. T.CMARMARA ÜNİVERSİTESİ

FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİİSTATİSTİK BÖLÜMÜ

İSTATİSTİKSELYAZILIMLAR IIENTERPRİSE GUIDE CHAPTER 6

USING PROMPTS IN TASKS AND QUERIES

ESRA AKDENİZ DURAN/ BİRSEN EYGİ ERDOĞAN

121509020 Zeynep Başak KAYA121509025 Gamze KARAKIŞ

121509038 Zeynep Ece KIZILTEPE

BÖLÜM 6 GÖREV VE SORGULAMALARDA KOMUT KULLANIMI

6.1 Projelerde komut

6.2 Görevler için komut oluşturmak ve kullanmak

Gösterim: Görevlerde komutAlıştırma

6.3 Sorgulamalar için komut oluşturmak ve kullanmak

Gösterim: Görevlerde komutAlıştırma

6.4 Bölüm tekrarı

6.5 Çözümler

Alıştırma çözümleriÖğrenci aktiviteleri ( quiz / anket ) çözümleriBölüm tekrarı çözümleri

6.1 Projelerde komut

Hedefler :

Bir komut tanımlama Komut örneklerini gösterme

Komutlar

Komutlar görev , sorgulama veya SAS programı kullanıldığında veri talebinde bulunmaya imkan tanır

Komut görevlerde , sorgulamalarda , SAS programlarında ve SAS depolama işleminde kullanılabilecek SAS makro değişkenler oluşturur .Makro değişken değerleri çalışma zamanında belirlenir ve kullanıcı verilerine dayanır.

Komut örnekleri

Muhtemel komutlar şunları içerir : Tarih verileri Değişkenler listesi Metin veya sayısal değerler girişi Listeden tekli veya çoklu seçim

Komut türleri aşağıdaki şeyleri içerir:

Metin Karakter dizisini içerir

Metin aralığı Karakter değerlerinin alt ve üst sınırlarını oluşturan iki karakterdizisini içerir.

Köprü Bir linke ait web adresini içerir.

Sayısal veriler Sayısal değerler içerir.

Sayısal veri aralığı Sayısal değerlerin alt ve üst sınırını belirleyen iki sayısal veri içerir.

Tarih Tarih içerir.

Tarih aralığı Tarih aralığının alt ve üst sınırını belirleyen iki tarih içerir.

Zaman Zaman değerleri içerir.

Zaman aralığı Zaman aralığının alt ve üst sınırını belirleyen iki zaman değeri içerir.

Zaman damgası Zaman damgaları içerir.Her bir zaman damgası tarih ve zamandeğerlerinin kombinasyonunda oluşur.

Zaman damgası aralığı Zaman damgası aralığının alt ve üst sınırını belirleyen zamandamgalarını içerir.

Veri kaynağı SAS klasör ağacındaki tablo , küp veya bilgi haritasına referansları içerir.

Veri kaynağı öğesi SAS bilgi haritasındaki veri öğeleri ve tablo sütunlarına referansları içerir

Dosya veya dizin SAS sunucusunun dosya sistemi üzerindeki dosya veya dizinlere referansıiçerir.

Renk Kırmızı , yeşil ve mavi ( RGB ) renk değerlerini içerir.

Veri kitaplığı SAS klasör ağacındaki SAS veri kitaplığına referansı içerir.

Değişkenler Tablodaki değişkenlerin isimlerini içerir.Bu bilgi istemi bir görevdekullanılır.

Mevcut her bir bilgi istemi türü için Help → SAS Enterprise Guide Help seçimini yapınız ve daha sonra İçerikler sekmesinden Working with Prompts → Creating a Prompt ve Selecting the prompt type and its values seçimini yapınız.

KOMUT YÖNETİCİSİ

Komut istemleri bir projenin içerisinde depolanmış vaziyettedir.Resources penceresindeki Prompt Manager bölümünü komut oluşturma , düzenleme ve silme amaçlı kullanabilirsiniz.Kullanıcının , sorgulama veya görev yürütülürken bir veya daha fazla değer seçmesini veya girmesini gerektiren komut istemleri tanımlayabilirsiniz.

Anket kurulumu

1)e106a01.egp adlı projeyi açınız.2)Proses Flow penceresinden Run→Run Process Flow seçilir.3)Proje komut penceresi içindeki belirtilen değerlerden yola çıkarak şu yollar izlenir:i)Müşteri yaş grubu menüsünden 31-45 yaş seçilir.

ii)”Include orders with profits exceeding “ kısmına 100 yazılır.

4)”Run” sekmesine basılır.

6.01 Çoktan Seçmeli Anket ( sorgulama )

Sorgulama sonucunda kaç satır geri döndürüldü ?

a. 0b. 58c. 76d. 617

Burada cevabımız b şıkkı yani 58 dir. Çünkü aşağıdaki pencerede 31-45 yaş arası bize 58 kişi gönderilmiştir. Bu yüzden cevap 58 dir.

6.2 Görevlerde Komut İstemi Oluşturma ve Kullanma

Hedefler :

* Bir göreve komut eklemek için gerekli adımları listelemek.* Genel komut istem özelliklerini tanımlamak.* Komut istem tür ve değerlerini tanımlamak.* Veri kaynağından komut istem değerlerini geri getirmek.* Komutu bir görevde kullanmak.

İş senaryosu

Orion Star’daki CEO , farklı kategorilere dayanan kar dağılımını dairesel grafik olarak görmek istemektedir.Her bir kategori için ayrı bir dairesel grafik hazırlamak yerine , bir tek grafikte bu verilere ulaşmak ama işlem süresinde analiz etmek için değişkenleri seçmek istemektedir.

Görevlerde Komut

Bir göreve komut eklemek iki aşamadan oluşur.

1. Komut oluşturmak2. Komut tanımını görevde kullanmak

Komut Oluşturma

Resources penceresindeki Prompt Manager seçeneğini kullanarak komut oluşturabilirsiniz.

Yeni komut oluşturmaya başlamak için Add seçeneğini kullanınız.

Eğer Resources penceresini göremiyorsanız View → Prompt Manager seçimini yapınız.

Komut Oluşturma : Genel

Bir komut oluştururken , öncelikle komutun isim , gösterilen metin , tanım ve seçenekler gibi temel özelliklerini belirlemeniz gerekir.

Genel sekmesindeki İsim kutusuna komut için özgün bir isim yazınız.Bu isim sadece alfanumerik karakterler ve alt çizgi içerebilir , sayı ile başlayamaz ve 32 karakterden fazla olamaz.

Displayed text kutusuna , komut çalışırken kullanıcının göreceği bir metingiriniz.Varsayılan değer olarak gösterilen metin ile komut ismi aynıdır.

Description kutusuna , komut çalışırken gösterilecek opsiyonel bir tanım yapınız.Bunun için aşağıdaki seçeneklerden birini tercih edebilirsiniz :

Hide from user : Kullanıcının komutu görüp görmeyeceğini belirler.

Requires a non-blank value : Kullanıcının boş olmayan bir değer sunup sunmayacağınıbelirler

Read-only values : Kullanıcının komut değerlerini değiştiripdeğiştirmeyeceğini belirler

Anket ( Sorgulama ) Oluşturma

1. Help → SAS Enterprise Guide Help seçimini yapınız.2. Working with Prompts → Creating a Prompt kısmına geçiniz.3. Specifying the general properties of the prompt seçimini yapınız.4. Aşağıdaki soruyu cevaplamak için listeden Öğe 1’ i okuyunuz

6.02 Birden Fazla Cevaplı Soru

Aşağıdakilerden hangisi Komut için uygun bir isim olabilir ?

a. Select Countryb. Select _a_Categoryc. Profit$Segmentsd. 1stQtrValuese.Qtr1Values

Burada cevap b şıkkıdır . .Çünkü komut ismi sadece alfanumerik karakterler ve alt çizgi içerebilir , sayı ile başlayamaz ve 32 karakterden fazla olamaz.

Komut Oluşturma : Komut çeşitleri ve değerleri

Komut tipi , sistem çalışırken görev rolünde kullanılabilecek bir değişken seçmenize imkan tanır.Komut değer listesi , mevcut veri kaynağından çeşitli isimlerle doldurulabilir

Komut oluştururken , komut açılır listesini Method seçeneği ile doldururken komut değerlerinin nasıl kullanıldığını belirlemek gerekir.Bunun için 3 yöntem kullanılır :

User enter values : Komut çalışırken , kullanıcının değer veya değerlergirdiğini belirtir.

User select values from a static list : Komut oluştururken , kullanıcının tanımladığı sabitbir değerler setinden seçim yaptığını belirtir.

User select values from a dynamic list : Kullanıcının özgün bir değerler setinden seçim yaptığını belirtir.Bu liste , komut çalışırken seçilen veri kaynağından elde edilen değerlerle doldurulur.Bu seçenek için , veri kaynağının bir SAS klasöründe tanımlanması gerekir.

Komut Kullanımı : Değişken Tip

Değişken tip komut görevlerde , görev rollerine tahsis edilebilecek veya başlık ve dipnot olarak kullanılabilecek ek bir değişken olarak ortaya çıkar.

Kod olarak , makro değişkenlerin komut isimlerinin önüne & işareti konulur.

Görevlerde Komut

Orion Star’daki CEO’nun , farklı kategorilere dayanan kar dağılımını dairesel grafik olarak görmesine imkan tanıyacak Pie Chart değişken komut oluşturunuz.

1. Yeni bir projede orion_profit veri setini ekleyiniz.

2. Dairesel grafikte dilimleri bölmekte kullanılan değişkenleri listeleyen komutu oluşturmaya başlamak için , Resources penceresinden Prompt Manager butonunu seçip Add seçimini yapınız.( ! ) Prompt Manager seçeneğini görmüyorsanız View → Prompt Manager seçeneğine yöneliniz.

3. General sekmesinde , Name alanına Profit _Categories ve Displayed text alanına ise Select a Variable to Segment the Pie Chart yazınız.Requires a non-blank value seçme kutusunu seçiniz.

4. Prompt Type ve Values sekmelerinde , komut tipini , komutu görevlerde ulaşılabilir olması için Variable olararak değiştiriniz.Komut listesini orion_profit veri setinden değişkenlerle doldurmak için Load Values seçimini yapınız.

5. Open file penceresinde , Project → orion profit → Open seçimini yapınız. orion_profit veri setindeki tüm karakter değişkenleri listeye dahil edilir.Çünkü Customer_Name Bar Chart görevinde kullanılmaya uygun değildir.Dolayısıyla listeden Customer Name’i işaretleyip işaretini tıklayınız.

6.Varsayılan değeri seçmek için Default Value işaret kutusunu seçiniz ve Product Category’i çift tıklayınız.Add New Prompt penceresini kapatmak için OK tıklayınız.

7. Data Grid de Graph → Pie Chart Wizard seçimini yapınız.

8. Adım 2’ye geçmek için Next > seçimini yapınız.Slice açılır listesinden Profit Categories komutunu, Slice size açılır listesinden ise Profit seçimini yapıp Next >’i tıklayınız.

9. Adım 3 te , 3D chart seçimini yapınız ve Slice name ve Data value işaret kutularının seçili olduğundan emin olunuz.Her bir dilime yüzdelik eklemek için Percentage işaret kutusunu seçip, değeri Inside olarak değiştirip Next >’i tıklayınız.

10. Adım 4 te varsayılan değer başlığını silip yerine Profit by &Profit_Categories yazınız.

11. Finish’i seçiniz.Komutta, Customer Country → Run seçimini yapıp sonuçları inceleyiniz.(!) Görev ikonunda bir uyarı işareti görünebilir.Bu işaret logda ,grafikle ilgili çakışan bir metin için bir uyarı işaretidir.

12.Results sekmesinde, refresh tıklayınız.Komutta Product Category → Run seçimini yapınız.

13. Projeyi Demo C6 olarak kaydediniz.

Alıştırmalar

Seviye 1

1.Değişken Tip bir komut oluşturup bunu Çubuk Grafikte kullanma

Kullanıcının employee_master tablosundan grafik değişkenleri için bir değişken seçebilmesi için bir komut oluşturunuz.

a) Yeni bir proje oluşturup employee_master tablosuna ekleyiniz

b) Yeni bir komut oluşturmak için Prompt Manager’ı kullanınız.General sekmesinde Name alanına SelVar , Displayed text alanına ise Which column do you want to analyze? yazınız.Bu komut için değer gerektiren bir opsiyon kurgulayınız.

c) Prompt Type ve Values sekmelerinde , komut tipini Variable olarak değiştiriniz.

d) Value list kutusunu Employee_Gender , City , Country ve Department ile doldurmak için Load Values butonunu kullanınız.Varsayılan değer olarak City seçiniz.

e) 3 boyutlu yatay çubuk grafik oluşturmak için Bar Chart sihirbazını kullanınız.Çubukları belirlemek için SelVar’ı kullanınız.Çubuk yüksekliğini ayarlamak için değişken olarak

Salary seçiniz.İstatistik tipini Average olarak ayarlamak için kullanınız.

f) Aşağıdaki ekran özelliklerini değiştiriniz :

Çubukları ayrı ayrı renklendiriniz. Veri etiketlerini ve ortalama karı gösteriniz. Yatay eksen etiketini Average Annual Salary olarak değiştiriniz. Başlığı Average Annual Salary by &SelVar olarak belirleyip dipnotu siliniz.

g) Komut istem değeri olarak varsayılan değişken City’i kullanarak sihirbazı çalıştırınız.

(!) Başka grafik değişkenlerini kullanmak için Graph penceresinden Refresh butonunu seçiniz ve komu içint başka değişken belirleyiniz.

h) Projeyi Employees C6 olarak kaydediniz.6.3 Sorgulamalar için Komut Oluşturma ve Kullanma

Hedefler :

Sorgulama filtresinde kullanılabilecek komut tiplerini listelemek Veri kaynağından komut değerlerini geri getirmek Komutu sorgulamada kullanmak

İş senaryosu Üreticiler sık sık ürünlerine gelen siparişin özetini görmek isterler.Her bir tedarikçi

için ayrı ayrı görev veya rapor hazırlamak yerine , Orion’daki üretim hizmetleri temsilcisi belirli bir tedarikçiyi belirleyerek işletme aşamasında bir rapor hazırlayabilmeyi istemektedir.

Komut İstemi Kullanımı : Metin , Sayı , Tarih Tipleri

Metin , sayı ve tarih tipi komut istemleri verileri filtreleme amaçlı Sorgu Oluşturucuda( Query Builder ) kullanılabilir.

Eğer sorgulama için birden fazla komut tanımlanıyorsa , sorgulama başladığında bunların tamamı tek bir komut olarak gösterilir.

Query Builder da Komut İstemi Oluşturma

Komut istemi oluşturmak için Query Builder’da direkt olarak Prompt Manager’a erişebilirsiniz.

Sorgulama için Komut İstemi Oluşturma

Filtrede kullanılacak değerlerin seçimi için metin , sayı ve tarih komut istem tipleri kullanılabilir.

Mevcut veri kaynağından komut istemi listesine veri değerlerini yüklemek içinGet Values seçimini yapınız.

Sorgulamada Komut İstemi

Bir metin komut oluşturup , bunu belirli bir tedarikçinin sipariş özetini çıkarmak için sorgulamada kullanınız.Siparişler için başlığında edarikçinin isminin yer aldığı bir rapor hazırlayınız.1. Demo C6 projesinde , işe belirlenen tedarikçi için sipariş raporu hazırlamakla başlayınız.Project Tree veya Process Flow’da orion profit’e çift tıklayıp Query Builder seçimini yapınız ve File name alanına SupplierOrders yazıp Save’i seçiniz.

2. Select data sekmesinde , Product ID , Product Name , Order Date , Quantity ve Profit eklemelerini yapınız.

3. Tek bir tedarikçi seçimine imkan tanıyan bir komut oluşturmak içinPrompt Manager → Add seçimini yapınız.

4. Genaral sekmesinde , Name alanına ChooseSupplier ve Displayed text alanına da Select a Supplier yazınız.

5. Prompt type ve Values sekmelerinde komut istem tipinin Text olduğundan emin olunuz.Komut doldurma metodunu User selects values from a static list olarak belirleyiniz. Listeyi orion_profit veri setinden tedarikçi isimleri ile doldurmak içinGet values… seçimini yapınız.

6. Veri kaynağını tanımlamak için Browse… → Project → orion profit → Open seçimini yapınız.

7. Unformatted Values sekmesindeki sütun değerini Supplier Name olarak belirleyiniz.

8. Komut listesini tüm Supplier_Name değerleri ile doldurmak için Get values ve seçimini yapınız.

9. Query Builder’a geri dönmek için OK → OK → Close seçimini yapınız.

10. Komutu bir filtrede kullanmak için , Fitler Data sekmesini seçip Supplier Name’i sürükleyip sekme alanına bırakınız.New Fitler sihirbazında opereatörün Equal to olduğundan emin olunuz.Value alanının hemen yanına seçip Prompts → &ChooseSupplier seçimini yapınız.

11. Finish → Run seçiniz ve komutta Carolina Sports → Run seçimini yapınız ve 11 satırın geri geldiğinden emin olunuz.

12. Demo C6 projesini kaydediniz.

Alıştırmalar

Seviye 1

2. Metin Komut İstemi Oluşturmak ve Bunu Bir Sorgulamada Kullanmak

Kullanıcının şehir seçmesine imkan tanıyacak bir metin komutu oluşturmak için Prompt Manager’ı kullanınız.Sorgudaki employee_master tablosunu filtrelemek için komutu kullanınız.

a) Employee C6 projesinde , employee_master tablosuna dayalı bir sorgulama kurgulayınız.Sorgulamaya Select City Query , çıktı tablosuna ise city_select ismini vererek tüm sütunları sorgulamaya dahil ediniz.

(!)Employee C6 projesine sahip değilseniz yeni bir proje oluşturup employee_master veri setine ekleyiniz.

b) Yeni bir komut oluşturmak için Prompt Manager’ı kullanınız.General sekmesinde , Name alanına SelectCity ve Displayed text alanına da Select a City yazınız.Bu komuta değer vermek için bir opsiyon oluşturun.

c) Prompt Type ve Values sekmelerinin komut türünün Text olduğundan emin olunuz.Komut açılır listesini doldurmak için Method olarak User selects values from a static list seçimini yapınız.

d) Komut listesini employee_master veri setinden belirli City değeri ile doldurmak için Get Values kullanınız. Varsayılan değeri Miami-Dade olarak belirleyiniz.

e) Filter Data sekmesinde , değerin SelectCity komutuna eşit olması için City sütununda bir filtre oluşturunuz.

f) Sorgulamayı çalıştırın ve varsayılan şehir olarak Miami-Dade’i kullanın.

Kısmi sonuçlar ( 85 satırdan 8’i ; 15 sütundan 9’u )

g) Sorgulamaya geri dönmek için seçiniz.Komutta Sydney’i seçip Run deyiniz.

Kısmi sonuçlar ( 47 satırın 8’i )

h) Projeyi Employees C6 olarak kaydediniz.

Seviye 2

3. Tarih Aralığı Komutu Oluşturup Bunu Sorgulamada Kullanma

Kullanıcının belirli aralıktaki işe girme tarihleri için employee_master altküme tablosuna ulaşmasına imkan tanıyacak bir komut oluşturmak için Prompt Manager ve Query Builder’ı kullanınız.

a) Employees C6 projesinde , employee_master tablosuna dayalı bir sorgulama oluşturun.Sorgulamaya Employee Hire Date Query ve çıktı tablosuna da employee_hire_date ismini veriniz.Tüm satırları sorgulamaya dahil ediniz.

(!)Employees C6 projesine sahip değilseniz , yeni bir proje oluşturunuz ve employee_master veri setine ekleyiniz.

b) Tarih aralığı seçimine imkan tanıyan bir komut oluşturunuz.Komuta Date_Range , görüntülenen metine ise Select a beginning and end date fort he employee hire date range ismini veriniz.Komut tipi Date range , tarih tipi ise Day olmalıdır.

c) Default Range penceresinde , From alanına January 1 , 1974 yazınız.To alanına Today değerini yazmak için açılır liste menüsünü kullanınız.Komutu oluşturup Prompt Manager’ı kapatınız.

d) Employee_Hire_Date sütununda bir filtre oluşturunuz.Operatörü In a range şeklinde ayarlayınız ve yürütmede tarih aralığı seçmek için oluşturduğunuz komutu kullanınız.

e) Sorgulamayı onayla ve tarih aralığını January 1 , 1974 den December 31,1979 a şeklinde ayarlayınız.

f) Projeyi Employees C6 olarak kaydediniz.

4. Çoklu Değerli Komut Oluşturma

City sütunu için çoklu değer seçim komutu oluşturmak için Prompt Manager’ı kullanınız.

a) Employees C6 projesinde , bir veya birden fazla şehir seçimi yapmaya imkan tanıyan SelectCities isimli bir komut oluşturunuz.

(!)Employees C6 projesine sahip değilseniz , yeni bir proje oluşturunuz ve employee_master veri setine ekleyiniz.

b) employee_master tablosuna dayalı bir sorgulama oluşturunuz.Sorgulamaya Multi_Cities Query ve çıktı tablosuna da Multi_Cities ismini veriniz.Tüm sütunları Select Data tablosuna ekleyiniz.

c) Sadece komutta seçilen şehir listesinde bulunan şehirleri kapsayan bir filtre oluşturunuz.

d) Sorgulamayı başlatıp şehir olarak Melbourne ve Sydney’i, seçiniz.Sonuçları doğrulayıp projeyi kaydediniz.

Kısmi sonuçlar ( 73 satırın 8 i ; 15 sütunun 9 u )

Seviye 3

5. SAS Programında Komut Kullanımı

SAS programında makro değişken olarak kullanılabilen bir komut oluşturunuz.

a) e106e5.sas programını Employees C6 projesine ekleyiniz.Programın sadece Administration bölümündeki işçileri kapsayacak şekilde verileri filtreleyecek WHERE ifadesini içerdiğinden emin olunuz.Programı çalıştırıp 31 satırın döndüğünden emin olunuz.

(!)Employees C6 projesine sahip değilseniz , yeni bir proje oluşturunuz

b) employee_master tablosundan herhangi herhangi bir bölümü seçmeye imkan tanıyacak bir SelectDept isimli bir komut oluşturunuz.Komutun aşağıda görüldüğü gibi olması gerekir.

c) Department dan ziyade &SelectDept komutunu ( makro değişken ) kullanmak için SAS programındaki WHERE ifadesini yenileyiniz.

d) Project Tree ve Process Flow ikonu üzerinde sağ tıklayıp Properties seçimini yaparak program özelliklerini yenileyiniz. &SelectDept komutunu özelliklere ekleyiniz.

e) Seçilmiş değer olarak Engineering’i kullanarak programı çalıştırıp ve sonuçları kontrol ediniz. Employees C6 projesini kaydediniz.

6.4 Bölüm Tekrarı

Bölüm Tekrarı

1. Komut sadece tanımlandığı projede mi geçerlidir ?Evet2. Prompt Manager’a nasıl erişebilirsiniz ?View açılır kutusunu ve Prompt Manager seçerek ulaşabilirsiniz. Resources penceresinden Prompt Manager seçilecektir.Eğer Resources penceresi açıksa , bu penceredeki Prompt Manager ikonunu tıklayınız.

3. Komutu oluşturduktan hemen sonra kullanabilir misiniz ? Gerçek anlamdakullanmadan önce hangi ikinci adım gerekmektedir ?

Komut kullanımı için gerekli iki temel adım vardır.Birincisi komutu tanımlama ikincisi ise kullanmadır.Komut tanımı , Prompt Manager’daki Add New Prompt sishirbazı kullanarak tanımlanır. Komut tanımlandıktan sonra , komutu nasıl kullanacağınıza karar vermelisiniz.Komut tipine göre , komutlar ya filtre tanımlaması için ya da görev tanımlamasında kullanılır.

6.5 Çözümler

Alıştıma Çözümleri

1. Değişken Tipte Komut Oluşturup Bunları Çubuk Grafikte Kullanma

Kullanıcının employee_master tablosundan grafik değişkenleri için değişkenler seçebilmesi için komut oluşturunuz.

a) Yeni bir proje oluşturup employee_master tablosuna ekleyiniz.

1) File → New → Project seçimini yapınız.

2) File → Open → Data seçimini seçimini yapıp , rota verileri lokasyonuna gezinti yapınız. employee master tablosunu seçip Open’ı tıklayınız.

b) Yeni komut oluşturmak için Prompt Manager’ı kullanınız.General sekmesinde , Name alanına SelVar , Displayed text alanına ise Which column do you want to analyze ? ismini girin. Bu komut için değer gerektirecek bir opsiyon belirleyin.

1) Prompt Manager penceresini açmak için SAS Enterprise Guide bölümünün sol alt kısmından View → Prompt Manager yolunu takip ediniz

2) Add New Propmpt penceresini açmak için Add seçimini yapınız.

3) Name alanına SelVar , Displayed text alanına ise Which column do you want to analyze ? ismini girin.

4) Requires a non-blank value kontrol kutusunu seçiniz.

c) Prompt Type ve Value tab’dan komut tipi olarak Variable seçiniz.

1) Prompt Type and Value tab seçimini yapınız.

2) Prompt type açılır listesinden Variable seçimini yapınız.

d) Value list kutusunu Employee_Gender , City , Country ve Department ile doldurmak için Load Values butonunu kullanınız.Varsayılan değer olarak City giriniz.

1) Load Values seçiniz.Open File penceresinden Project → employee master → Open sırasını takip ediniz.

2) employee_master tablosundaki tüm karakter değişkenleri Variable List penceresine eklenir. CTRL tuşunu basılı tutarak Employee Name , Street Name , State , Postal Code ve

Job Title seçimini yapıp seçiniz.

3) Options penceresinde Default value için kontrol kutusunu seçip Values lis den City’e çift tıklayınız.

4) OK seçimini yapınız.

e) 3 boyutlu yatay çubuk grafik oluşturmak için Bar Chart wizard’ı kullanınız.Çubukları tanımlamak için SelVar komutunu kullanınız. Çubuk yüksekliğini kontrol etmek için

değişken olarak Salary seçimini yapınız.İstatistik türünü Average olarak ayarlamak için kullanınız.

1) Tasks → Graph → Bar Chart Wizard seçimini yapınız.

2) Adım 1’de veri setinin employee_master olduğundan emin olun ve Next > seçin.

3) Adım 2’de Horizontal bar chart kontrol kutusunu seçiniz.

4) Çubuk değişkeni olarak SelVar’ı seçmek için açılır listeyi kullanınız.

5) Çubuk yüksekliği değişkeni olarak Salary seçimini yapmak için açılır listeyi kullanınız.

6) seçiniz.Statistic penceresinde , Average → OK seçimini yapınız.

7) Next’i seçiniz.

f) Aşağıdaki ekran özelliklerini değiştiriniz :

Çubukları ayrı renklere boyayınız. Veri etiketlerini ve ortalama karı gösteriniz. Yatay eksen etiketine Average Annual Salary yazınız. Başlık olarak Average Annual Salary by &SelVar yazıp dipnotları siliniz.

1) Adım 3’te , 3D chart kontrol kutusunu seçiniz.

2) Açılır liste yardımıyla Color çubuğundan Bar category’i seçiniz.

3) Data labels kontrol kutusunu seçip , görüntülenen istatistik olarak Average seçimini yapmak için açılır listeyi kullanınız.

4) Axis label’ı seçiniz ve Bar length alanına Average Annual Salary yazınız.

5) OK → Next’i seçiniz.

6) Adım 4’te , varsayılan başlığını silip yerine Average Annual Salary by &SelVar yazınız.

g) Komut değeri için City varsayılan değişkenini kullanarak sihirbazı çalıştırınız.

1) Finish’i seçiniz.

2) Specify Values for Project Prompts penceresinde City’nin seçildiğinden emin olunuz.

3) Run seçimini yapıp sonuçlara bakınız.

(!) Başka bir grafik değişkeni kullanmak için , Graph penceresinden Refresh butonunu seçin ve komutta başka bir değişken seçin.

h) Projeyi Employee C6 olarak kaydediniz.

1) File → Save Project As … seçimini yapınız.

2) File name alanına Employee C6 yazıp Save’i seçiniz.

2. Metin komutu Oluşturma ve Bunu Sorgulamada Kullanma

Kullanıcının şehir seçimi yapmasına imkan tanıyan metin komutu oluşturmak için Prompt Manager’ı kullanınız.Sorgulamada employee_master tablosunu filtrelemek için komut kullanınız.

a) Employees C6 projesinde employee_master tablosuna dayanan bir sorgulama oluşturunuz.Sorgulamayı Select City Query olarak , çıktı tablosunu ise city_select olarak adlandırınız.

(!) Eğer Employees C6 projesine sahip değilseniz , yeni bir proje oluşturup employee_master veri setine ekleyiniz.

1) Project Tree veya Process Flow’daki employee master tablosuna sağ tıklayınız ve Query Builder’ı seçiniz.

2) Query name alanına City Select Query yazınız.

3) Change … seçimini yapıp File name kısmına city_select yazıp Save ‘i tıklayınız.

4) t1 ( employee master )’a sağ tıklayıp Select All Columns’ı seçiniz.

b) Yeni komut oluşturmak için Prompt Manager’ı kullanınız. General sekmesinde , Name alanına SelectCity , Displayed text alanına ise Select a City ismini girin. Bu komut için değer gerektirecek bir opsiyon belirleyin.

1) Prompt Manager → Add seçimini yapınız.

2) Name alanına SelectCity yazınız.

3) Displayed text alanına Select a City yazınız.

4) Requires a non-blank value kontrol kutusunu seçiniz.

c) Prompt Type ve Values tab’da komut tipinin Text olduğundan emin olunuz.Komut açılır listesini doldurmak için Method’da User selects values from a static list’ i seçiniz.

1) Prompt Type and Values tab sekmesini seçiniz.

2) User selects values from a static list’ i seçmek için Komut açılır listesini doldurmak için Method’u kullanınız.

3) Number of values alanının Single value olarak ayarlandığından emin olunuz.

d) Komut listesini employee_master veri setinden farklı şehirler ile doldurmak için Get values … seçimini yapınız.

1) Get Values… → Browse… seçimini yapınız.

2) Project → employee master → Open seçimini yapınız.

3) Unformatted Values penceresinde City’i seçmek için açılır liste menüsünü kullanınız.

4) Available values penceresinde Get Values… seçimini yapınız ve beş şehir değerini görünüz.

5) Tüm beş değeri seçimini yaparak Selected values penceresine taşıyınız.

6) Get values penceresini kapatmak için OK seçimini yapınız.

7) List of values penceresinde , Miami-Dade için Default sütununda radyo butonunu seçiniz.

8) OK → Close seçimini yapınız.

e) Fitler Data sekmesinde , değerin SelectCity komutuna eşdeğer olması için City sütununda bir filtre oluşturunuz.

1) City’i sürükleyip Fitler Data penceresine bırakınız.Bu , New Fitler penceresini açar.

2) Adım 1’de operatörün Equal to’ya ayarlandığından emin olun.

3) Generate filtr for a prompt value kontrol kutusunu seçiniz.

4) Value field’ın yanındaki seçiniz.Daha sonra sırasıyla Prompts sekmesini ve &SelectCity’i seçiniz.

5) Next >’i seçiniz.

6) Özeti gözden geçirip Finish seçimini yapınız.

f) Sorgulamayı başlatın ve varsayılan şehir olarak da Miami-Dade’ yi kullanın.

1) Query builder’de Run seçimini yapınız.

2) Specify Values for Project Prompts’da Miami-Dade’nin seçildiğinden emin olun ve Run seçimini yapın.

3) Sonuç tablosunda 85 satır olduğundan emin olun.

Kısmi sonuçlar ( 85 satırın 8’i ; 15 sütunun 9’u )

g) Sorgulamayı yenide başlatmak için seçiniz.komutta Sydney’i seçip Run seçimini yapınız.

1) seçiniz. Specify Values for Project Prompts penceresi açılır.

2) Sydney seçimini yapmak için açılır liste menüsünü kullanınız.

3) Run seçimini yapınız ve sonuç tablosunun 47 satırdan oluştuğundan emin olunuz.

Kısmi sonuçlar ( 47 satırın 8’i )

h) Projeyi Employees C6 olarak kaydediniz.

1) File → Save Project as… seçimini yapınız.

2) File name kısmına Employees C6 yazıp Save seçimini yapınız.

3.Tarih Aralığı Komutu Oluşturmak Bunu Sorgulamada Kullanmak

Kullanıcının belirlenmiş işe giriş tarihleri için employee_master tablosunun alt kümesine ulaşmasına imkan tanıyacak bir sorgulama oluşturmak için Prompt Manager ve Query Builder’ı kullanınız.

a) Employees C6 projesinde employee_master tablosuna dayanan bir sorgulamaoluşturunuz.Sorgulamayı Hire Date Query olarak , sonuç tablosunu ise employee_hire_date olarak adlandırınız.Tüm sütunları sorgulamaya dahil ediniz.

(!)Eğer Employees C6 projesine sahip değilseniz , yeni bir proje oluşturup employee_master veri setine ekleyebilirsiniz.

1) Project Tree’de employee master üzerinde sağ tıklayıp Query Builder’ı seçiniz.

2) Query Name alanını Employee Hire Date Query yazınız.

3) Change seçimini yapıp File name kısmına employee_hire_date yazıp Save seçimini yapınız.

4) Select Data sekmesi aktif iken , t1 ( employee master )’ a sağ tıklayıp Select All Columns seçimini yapınız.

b) Tarih aralığı seçmeye imkan tanıyacak bir komut oluşturun.Komut ismini Date_Range , görüntülenen metni ise Select a beginning and end date fort he employee hire date range olarak belirleyiniz.Komut tipi Date range ve tarih tipi Day olmalıdır.

1) Prompt Manager → Add seçimini yapınız.

2) Name alanına Date_ range , Displayed text alanına ise Select a beginning and end date fort he employee hire date range ismini girin.

3) Requires a non-blank value kontrol kutusunu seçiniz.

4) Prompt type and Values sekmesini seçiniz.

5) Komut tipi değerini Date range olarak değiştiriniz.

6) Date type alan değerinin Day olduğundan emin olunuz.

c) Default Range penceresinde , From alanına January 1, 1974 yazınız.To alanını ise açılır menüyü kullanarak Today olarak ayarlayınız.Komutu oluşturup Prompt Manager’ı kapatınız.

1) From alanına January 1, 1974 yazınız

2) To alanını için açılır menüyü kullanarak Today seçimini yapınız.

3) OK → Close seçimini yapınız.

d) Employee_Hire_Date sütununda bir filtre oluşturun.Operatörü In a range’e ayarlayın ve yürütme sırasında tarih aralığını seçmek için oluşturduğunuz komutu kullanın.

1) Employee Hire Date sütununu sürükleyip Fitler Data sekmesine bırakın.

2) New Fitler penceresinde Adım 1 olarak operatör için In a range’i seçme amacıyla açılır menüyü kullanın.

3) Value field için açılır oku kullanın ve Date Range seçimini yapın

4) Next’i seçin.

5) Adım 2’de , özeti gözden geçirin ve filtreyi tamamlamak için Finish’i seçin.

e) Sorgulamayı işleme koyup tarih aralığını January 1, 1974’ ten December 31 ,1979’a kadar olacak şekilde ayarlayın.

1) Query Builder’dan Run seçimini yapınız.

2) Specify Values for Project Prompt penceresinde , başlangıç tarihi için varsayılanı kullanın ve blank değerini belirlemek için açılır menüyü kullanın.To alanına December 31 ,1979 yazınız.

f) Projeyi Employees C6 olarak kaydediniz.

4. Çoklu Değer Komutu Oluşturma

City sütunu için çoklu değer seçim komutu oluşturmak için Prompt Manager’ı kullanınız.

a) Employees C6 projesinde , bir veya daha fazla şehir seçmeye imkan tanıyan ve aşağıdaki gibi görünen SelectCities isimli bir komut oluşturun.

(!)Eğer Employees C6 projesine sahip değilseniz , yeni bir proje oluşturup employee_master veri setine ekleyebilirsiniz.

1) Prompt Manager penceresinden Add seçimini yapınız.

2) General sekmesinde , Name alanına SelectCities , Displayed text alanına ise Select Cities to Include ismini girin. Bu komut için değer gerektirecek bir opsiyon belirleyin.

3) Requires a non-blank value kontrol kutusunu seçiniz.

4) Prompt type and Values sekmesini seçiniz.

5) Prompt type ve Values sekmesinde , komut tipinin Text olduğundan emin olunuz. Komut değerini doldurma tipini User selects value from a static list ‘ e çeviriniz.

6) Number of values alanını Multiple values olarak değiştiriniz.

7) Get Values → Browse… seçimini yapınız.Open File penceresinde , Project → employee master → Open seçimini yapınız.

8) Unformatted values alanında City seçimini yapmak için açılır listeyi kullanınız.

9) Get values seçimini yapınız. Available değerler penceresinde 5 şehir değeri girilmiştir.

10) Tüm şehirleri Selected values penceresine taşımak için Double right arrow ikonunu seçiniz.

11) OK → OK seçimini yapınız.

b) employee master tablosuna dayalı bir sorgulama oluşturunuz.Sorgulama adını Multi-Cities Query ;sonuç tablosu adını ise Multi_Cities olarak belirleyiniz. Tüm sütunları Select Data sekmesine dahil ediniz.

1) Project Tree veya Process Flow penceresindeki employee master tablosuna sağ tıklayın ve Query Builder seçimini yapınız.

2) Query Builder’da Name alanına Multi-Cities Query yazınız.

3) Change … seçimini yapıp , File name alanına Multi_Cities yazıp Save seçimini yapınız.

4) Select Data sekmesi aktif iken , t1 ( employee master )’ a sağ tıklayıp Select All Columns seçimini yapınız.

c) Sadece komutta seçilen şehirlerin bulunduğu listeden şehirleri içeren bir filtre oluşturunuz.

1) Fitler Data sekmesini seçin.

2) City’i sürükleyip sekme alanına bırakınız.

3) New Fitler penceresinden , operatörü In a list’e dönüştürün.

4) Generate fitler for a prompt value kontrol kutusunu seçiniz.

5) Value alanının hemen yanındaki açılır liste okuna tıklayıp Prompts → &SelectCities seçimini yapınız.

6) Next → Finish seçimini yapınız.

d) Sorgulamayı çalıştırın ve şehir olarak Melbourne ve Sydney’i seçiniz.Sonuçları kontrol edip projeyi kaydediniz.

1) Run seçimini yapınız.

2) Komutta , CTRL tuşuna basılı tutup Melbourne ve Sydney’i seçiniz

3) Sütunları Selected penceresine taşımak için seçiniz.

4) Run seçimini yapıp sonuç tablosunda 73 satır olduğundan emin olun.

5) File → Save Employee C6 seçimini yapınız.

Kısmi sonuçlar ( 73 satırın 8’i , 15 sütunun 9’u)

5. SAS Programında Komut Kullanımı

SAS programında makro değişken olarak kullanılabilecek bir komut oluşturun.

a) e106e5.sas programını Employee C6 projesine ekleyin.Programın sadece Administration bölümündeki çalışanları içerecek şekilde verileri filtreleyen WHERE ifadesini içerdiğinden emin olun.Programı çalıştırınız ve 31 satırın geldiğinden emin olun.

(!)Eğer Employees C6 projesine sahip değilseniz , yeni bir proje oluşturabilirsiniz.

1) File → Open → Program… seçimini yapınız.

2) Kurs veri lokasyonuna gidip e106e5.sas → Open seçimini yapınız.

3) Gerekliyse , Kurs veri rotasını sağlamak için SET ifadesini modifiye edin.

4) Run seçimini yapınız.

b) employee_master tablosundan herhangi bir bölüm seçimine imkan tanıyacak Selectdept isimli bir komut oluşturunuz.

1) Resources penceresinden Prompt Manager’ı ve daha sonra Add seçimini yapınız.

2) Name alanına Selectdept , Displayed text alanına ise Choose a department to create employee address labels ismini girin.

3) Requires a non-blank value kontrol kutusunu seçiniz.

4) Prompt type and Values sekmesini seçiniz.

5) Method for populating prompt açılır kutusunu User selects values from a static list’e dönüştürün.

6) Listeyi doldurmak için Get values → Browse… seçimini yapınız.

7) Open File diyalog kutusunda , Project → employee master → Open seçimini yapınız.

8) Unformatted values penceresinde , Column açılır kutusundan Department seçimini yapınız.

9) Tüm verileri Selected values penceresine taşımak için Get values ve seçimini yapınız

10) OK → OK seçimini yapınız.

c) Department’dan ziyade &SelectDept’e referansta bulunmak için SAS programındaki WHERE ifadesini modifiye edin.WHERE ifadesini aşağıda görüleceği şekilde modifiye edin.

Where Department = “&SelectDept” ;

d) Program özelliklerini Project Tree veya Process Flow’daki ikonlar üzerinde sağ tıklayarak modifiye edin ve Properties’i seçin. &SelectDept komutunu özelliklere ekleyin.

1) Project Tree veya Process Flow’daki e106e5’e sağ tıklayarak Properties’i seçin.

2) Selection penceresinden Prompts seçimini yapın. Add… →SelectDept→ OK → OK seçimini yapınız.

e) Seçilmiş değer Engineering ile programı çalıştırın ve sonuçları kontrol edin ve Employees C6 projesini kaydedin.

1) Run seçimini yapınız.

2) Komutta , Engineering → Run seçimini yapınız.

3) File → Save Employee C6 seçimini yapınız.

Öğrenci Aktivitelerinin Çözümleri ( Quizler / Anketler )

6.01 Sorgulama sonunda kaç satır geri döndü ?

58

6.02 Aşağıdakilerden hangisi doğru bir komut ismidir ?

b) Select_a_Category ve e) Qtr1Values

Bölüm Tekrarı Çözümleri

1. Bir komut sadece tanımlandığı projede miş kullanılabilir ?

Evet

2. Prompt Manager’a nasıl erişebilirsiniz ?

View açılır kutusunu ve Prompt Manager seçerek ulaşabilirsiniz. Resources penceresinden Prompt Manager seçilecektir.Eğer Resources penceresi açıksa , bu penceredeki Prompt Manager ikonunu tıklayınız.

3. Bir komutu oluşturduktan hemen sonra kullanabilir misiniz ? Gerçek anlamda kullanmadan önce hangi ikinci adım gereklidir?

Komut kullanımı için gerekli iki temel adım vardır.Birincisi komutu tanımlama ikincisi ise kullanmadır.Komut tanımı , Prompt Manager’daki Add New Prompt sishirbazı kullanarak tanımlanır. Komut tanımlandıktan sonra , komutu nasıl kullanacağınıza karar vermelisiniz.Komut tipine göre , komutlar ya filtre tanımlaması için ya da görev tanımlamasında kullanılır.