peningi er latHS til
Ilionskvltetiiti sum er st0rsta uppgava grunnurin hevur tikiti a seg Kortini er Hggjshy
arstllligta grunSins heilt hampilig grunnurin hevur dag ognir sum eru haegri enn hesin
peningur samanlagdur hoast bokagoymslan roknskapinum er nitiurskrivati til 40-
S 01uor ganis ation
Nevnd grunsins hevur ivaleyst at gera viti at standa fyri utgavuarbeitiinum at faa
handrit til vega og at faa tey prentaigt so hon hevur ikki millguleikar at hava si211una um
hendur Fyrstu arini h0Vdu vit ein mann at standa fyri s01uni Fi2Iroyum Eisini hava
vit selt 19ji21gnum llterararnar Men fyrin0krum arum sftiani nevndin ta sti21tiu at best
var at faa fasta s0luskipan viti bokhandil F0royum Eg haldi hetta framvegis vera
bestu s0luskipanina ta iti s0lan er so stor Tati sum dag ber bokasi21luskipanina
Fi2Iroyum er ju agotiin - profitturm Um hetta kann vera sagt Fj0lnir atti Ii i21igtshy
um sinni at tikiti hetta evniti upp til viigtgertiar Grunnurin hevur havt student at selja
b0kur millum f0royingar her bYnum
E r tati ikki trupult at reka forlagsvirki viigt sjalvbodnum ella
ilia l0ntum folki
tati kann vera tV0rligt men fyrimunir eru eisini Trupulleikarnir Tati er ein
royndur lutur at lyfti um skrivligt arbeit5i sera sjaldan vertia hildin Undir slikum
umst0tium ber ikki til at ilskast men bert gletiast ta iti tu faert handrititi ella raett shy
lesturin Fyrimunir Laettari er at samarbeitia til iti menn ikki 1 fyrsta umfari hugsa
um l0nina Upp 1 trupulleikarnar er at telja tati fyribrigditi at f5ur dugir at skilja
at maigtur kann gera arbeitii uttan onkursvegna at hugsa um egiti gagn at matiur kann
seta arbeitiiti fyri hitt kollektiva - hesum f0ri Studentafelagiti - fram um tati privata
arbeitiiti Og duga tey ikki at skilja motiviigt hendir ofta at tey geva IZltirum eitthvi21rt
s jalvs0kiti motiv Sovortiiigt kann laett gera ein vonsviknan
Men 1 samarbeiigti viigt listarfolk og h0vundar havi eg ongantiti veriti vonsvikin tey
hava altti veriti lagallg og mangan stuttlig Eitt nu ta fertiina eg bati listarmann tekna
til eina bok Hann svaratii ikki men sprakk a flZltur og hevtii fyri mllnni Her var em
sigar 1 It Og hann at leila Einaferigt hann la endilaolgur undir bortiinum hoyrdi eg hann
mutla Fyrsta uppgavan Einir minuttir gingu atirenn hann fann sigarina
13
Sj6mannsutgero
c C Johansen tIf 1 j~O - Tflrhnl1
vindeygakarminum hon var mest sum harMryst Ta iti eg hevl5i fingil5 eld kundu vit
tala um tekningarnar
Hevl5i Mentunargrunnurin kunnal5 veril5 rikin sum professionshy
elt for lag
Hugsar tU um at seta 10nt starvsfolk so er svaril5 ja Fyri trimum arum sl5ani bar
eg h~tta upp a mal nevndini Tal5 varl5 vst aftuL Eg royndi aftur ruesta aril5 Sama
urslitil5 So gavst eg r stal5in samdist nevndln um at 0kja 1m talil5 a nevndarlimum fra
trimum til fimm Kortini kundi grunnurin havt gagn av 10ntum starvsfolki Men tal5
kostar Arbeil5il5 sum nevndarlimirnir gera kostar ikki
Um tU vil5 hesum spurningi hugsar um at Mentunargrunnurin er forlag so verl5ur
svaril5 eisini ja Sum eg greiddi fra al5ni so var ors0kin til atMentunargrunnurin
varl5 stovnal5ur 1957 ynskil5 um at faa bokautgavuna trygga legu Ta skeyt eg upp
at endamalsgrein grunsins skuldi Ijol5a nakal5 so at virka fyri f0royskum mentunarshyI llvi serstakliga at taka upp nyggjar tiettir Men meirilutin av limunum ynskti einans
at broyta endamalil5 fra at geva ut barnab0kurtil at geva ut b0kur Her hendi hetta
uppskot til broytingar verl5ur sett fram onkur mltelir til ikki at broyta so radikalt
men setur stal5in fram broytingaruppskot sum gongur aftur moti tl sumvar 1 sllkshy
um f0ri vinnur altll5 afturhaldil5 Hoast eg ikki greiddi atkv0l5u fyri hesum havi eg
loyalt fylgt hesi vil5t0ku at byggja upp forlagsvirki
Fyrsta takil5 var at skapa flggjarliga st0l5il5 Hetta varl5 gj0rt eftir 5-6 arum Annal5
takil5 var at leggja utgavupolitikkin Men tal5 er felagil5 sum eigur grunnin og nevndshy
in hevur t skyldu at gera arbeil5sskra sum kann savnaallar limir felagsins ikki
einans onkran meiriluta Al5aleyl5kennil5 fyri demokratiil5 er at meirilutin gevur minnishy
lutanum gol5 arbeil5skor Fyri einum 4-5 arum sl5an for nevndin undir at leggja utshy
gavuietlan Men ogvuliga striltil5 gekk lkki fyrr enn 1 seinasta starvsari er riettilig
gongd komin a hetta arbeil5il5
r hesum sambandi havi eg hug at siga n0kur orl5 um hvat eg havi roynt at gera til
al5alendamal Mentunargrunsins - ut fra tl st0l5i sum Mentunargrunnurin hevur lagt
Nevnd grunsins kann ikki dirigera limunum nevndin kann einans skapa tier ytru
rammurnar fyri arbeil5inum og so inspirera teir limir sum vlsa ahuga fyri bokmentashy~ arbeil5i T kann hetta bert koma so 11l5andi Meira velst um dygdina enn um n0gdina
Vilt tu hava dygdargott mentaarbeil5i so skalt tu duga at geva tol til st0l5il5 er ruddal5
og grol5urin ruelir St0l5il5 skal ruddast viel einki bragd er at faa nakal5 at renna upp
slokk og so lata tal5 leggjast forna Ju eg havi roynt at gj0rt tal5 til al5almal
grunsins at skapa mil5st0l5 fyri f0grum bokmentum a f0royskum mali Fyrstu arini var
hetta einans dreymur sum ikki kundi ganga ut Men nu eru mangir f0royingar sum
skriva sum umseta ella sum bert hava ahuga fyri f0royskum bokmentum Men so koma
vit til tal5 sum kostar Grunnurin hevur saman vil5 0l5rum fe10gum leigal5 11til5 h01i
RJdliDghaudiliu hi
pcal i geil i fla~n flf IGll
BOKASTOVAN Jltma~ Broncksf~nta 31
Tlf 3011
BOKBINDING
6ihltRe5trJO~ J rC~r L c~~ ---shy
pf Frants Restorff TIf 1056 Torsilalll
14 15
KEYPMANNAHAVN-F0ROYAR
mS KRONPRINS FREDERIK
Dr Keypmannahavn 204 45r Torshavn 224 65Dr Torshavn 224 65Dr Klaksvlk 234 75
v TV0royri 234 75Torshavn 294 135
Dr Torshavn 294 135r Keypmannahavn 15 155 Dr Keypmannahavn 247 r T6rshavn 267 Dr Torshavn 267 Dr K1aksvlk 267 Alt Tv0Toyri 267 1 r6rshavn 317 Dr T6rshavn 317 I Keypmannahavn 28 Prisir d kr a fer~asetslum annan vegin hyttsJomfru uppif
1 plass Luxuskamar 1 personur
2 personar 1 Einakamar uti borthnum Onnur ~inak0mur Kamar v 2 koyggJum A-dekk 425shy
v 2 koyggJum 13- amp C-dekk
Kamar v 3 koyggJum
2 plass KoyggJa kamari 13-amp C-dekk 300 Onnur k0mur 13- og C-dekk 275 shyHopfer~aplass 210 shy
67 16
305 87
36 8746 8746 8746 13756 137 76 157
178 288 179198 308 199198 308 199 198 3078 199198 308 209 248 318 269 248 318 269 268 29 289
ta er kostur og drykkJupeningur til kashy
Bl1Jrn undir 12 ir iti hava halvan fertiaseoil fna koyggJu
F ertiall1Jg 1~ keypa Cminsta lagi ar fertiasetlar faa 10 avslattur plassum
Fyri st0rri fer~all1Jg vertur kostna~ur 1 hVl1JrJum einstl1Jkum fl1Jri sambrert avtalu vi~ DFDS
Nfesta stigH5 skuldi so veriti her at savna hesi f6lk og at byggja upp Hti~ bOkasavn vi~
fgtlroyskum fl1Jgrum b6kmentum og vi~ bOkmenta- og menningarligum t~arritum a fremshy
mandum mali Hetta kundi gj0rst sera livandi milj0 Folk kemurur 011um fettum 1 F 0rshy
oyum og folk kemur aftrat hV0rt ar
Eisini a l1Jt5rum gtlkjum ber til at skapa sovor~nar mi~stgtl~ir Limirnir kunnu 5 jalvir
taka seg saman felagsskap A sumri 1966 voru knappliga llkindi til at samla iit5 at
skriva bok um fgtlroyskar sjalvstyrishugsjonir men ta hevt5i nevnd grunsins 1 nferum
heilt ar tala~ vi~ menn um evnit5 Og hVl setur felagi~ ikki fastan stovn at standa fyri
kabarettini ta~ er ml1Jtimiki~ at byrja av nyggjum hV0rt ar Vit vita at sovortii~ ber
til bert hugurin er til stal5ar Seinastu arini hava nakrir eldhugathr f0royskir sosiashy
listar skapa~ mit5st0t5 til at bera f0royingum kunnleika um sosialismu Hesir menn hava
sett nakat5 gongd Fl1Jroyum
I Hvat er mentan la at allysa andalig fyribrigdierikki lfett Andalig mentan erat
taka stgtlt5u til tilveruna sum heild
Eg havi ikki srett f0royska mentan allysta og voni hcldur ikki at tat5 fer at henda
Mentan er ikki statiskt fyribrigdi - heldur ikki fl1Jroysk mentan Tann allysingin
tU kanst geva f0royskari mentan dag er avoldal5 morgin Kortini skal ikki verl5a
dult at mentan tveimum f0rum kann vera statisk fyrra er ta il5 menn flyta annal5
land og ikki hava st0~ugt samband vi~ mo~urlandil5 tfllk statisk mentasamfe10g kanst
tu finna ymsasta~ni Amerika Seinna er ta i~ mentanin er tilherd r ba~um hesum
f0rum er mentanin statisk og kann hon ver~aaUyst einafer~ med alia men hon avshy
skeplast eisinic-skjott og doyr ut Allysing av fl1Jroyskari mentan kann hava tvey endashy
miil 1) at geva manni autoriseral5a allysing so at hann sleppurundan at taka pers6nshy
liga st0~u og 2) at forta fyri natUrligum utviklingi av f0royskari mentan av tl at a1shy
lysingin konserverar hana ti aVlsum stigi Ta~ sum kemur upp aftana er ikki fgtlrshy
oysk mentan fyrr enn nyggj allysing er gj0rd Brel5i endamalini eru vandamikil og
kunnu verl5a oyt5andi fyri f0royska mentan
Og hygg uttan um teg HV0r roynir at gera allysingar dag JU hinkristnakirkjan
hetta hevur hon roynt 1 01dir just til at for~a Og hin kommunistiska
rgtlrslan roynir eisini at gera allysing jUst til at faa tamarhald a utviklinginum A1shy
j
lysingar av andaligum fyribrigdum eru vandamiklar og afturhaldandi og cru tfer ofta
tekin um degeneration
Men Mentunargrunnur Studentafelagsins hevur 0U llkindi til at skapa llkindi fyri
f0royskari mentan Studentarnir koma ur 0Uum rettum F0royum og koma
aftrat hV0rt ar
lDFDS 16
koldinghalgir
A jolum
Nu ver5ur bor5reitt Danaveldi shymen onkur kanska snerktur heldur
fanaeldi
Nu ver5ur bukurin go5gug0ddur shymen onkur grukurin vi5 klombrum kanska
gj0gnumg10ddur
Nu ver5ur heilsa5 vi5 dyrum skBlum shymen sleiktur onkur sattliga kann henda
vi5 eituralum
og dansurin tr05in so jolalcettur shydansi5 a ta dansi5 til og fra shyi11anst5 komi hann aftur
A nyggjarum
Dey5in syngur stt kV01dslj05 shysolarr05in torvs-gl05
KavaskYming arsloks-hvarv hV0rvingar kvettingar karv
Orkus0r einsam011 011 shymj0lvar ur erva llklaks - mj011
Rasaloysi ills manns sl05 dey5in syngur sltt kV0lds-lj05
A kyndilsmessu
Kyndilsmessumanin hongur namannsnaglur blaum lofti shyog skymisligum skotum fjarur spcelibarnasjongur
Gamlar kirkjuklokkur ut urn svartan vetrarvi5 shykanska urn katolskan vBl og urn halga5 bur5arli5
Brotin slotur ni5urbrend dyggst vi5 durandi tj0rn shykyldilsmessumanin lysir a dunnur og spcelib0rn
A f0stugangi
Fj0ran 011 solbrcedd mora valla gongd shy gyltum lofti geylandi likkumongd
Ein sokkin pramur vi5 rotna5an steyr har i5 s jogvh0nur sHta gamlan geyr
r sevjarkerjum gleimur og trongd shysm8fuglaknasi5 sum gle5ist a sprong
rsbitlar skna sum fnasta glar shyI hV0rjum hyljareyga eitt antarpar
T a5 er ikki gratur hesi blindandi tar er varbeiskur vindur sol T a5 er var
Regin Dahl
aU sarna rnerkiBJ Electrolux BJ KeJiskap J Frystiskap 2 Frystiboxir _ 5 Kalimiddot og frystisk~p i dnum _ Kaksmaskinur (Mixatar) 5 Uppvltskimaskinur 6 Vaskimaskinur 7 Snarhv0rviskiljuT R Stnikij0rh 9 Strukirnaskinur 10 Brey~snerkjarar 11 Dustsugvaru ] 2 G61vblankarar 13 Komt5rar 14 Ovnar vi( og uttan plitum 15 Kokiplatur 16 Koksbor o~ komi)ur i einum 1i Paneloynar lS Vatnhitarar J9 f Iitlskap 2C
51(Ap )Sli 1
lELABOGIN Torsg0tu 16 2120
FAKLIGI MALINGAHANDILIN
MENTUNARCRUNNUR
STUDENT AFELAGSINS
Nyggjar b0kur
FLEKKA vlSU- og songbok H Rasmussen F0royskfolkamenning 190 bis Steingdmur Weihe o u 50 bls 15 bIs viti myndum skipatli fyn utgavuni 16kr Hans Dalsgaard
B0NDUR OG FATJEK FLjODR Kipling JEVINTfR 11 90 bls Danjal Niclasen B6kinkemur a mortansmessu
20
~F~S~ Ratlsfundurin 16 mars 1968
Fyrsti ratlsfundurin I ar vartl hildin leygardagin 16 mars h0li fclagsins a H C
0rstedsvej 38
Samtykt vartl at taka av lslandsfertlirnar av t at ahugin fyri hesum fertlum tykist
so 11tH milIum limir felagsins - bert 6 h0Vdu sYnt ahuga hesa fertl
Samtykt vartl at hrekka limagjalditl fra 20 upp 25 kr Nevnast kann at limagjalditl
hevur veritl 20 kr stlan M F S vartl stovnatl Vitlvlkjandi studningi til stytri lestr shy
arfertlir avgj0rdi ratlitl at eingin hereftir faer studning til fertlir heim til F 0roya
sjalvt um sllkar fertlir ha~a samband viti lesnatlin
u p P t 0 k a 1 S C Vit visa til oddagreinina a bIs 1 og grein -( naesta blatli
ArbeifiU5 hja s e rnevndunum - vit vIsa til MeginfeIagsttlindi
STUDENTAFELAGIf)
8 mars var atlalfundur Studentafclagnum
Inevndina komu Formatlur Oli Bech st~dmed
N~stformatlur Sofus Joensen stud med
Skriva~i Joannes Dalsgaard studmag
2 skrvari jaspur Petersen studmed
Kassameistari Oli Heinesen stud polit
I nevnd Mentunargrunsins komu
F ormatlur Gunnar Hoydal arkitektur
Naestformatlur Oli Bech
1 skrivari Elin Susanna Jacobsen
2 skrivari julianne Boelskov
~Clssameistari Kjartan -( Jakupsstovu
T ann 4 apru helt nyggja nevndin fyrsta fund SIn - saman viti Mentunargrunninum
Frammanundan h0Vdu nevndin og grunnurin felag sent limunum skriv har botiatl vartl
fra hvat menn h0Vdu aetlatl viti fundinum nevniliga at faa I lag tjak umMentunargrunnshy
in og kabarettina Gunnar Hoydal legtli eisini I skrivinum fram sina hugsan urn hesi
mal so at menn kundu m0ta fyrireikatlir Hoast hesa gotlu fyrireiking gaY tjakitl Htitl
urslit _ hvat itl menn kanska heldur ikki h0Vdu v~ntatl Harafturmotivar hettaein gotl shy
ur kabarettfundur Kabarettmenn komu viti trettum og tattastubbum og - fyrst og fremst
- viti inspiration til limirnar 21
INCAlVUR av REYNI hevur malningaframsyning i
Callerie Gammel Strand fra 18 mei til 31 mei
Opi~ gerandisdagar 10-1730 Leygardag til kl ~Q
Gl Strand 44
LYSING UM FAST STARV
Starv sum roknskapark0nur leitiari av skrivstovu Torshavnar llkningarshy
nevnd vertiur ly-st leyst
Ums0kjari ma hava HD I roknskaparf0rslu ella progv iti samsvarar
hesum og ma m0guligur ums0kjari hava arbeitt innan grannskotian
Umsokn viti progvum og m0guligum vitimielum og 10narkr0vum vertiur at
senda T orshavnar bY-rati
Torshavnar by-rati 20 mars 1968
FEIH)AtETLAN 1968
MSTJALDUR
lr F0royum ur-Kbenhavn ur Jlt0royum ur Kbenhavn
194 11 20 264 K1 16 127 197
35 105 267 28
17) 245 9d 16b
51J 76 25b 508
14b 21b 69 159
286 57 209 279
ell avgreiasla er flutt tiL ~~rgehavn Nord TJALDRID kernur til K0benhavn ur l0royum rnanamorgun og siglir sarna sarna kV01dia til Aalborg har taa fermir Or Aalborg aftur til Kbenhavn tyskv01di6 eftir I K0benhavn verour Tjaldria liggjandi tii taa siglir sambrert feraaretlan
AVGREIDSLA K0benhavn Kalkbrrenderil0bskaj Fmrgehavn Nord 2100 Kb~~lf 29268b Tlg Faroeship Telex 2745 alborg Aage Christensen ~lotspladsen 9000 Aalborg Tlf 155756 fIg Transit Telex 9744
PF SIHPAFELAGID F0ROYAR
22
SAMR0DA
viO nYvalda formann Ilentunargrunsins
Gunnar Hoydal
Sp Hevur ny-valda nevnd Mentunargrunsins I hyggju at halda aVIsa kos I vali av
bokmentum
Sv r hesum spurningi er ein annar HVI utgeva studentar yvirh0vur bokmentir
hV0rjar serligar fortreytir hava f0royskir studentar fyri at ataka Sier sllka uppgavu
sum studentar I grannalondum okkara lata atirar reinar forlagsfyrit0kur um at r0kja
Tati man ikki vera tI at teir halda seg hava serstakligt skil a list og mentan framum
atiriir grundin er meira einf0ld Tati finnast I F0royum ikki stovnar iti a sama hatt
sum I 0tirum londum eru f0rir at gera arbeitiiti marknatiurin er ov 11til vinningurin
so at siga eingin Mentunargrunnurin varti settur a stovn I sInari tIti avtI at sJudentshy
ar voru samdir um at arbeitiiti var so ty-dningarmikiti at onkur noyddist at ataka
Sier tati Vit eru sostatt sjamplvbodnir c-g oprofessionellir viti 0llum tI sum tati dregur
viti Sier av vantandi tItiOg peningi
Men vit hava d0mi um at arbeitiiti ikki hevur veriti til einkis Ta Mentunargrunnshy
urin varti stovnatiur var storur t0rvur a barnabokum og for hann tI undir mitivIst
virkisemi a hesum 0ki Vit sIggja nu at gongd er komin a m a ger Lierarafelagiti
eitt stort og gott arbeitii urvaliti er nu somikiti stort at tati ber rlmiliga viel til at
velja barnab0kur a f0royskum framum b0kur a mali sum barniti ikki skilir enn
Hetta kann nYtast sum d0mi um tati sum atti at veriti serliga endamaliti hjaMentunshy
argrunninum At VIsa a tey odyrkatiu 0kini har t0rvur er a at faa virkisemi I lag
~a kosin skalleggjast noytiast vit tl at spyrja okkum sjalvar hvat vit gera mest
nyttu I so mata Ny-valda nevndin heldur at stort arbeitii liggur a tI 0kinum sumkann
kallast samfelagsligt ortiaskifti Vit eru av teirri askotian at mentan ikki hongur I
23
leysari luft men byggir a stati- og tftiarkend vitiurskifti sum neytiugt er at finna
fram og kanna merri Bokin lleimastsectri-Sjalvstsectri var ein roynda hesari leiti Hon
varti ikki vrel upptikin allasta~ni men fliur var osamdur f tf at evniti var vitikomandi
Minnast vit til at motmreU er eins positivt og undirt~ka so er ikki neytiugt hJa okkum
at rretiast atfinningar tati sum vit skulu ansa eftir er at halda ortiaskiftinum einari
legu sum er ti prinsipiella sakini vitikomandi
Sp Hv~riar retlanir hava tit fyri fyrst Kanst tli m~guliga nevna nakrar titlar
Sv Nli var frafarna nevndin somikiti agrYtin at tati sum fyrst liggur fyri hjli
okkum er at halda afram viti tl arbeitiinum sum longu er komiti vrel lileitgtis Eghugsi
urn yrkingasavniti hjli Arnbj~rn Danielsen Mururin eftir Jean-Paul Sartre og stushy
dentatalitl Men samstundis sum hetta fer avstati viti h~utgtspartinumavarbeitiskraftshy
ini er 1etlanin at savna inn so nogv uppskot sum gj~rligt Umframt loysunarortiitgt
ortiaskifti droymir nevndin um eitt annati sum eitur virkisemi Ortiitikommunika
sion varti nevnt Ii atialfundinum men tati varti heIst so ilIa lyst at rnisskil)ing kom
burturur Tati sum meintist viti var hetta H~vutisendamaliti hja Mentunargrunninum
er ikki bert at stutila men eisini at leggja botnin undir skapandi virkisemi Hetta
gerst best viti at seta so nogvan vitikomandi aktivitet i verk at tati vertiur eggjandi
hili folki at luttaka ogikki sum nu har nogv av mentunarliga arbeitgtinum tykist atshy
koma av skafti gi~gnu~ aheitan og nyggia aheitan r longdini nyttar lititi at
ganga biddaragongd i sllkum malum einasta leitiin til natturligt skapandi arbeitgti er
eitt inspirerandi virkisemi
Urn titlar er tatgt nakatgt titlliga at tosa bretli av tl at tati orlt5askifti sum skal enda
ritgertium ikki er komiti lag enn og av tf at lit f nevndini ikki eru pura samdir urn
hv~rt tati yvirh~r eru vanligar bokmentir itimestur t~rvur er Ii Tati er so
annati sum vit kundu nj-tt kreftirnar til eitt nu grammofonplatur utgavu av f~royskshy
ari list einahelst grafikki filmslistaarbeitii hVl ikki To er eitt b6kmenta~ki sum
longu er vortiiti eitt slag av hjartabarni hia okkum av ti at tati higartil pura hevur
ligiti a lani a f0royskum mali Vit hugsa urn erotiskar bokmentir sjalvandi a hregsta
listarliga stigi sum til d0mis hja Henry Miller
Sp Hetta Ij6tiar ogvisligt hvussu eru flggjarligu urnst~tiurnar fyri 0Hum hesum
Sv Eg havi ikki torati at spurt kassameistaran alvarsliga enn heIst eru trer
vanaUgar Men um vit skri~a ein langan ista viti gotium uppskotum so er f minsta
lagi von urn at okkurt av tf kemur av skafti Annars er bert at ugga limirnar i Studentafelagnum viti at urn vit taka munnin ov fullan so vertiur somikiti lrettari at
finnast at okkum Og somikiti 11ettari vertiur tatgt at bera okkum lit a nresta atgtalfundi
24
STARAR
Ta tU hoyrir staraflokkar
a vetrarmorgni 1 Keypmannahavn
prt tu knappliga heima
og tao a sumri
kennir flogva fleyrio
smugva millum skins og hold
Smab0rn skrola a sandinum
V io traou fert tu a
ella 1 air - Kanska tu
leggur teg oman fyri
garoarnar 1 S0tan lyng
og lyoir a fuglin meoan ein
flegmatisk rer eygleioir teg
av einari tugvu
Men har er havetur
menn baksa a Norohavinum
vio Hnur - faa upp styvlarnar
lofna og hava kjaftkulda
meoan fj0ruseyour
s jovarmMa jotrar tara
vio glerp1pum 1
jd
NYGGI BOKBANDIL
Kongag0ta T6rshavn
Selur eftirprent saman vitJ MFS
B0kur Pappir Skrivstovulutir
Teiefon 2265
LTAP-= AGIC
F)~~6tATHE Flmiddot ROE FISH EXPORTING COMPANY
Td bullbullbullv ~ 000 bullbull
TELEPHONE 14-48 TELEGRAMS FAROEFISH TELEX 24
fLeiAje )uUinu6Apoundn B6ka- og papplrshandil
Sverrisg0ta 12 T6rshavn TIf2935
B6kahandilin ill selur feroyskar bekur burrurav Hevur Feroysk-Donsku
orllab6kina i varllvcitshl Umboll fyri Mentunargrunn Studentafclagsins
26
MALSLlGAR HUGLEIDINGAR
Ein og hver sum hevur eina ltla hylling a teirri gomlu nornzgtnu mentanini
sleppur valla undan at asanna at heimur forfedra okkara teirra sjaldsama og
rlka heimsuppfatan teirra skaldabornu og vlZlkru mytur var ein storur dyrgripshy
ur LUtvISt er hesin gripur gloppin okkum av hondum faur er nu flZlrur fyri at
reksa upp 12111 nlZlvn Ot5ins ella nevna vanirnar faur man vita hVlZlr Gullinbusta
var ella SVlZlltur ella Fallandifot men ein part og ikki tann minsta hava vit
vart5veitt nevniliga malit5 Samanborit5 vit5 1xet5i danskt og svenskt td ertat5
1xet5i ljot5liga og einamest hvat it5 uppbygging og ort5atilfari vit5vlkir raettiliga
nogv llkt tI mali sum talat5 vart5 fyri tusund arum sIt5ani
Ikki hava menn altIt5 spaat5 malinum ljosa framtlt5 Svabo tann svartsky~di
hugsjonarmat5urin ivat5ist 11tit5 I at malit5 for ikki at bjot5a blZltur ahesumoyggjshy
um men for at fara fyri mutur og skutur dVlna fyri t sterka arininum fra
fremmandamalinum Ilandssut5ri
Vit sum livanu adlZlgum megaasanna at Svabohevurveril5ovsvartskygdshy
ur Satt er at avirkanin uttanIfra I dag allarhelst er vael stlZlrri enn hon var a
hansara dlZlgum Men samstundis hava vit ju - mali og mentan til hjalpar - tey
ambo 15 sum eitthvlZlrt modernat5 samfelag veqir seg vit5 bl 121 15 tIt5arrit utvarp
sklila og nu til seinast eisini frot5skaparsetur
t5an kunnu vit so siga so er stlZlt5an greit5 Malit5 er - vit5 teimum broytingshy
um sum tUsund ar hava borit5 vit5 saer - bjargat5 Her er eingin vandi longur
To eftir IZIllum at dlZlma hugsa ikki allir soleit5is Allir eru ikkinlZlgdir vit5 stlZlt5shy
una ja tat5 finnast ennta teir - einamest menn av bygd menn av t eldra aettarshy
lit5inum - sum eru stak misnlZlgdir sum hava ta askot5an at I hesi vaelfert5 byr
mikil vandi frae sum kann vera malinum at bana ansa vit ikki eftir hVlZlrja llZltu
Sllkir menn eru teir einans fyllgranar kverulantar sum vilja hava okkurt
at illneitast um ella hava teir grein I SInum mali Tat5 er aetlanin vit5 hesum
stubbanum at royna at svara uppa henda spurning Faravitnu atkanna spurningshy
in gjlZlllari tykist eitt beinan vegin at vera heilt greitt nevniliga at nogvir
teirra sum faast vit5 flZlroyskt rithlZlVUndar yrkjarar blat5menn tykjast at
halda at innihaldit5 hevur alt at siga tann malsligi bunin minni At ein lysari
hugsar soleit5is (nKugv selistn) undrar kanska ongan men at menn sum vilja
utinna brlZlgd innan flZlroyskar bokmentir ikki hava fatat5 at tat5 teir lata fra
saer ma og skal veramalsligalagi er heilt Ofatiligt Ogatmenn sumlata
ur hondum skaldaverk lYtt av grefligum malsligum ella grammatiskum villum
27
vertia r66tir sum skald stuet hendir valla atirastatini enn FJ2Iroyum Atirastatgtshy
ni vertiur tati hilditi at vera ein fyritreyt fyri at ein yrking stuttsJ21ga osfr
yvirhJ21vur kann roknast sum skaldskapur at hon er malsliga lagi
Eitt annati sum ci skjott ansar eftir ta ci roynir at kanna malsins stJ21tiu
dag er at menn teirra agrpni eftir at luka burtur ur malinum arva ella tati
teir halda vera arva samstundis uttan at vita av t skractiallppvJ21kstir sumeru
dyrgripir malsins urtagartii Tvfalt harmiligt er hetta ta ein hugsar um at
tati er ivingarsamt um hesin arvi ger so storan skatia og at tati er ein storshy
ur spurningur urn hann yvirhJ21vur kann lUkast burtur hvussu menn so kpa seg
Her vertiur hugsati um fremmandortiini 011 eru vii samd urn at tati ratiur urn
at vartiveita tati norrJ21na ortiatilfariti malinum ella l2k]a um tati urn til ber og
vit mega fegnast um at hava fingiti orti sum td utvarp fjarrit osfr upp maliti
Men ein noytiist at spyrja seg sjalvan um ikki tati stora lukingararbei5iti sum
menn gera er me ira ml2tii e nn f0tii r fyrsta lagi eydnast ta5 rattiliga
(sum oftast bara urn or5ini vertia smtiati urn tati munditi ta iti hugtakiti
ella luturin tey symbolisera vertiur til) r l25rum lagi mugu vit vitiganga at
fremmandortiini ta saman um kemur valla gera tann ska5a sum hesar l2giligu
utreinsingarroyndirnar kundu fingiti ein at hilditi Fremmandortiini kunnu J21sa
onkran upp men tati sum er einum mali at bana er ikki at okkurt fremmant
orti snikir seg inn I tati av og men at beinagrind malsins syntaksur og malshy
hera tes s av lagi
Og her koma vit til tati sum vi nomu viti I a5ni at menn teirra ivri at reinshy
ska maliti av ovart koma at skatia ti a l25rum J21kjum sum hava st0rri tYdning
Lat okkum taka eitt d0mi Ortiiti vertiur av nogvum fl2royingum nu npt
transitivt vi5 somu merking sum danska or5iti ford0je Vit kunnu nevna nogv
d0mi ~m hetta ja tveimum ortiabokum finna vi ortii5 npt I hesari merking Men
ortii5 er iutransitivt eins og 011 onnur na-orti Gera vit mi ortiiti transitivt er
ey5vitati 1It 0311 onnur na-orti eisini kunnu nytast transitivt Kunnu vit sodna
matin so kunnu vit eisini batna hin s juka sovna barniti fJ21lna blomstriti osfr
Skal heaa vertia mannagongdin SO er valla bot a borlH Her legg]a menn ju hond
a sjalva beinagrind mBlsins og tati bJ21tir einkf urn slIka ska5ager5 um vit so luka
hundra(5 fremmandor5 burtur ur malinum
Men hvussu sJsulu vit kunna for5a fyri at spUla sum henda vinnur sar sess
I malinum Munnu ikki bestu ra5lni vera at leggja seg eftir at Izera bygdacL3li5
at kanna tey gomlu f0roysku skaldini og fyrst og fremst at halda ifram viti
tjakinum um tati fJ21royska maliti Eitt er vist kemur tann hugsunarhattllr sum
tu longu m0tir nogvastatini nevniliga at vit f0royingar leggja ov st6ran dent a
maliti at gerast vanhgur millum manna so er eingin v6n
28
Ummceli
EINAR WAAG VALOGVALT0L 200 bls Egiti for lag Klaksvllc
eru urn valurslit F0royum sl5an Heiti5 Val og valt01 er ikki heilt
rICtt av t at einki er bokini urn val urn hv ein velurundirdemokratiskum styrisshylagi og hvussu ein velur demokratj~skum landi Betta hevtii veriti av storum ahuga F0royum har so mangt politikki byggshyir a trligv veljarar trligva upp Ii tjotiskap
samh0righed sosialismu av ymsshyum ella veljarar trugvaupp a mannshyin - munur er a at hava alit a manni og at trligva upp a mannin
r hesi bok eru 011 valt0lini fra 1906 til 1966 bze5i fra 10gtingsvalunum og f6lkashytingsvalunum F0royum Valt0lini eru batii fyri alt landiti fyri hV0rt valdJ2llnil5 og fyri hVl2nn valstatiin Tati hevur veriti st6rarbeitii atsavna saman og skipa tl2lini bOlkar
Allir tingmenninir - og hin einasta tingshykvinnan - eru nevnd fyrst fyri hV0rtvalshyiti sltian fyri hVl2rt valdl2miti og seinast 1 bokstavarJ21l5 rseinastu r05ini eru myndshyir av l2llum tingmonnunumogher eru sonligar upplysingar mer og hvar er valdur f0tiingararogevt dey5aar hvussu leingi ma5urhevur sititi atingi soknarstyri og 0tirum almennum eUa politiksum starvi Tingmenninir eru cisini skipatiir eftir hV0nn flokk ella hVilrt valshyd0mi teir hava umbotiati og teirerueisini skipatiir yrkisr0ti r bokini eru eisini yvirlit yvir landsstyrini sum veriti hava stian 1948 yvir I0gtingsformenn (sltian 1924 ta iti 1l2gtingil5 sjalvt for at velja formann) flggjarnevndarformenn (s5an 1948) og yvir skulast6rnarlimir Hev5i ikki veril5 beint at nevnt landsnevndirnar
So statt er 0rgrynna av upplysingum um valurslit og um tingmenn hesi bok Eingshyin sum flEst viti politisk vi5urskifti F0rshyoyum sleppur uttan um hana Hvat dygd er bokini velst um allar upplysingarnar eru vi5 og um tzer eru rlEttar lkki havi
funniti nakra villuna enn og heldur ikki nakal5 tl2l fra Einari plaga eisini
vera eftirfarandL Ein og hv0r dugir at at prentvilla er at Th Petersen
vera tingforma5ur 1924
Men eg havi atfinningar at gera um bokshyina Handrititi tykist ikki at vera lagt nog vzel til r32ttis atirenn ta5 er laUti prentshysmil5juni og prentarbeil5il5 er ikki so vakshyurt sum tati kundi ogatti at veriti Heldur ikki rattlesturin er nog gotiur
Tal5 er smar sakir at stavsetingin ikki altlti er konsekvent eg hugsi mest um dupulthjalj6tiini flokks- (foror5 og 196) mans- (foror5) og 10gmannsshy143) Vi11andi er at statiarn0vnini standa ymsum fJ2111um og at stundum manglar hVJ21rfalsendingin sta5arn0vnum L32tt er at finna d0mi um hetta
Verri enn inkonsekventur stavingarhattshyur er at inngangurin til summi av talyvirshylitunum er at finna ikki framman fyri yvirshyliti5 men aftas t b6kini sum rlEttingar lnngangurin er hesum fJ21rum 6ivati skrivshya5ur aftana at handriti5 er handati prentshysmitijuni og so hava prentsmitijur F0rshy
tann ovana at prenta eitt ella tvey senn hoast ein bok er ein heild
sum ikk( kann ver5a pettati sundur Viti at petta bokina sundur - ta5 gera rattir prentarar ikkf fortiar prentsmitijan fyri at rzettingar kunnu koma I b6kina undir rattlestrinum
R32ttlesturin er eisini matar 6shyskeyttin nu endingarnar re[lunum a bls A bls 160 koma kursivstavir talyvirlitinum Yvirlititi yvir folkatingsshymenninar a bls 165 er iUa handfariti bindistrikur mangla ella har eru tVar a sama stati HVl 6lukkan hevur prentarin tikiti nummartah5 av teimum ymsu dcildshyunum men ikki r32ttingunum fra bis 195 og ut
Storir partar av bokini eru talyvirlit tabellir T32r eru prenta5ar sera meshatt og fll2kjaliga summar standa tV0rtur urn
tina summar standa upp og nitiur (eitt bls 46-47)
lkki er neytiugt at vera so g6tiur vi5 papplrsverksmitijurnar sum henda bokin er (bis 182-185) Hetta er papplrsspilla viti lit
Eitt sakni eg b6kini Ongastatini havi eg SlEti fra hvatiani hesi valt0lini eru Hngin eru hetta t0hni aftan a flnshyteljingarnar men hetta ver5ur ikki umtala5 b6kini
Tey lyti eg havi drigtti fram hesum umffiali kunnu tykjast at vera smaputl og lutir sum liti5 og einki hava viti innihaldshyi5 at gera Men er tatifragd at lesa b6k sum er val ur hondum greidd so er tati m0timikiti at lesa b6k sum er ovandaliga
29
ur hondum greidd Og ta its h0Vllndurin hevur lagt nogva orku at faa handritits til vega so skal so lltits til afturimou til at gera vakra bok ur handritinum
Hetta er sera bok sum ein skal taka fram at hyggja ferts eftir ferts
Roland Waag H0gnesen
HEDlN BRU PURKHUS Egits forlag Torshavn 1966
Tall hevur verill storur saknur at S0gurshynar hja Hetsini Bru fra teimum seinnu arshyunum ikki hava funnist einum savnL T a Purkhus so komut 1966 vits hesum si2Igshyum var tats ein so mikits stor og glellilig hending at hon ikki eigur atveraonevnd
Ein av ferllas0gunum [Dalhusi erum eina summarfri skaldilj hevur buts i D0lshyum norljan fyri Vestmanna Tats sum hugshytekur er natturulYsingarnar Soleiljis lysir hann ein morgun har norljuri
So slo morgunroljin upp a luftina og um eina 10tu festi solin i tindarnar Fyrst varliga sumein kinnarolji siljan meira og meira sprotareyll meltian rondin i netsra matat5i seg nillur gj0gnum hamrarnar So litforust tindarnir aft shyur gulnaljU ovast uppi Sknandi messshyinglitur Og alt 1 einum spratt Ijomin av vatumiddotog tinnugroti- ein Ijosfossur ilj stolj fjalltll og syndratiist ut fra afur e~~t glampandi 0rvagos ut yvir dalm
Natruran er fyri Hetsini Bru to ikki bert litf0gur g yndislig meneisini tining og deytsi Hann er a somu fertsviljVestmennshyingum teir rekafugl upp a gjonna Fuglshyurin verljur ikki veiddur men massashykreraljur
Her er umskift 1 Sundinum einki yljj_ andi liv sum litilmetir veit5imansins drap eingin titandi fuglaherur sum ber pisuni mat og elur nitt Hv a hellushyrokunum her er alt deylli skuggi og slavin kaldur gjostur ur timyrku deyljsshygjonni
At skaldilj harmast um tfningina er ivaleyst men hann ford0mir ongan
Felags fyri tar triggjar ferljas0gurnar er at drigits verllur fram talj skemtiliga vits teimum oftast ohl2lggligu fertsalikindshy
30
unum millum oyggjarnar Munnu ikki 12111 kenna aftur ta ilj tey lesa um ferljina suljur Smirli
bull I fyrstani vuksu bert eyguni lkluta shyrugvuni og stardu hjatparleyst ut 1 vellrits nasarnar hl2lvdu seg upp 1vindshyin og andalju djupt Men talj var so sk)ott at andlitini skiftu yvirbragd trutnatsu surnatsu hurvu llvsleidd moti dekkinum ogtann fyrsta l3Pyggjushyritsin stots vilj gorp og venan ut ur rugvshyunL Menn lupu til at halda fyri pannshyuna allrir lupu efUr vatni metsan summir bert hildu so aIt ikki skuldi ruUa utav VBilgerandi at onkur dugir at slggja
tall stuttliga og greilja fra t HEin Skal shyviksferts er annars um eitt brudleyp men sum heild er hetta er lysing av heimshybygdini og einum evni ilj gongur aftur 1 skaldskapi Hetsins Bru Broytingartiljinshygamalt og nYtt
TIEr fimm stutts0gurnar eru seraolikshyar Onnur HersJ21gan og B0Va eru skemtiligar - hinartrtggjarmeira alvarshysamar
HJ2Ivuljseytskennits bygdasamfelJ21gunshyum er at tann sum burturur iUa vertsur toldur HJ2IvuljspersonurinEin samallur a Litlu Dimun er just teirri st0ljU Hann er serlingur listarmatsur Fyri fyrstu ferts gevast honum umstJ21ljur at skapa her hevur hann fralsill honum vantalji i heimbygdini Afturfyri ma hann tola einsemits men vinnur a tt viII listarshyverkinum Vit gruna at talj er viC um tannabiti hann fer heim aftur bygdarmonnunum ta teir av tilvildmiddotfinna hann aftur
r Urllini berjhtmatsur vits natturuna sum oytsileggur llvsverk hansara Hann gevst ikki men fcr av nyggjum til verka asannar at einans skapan gevur tilvershyuni meining Tilveran er absurd men tats asannar hann ikki TVJ21rturimoti heldur hann a til natturan tfnir verk hans fyri allru ferlj og hann sjalvan vitsEin sjaldshy
vJ21kur soga sJ21guni Purkhus - spennandi ikki
SJ21rt ohugnalig - eru menniskjuni og natturan evnits Tveir unglingar vertsa av kunoyingum settir at ansa nJ21krumgimbrshyum Ianga leits fra folki Vit fylgja hesum ballum eina tflj Sum tltsin lltsur broytast teir sum eru rrettiliga 6likir meira- og meira 1 atburlli og hugsan Einsemi og ovetsur seta at teimum og gera annan at
kalla heilavillan Okkurt gamalt nlvir hann men 1 strtllnum vilj odnina og rre5shysluna sleppur hann undan hesum visiliga hjalptur av vinmanninum Tats ber ikki til at greitsa fra hesari sogu ut lEsir hon ma lesase Meira enn einaferts rennur tBir kalt nitsur eftir rygginum undir Iesnshyatsinum
Onnur Hers0gan um eina bygd sum ger g0ldur burtur ur yvirvoldini man vera ein hin stuttligasta sJ21gan vit eiga L0greglan kemur til biggjar eftir einum smilji i5 av ovart hevur ampilaralj ein sYslumann Teir vera fyri mongum 0shyhappum og at enda vilj undirlutan - Tann sum fBir hina f0roysku bygdina moti sar lar ikki at fertsini - tats man mangur hava sannalj
Her er i stuttum nomits vi5 nakrar av S0gunum hesum savni Innihaldsliga tykshyist lltil munur at vera millumsJ21gurnar he sum savninum og tIEr sum Hetsin Bru aljur hevur latits fra slEr Her finnur tu hV0rt um annalj inniligt aivarscmi og gotssligt speisemi Maisliga haraftur moti varnast ein broytingar Heljin Bru ber framvegis av teimum flestu sum skriva a fJ21royskum men ikki er skrivshyingarlagilj talj sama sum i fyrstu s0gum hansara Alti5 hava setningarnir verill stuttir men nu tu s jaidan heilan setning longur S0gu sum U rllini hoskar hesin elliptiski skrivingarhatturshyin val men 1 summum av hinum s0gunum tykist mest sum ov nogv at vera gjJ21rt av
Tekningarnar hoska VBil til innihaldits ikki minst teir triggir skalvikingarnir
JD
JENS PAULl HEINESEN GESTUR
Eingir telefonsteyrar stolju og peiggjatsu a sfnunum einki beton einki metal nitjanda 0ld raddi i dJ211um og hjJ21rtum i Abrahami eins vlEl og hansara siljullalja fylgisshyneyta
EinhvJ21r er srer sjalvum likur tats er ti gamla vlelkenda Jens Paula aftur ml2lta hesum litla stutts0gusavninum sum kom ut beint fyri jol Og hoast vi i hcsari bokini sleppa undan teimum vanligu jensshy
31
paulsku alopunum moti s jeymuatiljini vi5shyger hon to eitt evni sum hann treyljugt vil sIeppa nevniliga menniskjuna fyrstmiddot og fremst ondskapin og ottan t mannahugshyanum Her er husbondin sum pndur otta og undirlutakenslu hevnir seg inn fostursonin og sum veksur verllur friur og frltelsur bara hann sleppur at dalka husilj spyta a myndirnar av teimum hann Her er hundurin sum eirshyindaleyst verljur blakaljur lit av eggini afturfyri sna krupan og sitt trltelalyndi Her er Iysingin av teirri ondu myrku brgdini sum ringtr seg f fj0trum janteshylogarinnar og av ti veika bangna einshystaklinginum sum ikki hevur dirvi at bjotsa henni av men mattleysur og vonshyleysur velur at gerast vargur millum varga Og her er ovitin sum hevur sInar einastu eyltlnulJ21tur uti I haganum langt av lei lj fra folki og flei
T ann kugand i og tann kugalla menniskJshyan Sjalvt um ikkinogvverllur gj0rt burtshyurur evnum sum hesum fJ21royskum bokshymentum vertsa tey- to so nogv vitigj0rd av utiendskum rithJ21vundum at kr0Vini til hann sum hattar Sler at fara i holt viII tey mugu setast rrettiligah0gt Jens Pauli er ikki nakar storur salarfr0tiingur tats er ein sjaldsom styrki ihansara s0guhiitti Ja sJ21gan Gestur ma viII urn sterku naturalisttsku lisingum sigshyast at vera eitt satt meistaraverk Eisini natturulysingarnar hja Jens Paula eru frashylikar Men nogvastallni serstakligalongshyur uti bokini tykir einum at Jens Pauli ovskrivar seg ortsini verlla ov Kanst ru seta tvey lysingarorll afturat einshyum navnortsi uttan at tatgt ru hevur at bera fram tykist utvatnall hevur ein bretskur rith0Vllndur sagt krevur ru at veramalsshyligur hegnismatsur at ljiera tall viII trimshyum lysingarortsum er ogjorligt S0gan Gestur tykist einum so sterk t at hon er s0gd vits faum nitum orllum Harafturshymoti fer nakall av broddinum av S0guni urn profetin hon mest sum hoknar undir 01lum ortsunum
Tats hevllr mangan verilj sagt og ma takast uppaftur her at Jens Pauli vandar SBir ov lltiti um malill Kann vera at hann er eins stinnur i f0royskum og onnur men omak ger hann slEr ikki Stutt sagt hann tykist ikki hava skiIt at skriving er eitt handverk sum eins og 011 onnur handverk eigur at verlja gj0rt av einslistum
rtf fyrstu s0guni er Htilj at finnast at malsliga men longur uti er bokin lYtt av
grefligum malvillum N0kur d0mi lotnu kenslur j sveiggjal5isipuni (ein sipa(n) er valla eitt ambolS ella ahaldsi)j hevna okkum (eigur at vera hevna seg inn a okkum) j skrambla saman j skarruniliga pinligt
Tall atti at verill einoskrivallregla hja einumhv0rjum h0vundi so leingi hann ikki vil teljast imillum modernistar at lesarshyin skilur talS hann skrivar at hvort orll hV0r smahending hevur SIn tYdning Tall er synd at siga at Jens Pauli lykur hesa treyt HVl hevur hann td bYtt S 0guna um eitt smll sundur smakapitil og hvat gagn gera allar hesar banalu yvirskriftshyirnar Hv skal malSurin sum doyr uti endiliga vera sambandsmallur Og hVIhevshyur tann ltli ovitin i teirri tri5ju s0guni tall fjakuta navniS Frants Wilhelm
Nu gerast atfinningarnar kanska nog so nogvar men to er eittaIturat sumegfegshyin vil nevna TaS er nevniliganakaS sum lesarin saknar hja Jens Paula tokka til personarnar Tak ta seinastu s0guna um profetm 15 ger uppreistur imoti ti onda trongskygna samfelaginum og vinin ill ikki torir at fylgja honum Samanbera vi hana vill Bolla i Gragerlli eftir Hel5in Bru ill er um nakatgt tall sama Ckanska tann besta s0gan itgt nakrantiS er skrivall a f0royskum) S-ES t munurin tYi5iliga Hellin Bru er vilS huga og heila i parti vill Bolla og imoti fj0ldini ill forfylgir hann Jens Pauli er uttanfyri ella omanfyri sinshyar personar Ella tak Trollringen~ tann seinasta skalds0gan hja Sigurd Hoel eis shyini um sama evni ein vonleys og r-Etgtulig bok men samstundis ein flovandi bok ti tU tylliliga merkir at h0vundunn stytgtjar hetjuna ja identUiserar seg vill hana Jens Pauli tykist einum at standa omanfyri sinar personar eisini teir ill strilla tall golSa strillill hyggur yvirberandi atteimshyum av sinum Olympos sum ein annar Zeus Sjalvsagt er eingin ors0k til at halda at J P ikki stendur td profetinum viS liS men tall hevlli veriS soguni til storan bata um tall kom tytgtiligari til 5 jondar
Prentvillur oyllileggja onga bok men eru he ldur einki beinleiSis prySi og - Gesti tykist at vera heldur illa lukall-Grefligast man silla 81 vera (Hesi mennshyiskju verlla arga(lI) spota(i5) spark-
a(lIraquo Men tatgt er kanska profeturin sum ikki er so stinnur i stavseting
Tykjast atfinningarnar i hesum urrun-Eli nog so nogvar ber taS to bert progv um ahuga fyri rithovundinum Samantikii5 er
32
hetta kanska tann besta bokin vit hava fingill fra Jens Paula Hann sy-nir seg her sum ein meistara i naturalistiskum frashys0guhatti Og teimum pseudofilosofisku hugleil5ingunum sum vi i hinum bokum hansara hava lisiS heming a ohlltum av sleppa vit heilt undan hesufer6 S0gan Gestur veri5ur kanska ennta ein klassikshyari i f0royskum bokmentum
HA
JEVINTR II eftir Rudyard Kipling Danjll Niclasen umsetti LOYNDARMALID Skrivatgt av n0krum australskum b0rnum Erling Simonsen umsetti
At umseta barnab0kur til f0royskt er eitt fralikt tiltak og ein undrast a at ikki meira verllur gj0rt burtur ur ti r fyrsta lagi er tall f0royskum b0rnum tilometaligt gagn at me ira kemur ut a f0royskum av bokum sum tey tim a at lesa sum kann kappast viCl tall sum finst a donskum r 0l1rum lagi matti taCl veri6 stuttligt at fingshyist viCl umseting av barnabokum urvaliS er ju b-Elli start og gott nu a d0gum
r vetur eru utkomnar tV-Er barnab0kur umsettar til f0royskt Evintyr 11 er umshyset vill hegni ja umsetingin kundi valla verill betri so dreivut og knortlut sum mB Kiplings er Tma b0rn at lesa eina bok sum hesa spyr ein seg sjalvan llt er at vita Spenningi er sanniliga ikki nogv av hesi bokini Eisini er hon so a tremur av longum torf0rum orllum at tall er ivshyingarsamt um b0rn skilja meira enn fjortshying av henni
r Loyndarmalinum haraIturimoti er alt tatgt sum tey smau kunnu hugsast at kloevja av eini bok Sjalvt stallilS har hendingarnar fara fram er ju eitt r-Ettishyligt eldorado hja b0rnum ein bondagarllshyur langt av lei6 fra folki ein a viS einum holmi i ein long villingarsom hola viCl nogvum sllluholum osfr Og tilburlSirnir eru ikki minni spennandi Her eru gatufor hottunarbrov her eru dj0rv og vitug born i stris mati ohugnaligum bartrogum osfr Malill er einfalt og I-Ett at skilja to sniltja skeiv orClafelli seg nog so ofta innshymillum
Ein fralik bok til tey minnu b0rnini
HA
HIN F0ROYSKI
BANKfN
I eins vrel tall russiska bokmalitl sum malitl hja teimum olrerdu kosakkunum og tal5 fj0lshy
broytta og sermerkta j0damalitl [Odessa Og hann nytir hesi yulisku llallll5gini vitl
snildi njtir tey ofta til t skapa motsetningar og spenningar I teimum grummastu sll5gshy
unum r sll5guni Deytli Dolgusjov er Ld tann ohugnaliga deyl5astundin sett upp moti
ti ovitlkomandi og thursverda pratinum hja folkinum Sum smadrongur hevti Babel
uppUvatl jl2ldapogromar har verjuleys og sakleys folk vorl5u dripin Bloti morti og
oytHleggjan merkir eisini storan part av sl2Igum hansara og samstundis eru trer merkshy
tar av pessimismu speisemi romantiskari tra og ti brennandi trow hann sum eftirshy
komari av nogvum forfylgdum ltettarlitium hoast alt hevl5i
Ta hann 1920 for upp ikosakkherin hildu hesir profcssionelludrapsmennlltil5
um tann Htla fril5adiga jl2ldan vil5 brillum sum hVll5rki dugdi at drepa folk ella temja
ein hesL Samanbrestirnir millum teir harl5rendu kosakkarnar og brillumannin er
annar atlaltatturin kdgssl2lgunum Hin atialtatturin er motsetningurinmilium teir rau
kollveltingarhermenninar og teirra idealistisku hugsjonir Allar krigssl2lgurnar hja
Babel eru rltetluligar skelkandi Men har eru eisini poetiskar s jonir Hetta spreliti
upp a motsetningar er sjalvt grundarlagil5 undir list hansara Alt kynstur hanSar
byggir upp a samanbrestirnar muru og motsetningarnar I kenslum og a motsetningshy
arnar milIum menniskjal5 og llvitl uttanum
J T
KrigsbfiaHitl nrerkatlist bjnum Urn rniddagsleititi fleyg Korotsjajev tVll5rtur vil5
okkurn i SVl2lrturn kappa - hann var settur fra sum ovasti fyri fjortiu divisjon bardist
nu einsleingin og sl2lkti deyl5an Hann ropti til mIn tl hann for framviti
- Sambanditl er sHtitl hja okkurn Radziwillow og Brody standa lljosum loga Og
hann tvisporatli avstatl - vil5 blaktrandi kappa allur svartur sum hann var viti eygnashy
steinum sum kol
A flatanum il5 var skettur sum ein fjl2l1 skipatlu brigadurnar seg umaftur Solin
stiklatli violettum jarl5roki rveitunum fingu teir slerdu srer ein bita Sjukrasystrar
logu i grasinurn og sungu lagmrelt Skotarnir hja Afonka reikatiu um vl2l11in og leitatiu
eftir deytlum folki og utgerti Afonka reiti tvll5rtur vill meg eini tvey fotafet fra firer
og segtli uttan at snara hi1Ndinum a
- T eir hava giviti okkum ein dyggan kjaftfisk Tall er so vist sum tvey og tvey
eru fYra Tatl vertlur ml2l1ma um divisjonsovastan hann verllur settur fra Menn
hava mist aliti a honum
Polakkarnir voru komnir til skogina einar trtggjar verstur fra okkum og settu
maskinbyrsurnar upp onkunstallni nrerhendis Kulurnar rina og hvina Teirrll eymkan
4
I2Itlar otolandiKulurnar srera jll5rtiina og hirtia seg nitiur hana darrandi av otolni
Vytjagajtsjenko regimentsovastin sum la og reyt solskininum ropti i svYUi og
vaknatii Hann for upp a hestin og reiti yvir til oddaeskadronina Andlititi ahonum var
rukkut vill rey5um strpum av t ofantaliga durinum og lummarnir voru fullir av blommum
- Svnhundar segl5i hann illsliga og spytti ein stein ut - hetta er eitt fanans ski TimosJka breiti flaggiti ut
- Vit fara ella hvat spurdi Timosjka t hann loysti stongina ut sporunum og
breiddi merki5 ut A tt var ein stJlI5rna teknati og okkurt skrivati urn Tritiju lntershynationalu
- Tati faa vit ats(ggja segtii Vytjagajtsjcnko og skar snggliga ut 1 eitt gaUrop
Nu hinar gomlu stgiti a bak Ropi~ a menninar eskadronar
Hornblasarnir blastu Eskadronurnar skipatiu seg eina fylking Upp ur einari
veit kleiv ein srerdur skuggatii fyri sler viti hondini og segtii viti Vytjagajtsjcnko
- Taras Grigorjevitsj eg eri sendimatiur Sler ikki ~tari ut enn at tit lata okkum vertia vcrandi eftir
- Tit smYrJa teir av bull mutlatii Vytjagajtsjenko 01 rcisti hestin upp a afturbeinshy
ini
- V it hava Hkasum varhugan av at vir ikki fara at smyrja teir av Taras GrE gorshyjevifsj segtii tann slerdi aftan a honum
- Halt uppat vi hasum grcnjinum vendi Vytjagajtsjenko sler til hansara einki
man eg fara at lata tykkum verl5a eftir - og gay boti um at fara
Gg viti citt klingatli mjarrandi kventluta maliti Afonka Bida vinmanni mnum
- Renn ikki allan regin hitiani Taras Grigorjevitsj tati eru fimm verstur at
renna yvir til polakkarnar Hvussu skulu vit h0gga teir nitiur tahestarnir hjaokkum
eru purasta fyrilagstir Her er einki at skunda sler eftir - tU skalt nokk koma 1
gotiari til5 at pilka perurntr nitiur ta tier eru stadnar
- Gongd beyti Vytjagajtsjenko uttan at hyggja UPP Regimentiti for avstati
- Er tati rrett sum vertiur ml2l1mati um divisjonsovastan teskatii Afonka darlandi
aftanfyri - verllur hann koyrdur fra so er uti hja okkum Og harviti vertlur tati
Tar runnu ur eygunum a honum Eg stardi ovfarin at Afonka Hann mol runt sum
ein snurritoppur tok I hugvuna skar eitt geyl og reyk -avstati
Grisjtsjuk viti slnum bYttisUga vogni og eg - vit voru einsamallireftirogflakkatiu
inntil kVl2l1ds millum cldveggirnar Divisjonsstjorin var horvin Allrar deildir vildu
ikki taka okkum Uppl Regimentini foru inn Brody og vortiu rikinafturaveinum motshy
Hopi Vit komu nitian til kirkjugartiin bjnum Aftanundan grli5VUnum leyp ein deild
av polakkum fram 10gdu riflurnar at 0kslini og 10gdust at skjota eftir okkum Grisjshy
5
tsjuk vendi viti Vognurin hja honum hvein viti 011um fyra hjolum
_ Grisjtsjuk ropti eg gj0gnum hvin og vind
Skalkastrikur svaratli hann tungur (huga
_ Vit fara fyri einki ropti eg gripin av undirgangsfr0i - vit fara fyri einki
hann sjalvur _ HVl skulu konufolk hava alt baksiti svaratii hann enn meira tungur huga shy
frgging bnidleyp hvat er tati gott fyri hvat er tati gott fyri at sleygivetti hava
tati stuttligt 1 bnidleypum bull Ein Ijosareytiur hali gHggjatli a luftini og kalnatii burtur GrannlysHl glotti fram
millum stj0rnurnar _ Eg ma bara flenna at tl segtii Grisjtsjuk sorgarbundin og peikatli viti koyrlinshy
um a ein mann sumsat viti vegin eg ma bara flenna hVl skulu konufolk hava alt
baksiti bull Matiurin sum sat viti vegin var Dolgusjov tclefonmatiurin Viti gleivandi beinshy
um bfudi hann at okkum Ja so cr segtii Dolgusjov ta iti vit voru komnir til hansara -fili er litiugt hja
mlter bull Tit forstanda _ Eg for standi svaratii Grisjtsjuk og stetigatii hestinum
_ Tit mugu kosta eina patron upp a meg scgtii Dolgusjov
Hann sat upp moti einum treei Styvlarnirhja honum stungu ut til hV0r sina sltiu
Uttan at taka eyguni av mlter tok hann varisliga skjUrtuna burturfraframmanfyri Bikshy
urin Ii honum var karvatlur upp innv011rin skreiti oman a kn0ini oghjartas10gini soshy
ust _ Polakkarnir fara at koma - fara at halda gj01dur at mlter Her eru papprini hja
mlter ttl skrivar til mammu hVUS5U og hvat bull
_ Nei svaratli eg og gay hestinum sporarnar
Dolgosjov legtli teir blau logvarnar flatar ut a j0rtiina og hugdi tortnigvin gj01shy
liga at teimumbull _ Rrmir mutlatli hann og gleiti nitiur - Far so tin lorthundur bull
Sveittin lak av meer Maskinbyrsurnar pikkatiu skjotari og skjotari viti hystershy
iskum treiskni Umgyrdur av einari gloriu av solarrenningini kom Afonka Bida sporshy
andi moti okkum _ Tatl er ikki s0rt at vi smyrja teir av ropti hann veelhYrdur Hvat skemtast tit
viti her Eg peikatli a Dolgusjov og for Teir skiftu n0k1J-r fii orti - eg hoyrdi einki Dolgusjov reetU deildarf0raranum
bokina hjli saar Afonka goymdi hana 1 styvlanumog skjcyt Dolgilsjov 1 munnin
_ Afonka seglSi eg viti einum neytiarsligum smfli og reiti yvir til kosakkin shy
6
eg fekk meg ikki til tati
- Far av stati viti teer svaratii hann og bliknatii eg drepi teg Tit brillumenn
taka llka nogv synd t brotlur okkara sum kettan musini bull
Og hann spenti hanan
Eg reiti burtur fet fyri fet uttan at venda maer a og feldi deytia og kuMa viti ryggshy
inum
Hey tit ropti Grisjtsjuk aftanfyri - halditl uppat viti hasum tvetlinum og tok
t armin a Afonka
- Hasin hali hishundurin ropti Afonka - Hann sleppur illi fra mlter bull
Grisjtsjuk fekk meg aftur einastatlni har vegurin sneiddi Afonkasasteinkitil
Hann var farin hin vegin
- lIar seert tu Grisjtsjuk segtli eg - 1dag havi eg mist Afonka allarfyrsta
vinmannin hja maer bullbullbull
- Grisjtsjuk tok eitt skorpnatl surepli upp ur setrinum
- Fa aer segtli hann - hygg fa teer bull
Johnny Thomsen umsetti
ur russiskum
ARSSKElD FYRI LlERARAR OG STUDENTAR
f F0ROYSKUM MALl OG BOKMENTUM
A Frotlskaparsetri F0roya vertiur fra 1 september 1968 til 31 1iai 1~b9 arsskeiti fyri leerarar og studentar i f0royskum mali og f0royskum bokshymentum Hovutlsleerugreinirnar vertia foroyskt (malleera og mals0ga) og f0royskar bokmcntir (kv~lH t~ttir og nyf0royskur skaldskapur) Hjashygreinirnar vertia slendskt gomul skrllt bokasavnskunnleiki gomul f0royskt buseting og gamalt f0royskt arbeitlisHv
Undirvlst vertur 2 tImar hV0nn seinnapart uttan lcygardag Undantiknir eru allir vanligir skulafrfdagar
Leerarar sum hoast teir taka lut 1 skcitlinum faa undirvstviti skulan teir eru settir faa fmatalitl leekkatl 12 tfmar urn vikuna nii5ur 20 r Atlrir laerariir faa tmatalitilekkatl 4 timar afturat nitlur 16 ttmar
um v ikuna og sleppa at undirvlsa viti kommunuskularnar Havn hetta arshyiti Hesir nevndu tmar koma at vera fyri middag Hoastttmataliti vertlur leekkati vertiur 10Ilin oskerd Hesar treytir vanliga bert galdandi fyri laerarar itl hava undirvIst viti f6lkaskUlan minsta lagi 2 ar
Luttakararnir kunnu um tcir villa eisini s0k)a um at bUgva burumi a seturshusunum
Teir iti eetla at taka lut 1 skeitlinum vertia at botia Frotlskapshyarsetri F 0roya fra fyri L marts 1968 studentar seinasta lagi 1 mai 1968
FPODSKAP AR SETUR F0ROY A
7
SUM BLYGGID
Sum blyggH5
teir stoyptu
upp a hukar
vetrarkv01d
var vagin
summardagar bull
Iosanum
dunnur b0rn
hundar roykur
av r0stum tara
og gaggum
E in undaligur
upprikin
fiskur
eitt flot
ein fj01
vit5 fremmandum
ort5um
farrin av
fremmandum
londum
id
NOTICE
about
TRAVELLlNG-SCOLARSHlPSTO THE FAROE ISLANDS
Provision has been made in the Faroese Budget for 196869 for
3 Grants of kr 3000 - (approx pound 165) each
to be given to students or graduates from the Scandinavian countries
Great Britain or Ireland who in connection with their professional
work may wish to obtain a Travelling-Scolarshipto the Faroe Islands
The Scolarships are intended to cover abt 3 months stay in the Faroe
Islands but may also be divided Applicants who wish to studyFaroese
or to do resarch work in co-operation with FR6DSKAPARSETUR
F0ROY A (Academia Flteroensis) will be given preference
From September 1968 to May 1969 students oflanguages can attend lecshy
tures on the Faroese Language and Literature at the Academy whose
Principal will also be able to give guidance on independent studies on
the Faroese language
The Academy and other co-operating Institutions will give all possible
assistance to other students in as wide a range of subjects as pOSSible
Applications together with a reference or testimonial from the Univershy
sity or lnstitute must be in the hands of FRODSKAPARSETUR F0Rshy
OY A (Academia Flteroensis) Torshavn Faroe Islands not later than
15th April 1968 The applicant is requested to specify the duration of
his her stay in the Faroe Islands
The Academy has at its disposal 4 rooms of residence available to both
foreign and Faroese students An application for a room of residence
may be enclosed along with the scolarship application
FR6DSKAPARSETUR F0ROYA Torshavn 12th February 1968
Joannes Rasmussen Chairman of the
Academy Board of Governor
NB Date of application prolonged to April 30
9
AjS BALSLEV amp co Te1efoll 1124
Timbur og byggitilfar
SAMR0DA
vi~ fdifarna formann Mentunargrunsins Roland H0gnesen
~ elstur i geuni
PARTAFELAGID
TORSHAVNAR SKIPASMIBJA 09 MEK vERKSTAf)UR
F0ROYINGAR
Styiliil landsins vinnuvegir og laW arbeiiliil verila i lalldinum
10
Naer for Studentafelagi~ at geva lit b0-kur
Ta~ var longu [ 1914 ogdyrsta bOkin var Yrkingar hja Djurhuus Upp til 1940 gay felagi~ lit tiggJu b0kur
Naer var hetta virki felagsins lagt fasta legu
r 1948 setti Studentafelagi~ S1Cr fyri al geva lit barnab0kur a f0royskum Hetta var
- og er - atro~kandi uppgava Felagi~ valdi a hV0rjum aalfundi barnab6kanevnd
Nakrar barnab0kur komu a prent men ikki kann ver~a sagt at henda skipan virkai
heilt v1Cl (Eg havi sjalvur veri [ nevndini)
HV0rjar voru b0kurnar felagi~ gay lit
Allar b0kurnar sum eru komnar sl~an 1948 eru nevndar a seinastu permustju
b6kini F0roysk f6lkamenning sum kemur fyrra hclmingi av prill S~an 1914 hevur
Studentafelagi~ og mentunargrunnur tess givi~ lit alt 27 h0kur (ella alt umlei~ 2800 bls) Og tvampr b0kur uppa 190 bls koma lit hesum mana~inum
Naer var so Mentunargrunnurin stovnatiur og hV0r jir voru teir iti stovnatiu hann
OVla_ngt gj0rdist 1millum b0kurnar Sum formatiur felagsins leg~i eguppskot fyri a~shy
alfundin urn at stovna mentunargrunn og gera litkast til skipan fyri sovor~nan grunn
Fundurin t6k undir og setti trfmannanevnd at gera skipan fyri grunnin Starvsnevndshy
in leg~i uppskot sltt fyri eykaatialfund I april 1957 - minnist meg rampttUppskoti~varti
samtykt Men eingin vildi taka a seg formansstarvi~ hesUln nyggJa stovninum Menn
heiltu so a meg og eg jattai umsl(5ir Ikki vardi meg at eg skuldi sila so leingi
Hitt fggjarliga st0tiiti undir vi ki grunsins
Hvussu bokalitgavan undan 1940 var~ flggjati veil eg ikki (eg vildi fegin vitalt5 ta(5)
I Ta iti Studentafelagi~ setti saer fyri at geva lit barnab0kur setti tall sampr eisini fyriat
I 11
TRYGGI NGARSAMBANDIEgt
F0ROYAR F0roya Sj6vatrygging Tel 1090
F0roya Krlggstrygging 1090
F0roya Brunatrygging 1089 1098
F0roya Vanlukkutrygging 1466
yit tryggja
Balar skip v6rul h(IS innhlig feroag6()s o a
feroyingar eiga attryggja landsins egnu trygging
F0ROYA SPARIKASSI Stovoallur 1832
Teleloo 1400
Opinhv0nn dag kl 10 1230 og 14-1530
Leygardag ld 930 -1200
DEILD NORBSTREYIIOYAR SPARIItASSI
Vestmaooa teU 93
Opin dagliga
Sparift i Sparikassuoum tall loysir seg
12
spaela kabarett a hVi21rjari Olavsi21ku til at vinna pening til bokaarbeiigti
Ta iti Mentunargrunnurin varigt stovnatiur var ognin uppa einar 4-5000 kr bokashy
goymslan lroknaigt Kabarettin gay pening to ikki hV0rt arjstundumdatthonnitiurfyri
Sitian 1957 hevur kabarettin veitt Mentunargrunninum slakar 40000 kr _ hetta er
ikki smavegis og liggur nogv arbeitii aftan fyri henda pening _ at faa kabarett lag
er ikki l0tuverk Eg havi sj81vur skipaigt fyri kabarcttini tvey ar og eisini veriti a
pallinum Grunnurin hevur eisini Hngiti styrk fra almennum og privatum stovnum
F0royum Grunnurin hevur ongantiti s0kt ella fingiti styrk fra utlendskum stovni lalt
hevur grunnurin fingiigt umleiti 36000 kr Tal5 mesta av hesum peningi er latHS til
Ilionskvltetiiti sum er st0rsta uppgava grunnurin hevur tikiti a seg Kortini er Hggjshy
arstllligta grunSins heilt hampilig grunnurin hevur dag ognir sum eru haegri enn hesin
peningur samanlagdur hoast bokagoymslan roknskapinum er nitiurskrivati til 40-
S 01uor ganis ation
Nevnd grunsins hevur ivaleyst at gera viti at standa fyri utgavuarbeitiinum at faa
handrit til vega og at faa tey prentaigt so hon hevur ikki millguleikar at hava si211una um
hendur Fyrstu arini h0Vdu vit ein mann at standa fyri s01uni Fi2Iroyum Eisini hava
vit selt 19ji21gnum llterararnar Men fyrin0krum arum sftiani nevndin ta sti21tiu at best
var at faa fasta s0luskipan viti bokhandil F0royum Eg haldi hetta framvegis vera
bestu s0luskipanina ta iti s0lan er so stor Tati sum dag ber bokasi21luskipanina
Fi2Iroyum er ju agotiin - profitturm Um hetta kann vera sagt Fj0lnir atti Ii i21igtshy
um sinni at tikiti hetta evniti upp til viigtgertiar Grunnurin hevur havt student at selja
b0kur millum f0royingar her bYnum
E r tati ikki trupult at reka forlagsvirki viigt sjalvbodnum ella
ilia l0ntum folki
tati kann vera tV0rligt men fyrimunir eru eisini Trupulleikarnir Tati er ein
royndur lutur at lyfti um skrivligt arbeit5i sera sjaldan vertia hildin Undir slikum
umst0tium ber ikki til at ilskast men bert gletiast ta iti tu faert handrititi ella raett shy
lesturin Fyrimunir Laettari er at samarbeitia til iti menn ikki 1 fyrsta umfari hugsa
um l0nina Upp 1 trupulleikarnar er at telja tati fyribrigditi at f5ur dugir at skilja
at maigtur kann gera arbeitii uttan onkursvegna at hugsa um egiti gagn at matiur kann
seta arbeitiiti fyri hitt kollektiva - hesum f0ri Studentafelagiti - fram um tati privata
arbeitiiti Og duga tey ikki at skilja motiviigt hendir ofta at tey geva IZltirum eitthvi21rt
s jalvs0kiti motiv Sovortiiigt kann laett gera ein vonsviknan
Men 1 samarbeiigti viigt listarfolk og h0vundar havi eg ongantiti veriti vonsvikin tey
hava altti veriti lagallg og mangan stuttlig Eitt nu ta fertiina eg bati listarmann tekna
til eina bok Hann svaratii ikki men sprakk a flZltur og hevtii fyri mllnni Her var em
sigar 1 It Og hann at leila Einaferigt hann la endilaolgur undir bortiinum hoyrdi eg hann
mutla Fyrsta uppgavan Einir minuttir gingu atirenn hann fann sigarina
13
Sj6mannsutgero
c C Johansen tIf 1 j~O - Tflrhnl1
vindeygakarminum hon var mest sum harMryst Ta iti eg hevl5i fingil5 eld kundu vit
tala um tekningarnar
Hevl5i Mentunargrunnurin kunnal5 veril5 rikin sum professionshy
elt for lag
Hugsar tU um at seta 10nt starvsfolk so er svaril5 ja Fyri trimum arum sl5ani bar
eg h~tta upp a mal nevndini Tal5 varl5 vst aftuL Eg royndi aftur ruesta aril5 Sama
urslitil5 So gavst eg r stal5in samdist nevndln um at 0kja 1m talil5 a nevndarlimum fra
trimum til fimm Kortini kundi grunnurin havt gagn av 10ntum starvsfolki Men tal5
kostar Arbeil5il5 sum nevndarlimirnir gera kostar ikki
Um tU vil5 hesum spurningi hugsar um at Mentunargrunnurin er forlag so verl5ur
svaril5 eisini ja Sum eg greiddi fra al5ni so var ors0kin til atMentunargrunnurin
varl5 stovnal5ur 1957 ynskil5 um at faa bokautgavuna trygga legu Ta skeyt eg upp
at endamalsgrein grunsins skuldi Ijol5a nakal5 so at virka fyri f0royskum mentunarshyI llvi serstakliga at taka upp nyggjar tiettir Men meirilutin av limunum ynskti einans
at broyta endamalil5 fra at geva ut barnab0kurtil at geva ut b0kur Her hendi hetta
uppskot til broytingar verl5ur sett fram onkur mltelir til ikki at broyta so radikalt
men setur stal5in fram broytingaruppskot sum gongur aftur moti tl sumvar 1 sllkshy
um f0ri vinnur altll5 afturhaldil5 Hoast eg ikki greiddi atkv0l5u fyri hesum havi eg
loyalt fylgt hesi vil5t0ku at byggja upp forlagsvirki
Fyrsta takil5 var at skapa flggjarliga st0l5il5 Hetta varl5 gj0rt eftir 5-6 arum Annal5
takil5 var at leggja utgavupolitikkin Men tal5 er felagil5 sum eigur grunnin og nevndshy
in hevur t skyldu at gera arbeil5sskra sum kann savnaallar limir felagsins ikki
einans onkran meiriluta Al5aleyl5kennil5 fyri demokratiil5 er at meirilutin gevur minnishy
lutanum gol5 arbeil5skor Fyri einum 4-5 arum sl5an for nevndin undir at leggja utshy
gavuietlan Men ogvuliga striltil5 gekk lkki fyrr enn 1 seinasta starvsari er riettilig
gongd komin a hetta arbeil5il5
r hesum sambandi havi eg hug at siga n0kur orl5 um hvat eg havi roynt at gera til
al5alendamal Mentunargrunsins - ut fra tl st0l5i sum Mentunargrunnurin hevur lagt
Nevnd grunsins kann ikki dirigera limunum nevndin kann einans skapa tier ytru
rammurnar fyri arbeil5inum og so inspirera teir limir sum vlsa ahuga fyri bokmentashy~ arbeil5i T kann hetta bert koma so 11l5andi Meira velst um dygdina enn um n0gdina
Vilt tu hava dygdargott mentaarbeil5i so skalt tu duga at geva tol til st0l5il5 er ruddal5
og grol5urin ruelir St0l5il5 skal ruddast viel einki bragd er at faa nakal5 at renna upp
slokk og so lata tal5 leggjast forna Ju eg havi roynt at gj0rt tal5 til al5almal
grunsins at skapa mil5st0l5 fyri f0grum bokmentum a f0royskum mali Fyrstu arini var
hetta einans dreymur sum ikki kundi ganga ut Men nu eru mangir f0royingar sum
skriva sum umseta ella sum bert hava ahuga fyri f0royskum bokmentum Men so koma
vit til tal5 sum kostar Grunnurin hevur saman vil5 0l5rum fe10gum leigal5 11til5 h01i
RJdliDghaudiliu hi
pcal i geil i fla~n flf IGll
BOKASTOVAN Jltma~ Broncksf~nta 31
Tlf 3011
BOKBINDING
6ihltRe5trJO~ J rC~r L c~~ ---shy
pf Frants Restorff TIf 1056 Torsilalll
14 15
KEYPMANNAHAVN-F0ROYAR
mS KRONPRINS FREDERIK
Dr Keypmannahavn 204 45r Torshavn 224 65Dr Torshavn 224 65Dr Klaksvlk 234 75
v TV0royri 234 75Torshavn 294 135
Dr Torshavn 294 135r Keypmannahavn 15 155 Dr Keypmannahavn 247 r T6rshavn 267 Dr Torshavn 267 Dr K1aksvlk 267 Alt Tv0Toyri 267 1 r6rshavn 317 Dr T6rshavn 317 I Keypmannahavn 28 Prisir d kr a fer~asetslum annan vegin hyttsJomfru uppif
1 plass Luxuskamar 1 personur
2 personar 1 Einakamar uti borthnum Onnur ~inak0mur Kamar v 2 koyggJum A-dekk 425shy
v 2 koyggJum 13- amp C-dekk
Kamar v 3 koyggJum
2 plass KoyggJa kamari 13-amp C-dekk 300 Onnur k0mur 13- og C-dekk 275 shyHopfer~aplass 210 shy
67 16
305 87
36 8746 8746 8746 13756 137 76 157
178 288 179198 308 199198 308 199 198 3078 199198 308 209 248 318 269 248 318 269 268 29 289
ta er kostur og drykkJupeningur til kashy
Bl1Jrn undir 12 ir iti hava halvan fertiaseoil fna koyggJu
F ertiall1Jg 1~ keypa Cminsta lagi ar fertiasetlar faa 10 avslattur plassum
Fyri st0rri fer~all1Jg vertur kostna~ur 1 hVl1JrJum einstl1Jkum fl1Jri sambrert avtalu vi~ DFDS
Nfesta stigH5 skuldi so veriti her at savna hesi f6lk og at byggja upp Hti~ bOkasavn vi~
fgtlroyskum fl1Jgrum b6kmentum og vi~ bOkmenta- og menningarligum t~arritum a fremshy
mandum mali Hetta kundi gj0rst sera livandi milj0 Folk kemurur 011um fettum 1 F 0rshy
oyum og folk kemur aftrat hV0rt ar
Eisini a l1Jt5rum gtlkjum ber til at skapa sovor~nar mi~stgtl~ir Limirnir kunnu 5 jalvir
taka seg saman felagsskap A sumri 1966 voru knappliga llkindi til at samla iit5 at
skriva bok um fgtlroyskar sjalvstyrishugsjonir men ta hevt5i nevnd grunsins 1 nferum
heilt ar tala~ vi~ menn um evnit5 Og hVl setur felagi~ ikki fastan stovn at standa fyri
kabarettini ta~ er ml1Jtimiki~ at byrja av nyggjum hV0rt ar Vit vita at sovortii~ ber
til bert hugurin er til stal5ar Seinastu arini hava nakrir eldhugathr f0royskir sosiashy
listar skapa~ mit5st0t5 til at bera f0royingum kunnleika um sosialismu Hesir menn hava
sett nakat5 gongd Fl1Jroyum
I Hvat er mentan la at allysa andalig fyribrigdierikki lfett Andalig mentan erat
taka stgtlt5u til tilveruna sum heild
Eg havi ikki srett f0royska mentan allysta og voni hcldur ikki at tat5 fer at henda
Mentan er ikki statiskt fyribrigdi - heldur ikki fl1Jroysk mentan Tann allysingin
tU kanst geva f0royskari mentan dag er avoldal5 morgin Kortini skal ikki verl5a
dult at mentan tveimum f0rum kann vera statisk fyrra er ta il5 menn flyta annal5
land og ikki hava st0~ugt samband vi~ mo~urlandil5 tfllk statisk mentasamfe10g kanst
tu finna ymsasta~ni Amerika Seinna er ta i~ mentanin er tilherd r ba~um hesum
f0rum er mentanin statisk og kann hon ver~aaUyst einafer~ med alia men hon avshy
skeplast eisinic-skjott og doyr ut Allysing av fl1Jroyskari mentan kann hava tvey endashy
miil 1) at geva manni autoriseral5a allysing so at hann sleppurundan at taka pers6nshy
liga st0~u og 2) at forta fyri natUrligum utviklingi av f0royskari mentan av tl at a1shy
lysingin konserverar hana ti aVlsum stigi Ta~ sum kemur upp aftana er ikki fgtlrshy
oysk mentan fyrr enn nyggj allysing er gj0rd Brel5i endamalini eru vandamikil og
kunnu verl5a oyt5andi fyri f0royska mentan
Og hygg uttan um teg HV0r roynir at gera allysingar dag JU hinkristnakirkjan
hetta hevur hon roynt 1 01dir just til at for~a Og hin kommunistiska
rgtlrslan roynir eisini at gera allysing jUst til at faa tamarhald a utviklinginum A1shy
j
lysingar av andaligum fyribrigdum eru vandamiklar og afturhaldandi og cru tfer ofta
tekin um degeneration
Men Mentunargrunnur Studentafelagsins hevur 0U llkindi til at skapa llkindi fyri
f0royskari mentan Studentarnir koma ur 0Uum rettum F0royum og koma
aftrat hV0rt ar
lDFDS 16
koldinghalgir
A jolum
Nu ver5ur bor5reitt Danaveldi shymen onkur kanska snerktur heldur
fanaeldi
Nu ver5ur bukurin go5gug0ddur shymen onkur grukurin vi5 klombrum kanska
gj0gnumg10ddur
Nu ver5ur heilsa5 vi5 dyrum skBlum shymen sleiktur onkur sattliga kann henda
vi5 eituralum
og dansurin tr05in so jolalcettur shydansi5 a ta dansi5 til og fra shyi11anst5 komi hann aftur
A nyggjarum
Dey5in syngur stt kV01dslj05 shysolarr05in torvs-gl05
KavaskYming arsloks-hvarv hV0rvingar kvettingar karv
Orkus0r einsam011 011 shymj0lvar ur erva llklaks - mj011
Rasaloysi ills manns sl05 dey5in syngur sltt kV0lds-lj05
A kyndilsmessu
Kyndilsmessumanin hongur namannsnaglur blaum lofti shyog skymisligum skotum fjarur spcelibarnasjongur
Gamlar kirkjuklokkur ut urn svartan vetrarvi5 shykanska urn katolskan vBl og urn halga5 bur5arli5
Brotin slotur ni5urbrend dyggst vi5 durandi tj0rn shykyldilsmessumanin lysir a dunnur og spcelib0rn
A f0stugangi
Fj0ran 011 solbrcedd mora valla gongd shy gyltum lofti geylandi likkumongd
Ein sokkin pramur vi5 rotna5an steyr har i5 s jogvh0nur sHta gamlan geyr
r sevjarkerjum gleimur og trongd shysm8fuglaknasi5 sum gle5ist a sprong
rsbitlar skna sum fnasta glar shyI hV0rjum hyljareyga eitt antarpar
T a5 er ikki gratur hesi blindandi tar er varbeiskur vindur sol T a5 er var
Regin Dahl
aU sarna rnerkiBJ Electrolux BJ KeJiskap J Frystiskap 2 Frystiboxir _ 5 Kalimiddot og frystisk~p i dnum _ Kaksmaskinur (Mixatar) 5 Uppvltskimaskinur 6 Vaskimaskinur 7 Snarhv0rviskiljuT R Stnikij0rh 9 Strukirnaskinur 10 Brey~snerkjarar 11 Dustsugvaru ] 2 G61vblankarar 13 Komt5rar 14 Ovnar vi( og uttan plitum 15 Kokiplatur 16 Koksbor o~ komi)ur i einum 1i Paneloynar lS Vatnhitarar J9 f Iitlskap 2C
51(Ap )Sli 1
lELABOGIN Torsg0tu 16 2120
FAKLIGI MALINGAHANDILIN
MENTUNARCRUNNUR
STUDENT AFELAGSINS
Nyggjar b0kur
FLEKKA vlSU- og songbok H Rasmussen F0royskfolkamenning 190 bis Steingdmur Weihe o u 50 bls 15 bIs viti myndum skipatli fyn utgavuni 16kr Hans Dalsgaard
B0NDUR OG FATJEK FLjODR Kipling JEVINTfR 11 90 bls Danjal Niclasen B6kinkemur a mortansmessu
20
~F~S~ Ratlsfundurin 16 mars 1968
Fyrsti ratlsfundurin I ar vartl hildin leygardagin 16 mars h0li fclagsins a H C
0rstedsvej 38
Samtykt vartl at taka av lslandsfertlirnar av t at ahugin fyri hesum fertlum tykist
so 11tH milIum limir felagsins - bert 6 h0Vdu sYnt ahuga hesa fertl
Samtykt vartl at hrekka limagjalditl fra 20 upp 25 kr Nevnast kann at limagjalditl
hevur veritl 20 kr stlan M F S vartl stovnatl Vitlvlkjandi studningi til stytri lestr shy
arfertlir avgj0rdi ratlitl at eingin hereftir faer studning til fertlir heim til F 0roya
sjalvt um sllkar fertlir ha~a samband viti lesnatlin
u p P t 0 k a 1 S C Vit visa til oddagreinina a bIs 1 og grein -( naesta blatli
ArbeifiU5 hja s e rnevndunum - vit vIsa til MeginfeIagsttlindi
STUDENTAFELAGIf)
8 mars var atlalfundur Studentafclagnum
Inevndina komu Formatlur Oli Bech st~dmed
N~stformatlur Sofus Joensen stud med
Skriva~i Joannes Dalsgaard studmag
2 skrvari jaspur Petersen studmed
Kassameistari Oli Heinesen stud polit
I nevnd Mentunargrunsins komu
F ormatlur Gunnar Hoydal arkitektur
Naestformatlur Oli Bech
1 skrivari Elin Susanna Jacobsen
2 skrivari julianne Boelskov
~Clssameistari Kjartan -( Jakupsstovu
T ann 4 apru helt nyggja nevndin fyrsta fund SIn - saman viti Mentunargrunninum
Frammanundan h0Vdu nevndin og grunnurin felag sent limunum skriv har botiatl vartl
fra hvat menn h0Vdu aetlatl viti fundinum nevniliga at faa I lag tjak umMentunargrunnshy
in og kabarettina Gunnar Hoydal legtli eisini I skrivinum fram sina hugsan urn hesi
mal so at menn kundu m0ta fyrireikatlir Hoast hesa gotlu fyrireiking gaY tjakitl Htitl
urslit _ hvat itl menn kanska heldur ikki h0Vdu v~ntatl Harafturmotivar hettaein gotl shy
ur kabarettfundur Kabarettmenn komu viti trettum og tattastubbum og - fyrst og fremst
- viti inspiration til limirnar 21
INCAlVUR av REYNI hevur malningaframsyning i
Callerie Gammel Strand fra 18 mei til 31 mei
Opi~ gerandisdagar 10-1730 Leygardag til kl ~Q
Gl Strand 44
LYSING UM FAST STARV
Starv sum roknskapark0nur leitiari av skrivstovu Torshavnar llkningarshy
nevnd vertiur ly-st leyst
Ums0kjari ma hava HD I roknskaparf0rslu ella progv iti samsvarar
hesum og ma m0guligur ums0kjari hava arbeitt innan grannskotian
Umsokn viti progvum og m0guligum vitimielum og 10narkr0vum vertiur at
senda T orshavnar bY-rati
Torshavnar by-rati 20 mars 1968
FEIH)AtETLAN 1968
MSTJALDUR
lr F0royum ur-Kbenhavn ur Jlt0royum ur Kbenhavn
194 11 20 264 K1 16 127 197
35 105 267 28
17) 245 9d 16b
51J 76 25b 508
14b 21b 69 159
286 57 209 279
ell avgreiasla er flutt tiL ~~rgehavn Nord TJALDRID kernur til K0benhavn ur l0royum rnanamorgun og siglir sarna sarna kV01dia til Aalborg har taa fermir Or Aalborg aftur til Kbenhavn tyskv01di6 eftir I K0benhavn verour Tjaldria liggjandi tii taa siglir sambrert feraaretlan
AVGREIDSLA K0benhavn Kalkbrrenderil0bskaj Fmrgehavn Nord 2100 Kb~~lf 29268b Tlg Faroeship Telex 2745 alborg Aage Christensen ~lotspladsen 9000 Aalborg Tlf 155756 fIg Transit Telex 9744
PF SIHPAFELAGID F0ROYAR
22
SAMR0DA
viO nYvalda formann Ilentunargrunsins
Gunnar Hoydal
Sp Hevur ny-valda nevnd Mentunargrunsins I hyggju at halda aVIsa kos I vali av
bokmentum
Sv r hesum spurningi er ein annar HVI utgeva studentar yvirh0vur bokmentir
hV0rjar serligar fortreytir hava f0royskir studentar fyri at ataka Sier sllka uppgavu
sum studentar I grannalondum okkara lata atirar reinar forlagsfyrit0kur um at r0kja
Tati man ikki vera tI at teir halda seg hava serstakligt skil a list og mentan framum
atiriir grundin er meira einf0ld Tati finnast I F0royum ikki stovnar iti a sama hatt
sum I 0tirum londum eru f0rir at gera arbeitiiti marknatiurin er ov 11til vinningurin
so at siga eingin Mentunargrunnurin varti settur a stovn I sInari tIti avtI at sJudentshy
ar voru samdir um at arbeitiiti var so ty-dningarmikiti at onkur noyddist at ataka
Sier tati Vit eru sostatt sjamplvbodnir c-g oprofessionellir viti 0llum tI sum tati dregur
viti Sier av vantandi tItiOg peningi
Men vit hava d0mi um at arbeitiiti ikki hevur veriti til einkis Ta Mentunargrunnshy
urin varti stovnatiur var storur t0rvur a barnabokum og for hann tI undir mitivIst
virkisemi a hesum 0ki Vit sIggja nu at gongd er komin a m a ger Lierarafelagiti
eitt stort og gott arbeitii urvaliti er nu somikiti stort at tati ber rlmiliga viel til at
velja barnab0kur a f0royskum framum b0kur a mali sum barniti ikki skilir enn
Hetta kann nYtast sum d0mi um tati sum atti at veriti serliga endamaliti hjaMentunshy
argrunninum At VIsa a tey odyrkatiu 0kini har t0rvur er a at faa virkisemi I lag
~a kosin skalleggjast noytiast vit tl at spyrja okkum sjalvar hvat vit gera mest
nyttu I so mata Ny-valda nevndin heldur at stort arbeitii liggur a tI 0kinum sumkann
kallast samfelagsligt ortiaskifti Vit eru av teirri askotian at mentan ikki hongur I
23
leysari luft men byggir a stati- og tftiarkend vitiurskifti sum neytiugt er at finna
fram og kanna merri Bokin lleimastsectri-Sjalvstsectri var ein roynda hesari leiti Hon
varti ikki vrel upptikin allasta~ni men fliur var osamdur f tf at evniti var vitikomandi
Minnast vit til at motmreU er eins positivt og undirt~ka so er ikki neytiugt hJa okkum
at rretiast atfinningar tati sum vit skulu ansa eftir er at halda ortiaskiftinum einari
legu sum er ti prinsipiella sakini vitikomandi
Sp Hv~riar retlanir hava tit fyri fyrst Kanst tli m~guliga nevna nakrar titlar
Sv Nli var frafarna nevndin somikiti agrYtin at tati sum fyrst liggur fyri hjli
okkum er at halda afram viti tl arbeitiinum sum longu er komiti vrel lileitgtis Eghugsi
urn yrkingasavniti hjli Arnbj~rn Danielsen Mururin eftir Jean-Paul Sartre og stushy
dentatalitl Men samstundis sum hetta fer avstati viti h~utgtspartinumavarbeitiskraftshy
ini er 1etlanin at savna inn so nogv uppskot sum gj~rligt Umframt loysunarortiitgt
ortiaskifti droymir nevndin um eitt annati sum eitur virkisemi Ortiitikommunika
sion varti nevnt Ii atialfundinum men tati varti heIst so ilIa lyst at rnisskil)ing kom
burturur Tati sum meintist viti var hetta H~vutisendamaliti hja Mentunargrunninum
er ikki bert at stutila men eisini at leggja botnin undir skapandi virkisemi Hetta
gerst best viti at seta so nogvan vitikomandi aktivitet i verk at tati vertiur eggjandi
hili folki at luttaka ogikki sum nu har nogv av mentunarliga arbeitgtinum tykist atshy
koma av skafti gi~gnu~ aheitan og nyggia aheitan r longdini nyttar lititi at
ganga biddaragongd i sllkum malum einasta leitiin til natturligt skapandi arbeitgti er
eitt inspirerandi virkisemi
Urn titlar er tatgt nakatgt titlliga at tosa bretli av tl at tati orlt5askifti sum skal enda
ritgertium ikki er komiti lag enn og av tf at lit f nevndini ikki eru pura samdir urn
hv~rt tati yvirh~r eru vanligar bokmentir itimestur t~rvur er Ii Tati er so
annati sum vit kundu nj-tt kreftirnar til eitt nu grammofonplatur utgavu av f~royskshy
ari list einahelst grafikki filmslistaarbeitii hVl ikki To er eitt b6kmenta~ki sum
longu er vortiiti eitt slag av hjartabarni hia okkum av ti at tati higartil pura hevur
ligiti a lani a f0royskum mali Vit hugsa urn erotiskar bokmentir sjalvandi a hregsta
listarliga stigi sum til d0mis hja Henry Miller
Sp Hetta Ij6tiar ogvisligt hvussu eru flggjarligu urnst~tiurnar fyri 0Hum hesum
Sv Eg havi ikki torati at spurt kassameistaran alvarsliga enn heIst eru trer
vanaUgar Men um vit skri~a ein langan ista viti gotium uppskotum so er f minsta
lagi von urn at okkurt av tf kemur av skafti Annars er bert at ugga limirnar i Studentafelagnum viti at urn vit taka munnin ov fullan so vertiur somikiti lrettari at
finnast at okkum Og somikiti 11ettari vertiur tatgt at bera okkum lit a nresta atgtalfundi
24
STARAR
Ta tU hoyrir staraflokkar
a vetrarmorgni 1 Keypmannahavn
prt tu knappliga heima
og tao a sumri
kennir flogva fleyrio
smugva millum skins og hold
Smab0rn skrola a sandinum
V io traou fert tu a
ella 1 air - Kanska tu
leggur teg oman fyri
garoarnar 1 S0tan lyng
og lyoir a fuglin meoan ein
flegmatisk rer eygleioir teg
av einari tugvu
Men har er havetur
menn baksa a Norohavinum
vio Hnur - faa upp styvlarnar
lofna og hava kjaftkulda
meoan fj0ruseyour
s jovarmMa jotrar tara
vio glerp1pum 1
jd
NYGGI BOKBANDIL
Kongag0ta T6rshavn
Selur eftirprent saman vitJ MFS
B0kur Pappir Skrivstovulutir
Teiefon 2265
LTAP-= AGIC
F)~~6tATHE Flmiddot ROE FISH EXPORTING COMPANY
Td bullbullbullv ~ 000 bullbull
TELEPHONE 14-48 TELEGRAMS FAROEFISH TELEX 24
fLeiAje )uUinu6Apoundn B6ka- og papplrshandil
Sverrisg0ta 12 T6rshavn TIf2935
B6kahandilin ill selur feroyskar bekur burrurav Hevur Feroysk-Donsku
orllab6kina i varllvcitshl Umboll fyri Mentunargrunn Studentafclagsins
26
MALSLlGAR HUGLEIDINGAR
Ein og hver sum hevur eina ltla hylling a teirri gomlu nornzgtnu mentanini
sleppur valla undan at asanna at heimur forfedra okkara teirra sjaldsama og
rlka heimsuppfatan teirra skaldabornu og vlZlkru mytur var ein storur dyrgripshy
ur LUtvISt er hesin gripur gloppin okkum av hondum faur er nu flZlrur fyri at
reksa upp 12111 nlZlvn Ot5ins ella nevna vanirnar faur man vita hVlZlr Gullinbusta
var ella SVlZlltur ella Fallandifot men ein part og ikki tann minsta hava vit
vart5veitt nevniliga malit5 Samanborit5 vit5 1xet5i danskt og svenskt td ertat5
1xet5i ljot5liga og einamest hvat it5 uppbygging og ort5atilfari vit5vlkir raettiliga
nogv llkt tI mali sum talat5 vart5 fyri tusund arum sIt5ani
Ikki hava menn altIt5 spaat5 malinum ljosa framtlt5 Svabo tann svartsky~di
hugsjonarmat5urin ivat5ist 11tit5 I at malit5 for ikki at bjot5a blZltur ahesumoyggjshy
um men for at fara fyri mutur og skutur dVlna fyri t sterka arininum fra
fremmandamalinum Ilandssut5ri
Vit sum livanu adlZlgum megaasanna at Svabohevurveril5ovsvartskygdshy
ur Satt er at avirkanin uttanIfra I dag allarhelst er vael stlZlrri enn hon var a
hansara dlZlgum Men samstundis hava vit ju - mali og mentan til hjalpar - tey
ambo 15 sum eitthvlZlrt modernat5 samfelag veqir seg vit5 bl 121 15 tIt5arrit utvarp
sklila og nu til seinast eisini frot5skaparsetur
t5an kunnu vit so siga so er stlZlt5an greit5 Malit5 er - vit5 teimum broytingshy
um sum tUsund ar hava borit5 vit5 saer - bjargat5 Her er eingin vandi longur
To eftir IZIllum at dlZlma hugsa ikki allir soleit5is Allir eru ikkinlZlgdir vit5 stlZlt5shy
una ja tat5 finnast ennta teir - einamest menn av bygd menn av t eldra aettarshy
lit5inum - sum eru stak misnlZlgdir sum hava ta askot5an at I hesi vaelfert5 byr
mikil vandi frae sum kann vera malinum at bana ansa vit ikki eftir hVlZlrja llZltu
Sllkir menn eru teir einans fyllgranar kverulantar sum vilja hava okkurt
at illneitast um ella hava teir grein I SInum mali Tat5 er aetlanin vit5 hesum
stubbanum at royna at svara uppa henda spurning Faravitnu atkanna spurningshy
in gjlZlllari tykist eitt beinan vegin at vera heilt greitt nevniliga at nogvir
teirra sum faast vit5 flZlroyskt rithlZlVUndar yrkjarar blat5menn tykjast at
halda at innihaldit5 hevur alt at siga tann malsligi bunin minni At ein lysari
hugsar soleit5is (nKugv selistn) undrar kanska ongan men at menn sum vilja
utinna brlZlgd innan flZlroyskar bokmentir ikki hava fatat5 at tat5 teir lata fra
saer ma og skal veramalsligalagi er heilt Ofatiligt Ogatmenn sumlata
ur hondum skaldaverk lYtt av grefligum malsligum ella grammatiskum villum
27
vertia r66tir sum skald stuet hendir valla atirastatini enn FJ2Iroyum Atirastatgtshy
ni vertiur tati hilditi at vera ein fyritreyt fyri at ein yrking stuttsJ21ga osfr
yvirhJ21vur kann roknast sum skaldskapur at hon er malsliga lagi
Eitt annati sum ci skjott ansar eftir ta ci roynir at kanna malsins stJ21tiu
dag er at menn teirra agrpni eftir at luka burtur ur malinum arva ella tati
teir halda vera arva samstundis uttan at vita av t skractiallppvJ21kstir sumeru
dyrgripir malsins urtagartii Tvfalt harmiligt er hetta ta ein hugsar um at
tati er ivingarsamt um hesin arvi ger so storan skatia og at tati er ein storshy
ur spurningur urn hann yvirhJ21vur kann lUkast burtur hvussu menn so kpa seg
Her vertiur hugsati um fremmandortiini 011 eru vii samd urn at tati ratiur urn
at vartiveita tati norrJ21na ortiatilfariti malinum ella l2k]a um tati urn til ber og
vit mega fegnast um at hava fingiti orti sum td utvarp fjarrit osfr upp maliti
Men ein noytiist at spyrja seg sjalvan um ikki tati stora lukingararbei5iti sum
menn gera er me ira ml2tii e nn f0tii r fyrsta lagi eydnast ta5 rattiliga
(sum oftast bara urn or5ini vertia smtiati urn tati munditi ta iti hugtakiti
ella luturin tey symbolisera vertiur til) r l25rum lagi mugu vit vitiganga at
fremmandortiini ta saman um kemur valla gera tann ska5a sum hesar l2giligu
utreinsingarroyndirnar kundu fingiti ein at hilditi Fremmandortiini kunnu J21sa
onkran upp men tati sum er einum mali at bana er ikki at okkurt fremmant
orti snikir seg inn I tati av og men at beinagrind malsins syntaksur og malshy
hera tes s av lagi
Og her koma vit til tati sum vi nomu viti I a5ni at menn teirra ivri at reinshy
ska maliti av ovart koma at skatia ti a l25rum J21kjum sum hava st0rri tYdning
Lat okkum taka eitt d0mi Ortiiti vertiur av nogvum fl2royingum nu npt
transitivt vi5 somu merking sum danska or5iti ford0je Vit kunnu nevna nogv
d0mi ~m hetta ja tveimum ortiabokum finna vi ortii5 npt I hesari merking Men
ortii5 er iutransitivt eins og 011 onnur na-orti Gera vit mi ortiiti transitivt er
ey5vitati 1It 0311 onnur na-orti eisini kunnu nytast transitivt Kunnu vit sodna
matin so kunnu vit eisini batna hin s juka sovna barniti fJ21lna blomstriti osfr
Skal heaa vertia mannagongdin SO er valla bot a borlH Her legg]a menn ju hond
a sjalva beinagrind mBlsins og tati bJ21tir einkf urn slIka ska5ager5 um vit so luka
hundra(5 fremmandor5 burtur ur malinum
Men hvussu sJsulu vit kunna for5a fyri at spUla sum henda vinnur sar sess
I malinum Munnu ikki bestu ra5lni vera at leggja seg eftir at Izera bygdacL3li5
at kanna tey gomlu f0roysku skaldini og fyrst og fremst at halda ifram viti
tjakinum um tati fJ21royska maliti Eitt er vist kemur tann hugsunarhattllr sum
tu longu m0tir nogvastatini nevniliga at vit f0royingar leggja ov st6ran dent a
maliti at gerast vanhgur millum manna so er eingin v6n
28
Ummceli
EINAR WAAG VALOGVALT0L 200 bls Egiti for lag Klaksvllc
eru urn valurslit F0royum sl5an Heiti5 Val og valt01 er ikki heilt
rICtt av t at einki er bokini urn val urn hv ein velurundirdemokratiskum styrisshylagi og hvussu ein velur demokratj~skum landi Betta hevtii veriti av storum ahuga F0royum har so mangt politikki byggshyir a trligv veljarar trligva upp Ii tjotiskap
samh0righed sosialismu av ymsshyum ella veljarar trugvaupp a mannshyin - munur er a at hava alit a manni og at trligva upp a mannin
r hesi bok eru 011 valt0lini fra 1906 til 1966 bze5i fra 10gtingsvalunum og f6lkashytingsvalunum F0royum Valt0lini eru batii fyri alt landiti fyri hV0rt valdJ2llnil5 og fyri hVl2nn valstatiin Tati hevur veriti st6rarbeitii atsavna saman og skipa tl2lini bOlkar
Allir tingmenninir - og hin einasta tingshykvinnan - eru nevnd fyrst fyri hV0rtvalshyiti sltian fyri hVl2rt valdl2miti og seinast 1 bokstavarJ21l5 rseinastu r05ini eru myndshyir av l2llum tingmonnunumogher eru sonligar upplysingar mer og hvar er valdur f0tiingararogevt dey5aar hvussu leingi ma5urhevur sititi atingi soknarstyri og 0tirum almennum eUa politiksum starvi Tingmenninir eru cisini skipatiir eftir hV0nn flokk ella hVilrt valshyd0mi teir hava umbotiati og teirerueisini skipatiir yrkisr0ti r bokini eru eisini yvirlit yvir landsstyrini sum veriti hava stian 1948 yvir I0gtingsformenn (sltian 1924 ta iti 1l2gtingil5 sjalvt for at velja formann) flggjarnevndarformenn (s5an 1948) og yvir skulast6rnarlimir Hev5i ikki veril5 beint at nevnt landsnevndirnar
So statt er 0rgrynna av upplysingum um valurslit og um tingmenn hesi bok Eingshyin sum flEst viti politisk vi5urskifti F0rshyoyum sleppur uttan um hana Hvat dygd er bokini velst um allar upplysingarnar eru vi5 og um tzer eru rlEttar lkki havi
funniti nakra villuna enn og heldur ikki nakal5 tl2l fra Einari plaga eisini
vera eftirfarandL Ein og hv0r dugir at at prentvilla er at Th Petersen
vera tingforma5ur 1924
Men eg havi atfinningar at gera um bokshyina Handrititi tykist ikki at vera lagt nog vzel til r32ttis atirenn ta5 er laUti prentshysmil5juni og prentarbeil5il5 er ikki so vakshyurt sum tati kundi ogatti at veriti Heldur ikki rattlesturin er nog gotiur
Tal5 er smar sakir at stavsetingin ikki altlti er konsekvent eg hugsi mest um dupulthjalj6tiini flokks- (foror5 og 196) mans- (foror5) og 10gmannsshy143) Vi11andi er at statiarn0vnini standa ymsum fJ2111um og at stundum manglar hVJ21rfalsendingin sta5arn0vnum L32tt er at finna d0mi um hetta
Verri enn inkonsekventur stavingarhattshyur er at inngangurin til summi av talyvirshylitunum er at finna ikki framman fyri yvirshyliti5 men aftas t b6kini sum rlEttingar lnngangurin er hesum fJ21rum 6ivati skrivshya5ur aftana at handriti5 er handati prentshysmitijuni og so hava prentsmitijur F0rshy
tann ovana at prenta eitt ella tvey senn hoast ein bok er ein heild
sum ikk( kann ver5a pettati sundur Viti at petta bokina sundur - ta5 gera rattir prentarar ikkf fortiar prentsmitijan fyri at rzettingar kunnu koma I b6kina undir rattlestrinum
R32ttlesturin er eisini matar 6shyskeyttin nu endingarnar re[lunum a bls A bls 160 koma kursivstavir talyvirlitinum Yvirlititi yvir folkatingsshymenninar a bls 165 er iUa handfariti bindistrikur mangla ella har eru tVar a sama stati HVl 6lukkan hevur prentarin tikiti nummartah5 av teimum ymsu dcildshyunum men ikki r32ttingunum fra bis 195 og ut
Storir partar av bokini eru talyvirlit tabellir T32r eru prenta5ar sera meshatt og fll2kjaliga summar standa tV0rtur urn
tina summar standa upp og nitiur (eitt bls 46-47)
lkki er neytiugt at vera so g6tiur vi5 papplrsverksmitijurnar sum henda bokin er (bis 182-185) Hetta er papplrsspilla viti lit
Eitt sakni eg b6kini Ongastatini havi eg SlEti fra hvatiani hesi valt0lini eru Hngin eru hetta t0hni aftan a flnshyteljingarnar men hetta ver5ur ikki umtala5 b6kini
Tey lyti eg havi drigtti fram hesum umffiali kunnu tykjast at vera smaputl og lutir sum liti5 og einki hava viti innihaldshyi5 at gera Men er tatifragd at lesa b6k sum er val ur hondum greidd so er tati m0timikiti at lesa b6k sum er ovandaliga
29
ur hondum greidd Og ta its h0Vllndurin hevur lagt nogva orku at faa handritits til vega so skal so lltits til afturimou til at gera vakra bok ur handritinum
Hetta er sera bok sum ein skal taka fram at hyggja ferts eftir ferts
Roland Waag H0gnesen
HEDlN BRU PURKHUS Egits forlag Torshavn 1966
Tall hevur verill storur saknur at S0gurshynar hja Hetsini Bru fra teimum seinnu arshyunum ikki hava funnist einum savnL T a Purkhus so komut 1966 vits hesum si2Igshyum var tats ein so mikits stor og glellilig hending at hon ikki eigur atveraonevnd
Ein av ferllas0gunum [Dalhusi erum eina summarfri skaldilj hevur buts i D0lshyum norljan fyri Vestmanna Tats sum hugshytekur er natturulYsingarnar Soleiljis lysir hann ein morgun har norljuri
So slo morgunroljin upp a luftina og um eina 10tu festi solin i tindarnar Fyrst varliga sumein kinnarolji siljan meira og meira sprotareyll meltian rondin i netsra matat5i seg nillur gj0gnum hamrarnar So litforust tindarnir aft shyur gulnaljU ovast uppi Sknandi messshyinglitur Og alt 1 einum spratt Ijomin av vatumiddotog tinnugroti- ein Ijosfossur ilj stolj fjalltll og syndratiist ut fra afur e~~t glampandi 0rvagos ut yvir dalm
Natruran er fyri Hetsini Bru to ikki bert litf0gur g yndislig meneisini tining og deytsi Hann er a somu fertsviljVestmennshyingum teir rekafugl upp a gjonna Fuglshyurin verljur ikki veiddur men massashykreraljur
Her er umskift 1 Sundinum einki yljj_ andi liv sum litilmetir veit5imansins drap eingin titandi fuglaherur sum ber pisuni mat og elur nitt Hv a hellushyrokunum her er alt deylli skuggi og slavin kaldur gjostur ur timyrku deyljsshygjonni
At skaldilj harmast um tfningina er ivaleyst men hann ford0mir ongan
Felags fyri tar triggjar ferljas0gurnar er at drigits verllur fram talj skemtiliga vits teimum oftast ohl2lggligu fertsalikindshy
30
unum millum oyggjarnar Munnu ikki 12111 kenna aftur ta ilj tey lesa um ferljina suljur Smirli
bull I fyrstani vuksu bert eyguni lkluta shyrugvuni og stardu hjatparleyst ut 1 vellrits nasarnar hl2lvdu seg upp 1vindshyin og andalju djupt Men talj var so sk)ott at andlitini skiftu yvirbragd trutnatsu surnatsu hurvu llvsleidd moti dekkinum ogtann fyrsta l3Pyggjushyritsin stots vilj gorp og venan ut ur rugvshyunL Menn lupu til at halda fyri pannshyuna allrir lupu efUr vatni metsan summir bert hildu so aIt ikki skuldi ruUa utav VBilgerandi at onkur dugir at slggja
tall stuttliga og greilja fra t HEin Skal shyviksferts er annars um eitt brudleyp men sum heild er hetta er lysing av heimshybygdini og einum evni ilj gongur aftur 1 skaldskapi Hetsins Bru Broytingartiljinshygamalt og nYtt
TIEr fimm stutts0gurnar eru seraolikshyar Onnur HersJ21gan og B0Va eru skemtiligar - hinartrtggjarmeira alvarshysamar
HJ2Ivuljseytskennits bygdasamfelJ21gunshyum er at tann sum burturur iUa vertsur toldur HJ2IvuljspersonurinEin samallur a Litlu Dimun er just teirri st0ljU Hann er serlingur listarmatsur Fyri fyrstu ferts gevast honum umstJ21ljur at skapa her hevur hann fralsill honum vantalji i heimbygdini Afturfyri ma hann tola einsemits men vinnur a tt viII listarshyverkinum Vit gruna at talj er viC um tannabiti hann fer heim aftur bygdarmonnunum ta teir av tilvildmiddotfinna hann aftur
r Urllini berjhtmatsur vits natturuna sum oytsileggur llvsverk hansara Hann gevst ikki men fcr av nyggjum til verka asannar at einans skapan gevur tilvershyuni meining Tilveran er absurd men tats asannar hann ikki TVJ21rturimoti heldur hann a til natturan tfnir verk hans fyri allru ferlj og hann sjalvan vitsEin sjaldshy
vJ21kur soga sJ21guni Purkhus - spennandi ikki
SJ21rt ohugnalig - eru menniskjuni og natturan evnits Tveir unglingar vertsa av kunoyingum settir at ansa nJ21krumgimbrshyum Ianga leits fra folki Vit fylgja hesum ballum eina tflj Sum tltsin lltsur broytast teir sum eru rrettiliga 6likir meira- og meira 1 atburlli og hugsan Einsemi og ovetsur seta at teimum og gera annan at
kalla heilavillan Okkurt gamalt nlvir hann men 1 strtllnum vilj odnina og rre5shysluna sleppur hann undan hesum visiliga hjalptur av vinmanninum Tats ber ikki til at greitsa fra hesari sogu ut lEsir hon ma lesase Meira enn einaferts rennur tBir kalt nitsur eftir rygginum undir Iesnshyatsinum
Onnur Hers0gan um eina bygd sum ger g0ldur burtur ur yvirvoldini man vera ein hin stuttligasta sJ21gan vit eiga L0greglan kemur til biggjar eftir einum smilji i5 av ovart hevur ampilaralj ein sYslumann Teir vera fyri mongum 0shyhappum og at enda vilj undirlutan - Tann sum fBir hina f0roysku bygdina moti sar lar ikki at fertsini - tats man mangur hava sannalj
Her er i stuttum nomits vi5 nakrar av S0gunum hesum savni Innihaldsliga tykshyist lltil munur at vera millumsJ21gurnar he sum savninum og tIEr sum Hetsin Bru aljur hevur latits fra slEr Her finnur tu hV0rt um annalj inniligt aivarscmi og gotssligt speisemi Maisliga haraftur moti varnast ein broytingar Heljin Bru ber framvegis av teimum flestu sum skriva a fJ21royskum men ikki er skrivshyingarlagilj talj sama sum i fyrstu s0gum hansara Alti5 hava setningarnir verill stuttir men nu tu s jaidan heilan setning longur S0gu sum U rllini hoskar hesin elliptiski skrivingarhatturshyin val men 1 summum av hinum s0gunum tykist mest sum ov nogv at vera gjJ21rt av
Tekningarnar hoska VBil til innihaldits ikki minst teir triggir skalvikingarnir
JD
JENS PAULl HEINESEN GESTUR
Eingir telefonsteyrar stolju og peiggjatsu a sfnunum einki beton einki metal nitjanda 0ld raddi i dJ211um og hjJ21rtum i Abrahami eins vlEl og hansara siljullalja fylgisshyneyta
EinhvJ21r er srer sjalvum likur tats er ti gamla vlelkenda Jens Paula aftur ml2lta hesum litla stutts0gusavninum sum kom ut beint fyri jol Og hoast vi i hcsari bokini sleppa undan teimum vanligu jensshy
31
paulsku alopunum moti s jeymuatiljini vi5shyger hon to eitt evni sum hann treyljugt vil sIeppa nevniliga menniskjuna fyrstmiddot og fremst ondskapin og ottan t mannahugshyanum Her er husbondin sum pndur otta og undirlutakenslu hevnir seg inn fostursonin og sum veksur verllur friur og frltelsur bara hann sleppur at dalka husilj spyta a myndirnar av teimum hann Her er hundurin sum eirshyindaleyst verljur blakaljur lit av eggini afturfyri sna krupan og sitt trltelalyndi Her er Iysingin av teirri ondu myrku brgdini sum ringtr seg f fj0trum janteshylogarinnar og av ti veika bangna einshystaklinginum sum ikki hevur dirvi at bjotsa henni av men mattleysur og vonshyleysur velur at gerast vargur millum varga Og her er ovitin sum hevur sInar einastu eyltlnulJ21tur uti I haganum langt av lei lj fra folki og flei
T ann kugand i og tann kugalla menniskJshyan Sjalvt um ikkinogvverllur gj0rt burtshyurur evnum sum hesum fJ21royskum bokshymentum vertsa tey- to so nogv vitigj0rd av utiendskum rithJ21vundum at kr0Vini til hann sum hattar Sler at fara i holt viII tey mugu setast rrettiligah0gt Jens Pauli er ikki nakar storur salarfr0tiingur tats er ein sjaldsom styrki ihansara s0guhiitti Ja sJ21gan Gestur ma viII urn sterku naturalisttsku lisingum sigshyast at vera eitt satt meistaraverk Eisini natturulysingarnar hja Jens Paula eru frashylikar Men nogvastallni serstakligalongshyur uti bokini tykir einum at Jens Pauli ovskrivar seg ortsini verlla ov Kanst ru seta tvey lysingarorll afturat einshyum navnortsi uttan at tatgt ru hevur at bera fram tykist utvatnall hevur ein bretskur rith0Vllndur sagt krevur ru at veramalsshyligur hegnismatsur at ljiera tall viII trimshyum lysingarortsum er ogjorligt S0gan Gestur tykist einum so sterk t at hon er s0gd vits faum nitum orllum Harafturshymoti fer nakall av broddinum av S0guni urn profetin hon mest sum hoknar undir 01lum ortsunum
Tats hevllr mangan verilj sagt og ma takast uppaftur her at Jens Pauli vandar SBir ov lltiti um malill Kann vera at hann er eins stinnur i f0royskum og onnur men omak ger hann slEr ikki Stutt sagt hann tykist ikki hava skiIt at skriving er eitt handverk sum eins og 011 onnur handverk eigur at verlja gj0rt av einslistum
rtf fyrstu s0guni er Htilj at finnast at malsliga men longur uti er bokin lYtt av
grefligum malvillum N0kur d0mi lotnu kenslur j sveiggjal5isipuni (ein sipa(n) er valla eitt ambolS ella ahaldsi)j hevna okkum (eigur at vera hevna seg inn a okkum) j skrambla saman j skarruniliga pinligt
Tall atti at verill einoskrivallregla hja einumhv0rjum h0vundi so leingi hann ikki vil teljast imillum modernistar at lesarshyin skilur talS hann skrivar at hvort orll hV0r smahending hevur SIn tYdning Tall er synd at siga at Jens Pauli lykur hesa treyt HVl hevur hann td bYtt S 0guna um eitt smll sundur smakapitil og hvat gagn gera allar hesar banalu yvirskriftshyirnar Hv skal malSurin sum doyr uti endiliga vera sambandsmallur Og hVIhevshyur tann ltli ovitin i teirri tri5ju s0guni tall fjakuta navniS Frants Wilhelm
Nu gerast atfinningarnar kanska nog so nogvar men to er eittaIturat sumegfegshyin vil nevna TaS er nevniliganakaS sum lesarin saknar hja Jens Paula tokka til personarnar Tak ta seinastu s0guna um profetm 15 ger uppreistur imoti ti onda trongskygna samfelaginum og vinin ill ikki torir at fylgja honum Samanbera vi hana vill Bolla i Gragerlli eftir Hel5in Bru ill er um nakatgt tall sama Ckanska tann besta s0gan itgt nakrantiS er skrivall a f0royskum) S-ES t munurin tYi5iliga Hellin Bru er vilS huga og heila i parti vill Bolla og imoti fj0ldini ill forfylgir hann Jens Pauli er uttanfyri ella omanfyri sinshyar personar Ella tak Trollringen~ tann seinasta skalds0gan hja Sigurd Hoel eis shyini um sama evni ein vonleys og r-Etgtulig bok men samstundis ein flovandi bok ti tU tylliliga merkir at h0vundunn stytgtjar hetjuna ja identUiserar seg vill hana Jens Pauli tykist einum at standa omanfyri sinar personar eisini teir ill strilla tall golSa strillill hyggur yvirberandi atteimshyum av sinum Olympos sum ein annar Zeus Sjalvsagt er eingin ors0k til at halda at J P ikki stendur td profetinum viS liS men tall hevlli veriS soguni til storan bata um tall kom tytgtiligari til 5 jondar
Prentvillur oyllileggja onga bok men eru he ldur einki beinleiSis prySi og - Gesti tykist at vera heldur illa lukall-Grefligast man silla 81 vera (Hesi mennshyiskju verlla arga(lI) spota(i5) spark-
a(lIraquo Men tatgt er kanska profeturin sum ikki er so stinnur i stavseting
Tykjast atfinningarnar i hesum urrun-Eli nog so nogvar ber taS to bert progv um ahuga fyri rithovundinum Samantikii5 er
32
hetta kanska tann besta bokin vit hava fingill fra Jens Paula Hann sy-nir seg her sum ein meistara i naturalistiskum frashys0guhatti Og teimum pseudofilosofisku hugleil5ingunum sum vi i hinum bokum hansara hava lisiS heming a ohlltum av sleppa vit heilt undan hesufer6 S0gan Gestur veri5ur kanska ennta ein klassikshyari i f0royskum bokmentum
HA
JEVINTR II eftir Rudyard Kipling Danjll Niclasen umsetti LOYNDARMALID Skrivatgt av n0krum australskum b0rnum Erling Simonsen umsetti
At umseta barnab0kur til f0royskt er eitt fralikt tiltak og ein undrast a at ikki meira verllur gj0rt burtur ur ti r fyrsta lagi er tall f0royskum b0rnum tilometaligt gagn at me ira kemur ut a f0royskum av bokum sum tey tim a at lesa sum kann kappast viCl tall sum finst a donskum r 0l1rum lagi matti taCl veri6 stuttligt at fingshyist viCl umseting av barnabokum urvaliS er ju b-Elli start og gott nu a d0gum
r vetur eru utkomnar tV-Er barnab0kur umsettar til f0royskt Evintyr 11 er umshyset vill hegni ja umsetingin kundi valla verill betri so dreivut og knortlut sum mB Kiplings er Tma b0rn at lesa eina bok sum hesa spyr ein seg sjalvan llt er at vita Spenningi er sanniliga ikki nogv av hesi bokini Eisini er hon so a tremur av longum torf0rum orllum at tall er ivshyingarsamt um b0rn skilja meira enn fjortshying av henni
r Loyndarmalinum haraIturimoti er alt tatgt sum tey smau kunnu hugsast at kloevja av eini bok Sjalvt stallilS har hendingarnar fara fram er ju eitt r-Ettishyligt eldorado hja b0rnum ein bondagarllshyur langt av lei6 fra folki ein a viS einum holmi i ein long villingarsom hola viCl nogvum sllluholum osfr Og tilburlSirnir eru ikki minni spennandi Her eru gatufor hottunarbrov her eru dj0rv og vitug born i stris mati ohugnaligum bartrogum osfr Malill er einfalt og I-Ett at skilja to sniltja skeiv orClafelli seg nog so ofta innshymillum
Ein fralik bok til tey minnu b0rnini
HA
HIN F0ROYSKI
BANKfN
tsjuk vendi viti Vognurin hja honum hvein viti 011um fyra hjolum
_ Grisjtsjuk ropti eg gj0gnum hvin og vind
Skalkastrikur svaratli hann tungur (huga
_ Vit fara fyri einki ropti eg gripin av undirgangsfr0i - vit fara fyri einki
hann sjalvur _ HVl skulu konufolk hava alt baksiti svaratii hann enn meira tungur huga shy
frgging bnidleyp hvat er tati gott fyri hvat er tati gott fyri at sleygivetti hava
tati stuttligt 1 bnidleypum bull Ein Ijosareytiur hali gHggjatli a luftini og kalnatii burtur GrannlysHl glotti fram
millum stj0rnurnar _ Eg ma bara flenna at tl segtii Grisjtsjuk sorgarbundin og peikatli viti koyrlinshy
um a ein mann sumsat viti vegin eg ma bara flenna hVl skulu konufolk hava alt
baksiti bull Matiurin sum sat viti vegin var Dolgusjov tclefonmatiurin Viti gleivandi beinshy
um bfudi hann at okkum Ja so cr segtii Dolgusjov ta iti vit voru komnir til hansara -fili er litiugt hja
mlter bull Tit forstanda _ Eg for standi svaratii Grisjtsjuk og stetigatii hestinum
_ Tit mugu kosta eina patron upp a meg scgtii Dolgusjov
Hann sat upp moti einum treei Styvlarnirhja honum stungu ut til hV0r sina sltiu
Uttan at taka eyguni av mlter tok hann varisliga skjUrtuna burturfraframmanfyri Bikshy
urin Ii honum var karvatlur upp innv011rin skreiti oman a kn0ini oghjartas10gini soshy
ust _ Polakkarnir fara at koma - fara at halda gj01dur at mlter Her eru papprini hja
mlter ttl skrivar til mammu hVUS5U og hvat bull
_ Nei svaratli eg og gay hestinum sporarnar
Dolgosjov legtli teir blau logvarnar flatar ut a j0rtiina og hugdi tortnigvin gj01shy
liga at teimumbull _ Rrmir mutlatli hann og gleiti nitiur - Far so tin lorthundur bull
Sveittin lak av meer Maskinbyrsurnar pikkatiu skjotari og skjotari viti hystershy
iskum treiskni Umgyrdur av einari gloriu av solarrenningini kom Afonka Bida sporshy
andi moti okkum _ Tatl er ikki s0rt at vi smyrja teir av ropti hann veelhYrdur Hvat skemtast tit
viti her Eg peikatli a Dolgusjov og for Teir skiftu n0k1J-r fii orti - eg hoyrdi einki Dolgusjov reetU deildarf0raranum
bokina hjli saar Afonka goymdi hana 1 styvlanumog skjcyt Dolgilsjov 1 munnin
_ Afonka seglSi eg viti einum neytiarsligum smfli og reiti yvir til kosakkin shy
6
eg fekk meg ikki til tati
- Far av stati viti teer svaratii hann og bliknatii eg drepi teg Tit brillumenn
taka llka nogv synd t brotlur okkara sum kettan musini bull
Og hann spenti hanan
Eg reiti burtur fet fyri fet uttan at venda maer a og feldi deytia og kuMa viti ryggshy
inum
Hey tit ropti Grisjtsjuk aftanfyri - halditl uppat viti hasum tvetlinum og tok
t armin a Afonka
- Hasin hali hishundurin ropti Afonka - Hann sleppur illi fra mlter bull
Grisjtsjuk fekk meg aftur einastatlni har vegurin sneiddi Afonkasasteinkitil
Hann var farin hin vegin
- lIar seert tu Grisjtsjuk segtli eg - 1dag havi eg mist Afonka allarfyrsta
vinmannin hja maer bullbullbull
- Grisjtsjuk tok eitt skorpnatl surepli upp ur setrinum
- Fa aer segtli hann - hygg fa teer bull
Johnny Thomsen umsetti
ur russiskum
ARSSKElD FYRI LlERARAR OG STUDENTAR
f F0ROYSKUM MALl OG BOKMENTUM
A Frotlskaparsetri F0roya vertiur fra 1 september 1968 til 31 1iai 1~b9 arsskeiti fyri leerarar og studentar i f0royskum mali og f0royskum bokshymentum Hovutlsleerugreinirnar vertia foroyskt (malleera og mals0ga) og f0royskar bokmcntir (kv~lH t~ttir og nyf0royskur skaldskapur) Hjashygreinirnar vertia slendskt gomul skrllt bokasavnskunnleiki gomul f0royskt buseting og gamalt f0royskt arbeitlisHv
Undirvlst vertur 2 tImar hV0nn seinnapart uttan lcygardag Undantiknir eru allir vanligir skulafrfdagar
Leerarar sum hoast teir taka lut 1 skcitlinum faa undirvstviti skulan teir eru settir faa fmatalitl leekkatl 12 tfmar urn vikuna nii5ur 20 r Atlrir laerariir faa tmatalitilekkatl 4 timar afturat nitlur 16 ttmar
um v ikuna og sleppa at undirvlsa viti kommunuskularnar Havn hetta arshyiti Hesir nevndu tmar koma at vera fyri middag Hoastttmataliti vertlur leekkati vertiur 10Ilin oskerd Hesar treytir vanliga bert galdandi fyri laerarar itl hava undirvIst viti f6lkaskUlan minsta lagi 2 ar
Luttakararnir kunnu um tcir villa eisini s0k)a um at bUgva burumi a seturshusunum
Teir iti eetla at taka lut 1 skeitlinum vertia at botia Frotlskapshyarsetri F 0roya fra fyri L marts 1968 studentar seinasta lagi 1 mai 1968
FPODSKAP AR SETUR F0ROY A
7
SUM BLYGGID
Sum blyggH5
teir stoyptu
upp a hukar
vetrarkv01d
var vagin
summardagar bull
Iosanum
dunnur b0rn
hundar roykur
av r0stum tara
og gaggum
E in undaligur
upprikin
fiskur
eitt flot
ein fj01
vit5 fremmandum
ort5um
farrin av
fremmandum
londum
id
NOTICE
about
TRAVELLlNG-SCOLARSHlPSTO THE FAROE ISLANDS
Provision has been made in the Faroese Budget for 196869 for
3 Grants of kr 3000 - (approx pound 165) each
to be given to students or graduates from the Scandinavian countries
Great Britain or Ireland who in connection with their professional
work may wish to obtain a Travelling-Scolarshipto the Faroe Islands
The Scolarships are intended to cover abt 3 months stay in the Faroe
Islands but may also be divided Applicants who wish to studyFaroese
or to do resarch work in co-operation with FR6DSKAPARSETUR
F0ROY A (Academia Flteroensis) will be given preference
From September 1968 to May 1969 students oflanguages can attend lecshy
tures on the Faroese Language and Literature at the Academy whose
Principal will also be able to give guidance on independent studies on
the Faroese language
The Academy and other co-operating Institutions will give all possible
assistance to other students in as wide a range of subjects as pOSSible
Applications together with a reference or testimonial from the Univershy
sity or lnstitute must be in the hands of FRODSKAPARSETUR F0Rshy
OY A (Academia Flteroensis) Torshavn Faroe Islands not later than
15th April 1968 The applicant is requested to specify the duration of
his her stay in the Faroe Islands
The Academy has at its disposal 4 rooms of residence available to both
foreign and Faroese students An application for a room of residence
may be enclosed along with the scolarship application
FR6DSKAPARSETUR F0ROYA Torshavn 12th February 1968
Joannes Rasmussen Chairman of the
Academy Board of Governor
NB Date of application prolonged to April 30
9
AjS BALSLEV amp co Te1efoll 1124
Timbur og byggitilfar
SAMR0DA
vi~ fdifarna formann Mentunargrunsins Roland H0gnesen
~ elstur i geuni
PARTAFELAGID
TORSHAVNAR SKIPASMIBJA 09 MEK vERKSTAf)UR
F0ROYINGAR
Styiliil landsins vinnuvegir og laW arbeiiliil verila i lalldinum
10
Naer for Studentafelagi~ at geva lit b0-kur
Ta~ var longu [ 1914 ogdyrsta bOkin var Yrkingar hja Djurhuus Upp til 1940 gay felagi~ lit tiggJu b0kur
Naer var hetta virki felagsins lagt fasta legu
r 1948 setti Studentafelagi~ S1Cr fyri al geva lit barnab0kur a f0royskum Hetta var
- og er - atro~kandi uppgava Felagi~ valdi a hV0rjum aalfundi barnab6kanevnd
Nakrar barnab0kur komu a prent men ikki kann ver~a sagt at henda skipan virkai
heilt v1Cl (Eg havi sjalvur veri [ nevndini)
HV0rjar voru b0kurnar felagi~ gay lit
Allar b0kurnar sum eru komnar sl~an 1948 eru nevndar a seinastu permustju
b6kini F0roysk f6lkamenning sum kemur fyrra hclmingi av prill S~an 1914 hevur
Studentafelagi~ og mentunargrunnur tess givi~ lit alt 27 h0kur (ella alt umlei~ 2800 bls) Og tvampr b0kur uppa 190 bls koma lit hesum mana~inum
Naer var so Mentunargrunnurin stovnatiur og hV0r jir voru teir iti stovnatiu hann
OVla_ngt gj0rdist 1millum b0kurnar Sum formatiur felagsins leg~i eguppskot fyri a~shy
alfundin urn at stovna mentunargrunn og gera litkast til skipan fyri sovor~nan grunn
Fundurin t6k undir og setti trfmannanevnd at gera skipan fyri grunnin Starvsnevndshy
in leg~i uppskot sltt fyri eykaatialfund I april 1957 - minnist meg rampttUppskoti~varti
samtykt Men eingin vildi taka a seg formansstarvi~ hesUln nyggJa stovninum Menn
heiltu so a meg og eg jattai umsl(5ir Ikki vardi meg at eg skuldi sila so leingi
Hitt fggjarliga st0tiiti undir vi ki grunsins
Hvussu bokalitgavan undan 1940 var~ flggjati veil eg ikki (eg vildi fegin vitalt5 ta(5)
I Ta iti Studentafelagi~ setti saer fyri at geva lit barnab0kur setti tall sampr eisini fyriat
I 11
TRYGGI NGARSAMBANDIEgt
F0ROYAR F0roya Sj6vatrygging Tel 1090
F0roya Krlggstrygging 1090
F0roya Brunatrygging 1089 1098
F0roya Vanlukkutrygging 1466
yit tryggja
Balar skip v6rul h(IS innhlig feroag6()s o a
feroyingar eiga attryggja landsins egnu trygging
F0ROYA SPARIKASSI Stovoallur 1832
Teleloo 1400
Opinhv0nn dag kl 10 1230 og 14-1530
Leygardag ld 930 -1200
DEILD NORBSTREYIIOYAR SPARIItASSI
Vestmaooa teU 93
Opin dagliga
Sparift i Sparikassuoum tall loysir seg
12
spaela kabarett a hVi21rjari Olavsi21ku til at vinna pening til bokaarbeiigti
Ta iti Mentunargrunnurin varigt stovnatiur var ognin uppa einar 4-5000 kr bokashy
goymslan lroknaigt Kabarettin gay pening to ikki hV0rt arjstundumdatthonnitiurfyri
Sitian 1957 hevur kabarettin veitt Mentunargrunninum slakar 40000 kr _ hetta er
ikki smavegis og liggur nogv arbeitii aftan fyri henda pening _ at faa kabarett lag
er ikki l0tuverk Eg havi sj81vur skipaigt fyri kabarcttini tvey ar og eisini veriti a
pallinum Grunnurin hevur eisini Hngiti styrk fra almennum og privatum stovnum
F0royum Grunnurin hevur ongantiti s0kt ella fingiti styrk fra utlendskum stovni lalt
hevur grunnurin fingiigt umleiti 36000 kr Tal5 mesta av hesum peningi er latHS til
Ilionskvltetiiti sum er st0rsta uppgava grunnurin hevur tikiti a seg Kortini er Hggjshy
arstllligta grunSins heilt hampilig grunnurin hevur dag ognir sum eru haegri enn hesin
peningur samanlagdur hoast bokagoymslan roknskapinum er nitiurskrivati til 40-
S 01uor ganis ation
Nevnd grunsins hevur ivaleyst at gera viti at standa fyri utgavuarbeitiinum at faa
handrit til vega og at faa tey prentaigt so hon hevur ikki millguleikar at hava si211una um
hendur Fyrstu arini h0Vdu vit ein mann at standa fyri s01uni Fi2Iroyum Eisini hava
vit selt 19ji21gnum llterararnar Men fyrin0krum arum sftiani nevndin ta sti21tiu at best
var at faa fasta s0luskipan viti bokhandil F0royum Eg haldi hetta framvegis vera
bestu s0luskipanina ta iti s0lan er so stor Tati sum dag ber bokasi21luskipanina
Fi2Iroyum er ju agotiin - profitturm Um hetta kann vera sagt Fj0lnir atti Ii i21igtshy
um sinni at tikiti hetta evniti upp til viigtgertiar Grunnurin hevur havt student at selja
b0kur millum f0royingar her bYnum
E r tati ikki trupult at reka forlagsvirki viigt sjalvbodnum ella
ilia l0ntum folki
tati kann vera tV0rligt men fyrimunir eru eisini Trupulleikarnir Tati er ein
royndur lutur at lyfti um skrivligt arbeit5i sera sjaldan vertia hildin Undir slikum
umst0tium ber ikki til at ilskast men bert gletiast ta iti tu faert handrititi ella raett shy
lesturin Fyrimunir Laettari er at samarbeitia til iti menn ikki 1 fyrsta umfari hugsa
um l0nina Upp 1 trupulleikarnar er at telja tati fyribrigditi at f5ur dugir at skilja
at maigtur kann gera arbeitii uttan onkursvegna at hugsa um egiti gagn at matiur kann
seta arbeitiiti fyri hitt kollektiva - hesum f0ri Studentafelagiti - fram um tati privata
arbeitiiti Og duga tey ikki at skilja motiviigt hendir ofta at tey geva IZltirum eitthvi21rt
s jalvs0kiti motiv Sovortiiigt kann laett gera ein vonsviknan
Men 1 samarbeiigti viigt listarfolk og h0vundar havi eg ongantiti veriti vonsvikin tey
hava altti veriti lagallg og mangan stuttlig Eitt nu ta fertiina eg bati listarmann tekna
til eina bok Hann svaratii ikki men sprakk a flZltur og hevtii fyri mllnni Her var em
sigar 1 It Og hann at leila Einaferigt hann la endilaolgur undir bortiinum hoyrdi eg hann
mutla Fyrsta uppgavan Einir minuttir gingu atirenn hann fann sigarina
13
Sj6mannsutgero
c C Johansen tIf 1 j~O - Tflrhnl1
vindeygakarminum hon var mest sum harMryst Ta iti eg hevl5i fingil5 eld kundu vit
tala um tekningarnar
Hevl5i Mentunargrunnurin kunnal5 veril5 rikin sum professionshy
elt for lag
Hugsar tU um at seta 10nt starvsfolk so er svaril5 ja Fyri trimum arum sl5ani bar
eg h~tta upp a mal nevndini Tal5 varl5 vst aftuL Eg royndi aftur ruesta aril5 Sama
urslitil5 So gavst eg r stal5in samdist nevndln um at 0kja 1m talil5 a nevndarlimum fra
trimum til fimm Kortini kundi grunnurin havt gagn av 10ntum starvsfolki Men tal5
kostar Arbeil5il5 sum nevndarlimirnir gera kostar ikki
Um tU vil5 hesum spurningi hugsar um at Mentunargrunnurin er forlag so verl5ur
svaril5 eisini ja Sum eg greiddi fra al5ni so var ors0kin til atMentunargrunnurin
varl5 stovnal5ur 1957 ynskil5 um at faa bokautgavuna trygga legu Ta skeyt eg upp
at endamalsgrein grunsins skuldi Ijol5a nakal5 so at virka fyri f0royskum mentunarshyI llvi serstakliga at taka upp nyggjar tiettir Men meirilutin av limunum ynskti einans
at broyta endamalil5 fra at geva ut barnab0kurtil at geva ut b0kur Her hendi hetta
uppskot til broytingar verl5ur sett fram onkur mltelir til ikki at broyta so radikalt
men setur stal5in fram broytingaruppskot sum gongur aftur moti tl sumvar 1 sllkshy
um f0ri vinnur altll5 afturhaldil5 Hoast eg ikki greiddi atkv0l5u fyri hesum havi eg
loyalt fylgt hesi vil5t0ku at byggja upp forlagsvirki
Fyrsta takil5 var at skapa flggjarliga st0l5il5 Hetta varl5 gj0rt eftir 5-6 arum Annal5
takil5 var at leggja utgavupolitikkin Men tal5 er felagil5 sum eigur grunnin og nevndshy
in hevur t skyldu at gera arbeil5sskra sum kann savnaallar limir felagsins ikki
einans onkran meiriluta Al5aleyl5kennil5 fyri demokratiil5 er at meirilutin gevur minnishy
lutanum gol5 arbeil5skor Fyri einum 4-5 arum sl5an for nevndin undir at leggja utshy
gavuietlan Men ogvuliga striltil5 gekk lkki fyrr enn 1 seinasta starvsari er riettilig
gongd komin a hetta arbeil5il5
r hesum sambandi havi eg hug at siga n0kur orl5 um hvat eg havi roynt at gera til
al5alendamal Mentunargrunsins - ut fra tl st0l5i sum Mentunargrunnurin hevur lagt
Nevnd grunsins kann ikki dirigera limunum nevndin kann einans skapa tier ytru
rammurnar fyri arbeil5inum og so inspirera teir limir sum vlsa ahuga fyri bokmentashy~ arbeil5i T kann hetta bert koma so 11l5andi Meira velst um dygdina enn um n0gdina
Vilt tu hava dygdargott mentaarbeil5i so skalt tu duga at geva tol til st0l5il5 er ruddal5
og grol5urin ruelir St0l5il5 skal ruddast viel einki bragd er at faa nakal5 at renna upp
slokk og so lata tal5 leggjast forna Ju eg havi roynt at gj0rt tal5 til al5almal
grunsins at skapa mil5st0l5 fyri f0grum bokmentum a f0royskum mali Fyrstu arini var
hetta einans dreymur sum ikki kundi ganga ut Men nu eru mangir f0royingar sum
skriva sum umseta ella sum bert hava ahuga fyri f0royskum bokmentum Men so koma
vit til tal5 sum kostar Grunnurin hevur saman vil5 0l5rum fe10gum leigal5 11til5 h01i
RJdliDghaudiliu hi
pcal i geil i fla~n flf IGll
BOKASTOVAN Jltma~ Broncksf~nta 31
Tlf 3011
BOKBINDING
6ihltRe5trJO~ J rC~r L c~~ ---shy
pf Frants Restorff TIf 1056 Torsilalll
14 15
KEYPMANNAHAVN-F0ROYAR
mS KRONPRINS FREDERIK
Dr Keypmannahavn 204 45r Torshavn 224 65Dr Torshavn 224 65Dr Klaksvlk 234 75
v TV0royri 234 75Torshavn 294 135
Dr Torshavn 294 135r Keypmannahavn 15 155 Dr Keypmannahavn 247 r T6rshavn 267 Dr Torshavn 267 Dr K1aksvlk 267 Alt Tv0Toyri 267 1 r6rshavn 317 Dr T6rshavn 317 I Keypmannahavn 28 Prisir d kr a fer~asetslum annan vegin hyttsJomfru uppif
1 plass Luxuskamar 1 personur
2 personar 1 Einakamar uti borthnum Onnur ~inak0mur Kamar v 2 koyggJum A-dekk 425shy
v 2 koyggJum 13- amp C-dekk
Kamar v 3 koyggJum
2 plass KoyggJa kamari 13-amp C-dekk 300 Onnur k0mur 13- og C-dekk 275 shyHopfer~aplass 210 shy
67 16
305 87
36 8746 8746 8746 13756 137 76 157
178 288 179198 308 199198 308 199 198 3078 199198 308 209 248 318 269 248 318 269 268 29 289
ta er kostur og drykkJupeningur til kashy
Bl1Jrn undir 12 ir iti hava halvan fertiaseoil fna koyggJu
F ertiall1Jg 1~ keypa Cminsta lagi ar fertiasetlar faa 10 avslattur plassum
Fyri st0rri fer~all1Jg vertur kostna~ur 1 hVl1JrJum einstl1Jkum fl1Jri sambrert avtalu vi~ DFDS
Nfesta stigH5 skuldi so veriti her at savna hesi f6lk og at byggja upp Hti~ bOkasavn vi~
fgtlroyskum fl1Jgrum b6kmentum og vi~ bOkmenta- og menningarligum t~arritum a fremshy
mandum mali Hetta kundi gj0rst sera livandi milj0 Folk kemurur 011um fettum 1 F 0rshy
oyum og folk kemur aftrat hV0rt ar
Eisini a l1Jt5rum gtlkjum ber til at skapa sovor~nar mi~stgtl~ir Limirnir kunnu 5 jalvir
taka seg saman felagsskap A sumri 1966 voru knappliga llkindi til at samla iit5 at
skriva bok um fgtlroyskar sjalvstyrishugsjonir men ta hevt5i nevnd grunsins 1 nferum
heilt ar tala~ vi~ menn um evnit5 Og hVl setur felagi~ ikki fastan stovn at standa fyri
kabarettini ta~ er ml1Jtimiki~ at byrja av nyggjum hV0rt ar Vit vita at sovortii~ ber
til bert hugurin er til stal5ar Seinastu arini hava nakrir eldhugathr f0royskir sosiashy
listar skapa~ mit5st0t5 til at bera f0royingum kunnleika um sosialismu Hesir menn hava
sett nakat5 gongd Fl1Jroyum
I Hvat er mentan la at allysa andalig fyribrigdierikki lfett Andalig mentan erat
taka stgtlt5u til tilveruna sum heild
Eg havi ikki srett f0royska mentan allysta og voni hcldur ikki at tat5 fer at henda
Mentan er ikki statiskt fyribrigdi - heldur ikki fl1Jroysk mentan Tann allysingin
tU kanst geva f0royskari mentan dag er avoldal5 morgin Kortini skal ikki verl5a
dult at mentan tveimum f0rum kann vera statisk fyrra er ta il5 menn flyta annal5
land og ikki hava st0~ugt samband vi~ mo~urlandil5 tfllk statisk mentasamfe10g kanst
tu finna ymsasta~ni Amerika Seinna er ta i~ mentanin er tilherd r ba~um hesum
f0rum er mentanin statisk og kann hon ver~aaUyst einafer~ med alia men hon avshy
skeplast eisinic-skjott og doyr ut Allysing av fl1Jroyskari mentan kann hava tvey endashy
miil 1) at geva manni autoriseral5a allysing so at hann sleppurundan at taka pers6nshy
liga st0~u og 2) at forta fyri natUrligum utviklingi av f0royskari mentan av tl at a1shy
lysingin konserverar hana ti aVlsum stigi Ta~ sum kemur upp aftana er ikki fgtlrshy
oysk mentan fyrr enn nyggj allysing er gj0rd Brel5i endamalini eru vandamikil og
kunnu verl5a oyt5andi fyri f0royska mentan
Og hygg uttan um teg HV0r roynir at gera allysingar dag JU hinkristnakirkjan
hetta hevur hon roynt 1 01dir just til at for~a Og hin kommunistiska
rgtlrslan roynir eisini at gera allysing jUst til at faa tamarhald a utviklinginum A1shy
j
lysingar av andaligum fyribrigdum eru vandamiklar og afturhaldandi og cru tfer ofta
tekin um degeneration
Men Mentunargrunnur Studentafelagsins hevur 0U llkindi til at skapa llkindi fyri
f0royskari mentan Studentarnir koma ur 0Uum rettum F0royum og koma
aftrat hV0rt ar
lDFDS 16
koldinghalgir
A jolum
Nu ver5ur bor5reitt Danaveldi shymen onkur kanska snerktur heldur
fanaeldi
Nu ver5ur bukurin go5gug0ddur shymen onkur grukurin vi5 klombrum kanska
gj0gnumg10ddur
Nu ver5ur heilsa5 vi5 dyrum skBlum shymen sleiktur onkur sattliga kann henda
vi5 eituralum
og dansurin tr05in so jolalcettur shydansi5 a ta dansi5 til og fra shyi11anst5 komi hann aftur
A nyggjarum
Dey5in syngur stt kV01dslj05 shysolarr05in torvs-gl05
KavaskYming arsloks-hvarv hV0rvingar kvettingar karv
Orkus0r einsam011 011 shymj0lvar ur erva llklaks - mj011
Rasaloysi ills manns sl05 dey5in syngur sltt kV0lds-lj05
A kyndilsmessu
Kyndilsmessumanin hongur namannsnaglur blaum lofti shyog skymisligum skotum fjarur spcelibarnasjongur
Gamlar kirkjuklokkur ut urn svartan vetrarvi5 shykanska urn katolskan vBl og urn halga5 bur5arli5
Brotin slotur ni5urbrend dyggst vi5 durandi tj0rn shykyldilsmessumanin lysir a dunnur og spcelib0rn
A f0stugangi
Fj0ran 011 solbrcedd mora valla gongd shy gyltum lofti geylandi likkumongd
Ein sokkin pramur vi5 rotna5an steyr har i5 s jogvh0nur sHta gamlan geyr
r sevjarkerjum gleimur og trongd shysm8fuglaknasi5 sum gle5ist a sprong
rsbitlar skna sum fnasta glar shyI hV0rjum hyljareyga eitt antarpar
T a5 er ikki gratur hesi blindandi tar er varbeiskur vindur sol T a5 er var
Regin Dahl
aU sarna rnerkiBJ Electrolux BJ KeJiskap J Frystiskap 2 Frystiboxir _ 5 Kalimiddot og frystisk~p i dnum _ Kaksmaskinur (Mixatar) 5 Uppvltskimaskinur 6 Vaskimaskinur 7 Snarhv0rviskiljuT R Stnikij0rh 9 Strukirnaskinur 10 Brey~snerkjarar 11 Dustsugvaru ] 2 G61vblankarar 13 Komt5rar 14 Ovnar vi( og uttan plitum 15 Kokiplatur 16 Koksbor o~ komi)ur i einum 1i Paneloynar lS Vatnhitarar J9 f Iitlskap 2C
51(Ap )Sli 1
lELABOGIN Torsg0tu 16 2120
FAKLIGI MALINGAHANDILIN
MENTUNARCRUNNUR
STUDENT AFELAGSINS
Nyggjar b0kur
FLEKKA vlSU- og songbok H Rasmussen F0royskfolkamenning 190 bis Steingdmur Weihe o u 50 bls 15 bIs viti myndum skipatli fyn utgavuni 16kr Hans Dalsgaard
B0NDUR OG FATJEK FLjODR Kipling JEVINTfR 11 90 bls Danjal Niclasen B6kinkemur a mortansmessu
20
~F~S~ Ratlsfundurin 16 mars 1968
Fyrsti ratlsfundurin I ar vartl hildin leygardagin 16 mars h0li fclagsins a H C
0rstedsvej 38
Samtykt vartl at taka av lslandsfertlirnar av t at ahugin fyri hesum fertlum tykist
so 11tH milIum limir felagsins - bert 6 h0Vdu sYnt ahuga hesa fertl
Samtykt vartl at hrekka limagjalditl fra 20 upp 25 kr Nevnast kann at limagjalditl
hevur veritl 20 kr stlan M F S vartl stovnatl Vitlvlkjandi studningi til stytri lestr shy
arfertlir avgj0rdi ratlitl at eingin hereftir faer studning til fertlir heim til F 0roya
sjalvt um sllkar fertlir ha~a samband viti lesnatlin
u p P t 0 k a 1 S C Vit visa til oddagreinina a bIs 1 og grein -( naesta blatli
ArbeifiU5 hja s e rnevndunum - vit vIsa til MeginfeIagsttlindi
STUDENTAFELAGIf)
8 mars var atlalfundur Studentafclagnum
Inevndina komu Formatlur Oli Bech st~dmed
N~stformatlur Sofus Joensen stud med
Skriva~i Joannes Dalsgaard studmag
2 skrvari jaspur Petersen studmed
Kassameistari Oli Heinesen stud polit
I nevnd Mentunargrunsins komu
F ormatlur Gunnar Hoydal arkitektur
Naestformatlur Oli Bech
1 skrivari Elin Susanna Jacobsen
2 skrivari julianne Boelskov
~Clssameistari Kjartan -( Jakupsstovu
T ann 4 apru helt nyggja nevndin fyrsta fund SIn - saman viti Mentunargrunninum
Frammanundan h0Vdu nevndin og grunnurin felag sent limunum skriv har botiatl vartl
fra hvat menn h0Vdu aetlatl viti fundinum nevniliga at faa I lag tjak umMentunargrunnshy
in og kabarettina Gunnar Hoydal legtli eisini I skrivinum fram sina hugsan urn hesi
mal so at menn kundu m0ta fyrireikatlir Hoast hesa gotlu fyrireiking gaY tjakitl Htitl
urslit _ hvat itl menn kanska heldur ikki h0Vdu v~ntatl Harafturmotivar hettaein gotl shy
ur kabarettfundur Kabarettmenn komu viti trettum og tattastubbum og - fyrst og fremst
- viti inspiration til limirnar 21
INCAlVUR av REYNI hevur malningaframsyning i
Callerie Gammel Strand fra 18 mei til 31 mei
Opi~ gerandisdagar 10-1730 Leygardag til kl ~Q
Gl Strand 44
LYSING UM FAST STARV
Starv sum roknskapark0nur leitiari av skrivstovu Torshavnar llkningarshy
nevnd vertiur ly-st leyst
Ums0kjari ma hava HD I roknskaparf0rslu ella progv iti samsvarar
hesum og ma m0guligur ums0kjari hava arbeitt innan grannskotian
Umsokn viti progvum og m0guligum vitimielum og 10narkr0vum vertiur at
senda T orshavnar bY-rati
Torshavnar by-rati 20 mars 1968
FEIH)AtETLAN 1968
MSTJALDUR
lr F0royum ur-Kbenhavn ur Jlt0royum ur Kbenhavn
194 11 20 264 K1 16 127 197
35 105 267 28
17) 245 9d 16b
51J 76 25b 508
14b 21b 69 159
286 57 209 279
ell avgreiasla er flutt tiL ~~rgehavn Nord TJALDRID kernur til K0benhavn ur l0royum rnanamorgun og siglir sarna sarna kV01dia til Aalborg har taa fermir Or Aalborg aftur til Kbenhavn tyskv01di6 eftir I K0benhavn verour Tjaldria liggjandi tii taa siglir sambrert feraaretlan
AVGREIDSLA K0benhavn Kalkbrrenderil0bskaj Fmrgehavn Nord 2100 Kb~~lf 29268b Tlg Faroeship Telex 2745 alborg Aage Christensen ~lotspladsen 9000 Aalborg Tlf 155756 fIg Transit Telex 9744
PF SIHPAFELAGID F0ROYAR
22
SAMR0DA
viO nYvalda formann Ilentunargrunsins
Gunnar Hoydal
Sp Hevur ny-valda nevnd Mentunargrunsins I hyggju at halda aVIsa kos I vali av
bokmentum
Sv r hesum spurningi er ein annar HVI utgeva studentar yvirh0vur bokmentir
hV0rjar serligar fortreytir hava f0royskir studentar fyri at ataka Sier sllka uppgavu
sum studentar I grannalondum okkara lata atirar reinar forlagsfyrit0kur um at r0kja
Tati man ikki vera tI at teir halda seg hava serstakligt skil a list og mentan framum
atiriir grundin er meira einf0ld Tati finnast I F0royum ikki stovnar iti a sama hatt
sum I 0tirum londum eru f0rir at gera arbeitiiti marknatiurin er ov 11til vinningurin
so at siga eingin Mentunargrunnurin varti settur a stovn I sInari tIti avtI at sJudentshy
ar voru samdir um at arbeitiiti var so ty-dningarmikiti at onkur noyddist at ataka
Sier tati Vit eru sostatt sjamplvbodnir c-g oprofessionellir viti 0llum tI sum tati dregur
viti Sier av vantandi tItiOg peningi
Men vit hava d0mi um at arbeitiiti ikki hevur veriti til einkis Ta Mentunargrunnshy
urin varti stovnatiur var storur t0rvur a barnabokum og for hann tI undir mitivIst
virkisemi a hesum 0ki Vit sIggja nu at gongd er komin a m a ger Lierarafelagiti
eitt stort og gott arbeitii urvaliti er nu somikiti stort at tati ber rlmiliga viel til at
velja barnab0kur a f0royskum framum b0kur a mali sum barniti ikki skilir enn
Hetta kann nYtast sum d0mi um tati sum atti at veriti serliga endamaliti hjaMentunshy
argrunninum At VIsa a tey odyrkatiu 0kini har t0rvur er a at faa virkisemi I lag
~a kosin skalleggjast noytiast vit tl at spyrja okkum sjalvar hvat vit gera mest
nyttu I so mata Ny-valda nevndin heldur at stort arbeitii liggur a tI 0kinum sumkann
kallast samfelagsligt ortiaskifti Vit eru av teirri askotian at mentan ikki hongur I
23
leysari luft men byggir a stati- og tftiarkend vitiurskifti sum neytiugt er at finna
fram og kanna merri Bokin lleimastsectri-Sjalvstsectri var ein roynda hesari leiti Hon
varti ikki vrel upptikin allasta~ni men fliur var osamdur f tf at evniti var vitikomandi
Minnast vit til at motmreU er eins positivt og undirt~ka so er ikki neytiugt hJa okkum
at rretiast atfinningar tati sum vit skulu ansa eftir er at halda ortiaskiftinum einari
legu sum er ti prinsipiella sakini vitikomandi
Sp Hv~riar retlanir hava tit fyri fyrst Kanst tli m~guliga nevna nakrar titlar
Sv Nli var frafarna nevndin somikiti agrYtin at tati sum fyrst liggur fyri hjli
okkum er at halda afram viti tl arbeitiinum sum longu er komiti vrel lileitgtis Eghugsi
urn yrkingasavniti hjli Arnbj~rn Danielsen Mururin eftir Jean-Paul Sartre og stushy
dentatalitl Men samstundis sum hetta fer avstati viti h~utgtspartinumavarbeitiskraftshy
ini er 1etlanin at savna inn so nogv uppskot sum gj~rligt Umframt loysunarortiitgt
ortiaskifti droymir nevndin um eitt annati sum eitur virkisemi Ortiitikommunika
sion varti nevnt Ii atialfundinum men tati varti heIst so ilIa lyst at rnisskil)ing kom
burturur Tati sum meintist viti var hetta H~vutisendamaliti hja Mentunargrunninum
er ikki bert at stutila men eisini at leggja botnin undir skapandi virkisemi Hetta
gerst best viti at seta so nogvan vitikomandi aktivitet i verk at tati vertiur eggjandi
hili folki at luttaka ogikki sum nu har nogv av mentunarliga arbeitgtinum tykist atshy
koma av skafti gi~gnu~ aheitan og nyggia aheitan r longdini nyttar lititi at
ganga biddaragongd i sllkum malum einasta leitiin til natturligt skapandi arbeitgti er
eitt inspirerandi virkisemi
Urn titlar er tatgt nakatgt titlliga at tosa bretli av tl at tati orlt5askifti sum skal enda
ritgertium ikki er komiti lag enn og av tf at lit f nevndini ikki eru pura samdir urn
hv~rt tati yvirh~r eru vanligar bokmentir itimestur t~rvur er Ii Tati er so
annati sum vit kundu nj-tt kreftirnar til eitt nu grammofonplatur utgavu av f~royskshy
ari list einahelst grafikki filmslistaarbeitii hVl ikki To er eitt b6kmenta~ki sum
longu er vortiiti eitt slag av hjartabarni hia okkum av ti at tati higartil pura hevur
ligiti a lani a f0royskum mali Vit hugsa urn erotiskar bokmentir sjalvandi a hregsta
listarliga stigi sum til d0mis hja Henry Miller
Sp Hetta Ij6tiar ogvisligt hvussu eru flggjarligu urnst~tiurnar fyri 0Hum hesum
Sv Eg havi ikki torati at spurt kassameistaran alvarsliga enn heIst eru trer
vanaUgar Men um vit skri~a ein langan ista viti gotium uppskotum so er f minsta
lagi von urn at okkurt av tf kemur av skafti Annars er bert at ugga limirnar i Studentafelagnum viti at urn vit taka munnin ov fullan so vertiur somikiti lrettari at
finnast at okkum Og somikiti 11ettari vertiur tatgt at bera okkum lit a nresta atgtalfundi
24
STARAR
Ta tU hoyrir staraflokkar
a vetrarmorgni 1 Keypmannahavn
prt tu knappliga heima
og tao a sumri
kennir flogva fleyrio
smugva millum skins og hold
Smab0rn skrola a sandinum
V io traou fert tu a
ella 1 air - Kanska tu
leggur teg oman fyri
garoarnar 1 S0tan lyng
og lyoir a fuglin meoan ein
flegmatisk rer eygleioir teg
av einari tugvu
Men har er havetur
menn baksa a Norohavinum
vio Hnur - faa upp styvlarnar
lofna og hava kjaftkulda
meoan fj0ruseyour
s jovarmMa jotrar tara
vio glerp1pum 1
jd
NYGGI BOKBANDIL
Kongag0ta T6rshavn
Selur eftirprent saman vitJ MFS
B0kur Pappir Skrivstovulutir
Teiefon 2265
LTAP-= AGIC
F)~~6tATHE Flmiddot ROE FISH EXPORTING COMPANY
Td bullbullbullv ~ 000 bullbull
TELEPHONE 14-48 TELEGRAMS FAROEFISH TELEX 24
fLeiAje )uUinu6Apoundn B6ka- og papplrshandil
Sverrisg0ta 12 T6rshavn TIf2935
B6kahandilin ill selur feroyskar bekur burrurav Hevur Feroysk-Donsku
orllab6kina i varllvcitshl Umboll fyri Mentunargrunn Studentafclagsins
26
MALSLlGAR HUGLEIDINGAR
Ein og hver sum hevur eina ltla hylling a teirri gomlu nornzgtnu mentanini
sleppur valla undan at asanna at heimur forfedra okkara teirra sjaldsama og
rlka heimsuppfatan teirra skaldabornu og vlZlkru mytur var ein storur dyrgripshy
ur LUtvISt er hesin gripur gloppin okkum av hondum faur er nu flZlrur fyri at
reksa upp 12111 nlZlvn Ot5ins ella nevna vanirnar faur man vita hVlZlr Gullinbusta
var ella SVlZlltur ella Fallandifot men ein part og ikki tann minsta hava vit
vart5veitt nevniliga malit5 Samanborit5 vit5 1xet5i danskt og svenskt td ertat5
1xet5i ljot5liga og einamest hvat it5 uppbygging og ort5atilfari vit5vlkir raettiliga
nogv llkt tI mali sum talat5 vart5 fyri tusund arum sIt5ani
Ikki hava menn altIt5 spaat5 malinum ljosa framtlt5 Svabo tann svartsky~di
hugsjonarmat5urin ivat5ist 11tit5 I at malit5 for ikki at bjot5a blZltur ahesumoyggjshy
um men for at fara fyri mutur og skutur dVlna fyri t sterka arininum fra
fremmandamalinum Ilandssut5ri
Vit sum livanu adlZlgum megaasanna at Svabohevurveril5ovsvartskygdshy
ur Satt er at avirkanin uttanIfra I dag allarhelst er vael stlZlrri enn hon var a
hansara dlZlgum Men samstundis hava vit ju - mali og mentan til hjalpar - tey
ambo 15 sum eitthvlZlrt modernat5 samfelag veqir seg vit5 bl 121 15 tIt5arrit utvarp
sklila og nu til seinast eisini frot5skaparsetur
t5an kunnu vit so siga so er stlZlt5an greit5 Malit5 er - vit5 teimum broytingshy
um sum tUsund ar hava borit5 vit5 saer - bjargat5 Her er eingin vandi longur
To eftir IZIllum at dlZlma hugsa ikki allir soleit5is Allir eru ikkinlZlgdir vit5 stlZlt5shy
una ja tat5 finnast ennta teir - einamest menn av bygd menn av t eldra aettarshy
lit5inum - sum eru stak misnlZlgdir sum hava ta askot5an at I hesi vaelfert5 byr
mikil vandi frae sum kann vera malinum at bana ansa vit ikki eftir hVlZlrja llZltu
Sllkir menn eru teir einans fyllgranar kverulantar sum vilja hava okkurt
at illneitast um ella hava teir grein I SInum mali Tat5 er aetlanin vit5 hesum
stubbanum at royna at svara uppa henda spurning Faravitnu atkanna spurningshy
in gjlZlllari tykist eitt beinan vegin at vera heilt greitt nevniliga at nogvir
teirra sum faast vit5 flZlroyskt rithlZlVUndar yrkjarar blat5menn tykjast at
halda at innihaldit5 hevur alt at siga tann malsligi bunin minni At ein lysari
hugsar soleit5is (nKugv selistn) undrar kanska ongan men at menn sum vilja
utinna brlZlgd innan flZlroyskar bokmentir ikki hava fatat5 at tat5 teir lata fra
saer ma og skal veramalsligalagi er heilt Ofatiligt Ogatmenn sumlata
ur hondum skaldaverk lYtt av grefligum malsligum ella grammatiskum villum
27
vertia r66tir sum skald stuet hendir valla atirastatini enn FJ2Iroyum Atirastatgtshy
ni vertiur tati hilditi at vera ein fyritreyt fyri at ein yrking stuttsJ21ga osfr
yvirhJ21vur kann roknast sum skaldskapur at hon er malsliga lagi
Eitt annati sum ci skjott ansar eftir ta ci roynir at kanna malsins stJ21tiu
dag er at menn teirra agrpni eftir at luka burtur ur malinum arva ella tati
teir halda vera arva samstundis uttan at vita av t skractiallppvJ21kstir sumeru
dyrgripir malsins urtagartii Tvfalt harmiligt er hetta ta ein hugsar um at
tati er ivingarsamt um hesin arvi ger so storan skatia og at tati er ein storshy
ur spurningur urn hann yvirhJ21vur kann lUkast burtur hvussu menn so kpa seg
Her vertiur hugsati um fremmandortiini 011 eru vii samd urn at tati ratiur urn
at vartiveita tati norrJ21na ortiatilfariti malinum ella l2k]a um tati urn til ber og
vit mega fegnast um at hava fingiti orti sum td utvarp fjarrit osfr upp maliti
Men ein noytiist at spyrja seg sjalvan um ikki tati stora lukingararbei5iti sum
menn gera er me ira ml2tii e nn f0tii r fyrsta lagi eydnast ta5 rattiliga
(sum oftast bara urn or5ini vertia smtiati urn tati munditi ta iti hugtakiti
ella luturin tey symbolisera vertiur til) r l25rum lagi mugu vit vitiganga at
fremmandortiini ta saman um kemur valla gera tann ska5a sum hesar l2giligu
utreinsingarroyndirnar kundu fingiti ein at hilditi Fremmandortiini kunnu J21sa
onkran upp men tati sum er einum mali at bana er ikki at okkurt fremmant
orti snikir seg inn I tati av og men at beinagrind malsins syntaksur og malshy
hera tes s av lagi
Og her koma vit til tati sum vi nomu viti I a5ni at menn teirra ivri at reinshy
ska maliti av ovart koma at skatia ti a l25rum J21kjum sum hava st0rri tYdning
Lat okkum taka eitt d0mi Ortiiti vertiur av nogvum fl2royingum nu npt
transitivt vi5 somu merking sum danska or5iti ford0je Vit kunnu nevna nogv
d0mi ~m hetta ja tveimum ortiabokum finna vi ortii5 npt I hesari merking Men
ortii5 er iutransitivt eins og 011 onnur na-orti Gera vit mi ortiiti transitivt er
ey5vitati 1It 0311 onnur na-orti eisini kunnu nytast transitivt Kunnu vit sodna
matin so kunnu vit eisini batna hin s juka sovna barniti fJ21lna blomstriti osfr
Skal heaa vertia mannagongdin SO er valla bot a borlH Her legg]a menn ju hond
a sjalva beinagrind mBlsins og tati bJ21tir einkf urn slIka ska5ager5 um vit so luka
hundra(5 fremmandor5 burtur ur malinum
Men hvussu sJsulu vit kunna for5a fyri at spUla sum henda vinnur sar sess
I malinum Munnu ikki bestu ra5lni vera at leggja seg eftir at Izera bygdacL3li5
at kanna tey gomlu f0roysku skaldini og fyrst og fremst at halda ifram viti
tjakinum um tati fJ21royska maliti Eitt er vist kemur tann hugsunarhattllr sum
tu longu m0tir nogvastatini nevniliga at vit f0royingar leggja ov st6ran dent a
maliti at gerast vanhgur millum manna so er eingin v6n
28
Ummceli
EINAR WAAG VALOGVALT0L 200 bls Egiti for lag Klaksvllc
eru urn valurslit F0royum sl5an Heiti5 Val og valt01 er ikki heilt
rICtt av t at einki er bokini urn val urn hv ein velurundirdemokratiskum styrisshylagi og hvussu ein velur demokratj~skum landi Betta hevtii veriti av storum ahuga F0royum har so mangt politikki byggshyir a trligv veljarar trligva upp Ii tjotiskap
samh0righed sosialismu av ymsshyum ella veljarar trugvaupp a mannshyin - munur er a at hava alit a manni og at trligva upp a mannin
r hesi bok eru 011 valt0lini fra 1906 til 1966 bze5i fra 10gtingsvalunum og f6lkashytingsvalunum F0royum Valt0lini eru batii fyri alt landiti fyri hV0rt valdJ2llnil5 og fyri hVl2nn valstatiin Tati hevur veriti st6rarbeitii atsavna saman og skipa tl2lini bOlkar
Allir tingmenninir - og hin einasta tingshykvinnan - eru nevnd fyrst fyri hV0rtvalshyiti sltian fyri hVl2rt valdl2miti og seinast 1 bokstavarJ21l5 rseinastu r05ini eru myndshyir av l2llum tingmonnunumogher eru sonligar upplysingar mer og hvar er valdur f0tiingararogevt dey5aar hvussu leingi ma5urhevur sititi atingi soknarstyri og 0tirum almennum eUa politiksum starvi Tingmenninir eru cisini skipatiir eftir hV0nn flokk ella hVilrt valshyd0mi teir hava umbotiati og teirerueisini skipatiir yrkisr0ti r bokini eru eisini yvirlit yvir landsstyrini sum veriti hava stian 1948 yvir I0gtingsformenn (sltian 1924 ta iti 1l2gtingil5 sjalvt for at velja formann) flggjarnevndarformenn (s5an 1948) og yvir skulast6rnarlimir Hev5i ikki veril5 beint at nevnt landsnevndirnar
So statt er 0rgrynna av upplysingum um valurslit og um tingmenn hesi bok Eingshyin sum flEst viti politisk vi5urskifti F0rshyoyum sleppur uttan um hana Hvat dygd er bokini velst um allar upplysingarnar eru vi5 og um tzer eru rlEttar lkki havi
funniti nakra villuna enn og heldur ikki nakal5 tl2l fra Einari plaga eisini
vera eftirfarandL Ein og hv0r dugir at at prentvilla er at Th Petersen
vera tingforma5ur 1924
Men eg havi atfinningar at gera um bokshyina Handrititi tykist ikki at vera lagt nog vzel til r32ttis atirenn ta5 er laUti prentshysmil5juni og prentarbeil5il5 er ikki so vakshyurt sum tati kundi ogatti at veriti Heldur ikki rattlesturin er nog gotiur
Tal5 er smar sakir at stavsetingin ikki altlti er konsekvent eg hugsi mest um dupulthjalj6tiini flokks- (foror5 og 196) mans- (foror5) og 10gmannsshy143) Vi11andi er at statiarn0vnini standa ymsum fJ2111um og at stundum manglar hVJ21rfalsendingin sta5arn0vnum L32tt er at finna d0mi um hetta
Verri enn inkonsekventur stavingarhattshyur er at inngangurin til summi av talyvirshylitunum er at finna ikki framman fyri yvirshyliti5 men aftas t b6kini sum rlEttingar lnngangurin er hesum fJ21rum 6ivati skrivshya5ur aftana at handriti5 er handati prentshysmitijuni og so hava prentsmitijur F0rshy
tann ovana at prenta eitt ella tvey senn hoast ein bok er ein heild
sum ikk( kann ver5a pettati sundur Viti at petta bokina sundur - ta5 gera rattir prentarar ikkf fortiar prentsmitijan fyri at rzettingar kunnu koma I b6kina undir rattlestrinum
R32ttlesturin er eisini matar 6shyskeyttin nu endingarnar re[lunum a bls A bls 160 koma kursivstavir talyvirlitinum Yvirlititi yvir folkatingsshymenninar a bls 165 er iUa handfariti bindistrikur mangla ella har eru tVar a sama stati HVl 6lukkan hevur prentarin tikiti nummartah5 av teimum ymsu dcildshyunum men ikki r32ttingunum fra bis 195 og ut
Storir partar av bokini eru talyvirlit tabellir T32r eru prenta5ar sera meshatt og fll2kjaliga summar standa tV0rtur urn
tina summar standa upp og nitiur (eitt bls 46-47)
lkki er neytiugt at vera so g6tiur vi5 papplrsverksmitijurnar sum henda bokin er (bis 182-185) Hetta er papplrsspilla viti lit
Eitt sakni eg b6kini Ongastatini havi eg SlEti fra hvatiani hesi valt0lini eru Hngin eru hetta t0hni aftan a flnshyteljingarnar men hetta ver5ur ikki umtala5 b6kini
Tey lyti eg havi drigtti fram hesum umffiali kunnu tykjast at vera smaputl og lutir sum liti5 og einki hava viti innihaldshyi5 at gera Men er tatifragd at lesa b6k sum er val ur hondum greidd so er tati m0timikiti at lesa b6k sum er ovandaliga
29
ur hondum greidd Og ta its h0Vllndurin hevur lagt nogva orku at faa handritits til vega so skal so lltits til afturimou til at gera vakra bok ur handritinum
Hetta er sera bok sum ein skal taka fram at hyggja ferts eftir ferts
Roland Waag H0gnesen
HEDlN BRU PURKHUS Egits forlag Torshavn 1966
Tall hevur verill storur saknur at S0gurshynar hja Hetsini Bru fra teimum seinnu arshyunum ikki hava funnist einum savnL T a Purkhus so komut 1966 vits hesum si2Igshyum var tats ein so mikits stor og glellilig hending at hon ikki eigur atveraonevnd
Ein av ferllas0gunum [Dalhusi erum eina summarfri skaldilj hevur buts i D0lshyum norljan fyri Vestmanna Tats sum hugshytekur er natturulYsingarnar Soleiljis lysir hann ein morgun har norljuri
So slo morgunroljin upp a luftina og um eina 10tu festi solin i tindarnar Fyrst varliga sumein kinnarolji siljan meira og meira sprotareyll meltian rondin i netsra matat5i seg nillur gj0gnum hamrarnar So litforust tindarnir aft shyur gulnaljU ovast uppi Sknandi messshyinglitur Og alt 1 einum spratt Ijomin av vatumiddotog tinnugroti- ein Ijosfossur ilj stolj fjalltll og syndratiist ut fra afur e~~t glampandi 0rvagos ut yvir dalm
Natruran er fyri Hetsini Bru to ikki bert litf0gur g yndislig meneisini tining og deytsi Hann er a somu fertsviljVestmennshyingum teir rekafugl upp a gjonna Fuglshyurin verljur ikki veiddur men massashykreraljur
Her er umskift 1 Sundinum einki yljj_ andi liv sum litilmetir veit5imansins drap eingin titandi fuglaherur sum ber pisuni mat og elur nitt Hv a hellushyrokunum her er alt deylli skuggi og slavin kaldur gjostur ur timyrku deyljsshygjonni
At skaldilj harmast um tfningina er ivaleyst men hann ford0mir ongan
Felags fyri tar triggjar ferljas0gurnar er at drigits verllur fram talj skemtiliga vits teimum oftast ohl2lggligu fertsalikindshy
30
unum millum oyggjarnar Munnu ikki 12111 kenna aftur ta ilj tey lesa um ferljina suljur Smirli
bull I fyrstani vuksu bert eyguni lkluta shyrugvuni og stardu hjatparleyst ut 1 vellrits nasarnar hl2lvdu seg upp 1vindshyin og andalju djupt Men talj var so sk)ott at andlitini skiftu yvirbragd trutnatsu surnatsu hurvu llvsleidd moti dekkinum ogtann fyrsta l3Pyggjushyritsin stots vilj gorp og venan ut ur rugvshyunL Menn lupu til at halda fyri pannshyuna allrir lupu efUr vatni metsan summir bert hildu so aIt ikki skuldi ruUa utav VBilgerandi at onkur dugir at slggja
tall stuttliga og greilja fra t HEin Skal shyviksferts er annars um eitt brudleyp men sum heild er hetta er lysing av heimshybygdini og einum evni ilj gongur aftur 1 skaldskapi Hetsins Bru Broytingartiljinshygamalt og nYtt
TIEr fimm stutts0gurnar eru seraolikshyar Onnur HersJ21gan og B0Va eru skemtiligar - hinartrtggjarmeira alvarshysamar
HJ2Ivuljseytskennits bygdasamfelJ21gunshyum er at tann sum burturur iUa vertsur toldur HJ2IvuljspersonurinEin samallur a Litlu Dimun er just teirri st0ljU Hann er serlingur listarmatsur Fyri fyrstu ferts gevast honum umstJ21ljur at skapa her hevur hann fralsill honum vantalji i heimbygdini Afturfyri ma hann tola einsemits men vinnur a tt viII listarshyverkinum Vit gruna at talj er viC um tannabiti hann fer heim aftur bygdarmonnunum ta teir av tilvildmiddotfinna hann aftur
r Urllini berjhtmatsur vits natturuna sum oytsileggur llvsverk hansara Hann gevst ikki men fcr av nyggjum til verka asannar at einans skapan gevur tilvershyuni meining Tilveran er absurd men tats asannar hann ikki TVJ21rturimoti heldur hann a til natturan tfnir verk hans fyri allru ferlj og hann sjalvan vitsEin sjaldshy
vJ21kur soga sJ21guni Purkhus - spennandi ikki
SJ21rt ohugnalig - eru menniskjuni og natturan evnits Tveir unglingar vertsa av kunoyingum settir at ansa nJ21krumgimbrshyum Ianga leits fra folki Vit fylgja hesum ballum eina tflj Sum tltsin lltsur broytast teir sum eru rrettiliga 6likir meira- og meira 1 atburlli og hugsan Einsemi og ovetsur seta at teimum og gera annan at
kalla heilavillan Okkurt gamalt nlvir hann men 1 strtllnum vilj odnina og rre5shysluna sleppur hann undan hesum visiliga hjalptur av vinmanninum Tats ber ikki til at greitsa fra hesari sogu ut lEsir hon ma lesase Meira enn einaferts rennur tBir kalt nitsur eftir rygginum undir Iesnshyatsinum
Onnur Hers0gan um eina bygd sum ger g0ldur burtur ur yvirvoldini man vera ein hin stuttligasta sJ21gan vit eiga L0greglan kemur til biggjar eftir einum smilji i5 av ovart hevur ampilaralj ein sYslumann Teir vera fyri mongum 0shyhappum og at enda vilj undirlutan - Tann sum fBir hina f0roysku bygdina moti sar lar ikki at fertsini - tats man mangur hava sannalj
Her er i stuttum nomits vi5 nakrar av S0gunum hesum savni Innihaldsliga tykshyist lltil munur at vera millumsJ21gurnar he sum savninum og tIEr sum Hetsin Bru aljur hevur latits fra slEr Her finnur tu hV0rt um annalj inniligt aivarscmi og gotssligt speisemi Maisliga haraftur moti varnast ein broytingar Heljin Bru ber framvegis av teimum flestu sum skriva a fJ21royskum men ikki er skrivshyingarlagilj talj sama sum i fyrstu s0gum hansara Alti5 hava setningarnir verill stuttir men nu tu s jaidan heilan setning longur S0gu sum U rllini hoskar hesin elliptiski skrivingarhatturshyin val men 1 summum av hinum s0gunum tykist mest sum ov nogv at vera gjJ21rt av
Tekningarnar hoska VBil til innihaldits ikki minst teir triggir skalvikingarnir
JD
JENS PAULl HEINESEN GESTUR
Eingir telefonsteyrar stolju og peiggjatsu a sfnunum einki beton einki metal nitjanda 0ld raddi i dJ211um og hjJ21rtum i Abrahami eins vlEl og hansara siljullalja fylgisshyneyta
EinhvJ21r er srer sjalvum likur tats er ti gamla vlelkenda Jens Paula aftur ml2lta hesum litla stutts0gusavninum sum kom ut beint fyri jol Og hoast vi i hcsari bokini sleppa undan teimum vanligu jensshy
31
paulsku alopunum moti s jeymuatiljini vi5shyger hon to eitt evni sum hann treyljugt vil sIeppa nevniliga menniskjuna fyrstmiddot og fremst ondskapin og ottan t mannahugshyanum Her er husbondin sum pndur otta og undirlutakenslu hevnir seg inn fostursonin og sum veksur verllur friur og frltelsur bara hann sleppur at dalka husilj spyta a myndirnar av teimum hann Her er hundurin sum eirshyindaleyst verljur blakaljur lit av eggini afturfyri sna krupan og sitt trltelalyndi Her er Iysingin av teirri ondu myrku brgdini sum ringtr seg f fj0trum janteshylogarinnar og av ti veika bangna einshystaklinginum sum ikki hevur dirvi at bjotsa henni av men mattleysur og vonshyleysur velur at gerast vargur millum varga Og her er ovitin sum hevur sInar einastu eyltlnulJ21tur uti I haganum langt av lei lj fra folki og flei
T ann kugand i og tann kugalla menniskJshyan Sjalvt um ikkinogvverllur gj0rt burtshyurur evnum sum hesum fJ21royskum bokshymentum vertsa tey- to so nogv vitigj0rd av utiendskum rithJ21vundum at kr0Vini til hann sum hattar Sler at fara i holt viII tey mugu setast rrettiligah0gt Jens Pauli er ikki nakar storur salarfr0tiingur tats er ein sjaldsom styrki ihansara s0guhiitti Ja sJ21gan Gestur ma viII urn sterku naturalisttsku lisingum sigshyast at vera eitt satt meistaraverk Eisini natturulysingarnar hja Jens Paula eru frashylikar Men nogvastallni serstakligalongshyur uti bokini tykir einum at Jens Pauli ovskrivar seg ortsini verlla ov Kanst ru seta tvey lysingarorll afturat einshyum navnortsi uttan at tatgt ru hevur at bera fram tykist utvatnall hevur ein bretskur rith0Vllndur sagt krevur ru at veramalsshyligur hegnismatsur at ljiera tall viII trimshyum lysingarortsum er ogjorligt S0gan Gestur tykist einum so sterk t at hon er s0gd vits faum nitum orllum Harafturshymoti fer nakall av broddinum av S0guni urn profetin hon mest sum hoknar undir 01lum ortsunum
Tats hevllr mangan verilj sagt og ma takast uppaftur her at Jens Pauli vandar SBir ov lltiti um malill Kann vera at hann er eins stinnur i f0royskum og onnur men omak ger hann slEr ikki Stutt sagt hann tykist ikki hava skiIt at skriving er eitt handverk sum eins og 011 onnur handverk eigur at verlja gj0rt av einslistum
rtf fyrstu s0guni er Htilj at finnast at malsliga men longur uti er bokin lYtt av
grefligum malvillum N0kur d0mi lotnu kenslur j sveiggjal5isipuni (ein sipa(n) er valla eitt ambolS ella ahaldsi)j hevna okkum (eigur at vera hevna seg inn a okkum) j skrambla saman j skarruniliga pinligt
Tall atti at verill einoskrivallregla hja einumhv0rjum h0vundi so leingi hann ikki vil teljast imillum modernistar at lesarshyin skilur talS hann skrivar at hvort orll hV0r smahending hevur SIn tYdning Tall er synd at siga at Jens Pauli lykur hesa treyt HVl hevur hann td bYtt S 0guna um eitt smll sundur smakapitil og hvat gagn gera allar hesar banalu yvirskriftshyirnar Hv skal malSurin sum doyr uti endiliga vera sambandsmallur Og hVIhevshyur tann ltli ovitin i teirri tri5ju s0guni tall fjakuta navniS Frants Wilhelm
Nu gerast atfinningarnar kanska nog so nogvar men to er eittaIturat sumegfegshyin vil nevna TaS er nevniliganakaS sum lesarin saknar hja Jens Paula tokka til personarnar Tak ta seinastu s0guna um profetm 15 ger uppreistur imoti ti onda trongskygna samfelaginum og vinin ill ikki torir at fylgja honum Samanbera vi hana vill Bolla i Gragerlli eftir Hel5in Bru ill er um nakatgt tall sama Ckanska tann besta s0gan itgt nakrantiS er skrivall a f0royskum) S-ES t munurin tYi5iliga Hellin Bru er vilS huga og heila i parti vill Bolla og imoti fj0ldini ill forfylgir hann Jens Pauli er uttanfyri ella omanfyri sinshyar personar Ella tak Trollringen~ tann seinasta skalds0gan hja Sigurd Hoel eis shyini um sama evni ein vonleys og r-Etgtulig bok men samstundis ein flovandi bok ti tU tylliliga merkir at h0vundunn stytgtjar hetjuna ja identUiserar seg vill hana Jens Pauli tykist einum at standa omanfyri sinar personar eisini teir ill strilla tall golSa strillill hyggur yvirberandi atteimshyum av sinum Olympos sum ein annar Zeus Sjalvsagt er eingin ors0k til at halda at J P ikki stendur td profetinum viS liS men tall hevlli veriS soguni til storan bata um tall kom tytgtiligari til 5 jondar
Prentvillur oyllileggja onga bok men eru he ldur einki beinleiSis prySi og - Gesti tykist at vera heldur illa lukall-Grefligast man silla 81 vera (Hesi mennshyiskju verlla arga(lI) spota(i5) spark-
a(lIraquo Men tatgt er kanska profeturin sum ikki er so stinnur i stavseting
Tykjast atfinningarnar i hesum urrun-Eli nog so nogvar ber taS to bert progv um ahuga fyri rithovundinum Samantikii5 er
32
hetta kanska tann besta bokin vit hava fingill fra Jens Paula Hann sy-nir seg her sum ein meistara i naturalistiskum frashys0guhatti Og teimum pseudofilosofisku hugleil5ingunum sum vi i hinum bokum hansara hava lisiS heming a ohlltum av sleppa vit heilt undan hesufer6 S0gan Gestur veri5ur kanska ennta ein klassikshyari i f0royskum bokmentum
HA
JEVINTR II eftir Rudyard Kipling Danjll Niclasen umsetti LOYNDARMALID Skrivatgt av n0krum australskum b0rnum Erling Simonsen umsetti
At umseta barnab0kur til f0royskt er eitt fralikt tiltak og ein undrast a at ikki meira verllur gj0rt burtur ur ti r fyrsta lagi er tall f0royskum b0rnum tilometaligt gagn at me ira kemur ut a f0royskum av bokum sum tey tim a at lesa sum kann kappast viCl tall sum finst a donskum r 0l1rum lagi matti taCl veri6 stuttligt at fingshyist viCl umseting av barnabokum urvaliS er ju b-Elli start og gott nu a d0gum
r vetur eru utkomnar tV-Er barnab0kur umsettar til f0royskt Evintyr 11 er umshyset vill hegni ja umsetingin kundi valla verill betri so dreivut og knortlut sum mB Kiplings er Tma b0rn at lesa eina bok sum hesa spyr ein seg sjalvan llt er at vita Spenningi er sanniliga ikki nogv av hesi bokini Eisini er hon so a tremur av longum torf0rum orllum at tall er ivshyingarsamt um b0rn skilja meira enn fjortshying av henni
r Loyndarmalinum haraIturimoti er alt tatgt sum tey smau kunnu hugsast at kloevja av eini bok Sjalvt stallilS har hendingarnar fara fram er ju eitt r-Ettishyligt eldorado hja b0rnum ein bondagarllshyur langt av lei6 fra folki ein a viS einum holmi i ein long villingarsom hola viCl nogvum sllluholum osfr Og tilburlSirnir eru ikki minni spennandi Her eru gatufor hottunarbrov her eru dj0rv og vitug born i stris mati ohugnaligum bartrogum osfr Malill er einfalt og I-Ett at skilja to sniltja skeiv orClafelli seg nog so ofta innshymillum
Ein fralik bok til tey minnu b0rnini
HA
HIN F0ROYSKI
BANKfN
SUM BLYGGID
Sum blyggH5
teir stoyptu
upp a hukar
vetrarkv01d
var vagin
summardagar bull
Iosanum
dunnur b0rn
hundar roykur
av r0stum tara
og gaggum
E in undaligur
upprikin
fiskur
eitt flot
ein fj01
vit5 fremmandum
ort5um
farrin av
fremmandum
londum
id
NOTICE
about
TRAVELLlNG-SCOLARSHlPSTO THE FAROE ISLANDS
Provision has been made in the Faroese Budget for 196869 for
3 Grants of kr 3000 - (approx pound 165) each
to be given to students or graduates from the Scandinavian countries
Great Britain or Ireland who in connection with their professional
work may wish to obtain a Travelling-Scolarshipto the Faroe Islands
The Scolarships are intended to cover abt 3 months stay in the Faroe
Islands but may also be divided Applicants who wish to studyFaroese
or to do resarch work in co-operation with FR6DSKAPARSETUR
F0ROY A (Academia Flteroensis) will be given preference
From September 1968 to May 1969 students oflanguages can attend lecshy
tures on the Faroese Language and Literature at the Academy whose
Principal will also be able to give guidance on independent studies on
the Faroese language
The Academy and other co-operating Institutions will give all possible
assistance to other students in as wide a range of subjects as pOSSible
Applications together with a reference or testimonial from the Univershy
sity or lnstitute must be in the hands of FRODSKAPARSETUR F0Rshy
OY A (Academia Flteroensis) Torshavn Faroe Islands not later than
15th April 1968 The applicant is requested to specify the duration of
his her stay in the Faroe Islands
The Academy has at its disposal 4 rooms of residence available to both
foreign and Faroese students An application for a room of residence
may be enclosed along with the scolarship application
FR6DSKAPARSETUR F0ROYA Torshavn 12th February 1968
Joannes Rasmussen Chairman of the
Academy Board of Governor
NB Date of application prolonged to April 30
9
AjS BALSLEV amp co Te1efoll 1124
Timbur og byggitilfar
SAMR0DA
vi~ fdifarna formann Mentunargrunsins Roland H0gnesen
~ elstur i geuni
PARTAFELAGID
TORSHAVNAR SKIPASMIBJA 09 MEK vERKSTAf)UR
F0ROYINGAR
Styiliil landsins vinnuvegir og laW arbeiiliil verila i lalldinum
10
Naer for Studentafelagi~ at geva lit b0-kur
Ta~ var longu [ 1914 ogdyrsta bOkin var Yrkingar hja Djurhuus Upp til 1940 gay felagi~ lit tiggJu b0kur
Naer var hetta virki felagsins lagt fasta legu
r 1948 setti Studentafelagi~ S1Cr fyri al geva lit barnab0kur a f0royskum Hetta var
- og er - atro~kandi uppgava Felagi~ valdi a hV0rjum aalfundi barnab6kanevnd
Nakrar barnab0kur komu a prent men ikki kann ver~a sagt at henda skipan virkai
heilt v1Cl (Eg havi sjalvur veri [ nevndini)
HV0rjar voru b0kurnar felagi~ gay lit
Allar b0kurnar sum eru komnar sl~an 1948 eru nevndar a seinastu permustju
b6kini F0roysk f6lkamenning sum kemur fyrra hclmingi av prill S~an 1914 hevur
Studentafelagi~ og mentunargrunnur tess givi~ lit alt 27 h0kur (ella alt umlei~ 2800 bls) Og tvampr b0kur uppa 190 bls koma lit hesum mana~inum
Naer var so Mentunargrunnurin stovnatiur og hV0r jir voru teir iti stovnatiu hann
OVla_ngt gj0rdist 1millum b0kurnar Sum formatiur felagsins leg~i eguppskot fyri a~shy
alfundin urn at stovna mentunargrunn og gera litkast til skipan fyri sovor~nan grunn
Fundurin t6k undir og setti trfmannanevnd at gera skipan fyri grunnin Starvsnevndshy
in leg~i uppskot sltt fyri eykaatialfund I april 1957 - minnist meg rampttUppskoti~varti
samtykt Men eingin vildi taka a seg formansstarvi~ hesUln nyggJa stovninum Menn
heiltu so a meg og eg jattai umsl(5ir Ikki vardi meg at eg skuldi sila so leingi
Hitt fggjarliga st0tiiti undir vi ki grunsins
Hvussu bokalitgavan undan 1940 var~ flggjati veil eg ikki (eg vildi fegin vitalt5 ta(5)
I Ta iti Studentafelagi~ setti saer fyri at geva lit barnab0kur setti tall sampr eisini fyriat
I 11
TRYGGI NGARSAMBANDIEgt
F0ROYAR F0roya Sj6vatrygging Tel 1090
F0roya Krlggstrygging 1090
F0roya Brunatrygging 1089 1098
F0roya Vanlukkutrygging 1466
yit tryggja
Balar skip v6rul h(IS innhlig feroag6()s o a
feroyingar eiga attryggja landsins egnu trygging
F0ROYA SPARIKASSI Stovoallur 1832
Teleloo 1400
Opinhv0nn dag kl 10 1230 og 14-1530
Leygardag ld 930 -1200
DEILD NORBSTREYIIOYAR SPARIItASSI
Vestmaooa teU 93
Opin dagliga
Sparift i Sparikassuoum tall loysir seg
12
spaela kabarett a hVi21rjari Olavsi21ku til at vinna pening til bokaarbeiigti
Ta iti Mentunargrunnurin varigt stovnatiur var ognin uppa einar 4-5000 kr bokashy
goymslan lroknaigt Kabarettin gay pening to ikki hV0rt arjstundumdatthonnitiurfyri
Sitian 1957 hevur kabarettin veitt Mentunargrunninum slakar 40000 kr _ hetta er
ikki smavegis og liggur nogv arbeitii aftan fyri henda pening _ at faa kabarett lag
er ikki l0tuverk Eg havi sj81vur skipaigt fyri kabarcttini tvey ar og eisini veriti a
pallinum Grunnurin hevur eisini Hngiti styrk fra almennum og privatum stovnum
F0royum Grunnurin hevur ongantiti s0kt ella fingiti styrk fra utlendskum stovni lalt
hevur grunnurin fingiigt umleiti 36000 kr Tal5 mesta av hesum peningi er latHS til
Ilionskvltetiiti sum er st0rsta uppgava grunnurin hevur tikiti a seg Kortini er Hggjshy
arstllligta grunSins heilt hampilig grunnurin hevur dag ognir sum eru haegri enn hesin
peningur samanlagdur hoast bokagoymslan roknskapinum er nitiurskrivati til 40-
S 01uor ganis ation
Nevnd grunsins hevur ivaleyst at gera viti at standa fyri utgavuarbeitiinum at faa
handrit til vega og at faa tey prentaigt so hon hevur ikki millguleikar at hava si211una um
hendur Fyrstu arini h0Vdu vit ein mann at standa fyri s01uni Fi2Iroyum Eisini hava
vit selt 19ji21gnum llterararnar Men fyrin0krum arum sftiani nevndin ta sti21tiu at best
var at faa fasta s0luskipan viti bokhandil F0royum Eg haldi hetta framvegis vera
bestu s0luskipanina ta iti s0lan er so stor Tati sum dag ber bokasi21luskipanina
Fi2Iroyum er ju agotiin - profitturm Um hetta kann vera sagt Fj0lnir atti Ii i21igtshy
um sinni at tikiti hetta evniti upp til viigtgertiar Grunnurin hevur havt student at selja
b0kur millum f0royingar her bYnum
E r tati ikki trupult at reka forlagsvirki viigt sjalvbodnum ella
ilia l0ntum folki
tati kann vera tV0rligt men fyrimunir eru eisini Trupulleikarnir Tati er ein
royndur lutur at lyfti um skrivligt arbeit5i sera sjaldan vertia hildin Undir slikum
umst0tium ber ikki til at ilskast men bert gletiast ta iti tu faert handrititi ella raett shy
lesturin Fyrimunir Laettari er at samarbeitia til iti menn ikki 1 fyrsta umfari hugsa
um l0nina Upp 1 trupulleikarnar er at telja tati fyribrigditi at f5ur dugir at skilja
at maigtur kann gera arbeitii uttan onkursvegna at hugsa um egiti gagn at matiur kann
seta arbeitiiti fyri hitt kollektiva - hesum f0ri Studentafelagiti - fram um tati privata
arbeitiiti Og duga tey ikki at skilja motiviigt hendir ofta at tey geva IZltirum eitthvi21rt
s jalvs0kiti motiv Sovortiiigt kann laett gera ein vonsviknan
Men 1 samarbeiigti viigt listarfolk og h0vundar havi eg ongantiti veriti vonsvikin tey
hava altti veriti lagallg og mangan stuttlig Eitt nu ta fertiina eg bati listarmann tekna
til eina bok Hann svaratii ikki men sprakk a flZltur og hevtii fyri mllnni Her var em
sigar 1 It Og hann at leila Einaferigt hann la endilaolgur undir bortiinum hoyrdi eg hann
mutla Fyrsta uppgavan Einir minuttir gingu atirenn hann fann sigarina
13
Sj6mannsutgero
c C Johansen tIf 1 j~O - Tflrhnl1
vindeygakarminum hon var mest sum harMryst Ta iti eg hevl5i fingil5 eld kundu vit
tala um tekningarnar
Hevl5i Mentunargrunnurin kunnal5 veril5 rikin sum professionshy
elt for lag
Hugsar tU um at seta 10nt starvsfolk so er svaril5 ja Fyri trimum arum sl5ani bar
eg h~tta upp a mal nevndini Tal5 varl5 vst aftuL Eg royndi aftur ruesta aril5 Sama
urslitil5 So gavst eg r stal5in samdist nevndln um at 0kja 1m talil5 a nevndarlimum fra
trimum til fimm Kortini kundi grunnurin havt gagn av 10ntum starvsfolki Men tal5
kostar Arbeil5il5 sum nevndarlimirnir gera kostar ikki
Um tU vil5 hesum spurningi hugsar um at Mentunargrunnurin er forlag so verl5ur
svaril5 eisini ja Sum eg greiddi fra al5ni so var ors0kin til atMentunargrunnurin
varl5 stovnal5ur 1957 ynskil5 um at faa bokautgavuna trygga legu Ta skeyt eg upp
at endamalsgrein grunsins skuldi Ijol5a nakal5 so at virka fyri f0royskum mentunarshyI llvi serstakliga at taka upp nyggjar tiettir Men meirilutin av limunum ynskti einans
at broyta endamalil5 fra at geva ut barnab0kurtil at geva ut b0kur Her hendi hetta
uppskot til broytingar verl5ur sett fram onkur mltelir til ikki at broyta so radikalt
men setur stal5in fram broytingaruppskot sum gongur aftur moti tl sumvar 1 sllkshy
um f0ri vinnur altll5 afturhaldil5 Hoast eg ikki greiddi atkv0l5u fyri hesum havi eg
loyalt fylgt hesi vil5t0ku at byggja upp forlagsvirki
Fyrsta takil5 var at skapa flggjarliga st0l5il5 Hetta varl5 gj0rt eftir 5-6 arum Annal5
takil5 var at leggja utgavupolitikkin Men tal5 er felagil5 sum eigur grunnin og nevndshy
in hevur t skyldu at gera arbeil5sskra sum kann savnaallar limir felagsins ikki
einans onkran meiriluta Al5aleyl5kennil5 fyri demokratiil5 er at meirilutin gevur minnishy
lutanum gol5 arbeil5skor Fyri einum 4-5 arum sl5an for nevndin undir at leggja utshy
gavuietlan Men ogvuliga striltil5 gekk lkki fyrr enn 1 seinasta starvsari er riettilig
gongd komin a hetta arbeil5il5
r hesum sambandi havi eg hug at siga n0kur orl5 um hvat eg havi roynt at gera til
al5alendamal Mentunargrunsins - ut fra tl st0l5i sum Mentunargrunnurin hevur lagt
Nevnd grunsins kann ikki dirigera limunum nevndin kann einans skapa tier ytru
rammurnar fyri arbeil5inum og so inspirera teir limir sum vlsa ahuga fyri bokmentashy~ arbeil5i T kann hetta bert koma so 11l5andi Meira velst um dygdina enn um n0gdina
Vilt tu hava dygdargott mentaarbeil5i so skalt tu duga at geva tol til st0l5il5 er ruddal5
og grol5urin ruelir St0l5il5 skal ruddast viel einki bragd er at faa nakal5 at renna upp
slokk og so lata tal5 leggjast forna Ju eg havi roynt at gj0rt tal5 til al5almal
grunsins at skapa mil5st0l5 fyri f0grum bokmentum a f0royskum mali Fyrstu arini var
hetta einans dreymur sum ikki kundi ganga ut Men nu eru mangir f0royingar sum
skriva sum umseta ella sum bert hava ahuga fyri f0royskum bokmentum Men so koma
vit til tal5 sum kostar Grunnurin hevur saman vil5 0l5rum fe10gum leigal5 11til5 h01i
RJdliDghaudiliu hi
pcal i geil i fla~n flf IGll
BOKASTOVAN Jltma~ Broncksf~nta 31
Tlf 3011
BOKBINDING
6ihltRe5trJO~ J rC~r L c~~ ---shy
pf Frants Restorff TIf 1056 Torsilalll
14 15
KEYPMANNAHAVN-F0ROYAR
mS KRONPRINS FREDERIK
Dr Keypmannahavn 204 45r Torshavn 224 65Dr Torshavn 224 65Dr Klaksvlk 234 75
v TV0royri 234 75Torshavn 294 135
Dr Torshavn 294 135r Keypmannahavn 15 155 Dr Keypmannahavn 247 r T6rshavn 267 Dr Torshavn 267 Dr K1aksvlk 267 Alt Tv0Toyri 267 1 r6rshavn 317 Dr T6rshavn 317 I Keypmannahavn 28 Prisir d kr a fer~asetslum annan vegin hyttsJomfru uppif
1 plass Luxuskamar 1 personur
2 personar 1 Einakamar uti borthnum Onnur ~inak0mur Kamar v 2 koyggJum A-dekk 425shy
v 2 koyggJum 13- amp C-dekk
Kamar v 3 koyggJum
2 plass KoyggJa kamari 13-amp C-dekk 300 Onnur k0mur 13- og C-dekk 275 shyHopfer~aplass 210 shy
67 16
305 87
36 8746 8746 8746 13756 137 76 157
178 288 179198 308 199198 308 199 198 3078 199198 308 209 248 318 269 248 318 269 268 29 289
ta er kostur og drykkJupeningur til kashy
Bl1Jrn undir 12 ir iti hava halvan fertiaseoil fna koyggJu
F ertiall1Jg 1~ keypa Cminsta lagi ar fertiasetlar faa 10 avslattur plassum
Fyri st0rri fer~all1Jg vertur kostna~ur 1 hVl1JrJum einstl1Jkum fl1Jri sambrert avtalu vi~ DFDS
Nfesta stigH5 skuldi so veriti her at savna hesi f6lk og at byggja upp Hti~ bOkasavn vi~
fgtlroyskum fl1Jgrum b6kmentum og vi~ bOkmenta- og menningarligum t~arritum a fremshy
mandum mali Hetta kundi gj0rst sera livandi milj0 Folk kemurur 011um fettum 1 F 0rshy
oyum og folk kemur aftrat hV0rt ar
Eisini a l1Jt5rum gtlkjum ber til at skapa sovor~nar mi~stgtl~ir Limirnir kunnu 5 jalvir
taka seg saman felagsskap A sumri 1966 voru knappliga llkindi til at samla iit5 at
skriva bok um fgtlroyskar sjalvstyrishugsjonir men ta hevt5i nevnd grunsins 1 nferum
heilt ar tala~ vi~ menn um evnit5 Og hVl setur felagi~ ikki fastan stovn at standa fyri
kabarettini ta~ er ml1Jtimiki~ at byrja av nyggjum hV0rt ar Vit vita at sovortii~ ber
til bert hugurin er til stal5ar Seinastu arini hava nakrir eldhugathr f0royskir sosiashy
listar skapa~ mit5st0t5 til at bera f0royingum kunnleika um sosialismu Hesir menn hava
sett nakat5 gongd Fl1Jroyum
I Hvat er mentan la at allysa andalig fyribrigdierikki lfett Andalig mentan erat
taka stgtlt5u til tilveruna sum heild
Eg havi ikki srett f0royska mentan allysta og voni hcldur ikki at tat5 fer at henda
Mentan er ikki statiskt fyribrigdi - heldur ikki fl1Jroysk mentan Tann allysingin
tU kanst geva f0royskari mentan dag er avoldal5 morgin Kortini skal ikki verl5a
dult at mentan tveimum f0rum kann vera statisk fyrra er ta il5 menn flyta annal5
land og ikki hava st0~ugt samband vi~ mo~urlandil5 tfllk statisk mentasamfe10g kanst
tu finna ymsasta~ni Amerika Seinna er ta i~ mentanin er tilherd r ba~um hesum
f0rum er mentanin statisk og kann hon ver~aaUyst einafer~ med alia men hon avshy
skeplast eisinic-skjott og doyr ut Allysing av fl1Jroyskari mentan kann hava tvey endashy
miil 1) at geva manni autoriseral5a allysing so at hann sleppurundan at taka pers6nshy
liga st0~u og 2) at forta fyri natUrligum utviklingi av f0royskari mentan av tl at a1shy
lysingin konserverar hana ti aVlsum stigi Ta~ sum kemur upp aftana er ikki fgtlrshy
oysk mentan fyrr enn nyggj allysing er gj0rd Brel5i endamalini eru vandamikil og
kunnu verl5a oyt5andi fyri f0royska mentan
Og hygg uttan um teg HV0r roynir at gera allysingar dag JU hinkristnakirkjan
hetta hevur hon roynt 1 01dir just til at for~a Og hin kommunistiska
rgtlrslan roynir eisini at gera allysing jUst til at faa tamarhald a utviklinginum A1shy
j
lysingar av andaligum fyribrigdum eru vandamiklar og afturhaldandi og cru tfer ofta
tekin um degeneration
Men Mentunargrunnur Studentafelagsins hevur 0U llkindi til at skapa llkindi fyri
f0royskari mentan Studentarnir koma ur 0Uum rettum F0royum og koma
aftrat hV0rt ar
lDFDS 16
koldinghalgir
A jolum
Nu ver5ur bor5reitt Danaveldi shymen onkur kanska snerktur heldur
fanaeldi
Nu ver5ur bukurin go5gug0ddur shymen onkur grukurin vi5 klombrum kanska
gj0gnumg10ddur
Nu ver5ur heilsa5 vi5 dyrum skBlum shymen sleiktur onkur sattliga kann henda
vi5 eituralum
og dansurin tr05in so jolalcettur shydansi5 a ta dansi5 til og fra shyi11anst5 komi hann aftur
A nyggjarum
Dey5in syngur stt kV01dslj05 shysolarr05in torvs-gl05
KavaskYming arsloks-hvarv hV0rvingar kvettingar karv
Orkus0r einsam011 011 shymj0lvar ur erva llklaks - mj011
Rasaloysi ills manns sl05 dey5in syngur sltt kV0lds-lj05
A kyndilsmessu
Kyndilsmessumanin hongur namannsnaglur blaum lofti shyog skymisligum skotum fjarur spcelibarnasjongur
Gamlar kirkjuklokkur ut urn svartan vetrarvi5 shykanska urn katolskan vBl og urn halga5 bur5arli5
Brotin slotur ni5urbrend dyggst vi5 durandi tj0rn shykyldilsmessumanin lysir a dunnur og spcelib0rn
A f0stugangi
Fj0ran 011 solbrcedd mora valla gongd shy gyltum lofti geylandi likkumongd
Ein sokkin pramur vi5 rotna5an steyr har i5 s jogvh0nur sHta gamlan geyr
r sevjarkerjum gleimur og trongd shysm8fuglaknasi5 sum gle5ist a sprong
rsbitlar skna sum fnasta glar shyI hV0rjum hyljareyga eitt antarpar
T a5 er ikki gratur hesi blindandi tar er varbeiskur vindur sol T a5 er var
Regin Dahl
aU sarna rnerkiBJ Electrolux BJ KeJiskap J Frystiskap 2 Frystiboxir _ 5 Kalimiddot og frystisk~p i dnum _ Kaksmaskinur (Mixatar) 5 Uppvltskimaskinur 6 Vaskimaskinur 7 Snarhv0rviskiljuT R Stnikij0rh 9 Strukirnaskinur 10 Brey~snerkjarar 11 Dustsugvaru ] 2 G61vblankarar 13 Komt5rar 14 Ovnar vi( og uttan plitum 15 Kokiplatur 16 Koksbor o~ komi)ur i einum 1i Paneloynar lS Vatnhitarar J9 f Iitlskap 2C
51(Ap )Sli 1
lELABOGIN Torsg0tu 16 2120
FAKLIGI MALINGAHANDILIN
MENTUNARCRUNNUR
STUDENT AFELAGSINS
Nyggjar b0kur
FLEKKA vlSU- og songbok H Rasmussen F0royskfolkamenning 190 bis Steingdmur Weihe o u 50 bls 15 bIs viti myndum skipatli fyn utgavuni 16kr Hans Dalsgaard
B0NDUR OG FATJEK FLjODR Kipling JEVINTfR 11 90 bls Danjal Niclasen B6kinkemur a mortansmessu
20
~F~S~ Ratlsfundurin 16 mars 1968
Fyrsti ratlsfundurin I ar vartl hildin leygardagin 16 mars h0li fclagsins a H C
0rstedsvej 38
Samtykt vartl at taka av lslandsfertlirnar av t at ahugin fyri hesum fertlum tykist
so 11tH milIum limir felagsins - bert 6 h0Vdu sYnt ahuga hesa fertl
Samtykt vartl at hrekka limagjalditl fra 20 upp 25 kr Nevnast kann at limagjalditl
hevur veritl 20 kr stlan M F S vartl stovnatl Vitlvlkjandi studningi til stytri lestr shy
arfertlir avgj0rdi ratlitl at eingin hereftir faer studning til fertlir heim til F 0roya
sjalvt um sllkar fertlir ha~a samband viti lesnatlin
u p P t 0 k a 1 S C Vit visa til oddagreinina a bIs 1 og grein -( naesta blatli
ArbeifiU5 hja s e rnevndunum - vit vIsa til MeginfeIagsttlindi
STUDENTAFELAGIf)
8 mars var atlalfundur Studentafclagnum
Inevndina komu Formatlur Oli Bech st~dmed
N~stformatlur Sofus Joensen stud med
Skriva~i Joannes Dalsgaard studmag
2 skrvari jaspur Petersen studmed
Kassameistari Oli Heinesen stud polit
I nevnd Mentunargrunsins komu
F ormatlur Gunnar Hoydal arkitektur
Naestformatlur Oli Bech
1 skrivari Elin Susanna Jacobsen
2 skrivari julianne Boelskov
~Clssameistari Kjartan -( Jakupsstovu
T ann 4 apru helt nyggja nevndin fyrsta fund SIn - saman viti Mentunargrunninum
Frammanundan h0Vdu nevndin og grunnurin felag sent limunum skriv har botiatl vartl
fra hvat menn h0Vdu aetlatl viti fundinum nevniliga at faa I lag tjak umMentunargrunnshy
in og kabarettina Gunnar Hoydal legtli eisini I skrivinum fram sina hugsan urn hesi
mal so at menn kundu m0ta fyrireikatlir Hoast hesa gotlu fyrireiking gaY tjakitl Htitl
urslit _ hvat itl menn kanska heldur ikki h0Vdu v~ntatl Harafturmotivar hettaein gotl shy
ur kabarettfundur Kabarettmenn komu viti trettum og tattastubbum og - fyrst og fremst
- viti inspiration til limirnar 21
INCAlVUR av REYNI hevur malningaframsyning i
Callerie Gammel Strand fra 18 mei til 31 mei
Opi~ gerandisdagar 10-1730 Leygardag til kl ~Q
Gl Strand 44
LYSING UM FAST STARV
Starv sum roknskapark0nur leitiari av skrivstovu Torshavnar llkningarshy
nevnd vertiur ly-st leyst
Ums0kjari ma hava HD I roknskaparf0rslu ella progv iti samsvarar
hesum og ma m0guligur ums0kjari hava arbeitt innan grannskotian
Umsokn viti progvum og m0guligum vitimielum og 10narkr0vum vertiur at
senda T orshavnar bY-rati
Torshavnar by-rati 20 mars 1968
FEIH)AtETLAN 1968
MSTJALDUR
lr F0royum ur-Kbenhavn ur Jlt0royum ur Kbenhavn
194 11 20 264 K1 16 127 197
35 105 267 28
17) 245 9d 16b
51J 76 25b 508
14b 21b 69 159
286 57 209 279
ell avgreiasla er flutt tiL ~~rgehavn Nord TJALDRID kernur til K0benhavn ur l0royum rnanamorgun og siglir sarna sarna kV01dia til Aalborg har taa fermir Or Aalborg aftur til Kbenhavn tyskv01di6 eftir I K0benhavn verour Tjaldria liggjandi tii taa siglir sambrert feraaretlan
AVGREIDSLA K0benhavn Kalkbrrenderil0bskaj Fmrgehavn Nord 2100 Kb~~lf 29268b Tlg Faroeship Telex 2745 alborg Aage Christensen ~lotspladsen 9000 Aalborg Tlf 155756 fIg Transit Telex 9744
PF SIHPAFELAGID F0ROYAR
22
SAMR0DA
viO nYvalda formann Ilentunargrunsins
Gunnar Hoydal
Sp Hevur ny-valda nevnd Mentunargrunsins I hyggju at halda aVIsa kos I vali av
bokmentum
Sv r hesum spurningi er ein annar HVI utgeva studentar yvirh0vur bokmentir
hV0rjar serligar fortreytir hava f0royskir studentar fyri at ataka Sier sllka uppgavu
sum studentar I grannalondum okkara lata atirar reinar forlagsfyrit0kur um at r0kja
Tati man ikki vera tI at teir halda seg hava serstakligt skil a list og mentan framum
atiriir grundin er meira einf0ld Tati finnast I F0royum ikki stovnar iti a sama hatt
sum I 0tirum londum eru f0rir at gera arbeitiiti marknatiurin er ov 11til vinningurin
so at siga eingin Mentunargrunnurin varti settur a stovn I sInari tIti avtI at sJudentshy
ar voru samdir um at arbeitiiti var so ty-dningarmikiti at onkur noyddist at ataka
Sier tati Vit eru sostatt sjamplvbodnir c-g oprofessionellir viti 0llum tI sum tati dregur
viti Sier av vantandi tItiOg peningi
Men vit hava d0mi um at arbeitiiti ikki hevur veriti til einkis Ta Mentunargrunnshy
urin varti stovnatiur var storur t0rvur a barnabokum og for hann tI undir mitivIst
virkisemi a hesum 0ki Vit sIggja nu at gongd er komin a m a ger Lierarafelagiti
eitt stort og gott arbeitii urvaliti er nu somikiti stort at tati ber rlmiliga viel til at
velja barnab0kur a f0royskum framum b0kur a mali sum barniti ikki skilir enn
Hetta kann nYtast sum d0mi um tati sum atti at veriti serliga endamaliti hjaMentunshy
argrunninum At VIsa a tey odyrkatiu 0kini har t0rvur er a at faa virkisemi I lag
~a kosin skalleggjast noytiast vit tl at spyrja okkum sjalvar hvat vit gera mest
nyttu I so mata Ny-valda nevndin heldur at stort arbeitii liggur a tI 0kinum sumkann
kallast samfelagsligt ortiaskifti Vit eru av teirri askotian at mentan ikki hongur I
23
leysari luft men byggir a stati- og tftiarkend vitiurskifti sum neytiugt er at finna
fram og kanna merri Bokin lleimastsectri-Sjalvstsectri var ein roynda hesari leiti Hon
varti ikki vrel upptikin allasta~ni men fliur var osamdur f tf at evniti var vitikomandi
Minnast vit til at motmreU er eins positivt og undirt~ka so er ikki neytiugt hJa okkum
at rretiast atfinningar tati sum vit skulu ansa eftir er at halda ortiaskiftinum einari
legu sum er ti prinsipiella sakini vitikomandi
Sp Hv~riar retlanir hava tit fyri fyrst Kanst tli m~guliga nevna nakrar titlar
Sv Nli var frafarna nevndin somikiti agrYtin at tati sum fyrst liggur fyri hjli
okkum er at halda afram viti tl arbeitiinum sum longu er komiti vrel lileitgtis Eghugsi
urn yrkingasavniti hjli Arnbj~rn Danielsen Mururin eftir Jean-Paul Sartre og stushy
dentatalitl Men samstundis sum hetta fer avstati viti h~utgtspartinumavarbeitiskraftshy
ini er 1etlanin at savna inn so nogv uppskot sum gj~rligt Umframt loysunarortiitgt
ortiaskifti droymir nevndin um eitt annati sum eitur virkisemi Ortiitikommunika
sion varti nevnt Ii atialfundinum men tati varti heIst so ilIa lyst at rnisskil)ing kom
burturur Tati sum meintist viti var hetta H~vutisendamaliti hja Mentunargrunninum
er ikki bert at stutila men eisini at leggja botnin undir skapandi virkisemi Hetta
gerst best viti at seta so nogvan vitikomandi aktivitet i verk at tati vertiur eggjandi
hili folki at luttaka ogikki sum nu har nogv av mentunarliga arbeitgtinum tykist atshy
koma av skafti gi~gnu~ aheitan og nyggia aheitan r longdini nyttar lititi at
ganga biddaragongd i sllkum malum einasta leitiin til natturligt skapandi arbeitgti er
eitt inspirerandi virkisemi
Urn titlar er tatgt nakatgt titlliga at tosa bretli av tl at tati orlt5askifti sum skal enda
ritgertium ikki er komiti lag enn og av tf at lit f nevndini ikki eru pura samdir urn
hv~rt tati yvirh~r eru vanligar bokmentir itimestur t~rvur er Ii Tati er so
annati sum vit kundu nj-tt kreftirnar til eitt nu grammofonplatur utgavu av f~royskshy
ari list einahelst grafikki filmslistaarbeitii hVl ikki To er eitt b6kmenta~ki sum
longu er vortiiti eitt slag av hjartabarni hia okkum av ti at tati higartil pura hevur
ligiti a lani a f0royskum mali Vit hugsa urn erotiskar bokmentir sjalvandi a hregsta
listarliga stigi sum til d0mis hja Henry Miller
Sp Hetta Ij6tiar ogvisligt hvussu eru flggjarligu urnst~tiurnar fyri 0Hum hesum
Sv Eg havi ikki torati at spurt kassameistaran alvarsliga enn heIst eru trer
vanaUgar Men um vit skri~a ein langan ista viti gotium uppskotum so er f minsta
lagi von urn at okkurt av tf kemur av skafti Annars er bert at ugga limirnar i Studentafelagnum viti at urn vit taka munnin ov fullan so vertiur somikiti lrettari at
finnast at okkum Og somikiti 11ettari vertiur tatgt at bera okkum lit a nresta atgtalfundi
24
STARAR
Ta tU hoyrir staraflokkar
a vetrarmorgni 1 Keypmannahavn
prt tu knappliga heima
og tao a sumri
kennir flogva fleyrio
smugva millum skins og hold
Smab0rn skrola a sandinum
V io traou fert tu a
ella 1 air - Kanska tu
leggur teg oman fyri
garoarnar 1 S0tan lyng
og lyoir a fuglin meoan ein
flegmatisk rer eygleioir teg
av einari tugvu
Men har er havetur
menn baksa a Norohavinum
vio Hnur - faa upp styvlarnar
lofna og hava kjaftkulda
meoan fj0ruseyour
s jovarmMa jotrar tara
vio glerp1pum 1
jd
NYGGI BOKBANDIL
Kongag0ta T6rshavn
Selur eftirprent saman vitJ MFS
B0kur Pappir Skrivstovulutir
Teiefon 2265
LTAP-= AGIC
F)~~6tATHE Flmiddot ROE FISH EXPORTING COMPANY
Td bullbullbullv ~ 000 bullbull
TELEPHONE 14-48 TELEGRAMS FAROEFISH TELEX 24
fLeiAje )uUinu6Apoundn B6ka- og papplrshandil
Sverrisg0ta 12 T6rshavn TIf2935
B6kahandilin ill selur feroyskar bekur burrurav Hevur Feroysk-Donsku
orllab6kina i varllvcitshl Umboll fyri Mentunargrunn Studentafclagsins
26
MALSLlGAR HUGLEIDINGAR
Ein og hver sum hevur eina ltla hylling a teirri gomlu nornzgtnu mentanini
sleppur valla undan at asanna at heimur forfedra okkara teirra sjaldsama og
rlka heimsuppfatan teirra skaldabornu og vlZlkru mytur var ein storur dyrgripshy
ur LUtvISt er hesin gripur gloppin okkum av hondum faur er nu flZlrur fyri at
reksa upp 12111 nlZlvn Ot5ins ella nevna vanirnar faur man vita hVlZlr Gullinbusta
var ella SVlZlltur ella Fallandifot men ein part og ikki tann minsta hava vit
vart5veitt nevniliga malit5 Samanborit5 vit5 1xet5i danskt og svenskt td ertat5
1xet5i ljot5liga og einamest hvat it5 uppbygging og ort5atilfari vit5vlkir raettiliga
nogv llkt tI mali sum talat5 vart5 fyri tusund arum sIt5ani
Ikki hava menn altIt5 spaat5 malinum ljosa framtlt5 Svabo tann svartsky~di
hugsjonarmat5urin ivat5ist 11tit5 I at malit5 for ikki at bjot5a blZltur ahesumoyggjshy
um men for at fara fyri mutur og skutur dVlna fyri t sterka arininum fra
fremmandamalinum Ilandssut5ri
Vit sum livanu adlZlgum megaasanna at Svabohevurveril5ovsvartskygdshy
ur Satt er at avirkanin uttanIfra I dag allarhelst er vael stlZlrri enn hon var a
hansara dlZlgum Men samstundis hava vit ju - mali og mentan til hjalpar - tey
ambo 15 sum eitthvlZlrt modernat5 samfelag veqir seg vit5 bl 121 15 tIt5arrit utvarp
sklila og nu til seinast eisini frot5skaparsetur
t5an kunnu vit so siga so er stlZlt5an greit5 Malit5 er - vit5 teimum broytingshy
um sum tUsund ar hava borit5 vit5 saer - bjargat5 Her er eingin vandi longur
To eftir IZIllum at dlZlma hugsa ikki allir soleit5is Allir eru ikkinlZlgdir vit5 stlZlt5shy
una ja tat5 finnast ennta teir - einamest menn av bygd menn av t eldra aettarshy
lit5inum - sum eru stak misnlZlgdir sum hava ta askot5an at I hesi vaelfert5 byr
mikil vandi frae sum kann vera malinum at bana ansa vit ikki eftir hVlZlrja llZltu
Sllkir menn eru teir einans fyllgranar kverulantar sum vilja hava okkurt
at illneitast um ella hava teir grein I SInum mali Tat5 er aetlanin vit5 hesum
stubbanum at royna at svara uppa henda spurning Faravitnu atkanna spurningshy
in gjlZlllari tykist eitt beinan vegin at vera heilt greitt nevniliga at nogvir
teirra sum faast vit5 flZlroyskt rithlZlVUndar yrkjarar blat5menn tykjast at
halda at innihaldit5 hevur alt at siga tann malsligi bunin minni At ein lysari
hugsar soleit5is (nKugv selistn) undrar kanska ongan men at menn sum vilja
utinna brlZlgd innan flZlroyskar bokmentir ikki hava fatat5 at tat5 teir lata fra
saer ma og skal veramalsligalagi er heilt Ofatiligt Ogatmenn sumlata
ur hondum skaldaverk lYtt av grefligum malsligum ella grammatiskum villum
27
vertia r66tir sum skald stuet hendir valla atirastatini enn FJ2Iroyum Atirastatgtshy
ni vertiur tati hilditi at vera ein fyritreyt fyri at ein yrking stuttsJ21ga osfr
yvirhJ21vur kann roknast sum skaldskapur at hon er malsliga lagi
Eitt annati sum ci skjott ansar eftir ta ci roynir at kanna malsins stJ21tiu
dag er at menn teirra agrpni eftir at luka burtur ur malinum arva ella tati
teir halda vera arva samstundis uttan at vita av t skractiallppvJ21kstir sumeru
dyrgripir malsins urtagartii Tvfalt harmiligt er hetta ta ein hugsar um at
tati er ivingarsamt um hesin arvi ger so storan skatia og at tati er ein storshy
ur spurningur urn hann yvirhJ21vur kann lUkast burtur hvussu menn so kpa seg
Her vertiur hugsati um fremmandortiini 011 eru vii samd urn at tati ratiur urn
at vartiveita tati norrJ21na ortiatilfariti malinum ella l2k]a um tati urn til ber og
vit mega fegnast um at hava fingiti orti sum td utvarp fjarrit osfr upp maliti
Men ein noytiist at spyrja seg sjalvan um ikki tati stora lukingararbei5iti sum
menn gera er me ira ml2tii e nn f0tii r fyrsta lagi eydnast ta5 rattiliga
(sum oftast bara urn or5ini vertia smtiati urn tati munditi ta iti hugtakiti
ella luturin tey symbolisera vertiur til) r l25rum lagi mugu vit vitiganga at
fremmandortiini ta saman um kemur valla gera tann ska5a sum hesar l2giligu
utreinsingarroyndirnar kundu fingiti ein at hilditi Fremmandortiini kunnu J21sa
onkran upp men tati sum er einum mali at bana er ikki at okkurt fremmant
orti snikir seg inn I tati av og men at beinagrind malsins syntaksur og malshy
hera tes s av lagi
Og her koma vit til tati sum vi nomu viti I a5ni at menn teirra ivri at reinshy
ska maliti av ovart koma at skatia ti a l25rum J21kjum sum hava st0rri tYdning
Lat okkum taka eitt d0mi Ortiiti vertiur av nogvum fl2royingum nu npt
transitivt vi5 somu merking sum danska or5iti ford0je Vit kunnu nevna nogv
d0mi ~m hetta ja tveimum ortiabokum finna vi ortii5 npt I hesari merking Men
ortii5 er iutransitivt eins og 011 onnur na-orti Gera vit mi ortiiti transitivt er
ey5vitati 1It 0311 onnur na-orti eisini kunnu nytast transitivt Kunnu vit sodna
matin so kunnu vit eisini batna hin s juka sovna barniti fJ21lna blomstriti osfr
Skal heaa vertia mannagongdin SO er valla bot a borlH Her legg]a menn ju hond
a sjalva beinagrind mBlsins og tati bJ21tir einkf urn slIka ska5ager5 um vit so luka
hundra(5 fremmandor5 burtur ur malinum
Men hvussu sJsulu vit kunna for5a fyri at spUla sum henda vinnur sar sess
I malinum Munnu ikki bestu ra5lni vera at leggja seg eftir at Izera bygdacL3li5
at kanna tey gomlu f0roysku skaldini og fyrst og fremst at halda ifram viti
tjakinum um tati fJ21royska maliti Eitt er vist kemur tann hugsunarhattllr sum
tu longu m0tir nogvastatini nevniliga at vit f0royingar leggja ov st6ran dent a
maliti at gerast vanhgur millum manna so er eingin v6n
28
Ummceli
EINAR WAAG VALOGVALT0L 200 bls Egiti for lag Klaksvllc
eru urn valurslit F0royum sl5an Heiti5 Val og valt01 er ikki heilt
rICtt av t at einki er bokini urn val urn hv ein velurundirdemokratiskum styrisshylagi og hvussu ein velur demokratj~skum landi Betta hevtii veriti av storum ahuga F0royum har so mangt politikki byggshyir a trligv veljarar trligva upp Ii tjotiskap
samh0righed sosialismu av ymsshyum ella veljarar trugvaupp a mannshyin - munur er a at hava alit a manni og at trligva upp a mannin
r hesi bok eru 011 valt0lini fra 1906 til 1966 bze5i fra 10gtingsvalunum og f6lkashytingsvalunum F0royum Valt0lini eru batii fyri alt landiti fyri hV0rt valdJ2llnil5 og fyri hVl2nn valstatiin Tati hevur veriti st6rarbeitii atsavna saman og skipa tl2lini bOlkar
Allir tingmenninir - og hin einasta tingshykvinnan - eru nevnd fyrst fyri hV0rtvalshyiti sltian fyri hVl2rt valdl2miti og seinast 1 bokstavarJ21l5 rseinastu r05ini eru myndshyir av l2llum tingmonnunumogher eru sonligar upplysingar mer og hvar er valdur f0tiingararogevt dey5aar hvussu leingi ma5urhevur sititi atingi soknarstyri og 0tirum almennum eUa politiksum starvi Tingmenninir eru cisini skipatiir eftir hV0nn flokk ella hVilrt valshyd0mi teir hava umbotiati og teirerueisini skipatiir yrkisr0ti r bokini eru eisini yvirlit yvir landsstyrini sum veriti hava stian 1948 yvir I0gtingsformenn (sltian 1924 ta iti 1l2gtingil5 sjalvt for at velja formann) flggjarnevndarformenn (s5an 1948) og yvir skulast6rnarlimir Hev5i ikki veril5 beint at nevnt landsnevndirnar
So statt er 0rgrynna av upplysingum um valurslit og um tingmenn hesi bok Eingshyin sum flEst viti politisk vi5urskifti F0rshyoyum sleppur uttan um hana Hvat dygd er bokini velst um allar upplysingarnar eru vi5 og um tzer eru rlEttar lkki havi
funniti nakra villuna enn og heldur ikki nakal5 tl2l fra Einari plaga eisini
vera eftirfarandL Ein og hv0r dugir at at prentvilla er at Th Petersen
vera tingforma5ur 1924
Men eg havi atfinningar at gera um bokshyina Handrititi tykist ikki at vera lagt nog vzel til r32ttis atirenn ta5 er laUti prentshysmil5juni og prentarbeil5il5 er ikki so vakshyurt sum tati kundi ogatti at veriti Heldur ikki rattlesturin er nog gotiur
Tal5 er smar sakir at stavsetingin ikki altlti er konsekvent eg hugsi mest um dupulthjalj6tiini flokks- (foror5 og 196) mans- (foror5) og 10gmannsshy143) Vi11andi er at statiarn0vnini standa ymsum fJ2111um og at stundum manglar hVJ21rfalsendingin sta5arn0vnum L32tt er at finna d0mi um hetta
Verri enn inkonsekventur stavingarhattshyur er at inngangurin til summi av talyvirshylitunum er at finna ikki framman fyri yvirshyliti5 men aftas t b6kini sum rlEttingar lnngangurin er hesum fJ21rum 6ivati skrivshya5ur aftana at handriti5 er handati prentshysmitijuni og so hava prentsmitijur F0rshy
tann ovana at prenta eitt ella tvey senn hoast ein bok er ein heild
sum ikk( kann ver5a pettati sundur Viti at petta bokina sundur - ta5 gera rattir prentarar ikkf fortiar prentsmitijan fyri at rzettingar kunnu koma I b6kina undir rattlestrinum
R32ttlesturin er eisini matar 6shyskeyttin nu endingarnar re[lunum a bls A bls 160 koma kursivstavir talyvirlitinum Yvirlititi yvir folkatingsshymenninar a bls 165 er iUa handfariti bindistrikur mangla ella har eru tVar a sama stati HVl 6lukkan hevur prentarin tikiti nummartah5 av teimum ymsu dcildshyunum men ikki r32ttingunum fra bis 195 og ut
Storir partar av bokini eru talyvirlit tabellir T32r eru prenta5ar sera meshatt og fll2kjaliga summar standa tV0rtur urn
tina summar standa upp og nitiur (eitt bls 46-47)
lkki er neytiugt at vera so g6tiur vi5 papplrsverksmitijurnar sum henda bokin er (bis 182-185) Hetta er papplrsspilla viti lit
Eitt sakni eg b6kini Ongastatini havi eg SlEti fra hvatiani hesi valt0lini eru Hngin eru hetta t0hni aftan a flnshyteljingarnar men hetta ver5ur ikki umtala5 b6kini
Tey lyti eg havi drigtti fram hesum umffiali kunnu tykjast at vera smaputl og lutir sum liti5 og einki hava viti innihaldshyi5 at gera Men er tatifragd at lesa b6k sum er val ur hondum greidd so er tati m0timikiti at lesa b6k sum er ovandaliga
29
ur hondum greidd Og ta its h0Vllndurin hevur lagt nogva orku at faa handritits til vega so skal so lltits til afturimou til at gera vakra bok ur handritinum
Hetta er sera bok sum ein skal taka fram at hyggja ferts eftir ferts
Roland Waag H0gnesen
HEDlN BRU PURKHUS Egits forlag Torshavn 1966
Tall hevur verill storur saknur at S0gurshynar hja Hetsini Bru fra teimum seinnu arshyunum ikki hava funnist einum savnL T a Purkhus so komut 1966 vits hesum si2Igshyum var tats ein so mikits stor og glellilig hending at hon ikki eigur atveraonevnd
Ein av ferllas0gunum [Dalhusi erum eina summarfri skaldilj hevur buts i D0lshyum norljan fyri Vestmanna Tats sum hugshytekur er natturulYsingarnar Soleiljis lysir hann ein morgun har norljuri
So slo morgunroljin upp a luftina og um eina 10tu festi solin i tindarnar Fyrst varliga sumein kinnarolji siljan meira og meira sprotareyll meltian rondin i netsra matat5i seg nillur gj0gnum hamrarnar So litforust tindarnir aft shyur gulnaljU ovast uppi Sknandi messshyinglitur Og alt 1 einum spratt Ijomin av vatumiddotog tinnugroti- ein Ijosfossur ilj stolj fjalltll og syndratiist ut fra afur e~~t glampandi 0rvagos ut yvir dalm
Natruran er fyri Hetsini Bru to ikki bert litf0gur g yndislig meneisini tining og deytsi Hann er a somu fertsviljVestmennshyingum teir rekafugl upp a gjonna Fuglshyurin verljur ikki veiddur men massashykreraljur
Her er umskift 1 Sundinum einki yljj_ andi liv sum litilmetir veit5imansins drap eingin titandi fuglaherur sum ber pisuni mat og elur nitt Hv a hellushyrokunum her er alt deylli skuggi og slavin kaldur gjostur ur timyrku deyljsshygjonni
At skaldilj harmast um tfningina er ivaleyst men hann ford0mir ongan
Felags fyri tar triggjar ferljas0gurnar er at drigits verllur fram talj skemtiliga vits teimum oftast ohl2lggligu fertsalikindshy
30
unum millum oyggjarnar Munnu ikki 12111 kenna aftur ta ilj tey lesa um ferljina suljur Smirli
bull I fyrstani vuksu bert eyguni lkluta shyrugvuni og stardu hjatparleyst ut 1 vellrits nasarnar hl2lvdu seg upp 1vindshyin og andalju djupt Men talj var so sk)ott at andlitini skiftu yvirbragd trutnatsu surnatsu hurvu llvsleidd moti dekkinum ogtann fyrsta l3Pyggjushyritsin stots vilj gorp og venan ut ur rugvshyunL Menn lupu til at halda fyri pannshyuna allrir lupu efUr vatni metsan summir bert hildu so aIt ikki skuldi ruUa utav VBilgerandi at onkur dugir at slggja
tall stuttliga og greilja fra t HEin Skal shyviksferts er annars um eitt brudleyp men sum heild er hetta er lysing av heimshybygdini og einum evni ilj gongur aftur 1 skaldskapi Hetsins Bru Broytingartiljinshygamalt og nYtt
TIEr fimm stutts0gurnar eru seraolikshyar Onnur HersJ21gan og B0Va eru skemtiligar - hinartrtggjarmeira alvarshysamar
HJ2Ivuljseytskennits bygdasamfelJ21gunshyum er at tann sum burturur iUa vertsur toldur HJ2IvuljspersonurinEin samallur a Litlu Dimun er just teirri st0ljU Hann er serlingur listarmatsur Fyri fyrstu ferts gevast honum umstJ21ljur at skapa her hevur hann fralsill honum vantalji i heimbygdini Afturfyri ma hann tola einsemits men vinnur a tt viII listarshyverkinum Vit gruna at talj er viC um tannabiti hann fer heim aftur bygdarmonnunum ta teir av tilvildmiddotfinna hann aftur
r Urllini berjhtmatsur vits natturuna sum oytsileggur llvsverk hansara Hann gevst ikki men fcr av nyggjum til verka asannar at einans skapan gevur tilvershyuni meining Tilveran er absurd men tats asannar hann ikki TVJ21rturimoti heldur hann a til natturan tfnir verk hans fyri allru ferlj og hann sjalvan vitsEin sjaldshy
vJ21kur soga sJ21guni Purkhus - spennandi ikki
SJ21rt ohugnalig - eru menniskjuni og natturan evnits Tveir unglingar vertsa av kunoyingum settir at ansa nJ21krumgimbrshyum Ianga leits fra folki Vit fylgja hesum ballum eina tflj Sum tltsin lltsur broytast teir sum eru rrettiliga 6likir meira- og meira 1 atburlli og hugsan Einsemi og ovetsur seta at teimum og gera annan at
kalla heilavillan Okkurt gamalt nlvir hann men 1 strtllnum vilj odnina og rre5shysluna sleppur hann undan hesum visiliga hjalptur av vinmanninum Tats ber ikki til at greitsa fra hesari sogu ut lEsir hon ma lesase Meira enn einaferts rennur tBir kalt nitsur eftir rygginum undir Iesnshyatsinum
Onnur Hers0gan um eina bygd sum ger g0ldur burtur ur yvirvoldini man vera ein hin stuttligasta sJ21gan vit eiga L0greglan kemur til biggjar eftir einum smilji i5 av ovart hevur ampilaralj ein sYslumann Teir vera fyri mongum 0shyhappum og at enda vilj undirlutan - Tann sum fBir hina f0roysku bygdina moti sar lar ikki at fertsini - tats man mangur hava sannalj
Her er i stuttum nomits vi5 nakrar av S0gunum hesum savni Innihaldsliga tykshyist lltil munur at vera millumsJ21gurnar he sum savninum og tIEr sum Hetsin Bru aljur hevur latits fra slEr Her finnur tu hV0rt um annalj inniligt aivarscmi og gotssligt speisemi Maisliga haraftur moti varnast ein broytingar Heljin Bru ber framvegis av teimum flestu sum skriva a fJ21royskum men ikki er skrivshyingarlagilj talj sama sum i fyrstu s0gum hansara Alti5 hava setningarnir verill stuttir men nu tu s jaidan heilan setning longur S0gu sum U rllini hoskar hesin elliptiski skrivingarhatturshyin val men 1 summum av hinum s0gunum tykist mest sum ov nogv at vera gjJ21rt av
Tekningarnar hoska VBil til innihaldits ikki minst teir triggir skalvikingarnir
JD
JENS PAULl HEINESEN GESTUR
Eingir telefonsteyrar stolju og peiggjatsu a sfnunum einki beton einki metal nitjanda 0ld raddi i dJ211um og hjJ21rtum i Abrahami eins vlEl og hansara siljullalja fylgisshyneyta
EinhvJ21r er srer sjalvum likur tats er ti gamla vlelkenda Jens Paula aftur ml2lta hesum litla stutts0gusavninum sum kom ut beint fyri jol Og hoast vi i hcsari bokini sleppa undan teimum vanligu jensshy
31
paulsku alopunum moti s jeymuatiljini vi5shyger hon to eitt evni sum hann treyljugt vil sIeppa nevniliga menniskjuna fyrstmiddot og fremst ondskapin og ottan t mannahugshyanum Her er husbondin sum pndur otta og undirlutakenslu hevnir seg inn fostursonin og sum veksur verllur friur og frltelsur bara hann sleppur at dalka husilj spyta a myndirnar av teimum hann Her er hundurin sum eirshyindaleyst verljur blakaljur lit av eggini afturfyri sna krupan og sitt trltelalyndi Her er Iysingin av teirri ondu myrku brgdini sum ringtr seg f fj0trum janteshylogarinnar og av ti veika bangna einshystaklinginum sum ikki hevur dirvi at bjotsa henni av men mattleysur og vonshyleysur velur at gerast vargur millum varga Og her er ovitin sum hevur sInar einastu eyltlnulJ21tur uti I haganum langt av lei lj fra folki og flei
T ann kugand i og tann kugalla menniskJshyan Sjalvt um ikkinogvverllur gj0rt burtshyurur evnum sum hesum fJ21royskum bokshymentum vertsa tey- to so nogv vitigj0rd av utiendskum rithJ21vundum at kr0Vini til hann sum hattar Sler at fara i holt viII tey mugu setast rrettiligah0gt Jens Pauli er ikki nakar storur salarfr0tiingur tats er ein sjaldsom styrki ihansara s0guhiitti Ja sJ21gan Gestur ma viII urn sterku naturalisttsku lisingum sigshyast at vera eitt satt meistaraverk Eisini natturulysingarnar hja Jens Paula eru frashylikar Men nogvastallni serstakligalongshyur uti bokini tykir einum at Jens Pauli ovskrivar seg ortsini verlla ov Kanst ru seta tvey lysingarorll afturat einshyum navnortsi uttan at tatgt ru hevur at bera fram tykist utvatnall hevur ein bretskur rith0Vllndur sagt krevur ru at veramalsshyligur hegnismatsur at ljiera tall viII trimshyum lysingarortsum er ogjorligt S0gan Gestur tykist einum so sterk t at hon er s0gd vits faum nitum orllum Harafturshymoti fer nakall av broddinum av S0guni urn profetin hon mest sum hoknar undir 01lum ortsunum
Tats hevllr mangan verilj sagt og ma takast uppaftur her at Jens Pauli vandar SBir ov lltiti um malill Kann vera at hann er eins stinnur i f0royskum og onnur men omak ger hann slEr ikki Stutt sagt hann tykist ikki hava skiIt at skriving er eitt handverk sum eins og 011 onnur handverk eigur at verlja gj0rt av einslistum
rtf fyrstu s0guni er Htilj at finnast at malsliga men longur uti er bokin lYtt av
grefligum malvillum N0kur d0mi lotnu kenslur j sveiggjal5isipuni (ein sipa(n) er valla eitt ambolS ella ahaldsi)j hevna okkum (eigur at vera hevna seg inn a okkum) j skrambla saman j skarruniliga pinligt
Tall atti at verill einoskrivallregla hja einumhv0rjum h0vundi so leingi hann ikki vil teljast imillum modernistar at lesarshyin skilur talS hann skrivar at hvort orll hV0r smahending hevur SIn tYdning Tall er synd at siga at Jens Pauli lykur hesa treyt HVl hevur hann td bYtt S 0guna um eitt smll sundur smakapitil og hvat gagn gera allar hesar banalu yvirskriftshyirnar Hv skal malSurin sum doyr uti endiliga vera sambandsmallur Og hVIhevshyur tann ltli ovitin i teirri tri5ju s0guni tall fjakuta navniS Frants Wilhelm
Nu gerast atfinningarnar kanska nog so nogvar men to er eittaIturat sumegfegshyin vil nevna TaS er nevniliganakaS sum lesarin saknar hja Jens Paula tokka til personarnar Tak ta seinastu s0guna um profetm 15 ger uppreistur imoti ti onda trongskygna samfelaginum og vinin ill ikki torir at fylgja honum Samanbera vi hana vill Bolla i Gragerlli eftir Hel5in Bru ill er um nakatgt tall sama Ckanska tann besta s0gan itgt nakrantiS er skrivall a f0royskum) S-ES t munurin tYi5iliga Hellin Bru er vilS huga og heila i parti vill Bolla og imoti fj0ldini ill forfylgir hann Jens Pauli er uttanfyri ella omanfyri sinshyar personar Ella tak Trollringen~ tann seinasta skalds0gan hja Sigurd Hoel eis shyini um sama evni ein vonleys og r-Etgtulig bok men samstundis ein flovandi bok ti tU tylliliga merkir at h0vundunn stytgtjar hetjuna ja identUiserar seg vill hana Jens Pauli tykist einum at standa omanfyri sinar personar eisini teir ill strilla tall golSa strillill hyggur yvirberandi atteimshyum av sinum Olympos sum ein annar Zeus Sjalvsagt er eingin ors0k til at halda at J P ikki stendur td profetinum viS liS men tall hevlli veriS soguni til storan bata um tall kom tytgtiligari til 5 jondar
Prentvillur oyllileggja onga bok men eru he ldur einki beinleiSis prySi og - Gesti tykist at vera heldur illa lukall-Grefligast man silla 81 vera (Hesi mennshyiskju verlla arga(lI) spota(i5) spark-
a(lIraquo Men tatgt er kanska profeturin sum ikki er so stinnur i stavseting
Tykjast atfinningarnar i hesum urrun-Eli nog so nogvar ber taS to bert progv um ahuga fyri rithovundinum Samantikii5 er
32
hetta kanska tann besta bokin vit hava fingill fra Jens Paula Hann sy-nir seg her sum ein meistara i naturalistiskum frashys0guhatti Og teimum pseudofilosofisku hugleil5ingunum sum vi i hinum bokum hansara hava lisiS heming a ohlltum av sleppa vit heilt undan hesufer6 S0gan Gestur veri5ur kanska ennta ein klassikshyari i f0royskum bokmentum
HA
JEVINTR II eftir Rudyard Kipling Danjll Niclasen umsetti LOYNDARMALID Skrivatgt av n0krum australskum b0rnum Erling Simonsen umsetti
At umseta barnab0kur til f0royskt er eitt fralikt tiltak og ein undrast a at ikki meira verllur gj0rt burtur ur ti r fyrsta lagi er tall f0royskum b0rnum tilometaligt gagn at me ira kemur ut a f0royskum av bokum sum tey tim a at lesa sum kann kappast viCl tall sum finst a donskum r 0l1rum lagi matti taCl veri6 stuttligt at fingshyist viCl umseting av barnabokum urvaliS er ju b-Elli start og gott nu a d0gum
r vetur eru utkomnar tV-Er barnab0kur umsettar til f0royskt Evintyr 11 er umshyset vill hegni ja umsetingin kundi valla verill betri so dreivut og knortlut sum mB Kiplings er Tma b0rn at lesa eina bok sum hesa spyr ein seg sjalvan llt er at vita Spenningi er sanniliga ikki nogv av hesi bokini Eisini er hon so a tremur av longum torf0rum orllum at tall er ivshyingarsamt um b0rn skilja meira enn fjortshying av henni
r Loyndarmalinum haraIturimoti er alt tatgt sum tey smau kunnu hugsast at kloevja av eini bok Sjalvt stallilS har hendingarnar fara fram er ju eitt r-Ettishyligt eldorado hja b0rnum ein bondagarllshyur langt av lei6 fra folki ein a viS einum holmi i ein long villingarsom hola viCl nogvum sllluholum osfr Og tilburlSirnir eru ikki minni spennandi Her eru gatufor hottunarbrov her eru dj0rv og vitug born i stris mati ohugnaligum bartrogum osfr Malill er einfalt og I-Ett at skilja to sniltja skeiv orClafelli seg nog so ofta innshymillum
Ein fralik bok til tey minnu b0rnini
HA
HIN F0ROYSKI
BANKfN
AjS BALSLEV amp co Te1efoll 1124
Timbur og byggitilfar
SAMR0DA
vi~ fdifarna formann Mentunargrunsins Roland H0gnesen
~ elstur i geuni
PARTAFELAGID
TORSHAVNAR SKIPASMIBJA 09 MEK vERKSTAf)UR
F0ROYINGAR
Styiliil landsins vinnuvegir og laW arbeiiliil verila i lalldinum
10
Naer for Studentafelagi~ at geva lit b0-kur
Ta~ var longu [ 1914 ogdyrsta bOkin var Yrkingar hja Djurhuus Upp til 1940 gay felagi~ lit tiggJu b0kur
Naer var hetta virki felagsins lagt fasta legu
r 1948 setti Studentafelagi~ S1Cr fyri al geva lit barnab0kur a f0royskum Hetta var
- og er - atro~kandi uppgava Felagi~ valdi a hV0rjum aalfundi barnab6kanevnd
Nakrar barnab0kur komu a prent men ikki kann ver~a sagt at henda skipan virkai
heilt v1Cl (Eg havi sjalvur veri [ nevndini)
HV0rjar voru b0kurnar felagi~ gay lit
Allar b0kurnar sum eru komnar sl~an 1948 eru nevndar a seinastu permustju
b6kini F0roysk f6lkamenning sum kemur fyrra hclmingi av prill S~an 1914 hevur
Studentafelagi~ og mentunargrunnur tess givi~ lit alt 27 h0kur (ella alt umlei~ 2800 bls) Og tvampr b0kur uppa 190 bls koma lit hesum mana~inum
Naer var so Mentunargrunnurin stovnatiur og hV0r jir voru teir iti stovnatiu hann
OVla_ngt gj0rdist 1millum b0kurnar Sum formatiur felagsins leg~i eguppskot fyri a~shy
alfundin urn at stovna mentunargrunn og gera litkast til skipan fyri sovor~nan grunn
Fundurin t6k undir og setti trfmannanevnd at gera skipan fyri grunnin Starvsnevndshy
in leg~i uppskot sltt fyri eykaatialfund I april 1957 - minnist meg rampttUppskoti~varti
samtykt Men eingin vildi taka a seg formansstarvi~ hesUln nyggJa stovninum Menn
heiltu so a meg og eg jattai umsl(5ir Ikki vardi meg at eg skuldi sila so leingi
Hitt fggjarliga st0tiiti undir vi ki grunsins
Hvussu bokalitgavan undan 1940 var~ flggjati veil eg ikki (eg vildi fegin vitalt5 ta(5)
I Ta iti Studentafelagi~ setti saer fyri at geva lit barnab0kur setti tall sampr eisini fyriat
I 11
TRYGGI NGARSAMBANDIEgt
F0ROYAR F0roya Sj6vatrygging Tel 1090
F0roya Krlggstrygging 1090
F0roya Brunatrygging 1089 1098
F0roya Vanlukkutrygging 1466
yit tryggja
Balar skip v6rul h(IS innhlig feroag6()s o a
feroyingar eiga attryggja landsins egnu trygging
F0ROYA SPARIKASSI Stovoallur 1832
Teleloo 1400
Opinhv0nn dag kl 10 1230 og 14-1530
Leygardag ld 930 -1200
DEILD NORBSTREYIIOYAR SPARIItASSI
Vestmaooa teU 93
Opin dagliga
Sparift i Sparikassuoum tall loysir seg
12
spaela kabarett a hVi21rjari Olavsi21ku til at vinna pening til bokaarbeiigti
Ta iti Mentunargrunnurin varigt stovnatiur var ognin uppa einar 4-5000 kr bokashy
goymslan lroknaigt Kabarettin gay pening to ikki hV0rt arjstundumdatthonnitiurfyri
Sitian 1957 hevur kabarettin veitt Mentunargrunninum slakar 40000 kr _ hetta er
ikki smavegis og liggur nogv arbeitii aftan fyri henda pening _ at faa kabarett lag
er ikki l0tuverk Eg havi sj81vur skipaigt fyri kabarcttini tvey ar og eisini veriti a
pallinum Grunnurin hevur eisini Hngiti styrk fra almennum og privatum stovnum
F0royum Grunnurin hevur ongantiti s0kt ella fingiti styrk fra utlendskum stovni lalt
hevur grunnurin fingiigt umleiti 36000 kr Tal5 mesta av hesum peningi er latHS til
Ilionskvltetiiti sum er st0rsta uppgava grunnurin hevur tikiti a seg Kortini er Hggjshy
arstllligta grunSins heilt hampilig grunnurin hevur dag ognir sum eru haegri enn hesin
peningur samanlagdur hoast bokagoymslan roknskapinum er nitiurskrivati til 40-
S 01uor ganis ation
Nevnd grunsins hevur ivaleyst at gera viti at standa fyri utgavuarbeitiinum at faa
handrit til vega og at faa tey prentaigt so hon hevur ikki millguleikar at hava si211una um
hendur Fyrstu arini h0Vdu vit ein mann at standa fyri s01uni Fi2Iroyum Eisini hava
vit selt 19ji21gnum llterararnar Men fyrin0krum arum sftiani nevndin ta sti21tiu at best
var at faa fasta s0luskipan viti bokhandil F0royum Eg haldi hetta framvegis vera
bestu s0luskipanina ta iti s0lan er so stor Tati sum dag ber bokasi21luskipanina
Fi2Iroyum er ju agotiin - profitturm Um hetta kann vera sagt Fj0lnir atti Ii i21igtshy
um sinni at tikiti hetta evniti upp til viigtgertiar Grunnurin hevur havt student at selja
b0kur millum f0royingar her bYnum
E r tati ikki trupult at reka forlagsvirki viigt sjalvbodnum ella
ilia l0ntum folki
tati kann vera tV0rligt men fyrimunir eru eisini Trupulleikarnir Tati er ein
royndur lutur at lyfti um skrivligt arbeit5i sera sjaldan vertia hildin Undir slikum
umst0tium ber ikki til at ilskast men bert gletiast ta iti tu faert handrititi ella raett shy
lesturin Fyrimunir Laettari er at samarbeitia til iti menn ikki 1 fyrsta umfari hugsa
um l0nina Upp 1 trupulleikarnar er at telja tati fyribrigditi at f5ur dugir at skilja
at maigtur kann gera arbeitii uttan onkursvegna at hugsa um egiti gagn at matiur kann
seta arbeitiiti fyri hitt kollektiva - hesum f0ri Studentafelagiti - fram um tati privata
arbeitiiti Og duga tey ikki at skilja motiviigt hendir ofta at tey geva IZltirum eitthvi21rt
s jalvs0kiti motiv Sovortiiigt kann laett gera ein vonsviknan
Men 1 samarbeiigti viigt listarfolk og h0vundar havi eg ongantiti veriti vonsvikin tey
hava altti veriti lagallg og mangan stuttlig Eitt nu ta fertiina eg bati listarmann tekna
til eina bok Hann svaratii ikki men sprakk a flZltur og hevtii fyri mllnni Her var em
sigar 1 It Og hann at leila Einaferigt hann la endilaolgur undir bortiinum hoyrdi eg hann
mutla Fyrsta uppgavan Einir minuttir gingu atirenn hann fann sigarina
13
Sj6mannsutgero
c C Johansen tIf 1 j~O - Tflrhnl1
vindeygakarminum hon var mest sum harMryst Ta iti eg hevl5i fingil5 eld kundu vit
tala um tekningarnar
Hevl5i Mentunargrunnurin kunnal5 veril5 rikin sum professionshy
elt for lag
Hugsar tU um at seta 10nt starvsfolk so er svaril5 ja Fyri trimum arum sl5ani bar
eg h~tta upp a mal nevndini Tal5 varl5 vst aftuL Eg royndi aftur ruesta aril5 Sama
urslitil5 So gavst eg r stal5in samdist nevndln um at 0kja 1m talil5 a nevndarlimum fra
trimum til fimm Kortini kundi grunnurin havt gagn av 10ntum starvsfolki Men tal5
kostar Arbeil5il5 sum nevndarlimirnir gera kostar ikki
Um tU vil5 hesum spurningi hugsar um at Mentunargrunnurin er forlag so verl5ur
svaril5 eisini ja Sum eg greiddi fra al5ni so var ors0kin til atMentunargrunnurin
varl5 stovnal5ur 1957 ynskil5 um at faa bokautgavuna trygga legu Ta skeyt eg upp
at endamalsgrein grunsins skuldi Ijol5a nakal5 so at virka fyri f0royskum mentunarshyI llvi serstakliga at taka upp nyggjar tiettir Men meirilutin av limunum ynskti einans
at broyta endamalil5 fra at geva ut barnab0kurtil at geva ut b0kur Her hendi hetta
uppskot til broytingar verl5ur sett fram onkur mltelir til ikki at broyta so radikalt
men setur stal5in fram broytingaruppskot sum gongur aftur moti tl sumvar 1 sllkshy
um f0ri vinnur altll5 afturhaldil5 Hoast eg ikki greiddi atkv0l5u fyri hesum havi eg
loyalt fylgt hesi vil5t0ku at byggja upp forlagsvirki
Fyrsta takil5 var at skapa flggjarliga st0l5il5 Hetta varl5 gj0rt eftir 5-6 arum Annal5
takil5 var at leggja utgavupolitikkin Men tal5 er felagil5 sum eigur grunnin og nevndshy
in hevur t skyldu at gera arbeil5sskra sum kann savnaallar limir felagsins ikki
einans onkran meiriluta Al5aleyl5kennil5 fyri demokratiil5 er at meirilutin gevur minnishy
lutanum gol5 arbeil5skor Fyri einum 4-5 arum sl5an for nevndin undir at leggja utshy
gavuietlan Men ogvuliga striltil5 gekk lkki fyrr enn 1 seinasta starvsari er riettilig
gongd komin a hetta arbeil5il5
r hesum sambandi havi eg hug at siga n0kur orl5 um hvat eg havi roynt at gera til
al5alendamal Mentunargrunsins - ut fra tl st0l5i sum Mentunargrunnurin hevur lagt
Nevnd grunsins kann ikki dirigera limunum nevndin kann einans skapa tier ytru
rammurnar fyri arbeil5inum og so inspirera teir limir sum vlsa ahuga fyri bokmentashy~ arbeil5i T kann hetta bert koma so 11l5andi Meira velst um dygdina enn um n0gdina
Vilt tu hava dygdargott mentaarbeil5i so skalt tu duga at geva tol til st0l5il5 er ruddal5
og grol5urin ruelir St0l5il5 skal ruddast viel einki bragd er at faa nakal5 at renna upp
slokk og so lata tal5 leggjast forna Ju eg havi roynt at gj0rt tal5 til al5almal
grunsins at skapa mil5st0l5 fyri f0grum bokmentum a f0royskum mali Fyrstu arini var
hetta einans dreymur sum ikki kundi ganga ut Men nu eru mangir f0royingar sum
skriva sum umseta ella sum bert hava ahuga fyri f0royskum bokmentum Men so koma
vit til tal5 sum kostar Grunnurin hevur saman vil5 0l5rum fe10gum leigal5 11til5 h01i
RJdliDghaudiliu hi
pcal i geil i fla~n flf IGll
BOKASTOVAN Jltma~ Broncksf~nta 31
Tlf 3011
BOKBINDING
6ihltRe5trJO~ J rC~r L c~~ ---shy
pf Frants Restorff TIf 1056 Torsilalll
14 15
KEYPMANNAHAVN-F0ROYAR
mS KRONPRINS FREDERIK
Dr Keypmannahavn 204 45r Torshavn 224 65Dr Torshavn 224 65Dr Klaksvlk 234 75
v TV0royri 234 75Torshavn 294 135
Dr Torshavn 294 135r Keypmannahavn 15 155 Dr Keypmannahavn 247 r T6rshavn 267 Dr Torshavn 267 Dr K1aksvlk 267 Alt Tv0Toyri 267 1 r6rshavn 317 Dr T6rshavn 317 I Keypmannahavn 28 Prisir d kr a fer~asetslum annan vegin hyttsJomfru uppif
1 plass Luxuskamar 1 personur
2 personar 1 Einakamar uti borthnum Onnur ~inak0mur Kamar v 2 koyggJum A-dekk 425shy
v 2 koyggJum 13- amp C-dekk
Kamar v 3 koyggJum
2 plass KoyggJa kamari 13-amp C-dekk 300 Onnur k0mur 13- og C-dekk 275 shyHopfer~aplass 210 shy
67 16
305 87
36 8746 8746 8746 13756 137 76 157
178 288 179198 308 199198 308 199 198 3078 199198 308 209 248 318 269 248 318 269 268 29 289
ta er kostur og drykkJupeningur til kashy
Bl1Jrn undir 12 ir iti hava halvan fertiaseoil fna koyggJu
F ertiall1Jg 1~ keypa Cminsta lagi ar fertiasetlar faa 10 avslattur plassum
Fyri st0rri fer~all1Jg vertur kostna~ur 1 hVl1JrJum einstl1Jkum fl1Jri sambrert avtalu vi~ DFDS
Nfesta stigH5 skuldi so veriti her at savna hesi f6lk og at byggja upp Hti~ bOkasavn vi~
fgtlroyskum fl1Jgrum b6kmentum og vi~ bOkmenta- og menningarligum t~arritum a fremshy
mandum mali Hetta kundi gj0rst sera livandi milj0 Folk kemurur 011um fettum 1 F 0rshy
oyum og folk kemur aftrat hV0rt ar
Eisini a l1Jt5rum gtlkjum ber til at skapa sovor~nar mi~stgtl~ir Limirnir kunnu 5 jalvir
taka seg saman felagsskap A sumri 1966 voru knappliga llkindi til at samla iit5 at
skriva bok um fgtlroyskar sjalvstyrishugsjonir men ta hevt5i nevnd grunsins 1 nferum
heilt ar tala~ vi~ menn um evnit5 Og hVl setur felagi~ ikki fastan stovn at standa fyri
kabarettini ta~ er ml1Jtimiki~ at byrja av nyggjum hV0rt ar Vit vita at sovortii~ ber
til bert hugurin er til stal5ar Seinastu arini hava nakrir eldhugathr f0royskir sosiashy
listar skapa~ mit5st0t5 til at bera f0royingum kunnleika um sosialismu Hesir menn hava
sett nakat5 gongd Fl1Jroyum
I Hvat er mentan la at allysa andalig fyribrigdierikki lfett Andalig mentan erat
taka stgtlt5u til tilveruna sum heild
Eg havi ikki srett f0royska mentan allysta og voni hcldur ikki at tat5 fer at henda
Mentan er ikki statiskt fyribrigdi - heldur ikki fl1Jroysk mentan Tann allysingin
tU kanst geva f0royskari mentan dag er avoldal5 morgin Kortini skal ikki verl5a
dult at mentan tveimum f0rum kann vera statisk fyrra er ta il5 menn flyta annal5
land og ikki hava st0~ugt samband vi~ mo~urlandil5 tfllk statisk mentasamfe10g kanst
tu finna ymsasta~ni Amerika Seinna er ta i~ mentanin er tilherd r ba~um hesum
f0rum er mentanin statisk og kann hon ver~aaUyst einafer~ med alia men hon avshy
skeplast eisinic-skjott og doyr ut Allysing av fl1Jroyskari mentan kann hava tvey endashy
miil 1) at geva manni autoriseral5a allysing so at hann sleppurundan at taka pers6nshy
liga st0~u og 2) at forta fyri natUrligum utviklingi av f0royskari mentan av tl at a1shy
lysingin konserverar hana ti aVlsum stigi Ta~ sum kemur upp aftana er ikki fgtlrshy
oysk mentan fyrr enn nyggj allysing er gj0rd Brel5i endamalini eru vandamikil og
kunnu verl5a oyt5andi fyri f0royska mentan
Og hygg uttan um teg HV0r roynir at gera allysingar dag JU hinkristnakirkjan
hetta hevur hon roynt 1 01dir just til at for~a Og hin kommunistiska
rgtlrslan roynir eisini at gera allysing jUst til at faa tamarhald a utviklinginum A1shy
j
lysingar av andaligum fyribrigdum eru vandamiklar og afturhaldandi og cru tfer ofta
tekin um degeneration
Men Mentunargrunnur Studentafelagsins hevur 0U llkindi til at skapa llkindi fyri
f0royskari mentan Studentarnir koma ur 0Uum rettum F0royum og koma
aftrat hV0rt ar
lDFDS 16
koldinghalgir
A jolum
Nu ver5ur bor5reitt Danaveldi shymen onkur kanska snerktur heldur
fanaeldi
Nu ver5ur bukurin go5gug0ddur shymen onkur grukurin vi5 klombrum kanska
gj0gnumg10ddur
Nu ver5ur heilsa5 vi5 dyrum skBlum shymen sleiktur onkur sattliga kann henda
vi5 eituralum
og dansurin tr05in so jolalcettur shydansi5 a ta dansi5 til og fra shyi11anst5 komi hann aftur
A nyggjarum
Dey5in syngur stt kV01dslj05 shysolarr05in torvs-gl05
KavaskYming arsloks-hvarv hV0rvingar kvettingar karv
Orkus0r einsam011 011 shymj0lvar ur erva llklaks - mj011
Rasaloysi ills manns sl05 dey5in syngur sltt kV0lds-lj05
A kyndilsmessu
Kyndilsmessumanin hongur namannsnaglur blaum lofti shyog skymisligum skotum fjarur spcelibarnasjongur
Gamlar kirkjuklokkur ut urn svartan vetrarvi5 shykanska urn katolskan vBl og urn halga5 bur5arli5
Brotin slotur ni5urbrend dyggst vi5 durandi tj0rn shykyldilsmessumanin lysir a dunnur og spcelib0rn
A f0stugangi
Fj0ran 011 solbrcedd mora valla gongd shy gyltum lofti geylandi likkumongd
Ein sokkin pramur vi5 rotna5an steyr har i5 s jogvh0nur sHta gamlan geyr
r sevjarkerjum gleimur og trongd shysm8fuglaknasi5 sum gle5ist a sprong
rsbitlar skna sum fnasta glar shyI hV0rjum hyljareyga eitt antarpar
T a5 er ikki gratur hesi blindandi tar er varbeiskur vindur sol T a5 er var
Regin Dahl
aU sarna rnerkiBJ Electrolux BJ KeJiskap J Frystiskap 2 Frystiboxir _ 5 Kalimiddot og frystisk~p i dnum _ Kaksmaskinur (Mixatar) 5 Uppvltskimaskinur 6 Vaskimaskinur 7 Snarhv0rviskiljuT R Stnikij0rh 9 Strukirnaskinur 10 Brey~snerkjarar 11 Dustsugvaru ] 2 G61vblankarar 13 Komt5rar 14 Ovnar vi( og uttan plitum 15 Kokiplatur 16 Koksbor o~ komi)ur i einum 1i Paneloynar lS Vatnhitarar J9 f Iitlskap 2C
51(Ap )Sli 1
lELABOGIN Torsg0tu 16 2120
FAKLIGI MALINGAHANDILIN
MENTUNARCRUNNUR
STUDENT AFELAGSINS
Nyggjar b0kur
FLEKKA vlSU- og songbok H Rasmussen F0royskfolkamenning 190 bis Steingdmur Weihe o u 50 bls 15 bIs viti myndum skipatli fyn utgavuni 16kr Hans Dalsgaard
B0NDUR OG FATJEK FLjODR Kipling JEVINTfR 11 90 bls Danjal Niclasen B6kinkemur a mortansmessu
20
~F~S~ Ratlsfundurin 16 mars 1968
Fyrsti ratlsfundurin I ar vartl hildin leygardagin 16 mars h0li fclagsins a H C
0rstedsvej 38
Samtykt vartl at taka av lslandsfertlirnar av t at ahugin fyri hesum fertlum tykist
so 11tH milIum limir felagsins - bert 6 h0Vdu sYnt ahuga hesa fertl
Samtykt vartl at hrekka limagjalditl fra 20 upp 25 kr Nevnast kann at limagjalditl
hevur veritl 20 kr stlan M F S vartl stovnatl Vitlvlkjandi studningi til stytri lestr shy
arfertlir avgj0rdi ratlitl at eingin hereftir faer studning til fertlir heim til F 0roya
sjalvt um sllkar fertlir ha~a samband viti lesnatlin
u p P t 0 k a 1 S C Vit visa til oddagreinina a bIs 1 og grein -( naesta blatli
ArbeifiU5 hja s e rnevndunum - vit vIsa til MeginfeIagsttlindi
STUDENTAFELAGIf)
8 mars var atlalfundur Studentafclagnum
Inevndina komu Formatlur Oli Bech st~dmed
N~stformatlur Sofus Joensen stud med
Skriva~i Joannes Dalsgaard studmag
2 skrvari jaspur Petersen studmed
Kassameistari Oli Heinesen stud polit
I nevnd Mentunargrunsins komu
F ormatlur Gunnar Hoydal arkitektur
Naestformatlur Oli Bech
1 skrivari Elin Susanna Jacobsen
2 skrivari julianne Boelskov
~Clssameistari Kjartan -( Jakupsstovu
T ann 4 apru helt nyggja nevndin fyrsta fund SIn - saman viti Mentunargrunninum
Frammanundan h0Vdu nevndin og grunnurin felag sent limunum skriv har botiatl vartl
fra hvat menn h0Vdu aetlatl viti fundinum nevniliga at faa I lag tjak umMentunargrunnshy
in og kabarettina Gunnar Hoydal legtli eisini I skrivinum fram sina hugsan urn hesi
mal so at menn kundu m0ta fyrireikatlir Hoast hesa gotlu fyrireiking gaY tjakitl Htitl
urslit _ hvat itl menn kanska heldur ikki h0Vdu v~ntatl Harafturmotivar hettaein gotl shy
ur kabarettfundur Kabarettmenn komu viti trettum og tattastubbum og - fyrst og fremst
- viti inspiration til limirnar 21
INCAlVUR av REYNI hevur malningaframsyning i
Callerie Gammel Strand fra 18 mei til 31 mei
Opi~ gerandisdagar 10-1730 Leygardag til kl ~Q
Gl Strand 44
LYSING UM FAST STARV
Starv sum roknskapark0nur leitiari av skrivstovu Torshavnar llkningarshy
nevnd vertiur ly-st leyst
Ums0kjari ma hava HD I roknskaparf0rslu ella progv iti samsvarar
hesum og ma m0guligur ums0kjari hava arbeitt innan grannskotian
Umsokn viti progvum og m0guligum vitimielum og 10narkr0vum vertiur at
senda T orshavnar bY-rati
Torshavnar by-rati 20 mars 1968
FEIH)AtETLAN 1968
MSTJALDUR
lr F0royum ur-Kbenhavn ur Jlt0royum ur Kbenhavn
194 11 20 264 K1 16 127 197
35 105 267 28
17) 245 9d 16b
51J 76 25b 508
14b 21b 69 159
286 57 209 279
ell avgreiasla er flutt tiL ~~rgehavn Nord TJALDRID kernur til K0benhavn ur l0royum rnanamorgun og siglir sarna sarna kV01dia til Aalborg har taa fermir Or Aalborg aftur til Kbenhavn tyskv01di6 eftir I K0benhavn verour Tjaldria liggjandi tii taa siglir sambrert feraaretlan
AVGREIDSLA K0benhavn Kalkbrrenderil0bskaj Fmrgehavn Nord 2100 Kb~~lf 29268b Tlg Faroeship Telex 2745 alborg Aage Christensen ~lotspladsen 9000 Aalborg Tlf 155756 fIg Transit Telex 9744
PF SIHPAFELAGID F0ROYAR
22
SAMR0DA
viO nYvalda formann Ilentunargrunsins
Gunnar Hoydal
Sp Hevur ny-valda nevnd Mentunargrunsins I hyggju at halda aVIsa kos I vali av
bokmentum
Sv r hesum spurningi er ein annar HVI utgeva studentar yvirh0vur bokmentir
hV0rjar serligar fortreytir hava f0royskir studentar fyri at ataka Sier sllka uppgavu
sum studentar I grannalondum okkara lata atirar reinar forlagsfyrit0kur um at r0kja
Tati man ikki vera tI at teir halda seg hava serstakligt skil a list og mentan framum
atiriir grundin er meira einf0ld Tati finnast I F0royum ikki stovnar iti a sama hatt
sum I 0tirum londum eru f0rir at gera arbeitiiti marknatiurin er ov 11til vinningurin
so at siga eingin Mentunargrunnurin varti settur a stovn I sInari tIti avtI at sJudentshy
ar voru samdir um at arbeitiiti var so ty-dningarmikiti at onkur noyddist at ataka
Sier tati Vit eru sostatt sjamplvbodnir c-g oprofessionellir viti 0llum tI sum tati dregur
viti Sier av vantandi tItiOg peningi
Men vit hava d0mi um at arbeitiiti ikki hevur veriti til einkis Ta Mentunargrunnshy
urin varti stovnatiur var storur t0rvur a barnabokum og for hann tI undir mitivIst
virkisemi a hesum 0ki Vit sIggja nu at gongd er komin a m a ger Lierarafelagiti
eitt stort og gott arbeitii urvaliti er nu somikiti stort at tati ber rlmiliga viel til at
velja barnab0kur a f0royskum framum b0kur a mali sum barniti ikki skilir enn
Hetta kann nYtast sum d0mi um tati sum atti at veriti serliga endamaliti hjaMentunshy
argrunninum At VIsa a tey odyrkatiu 0kini har t0rvur er a at faa virkisemi I lag
~a kosin skalleggjast noytiast vit tl at spyrja okkum sjalvar hvat vit gera mest
nyttu I so mata Ny-valda nevndin heldur at stort arbeitii liggur a tI 0kinum sumkann
kallast samfelagsligt ortiaskifti Vit eru av teirri askotian at mentan ikki hongur I
23
leysari luft men byggir a stati- og tftiarkend vitiurskifti sum neytiugt er at finna
fram og kanna merri Bokin lleimastsectri-Sjalvstsectri var ein roynda hesari leiti Hon
varti ikki vrel upptikin allasta~ni men fliur var osamdur f tf at evniti var vitikomandi
Minnast vit til at motmreU er eins positivt og undirt~ka so er ikki neytiugt hJa okkum
at rretiast atfinningar tati sum vit skulu ansa eftir er at halda ortiaskiftinum einari
legu sum er ti prinsipiella sakini vitikomandi
Sp Hv~riar retlanir hava tit fyri fyrst Kanst tli m~guliga nevna nakrar titlar
Sv Nli var frafarna nevndin somikiti agrYtin at tati sum fyrst liggur fyri hjli
okkum er at halda afram viti tl arbeitiinum sum longu er komiti vrel lileitgtis Eghugsi
urn yrkingasavniti hjli Arnbj~rn Danielsen Mururin eftir Jean-Paul Sartre og stushy
dentatalitl Men samstundis sum hetta fer avstati viti h~utgtspartinumavarbeitiskraftshy
ini er 1etlanin at savna inn so nogv uppskot sum gj~rligt Umframt loysunarortiitgt
ortiaskifti droymir nevndin um eitt annati sum eitur virkisemi Ortiitikommunika
sion varti nevnt Ii atialfundinum men tati varti heIst so ilIa lyst at rnisskil)ing kom
burturur Tati sum meintist viti var hetta H~vutisendamaliti hja Mentunargrunninum
er ikki bert at stutila men eisini at leggja botnin undir skapandi virkisemi Hetta
gerst best viti at seta so nogvan vitikomandi aktivitet i verk at tati vertiur eggjandi
hili folki at luttaka ogikki sum nu har nogv av mentunarliga arbeitgtinum tykist atshy
koma av skafti gi~gnu~ aheitan og nyggia aheitan r longdini nyttar lititi at
ganga biddaragongd i sllkum malum einasta leitiin til natturligt skapandi arbeitgti er
eitt inspirerandi virkisemi
Urn titlar er tatgt nakatgt titlliga at tosa bretli av tl at tati orlt5askifti sum skal enda
ritgertium ikki er komiti lag enn og av tf at lit f nevndini ikki eru pura samdir urn
hv~rt tati yvirh~r eru vanligar bokmentir itimestur t~rvur er Ii Tati er so
annati sum vit kundu nj-tt kreftirnar til eitt nu grammofonplatur utgavu av f~royskshy
ari list einahelst grafikki filmslistaarbeitii hVl ikki To er eitt b6kmenta~ki sum
longu er vortiiti eitt slag av hjartabarni hia okkum av ti at tati higartil pura hevur
ligiti a lani a f0royskum mali Vit hugsa urn erotiskar bokmentir sjalvandi a hregsta
listarliga stigi sum til d0mis hja Henry Miller
Sp Hetta Ij6tiar ogvisligt hvussu eru flggjarligu urnst~tiurnar fyri 0Hum hesum
Sv Eg havi ikki torati at spurt kassameistaran alvarsliga enn heIst eru trer
vanaUgar Men um vit skri~a ein langan ista viti gotium uppskotum so er f minsta
lagi von urn at okkurt av tf kemur av skafti Annars er bert at ugga limirnar i Studentafelagnum viti at urn vit taka munnin ov fullan so vertiur somikiti lrettari at
finnast at okkum Og somikiti 11ettari vertiur tatgt at bera okkum lit a nresta atgtalfundi
24
STARAR
Ta tU hoyrir staraflokkar
a vetrarmorgni 1 Keypmannahavn
prt tu knappliga heima
og tao a sumri
kennir flogva fleyrio
smugva millum skins og hold
Smab0rn skrola a sandinum
V io traou fert tu a
ella 1 air - Kanska tu
leggur teg oman fyri
garoarnar 1 S0tan lyng
og lyoir a fuglin meoan ein
flegmatisk rer eygleioir teg
av einari tugvu
Men har er havetur
menn baksa a Norohavinum
vio Hnur - faa upp styvlarnar
lofna og hava kjaftkulda
meoan fj0ruseyour
s jovarmMa jotrar tara
vio glerp1pum 1
jd
NYGGI BOKBANDIL
Kongag0ta T6rshavn
Selur eftirprent saman vitJ MFS
B0kur Pappir Skrivstovulutir
Teiefon 2265
LTAP-= AGIC
F)~~6tATHE Flmiddot ROE FISH EXPORTING COMPANY
Td bullbullbullv ~ 000 bullbull
TELEPHONE 14-48 TELEGRAMS FAROEFISH TELEX 24
fLeiAje )uUinu6Apoundn B6ka- og papplrshandil
Sverrisg0ta 12 T6rshavn TIf2935
B6kahandilin ill selur feroyskar bekur burrurav Hevur Feroysk-Donsku
orllab6kina i varllvcitshl Umboll fyri Mentunargrunn Studentafclagsins
26
MALSLlGAR HUGLEIDINGAR
Ein og hver sum hevur eina ltla hylling a teirri gomlu nornzgtnu mentanini
sleppur valla undan at asanna at heimur forfedra okkara teirra sjaldsama og
rlka heimsuppfatan teirra skaldabornu og vlZlkru mytur var ein storur dyrgripshy
ur LUtvISt er hesin gripur gloppin okkum av hondum faur er nu flZlrur fyri at
reksa upp 12111 nlZlvn Ot5ins ella nevna vanirnar faur man vita hVlZlr Gullinbusta
var ella SVlZlltur ella Fallandifot men ein part og ikki tann minsta hava vit
vart5veitt nevniliga malit5 Samanborit5 vit5 1xet5i danskt og svenskt td ertat5
1xet5i ljot5liga og einamest hvat it5 uppbygging og ort5atilfari vit5vlkir raettiliga
nogv llkt tI mali sum talat5 vart5 fyri tusund arum sIt5ani
Ikki hava menn altIt5 spaat5 malinum ljosa framtlt5 Svabo tann svartsky~di
hugsjonarmat5urin ivat5ist 11tit5 I at malit5 for ikki at bjot5a blZltur ahesumoyggjshy
um men for at fara fyri mutur og skutur dVlna fyri t sterka arininum fra
fremmandamalinum Ilandssut5ri
Vit sum livanu adlZlgum megaasanna at Svabohevurveril5ovsvartskygdshy
ur Satt er at avirkanin uttanIfra I dag allarhelst er vael stlZlrri enn hon var a
hansara dlZlgum Men samstundis hava vit ju - mali og mentan til hjalpar - tey
ambo 15 sum eitthvlZlrt modernat5 samfelag veqir seg vit5 bl 121 15 tIt5arrit utvarp
sklila og nu til seinast eisini frot5skaparsetur
t5an kunnu vit so siga so er stlZlt5an greit5 Malit5 er - vit5 teimum broytingshy
um sum tUsund ar hava borit5 vit5 saer - bjargat5 Her er eingin vandi longur
To eftir IZIllum at dlZlma hugsa ikki allir soleit5is Allir eru ikkinlZlgdir vit5 stlZlt5shy
una ja tat5 finnast ennta teir - einamest menn av bygd menn av t eldra aettarshy
lit5inum - sum eru stak misnlZlgdir sum hava ta askot5an at I hesi vaelfert5 byr
mikil vandi frae sum kann vera malinum at bana ansa vit ikki eftir hVlZlrja llZltu
Sllkir menn eru teir einans fyllgranar kverulantar sum vilja hava okkurt
at illneitast um ella hava teir grein I SInum mali Tat5 er aetlanin vit5 hesum
stubbanum at royna at svara uppa henda spurning Faravitnu atkanna spurningshy
in gjlZlllari tykist eitt beinan vegin at vera heilt greitt nevniliga at nogvir
teirra sum faast vit5 flZlroyskt rithlZlVUndar yrkjarar blat5menn tykjast at
halda at innihaldit5 hevur alt at siga tann malsligi bunin minni At ein lysari
hugsar soleit5is (nKugv selistn) undrar kanska ongan men at menn sum vilja
utinna brlZlgd innan flZlroyskar bokmentir ikki hava fatat5 at tat5 teir lata fra
saer ma og skal veramalsligalagi er heilt Ofatiligt Ogatmenn sumlata
ur hondum skaldaverk lYtt av grefligum malsligum ella grammatiskum villum
27
vertia r66tir sum skald stuet hendir valla atirastatini enn FJ2Iroyum Atirastatgtshy
ni vertiur tati hilditi at vera ein fyritreyt fyri at ein yrking stuttsJ21ga osfr
yvirhJ21vur kann roknast sum skaldskapur at hon er malsliga lagi
Eitt annati sum ci skjott ansar eftir ta ci roynir at kanna malsins stJ21tiu
dag er at menn teirra agrpni eftir at luka burtur ur malinum arva ella tati
teir halda vera arva samstundis uttan at vita av t skractiallppvJ21kstir sumeru
dyrgripir malsins urtagartii Tvfalt harmiligt er hetta ta ein hugsar um at
tati er ivingarsamt um hesin arvi ger so storan skatia og at tati er ein storshy
ur spurningur urn hann yvirhJ21vur kann lUkast burtur hvussu menn so kpa seg
Her vertiur hugsati um fremmandortiini 011 eru vii samd urn at tati ratiur urn
at vartiveita tati norrJ21na ortiatilfariti malinum ella l2k]a um tati urn til ber og
vit mega fegnast um at hava fingiti orti sum td utvarp fjarrit osfr upp maliti
Men ein noytiist at spyrja seg sjalvan um ikki tati stora lukingararbei5iti sum
menn gera er me ira ml2tii e nn f0tii r fyrsta lagi eydnast ta5 rattiliga
(sum oftast bara urn or5ini vertia smtiati urn tati munditi ta iti hugtakiti
ella luturin tey symbolisera vertiur til) r l25rum lagi mugu vit vitiganga at
fremmandortiini ta saman um kemur valla gera tann ska5a sum hesar l2giligu
utreinsingarroyndirnar kundu fingiti ein at hilditi Fremmandortiini kunnu J21sa
onkran upp men tati sum er einum mali at bana er ikki at okkurt fremmant
orti snikir seg inn I tati av og men at beinagrind malsins syntaksur og malshy
hera tes s av lagi
Og her koma vit til tati sum vi nomu viti I a5ni at menn teirra ivri at reinshy
ska maliti av ovart koma at skatia ti a l25rum J21kjum sum hava st0rri tYdning
Lat okkum taka eitt d0mi Ortiiti vertiur av nogvum fl2royingum nu npt
transitivt vi5 somu merking sum danska or5iti ford0je Vit kunnu nevna nogv
d0mi ~m hetta ja tveimum ortiabokum finna vi ortii5 npt I hesari merking Men
ortii5 er iutransitivt eins og 011 onnur na-orti Gera vit mi ortiiti transitivt er
ey5vitati 1It 0311 onnur na-orti eisini kunnu nytast transitivt Kunnu vit sodna
matin so kunnu vit eisini batna hin s juka sovna barniti fJ21lna blomstriti osfr
Skal heaa vertia mannagongdin SO er valla bot a borlH Her legg]a menn ju hond
a sjalva beinagrind mBlsins og tati bJ21tir einkf urn slIka ska5ager5 um vit so luka
hundra(5 fremmandor5 burtur ur malinum
Men hvussu sJsulu vit kunna for5a fyri at spUla sum henda vinnur sar sess
I malinum Munnu ikki bestu ra5lni vera at leggja seg eftir at Izera bygdacL3li5
at kanna tey gomlu f0roysku skaldini og fyrst og fremst at halda ifram viti
tjakinum um tati fJ21royska maliti Eitt er vist kemur tann hugsunarhattllr sum
tu longu m0tir nogvastatini nevniliga at vit f0royingar leggja ov st6ran dent a
maliti at gerast vanhgur millum manna so er eingin v6n
28
Ummceli
EINAR WAAG VALOGVALT0L 200 bls Egiti for lag Klaksvllc
eru urn valurslit F0royum sl5an Heiti5 Val og valt01 er ikki heilt
rICtt av t at einki er bokini urn val urn hv ein velurundirdemokratiskum styrisshylagi og hvussu ein velur demokratj~skum landi Betta hevtii veriti av storum ahuga F0royum har so mangt politikki byggshyir a trligv veljarar trligva upp Ii tjotiskap
samh0righed sosialismu av ymsshyum ella veljarar trugvaupp a mannshyin - munur er a at hava alit a manni og at trligva upp a mannin
r hesi bok eru 011 valt0lini fra 1906 til 1966 bze5i fra 10gtingsvalunum og f6lkashytingsvalunum F0royum Valt0lini eru batii fyri alt landiti fyri hV0rt valdJ2llnil5 og fyri hVl2nn valstatiin Tati hevur veriti st6rarbeitii atsavna saman og skipa tl2lini bOlkar
Allir tingmenninir - og hin einasta tingshykvinnan - eru nevnd fyrst fyri hV0rtvalshyiti sltian fyri hVl2rt valdl2miti og seinast 1 bokstavarJ21l5 rseinastu r05ini eru myndshyir av l2llum tingmonnunumogher eru sonligar upplysingar mer og hvar er valdur f0tiingararogevt dey5aar hvussu leingi ma5urhevur sititi atingi soknarstyri og 0tirum almennum eUa politiksum starvi Tingmenninir eru cisini skipatiir eftir hV0nn flokk ella hVilrt valshyd0mi teir hava umbotiati og teirerueisini skipatiir yrkisr0ti r bokini eru eisini yvirlit yvir landsstyrini sum veriti hava stian 1948 yvir I0gtingsformenn (sltian 1924 ta iti 1l2gtingil5 sjalvt for at velja formann) flggjarnevndarformenn (s5an 1948) og yvir skulast6rnarlimir Hev5i ikki veril5 beint at nevnt landsnevndirnar
So statt er 0rgrynna av upplysingum um valurslit og um tingmenn hesi bok Eingshyin sum flEst viti politisk vi5urskifti F0rshyoyum sleppur uttan um hana Hvat dygd er bokini velst um allar upplysingarnar eru vi5 og um tzer eru rlEttar lkki havi
funniti nakra villuna enn og heldur ikki nakal5 tl2l fra Einari plaga eisini
vera eftirfarandL Ein og hv0r dugir at at prentvilla er at Th Petersen
vera tingforma5ur 1924
Men eg havi atfinningar at gera um bokshyina Handrititi tykist ikki at vera lagt nog vzel til r32ttis atirenn ta5 er laUti prentshysmil5juni og prentarbeil5il5 er ikki so vakshyurt sum tati kundi ogatti at veriti Heldur ikki rattlesturin er nog gotiur
Tal5 er smar sakir at stavsetingin ikki altlti er konsekvent eg hugsi mest um dupulthjalj6tiini flokks- (foror5 og 196) mans- (foror5) og 10gmannsshy143) Vi11andi er at statiarn0vnini standa ymsum fJ2111um og at stundum manglar hVJ21rfalsendingin sta5arn0vnum L32tt er at finna d0mi um hetta
Verri enn inkonsekventur stavingarhattshyur er at inngangurin til summi av talyvirshylitunum er at finna ikki framman fyri yvirshyliti5 men aftas t b6kini sum rlEttingar lnngangurin er hesum fJ21rum 6ivati skrivshya5ur aftana at handriti5 er handati prentshysmitijuni og so hava prentsmitijur F0rshy
tann ovana at prenta eitt ella tvey senn hoast ein bok er ein heild
sum ikk( kann ver5a pettati sundur Viti at petta bokina sundur - ta5 gera rattir prentarar ikkf fortiar prentsmitijan fyri at rzettingar kunnu koma I b6kina undir rattlestrinum
R32ttlesturin er eisini matar 6shyskeyttin nu endingarnar re[lunum a bls A bls 160 koma kursivstavir talyvirlitinum Yvirlititi yvir folkatingsshymenninar a bls 165 er iUa handfariti bindistrikur mangla ella har eru tVar a sama stati HVl 6lukkan hevur prentarin tikiti nummartah5 av teimum ymsu dcildshyunum men ikki r32ttingunum fra bis 195 og ut
Storir partar av bokini eru talyvirlit tabellir T32r eru prenta5ar sera meshatt og fll2kjaliga summar standa tV0rtur urn
tina summar standa upp og nitiur (eitt bls 46-47)
lkki er neytiugt at vera so g6tiur vi5 papplrsverksmitijurnar sum henda bokin er (bis 182-185) Hetta er papplrsspilla viti lit
Eitt sakni eg b6kini Ongastatini havi eg SlEti fra hvatiani hesi valt0lini eru Hngin eru hetta t0hni aftan a flnshyteljingarnar men hetta ver5ur ikki umtala5 b6kini
Tey lyti eg havi drigtti fram hesum umffiali kunnu tykjast at vera smaputl og lutir sum liti5 og einki hava viti innihaldshyi5 at gera Men er tatifragd at lesa b6k sum er val ur hondum greidd so er tati m0timikiti at lesa b6k sum er ovandaliga
29
ur hondum greidd Og ta its h0Vllndurin hevur lagt nogva orku at faa handritits til vega so skal so lltits til afturimou til at gera vakra bok ur handritinum
Hetta er sera bok sum ein skal taka fram at hyggja ferts eftir ferts
Roland Waag H0gnesen
HEDlN BRU PURKHUS Egits forlag Torshavn 1966
Tall hevur verill storur saknur at S0gurshynar hja Hetsini Bru fra teimum seinnu arshyunum ikki hava funnist einum savnL T a Purkhus so komut 1966 vits hesum si2Igshyum var tats ein so mikits stor og glellilig hending at hon ikki eigur atveraonevnd
Ein av ferllas0gunum [Dalhusi erum eina summarfri skaldilj hevur buts i D0lshyum norljan fyri Vestmanna Tats sum hugshytekur er natturulYsingarnar Soleiljis lysir hann ein morgun har norljuri
So slo morgunroljin upp a luftina og um eina 10tu festi solin i tindarnar Fyrst varliga sumein kinnarolji siljan meira og meira sprotareyll meltian rondin i netsra matat5i seg nillur gj0gnum hamrarnar So litforust tindarnir aft shyur gulnaljU ovast uppi Sknandi messshyinglitur Og alt 1 einum spratt Ijomin av vatumiddotog tinnugroti- ein Ijosfossur ilj stolj fjalltll og syndratiist ut fra afur e~~t glampandi 0rvagos ut yvir dalm
Natruran er fyri Hetsini Bru to ikki bert litf0gur g yndislig meneisini tining og deytsi Hann er a somu fertsviljVestmennshyingum teir rekafugl upp a gjonna Fuglshyurin verljur ikki veiddur men massashykreraljur
Her er umskift 1 Sundinum einki yljj_ andi liv sum litilmetir veit5imansins drap eingin titandi fuglaherur sum ber pisuni mat og elur nitt Hv a hellushyrokunum her er alt deylli skuggi og slavin kaldur gjostur ur timyrku deyljsshygjonni
At skaldilj harmast um tfningina er ivaleyst men hann ford0mir ongan
Felags fyri tar triggjar ferljas0gurnar er at drigits verllur fram talj skemtiliga vits teimum oftast ohl2lggligu fertsalikindshy
30
unum millum oyggjarnar Munnu ikki 12111 kenna aftur ta ilj tey lesa um ferljina suljur Smirli
bull I fyrstani vuksu bert eyguni lkluta shyrugvuni og stardu hjatparleyst ut 1 vellrits nasarnar hl2lvdu seg upp 1vindshyin og andalju djupt Men talj var so sk)ott at andlitini skiftu yvirbragd trutnatsu surnatsu hurvu llvsleidd moti dekkinum ogtann fyrsta l3Pyggjushyritsin stots vilj gorp og venan ut ur rugvshyunL Menn lupu til at halda fyri pannshyuna allrir lupu efUr vatni metsan summir bert hildu so aIt ikki skuldi ruUa utav VBilgerandi at onkur dugir at slggja
tall stuttliga og greilja fra t HEin Skal shyviksferts er annars um eitt brudleyp men sum heild er hetta er lysing av heimshybygdini og einum evni ilj gongur aftur 1 skaldskapi Hetsins Bru Broytingartiljinshygamalt og nYtt
TIEr fimm stutts0gurnar eru seraolikshyar Onnur HersJ21gan og B0Va eru skemtiligar - hinartrtggjarmeira alvarshysamar
HJ2Ivuljseytskennits bygdasamfelJ21gunshyum er at tann sum burturur iUa vertsur toldur HJ2IvuljspersonurinEin samallur a Litlu Dimun er just teirri st0ljU Hann er serlingur listarmatsur Fyri fyrstu ferts gevast honum umstJ21ljur at skapa her hevur hann fralsill honum vantalji i heimbygdini Afturfyri ma hann tola einsemits men vinnur a tt viII listarshyverkinum Vit gruna at talj er viC um tannabiti hann fer heim aftur bygdarmonnunum ta teir av tilvildmiddotfinna hann aftur
r Urllini berjhtmatsur vits natturuna sum oytsileggur llvsverk hansara Hann gevst ikki men fcr av nyggjum til verka asannar at einans skapan gevur tilvershyuni meining Tilveran er absurd men tats asannar hann ikki TVJ21rturimoti heldur hann a til natturan tfnir verk hans fyri allru ferlj og hann sjalvan vitsEin sjaldshy
vJ21kur soga sJ21guni Purkhus - spennandi ikki
SJ21rt ohugnalig - eru menniskjuni og natturan evnits Tveir unglingar vertsa av kunoyingum settir at ansa nJ21krumgimbrshyum Ianga leits fra folki Vit fylgja hesum ballum eina tflj Sum tltsin lltsur broytast teir sum eru rrettiliga 6likir meira- og meira 1 atburlli og hugsan Einsemi og ovetsur seta at teimum og gera annan at
kalla heilavillan Okkurt gamalt nlvir hann men 1 strtllnum vilj odnina og rre5shysluna sleppur hann undan hesum visiliga hjalptur av vinmanninum Tats ber ikki til at greitsa fra hesari sogu ut lEsir hon ma lesase Meira enn einaferts rennur tBir kalt nitsur eftir rygginum undir Iesnshyatsinum
Onnur Hers0gan um eina bygd sum ger g0ldur burtur ur yvirvoldini man vera ein hin stuttligasta sJ21gan vit eiga L0greglan kemur til biggjar eftir einum smilji i5 av ovart hevur ampilaralj ein sYslumann Teir vera fyri mongum 0shyhappum og at enda vilj undirlutan - Tann sum fBir hina f0roysku bygdina moti sar lar ikki at fertsini - tats man mangur hava sannalj
Her er i stuttum nomits vi5 nakrar av S0gunum hesum savni Innihaldsliga tykshyist lltil munur at vera millumsJ21gurnar he sum savninum og tIEr sum Hetsin Bru aljur hevur latits fra slEr Her finnur tu hV0rt um annalj inniligt aivarscmi og gotssligt speisemi Maisliga haraftur moti varnast ein broytingar Heljin Bru ber framvegis av teimum flestu sum skriva a fJ21royskum men ikki er skrivshyingarlagilj talj sama sum i fyrstu s0gum hansara Alti5 hava setningarnir verill stuttir men nu tu s jaidan heilan setning longur S0gu sum U rllini hoskar hesin elliptiski skrivingarhatturshyin val men 1 summum av hinum s0gunum tykist mest sum ov nogv at vera gjJ21rt av
Tekningarnar hoska VBil til innihaldits ikki minst teir triggir skalvikingarnir
JD
JENS PAULl HEINESEN GESTUR
Eingir telefonsteyrar stolju og peiggjatsu a sfnunum einki beton einki metal nitjanda 0ld raddi i dJ211um og hjJ21rtum i Abrahami eins vlEl og hansara siljullalja fylgisshyneyta
EinhvJ21r er srer sjalvum likur tats er ti gamla vlelkenda Jens Paula aftur ml2lta hesum litla stutts0gusavninum sum kom ut beint fyri jol Og hoast vi i hcsari bokini sleppa undan teimum vanligu jensshy
31
paulsku alopunum moti s jeymuatiljini vi5shyger hon to eitt evni sum hann treyljugt vil sIeppa nevniliga menniskjuna fyrstmiddot og fremst ondskapin og ottan t mannahugshyanum Her er husbondin sum pndur otta og undirlutakenslu hevnir seg inn fostursonin og sum veksur verllur friur og frltelsur bara hann sleppur at dalka husilj spyta a myndirnar av teimum hann Her er hundurin sum eirshyindaleyst verljur blakaljur lit av eggini afturfyri sna krupan og sitt trltelalyndi Her er Iysingin av teirri ondu myrku brgdini sum ringtr seg f fj0trum janteshylogarinnar og av ti veika bangna einshystaklinginum sum ikki hevur dirvi at bjotsa henni av men mattleysur og vonshyleysur velur at gerast vargur millum varga Og her er ovitin sum hevur sInar einastu eyltlnulJ21tur uti I haganum langt av lei lj fra folki og flei
T ann kugand i og tann kugalla menniskJshyan Sjalvt um ikkinogvverllur gj0rt burtshyurur evnum sum hesum fJ21royskum bokshymentum vertsa tey- to so nogv vitigj0rd av utiendskum rithJ21vundum at kr0Vini til hann sum hattar Sler at fara i holt viII tey mugu setast rrettiligah0gt Jens Pauli er ikki nakar storur salarfr0tiingur tats er ein sjaldsom styrki ihansara s0guhiitti Ja sJ21gan Gestur ma viII urn sterku naturalisttsku lisingum sigshyast at vera eitt satt meistaraverk Eisini natturulysingarnar hja Jens Paula eru frashylikar Men nogvastallni serstakligalongshyur uti bokini tykir einum at Jens Pauli ovskrivar seg ortsini verlla ov Kanst ru seta tvey lysingarorll afturat einshyum navnortsi uttan at tatgt ru hevur at bera fram tykist utvatnall hevur ein bretskur rith0Vllndur sagt krevur ru at veramalsshyligur hegnismatsur at ljiera tall viII trimshyum lysingarortsum er ogjorligt S0gan Gestur tykist einum so sterk t at hon er s0gd vits faum nitum orllum Harafturshymoti fer nakall av broddinum av S0guni urn profetin hon mest sum hoknar undir 01lum ortsunum
Tats hevllr mangan verilj sagt og ma takast uppaftur her at Jens Pauli vandar SBir ov lltiti um malill Kann vera at hann er eins stinnur i f0royskum og onnur men omak ger hann slEr ikki Stutt sagt hann tykist ikki hava skiIt at skriving er eitt handverk sum eins og 011 onnur handverk eigur at verlja gj0rt av einslistum
rtf fyrstu s0guni er Htilj at finnast at malsliga men longur uti er bokin lYtt av
grefligum malvillum N0kur d0mi lotnu kenslur j sveiggjal5isipuni (ein sipa(n) er valla eitt ambolS ella ahaldsi)j hevna okkum (eigur at vera hevna seg inn a okkum) j skrambla saman j skarruniliga pinligt
Tall atti at verill einoskrivallregla hja einumhv0rjum h0vundi so leingi hann ikki vil teljast imillum modernistar at lesarshyin skilur talS hann skrivar at hvort orll hV0r smahending hevur SIn tYdning Tall er synd at siga at Jens Pauli lykur hesa treyt HVl hevur hann td bYtt S 0guna um eitt smll sundur smakapitil og hvat gagn gera allar hesar banalu yvirskriftshyirnar Hv skal malSurin sum doyr uti endiliga vera sambandsmallur Og hVIhevshyur tann ltli ovitin i teirri tri5ju s0guni tall fjakuta navniS Frants Wilhelm
Nu gerast atfinningarnar kanska nog so nogvar men to er eittaIturat sumegfegshyin vil nevna TaS er nevniliganakaS sum lesarin saknar hja Jens Paula tokka til personarnar Tak ta seinastu s0guna um profetm 15 ger uppreistur imoti ti onda trongskygna samfelaginum og vinin ill ikki torir at fylgja honum Samanbera vi hana vill Bolla i Gragerlli eftir Hel5in Bru ill er um nakatgt tall sama Ckanska tann besta s0gan itgt nakrantiS er skrivall a f0royskum) S-ES t munurin tYi5iliga Hellin Bru er vilS huga og heila i parti vill Bolla og imoti fj0ldini ill forfylgir hann Jens Pauli er uttanfyri ella omanfyri sinshyar personar Ella tak Trollringen~ tann seinasta skalds0gan hja Sigurd Hoel eis shyini um sama evni ein vonleys og r-Etgtulig bok men samstundis ein flovandi bok ti tU tylliliga merkir at h0vundunn stytgtjar hetjuna ja identUiserar seg vill hana Jens Pauli tykist einum at standa omanfyri sinar personar eisini teir ill strilla tall golSa strillill hyggur yvirberandi atteimshyum av sinum Olympos sum ein annar Zeus Sjalvsagt er eingin ors0k til at halda at J P ikki stendur td profetinum viS liS men tall hevlli veriS soguni til storan bata um tall kom tytgtiligari til 5 jondar
Prentvillur oyllileggja onga bok men eru he ldur einki beinleiSis prySi og - Gesti tykist at vera heldur illa lukall-Grefligast man silla 81 vera (Hesi mennshyiskju verlla arga(lI) spota(i5) spark-
a(lIraquo Men tatgt er kanska profeturin sum ikki er so stinnur i stavseting
Tykjast atfinningarnar i hesum urrun-Eli nog so nogvar ber taS to bert progv um ahuga fyri rithovundinum Samantikii5 er
32
hetta kanska tann besta bokin vit hava fingill fra Jens Paula Hann sy-nir seg her sum ein meistara i naturalistiskum frashys0guhatti Og teimum pseudofilosofisku hugleil5ingunum sum vi i hinum bokum hansara hava lisiS heming a ohlltum av sleppa vit heilt undan hesufer6 S0gan Gestur veri5ur kanska ennta ein klassikshyari i f0royskum bokmentum
HA
JEVINTR II eftir Rudyard Kipling Danjll Niclasen umsetti LOYNDARMALID Skrivatgt av n0krum australskum b0rnum Erling Simonsen umsetti
At umseta barnab0kur til f0royskt er eitt fralikt tiltak og ein undrast a at ikki meira verllur gj0rt burtur ur ti r fyrsta lagi er tall f0royskum b0rnum tilometaligt gagn at me ira kemur ut a f0royskum av bokum sum tey tim a at lesa sum kann kappast viCl tall sum finst a donskum r 0l1rum lagi matti taCl veri6 stuttligt at fingshyist viCl umseting av barnabokum urvaliS er ju b-Elli start og gott nu a d0gum
r vetur eru utkomnar tV-Er barnab0kur umsettar til f0royskt Evintyr 11 er umshyset vill hegni ja umsetingin kundi valla verill betri so dreivut og knortlut sum mB Kiplings er Tma b0rn at lesa eina bok sum hesa spyr ein seg sjalvan llt er at vita Spenningi er sanniliga ikki nogv av hesi bokini Eisini er hon so a tremur av longum torf0rum orllum at tall er ivshyingarsamt um b0rn skilja meira enn fjortshying av henni
r Loyndarmalinum haraIturimoti er alt tatgt sum tey smau kunnu hugsast at kloevja av eini bok Sjalvt stallilS har hendingarnar fara fram er ju eitt r-Ettishyligt eldorado hja b0rnum ein bondagarllshyur langt av lei6 fra folki ein a viS einum holmi i ein long villingarsom hola viCl nogvum sllluholum osfr Og tilburlSirnir eru ikki minni spennandi Her eru gatufor hottunarbrov her eru dj0rv og vitug born i stris mati ohugnaligum bartrogum osfr Malill er einfalt og I-Ett at skilja to sniltja skeiv orClafelli seg nog so ofta innshymillum
Ein fralik bok til tey minnu b0rnini
HA
HIN F0ROYSKI
BANKfN
TRYGGI NGARSAMBANDIEgt
F0ROYAR F0roya Sj6vatrygging Tel 1090
F0roya Krlggstrygging 1090
F0roya Brunatrygging 1089 1098
F0roya Vanlukkutrygging 1466
yit tryggja
Balar skip v6rul h(IS innhlig feroag6()s o a
feroyingar eiga attryggja landsins egnu trygging
F0ROYA SPARIKASSI Stovoallur 1832
Teleloo 1400
Opinhv0nn dag kl 10 1230 og 14-1530
Leygardag ld 930 -1200
DEILD NORBSTREYIIOYAR SPARIItASSI
Vestmaooa teU 93
Opin dagliga
Sparift i Sparikassuoum tall loysir seg
12
spaela kabarett a hVi21rjari Olavsi21ku til at vinna pening til bokaarbeiigti
Ta iti Mentunargrunnurin varigt stovnatiur var ognin uppa einar 4-5000 kr bokashy
goymslan lroknaigt Kabarettin gay pening to ikki hV0rt arjstundumdatthonnitiurfyri
Sitian 1957 hevur kabarettin veitt Mentunargrunninum slakar 40000 kr _ hetta er
ikki smavegis og liggur nogv arbeitii aftan fyri henda pening _ at faa kabarett lag
er ikki l0tuverk Eg havi sj81vur skipaigt fyri kabarcttini tvey ar og eisini veriti a
pallinum Grunnurin hevur eisini Hngiti styrk fra almennum og privatum stovnum
F0royum Grunnurin hevur ongantiti s0kt ella fingiti styrk fra utlendskum stovni lalt
hevur grunnurin fingiigt umleiti 36000 kr Tal5 mesta av hesum peningi er latHS til
Ilionskvltetiiti sum er st0rsta uppgava grunnurin hevur tikiti a seg Kortini er Hggjshy
arstllligta grunSins heilt hampilig grunnurin hevur dag ognir sum eru haegri enn hesin
peningur samanlagdur hoast bokagoymslan roknskapinum er nitiurskrivati til 40-
S 01uor ganis ation
Nevnd grunsins hevur ivaleyst at gera viti at standa fyri utgavuarbeitiinum at faa
handrit til vega og at faa tey prentaigt so hon hevur ikki millguleikar at hava si211una um
hendur Fyrstu arini h0Vdu vit ein mann at standa fyri s01uni Fi2Iroyum Eisini hava
vit selt 19ji21gnum llterararnar Men fyrin0krum arum sftiani nevndin ta sti21tiu at best
var at faa fasta s0luskipan viti bokhandil F0royum Eg haldi hetta framvegis vera
bestu s0luskipanina ta iti s0lan er so stor Tati sum dag ber bokasi21luskipanina
Fi2Iroyum er ju agotiin - profitturm Um hetta kann vera sagt Fj0lnir atti Ii i21igtshy
um sinni at tikiti hetta evniti upp til viigtgertiar Grunnurin hevur havt student at selja
b0kur millum f0royingar her bYnum
E r tati ikki trupult at reka forlagsvirki viigt sjalvbodnum ella
ilia l0ntum folki
tati kann vera tV0rligt men fyrimunir eru eisini Trupulleikarnir Tati er ein
royndur lutur at lyfti um skrivligt arbeit5i sera sjaldan vertia hildin Undir slikum
umst0tium ber ikki til at ilskast men bert gletiast ta iti tu faert handrititi ella raett shy
lesturin Fyrimunir Laettari er at samarbeitia til iti menn ikki 1 fyrsta umfari hugsa
um l0nina Upp 1 trupulleikarnar er at telja tati fyribrigditi at f5ur dugir at skilja
at maigtur kann gera arbeitii uttan onkursvegna at hugsa um egiti gagn at matiur kann
seta arbeitiiti fyri hitt kollektiva - hesum f0ri Studentafelagiti - fram um tati privata
arbeitiiti Og duga tey ikki at skilja motiviigt hendir ofta at tey geva IZltirum eitthvi21rt
s jalvs0kiti motiv Sovortiiigt kann laett gera ein vonsviknan
Men 1 samarbeiigti viigt listarfolk og h0vundar havi eg ongantiti veriti vonsvikin tey
hava altti veriti lagallg og mangan stuttlig Eitt nu ta fertiina eg bati listarmann tekna
til eina bok Hann svaratii ikki men sprakk a flZltur og hevtii fyri mllnni Her var em
sigar 1 It Og hann at leila Einaferigt hann la endilaolgur undir bortiinum hoyrdi eg hann
mutla Fyrsta uppgavan Einir minuttir gingu atirenn hann fann sigarina
13
Sj6mannsutgero
c C Johansen tIf 1 j~O - Tflrhnl1
vindeygakarminum hon var mest sum harMryst Ta iti eg hevl5i fingil5 eld kundu vit
tala um tekningarnar
Hevl5i Mentunargrunnurin kunnal5 veril5 rikin sum professionshy
elt for lag
Hugsar tU um at seta 10nt starvsfolk so er svaril5 ja Fyri trimum arum sl5ani bar
eg h~tta upp a mal nevndini Tal5 varl5 vst aftuL Eg royndi aftur ruesta aril5 Sama
urslitil5 So gavst eg r stal5in samdist nevndln um at 0kja 1m talil5 a nevndarlimum fra
trimum til fimm Kortini kundi grunnurin havt gagn av 10ntum starvsfolki Men tal5
kostar Arbeil5il5 sum nevndarlimirnir gera kostar ikki
Um tU vil5 hesum spurningi hugsar um at Mentunargrunnurin er forlag so verl5ur
svaril5 eisini ja Sum eg greiddi fra al5ni so var ors0kin til atMentunargrunnurin
varl5 stovnal5ur 1957 ynskil5 um at faa bokautgavuna trygga legu Ta skeyt eg upp
at endamalsgrein grunsins skuldi Ijol5a nakal5 so at virka fyri f0royskum mentunarshyI llvi serstakliga at taka upp nyggjar tiettir Men meirilutin av limunum ynskti einans
at broyta endamalil5 fra at geva ut barnab0kurtil at geva ut b0kur Her hendi hetta
uppskot til broytingar verl5ur sett fram onkur mltelir til ikki at broyta so radikalt
men setur stal5in fram broytingaruppskot sum gongur aftur moti tl sumvar 1 sllkshy
um f0ri vinnur altll5 afturhaldil5 Hoast eg ikki greiddi atkv0l5u fyri hesum havi eg
loyalt fylgt hesi vil5t0ku at byggja upp forlagsvirki
Fyrsta takil5 var at skapa flggjarliga st0l5il5 Hetta varl5 gj0rt eftir 5-6 arum Annal5
takil5 var at leggja utgavupolitikkin Men tal5 er felagil5 sum eigur grunnin og nevndshy
in hevur t skyldu at gera arbeil5sskra sum kann savnaallar limir felagsins ikki
einans onkran meiriluta Al5aleyl5kennil5 fyri demokratiil5 er at meirilutin gevur minnishy
lutanum gol5 arbeil5skor Fyri einum 4-5 arum sl5an for nevndin undir at leggja utshy
gavuietlan Men ogvuliga striltil5 gekk lkki fyrr enn 1 seinasta starvsari er riettilig
gongd komin a hetta arbeil5il5
r hesum sambandi havi eg hug at siga n0kur orl5 um hvat eg havi roynt at gera til
al5alendamal Mentunargrunsins - ut fra tl st0l5i sum Mentunargrunnurin hevur lagt
Nevnd grunsins kann ikki dirigera limunum nevndin kann einans skapa tier ytru
rammurnar fyri arbeil5inum og so inspirera teir limir sum vlsa ahuga fyri bokmentashy~ arbeil5i T kann hetta bert koma so 11l5andi Meira velst um dygdina enn um n0gdina
Vilt tu hava dygdargott mentaarbeil5i so skalt tu duga at geva tol til st0l5il5 er ruddal5
og grol5urin ruelir St0l5il5 skal ruddast viel einki bragd er at faa nakal5 at renna upp
slokk og so lata tal5 leggjast forna Ju eg havi roynt at gj0rt tal5 til al5almal
grunsins at skapa mil5st0l5 fyri f0grum bokmentum a f0royskum mali Fyrstu arini var
hetta einans dreymur sum ikki kundi ganga ut Men nu eru mangir f0royingar sum
skriva sum umseta ella sum bert hava ahuga fyri f0royskum bokmentum Men so koma
vit til tal5 sum kostar Grunnurin hevur saman vil5 0l5rum fe10gum leigal5 11til5 h01i
RJdliDghaudiliu hi
pcal i geil i fla~n flf IGll
BOKASTOVAN Jltma~ Broncksf~nta 31
Tlf 3011
BOKBINDING
6ihltRe5trJO~ J rC~r L c~~ ---shy
pf Frants Restorff TIf 1056 Torsilalll
14 15
KEYPMANNAHAVN-F0ROYAR
mS KRONPRINS FREDERIK
Dr Keypmannahavn 204 45r Torshavn 224 65Dr Torshavn 224 65Dr Klaksvlk 234 75
v TV0royri 234 75Torshavn 294 135
Dr Torshavn 294 135r Keypmannahavn 15 155 Dr Keypmannahavn 247 r T6rshavn 267 Dr Torshavn 267 Dr K1aksvlk 267 Alt Tv0Toyri 267 1 r6rshavn 317 Dr T6rshavn 317 I Keypmannahavn 28 Prisir d kr a fer~asetslum annan vegin hyttsJomfru uppif
1 plass Luxuskamar 1 personur
2 personar 1 Einakamar uti borthnum Onnur ~inak0mur Kamar v 2 koyggJum A-dekk 425shy
v 2 koyggJum 13- amp C-dekk
Kamar v 3 koyggJum
2 plass KoyggJa kamari 13-amp C-dekk 300 Onnur k0mur 13- og C-dekk 275 shyHopfer~aplass 210 shy
67 16
305 87
36 8746 8746 8746 13756 137 76 157
178 288 179198 308 199198 308 199 198 3078 199198 308 209 248 318 269 248 318 269 268 29 289
ta er kostur og drykkJupeningur til kashy
Bl1Jrn undir 12 ir iti hava halvan fertiaseoil fna koyggJu
F ertiall1Jg 1~ keypa Cminsta lagi ar fertiasetlar faa 10 avslattur plassum
Fyri st0rri fer~all1Jg vertur kostna~ur 1 hVl1JrJum einstl1Jkum fl1Jri sambrert avtalu vi~ DFDS
Nfesta stigH5 skuldi so veriti her at savna hesi f6lk og at byggja upp Hti~ bOkasavn vi~
fgtlroyskum fl1Jgrum b6kmentum og vi~ bOkmenta- og menningarligum t~arritum a fremshy
mandum mali Hetta kundi gj0rst sera livandi milj0 Folk kemurur 011um fettum 1 F 0rshy
oyum og folk kemur aftrat hV0rt ar
Eisini a l1Jt5rum gtlkjum ber til at skapa sovor~nar mi~stgtl~ir Limirnir kunnu 5 jalvir
taka seg saman felagsskap A sumri 1966 voru knappliga llkindi til at samla iit5 at
skriva bok um fgtlroyskar sjalvstyrishugsjonir men ta hevt5i nevnd grunsins 1 nferum
heilt ar tala~ vi~ menn um evnit5 Og hVl setur felagi~ ikki fastan stovn at standa fyri
kabarettini ta~ er ml1Jtimiki~ at byrja av nyggjum hV0rt ar Vit vita at sovortii~ ber
til bert hugurin er til stal5ar Seinastu arini hava nakrir eldhugathr f0royskir sosiashy
listar skapa~ mit5st0t5 til at bera f0royingum kunnleika um sosialismu Hesir menn hava
sett nakat5 gongd Fl1Jroyum
I Hvat er mentan la at allysa andalig fyribrigdierikki lfett Andalig mentan erat
taka stgtlt5u til tilveruna sum heild
Eg havi ikki srett f0royska mentan allysta og voni hcldur ikki at tat5 fer at henda
Mentan er ikki statiskt fyribrigdi - heldur ikki fl1Jroysk mentan Tann allysingin
tU kanst geva f0royskari mentan dag er avoldal5 morgin Kortini skal ikki verl5a
dult at mentan tveimum f0rum kann vera statisk fyrra er ta il5 menn flyta annal5
land og ikki hava st0~ugt samband vi~ mo~urlandil5 tfllk statisk mentasamfe10g kanst
tu finna ymsasta~ni Amerika Seinna er ta i~ mentanin er tilherd r ba~um hesum
f0rum er mentanin statisk og kann hon ver~aaUyst einafer~ med alia men hon avshy
skeplast eisinic-skjott og doyr ut Allysing av fl1Jroyskari mentan kann hava tvey endashy
miil 1) at geva manni autoriseral5a allysing so at hann sleppurundan at taka pers6nshy
liga st0~u og 2) at forta fyri natUrligum utviklingi av f0royskari mentan av tl at a1shy
lysingin konserverar hana ti aVlsum stigi Ta~ sum kemur upp aftana er ikki fgtlrshy
oysk mentan fyrr enn nyggj allysing er gj0rd Brel5i endamalini eru vandamikil og
kunnu verl5a oyt5andi fyri f0royska mentan
Og hygg uttan um teg HV0r roynir at gera allysingar dag JU hinkristnakirkjan
hetta hevur hon roynt 1 01dir just til at for~a Og hin kommunistiska
rgtlrslan roynir eisini at gera allysing jUst til at faa tamarhald a utviklinginum A1shy
j
lysingar av andaligum fyribrigdum eru vandamiklar og afturhaldandi og cru tfer ofta
tekin um degeneration
Men Mentunargrunnur Studentafelagsins hevur 0U llkindi til at skapa llkindi fyri
f0royskari mentan Studentarnir koma ur 0Uum rettum F0royum og koma
aftrat hV0rt ar
lDFDS 16
koldinghalgir
A jolum
Nu ver5ur bor5reitt Danaveldi shymen onkur kanska snerktur heldur
fanaeldi
Nu ver5ur bukurin go5gug0ddur shymen onkur grukurin vi5 klombrum kanska
gj0gnumg10ddur
Nu ver5ur heilsa5 vi5 dyrum skBlum shymen sleiktur onkur sattliga kann henda
vi5 eituralum
og dansurin tr05in so jolalcettur shydansi5 a ta dansi5 til og fra shyi11anst5 komi hann aftur
A nyggjarum
Dey5in syngur stt kV01dslj05 shysolarr05in torvs-gl05
KavaskYming arsloks-hvarv hV0rvingar kvettingar karv
Orkus0r einsam011 011 shymj0lvar ur erva llklaks - mj011
Rasaloysi ills manns sl05 dey5in syngur sltt kV0lds-lj05
A kyndilsmessu
Kyndilsmessumanin hongur namannsnaglur blaum lofti shyog skymisligum skotum fjarur spcelibarnasjongur
Gamlar kirkjuklokkur ut urn svartan vetrarvi5 shykanska urn katolskan vBl og urn halga5 bur5arli5
Brotin slotur ni5urbrend dyggst vi5 durandi tj0rn shykyldilsmessumanin lysir a dunnur og spcelib0rn
A f0stugangi
Fj0ran 011 solbrcedd mora valla gongd shy gyltum lofti geylandi likkumongd
Ein sokkin pramur vi5 rotna5an steyr har i5 s jogvh0nur sHta gamlan geyr
r sevjarkerjum gleimur og trongd shysm8fuglaknasi5 sum gle5ist a sprong
rsbitlar skna sum fnasta glar shyI hV0rjum hyljareyga eitt antarpar
T a5 er ikki gratur hesi blindandi tar er varbeiskur vindur sol T a5 er var
Regin Dahl
aU sarna rnerkiBJ Electrolux BJ KeJiskap J Frystiskap 2 Frystiboxir _ 5 Kalimiddot og frystisk~p i dnum _ Kaksmaskinur (Mixatar) 5 Uppvltskimaskinur 6 Vaskimaskinur 7 Snarhv0rviskiljuT R Stnikij0rh 9 Strukirnaskinur 10 Brey~snerkjarar 11 Dustsugvaru ] 2 G61vblankarar 13 Komt5rar 14 Ovnar vi( og uttan plitum 15 Kokiplatur 16 Koksbor o~ komi)ur i einum 1i Paneloynar lS Vatnhitarar J9 f Iitlskap 2C
51(Ap )Sli 1
lELABOGIN Torsg0tu 16 2120
FAKLIGI MALINGAHANDILIN
MENTUNARCRUNNUR
STUDENT AFELAGSINS
Nyggjar b0kur
FLEKKA vlSU- og songbok H Rasmussen F0royskfolkamenning 190 bis Steingdmur Weihe o u 50 bls 15 bIs viti myndum skipatli fyn utgavuni 16kr Hans Dalsgaard
B0NDUR OG FATJEK FLjODR Kipling JEVINTfR 11 90 bls Danjal Niclasen B6kinkemur a mortansmessu
20
~F~S~ Ratlsfundurin 16 mars 1968
Fyrsti ratlsfundurin I ar vartl hildin leygardagin 16 mars h0li fclagsins a H C
0rstedsvej 38
Samtykt vartl at taka av lslandsfertlirnar av t at ahugin fyri hesum fertlum tykist
so 11tH milIum limir felagsins - bert 6 h0Vdu sYnt ahuga hesa fertl
Samtykt vartl at hrekka limagjalditl fra 20 upp 25 kr Nevnast kann at limagjalditl
hevur veritl 20 kr stlan M F S vartl stovnatl Vitlvlkjandi studningi til stytri lestr shy
arfertlir avgj0rdi ratlitl at eingin hereftir faer studning til fertlir heim til F 0roya
sjalvt um sllkar fertlir ha~a samband viti lesnatlin
u p P t 0 k a 1 S C Vit visa til oddagreinina a bIs 1 og grein -( naesta blatli
ArbeifiU5 hja s e rnevndunum - vit vIsa til MeginfeIagsttlindi
STUDENTAFELAGIf)
8 mars var atlalfundur Studentafclagnum
Inevndina komu Formatlur Oli Bech st~dmed
N~stformatlur Sofus Joensen stud med
Skriva~i Joannes Dalsgaard studmag
2 skrvari jaspur Petersen studmed
Kassameistari Oli Heinesen stud polit
I nevnd Mentunargrunsins komu
F ormatlur Gunnar Hoydal arkitektur
Naestformatlur Oli Bech
1 skrivari Elin Susanna Jacobsen
2 skrivari julianne Boelskov
~Clssameistari Kjartan -( Jakupsstovu
T ann 4 apru helt nyggja nevndin fyrsta fund SIn - saman viti Mentunargrunninum
Frammanundan h0Vdu nevndin og grunnurin felag sent limunum skriv har botiatl vartl
fra hvat menn h0Vdu aetlatl viti fundinum nevniliga at faa I lag tjak umMentunargrunnshy
in og kabarettina Gunnar Hoydal legtli eisini I skrivinum fram sina hugsan urn hesi
mal so at menn kundu m0ta fyrireikatlir Hoast hesa gotlu fyrireiking gaY tjakitl Htitl
urslit _ hvat itl menn kanska heldur ikki h0Vdu v~ntatl Harafturmotivar hettaein gotl shy
ur kabarettfundur Kabarettmenn komu viti trettum og tattastubbum og - fyrst og fremst
- viti inspiration til limirnar 21
INCAlVUR av REYNI hevur malningaframsyning i
Callerie Gammel Strand fra 18 mei til 31 mei
Opi~ gerandisdagar 10-1730 Leygardag til kl ~Q
Gl Strand 44
LYSING UM FAST STARV
Starv sum roknskapark0nur leitiari av skrivstovu Torshavnar llkningarshy
nevnd vertiur ly-st leyst
Ums0kjari ma hava HD I roknskaparf0rslu ella progv iti samsvarar
hesum og ma m0guligur ums0kjari hava arbeitt innan grannskotian
Umsokn viti progvum og m0guligum vitimielum og 10narkr0vum vertiur at
senda T orshavnar bY-rati
Torshavnar by-rati 20 mars 1968
FEIH)AtETLAN 1968
MSTJALDUR
lr F0royum ur-Kbenhavn ur Jlt0royum ur Kbenhavn
194 11 20 264 K1 16 127 197
35 105 267 28
17) 245 9d 16b
51J 76 25b 508
14b 21b 69 159
286 57 209 279
ell avgreiasla er flutt tiL ~~rgehavn Nord TJALDRID kernur til K0benhavn ur l0royum rnanamorgun og siglir sarna sarna kV01dia til Aalborg har taa fermir Or Aalborg aftur til Kbenhavn tyskv01di6 eftir I K0benhavn verour Tjaldria liggjandi tii taa siglir sambrert feraaretlan
AVGREIDSLA K0benhavn Kalkbrrenderil0bskaj Fmrgehavn Nord 2100 Kb~~lf 29268b Tlg Faroeship Telex 2745 alborg Aage Christensen ~lotspladsen 9000 Aalborg Tlf 155756 fIg Transit Telex 9744
PF SIHPAFELAGID F0ROYAR
22
SAMR0DA
viO nYvalda formann Ilentunargrunsins
Gunnar Hoydal
Sp Hevur ny-valda nevnd Mentunargrunsins I hyggju at halda aVIsa kos I vali av
bokmentum
Sv r hesum spurningi er ein annar HVI utgeva studentar yvirh0vur bokmentir
hV0rjar serligar fortreytir hava f0royskir studentar fyri at ataka Sier sllka uppgavu
sum studentar I grannalondum okkara lata atirar reinar forlagsfyrit0kur um at r0kja
Tati man ikki vera tI at teir halda seg hava serstakligt skil a list og mentan framum
atiriir grundin er meira einf0ld Tati finnast I F0royum ikki stovnar iti a sama hatt
sum I 0tirum londum eru f0rir at gera arbeitiiti marknatiurin er ov 11til vinningurin
so at siga eingin Mentunargrunnurin varti settur a stovn I sInari tIti avtI at sJudentshy
ar voru samdir um at arbeitiiti var so ty-dningarmikiti at onkur noyddist at ataka
Sier tati Vit eru sostatt sjamplvbodnir c-g oprofessionellir viti 0llum tI sum tati dregur
viti Sier av vantandi tItiOg peningi
Men vit hava d0mi um at arbeitiiti ikki hevur veriti til einkis Ta Mentunargrunnshy
urin varti stovnatiur var storur t0rvur a barnabokum og for hann tI undir mitivIst
virkisemi a hesum 0ki Vit sIggja nu at gongd er komin a m a ger Lierarafelagiti
eitt stort og gott arbeitii urvaliti er nu somikiti stort at tati ber rlmiliga viel til at
velja barnab0kur a f0royskum framum b0kur a mali sum barniti ikki skilir enn
Hetta kann nYtast sum d0mi um tati sum atti at veriti serliga endamaliti hjaMentunshy
argrunninum At VIsa a tey odyrkatiu 0kini har t0rvur er a at faa virkisemi I lag
~a kosin skalleggjast noytiast vit tl at spyrja okkum sjalvar hvat vit gera mest
nyttu I so mata Ny-valda nevndin heldur at stort arbeitii liggur a tI 0kinum sumkann
kallast samfelagsligt ortiaskifti Vit eru av teirri askotian at mentan ikki hongur I
23
leysari luft men byggir a stati- og tftiarkend vitiurskifti sum neytiugt er at finna
fram og kanna merri Bokin lleimastsectri-Sjalvstsectri var ein roynda hesari leiti Hon
varti ikki vrel upptikin allasta~ni men fliur var osamdur f tf at evniti var vitikomandi
Minnast vit til at motmreU er eins positivt og undirt~ka so er ikki neytiugt hJa okkum
at rretiast atfinningar tati sum vit skulu ansa eftir er at halda ortiaskiftinum einari
legu sum er ti prinsipiella sakini vitikomandi
Sp Hv~riar retlanir hava tit fyri fyrst Kanst tli m~guliga nevna nakrar titlar
Sv Nli var frafarna nevndin somikiti agrYtin at tati sum fyrst liggur fyri hjli
okkum er at halda afram viti tl arbeitiinum sum longu er komiti vrel lileitgtis Eghugsi
urn yrkingasavniti hjli Arnbj~rn Danielsen Mururin eftir Jean-Paul Sartre og stushy
dentatalitl Men samstundis sum hetta fer avstati viti h~utgtspartinumavarbeitiskraftshy
ini er 1etlanin at savna inn so nogv uppskot sum gj~rligt Umframt loysunarortiitgt
ortiaskifti droymir nevndin um eitt annati sum eitur virkisemi Ortiitikommunika
sion varti nevnt Ii atialfundinum men tati varti heIst so ilIa lyst at rnisskil)ing kom
burturur Tati sum meintist viti var hetta H~vutisendamaliti hja Mentunargrunninum
er ikki bert at stutila men eisini at leggja botnin undir skapandi virkisemi Hetta
gerst best viti at seta so nogvan vitikomandi aktivitet i verk at tati vertiur eggjandi
hili folki at luttaka ogikki sum nu har nogv av mentunarliga arbeitgtinum tykist atshy
koma av skafti gi~gnu~ aheitan og nyggia aheitan r longdini nyttar lititi at
ganga biddaragongd i sllkum malum einasta leitiin til natturligt skapandi arbeitgti er
eitt inspirerandi virkisemi
Urn titlar er tatgt nakatgt titlliga at tosa bretli av tl at tati orlt5askifti sum skal enda
ritgertium ikki er komiti lag enn og av tf at lit f nevndini ikki eru pura samdir urn
hv~rt tati yvirh~r eru vanligar bokmentir itimestur t~rvur er Ii Tati er so
annati sum vit kundu nj-tt kreftirnar til eitt nu grammofonplatur utgavu av f~royskshy
ari list einahelst grafikki filmslistaarbeitii hVl ikki To er eitt b6kmenta~ki sum
longu er vortiiti eitt slag av hjartabarni hia okkum av ti at tati higartil pura hevur
ligiti a lani a f0royskum mali Vit hugsa urn erotiskar bokmentir sjalvandi a hregsta
listarliga stigi sum til d0mis hja Henry Miller
Sp Hetta Ij6tiar ogvisligt hvussu eru flggjarligu urnst~tiurnar fyri 0Hum hesum
Sv Eg havi ikki torati at spurt kassameistaran alvarsliga enn heIst eru trer
vanaUgar Men um vit skri~a ein langan ista viti gotium uppskotum so er f minsta
lagi von urn at okkurt av tf kemur av skafti Annars er bert at ugga limirnar i Studentafelagnum viti at urn vit taka munnin ov fullan so vertiur somikiti lrettari at
finnast at okkum Og somikiti 11ettari vertiur tatgt at bera okkum lit a nresta atgtalfundi
24
STARAR
Ta tU hoyrir staraflokkar
a vetrarmorgni 1 Keypmannahavn
prt tu knappliga heima
og tao a sumri
kennir flogva fleyrio
smugva millum skins og hold
Smab0rn skrola a sandinum
V io traou fert tu a
ella 1 air - Kanska tu
leggur teg oman fyri
garoarnar 1 S0tan lyng
og lyoir a fuglin meoan ein
flegmatisk rer eygleioir teg
av einari tugvu
Men har er havetur
menn baksa a Norohavinum
vio Hnur - faa upp styvlarnar
lofna og hava kjaftkulda
meoan fj0ruseyour
s jovarmMa jotrar tara
vio glerp1pum 1
jd
NYGGI BOKBANDIL
Kongag0ta T6rshavn
Selur eftirprent saman vitJ MFS
B0kur Pappir Skrivstovulutir
Teiefon 2265
LTAP-= AGIC
F)~~6tATHE Flmiddot ROE FISH EXPORTING COMPANY
Td bullbullbullv ~ 000 bullbull
TELEPHONE 14-48 TELEGRAMS FAROEFISH TELEX 24
fLeiAje )uUinu6Apoundn B6ka- og papplrshandil
Sverrisg0ta 12 T6rshavn TIf2935
B6kahandilin ill selur feroyskar bekur burrurav Hevur Feroysk-Donsku
orllab6kina i varllvcitshl Umboll fyri Mentunargrunn Studentafclagsins
26
MALSLlGAR HUGLEIDINGAR
Ein og hver sum hevur eina ltla hylling a teirri gomlu nornzgtnu mentanini
sleppur valla undan at asanna at heimur forfedra okkara teirra sjaldsama og
rlka heimsuppfatan teirra skaldabornu og vlZlkru mytur var ein storur dyrgripshy
ur LUtvISt er hesin gripur gloppin okkum av hondum faur er nu flZlrur fyri at
reksa upp 12111 nlZlvn Ot5ins ella nevna vanirnar faur man vita hVlZlr Gullinbusta
var ella SVlZlltur ella Fallandifot men ein part og ikki tann minsta hava vit
vart5veitt nevniliga malit5 Samanborit5 vit5 1xet5i danskt og svenskt td ertat5
1xet5i ljot5liga og einamest hvat it5 uppbygging og ort5atilfari vit5vlkir raettiliga
nogv llkt tI mali sum talat5 vart5 fyri tusund arum sIt5ani
Ikki hava menn altIt5 spaat5 malinum ljosa framtlt5 Svabo tann svartsky~di
hugsjonarmat5urin ivat5ist 11tit5 I at malit5 for ikki at bjot5a blZltur ahesumoyggjshy
um men for at fara fyri mutur og skutur dVlna fyri t sterka arininum fra
fremmandamalinum Ilandssut5ri
Vit sum livanu adlZlgum megaasanna at Svabohevurveril5ovsvartskygdshy
ur Satt er at avirkanin uttanIfra I dag allarhelst er vael stlZlrri enn hon var a
hansara dlZlgum Men samstundis hava vit ju - mali og mentan til hjalpar - tey
ambo 15 sum eitthvlZlrt modernat5 samfelag veqir seg vit5 bl 121 15 tIt5arrit utvarp
sklila og nu til seinast eisini frot5skaparsetur
t5an kunnu vit so siga so er stlZlt5an greit5 Malit5 er - vit5 teimum broytingshy
um sum tUsund ar hava borit5 vit5 saer - bjargat5 Her er eingin vandi longur
To eftir IZIllum at dlZlma hugsa ikki allir soleit5is Allir eru ikkinlZlgdir vit5 stlZlt5shy
una ja tat5 finnast ennta teir - einamest menn av bygd menn av t eldra aettarshy
lit5inum - sum eru stak misnlZlgdir sum hava ta askot5an at I hesi vaelfert5 byr
mikil vandi frae sum kann vera malinum at bana ansa vit ikki eftir hVlZlrja llZltu
Sllkir menn eru teir einans fyllgranar kverulantar sum vilja hava okkurt
at illneitast um ella hava teir grein I SInum mali Tat5 er aetlanin vit5 hesum
stubbanum at royna at svara uppa henda spurning Faravitnu atkanna spurningshy
in gjlZlllari tykist eitt beinan vegin at vera heilt greitt nevniliga at nogvir
teirra sum faast vit5 flZlroyskt rithlZlVUndar yrkjarar blat5menn tykjast at
halda at innihaldit5 hevur alt at siga tann malsligi bunin minni At ein lysari
hugsar soleit5is (nKugv selistn) undrar kanska ongan men at menn sum vilja
utinna brlZlgd innan flZlroyskar bokmentir ikki hava fatat5 at tat5 teir lata fra
saer ma og skal veramalsligalagi er heilt Ofatiligt Ogatmenn sumlata
ur hondum skaldaverk lYtt av grefligum malsligum ella grammatiskum villum
27
vertia r66tir sum skald stuet hendir valla atirastatini enn FJ2Iroyum Atirastatgtshy
ni vertiur tati hilditi at vera ein fyritreyt fyri at ein yrking stuttsJ21ga osfr
yvirhJ21vur kann roknast sum skaldskapur at hon er malsliga lagi
Eitt annati sum ci skjott ansar eftir ta ci roynir at kanna malsins stJ21tiu
dag er at menn teirra agrpni eftir at luka burtur ur malinum arva ella tati
teir halda vera arva samstundis uttan at vita av t skractiallppvJ21kstir sumeru
dyrgripir malsins urtagartii Tvfalt harmiligt er hetta ta ein hugsar um at
tati er ivingarsamt um hesin arvi ger so storan skatia og at tati er ein storshy
ur spurningur urn hann yvirhJ21vur kann lUkast burtur hvussu menn so kpa seg
Her vertiur hugsati um fremmandortiini 011 eru vii samd urn at tati ratiur urn
at vartiveita tati norrJ21na ortiatilfariti malinum ella l2k]a um tati urn til ber og
vit mega fegnast um at hava fingiti orti sum td utvarp fjarrit osfr upp maliti
Men ein noytiist at spyrja seg sjalvan um ikki tati stora lukingararbei5iti sum
menn gera er me ira ml2tii e nn f0tii r fyrsta lagi eydnast ta5 rattiliga
(sum oftast bara urn or5ini vertia smtiati urn tati munditi ta iti hugtakiti
ella luturin tey symbolisera vertiur til) r l25rum lagi mugu vit vitiganga at
fremmandortiini ta saman um kemur valla gera tann ska5a sum hesar l2giligu
utreinsingarroyndirnar kundu fingiti ein at hilditi Fremmandortiini kunnu J21sa
onkran upp men tati sum er einum mali at bana er ikki at okkurt fremmant
orti snikir seg inn I tati av og men at beinagrind malsins syntaksur og malshy
hera tes s av lagi
Og her koma vit til tati sum vi nomu viti I a5ni at menn teirra ivri at reinshy
ska maliti av ovart koma at skatia ti a l25rum J21kjum sum hava st0rri tYdning
Lat okkum taka eitt d0mi Ortiiti vertiur av nogvum fl2royingum nu npt
transitivt vi5 somu merking sum danska or5iti ford0je Vit kunnu nevna nogv
d0mi ~m hetta ja tveimum ortiabokum finna vi ortii5 npt I hesari merking Men
ortii5 er iutransitivt eins og 011 onnur na-orti Gera vit mi ortiiti transitivt er
ey5vitati 1It 0311 onnur na-orti eisini kunnu nytast transitivt Kunnu vit sodna
matin so kunnu vit eisini batna hin s juka sovna barniti fJ21lna blomstriti osfr
Skal heaa vertia mannagongdin SO er valla bot a borlH Her legg]a menn ju hond
a sjalva beinagrind mBlsins og tati bJ21tir einkf urn slIka ska5ager5 um vit so luka
hundra(5 fremmandor5 burtur ur malinum
Men hvussu sJsulu vit kunna for5a fyri at spUla sum henda vinnur sar sess
I malinum Munnu ikki bestu ra5lni vera at leggja seg eftir at Izera bygdacL3li5
at kanna tey gomlu f0roysku skaldini og fyrst og fremst at halda ifram viti
tjakinum um tati fJ21royska maliti Eitt er vist kemur tann hugsunarhattllr sum
tu longu m0tir nogvastatini nevniliga at vit f0royingar leggja ov st6ran dent a
maliti at gerast vanhgur millum manna so er eingin v6n
28
Ummceli
EINAR WAAG VALOGVALT0L 200 bls Egiti for lag Klaksvllc
eru urn valurslit F0royum sl5an Heiti5 Val og valt01 er ikki heilt
rICtt av t at einki er bokini urn val urn hv ein velurundirdemokratiskum styrisshylagi og hvussu ein velur demokratj~skum landi Betta hevtii veriti av storum ahuga F0royum har so mangt politikki byggshyir a trligv veljarar trligva upp Ii tjotiskap
samh0righed sosialismu av ymsshyum ella veljarar trugvaupp a mannshyin - munur er a at hava alit a manni og at trligva upp a mannin
r hesi bok eru 011 valt0lini fra 1906 til 1966 bze5i fra 10gtingsvalunum og f6lkashytingsvalunum F0royum Valt0lini eru batii fyri alt landiti fyri hV0rt valdJ2llnil5 og fyri hVl2nn valstatiin Tati hevur veriti st6rarbeitii atsavna saman og skipa tl2lini bOlkar
Allir tingmenninir - og hin einasta tingshykvinnan - eru nevnd fyrst fyri hV0rtvalshyiti sltian fyri hVl2rt valdl2miti og seinast 1 bokstavarJ21l5 rseinastu r05ini eru myndshyir av l2llum tingmonnunumogher eru sonligar upplysingar mer og hvar er valdur f0tiingararogevt dey5aar hvussu leingi ma5urhevur sititi atingi soknarstyri og 0tirum almennum eUa politiksum starvi Tingmenninir eru cisini skipatiir eftir hV0nn flokk ella hVilrt valshyd0mi teir hava umbotiati og teirerueisini skipatiir yrkisr0ti r bokini eru eisini yvirlit yvir landsstyrini sum veriti hava stian 1948 yvir I0gtingsformenn (sltian 1924 ta iti 1l2gtingil5 sjalvt for at velja formann) flggjarnevndarformenn (s5an 1948) og yvir skulast6rnarlimir Hev5i ikki veril5 beint at nevnt landsnevndirnar
So statt er 0rgrynna av upplysingum um valurslit og um tingmenn hesi bok Eingshyin sum flEst viti politisk vi5urskifti F0rshyoyum sleppur uttan um hana Hvat dygd er bokini velst um allar upplysingarnar eru vi5 og um tzer eru rlEttar lkki havi
funniti nakra villuna enn og heldur ikki nakal5 tl2l fra Einari plaga eisini
vera eftirfarandL Ein og hv0r dugir at at prentvilla er at Th Petersen
vera tingforma5ur 1924
Men eg havi atfinningar at gera um bokshyina Handrititi tykist ikki at vera lagt nog vzel til r32ttis atirenn ta5 er laUti prentshysmil5juni og prentarbeil5il5 er ikki so vakshyurt sum tati kundi ogatti at veriti Heldur ikki rattlesturin er nog gotiur
Tal5 er smar sakir at stavsetingin ikki altlti er konsekvent eg hugsi mest um dupulthjalj6tiini flokks- (foror5 og 196) mans- (foror5) og 10gmannsshy143) Vi11andi er at statiarn0vnini standa ymsum fJ2111um og at stundum manglar hVJ21rfalsendingin sta5arn0vnum L32tt er at finna d0mi um hetta
Verri enn inkonsekventur stavingarhattshyur er at inngangurin til summi av talyvirshylitunum er at finna ikki framman fyri yvirshyliti5 men aftas t b6kini sum rlEttingar lnngangurin er hesum fJ21rum 6ivati skrivshya5ur aftana at handriti5 er handati prentshysmitijuni og so hava prentsmitijur F0rshy
tann ovana at prenta eitt ella tvey senn hoast ein bok er ein heild
sum ikk( kann ver5a pettati sundur Viti at petta bokina sundur - ta5 gera rattir prentarar ikkf fortiar prentsmitijan fyri at rzettingar kunnu koma I b6kina undir rattlestrinum
R32ttlesturin er eisini matar 6shyskeyttin nu endingarnar re[lunum a bls A bls 160 koma kursivstavir talyvirlitinum Yvirlititi yvir folkatingsshymenninar a bls 165 er iUa handfariti bindistrikur mangla ella har eru tVar a sama stati HVl 6lukkan hevur prentarin tikiti nummartah5 av teimum ymsu dcildshyunum men ikki r32ttingunum fra bis 195 og ut
Storir partar av bokini eru talyvirlit tabellir T32r eru prenta5ar sera meshatt og fll2kjaliga summar standa tV0rtur urn
tina summar standa upp og nitiur (eitt bls 46-47)
lkki er neytiugt at vera so g6tiur vi5 papplrsverksmitijurnar sum henda bokin er (bis 182-185) Hetta er papplrsspilla viti lit
Eitt sakni eg b6kini Ongastatini havi eg SlEti fra hvatiani hesi valt0lini eru Hngin eru hetta t0hni aftan a flnshyteljingarnar men hetta ver5ur ikki umtala5 b6kini
Tey lyti eg havi drigtti fram hesum umffiali kunnu tykjast at vera smaputl og lutir sum liti5 og einki hava viti innihaldshyi5 at gera Men er tatifragd at lesa b6k sum er val ur hondum greidd so er tati m0timikiti at lesa b6k sum er ovandaliga
29
ur hondum greidd Og ta its h0Vllndurin hevur lagt nogva orku at faa handritits til vega so skal so lltits til afturimou til at gera vakra bok ur handritinum
Hetta er sera bok sum ein skal taka fram at hyggja ferts eftir ferts
Roland Waag H0gnesen
HEDlN BRU PURKHUS Egits forlag Torshavn 1966
Tall hevur verill storur saknur at S0gurshynar hja Hetsini Bru fra teimum seinnu arshyunum ikki hava funnist einum savnL T a Purkhus so komut 1966 vits hesum si2Igshyum var tats ein so mikits stor og glellilig hending at hon ikki eigur atveraonevnd
Ein av ferllas0gunum [Dalhusi erum eina summarfri skaldilj hevur buts i D0lshyum norljan fyri Vestmanna Tats sum hugshytekur er natturulYsingarnar Soleiljis lysir hann ein morgun har norljuri
So slo morgunroljin upp a luftina og um eina 10tu festi solin i tindarnar Fyrst varliga sumein kinnarolji siljan meira og meira sprotareyll meltian rondin i netsra matat5i seg nillur gj0gnum hamrarnar So litforust tindarnir aft shyur gulnaljU ovast uppi Sknandi messshyinglitur Og alt 1 einum spratt Ijomin av vatumiddotog tinnugroti- ein Ijosfossur ilj stolj fjalltll og syndratiist ut fra afur e~~t glampandi 0rvagos ut yvir dalm
Natruran er fyri Hetsini Bru to ikki bert litf0gur g yndislig meneisini tining og deytsi Hann er a somu fertsviljVestmennshyingum teir rekafugl upp a gjonna Fuglshyurin verljur ikki veiddur men massashykreraljur
Her er umskift 1 Sundinum einki yljj_ andi liv sum litilmetir veit5imansins drap eingin titandi fuglaherur sum ber pisuni mat og elur nitt Hv a hellushyrokunum her er alt deylli skuggi og slavin kaldur gjostur ur timyrku deyljsshygjonni
At skaldilj harmast um tfningina er ivaleyst men hann ford0mir ongan
Felags fyri tar triggjar ferljas0gurnar er at drigits verllur fram talj skemtiliga vits teimum oftast ohl2lggligu fertsalikindshy
30
unum millum oyggjarnar Munnu ikki 12111 kenna aftur ta ilj tey lesa um ferljina suljur Smirli
bull I fyrstani vuksu bert eyguni lkluta shyrugvuni og stardu hjatparleyst ut 1 vellrits nasarnar hl2lvdu seg upp 1vindshyin og andalju djupt Men talj var so sk)ott at andlitini skiftu yvirbragd trutnatsu surnatsu hurvu llvsleidd moti dekkinum ogtann fyrsta l3Pyggjushyritsin stots vilj gorp og venan ut ur rugvshyunL Menn lupu til at halda fyri pannshyuna allrir lupu efUr vatni metsan summir bert hildu so aIt ikki skuldi ruUa utav VBilgerandi at onkur dugir at slggja
tall stuttliga og greilja fra t HEin Skal shyviksferts er annars um eitt brudleyp men sum heild er hetta er lysing av heimshybygdini og einum evni ilj gongur aftur 1 skaldskapi Hetsins Bru Broytingartiljinshygamalt og nYtt
TIEr fimm stutts0gurnar eru seraolikshyar Onnur HersJ21gan og B0Va eru skemtiligar - hinartrtggjarmeira alvarshysamar
HJ2Ivuljseytskennits bygdasamfelJ21gunshyum er at tann sum burturur iUa vertsur toldur HJ2IvuljspersonurinEin samallur a Litlu Dimun er just teirri st0ljU Hann er serlingur listarmatsur Fyri fyrstu ferts gevast honum umstJ21ljur at skapa her hevur hann fralsill honum vantalji i heimbygdini Afturfyri ma hann tola einsemits men vinnur a tt viII listarshyverkinum Vit gruna at talj er viC um tannabiti hann fer heim aftur bygdarmonnunum ta teir av tilvildmiddotfinna hann aftur
r Urllini berjhtmatsur vits natturuna sum oytsileggur llvsverk hansara Hann gevst ikki men fcr av nyggjum til verka asannar at einans skapan gevur tilvershyuni meining Tilveran er absurd men tats asannar hann ikki TVJ21rturimoti heldur hann a til natturan tfnir verk hans fyri allru ferlj og hann sjalvan vitsEin sjaldshy
vJ21kur soga sJ21guni Purkhus - spennandi ikki
SJ21rt ohugnalig - eru menniskjuni og natturan evnits Tveir unglingar vertsa av kunoyingum settir at ansa nJ21krumgimbrshyum Ianga leits fra folki Vit fylgja hesum ballum eina tflj Sum tltsin lltsur broytast teir sum eru rrettiliga 6likir meira- og meira 1 atburlli og hugsan Einsemi og ovetsur seta at teimum og gera annan at
kalla heilavillan Okkurt gamalt nlvir hann men 1 strtllnum vilj odnina og rre5shysluna sleppur hann undan hesum visiliga hjalptur av vinmanninum Tats ber ikki til at greitsa fra hesari sogu ut lEsir hon ma lesase Meira enn einaferts rennur tBir kalt nitsur eftir rygginum undir Iesnshyatsinum
Onnur Hers0gan um eina bygd sum ger g0ldur burtur ur yvirvoldini man vera ein hin stuttligasta sJ21gan vit eiga L0greglan kemur til biggjar eftir einum smilji i5 av ovart hevur ampilaralj ein sYslumann Teir vera fyri mongum 0shyhappum og at enda vilj undirlutan - Tann sum fBir hina f0roysku bygdina moti sar lar ikki at fertsini - tats man mangur hava sannalj
Her er i stuttum nomits vi5 nakrar av S0gunum hesum savni Innihaldsliga tykshyist lltil munur at vera millumsJ21gurnar he sum savninum og tIEr sum Hetsin Bru aljur hevur latits fra slEr Her finnur tu hV0rt um annalj inniligt aivarscmi og gotssligt speisemi Maisliga haraftur moti varnast ein broytingar Heljin Bru ber framvegis av teimum flestu sum skriva a fJ21royskum men ikki er skrivshyingarlagilj talj sama sum i fyrstu s0gum hansara Alti5 hava setningarnir verill stuttir men nu tu s jaidan heilan setning longur S0gu sum U rllini hoskar hesin elliptiski skrivingarhatturshyin val men 1 summum av hinum s0gunum tykist mest sum ov nogv at vera gjJ21rt av
Tekningarnar hoska VBil til innihaldits ikki minst teir triggir skalvikingarnir
JD
JENS PAULl HEINESEN GESTUR
Eingir telefonsteyrar stolju og peiggjatsu a sfnunum einki beton einki metal nitjanda 0ld raddi i dJ211um og hjJ21rtum i Abrahami eins vlEl og hansara siljullalja fylgisshyneyta
EinhvJ21r er srer sjalvum likur tats er ti gamla vlelkenda Jens Paula aftur ml2lta hesum litla stutts0gusavninum sum kom ut beint fyri jol Og hoast vi i hcsari bokini sleppa undan teimum vanligu jensshy
31
paulsku alopunum moti s jeymuatiljini vi5shyger hon to eitt evni sum hann treyljugt vil sIeppa nevniliga menniskjuna fyrstmiddot og fremst ondskapin og ottan t mannahugshyanum Her er husbondin sum pndur otta og undirlutakenslu hevnir seg inn fostursonin og sum veksur verllur friur og frltelsur bara hann sleppur at dalka husilj spyta a myndirnar av teimum hann Her er hundurin sum eirshyindaleyst verljur blakaljur lit av eggini afturfyri sna krupan og sitt trltelalyndi Her er Iysingin av teirri ondu myrku brgdini sum ringtr seg f fj0trum janteshylogarinnar og av ti veika bangna einshystaklinginum sum ikki hevur dirvi at bjotsa henni av men mattleysur og vonshyleysur velur at gerast vargur millum varga Og her er ovitin sum hevur sInar einastu eyltlnulJ21tur uti I haganum langt av lei lj fra folki og flei
T ann kugand i og tann kugalla menniskJshyan Sjalvt um ikkinogvverllur gj0rt burtshyurur evnum sum hesum fJ21royskum bokshymentum vertsa tey- to so nogv vitigj0rd av utiendskum rithJ21vundum at kr0Vini til hann sum hattar Sler at fara i holt viII tey mugu setast rrettiligah0gt Jens Pauli er ikki nakar storur salarfr0tiingur tats er ein sjaldsom styrki ihansara s0guhiitti Ja sJ21gan Gestur ma viII urn sterku naturalisttsku lisingum sigshyast at vera eitt satt meistaraverk Eisini natturulysingarnar hja Jens Paula eru frashylikar Men nogvastallni serstakligalongshyur uti bokini tykir einum at Jens Pauli ovskrivar seg ortsini verlla ov Kanst ru seta tvey lysingarorll afturat einshyum navnortsi uttan at tatgt ru hevur at bera fram tykist utvatnall hevur ein bretskur rith0Vllndur sagt krevur ru at veramalsshyligur hegnismatsur at ljiera tall viII trimshyum lysingarortsum er ogjorligt S0gan Gestur tykist einum so sterk t at hon er s0gd vits faum nitum orllum Harafturshymoti fer nakall av broddinum av S0guni urn profetin hon mest sum hoknar undir 01lum ortsunum
Tats hevllr mangan verilj sagt og ma takast uppaftur her at Jens Pauli vandar SBir ov lltiti um malill Kann vera at hann er eins stinnur i f0royskum og onnur men omak ger hann slEr ikki Stutt sagt hann tykist ikki hava skiIt at skriving er eitt handverk sum eins og 011 onnur handverk eigur at verlja gj0rt av einslistum
rtf fyrstu s0guni er Htilj at finnast at malsliga men longur uti er bokin lYtt av
grefligum malvillum N0kur d0mi lotnu kenslur j sveiggjal5isipuni (ein sipa(n) er valla eitt ambolS ella ahaldsi)j hevna okkum (eigur at vera hevna seg inn a okkum) j skrambla saman j skarruniliga pinligt
Tall atti at verill einoskrivallregla hja einumhv0rjum h0vundi so leingi hann ikki vil teljast imillum modernistar at lesarshyin skilur talS hann skrivar at hvort orll hV0r smahending hevur SIn tYdning Tall er synd at siga at Jens Pauli lykur hesa treyt HVl hevur hann td bYtt S 0guna um eitt smll sundur smakapitil og hvat gagn gera allar hesar banalu yvirskriftshyirnar Hv skal malSurin sum doyr uti endiliga vera sambandsmallur Og hVIhevshyur tann ltli ovitin i teirri tri5ju s0guni tall fjakuta navniS Frants Wilhelm
Nu gerast atfinningarnar kanska nog so nogvar men to er eittaIturat sumegfegshyin vil nevna TaS er nevniliganakaS sum lesarin saknar hja Jens Paula tokka til personarnar Tak ta seinastu s0guna um profetm 15 ger uppreistur imoti ti onda trongskygna samfelaginum og vinin ill ikki torir at fylgja honum Samanbera vi hana vill Bolla i Gragerlli eftir Hel5in Bru ill er um nakatgt tall sama Ckanska tann besta s0gan itgt nakrantiS er skrivall a f0royskum) S-ES t munurin tYi5iliga Hellin Bru er vilS huga og heila i parti vill Bolla og imoti fj0ldini ill forfylgir hann Jens Pauli er uttanfyri ella omanfyri sinshyar personar Ella tak Trollringen~ tann seinasta skalds0gan hja Sigurd Hoel eis shyini um sama evni ein vonleys og r-Etgtulig bok men samstundis ein flovandi bok ti tU tylliliga merkir at h0vundunn stytgtjar hetjuna ja identUiserar seg vill hana Jens Pauli tykist einum at standa omanfyri sinar personar eisini teir ill strilla tall golSa strillill hyggur yvirberandi atteimshyum av sinum Olympos sum ein annar Zeus Sjalvsagt er eingin ors0k til at halda at J P ikki stendur td profetinum viS liS men tall hevlli veriS soguni til storan bata um tall kom tytgtiligari til 5 jondar
Prentvillur oyllileggja onga bok men eru he ldur einki beinleiSis prySi og - Gesti tykist at vera heldur illa lukall-Grefligast man silla 81 vera (Hesi mennshyiskju verlla arga(lI) spota(i5) spark-
a(lIraquo Men tatgt er kanska profeturin sum ikki er so stinnur i stavseting
Tykjast atfinningarnar i hesum urrun-Eli nog so nogvar ber taS to bert progv um ahuga fyri rithovundinum Samantikii5 er
32
hetta kanska tann besta bokin vit hava fingill fra Jens Paula Hann sy-nir seg her sum ein meistara i naturalistiskum frashys0guhatti Og teimum pseudofilosofisku hugleil5ingunum sum vi i hinum bokum hansara hava lisiS heming a ohlltum av sleppa vit heilt undan hesufer6 S0gan Gestur veri5ur kanska ennta ein klassikshyari i f0royskum bokmentum
HA
JEVINTR II eftir Rudyard Kipling Danjll Niclasen umsetti LOYNDARMALID Skrivatgt av n0krum australskum b0rnum Erling Simonsen umsetti
At umseta barnab0kur til f0royskt er eitt fralikt tiltak og ein undrast a at ikki meira verllur gj0rt burtur ur ti r fyrsta lagi er tall f0royskum b0rnum tilometaligt gagn at me ira kemur ut a f0royskum av bokum sum tey tim a at lesa sum kann kappast viCl tall sum finst a donskum r 0l1rum lagi matti taCl veri6 stuttligt at fingshyist viCl umseting av barnabokum urvaliS er ju b-Elli start og gott nu a d0gum
r vetur eru utkomnar tV-Er barnab0kur umsettar til f0royskt Evintyr 11 er umshyset vill hegni ja umsetingin kundi valla verill betri so dreivut og knortlut sum mB Kiplings er Tma b0rn at lesa eina bok sum hesa spyr ein seg sjalvan llt er at vita Spenningi er sanniliga ikki nogv av hesi bokini Eisini er hon so a tremur av longum torf0rum orllum at tall er ivshyingarsamt um b0rn skilja meira enn fjortshying av henni
r Loyndarmalinum haraIturimoti er alt tatgt sum tey smau kunnu hugsast at kloevja av eini bok Sjalvt stallilS har hendingarnar fara fram er ju eitt r-Ettishyligt eldorado hja b0rnum ein bondagarllshyur langt av lei6 fra folki ein a viS einum holmi i ein long villingarsom hola viCl nogvum sllluholum osfr Og tilburlSirnir eru ikki minni spennandi Her eru gatufor hottunarbrov her eru dj0rv og vitug born i stris mati ohugnaligum bartrogum osfr Malill er einfalt og I-Ett at skilja to sniltja skeiv orClafelli seg nog so ofta innshymillum
Ein fralik bok til tey minnu b0rnini
HA
HIN F0ROYSKI
BANKfN
Sj6mannsutgero
c C Johansen tIf 1 j~O - Tflrhnl1
vindeygakarminum hon var mest sum harMryst Ta iti eg hevl5i fingil5 eld kundu vit
tala um tekningarnar
Hevl5i Mentunargrunnurin kunnal5 veril5 rikin sum professionshy
elt for lag
Hugsar tU um at seta 10nt starvsfolk so er svaril5 ja Fyri trimum arum sl5ani bar
eg h~tta upp a mal nevndini Tal5 varl5 vst aftuL Eg royndi aftur ruesta aril5 Sama
urslitil5 So gavst eg r stal5in samdist nevndln um at 0kja 1m talil5 a nevndarlimum fra
trimum til fimm Kortini kundi grunnurin havt gagn av 10ntum starvsfolki Men tal5
kostar Arbeil5il5 sum nevndarlimirnir gera kostar ikki
Um tU vil5 hesum spurningi hugsar um at Mentunargrunnurin er forlag so verl5ur
svaril5 eisini ja Sum eg greiddi fra al5ni so var ors0kin til atMentunargrunnurin
varl5 stovnal5ur 1957 ynskil5 um at faa bokautgavuna trygga legu Ta skeyt eg upp
at endamalsgrein grunsins skuldi Ijol5a nakal5 so at virka fyri f0royskum mentunarshyI llvi serstakliga at taka upp nyggjar tiettir Men meirilutin av limunum ynskti einans
at broyta endamalil5 fra at geva ut barnab0kurtil at geva ut b0kur Her hendi hetta
uppskot til broytingar verl5ur sett fram onkur mltelir til ikki at broyta so radikalt
men setur stal5in fram broytingaruppskot sum gongur aftur moti tl sumvar 1 sllkshy
um f0ri vinnur altll5 afturhaldil5 Hoast eg ikki greiddi atkv0l5u fyri hesum havi eg
loyalt fylgt hesi vil5t0ku at byggja upp forlagsvirki
Fyrsta takil5 var at skapa flggjarliga st0l5il5 Hetta varl5 gj0rt eftir 5-6 arum Annal5
takil5 var at leggja utgavupolitikkin Men tal5 er felagil5 sum eigur grunnin og nevndshy
in hevur t skyldu at gera arbeil5sskra sum kann savnaallar limir felagsins ikki
einans onkran meiriluta Al5aleyl5kennil5 fyri demokratiil5 er at meirilutin gevur minnishy
lutanum gol5 arbeil5skor Fyri einum 4-5 arum sl5an for nevndin undir at leggja utshy
gavuietlan Men ogvuliga striltil5 gekk lkki fyrr enn 1 seinasta starvsari er riettilig
gongd komin a hetta arbeil5il5
r hesum sambandi havi eg hug at siga n0kur orl5 um hvat eg havi roynt at gera til
al5alendamal Mentunargrunsins - ut fra tl st0l5i sum Mentunargrunnurin hevur lagt
Nevnd grunsins kann ikki dirigera limunum nevndin kann einans skapa tier ytru
rammurnar fyri arbeil5inum og so inspirera teir limir sum vlsa ahuga fyri bokmentashy~ arbeil5i T kann hetta bert koma so 11l5andi Meira velst um dygdina enn um n0gdina
Vilt tu hava dygdargott mentaarbeil5i so skalt tu duga at geva tol til st0l5il5 er ruddal5
og grol5urin ruelir St0l5il5 skal ruddast viel einki bragd er at faa nakal5 at renna upp
slokk og so lata tal5 leggjast forna Ju eg havi roynt at gj0rt tal5 til al5almal
grunsins at skapa mil5st0l5 fyri f0grum bokmentum a f0royskum mali Fyrstu arini var
hetta einans dreymur sum ikki kundi ganga ut Men nu eru mangir f0royingar sum
skriva sum umseta ella sum bert hava ahuga fyri f0royskum bokmentum Men so koma
vit til tal5 sum kostar Grunnurin hevur saman vil5 0l5rum fe10gum leigal5 11til5 h01i
RJdliDghaudiliu hi
pcal i geil i fla~n flf IGll
BOKASTOVAN Jltma~ Broncksf~nta 31
Tlf 3011
BOKBINDING
6ihltRe5trJO~ J rC~r L c~~ ---shy
pf Frants Restorff TIf 1056 Torsilalll
14 15
KEYPMANNAHAVN-F0ROYAR
mS KRONPRINS FREDERIK
Dr Keypmannahavn 204 45r Torshavn 224 65Dr Torshavn 224 65Dr Klaksvlk 234 75
v TV0royri 234 75Torshavn 294 135
Dr Torshavn 294 135r Keypmannahavn 15 155 Dr Keypmannahavn 247 r T6rshavn 267 Dr Torshavn 267 Dr K1aksvlk 267 Alt Tv0Toyri 267 1 r6rshavn 317 Dr T6rshavn 317 I Keypmannahavn 28 Prisir d kr a fer~asetslum annan vegin hyttsJomfru uppif
1 plass Luxuskamar 1 personur
2 personar 1 Einakamar uti borthnum Onnur ~inak0mur Kamar v 2 koyggJum A-dekk 425shy
v 2 koyggJum 13- amp C-dekk
Kamar v 3 koyggJum
2 plass KoyggJa kamari 13-amp C-dekk 300 Onnur k0mur 13- og C-dekk 275 shyHopfer~aplass 210 shy
67 16
305 87
36 8746 8746 8746 13756 137 76 157
178 288 179198 308 199198 308 199 198 3078 199198 308 209 248 318 269 248 318 269 268 29 289
ta er kostur og drykkJupeningur til kashy
Bl1Jrn undir 12 ir iti hava halvan fertiaseoil fna koyggJu
F ertiall1Jg 1~ keypa Cminsta lagi ar fertiasetlar faa 10 avslattur plassum
Fyri st0rri fer~all1Jg vertur kostna~ur 1 hVl1JrJum einstl1Jkum fl1Jri sambrert avtalu vi~ DFDS
Nfesta stigH5 skuldi so veriti her at savna hesi f6lk og at byggja upp Hti~ bOkasavn vi~
fgtlroyskum fl1Jgrum b6kmentum og vi~ bOkmenta- og menningarligum t~arritum a fremshy
mandum mali Hetta kundi gj0rst sera livandi milj0 Folk kemurur 011um fettum 1 F 0rshy
oyum og folk kemur aftrat hV0rt ar
Eisini a l1Jt5rum gtlkjum ber til at skapa sovor~nar mi~stgtl~ir Limirnir kunnu 5 jalvir
taka seg saman felagsskap A sumri 1966 voru knappliga llkindi til at samla iit5 at
skriva bok um fgtlroyskar sjalvstyrishugsjonir men ta hevt5i nevnd grunsins 1 nferum
heilt ar tala~ vi~ menn um evnit5 Og hVl setur felagi~ ikki fastan stovn at standa fyri
kabarettini ta~ er ml1Jtimiki~ at byrja av nyggjum hV0rt ar Vit vita at sovortii~ ber
til bert hugurin er til stal5ar Seinastu arini hava nakrir eldhugathr f0royskir sosiashy
listar skapa~ mit5st0t5 til at bera f0royingum kunnleika um sosialismu Hesir menn hava
sett nakat5 gongd Fl1Jroyum
I Hvat er mentan la at allysa andalig fyribrigdierikki lfett Andalig mentan erat
taka stgtlt5u til tilveruna sum heild
Eg havi ikki srett f0royska mentan allysta og voni hcldur ikki at tat5 fer at henda
Mentan er ikki statiskt fyribrigdi - heldur ikki fl1Jroysk mentan Tann allysingin
tU kanst geva f0royskari mentan dag er avoldal5 morgin Kortini skal ikki verl5a
dult at mentan tveimum f0rum kann vera statisk fyrra er ta il5 menn flyta annal5
land og ikki hava st0~ugt samband vi~ mo~urlandil5 tfllk statisk mentasamfe10g kanst
tu finna ymsasta~ni Amerika Seinna er ta i~ mentanin er tilherd r ba~um hesum
f0rum er mentanin statisk og kann hon ver~aaUyst einafer~ med alia men hon avshy
skeplast eisinic-skjott og doyr ut Allysing av fl1Jroyskari mentan kann hava tvey endashy
miil 1) at geva manni autoriseral5a allysing so at hann sleppurundan at taka pers6nshy
liga st0~u og 2) at forta fyri natUrligum utviklingi av f0royskari mentan av tl at a1shy
lysingin konserverar hana ti aVlsum stigi Ta~ sum kemur upp aftana er ikki fgtlrshy
oysk mentan fyrr enn nyggj allysing er gj0rd Brel5i endamalini eru vandamikil og
kunnu verl5a oyt5andi fyri f0royska mentan
Og hygg uttan um teg HV0r roynir at gera allysingar dag JU hinkristnakirkjan
hetta hevur hon roynt 1 01dir just til at for~a Og hin kommunistiska
rgtlrslan roynir eisini at gera allysing jUst til at faa tamarhald a utviklinginum A1shy
j
lysingar av andaligum fyribrigdum eru vandamiklar og afturhaldandi og cru tfer ofta
tekin um degeneration
Men Mentunargrunnur Studentafelagsins hevur 0U llkindi til at skapa llkindi fyri
f0royskari mentan Studentarnir koma ur 0Uum rettum F0royum og koma
aftrat hV0rt ar
lDFDS 16
koldinghalgir
A jolum
Nu ver5ur bor5reitt Danaveldi shymen onkur kanska snerktur heldur
fanaeldi
Nu ver5ur bukurin go5gug0ddur shymen onkur grukurin vi5 klombrum kanska
gj0gnumg10ddur
Nu ver5ur heilsa5 vi5 dyrum skBlum shymen sleiktur onkur sattliga kann henda
vi5 eituralum
og dansurin tr05in so jolalcettur shydansi5 a ta dansi5 til og fra shyi11anst5 komi hann aftur
A nyggjarum
Dey5in syngur stt kV01dslj05 shysolarr05in torvs-gl05
KavaskYming arsloks-hvarv hV0rvingar kvettingar karv
Orkus0r einsam011 011 shymj0lvar ur erva llklaks - mj011
Rasaloysi ills manns sl05 dey5in syngur sltt kV0lds-lj05
A kyndilsmessu
Kyndilsmessumanin hongur namannsnaglur blaum lofti shyog skymisligum skotum fjarur spcelibarnasjongur
Gamlar kirkjuklokkur ut urn svartan vetrarvi5 shykanska urn katolskan vBl og urn halga5 bur5arli5
Brotin slotur ni5urbrend dyggst vi5 durandi tj0rn shykyldilsmessumanin lysir a dunnur og spcelib0rn
A f0stugangi
Fj0ran 011 solbrcedd mora valla gongd shy gyltum lofti geylandi likkumongd
Ein sokkin pramur vi5 rotna5an steyr har i5 s jogvh0nur sHta gamlan geyr
r sevjarkerjum gleimur og trongd shysm8fuglaknasi5 sum gle5ist a sprong
rsbitlar skna sum fnasta glar shyI hV0rjum hyljareyga eitt antarpar
T a5 er ikki gratur hesi blindandi tar er varbeiskur vindur sol T a5 er var
Regin Dahl
aU sarna rnerkiBJ Electrolux BJ KeJiskap J Frystiskap 2 Frystiboxir _ 5 Kalimiddot og frystisk~p i dnum _ Kaksmaskinur (Mixatar) 5 Uppvltskimaskinur 6 Vaskimaskinur 7 Snarhv0rviskiljuT R Stnikij0rh 9 Strukirnaskinur 10 Brey~snerkjarar 11 Dustsugvaru ] 2 G61vblankarar 13 Komt5rar 14 Ovnar vi( og uttan plitum 15 Kokiplatur 16 Koksbor o~ komi)ur i einum 1i Paneloynar lS Vatnhitarar J9 f Iitlskap 2C
51(Ap )Sli 1
lELABOGIN Torsg0tu 16 2120
FAKLIGI MALINGAHANDILIN
MENTUNARCRUNNUR
STUDENT AFELAGSINS
Nyggjar b0kur
FLEKKA vlSU- og songbok H Rasmussen F0royskfolkamenning 190 bis Steingdmur Weihe o u 50 bls 15 bIs viti myndum skipatli fyn utgavuni 16kr Hans Dalsgaard
B0NDUR OG FATJEK FLjODR Kipling JEVINTfR 11 90 bls Danjal Niclasen B6kinkemur a mortansmessu
20
~F~S~ Ratlsfundurin 16 mars 1968
Fyrsti ratlsfundurin I ar vartl hildin leygardagin 16 mars h0li fclagsins a H C
0rstedsvej 38
Samtykt vartl at taka av lslandsfertlirnar av t at ahugin fyri hesum fertlum tykist
so 11tH milIum limir felagsins - bert 6 h0Vdu sYnt ahuga hesa fertl
Samtykt vartl at hrekka limagjalditl fra 20 upp 25 kr Nevnast kann at limagjalditl
hevur veritl 20 kr stlan M F S vartl stovnatl Vitlvlkjandi studningi til stytri lestr shy
arfertlir avgj0rdi ratlitl at eingin hereftir faer studning til fertlir heim til F 0roya
sjalvt um sllkar fertlir ha~a samband viti lesnatlin
u p P t 0 k a 1 S C Vit visa til oddagreinina a bIs 1 og grein -( naesta blatli
ArbeifiU5 hja s e rnevndunum - vit vIsa til MeginfeIagsttlindi
STUDENTAFELAGIf)
8 mars var atlalfundur Studentafclagnum
Inevndina komu Formatlur Oli Bech st~dmed
N~stformatlur Sofus Joensen stud med
Skriva~i Joannes Dalsgaard studmag
2 skrvari jaspur Petersen studmed
Kassameistari Oli Heinesen stud polit
I nevnd Mentunargrunsins komu
F ormatlur Gunnar Hoydal arkitektur
Naestformatlur Oli Bech
1 skrivari Elin Susanna Jacobsen
2 skrivari julianne Boelskov
~Clssameistari Kjartan -( Jakupsstovu
T ann 4 apru helt nyggja nevndin fyrsta fund SIn - saman viti Mentunargrunninum
Frammanundan h0Vdu nevndin og grunnurin felag sent limunum skriv har botiatl vartl
fra hvat menn h0Vdu aetlatl viti fundinum nevniliga at faa I lag tjak umMentunargrunnshy
in og kabarettina Gunnar Hoydal legtli eisini I skrivinum fram sina hugsan urn hesi
mal so at menn kundu m0ta fyrireikatlir Hoast hesa gotlu fyrireiking gaY tjakitl Htitl
urslit _ hvat itl menn kanska heldur ikki h0Vdu v~ntatl Harafturmotivar hettaein gotl shy
ur kabarettfundur Kabarettmenn komu viti trettum og tattastubbum og - fyrst og fremst
- viti inspiration til limirnar 21
INCAlVUR av REYNI hevur malningaframsyning i
Callerie Gammel Strand fra 18 mei til 31 mei
Opi~ gerandisdagar 10-1730 Leygardag til kl ~Q
Gl Strand 44
LYSING UM FAST STARV
Starv sum roknskapark0nur leitiari av skrivstovu Torshavnar llkningarshy
nevnd vertiur ly-st leyst
Ums0kjari ma hava HD I roknskaparf0rslu ella progv iti samsvarar
hesum og ma m0guligur ums0kjari hava arbeitt innan grannskotian
Umsokn viti progvum og m0guligum vitimielum og 10narkr0vum vertiur at
senda T orshavnar bY-rati
Torshavnar by-rati 20 mars 1968
FEIH)AtETLAN 1968
MSTJALDUR
lr F0royum ur-Kbenhavn ur Jlt0royum ur Kbenhavn
194 11 20 264 K1 16 127 197
35 105 267 28
17) 245 9d 16b
51J 76 25b 508
14b 21b 69 159
286 57 209 279
ell avgreiasla er flutt tiL ~~rgehavn Nord TJALDRID kernur til K0benhavn ur l0royum rnanamorgun og siglir sarna sarna kV01dia til Aalborg har taa fermir Or Aalborg aftur til Kbenhavn tyskv01di6 eftir I K0benhavn verour Tjaldria liggjandi tii taa siglir sambrert feraaretlan
AVGREIDSLA K0benhavn Kalkbrrenderil0bskaj Fmrgehavn Nord 2100 Kb~~lf 29268b Tlg Faroeship Telex 2745 alborg Aage Christensen ~lotspladsen 9000 Aalborg Tlf 155756 fIg Transit Telex 9744
PF SIHPAFELAGID F0ROYAR
22
SAMR0DA
viO nYvalda formann Ilentunargrunsins
Gunnar Hoydal
Sp Hevur ny-valda nevnd Mentunargrunsins I hyggju at halda aVIsa kos I vali av
bokmentum
Sv r hesum spurningi er ein annar HVI utgeva studentar yvirh0vur bokmentir
hV0rjar serligar fortreytir hava f0royskir studentar fyri at ataka Sier sllka uppgavu
sum studentar I grannalondum okkara lata atirar reinar forlagsfyrit0kur um at r0kja
Tati man ikki vera tI at teir halda seg hava serstakligt skil a list og mentan framum
atiriir grundin er meira einf0ld Tati finnast I F0royum ikki stovnar iti a sama hatt
sum I 0tirum londum eru f0rir at gera arbeitiiti marknatiurin er ov 11til vinningurin
so at siga eingin Mentunargrunnurin varti settur a stovn I sInari tIti avtI at sJudentshy
ar voru samdir um at arbeitiiti var so ty-dningarmikiti at onkur noyddist at ataka
Sier tati Vit eru sostatt sjamplvbodnir c-g oprofessionellir viti 0llum tI sum tati dregur
viti Sier av vantandi tItiOg peningi
Men vit hava d0mi um at arbeitiiti ikki hevur veriti til einkis Ta Mentunargrunnshy
urin varti stovnatiur var storur t0rvur a barnabokum og for hann tI undir mitivIst
virkisemi a hesum 0ki Vit sIggja nu at gongd er komin a m a ger Lierarafelagiti
eitt stort og gott arbeitii urvaliti er nu somikiti stort at tati ber rlmiliga viel til at
velja barnab0kur a f0royskum framum b0kur a mali sum barniti ikki skilir enn
Hetta kann nYtast sum d0mi um tati sum atti at veriti serliga endamaliti hjaMentunshy
argrunninum At VIsa a tey odyrkatiu 0kini har t0rvur er a at faa virkisemi I lag
~a kosin skalleggjast noytiast vit tl at spyrja okkum sjalvar hvat vit gera mest
nyttu I so mata Ny-valda nevndin heldur at stort arbeitii liggur a tI 0kinum sumkann
kallast samfelagsligt ortiaskifti Vit eru av teirri askotian at mentan ikki hongur I
23
leysari luft men byggir a stati- og tftiarkend vitiurskifti sum neytiugt er at finna
fram og kanna merri Bokin lleimastsectri-Sjalvstsectri var ein roynda hesari leiti Hon
varti ikki vrel upptikin allasta~ni men fliur var osamdur f tf at evniti var vitikomandi
Minnast vit til at motmreU er eins positivt og undirt~ka so er ikki neytiugt hJa okkum
at rretiast atfinningar tati sum vit skulu ansa eftir er at halda ortiaskiftinum einari
legu sum er ti prinsipiella sakini vitikomandi
Sp Hv~riar retlanir hava tit fyri fyrst Kanst tli m~guliga nevna nakrar titlar
Sv Nli var frafarna nevndin somikiti agrYtin at tati sum fyrst liggur fyri hjli
okkum er at halda afram viti tl arbeitiinum sum longu er komiti vrel lileitgtis Eghugsi
urn yrkingasavniti hjli Arnbj~rn Danielsen Mururin eftir Jean-Paul Sartre og stushy
dentatalitl Men samstundis sum hetta fer avstati viti h~utgtspartinumavarbeitiskraftshy
ini er 1etlanin at savna inn so nogv uppskot sum gj~rligt Umframt loysunarortiitgt
ortiaskifti droymir nevndin um eitt annati sum eitur virkisemi Ortiitikommunika
sion varti nevnt Ii atialfundinum men tati varti heIst so ilIa lyst at rnisskil)ing kom
burturur Tati sum meintist viti var hetta H~vutisendamaliti hja Mentunargrunninum
er ikki bert at stutila men eisini at leggja botnin undir skapandi virkisemi Hetta
gerst best viti at seta so nogvan vitikomandi aktivitet i verk at tati vertiur eggjandi
hili folki at luttaka ogikki sum nu har nogv av mentunarliga arbeitgtinum tykist atshy
koma av skafti gi~gnu~ aheitan og nyggia aheitan r longdini nyttar lititi at
ganga biddaragongd i sllkum malum einasta leitiin til natturligt skapandi arbeitgti er
eitt inspirerandi virkisemi
Urn titlar er tatgt nakatgt titlliga at tosa bretli av tl at tati orlt5askifti sum skal enda
ritgertium ikki er komiti lag enn og av tf at lit f nevndini ikki eru pura samdir urn
hv~rt tati yvirh~r eru vanligar bokmentir itimestur t~rvur er Ii Tati er so
annati sum vit kundu nj-tt kreftirnar til eitt nu grammofonplatur utgavu av f~royskshy
ari list einahelst grafikki filmslistaarbeitii hVl ikki To er eitt b6kmenta~ki sum
longu er vortiiti eitt slag av hjartabarni hia okkum av ti at tati higartil pura hevur
ligiti a lani a f0royskum mali Vit hugsa urn erotiskar bokmentir sjalvandi a hregsta
listarliga stigi sum til d0mis hja Henry Miller
Sp Hetta Ij6tiar ogvisligt hvussu eru flggjarligu urnst~tiurnar fyri 0Hum hesum
Sv Eg havi ikki torati at spurt kassameistaran alvarsliga enn heIst eru trer
vanaUgar Men um vit skri~a ein langan ista viti gotium uppskotum so er f minsta
lagi von urn at okkurt av tf kemur av skafti Annars er bert at ugga limirnar i Studentafelagnum viti at urn vit taka munnin ov fullan so vertiur somikiti lrettari at
finnast at okkum Og somikiti 11ettari vertiur tatgt at bera okkum lit a nresta atgtalfundi
24
STARAR
Ta tU hoyrir staraflokkar
a vetrarmorgni 1 Keypmannahavn
prt tu knappliga heima
og tao a sumri
kennir flogva fleyrio
smugva millum skins og hold
Smab0rn skrola a sandinum
V io traou fert tu a
ella 1 air - Kanska tu
leggur teg oman fyri
garoarnar 1 S0tan lyng
og lyoir a fuglin meoan ein
flegmatisk rer eygleioir teg
av einari tugvu
Men har er havetur
menn baksa a Norohavinum
vio Hnur - faa upp styvlarnar
lofna og hava kjaftkulda
meoan fj0ruseyour
s jovarmMa jotrar tara
vio glerp1pum 1
jd
NYGGI BOKBANDIL
Kongag0ta T6rshavn
Selur eftirprent saman vitJ MFS
B0kur Pappir Skrivstovulutir
Teiefon 2265
LTAP-= AGIC
F)~~6tATHE Flmiddot ROE FISH EXPORTING COMPANY
Td bullbullbullv ~ 000 bullbull
TELEPHONE 14-48 TELEGRAMS FAROEFISH TELEX 24
fLeiAje )uUinu6Apoundn B6ka- og papplrshandil
Sverrisg0ta 12 T6rshavn TIf2935
B6kahandilin ill selur feroyskar bekur burrurav Hevur Feroysk-Donsku
orllab6kina i varllvcitshl Umboll fyri Mentunargrunn Studentafclagsins
26
MALSLlGAR HUGLEIDINGAR
Ein og hver sum hevur eina ltla hylling a teirri gomlu nornzgtnu mentanini
sleppur valla undan at asanna at heimur forfedra okkara teirra sjaldsama og
rlka heimsuppfatan teirra skaldabornu og vlZlkru mytur var ein storur dyrgripshy
ur LUtvISt er hesin gripur gloppin okkum av hondum faur er nu flZlrur fyri at
reksa upp 12111 nlZlvn Ot5ins ella nevna vanirnar faur man vita hVlZlr Gullinbusta
var ella SVlZlltur ella Fallandifot men ein part og ikki tann minsta hava vit
vart5veitt nevniliga malit5 Samanborit5 vit5 1xet5i danskt og svenskt td ertat5
1xet5i ljot5liga og einamest hvat it5 uppbygging og ort5atilfari vit5vlkir raettiliga
nogv llkt tI mali sum talat5 vart5 fyri tusund arum sIt5ani
Ikki hava menn altIt5 spaat5 malinum ljosa framtlt5 Svabo tann svartsky~di
hugsjonarmat5urin ivat5ist 11tit5 I at malit5 for ikki at bjot5a blZltur ahesumoyggjshy
um men for at fara fyri mutur og skutur dVlna fyri t sterka arininum fra
fremmandamalinum Ilandssut5ri
Vit sum livanu adlZlgum megaasanna at Svabohevurveril5ovsvartskygdshy
ur Satt er at avirkanin uttanIfra I dag allarhelst er vael stlZlrri enn hon var a
hansara dlZlgum Men samstundis hava vit ju - mali og mentan til hjalpar - tey
ambo 15 sum eitthvlZlrt modernat5 samfelag veqir seg vit5 bl 121 15 tIt5arrit utvarp
sklila og nu til seinast eisini frot5skaparsetur
t5an kunnu vit so siga so er stlZlt5an greit5 Malit5 er - vit5 teimum broytingshy
um sum tUsund ar hava borit5 vit5 saer - bjargat5 Her er eingin vandi longur
To eftir IZIllum at dlZlma hugsa ikki allir soleit5is Allir eru ikkinlZlgdir vit5 stlZlt5shy
una ja tat5 finnast ennta teir - einamest menn av bygd menn av t eldra aettarshy
lit5inum - sum eru stak misnlZlgdir sum hava ta askot5an at I hesi vaelfert5 byr
mikil vandi frae sum kann vera malinum at bana ansa vit ikki eftir hVlZlrja llZltu
Sllkir menn eru teir einans fyllgranar kverulantar sum vilja hava okkurt
at illneitast um ella hava teir grein I SInum mali Tat5 er aetlanin vit5 hesum
stubbanum at royna at svara uppa henda spurning Faravitnu atkanna spurningshy
in gjlZlllari tykist eitt beinan vegin at vera heilt greitt nevniliga at nogvir
teirra sum faast vit5 flZlroyskt rithlZlVUndar yrkjarar blat5menn tykjast at
halda at innihaldit5 hevur alt at siga tann malsligi bunin minni At ein lysari
hugsar soleit5is (nKugv selistn) undrar kanska ongan men at menn sum vilja
utinna brlZlgd innan flZlroyskar bokmentir ikki hava fatat5 at tat5 teir lata fra
saer ma og skal veramalsligalagi er heilt Ofatiligt Ogatmenn sumlata
ur hondum skaldaverk lYtt av grefligum malsligum ella grammatiskum villum
27
vertia r66tir sum skald stuet hendir valla atirastatini enn FJ2Iroyum Atirastatgtshy
ni vertiur tati hilditi at vera ein fyritreyt fyri at ein yrking stuttsJ21ga osfr
yvirhJ21vur kann roknast sum skaldskapur at hon er malsliga lagi
Eitt annati sum ci skjott ansar eftir ta ci roynir at kanna malsins stJ21tiu
dag er at menn teirra agrpni eftir at luka burtur ur malinum arva ella tati
teir halda vera arva samstundis uttan at vita av t skractiallppvJ21kstir sumeru
dyrgripir malsins urtagartii Tvfalt harmiligt er hetta ta ein hugsar um at
tati er ivingarsamt um hesin arvi ger so storan skatia og at tati er ein storshy
ur spurningur urn hann yvirhJ21vur kann lUkast burtur hvussu menn so kpa seg
Her vertiur hugsati um fremmandortiini 011 eru vii samd urn at tati ratiur urn
at vartiveita tati norrJ21na ortiatilfariti malinum ella l2k]a um tati urn til ber og
vit mega fegnast um at hava fingiti orti sum td utvarp fjarrit osfr upp maliti
Men ein noytiist at spyrja seg sjalvan um ikki tati stora lukingararbei5iti sum
menn gera er me ira ml2tii e nn f0tii r fyrsta lagi eydnast ta5 rattiliga
(sum oftast bara urn or5ini vertia smtiati urn tati munditi ta iti hugtakiti
ella luturin tey symbolisera vertiur til) r l25rum lagi mugu vit vitiganga at
fremmandortiini ta saman um kemur valla gera tann ska5a sum hesar l2giligu
utreinsingarroyndirnar kundu fingiti ein at hilditi Fremmandortiini kunnu J21sa
onkran upp men tati sum er einum mali at bana er ikki at okkurt fremmant
orti snikir seg inn I tati av og men at beinagrind malsins syntaksur og malshy
hera tes s av lagi
Og her koma vit til tati sum vi nomu viti I a5ni at menn teirra ivri at reinshy
ska maliti av ovart koma at skatia ti a l25rum J21kjum sum hava st0rri tYdning
Lat okkum taka eitt d0mi Ortiiti vertiur av nogvum fl2royingum nu npt
transitivt vi5 somu merking sum danska or5iti ford0je Vit kunnu nevna nogv
d0mi ~m hetta ja tveimum ortiabokum finna vi ortii5 npt I hesari merking Men
ortii5 er iutransitivt eins og 011 onnur na-orti Gera vit mi ortiiti transitivt er
ey5vitati 1It 0311 onnur na-orti eisini kunnu nytast transitivt Kunnu vit sodna
matin so kunnu vit eisini batna hin s juka sovna barniti fJ21lna blomstriti osfr
Skal heaa vertia mannagongdin SO er valla bot a borlH Her legg]a menn ju hond
a sjalva beinagrind mBlsins og tati bJ21tir einkf urn slIka ska5ager5 um vit so luka
hundra(5 fremmandor5 burtur ur malinum
Men hvussu sJsulu vit kunna for5a fyri at spUla sum henda vinnur sar sess
I malinum Munnu ikki bestu ra5lni vera at leggja seg eftir at Izera bygdacL3li5
at kanna tey gomlu f0roysku skaldini og fyrst og fremst at halda ifram viti
tjakinum um tati fJ21royska maliti Eitt er vist kemur tann hugsunarhattllr sum
tu longu m0tir nogvastatini nevniliga at vit f0royingar leggja ov st6ran dent a
maliti at gerast vanhgur millum manna so er eingin v6n
28
Ummceli
EINAR WAAG VALOGVALT0L 200 bls Egiti for lag Klaksvllc
eru urn valurslit F0royum sl5an Heiti5 Val og valt01 er ikki heilt
rICtt av t at einki er bokini urn val urn hv ein velurundirdemokratiskum styrisshylagi og hvussu ein velur demokratj~skum landi Betta hevtii veriti av storum ahuga F0royum har so mangt politikki byggshyir a trligv veljarar trligva upp Ii tjotiskap
samh0righed sosialismu av ymsshyum ella veljarar trugvaupp a mannshyin - munur er a at hava alit a manni og at trligva upp a mannin
r hesi bok eru 011 valt0lini fra 1906 til 1966 bze5i fra 10gtingsvalunum og f6lkashytingsvalunum F0royum Valt0lini eru batii fyri alt landiti fyri hV0rt valdJ2llnil5 og fyri hVl2nn valstatiin Tati hevur veriti st6rarbeitii atsavna saman og skipa tl2lini bOlkar
Allir tingmenninir - og hin einasta tingshykvinnan - eru nevnd fyrst fyri hV0rtvalshyiti sltian fyri hVl2rt valdl2miti og seinast 1 bokstavarJ21l5 rseinastu r05ini eru myndshyir av l2llum tingmonnunumogher eru sonligar upplysingar mer og hvar er valdur f0tiingararogevt dey5aar hvussu leingi ma5urhevur sititi atingi soknarstyri og 0tirum almennum eUa politiksum starvi Tingmenninir eru cisini skipatiir eftir hV0nn flokk ella hVilrt valshyd0mi teir hava umbotiati og teirerueisini skipatiir yrkisr0ti r bokini eru eisini yvirlit yvir landsstyrini sum veriti hava stian 1948 yvir I0gtingsformenn (sltian 1924 ta iti 1l2gtingil5 sjalvt for at velja formann) flggjarnevndarformenn (s5an 1948) og yvir skulast6rnarlimir Hev5i ikki veril5 beint at nevnt landsnevndirnar
So statt er 0rgrynna av upplysingum um valurslit og um tingmenn hesi bok Eingshyin sum flEst viti politisk vi5urskifti F0rshyoyum sleppur uttan um hana Hvat dygd er bokini velst um allar upplysingarnar eru vi5 og um tzer eru rlEttar lkki havi
funniti nakra villuna enn og heldur ikki nakal5 tl2l fra Einari plaga eisini
vera eftirfarandL Ein og hv0r dugir at at prentvilla er at Th Petersen
vera tingforma5ur 1924
Men eg havi atfinningar at gera um bokshyina Handrititi tykist ikki at vera lagt nog vzel til r32ttis atirenn ta5 er laUti prentshysmil5juni og prentarbeil5il5 er ikki so vakshyurt sum tati kundi ogatti at veriti Heldur ikki rattlesturin er nog gotiur
Tal5 er smar sakir at stavsetingin ikki altlti er konsekvent eg hugsi mest um dupulthjalj6tiini flokks- (foror5 og 196) mans- (foror5) og 10gmannsshy143) Vi11andi er at statiarn0vnini standa ymsum fJ2111um og at stundum manglar hVJ21rfalsendingin sta5arn0vnum L32tt er at finna d0mi um hetta
Verri enn inkonsekventur stavingarhattshyur er at inngangurin til summi av talyvirshylitunum er at finna ikki framman fyri yvirshyliti5 men aftas t b6kini sum rlEttingar lnngangurin er hesum fJ21rum 6ivati skrivshya5ur aftana at handriti5 er handati prentshysmitijuni og so hava prentsmitijur F0rshy
tann ovana at prenta eitt ella tvey senn hoast ein bok er ein heild
sum ikk( kann ver5a pettati sundur Viti at petta bokina sundur - ta5 gera rattir prentarar ikkf fortiar prentsmitijan fyri at rzettingar kunnu koma I b6kina undir rattlestrinum
R32ttlesturin er eisini matar 6shyskeyttin nu endingarnar re[lunum a bls A bls 160 koma kursivstavir talyvirlitinum Yvirlititi yvir folkatingsshymenninar a bls 165 er iUa handfariti bindistrikur mangla ella har eru tVar a sama stati HVl 6lukkan hevur prentarin tikiti nummartah5 av teimum ymsu dcildshyunum men ikki r32ttingunum fra bis 195 og ut
Storir partar av bokini eru talyvirlit tabellir T32r eru prenta5ar sera meshatt og fll2kjaliga summar standa tV0rtur urn
tina summar standa upp og nitiur (eitt bls 46-47)
lkki er neytiugt at vera so g6tiur vi5 papplrsverksmitijurnar sum henda bokin er (bis 182-185) Hetta er papplrsspilla viti lit
Eitt sakni eg b6kini Ongastatini havi eg SlEti fra hvatiani hesi valt0lini eru Hngin eru hetta t0hni aftan a flnshyteljingarnar men hetta ver5ur ikki umtala5 b6kini
Tey lyti eg havi drigtti fram hesum umffiali kunnu tykjast at vera smaputl og lutir sum liti5 og einki hava viti innihaldshyi5 at gera Men er tatifragd at lesa b6k sum er val ur hondum greidd so er tati m0timikiti at lesa b6k sum er ovandaliga
29
ur hondum greidd Og ta its h0Vllndurin hevur lagt nogva orku at faa handritits til vega so skal so lltits til afturimou til at gera vakra bok ur handritinum
Hetta er sera bok sum ein skal taka fram at hyggja ferts eftir ferts
Roland Waag H0gnesen
HEDlN BRU PURKHUS Egits forlag Torshavn 1966
Tall hevur verill storur saknur at S0gurshynar hja Hetsini Bru fra teimum seinnu arshyunum ikki hava funnist einum savnL T a Purkhus so komut 1966 vits hesum si2Igshyum var tats ein so mikits stor og glellilig hending at hon ikki eigur atveraonevnd
Ein av ferllas0gunum [Dalhusi erum eina summarfri skaldilj hevur buts i D0lshyum norljan fyri Vestmanna Tats sum hugshytekur er natturulYsingarnar Soleiljis lysir hann ein morgun har norljuri
So slo morgunroljin upp a luftina og um eina 10tu festi solin i tindarnar Fyrst varliga sumein kinnarolji siljan meira og meira sprotareyll meltian rondin i netsra matat5i seg nillur gj0gnum hamrarnar So litforust tindarnir aft shyur gulnaljU ovast uppi Sknandi messshyinglitur Og alt 1 einum spratt Ijomin av vatumiddotog tinnugroti- ein Ijosfossur ilj stolj fjalltll og syndratiist ut fra afur e~~t glampandi 0rvagos ut yvir dalm
Natruran er fyri Hetsini Bru to ikki bert litf0gur g yndislig meneisini tining og deytsi Hann er a somu fertsviljVestmennshyingum teir rekafugl upp a gjonna Fuglshyurin verljur ikki veiddur men massashykreraljur
Her er umskift 1 Sundinum einki yljj_ andi liv sum litilmetir veit5imansins drap eingin titandi fuglaherur sum ber pisuni mat og elur nitt Hv a hellushyrokunum her er alt deylli skuggi og slavin kaldur gjostur ur timyrku deyljsshygjonni
At skaldilj harmast um tfningina er ivaleyst men hann ford0mir ongan
Felags fyri tar triggjar ferljas0gurnar er at drigits verllur fram talj skemtiliga vits teimum oftast ohl2lggligu fertsalikindshy
30
unum millum oyggjarnar Munnu ikki 12111 kenna aftur ta ilj tey lesa um ferljina suljur Smirli
bull I fyrstani vuksu bert eyguni lkluta shyrugvuni og stardu hjatparleyst ut 1 vellrits nasarnar hl2lvdu seg upp 1vindshyin og andalju djupt Men talj var so sk)ott at andlitini skiftu yvirbragd trutnatsu surnatsu hurvu llvsleidd moti dekkinum ogtann fyrsta l3Pyggjushyritsin stots vilj gorp og venan ut ur rugvshyunL Menn lupu til at halda fyri pannshyuna allrir lupu efUr vatni metsan summir bert hildu so aIt ikki skuldi ruUa utav VBilgerandi at onkur dugir at slggja
tall stuttliga og greilja fra t HEin Skal shyviksferts er annars um eitt brudleyp men sum heild er hetta er lysing av heimshybygdini og einum evni ilj gongur aftur 1 skaldskapi Hetsins Bru Broytingartiljinshygamalt og nYtt
TIEr fimm stutts0gurnar eru seraolikshyar Onnur HersJ21gan og B0Va eru skemtiligar - hinartrtggjarmeira alvarshysamar
HJ2Ivuljseytskennits bygdasamfelJ21gunshyum er at tann sum burturur iUa vertsur toldur HJ2IvuljspersonurinEin samallur a Litlu Dimun er just teirri st0ljU Hann er serlingur listarmatsur Fyri fyrstu ferts gevast honum umstJ21ljur at skapa her hevur hann fralsill honum vantalji i heimbygdini Afturfyri ma hann tola einsemits men vinnur a tt viII listarshyverkinum Vit gruna at talj er viC um tannabiti hann fer heim aftur bygdarmonnunum ta teir av tilvildmiddotfinna hann aftur
r Urllini berjhtmatsur vits natturuna sum oytsileggur llvsverk hansara Hann gevst ikki men fcr av nyggjum til verka asannar at einans skapan gevur tilvershyuni meining Tilveran er absurd men tats asannar hann ikki TVJ21rturimoti heldur hann a til natturan tfnir verk hans fyri allru ferlj og hann sjalvan vitsEin sjaldshy
vJ21kur soga sJ21guni Purkhus - spennandi ikki
SJ21rt ohugnalig - eru menniskjuni og natturan evnits Tveir unglingar vertsa av kunoyingum settir at ansa nJ21krumgimbrshyum Ianga leits fra folki Vit fylgja hesum ballum eina tflj Sum tltsin lltsur broytast teir sum eru rrettiliga 6likir meira- og meira 1 atburlli og hugsan Einsemi og ovetsur seta at teimum og gera annan at
kalla heilavillan Okkurt gamalt nlvir hann men 1 strtllnum vilj odnina og rre5shysluna sleppur hann undan hesum visiliga hjalptur av vinmanninum Tats ber ikki til at greitsa fra hesari sogu ut lEsir hon ma lesase Meira enn einaferts rennur tBir kalt nitsur eftir rygginum undir Iesnshyatsinum
Onnur Hers0gan um eina bygd sum ger g0ldur burtur ur yvirvoldini man vera ein hin stuttligasta sJ21gan vit eiga L0greglan kemur til biggjar eftir einum smilji i5 av ovart hevur ampilaralj ein sYslumann Teir vera fyri mongum 0shyhappum og at enda vilj undirlutan - Tann sum fBir hina f0roysku bygdina moti sar lar ikki at fertsini - tats man mangur hava sannalj
Her er i stuttum nomits vi5 nakrar av S0gunum hesum savni Innihaldsliga tykshyist lltil munur at vera millumsJ21gurnar he sum savninum og tIEr sum Hetsin Bru aljur hevur latits fra slEr Her finnur tu hV0rt um annalj inniligt aivarscmi og gotssligt speisemi Maisliga haraftur moti varnast ein broytingar Heljin Bru ber framvegis av teimum flestu sum skriva a fJ21royskum men ikki er skrivshyingarlagilj talj sama sum i fyrstu s0gum hansara Alti5 hava setningarnir verill stuttir men nu tu s jaidan heilan setning longur S0gu sum U rllini hoskar hesin elliptiski skrivingarhatturshyin val men 1 summum av hinum s0gunum tykist mest sum ov nogv at vera gjJ21rt av
Tekningarnar hoska VBil til innihaldits ikki minst teir triggir skalvikingarnir
JD
JENS PAULl HEINESEN GESTUR
Eingir telefonsteyrar stolju og peiggjatsu a sfnunum einki beton einki metal nitjanda 0ld raddi i dJ211um og hjJ21rtum i Abrahami eins vlEl og hansara siljullalja fylgisshyneyta
EinhvJ21r er srer sjalvum likur tats er ti gamla vlelkenda Jens Paula aftur ml2lta hesum litla stutts0gusavninum sum kom ut beint fyri jol Og hoast vi i hcsari bokini sleppa undan teimum vanligu jensshy
31
paulsku alopunum moti s jeymuatiljini vi5shyger hon to eitt evni sum hann treyljugt vil sIeppa nevniliga menniskjuna fyrstmiddot og fremst ondskapin og ottan t mannahugshyanum Her er husbondin sum pndur otta og undirlutakenslu hevnir seg inn fostursonin og sum veksur verllur friur og frltelsur bara hann sleppur at dalka husilj spyta a myndirnar av teimum hann Her er hundurin sum eirshyindaleyst verljur blakaljur lit av eggini afturfyri sna krupan og sitt trltelalyndi Her er Iysingin av teirri ondu myrku brgdini sum ringtr seg f fj0trum janteshylogarinnar og av ti veika bangna einshystaklinginum sum ikki hevur dirvi at bjotsa henni av men mattleysur og vonshyleysur velur at gerast vargur millum varga Og her er ovitin sum hevur sInar einastu eyltlnulJ21tur uti I haganum langt av lei lj fra folki og flei
T ann kugand i og tann kugalla menniskJshyan Sjalvt um ikkinogvverllur gj0rt burtshyurur evnum sum hesum fJ21royskum bokshymentum vertsa tey- to so nogv vitigj0rd av utiendskum rithJ21vundum at kr0Vini til hann sum hattar Sler at fara i holt viII tey mugu setast rrettiligah0gt Jens Pauli er ikki nakar storur salarfr0tiingur tats er ein sjaldsom styrki ihansara s0guhiitti Ja sJ21gan Gestur ma viII urn sterku naturalisttsku lisingum sigshyast at vera eitt satt meistaraverk Eisini natturulysingarnar hja Jens Paula eru frashylikar Men nogvastallni serstakligalongshyur uti bokini tykir einum at Jens Pauli ovskrivar seg ortsini verlla ov Kanst ru seta tvey lysingarorll afturat einshyum navnortsi uttan at tatgt ru hevur at bera fram tykist utvatnall hevur ein bretskur rith0Vllndur sagt krevur ru at veramalsshyligur hegnismatsur at ljiera tall viII trimshyum lysingarortsum er ogjorligt S0gan Gestur tykist einum so sterk t at hon er s0gd vits faum nitum orllum Harafturshymoti fer nakall av broddinum av S0guni urn profetin hon mest sum hoknar undir 01lum ortsunum
Tats hevllr mangan verilj sagt og ma takast uppaftur her at Jens Pauli vandar SBir ov lltiti um malill Kann vera at hann er eins stinnur i f0royskum og onnur men omak ger hann slEr ikki Stutt sagt hann tykist ikki hava skiIt at skriving er eitt handverk sum eins og 011 onnur handverk eigur at verlja gj0rt av einslistum
rtf fyrstu s0guni er Htilj at finnast at malsliga men longur uti er bokin lYtt av
grefligum malvillum N0kur d0mi lotnu kenslur j sveiggjal5isipuni (ein sipa(n) er valla eitt ambolS ella ahaldsi)j hevna okkum (eigur at vera hevna seg inn a okkum) j skrambla saman j skarruniliga pinligt
Tall atti at verill einoskrivallregla hja einumhv0rjum h0vundi so leingi hann ikki vil teljast imillum modernistar at lesarshyin skilur talS hann skrivar at hvort orll hV0r smahending hevur SIn tYdning Tall er synd at siga at Jens Pauli lykur hesa treyt HVl hevur hann td bYtt S 0guna um eitt smll sundur smakapitil og hvat gagn gera allar hesar banalu yvirskriftshyirnar Hv skal malSurin sum doyr uti endiliga vera sambandsmallur Og hVIhevshyur tann ltli ovitin i teirri tri5ju s0guni tall fjakuta navniS Frants Wilhelm
Nu gerast atfinningarnar kanska nog so nogvar men to er eittaIturat sumegfegshyin vil nevna TaS er nevniliganakaS sum lesarin saknar hja Jens Paula tokka til personarnar Tak ta seinastu s0guna um profetm 15 ger uppreistur imoti ti onda trongskygna samfelaginum og vinin ill ikki torir at fylgja honum Samanbera vi hana vill Bolla i Gragerlli eftir Hel5in Bru ill er um nakatgt tall sama Ckanska tann besta s0gan itgt nakrantiS er skrivall a f0royskum) S-ES t munurin tYi5iliga Hellin Bru er vilS huga og heila i parti vill Bolla og imoti fj0ldini ill forfylgir hann Jens Pauli er uttanfyri ella omanfyri sinshyar personar Ella tak Trollringen~ tann seinasta skalds0gan hja Sigurd Hoel eis shyini um sama evni ein vonleys og r-Etgtulig bok men samstundis ein flovandi bok ti tU tylliliga merkir at h0vundunn stytgtjar hetjuna ja identUiserar seg vill hana Jens Pauli tykist einum at standa omanfyri sinar personar eisini teir ill strilla tall golSa strillill hyggur yvirberandi atteimshyum av sinum Olympos sum ein annar Zeus Sjalvsagt er eingin ors0k til at halda at J P ikki stendur td profetinum viS liS men tall hevlli veriS soguni til storan bata um tall kom tytgtiligari til 5 jondar
Prentvillur oyllileggja onga bok men eru he ldur einki beinleiSis prySi og - Gesti tykist at vera heldur illa lukall-Grefligast man silla 81 vera (Hesi mennshyiskju verlla arga(lI) spota(i5) spark-
a(lIraquo Men tatgt er kanska profeturin sum ikki er so stinnur i stavseting
Tykjast atfinningarnar i hesum urrun-Eli nog so nogvar ber taS to bert progv um ahuga fyri rithovundinum Samantikii5 er
32
hetta kanska tann besta bokin vit hava fingill fra Jens Paula Hann sy-nir seg her sum ein meistara i naturalistiskum frashys0guhatti Og teimum pseudofilosofisku hugleil5ingunum sum vi i hinum bokum hansara hava lisiS heming a ohlltum av sleppa vit heilt undan hesufer6 S0gan Gestur veri5ur kanska ennta ein klassikshyari i f0royskum bokmentum
HA
JEVINTR II eftir Rudyard Kipling Danjll Niclasen umsetti LOYNDARMALID Skrivatgt av n0krum australskum b0rnum Erling Simonsen umsetti
At umseta barnab0kur til f0royskt er eitt fralikt tiltak og ein undrast a at ikki meira verllur gj0rt burtur ur ti r fyrsta lagi er tall f0royskum b0rnum tilometaligt gagn at me ira kemur ut a f0royskum av bokum sum tey tim a at lesa sum kann kappast viCl tall sum finst a donskum r 0l1rum lagi matti taCl veri6 stuttligt at fingshyist viCl umseting av barnabokum urvaliS er ju b-Elli start og gott nu a d0gum
r vetur eru utkomnar tV-Er barnab0kur umsettar til f0royskt Evintyr 11 er umshyset vill hegni ja umsetingin kundi valla verill betri so dreivut og knortlut sum mB Kiplings er Tma b0rn at lesa eina bok sum hesa spyr ein seg sjalvan llt er at vita Spenningi er sanniliga ikki nogv av hesi bokini Eisini er hon so a tremur av longum torf0rum orllum at tall er ivshyingarsamt um b0rn skilja meira enn fjortshying av henni
r Loyndarmalinum haraIturimoti er alt tatgt sum tey smau kunnu hugsast at kloevja av eini bok Sjalvt stallilS har hendingarnar fara fram er ju eitt r-Ettishyligt eldorado hja b0rnum ein bondagarllshyur langt av lei6 fra folki ein a viS einum holmi i ein long villingarsom hola viCl nogvum sllluholum osfr Og tilburlSirnir eru ikki minni spennandi Her eru gatufor hottunarbrov her eru dj0rv og vitug born i stris mati ohugnaligum bartrogum osfr Malill er einfalt og I-Ett at skilja to sniltja skeiv orClafelli seg nog so ofta innshymillum
Ein fralik bok til tey minnu b0rnini
HA
HIN F0ROYSKI
BANKfN
KEYPMANNAHAVN-F0ROYAR
mS KRONPRINS FREDERIK
Dr Keypmannahavn 204 45r Torshavn 224 65Dr Torshavn 224 65Dr Klaksvlk 234 75
v TV0royri 234 75Torshavn 294 135
Dr Torshavn 294 135r Keypmannahavn 15 155 Dr Keypmannahavn 247 r T6rshavn 267 Dr Torshavn 267 Dr K1aksvlk 267 Alt Tv0Toyri 267 1 r6rshavn 317 Dr T6rshavn 317 I Keypmannahavn 28 Prisir d kr a fer~asetslum annan vegin hyttsJomfru uppif
1 plass Luxuskamar 1 personur
2 personar 1 Einakamar uti borthnum Onnur ~inak0mur Kamar v 2 koyggJum A-dekk 425shy
v 2 koyggJum 13- amp C-dekk
Kamar v 3 koyggJum
2 plass KoyggJa kamari 13-amp C-dekk 300 Onnur k0mur 13- og C-dekk 275 shyHopfer~aplass 210 shy
67 16
305 87
36 8746 8746 8746 13756 137 76 157
178 288 179198 308 199198 308 199 198 3078 199198 308 209 248 318 269 248 318 269 268 29 289
ta er kostur og drykkJupeningur til kashy
Bl1Jrn undir 12 ir iti hava halvan fertiaseoil fna koyggJu
F ertiall1Jg 1~ keypa Cminsta lagi ar fertiasetlar faa 10 avslattur plassum
Fyri st0rri fer~all1Jg vertur kostna~ur 1 hVl1JrJum einstl1Jkum fl1Jri sambrert avtalu vi~ DFDS
Nfesta stigH5 skuldi so veriti her at savna hesi f6lk og at byggja upp Hti~ bOkasavn vi~
fgtlroyskum fl1Jgrum b6kmentum og vi~ bOkmenta- og menningarligum t~arritum a fremshy
mandum mali Hetta kundi gj0rst sera livandi milj0 Folk kemurur 011um fettum 1 F 0rshy
oyum og folk kemur aftrat hV0rt ar
Eisini a l1Jt5rum gtlkjum ber til at skapa sovor~nar mi~stgtl~ir Limirnir kunnu 5 jalvir
taka seg saman felagsskap A sumri 1966 voru knappliga llkindi til at samla iit5 at
skriva bok um fgtlroyskar sjalvstyrishugsjonir men ta hevt5i nevnd grunsins 1 nferum
heilt ar tala~ vi~ menn um evnit5 Og hVl setur felagi~ ikki fastan stovn at standa fyri
kabarettini ta~ er ml1Jtimiki~ at byrja av nyggjum hV0rt ar Vit vita at sovortii~ ber
til bert hugurin er til stal5ar Seinastu arini hava nakrir eldhugathr f0royskir sosiashy
listar skapa~ mit5st0t5 til at bera f0royingum kunnleika um sosialismu Hesir menn hava
sett nakat5 gongd Fl1Jroyum
I Hvat er mentan la at allysa andalig fyribrigdierikki lfett Andalig mentan erat
taka stgtlt5u til tilveruna sum heild
Eg havi ikki srett f0royska mentan allysta og voni hcldur ikki at tat5 fer at henda
Mentan er ikki statiskt fyribrigdi - heldur ikki fl1Jroysk mentan Tann allysingin
tU kanst geva f0royskari mentan dag er avoldal5 morgin Kortini skal ikki verl5a
dult at mentan tveimum f0rum kann vera statisk fyrra er ta il5 menn flyta annal5
land og ikki hava st0~ugt samband vi~ mo~urlandil5 tfllk statisk mentasamfe10g kanst
tu finna ymsasta~ni Amerika Seinna er ta i~ mentanin er tilherd r ba~um hesum
f0rum er mentanin statisk og kann hon ver~aaUyst einafer~ med alia men hon avshy
skeplast eisinic-skjott og doyr ut Allysing av fl1Jroyskari mentan kann hava tvey endashy
miil 1) at geva manni autoriseral5a allysing so at hann sleppurundan at taka pers6nshy
liga st0~u og 2) at forta fyri natUrligum utviklingi av f0royskari mentan av tl at a1shy
lysingin konserverar hana ti aVlsum stigi Ta~ sum kemur upp aftana er ikki fgtlrshy
oysk mentan fyrr enn nyggj allysing er gj0rd Brel5i endamalini eru vandamikil og
kunnu verl5a oyt5andi fyri f0royska mentan
Og hygg uttan um teg HV0r roynir at gera allysingar dag JU hinkristnakirkjan
hetta hevur hon roynt 1 01dir just til at for~a Og hin kommunistiska
rgtlrslan roynir eisini at gera allysing jUst til at faa tamarhald a utviklinginum A1shy
j
lysingar av andaligum fyribrigdum eru vandamiklar og afturhaldandi og cru tfer ofta
tekin um degeneration
Men Mentunargrunnur Studentafelagsins hevur 0U llkindi til at skapa llkindi fyri
f0royskari mentan Studentarnir koma ur 0Uum rettum F0royum og koma
aftrat hV0rt ar
lDFDS 16
koldinghalgir
A jolum
Nu ver5ur bor5reitt Danaveldi shymen onkur kanska snerktur heldur
fanaeldi
Nu ver5ur bukurin go5gug0ddur shymen onkur grukurin vi5 klombrum kanska
gj0gnumg10ddur
Nu ver5ur heilsa5 vi5 dyrum skBlum shymen sleiktur onkur sattliga kann henda
vi5 eituralum
og dansurin tr05in so jolalcettur shydansi5 a ta dansi5 til og fra shyi11anst5 komi hann aftur
A nyggjarum
Dey5in syngur stt kV01dslj05 shysolarr05in torvs-gl05
KavaskYming arsloks-hvarv hV0rvingar kvettingar karv
Orkus0r einsam011 011 shymj0lvar ur erva llklaks - mj011
Rasaloysi ills manns sl05 dey5in syngur sltt kV0lds-lj05
A kyndilsmessu
Kyndilsmessumanin hongur namannsnaglur blaum lofti shyog skymisligum skotum fjarur spcelibarnasjongur
Gamlar kirkjuklokkur ut urn svartan vetrarvi5 shykanska urn katolskan vBl og urn halga5 bur5arli5
Brotin slotur ni5urbrend dyggst vi5 durandi tj0rn shykyldilsmessumanin lysir a dunnur og spcelib0rn
A f0stugangi
Fj0ran 011 solbrcedd mora valla gongd shy gyltum lofti geylandi likkumongd
Ein sokkin pramur vi5 rotna5an steyr har i5 s jogvh0nur sHta gamlan geyr
r sevjarkerjum gleimur og trongd shysm8fuglaknasi5 sum gle5ist a sprong
rsbitlar skna sum fnasta glar shyI hV0rjum hyljareyga eitt antarpar
T a5 er ikki gratur hesi blindandi tar er varbeiskur vindur sol T a5 er var
Regin Dahl
aU sarna rnerkiBJ Electrolux BJ KeJiskap J Frystiskap 2 Frystiboxir _ 5 Kalimiddot og frystisk~p i dnum _ Kaksmaskinur (Mixatar) 5 Uppvltskimaskinur 6 Vaskimaskinur 7 Snarhv0rviskiljuT R Stnikij0rh 9 Strukirnaskinur 10 Brey~snerkjarar 11 Dustsugvaru ] 2 G61vblankarar 13 Komt5rar 14 Ovnar vi( og uttan plitum 15 Kokiplatur 16 Koksbor o~ komi)ur i einum 1i Paneloynar lS Vatnhitarar J9 f Iitlskap 2C
51(Ap )Sli 1
lELABOGIN Torsg0tu 16 2120
FAKLIGI MALINGAHANDILIN
MENTUNARCRUNNUR
STUDENT AFELAGSINS
Nyggjar b0kur
FLEKKA vlSU- og songbok H Rasmussen F0royskfolkamenning 190 bis Steingdmur Weihe o u 50 bls 15 bIs viti myndum skipatli fyn utgavuni 16kr Hans Dalsgaard
B0NDUR OG FATJEK FLjODR Kipling JEVINTfR 11 90 bls Danjal Niclasen B6kinkemur a mortansmessu
20
~F~S~ Ratlsfundurin 16 mars 1968
Fyrsti ratlsfundurin I ar vartl hildin leygardagin 16 mars h0li fclagsins a H C
0rstedsvej 38
Samtykt vartl at taka av lslandsfertlirnar av t at ahugin fyri hesum fertlum tykist
so 11tH milIum limir felagsins - bert 6 h0Vdu sYnt ahuga hesa fertl
Samtykt vartl at hrekka limagjalditl fra 20 upp 25 kr Nevnast kann at limagjalditl
hevur veritl 20 kr stlan M F S vartl stovnatl Vitlvlkjandi studningi til stytri lestr shy
arfertlir avgj0rdi ratlitl at eingin hereftir faer studning til fertlir heim til F 0roya
sjalvt um sllkar fertlir ha~a samband viti lesnatlin
u p P t 0 k a 1 S C Vit visa til oddagreinina a bIs 1 og grein -( naesta blatli
ArbeifiU5 hja s e rnevndunum - vit vIsa til MeginfeIagsttlindi
STUDENTAFELAGIf)
8 mars var atlalfundur Studentafclagnum
Inevndina komu Formatlur Oli Bech st~dmed
N~stformatlur Sofus Joensen stud med
Skriva~i Joannes Dalsgaard studmag
2 skrvari jaspur Petersen studmed
Kassameistari Oli Heinesen stud polit
I nevnd Mentunargrunsins komu
F ormatlur Gunnar Hoydal arkitektur
Naestformatlur Oli Bech
1 skrivari Elin Susanna Jacobsen
2 skrivari julianne Boelskov
~Clssameistari Kjartan -( Jakupsstovu
T ann 4 apru helt nyggja nevndin fyrsta fund SIn - saman viti Mentunargrunninum
Frammanundan h0Vdu nevndin og grunnurin felag sent limunum skriv har botiatl vartl
fra hvat menn h0Vdu aetlatl viti fundinum nevniliga at faa I lag tjak umMentunargrunnshy
in og kabarettina Gunnar Hoydal legtli eisini I skrivinum fram sina hugsan urn hesi
mal so at menn kundu m0ta fyrireikatlir Hoast hesa gotlu fyrireiking gaY tjakitl Htitl
urslit _ hvat itl menn kanska heldur ikki h0Vdu v~ntatl Harafturmotivar hettaein gotl shy
ur kabarettfundur Kabarettmenn komu viti trettum og tattastubbum og - fyrst og fremst
- viti inspiration til limirnar 21
INCAlVUR av REYNI hevur malningaframsyning i
Callerie Gammel Strand fra 18 mei til 31 mei
Opi~ gerandisdagar 10-1730 Leygardag til kl ~Q
Gl Strand 44
LYSING UM FAST STARV
Starv sum roknskapark0nur leitiari av skrivstovu Torshavnar llkningarshy
nevnd vertiur ly-st leyst
Ums0kjari ma hava HD I roknskaparf0rslu ella progv iti samsvarar
hesum og ma m0guligur ums0kjari hava arbeitt innan grannskotian
Umsokn viti progvum og m0guligum vitimielum og 10narkr0vum vertiur at
senda T orshavnar bY-rati
Torshavnar by-rati 20 mars 1968
FEIH)AtETLAN 1968
MSTJALDUR
lr F0royum ur-Kbenhavn ur Jlt0royum ur Kbenhavn
194 11 20 264 K1 16 127 197
35 105 267 28
17) 245 9d 16b
51J 76 25b 508
14b 21b 69 159
286 57 209 279
ell avgreiasla er flutt tiL ~~rgehavn Nord TJALDRID kernur til K0benhavn ur l0royum rnanamorgun og siglir sarna sarna kV01dia til Aalborg har taa fermir Or Aalborg aftur til Kbenhavn tyskv01di6 eftir I K0benhavn verour Tjaldria liggjandi tii taa siglir sambrert feraaretlan
AVGREIDSLA K0benhavn Kalkbrrenderil0bskaj Fmrgehavn Nord 2100 Kb~~lf 29268b Tlg Faroeship Telex 2745 alborg Aage Christensen ~lotspladsen 9000 Aalborg Tlf 155756 fIg Transit Telex 9744
PF SIHPAFELAGID F0ROYAR
22
SAMR0DA
viO nYvalda formann Ilentunargrunsins
Gunnar Hoydal
Sp Hevur ny-valda nevnd Mentunargrunsins I hyggju at halda aVIsa kos I vali av
bokmentum
Sv r hesum spurningi er ein annar HVI utgeva studentar yvirh0vur bokmentir
hV0rjar serligar fortreytir hava f0royskir studentar fyri at ataka Sier sllka uppgavu
sum studentar I grannalondum okkara lata atirar reinar forlagsfyrit0kur um at r0kja
Tati man ikki vera tI at teir halda seg hava serstakligt skil a list og mentan framum
atiriir grundin er meira einf0ld Tati finnast I F0royum ikki stovnar iti a sama hatt
sum I 0tirum londum eru f0rir at gera arbeitiiti marknatiurin er ov 11til vinningurin
so at siga eingin Mentunargrunnurin varti settur a stovn I sInari tIti avtI at sJudentshy
ar voru samdir um at arbeitiiti var so ty-dningarmikiti at onkur noyddist at ataka
Sier tati Vit eru sostatt sjamplvbodnir c-g oprofessionellir viti 0llum tI sum tati dregur
viti Sier av vantandi tItiOg peningi
Men vit hava d0mi um at arbeitiiti ikki hevur veriti til einkis Ta Mentunargrunnshy
urin varti stovnatiur var storur t0rvur a barnabokum og for hann tI undir mitivIst
virkisemi a hesum 0ki Vit sIggja nu at gongd er komin a m a ger Lierarafelagiti
eitt stort og gott arbeitii urvaliti er nu somikiti stort at tati ber rlmiliga viel til at
velja barnab0kur a f0royskum framum b0kur a mali sum barniti ikki skilir enn
Hetta kann nYtast sum d0mi um tati sum atti at veriti serliga endamaliti hjaMentunshy
argrunninum At VIsa a tey odyrkatiu 0kini har t0rvur er a at faa virkisemi I lag
~a kosin skalleggjast noytiast vit tl at spyrja okkum sjalvar hvat vit gera mest
nyttu I so mata Ny-valda nevndin heldur at stort arbeitii liggur a tI 0kinum sumkann
kallast samfelagsligt ortiaskifti Vit eru av teirri askotian at mentan ikki hongur I
23
leysari luft men byggir a stati- og tftiarkend vitiurskifti sum neytiugt er at finna
fram og kanna merri Bokin lleimastsectri-Sjalvstsectri var ein roynda hesari leiti Hon
varti ikki vrel upptikin allasta~ni men fliur var osamdur f tf at evniti var vitikomandi
Minnast vit til at motmreU er eins positivt og undirt~ka so er ikki neytiugt hJa okkum
at rretiast atfinningar tati sum vit skulu ansa eftir er at halda ortiaskiftinum einari
legu sum er ti prinsipiella sakini vitikomandi
Sp Hv~riar retlanir hava tit fyri fyrst Kanst tli m~guliga nevna nakrar titlar
Sv Nli var frafarna nevndin somikiti agrYtin at tati sum fyrst liggur fyri hjli
okkum er at halda afram viti tl arbeitiinum sum longu er komiti vrel lileitgtis Eghugsi
urn yrkingasavniti hjli Arnbj~rn Danielsen Mururin eftir Jean-Paul Sartre og stushy
dentatalitl Men samstundis sum hetta fer avstati viti h~utgtspartinumavarbeitiskraftshy
ini er 1etlanin at savna inn so nogv uppskot sum gj~rligt Umframt loysunarortiitgt
ortiaskifti droymir nevndin um eitt annati sum eitur virkisemi Ortiitikommunika
sion varti nevnt Ii atialfundinum men tati varti heIst so ilIa lyst at rnisskil)ing kom
burturur Tati sum meintist viti var hetta H~vutisendamaliti hja Mentunargrunninum
er ikki bert at stutila men eisini at leggja botnin undir skapandi virkisemi Hetta
gerst best viti at seta so nogvan vitikomandi aktivitet i verk at tati vertiur eggjandi
hili folki at luttaka ogikki sum nu har nogv av mentunarliga arbeitgtinum tykist atshy
koma av skafti gi~gnu~ aheitan og nyggia aheitan r longdini nyttar lititi at
ganga biddaragongd i sllkum malum einasta leitiin til natturligt skapandi arbeitgti er
eitt inspirerandi virkisemi
Urn titlar er tatgt nakatgt titlliga at tosa bretli av tl at tati orlt5askifti sum skal enda
ritgertium ikki er komiti lag enn og av tf at lit f nevndini ikki eru pura samdir urn
hv~rt tati yvirh~r eru vanligar bokmentir itimestur t~rvur er Ii Tati er so
annati sum vit kundu nj-tt kreftirnar til eitt nu grammofonplatur utgavu av f~royskshy
ari list einahelst grafikki filmslistaarbeitii hVl ikki To er eitt b6kmenta~ki sum
longu er vortiiti eitt slag av hjartabarni hia okkum av ti at tati higartil pura hevur
ligiti a lani a f0royskum mali Vit hugsa urn erotiskar bokmentir sjalvandi a hregsta
listarliga stigi sum til d0mis hja Henry Miller
Sp Hetta Ij6tiar ogvisligt hvussu eru flggjarligu urnst~tiurnar fyri 0Hum hesum
Sv Eg havi ikki torati at spurt kassameistaran alvarsliga enn heIst eru trer
vanaUgar Men um vit skri~a ein langan ista viti gotium uppskotum so er f minsta
lagi von urn at okkurt av tf kemur av skafti Annars er bert at ugga limirnar i Studentafelagnum viti at urn vit taka munnin ov fullan so vertiur somikiti lrettari at
finnast at okkum Og somikiti 11ettari vertiur tatgt at bera okkum lit a nresta atgtalfundi
24
STARAR
Ta tU hoyrir staraflokkar
a vetrarmorgni 1 Keypmannahavn
prt tu knappliga heima
og tao a sumri
kennir flogva fleyrio
smugva millum skins og hold
Smab0rn skrola a sandinum
V io traou fert tu a
ella 1 air - Kanska tu
leggur teg oman fyri
garoarnar 1 S0tan lyng
og lyoir a fuglin meoan ein
flegmatisk rer eygleioir teg
av einari tugvu
Men har er havetur
menn baksa a Norohavinum
vio Hnur - faa upp styvlarnar
lofna og hava kjaftkulda
meoan fj0ruseyour
s jovarmMa jotrar tara
vio glerp1pum 1
jd
NYGGI BOKBANDIL
Kongag0ta T6rshavn
Selur eftirprent saman vitJ MFS
B0kur Pappir Skrivstovulutir
Teiefon 2265
LTAP-= AGIC
F)~~6tATHE Flmiddot ROE FISH EXPORTING COMPANY
Td bullbullbullv ~ 000 bullbull
TELEPHONE 14-48 TELEGRAMS FAROEFISH TELEX 24
fLeiAje )uUinu6Apoundn B6ka- og papplrshandil
Sverrisg0ta 12 T6rshavn TIf2935
B6kahandilin ill selur feroyskar bekur burrurav Hevur Feroysk-Donsku
orllab6kina i varllvcitshl Umboll fyri Mentunargrunn Studentafclagsins
26
MALSLlGAR HUGLEIDINGAR
Ein og hver sum hevur eina ltla hylling a teirri gomlu nornzgtnu mentanini
sleppur valla undan at asanna at heimur forfedra okkara teirra sjaldsama og
rlka heimsuppfatan teirra skaldabornu og vlZlkru mytur var ein storur dyrgripshy
ur LUtvISt er hesin gripur gloppin okkum av hondum faur er nu flZlrur fyri at
reksa upp 12111 nlZlvn Ot5ins ella nevna vanirnar faur man vita hVlZlr Gullinbusta
var ella SVlZlltur ella Fallandifot men ein part og ikki tann minsta hava vit
vart5veitt nevniliga malit5 Samanborit5 vit5 1xet5i danskt og svenskt td ertat5
1xet5i ljot5liga og einamest hvat it5 uppbygging og ort5atilfari vit5vlkir raettiliga
nogv llkt tI mali sum talat5 vart5 fyri tusund arum sIt5ani
Ikki hava menn altIt5 spaat5 malinum ljosa framtlt5 Svabo tann svartsky~di
hugsjonarmat5urin ivat5ist 11tit5 I at malit5 for ikki at bjot5a blZltur ahesumoyggjshy
um men for at fara fyri mutur og skutur dVlna fyri t sterka arininum fra
fremmandamalinum Ilandssut5ri
Vit sum livanu adlZlgum megaasanna at Svabohevurveril5ovsvartskygdshy
ur Satt er at avirkanin uttanIfra I dag allarhelst er vael stlZlrri enn hon var a
hansara dlZlgum Men samstundis hava vit ju - mali og mentan til hjalpar - tey
ambo 15 sum eitthvlZlrt modernat5 samfelag veqir seg vit5 bl 121 15 tIt5arrit utvarp
sklila og nu til seinast eisini frot5skaparsetur
t5an kunnu vit so siga so er stlZlt5an greit5 Malit5 er - vit5 teimum broytingshy
um sum tUsund ar hava borit5 vit5 saer - bjargat5 Her er eingin vandi longur
To eftir IZIllum at dlZlma hugsa ikki allir soleit5is Allir eru ikkinlZlgdir vit5 stlZlt5shy
una ja tat5 finnast ennta teir - einamest menn av bygd menn av t eldra aettarshy
lit5inum - sum eru stak misnlZlgdir sum hava ta askot5an at I hesi vaelfert5 byr
mikil vandi frae sum kann vera malinum at bana ansa vit ikki eftir hVlZlrja llZltu
Sllkir menn eru teir einans fyllgranar kverulantar sum vilja hava okkurt
at illneitast um ella hava teir grein I SInum mali Tat5 er aetlanin vit5 hesum
stubbanum at royna at svara uppa henda spurning Faravitnu atkanna spurningshy
in gjlZlllari tykist eitt beinan vegin at vera heilt greitt nevniliga at nogvir
teirra sum faast vit5 flZlroyskt rithlZlVUndar yrkjarar blat5menn tykjast at
halda at innihaldit5 hevur alt at siga tann malsligi bunin minni At ein lysari
hugsar soleit5is (nKugv selistn) undrar kanska ongan men at menn sum vilja
utinna brlZlgd innan flZlroyskar bokmentir ikki hava fatat5 at tat5 teir lata fra
saer ma og skal veramalsligalagi er heilt Ofatiligt Ogatmenn sumlata
ur hondum skaldaverk lYtt av grefligum malsligum ella grammatiskum villum
27
vertia r66tir sum skald stuet hendir valla atirastatini enn FJ2Iroyum Atirastatgtshy
ni vertiur tati hilditi at vera ein fyritreyt fyri at ein yrking stuttsJ21ga osfr
yvirhJ21vur kann roknast sum skaldskapur at hon er malsliga lagi
Eitt annati sum ci skjott ansar eftir ta ci roynir at kanna malsins stJ21tiu
dag er at menn teirra agrpni eftir at luka burtur ur malinum arva ella tati
teir halda vera arva samstundis uttan at vita av t skractiallppvJ21kstir sumeru
dyrgripir malsins urtagartii Tvfalt harmiligt er hetta ta ein hugsar um at
tati er ivingarsamt um hesin arvi ger so storan skatia og at tati er ein storshy
ur spurningur urn hann yvirhJ21vur kann lUkast burtur hvussu menn so kpa seg
Her vertiur hugsati um fremmandortiini 011 eru vii samd urn at tati ratiur urn
at vartiveita tati norrJ21na ortiatilfariti malinum ella l2k]a um tati urn til ber og
vit mega fegnast um at hava fingiti orti sum td utvarp fjarrit osfr upp maliti
Men ein noytiist at spyrja seg sjalvan um ikki tati stora lukingararbei5iti sum
menn gera er me ira ml2tii e nn f0tii r fyrsta lagi eydnast ta5 rattiliga
(sum oftast bara urn or5ini vertia smtiati urn tati munditi ta iti hugtakiti
ella luturin tey symbolisera vertiur til) r l25rum lagi mugu vit vitiganga at
fremmandortiini ta saman um kemur valla gera tann ska5a sum hesar l2giligu
utreinsingarroyndirnar kundu fingiti ein at hilditi Fremmandortiini kunnu J21sa
onkran upp men tati sum er einum mali at bana er ikki at okkurt fremmant
orti snikir seg inn I tati av og men at beinagrind malsins syntaksur og malshy
hera tes s av lagi
Og her koma vit til tati sum vi nomu viti I a5ni at menn teirra ivri at reinshy
ska maliti av ovart koma at skatia ti a l25rum J21kjum sum hava st0rri tYdning
Lat okkum taka eitt d0mi Ortiiti vertiur av nogvum fl2royingum nu npt
transitivt vi5 somu merking sum danska or5iti ford0je Vit kunnu nevna nogv
d0mi ~m hetta ja tveimum ortiabokum finna vi ortii5 npt I hesari merking Men
ortii5 er iutransitivt eins og 011 onnur na-orti Gera vit mi ortiiti transitivt er
ey5vitati 1It 0311 onnur na-orti eisini kunnu nytast transitivt Kunnu vit sodna
matin so kunnu vit eisini batna hin s juka sovna barniti fJ21lna blomstriti osfr
Skal heaa vertia mannagongdin SO er valla bot a borlH Her legg]a menn ju hond
a sjalva beinagrind mBlsins og tati bJ21tir einkf urn slIka ska5ager5 um vit so luka
hundra(5 fremmandor5 burtur ur malinum
Men hvussu sJsulu vit kunna for5a fyri at spUla sum henda vinnur sar sess
I malinum Munnu ikki bestu ra5lni vera at leggja seg eftir at Izera bygdacL3li5
at kanna tey gomlu f0roysku skaldini og fyrst og fremst at halda ifram viti
tjakinum um tati fJ21royska maliti Eitt er vist kemur tann hugsunarhattllr sum
tu longu m0tir nogvastatini nevniliga at vit f0royingar leggja ov st6ran dent a
maliti at gerast vanhgur millum manna so er eingin v6n
28
Ummceli
EINAR WAAG VALOGVALT0L 200 bls Egiti for lag Klaksvllc
eru urn valurslit F0royum sl5an Heiti5 Val og valt01 er ikki heilt
rICtt av t at einki er bokini urn val urn hv ein velurundirdemokratiskum styrisshylagi og hvussu ein velur demokratj~skum landi Betta hevtii veriti av storum ahuga F0royum har so mangt politikki byggshyir a trligv veljarar trligva upp Ii tjotiskap
samh0righed sosialismu av ymsshyum ella veljarar trugvaupp a mannshyin - munur er a at hava alit a manni og at trligva upp a mannin
r hesi bok eru 011 valt0lini fra 1906 til 1966 bze5i fra 10gtingsvalunum og f6lkashytingsvalunum F0royum Valt0lini eru batii fyri alt landiti fyri hV0rt valdJ2llnil5 og fyri hVl2nn valstatiin Tati hevur veriti st6rarbeitii atsavna saman og skipa tl2lini bOlkar
Allir tingmenninir - og hin einasta tingshykvinnan - eru nevnd fyrst fyri hV0rtvalshyiti sltian fyri hVl2rt valdl2miti og seinast 1 bokstavarJ21l5 rseinastu r05ini eru myndshyir av l2llum tingmonnunumogher eru sonligar upplysingar mer og hvar er valdur f0tiingararogevt dey5aar hvussu leingi ma5urhevur sititi atingi soknarstyri og 0tirum almennum eUa politiksum starvi Tingmenninir eru cisini skipatiir eftir hV0nn flokk ella hVilrt valshyd0mi teir hava umbotiati og teirerueisini skipatiir yrkisr0ti r bokini eru eisini yvirlit yvir landsstyrini sum veriti hava stian 1948 yvir I0gtingsformenn (sltian 1924 ta iti 1l2gtingil5 sjalvt for at velja formann) flggjarnevndarformenn (s5an 1948) og yvir skulast6rnarlimir Hev5i ikki veril5 beint at nevnt landsnevndirnar
So statt er 0rgrynna av upplysingum um valurslit og um tingmenn hesi bok Eingshyin sum flEst viti politisk vi5urskifti F0rshyoyum sleppur uttan um hana Hvat dygd er bokini velst um allar upplysingarnar eru vi5 og um tzer eru rlEttar lkki havi
funniti nakra villuna enn og heldur ikki nakal5 tl2l fra Einari plaga eisini
vera eftirfarandL Ein og hv0r dugir at at prentvilla er at Th Petersen
vera tingforma5ur 1924
Men eg havi atfinningar at gera um bokshyina Handrititi tykist ikki at vera lagt nog vzel til r32ttis atirenn ta5 er laUti prentshysmil5juni og prentarbeil5il5 er ikki so vakshyurt sum tati kundi ogatti at veriti Heldur ikki rattlesturin er nog gotiur
Tal5 er smar sakir at stavsetingin ikki altlti er konsekvent eg hugsi mest um dupulthjalj6tiini flokks- (foror5 og 196) mans- (foror5) og 10gmannsshy143) Vi11andi er at statiarn0vnini standa ymsum fJ2111um og at stundum manglar hVJ21rfalsendingin sta5arn0vnum L32tt er at finna d0mi um hetta
Verri enn inkonsekventur stavingarhattshyur er at inngangurin til summi av talyvirshylitunum er at finna ikki framman fyri yvirshyliti5 men aftas t b6kini sum rlEttingar lnngangurin er hesum fJ21rum 6ivati skrivshya5ur aftana at handriti5 er handati prentshysmitijuni og so hava prentsmitijur F0rshy
tann ovana at prenta eitt ella tvey senn hoast ein bok er ein heild
sum ikk( kann ver5a pettati sundur Viti at petta bokina sundur - ta5 gera rattir prentarar ikkf fortiar prentsmitijan fyri at rzettingar kunnu koma I b6kina undir rattlestrinum
R32ttlesturin er eisini matar 6shyskeyttin nu endingarnar re[lunum a bls A bls 160 koma kursivstavir talyvirlitinum Yvirlititi yvir folkatingsshymenninar a bls 165 er iUa handfariti bindistrikur mangla ella har eru tVar a sama stati HVl 6lukkan hevur prentarin tikiti nummartah5 av teimum ymsu dcildshyunum men ikki r32ttingunum fra bis 195 og ut
Storir partar av bokini eru talyvirlit tabellir T32r eru prenta5ar sera meshatt og fll2kjaliga summar standa tV0rtur urn
tina summar standa upp og nitiur (eitt bls 46-47)
lkki er neytiugt at vera so g6tiur vi5 papplrsverksmitijurnar sum henda bokin er (bis 182-185) Hetta er papplrsspilla viti lit
Eitt sakni eg b6kini Ongastatini havi eg SlEti fra hvatiani hesi valt0lini eru Hngin eru hetta t0hni aftan a flnshyteljingarnar men hetta ver5ur ikki umtala5 b6kini
Tey lyti eg havi drigtti fram hesum umffiali kunnu tykjast at vera smaputl og lutir sum liti5 og einki hava viti innihaldshyi5 at gera Men er tatifragd at lesa b6k sum er val ur hondum greidd so er tati m0timikiti at lesa b6k sum er ovandaliga
29
ur hondum greidd Og ta its h0Vllndurin hevur lagt nogva orku at faa handritits til vega so skal so lltits til afturimou til at gera vakra bok ur handritinum
Hetta er sera bok sum ein skal taka fram at hyggja ferts eftir ferts
Roland Waag H0gnesen
HEDlN BRU PURKHUS Egits forlag Torshavn 1966
Tall hevur verill storur saknur at S0gurshynar hja Hetsini Bru fra teimum seinnu arshyunum ikki hava funnist einum savnL T a Purkhus so komut 1966 vits hesum si2Igshyum var tats ein so mikits stor og glellilig hending at hon ikki eigur atveraonevnd
Ein av ferllas0gunum [Dalhusi erum eina summarfri skaldilj hevur buts i D0lshyum norljan fyri Vestmanna Tats sum hugshytekur er natturulYsingarnar Soleiljis lysir hann ein morgun har norljuri
So slo morgunroljin upp a luftina og um eina 10tu festi solin i tindarnar Fyrst varliga sumein kinnarolji siljan meira og meira sprotareyll meltian rondin i netsra matat5i seg nillur gj0gnum hamrarnar So litforust tindarnir aft shyur gulnaljU ovast uppi Sknandi messshyinglitur Og alt 1 einum spratt Ijomin av vatumiddotog tinnugroti- ein Ijosfossur ilj stolj fjalltll og syndratiist ut fra afur e~~t glampandi 0rvagos ut yvir dalm
Natruran er fyri Hetsini Bru to ikki bert litf0gur g yndislig meneisini tining og deytsi Hann er a somu fertsviljVestmennshyingum teir rekafugl upp a gjonna Fuglshyurin verljur ikki veiddur men massashykreraljur
Her er umskift 1 Sundinum einki yljj_ andi liv sum litilmetir veit5imansins drap eingin titandi fuglaherur sum ber pisuni mat og elur nitt Hv a hellushyrokunum her er alt deylli skuggi og slavin kaldur gjostur ur timyrku deyljsshygjonni
At skaldilj harmast um tfningina er ivaleyst men hann ford0mir ongan
Felags fyri tar triggjar ferljas0gurnar er at drigits verllur fram talj skemtiliga vits teimum oftast ohl2lggligu fertsalikindshy
30
unum millum oyggjarnar Munnu ikki 12111 kenna aftur ta ilj tey lesa um ferljina suljur Smirli
bull I fyrstani vuksu bert eyguni lkluta shyrugvuni og stardu hjatparleyst ut 1 vellrits nasarnar hl2lvdu seg upp 1vindshyin og andalju djupt Men talj var so sk)ott at andlitini skiftu yvirbragd trutnatsu surnatsu hurvu llvsleidd moti dekkinum ogtann fyrsta l3Pyggjushyritsin stots vilj gorp og venan ut ur rugvshyunL Menn lupu til at halda fyri pannshyuna allrir lupu efUr vatni metsan summir bert hildu so aIt ikki skuldi ruUa utav VBilgerandi at onkur dugir at slggja
tall stuttliga og greilja fra t HEin Skal shyviksferts er annars um eitt brudleyp men sum heild er hetta er lysing av heimshybygdini og einum evni ilj gongur aftur 1 skaldskapi Hetsins Bru Broytingartiljinshygamalt og nYtt
TIEr fimm stutts0gurnar eru seraolikshyar Onnur HersJ21gan og B0Va eru skemtiligar - hinartrtggjarmeira alvarshysamar
HJ2Ivuljseytskennits bygdasamfelJ21gunshyum er at tann sum burturur iUa vertsur toldur HJ2IvuljspersonurinEin samallur a Litlu Dimun er just teirri st0ljU Hann er serlingur listarmatsur Fyri fyrstu ferts gevast honum umstJ21ljur at skapa her hevur hann fralsill honum vantalji i heimbygdini Afturfyri ma hann tola einsemits men vinnur a tt viII listarshyverkinum Vit gruna at talj er viC um tannabiti hann fer heim aftur bygdarmonnunum ta teir av tilvildmiddotfinna hann aftur
r Urllini berjhtmatsur vits natturuna sum oytsileggur llvsverk hansara Hann gevst ikki men fcr av nyggjum til verka asannar at einans skapan gevur tilvershyuni meining Tilveran er absurd men tats asannar hann ikki TVJ21rturimoti heldur hann a til natturan tfnir verk hans fyri allru ferlj og hann sjalvan vitsEin sjaldshy
vJ21kur soga sJ21guni Purkhus - spennandi ikki
SJ21rt ohugnalig - eru menniskjuni og natturan evnits Tveir unglingar vertsa av kunoyingum settir at ansa nJ21krumgimbrshyum Ianga leits fra folki Vit fylgja hesum ballum eina tflj Sum tltsin lltsur broytast teir sum eru rrettiliga 6likir meira- og meira 1 atburlli og hugsan Einsemi og ovetsur seta at teimum og gera annan at
kalla heilavillan Okkurt gamalt nlvir hann men 1 strtllnum vilj odnina og rre5shysluna sleppur hann undan hesum visiliga hjalptur av vinmanninum Tats ber ikki til at greitsa fra hesari sogu ut lEsir hon ma lesase Meira enn einaferts rennur tBir kalt nitsur eftir rygginum undir Iesnshyatsinum
Onnur Hers0gan um eina bygd sum ger g0ldur burtur ur yvirvoldini man vera ein hin stuttligasta sJ21gan vit eiga L0greglan kemur til biggjar eftir einum smilji i5 av ovart hevur ampilaralj ein sYslumann Teir vera fyri mongum 0shyhappum og at enda vilj undirlutan - Tann sum fBir hina f0roysku bygdina moti sar lar ikki at fertsini - tats man mangur hava sannalj
Her er i stuttum nomits vi5 nakrar av S0gunum hesum savni Innihaldsliga tykshyist lltil munur at vera millumsJ21gurnar he sum savninum og tIEr sum Hetsin Bru aljur hevur latits fra slEr Her finnur tu hV0rt um annalj inniligt aivarscmi og gotssligt speisemi Maisliga haraftur moti varnast ein broytingar Heljin Bru ber framvegis av teimum flestu sum skriva a fJ21royskum men ikki er skrivshyingarlagilj talj sama sum i fyrstu s0gum hansara Alti5 hava setningarnir verill stuttir men nu tu s jaidan heilan setning longur S0gu sum U rllini hoskar hesin elliptiski skrivingarhatturshyin val men 1 summum av hinum s0gunum tykist mest sum ov nogv at vera gjJ21rt av
Tekningarnar hoska VBil til innihaldits ikki minst teir triggir skalvikingarnir
JD
JENS PAULl HEINESEN GESTUR
Eingir telefonsteyrar stolju og peiggjatsu a sfnunum einki beton einki metal nitjanda 0ld raddi i dJ211um og hjJ21rtum i Abrahami eins vlEl og hansara siljullalja fylgisshyneyta
EinhvJ21r er srer sjalvum likur tats er ti gamla vlelkenda Jens Paula aftur ml2lta hesum litla stutts0gusavninum sum kom ut beint fyri jol Og hoast vi i hcsari bokini sleppa undan teimum vanligu jensshy
31
paulsku alopunum moti s jeymuatiljini vi5shyger hon to eitt evni sum hann treyljugt vil sIeppa nevniliga menniskjuna fyrstmiddot og fremst ondskapin og ottan t mannahugshyanum Her er husbondin sum pndur otta og undirlutakenslu hevnir seg inn fostursonin og sum veksur verllur friur og frltelsur bara hann sleppur at dalka husilj spyta a myndirnar av teimum hann Her er hundurin sum eirshyindaleyst verljur blakaljur lit av eggini afturfyri sna krupan og sitt trltelalyndi Her er Iysingin av teirri ondu myrku brgdini sum ringtr seg f fj0trum janteshylogarinnar og av ti veika bangna einshystaklinginum sum ikki hevur dirvi at bjotsa henni av men mattleysur og vonshyleysur velur at gerast vargur millum varga Og her er ovitin sum hevur sInar einastu eyltlnulJ21tur uti I haganum langt av lei lj fra folki og flei
T ann kugand i og tann kugalla menniskJshyan Sjalvt um ikkinogvverllur gj0rt burtshyurur evnum sum hesum fJ21royskum bokshymentum vertsa tey- to so nogv vitigj0rd av utiendskum rithJ21vundum at kr0Vini til hann sum hattar Sler at fara i holt viII tey mugu setast rrettiligah0gt Jens Pauli er ikki nakar storur salarfr0tiingur tats er ein sjaldsom styrki ihansara s0guhiitti Ja sJ21gan Gestur ma viII urn sterku naturalisttsku lisingum sigshyast at vera eitt satt meistaraverk Eisini natturulysingarnar hja Jens Paula eru frashylikar Men nogvastallni serstakligalongshyur uti bokini tykir einum at Jens Pauli ovskrivar seg ortsini verlla ov Kanst ru seta tvey lysingarorll afturat einshyum navnortsi uttan at tatgt ru hevur at bera fram tykist utvatnall hevur ein bretskur rith0Vllndur sagt krevur ru at veramalsshyligur hegnismatsur at ljiera tall viII trimshyum lysingarortsum er ogjorligt S0gan Gestur tykist einum so sterk t at hon er s0gd vits faum nitum orllum Harafturshymoti fer nakall av broddinum av S0guni urn profetin hon mest sum hoknar undir 01lum ortsunum
Tats hevllr mangan verilj sagt og ma takast uppaftur her at Jens Pauli vandar SBir ov lltiti um malill Kann vera at hann er eins stinnur i f0royskum og onnur men omak ger hann slEr ikki Stutt sagt hann tykist ikki hava skiIt at skriving er eitt handverk sum eins og 011 onnur handverk eigur at verlja gj0rt av einslistum
rtf fyrstu s0guni er Htilj at finnast at malsliga men longur uti er bokin lYtt av
grefligum malvillum N0kur d0mi lotnu kenslur j sveiggjal5isipuni (ein sipa(n) er valla eitt ambolS ella ahaldsi)j hevna okkum (eigur at vera hevna seg inn a okkum) j skrambla saman j skarruniliga pinligt
Tall atti at verill einoskrivallregla hja einumhv0rjum h0vundi so leingi hann ikki vil teljast imillum modernistar at lesarshyin skilur talS hann skrivar at hvort orll hV0r smahending hevur SIn tYdning Tall er synd at siga at Jens Pauli lykur hesa treyt HVl hevur hann td bYtt S 0guna um eitt smll sundur smakapitil og hvat gagn gera allar hesar banalu yvirskriftshyirnar Hv skal malSurin sum doyr uti endiliga vera sambandsmallur Og hVIhevshyur tann ltli ovitin i teirri tri5ju s0guni tall fjakuta navniS Frants Wilhelm
Nu gerast atfinningarnar kanska nog so nogvar men to er eittaIturat sumegfegshyin vil nevna TaS er nevniliganakaS sum lesarin saknar hja Jens Paula tokka til personarnar Tak ta seinastu s0guna um profetm 15 ger uppreistur imoti ti onda trongskygna samfelaginum og vinin ill ikki torir at fylgja honum Samanbera vi hana vill Bolla i Gragerlli eftir Hel5in Bru ill er um nakatgt tall sama Ckanska tann besta s0gan itgt nakrantiS er skrivall a f0royskum) S-ES t munurin tYi5iliga Hellin Bru er vilS huga og heila i parti vill Bolla og imoti fj0ldini ill forfylgir hann Jens Pauli er uttanfyri ella omanfyri sinshyar personar Ella tak Trollringen~ tann seinasta skalds0gan hja Sigurd Hoel eis shyini um sama evni ein vonleys og r-Etgtulig bok men samstundis ein flovandi bok ti tU tylliliga merkir at h0vundunn stytgtjar hetjuna ja identUiserar seg vill hana Jens Pauli tykist einum at standa omanfyri sinar personar eisini teir ill strilla tall golSa strillill hyggur yvirberandi atteimshyum av sinum Olympos sum ein annar Zeus Sjalvsagt er eingin ors0k til at halda at J P ikki stendur td profetinum viS liS men tall hevlli veriS soguni til storan bata um tall kom tytgtiligari til 5 jondar
Prentvillur oyllileggja onga bok men eru he ldur einki beinleiSis prySi og - Gesti tykist at vera heldur illa lukall-Grefligast man silla 81 vera (Hesi mennshyiskju verlla arga(lI) spota(i5) spark-
a(lIraquo Men tatgt er kanska profeturin sum ikki er so stinnur i stavseting
Tykjast atfinningarnar i hesum urrun-Eli nog so nogvar ber taS to bert progv um ahuga fyri rithovundinum Samantikii5 er
32
hetta kanska tann besta bokin vit hava fingill fra Jens Paula Hann sy-nir seg her sum ein meistara i naturalistiskum frashys0guhatti Og teimum pseudofilosofisku hugleil5ingunum sum vi i hinum bokum hansara hava lisiS heming a ohlltum av sleppa vit heilt undan hesufer6 S0gan Gestur veri5ur kanska ennta ein klassikshyari i f0royskum bokmentum
HA
JEVINTR II eftir Rudyard Kipling Danjll Niclasen umsetti LOYNDARMALID Skrivatgt av n0krum australskum b0rnum Erling Simonsen umsetti
At umseta barnab0kur til f0royskt er eitt fralikt tiltak og ein undrast a at ikki meira verllur gj0rt burtur ur ti r fyrsta lagi er tall f0royskum b0rnum tilometaligt gagn at me ira kemur ut a f0royskum av bokum sum tey tim a at lesa sum kann kappast viCl tall sum finst a donskum r 0l1rum lagi matti taCl veri6 stuttligt at fingshyist viCl umseting av barnabokum urvaliS er ju b-Elli start og gott nu a d0gum
r vetur eru utkomnar tV-Er barnab0kur umsettar til f0royskt Evintyr 11 er umshyset vill hegni ja umsetingin kundi valla verill betri so dreivut og knortlut sum mB Kiplings er Tma b0rn at lesa eina bok sum hesa spyr ein seg sjalvan llt er at vita Spenningi er sanniliga ikki nogv av hesi bokini Eisini er hon so a tremur av longum torf0rum orllum at tall er ivshyingarsamt um b0rn skilja meira enn fjortshying av henni
r Loyndarmalinum haraIturimoti er alt tatgt sum tey smau kunnu hugsast at kloevja av eini bok Sjalvt stallilS har hendingarnar fara fram er ju eitt r-Ettishyligt eldorado hja b0rnum ein bondagarllshyur langt av lei6 fra folki ein a viS einum holmi i ein long villingarsom hola viCl nogvum sllluholum osfr Og tilburlSirnir eru ikki minni spennandi Her eru gatufor hottunarbrov her eru dj0rv og vitug born i stris mati ohugnaligum bartrogum osfr Malill er einfalt og I-Ett at skilja to sniltja skeiv orClafelli seg nog so ofta innshymillum
Ein fralik bok til tey minnu b0rnini
HA
HIN F0ROYSKI
BANKfN
koldinghalgir
A jolum
Nu ver5ur bor5reitt Danaveldi shymen onkur kanska snerktur heldur
fanaeldi
Nu ver5ur bukurin go5gug0ddur shymen onkur grukurin vi5 klombrum kanska
gj0gnumg10ddur
Nu ver5ur heilsa5 vi5 dyrum skBlum shymen sleiktur onkur sattliga kann henda
vi5 eituralum
og dansurin tr05in so jolalcettur shydansi5 a ta dansi5 til og fra shyi11anst5 komi hann aftur
A nyggjarum
Dey5in syngur stt kV01dslj05 shysolarr05in torvs-gl05
KavaskYming arsloks-hvarv hV0rvingar kvettingar karv
Orkus0r einsam011 011 shymj0lvar ur erva llklaks - mj011
Rasaloysi ills manns sl05 dey5in syngur sltt kV0lds-lj05
A kyndilsmessu
Kyndilsmessumanin hongur namannsnaglur blaum lofti shyog skymisligum skotum fjarur spcelibarnasjongur
Gamlar kirkjuklokkur ut urn svartan vetrarvi5 shykanska urn katolskan vBl og urn halga5 bur5arli5
Brotin slotur ni5urbrend dyggst vi5 durandi tj0rn shykyldilsmessumanin lysir a dunnur og spcelib0rn
A f0stugangi
Fj0ran 011 solbrcedd mora valla gongd shy gyltum lofti geylandi likkumongd
Ein sokkin pramur vi5 rotna5an steyr har i5 s jogvh0nur sHta gamlan geyr
r sevjarkerjum gleimur og trongd shysm8fuglaknasi5 sum gle5ist a sprong
rsbitlar skna sum fnasta glar shyI hV0rjum hyljareyga eitt antarpar
T a5 er ikki gratur hesi blindandi tar er varbeiskur vindur sol T a5 er var
Regin Dahl
aU sarna rnerkiBJ Electrolux BJ KeJiskap J Frystiskap 2 Frystiboxir _ 5 Kalimiddot og frystisk~p i dnum _ Kaksmaskinur (Mixatar) 5 Uppvltskimaskinur 6 Vaskimaskinur 7 Snarhv0rviskiljuT R Stnikij0rh 9 Strukirnaskinur 10 Brey~snerkjarar 11 Dustsugvaru ] 2 G61vblankarar 13 Komt5rar 14 Ovnar vi( og uttan plitum 15 Kokiplatur 16 Koksbor o~ komi)ur i einum 1i Paneloynar lS Vatnhitarar J9 f Iitlskap 2C
51(Ap )Sli 1
lELABOGIN Torsg0tu 16 2120
FAKLIGI MALINGAHANDILIN
MENTUNARCRUNNUR
STUDENT AFELAGSINS
Nyggjar b0kur
FLEKKA vlSU- og songbok H Rasmussen F0royskfolkamenning 190 bis Steingdmur Weihe o u 50 bls 15 bIs viti myndum skipatli fyn utgavuni 16kr Hans Dalsgaard
B0NDUR OG FATJEK FLjODR Kipling JEVINTfR 11 90 bls Danjal Niclasen B6kinkemur a mortansmessu
20
~F~S~ Ratlsfundurin 16 mars 1968
Fyrsti ratlsfundurin I ar vartl hildin leygardagin 16 mars h0li fclagsins a H C
0rstedsvej 38
Samtykt vartl at taka av lslandsfertlirnar av t at ahugin fyri hesum fertlum tykist
so 11tH milIum limir felagsins - bert 6 h0Vdu sYnt ahuga hesa fertl
Samtykt vartl at hrekka limagjalditl fra 20 upp 25 kr Nevnast kann at limagjalditl
hevur veritl 20 kr stlan M F S vartl stovnatl Vitlvlkjandi studningi til stytri lestr shy
arfertlir avgj0rdi ratlitl at eingin hereftir faer studning til fertlir heim til F 0roya
sjalvt um sllkar fertlir ha~a samband viti lesnatlin
u p P t 0 k a 1 S C Vit visa til oddagreinina a bIs 1 og grein -( naesta blatli
ArbeifiU5 hja s e rnevndunum - vit vIsa til MeginfeIagsttlindi
STUDENTAFELAGIf)
8 mars var atlalfundur Studentafclagnum
Inevndina komu Formatlur Oli Bech st~dmed
N~stformatlur Sofus Joensen stud med
Skriva~i Joannes Dalsgaard studmag
2 skrvari jaspur Petersen studmed
Kassameistari Oli Heinesen stud polit
I nevnd Mentunargrunsins komu
F ormatlur Gunnar Hoydal arkitektur
Naestformatlur Oli Bech
1 skrivari Elin Susanna Jacobsen
2 skrivari julianne Boelskov
~Clssameistari Kjartan -( Jakupsstovu
T ann 4 apru helt nyggja nevndin fyrsta fund SIn - saman viti Mentunargrunninum
Frammanundan h0Vdu nevndin og grunnurin felag sent limunum skriv har botiatl vartl
fra hvat menn h0Vdu aetlatl viti fundinum nevniliga at faa I lag tjak umMentunargrunnshy
in og kabarettina Gunnar Hoydal legtli eisini I skrivinum fram sina hugsan urn hesi
mal so at menn kundu m0ta fyrireikatlir Hoast hesa gotlu fyrireiking gaY tjakitl Htitl
urslit _ hvat itl menn kanska heldur ikki h0Vdu v~ntatl Harafturmotivar hettaein gotl shy
ur kabarettfundur Kabarettmenn komu viti trettum og tattastubbum og - fyrst og fremst
- viti inspiration til limirnar 21
INCAlVUR av REYNI hevur malningaframsyning i
Callerie Gammel Strand fra 18 mei til 31 mei
Opi~ gerandisdagar 10-1730 Leygardag til kl ~Q
Gl Strand 44
LYSING UM FAST STARV
Starv sum roknskapark0nur leitiari av skrivstovu Torshavnar llkningarshy
nevnd vertiur ly-st leyst
Ums0kjari ma hava HD I roknskaparf0rslu ella progv iti samsvarar
hesum og ma m0guligur ums0kjari hava arbeitt innan grannskotian
Umsokn viti progvum og m0guligum vitimielum og 10narkr0vum vertiur at
senda T orshavnar bY-rati
Torshavnar by-rati 20 mars 1968
FEIH)AtETLAN 1968
MSTJALDUR
lr F0royum ur-Kbenhavn ur Jlt0royum ur Kbenhavn
194 11 20 264 K1 16 127 197
35 105 267 28
17) 245 9d 16b
51J 76 25b 508
14b 21b 69 159
286 57 209 279
ell avgreiasla er flutt tiL ~~rgehavn Nord TJALDRID kernur til K0benhavn ur l0royum rnanamorgun og siglir sarna sarna kV01dia til Aalborg har taa fermir Or Aalborg aftur til Kbenhavn tyskv01di6 eftir I K0benhavn verour Tjaldria liggjandi tii taa siglir sambrert feraaretlan
AVGREIDSLA K0benhavn Kalkbrrenderil0bskaj Fmrgehavn Nord 2100 Kb~~lf 29268b Tlg Faroeship Telex 2745 alborg Aage Christensen ~lotspladsen 9000 Aalborg Tlf 155756 fIg Transit Telex 9744
PF SIHPAFELAGID F0ROYAR
22
SAMR0DA
viO nYvalda formann Ilentunargrunsins
Gunnar Hoydal
Sp Hevur ny-valda nevnd Mentunargrunsins I hyggju at halda aVIsa kos I vali av
bokmentum
Sv r hesum spurningi er ein annar HVI utgeva studentar yvirh0vur bokmentir
hV0rjar serligar fortreytir hava f0royskir studentar fyri at ataka Sier sllka uppgavu
sum studentar I grannalondum okkara lata atirar reinar forlagsfyrit0kur um at r0kja
Tati man ikki vera tI at teir halda seg hava serstakligt skil a list og mentan framum
atiriir grundin er meira einf0ld Tati finnast I F0royum ikki stovnar iti a sama hatt
sum I 0tirum londum eru f0rir at gera arbeitiiti marknatiurin er ov 11til vinningurin
so at siga eingin Mentunargrunnurin varti settur a stovn I sInari tIti avtI at sJudentshy
ar voru samdir um at arbeitiiti var so ty-dningarmikiti at onkur noyddist at ataka
Sier tati Vit eru sostatt sjamplvbodnir c-g oprofessionellir viti 0llum tI sum tati dregur
viti Sier av vantandi tItiOg peningi
Men vit hava d0mi um at arbeitiiti ikki hevur veriti til einkis Ta Mentunargrunnshy
urin varti stovnatiur var storur t0rvur a barnabokum og for hann tI undir mitivIst
virkisemi a hesum 0ki Vit sIggja nu at gongd er komin a m a ger Lierarafelagiti
eitt stort og gott arbeitii urvaliti er nu somikiti stort at tati ber rlmiliga viel til at
velja barnab0kur a f0royskum framum b0kur a mali sum barniti ikki skilir enn
Hetta kann nYtast sum d0mi um tati sum atti at veriti serliga endamaliti hjaMentunshy
argrunninum At VIsa a tey odyrkatiu 0kini har t0rvur er a at faa virkisemi I lag
~a kosin skalleggjast noytiast vit tl at spyrja okkum sjalvar hvat vit gera mest
nyttu I so mata Ny-valda nevndin heldur at stort arbeitii liggur a tI 0kinum sumkann
kallast samfelagsligt ortiaskifti Vit eru av teirri askotian at mentan ikki hongur I
23
leysari luft men byggir a stati- og tftiarkend vitiurskifti sum neytiugt er at finna
fram og kanna merri Bokin lleimastsectri-Sjalvstsectri var ein roynda hesari leiti Hon
varti ikki vrel upptikin allasta~ni men fliur var osamdur f tf at evniti var vitikomandi
Minnast vit til at motmreU er eins positivt og undirt~ka so er ikki neytiugt hJa okkum
at rretiast atfinningar tati sum vit skulu ansa eftir er at halda ortiaskiftinum einari
legu sum er ti prinsipiella sakini vitikomandi
Sp Hv~riar retlanir hava tit fyri fyrst Kanst tli m~guliga nevna nakrar titlar
Sv Nli var frafarna nevndin somikiti agrYtin at tati sum fyrst liggur fyri hjli
okkum er at halda afram viti tl arbeitiinum sum longu er komiti vrel lileitgtis Eghugsi
urn yrkingasavniti hjli Arnbj~rn Danielsen Mururin eftir Jean-Paul Sartre og stushy
dentatalitl Men samstundis sum hetta fer avstati viti h~utgtspartinumavarbeitiskraftshy
ini er 1etlanin at savna inn so nogv uppskot sum gj~rligt Umframt loysunarortiitgt
ortiaskifti droymir nevndin um eitt annati sum eitur virkisemi Ortiitikommunika
sion varti nevnt Ii atialfundinum men tati varti heIst so ilIa lyst at rnisskil)ing kom
burturur Tati sum meintist viti var hetta H~vutisendamaliti hja Mentunargrunninum
er ikki bert at stutila men eisini at leggja botnin undir skapandi virkisemi Hetta
gerst best viti at seta so nogvan vitikomandi aktivitet i verk at tati vertiur eggjandi
hili folki at luttaka ogikki sum nu har nogv av mentunarliga arbeitgtinum tykist atshy
koma av skafti gi~gnu~ aheitan og nyggia aheitan r longdini nyttar lititi at
ganga biddaragongd i sllkum malum einasta leitiin til natturligt skapandi arbeitgti er
eitt inspirerandi virkisemi
Urn titlar er tatgt nakatgt titlliga at tosa bretli av tl at tati orlt5askifti sum skal enda
ritgertium ikki er komiti lag enn og av tf at lit f nevndini ikki eru pura samdir urn
hv~rt tati yvirh~r eru vanligar bokmentir itimestur t~rvur er Ii Tati er so
annati sum vit kundu nj-tt kreftirnar til eitt nu grammofonplatur utgavu av f~royskshy
ari list einahelst grafikki filmslistaarbeitii hVl ikki To er eitt b6kmenta~ki sum
longu er vortiiti eitt slag av hjartabarni hia okkum av ti at tati higartil pura hevur
ligiti a lani a f0royskum mali Vit hugsa urn erotiskar bokmentir sjalvandi a hregsta
listarliga stigi sum til d0mis hja Henry Miller
Sp Hetta Ij6tiar ogvisligt hvussu eru flggjarligu urnst~tiurnar fyri 0Hum hesum
Sv Eg havi ikki torati at spurt kassameistaran alvarsliga enn heIst eru trer
vanaUgar Men um vit skri~a ein langan ista viti gotium uppskotum so er f minsta
lagi von urn at okkurt av tf kemur av skafti Annars er bert at ugga limirnar i Studentafelagnum viti at urn vit taka munnin ov fullan so vertiur somikiti lrettari at
finnast at okkum Og somikiti 11ettari vertiur tatgt at bera okkum lit a nresta atgtalfundi
24
STARAR
Ta tU hoyrir staraflokkar
a vetrarmorgni 1 Keypmannahavn
prt tu knappliga heima
og tao a sumri
kennir flogva fleyrio
smugva millum skins og hold
Smab0rn skrola a sandinum
V io traou fert tu a
ella 1 air - Kanska tu
leggur teg oman fyri
garoarnar 1 S0tan lyng
og lyoir a fuglin meoan ein
flegmatisk rer eygleioir teg
av einari tugvu
Men har er havetur
menn baksa a Norohavinum
vio Hnur - faa upp styvlarnar
lofna og hava kjaftkulda
meoan fj0ruseyour
s jovarmMa jotrar tara
vio glerp1pum 1
jd
NYGGI BOKBANDIL
Kongag0ta T6rshavn
Selur eftirprent saman vitJ MFS
B0kur Pappir Skrivstovulutir
Teiefon 2265
LTAP-= AGIC
F)~~6tATHE Flmiddot ROE FISH EXPORTING COMPANY
Td bullbullbullv ~ 000 bullbull
TELEPHONE 14-48 TELEGRAMS FAROEFISH TELEX 24
fLeiAje )uUinu6Apoundn B6ka- og papplrshandil
Sverrisg0ta 12 T6rshavn TIf2935
B6kahandilin ill selur feroyskar bekur burrurav Hevur Feroysk-Donsku
orllab6kina i varllvcitshl Umboll fyri Mentunargrunn Studentafclagsins
26
MALSLlGAR HUGLEIDINGAR
Ein og hver sum hevur eina ltla hylling a teirri gomlu nornzgtnu mentanini
sleppur valla undan at asanna at heimur forfedra okkara teirra sjaldsama og
rlka heimsuppfatan teirra skaldabornu og vlZlkru mytur var ein storur dyrgripshy
ur LUtvISt er hesin gripur gloppin okkum av hondum faur er nu flZlrur fyri at
reksa upp 12111 nlZlvn Ot5ins ella nevna vanirnar faur man vita hVlZlr Gullinbusta
var ella SVlZlltur ella Fallandifot men ein part og ikki tann minsta hava vit
vart5veitt nevniliga malit5 Samanborit5 vit5 1xet5i danskt og svenskt td ertat5
1xet5i ljot5liga og einamest hvat it5 uppbygging og ort5atilfari vit5vlkir raettiliga
nogv llkt tI mali sum talat5 vart5 fyri tusund arum sIt5ani
Ikki hava menn altIt5 spaat5 malinum ljosa framtlt5 Svabo tann svartsky~di
hugsjonarmat5urin ivat5ist 11tit5 I at malit5 for ikki at bjot5a blZltur ahesumoyggjshy
um men for at fara fyri mutur og skutur dVlna fyri t sterka arininum fra
fremmandamalinum Ilandssut5ri
Vit sum livanu adlZlgum megaasanna at Svabohevurveril5ovsvartskygdshy
ur Satt er at avirkanin uttanIfra I dag allarhelst er vael stlZlrri enn hon var a
hansara dlZlgum Men samstundis hava vit ju - mali og mentan til hjalpar - tey
ambo 15 sum eitthvlZlrt modernat5 samfelag veqir seg vit5 bl 121 15 tIt5arrit utvarp
sklila og nu til seinast eisini frot5skaparsetur
t5an kunnu vit so siga so er stlZlt5an greit5 Malit5 er - vit5 teimum broytingshy
um sum tUsund ar hava borit5 vit5 saer - bjargat5 Her er eingin vandi longur
To eftir IZIllum at dlZlma hugsa ikki allir soleit5is Allir eru ikkinlZlgdir vit5 stlZlt5shy
una ja tat5 finnast ennta teir - einamest menn av bygd menn av t eldra aettarshy
lit5inum - sum eru stak misnlZlgdir sum hava ta askot5an at I hesi vaelfert5 byr
mikil vandi frae sum kann vera malinum at bana ansa vit ikki eftir hVlZlrja llZltu
Sllkir menn eru teir einans fyllgranar kverulantar sum vilja hava okkurt
at illneitast um ella hava teir grein I SInum mali Tat5 er aetlanin vit5 hesum
stubbanum at royna at svara uppa henda spurning Faravitnu atkanna spurningshy
in gjlZlllari tykist eitt beinan vegin at vera heilt greitt nevniliga at nogvir
teirra sum faast vit5 flZlroyskt rithlZlVUndar yrkjarar blat5menn tykjast at
halda at innihaldit5 hevur alt at siga tann malsligi bunin minni At ein lysari
hugsar soleit5is (nKugv selistn) undrar kanska ongan men at menn sum vilja
utinna brlZlgd innan flZlroyskar bokmentir ikki hava fatat5 at tat5 teir lata fra
saer ma og skal veramalsligalagi er heilt Ofatiligt Ogatmenn sumlata
ur hondum skaldaverk lYtt av grefligum malsligum ella grammatiskum villum
27
vertia r66tir sum skald stuet hendir valla atirastatini enn FJ2Iroyum Atirastatgtshy
ni vertiur tati hilditi at vera ein fyritreyt fyri at ein yrking stuttsJ21ga osfr
yvirhJ21vur kann roknast sum skaldskapur at hon er malsliga lagi
Eitt annati sum ci skjott ansar eftir ta ci roynir at kanna malsins stJ21tiu
dag er at menn teirra agrpni eftir at luka burtur ur malinum arva ella tati
teir halda vera arva samstundis uttan at vita av t skractiallppvJ21kstir sumeru
dyrgripir malsins urtagartii Tvfalt harmiligt er hetta ta ein hugsar um at
tati er ivingarsamt um hesin arvi ger so storan skatia og at tati er ein storshy
ur spurningur urn hann yvirhJ21vur kann lUkast burtur hvussu menn so kpa seg
Her vertiur hugsati um fremmandortiini 011 eru vii samd urn at tati ratiur urn
at vartiveita tati norrJ21na ortiatilfariti malinum ella l2k]a um tati urn til ber og
vit mega fegnast um at hava fingiti orti sum td utvarp fjarrit osfr upp maliti
Men ein noytiist at spyrja seg sjalvan um ikki tati stora lukingararbei5iti sum
menn gera er me ira ml2tii e nn f0tii r fyrsta lagi eydnast ta5 rattiliga
(sum oftast bara urn or5ini vertia smtiati urn tati munditi ta iti hugtakiti
ella luturin tey symbolisera vertiur til) r l25rum lagi mugu vit vitiganga at
fremmandortiini ta saman um kemur valla gera tann ska5a sum hesar l2giligu
utreinsingarroyndirnar kundu fingiti ein at hilditi Fremmandortiini kunnu J21sa
onkran upp men tati sum er einum mali at bana er ikki at okkurt fremmant
orti snikir seg inn I tati av og men at beinagrind malsins syntaksur og malshy
hera tes s av lagi
Og her koma vit til tati sum vi nomu viti I a5ni at menn teirra ivri at reinshy
ska maliti av ovart koma at skatia ti a l25rum J21kjum sum hava st0rri tYdning
Lat okkum taka eitt d0mi Ortiiti vertiur av nogvum fl2royingum nu npt
transitivt vi5 somu merking sum danska or5iti ford0je Vit kunnu nevna nogv
d0mi ~m hetta ja tveimum ortiabokum finna vi ortii5 npt I hesari merking Men
ortii5 er iutransitivt eins og 011 onnur na-orti Gera vit mi ortiiti transitivt er
ey5vitati 1It 0311 onnur na-orti eisini kunnu nytast transitivt Kunnu vit sodna
matin so kunnu vit eisini batna hin s juka sovna barniti fJ21lna blomstriti osfr
Skal heaa vertia mannagongdin SO er valla bot a borlH Her legg]a menn ju hond
a sjalva beinagrind mBlsins og tati bJ21tir einkf urn slIka ska5ager5 um vit so luka
hundra(5 fremmandor5 burtur ur malinum
Men hvussu sJsulu vit kunna for5a fyri at spUla sum henda vinnur sar sess
I malinum Munnu ikki bestu ra5lni vera at leggja seg eftir at Izera bygdacL3li5
at kanna tey gomlu f0roysku skaldini og fyrst og fremst at halda ifram viti
tjakinum um tati fJ21royska maliti Eitt er vist kemur tann hugsunarhattllr sum
tu longu m0tir nogvastatini nevniliga at vit f0royingar leggja ov st6ran dent a
maliti at gerast vanhgur millum manna so er eingin v6n
28
Ummceli
EINAR WAAG VALOGVALT0L 200 bls Egiti for lag Klaksvllc
eru urn valurslit F0royum sl5an Heiti5 Val og valt01 er ikki heilt
rICtt av t at einki er bokini urn val urn hv ein velurundirdemokratiskum styrisshylagi og hvussu ein velur demokratj~skum landi Betta hevtii veriti av storum ahuga F0royum har so mangt politikki byggshyir a trligv veljarar trligva upp Ii tjotiskap
samh0righed sosialismu av ymsshyum ella veljarar trugvaupp a mannshyin - munur er a at hava alit a manni og at trligva upp a mannin
r hesi bok eru 011 valt0lini fra 1906 til 1966 bze5i fra 10gtingsvalunum og f6lkashytingsvalunum F0royum Valt0lini eru batii fyri alt landiti fyri hV0rt valdJ2llnil5 og fyri hVl2nn valstatiin Tati hevur veriti st6rarbeitii atsavna saman og skipa tl2lini bOlkar
Allir tingmenninir - og hin einasta tingshykvinnan - eru nevnd fyrst fyri hV0rtvalshyiti sltian fyri hVl2rt valdl2miti og seinast 1 bokstavarJ21l5 rseinastu r05ini eru myndshyir av l2llum tingmonnunumogher eru sonligar upplysingar mer og hvar er valdur f0tiingararogevt dey5aar hvussu leingi ma5urhevur sititi atingi soknarstyri og 0tirum almennum eUa politiksum starvi Tingmenninir eru cisini skipatiir eftir hV0nn flokk ella hVilrt valshyd0mi teir hava umbotiati og teirerueisini skipatiir yrkisr0ti r bokini eru eisini yvirlit yvir landsstyrini sum veriti hava stian 1948 yvir I0gtingsformenn (sltian 1924 ta iti 1l2gtingil5 sjalvt for at velja formann) flggjarnevndarformenn (s5an 1948) og yvir skulast6rnarlimir Hev5i ikki veril5 beint at nevnt landsnevndirnar
So statt er 0rgrynna av upplysingum um valurslit og um tingmenn hesi bok Eingshyin sum flEst viti politisk vi5urskifti F0rshyoyum sleppur uttan um hana Hvat dygd er bokini velst um allar upplysingarnar eru vi5 og um tzer eru rlEttar lkki havi
funniti nakra villuna enn og heldur ikki nakal5 tl2l fra Einari plaga eisini
vera eftirfarandL Ein og hv0r dugir at at prentvilla er at Th Petersen
vera tingforma5ur 1924
Men eg havi atfinningar at gera um bokshyina Handrititi tykist ikki at vera lagt nog vzel til r32ttis atirenn ta5 er laUti prentshysmil5juni og prentarbeil5il5 er ikki so vakshyurt sum tati kundi ogatti at veriti Heldur ikki rattlesturin er nog gotiur
Tal5 er smar sakir at stavsetingin ikki altlti er konsekvent eg hugsi mest um dupulthjalj6tiini flokks- (foror5 og 196) mans- (foror5) og 10gmannsshy143) Vi11andi er at statiarn0vnini standa ymsum fJ2111um og at stundum manglar hVJ21rfalsendingin sta5arn0vnum L32tt er at finna d0mi um hetta
Verri enn inkonsekventur stavingarhattshyur er at inngangurin til summi av talyvirshylitunum er at finna ikki framman fyri yvirshyliti5 men aftas t b6kini sum rlEttingar lnngangurin er hesum fJ21rum 6ivati skrivshya5ur aftana at handriti5 er handati prentshysmitijuni og so hava prentsmitijur F0rshy
tann ovana at prenta eitt ella tvey senn hoast ein bok er ein heild
sum ikk( kann ver5a pettati sundur Viti at petta bokina sundur - ta5 gera rattir prentarar ikkf fortiar prentsmitijan fyri at rzettingar kunnu koma I b6kina undir rattlestrinum
R32ttlesturin er eisini matar 6shyskeyttin nu endingarnar re[lunum a bls A bls 160 koma kursivstavir talyvirlitinum Yvirlititi yvir folkatingsshymenninar a bls 165 er iUa handfariti bindistrikur mangla ella har eru tVar a sama stati HVl 6lukkan hevur prentarin tikiti nummartah5 av teimum ymsu dcildshyunum men ikki r32ttingunum fra bis 195 og ut
Storir partar av bokini eru talyvirlit tabellir T32r eru prenta5ar sera meshatt og fll2kjaliga summar standa tV0rtur urn
tina summar standa upp og nitiur (eitt bls 46-47)
lkki er neytiugt at vera so g6tiur vi5 papplrsverksmitijurnar sum henda bokin er (bis 182-185) Hetta er papplrsspilla viti lit
Eitt sakni eg b6kini Ongastatini havi eg SlEti fra hvatiani hesi valt0lini eru Hngin eru hetta t0hni aftan a flnshyteljingarnar men hetta ver5ur ikki umtala5 b6kini
Tey lyti eg havi drigtti fram hesum umffiali kunnu tykjast at vera smaputl og lutir sum liti5 og einki hava viti innihaldshyi5 at gera Men er tatifragd at lesa b6k sum er val ur hondum greidd so er tati m0timikiti at lesa b6k sum er ovandaliga
29
ur hondum greidd Og ta its h0Vllndurin hevur lagt nogva orku at faa handritits til vega so skal so lltits til afturimou til at gera vakra bok ur handritinum
Hetta er sera bok sum ein skal taka fram at hyggja ferts eftir ferts
Roland Waag H0gnesen
HEDlN BRU PURKHUS Egits forlag Torshavn 1966
Tall hevur verill storur saknur at S0gurshynar hja Hetsini Bru fra teimum seinnu arshyunum ikki hava funnist einum savnL T a Purkhus so komut 1966 vits hesum si2Igshyum var tats ein so mikits stor og glellilig hending at hon ikki eigur atveraonevnd
Ein av ferllas0gunum [Dalhusi erum eina summarfri skaldilj hevur buts i D0lshyum norljan fyri Vestmanna Tats sum hugshytekur er natturulYsingarnar Soleiljis lysir hann ein morgun har norljuri
So slo morgunroljin upp a luftina og um eina 10tu festi solin i tindarnar Fyrst varliga sumein kinnarolji siljan meira og meira sprotareyll meltian rondin i netsra matat5i seg nillur gj0gnum hamrarnar So litforust tindarnir aft shyur gulnaljU ovast uppi Sknandi messshyinglitur Og alt 1 einum spratt Ijomin av vatumiddotog tinnugroti- ein Ijosfossur ilj stolj fjalltll og syndratiist ut fra afur e~~t glampandi 0rvagos ut yvir dalm
Natruran er fyri Hetsini Bru to ikki bert litf0gur g yndislig meneisini tining og deytsi Hann er a somu fertsviljVestmennshyingum teir rekafugl upp a gjonna Fuglshyurin verljur ikki veiddur men massashykreraljur
Her er umskift 1 Sundinum einki yljj_ andi liv sum litilmetir veit5imansins drap eingin titandi fuglaherur sum ber pisuni mat og elur nitt Hv a hellushyrokunum her er alt deylli skuggi og slavin kaldur gjostur ur timyrku deyljsshygjonni
At skaldilj harmast um tfningina er ivaleyst men hann ford0mir ongan
Felags fyri tar triggjar ferljas0gurnar er at drigits verllur fram talj skemtiliga vits teimum oftast ohl2lggligu fertsalikindshy
30
unum millum oyggjarnar Munnu ikki 12111 kenna aftur ta ilj tey lesa um ferljina suljur Smirli
bull I fyrstani vuksu bert eyguni lkluta shyrugvuni og stardu hjatparleyst ut 1 vellrits nasarnar hl2lvdu seg upp 1vindshyin og andalju djupt Men talj var so sk)ott at andlitini skiftu yvirbragd trutnatsu surnatsu hurvu llvsleidd moti dekkinum ogtann fyrsta l3Pyggjushyritsin stots vilj gorp og venan ut ur rugvshyunL Menn lupu til at halda fyri pannshyuna allrir lupu efUr vatni metsan summir bert hildu so aIt ikki skuldi ruUa utav VBilgerandi at onkur dugir at slggja
tall stuttliga og greilja fra t HEin Skal shyviksferts er annars um eitt brudleyp men sum heild er hetta er lysing av heimshybygdini og einum evni ilj gongur aftur 1 skaldskapi Hetsins Bru Broytingartiljinshygamalt og nYtt
TIEr fimm stutts0gurnar eru seraolikshyar Onnur HersJ21gan og B0Va eru skemtiligar - hinartrtggjarmeira alvarshysamar
HJ2Ivuljseytskennits bygdasamfelJ21gunshyum er at tann sum burturur iUa vertsur toldur HJ2IvuljspersonurinEin samallur a Litlu Dimun er just teirri st0ljU Hann er serlingur listarmatsur Fyri fyrstu ferts gevast honum umstJ21ljur at skapa her hevur hann fralsill honum vantalji i heimbygdini Afturfyri ma hann tola einsemits men vinnur a tt viII listarshyverkinum Vit gruna at talj er viC um tannabiti hann fer heim aftur bygdarmonnunum ta teir av tilvildmiddotfinna hann aftur
r Urllini berjhtmatsur vits natturuna sum oytsileggur llvsverk hansara Hann gevst ikki men fcr av nyggjum til verka asannar at einans skapan gevur tilvershyuni meining Tilveran er absurd men tats asannar hann ikki TVJ21rturimoti heldur hann a til natturan tfnir verk hans fyri allru ferlj og hann sjalvan vitsEin sjaldshy
vJ21kur soga sJ21guni Purkhus - spennandi ikki
SJ21rt ohugnalig - eru menniskjuni og natturan evnits Tveir unglingar vertsa av kunoyingum settir at ansa nJ21krumgimbrshyum Ianga leits fra folki Vit fylgja hesum ballum eina tflj Sum tltsin lltsur broytast teir sum eru rrettiliga 6likir meira- og meira 1 atburlli og hugsan Einsemi og ovetsur seta at teimum og gera annan at
kalla heilavillan Okkurt gamalt nlvir hann men 1 strtllnum vilj odnina og rre5shysluna sleppur hann undan hesum visiliga hjalptur av vinmanninum Tats ber ikki til at greitsa fra hesari sogu ut lEsir hon ma lesase Meira enn einaferts rennur tBir kalt nitsur eftir rygginum undir Iesnshyatsinum
Onnur Hers0gan um eina bygd sum ger g0ldur burtur ur yvirvoldini man vera ein hin stuttligasta sJ21gan vit eiga L0greglan kemur til biggjar eftir einum smilji i5 av ovart hevur ampilaralj ein sYslumann Teir vera fyri mongum 0shyhappum og at enda vilj undirlutan - Tann sum fBir hina f0roysku bygdina moti sar lar ikki at fertsini - tats man mangur hava sannalj
Her er i stuttum nomits vi5 nakrar av S0gunum hesum savni Innihaldsliga tykshyist lltil munur at vera millumsJ21gurnar he sum savninum og tIEr sum Hetsin Bru aljur hevur latits fra slEr Her finnur tu hV0rt um annalj inniligt aivarscmi og gotssligt speisemi Maisliga haraftur moti varnast ein broytingar Heljin Bru ber framvegis av teimum flestu sum skriva a fJ21royskum men ikki er skrivshyingarlagilj talj sama sum i fyrstu s0gum hansara Alti5 hava setningarnir verill stuttir men nu tu s jaidan heilan setning longur S0gu sum U rllini hoskar hesin elliptiski skrivingarhatturshyin val men 1 summum av hinum s0gunum tykist mest sum ov nogv at vera gjJ21rt av
Tekningarnar hoska VBil til innihaldits ikki minst teir triggir skalvikingarnir
JD
JENS PAULl HEINESEN GESTUR
Eingir telefonsteyrar stolju og peiggjatsu a sfnunum einki beton einki metal nitjanda 0ld raddi i dJ211um og hjJ21rtum i Abrahami eins vlEl og hansara siljullalja fylgisshyneyta
EinhvJ21r er srer sjalvum likur tats er ti gamla vlelkenda Jens Paula aftur ml2lta hesum litla stutts0gusavninum sum kom ut beint fyri jol Og hoast vi i hcsari bokini sleppa undan teimum vanligu jensshy
31
paulsku alopunum moti s jeymuatiljini vi5shyger hon to eitt evni sum hann treyljugt vil sIeppa nevniliga menniskjuna fyrstmiddot og fremst ondskapin og ottan t mannahugshyanum Her er husbondin sum pndur otta og undirlutakenslu hevnir seg inn fostursonin og sum veksur verllur friur og frltelsur bara hann sleppur at dalka husilj spyta a myndirnar av teimum hann Her er hundurin sum eirshyindaleyst verljur blakaljur lit av eggini afturfyri sna krupan og sitt trltelalyndi Her er Iysingin av teirri ondu myrku brgdini sum ringtr seg f fj0trum janteshylogarinnar og av ti veika bangna einshystaklinginum sum ikki hevur dirvi at bjotsa henni av men mattleysur og vonshyleysur velur at gerast vargur millum varga Og her er ovitin sum hevur sInar einastu eyltlnulJ21tur uti I haganum langt av lei lj fra folki og flei
T ann kugand i og tann kugalla menniskJshyan Sjalvt um ikkinogvverllur gj0rt burtshyurur evnum sum hesum fJ21royskum bokshymentum vertsa tey- to so nogv vitigj0rd av utiendskum rithJ21vundum at kr0Vini til hann sum hattar Sler at fara i holt viII tey mugu setast rrettiligah0gt Jens Pauli er ikki nakar storur salarfr0tiingur tats er ein sjaldsom styrki ihansara s0guhiitti Ja sJ21gan Gestur ma viII urn sterku naturalisttsku lisingum sigshyast at vera eitt satt meistaraverk Eisini natturulysingarnar hja Jens Paula eru frashylikar Men nogvastallni serstakligalongshyur uti bokini tykir einum at Jens Pauli ovskrivar seg ortsini verlla ov Kanst ru seta tvey lysingarorll afturat einshyum navnortsi uttan at tatgt ru hevur at bera fram tykist utvatnall hevur ein bretskur rith0Vllndur sagt krevur ru at veramalsshyligur hegnismatsur at ljiera tall viII trimshyum lysingarortsum er ogjorligt S0gan Gestur tykist einum so sterk t at hon er s0gd vits faum nitum orllum Harafturshymoti fer nakall av broddinum av S0guni urn profetin hon mest sum hoknar undir 01lum ortsunum
Tats hevllr mangan verilj sagt og ma takast uppaftur her at Jens Pauli vandar SBir ov lltiti um malill Kann vera at hann er eins stinnur i f0royskum og onnur men omak ger hann slEr ikki Stutt sagt hann tykist ikki hava skiIt at skriving er eitt handverk sum eins og 011 onnur handverk eigur at verlja gj0rt av einslistum
rtf fyrstu s0guni er Htilj at finnast at malsliga men longur uti er bokin lYtt av
grefligum malvillum N0kur d0mi lotnu kenslur j sveiggjal5isipuni (ein sipa(n) er valla eitt ambolS ella ahaldsi)j hevna okkum (eigur at vera hevna seg inn a okkum) j skrambla saman j skarruniliga pinligt
Tall atti at verill einoskrivallregla hja einumhv0rjum h0vundi so leingi hann ikki vil teljast imillum modernistar at lesarshyin skilur talS hann skrivar at hvort orll hV0r smahending hevur SIn tYdning Tall er synd at siga at Jens Pauli lykur hesa treyt HVl hevur hann td bYtt S 0guna um eitt smll sundur smakapitil og hvat gagn gera allar hesar banalu yvirskriftshyirnar Hv skal malSurin sum doyr uti endiliga vera sambandsmallur Og hVIhevshyur tann ltli ovitin i teirri tri5ju s0guni tall fjakuta navniS Frants Wilhelm
Nu gerast atfinningarnar kanska nog so nogvar men to er eittaIturat sumegfegshyin vil nevna TaS er nevniliganakaS sum lesarin saknar hja Jens Paula tokka til personarnar Tak ta seinastu s0guna um profetm 15 ger uppreistur imoti ti onda trongskygna samfelaginum og vinin ill ikki torir at fylgja honum Samanbera vi hana vill Bolla i Gragerlli eftir Hel5in Bru ill er um nakatgt tall sama Ckanska tann besta s0gan itgt nakrantiS er skrivall a f0royskum) S-ES t munurin tYi5iliga Hellin Bru er vilS huga og heila i parti vill Bolla og imoti fj0ldini ill forfylgir hann Jens Pauli er uttanfyri ella omanfyri sinshyar personar Ella tak Trollringen~ tann seinasta skalds0gan hja Sigurd Hoel eis shyini um sama evni ein vonleys og r-Etgtulig bok men samstundis ein flovandi bok ti tU tylliliga merkir at h0vundunn stytgtjar hetjuna ja identUiserar seg vill hana Jens Pauli tykist einum at standa omanfyri sinar personar eisini teir ill strilla tall golSa strillill hyggur yvirberandi atteimshyum av sinum Olympos sum ein annar Zeus Sjalvsagt er eingin ors0k til at halda at J P ikki stendur td profetinum viS liS men tall hevlli veriS soguni til storan bata um tall kom tytgtiligari til 5 jondar
Prentvillur oyllileggja onga bok men eru he ldur einki beinleiSis prySi og - Gesti tykist at vera heldur illa lukall-Grefligast man silla 81 vera (Hesi mennshyiskju verlla arga(lI) spota(i5) spark-
a(lIraquo Men tatgt er kanska profeturin sum ikki er so stinnur i stavseting
Tykjast atfinningarnar i hesum urrun-Eli nog so nogvar ber taS to bert progv um ahuga fyri rithovundinum Samantikii5 er
32
hetta kanska tann besta bokin vit hava fingill fra Jens Paula Hann sy-nir seg her sum ein meistara i naturalistiskum frashys0guhatti Og teimum pseudofilosofisku hugleil5ingunum sum vi i hinum bokum hansara hava lisiS heming a ohlltum av sleppa vit heilt undan hesufer6 S0gan Gestur veri5ur kanska ennta ein klassikshyari i f0royskum bokmentum
HA
JEVINTR II eftir Rudyard Kipling Danjll Niclasen umsetti LOYNDARMALID Skrivatgt av n0krum australskum b0rnum Erling Simonsen umsetti
At umseta barnab0kur til f0royskt er eitt fralikt tiltak og ein undrast a at ikki meira verllur gj0rt burtur ur ti r fyrsta lagi er tall f0royskum b0rnum tilometaligt gagn at me ira kemur ut a f0royskum av bokum sum tey tim a at lesa sum kann kappast viCl tall sum finst a donskum r 0l1rum lagi matti taCl veri6 stuttligt at fingshyist viCl umseting av barnabokum urvaliS er ju b-Elli start og gott nu a d0gum
r vetur eru utkomnar tV-Er barnab0kur umsettar til f0royskt Evintyr 11 er umshyset vill hegni ja umsetingin kundi valla verill betri so dreivut og knortlut sum mB Kiplings er Tma b0rn at lesa eina bok sum hesa spyr ein seg sjalvan llt er at vita Spenningi er sanniliga ikki nogv av hesi bokini Eisini er hon so a tremur av longum torf0rum orllum at tall er ivshyingarsamt um b0rn skilja meira enn fjortshying av henni
r Loyndarmalinum haraIturimoti er alt tatgt sum tey smau kunnu hugsast at kloevja av eini bok Sjalvt stallilS har hendingarnar fara fram er ju eitt r-Ettishyligt eldorado hja b0rnum ein bondagarllshyur langt av lei6 fra folki ein a viS einum holmi i ein long villingarsom hola viCl nogvum sllluholum osfr Og tilburlSirnir eru ikki minni spennandi Her eru gatufor hottunarbrov her eru dj0rv og vitug born i stris mati ohugnaligum bartrogum osfr Malill er einfalt og I-Ett at skilja to sniltja skeiv orClafelli seg nog so ofta innshymillum
Ein fralik bok til tey minnu b0rnini
HA
HIN F0ROYSKI
BANKfN
aU sarna rnerkiBJ Electrolux BJ KeJiskap J Frystiskap 2 Frystiboxir _ 5 Kalimiddot og frystisk~p i dnum _ Kaksmaskinur (Mixatar) 5 Uppvltskimaskinur 6 Vaskimaskinur 7 Snarhv0rviskiljuT R Stnikij0rh 9 Strukirnaskinur 10 Brey~snerkjarar 11 Dustsugvaru ] 2 G61vblankarar 13 Komt5rar 14 Ovnar vi( og uttan plitum 15 Kokiplatur 16 Koksbor o~ komi)ur i einum 1i Paneloynar lS Vatnhitarar J9 f Iitlskap 2C
51(Ap )Sli 1
lELABOGIN Torsg0tu 16 2120
FAKLIGI MALINGAHANDILIN
MENTUNARCRUNNUR
STUDENT AFELAGSINS
Nyggjar b0kur
FLEKKA vlSU- og songbok H Rasmussen F0royskfolkamenning 190 bis Steingdmur Weihe o u 50 bls 15 bIs viti myndum skipatli fyn utgavuni 16kr Hans Dalsgaard
B0NDUR OG FATJEK FLjODR Kipling JEVINTfR 11 90 bls Danjal Niclasen B6kinkemur a mortansmessu
20
~F~S~ Ratlsfundurin 16 mars 1968
Fyrsti ratlsfundurin I ar vartl hildin leygardagin 16 mars h0li fclagsins a H C
0rstedsvej 38
Samtykt vartl at taka av lslandsfertlirnar av t at ahugin fyri hesum fertlum tykist
so 11tH milIum limir felagsins - bert 6 h0Vdu sYnt ahuga hesa fertl
Samtykt vartl at hrekka limagjalditl fra 20 upp 25 kr Nevnast kann at limagjalditl
hevur veritl 20 kr stlan M F S vartl stovnatl Vitlvlkjandi studningi til stytri lestr shy
arfertlir avgj0rdi ratlitl at eingin hereftir faer studning til fertlir heim til F 0roya
sjalvt um sllkar fertlir ha~a samband viti lesnatlin
u p P t 0 k a 1 S C Vit visa til oddagreinina a bIs 1 og grein -( naesta blatli
ArbeifiU5 hja s e rnevndunum - vit vIsa til MeginfeIagsttlindi
STUDENTAFELAGIf)
8 mars var atlalfundur Studentafclagnum
Inevndina komu Formatlur Oli Bech st~dmed
N~stformatlur Sofus Joensen stud med
Skriva~i Joannes Dalsgaard studmag
2 skrvari jaspur Petersen studmed
Kassameistari Oli Heinesen stud polit
I nevnd Mentunargrunsins komu
F ormatlur Gunnar Hoydal arkitektur
Naestformatlur Oli Bech
1 skrivari Elin Susanna Jacobsen
2 skrivari julianne Boelskov
~Clssameistari Kjartan -( Jakupsstovu
T ann 4 apru helt nyggja nevndin fyrsta fund SIn - saman viti Mentunargrunninum
Frammanundan h0Vdu nevndin og grunnurin felag sent limunum skriv har botiatl vartl
fra hvat menn h0Vdu aetlatl viti fundinum nevniliga at faa I lag tjak umMentunargrunnshy
in og kabarettina Gunnar Hoydal legtli eisini I skrivinum fram sina hugsan urn hesi
mal so at menn kundu m0ta fyrireikatlir Hoast hesa gotlu fyrireiking gaY tjakitl Htitl
urslit _ hvat itl menn kanska heldur ikki h0Vdu v~ntatl Harafturmotivar hettaein gotl shy
ur kabarettfundur Kabarettmenn komu viti trettum og tattastubbum og - fyrst og fremst
- viti inspiration til limirnar 21
INCAlVUR av REYNI hevur malningaframsyning i
Callerie Gammel Strand fra 18 mei til 31 mei
Opi~ gerandisdagar 10-1730 Leygardag til kl ~Q
Gl Strand 44
LYSING UM FAST STARV
Starv sum roknskapark0nur leitiari av skrivstovu Torshavnar llkningarshy
nevnd vertiur ly-st leyst
Ums0kjari ma hava HD I roknskaparf0rslu ella progv iti samsvarar
hesum og ma m0guligur ums0kjari hava arbeitt innan grannskotian
Umsokn viti progvum og m0guligum vitimielum og 10narkr0vum vertiur at
senda T orshavnar bY-rati
Torshavnar by-rati 20 mars 1968
FEIH)AtETLAN 1968
MSTJALDUR
lr F0royum ur-Kbenhavn ur Jlt0royum ur Kbenhavn
194 11 20 264 K1 16 127 197
35 105 267 28
17) 245 9d 16b
51J 76 25b 508
14b 21b 69 159
286 57 209 279
ell avgreiasla er flutt tiL ~~rgehavn Nord TJALDRID kernur til K0benhavn ur l0royum rnanamorgun og siglir sarna sarna kV01dia til Aalborg har taa fermir Or Aalborg aftur til Kbenhavn tyskv01di6 eftir I K0benhavn verour Tjaldria liggjandi tii taa siglir sambrert feraaretlan
AVGREIDSLA K0benhavn Kalkbrrenderil0bskaj Fmrgehavn Nord 2100 Kb~~lf 29268b Tlg Faroeship Telex 2745 alborg Aage Christensen ~lotspladsen 9000 Aalborg Tlf 155756 fIg Transit Telex 9744
PF SIHPAFELAGID F0ROYAR
22
SAMR0DA
viO nYvalda formann Ilentunargrunsins
Gunnar Hoydal
Sp Hevur ny-valda nevnd Mentunargrunsins I hyggju at halda aVIsa kos I vali av
bokmentum
Sv r hesum spurningi er ein annar HVI utgeva studentar yvirh0vur bokmentir
hV0rjar serligar fortreytir hava f0royskir studentar fyri at ataka Sier sllka uppgavu
sum studentar I grannalondum okkara lata atirar reinar forlagsfyrit0kur um at r0kja
Tati man ikki vera tI at teir halda seg hava serstakligt skil a list og mentan framum
atiriir grundin er meira einf0ld Tati finnast I F0royum ikki stovnar iti a sama hatt
sum I 0tirum londum eru f0rir at gera arbeitiiti marknatiurin er ov 11til vinningurin
so at siga eingin Mentunargrunnurin varti settur a stovn I sInari tIti avtI at sJudentshy
ar voru samdir um at arbeitiiti var so ty-dningarmikiti at onkur noyddist at ataka
Sier tati Vit eru sostatt sjamplvbodnir c-g oprofessionellir viti 0llum tI sum tati dregur
viti Sier av vantandi tItiOg peningi
Men vit hava d0mi um at arbeitiiti ikki hevur veriti til einkis Ta Mentunargrunnshy
urin varti stovnatiur var storur t0rvur a barnabokum og for hann tI undir mitivIst
virkisemi a hesum 0ki Vit sIggja nu at gongd er komin a m a ger Lierarafelagiti
eitt stort og gott arbeitii urvaliti er nu somikiti stort at tati ber rlmiliga viel til at
velja barnab0kur a f0royskum framum b0kur a mali sum barniti ikki skilir enn
Hetta kann nYtast sum d0mi um tati sum atti at veriti serliga endamaliti hjaMentunshy
argrunninum At VIsa a tey odyrkatiu 0kini har t0rvur er a at faa virkisemi I lag
~a kosin skalleggjast noytiast vit tl at spyrja okkum sjalvar hvat vit gera mest
nyttu I so mata Ny-valda nevndin heldur at stort arbeitii liggur a tI 0kinum sumkann
kallast samfelagsligt ortiaskifti Vit eru av teirri askotian at mentan ikki hongur I
23
leysari luft men byggir a stati- og tftiarkend vitiurskifti sum neytiugt er at finna
fram og kanna merri Bokin lleimastsectri-Sjalvstsectri var ein roynda hesari leiti Hon
varti ikki vrel upptikin allasta~ni men fliur var osamdur f tf at evniti var vitikomandi
Minnast vit til at motmreU er eins positivt og undirt~ka so er ikki neytiugt hJa okkum
at rretiast atfinningar tati sum vit skulu ansa eftir er at halda ortiaskiftinum einari
legu sum er ti prinsipiella sakini vitikomandi
Sp Hv~riar retlanir hava tit fyri fyrst Kanst tli m~guliga nevna nakrar titlar
Sv Nli var frafarna nevndin somikiti agrYtin at tati sum fyrst liggur fyri hjli
okkum er at halda afram viti tl arbeitiinum sum longu er komiti vrel lileitgtis Eghugsi
urn yrkingasavniti hjli Arnbj~rn Danielsen Mururin eftir Jean-Paul Sartre og stushy
dentatalitl Men samstundis sum hetta fer avstati viti h~utgtspartinumavarbeitiskraftshy
ini er 1etlanin at savna inn so nogv uppskot sum gj~rligt Umframt loysunarortiitgt
ortiaskifti droymir nevndin um eitt annati sum eitur virkisemi Ortiitikommunika
sion varti nevnt Ii atialfundinum men tati varti heIst so ilIa lyst at rnisskil)ing kom
burturur Tati sum meintist viti var hetta H~vutisendamaliti hja Mentunargrunninum
er ikki bert at stutila men eisini at leggja botnin undir skapandi virkisemi Hetta
gerst best viti at seta so nogvan vitikomandi aktivitet i verk at tati vertiur eggjandi
hili folki at luttaka ogikki sum nu har nogv av mentunarliga arbeitgtinum tykist atshy
koma av skafti gi~gnu~ aheitan og nyggia aheitan r longdini nyttar lititi at
ganga biddaragongd i sllkum malum einasta leitiin til natturligt skapandi arbeitgti er
eitt inspirerandi virkisemi
Urn titlar er tatgt nakatgt titlliga at tosa bretli av tl at tati orlt5askifti sum skal enda
ritgertium ikki er komiti lag enn og av tf at lit f nevndini ikki eru pura samdir urn
hv~rt tati yvirh~r eru vanligar bokmentir itimestur t~rvur er Ii Tati er so
annati sum vit kundu nj-tt kreftirnar til eitt nu grammofonplatur utgavu av f~royskshy
ari list einahelst grafikki filmslistaarbeitii hVl ikki To er eitt b6kmenta~ki sum
longu er vortiiti eitt slag av hjartabarni hia okkum av ti at tati higartil pura hevur
ligiti a lani a f0royskum mali Vit hugsa urn erotiskar bokmentir sjalvandi a hregsta
listarliga stigi sum til d0mis hja Henry Miller
Sp Hetta Ij6tiar ogvisligt hvussu eru flggjarligu urnst~tiurnar fyri 0Hum hesum
Sv Eg havi ikki torati at spurt kassameistaran alvarsliga enn heIst eru trer
vanaUgar Men um vit skri~a ein langan ista viti gotium uppskotum so er f minsta
lagi von urn at okkurt av tf kemur av skafti Annars er bert at ugga limirnar i Studentafelagnum viti at urn vit taka munnin ov fullan so vertiur somikiti lrettari at
finnast at okkum Og somikiti 11ettari vertiur tatgt at bera okkum lit a nresta atgtalfundi
24
STARAR
Ta tU hoyrir staraflokkar
a vetrarmorgni 1 Keypmannahavn
prt tu knappliga heima
og tao a sumri
kennir flogva fleyrio
smugva millum skins og hold
Smab0rn skrola a sandinum
V io traou fert tu a
ella 1 air - Kanska tu
leggur teg oman fyri
garoarnar 1 S0tan lyng
og lyoir a fuglin meoan ein
flegmatisk rer eygleioir teg
av einari tugvu
Men har er havetur
menn baksa a Norohavinum
vio Hnur - faa upp styvlarnar
lofna og hava kjaftkulda
meoan fj0ruseyour
s jovarmMa jotrar tara
vio glerp1pum 1
jd
NYGGI BOKBANDIL
Kongag0ta T6rshavn
Selur eftirprent saman vitJ MFS
B0kur Pappir Skrivstovulutir
Teiefon 2265
LTAP-= AGIC
F)~~6tATHE Flmiddot ROE FISH EXPORTING COMPANY
Td bullbullbullv ~ 000 bullbull
TELEPHONE 14-48 TELEGRAMS FAROEFISH TELEX 24
fLeiAje )uUinu6Apoundn B6ka- og papplrshandil
Sverrisg0ta 12 T6rshavn TIf2935
B6kahandilin ill selur feroyskar bekur burrurav Hevur Feroysk-Donsku
orllab6kina i varllvcitshl Umboll fyri Mentunargrunn Studentafclagsins
26
MALSLlGAR HUGLEIDINGAR
Ein og hver sum hevur eina ltla hylling a teirri gomlu nornzgtnu mentanini
sleppur valla undan at asanna at heimur forfedra okkara teirra sjaldsama og
rlka heimsuppfatan teirra skaldabornu og vlZlkru mytur var ein storur dyrgripshy
ur LUtvISt er hesin gripur gloppin okkum av hondum faur er nu flZlrur fyri at
reksa upp 12111 nlZlvn Ot5ins ella nevna vanirnar faur man vita hVlZlr Gullinbusta
var ella SVlZlltur ella Fallandifot men ein part og ikki tann minsta hava vit
vart5veitt nevniliga malit5 Samanborit5 vit5 1xet5i danskt og svenskt td ertat5
1xet5i ljot5liga og einamest hvat it5 uppbygging og ort5atilfari vit5vlkir raettiliga
nogv llkt tI mali sum talat5 vart5 fyri tusund arum sIt5ani
Ikki hava menn altIt5 spaat5 malinum ljosa framtlt5 Svabo tann svartsky~di
hugsjonarmat5urin ivat5ist 11tit5 I at malit5 for ikki at bjot5a blZltur ahesumoyggjshy
um men for at fara fyri mutur og skutur dVlna fyri t sterka arininum fra
fremmandamalinum Ilandssut5ri
Vit sum livanu adlZlgum megaasanna at Svabohevurveril5ovsvartskygdshy
ur Satt er at avirkanin uttanIfra I dag allarhelst er vael stlZlrri enn hon var a
hansara dlZlgum Men samstundis hava vit ju - mali og mentan til hjalpar - tey
ambo 15 sum eitthvlZlrt modernat5 samfelag veqir seg vit5 bl 121 15 tIt5arrit utvarp
sklila og nu til seinast eisini frot5skaparsetur
t5an kunnu vit so siga so er stlZlt5an greit5 Malit5 er - vit5 teimum broytingshy
um sum tUsund ar hava borit5 vit5 saer - bjargat5 Her er eingin vandi longur
To eftir IZIllum at dlZlma hugsa ikki allir soleit5is Allir eru ikkinlZlgdir vit5 stlZlt5shy
una ja tat5 finnast ennta teir - einamest menn av bygd menn av t eldra aettarshy
lit5inum - sum eru stak misnlZlgdir sum hava ta askot5an at I hesi vaelfert5 byr
mikil vandi frae sum kann vera malinum at bana ansa vit ikki eftir hVlZlrja llZltu
Sllkir menn eru teir einans fyllgranar kverulantar sum vilja hava okkurt
at illneitast um ella hava teir grein I SInum mali Tat5 er aetlanin vit5 hesum
stubbanum at royna at svara uppa henda spurning Faravitnu atkanna spurningshy
in gjlZlllari tykist eitt beinan vegin at vera heilt greitt nevniliga at nogvir
teirra sum faast vit5 flZlroyskt rithlZlVUndar yrkjarar blat5menn tykjast at
halda at innihaldit5 hevur alt at siga tann malsligi bunin minni At ein lysari
hugsar soleit5is (nKugv selistn) undrar kanska ongan men at menn sum vilja
utinna brlZlgd innan flZlroyskar bokmentir ikki hava fatat5 at tat5 teir lata fra
saer ma og skal veramalsligalagi er heilt Ofatiligt Ogatmenn sumlata
ur hondum skaldaverk lYtt av grefligum malsligum ella grammatiskum villum
27
vertia r66tir sum skald stuet hendir valla atirastatini enn FJ2Iroyum Atirastatgtshy
ni vertiur tati hilditi at vera ein fyritreyt fyri at ein yrking stuttsJ21ga osfr
yvirhJ21vur kann roknast sum skaldskapur at hon er malsliga lagi
Eitt annati sum ci skjott ansar eftir ta ci roynir at kanna malsins stJ21tiu
dag er at menn teirra agrpni eftir at luka burtur ur malinum arva ella tati
teir halda vera arva samstundis uttan at vita av t skractiallppvJ21kstir sumeru
dyrgripir malsins urtagartii Tvfalt harmiligt er hetta ta ein hugsar um at
tati er ivingarsamt um hesin arvi ger so storan skatia og at tati er ein storshy
ur spurningur urn hann yvirhJ21vur kann lUkast burtur hvussu menn so kpa seg
Her vertiur hugsati um fremmandortiini 011 eru vii samd urn at tati ratiur urn
at vartiveita tati norrJ21na ortiatilfariti malinum ella l2k]a um tati urn til ber og
vit mega fegnast um at hava fingiti orti sum td utvarp fjarrit osfr upp maliti
Men ein noytiist at spyrja seg sjalvan um ikki tati stora lukingararbei5iti sum
menn gera er me ira ml2tii e nn f0tii r fyrsta lagi eydnast ta5 rattiliga
(sum oftast bara urn or5ini vertia smtiati urn tati munditi ta iti hugtakiti
ella luturin tey symbolisera vertiur til) r l25rum lagi mugu vit vitiganga at
fremmandortiini ta saman um kemur valla gera tann ska5a sum hesar l2giligu
utreinsingarroyndirnar kundu fingiti ein at hilditi Fremmandortiini kunnu J21sa
onkran upp men tati sum er einum mali at bana er ikki at okkurt fremmant
orti snikir seg inn I tati av og men at beinagrind malsins syntaksur og malshy
hera tes s av lagi
Og her koma vit til tati sum vi nomu viti I a5ni at menn teirra ivri at reinshy
ska maliti av ovart koma at skatia ti a l25rum J21kjum sum hava st0rri tYdning
Lat okkum taka eitt d0mi Ortiiti vertiur av nogvum fl2royingum nu npt
transitivt vi5 somu merking sum danska or5iti ford0je Vit kunnu nevna nogv
d0mi ~m hetta ja tveimum ortiabokum finna vi ortii5 npt I hesari merking Men
ortii5 er iutransitivt eins og 011 onnur na-orti Gera vit mi ortiiti transitivt er
ey5vitati 1It 0311 onnur na-orti eisini kunnu nytast transitivt Kunnu vit sodna
matin so kunnu vit eisini batna hin s juka sovna barniti fJ21lna blomstriti osfr
Skal heaa vertia mannagongdin SO er valla bot a borlH Her legg]a menn ju hond
a sjalva beinagrind mBlsins og tati bJ21tir einkf urn slIka ska5ager5 um vit so luka
hundra(5 fremmandor5 burtur ur malinum
Men hvussu sJsulu vit kunna for5a fyri at spUla sum henda vinnur sar sess
I malinum Munnu ikki bestu ra5lni vera at leggja seg eftir at Izera bygdacL3li5
at kanna tey gomlu f0roysku skaldini og fyrst og fremst at halda ifram viti
tjakinum um tati fJ21royska maliti Eitt er vist kemur tann hugsunarhattllr sum
tu longu m0tir nogvastatini nevniliga at vit f0royingar leggja ov st6ran dent a
maliti at gerast vanhgur millum manna so er eingin v6n
28
Ummceli
EINAR WAAG VALOGVALT0L 200 bls Egiti for lag Klaksvllc
eru urn valurslit F0royum sl5an Heiti5 Val og valt01 er ikki heilt
rICtt av t at einki er bokini urn val urn hv ein velurundirdemokratiskum styrisshylagi og hvussu ein velur demokratj~skum landi Betta hevtii veriti av storum ahuga F0royum har so mangt politikki byggshyir a trligv veljarar trligva upp Ii tjotiskap
samh0righed sosialismu av ymsshyum ella veljarar trugvaupp a mannshyin - munur er a at hava alit a manni og at trligva upp a mannin
r hesi bok eru 011 valt0lini fra 1906 til 1966 bze5i fra 10gtingsvalunum og f6lkashytingsvalunum F0royum Valt0lini eru batii fyri alt landiti fyri hV0rt valdJ2llnil5 og fyri hVl2nn valstatiin Tati hevur veriti st6rarbeitii atsavna saman og skipa tl2lini bOlkar
Allir tingmenninir - og hin einasta tingshykvinnan - eru nevnd fyrst fyri hV0rtvalshyiti sltian fyri hVl2rt valdl2miti og seinast 1 bokstavarJ21l5 rseinastu r05ini eru myndshyir av l2llum tingmonnunumogher eru sonligar upplysingar mer og hvar er valdur f0tiingararogevt dey5aar hvussu leingi ma5urhevur sititi atingi soknarstyri og 0tirum almennum eUa politiksum starvi Tingmenninir eru cisini skipatiir eftir hV0nn flokk ella hVilrt valshyd0mi teir hava umbotiati og teirerueisini skipatiir yrkisr0ti r bokini eru eisini yvirlit yvir landsstyrini sum veriti hava stian 1948 yvir I0gtingsformenn (sltian 1924 ta iti 1l2gtingil5 sjalvt for at velja formann) flggjarnevndarformenn (s5an 1948) og yvir skulast6rnarlimir Hev5i ikki veril5 beint at nevnt landsnevndirnar
So statt er 0rgrynna av upplysingum um valurslit og um tingmenn hesi bok Eingshyin sum flEst viti politisk vi5urskifti F0rshyoyum sleppur uttan um hana Hvat dygd er bokini velst um allar upplysingarnar eru vi5 og um tzer eru rlEttar lkki havi
funniti nakra villuna enn og heldur ikki nakal5 tl2l fra Einari plaga eisini
vera eftirfarandL Ein og hv0r dugir at at prentvilla er at Th Petersen
vera tingforma5ur 1924
Men eg havi atfinningar at gera um bokshyina Handrititi tykist ikki at vera lagt nog vzel til r32ttis atirenn ta5 er laUti prentshysmil5juni og prentarbeil5il5 er ikki so vakshyurt sum tati kundi ogatti at veriti Heldur ikki rattlesturin er nog gotiur
Tal5 er smar sakir at stavsetingin ikki altlti er konsekvent eg hugsi mest um dupulthjalj6tiini flokks- (foror5 og 196) mans- (foror5) og 10gmannsshy143) Vi11andi er at statiarn0vnini standa ymsum fJ2111um og at stundum manglar hVJ21rfalsendingin sta5arn0vnum L32tt er at finna d0mi um hetta
Verri enn inkonsekventur stavingarhattshyur er at inngangurin til summi av talyvirshylitunum er at finna ikki framman fyri yvirshyliti5 men aftas t b6kini sum rlEttingar lnngangurin er hesum fJ21rum 6ivati skrivshya5ur aftana at handriti5 er handati prentshysmitijuni og so hava prentsmitijur F0rshy
tann ovana at prenta eitt ella tvey senn hoast ein bok er ein heild
sum ikk( kann ver5a pettati sundur Viti at petta bokina sundur - ta5 gera rattir prentarar ikkf fortiar prentsmitijan fyri at rzettingar kunnu koma I b6kina undir rattlestrinum
R32ttlesturin er eisini matar 6shyskeyttin nu endingarnar re[lunum a bls A bls 160 koma kursivstavir talyvirlitinum Yvirlititi yvir folkatingsshymenninar a bls 165 er iUa handfariti bindistrikur mangla ella har eru tVar a sama stati HVl 6lukkan hevur prentarin tikiti nummartah5 av teimum ymsu dcildshyunum men ikki r32ttingunum fra bis 195 og ut
Storir partar av bokini eru talyvirlit tabellir T32r eru prenta5ar sera meshatt og fll2kjaliga summar standa tV0rtur urn
tina summar standa upp og nitiur (eitt bls 46-47)
lkki er neytiugt at vera so g6tiur vi5 papplrsverksmitijurnar sum henda bokin er (bis 182-185) Hetta er papplrsspilla viti lit
Eitt sakni eg b6kini Ongastatini havi eg SlEti fra hvatiani hesi valt0lini eru Hngin eru hetta t0hni aftan a flnshyteljingarnar men hetta ver5ur ikki umtala5 b6kini
Tey lyti eg havi drigtti fram hesum umffiali kunnu tykjast at vera smaputl og lutir sum liti5 og einki hava viti innihaldshyi5 at gera Men er tatifragd at lesa b6k sum er val ur hondum greidd so er tati m0timikiti at lesa b6k sum er ovandaliga
29
ur hondum greidd Og ta its h0Vllndurin hevur lagt nogva orku at faa handritits til vega so skal so lltits til afturimou til at gera vakra bok ur handritinum
Hetta er sera bok sum ein skal taka fram at hyggja ferts eftir ferts
Roland Waag H0gnesen
HEDlN BRU PURKHUS Egits forlag Torshavn 1966
Tall hevur verill storur saknur at S0gurshynar hja Hetsini Bru fra teimum seinnu arshyunum ikki hava funnist einum savnL T a Purkhus so komut 1966 vits hesum si2Igshyum var tats ein so mikits stor og glellilig hending at hon ikki eigur atveraonevnd
Ein av ferllas0gunum [Dalhusi erum eina summarfri skaldilj hevur buts i D0lshyum norljan fyri Vestmanna Tats sum hugshytekur er natturulYsingarnar Soleiljis lysir hann ein morgun har norljuri
So slo morgunroljin upp a luftina og um eina 10tu festi solin i tindarnar Fyrst varliga sumein kinnarolji siljan meira og meira sprotareyll meltian rondin i netsra matat5i seg nillur gj0gnum hamrarnar So litforust tindarnir aft shyur gulnaljU ovast uppi Sknandi messshyinglitur Og alt 1 einum spratt Ijomin av vatumiddotog tinnugroti- ein Ijosfossur ilj stolj fjalltll og syndratiist ut fra afur e~~t glampandi 0rvagos ut yvir dalm
Natruran er fyri Hetsini Bru to ikki bert litf0gur g yndislig meneisini tining og deytsi Hann er a somu fertsviljVestmennshyingum teir rekafugl upp a gjonna Fuglshyurin verljur ikki veiddur men massashykreraljur
Her er umskift 1 Sundinum einki yljj_ andi liv sum litilmetir veit5imansins drap eingin titandi fuglaherur sum ber pisuni mat og elur nitt Hv a hellushyrokunum her er alt deylli skuggi og slavin kaldur gjostur ur timyrku deyljsshygjonni
At skaldilj harmast um tfningina er ivaleyst men hann ford0mir ongan
Felags fyri tar triggjar ferljas0gurnar er at drigits verllur fram talj skemtiliga vits teimum oftast ohl2lggligu fertsalikindshy
30
unum millum oyggjarnar Munnu ikki 12111 kenna aftur ta ilj tey lesa um ferljina suljur Smirli
bull I fyrstani vuksu bert eyguni lkluta shyrugvuni og stardu hjatparleyst ut 1 vellrits nasarnar hl2lvdu seg upp 1vindshyin og andalju djupt Men talj var so sk)ott at andlitini skiftu yvirbragd trutnatsu surnatsu hurvu llvsleidd moti dekkinum ogtann fyrsta l3Pyggjushyritsin stots vilj gorp og venan ut ur rugvshyunL Menn lupu til at halda fyri pannshyuna allrir lupu efUr vatni metsan summir bert hildu so aIt ikki skuldi ruUa utav VBilgerandi at onkur dugir at slggja
tall stuttliga og greilja fra t HEin Skal shyviksferts er annars um eitt brudleyp men sum heild er hetta er lysing av heimshybygdini og einum evni ilj gongur aftur 1 skaldskapi Hetsins Bru Broytingartiljinshygamalt og nYtt
TIEr fimm stutts0gurnar eru seraolikshyar Onnur HersJ21gan og B0Va eru skemtiligar - hinartrtggjarmeira alvarshysamar
HJ2Ivuljseytskennits bygdasamfelJ21gunshyum er at tann sum burturur iUa vertsur toldur HJ2IvuljspersonurinEin samallur a Litlu Dimun er just teirri st0ljU Hann er serlingur listarmatsur Fyri fyrstu ferts gevast honum umstJ21ljur at skapa her hevur hann fralsill honum vantalji i heimbygdini Afturfyri ma hann tola einsemits men vinnur a tt viII listarshyverkinum Vit gruna at talj er viC um tannabiti hann fer heim aftur bygdarmonnunum ta teir av tilvildmiddotfinna hann aftur
r Urllini berjhtmatsur vits natturuna sum oytsileggur llvsverk hansara Hann gevst ikki men fcr av nyggjum til verka asannar at einans skapan gevur tilvershyuni meining Tilveran er absurd men tats asannar hann ikki TVJ21rturimoti heldur hann a til natturan tfnir verk hans fyri allru ferlj og hann sjalvan vitsEin sjaldshy
vJ21kur soga sJ21guni Purkhus - spennandi ikki
SJ21rt ohugnalig - eru menniskjuni og natturan evnits Tveir unglingar vertsa av kunoyingum settir at ansa nJ21krumgimbrshyum Ianga leits fra folki Vit fylgja hesum ballum eina tflj Sum tltsin lltsur broytast teir sum eru rrettiliga 6likir meira- og meira 1 atburlli og hugsan Einsemi og ovetsur seta at teimum og gera annan at
kalla heilavillan Okkurt gamalt nlvir hann men 1 strtllnum vilj odnina og rre5shysluna sleppur hann undan hesum visiliga hjalptur av vinmanninum Tats ber ikki til at greitsa fra hesari sogu ut lEsir hon ma lesase Meira enn einaferts rennur tBir kalt nitsur eftir rygginum undir Iesnshyatsinum
Onnur Hers0gan um eina bygd sum ger g0ldur burtur ur yvirvoldini man vera ein hin stuttligasta sJ21gan vit eiga L0greglan kemur til biggjar eftir einum smilji i5 av ovart hevur ampilaralj ein sYslumann Teir vera fyri mongum 0shyhappum og at enda vilj undirlutan - Tann sum fBir hina f0roysku bygdina moti sar lar ikki at fertsini - tats man mangur hava sannalj
Her er i stuttum nomits vi5 nakrar av S0gunum hesum savni Innihaldsliga tykshyist lltil munur at vera millumsJ21gurnar he sum savninum og tIEr sum Hetsin Bru aljur hevur latits fra slEr Her finnur tu hV0rt um annalj inniligt aivarscmi og gotssligt speisemi Maisliga haraftur moti varnast ein broytingar Heljin Bru ber framvegis av teimum flestu sum skriva a fJ21royskum men ikki er skrivshyingarlagilj talj sama sum i fyrstu s0gum hansara Alti5 hava setningarnir verill stuttir men nu tu s jaidan heilan setning longur S0gu sum U rllini hoskar hesin elliptiski skrivingarhatturshyin val men 1 summum av hinum s0gunum tykist mest sum ov nogv at vera gjJ21rt av
Tekningarnar hoska VBil til innihaldits ikki minst teir triggir skalvikingarnir
JD
JENS PAULl HEINESEN GESTUR
Eingir telefonsteyrar stolju og peiggjatsu a sfnunum einki beton einki metal nitjanda 0ld raddi i dJ211um og hjJ21rtum i Abrahami eins vlEl og hansara siljullalja fylgisshyneyta
EinhvJ21r er srer sjalvum likur tats er ti gamla vlelkenda Jens Paula aftur ml2lta hesum litla stutts0gusavninum sum kom ut beint fyri jol Og hoast vi i hcsari bokini sleppa undan teimum vanligu jensshy
31
paulsku alopunum moti s jeymuatiljini vi5shyger hon to eitt evni sum hann treyljugt vil sIeppa nevniliga menniskjuna fyrstmiddot og fremst ondskapin og ottan t mannahugshyanum Her er husbondin sum pndur otta og undirlutakenslu hevnir seg inn fostursonin og sum veksur verllur friur og frltelsur bara hann sleppur at dalka husilj spyta a myndirnar av teimum hann Her er hundurin sum eirshyindaleyst verljur blakaljur lit av eggini afturfyri sna krupan og sitt trltelalyndi Her er Iysingin av teirri ondu myrku brgdini sum ringtr seg f fj0trum janteshylogarinnar og av ti veika bangna einshystaklinginum sum ikki hevur dirvi at bjotsa henni av men mattleysur og vonshyleysur velur at gerast vargur millum varga Og her er ovitin sum hevur sInar einastu eyltlnulJ21tur uti I haganum langt av lei lj fra folki og flei
T ann kugand i og tann kugalla menniskJshyan Sjalvt um ikkinogvverllur gj0rt burtshyurur evnum sum hesum fJ21royskum bokshymentum vertsa tey- to so nogv vitigj0rd av utiendskum rithJ21vundum at kr0Vini til hann sum hattar Sler at fara i holt viII tey mugu setast rrettiligah0gt Jens Pauli er ikki nakar storur salarfr0tiingur tats er ein sjaldsom styrki ihansara s0guhiitti Ja sJ21gan Gestur ma viII urn sterku naturalisttsku lisingum sigshyast at vera eitt satt meistaraverk Eisini natturulysingarnar hja Jens Paula eru frashylikar Men nogvastallni serstakligalongshyur uti bokini tykir einum at Jens Pauli ovskrivar seg ortsini verlla ov Kanst ru seta tvey lysingarorll afturat einshyum navnortsi uttan at tatgt ru hevur at bera fram tykist utvatnall hevur ein bretskur rith0Vllndur sagt krevur ru at veramalsshyligur hegnismatsur at ljiera tall viII trimshyum lysingarortsum er ogjorligt S0gan Gestur tykist einum so sterk t at hon er s0gd vits faum nitum orllum Harafturshymoti fer nakall av broddinum av S0guni urn profetin hon mest sum hoknar undir 01lum ortsunum
Tats hevllr mangan verilj sagt og ma takast uppaftur her at Jens Pauli vandar SBir ov lltiti um malill Kann vera at hann er eins stinnur i f0royskum og onnur men omak ger hann slEr ikki Stutt sagt hann tykist ikki hava skiIt at skriving er eitt handverk sum eins og 011 onnur handverk eigur at verlja gj0rt av einslistum
rtf fyrstu s0guni er Htilj at finnast at malsliga men longur uti er bokin lYtt av
grefligum malvillum N0kur d0mi lotnu kenslur j sveiggjal5isipuni (ein sipa(n) er valla eitt ambolS ella ahaldsi)j hevna okkum (eigur at vera hevna seg inn a okkum) j skrambla saman j skarruniliga pinligt
Tall atti at verill einoskrivallregla hja einumhv0rjum h0vundi so leingi hann ikki vil teljast imillum modernistar at lesarshyin skilur talS hann skrivar at hvort orll hV0r smahending hevur SIn tYdning Tall er synd at siga at Jens Pauli lykur hesa treyt HVl hevur hann td bYtt S 0guna um eitt smll sundur smakapitil og hvat gagn gera allar hesar banalu yvirskriftshyirnar Hv skal malSurin sum doyr uti endiliga vera sambandsmallur Og hVIhevshyur tann ltli ovitin i teirri tri5ju s0guni tall fjakuta navniS Frants Wilhelm
Nu gerast atfinningarnar kanska nog so nogvar men to er eittaIturat sumegfegshyin vil nevna TaS er nevniliganakaS sum lesarin saknar hja Jens Paula tokka til personarnar Tak ta seinastu s0guna um profetm 15 ger uppreistur imoti ti onda trongskygna samfelaginum og vinin ill ikki torir at fylgja honum Samanbera vi hana vill Bolla i Gragerlli eftir Hel5in Bru ill er um nakatgt tall sama Ckanska tann besta s0gan itgt nakrantiS er skrivall a f0royskum) S-ES t munurin tYi5iliga Hellin Bru er vilS huga og heila i parti vill Bolla og imoti fj0ldini ill forfylgir hann Jens Pauli er uttanfyri ella omanfyri sinshyar personar Ella tak Trollringen~ tann seinasta skalds0gan hja Sigurd Hoel eis shyini um sama evni ein vonleys og r-Etgtulig bok men samstundis ein flovandi bok ti tU tylliliga merkir at h0vundunn stytgtjar hetjuna ja identUiserar seg vill hana Jens Pauli tykist einum at standa omanfyri sinar personar eisini teir ill strilla tall golSa strillill hyggur yvirberandi atteimshyum av sinum Olympos sum ein annar Zeus Sjalvsagt er eingin ors0k til at halda at J P ikki stendur td profetinum viS liS men tall hevlli veriS soguni til storan bata um tall kom tytgtiligari til 5 jondar
Prentvillur oyllileggja onga bok men eru he ldur einki beinleiSis prySi og - Gesti tykist at vera heldur illa lukall-Grefligast man silla 81 vera (Hesi mennshyiskju verlla arga(lI) spota(i5) spark-
a(lIraquo Men tatgt er kanska profeturin sum ikki er so stinnur i stavseting
Tykjast atfinningarnar i hesum urrun-Eli nog so nogvar ber taS to bert progv um ahuga fyri rithovundinum Samantikii5 er
32
hetta kanska tann besta bokin vit hava fingill fra Jens Paula Hann sy-nir seg her sum ein meistara i naturalistiskum frashys0guhatti Og teimum pseudofilosofisku hugleil5ingunum sum vi i hinum bokum hansara hava lisiS heming a ohlltum av sleppa vit heilt undan hesufer6 S0gan Gestur veri5ur kanska ennta ein klassikshyari i f0royskum bokmentum
HA
JEVINTR II eftir Rudyard Kipling Danjll Niclasen umsetti LOYNDARMALID Skrivatgt av n0krum australskum b0rnum Erling Simonsen umsetti
At umseta barnab0kur til f0royskt er eitt fralikt tiltak og ein undrast a at ikki meira verllur gj0rt burtur ur ti r fyrsta lagi er tall f0royskum b0rnum tilometaligt gagn at me ira kemur ut a f0royskum av bokum sum tey tim a at lesa sum kann kappast viCl tall sum finst a donskum r 0l1rum lagi matti taCl veri6 stuttligt at fingshyist viCl umseting av barnabokum urvaliS er ju b-Elli start og gott nu a d0gum
r vetur eru utkomnar tV-Er barnab0kur umsettar til f0royskt Evintyr 11 er umshyset vill hegni ja umsetingin kundi valla verill betri so dreivut og knortlut sum mB Kiplings er Tma b0rn at lesa eina bok sum hesa spyr ein seg sjalvan llt er at vita Spenningi er sanniliga ikki nogv av hesi bokini Eisini er hon so a tremur av longum torf0rum orllum at tall er ivshyingarsamt um b0rn skilja meira enn fjortshying av henni
r Loyndarmalinum haraIturimoti er alt tatgt sum tey smau kunnu hugsast at kloevja av eini bok Sjalvt stallilS har hendingarnar fara fram er ju eitt r-Ettishyligt eldorado hja b0rnum ein bondagarllshyur langt av lei6 fra folki ein a viS einum holmi i ein long villingarsom hola viCl nogvum sllluholum osfr Og tilburlSirnir eru ikki minni spennandi Her eru gatufor hottunarbrov her eru dj0rv og vitug born i stris mati ohugnaligum bartrogum osfr Malill er einfalt og I-Ett at skilja to sniltja skeiv orClafelli seg nog so ofta innshymillum
Ein fralik bok til tey minnu b0rnini
HA
HIN F0ROYSKI
BANKfN
INCAlVUR av REYNI hevur malningaframsyning i
Callerie Gammel Strand fra 18 mei til 31 mei
Opi~ gerandisdagar 10-1730 Leygardag til kl ~Q
Gl Strand 44
LYSING UM FAST STARV
Starv sum roknskapark0nur leitiari av skrivstovu Torshavnar llkningarshy
nevnd vertiur ly-st leyst
Ums0kjari ma hava HD I roknskaparf0rslu ella progv iti samsvarar
hesum og ma m0guligur ums0kjari hava arbeitt innan grannskotian
Umsokn viti progvum og m0guligum vitimielum og 10narkr0vum vertiur at
senda T orshavnar bY-rati
Torshavnar by-rati 20 mars 1968
FEIH)AtETLAN 1968
MSTJALDUR
lr F0royum ur-Kbenhavn ur Jlt0royum ur Kbenhavn
194 11 20 264 K1 16 127 197
35 105 267 28
17) 245 9d 16b
51J 76 25b 508
14b 21b 69 159
286 57 209 279
ell avgreiasla er flutt tiL ~~rgehavn Nord TJALDRID kernur til K0benhavn ur l0royum rnanamorgun og siglir sarna sarna kV01dia til Aalborg har taa fermir Or Aalborg aftur til Kbenhavn tyskv01di6 eftir I K0benhavn verour Tjaldria liggjandi tii taa siglir sambrert feraaretlan
AVGREIDSLA K0benhavn Kalkbrrenderil0bskaj Fmrgehavn Nord 2100 Kb~~lf 29268b Tlg Faroeship Telex 2745 alborg Aage Christensen ~lotspladsen 9000 Aalborg Tlf 155756 fIg Transit Telex 9744
PF SIHPAFELAGID F0ROYAR
22
SAMR0DA
viO nYvalda formann Ilentunargrunsins
Gunnar Hoydal
Sp Hevur ny-valda nevnd Mentunargrunsins I hyggju at halda aVIsa kos I vali av
bokmentum
Sv r hesum spurningi er ein annar HVI utgeva studentar yvirh0vur bokmentir
hV0rjar serligar fortreytir hava f0royskir studentar fyri at ataka Sier sllka uppgavu
sum studentar I grannalondum okkara lata atirar reinar forlagsfyrit0kur um at r0kja
Tati man ikki vera tI at teir halda seg hava serstakligt skil a list og mentan framum
atiriir grundin er meira einf0ld Tati finnast I F0royum ikki stovnar iti a sama hatt
sum I 0tirum londum eru f0rir at gera arbeitiiti marknatiurin er ov 11til vinningurin
so at siga eingin Mentunargrunnurin varti settur a stovn I sInari tIti avtI at sJudentshy
ar voru samdir um at arbeitiiti var so ty-dningarmikiti at onkur noyddist at ataka
Sier tati Vit eru sostatt sjamplvbodnir c-g oprofessionellir viti 0llum tI sum tati dregur
viti Sier av vantandi tItiOg peningi
Men vit hava d0mi um at arbeitiiti ikki hevur veriti til einkis Ta Mentunargrunnshy
urin varti stovnatiur var storur t0rvur a barnabokum og for hann tI undir mitivIst
virkisemi a hesum 0ki Vit sIggja nu at gongd er komin a m a ger Lierarafelagiti
eitt stort og gott arbeitii urvaliti er nu somikiti stort at tati ber rlmiliga viel til at
velja barnab0kur a f0royskum framum b0kur a mali sum barniti ikki skilir enn
Hetta kann nYtast sum d0mi um tati sum atti at veriti serliga endamaliti hjaMentunshy
argrunninum At VIsa a tey odyrkatiu 0kini har t0rvur er a at faa virkisemi I lag
~a kosin skalleggjast noytiast vit tl at spyrja okkum sjalvar hvat vit gera mest
nyttu I so mata Ny-valda nevndin heldur at stort arbeitii liggur a tI 0kinum sumkann
kallast samfelagsligt ortiaskifti Vit eru av teirri askotian at mentan ikki hongur I
23
leysari luft men byggir a stati- og tftiarkend vitiurskifti sum neytiugt er at finna
fram og kanna merri Bokin lleimastsectri-Sjalvstsectri var ein roynda hesari leiti Hon
varti ikki vrel upptikin allasta~ni men fliur var osamdur f tf at evniti var vitikomandi
Minnast vit til at motmreU er eins positivt og undirt~ka so er ikki neytiugt hJa okkum
at rretiast atfinningar tati sum vit skulu ansa eftir er at halda ortiaskiftinum einari
legu sum er ti prinsipiella sakini vitikomandi
Sp Hv~riar retlanir hava tit fyri fyrst Kanst tli m~guliga nevna nakrar titlar
Sv Nli var frafarna nevndin somikiti agrYtin at tati sum fyrst liggur fyri hjli
okkum er at halda afram viti tl arbeitiinum sum longu er komiti vrel lileitgtis Eghugsi
urn yrkingasavniti hjli Arnbj~rn Danielsen Mururin eftir Jean-Paul Sartre og stushy
dentatalitl Men samstundis sum hetta fer avstati viti h~utgtspartinumavarbeitiskraftshy
ini er 1etlanin at savna inn so nogv uppskot sum gj~rligt Umframt loysunarortiitgt
ortiaskifti droymir nevndin um eitt annati sum eitur virkisemi Ortiitikommunika
sion varti nevnt Ii atialfundinum men tati varti heIst so ilIa lyst at rnisskil)ing kom
burturur Tati sum meintist viti var hetta H~vutisendamaliti hja Mentunargrunninum
er ikki bert at stutila men eisini at leggja botnin undir skapandi virkisemi Hetta
gerst best viti at seta so nogvan vitikomandi aktivitet i verk at tati vertiur eggjandi
hili folki at luttaka ogikki sum nu har nogv av mentunarliga arbeitgtinum tykist atshy
koma av skafti gi~gnu~ aheitan og nyggia aheitan r longdini nyttar lititi at
ganga biddaragongd i sllkum malum einasta leitiin til natturligt skapandi arbeitgti er
eitt inspirerandi virkisemi
Urn titlar er tatgt nakatgt titlliga at tosa bretli av tl at tati orlt5askifti sum skal enda
ritgertium ikki er komiti lag enn og av tf at lit f nevndini ikki eru pura samdir urn
hv~rt tati yvirh~r eru vanligar bokmentir itimestur t~rvur er Ii Tati er so
annati sum vit kundu nj-tt kreftirnar til eitt nu grammofonplatur utgavu av f~royskshy
ari list einahelst grafikki filmslistaarbeitii hVl ikki To er eitt b6kmenta~ki sum
longu er vortiiti eitt slag av hjartabarni hia okkum av ti at tati higartil pura hevur
ligiti a lani a f0royskum mali Vit hugsa urn erotiskar bokmentir sjalvandi a hregsta
listarliga stigi sum til d0mis hja Henry Miller
Sp Hetta Ij6tiar ogvisligt hvussu eru flggjarligu urnst~tiurnar fyri 0Hum hesum
Sv Eg havi ikki torati at spurt kassameistaran alvarsliga enn heIst eru trer
vanaUgar Men um vit skri~a ein langan ista viti gotium uppskotum so er f minsta
lagi von urn at okkurt av tf kemur av skafti Annars er bert at ugga limirnar i Studentafelagnum viti at urn vit taka munnin ov fullan so vertiur somikiti lrettari at
finnast at okkum Og somikiti 11ettari vertiur tatgt at bera okkum lit a nresta atgtalfundi
24
STARAR
Ta tU hoyrir staraflokkar
a vetrarmorgni 1 Keypmannahavn
prt tu knappliga heima
og tao a sumri
kennir flogva fleyrio
smugva millum skins og hold
Smab0rn skrola a sandinum
V io traou fert tu a
ella 1 air - Kanska tu
leggur teg oman fyri
garoarnar 1 S0tan lyng
og lyoir a fuglin meoan ein
flegmatisk rer eygleioir teg
av einari tugvu
Men har er havetur
menn baksa a Norohavinum
vio Hnur - faa upp styvlarnar
lofna og hava kjaftkulda
meoan fj0ruseyour
s jovarmMa jotrar tara
vio glerp1pum 1
jd
NYGGI BOKBANDIL
Kongag0ta T6rshavn
Selur eftirprent saman vitJ MFS
B0kur Pappir Skrivstovulutir
Teiefon 2265
LTAP-= AGIC
F)~~6tATHE Flmiddot ROE FISH EXPORTING COMPANY
Td bullbullbullv ~ 000 bullbull
TELEPHONE 14-48 TELEGRAMS FAROEFISH TELEX 24
fLeiAje )uUinu6Apoundn B6ka- og papplrshandil
Sverrisg0ta 12 T6rshavn TIf2935
B6kahandilin ill selur feroyskar bekur burrurav Hevur Feroysk-Donsku
orllab6kina i varllvcitshl Umboll fyri Mentunargrunn Studentafclagsins
26
MALSLlGAR HUGLEIDINGAR
Ein og hver sum hevur eina ltla hylling a teirri gomlu nornzgtnu mentanini
sleppur valla undan at asanna at heimur forfedra okkara teirra sjaldsama og
rlka heimsuppfatan teirra skaldabornu og vlZlkru mytur var ein storur dyrgripshy
ur LUtvISt er hesin gripur gloppin okkum av hondum faur er nu flZlrur fyri at
reksa upp 12111 nlZlvn Ot5ins ella nevna vanirnar faur man vita hVlZlr Gullinbusta
var ella SVlZlltur ella Fallandifot men ein part og ikki tann minsta hava vit
vart5veitt nevniliga malit5 Samanborit5 vit5 1xet5i danskt og svenskt td ertat5
1xet5i ljot5liga og einamest hvat it5 uppbygging og ort5atilfari vit5vlkir raettiliga
nogv llkt tI mali sum talat5 vart5 fyri tusund arum sIt5ani
Ikki hava menn altIt5 spaat5 malinum ljosa framtlt5 Svabo tann svartsky~di
hugsjonarmat5urin ivat5ist 11tit5 I at malit5 for ikki at bjot5a blZltur ahesumoyggjshy
um men for at fara fyri mutur og skutur dVlna fyri t sterka arininum fra
fremmandamalinum Ilandssut5ri
Vit sum livanu adlZlgum megaasanna at Svabohevurveril5ovsvartskygdshy
ur Satt er at avirkanin uttanIfra I dag allarhelst er vael stlZlrri enn hon var a
hansara dlZlgum Men samstundis hava vit ju - mali og mentan til hjalpar - tey
ambo 15 sum eitthvlZlrt modernat5 samfelag veqir seg vit5 bl 121 15 tIt5arrit utvarp
sklila og nu til seinast eisini frot5skaparsetur
t5an kunnu vit so siga so er stlZlt5an greit5 Malit5 er - vit5 teimum broytingshy
um sum tUsund ar hava borit5 vit5 saer - bjargat5 Her er eingin vandi longur
To eftir IZIllum at dlZlma hugsa ikki allir soleit5is Allir eru ikkinlZlgdir vit5 stlZlt5shy
una ja tat5 finnast ennta teir - einamest menn av bygd menn av t eldra aettarshy
lit5inum - sum eru stak misnlZlgdir sum hava ta askot5an at I hesi vaelfert5 byr
mikil vandi frae sum kann vera malinum at bana ansa vit ikki eftir hVlZlrja llZltu
Sllkir menn eru teir einans fyllgranar kverulantar sum vilja hava okkurt
at illneitast um ella hava teir grein I SInum mali Tat5 er aetlanin vit5 hesum
stubbanum at royna at svara uppa henda spurning Faravitnu atkanna spurningshy
in gjlZlllari tykist eitt beinan vegin at vera heilt greitt nevniliga at nogvir
teirra sum faast vit5 flZlroyskt rithlZlVUndar yrkjarar blat5menn tykjast at
halda at innihaldit5 hevur alt at siga tann malsligi bunin minni At ein lysari
hugsar soleit5is (nKugv selistn) undrar kanska ongan men at menn sum vilja
utinna brlZlgd innan flZlroyskar bokmentir ikki hava fatat5 at tat5 teir lata fra
saer ma og skal veramalsligalagi er heilt Ofatiligt Ogatmenn sumlata
ur hondum skaldaverk lYtt av grefligum malsligum ella grammatiskum villum
27
vertia r66tir sum skald stuet hendir valla atirastatini enn FJ2Iroyum Atirastatgtshy
ni vertiur tati hilditi at vera ein fyritreyt fyri at ein yrking stuttsJ21ga osfr
yvirhJ21vur kann roknast sum skaldskapur at hon er malsliga lagi
Eitt annati sum ci skjott ansar eftir ta ci roynir at kanna malsins stJ21tiu
dag er at menn teirra agrpni eftir at luka burtur ur malinum arva ella tati
teir halda vera arva samstundis uttan at vita av t skractiallppvJ21kstir sumeru
dyrgripir malsins urtagartii Tvfalt harmiligt er hetta ta ein hugsar um at
tati er ivingarsamt um hesin arvi ger so storan skatia og at tati er ein storshy
ur spurningur urn hann yvirhJ21vur kann lUkast burtur hvussu menn so kpa seg
Her vertiur hugsati um fremmandortiini 011 eru vii samd urn at tati ratiur urn
at vartiveita tati norrJ21na ortiatilfariti malinum ella l2k]a um tati urn til ber og
vit mega fegnast um at hava fingiti orti sum td utvarp fjarrit osfr upp maliti
Men ein noytiist at spyrja seg sjalvan um ikki tati stora lukingararbei5iti sum
menn gera er me ira ml2tii e nn f0tii r fyrsta lagi eydnast ta5 rattiliga
(sum oftast bara urn or5ini vertia smtiati urn tati munditi ta iti hugtakiti
ella luturin tey symbolisera vertiur til) r l25rum lagi mugu vit vitiganga at
fremmandortiini ta saman um kemur valla gera tann ska5a sum hesar l2giligu
utreinsingarroyndirnar kundu fingiti ein at hilditi Fremmandortiini kunnu J21sa
onkran upp men tati sum er einum mali at bana er ikki at okkurt fremmant
orti snikir seg inn I tati av og men at beinagrind malsins syntaksur og malshy
hera tes s av lagi
Og her koma vit til tati sum vi nomu viti I a5ni at menn teirra ivri at reinshy
ska maliti av ovart koma at skatia ti a l25rum J21kjum sum hava st0rri tYdning
Lat okkum taka eitt d0mi Ortiiti vertiur av nogvum fl2royingum nu npt
transitivt vi5 somu merking sum danska or5iti ford0je Vit kunnu nevna nogv
d0mi ~m hetta ja tveimum ortiabokum finna vi ortii5 npt I hesari merking Men
ortii5 er iutransitivt eins og 011 onnur na-orti Gera vit mi ortiiti transitivt er
ey5vitati 1It 0311 onnur na-orti eisini kunnu nytast transitivt Kunnu vit sodna
matin so kunnu vit eisini batna hin s juka sovna barniti fJ21lna blomstriti osfr
Skal heaa vertia mannagongdin SO er valla bot a borlH Her legg]a menn ju hond
a sjalva beinagrind mBlsins og tati bJ21tir einkf urn slIka ska5ager5 um vit so luka
hundra(5 fremmandor5 burtur ur malinum
Men hvussu sJsulu vit kunna for5a fyri at spUla sum henda vinnur sar sess
I malinum Munnu ikki bestu ra5lni vera at leggja seg eftir at Izera bygdacL3li5
at kanna tey gomlu f0roysku skaldini og fyrst og fremst at halda ifram viti
tjakinum um tati fJ21royska maliti Eitt er vist kemur tann hugsunarhattllr sum
tu longu m0tir nogvastatini nevniliga at vit f0royingar leggja ov st6ran dent a
maliti at gerast vanhgur millum manna so er eingin v6n
28
Ummceli
EINAR WAAG VALOGVALT0L 200 bls Egiti for lag Klaksvllc
eru urn valurslit F0royum sl5an Heiti5 Val og valt01 er ikki heilt
rICtt av t at einki er bokini urn val urn hv ein velurundirdemokratiskum styrisshylagi og hvussu ein velur demokratj~skum landi Betta hevtii veriti av storum ahuga F0royum har so mangt politikki byggshyir a trligv veljarar trligva upp Ii tjotiskap
samh0righed sosialismu av ymsshyum ella veljarar trugvaupp a mannshyin - munur er a at hava alit a manni og at trligva upp a mannin
r hesi bok eru 011 valt0lini fra 1906 til 1966 bze5i fra 10gtingsvalunum og f6lkashytingsvalunum F0royum Valt0lini eru batii fyri alt landiti fyri hV0rt valdJ2llnil5 og fyri hVl2nn valstatiin Tati hevur veriti st6rarbeitii atsavna saman og skipa tl2lini bOlkar
Allir tingmenninir - og hin einasta tingshykvinnan - eru nevnd fyrst fyri hV0rtvalshyiti sltian fyri hVl2rt valdl2miti og seinast 1 bokstavarJ21l5 rseinastu r05ini eru myndshyir av l2llum tingmonnunumogher eru sonligar upplysingar mer og hvar er valdur f0tiingararogevt dey5aar hvussu leingi ma5urhevur sititi atingi soknarstyri og 0tirum almennum eUa politiksum starvi Tingmenninir eru cisini skipatiir eftir hV0nn flokk ella hVilrt valshyd0mi teir hava umbotiati og teirerueisini skipatiir yrkisr0ti r bokini eru eisini yvirlit yvir landsstyrini sum veriti hava stian 1948 yvir I0gtingsformenn (sltian 1924 ta iti 1l2gtingil5 sjalvt for at velja formann) flggjarnevndarformenn (s5an 1948) og yvir skulast6rnarlimir Hev5i ikki veril5 beint at nevnt landsnevndirnar
So statt er 0rgrynna av upplysingum um valurslit og um tingmenn hesi bok Eingshyin sum flEst viti politisk vi5urskifti F0rshyoyum sleppur uttan um hana Hvat dygd er bokini velst um allar upplysingarnar eru vi5 og um tzer eru rlEttar lkki havi
funniti nakra villuna enn og heldur ikki nakal5 tl2l fra Einari plaga eisini
vera eftirfarandL Ein og hv0r dugir at at prentvilla er at Th Petersen
vera tingforma5ur 1924
Men eg havi atfinningar at gera um bokshyina Handrititi tykist ikki at vera lagt nog vzel til r32ttis atirenn ta5 er laUti prentshysmil5juni og prentarbeil5il5 er ikki so vakshyurt sum tati kundi ogatti at veriti Heldur ikki rattlesturin er nog gotiur
Tal5 er smar sakir at stavsetingin ikki altlti er konsekvent eg hugsi mest um dupulthjalj6tiini flokks- (foror5 og 196) mans- (foror5) og 10gmannsshy143) Vi11andi er at statiarn0vnini standa ymsum fJ2111um og at stundum manglar hVJ21rfalsendingin sta5arn0vnum L32tt er at finna d0mi um hetta
Verri enn inkonsekventur stavingarhattshyur er at inngangurin til summi av talyvirshylitunum er at finna ikki framman fyri yvirshyliti5 men aftas t b6kini sum rlEttingar lnngangurin er hesum fJ21rum 6ivati skrivshya5ur aftana at handriti5 er handati prentshysmitijuni og so hava prentsmitijur F0rshy
tann ovana at prenta eitt ella tvey senn hoast ein bok er ein heild
sum ikk( kann ver5a pettati sundur Viti at petta bokina sundur - ta5 gera rattir prentarar ikkf fortiar prentsmitijan fyri at rzettingar kunnu koma I b6kina undir rattlestrinum
R32ttlesturin er eisini matar 6shyskeyttin nu endingarnar re[lunum a bls A bls 160 koma kursivstavir talyvirlitinum Yvirlititi yvir folkatingsshymenninar a bls 165 er iUa handfariti bindistrikur mangla ella har eru tVar a sama stati HVl 6lukkan hevur prentarin tikiti nummartah5 av teimum ymsu dcildshyunum men ikki r32ttingunum fra bis 195 og ut
Storir partar av bokini eru talyvirlit tabellir T32r eru prenta5ar sera meshatt og fll2kjaliga summar standa tV0rtur urn
tina summar standa upp og nitiur (eitt bls 46-47)
lkki er neytiugt at vera so g6tiur vi5 papplrsverksmitijurnar sum henda bokin er (bis 182-185) Hetta er papplrsspilla viti lit
Eitt sakni eg b6kini Ongastatini havi eg SlEti fra hvatiani hesi valt0lini eru Hngin eru hetta t0hni aftan a flnshyteljingarnar men hetta ver5ur ikki umtala5 b6kini
Tey lyti eg havi drigtti fram hesum umffiali kunnu tykjast at vera smaputl og lutir sum liti5 og einki hava viti innihaldshyi5 at gera Men er tatifragd at lesa b6k sum er val ur hondum greidd so er tati m0timikiti at lesa b6k sum er ovandaliga
29
ur hondum greidd Og ta its h0Vllndurin hevur lagt nogva orku at faa handritits til vega so skal so lltits til afturimou til at gera vakra bok ur handritinum
Hetta er sera bok sum ein skal taka fram at hyggja ferts eftir ferts
Roland Waag H0gnesen
HEDlN BRU PURKHUS Egits forlag Torshavn 1966
Tall hevur verill storur saknur at S0gurshynar hja Hetsini Bru fra teimum seinnu arshyunum ikki hava funnist einum savnL T a Purkhus so komut 1966 vits hesum si2Igshyum var tats ein so mikits stor og glellilig hending at hon ikki eigur atveraonevnd
Ein av ferllas0gunum [Dalhusi erum eina summarfri skaldilj hevur buts i D0lshyum norljan fyri Vestmanna Tats sum hugshytekur er natturulYsingarnar Soleiljis lysir hann ein morgun har norljuri
So slo morgunroljin upp a luftina og um eina 10tu festi solin i tindarnar Fyrst varliga sumein kinnarolji siljan meira og meira sprotareyll meltian rondin i netsra matat5i seg nillur gj0gnum hamrarnar So litforust tindarnir aft shyur gulnaljU ovast uppi Sknandi messshyinglitur Og alt 1 einum spratt Ijomin av vatumiddotog tinnugroti- ein Ijosfossur ilj stolj fjalltll og syndratiist ut fra afur e~~t glampandi 0rvagos ut yvir dalm
Natruran er fyri Hetsini Bru to ikki bert litf0gur g yndislig meneisini tining og deytsi Hann er a somu fertsviljVestmennshyingum teir rekafugl upp a gjonna Fuglshyurin verljur ikki veiddur men massashykreraljur
Her er umskift 1 Sundinum einki yljj_ andi liv sum litilmetir veit5imansins drap eingin titandi fuglaherur sum ber pisuni mat og elur nitt Hv a hellushyrokunum her er alt deylli skuggi og slavin kaldur gjostur ur timyrku deyljsshygjonni
At skaldilj harmast um tfningina er ivaleyst men hann ford0mir ongan
Felags fyri tar triggjar ferljas0gurnar er at drigits verllur fram talj skemtiliga vits teimum oftast ohl2lggligu fertsalikindshy
30
unum millum oyggjarnar Munnu ikki 12111 kenna aftur ta ilj tey lesa um ferljina suljur Smirli
bull I fyrstani vuksu bert eyguni lkluta shyrugvuni og stardu hjatparleyst ut 1 vellrits nasarnar hl2lvdu seg upp 1vindshyin og andalju djupt Men talj var so sk)ott at andlitini skiftu yvirbragd trutnatsu surnatsu hurvu llvsleidd moti dekkinum ogtann fyrsta l3Pyggjushyritsin stots vilj gorp og venan ut ur rugvshyunL Menn lupu til at halda fyri pannshyuna allrir lupu efUr vatni metsan summir bert hildu so aIt ikki skuldi ruUa utav VBilgerandi at onkur dugir at slggja
tall stuttliga og greilja fra t HEin Skal shyviksferts er annars um eitt brudleyp men sum heild er hetta er lysing av heimshybygdini og einum evni ilj gongur aftur 1 skaldskapi Hetsins Bru Broytingartiljinshygamalt og nYtt
TIEr fimm stutts0gurnar eru seraolikshyar Onnur HersJ21gan og B0Va eru skemtiligar - hinartrtggjarmeira alvarshysamar
HJ2Ivuljseytskennits bygdasamfelJ21gunshyum er at tann sum burturur iUa vertsur toldur HJ2IvuljspersonurinEin samallur a Litlu Dimun er just teirri st0ljU Hann er serlingur listarmatsur Fyri fyrstu ferts gevast honum umstJ21ljur at skapa her hevur hann fralsill honum vantalji i heimbygdini Afturfyri ma hann tola einsemits men vinnur a tt viII listarshyverkinum Vit gruna at talj er viC um tannabiti hann fer heim aftur bygdarmonnunum ta teir av tilvildmiddotfinna hann aftur
r Urllini berjhtmatsur vits natturuna sum oytsileggur llvsverk hansara Hann gevst ikki men fcr av nyggjum til verka asannar at einans skapan gevur tilvershyuni meining Tilveran er absurd men tats asannar hann ikki TVJ21rturimoti heldur hann a til natturan tfnir verk hans fyri allru ferlj og hann sjalvan vitsEin sjaldshy
vJ21kur soga sJ21guni Purkhus - spennandi ikki
SJ21rt ohugnalig - eru menniskjuni og natturan evnits Tveir unglingar vertsa av kunoyingum settir at ansa nJ21krumgimbrshyum Ianga leits fra folki Vit fylgja hesum ballum eina tflj Sum tltsin lltsur broytast teir sum eru rrettiliga 6likir meira- og meira 1 atburlli og hugsan Einsemi og ovetsur seta at teimum og gera annan at
kalla heilavillan Okkurt gamalt nlvir hann men 1 strtllnum vilj odnina og rre5shysluna sleppur hann undan hesum visiliga hjalptur av vinmanninum Tats ber ikki til at greitsa fra hesari sogu ut lEsir hon ma lesase Meira enn einaferts rennur tBir kalt nitsur eftir rygginum undir Iesnshyatsinum
Onnur Hers0gan um eina bygd sum ger g0ldur burtur ur yvirvoldini man vera ein hin stuttligasta sJ21gan vit eiga L0greglan kemur til biggjar eftir einum smilji i5 av ovart hevur ampilaralj ein sYslumann Teir vera fyri mongum 0shyhappum og at enda vilj undirlutan - Tann sum fBir hina f0roysku bygdina moti sar lar ikki at fertsini - tats man mangur hava sannalj
Her er i stuttum nomits vi5 nakrar av S0gunum hesum savni Innihaldsliga tykshyist lltil munur at vera millumsJ21gurnar he sum savninum og tIEr sum Hetsin Bru aljur hevur latits fra slEr Her finnur tu hV0rt um annalj inniligt aivarscmi og gotssligt speisemi Maisliga haraftur moti varnast ein broytingar Heljin Bru ber framvegis av teimum flestu sum skriva a fJ21royskum men ikki er skrivshyingarlagilj talj sama sum i fyrstu s0gum hansara Alti5 hava setningarnir verill stuttir men nu tu s jaidan heilan setning longur S0gu sum U rllini hoskar hesin elliptiski skrivingarhatturshyin val men 1 summum av hinum s0gunum tykist mest sum ov nogv at vera gjJ21rt av
Tekningarnar hoska VBil til innihaldits ikki minst teir triggir skalvikingarnir
JD
JENS PAULl HEINESEN GESTUR
Eingir telefonsteyrar stolju og peiggjatsu a sfnunum einki beton einki metal nitjanda 0ld raddi i dJ211um og hjJ21rtum i Abrahami eins vlEl og hansara siljullalja fylgisshyneyta
EinhvJ21r er srer sjalvum likur tats er ti gamla vlelkenda Jens Paula aftur ml2lta hesum litla stutts0gusavninum sum kom ut beint fyri jol Og hoast vi i hcsari bokini sleppa undan teimum vanligu jensshy
31
paulsku alopunum moti s jeymuatiljini vi5shyger hon to eitt evni sum hann treyljugt vil sIeppa nevniliga menniskjuna fyrstmiddot og fremst ondskapin og ottan t mannahugshyanum Her er husbondin sum pndur otta og undirlutakenslu hevnir seg inn fostursonin og sum veksur verllur friur og frltelsur bara hann sleppur at dalka husilj spyta a myndirnar av teimum hann Her er hundurin sum eirshyindaleyst verljur blakaljur lit av eggini afturfyri sna krupan og sitt trltelalyndi Her er Iysingin av teirri ondu myrku brgdini sum ringtr seg f fj0trum janteshylogarinnar og av ti veika bangna einshystaklinginum sum ikki hevur dirvi at bjotsa henni av men mattleysur og vonshyleysur velur at gerast vargur millum varga Og her er ovitin sum hevur sInar einastu eyltlnulJ21tur uti I haganum langt av lei lj fra folki og flei
T ann kugand i og tann kugalla menniskJshyan Sjalvt um ikkinogvverllur gj0rt burtshyurur evnum sum hesum fJ21royskum bokshymentum vertsa tey- to so nogv vitigj0rd av utiendskum rithJ21vundum at kr0Vini til hann sum hattar Sler at fara i holt viII tey mugu setast rrettiligah0gt Jens Pauli er ikki nakar storur salarfr0tiingur tats er ein sjaldsom styrki ihansara s0guhiitti Ja sJ21gan Gestur ma viII urn sterku naturalisttsku lisingum sigshyast at vera eitt satt meistaraverk Eisini natturulysingarnar hja Jens Paula eru frashylikar Men nogvastallni serstakligalongshyur uti bokini tykir einum at Jens Pauli ovskrivar seg ortsini verlla ov Kanst ru seta tvey lysingarorll afturat einshyum navnortsi uttan at tatgt ru hevur at bera fram tykist utvatnall hevur ein bretskur rith0Vllndur sagt krevur ru at veramalsshyligur hegnismatsur at ljiera tall viII trimshyum lysingarortsum er ogjorligt S0gan Gestur tykist einum so sterk t at hon er s0gd vits faum nitum orllum Harafturshymoti fer nakall av broddinum av S0guni urn profetin hon mest sum hoknar undir 01lum ortsunum
Tats hevllr mangan verilj sagt og ma takast uppaftur her at Jens Pauli vandar SBir ov lltiti um malill Kann vera at hann er eins stinnur i f0royskum og onnur men omak ger hann slEr ikki Stutt sagt hann tykist ikki hava skiIt at skriving er eitt handverk sum eins og 011 onnur handverk eigur at verlja gj0rt av einslistum
rtf fyrstu s0guni er Htilj at finnast at malsliga men longur uti er bokin lYtt av
grefligum malvillum N0kur d0mi lotnu kenslur j sveiggjal5isipuni (ein sipa(n) er valla eitt ambolS ella ahaldsi)j hevna okkum (eigur at vera hevna seg inn a okkum) j skrambla saman j skarruniliga pinligt
Tall atti at verill einoskrivallregla hja einumhv0rjum h0vundi so leingi hann ikki vil teljast imillum modernistar at lesarshyin skilur talS hann skrivar at hvort orll hV0r smahending hevur SIn tYdning Tall er synd at siga at Jens Pauli lykur hesa treyt HVl hevur hann td bYtt S 0guna um eitt smll sundur smakapitil og hvat gagn gera allar hesar banalu yvirskriftshyirnar Hv skal malSurin sum doyr uti endiliga vera sambandsmallur Og hVIhevshyur tann ltli ovitin i teirri tri5ju s0guni tall fjakuta navniS Frants Wilhelm
Nu gerast atfinningarnar kanska nog so nogvar men to er eittaIturat sumegfegshyin vil nevna TaS er nevniliganakaS sum lesarin saknar hja Jens Paula tokka til personarnar Tak ta seinastu s0guna um profetm 15 ger uppreistur imoti ti onda trongskygna samfelaginum og vinin ill ikki torir at fylgja honum Samanbera vi hana vill Bolla i Gragerlli eftir Hel5in Bru ill er um nakatgt tall sama Ckanska tann besta s0gan itgt nakrantiS er skrivall a f0royskum) S-ES t munurin tYi5iliga Hellin Bru er vilS huga og heila i parti vill Bolla og imoti fj0ldini ill forfylgir hann Jens Pauli er uttanfyri ella omanfyri sinshyar personar Ella tak Trollringen~ tann seinasta skalds0gan hja Sigurd Hoel eis shyini um sama evni ein vonleys og r-Etgtulig bok men samstundis ein flovandi bok ti tU tylliliga merkir at h0vundunn stytgtjar hetjuna ja identUiserar seg vill hana Jens Pauli tykist einum at standa omanfyri sinar personar eisini teir ill strilla tall golSa strillill hyggur yvirberandi atteimshyum av sinum Olympos sum ein annar Zeus Sjalvsagt er eingin ors0k til at halda at J P ikki stendur td profetinum viS liS men tall hevlli veriS soguni til storan bata um tall kom tytgtiligari til 5 jondar
Prentvillur oyllileggja onga bok men eru he ldur einki beinleiSis prySi og - Gesti tykist at vera heldur illa lukall-Grefligast man silla 81 vera (Hesi mennshyiskju verlla arga(lI) spota(i5) spark-
a(lIraquo Men tatgt er kanska profeturin sum ikki er so stinnur i stavseting
Tykjast atfinningarnar i hesum urrun-Eli nog so nogvar ber taS to bert progv um ahuga fyri rithovundinum Samantikii5 er
32
hetta kanska tann besta bokin vit hava fingill fra Jens Paula Hann sy-nir seg her sum ein meistara i naturalistiskum frashys0guhatti Og teimum pseudofilosofisku hugleil5ingunum sum vi i hinum bokum hansara hava lisiS heming a ohlltum av sleppa vit heilt undan hesufer6 S0gan Gestur veri5ur kanska ennta ein klassikshyari i f0royskum bokmentum
HA
JEVINTR II eftir Rudyard Kipling Danjll Niclasen umsetti LOYNDARMALID Skrivatgt av n0krum australskum b0rnum Erling Simonsen umsetti
At umseta barnab0kur til f0royskt er eitt fralikt tiltak og ein undrast a at ikki meira verllur gj0rt burtur ur ti r fyrsta lagi er tall f0royskum b0rnum tilometaligt gagn at me ira kemur ut a f0royskum av bokum sum tey tim a at lesa sum kann kappast viCl tall sum finst a donskum r 0l1rum lagi matti taCl veri6 stuttligt at fingshyist viCl umseting av barnabokum urvaliS er ju b-Elli start og gott nu a d0gum
r vetur eru utkomnar tV-Er barnab0kur umsettar til f0royskt Evintyr 11 er umshyset vill hegni ja umsetingin kundi valla verill betri so dreivut og knortlut sum mB Kiplings er Tma b0rn at lesa eina bok sum hesa spyr ein seg sjalvan llt er at vita Spenningi er sanniliga ikki nogv av hesi bokini Eisini er hon so a tremur av longum torf0rum orllum at tall er ivshyingarsamt um b0rn skilja meira enn fjortshying av henni
r Loyndarmalinum haraIturimoti er alt tatgt sum tey smau kunnu hugsast at kloevja av eini bok Sjalvt stallilS har hendingarnar fara fram er ju eitt r-Ettishyligt eldorado hja b0rnum ein bondagarllshyur langt av lei6 fra folki ein a viS einum holmi i ein long villingarsom hola viCl nogvum sllluholum osfr Og tilburlSirnir eru ikki minni spennandi Her eru gatufor hottunarbrov her eru dj0rv og vitug born i stris mati ohugnaligum bartrogum osfr Malill er einfalt og I-Ett at skilja to sniltja skeiv orClafelli seg nog so ofta innshymillum
Ein fralik bok til tey minnu b0rnini
HA
HIN F0ROYSKI
BANKfN
leysari luft men byggir a stati- og tftiarkend vitiurskifti sum neytiugt er at finna
fram og kanna merri Bokin lleimastsectri-Sjalvstsectri var ein roynda hesari leiti Hon
varti ikki vrel upptikin allasta~ni men fliur var osamdur f tf at evniti var vitikomandi
Minnast vit til at motmreU er eins positivt og undirt~ka so er ikki neytiugt hJa okkum
at rretiast atfinningar tati sum vit skulu ansa eftir er at halda ortiaskiftinum einari
legu sum er ti prinsipiella sakini vitikomandi
Sp Hv~riar retlanir hava tit fyri fyrst Kanst tli m~guliga nevna nakrar titlar
Sv Nli var frafarna nevndin somikiti agrYtin at tati sum fyrst liggur fyri hjli
okkum er at halda afram viti tl arbeitiinum sum longu er komiti vrel lileitgtis Eghugsi
urn yrkingasavniti hjli Arnbj~rn Danielsen Mururin eftir Jean-Paul Sartre og stushy
dentatalitl Men samstundis sum hetta fer avstati viti h~utgtspartinumavarbeitiskraftshy
ini er 1etlanin at savna inn so nogv uppskot sum gj~rligt Umframt loysunarortiitgt
ortiaskifti droymir nevndin um eitt annati sum eitur virkisemi Ortiitikommunika
sion varti nevnt Ii atialfundinum men tati varti heIst so ilIa lyst at rnisskil)ing kom
burturur Tati sum meintist viti var hetta H~vutisendamaliti hja Mentunargrunninum
er ikki bert at stutila men eisini at leggja botnin undir skapandi virkisemi Hetta
gerst best viti at seta so nogvan vitikomandi aktivitet i verk at tati vertiur eggjandi
hili folki at luttaka ogikki sum nu har nogv av mentunarliga arbeitgtinum tykist atshy
koma av skafti gi~gnu~ aheitan og nyggia aheitan r longdini nyttar lititi at
ganga biddaragongd i sllkum malum einasta leitiin til natturligt skapandi arbeitgti er
eitt inspirerandi virkisemi
Urn titlar er tatgt nakatgt titlliga at tosa bretli av tl at tati orlt5askifti sum skal enda
ritgertium ikki er komiti lag enn og av tf at lit f nevndini ikki eru pura samdir urn
hv~rt tati yvirh~r eru vanligar bokmentir itimestur t~rvur er Ii Tati er so
annati sum vit kundu nj-tt kreftirnar til eitt nu grammofonplatur utgavu av f~royskshy
ari list einahelst grafikki filmslistaarbeitii hVl ikki To er eitt b6kmenta~ki sum
longu er vortiiti eitt slag av hjartabarni hia okkum av ti at tati higartil pura hevur
ligiti a lani a f0royskum mali Vit hugsa urn erotiskar bokmentir sjalvandi a hregsta
listarliga stigi sum til d0mis hja Henry Miller
Sp Hetta Ij6tiar ogvisligt hvussu eru flggjarligu urnst~tiurnar fyri 0Hum hesum
Sv Eg havi ikki torati at spurt kassameistaran alvarsliga enn heIst eru trer
vanaUgar Men um vit skri~a ein langan ista viti gotium uppskotum so er f minsta
lagi von urn at okkurt av tf kemur av skafti Annars er bert at ugga limirnar i Studentafelagnum viti at urn vit taka munnin ov fullan so vertiur somikiti lrettari at
finnast at okkum Og somikiti 11ettari vertiur tatgt at bera okkum lit a nresta atgtalfundi
24
STARAR
Ta tU hoyrir staraflokkar
a vetrarmorgni 1 Keypmannahavn
prt tu knappliga heima
og tao a sumri
kennir flogva fleyrio
smugva millum skins og hold
Smab0rn skrola a sandinum
V io traou fert tu a
ella 1 air - Kanska tu
leggur teg oman fyri
garoarnar 1 S0tan lyng
og lyoir a fuglin meoan ein
flegmatisk rer eygleioir teg
av einari tugvu
Men har er havetur
menn baksa a Norohavinum
vio Hnur - faa upp styvlarnar
lofna og hava kjaftkulda
meoan fj0ruseyour
s jovarmMa jotrar tara
vio glerp1pum 1
jd
NYGGI BOKBANDIL
Kongag0ta T6rshavn
Selur eftirprent saman vitJ MFS
B0kur Pappir Skrivstovulutir
Teiefon 2265
LTAP-= AGIC
F)~~6tATHE Flmiddot ROE FISH EXPORTING COMPANY
Td bullbullbullv ~ 000 bullbull
TELEPHONE 14-48 TELEGRAMS FAROEFISH TELEX 24
fLeiAje )uUinu6Apoundn B6ka- og papplrshandil
Sverrisg0ta 12 T6rshavn TIf2935
B6kahandilin ill selur feroyskar bekur burrurav Hevur Feroysk-Donsku
orllab6kina i varllvcitshl Umboll fyri Mentunargrunn Studentafclagsins
26
MALSLlGAR HUGLEIDINGAR
Ein og hver sum hevur eina ltla hylling a teirri gomlu nornzgtnu mentanini
sleppur valla undan at asanna at heimur forfedra okkara teirra sjaldsama og
rlka heimsuppfatan teirra skaldabornu og vlZlkru mytur var ein storur dyrgripshy
ur LUtvISt er hesin gripur gloppin okkum av hondum faur er nu flZlrur fyri at
reksa upp 12111 nlZlvn Ot5ins ella nevna vanirnar faur man vita hVlZlr Gullinbusta
var ella SVlZlltur ella Fallandifot men ein part og ikki tann minsta hava vit
vart5veitt nevniliga malit5 Samanborit5 vit5 1xet5i danskt og svenskt td ertat5
1xet5i ljot5liga og einamest hvat it5 uppbygging og ort5atilfari vit5vlkir raettiliga
nogv llkt tI mali sum talat5 vart5 fyri tusund arum sIt5ani
Ikki hava menn altIt5 spaat5 malinum ljosa framtlt5 Svabo tann svartsky~di
hugsjonarmat5urin ivat5ist 11tit5 I at malit5 for ikki at bjot5a blZltur ahesumoyggjshy
um men for at fara fyri mutur og skutur dVlna fyri t sterka arininum fra
fremmandamalinum Ilandssut5ri
Vit sum livanu adlZlgum megaasanna at Svabohevurveril5ovsvartskygdshy
ur Satt er at avirkanin uttanIfra I dag allarhelst er vael stlZlrri enn hon var a
hansara dlZlgum Men samstundis hava vit ju - mali og mentan til hjalpar - tey
ambo 15 sum eitthvlZlrt modernat5 samfelag veqir seg vit5 bl 121 15 tIt5arrit utvarp
sklila og nu til seinast eisini frot5skaparsetur
t5an kunnu vit so siga so er stlZlt5an greit5 Malit5 er - vit5 teimum broytingshy
um sum tUsund ar hava borit5 vit5 saer - bjargat5 Her er eingin vandi longur
To eftir IZIllum at dlZlma hugsa ikki allir soleit5is Allir eru ikkinlZlgdir vit5 stlZlt5shy
una ja tat5 finnast ennta teir - einamest menn av bygd menn av t eldra aettarshy
lit5inum - sum eru stak misnlZlgdir sum hava ta askot5an at I hesi vaelfert5 byr
mikil vandi frae sum kann vera malinum at bana ansa vit ikki eftir hVlZlrja llZltu
Sllkir menn eru teir einans fyllgranar kverulantar sum vilja hava okkurt
at illneitast um ella hava teir grein I SInum mali Tat5 er aetlanin vit5 hesum
stubbanum at royna at svara uppa henda spurning Faravitnu atkanna spurningshy
in gjlZlllari tykist eitt beinan vegin at vera heilt greitt nevniliga at nogvir
teirra sum faast vit5 flZlroyskt rithlZlVUndar yrkjarar blat5menn tykjast at
halda at innihaldit5 hevur alt at siga tann malsligi bunin minni At ein lysari
hugsar soleit5is (nKugv selistn) undrar kanska ongan men at menn sum vilja
utinna brlZlgd innan flZlroyskar bokmentir ikki hava fatat5 at tat5 teir lata fra
saer ma og skal veramalsligalagi er heilt Ofatiligt Ogatmenn sumlata
ur hondum skaldaverk lYtt av grefligum malsligum ella grammatiskum villum
27
vertia r66tir sum skald stuet hendir valla atirastatini enn FJ2Iroyum Atirastatgtshy
ni vertiur tati hilditi at vera ein fyritreyt fyri at ein yrking stuttsJ21ga osfr
yvirhJ21vur kann roknast sum skaldskapur at hon er malsliga lagi
Eitt annati sum ci skjott ansar eftir ta ci roynir at kanna malsins stJ21tiu
dag er at menn teirra agrpni eftir at luka burtur ur malinum arva ella tati
teir halda vera arva samstundis uttan at vita av t skractiallppvJ21kstir sumeru
dyrgripir malsins urtagartii Tvfalt harmiligt er hetta ta ein hugsar um at
tati er ivingarsamt um hesin arvi ger so storan skatia og at tati er ein storshy
ur spurningur urn hann yvirhJ21vur kann lUkast burtur hvussu menn so kpa seg
Her vertiur hugsati um fremmandortiini 011 eru vii samd urn at tati ratiur urn
at vartiveita tati norrJ21na ortiatilfariti malinum ella l2k]a um tati urn til ber og
vit mega fegnast um at hava fingiti orti sum td utvarp fjarrit osfr upp maliti
Men ein noytiist at spyrja seg sjalvan um ikki tati stora lukingararbei5iti sum
menn gera er me ira ml2tii e nn f0tii r fyrsta lagi eydnast ta5 rattiliga
(sum oftast bara urn or5ini vertia smtiati urn tati munditi ta iti hugtakiti
ella luturin tey symbolisera vertiur til) r l25rum lagi mugu vit vitiganga at
fremmandortiini ta saman um kemur valla gera tann ska5a sum hesar l2giligu
utreinsingarroyndirnar kundu fingiti ein at hilditi Fremmandortiini kunnu J21sa
onkran upp men tati sum er einum mali at bana er ikki at okkurt fremmant
orti snikir seg inn I tati av og men at beinagrind malsins syntaksur og malshy
hera tes s av lagi
Og her koma vit til tati sum vi nomu viti I a5ni at menn teirra ivri at reinshy
ska maliti av ovart koma at skatia ti a l25rum J21kjum sum hava st0rri tYdning
Lat okkum taka eitt d0mi Ortiiti vertiur av nogvum fl2royingum nu npt
transitivt vi5 somu merking sum danska or5iti ford0je Vit kunnu nevna nogv
d0mi ~m hetta ja tveimum ortiabokum finna vi ortii5 npt I hesari merking Men
ortii5 er iutransitivt eins og 011 onnur na-orti Gera vit mi ortiiti transitivt er
ey5vitati 1It 0311 onnur na-orti eisini kunnu nytast transitivt Kunnu vit sodna
matin so kunnu vit eisini batna hin s juka sovna barniti fJ21lna blomstriti osfr
Skal heaa vertia mannagongdin SO er valla bot a borlH Her legg]a menn ju hond
a sjalva beinagrind mBlsins og tati bJ21tir einkf urn slIka ska5ager5 um vit so luka
hundra(5 fremmandor5 burtur ur malinum
Men hvussu sJsulu vit kunna for5a fyri at spUla sum henda vinnur sar sess
I malinum Munnu ikki bestu ra5lni vera at leggja seg eftir at Izera bygdacL3li5
at kanna tey gomlu f0roysku skaldini og fyrst og fremst at halda ifram viti
tjakinum um tati fJ21royska maliti Eitt er vist kemur tann hugsunarhattllr sum
tu longu m0tir nogvastatini nevniliga at vit f0royingar leggja ov st6ran dent a
maliti at gerast vanhgur millum manna so er eingin v6n
28
Ummceli
EINAR WAAG VALOGVALT0L 200 bls Egiti for lag Klaksvllc
eru urn valurslit F0royum sl5an Heiti5 Val og valt01 er ikki heilt
rICtt av t at einki er bokini urn val urn hv ein velurundirdemokratiskum styrisshylagi og hvussu ein velur demokratj~skum landi Betta hevtii veriti av storum ahuga F0royum har so mangt politikki byggshyir a trligv veljarar trligva upp Ii tjotiskap
samh0righed sosialismu av ymsshyum ella veljarar trugvaupp a mannshyin - munur er a at hava alit a manni og at trligva upp a mannin
r hesi bok eru 011 valt0lini fra 1906 til 1966 bze5i fra 10gtingsvalunum og f6lkashytingsvalunum F0royum Valt0lini eru batii fyri alt landiti fyri hV0rt valdJ2llnil5 og fyri hVl2nn valstatiin Tati hevur veriti st6rarbeitii atsavna saman og skipa tl2lini bOlkar
Allir tingmenninir - og hin einasta tingshykvinnan - eru nevnd fyrst fyri hV0rtvalshyiti sltian fyri hVl2rt valdl2miti og seinast 1 bokstavarJ21l5 rseinastu r05ini eru myndshyir av l2llum tingmonnunumogher eru sonligar upplysingar mer og hvar er valdur f0tiingararogevt dey5aar hvussu leingi ma5urhevur sititi atingi soknarstyri og 0tirum almennum eUa politiksum starvi Tingmenninir eru cisini skipatiir eftir hV0nn flokk ella hVilrt valshyd0mi teir hava umbotiati og teirerueisini skipatiir yrkisr0ti r bokini eru eisini yvirlit yvir landsstyrini sum veriti hava stian 1948 yvir I0gtingsformenn (sltian 1924 ta iti 1l2gtingil5 sjalvt for at velja formann) flggjarnevndarformenn (s5an 1948) og yvir skulast6rnarlimir Hev5i ikki veril5 beint at nevnt landsnevndirnar
So statt er 0rgrynna av upplysingum um valurslit og um tingmenn hesi bok Eingshyin sum flEst viti politisk vi5urskifti F0rshyoyum sleppur uttan um hana Hvat dygd er bokini velst um allar upplysingarnar eru vi5 og um tzer eru rlEttar lkki havi
funniti nakra villuna enn og heldur ikki nakal5 tl2l fra Einari plaga eisini
vera eftirfarandL Ein og hv0r dugir at at prentvilla er at Th Petersen
vera tingforma5ur 1924
Men eg havi atfinningar at gera um bokshyina Handrititi tykist ikki at vera lagt nog vzel til r32ttis atirenn ta5 er laUti prentshysmil5juni og prentarbeil5il5 er ikki so vakshyurt sum tati kundi ogatti at veriti Heldur ikki rattlesturin er nog gotiur
Tal5 er smar sakir at stavsetingin ikki altlti er konsekvent eg hugsi mest um dupulthjalj6tiini flokks- (foror5 og 196) mans- (foror5) og 10gmannsshy143) Vi11andi er at statiarn0vnini standa ymsum fJ2111um og at stundum manglar hVJ21rfalsendingin sta5arn0vnum L32tt er at finna d0mi um hetta
Verri enn inkonsekventur stavingarhattshyur er at inngangurin til summi av talyvirshylitunum er at finna ikki framman fyri yvirshyliti5 men aftas t b6kini sum rlEttingar lnngangurin er hesum fJ21rum 6ivati skrivshya5ur aftana at handriti5 er handati prentshysmitijuni og so hava prentsmitijur F0rshy
tann ovana at prenta eitt ella tvey senn hoast ein bok er ein heild
sum ikk( kann ver5a pettati sundur Viti at petta bokina sundur - ta5 gera rattir prentarar ikkf fortiar prentsmitijan fyri at rzettingar kunnu koma I b6kina undir rattlestrinum
R32ttlesturin er eisini matar 6shyskeyttin nu endingarnar re[lunum a bls A bls 160 koma kursivstavir talyvirlitinum Yvirlititi yvir folkatingsshymenninar a bls 165 er iUa handfariti bindistrikur mangla ella har eru tVar a sama stati HVl 6lukkan hevur prentarin tikiti nummartah5 av teimum ymsu dcildshyunum men ikki r32ttingunum fra bis 195 og ut
Storir partar av bokini eru talyvirlit tabellir T32r eru prenta5ar sera meshatt og fll2kjaliga summar standa tV0rtur urn
tina summar standa upp og nitiur (eitt bls 46-47)
lkki er neytiugt at vera so g6tiur vi5 papplrsverksmitijurnar sum henda bokin er (bis 182-185) Hetta er papplrsspilla viti lit
Eitt sakni eg b6kini Ongastatini havi eg SlEti fra hvatiani hesi valt0lini eru Hngin eru hetta t0hni aftan a flnshyteljingarnar men hetta ver5ur ikki umtala5 b6kini
Tey lyti eg havi drigtti fram hesum umffiali kunnu tykjast at vera smaputl og lutir sum liti5 og einki hava viti innihaldshyi5 at gera Men er tatifragd at lesa b6k sum er val ur hondum greidd so er tati m0timikiti at lesa b6k sum er ovandaliga
29
ur hondum greidd Og ta its h0Vllndurin hevur lagt nogva orku at faa handritits til vega so skal so lltits til afturimou til at gera vakra bok ur handritinum
Hetta er sera bok sum ein skal taka fram at hyggja ferts eftir ferts
Roland Waag H0gnesen
HEDlN BRU PURKHUS Egits forlag Torshavn 1966
Tall hevur verill storur saknur at S0gurshynar hja Hetsini Bru fra teimum seinnu arshyunum ikki hava funnist einum savnL T a Purkhus so komut 1966 vits hesum si2Igshyum var tats ein so mikits stor og glellilig hending at hon ikki eigur atveraonevnd
Ein av ferllas0gunum [Dalhusi erum eina summarfri skaldilj hevur buts i D0lshyum norljan fyri Vestmanna Tats sum hugshytekur er natturulYsingarnar Soleiljis lysir hann ein morgun har norljuri
So slo morgunroljin upp a luftina og um eina 10tu festi solin i tindarnar Fyrst varliga sumein kinnarolji siljan meira og meira sprotareyll meltian rondin i netsra matat5i seg nillur gj0gnum hamrarnar So litforust tindarnir aft shyur gulnaljU ovast uppi Sknandi messshyinglitur Og alt 1 einum spratt Ijomin av vatumiddotog tinnugroti- ein Ijosfossur ilj stolj fjalltll og syndratiist ut fra afur e~~t glampandi 0rvagos ut yvir dalm
Natruran er fyri Hetsini Bru to ikki bert litf0gur g yndislig meneisini tining og deytsi Hann er a somu fertsviljVestmennshyingum teir rekafugl upp a gjonna Fuglshyurin verljur ikki veiddur men massashykreraljur
Her er umskift 1 Sundinum einki yljj_ andi liv sum litilmetir veit5imansins drap eingin titandi fuglaherur sum ber pisuni mat og elur nitt Hv a hellushyrokunum her er alt deylli skuggi og slavin kaldur gjostur ur timyrku deyljsshygjonni
At skaldilj harmast um tfningina er ivaleyst men hann ford0mir ongan
Felags fyri tar triggjar ferljas0gurnar er at drigits verllur fram talj skemtiliga vits teimum oftast ohl2lggligu fertsalikindshy
30
unum millum oyggjarnar Munnu ikki 12111 kenna aftur ta ilj tey lesa um ferljina suljur Smirli
bull I fyrstani vuksu bert eyguni lkluta shyrugvuni og stardu hjatparleyst ut 1 vellrits nasarnar hl2lvdu seg upp 1vindshyin og andalju djupt Men talj var so sk)ott at andlitini skiftu yvirbragd trutnatsu surnatsu hurvu llvsleidd moti dekkinum ogtann fyrsta l3Pyggjushyritsin stots vilj gorp og venan ut ur rugvshyunL Menn lupu til at halda fyri pannshyuna allrir lupu efUr vatni metsan summir bert hildu so aIt ikki skuldi ruUa utav VBilgerandi at onkur dugir at slggja
tall stuttliga og greilja fra t HEin Skal shyviksferts er annars um eitt brudleyp men sum heild er hetta er lysing av heimshybygdini og einum evni ilj gongur aftur 1 skaldskapi Hetsins Bru Broytingartiljinshygamalt og nYtt
TIEr fimm stutts0gurnar eru seraolikshyar Onnur HersJ21gan og B0Va eru skemtiligar - hinartrtggjarmeira alvarshysamar
HJ2Ivuljseytskennits bygdasamfelJ21gunshyum er at tann sum burturur iUa vertsur toldur HJ2IvuljspersonurinEin samallur a Litlu Dimun er just teirri st0ljU Hann er serlingur listarmatsur Fyri fyrstu ferts gevast honum umstJ21ljur at skapa her hevur hann fralsill honum vantalji i heimbygdini Afturfyri ma hann tola einsemits men vinnur a tt viII listarshyverkinum Vit gruna at talj er viC um tannabiti hann fer heim aftur bygdarmonnunum ta teir av tilvildmiddotfinna hann aftur
r Urllini berjhtmatsur vits natturuna sum oytsileggur llvsverk hansara Hann gevst ikki men fcr av nyggjum til verka asannar at einans skapan gevur tilvershyuni meining Tilveran er absurd men tats asannar hann ikki TVJ21rturimoti heldur hann a til natturan tfnir verk hans fyri allru ferlj og hann sjalvan vitsEin sjaldshy
vJ21kur soga sJ21guni Purkhus - spennandi ikki
SJ21rt ohugnalig - eru menniskjuni og natturan evnits Tveir unglingar vertsa av kunoyingum settir at ansa nJ21krumgimbrshyum Ianga leits fra folki Vit fylgja hesum ballum eina tflj Sum tltsin lltsur broytast teir sum eru rrettiliga 6likir meira- og meira 1 atburlli og hugsan Einsemi og ovetsur seta at teimum og gera annan at
kalla heilavillan Okkurt gamalt nlvir hann men 1 strtllnum vilj odnina og rre5shysluna sleppur hann undan hesum visiliga hjalptur av vinmanninum Tats ber ikki til at greitsa fra hesari sogu ut lEsir hon ma lesase Meira enn einaferts rennur tBir kalt nitsur eftir rygginum undir Iesnshyatsinum
Onnur Hers0gan um eina bygd sum ger g0ldur burtur ur yvirvoldini man vera ein hin stuttligasta sJ21gan vit eiga L0greglan kemur til biggjar eftir einum smilji i5 av ovart hevur ampilaralj ein sYslumann Teir vera fyri mongum 0shyhappum og at enda vilj undirlutan - Tann sum fBir hina f0roysku bygdina moti sar lar ikki at fertsini - tats man mangur hava sannalj
Her er i stuttum nomits vi5 nakrar av S0gunum hesum savni Innihaldsliga tykshyist lltil munur at vera millumsJ21gurnar he sum savninum og tIEr sum Hetsin Bru aljur hevur latits fra slEr Her finnur tu hV0rt um annalj inniligt aivarscmi og gotssligt speisemi Maisliga haraftur moti varnast ein broytingar Heljin Bru ber framvegis av teimum flestu sum skriva a fJ21royskum men ikki er skrivshyingarlagilj talj sama sum i fyrstu s0gum hansara Alti5 hava setningarnir verill stuttir men nu tu s jaidan heilan setning longur S0gu sum U rllini hoskar hesin elliptiski skrivingarhatturshyin val men 1 summum av hinum s0gunum tykist mest sum ov nogv at vera gjJ21rt av
Tekningarnar hoska VBil til innihaldits ikki minst teir triggir skalvikingarnir
JD
JENS PAULl HEINESEN GESTUR
Eingir telefonsteyrar stolju og peiggjatsu a sfnunum einki beton einki metal nitjanda 0ld raddi i dJ211um og hjJ21rtum i Abrahami eins vlEl og hansara siljullalja fylgisshyneyta
EinhvJ21r er srer sjalvum likur tats er ti gamla vlelkenda Jens Paula aftur ml2lta hesum litla stutts0gusavninum sum kom ut beint fyri jol Og hoast vi i hcsari bokini sleppa undan teimum vanligu jensshy
31
paulsku alopunum moti s jeymuatiljini vi5shyger hon to eitt evni sum hann treyljugt vil sIeppa nevniliga menniskjuna fyrstmiddot og fremst ondskapin og ottan t mannahugshyanum Her er husbondin sum pndur otta og undirlutakenslu hevnir seg inn fostursonin og sum veksur verllur friur og frltelsur bara hann sleppur at dalka husilj spyta a myndirnar av teimum hann Her er hundurin sum eirshyindaleyst verljur blakaljur lit av eggini afturfyri sna krupan og sitt trltelalyndi Her er Iysingin av teirri ondu myrku brgdini sum ringtr seg f fj0trum janteshylogarinnar og av ti veika bangna einshystaklinginum sum ikki hevur dirvi at bjotsa henni av men mattleysur og vonshyleysur velur at gerast vargur millum varga Og her er ovitin sum hevur sInar einastu eyltlnulJ21tur uti I haganum langt av lei lj fra folki og flei
T ann kugand i og tann kugalla menniskJshyan Sjalvt um ikkinogvverllur gj0rt burtshyurur evnum sum hesum fJ21royskum bokshymentum vertsa tey- to so nogv vitigj0rd av utiendskum rithJ21vundum at kr0Vini til hann sum hattar Sler at fara i holt viII tey mugu setast rrettiligah0gt Jens Pauli er ikki nakar storur salarfr0tiingur tats er ein sjaldsom styrki ihansara s0guhiitti Ja sJ21gan Gestur ma viII urn sterku naturalisttsku lisingum sigshyast at vera eitt satt meistaraverk Eisini natturulysingarnar hja Jens Paula eru frashylikar Men nogvastallni serstakligalongshyur uti bokini tykir einum at Jens Pauli ovskrivar seg ortsini verlla ov Kanst ru seta tvey lysingarorll afturat einshyum navnortsi uttan at tatgt ru hevur at bera fram tykist utvatnall hevur ein bretskur rith0Vllndur sagt krevur ru at veramalsshyligur hegnismatsur at ljiera tall viII trimshyum lysingarortsum er ogjorligt S0gan Gestur tykist einum so sterk t at hon er s0gd vits faum nitum orllum Harafturshymoti fer nakall av broddinum av S0guni urn profetin hon mest sum hoknar undir 01lum ortsunum
Tats hevllr mangan verilj sagt og ma takast uppaftur her at Jens Pauli vandar SBir ov lltiti um malill Kann vera at hann er eins stinnur i f0royskum og onnur men omak ger hann slEr ikki Stutt sagt hann tykist ikki hava skiIt at skriving er eitt handverk sum eins og 011 onnur handverk eigur at verlja gj0rt av einslistum
rtf fyrstu s0guni er Htilj at finnast at malsliga men longur uti er bokin lYtt av
grefligum malvillum N0kur d0mi lotnu kenslur j sveiggjal5isipuni (ein sipa(n) er valla eitt ambolS ella ahaldsi)j hevna okkum (eigur at vera hevna seg inn a okkum) j skrambla saman j skarruniliga pinligt
Tall atti at verill einoskrivallregla hja einumhv0rjum h0vundi so leingi hann ikki vil teljast imillum modernistar at lesarshyin skilur talS hann skrivar at hvort orll hV0r smahending hevur SIn tYdning Tall er synd at siga at Jens Pauli lykur hesa treyt HVl hevur hann td bYtt S 0guna um eitt smll sundur smakapitil og hvat gagn gera allar hesar banalu yvirskriftshyirnar Hv skal malSurin sum doyr uti endiliga vera sambandsmallur Og hVIhevshyur tann ltli ovitin i teirri tri5ju s0guni tall fjakuta navniS Frants Wilhelm
Nu gerast atfinningarnar kanska nog so nogvar men to er eittaIturat sumegfegshyin vil nevna TaS er nevniliganakaS sum lesarin saknar hja Jens Paula tokka til personarnar Tak ta seinastu s0guna um profetm 15 ger uppreistur imoti ti onda trongskygna samfelaginum og vinin ill ikki torir at fylgja honum Samanbera vi hana vill Bolla i Gragerlli eftir Hel5in Bru ill er um nakatgt tall sama Ckanska tann besta s0gan itgt nakrantiS er skrivall a f0royskum) S-ES t munurin tYi5iliga Hellin Bru er vilS huga og heila i parti vill Bolla og imoti fj0ldini ill forfylgir hann Jens Pauli er uttanfyri ella omanfyri sinshyar personar Ella tak Trollringen~ tann seinasta skalds0gan hja Sigurd Hoel eis shyini um sama evni ein vonleys og r-Etgtulig bok men samstundis ein flovandi bok ti tU tylliliga merkir at h0vundunn stytgtjar hetjuna ja identUiserar seg vill hana Jens Pauli tykist einum at standa omanfyri sinar personar eisini teir ill strilla tall golSa strillill hyggur yvirberandi atteimshyum av sinum Olympos sum ein annar Zeus Sjalvsagt er eingin ors0k til at halda at J P ikki stendur td profetinum viS liS men tall hevlli veriS soguni til storan bata um tall kom tytgtiligari til 5 jondar
Prentvillur oyllileggja onga bok men eru he ldur einki beinleiSis prySi og - Gesti tykist at vera heldur illa lukall-Grefligast man silla 81 vera (Hesi mennshyiskju verlla arga(lI) spota(i5) spark-
a(lIraquo Men tatgt er kanska profeturin sum ikki er so stinnur i stavseting
Tykjast atfinningarnar i hesum urrun-Eli nog so nogvar ber taS to bert progv um ahuga fyri rithovundinum Samantikii5 er
32
hetta kanska tann besta bokin vit hava fingill fra Jens Paula Hann sy-nir seg her sum ein meistara i naturalistiskum frashys0guhatti Og teimum pseudofilosofisku hugleil5ingunum sum vi i hinum bokum hansara hava lisiS heming a ohlltum av sleppa vit heilt undan hesufer6 S0gan Gestur veri5ur kanska ennta ein klassikshyari i f0royskum bokmentum
HA
JEVINTR II eftir Rudyard Kipling Danjll Niclasen umsetti LOYNDARMALID Skrivatgt av n0krum australskum b0rnum Erling Simonsen umsetti
At umseta barnab0kur til f0royskt er eitt fralikt tiltak og ein undrast a at ikki meira verllur gj0rt burtur ur ti r fyrsta lagi er tall f0royskum b0rnum tilometaligt gagn at me ira kemur ut a f0royskum av bokum sum tey tim a at lesa sum kann kappast viCl tall sum finst a donskum r 0l1rum lagi matti taCl veri6 stuttligt at fingshyist viCl umseting av barnabokum urvaliS er ju b-Elli start og gott nu a d0gum
r vetur eru utkomnar tV-Er barnab0kur umsettar til f0royskt Evintyr 11 er umshyset vill hegni ja umsetingin kundi valla verill betri so dreivut og knortlut sum mB Kiplings er Tma b0rn at lesa eina bok sum hesa spyr ein seg sjalvan llt er at vita Spenningi er sanniliga ikki nogv av hesi bokini Eisini er hon so a tremur av longum torf0rum orllum at tall er ivshyingarsamt um b0rn skilja meira enn fjortshying av henni
r Loyndarmalinum haraIturimoti er alt tatgt sum tey smau kunnu hugsast at kloevja av eini bok Sjalvt stallilS har hendingarnar fara fram er ju eitt r-Ettishyligt eldorado hja b0rnum ein bondagarllshyur langt av lei6 fra folki ein a viS einum holmi i ein long villingarsom hola viCl nogvum sllluholum osfr Og tilburlSirnir eru ikki minni spennandi Her eru gatufor hottunarbrov her eru dj0rv og vitug born i stris mati ohugnaligum bartrogum osfr Malill er einfalt og I-Ett at skilja to sniltja skeiv orClafelli seg nog so ofta innshymillum
Ein fralik bok til tey minnu b0rnini
HA
HIN F0ROYSKI
BANKfN
NYGGI BOKBANDIL
Kongag0ta T6rshavn
Selur eftirprent saman vitJ MFS
B0kur Pappir Skrivstovulutir
Teiefon 2265
LTAP-= AGIC
F)~~6tATHE Flmiddot ROE FISH EXPORTING COMPANY
Td bullbullbullv ~ 000 bullbull
TELEPHONE 14-48 TELEGRAMS FAROEFISH TELEX 24
fLeiAje )uUinu6Apoundn B6ka- og papplrshandil
Sverrisg0ta 12 T6rshavn TIf2935
B6kahandilin ill selur feroyskar bekur burrurav Hevur Feroysk-Donsku
orllab6kina i varllvcitshl Umboll fyri Mentunargrunn Studentafclagsins
26
MALSLlGAR HUGLEIDINGAR
Ein og hver sum hevur eina ltla hylling a teirri gomlu nornzgtnu mentanini
sleppur valla undan at asanna at heimur forfedra okkara teirra sjaldsama og
rlka heimsuppfatan teirra skaldabornu og vlZlkru mytur var ein storur dyrgripshy
ur LUtvISt er hesin gripur gloppin okkum av hondum faur er nu flZlrur fyri at
reksa upp 12111 nlZlvn Ot5ins ella nevna vanirnar faur man vita hVlZlr Gullinbusta
var ella SVlZlltur ella Fallandifot men ein part og ikki tann minsta hava vit
vart5veitt nevniliga malit5 Samanborit5 vit5 1xet5i danskt og svenskt td ertat5
1xet5i ljot5liga og einamest hvat it5 uppbygging og ort5atilfari vit5vlkir raettiliga
nogv llkt tI mali sum talat5 vart5 fyri tusund arum sIt5ani
Ikki hava menn altIt5 spaat5 malinum ljosa framtlt5 Svabo tann svartsky~di
hugsjonarmat5urin ivat5ist 11tit5 I at malit5 for ikki at bjot5a blZltur ahesumoyggjshy
um men for at fara fyri mutur og skutur dVlna fyri t sterka arininum fra
fremmandamalinum Ilandssut5ri
Vit sum livanu adlZlgum megaasanna at Svabohevurveril5ovsvartskygdshy
ur Satt er at avirkanin uttanIfra I dag allarhelst er vael stlZlrri enn hon var a
hansara dlZlgum Men samstundis hava vit ju - mali og mentan til hjalpar - tey
ambo 15 sum eitthvlZlrt modernat5 samfelag veqir seg vit5 bl 121 15 tIt5arrit utvarp
sklila og nu til seinast eisini frot5skaparsetur
t5an kunnu vit so siga so er stlZlt5an greit5 Malit5 er - vit5 teimum broytingshy
um sum tUsund ar hava borit5 vit5 saer - bjargat5 Her er eingin vandi longur
To eftir IZIllum at dlZlma hugsa ikki allir soleit5is Allir eru ikkinlZlgdir vit5 stlZlt5shy
una ja tat5 finnast ennta teir - einamest menn av bygd menn av t eldra aettarshy
lit5inum - sum eru stak misnlZlgdir sum hava ta askot5an at I hesi vaelfert5 byr
mikil vandi frae sum kann vera malinum at bana ansa vit ikki eftir hVlZlrja llZltu
Sllkir menn eru teir einans fyllgranar kverulantar sum vilja hava okkurt
at illneitast um ella hava teir grein I SInum mali Tat5 er aetlanin vit5 hesum
stubbanum at royna at svara uppa henda spurning Faravitnu atkanna spurningshy
in gjlZlllari tykist eitt beinan vegin at vera heilt greitt nevniliga at nogvir
teirra sum faast vit5 flZlroyskt rithlZlVUndar yrkjarar blat5menn tykjast at
halda at innihaldit5 hevur alt at siga tann malsligi bunin minni At ein lysari
hugsar soleit5is (nKugv selistn) undrar kanska ongan men at menn sum vilja
utinna brlZlgd innan flZlroyskar bokmentir ikki hava fatat5 at tat5 teir lata fra
saer ma og skal veramalsligalagi er heilt Ofatiligt Ogatmenn sumlata
ur hondum skaldaverk lYtt av grefligum malsligum ella grammatiskum villum
27
vertia r66tir sum skald stuet hendir valla atirastatini enn FJ2Iroyum Atirastatgtshy
ni vertiur tati hilditi at vera ein fyritreyt fyri at ein yrking stuttsJ21ga osfr
yvirhJ21vur kann roknast sum skaldskapur at hon er malsliga lagi
Eitt annati sum ci skjott ansar eftir ta ci roynir at kanna malsins stJ21tiu
dag er at menn teirra agrpni eftir at luka burtur ur malinum arva ella tati
teir halda vera arva samstundis uttan at vita av t skractiallppvJ21kstir sumeru
dyrgripir malsins urtagartii Tvfalt harmiligt er hetta ta ein hugsar um at
tati er ivingarsamt um hesin arvi ger so storan skatia og at tati er ein storshy
ur spurningur urn hann yvirhJ21vur kann lUkast burtur hvussu menn so kpa seg
Her vertiur hugsati um fremmandortiini 011 eru vii samd urn at tati ratiur urn
at vartiveita tati norrJ21na ortiatilfariti malinum ella l2k]a um tati urn til ber og
vit mega fegnast um at hava fingiti orti sum td utvarp fjarrit osfr upp maliti
Men ein noytiist at spyrja seg sjalvan um ikki tati stora lukingararbei5iti sum
menn gera er me ira ml2tii e nn f0tii r fyrsta lagi eydnast ta5 rattiliga
(sum oftast bara urn or5ini vertia smtiati urn tati munditi ta iti hugtakiti
ella luturin tey symbolisera vertiur til) r l25rum lagi mugu vit vitiganga at
fremmandortiini ta saman um kemur valla gera tann ska5a sum hesar l2giligu
utreinsingarroyndirnar kundu fingiti ein at hilditi Fremmandortiini kunnu J21sa
onkran upp men tati sum er einum mali at bana er ikki at okkurt fremmant
orti snikir seg inn I tati av og men at beinagrind malsins syntaksur og malshy
hera tes s av lagi
Og her koma vit til tati sum vi nomu viti I a5ni at menn teirra ivri at reinshy
ska maliti av ovart koma at skatia ti a l25rum J21kjum sum hava st0rri tYdning
Lat okkum taka eitt d0mi Ortiiti vertiur av nogvum fl2royingum nu npt
transitivt vi5 somu merking sum danska or5iti ford0je Vit kunnu nevna nogv
d0mi ~m hetta ja tveimum ortiabokum finna vi ortii5 npt I hesari merking Men
ortii5 er iutransitivt eins og 011 onnur na-orti Gera vit mi ortiiti transitivt er
ey5vitati 1It 0311 onnur na-orti eisini kunnu nytast transitivt Kunnu vit sodna
matin so kunnu vit eisini batna hin s juka sovna barniti fJ21lna blomstriti osfr
Skal heaa vertia mannagongdin SO er valla bot a borlH Her legg]a menn ju hond
a sjalva beinagrind mBlsins og tati bJ21tir einkf urn slIka ska5ager5 um vit so luka
hundra(5 fremmandor5 burtur ur malinum
Men hvussu sJsulu vit kunna for5a fyri at spUla sum henda vinnur sar sess
I malinum Munnu ikki bestu ra5lni vera at leggja seg eftir at Izera bygdacL3li5
at kanna tey gomlu f0roysku skaldini og fyrst og fremst at halda ifram viti
tjakinum um tati fJ21royska maliti Eitt er vist kemur tann hugsunarhattllr sum
tu longu m0tir nogvastatini nevniliga at vit f0royingar leggja ov st6ran dent a
maliti at gerast vanhgur millum manna so er eingin v6n
28
Ummceli
EINAR WAAG VALOGVALT0L 200 bls Egiti for lag Klaksvllc
eru urn valurslit F0royum sl5an Heiti5 Val og valt01 er ikki heilt
rICtt av t at einki er bokini urn val urn hv ein velurundirdemokratiskum styrisshylagi og hvussu ein velur demokratj~skum landi Betta hevtii veriti av storum ahuga F0royum har so mangt politikki byggshyir a trligv veljarar trligva upp Ii tjotiskap
samh0righed sosialismu av ymsshyum ella veljarar trugvaupp a mannshyin - munur er a at hava alit a manni og at trligva upp a mannin
r hesi bok eru 011 valt0lini fra 1906 til 1966 bze5i fra 10gtingsvalunum og f6lkashytingsvalunum F0royum Valt0lini eru batii fyri alt landiti fyri hV0rt valdJ2llnil5 og fyri hVl2nn valstatiin Tati hevur veriti st6rarbeitii atsavna saman og skipa tl2lini bOlkar
Allir tingmenninir - og hin einasta tingshykvinnan - eru nevnd fyrst fyri hV0rtvalshyiti sltian fyri hVl2rt valdl2miti og seinast 1 bokstavarJ21l5 rseinastu r05ini eru myndshyir av l2llum tingmonnunumogher eru sonligar upplysingar mer og hvar er valdur f0tiingararogevt dey5aar hvussu leingi ma5urhevur sititi atingi soknarstyri og 0tirum almennum eUa politiksum starvi Tingmenninir eru cisini skipatiir eftir hV0nn flokk ella hVilrt valshyd0mi teir hava umbotiati og teirerueisini skipatiir yrkisr0ti r bokini eru eisini yvirlit yvir landsstyrini sum veriti hava stian 1948 yvir I0gtingsformenn (sltian 1924 ta iti 1l2gtingil5 sjalvt for at velja formann) flggjarnevndarformenn (s5an 1948) og yvir skulast6rnarlimir Hev5i ikki veril5 beint at nevnt landsnevndirnar
So statt er 0rgrynna av upplysingum um valurslit og um tingmenn hesi bok Eingshyin sum flEst viti politisk vi5urskifti F0rshyoyum sleppur uttan um hana Hvat dygd er bokini velst um allar upplysingarnar eru vi5 og um tzer eru rlEttar lkki havi
funniti nakra villuna enn og heldur ikki nakal5 tl2l fra Einari plaga eisini
vera eftirfarandL Ein og hv0r dugir at at prentvilla er at Th Petersen
vera tingforma5ur 1924
Men eg havi atfinningar at gera um bokshyina Handrititi tykist ikki at vera lagt nog vzel til r32ttis atirenn ta5 er laUti prentshysmil5juni og prentarbeil5il5 er ikki so vakshyurt sum tati kundi ogatti at veriti Heldur ikki rattlesturin er nog gotiur
Tal5 er smar sakir at stavsetingin ikki altlti er konsekvent eg hugsi mest um dupulthjalj6tiini flokks- (foror5 og 196) mans- (foror5) og 10gmannsshy143) Vi11andi er at statiarn0vnini standa ymsum fJ2111um og at stundum manglar hVJ21rfalsendingin sta5arn0vnum L32tt er at finna d0mi um hetta
Verri enn inkonsekventur stavingarhattshyur er at inngangurin til summi av talyvirshylitunum er at finna ikki framman fyri yvirshyliti5 men aftas t b6kini sum rlEttingar lnngangurin er hesum fJ21rum 6ivati skrivshya5ur aftana at handriti5 er handati prentshysmitijuni og so hava prentsmitijur F0rshy
tann ovana at prenta eitt ella tvey senn hoast ein bok er ein heild
sum ikk( kann ver5a pettati sundur Viti at petta bokina sundur - ta5 gera rattir prentarar ikkf fortiar prentsmitijan fyri at rzettingar kunnu koma I b6kina undir rattlestrinum
R32ttlesturin er eisini matar 6shyskeyttin nu endingarnar re[lunum a bls A bls 160 koma kursivstavir talyvirlitinum Yvirlititi yvir folkatingsshymenninar a bls 165 er iUa handfariti bindistrikur mangla ella har eru tVar a sama stati HVl 6lukkan hevur prentarin tikiti nummartah5 av teimum ymsu dcildshyunum men ikki r32ttingunum fra bis 195 og ut
Storir partar av bokini eru talyvirlit tabellir T32r eru prenta5ar sera meshatt og fll2kjaliga summar standa tV0rtur urn
tina summar standa upp og nitiur (eitt bls 46-47)
lkki er neytiugt at vera so g6tiur vi5 papplrsverksmitijurnar sum henda bokin er (bis 182-185) Hetta er papplrsspilla viti lit
Eitt sakni eg b6kini Ongastatini havi eg SlEti fra hvatiani hesi valt0lini eru Hngin eru hetta t0hni aftan a flnshyteljingarnar men hetta ver5ur ikki umtala5 b6kini
Tey lyti eg havi drigtti fram hesum umffiali kunnu tykjast at vera smaputl og lutir sum liti5 og einki hava viti innihaldshyi5 at gera Men er tatifragd at lesa b6k sum er val ur hondum greidd so er tati m0timikiti at lesa b6k sum er ovandaliga
29
ur hondum greidd Og ta its h0Vllndurin hevur lagt nogva orku at faa handritits til vega so skal so lltits til afturimou til at gera vakra bok ur handritinum
Hetta er sera bok sum ein skal taka fram at hyggja ferts eftir ferts
Roland Waag H0gnesen
HEDlN BRU PURKHUS Egits forlag Torshavn 1966
Tall hevur verill storur saknur at S0gurshynar hja Hetsini Bru fra teimum seinnu arshyunum ikki hava funnist einum savnL T a Purkhus so komut 1966 vits hesum si2Igshyum var tats ein so mikits stor og glellilig hending at hon ikki eigur atveraonevnd
Ein av ferllas0gunum [Dalhusi erum eina summarfri skaldilj hevur buts i D0lshyum norljan fyri Vestmanna Tats sum hugshytekur er natturulYsingarnar Soleiljis lysir hann ein morgun har norljuri
So slo morgunroljin upp a luftina og um eina 10tu festi solin i tindarnar Fyrst varliga sumein kinnarolji siljan meira og meira sprotareyll meltian rondin i netsra matat5i seg nillur gj0gnum hamrarnar So litforust tindarnir aft shyur gulnaljU ovast uppi Sknandi messshyinglitur Og alt 1 einum spratt Ijomin av vatumiddotog tinnugroti- ein Ijosfossur ilj stolj fjalltll og syndratiist ut fra afur e~~t glampandi 0rvagos ut yvir dalm
Natruran er fyri Hetsini Bru to ikki bert litf0gur g yndislig meneisini tining og deytsi Hann er a somu fertsviljVestmennshyingum teir rekafugl upp a gjonna Fuglshyurin verljur ikki veiddur men massashykreraljur
Her er umskift 1 Sundinum einki yljj_ andi liv sum litilmetir veit5imansins drap eingin titandi fuglaherur sum ber pisuni mat og elur nitt Hv a hellushyrokunum her er alt deylli skuggi og slavin kaldur gjostur ur timyrku deyljsshygjonni
At skaldilj harmast um tfningina er ivaleyst men hann ford0mir ongan
Felags fyri tar triggjar ferljas0gurnar er at drigits verllur fram talj skemtiliga vits teimum oftast ohl2lggligu fertsalikindshy
30
unum millum oyggjarnar Munnu ikki 12111 kenna aftur ta ilj tey lesa um ferljina suljur Smirli
bull I fyrstani vuksu bert eyguni lkluta shyrugvuni og stardu hjatparleyst ut 1 vellrits nasarnar hl2lvdu seg upp 1vindshyin og andalju djupt Men talj var so sk)ott at andlitini skiftu yvirbragd trutnatsu surnatsu hurvu llvsleidd moti dekkinum ogtann fyrsta l3Pyggjushyritsin stots vilj gorp og venan ut ur rugvshyunL Menn lupu til at halda fyri pannshyuna allrir lupu efUr vatni metsan summir bert hildu so aIt ikki skuldi ruUa utav VBilgerandi at onkur dugir at slggja
tall stuttliga og greilja fra t HEin Skal shyviksferts er annars um eitt brudleyp men sum heild er hetta er lysing av heimshybygdini og einum evni ilj gongur aftur 1 skaldskapi Hetsins Bru Broytingartiljinshygamalt og nYtt
TIEr fimm stutts0gurnar eru seraolikshyar Onnur HersJ21gan og B0Va eru skemtiligar - hinartrtggjarmeira alvarshysamar
HJ2Ivuljseytskennits bygdasamfelJ21gunshyum er at tann sum burturur iUa vertsur toldur HJ2IvuljspersonurinEin samallur a Litlu Dimun er just teirri st0ljU Hann er serlingur listarmatsur Fyri fyrstu ferts gevast honum umstJ21ljur at skapa her hevur hann fralsill honum vantalji i heimbygdini Afturfyri ma hann tola einsemits men vinnur a tt viII listarshyverkinum Vit gruna at talj er viC um tannabiti hann fer heim aftur bygdarmonnunum ta teir av tilvildmiddotfinna hann aftur
r Urllini berjhtmatsur vits natturuna sum oytsileggur llvsverk hansara Hann gevst ikki men fcr av nyggjum til verka asannar at einans skapan gevur tilvershyuni meining Tilveran er absurd men tats asannar hann ikki TVJ21rturimoti heldur hann a til natturan tfnir verk hans fyri allru ferlj og hann sjalvan vitsEin sjaldshy
vJ21kur soga sJ21guni Purkhus - spennandi ikki
SJ21rt ohugnalig - eru menniskjuni og natturan evnits Tveir unglingar vertsa av kunoyingum settir at ansa nJ21krumgimbrshyum Ianga leits fra folki Vit fylgja hesum ballum eina tflj Sum tltsin lltsur broytast teir sum eru rrettiliga 6likir meira- og meira 1 atburlli og hugsan Einsemi og ovetsur seta at teimum og gera annan at
kalla heilavillan Okkurt gamalt nlvir hann men 1 strtllnum vilj odnina og rre5shysluna sleppur hann undan hesum visiliga hjalptur av vinmanninum Tats ber ikki til at greitsa fra hesari sogu ut lEsir hon ma lesase Meira enn einaferts rennur tBir kalt nitsur eftir rygginum undir Iesnshyatsinum
Onnur Hers0gan um eina bygd sum ger g0ldur burtur ur yvirvoldini man vera ein hin stuttligasta sJ21gan vit eiga L0greglan kemur til biggjar eftir einum smilji i5 av ovart hevur ampilaralj ein sYslumann Teir vera fyri mongum 0shyhappum og at enda vilj undirlutan - Tann sum fBir hina f0roysku bygdina moti sar lar ikki at fertsini - tats man mangur hava sannalj
Her er i stuttum nomits vi5 nakrar av S0gunum hesum savni Innihaldsliga tykshyist lltil munur at vera millumsJ21gurnar he sum savninum og tIEr sum Hetsin Bru aljur hevur latits fra slEr Her finnur tu hV0rt um annalj inniligt aivarscmi og gotssligt speisemi Maisliga haraftur moti varnast ein broytingar Heljin Bru ber framvegis av teimum flestu sum skriva a fJ21royskum men ikki er skrivshyingarlagilj talj sama sum i fyrstu s0gum hansara Alti5 hava setningarnir verill stuttir men nu tu s jaidan heilan setning longur S0gu sum U rllini hoskar hesin elliptiski skrivingarhatturshyin val men 1 summum av hinum s0gunum tykist mest sum ov nogv at vera gjJ21rt av
Tekningarnar hoska VBil til innihaldits ikki minst teir triggir skalvikingarnir
JD
JENS PAULl HEINESEN GESTUR
Eingir telefonsteyrar stolju og peiggjatsu a sfnunum einki beton einki metal nitjanda 0ld raddi i dJ211um og hjJ21rtum i Abrahami eins vlEl og hansara siljullalja fylgisshyneyta
EinhvJ21r er srer sjalvum likur tats er ti gamla vlelkenda Jens Paula aftur ml2lta hesum litla stutts0gusavninum sum kom ut beint fyri jol Og hoast vi i hcsari bokini sleppa undan teimum vanligu jensshy
31
paulsku alopunum moti s jeymuatiljini vi5shyger hon to eitt evni sum hann treyljugt vil sIeppa nevniliga menniskjuna fyrstmiddot og fremst ondskapin og ottan t mannahugshyanum Her er husbondin sum pndur otta og undirlutakenslu hevnir seg inn fostursonin og sum veksur verllur friur og frltelsur bara hann sleppur at dalka husilj spyta a myndirnar av teimum hann Her er hundurin sum eirshyindaleyst verljur blakaljur lit av eggini afturfyri sna krupan og sitt trltelalyndi Her er Iysingin av teirri ondu myrku brgdini sum ringtr seg f fj0trum janteshylogarinnar og av ti veika bangna einshystaklinginum sum ikki hevur dirvi at bjotsa henni av men mattleysur og vonshyleysur velur at gerast vargur millum varga Og her er ovitin sum hevur sInar einastu eyltlnulJ21tur uti I haganum langt av lei lj fra folki og flei
T ann kugand i og tann kugalla menniskJshyan Sjalvt um ikkinogvverllur gj0rt burtshyurur evnum sum hesum fJ21royskum bokshymentum vertsa tey- to so nogv vitigj0rd av utiendskum rithJ21vundum at kr0Vini til hann sum hattar Sler at fara i holt viII tey mugu setast rrettiligah0gt Jens Pauli er ikki nakar storur salarfr0tiingur tats er ein sjaldsom styrki ihansara s0guhiitti Ja sJ21gan Gestur ma viII urn sterku naturalisttsku lisingum sigshyast at vera eitt satt meistaraverk Eisini natturulysingarnar hja Jens Paula eru frashylikar Men nogvastallni serstakligalongshyur uti bokini tykir einum at Jens Pauli ovskrivar seg ortsini verlla ov Kanst ru seta tvey lysingarorll afturat einshyum navnortsi uttan at tatgt ru hevur at bera fram tykist utvatnall hevur ein bretskur rith0Vllndur sagt krevur ru at veramalsshyligur hegnismatsur at ljiera tall viII trimshyum lysingarortsum er ogjorligt S0gan Gestur tykist einum so sterk t at hon er s0gd vits faum nitum orllum Harafturshymoti fer nakall av broddinum av S0guni urn profetin hon mest sum hoknar undir 01lum ortsunum
Tats hevllr mangan verilj sagt og ma takast uppaftur her at Jens Pauli vandar SBir ov lltiti um malill Kann vera at hann er eins stinnur i f0royskum og onnur men omak ger hann slEr ikki Stutt sagt hann tykist ikki hava skiIt at skriving er eitt handverk sum eins og 011 onnur handverk eigur at verlja gj0rt av einslistum
rtf fyrstu s0guni er Htilj at finnast at malsliga men longur uti er bokin lYtt av
grefligum malvillum N0kur d0mi lotnu kenslur j sveiggjal5isipuni (ein sipa(n) er valla eitt ambolS ella ahaldsi)j hevna okkum (eigur at vera hevna seg inn a okkum) j skrambla saman j skarruniliga pinligt
Tall atti at verill einoskrivallregla hja einumhv0rjum h0vundi so leingi hann ikki vil teljast imillum modernistar at lesarshyin skilur talS hann skrivar at hvort orll hV0r smahending hevur SIn tYdning Tall er synd at siga at Jens Pauli lykur hesa treyt HVl hevur hann td bYtt S 0guna um eitt smll sundur smakapitil og hvat gagn gera allar hesar banalu yvirskriftshyirnar Hv skal malSurin sum doyr uti endiliga vera sambandsmallur Og hVIhevshyur tann ltli ovitin i teirri tri5ju s0guni tall fjakuta navniS Frants Wilhelm
Nu gerast atfinningarnar kanska nog so nogvar men to er eittaIturat sumegfegshyin vil nevna TaS er nevniliganakaS sum lesarin saknar hja Jens Paula tokka til personarnar Tak ta seinastu s0guna um profetm 15 ger uppreistur imoti ti onda trongskygna samfelaginum og vinin ill ikki torir at fylgja honum Samanbera vi hana vill Bolla i Gragerlli eftir Hel5in Bru ill er um nakatgt tall sama Ckanska tann besta s0gan itgt nakrantiS er skrivall a f0royskum) S-ES t munurin tYi5iliga Hellin Bru er vilS huga og heila i parti vill Bolla og imoti fj0ldini ill forfylgir hann Jens Pauli er uttanfyri ella omanfyri sinshyar personar Ella tak Trollringen~ tann seinasta skalds0gan hja Sigurd Hoel eis shyini um sama evni ein vonleys og r-Etgtulig bok men samstundis ein flovandi bok ti tU tylliliga merkir at h0vundunn stytgtjar hetjuna ja identUiserar seg vill hana Jens Pauli tykist einum at standa omanfyri sinar personar eisini teir ill strilla tall golSa strillill hyggur yvirberandi atteimshyum av sinum Olympos sum ein annar Zeus Sjalvsagt er eingin ors0k til at halda at J P ikki stendur td profetinum viS liS men tall hevlli veriS soguni til storan bata um tall kom tytgtiligari til 5 jondar
Prentvillur oyllileggja onga bok men eru he ldur einki beinleiSis prySi og - Gesti tykist at vera heldur illa lukall-Grefligast man silla 81 vera (Hesi mennshyiskju verlla arga(lI) spota(i5) spark-
a(lIraquo Men tatgt er kanska profeturin sum ikki er so stinnur i stavseting
Tykjast atfinningarnar i hesum urrun-Eli nog so nogvar ber taS to bert progv um ahuga fyri rithovundinum Samantikii5 er
32
hetta kanska tann besta bokin vit hava fingill fra Jens Paula Hann sy-nir seg her sum ein meistara i naturalistiskum frashys0guhatti Og teimum pseudofilosofisku hugleil5ingunum sum vi i hinum bokum hansara hava lisiS heming a ohlltum av sleppa vit heilt undan hesufer6 S0gan Gestur veri5ur kanska ennta ein klassikshyari i f0royskum bokmentum
HA
JEVINTR II eftir Rudyard Kipling Danjll Niclasen umsetti LOYNDARMALID Skrivatgt av n0krum australskum b0rnum Erling Simonsen umsetti
At umseta barnab0kur til f0royskt er eitt fralikt tiltak og ein undrast a at ikki meira verllur gj0rt burtur ur ti r fyrsta lagi er tall f0royskum b0rnum tilometaligt gagn at me ira kemur ut a f0royskum av bokum sum tey tim a at lesa sum kann kappast viCl tall sum finst a donskum r 0l1rum lagi matti taCl veri6 stuttligt at fingshyist viCl umseting av barnabokum urvaliS er ju b-Elli start og gott nu a d0gum
r vetur eru utkomnar tV-Er barnab0kur umsettar til f0royskt Evintyr 11 er umshyset vill hegni ja umsetingin kundi valla verill betri so dreivut og knortlut sum mB Kiplings er Tma b0rn at lesa eina bok sum hesa spyr ein seg sjalvan llt er at vita Spenningi er sanniliga ikki nogv av hesi bokini Eisini er hon so a tremur av longum torf0rum orllum at tall er ivshyingarsamt um b0rn skilja meira enn fjortshying av henni
r Loyndarmalinum haraIturimoti er alt tatgt sum tey smau kunnu hugsast at kloevja av eini bok Sjalvt stallilS har hendingarnar fara fram er ju eitt r-Ettishyligt eldorado hja b0rnum ein bondagarllshyur langt av lei6 fra folki ein a viS einum holmi i ein long villingarsom hola viCl nogvum sllluholum osfr Og tilburlSirnir eru ikki minni spennandi Her eru gatufor hottunarbrov her eru dj0rv og vitug born i stris mati ohugnaligum bartrogum osfr Malill er einfalt og I-Ett at skilja to sniltja skeiv orClafelli seg nog so ofta innshymillum
Ein fralik bok til tey minnu b0rnini
HA
HIN F0ROYSKI
BANKfN
vertia r66tir sum skald stuet hendir valla atirastatini enn FJ2Iroyum Atirastatgtshy
ni vertiur tati hilditi at vera ein fyritreyt fyri at ein yrking stuttsJ21ga osfr
yvirhJ21vur kann roknast sum skaldskapur at hon er malsliga lagi
Eitt annati sum ci skjott ansar eftir ta ci roynir at kanna malsins stJ21tiu
dag er at menn teirra agrpni eftir at luka burtur ur malinum arva ella tati
teir halda vera arva samstundis uttan at vita av t skractiallppvJ21kstir sumeru
dyrgripir malsins urtagartii Tvfalt harmiligt er hetta ta ein hugsar um at
tati er ivingarsamt um hesin arvi ger so storan skatia og at tati er ein storshy
ur spurningur urn hann yvirhJ21vur kann lUkast burtur hvussu menn so kpa seg
Her vertiur hugsati um fremmandortiini 011 eru vii samd urn at tati ratiur urn
at vartiveita tati norrJ21na ortiatilfariti malinum ella l2k]a um tati urn til ber og
vit mega fegnast um at hava fingiti orti sum td utvarp fjarrit osfr upp maliti
Men ein noytiist at spyrja seg sjalvan um ikki tati stora lukingararbei5iti sum
menn gera er me ira ml2tii e nn f0tii r fyrsta lagi eydnast ta5 rattiliga
(sum oftast bara urn or5ini vertia smtiati urn tati munditi ta iti hugtakiti
ella luturin tey symbolisera vertiur til) r l25rum lagi mugu vit vitiganga at
fremmandortiini ta saman um kemur valla gera tann ska5a sum hesar l2giligu
utreinsingarroyndirnar kundu fingiti ein at hilditi Fremmandortiini kunnu J21sa
onkran upp men tati sum er einum mali at bana er ikki at okkurt fremmant
orti snikir seg inn I tati av og men at beinagrind malsins syntaksur og malshy
hera tes s av lagi
Og her koma vit til tati sum vi nomu viti I a5ni at menn teirra ivri at reinshy
ska maliti av ovart koma at skatia ti a l25rum J21kjum sum hava st0rri tYdning
Lat okkum taka eitt d0mi Ortiiti vertiur av nogvum fl2royingum nu npt
transitivt vi5 somu merking sum danska or5iti ford0je Vit kunnu nevna nogv
d0mi ~m hetta ja tveimum ortiabokum finna vi ortii5 npt I hesari merking Men
ortii5 er iutransitivt eins og 011 onnur na-orti Gera vit mi ortiiti transitivt er
ey5vitati 1It 0311 onnur na-orti eisini kunnu nytast transitivt Kunnu vit sodna
matin so kunnu vit eisini batna hin s juka sovna barniti fJ21lna blomstriti osfr
Skal heaa vertia mannagongdin SO er valla bot a borlH Her legg]a menn ju hond
a sjalva beinagrind mBlsins og tati bJ21tir einkf urn slIka ska5ager5 um vit so luka
hundra(5 fremmandor5 burtur ur malinum
Men hvussu sJsulu vit kunna for5a fyri at spUla sum henda vinnur sar sess
I malinum Munnu ikki bestu ra5lni vera at leggja seg eftir at Izera bygdacL3li5
at kanna tey gomlu f0roysku skaldini og fyrst og fremst at halda ifram viti
tjakinum um tati fJ21royska maliti Eitt er vist kemur tann hugsunarhattllr sum
tu longu m0tir nogvastatini nevniliga at vit f0royingar leggja ov st6ran dent a
maliti at gerast vanhgur millum manna so er eingin v6n
28
Ummceli
EINAR WAAG VALOGVALT0L 200 bls Egiti for lag Klaksvllc
eru urn valurslit F0royum sl5an Heiti5 Val og valt01 er ikki heilt
rICtt av t at einki er bokini urn val urn hv ein velurundirdemokratiskum styrisshylagi og hvussu ein velur demokratj~skum landi Betta hevtii veriti av storum ahuga F0royum har so mangt politikki byggshyir a trligv veljarar trligva upp Ii tjotiskap
samh0righed sosialismu av ymsshyum ella veljarar trugvaupp a mannshyin - munur er a at hava alit a manni og at trligva upp a mannin
r hesi bok eru 011 valt0lini fra 1906 til 1966 bze5i fra 10gtingsvalunum og f6lkashytingsvalunum F0royum Valt0lini eru batii fyri alt landiti fyri hV0rt valdJ2llnil5 og fyri hVl2nn valstatiin Tati hevur veriti st6rarbeitii atsavna saman og skipa tl2lini bOlkar
Allir tingmenninir - og hin einasta tingshykvinnan - eru nevnd fyrst fyri hV0rtvalshyiti sltian fyri hVl2rt valdl2miti og seinast 1 bokstavarJ21l5 rseinastu r05ini eru myndshyir av l2llum tingmonnunumogher eru sonligar upplysingar mer og hvar er valdur f0tiingararogevt dey5aar hvussu leingi ma5urhevur sititi atingi soknarstyri og 0tirum almennum eUa politiksum starvi Tingmenninir eru cisini skipatiir eftir hV0nn flokk ella hVilrt valshyd0mi teir hava umbotiati og teirerueisini skipatiir yrkisr0ti r bokini eru eisini yvirlit yvir landsstyrini sum veriti hava stian 1948 yvir I0gtingsformenn (sltian 1924 ta iti 1l2gtingil5 sjalvt for at velja formann) flggjarnevndarformenn (s5an 1948) og yvir skulast6rnarlimir Hev5i ikki veril5 beint at nevnt landsnevndirnar
So statt er 0rgrynna av upplysingum um valurslit og um tingmenn hesi bok Eingshyin sum flEst viti politisk vi5urskifti F0rshyoyum sleppur uttan um hana Hvat dygd er bokini velst um allar upplysingarnar eru vi5 og um tzer eru rlEttar lkki havi
funniti nakra villuna enn og heldur ikki nakal5 tl2l fra Einari plaga eisini
vera eftirfarandL Ein og hv0r dugir at at prentvilla er at Th Petersen
vera tingforma5ur 1924
Men eg havi atfinningar at gera um bokshyina Handrititi tykist ikki at vera lagt nog vzel til r32ttis atirenn ta5 er laUti prentshysmil5juni og prentarbeil5il5 er ikki so vakshyurt sum tati kundi ogatti at veriti Heldur ikki rattlesturin er nog gotiur
Tal5 er smar sakir at stavsetingin ikki altlti er konsekvent eg hugsi mest um dupulthjalj6tiini flokks- (foror5 og 196) mans- (foror5) og 10gmannsshy143) Vi11andi er at statiarn0vnini standa ymsum fJ2111um og at stundum manglar hVJ21rfalsendingin sta5arn0vnum L32tt er at finna d0mi um hetta
Verri enn inkonsekventur stavingarhattshyur er at inngangurin til summi av talyvirshylitunum er at finna ikki framman fyri yvirshyliti5 men aftas t b6kini sum rlEttingar lnngangurin er hesum fJ21rum 6ivati skrivshya5ur aftana at handriti5 er handati prentshysmitijuni og so hava prentsmitijur F0rshy
tann ovana at prenta eitt ella tvey senn hoast ein bok er ein heild
sum ikk( kann ver5a pettati sundur Viti at petta bokina sundur - ta5 gera rattir prentarar ikkf fortiar prentsmitijan fyri at rzettingar kunnu koma I b6kina undir rattlestrinum
R32ttlesturin er eisini matar 6shyskeyttin nu endingarnar re[lunum a bls A bls 160 koma kursivstavir talyvirlitinum Yvirlititi yvir folkatingsshymenninar a bls 165 er iUa handfariti bindistrikur mangla ella har eru tVar a sama stati HVl 6lukkan hevur prentarin tikiti nummartah5 av teimum ymsu dcildshyunum men ikki r32ttingunum fra bis 195 og ut
Storir partar av bokini eru talyvirlit tabellir T32r eru prenta5ar sera meshatt og fll2kjaliga summar standa tV0rtur urn
tina summar standa upp og nitiur (eitt bls 46-47)
lkki er neytiugt at vera so g6tiur vi5 papplrsverksmitijurnar sum henda bokin er (bis 182-185) Hetta er papplrsspilla viti lit
Eitt sakni eg b6kini Ongastatini havi eg SlEti fra hvatiani hesi valt0lini eru Hngin eru hetta t0hni aftan a flnshyteljingarnar men hetta ver5ur ikki umtala5 b6kini
Tey lyti eg havi drigtti fram hesum umffiali kunnu tykjast at vera smaputl og lutir sum liti5 og einki hava viti innihaldshyi5 at gera Men er tatifragd at lesa b6k sum er val ur hondum greidd so er tati m0timikiti at lesa b6k sum er ovandaliga
29
ur hondum greidd Og ta its h0Vllndurin hevur lagt nogva orku at faa handritits til vega so skal so lltits til afturimou til at gera vakra bok ur handritinum
Hetta er sera bok sum ein skal taka fram at hyggja ferts eftir ferts
Roland Waag H0gnesen
HEDlN BRU PURKHUS Egits forlag Torshavn 1966
Tall hevur verill storur saknur at S0gurshynar hja Hetsini Bru fra teimum seinnu arshyunum ikki hava funnist einum savnL T a Purkhus so komut 1966 vits hesum si2Igshyum var tats ein so mikits stor og glellilig hending at hon ikki eigur atveraonevnd
Ein av ferllas0gunum [Dalhusi erum eina summarfri skaldilj hevur buts i D0lshyum norljan fyri Vestmanna Tats sum hugshytekur er natturulYsingarnar Soleiljis lysir hann ein morgun har norljuri
So slo morgunroljin upp a luftina og um eina 10tu festi solin i tindarnar Fyrst varliga sumein kinnarolji siljan meira og meira sprotareyll meltian rondin i netsra matat5i seg nillur gj0gnum hamrarnar So litforust tindarnir aft shyur gulnaljU ovast uppi Sknandi messshyinglitur Og alt 1 einum spratt Ijomin av vatumiddotog tinnugroti- ein Ijosfossur ilj stolj fjalltll og syndratiist ut fra afur e~~t glampandi 0rvagos ut yvir dalm
Natruran er fyri Hetsini Bru to ikki bert litf0gur g yndislig meneisini tining og deytsi Hann er a somu fertsviljVestmennshyingum teir rekafugl upp a gjonna Fuglshyurin verljur ikki veiddur men massashykreraljur
Her er umskift 1 Sundinum einki yljj_ andi liv sum litilmetir veit5imansins drap eingin titandi fuglaherur sum ber pisuni mat og elur nitt Hv a hellushyrokunum her er alt deylli skuggi og slavin kaldur gjostur ur timyrku deyljsshygjonni
At skaldilj harmast um tfningina er ivaleyst men hann ford0mir ongan
Felags fyri tar triggjar ferljas0gurnar er at drigits verllur fram talj skemtiliga vits teimum oftast ohl2lggligu fertsalikindshy
30
unum millum oyggjarnar Munnu ikki 12111 kenna aftur ta ilj tey lesa um ferljina suljur Smirli
bull I fyrstani vuksu bert eyguni lkluta shyrugvuni og stardu hjatparleyst ut 1 vellrits nasarnar hl2lvdu seg upp 1vindshyin og andalju djupt Men talj var so sk)ott at andlitini skiftu yvirbragd trutnatsu surnatsu hurvu llvsleidd moti dekkinum ogtann fyrsta l3Pyggjushyritsin stots vilj gorp og venan ut ur rugvshyunL Menn lupu til at halda fyri pannshyuna allrir lupu efUr vatni metsan summir bert hildu so aIt ikki skuldi ruUa utav VBilgerandi at onkur dugir at slggja
tall stuttliga og greilja fra t HEin Skal shyviksferts er annars um eitt brudleyp men sum heild er hetta er lysing av heimshybygdini og einum evni ilj gongur aftur 1 skaldskapi Hetsins Bru Broytingartiljinshygamalt og nYtt
TIEr fimm stutts0gurnar eru seraolikshyar Onnur HersJ21gan og B0Va eru skemtiligar - hinartrtggjarmeira alvarshysamar
HJ2Ivuljseytskennits bygdasamfelJ21gunshyum er at tann sum burturur iUa vertsur toldur HJ2IvuljspersonurinEin samallur a Litlu Dimun er just teirri st0ljU Hann er serlingur listarmatsur Fyri fyrstu ferts gevast honum umstJ21ljur at skapa her hevur hann fralsill honum vantalji i heimbygdini Afturfyri ma hann tola einsemits men vinnur a tt viII listarshyverkinum Vit gruna at talj er viC um tannabiti hann fer heim aftur bygdarmonnunum ta teir av tilvildmiddotfinna hann aftur
r Urllini berjhtmatsur vits natturuna sum oytsileggur llvsverk hansara Hann gevst ikki men fcr av nyggjum til verka asannar at einans skapan gevur tilvershyuni meining Tilveran er absurd men tats asannar hann ikki TVJ21rturimoti heldur hann a til natturan tfnir verk hans fyri allru ferlj og hann sjalvan vitsEin sjaldshy
vJ21kur soga sJ21guni Purkhus - spennandi ikki
SJ21rt ohugnalig - eru menniskjuni og natturan evnits Tveir unglingar vertsa av kunoyingum settir at ansa nJ21krumgimbrshyum Ianga leits fra folki Vit fylgja hesum ballum eina tflj Sum tltsin lltsur broytast teir sum eru rrettiliga 6likir meira- og meira 1 atburlli og hugsan Einsemi og ovetsur seta at teimum og gera annan at
kalla heilavillan Okkurt gamalt nlvir hann men 1 strtllnum vilj odnina og rre5shysluna sleppur hann undan hesum visiliga hjalptur av vinmanninum Tats ber ikki til at greitsa fra hesari sogu ut lEsir hon ma lesase Meira enn einaferts rennur tBir kalt nitsur eftir rygginum undir Iesnshyatsinum
Onnur Hers0gan um eina bygd sum ger g0ldur burtur ur yvirvoldini man vera ein hin stuttligasta sJ21gan vit eiga L0greglan kemur til biggjar eftir einum smilji i5 av ovart hevur ampilaralj ein sYslumann Teir vera fyri mongum 0shyhappum og at enda vilj undirlutan - Tann sum fBir hina f0roysku bygdina moti sar lar ikki at fertsini - tats man mangur hava sannalj
Her er i stuttum nomits vi5 nakrar av S0gunum hesum savni Innihaldsliga tykshyist lltil munur at vera millumsJ21gurnar he sum savninum og tIEr sum Hetsin Bru aljur hevur latits fra slEr Her finnur tu hV0rt um annalj inniligt aivarscmi og gotssligt speisemi Maisliga haraftur moti varnast ein broytingar Heljin Bru ber framvegis av teimum flestu sum skriva a fJ21royskum men ikki er skrivshyingarlagilj talj sama sum i fyrstu s0gum hansara Alti5 hava setningarnir verill stuttir men nu tu s jaidan heilan setning longur S0gu sum U rllini hoskar hesin elliptiski skrivingarhatturshyin val men 1 summum av hinum s0gunum tykist mest sum ov nogv at vera gjJ21rt av
Tekningarnar hoska VBil til innihaldits ikki minst teir triggir skalvikingarnir
JD
JENS PAULl HEINESEN GESTUR
Eingir telefonsteyrar stolju og peiggjatsu a sfnunum einki beton einki metal nitjanda 0ld raddi i dJ211um og hjJ21rtum i Abrahami eins vlEl og hansara siljullalja fylgisshyneyta
EinhvJ21r er srer sjalvum likur tats er ti gamla vlelkenda Jens Paula aftur ml2lta hesum litla stutts0gusavninum sum kom ut beint fyri jol Og hoast vi i hcsari bokini sleppa undan teimum vanligu jensshy
31
paulsku alopunum moti s jeymuatiljini vi5shyger hon to eitt evni sum hann treyljugt vil sIeppa nevniliga menniskjuna fyrstmiddot og fremst ondskapin og ottan t mannahugshyanum Her er husbondin sum pndur otta og undirlutakenslu hevnir seg inn fostursonin og sum veksur verllur friur og frltelsur bara hann sleppur at dalka husilj spyta a myndirnar av teimum hann Her er hundurin sum eirshyindaleyst verljur blakaljur lit av eggini afturfyri sna krupan og sitt trltelalyndi Her er Iysingin av teirri ondu myrku brgdini sum ringtr seg f fj0trum janteshylogarinnar og av ti veika bangna einshystaklinginum sum ikki hevur dirvi at bjotsa henni av men mattleysur og vonshyleysur velur at gerast vargur millum varga Og her er ovitin sum hevur sInar einastu eyltlnulJ21tur uti I haganum langt av lei lj fra folki og flei
T ann kugand i og tann kugalla menniskJshyan Sjalvt um ikkinogvverllur gj0rt burtshyurur evnum sum hesum fJ21royskum bokshymentum vertsa tey- to so nogv vitigj0rd av utiendskum rithJ21vundum at kr0Vini til hann sum hattar Sler at fara i holt viII tey mugu setast rrettiligah0gt Jens Pauli er ikki nakar storur salarfr0tiingur tats er ein sjaldsom styrki ihansara s0guhiitti Ja sJ21gan Gestur ma viII urn sterku naturalisttsku lisingum sigshyast at vera eitt satt meistaraverk Eisini natturulysingarnar hja Jens Paula eru frashylikar Men nogvastallni serstakligalongshyur uti bokini tykir einum at Jens Pauli ovskrivar seg ortsini verlla ov Kanst ru seta tvey lysingarorll afturat einshyum navnortsi uttan at tatgt ru hevur at bera fram tykist utvatnall hevur ein bretskur rith0Vllndur sagt krevur ru at veramalsshyligur hegnismatsur at ljiera tall viII trimshyum lysingarortsum er ogjorligt S0gan Gestur tykist einum so sterk t at hon er s0gd vits faum nitum orllum Harafturshymoti fer nakall av broddinum av S0guni urn profetin hon mest sum hoknar undir 01lum ortsunum
Tats hevllr mangan verilj sagt og ma takast uppaftur her at Jens Pauli vandar SBir ov lltiti um malill Kann vera at hann er eins stinnur i f0royskum og onnur men omak ger hann slEr ikki Stutt sagt hann tykist ikki hava skiIt at skriving er eitt handverk sum eins og 011 onnur handverk eigur at verlja gj0rt av einslistum
rtf fyrstu s0guni er Htilj at finnast at malsliga men longur uti er bokin lYtt av
grefligum malvillum N0kur d0mi lotnu kenslur j sveiggjal5isipuni (ein sipa(n) er valla eitt ambolS ella ahaldsi)j hevna okkum (eigur at vera hevna seg inn a okkum) j skrambla saman j skarruniliga pinligt
Tall atti at verill einoskrivallregla hja einumhv0rjum h0vundi so leingi hann ikki vil teljast imillum modernistar at lesarshyin skilur talS hann skrivar at hvort orll hV0r smahending hevur SIn tYdning Tall er synd at siga at Jens Pauli lykur hesa treyt HVl hevur hann td bYtt S 0guna um eitt smll sundur smakapitil og hvat gagn gera allar hesar banalu yvirskriftshyirnar Hv skal malSurin sum doyr uti endiliga vera sambandsmallur Og hVIhevshyur tann ltli ovitin i teirri tri5ju s0guni tall fjakuta navniS Frants Wilhelm
Nu gerast atfinningarnar kanska nog so nogvar men to er eittaIturat sumegfegshyin vil nevna TaS er nevniliganakaS sum lesarin saknar hja Jens Paula tokka til personarnar Tak ta seinastu s0guna um profetm 15 ger uppreistur imoti ti onda trongskygna samfelaginum og vinin ill ikki torir at fylgja honum Samanbera vi hana vill Bolla i Gragerlli eftir Hel5in Bru ill er um nakatgt tall sama Ckanska tann besta s0gan itgt nakrantiS er skrivall a f0royskum) S-ES t munurin tYi5iliga Hellin Bru er vilS huga og heila i parti vill Bolla og imoti fj0ldini ill forfylgir hann Jens Pauli er uttanfyri ella omanfyri sinshyar personar Ella tak Trollringen~ tann seinasta skalds0gan hja Sigurd Hoel eis shyini um sama evni ein vonleys og r-Etgtulig bok men samstundis ein flovandi bok ti tU tylliliga merkir at h0vundunn stytgtjar hetjuna ja identUiserar seg vill hana Jens Pauli tykist einum at standa omanfyri sinar personar eisini teir ill strilla tall golSa strillill hyggur yvirberandi atteimshyum av sinum Olympos sum ein annar Zeus Sjalvsagt er eingin ors0k til at halda at J P ikki stendur td profetinum viS liS men tall hevlli veriS soguni til storan bata um tall kom tytgtiligari til 5 jondar
Prentvillur oyllileggja onga bok men eru he ldur einki beinleiSis prySi og - Gesti tykist at vera heldur illa lukall-Grefligast man silla 81 vera (Hesi mennshyiskju verlla arga(lI) spota(i5) spark-
a(lIraquo Men tatgt er kanska profeturin sum ikki er so stinnur i stavseting
Tykjast atfinningarnar i hesum urrun-Eli nog so nogvar ber taS to bert progv um ahuga fyri rithovundinum Samantikii5 er
32
hetta kanska tann besta bokin vit hava fingill fra Jens Paula Hann sy-nir seg her sum ein meistara i naturalistiskum frashys0guhatti Og teimum pseudofilosofisku hugleil5ingunum sum vi i hinum bokum hansara hava lisiS heming a ohlltum av sleppa vit heilt undan hesufer6 S0gan Gestur veri5ur kanska ennta ein klassikshyari i f0royskum bokmentum
HA
JEVINTR II eftir Rudyard Kipling Danjll Niclasen umsetti LOYNDARMALID Skrivatgt av n0krum australskum b0rnum Erling Simonsen umsetti
At umseta barnab0kur til f0royskt er eitt fralikt tiltak og ein undrast a at ikki meira verllur gj0rt burtur ur ti r fyrsta lagi er tall f0royskum b0rnum tilometaligt gagn at me ira kemur ut a f0royskum av bokum sum tey tim a at lesa sum kann kappast viCl tall sum finst a donskum r 0l1rum lagi matti taCl veri6 stuttligt at fingshyist viCl umseting av barnabokum urvaliS er ju b-Elli start og gott nu a d0gum
r vetur eru utkomnar tV-Er barnab0kur umsettar til f0royskt Evintyr 11 er umshyset vill hegni ja umsetingin kundi valla verill betri so dreivut og knortlut sum mB Kiplings er Tma b0rn at lesa eina bok sum hesa spyr ein seg sjalvan llt er at vita Spenningi er sanniliga ikki nogv av hesi bokini Eisini er hon so a tremur av longum torf0rum orllum at tall er ivshyingarsamt um b0rn skilja meira enn fjortshying av henni
r Loyndarmalinum haraIturimoti er alt tatgt sum tey smau kunnu hugsast at kloevja av eini bok Sjalvt stallilS har hendingarnar fara fram er ju eitt r-Ettishyligt eldorado hja b0rnum ein bondagarllshyur langt av lei6 fra folki ein a viS einum holmi i ein long villingarsom hola viCl nogvum sllluholum osfr Og tilburlSirnir eru ikki minni spennandi Her eru gatufor hottunarbrov her eru dj0rv og vitug born i stris mati ohugnaligum bartrogum osfr Malill er einfalt og I-Ett at skilja to sniltja skeiv orClafelli seg nog so ofta innshymillum
Ein fralik bok til tey minnu b0rnini
HA
HIN F0ROYSKI
BANKfN
ur hondum greidd Og ta its h0Vllndurin hevur lagt nogva orku at faa handritits til vega so skal so lltits til afturimou til at gera vakra bok ur handritinum
Hetta er sera bok sum ein skal taka fram at hyggja ferts eftir ferts
Roland Waag H0gnesen
HEDlN BRU PURKHUS Egits forlag Torshavn 1966
Tall hevur verill storur saknur at S0gurshynar hja Hetsini Bru fra teimum seinnu arshyunum ikki hava funnist einum savnL T a Purkhus so komut 1966 vits hesum si2Igshyum var tats ein so mikits stor og glellilig hending at hon ikki eigur atveraonevnd
Ein av ferllas0gunum [Dalhusi erum eina summarfri skaldilj hevur buts i D0lshyum norljan fyri Vestmanna Tats sum hugshytekur er natturulYsingarnar Soleiljis lysir hann ein morgun har norljuri
So slo morgunroljin upp a luftina og um eina 10tu festi solin i tindarnar Fyrst varliga sumein kinnarolji siljan meira og meira sprotareyll meltian rondin i netsra matat5i seg nillur gj0gnum hamrarnar So litforust tindarnir aft shyur gulnaljU ovast uppi Sknandi messshyinglitur Og alt 1 einum spratt Ijomin av vatumiddotog tinnugroti- ein Ijosfossur ilj stolj fjalltll og syndratiist ut fra afur e~~t glampandi 0rvagos ut yvir dalm
Natruran er fyri Hetsini Bru to ikki bert litf0gur g yndislig meneisini tining og deytsi Hann er a somu fertsviljVestmennshyingum teir rekafugl upp a gjonna Fuglshyurin verljur ikki veiddur men massashykreraljur
Her er umskift 1 Sundinum einki yljj_ andi liv sum litilmetir veit5imansins drap eingin titandi fuglaherur sum ber pisuni mat og elur nitt Hv a hellushyrokunum her er alt deylli skuggi og slavin kaldur gjostur ur timyrku deyljsshygjonni
At skaldilj harmast um tfningina er ivaleyst men hann ford0mir ongan
Felags fyri tar triggjar ferljas0gurnar er at drigits verllur fram talj skemtiliga vits teimum oftast ohl2lggligu fertsalikindshy
30
unum millum oyggjarnar Munnu ikki 12111 kenna aftur ta ilj tey lesa um ferljina suljur Smirli
bull I fyrstani vuksu bert eyguni lkluta shyrugvuni og stardu hjatparleyst ut 1 vellrits nasarnar hl2lvdu seg upp 1vindshyin og andalju djupt Men talj var so sk)ott at andlitini skiftu yvirbragd trutnatsu surnatsu hurvu llvsleidd moti dekkinum ogtann fyrsta l3Pyggjushyritsin stots vilj gorp og venan ut ur rugvshyunL Menn lupu til at halda fyri pannshyuna allrir lupu efUr vatni metsan summir bert hildu so aIt ikki skuldi ruUa utav VBilgerandi at onkur dugir at slggja
tall stuttliga og greilja fra t HEin Skal shyviksferts er annars um eitt brudleyp men sum heild er hetta er lysing av heimshybygdini og einum evni ilj gongur aftur 1 skaldskapi Hetsins Bru Broytingartiljinshygamalt og nYtt
TIEr fimm stutts0gurnar eru seraolikshyar Onnur HersJ21gan og B0Va eru skemtiligar - hinartrtggjarmeira alvarshysamar
HJ2Ivuljseytskennits bygdasamfelJ21gunshyum er at tann sum burturur iUa vertsur toldur HJ2IvuljspersonurinEin samallur a Litlu Dimun er just teirri st0ljU Hann er serlingur listarmatsur Fyri fyrstu ferts gevast honum umstJ21ljur at skapa her hevur hann fralsill honum vantalji i heimbygdini Afturfyri ma hann tola einsemits men vinnur a tt viII listarshyverkinum Vit gruna at talj er viC um tannabiti hann fer heim aftur bygdarmonnunum ta teir av tilvildmiddotfinna hann aftur
r Urllini berjhtmatsur vits natturuna sum oytsileggur llvsverk hansara Hann gevst ikki men fcr av nyggjum til verka asannar at einans skapan gevur tilvershyuni meining Tilveran er absurd men tats asannar hann ikki TVJ21rturimoti heldur hann a til natturan tfnir verk hans fyri allru ferlj og hann sjalvan vitsEin sjaldshy
vJ21kur soga sJ21guni Purkhus - spennandi ikki
SJ21rt ohugnalig - eru menniskjuni og natturan evnits Tveir unglingar vertsa av kunoyingum settir at ansa nJ21krumgimbrshyum Ianga leits fra folki Vit fylgja hesum ballum eina tflj Sum tltsin lltsur broytast teir sum eru rrettiliga 6likir meira- og meira 1 atburlli og hugsan Einsemi og ovetsur seta at teimum og gera annan at
kalla heilavillan Okkurt gamalt nlvir hann men 1 strtllnum vilj odnina og rre5shysluna sleppur hann undan hesum visiliga hjalptur av vinmanninum Tats ber ikki til at greitsa fra hesari sogu ut lEsir hon ma lesase Meira enn einaferts rennur tBir kalt nitsur eftir rygginum undir Iesnshyatsinum
Onnur Hers0gan um eina bygd sum ger g0ldur burtur ur yvirvoldini man vera ein hin stuttligasta sJ21gan vit eiga L0greglan kemur til biggjar eftir einum smilji i5 av ovart hevur ampilaralj ein sYslumann Teir vera fyri mongum 0shyhappum og at enda vilj undirlutan - Tann sum fBir hina f0roysku bygdina moti sar lar ikki at fertsini - tats man mangur hava sannalj
Her er i stuttum nomits vi5 nakrar av S0gunum hesum savni Innihaldsliga tykshyist lltil munur at vera millumsJ21gurnar he sum savninum og tIEr sum Hetsin Bru aljur hevur latits fra slEr Her finnur tu hV0rt um annalj inniligt aivarscmi og gotssligt speisemi Maisliga haraftur moti varnast ein broytingar Heljin Bru ber framvegis av teimum flestu sum skriva a fJ21royskum men ikki er skrivshyingarlagilj talj sama sum i fyrstu s0gum hansara Alti5 hava setningarnir verill stuttir men nu tu s jaidan heilan setning longur S0gu sum U rllini hoskar hesin elliptiski skrivingarhatturshyin val men 1 summum av hinum s0gunum tykist mest sum ov nogv at vera gjJ21rt av
Tekningarnar hoska VBil til innihaldits ikki minst teir triggir skalvikingarnir
JD
JENS PAULl HEINESEN GESTUR
Eingir telefonsteyrar stolju og peiggjatsu a sfnunum einki beton einki metal nitjanda 0ld raddi i dJ211um og hjJ21rtum i Abrahami eins vlEl og hansara siljullalja fylgisshyneyta
EinhvJ21r er srer sjalvum likur tats er ti gamla vlelkenda Jens Paula aftur ml2lta hesum litla stutts0gusavninum sum kom ut beint fyri jol Og hoast vi i hcsari bokini sleppa undan teimum vanligu jensshy
31
paulsku alopunum moti s jeymuatiljini vi5shyger hon to eitt evni sum hann treyljugt vil sIeppa nevniliga menniskjuna fyrstmiddot og fremst ondskapin og ottan t mannahugshyanum Her er husbondin sum pndur otta og undirlutakenslu hevnir seg inn fostursonin og sum veksur verllur friur og frltelsur bara hann sleppur at dalka husilj spyta a myndirnar av teimum hann Her er hundurin sum eirshyindaleyst verljur blakaljur lit av eggini afturfyri sna krupan og sitt trltelalyndi Her er Iysingin av teirri ondu myrku brgdini sum ringtr seg f fj0trum janteshylogarinnar og av ti veika bangna einshystaklinginum sum ikki hevur dirvi at bjotsa henni av men mattleysur og vonshyleysur velur at gerast vargur millum varga Og her er ovitin sum hevur sInar einastu eyltlnulJ21tur uti I haganum langt av lei lj fra folki og flei
T ann kugand i og tann kugalla menniskJshyan Sjalvt um ikkinogvverllur gj0rt burtshyurur evnum sum hesum fJ21royskum bokshymentum vertsa tey- to so nogv vitigj0rd av utiendskum rithJ21vundum at kr0Vini til hann sum hattar Sler at fara i holt viII tey mugu setast rrettiligah0gt Jens Pauli er ikki nakar storur salarfr0tiingur tats er ein sjaldsom styrki ihansara s0guhiitti Ja sJ21gan Gestur ma viII urn sterku naturalisttsku lisingum sigshyast at vera eitt satt meistaraverk Eisini natturulysingarnar hja Jens Paula eru frashylikar Men nogvastallni serstakligalongshyur uti bokini tykir einum at Jens Pauli ovskrivar seg ortsini verlla ov Kanst ru seta tvey lysingarorll afturat einshyum navnortsi uttan at tatgt ru hevur at bera fram tykist utvatnall hevur ein bretskur rith0Vllndur sagt krevur ru at veramalsshyligur hegnismatsur at ljiera tall viII trimshyum lysingarortsum er ogjorligt S0gan Gestur tykist einum so sterk t at hon er s0gd vits faum nitum orllum Harafturshymoti fer nakall av broddinum av S0guni urn profetin hon mest sum hoknar undir 01lum ortsunum
Tats hevllr mangan verilj sagt og ma takast uppaftur her at Jens Pauli vandar SBir ov lltiti um malill Kann vera at hann er eins stinnur i f0royskum og onnur men omak ger hann slEr ikki Stutt sagt hann tykist ikki hava skiIt at skriving er eitt handverk sum eins og 011 onnur handverk eigur at verlja gj0rt av einslistum
rtf fyrstu s0guni er Htilj at finnast at malsliga men longur uti er bokin lYtt av
grefligum malvillum N0kur d0mi lotnu kenslur j sveiggjal5isipuni (ein sipa(n) er valla eitt ambolS ella ahaldsi)j hevna okkum (eigur at vera hevna seg inn a okkum) j skrambla saman j skarruniliga pinligt
Tall atti at verill einoskrivallregla hja einumhv0rjum h0vundi so leingi hann ikki vil teljast imillum modernistar at lesarshyin skilur talS hann skrivar at hvort orll hV0r smahending hevur SIn tYdning Tall er synd at siga at Jens Pauli lykur hesa treyt HVl hevur hann td bYtt S 0guna um eitt smll sundur smakapitil og hvat gagn gera allar hesar banalu yvirskriftshyirnar Hv skal malSurin sum doyr uti endiliga vera sambandsmallur Og hVIhevshyur tann ltli ovitin i teirri tri5ju s0guni tall fjakuta navniS Frants Wilhelm
Nu gerast atfinningarnar kanska nog so nogvar men to er eittaIturat sumegfegshyin vil nevna TaS er nevniliganakaS sum lesarin saknar hja Jens Paula tokka til personarnar Tak ta seinastu s0guna um profetm 15 ger uppreistur imoti ti onda trongskygna samfelaginum og vinin ill ikki torir at fylgja honum Samanbera vi hana vill Bolla i Gragerlli eftir Hel5in Bru ill er um nakatgt tall sama Ckanska tann besta s0gan itgt nakrantiS er skrivall a f0royskum) S-ES t munurin tYi5iliga Hellin Bru er vilS huga og heila i parti vill Bolla og imoti fj0ldini ill forfylgir hann Jens Pauli er uttanfyri ella omanfyri sinshyar personar Ella tak Trollringen~ tann seinasta skalds0gan hja Sigurd Hoel eis shyini um sama evni ein vonleys og r-Etgtulig bok men samstundis ein flovandi bok ti tU tylliliga merkir at h0vundunn stytgtjar hetjuna ja identUiserar seg vill hana Jens Pauli tykist einum at standa omanfyri sinar personar eisini teir ill strilla tall golSa strillill hyggur yvirberandi atteimshyum av sinum Olympos sum ein annar Zeus Sjalvsagt er eingin ors0k til at halda at J P ikki stendur td profetinum viS liS men tall hevlli veriS soguni til storan bata um tall kom tytgtiligari til 5 jondar
Prentvillur oyllileggja onga bok men eru he ldur einki beinleiSis prySi og - Gesti tykist at vera heldur illa lukall-Grefligast man silla 81 vera (Hesi mennshyiskju verlla arga(lI) spota(i5) spark-
a(lIraquo Men tatgt er kanska profeturin sum ikki er so stinnur i stavseting
Tykjast atfinningarnar i hesum urrun-Eli nog so nogvar ber taS to bert progv um ahuga fyri rithovundinum Samantikii5 er
32
hetta kanska tann besta bokin vit hava fingill fra Jens Paula Hann sy-nir seg her sum ein meistara i naturalistiskum frashys0guhatti Og teimum pseudofilosofisku hugleil5ingunum sum vi i hinum bokum hansara hava lisiS heming a ohlltum av sleppa vit heilt undan hesufer6 S0gan Gestur veri5ur kanska ennta ein klassikshyari i f0royskum bokmentum
HA
JEVINTR II eftir Rudyard Kipling Danjll Niclasen umsetti LOYNDARMALID Skrivatgt av n0krum australskum b0rnum Erling Simonsen umsetti
At umseta barnab0kur til f0royskt er eitt fralikt tiltak og ein undrast a at ikki meira verllur gj0rt burtur ur ti r fyrsta lagi er tall f0royskum b0rnum tilometaligt gagn at me ira kemur ut a f0royskum av bokum sum tey tim a at lesa sum kann kappast viCl tall sum finst a donskum r 0l1rum lagi matti taCl veri6 stuttligt at fingshyist viCl umseting av barnabokum urvaliS er ju b-Elli start og gott nu a d0gum
r vetur eru utkomnar tV-Er barnab0kur umsettar til f0royskt Evintyr 11 er umshyset vill hegni ja umsetingin kundi valla verill betri so dreivut og knortlut sum mB Kiplings er Tma b0rn at lesa eina bok sum hesa spyr ein seg sjalvan llt er at vita Spenningi er sanniliga ikki nogv av hesi bokini Eisini er hon so a tremur av longum torf0rum orllum at tall er ivshyingarsamt um b0rn skilja meira enn fjortshying av henni
r Loyndarmalinum haraIturimoti er alt tatgt sum tey smau kunnu hugsast at kloevja av eini bok Sjalvt stallilS har hendingarnar fara fram er ju eitt r-Ettishyligt eldorado hja b0rnum ein bondagarllshyur langt av lei6 fra folki ein a viS einum holmi i ein long villingarsom hola viCl nogvum sllluholum osfr Og tilburlSirnir eru ikki minni spennandi Her eru gatufor hottunarbrov her eru dj0rv og vitug born i stris mati ohugnaligum bartrogum osfr Malill er einfalt og I-Ett at skilja to sniltja skeiv orClafelli seg nog so ofta innshymillum
Ein fralik bok til tey minnu b0rnini
HA
HIN F0ROYSKI
BANKfN
grefligum malvillum N0kur d0mi lotnu kenslur j sveiggjal5isipuni (ein sipa(n) er valla eitt ambolS ella ahaldsi)j hevna okkum (eigur at vera hevna seg inn a okkum) j skrambla saman j skarruniliga pinligt
Tall atti at verill einoskrivallregla hja einumhv0rjum h0vundi so leingi hann ikki vil teljast imillum modernistar at lesarshyin skilur talS hann skrivar at hvort orll hV0r smahending hevur SIn tYdning Tall er synd at siga at Jens Pauli lykur hesa treyt HVl hevur hann td bYtt S 0guna um eitt smll sundur smakapitil og hvat gagn gera allar hesar banalu yvirskriftshyirnar Hv skal malSurin sum doyr uti endiliga vera sambandsmallur Og hVIhevshyur tann ltli ovitin i teirri tri5ju s0guni tall fjakuta navniS Frants Wilhelm
Nu gerast atfinningarnar kanska nog so nogvar men to er eittaIturat sumegfegshyin vil nevna TaS er nevniliganakaS sum lesarin saknar hja Jens Paula tokka til personarnar Tak ta seinastu s0guna um profetm 15 ger uppreistur imoti ti onda trongskygna samfelaginum og vinin ill ikki torir at fylgja honum Samanbera vi hana vill Bolla i Gragerlli eftir Hel5in Bru ill er um nakatgt tall sama Ckanska tann besta s0gan itgt nakrantiS er skrivall a f0royskum) S-ES t munurin tYi5iliga Hellin Bru er vilS huga og heila i parti vill Bolla og imoti fj0ldini ill forfylgir hann Jens Pauli er uttanfyri ella omanfyri sinshyar personar Ella tak Trollringen~ tann seinasta skalds0gan hja Sigurd Hoel eis shyini um sama evni ein vonleys og r-Etgtulig bok men samstundis ein flovandi bok ti tU tylliliga merkir at h0vundunn stytgtjar hetjuna ja identUiserar seg vill hana Jens Pauli tykist einum at standa omanfyri sinar personar eisini teir ill strilla tall golSa strillill hyggur yvirberandi atteimshyum av sinum Olympos sum ein annar Zeus Sjalvsagt er eingin ors0k til at halda at J P ikki stendur td profetinum viS liS men tall hevlli veriS soguni til storan bata um tall kom tytgtiligari til 5 jondar
Prentvillur oyllileggja onga bok men eru he ldur einki beinleiSis prySi og - Gesti tykist at vera heldur illa lukall-Grefligast man silla 81 vera (Hesi mennshyiskju verlla arga(lI) spota(i5) spark-
a(lIraquo Men tatgt er kanska profeturin sum ikki er so stinnur i stavseting
Tykjast atfinningarnar i hesum urrun-Eli nog so nogvar ber taS to bert progv um ahuga fyri rithovundinum Samantikii5 er
32
hetta kanska tann besta bokin vit hava fingill fra Jens Paula Hann sy-nir seg her sum ein meistara i naturalistiskum frashys0guhatti Og teimum pseudofilosofisku hugleil5ingunum sum vi i hinum bokum hansara hava lisiS heming a ohlltum av sleppa vit heilt undan hesufer6 S0gan Gestur veri5ur kanska ennta ein klassikshyari i f0royskum bokmentum
HA
JEVINTR II eftir Rudyard Kipling Danjll Niclasen umsetti LOYNDARMALID Skrivatgt av n0krum australskum b0rnum Erling Simonsen umsetti
At umseta barnab0kur til f0royskt er eitt fralikt tiltak og ein undrast a at ikki meira verllur gj0rt burtur ur ti r fyrsta lagi er tall f0royskum b0rnum tilometaligt gagn at me ira kemur ut a f0royskum av bokum sum tey tim a at lesa sum kann kappast viCl tall sum finst a donskum r 0l1rum lagi matti taCl veri6 stuttligt at fingshyist viCl umseting av barnabokum urvaliS er ju b-Elli start og gott nu a d0gum
r vetur eru utkomnar tV-Er barnab0kur umsettar til f0royskt Evintyr 11 er umshyset vill hegni ja umsetingin kundi valla verill betri so dreivut og knortlut sum mB Kiplings er Tma b0rn at lesa eina bok sum hesa spyr ein seg sjalvan llt er at vita Spenningi er sanniliga ikki nogv av hesi bokini Eisini er hon so a tremur av longum torf0rum orllum at tall er ivshyingarsamt um b0rn skilja meira enn fjortshying av henni
r Loyndarmalinum haraIturimoti er alt tatgt sum tey smau kunnu hugsast at kloevja av eini bok Sjalvt stallilS har hendingarnar fara fram er ju eitt r-Ettishyligt eldorado hja b0rnum ein bondagarllshyur langt av lei6 fra folki ein a viS einum holmi i ein long villingarsom hola viCl nogvum sllluholum osfr Og tilburlSirnir eru ikki minni spennandi Her eru gatufor hottunarbrov her eru dj0rv og vitug born i stris mati ohugnaligum bartrogum osfr Malill er einfalt og I-Ett at skilja to sniltja skeiv orClafelli seg nog so ofta innshymillum
Ein fralik bok til tey minnu b0rnini
HA
HIN F0ROYSKI
BANKfN