Digitaal op zoek naar de schrijvers en kopiisten van de ... · samenhang van ‘sektarische’...
Transcript of Digitaal op zoek naar de schrijvers en kopiisten van de ... · samenhang van ‘sektarische’...
![Page 1: Digitaal op zoek naar de schrijvers en kopiisten van de ... · samenhang van ‘sektarische’ achtergrond en linguistische kenmerken • • Analyse van linguistische relatie van](https://reader035.fdocuments.us/reader035/viewer/2022080718/5f78e688b7447c5a2f064dac/html5/thumbnails/1.jpg)
Digitaal op zoek naar de schrijvers en kopiisten van de Dode-ZeerollenGoing Digital: In search of the authors and scribes of the Dead Sea Scrolls
Eibert Tigchelaar
![Page 2: Digitaal op zoek naar de schrijvers en kopiisten van de ... · samenhang van ‘sektarische’ achtergrond en linguistische kenmerken • • Analyse van linguistische relatie van](https://reader035.fdocuments.us/reader035/viewer/2022080718/5f78e688b7447c5a2f064dac/html5/thumbnails/2.jpg)
Ontdekking van de Dode Zeerollen (1947-)• Jesajarol
Qumran Grot 1
![Page 3: Digitaal op zoek naar de schrijvers en kopiisten van de ... · samenhang van ‘sektarische’ achtergrond en linguistische kenmerken • • Analyse van linguistische relatie van](https://reader035.fdocuments.us/reader035/viewer/2022080718/5f78e688b7447c5a2f064dac/html5/thumbnails/3.jpg)
en van tienduizenden fragmenten van rollen
Jaren 50, ordenen van fragmenten
![Page 4: Digitaal op zoek naar de schrijvers en kopiisten van de ... · samenhang van ‘sektarische’ achtergrond en linguistische kenmerken • • Analyse van linguistische relatie van](https://reader035.fdocuments.us/reader035/viewer/2022080718/5f78e688b7447c5a2f064dac/html5/thumbnails/4.jpg)
gekopieerd tussen 250 vChr en 135 nChr
Hillel de Oudere Apostel
Paulus
1000 BC 1000 AD0250 BC 150 AD
![Page 5: Digitaal op zoek naar de schrijvers en kopiisten van de ... · samenhang van ‘sektarische’ achtergrond en linguistische kenmerken • • Analyse van linguistische relatie van](https://reader035.fdocuments.us/reader035/viewer/2022080718/5f78e688b7447c5a2f064dac/html5/thumbnails/5.jpg)
Wie schreven de rollen?
Traditioneel onderzoek: Digitale projecten:
Welke groep? De Essenen (van Qumran)?Meer groepen?
Welke individuele auteurs en kopiïsten?
![Page 6: Digitaal op zoek naar de schrijvers en kopiisten van de ... · samenhang van ‘sektarische’ achtergrond en linguistische kenmerken • • Analyse van linguistische relatie van](https://reader035.fdocuments.us/reader035/viewer/2022080718/5f78e688b7447c5a2f064dac/html5/thumbnails/6.jpg)
Schrijvers en kopiïstenCorpuslinguistiek Digitale paleografie
‘Shin’
contour
Dominant points
![Page 7: Digitaal op zoek naar de schrijvers en kopiisten van de ... · samenhang van ‘sektarische’ achtergrond en linguistische kenmerken • • Analyse van linguistische relatie van](https://reader035.fdocuments.us/reader035/viewer/2022080718/5f78e688b7447c5a2f064dac/html5/thumbnails/7.jpg)
Digitale paleografie projecten
NWO-FWO (RuG-KU Leuven)Textual Communities and Digital Paleography of the Dead Sea Scrolls
in association withERC (RuG: Qumran Institute; Artifical Intelligence Institute; Centre for Isotope Research)The Hands that Wrote the Bible
![Page 8: Digitaal op zoek naar de schrijvers en kopiisten van de ... · samenhang van ‘sektarische’ achtergrond en linguistische kenmerken • • Analyse van linguistische relatie van](https://reader035.fdocuments.us/reader035/viewer/2022080718/5f78e688b7447c5a2f064dac/html5/thumbnails/8.jpg)
Doelstellingen digitale paleografie• Nieuwe, nauwkeurige datering van rollen
op basis van clustering, en op basis van nieuw C14 onderzoekNew dating of scrolls on basis of paleography and C14
• Identificatie van afzonderlijke kopiïsten, en dan vervolgens kwalitatieve analyseIdentification of individual scribes
• Geautomatiseerde letter- en schriftherkenningAutomated letter and script recognition
![Page 9: Digitaal op zoek naar de schrijvers en kopiisten van de ... · samenhang van ‘sektarische’ achtergrond en linguistische kenmerken • • Analyse van linguistische relatie van](https://reader035.fdocuments.us/reader035/viewer/2022080718/5f78e688b7447c5a2f064dac/html5/thumbnails/9.jpg)
Uitdagingen• Schriftherkenning
• Tekst (voorgrond)
• Leer (soms papyrus)(achtergrond) Deep learning
![Page 10: Digitaal op zoek naar de schrijvers en kopiisten van de ... · samenhang van ‘sektarische’ achtergrond en linguistische kenmerken • • Analyse van linguistische relatie van](https://reader035.fdocuments.us/reader035/viewer/2022080718/5f78e688b7447c5a2f064dac/html5/thumbnails/10.jpg)
Praktische problemen• Individuele letter of ‘n-grams’ herkenning?
![Page 11: Digitaal op zoek naar de schrijvers en kopiisten van de ... · samenhang van ‘sektarische’ achtergrond en linguistische kenmerken • • Analyse van linguistische relatie van](https://reader035.fdocuments.us/reader035/viewer/2022080718/5f78e688b7447c5a2f064dac/html5/thumbnails/11.jpg)
Corpuslinguistisch project
KU Leuven OnderzoeksfondsCorpuslinguïstisch onderzoek van het klassiek Hebreeuws: een pilot-project
Pierre Van Hecke Johan de Joode
![Page 12: Digitaal op zoek naar de schrijvers en kopiisten van de ... · samenhang van ‘sektarische’ achtergrond en linguistische kenmerken • • Analyse van linguistische relatie van](https://reader035.fdocuments.us/reader035/viewer/2022080718/5f78e688b7447c5a2f064dac/html5/thumbnails/12.jpg)
Doelstellingen• Clusteren teksten (en rollen) van de Dode-Zeerollen op
grond van stilometrie, en analyse van resultaten• Testen van bestaande hypothesen met betrekking tot
samenhang van ‘sektarische’ achtergrond en linguistische kenmerken
•
• Analyse van linguistische relatie van Dode Zeerollen tot Klassiek (Bijbels) en Rabbijns Hebreeuws
1000 BC 250 BC 0 150 AD
klassiek rollen rabbijns
![Page 13: Digitaal op zoek naar de schrijvers en kopiisten van de ... · samenhang van ‘sektarische’ achtergrond en linguistische kenmerken • • Analyse van linguistische relatie van](https://reader035.fdocuments.us/reader035/viewer/2022080718/5f78e688b7447c5a2f064dac/html5/thumbnails/13.jpg)
Uitdagingen / praktisch probleem• Fragmentarische teksten
Zowel lezing als grammatical analyse lastig
![Page 14: Digitaal op zoek naar de schrijvers en kopiisten van de ... · samenhang van ‘sektarische’ achtergrond en linguistische kenmerken • • Analyse van linguistische relatie van](https://reader035.fdocuments.us/reader035/viewer/2022080718/5f78e688b7447c5a2f064dac/html5/thumbnails/14.jpg)
benadering
Van Hecke: most frequent character trigrams geeft in pilotstudie betere resultaten dan most frequent words analyse. Geslaagde clustering op basis van frequent character trigrams.
![Page 15: Digitaal op zoek naar de schrijvers en kopiisten van de ... · samenhang van ‘sektarische’ achtergrond en linguistische kenmerken • • Analyse van linguistische relatie van](https://reader035.fdocuments.us/reader035/viewer/2022080718/5f78e688b7447c5a2f064dac/html5/thumbnails/15.jpg)
DankSommige afbeeldingen zijn ontleend aan: Maruf A. Dhali, Sheng He, Mladen Popovic, Eibert Tigchelaar and Lambert Schomaker, A Digital Paleographic Approach towards Writer Identification in the Dead Sea Scrolls, ICPRAM 2017Pierre Van Hecke, A Computational Stylometric Approach to the Dead Sea Scrolls: Towards a New Research Agenda, te verschijnen in 2017
Dank aan:Onderzoeksfonds KU LeuvenNWO-FWOGroep Humane Wetenschappen KU LeuvenFaculteit Theologie en ReligiewetenschappenRijksuniversiteit GroningenIsrael Antiquities Authority