Disputatio physica de anima in genere, quam ventilationis ...803548/FULLTEXT01.pdf · quirendi,...

Click here to load reader

Transcript of Disputatio physica de anima in genere, quam ventilationis ...803548/FULLTEXT01.pdf · quirendi,...

  • & f .Deo D uceatq ; Aufpiec,

    D I S P U T A T I O E H Ï S I C A

    D o

    A N I M A

    in Genere,Q u a n t a

    JVmplifïïmae,in Reg. llbfal. Acad. Facultatis Philo fophicæ confenfu ac approbatione, placid* ven

    tilationis exercitio com m ittit

    C H R I S T I E R N U S H E N R I C IAlfinius S.S. Theol.Studiôfus

    Pvefpondcnte

    M A T T H I A JOHANNIS^Ui^ltHolm.In Auditorio Veteri Majori ad diem 21. Oct. Anni

    1 6 3 7 . horis confuetis matutinis.

    Gen. i.v . -24-

    Producat terra animam viventem in genere fuo, jumenta & reptilia & beftias terrae fecundum Species fuas, faélumq>efti ta.

    U B S A L I ÆExcudebat Æfchillus Matthiæ Acad. Typog.

  • Admod. inChrifto Patri Reverendo,Religionis fynccritate & authoritate emi-

    nentiflimo,

    D a . . L A U R E N T I O PA U -L I N O Gotho S. S. Theologiae &c Phllofophiaee

    D oftori celeberrimo, Regni Suecise Archiepifcopo digniflimo, Acaderaiæ Upfal. procancclla-

    rio am pii lllmo.N e C N o M

    Reverendo tå ëxceâentiffïmo ifiroM. J O H A N N I M A T T H I Æ Gotho,>

    SereniilîmæSuecorumReginæ eledlæ Concio- natori primario» atq,-ejusdem S. R. M.

    maxime confpicuo.M m U L a c

    Viris Reverendis tå ClariJJimù M. S T E P H A N O G A L L E ] M. N I C O L A O H oli .

    mingio» Ele&ae Succorum Peginse& Arcis Stokhol- menfis concionatoribus vigilantiflimis*

    d e n i V E Reverendis i Humani[firnà tå impigerrimis ecclefia-

    rum Stokhelmenßum m ini f t ris Civitatis Suburbij Borealis

    D. ERICO Mart. Wendaiio. D. SAMUELI B. Hamarino>J D. N ÎC O LA O A Arnælîo. Ü.THOMÆ Suen ing ijclafßs D. ÎO H A N N I Jf Girftadio. D. P e t r o Joh. S m o l: , ntvaliü D - L a u r e n t i o Wertrog, |D. A n d rem a nattalio '

    S u b u r b i i ü uf t ra l i s^ '

    H uic in Chrtflo Patri ( f Patrono Magno, omni obedientist tå ho>- noru cultu œtcwum projesjuendo; lUi, u t Promotori tå Mxcenaitt

    ju g i animi obfer'iantid atatèmfujpicitndo; H ü%ut Fautoribu* ßj? benefattoribua propenfiffimü, ftudiofè colendis > Difputationemt hanCi in indubitatam f ui promovendi fpemjtébmijfè tå offtciofè

    D. D. U. Reipondensr*

  • Difpofïtio Thefîumo.j Prooemio» / / . Fju4 cognitio fitdifficilu & ut du The f. t . in quopropo) 2. Lum ine Naturae tamen ve* è co^nofcatur. *Th. 2. 3»nitur quod\3- Locui tra&ationisfiTheologiaThef. 4 . / . 6,

    f i t partir» in i r Th. , . l y , a„le r h ,r.

    V i c u T h t f . t j . , u m v t i

    c.l.t.a .f lu Anim a fbeciebua(Arifio.Lz.de An c,l.t.4.f^luAnimatfiicnc'.**Keij Nos es ipfoAraäe Genu*, Erntog«*» explicatur, à Th. 10.ad 26.

    'Sfjentia juam\ do DefinitieneX t Üefumititr ah aciu informâdi Th. 2p er expo] dec/a-! ed% refolvendo ̂ Diff.fiecifi-y Sp ecificat (ßiionernKraVtt ( partes Log ( cam,qua j Animai , .yJ K / fubjc8ï\G)ualeTh.}Q>ll,32>3}.

    * Simpliciter talc ; fc.Cnnftitutio Animati in ejJeJimp(icitèr,cuju4 pr /For- 1 t,yl, ‘rucn , fi V,a* Thf>f ; r

    T r a ß dit io n e /-pfa ; ubi .corno- I fc itu r \■. ratione ' beeiden

    tium co- fe fuen *!um fun t e)wi /ffeda

    Vel

    - - ] pria baioysiO, eß Vita Thsf. 33,mali a fecud. quid ; Gradus tresTh. 38. ( 0 fi en di t T h 39 '

    ' ’ f SuU telT h .4 0 .e x G r

    efje m una An: ]

    v *l videl. ad certum ießi f i ecific u » Th. )30.37. Nie not. I D tßinftio Anim Species)

    v

    \

    necef. comp ^Confirmât ihefi 4 I . ̂Concludit Th. 4.1.

    f Generum Thefi 43. lh ^ r a ta s \ u m T h .* * .

    Cau- fa ha

    \q u .t ve l

    / PrimaJcI O p e r a t t

    ones Th 4*> 4 9 > 1

    quarum efilfubjetl um Ejfinttaninha fio nis,

    ro Corpse q. informai efie l ialiter

    à f 2, a ds S. quatenus jeundum

    \Spctierum Th. 44.. ad48.

    /Tota in totoi Plant is d “ Jnfeélù tfi pars in^ divifibiliter S7.

    ^ parte in jAnimalibuepcrfc&ü fifip**1* \ indivifa s 8, 60.tatem ej I f 5/4 jn to to tf in qualibet parte tot

    f c . Homme indtviftbiliièr The ̂v 61.62.

    Potentias eHin fingulù partibus totafe. originalité r Thef. 63•

    à quibusyprAcipué Organicis* quavlf rcalitér difiingyat Th.64, 6s* 66 Nihilominus tamen t f i fubfi ant i a fimplex

    fecunda, difiingvere corpora animata* d Cor- r Extrinfecus 69.porib. m ix tu inanimatis £ Intrinjecus 70,

  • » » » » h § » i 4 4 4 . 0 * » * « i i .* 4 y * 1 1 4K > ü fIM s te -x «©©eeoseîse&ësEeoô^ieeœieoeeo©)©^

    D I S P U T A T I O P H y S I C AD o

    AnimainGencre7loef I.

    Oftrina de Anima, ficuti p rop tcr certitti-dincm dpmonïlr and* tå rerum in quibus ver fa tur praflanliam, tå nobili [Jim a tå utilijfima efts Ita propter rei perplexitatem efi difficiltma\ 8t ficuti per Experientiam facilimc cognofcitur Quod fit-Jta per rationem difficili mc cognofcu t n u r , Q uid Jit.

    z. Probare ergo Animam dari fupervacaneum prorfus v id t- tur ; Nam prater Revelationem ex (aera pagina, nebis de prima anima Origine faBam\etium Natura lumine ab ipfis operationibus colligere licet, non folum Corpus animatarum operationes exe qui poffe’, Sednecejfitriumeft, efje aliud aliquod principium quod in corpori hujusmodi operationes exerceat.

    / . Addi) quod omnis operatio Jit Accidens quoddam tranfiens in Je ipfo nunquam firm iter fifiens-, Undè relinquitur effi in corj pore aBionum caufant aliquam flabilem & confiante» quâpra* fente tå vita tå *Bio perficitur, qudfy decedents, v ita p en t tå a~ èlio definit; Ubicuncp ergo datur N i ta, Senfus,Mot us progreffus tå *• Ibi necefium efl dar i aliquod principium, quod prima erit caufit omnium harum operationum vitalium tå hoc dicitur An i m a .

    4 . Sicut a. cognitio de Anima,partim lumine Gr a t i æ , partim quo f Lum ine N atur* nobis mnotefcit,ita confideratio ejus ad loca compete niia refertur : Jjfuando enim c on fide rat ur in foro

    divi-

  • D /t lino June comparatur cum D ivin ù M entilu f,u t Poflerius* Frior i* Ejfeftu* cum Cauja; Quando v, in foro N a t ut ali ,tu necomparatur cur» N a tu ra lt Caufa cumEffeBu.

    5. Aliter ergo, feu, fub alio ctnfidcranai modo> FruBat cam T h e o lo g u s , tå aliter Ph ilo fophus.

    6. I lle it.inGencre omnem animam in principio, Vtrbo rebus concreatam, v>i benediBionis adMundi tu/ffintm propagari ac con -

    fervari. tå c• 2. in f f ecic A n :m*m humanam^ut aternùm viva t, certis modü ac medijs d vitijs purgandam tåc. docet.

    7. H ic, quatenus eft Ens naturale:£/«*ffew namj^ erit mt?- ditari Fetum tå Partes; A t f Anima eo modofumpta,eft aBu Pars Entis naturalis, /'jun&a«.

    / . Atfa in hoc foroyveleft d materiaEibcra^velcum ea Con-9. Si LAbcrz,confideratur inCommuni,quoadGradum Intel-

    leïlivïi,prcut retå^atione A corpore fepar ata fuas habet affe B i on es, pa) tim oualijs (fir itibus communes yparttm Vroprias\Efi enim Ani' ma rat.onalis S uprema form arum in Materia exiß entium i E i ( teße Dicnyfio c. 7 de D ivin, nominibus ) u t Summum infimi^at- tingat Infimumfupremi,tranfire eam oportet,cum e corpore abfce- dit.pro fuo modo,in ßatum Sub f i antiarumJeparatarumfijus igitur conjtdcratio,eo modo fumpta, pertinebit ad eam fcientiam ad quam mentejy è materia contagioneprorfut fiber*.

    10. .SVConjunßa cu materia, confiderateamFbyficwsreffe- Plivc, tå *d corpus animatum coßata,quatenus eflSubjeBi fui £v5*-

    Forma gubernans fo v en s tå informans.11. F t gà y fer ut ari propriant Anima Naturam tå Effentiam

    'ad Phy ficum i» fpesie pertinere, conflat de Anima Materia- 1 i inprim ù > quoniam enim Phy fica eft corporato naturalium fcien- tia ,tå Anima materialis corporibus in tantum immerfa eß, u t una cum ipfis incipiat tå definati Im i etiarr ratrone corporis Cepe divi- AatuTytpfa^rufia f i f ix t t ttu iif*o f^»^% Ari ft, 2. phjsf c. 2. t . 26. Corpua quidem non eft, efl autem corporis aliquid. Ft i ne f t

    A 3 cb

  • «ib h o c h corpore,atconfiderare,cum d materia tota dependeat.

    iz . Deindè A niraa inG cncrc,exJua ratione'J natura cfiFor- ma corporis; unde etiam Sjfentiali definitione explicatur ivfkt-é- X “* Qu/hkS oçynviKX, quo fit, ut ad fui cognitione necefferio Materiam requirat, gu* ver à itafe habent ,inter[peculation nis Phyficst metas continentur,ficut ÿ Materia ipfa,docente Ari fi . t ' Pbys. c. z. /. 22. Ejusdem ergo Artificis efl materiam tfi fo rmam contemplari-, Quandoquidem hac duo mutuo fe r efficiant, ut ex eodem lib. cap .T e x t. 2f+ confiat.

    ij . Idem etiam in f i t cie verificabitur de A n im a R a tio n a l i propter eandem rationem,quod videlicet Hamo efi corpus naturale, cujus cognitionem Phyficua profitetur,Nulla enim [cientia agit fc i- entificè de homine, declarando ejus naturam, proprietates & a l i énés naturales, prater Phyficam', A t Seientifica tr ablatio non efl

    fine cognitione caufarum : Scire enim unumquode^ tuns arbitramur,dum ejus eaufts novimus-, Ari fi. hb, i. pofi. 7 A i 2-Phys.j. Sic

    Plato inTh.eeteto\ \sk Itrßfijo ictyStç ctnvjrjç dijtetg-, y ?rita*em non novimus (ine caufa. Caufam ergo mtrinficè hominem confii- tuentem, tn p ro p r io g ra d u E jfe fiecifico determ inantem [irePhy ficum oportet', E t hac caufa efi Anima rationalis, proinde bp de ipfa ut de Forma hominis,confideratio,ad ipfum pertinebit.

    14. Hac tamen cum limitatione, u t pradicata qu* de eaprdedicantur, non fumantur in tota fua amplitudine, u t tam Animet quam Intelligentes conveniant; fed ad proprium (ß fiecificum gradum anima Rationalis ita reftringantur,ut cum ea reciprocentur j Omnino enim tenetur Phyficus, confiderare n a tu ra ,p ro p r ie ta te s & aftioncs hominis: At hominis natura nihil aliud efi( d parte rei loque ndo)quam natura Auima^ß corporis-,Natur a ergoAnimx con-

    fiderabitur in Phy fica, quoad attributa qui ddi tat ira ea , qua cum f or ma hominis fpecifica convertuntur.

    15. Id % nunc fumus f a blur i } Anime naturam in Genere ex-

  • quirendi, eamçp quatenus eß altera fa r s compoßti}fcns omnium aHionumtn corpore animato, ipforutr

  • xi. Continet hxc vox emphafifua talem virtu tem aBivatn,

    qua primo ÿ immediate d Subßantia flua t ac proveniat, quod

    confiât partim per Definitionem Artflotehcam *i de ùmx ivÿt\i%eicc

    bac v. Sub flantia eftPerfeBio,veUhac Perfeiïio efi Su fi ant ia,par

    tim per'tjvpov qucd ip fa fit perfeBio,habeat v im perficiendi mate-

    riam cut inefl,quod non nifi Subftantijs p t im ô competit*.

    21. E t hac cß cauja cur Tw.Subitatiaiisi/* De f . noslraGra-

    ca expreffe non fa fta f i t mcntioi quia} ex Diclis prafupponitur»

    quia item , A B usfimpliciter primus y non poteß effe n ifi Subßantia*

    lié] S ecundarif vero fu n t ex Primo.zj. E t quoniam hujus vocis emphafi ling. L a t. perfeBe no

    n -

    eß exprejptyideo Philofophi fere omnes,hifce voc. kBusfubflantia-

    lis, veU ABus primus, fuerunt conte nti^non quod fin t rei omnimo

    de adaquat a fed quod qualitercunfy rem indigi tent.

    24. ln De f . noflra Érÿthé%(ict loce Generis ponit ur y q uia prx-

    dicaturin quid de Foïmâ fubftantialibus flecte differentibus.

    2y E t eß talis aBus, qui efl Subßantia in f e , ali am % per

    ficitfubflantiam, vely ut Seal, ex307.fec.2g. E t ex. 319. fee 2. A -

    deo divinares efl Forma,ut cum f i t Subßantia, aliam totam fu i

    adimpleat Jubflantiam.26. Diffi Specifica defumitur ab%&u informandi* quate

    nus intrinfeca ratione ( u t Ens Incompletu^ natura defti na ta

    eft ad com piendu zluxdEnsytfcomprehenditur verb, fequentib.

    C orporisPhyfic iQ rganic i vitam habentis potenti* ,P er qua

    Differentia difeernitur ab omnibus (peciebus fib iproximè oppofiv,

    y* quafibi inScala Pradicament ali, ad latua peni,apta nata funt;

    Jffuippe cum tali intrinfeca informandi ratione de flit u t a, nequa

    quam ejusmodi formatum quale hoc corpus efl refficiunt.

    27. Gfl autem hoc corpus Phy ficum» non quodltbetÿnon / .A rti

    ficia le; nec 2. quodvisNaturaIe»»*w«0« omne corpus naturale

    a n i m a tu m efl', fed illud tantum y quod petentia vitam , [eu pote fla

    tem habet vitXyaBiones^ e x e r c e n d i i ta difpofitum efl,ut per illud

  • lim ergana tar quam m firum tnU propria animafusu sFtionet exercere poßit.

    2g. Aci'o enirn a^cntis- Arifi. 7. Metaph.contex.13. non prodit afubjsBo fine forma, ncq. â forma fine [ubjeBv, ai to juin fubje- Bum tå ejus forma duo effènt in aBu: fifiuodfi a Biofieri non poteft à fuhjeBo fine forma,necp 4 form a finefubje Bo ,multd minus ab infir umentis line opifice fieri poterit.

    29. E quibus fequitur aBtonem fieri a quodam ccmpcfito ex materia forma tå inftrumentis\ ita u t totum compofilum dicatur principium, ut q uod ,cum fit illud quod agit, Forma v. principium u t quo> eu m agat beneficio forma, infirumenta deniepper quod> cum per ipfa operetur.

    30. Perficit illud corpus quoi v tfam habet potentia : D icitur res habere aliquid potentia vel pote ft atetcuns nondum habet, quod habere pot eft. v. G. Materia qua nondum de faB 0 accepit hanc for- mam,eft in potentia, veleft potens tå *pt* ad idam recipiendam» quando agens accedit, tå pro form a introcLuftione medta applicati

    f ie pullus in ovo pote flate efi, quod poffit ibi gallina calore produci.31. Pofi quam vero potentia in aftum produBa efi,

    er it,qua potentiam perfecit, implevit, perfeffloniscp psfjeffionem induxit, fecit^ u t pullus qui ante pote flate effe dicebatur jam re- ipfa tå perfeBe q fi dicatur, atq. ita iyjt Kirnet efi potent iæ in cor- pore implet io tå complementum.

    32. Eftoppracipuus ufus horum verborum quod vitam habet p o te n t ia ,contra eos interpretes,qui opinantur,animatum no v effe aliquod corpus,quando aBu non operatur','deo enim adijeitur diBio Fotentia nt intilligamus aBum corporis animati,ut operantis jo - ik.m\ fid fimpliciter ut potentis operari.

    33. l n ter im tamen Potentia non excludit aBum fed conjung it,ita ut f i maxime aBu v iva t corpus,aB u exerceat operationes ■ryitales, nutritionem,gene rationem, aceretisnem t å Tamen ai- x itu r habere potentiam vivendi,(quoniam td quod v iv it, etiam po-

    B tc fi

  • left v iver r, A t fa it*potentia pr adU am entalis qua qualitatum di* (jofitione perficitur,pote f t conjungi cum Ju o oBu; ficu t namj; éteigne non toüitur calor f f potentia calefaBiva,cum a ltu calefacitii- ta nec de Anima loiitur potentia exercendi operationes,cum ja m aBu exercet. Hoc tamen addendum,quod potentia cum aBu ccn-

    junBa,dicitur potentia aquivoca ( f impropria,propria v* qua aBfi fra c edit, ( f quo adveniente,interit.

    34. HaBcnue de effentia Anima Q u id fit; nunc ejtu effeti* confequentia» qua ad Effentiam anima Jcquuntur. Omnis i- nim cauja fuis effeBis, (f'form a fu ù operationibus fie prodit.

    3/. Sic quoft Anima ut Forma producit effetlum formale, v e l / .S impliciter talejcilicetFotum efife compofiti,quod ex unione anima t f corporis organici refultat, cui compofito Anima vitam trt- t u erat, qua propria anima ittry tta ff affe Bio eft, f f u t alius Je c un* dus, A n im a it atlui primo perpetuo comitatur.

    3 .̂ V f l i .T ale fecundum quid,pzr determinationem materia, ad certam fpeciemtdum corpus vivens in Eße aSlualiJfiecifico con- ftitu it. E diftmBis enim modü, diftinBas anima f f animatarum fpecies confit tuer e licebit,vivit homo, v ivu n t reliqua animalia f f planta,fed fingulapeculiari modo.

    37. Plantarum vita in nutritione f f cuij. propria at!ionefio- Juno cenfiflit, non vero fientiunt planta-, Brutorum v ita prater nutr iti on em f f accretionem, fienfium quoq, continet, f f qualibet brutorum fpeciesfibipropriam atlionem habet-, Homo denify prater has omnia etiam t nteüigit f f ratiocinatur.

    i8. H in t Très inprimùfiunt Anima gradus Vegetans,Sentiens f f Intelligens,qui Grad u s nomine peculiari inde dicuntur, quia unapoteft contineri in altera, inferior infiuperiori,vegetans in fentiente, utra% vero in rationali.

    3ç. Ergo dum Animal vivens f f Homo de fie jnv icem f r aditatur,ficut non dtfiparate,fied fu balter nattm ponuntur,in eodem re feriun tur fiubjeBo; ita non habent cantr arietat em, necdifferunt

    f t c .

  • fpecie, quippe fuperfiuum e fi , Animas pro ratione facultatum m ultiplicare,cum uns Anim a e m in c n té r pluribus potentijs in fir u - ifa, omnes v ita gradus dari pofiît, tå anima fuperior is gradits ac nobilior,inferior» ac ignobilioris potentias includat,non je cun ac quaternarius includat ternarium .

    40. Jjhsi gradu* anima, non obfurt ex gradibis* ne c effit at is complexa explicantur, qui Treafunt: Ka& mvjoç, xctS-’ c u fy t f k

  • 4 f . Divers »runt en tm f s jlr ifl lib. de Cat. c. i. ) ç f non fubal- ternatimpofitorumfpecie diver/a funt differentia; Subalternorum vero Generu nibil re fert eadem effe differentias. D ifferunt nam% fu balterna genera (ffpectes difparata,qmod illa de fe invicem pra- dicari po(funt,Ha verà minime i adeoc^ form a fubalternafådi- fparata, diflintta erunt.

    46. Dtfparata,pro Numero differentiarum in fubfeHis, di- ftinBas fpecies animatorum conftituunf, ita ut per fpecificam differentiam atftcnemq, propriam, planta non tantum ab animaliy fed etiam a planta diftingvatur. E t tunc non tantum Tres di f t in- Ha fun t fpectes fed pro numero fpecierum Plantarum £5* animali- urnperplurima.qua v ix adhuc ad certum numerum redaHa. Sic pomus 4 pyro $ lupus ab ove afinove

  • Sô. Marum fy potentiarum eft TçSfjw iïiKT.xovfeu fubjeßurri p r i nu u n iq u ta i n b a fi o n is ft u in fo r m a t.quod ali h die it u t fub- jelîum quo quia proprietates tft

  • fed efi tota in lot* t f pari in parte. Patel e x in d e quia cum Anima -materialis divifibilù, extenfione materia quantitatis diis> tctur extcnfafit, oportebit fingulas ejus portiones fingulu materia partibus reftondere-yStfy ita non erit tota quoad [ubftantiam in qualibet parte corporis. Unde partes d toto avulfaybeaeficio ac pra• fentid anima aliquando adhuc v ivu n t.

    S t . Affert. i . Anima fenfitiva per fetiorum animaliumtu t efl totum primo ö* fecundo modo, fimiliter eß tota in toto pars in parte. Pote f t n .tfiäa fu* Jenfu dici materialis: patet e x i . O rig ins quod ex limo terra corporibus concreata efty eiiamnu hodie eum mat. congeneratur, corpori% in tantum immergitur u t extra illud

    fubftftere nequeat.l.O$zxi&\Qrifo\M,dcpcndenter n.agit d materia, nec amplius fefe extendit,quim in quantum materia conditionibus involvatur .

    / f . Media tamen ratione fife habet inter Vegetantem tg Ra- tionalem,ienvenit cum *Ha di f t is modis fe d cum hae,quod in corpore habeafneembrum aliquod prine epsftn quo tanquam in radice inge- nila vernacula refideat,t$ ad reliqua membra tanquam advena1$ harpes effundatur. Undè membro illo principals lafoymox emoritur ÿ membra d corpore avulfa fta tim emoriuntur.

    éâ% E t quamvis per f i dividua non fs tjta u t pars ejus 2 parte fep aretur y Tamen ficuti radius aerem illuminans, cujus fim i lit er pars dp artefip arari non pote f i , ad extenfionem aeris extenditur % ejdnq, gratia dicitur dividuus in partes: Ita anima tota, per totum corpus extenfâ) non eft in aliqua parte corporis tota\ dividi tamen norrpotefi propter excellentiam ejus, eum inEjfe tumOperarr, Kam circa'inifium fiftionù corporis,ftatim recurrit ad totum, ibi% con-

    fervatur beneficio fptr ituum animalium, quam diu alimentum i do» ntühabuerit.Inparte v. decifafpiritus exhalat ejfufionefangvink,

    6 /♦ Affertio 3. Anima intcüeftrva u t eft totüprimo fjffectda me- desefttotann icteçf in qualibet parte tota: RerU n.fpiritualii Creatarum, fimilis eft ratio quoad effi in loco indivifibiliier fed Angel* ita in toto loco tot9 eft)Ut et id in qualibet parte totusfit» E.Anima* 6 J»

  • Sz. Jÿueâ a. Anima Rationalisfpir it*fit,pat et tam exOrigina qua exOperaticnib9.E x ilia ,quia non efi ex lime terra p e u t anima anima his corporiby concreata,fed fwgulari raticne ADeo inftirata, Gen.l,y.6xHiSyquia independentes quasdaa torateria habeantfu t InleUcttio t£ Potitio>quos aflue immaterialesejfle exinde conflat, quod Deo tå Ange lis, quibus nihil in eft materia) conveniant. Adde quod humana cognitio adeo ftt fubtilü, u t ad intimae etiam rerum fpiritualium tå aliarum quidditatef penetret,velpenetrare conte* dati Adeo efl fagax,ut quacunjfunt reipfa conju»Ha,difcernet,diju dicetcp quidnam ad earum pertineat ejfentiam , aut quid ex ea profluat , quid contingenter inflt tå c. Sic qucqfltnteüeÙtss, ccgno*fleit univerfale univerfaliter, fine ' loco tå tempore tå c+ Sed hocnon poffet facere ni fi effet inextenfus,quia per fpeciem extenfam non cognofeimus n i f i rem extenfam in beo tå tempore exi f i ente.

    63. AJfertio 4. Animafive D ir ifibilùfive IndirifibUis, ut efi totum tertio modo ,ineft cuilibet parti corpora tE fi n. fons tå origo illarum potentiarum , tå flo facultates i f i a anima inhärentesfe cundum Originem fu n t in cm ni bus animati partibus, quamvis non ita fub je fiive in omnibus partibus,ut quarts pars cujusrit facultatis organen ejfe queat. Sic vifiva pote f i ai fecundum Originemfcilicet animam,inefi quidem omnibus animalis partibus, fed non fufeipitur ni f i inproprio organo, tå fle Un tùm tn oculo f i au- tem ja m oculus cum omnibus fuis membranulis Joumoribus çfre~ nuliståc • fa ir us efjet in pede,etiam pes videret.Relie ergoScal.ex• $°7 . f . 17. Dubitare rideris, anfi amer c queas memoriam i (fit in omnibus corporis partibus, quin dico tibi intellectum effle in peditusi una ». in nobis anima fu ù omnibus undiq( flipatapot(flatibus, utpolt efflenti ali bus fibv, übt v* organafunt, ibi ipfa pole jias a- Hum fu u m exercet.

    64. E t quam r it etiam Organica proprietates ab anima inflt- parabiles fin t, realiter tamen differunt À caufafua prima, videlicet ab efflentia anima, â quA per foUm emanationem fluunt tå pendent,

    quip-

  • quippe quo i iRa fun t accedenlioyoptitu lines prdpenfiones qu t •dam in prxdicamento qualitatis, decide a ti a v* d fubfiantijs rean liter difiingvuntur.

    t f . Adde quodfubflantia finita nequeat effe immediatum fu.t operationis principium organon j Ergo per certa media t f in -frum en ta efficiet operationes vitales ̂ qua erunt diflinfla ab ani- ma effentiafDifttnïïa inquam %non quidem fubjefloy fed Definitione & ita realiter.

    66: Omnis dentfy potentia in fecunda qualitatis (pecte reponitur cum ipfie anima potentia inter fe diftinflafint> etiam ah anima

    fecundum effentiam differunto cum hac n .fi idem effcntdpfc interfe idem effent.

    67. Cum a. dico, quod anima per certa media ç f Inflrumento anima effentia difiinfla, efficiat operationes; Non intclligo hac

    in frum en ta effe agentia feu caufas medias inter animam ç f ope - rationes ejus fed tantum effe conditiones aptitudines ad operan- dumi operationes n .fu n t ab a flu>non d potentia. Necfc inter omne agens y operationem neceffi efl medium quoddam agens intervenir e\a lias n. nec medium illudpofjet eße caufa aflionis fine alio me- dio, at ̂ fie fieret proceffus in infinitum. Informat ergo anima cor- pua fine qualitate intermediafiicet non edat operationes fine interventu qualitatum .

    62. E t quamvis anima per certa media t f in fru m en ta agat ab effentia fua realiter differ entia, efi tamen in fe fubfiant ia (im

    p lex ratione effentia quatenç non ex parlib9 effentialibp coponatur69. Hinc patet corp9 Animatu differre d corporib9 mixtis ina

    nimatis duplici ratione: /. Extrinfecâ, Animatum confiqt corpore organico y quod varijs operationib9 exercendis aptum idoneum efi i Inanimatum v- contra efi homogeneum.

    70. 2. I n tr i n fe c â, Animatum confiat anima qua efi interna a- nimati formata qua accipit vitam vel fenfum vel mot um ; Inanimatum verô plane expers efi anima.

    S O L I D E O G L O R I A .