Panelgesprek over de rol van

bibliotheken m.b.t. e-inclusie

De digitale kloof

Inleiding

Praktijkvoorbeelden bibliotheken Roeselare, Oostende en Rupelbibliotheken

Panelgesprek

Programma

#info11

Ilse DepréBibnet

Inleiding

“The world is online, but some of our customers are not!”Diane Edmonds, Haringey Library

Gino DehulluBibliothecaris

Praktijkvoorbeeld Bibliotheek Roeselare

E-inclusie in de bib

Informatie aan Zee 15/09/2011

Inhoud

• Historiek• Rol van de bib• Impact• Toekomst• In de marge

Historiek

• Sporadisch introducties internet en gebruik digitale databanken (Mediargus, Strada, …)

• Digitale Week– 2009: opgezet door Sociaal Huis en bib als

een van de partners• Beoordeling vanuit Sociaal Huis

– Digitale Week is voor hen geen core business

– Wel eerder naar bibliotheek– Resultaat vanaf 2010

• Bib coördineert inhoudelijk• Sociaal Huis: toeleiding

• Resultaat: meer aandacht voor digitale luik binnen werking bib

INFORMATIE-VAARDIG / 2000

SOCIAAL VAARDIG / 2005

ICT-VAARDIG

MEDIASMART

Web 0.0 4.05.0…

Rol van de bib

• Digitale Week– Facilitator

• Ruimte• Vaste PC• Laptops

– Netwerker• Onderwijsinstellingen• Hobbycomputerclub• Dienstencentra

– Begeleiding• Introductie• Ondersteuning en hulp

Rol van de bib

• Geen concurrent, maar collega• Opsporen van noden, geen dubbel

aanbod• Aandacht voor de verschillende

leerstijlen– No way, tenzij werkgerelateerd– Vormingstoerist: een leven lang– Carrièreman/vrouw: doelgericht– Hier en nu, kort en krachtig

• Gezien spreiding en openingstijden: openbare computerruimte, gratis ter beschikking

Rol van de bib

• Gevolgen voor positie bibliotheek– No way, tenzij werkgerelateerd

• facilitator– Vormingstoerist: een leven lang

• Facilitator, begeleiding– Carrièreman: doelgericht

• Minimaal faciliterend, begeleiding– Hier en nu, kort en krachtig

• Facilitator, netwerker, begeleiding

Rol van de bib

De middelmatige bib vertelt.De goede bib verklaart.De betere bib toont aan.De ware bib inspireert.

(naar W.A. Ward)

Impact

• Aandacht voor partnerschappen, geen eiland meer

• Personeel: meer aandacht voor digitale informatie en digitaal aanbod

• Invloed op uitrol en bouw nieuwe bibliotheek

• Project Bib me up• Invloed op samenwerking onderwijs

Impact

• Aandacht voor partnerschappen, geen eiland meer– Overleg met Hobbycomputerclub

rond ondersteuningsaanbod binnen de bib

– Samenwerking met Basiseducatie ikv bepaalde leerpakketten

– Opbouw van samenwerkingsverbanden met onderwijs rond• Informatievaardigheden• Relatie schoolbib en stadsbib• Digitale zoekvaardigheden

Impact

• Personeel: meer aandacht voor digitale informatie en digitaal aanbod– Vorming personeel ism met

vormingsdienst stad ivm Windows en Office

– Blikverruiming naar ook niet-print– Opleiding vraaggericht werken– Aanvang van digitale interne

kennisdeling– Eerste stappen richting paperless

office– Heroriëntering takenpakket

Impact

• Invloed op uitrol en bouw nieuwe bib– Voldoende PC’s– Draadloos netwerk– Zelfafhandeling– Mogelijkheid tot digitale

leeromgeving– Experimenteren moet kunnen– Externe begeleiding– Hybride opstelling– …

Impact

• Project Bib me up– Wegwerken digitale kloof 12-16-

jarigen– Gesubsidieerd door FOD MI– Investering van personeel en

middelen– Vaste aanspreekpunten op vaste

momenten binnen bib die instonden voor de begeleiding (internet, e-mail, sociale netwerken, …)

– Neveneffect: allochtonen kregen “taalbad”

– Wordt voortgezet binnen eigen bibwerking

Impact

• Invloed op samenwerking onderwijs– Opname in nascholingsbeleid– Uitkijken naar

samenwerkingsverband tussen schoolbib en stadsbib

– Gebruik van schoolpas als (tweede) bibpas

– Introducties rond zoeken op internet– Opzetten van traject rond

informatievaardigheden

Toekomst

• Ontwikkeling van logische verticale lijn van leesplezier naar mediawijsheid

• Medialab• Wegwijsfunctie van de bibliotheek• E-aspect in alles wat we doen• Personeel:

– Aandacht voor inhoud in plaats materialen– Informatiebemiddeling via samengaan van

• Internet• Print• Mensen

• Bibliotheek als huis van de stad versus stadhuis

Toekomst

Er zijn twee soorten van kennis.We kennen een zaak, of we weten waar

we de informatie kunnen vinden.(Samuel Johnson)

Toekomst

• Leesplezier– Stimuleren van graag lezen– Hierdoor meer lezen– Sterker technisch lezen– Betere taalvaardigheid– Beter verwerken van informatie– Vaardigheden in zake mediawijsheid

Toekomst

• Mediawijsheid: set van vaardigheden om te kunnen functioneren in een digitale kennis- en informatiemaatschappij– PC- en e-kennis– Toepassingen: software en applicaties– Omgaan met verschillende media en

informatiebronnen en weten waar ze te vinden

– Informatie vinden = beheersen van een bepaald proces• Info zoeken• Weten te vinden• Verwerken• Beoordelen• Gebruiken

Realisatie: visie

3. WegwijsfunctieBib = dé deskundige inzake

informatiebemiddelingWerken aan verminderen

informatieongeletterdheidInzetten op mediawijsheid en nieuwe

geletterdheidAntwoord geven op vragen

Toekomst

• Medialab:– Samenwerking met Radiocentrum

Vlaanderen– Ook andere partners: jeugddienst,

cultuurdienst, onderwijs, …– Bib : stelt ruimte ter beschikking en

ondersteunend personeel– Doelgroep: jongeren/studenten– Dwarsverbinding tussen

leesplezier/taalvaardigheid en mediawijsheid

In de marge…

Maar niet onbelangrijk• Bib vroeger te veel focus op

distributiefunctie• Nu opnieuw tot verheffenis …• Definitie uit het cultuurdecreet: bib is

basisvoorziening• Via de handvaten brede school en LLL:

– Intense en continue samenwerking met onderwijs en vorming

– Leesplezier, mediawijsheid en logistieke ondersteuning

• Work in progress

Toekomst

• Toekomst

Toekomst

• Toekomst

Tot slot

Bedankt

Meer info:gdehullu@roeselare.be

Nele DecoeneEducatief deskundige

Praktijkvoorbeeld Bibliotheek Oostende

E-inclusie in de Bibliotheek Kris Lambert

Oostende

Intro• Stad Oostende

– Centrumstad aan zee– 69.772 inwoners: unieke samenstelling bevolking

• 1/4 ouder dan 65• Hoge werkloosheid – veel kansarmen• 5% vreemdelingen

• Bibliotheek Kris Lambert Educatie + doelgroepenwerking + uitbreidingsactiviteiten =

• Project geletterdheid Zandletters– ° 2002– Externe partner: LINC vzw – Partnerschappen– Informatie- & digitale geletterdheid & participatie– Anker in de bib– Gratis aanbod– Voor kansengroepen + voor alle Oostendenaars– 3 grote poten

Cursussen partners in bib

• Open School• Kunst & cultuur• Gezondheid• Actualiteit & geschiedenis

• VormingPlus• Taal & computer• Cultuurkruispunt

Wekelijks Laptopklas Thema

Cursussen partners in bibmeerwaarde

• Doelgroep - Lage drempel• Lesgever = bib-believer• Bib als verlengde klaslokaal – Rijkdom van de collectie– Onmiddellijk oefenen

• Vertrouwen groeit omgeving claimen• Stromen door

win-win

Begeleiding & workshops

• Workshops Leren is leuk – Starten met muis & klavier– Word– Powerpoint– Internet– E-mail

• Begeleidingsmomenten– Iedere donderdag 9.30 – 11.30 uur– Voor iedereen– Vrije instuif– Iemand die naast je zit

Allereerste stappen Rekruteren via bib

Begeleiding & workshopsmeerwaarde

• Zeer laagdrempelig• Sociaal gebeuren– ‘In this together’– Geen stigma

• Begeleidingsmoment workshop begeleidingsmoment ‘wijde wereld in’ …

• Zelfredzaamheid

Projecten & acties

Cijfers 2010• Cursussen van partners in de bib

• 4 groepen• 1 x/week• Gemiddeld 15 cursisten

• Workshops leren is leuk• 47 x georganiseerd 223 deelnemers

Begeleidingsmomenten• 33 x 362 personen zetten 1e stappen

• Projecten en acties– Digitale week

• 16 activiteiten• 640 bezoekers

– Deurklap• 100-tal foto’s• 30-tal verhalen

– Vrije softwaredag• 50 bezoekers

Meer weten?• www.zandletters.be• nele.decoene@biboostende.be

Margot ColletBibliothecaris

Praktijkvoorbeeld Rupelbibliotheken

Panelgesprek

Valt het onder de missie van een openbare bibliotheek om actief in te zetten op e-inclusie?

Zo ja, op welke manier?

Vraag 1

Welke troeven heeft een openbare bibliotheek die haar als unieke partner maakt voor e-inclusie projecten?

Vraag 2

Welke competenties heeft het bibliotheekpersoneel nodig om het publiek wegwijs te maken in de digitale wereld?

Hebben ze die competenties nu al, of is er nood aan bijscholing en/of andere profielen?

Vraag 3

Wat is de verhouding tussen onderwijs en (openbare) bibliotheken op het vlak van informatiegeletterdheid en mediawijsheid?

Welke rol kunnen beide spelen en hoe kunnen ze nauwer samenwerken?

Vraag 4

Heeft Vlaanderen nood aan mediacoaches (binnen en buiten de bibliotheken)?

Wat houdt de rol van een mediacoach in?

Vraag 5