rCui/acravi//tas vindicias l.U.l.CJiryenic^ralensi mAcaJcmiaSOLLSHKI t/tsquisi/ientexpositas Prcriie/cIoH.HEtfB EoecxtkoHs/t Prt/0 .Ca.BjPllisHe.wric,mora triTztcraB.iuth*

Eques Sitessus C'

I

yr' ''

....’ * *h . i • * '%*• » * ^Ci T

[ ; .f» * . v- ..7* . V,r ?\ • - .{ fci *, ’ . r• V . . •

'

r t4->- r * - ^ ' " . •‘v -

?'M . ,

* * '• >-*

*»;> * - -v* •f vC-; • . .• ?•

v. • .

. . ..

r

k* -• T'r/*. ’ -*

. • v/f 4 f*. 1 /* f 4 ^ ^ .

. . iltf «uVjtffc.

7 .i* /E-- -v

V, . '

‘.

IW^V-r• t . , .

i T»'• ' *

H. ’. • • • .• J * // .•.«,*' • /, • ! -• -i

J*v".. > • •* • *t. * -V * c

, » , „•< - • »*

i,.* v.j' •••':.* -

«$ : r7 - '*£ fUit/ w ’ ’

iT BC' ' 5

1'1

r*

^WSr- ; •" •• •• f •'

%f \ i* /

. >'

.

. >>4 •,

. 7 . \ • r '-

• • .' y

"

' m •"y. v s.

r? r- *v

iUitftrifsimo Domino,

DOMINO WENCESLAO,SACRI ROMANI IMPERII CO-MITI de £pper£t>orfT / Libero Baroni in 2lt)(f) 6cSticbflrin/Pomino i« #mti$i8n»farmb6t>orff&{obnit/Sacra CxGxccx , Hungarisquc & Bohcmix Regis MaicftatisCon-

/iliario, & Capitanco J-ocumtcncnti ; yt& Lichtenftcincnfi*Principis , Ducis Troppauicnfis & Jagemdorfcnfis

i

Confiliarjo,& Capitanco Prouipciali Prin-cipatus Troppaujcn fis,

Pomino& Cognato gradofifluno

:

C n« , - •Necpon

Gcnerojipmo‘Pomino

CAROLO HENRICOMORAWITZKY A RVDNITZ,Dominoin 93ura Stta,HWvi* &Q*r4ttW&orff/ Confiliario principaliXiechtcnftcinenfi,

Troppauicnfi &Jagemdorfcnfi , Aflelfori Dicaftcrii Pro-uincialis ,& Deputato ProuincialiPrincipatus

Troppauicnfis,

Parenti reuerentiflime colendo

Sdlutem &»bfiquia demifffftmeprecer Atque effere-

ii.- v f - - ~ ^« . , .

• •.

•

* '

i v- > «,- . v I ' 1 ,w; 1 * .‘-t i» S . _ r -.

*f»- v *

On difcedere vel admomentumpotuit cx animo meo,Cariflimo-

rum & Honoratiflimorum me-moria Nominum, ex quo abfen-

tia,quos praefentes (olebam venerari audVo-

rcs, mihi ex interuallo reddere coepit defidc-

. rabiles. Vos eftis, qui oculis, qui menti, re. \

cordatione meritorum femper obuerfami-

ni. Vobis, fi qua pietas mea , fi quis cultusJ

placere poffet, &promte& libenter& iuredicaretur. Sed in me quidem nihil , quod

tantorum virorum perfonis offerri dignum

effet, excogito aut reperio. Argumentum i

. autem exercitationis Academicae, quod hac

fibi paginae praefcripferunt , quin gratiflu

mum Vobis acceptiflimumque fit futurum,^ idvero dubitare (altem, nefas fuerit. Nam&

ca fpe

cri Romani Imperii maicftatem,manu&:virtute , Cuftodes& Defenfores Patriae j con-filiis,' ore, calamo, omnis reipublicae autto-res a&orelque 5 animo, obfequiis, pietate,

quicquid eft eritque bonorum & virorum&ciuium, vindicare, tueri, propitiare, offi-cii arbitrantur. Confbnat his ftudiis,imbelli

forte, fed ingenua, neminique vel adulari,

vel obtre&are lueta voce, quae ad veftias

manus allegatur Differtatio. Hanc, vt va-dem qieae in Te obferuantiae fufoipias vo-lensac prdpitius rogo, IllvstrissimeDomine Comes. Tibi autem , G e ne-ro s iss i m e Domine Parens, ratio-nem operae& otii mei fi bene videbor reddi-difle 5 eft quodgaudeam , & non modicumid ad ardua deinceps incitamentum ha-

beam. Efficere certe exfummo ftudio anni-tar , ne inuicem ratio impenfarum literis

peregre traftandis neceflariarum , Tibi pa-

rumprobe videatur conftare. D e v s Vos,X I-^>^1 btor

ofan&a mihi Capita, Sacro Romano Impe-

rio , Patriae , Familiae, ac Domui , mihi deni-

que conferuet ! Scr. Argentorati 20 Martii*

Anno 1663.• ' » •• . * > -

'

’ «*«,•“

JlluftrillimaeTuae Excellentiae•* t > 1

• *&Tuae, Pater Optime, Cenerofitatj

4

r r .11

. r ,J H c

yHi. 7 -<

^ J r y •* • v

aj.

•*;* i

f. y

: *

(t1,. , ,Vi

•O

k -

.

. *hV/„ ;• / ^ *l . * ' .

.

Obftqutntitfimt ieuttuf

.'.it' v rt

:

J'• 1 • * -"V

Carolu»HcnricusMoravitzky

< *\ #x /tr* <

vi.

/. JA C. .

SACRVM ROMA-'NVM IMPEEUVM.

Lo,8‘um eft ’

I

• P’*l

* ei

€ .

V

S. Rom. Imp.

SACRVM. ?; Vius non fine fingulari diurna proui-J dentia attributa: Imperio noftro appellationis'A c*"ffas &Significationem plcriquc inftituerunt

exquirere: prxtermiiTa hfioriaNnde explicatio-ni origo& lux eft. Non enim hic ita lmprru /anilitatemconfideramus, vt omnibus Principatibus, Regnis, Impe-riis, multum de diuinx maicftaris charaftere trahenti-bus, conuenit quo degencre pleraque in differtatime dedufpuio regio attinguntur. Neque, vtftudioobicquioquclapientium & bonorum viroru domi forifq; debita fum-mispotcftatibus veneratio, pcrquicquidcft facrolanfti,declaratur commcndaturque. Verum, vtinrer publicasformulas ,& in ftilo curi*, vtloquimur, authenticum iddecus elogii iollennis Sacro Romano Imperio accedit»lam in ipfo Imperio Romano,facratifi/mos &fianfh(2iinosImperatores,fiacraa literac ,faerumpalatium

,facea ve/Ji^ta,

< Numen imperatorum, diutnas literat, diuinam domum

, no-uimus ; extra formulam tamen & titulum, de quo agi-mus, S a ori Romani mperii. Amcfitculum ergo duode-timum aChrifto nato, non reperio public* Icriptur* ac-commodatum hoc elogium. In priuilegio. quod Fride-ricus 1. Imperator Henrico Duci Auftri* dedit A. mclvi,Auftria appellatur cor cr clypem Sacri Romani Imperii»Et mox ircrum,quatcnus Dux cfle debearobnoxiu* Sacro

S2“S. lom*n§ lT'“' Vcl n,on ' oftcndirur* Hoc priuilegium

t-w*- rrtdencusi l.Imp. infequente foculo confirmauit AnnoMccxlv, his inter alia verbis : Nos itaque, quifidem &tbjequU nofirorum Prtnctpum non patimur nremunerata

i • • tr*nfi\ A

I

iiS. Rom. Imt. %

tunfire , dttendentesfidempuram & deitotioncm fineeram,quam pudicius Princeps ad Maicftatis ne/lra perfonam &SA c r vm Imperium habet &c. Idem Imperator de tuen-dis Imperii iuribus contra Papam & Tureos hac prsefcri-ptione vxitur : Eridericus ImperaturPrincipibus& Statibus apUdc«;di*Sacri Imperii. Et in literis ad Senatores & populum p°^; ,ConVRomanum dc proditoribus Imperii non receptandis,dvobis , inquit , tunquam a Sac R i noflri Imperti capite. Et P'594-

adluftitiariumTcrrx laboris, dc exigenda fubuentione

aClcricis : Prater Sacri Imperti ius & morem noflrafeplu-ries inclinauit humilitas. I n regula militaris ordinis Wil- p. 17*.

hclmo, cum Rex Rom. eligeretur, k Principibus Impe-rii praeferipta A. mccxlvii legitur : Ego VVilhelmusComes p>400.Holiandia, militia Princeps, Sacrk^ve Imperii Vafallus liber-

LitcrasConradini ConradilV Imp.filii ad Principes vtra-***

que lingua fic i nferiptas refert Goldaft. ad A. mcc Lxvrti:?**-Vntuerfts Sacri Principibus Imperii. 2(Ucn & facileomifTa. Adeo vt ob imperitiam ftili curix notandumfcin hunc diem praeberet, qui folennibus formulis abcBctam aufpicatam& fandam vocem pateretur.

Cauffas appellationis quomodo alii tumultuarie con»quirant

>primo indicabimus : tum , (i quid addi queat , aut

... A a cor*

-v

• A

I

7vr p«a.v

a.IMi 7»

4 S. Rom. I M P.eonicdari, requiremus. Nolumus autem hic vlla diditi'Itione vti cius

,quodfacrum , & eius , quodfianffum dici-

tur. cum praefertim vernacula noftra lingua, quae hoc elo-gio in primis gaudet, tale di ferimen non agnofcat. jVrii-damcrgo putant

S

ac a.vm, dici Jmperinnoftrum,/»»//*-^

tione veteris ftili curia;, qui Imperatoribus Romanis fan-ditatem vndiqueconciliare, rationis conlilii duxit :vt

ante diximus Alii & religione , velcommuniter , vel fin-gulariter; vel libero& expedito iudicio, vel exftudio&commodo partium , rationem arecflunr

:quia Imperium

hoc a fandiffimo Deo praedidum , conftitutum , & huc-ufqucferuatum (it; quia hoclmpcrium Sancum laneo-rum, id cft Chriltum nafccntcm complCoiu ftiofouer t; Sc

ad iudicium nouiilimum venientem deinde vilurum (it;

quia fandae Ecclefue Chridiana; nobililVunam partem

comprehendat:quia ex facro 3t ciuili ordine corporis

tanti compages apram fir nolo cuim addere, quod 3cfalfum eft , & fandimouiar (mprtij nodri haud raroaduerfum fuit.ob fanditarem Ponrifici>

;quem verticem -

& caput Imperii iadare non verentur, qui fandum Ium-Biumque& vnicurn caput Imperii m peratorem venerariprofano aulu dedignantur. Aonnulh denique ad fonunivocisintenti ,/2rrr«w,quafi magnum , aut venerabile, autinuiolabilc imperium interpretantur. Cuius generis plc-

* raqae habes apud B .fuldum,Speidel.um $ tn Lexicis luris Pu.

blici:& Magnificum Ltmnxum.Nobis, vtante cetera tempus in vfum recepta: publi-

cum huius formulae indagare ratio fuit; ira, fi ex illiustemporis conditione poffit aliquid inuefhgari de confilio

recipiendi, operae fadum videbitur pretium. Antea au-tem Imperium Romanum fuam inaicrtatcm, etiam ex eotempore

,quo Germanico nomini acccflit, facile tutaba-

tur:

S. R om. Imp. jcur : fonftuitique & erat , & habebatur domi forifquc,criam abfque nomenclatione, & titulorum fubmonen-tium au&oritatc. At, vbi nouo fanftitatis vel mangonio,vel monopolio Pontifices quidam Hildebrandum aufto-rem fccuri, facram Imperatoris & Imperii noftri maic-ftatero non profanare modo, fcd profanatam deprimereadorti funt: tum aliis modis, tum (blcnnitatc elogii vin-dicanda fuitSanftitas Imperii,quam Deus,fibifoli fecun-dam , in perpetuum conlccrauerat. Ne ideo tantumfacrum videreturlmpcrium, c\\\izfacrum lmptrii dmd' mdde ara Petri (vt loquebantur etiam) fufeeptu eflet : fan&i-

tatcin iftam i vero lanttitatis omnis fonte deriuandam,

& contra importuna carmina rcbcllisRomaj propugnan-dam duxerunt Imperatores. HincHenricus V ImperatorA.MCCIX: Chrifttani orbu Imperium /ibi u 'd fc u Optime Ap. Coidi*.Maximo impofiium effc \pro>ndcfe de net, r. more& tjtu

p

ri ^'(ea religionis > (acrisfupnma maieftainpia :iti< non defutu-rum. EtFridcricusI. cdifto A. M e lvu : Cumqueptreleflionem a /olo Deo reanunrcr imperium nofirumfit , qui i

n

Chrifhjilii fu> duobus gladiu nece/[artis regendum

orbem fubieeiti cumque Peerui Apeftohu hai doctrina mnn•duer informauerit , Deum timere , Regem honorificare : qui-cunque nos Imperialem coronampro b, nejicio a Domino Papa

fufceptjfe dixerit , diurna tnftitutioni & dofirin* Petri con-trarius eB , dr mendacii reus eB. Et in alio Edi&o : Certe p* m*

nobts coronam per eleftionem Principum impofuimus ! nihil

nifi/olam vnBionem ab eo (Pontifice) accepimus. Re-

gnum non ab eo, fedi Deofufeepimus. Iterum in Refcriptoad EpifcoposGermani* An. mclviii : Liberam Imperii

noftri coronam diurno tantum beneficio adferibimus. &C.

Huius generis inulta occurrunt : notuq; cft illud in dccre- ^to LudouiciBauari& Ordinum Imperii A. mcccxxxviu: r

’

.~ A :’J: $4cr9»

% 4

S. Rom. Imp.

fUStS? Sdcrofantfum Imperium , fumma in terris pote/fas, caelefie

Neque nulla tamen Tuberat ratio (vt inciufmodi ex-cogitatis ac exquifins titulis non fimplicis confilii pru-dentia haud raro vertitur) qux ad Chriftiana: religionis»ScEcclefix decus ac tutelam (pedaret. Ita enim prorfusperluafumerat plcrifque ; lmpcrio& Imperatori Roma-no in primis i Deo attributum dic munus tuenda:, uomam diuinaprxordinante

clementis , Romani Imperiigubernaculafu/cepimus , oportet

,

vt in omnibus viiitiofins ipjiu» legem cnflodiamus , cuius mu-nere, cuius voluntate dignitatis noftraapicem adeptifumus.

* in hoc itaque [aeratiffiwopropofito confittuti , cum omnibusEcclefiis inlmpeno nofiro conffttutis debeamus patrocinari,facrofqntta Romana Ecciefia tanto impenfius debemus prout-dere , quanto ipfius cura& dcfcnfo a diurna proutdentia cre-

u.iom.%. p.ditnr nobis effecommiffaJpeciahu*. Fridcricu? II. Rorna-num Cxfarem Catholica Fidei Dfenforem , cxccllpntiorcnota laudat. Idem Ftidcricus 1 1 ad R. Angliac Sl alios

fed. 279. Reges feribit : Cumadhoc , d>(ponente Domino , Imperiifce-*

ptrum

1. lonft

n/

>

S. Rom. Imp. j ~ >ptrumfufceperimus , cr Romanum Imperium noftrum adpra-

. dicationem Euangelii praparatum , vt catholicam fidem &matrem Ecclefiam , d cuneiuhofium incurfibus , noftrarumvirium conatibus eruam ut. Subiicit dc Tartaris repellen-dis. Vndc& Imperium Romanum Chriftianum memorabili P- ***•

v diferimine, fi tempora fub paganis Imperatoribus con-fidercnrur, honoriscaufia fignatur. Et quid remotiori-bus immoramur? In Capitulationibus Imperatoriis ad- capimLc*.huccommcndatur cura huios elogii omnibusrriumpha-ut.i!

**L

libus titulis prarfercndi.cuiuisEledo Imperatori: fulicct

defenfio , non F.cclejit modo , fed totius Chnfhanitatis. Etin Elefl ionc , orare iubentur Elcdorcs , vt diuina ope eli-gere valeant idoneum CaTarcm profalutepopuli Chrrfhani, aiu.bu1. h..j& capurpopulo Chnfhano ,ficut in iureiurando eorum am-plius continetur. Quare Imperatorem noftrum rc&eCbrifianifimum dici , fuperiore Caeculo demonftrauit/fr/?- Schtrd;m

' ricus Bebeltus. Quidni Sacrum diceretur & eflet Impc- com i. p. z54rium,cuiChriftianifllmum caput praecft , cuiChriftiani cupro».dei.tatis totius cura lempervifa cft.eximie competere?

addam,cui ducatus in bcllofacro.quodChriftianisaducr-fus acTorht Tureas perpetuum effe debebar , communigentium Chriftiatiarum fuffragio defertur ? Ita de Augu-ftisnoftrisfcntit /fugo Grotius, loco, qui in annotatis ad

illud opus non fcgnitcrcxplicabirur. . Sane quantum adfacram diam militiam momentum facere poflit JacrumImperium nojlrum , nemo eft, quin fateri cogatur. loan.Antonius Campanus , non fcgnis Germaniae& rerum Im-perii obrrcftator, ad lacobum Cardinalem Papicnfem,in

hac cauda an no 14 71 ferib it' : Dico ego tecum , quodfentio,PIERI. OMNlA POSSE IN SaLVTEM CHRISTIANAM , S 1 p.i4t>Ca$ar velit j nihil, fi tergiuerfabitur. Et in firquenteEpiftola : Si tjttartsjententiammeam, illudfentio , magnam

r

In *.enfneti

Anti- Ture.

v«l- l.

g S. Rom. Imp.

Jfem propofitam effie nobis, fiCafiarinflabit', exiguam, fi len-Epi»- 7• tefcet > nullam , fitergiuerfabitur. Iterum : Ego eafum nunc

fenteutia,qua nuperfueram , tumprimum de contttntuad

tefcrtpfi,pendere omnta ex Cafaris voluntate : quinfiomnia

•velit, qua adineundum bellum pertineant, nihildtcam a rad,

quam fato maloperituram rem Chrfitanam . In iifdem au-

tem qui tum agitabantnt comitiis , Hungan co argu-p»« «s*- mento ad Imperatorem vruntur.vt dicant : opmtere eum

e/fepractpuum Cbrfiianormnpropugnatorem , qui idem Chri-

fiianorum fit Imperitor. Quod argumentum,non cpftolis

modo tetigit.de quibus diximus, fcd oratione in comitiishabita magnifice diffuditGt»»^. nus. Quare &\\nprectbusfollenntbut , confccrando Cxfan delimatis, propalfatio

barbarorum & Chnftiano nomini inimicorum holiiumponitur. Augufta vero & tanto Principe digna vox cftMaximiliani I Imperatoris de expeditione facra, cui fem-

per intentus varie interim diftinebatur , deliberantis:

pag- sff- Nam mequidem in hoc Imperiifafligio; nonfolum in acie belli,"Ducem cT Imperatorem effie , fedmulto magis huius publici

„ - conflit ducem atque audiorem effie conuenit. Sicut autem

fiepiflime impediti funt Auguftiflimi Imperatores, quominus facris expeditionibus operam , vt deftinaucrant,

darent : irafuperiori faeculofc cotnmouit Auftriacorum

Caefarum virtus , reque Chriftiana praeclare gefta. nonexiguum Tureis terrorem incudit. Ncquearmis tantum,fcd&confiliispugnatumcft. neque enim Caefarum toto

facculo ifto luperiore quifquam fuit , qui aduerfus Tureas

non pro falutc Chriftiana priclarc contenderet. Quid?‘ quod vere Imperatoria Domas Auftriaca longe latcquc

hic pro rcChriftiann excubat, magnamque vim pecunia-rum, militum, munimentorum, apud fines& pro finibus,

'perpetua munificentia ptouidentiaque aduerfus Tureas

... JJ dilpcn.

5. Rom.Imp. *difpenfat. Faxitquc D e v s , vt gloria factas militiae, quanulla cd illuftrior, in SacroRomano Imperio Imperato-ribus propria ac perennis duret ! Non debet hoc locoomitti Franifci I Gall.R.refponfum adCaroli V CaefarisRoms fattam querelam de auxiliis ad bcllumTurcicum.Obtuli f inquit, liberdiiter, quodmaiores mei (quibat nihilvnquam eIt frofsnptum , vbi de tpforum- aduerfu* hojlemreligioni* ureretur efficio)proflarefuntfoliti , idmep erluben-tem ejfe Chrifliana reipublica profliturum , vt copiasfcilicet

'

meas omnes (etjimulta mihtproponebantura bello quiefeendiuccafiones) tamen ipfeprafens velad tuendam Italiam , cuitum etiam Turea imminebat , vel alio quocnuque rei po-

fularetneceffitas , educerem : ita tamen , vT CjESARI ni-HlLOMlNVS PRINCIPEM EA IN EXPEDITIONE LOCVM NONGRAVARER EX OFFICIO CEDERE.

Poflct, cui vacat, hoc loco paulo accuratius ratioci-nari, qux fuerint Sacri Romani Imperii in hunc diem,inter tot vices rerum, lingularia fata,opera,miracula circa

& ad rem Chriltianam vniucrfam : tum, quim cuidensdiuinse prouidentiaeindudria, hocipfum elogium SacriImperii , non vt aliis communicari illa laus poteft , fed vtaliquid habet proprium, fingularc, publicum, folenne,

huicferuaucritvindicaueritque. Neque enim tam fan&amyfteria. Grammaticis difputatiunculis, aut vmbraticisfpcculationibus, vel explicari vel iudicari debent. A qui-bus mireris non temperafle virum cetera doftilfimuraDauidem Blondcllum

, quando infolito faftu, veluti perindulgentiam , elogium Sacri, Imperio, quo ipfe vultfcnfu,concedi^, vt Romani appellationem, prorfus adi*mat, de quo poftea. Sed, Germanos, inc\wt,fupremum chifl«.regionis fua Imperium Sacrvm Imperium vocarenon im- xxxm**

probabunt , quibus Germaniam nobile Chriftiani orbis menu-r' \ ~ B irum

XO'

~

S. ROM. IMP.'brum e(fe, Chriftianis Principibus fubeffie , eofy Chriflofaerutn

Imperium effit debere, in mentem venerit. Jedeodem iure&Francia Orientalis& Htjpania regna, quorum alterum Cbri-Jliamffiimum , alterum Catholicum dicijolet , Imperia Sacra

,

id efi, ditiones ac regna Chrijh nomine confignata , Deoque

confecrata, ex officio'fuerint& nuncupari debuerint. Parumhis rebus, quae ad publicam & curialem feripturam per-tinent, fc afliietum ollcndit. Faltum cft : Regnum Galli*

Chrijlianiffitmum , Regnum Hifpanfe Catholicum , ca lo-quendi formula , & co elogii genere , quo Imperium no-ftrum J^r^/wvocatur.vnquaiTi diftacflc. Multum diucr-fam rationem efle , vitro agnoucrint» quiP.cg\bChrt/lia-

mfirmi & Regis Catholici cognomina ab origine fciuntintelliguntque : tum, qui reputant, publicas titulorum

formulas, ab inflexionibus vocum arbitrariis (vta Catho-lico Rege, Catholicum regnomo s a folenni $c publico elogio,

per fimilitudinem & interpretationem , libera laudatioderiuatur)piurimum differre. Alienum , ambiguum, in-folens cft, dicere : Gcnnznosjupremxm regionu/ua Impe-

,rium , facrum Imperium vocacr. Quid c(t,J*tre»um re-

gionufua Imperium ? Qui ita loquitur,non videturomni-noccpifle, quid Imperii vocabulo notetur. An cnimfor-ma tantum rcipublicac, Scroxle*» lignatur? minimegen-tiumj. Dicetur poftea. Intolerabile in primis eft& im-portunum, nunc demum quaeri, quo fignificatu Impe-rium noftrum ita Sacrum vocari pofllr, ficutalia quoqueregna facra funt

,poftquam totius otbis Chnftiani natio-

tiones & regna , etiam interinuidiam & aemulationes, obipfam Im perii Romani digniratem coortas, iam a pluri-bus feculis ira Imperium noftrum Sacrum vocarunt, licut

• fua regna non vocarunt, publicifquc5rlbljennibus Im-perii noftri titulis id vocabuli at tiibucrun t, quod fibi non

vindi*

S» Rom. I M f. XIvindicarunt. Non vnus cfict Rcx Catholicus t qui hono-rem cius cognomenti fibipoflet vindicare, fi ad Gram-maticos & Rhetoras hiceundum cfict. fed coniltetudo Seius titulorum , tamdiu vni hocadiudicat, qui publice abomnibus ha&cnus tulit, donec alius idemiuris, eodemconfcnfu nationum confequatur. Et quid eximii cfict intitulo Cbrifluiuflimi

,

fiBIondclli more, potius originemverbi fpcftando pluribus com mune reddere vocabulum,quira yfum verbi publicum decurialem, vt fic loquar,attendendo , vni Galliarum Monarchae vindicare infti-

tuas? Nimirum non debemus ex ///#/&r, epitheta > aut exepithetis, qugbbero ingenii certamine inucniuntur, va-riantur, permutantur, titulosformales, dixerim, con-

cinnare. Id equidem non ncgaucrint, qui aliquem rerumvfum habent, ex eo, quod ab initio epithetum fuit, paula-tim fieri pofle titulum fiBettnem. Sed Titulus ille demum-habetur, quinon tantum vcentis arbitrio aflumitur, fedab aliis agnofcitur&attribuirur. Huc ergo debebat fpc-OurcBlondethu, quod Sacri elogium Imperio noftronon domi tantum inter follennia attributum cft, fed abexteris &xmulis, in literis , legationibus, otfuquc de feri-ptura formali, cui mhil opponi poccft.vt inanifiimum

fitdifputarc,& ad extenuandum huiustituli decusrcqui*

rete, quomodoaliisrcgnisconuenirequeat talis appella-

tio. Oftendendum enim erat, fi quis nolleta&um agere,Sacri Imperii elogio alia regna, fblicnni titulorum for*mula, prastcr hoc nofirum, honcftara cfic. Sarpe dolco

viri dottulimi vicem, qui adujerfus ciuftefium iufius feri-

bere, non raro facit,quod in aducrfirio reprehendit*

neqsfcmper penfi habet, quid feribi tj dummodo caulfasfuae feruiat. Quamquam profero hoc non cft catifl®feruire , fed nocere i fi quis fiudio certandi , proximaqu^c-

S % que

k S. Rom. Imp.que arripit, ccnfct, vexat, neque de vlterioribus aut cite-rioribus cogitat. Quid attinebar, quafi ad honorem Gal-lix, extenuare aut communicare, aut aliter interpretari,

quod ipfiChriftianiflimi Reges fandius interpretati funt,& vigorem ac prxrogatiuam folitam voluerunt retinere ?Francifcus I. Rex prudentia, auttoritate, rerum vfu maxi-mus, neque cuiquam vitra folicum admetiri titulos foli-tus, vel cum ad omaes Ordines feribit, Sacri RomaniImperii Ordinibus inferibit litcras, & Sacrofanfti RomaniImperii Ordines vocat } vel cum ad vnum , exempligratia,S. Rom. Imp. Archimarefchallo & Principi £/e&cum illisfocietas , efr irgAillvd ipsvm Sacrosanctvm Romanvm Imperivmobservantia. Quid aluid,qu£m obloquitur tanto Regi,cuiusau&oritas pro ratione effc poterat,qui titulum tanta

•iurisformula, tamque ftudiofe ab ipfo illuc, quo cenue-nicbat, delatum, in epitheton vertit, extenuat,& Gram-matici arbitrii facit? Nolode illo dicere, quodadmodumrcftri&e fcilicet , Germaniam nobile Cbrijliani orbis mem-brum, fatetur. Nobilijpmu optimo iurc poterat dicere , velquia Imperii dignitas totius Chriftiani orbis commodohic recumbit,vt fuo loco monftrabitur: vel de quo LegatiGallici (quorum vtauftoritas ita oratiopublica cft) fupe-liorc fieculo ad S. R-I.Ordines Spirx conucntum agentes,

r \ longe

-;S. Rom. Imp. 13longe animofius & ita loquuntur: An nos hoc nefeireputa-tu, nullam

t

procellam poli homines natos in Germaniam in-

gruiffc, qua non confeflim adnosj erueniret ? fuerepatrummemoria, qui Galliam debellarent , vincerent , opprimerent >

ab/linere tamen d Germania cogerentur. Sed redeundumnobis cft ad auftoriratem publicam & follcnniflimamtituli, dc quo agimus: quem fciliccr &scmulx nationes,& maximi Reges agnoucrunt,& fuo indicio praedicarunt.In literis Henrici V 11 Anglia:Rcgis ad ImperatoremOrdines in Comitiis Confluentiae 1492 , Sacri Rom. Imp .

F e'

titulus fiepius repetitur. Verum non opus cft, cumulareexempla : infinita enim funt : neque kxc ipfa attuliflc-

mus, nifiadintclligendamqujeftioncm pertinere vifumclfct, Titulos vfu &follennitatc , non ratiunculis & lituLexici, vteuiquein mentem venit, explicare. Suntcnimciufecmodi contcntioncsfriuola:, inanes, grauibus ho-

minibus & negotiis indignae. Excellit fanc ampliflimeilluftribusin rem Chriftianam ineritis Germania, nemi-ni tamen cordato volupe fuerit, aliorum regnorum Chri-ftianorum merita, obtentu Tituli, extenuare. Eftcritque

Germanici candoris fpecimcn , nec alienos titulos vfu

publice receptos firmatofquc cauillari aut dctrcflare; nec

domcfticoscuiquamcauillandos aut detredandos relin-

quere. Nobis interimin omsia huius diflertationis ea-dem lex fit, auftoritatem curiafequi. qua:quo latius pergentes concinit» eocftgrauior validiorque. Pergemusigitur nunc ad alteram vocem,quaImperium dicitur

- ROMANVM.^^Olumushfc 4 primordio repetere

,quas prolixe ab

aliis traduntur • dc Romani Imperii appellatione,ciufque fatis : dum aliiextinftumRomanum Imperium,

B 9 alii

I

l

i

S«-

r.

- V' •

• , • «

14. S. Ro M. IM P.alii fcruatum,varie difputanr. Habent quodlegant, qui-

buscopia placet, apud Limnaum prsftrtim , tum in larePoblico, & Additionum tomis ; tum ad Capituhttionem Caro-liV. Addi potiunt Rpeidelius , & alii. Ponemus tantumquxdam.aduerfus alios deinde profutura. I. Neque opusfuerit; ad vltcriora ire, fcd ea tempora in oculis habere,

vndedicirurR om aNvmIwpuivm cumadie&io-nc Nationis TevtoNic.* : 0vt5mj}cf?c^(Utf^rrTtaflCrt 11. Non opus fuerir, multum, labo-rare, cqrNoftrum Imperium Romanvm dicatur, cumtamen Roniz non fubiefta fit aut fuerit Germania: ratioenim haud dubie validior eiTet, quod Orroni, & omnibusab eo Imperatoribus Germanicis imperium in vrbemRomam in perpetuum quxfitum eft. ficutin Ortone I. &alibi amplius dcmonftratur. 1IJ. Idinscum adhuc ho-die durare, oftenderit doZFtJpmus GonrmgtH* libro , quemin hoc argumento cxcel lenter laudatum volumus* de0irmanorum Imperio RomaKO , «Se in opere de Fimbtts Itu*periicap. IX

/ S. R O M. I M f» 1

3

manus traditum & propagatum, pcrtinuifll* & pertinere,quibus harc appellatio cofnmuni quaficonfcnfu attribu-

ta cft

i6 S. Rom Imp.argumenta publica, abfque penitiore cognitione rcipu-

blicar, morifquc & a£lus publici. Certe dum partibusfilis fubfcruirc ex fiimmo ftudio contendit, carum ftilum

& (cripturam publicam, & afta publica fcdulo impugnat.Quo genere feribendi nihil magnis Principibus magisaucrfandumrcor. Cur enim, tantum vtaduerfario con-tradicatur, nuncdicam , cuius contrarium Rcfpublicamea femper dixit, fcripfit, dicitquc Se feribit ? Ludere hoccft : neque magis aduerlirii

,quam fuis rationibus illu-

' derc. Igitar ftatim fua vincta ca;dit, cum maiore quimdecebat fupcrcilio orditur : Germania Reges, Imperatores,

Germania regnum Im perium dici , f'ranco nemini dtjplicue-rit. cum enim Germ4ma Europa 'vuiuerfa latijpma populo-rumque adarma natorumferacifftma portio (it, cuius domi-nium alteri nulli in terris obnoxiumfit , virtbufque fuis foltsfretum imuria cututspropulfandaperfepar effepojJit,aliafquemultas ditiones

,qua imperialefbi nomen vindicarunt,digni-

tate acpotentia longefuperet. Imperiali titulo dignifimafne-

rit,fiImperium Gcimanicumnuneupetur, etque eumfum-mo imperio prafeffiGermanix Imperatores dicantur

,fui

compos nemo -refragabitur. At.fi Germaniam ImperiumRomanum, Germania Reges, Romanorum Imperatoresex vfu fofteriorumfoculorum communi quk vocet , d veroproprioprifeoque maiorumftnfu &loquendigenere longifimeabfcedero videtur. Ergo, inquam, Chriftianiflimi Reges,qui in hunc diem Imperium noftrum , Romani imperiielogio , Imperatores Noftros , Romanorum Imperatorumappellatione honcftarunt , iudiec Blondello, afiertore Gal-lico,! vero proprio prifeoque maiorum fenfu& loquen-di genere longiflfimcabfceflcrint. Mereretur ccnfurara,quam Blondellus nonfemel in aduerfarium ftringit» Ciquis externus,nulloque peculiari vinculo obftri&us, tam

S. Rom. Imp. 17profane de tantis Regibus fentire in animum induceret.Excmpia.infmita, id cft,longe plura funt,quatn vt pofllnt

aut debeant hucconduci : vndcconftat, nonfaftum tan-tum efle» quod diximus, fcd magna rationcVconfuItoconfilio, exquifito ftudiofa&um efle. In Apologia ex ea- ApUdF«he*.(Iris adCsntaum Belgica vicum 7 Mati //37 eum fc deferibit tom' 3 ' p34 evivs Imperivm in tbmus in te solo ist,

^. C evivs-

*it S. Rom. Imp.CVIVSqvE AMPLlTVDO ET MA1ESTAS IN T« CONSPIClTVK,nonneplurespopulos atqueprouincias dementiat equitate&manfuetudinequam bello armifque imperiofito adtecit ?

Quis autem cft verus,propriut

, prifiufque maiorum

fenftu, &loquendi gentu, i quodifccdithxcdi&io/ AnRomanum Imperium , tantum dicetur, quicquidolim Im-peratores Romani florentes fubfua ditione tenuerunt?Atqui nulla ratio vniillifignificationi hanc appellatio-

nem alligat, vt antedi&um cft , cum prxfcrrim ratio pra>fentiot ab imperio in vrbem Romam in promtu fit : ac-ccduntquc alia,qua; ad au&oriratcm titulisconciliandam

idonea funr. Iam a Carolinis temporibus, non negamusquidem, diftin&a efle interdum Regnorum & Imperiinomina : fcd illud quoque meminimus , fxpc Imperii& Imperatoris vocabulo, tanquam excellentiore, fum-inam loquendi fa&anu. I ntcrea vt Germania Imperatoresdicantur noftri Imperatores, flolidc admonuit Blondellus,priuataau&oritatc ftilum publicum totius Europx corri-gere aufusj tum ad verum proprium prifeumque loquendigenus maiorum , quod ipfe fibi fingit , & publicae audlori-tati opponit,parum accommodatereformare noflra tem-pora orfus. Imperium enim abfque adic&ionc Romani,Romanae vrbis ditionem tamen rcfpicicbat. ficut infini-tis locis feriptorum doceri poteft.

Infigncm vero prorfus fraudem , & circumforaneo/ophifta qu&m viro lapiente digniorem commifit Blon-delitu, quod titulum Romani ImperiiGermanici» Imperato-ribus in Ottone Magno poft Carolouingos/i»^//, prorfusfilentio praetermittit , ac fi nihil fattum vnquam eflfet-

ccfldk Sigonii ea de re confelfioncm alibi annotauimus. Et de-

darauit abunde laudatus ante Conringitu :in OttoneMagno

fer Cafartum titulum Germaniam accepijfe Imperium ali-

'f*

).0

f

1

\ >

!

S. Rom. Imp.quodfummum acperpetuum in vrfrept Remum , Rapam acpa-trimonium Ecclefu Romana. Hunc nodum Gordium, fideparum bona, inter affc&ationcm curiofedc omnia con-quirentis diligentia: prastcriuit gladiator ille famofus, &ab anno 1 1 z f neminem Imperatorum aliquid iurisinRomana ditione habuiflfe, oftendere fatagit.

' Sed incipiamus i verbis eius. Cum igitur, inquit , ni-hilat armo itt'>& quod,excurrit in Romana ditione , qua

fila fub Carolouingit eiufdem potentibus ImperiumRoma-num dicebatur , cuiufquevniusgratia ab anno800 ad na/quotquot in GernfaniajGallia, Italia Imperatores audierunt,

Romani Imperatores diftifunt, Germanicorum Regum vl-Im poffederit aut pojjideat hiat poftea oratio , nec

concluditur .-feftinatione tumultuaria,puto, fatis tamen

intelligitur, quomodo fuppleri velit, nempe, ideo Impe-ratoris Romani elogium Noftro Imperatori non conuc*

nite. Nil dicam de exempli, quod noftris Imperatoribus

tam grauiter opponitur, diucrfis periodis ,& quemadmo-dum Imperatoris Romani nomen & dignitas in Italiafub Carolis Caluo Craflbquc , .& intcric&o Ludouicp

Balbo (Carolouiogis) euiiuerit : quis ab intercepta pof-

feftione (quid autem in hac re & quantum fa&um fit,poft attingetur) tam importune argumentatur , ,vt iui

alterius ftatim neget, de quo femper profclfio Sqeftatio

fa&a cft? Si compcndiumjhoc Blondellianum valuillcr,

non opus fuifict tot contentionibus togatis & armatisper tot fecula agitatis dc titulis regnorum, quos nempime nitens dimittit , nifi pa&ionc aut visoria alteriui

partisadfollenncmciurationemada&us. Quod in coitris

Imperatoribus non tantum fa&um non cft, fcd ne qui*-

dem publice controuerfia de titulovnqua® mpta fuit.c %

*

% M

U)t2

Ot J

1 ..V

20 S. Rom. Imp.nifi quis vnius 8c alterius Conftantinopolitani Imperato-

ris irrifasftatim &dficaciter nugas velit hucafFerrc.

Vr aurem res tota clarius cnitefcar, paulo altius &fupra annum 1125 hiltoriam repetamus , imo ab initio

1002. feculi vndecimi. Siponti , plena eft au&orirns * qui Ger-manis nihil nifi cuidcntia veritatis adaihis concedit. Ulu-ftris COnfeflfiO legiturprincipio libri FI J I de regno Italtet:I talici,qui ilhtflres duos, Regni Imperiique titulos adexteros

rurfus e/fe translatos,pro infita animi magnitudine acerbe

ferebant , vt tribus regnantibus Ottonibus multapro antiquo

decore repetendo mouerunt,Jic Hznrko fCohrado , & Henri-co II fubinde rerum potientibiss

sprorfus nunquam quirue.

runt. ceterum quemadmodum rebtu notiis/ludentes ab hisquoque

,quos dixi , regibus virtute opibitfqtic comprejjifunt,

hoc libro narrare pergemus. De his ergo Imperatoribusnulla cftquaeftio. Sub Hcnrico 1 1 1 (vt Sigonim numeratinam aliis IV eft)^« tarttum & occafto& conatus libertatisparandae, Gue, vt verius loquamur, rebellandi aftulfiflc

1056. videbatur, qua de re initium libri IX agit. Imperium inde

utxHenrici filii (I V ipfc , alii reftius V numerant} nouum

2?rejn.itii. quajijlabilienda libertatis ac dominationis initium ab Itali-**'

' cis ipfiscH habitum. Adhucdcbilipede,ncqucadius,fcd

ad fa&um dcmonftrandum ha&cnus proceditur. Sedinitium libri X

I

parum a confeflionc iniurix abeft. Pne-mittitur : £>uodHenrico Rege autpatiente ,aut certe NONVINDICANTE , Mediolanenjes cum vicinisinftituerunt , vtde omnibus controuerfijs interfi non iure iudicioque conten-

derent ,fidbello armi/que decernerent , idproximis RegibusLothario & Conrado rerum potientibus plerique omnesiiuitates facere perrexerunt. Fauit autem nefeio quomodotorum coeptis conjiliifquefortuna : quodReges ip/iGermanicis

.fedanditfsdstmibus occupatiaut res respicire Italicas

S. R O M. I N P. " 21KECtVfVERVNT , AVT DEMVM IN IPSO CONATV RERVMextincti fui t4 dfccfftrunt. Quid clarius? Non minusconfbtitlralicisdc fuo facinore, aucrfis fcilicct legitimi

Principis oculisconficicndo, qudmdc animo Principisius fuum minime ncglcfturo. Venimus nunc ad illatempora , qua: defignauit BiondeU'us , & ad LothariumHcnrici V fuccciTorem, quem ftarim probro fc notat. SePontificis carmen (magna: fcilicetatiftoriratis in propriacauflaj longe deterius

,quam ipfi ferevnquam voluerunt

Itali,intellecti prxfcribit. Eft autem infignis impudentia,eum ab omni Imperatorio iurc cxcludcrcin Italia, quiin fecunda expeditione Italica Ius Imperatorium exercuit

tanta auCoritate tantoque fucccflu. Idoneum tcftcmiterum citabimus Sidonium 5 citra ambages memoran-tem : vt pleraque armis & conditionibus occupauerit , vtoccupatas terras Principibus beneficii locoattribuerit $ vt

populos & duitates contendentes iudicauerit : vt DucemApulia dederit vt denique Imperatorio nomine & auttori-tate apud omnesv aluerit in Italia. A n

,qui ha:c fecit pro

Rege & Imperatore ,/olam coronam titulumque refua vu-e//ar«»,confcdiitusdicipoteft? Quanto candidius fitpcri-tius Sigonius iudicar? cuius ipfavcrba arguent Germanici

nominis obtreCatorem. Ponemus aliqua : Ad lacumBenaeumprOgreffui (Lotharius) cafirum Gand* 5 adPadum, IX 3

.?

p-*

ia „‘

S. Rom. Imp.THARII SENTENTIA CONDEMNATI. Ponitur inde 1CX itl

conucntu Roncalicnfi lata, cuius hoc prooemium cft:Cum apud Roncalias SecvndvM ANTiqvoRVM ImpERA-torvm consveTvdinem pro tufhtia & pace regni com-paranda confideremus , omnia , QVyE ad Honorem Impe-rii Romanifie&arcuidenturjolicite indagantes &.C.In caufla Rinaldi & Pontificis Innoccnrii Lotharists diem

- VII Idus IuItas ad caujfam co^nofcendam confitinit : atqueutriufquepArtis patronos in confilioad illam diem adejfepra-cepit. & in hoc mdicio

,prinilegia Imperatorum Caroli , Sc

aliorum, trium Oitonum,quatuor ffenricorttm , & unius

Conrads. aqusm rjfc dixit Lotharius,ut ab Inxoceutioferita-rentur. Infcqucntibusnota, quod Legati Pontificis ac-cufarunt monachos Caflinatcs, vt quicum Rogerto Siculoaduerfus Ecclefiam atque Imperivm coniurauerint. Ecce«quiores Blondello Pontificios legatos , qui auftorira-

tem Imperii& imperatoris in Italia agnofeunt. Et Lotha-rius rdpondit, [e id monachis condonare.s. quod fciliccccontra fc pcccaflcnt, & in Imperium & Imperatoris au-doritatem coniuraflcnt. In Ducatu quidem Apuliz con-ferendo in Ranulfum Iis aliqua inter Imperatorem &Pontificem exorta cft, de qua OthoFrifingenfis : in dandoDucatu rnter ipfum (Lotharium) & Romanum Pontificempane controuerfia ortafuit, utroque Ducatum Apuliafuiforeiuris affirmante : qua lis confiliotandem hoc modo decifa dici-tur , ut in dando Duci ucxillo utriquemanum adhiberent.Hinc vtique conftat. Imperatorem , licet Pontificem pro Jfua in cu facilitate& reucrcntia,in focietatem inucftiturxadmiferit,fuum ius nequaquam abdicafle, aut credidififcImperio& Imperatori nihil hiciuris cfle. Et, vt iterumappareat , quanto aequiores fint nobis Itali , quorumtamen resagebatur* quam Blondcllus } QicdiditStgcnius

:

IHbS'

S< Rom. Imp.Loliarium legefanxiffe , vt ex vno ture ctutlt Romano pofl- 1 , xi. ***».hae indiciafierent ; eiquclegiin Italia obtemperatum efle,

lnX'**7i'

eum Italici a*te alii Longobardico , alii Salico , alit Romanoiurevterer.tur, Non dico dehiftoria, Huc, Yt eruditi dc-monfttarunt , 'fabula : fcd quod illi

,qui ita crediderunt,

eadem opera iusLotharii in Italia fiuc poteftatem legis-iatoriam agnoucru n t.

De Conrado, qui Lothario Saxoni fucccffit, eodemfafiu& elato fupercilio hlondeUm decernit

,quodCaJarem

agere,& quicquam Dominii Imperii% Roma retinere , vitronoluerit. Allata hiftoria Othonis Frifmgenfis id non cuin- lib ».cit. Non enim fcquitur : Conradus Romanis aduerfus*

1 '4' 1 ' c‘aw

Pontificem tumultuantibus noluit fuam aufloritatcmaccommodare: ergoomneimperium in vrbem Romamabdicauit. Certe hoc non fenfit Frifmgenfis , qui paulopoft difettis verbis, Eugenio, inquit,invrbe Roma[edenteCon rAdo in eadem, Ludouicoin OccidentaliFranciaregnantibvs. Quanto rurfus meliori fide& candoreSigenius,U cxcufatmagno ftudioConradum, quodin Ita- lxl*hp*liamficut deftinauerat , venire&coronam accipere non po- 1*1tuerit , (jr animum vindicandi iusfuum , recuperandique drebellibus occupata, nunquam emiferit , nec anfloritate Cafa-

ris acnomine in Italia caruerit. Plura funt, qulm quxhuccranfcribi dcbeanttcftimonia. Apud eundem Hiftoriculegas : Anno 1139 GenuenfesdConrado Regepecuniaftgnandaius impetrauerunt. itaque inhunc vfque diem accepti bene-

fcii monumentonummos aureos ipfiutConradi Regis nomine'Jfgnant. Placentini etiam ius ftgnanda pecuniadCon-rado obtinueres. Non faduxn eflet hoc , fi nulla Conradi,vt Imperatoris Romani, in Italia aultoritasfnifiet : aut fi ,

' ^regniItalicifolam coronam titulumque , re vacuum , quod xMlondellus criminatur , tenuiflet Coniadus. Et quando-

24 S. Rom. imp.quidem Pontificibus omne ius Imperatorium per haeccempora tanto conatu vindicat Blondeflus, valere vtique

debet contra cius fententiam id argumentandi genus,

quojpfevtirur. Si enim, ob nouarum rerum molitores,& rebellium dcfc&ioncm, Imperatori ius fuum periit,quomodo ergo Pontificibus faluum efie dicet , ex quocontentio Romanorum adueifus Innocentium infttru

p!ta » omnes deinceps Pontijiccs vfque adClementem tertium

*75- exercuit.

In Friderico /, cum non poflet BiondtIlus de imperio' in Italiam' negare,imperium tn vrbem Romani Romanam^

ditionem ei importune abiudicar. Opera: pretium e fi audi-

re, quibus. argumentis. Romavrbc , inquit, exclufus est,

A quibus? fcilicct abiis , qui fua confcfiione rebelles,cum antea Imperatoris nomen & ius verbis agnouiflent,non ex voro accepti, moxanimum murarunt. An rcbcl-•lium &vfurpjtorum fadlo, quifquam fuo iurc excidit?

Deinde,annon Pontifex quoque Hadrianus vrbe tum cx-*

' Jclufuseft, dcalias alii? quibus tamen ius in vrbem ram

.

* firmum ccrtumquc efle vult Blondellus. non laudabilifophifmareitcrum grauijftmam orationem Fnderici, de iurc

fuo Imperatorio in vrbem Romam , filentio tranfmittit,

f.bfe

?2iF,:d

* Whoni Frifingen/iplenius, Sigonio fuminatim deferiptam.>ib' ii.dcr.if. Quee tamen (quod notatu dignum) habita eft , Pontifice

apud Imperatorem tum agente, & feiente, qui contra-dicere certe debuit tantae afleuerationi , fi folus fibi in

vrbem Imperium vindicaret. Fctliuus verocft BlondcHusi. cum ex conjilio Pontificis de ingredienda vrbe , ad dene-gandam ditionem progreflus,Imperatori nihil nili adue-nac conditionem reliquit

:quod nec Sigonius , neque mo-

deftioru hominumquifquam vt faceret, vlla rcaddu&us

eft. Vim argumentinouam& inauditam I vrbe'

_ 4 aliqua

i,. $. Rom. ImfJ \ 1$aliqua fiditione ciuium excluditur , &commeatumnon im-petrat, &ab alioprafidiummparte vrbis habente, conftliumaccipit immittendi tn tempore & locofuum exercitum i ianullumtus in vrbe habet,fedvt aduena ab eo , qui confiliumdedit ,& munitionem aliquam eiua vrbia infidit , introduci-tur,eiufijue ituin vrbem agnofiit. Tale quid ncc Pontifexipfc au(us efiet tumafFc&are. Et, cum poft haec infolc-fccns , Imperatorii comitatem& officia rcucrcntix , maleafFc&ato iuri vellet praetendere, acerrimum habuit con-rradi&orcm Fridericum , cuius rcfponfa & iitera: aphdHifioricos ZzGoldafium in obuio funt. Debui flet addere v.sjgon.xiL

BlandeIlus , vt conflaret ipfi ratio horribilis philofophiae:

qui ab obfidione vrbia tumultuantiapefie in exercitum grafifante reuocatus e!t,quo minuspefieteam in ordinem redigere,ille ius in illam vrbem non habuit, aut amifit. Ad integran-dam enim hiftoriam pertinebat ita argumentari. Nonneautem Yndct\c\is inpatrimonioPetrt^xxod voczntfiodrumexegit

?

nonne Magiftratus S. Petri in vrbe nihil derogarerefpondit iuriImperatorisRomani , cuius ipfum nomen con-

fejfionem imperii in vrbem fignificaret ? Et (ane Pontifice*

coronandodc vocando Imperatorem Romanum , idoneifiant dciurc in vrbeip Romam tcftcs. neque tam facileprobatur

,quim dicitur , & a Blondello , quafi certum fu-

mitur : inane nomen , nudam coronam cfle. Nulla coro-na indotata capiti Principum imponitur. Non eft-difll-milit iis,quae praecedere, claufula. Ita enim, fatis violente,

Blondellus: Si caruit Fridcricus Imperio Romano propriedido» qui in alium tranfinittero potuit \ fi caruit. Atqui

non caret iure, qui vfuiuris, fadoiniufto alterius prohi. •

berur. Aut 0 'idoarcre vocat , craflius loquitur, & malepbikitlmpcratoribus rebellem cumb.Li^

infidamquefitit longoiam tempore Romam,* D Saltem

26 S. Rom. Imp*Saltem aduerfus Pontificem , cui tamen Blondellui , quafiper monftru do&cinac in gente Reformatori, tam firmumius tribuit , nihilo minus valeret ratio , de Romanorum

mvb.i. ubrr vel genio vel fado. Notus cft Pauli Ionii locus : Romamp^cdiL

priflini decora & antiqua libertatis memoret , fine vtfuntnatura turbidiatqueferoces ,facerdotum imperia, quod

plerique eorum parum moderate auartque imperitent , aquoanimoferre nonpofftnt. Cepere a iquando aiqr inter-

imere Boni/'actum Oclauum , hominem quamquam fattto-fum,morum tamen ac literarum dignitate venerahiUm.qitindrEugenium , eximia virtutu Pontificem ,fede atque urbeimmaniter expulere : altospalam expugnauere Armis , altos

coniufationefafta ,ac obfefiis itineribus tn maxima vita a'%amittenda dignitatis pericula coniecerc_j. Rc&ius iudi-eant, quibus in conuentu Roncalknfi probata cft ratioFridcrici dicentis, fe veliciura, quaLotharii cr Conradi

\ ; Jioorum de:c(forum incuria obiitrrata, atque ab Italicis vfur-

fatafuntt repetere , acnouu mfhtutisfiabilirc^j. Quod dcincuria decefjorum dicitur , vel ad quaedam pertineat , nonad omnia, cum de dirxneccfiiratis impedimentis fupradiftum fit ; vel fignificet nihil aliud , quam non vindica-tum ius, quantum ad euentum aftunique : vel (nequeenim omninonegari poteft) reuera non tamftrenue fcadhibuerunt in fuo iurc vindicando Lotharius dc Conra-dus , ficut facere debebant. Iterum enim repetit illam

4bt.it.UKi4> querelam Fridericus anno 1171 apud Sigontum : Si Lotha-*•***• rtm& Conradus acrioresfe &prtmttores in Italia coercenda

ferociaprabuiffentj baudquaquam fibi tantum adeam reti-nendam laberumfuijje acpertculoru exhauriendum. Quamfitporro falfum

,quod Blondclius dc Fridcrici fecundoad-

" uentuait > cum pofiea Romam ante annum 1167 eam fruflratbfejfurm no» redierit

:

iterum vel Sigontt hiftoriaoftcndir*,

< vnde

Vr

S. Rom. Imp. » 2/Vflde difcimui , Fridericum captu vrbe &ciuibutpace data,objidesaccepijfe, Pafchalem reftituijfe, Alexandroprofugien-

* te i pofimodum , pefle in exercitu oborta , Pafchali Roma cumprafidiorelilio vrbe dtfceffljfes. An hoc d\,fruflra objiderevrlem ? Mirum,quod non etiam attulit fabulam dc colloImperatoris k Pontifice calcato, k hinc felix Logicus ai>

tgumentum nexuit. Legenda hicomnino& Blendellofo>titeropponenda fu nt ver ba Stgonii expriucipio libriXV deregno Italia : Jgum etiam fridenem Imperator cum multaex ditione Eccleji* opptdain Marchia, Vtnbria , EtruriaRomamola occupata teneret, non modo no» ea rejlituebat,fed proxima quoque affeftarefe oflendebat. Extat etiamgrauis totius diuidii interhunc Imperatorem & Ponrifi-

» ccs , ac impotentibus ftudiis partium libera confignatioapud Petrum de Marea , Archicpifcopum hodie Tholofa-nura , virum dofliffimum , in opere de concordia Sacerdo- Lb t , /g^tu& Imperii.

DcHenrico VI itidem mira ratione argumentandititur Blondedm : Si Henncus vnaconditione coronam no-menque Imperatorispromeruit, vtTuflulumfibifidum Roma-nifqneinfeflum,nequidRomanipericuliab eotquodtanqnamferuitutisfua inftrumentum exhorrebant , deinceps experi-rentur , diruendum tradere coalius eH\ quidfibi poteftatis

i qua coercerentur , retinuerit , ant quidvrbitfubieilaque di-tionis vniuerfo dominio excujfm d PapaRomamfque praternudum nomen& infign* refuavacuum obtinuerit ? Valderhetoricandi fc peritum oftendit, qui verba Codefridi Me- w

as $. Rom. I Mf.vIlo Pontifice denegandam, aut in dubium -vocsfndam.

' An alitet loqueretur,qui omne Gxfaroi fafligii arbitriumvel conferendi vel adimendi Pontifici in folidum vindi-catum cupcrct? quod praeter adulatores curiae Romanxnemo vnquam fecit. Quomodo aurem ex eo , quod

* Tufculum Romanis tradidit, id cfl .compedem vrbisrc-fra&arix, eo iplo omni fc iri vrbem iurc abdica uit? Anqui fidem vrbis alicuius fcquitur , neque vim adhibet,fiuc vim remittit, ideo ius fuum in vrbem amittit? Quambene ac prudenter , facilitate illa vfus fit Henricus , nonexquirimus, fcd iuris fui adeo poft haec immemor nonfuit,vt'qlicranrur, qui luris Imperatorii vindicias, iniu-

- nam Romanx Ecclcfix vocant.quod Henricus opprefferitfH- «f- Rom. Ecclefiam , ficut antecejfores eius, in Chronico Belgico

Magno. quibus hoc verbo nihil aliud exprobratur; quam:

quod iuris & imperii in Romanam vrbem & ditioflem, memores ferctincntefqucprxbuerunt. Sed quod tanto

Polyhiflori ignotum clTc, aut etiam difiimulari non de-buit,male de non integre ex GodefridoMonacho illa hifloriarefertur, qux ex Sigorniaccuratioribus monumentis om-

JyJJrUk,,

‘ nino peti debuerat. Indcconftar : de rebellione Romano-rum , i qua feiunttafuit caufa Calefiintfontificis i in cuiusmanUs Henricus tradidit Tufculum, aduerfut Romanorumodia patrocinio defendendum. Eam rem cum Romani pro-baffent ,& vt legem concordia accepiffent , digreflo Impera-

‘ torc>fide rupta Pontifici per vim admotum Tufculum extor-ferune. Quam hinc alia rerum facies , & iiBiondei lianisgloflis diuerfa emergit ? Ex eodem S/gonio difeas licet:Hcnricum Pontifici multam ditionem ademitfe, & Imperio

fHOS- vindicaflc : Duces Tufdaac terra Mathildis , Ravenna, An-tond,SpoUticonfiituij[cmm>.

S. Rom. Im p.Sequitur de Philippo Hcnrici fratre ,& OttoneIV, quo

• tempore interregnum decem annorum abaliisponitur: sigon.15.longe diuerfa a BiondeIto fcilicct fcnricntibus. Iniqua l}i

autem Pontificis odixnon omifit arguere Vrftergenfs. exquo etiam diligenter notabis contra Glondellum ida,quando de reconciliando Pontifici PhiKppo a&um ed:A legatis Principum induatur Papa , ut velit permittere, ra8- **7-quatentes regnet Philippus. AH propter hoc (vt retuleruntnobis viri veridici

)promittitur Papa, quodfilia Regis dare-

tur tn vxorem filiofratrisfui Richardt,qui tam Comesfueratejfetftts Papafnffragio , nec stAtvit Papa repetere ter.-RAS, QVAS MVLTOTIINS AB ImPERATORIBV* REPfcTfc REconsvevervnt antecessores svi , in Tufcia & Spoleto

,

&Marchia Anconafperans,quodinpotejlatem nepotisfuiper

predtftas nuptiaspoffent deuenire. Antea autem,tanquamBona Ecclesiae intu/leobtinentem, communione facro-rum cxclufcrat, vrcft apud Sigonium. Haec Vr(j>ergenftsverba neque Philippum patiuntur in illo con« - w v ?fidere, quodetrufum cupir Blondellus, cum de iure Impe-rii Romani in ditionem , quae Pontificis habetur, quxdioIncidit,

Otto IV. quomodo terras, quasS. Petri vocant, Impe-rio vindicauertt , atque adeo ditionis Romana compos fuerit,nemo Hidoricorum tacuit. Erquamquam, violatum incocflciusiurandum, quod Pontifici praedi tifict, conque* :?

. rantur, intcr ipfas querelas non dicunt nihil pro Ottone.Godefndus ille, qui Blondello fundused , ait : fa&um efleiusiurandum ab homine nouo& rei nefcto\ deinde polttonfecrationem, dmagifiratibus &poteflatibus reuocatum&prohibitum ejfe

,

quo minus reditueret. AtSigoniilwstf* nb.xvL mlentacdnarratio : Otto vrbe egreffus in vrbibm Etruria con- ,JO*

f

3o S. ROM. Imp.diligenter inquirereUnquam en conflituturus , incepit. Cano

autem quadam oppida tn Etruria a Pontifice , alta vero in

Campania a Friderico modovacante Imperto . occupata cono

periret , qua ad Impermmfiue regnum pertinere putaret^

nulla Pontificii ac facramenti fui habita ratione , militibus

protinus tmmtfjis recepit. Addantur fequcntia, vbinomi-

natim reccnfcntur plura : & trfiergenfis narratio. Haberehic locum quodammodo poruir, quod poftea a Frideri-

co II vfurpatumcft ; qui dixit : fe ex primofuofaeramento

Imperiiiura tueri , & dtfperja congregare dtbere^j. Quid adhxc BiondeIlus i Per hac , inquit , odium Pontifit is incurrit,

dr ab eo excommunicatm eit : ergo nihil vert in Romanos&Romanam ditionem dominii conficuttu,Romanorum Impera-

tor nonfecundum ejfe y fedfecundum deifuerit. Quid pro*

teruius loqueretur emtus mancipatufque curixRomanx

vernula? Itane de Pontificiisillisbrutisfulminibus^ux

nullo iurc, nullo more in facrofanfta Principii ra capita

vibrabantur confuctudinc cius temporis, iudicatTheo-

logus Reformatus? Non cft, lcuc profefto bonx caudasdocumentu ex parte Imperatorum,quod excommunica-

re eos imo Imperio deiiccre illi aufi funt , quibusnullumeius rei ius dTe aut fuifle vnquam , nemo bene fanus nc-gauerit. nc de ipfa ferie rerum vitio gcftarum aliquid

dicarn^. Quanto aequius cft nominari Ottonis fulmen,qui omnespopulos,qui afe difciuerant.profcnpfit.Non enimpoflunt defendi, qui excommunicationem pontificiam,cauCTam dcfc&ionis habuerunt.

Fridericum fecundum non Auguftalia tantum orni-t mentaRomx accepifle. (cd Patrimonium

,

quod appelli-tant yfua ditione tenuijfe, lura Imperii &prouincias ei debi-

tae ex/ummoftudto vmdicafferon fcnfuH i ftoricorum con-fiat. vt& illud’: hanc pracipueillicum Pontifice diffidendi

cauflam

$. ROM. IMF.3 ,

cauflf&mfni/fe_j. Per diflidia autem vt priora, ita haxipfa,fieri aliter non potuit

,quam vt quidam Pontificis, alii

Imperatoris partes fcqucrcntur. quare & Gibcllinorum&Guel pliorum certamina dirum in modum per hxetem-pora fxuiebant. Quishicfanus, etiamfi inter tanta certa-mina pars Pontificia aljquid Imperio debitum occupaffct,ius Imperii proprcrca extindium . poflcflbribus (labili-tum •floreret

?Quis, fi Imperator in ipfo recuperandi

vindica ridiqu ea&u morte prxucntus, aut rebellionibusac defectionibus debilitatus, ablblucrc coepta nonpo*tuit, ius Imperii intcriifl*e iudicarct? Quis errorem eo-rum, qui Pontificia anathemata, vt oracula venerandaefleperluali erant , vero iuri cuiufquatn hominis prxiudi-cio efle debere contenderet ? Blondellus aduerfus hacomnia, quafi opertis oculis,excerpit infortuniaquxdam:Seditionem , inquit , mouerunt Romani aduerfus Papam iergo ante feditionem Papa paruerunt non Friderico. Qua fivero Fridericus quicquam Papae iuris conccfliflct , nififaluis iure& honore Imperii &fuorum regnorum, qux ex-ceptio , etiam fi verbis non exprefla eflet, naturaliter fub-inrclligcrctur ; Friderico tamen follennis fuit , apudSigonium. Amplius infonat : Vtterkium amiftt, drrecedere * r.u.nl*toatttu eff Frrdertcus. Scilicet vtfortior pofiea refpiraretfin Svos Rebelles tnfurgenio. Sicut ipfc, quem teftcm -citat, loquitur M.uth>m Parijienfis. Ille de mutatis for-ton* vicibus & Paparum defperatione fugaque ampliusdocere |>otcrit : ille , vtut metuens & Pontifice diflentire^diligenriflime Fridcrici apologias &aftionena aducdbsPontificem, adeoque iura Fridcrici confignat; nec finetowvi. vtcum dicit; Pontificis inucCtiuas Imperialem epi. . .j. tfu(pe{1awreddidtffe_j. t^u.***.

n cum refert : Deminui Imperator admirans, fmod rotnrRema.

,rfag- 474-

•’ >•

J , v ,

7»g- 5*1*

r»g.j89-

f*t- JOO-

?*g «5 i-

ji S. R6 m. imp.Romanorum nimis entruatum d conflantia fu* fubieBionis

debita &fidelitatis tam fiducialiter promijf* recalcitrautripermittendo in eundem Imperatorem , Dominumfuum natu-

ralem , fententiam excommunicationis inferri in ciuitate,

fertpfit curii R. Cardinalibus & Senatori Prbis & Romanis.vtcum dcfc&orcsomncscomparat hominibus tempora-

riis, qutfortunt fequurr.ur ferenitatem

.

vtcum Landgra-

uium ait dilexiffe Imperatorem ^& Rom.in t cuna, inimicos&xmulos Friderico quirentis,^/^ cauillationes. vt cum

,

ait» quxfitiflimas aduertus Fridericum criminationes

multos potuifle erigere , titftPapalrs einfdem Fnderict ad

-

uerfartos , auaritia ,Jimonia,& vfura , aliorumque vtttorummacula coinquinaffent. Sed curia; quidem Romana; cor-

ruptelas infinitislocisfateturdcploratque. Cur non cx-

ccrpfit ex Matth.to cordata illa tcftimonia* vndede iurc

Fridcrici & iniuria Pontificis, non obfcurc conftare po-tuit ? Grauiflima funt Regis Galli* verba,quibus Pontifici

rcfpondetur : Jjpuoffintu •vel aufu temerario Papa tantum

Principem quo noq eft maior, imopar inter Chrtfhanes, non

ccnuiclum vel confeffum de obiettisfibi criminibus exbare-

dauit,& ab apice Imperiali pracipitanit ? guifimeritisfuisexigentibus deponendus effet, non nifipergenerale Concilium

caffandus iudicaretur. De tranjgrejjhnibusfisis non eft hoflirbusfuisfides adhibendas quorum Papa dignofeitur effe capita-

lis. Et quas fequuntur» valde eonfideratu digna, con-

fimili grauitate Sacerdos Parificnfis idflus excommuni-cationis formulam e fuggefto publicare : Audite, inquit*vniuerfi : accepi in mandatis , vt candelis accehfis,&pulftscampanis in Imperatorem Fridericumferam fententiamfo-lennem, caufam autem ignorans , non ignorograuem centro-

uerfiam &odium inexorabile motum inter eos, $cio etiani,quodvnus illorum alii miuriatur s quis cui, nefcio. Sedillum

,

inquath

S. Rom. Imp. 31in quantam [emea extendit potentia, excommunico , & ex-communicatum denuntio , alterutrum tftorum , videlicetipfum

,qui alti iniunatur , abfiluo iniuriam patientem,

qua tam damno/a eft toti Chrtfiianitati. Si al iquid cx hacindole haufiflct Blondcllus, non fcnipcr iniurias,& fa&aPontificum nullo iurcnixa, adirerfus iura Imperatorumallegaret» cum praefertim ralia peraeque Pontificibus (qui-bus ipfe tantopere cautum vult)nocercdcbcant, fi fuarumin diTputando legum memor efle velit. Dignacft, qu*legatur apud eundem Mattbaum Parifienfim difputatiopopuli Romani, fibi iura Pontifici nullo modo obnoxiayindicantis.

De interregno XXIII circiter annorum non opuserat dicere. Sed, quanto rc&iusiudicauerint ipfi Ponti-ficesRonuni.quim Blondellw, manifeftum zft.Blomdtlluead abolitionem luris Imperatorii in ditione Romana,id intcruallum retulit. At, non ita fenfit Pontifex Nico-Hlus, qu d Rodolpho I. poft interregnum Imperatore Elc*&o , provuariatu Etruria reftituto , Romantolx Comitatumpopofett, quem Reges iam inded Eriderico I.fibi tn magna con-tentione retinuerant , tum ad itu Ecclefia ab antiquo perti-neret : ficur apud Sigonium loquitur.

A Rudolpho I omnibusAufiriacislmpcratoribus info.lentius infultat Blondelhu. Rudolphu nominattm crimina-tur, quod nec Rom. Imperatoris nomen neccoronamd Rom.

Ecclefia conficutui , 'nihildepatrimonio Petripojjederit , aut

adfucteffires tranfmitteropotuerit: tum quodaccepto dciui-tattb. Longobardicis alitfifc in Italia,pretio regni iura infringi

pafius fuerit. Sed notum & alibi dcinonftratum cft , No-men ImperatorisRomanorum& coronam fiuc Iura Im*perii Romani, non competere Imperatoribus noftris per

&propter caerimoniam coronationis Pontificis, fedperE Elc-

‘‘TKX3*

34 S. Rom. Imp. (Elc&ioncmPrincipum Germanorum, olim communi-

Nter i ab aliquot faeculis , a Collegio Ele&orali fattarru.

ficut ipfc Pontifex publico tcftatoquc diplomate iamOttonis I tempore agnouit. Neque obeft huic aflertioni,

• quod nonnulli ante coronationem Pontificum fc Regestantum Romanorum dixerunt, non Inpcratores Romano-rum. Id enim nil iuuerit Blondellum: quia Rex Romano-rum non minus ius in vrbem Romam norar

,quam Im-

perator Romanorum. Deinde nulla necdlitatc, fcdlibcrii-moarbitrio fa&um id efl: ab Imperatoribus. v.nde, fiquafufpicio aut ratio maioris rei fc offerret, aliter faftum cft.Sic MaximilianusPrimusin Italiam ptofeflurus,Triden-

*i7.

piSfi titulum Imperatoris Romani, pro Rege Romanorum,afliimfit, & publice promulgauit : & in hunc diem opti-

^ mo maximo iurc, nec repugnantibus Pontificibus, Impe-ratores Romanqrum,etiam Romae non coronati, vocan-tur. Perpetuo autem libcralitatcm & benefida Caefarumaduerfus Pontifices Blondcllus, pro abdicatione omnis

, x iuris Imperii,quafi de plano, arripit. Verum nec potuifleVclRudolphi vel AlbertivclCarolilV, autvlIorumCar-(arum donationibus.alicnari ba,quarfunt Imperii i nequenon referuatum ciTc fummumius Imperii in Romanos(de quibus Blondellus potiflimum cftfolicitus) oftendit,&nobis difputationcm ampliorem lucrifecit dodliflimusConrtngius in praecellenti de Fintbus^prrc cap. XX &XX I.Vnde etiam zotmwniBlondelliana carmina innumerumextcnfa : Germania ImperatoresRomam Ronianam^ ditio-nem ab anno 1273 adeuntes in ea vt hojpttts tn alieno vixtjfetnullumque in Romanos & circumpofit* regionispopulos im-fenuru habtajjcyfed Eccleftx Romana /upremurn tn tempora-libus dominium agnouiffe ; adeoque Imperatores Romano-rum net reip/a fuijjt* nec dtei , mfiabufiue admodum po-

vtwjfe.

.4

S. Rom. Imf.tuiffe^j.& quae plura, non falfo minus, quim cum contu-

i. nicliacmdat. Regius inThcologiafuaitatemfarigaflct,* quam in iis rebus,vbi non poteft difeernere poflefiionem

dependentem rlfummo alterius iurc, &indcpcndentcmprorfus : tum intclligcrc dominium vtile, etiam plenum;quod non excludit ius fuperioris. In primis autem nifi

,

plane voluiflet in tenebris micare, debuit requirere Afta,publica &mevume»tj autbcutica,vnde Cratibus Silmpc*riodifertisYerbisadimereturius invrbcmRomam. HicRhodus hic faltus. in quo profefto crus fregerit, vel cele-berrimus controiicrfiarumdcfultor.

In hacconfufa fcd audaci afleueratione, rurfus frau-dem commifit Blondellm non reticendam, cum enim deomnibusabannoii23 Imperatoribus difpurationem in-ftituiflet, eofqucquicquam in vrbem Romam aut Roma*nam ditionem iuris obtinuilTe , impudenter negafiet,poftea ad Auftriacorum Caelaram nomen verfus, riniamCbi clabendi repefifle vifuscft, fi omittere pollet Hcnrucum VII Lttcelburgium

y& Ludouicum Bauarum , vt omnisluris Impcratorii,itajnItaJiam& Romam Romanofque,grauiffimos vindices, ne fcilicct curfus ille temporis,

' quem Pontificibus quali ad vfucapioncm contra Cifarcsprocedere optauit , nimis manifefto interpellaretur,

quamquam ne tum quidem, fi abeflent hic iuris tam po-tenter cxccrciti documenta, pcruenirc,qup vult, poflet.Et dcHcnrici quidem VII imperio in vrbem , de latisper Italiam in vi&os legibus, fa&is in reos 1xfx maiefiatis

iudiciis, exempla funt omni exceptione maiora, in qui-bus Se renouaram Legem Regiam a Romanis ponunt; ^

Vtftergtnfis fupplemcnto,& Goldaflo,non omifiam. cetera .

de Imperio in Italiam vrbcmq; Romam candide denar-rantAlbertm Argentinenfts , Cor.radm fecerim , AuentimuR ; . - / de alii .

TLiAiiT lri ^ iJk-

31 %

36" $. Rom. Imp.

fic alii. LudouicoW in aflcrcnda Imperii & luris Impe-ratorii auttoritate, egregiam nauarnnt operam Ordines

Imperii : neque cius rei finis cft faftus, donec veneno

parricidiali optimus Princeps e medio fublatus cft. Quade re non hiftoria tantum, led publica: difccptatiorics , inMonarchia Goldafli, tcftimonium dicunt. Quibus addide-

ris Herwarti difenfionem Ludouict contra Bzotiium. In

Caroli quoque IV hiftoria , ctiamli pro fc putet facereBlondellus , nimiam cius facilitatem aduerfus Pontificem,ad fummam quxftionis & bona: fidei pertinet , non difli-mulari prius iter Imperatoris in Italiam, vbxobfequia Ita-

licorum , ipfiufqtie Roma non defuerunt : & pofterius iter,vbi Senator Romanus quidam habita ad populum ora-tione vere ingeminauit \ Eccc Rex Tuus venit . in Paralipo-

h*-a7$- menis Vrjpergenfis. Addendus cft. Piatina \x\Vrbano ^uin~te. Ex quo etiam obferuare licebit, circa illa tempora (dequibus loqui coepimus) Senatoriam dignitatem RomaeImperatoris nomine gcftam effe. Benedicius enim Duo-decimus Legato demum mijfo Senatui populoque Romanoperfuajit , vt Senatoriam dignitatem, quam Div regio NO-MINE gesserant ,fuis tandem& Ecclefia ar/Jpiciis admini-firarent. Eiufdcm Platina candor & raodcftia meritofuggillarc \>otcft.Blonde/h peruicaciam in tuendis decretis

partium ftudio a fc fa&is. Non illc*;^/^ Italicam, interperpetua diffidia, rebelliones, tyrannides (quibus &iplaRoma vfquead exitium confiidata eft)vel ad Pontificum,iura adftrucnda , vel ad Imperatorum iura deftruendaarripit, fed abfentiam Imperatoris veram tot malorumcaufam iudicat, iurifquc Imperatorii minime dubii pr*-

- fentiorem vfum ,vt remedium defiderat. Interim, inquitin Innocentio VII, cum & vero Pontifice & optimo Im-peratore carent Itali : vnicuifr [celeratopeccandilicentia

, datet

j4

S. Rom. Imr 37dataesl. Fridcricum 1 1

1

, Imperatorem loco& ritu folen-ni Roma agnouit : quando anno 1469 in fungenda pu-blice acrimonia» cum in extremis verbis admonerenturturba:, vtaccfpra: gratiae memores pro Romana Ecclefia& Pontifice orarent , additum cft : Er proFcdcrico Im-peratore Nostro, dcfcribcntc Ucolo Piccolomt-aco Cardinale. Er in precibus ex libro carimoniarum apudGei iufturn in Politicis Imperialibus , idem obferues. Cl'

rolus V. Cxfar, quam memor fuerit luris Imperatorii,credamus par ehPatdo louio. Adventanti C*/rr/> inquit,

tres Pontificis legatiprafio fuerunt , vt eum Pontificia ditio-l,k

nis fines intrantem/aeramento adtgerenttquode more turare

cogebatur, nunquamfe pontificia libertati vim allaturum.Ea autem iurifiurandiformula verbis rite conceptis exfa

•

ens carimoniarum librispejebatur. SedCxfar , qvi IMPERA-

TORII IVRIS APPOSITE MEMOR, iTA IVRAVIT, VT SE OBivRE svo nihil decessvrvm tefiarctur. Dchoc tamenPrincipe, cuius vi&ricia arma Italia expauit,Roma fenfit,Blondellu! fatetur quidem, quodPontificem eum tota eurid

dr vrbe (ubpotefiate habuerit , Romeque potensfuerit

,

fcd

glofTis folitis indulgens addit: eundem violento & hoflilidemutatu(pome abdicato , Clementem Vll Papam in inte-

grumrefittuiffc, id cft.vcipfe accipit,omnifc Imperatorio

iure abdicafle. Neque fufficir. Quid lupirer lunoni inaurem dixerit , enucleate diuinat Rlondellus ; & cur coro±~natio Italica Bononix non Romasfa&a fit, impudentiffi-

ma& conie&ura & interpretatione in huncmodum pro-mulgat : 4 Pontifice 1530, non Romat ne quidrealis inRoms-

nosfubieUamque ditionem potefiatisconfecutus videretur,

fedBononia, vrbe Pontificia longe extrafinesRomani Imperii

Caroltnipofita diademate redimitus eH. Primo, fiauidrea-

lispoteftatis invrbem^vbi coronatur, is confequividetur, qui

E 3 ^

'*8 S. Rom. Imp.coronatur

;quidni ergo Carolus in Bononiam faljem , vbi

coronatus eH,Vonttficiam certe vrbem , alitjnid realispot efla-

tis confecutus videretur? vclcx regula , quamquam noncx mente, Blondclli : fi fibi confcntanca vellet dicere.

Deinde, quem horribilis huiusarcaniau&orcm laudat?An ita coniiccrc licet defummorum Principum aftioni- •bus& confiliis? an coniicere fas cft, imo hariolari iniis,qux dubia efle non patitur hiftoria, 5c rerum feries? Edif-ferat nobis non fomniaBIondclliana, fcJ rem certam

notam Htfloriet:

s

/talud : Csfar multis de caufps Bononia coro-

nari/latuerat, quamquam id antea Romafaciendum efje de-

creuiffet, vbt[uperiores C.tfares tanquanuofuncliffima fa-

erorum fede&felici nationum omnium domtciho, 'irhetfc ipfaveteris imperii honore , antiquorum triumphis ,&ftupendisfortunt fuprema monumentis longe clariffmc , coronas legi

•

timo iure fufeepiffent. Sed euaflata vrbts & nondum noniscommodisfubleuata calamitofa tenuitas , opulenta fupel-

''leSidis ornamentorumqfpenuria Cafarcm anerteb.int,quam

•

uis Romani eiusfpe ad-tentus ab omni triflitia crfcrdibw adlatitiam veteremque(plendorem renocati viderentur. Erant

praterea Cafari multa opportuno flatoq{tempore in Germa-

niaperagenda. & qua: plura ibi loquuntur. Et, poteft nehomo quifquam, cui (latus eius temporis non plane clt-ignotus,credere* Pontificem Vel vcrbulocontradiflurumfuifle, fiCjefarvi&or, & omnibus Formidatas, voluifletRoma: coronari? Quifquamnc fando audiuit,Pontificemvllum fuo iuri Romano ita voluiflccaucre, fi Imperato-rem Romanorum alibi qu£m Romas coronaret ? In cosImperatores, quiCaroIum V. fccuri Italiam nunquamingredi funt, iam fuo iure debacchari videturpoffc Blon-ddius : nominales Imperatores , his Imperatorium , vt merumens rationis,&vt accidensfipcfubteSto cautllans. lmofquod

| &. Rom. Im t. 39nemini crcdidiflem nifioculis mcis)eo progreditur Blon-

- ddliana rabies in Gefares, adulatio in Pontifices,vt dicere

aufit : Fuerat ergo in prxfins pbtefiatis fua temporalis acdaionis turemaximeproprie

,(ititulum illum non afpernen-

tur (hui !) Csftrrs, Augufirac Romani imperatores, Romani

Pontifices : quorum tn vrbe, olim mundi domina , &prtfcdCifatum[ede , toiaque ctrcumtacentcrcgione , qua Carlouin-

gsrum Aimanum Imperiumyniuerfum confitutt , aliisqui-bkfctmque regibus cxclufis^fummurn Imperium ett. Quidaudio? nihil obftat, quo minus Carfaris, Augiifti, Impe-ratoris nomina fibi vindicenfPontifices, prarterfaftidiumhuiu* honoris? afpcrnantur fciliccthos titulos. Quamdiuerfo viuimus ingcniomortalcs? melius putaffem dePontificibus meriturum

,qui dixtfict

:potuiflfc cos inua-

dere hxc nomina, nifimodcftia obftaret. Faucret huicopinationi hiftoria. Solus enim Bonifacius VIII,cum deEleftione Albcrti Imperatoris approbanda appellaretur,

ca fuperbia vfus cft , vt diccrct palam : fe& Fonttficem &Imperatorem e(fe. apudGerardnm dtRoo. ceteri Imperato-

roribus iniqui, alia& varia cauflati, eo non cxcefliflclcgilnrur.

Sed nimislongtim cft, omnes BlondcIIi criminatio-nes refellere. Qux vitro concident, fi inania & vana co-lorum , quosafpcrgit, abftergantur. 1. enim, quod deloci continua nccinterrupta pojfejftone,& honore Colu , quafiiW*^.VMafticat: validiffimeaducrfus Pontificem ,adco- ' .

,que pro Imperatore facit,quod Pontifices LXX per annosRomanam fedem, urna ipforum dogmata loco affixam& follcnncm , non obtinuerunt ! fcd Aucnionc, tamen

1.pro Pontificibus Romanis haberi voluerunt, &&£lon-dcllo habentur. Cur ca hypothefis non arque imperato-

.ribus prode flet ? qua conflaret, non in lococflfc immo-

• - vtuw

V f

40 - S. R om. Imp. .tum fixumque ius, quo de fermo cft- 1 1. Et fanc , conti*neri iurc vi&oriaccitra dubium videtur potcftas transfe-renda; fedis Imperii, retento priori nomine. Nihil (olidi

in contrarium afferri poteft. Nam argutatio de vocabulis,mille exemplis redargui poteft. 1 1 1. Ita de hofpitio 6c

domo, quae Imperatores Roma; , tanquam aduenas rece-perit, nugae funt canora:, quas conficit Blondellus. AnPrinceps, qui prouinciam rotam in fcudum alteri tradi-dit, neque fibi peculiaria aedi^a rcfcruauir, fed io domovafalli , aut alterius ciuis eiujl prouincixdiucrfatnr

,quo-

ticnsaccedit, proptereaomne iusfuum in illam piouin*ciam abdicanitautomifit? An in vrbibus ditionis fux,nemini in beneficium daris, nullum ius habet, (i in ciuisxdcsdiucrtit, ncqucpeculiarem domum fibi referuatam

" ibi habet? IV. Falfumeft, indeabOttonis Magni tem-poribus Germanicum Imperium ita Romano opponipoflc, vthoc ab illo diuclli queat. Eo ipfocnim quodRex creaturinGcrmania,cftetiam (non Germania: tan-tumRcx,fed) Romanorum Rex, imo iureipfo Impera-tor, nifi quod interdum nomen Imperatoris differri po-tuit, ficut apud plurcs gentes in hunc diem , Reges opti-mo iurc regnantes, ante follcnni? inaugurationis , nonReges, fed Reges defignaros, autaliter, vocari potuifTeconflat. Romxenim

,abOttonianis temporibus nihil

reliclumcftfuffragii aut arbitrii, quo pofTer denegare no-men Imperatoris ei, qui quo iurca&uquc faftuscftRexGermania;, eodem iurc a&uqucna&uscft ius Imperato-rium, fiuefa&us cft Romanus Imperator. Vnde&, citraContradirionem , hodicqueeft& manet Imperator Ro-manorum,exquo temporeRoma tenetur fequiiudiciumGermani», cuius inuidi argumenti robur, quina parum

camli*

v .- : *r

* * * *

S. Rom. Imp. 4icandide fileptlo praetermittere dccrcueritBloadcllus , fu-pra diximus. Quamquam enim Caroli Magni foliumfcuius» & poftcrorum.ditioncm vnicc in ore habet Bion»dellus) agnofciint & tuentur Noftri Imperatores, adeoramea non cft omittenda Epocha Imperii Romani Otto-niana, vtvclfolacarcm aduerfus criminantium fabulas

poflit conficere. 'Qui ergo fatetur, Principes AuftriacosaRodulpho primo fuifle Germania Reges (quod additur,fcu Franci* Orientahs,ccnCutz & explicatione opus habet)CO ipfo » eofdem Imperatores Romanorum fuifle fateaturoportet. V. In beneficiis & ampliflimis etiam priui-legiis conccflis , bu Imperii faluum intclligitur. Inde abOttone Magno (imo vltcrius, fcdhinc repeti fateft)/or-muU iurifiurandi a pud Sigonium cxtat,qua fcudatarii iura-bant

:fefideles Dominofuturos aduerfus omneshomines,ex* tucepto Imperatore avt Rege. Atque ita Fridericus I.anno n f 5 ob B. Petri Principis Apofiolorum renerentiam Goiid».HadrianoPapa duitatem dtmifit Tiburtinam , Salvo ta-

c*°4'

MHK svper. OMNIA Iyre Imperiali, abfoluit deinde Ti-burtinos afidelitate y quam Imperatori iurauerant , Sc prae-cipit , vt venerabili Papafideliter ajji/lant , deuoteferuiant

,

atqueJitut Dominofuo deuote ohedirefiudeant %fetentes , diaramentofidelitatis,quodnuperfecerint,fe abfolutos, salvo

in omnibvs IvrE Imperiali. Potuerunt hi Papam domi-num agnofcerey potueruntfoluiiurament0fidelitatis, illudjg,Pontifici iurare , faluo tamen iure Imperatorio. Iterum at-

que iterum notentur hsc aduorfus Blondcllianas illatio-

nes ; Sc fimul de reucrentix inPapam o&ciis iura Impera*toria non extinguentibus. VI. Parum fibi conflat Bion-del/usy Scprout in partes fibi inuifas aut dilcfUs incidit, in

contraria quafi vento circumagitur. Cum dc Balduini& jjf**01**-Philippi titulo Imperatorio, &de Renati Andcgauenfis '*

F Caro-

4Z S. Rom. IMP.'Carolique filii titulis regiis agit, roodeftefcilicet pKilo-

fophatur: iniuriafuccumbere> rebufql propriis exinde carere*

infortunium ejfe non dedccu

s

; vim maiorem , qua regnan-

tiumfortunas euertit, nec afflictorum titulos expungere, nec

iura in pojfcjfiones dominiaque eis ademta abolere ; regia^

' dignitate regnique quo exaffi funt titulo , nequaquam ex

-

cidere, quorum manibusfceptrum violenter excttjfum elir, do-

Plinium bis, non dominii ius ab amulis ademtum effc_s. Ad-

ditur : de titulis Regni Hierofolymitani,& Portugallia. Atinon vidit , fi viciflct contra Germanos Romanorum Im-peratores, quod voluit (quod quidem nunquam con-cedendum cft) non minus pro his valitura, quos impu-gnat , quam pro his, quos tali difputarione tuetur? V

I

L

Immanis prorfus cft temeritas Blondelli , ita tandem fibitriumphum canentis : Tantifper, dum, quid, de inueterate

abufu flatuendum Europa vniuerfa putet , expeStamus , Au-

firiaca gentis Principes vllos Romanorum Imperatores rcales

fuiffe , pro iure noflro negaturifumus, ltane abufus inuc-

tcratushiceft? quorum opera inueterauit? nimirum to-tius Europae (& amplius) ftudio.fcnfu, ftilo, recepta eftiuris vcri& folidi fignificatrix formula, quam vel fola,confuctudinis tam inuctcratac au&oritas , tueri idoneacftct. vnde magnificum argumentum ftruitM. AntoniusDominicus ICtus, Affertor Gallicus

,

pro R egis fui honore Scdignitate , extenfo in longius toto loco ac tcftimoniis re-

ferto; cuius cft initium : Hac quippe confuetudine regitur

non potentia , vt refte aduerttt Menochtus Pbtltppt tl Regis

Hiffania in Ducatu Mediolanenfi Confiliarius d fecretis : Isjudicandus eft, inquit, maior& dignior , atque ttaceteritanteponendus

,quipro veterimore & confuetudine ita habi-

tus eft,& vere hac eftomnium panefententia. His fuffraga--• . t*rBaldu* non enim dcfctibcrc totum locum placet,

A -'

Sed

S. Rom. Im*' 456cd Europa fcilicet,qucminucxit, abufum emendabit?fiuc potius Europx totiushac in re criminator,ad mutandum confcnfum tam diuturnum, ftilum tamftudiofe receptum , Europam impclletfuaaudoriratc, &ratiunculis. Efficient illa nugamenta, vt in Concilio to-tius Europae, Imperatori noftro, titulus Imperii Romaniabiudicctur, Pontifici adiudicetur. Etquoniamexpeda-uit, dum hoc fiat, cur intedm negauit,cur interim priua-ro aufu ftilum publicum, inceflcrcdt mutare, id cft, ad-

uerftu antiquorum torrentem niti,quod alibi Chifletio o£>-

iicit, ftatuit? Hoccinceft im illud» de quo infonat:pro

ittrenoftro negabimm> Bona verba,jhoc ius nullum eft,

vanum cft ,

44 $. RoM. !kf.habentur, 8ccum ImperatoreRomano incomparabilempoflfunt trigam facere, rationibus interioribus prorfus re-

pugnare id contentionis genus; reliquosautemomnibusargumentis ad contextum Europx & communitatempertinentibus,4 tali propofitt^longius abftincri? Didumlapienti fat eft, & iam pridem b/aert& Romam elogio, de-linerehzc feriptio tendit ia

IMPERIVM.TN hacquoque voce ludos facit Blondellu*, liberalis Icili-•cct vult videri, fi AuguftisCxfaribus nofiris i. nomenImperti,& Imperatoris concedat,quatenus Imperium figni-

licctdominium , nemini in terris obnoxium ,fua vi adutrjus

$mnem vim nixum i & quatenus Germanta alias multa

i

ditiones p qua Imperialefbinomen vindicarunt , dignitati

ac potentia longefuperet. a. hac conditione , ne Imperium

ii. Imperator, abfqueadiedione; neque cum adicdionCelogii Romanorum } led Imperium Germanicum , & Impera*t$r Germaniadicatur. Satis imperiofcaduerfuslmperluoi

& Imperatorem. Sed inmalacaufa, cumadlophntarumartes femcl confugiflet, nihil finceri aut incorrupti ad-

ferre poteft , fi velit ani m'o fuo fansfaccrc. Quxftio erat

de Imperii Si Imperatorisfignificationc antiqua . prima ac

primaria (in haede de Principatibus difputationc) & con*fianti vfupropagata abfquc omni contradidionc, dubi-tatione, mutatione, blondellus affert nobis figmficatio-

nem nonam , heri& hodie natam ,fecundarum, nunquamfro follenni receptam # fcd paucorum arbitrio vel con-

donatam , vel relidam-. Imperatoris enim vox , ti quoconftitutx 4 Cxfaribus monarchix accommodata eft

(initio in Catfarc didatoic fa&o*in Auguito,firmato pras-

, * nomi-

%i t*

ifV

A

S. Rom. Tmp. 25Herniae) fcmper deinde fignificauit Romanum Princi-pem: non alium vlluriL,. Etiam abfque adic&ione Roma-ni tituli. Per fc enim Imperator , eft Princeps Romanus,vnde apud Dionem CajJiHm,ai£&>)jU* dicitur, i #/p*|uaW

An aliud fignificauit, cum CarolusMa.gnusdi&uscft/m/wvf/tfr, cum Otto Magnus, corumquefucccflbres? minime gcnrium. haccvna fignificatio inOre, in animo fuit vfquc in hunc diem toti Europa:, &omnibus, quibus res Europa: penitius innotuerunt , fipaucifiimos excipias barbare inuidos. Imperator* in-

quam , 6c Imperium femper fignificauitRomanum Impo-tium : & Germanici Imperatores , ii intclligcbanrur, qui,in dignitatem cius Imperii, quod Romanum vocatumeft, fucceflerunn Igitur, fi vel maxime ftilum , non ani-mam Blondelli quis (cqucns }C^rmj»/cum Impettum, Ger-mania Imperatorem diccrct, non aliter tamen , ncc alius,,ab vllo ftili publici perito acciperetur

, qu&m illud re-gnum, quod Romani Imperii nomen & atftimationemmeretur actucturhaftenus, indequeipfum vocabulumImperii gerit ; ille Princeps, qui ex iure Ottonum , ritu&fignificatione vetufia Imperatoris nomen habet. CaecusVtique fit oportet, qui non videt, toto caslo diftare illa:quandoImperatores noftri, citra adic&ionem ImperatoresVocantur $ & quando alii Imperatores Uijpania , Imperato-resRuJfta (quae iadlantur excmpla)appcllantur. Hicenimad alteram illam & nouitiam fignificationem tranfitur:quafi Imperii 6c Imperatoris vox excellentius quiddamfonaret,quam regnum, &Imperium id eflet,quod pluri-bus regnis conftaret, aut plurium regnorum viribus re-fponderct. Amcnthanc fignificationem quicunquc vo-lunt : noftrum Imperium , ctiamfi hoc quoque nomineCitraomnem controuerfiam excellit,altiorc tamcnaufpi- .

E 3 cio

S. ROM. I MF. 47excellentia, cur nemoChriftianorumPrincipum aliquiddecerpere aut diminuere optct.nifi fuisipfe& totiusChri-ftianitatis rationibus intertrimentum creare velit , ma-gnae funt,& omnibus Blondcllianis commentis, &in*uentis adulationis fortiores rationes. Sciunt,qui publi-

Cacapiunt. nobisenim non licet efle prolixis. Quamagatparum bona fide Blondellus etiam cum Chrifiianif-fimis Regibus,vel hinc confiat

,quod per fpecicm arcan®

fcicrttiascordatiffimis Heroibus affingit animum ab ipfo-rum indole prorfus alienum, quafi in fouenda Imperato-rum noftrorum dignitate& prxrogariua.non ferio agere,fed comiter morefohto blandiri voluerint. Scilicet talia

blandimenta per tot faecula , tanta afleuerationc alia aliiscontinuantur?

Sicut aute in Imperatoris nomine paratr.igaediat Blon-dcllus; ita in Cafaris ieAugufli vocabulis mira «St noua par-turit. qux verbo tangenda fu nt,vel ideo,quia Imperii Ro-fnani propria haec elogia cenfentur. Hxcquoqjvr impera-torib. nofiris dubia faciat,non fuificitci dicere, aliis quo-que Principibus ea accommodari pofle, fed nefeio quaefomniarc videtur. Si, inquit, eodem cum Mofcomtis , quo-rum vniuerfa ditio extra veteris Romani* fines tacet , fenfitC*farisvocabulum Germanis vfurfare libeat , l)t quemad-modum Mofouita *Pri»cipem futim ( quid latifimum Impe-rium tenet,in eoque iure vere monarchtco, quale Cafarum in

Romaniafuit, vtitur ) Cxfarem non Romanorum , quibufeumillis nihil eSl negotii

,fedfitxgentis ac regionis infertbunt ;fic

Germani Regem fuum quia late& vere monarchicaCafa-rumque tn vetere Imperioparipolletpotc/late,Ca/arem,fuumfcilicet non Romanorum , in quos ei nihilimperii eSI, nemo iu-

re reclamauerit. Sedeadem rationifuum Franci ,fuum Hi-

Jfant Regem, quiafummo& vere Cafareo imperio vteraueiuditioneJua tremendus eminet,Cfarem,fquando codubitum

A

•«

..i

v-

V

4! S. Rom. Imf.fit, verijjime dixerint. Quot fcntcntix, tot monftra. Sd-liccti Mofcouitis Germani exempla & rationem Imperiideferibendi & nominandi petent ; k nouirio dominatu,antiquifiimx appellationis interpretatio arccfletur. namde vocabulo Czar Mofcouitico , quod Regem fignifica-re periti tradunt &fciunt , nolo dicere. Scilicet Cxfar

inde di&us & inter vocabula Principatusadfcriptuscft,quod tura vere regia & monarchica aut amplitudinemImperii fignificaret. Scilicet Cxfar Romanorum, e. g.Traianus Cxfar Romanorum , in Latinis formulis eft.Hxcin literis , tali viro nemo condonanda dixerit, in re-publica vereor, ne multo minus cxcufarchominem vllus

mortalium aufit. An titulos libi publicos& follcnncs,Principumquifquc, fi quando collubitum eft, vltroac-commodat? .\n fi, prxtcr Imperatores noftros , alii Re-ges, fcCxfarwsrUccrent,idftatimidem figoaret, candcm-que prorfus xUinanoncm fubiret, quam inconfuctudi-nc totius orbis Cxfar fonat in Jogiis noftri Imperatoris?

An credat quifquam, inter afljduos elegantia: aulica: pro-fectus, futurum quenquam

,qui fuoRtgifuadeat, vtfe

Ctfitremfuagentu, aut, fine additamento, Cafirem vocet?

Cerberti, Cxfarcm vocantis Lotharium Regem manifaftaratio eft& difertis verbis explicata :fatum Cajanbm , Cafa-rem poetico moredixic. Augi ftu* «Se Cafar quid interfit,nec intclligit Blondcllus. Facilius quiuis PrincipumAuguflua dici poteft, quam Cxfar. Santium enim notatAuguftus. nota autemfanftttaa Regum. Et dicuntur fancfxpius Augufit

,

Principes : fed oratorio fefc ftudio ac mo-re. monftrent nobis exempla, fi poftiint, quis Auguftuseo more , formula , ratione didtus fit , vt noftri Imperato,res dicuntur. Regi» ntur hxc omnia

,qux ad titulos perti-

nent , vfu longi temporis, coafcnfu& fuffragationegen-tium.

V*

/

S. Rom. Im yC 49tium * au&oritate citris. Qux omnia » inaudita quali temeritateprofanantem Blondellum atque conculcantem > dcpiis ferre potefi»

ille bono vtafur ftomacho oportet. Pollet ilLi intemperies vberiusexhiberi» & redargui » nili iamm longius proceflillct hacc anno-ta tio

Supereratetiam > vt Sjiri Rom-tni Imperii» leruata in hancdieirt

diuinit us lingularia,qiur idfaciunt longe lateque emine-

re» paido accuratius in cortfpedum daremus ; vt quantum inftarfit > in Auguftali faftigio » in incomparabili Eledorum Sc vereregio fplendore y in PrinripUrrt inufitata dignitatis Sc poreftatis

prarrOgaduaexcelliflimcflorenaum numero& ordine» in Ciuita-tum » validiflimi corporis robore Sc virtute rempublicami fu fie li-tantium» illuftri collegio: pefmomenra ciuilis prudentiae inrerioraexhiberemus. Sed expleto huius feripturx modo i fatis habeo«JhtraT obfolccas naenias » nouis coloribus imbutas i Sc temerariis

Obtredatiorium ftimulis perarmatas y allcuerafle , inconcullo iure

& vigore perdare » noliram Rempnblicam , atque in perpetuumaodire Sc Sacrvm & Romanvm & Imiterivm'.

Iterum autem iterumdue volo meminide ledorem » nori

Conftitutum nobis fuifle » ipfam tam nobile argumentum tradare»

Scqtud de lingulis partibus difputari poflit , in medium afferre:/ed vnice voluimus

»qua: petulanterSc infolertter i Bfondelld iada

funt, repellere. Cennmeluu, inquam, tduerfnrii refellere, non tonfir-

wure Imperii iur4* hrediflertatio inftituit. Multum enim differt .

vtriufq; indituri ratio.Ne quis exiftimet. virum doilum inclemcntimmuobu Mirum » non veremur : fi quis i piius Blondelli verba expen-dat. id quodab«quo iudice « noftto iure'contendimus. Tam irr#»uerenrer» tam probrofe fummos Principes incedit» tam Cdntem-tim nationi noftrar infultat , vt interdum ne referre quidem into-

lerandas Germanis& ingenuis auribus iniuriac fuftinucrim. Igi-tur nedubito quidem »' qiiin omnes » qui criminationibus refpoiw

fionem comparauerint » meram tnodorationem agnituri fint.Quamquam nonmea led Patria: Scfandiflimorum in terris Capi-tum cauda indignanti mihi paratam apud omnes bonos- veniamiere/ latis forem*

> v

50 S. Rom Imf.

r-** r*

*

(oroRarii locoadtcfta."

I. Quaeri poceft» an Qtyntius contra Nabidem tyrannum

bene difpucet apud Liuium (XXXIV» ji) quando iendre videtur :

ius tyranno &inuaforr, etiam domi pa&ionecum oppreffisauae-

ficum» aduerfus tertium parum valide allegdri? In illis verbis:

Amicitia &foetetas nobis nuOa tecum , fed tum Pelope rege Lacedamo-tuorum iufto ac legitimofacia esi. cuius ius tyranni quoque ? qui pofiea

per vim tenuerunt Lacedamor.e imperium (quia nos bella , nunc PunicA

nunt Gallicat nunc alia ex aliis occupauerant) vfurparunt»ficut tu quojf

boc Macedonico beUo fecifii. Et : an harccauila aduerfus tyrannum

ei prodcdc poflit»qui iamcurn tyranno rempublicam obunente

femcl vel aliquotiens contraxit? Et : an potius ardfidoie diffimu-

letur ius tyranno poft inuafionem quintum ? Placebit hac vice^

colloquii cauda» Quintium defendere,1 1. Mafani da non re&e argumentatur in controuerfia finium

aduerius Carthaginenles » obtentu interrupti poiTcflionis apud

Liuium (XXXIV» 61) illis vrrbis : "Seque enim, de quo agatur, probare

eospojfe : non modoftmptr,fcdne diu quidem eoi pojfcdijfe. per opportu-

nitates» nunc illas, nunc reges Sumidarttm vfurpafe ius » femperqt penes

eum poffefitonem fuiffe » qui plus armu potuijfet. Interuenerat enim&confeflio regis>& terminado finium ^Romanis fada: cui rex facilequa erat apud Romanos grada»interuenire potuifiet. Aliter& me-lius de perpetua poffefiitne, aut interrupta difputat Sulpiuus aduerfus

Antiochum» apud eundem Hiftoricum XXXV»i6 . •/1 1 L Legatus Pontificius in conuentuTulnenfi»cum pericula

Chriftianis iTurca imminentia > nifi Imperator lineretur vires inquit »

c

brifiiani erbis Reges& Principesin Germaniam oculos habere coniellos » ntft aliquidprim moturos, qua»illum exemplofibipraire videant > quivn primvm inter ipsos locvm

habet» ita et nationi praxst, vndemaximvm RonvKboctemporp

fit expeftaudum. Gtrard.de Roo Hifi.Aufir. lib.VU.p. 274»IV. Mercatura» fi magnafit, non fordida(vtcirero diftinw

gnit)efttbinondedeceat Nobiles» eftvbi dedeceat : fi nimirumnullaoccafione Scmore loci inuitati» aliorum hominum Mercurioproprie operantium lucra inuadere