Drafts or Vey

8/18/2019 Drafts or Vey

1/38

DRAFT SÖRVEY


2/38

1- DRAFT SÖRVEY NEDİR?

• Draft sörvey dökme yüklerin taşınmasında kullanılan, gemidraftının tesbitine dayalı bir kargo hesaplama yöntemidir.

• Aynı zamanda konteyner gibi ağırlığı bilinen yüklerin

taşınmasında da, tartı işlemlerini denetleme amacıyla draftsörvey işlemine baş vurulabilir.• Draft sörveyinde, eğer gemilerde gerekli evraklar, kitapçıklar ve

tablolar varsa, bütün ölçme işlemleri doğru ve eksiksizyapılmışsa, işlemler tecrübeli sörveyörler tarafından

yönlendirilmişse ve meteorolojik şartlar uygunsa, kargonunhesaplanması %0.5’lik bir hata ile sonuçlandırılabilir.


3/38

2- DRAFT SÖRVEYDE YAPILACAK İŞLEMLER

• Kana rakamları yardımıyla draftların tesbiti • Deniz suyu yoğunluğunun ölçülmesi • Gemideki sıvıların ölçülmesi

• Draftların dikmelere göre düzeltilmesi • Ortalama draftların hesaplanması • Deplasmanın belirlenmesi • Yoğunluk ve trim düzeltmelerinin yapılması

• Net deplasmanın hesaplanması • Sabit ağırlıkların hesaplanması • Kargonun hesaplanması


4/38

3. DRAFT SÖRVEY İÇİN ÖN BİLGİLER

Gemi evraklar ı • Trim ve Stabilite kitabı • Kapasite planı ve DWT-Deplasman skalası

• Hidrostatik tablolar yada eğriler

• Tank kalibrasyon cetvelleri

• Gemi planları


5/38

Draft sörvey sırasında karşılaşılacak olan sorunlar

• Yanlış evrak bilgileri • Hatalı işaretlenmiş kana rakamları • Yanlış tank kalibrasyon cetvelleri

• Balast tanklarındaki çamur ve diğer birikintiler • Dip kabuk büyümesi • Kana rakamlarının okunmasında sörveyörü etkileyen hava

şartları • Su yoğunluğundaki değişmeler

• Geminin çökmesi • Solar eğilmeler

• Kargo nem kaybı


6/38

4. STANDART DRAFT SÖRVEY İŞLEMLERİ

A-) KANA RAKAMLARININ OKUNMASI- DRAFTLARIN BELİRLENMESİ • Draftların belirlenmesi işlemi kana rakamlarının okunması ile

başlar .• Kana rakamları belirlenen noktalarda geminin ne kadar su

çektiğini belirtmek amacıyla kaplama saçı üzerinde kaynaklabelirtilmiş rakamlardır .

• İskele ve sancak olmak üzere baş, kıç ve gemi ortasında bulunurlar.• Draft sörveyinde, maksimum draft dikkate alınır .• Metrik sistemde rakamlar arasındaki uzaklık düşeyde 10 cm,

imperial sistemde ise 6 pustur.

• Draftlar yükleme-boşaltma işlemlerinin başlamasından hemenönce ve işlemlerin tamanlanmasından hemen sonraokunmalıdır .

• Kana rakamlarının okuması sırasında, karşılaşılacak olanzorluklarda yapılan küçük okuma hataları, hesaplar sonundabüyük tonaj hatalarına dönüşecektir .


7/38

• Draftlar olabildiğince su hattına yakın yerlerden okunmalıdır .• Denizin dalgalı olması okuma işlemlerini yapan yetkiliye zor

anlar yaşatabileceği gibi tesbit edilen değerlerde de oynamalaraneden olabilir. Bu tür durumlarda draft okuma tüpü kullanılmalıdır ..

• Akıntının bulunduğu durumlarda eğer sular kana rakamlarının önünde yükselmelere neden oluyorsa, akıntıya ters yönde birkaç metre ileride bir sandal yada başka bir geniş cisim

konumlandırılarak su durgunlaştırılabilir . • Bunların yanında geminin kruzlu yerlerinde de okuma güçlükleri ile karşılaşmak olasıdır . Böyle durumlarda şerit metrelerinbulundurulması faydalı olacaktır . Ölçüm sırasında şerit metrekana rakamının hizasından suya sarkıtılmalı ve okumayapılmalıdır .

• Okumalar sırasında karşılaşılan zorluklar rapora not olarakdüşülmelidir .


8/38

B- ) OKUNAN DRAFTLARIN DÜZELTİLMESİ

kana kana kana

T kana

T draft

WL

FPAP O

LPP

L


9/38

Tx : düzeltme değeri x : kana rakamlarının dikmelere yada gemi ortasına olan uzaklıkları L : Baş-Kıç Kana rakamları arası mesafe

tg : Kana rakamlarından ölçülen görünen trim

x

T x

WL

AP Kana

Lt

xT g x


10/38

Düzeltilmiş Draftlar

• T A = T AK ± T xa• T F = T FK ± T xf• T M = T MK ± T xm

T AK : Kıç kana draftı

T FK : Baş kana draftı T AK : Vasat kana draftı T xa : Kıç draft düzeltme miktarı

T xf : Baş draft düzeltme miktarı

T xm : Vasat draft düzeltme miktarı


11/38

C- ) DEFORMASYON DÜZELTMESİ • Draftı belirli olan bir gemi için o drafta karşılık gelen deplasman ile gemi ağırlığı bulunabilir

ve kargo dışındaki bütün ağırlıkların çıkartılması ile yük tesbit edilebilir.• Kana rakamlarının okunması ile elde edilen 6 draft değeri yardımı ile gemi için gerçek bir

draft değeri hesaplanır .• İlk aşamada elde bulunan baş, gemi ortası ve kıç draftlarının sancak ve iskele

ortalamaları alınır.

• Daha sonraki aşamada baş ve kıç ortalama draftlarının ortalaması alınarak, gemi ortasınıverecek, ortalamalara dayalı bir draft bulunur. Bu değere “baş -kıç ortalama draft” denir.

2 draftsancakBaşdraftiskeleBaş

draftortalamaBaş

2 draftsancakortasıGemidraftiskeleortasıGemi draftortalamaortasıGemi

2

draftsancakKıçdraftiskeleKıçdraftortalamaKıç

2draftortalamaKıçdraftortalamaBaş

draftortalamaKıçveBaş


12/38

• Ancak bulunan bu gemi ortası “baş-kıç ortalama draftı”, kanarakamlarının okunması yoluyla elde edilen “gemi ortası ortalamadraft” ile uyuşmayabilir . Böyle bir durum varsa, gemide boyuna

bir deformasyon olabilir yada gemi trimli haldedir ve yüzme mezkezi gemi ortasında değildir . Bu durumda gerçek bir draftdeğeri belirlemek için ard arda ortalamaların ortalaması alınır .

2draftortalama ortası Gemidraft ortalamaKıçveBaş

draftortasır Ortalamala

2draftortalamaortas ıGemidraftortas ırOrtalamala

draft)(gerçekO.O.O.


13/38

D-) GEMİ BOYUNCA HOG VE SAG DURUMLARI

• Gemide yükleme durumu ve suyun kaldırma kuvveti arasındaki ilişkiye bağlı olarak, gemi boyunca görülebilecek sarkma veçökmelerdir .

• Eğer yükleme baş ve kıçta yoğunlaşmışsa, suyun kaldırma kuvveti gemi otasında bir mesnet görevi görecek ve baş kıç sarkacaktır . Bu “hog” olarak adlandırılır .

• Tam tersi durumda ise baş ve kıç mesnet görevi yapacak vegemi ortası suya daha fazla gömülecek yani çökme gösterecektir . Bu durum da “sag” olarak adlandırılır .

• Çökme yada sarkma durumunda,O.O.O. – Gemi Ortasında ortalama Draft, kadar sapma görülür .

• Draft sörvey raporunda Sag ve Hog durumları, Gemi ortasında Ortalama Draft - Baş Kıç ortalama draft ve O.O.O. değeri bulunduktan sonra yükleme öncesi ve sonrası halleri için belirtilir.


14/38


15/38

F-) DEPLASMAN • En kısa açıklamasıyla deplasman gemi ve gemideki bütün

ağırlıkların toplamıdır . Kelime anlamıyla ise suyun yerdeğiştirmesidir .

• Draft sörvey işlemleri ilk ve son ağırlıkların arasındaki farka dayanır .Bu işlemler sırasında baş vurulacak olan ağırlık ta deplasmandır .

• Yukarıda açıklanan işlemler vasıtası ile draft sörveyi yapılan gemiiçin gerçek draft (O.O.O.) değeri bulunmuş olur. Bu gerçek draftdeğeri ile gemi için hazırlanmış olan hidrostatik eğriler grafiğinebaşvurulur. Deplasman ağırlığı -draft eğrisinden , geminin O.O.O.draftı için deplasmanı okunur. Bulunan bu değer standart denizsuyu yoğunluğu (1.025 ton/m 3) için hesaplanmış olan deplasmandır.Daha sonraki adımlarda bu değer üzerinde, geminin yüzdüğüşartlardaki su yoğunluğuna ve trime bağlı olaraktan bir düzeltmeuygulanacaktır.


16/38

G- ) TRİM DÜZELTMESİ

• Deplasmanın tesbiti bulunan O.O.O. draftının (gerçek su çekimi) hidrostatatik eğrilerdeki karşılığının okunması ile yapılmıştı.

• Uygulanan bu yöntemin doğru sonuç vermesi için geminintrimsiz durumda olması gerekir çünkü kullanılan hidrostatik

eğriler geminin trimsiz durumuna yani gemi omurgasının suhattına paralel (Even keel) olduğu duruma göre yapılmıştır .

• Bu koşullar altında geminin yüzme merkezi mastoriye denkdüşmez . Bu hatayı düzeltmek için deplasman üzerinde trim

düzeltmesi yapılır .


17/38

Deplasmanın düzeltilmesi için uygulanacak olan işlemler ;

LCF ile trim vasata göre aynı tarafta ise işaret (+), farklı tarafta ise

işaret ( - ) alınır.

2. düzeltme her zaman pozitif (+) uygulanır d (MTC) : 1 metre draft için 1 cm. trim momenti değişimi

dz

TPC : O.O.O. 1 cm batma tonajı LCF : Mastoriye göre yüzme merkezi

LPP(m)trim(m)LCF(m)TPC100

(ton)Düzeltme1.

dzd(MTC)

LPP(m)(m)trim50

(ton)Düzeltme2.2


18/38

d (MTC)/dz değerinin bulunması:

• 1metre draft için 1cm trim momenti değişimi değerinin bulunması için geminin O.O.O. draft değerine +50 cm farkuygulanır . Bulunan bu iki değer için hidrostatik eğrilerden MTC(1cm trim momenti) karşılıkları okunur. Elde edilen iki MTCkarşılıkları birbirinden çıkartılır ve 1metre draft için 1cm trim

momentideğişimi

bulunur.

O.O.O draft +50cm. -50 cm. d(MTC)/ dz

MTC

Tablo 2. 1 metre draft değişimi için trim momenti

Yukarıdaki basamaklarda elde edilen değerler O.O.O. draftına karşılık gelen deplasmana eklenir. Bu işlemlerin yanında gemilerdetrim düzeltmeleri için hazırlanmış olan çizelgelerde bulunabilir.


19/38

H-) MEYİL DÜZELTMESİ

• Belirli bir su hattında yüzen bir gemide eğer meyilli bir durumvarsa, meyilin olduğu taraf suya girer ve karşı yön ise sudançıkar . Gemi ortasındaki forma bağlı olarak bu kesitlerde batıp çıkan hacimler simetriktir. Dolayısıyla hacimlerde eşittir . Fakatbaş ve kıç gibi karmaşık geometrili formlarda batıp çıkan siğiller küçük açılarda bile simetrik değillerdir . Buna bağlı olarak dabatıp çıkan hacimler birbirinden farklıdır . Suya batan taraftahacim artarken su dışına çıkan tarafta ise hacim azalır . Bukoşular altındaki bir gemi için “meyil düzeltmesi” uygulanması gerekir.

• Meyilli bir gemide bu durum için hazırlanmış olan düzeltme çizelgelerine baş vurmak gerekir fakat büyük ihtimalle pratikteböyle bir çizelge eksik olacağı için sörvey işlemlerini uzatmamakamacıyla aşağıdaki formül kullanılabilir .

• Meyil düzeltmesi = 6 x (Tbatan -Tçıkan) x (TPC batan -TPC çıkan)


20/38

• Meyil yapan bir gemide oluşan su hattı alanı ve su altı hacmigeminin dik durumundaki değerlerden daha fazladır. Meyilli vemeyilsiz durumda gemi ve yükte bir değişim olmadığına göre bu

koşullarda gemi bir miktar su üstüne çıkacaktır. Bu durumdaokunan draft değeri meyilsiz durumdaki draft değerinden dahadüşük olacaktır. Hidrostatik eğriler geminin trimsiz durumunagöre hazırlanmıştır. Eğer meyilli durumdaki draft değerinekarşılık gelen deplasman değerini meyilsiz durum içinhazırlanmış hidrostatik eğrilerden okursak deplasman bir miktardüşük çıkacaktır. Bu eksikliği tamamlamak için de yukarıdakiformülden elde edilen sonucun hidrostatik eğrilerden okunan

deplasman değerine eklenmesi gerekir.


21/38

W L

W 1

L 1

T b

T ç


22/38

I-) RIHTIMDAKİ SUYUN YOĞUNLUĞU • Rıhtımdan su örneğinin, gemi draftının okunması işleminin ardından alınması

gerekir.• Bunun için salinometre kullanılır .• Su örneği bir kaç noktadan alınır . • Limandaki su farklı yoğunluklardaki su tabakalarından oluşur . Durgun halde en

yoğun su en altta olacaktır fakat akıntılardan dolayı bu tabakalar beklenendenfarklı seviyelerde olabilir.

• Su örnekleri gemi ortasından gemi uzunluğunun %25 kadar öne ve arkayaolmak üzere, gemi draftının %15, %50 ve %85 draftları için alınır . Tüm sonuçların ortalamaları alınır . Akıntılardan dolayı su tabakaları biribirinden çok farklı değerlerde yoğunluk gösteriyorlarsa, aradaki fark kabul edilebilir bir değere ulaşana kadar örnek alınmaya devam edilir.

• Özellikle liman içerilerinde yüzeye yakın yerlerde dibe göre durgunlukgözlenecektir, bu noktalarda yağ benzeri atıklar birikmiş olabileceği için yoğunluk beklenenin çok üzerinde olabilir. Sığ limanlarda alınan dip örneklerinde tabandaki bitkilerden kaynaklanan artıklar ve biriken çamurdan dolayı yüksek yoğunluklarla karşılaşılabilir .


23/38

Numune Kapları • Örnek suların alınması için uygun bir numune kabı kullanılmalıdır.• İstenilen derinlikten numune alabilmek için gerekli derinliğe inebilecek

kabiliyette bir numune kabı kullanmak gerekir.• Mümkünse kabın dibinde batışta açık kalacak , kabın geri çekilişi

sırasında da kapanacak bir kapak olmalıdır.• Yoğunluk sıcaklıkla değişeceği için numune kabı bir süre denizde

bekletilmeli ve sıcaklık farkı giderilmelidir. Alınan numune bir an öncedeğerlendirilmelidir yoksa sıvının sıcaklığı değişebilir ve bu dayoğunluğa dolayısıyla deplasmana yansıyacaktır.

• Basit gibi görünen bu işlemlerde oluşabilecek hatalar işin deplasman veyoğunluk düzeltmelerinin hesap kısmında daha büyük hatalaradönüşür.

• Eğer mümkünse numune kabı yoğunluk okumaya uygun olmalıdır aksibir durumda şeffaf bir test kabı kullanılmalıdır. Aynı zamanda bukabında sıcaklığı deniz suyuna eşitlenmelidir. Bütün bu işlemlerdekullanılan kaplar kesinlikle temiz olmalıdır ve temiz olup olmadıklarıdakontrol edilmelidir.


24/38

Hidrometreler

• Kullanılacak olan hidrometreler metal yada cam olacaktır .Tercihin cam bir hidrometreden yana kullanılması dahauyugundur. Metal hidrometreler paslanmaya ve ezilmeyeuygundurlar, eğer böyle bir durum varsa sonuçlarda hatalaroluşabilir .

• 1. d 15 o/4 C 15 oC deniz suyu sıcaklığına ayarlanmış ve 4 oCsıcaklıktaki 1 metreküp damıtık su ağırlığının 1 metrik ton olduğu esasına göre düzenlenmiş hidrometreler.

• • 2. G 15 o/15 C 15 oC deniz suyu sıcaklığına ayarlanmış ve

15 oC sıcaklıktaki 1 metreküp damıtık su ağırlığının 1 metrik tonolduğu esasına göre düzenlenmiş hidrometreler.

• 3. G 60 o/60 F 60 oF deniz suyu sıcaklığına ayarlanmış ve60 oF sıcaklıktaki 1 metreküp damıtık su ağırlığının 1 metrik tonolduğu esasına göre düzenlenmiş hidrometreler.


25/38

J- ) YOĞUNLUK DÜZELTMESİ

• Yaptığımız hesaplarda deplasmanı bulmak için ölçmüşolduğumuz drafta karşılık gelen değeri hidrostatik eğrilerdenokuyoruz.

• Kullanılan hidrostatik eğriler deniz suyu yoğunluğunu 1,025ton/m 3 olarak kabul eder. Bu durumda bulduğumuz deplasmandeğeri yanlış oluyor, çünkü draftın ölçüldüğü koşullardaki denizsuyu yoğunluğu 1,025 ton/m 3 den farklı bir yoğunluktadır.

• Açıklanan bu nedenden dolayı hidrostatik eğrilerden elde edilen

deplasman değerine düzeltme uygulanması gerekir.


26/38

Düşük yoğunluktan yüksek yoğunluğa geçiş

WL =başlangıç su hattı W1L1 =sonraki su hattı

T =başlangıç draftı T1 =sonraki draft ρ =başlangıç su yoğunluğu ρ 1 =sonraki su yoğunluğu V =başlangıç su altı hacmi V1 =sonraki su altı hacmi

W 1

W L

L 1 T

T 1

ρ

ρ 1

V

V 1


27/38

Yüksek yoğunluktan düşük yoğunluğa geçiş

WL =başlangıç su hattı W1L1 =sonraki su hattı T =başlangıç draftı

T1 =sonraki draftρ =başlangıç su yoğunluğu ρ1 =sonraki su yoğunluğu V =başlangıç su altı hacmi V1 =sonraki su altı hacmi

W 1

W L

L 1

T 1

T ρ

ρ1

V

V 1


28/38

K-) DÜZELTİLMİŞ DEPLASMANIN BULUNMASI • Hidrostatik eğrilerden yada skalalardan elde edilen deplasman değeri

1,025 ton/m 3 su yoğunluğu, eğimsiz ve trimsiz durum için düzenlenmiştir . Önceki bölümlerde bu koşullar için uygulanan yoğunluk ve trim düzeltmeleri açıklandı.

• Bu düzeltmelerden elde edilen değerler O.O.O. draftı için elde edilendeplasmana eklenir.

Düzeltilmiş Deplasman Hesapları

Deplasman (O.O.O) A

1. Trim düzeltmesi B

2. Trim düzeltmesi CMeyil düzeltmesi D

Yoğunluk düzeltmesi E

Düzeltilmişdeplasman

A+B+C+D+E


29/38

L-) NET DEPLASMAN

• Net deplasmanın bulunması için düzeltilmiş deplasmandangemideki sıvı ağırlıkları çıkartılır.

Net Deplasman

Düzeltilmiş Deplasman a

Gemideki Sıvılar b

Net Deplasman a-b


30/38

M-) KONSTANT • Draft sörveyde yapılan işlemlerin sonunda “boş gemi

ağırlığı”, “boş net deplasman” dan çıkartılır . Genelde bu ikisiarasında bir fark olduğu gözlenir . Bu farka, “konstant”, “stor” yada “bilinmiyen ağırlıklar” denir. Bu ağırlık doğal olarakistenmiyen bir ağırlıktır . Konstantı oluşturan nedenler genelolarak kullanım sırasında oluşan birikintiler, yapım hataları yadadraft sörveyinde yapılan hatalardır .

Daha detaylı olarak incelenecek olursa, konstant oluşumundaki nedenler;


31/38

Draft sörvey işlemleri sırasında oluşabilecekyanlışlıklar;

• Su çekimlerinin okunmasındaki hatalar yada hava şartlarının yarattığı okuma zorlukları.

• Hatalı yoğunluk ölçümleri.

• Bilinen ağırlıkların yanlış ölçülmesi. • Çizelge ve tabloların yanlış kullanımı. • Sörvey sonu hesap hataları . • Yapılan draft sörvey işleminin standart sorunları.


32/38

• Tersane kaynaklı hatalar;- Gemi ağırlığının yanlış hesaplanması veya yanlış bildirilmesi.- Kana rakamları ve diğer cetvellerin yanlış işaretlenmesi .

• Kullanıma bağlı sorunlar;

- Geminin zaman içinde paslanması ve kaplama saçlarının incelmesi.

- Gemide yapılan onarımlardan kaynaklanan ağırlık değişimleri.- Kullanım aşamasında yapılan ekler.

• Hesaba katılamayan ağırlıklar ;- Gemi personeli ve eşyaları .

- Kullanımdaki gemi sıvıları(su,yağ,yakıt).- Hesaplanması mümkün olmayan bölmelerdeki sıvılar .- Zaman içinde tanklarda biriken çamur ve benzeri kalıntılar .- Kumanya.


33/38

• Gemideki konstantın belirlenmesi boş sörvey sırasında yapılır . Hesaplanan konstant değeri + 100 ton çerçevesindeyse kabul edilebilir. Aksi bir durumda hesapların gözden geçirilmesi

gerekir. Eğer sonuç yine aynı çıkıyorsa kabul edilir. Konstantkonusunda yapılabileceklerden biriside eski draft sörvey raporlarını kontrol edip, geminin konstant miktarı konusunda birfikir sahibi olmaktır .

• Bilinmeyen ağırlıkların büyük bir kısmını tanklarda birikençamur ve diğer artıklar oluşturur . Eğer düzenli olarak çamur çözücüler kullanılırsa bu sorun büyük oranda halledilebilir.


34/38


35/38

• Paslanmadan kaynaklanan sorunlar ise yaşlı gemilerde ortayaçıkabilecek bir sorundur. Bilinen gerçek şudur ki tuzlu suyungemi yapısında yarattığı incelmelerle baş etmesi zordur ve

düzenli bakım gerektirir.

• Açıkça görülmektedir ki, yapılan bütün sörvey işlemlerindedikkatli olunmalıdır. Yapılan küçük hatalar draft sörveyinin ileriaşamalarında daha büyük bir sorun olarak sörveyörün karşısına

çıkmaktadır.


36/38

Konstant

Konstant Boş Sörvey N. Dep – Boş

Gemi Ağırlığı Yükleme öncesi Net Deplasman (Δnet )önce

Boş Gemi Ağırlığı Δboş

Konstant (Δnet )önce - Δboş


37/38

N-) KARGONUN BELİRLENMESİ

• Hesaplar sonunda yapılacak en son işlem gemideki kargonunbelirlenmesidir. Bunun için yükleme sonrası bulunan netdeplasman değerinden, yükleme öncesi bulunan net deplasmandeğeri çıkartılır.

Yüklenen Kargo

Kargo Net Deplasman 2 –Net Deplasman 1


38/38

7. SONUÇ

• Konu içerisinde bahsedilen işlemler uygulanmakta olan yada dahasağlıklı bir draft sörvey için uygulatılmaya çalışılan standartbasamaklardır. Dünyadaki limanlarda yapılan draft sörveyuygulamalarında genel olarak bir standart sağlanmaya başlamıştır.

• Unutulmaması gereken draft sörveyin güveninirliğinin bir bölümününsörveyörler tarafından sağlanacak olmasıdır. Bir başka değişle doğrusonuç sörveyörün deneyimine, zorluklarla baş edebilme kabiliyetine veişinin gerektirdiği etik kurallarına uyup uymamasına bağlıdır.

• Karşılıklı taraflar arasındaki güvenin artması ve bunun beraberinde,alan ve satan arasındaki ticaretin gelişmesi bu noktada sörveyöredesorumluluk yüklemektedir.

• Başarılı bir draft sörveyin temelini elde bulunan evraklar ve geminin buevraklarla olan tutarlığı oluşturmaktadır. Bu noktada tersane, gemisahibi, gemi görevlileri ve sörveyörler üstlerine düşen görevleri yerinegetirmeli ve gemi üzerindeki sorumluluklarını unutmamalıdırlar.

Drafts or Vey

Documents

Transcript of Drafts or Vey