Ekskrecija Final

7/26/2019 Ekskrecija Final

1/51

11

FIZIOLOGIJA EKSKRECIJE

Procesi ekskrecije (izluivanja u vanjsku sreinu!i"aju#

Su$%inski znaaj za or&avanje#

kons%an%ne za're"ine %jelesni %enos%i rela%ivno s%alno) sas%ava %jelesni %enos%i

o d r a v a nj e h o m e o s t a z e


2/51

22

digestivni trakt

- hrana -

respiratorni trakt

- plua -

metaboliki

procesi

uropoetski trakt - bubrezi -

jetra

razgradni nuzproizvodi digestivni trakt

koa

respiratorni trakt kiseonik

Metaboliki procesi

Razgradni

nuzproizvodi


3/51

33

F*+KCIJA ,*,REGA

Pri"arni i oevini zaa%ak -u-re)a jes%e s%varanje"okra.e (urina! Ovi" zaa%ko" -u-rezi o-avljaju niz /unkcija koje

'o"a&u or&avanju /iziolo$ko) in%e)ri%e%a i volu"ena%jelesni %enos%i#

ekskrecija $%e%ni 'roizvoa0 "a%erija u vi$ku i"a%erija ne'o%re-ni or)aniz"u

uvanje volu"ena i kons%an%nos%i sas%ava %jelesni%enos%i

re)ulacija elek%roe"ijske reakcije ekskrecija ko"'leksni or)anski s'ojeva0 kakoeno)eni0 %ako i e)zo)eni


4/51

44

* -u-re)u se s%varaju ili ak%iviraju -iolo$ki ak%ivna

jeinjenja#

eri%ro'oe%in (re)ulacija eri%ro'oeze! renin ('ro%eoli%iki enzi" 1 'roor"on! koji jeluje

na an)io%enzino)en 'ros%a)lanini (ues%vuju u re)ulaciji 'ro%oka krvi i

)lo"erularne /il%racije! kalikrein1kinin sis%e" (ues%vuje u re)ulaciji krvno)

'ri%iska i 'ro%oka krvi u -u-rezi"a!

203415iiroksiolekalci/erol (or"on koji nas%aje ovi%a"ina 5!


5/51

55

6eliina -u-re)a

6rs%a 7e&ina ()! 5u&ina (c"! 8irina(c"!Govee 439 : ;49 2< : 3= 29 : 23

Konj =49 : ; : >04

Ovca 49 : 9 1 1

?aka 24 : @9 @04 : =04 30; : @02


6/51

66

Fizioloka anatomija i histologija bubrega


7/51

77

PRO7OK KR6I KROZ ,*,REGE

Pro%ok krvi kroz o-a -u-re)a iznosi oko 24

"inu%no) volu"ena srca0 kre.e se o 2@ : @9 B ?6

Govee =499 L3= sa%a

Koza 2>99

Ovca 2349

Konj >>99

Svinja 2994

Pas (veliki! ;94

Dovjek 2399 "l"inu%

(slika)


8/51

88

NEFRON:

Osnovna funkcionalna jedinica bubrega Broj nefrona:

ovjek = 1 1,3 iliona u jednobubregu

!onj i gove"e = 1# 13 iliona

$vaki nefron u"es%vuje u s%varanjuokra&e

Bubreg ne o'e regenerisa%i novinefron:

- svaka (ovreda, oboljenje ili noralno

s%arenje i)a)ivaju (os%e(enosanjenje broja nefrona


9/51

Nefron "ine:

*al(igijevo %ijelo

+loerul

Boanova ka(sula

$is%e %ubula -kanali&a.

/roksialni %ubul

0enleova (e%lja

Nisodni -desceden%ni. krak

2sodni -asceden%ni. krak

is%alni %ubul

$abirni kanali&i


10/51

1!1!

!or%ikalni nefroni: sje4%eni bli)u (ovr4inekore

5uks%aedularni nefroni: 6#7 od uku(nog

brojasje4%eni su dublje u kori i do(iru duboko uedulu


11/51

1111

+loerularna -8l%raciona. ebrana:

endo%el ka(ilara = brojni o%vori -fenes%re.:1## n

ba)alna ebrana: oko 3## n

e(i%elne &9 visceralnog lis%a B9 ka(sule =(odoci%i sa (rodu'ecia obuva%ajuka(ilare, foriraju 8l%racione (ore (rojera3# # n


12/51

1212

$;E

3 fa)e -(rocesa. u s%varanju kona"ne

okra&e:19+loerularna -ul%ra.8l%racija:8l%racija

(la)e i) gloerularni ka(ilara u luenBoanove ka(sule nas%aje (riarna

okra&a -gloerularni -ul%ra.8l%ra%.69Rea(sor(cija vode i su(s%anci i) luena

%ubula -i) (riarne okra&e. u(eri%ubularnu ka(ilarnu re'u -u krv9

(la)u. = %ubularna rea(sor(cija39;ubularna sekrecija:sekrecija su(s%anci i)

krvi u %ubularni luen

$abirni kanali&ia nas%ala de8ni%ivnaokra&a se do rea u bubre'nu karlicu


13/51

1313

/roceso gloerularne 8l%racije nas%ajevelika koli"ina (riarne okra&e

/riarna okra&a -gloerularni ul%ra8l%ra%.

(reds%avlja 8l%ra% krvne (la)e $adr'i sve sas%ojke krvne (la)e ras%vorene

u obliku (ravi ras%vora? ne sadr'i (ro%eine @


14/51

1414

Ana"aj velikog obia gloerularne 8l%racije:

19Br)o uklanjanje 4%e%ni o%(adni (roi)voda i)organi)a

/o4%o se 4%e%ni (roi)vodi veoa slaborea(sorbuju u %ubulia, njiovo efek%ivnouklanjanje i) %ijela )avisi (rvens%veno odobia 8l%racije

69 *ogu&nos% da se sve %jelesne %e"nos%i8l%riraju i obrauju u bubre)ia vi4e (u%adnevno

ovjek ia oko 3 C (la)e, dnevno se s%vorioko 1D# C (riarne okra&e, %o )na"i da seuku(na (la)a o'e 8l%rira%i i obradi%i oko# (u%adan

Ovako velika gloerularna 8l%racija


15/51

1515

!oli"ina (riarne okra&e -gloerularnogul%ra8l%ra%a. = C6 sa%a

!onj oko 19### -i vi4e. C6 sa%a+ove"e oko 19### -i vi4e.

Ovca 16#

!o)a 11#$vinja 1#

/as G#

*a"ka 6#

ovjek 1H# 1I# J 1D#

e8ni%ivna -kona"na. okra&a = 1 1,H 7


16/51

1616

Odrednice -fak%ori. veli"ine gloerularne8l%racije, odnosno 8l%racionog (ri%iska -F(.:

0idros%a%ski -krvni. (ri%isak-0(. ugloerularni ka(ilaria: sila kojausjerava %e"nos% i) krvi kro) 8l%racionuebr9 u (ros%or Boanove ka(sule

0( = G,3 k/a !oloidoJonko%ski (ri%isak-!O(. bjelan"evina

krvne (la)e koji se su(ro%s%avlja 8l%raciji

!O( = k/a Kn%erka(sularni (ri%isak-K!(. koji se

su(ro%s%avlja 8l%raciji

K!( = 1,G k/a


17/51

1717

u%oregulacija gloerularne ul%ra8l%racije ibubre'nog (ro%oka krvi

*eani)a (ovra%ne s(rege svojs%ven

bubre)ia odr'ava s%alni bubre'ni (ro%ok krvii gloerularnu ul%ra8l%raciju u(rkos )na%ni(rojenaa sis%eskog ar%erijskog (ri%iska

au%oregulacija

/ro%ok krvi u bubre)ia je noralno nogove&i nego 4%o je (o%rebno )a do%uranje O6iran9 a%9


18/51

1818

69 ;2B2CRN RE/$OR/LK5

!ako gloerularni 8l%ra% ula)i u bubre'ne

%ubule, on %e"e kro) sukcesivne dijelove%ubula

(roksialni %ubul,

0enleova (e%lja,

dis%alni %ubul,

sabirni %ubul i kona"no u sabirni kanali& (renego 4%o se i)lu"i kao okra&a

Na %o (u%u, i)vesne su(s%ance se selek%ivnoi) sas%ava (riarne okra&e u %ubuliarea(sorbuju u (eri%ubularnu %e"nos%, a )a%iu krv, dok se druge lu"e i) krvi u %ubulski

luen


19/51

11

Aa ra)liku od gloerularne 8l%racije koja jerela%ivno neselek%ivna -sve ras%vorenesu(s%ance i) (la)e se 8l%riraju i)u)ev

(ro%eina i su(s%anci koje su ve)ane )a nji., ;ubularna rea(sor(cija je visoko selek%ivna:

+luko)a, ve&ina ainokiselina i vi%aina seskoro u (o%(unos%i rea(sorbuju i) (riarneokra&e, %ako da i u kona"noj okra&iuo(4%e nea

Brojni joni (la)e kao 4%o su Na, Ll ibikarbona%i se u velikoj jeri rea(sorbuju,ali veli"ina njiove rea(sor(cije i urinarneekskrecije je (rojenljiva i )avisi od (o%rebaorgani)a

$ druge s%rane, neke o%(adne a%erije-krea%inin i urea. slabo se rea(sorbuju i)


20/51

2!2!

/rag rea(sor(cije:

!oncen%racija neke su(s%ancije u krvi is(odkoje se %a su(s%anca u (o%(unos%i rea(sorbujei) (riarne okra&e u %ubulia, a vi4ak i)nad%e (ra'ne konc9 se ne rea(sorbuje, negoi)lu"uje okra&o

$vi sa%ojci (riarne okra&e se dijele nasas%ojke sa


21/51

2121


22/51

2222

Ni)ak (rag rea(sor(cijeiaju:

2rea, okra&na kiselina, fosfa%i

Rea(sorbuju se djelii"no a ve&i dijelo sekoncen%ruju (rolasko (riarne okra&ekro) %ubule

2 sas%ojke okra&e be) (ragas(adaju:

!rea%inin, sulfa%i i i(urna kiselina

Oni se uo(4%e ne rea(sorbuju, sao sekoncen%ruju, a neke se "ak i secerniraju i) krvi(reko %ubuloci%a u luen %ubula


23/51

2323

*eani)i %ubularne rea(sor(cije

Rea(sor(cija kro) %ubularni e(i%el u(eri%ubularnu %e"nos%, a )a%i u krv,os%varuje se (asivni i ak%ivnieani)ia %rans(or%a na na"in kao 4%o se

odvija %rans(or% kro) (la)a ebrane svi&elija:

ifu)ija -(asivni %rans(or%.

k%ivni %rans(or%

/inoci%o)a

2slo a (asi an %rans(or% -dif ija. je


24/51

2424

2slov )a (asivan %rans(or% -difu)ija. je(os%ojanje koncen%racionog gradijen%a ielek%ri"nog gradijen%a

ifu)ijo se rea(sorbuju voda, urea, joni Ll ibikarbona%a

Rea(sor(cija eani)ia ak%ivnog


25/51

2525

Rea(sor(cija eani)ia ak%ivnog%rans(or%a odvija se su(ro%nokoncen%raciono i elek%ri"no gradijen%ui)eu %ubuloci%a i (eri%ubularne %e"nos%i,

odnosno krvi

Na ba)ola%eralno dijelu ebrane%ubuloci%a se nala)e %rans(or%ni eani)i

koji funkcioni4u u) u%ro4ak energije i(oo&u nji se odreena su(s%9 i)%ubuloci%a (rebacuje u (eri%ubularnu%e"nos%, gdje se nala)i u ve&oj koncen%raciji

Ks%ovreeno na a(ikalno dijelu ebrane%ubuloci%a %a su(s%anca se i) (ri9 okra&eunosi u %ubuloci%e (oo&u nosa"a olak4ana difu)ija

RE/$OR/LK5 N;RK52*


26/51

2626

RE/$OR/LK5 N;RK52*

2 (roksialni i dis%alni %ubulia isabirni kanali&ia, (ri "eu jone Na (ra%e i

joni Ll


27/51

2727

*eani)a rea(sor(cije Na u sabirni

kanali&ia


28/51

2828

Rea(sor(ciju jonaNa i sekreciju jona !u dis%9 %ubulia isabirni kanali&ia(ods%i"u

ineralokor%ikos%eroidii) )onegloerulo)a korenadbubre'ne 'lj9


29/51

22

RE/$OR/LK5 +C2!OAE K *KNO!K$ECKN

Rea(sor(cija gluko)e i ! i) (riarneokra&e direk%no je ve)ana )a rea(sor(cijuNa

2 "e%kas%o (okrovu a(ikalnog dijelaebrane %ubuloci%a nala)i se (ro%ein nosa")a Na i "i ve'e jon Na na njeu se oslobaa irece(%orsko jes%o )a ve)ivanje gluko)e -!.

k%ivno4&u !JNa (u(e na ba)ola%eralnodijelu ebrane Na se %rans(or%uje u

(eri%ubularnu %e"nos%, s%vara se elek%ri"nigradijen%

5oni Na i) luena %ubula ula)e u %ubuloci% i )asobo (ovla"e gluko)u -!.

+luko)a -!. (ros%o difu)ijo i)la)i u okolnu


30/51

3!3!

+luko)a i ! iajuvisok (ragrea(sor(cije i

najve&i dijelo serea(sorbuju u(roksialni%ubulia

Rea(sor(cije neaako nearea(sor(cije Na

;o je NaJ)avisan%rans(or% =sekundarni ak%ivni%rans(or%


31/51

3131

RE/$OR/LK5


32/51

3232

!ada se ras%vorene su(s%ancije %rans(or%ujui) %ubula (riarni ili sekundarni ak%ivni%rans(or%o, njiove konc9 o(adaju unu%ar%ubula, a u is%o vrijee ras%u u (eri%ubularnoj%e"nos%i

;o s%vara ra)liku konc9 koja dovodi do oso)evode u is%o sjeru u koe su%rans(or%ovane NaJsoli, !, gluko)a i drugeoso%ski ak%ivne su(s%ance

Na ovaj na"in se i) (riarne okra&e ve& u(roksialni %ubulia rea(sorbuje oko D#7vode = obave)na ili obliga%orna rea(sor(cijavode


33/51

3333

Rea(sor(cija Na i drugi oso%ski ak%ivnisu(s%anci u (roksi9 %ubulia )na"ajnodo(rinose rea(sor(ciji vode obave)na

-obliga%orna. rea(sor(cija vode -D#7.


34/51

3434

/o"ev od 0enleove (e%lje (a do sabirni%ubula, %ijesne ve)e i ebrana %ubuloci%a

(os%aju sve anje (ereabilne )a vodu iras%vorene su(s%ance, a dodirna (ovr4inaebrane se sve vi4e sanjuje-siroa4%vo ikrovila.

Abog %oga se voda oso)o ne o'e lakokre%a%i kro) ebrane %ubuloci%a

2 u)la)no kraku 0enleove (e%lje,(ro(us%ljivos% )a vodu je uvijek ala, %ako

da se ona su4%inski ne rea(sorbuje u(rkosveliko oso%sko gradijen%u koji vladai)eu unu%ra4njos%i %ubula i okolne%e"nos%i


35/51

3535

2 %ubuloci%ia (oslednjeg dijela %ubularn9sis%ea J dis%alni %ubuli, sabirni %ubuli isabirni kanali&i (ro(us%ljivos% ebrane )a

vodu o'e bi%i velika ili ala u )avisnos%i od(risus%va ili odsus%va an%idiure%i"kogorona -0.i) neuroi(o8)e

Ovi %ubuloci%i iaju rece(%ore )a 0 i kada

se )a nji ve'e ak%ivira adenila% cikla)u 4%ore)ul%ira foriranje c*/ i odgovaraju&e(ro%ein kina)e, 4%o na kraju dovodi do(rojena u ebrani %ubuloci%a i (ove&ane

(ro(us%ljivos%i )a vodu Abog %oga se obi rea(sor(cije vode

(ove&ava be) ob)ira na oso%ski gradijen%

Ovo je neobave)na ili fakul%a%ivnarea(sor(cija vode


36/51

3636

0


37/51

3737

;anki sila)ni dio0enleove (e%lje jedobro (ro(us%ljiv )avodu i ujereno, "ak

nialo, (ro(us%ljiv )ave&inu ras%vorenisu(s%anci? ia aloi%oondrija i alu ilinikakvu ak%ivnu rea(s9

ebeo u)la)ni krakak%ivno rea(sorbujeoko 6H7 8l%riranog Na,Ll i ! i velike koli"ineLa, *g i bikarbona%a-%ubuloci%i (osjeduju !JNaJ;/Ja)e.

;u se obavlja i sekrecija

jona 0


38/51

3838

/o"e%ni dis%alni %ubulrea(sorbuje Na, Ll, La i*g? (rak%i"no jene(ro(us%ljiv )a vodu iureu

+lavne &elije rea(sorbujuNa i) luena i sekre%uju

jone ! u luen

Kn%erkala%ne -ue%nu%e.&elije rea(sorbuju jone !i bikarbona%a i) luena isekre%uju jone 0 u luen

Rea(sor(cija vode i)

ovog segen%a jekon%rolisana risus%vo

$/O$OBNO$; B2BRE+ 2 KAC2K


39/51

33

$ O$O O$ 2 + 2 2 52 5!ONLEN;ROE

a bi %jelesne &elije (ravilno funkcionisale,oraju bi%i (o%o(ljene u eks%racelularnoj %e"nos%i

sa rela%ivno kons%an%no konc9 elek%roli%a idrugi ras%voreni su(s9

2ku(na konc9 ras%voreni su(s9 u eks%racel9%e"nos%i a na osnovu %oga i osolarnos% odreena je koli"niko koli"ine ras%voreni su(s9i )a(reine eks%race9 %e"nos%i

Abog %oga su konc9 Na u eks%rac9 %e"nos%i iosolarnos% regulisani koli"ino eks%racelularnevode

/ovra%no, %jelesnu vodu kon%roli4u:

2)ianje %e"nos%i 4%o je regulisano fak%oria koji

de%erini4u 'e, i


40/51

4!4!

Adravi bubre)i iaju i)vanrednu s(osobnos% daijenjaju rela%ivan odnos ras%voreni su(s%ancii vode u okra&i kao reakciju na ra)ne (ojave:


41/51

4141

2slovi )a i)lu"ivanje koncen%rovane okra&e


42/51

4242

2"e4&e 0enleove (e%lje i vasa rec%a uak%ivnos%ia (ro%ivs%rujni eani)a:

0enleova (e%lja funkcioni4e kao (ro%ivs%rujniuno'iva":

Re(e%i%ivna rea(sor(cija NaLlJa u debelodijelu u)la)nog kraka 09 (e%lje i kons%an%nodo%icanje NaLlJa i) (roksialni %ubulaMuno'ava njegovu koncen%raciju u

edularno in%ers%icijuu nekoliko (u%a (rijedno (rolasku (riarne okra&e kro) 09(e%lju


43/51

4343

k%ivni %rans(or% Na, Ll i ! jonai) asceden%nog kraka vodi difu)iji

vode -oso)a. i) desceden%nogkraka 0enleove (e%lje

< % i j 2 blik i l ' j l l


44/51

4444


45/51

4545

;rans(or% vode i o%o(ljenisu(s%anci i)euin%ers%icijalne %e"nos%i ika(ilara renalne sr'i -vasarec%a.


46/51

4646


47/51

4747

Osolari%e%in%ers%icijalne %e"nos%i ukori i sr'i bubrega sisara-osolC.

K i i j f k i l j b b


48/51

4848

Ks(i%ivanje funkcionalnog s%anja bubrega

Bubre)i kao (arenia%o)ni organi:

Kaju veliki (ro%ok krvi u jedinici vreena ;ro4e veliku koli"inu kiseonika

/re"i4&avaju krv od 4%e%ni (roi)vodae%aboli)a i %oksi"ni a%erija une4eni ilinas%ali u organi)u

+loerularni ka(ilari iaju ali (re"nik iveliku (ovr4inu

$ve %o (reds%avlja (redis(o)iciju )a o4%e&enje(ojedini funkcionalni dijelova bubrega ifunkcije

/ored svega, bubre)i iaju veliku

ka(aci%a%ivnu o& )a obavljanje funkcije, (a se


49/51

44

2 klini"koj (raksi (os%oje brojne e%ode )ais(i%ivanje bubre'ne funkcije i )a (rocjenu(rirode i s%e(ena o4%e&enja (ojedini

funkcionalni dijelova nefrona !lini"ke labora%orijske e%ode kojia se

doka)uje da li je u)orak okra&e (o sas%avunoralan ili je (a%olo4ki i)ijenjen

gluko)urija dijabe%es,

(ro%einurija gloerulonefri%is, i%d9,

(regled sedien%a -&elije, konkreen%i, i%d9.

Kns%ruen%alne e%ode kao 4%o su ul%ra)vuk,R%g, in%ravenska (ijelogra8ja, skeniranje,i%d9

/arasi(a%ikusna


50/51

5!5!

/arasi(a%ikusnavlakna (o%i"u od(elvi"ni nerava

$i(a%ikusnavlakna odi(ogas%ri"ninerava

Oni dajuinervaciju )auskula%uru )idabe4ike i

unu%ra4njegs8nk%era


51/51

RePeks uriniranja: a. okra&na be4ika sadr'i alo urina,9de%rusor je relaksiran, a s8nk%eri )a%voreni?

b. be4ika je (una, rePeks uriniranja ak%iviran

Ekskrecija Final

Documents

Transcript of Ekskrecija Final