Enongqai Vol 5 No 8 & 9

98
1

description

An electronic newsletter for Veterans of the South African Police and those interested in the History of our National Security

Transcript of Enongqai Vol 5 No 8 & 9

Page 1: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

1

Page 2: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

2

Contents REQUEST / VERSOEK ........................................................................................................ 5

WELCOME / WELKOM ......................................................................................................... 5

COVER / VOORBLAD .......................................................................................................... 6

DEVOTION /OORDENKING: BOB SMITH ............................................................................ 6

A Wayward Son! ................................................................................................................ 6

WE WILL REMEMBER THEM / ONS SAL HULLE ONTHOU ............................................... 8

Original SAP Colours .............................................................................................. 8

A Possible alternative set of SAP Colours for use by Veterans ............................... 8

Incredible WWI Tribute in London ...................................................................................... 9

Longueval, 6 July 2014 - Peter Dickens ............................................................... 14

26 Aug 1966: Battle of Ongulumbashe: Paul Els ................................................................. 16

Major Lamek Ithete (SWAPO Veteran) ................................................................. 16

POLICE / POLISIE .............................................................................................................. 17

Foto’s: SAP / SAPD Handelstak: Ettiene Lamprechts ...................................................... 18

Genl Nollie Hulme met staf ................................................................................... 18

1989: Genl Nollie Hulme & SAP Handelmisdaad-eenheid ..................................... 19

SAPD: Dir PP Myburg & Staf ................................................................................ 19

Echo Kompanie, Peloton 1, 1969: Nico Visser ................................................................. 20

Rivonia - 11 Julie 1963 - 'n Toeval – Brig Jan du Preez ............................................... 20

Daar moet 'n boom wees ...................................................................................... 21

Rivonia .................................................................................................................. 22

Moenie swyg oor ANC se verraad: Die Burger: Genl Johan van der Merwe .................... 27

Gewilde stasiebevelvoerder tree af op Upington: Kasoepie van Niekerk ......................... 28

Kol. Henk van Heerden ......................................................................................... 28

Predikant vasgetrek oor mossels: Vryburger ................................................................... 30

Die Kommissaris se kraagpatte en skelms in die SAPD .................................................. 31

Page 3: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

3

Misdadige polisie steeds nie afgedank nie: Vryburger ........................................... 31

Memory Cards: Police Dogs via Glenn Macaskill (BSAP) ................................................ 31

Nostalgie: Springbok Radio: Squad Cars ......................................................................... 33

Eugene de Kock: A reply to James Selfe - Johan van der Merwe .................................... 33

An Open Letter to Mrs. Helen Zille, Leader of the Democratic Alliance ................. 33

Memorandum: The Conflict of the Past: A Factual Review .................................... 34

Comments on PoliticsWeb re article ................................................................................ 45

Optrede in Lesotho het lewens gespaar: Genl Johan van der Merwe .............................. 46

The questionable basis for denying Eugene de Kock's parole: C Ballard ......................... 47

The Difficulty with De Kock - 21 July 2014 ............................................................ 47

On Eugene de Kock's parole application: Hlaoli Litsoane ................................................ 49

Parole Decission: EA de Kock ......................................................................................... 51

Baie dankie aan Eenheid 6: Anemari Jansen .................................................................. 53

Kol Hein Killian en manne van Eenheid 6 ............................................................. 56

Glipstroom ............................................................................................................ 56

Resensie: Albertonrecord ...................................................................................... 57

Glipstroom word ook in Italië gelees ..................................................................... 58

DEFENCE /VERDEDIGING ................................................................................................ 59

Hobbies / Stokperdjies: Dinky Toys ................................................................................. 59

The French Connection: By Bazil Kriel ................................................................. 59

Gedig: Lt-Kol (Afgetr) MJJ Van Rensburg -SALM ............................................................ 62

Springbok Estate-Surrey, UK: Pete Gillat ........................................................................ 63

SADF: Nostalgia .............................................................................................................. 67

SA Medal Parade in the UK: Pete Gillatt .......................................................................... 68

HISTORY: NATIONAL SECURITY / GESKIEDENIS: NASIONALE VEILIGHEID ................ 71

Slagtersnek: Dr JC van der Walt: Chapter 5. ................................................................... 71

Die Stem Van Suid-Afrika ................................................................................................ 73

FAK-Standpunt: Oor “Die Stem Van Suid-Afrika” ............................................................. 73

Page 4: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

4

BOOKS / BOEKE ................................................................................................................ 75

Business Day-resensent loof Boerehaatboek oor ABO ......................................... 75

Four-War Boer ...................................................................................................... 77

The War Story Of Soldier 124280: Mike Sadler ..................................................... 77

Gloriejare van die SA Polisiemag .......................................................................... 78

LETTERS / BRIEWE ........................................................................................................... 79

Angola Elephants: Joachim W de Castro Lopo: Horta, Azores .............................. 79

Iaido - The Art Of Katana (Japanese long sword): Adv Len Els ............................. 80

Bejaardesorgfonds (BSF): Genl Hennie Westraat: Hermanus .............................. 80

Gesoek: “C1” Mansjetknope en dasspeld: Ben Kruger [VSA] ................................ 81

Query wrt medal re-issue for the SA Legion people .............................................. 81

POLISIE-PRAATJIES ......................................................................................................... 82

Tussen treine ...en stasies: Eduan Liebenberg Naude (Somalië) .......................... 82

Arbeid Adel: Ferdi Vermaakt ................................................................................. 84

‘n Kerkstorie en wysheid: Tom van Rensburg ....................................................... 86

Repliek: Pottie Potgieter (Port Edward) ................................................................. 86

Malgasse en sardyne: Pottie Potgieter (Port Edward) ........................................... 87

HUMOUR IN UNIFORM ...................................................................................................... 88

Payback-time ........................................................................................................ 88

Seniors Banking...PRICELESS!! ........................................................................... 88

Daai siekte genaamd O.V.O. ................................................................................ 90

Diplomacy: Gen Stanley McChrystal (Via Dr Lamb) .............................................. 91

OOR ‘N KOPPIE KOFFIE ................................................................................................... 92

My lekkerste Braai - HBH ...................................................................................... 92

Repliek deur Gawie Botha .................................................................................... 94

Koperdiefstal ......................................................................................................... 96

THE MARKET / DIE MARK ................................................................................................. 98

Page 5: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

5

Koorsboom Cottage: Befordview ........................................................................... 98

CONCLUSION / SLOT ........................................................................................................ 98

REQUEST / VERSOEK

Please send your obituaries, articles, anecdotes and photographs to Hennie

Heymans at [email protected] Please help us to preserve our national

security history for the coming generation.

Stuur asb u beriggies, personalia, stories en foto’s na Hennie Heymans te

[email protected] en speel ‘n rol om ons nasionale veiligheidsgedkiedenis

te bewaar,

WELCOME / WELKOM

Na ‘n kort afwesigheid is ons weer terug “op die lug!” Hartlik welkom by hierdie

uitgawe. Ja, daar is lewe na die polisie en die weermag. Met vergunning van kol

Bazil Kriel (SAW) en dr Chris van Ginkel haal ons ‘n beriggie aan uit MAP (Mini Auto

Pretoria) wat handel oor Bazil se versameling van militêre “Dinkey Toys” – daardie

model karretjies van metaal waarmee ons as kinders so lekker gespeel het. Ons

SAW het Engelse wortels en dit is geen wonder dat die SAW model Dinkeys gebruik

het tydens taktiese oefeninge sonder troepe nie.

Tydens ‘n kursus in Taiwan het ek vir die eerste maal kennis gemaak met die tipe

van oefening. Daar was ‘n groot bord waarop dorpies verskyn het, daar was bosse,

paaie, riviere, berge en dale en daar was klein karretjies en militêre voertuie wat

geskuif kon word. Alles was redelik realisties in klein skaal en toe het ons amper ‘n

week lank operasies uitgevoer en ek het nogal baie baat gevind by die manier van

doen. In die SAP het ons slegs lesings ontvang en taktiese oefeninge gedoen te by

die kollege en te Maleoskop voor ons grens toe is.

Page 6: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

6

COVER / VOORBLAD

Op die foto verskyn die destydse bekende perd,

Nugget, ‘n Palomino hings wat in die SA

Polisiekollege gestasioneer was.

Foto is gedurende die 1970’s geneem.

Saam met die perd verskyn brig LG “Louis”

Snyman, OBE, toe ‘n skakeloffisier in die SA

Polisie te Hoofkwartier.

Vyftig jaar gelede was Louis Snyman ‘n majoor

in die SA Polisiekollege. Sy bynaam was

“Vingers” aangesien hy sulke groot hande en

lang vingers gehad het. Hy het ook ‘n

massiewe stem gehad, ouer lede sal hierdie

legende onthou.

Daar is baie mooi stories oor die legende vertel.

DEVOTION /OORDENKING: BOB SMITH

A Wayward Son!

Bible Reading: Gospel of Luke15: 11-24 and Gospel of John: 14: 1-3. Read it for yourself, but here follows a summary for a quick read. This man's father was very rich. The son enjoyed all the benefits with his family in a good home. But the son was bored and craved more, among the attractions of the wider world. He decided to leave the love and security behind and search for a better life beyond his front door. On the death of his father, he would receive a substantial inheritance. But why wait until then ...... he needed the moneynow to enjoy his new lifestyle and at last .... his freedom! Sadly the father agreed and his son left his home to follow his dreams. he went into a far country and squandered all his money, entertaining many friends and enjoying the "good life". But when the money ran out .... so did his friends! Hunger and wretchedness soon followed. Nobody would help him! He became desperate and found shelter in a friendly farmer's pig sty. He was driven by hunger and soon fought over the scraps of food and husks given to the pigs! Then there was a turning point ..... he came to his senses! He decided to return to his father's house and plead to just become a servant, remembering how well the servants were fed, while he was now starving! The

Page 7: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

7

journey home began, but at each weak and painful step he wondered if his father would receive him back .... and forgive him! However, the father had been waiting anxiously, and watched everyday with the hope that his son might return. One day, the father saw a forlorn and ragged figure walking towards him. It was his son! The father ran towards his son and hugged and kissed him in an emotional welcome. The father was so excited and received his son back, restoring to him the full honour of being a privileged son. The father told everybody that he thought his son was dead but has returned alive! A great celebration! Perhaps you have climbed the ladder of success? Perhaps not? Perhaps the reader of this article has been blessed with a wonderful wife and family and they all live together in a happy and loving home? Perhaps not? Many people are blessed with material things .... Perhaps not? But whether we are considered to be rich or poor in this life, we can be assured of a better future life in heaven. Sometimes we all follow the example of being a wayward son. We leave the peace and comfort of our established lifestyle and go in search of the bright lights and so-called good living. But there is always a cost involved that brings us little satisfaction in the long term. Jesus Christ, the Son of God, compared this story to the experience of many people searching and searching, but seldom finding a better life. We often find doubtful friends who will allow us their friendship, but most times at a cost to ourselves. Our plans, our hopes and our dreams don't always work out. There are frequent frustrations in our relationships and we often feel drained. Jesus often referred to His Heavenly Father who waits for his wandering children. Jesus offers the forgiveness of sin at Calvary's Cross, where he shed his innocent blood for all of us, to make a trumphant way for all of us to return to heaven. When we put our faith and trust in Jesus Christ, He opens the Way and the Door back to our Heavenly Father, who receives us as sons and daughters who have been forgiven of our sins and restored to our heritage in heaven. Jesus said," Let not your heart be troubled: ye believe in God, believe also in me. In my Father's house are many mansions: if it were not so, I would have told you. I go to prepare a place for you. And if I go and prepare a place for you, I will come again and receive you unto myself, that where I am, there you may be also." PRAYER: Dear Lord, I have wandered far from away on my journey through life. But now I want to receive your forgiveness of my sins, and want the security that no matter my circumstances here on earth, I want to know that my Heavenly Father is waiting for me to come home at last!. Thank you Jesus!

Die e-Nongqai bevat die uiteenlopende en diverse persoonlike menings van verskillende korrespondente en die opsteller van e-Nongqai kan nie vir enige deel van die inhoud daarvan in sy persoonlike hoedanigheid verantwoordelik gehou word nie.

Page 8: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

8

WE WILL REMEMBER THEM / ONS SAL HULLE ONTHOU

Original SAP Colours

A Possible alternative set of SAP Colours for use by Veterans

”.

I.r.o. South West Africa the SAP were first in “in” and last “out”. A Battle Honour for SWA

1966 – 1989 should be added to complete the fighting history of the SA Police.

Hennie Thank you so much for this picture. I will share this with the folk on the group & I am

Page 9: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

9

sure they will be most appreciative. If there is ever a chance of one of the “inherited” colours being made available to us far away, that would of course also be hugely appreciated. As promised here is the first article from Delville Wood with a related photo attached. (I will forward the next article as soon as it is completed & the folk have decided on which photo’s to attach.)

Incredible WWI Tribute in London

Incredible WWI Tribute in London Looks like a River Of Blood. But Look Closer.

World War I, known at the time as the Great War, was thought to be the war that

would end all future wars. All sides suffered an incredibly high number of needless

deaths, and the war devastated an entire generation. In fact, the sheer amount of

destruction and death has only been eclipsed by World War II.

Since it ended, all countries involved have held memorials to remember their fallen

dead who sacrificed their lives for the good of their country. This fact is all the more

so in England, where nearly a million people lost their lives. What they've done to

commemorate their fallen soldiers is truly beautiful, while also helping us understand

the true scope of these soldiers' sacrifice. Even a hundred years later, we should not

forget their incredible acts of heroism.

Page 10: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

10

The moat that surrounds the Tower of London has long stood empty and dry. But now, what

may look like gushing blood from it's very walls, is actually something beautiful.

This summer, the moat has been filled with 888,246 red ceramic poppies, one for each

British and Colonial soldier who perished during World War I.

For the past few weeks, a team of 150 volunteers has been placing red ceramic poppies one

by one around the Tower.

The last poppy will be symbolically planted on the last day of the installation: November 11,

Armistice Day.

Page 11: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

11

Each evening, the Last Post will be sounded and a selection of names of the dead read out

loud. It's stunning and sobering commemoration that befits the Great War.

Page 12: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

12

Page 13: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

13

Page 14: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

14

Regardless of why their countries went to war, we should never forget the selfless acts of

these brave men. Please share their story, their lives.

Longueval, 6 July 2014 - Peter Dickens

A black South African soldier who fell in France at the start of the First World War has been re-interred at the South African National Memorial at Delville Wood, Longueval. Private Beleza Myengwa of the South African Native Labour Corps, died on 27 November 1916 within days of his battalion arriving in France. The practice at the time was to bury WW1 casualties near the hospital (sometimes civilian) where they died, so Pvt. Myengwa was initially laid to rest at a civilian cemetery in Le Havre, rather than the South African Labour Corps military cemetery which was later

established at Arques La Bataille near Dieppe. As a symbol of reconciliation and nation building, Pvt. Myengwa’s remains were

Page 15: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

15

exhumed from Le Havre, and were re-interred during a moving ceremony on Sunday, 6 July 2014 at Delville Wood, near Longueval. His casket was carried to its final resting place by representatives of all branches of the SANDF. As the procession approached the museum, an honour guard of South African veterans from the South African Legion and French veterans dipped their respective veterans’ association’s banners in salute to their fallen comrade-in-arms. Private Myengwa is the first ‘person of colour’ to be laid to rest at the Delville Wood memorial. Entombed within in the Museum, he now lies alongside the 600 South African soldiers who fell at Delville Wood during one of the fiercest battles of the Great War. One of the greatest travesties is that Black and Cape Coloured soldiers, who made up 42 per cent of the South African forces in WW I, where not honoured for their services. Medals were withheld and in subsequent years, owing to racist political aims, their legacy was actively removed or excluded from the history books, both in South Africa and Europe. The First World War is therefore often perceived as a ‘white man’s conflict’. Nothing can be further from the truth, however; more than 80,000 South African ‘men of colour’ served alongside their ‘white' counterparts, albeit in non-combat support roles. Black and Cape Coloured soldiers performed diverse roles, including engineering, medical orderlies, stretcher bearers, stores and logistics assistants who off-loading and stored the tons of supplies and munitions from ships. They also served as drivers, cooks, and military police. They felled forests for wood which was used to build trenches and as fuel, and they dug and fortified trenches and defences. These roles are recognised as pivotal in any modern army. These men were exposed to the horrors of war in France and hundreds paid the ultimate sacrifice on French soil. Added to this is the 616 South Africans (607 of which were black) of the SANLC, who went to a watery unmarked grave on the troopship SS Mendi when it sank after been rammed in the English Channel. In the loss of the SS Mendi, a full battalion-worth of men was lost in 30 minutes – marginally more than at the entire Battle of Delville Wood! This travesty of history and forgotten valour was finally corrected on Sunday 6th July 2014, during the ceremony in France attended by Deputy President Cyril Ramaphosa, the Minister of Arts and Culture Nathi Mthethwa. The SANDF personnel present together with the South African Legion of Military Veterans stood in honour and witnessed the re-interment of Private Myengwa’s remains at Delville Wood. The inscription on the side of Pvt Myengwa’s new resting place inside the museum says everything as to the symbolic purpose of his placement: ‘Here lies the remains of the first South African Native Labour Corps member to die in France. His presence represents all the members of the SANLC whose deeds were not acknowledged in the past. He is buried here amongst his comrades as a symbol or reconciliation and nation building. Their contribution was not in vain and their heroism will forever be cherished by their nation.’

Page 16: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

16

Peter Dickens, Chairman of the South African Legion - United Kingdom branch said "History needs to be righted; the contribution of these men needs to take its rightful place in our accounts of this war and in this respect it is the right thing to do"

Picture caption: An honour guard of South African and French Veterans dip the veteran association standards in salute of the re-interment procession of Private Beleza Myengwa at the South African National Memorial at Delville Wood, Longueval, France. (South African Legion Standard nearest on the right) Picture by Kevin Brown.

26 Aug 1966: Battle of Ongulumbashe: Paul Els

Major Lamek Ithete (SWAPO Veteran)

SWAPO has erected a monument at Ongulumbashe where a force of SAP & SADF clashed with SWAPO for the first time in history. Paul Els has shared with us photos taken on 26 Aug 2014 at the monument erected at Ongulumbashe of SWAPO-veterans. Here is one photo he retrieved from the internet. It is a photo of Major Lamek Ithete:

Page 17: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

17

POLICE / POLISIE

Page 18: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

18

Foto’s: SAP / SAPD Handelstak: Ettiene Lamprechts

Genl Nollie Hulme met staf

Van links na regs voor: Generaal Nollie Hulme (Bevelvoerder van die SAP

komponent), Adv Jan Swanepoel SC, Adv Chris van Vuuren.

Middel ry: Adv Deon van Wyk, Mev ??? (admin), Sers (v) M de Wet (admin), Mej A

Kemp (admin), Sers G Rogers.

Van links na regs agter: Kapt P Delport, Adv D Fouche, Kapt D Further, Lt E

Lambrechts.

The e-Nongqai contains various and sundry personal opinions of different correspondents and the compiler of e-Nongqai cannot be held responsible for any of their comments.

Page 19: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

19

1989: Genl Nollie Hulme & SAP Handelmisdaad-eenheid

SAPD: Dir PP Myburg & Staf

Page 20: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

20

Echo Kompanie, Peloton 1, 1969: Nico Visser

Nico Visser Krap my vrou hierdie ou foto daar uit n kas. So bly om weer al my ou bos maats te sien. Echo Komp. Pel. 1, 1969. Een maand opleiding en direk daarna na Bagani in die Caprivi. Vier maande van die huis af, ai ou swaar dae. Wonder hoeveel van hierdie ou vriende nog oor is en ek kan my verwonder aan luit van Rensburg, die jong mannetjie en serse Nylon en du Toit. Du Toit was later van jare in die Paarl gestasioneer. Die Uwe sit voor 3 de van links. As jy jouself herken, laat weet my. Groetnis aan almal.

Rivonia - 11 Julie 1963 - 'n Toeval – Brig Jan du Preez

Kort nadat die ANC/SAKP-alliansie die bestaan van hulle nuutgestigte militêre vleuel,

Umkonto We Sizwe, teen die einde van 1961 aangekondig het, het die Veiligheidstak

enkele ongestaafde inligting oor die sogenaamde "High Command" of "General

Command" bekom. Die aard, samestelling en bevelstruktuur was nooit volkome

Page 21: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

21

duidelik nie. Name is genoem maar dit het later geblyk nie absoluut juis te gewees het

nie.

Gedurende die laaste dae van Desember 1961 het 'n agent van die Veiligheidstak, Wes-

Kaap inligting verskaf wat op 'n geheime hoofkantoor van Umkonto We Sizwe aan

die buitewyke van Johannesburg gedui het. 'n Soektog na die hoofkantoor, veral in die

omgewing van Uncle Charlie, suid van Johannesburg het niks opgelewer nie. Teen die

eerste weke van 1963 het hardnekkige gerugte weer op die bestaan van 'n geheime

hoofkantoor gedui. 'n Agent uit Kaapstad is na Johannesburg gebring, weer

eens sonder sukses. Op 26 April 1963 het generaal (toe It-kol) H J van den Bergh op

'n verslag van dieselfde bron geskryf dat die bron onbetroubaar bevind is en dat die

hele aangeleentheid omtrent die sogenaamde geheime hoofkwartier as ongegrond

geag moet word. Die aangeleentheid het nie verder aandag geniet nie.

Teen die einde van 1962 en die begin van 1963 het die Veiligheidstak oor

oorweldigende inligting beskik dat kwekeling-guerrillas die land langs geheime roetes

verlaat om militêre opleiding in die buiteland te ondergaan.

Op 1 en 3 Maart 1963 het die destydse Suid-Rhodesiese immigrasiebeamptes sewe

en dertig opgeleide terroriste wat vroeër op die grens met Noord-Rhodesië onderskep

is, by Beitbrug aan personeel van die Veiligheidstak oorhandig. Uit hierdie groep is

waardevolle inligting in verband met die beweging van kwekeling-terroriste en die

roetes wat hulle gebruik, ingewin.

Gedurende die nag van 25 Maart 1963 het maj Fred van Niekerk, koördineerder

van ondersoeke in Transvaal, hom met sy manskappe in die omgewing van Groot

Marico bevind, wagtende op 'n groep ANC-ondersteuners wat uit die omgewing van

die Witwatersrand in kombi's onderweg na Botswana en verder noordwaarts vir

militêre opleiding was.

Daar moet 'n boom wees

In daardie stadium het die vertrek van persone uit die Republiek na Botswana wat

nie binne twaalf maande verder wou gaan nie, nie 'n reisdokument vereis nie. Militêre

opleiding in die buiteland was ook nog nie strafbaar nie. Toe een van die manskappe

van die majoor wou weet wat 'n moontlike aanklagte teen die groep, wat ingewag

is, kon wees, het hy op kenmerkende besadigde manier en na aanleiding van 'n

bekende leeu-storie geantwoord: "Daar moet 'n boom wees". Hierdie opmerking het

die ore van generaal H J van den Bergh bereik en sou by probleemoplossing deel

van sy filosofie word.

Die inligting oor die groep was nie verkeerd nie en sewe en vyftig swart

passasiers is uit drie kombi's gehaal. Ses en vyftig het verduidelik dat hulle na

Francistown vir 'n sokkerwedstryd onderweg was . Die sewe en vyftigste passasier

het verduidelik dat hy weens 'n beengebrek as "spektator" die groep vergesel.

Page 22: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

22

Uit die ondervraging van hierdie groep is waardevolle inligting bekom in verband met

die ANC/SAKP-strukture wat met die gewapende stryd gemoeid was. 'n Landwye

klopjag genoem "Operasie 2 uur in die more", is georganiseer. Die klopjag het talle

aanhoudings tot gevolg gehad. Enkele belhamels insluitende Ronnie Kasrils van

Durban, het die net ontduik en het die land uitgevlug. Onder hierdie groep

aangehoudenes was 'n vertroueling van Winnie Mandela en een van die

organiseerders om voornemende vryheidsvegters landuit te neem. Hy is in

Johannesburg aangekla maar die verdediging het aangevoer dat hy een van 'n

identiese tweeling is en die man wat waarskynlik vir die beweerde

misdrywe verantwoordelik was, nie in die beskuldigdebank is nie. Hy is vrygespreek

en ontslaan. Teen die einde van Junie 1963 is dieselfde persoon op nuwe

inligting ingevolge die 90 dae-klousule vir ondervraging aangehou. Kort na sy

aanhouding het hy uit sy plek van aanhouding om 'n onderhoud met die

ondersoeker van die vorige saak gevra. In afwesigheid van die betrokke beampte

het luit WP van Wyk, vroeër bekend as ‘Biesiesvlei’ van Wyk maar na hierdie saak

verdoop tot ‘Rivonia’ van Wyk, aangebied om as plaasvervanger op te tree. Die

aangehoudene se aanbod was eenvoudig. Walter Sisulu wat op R6000 borg uit

was en die borg ten gunste van die Staat verbeur het, het ondergronds

geopereer. Sy skuilplek sou teen 'n vergoeding van R6000 verraai word. Die Staat

kon niks verloor nie, aldus die aangehoudene. Aanvanklik is gemeen dat die eis te

groot is maar na beraadslaging met Hoofkantoor is besluit om die aanbod te

aanvaar. Volgens die bron moes die skuilplek van Sisulu en ook die hoofkantoor van

die ANC/SAKP iewers in die noordelike voorstede van Johannesburg wees. (Rivonia)

Rivonia

Om agterdog uit te skakel moes gedurende die nag gesoek word. Van Wyk, sy helpers

en die bron het vir nagte die omgewing van Rivonia gefynkam maar tevergeefs. Die

man kon net nie weer die plek vind nie. Daar is gesoek na 'n padteken met die woord

Rivonia op. Keer op keer is verby die teken waarvan die eerste twee letters ontbreek

het, dus “vonia”, gery. Na meer as 'n week se soekery sou nog 'n laaste poging aangewend

word. Onbewustelik is die omgewing die nag van 9 & 10 Junie 1963 van 'n ander kant af

genader. Die bron het skielik die omgewing herken en Rivonia het in die duister voor Van

Wyk en sy helpers gelê, letterlik en figuurlik in die duister want niemand het kon droom wat

daar ontdek kon word nie.

Van Wyk het hom gehaas om die ontdekking aan sy bevelvoerder van Witwatersrand,

kolonel George Klindt bekend te maak. Na verdere beraadslaging met Hoofkantoor is

skynbaar ondeurdag en oorhaastig beplan om die landgoed, Lilliesleaf Farm, Rivonia

gedurende die aand van 11 Julie 1963 te bestorm.

Ondeurdag!

Page 23: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

23

Niemand het geweet wat 'n ondersoekspan op die landgoed kon aantref nie. Die bron het

gesê hy weet waar Sisulu hom bevind. Sy skuilplek was in die ANC/SAKP se hoofkwartier

op Lilliesleaf Farm, maar wat het dit beteken?

Wie en wat sou nog gevind kon word?

Was Sisulu of enige van die vername leiers van die opstandsbeweging daardie aand op

die landgoed? Hoe goed sou die terrein beskerm wees? Sê nou Van Wyk en sy

kollegas het hulle in masjiengeweervuur vasgeloop?

Die besluit om met 'n dosyn of wat man toe te slaan was bepaald 'n risiko. Tog soos die

noodlot wou hê het alles vir Van Wyk en sy makkers, ook vir Suid-Afrika in daardie

stadium goed afgeloop. Die topbestuur van die rewolusionêre aanslag sou daardie

gekose aand vir eers van die toneel verwyder word. Suid-Afrika is in elk geval vir bykans 'n

verdere drie dekades tyd gegun om 'n ander strategie te bedink om die land se

politieke probleme op te los.

Met opdrag om toe te slaan, het Van Wyk en sy bevelvoerders besluit om 'n kombi te

bekom en onder voorwendsel dat hulle 'n droogskoonmakery verteenwoordig die

landgoed te betree.

Die skynbaar ondeurdagte klopjag het op 'n reuse sukses uitgeloop en tot een van die mees

opspraakwekkende verhore in 'n byna half eeu van die bestaande orde se stryd teen 'n

kommunistiese bedreiging aanleiding gegee, die Rivonia-verhoor.

Die gewelddadige opmars om die regering van die dag te vernietig, is vir eers afgeweer.

Benewens sewentien arrestasies, waaronder ses blankes, is ongeveer 250

dokumentere bewysstukke waaronder "Operation Mayebuye" en tuisgemaakte

wapens gevind. "Freedom Radio", 'n radiosender, is ontbloot.

Walter Sisulu, leiersfiguur van die ANC het onder die aangehoudenes getel, net

soos die bron van die inligting beweer het. Nelson Mandela wat gedurende Augustus

1962 naby Howick op inligting van 'n lid van CIA deur sers Vorster van

die Veiligheidstak, Pietermaritzburg gevang is en gedurende Desember 1962 tot vyf jaar

gevangenisstraf weens onwettige landverlaat en sy aandeel aan onrus van die vorige jare

gevonnis is, het hom toe reeds in 'n gevangenis bevind.

Die oorwegende inhoud van die dokumente en publikasies, insluitende die dokument

getiteld "Operation Mayebuye" het op 'n beplande omverwerping deur aanwending van

geweld, van die bestaande orde gedui.

Die bron van die inligting wat tot die klopjag en daaropvolgende aanhoudings aanleiding

gegee het, het sy ooreengekome vergoeding van R6000 gekry. 'n Tjekrekening is by 'n

tak van Volkskas in sy naam geopen en die geld gedeponeer. Dit het nie lank

gehou nie.

Page 24: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

24

Intussen het die Veiligheidstak landswyd aan die werk gespring en alle tersaaklike

getuienis in verband met ANC/SAKP-terreurdade van die vorige paar jaar bymekaargemaak

en aan kapt (soos hy toe was) W P van Wyk van die Veiligheidstak, Witwatersrand

gestuur wat met bekwame helpers soos onder andere a/o Carl Dirker, sers Kennedy,

konst W Nell, 'n dossier, Marshall Plein ROM 638/7/1963 vir die finale besluit van die

Prokureur-generaal, adv Rein voorberei het.

Die verdagtes is ingevolge artikel 17 van die Algemene Regswysigingswet no 37 van

1963 vir ondervraging aangehou. Wolpe en Goldreich het egter op 11 Augustus 1963 uit die

Marshall Plein polisieselle saam met 2 ander aangehoudenes op sensasionele

wyse ontsnap nadat 'n konstabel Greeff omgekoop is. Hy het nooit die omkoopgeld

ontvang nie en is tot ses jaar gevangenisstraf vir sy aandeel in die ontsnapping gevonnis. 'n

Groot soektog is op tou gesit na die voortvlugtendes wat vermom as priesters,

Swaziland bereik het. Alles moontlik is gedoen om die ontsnaptes aan te keer. Hulle

sou per ligte vliegtuig van Swaziland noordwaarts geneem word. Met die vlieënier is

gereël dat hy op 'n voorafbepaalde landingstrook in 'n buurstaat vir brandstof-inname sou

neerstryk. Die betrokke landingstrook se naam was met witgeverfde kalkklippe

aangedui. In dieselfde omgewing op Suid-Afrikaanse grondgebied was 'n soortgelyke

landingstrook. Voor die dag van die vlug is die kalkklippe van Suid-

Afrikaanse landingstrook verwyder en gepak om dieselfde naam uit te beeld. Intussen het

die voortvlugtendes egter van vlieënier en vliegtuig verander. Toe weer van hulle verneem

is, het hulle reeds veilig in Francistown aangekom om daarvandaan verder noordwaarts uit

te wyk.

Die Prokureur-generaal van Transvaal, adv Rein, het intussen die lywige dossier met 'n

aangewese aanklaer, adv Percy Yutar en sy span, oorweeg. Hoogverraad was die

aangewese aanklagte maar gedagtig aan die fiasko met die Hoogverraadsaak van 1956 is

teen so 'n aanklagte besluit. Die aanklagtes sou sabotasie, aanhitsing en ander

minder ernstige oortredings soos bevordering van die oogmerke van kommunisme wees.

Volgens getuienis was die plasies Lillieleafs Farm, Mountain View en Travillyn in die

omgewing van Rivonia deur die "High Command" van Umkhonto We Sizwe vir hulle

beplande guerrillastryd gebruik met hoofkantoor te Lillieleafs Farm.

Die "High Command" het sewe tipes ontplofbare toestelle beplan, naamlik

- 48 000 anti-personeelmyne

- 210 000 handgranate

- petrolbomme

- pypbomme-

- "syringe"-bomme

- "Thermite"-bomme en

Page 25: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

25

- Bottel of "Molotov Cocktails"

Om hierdie hoeveelheid plofbare toestelle te vervaardig, sou onder andere benodig

wees:

- 144 ton amoniumnitraat

- 21 ton aluminiumpoeier; en

- 15 ton swartpoeier

Generaal Van den Bergh het gereël dat plofstofdeskundiges die uitwerking van

die resepte vir ploftoestelle prakties met skouspelagtige gevolge, toets.

Die dokument "Operation Mayebuye", wat deur adv Yutar as "a blue print for chaos,

revolution and ultimate red control" beskryf is, het voorsiening gemaak vir

onderverdeling van die land in vier afsonderlike streke. Buitelands-opgeleide

guerrillavegters sou op 'n regte oomblik oor land of see by ongeveer 7000 plaaslik-

opgeleide vegters aansluit. Die 7000 plaaslike vegters sou soos volg geplaas word:

- Oostelike Provinsie 2000

- Natal en Zoeloeland 2000

- Noordwes-Transvaal 2000; en

- Noordwes-Kaap 1000

Dr Yutar met sy span regsgeleerdes het op 29 Oktober 1963 vir die eerste keer met die

Staat teen Nelson Mandela en 10 ander voor Regter-president Quartus de Wet in

die Paleis van Justisie, Pretoria verskyn. Adv Bram Fischer, leier van die

Kommuniste in Suid-Afrika en self, soos dit later geblyk het, een van die Rivonia-

medepligtiges, en sy uitgelese regspan het vir die aangeklaagdes verskyn.

Na besware teen die klagstaat aangeteken is, het die hof op 3 Desember 1963 met 'n

gewysigde klagstaat in sitting gegaan.

Nou is 193 instede van die aanvanklike 222 gevalle van sabotasie die

aangeklaagdes ten laste gelê en met enkele ander wysigings het die Staat op 4

Desember 1963 met sy openingsrede en aanbieding van getuienis begin. In

sy openingsrede het dr Yutar die hof verseker dat die Polisie hom nooit voorheen met

'n beter voorbereide en sterker saak belas het nie.

Die Staat het 173 getuies geroep, 250 dokumente as bewysstukke ingedien, terwyl

die verhoor 96 hofdae in beslag geneem het. Talle staatsgetuies het uit vrees vir

intimidasie onder kodename verskyn - daar was mnr X-Z en Y en andere. Twee

getuies is vir elke beweerde handeling geroep, soos vir 'n aanklagte

van Hoogverraad. Die relaas van die hofgebeure het 2 500 000 woorde beslaan. Dr

Page 26: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

26

Yutar se betoog teen die einde van die verhoor het 500 bladsye beslaan terwyl die

verdediging se betoog oor vier hofdae gestrek het.

In 'n vroeë stadium van die verhoor is die aanklagte teen beskuldigde Bob Hepple

teruggetrek nadat hy uit eie beweging aangebied het om vir die Staat teen sy

makkers te getuig. Hy het egter van sy nuutgevonde vryheid gebruik gemaak om die

land te verlaat en sodoende nie te getuig nie. Aan die einde van die Staat se saak

is Kantor by gebrek aan afdoende getuienis, deur die Regter vrygespreek.

Op 11 Junie 1964, elf maande na die klopjag, het die hof uitspraak gegee.

Bernstein is onskuldig bevind terwyl die ander agt aangeklaagdes skuldig bevind en

tot gevangenisstraf vir die natuurlike duur van hulle lewens gevonnis is. Die Regter

het nie sy redes wat 12 bladsye beloop het, vir sy bevinding in die hof gelees nie en

het slegs ongeveer 5 minute geneem om sy vonnis uit te spreek.

Tydens die verhoor en wel teen Januarie 1964 het die Veiligheidstak 'n

komplot om die voorsittende regter en die hoofaanklaer dr Yutar om die lewe te

bring, ontbloot. Shumi Ntulu is in besit van 'n petrolbom en die name en adresse van

die regter en dr Yutar gevind. Hy moes bevriend raak met die huisbediendes van

die twee here en sodoende 'n geleentheid skep om sy planne tot uitvoer te bring. Hy

is later weens hierdie poging skuldig bevind en gevonnis.

Die uitspraak van Regter De Wet het 'n einde gebring aan een van die mees

opspraakwekkende verhore waarby die Veiligheidstak tot hede betrokke was.

Die verstommendste van die gebeure in verband met die Rivonia-ondersoek is die

feit dat die ganse Veiligheidstak insluitende die ervare ondersoekers nooit vir Bram

Fischer by die "High Command" se sameswering betrek het nie. Dit dui

onteenseglik op een feit en dit is dat die Veiligheidstak in al sy pogings om die vyand te

infiltreer nie suksesvol was nie. Agent Ludi QO18 het wel die kommuniste tot op

selvlak, waar Fischer ook bedrywig was, binnegedring. Hy het selfs Moskou besoek.

Wat in die hoer strukture van die komplot en bedryf was, het 'n geslote boek geblyk

te wees. Toeval en die aanwending van die 90 dae-klousule het grootliks tot die val

van die "High Command" bygedra.

In sy af sluitingsbetoog het dr Yutar na die optrede van die Veiligheidstak verwys

en onder andere gesê dat die Suid-Afrikaanse publiek dank aan die Veiligheidstak

vir hulle bekwame optrede verskuldig is. Waarskynlik is 'n bloedbad voorkom.

Kommentaar deur HBH

Vandag weet ons dat mnr Nelson Mandela ‘n kommunis was. Hy met ander SAKP-

lede was betrokke by die opstel van die Vryheidsoktrooi (Freedom Charter). Die

gesprek tussen hom en mnr Luthuli, Nobel Pryswenner vir Vrede, te Groutville

gedurende 1962 net voor sy arrestasie te Howick moet ingedagte gehou word. MK is

m.i. in werklikheid die gewapende vleuel van die SAKP.

Page 27: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

27

Moenie swyg oor ANC se verraad: Die Burger: Genl Johan van der Merwe

Maandag 18 Augustus 2014 Genl.maj. Jeremy Veary se Donderdag Aktueel in Die Burger van 7 Augustus oor “motbollerige retoriek help nie” verdien repliek. Die slotgedeelte van die Tussentydse Grondwet wat ook die grondslag vir die huidige Grondwet is, het bepaal dat daar met die oog op versoening ten opsigte van alle dade wat met ’n politieke oogmerk in verband staan en in die konflik van die verlede gepleeg is, amnestie verleen moet word. Ek was nou betrokke by die onderhandelinge wat oor hierdie bepalings gehandel het en het tydens die daaropvolgende amnestieproses alles in my vermoë gedoen om te verseker dat die bepalings in gees en wese toegepas word. Ek het uit die staanspoor my in die openbaar bereid verklaar om volle aanspreeklikheid te aanvaar vir alle sodanige dade wat in my persoonlike opdrag geskied het of met my medewete gepleeg is. Ek het tydens alle amnestieverhore waarin beweer is dat ek ’n opdrag gegee het of dat die dade met my medewete gepleeg is, volle aanspreeklikheid aanvaar. Ek het tydens die heel eerste amnestieverhoor volledig al die omstandighede verduidelik waarom daar by lede van die veiligheidsmagte,in besonder die veiligheidstak, die persepsie bestaan het dat hulle in die bestryding van die revolusionêre aanslag, terreur en geweld buite die gewone reg kon handel. Ek het ook ’n verklaring namens myself en drie ander voormalige kommissarisse wat toe nog gelewe het, ingedien waarin ons ook morele aanspreeklikheid vir sodanige dade aanvaar het. Dit geld ook vir al die gevalle waarby Eugene de Kock betrokke was, met die uitsondering van die vyf moorde wat hy en lede van sy eenheid in 1992 in Nelspruit vir geldelike gewin gepleeg het. Laasgenoemde voorval word klaarblyklik in al die beswaddering van die generaals kwaadwillig verswyg, juis omdat dit dalk ’n wanklank kan wees. Ek en ander voormalige kommissarisse het selfs in hierdie geval vertoë aan oudpres. Thabo Mbeki en pres. Jacob Zuma gerig om kwytskelding of parool te vra vanweë De Kock se verlede. Nooit is tydens enige amnestieverhoor beweer dat daar ten opsigte van enige daad wat die onderwerp van die verhoor was, ’n geheime skriftelike opdrag bestaan het of dat gegewens omtrent so ’n daad in die een of ander geheime verslag geboekstaaf is en dat die dokument vernietig is nie. Dit gaan debatte oor hierdie aangeleentheid baie sinvoller maak as persone soos Veary en sy geesgenote feite verstrek in plaas daarvan om wilde kwetsende stellings te maak.

Page 28: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

28

Sê nadruklik watter generaal watter opdrag gegee het, en verstrek die feite van sodanige geval, sodat die generaal hom kan verweer. Meld watter geheime dokumente vernietig is om wandade en korrupsie te bedek, en gee feite van elke geval. Dan vermy ons die motbollerige retoriek. Veary sê dat hy ’n operateur en kader van die ANC se intelligensiediens was. Terwyl hy van die sogenaamde derdemagbedrywighede teen die ANC melding maak, wat nooit feitelik bewys is nie, swyg hy oor Operasie Vula en die skreiende verraad van die ANC. Hy maak ook nie melding van die ANC se betrokkenheid by halssnoermoorde waar enige persoon wat as informant verdink is, lewend verbrand is nie. Hy verduidelik ook nie waarom dit gebeur het, terwyl hulle geweet het wie die informante is, dat 541 persone met die halssnoermetode en 1 030 met petrol aan die brand gesteek is omdat hulle as informante verdink is nie. Verreweg die meeste was nie informante nie. Hoe het die “intelligensiediens” dan die bal so misgeslaan? - Oudgenl. Van der Merwe is ’n voormalige polisiekommissaris. http://www.dieburger.com/stemme/2014-08-18-moenie-swyg-oor-anc-se-verraad

Gewilde stasiebevelvoerder tree af op Upington: Kasoepie van

Niekerk

Kol. Henk van Heerden

Gebore in Natal verhuis kol. Henk van Heerden na Kakamas waar hy opgroei midde in die streek van humor en meelewing. Hierdie humor het deel geword van hierdie groot man ten spyte van die dissipline wat hy later met korrekheid toegepas het’ Sy tannie Henna, wie eintlik ʼn tweede Jan Spies kon gewees het met haar raaksê goete. Sy ma het ʼn gewoonte gehad om die ketel van die koolstoof, te neem en die koffie byna kokend te drink. So ry sy ma en tannie Henna. Hulle by Pofadder om gou koffietjie te drink. Sy ma sluk daardie stomende koffie en jaag haar arme suster aan om klaar te drink. By Aggenys aangekom, waar Henk was, sê sy tante. “Henk, ou seunie , jou ma met haar blikkeel het my gedwing om die kokende koffie te drink wat my tong se loopvlak amper uitgebrand het. As jy nie verstaan as ek praat nie, geen mens kan met ʼn verbrande tong praat nie”. Die hele dag het sy so half oop mond geloop en blaas. Jare gelede het die speurtak op Upington ʼn oranjekleurige Datsun 240C sedan gehad. Hierdie einste voertuig was, soos die manne altyd gesê het, die distrikkommandant se heilige koei. Twee manne het met hierdie einste Datsun na

Page 29: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

29

Paardeneiland gery. Die pad was maar ʼn nagmerrie om te ry met sy kort draaie, walle en vore orals. En dan is die einste pad ook nog gery met trekkers deur bedrewe en onbedrewe mense. Sit nou ʼn polisieman op so ʼn pad en jy soek moeilikheid. Op ʼn stadium kon die bestuurder nie die Heilige Koei op ʼn byna onmoontlike draai beheer nie. En daar rol die motor. Doodstilte vir ʼn oomblik en toe word sommer ʼn string kragwoorde uitgeryg. Party van skrik ander weer vir die distrikkommandant wat voorlê. “Goeie genugtig “ sê een beangs “môre is voertuiginspeksie. Die manne het die paneelklopper en sy mense bymekaar gemaak en deur die nag gewerk. Die Datsun was die volgende dag op sy plek. “Magties”, sê die stasiebevelvoerder “julle het die Datsun darem “gespit en polish”. Maar wat de joos ruik so skerp na verf” Een van die man sê sommer dat dit seker hy is. Hy het kastig gister sy huis se deur geverf. Die manne moes die paneelklopper self betaal.. Padblokkades was in ’70 en ook in die ’80 aan die orde van die dag. So staan Henk en andere tussen Kakamas en Keimoes. Dit was bibberend koud en alhoewel vuurmaak taboe was het hulle darem ʼn waarskuwingstelsel gehad sodat hulle kon weet indien ʼn besoekende offisier op pad is. Dan was die vuur vinnig geblus. Die adjudant-offisier vra vir Henk en ander polisiemanne om hout te gaan haal. Skielik hoor hulle plas in ʼn klein poeletjie water. Soos dit, natuurlik in daardie tyd, ʼn polisieman betaam gaan hulle dadelik ondersoek instel. In ʼn poeletjie water spartel twee onderbekke visse. Henk spring in die water en bring die twee visse ewe trots na die adjudant .” Ek soek nie blerrie visse nie. Ek soek hout want dit is ysig koud.” Baie dissipline gekos vir die nat en koue Henk om nie ʼn gepaste antwoord te gee nie. In die laat ’70 jare het die TV ook die Noord Kaap bereik. Hier moes mens maar ʼn taamlike hoë mas aanmekaar sit of sweis om ontvangs te kry. Hulle gebruik toe sommer die polisie 4x4 om die lang paal op te trek. Die optrekkery het baie versigtig, byna voetjie vir voetjie geskied. Toe dit amper bo was glip die bestuurder se voet van die koppelaar af. En daar kom die paal. Hy val die bakkie se kap byna gelyk met die paneelbord. Gelukkig nie aan die bestuurder se kant nie. Later het is verneem dat ʼn reuse kameeldoringboom op die bakke geval het. So vier – vyf jaar gelede was Henk hulle by die grenspos, Vioolsdrif, toe daar ʼn baie luukse Kombi en nog ʼn byna deftiger sleepwa arriveer. Die mense is van die Kaap op pad na Hentiesbaai om te gaan visvang. Gelukkig hoef hulle toe net die sleepwa af te pak want alles was daarin gepak. Hulle pak toe alles in ʼn ry en toe is dit die hondemeester se beurt met sy geleerde hond. Die hond het mooi gewerk tot by die laaste tas. Hy steek vas, lig sy been en doen wat hy in daardie posisie normaal weg doen. Henk vra toe vir die baie verleë hondemeester: “Dit is mos soos die honde deesdae die skuldige uitwys” Gelukkig het almal lekker gelag maar die hondemeester moes die tas skoon maak. Ons saluut Henk wat dissipline kon handhaaf maar nooit sy humor verloor het nie. Ons by die Bond van Oud-Polisiebeamptes sê “Welkom Henk. Mag ons nog baie van jou stories hoor!”

Page 30: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

30

Dankie Kasoepie,

Ons hoop jy gaan meer vir ons skryf. So van ongelukke en botsings gepraat: ‘n Kennis in die

Mag het destyds die patrolliewa tydens die ondersoek van ‘n saak omgegooi daar op een of

ander vlakte. Al wat hy gedoen het was om dood luiters die saak te ondersoek en later te

rapporteer: “Ek het die wa hier op sy wiele gelaat maar toe ek terugkom lê hy op sy dak – ek

dink dis ‘n trop beeste wat hom omgegooi het.

“Lang-Piet” du Toit werk nagdiens op Montclair. Hy moet sy aflos by Rossburg

spoorwegstasie oplaai en ry slaap-slaap in ‘n paal vas in Rossburg se wyk - dis ‘n ander

polisiewyk. Hy laai sy aflossing op en ry toe na Montclair se wyk in ‘n ander paal vas en

rapporteer die botsing in sy wyk – dit was die berugte swart hond waarvoor hy moes

uitswaai!

Groete in die N-Kaap

HBH

Predikant vasgetrek oor mossels: Vryburger

July 9, 2014 - Nuus - no comments

Paul de Witt, ’n predikant in die Wes-Kaap, wat ook ’n restauranteienaar is, het sy rieme vasgeloop toe hy met ’n bakkie waarin meer as 11,000 witmossels gevind is, onderweg was na sy restaurant. Benewens die mossels was daar glo ook 20 kg calamari in sy besit gevind. De Witt het blykbaar die spesies wat albei beskerm word, sonder enige magtigingsdokumente vervoer vanaf Kaapstad na Hentiesbaai. Hy is deur ’n eenheid vir georganiseerde misdaad in hegtenis geneem. Beslag is op die vrag en die voertuig gelê. ’n Polisiewoordvoerder sê De Witt het reeds in die landdroshof op Springbok verskyn waar hy beboet is met R12,000 wat hy glo dadelik betaal het. http://www.dievryburger.co.za/2014/07/predikant-vasgetrek-oor-mossels/

Page 31: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

31

Die Kommissaris se kraagpatte en skelms in die SAPD

Misdadige polisie steeds nie afgedank nie: Vryburger

July 24, 2014

Ondanks al die beloftes wat gemaak word, is dit onstellend dat nog nie een van die nagenoeg 1,448 polisielede wat vir kriminele oortredings aangekeer is, al afgedank is nie. Trouens, volgens die statistiek wat deur die opposisie voorgehou word, het 3,204 polisielede hulle aan verskillende kriminele oortredings skuldig gemaak. Enkele van die kategorieë en die hoeveelheid polisielede wat betrokke was, kan uitgelig word om ‘n aanduiding van polisie-misdadigheid te gee. Poging tot moord (116), aanranding (917), korrupsie (516), diefstal (827), roekeloosheid en nalatigheid (173) en bestuur onder die invloed van drank (192).

Kommer is ook uitgespreek omdat die sogenaamde geskiktheidsrade wat in die lewe geroep is om ondersoek in te stel na die misdadige polisielede intussen tot niet is weens die toedoen van die nasionale kommissaris van polisie, Riah Phiyega, aldus die opposisie. In antwoord op ‘n vraag van die opposisie is aangedui dat 1,064 van die 1,448 polisielede wat voor die geskiktheidsrade verskyn het, nie weer voor sulke rade sal verskyn nie. Die oorblywende 317 lede moet nog verskyn. Die minister van polisie, Nathi Nhleko, het ook geantwoord dat nog nie een van hierdie polisielede afgedank is nie. Daar is ook nie enige vooruitsigte dat die rade weer ingestel gaan word weens die rampspoedige hantering van die hele kwessie deur Phiyega nie, het die opposisielid gesê. ‘n Versoek dat die geskiktheidsrade weer ingestel moet word, sal aan die minister gerig word, is gesê. Foto – Nathi Nhleko http://www.dievryburger.co.za/2014/07/misdadige-polisie-steeds-nie-afgedank-nie/

VRAAG: Dra die nasionale kommissaris nie die verkeerde kraagpatte nie?

Memory Cards: Police Dogs via Glenn Macaskill (BSAP)

The police in Connecticut are using golden Labradors and other dogs for more than just drug sniffing.

Page 32: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

32

Thoreau the police dog has been trained to sniff out any type of storage device. Why? Because the hidden storage devices of paedophile and child trafficking suspects are often where child pornography is found. Viewers of child pornography are often quite sly about hiding their content Storage devices such a flash drives or external hard drives are typically hidden in concealed places around their homes. But police have trained a select few dogs to sniff out these drives in order to expose paedophiles for their crimes. Thoreau, the Labrador is one such dog. He can sniff out a memory card just as well as most of his canine colleagues can sniff out cocaine or marijuana. The metal parts that make up USBs and hard drives have a smell that Thoreau can detect - no matter how small they may be. Dog found memory card hidden inside metal box inside metal drawer! 22 Weeks of training paid off recently when Thoreau found a memory card hidden in a small square tin. The tin box was in a metal drawer, but that was no problem for the USB-detecting Labrador. Upon investigation, police found child porn on the drive, after which the perpetrator was arrested. "Upon investigation, police found child porn on the drive, after which the perpetrator was arrested." Without the help of dogs like Thoreau, these drives would be almost impossible to find. Paedophiles are cunning at hiding small USB memory sticks. Hiding places like cracks in the wall, ceilings, and lose flooring are often used. Thoreau's handler, Detective Adam Houston is confident in his partner’s abilities "If [there is] a memory card, he’ll sniff it out." Houston rewards Thoreau with a treat after successful detections and child porn traffickers are snagged and put away.

Page 33: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

33

The illegal industry of child pornography generates billions of dollars due to the disturbingly high demand for such indecencies. Fortunately, the same program that trained Thoreau is training another 60 dogs to do the same thing. Hopefully, these friendly canines will successfully make a dent in what has become a growing problem.

Nostalgie: Springbok Radio: Squad Cars

Eugene de Kock: A reply to James Selfe - Johan van der Merwe

Johan van der Merwe - 15 July 2014 Former head of the SAP says the DA shadow minister's response to denial of parole to the former Vlakplaas commander was shallow and ill-informed

An Open Letter to Mrs. Helen Zille, Leader of the Democratic Alliance

Dear Mrs. Zille

The statement by Mr. James Selfe, the shadow minister of Justice and Correctional Services of the DA, on the refusal of parole Eugene de Kock, not only put the DA in a bad light, but reduced it to the level of the ANC where decisions are taken and statements issued on the basis of propaganda, misinformation and perceptions.

It is not clear whether the following statement by Mr. Selfe is literally cited on your website, because the statement is so skewed and distorted that it's hard to believe it:

Page 34: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

34

"The DA takes note of the decision by the Minister of Justice and Correctional Services, Mike Masutha, to deny parole to Eugene de Kock, who was tried and convicted on 89 charges and Sentenced to two life sentences and 212 years in prison after disclosing the full scope of his crimes while testifying Before the Truth and Reconciliation Commission (TRC). "

Mr. Selfe's further statement that Eugene de Kock is in jail while those who gave the orders, have not been prosecuted, display shocking ignorance and is clearly based on propaganda and perceptions. In none of the cases in respect of which Eugene de Kock is serving a sentence of imprisonment, are there are any facts that he acted on the instructions of a superior. If you or Mr. Selfe is aware of any such case I would like to hear it. The only case where there is doubt was the Maponya incident where amnesty had been denied to Eugene de Kock because this aspect was in dispute.

It seems that Mr. Selfe commented on the refusal of parole to Eugene de Kock without establishing all the legal aspect relating to the matter. For instance, he made no mention of the fact that the government had been aware of the recommendation of the National Council of Correctional Services, headed by Judge Siraj Desai, chairman of the Parole Board of Appeal, since November 2013 that parole should be granted to Eugene de Kock.

After 8 months Minister Michael Masutha announces casually that the Parole Board made a mistake and did not consult the families of the victims in the case of Eugene de Kock. An attempt will now be made to do so within the scope of a year. It shows shocking negligence and a reckless disregard for the principles of justice.

Mr. Selfe did not mention a word about it. Legislation that the families of victims should be consulted prior to the granting of parole of a convicted murderer only became effective in 2003. There exist serious doubts in legal circles whether these provisions can be applied in the case of Eugene de Kock, but Mr. Selfe is silent about it.

In an era where corruption and mismanagement are the order of the day and there are serious doubts in legal circles about the quality of our justice system, one cannot help a feeling distressed if the official opposition depends on such a shadow Minister of Justice and Correctional services.

I attach a memorandum to provide more background on all the essential aspects.

Regards

Johan van der Merwe

Memorandum: The Conflict of the Past: A Factual Review

More than two decades after political negotiations were started and the ANC, as well as other revolutionary organisations, ceased the armed struggle, there is still large scale confusion and ignorance regarding the nature of the violence that raged in South Africa from 1960 to 1990.

The TRC, which unquestionably consisted overwhelmingly of ANC-supporters and sympathisers, laid the foundation for a propaganda onslaught in which the SABC and certain members of the media merrily took part.

Page 35: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

35

One example of the manner in which this propaganda campaign was conducted is the Special Assignment program about the conflict of the past, presented by the SABC on 18 November 2008.

This program was presented in such a one-sided and distorted fashion that the Foundation for Equality before the Law found it necessary to lay a complaint with the Independent Broadcasting Complaints Commission. After conducting a trial, they found:

"Taking all these facts into consideration, the Tribunal is of the view that one-sided impressions were created in the programme, which is to the detriment of the security force officers. This does not mean that we are of the opinion that these officers were innocent of any atrocities. They (or some of them) admitted to such atrocities. What we find is that there was not sufficient balance in presenting this particular programme, because a lasting impression is created in the mind of the reasonable viewer, firstly, that the security officers were the only people who committed atrocities during the armed struggle, and, secondly, that they then tried to prevent victims from giving evidence against them at the TRC hearings. In finding thus, it is not our intention to interfere with the editorial prerogative of the presenter. The presenter is free to take a particular angle or line and to emphasize aspects that he or she considers to be more important than others. However, when the presenter is dealing with controversial issues of public importance, he or she should treat all parties involved in the issue fairly, and see to it that balance is obtained in presenting different viewpoints. If this is not done, the broadcast can deteriorate into propaganda, a situation that cannot be allowed in any democracy."

Examples of this type of propaganda appear in our Media daily and it is sad that certain Afrikaans newspapers, either due to ignorance or because of journalists with dubious motives, often take the lead.

It is also a pity that Mr FW de Klerk and other former Ministers of the National Party do not feel obliged to rectify these skewed and distorted reports regarding the conflict of the past.

The following facts are lost sight of, consciously disregarded or maliciously distorted.

For more than three decades the RSA was subjected to a fierce struggle filled with deeds of terror through which the ANC and other revolutionary organisations attempted to take over the Government.

Car-bombs, landmines, limpet mines and other explosive devices exploded on a regular basis and defenceless people - women and children - were killed or horribly maimed and the community faced a constant threat. Limpet mines in Wimpy Restaurants and explosive devices in refuse containers or terror attacks, in which persons might be mowed down indiscriminately, irrespective of whether they were women or children, were a real daily threat. The Church Street Bomb-explosion and the attack on the St James Church were characteristic of the reckless and barbaric way in which the revolutionary groups conducted the struggle. Pressure was mounted on the police from all sides, especially on the Security Branch, to safeguard the community at large from these attacks.

Members of the South African Police Force were regarded as ‘hard targets" and attacks on members and their families became a frequent event. Black members of the force, especially those living in black townships, lived under constant threat. In some areas black policemen had to be housed in tents in secure areas in order to safeguard them against attack from the ANC. From 1973 to 1990 more than 346 members of the force were killed in the revolutionary onslaught.

Page 36: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

36

Where the slightest suspicion existed that someone had given information to the police or cooperated with the police in any way, that person was branded a collaborator and collaborators were burned alive using the most inhuman and barbaric method known as the ‘necklace method'. During the period 1 September 1984 to 31 March 1993, 505 persons, exclusively members of the black community, were burned alive by the necklace method. 36 persons, whom they were able to rescue in time, were severely burnt. During the same period, 710 persons, once again solely members of the black community, were burnt alive while 320 received serious burns. This all but destroyed the ability of the police to obtain information from the black community or to get people to give evidence against members of Umkhonto we Sizwe or other revolutionary organisations. As a result the legal processes available to the police became impotent. Even the declaration of a state of emergency and emergency regulations were not enough to stop the terror. On the 26th of September 1992 the previous Government and the ANC entered into an agreement or so-called "RECORD OF UNDERSTANDING" in terms of which 176 prisoners were released. One of the stipulations of this Agreement determined that:

"The two parties agreed that all prisoners whose imprisonment is related to the conflict of the past, and whose release could make a contribution to reconciliation, should be released."

With the exception of Barend Strydom, the so-called "Wit Wolf", all of the other prisoners were released at the insistence of the ANC. These included persons who were serving long sentences for "necklace murders". In so doing, the ANC clearly confirmed that the ‘necklace murder" was indeed a tool of the revolutionary struggle and was carried out to further their aims. The abhorrent deeds committed by some of these prisoners far exceeded anything that Eugene de Kock was involved with.

Members of the police force were deployed in both South West Africa (Namibia) and Rhodesia (Zimbabwe) in order to stem the revolutionary onslaught. The training of the police had to be drastically adapted to enable them to meet this task. This training also conflicted with classic policing methods where minimum force may be used and where the main objective is to bring charges against a suspect and to bring him before the court. Police work became a life or death struggle which hinged on the extermination of the enemy. The policeman was compelled to kill or be killed.

The revolutionary struggle was seen as an East-West struggle both internally and externally and the Soviet Union's involvement and support for the ANC added the element of Soviet expansionism.

Members of the police force, particularly members of the Security Branch, were regularly exposed to the carnage and violence which resulted from this conflict. It was a regular tactic of the ANC to set up mines and explosive devices in such a way that the first explosion drew the police to the scene while the second mine or explosive device would explode some while afterwards with the aim of harming the police. Several members of the police force were brutally killed in this fashion.

Members of the Security Branch were often at scenes where motorcar-bombs, landmines, limpet mines or other explosive devices had been detonated and their colleagues as well as defenceless people, including women and children, were blown apart and body-parts flung over a wide area, and had to help gather up the body-parts. This inevitably left an indelible impression on the minds of policemen on the scene which, in many cases, led to a hardening in their attitude towards members of revolutionary groups and their supporters.

Page 37: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

37

Vociferous statements by politicians that the ANC had to be wiped out roots and all, ambiguous instructions and the covert manner in which they were given created the impression that everything possible had to be done to wipe out the ANC. Due to all of these factors, it was impossible for the Security Branch to combat the ANC threat with the legal means at their disposal. The desperate situation which prevailed led to desperate measures. In these circumstances Mr PW Botha and other members of his cabinet themselves authorised or tacitly approved actions which fell outside the usual letter of the law. This inevitably led to members of the Security Branch, who were at the forefront of the struggle against terror, taking the law into their own hands.

It is widely known that no power in the world has been able to combat large scale and well organised terror, which carries the express or tacit approval of the majority of the people of that country, by legal means. There are several examples to support this view and, without exception, powers who became involved in such revolutionary struggles had to resort to unconventional means to combat them. The war that Britain fought in Malaya is a case in point! South Africa was no exception since the police had to protect the population against the terror attacks of revolutionary organisations while the majority of the black population supported them, whether voluntarily or as a result of severe intimidation.

From the very beginning the TRC-process was characterised by a one-sided approach in which members of the Security Branch were often harshly discriminated against. To qualify for amnesty, former members of the Security Branch had to meet the following requirements:

They had to prove that the unlawful acts in which they were involved were associated with a political objective and committed in the conflict of the past

That the acts were committed in the course and scope of their duties and within the scope of their express or implied authority and

They had to make a full disclosure.

These provisions of The Promotion of National Unity and Reconciliation Act made a mockery of the closing passages of the Interim Constitution which expressly determines that amnesty shall be granted in respect of any action or omission associated with a political objective and committed in the conflict of the past.. It is clear that Mr de Klerk and former ministers of the National Party, who were involved in drafting these provisions, did not have the foggiest idea of the conditions under which the security forces carried out these deeds or else they didn't really care.

The findings of the various amnesty committees were divergent and there were many shortcomings as Judge Andrew Wilson, Advocates Chris de Jager and Francis Bosman, as well as Mr Wynand Malan, who served on the amnesty committees, will immediately concede. The minority decision, delivered by Mr Wynand Malan in the Maponya case, serves as an excellent example of how some members of the amnesty committees erred in their judgement. Mr Malan's minority judgement in the Maponya case can be found here.). A striking pattern also becomes noticeable when one looks at the composition of those amnesty commissions where amnesty was denied to ex-members of the security branch and minority judgements were passed.

Most probably the greatest shortcoming in the whole process was that no provision was ever made for some or other form of administrative revision. That meant that, where an amnesty committee reached an incorrect conclusion and amnesty was denied, the person who was

Page 38: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

38

denied amnesty had to approach the Supreme Court for an administrative revision. The legal costs in such cases can be enormous and amount to a million rand or more, which made it unaffordable to most ex-members of the Security Branch. Besides, the grounds on which a revision could be applied for were far more restrictive than in ordinary criminal cases.

It was indeed a glaring injustice which ex-members of the Security Branch were subjected to!

In the Motherwell amnesty trial, where amnesty was refused to the late Col Gideon Nieuwoudt and other former members of the Security Branch, Advocate Louis Visser and Mr Jan Wagener agreed to represent Brig du Toit and Col Nieuwoudt in their application for revision on a contingency basis.

The application for a revision was heard by a Full Bench of Judges of the Cape Supreme Court on 23 November 2001. Judge Jeanette Traverso-Coetzee acted as presiding judge and was assisted by Judges Dennis Davies and Jerome Ngwenya. All three judges unanimously adjudged the findings of the amnesty committee in the case of Brig. du Toit and W/O Ras to be incorrect and set them aside. Judge Davis was of the opinion that the amnesty committee was correct in refusing Col Nieuwoudt's application for amnesty. The other two judges, however, disagreed with him and set aside the findings in the case of Col Nieuwoudt as well. The Court ordered that a new amnesty hearing be held.

In the subsequent amnesty trial, amnesty was granted to Brig. du Toit and W/O Ras but amnesty was refused in the case of Col Nieuwoudt. According to Adv Visser and Mr Wagener, the Amnesty Committee once again erred in their finding and they would once again recommended an application for revision.. However, Col Nieuwoudt passed away shortly thereafter. This means that such a process could carry on indefinitely.

In the case of the PEBCO 3, where Col Deon Nieuwoudt, Capt Sakkie van Zyl and Sgt Johannes Koole were refused amnesty and subsequently charged with murder, application for revision was already made more than three years ago. This application has been delayed for more than three years by the Department of Justice who fail to give their answer. As a result the trial has been indefinitely postponed.

On the 25th of July 1993, defenceless churchgoers, including women and children, were attacked in St James's Church, Cape Town, with AK 47 rifles and 11 were cold-bloodedly killed and several others were wounded. Dr Allan Boesak made the following comment regarding this incident:

"We are horrified and deeply distressed by the savage attack on the congregation at St James's Church, Kenilworth, yesterday evening. Not only is this a monstrous crime against humanity, but also a shameful desecration of a place of prayer and worship.

This is the latest in a series of barbaric and vicious armed attacks that have taken place since the announcement of significant agreements at the World Trade Centre. This tragedy can only strengthen our belief that there are dark forces at work, determined to wreck all efforts to build peace and democracy in our country.

We wish to express our deepest and most sincere sympathies with the families of the deceased in their grief. From the bottom of our hearts we wish them the strength and courage to endure a tragedy that goes beyond the personal and must affect our country as a whole.

Page 39: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

39

We call on the security forces to launch an immediate and urgent investigation into this terrible crime and to bring its perpetrators to justice. For the sake of all South Africans, it is absolutely crucial that the sinister forces behind these horrifying attacks are brought to book before they can do any more damage.

Issued by Allan Boesak, Chairperson.

During the amnesty hearing of the APLA members involved, the following finding was made:

"APLA has publicly accepted responsibility for this attack and in its submission to the TRC it stated:

"It should therefore not surprise anyone that targets like the St James Church, King Williams Town Golf Club, Heildeberg Tavern etc. were selected. The leadership of the APLA takes full responsibility for all these operations. The APLA forces who carried out these operations followed the directives from their commanders and those directives were from the highest echelons of the military leadership. We do not therefore regret that such operations took place and there is therefore nothing to ask forgiveness for"

Mr Letlapa Mphahlele, the President of the PAC and the man responsible for giving the orders for these attacks, was initially prosecuted and appeared in court for these murders but the case was postponed and has since faded away.

It is striking that, while persons like Mr Jacques Pauw and other like-minded people insist vehemently at every opportunity that former members of the Security Branch must be prosecuted, they make no mention of cases like that of Mr Letlapa Mphahlele and the NEC of the ANC.

There is great confusion regarding the number of NEC members who applied for amnesty. Initially there were 37 members, which subsequently increased but, as a result of mal-administration on the part of the TRC, became so entangled that it is difficult to determine what the a actual number is. Nevertheless, they were all refused amnesty. In their application for amnesty, members of the NEC expressed themselves as follows:

"......We, the applicants, having at various times between 1 March 1960 and 10 May 1994, as indicated below, been members and leaders of the African National Congress (hereinafter referred to as the ANC) elected and/or appointed to serve in various structures including its highest organ, the NATIONAL EXECUTIVE COMMITTEE, do hereby make the following declaration:

During the said period, the ANC played the foremost role in the leadership of the struggle of the masses of our people for the end of the hateful system of apartheid, appropriately dubbed a crime against humanity by the international community.

In the course of our people's struggle, with the intent to induce the apartheid government of the National Party to abandon apartheid with its concomitant violent repression, and with the intent to achieve, bring about and promote fundamental political, social and economic changes in the Republic, the ANC inter alia, established its military wing, UMKHONTO WE SIZWE, through which it prosecuted an armed struggle.

At all material times UMKHONTO WE SIZWE operated under (the) political authority, direction and leadership of the ANC.

Page 40: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

40

Due to its peculiar circumstances, and the attacks mounted upon it by its adversary, the apartheid government, the ANC established various organs at various times such as the RC, PMC and a security organ NAT which at all material times also operated under its authority, direction and leadership.

Due to the circumstances which prevailed in the townships in the early 1990's as a result of third force activities, the leadership of the ANC established and in some instances encouraged the establishment of SELF DEFENCE UNITS (SDU's) which played a critical role in the defence of defenceless communities.

In the event, and to the extent that any of the activities of the above mentioned institutions and structures, including the SDU's, could in any manner whatsoever be regarded as the kind of acts or omissions or offences envisaged in the PROMOTION OF NATIONAL UNITY AND RECONCILIATION ACT, we collectively take full responsibility therefore (sic) applying for amnesty in respect thereof..........."

One of the most shocking incidents of terror in South African history occurred on 20 May 1983. A motor car loaded with powerful explosives was detonated at around four o'clock in the afternoon right in front of a Nedbank Square building. (Commonly known as Nedbank Square Maritime House). Altogether 19 people died, including 12 civilians and 7 members of the army. In total 219 people were either severely injured or maimed, of which 217 were civilians and 2 were army members. In his book "The Long Walk to Freedom", Mr Mandela expressed his regret over the incident but, at the same time, stated that the ANC accepted that incidents of this nature would occur during the armed struggle.

Various members of the NEC were not in the country when these attacks were at their fiercest levels and, as such, escaped prosecution.

During 1996, Col de Kock was found guilty in the Supreme Court in Pretoria and was sentenced to life plus 80 years imprisonment for the five murders that took place at Nelspruit. In total he received two life sentences plus 212 years imprisonment on six other counts of murder (including that of Japie Maponya), various counts of attempted murder and other charges.

With the exception of the murders that took place at Nelspruit, the various amnesty committees found that all the other incidents were committed with a political objective and were, in fact, connected to the conflict of the past. He was refused amnesty on two of these counts as it was felt he had not made a full disclosure. Application for a revision of these cases would unquestionably have succeeded. However, even Adv Hattingh, who appeared on behalf of Col de Kock in all of his amnesty hearings, conceded that there was no possibility of a successful revision in the Nelspruit case. It would therefore not have benefited him to apply for a revision.

Sometimes the impression is created that Eugene de Kock is in a fix while the generals are scot-free - but this stems from ignorance of the facts. In the Nelspruit case, Col de Kock tried to implicate General Krappies Engelberecht but, during the criminal and amnesty hearings, conclusive evidence was presented to the effect that his assertions were unfounded.

In the Rapport of 10 January 2010, Jacques Pauw insisted, inter alia, that Gen Engelbrecht be brought to trial. It is not clear whether this stems from malice or from an inability to grasp the evidence given during the criminal and amnesty hearings.

Page 41: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

41

There isn't a shred of evidence on which Gen Engelbrecht can be prosecuted and we challenge Mr Pauw to demonstrate on what grounds he believes Gen Engelbrecht could be charged.

There is no evidence whatsoever that any of the generals was implicated in any of the murders which Col de Kock was found guilty of. In the Maponya case General le Roux was still a colonel and was refused amnesty along with Col de Kock.

However, as Mr Malan ably demonstrated in his minority finding, amnesty was wrongly denied in the Maponya case. Mr Pauw and any of his like-minded colleagues can quite safely read Mr Malan's finding and perhaps get someone with a legal background to explain it to them.

Apparently the principle of equality before the law had to give way before the harsh manner in which prosecution of former members of the Security Branch was insisted upon. As any advocate experienced in criminal law will confirm, on the basis of common purpose there exists, purely from what can be seen, damning evidence to prosecute all those members of the NEC who were not granted amnesty. It is striking, however, that no one seems to insist that equality before the law should be maintained.

Lately the possible pardoning of Col de Eugene de Kock has been severely criticised and persons, who presumably haven't the vaguest idea what Afrikaner character is all about, loudly condemned the move on behalf of the Afrikaner. They have even less insight into the disgusting and objectionable conditions Col de Kock was exposed to during his career in the police.

On various occasions he was decorated with medals for gallantry. During the negotiation process the members of the Vlakplaas Unit became an embarrassment for Mr de Klerk and his cabinet who were more concerned about winning favour with the ANC at that stage. As a result they had to get rid of the unit. Members of the unit were treated like lepers and this undoubtedly caused much bitterness within their ranks.

While negotiations regarding amnesty were in progress and a general amnesty for all was being strongly considered, Judge Goldstone began to investigate cases against Col de Kock and other members of the Security Branch, which were associated with a political objective and committed in the conflict of the past. Gen Johan van der Merwe approached Mr de Klerk and objected to this and called for the investigation to be stopped - but. Mr de Klerk wouldn't hear of it indicating that it would give the impression that he was trying to cover up the atrocities of the Security Branch.

Members of the South African Police were expressly forbidden by Mr de Klerk to investigate similar charges against members of the ANC. Had the principal of equality before the law been adhered to, and law and justice prevailed, the investigation of all such cases would have been put on hold until there was clarity surrounding the matter of amnesty. Had this been the case, Col de Kock would, without doubt, have received a lighter sentence because he could only have been prosecuted for the Nelspruit incident and on the theft charges. The judge would also have had the advantage of knowing material facts uncovered during the amnesty process, which would definitely have set the hearings in a different light.

In a letter to Rapport on 10 January 2010 Mr Koos van der Merwe, well known member of Parliament and one of the few remaining political leaders of the old dispensation who has the courage of his convictions and who has the backbone to state his case in public, said as follows

Page 42: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

42

"Die Redakteur

Rapport

Deur epos: [email protected]

Geagte redaksie

Na aanleiding van Jacques Pauw se ope brief aan president Zuma in Rapport van 10 deser, skryf ek hiermee ook ‘n ope brief aan die president. Mnr Pauw pleit emosioneel daarvoor dat president Zuma moet woordhou om"elkeen van die polisiemanne wat gemoor het, aan die pen te laat ry". Mnr Pauw het die saak teen die polisie gestel en ek wil graag help om die saak teen ANC-moordenaars te stel. Audi alteram partem. Ek reageer nie op die Eugene de Kok-saga nie en stem met Rapport se mening daaroor saam.

Geagte president Zuma

Ek aanvaar dat u kennis geneem het van mnr Jacques Pauw se beroep op u in Rapport van 10 deser om woord te hou deur "elkeen van die polisiemanne wat gemoor het, aan die pen te laat ry". U sou hierdie belofte in Februarie 1990 aan hom in Harare gemaak het.

Sou u aan mnr Pauw se oproep gehoor gee en opdrag gee dat vervolgings teen die polisie van die ou Suid-Afrika ingestel word, is die vraag of u dan ook al die ANC-lede wat moord en ander wreedhede gepleeg het,"aan die pen gaan laat ry". Mnr Pauw is klaarblyklik nie gepla met die moorde en wreedhede wat die ANC gepleeg het nie.

As ons dan na 16 jaar nog nie die hoofstuk oor ons apartheidsverlede wil afsluit nie, dan kan u sekerlik in alle billikheid nie net een kant vervolg en die ander met moord laat wegkom nie. Vergun my asseblief die geleentheid om kortliks besonderhede van ANC-moorde en wreedhede te gee, wat tans nog ongestraf is.

Amnesty International (Sien Amnesty International 2 December 1992: All Index: AFR 53/27/92) het in 1992 ‘n 24 bladsy verdoemende verslag teen die ANC uitgebring en bevind onder andere -

"For a dozen years or more, prisoners of the ANC were subjected to torture, ill-treatment and executions. These abuses took place at military and prison camps run by the ANC in several African countries, notably Angola, Zambia, Tanzania and Uganda..."

Volgens Amnesty was die slagoffers hoofsaaklik lede van MK. Die ANC se verduideliking van die wreedhede is dat hulle agente van die Suid-Afrikaanse regering was. Die waarheid is dat baie van hulle inderdaad bona fideMK-lede was wat bloot oor toestande gekla en vrae oor ANC-beleid geopper het. "In either case," bevind Amnesty, "torture and execution of prisoners cannot be justified".

Amnesty beskryf die aaklige omstandighede van die ANC-aangehoudenes in die ANC-kampe. Aangehoudenes kon hulself en hul klere slegs eenkeer in ‘n aantal weke was. Net een drom water is gebruik en is van sel tot sel aangestuur sodat meeste selle ‘n drom "water" gekry het wat dik van die vuil was. Daar was geen kans om komberse te was nie, wat spoedig met luise besmet was. Sommige aangehoudenes het gekla dat hulle slegs een koppie drinkwater per dag gekry het. Siektes, soos malaria en maagkoors, het uitgebreek en daar was geen geneesheer beskikbaar nie en eerstehulp-personeel was in die

Page 43: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

43

algemeen onsimpatiek en het selfs aangehoudenes aangerand. Marteling en wrede aanrandings het algemeen voorgekom.

Aangesien mnr Pauw ‘n aantal voorbeelde genoem het, doen ek dieselfde.

MK-lede wat in Angola aangehou was, het verskeie kere in opstand gekom. In 1984 is ‘n opstand in die Pango-kamp onderdruk; die opstandelinge is aan bome vasgemaak; aangerand; geslaan en gesmelte plastiek is op hul naakte liggame gedrup. Sewe is aangekla en deur ‘n ANC-sekuriteitsbeamte verhoor; sonder regverteenwoordiging; is skuldig bevind en doodgeskiet.

In Nova Instalacao-kamp is aangehoudenes in donker, klam selle aangehou sonder komberse of matrasse en moes op betonvloere slaap. Toilette was geblokkeer en urine en ontlasting het in die selle ingevloei. Kos was bitter skaars, siektes volop en mediese hulp onverkrygbaar. Selby Msimang en Ben Thibane het gesterf.

Marteling het veral ook in die Revolutionary Council-gebou in Lusaka plaasgevind met knuppels, draad, tuinslange, doringdraad, staalpype, fietskettings, lippe is met brandende sigarette gebrand, testikels is met tange geknyp en elektriese skokke is toegedien. Soms is voetsole geslaan en sommige is in watergevulde selle aangehou. Sommige gevangenes is gedwing om op rooimier-neste te sit.

Thabo Twala is in Maart 1990 in "Sun City"-kamp in Lusaka doodgeslaan.

Senior MK-bevelvoerder Thami Zulu is in November 1989 dood nadat hy 14 maande lank aangehou is.

Mzwai Piliso, ‘n ANC-sekuriteitshoof, het erken dat gevangenes aangerand en op die voetsole geslaan is.

Amnesty se verslag bevat volle besonderhede van die ANC-wreedhede.

Daar is ook die boek MBOKODO van Mwezi Twala en Ed Benard wat in 1994 verkyn het. Twala is self in ANC-kampe aangehou en vertel van sy onmenslike ondervindings.

President Mandela het in 1991 ‘n Kommissie van Ondersoek aangestel om die beweerde wanpraktyke te ondersoek. Die Kommissie bevind dat daar wyd verspreide martelings en mishandling was en dat die gebeure nie versinsels van ANC-vyande is nie. Die Kommissie se beperkte mandaat het verhoed dat bevindings oor moord en "verdwynings" gemaak kon word. Sommige getuies is wreed aangetas, gebroke en hul lewens is verwoes deur armoede, onderbroke skoolgaan en ongeskiktheid.

Die Kommissie maak die belangrike aanbeveling dat ‘n werklik onafhanklike ondersoek ingestel word om die moorde en "verdwynings" te ondersoek, wat natuurlik nog nooit gebeur het nie.

Die Kommissie het ‘n vertroulike lys name aan president Mandela gegee van persone wat na bewering skuldig aan die wandade was, maar sê die lys moenie tot die genoemdes beperk word nie. Die ANC het nie die name bekend gemaak nie.

Geagte president, dan is daar die voorlegging wat mnr FW de Klerk in 1996 aan die WVK gemaak het waarin hy onder andere sê 505 mense is wreed met die sogenaamde

Page 44: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

44

halssnoer-metode om die lewens gebring.

Ek doen met eerbied aan die hand, mnr die president, dat as u sou besluit om mnr Pauw se advies te volg, u dan almal wat oortree het, laat vervolg. Ook die ANC-skuldiges.

U sien, niemand is nog ooit oor die moorde en wreedhede in die ANC-kampe vervolg nie. Niemand is ook nog ooit vir die onbeskryflik aaklige halssnoer-moorde vervolg nie.

Ten slotte, mnr die president, anders as mnr Pauw, doen ek ‘n beroep op u om die boek oor die verlede te sluit. Laat ons eerder die item "versoening" die ereplek heel bo aan ons sakelys gee.

Die uwe

JH VAN DER MERWE, LP

Rapport pauw10 01 10

The audi alteram partem rule, which is the foundation of natural justice, has never been applied to members of the Security Branch. This rule has been replaced by the rule: "The Law is determined by those who make the loudest noise and who talk and write the most and fill the empty spaces in, especially Afrikaans, newspapers" - and they are, without exception, those who for some or other reason have a grudge against the former Security Branch - people like messers Max du Preez, Jazques Pauw and other like-minded people who, in the past, leaned towards the ANC.

The time has come when the people of South Africa must take note of what really happened in the past and that past events be viewed with more empathy and understanding for the sacrifices made by members of the Security Branch at great personal cost to themselves and their families.

Should equality before the law be upheld and everybody to whom annesty was refused in the past be prosecuted and should any sense of law and justice remain, it should start with the members of the NEC of the ANC. The real issue is whether, by doing this, expression is given to the final paragraph of the Interem Constitution, which also forms the foundation for the present Constitution. A quotation from the closing paragraphs of the Interim Constitution reads as follows:

The adoption of this Constitution lays the secure foundation for the people of South Africa to transcend the divisions and strife of the past, which generated gross violations of human rights, the transgression of humanitarian principles in violent conflicts and a legacy of hatred, fear guilt and revenge.

These can now be addressed on the basis that there is a need for understanding but not for vengeance, a need for reparation but not for retaliation, a need for ubuntu but not for victimization.

In order to advance such reconciliation and reconstruction, amnesty shall be granted in respect of acts, omissions and offences associated with political objectives and committed in the course of the conflicts of the past......."

Page 45: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

45

Apart from the fact that the one-sided prosecution of former members of the Security Branch will be a gross violation of the principle of equality before the law, perhaps the most important principle of the Constitution, it will also be in glaring contrast to the provisions and essence of the concluding paragraph of the Interim Constitution and will once again flare up the hatred and discord of the past. Is this the kind of justice and future that some persons and members of the media envisaged for South Africa?

Seen as a whole and taking into account everything that has happened, it is a crying shame that Col de Kock hasn't yet been pardoned.

Click here to sign up to receive our free daily headline email newsletter

Comments on PoliticsWeb re article

I have decided to place a few comments so that readers can judge what we are up

against - HBH

If you come across comments that are injurious, defamatory, profane, off-topic or inappropriate; contain personal attacks or racist, sexist, homophobic, or other slurs, please report them and they will be removed.

13 responses to this article

Very well done! A logical and compelling argument General Sir!!

Finally, now in 2014, I have a complete understanding of this complex issue. And I served from 1966 until 1979, in the Police Force and in the Security Branch. As you so well put it, the actions of the ANC were particularly barbarous, and as we see in Gaza today, barbarism evokes barbarism....

De Klerk and his cohorts, literally fell over their own feet to ingratiate themselves with the ANC, turning thier backs on units like Vlakplaas. I believe it was at some formal dinner in the SADF, that De Klerk was attending, that an officer threw 'twenty pieces of silver' on the table in front of De Klerk - which was fitting in my view.

Now sir, you'll just have to wait for the howls of outrage from the ANS apologists and Communist sympathizers that attack all non ANC points of view. Because they do not possess your superior logic and reasoning ability, they will fall back on foul language and brand you a racist.

Sterkte!!! .

by Roy Allen on July 16 2014, 08:59

Find this comment inappropriate? Report it

@Roy Allen.

The ANC didn’t form because it was a fun exercise, they didn’t turn to armed struggle to make a fashion statement. There was a need to protect, fight against the greatest crime against human caused by your folk. Perhaps if your folk didn’t step foot on this continent, we wouldn’t be talking about this, But your ancestors were to colonise against all means, surely

Page 46: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

46

you didn’t expect us to turn a cheek and allow this to happen. .less

by Thato on July 16 2014, 09:33

Find this comment inappropriate? Report it

Sterling effort Gen. van der Merwe! The DA are little different to the ANC Most of the 'progressives' mythology is the existensial mythology of the illiterates in the ANC - the DA are merely slightly more literate and sensible.

by Brett on July 16 2014, 09:59

Find this comment inappropriate? Report it

JOHAN VAN DER MERWE - CONSULTANT TO HIT SQUAD OF SA DEMOCRACY!! AND WHO ARE YOU NOW IN DEMOCRATIC SA? Consultant to who? To the BWA maybe? The one now under ground. Or better still-Consultant for "the underground hit squad of democracy". Ou bassie-South Africa does NOT need your blood stained advice. You have expired-PERIOD! You and your ilk are damaging DA's name. People like you make our blood boil. AND YOU HAVE THE LIVER TO REDEEM YOURSELF BY GIVING YOUR PIECE OF TRASH YOU CALL ADVICE. Trash it is-Rubbish-multiplied by Nonesense =Twaak. Maybe tell us your role or that of your former Masters to vlakplaas. Eugene is facing music alone & your having the ball with your families. In the meantime we lost our people because of your evil system that you HAPPILY SERVED. Some families of your victims still can’t have closure of their loved ones. Many hardly know where bones of their people were dumbed. You are one sort of a creature for this life. You would better serve your heartless evil 'conscience' if you were the jail mate in same cell with Eugene. Leave MP James Selfe alone. He's serving his country & the people of SA the best way he can. Atleast his Government is a legit Government. GOD HAVE MERCY ON YOUR & YOUR LINEAGE x10 GENERATIONS TO COME! . .less

by Kenosi on July 16 2014, 14:53

Find this comment inappropriate? Report it

http://www.politicsweb.co.za/politicsweb/view/politicsweb/en/page72308?oid=649169&sn=M

arketingweb+detail&pid=90389&utm_source=Politicsweb+Daily+Headlines&utm_campaign=

3dd8e7454c-DHN_July_16_2014&utm_medium=email&utm_term=0_a86f25db99-

3dd8e7454c-130042309

Optrede in Lesotho het lewens gespaar: Genl Johan van der Merwe

Oudgenl. Johan van der Merwe, Pretoria, skryf:2014-07-19 22:44

Die artikel oor Eugene de Kock in Weekliks van 13 Julie (“Waarom Prime Evil moet

uitkom”) deur Jacques Pauw het betrekking.

Tipies van Pauw, Max du Preez, Piet Croucamp en hul geesgenote verswyg of

verdraai hulle feite of maak gebruik van propaganda, persepsies of growwe

veralgemenings. Hierdie berig is ’n sprekende voorbeeld daarvan.

Page 47: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

47

Genl. (Johan) Le Roux was ’n luitenant-kolonel en afdelingsbevelvoerder van die

Veiligheidstak in Krugersdorp toe die Japie Maponya-voorval in 1985 plaasgevind

het, nie ’n generaal nie.

Die voorval in Lesotho het op 19 Desember 1985 plaasgevind toe De Kock en ander

Vlakplaas-lede ses lede van Umkhonto we Sizwe doodgeskiet het, asook die twee

vroue in hul geselskap.

Volgens getuienis tydens die amnestieverhoor was dié MK-lede op die punt om die

republiek binne te sypel om dood en verwoesting te saai.

Medaljes vir dapperheid is gedurende 1986 op aanbeveling van die kommissaris,

genl. Johann Coetzee, deur die minister van wet en orde, Louis le Grange, ná oorleg

met staatspresident P.W. Botha aan De Kock en ander lede van die Vlakplaas-

eenheid toegeken.

Hulle het ook amnestie vir die dood van die MK-lede gekry. Ek het eers op 1

Januarie 1990 kommissaris geword.

De Kock is nooit vir die Lesotho-voorval vervolg nie. Talle lewens is danksy dié

optrede gespaar. Daar is geen medaljes aan De Kock toegeken ten opsigte van

enige voorval waarvoor hy tot gevangenisstraf gevonnis is nie.

In al die gevalle waar hy wel met medaljes vereer is, was die optrede suiwer op die

bestryding van terreur en geweld gerig. Daar is geen feite beskikbaar dat De Kock in

opdrag van ’n meerdere opgetree het in die gevalle waar hy tot gevangenisstraf

gevonnis is nie.

http://www.rapport.co.za/MyRapport/Briewe/Optrede-in-Lesotho-het-lewens-

gespaar-20140719

The questionable basis for denying Eugene de Kock's parole: C Ballard

Clare Ballard - 22 July 2014

Clare Ballard says the rationale presented by justice minister Michael Masutha for doing so does not hold up to serious scrutiny

The Difficulty with De Kock - 21 July 2014

On 10 July 2014 the Minister of Justice, Michael Masutha, conveyed his decision to refuse Eugene de Kock's application for parole to the public. His decision, although unsurprising, is unusual for having gone against the respective recommendations of the National Council for Correctional Services and the Correctional Supervision and Parole Board, who, in November 2013, recommended that de Dock be released on parole.

Parole determinations are notoriously covert processes. Presumably, however, the CSPB would have considered the submissions or reports of correctional officials who were privy to de Kock's conduct and activities during his imprisonment, De Kock's own submissions, and

Page 48: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

48

come up with a suitable recommendation. If rumour is to be believed, De Kock has, on all accounts, been a "model prisoner".

The Minister justified his decision on the grounds that certain relatives of De Kock's victims has not been given the opportunity to make submissions to the CSPB. The catch here, however, is that the law establishing the rights of vicitms in such circumstances had not yet come into effect at the time of the handing down of De Kock's conviction and sentencing, rendering it inapplicable to his parole determination.

But permitting the hearing of submissions by those affected by De Kock's crimes is not inconsistent with parole determinations generally. Certainly, where victims have made known their intention to be heard at parole determinations, the state should willingly facilitate this process.

The Criminal Procedure Act currently requires the court, at the time of sentencing an offender convicted of a particular crime (the Act lists the more serious offences: murder, rape, sexual assault, kidnapping etc), to inform victims or relatives of a deceased victim of their right to make representations when placement of the prisoner on parole is considered.

It is unclear whether De Kock's victims did this, however. The problem with the state assuming the role of instigator in such circumstances, as it appears the Minister has done, is that it then owes all similarly placed victims the same opportunity. No victim is more deserving of the opportunity to make representations than another. The right to equal treatment before the law (section nine of the Constitution) requires uniformity in precisely these circumstances.

And the administrative burden of the state having to seek out all victims of serious crimes whose perpetrators were sentenced before March 2005 (the date on which amendment permitting victims' submissions came into effect) would be overwhelming to the point that it would almostly certainly fail. Importantly, it is the sentencing court that, based on the gravity of the crimes, determines the length of the sentence. The executive is then charged with the administration of that sentence, which includes determinations on parole. The latter process requires only an examination of the offender's time spent in prison.

I find it hard to believe that De Kock's victims were unaware that his parole date was approaching. The media certainly did. But the state chose to get around this rather uncomfortable problem by postponing the parole decision and tacking on an additional requirement to the perpetrator's sentence in circumstances where he was not at fault. Who cares whether De Kock is incarcerated for another year? Probably not too many of us. But that is, perhaps, what makes a decision that disregards the Bill of Rights so easy for the state to make.

De Kock's release symbolises some devastating truths of which we need to be reminded.

The first of these is that to date, and as De Kock has reminded us on several occasions, he is the only former apartheid official to have been punished criminally for his actions. It has been several years since over 100 individuals were identified as having been implicated in apartheid atrocities but failed to take advantage of the TRC process. What of their victims?

Secondly, the process of payments from the President's Fund as reparations for harm suffered has been stalled, despite the Fund being valued at over R1.1 billion in 2013.

Page 49: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

49

Thirdly, the large-scale community-based dialogue intended to proceed as a form of healing and rehabilitation, has never happened. Monuments, yes. Dialogue, no.

De Kock's prolonged incarceration makes it all a little bit too easy to deal with, doesn't it. As long as the state's prized apartheid criminal is behind bars, so too is the rather inconvenient truth.

The author is an attorney with the Penal Reform Programme at Lawyers for Human Rights.

http://www.politicsweb.co.za/politicsweb/view/politicsweb/en/page72308?oid=652339&sn=M

arketingweb+detail&pid=90389&utm_source=Politicsweb+Daily+Headlines&utm_campaign=

9ac2d69590-DHN_July_23_2014&utm_medium=email&utm_term=0_a86f25db99-

9ac2d69590-130042309

On Eugene de Kock's parole application: Hlaoli Litsoane

24 August 2014 Hlaoli Litsoane analyses the basis of the convicted killer's review application The recent further profiling of Eugene de Kock's possible placement is probably being looked at with even greater anticipation by many, perhaps fuelled for political and trend setting spin offs that such a decision is expected to have. The recently announced quest to review Minister Masutha's postponement seems to have further fuelled such expectations. Mr De Kock is on a life sentence which is meant to represent several life sentences given to him as well as additional 212 imprisonment years following his many proven crimes which could not be cleared by criteria of the Truth and Reconciliation Commission. There are a handful of aspects that need to be highlighted to inform the public and I will do so without suggesting any sequence thereof. There seems to be an expectation that the Minister decided to turn down Mr De Kock's parole application because some victims have not been contacted, and that therefore once done, no further cause would remain for keeping him in prison. Firstly, it is important to note that the Minister never cited the provision on involvement of victims of crimes as in Criminal Procedure Act. Doing so would have validated the review application because the insertion of victim rights in that Act, has an applicability date and boundary within lifer population. What he mentioned is what existed long before any legislation existed, namely victims of crime, who must have been embraced by all systems of justice without any piece of legislation having to say it must be done. Put differently, victims are not brought about by law, but by malicious actions of man on his fellow men, and ought to have arguably been a critical part of any system seeking to punish de Kock's type of crimes and possibly also rehabilitate him. In the case of Mr De Kock, our system of justice, informed by merits of the case, does not seem to have had any hope or intention that he would one day walk free. It is a legal technicality to equate his sentences to a life sentence similar, for instance, to that of William Nkuna of Constable Rasuge's murder case or Donovan Moodley of Leigh Matthews'.

Page 50: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

50

The review application revolves around inception of victim rights in parole consideration as law, and clearly what the applicant and his counsel, believe to be pivotal in this case. Secondly, worthy of noting is that a decision to grant or deny parole has actually not been taken on account of some information been outstanding in the De Kock file. Strictly speaking, what then would the court application be reviewing if a decision was delayed by reasons that have since been in public domain? A worthier case would be made of the failure to timeously avail such information instead. Thirdly, victim inputs are not a quantitative requirements, ones which once acquired, leave the Minister no option but to sign off Mr de Kock's freedom. They are sought in order to inform a decision whether or not to parole Mr de Kock, if so under what conditions, what further precaution to take into consideration and what danger would such a decision bring to the victim families, SA society and even Mr De Kock himself - the State remains with the duty to protect even his life and safety. Unlike in the case of Lockerbie Pan Am bomber, Abdelbaset al-Megrahi, Mr De Kock does not go home to a hero's welcome in another country thousands of miles and several cultures and values away, and would most likely want to queue in a bank or supermarket among his 'victims' again once free, or even play golf. Will the Minister remain resolute about correctness of his decision to unmindfully place him out? Fourthly, unlike a parole board, an organ within the justice system, lifer matters are lawfully not decided by a body but a person, the Minister, who is not necessarily bound by what binds decision making trends obliging the boards. He or she has no quorum to mind, arguably no decided case unless they stand inch by inch similar to one another, and is known to be a Minister who though serving in public in general, represents and is brought to bear by a sector to which he owes some allegiance. It would appear therefore that the notion that his freedom is one signature away, trivialises pieces of the 'lock system' through which Mr De Kock still has to go. Hlaoli Litsoane is chairperson of a parole board, one of the 52 in the country, and one which leads in victim involvement nationally. He writes in his personal capacity. http://www.politicsweb.co.za/politicsweb/view/politicsweb/en/page72308?oid=694998&sn=Marketingweb+detail&pid=90389&utm_source=Politicsweb+Daily+Headlines&utm_campaign=95fe52c9b7-DHN_Aug_25_2014&utm_medium=email&utm_term=0_a86f25db99-95fe52c9b7-130042309

The e-Nongqai contains various and sundry personal opinions of different correspondents and the compiler of e-Nongqai cannot be held responsible for any of their comments.

Die e-Nongqai bevat die uiteenlopende en diverse persoonlike menings van verskillende korrespondente en die opsteller van e-Nongqai kan nie vir enige deel van die inhoud daarvan in sy persoonlike hoedanigheid verantwoordelik gehou word nie.

Page 51: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

51

Parole Decission: EA de Kock

Page 52: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

52

Page 53: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

53

Liewe lesers van die eNonqgai,

Baie dankie aan Eenheid 6: Anemari Jansen

Die afgelope drie jaar het ek gewerk aan drie projekte. Twee daarvan was/is die

reeks artikels oor die manne van Eenheid 6 (Oos-Rand onluste-eenheid) en dan die

roman Glipstroom wat in Junie 2014 gepubliseer is. In Glipstroom is heelwat

polisieherinneringe vervat. Ek wil graag vir Hein Kilian, Louis Pretorius, Larry Hanton

en Bert Gerber, asook elke ander oudlid met wie ek gesels het in hierdie tyd,

bedank. Danksy hierdie bydraes kon die karakter Louis Jonker outentiek oorkom as

`n man wat in die onluste-eenheid gedien het gedurende die tagtigerjare. Dankie ook

aan Hein, Louis en Larry wat die bekendstelling van Glipstroom bygewoon het in

Augustus.

Die storie speel af in `n padkamp in die Kavango - `n gebied wat baie ouens goed

sal ken. Ek het self daar gebly vir twee jaar, van 1992 tot 1994 – dus net na die

Page 54: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

54

bosoorlog verby was. Ingenieurs wat die boek gelees het, het ook baie aanklank by

die storie gevind. Dit is `n rowwe lewe in `n padkamp.

Ter herinnering volg `n uittreksel uit die eerste artikel oor die Oosrand-manne.

Op 3 November 1980 word Reaksie Eenheid 6 gestig. Op hierdie stadium is daar ses polisiedistrikte in die Oos-Rand: Springs, Benoni, Brakpan, Germiston, Heidelberg en Kemptonpark. Nie almal wíl na die nuwe eenheid oorgeplaas word nie. Almal gryp die kans aan: kom ons maak ons stasies skoon en raak ontslae van die ouens wat ons nie wil hê nie. Van die begin is dit dus `n probleem met konstabels wat nie daar wíl wees nie. Geleidelik raak die eenheid egter ontslae van die negatiewe element. Brig Crafford, die afdelingskommissaris, is die eenheid ook goedgesind en help om die kaf van die koring te skei.

Hulle begin met dertig lede – swart en wit.

“Ons het tót ons eie toerusting gemaak,” sê Louis. “`n Operasionele trok ingerig, `n Ford F350 wat ons omgebou het.”

Veertien swart woongebiede ressorteer onder Eenheid 6. Katlehong, Thokoza, Vosloorus, Zonkesizwe, Kwa Thema, Tsakane, Duduza, Daveyton, Ratanda. Thembisa, Wattville, Actonville, Balfour, Leslie en Delmas. `n Reusagtige gebied om te bedien.

Hulle trek in in die ou Benoni polisiestasie in Bedfordlaan, wat die laaste twee jaar leeggestaan het. In die stasie staan hulle voertuie: `n ou Bedfordtrok en vier Landrovers. Later kom meer toerusting en lede by.

Tyd is `n hindernisfaktor. Daar ís nie tyd vir baie opleiding van blougatte nie. Die binnelandse situasie bereik `n krisispunt. Bomme ontplof by Wimpy`s, daar is karbomme in Benoni, `n limpetmyn by `n busstop in Benoni, een by Dunnottar, die telefoonhokkies by poskantore wat geteiken word. `n Motorbom in `n groen Cortina, onder `n woonstelblok, ontplof. In nog `n voorval saai `n kragtige motorbom verwoesting in Benoni se middedorp.

En dan is daar die swart woongebiede, die “townships”. En die bloedige, volskaalse oorlog tussen die ANC en Inkatha, met hostels wat die broeiplek van die geweld is.

“Dink jou in,” sê Louis. “Hier is Kilian, op vyf en dertigjarige ouderdom, en hy kry 100-120 negentienjarige laaities om op te pas en te beheer.”

“Party van hulle is net so in die townships in,” sê Larry. “Ons moes party direk instuur terwyl ons die ander verder oplei. Gevorderde wapenhantering, huispenetrasie, identifikasie van vreemde wapens en ploftoestelle, hantering van gyselaarsituasies, abseiling.”

In die loop van hulle diensplig word die jong manne na Maleoskop gestuur vir gespesialiseerde onlusbeheer opleiding. Ook die wetlike aspekte rondom

Page 55: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

55

onlusbeheer. Die oorspronklike groep is onder andere opgelei deur die polisie se Spesiale Taakmag-eenheid.

Vanuit hierdie begin groei die Reaksie-eenheid en verskuif na Dunnottar waar hulle die Onluste-eenheid 6 word. Minister Vlok noem Eenheid 6 die beste en besigste in die land, en die werk word meer. Hulle word aangevul met versterkings van regoor die land, asook Eenheid 19. Hierdie aanvullings is `n reusehulp vir die eenheid.

“Vanweë die gespesialiseerde aard van hulle opleiding, word van die eenheid se instrukteurs gestuur om opleiding te doen by plekke soos Koeberg,” voeg Louis by. “Om die kitskonstabels op te lei.”

Dit is moeilike dae. Die situasie aan die Oos-Rand is so plofbaar dat dit problematies word vir Kol Kilian om lede af te staan aan ander eenhede.

En dit bly nie net by township-onlus aan die Oos-Rand nie. Die gebied is omring deur damme. Waar lede van die SAPD, sommer met uniforms aan, in die damme moes rondsoek na die lyke van verdrinktes, word die verantwoordelikheid na Eenheid 6 verskuif. Die duik- en reddingseenheid word getaak met die uitduik van slagoffers, soos in die geval van twee seuntjies, Johan en Anthony Jacobs. `n Vrou word gered van `n selfmoordpoging op die boonste vlak van die Royal York gebou in Alberton. `n Vierjarige dogtertjie word verkrag en in `n rivier gegooi. Die emosies wat rondom hierdie gebeure ontstaan, moet die manne ook verwerk. Hierdie en ander gevalle, soos Foto 10 met die vloede van Maart 1988, word volledig bespreek in `n volgende artikel.

Agtien- en negentienjarige seuns . Deurgetrek en grootgeword in Eenheid 6 as gevolg van groepsdruk. Daar is nie plek vir “sissies”, vir emosies nie. Hulle moet die dinge hanteer. Hulle leer om op te hou praat.

Die Dapper Duisend. Só is die oorspronklike Reaksie-eenheid deur die gewone polisielede genoem toe dié eenheid in die Benoni polisiestasie kaserne bly.

“Soort van `n insult en `n kompliment in een,” sê Louis.

Baie groete, Anemari Jansen (083 442 7044)

Glipstroom is beskikbaar by Exclusive Books en sommige PNA`s, asook van

die skrywer.

Page 56: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

56

Kol Hein Killian en manne van Eenheid 6

Glipstroom

Page 57: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

57

Resensie: Albertonrecord

Page 58: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

58

Glipstroom word ook in Italië gelees

The e-Nongqai contains various and sundry personal opinions of different correspondents and the compiler of e-Nongqai cannot be held responsible for any of their comments.

Die e-Nongqai bevat die uiteenlopende en diverse persoonlike menings van verskillende korrespondente en die opsteller van e-Nongqai kan nie vir enige deel van die inhoud daarvan in sy persoonlike hoedanigheid verantwoordelik gehou word nie.

Page 59: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

59

DEFENCE /VERDEDIGING

Hobbies / Stokperdjies: Dinky Toys

The French Connection: By Bazil Kriel

Raphaël, Valerie and Bazil at the Alps, France (Vallee Des Chapieux and Aiguille

Des Glaciers).

THE FRENCH CONNECTION

By Bazil Kriel

In 1998 I compiled an article regarding the Dinky Toys that were distributed to the

South African Defence Force in the fifties to be used as training aids at selected

battle schools. As retired Colonel in the Army, I confirmed the authenticity to the

fact of using Dinky Toys as an aid in battle handling and tactics to the Chairman of

Club Dinky France, Guy Girod. I also took the opportunity to forward a Wish List of

French military Dinkys that I was looking for along with my contact details. Within a

few days I received letters from two French collectors offering Dinkys that I was

looking for. One of the letters came from Raphaël Grand, a military collector. We

started exchanging Dinkys and within two years I was one short of the complete

French Military Collection. We then started exchanging French Dinky and Solido

Aircraft and thereafter French Dinky Cars.

Page 60: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

60

We became regular pen friends and discovered that we had a lot in common,

including a love for wild life and and former Military Service. Raphaël, when

discovering that I do leather pyrography (art form of burning figures on leather) of

wild animals and birds, requested that I do some art work for himself in exchange for

wanted Dinkys; what a pleasure!!

Bazil Kriel and Raphaël Grand in Italy.

In 2006 I was elected to represent the South African Legion of Military Veterans at

the 90th anniversary of Delville Wood in France. On hearing this Raphaël

immediately invited me to visit himself and his family in Seez, at district Savoie in the

French Alps. I accepted and we met at Arras in Northern France on 14th July 2006.

We attended the Delville Wood Service together on the 16th and then broke away

from the tour group. We travelled to the City of Metz near the Belgian - Luxembourg

border and spent overnight at his father’s sister. The following day we travelled

south, along the German border through Strassbourg to Mulhouse where we visited

the Musee Automobile Nasionale and viewed 500 vintage and veteran cars which

included the famous SHLUMPH Bugatti Collection. Then we visited the Railway

Museum too.

Late that evening we arrived in Seez and I was introduced to Raphaël’s family. The

next morning we travelled over the petite Saint Bernard pass in the Alps to the City

of Aosta in Italy where we visited a nearby Glacier. That evening we had a traditional

Page 61: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

61

home made French Dinner at his home and I was the focus of all questions

regarding my family and how we do things in South Africa. The French cuisine was

absolutely great!

The following two days we roamed the countryside and I purchased some Dinkys at

Annecy. The time passed all too quickly and good things to an end I had to depart on

21 July 2006. I used the TGF “Bullet Train” from Chamboury to Paris a distance of

400km covered in three hours! IN the evening I flew back to South Africa via Air

France.

Two years later, on my invitation, Raphaël and his sister, Valerie, arrived in South

Africa. In Bloemfontein we visited the Soetdoring Game Reserve and the

Bloemfontein Zoo as they wanted to experience some South African Wildlife. We

matched up with some members of the Bloemfontein Model Motors Club and spoiled

them with a traditional Braai. We travelled down from Bloemfontein to George

visiting the Cango Caves near Oudtshoorn on the way. After visiting the Transport

Museum in George we travelled on the Outeniqua Railway Steamer to Mossel Bay.

We also visited Cape Point, Table Mountain and of course the Simonstown Warrior

Toy Museum.

Raphaël Grand and Bazil Kriel at Gariep Dam, South Africa

On the 31st May we travelled back to Bloemfontein and then to Johannesburg from

where they returned to France. Since then we communicate via email and every

Page 62: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

62

Christmas we exchange parcels. My French connection became a bonded friendship

and my French Dinkys have grown from strength to strength…

Bazil Kriel.

Gedig: Lt-Kol (Afgetr) MJJ Van Rensburg -SALM

MY PA DIE POLISIEMAN

Die konstabel van die Drakensberge,

die wit Zulu van die Tugela.

Gestewel met leer en kamaste

uit die tyd van negentien vyf en dertig.

Sy perd neem hom oor die land

sonder teerpaaie of voetpaaie.

Oor sy kop kners die witbors kraaie,

die ooste en die weste son was sy horlosie.

Polisieman lewe in twee wêrelde.

Die een is die khaki- bos van sonde,

die ander God se skone natuur.

Ja, sy beroep is in die boom van goed en kwaad.

Hy lees die voetspore van misdaad

sien die saad van onreg soos doring draad.

Is daar êrens vorentoe `n einde?

Helaas nee, die groot Boek het dit so bepaal.

Die winters betraag die Polisieman op sy perd

en plak nog sneeu op die berge.

Die somers is brandende drake.

Wat vuur blaas oor die geel gras vlakte.

Die blou berge lê soos `n konsertina,

uitgerekte voue in die hellings van die kranse.

Agter hulle sal hy die moordenaar vind

want konstabel is die reg se kind.

Die wetboek is dik en geduldig,

die vraag is altyd, skuldig of onskuldig.

Maar die Wet kan nie vergewe ,

die prys moet betaal word om te lewe.

In die tronke loseer armes en rykes,

Hulle het geploeter in die akkers van onreg.

Ongeregtigheid het nooit `n tekort aan dissipels,

as een kom gaan die ander verpletterde weg.

Page 63: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

63

Misdaad voer misdaad soos kunsmis,

`n wêreld plaag sonder insek-doder.

Wanneer die klagstaat boeke vol is,

Sal die Skepper die Groot Boek beredder.

Misdaad is die parasiet van die eeue,

wat sy saad in die paradys ontkiem het.

Sy teelaarde het die mens besoedel.

Sy slagoffers is grafstene van baie monumente.

Polisieman kruip diep in die onder wêreld,

dis `n donker plek sonder sterre en maan.

Hier is `n eie regering van misdaad,

`n braakland vir die konings van geweld.

In die hof word die waarheid dun gestryk.

Polisieman betwis sy saak in êrens.

Die regter sit op sy bank met sy wit pryk.

Die prokureur vra net dertig silwer stukke..

Die hof is `n atletiese stryd van woorde,

dit word `n olimpiade van `n wettespel.

In die woorde stryd word lig en donker, hel.

Vir wie word die kruis gelig, Die beskuldigde of die Dienaar.

Drie en veertig jaar het onreg in sy kop gekolk.

Polisieman se slaap word sy spook.

Sy oë kyk nog deur die lewens rook.

Daar is nie meer mores om te vertolk.

Polisieman ! Seun van die Drakensberge,

wit Zulu van die buffel en die Tugela.

Vandag word jy geëer in die helde akker.

Jy is so vry soos die wind oor die Tugela.

Vlieg hoog met die Arende in jou romantiek.

Laat die vleuels van jou perd jou neem na vrede..

MJJ van RENSBURG September 6 2013

News item for eNongquai:

Springbok Estate-Surrey, UK: Pete Gillat

In 1946 at the height of submarine warfare during WW2, the people of the great nation of South Africa organised a nationwide tribute to the splendid heroism of the

Page 64: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

64

British Merchant Navy and sent the magnificent sum of £200000 to the merchant Seaman’s War Memorial Society which was the benevolent institution for the National Union of Seamen. As you can imagine £200000 in the 1940’s was a huge sum. The money was put to use at once. A large country house & 400 acres of farmland was purchased. On this land the most modern farming methods of the day were to be taught to ex-members of the British Merchant Navy who were physically or mentally unfit to return to sea. The project was named Springbok in appreciation of the South African people who had donated the money. Over the years the Union’s involvement reduced & the original land was sold. A new property was purchased which includes 1000’s acres of farm & forest land as well as a huge manor house. Today this estate is known as Springbok Estate and borders the Dunsfold Airfield where Top Gear is filmed. The farm training school has been replaced with farm land rented out to local farmers, some of the farm buildings too are rented out as business units & the manor has been converted into a residence for retired Seamen & as a guest house. It has its own pub & dining area. In addition a number of extra residence bungalows have been built & these are named after South African town like “Witbank” or “Cape Town”. In addition to the guest house they have a beautiful fishing dam and a number of camp sites. The Springbok logo hold prominence and they even have a South African flag flying which was presented to them some years ago by the them military attaché in London. At the same time a huge anchor was presented to them from some SA ship which is now the centre piece of the Springbok village memorial. On the day I visited them I was fortunate to capture “Vulcan” flying over their dam and even captured a photo of “Vulcan” flying under the SA flag which is I believe is the only photo of these two together. (Pete Gillatt)

Page 65: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

65

Page 66: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

66

Page 67: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

67

SADF: Nostalgia

Page 68: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

68

SA Medal Parade in the UK: Pete Gillatt

Legionnaire David Mannall of SA Military Veterans - UK receiving his SADF medals including a Military Medal of Merit (MMM) at the prestigious Royal Hospital Chelsea today. Incredibly, David was unaware he'd been awarded the Military Merit Medal for services of 'high order' in combat over a quarter century ago, that is until the Legion applied for his medals toward the end of last year. The timing of his medal parade at the Royal hospital could not have been more fortuitous, as, not only did he get to shake hands with Britain's only surviving Victoria Cross recipient Johnson Beharry but, 48 hours earlier, at the Oriental Club in London, he launched the very first book to be written by a combatant of legendary Charlie Squadron, 61 Mechanised Brigade who were at the vanguard of the most decisive battle victory in SADF history. It was Russian tanks against Charlie Squad's Ratel 90's who, with the support of a well-oiled combat unit (61 Mech), destroyed a full Brigade in a single day. Battle on the Lomba 1987 tells the story of nationalservice and superbly describes the high and lows of life during Mannall's 90 days at war in Angola. This book is a must-read for anyone interested in the unbridled truth about this historic period of the Bush war when capitalism clashed with communism and the Cold War got extremely hot. Signed copies can be ordered now here http://davidmannall.com/

Page 69: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

69

Peter Dickens presenting Legionnaire David Mannall with his medals in the UK.

Page 70: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

70

Dave Mannall, MMM and Sgt Johnson Beharry, VC

Page 71: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

71

SA Legion & Royal Hospital Chelsea pensioners Albert Scott (Capt – Durban SAP Band Ret) and Sandy enjoying a few drinks.

HISTORY: NATIONAL SECURITY / GESKIEDENIS: NASIONALE

VEILIGHEID

Slagtersnek: Dr JC van der Walt: Chapter 5.

FREDERIK CORNELIS (FREEK) BEZUIDENHOUT (55) OF BAVIAANS RIVER: “If you

shoot me dead, you can get me.”

Freek owned some 50 head of cattle and 400 sheep. In 1790 the Veldwachtmeester

told the Landdrost that Freek was a ruffian who thrashed his fellow Burghers. In

1808 the Earl of Caledon issued a Proclamation which outlawed the withholding of

wages. Freek ignored the government and he withheld the wages of his Hottentot

servant, Booy. He also later ill-treated Booy by thrashing him severely. He also

ignored four summonses to appear before the Circuit Court:

“More than two years ago, every attempt had been made to make him appear before

the Landdrost, but all gentle means have been fruitless. Bezuidenhout imagined

himself to be released from every authority of the law with the most violent threats.”

Page 72: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

72

PHOTO: The top of the rock crevasse where Freek Bezuidenhout was shot and

killed. Note the dry Baviaans River in the background.

Landdrost Andries Stockensrtrom had no option but to call for military assistance

from the Hottentot Cape Regiment stationed at Roodewal, Cookhouse, the property

of Frans Johannes van Aardt. On 10 October 1815 Lieutenant Francois Rousseau

and Ensign William McKay and 14 Hottentot soldiers arrived to arrest Freek for

obstructing the law.

When the soldiers neared Freek’s house, his bastard Hottentot concubine, Maria

Eckhard, saw the soldiers and she immediately handed over one of Freek’s guns to

his nephew, Jacobus Erasmus. Then she picked up the bags with bullets and gun

powder and ran, together with the armed Freek and his armed bastard Hottentot son,

Hans, to a rocky crevasse next to the Baviaans River. Freek shouted warnings and

he fired on the soldiers.

When the soldiers confronted Erasmus in another crevasse, he surrendered

peacefully. Erasmus never fired a shot.

Rousseau, McKay and a Hottentot Sergeant, Joseph, tried for hours to persuade

Freek, who kept on firing, to surrender. Bezuidenhout stubbornly refused. His son,

Hans, pleaded with his father, ”Master, if you please, let us go out.” However, Freek

demanded that the soldiers swear that they would not arrest him. They refused and

Page 73: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

73

Freek replied,”Now I see it all. You want to apprehend me, damn it, I shall not come

out, IF YOU SHOOT ME DEAD, YOU CAN GET ME!”

Sergeant Joseph and Corporal Dawid fired two shots at Freek. One shot went

through his arm and the other through his breast, killing him. His last words

were,”Son, my arm is off.” After the death of Freek, his son surrendered peacefully.

Freek’s family buried him on the farm, Silverbrook, today the property of Johan

Troskie. The burial service was conducted by the writer of his letters, the Dutch

teacher, Hendrik van de Zanten.

After the funeral, a brother of Freek, Johannes Jurgen (Hans) Bezuidenhout (57),

swore that he would avenge the death of his brother. When old Lucas van Vuuren

rejected his appeal, he threatened to kill Lucas. He also called him a wolf turd.

Die Stem Van Suid-Afrika

Steve Hofmeyr was onlangs in die nuus toe hy Die Stem gesing het. Van regs is hy

geprys en van links af wou hulle hom verguis. Ons as lede van die Magte het dikwels

op parade gestaan met die speel van Die Stem.

FAK-Standpunt: Oor “Die Stem Van Suid-Afrika”

CJ Langenhoven het in 1921 “Die Stem van Suid-Afrika” in sy bundel Eerste Skoffies op die pad van Suid-Afrika gepubliseer. Gedurende 1931 het die FAK ’n kompetisie geloods om ’n geskikte volkslied vir Suid-Afrika te vind. Uit die ingestuurde gedigte het die keuringskomitee eenparig Langenhoven se gedig “Die Stem” aanbeveel. Langenhoven het ML de Villiers versoek om die gedig te toonset. De Villiers beskryf die toonsetting soos volg: “Ek onthou nog goed dat dit een van daardie goddelike dae was waarvoor die Boland bekend is. Daar sit ek in my studeerkamer in Simonstad. Ek kyk uit oor die blou van onse hemel, oor die diepte van die see – en aan die oorkant van Valsbaai sien ek die pragtige en magtige gebergtes, waar die kranse antwoord gee ... Voor my sien ek wat Langenhoven aangevoel het. Ja ineens sien ek dit in een beeld. Die note van my musiek moes opgaan na die blou van onse hemel, en dit moes terug en afkom na die diepte van ons see ... en dan antwoord die berge.” In 1937 het die FAK-keurkomitee eenparig besluit dat ML de Villiers se toonsetting die beste uit 40 inskrywings was. DF Malan het die plek van “Die Stem” as volg verduidelik: “Gelukkig het Suid-Afrika ’n Langenhoven te voorskyn gebring en kan die Suid-Afrikaanse volk in hul gemeenskaplike vaderlandsliefde hul eenheid vind ten spyte van hul tweeheid. Dit kan so gebeur: Daar is ’n stem ... Dit is geen stem van hierdie of daardie bepaalde persoon of groep nie, en komende uit hierdie of daardie bepaalde aard nie. Dit is die Stem van Suid-Afrika!” Na volgehoue vertoë is “Die Stem” op 2 Mei 1957 tot enigste amptelike volkslied verklaar. Die kopiereg van “Die Stem” het aan die FAK behoort. In 1957 is dit oorgedra aan die Suid-Afrikaanse regering.

· “Die Stem” staan in die teken van Afrikaans wat na die Anglo-Boereoorlog gegroei het van huis, tuin en kombuistaal tot ’n hoëfunksietaal waarin gedig en gesing kan word.

Page 74: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

74

· Lank voor apartheid het “Die Stem” Suid-Afrikaners oor taalgroepe heen verenig as Suid-Afrikaanse burgers wat fokus op Suid-Afrika eerste.

· Na 1994 het “Die Stem”, waarvan ’n paar reëls in die nuwe Nasionale Lied opgeneem is, weer ’n rol gespeel om Suid-Afrikaners te verenig. Die Nasionale Lied is ook opgeneem in die FAK se 2012-Sangbundel.

· Na 1994 het “Die Stem” se gewildheid nie afgeneem nie. Gedurende 2013 was “Die Stem” ’n kategoriewenner van Maroela Media/VirSeker se Grootste Afrikaanse liedjie-kompetisie.

· Soos wat Afrikaners die Nasionale Lied voluit sing, is “Die Stem” as kultuurlied steeds ’n kosbare kulturele erfenis vir baie Afrikaners. “Die Stem” behoort erken en gerespekteer te word soos wat die Ou Transvaalse en Vrystaatse Volksliedere erken en respekteer word. Die sing van die ou Volksliedere beteken tog geensins ’n heimwee na ’n Suid-Afrika voor 1900 nie.

· Kultuurliedere behoort ’n regmatige plek te hê by kultuurfeeste.

· Die óf ... óf standpunt soos verwoord in Beeld van 8/7/2014 is ’n fout. Kulturele onsensitiwiteit teenoor kulturele simbole sal Suid-Afrikaners verder verdeel en vervreem.

· Nasies word gebou deur respek en erkenning van beide nasionale en kulturele simbole.

Danie Langner Besturende direkteur

Page 75: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

75

BOOKS / BOEKE

Business Day-resensent loof Boerehaatboek oor ABO

Business Day-resensent loof Boerehaatboek oor ABO ‘n Resensent in die Business Day wat deesdae al hoe meer anti-Afrikaans raak, het gister die nuwe boek deur Chris Ash, Kruger, kommandos & kak opgehemel vir die “nuwe perspektief” wat dit op ‘n “gemitologiseerde oorlog” bied. Volgens Maarten Mittner, die resensent, “sal Steve Hofmeyr nie van die boek hou nie”, weens die pro-Britse standpunte daarin.

Oor Rhodes sê Mittner: “Anders as die skurk waarvoor hy so dikwels voorgehou word, beskryf Ash Rhodes as veel meer van ‘n taktikus en subtiele strateeg as ‘n grondgryper, in weerwil van sir Leander Starr Jameson se ongelukkige inval in die Transvaal in 1896. Ash se siening, dat Rhodes en die mynmagnate nie die oorlog wou gehad het nie, het sekere akademici ontstel.” Ash pak die skuld vir die oorlog op Paul Kruger en die “aggressiewe” Transvaal. Kennelik het hy niks gelees van Jan Smuts en Paul Kruger se verbete pogings in die tent by Bloemfontein in 1899 om Milner te oorreed om nie met sy oorlogsplanne voort te gaan nie. Selfs Smuts, wat later so anglofiel geraak het, het vermeld dat daar geen salf aan Milner te smeer was nie en dat hy die oorlog wóú ontketen, kom wat wil. Die Afrikaanse historikus, Fransjohan Pretorius, het vroeër vandeesweek in sy resensie bevind dat, as gevolg

van die vele mistastinge en gebreke in die boek “daar een waar woord in die titel” is. Pretorius skryf: Die skrywer, ’n Skot, het hierdie boek geskryf omdat hy ’n weersin het in dronk, onkundige Afrikaners wat in kroeë aan hom vertel “hoe die Boere die Britte opgefoeter het en Boerevroue en -kinders in die konsentrasiekampe vermoor is”. Dit is ’n alternatiewe geskiedenis van die Anglo-Boereoorlog om sake reg te stel. Soos die subtitel dui: “Debunking the Myths of the Boer War”. Dat hy in die proses ’n spektakel van homself maak, gaan hom heeltemal verby. Die historiese metode vereis dat die historikus sy bronne krities benader. Wat wou! Ash aanvaar kritiekloos Britse jingo-bronne voor 1902, soos Creswicke, H.W. Wilson en Rider Haggard, vir sy siening van die Boere, maar hy is skokkend beledigend teenoor gerespekteerde historici soos Rodney Davenport, Leopold Scholtz, Iain Smith, Bill Nasson en Thomas Pakenham. Daar is 15 hoofstukke oor die verloop van die oorlog, die verskroeideaardebeleid, konsentrasiekampe, Boeregeneraals, die “superhuman”- Boer en swart betrokkenheid. Sy vooroordeel en onvermoë om die kompleksiteit in die geskiedenis raak te sien, maak dat hy ’n prentjie skets van bose Boere en brawe Britte. President Paul Kruger het met sy “violent conquest” die Anglo-Boereoorlog veroorsaak, terwyl Britse imperialisme ’n

Page 76: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

76

welwillende krag was wat slegs gebiede geannekseer het wanneer die swart inwoners Britse beskerming teen die Boere gesoek het. Die Boere word veroordeel dat hulle die Pedi aangeval het, maar die Britte mag dieselfde doen en bowendien Zoeloe, Griekwa en Basotho se grondgebied annekseer. Die Britse Intelligensiediens mag sedert 1896 heimlik inligting in die ZAR insamel en ’n geheime verslag saamstel vir militêre doeleindes, maar die spioenasie van die Boere se Geheime Dienst in die Britse kolonies bewys Kruger het uitbreidingsoogmerke gehad. Die Boere het met hul inval in die Kaapkolonie gebiede geannekseer, wat hul uitbreidingsoogmerke bewys, maar dat dieselfde argument uitgemaak kan word vir lord Roberts se anneksasie van die Vrystaat en die ZAR, ontgaan die skrywer. Hy veroordeel gevalle (en maak asof dit deur historici verswyg word) waar die Boere private eiendom plunder, die wit vlag misbruik en dumdumpatrone gebruik, maar hy swyg oor soortgelyke Britse optrede. Onkundig is die opmerking dat die Transvalers lank voor die Jameson-inval met ’n bewapening gekom het (en dus bewys dat Kruger die oorlog veroorsaak het). Na regte het die ZAR-regering ná die Jameson-inval ontdek dat 41% van sy burgers geen gewere besit nie, die res was verouderd. Tóé eers het die ZAR-regering sy burgers op groot skaal begin bewapen. Ook sy hantering van die konsentrasiekampe is deurspek met feitefoute, vooroordeel en onkritiese gebruik van bronne. Voorspelbaar vereenselwig hy hom met Elizabeth van Heyningen se geloof in die Britse Blouboeke (gepubliseerde regeringsdokumente) en haar standpunte oor die konsentrasiekampe (“die meerderheid inwoners was bywoners”). Ash se versuim om S.B. Spies se Methods of Barbarism? te raadpleeg, maak sy aannames verdag. Skouerophalend verklaar hy: “To this day people die of natural causes in hospitals.” Hy begryp nie dat die sterftes in die eerste plek voorgekom het vanweë die gebrekkige administrasie van die Britse leërleiding nie. Emily Hobhouse se rol om die bestaan van die kampe en die haglike toestande in Brittanje te openbaar, en só die weg tot die aanstelling van die Dameskomitee en die gevolglike verbetering van die kampadministrasie te open, is ook vir hom geen begrip nie. Ash se argument dat Britse soldate eweseer aan siekte gesterf het as die inwoners van die konsentrasiekampe, hou nie steek nie – feit is dat 14 000 uit 450 000 Britse soldate aan siekte oorlede is, teenoor 28 000 sterftes uit 110 000 inwoners in die wit konsentrasiekampe. Hy beweer die wit kampinwoners se rantsoene was beter as dié van die Britse soldate – maar kampinwoners het ná verhoogde rantsoene in Maart 1901 elk ’n half pond (dikwels oneetbare) vleis per dag gekry, teenoor die Britse soldaat se twee pond vleis. Die Boere se “moenie” en die Britte se “mag maar” duur voort: Boere-simpatiseerders soos Olive Schreiner is verblind deur hul irrasionele haat vir die Britse ryk, maar die Britse jingo’s se haat en minagting vir die Boere is volkome in orde. Boere wat die wapen aan Britse kant opneem, is verstandig, maar Britte wat die Boerekant ondersteun, is “treacherous and -loathsome renegades and extremists”. Tereg wys Ash daarop dat Boeregeneraals soos Cronjé, Snyman en Erasmus power was, maar hy weerhou kritiek op ewe-vrotsige Britse generaals, soos Buller aan die Natalse front, Clements en Colvile (wat hy ophemel en wie se van hy verkeerd spel). Sonder bewyse (en verkeerdelik) voer hy aan dat die meeste bittereinder-Boere die armste en mees ongeskoolde burgers was, “essentially White Trash”. Baie van hulle was “a less pleasant bunch” en “common criminals”, en hul aktiwiteite “pure banditry”. En die Boere se guerrilla-optrede? “As long as they stayed hidden and managed to shoot a policeman, murder some Africans or blow up a railway line now and again, the conflict dragged on.”

Page 77: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

77

Met die herskrywing van die Suid-Afrikaanse geskiedenis wat tans onder die ANC-bewind aan die gang is, moet nie net Joe Slovo en sy Kommunisteparty, of ANC-Winnie Mandela en haar halssnoerbendes nie, maar ook Rhodes, Milner, Roberts en Kitchener, as helde uit die stryd tree. http://praag.co.za/?p=26097&utm_source=feedburner&utm_medium=email&utm_campaign=Feed%3A+praag+%28Pro-Afrikaanse+Aksiegroep%29

Four-War Boer

The Century and Life of Pieter Arnoldus Krueler Colin D. Heaton and Anne-Marie Lewis

Foreword by Colonel John H. Roberts, British Army(Ret.) R295.00 / ISBN 978-1-612002-63-7 / Paperback / 234 x 153 / 288 pages / 16pp b/w illustrations / Military History / African Studies

The amazing life of Pieter Krueler (1885–1986) provides a window into a full century of conflict such as one man rarely experiences.Four-War Boer traces Krueler’s highly colorful life from the Second Boer War, where he first served as a 14-year-old scout, through his service in World War I with the German army in East Africa, to the Spanish Civil War to World War II, this time with the Allies, and on into the latter part of the 20th century, when he served as a mercenary during the 1960s Congo Crisis. Later, by this time in his eighties, he became a civilian trainer for the original Selous Scouts of Rhodesia, and

later still a trainer for South African commandos.

The War Story Of Soldier 124280: Mike Sadler R320.00 / ISBN 978-1-928211-37-2 / ebook 978-1-928211-38-9 /Paperback / 210 x 148 / 500 pages / 40 b/w photos, maps / Military History / African Studies / Memoir

The true, personal and extraordinary first-hand account of an ordinary young soldier who served in the South African Artillery during World War II. Mike Sadler joined the army at the tender age of 17 as a signaller. This is his story, of why and how he

Page 78: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

78

joined up, his experiences under training, and his part in the North Africa Campaign. He was stationed in Tobruk when it fell in June 1942 to Rommel’s advance at the end of the Battle of Gazala. Mike was not yet 20 when he was captured and handed over to the Italian forces.

Gloriejare van die SA Polisiemag

Resensie en meer besonderhede aanstaande maand.

Stables: CMR – Mt Ayliff, Transkei

Page 79: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

79

LETTERS / BRIEWE

Angola Elephants: Joachim W de Castro Lopo: Horta, Azores

Angola ... Elephant in Lucira, Moçâmedes - Angola!!! Bath in the sea ... What a marvel. Angolans elephants to go to the beach to take a dip!

Page 80: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

80

Iaido - The Art Of Katana (Japanese long sword): Adv Len Els

An ISKK seminar on Iaido is planned for Aug/Sep 2014. Cost R350.00 Bokken (wooden training katana) available @ The Karate shop for R150.00 Let me know if interested. Len San. The way of the sword and the way of Zen are identical, for they have the same purpose - the killing of the ego - Yamada Jirokichi Sensei.

Bejaardesorgfonds (BSF): Genl Hennie Westraat: Hermanus

Jy sal onthou van die geval. Nog besig met hulp aan die gesin. Dink sy seun is in die buiteland. Bly BSF kan help Hennie Westraat

Page 81: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

81

Subject: WILLEM DU PLOOY - S.A.POLISIE PENSIOENARIS (POLMED LID)

Geagte Generaal Westraat, In die eerste plek wil ons van die geleentheid gebruik maak om u te bedank vir al die hulp en inligting waarmee u ons gehelp ten opsigte van my eggenoot, Willem, in die verlede. Daar was talle aspekte van hulp wat hy deur POLMED kon ontvang waarvan ons nie bewus was nie en sonder u en die Bejaardesorg Fonds se hulp sou ons verseker nie tot kennis daarvan gekom het en die nodige hulp en voordele ontvang het nie. Hy baat baie onder die "Prolonged Care Programme". My eggenoot Willem het in November 2009 na 'n hartomleiding 'n beroerte gehad en dit is duidelik dat hy sedertdien onderworpe is aan 'n lang en moeisame herstel wat ook nie gewaarborg is tot 100% herstel nie. Hy het al heelwat verbeter onder die toesig van die biokinetikus wie hom op 14 daaglikse basis besoek en oefeninge gee wat hy moet doen. Theresa du Plooy

Gesoek: “C1” Mansjetknope en dasspeld: Ben Kruger [VSA]

Hallo Hennie, Na aanleiding van ons tel gesprek net ʼn herinnering omtrent bg items. Ben Kruger. Ben Kruger is op soek na Seksie C1 – Vlakplaas – se mansjetknope en dasspeld. Dit word

benodig om opgeveil te word ten einde ʼn bydrae te maak tot kol EA de Kock se appèlsaak

mbt sy parool. Regskoste is baie duur........ Kontak ons asb indien u dit vir ‘n goeie doel vir

afstaan.

Query wrt medal re-issue for the SA Legion people

Hello Hennie. I hope you are feeling well on your way to recovery following your recent ill spell. So glad you are back with us. I was just wondering whether you knew of a Col. Elmarie Tiflin (SAPS)? I was referred to her some time back as someone that could possibly assist in the issue/ re-issue of medals for ex-SAP members. There are a few folk in the SA Legion who could benefit from this assistance. On the SADF/ SANDF side we have some contacts & they have been very helpful as you would have seen from our medal parades.

Page 82: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

82

I did approach this Col. Tiflin back in 2013, but never heard back from her. Alternatively do you possibly know anyone else who might be able to help? Regards Pete Gillat

Wie kan ons vriende in Engeland help, asb?

POLISIE-PRAATJIES

Tussen treine ...en stasies: Eduan Liebenberg Naude (Somalië)

Hoe verduidelik jy vir iemand wat aanmekaar “whats-up” waar lê die lekker gesels in ‘n jamblik of vuurhoutjie-boksie-telefoon...?

Maar dinge werk mos in eras en geslagte. Die wat so lekker SMS ken nie die ‘wag vir die possak’ op die grens nie – dat ‘n man ‘n maand lank wag vir die reaksie op ‘n vry-sinnetjie in ‘n brief. Daardie koevert wat so parfuum-lekker geruik het. Daardie was darem vir jou so ‘n lekker-seer reuk, dan nie? Maar ons wat só praat en voel, ons was die donders wat die dinge omgekrap het vir die volgende geslag...

Hoe het oorle John Lennon gesing : “Every Generation, blames the one before...” En kan daar dan hier in Afrika ‘n meer skuldige geslag wees as ons, die jonges van die sestiger en sewentiger jare? Dit weergalm dan tot no toe nog daagliks in ons parlement – almal hamer terug op die ander kant se “struggle” teen hierdie ouer geslag wat ek van praat.

Wat het ons dan beskerm en wat verloor? Maklik, ons het verloor wat die nuwes nog nooit gewen het of ooit sal ervaar nie. Ons praat uit twee wêrelde. Ons het met ‘n blik en vislyn-telefoon gespeel, gehoor hoe klink dit as ‘n aluminium kastrol op die koolstoof skuif en die knus-gesêls gehoor as die Dover koolstoof se hitte jou saggies ‘toevou’ in die dieper TV-lose-samesyn... Maar, ek ken ook ‘n SMS en kyk nou gerieflik die Bokke oor die kassie direk daar in Engeland, met’ surround sound’ wat my op die pawiljoen plaas... Ek kan ‘n plat silwer plaatjie in ‘n masjien druk en van my bed af kyk na iets wat ons vroeër, drive-in toe voor moes ry – twintig kilometer vêr! Ons ken twee wêrelde meneer, nie een nie! En ons weet goed wat ons verloor het... Daarom hou sommige van ons aan die verlede vas, soos ‘n kat vir haar ongebore kleintjies aan die lewe klou...

Vanaand het ek dit nie nou al oor oor die politiek nie – hoewel dit vir my moeilik gaan om nie vroeg, vroeg in daardie rigting te staan en neuk. Vanaand het ek dit eers oor die tydskakelaars van die verlede. Hoe lekker om in hierdie whatsup-wêreld te sit en

Page 83: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

83

skierlik kom lang vergete oomblikke uit daardie tyd wat Lennon sing ‘die ander ons oor verwyt...’

Hoe heerlik kan ‘n reuk, smaak of ‘n klank of woord, skielik ‘n skakelaar aansit en jou vat na daardie tyd en dinge. Dinge wat nie meer bestaan nie.

‘n Paar ure gelede sit ek en ‘n Afrikaner kollega hier in Suid-Soedan en gesels. Dit reent hard. Ek sê vir hom hoe vat die reent my terug na die lekker slaap wanneer dit op ‘n sinkdak sous. Veral gedurende ‘n vroegoggend wanneer jy nie hoef op te staan vir skool nie. Toe sê Eddie – oud polisieman, daar uit New Castle se wêreld – hoe lekker die “ka-kliek...keklok” van die trein hom laat slaap het. Toe skakel ons aan en dit gaan dit oor, tussen treine en stasies. Oral gaan daar skakelaars aan... loop die tyd-kruier met ons tasse vol spoorweg lekkerte op die perron van ons tyd!

Vandag word die spore gesteel wat diep deur ons siele geloop het. Vandag is daar net die tyd-skakelaars wat ons terug kan vat op daardie spore. Spore wat deur ‘n anderste lekkerte geloop het. Waar kry jy vandag lekkerder warm-melk-koffie soos daardie wat jy gekoop het by die spoorwegstasie kafeetjies... of lekkerder ‘Pie en Gravy’? En die trein tussen Durban en Pretoria...ideale trippie daai om die heerlikhede van die trein te ervaar. Alles van die trein in ‘n enkele nag saamgevat – so ‘n spesiale geniet pakket. As mens uit Germiston die oop donkerte suidwaarts in stoom beginne die dinge gebeur. As die trein vol was, was daar drie sittings vir die ‘eetsalon’ Dit was nou vir jou ‘n belewenis om daardie eetsalon met die pynlik, pynlik netjiese en skoon wit tafeldoeke in te gaan en die egte swaar en statige silwer eetgerei te bevoel. Kyk, dan kom vloei die ontspanning soos deur ‘n drip in jou are! As jy eers vir die derde sitting geboek was, en jy het vroeg genoeg jou sit by die kroeg gekry, kon jy lekker ‘mellow’ gaan aansit. Die kos was eersteklas – veral die lamsboud en groente om nie te praat van die lekker dik romerige sop. Dit alles terwyl jy voortstoom en die stoomsuiers so vinnig pomp dat dit soos ‘n enjin klink. Wanneer jy daardie gitswart donkerte instaar terwyl die trein heen en weer wieg het dit jou vereng in ‘n gerieflike wêreld wat warm en gemaklik deur die snerpende Hoëveld koue sny na jou bestemming.

Hoe het die jong manne...en vroue nie in die gange gestaan en slenter, om kamtig vars lug te soek... Mens kon die trein-Don-Juans vroeg, vroeg al sien rondkyk in die gange – soos hiënas karkas loer. Dit was vir my jou wragtigwaar ‘n lekker slaap op die trein. Mens was mooi moeg wanneer die man met die beddegoed opdaag en die presies gevoude komberse en lakens op die slaapbank vir jou oopvou. Hoe lekker om half wakker te word wanneer die nag en werk geluide uit die skierlike stilte op een of ander verlate stasie jou uit die slaap wakker maak. Dan draai mens jou om tussen die lakens en komberse net om die sekuriteit van die binne wees te voel voor jy weer weg gesus word deur die “ka-kliek...keklok” waarvan Eddie gepraat het.

Min ligte brand so strelend sag as die nagliggie in die kompartement van ‘n treintrok.

Nou moet ek dit tog sê. Al hierdie lekkerte waarvan ek praat was lekker apart. Van die kruier met die wegtrek-slag, deur die kondukteer, beddegoed-man, die kelners in die eetsaal, die kok en trein drywer was melkwit. Alles was lekker en dit het gewerk...

Page 84: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

84

In die liedjie wat ek so graag saamsing wanneer ek lekker voel: ‘Beautiful in Beaufort-Wes,’ word daar gesing:

“...Die laaste herinnering waaroor ek sing, is die nag toe ek en jy die melktrein aan en aan die nag in ry tot anderkant die ding-dong-gong van die Breakfast waiter in die gang verby... dit was my ‘wake-up-call’ my lief...”

En my “wake-up call vanaand. Die enigste trein wat loop is die Gautrein. ‘n Kliniese ‘whatsup’ slang in ‘n wêreld waar die dieper spore wat deur ons goeie verlede loop weggesteel word...netsoos die straatname verander word.

Nou vra die Johnny come Lately’s – hoekom is ‘n man ‘n rassis! Want my kinders kan nie lekker skoon en gewoon trein ry nie! You, Johan Herselman Snr, Francois Beirowski, Emsie Pienaar and 6 others like this.

Fanie Bouwer Laat my dink aan Grandpa. Lekker storie - ek het dit geniet.

Barend Bacchus Greyling Vat die iemand se foon weg vir n paar dae.

Francois Beirowski Laat jy my ook terug dink. Ek het laasjaar by my broer in PTA gaan kuier maar besluit dat ek nie gaan terug vlieg nie maar met die trein net onder die blou trein terug te kom. Lugversorging, kos uit die boonste rakke, diens perfek, silverware eetgerei. Ek kan dit aanbeveel. Die enigste ding wat ek gemis het was die klank van Louie die min dae trein.

Mac Van Zyl Baie Goed vertel wat ons almal terugneem na die verlede. Ek weet Frans Kloppers gaan nostalgies Wess hieroor.

Jacobus Strauss DANKIE EDUAN. DIT IS GOOD!!!!.

Alexander Galbraith Dick Mooi storie uit ons dae. Dankie. Ek is ook n groot fan van die liedjie tussen treine uit " Balade vir n Enkeling"

Johan Herselman Snr Dankie, lekker saam met die herinneringe van die verlede gery. Klein dingetjies soos daardie aller lekkerste klein koppietjie koffie wat jy mee wakker gemaak was naby Germiston stasie kan geen mens ooit vergeet nie.

Hennie Heymans Pure nostalgie Eduan Liebenberg Naude

Arbeid Adel: Ferdi Vermaakt

Ferdi Vermaakt Snr

Page 85: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

85

Goeie more vriende, hierdie storie het my diep geraak. Ek en my broer staan Sondagoggend by ʼn winkelsentrum en wag vir iemand, daar kom toe ʼn splinternuwe Tata bakkie (soos foto) in gery en stop by die asblikke en vuilgoeddromme, ʼn bejaarde witman klim uit en begin krap in die dromme en asblikke. My broer vra my toe of ek die man met die driewielfiets kan onthou wat hier in die gebied op en af gery het en in die asblikke gekrap het, ek se vir hom ja, en dis vir my snaaks ek sien die man nie weer nie. My broer se vir my dis die man hy het vir hom ʼn bakkie gekoop. Ons stap na die ou en hy vertel ons toe dat hy die bakkie kontant gekoop het vir R98000.Hy vertel hy is 69-jaar oud en het alles in sy lewe verloor en het toe begin om bottels en blikkies op te tel en dat hy nou goed lewe met geen skuld nie. Dis vir my ʼn les, waar daar ʼn wil is, is ʼn weg, dan kry jy die jongmanne op straat met die bord om die nek, 'geen werk, GOD seën u ' You, Glenn Elsden, Johan Herselman Snr, Frik Bruwer and 24 others like this.

Kasoepie van Niekerk Dankie vir die vertel van hierdie storie!

Carel Gerrit du Toit is dit die ou in George?

Frik Bruwer More se Ferdi mooi loop ja daar is ʼn les in alles.

Ferdi Vermaakt Snr Nee Carel Gerrit du Toit,hy is hier van Pta-N.

Carel Gerrit du Toit wou sê; die George een het breinskade opgedoen erens en dit het my dus bietjie verwar...

Callie Mocke ferdi hier by ons is daar ʼn man wat so twee drie jaar ouer as ek is ,maar hy het die verstand van ʼn jong seuntjie en hy se nog vir almal oom ..ek het hierdie outjie nog nooit ooit sien bedel nie ..en hy ry die hele dorp vol en help mense of verkoop swart sakke en hy maak ook karton bymekaar ..Kersfees vat hy die bietjie geld wat hy vir homself bymekaar gemaak het en gaan na lucky star sweet fabriek toe en koop ʼn vrag lekker goed wat hy so gedurende die Kersgety aan al die kinders uitdeel..sy eerste werkie was as ʼn kaartjie verkoper by Ster Kinekor destyds ..en hy knoop altyd ʼn geselsie aan en wil altyd weet hoe gaan dit met oom se kinders..een van die drukkers in die dorp wat al reeds afgesterf het, het hom gehelp om ʼn eie klein advertensie besigheidjie te begin destyds..dan

Page 86: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

86

gaan kuier hy by al die ooms en vind uit van hulle besigheid. hulle gee hom ʼn ou ietsie en oom George druk dan sy advertensie vir hom verniet agterop die advertensie van die pizza plek wat betaal vir die druk...eintlik ʼn ongelooflike ou as jy na hom sit en luister, sy ouers wou hom nie hê nie omdat hy gestremd is ..en hy sukkel nog maar al die jare so aan op sy eie..

Ferdi Vermaakt Snr Callie Mocke,hoe kry ʼn mens dit reg om jou of sal ek se, oor jou hart om jou eie kind aan sy eie genade oor te laat en dan is hy nog gestremd ook.

Callie Mocke ferdi, ons sal huil as ons besef wat rêrig aangaan hier in ons land..hier is twee wêreldklas skole vir gestremdheid hier in ons dorp ''Muriel Brand ''en ''Felicitas'' en ouers kom laai eenvoudig hulle kinders hier af en hulle sit jaar in en jaar uit alleen daar in die koshuise sonder dat iemand hulle ooit kom uitboek..maar ouboet hier is sukses verhale ook ..een van die hoofseuns van Muriel Brand so ruk gelede is vandag ʼn gesiene sakeman en sy vrou dryf die admin in sy plumbing besigheid ..en natuurlik van die personeel daar is eenvoudig engele uit die hemel met n passie vir hulle werk.

Ronnie Beyl Ferdi dankie dat jy dit gedeel het, dit is inspirerend

Hennie Heymans Ferdi Vermaakt Snr - mooi storie! Mag ons hom in die eNONGQAI plaas asb?

Ferdi Vermaakt Snr Hennie Heymans,met graagte kan jy die storie plaas.

‘n Kerkstorie en wysheid: Tom van Rensburg

Tom van Rensburg: Ek lees anderdag die volgende. Ek gaan probeer onthou soos dit gebeur het. In die sewentigs is die kerk al amper vol toe 'n jong man ingestap kom. Hy is vuil en dit lyk of hy ook effe gerook is. 'n Doodse stilte sak oor die kerk neer terwyl hy die paadjie afstap en heel voor op die grond gaan sit. Met die staan die hoofouderling op en begin na hom toe stap. Almal weet die oom vat geen nonsens nie en wag vir wat nou gaan gebeur. Die oom stap tot by die jong man en gaan sit moeilik langs hom op die vloer en sê die volgende: So ja, nou is jy darem nie alleen nie! Ons oordeel mense te maklik op hul uiterlike, dink ek, terwyl die Here die binneste sien.

Repliek: Pottie Potgieter (Port Edward)

Pottie Potgieter Donderdag 2014-07-10, 07H53. Baie goeie more aan al die vriende en vriendinne, mag julle 'n wonderlike dag geniet en moet julle nie aan die koue steur nie. Miskien sal die koue weggaan as ons dit ignoreer. Ek weet dat ek teen hierdie tyd al so gekondisioneer is met die warm weer en hoe humiditeit dat en beslis nie meer die koue kan vat soos toe ek jonk en vol warm bloed was nie. Maar aan die ander kant sou ek, as ek altyd so jonk gebly het, nie al die dinge ervaar het wat ek wel te gemoed gekom het nie. En my liewe vriende, daardie ondervindings sou ek met geen geld ooit kon koop nie en die vriende wat daardie ondervindings saam met my meegemaak het sou ek ook nooit ontmoet en tot vandag toe nog as goeie en ware vriende na aan my hart kon hou nie.

Page 87: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

87

Wat ek dus wil sê is dat ons soms kla oor dinge wat ons na regte nooit anders sal wou beleef het nie. Ons het kennis en wysheid daardeur opgedoen wat geen geld ter wêreld ooit vir ons sou kon koop nie. Dit is net jammer dat ons nie daardie kennis en wysheid kan neem en dit in ons opvolgers kon inent nie. Ek dink dit Was Einstein wat op 'n kol gesê het "Theoretical knowledge is just knowledge, but practical knowledge is wisdom" Ek dink wat hy daarmee gesê het is dat boeke kennis eers wysheid word as ons dit persoonlik self in die praktyk toepas. Dit is dus ons onbaatsugtige taak om die WYSHEID aan ons opvolgers en nasate oor te dra. Hulle kan dan daardie kennis neem en met praktiese toepassing daarvan dit weer hulle wysheid maak om aan hulle opvolgers en nasate oor te dra. So word die kringloop van wysheid voltooi en word verseker dat die wysheid nooit verlore gaan nie. Aan die Vriende wat onwel is wens ek spoedige beterskap en volkome herstel toe ongeag waar hulle is en wat die probleem ook al mag wees. U is en bly in my bede. Aan al die ander wens ek 'n veilige, rustige en vrugbare dag toe. Mooi loop en tot wederom.

Malgasse en sardyne: Pottie Potgieter (Port Edward)

Pottie Potgieter : Suid-Afrikaanse Polisie - Afgetrede Lede Maandag 14 Julie 2014, 07H21 Baie goeie more aan al die vriende, vriendinne, kennisse en onbekendes. Gister was 'n baie lekker dag en het ons darem so 'n klompie Malgasse gesien wat duik. Vir die van u wat nie weet nie, Malgasse is nie een van die gewone see voëls wat ons in hierdie gebied sien nie, maar volg gewoonlik die Sardyne teen die kus op. Hulle vang egter nie net die vissies wat aan ons almal bekend is nie, maar ook die "Red Eye" of Natal sardyne. Vissies van ongeveer die selfde grote as die sardyn maar hulle "loop" nie in sulke groot skole nie. Die "Red Eye" is dwars deur die jaar in die omgewing maar is ook geneig om in die winter nader aan die kus te beweeg, en word gewoonlik net as aas gebruik. Wat die Malgasse aanbetref, daar is as die sardyne regtig "loop" derduisende van hulle wat duik en opstyg of net op die water sit as hulle vol gevreet is. Soms lyk dit asof die water so 'n wit opdrifsel daarop het van die volume voëls wat daarop sit, as hulle op die jag uit is kan mens nie glo dat hulle nie in mekaar vas vlieg of duik nie. Die aktiwiteit bo die water is eindelik die aanduider van hoeveel vissies daar onder die oppervlakte is en nie van die strand af sigbaar is nie. Ek het egter gehoor dat van die strande hoër op teen die kus rapporteer het dat hulle klein skooltjies van die vissie gesien het, maar steeds nie dit waaraan ons so tien jaar terug gewoond was nie. In daardie tydperk was daar soveel Malgasse dat dit eindelik donker geword het soos hulle die son se strale uitgeblok het en die geraas van die Malgasse was ver van die strand af hoorbaar. Ons hoop maar, vir die mense wie se inkomste van die Sardyne afhang, dat daar 'n laat loop van die vissies sal wees sodat hulle ook darem 'n geldjie kan maak om hulle deur die tydperk te help.

Page 88: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

88

Ek wens u almal 'n wonderlike dag toe en sterkte vir die wat olik is of in die hospitaal verkeer, spoedige beterskap en volkome herstel. Onthou die lag en die glimlag, dit maak alles sommer beter voel en lyk. Wees veilig en paraat en moet nie kanse vat nie, julle is te kosbaar vir ons. Mooi loop en tot wederom.

HUMOUR IN UNIFORM

Payback-time

Seniors Banking...PRICELESS!!

Shown below, is an actual letter that was sent to a bank by an 86 year old woman. The bank manager thought it amusing enough to have it published in the Times. Dear Sir: I am writing to thank you for bouncing my cheque with which I endeavoured to pay my plumber last month. By my calculations, three nanoseconds must have elapsed between his presenting the cheque and the arrival in my account of the funds needed to honour it.. I refer, of course, to the automatic monthly deposit of my entire pension, an arrangement which, I admit, has been in place for only eight years.

Page 89: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

89

You are to be commended for seizing that brief window of opportunity, and also for debiting my account £30 by way of penalty for the inconvenience caused to your bank. My thankfulness springs from the manner in which this incident has caused me to rethink my errant financial ways. I noticed that whereas I personally answer your telephone calls and letters, --- when I try to contact you, I am confronted by the impersonal, overcharging, pre-recorded, faceless entity which your bank has become. From now on I, like you, choose only to deal with a flesh-and-blood person. My mortgage and loan repayments will therefore and hereafter no longer be automatic, but will arrive at your bank, by cheque, addressed personally and confidentially to an employee at your bank whom you must nominate. Be aware that it is an OFFENCE under the Postal Act for any other person to open such an envelope. Please find attached an Application Contact which I require your chosen employee to complete. I am sorry it runs to eight pages, but in order that I know as much about him or her as your bank knows about me, there is no alternative. Please note that all copies of his or her medical history must be countersigned by a Notary Public figure, and the mandatory details of his/her financial situation (income, debts, assets and liabilities) must be accompanied by documented proof. In due course, at MY convenience, I will issue your employee with a PIN number which he/she must quote in dealings with me. I regret that it cannot be shorter than 28 digits but, again, I have modelled it on the number of button presses required of me to access my account balance on your phone bank service. As they say, imitation is the sincerest form of flattery. Let me level the playing field even further. When you call me, press buttons as follows: IMMEDIATELY AFTER DIALLING, PRESS THE STAR (*) BUTTON FOR ENGLISH #1. To make an appointment to see me #2. To query a missing payment. #3. To transfer the call to my living room in case I am there. #4 To transfer the call to my bedroom in case I am sleeping. #5. To transfer the call to my toilet in case I am attending to nature. #6. To transfer the call to my mobile phone if I am not at home. #7. To leave a message on my computer, a password to access my computer is required.

Page 90: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

90

Password will be communicated to you at a later date to that Authorized Contact mentioned earlier. #8. To return to the main menu and to listen to options 1 to 9 #9. To make a general complaint or inquiry. The contact will then be put on hold, pending the attention of my automated answering service. While this may, on occasion, involve a lengthy wait, uplifting music will play for the duration of the call. Regrettably, but again following your example, I must also levy an establishment fee to cover the setting up of this new arrangement. May I wish you a happy, if ever so slightly less prosperous New Year? Your Humble Client And remember: Don't make old people mad. We don't like being old in the first place, so it doesn't take much to piss us off.

Daai siekte genaamd O.V.O.

Ek is tog so bly daar is 'n naam vir hierdie siekte dit laat my beter voel, al is ek self 'n lyer! Ek is onlangs met O.V.O. gediagnoseer: Ouderdomgedrewe Vergeetagtige Ongesteldheid. Dis hoe dit manifesteer: Ek het besluit om my tuin nat te spuit. Terwyl ek die spreier neersit, sien ek my kar het 'n was nodig. Op pad garage toe sien ek die pos wat vroeër afgelewer is op die stoeptafeltjie lê.

Ek besluit om deur die pos te kyk voordat ek die kar was. Ek sit die karsleutels op die tafel, sit die gemorspos in die boks onder die tafel, en sien dat hy vol is.

Ek los al die rekeninge toe op die tafel sodat ek eers die boks gemorspos kan leegmaak, en besluit ek kan net sowel die rekeninge betaal, dan is dit afgehandel.

Ek vat my tjekboek wat op die tafel lê, en sien daar is net een tjek oor.

My nuwe tjekboek is in my studeerkamer, en daar kry ek toe sommer die beker koffie wat ek aan't drinke was.

Die koffie is al koud, dus maak ek vars koffie.

Op pad kombuis toe met die koue koffie tref die potplant my oog en ek sien hy is droog.

Page 91: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

91

Ek sit die koffie op die kombuistafel en ontdek my leesbril wat al heel oggend soek is.

Ek besluit dit sal goed wees as ek eers die bril bêre, maar ek moet eers die potplant water gee.

Ek sit die bril terug op die toonbank, vul 'n houer met water en sien skielik die TV se afstandbeheer wat iemand op die tafel laat lê het. Ek besef as ons vanaand wil TV kyk, gaan ons die ding soek - dis beter as ek hom op sy plek terugsit, maar ek moet eers die plant natgooi. Ek gooi water in die pot, maar mors die meeste op die vloer. Ek sit die TV-ding terug op die tafel en vat 'n handdoek om die vloer droog te maak. Toe stap ek in die gang af en probeer onthou wat ek wou doen. Teen sononder: Is die kar nog vuil. Die rekeninge is nie betaal nie.

Daar staan 'n koppie koue koffie op die kombuistoonbank. Die potplant kort nog water. Ek kry nie die afstandbeheer nie. My bril is weg. En ek weet nie wat ek met die karsleutels gemaak het nie. Toe probeer ek uitpluis hoekom ek heeldag niks gedoen het nie en hoekom ek so moeg is. Ek stap na die rekenaar om hulp te soek, maar besluit om eers te kyk of daar e -pos is. Doen my 'n guns: Stuur hierdie boodskap aan almal wat jy ken, want ek kan om die dood nie onthou vir wie ek dit al aangestuur het, en of ek dit al vir enigeen gestuur het nie.

En moenie lag nie want jou beurt kom...

Diplomacy: Gen Stanley McChrystal (Via Dr Lamb)

Some men carry and handle their diplomacy better than others........ When former U.S. Military commander in Afghanistan, Stanley McChrystal, was called into the Oval Office by Barack Obama, he knew things weren't going to go well when the President accused him of not supporting him in his political role as President. "It's not my job to support you as a politician, Mr. President, it's my job to support you as Commander-in-Chief," McChrystal replied, and he handed Obama his resignation. Not satisfied with accepting McChrystal's resignation the President made a cheap parting shot. "I bet when I die you'll be happy to pee on my grave." The General saluted. "Mr. President, I always told myself after leaving the Army I'd never stand in a queue again."

Page 92: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

92

OOR ‘N KOPPIE KOFFIE

My lekkerste Braai - HBH

Ek is ‘n braai-man. Skaapchops, steak, T-been en Groenkloofboerewors dis my

braaikos. Soms maak ek ook kaiings in die roesvrystaalpan op die vuur en pap in

driepootpotjie. Dis ook lekker. Vroulief maak ook sosaties volgens “knuppeldik” se

resep – dis ook lekker.

As kind het ek die bus van die Bluff geneem tot by die spoorwegstasie in

Suidkusweg en dan ‘n trein geneem na Amamzimtoti. Daar het ek ‘n bootjie gehuur

en met die rivier opgeroei en gebraai. My skoolpêl (wyle) Donald Campbell het saam

gegaan. Hy het sommer pap in ‘n kakao-blik gemaak. Dit was die dae!

My vader was ook ‘n polisieman. My oom Frik Heymans was ‘n slagter. Ons het

altyd by hom vleis gekoop. Ons het naweke gebraai – maar dit was niks grênds nie!

Sommer twee klippe en ‘n rooster. So het ons gebraai. Van vroeg af het ek die vurk

geneem en gebraai. Een Saterdagoggend ry ek en my pa op die Bluff en ons neem

‘n kortpad deur die bos en hier tref ons twee polisiemanne van die blitspatrollie aan.

Hulle was besig om vinnig ietsie te braai. Het seker nie van die barracks se kos

gehou nie! Jare gelede het ‘n soldaat op die 21ste vloer van ‘n gebou, op die balkon,

gebraai; die brandweer het opgedaag en die storie was in die koerant.

Die Suid-Afrikaanse Polisiemag se lede was ook almal lief vir braai. Die Zulu-

konstabels se “chuck” op die vuur by die polisiestasie was ook baie lekker. Ons het

in die “ou dae” daagliks bandiete gekry en hulle kos is sommer op ‘n oop buitevuur

onder die advokadopeerbome verwarm en dan het konst Njawo sommer elke dag

chuck gebraai – so half rou in die vlamme geskroei en “rare too medium.” Dit was

vingerlekker so op bruinslaghuispapier en met sy Okapimes in repe gesny met

growwe sout op gesprinkel. Ja, vir 20sent het jy ‘n mooi stuk “chuck” by Bluff

Butchery gekry – ander slaghuise het dit ook “boys meat” genoem. Dit was die dae

toe vleis goedkoop was.

Die Zulu-konstabels het ook walvisvleis gebraai. Ons het die Union Whaling CO in

ons wyk gehad. Die vleis was eers gekook en dan gebraai. Ek het dit ook probeer

maar dit was nie sleg nie, maar ook nie lekker nie.

As jong polisieman het ek my Volksie gevat en met die ou Suidkuspad suid gery tot

by ‘n strandmeer. Daar het ek gebraai met dryfhout. Die ou Suidkuspad en die

spoorlyn was langsmekaar. Dan het ek na die stoomtreine gekyk tussen Durban en

Port Shepstone. Daar was destyds baie Garratts op die Suidkuslyn. Dit was net braai

en koeldrank drink.

Later is ek na die veiligheidspolisie verplaas. Na ‘n veiligheidskursus te Kompol x302

het ons die kursus afgesluit met ‘n braai by die gevangenis te Potgieterstraat. Daar

was ‘n braaiplek by hul klub onder die groot bome langs die sentraal gevangenis. Dit

Page 93: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

93

was die dae toe kol Aucamp van die gevangenisdiens groot vriende met die

veiligheidstak was. Al die saboteurs en (wit) Rivonia-manne en Bram Fischer was

daar aangehou.

Toe die vleis klaar gebraai is en dis opskeptyd sê ek vir die bandiet dis die “generaal

se bord” en hy skep toe heerlike chops, wors en steak in. Wat ‘n heerlike vleismaal!

My vriend wyle Boon Boonzaaier was die eienaar van Bosveld Trein Safari’s. Op een

rit was dit my plig om te braai. Toe ons by die braaiplek kom toe reën dit katte en

honde. Ek sê toe vir Boon ek sal braai, die trein kan maar stadig aanry. Ek braai toe

in die laaste rytuig heel agter in die “portaal” – tussen die deure - op ‘n gasbraai. Gou

was die trein gevul met daardie heerlike aroma wat mens ruik as jou bure braai! Dit

was baie suksesvol. Op ‘n ander keer ry ons per trein van Pretoria na Victoria

Waterval. By die eindbestemming aangekom is die stasiemeester weg. Hy sou sy

braai vir ons geleen het. Ou Boon is ewe bekommerd. Hy moet sy passasiers “voer”

as hulle van die valle en ander besienswaardighede terugkom.

Ek het heerlike vleis gekoop en rondgekyk vir ‘n rooster. Toe vind ek ‘n stormwater

drein se deksel van gegote yster. Ek het vuurgemaak en die drein se deksel op twee

klippe gesit en die vleis – na my mening – lekker gebraai.

Twee buitelandse polisiemanne, George Costa en Joachim Wilson de Castro Lopo,

het my geleer om braaivleis en rooi wyn – osbloed - saam te geniet. Ek het nie veel

kultuur gehad nie! Ek het Brannas & Coke of bier saam met my braaivleis geniet.

So braai ons van plek tot plek – eg Afrikaans en Suid-Afrikaans moet ek sê. Ek het

ook by Engelse vriende gebraai; hulle is maar net soos ons!

Later het ek ‘n paar keer die Namib besoek. Daar was ek in die geselskap van ‘n toe

bejaarde kapt Schlechter. Ons het ons die helder sterrekoepel in die Namib gebraai.

Hy het oulike stories vertel wat my aan Doc Immelman se Suidwes stories herinner

het. Dan dink ‘n mens: “Kyk wat het ek gemis. Moes ek nie eerder in SWA gedien

het?” Daar het die ouens myle patrollie afgelê terwyl ons in die stad weer 3 000

RAA’s per maand geskryf het. Ek weet nie of Walvisbaai ‘n skrale 500 RAA’s per

jaar geskryf het nie. Toe dink ek jy kry stadspolisie, dorpspolisie, plaaspolisie,

woestynpolisie (kameelpolisie) en grenspolisie.

Ons het ook lekker op Maleoskop en op die grens vleis gebraai – op ver plekke en

ver paaie!

So met nadenke was die informele braaivleis so 10:00 – 11:00 as die bandiete geëet

het vir my die lekkerste in my loopbaan. Geen mens kan soos ‘n Zulu braai nie –

maar jy moet ‘n Nataller wees om dit te kan geniet.

Maar laat ek sê wat die atmosfeer betref was die braai’s in die Namib die beste; ek

het baie aan Doc Immelman se boeke gedink, oor ‘n radiovervolgverhaal “Newels

Page 94: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

94

oor die Namib” en oor boeke wat ek oor die Namib en SWA gelees het. Dit was

spesiaal en dankie kapt Schlechter vir die mooi stories om die vuur!

Repliek deur Gawie Botha

Gawie Botha

Hennie Heymans praat van of hy nie moes gedien het in SWA, waar grenspatrollies gery was,n groot verskil van honderde dossiere na "grens polisieman" miskien net twee dossiere vir die maand,,,,,,vir my was 'grenspatrollie" ry die een avontuur na die ander,,,,baie voertuig probleme gehad, net jy en jou Konstabel as tolk, en sou jy nie bietjie tegnies aangelê gewees het, het jy net daar loop staan tussen niks en nêrens sonder enige hulp,,,,,,,,,so een skemeraand trek ek die F250 4x4 uit die tweespoor pad langs die grens beweeg so 100 tree weg van die grensheining af, en vertseek die polisievoertuig,tussen die appelblaar en kameeldoringbome,daar in die dik-los-sand,,,en "saal af! Volgende oggend laai ons drie been potte, slaapgoed en water, maak kampterrein skoon vee met takke onodige spore uit, klim in die Ford F250 na normale inspeksie van olie, water, brandstof en bande nagegaan is, druk die starter ,,,,",Klik,,,klik,,,,klak,,klak",,ek kry so jeukerigheid in my neus, en so warm gevoel teen my slape op, begin onmiddelik te sweet ,,,,,,,, NIEMAND STOOT HIERDIE FORD AAN DIE BRAND IN HIERDIE DIK SAND,,,,,,,,,! Maak dier bonnet oop van die V/8 "stater" draad en battery koppelpunte is almal stewig vas ,,,,,,, dan merk ek die dakliggie nog so flourig brand ,, skakel dit blitsig af, "DEMMIT" ,,,,,,,,,,, daar is nie eers n manier dat ek die langafstand radio sal kan gebruik, daardie jare werk ons deur Walvisbaai as "repeater" dan Windhoek, en dan Gobabis, en Buitepos, ook net op sekere tye,,,,! HIerdie Ford agtsilinder draai jy nie met ‘n slinger, en hy het ook nie ‘n slinger nie ,,,,,,,,,,,,,, ek se vir Frederik my tolk, pakaf ,,, maak vuur, maak koffie, hier gaan ons lank kamp, ek het genoeg ammunisie, vir vleis ,,, kos is nie ‘n probleem, en omtrent halfsak geel mieliemeel ,,,, kos is nie probleem ,,, probleem is die 90% pap battery! My pyp lekker skoongekrap, en gestop, BB tabak, steek my pyp stadig op, met sulke ligte trekke deur die skoongemaakte pyp steel, "choke" sy kop so bietjie, man dan rook so pyp darem lekker, terwyl die koffie afkoel in die blikbeker ,,,,,,, met die rustigheid wat oor my kom, herinner ek myself aan ‘n storie wat die "ou-mense" vertel het van die Model T Ford, wat as sy battery pap was dan het hulle die een agterwiel op gedomkrag, die Model T Ford in twede rat gesit, en dan die agterwiel met die hand gedraai, met ‘n vinnige pluk, en dan het die Model T Ford gestart ,,,,,,,,, ek sê: "Frederik "jackop" die Ford se agterwiel ,,, ek help, ek het so ‘n lekker groot dikstaalplaat gereedskap trommel, sit dit onder die as, en laat sak die "jack" ,, trommel is ‘n bietjie te laag, grawe die lossand onder die wiel uit,wiel het nou n gerieflikke grondvryhoogte,,,,, Vatplek is ‘n bietjie moeilik aan die tyre, groot droë houtstomp voor die voorwiele, skakelaar van die Ford aan, die erste pluk aan die wiel ,, werk nie ,, die wiel wil gevat wees en gepluk word ,,,,,, fk weet die tweede pluk wat ek die wiel gee, {twederat} daar "start" die die Ford ,, ek hardloop om na die kajuit haal hom uit rat, en ref daai 8

Page 95: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

95

silinder van opgewondheid, dat die seekoeie eintlik vir my lag uit die Okovangoswamps uit!!!! ,,, en daar het ek daai dag weer iets geleer, van ander mense wat al lankal dood was in die model T Ford se tyd ,,,, ek moes eintlik ‘n medalje gekry het ,,, vir die insig ,,,, ander lede se kommentaar was, jy moet die dakliggie nie aanhou deur die nag, was jy bang!!!!!! ,,,, soos nou dan klop ek my maar stilletjies net self op my skouer!

Johan Herselman Snr, Robert Brand, Marius Avenant and 19 others like this.

Pottie Potgieter Mooi vertelling Gawie, Beslis iets om te onthou.

Christo Robberts Nog 'n pip vir jou.

Pieter Oberholzer Ek sekondeer...nog 'n pip, Gawie!

Helmuth Witulski Mooi storie Gawie ,jy het seker van toe af die dakliggie mooi dop gehou!!!!!!

Willem Rotterdam Knouwds Gawie dit is iets wat ek by my pa geleer het die willis jeep was nog ses volt en ook so gaan staan met half dooie battery en so met die agterwiel gestart. Toe ek vir Natuurbewaring gewerk het met ‘n Ford F250 in die Swakop revier dieselfde ding en met die agterwiel en 4de rat gestart.

Christo Robberts Roep vir Armand Basson nader, dan sien jy dinge gebeur.See Translation

Page 96: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

96

Willem Rotterdam Knouwds So kom jag Sevaas Krause daar uit Bloem by my met van sy pelle. My outste seun was toe in Blloem op skool. Hy bring toe n maatjie saam, ons jag toe die dag springbok. Na twee booke sit ons met n papwiel, ruil gou om en wragtag nie ver nie nog een.Servaas het net so n Hilux 4x4 en ons stuur Kobus om sy bakkie te gaan haal want hy het ekstra wiele vir veld ry saamgebring. Nogal n entjie wat Kobus moet loop en die manne besluit daar sal nou n lewertjie gebraai word, die houtjies bymekaar en glo my nie een roker tussen 6 van ons nie,Maar boer maak n plan toilet papier en trek die petrol pyp by die vergasser uit, swaai die starter en kry petrol op die papier, trek ‘n pluck draad af swaai weer en skiet die papier aan die rand en daar braai ons toe lewer niertjies en die harte en sommer nog murgbene ook.

Willem Rotterdam Knouwds Saam met hierdie storie was daar nog een.my seun Kobus het daar uit die groot stad Bloem nog n maatjie ook gebring. Die man proe toe net aan die lewer wat elke ou so op n stokkie sommer in die vlam gaar maak, maar jy kon sien dis nie so aanvaarbaar om te geniet soos ons ander dit met smaak eet nie. Toe raak die lewer en die niertjies en ook die harte op en dis mos toe wat my ander seun Hermanus daai lang bene van die springbok afskil en net so lekker opwarm vir die murg en kap dit daar met ‘n klip stukkend en suig die murg uit. Ai hoe lekker kan dit wees. Dis mos toe daai tyd wat daai stadsjapie sommer die veld instap, seker so by homself gedink, ag f!!!k ek hoop ek word nie so honger nie

Robert Brand Gawie Botha ek wonder of jy besef hoe ek en seker vele ander hierdie stories van jou waardeer en geniet...as mens self daardie Botswana draad via Tsumkwe, die panne en die Kaudum gery het dan sien en ruik en voel ek daardie kampplek....maar ai tog, daardie meganiese probleme kon darem diep moerigheid tot gevoilg gehad het....weereens dankie....

Andrew Meyer Ek het dit darem self al gesien ... op my Oom se plaas tussen Aroab en Keetmanshoop... hy het n plaasbakkie, net ek (11 jaar oud) en hy, hel vêr van die opstal af...so aan die agterwiel gegryp en "gestart" . Ek sal dit nooit vergeet nie.

Koperdiefstal

Dis winter, dis 02:15 en die geraas klink soos die Howick-waterval; water wat val!

Petro: “Hendrik jy het die tuin nat gespuit en jy het die slag vergeet om die kraan toe te

draai!” Dis iets wat ek dadelik ontken want ek onthou toe ek die kraan toegedraai het.

Ons is mos ontwapen; maar gedagtig dat die voorval miskien die voorspel tot ‘n huisroof kan

wees, strompel ek die trappe af na buite. Buite kan ek mooi hoor – dis water wat spuit soos

‘n geiser!

Buite in Russelstraat sien ek die ligte van drie karre; intussen sluit Petro by my aan, een kar

jaag na ons en maak ‘n Kaapsedraai terug vanwaar hy gekom het. Die ander kar draai by ‘n

erf in die laaste stel ligte hou by ons stil: Dis die polisie! Ons almal bewonder die spuitfontein

en stel oppervlakkig ondersoek in.

Page 97: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

97

Alhoewel dit klaar “to-morrow” is seg die een polisieman: “You must come to the station to-

morrow and report it!”

Dog ek: “As sal dit nie doen nie, vir wat? Gaan net tydmors wees.”

Ons gaan in die huis. Oë wat nie aan die lig gewoond is nie, soek nou die regte munisipale

nommer. Vaak ou antwoord: “Russel-what”

“Ag man, like Russel-the-people who sell furniture”

“Oh Russels Street”.

“Yes”.

“Police reference number?”

“No I dont have it.”

“Go to police and get number before we can do anything.” Die water kan maar mors. Die

MAS-nommer is die towerstaffie wat ons probleem gaan oplos.

Nou is dit japon aantrek, serp om die nek en handskoene. Skoene, nee ek trek my pantoffels

wat soos stewels lyk, aan. Petro gaan saam; sy trek swaar pelsjas aan.

Ons kom so 02:45 by polisiestasie. Die TV is aan; een of ander sokkerwedstryd. Jong dame

bied haar hulp aan. In dofverligte kantoor is ‘n donkerfiguur. Hy sluit by ons aan; hy het ‘n

beanie aan. Hy is ‘n kaptein. Die twee sit ons klagte vinnig deur die boeke nadat ek sekere

gedeeltes van die vorms ingevul het.

Wat my opgeval het is die baie pampierwerk! Seker vier vorms en ‘n dossier. Intussen sê die

kaptein: “Why did you not phone da police?” One vertel die polisie was op die toneel en het

gesê ons MOET die saak by polisiekantoor aanmeld. “NO they should have helped you!”

Wat het ek geleer met my kontak met die polisie? Wel ek kan net sê hulle het professioneel

opgetree. Die kaptein het egter nie soos ‘n kaptein van ouds gelyk nie – hy het soos ‘n

gewone lid gelyk met drie sterre op die skouer. Geen fier houding nie.

Tweedens het die vreeslike klomp papierwerk my beïndruk. Toe ek ‘klein’ was het ons die

“ROM” en die “RAA” gehad. Toe kom die “MR” want hulle het die ROM en RAA

saamgesmelt om minder papierwerk te hê. Met rekenaars en die klas van goed dink ek kan

hulle baie papierwerk uitskakel. (Dit was my ou troepmaat destyds kaptein, Desmond

Blignaut wat die werkstudie-ondersoek gedoen het. Desmond het later SB op KAMEELDRIFT

GEWORD.)

NOU BEL ONS DIE MUNISIPALITEIT EN WEER MOET ONS MET ‘N VAAK OU DEUR DIE DRIL GAAN.

SOOS OORWINNAARS VERSTREK ONS DIE MAS-NOMMER. DIS 10:00 SONDAG EN DIE

MUNISIPALITEIT HET ARRIVEER! DIE KOPERTOESTEL BY DIE WATERMETER IS GESTEEL TEEN

WATTER KOSTE?

Page 98: Enongqai Vol 5 No 8 & 9

98

HONDERDE LITERS WATER IS VERMORS, DIE KOSTE VAN DIE MUNISIPALITEIT, DIE SAPD SE TYD

EN ONS ONGERIEF BYGEREKEN. EK WAG STEEDS OM TE BAD – ONS HET DAREM WATER VIR

KOFFIE GEHAD.

RY MET DIE GAUTREIN SIEN MENS LETTERLIK HONDERDE MENSE WAT IN DIE BOSSE LANGS DIE

SPOOR WOON, IN PARKE KAMPEER MENSE. MY VRAAG IS HOE OORLEEF DIE MENSE INDIEN

HULLE HULSELF NIE TOT MISDAAD WEND NIE? SKROOTHANDELAARS KOOP SEKERLIK DIE

MUNISIPALITEIT SE GESTEELDE KOPERTOESTELLE.

DIE LES?

ONS IS DANKBAAR OM TE LEWE, ONS WAS GELUKKIG, DIS MAAR NET DIE WATERMETER! MAAR DIT

KOS DIE LAND GELD!

THE MARKET / DIE MARK

Koorsboom Cottage: Befordview

Anemari Jansen: 083 442 7044

Benita Smith : 083 485 292

Jonathan Mda and Lorraine Gorekwang

CONCLUSION / SLOT

Die e-Nongqai bevat die uiteenlopende en diverse persoonlike menings van verskillende korrespondente en die opsteller van e-Nongqai kan nie vir enige deel van die inhoud daarvan in sy persoonlike hoedanigheid verantwoordelik gehou word nie.

The e-Nongqai contains various and sundry personal opinions of different correspondents and the compiler of e-Nongqai cannot be held responsible for any of their comments.

Dankie aan almal wat gehelp het om hierdie uitgawe ’n sukses te maak! Baie welkom aan

ons nuwe lesers!

It was a pleasure to compile this edition! Thanks for your support! –HBH

Greetings – Groete

Salute! Saluut!

Hennie Heymans No 43630 © 2014