•

DE CODICE MARCHALIANOSED

VATICANO GRAECO 2125

PROPHET ARUMPHOTOTYPICA AHTE REPRAESENTATO

COl\lMENT ATIO

ANTONII CERIANI

BIBLIOTHECAE AMBROSIANAE PRAEFECTI

ROl\IAEEX BIBLIOTHECA VATICANA

ANNO MDCCCXC

Codicis Marchaliani phototypicae editioni Commentariumut scriberem cohortatus est Potfere coegit eius curator Reve-rendissimus Joseph Cozza-Luzi, Abbas Basilianus, S. R. E. Vi-cebibliothecarius, cuius postulationibus non accedere ingratum

, fuisset. Ipse' 'tarnen adjuvit turn suppeditando notitias de codiceet excerpta alterius codicis Chisiani hexaplaris R. VII. 45, turncurando ut mature rnitterentur partes codicis heliotypia reprae-sentatae vix ac perfectae erant. Melius sane fuisset, si codicernipsum pro rebus palaeographicis prae oculis habuissem, q~emsolum cursim nee pro palaeographia olim inspexi; sed vix ulladesideravi ex ratione editionis. Ex qua etiarn fit, ut" cum summaflde repraesentetur ipse codex.possim plura reticere,' quae ipselector p-er se non sine sua jucunditate perspiciet. ,

Caeterum non plenus de codice tractatus a me sperari po~test, ut jure postularetur ab eo, qui post accuratum ex codiciseditione studium omnia de eo perspecta ' haberet: ex foliis he-liotypia repraesentatis summa celeritate et per partes missiserant carptim desumenda quae dissererem, et adumbrationemsimplicem aggredior, serius si opportunum erit perficiendam.

Contraharn autem toturn ad duas partes, in .quarurn primaerit notitia codicis ac ejus historia, in altera eius relatio ad te-stes translationis LXX pro textu primitivo, et, ad, recensionemhexaplarem pro curis hexaplaribus, .quae primo textui acces-'serunt.

-4-

I.

Constluuio cotlicis M.'archaliani.

Codex Marchalianus primo incipiebat a page 25a• In hacenim nota quinionis primi A._' in fronte est, quam recte subse-quuntur caeterae ad M <'. Ipse deterior habitus huius 251\E'paginaetum in membrana corrosa exterius. tum in scriptura pessum-data primam eam aliquo tempore fuisse satis indicare mihi vi-detur. Hoc confirmat idem habitus detorior paginae 18P

, quae,vigintiquatuor prioribus additis, prima codicis facta est. Scri-ptura harum 24 paginarum aliam plane manum primo obtutuioffert, et aliam etiam aetatem, ut mihi videtur. Conferantur in-ter sese hae 24 paginae cum textu sacro in reliquo codice, etin iis invicem praesertim literae "~"M2:. <I:> (l) etiam ubi inprima scriptura textus imminuuntur, ut page 176, 204, 210, 378,400, 423,' 424 et, alibi.

'Codex, :ut prima constitutus erat, complectebatur solumtexturn LXX sine additionibus interlinearibus et marginalibus,si 'excipiantur ullae primae manus correctiones vel additiones,ut in manuscriptis libris fieri solet, et asterisci, quos, saepe subse--quitur metobelus in Ezechiele, ut page 586, et in Ieremia P: 419,demum ullae, ut apparet, capitulorum notae in eodem, fortasse etretinuit in aliis libris, quos nondum integros vidi.

Libri autem in eo contenti sunt « Prophetae omnes Mi-nores et Majores », omnes etiam Minores et singuli pro singulispartibus iuxta ordinem codicis Vaticani 1209·, quem fidelitereditio Romana 1587!?

Eundem ordinem .habent 'Synopsis sacrae scripturae inter

1. Vide magnificentisiimam editionem Romanam: Bibliorurn Sacrorum Graecus Codex Vatica-nus auspice Pio IX P. M. collaiis studiis C.' Yercellono et Iosepki Cassa. Tom. IV. Romae, 1872.Huic editioni ad simililudinem proxime odjungetur editio photolypica,ut de Novo jam nuper Te-stamento factum est.

2. 11 n.U.AIA aL\l-)UKII KATA TOn: Eß<10l\IIIKC)~TA. Romae, 1587.

-5-opera Sancti Athanasii Alexandrini tum InItIO, cum in corporeIibri, quae pro Prophetis plane eadem est in hoc codice Marcha-liano paginis 1-9, codex Alexandrinus,' et codex Prophetarumpalimpsestus editus a D, Josepho Cozza 4, ut ex nota quater-nionum constat et ex numeris ·oP~~!~'J. in Daniele, nisi quod exmutilo codice non constat de ordine Prophetarum minorum in-ter sese.

Sancti Cyrilli Alexandrini Commentarii ordo in ProphetisMinoribus est Hebraicus in editione Pusey ', sed in duobus co-dicibus saeculi XIV,II alius est in unoquoque, et uterque ab he-braico et graeco editionis Romanae differt: sed Cyrillus ipseinitio commentarii in Joelem, cum .de ordine hebraico innuat,alium indicat fuisse graecum, qui ex vetustissimis textibus nonpoterat non esse ordo Vaticani codicis.

Syro-hexaplaris 7 ordo in Prophetis Minoribus est idemac editionis Romanae, in Majoribus una. cum Chisiano S pa-riter hexap!ari post Minores habet Jeremiam iuxta seriem he-braei cum Baruch Threnis et Epistola, Danielem cum Susannapost caput XII retracta ante Bel, Ezechielem et Isaiam.

Synopsis .inter opera sancti Johannis Chrysostorni prae-mittit Majores, Isaiam, Jeremiarn iuxta seriem hebraei, ut. sal-tern ulli codices Lucianaei cum Chrysostorno et Theodoretoapud Field, Hexapla, Jer. XX V. 15, Ezechielem, Danielem,Susanna omissa, quae tarnen in Syro-hexaplari eiusdem transla-tione extat post caput XII: deinde adjicitProphetas Minores

3. Facsimile of t'le Codex Alexandrinus. Old Testament. Vol. 11. (London) 18tl3.4. Cozza losoph, - Sacrorum Bibliorum vetustissimu fragmenta Graeca et Latina. Pars pri ma

Romne, 1867, pag. XVI et LXVII.5. S. P. N. Gyrilli Archiepiscopi Alexnndrini in XII Prophetas. vot, 2. Oxonii, 1868.6. Ibid.p. VIII, IX. ','-.., . -~ -7. Codex Syr-o-hexupluris Ambeostanus photolithographlcs editus curante A. M. Ccriani, Me-

diolani, 187i.8. Codex Chisinnu~ appcllutur illud inslgne volum-n Bibliothecao Chisianae R. VII. 45. Huie

proximus codex R. VII. 46 ejusdem Bibliothccaa est apographum praecedentis manu Allatii, qui no-tulis ex alio codice inslruxeral, et, ut apparel, est Holmesianus 88. cr. Field F. - Origenis Hexaplo-rum quae sup -rsuut. Oxonii, 1875, Tom. 11. pag. 766: - et Cozzu I. - Sacrorum Bibliorum ve-tustisslrnu fragrnenta Grueca et Latina. Pars Ill. Cryptre-ferrutre 1877, pag. V. VI.

9. FielJ Fr. op. eil. 11. ud I.

-6-v , ( .....: '. ,j ,

ex ordine' hebraico, quem in' Prophetis }Iinoribus ! ;sequurit~rTheodorus Mopsuestenus in Comrnentario edito a Card. Mai,"qui ordinem codicis retinuit, quem dat Praefatio page YII, Theo=-:doretus in editione Sirmondi, et codices Holmesiani 22, 51' et240, qui Catenam habet, praesertim ex Theodoreto, qui pri~mum semper locum obtinet 11. ':

Horurn duo, 22 et 51, qui et Prophetas Majores habent,hos post Minores ponunt, si recte interpreter notitias Holmes-Parsons," certurn autem id est de 51 ex' Bandini," ubi etiam Su-sanna primum in Daniele locum ha~et, licet gp~'7t;~' praepo-natur cap. I, v. 1 juxta Hebraeum, et. hie ordo visionum con~tinuetur contra Alexandrinum et l\farchalianum.

Contra in codice Ambrosiario E 3. Inf. Daniel incipit ut inHebraeo et cum titulo gp~'7I;~': de Susannae loco, in fine nonliquet, cum mutilus sit post Cci'tEiirH'I):I, X, 11: est autem codexfamiliae codicum 22, 51· et affinium in Daniele.

Num ergo codices hujus familiae, quae texturn Chrysostomiet Theodoreti refert, saltem ulli servaverunt ordinem quem ha-bet Synopsis Chrysostomi hic 'et in Jeremia, quemque. alii de-.inde mutaverint?

Palimpsestus latinus Weingartensis editus a Ranke;" cumpost Michaeam in eadem pagina subjiciat Joelem et numerum or-dinis Graeci in fronte habeat, et Ezechieli addat in eadem pagiJ?uDanielem, ordinem Vaticani praebet. Codex autern \Virceburgensisab eodem editus" Proplietas Minores ante Majores habebat exeditoris computatione, innixa copiae scripti in quoquo folio et

10. Mai A. - Novue Pulrum ,Bibliolhceue Tomus VII. (Pars I) Romue 185~. , .it. Holmes et Parsons. "Velus Testamentum Graecum cum variis lectionibus. Tomus IV, Oxonii,

1827.,. Prtef ad Esaiam, et Praefulio ad XII. Prophetas minores. - Et dum atTero codices Graecos LXXnumero arabico, vel romano,' semper intelligo codices sub iisdern nurneris _in ilia magna editionecollates. - Cf. et Bandini ,~. M., "Cutalogus Codicum manuscriptorum Bibliolhecae Mediceae Lau-,rentiunue » vuria continens ;opera Graocoru-n Patrum (Tom. I). Florentiae, 176i. p. 475, 516.

12. Holmes et Pursons.' op. c. Praef. ud, Esaiam. ' , .13. Bumlini, op. c.pag. ,475., .14. Ranke Erllestus - Fragmenta versionis Sucrarum SCI'iptururum Latinue anle1licronymianae:

Edit;o repetita. Vindobonuc, 1868. :15. Ranke Erneslus -' Pur Pulimpsestorum 'Virceburgensium. Vindo!:-onae, 1871.

---.:.7-

numero sexternionis ultimo 1(" .et quidem post Ezechielem, ut ex'ipso codice patet, sequitur Susanna, et dein caetera JragmentaDanielis usque ad Bel et Draconern inclusive, quibus conclu-ditur codex. . '

In codice Copto-sahidico XXX in Ciasca," Amos est anteMichaearn ex conditione codicis, :et ex nunieris ordinis Amosest Ill, Michaeas IV. Translatio -'Copto-inemphitica in duobuscodicibus a Stephano Quatremere descriptis, IS qui continent Pro-ph etas l\1inoresef Danielem, hunc 'in uno' post Minores habet,in' alio ante: sed et Mineres in ordine et Daniel in serie textus .sequuntur codices Vaticanum et Alexandrinum; quam seriem.Danielis indicat esse in codicibus Coptis etiam Henricus TattamProphetae Majores, page VIII, licet subabsurde in editione Da~nielis omiserit Susannam et inceperit librum Caput I. Visio se-'curula; contra ac fecit Bardelli HI in sua Danielis editione, librismanuscriptis adhaerens, qui traditionem Ecclesiae Coptae refe-'runt.,Eundem in Daniele seriem habere' translatioriem Copto-sa-hidicam certo indicat numerus visionis X et XI praefixus cap. IXet X in editione Augustini Ciasca. 20 "', '

Sinaiticus codex" Majores' Isaiam et Jeremiam prinio habet,sequuntur, caeteris deperditis, Mineres a Joele ad' Malachiamjuxta ordinem Vaticani.

Alia ex Patribus dat editio LXX Grabii in Praefatione adProplietas ed. Breitingeri, tom. Ill, h~ catalogos veteres col-

16.'Jhid.· pogo VIII et 160. .17. Ciasca Aug. - Sacrorum Bibliorum Fragments Copto-sahidica Musel Borgiani. Volumen II,

Romae, 1889, pag. 331-2.t8. Notices et Extraits des Manuscrits de Ja Bibliotheque Imperiale et autres Bibllotheques

Tome VJ~ .Puris, t81O. pag. 223-9. _,., .'19. Bardelli Ioseph - Daniel Copto-memphltiee. Pisis, 18i9., Pag, VIII. et 1.20. Op, C. pag. 319, 323.21. Bihliorum Codex Sinaiticus Petropolitanus, ed, C. Tischendorf Petropoli, 1862. Vol. 11

Pars Icrerniae huius codicis n cap. X. 25 ad finem libri, et Threni I, I-Il, 20 edita est ab eodemIithogruphice in opere: - Codex Fr.derlco-Augustunus, ed, C. Tischendorf Lipsiae, 1846. - Contramorem aliorum Graecorum hie post Prophetiam Ieremiae statim subjungit Threnos, qui mulili'suntpost n. 20 r.....1'y. Num ex usu Latino id factum, qui jam tunc ohtinuer;t ulicubi, quod et locus ma-jorum Prophelal'um ante minores suspicari sinit , : ' ,

22. c Vetus Testamentum ex versione Septuaginta Inlerpretum olim ad fidem codicis Alexandrini... ~xpressum ... n J. E. Grabe ... nunc edidit ..: S. J. Breitingerus. ~ Tomi. Ill, Tiguri, 1732.

-8-legit Westcott, (A general Survey of the History of the Canonof the N. T., 4 ed., Appendix D.)

Ex his omnibus colIatis codex Marchalianus, ut apparet, ve-tustissimum Vaticani ordinem ac communionem retinuit, ab He-xaplari certo et ab Antiocheno differentem.

Quoad distinctionem et interpunctionem originariam haecnotanda:

Nota paragraphi ante initium sectionum apponitur etiamubi linea non resumitur, ut in aliis vetustissimis libris, eademfere frequentia, qua. adseribitur in Pentateucho et Josue eodieisAmbrosiani A. 147 Inf. saeculi fere V.23

Interpunctio nunc est passim frequentissima in codice; sedquod saepe juvat in ipsius codicis usu, ut color indicet manum,heliotypia codicis praesertim saepe instaurati non praestat. Mihiin" genere satis tuta norma videtur ex usu aliorum codicum velisto vetustiorum, ut primae manui detur illa quae in spatio con-venienti apponitur, serioribus quae arcte sine interstitio insertaest vel supcrscripta. Sed in fine linearum et seetionum, interdumetiam in contextu, norma haec labat.

Spiritus et accentus codicis primae manui dabat Montfau-«con; 24 eui diserte refragatur Tischendorf 25 qui consulto rem exa-minavit, et correctcri, qui post ;;c~p~~"~'J codicern tractavit, at-tribuit accentus.

Ego codicem dum inspexi, de editione cui praefarer nulla-tenus cogitaris, rem non examinavi: ex heliotypia, in qua coloreatramenti non possum fidenter niti, nihil affirmo. Consului ergoreverendissimum Cozza, qui" respondit in scriptura marginalinon instanrata occurrere soIum rarissime spirituni asperum, utpag. 223, lino 23a

, ~ 1t?).t;, pag. 384, lino -l", 0 , pag. 364 0, ~et ollin. 1a, 16"'et 17a marginis: in textu autem scripsit OCCUl'-

rere spiritus, accentus aIiasque notas, quae appicta fuerunt ante

23. Ccriuni A. « Monumenta sacra et profunn. :. Tom. Ill. Mcdioluni, 1864-1871.24. Pulaeogrophia Graeca, Porisiis, 1708, p ag, 225.25. Tischendorf C. « Monumcnta Sacra, ~ Vo!. IV. Lipsiae, 18tl9, pag. XX.

-9-instauratorem, sedpost primam manum, ut arguere licet ex co-lore atramenti et ex ratione qua exarantur.

Caeterum otiam sicubi spiritus et accentus ,prima manu ap-picti fuerunt, majori longe frequentia quam in hoc' codice ap-ponuntur prima manu" in codiee isto antiquiore Ambrosiano, ..~. 147. Inf., et de re tota efr.' mea Monumenta sacra etprofana. f6

Nihil in codice occurrit, ex quo, argue re liceat usui eccle-.siastico fuisse primo 'destinatum ; .sed neque est aliquid quodaperte 'contradicat. Verum ex quo curae seriores accesserunt,in usu publico codex desiisse censendus est. Quia plane incom-modum fuisset eum onustum lectionibus in, textu a~ margine le- ,gere publice.

II.

Curae seriores unciales circa tectum.

Praeter correctiones, vel lectio~es uiIas suppletas satis ra-ras primae manus, quae ex' ipso charactere crassiori et formisliterarum, nisi rudius instauratae fuerint, satis distinguuntur, utpag. 285, lino 4~ (»;, 287, lino 3' OAY}:I TY); 'f)[l.sp~'J, 'quantum videoex heliotypia, aliae mutationes plures accesserunt,praesertimab initio codicis, minute ut plurirnum charactere: uneiali, textupriori, ubi opus erat, fere semper reprobate punctis superscri-ptis et lineolis ductis inter literas, vel alterutris, aut etiam eraso;'quae quisque in heliotypia passim inspicere potest. Hae mutatic--.nes a variis manibus sunt, ut' ipsae scripturae indicant, et fereliteras vel vocem singulam afficiunt; sed eas accurate distin-'guere, quod tarnen ex heliotypia dubito ne semper fieri possitin ipso codice, apparatus critici eontinui est post, studium ,cu-riosum totius codicis. Nee sunt illae per se maximi momenti,

26. Op. c. p. XVI.2

-10 -quantum' vidi, et ex apparatu lectionum variarum in editioneLXX Holmes-Parsons et ex versione Syro-hexaplari facile legipossunt, etiam ubi codex passus est, et dijudicari.

Maximi contra pretii, et quae codici summam. in crisi tex-tus LXX auctoritatem conciliant, sunt curae quae accesseruntex recensione perpetua textusprimi curn vcodicev.ex HexaplisOrigenis descripto, et in contextum illatae fuerunt vel in mar-ginibus adscriptae. Has curas Hexplares hie recensebo, quarumpretium in altera praefationis parte melius dijudicabitur ex col-. latione aliquot partium codicis cum aliis textibus Hexaplaribus.Exempla autem ubi licet sumam ex paginis codicis adjectis Prae-fationi seorsim editae. .

. Primo igitur asterisci et obeli inseruntur in textum, in ~ar-gine continuati, si eorum vis prosequitur, ad singulas lineas,vel primo margini apponuntur, si initio lineae incipit locus no-tandus : met obelus autem saepe additur, qui constat vel lineolasuperiori et nota commatis inferiori, ut page 25, lin. 2\ et bislino 3\ 76, lino 1211.,78, lino 61!.,7"',vel solo commate, ut page 423,lino 11\ quod comma interdum vel metobelo primae manus, quiconstat duobus vel uno puncto, additur ut page 586, lino 2", 4\587, lino 2311.et 28"', vel eo deficiente suppletur, ut page 588,lino 25'\ interdum etiam deest metobelus. Formae variae obelipassim inspiciuntur: attentos tamen obeli et acutos desiderantoculos, quia valde interdum evanuerunt, vel in margine scri-ptura seriori fere obruuntur.

Curterius n quidem in praefatione suae editionis Isaiae, fo1.ß 6 recto, negat obelum extare in Isaia Marchaliano, quam-quam passim in eo oceurrat; nee, multis loeis eollatis eius edi-tionis, reperi eum retulisse. Nescio autem an Montfaucon qua-triduo tantum usus codice, -et collator Holmesianus umquam eumdeprehenderint; nee enim memini me sive in illis.. sive apud. Field, qui illorum omnium laboribus usus est, obeli codicis

(

27. Curter-ius I.- Procopii, sophlstae Chrlstiunl, varlaru-n in Esaiam Prophetarn commentntio-Dum epitome, etc. Parislis, 1580. .

-11.-Marchaliani notitiam invenisse.. Certe locis 'multis hie illic col-.latis in Field 28, numquam Marchalianus affertur pro obelo, ut,Isaia X_LIV, 10, 14 page 283; imo vel marginali lectioni unius ,vel plurium linearum appositus obelus ex textu codicis Hexa-

. plaris plane fugit collatores codicis, ut ..Mich, IV. 7, page 76,Jer. Ill. 23, page 351, XIX .i3" page 405; .et quidem in utroqueloco' Jeremiae Field asserit codicem sinaobelo in margine ea,legere, ex Holmes-Parsons, ut apparet ex .erronea lectionesecundi loci. Et quod majus est, Mich .. V. 4, i=s- 78 Mont-faucon, et ex, eo Field, notam codicis afferunt quae refertur duobus )obelis contextus et. marginis, sed de his plane silent,. Iicet Fieldex Syro-hexaplari, ubi etiam similis nota, eos indicaverit. Nontamen culpae id do' doctissimi in his rebus. et diligentissimi viriField, qui solum studiis praedecessorum uti poterat. Primusfortasse Tischendorf'" obelos retulit codicis in partibus, quasedidit. Locos 'alios, plures contuli, et passim quisque facileconferre poterit; detection em autem obscuratorum obelorum ju-vabit collatio' eorum, qui in Syro-hexaplari et incodice 88.Holmesiano insunt, et afferuntur a Field in suis Hexaplis ; utplurimurn enim, 88,. Syro-hexaplaris et Marchalianus con-cordant.

Deinde asteriscis textus margini appositis sigla Interpretuminterdum superscribuntur, turn iis qui a prima scriptura sunt,ut pag. 586, lino 1,\ 4', 25\ turn iis postea additis, ut pag. 28,lino 4", 5~5, lino 19", 23\.595, lino 24\ 596, lino 7\161\. Itemasteriscus in contextu inseritur, et in margine nuda Interpretumsigla apponuntur, ut page 34, lino .18a, 75, lino 14\ 76, lino 12\79, lin.29\ et lino 22\ in qua asteriscus in textu loco non suoex oscitantia positus est. .

In contextu vix offendi asterisco superpositam notam Inter-pretis, ut page i93 lino 2'\ .. '

Etiam asteriscus solus, rarissime et 'obelus, in textu inse-

28. Ope eit. n. 8.:29. Ope eil. Vul. IX, Lipsiae, 1870, page 229-248.

_ 12 _'

ritur et in margine apponuntur cuique lineae lectionis, ad quamremittunt , quae' in codice SS et Syro-hexaplari ferc sempel'extat cum iisdem notis in textu. vel in margine interdum in Syro,cum vel sine asterisco, et tunc cum siglis Interproturn. Prac-mittuntur autem fere semper in Marchaliano sigla Interpretumubi asteriscus praernittitur, addita vel minus nota metobeli. Syrusenim in margine omittit metobelum, quia rer.pse ipsa marginalipositione lectionis indicabatur ubi cessaret vis notae pracmissac,sigla autem Interpretum Syrus rarissime habet superscripta intoxtu, 0 ut 0 Osea V. 14,' in Marchaliano, pag 34 lino 1S"', ubi inmargine osigla extant obruta recentiori scripturn.

Exempla passim prostant. Assumptis codice S8 Holmesianoet Syro-hexaplari, cfr. de asteriscis Isaia XLIV, 7 page 283,lino la, 8, lino 4'\ 9, lino 10\ 12, lino 1S', 13, lino 24\ 14, lino 27\28l

; Jerernia XXV, 7, page 423.lin. 3a, 8,lin. 4a, 9, lino Ga, 7 \

11,lin. 18a, 2Q", 12, lino 22\ 13, lino 27"; de obelis cfr. Jcre-mia I.II, 23, page 351, lino 25; XIX, 13, page 405, lino 15:l•

, Sicubi lectio alia ab Hexaplari in textu erat, si una alteravelitera indicari Hexaplaris poterat, textui saepe superscripta est,prima relicta intacta fere semper, ut page 58,lin. 17l

, page 405,lino 14' et page 51, lino 8', ubi, margo At et ~?~I~;':~,; 0' referturlectioni textus C('J't"Q:,I ex 0' superscripto, ut patet ex praccedcntilectione e' c(1J't"~Y, quae eadem est in textu prima manu: planecontrarium 0 ibi Syro-hexaplaris. 0

Est etiam ubi velut correctio est nova lectio quae in textusolum in Syro-hexapIari extat, ut page 48, lino 1ä, et nota ap-posita in ~,!archaliano' eam fuisse et in Hexaplo affirmat. Quidquod page 034, lino tGa lectio Syro-Iiexaplaris sub obelo SUPCl'-scripta est cum obelo et .metobclo l 0

'Sed etiam °si una vel paucis litteris, ct vel voce una vel plu-ribus lectio Hexaplaris constat, cum indice in margine apponitur,praemissa nota 0" 0', superscriptis 0 vel omissis siglis Interpre-tum in textu, ut page 586, lino 27" 25, lino 5\ 1G', 58, lino 16\59, lino 2-1a, se, lino 16\ 76, lino 9\ (quo in loco, ut page 78,lino 6 I, et alibi, scriptura alia videtur, forte ex novis curis),

-13'--page 80, lino .29\ ubi paulum labat Tischendorf, ~)page 92, lino9a,

-ubi Syro-hexaplaris solus hahet in textu XIX! XIX'IX~!~;~, et in mar-.gine J.....' c'e' .XIXt XIX.IX;C,) •

. Sed' plurini.ae lectiones anonymae adscribuntur in margine,,quas ex textu Hexaplari desumptas :esse demonstrat collatio-earum .cum Holmesiano 88· et Syro-hexaplari, in quibus extant'vel unice vel aliis codicibus concordantibus, praesertim -Vati-.cano, qui, sicut infra patebit, .puto, ut antiquior caeteris nee re-censitus, in summa prae caeteris concordat cum textu LXX ve-·tustissimo, quem' intactum retinuit Origenes ubi nulla erat causarecensendi. Etiam codex 23 Holmesianus, ex multis locis collatis, .prae caeteris aliis Hexaplari textui accedit,

Itaque margo. Marchaliani anonymus cum 88 et Syro-he-xaplari tantum concordat page 283, lin.2\- E.IX;IX, page 55, .lin. 28.'x).tW} habet solum Syro-hexaplaris cum 23 et aliis Interpretibus-"in Field; ex quibus sumptum, page .283, lino 12" 1':IXY'Z;, quod -vi--dentur habere in textu in eodem loco solum Vaticanus, 23 ex-silentio collationis, et sub obelo 88 et Syro-hexaplaris, page 195,:lino 26' a"'/z'J,)Y''J in textu habent Vatieanus, 88· et vix ulli alii ex-silentio colIationis.

Cum autem istae anonymae lectiones plurimae cum Vati--cano, 88 et Syro-hexaplari concordent, aliis plus minus .acce--dentibus, et ex iis, quae cum nota n>:.I 0' et anonyme appictae-sunt, plures solum cum Syro-hexaplari et 88 conveniant, velistis accedente solo Vaticano, omnes ex fonte Hexaplari eas af--firmare licet derivatas ..

Hoc autem notandum de lectionibus 'r'A>:.I 0'; ad quas in-··terdul11.remittitur in lectionibus marginis aliorum Interpretum,.nou esse eas, saltern ut plurimum, lectiones primae scripturnetextus, sed quae postea accesseruntanonyrnae. Pag. 176, Im. 16",inargo J.....' C' op.')-t'A>; 'r~,)!; 0' non refertur primae scri pturae x~.m;a-

-(71.l):,I.~1i,!,):,I!~i, sed mutationi in ea uncis factae IXtIjXU:,I3"r;'1'):,IUt; ut in-

30. Op. cit.: pag.'2W, 1. 29-~O, et pug. XXXIII.

-14-dicatIectio marginalis superposita ()' 702r2(''ltlY~1j'1'lIa(. Pag 200~·lin. 24" margo ~' c' 01'-')(':.); 'm; 0', collato 88 et Syro-hexa-plari, refertur lectioni marginis sinistri y't1,')!');, per solum I,' inmargine repraesentatae ex alterutro indice textus super ~ vocisGi?:" et lectioni margin is dextri of r -X: y.u~m;, T~lI aIlY2!.L;~1I ,: hanc~ , .' ,lectionem habent-88 in textu integram 7o'),m; X'J,':'; (l:nx:..t:A)Y , omisso,si recte,' T~'J, et Syrc--Hexaplaris in textu y''J,'m; T':.)lI (lUY2p.!A)'J, postXUPIO; textus suppleto in margine .>:<. 7o"J,'m; .: Quod confirmatur expage 190 lino 28\ ubi textus y'2h'1!T:, in margine pro £':! apponitur-Et; et lectio 01 r' .X2),EI1U; O[J.'JI':.);~ ut legunt Vatican us, Syro-hexapla-ris ~t alii Holmesiani (codicis 88 deest plena collatio Isaiae).Itemque pag.· 192 " lino ultima textus Ijr).':.)~.!.L, margo O! r' ')[1.')(':.);

0"ACrl2" quae lectio in Holmes non extat, nee in Syro-hexaplaridignoscipotest, qui nomina propria solet ex usu Syro scribere,et concordat ideo hie cum Pescitto, sed fortasse Hexaplaris

, lectio erat. Page 201, lino 241 margo t-: c: 7o~( 'Jl [J.!'t'!':.)p'( T2;:m':.)~~-

O'OVTC(t. t-J' o,u.?!':.); T'Jt; ()I, et hoc male in codice refertur ex indicevocibus 01 U~'I}AOI T'I) u[3p:c O'ulITpr.'3'1}'1,)lIur, cum ex ipsa versione Aquilaeet Symmachi referatur sequentibus in Vaticano et Syro-hexa-plari i(ca or U'¥IJA?( Tc(1m'J':.)~IjIj?:I't'c«(, quae cum Hebraeo conveniunt:sed ot U~'I}Aot , quod fortasse in uno Vaticano -et Syro-hexaplarisuperest, deest Marchaliano , Sinaitico et caeteris eiusdem re-censionis Marchaliani; cum in Alexandrino reapse sit illud se-quentis versus ex collocatione, omissis 702( 1rE'1'"JlIU(; in recensioneautem Luciani vel suppletum vel mutatum est in 'J( p.;':E':.).')'j(. Col-lator ergo Hexaplaris Marchaliani primo or t)'(IJ).')r, seeundo de-ficiente, male retulit margiriern, et nota 0' refertur voci , quaeilli deest, sed erat in Hexaplari. Page 212, lino 29', margo G'

C' EX 't''I}; 1'1l;: ,,' O[J.~C':.); Tot; 0' textus £;:t Tt;; ·/~;, sed in margine c.c;r"

quod Vaticanus et Syro~hexaplaris fortasse soli habent, ~Iar-chalianus enim cum caeteris affinibus in textu mt TIj; ·/~;, Lueia-naei em T'Illl 1'1lY• Pag. 202, lino 73.G' '.!.L')r':.); T')(; 0' non refertu~vocibus TOU; Eya~;OU; textus, sed lectioni T~U; Tc.cr.£rJ~U; Vaticani, Sy-ro-hexaplaris et aliorum codicum praeter Lueianaeos, qui utMarchalianus et alii ei affines et Sinaitieus legunt.

-15 -. -Utrum nota 't'~Y, 0' .marginis indicet. alicubi ipsam unicam

Iectionem textus primi et intacti, non memini me vidisse adhuc,.nec otiurri ',est inquirendi in 'totum' .Iibrum; sed' alios Interpretes.convenire cum textu prim.o vidi indicatum nota oe r' 0.u.';1~;pag. 210,lino 231,' 27'\ r=s- ·2.11, 'lin .. 8' .. At an reapse lectioni textus verereferatur, non Isctioni differenti LXX Interpretum, inquisitionis-indiget, cum aliqua varietas vocis vel positionis et ibi occurrat'inter Marchalianum et inter Syro-hexapla_rem et alios libros.

Quae hucusque disserui, nee puto rem' exhausi, ipsurn tex-turn attingunt, cuius per istas curas partim in contextu, partimin marginibus exhibetur collatio' cum textu Hexaplari Origenis,Daniele excepto, qui, utpote iuxta Theodotlonem, non poterat'integre cum LXX' Origenis conferri, quamquarn nee ibi curae'ex Hexaplis plane desint. ,.

H ujusmodi vero collatio, Iaboriosissima sane,' licet per to-·tum codicem plenam et aequali sollicitudine: peractam non-dixerim, prout in parte 'secunda apparebit, tarnen adeo ampla-est et, quatenus fuit peracta, tarn accurata, ut tum confirmet.luculente fidelem recensionis Origenis conservationem in codiceChisiano et. in Syro-hexaplari, turn eos suppleat alicubi, ut vidi,vicissim licet alibi ex eis supplenda, illud autem imprimis' e'mo-.Iumenti praestat;: quod et in contextu et in margiriibus nominaInterpretum ut plurimum apponat particulis, Lluae ad sarciendos-defectus LXX in texturn illatae sunt ab Origene, sed in. codiceChisiano vix, ut initio Susannae, in Syro-hexaplari'raro in te~tuProphetarum siglis Interpretum notantur, nee auctores suos ideo-·produnt.' -

Ex quo. etiam aperte' fiuit librum vel 'lihros, ex quihus col-.Iatio Marchaliani instituta fuit, recensionem Origenianam plenius.repraesentasse, quam archetypuni Chisiani, et codices grae--cos, ex quibus facta est' Syriaca translatio, quod praesertim deIsaia Syro-hexaplari dicendum, ut in altera parte indicaho: nisi-quis amanuensi Chisiani et diligentissimo Interpreti Syro hunc-defectum jrnputare velit. Certe dive~so tramite et alte repetendo-derivasse codices unde fiuxit translatio Syro-hexaplaris, et eos

- 16-

quibuscum collatus fuit Marchalianus ample indicant, praeter-totam utriusque conditionern, notae appositae Iongo fragmentoillato in textum Hexaplarem Jeremia LI, 44 juxta Hebraeum et.Syro-Hcxap1arem, XXVIII, 44 juxta L,XX, ubi in Marchalianoin margine 'adscribitur, page 440. Marchalianus enirn adnotat:a~c eca:lIca (,); Ell 'wnll a.1I,c7pa.'.p"c; ,~tJ,a. [l.:,a. a.(j':PCfJ/..~'J Y.EClITa.C~U xa.).~;: Syro--hexaplaris habet: Scholion. A Y..a.l7~ 't'b 't':11.."; usque ad 't'"o 1:E'1{i.'J ,,:pa.tJ-·

. p.a..Ea.; '(jfa.~A non erant posita in ullo eaemplari secundum, ,-;';;'0':-oidenuu: auteni indiqere asteriscis. Etenim similiter posita sunt:aptul Theotlotionem. Recentiores codices 86 margine, et 88 intextu reapse fragmentum asteriscis instruunt. Alia de hoc loco-quae ad rem nunc non sunt,vide in Hexaplis Field.

At .collator MarchaIianus non constitit in textus coIlatione. t

sed ex suis libris hexap1aribus ea apposuit, quae in eorurn mar~-gine erant, sive ex Hexaplis ipsis derivata sive postea hexa--plaribus Iibris addita.

Et primo plures Interpretum adscripsit Iectiones, quae nontextui LXX .complendo apponuntur, sed varias translationos,exhibent, et tertium in codicibus harum Iocuples horreum sup--peditat in Prophetis cum Syro-hexaplari et cum Barberino, Hol-mesiano 86; nam 88 Holmesianus non refert in summa nisi d»scriptionem Iectionum codicis 86, ex cuius nova et aecuratn col-latione, seu potins editione, saltem lectionum Interpretum, ille-plane exsuffiabitur pro .lectionibus istorum, ut etiam pro textu'exulabunt colIationes imperfectae diligenti editione peracta eiusarchetypi Chisiani B. VII. 45, jam incepta a Iosepho Cozza insuo Danicle," quem vide page V, et etiam Field." Vel ex ce-leri inspectione Hexaplorum editorum a Field apparet plerasque-omnes varias a LXX translationes Interpretum in Prophetis.desumptas fuisse ex his tribus libris, Marchaliano, Barberino et ..Syro-hexaplari, et ex comrnentariis S. Hieronymi, qui raro

31Daniel iuxto: LXX !Jraet:o!lnierpretes ad slmilitudlnem textu. unici codicil Cltisiani n LCozza-Luzi, Edilus, - TuscuJani, Typis obatiae Cryplaeferrntno 1877. Insertes est in libro ss: Bi-»bllor. oct. fraamcnt. Pars. Ill. Romae apud Spilhöver.

32 HexopJIl Origenis 11 766-7.

;;._ 17 ';"""

. graece fere semper solum latine eas refert: unus excipitur Isaiasin quo sane multa servaverunt Eusebius et Procopius in suisCommentariis.. nee iis temporum injuria integris. Alios Prophe-tarum codices in' margine et Patres alios lectiones Interpretumhabere notum est, et jam ab Irenaeo ii afferuntur 33 Sed in hisobiter fere occurrunt, ut apparet, nee consulto. ut perpetuo ap-ponantur.

Ex opere Field planum est ex .diversis fontibus esse haslectiones inillis. tribus manuscriptis, saepe quidem eadem omneshabere vel cum levi varietate, at saepe etiam alium alia, quaealii omittunt, 'et forte. fortuna factum' fuisse, ut ubi paucus estunus et alter, tertius ditissimus sit, 'ut sese invicem suppleant.Qui in Marchaliano occurrunt Interpretes, quantum vidi in ma-jore parte codicis, -sunt Aquila, Symmachus, Theodotio., qui in-dicantur A', ~', e', vel collectivis notis oe Aomoe, oe .r', n';' sunt et r',page 441, lino 21a, et ~ pag.119, lino 17\ 131; .lin. 19\ ubividetur -significare quod oc Aomac, sed non satis ex una voce,aliis deficientibus testibus, definire Iicet. Pro s'.vidi SE' page 81lino.5" in lectione diversae scripturae ab illa qua huiusmodi In-terpretum fragmenta . scribi solent, sed ejusdem ac est' in mu-tatione seriori, cui refertur. Sic interdum cy: pro: C in Danielein Tischendorf3'.

Interdum notae Interpretis additur [J.ovo;:. item .et Aomo, duostantum. alicubi indicat, ut page 196 lin .. 11a '01 AOIUOI, AO"'/ov: A' pYJ[J.".

Istae et alia notae quae. infra occur-runt,' eaedernque ornnesin Syro-hexaplari similiter repraesentantur; iam satis declaranturin Field", .ct. loci codicis cum Hexaplis collati illustrantur. Ano-malias interdum occurrentes non .essethuius loci singulas di-scutere,. ut ler .. LI, ,57 (graeco XXVIII, .57), page 441, ubi cumTheodotionis Iectioni 'fJ"'/0V[J.E1I01J;. ex indice referatur r' "IOXOVT";, non

33 Hexapln Origenis Isalas VII. U. . .• M Monum. sacra IV. pag, 147':_ Codex Ambrosianus A, 147 Inf: saeculi fere Y eadem rationeLev. XVIII, 21, lectioni mnrginali Tr..I [L'/).QX praefixit AK, er,. SE, eadem que slgla saepe alibi appo-suit, imo Exod. XXXIII, 13, plenius Irl\J.

35 Hexaplor. Origcn. Prolegomena pag, XCIV.3

-18-

tres, sed 'duos necesse est ut indicet, A' et~, si ex Syro-he-xaplari potest tuto conjici.

Solum addam Isaia XXX VIII, 18, page 267, afferri lectio-nem sub nota 't'~Y C(n~y EY.O~O'~~y, quae eadem lectio et nota est etin Syro-hexaplari, et Jeremia LU, 18, pag, 520, sub nota 't'm;

YJPiJ:l;Y!UO'C(Y, cuius genp.ris nota est in Syro-hexaplari Isaia V, 1:haec omnia etiam ex usu Syro-hexaplari de translationibus etde Interpretibus sumenda esse apparet.

Hebraeus item non raro affertur in Isaia, nescio an et inaliis, ut page 193, 201 bis, 212, 213, et page 276 scholion detextu Hebraico idem est in Syro-hexaplari, qui interdum He-braeum apponit in hoc et in aliis libris. Litteris EBP. indicaturvel plenius praesertim in contextu, ut videre est in locis allatis.

Origenes quoque interdum adducitur in margine nota m(per c.> et P inscriptum) ut page 182 lino 13\ 208 lino27'\ 227 lino24a

in contextu; page 208 lin 91 super lectionem, page 223, lino 4\9\ ante lectionem; page 226, lino 7'\ 242, lin~ 17a sub lectione;page 349 lino 14'post mutationem lectionis in textu nude in mar-gine; page 379 in fronte, et page 396, lino 24\ ante lectionemTheodotionis; page 383, lino 4 \ ante scholion de varia lectionein aliquibus exemplaribus fer. XII, 13, ubi Syro-hexaplaris intextu habet lectionem allatam; demum nude sine indice in textupage 380~ lino 23\ 382, lino 26'\ 385, lino 21a, et, ut apparet,page 115, lino 9 '. Etiam Syro-hexaplaris habet similes notas deOrigene, ut Isaia XX VI, 18, 21 et alibi.

Connexa cum notis de Origene sunt Scholia, quae de le-ctionibus tractant Hexaplorum, quae l\Iarchalianus affert nomine'r? ':;C(~'),'~~Y, page 48, Os. XlIJ, 14, page 78, ~lich. V, 4: Syro-he-xaplaris lectionem Hexaplarem habet in textu in Osea, scholionintegrum idem apponit in Michaea. Pag. 182, lsai. Ill, 24, scholionsiusdem generis nominat 't'~ mY't'CC~;).,o~'J.34

Curis hexaplaribus refero notas variarum lectionum, quaeafferuntur cum notis EY '=IO'IY C(Y·:t"/PCC?~'; page 440, quod supra attuli,

,36 err. Field Hexaplor. Prolegom. pug. XI.

- 19-EV -"7C p?-g. 520, lino '25a

TCV' pag. 195, lin.. Sa, EV~)_; pag. '191,lino 23\ page 194, lino 8\ page 105, lino 10": post 'rIO'C suppleo~'J'rt'/P~jOI; expraecedenti loco ~t alio page 383, schol. ex Origene,post 't'cv' autem ~·;''t'c1P~?~, 't'cv~ enim legerem ex usu in locis allatisitemque ~'r:c'/p~'P')C; supplerem voci ~)_;,quam legerem ~n'')c;; sim-plex enim vocis decurtatae index idem saepe occurrens est incodice, non nota tachygraphica, ut in serioribus codicibus, inquibus haec indicat litteras repraesentatas prout erant vel saltempronunciabantur saeculo IX et prima fere parte X. Idem ususest in -Syro-hexaplari ut lectiones variae afferantur notis Ell TCO'CV

~'J'rI'IP~?OI;, ut Provo Ill, 10, in aliis eaemplarihus (Ell ~nOI; ~lIT:17P~-

901;), ut Is. XXX 19, XXXIII, 18,24. Sed si quis ~n~(~v':C"lP~?~)legeret, non repugnarem, cum nihil sit quo definiam, nisi ususrarus Syri. Ne tamen ~H"I) (EXaOO'cl) legam, ut est in Syro ~)J"I} £X!SOO'I;

Job. VII, 1t, VIII, 10; Is. IX, 6, retineor loco page 195, lino 10\ubi ~)J."I) Ex30(iH vix esse poterat, cum lectio des.t Hebraeo. Itemnee 't'C'JC; EX!SOO'cl; pag. 195, lino 8, admittit lectio eadem Interpretumapposita cum siglis A', 0' solum addito articulo, eademque licetliberiori forma extans in Symmacho in Hexaplis Field.

Lectionibus horum antigraphorum eollatis cum aliis textibusutrum Hexaplaria antigrapha, an diversi textus indicentur, nonvaleo definire; licet hexaplaris videatur dicenda nota appositapage 440 ex natura eius et ex scholio Syro-hexaplari superinsallato. Sed vel si hexaplares lectiones non erant, codicibus he-xaplaribus allitas fuisse similes notas probat Syro-he.xaplaris, inquo eaedem prostant et ex illis videntur derivatae in Marcha-lianum.

Interpretationes etiam nominum propriorum tum ad nominaProphetarum saepe, tum, sed rarissime, in margine textus ap-positae sunt aeque ac in Syro-hexaplari, et saltem plures con-cordant. Ita est in subscriptionibus Osee, Amos et aliorum, ubisaepe eadem Syrus. Item pag. 426, margine inferiori, ubi eademfere Syro-hexaplaris, Jer. XLVI, 14, et pag. 405, lino 21a, ubinotandum quod Marchalianus codex JEgyptius facit cum Olym-. piodori Alexandrini scholio in Catena Ghislerii Jer. XIX, 14,

_ 20 _"

'r~ 'rC<r~9 ()!~<1r'r~Ij!; apP"l}'J:ü:'rC<c, Theodoretus Anthiocheni Patriarchatusad 4 Reg. XXIII, 10, .b 'rcqi~9 're Olj)/ii; 'E'J ';~ ';~'J cEßpC(cxr,'J ~'Jo.u,~-;~'J lp-

p.YJ'J:l~ 1t''r~Q'C'J EOP0'J Q'"I}!J,C<i'Joll 'r~ O'JO!J,C(. TC<?:9 et Sc<?:5 sunt variae ejusdemvocis scripturae pro una eademque voce hebraica. Huiusmodiplura etiam in aliis codicibus non hexaplaribus occurrunt.

"Eadem fortasse manus praecedentium post subscriptionemaliquot Prophetarum Minorum ordinem hebraicum subjecit

Aliorum scholiorum uncialium vix vidi vestigia, ut pag. 91,lino 2', quod alia scriptura exaratur ab ilIa curarum hexaplarium.

Quae scriptori curarum hexapiarium circa textum tribuamex scriptura, et partim saltem ex hexaplaribus Iibris desumptadicerem ex indole rerum, et ex concordia cum Syro-hexaplari,reliqua sunt adnotatio in Isaia .r,'J 'r-5!J.~'J Commentariorum Ori-geIlis in eundem, et 'r~'J QP~Ij:~'J in eodem libro, Stichorum inIsaia, Jeremia et Ezechiele, demum Capitulorum in.Jeremia etEzcchiele.

Notationes 'r~'J 'rQIJ,~'J in Isaia recensuit accurate, et margi-nales notas de iisdem in PaIimpsesto Cryptoferratensi enarravitcl. COlza.37

Eaedem notationes apponuntur in Syro -hexaplari, et cumcodice Ambrosiano consentit codex Curzon quem in notis edi-tionis illius photolitographicae contuli, nisi quod habeat ":~.u,o;KII',

XXVI, 16, quem Ambrosianus omittit. Marchallanus quoquehune habet et praeterea .6f1.Ij; :0', n', et xe', qui Syris libris desuntuna eum iis, quos et Marehalianus omisit. Huius .~'J 'r6p,~'J adno-tationis in aIiis libris vestigia saltem non deerunt, cum in Am-brosiano Prophetarum E. 3. Inj. saec. X vel XI in Ezechiele vi-derim adnotatum 'r6IJ,Ij; :0', XVII, 1, -:6,1),0; m',XXIX, 1, et .6,/).0; u'XXXV, 1; qui tarnen 'rov; 'r~[1,')v; Theodoreti numero sedecim indi-cant, non Origenianos, qui vigintiquinque erant, ut docet mo-nitum editionis Maurinae ante Ezechielem, et in ·d/J.? K' expla-nabatur caput trigesimum quartum, ut ex loco allato Commerrtarii

37 Sacror, Biblior, oetusiiesim« jragm. Pars I, pug. XXXVII.

-21-m eadem editione. Verum codex Ambrosianus .in Ezeehiele re'""!'censioni Luciani adhaeret, quam refert etiarn Theodoretus." bis

l\1archaliani <oP~fj:!; codicis in marginibus ad Isaiam neononin Syro-hexaplari in utroque codice supra allato occurrunt; sedetiarn hie variant isti a Marehaliano aliquantulum, nee ultra K;-',XXX, 6, procedunt. .

Sed ipse codex celeberrimus Vaticanus 1209 in Isaia suisnotis numeralibus, solum prima omissa, qua nee opus erat, col-latis quae supersunt in Marchaliano et Syro-hexaplari, non re-fert nisi easdem ;p~'m; per toturn librum. Isaias fere integer co~dicis Ambrosiani jam aBati VI, 1 in eontextu habet ÖP~fj!; r', etmargine r'; dein simplici nota numerali procedit ad finern libricum Vaticano, vix ullis ornissis: codex iste in Isaia adiEgy-ptiacam recensionem aceedit. De Danielis nota 0P~I;Z~)'J jam dixiinitio commentarii;. solum addarn earn de esse in Vaticano, inChisiano, in Syro-hexaplari et, quantum judicare licet ex frag-mentis, in latino manuscripto Weingartensi."

Stiehi adscribuntur rnargini alterutri codicis Marchaliani inIsaia, Jeremia et Ezeehiele, quantum hueusque vidi, omissis ta-'men sat multis, et in Jerernia non ultra nurnerum ,A..i....(XXIII,35) continuantur in magna parte quam inspicere lieuit.

De stichis istis, qui lineas litterarum fere 36 centenariassubsequenter nurnerant, conferatur Gardthausen" et brevius remtractans Caspar R. Gregory," qui studia aliorum et praesertimCaroli Graux referunt. Quod hie refert, est, hos stichos vetu--stissimos esse, et tum afferendis auctorum locis inserviebant,tum pretio definiendo amanuensibus, quod postremum confirmatEdictum Diocletiani de pretiis rerum venalium," qui. designans

37 his. Dum haec revise, prostat mihi integra editio Ezechielis codicis Marchaliani, in qua video~n margine adnotari 'r':.u.~'J; Origenianos a secundo ad vigesimum quintum, primo solum emisso, quonee opus erat initio libri. '

38 Ranke - Op, all. supra.39 Griechische Palaeoqraplde, Leipzig 1879, S. 127.40 Noo. Testamentum gracce recensud C. Tlschendorf, Vol. III, Prolegomena, Lipsiae 1884, p. 112.41 Corpus Inscriptionum Latinarum, Vol. Ill, P. 2, pug. 831.

- 22-

pretium trium specierum seripturae modulum per versus centumindicat, quod' et usurn moduli iam obtinentern et quinam fuerit.significat. Syro-hexaplaris, qui' in' uIlis aliis libris habet hanenumerationem extra Prophetas," in his uni Ezechieli eam ap~ponit sed non ultra MCM, XXVI, 10, ullis antea omissis. CodexVaticanus .autem in Isaia ab initio ad finem, vix ullis ornissis.vel deperditis, earn habet ab antiqua manu, et formis numero-rum vetustis proM, MM et M~1l\;f, aliis a communi bus 'l\far-·ehaliani. Iisdem demum formis Vaticani singulos centenaries.

- numeros- stiehorum -apponit prima manu in Deuteronornio usque-ad tria millia post 'ultimarn lineam libri codex Ambrosianus A.147. Inf., quos ad formam codicis, ubi -opus erat, curavi reprae-sentandos in mea editione."

Ut euique inspicienti patet, nee Graeci codices nee, Syricentenariae demum cuique lineae suae apponunt numeros, iiqueideo ex veteri codice, qui norma esset, ratione aetatis codicumper gradus derivati sunt dicendi. Verum computatione facta, .quodex aliis libris doeuit Graux; in his quoque fit, ut in quoquo cen-tenario numero inter 3500 et 3700, fere varient, et medium literasteneant 36 litterarum in lineis; quod accuratius in brevi investi-'gatione deflnire.non .pOssum, cum voces interdum per compe,n-dium scribantur, nee etiam de aliquo errore computi securussim, praeterquamquod una vel. altera linea oberrare potuit ama-nuensis in numeris apponendis. Ambrosianus in primo centenarioDeuteronomii litteras habet 3483, sed praeter communia et Va-·ticano compendia, aliis utitur quoque, quae in ilIo non solent,occurrere, et litteris omnibus numeratis ita suppressis, nume-rat 3578; In centenario 1'-,"- numerat, computatis litteris sup_·pressi~ 3820, sed iis omissis, 3642. Pro eodem textu Sarravianus,litteris suppressis omissis, et plures supprimit quam Vaticanus,habet litteras 3618: pauciores paulo numerat Vaticanus in' 'parte-quam computavi, quia additionibus Origenianis caret.

42 Crr. mea Manum. Sacre . et Proph. Tom. III. page XII.43 Op, cit. t. Ill.' .

- 23-In Isaia Vaticanus et Marchalianus variant in ullis omit-

-tendis nurneris, et" pauIum etiam in ·lo~o appositionis aIicubi,·sed ut plurirnum conveniunt vel in ipsis lineis: postremum ,ft()

.adscribunt LXV, 19, a quo loco ad finem ex collatione aliorumnumerorum fere centum stichi continentur, ideoque Isaiasha-beret stichos ,rx, vix ullos amplius fere 10. In hoc libro Vati-.eanus in numero clt-X habet litteras 3554, Marchalianus, qui pluraabbreviat quam Vaticanus et ulla orriittit, numerat 3508, sed illumpauIum praetergreditur, computatis litteris suppressis, contra acille facit: et in centenario &(11- & l' Vaticanus numerat 3667,

I ,

Marchalianus 3606, sed computatis Iitteris suppressis illum su-perat. In Jeremia Marchalianus in centenario '1"-1" numerat 3560.

Voluissem in Ezechiele computationem facere, ubi ex notis-Syri-hexaplaris numerare potuissem Chisianum, qui eundemplane texturn habet, et Marchalianum, qui Hssychiana addita-menta recepit, et si, ut conjicio, libri isti numeros extremes sti-chorum superarent, inquisivissem de numeris an sumptis ex textunon recensito: sed textus Ezechielis Marchaliani sufficiens non-dum ad manus mihi est.

Sed quid emolumenti ex stichorum numeris in rem criticamlucrari liceat, investigari poterit post accuratam collationem eorumex Vaticano et Marchaliano in Isaia et ex Marchaliano et Chi-siano juxta numeros Syro-hexaplaris in Ezechiele.

Hoc tamen non praeteretindum codicem Chisianum in Isaia".ad calcern habere summam stichorum "I~Y.., sive ut Allatius maluitlegere '/~1i, facile enim confunduntur Y. et "IJ in scriptura codicis,contra Vaticanum et Marchalianum, qui ·,TI. habent vel vix aliquot.amplius. Et Chisianus quidem concordaret fere curri stichometriaNicephori,": apud quem in Isaia sunt O'Tf/.OI ,·/~'. Sane in textu He-xaplari ex additionibus Origenis, q~amquam Isaias in Chisianoet Syro-hexaplari pauciores eas haheat quam in multis aliis Ji-bris, ducenti stichi novi accedere potuerunt et Nicephorus su-

u err. Cozza - Sacr, Bibllor, Vet. Frag. III, pag, XV, nota 10.45 Apud Westeott, Op. eit. § i, pag. 552.

-24-mere potuit numeros sive ab hexaplaribus libris, sive potius _a

Lucianaeis, textum caeteris diffusiorern habentibus, qui' in pa-,triarchatibusAntiocheno et Constantinopolitano obtinebant, inquibus libris apposita fuerit 'non jam prima numeratio brevior,sed alia, aucta ex libris recensitis, etiam hacde causa ut mercesamanuensibus rependenda ex computatione sticherum aequa sta:-tueretur. Heapse in Deuteronomio, ubi 'Ambrosianus post ulti-mam lineam scribit Ir, Nieephorus habet ,"lP', et in Numeris idemhabet ,"11).', concordans cum numero pl>AE codicis Tischendorfr"Nieephorus enim numeros infra decem solet omitter~ .. Codexautem iste Tischendorf. recentior est Ambrosiano et jam' nota :r,non vetustiori ilIa Ambrosiani .et Vaticani utitur.

Sed notandum etiam pronius fuisse errare in uno numeroad finem .librorum, ut saepe varii reap se sunt appositi numeriin diversis codicibus Novi Testamenti, quod vix fieri potuit inappositis prope singulas centenaslineas, et' numerus stichorumIsaiae in Vaticano et Marchaliano idem occurrit in stichometriacodicis Claromontani." Sed hae Claromontani Codicis et Nice-phori stichometriae examini subjiciendae essent, et cum reliquiscomparandae notis sticherum in codicibus extantibus;. quarumvix paucae usque nunc prolatae fuerunt, antequam res tota uti~liter pertractari possit.

'Ex librorum Hexapiarium collatione derivasse adnotationemstichorum in Marchaliano verisimile videtur turn ex usu eodemin 'libris Syro-hexaplaribus turn ex eo quod in Jeremia postcap. XXIII,35 desinunt, quia seriei textus Marchaliani juxta ve"':'terem LXX non convenisset numeratio stichorum libri Hexa-plaris ad. seriem Hebraei revocati. .

, Demum capitulorum numeros habet Marchalianus, quantumhucusque vidi, in Jeremia, in Epistola Jeremiae et in Ezechiele,Iri. Ezechiele ex iis q~ae vidi' concordat cum numeris adscriptisVaticano: idem est in Epistola Jeremiae, ubi etiam codex Am-·

46 Mon. Suer. Vol. I, pug. 138. ..,. .'47 Apud Westcott, Op. cit, pug. 555, et in Tischendorf,' Codex Claromontanus pug. 468.

- 25-brosianus-E, 3~'Inf'; habet solum capitulum' r' cum iisdem, cae-teris omissis: in J eremia, ubi Vaticani numeri cum codice Am-brosiano allato concordant, vix interdum positione leviter mutataMarchalianus XXIV, 1 apponit simul K;-' et sz', ubi Vaticanusadscribit M'. MarchaIianus nullibi cum Syro-hexaplari concordat,qui etiamnullum adscribit numerum capitulorum in Epistola Je-rerniae. Solum -Marchalianus qui ulIos tarnen numeros omit-tit, Jer. XV, 10duplice~ habet notam capitulorum 1.1' et lE',

quorum 'prinlum jam occurrit IX, 17, secundum vero unum con-cordat cum Syro-hexaplari. .Equidem ex libro Hexaplari putodesumptos nume~os,' .quia in Jeremia, ut fecit pro stichis, nu-merus capitulorum non procedit ultra K;-' et KZ', utrumque ap-positum XXIV, 1; numeratio scilicet post XXV, 14 concordarejam non poterat ex ordine textus diverso. Chisianus in particulisJeremiae missis a Reverendissimo Cozza habet KEcIl. r' 1I, 1, ubiverisimiliter habebat et archetypus Marchaliani, cum hie habeat,B', I, 11, et .1', 11, 12, sed deinde cum Syro-hexaplari KEcIl. B', II,4,Ke', XXV, 1.

Licet tarnen Hexaplaribus rnanuscriptis apposita fuerit nu-meratio Syro-hexaplaris, Marchaliani et Chisiani, 'qui duo du-plicis numerationis vestigia habent, earn nonderivarem .de ipsisOrigenis Hexaplis propter varietatem testium, sed quisque de-scriptor Hexaplarium librorum usum apud suos obtinentem se-quutus videtur, Palaestinensis vel Antiochena numeratio dicendaesset ilIa Syro-hexaplaris et Chisiani hie et in duobus capitibusappositis Danieli I, IT,48 quia concordat cu~ capitulis praemissis,in ipsa versione .Syro-hexaplari, si constaret Synopsin Chryso-storno attributam vere eundem auctorem habere, vel si tribuendaesset S. Pamphilo auctori cum.Eusebio codicurnHexaplarium LXX,ab immenso opere. Origenis derivatorum, ut suspicari sin it at-tributio eidern facta capitulorum eiusdem generis Actuum Apo-stolorum in codice Coisliniano XXV.49 Haec tamen capitula etiam

48 Cozza Sacror. mu. Vet. Frag. Ill. pag. XCV et XCVI.49 Montfaucon Bibliotheca Cois:iniana pag. 78. .

- 26-

in Euthalio cum eodem prooemio occurrunt;" quamquam hie abaliis plura sumpsit," et in ullis editionibus Novi Testamenti, utStephani 1550 et Millii ed. Kustero. Sed Synopsis nec in ma~nuscripto Jerosolymitano, cuius collation em cum supplementolacunae in editione Maurina dedit Bryennius," nullam capitulorumdivision em habet, ut est in Syro-hexaplari et in capitulis Isaiaeeditis ex .codice Regio Britannico in editione LXX Grabe." An-tiochenam sane originem sapiunt capitula in Syro-hexaplariplerisque libris praemissa ex Synopsi, quia si ex ordine Jeremiaepossunt et Hexaplaria esse, initium tertii libri 'Regum sumptumamorte Davidis contra ac in III Regnum Syro-hexaplari fit,idem est quod in ullis manuscriptis Lucianaeis LXX, in DiodoroTarsensi et Thcodoreto." Jacobus Edessenus in sua recensione·syra Bibliorum Antiochenum textum sequutus, secundum Regurnad mortem Davidis produxit." Caeterum et hanc capitulorummateriem eollationes LXX Holmesianae neglexerunt, et postquarntestes omnes responderint, tunc definiri res poterit,

Ill.

Curae unciales serlores extra texttun.

Curae iste sunt adnotationes ante Isaiam et Ezechielem inpaginis vacuis scriptae, et prooemia in Prophetas in primis vi-gintiquatuor paginis. Ac primo de illis.

Ante Isaiam et Ezechielem, praeter ullas notas quae Pro-phetis ipsis referuntur, sunt duae percelebres Subscriptiones co-dicis exscripti ab exemplari Abbatis Apolinarii Isaiae et Eze-

. 50 Zacagni, Colleetanea Monumeniorum Veierum pag. 428. Cf. et pug. 402.5i Zacagni, Op, eil. pag. LVII. 42S, 528, 536.52 In opere Ä''''('(%1') ,wv rJ,.. rJ!Y.~ A1ro.,..()).w~. Constantinopoli 1883, pag. p'f.53 Op. cit. § 1. tom. IIJ, pag. hI, ed. Breitingeri.M Vide Field, Origenis Hex. 11 Reg. XXIV, 25; et notam ad eundem locum Synopsis in edit.

Maurinn S. Joannis Chrysostomi. .. . .55 Wriglit, Catalogue of Syriac Manuscripts in the British ~Iuseum. London 1870 psg. 38.

27 -chielis; quas cum conditionem codicis declarent, ex quo curaeHexaplares accesserunt codici Marchaliano, apponere juvat, licetsaepissime jam editas ne denuo a Cozza" et Field" et Card.Pitra:" correctiones codicis ipsius inter uncos appono.

ANTE ISAIAM.

MSHJ."lJr.9'1} 0 y;a~r~; (ar~~'Jr:t'IP~?Ol)'t'')l) ~ßß~ cmoJ.tlJ~/C~l) 1'ot) Y.OC'J~ßc~px.')l)E'J (.) i(~.9'ümr~i(1'~ 1'~l)1'~

l\1!röA"IJ?91i () "lJa~,'~; EX 1'~'J y.~r~ u;' £y.o~aEc; E;~7tA~'J ~'J't':.ßA'(;f;1} ~; Y.~t r.p~;Er£o~'J £ ;~7tAOl)'J £YO'J 1'Y;'J n;( oa« a u.£t, ,... ,.(')O'C'J1'IXU":'1}'JQC')pe~vr~c (oc~p9~'J!~t) IXXptß~; 7t~

a~c IXC EY.()')O'cC; IXn;/5Ay;.9'"lJO'~'J 'J~O noo; 't'£, I I I

't'p~7thuy Y;1j~;d'~'J En 0':. Y.~t wpo~ £;~nJ.ol)Ywp~; 1'ouroc; Y.~C r:1X 1X7t? 't'"Ij; IXPX1}; E~; 't'ou0p~[1.~ro; =r» lXy.pcß:.O'rEp'J'J ()COp9~T~' (()t~p.9'~'t'~t)Et)7r0Pf/O'IXY't';; ,~p 't'~'J [1.:'Xpc -:-.).ou; T~U

0P~[1.~'r~; 't'U?Ot) r:o.u.~'J £;fi'·Ij'rCY.~'J

EC; 'r')'J 'ljO'~C'~'J ~.'c':'Yo,); i(~C ~Y.pcß~;Ewca'r'Ij"'~'J":'E; 't''Ij E'J'J~C~ (":fiC E'J'JOC~C)Y.~.9' ij'J £;'fij'1}a~TO Ey'~Ij''r1}'J AS;c'J Y.~.9'(,); OCO'J'r.... (£ "IJ'J)Y.~t n~'J ~!J.'(tßo),o'J Y.~'r~ 1'1j'J .im .•• ('Jou)

,'J'Jot~'J oc~pQ~a~[1.:'.9'~ (oC~?.9'~"'~Iu'S.9'C() npo; 1'ot)1'~c; Cl)'JEy.pdr; YJ 1'~'J ,ßoo !J.'1}y'O'JTC(,y'o~Ij'C;

Y.C(Cnp~; 1'C( Ü7;)O Wlj'sßzcou (wa.ßco1J) £t; 't'~'J 'fiO'cd~'J£tPfJ,u'S'Jc( ,'J Ot; OCS?~'Jot)y 1'"IJ; £;1}'/1jO'S~; 1'"IJ'J £'J'JOCc('J~"lJr"IJO'C('J'rö; Y.~C

wp'); zur 1j'J ()C~p.9'~7~:J.:.'J';C ((JC :.Jp.9'~a~.u.£'J';C).

ANTE EZECHIELEM.

l\IS,,:£A"IJ?.9'y; ('); ~7r,) IXnc,plX,?';/,) 1'~1J

C(ßß~ ~wO).t'JIXPC';U r:ou Y.~c'J~/~c~PX';t) £'J ~i(~.9'Ü7;)ö't'C(x1'o 't'~1J'r~ [1.;'r.)'Ij?.9"'I ~

,no 1'~'J Y.1Xr:~ 't'~; £Y.{')~v:.t; E;~w),~'J Y.~'

ocop.9'~9r; ~7rO 't'~'J (')PC,!'J')u; ~:.J":'01J 't'£

56 Sacr. Bibi. Vet. Frag, I. pug. XXXIV.57 Hex: Ori!lenü tom. 11, pug. 765.58 Analeeta Sacra tom. III (Venctiis) 1883, pag. 566, 567.

-28-'t'OCClZ'A~Y CC't'tYCC Xcct CClJ't'~lJ YEt?t at~~;;~·r r; • 4

. 't'~ Y,CCt £'1XOAt~"lPCC'PYJ'''· ~~;Y £uIJ;[3m; (;'.)"';[3t?;) ."I~

. 't'CC (jXOA'CC' 1rCCPS~YJXCC· 1rCC,U.'PtA~; XCCt £lJ'1:ßm; (WIJ£ßtO;) at~p~~"'CCV't'I).

Texturn purum ac putum Hexaplarem continuisse codicem,cui istae notae seu subscriptiones appositae fuerint, patet ex ea-rum contextu et collatione cum Graecis subscriptionibus Chi-siani ad Threnos, ad Ezechielemet ad Danielem," quarum primaet tertia et in Syro-hexaplari plane eaedem ex Graeco translataeapponuntur, et cum duabus subscriptionibus codicis Friderico-Au-gustani;o partis Sinaitici post. secundum Esdrae et Esther, quassecundus corrector, tertio .recognoscente, scripsit, cum textumprimae manus contulisset et varietatem apposuisset in margi-nibus ex codice Hexaplari.: demum cum subscriptione Scholio-rum ad Proverbia edi torum a Tischendorf. 5.1

Et luculentius idem apparet, si istae n?tae cum plcnioribussubscriptionibus plurium librorum Syro-hexaplariurn conferantur,quae a Graeco ipso translatae apponuntur post Exodum, Josue,Judices et Ruth, HI et IV Regum, Job, Proverbia, Ecclesiasten,Canticum, Prophetas minores, Threnos, Danielem et Isaiam."

Sed istae subscriptiones,' si quid opinor, non sunt codicisipsius lYlarchaliani,.·ut indicent ex quo codice textus ipsius de-scriptus fuerit, sed sunt simplex transcriptio subscriptionum co-dicis Hexaplaris, ex quo curae Hexaplares accesserunt textuiprlmo non Origeniano codicis Marchaliani.

59 Cozza, Ope eit. III page VI, LXXXIII, CV. .60 Tischendorf, Codex Friderico-Augustanus, Lipsiae i8W, fol, i3 et is. - Idem, Vetus Testa-

mentum Graece, ed. VI Lipsiae 1880, I page LXVI, et Codex Sioaiticus I fol 13,- ubi aperte indi-eanlur correctores C· et Cb: InterpreLatio autem quam ibi dat vocis /-larlh;."i'1J7I (mutatum e...e)pro usu loci plane est errones, quia in similibus subscriptionibns allatis commutatur in Threnis, Da-niele et Ezechlele Chisiani cum 5),,''''1'1:.'Translator autem Syro-Hexaplaris in. locis allatis et affe-rendis earn vertit desumptus est (liber) et inlerdum habet ;'lP2?71 e~ suo archetypo, ut in alleroexemplari Exodi Graoco, in Josue, Judicibus, Threnis et Dnniele. Caeteri note et post Tischendorff',':-ü"1''ll? verterunt sumptus, desumptus es! vel aptissime ex eontextu deseriptus, ezscriptu« est. Videet Field Hex. Orlqenis, I page 100. Fortasse mutolatum pro mutatUnl erat scribendum.

61 Notitia editionis Codicis Bibliorum Sinaitiei, Lipsiae 1860, page 122-62 Wright Catalogue of Syriac Manuscripts ecce I, pogo 30, 32 bis. 33. - Lagarde (de) P. Ve-

ttris Testamenti ab Origane recensiti Fragmenta apud Syros '61'Oata. Gottingae i880, ad calcem li-brorum - Ceriani, Code.c Syro-Hexaplaris Am!Jrosianus, ad colcem }ibrorum. .

-29 -,'Primo enim in caeteris libris 'Hexaplaribus Graecis et Syris

quos attuli, ut res ipsa': postulare videtur, 'subscriptiones ad cal-cem Iibrorum;: non. in 'fronte, apponuntur; 'nee, quantum memini,

,quid simile vidi in uno unquam manuscripto, ,Quamquam per se.huiusmodi nota vel ante libros posita consistere possit, ex usujudicare aequum est. , '. .

Secundo, scriptura harum subscriptionum plane 'eadem estmihi primo ipso obtutu ac ilIa vigintiquatuor priorum paginarum,.ut ex heliotypia quisque videre potest: sed istae paginae scri-ptura diversa exarantur ac sequens textus et nota primi quinionispaginae 25 appicta prima manu illas a prima' codicis constitu-.tione excludit, ut jam indicavi initio commentationis.

Tertio, hae notae purum ac putum textum Origenianum in:-dicant descriptum ex cod ice Hexaplari. Sed antiquissimus Sar-ravianus idemque Colbertinus, Chisianus et Syro-hexaplaris qui.omnes et uni Origeniani puri sunt,' aliam textus constitutionemexhibent: .additamenta enim veteri textui LXX juxta Hebraeumex aliis interpretibus, ut plurimum saltem,' desumpta in contex-tUlll, tantum non semper, illata sunt et una cum eo decurrunt;asteriscus autem et metobelus, quibus indicantur, .in spatio re-'gulari inseruntur prima manu in actu scriptionis; idemque fit deobelo et eius metobelo, quibus lectiones LXX ab Hebraeo aher-rantes notantur. In Marchaliano contra de' more additamentaHexaplaria in margine scribuntur, et ut 'apparet ex heliotypia.alio atramento, imo alia etiam manu, quantum mihi videtur, ipsa'scilicet, harum notarum: asterisci, obeli et metobeli, ut in helio-.typia apparet, alio atramento scribuntur, evidenter autem intextum praecedentem de more arcte inseruntur, vel superseri-buntur, quod manus serioris indicium esse in paueis asteriscisetobelis codieis Vaticani 1209 Editores judicaverunt." Dixi demore, quia asterisei textuiprimae manus regulariter, sed inmargine solum quantum vidi, ipsa prima manu vix in Jeremia,saepe in Ezeehiele apponuntur, metobelo aeque regulariter iis

, .63 Bihliorum Sacr. Graecus Cod. Vatlc. coll, studüs Vercellone et Cozza etc. .t, VI. pug. XIX.

--30 -

saepe addito. Sed isti asterisci, ut in parte alters commentaionisostendam, non sunt Origeniani, sed recensionis ipsius Hesychianae,quae est textus _prirnitivus codicis; asteriscis autem saepe, vixobelo, etiarn Lucianaea recensio utitur, ut infra -demonstrabituret Field quoque non abnegaret," et confirmat versie Syriaca exGraeco, in summa Lucianaea, quam olim edidi." .

Sicubi autem asterisci textui ipsi apponuntur manu alia quaeet in contextum arcte eos inserit et margini adscripsit, inde estquod recensio Hesychiana in textum intulerat quae etiam Ori-geniana -recensio suppleverat et fere ex iisdem veteribus Inter-pretibus, ut plurimum Theodotione, quem et in Daniele integrumet in Job abundanter receperat Ecclesia: hoc in secunda partedeclarabitur.

Demum notae istae codicem indicant refertum lectionibusvariantibus Interpretum et etiam scholiis, plane ut sunt libriSyro-hexaplares juxta suam conditionem etiam in subscriptio-nibus assertam. Nam Chisianus vix habet ulla, ut Daniel Ill, 81,VII, 4-8, VIII, 9, 23, IX, 26, X, 1, 13, XII, 5, 7, 10, quae sicum copia lectionum Syro-hexaplaris conferantur, obiter additavidentur, ut etiam in aliis codicibus non hexaplaribus fit, ut inAmbrosiano E. 3. In! Dan. IV, 16, et in aliis codicibus Hol-mesianis, ut in appendicibus videre est. Sarravianus numquammarginales lectiones recepit, contentus ut fere Chisianus unotextu Origenis recensito." Codices autem marginalibus lectio-nibus recipiendis destinati convenientem locum eis reservabantet lineis siccis impressis scripturae normam ponebant, ut incodice Ambrosiano Syro-hexaplari et in aliis sacris et prophanisvidi, et res ipsa postulat. Sed in Marchaliano tum lectiones istaeInterpretum et scholia, turn additamenta textui jam dicta codicismarginibus addita fuerunt ut fieri potuit, etiam in margine internoarctissime.

Gi Hexapl, Origonis Proleqom, pag_ XCI.65 Monumenta sacra et prophana citata tom. V pag. I-·ro.66 cr. Field, Hexopl, Origen, I, pag. C.

- 3L.-. Vidi equidem in Marchaliano saepe duphcem lineam siccam

in margine externo, ut page 179\ 185".. 1891, ecc., ut fit in

codicibus marginali materiei recipiendae ex originepraeparatis,in heliotypia etiam piu res huiusmodi lineas, videtur non red-dere. Sed nimis areturn est spatium inter has lineas, et lectionesmarginales eas passim utrinque late excedunt, Si ergo margi-.nali scripturne dirigendae erant lineae destinatae, vel pro di--versa erant scripturn ab ilIa lectionum marginalium, quas nunc.habet, vel etiam serius imprimi potuerunt, ut' etiam fortior im-:-pressio ac aliarum textus interdum indicare videtur, ut page 117\-ubi etiarn lineae pro scriptum minori additamenti in loco textusproximiores sunt. Sed ipsa codicis inspectio indicia judicandidare potest, cum heliotypia vix huiusmodi plene referre possit;Iicet, cum lineae sine colore sint, nee ipsaprofundiore impres-sione diversitatern ducentis prodant, nil certi dabunt, nee infir-mabunt, puto, argumenta quae attuli, ut probarem codicem exorigine non fuisse destinatum marginalibus leetionibus Hexapla-ribus recipiendis.

Subscriptiones igitur ilIae non possunt dari nisi codici exqU0 curae Hexaplares originario textui Marchaliano accesserunt,et quod .interdum 'in aliis codieibus memini accidisse, auctorcurarum Hexapiarium descripsit et quidem ante ipsos libros qui-bus pertinent, etiamduas subscriptiones codicis Hexaplaris quo·utebatur: recti us sane fecisset, si imitatus collatorem codicisFriderieo-Augustani" cum codice Hexaplari ad II Esdrae et Esther,scri psisset: ~:J:!j~):'i91}Tt?'; ~'J:'1?~7''J E'J~ Y.c(~lJ7rE't'C(y''t'~uU:;C' P.E":E)'I}7Q'1 z. r E.;'\

Sed ut alibi dixi, nihil inde perit pretii Marchaliani: si enimnon offert texturn p1'imum O1'igenianum, habet tarnen eius 1'e-censionem aceul'atam, quae confirmat et supplet Chlsianul11, Sy-ro-hexaplarem et codicis Barbe1'ini marginell1; textus autemprimus Hesychianus in ~Iarchaliano melius 'iuum in aliis libris

67 TJ,;che~dorr in locis SUPI'U ullulis.G8~~h::-!':'2~':'~ scrip<;j ut in duplici sub~cripliJne fu~it ~I 1I'l!halia'lus; ex s~rjorine USU, un errore

scriplul'uC alii \'idcilnl.

- 32-servatus, quantum mihi videtur, ut textus publicus magni olimpatriarchatus Alexandrini, et unus ex tribus vettistis recensitis,semper maximi faciendus. .

Pag. 1"- 9'\ Ex 't'~~ wa.ßw')1) ".p' 't'1j; 't'~:J ß'ß).'~1J .~~ 7rP')'?Ij't'j)~ ~'i~lU'1'~;

;C"" C(ur~ [1••p")1); n 7r~l'ZX'" E;Cc('1't'~;. Legi <.U'1.t~'it,)lJ ex spatio et reliquiis, etex usu huius amanuensis in subscriptionibus supra allatis. EdiditCurterius." Sunt ista, ut dixi paragrapho 2", ubi de Capitulis, pu-rum excerpturn Synopsis sacrae Scripturae editae inter opera S.Athanasii, Ab isto eam abjudicant critici ut Montfaucon, Fabriciuset Cave"; et Montfaucon quidem nihil de auctore conjectat, Fa-bricius et Cave attribuunt Athanasio Juniori Patriarchae Ale-xandrino armis fere 490-7, cui Euthalius dedicavit opus suumin Acta et Epistolas Catholicas,' ut ex titulis apud Zacagni," Idemde opere eiusdem in Epistolas Pauli affirmat Cave, sed ex textuEuthalii" non liquet, et non videtur verisimile ex anno quo scri-psit Euthalius," nempe anno Domini 462, vel 458, ut ex dictisipsius Euthalii dat in nota Zacagni ex diverso computo anni Na-tivitatis Christi: initio enim" vocibus ß:ic't'Ep 't't.IJ.'~":c(":. sine nomineutitur, nee' tum erat Episcopus Athanasius; nisi patrem alio extitulo eundem appellet. Sed argumenta Euthalii in Acta Apo-stolorum, septern Epistolas Catholicas, et in Epistolas Pauli,.eadem sunt in. Euthalio et in Synopsi: si autem vera est opinioZacagni," addita ista argumenta fuisse serius operi Euthalii, as-sertionem quidem Fabricii et Cave non infirmaret; sed si vereargumenta sunt Euthalii, absonum esset, ut iste Athanasio de-dicaret opus in quo plura ab eo mutuatus est, quin diceret, utarguo ex verbis Zacagni." Cardinalis Pitra demum dubium pro-

69 Procopii in Isaiam Commentariorum Epitome, post praefationem.70 S. Athanasil Opera, ell. Muurina (~Iontfuti'!on) tom. 11, t2,~.- Montfu'lcon, Colleetio Noso:

Pairum, II pogo XXXVIII. - Fabriclus Bibliothcca Graeca, ed. Hurles, VIII, 195. - Cave Scripio-rum Ecelesiastleorum. Historie liüeraria, Oxonii HID, in S. Athanasio, et in Athanasio Juniori subanno 490.

n Collectanea Monumenterum. Vetcrum pag. 403, 4i5.72 Ibidem p .g. 515.73 Ibidem pug. 536-7. et p. LXI.74 Ididem pug. 515.75 Ibidem pag. LXVI.76 Ibidem pogo LX.

- 33-

ponit, .s~tne Syn?psis .. te.l'ti~I~7liber, qui nullibi co.m'p~ret, ,Hypo-mnesticr Josephi Christiani: sed textus sacer miuo Synopsis,ubi pluries affertur, .rEgyptiam reccnsionem sapit,

Caeterum Synopsis Athanasiana texturn eumdern ac illainter opera Chrysostomi," lieet cum varietate, habet in' Ecclesia-stico, auctum tarnen, quod serioris aetatis indicium videtur: suin-mariuni autem Ecclcsiastici idem in capitula, divisum praeponiturex textu Chrysostomiano versioni libri Syro-hexaplm'i, quaehaI!c in capitula divisam ante plerosque libros .recepit." .

Ad Eusebiumne cum titulo codicis Marchaliani confucrien-odum? tum color .rEgyptius textus sacri quem indicavi, tum ordoJeremiae alius ab Hexaplari videntur obstare.

In hoe labyrintho alii in operibus Patrum versati filum di-rigentem nectant; nee enim rei, quam tracto, plurimum interest.

Paginae 11"_2~lt continent: O'J~.u.~~~ ;'1')~t'lj~jJ') Y.~C ;.').9',;') UjC Y.IlC ;'')1)

12:":;':-7,),),) Y.IlC :":':.); Y.7C :":'):J Y.W/~~!. Sunt major pal'S operis de Fitis Pro-plietarum, quod in editionibus S. Epiphanii eireumfertur, etomnia fere, vitam quod attinet, inserta sunt in Chronico Pa-schali ut indicat Mai." Sed et Graece alibi et Syriace extanthae vitae partim editae et partim manuscriptae, nee vacat omniaafferre: aliquot etiam appositae sunt multis ex Prophetis l\,Iino-rihus in translatione Svro-Iiexapluri;' in cuius editione in notislibros ullos attuli, in quibus vel extant, vel de iis tra ctatur.

Utrumque excorptum ex sua indole conveniens satis, licetserius, additamentum est textui Hexaplari, et reap se pars se-cundi in Syro-hexaplari extat, ut dixi, et prius simile habet inCapitulis praemissis in Syro-hexaplari, ut iam indicavi. Cumautem scripturn eadem sit, ut opinor, ac ilia subscriptionum etscholiorum ante Isaiam et, Ezechielem, ex apographo codicis

"i7 Analccta Sacra, tom. 11 Lypis l'useulanis, 188i, pag. 405 nota 2.78 tom. VI, pag. 303, 313 cL 380. Plum, ulin qUlle ('x codice lugdunen'!i eadem oe Alhonasiuna

dedit ~fonlraucon, non ognoscunt olii codices cum Jcrosolymitano. .79 Crr. mea Monumentu Sacru et prophann tom. 11 unte et post Ge.1esim et onte Exodurri:

item Codn: S!lro-lIeroplarjs aDle plcrosque libros, et de Cupitulis Ecclesiastici nolum pug. 5t80 NOM Patrllnl Biblwt!lcro tom. IV, pag. 320.

5.

- 3-1-

Apolinarii videntur nostro praemissa haec omnia, et prius ex-cerptum quidem ex Synopsi desurnptum, quae cum ex textu sacroquo utitur, .tEgyptiam originem redoleat, originem eandem 60-dicis Apolinarii posset innuere. Sed haec merae coniecturae sunt.

In pagina 5\ lin 6 et 7, lino 8-14, et in fronte sunt tresscripturne diversae omnes et singulae eodem litterarum gene reexaratae, quo scriptura uncialis codicis, et tertia prodens rudernlectorem qui nee Graecum callebat: hoc praestant ut doceantetiam post curas. Hexaplares codicem ad tempus in iEgyptomansisse.

IV.

De patria codieis.

In LEgypto fursse codicem l\Iarchalianum scriptum nemo,quantum novi, negavit, et in istius saltem patria cum caeterisconvenio. Scriptura enim codicis plane eadem est, quae, litterismere Copticis exceptis, occurrit in plerisque manuscriptis Coptissive Sahidicis sive Memphiticis, ut videre est in tabulis Ciascaet Hyvernat:" et etiam in manuscriptis bilinguibus Graeco-coptisut in tabula XXIII in opere Ciasca, et in fragmento Joannisedito a Georgi, cuius specimen datum fuit a Silvestre, (Paleo-graphie universelle), licet antiquiorem scripturam isti referant.Sed etiam ex vetustissimis papyris .l£gyptiis graecis, quarum.specimina plura extant in operibus Notices et Eaitraite des Ma-:nuscrlts, tom. XVIII, Planches; Facsimiles of the PalaeographicalSociety: Catalogue of Ancient .Mss. in the British Museunipart I, London, 1881, et in aliis libris, abundant .enim istaefragiles chartae, statim se prodit codex l\Iarchalianus ut derivatioillorum scripturae. Etiam Testamentum episcopi Copti Abraamii,

81 Ciusco, Saer. Bibl. Frtujm, COpto-sale idica, Tabulae - Hyvernat, Album. de PaleoqraphleCopte - Rornue 1888.· .

- 35-'(Palaeographicäl Society Vol. I, 107) in subscriptionibus scri-pturae uricialis typum Marchaliani servat,

Quod de prima scriptura idem est et de caeteris uncialibusquas supra commemoravi, cum idem sit typus in omnibus, vixuna alterave nota marginali fortasse excepta, quae non tarn plenetypum illarum servat; sed tarn paucae et exigui pretii sunt quasvidi, ut non intersit ulterius de iis dicere.

Indoles etiam textus, plane ...'Egyptii, ut infra declarabitur,patriam codicis demonstrate

v.De aetate codicis.

De aetate codicis Montfaucon" scribit: character in ' litterisE, 8, 0, C multum deflectit a prisca rotunditate, in caeteris 'pri-migenia pene codicurn forma servatur. Aceemus et spiritus ubi-que prima manu notantur. Hinc fit ut ipsum cum prioris et po-sterioris aevi codicibus conferendo, octavo saeculo libenter ad-scribam. Sed alibi postea dicit esse octavi circiter sacculi."

Tischendorl" autem postquam probavit contra Montfauconaccentus non esse primae manus sed posterioris, addit: licetenim ipsae multarum litterarum formae productae ac fere ob-longae ab antiquissimo genere unciali satis differant, tamen sae-cuIo septimo fidenter adscribendae, vix sexto posteriores ha-bendae sunt. Sed in titulo voluminis dicit sexti vel septimisaeculi.

Cardinalis Pitra ~1 ait esse codicem sacculi VII aut VI; etVI circiter sacculi, item de accentibus 1110nen5satis aperte yi-deri recentioris manus.

82 Palaeogruphla Graces, Parisiis 1708 pag. 225.133Hexaplorum Origenis quae supersunt, Perisiis 1713, 1I. 87.8i Menumenta Sacra. Vo!. 4, pogo XX.85 Analeeta Saera III (Venetiis) 1883, pug. 55i, 561.

- 36-Ex herum ergo virorum sententia, cum etiam Montfaucon

nonnisi ex minus recto judicio de accentibus et spiritibusadoctavurn saeculum retrahat, inter sextum et septimum saeculumponenda aetas codicis. Si et meam proferre licet opinionem, egosexto potius quam septimo tribuo primam codicis scripturam ..

Cum anno 1888 primo vidi codicem, ex ipso obtutu statimsaeculi sexti mihi visus est; et si quid meae experientiae in co-dicibus versandis concedere possum, directa sententia in huius-modi judiciis, quando mens non est distracta examinando parti-culatim, 'sed contuita omnia uno actu decernit, melior fere sol etesse, quam lata post minutam ac separatam adjunctorum inve-stigationem. Idem, puto, accidit ac cum ex ignoti hominis obviiaspectu de eius indole vel aetate conjicimus. Sed nee examinansparticulatim eodicem, praesertim in heliotypica repraesentatione,a mea dimotus sum opinione.. Prime .enim membrana tenuissima et pura est, ut in vetu:-

stissirnis codicibus sol et.Deinde litteral,'f si E, 8, 0, C exceperis, vetustissimarn for-

mam rotundam; sirnplicern, et severam retinent et firmo, aequaliet libero ductu r-xarantur: et si non cum eodicibus Graecis ab.i£gyptia 'scril)tura abhorrentibus conferantur, sed cum iEgyptiispapyris, et Copto-graecis manuscriptis et ipsis Coptis in tabulisjam 'allatis Ciascaet Hyvernat, qui partim 'communem scripturamhabent vel imitantur, partim typum Marchaliani tuentur usque alultima tempora, vix secundae aetati codicum in membranis scri-.ptorum tribuendus est codex, in quo pura perseverat forma vetustis-sima fere in omnibus Iitteris. Sed etiam pro litteris E, e, 0, Cjam initia oblungarum formarum reperire est in antiquissimis pa-pyris, ut in Iliade Musei Britannici." Ideo ex ratione scripturaemagis -liberae in 'ductibus in' Marchaliano, quam eandem pauloantiquiorem et puriorem videre est in palimpsesto Graeco-aegyptioIII Regum Musei Britannici," conformatam earn dixerim pro

86 C rtalogue of Ancient Manuucripts in the British Museum, Greek. London 188l.' PIa le I.87 Hyvernut. Op, eit. Tub. VI. .

- 37-membranis ad .Iiberiorcm. papyrorum .Egyptiarurn; et .videturdicendum, duplieem .in Graeeis manuseriptis .!Egypti invaluissetYPUl11scripturae, primum exvetustissimis accuratis papyris magisliberum in duetibus, iisque tenuioribus, et in ullis litteris <10n-traetum non rotundum, alterum ex Graeco uneiali crassiori vacconstanter rotundo, qui in membranaceis manuseriptis Icre ohtinetextra £gyptum, et huie magis sinulem, lieet .iEgyptiamindolemnon -,plane vitet, ut in duobus bilinguibus aUatis ex Silvestre etCiasea in paragrapho p~aeeedenti,. ubi de patria Codicis.

Qui duo typi seripturae, ut videre lieet in tabulis Ciasca etHyvernat saepe eitatis, una continuabant in Coptieis manuscriptis,donee, ut puto, saeculo fere octavo, l\Iohammedanis 'dominantibusac Arabica .lingua praevalente, scripturn Coptica nullum jammutationern admisit, ut linguae saerae seriptura immota ma-nente. Nee enim aliter fieri potuit ut duae .:istae formae seri-pturac sine notabili differentia per tot saeeula perseverarcnt contraac factum in aliis linguis, in quibus formae litternrum per sae-cuia mutantur et veteri grandiori charaeteri etiam in libris exa-randis minuseulus, quem dicunt, sueeedit. Si haec probabilia saltemsunt, conferens quisque Marchalianum cum illis omnibus Coptieiseiusdem generis, statim perspiciet quanta sit eius prae istis pu-ritas et simplex elegantia scripturne.

Omnino autern idem typus scripturae Marchalianae est inGraeco palimpsesto Ill· Regum Musei Britanniei (Add. 14(65),quem edidit Tischendorf et tribuit. saeculo .V,H addita tabula,sed ex conditione codicis minus perfecta; pagina vero integraheliotypia -repraesentata est in opere Hvvernat," qui ex eutalogo\Vright indieat actatcm sacculi V-VI. Forma litterarum eadem,illis exceptis compressis jam indicatis, in quibus tarnen jam in-cipit et ipse deflectere a rotunditate in fine linearum. Etiam codex,Coptus Pistie Sophla, quem Hyvernat fere saee .. VI .dicit," licet

88 ~Ionumelita SaCI'u. H, pag. XLIV.89 Albu'll do Paleographb Cople. Tub. VI. '90 Op. eil. Tub. 11.

- 38-

crassiorityposcripturae utatur, in E, o, 0, c, formis Marchallanissatis proxime accedit., Mihi videtur proprium hoc fuisse Graeco-coptae scripturae, ut illarum litterarum formam satis maturereciperet et constanter deinde retineret; sunt enim servatae in aliisscripturis minoribusMarchaliani, in palimpsesto edito a Tischen~dorf," cuius tabulam dedit ut potuit ex conditione codicis: scripturnautern eius magis illi priorum 'viginti quatuor paginarum Mar-.chaliani accedit et etiam minus uniforrnis in tabula videtur; Ti~schendorf' attribuit saeculo VII potius quam VIIf.w

Caeterum et in aliis codicibus Graecis diversi typi scri-pturae saeculi .V exeuntis et VI jam coeptum est, alia licet ra-:-tione, deflecti it pura .vetustiori forma tUI? in corpore linearum,ubi' fucate exornantur litterae vel onerantur potius, tum in finelinearum ubi cornprimuntur et oblongae fiunt, quod jam coepit inDioscoride ~Vindobonensi scripto pro Juliana Anicia, ut proba-.biliter conjicitur. .

Praeterea tres illivirivMontfaucon, Tischendorf et Pitra,nullam'scrjptoris 'diversitatem agnoscunt inter scripturam textuset illam marginalium Hexapiarium, notarum ante Isaiam et Eze-chielern, et priorum vigintiquatuor paginarurn: imo .Tischendorfet Pitra ex defectu accentuum, iste et ex raritate spiritmim inmarginalibus, arguunt ad eorum defectum prima manu 111 textu,et omnia eidern aetati tribuunt, Jicet spiritus occurrens in margina-libus et deflciens in .textu diversitatem et posteriorem aetatemin' illis indicare videretu'r.Mihi, ut saepe jam dixi, 'diversaemanus; ac etiam, quaeque demum sit, aetatis illa omnia videntur.V.eriim et ipsa. haec mar:tus·i~ marginalibus, in notis allatis 'etin excerptis initio codicis, eandem scripturam habet; imo in lit-teris E~e, 0, C, ex, teriuioribus ductibus ad vetustiorem paulomagis accedit. Artificiosior autem quam illa textus estista scri-,ptura, quod serioris aetatis indicium est, sed tamen pura et quae

91 Monumenta Sacru I png. 179-181-.9<!Ibidem. pug. XXXV.

-39 -respondeat, illi ~lior~m co~icum extra iEgyptum scriptorum, quisaeculo ,VI tribui solent ..

In manuscriptis libris qui extra iEgyptum exarati saeculo-rum demum VII et vrn censentur, certe aequalitas scripturaefere cyanuit, et longius quam fiat in Marchaliano etiam in iisquae puto posterioris manus, discessum est a veteri puritate.Hanc eOl'ruptionem testantur etiam frequenter lectiones Graecaemarglnum codicum Syro-hexaplarium sacculi VII et VIII, quae·cum eundem typum offerant, licet a pluribus amanuensibus' etdiverso tempore scriptao, ad scripturam aetatis Interpretis A.' C.615 nos retrahunt, qui Graeca apposuit, et cuius scripturamiIli conati sunt repraesentare, nec male, quin, ut apparet, intel-ligerent quod scribebant, et cogerentur ideo vetera imitari ..

Ex hac corruptione sacculi VII et puritate relativa scripturael\Iarchaliani tum marginalium, tum partium praernissarum et in-sert~rum serius, has quoque omnes partes, si non coaevas om-nino primo scriptori, solum paulo recentiores puto, et saec. VIvel ad summum initio VII tribuerem.

Sed de his' omnibus quae posteriora puto, absens a codiceinterrogavi curatorem edition is Revcrcndissimum Cozza-Luzi,qui rcscripsit. se putare, affirmari posse omnes notas HexapIa-res et lectiones marginales, si' non ab eadem manu textus, sal-tern a coaeva esse, cum tanta sit similitudo inter utramque: itemmarginalia Hexaplaria videri atramento minus nigricante exa-rata; sed id posse tribui exilitati ductuum, quod et ad alias notasmarginales una littera constantes trahi posset, et ad asteriscosminoris formae, quam ii quos et ipse 'primae manui tribui, utpage 586 marg. ,lin. 1"-4",25'-27': demum esse inter notas mar-ginales etiam unciales ulIas, quae solitae 'et eleg30nti manui no-tarum Hexapiarium tribui non possunt, ut sibi videtur, licet hancimitari conantur, ut page 70, 81,83 et alibi, quod et ipse supe~iusattigi. .

Sed sunt alia probabilia indicia saeeuliVI pro prima manu.In Titulis et Subscriptionibus adsingulos libros omnia quae

a prima scriptura sunt, simplicissima sunt et vix quid differunt

- 40-a Vaticano 'et Smaitico et fere cum, Alexandrine conveniunt,minus etiam isto habent interdum, et ipse Sinaiticus in subscri- .tione Malachiae cum Alexandrine 'amplior est. Et Tituli quidemfere semper minori ilIo textus charactere scribuntur, et ' extratextus ordinem in fronte paginae, ut in illis -codicibus: Subscri p-tiones contra grandioribus litteris scribi solent, ut interdurn inAlexandrino .. , '

Interpunctio etiam a prima manu, quantum apparet,' raraest: nota autem paragraphi plenior ac rectius appingitur quamin Alexandrino, magis iuxta usum vetustiorum codicum.

In'initialibus etiam' litteris fere cum'· Alexandrine converii tet simplicior paullo est, recedens ab usu sacculi VIlet sequentium,quando initiales maxime augentur. '.' ' ':.'... Ornatus .demum ad calcem singulorum librorum, si plenioressunt quam in Vaticano et Sinaitico, simpliciores sunt quam inAlexandrino: reapse tres typi in iis videntur esse;' unus in Va-ticano et in Sinaitico, alter in Alexandrine, tertius in ~I3I'cha-Iiano et severioris quidern generis: quartuni adderem tvpumcodicis Ambrosiani saeculi fere V, A. 147. Inf., qui caeterissimplicior et purior Graecam magis refert eurythmiam.

Haec quidem singula per'se aetatem non, aperte demon-strant, cum et ab archetype esse potuerint, cuius saltern anti-quitatern innuunt: sed -simuI omnia sumpta, praesertim aliis ar-gumentis addita, codicis aetati definicndae juserviunt.

Sed in tanto defectu codicum Graecorurh cum tear.poris nota,fatendum est in definienda aetate Marchaliani ut et aliorum nc-:,cessario quemque ex' sua praesertim sententia . pendere. Egoopinor ex usu quaIicumque codicum tum Graecorum, tum La-tinorum, qui pauIo plures notas habent temporis, turn demuniSyrorum, quorum multi-eh -anno C. 411 'et deinceps non in-terrupta serie nota aetatis instruuntur; cum viderim processumscripturae eundem re ipsa in omnibus tribus linguis., Verunicum ex sententia sua praesertim quisque judicare cogatur, ae-quum et justum est, üt euivis stet sua opinandi libertas. ~Iihiquidem saeculi unius vel alterius differentia parum vel nihil in-

- 41-terest et magis euro indolem textus, huiusque puram traditionem,quae ex testium collatione praecipue definiuntur.

Ceterae paucae ac pusillae additiones praeter allatas, utullae cu.rae Hcxaplares, quae seriores, ut jam innui, videntur,et uUae aline notae omnes charactere ipsius generis ae textusexaratae vel fere, non ultra nonum saeculum protrahendae mihividentur: in £gypto autern omnes scriptas credo ex eademscripturae specie; unam et alteram excipio seriorem, quae ipsasua scripturn originem non .tEgytiacam prodit, ut forte Iitteraenurnerales nominibus Prophetarum Minerum additae in primisquatuor paginis, et ullae aline, et cert« scriptura in fronte pa-:-ginae 128.

VI.

Historic Codicis post additiones unciales.

Primo accesserunt Codici notae lectionum ecclesiasticarumcurrenti calamo exaratae et connexis litteris, ut a.P7.!J page 328,lin. 21 a in fronte, et T!h; page 330, lino 8", page 380, 381 et alibi:imo alicubi unciali fere deflexo et currenti adponitur rxplYi, utpage 174, lino ultima et page 296, lino 18", cum ,:£10; page 301,lino 27, quod illi IXPl.Yi referendum videtur, nulla alia intercedentenota lectionis, et axaratur charactere currenti.

Utrum in £gypto an in Italia inferiori hae notae appictaefuerint non habeo quo definiam. Ex rudi tamen ratione qua ad-scribuntur et ex raritate potius apossessore libri suo usui vi-dentur scriptae, quam ex usu libri publico: quod propter insta-bilem et rude m rationem, qua apponuntur, puto dicendum et deillis notis lectionum ecolesiasticarum, quae interdum occurruntin aliis codicibus vetustissimis.

Codicem satis mature, fortesse ante XII saeculum, in Italiaminferiorem migrasse ex plurimis conjicio, et primum ex scholiis inmorem catenae, et ex notis ullis, ut p: 66, lino 17', quae tachygra-

6

- 42-phiam videntur referre, quae in codice Vaticano 1809,"3 in Nonneet Dionysio Areopagita Musei Britannici," et in aliquo alio co-dice saltem in margine occurrit; et forte nonnisi in codicibusGraecis Italiae inferioris usurpata fuit.

Marginalia ista seriora describere una cum aliis notisdiverso tempore scriptis, ut apparet, nee operae pretium est,nee possem brevi tempore mihi concesso. Solum dicam me con-tulisse nonnulla scholia Patrum in Jeremiam cum eaten a editaa Ghislerio et in Isaiam cum eaten a codicis Ambrosiani G. 79.sup., et fere omnia, contracta tarnen nee eodem ordine, in iisreperisse: ex ullis seholiis autem a Theodoreto sumptis vix adJEgyptiacum fontem reduci posset compositio, quia Jaeobitaeabhorrere ab illo debebant. In pluribus equidem seholiis Patrumversionis Syro-hexaplaris a Monophysitis faetae, quae ex ple-risque Patribus Graecis .sunt desumpta, numquam nee Theodo-doretum, nee Theodorum Mopsuestenum memini me vidisse.Item in catena iEgyptiaca in Evangelia edita a Lagarde, in quaomnes fere Graeci Patres oeeurrunt euiuseumque loci, omninodesiderantur Theodorus Mopsuestenus et Theodoretus."

Scriptura istarum minuscularum additionum ex eodicibusquos mihi eontigit videre, illi Italorum codicum affinis videtur:saeculi autem XIII puto scholia Patrum. Montfaucon scriptaminusculo eharactere in pagina 9-10 saeeulo XII fere tribuit."

Occurrunt quoque rarissime charactere isto scholiorum variaelectiones in textu vel in margine, apposita etiam alicubi nota'lp. ('lP"P"~"): eonveniunt ex aliquot collatis cum recensione Lucia-naea," quae etiam vix iEgypto, bene Italiae inferiori possunttribui, in quam cuiusvis recensionis codices immigrasse videntur,ut conjicio ex codicibus Bibliothecae Ambrosianae inde compa-ratis.

93 GiLlbauer, Die Ueberresle Griechischer Tachygraphie. Wien. 1878.94 Watlenbach, Scriplurae Graecae Specimina, Ed altern. Tab. XIX. - Palaeographlcal Society

II Series, Plute 28.95 Lagerde (P. de), Culenae in Evangelia .tEgyptiacae quae supersunt. Gottingue, 1886, p. VI.96 Palneograp'iia Graeca, page 225. .97 Cf. pag. 305, lino 2 , 1G6, lin. 17" in textu, pag. 55, lin. 28".

- 43-

Ne quid .varietatis Codici deesset, Latinus quidam, imitatuseius scripturam pag. 1:28, repetivit in fronte partem supplementitextus in margine appositi, Latino textu Vulgatae superscriptoprimae lineae .

. Passim demum lectiones Vulgatae Latinac superscribunturvel in margine apponuntur, ut in pagina allata 128. Latinumetiarn version em Graeci textus, sed fere vocum singularum, vidi.Simili scriptura, non .dico eadem, offendi Latinam versionemGraecarum vocum vel Vulgatam in codice Evangeliorum Am-brosiano B. 56. sup. in Italia inferiori scripto, A. D. 1022, sedLatina sunt seriora.

Aliae notae Latinae accessere, vel descriptio Latinis Iitterisvocum Graecarum; nonnulla« saltem videntur Gallica manu con-. scriptae. Conferatur ipse Codex in page 128, 129, et passim,praesertim ab initio. Plane eadem, licet rarissime, occurrunt incodice Ambrosiano Evangeliorum nuper allato.

Est etiam ubi lineola longe seriori separantur voces Grae-cae continuae scriptionis Codicis.

Capitulorum ex Vulgata notae et duplici etiam manu etratione passim appositae fuerunt latine.

Quod magis notandum, Codex vix alicubi in margine, plenein textu et fere in additis initio et ante Isaiam et Ezechielem,instructus - fuit accentibus et spiritibus, qui ex forma et atramentolonge serius appicti sunt. Spiritus non unius manus videntur exforma et atramento: alii formam saeculi IX et X satis red-dunt, alii earn imitantur rude. Ex litteris Cozza accentus etspiritus appicti fuerunt ante instaurationem Codicis. Convenit fereCodex cum accentibus et spiritibus serius appictis Vaticano ubi-que, exceptis locis non instauratis: in Claromontano idem estsed antiquiores judicantur, saeculi IX vel X,~ et in Sinaiticointerdum, in quo appositio longe antiquior," longe seriorem

98 Tischendorf, Codex Clarornontanus pug. xxn. - Facsimiles of the Palueographical Society,I, 51. 69.

99 Tischendorf Codex Sinaiticus. I pag. 9* et tab. V.

- 44-

scripturne minusculae rationem sequutus est qui, ut factum estin Vaticano, spiritus et accentus apposuit ubique instauratorcodicis Ambrosiani A. 147. inJ.

Codex item vix alicubi in margine, satis frequenter in textuet additamentis saepe dictis instauratus est, sed solum ubi eva-nuerat scripturn prima, non ubique, ut celeberrimus Vaticanuset Ambrosianus mox allatus, qui non instaurantur solum in locisab instauratore reprobatis; nee ista instaurationc in Marchalianoobruta semper prima scriptura ut in Vaticano. Satis se proditfere -ubique instauratio etiam in editione, et attentus lector adprimam manum facile perveniet. Ut aut em lector aliquam nor-mam habeat, variam aliquot paginarum conditionem ex notisReverendissimi Cozza indico. Multae instauratae litterae in pa-ginis 26, 29, 32, 33, 36, 40, etc: paucae pag. 25, 27, 28, 30,31. 34, 35, 37, 38, 39 ~tc.

Instaurator iste, si tamen unus fuit in omnibus ac singulisvocibus, alicubi dormitabat et pro prima scripturn litteras aliasintrusit, ut exempli ergo page 278, lino 2ä" dedit ~r; pro lr;, li-cet spiritus moneret, lino 28" u~!:(y.':1J~~,:~r pro H~~Y.~:J~~,:,~r, et lino ul-tima plane obscurat primam vocem C-::~PI.~IIJ.1'J~.

Gallicam manum dixi olere ulla Latina adscripta, quae ne-scio utrum in Gallia scripta fuerint, an in Italia inferiori, quaeNormannis Gallisque dominis medio aevo per saecula parebat,quos eorum gentis homines ut par erat comitabantur vel adibant.

Tandem Codex in Galliam delatus fuit et in ea, si nun inItalia, Gallicae manus accesserunt, certo continuarunt, Ibi ab-batiae S. Dionysii fuit, ut apparet ex nota page 5: Liber abba-tiae saneti dqonisii in francia, quae repetitur page 10 eademmanu: voces in jrancia celeberrimam Parisiensem abbatiam in-dicant, ut apparet, cum Lutetia Parisiorum sit in ea parte Gal-liae, quae Insula Franciae appellabatur, et antonomastice S. Dio-nysii abbatia in Francia nonnisi illa appellari poterat.

Tune etiam fortasse cum erat in illa abbatia manus elegansGraeca sacculi XVI, ut apparet, apposuit notas plurimorumcapitulorum juxta Vulgatam in Isaia. Graeci scriptores, ut notum

- 45-est, tunc temporis in. Gallia erant;" et illarum notarum seripturareferre videtur manum Angeli Vergecii qualis apparet in tabulaII libri Henrici Omont, et perennis facta est in typis Garamon-dianis, qui ex eius forma incisi fuerunt.

Sed ex abbatia S. Dionysii exivit codex, fortasse secunda.parte saeculi XVI, tempore turbarum in Gallia, ut contigit ce-Ieberrimis Claromontano et Cantabrigensi'" et, statimne an postalios casus nescio, devenit in manus'" Renati Marchali Boismo-raei, a quo etiam denominationem Codicis Marchaliani accepit.

Hie Codiccm Ioanni Curterio commodavit.!" qui EpitornaeCommentariorum Procopii in Isaiam ex eo huius texturn inse-ruit, Excerptum Eusebio tributum et duas notas celebres anteIsaiam et Ezechielem, addita versione Latina omnium, praeter-quam marginalium, quae omisit, uno fortasse loco excepto.

Fuit deinde Codex Cardinalis Francisci Rupifucaldii, qui ad-hue anno 1636 eum possidebat, ut arguo ex titulo praefationisoperis Oseas primus inter Proplietas Commentariis illustratus,Auetore J. Ph ilippaeo, Lutetiae Parisiorum 1636: in eo enimrefert, hunc codicem Em. Card. Rupifucaldium e bibliotheca suaei utendum et excudendum dedisse. Edidit ergo Philippaeus, utapparet, saltem Oseam. Librum non vidi, notitiam hausi a Field,(Hexpl. Origenis, I, LXXXV, not. 2) et a Card. Pitra (AnaleetaSacra, Ill, 554).

Plurimum in Codicem dum erat eiusdem Cardinalis studiumimpendit Joannes Morinus, qui multa ex eo affert et tractatloca in suo opere ~ Exercitationum Biblicarum'". »

A Cardinali Rupifucaldio donatus postea fuit Codex Col-legia Claromontano Parisiensi Societatis Iesu, ut declarat notain fronte. primae paginae.

100 Omont, Fac-similes des Manuscrits Grees des XV et XVI Siecles, Paris 1887, pag. 6.101 Cf. Tischendorf Novum Testamentum Gr-aece ed. 8a• Vol. Ill. Prolegomena Ca spari R. Gre-

gory, pag. 370 et 421.102 Curter-ius. - Procopii Comm. Epitome in Isaiarn etc. Praefatio ß.103 Curterius, L c.fOi Exercitntionum Biblicurum libri duo, Par-isiis 1669. Lib. I. Ex. IX. 11. §. 4 et seq., III et V.

- 46-Saeculo XVIII ineunte Montfaucon multa ex eo decerpsit,

ut potuit quatriduo usu in suum opus Hexaplorurn Origenis. Lec-tiones 25 priorum capitum Jeremiae prius illi collegerat MichaelLequien'". De eo disseruerat jam in Palaeographia Graeca h~. I

.Sed in miseranda iniqua clade Societatis Iesu in Gallia an.1762-4 etiam bibliotheca Clarornontani Collegii, ut fit, dissipataest, et Marchalianus et Claromontanus Latinus Quatuor Evan-geliorum subducti fuerunt et vagati sunt, donee Pio VI Ponti-flee Maximo Bibliothecae Vaticanae magno pretio acquisiti fue-runt'?'. Et de Marchaliano narrat Mai, N. PP. B. 1. c., euman. 1785, Homam delatum, palatii apostolici impensa scutatisnummis trecentis, emptum fuisse, et Bibliothecae Vaticanae ad-dictum, bibliothecario Card. Zelada, praefecto J osepho Regio,ut in authentica venditionis syngrapha legitur.

Codex ibi mox collatus fuit pro ingenti opere Holmesiano,et lectiones variae textus et supplementa marginalium in ill0recondita 108.

Nonnulla de Codice disseruit, et aliqua dedit ex eo Card.Mai in sua Nova PP. Bibliotheca IV, Romae 1847, 1. c.

Romae item plura de Codice dixit et protulit Joseph Cozza,curator huius editionis heliotypicae in libro Sacrorum BibliorumVetera Fraqmenta par. I. Romae 18671

fY'J.

Vere anni 1866 Tischendorf descripserat Danielern, l\H-chaeam, Amos IX, 12-15, Oseam 1 1·II 17, et edidit in 1\10-numenia Sacra IV, IX, 1869, 1870, consulto Josepho Cozza, pro locis de quorum lectione dubitare poterat absens a Codice'",

Interea Fridericus Field magnum opus coeperat IlexaploruoiOriqenis quae supersuni, quod prodiit Oxonii, 1867-75. Quid-quid ex Codice editum vel coIlatum fuerat adhibuit, si pars edi-tionis Tischendorf excipiatur, assumptis etiarn schedis collationis

105 Hexuplor. Origen. U, 89, 194.106 Png. 22·i_107 Mai, Noea Pair, Bibi. IV, 318: - Script. Vet. Noeo: Cotleetl» Ill, XX-XXI.108 Holmes et Parsons, Velus Testamentum Graecum l IV, Praefatlo 0<1 Esaia-n.109 Cf. pag. XXXI seqq. •110 Op, cit, IV pag. XX, IX pag. XXXII-XXXIV.

- 47-Holmesianae, amplioribus data collatione; omnia discussit acutojudicio et retulit in suum opus; atque ut de codicibus Chisiano etBarberinio, ita et de Marchaliano eundem Josephum Cozza iden-tidem consuluit et aliquid novi dedit; de celeberrimo Chisiano,pro quo in Holmes apographum eius fuit adhibitum,. jam con-suluerat etiam Carolum Vercellone'",

Sed de hoc viro, Field, qui et meis Syriacis editionibus Syro-hexaplaris et Pescitto largiter favit, praedicandum quod circaannum 1875 pro codicis Marchaliani editione, eius pretii peritis-simus iudex, ad me scripsit, se daturum italienrum libellarumquatuor millia, ut tandem Codex integre ederetur qua meliori ra-tione fieri posset, photolithographia nempe, si recte memini; cumRev." Cozza rem tunc tractavi, sed non potuit opus incipi, puto,quia nee photolithographia reapse satisene perfectum fuisset. Etbene fuit, ut tunc non fieret editio imperfecta, quae alii arteperfectiori suscipiendae offecisset. Nobile propositum viri ingra-tum fuisset occultare.

Postremus Codicem tractavit Card. Pitra, qui in opere Ana-lecta Saera de eo disseruit et excerpta multa edidit anno 1883112

•

In hac studiorum Codicis enarratione omisi qui nee eumusurpaverant, quantum novi, nee eius partes ediderunt. Qui deilIo locuti sunt docti, occasione data, pIurimi sunt; unum affe-ram Blanchinum, qui in opere Vindiciae Canonicarum Scripta-rarum.: caeteros vel fere qui ante eum seripserunt citat'",Etiam eaeteri Auctores supra allati alios indicabunt. Abstinuiautem a eensura, quia et invidiosa res est, et, nisi necessitasferat, ingrata reprehend ere, etsi erraverint, praedecessores, quo-rum demum studiis äperta et complanata fuit via, quam com-mode nos decurrimus. Nos posteri plura quam illi erraremus,nisi illi vel suis lapsibus offendicula quae vitemus, indicarent; etmulta in nostris redarguent successores doctimeliora.

Ul Field, Hexupolr, Origen. n, 567, 766, 9~0. - Aucturium 5-i. 55, 57.112 Tom. 111,553 ssqq., 560 seqq.113 Pug. CCLV et scqq, '

- 48-

VII.

Relatio textus primitioi l1farchaliani

ad testes translationis L.LYX.

Ad secundam commentationis parte m devenio, in qua primode relatione textus codicis Marchaliani ad testes translationisLXX est tractandum. Expeditior ratio videtur, textu praemissoinsignium aliquot locorum ex editione Vaticani ad normam co-dicis facta, addita collatione eius affinium, illi subijcere inte-gros, si valde differant, sin minus collatos, textus codicum ettranslationum qui recensionem distinctam continent. Non enimex selectis lectionibus singulis, sed ex toto habitu textuum in"":'doles eorum plene repraesentatur, ut hominis facies.

Quos confero testes cum Vaticano (B) sunt ex Graecis Fri- .derico-Augustanus idemque Sinaiticus (S) ex editionibus Tischen-dorf, Lipsiae 1846, Petropoli 1862: Alexandrirnus (A) ex eiusautotypia, Londini 1883: Marchalianus (1\1) ex editione helioty-pica, Romae 1890: Fragmenta Prophetarum Palimpsesta Cryp-tensia (C) edita a Josepho Cozza in opere Sac: Biblioram Veta-stissima Fraqmenia Romae 1867 et 1877: Fragmenta Isaiae etfrustum Ezechielis Palimpsesta (T) edita a Tischendorf, NIonu-menta Sacra, Vol. I et If, Lipsiae 1855, 1857: Fragmenta Eze-chielis Palimpsesta (CE) nuper lecta in codice Syriaco- Vaticano162 a Reverendissimo Cozza: Chisianus Hexaplaris (Ch) inEzechiele ex editione De Regibus, H.omae 1840, alicubi collatacum codice a Hevcrendissimo Cozza, qui ex Isaia et J eremiaexcerpta plura misit et Daniel edidit. Praeterea adhibui Aldi-nam editionem (AId.) tarn imperfecte coIlatam in. Holmes; sedComplutensem, licet ad manus, ornittendarn censui, cum testeseius recensionis habearn certos, quos ubi deserit, nescio an fi-denter sit recipienda. Codices caeteros collatos in Holrnes-Parsons

- 49 - .

ex istis alfero iisdem numeris, sed codicem Dublinensem (Hol-mes VIII) in editione Abbott contuli (Dublini 1880), codicis 22 habuiapographum Jer. XXV, 11-18 juxta Hebraeum, et Ezech. VII, 1-11,benevola opera Augusti Hughes-Hughes Musei Britannici, etcodicis 108 apographum, vel collationern Is. XLIV, 8-22, Jer,XXV, 12-16 cura Reverendi Batiffol. Numero 320 indico codi-cem Ambrosianum E. 3. in]. in Holmes non cellaturn. Sed Hol-mesianam collationem, quam quisque facile potest inspicere, nonintegram refero, tum quia testes majores cujusque recensionishabeo in fonte saltem partim, tum quia non satis certa ' estubique collatio.

Latinas veteres versiones codicum \Veingartensis et Pa-limpsesti \Virceburgensis ex editionibus Ranke affero (L \Ve,LWi), Hieronymianam ex LXX in Commentariis S. Hieronymiad Proplietas ex editione Vallarsi (Hieronym).

Copto-memphiticam versionem (C~I) adhibeo in editione.Tattam, Copto-sahidicam (CS) in editione Ciasca, Syro-hexa-plarem (SR) ex mea editione photolithographica. Versio Arme-niaca fere Hexaplaris post Chisianum et Syro-hexaplarem vixusui esse poterat, et omisi, ut et alia secundi ordinis in requam tracto.

Patres Graecos ex editionibus istis affero: Athanasium, Ba-silium, Chrysostomum, Eusebium ex editionibus Maurinis, Cy-rillum Alexandrinum in Isaia ex editione Aubert, in ProphetisMinoribus ex editione Pusey, Theodoretum in editione Sirmondi,Theodorum Mopsuestenum in Prophetis Minoribus ex editioneMai (Nova Patrum Bibliotheca, Tom. VU), codices Holmesiani 95et 185 referunt lectiones eiusdem Theodori ex codicibus Vin-dobonensibus. .

Ut par est, varietates orthographicas et manifestos scri-pturae errores non euro, nisi ratio aliqua id postulet.

50 -

ISAlAE CAPUT IX.

t T~1)'t'!:Ir.;rp~'t'~V r.;rc.· TIXI(1J l'~m /.';,)?(.( ~IXß~1J).';,)v r, "'"IJ 'J;7::(.(bc,u,· x(.(c !:IC).~c;:~e ~c TYjVr.;rXp(.(AU(.(V x(.(c r.;r;p(.(v T~1J r~?a('(1I~iJ1(.()';c),(.(c(.( 't'';,)'J c~V';,)V t !i 1.(,(7; !i ;:??;1J?,U,:V?; £v (j''(?TU,'(1:1'£ q;';,); P:=IIX oc XIXTOtXO\JV!S; £',1 /.';,)pIX C'/(ecc ::CC'JCC':'~U7';,); '-CC,l.L't!t ::7 D,u,cc; , 't'!i ;:'-uC'royT01J ).IX01) 0 XIXTYJ1(.(",e;sv £1)7 ;')'71)111] fj~1J' x(.(c £1)7,'):;(v:: Ij'7~'J':'('(C S'J';,)?Z'C')V fj~lJ ';,); ~c sUr P(.(c-,,!')p..v~c sy IXp.YJr';,) x~, 0',1 't'pnJov oe (JCCCCP~1),u,;voc (j',w).cc • oc~':'( IX'?IjPYj"::t.( ') ~1J"'); () mI(1)'t'';,)V x.c,u,.vo; x~a "I'Jexß(J~; YJ sr.c TO!) Tp(.(l..ljhu CC!)':'';,)V ':'IjV ·'CC? pccßo~'J 't'';,)V CC7tIXC':'OtJV-

~ ~. , 'lI , ')'t'';,)l/ uC:o"l(:uCC(7£V ';,); 'n} 'I],u,:pcc U} mc P.CCO((.(!.L O-:C 7tCCfjCCV a':'~"Yj'J S7tCTJVIj",u,;vYjV OO.~XIX' ecp.ccrcov [J.::rCi XCiT:CiAACijl); Ciw~T:,cO":;!)acv Y.(.(C::;I.Yjfj~UfjCV U £'/=,';0',1":0 ;:upcxccua,,:oc 8 0':'(r.;rCiCaC~Vel:v'J'(}O'l} 'I},U,CY Oco; c(J:;O'l} "I'J,U,CYOU"I'J Ci?/."IJ s',;V1j::"IJ £1:( 't'o~ ~,u.~u IX!)':'O!) XCC(XCCA€C't'e't',) OVOP.IX CiUTOU P.£lcc).'I}; ß')UA-t}; Cil1:.)·0;· Ci;~ "'CCP UP-IjY1jV CitC 't'ou; CiPl.0Y't'Ci;XCiC0lc:cCiv Ci!)T~' 7 tJ.ölccA"I'J "I'J Cip/.'I} Ci!)':'OU XCCCTYj; elp'fj'J'fj; Cin~u oux £a,:,cv ()pc~'J E7tt 't'OY9'pOV~Y (JCiU;C(J' ;tCC' 't''I}V ßccacIs.tCCy IXU't'~Uy.ccrop::';,)acc, IX!)7'fjV XCCCccvr,).ccß:a::7C eY xpcp.rn(xccc SV aCX7tOO"UV17Ci7t" 't',,!) YUV ;tCCCel; 't'~V CiC~VCC !i S1jI.O; Y.upc~u O"CCß7';,)~' 7tOCljfj!t 't'IXU't'CC.8 9'CiVCi't'OY ccmO"'t'£CA£VY.!)PC"; em fccx~ß' xccc r,/.:::V ;7tC r1pCCljl.' tI xccc ·'V~fj'JvrCI.t 7tIX; ')"I fI • -t; ••, I 'I"cco; TO!) erpcccll. ;tCCCoc 'XCC71],U.:VO, ev O"cc,u,"p:ccc et !)jJpsc xccc !)·ft;.'I} Y.CC.iOCCC ·:I0YT:.;to l'Acv90C m7t't'';,)xccO"CYCC)).CC (Jwr. I.CC;:1)o"~,u.:v l.c9,,",); y.ccc Y.~·t~.u.:'J (j'JX".u.:CY"U; Y.CC(x;-ap~1J; xcc, ocx"a'J,U,'I}o"j)ll.:v SCC!)'t'"c; 7t1Jpl0Y.

1. B' 7tCCpcc),cccv et "Icc).cI.CCCCCY - 5. BIS '·p.cc""v - B' CC7tO-:CfjO",)fjCV- 6. BIS X7/.€C:CCCpro ;tCCAme - S in SCP'l}Y'I}'J insertum a BU - ( primum in ü"CSCCCYinsertum a BIS -8. Marg. manu seriori nota centenaria $, quae stichos literarum fere 36 pro quaquelin~a centenarios numerat. Cf. in prima parte pag. 21. - 10. BS O"1JX7,U,CV~!);.

RECENSIO HEXAPLARIS.

Cum B concord at SH, exceptis: v. 2. pro (j'I.CCC est axccc; cum Ch: - v. 4 pro 't'YJ m,ILCCi)C7U. solum ILCCatCCI.L cum Holmes 93. et Hieronymo; sic etiam Syra Pescitto et He-r", ,~... I I

braeus; posset et liberior contra morem translatio e933: - v. G pro ~;(hc,! est 'Xcc).:c:ac,quod etiam nn, Ch et Eusebius, ColI. 'N. PP. H. 3!)0, et ceteri fere Holmesianij sedxccAEcrS BI et X7AC't'€ S' ex: iotacismo videtur ortum, et ad ilIud reduceretur: v. 7 'XIX'ancA7/3:fj::~c, SH. omittit ;tCCCsolum. - Cum B, SS: concordat Ch. his exceptis, v. 2."(7XCCC;cum SH. - v. 4. "I'J fccßa,; eirt: post ~c!n:~;cfj!v addit Y.lJpco;. - V. 6 UC'); xcccc~~9'"1J: cj:'Y'Y1)9fJ cum M ex cura seriori: _; xcc).Ecrccc: ccnj)'Y pro ('(1.J't'~, ex errore ut ap-paret. - v. 7 (.(')'t'ov solus pro ~CC!)ZCa; - ~7C em ''iV ßCCfj').:.ccc'Y. EUgebius ColI. N. PP.Ir, 388, conco~dat cum B his exceptis: v. 2. Y.~~tj,u.!'Jo; pro r.0PS1JO,u,c'Yo;: CCOEV' procae't':: X7C O"xccc.- v. 3. post 't'P?l',)v addit E'Jrpccv?JljfjOV'cc,. - v. 4. textus praepositus(.(1'cccpe9''I}o-a-r7c,sed in Commentario cc,?YJpYJ't'ccc: in text"u praeposito £rr' sine () sed est ()in Commentario: omittit"I'J ante mc in textu, sed in Commentario vi1ehtr legisse: add it'Xupc,,; POgt ~!:'1y.:~CC'1!l/. - v. ({1m; x~c E~7::'" x7h"",: IXO-',)'J-:CC; W)fJYt;Y xccc. - v. 7. 't'~-.,.. ,1.0; pro opt~;y. LectiOlles Ch. exceptis erroribus; et illae Eusebii in testibus Holmesianisoccurrunt et lapsu temp oris ex: mixtione orme videntur,' et tres Eusebii v. 2 cum inullis Holmesianis, tum Matt. IV, 16 exstant, unde videntur in Holmesianos testes de-ducta9. Et si Ch. et Etu SUTll'l.ntur cum SR, cujus major a:uctorita~ ex: antiquita.te et

- 51-aeeuratione, quae certo discrepent a B in textu Hexaplari lectiones sunt (:;'xc~;, etXC<:AOC't'C<:C,quae secunda vix consideranda, Revers textus LXX codicis B non recen-situs et textus Origenianus SH et Ch concordare hie debebant, cum nihil sub aste-riseo in SR occurrat, nee in Ch: qui enim est in Ch. v. 1. ~ Tm, potius obelus essedebet, ut est in M, collate Rebraeo. Quod vero quae sub obelo in SR et Oh, in Badsint, jure id est ex ipsa obeli ratione, ut eo reprobentur quae LXX ante Orige-nem habebant contra Hebraeum. Una certa varietas Q'xt~; Hebraeo concordans soluminuuit diversam textus traditionem, vel levem correctionem Origenis in Hexaplis.

C (Palimpsest. Cryptense) et S(inaiticus codex).

Substratum texturn habent codicis B ex recensione Hesychii identidem, sed nonaequaliter interpolatur : in S recensores seriores O· Ob prior Hesychianam recensio-nem adhibuit, alter texturn antiquum identidem restituit.

C (Palimps. Crypt.) variat a B (Vatic. Cod.) in his.

1. ttt: - omittit, ex oscitantia cum sit solus - oc Aomoc - omittit oc solus - 2. I7XC~

- X~I Q'zc~ cum M, A, C· in S, CM. - 4. 'rY} "f}f1':P~ - Ell 'rY} "f}[J.EP~ SOlUA. - :"j:'lIÖllT:O':' :'",/:Y"f;'~"fj1j~1I cum M, A, S. - 6. uco; caoOY} - 1)CO; x;'c e()09y} cu I M, A, S, .et ceterisfere - E"'/:'1iYjGY} - omittit cum Holmesianis aliquot - x~),:.rt': - "K~).ZCT:~C cum M, Sin Cb, et plerisque codd. - cc;~ "j~.o - ö,"j~ "'/~O ~;~ cum M, A, S, CM. - 7. x~c

. • I

'rY,1I ßccQ'C),:.c~lI - xccc mc T:Yjll ß~'7C).WX.lI cum aliquot Holmesianis, quorum uni Hesy-cl.ianae recensioni affines - Ell xpc[1.~r:c x~c ell ()cx~coau1iY) - EY ()CX~CO'7U1iY) xca E1i xpc-

p.C<:-:c cum M, A, S, CM. - El; 't'Oy CCC~lICC- ö~; 'rOU '(c~1I0; cum S. - 8. .9'CCll~T:Oll -).0"j01l cum SI in quo Cnb eccll~'t'OY - 9. x CC.9'Y},1J.:1I0I - Eyx~eY}P.ElIOC cum .M, A, et C·in f;. - 0.7' ü{3pöc x~c Ü~"f}).~ - 0.1.1 ußpc "K~C Ell U~CAY}; et S Ell u{jpc - 10. "KO~~,lJ.öll- 7:C! EXXO~~,IJ.!lI cum A: S EXXO~O[1.:'v - Y.:.(tp')u; - X:.O.o,)lI cum uno Holmesiano 301.

S(inait.) variat III his a B (Vat.) Appono simuI varietates seriores C· Cb.

. 1. '1Iö,p:;cc).u,r.L TI. S - ca addit OOOY Occ),cclja'f}; cum A, M' in textu, CM. ),omolB, S - oa X~'t'CCA,)ClAl'OC, sed xcc't'cc l'ursum dele turn - 1rCCp~A:'C~lI - fÄ)~P~AC1jll S, A: ca.adJit y.~rocy'01)Y't'e;· cum A, M habet sub obelo - £911~lY- S addit "t'~ p.:P'f1 "t''f1; CO!J~:~;cum A, M. - 2. EI(tE't'~ B, S - ca EC();V; Cb EC()Sr~C (eC():'t'S quod scribit et SI. - I7XC~

B, ~ - c· x~c vy.c~ cum M, A. - 3. "t'pnt')v B - S addit E1)?p~ClI1jn~c' cum A - 4. CC7t'CCC-'rou'J't"' ..w B, S - c· ccmI91jull't'~v: Cb IX1t'CCC'rOUYT:~'1I- ~C:Q'X:O~ljElI - S a.ddit "KUfC'); cumA, M - ö. E"jEYljll't'lJ - S E"j<'1I"f}9"f}IjCCYcum M, A. - 6. uc'); Eo~9'f} - S Uco; x~c E()o9"f},cum M, A - 'tJ,IJ.ClI2n• - S U,IJ.ClI, sed Cab "f}P.11I - X~),SC't'E B, XCCACrE S - XCCAEI't'CCC Ob ,M. - CC"j"jE),O; B, S. - ca addit ;'ccup.~a't'o; aup.ßOUAO;· 9EIj; taxupO; E;')1)O'ICCO''t'Y};: CCpX(.}Yitt;lIY}; 1t'~'t'''f}P 't'OU [1.5HOllT:0; CCC~Y,);' puncta rubra a D· a.ddita? - cc;(.} "jCCP - e"j(.}

1~P cc;~ cum M, A, CjI. - ~PXOY't'cc; B, ~ - Cb addit ElP"f}lIY}lI' - 7. [1.E"jCCAY} Y} ccpXY}- P.E"'/CC).'f}ccpXY} S: C· P.S"j~AY} 'tJ ccpX'tJ cum B, M, A. - CCY't'c),cc/3ö'79"c B, S - C in S (ca?)addiderat ~1)T:'tJ;, sed rursns plane erasum - EY XPC,IJ.~T:C Y.~C EY ocxcctIJI7IJV"f} - ~ SlI aC)~~c-

- 52-Oüu'Jl]xca ell xpl[J.~n, cum M, A, CM. - u; -::i:l al:Al:l:.c - e~; r~lJ CCC:Al:l~; S, C. -8. .9'all~'t'~'J ~. )""/,)'J S: Cl') .9'~'J~n'J - 9. x~9'i!J.:':I" B, S - e'J7.a91i.tJ.:':I,t Ca - E'?,U{3pU_ e'J u~pt - lO.x,~~W'v - exit"f?[J.:''J (error ex contextu ipso codicis pro £xx~'f:Al.tJ.EY)._ xca x:.(Jp~v; - omittit SI: supplet ca.

M(archalianus ).

1. Tm - -: Tm, marg. '1t')m - Y:.'jI9~)':.c:J.·- Y:''jISa).t ~~?:I ~:.c).a'1'1Ii;: marg. 'r(Y(;( ovxEX.t o(J')'J' .9'aAc<üY"I};: ad "t'Ja suppleo aV'rI1P(;(,(:.c (cf. supra P: 19) - 7:ap(;().E1a'J - 7:(;(~

P~ACC<'J :' X(;(r~IX,)U'J't':.;, - e9v:Al'J - addit T~ [l.:plJ TYj; iouo:aa;: marg. iv cc).. au lm-:(;(t

TCC [J.epl] nJ; cou(JC<cc<; (a)J.(.), vel a).).~c;, cf. supra p. 19) - 2. Y'l.ta - xat YXICC -4. ccp"f)pYj't'ac - a'Falps9I)üe't'ccc et marg. a'(l]pYj'rat - (;(l)-:~'J I'. - au,:~, sed inmarg. sup-pletur v, coopertum cum indice nunc fere totum scriptura minuscula T~1i; - a(S~ii(S-

accüev - addit xv PI'); - 5. E1e'JO'JTO - E1s'JYj9Yj'ja-J: marg. £"£'Jo'J't'~ - 6. E"/S'JYj.9'1] - sieprima scriptura, v superscripto factum E1s'J'JYj:;1] - "tj.tJ.('J I'. - u,tJ.c'J 1 scriptura, sadin 11 fere eraso, vel eluto, inscriptum H, quod et superius scriptum forma minori.- VI?; - vc~; xC<c - xa).eIT:' - xC<AscTac - 7. cc;~ "lap - E"~ "I'~.p CC;'A> - xccc v,,/CSC(;(')

- ElpYJ'JYJ'J xal VIICC'J: deinde superscripto E v'/sIay, ut BI script. - 0pc~'J - sic et ll:sed manus minuscula superseripsit oux E'1rC'rs).~; - a-r:I.I.(;(2:''j:;CCt - addit CC1J':"tj;-

EV xpl,tJ.a't'C xca ev (JC'x(mavvYJ - eY ocxal?'11J'J1] xat £:1 xpt!J.art - CCC'A>'Ja- addit Xp0'Jo').- 8. marg. TO[J.O; ta': et infra q; ut B: cf. supra p. 21 - 9. X(;(.9'Yj,tJ.:''J'" - E'IxaOrr[J.ey~c - 10. eeeut~c; - sic ex correctione, primo ECC1J-:~U;.

A(lcxandrinus) codex in his variat,

1. v:.p.9'aAel[J. - addit O(J~'J 9~A~'1at;; ut M - 7:(;(ia).m,c'J - 7:ap:.cl.wJ xaT"x~uVtE;,r;;eepee),cov ut S, xee'1tOCXOVVT':; cum M - E.9'v~') - addit T~ [J.EplJ TYj; i~u~(;(c(;(; cum M_ 2. '1tOPWOU.S1IO; - y.ee9YJtJ.:.yo; (ex Matt. IV, 16?) - vl.fa - itaf GXfa cum M -, '. .

3. tP?r;)')v - addit wppacY,)'J't'ccc cum S - 4. cc'?YjpYj,,:ac - cc,?a'p:.9Yj'1sut cum M - ijC!-Gx:.(J~(jsv - addit xupt?; cum M - 5. EIS'J~'J":O - e"/z'JIJ:;Yj'1a'J cum M. - 6. u(~;-1JC~; xC<c cum M - 'tJ,tJ.cv 2°. - 1J[J.c'J :..._ xec).£c":! - x~l:''1H solus - ""/"Is).o; - addit .9'eeu-p.al1tO; YU[J.ß01JAO; i"axupa; E;~vacee(jt'tJ; ccP'/..~'J Ef{)1j'JYj; 7:ec-:YjP 't'~u P.!)J.IjY":o; CCC:AlY~;'-cc;(.) ~/:.cp - €/'A> ,,/ap a;'A> cum M - xeec u'/c;ca'J - UP1i'JIj'J itac ij·,C(;(') cum M - 7. CC'J-'t'cAaßzaeac - addit ccvtYJ; cum M - £Y itpC!J.ec,,:c x~co £'J ocxaco?'lJ'J1j - E'J acxeecljGU'Jl1

xecc EYo

xpc,tJ.eerc· cum M - ee,(.)vee addit l.p?'J~'J cum M - 8. xae1iP.!'J~c - ETtudl1l.H'JOC~um !{ -:: 10. xO~~[J.zv - EXXO~'A>,tJ.EV cum C, et reapse et cum S. - ocx~~~,tJ.'Il(j(.)!J.£v

- (')'Xa(J,)[l."f)(j(.)!J.ZY, error scripturae ut apparet. .

s. Cyrillus Alexandrinus m his variat.

Comm. in Isaiam ed. Aubert, Tom. H, 148. Utinam et Isaiae Commentarius extareteditus eadem diligentia quaPhilippus E. Pussy edidit ilium in Prophetn.s Minores;ex q~orum textus integra. collatio ne vidi quantum editio Aubert textum sacrum mutet,obscurans indolem Cyrillianam plane Aegyptiacam. Sed vel uti in ista editione pro-

- 53-stat tsxtus per partes Commentario praemissus et in eo identidem repetitus, indolemsuam evidenter ostendit. Alias Aegyptiacas lectiones, ex textu Isaiae forbasse extrusasab editors, vel ex oscitantia amanuensium supplet Holmesiana collatio, quas nunciterum confer re non vacat. Mire sane in illa farragine collationum loci citati in ope-ribus afferuntur, ettextus continuus praemissus Commentario, et in eo repetitusomittitur, licet illi saepe memoriter videntur afferri et saepe inter se variant, hieex libro ante oculos describeretur.1. 'J:'i~j((),ZI!J. - addit Oa?; (sie) :;((AU.v(UJ;, ut Athanasius in Holmes, (I, n. 225),

~ed in Holmes alibi OaOl) .9'U.AU.vVJl; cum M, A - =ro= - sic in Isaia text.in Comm. 7rU.P(l.),I?'J ut A, S: alibi in Holmes addit XU.'OIX01J'J"t'Z; cum M, A, vel 01-X01J'J't'c; -:- ~.9''J~'J - sie in Isaia: apud Holmes alibi addit "Cu. (l.:pJl "C1j; I01JaU.Ia.;, utM, ,A. - 2. 7r0pw0[l.:'Jo; - sic in Is. cum M, alibi apud Holmes xu.Qt][J.:'Jo; ut A. -,'Iai,c - sic in Is. cum M, B, A, S, C: hie in Commentario, et alibi apud Holmeslaz - vXI(( - XU.C E'J 0''1.1(( in texbu, cum uno 41 Holmesiano; XU.I vXIU. in Comm. cumM, A, C. - U.?'I)p'fJ ,a. 1 - a.?((lpZG'I)v:,a.I cum M, A. - aIEvXEaa.vZ'J - addit X1JPIO; cumM, A, S. - 5. [J.z,u. Y.U."Ca.AAW{fJ; - in textu [J.d U.)J.U.I'1); cum uno Holmesiano 24,sed in, Comm, ,IJ.Z'u. XU.,a.na.I'1); ut B, M, A, S, C. - ele')ono • EIE'J·t]GYjvu.v cumM, A, S, C. - 6. 'UIO; - 'UIO; XU.I ut 111,A, S, C. - Y.(().el're - XU.),EI'rU.1 cum M, C: quodpostea omittat "CO ante ovo,u.u. ex oscitantia amanuensium, vel typorum errato est,cum habeat alibi pluries cum omnibus Holmesianis - U.llc)..o; - sic et Cyr. in Is. neequid habet in Commentario de additione A et aliorum codd. Holmesianorum: Holmesaffert additionem ex Cyrillo VI part. I. (leg. V. part. II) p. 396, et al. Alios locossic indieatos non vac at quaerere, sed locus nominatus ex Homilia est, de cuius au-ctore non liquet. Cf. Cave, (Script. Eec. Hist, Lit. I, 538, Fabricius, Bibl. Graec, ed.Harles, IX, 475). Omissio additamenti in textu continuato et in perpetuo Commentarioejus certum est documentum Cyrilli textui illud defuisse, - 7. u.;~ 1U.P - e"l~ 1a.Pa;~ cum M, A, S, C. - xal ÜIIZIu.v - eIPYj'i'l)V X((I 1)"IIEI(('J cum M, A. - ayn),aß:.-vO((I - addit CW''I); cum M, A. - E1.I xOI'J.u.n X((I eV aIX((IOv1JYYJ - EV aCX((COvVY"" Y.((C, i , .,

EV XPI:1.W:1 cum M, A, S, C. - al~'iu. - addit 1.povov cum M, A. - 8. 1V~'10v,a., -1'i~'1z-:a.I: in Commentario videtur favere lectioni "IY~vOY't'a.c, sed cum vix duo Hol-mesiani et 320 legant "IV~vZ,a.I, ex singulari subiecto 0 )..(1.(1; facilis fuit mutatio. -Y.U.I OC - Y.((I sine 01 solus. - xa..9''I)!1.:Y(l1 - EIY.(((hJ[1.'övol cum M, A, C.

C(optO) M(emphitica versio).

Ulla ex indole linguae non potest referre, et in translatione quavis uUa pereunt,vel dubiam relinquunt lectionem textus, a quo derivata est. En lectiones, quae cumM faciunt.

1. YE?.9'(().I,1J. O~(I; ea.).avv't];, r;;apaAIa.y xa,O£Xovy,a;, nisi ex contextu supplevit xcc-

't'OIY.. - 2. X((I O'x£(( - 6. xccAmcct - Post [l.:'''ICCA·fJ; ß~1J)..YJ; cc'II!A~; nihil addit. £"I~ "Ia.pa;~ - 7. EV a,xa.loavyYJ X(I.£ EY xplp.ccn. I~ caeteris textui B aceedit, vel liberior estut testetur. Ut apparet vetustissima versio identidem ex Hesychiana recensione mu-

ta.ta. est. ,

- 54-

RECENSIO LUCIANI.

Non habeo hic recensionis Luciani subsidia directa praeter Theodoreti loca allatain Commentario, satis plura tarnen; et compellor afferre ex Holmes ejus lectiones,quibus inniti possum, ubi 22, 51 et 90 afferuntur, cum ex aliquot locorum collatione cumexemplaribus codicum satis fidel iter viderim referri. Caeternm ejns indoles plene eo-gnosci potest ex collatione textus biblici, qui affertur in Commentariis S. Joannis Chry-sostomi, Theodoreti,et textus codicis Tischendorfii inMonumenta sacra, I, XXXVI,185-198, adhibito apparatu Holmesiano. Hanc collationem infra subjiciam. Communeshie cum aliis multis lectiones fere omitto, si non habeo et Theodoretum testem in>Commentario.

1. >TCCE- "C"XU r.;)CE Theodoret.: sed codices certi recensionis desunt. - 1'~J.:.c).~c~"C~1I e.9'1I~Y- 't'~ p..:Pl1 ':'11; 1~),'A~c~; 't'~Y dy~'), 22, 36, 48, 51, 62, 93, 147.: 90 cumM, A facit: Theodoretus deest, - 2. ca:.'t': - £fao, 22, 48, 51, 62, 90, 93, 147, Chry-sostomus et Theodoretus in Holmes (Thaodoretus in Com. silet): sed alii Patres etcodices idem legunt, qui Lucianum non referunt, et ex Matthaeo, IV, 16, orta vide-tur Iectio, ex quo aliae clectiones in codices multos LXX hie derivatae videntur. _5. sl=1Io1l't'0 - Sle1lY}eY}f1"11, 36, 48, 62, 90, 93, 144,' 147, Theodoretus; sed et alii co-dices et Patres habent. - 6. 'Im; - addunt x~c Theodoretus et reliqui fere omnes.-"11.).0; - addunt e"U,u.>~f1't'o; f1up..ßou),o; ;'co; Cfjl.upo; e;OUfjC~fj't'"Ij; ~PI.~'J eC[J"Ij'JY}; >1t~-"CY}t' 't'~lJ p..:AA01l"C0; "C~1I0; Theodoretus, 22 et 48 sub asterisco, 36, 51, 62, 90, 147,praeterea 23, 87, 91, 97, 106, 233, 309, CompI. Ald, et in Holmes ipso Eusebius,Athanasius; Cyrilli Alexandrini opus ab Holmes allatum, ut supra monui, dubium: A,26, 93, Didymus in Holmes, et>Eusebius alii in aliis locis aliquam varietatem ha-bent: imo Eusebius' in Cam: continuo supra allato omittit in textu praemisso et inCommentarlo, quod indicat in suo textu non legisse, et ubi habet vel aliunde sum-psisse, vel in illius textum intrusnm fnisse. Locum insignem ex Luciani recensionealiquot> alios recepis~e nil mirum, cum jam Irenaeus IV, XXXIII, 11, et in Pitra.(Analecta, Tom. II), 23, 36,.305 ex locis Syro et Armeniaco nlla. eorum addat, etomnino cum lectione Luciani et Hebraei concordans, non cum ullo Interpretum,Aquila, Symmacho et Theodotione. Insignis Lucia.na.eae lectionis testis versio Philoxe-niana plane eadem in marg. SH servata, de quo vide mea Monumenta sacra et pro-fana, V, p. 5. Cf. et Field, Hexapla ad 1. - x~c ijlceC~1I - praemittunt ECpYJ1IYJ1IPhi-loxeniana alla~a, 22, 36, 48, 51, 62, 90, 93, 144, 147; accedunt tamen alii sat multicum A, M. In hoc loco Isaiae Lucianus strietiua quam Hesychius adhaesit veteritextui, sed propriam recensionem aatis ostendit. l

CODEX 320 .

. V. 1. lYJ sine 't] cum uno Holmesiano 49. - addit oa~lI e").~f1fjlJ; cum M - additX""COCXOUlI"CS; eum M ._ addit "C" ~epY} "CY}; coua~c~; cum M-V. 2. ECa!1I, cf. ~upra.Rec. Luciani - X~t fJ'XC" cum M-V. 4. aC=fJ'X!a~(j'! xupco; cum M-V. 5. "1t~C-"CY}fjOUf1Cpro "1to,eCf10Uf1C1I, solus ideoque ex oscitantia., ut videtur - e"/£1Ir;9y}fj"1I cum M- V. 6. Uto; x~t, 'x").m~c .. E"/~ "I"P ~;~, EtpY}1I"IJ'J XCCC 'IJ"/:.c~1I cum M-V. 7. X~t E1tC

- 55-n;~ ß. cum Ch. et octo Holmesianis variae recensionis - ~y'nA~ß.IjG~c ~V"C'1); EY ~c-

X~C~IjUV1) it~C EV itpt!MHC, ca:.lYCC x.oo')OV cum M-V. 9."IYIj)(J!r~c cum Cyrillo - E"I-

XCC;;t;,U.EYOl cum M-V. 10.Otxorso,U.1)IjOP.E~ cum sola ed,Complutensi, et lapsus ca-lami ex consextu est.

EDITIO ALDINA.

V. 1. ":~J.tJ i':CZ' ,~/..V - V. 2. CaE - x~a vxc~ - V. 3. X~"t;,CC"lE; sine 0 - omittitos» 1°. - V. 5. E"IOWi;;1)V~~ - V. 6. 1m; X~C - XCCAm'~c - ~TIEAo;. GCCu,u.~Ij'O; v!)!J.-

ß,;u),o; ;;öO; I'jXU.oO; E;~u(Jlcc(Jro;. (sic) a.pX'.»~ ElP"Ij'JIj; rra.n;.o 't'ou !J.ö).A,;no; a.llj)'J,); -

V. 7. XCCI P'!"Icch] - pro 0PI,,)~ legit TEAO; - ~nl),cc:J.ßCC'JEIj;;~1 - XCCI ~CX~C?Ij!)'J'I] sineEV - V. 15. 'r;)UP"/,;u;.

Commentarius inter S. Basilii Opp. Ed. Maur. 1. 547, dubii auctoris.

V. 2. XCCI (JXICC - V. 4. on a.P'I]PYj!CCI - V. 6. VI';; XCCI - omittit E"I,'J"ljG'I] in textupraemisso, habet in Commentario - X~AE!rCCI - Elp"/)VI)'J xccc U"/Stccv, sed El.oYj'J'Ij'J inCorn. semel habet, semel omittit. - V. 7. xca e;:I T'ljV ß. - Unus codex a.'J!C),ccßEI1;;al~u'Ij;) sed textus et Comm. in caeteris a.nsX'G;;CCI solum - V. 8. ),o,';'J pro 6a.vaTo'J.

---===-~

ISAIAE CAPUT XLIV, 7-2 I B.

7 TI; (.,)'j'r;)Ep E,'.» ;"I)T'.» XCCI xa.).,va.'!'.» xca fX.VCI."I"1EcAri."C'Co)xac E"C'OCP.~v~"C'Co)P.01 wp ou moc-

Yj'jCC ~V;;Plj)it';'J El; 1,,)V Cl.1'.»YCI.XCI.I Ta. Er.SPXOp.E'JCI. 'r;)PO 1,)U E),;;GlV •a.VCC""UACC11j)(Ja'J ÜP.IV.a [J.Y) i':CCpaY.CI.),Uit1EIJ::E [J:Ij{)E 'r;)),Cl.VCCI1G,OUit cm ~PX"lj; YjVlj)n(JCC(J;;E XCCI fX.i':'I]"I"1'UACI. ÜP.CV[1-ccprupö; ÜI1.:I; EO'rE El ,l1ny 5',,); 7tAIIV E[1-';U XCCI OUI( 1)X';VI1a.v T';!E 9 01 rrAa.l1v')V!E; xal

01 ",),U?,,)'i!c; 1tCC'.I"C:;fJ.(~rcct~ 'r;)')C,;u'Jr:; !~ x~!aQup.I~ a.U!Ij)'J a. oux Ij)?Eh;I1EI a1Jnu; an~

a.I'j/.UvG'fjI1'ffr:ac 10 oc 'r;)A~I1G')nE; 5':~v x~c iAV?';'Jr:; 1tCCY"CE;a.VIj)?sA'I] 11 xal 1tCC'.I"CE;OGEVEiz'J';'Jr,; E;'fjp~vG'fjl1a'J xac X'.»?';C arr') a.v9'Plj)it'.»v l1uvaXY'lj!lj)l1av TranE; XCCCI1rYj1'.»l1aV a.[1-CCX~I EV':'OCCi':'fj,lj)vCC'Jxac Cl.tvXUY;;I)"C''.»vcc'J at:« u on Co)~UVEV'W'."C'(',)Vl1,rs"ljOOYvxmap'J(',) Elp-val1aro, lot' J... , I

. fX.ur') X~C i'J TEp:rp'.» EIj't"/)GcV aUTO X~t Elp"lfX.I1a.r') aur') EY "C'Co)ßP~X}O'Jl n,; ,"I1J.UO; fX.UT')U XfX.l 7r£1-V~vZI X~C aI13"EV'fjI1H XfX.IOU.[J'II nun ü;hp 13 E'I.).:;CCP.ö'J,); TEX't'(',)'J ;u),o'J Evtl]IjE'J fX.ur') E'J [1-srp(',)

X~C EV xoD,1I _.oU3'[1-111<,)aur') xal €r.';lljl1''J aur') '.»; [1-')P'PY)'J fX.v(Jp'); XCCC(',); (',)p~wr1)r~ a1l9p:.l1t')uar"lj'Jllc Cl.ur') EV OCY.'.»uEY.O~'V ;U).')V EX TOU ~pup.')u 0 EqJurWIjEV 0 xu pI';; xac ÜE't''); El'.Y)iWVSV IS i'lICC'fJ av3'p(',)rr')t; El; XCCUI1C'Jxal ),(1./3(',)v fX.7r atJ!OU dsp[1-avGYJ xal xaUl1aVrE; mE~CC'J Cl.prou; m

C(1)'t'(',)'J 't'') ~£ lam')') EtP"/IlI1(1.Vr') 5'.')u; x~c !:)P';I1I(1)'J')Vl1c'J fX.UTOU; 16 OU' 't'') 'I)[1.CI1,)U (1I,U.CI1U)CC1J't'')UY.CC't'EX~VI1S'J EV nupc xac E7.dC 't'OU II,U.CV')V; fX.ur')u Em~.v EV T')I; fX.v9pa;c'J Cl.p't'OU;XCl.C Eit a.ur')u XPScc; o7rn]cr~; E7~,,/E'J XCCCEvmAYJO';;YJ X(1.C ;;spl1.av9sc;, EI'r;)EV YJau [1-')C O'!'I

£9'Ep,u'CCV;;"Ij'J X~C EI(J')'J nvp 17 ra ()£ ),omw mal'l]I1SV El; 3'E')V ,,/AU7.dr')v xac rrp')I1XUVEI xca1tPOI1WJ.c-::ac TrP'); fX.U!') ),E,,/(',)'J E;;A')U P.CCI on 3'£0; p.au El vU 11 oux E"IV(',)I1fX.Vrpp')vYjl1ac orcfX.rr1),u,ccup(',)3'1)ljav 't'OU ßAEitEIV "C'')I; O'P;;CC),p.')I; fX.V't'Co)'Jxac Tal) V')YjvfX.C 't'Y) Xapa,fX. aur(',)y

It xat OUX EAO"lI(Jccro TYJ ~UXY) fX.urOU ~UaE £"IV(',) T'1j rpPOV'1jvEt on TO YJP.CI17JfX.1J-rOUY.~'t'Ex~!)-vE'J E'J TrUPC Y.fX.ImE~S'J mc 't'(',)V 6pax(',)y (~v;;pccx(',)v) aurou fX.prou; y.ac o1ttl;l1a; XpEfX. E'?~"IE~

. xa,,:,') Aomov fX.V!OU Et; ßa.AU"I[1-a mOCl)vEY XCI.I rrp')vxvvou(Jc'J fX.U':'Co)to "/'JCo)3'c on v7rO~O;

- 56-"I] XClP{)UX Cl1J't'~1) XCl' 1t'ACl1)~1)'t'Cl' XCl! 01J{)ö!; ()VYCl":~t e;;).ö~3'ca 't''ljY ~vl..YjY ClV":OV r;k,ö ovx

EpZt't'ö on rfw(to; E'J 't'1) (tZ;!Cl [1.OV t~ [1.'JY}~?;Yj":' 't'~nCl 'Cl"/.~[3 'l.Clt t~P~Y})" OTt 1rClt; [1.01) Et

O'V E1tAClO'Cl (J:' 1rClt{)CC [1.01J xca (JV UlP~1}A .u.1) E;:t).~Y3'~'Jo') IUO').

10. 0' - "IAV super rasura a EU forte a B' - 12. cu;v I 1.1.'.1 ante 1).'.1 marg. notastichorumJj' - B~ 1tt'f} - 13. B!3 EPP'J:JIUt~;'J - 16. B' Y}.Ut~ - Clprov~, p super ra-sura a B!3 (Cl1JT01J; ut in S 1m., et in marg. in M?) - 17. BU ö;:.).o'J [1.:' - 19. B!SCl1):JPClX~Y - 8. X~t E[1.')V marg. !\lE, et v, 21. !J.YYj~:J"ljn marg. 1\1;-.

RECENSIO HEXAPLARIS.

7. mOC1}O'Cl - E't'Cl;Cl Ch, SR et M in marg. anonyme. - 8. [1.Yjo; 1r),ClllCl0'9E - omit-tunt Ch et SR, qui apponit in marg. praemisso e' et X e' in codice Curzon. Ch intextu ponit sub asterisco praecedens X [1."1] 1t'ClPCl'l.Cl).l)1t''t'E~9'E: fortaase habebat ejusarchetypum haec sine asterisco, et postea X [1.YifJ; r.).CC'JClO'9'ö, ut codex Hexaplaris,quoeum collatus M, in quo asterisco, ut indice in textu posito, marg. 0' X [1."1]0£ 7rACl-

YClO':JE - "I]'XOV(JClY - "I]O'CCY Oh, SR - 9. p.ClrClccc - .u.~TClCO' Ch, SR - 11. 0''t'"I)'t'~.,.~1.I

_ (J't'Y)O'Cl't'~O'IXY Ch, SR nil testatur. - 13. EY [J.;'P~ - addunt 'XIXC EjUOp9~~ö1.l Cl1J't'O Ch,SR: habet in marg. sub asteriseo M, - 14. EiWf;') - 0 E'XO~;Y Ch, SR. - 15. Cl1)'t'CUll

_ ClV't'~ Ch, SR. - 16. Ell 1t'Vp' - 1rVPC Oh.: SH nihil testatur, - er,;~ElI Ell 't'OC; Cly-

~()a~ClI ClO't'oVA XClC er, CC1J't'OV - omittunt Oh, et SR in textu, qui in margine chara-r" i ::!

ctere medic habet €1TErfElI Em 't'o,; all~pc(;Cll av,ov CCP't'OU; 'XClC er,' CCU";'OU, de quibus in-ferius. - 17. ClU't'o - CCU't'Oll Oh: SH nihil testatur.Praeter has varias lectiones, in quibus SH et Oh concordant, praeterquam in locis

nullius momenti, ubi ratione linguae nihil testatur SH, iste a B differt, concordantecum B, Oh, v; 7, ubi omittit 'Xccc ante XClAEO'Cl't'~, quod tamen ex idiotismo linguaeesse potest: ibid. SH Em 't'YJ "IYJ pro Et; 't'Oll CCC~1.ICCB et Ch, evidenti errore, cum sitomnino solus contra Graecos et Hebr.: v, 9. omittit C(1J,~Y, quod habet B, Oh, et ce-teri, ex oscitantia: - v. 15. ccP't'OY pro ccp't'01J; B et Oh solus, sed differentia tota estin punctis pluralis numeri omissis ex oscitantia, ut apparet: v. 16. 'XCC't':'XCC1J(JCCYSHin codice Ambrosiano, sed codex Curzon XCC't'EXClVO'e'J ut B et Ch: v. 17. E;:.A01J [1.:',

quod habet Editio Romana 1587, contra B et Ch, quod ex iobacismo videtur ortum,lieet late obtinente, cum etiam in A, S,M, obtineatj Holmes nihil notat ad E;E),01) [1.:"

Ch autem magis discedit in· summa ex retractationibus textus serioribus ex aliislibris, vel ex oscitantia amanuensium. v. 7. 'XClC EtoCiUCl(J~'t'O pm 'XIXt CCYCl"/"IE.CACC't'CUpro'XIX' CCY. 'Xa, E't'. [1.')' B et SR. v. 9. post oc 1tAClO'(JOll't'ö; addit -: [1.a'racCl· contra B, SH,sed cum Luciani recensione, in qua sine obelo: - addit ccll~rEh1 cum asterisco inmargine post oc "IAUpOY'rE.S, contra B, SH, sed cum eadem recensione Luciani: v. 11.post xculfoC addit E'O"Y contra B, SH sed cum reeensione Luciani: - auYClX'!JYJ-

0'01.l'rCC' pro 0'1)1.1ccX:J)j'r~(JCCY B, et SH, ex puncto diacritieoj nullus cum Oh: v. 14.post EX0rf:Y addit contra B, SH, ~ E~U't'~ ;v),Oll E'X 't'01) ap1)(1.01) 'Xccc EAClßE 1rPCYOY XCCC

~P1)Y' xac Expa't'c(c~O'E.lI E.au't'~, quae cum codieibus Luciani concordant, et paullum dif-ferunt a margine SR et M, ubi eadem fere sub asterisco, nec ideo genuinae Hexa-plari reeensioni Oh tribuerem. v. 15. :- 'XClU(JCl; I. inserit post ccr.: C(1)'t'01) contra B, SR,sed eum Luciani reeensione: v. 17. post Aot7.:iOY addit C(1)'t'01) cum Luciano, et postttrp0(J'XUY:C inserit ClU't'~ cum Luciano et Hesychio: v. 19. 1rp0O'X1)'):c C(1)'t'~ A:"I'..)')· E;EA(1)

- 57-llE (e super eraso ac) cum Luciano contra B, SR: v. 20. eaUTO!) cum Lucia~o proaUTO!) B; SR nil tsstatur: v, 21. post tiTa,a"a [J.O!) addit ~ e[J.o; ec at,) I, cum codicibusLuciani, in quibus 48 sub obelo, et recte collato Hebraeo.

In hoc loco Isaiae textum quidem Haxaplarem conservavit Ch, sed pluribus la-ctionibus Lueiani partim complevit, partim infarsit, et tot sunt ut consulto videanturinductae. Non sie tamen solet facere. Eusebius in Commentario in ColI. Nova Patr,quem supra IX, 1-10 attuli, hie nonnisi ex Catenis per exeerpta editus fuit, et longusIsaias text us hie praefixus Commentario est ex Romana ed. 1587, cum una alteravevoeis variatione ex oseitantia.

C (Palimpsestum Cryptaeferratae).

. 7. ita, aV"-''{'/ECA"-T(') - omittit - 8. [J.·t]a"e 1tA"y"(]~e - omittit - D. oc "I).uCPOYrE;-

iAUrpO'J'rE; omisso 01 - [J."-T"-I"- - [J."-T"-COI 01 - 10. 01 1'.ii ).aaIJOnE; - 1t"-Y't'E; 01 1tAal1-

vOVTE; - 1AraYT~; - omittit - 11. X"-I EYTp. - EY't'p. sine X"-I - 12. EIJT"ijO"EV - ETp"ll'1EV

- X"-I £cP"/"-O"aTo - ecp,,/aIJaTO sine x"-, - 13. X"I £1tOI"llO"EV - E1tOfI]IJEY sine xal - 14. EXO-

~EV - 0 EXO~EV - 14. 0 xUP!O;: non liquet ex conditione codicis - 15. GEOU; - El; ~EOU;

- 16. it "-I Em TOU ad "-pTOU; - xal £1tE~aV apTou; £1t' "-UT(.)V· - 17. 1tPOIJitUVEI - addit"-UT(.) - H). T"Il ~uX"Il aUTOU - n} iC"-pa"ca W)TOU' ~UaE rJ.YEAo,,/YJüaTo (sic) TOt] ~UX"Il zeu-TOU' - XpE"- - itpea;.

S (Codex Sinaiticus).

7. ital ita).E'1aT(.) ital "-Y"-"IIEI)."-T(.) - xal A"-A'I]IJaT(.): ca praemittit ital x"-AEaaT(.) - "1(,)'11"-

- "I(.)vav, sed Y finale puncto et obelo notatum a C· et Cb ~ 8. [J.YJ(}. 1tA"-vaO';'E - omittit- 9. "IliCouO'av - "IlO'av - 01 1tA"-IJO'OVTE; xac oc lAUrpOVTE, - sie et S, cum T"-I; pro TE;

bis: O" post tiTA. et "lA. addiderat p.E, ut videtur, sedutroque loco rursus erasum est. -[J.aT"C" B et S (SI seribit [J."-TEa) - O" [J."-T~OI - 1tOIOUvn; - 01 1ArOIOUlITac, (sie)-OCUT(.)VBS - Cb E"1)T(.)V - 10. 01 1tAaO'aOV't'E; - 1Aray't'£; 01 7JAC((]O'OVn; S\ signa quae Cbvidetur addidisse (voei \7JeeY't'E,'), rursus erasa sunt - 1teevn; - omittit - 11. iteel EV-

TP"-1t"llT(.JO'"Y - EVTP"1t"llT(.)IJ"V sine itee, - EYTP"1tYJT(.JIJ"Y iteee "-laxuv~·I]T(.)O'eev a[J." BS -signa " ut 10 rursus erasa sunt - 12. EIJT'I](j'~Y BS - £TP"IlIJeV Cb - itca ECp/rx.rlaTO-

omittit iC"1 - 13. iCc(C E7JOI'l]O'EV - omittit it"e - Ell OIX(.) - omit tit S\ addidit Cb -14. EXO~EV - 0 EiCO~EV - 0 XUPIO; - XUPIO; - 15. "Il "Y;'P(i)1ArOC; - 'l]V aVep(i)1ArO; SI: sed11 in y}Y erasum, et ca et Cb oe; pro 0; eorrexerunt. - 9'£(1); - ilS ()EOU; - 16. "U-

TOU 1°. - omit tit: Cb addidit aUTOU - xeeTEiCaUIJ~V - itC('t'EiCaUaay - itea mc TOU ad "P-TOU; - ita, itauO'aVT~; Em~ay aUTOU; £1t aUT(.)Y SI: ca uncis inclusit, sed Cb (ut vide-tur) erasit uncos: ca et Cb apTOU; pro aUTOU; - itpEa; - SI itp,a;: ca et Cb itpea; -

17. 1tp0O'iCUY£' - addit aUT(.) - aUTO - aUTOY - 19. TY} ~U X'I] "1)'t'ou - 'I] xapaca au't'ou

OUa" aYEAO,,/IO'(;.'t'O 't'y} ~UX'I] au't'ou SI: C TY} itapa"ea, ac videtur T minima forma jam anteasuppletum: ca et Cb OUa.: Cb SY T"Il ~UX'l] - xpsa - itpEa; - 1tpOaiCUYOUaIY - 1tpOaXUYy}-

aouO'I'J - 20. ly(.)e, - ·t~(.)'t'£ -:- 21. on - 0 Slj sed ca et Cb on.8

- 58-M (Codex Marchalianus).

7. anrr~ - -: anrr~, - itCCI XCCA;'1CC't'~ itCCI cc'Jcc11EI).CC'":~ - itcc).;'1cc'":~ ~ et marg. * italaya11EcAcc't'~; - ErJOI"fJaCC - ErJoc)']a'a, et marg. mx;cc, quae est lectio Hexaplaris - 8. p:"1rCCpaXCCAU1t't'Ea:3'E (.1.)']~; 1rACCYCCa:3'E - (.1."fJ1tCCpccY..CC).U1t'":Ea':3'E* et marg. er * (.1.'1]0£ 1,Z-AayaaGE,

_ 9. OC "jAUpOY't'E; - 1AUPOYtE; - (.1.CCtCCCCC1r"cou'JtE; - p.ccrccm 01 1tOCOt.JlJ't'E;. _. autou;- autou; *, et marg. 0' ~ xccc p.ccptUp"; aur~'J EC'1C'J OU)( O'fO'J't'CCI xal eu 1Y~'10YtCCC

~ IYCC acaluy9~alY tl; 1rAaa'1EC i'axupOY XCCI ~ "p.urJt'jY XCilYEUCT£CEl; aYCil?EA)'] iaou 1raYtE;* oc ~CilYCilVoUVtE; (sic) cw't'~;10. oc 1rACCaCTov't'E; - 1rCC'J't'E; oc 1tACCaaOll't'E; - Y..CCI1Aur0'J't'e; rr~('J't';;ad ay9p~1t~Y - :- xal

1AUp0\l't'/!.; av~ - peA)'] itea 1tCCV't'C:; o:3'£y E1£vovro E;11- pccll:3'11accv xcc, x~70' CC7rO CCY9pCil-

'rJCilY, nee liquet quo pertingat obelus. Marg. 1rCC'J't'E;, inserendum ante CCy~pE).)'] ut Bet Hexaplaris reeensio. - 11. itcc, EyrpCC7r)']'t'CilCTCCV - EY't'pCC7r11't'CilaCCY - 12. on CAl;UVEV _

:- Q't', Cil;UV;Y, nee liquet quo pertingat obelus - a,a"IJpOV - marg. üi', nota Stiehorum utI

in B - ccu't'o 10 - CCUtO *, et marg. oc r. * EY aY9pcc;cy, - Ear"f]a'EV - Erp'ljO':v - 13. P.E-'rpCil - f1.E't'fCil *, marg. ~ itCCl E/l."fpCila'£V au't'o, A' ?<: EV 7rapcc1pccp,a, mO''1]O'EY aUTO Ell* mpC1~YCOI; - ital mOI't)a'EY - €1tOCYj(1EV- 14. EXO'fEY - a EY.O'f:V * et marg. e' A' * aUtCil* x.~fou; itCCC EACCßEY. a"jpco{3a).ccyov XCCI apuy XCCI Ey.ccprEp~aey au'ro,: aster iscus ad4 lineas post EACC vel periit in membrana male. habita, vel omissus fuit ex osci-'tantia, metobelus ad finem pertinuisse indicaret. - 0 xupco; - :- Y..U.oIO;, *, marg. ante)(UpIO; praemittit 0, et post illud 01 rr X 7:cr!)'J,: 0 est etiam lectio Hexaplaris _15. ;,£ou; - El; ;'£OU; - auto!); - CCUtOC; X: marg. u, quod indice refertur ad I, utsit leetio marg. CCU't'ou;, quae est etiam lectio Hex:.aplaris: et post vocem in marg. a1dite' X ErJOI'I}(1;Y auto "j),U7rtOV itCCCxcc(.1.1tt£C aUtOC;, - 16. itCCrEy.ccuaEY - itccnxccuaay - xal

E1tl TOU ad aprou; - XCCI itCCU(iCCVtE; ErJE'fCCV aptou; err. au,~'J: indice in textu positosuper itCCI marg. itCCI Em~EY E1tl TOI; av9pcc;cv autOU; )(CCCErJ aur'jl), quae habet et SR,sed hie pro autou; legit au't'O!) apto!);, quod veterem confusionem B, S et 11 in mar-gine enodare videtur, ut ex aUTOU a.otou; conftarint autou; _ xccc Err autou - xccc mautou X, marg. * itCCI ml 'rou 't'J[J.CIJ'OU; autou, - 01t"t'Yj(iCC; - :- 07r't'YJIJ'CC;, - fJ:pa1£Y -ErpCC"j:Y ~, marg. at r' X CilrJtr;aEV 07rtOY - 17. ErJO'"fJaEV - EtP1ccarx.vtO, marg. ErJo''t)aEY,

quae est etiam leetio Hexaplaris - 1t.OOlJ'lWVE' - addit aUtCil - 'rJpo; CCU"t'O- omittit- 17. E;EAau[J.ccc - E;EAOU[l.CCC 1 m., eorr. E;EAOU [J.E - 19. "t''t1 'f1JX't1 aUTOU - "t'11 itccf~'aautou ouch rx.v:J.01la'cc"t'0 T11 'fUl11 au't'ou - XfE~ - xp~cc; - 20. 1'J~91 - sie et M, sedeI in rasnra, ut apparet ex heliotypia, et forma litera rum eI alia ab ilIa primaemanusi etiam vestigia erasi T sat is elucent, eratque ideo lectio 1 m. "IY~'t'£ - E;E-

AEa:3'ccc - item 1I, sed E(1eCCC in rasura videtur et retractatum - 21. (1U C'1P~'t)). - copccYJA.

A (Codex Alexandrinus).

7. it~1 itCCA;acc'r~ - XCC).Ea'lXt~ - it~I aYlXnEl).CCt~ - omittit - 8. P.'IJ~E 1rACCYCCO';'E-

omittit - 9. 't'Jy'OU(1IXY - YJO'IXY - oc "I',U,?OVtE; - "I).U,?~YtE; _ P.CCtCClCC- p.a'ralOl - nOl-OVYtE; - 01 'rJOIOUY't'E; - 10. 01 nACC(1O'OYtE; - 'rJavn; 0' 'rJ),CC'1'10VtE; - 1rCCVTE; - omit tit.- 11. a'rYJt~aay ap.1X X~l - at't)ao))'t'ccI ap.cc, et sine XCCl _ 12. E(1tYJ(1EY - E"t'P),](1EY _

xal ElP"lCC(1ato - Elna.(1CCtO - 13. XCCl ErJOC't)O'EV • ErJOl't)aEY - 14. EXO~EV - 0 EXO~EY -

o xupco; - )C!)plO; _ 15. aut~Y - autO!) - ElP"'/a(iaVTO - ElP"la(1aTO El; _ 16. )Ca, Em

59 -TOU ad IX1'TOU; - XIXC xlXva'lXyn; Ut£~IXY IXpTOV; Ut c(VT~>V - 17. EC; 6EOY - .9'EOY -

npoaY.UYEC - addit IXUTr.> - 7rpO; 1X1.ITO - omittit - 19. T~ ~ux.~ C(UTOU - T~ xlXpaclXIXUTOU' OUaE IXYEA01ca'C(TO E'J T~ tfuX~ C(UTOU - XpEIX - XPEC(; - 20. 1Yr.>.9'c - 1Yr.>TE.

S. Cyrillus.

(Tom. H, p. ö83.) 7. XC(C C(YC(1"'IECAC(,r.> - omittit cum M text., A, C, S - 8. [J.~(SE l4ACC-

1IIXO'ge - omittit in textu et in Corn. cum l\I text., A, C, S - 9. 7rAC(O'I10nE; XIXC oc1AUPOY,E; - l4AC(O'IXYTE; TE XIXC 1AUr.pOYTE; solus: oc omittunt M, A, C: l4AC(I1IXlm; alii inAthanasio - [J.C(TIXCCC - [J.IX'IXCOC oc cum ~I, A, C, et in S C" pro [J.CCTC(C')C, et S pro oc- 10. l4CCVTE; - omittit t. et Corn. cum M text., A, C, S. - 11. o.9'ElI - 0110C t. et Corn.solus - 12. EO',~O'EV - ETf"l)l1EY cum M, A, C, et in S Cb - XIXC ECP'lIXI1C(TO - ECnIX(1CCTO

cum A, C, S. - 13. XIXC El4OC"I)O'EY - sic in textu, sed in Corn. E?ArOC"I)I1EVcum M, A, C, S.- 14. EXO~EY - ') ESEXO~E: 0 etiam ~f, A, C, S. - 0 xUfco; - xvpco; 7riTUY: xupco; intextu M, A, S: pro ?AlCTUY in marg. M oc r X ?Arcrvv, - 15. E?Ar IXUTr.>V - En CWTr.> cumaliquot minusculis et Athanasio: A En IXU,OU - e~ou; - EC; BEOU; cum .M, A, C, S. - IXU-TOU; - CCUtOC; cum :M text. ~ 16. ')(C(TE)(CCVO'EY - XIX,EXIXUl1lXlJ cum M, S. - XIXC mc 'ou

ad c(pTOU; - ')(C(c XCCUa'IXVTE; apTOVr; E?ArE~IXV En aUTr.>: transpositis E1tE'fIXlJ apTou; M, A, S,sed hi C(urr.>Y: C ut M, A, sed omisso XIXUI1IXYTE;: praeterea S aUTOU; pro apTou;, inquod mutarunt ca et Cb - 17. TO (SE AOmOY - TO AOC?ArOY sol us; error typorum? -7rPOI1XUYEC - addit C(UTr.> cum M, A, C, S. - ?ArpO; aUTO - omittit cum M, A. - e;e-

AOV[J.IXC - E;EAOU [J.E t. et Com. cum B!3 et l\I ex corr. - .9'£0; [J.ou - 6EO; t., sed Corn. utB, M. - 19. 1'"1) ~UX"1] IXUTOU - 1'"1] xap(ScIX C(urou, OU(SE a'JeAO",CI1IX,O 1'"1] ~UX"l) IXU,OU cumM, A (hie Ell T~ ~,), C, S, quem cf. supra. - XpEIX - XPEIX; cum M, A, C, S. - 20. 111r.>ec

- 1Yr.>t£ cum M.1 m., A, S.

S. Athanasius.

In Orat. contra Gentes § 14. Tom. I. p. 14 ed. l\Iaurinae affert vix ullis omissiset continuatim v. 9. c(ca'X1JlI.9'~a'OV1'IXC - v. 20. (SE;CIX [J.')1) incl. - 9. alO'xuv.9'"I)a'OY,IX C

et Ath. in textu, sed Angl. aCl1xuvG"1]TE - 10. rr).C((1(10Y1'E; et Ath. in textu, alii 7rAa-

O'IX'JtE; - 1tC(YTE~ aYc.>pEA"1]- ?AlaYtE; [J.IX1'IXCIX in t.; alii 7rIXYTC( pro 7rIXYTE; ~ 12. O'XE-

?AllXpllc.> - ua axmlXpvc.> - EI1T"1]I1ElI - EfpuG[J.Ca'ElI text., in notis alii omittunt comma.- ECPlIXI1IXTO 2°, - EI1T"1]a'ElI - Ell Tc.> - Tc.> - 13. EXAE;IX[J.EYO; TEXTr.>lI ;1)A')Y - ;1)AOY "IIXPExh;IX[J.ElIO; TEXT~lI - O'n;I1IXC - Ea'T~I1ElI cum 198 Holm. - 14. EXO~ElI - 0 EXO~E: in ullaparte codieum est xc(c ante 0 hie, et ante sequens. - 0 X1)PCO; etiam Athanasius -15. EGEPP.lXvG"1] - BEPp.c(lIG"1] - IXUTc.>lI - C(UTc.> - 6E')U; - EC; 6EOU; - 1tPO(1)(1)1I0UaClI C(1)-

TOU; - 1tPOI1EXl)V"1]I1C(v IX1)TOC; - 16. xC(rE)(IX1)(1FV EV 1tUPC - XIXr£XIXUl1lXlI 1tupe - E.m~EV EV Toe;

C(Y91'c(;clI c(pTOU; )(C(C E.?Ar C(1)T01) - omittit - 17. Ath. omittit En')C'I')I1ElI Et; .9'EOll 1).1)l4rovxC(c et 1tp')I1WXErC(c 1tP'); C(UTO - 1tPO(1)(1)YEC - 1tPO(]EXUlJEC - E;EAOU[J.IXC - E;E).OU [J.E - 18. 1X1)-1'r.>Y 2° - omit tit - 19. EAO"lC(]C(TO 1'"1] tJ!uX"1] C(UTOU - C(VEAO"lC(]C(1',) EV T~ XIXP(SCIX au1'OU OUaE

C(YEA0"lU1IXTO 1'"1] tfuX"1] C(UTOU - XPEc( - )(PEIX; - IXUTt.> - aUTO - 20. "Il1~.9'c - 111r.>TS -

C(UT01) - CCUTQlI - eux EfecTE - xC(e OU)( epECTE.

- 60

Codex 198 Holmesianus.

Collatus, partim etiam descriptus mihi fnit a. Rev. Batiffol. v, 8-21, qui et Je-remiae locum XXV item descripsit. Est codex qui in N. T. prae ceteris minusculisIibris accedit eodicibus BDL, ut ex apparatibus criticis N. T. apparet, et docet etiamDoctor Scrivener, A plain Introduction to the Criticism of the N. T.3. ed. p. 183.Saeculo IX adscribit Henricus Omont, Invsntaire sommaire des Manuscrits Grecsde la Bibl, Nat. 14. pag. 3. Aliquot lineas repraesentavit Doctor Serivener, op. c.Plate XIII (39). - 8. omittit f1:lJa~ 1tACCYCCa.9'~- 9. "ljaCC:l pro "ljy.~uacc:l - xccr j'AUPOY't'E;

_ p..aratot or - 10. omittit 7Aiayn; - 11. enpccr."Ij.~acc:l sine y.at praemisso - 12. epu-.9'p..taEYpro Ear"l)a~y - ECPlccaaro sin s Y.CCt- 13. mor)ja::I sine y.ar - Ear)ja:y pro ar"l)aat_ 14. a exa~~- y.upc~; sine a - 15. EC; ~EOU; - 16. y.ar.y.ccuaay EY 7AiUPCxat xzu-aCCyrE; mE~CCY apr~u; Err aur(j)iI y.at m aur~ y.p.a; - 17. "p~a"/.U:l.l au.~ - omittitrrpa; aura - 19. E)'0"ltaccro r'l] Y.ccpaca aurOl) oua; ay;).ol)jaa,,:~ EY 't''l] ~ul'l1 au.ou - X,0;7;

- 20. "IY~'t'e.

Versio Copto-Memphitica.

7. xxc (/,vC("I"I:cAC(r(» - ornittit - 8. [J.'l] 7Ai7.?7.y.a).ur.:Ea3"! - praemittit [J.'l] ~a:J.[3:la9:cum Holmesianis 49, 239, 30G:pro p."I) 7AiC(P7."/.C()·ur.,:,;a3.. sic vert it .Theodotion inmarginibus 1\1 et SR. - p..'Ij(J: rrAayaa~; - omittit - 9. )j"/.~:JaC(y - "ljaC(:I - t: ;.c:l,:,e;

p..arC(tC( 1tOC~U1l't'E;- 1tane; p..e<rae" ot mmuYre;: traspositio [1-. 1t'. pro rr. [1-. ex linguavidetur in Cnf. - 10. ot rr).arrao'Jre; - 1tc('JrE; ot r;;J.a'jO'o:l,:,e; - 6;0:1 - ~;ou; CUIU 26, 49,320. - xae iAUpoy'Ce; 7Aiavre; ay(»pe).'l] - hanc vetustissimam lectione'm sequitur CMin paullum paraphrastica translatione. - 11. xC(t E:I'pC(r.YJ-:~'ja:l - omitteret 'lat, sednescio an testetur in forma qua utitur. - 12. Ea":y,aE:I - E':py,aE:I legit ex liberioritranslatione - 14. EXO~EV - 0 EXO~:' - 15. xc(U'jaV't'E; ad al)-:~:I - xC(uacc; (auro additidiomatice) E1tE~.Y aprou; m aur(» cum 109, 3Ü'2,305, sed de 305 silet Holmes pro£1t aur(». - Ecp"IaO'avro - Eep"IaO'lXro - aurou; - cow'o:l, sive CW':~, lieet praeeedat Geou;.Videtur commixtio lectionum, et omissio vocum mediarum. Cf. infra in reeensioneLuciani. - 16. xarEXaUI1EY - 'larExaul1aV - E7AitTOU ad E(a·,:y· - XCCUaCCYTö;£Tt aUT(»£7Ais~ay apTou; sr;; (/,ur(», 'lea £Tt aUTOU xp~cc o1t'n;aav.ö; E(~"P,V (o7Air"l)aa'Jrö; solus in pI.ex eontextu). - 17. 1CpOaXUYEI'lat 1Cp0r]suls'rccC - "poaöxu:I'Ij(jö c.cu,:,~ Y.CCtrrpoO"lJu;aro solus,ex textu praecedenti. - S;sAoup.at - E;S).OU (lE - 19. T'l] 'ful'l] aur~u - 't''l] xap~,a'aurou, ouas aVEAo"lcaccr~ T"I) ~uX'fJ aurou - 20. "Ii1~~t - forma qua utitur aeque redditutrumque "jY(j).9'( et "jY(j)rs.

Recensio Luciani.

Codicum hujus recensionis hic non hab30 leetiones nisi Holmesianas, ut supra.Theodoretus in Commentario paueas offert, sed recensionis propri,as. Sed ejus insignedoeumentum fragmenta versionis Syrae, quae edidi in Monumenti, sacris et prophani.,

- 61-Tom. V. p. 1-40, Graeco textu ex apparatu Holmesiano apposito: in paucis a codi-cibus Luciani recedit vel ex quadam libertate interpretandi, in Syria antiquis nonrara, praesertim ut proprietati linguae studerent, vel, quod pronum erat, ex Pe-scitbo, ecc1esiastico textu et tantaa auctoritatis: in Graeco textu, quem apposui, va-rietates ab apparatu Holmesiano Illis e causis ortas uncia inclusi, nee hie afferam;cetera indicabo nota Philex. Cf. etiam Field, Hexapla, Proleg. XCII, ubi amicus meusmorosior quidem paullo est ex loco Isaiae XLVI, 1, 2, sed ex- Graeco ibi pro Syralingua adeo implexo sensum potius quam voces reddidit contra ac solet Interpres,qui etiam, ut ex tob versione apparet, Iibertate qua veteres Syri translatores, ute-batur, nee ea verborum tenacitate operabatur, qua translator Syro-Hexaplaris, et re-censor Philoxenianas N. T.7. (X,'Jly.,,/,,/<'C),~T~rJ~V - rx.rr.~"/"I:.c).~T~r;~'J 22, 36, 62, 90, (93, ccrr. punctis notat) 144,

147, Compl: accedunb non Lueianaei 49, 87, 91, 97: facilis mutatio. - 9. )]XOVQ'fXV- ¥jarx.v Lucianaei et plures alii, Philex. - 1tA~O'O'OVT£; - addunt p..cc'tCC(CC 22, 36, 48,51, 62, 90" 93, 144, 147,233, 308, Philox, - oc ,,/A1JPOVTc; - addunt ccv~pe).)] 36, 48, 51,62, 90, 93, 144, 147, 233, 308, Philox.: omittunt oc 36, 48, 51, 93.: - TAl'OC01JVTe; _oc TAl'OCOUVte; Lucianaei et plures alii. - (X,1J't'01J; - addunt i(CCC (Lrlptupe; ccu't~V Ecacvoux ()'f0'J't'ca xca ov 'lv~l1oyrrx.c lVCC (X,CI1XVVeQO'l 't'e; 7rA«(J(7El eI1X.uPOY x«t 'lAU7;)'t'OV xruvWI1EeEC; (x''JQP').)] (~ou TAl'(X,V!e; OC XOCVQV(1)1Jre; ccu't'Q «cO'Xuv~YJQ'wrrx.c 36, 48, 51, 90, 144, 228;et cum aliqua levi varietate, 22, 62, 93, 147, 233, 308, Compl et Philox: Theodo-retus affert carptim XfXC i>..urr.rov x(,)vwcm eC; rx.V(,)?eA)]. Eadem cum aliqua nulliusmomenti varietate in ullis, M inmargine praemisso 0' et sub asterisco, 23, 87,91, 97.1 104, 309, AId. Scilicet ex Theodotione Lucianus in textum induxit, M exeodem margini ascripsit, 23 affinis Hexaplari in textum recepit, et sic mixti ex He-~ychio 87, 91.1 97, 104, 309, AId: sed quod diversam recensionem declarat est (.((_(Jl.1)vOYjO'onrlc in Luciano, quod ejus mori respondet, ut suppleat abundanter ceterisrelictis, omissum vero est in omnibus aliis .l\I, 23, 87 etc. Codex 22 habet obelumante ovx ()'f0'J!rlC pro asterisco, quem fere obelus valet in recensione Lucianaea, utinter dum pro asterisco apponatur. Cf. Field, Hex. Orig. Prol. XCI. - ccncc aClJ'xuv9Y}-<T~V't'rx.c - i(C<:C cccO'xu'J~YjO'01l!CCC, 22, 36, 51, 90, 93, 144, 147, (228 ex corr.) 233, 308,Philox. - 10. oc 7rA'c(rJO'OlJ't'e; - TAl'~y't'e; oc 7rArx.O'O'OVtc;, aliquot Lucianaei, Philox, et alüHesychiani vel affines cum l\f, Ct S. - rr.ccyr~; CC1JQ?£)'11 - c(V:A>peA)] TAl'CC1JtE;, 22, 36,48, 62, 90, 93, 144, 147, 233, 308. - 11. x~poc - addunt ecaev 22, 36, 4-8, 51, 62, 90,93, 144, 147, 233, 308; et idiomatice Philox. - xrx.c EVfpa7rY}tQC'ccll • omittunt xrx.tLucianaei et alii pIu res. - 12. OtC - pl'aemittunt 't'eXT01lE; 'l"P w:rcv ccrr.o ccv.9pr.l1t'r.lllt 22,36, 48, 51, 90, 93, 144, (228, supra lin.) 233, 308, Philox: et cum TaA«lIE; pro !EX·'t'O'Jz; 62, 147; Lucianus scilicet more suo aliam versionem pro xQPoe in fine versusintrusit, melius pro vocalibus, quae tunc non appingebantur, legens Hebraicum. _C(UfO 10 - addunt Ell «vepcc;c, 22,36, 48,51,62,90,93, 144, 147,228,233,308, Compl,Philox; et praeterea 23 affinis Hexaplari, 87, 97, 104, 309, AId: M in marg. oc r' * £vO:'J9p~;ell, ut M et SHe - EC'r"ljC'eV CCUto - epve[1.ClJ'eV «uta X~t e(J't')]aev aura, 22, 36, 48,51, 62, 93, 144, 147, 233, 308, Philox. - c(1J'~ElJYJ(JE' - addunt XC<:t~t'f'¥7(Jee, 22, 36, 48, 61,90,93,144, (147 ut videtur) 228,233: Philox ite~ tempore mutato. -13. p..e't'fJr» - sddunt'XCCl ep.')n~'3Sll auto eV 7r"p~"/p,,pca, E7tOeY}CTall (X,1)'t'o EV r.eec,,/(,)lIcaxoc; 48, 51, 90, 144, 147,233, 308, et cum erroribus scripturae vel nihili facienda varietate, 22, 36, 62, 93,228, CompI: M marg. * xa, ep.op'P(,)C'£Y ccu't'o, et sine interruptione post virgulam notam

- 62-metobeli, linea resumpta: A' X EY 7rCl.PCl.1PIX'ft~t E"Ot"ljIj'EY IXt)":'~ EY ?;rEPtl~YtOt;, cum SRconcordans, qui XIXt E!J.0P'f~'1EY Cl.UT~ in textu habet, sine asterisco tarnen ut et Ch,deinde in marg. ~ A. EY 7rCl.p. Duplicem marginem .M, cum aliqua Ievi varietate, inmargine conjungit 86, in textum intulerunt 23, 87, 91, 97, 104, 109, 302, 309, AId, utv. 9., in vocibus Cl.UfO 1°, et 7r£P!"/(»Y!~!; vacillantes. Philox XIX! Ep.~n~aE'J Cl.UT~ E'J fr"-P",,/pa.pcrS! (xa.! a!~"I]p~ Ei/..U~EY "UfO). Theodoretus carptim a:fferens habet x!;c! Ell?ppru-

(]a.fO "UTO (sic); - 14. EXO~E ;UAOY - ') £xo~.y £!;cu.ru XEap?'J ;UA?'J, 36, öl, 90, 144, 308,et cum a.Uf(» 62, 147, omisso 0 22, cum ;uhu 48, et fere 93, 233; Philox ') EX?~E

XEapOY ~UAOll. Codices 23, 87, 91, 97, 104, 228, 309 legentes XEap?U; pro XEapO-; ;u),?'J,

ut v. 9, 13, ad marg. :M: reducunt, in quo textus 0 EX?'f;Y ~, marg. 8' A' ~ a.Ufe.>

~ XE~POU; xa.! EAa.ßEY !;c"lPCO{3a.Aa.1I0Y xa.! ~pu'J XIX! £xa.p,,:öpru'1:''J !;curo, (an !;cUfO'J, ?); aste-risci a tertia linea ßElI a.,,/ desunt, ex oscitantiane an ex mala conditione codicis, exheliotypia non liquet, sed metobelus post !;cUfO est. SR marg. ~ A. 8. x.al0u; - Exap-

fEpc.>(]EY a.UfO. Codex 228, hie et in Iocis aliquot sequentibns cum his faciens vel mi-xtus est, vel erronee in Holmes affertur. - ~PU!J.ou - addunt XIXt E),ar~. ?;rpc'Jo'J xa! apu'J

X !;cc Exa.pnpc.>aEY U.(Uf(» ;UAO'J EX fOU ~pu(lou 22, 36, 48, 51, et, cum Ievi sphalmate scri-ptoris, 62, 90, 93, 144, 147, 308, Philox. Codices 23,87, 91, 97, 104, 228, 309, Compl,AId ·eadem fere legentes voce !;c"lp!oßaA!;C'Jo'J ad marginem M redeunt: cf. not. prae-cedentem. - 15. EeEpp-a.Vey] - praemittunt XIX1JIj'IX; 22,48, öl, 62,90,93,144,233, 308:xca XC(U(]a.; 36, 147: favet Philox. - m Cl.U't'c.>'J- £it' !;c1Jrot;, 22,36,48, 62, 90, 93, 144,147, 233, 308. - EtP"lCl.aa.lI't'o e.01J; - ecP'lIXIj'IX',I":,) XIXt S"Ot"ljIj'IXY 6.ou;, 22, 48, öl, 62,90, 93, 144, 147, 233, 308, Philox; et sic 36, nisi quod legit male 1t'("ljlj'lXY't'O promotnaav, - C(UT')U; - addunt motljO'ElI Cl.1JTO,,/I,1J"TOY XIXt "riO'.i?;rt t:,~t c(t)'t'~ 36,48,51,90,144, 308, Philox, et sic nisi quod male Cl.U":~ pro !;cu,? 22, 62, 147, et E1t'?tY]lj'a'J 93:.item margo 86, sed C(UTot; pro Cl.UTc.>.M X in textu. appicto, marg. addit S' X E7rot-

X Y]'1EV !;cUT') ,,/AU1t'TOll xa.t xap.7r't'E! !;CUfO!;,; item SR; et lectionem hanc, ut saepe su-pra, in textum invexerunt 23, 87,. 97, 228, 309, Compl, AId, et cum levi errore 91,104. - 16. E1t'Z~.Y Ell 'roc; !;cvepa.;!lI C(pTOU; XIXt srr !;cu-:-ou - omittunt 22, 36, 48, öl, 62,90, 93, 144, 147, 308, Compl, Philox; omittunt et SH, es, 23, 87, 91, 97, 104, 109, 305,309, Athan.: alii aliter ac B legunt, ut etiam M, qui ut variantem marg. sine aste-risco apponit anonyme xa.! er;re~ell Er;rt 'rot; Cl.'J9pa.;t'J !;cu,,:ou; xca m C(1)":ou (cf. supra.ubi M confertur); et marg. ch. medio sine ast. SR e;:~'f;'J Em 'r.!;c. !;CU":OU !;cp":ou; X. e. C(.

- xpea; - xpzC(, 22, 36, 51, 62, 90, 144, 147, 308: Philox voce utitur quae utrumqllereferre potest. - 17. AOmOY - addunt !;cUTOU 22, 36, 48, 51, 62, 90, 144, 147, 233,308, Philox. - GeO)) ,,/AU1rTOV - ,,/),U7rfOY Gao'J, 22, 36, 48, 62, 90, 93, 144, 233: Philoxex indole linguae nil testatur. - xa! 7rP';C;XU1/EC - XIX! 7:Iw; ..mrEC a.u-:-e.> xa! r;rp0'1xuYEt

!;cUT(», 22, 36, 48, 51, 62, 90, 144, 147, 233, 308, Philox; et sine !;CUf~ 2°.93: - 1t'pO;

C(ufO - !;cUT(», 22, 36, 51, 90, 93, 144, 228, 233, 303, Philox si testatur pro linguae in-dole: praeterea 91,97,104,309, AId. - E;e),OU,fJ.IX! - ex silentio collationis Holmesianae

. ESEAOU f!e, ut Philox, correcta scriptura. - 18. Pp?'JIj;JIXf - fOU Pp?'J"I]'1!;C!, 22, 36, 48, 51,62, 90, 93, 144, 147, 233, 308. - !;cr;rljp.aup~I)"I]'1a.'J - Y],u.a.UP~;'YjIj'IX'J, 22,36,48, 51, 62,.90, 93, 147. - 19. 't'"I] ~UX"l] - fY] xap~ta, 22, 36, 48, öl, 62, 90, 93, 144, 147, 308,Philox:. item 86, si recte. - f"l] ppOY"I]aEC - addunt IXUTOU 22, 36, 48, 51, 62, 90, 93,144, 147, 228, 233, 308; Philox si testatur; item 86. - Et; ß~~),u,,/p.a mOtY]O'EV - E7rOfY]aE

ßaeAU"/p.a, 36, 48, 51, 62, 90, 144, 147, 233, 308; ewOfYj'1E et; ß~EAu,,/,u.a 22. -1t'po(]')(u-

YOUaf'J !;cUfe.> - 7rf0(],)(7JlIEt a.UfO Ae"/(»Y £;eAOt.l IU, 22, 36, 48, 93, 233, et sic, nisi a.7JT6),.

- 63-51, 62, 90, 144, 147, 308, Philox. - 20. "tJ'r?1I - E~II'rOIl, 22, 48, 51, 62, 90, 147, 233,ß08. - 21. n~c~~ P.?1I - addunt EP.?; EC all 22, 36, (48 sub obelo) 62, 90, 93, 144, 147,233, Philox; item 51, transiliens a all ad Cap"YJA.

Codex 320 mutilus incipit v. 10 GE?U; xac i'AUPOV'rS;.

10. esov - e~ou; - n"'J'rs; - omittit - 11. xac EV'rp"'rYJ_cuaav - omittit X"C - 12. rs-PE'rP~ EO'rYJO'~V- hipcu E_pYJaeV: manus serior primae voci praeposuit _ ut apparet, sednihil aliud mutavit. - 14. EXO'feV - 0 SXO'fE -:- 0 xupco; - xupco; - 15. ;;-Epp.ave-tj (sic)- eEOU; - EC; esou; - 16. xat Em reu ad avSpa;cv - xac Er;>sfav Em 'rcuv avepaxcuvaurou (ex v, 19?) - 17. npoljxuv~c - addit "U_O - S;sAotJp.ac - E;EA?tJ P.E - 19. xpEa;- 21. Marg. 1\1;-' ut B.

Aldina.

7. a'JaT/et),a_cuaav - erraT/scAa_lj)(ja'J - 9. YJxouaav - YJaav - Of i'AUpovrc; - Of 'lpa-yovre; - (J.a_acoc - 9. aurau; - addit totam lectionem Theodotionis codicisM, cum eoqueconcordat, solun in fine c~au oc xocv~VaUV_E; aU_Ij)' aAAa acO'xuv.9"YJO'onat ot nAaaaovrs;- 12. aUTO 10

- au_av sv avepa;t - 13. pnplj) - addit xat Ep.0p'Plj)aEV au_o EV napa-1paptat' errOl'l)aEV aUTO sv napay~vYJay.oc; (sie) - ocx~ - ocxCO')(1j) - 14. ExofE - 0/ (sie)Exo'fc EaUrlj) Xtapou;. xaf EAaßE a'lptoßaAavov xat ~puv xat Exap_sp~aEv aUTO - 0 iWPCO;- XUPIO; m_'I)V (sic, et iste error in Ed. Romanam 1587 transiit, et inde in Tischen-dorfianas) - 15. aU_lj)v - aU_1j) - aurou; - aurot;, Er;>Ot'l)aEaUTO YAun_ov, xaf xap.nrEf"U'rOf;' - 16, orr_YJaa; Epa'lEV - EpaYE orr_YJaa; curr_YJO'EVon_ov - 17. i'AU1CtOV - addit xap.-r.rEI au,:,~ - tspo; au_ov - aU_1j) - 18. au_cuv 10 - aUTOU, sed 20 ut B.Addam insignem locum, Is. XXII, 22-23 xat aTYJacu, in quo recensores et correctores

et corruptores late grassati sunt, Vaticano codice non excepto. Compono testes a sim-plicissimo incipiendo.)f, Ca.in S, e,24, 1£)8, (omisso ~Co>alj)in Holmes si recte) 306,.Cyrillus in h. 1. et

Tom. V. Pars 2a. Sect. H, p. 98, SR: Ch in App. altera Holmes post 't'YJV~o;av ceteracommatis 22 omittit. ~auEc~ ex B lego, nam ceteri fere per compendium scribunt. Sicergo isti: xal ~Ij)(jlj) -YJV ~o;av ~ausf~ au_cu xat ap;Et xaf oux £a_af ° aV'rfAE)'cuV xaf a_YJacu.

M in textu av't'fAsi'CUV: ~, marg. A' e' xaf ~ ~~acu: (I' xaf Em.9"YJ(jcu) A' !: e' ~ 'rYJV* xA£I~a OfXOU ,;:;1' Em 'rou cuP.OU au'rou xaf aVOf;Ef xaf oux Eara' 0 a1tOXA£fCUV xaf XAStaSf~ xaf OUX Earaf Ö aVOfi'cuv,.Item indice a.ppicto super secundo (J vocis (J't'YJaCo>M in marg. apponit ACU{(JrYJAcu), et

sub ACo>nota 'cup, p inserto literae cu, quae Origenem indicare solet, ut supra dictum est.Et mirum quod unus, quantum hucusque vidi, B 1 m. sic legat, et ex Hebraeo suspi-carer veram esse LXX lectionem, quam facili mutations ceteri corrigers putarint.

SR ad earac in marg. apponit A'. !,'. e'. xaf XAEf(J£f X~f oux £(J't'afO avof1cuv.

B, 23. xac ~~(jCo>rYJv ~o;av ~aUE'~"U_CU xaf ~P;E' xaf oux Ear~f 0 ~vrfA£)'ov xaf xA£fa£f~al oux EarC.., 0 a",of)'~v xal (j't'YJACU;sed B' (JrYJa~, et sie tantum 23. Holmesiani 109et 302, qui unus sunt codex, ut suspicatur etiam Praefatio Holmes. ante Isaiam adn. 302, eadem legunt ae Bt sed 't'YJV xAs,~a ocxou ~auf~ habent in textu pro "t'llV ao;all~aul~, quae tamen in marg. apponuntj et a_YJacu cum B'.

-64 -. S xccr aeA>O"eA>xccr CCUTeA> T~lI XAraCCll orxou Cri E1tC 't'eA> eA>.u.~ CC1J't'OU XCCC cc~m;u XCCt OUXEO"TE 0 CiCt;l'~XAr~lI ,XCCt XACO"£t Y.CCCOUX EO"TCCr 0 CC1l0,",/eA>'1)CCCC 0"'t'}j0"~ • .A.steriscosedition is hieomisi, quia ex Commentario judicandi sunt correctorum Cb et D, sed non satis deprimo asterisco in textu liquet. Auctor hujus textus, scriptor fortaase ipsius codiciscompilans in actu scriptionis, ut videtur ex initio xccc a~O"eA> xccc ccu't'eA> propter 0.1-terum xccr, audactur lectionem primitivam M, C, SR T~V a~;ccy - 0 CCVTtAE"IeA>Y ex-trusit, et suffecit a 't'~V XAta-CC1l ad 0 ccy~r"leA>Y inc1. puram lectionem A' ~' e' marginisM, praeter 't'eA> eA>[J.eA>pro TOU eA>[J.~U. S est solus in hac Iectione,

S in CIL vetustam LXX lectionem cum M, C, SR restituit.S in cv xccr a-~0"eA> 't'~1I aO;CC1l, r]IJ.r! ccu't'eA> xcct CCP;EC xccc oux EO"'t'CCt 0 CC'l't'CAE"IeA>Y ~ xccc

~ aeA>O"eA>CCUTeA> T~1I XACaCC orxou;;1/ ETtt 't'eA> eA>.u.t:.l CiCU't'OU XCCt ccvoc;£c XCiCC oVY. EO"'t'E Q

~ CC1rOXACeA>Y xccr xArO"Ec ~ xccc OUX £O"'t'ccc 0 CiCV0"'lt:.lV XCiCt O"TljO"eA>. Omissis asteriscis etsine erroribus scriptur.ae sic Ed. Rom. 1587: item sine asteriscis .A, sed omittitccu't'eA> ante 't'YJV XAC~CC, et legit 't'au G>[J.QU, EO"TlXt 0 IXTtOXA£CO"G>V: item cum Cb 320 sineasteriscis, sed legit 't'ou eA>[J.~u, et ccvor;Et XlXt oua£t; XAEtO"£t XlXt. Cum Cb facit etiam CM,et Hieronymus in Com. in 1. sed initio legit gloriam domus David.

S in Da xccc aeA>O"eA>T~V a~;ccv j;J ccv't'eA> xccr ccp;£t )CCCt oux EO"'t'CiCr Q CCVTtAE"IeA>Y * 't'"lJ1I~ XAraCiC ocxotJ .r;:o' Em 't'eA> eA>[J.~ CCUTOU XCiCt CCyot;U XCiCCoux EO"1£ 0 CiC1r~XAC~1I XCiCCXArO"Er XIXC

~ OUX EO"Tccr 0 CCY~C1~V ~ I XCCC O"T~O"eA>.

AId, Compl, 41, 87, 91, 97, 228, 309, Eusehius in textu Commentarii: xccc aeA>O'C'.)

ccu't'eA> 't'~1I xAEraCC or)(ou accßra Em 't'~ eA>.u.~ CiCU't'~U. xcccccv~r;u. xca oux EO"'t'CCC 0 CCW'~XAWAlY

xccr XAErO"EC XCCC OUX EO"'t'CCC 0 ccllor"lG>Y, XCCC a~'1G> 't'}jV G~;CCY accßca CCU't'~. XCCC CCP;EC XCCC OUX

EO"'t'CCC 0 CCY't'rAE/,CA>V. Y.CCC0"'t'~0"CA>.

De recensione Luciani non satis mihi liquet ex apparatu Rolmesiano, licet eam addi-disse veteri textui M, C et SR saltem ulla juxta alios Interpretes certum est. Omittuntquidem xccc aeA>O"CA>CiCU't'G> 't'~Y X),ECaCC orxou accßca EnC 't'G> G>[J.~ ccu't'ou 22, 48, 51, 90, 93, 144.308, si recte, fortasse quill. jam satis repraesentata fnisse judicabantur in libera ver-sione LXX xccr, aG>O"G> 't'~V aO;CiCY accuca ccu't'G>: sed post CCYTtAE/,CA>Y addunt xccc CCYOC;EC'

xccc ouaec; XAECO"EC xccc xAwm xccc oux EO"'t'CCC 0 CC1l0c/,G>v 22 sub asterisco, et sine aste:'risco 36, 48, 51, (62, 93 ut videtur), 144, 147, 233, 308; quae lectio in vocibus xcuOUaEr; xAErO"Ec ab additamento ceterorum, qui ex tribus Interpretibus sumserunt, planedistinguitur. Sed codex 36 hujus recensionis inserit XIXC aeA>O"G> 't'ljV xAEraCC accuca ETtt

TOU G>[1-ou CCUTOU ante )(CCCOU)( EO"'t'IXC 0 CiCvnAE1G>Y, et Theodoretus nil affert ex hoc versunisi xccc aG>O"c.l CCU't'G> 't'lj1l XAECaCC orxou accßca. .Ne tamen nimis jejune haec recensio in Isaia repraesentetur snbjicio compendiaria

ratione ejus 1ectiones ex collatione fragmentorum ,codicis, T cum B, appositis codi-cibus Rolmesianis, Chrysostomo et Theodoreto ex textu eorum Commentarii, et 1e-ctionibus M, SR, et Ch, ubi habeo: ubi Theodoretum non affero, deest. textus. ', IlI, 9-14. - 9. aco lIW, T,36, 48, Chrysost. - aC~Tf 1IUV, B, M. - 11. a-u[J.ßYJO"ETCCf

CCUTG> XCCTa TCC EnCC TeA>lI XUpCA>lI CCUTOU, T (omissis in fine ex defectu codicis P~1I CCUTOU)22, 48, 62, 90, 93, 233, Chrysost.: item 147 cum CC1JTeA>V pro ccv't'ou, male. - XCC't'CiC TC(

sp1CiC TG>l1 XECPeA>1I CCUfOU a-uP.ß"lJO"E.TCCt CCUTG>; B, SR, M, Theodoretus. - 12. T~V fprßOY, T,36, 51, 62, 90, 147, 233, Chrysost., sed et alü multL ~ TOV 't'pCßOll, B,.M.--CiCU't'G>Y-

pro u[1-G>1I 3° T solus, ideo ex oscitantia. - 14. CC1JTO; 0 xupco;, cum 0 T solus cumProcopio in Cat. Nie., ideo ex oscita.ntia - CC1JTO~ xupco; B, Chrysost., M et ceteriHolmes.

- 65-V, 2.-14. - 2. a~I'n11.. , T, 22, 36, 48, 51, 90 (93 a~pcl..), 144, 233, Ohrysost. cum

aliis pluribus, et SH. - a~pYJx B, M. - 3. ~1I9f~r;;~; T~U c~u~C"( XC"(C oc ElIOCXOUlITE; EllfEP-;1)'jC"(J."tj,u., T, 36, 93, 144, 223, l\f, A, 0, S, Psalterium Veronense ed. a Blanchino,ell; sine ac et Ell 22, cum xc"('rOCXOUYt£; pro ElIacxaulI'r;:; 62, 14.7, Chrysost.: aliquotalii minusculi uni vel alteri lectioni accedunt. - oc EYatX~UlI't'~; EY cöpouac"(AYJ[1- x~c~1I9p~7:-;; cou(tc"(, B, SR. - 4. ClIC"( rrocYJaYJ, '1', 22, 48, 51, 90, 228, ehrysost.; et CYc"(r.OC"fJ'j£c ex iotacismo 62, 93, 147; praeterea 87, 91, 97, 309 - Tau rroc-r;aC"(c B, M. - 5. lJUlJOUlI c"('JC"("rJ:.J.~ ilYJ, T, 22, 36 (48 cum ilYJ sub ~), 51, 90, 228, 233; item 91, 97, 309;'et sine ilYJ 62, 93, 147, Ohrysost .• Theodoret. ulli alii, Ch. sub asterisco in App.Holm. altera, ~R sine asterisco- YUY il:. c"(lIC"(TI~Ar.>, B, M text., sed ad il~ marg. ap-ponit OUlI, et post c"(lIa1"l~Ar.> * marg. inserit oc r' * ilYJ,. - 6. C"('nß-r;a~'rc"(c... axayeC"(T cum plerisque Holmesianis inclusis affinibus, Ohrysost., Theodoret., M - allCLßYJ-ao'J":'c"(c... aXc"(lI.9'C"(c, B. - 7. ClJpaYJA EIJ'rC, T cum plerisque, Ohrysost. ter, Theodoret.;C'1prx-IjA -: E'1":'C; M, Ch, SR. - eapaYJA tantum, B. - ClIC"( rr-;cy;aYJ, T, 22, 36, 51, 90, 228,233, Chrysost. bis, et ex iotacismo ClIc"( 1JocYjau 62, 93, 147, ut supra v. 4; et cumerroneo "Ci-;CY;'j~ 48; ut T etiam 87, 91, 97, 109, 309 - 'rou "CiOC"fjaal, B, M, Theo-doret., sed de hoc infra. - 12. 'rou xupcou, T, M, 26, lOG,S· Ob ; TOl) .9'~au S, 22, 36,48, 51, G2, 90, 93, 147, Ohrysost. bis; faoilis mutatio in codicibus inter has voces,praesertim scriptos 'IT;, t-.C - xupcou sine TOU" B. - 13. E"jElJ-r;.9'YJ 0 Aaa; [1-0U, T, 22,36, 48, 51, 62, 90, 93, 147, 233, Ohrysost. bis; item 23, lOG - 0 Aao; [1-au E"jE.lIYJ.9'YJ,B,M, SR, Theodoret. - ~t~C"(Y, T et plerique codices HoImesiani, Ohrysost., M in textu- ilc'f-;;, B, :y in marg.XXIX, 12-23. Deest jam Comm, S. Johannis Ohrysostomi. - 12. EP~UIJClI, T, 22,

36, 48, 51, 62, 90 (93 ut videtur), 147, 233, 308; et praeterea 23 - EpEC, B, M, SR.- TaUTa, T, 36, 48, 51, 62, 90, 93, 147, 233, S 1m. - TOUTO B, M, Oh, SR, Ob in S.- 13. au":'~lI post a'ra[J.c"(Te, T, 93, 144; item 23, 106 et «n. in Ch. in App, alteraHolmes, et ex corr. ;l28. - «UTOU B: M et SR omittunt in textu, habent in marg.or r'* Ell T~ CiTOP.C"('t't auTOU. - 14. «UTOU; [J.ETC"(GEO'Er, T, 22 inmarg. 1 m., 36, 48, 51,62, 90, 93, 144, 147, 228, 233, 308: Ch. 1. c. C"(U't'OU; -: P.ETC"(eEau - C"(UTOU; solum, B, M,SH. - a-;i'~lI aUTOU, T, 22, 36, 48, 51, 90, 144, 147, 308 - O"ai'~lI soIurn, B, M, SH,Theodoret. - Ci1JlIET~lI aUTOU, T, 22, 36, 48, 51, 62, 90, 144, 147, 308 - Ci1JYETr.>lI solum,B, M, SR. - 15. Toe; ßC"(eE~;, T, 22, 36, 48, 62, 90, 93, 144, 147, 233 - or ßC"(.9'Er.>;,B, M, SR. - 1.:or-;uO'c ßouJ..YJlI, T, 36, 48, 62, 90, 93, 144, 147, 233, 308j ßOUAYJlI 1roe-ovar 22 - ßovlYJlI 1.:arOUY't'E; B, et sub obelo M: SH per se non distinguit, sed expraecedenti lectione istis addicendus. - or 2° sine (1)CCC, T, 22, 48, öl, 62, 90, ~3,144, 233, 308 - ouC"(e oe, B, M, SR. - YJp.C"(; EOPC"(XElI, Tj "t],u.a; E~Pc"(XElI M,A, S, et pIe-rique alii - Ea.occx~1I YJp.C"(;, B, P-t SR, si testatur de transpositione. - 16. xC"(, TO "CiOe-

YJ]J.cc, 36, 48, 51, 62, 90, 147, 308, affines T, qui ex defectu membranae non habetvoculam, spatium ejus admit tit xC"(r - "t] TO 1.:orYJ,u,C"(, B, M:SR et Ch omittunt totumad finem commatis. - 17. ouxc £TC, T, 22, 36, 48, 51, 62, 90, (93 ouxr Er.;rC), 144, 147,228, 233, 308; item 106 - OUXETC, B, M. - xC"(r 0 XEpp.EA, T, 22, 62, 90 C 93 1 scriptio),144, 147; in T xccc inter uncos, an suppletum a Tischendorf? - xC"(c 'to XEP[J.EJ.., B;M locum totum cum praecedentibus legit r.>; 0 XEpp.EA xc"(c Ta opo; TO XEPP.EA. - 19. rrJ.."t]-a.9'"t]O"o'JTCCC,affines T 3G, 48, 51, 62, 90, 93, 147,233, 3OS, sed T Ep.rrh;aeY;aollTac cumuno affini 22 ex silentio Holmesii, B, M, qui in marg. apponit EtJi'paye"t]O'oY't'ac. -21. xC( n:rAl%j'cC(O"av, T, affines et pIerique alii, A, M, S, SR - OtC Er.;r)..a7cC"(aay, B. -

9

- 66-22. TO np0(Jcur:rOV a1.lTOl), T, 22, 36, 48, 51 (ö2 Holmes ex errore typorum, cum desit52 in Isaia), 62, 90, 93, 144, 147, 233; item 301 - TO r:rplj(J':.mOll, E, M in textu, inmarg. autem habet a1.l't'Ijl) Theodotio: SH ratione linguae incertus,

XLIV, 26. ava(J't'"Ij(Jcu, T, 22, 36, 48, 51, 62, 90, 93, 144, 147, 228, 308; item 87,91, 97, 104, 309 - ava't's),el, E, M, Ch, SH. XLV,!. 1.:I'1.I),a;, 22, 36, 48, 51, 90, 93,144, 308, sed T ;;1.IpC(;, ut B, M. - 4. E'fC(),S(JC(, T, '22, 36, 48, öl, 62, 90,93, 144, 147,308; Cyrillus sic legit 1. c. in Holmes, sed in Comm. n, 600, ut B - xaAE(J~, E, M,SH. - (J01.l, T, Lucianaei fere omnes ex silentio Holmes - p.1j!), B, M, SH.

Theodoretus Cap. V, 7. in ed. Sirmondi EP.SClIc( TO!) 1.:I'ljl"lj(Jac xpc(Jcv. Sed in Catena.Isaiae ms, Bibliothecae Ambrosianae G. 79. BtI1:. praemittitur ab Ep.!ClIC( ad finemversus eidern textui Cornmentarii Theodoreti, qui in Sirmondi subjicitur, et in ilIaest cva 1tOC"Ij(J"Ij,ut in testibus Lucianaeae recensionis, Ut vero vidi, saltem alicubiturn in hac Catena turn in illa Jeremiae edita a Ghislerio, textus praernittitur juxtarecensionem Patris, qui subjicitur, Successitne ergo et hie textui proprio Theodoretialius, ut ex editione Corn. S. Cyrilli in Prophetas Minores ad mss, libros curata aP. E. Pusey vidi saepe factum in textu ed. Auberti, a quocumqne demum mutatioprocesserit? 'I'heodoretus enim alibi de more vel in Iocis insignioribus suam Luci-anaeam repraesentat, ut in Isaiae IX et XLIV apparet, et infra patebit in Jere-miae XXV et Ezechiele VII. Sed vel hie Chrysostomus suo perpetuo consensu satisconfirm at T et codices Holmesianos illi consentientes referre Luciani recensionem.

Insigna demuni fragmentum palimpsestum Isaiae codicis Holmesiani VIII, ex scri-ptura plane ..Egyptii, integrum cum tabula. edidit Professor Abbot Dublini, 1880.Saeculo VI editor prior Barret tribuit apud Holmesii continuatorem Parsons in Prae-fatione ad Isaiam; saeculo V potins ex suae Praefationis contextu p. 11, 18, editornuperus, et huic ex tabula plane adsent ior; imo ex scripturae simplicitate et absentia.initialium majorum reliqua seriptura ad IV posset retrahi. Continet cum parvis la-eunis hie illic XXX, 2 ep'c as - XXXI, 7 XPl)'Jc( a E;;O, XXXVI, 17 xac ap.m.ArrVCo>V- XXXVIII, 1 s~cxla; ECU; Gall. Contuli cum M, et appono, omissis orthogra-phicis et erratis evidentibus, primo leetiones codicis singulares, deinde quas contra.M tuetur eum aliis, quibus non obstantibus ex consensu in caeteris cum M et aliis..Egyptiis contra alios'textus Hesychianum esse apparebit.

A Lectiones VIII singulares.

XXX, 2. cr:rep~n](Jall (sie B 1 m.) l\f, E1tYJ. alii - YiP':.J't"tjlj'c(,) cum uno Justino, satisin his incertus testis. - 3. ollecao; - Et; OllöC~O; fortasse ex praecedenti El; al'1l.Ull~,),

CS, nisi ex lingua est. - 13. 1tt~p.C( - nT~p.C( C(l)":'Ij;, fortasse ex sequenti 1':,,:cup.a au,,:Y};.- 14. Ell a!)'t'oc; - autoc;, fortasse ex praecedenti wp~c'). - 18. ~cnc - on: - 19. x),au-;;p.cu - EV XAal);;p.~ - t'lj; P~lIY}; 't"I;; xpal)"I'Ij; - 't'"Ij~ xPC(l)"I"Ij') T'Ij; P~~'Ij;, correctio vi-detur arbitraria ex ~uriori :visa ama~uensi lectione. - ECG:,) E1.:I'"ljY.~!)Ij';'J - E£~;1I xea yJx~!)-(Jav" lapsus calami ex contextu. - 27. 'fJ ()nY) - ()n"lj: .unus Cyrillus' in textu anteCorn. omittit in ed. Aubert, si recte omissum est. - 30. 't'ljl) l3pC('l.t')~~; - ßPC('l.tljvo;.-xat ()nY); -. 0n·I);: sic et C initio paginae, s9d Y.C(C minutum potuit evanuisse in finepaginae praecedentis in palimsesto.

XXXI, 4. EP.r:rA'1)f1GY} - Elle I1rAy}f1;;y} error scribae ex contextu, ut videtur.

- 67-XXXVI, 20. TI; 't"~V ~e~V - TI; I..; T(NV ~e~V, an ex spatio ccn~; solus?XL~Vrr, 4. A~I~u; - EV A~I~I;: sine £v alii. - 7. p..~X~IP~ - £v p..~X~Ip~. - 10. ep

(,) - £v (,). - 15. Praemittit 7rp~rrwx.YJ E~(EY.IOU) ß(I.rrI),z~; 't"1j(rr I~U)a-~I~;. - 16. ° y.cc~Y}-[1-£vo; - XCCS"ljP.EV~;, sed ° fuisset in fine linae, et in palimpsesto minutum ° -potuitevanuisse - El - omittit, nee sensum turbat. - 24. T~ 7:AYJe£I - eV T~ 'CrAYJeEI.-.33. GUpEOV - ;,upmv, lapsus calami •. - 36. TO 1tP~I - de T~ omisso non Iiquet, - 38.CCtJ'rov 1tpOrry.uvElv - 1tporry.unlv CCUT~'J. - ()IE17~9YJ17ccV - £C"~9"1jl1cc:,l.

XXXVIII, 1. E~/EVETO ()£ - XCCC£1E1I£TO. .

B. Lectiones variantes ab M, sed accedentibus aliis testibus.

XXX, ö. l\I w't'£ El; ßOY}~ICC'J (corr. ßOYJSEICC'J) OUTE El; (NPE).!CC'J (corr. - ).el~V) cumA, sea, 26, lOG, 198, aliis aff., Oyril. in textu Oom. praefixo, ut et infra, OM. - el;ßOYi;'EI~V, VIII, cum B, S: - El; {3. OUTE £I; (,)1'. 23, 36, 48, 51, 62, 90, 93 et alii;SR, et Hieronymus favet. - 6. M YJ 0pccrrl; - opccrrl; VIII cum S, 147, 228, AId:caeteri et Oyr. cum ill - 12. M OUT(N; cum A, Sea, 26, 86, 106, 198, 30G; Oyr. deestcomma. - TCC()E VIII cum B, S et caeteris Holmes., SR in marg. eh, medio (in textudeest comma in utroque codice), OS, O!lf. - 14. M AE7t't'CC - AE7tT~Y VIII cum unoA et O~ si testatur, caeteri fere et Oyr. cum M. - 15. ur X ou't'(N;, et marg. prae-mittit oc r' X orc et sic et SR. - VIII orc OU't'~; cum 62, 147 Lucianaeis. Oeteri cumOyrillo 01J"t'~; solum - M Y.UPIO; y.up,o;, et sic et VIII; sed in M prius XUPIO; exforma. literae K serius est et maim additionum Hexaplarium, et unum prius legisseapparet cum affinibus A, S, 26, 41, 87, lOG, 198, 30G, Oyr., 011:, SR: Lucianaei 22,36 etc. XUPI'); e GEO;. M et primo XUPIO; seriori apposuit mm male. SR primum omit-tens errasse videtur, cum et Hebraeus cum B, VIIf, legat Adonai Jehoeih, et veravidetur lectio LXX. -- l\I T~1J CO"PCCYJA cum omnibus et Cyr. praeter VIII et A qui TOU

omittunt. - 16. !If ccv~/3cc"t'ccc; - CCVCCßCCTCCCVIU cum A, SI, lOG, 198, 320, CM; eaetericum Se , Oyrill. in textu praemisso et in allato in Oommentario, etiam SR cum MHesychiana lectio ex testibus CCVCC~CCTCCCvidetur, quae et Hebraeo propior. - 18. Mvp..~; 2° - "1j,I1.~; VIII cum S, 48, 93, 109, 305, sed vel ex contextu error iotacismiest, quem Ob correxit in S. - 19. M EAE"1jC"EC - XC;CC EAEl'l17Et VIII cum A, 49, 1(,6, 198,3OG, O~: caeteri, etiam Oyrillus, cum M: Resychiana videtur ex testibus lectio VIII.Lucianaei 36, 48 etc. EAE(NlI - EAEY}I1E'. - 20. M up.cv xupc~; cum 26, 86, 87, 97, Oy-rillo in 1. cum Yi,IJ.'lI et pag. 428 D, et cum Lucianaeis 36, 51, 62, 90, 93, aliis - X1)PIO;

'Jp.'v VIII cum caeteris, facilis transj)l)sitio. - 22. M. E;~PEI;, marg. p.eccvEe; - P.C~-

liE'; VIII. Legunt E;CCPEC; cum M A, S in Ob , 2G, 10G~ 198 et affinibns, Oyr.: p.c~YU;B, 0, SI et caeteri ex silentio Rolmes. SR in Ood. A redderet E;~PEC;, sed recte 0P.CCC'JEI;: una. litenlla omissa mutavit codex A. - M "t'cc ~EP'XEXP1JO"~.o.ElICC cum A, C,S, 106 et aliis affinibus vel Lnciauaeis - 'CrEp,xExpUa~,I1.EV" VUI cum B et plerisque Hol-mesianis ex silentio collationis, et Cyril. - M suppletum habet y.cc, A,'1.,I1.YJ'1:";, sed fueratomissio amanuensis, cum caeteri cum Cyrillo habeant, excepto 62, qui contra suosaffines omnes est, et pariter omisit, ideo ex oscitantia. - M 1tAY}ap.ovY} cum B, A,S et caeteris plerisque et Cyril. - u; 1tAYJI1P.OV"1jY VIII cum ullis Lucianaeis et C.-M. ß'j"l."1j?JYJ'1E~~C I1~U Ta Y.TYJVY}cum B et plerisque etiam affinibus ex silentio Rolmes,et Cyri!. - 1'3')~Yi~"tjl1oVt"C "t'" X"t'YJV" 0"')1) VIII; ßoax:1J;'YJl1ov"t'"C 23, 49, 87, 91, 104, 309;Ta x"t'YJ',ICC 11~1J solum 93. ~ 24. M pcc1,)1I"t'"C axup" cum A, C, S, plerisque libris,

- 68-Cyril. - axypa pal'0y("Cac) VIII cum 109: B alYP~ ay~;:':;:OC"li!J.:'y~ ?~7')n~c. _28. M "Cou dV"I} "C~pas~c cum' A, C, S, 26, 86, lOG, 198, Cyril. - "Cou "Capa;~c ~~'J"tjVIII cum B et caeteris Holmesianis. -' 30. M 0 ~.o;J marg. xupco; _ VIII') xupc');:xupco; B, Lucianaei et alii ex silentio Holmesii, et SR. Legunt cum M e Gso; A, C,S, 26, 106, 198, alii affines. CyrilIus non habet versum 30. -:- M. P~'.IYJvJ marg .• "Ij;et ~ pro ultimo 11 ("C"I); PiAlv"tj;) - P~'J"tj; VIII cum C, S, 104, et 'ullis aliis affinibus Hol-mesianis et Cyrillo: "t'Y); ~liAlVYJ; B cum Lucianaeis et aliis ex silentio Holmes. Legunt't'"tjY PiAlv"tjv A, 86, 306, PiAlV"I}'J 26, 49, 106, Hl8. - M x:.c!J..'J~ cum caeteris et Cyrillo,praetor 23 - x~,op.~1J(X VIII cum 23.

XXXI, 3. M oe ßOYje01JV'tE; X, et marg. X x~c r.zlj'öc.ac (} ßO"ljQ01Jp.övo; - VIII omniain textu cum 23, SS, 109, 239, 306: Lucianaei ~2, 36 et affines addunt in textu xca1.irEa01Jv.ac oc ßOYJ901Jp.svoc: cum textu M legunt B, A, C, S, alii, Cyrillus et SH, quiin marg. ch. medio habet marg. XII sine asterjsco, - M t:~·.r;.;a7.dohu'J't"~, - aTto).o1Jna:c1t'aV't'~;VIII cum C, S, 306. Caeteri et Cyrillus cum M. - 4. primo £(;(11 cum A, S aCb ,26, 41, 86, 106, 198, 306, Cyr.; deinde o.(;(v - o't'a'J VIII cum 24, 49, 91, 97, l()'!,309; utrumque omittunt E, C, S, alii. - M m au't'"I) £1Al; ~1I £lJ.7.d):ljvO"tj cum A, C, etplerisque Holmes., Cyrillus item sed cum £;:' a1J't'"Ij; - m a1Jn;; E~; E'Jm)."I}1j'9YJVIII; m

a1J't'')); legunt solum 41 et Cyrillus; av omittunt E, 88, 109; 26 omittit all, sed habet01J: de Evmh;aOr; vide supra. - 1\1 't'o aClAlv - ac~v VIII cum C, S, 24, 41, 97, 109,Cyril. in textu praemisso: caeteri . cum 111, ut etiam Cyrillus in textu Commen-tarii. - 7. 1\1 «pvnaovt«t et superscripto air factum r:a:(..(pv"ljlj'o'J-:("(c cum B, C, S; marg.anaCp01JVT(..(C (sic) pro apaCp01JVTal, quod legunt 88, 23 et Lucianaei, SR: apz).o1Jv,:,cccCyrillus cum aliquot Holmesianis - a1t(;cpvr;9'"Ij(7oiv.(..(c) VIII cum A, 24, 49, 91, 97,309.

XXXVI, 18, 1\1 1J{M,W p1Jue't'ac lJ,I1.("(; cum A, S in c- , 26, 41, 86, 106, 198, 239, 306,Cyrillo - lJ[1.a; p1Jac:rac VIII cum C, SI et Lucianaeis: B et Ch, et aliquot alii exsilentio Holmesii P1)u~'t'(..(c1J,I1.~;. SI{ non habet lJ.'J.~v. - 19. :r.r ö!J.(..(P cum 198; ac[1.ccpA, C, 2G, 106; SI ap.~p - ac,I1.("(~ VIII cum Ch, S in Da, 49, 62, 109, 147, 305, 306;Cyrill. £p.~~ cum B et aliis ex silentio Holmes. - M x(..(c ° ~~o; et marg. nOlJ anteo inserendum; xo:e 0 ~;o; A nee alii in Holmes: xccc .. OlJ 0 ~zo; B, Ch, S a C~ I etcaeteri cum SH praeter plerosque Lueianaeos, qui cum 49 et Cyr. x(..(c 7.dOU eu't"V 0eEO; - 1t'01J eu't'cv (0 9.0); VIII cum C et S a C", ut videtur: S r.ou I 1t'OlJ eu't'CV 0 eEO;repetens 1U;lJ quod in fine lineae jam scripserat. - M HJ,?(..(pöVl, et marg. OlJ~c[1. (m-papolJ~cp.): (..(1tr~p.cp. 26, 106 - m'PO:pou~c,'J. B, cum rasura inter 7r'?, quae' non capitnisi literam c- VIII um .•.•. ; amp(..(polJ(..(clJ., C, 23, 41; um?~pze,'J.' A; um'(((..(pe'J S;Ch a~'P'P(..(po1JO:c.u.; alii alia. - ~I £x xzepo; cum B et caeteris fere - VIII •. XE.e • , etex spatio videtur legisse EX 't"I); X.cpo; cum C, S, 2G, 198, 302, 30G, Cyril. - 20. 111£P1Jr:JO:TOcum A, S, (26 Eppuuo:vro), 49, 86, lOG, 198, 30G, Ch, Cyril., SR. - O'1,C(;) E.o1)- .uarl) VIII cum B, C et caeteris, nisi quod 62, 147 0; pro O(7.C;. - ~1. 111 ("(7JOXPC-~Yjvo:c cum E, A, C,' S, caeteris et Cyrillo, praeter Lucianaeos - a7roxpd"t;vo:c a1J"C~VIII cum Lucianaeis, SR, Ch cum aur~ sub asteriseo. - 22. :M £'11..'1j','J.zvoc cum B,A, C, S, et aliquot alii'3 ex silentio Holmesii, et Cyril. - mpc.:''11}'1,'J.:''Joc VIII cum 87,91, 97, 104, 309 (AId. 1töpCeu,'J.:'VOc, error typorum), et cum Luciana9is. - M aTr"t;71EcAavcum A, C, 23, 41, 49, lOG, 30G: B, S, Ch, et caeteri et Cyril. aV"I}l'lzc).(..(v: de VIII,cum supersit solum ... 77:'c),(..('), non liquet.

XXXVII, 1. 11 u~xxov 7J:fc:.~aAE"Co cum A, C, S, lOG, 306, Cyr. et cum mpcs/3~A-Aero 26, 8G, - mpc./3o:A<.'t'0 (uO:x)xov VIII cum caeteris. - 5. ~r .Ol) ßccuc').z~; cum A,

- 69-49,8G, 90, 144, 19t-, 239, 30G - 'rou l3al1l),e(~;) e(~):y.tou VIII cumB, C, S, Ch, et reliquisfere, et SR. - R M 'lAiOAtQPy'oulI'ra 'rOll ~al1tAEa *. et marg. A' e' * al1l1lJpt~'J, cumtextu )! sunt A, S, 24, 49, 86, 106, 198, 30G, Cyrill., item 26, sed addito et margine.- 't~l,I (8~111),:~ aIJl1tJpt~lI 'lAioAtopy.loulI'ra VIII, in quo inclusa uncis desunt ex plicaturamembranae, sed optime spatium implent et ex extremis certa:sic legunt B et cae-teri Holm.: item Ch, et SH, sed omisso al1l1tJpt':Uv, quod SH habet in marg. ut M sineasterisco, sed SH ordine vocum textus ex neu linguae non testatur. _ 9. M. S'ap~~aet marg. Y. (~:;cp~y.a), cum textu sunt A, S, 2G; 109, 198, 233, Cyril. - S':;cp~y.a VIIIcum B et Ch; Lucianaei aliter: alii affines M tuentur saltem G~ in fine. - '10. MEf; l.EfP~; cum A, S 13t Hesychianis cum Cyrillo et Lucianaeis - EV l.Et(pt) VIII cumB, Oh, SH. - M a'lAi~A£l1av·~, et marg. A' s: e' * xal o» pua~YjI1Y]:, cum textn MA, S, 26, 41, 49, 86, lOG, 109, 198, 239, 305 (306 ut videtur), Cyril.: SH cum Mt. et marg., sed sine asterisco. - car~).Ea~v y.ac I1tJ P'tJI1S'YjI1"f}VIII cum B et aliis, _12. M oe r.~'r • ."E; p.0u a1'Al'G.l),EI1~V, cum A, S, 24, 26, 8G, lOO, 198, Cyrill. - a7'l'~Ae(1al,lOf 1:a't:,oE;. p.ou VIII cum B ~t reliquis et SH. - M P~rE; et marg. G (.0~tE9):p~(E; S, 36, 306 et 22 cum aliis Lucianaeis: p~rEl; A, 26, 86, 106, 198, 233, Cyrill.- p~(E9 VIII cum B, Ch. et marg. M. - M Gatp.al,l cum 36, 49, Cyrill. S'ep.av in Scorrector C - S'~t •• S' VIII, quod postulat S'atp.aS' cum 109: S'£cp.~S- B, Ald; S'a,-aftJ..~~ Ch, sic enim leg~ ex x,wfa9af atp.aG App. Holmes: alii alia. - M ap.ap 1 m.ex corr. acp.ap et marg. G (acp.a9); ap.ap A, S, 26, 106, 239, 306 - ... p.~~ VIII,quod admittit tam E,u.a;; cum B et aliis aliquot ex silentio Holmesii, quam atp.a;; cummarg. M, et 23, 49, 90, 109, 144. 198, 233, 305, 3OS, Cyrill. - M an~~ y.at r.O).E~;I1Er:,?~PEr'./, et marg. ouatp. ((1E'lAi'P~pOUatp.) - anaG (Y.~I) 1:0U 7'l'OAE~; I1E'lAi'P(~)pOUEP.VIII.Le;''1lnt ap'p~~ cum M 49, 106, 109, 305, 306, et Lucianaei 22, 36, 48, 51: cumVIII an~~' B, A, S, alii Hesychiani et Lucianaei. Inserunt 1r~U B, Lucianaei cum ,198, SR; omittunt A, S, 24, 2G, 86, lOG, 10~\ 306, Cyrill. Habent cum VIII am-pap~uE.u. 91, 104, 109, 3Q5: am'Papouatp. cum marg. XII, codex 23: alii alia. - Mal,l~"'ou'r:, et ex aecentibus et nota posteriori aVC<IJou, 'rc, val av2c a~u, 'rE, et quidsibi velit circellus in indice superscripto non divino, nisi pars est indicis in mar-gine omissaj M in his plane sol us est: marg. autem avaEou"'/aua, quod ex Hebraeodivido al,l~: oU/~ua, quae ilIum ex varia veterllm pronunciatione referunt: huic le-ctioni accedunt, lieet non plane referant et monstra fere inducant, A, 26, 49, 86,87, 9J, 97, 104, lOG, 309. Rieronymus in libro De situ et 7lominibU8 etc. lit. A inIsaia, ed. P. de Lagarde Onomastica Saera p. 99: « aneugaua :. et huius Isaias me-minit, quam Aquila transtulit Alle et Gaua, scilicet V syllabam, quae in medio no-minis posita est, in conjunction em et interpretatus, Symmachus vero sollicita'l;it ethumiliat'if. :. Sed hie Eusebium vertehat et explicabat, ut apparet; in sua autemtranslatione Bibliorllm dedit Ana et Av(" ubi Amiatinus Anahe (pro Ana et Ava,an solum pro Alia? nam collatio Heyse in editione Bibliorum Hieronymi Heyse-Ti-schendorf non satis aperta, mihi saUem). Idem Hieronymus in h. 1. Isaiae dat LXXlectionem anat·cgava et Rebraeum reddit Ana et At'a. - av~",/ ~u",/~ua VIII cum B, SI,305, quae simplex transcriptio Hebraei est, ut saepe in LXX, ain in "'/ commutato.Divisionem et pronunciationem "'/ confirmant variae lectiones loci paralleli 4 Reg.XIX, 13. Luciana9i demum ex Hebra30 interpretationem referentes cum 23, 24,198,SK, duo nomina exhibent interjecto y.al, licet variant inter av~ et acvC( et inter1rL.UrL., 1~~~' I~J~ et 1~u),a. CM solum Y.~I "'/aua pro utroque nomine. Cyril. cum

-70 -uno Holmesiano 24 CCJ(( X((I ((U((, fortaase ex loco 4 Reg. XIX, 13 corrigentes,- 14. :M: (("r/:.A(.JY X Xa.I ~1I0I;ElI, et marg. e' I,' * xa.c ((11='"/11~ ((Uto xa.c ((y:.ß~Ef;

OCX01l xUfcou, - (("/"IEA(.JY X •••• XC" ~1I0I;EY VIII et in lacuna capit lectionemniar-ginis, et cum eo B, S'. Cum M omittunt marginalia A, 26, 41, 49, 86, 93, 106, 198,Ch; SH ut M supplet' in marg. praemisso !.', et etiam )<; in eodiee C, male tarnenlegans ((1I(("I1IWl~. In S corrector Cb inclusit uncis, xa.c 1J.1I. -. xu.ocou, sed unci erasi.- 16. :M: 't'"I); ß(((1c)..ml.; cum solis Lucianaeis - ß((-;c).:.ca.; VIII cum eaeteri~ et Cy-rill. - M t~Y "Iy}Y ~ EC(1a.){OU(1OYxu pc:. * :-Ec-;t3)'~'~01l XUP'E;, et marg. post tY}1I "I~Y

inserit ~ x)..C1l0Y xupcs to ou; (lOU X((',; et post XU.oCE 10 ~ IJ.'.IOC;~Y xupc:. TOU;· 0r~IJ.A-p.0:;; (101),: utrique xU1":' textus in margine apponit '!ATem, sed secundo ex obelo nonconvenit et margini esset referendu r- J cui imo ex Hebraeo utrumque pertinet: eademtarnen oberrat corda et SR - TY}Y "Iy}(lI ((1I0C);OY xu pc:. TO OV; ('1ov) EC(1a.XOVaoy (xupcs

((1I0C);01l xup':. TOU; op(1t:iAP.?U; O'ou' Eca'ßA.·foy XUPCE vur, et sic, praetor XA.CYOY pro ((YOC-

;oy primo, B et alii multi ex: silentio Holmes. Cum tex:tu M legunt A, 8, 26, 41,49, 86, lOG, 198, Cyrill., CM, nisi quod lOll mcßAE·~OY. SR in textu TY}Y "IYJY XIJ.C EC-;((-

xOUO'Oll XUP'E, E'O'ß)..E~Oll XU?'", et sic Ch, sed XIJ.C inserit auts ECO'ßA:''f''Y: XIJ.C ante ue-((XOU(101l habet marg. .M, quem Theodotioni dat SR marg. Iegens sine XIJ.C ~ e' XAC-

_11011 Xup':. TO OU; O'ou. Codices Lueianaei TY}1I "/Y}Y' x).c1I01l XUf':' TO OU; 0'''1), 1t1J.' E''1IJ.-

XOU(10Y Xup':., ((1I0,;OY XUpl. TOU; 0P~IJ.) •.u.OU; O'OU, cum Hebraeo praeter additum XUPCE

2° quod omit tit 62. Plenior ipso Hebraeo lectio B et VUI utrum ex Hexaplaribuslibris sit conflate, an ex Interpretum lectionibus olim, an potius ex parallelo loco4 Reg. XIX, 16, qui omnia in LXX praebebat quae insererentur, quis affirmaverit?Duplex certe lectio, ilIa LXX, servata pura in A, :M, S, Ch, SH, CM, Cyrill., etalia, quae Hebraei literam refert hic et in 4 Reg. XIX, 16, ambae in unum com-mixtae fuerunt in B, VIII et aliis, ut in B supra. vidimus Isai, XXII, 22. Lucia-naei libri ad Hebraeu » sunt conformati, retento ex eorum more )wo,=. ex LXX. Locus. .Novatiani in Sabatier, De Trinit. c. VI, nihil probat, cum referat textum. 4: Reg. XIX,a.d quem recte remit tit ed. Pamelii Ope TertulliJ.ni, Parisiis 1616, cuius paginam 1034ipse Sabatier indicat. - 18. M "IIJ.P 'fJpYJP.~(1lJ.lI, et marg. post "IlJ.p ill'Jerit XUP'E, cuiapponit 7tm, - "IIJ.P ~P'fJ{J.(.J(1((Y, et post haec in fine linae marg. add it xupcz VIII: "IIJ.PXUPCE ~fY}P.(.JO'lJ.v SR et Holmesia.ni praeter B, A, S, 2C, 41,49, 8G, !H, 106, 198,239,306, Cyrill. - M TO 1.dAYJp~,ulJ. IJ.Uty);, solus in textu; marg. T'fJY x.~P?Y IJ.Ut(.JY, q110dlegunt in textu B et eaeteri cum Cyrill. et SR. - 19-20. M cwrov; au; et pro I11J

marg. V1J'J - lJ.1)tOU;· lIUlI VIII. a'1J cum M legl1nt S, A, Cyrill. et codd. Hesychiani etLueianaei: cum VIII sunt B, CM, SR et vix ulli alii ex silentio Holmes. - 23 . .M El;

TOll cum A, S, Ch, Cyrill. et codicibus Hesychianis et Lucianaeis - 1rPO; tOY VIII cumB et SH, et vix ullo eodiee ex Holmesii silentio. - M xu pCOY cum B, A, S, Cyrill. etcodd. Holmes praeter Lucianaeos - TOY xupeoy VIII cum libris Lucianaeis, et codd.109. - 26. M Ep~P.(.JO'IJ.C - De VIII mutilo hie non liquet. - M E1.dC 1'(( solus _ Et;1'(( VIII cum caeteris et Cyrill. - M t~ oa(.J cum B, A, S, Cyrill. in 1. et codd. Hol-mesianiq pr~eter Lucianaeos 62, 147, qui cum VUI et Cyrillo II, 2711egunt EY t~ oa~.- 30. M PIJ.~/~ cum Lucianaeis 36, 51, 90, 233 - '(fX"IE VIII cum B et caeteris etCyrill. - 33. :M: ßeAO; OUaE p.'1) ß(().~ cum A, 49, 86, 109, 147, 233, 306, Cyrill. etfere 62. - ~EAO; oua ou p.Y} E7tCß(IJ.)AYJ VHI; ß. oua' 01.1 [J.~ ßIJ.AYJ 24, 41; ß. OUaE p.~

£mß((A~ B et caeteri fere. - 36. E;IJ.YCCO'tlJ.lIt£; TO 1rf(.Ji cum A, (S sine n), 86; 106,198, 239, 306 - fXlIlJ.(1tfXlItE • • • I 7tP~f VIII,. de TO non liquet: fXVlJ.(1tIJ.YtE;, TO 1rP(.JCB et

-71 -caeteri non allati, - 37. M y.c.cr C(r.Joa,pc.cpu; air17A~:1J * {3ccar).w; et marg. * XC(fC<r.Er.P!'}£1J C!1J1Jc.cl.17Pä!,IJ., - ••• ' !ialJ C€WCCX17puP. ßccac).E1J; VIII, et ex spatio lacunaehabebat ante ista xc.cr C<7:0'1'Pc.c'Pu; c(ir17).: et sic cum VIII legunt 8, 24, 41, 86, 106,233, CyriU., et sine a£1J1JC<l.YiPup. textus M, 'A, H18. B xc.cr c.cirYiAeE1J C(irOa.pccpEr; C£lIl1CC-XYip.c,IJ. ß2'1C).W;j item Lucianaei et aliquot alii et SH, sed insertis xC(c IXr.EC.P!'fE post1X7:1j'J'-:PC<i':C;' - 38. ~l :- .011 1tcc.pccc.?XYi'J (correctum 'r.Jcc.pc.cPl.01J) ccu.ou, - .01J 1tcc.pccp-1.0Y C('J':'O~ VHr cum BU (1. m. 1rnc.cpl.~)Y) A, S, et pler isque a.liis, et Cyrill.: nullusT;UX:-:pcc.cPl.Yi1J, sphalma scriptoris. - M cc.cpC<'1c< cum A, S, 26, 49, 106, 198, 239, 306- fJC<PC<'jC<PVIII cum B et reliquis et Cyrillo. - M E[3ccachu'1!'J IXC,,?~ay, et marg.vccl. (1JC<lopaC<1J); textus cum B, A, S in Cb et aliquot aliis ex Rolmesii silentio: E{3.vC<l.l)paC<1J S, 26, 36, 48, 51, 90, 109, 144, 233, 308, et ex corr. 228. - Eß'ccccA£1JaElJC<l.l)paC<1J ynI, sie enim ex usu vetustissimorum codicum et ipsins VIIr distinguen-dum, cum soleant et ante 'J seribere 1J Et!Axua'tcX~1J, lieet TI Jerem. XXVT, 1 omit-tat, aliter ac A, S; !~ccacAwa:'J 1X1.0P()cc'J 22, 93, 147, 305, Cyrill., 1X1.-:upa1XY 62. LeetiovC<l.0 poC<1J ex mala divisions videtur orta, lieet in S sit E[3ccachua£lJ lJc.cxop~cc'J.

c. Lectiones in quibus conveniunt VIII et M, et differunt a B, additis le-ctionibus Hexaplaribus, Hesychianis et Lucianaeis.

XXX, 3. (nm:}) B, AId. et aliquot ex silentio Holmes, inter quos 23 et ulli Lu-cianaei - 'rJ (1XETr}) VIII, M, A, S, 26, 106, 198, alii et Lucianaei, 320, Cyrill. - 6. 1tE-

TI)IJ.E1J-:U1JB omisit 1m., habet a 2 et 3, omissio amanuensis fuerat, cum eaeteri ha-I

beant, _ 1X1J":~lJ; B, Hieronyrn. et textus SR et Ch, ut apparet ex App. altera Hol-mes, Lucianaei - addunt Er; SO'tJ!iUCClJ IXA/.IX EC; ccca'lYYYjY XCCt 01JECaO; VIII, M, A, S, 26,106, 193 et affines, 320, AId, Cyrill., CS, CM, Ch in marg. praemisao An., fortasseex 36, qui habet in textu, unde Ch (Holmes 88) marginalia sua. sumpsit (cf. suprap. 16): SR item in marg. eharaetere medio. Hebraeus non habet. - 't'CCU.1X xcccp-:u B,CS - Xc.cf~~'" Tc.clJ't'CC VIII, M, A, S, 26, 106, 198, alii affines, 320, AId, Cyrill., CM-~ .T!lU":1X '/.cccP-:U1J 23, 109, et SR, ut apparet, loco vocum ex hngua, mutato - .CCU.IXEC· "CCO~OC01J E1J xc.cco-:u 22 et caeteri Lucianaei, iuter quos 48 Er; sub obelo ponit,.,r. • •melius sub asteriseo. Lectio B antiquissima LXX videtur: Resyehiana 'XcccP-:UlJ TCCU't'IX:TCCV":CC".l.CCfP~1J Hexaplaris videtur ex 23: Lucianaea ultima, iu qua EC; p.ccp.upCOlJ exHebraeo alia. vocali leeto vel ex aliis Interpretibus Aquilo., Symmacho et Theodotione,nisi ex Pescitto Lueianm hausit. - 9. 0 ACCI); B, sed 0 est 3 m., fortasse et 2.; 0 AlXo;

tarnen AId, et plerique Holmesiani cum Lucianaeis plerisque - ).cco; VIII, M, A, S, 106,198, ulli alii affines et alii Lucianaei, 320, Cyrill., CS, CM. -12. 0 cc1co; B cum ullistantum Holmesianis ex silentio - XUPCIj; 0 cc1fO; VIII, M, A, S, fere omnes Holmesiani,et Hesychiani et Lucianaei, 32:), AId, CM. Hebraeus omittit xu.oco;; CS contra solumxupco; habet. - 17. lCI,roe acc.c p~YYi; £YI); pEU;OY.ccc B, AId. Hieronym., SR, et forteuUns Holmesianus ex silentio - accc PI»YY)Y £YO; PW~OlJ-:c(c XCI,COt VIII, M, A. praemissoxccc, S, 106, 198, et alii affines, 320, Cyrill." CM, et cum P-:U1JYj; 26 - XCCC PW;Oll'tccclß.cof OCCCt-:UllYjY£1J0; Lucio.naei quorum tres pCu'JY);. Voeem 1(£1J;Oll.c.cc ob perspicuitatemex finali "erbo in Hebraeo post 1t:1J'ta indllctam in fine in n et in Rexaplari reten-tam, praemittunt cum Xc(f Lucianaei, in medio Hesyehiani,' ordinem Rebraei mu-tantes. - 18. UIIJ.-:UYBlet 3 m., })P.-:U1J 2 vel 4 m.: AId. UIIJ.-:UY, SR Yilu,-:UY, sed va-

-72 -riant ex iotacismo libri - addunt xc(c rJou y'C<.,C().H~'7E ·t"l7:J aO;C<.:I u,u.~:I VIII, M, C,41, 320, Cyrill., OM, et praemisso EO''':I A, S, 2G, 100, 198, alii affines vet Lucia-nasus' 36, et fere ex' correctione Luciana sus 90, et interdum cum Lucianae is inIsaia 228, 233: errores scripturae plures non noto. Hesychianum additamentum He-braeo deest. - Err C(U,(.) B, 23, et ullus alius forte ex silentio Holmesii, et ut videturSH ex forma - EV C(u,('.) VIII, M, A, C, 26 et alii affines, 320, AId, Cyrill.; EV C(U,Oc;S 1 m., sed in C· et Cb EV C(1),~; EV o~~ lOG - Lucianaei ex Hebraeo v'el Symmachopro oc Ep..p..~VOV'.; Err C(UT('.) legunt 1t'C("'E; oc U7:0p..E:lO:lTE; C(UTO:l: 7rC<.:J't'!; tarnen et mi-nusculi Hesychiani plerique et A supplent. - 19. T~:J 9~:I~:J T"/I; x.oC(U"/I; B, S 1 m.,BIS et S in C xPC(ulfJ;: et T"/IV qJ('.)V"/IV T"/I; x.oC<.ui"/l; omnes, etiam M ex correctione, quiprimo legit T"/I; qJ~V"/I; T"/I; xpC<.u7"/1; solus; Vln vero ex arbitrio, ut videtur, mutavitin TY]V xpC(u"jY]v TY];qJ~VY]; - Lucianaei praemittunt 7rPO;, ut etiam Symmachus exHebraeo. - OTC<.VB solus ut videtur, cum Hebraeo, et cum Hieronym, si in histestatur - xc(c O,C(V caeteri. ~ 27. E.oXE'C<.C ~CC( x..0ovou xccco,u.£:Jo; ;;up..o; B, literam 'etordinem Hebraei conservans, solus ut videtur: item addito l'o).).ou post XP0:lOU AId.,SR, CM, et ante 23 - ~cC<. X.oovou E.oX.TC(C 1.O)"0).).ou XC(COp..E:lO; 0 eup..o; VIII, M, A, C,S, 106, et alii affines, 320, Oyrillus. - E.oXE7C<.CacC<. X.o0:lOU 7:o).).ou xC<.C0.u.E:lO; 0 9'u,u.o;c(u,ou Lucianaei in ullis aliquot aliis accedentibus; 'I'heodoretus bis E.oXETC(C ~cC<.1...0°1,1(1)l'OnOU, sed alia non affert. - 29. xv.ocou B et plerisque Holmesiani cum omnibusLucianaeis ex silentio, AId" Cyrill.: TOU xupcou A, S, 49, 86, lOG: Domini Hebraeus,Hieronym., et sa - TOU ~.ou VIII, M, 87, 91, 97, 104, 309, ml: M ad G.ou marg.xupcou. - 30. ßcC(c(.) B, error scripturae, ut videtur, pro ßcC(c~;, cum ßcC<.c(.) legantsolum Lucianaei 62, 93, 147, forte ex ~cC<.cC<.,quod legunt alii Lucianaei 51, '144, 308,ex qua lectione ex forma C( in vetustis libris minusculis oscitans amanuensis potuitinducere absonum ~cC(c(.) in alios minusculos libros. - 32 c(VT~:i ." EAm; B, 91, ,uIlialii Holmesiani ex silentio, AId. Cyrill. - C(v.~ ." E).m; VIII, M, A, C, S, pleriquaHolmesiani Hesychiani et Lucianaei, 320, Hieronymus IV, 421, CM, sa. - m7to,~£cB, AId., nullo alio accedente; reliqui vel fere E?ArEr:oc9EC. - TV,u.1.O)"C(V(.)'JB, Lucianaei,et ex silentio 23, 320, M in margina, AId, Theodoretus, Hieronym. bis, CM, SR,qui tarnen, omissis punetis pluralis ex oscitantia, esset solus in singulari - C(UAGlll

VIII, M, A, C, S, 26, 86, 106, 193, 23!), 30G, Cyrillm. Hebraeus cum B. - 33. 0'1)

lOB, uni Holmesiani ex silentio, 320, et marg. M, Hieronymus, sa - ov VIII, M,C, S, plerique Holmesiani et H'3sychiani et Lucianaei, AId, Cyrill., mr. A ov IC<.PCV, sed punctis, dubiis in autotypia num casu sint, videtur reprobatum cv. Hebraeusaliter. - ct) (m. 2 et 3 0'(1) ßC(O'I),£VHY £rocp..C(O'~"I} B cum 109 etiam pro 0'1) - O'~l £roc-

p..C(a~Y] ßC(O'CAW£IV VIII, M, C, Editio Rom. 1587 cum plerisque Holmesianis ex si-lentio, AId, Cyrill., SH, et pro aoc etiam CM, de ordine vix textantej et sie legentesau A, S, 306: 320 au £rocp..C(a~'f}; ßC<.O'C),E1J£ClI, ex corrupto vU mutans verbum: Hiero-nymus tibi regnum IJaratum est, ordimm B retinens, qui et Hebraei est, qui tamenaliter habet.XXXI, 1. XUPlIJV B, Lucianaei ex silentio, 320, SR, Hebr. - ~£o'J VHI, M, A, C,

S, 26, 106, 198, et alii affines, 23, AId. Cyrillus, CM. - E~'f}TIJ'j'((V B, AId, Cyrillus,et forte uIli Rolmesiani ex silentio - E;E~'f}T'f}ac(lI VIII, M, A, C, S, Rolmesiani fereomnes, 320. - 4. ." 0 cXYJp..1I0; B, A, C, S, et ca.eteri fere Holmesiani, 320, AM, SR:item sine 0 24, 41, Cyrillus, et CM, si ex: linguatestatur - xc<.c 0 c",r,v,u.vo; VIII, M,Hebraeus .per se. - I:;'üm.oC<.O'Tmc 'Xupco; O'cc~(((o)~ÜitEf '~p()uaC<.)..'f}p.. Ümp"O'itCEC B, S 1m.,

-73 -Lncianaei omnes ex silentio Holmesii, AId, SH; et omisso c~ß~GlI) 320; et omisso1JTJE.prxCirr£c secundo C,S in c- - 1J7tEPClC7ArCEC~upco; 1J7tEp üpoucClh;.1J. VIII, M, A, 106.198, et affines, Cyrillus, CM; M in 11 arg. apponit secundum ihJE.p~cmE.c. Hebraeuscum B facit. - 6. ~'J~p.o'J lic~r i'cP~"I}A B, Lucianaei omnes et alii ex silentio Holmes,Ald, Hieronymus. - '~'J~[J.~'J VIII, M, A, C, S, 26, 106, 198 et aliquot alii affines.320, Cyrillus, Clf, SR. Sed M in marg. post ~'Jop.o'J inserit or r' ~ vcoc. CC.oCl"l}A. SHitem sub asterisco in marg. et inserendum post E.7WnpClrpr;TE., quo in loco habet intextn sub asterisco Ch. Hebraeus habet post ~'Jo[J.o'J. - 7. x~c 't"~ XE.C?07ArOcr;'t"~ 't"~

XpV'1Cl B, nlli Holmesio.ni ex silentio, AId, et cum ~UTGl'J post XE.cpnJOcr;'t"~ Lucianaei,et favet Hieronymus legens et idola auri sui - XClC 't"Cl, XPV'1Cl VIII, M, A, C, S, 26,lOO, 198 et alii affines, Ch, 320, Cyrillus, SH, et, si testatur, Clf. M habet in mar-gine ~ TCl X£Cp~1'tOflJtCl inserenda post XClC', Hebraeus huic favet.. XL~VI, 18. ~1'tClt~tGl Up.Cl; B, aliquot Holmesiani ex silentio, 320, Ch, AId, SH,,si t sstatur ~ u.IJ.~; ~it~tC(n) vru, ,M, A, C, S, 26, 86, 198 (106 omittit), Lucianaei,et Cyrillus. - 20. t"l}'J i"EPOUCClA"I}.1J.B, A, Lucianaei omnes et aliquot alii, Ald, - ;'£-pOVCCl)."1)!1- lf, C, S, 2G, 49, lOG, 198, 306, 320, Cyrillus in locum, et etiam II, pag. 173in Catena ms. Ambrosiana. G. 79. Sup., quae textum Cyrilli illius loci affert, et rectelegit CE.POUC").YJ[J.non C'1P"YJA, quod ex confusione C"I}Aet c)."I}[J. ortum videtur. - 22 . .o"ß-Q'~xou B, Ch - P"'f"XOU M, A, C, S, 22, 91, 109, et praemisso TO)) 147; PCl'f"XCOU198. VIII, quem affert Holmes, in editions Abbot mutilus est pro hac voce: VIII, M,A, C, S solent per 'f scribere, nec amplius afferam. Holmes autem hie imperfectus vi-detur, cum supra v. 2 plerique codices 'f et non ßc, . ut solet B, habeant. M ferenbique litterae 'f textus adscribit in marg. ßf1, ex Hexaplari scilicet ..L~XVII, 4. ).o10u; Ov; D, A, C, S, et plerique Holmesiani cum. omnibus minu-

sculis Hesychianis ex silentio, 320" Ch, AId, Cyrillus - ).a1ac;oc; M cum plerisqueLncianaeis; VIII E'J Aa10c; 01;: Theodotio in' Hexaplis E'J ).a"lal; cum Hebraeo. - xu-

pWJ cou B, Ch, SR - iCVPIO'J 't"a'J ~E.~'J O'~u VIII, M, C, S, Holmesiani omnes vel fere,320, AId, C1L A non habet comma. X"C (l£YJO"l}~YJ itp~; xlJ.or~'J T~'J ~:0'J O"ou, et haecuncis inclusit Cb in S, sed unci rursus erasi: Hebraeo desunt lectiones et B, et M.'_ 7." E.r.L(2)J.Gl D, S, Lucianaei omnes vel fere, 320, Ch, Cyrill. - E..IJ.ßrxA~ VIII, M,A, 26, lOO, 198, alii affines, AId, Theodoretus, CM: SH vix distinguit. - 8. 'I;)(OV-Q'E'J cm ~;:1iP£'J "it~ )."XEt; XClC E.;"I}A~£'J D, AId cum AClX"I);, nee ex Holmes possumeruere, si uUus cum his consentiat, pra.eter .97 (item cum AClX"I};) -, "1)XOlJO"E.'J ß"CI-

lE."'J; c(~'1'JPt~V ~':'c ~ E;"1)).G£lI, et marg .. A' t a' ~ Cl1't"l]P£'J CC7A!'O)'"X£I; X~t, M, et cumeius textuVIII, A, S, 8G, 106, 198 et alii affines, 320, Cyrill.,. CM: Ch et SR "1)XOU-

CE'J on E;1i>.GE, SR &lItem post "l]XOlJO'E'J marg. addit r' ~ on ~it"t].o£lI ~1't0 ).Cllu;. "Lu-cianaei "I}XalJ~E iClP ott ~it"IJPElI ~itO ).CllEC~ (62, 147 EX AClXC;), XClr "1)X~lJO'£'J ßClCCAW; ccc-auptr,)'J OTt E;"t]A~r7 propiores Hebraeo. - 10. 1't£itaC~Cl; B, AId, Cyrill. in textu, prae-misso, et 23 ex silentio Holmes - 1't£itaI9~; El VIII, M, S in Ch (SI '1;; pro Er), 106,306 et 198 (sine EC in Holmes, si recte): et praemisso au, quod M in marg. sub aste-risco habet, A, 26, 49. - au 1'tEitOr~~; Lucianaei, et ulli alii, 320, Ch, Cyrillus inter Com-mentarium lI, 485. SH per se vix testatur ex lingua. - 11. au OlJX 'l'jXOUCCl; Cl B,Ald, SH, et sine OVi( Ch - 'tJ OlJX "I}XOlJl7rxs " M; et marg. ant~ 'tJ A' '!' er C~~lJ au, proquibus SR marg. r' ~ C~QlJ: cum textu 1\1 Bunt VIII, A, S, 26, lOG, 198, alii' affines,320, Cyrillus, CM. Lucianaei et ulli alii raou au oux "I}XOlJcrx; Cl. Hebraeus ecce tu au-diBti qmu. - 13. PClO"CAE.C; B, 23, 239, AId. - OC ßClfJtAE.C; VIII, M, A, S, Hesychiani

10

-74 -et Lucianaei, Cyrillus. - 1f~l)2° B, 51, 3)6, et ex silentio 23, forte alii uni, AId,SH - omittunt VIII, M, A, S, Hasychiani et Lucianaei, Cyrillus, CM. Hebraeusomittit secundum et tertium 1few, sed alia dictio. - 16. Y.tJPf~; D, Holmesiani multiex silentio, inter quos et 23, AId. - 'KtJffeVIII, M, A, S, lOG, 198, et uIli alii af-fines et Lucianaei ulli, Oyrillus, - x.ep~1J~Et'J D et S, qui lineola 11 reddit - X.Ef0tJ~Er[J.VIII, M, A, ulli Holmesiani Hesychiani et Lucianaei: X.£.O~tJ{3c.u. D' et plerique Mss.cum Editionibus, Cyrill., CM. Item Hebraeus, - (J1) cc0 5e~; [Lo'J~; D et plerique Holme-siani cum Lucianaeis et aliquot affinibus Hesychio sed non constanter, ex silentioHolmes, AId, Hebraeus - au eEa; [L01l0; Er M, A, S, 26, 106, 198, 306: Cyrillus au[L01l0~ eEO~ Et. VIII, atJ e • • • • 110; omisso cc quod nulli deest, sed caetera cum 1\1 etsociis. - 17. aElIlIfXX"r]PU[J. otJ; fX1fEa'WAElIB, plerique Holmesiani cum Lucianaeis, AId,CM, SH, Hebraeus - otJ; fXTCEa-rac).ElIaE1I1IfXX"r]pU[L VIII, M, A, S, 26, 49, 8G, 106, H18,239, 306, Oyrillus. - 19. fX1J~afXlI'rO B solus ut videtur - c(1J~),EafXlIVIII, M, A, S,caeteri Holmesiani, Oh, AId, Cyrill., CM, SR, Hebraeus. - 20. fXtJ'rOtJB, S, multiHolmesiani, praesertim Lucianaei ex silentio, SR, Hebraeus - «tJ'rQlI VU I, M, A,multi Holmesiani Hesychiani et ulli Lucianaei cum 23, AId, Cyrill., CM. - 24. «p_[LfXr~1I D, A, S, minusculi Holmesiani omnes ex silentio, praeter Lucianaeos et 49,AId, Oyrill., CM - «p.u.«r~lI [J.~tJVIII, 1\1, Lucianaei omnes cum 49, SR, Hebraeus.- 26. "r]x~tJaC( D, S 1 m., AId. - "r]y'~l)Ij'C(;M, A, S in C· et Cb , ER 1ö87, et omnesHolmesiani ex silentio, Cyrill., CM, SrI, Hebraeus, VIII mutilus est. Mirus consensusin evidenti errore in D, S, AId. - "r][J.ep~lI C(PXC(CQ'J D, omnes Holmesiani, praeterHesychianos infra afferendos, AId. - IXoxca~lI "r]U.EO~lI VIII, 1\1, A, S, 41, 86, lOG,

j • •

198, 239, 306, Cyrillus. - E;EP"r][J.QIj'C(c D cum caeteris et ipso 1\1 ex correctione primoscripti Ep"t][J.QaIXt, quod lapsus calami viJetur. - OfXOtJlI'rc(;D, plures Holmasiani Lu-cianaei et Hesychiani, AId. - ElIOCX01J1I!C(;VIII, M, A, S, plerique Lucianaei et ulliHesychiani et 23. Ch in Appendice Holm. altera marg. (ex 86, ut apparet, qui siclegit in t9XbUin Holmes, cf. supra pag. 16) 0'. E'J~fXOtJlI'rc(;.- 29. £9tJ.u.~:1"r]; D, A, Hol-mesiani, si recta collatio, AId, Cyrill. in textu praemisso et in Commentario, SR,favet Hebraeus - ElIEeU[L"r]:1"t]; VIII, M, CM, et fortasse 239 affinis, quem ut legen-tem elld1J[J.~9"t]~cum VIII, XII (M) affert Holmes,· cum verbo .ficticio, ut videtur,quia Eveu[J.oQdeest etiam Thesauro Stephani ed. Didot. - 34. «1foarpC('t"t]aErfXt XfXrec~'r"t]1I1fOAClI't'C(ur"r]'J 01J [J."t] EcaeA;'"t]D, Holmesiani plerique ex silentio, AId, Hebraeus _omornpfXrpYJas'rC(t VIII, M, A, S, 24, 26, 41, 49, 86, lOG, 306, Cyrill., CM, SR. M inmargine addit e' X 'KC(t Et~ 'r"t]1I1'0).'11'rC(tJ'rYJlIotJ [L"t] flaeA;'"r],. Lucianaei, qui ex: si-lentio cum B faciunt, post W1EAS"t]addunt in contextu hiEt XlJpco;. - 38. VIXa'CC-p«l D, 22 ex correctione 1 m, 228 ex correctione, et ex silentio plerique Lucianaei,Hebraeus - «aIXpC(x VIIf, M, A; 26, 106, 198, alii affines, 23, AId: IXIj'c(PCCX S, 24, Cy-rinus: CM 1I(~aaIXpIXx.

Jeremias XXV, 11-13, 34-35, XXXII, 15-18 ex B iuxta ordinem Grae-cum: XXV, 11-14, IL, 34-35, XXV, 15-18 iuxta Hebraeum et recensionesHexaplarem et Lucianaeam.

-75 -

Jeremias XXV, I I ex ed. facs. Rom, 1872.

11. )(Ca £O'TC(I isaa« 'I} TI} £I~ C(1)c(YIO'[lOV XC(I a-OUAWO'OUO'IY £v TOI~ £,c,V£O'IY .ßa-0[lYJXOYTC(

£rYJ 12. XC(I .Y rr.> TCA"I).o(,)e"l]Y C(I E.pa0[lYJXOVTC( .T"f} EX{JIX"I)O'(,) TO £eVO; EX.IYO XC(I ~"f}1j0Ä.c(1

C(UTOU; El; C(tpc(VIO'[lOV C(I(,)VIOV 13. xC(t E'TCC(;r.> mt T"f}V EX£tV"f}V TCC<VTC(; TOU; AO,,/OU; [l0u

Ou; Üc(A1)O'C< XIXT IXUT1); TCC<V't'C( TC( 1E1.o~[i.[lCVC( cV T(,) ~C€AC(') TOUTr.> . . ,

~Ttl 34. IX mporpYJTwO'.V i"E.pE[lCc(; mc 't"C( EeV"I] 't"c( IXCAC([l 35, TC<aE ) •• '/<.1 XU.oIO; O'UY.TpCpYJ

't"o 't"O;OY c(IAIXp. C(plYJ {JUYIXO''rtCC(; (i(U't'(,)Y .

XXXII, 15 :=:'1 OU't'(,); .Imy XUPIO; 0 6£0; CO'p(i(Y/A ).(;(€E. 't'0 TCo'n;pIOY 't"OU OIYOlJ 't'OU

C(XPC(TOU 't"OlJTOlJ EX Xec.oo; [l0U xc(c TCoTm; "(;r(;(VTC( Ti:( .eyYJ TCpO; C( £1r.> C(TCOO'T£AA(,) 0'£

TCpO; C(U't'ou; 16 XC(I e;e[lolJv't'C(c XIXC [l(;(vYJ'1oV't'(;(C IXTCO TCP'J'1(,)"(;rOlJ T1); p·C(XC(IPC(; YJ; £1(,)

C(TCOO'TEAA(,) C(vC([l.O'OY C<U't'(')V 17, xc(c iAC(ßOV 't'o 1tOTY;PCOV EX lPpo; XlJPIOlJ XC(I mo't'IO'C( TC(

dvYJ 1tpO; C( C("(;reO'WAEV p •• xu.o,o; 1tpO; C(U't'IX 18. TYJV C"epouO'C(AYJ[l xC(, TIX; 7Al'OAEC; i'ou{JC(

xccc PCCO',A.I; i'ouaC( XIX' IXPX.0VTIX; IXUTOU TOU ~EIVc(1 IXU't'IX; El; EpYJ[l(')(1'Y XIX' Et; C(/3IXT?V

XC(, Et; O'V.o'1 [lOV

XXV, 12, B! B3 't"cc .ß{JO[lYJXO'J't'IX 13, 't"YJV .X.CV"I)V - BI BS inserunt 1'fJv.

Ch et SH.

11. 1'fJ u; c(?IX~IO'[lOV - Ch iY} IXU't'1) ?<: El; .P1)[l(')(1'V XIX' t, c(pIXVIO'[lOV: SH cum L arg.M Tt; ?<: IXUTY} El; £P'fJ[l(,)O'CV XCCt 1 EC; C(tpC<VcO'p.OV. - .~VE.O"V - Oh, SH addunt ?<:TOUTOC; I,T(,) ßIXO'CAEI ßccßu)..(,)vo~, - 12.• ß{JO[lYJXOVTIX - Ch ut B! BS et caeteri TIX £ß{J0[lYJXOVTC(. -

EX{JCX"I]O'(,) 't"o E,c,VO; - Ch, SH X EX{JCX'fJO'(,) E"(;rC 't"ov ßIXO'IAEC< ßaßuA(,)vo; XIXI I, Em 't"o dvo~.

In utroque notae ponendae, asteriscus ante E7Al'1 TOV et met obelus post alterum ml exHebraeo et ex margine Marchaliano. - EXEIVO - addit Ch rp'l}O'I 'XUPIO;. TIX; c(V0f1-IIX~ IXUT(,)V.

XIXI Em T"f}V xa).{Jatwv: SH item, sed nisi contra morem suum libere dedit, legit ml 't"I}V

"jYJv XIXAa-IXI(,)V, ut fere omnes Lucianaei et Hebraens; fortaase excidit "1"1]'.1 in (lh. -13, TYJV £XEMlV - Oh cum B! B3 et caeteris 't"YJV "IYJv EXEI'.I1)V, - ),o,,/ou; [l0u cum B Ch etcaeteri excepto 223, qui cum SH omittit [l0lJ, ex oscitantia uterque, ut apparet, cumhabeant caeteri cum Hebraeo. - 1tIX'J't'IX - Ch?<: O'1;V I, 1t~V't'C(: SH 1tIXVTIX solum, et solet,ut vidi, istud ex Aquila supplementum omittere. Habet marg. 1\1A' ?<:O'lJV - TOlJ't'r.>

- Ch et SR addunt (;( TCPOErp1)TWO'EV, 'EpEf1-Ic(; me "(;r(;(V't'IX X 't'IX; .evy/' 0't'C (SR "C( e6vY)

X on) E{JOUAWO'IXV EV CCVTOI~ XC(C "lE C(lJ.. OI E,c,VYJ 1tOnCC, XC(C paO'CA£C; [l."IC(AOI XIXI C(VTC(-

X rro{J(,)O'(,) c(U't'O'~ XIX.. C( ")IV e.o"lC((1IIXV C(U't'(,)V XC(I .XC('t'C( 't'C( EnC( .. (,)V X£IP(,)V aUT(,)V I,.Et post haec statim ut in Hebraeo sequuntur: IS Ort OU't'W; Graece XXXII, 15.Prior a sine asterisco in Ch et SH, quia p~st 't"OlJT(,) sequuntur in B et aliis Holme-sianis praeter Lucianaeos, de quibus infra, sed referuntur ista reapse IL, 34 juxta He-braeum et Ch et SH, huc retracta in B et aliis. Seu potius quae hic Hebraeus habetcum B, Hexaplis et aliter versa in Lucianaeis, B et alii ex verborum coniunctioneet ipsa ratione scribendi trahunt ad locum Hebraei IL, 34, omissis similibus He-braicis, quae ibi reddit Hexaplaris textus. At quae ibi Ch et SR aliter legunt cumHebraeo, sub asterisco fuissent ponmda. Sed cum hic repererit Origenes iam istaHebraeo concordantia, sub asterisco non posuisse omnino apparet, collato M, XXXII,15,qui ante (1)"(');' praemittit marg, cum asteriscis, praescriptis A', El, quae subasterisco ponunt Ch et SR, et quidem eadem omnino contra varietates' Lucianaeas,

- 76-incipit autem asteriscum ut SEI ab * Ort aa:;:Jbn~:I, et finit sub asterisco cum 'r~1I

Xe.!P~'J (.(1)'~'J '.I,!,. Etiam Ch et SR debuissent ponere Ott sub asterisco. In textuautem M ante OU'e.>; 'praemibtit sine asterisco ~'1c( :r:p0,?"Ij":;'J'1c'J l£pc,I1.!~; m! 1:~1I,(,( 'rCK

E.ell'l] cum Ch et SH et cum A, 49, 87, 90, 91, 144; nisi quod M, A et eaeteri leguntOO"OCpro ((. M pt'o ((1),0! legit ((utat;, sed litera. Hebraei confirmat CH et SH. Luci-anaei aliter. Vox 1:((1)',(.( ante TOC"E.9V~ habent H, M ante xxxn, 15 cum A et quinquealiis Holmesianis et cum 26 hie, si recte hie affertur; Lucianaei )(OC,(( 7r(,(V,~1I Tc.>V

Ee1l~1I. Hieronymus ill 1. notat quae sub asterisco non haberi in LXX. - 34. 0(

mparp"l)'rwO"ev "e.pzlJ.C((; m! 't'(( dv'I] ,(( o:cA(([J. - Ch et SR 0; ei£1I'fJ9"11 ).0,,/'.1; xupcou 7rpa;

lepw.c0:1I TOV 'rArP?rp"t)TYJ1I'rArP?; 't'YJV 0:,'1.0:,11. ell ((.oXYJ ß(x.'7I),e~; ,auaoc: SH add it ),£,,/c.>1I cumHebraeo et M marg., et in marg. ante ßocljc),e~; inserit characters medio {30:'J,).e,oc;

<1£o£)(cau, quae cum Hebraeo et Pescitto vel pro forma. conveniunt; pro ~O:lJ'c),e~; ,ouaac

sic legit 239. Marchalianus marg. ev 0:.01."11 ßo:'1').£~; <1eaexcau ßoc'JtAee.>; lOUOO: ).e,,/~lI. -

35. xupe'); - Ch et SH addunt Tc.>V alJ1I0:p.£c.>v cum Hebraeo et Lucianaeis, - lJ'uvöTec{3YJ

_ SH, non Ch, praemittit ~ coou I cum Hebraeo et Lucianaeis.XXXII, 15, Ou,~; - o't't OU'e.>; Ch et SH: cf. supra. ad v. 13. _ C<1PCXYJA- addunt

'rArOO; 11.: Ch et SH cum Lucianaeis. _ 7rottEt; 7rOCY,(( - Ch 7raTm; * ((UTI') IJ'UU /,I , r

7ATCXV'CX. SH inserit solum ((UTa et sine asterisco, cum Ch Lucianaei: M marg. inserit%( «urOU; aw, - ('(7ATaQ".)).~ - ::;CX7rO'1rEn~ Ch cum plerisque Lucianaeis. - 16. X((l

e;ep.ouvTca - x(.(t moy'('(! XC"" e.;:::J.ouv't'(.(!, Ch, SR et ceteri fere. _ p.('(1I'I}'10llt((t - £X[J.(.(V'I}-

a01l,((t .Oh et reliqui fere, - 17. X((t £),c(~Oll TO - %( )((.(t £ I ),C(ßOY %( auY I, TO Ch;%( )(C(! £),C(6'ov I TO SH. Nulli desunt Y.C(! s).C(ßo'J, quae ab asterisco liberanda, nec deessepoterant: %( auY I, recte sub asterisco et sic et M marg. praefixo A', cuius )(OCXO~'I}),i~

istud auy intrusum fuit. -- mO't'!'11X - mo't'taocv %( au'J I, 7rCcJTOC Ch: SH £1rottlj'(( 1:('('.I't'0(

cum plerisque minusculis et M, qui marg. A'. %( au'.l, cum textu Ch. - 7riO~; ~UTOC -

%( 7rpO; C(UTOU; I, Ch et SH, qui per 'se non definit inter GW'rOU; et «UTC(, sed ex ra-tione textus cum Ch aequum est eum convenire. SH marg. charactere medio £it' c(lJT'l,

quod 23, Lucianaei et Hesychiani habent cum M, in quo asterisco seriori notatur, etin marg. siglis A'S' insignitur. - 18. tOUaoc 2° - CClJTOU Ch, SH, M ex mutatione intextu, et plerique minusculi. - C(u,(.(; - Ch C(lJTIX ex oscitantia: SH C(UT01J; cum 22ex apographo Hughes·Hughes et quatuor alii!:! Hohuesianis. - auPt"/111.0V - Ch et SHaddunt ~ 'XIX' EC; Y.OCTIXPOCV y'OC,IX T"t)V YJ,u,:pocv T(.(U'YJ'.I I, ut Lucianaei sine asterisco: Mhabet marg. sub asterisco praefixis siglis A'. :t'. e'.

M in tElxtu, A, S, AId, CM vix differunt a B, et simul confero cum B. In C vixrestant ulla vv. 11-13, 34-36, ex quibus certum est eum sequi ordinem LXX., 12. 'rArA'I}p~9'1}ycxt B, S, AId - aUilJ.7r):t].o~)'YJ'JC(t M, A: TC( deinde omnes cum BI et B'.

- !XWJ~ B, S, CM - addunt 1''1'1ey )(UPC~; M, A, AId - C(u't'au; B, M, A, AId, CM - C(U,O

S. - 13. mC(;~ B, M, S, AId et caeteri - 7rOCTc(;~ A solus. - T'tjV n<Et'.lllV BI - T'I]V 1'1}Y

EY.£tV'I]V B', B\ M, A, S, AId. - 7rc('.I't'oc; B, M, S, AId - CC7r(.(VTCC;A sol us. -_ 34. TO(

C(,A(([J. B, M, A, C - C(tA(([J. sine TIX AId, S primo: sed correctum in S nt B. - 35.CtmTptß'I] B - aUYTp,/3YJTe.> M, A, S, et aliquot minusculi cum 23, CM, male Tattamvertit frangitur pro fl'angatur: atJY't'p{~'I] (sic) AId: Tichonius in Sabatier confrin-gantur arcus. _ ,0 Ta;av B, A, S,Ald - TO;OY S, 62, 144, 233, CM - ccpXYJ B, A, S,AId, CM - 'XC(t C(PX'I] M solus.

XXXII, 15." OUT~; B, S, AId, CM, Tichon. in Sabatier - praemittunt OIJ'IX Ercpo-

~'I}'t'.ua!y 'i:pe[J.tlX; m! 7rIXY,1X Tac Eey." M, A, 87,91 et cum 7rPO£p'l]TWa£lI 49, 90, 144. _"

- 77-EX X£t[J'J; ,I.J.'JUB, M, A et caeteri, Tiehonius: AId. El( 'rYJ; J(. p.. cum 33, 49, 87, 90, 91,228 - omittit S primo: suppletum in marg. - £1r.> c(lT'JO''rEAAr.> B, A, S, AId et ali-quot fortesse minusculi ex silentio, Tiehon. _ £;alT?a'r£Ar.> M, et cum £1r.> praemisso26, 33, 41, 49, 90, 239, Origen., Cyrill. Alex. in Holmes, Theodoret. in 1.: lOG £1r.>c(~'Jan),CAl. CM in futuro legit, sed sic et v. seq., ubi vix testis futuri est. Ambro-sius et saepe Hieronymus in Sabatier mittarn. - 16. XC(! ~;~,I.J.'JVll'rc(! B, S, CM, 106,239, Tichon., Ambros, - praemittij xac 1'nc'J'i't'ac M 1 m., solus: correctum in xC(!7tC'J1I'rc(c, quod habent A, AId et caeteri omnes Holmesiani ex silentio coIlationis,cum habeat textus, Theodoretus et Hieronymus bis: AId xac £;~,I.J.~O'o·i'rc(c cum 33, 49,87, 90, 91, 228, Orig. in Holmes. - [J.all"l}O''JlI'rc(c B, A, S, Cyrill. Alex. in Holmes _£xp.all'ljIj''J1I'rc(c M, AId, et caeteri ex silentio collationis, cum textus legat similiter ,et Theodoretus. - 17. re 1''Yr't]PCOll EX Xccpo; XvpCOV B, M, A, AId et caeteri - E.X

XEC.oO; xupc'J1) 'rO 1''J'r"fJpCQV S, solus, - 'rc( dll't] B, A, S, et ulli fortasse minusculi ex si-lentio, Tichon., CM - 1'av't'(~ 'ra dv't] M, Hesychiani et Lucianaei et Hexaplares, AIdet Hieronymus in Sabatier. - r;;p'J; C(rJ'rC( B, AId et fortasse aliquis minusculus exsilentio, r;r.oo; tarnen 8S et SR - ElT c(V'rc( M, A, S et' caeteri vel fere. In M excuria Hexaplaribus asterisco notatur et marg. siglis A' e' insignitur. Cf. supra. -18. C(1)()C( 2° B, M 1 m., A, S, 3G, AId, et forte aliquis minusculus ex silentio, Cl\I- C(urou M ex mutatione in textu, fere omnes Holmesiani, Hieronymus, Tichoniusin Sabatier, SR et Ch. - C(vra; B, A, M, S et caeteri fere et Theodoret. - c(u'rou:;,Ald cum 22, 49, 90, 231, 239, SH - EpYJjl.J.CAlO'CVB, A, S, et caeteri - Holmesiani exsilentio; AId, Theodoretus, Cl\!, Hieronymus et Tichonius, ut videtnr, in Sabatier -add it )(C(c El; ~.'pavla[l-?v M, solus.

Cod. 198.

Rev. P. Batiffol descripsib mihi XXV, vv. 12, 13, 15, 16, 17 initium, qui se' ex-cipiunt omnes sine interruptione iuxta ordinem Hebraei. Differt a B in his.XXV, v. 12, TC( E/3(JOjl.J.'t]xovrC( - post EY.ECVOaddit 'P'I)O'CV I(U.oCO;. - v. 13. T"I}V 1'1)v

EXW,l't]V.

XXXII. 15. Post capC('t]A addit 1'.00; [l-E - C(xparou TOU EX XECPO; - E;a1'OareA).r.>.

- v. 16. I(ac 1.OrCOV'rC(C)(C(c e;C(cp.ouv'rC(I (sic) )(C(c E.xp.aV'I)aov'rc(c.Ex collatione Holmes, XXV, 11, post C('Pc(lIcap.ov addit )(ca epYJp.r.>O'cv.XXV, 34, 35 desunt ex defectu codicis, si semper servavit ordinem Hebraei, Hol-

mesiana. certe collatio nihil dat. -XXXII, 17. r;rC(vrC( TC( dv't] - Err C(1)":'C( - 18. ßC(acAEc; C(1)rov.

Apographon cod. 22 collatum cum B, habita ratione affinium.

Codex Lucianaeus 22 ordinem Hebraei et Hexaplaris sequitur de quo dixi suprapag. 6. Juxta Field, Hexapl. loco ibi aIlato, praeter 22, etiam 36, alii eundem 01'-

dinem habent, ut de 198 ipse indicavi saltem pro hoc loco. Theodoretus certo illumtuetur in suo Commentario et de Commentario S. Johannis Chrysostomi idem testaturOlympiodorus apud Field 1. c. et in Cat. Ghislerii ad XLIX, 34, II pag. 868. Par-Bons continuator Holmes in Praefat. ad Jeremiam nihil de ordine dicit. Codex 320

-78 -qui in Jsremia ad Lucianeam reeensionem in summa se aggregat, mutilus est a XV,9 ad XXVII, 39, sed ex partibus exstanbibus ordinem B patet retinuisse et partimhie solum potest conferri. In catena Ghislerii H, 607 seorsim scholia Chrysostomicum textu praefixo afferuntur juxta ordinem Hebraicnm, quem alioquin et catenaaliorum Patrum sequitur ex adaptatione Ghislerii suo Commentario, ut in Praefa-tione dicit, Cap. VII: sed de Chrysostomi ordine silet. Appono ut Chrysostomi etpraemissum textum et allatu 11 in corpore Scholiorum, illi apponens t (textus). Sin-gularium affinium Holmesianorum varietates a 22 non vacat referre,

XXV, 11. ~p~yeap.oy - addunt x~e Ep"IJ[.J.~aey 22, 36, 48, 51, 62, 96, 198, 231, Chry-sost, t., qui, ut 'I'heodoretus et 41, legit ante YJ lYJ ~trr"IJ;: ~U't'YJ vero 51, 62, 88. -dYEaey - addunt T(A) ß~aIAEc ßaßuA(A)YO; 22, 36, 48, 51, 96, 231, 233: eadem adduntpraemisso TOUToe; 62, Chrysost. t. et 609. - 12. EßaO[.J."lJXwr~ - T~ EßaO[.J."lJXOYT~ 22et caeteri cum ipso BI: deest Chrysost. t. et in Comm. pag. 609, forte ex oscitantia,

~ - EXaeX"I}a(A) - addunt me TOY ßocae'AEa ßaßUA(A)YO; x~e me 22, 36, 41, 48, 51, 62, 96,231, 233, Theodoret. in Holmes, Chrysost. t. truncans ante xae mc, et omnia in Oomm.609. - exuvo - addunt pYJac xuPCo; Ta; avop.coc; ~UT~V xae E?'H TYJV "'IYjv. X~).a~c~v 22,36, 48, 96, 231, et sine T'IIV 51, 233, Theodoret. in Holmes, et cum em ante Ta; OCV.62; Chrysost. t. addit P'IIac xupco; et non ultra progreditur. - 13. T1JY exeClIYJY - T"lJV

"'IYJv exeCV'llV 22, ut BI et caeteri, etiam Lucianaei. - TOUT(A) - addunt oc 1rpOep'llTWaeVeepe[.J.ca; XOCTa 1rO:VTr.JV Tr.JV eevr.Jv. on eaOuAetJaav EV av!ot;. xaTaoov).(A)aOllTCa 'lap xacOCUTOU; eevYJ 1rOAAa xac 5aacAEt; p.e"laAoc. xac ~1I'C'a1rOar.J0':'.> aUTot; xaTC( Ta ena aUTCAlV

xac xaTa TYJV 1rOVYJptav Tr.JV e1rt't"f)awp.aTr.JV C(UT(A)V 22, 36, 48, 96, 231, et ullis voculisex Hexaplari mutuatis 62. Codex 320 haec inserit ante XXXII, 15 iuxta Graecum,cui reapse in eo praeponenda ex Hebraeo: scribit aut.em omnia ists ut titulum cha-ractere unciali, et sub asteriseo ponit a XC(TC(aOU).:'.>O'OllTC(ead aUT:'.>V ultimum.

XXXII, 15. OtJTr.J; - on OtJTCAl;22, 36,48, 51, 9G: omittit on 320. - eapC(YJA - addunt1rpO; [.J.e 22, 36, 48,51, 62, (86 marg.) 96, 198, 233. - 1tOTYJpeo'J - addunt TOUTO 22, 36,51, 96, 231; omittunt 320, Chrysost. t. - TaU TaU cum B 22 et plerique omnes - TaU 62,198, 320, Chrysost. t., et 51 ex. correctione. - 1to.m; 1r~'JTa - 1tonee; CcuTO ~[.J.r;rOCllTOC

22, 36, 48, 51, 231; O'UP.1rC(VTOC62 cum aUTCAlV: 320 et Chrysost. t. cum 1toc'J't'a. Theo-doretus in eontextu supponit aU[.J.1tOCYT~. - ~1roO''t'en~ - E;~1rOa,;,£A).(A) 22, 36,51, 62, 87,91, 96, 198, 228, 231, 233, 320: Theodoret. E;IX1rOO''t'E).-:;): Chrysost. t. ae e;~1rOO'TEnW

(sic aeeentus). - ocu't'ou; -au't'a 22, SG, 48~ 51, 62. 96, 231, 320, Chrysost. t., Tl~eo-doretus. - 16. x~e e;. - praemittunt x~c r;rco'J't'~c 22, 320, Theodoret., et caeteriHolmesiani ex silentio collationis, exceptis lOG, 239, et- Tichon: cf. supra. - [.J.OCV"I)'10V-Tae - eX[.J.o:v·l]aOllTC(r 22, 230, Theodoret., et o~nes minusculi Holmesiani ex silentio.- 17. eaorraa - addunt aaVTC( 22,320 cum omnibus fere Holmesianis. - 1rpO; au't'a- E1r aUTa 22, 320 cum omnibus fere Holmesianis. - 18. ß~'1e).ee; roua~ - T~U; {jocac-Aec; C(tJTOU 22, 48, öl, 96, 231: TOU; 5aO'cAEC; aUTYJ; 62, 320, sed hie in lectione ·seq.OCPXOVTOC; O:UTOU, contra62, qui legit C(PxovTa; C(UTYJ;. - c(PX0'J't'a; - TOU; apxo'J't'c(; 22,36, 48, 62, 96, 231, 320. - at/Ta; - OCU'rOU; 22, 49, 90, 231, 239: 320 et Theodoretuscum B. - O'uPt'l[.J.OY - addnnt xoce et; xaTapav XOCTOCTYJ'J Yip.epocv Tat/TYJlI ~2, 36, 48, 51,62, 96, 231, 320, Theodoret., et sine et; 228 et sine XClTOC T. YJ. T. 233. Codex 22 inapographo quo utor TaUT"f)V, non erroneum TOCU't'YJ; legit.

XXV, 34, 35: et codex 22 hie ex Holmes. 34. OC EapOpmeuasv eepe[.J.ea; - 0; e"'l£YeToAOl0; .xupcot/ npo; "pep.rav 'rOY npopYJT"I)'J 22 (cum CAl; male), 36, 48,51, 62,96. - me

-79 -'rCC s9v'l7 'rCC ccc'Acc[1- - ~sfc 'r'l7; OU 'Accp, sv CCpX'l7 €CCaCA.~; l1a~.xcou €ccac'Ae(A); cotJ~cc 22, 36,48, 96, et fere 51, 62; sv CCpX'l7 ad finem habet marg. 1\I. Hane Ieotionem habuissevidetur Theodoretus in 1. - 35. xupco; - addunt '(A)V ~u'J~[1-S(A)V 22, 36, 41, 48, 51, 62,96, Theodoret. - auv:'rpc€"I} - ca"u e1~ I1UV'rPI~~ 22,.36, 41, 48, 51, 62, 96, 'I'heodoret.,qui, ut 62, 144, 233, omittit T" sequens. - CCpXYl - CCpX'l7V 51, 96, Theodoret.; ccpxscvex iotacismo 62. Ex praecedenti lectione I1UV'rPI~~ sic lege re deberent alii affines, sedHolmes silet. .

Additiones Lucianaeae fere eaedem in Hsxaplaribus, SR et Ch, sed qui conferat,statim deprehendet diversam recensionem.

Jeremias XXIII, 6-9, 36-40, 7, 8.

Primo do texturn B cum pancis varietatibns A et S, secundo texturn Hexaplaremex collatione 88 in Holmes et ex SH, tertio recensionem Lucianaeum ex collationeHolmesiana, quarto texturn Marchaliani, subiectis lectionibus nota dignis ex librisei affinibus, demuni veterem Latinam ex editione Ranke Palimpsesti 'Virceburgensis,mutili vv. 40, 7, 8.

B, A, S.

6. EV 'rCCC; "l}tJ.epcce; ccU'rotJ CA £xECvca;) xcce 11~9'"I}a:Tccc couacc; xccc caprx:I]'A (S upouacc-).Yl[1-) XaTccaX"l}V~aec ~mol9'r.>; xccc TOU'rO TO ovop.cc CCUTOU (A, Somittunt CCUTOU) 0 xcc-'Aeaec CCUTOV xUf'o; '·~a.~Ex· (S 1 m. I~ammp.) £'.1 TOC; npoqn)Ta,; (B puncto et nota pa-ragraphi, A puncto et initiali majori sequence extra Iineam, S puncto et initiali,linea resumpta, iungunt praecedentibus £v Toe; npop"I}'rccc;) 9. auvs-rpc€"I} "I} 'Xccp~ccc P.OIJ EVEP.OC (A auv E,UOC) Eaa'Aw9'"I} 'I'Al'av'ra TCC oct« P.OIJ £1SV'l79'"I}'J (A); CCV"I}P (A ccv9p~r;ro; in ra~sura manu, ut videtur, seriori, de prima non liquet ex antotypia) aIJv'rETpC[l.P.EVO;

'Xa, ~; a'J9'p~r;ro; auvsxop.e'Jo; ccno O''Jou (,mo np'jlj~noIJ 'Xu.o'''u 'Xc.c, ano 'I'Al'p"a~nou w-~.omecc.c; ~";"I}; CCIJ'rOIJ. - 36. 'Xc.cc (in S ex forma abbreviationis videtnr serins addi-turn) A"I}P.p.CC X1J.o'OU [1-"1} ovop.c.c~ere m (A, Somittunt sn) O'rC ,0 (A om. TO) )."I}p.p.cc(A addit 'X1JPC01J) T~ av9'p~n~ Ea'rCCC (A sa'rca T~ av9'p~~~) ° ).010; ccU'rOIJ (S 1 m. omittitCCU,OIJ, 3 m. supplet 'X1JfCou) 37. 'Xac acc.crc (S 'XCCCTC 0") EACCA-tlaeV )tupCO; 0 eso; "l}f1.(A)V38. alcc 'rouro TaaE AS1sC xupco; 0 9'eo; "l}f1.~v (A, 8 oI"littnnt 'f),U~'i) ccv9 ~V Emare 'rov).010V 'rOUTOV Ay]p"Uc.c 'X1JP'''U 'Xal aTwnelAa npo; ;;p.c.c; ).E1~'i 01JX ep.c're A"I}P.jUCCitupCoU 39.()Ia ..."uro ,'~01) E1~ Aap.€a'i':» 'Xc.cc paaa~;; p.cc; xac 'r"l}V no).clI "tJ1I E~(A)XCCOp.cv xar TOC;n(upc.cac.., Ü,U~'i 40. 'X~C ~~"'(A) E'; (B', A, S Ep) ;;p.c.c; 01lEC~CajUov CCC(A)lICOVxccc cc,up.call(B3 ccrcp.cav) cct(A)'iCOV "tJ'rC; (S "tJ, A Em;) 01)i( mCAY]aey]aE'rac

7.~ICCT"1)'" ,'a01J YJ,uEpac sPXOV'rCCI AE1EC 'X1JPC"; xac OUi( EPOtJ(jCV E'rC ;"1} X1JPCO; 0; CCV"I}-1cc1EV (8 1 m. auV"I}1a1ElI) TOV ocxov (8 ACCOV) capaYJA' EX 1Y]; ccc11)nrolJ 8. aHcc ~"I} xtJ-pco; 0; a1JlIYJ1a1Ev anall ra ampp.a Caf~"I}A ano 1"1}; bOpp cc (S 1 m. bOpprx.lI) xac ccno1rCCa'~l'i 'r~V X(A)P(A)'J (S 1 m. om. a. ~. T. X.) Of) (S 1 lll. (1)'X) E;~aElI CC1J'rotJ; E'XEC xarCC1t'£i(~TEa't''l7aeV (BS fort. B! ano'XccTea,y]aev) CC1)'rOU; EC; TYJlI 1"tJ1I CCtJ'r(A)V:(E. 'r. 1. CC. superrasura a. BIS).

- 80-

Hexaplaris ex 88 in collatione Holmesiana et ex SHe

6. EV.T~I~ '1}[J.E.oIXI~ IX1,)t01J (1(,,)9Y}aEtIXI (88 ex silentio collationis XIX' (1(,,)9~a'E't'IX') t01,)~IX;xIXI.laplX'1}A XIXtIXaXY}VeN(TEI 1JmoI9(,,); XIXI t(1)tO TO OYO,UIX IXU":OU ° XIX),Ea<r IXUTOY X1).oIO;l(,,)aE~EX (IXUtO; addit SH in marg. eh. medio, 88 intulit in textum cum Lucianaeis)-:- EY tOl; 1J.oOrpYJtIXt;. 1 (88 habet sine -:- ex silentio collationis). 7. ?( iltIX touto,ilou

X YJ[J.'.oIXe EpXOYtIXe (SR omittit cPX0YtIX' male, cum et Hebraeus habeat) Ac-lEI xu.o,o;?( XIX' oux EpOVaey Et' (88 OTC contra Rebraeum) ~Y} X1).oCO; 0; IX1J-r/,/rx,E T01J oCY-OYiapIXYJAX EX ''jY1; IX''lVTtTOU 8. IXnIX ~Y} xupco; 0; IXVYJ'lIX'lE xrxc c1.nr'i'IX'l" (SH ad XIXC (11)YYJ'lIX,EY

marg. charactere medio Luciani 1ectionem apponit 0 IXyrx~'IX1~Y, quae pro utroqueverbo est) -:- IXTtIXV (SH male solum particulam Syram, quae notam accusativi He-braei redderet, sub obelo posui.t. contra IXTtIXY solum sequens sub obelo ponendumex Hebraeo: 88 omittit obe1um) * TO (1m.o[LIX OIXOU lapIXYJ), IXTtO ~'YJ; ßOP.oIX XIXC IXTtO

?( 1Jrxa(,,)v T~Y X~.oeNV ov E;(,,)aEv IXUt01); EXEC XIXC IX"OXIXtE"'T"ljaEY aUTOU; EC; TYJY 'lYJY

~ IXutMJ. 9. E'1Z' TO'; npoq)"fJTIXC; I aUYE,t.olß"I} 'I) xIX.oa,rx [LOU £Y E[Lot EaaACU9"1} nanIX TIX

oatlX [L0U r"lEV"I}eY}V (,,); IXVy}.o aUYt£t.o'[L,UEVO; XIX' eN; aye.o~"O; auYEXO,UEYO; IX1JO oiyou'

ana np0O'eN1'tOU xu.o'OU xca ano n.ooa("),,r;u (88 OID. npoa~1JOu) E1J"pemca; aOS'I); aUtou?( on

* [L0'X(.)V E1JA'1)O'e"l} Y} "I'1}. I 36. XIX' AYJ[J.,UIX XUP'')1) 01) p.'I] OY'),UIXa'ljte er, Ot', to,AYJP.[LIXX1)P'01) EatIX' t(.) avep(.)(;J(.) ° ).0,,/0; X au"('ou. 37, X XIX' eSö'j'rfe~rx't'E (SR, non 88, sineasteriseo x. E;. ex oscitantia, ut apparet ex Hexaplis . Field et ex nota Hieronyrniin Corn. in 1.) * "('OU; ).0"101); eE')V S'(,)no; Y..VPIOV "('~:'/ ~V'JIX,UE('):'/ 5',(1) 'Ii[l(,)Y 01,)"('(.);

~ ,pEItE npo; tOY 'np0({J'f)'t"IJ1J 't'C a1tExpI9'1] aril Y..1JPIO; XIXI ":1 e),a):~aE X1JPIO; XIXI E' A'I]P.p.IX

?( X1Jpeo1J AE"IEU. I_ (SR marg. apponit leetionem Lucianaeam 22 etc. XIX'. ),'Ii,U,UIX . xv-.01(1) . [L'I) Em'I)tE). 38. ~IIX "('01JtO "('lXii. AE'lEe y.vpco; (88 ex silentio collationis adderetcum B ° e<.o; YJp.~v)IXy9 (")Y EmIX't'E tOY A010Y "('01Jt').., )''Ii,U,UIX iWP',)1J, XIX' IXmat,,),a "po;up.a; ),E,,/~Y 01JX EpmE AYJp.p.a X1JP'ov. 39. aea ':'01J-:O COO1J<.,~ ),IX,U~ay(,)?( up;«; A'liP.-?( [l.ate I (8S item sine asterisco) xae pa;~ 1J,UIX; xc", ':''ljY "O),'Y 'ljY (SS y.ac ?( avy I,T'I] (;JoAEe '~) Eii~xa 1JP.IY xac TOI; 1JaTpaaC1J 'U,u':.>') ?( a1'tO "foa~"o1J [L01J I 40, ~C" o~a~cC? U[LIX; ,0YEciilap.oy alCAlYCOYxal actC[UIXY al':.>,)c~,) "I}"'I; oux £7rc),"t]'j~'fj{r<'Tac. Versus 7 et8 plane desunt hie in SHe De 88 nihil notat hie collator Rolmesianus, sed nee ul-lam varietatem leetionis refert.

Recensio Ludani ex collatione cod. 36 et aliorum affinium In Holmes,quorum" affero varietates ubi intersit.

, G. E') Ta!; ·I][J.Epae; .a1J't'~1J r;~e'ljaö"('C<c C~1JaC(; X,;" tvpa'Ij), j(C(:IXvj('Ij')~vöC ;;e;:~c~~; j(C<CT01JtO ,T~ ')y~p.a (1)t~V ° xC<AEaöc a1J't''):'/ Y.1JOCQ; C~vöOöj( IXU:'); eY TQI; ;;o')?t;rIXe;. 7.

... ; I ,

%<: aea- 't'~1JtO cii')1) ·I]p.epc<' EpX~'J't'ac AE"I" X1Jpc'); XIXC ')Ui{ e?~1J'j'Y, e':'C S'1i j(upto; 0' ac')C<-,?( ,,/al~Y ":'~1J; 1)I01J;' ClJpa'l)A EX "1'1]; ac,,/v(;J:~lJ 8. ana S"1j Y.1JPCQ; 0 a1JIX,C<-/-:.l,) TO

~ (1wEpP.ac'OIX01) Cr;pa'I]A a'1Zo. "1'1); ß~Ppac' xac IX"O "IXa~y "('':.>') X~P~~V OV E;(,)'jIX (1)t~1J;

X EXEe xac xaToCX"t]aQ1JIJI1J me T"t]; I'rd a1Jt':.>Y (7, 8, sic 96; 51 sine asterisco: cum aste-riseo ante XIX' 01JX ep')uacy 231: eadem sine' CO~lJ ante 'fi,UE;QaCB6 cum asterisco anteEre ,~"t]. Eadem fere ab alia m. marg.- 106. Ead~m ,48, sed sine 'Ij,UEPIXC, et . sine Q1JX

ante EpQVIJC'). Eadem 62, sed ~,o't'C cilov 'Ii,u.E.oac, ex omoiotelento omisit T~1J; VC01J; ca~

pa'l}A EX "1'1}; a"U(;JT~1J ~na ?'I) X1J,ico; 0 a:,/x-/ac1-:.l:,/, In fine addit "epc 1'(,)') npo?'I}":(,J').

- 81-Eadem 233, sed 0; aYY;1~1c. rou; pro 0 aY~I~I~'J TOU;, 0; aYYJ1alE xat WIYJ1a1£ anavTO a7;;zpp.~ tapaY;A pro '.) ayalct.1~Y ro aTrEpp.a OCXOU t'1paY;A, <£lYE;~'1EY pro OV £;<£laa,et GUtOxa't'EO"'t'Y;'1£Y ct.vrov; EC; 't'YJ'J ,YJY avrcuy pro xarocxYJaoUI1CY mt TYJ; "IY;; avr~>Y. Codices62 et 233 ulla ex Hexaplis mutarunt. 48, 62, 106, 233 nullum asteriscum habent.Denique Lucianaeus 22 vv. 7 et 8 hic habet et post 40 repetit cum aliqua varietate:sed varias lectiones hie Holmes non affert.) 9. aVYErpc~YJ YJ xap~ta p.ou E'J Ep.ot El1aAwGr;fATCC'Jra r~ oa't'''' p.ou EI£YY;:JIJ'J cu; ct.Yy)p aVY"Cf.rpcp.p.c.yO; xac <£l11£' ct.'J:Jp~no; avv£X0p.E'JO~ano OCYOU ",no 7;;P0'1~7;;OU XVptou xat ct.no np'.)a~n'.)u EUnpm£c~; o'.);YJ; Ct.U't'OU o't'c P.0tX<£l')ElI£7;;A1ja:J71 YJ 171' 36. x~c AYJp.p.ee xuptOU P.71 ov'.).u.~~c.rE E!C orc TO AYJp.p.a XUptoV EI1Teet TCU",v9p'j)7te.> 0 AOI'.); eeurou 37. x"'c TC EAct.AYJO'£ xvpc'.); 0 :Jc.'.); YJp.e.>Yxee' E;EaTpE'fa't'E TOU; A010U~GEOU ~e.>:rro; xvpc'.)u Te.>Y (SV'Ja.p.ze.>v :J£OV YJp. ~'J OUT~; Epms np'.); T'.)Y npopY)TY)Y TC a.TrExpt9r;!1'.)t XV?t'); X~C TC EAa.AY)a£ Xvpc'.); xeec AYJfLp.ee y.vpCOV p.YJ EC7;;Y)':'S(sic 36 v. 37, sed sine P:1l:eadem 228, sed omittit xv pcou 't'~v (lv'J~p.£~v es')u YJp.~Y, xa.c a.7tExpc9YJ pro 't'c eeTrExpc:JYJ,et sine p.YJ. Omissis initio X~C Tt E. X. 0 :J£o; Y)p.~,w eadem legunt cum 36 alii Lucianaei22, 48, 51, 62, 96, 231: sed 22, 48, 51, 62, 96 inserunt p.YJ ante EC7tYJ't'E,et 22, 48, 96 sub obelohabent, qui, ut jam monui, pro asterisco est interdum in aliis Lucianaeis: praeterea2~ T01) 6EOU, omittens TCUY ~v'Jeep.E~'J :Jeou "t]p.~y: 48 omittit xa., initio: 62 xa.c E;EO'TpE-'f"';, P71fLa. pro AYJP.P.a., et pro p."t] EC7;;YJTEhabet ').E"IZ't'E, p.YJ EC7;;"t]TeeC, aliquid ex He-xaplari mutuans ut supra v. 8). 38. (lta. 't'ouro 't'a.(SE ').s"l" xvpc'.); aye CUY EC7;;a.'t'£ TOl'/"'.)"I0'J T'.)uro'J ').71P.P.~ xup'ou xca anEO'm).ee 1ÄJPO; up.a; I.E1CUY oux EPECTE A"t]P.P.ct. xup'ou39. occt. TOUTO t(lOU lie.> Aa.u.ßcr.ye.> up.a; iYJp.p.arl xat pa;e.> up.a; xca TYJ'J 1Z0).CY 'ly£ocu;(a UP.C'J xac TOC; narp~Ij''J up.~'J ano npoa~7;;OU p.ou 40. xac OCNO'<£lup.a; oy!C~cap.oyacCN'JCOY Xac ct.'t'Cp.cav ct.c~vcO'J "tI't'c; OUi( mCA71a:JYJ'1öTaC 7. t~OU (praecedens oca TOUTO omit-tunt 22, 48, 51, 96, 231: vv. 7, 8 omittit 233 hic) "t]p.Epcr.e £PX0'JTcr.t 1.!.1:.t xvpco; xC(coux £povacy E't'C ~YJ xu pco; 0; aVYJlale TOY ocxo') (TOV; vcov; 22 ex correc., 228) capa"t]AEX "Ir;; ",clunTou 8. anee ~YJ xupco; 0; aYYJ1al" xa.e W1YJ"Ia"lö ct.TC"'Y TO anc.pp.a. eapc(Y)A(22 oex')!) CO"p",·t;A} a1''.) 1Y); ß')ppct. x~c an'.) ncr.O"~'J 't'e.>'J XCNp~v OU E;~'1!,) aUTOU; EXEt xara7;;sxaTzaTYJIjE'J aUTOU; Ee; T"Ij'J 11J'J aUTe.>') (22 xae XCCTOtXy)O''.)UlJc'J mc TY); "IYJ; C(UT~Y, utsupra alii Lucianaei).

Marchalianus.

6. E'J TCCt; "t]ju.Epac; "'U!'.)1) ae.>9YJ'1eTCCCeouoa.; xac eapaY;A XCCTccaXY)'J~aEC 1ZE7;;OeeCo>;XC(C TOUT!:)TO o'Jop.a a.1JTOU 0 xa.AEa£c au't'01l Xupco; Ce.>O'zo£x E'J TOe; npOrYJTac; (sic, ut apparet, pri-mitiva. junctio verborum ex spatio post rrp0,?Y}rccc; et ex loco paragra.phi). 9. a1Jve-TptßYJ "t] xap~,a p.ou e'J E{J.ot EO'aAE1J9'y} 7;;ct.YT'" T'" aarcc P.01J E"IEYYJ9'Y)v cu; eevYJp a1JVT£-TpC,U.P.E'JO; xac CN'1H ct.'JepCo>no; auvsX0p.!'n; ano oeyou an? npoa~7;;ov xvpeo1J xccc anonpoüCo>nou EUnpE7tECa; ~O;"II; C(u't'ou :>_:((Et marg. m. alia A' e' * Ott p.o'X(.)v £YE7tA('19r;* l'1 iYJ,). 36. XCCt AYJfLfLa xupe?u au p.YJ o'Jop.a~'t'£ £'t'c OTt 't'o AYJ,u.fLa xuptou, £aTCCf 't'currJ~pCo>7;;~ I et * 0 A0"l0; ccu't'ou 37:>_:(xccc E;€'t'pe'faTE (correctum e;EaTpE'fC('t'E; et, aster.ante xcct ab alia m.) 't'ou; I* ),0101J; 9'sou ~~'Jro; (marg. m. alia. addit * xupeou T"'"* OUyafLE~Y GEOU YJP.~V)OUTCN; epEC't'E 1ÄJPO; TOY (npo; TO'J suppleta. 1 m. videntur)* npopYJ't'Y)'J (marg. m. alia :>.<:: Tt ee1'EXpC~YJ aot y.upe?;) xcce "ocee Tt £ACCAYJI1£lI I* xUpCO;Q\ (unci m. alia," ut videtur, et cum indice super 0 marg. m. alia"* xcct AYJP.P.« xu-* peolJ p.YJ AE:I!Tc) ~.?; YJ,u.~')' (punctum crassum, quod et post l£"I£fE marg. videtur

11

- 82-repetitum, nisi casu est, et dubius ductus; ex Hexaplari textu reprobatur 0 G!~;YJfL~lI).- as. a,cc TOIJTO TCCa~ A£lE' xIJp,a; cc1l9 C'.l'J m:c.cr~ ra'J ).1j.'~'J .wro'J ra (uncis inc1udituret; punctis superscriptis reprobatur re) ):t;P.fLc.c X1JPC~1J xc.cc cc;.;~'t"£C).c.c 1rpO; 1JfLCC; '-=16)11OIJX EP~C't"E AYJfLp.cc XIJP'OIJ 39. a,ccTa IJ't"a CO~IJ e"'lC'.l ).c.cp.ßc.c'J':.l * (asteriseus alia m.,et marg. alia. m. A' 'I,' * tJp.cc; AYJfLp.cc't"c) )(c.cc pc.c'iI1~ tJp.c.c; xc.cc rYJ'J 1r~)_c'J Yj'J a;~':.lxGr

tJP.ClI leCC' TO'; 1rCC't"PCCI1'lI tJp.C'.lll * (asteriscus alia m., et marg. alia m. A' ~' e' * a7t1'J* ap0O'C'.l1io1J P.01J) 40. xccc aC'.lO'C'.l Er tJfLc.c; OYUOC~fL01l CCC~lIC~1I xc.cc atqua» aC~lICOll YJ't"C;

(1)X EmAYJO'~YJO'E't"CCC 7 (m. alia asterisci) * acc.c 't"~1)'t"0 fo(1) YJl.J.~pccC "Pxo·.r:ccc ).!lSC X1)-* plO; xccc (1)X EP01JO'ClI E't"l 'YJ X1JPCO; 0; CClJyrlc.c1~1I TOll OCX~lI capc.c"t;l EX 1YJ; ccc1tJ1'C't"01)8. * ccHcc ~YJ X1JPCO; 0; CC1lYJ1cclElJ xccc 0'1J1JYJ1cc1E1I ccr.~J TO O'mpp.cc c~peeYj). ccr.o 1YJ; ßOppGr* xcc'c a'l:l'O 1rCCO'':.lll r':.l1l XC'.lpC'.l1l C)1) ESC'.la9Yjacc'J Exec Y.CCt CC'l:l'EXeerEO'rYja;lJ CCtJ,01J; ec; 't"~1I re-* ?:S01l a1J't"C'.lll (marg. ad EC; al. m. EC; 't"Yjll 1YjY CC1JrC'.l1J EXU).

Curae Hexaplares seriores M satis patent conferenti eum cum Hexaplari; recen-sionem autem Lueiani ab Hexaplari differre vel levis inspectio docet. Tantum in-dieabo lectiones, in quibus textus primitivus 11 differt a. B et ab Hexaplari. - 6.xccc O'C'.leYjO'E't"CCCB, A. S, 88 ex silentio collationis, AId. - O'~~"t;(juccc sine xccc M cum23,' 26, 33, 41, 49, 87, 91. 239. CyrilI. Alex. in Holmes. sn, Lucianaeis et Theodo-reto. - 7, 8. Ponunt hos versus post v. 40 B. M, A. S, C:M: hie et post v.40 cumvarietate a textu primi loci Lueianaei: hie tantum Hexaplaris, 233. - 9. C'.l; 2° B,A, S. 88 ex silentio - C'.lO'U M cum 26, 33, 49, 87, 91 et eum Lucianaeis. - 36. p.Y}c)1IOP.CC~E't"E B. A, S et plerique cum Lucianaeis - 0:.1 p.Y} o'JO[.J.c.c'1YjT! M, IIexaplaris,23, 26J 233. -. A'1][.J.P.CC BJ S, AId., et ex silentio multi Hesychiaru, CM. - additX1JPCOIJ M eum A, Hexaplari, 23 et Lueianaeis - 't"':.l Cl'JGr ..m~ £ljrccc B, S, AId, etaliquot Holmesiani - Earccc 't"~ cc'J3'P~7t':.l .M cum A, HexapI., 23, 33, 91 et Lueia-naeis: EO''t"C 't"e.» (;(yep~ae.» 87, 106. - 36, 37. 0 ).,;.,~; cc:Jr~1J xccc OCCC ,C E).CCAl;IjE xupco;o ~eo; '1]p.(u1I B, A, S item, sed 1 m. omittit CC1J't"OU, 3 m. supplet i(UPC01J, dein S xccc

TC OTC EA. - M * 0 AOl0; CCU't"01J iteec E;öarp;'{lc.cn '~1J; I* ),0"'l';1J; 6£ou ~~1J,0; 01J't"':.l;!pEm 'l:l'P~; 't"OY I* 1'CpopYJ't"YJY XCC, OCCC"' ÜCChiO';~ rX 'lUP'';; ° G£o; Yjp.~'J. .Mutatio-nibus deinde in textu, et additionibus in marg. HexapIari conformatus fuit M, lieetnon plene. Lucianaei Hexaplari aecedunt, sed aliam recensionem omnino repraesen-tanto Conveniunt cum textu 11 ordine mutato Hesychiani 33, 87, 90, 91, Ala, quilegunt xeec 't'( (AId. itCCC OCCC TC) EACCAYJC"E xtJp co; 0 ~£o; YjP.~1I XCCCE;öC"fPE'fee'" T~U; )'';l0U;

SEOIJ ~C'.lY't"C); o~r(U; EP£CU ?:Spa; rO:l 7tpa,;y;n;'J. Scilicet non tarn Hesychiani puri suntisti, quam ad recensionem Hesychianam retractati codices, ut apparet, quod et inaliis Iocis videre est saepe. Codex lOG in marg. ab alia manu similia habet, noneadem. Etiam Hexaplaris xee, ,:,c sine ~CCC, quod etiam in. M cura seriori reprobatur ..- as. ° G£o; Yjp.~1I B, AId, et 88 eum ullis aliis ex silentio collationis: omisso YjfL':.lll .A, S, 2G, 33, 49,' 62, 87, 90, 91, 106, 144, 228, C:lI - omittunt M, SR, 23, Lucia-naei :.....A'1][.J.P.~ B et eeteri Holmesiani - 't"o AYjp.p..CC solus M, sed ':'0 reprobatum - 39•.pccO'a~ B, M, A, S et ceteri Holmesiani praeter Hexaplarem et Lucianaeos, qui le-gunt pcc;~. - Ea~itCC B, A, S, et ceteri Holmesiani praeter M, 233 et CompI, quilegunt ~Ea-c.)XCC. - 40. EC; tJ[.J.cc; BI; BM Er uP.cc;, et sie M et ceteri praeter LucianaeoB22, 36, 51, 96, 231, qui solum 1Jp.cc; legunt. - fJ1J:lYj·'cc·, ..'J B, A, S, Ald, et ulliHolmesiani ex silentio,· CM. • (;('J'1]lcc·"1I xc.c, fJu'JYjo,c.clE1J M, 26, 239, CompI, 88 et SH.Lueianaei (;(1IYJlcclE ><ccc ECfJYJlccl', pro quibus supra v. 8 Iegunt 0 cc'Jcc"/rl.l-:.J'J. - capccYJl.B. M, A. S•.Compl,· AId· et. eaeteri fere hie - OC;(01J c1prn;l, Hexaplaris, et supra.

- 83-Lncianaei, quorum hie O'X'1) ''1?~'11)., unus 22, de quo pro singulis lectionibus supra.silet Holmes. - E;~'1eY (;(1)"'01J; B, A, S, AId, et eeteri fere Holmesiani, CM, Hexapl.• E;~'1911'1~ M, 239, CompI. Lucianaei supra, et hie 49, 90 E;~O'(;( (;(1J"'01J;. - Er,T~V 1'11Y a:1J"'~V B" super rasura, ceteri omnes et Hexapl.; item M manu posterioriin margins addito EXeC - EC; 'rOY tonoY (;(1Jt~Y, M, Compl, quae leetio forte primofnit in B. Plane mim est concordantia Oomplutensis cum M in hoc versu et v. 39in lectionibus sinJularib1B vel fere. Si silentium collationis Holmesianae eertum ar-gurneuturn Iectionis esset cod.icum non allatorum, aliquis putaret Complutensem hiependere ab M, cum nee Hsbra aus, n·3CVulgata ansam illi praeberent muta.tionis inlectionibus a.o~X(;(, E;~'19Y10'a:y et toY ",onoy.

vetus Latins translatio ex Palimpseste \Virceburgensi.

- v. G. In diebus illius salvus erit iuda et istrahel commorabitur confidens et hocnomen eins quod vocavit eum dominus. iosedec. ipse in profetis. 9. Contritum estcor meum in me. mota sunt universa ossa. mea factus sum sicut vir contritus etabalienatus homo a vino a facie domini, et a specie honoris eius 10. quia a facieistorum etc. 36. et dictum domini nolite nominare propter quod dictum erit hominiverbum eius. 37. et quare locutns est dominus dens noster. 38. Propter hoc haecdicit dominus deus propter quod dixistis verbum domini istut dictum domini etmisi ad vas dicens non dicetis dictum domini 39. Propter hoc ecce ego. -

Cetera desunt, sed liceat addere vv. 7 et 8 ex Irenaei veteri translatione, V. 34.

- 7. Ecce dies veniunt, dicit Dominus, et non dieent adhue: Vivit Dominus, quieduxit filios Israel ab Aquilone: 8. et ab omni regione, quo expulsi fuerant, resti-tuet illos in terram ipsorum, quam dedit patribus ipsorum, -Grabe ad hunc locum notat omissionem ob omoioteleuton. Alia Translationum

Latinarum fragmenta ex Patribus afferunt Sabatier et Ranke, quae non vacat de-scribere. Unum adnotabo, Sabatier scilicet ex editione Maurina Hieronymi et indeRanke notam Hieronymi: Hucusque ill LXX nail habetur, post v. 40 apponere, sedeam a Vallarsio ex ms. retractam fuis3e post v. 37 et anta v.3Sj et recte ideo dida Hieronymo omitti in LXX Et pervertitis xa:c E;öO'Tpö~a:'t'a usque ad Domini dixeritisX1)PC01J ).E/<"'< textus Haxaplaris, non recte vero Hieronymum afferri uti affirmantemet cetera sequentia omitti in LXX usque ad finem v. 40, quorum etiam aliqua isaffert in Commentario, et ipse Sabatier retulit, ex quibus iste ait non nimis strictenotam Hieronymi vel post v. 40 appositam esse interpretandam. Reapse vel in v. 37LXX in vetustis testibus legunt xccc ~,cc tC EAccAlIO'eY X1JPCO; 0 e~o; '11[J.(')Y fere cumHebraeo, quem pressius referunt recensiones Hexaplaris et Luciana.ea.Notae Hieronymi in Commenta.rio confirmant primitivam conditione m LXX con-

-tinuare in B in his locis. Ait enim de LXX v.6 male additum ibi inprophetis: v. 7- et 8 omis808 fuisse: -vv. 36, 37 omitti quae jam indieavi, et sic habent LXX in Bet aliis, qui eum sequuntur, non varo in Hexaplari, in Lucianaeis et M cum affinibus.Silet tamen de vv. 7 et 8 additi8 in fine post v. 40, quos alieubi saUem extitisseIrena.eus dJcet;sed silentium nJU valde probat. Palimpsestum Wireeburgense et loca

- 84-allata ab Hilario et Hieronymo concordant cum B his exceptis. V. 6 omittunt K"f

ante a~eYJae't'ccf Wi et Hilarius: CCUTOUhabet Wi cum B, omittit Hieronymus cum A,S: .Wi addit CC1JfO; post f~a£ae)t cum Lucianaeis, omittit Hieronymus cum B. V. 9.aUlI£X0p.ElIO; Hieronymus vertit soporatU8, vel ex cod. Cisterc. Buperatus, Wi abaliena-.tus: .1tpOa~1ATOu 20 omittit Wi cum 62, 88, habet Hieronymus. V. 36 En omittit Wi cumA, S, 106: Ea't'CCf 't'~ .CCllep~TC~ Wi cum A et alüs supra allatis ad M. V. as. YJp.~lIomittit Wi cum A, S, et aliis supra. allatis ad M: post l~l';'J addit Domini Wi Iibere.Locus Irena.ei vv. 7 et 8 liberior est. ut nimis urgeantur ejus lectiones; sed noto.

:V. 7. filios Israel cum Lucianaeis in primo loco. et Hesychianis in fine pro T~V OCXOll.

V. 8. expulsi fuerant cum M. 239, CompI, nisi 1ibertas Interpretis est, cum omittatpostea verba Exec, )tCCf. In fine v, 8. libere addit ex v, 39. quam dedit patribus ipso-rum, ullis mutatis ..

Baruch, et Threni.

In Baruch, et Threnis aliquot partium sufficiat collatio Iectionnm M cum B et.Hexaplari textu, additis, ubi M ab illis discrepat, et Iectionibus Lucianaeis, .

Baruch, I, 1. B notam capituli A' adscribit, et continuat ad S' quocum finit liber.Cod. 320 (cf. p. 21 et 24) omisit trag priores numeros, ~' apponit non Hl, I, sed HI,4, ubi idem initium est, caeteros ut B. Vacuo spatio inter textum capitula B indicatAId, ultimo excepto, quod lineam incipit. M, A, SH notas capitulorum non habent.- 4. P.E."jCCAOUB, Lucianaei, 320, Ald, SH - addnnt aUT~Y M, A, 33, 49, 70, 86, 87,90, 91, 198, 228. Ne nimis longus sim, saepe nota generali Lucianaeos, et Hesychia-nos intelligo velomnes, vel saltem plerosque utrinsqne recensionis, licet in Hesy-chianis distinctio sit facienda, de qua alibi. - 1.il'~'t'a.iJ.,;uB, 320, Lucianaei cum88 ex silentio collationis - TOU 1.il'OTrlP.OUM, A, 26, 33, 36, 49,70,86, 90, 91, 228, 233,Ald. - 5. YJUXOYfO B, 320, SR, et ex silentio collationis plerique Lucianaei et 88.- addunt E.1Jxa; M, A, 33, 70,87, 91, 198, 228, AId: favent 36, 49, 90, Cyrill. in Hol-~es. - E.YrlllffOY B, 320, AId, et ex silentio collati onis 88 et ulli alii - E.yallTf M, A,Hesychiani et Lucianaei, Cyrill. in Holmes. - 9. "{I""jElI aUT';'J B, et ulli Ho1mesia.niex silentio collationis: YJ"jrl"jEY aUTOU; Ald. - E.CaY}"j""jElI aUTOU; XII, A, 33, 70,87, 90,91, 198, 239, 88 et SH: Lucianaei E.tvrl1"lu'J aUTOU; cum 234 in Appendice Holme-sian. ad fin. Tom. V, et cum 320. - 10. p.avy" B, M textus, A, SR' marg. Graec, et88 ex silentio, et forte alii, AId, CM - p.a'Jaa i ~ marg. cum Resychianis, Lu-cianaeis et 320. CM affero ex editione Romana 1870 Liber Bm'uch Prophetae. - ;'£OlJ

,B, Ald. - TOU ~£ou .M, A, et Rolmesiani - 12. a~a£f xupc,;; B, M, A, Ald,VetusLat. apud Sabatier, 88 et plures Rolmesiani ex silentio. - TOU 30uvat iWptOY Lu-cianaei cum 234 et 320, Vulg., SR: SH ex contextu et interpunctione legeret deinde)trlt p~Tcaat pro xaf p~fta£f cum iisdem Lucia.naeis, sed per se utrum que fert, et po-~tea legit xat ~~CTöp.£~a contra LuCianaeos Qw~; ~Yi'j~[J.~y - 14. YJp.£p" B, C, Lu-ciä.naei, 320, Hexaplaris - YJp.epat; M. A, 26, 33, 70, 86, 87; 91, 198, 228, 239, AId,CM. - 15. atCTXlJYYJB, Ald, et ex silentio ulli alii - YJ aC7XUYYJ M, A, Hesychiani,Lucianaei, 320, Theodoretus, et 88 in Blanchino, V. C. S. - 17. GW YJp."P'rop.~v B, M,qui marg. ~; pro ~Y solUs, A, Hesychiani, AId, CM - sub obelo SH cum nota: Nonpositum hoc in Hebraeo. OmittuntLucianaei et 234. 320; totus versus deest 96. Vulgo

- 85-peceavimus, Vetus Lat. cum quibus peccavimus. - EV~VTC B, AId, et forte a1ü ex silentio._ EV~V't'()V M, A, 23, 88,Lucianaei cum 320 et He~ychiani. - 18. .9'~otJ B, M tex-tns, A, Ald, Theodoretus et ex silentio 88 et alii - praemittunt TOU M marg., C,ulli Besychiani et Lucianaei cum 234 et 320. - iWPCOtJ B, A, C, 320, SR, Theo-doretus, CM, et ex silentio SS et Lucianaei - ~tJ'!OtJ M, 23, Hesychiani, AId, Vulgoet Vetus Latina. - 20. E;YJ"I~"IEV B, A, C, Lucianaei cum 320, AId, Hexaplaris, CM. -addunt xtJpto; y: et Hesychiani.i--c EX ,,/YJ; ~C"/tJTC.rOtJ BI omisit, habet BIS cum M, A, C,Ald, et ceteris praeter Lucianaeos, qui legunt E; ~C"ItJTC'!OU cum 234, 320. - 21. zu-ptou TOU .9'EOtJ B, C, 320, AId, et reliqui fere omnes - TOU xtJpcou esou M: TOiJ omit-tunt A, 26, 88 in Blanchino. - 22. (,)X0[J.E9~ B, A"C, AId, et ceteri, et sic et Mex eorrectione, 1m. ut videtnr, lectionis YJUX0[J.E':l~. - eEOU B, A, AId, C ut videtur,ex silentio SS et ulli alii - 'rou ':lEOtJ M, Hesychiani et Lucianaei cum 234, 320. .H, 2. tou~~ B, tou~~ C( 86 • e' ~ 'rou C('JC('lcc,,/EtV Ep YJ[J.cc; xccxcc [J.E,/~ACC; cc M (El~ et;

alia. m.), et sic cum C(,/CC,,/SIV, ut mutatum etiam in M, SS et SR item sub asteriscosine e', et sine asterisco A, C et ceteri Holmesiani, 320, Ald (cum u[J.cc;), Vulg., Ve-tus Latina, CM, nisi quod 106 E1i~"Icc,,/scv, et x~t YJ,/a.,,/sv Theodoretus cum 229, qui ejusCommentarium habet; fortaase iste codex habet solum textum, quem affert 'I'heodo-retus, et hie qui carptim refert, initio loci allati mutavit. - mOCYJI1EV EV t!POUI1~AYJ[J.B, 51, 231, 320, Theodoretus, Vetus versio Latina, et CM, ut videtur: item sine EVSB, 88, 62 - E7AfOtYJeYJ £v tepOUI1~AYJP. M, A, C, Ald, Holmesiani ceteri, Vulgo __: 3.C(Vep(,)TCOV.~. x~t C(V.9'P(,)TCO'J B, M, A, C, reliqui Holmesiani - item SR, sed sub obelocum nota. utrique Non positum in Hebraeo: 88 in Blanehino -7- "Vep(,)TCOV l1~pxC(; UIOUc(u't'ou, X~t -+- xC(t (sic) ~v.9'P(')7AfOV I,: ex contextu X~t ab obelo eximendum, - UtOU B,M, SS, AId, Theodoretus et plerique Holmesiani, Vulg., Latina Vetus, CM - Ut(,)v,SR, A, 106, 320, Arm. in textu, - 4. C(ß~'t'ov B, et forte ullus alius ex silentioHolmes - Et; C(ß~'t'ov M ex correctione (primo Et; ~'J~ß~'!OV), A, 88, 320, AId, Lu-cianaei et Hesychiani, SR. - XUXA(,) B, 320, SR, et ex silentio collationis 88 et ullialii Holmesiani - addunt YJ[J.WJ M,·A, AId, Lucianaei ulli· et Hesychiani. - 5. xupt(,)':l!Gl B, Ald, et ex si1e~tio collationis 88 et ulli alii - X1Jpc(,) '!~ e~~M, 320, Teodo-retus, Lucianaei et Hesychiani: 't'(,) XUPI(') Oz(,) A.

Haec etiam singula juverit .addere.

lI, 9. Xc(l £7AfYJ,/~,/z X1JPCO; B, M textus, A, AId, et ulli alii Holmesiani ex silentio,CM - ot; F.7AfYJ,/cc,/cy xupc'); l'rI marg., 88 et SH, ulli Hesychiani: item Lucianaei, 320~t Theodoretus, sed isti sine xupco; •. Vulgo et adduxit, et Latina vetus et· induxit,omisso in utraque xtJpc');. - 14. F.yexF.V 110U B, l'rI textus, SH, et ceteri omnes praeterM in margine, A, 88, et 9 codices Sergii in H~lmes, qui post enxev inserunt 't'Otl

OllO[J.C('!O;.III, 2. £AeYJI1,)v B, M textus, AId, alii Holmesiani ex sifentip collationis, CU ad-

dito nobis. - addunt on ':lEO; EASYJ[J.Glll El X~t £AEYJI10Y Mmarg.,'A,.88 cum SR, Lucia-naei cum 320 et Theodoreto, 106, 239, Vulgo et Latina vetus. Male·. Holmes pro

. £AEYJ[J.GlV dat codicibus praeter M YJ[J.Glll, cum SS, A, CompI, quos pro YJlwV affert, le-gant vere £AeYJp.~v, et sic ideo de ceteris dicendum. - 36. U1'r ('iu'!otJ B, C, M marg.,320, Ald, Theodoretus, SH, et aliquot Holmesiani cum 88 ex silentio collationis-

- 86-,alJfQU l\I textus, A, 23, Lucianaei et Hesychiani; huic lectioni favere videntur Vulgo'VetuB Latins et multi Patres legentes BUO vel Bibi.

Threni.

Tit: ep'IJ'JIj! B', A - ~pYJ'Jljr r£p;p.r~!J B', M, S, SR, C~I. Holmes de titulis eilet.Prooemium sub obelis habet M: SH notam apponit, quae obelos valet: Se~undum

.LXX prooemium est hoc Threnorum, quod non pOBitum apud rellquo» (Interpretes)., M ut B et alii Iibri, alphabeticum ordinem quatuor priorum. capitulorum. scri-, .

ptione graeca soni Hebraicarum literarum distinguit; sed quod. fere singulare illiest, huic apponit ipsam Hebraicam formam, eamque non seriorem qnadratam, sedantiquiorem, non quidem vetustissimam illam quae cum Phoenicia. scriptura conve-nit, sed earn quae 'conveniat in summa. cum Aramaea, quae entat ill Papyris inAegypto repertis: si quid enim ab ea. aberrat, aetati tribuendum longe seriori, qua.diverais vicibus descriptae fuerunt literae et ab amanuensibns scripturam ignoran-tibus. Consideret quia quae n.onstra saepe cudernnt in Graecis Latini Amanuenses.'Interdum autem in marg. et in textu ipso vel alia manu, vel fortaase etiam 1, aliaforma apponitur a prima varians, sed aeque vetus magisque conveniens cum Hebraeaquadrate saec, I-IIl, prout exstat in tabulis Euting infra. afferendis. Hujus vix ve-

. stigia certa a. prima manu; et cum a recensore codicis M He.xaplari .repetendae vi-deantur secundae scripturae, quidni istae redoleant formas Hebraicas appositas inHexaplis ab Origene ex Mss. Hebraeis Palaestlnensibus saeculo ITI? In M archety-pum literarum Hebraicarum satis ~de1iter et constant er fere ubique repraesentatumvidetur. Rem tractare nee tempus permittit, nee hnjns loci est; qui rem examinarevult, conferat literas M cum dietis papyris, quorum tabulae integrae exstant helio-graphia repraßsentatae in opera Corpus lnscriptionum Semiticaruml Pars H, Tom. I,Tabulae, fase. 1. Parisiis 1839, Tab. XV-XIX, Num. 144-149. Sed et alias Aramaicastabulas ibi datas juverit conferre, praesertim XII, N. 137-9. Duae tabulae insuntetiam in opere PalaeofJraphical SOCi?tYl Oriental Series, XXV, XXVI, eaedem ac 145AB operis Corpus Inscril)tionum. Aramaicam scripturam ex Papyris et aliis docu-mentis dedit Dr. Jnlius Euting formarum semiticarnm scriptor accuratus primo inTabula. inserta libro Qolasta, Stuttgart, 1867, et pleniug in alia ad caloem libri: Out-lint's of Hebrew Grammar by G. Bickell, ete. Leipzig. 1877.Ex codicibllS'quos novi, nam Holmes nihil affert, A solum fere in cap. I easdem

formas literarum adscripsit, sed·nee semper et interdum eorrnptag, ut conferenti pa-tebit. Alia vestigia dixerim HII pro 11in A, Cap. IV, et Cap. IT in 320, ubi con-juncta mihi videntur 11Graecum et forma Hebraea literae 11uti est in M, fere re-ferens TI,quod plane idem est ae diffllsissimum in mss. Graecis mm pro nominenfp~,,/p(lP..u.~T? Similiter erravit A Cap. I nomini literae !EN conjungens '-', cor:rupta forma Aramaea literae in M...Equidem lieet solum in M et A a1sint i3taa f')rm'lof3,suspicor ex primitivo textuLXX provenire, et si inde essent, veri3imiliter scripturam archetypi Hebraei re-ferrent ex quo LXX vertebant. Ex exemplari proinde Aegyptio ex conditione seri~pturae fortasse vertebant, non Palaestinensi, si tarnen seriptura erat diversa, de quainquirendum prius. Quoquo modo tamen res palaeographica sit, Ara.maea codicis M

- 87,-poterat esse scripture archetypi Hebraei LXX, et in dijudicandis varietatibus LXXab Hebraeo textu, quae ex similitudine literarum oriri potuerunt, ratio habenda essetnon solum vetustissimae scripturas Hebraeae cum Phoenicia convenientis, sed etiamsimilitudinis formarum Aramaearum Aegypti, ut propagatas per aetates mutationesliterarum similium, vel translatorum confusiones consideret criticus, qui confert LXXcum Hebraeo,1. o;A£? B, S Cap. IT, AId. 320 Cap. III et IV, Vulg, Amiat. - aAl'cc M: aAl' M

postea, A, S, AId Cap. IV. M in I Cap. m. alia veteres interpretationes nominurnHebraicarum vocum apponit, ut alibi aliorum nominum. Cf. supra p. 19. sn literasnon nomina literarum apponit, sive quod in archetype non habuerit, sive quod ex al-phabeto suo eodem plane inutilis appositio Interpreti visa fuerit, sive quod Pescittosit secutus, B demum singulis literis quattuor prioruni capitulorum numerum conti-nuum apponit, tribus solum omissis literis, quas sub praecedenti numero ponit; pri-mam vero numerat, sed mimerum non ascrihit, Item fecit AId, sed usque ad finemCap. V, et sine omissionibus codicis B. Demum, quod in uno M ex Graecis hucusquevidi, anxYJp" scripbio per totum librum est, vix uno alterove loco excepto. Similem,sed non eandem scriptionem, habet Amiatinus, sed hie et in aliis Iibris id facit. ItemThrenos scribit Hebraeus textus in ed, Kennicott. - Acc~'J B, Met ceteri: ),cc~u snsolus, qui marg. habet Aee~v, ut aliam lectionem. -2. ßYi:: B, et sic ceteri omnesubique praeter B, qui Cap. Ill, et IV ßYJ. - VTrCCpXEt D, A, S, Lucianaei pleriqueex silentio collationis, Ambrosius - VTrYJPXEV M, Hexapl., 23, Hesyehiani plerique,AId. - 3. ",/cp.£)" B, S\ AId j ghimel Vulg., Amiat., sed hie deinde semper gimel:"lap.eA ,320 Cap. I1, Ill, IV, - ",/cp.A M, A, Ss. - t~u~eeca B, S, aliquot ex silentiocollationis Holmes, AId. - YJ ,coua,aa M, A, 88, Resychiani aliquot et Lucianaei. - a1J':'Yi; ...

au't'YJ~ B et caeteri - sub obelo utrum que SR, solurn prirnum M. - eAtß~VT~'J B, S, Mtext., AId, HexapI, et plerique Holmesiani, Theodoret. M marg. addit' a1J't'Yj'J, quodin textu legunt A, 49, 90. - ~a),Ee B, SI Cap. IT, 320 Cap~ II, et IV, '.ld Cap. H,Vulg: aeh5' M Cap. UI semel m. seriori, S, A Cap. lIT, IV, Amiat. semper: ~:).~'t'AId. - aEAs M, A Cap. IT, 320 Cap. HI, AId Cap. IV, S~Cap. II: 3sh A hie. - eV

10P't'Yl B, M, A, S, AId, Hesychiani ex silentio - EC; E-;P":'tj'J 88 et SH, Lncianaei. -1rcXpevop.EvYJ BI Slj 1Z"C~p~cvop.ev'tJ BU Ss cum caeteris praeter M, 62 Trccpamxpccc'J~{J.EV'tJ.- 6. !u5''tJvouO'av B, M 1 m., A, et alii ex silentio collationis. - YJtI::1jvYja'CI!V 26, 88(Etl5'uvYJaav), 106 ex correctione, primo YJ1J::u1JYja'a'J, CM - eu9Yi'J~1J'1c'J M ex correctionslonge seriori, S, Lucianaei, Theodoretus. SR ex sua forma nihil definit inter duas

. lectiones priores. - E":CCTrE'V(')O'~V B, 106 - addunt ~1J't''tJV M, A, Sf et caeteri j sed snsub obelo. - 6 e;'lJp5''tJ B, M, S m. seriori, AId, et pleriqne Hesychiani ex silentiocollationis - e;YJAeev HexapI., A, S 1 m', 239 et Lucianaei, Origenes in Catena Ghi-,slerü, CMj et ista lectio fere tota relucet in marg. M sub rudi scriptura Latina.-7. Zeerv B, Vulgo - Z~,·M, B in Cap. Ill, A, S, AId Cap. IV, et. 320 I1, IU, IV,Amiat. - x~'t'ocxeaca B, S, 144, et ex silentio collation is lOG, 229 - ":'tJ [l.;'t'OCXEO'CCCM, AId, et multi Holmesiani fere Hesychiani :p.E,,:ocx£accc 88, alii Holmesiani fere.Lucianaei: A p.£,,:ocx£O'ca;, sed I. suppletur manu, quae ex autotypia non. tute defi-,niri potest: SH et CM cum istis de articulo 'non definientes. - 8. ao;a;'o'J't'e; aVfYJv B,A, C, S et caeteri praeter,M, qui omissum in textu au't'l']V supplet in marg. manudubia.ex heliographia.. - oma~ B, S, et forte unus et alter ex silentio collationis.- E'~.'ra OTrCaColM, A, et ceteri vel fere, AId: C Et; .... 1'.). - ,9. Trp~;1'J~3~~ B, M, ~, S, .

- 88-26, 49, 86, 233: AId 1AJPO; 1tUAColV - ;rpo r.OUCol:l SR cum Ed. Rom. lö87, Theodoret.et caeteris Holm, excepto 88 qui omittit, et Ambros. - OlJX E[J.Y"1;CGYJB, M, A, C,S, AId, Theodoretus et caeteri. - SH solus praemittit y.ca, forte ex Pescitto, vel Iibe-rius, ut Vulgo et Arm. - EX9'pO; B, C, (S El..p0;), 22, 26, 36, 51, 231. - e EX9'po; M,A, Ald, caeteri Holmes; ex silentio. - 10. 'Col9 B, M, A, 320 Cap. lI-IV, Ald Cap.IV, Amiat. - CCola s, et sic B Cap. !I-IV, A Cap, Ill, IV, Vulgo - ;').cßCtlY B, A, C,S, Theorloretus, Holmes. multi ex silentio - e G).tßCtlY MI 26, 33, 147, 228, 233, Lucia-naei et AId. - 11. E"I'YYJ;;YJ B, M, C, S m. seriori, Holmes. fere omnes ex silentio,AId, Ambrosius, CM - £·,EYYJ;;YJY A, S', 86,' 88, SH, et favet Origenes in Cat. Ghi-slerii: Theodoretus E"IEY,)[J.YJY. - 13. A~[J.£il' B, Ald, Vulgo et Amiat.: A~[J.eA 320 Cap.IV. - Aaßa M (et m. alia Aa[J.a), A, S, 320 Cap. H, nI, Ald Cap. IV, et B ipse Cap.!I, lII, IV I,m., sed II et IV A~ßEa BI ••, et AId II: M pra.eterea n A~ßA (sic) etmarg. m. alia ArlP.a, III prima in textu Arlßa, marg. al. m. bp.il, et dein bis A~p.illm. dubia, IV Aaßa cum p. super ß in textu, ab alia m. ut videtur ; ex Hexaplaribuslibris videtur mutatio ß in [J.. - e7tCarpE'f~n B, M, A, C, S, Ald, et ex silentio Holme-siani incluso 88 praeter Lucianaeos - emß).E'f~tE SH et Lucianaei. - e E"I<.YYJI)YJpI)E"I-;~[.LEYO; EY E[.LOCErrl7.;myColO"Y [.LE Y.lJPCO; B, M, A, C ex reliquiis, S, AId, et Holme-siani praetor 88, nisi quod Lucianaei ') e7tErlJ)J.CCE'I [.Lo, cum 88 pro 0 E"IEYYJI)Y1- 0 Em-I(1JAACaEY [.L0c· Errl1tW,ICtlas -+ [.LE /. p9""I;~[.LEYO; + E'I E[.LOt / o~t X1JPC'); SH et 88, nisiquod 88 ~ [.LE / pro -+ P.E /. Theodoretus affert ET:'r:JHlCE [1/;" - 13. alJ't'otl B, A,C, SI et caeteri - sub obelo 1\1 et SR. - y.a't'it'la"y B, A, C, S, et Holmesiani, praeter88, Lucianeos et Theodoretum, qui cum M, et SR X~l x~-:YJ'~'EY. - auto B, A, C,AId, Holmesiani, Theodoretus, et SR praeter 88 et S qui legunt au't'oy - a1)~otl; 1\1 1manu, ut apparet, et instaurator j sed accentus serior CCJ~O velle videtur. - 14 1I0U'IB, M, A, 320 Cap. lI-IV, Vulgo et Amiat. - v~up. S et A lI-IX. - e"lPYJ,,/0pYJ9'YJ B, A,C, S, AId, et ex silentio 23 et Holmesiani plerique Hesychiani - E"IpY1"10pYJaEY, ut exvestigiis in rasura, M, qui ex manu dubia dein e"lP7i,,/opr;SYl ut B: E"IpYl"l0pYJaE'J 26, 229,Lucianaei, Theodoretus. - p.~u 20 B, M, A, C, S, Ald,et 'plerique Holmesiani praeter229, Lucianaeos et Theodoretum et SH, qui legunt atJ't'')1). favente Origene in CatenaGhislerii; et sie M marg. - alJn1AJ).~xYJQ'~Y B, M 1 m., A, C, S J SH, AId, et ceteriHolmesiani ex silentio praeter Lucianaeos et Theodoretum, qui legunt <i1IlI£7tA£;£Y p.£ :M manu longe seriori super primo A scribit E, et post illud duos ductus; volueratnelectionem Lucianaeam inducere ? - ort E~CtlXEY B, M, A, C ex reliquiis, S, AId, etcaeteri Holmesiani cum Theodoreto praeter 88 et SH, qui legunt EaCtlXEY [.L;. M inmargine post [J.ou ex indice inserit O't'l, quod et in textu sequitur, fortasse ex mar-gine codieis, quocum M conferebatur. - O~U'Ice; (1) OUYYJco[.Lce, a't'ljYce, B, M textus,A, C ex reliquiis, S, AId, et Holmesiani praeter Lucianaeos et 88 - OU Oll ~u'JYJao[J.~ttmoatYJlIac SH, et 88, qui omittit oli, quod supplet margo M: Lucianaei OOU1Ice; a;ou ,au'J'ljaop.ce, tl1AJOarYJ'Jrll, Theodoretus OOUlIce; a; atl p.Y1 OUYCtl[.L~ tl7tOC't'YlY~l. M proooulIa; in marg. 01) apponit cum Rexaplari. - 15. aap.x B I-lU, M semper, AI, Ill, S, 320 Il, AId: ace[.LEX B IV, Vulg, Amiat.: a~.lJ.x~9 320 rn, IV: arrX[J. et .aaxx A H, IV. - EX [J.EC~1) B, M 1 m., A, C,·S, SH et ex silentio caet.eri Holme-siani, praeter 23 EX [.LEQ'Ctl'J- M alia manu E[.Lp.!CCtl, p. in marg. et C'.) superseripto intextu: Rexaplaris lectio videtur cum Symmachi marg. EY p.!'10 conveniens. - EX-).Exrou; B, A, S, caeteri Holmesiani ex silentio, Theodoretus, Ambrosius - EXAE-XfO'J M et Compl. - 16. cery B et caeteri praeter 320, qui semller cei. Omnino iste

- 89-Lncianaeus in "/~P.:.A, a~[J.x~9 et a:i' Syriacae literarum harum pronuntiationi accedit.- 0 0r9~A[J.I); [J.I)1J B, A, S, AId, et plerique Holmesiani ex:silentio - O?;:;~A[J.I); [J.01JM, C, 49, 87, 90, CompI, CM: SH 0 0'P;:;~A[J.I); [J.01J X 0 o'f9a),[J.o; .UI)1J I itemque 88sine nota asterisci: 'oe op9aA,uI)e (1.01J 2G,51, 62, 229, Ambrosius in Sabatier pluries.- p.~B, M,A, S, AId, caeteri Holmesiani, Theodoretus, Ambrosius - sub obelo SH. -Q Emarpzp~'J B, A, S, AId, Theodoretus, et Holmesiani ex silentio praeter :M, 144,Compl, qui omittunt 0: lOG xac E7ÄHIJ-:PEP~'J. - I) E/.'Jpo; B, A, S, AId, et caeteri fere.- E1..9.oo; cum .26 M 1 scriptura, sed in eo 0 suppletum supra, qua manu ex helio-typia non liquet. - 18. TC~()'IlBI semper; CCC()''1 B23 I, IV, et n B" vel et B', ce~()'IlB" III ex imperfecta mutatione: !(1~()'Il semper Ed. Rom. 1587- O'~()'I) M, A, S, 320,qui semel C~()C, AId, Vulgo et Amiat. - a,ojrJ.~ B, et ex silentio ulli Holmesianicum 88 - rl) aro[l~ ~r,A, S, AId, Hesychiani, Lucianaei, Theodoretus. - 19. it!Xe01Jj( ElJP0'J B, M, A, S, AId, et caeteri -praeter Complut, quae omittit: sub obelo SH.-20. P'IlX; B semper - P'Il; semper 1\1,A, S, et nisi deest 320, AId, Vulgo et Amiat. -II X~P()C~ [1.')1J Eat.o!X'P'Il B, A, S, AId, et caeteri Holrnesiani ex silentio praeter' Lu-cianaeos, 88, SH et Ambrosium, qui legunt Ea,,:p!X'('Il '/] it~P()C~ [J.')1J - l\I .~itOC),CIX (M1J(a!P~r'/], solus, sed marg. 'manus serior, nisi ista primam scripturam cooperuit, '/]x~p-()f~ correxit pro '/] xoc),ccc, quod ex. praecedenti irrepserat. - r:;a:pmcxpcc'J~'/]'J B, A,et ex silentio Holmesiani lOG,.144, 229 - 1rCCpö"I':JCXpcc'Jcc M, S, AId, et caeteri Holme-siani cum 88 et SR, Theodoretus, CM. - 7Jröy.lIe.>!1e1l B,' 62, Arnbrosius - addunt [J.eM, et caeteri omnes, - ;:;IX1ICC!O; E1I OCite.> B; M, A, S, AId, et caeteri Holmesianipraeter 88 et SR, legentes E'J ocxe.> ;:;a1la't'I);. favente Ambrosio. - 21. XfJ:'1I B semper- call M semper, S, A cap. H, lII, IV, 320: ae1l~ A cap. I, de quo cf. supra V. I:GE'fj(1.'/] et a,,/] AId: Vulgo sin, Amiat. sell, praeterquam cap. I, ubi collatio silet. - ;(~Cf.X. B, .A, S, AId. et ceteriomnes Holmesiani ex silentio collationis -, M item, sedx~c sub obelo. - EX~A,acc; B, M textus, A, S, AId, et Holmesiani ex silentio praeterTheodoretum, Lueianaeos et 26, qui praemittunt y.a:e cam SH, qui sub obelo habet,sub quo habet etiam M in marg. - "I.~CP01l B, M, A, S, AId, Theodoretus, et caeteriex silentio praeter Lucianaeos 51, 9G, 231, qui legunt '/]fUpIX1I. - SH solus omittit.cum Hebraeo. - E,,/£1Iollro B, AId, et fortasse 106 et uIlus alias Rolmesianus ex si-lentio - x~c £,,/£11011':0 S, 88, SR, Theodoretus, Lncianaei, 49, CM - xa:c E,,/:.v,ro :M, A,et Hesychiani. - o[J.I)COCE(1.0CB, S, vix uIli Holmesiani ex silentio, inter quos SS,106, SH. GM - o,(1.[1.0c oC[J.[lo, M, A, 22, 23, Hesychiani - Lncianaei oc[J.I)c e,u.OC; Theo-doretus et AId [J.ot oC[J.0t oC[lOt. M ex m. seriori in textu oc[l')( oc(1.I)c, et marg .. to[J.Otoc £,rJ.oc, ut B, H3xaplaris et Hebraeus. - 22. ml)C'fjO'!XlI £7.:) Cr1JnCO~ B, A, S, AId;106 E1toc'ljaa; mcp1JnCOIX - m,p1JncO'~lI [lOt M, 23~'Hesyehiani, qomplut, et Cyrillus,Proph. Min. ed. Pusey, H, 613 - Theodoretus, Lueianaei plerique, aliis vix nutan-tibus. E7r£1)1JncO'~; er': m,puHcO'!X; e(1.0C 51, SS, et SR, nisi quod hic non definit perse inter £p,m et £(1.:'. Marg. ad :finem versus M adscribit: £~; ~Oe a'J't'£(3hJ;:;'fj'1IX'J .1r~),C1)QC ~P'/]'Joc CCltO !e.>'J Et; 0P7J1I01J; ~PC,,/ElI01J;. •

Cum seribebam in prima parte Historiam eodicis, nondum acceperam Threnos,quorum in fronte 'pig. 539 est· nota: Hie libel· est abbatie sancti dyonisii in franci(t.Qui abstulel'it anathema sit. Est, ut apparet, ejusdem manus ac duae allatae s:uprap. 44, in eodiee p. 5 et '19.

12

- 90-

OSEE.

Eadem ratione appono collationem Osee I, purus Graecus Bexa.plaris deest, SRsatis supplet; sed quod in aliis non suppetebat, hie prostat textus continuus ferein Commentariis Theodori Mopsuesteni et Theodoreti, utriusque Antioeheni Patriar-chstus, et continuus Cyrilli Alexandrini in hujus editione ex codicibns recensita aP. E. Pusey. Commentarium Cyrilli habent etiam Holmesiani 40, ]53, Theodori an-tem 95 et 185, qui non potest esse nisi XVIII in Supplemento Kollarii Comm.Bibi.Vindob. Supplementorum Liber I, col. 167.I, 1. xccc 1°, 2°, 3°, M sub obelo, sed secundus et tertius obelus evanidi, nee liquet

an exfricati fuerint, manent tarnen intacti metobeli: desunt istae notae SB: omittit'ieCCC semper Hieronymus. - ccx.cc; B - ccx.cc~ M et caeteri praeter 153 ccx.cc't'~, quod Cy:r illus habet non in textu praemisso, sed in illo inter Commentarium in editionibus antePusey, et passim, ut videtur, juxta ejus codices BD. - xccc 4° B, SHet caeteri - Momittit in textu, habet in marg. - 2. EY B, AId, et ex silentio collationis ulli Hol-mesiani, Cyrillus etiam contextu favente, Wie - Item 1\f snperscripto e'; margineautem oc 0' 7tpO; cum A, plerisque Holmesianis, Hesychianis et Lucianaeis, Theo-doro, Theodoteto et Cyrillo in codicibus Holmesianis 40, 153, Hieronymo: SR in textu1Al'pO;, marg. 0. EV. - 7tOPVECCC;, 'B,male instaurator ?If 7::P'J:Ccc; ut apparet. - a:{3"f]).cd~lJ.·B,Cyrillus, et ex silentio collationis Lucianaei et alii aliquot, et, ut videtur ex punctosuper E, 1\1 ex mutatione. seriori - aEß"f]).cc!CfL l\I 1 m., A, 26 (36 ex corr.), 86, 87, 97,106, 147, 153, 228, 239, 310, AId. - 4. i"ouacc B, MIm. textus, A, AId, et fereomnes Holmesiani ex silentio, Cyrillus, qui LXX tribuit, CM,Wi, August. - rou (sic)M textus ex mutatione seriori cum 153, et marg. e' ~ ,.,.ou, et 110C in margine 42,86, in textu 22, 51, 95, 185, 238, Theophylactus in Holmes, Theodorus, Theodoretus,et ~ hipcc (lxaoO't;) in CyrilIo. SR textus ("f]'OU, marg. :!. e. ('Jou confuso 11 cum N,quamquam Scholiou, quod ex Cyrillo apponit, errorem indiearet. Hieronymus textuiLXX dat Juda, lieet ex scriptorum imperitia id ei inolevisse videatur pro .Jehu. _XCCTCC7rCCUO'c.> B, A, AId, fere omnes Holmesiani ex silentio, Theodorus, Theodoretus,. Cyrillus text. et Com.,Rieronymus, CM,SR - M textus CC7:o'j":P:~~ cum 49, 239: marg.. OC. 0' xcc't'ccr.ccUO'~. Augustinus utrum que conjungens et lJlltescere lactam et nvertnm,itemque Wi compescam et avertam. - 5. 't'~ y;p.:p~ £Y.:l'J~ B, ~ 1. m., A, AId, Holme-siani fere omnes ex silentio, Theodoretus, Cyrillus in textu praemisso - M m. se-riori ex: lineis duabus super 't'Y;, tribus super 1jtJ'J-:pc't~, et una, quae ex illis conji-cienda super £XE!Vy;, de qua non liquet ex conditione codicis, videtur velle exwy; 't'Y;Y;fLEpCC, ut 23, Compl,et CyriIlus in Commentario, et si in his testantur Wi, Rie-ronymus et Augustinus. - TOl) cO'pCCr;J. D, A, AId, Holmesiani ex silentio, Theodorus,Theodoretus, Cyrillus - M omittit primo 't'~v cum 233. supplet super linea m. dubiaex phototypia.· - £1.1 X~CACC~C B, et ex silentio 23 et ulli alii Holmesiani - £11 't'Y;'l(oc),~~, M 1 m., A, plerique Holmesiani Hesyehiani et Lucianaei, AId, Theodorus,Theodoretus, Cyrillus: M autem punctis et lineis reprobat 'tY;.- 't'~uB, A, AId,et caeteri cum M, qui tarnen sub obelo habet. - 6. eh"f]'7ccc B, A, Holmesiani aliquotex silentio, AId, Cyrillus - 'tOl) e),E'I)CiCC! M, Holmesiani plerique, Lucianaei et Hesy-

- 91- •chiani, Theophylactus in Holmes; sed in M 't'QU, quantum apparet, punctis et line isreprobatur. - U;P~:fJA B, AId, et ex silentio plerique Holmesiani cum Lucianaeis,Cyrillus - praemittunt 't'OU, M, A, 26,42, lOG, 130,233, 239, 311, Didymus in Holmes- 7. UIOU; sine IQUO'C( B solus; merum erratum scriptoris: caeteri habent, - ouae 'vfrO),Ep.',,) B, ex silentio Lucianaei praeter 36, et forte alii non Lucianaei, Theodoretus,Hieronymus, "'Vi - MIm. OUO'E £'J C(P[Lc(Ij'I'J, sed manus dubia praemittit OUO'E e:l 7rO-

).E[L',,), et punctis et lineis reprobat OUaE E'J C(P[LC(O'IY. Nullus Holmesianus omittit 01J~!

EY 7A'i';I':[L',,), addunt autem oUO'e EY C(PP.C(üIY 68, 87, 91, 97, 130, 228, AId, Theophylactusin Holmes; vel OU,E E'J C(P[Lc(ljlY A, 23, 26, 36, 49, 106, 310, 311, Cyrillus in textupraemisso Commentario, et lII, 685 in ed. Pusey ex vetusto codice C, ubi editionespraecedentes OUaE, quod dat Holmes, pro OU'E. Idem addunt CM, et SH, sed SH non,CM vix, puto, distinguunt inter oU"CZ et OUaE. - 8. m B et caeteri • M sub obelo, utspparet, certe ~H cum nota: obeliecus iste lJOsitlts non m'at in Hexaplls: omittuntCornpl, Hieronymus et Wi. - 10. 't'(,) "C07r(,) Cl) super rasura B'\ de prima manu nonIiquet; eadem legunt M, A et caeteri, et 'I'heodorus, nisi quod Theodoretus cum 40,42 "C(') "CQ1:(') (,). - XA'fJ~'fJüOVTc(I xC(( c(1JTO( B, Ald,pars Holmesianorum ex silentio,Augustinns in uno loco apud Sabatier, CM, SH: M item, sed XC(( sub obelo cum notamarg. [J.';'JQ; ~EQaOTI(')V TO XC(I; Wi autern voca,buJltur ipsi sine XC(I. Legunt xC(( c(1J't'01·

x).'IJ~'lJlj'oY't'c(c lOG, Oyrillus in textu praemisso, et bis in Commentario: C(1JTOI KA'fJ.9''fJ-

aOVTC(1 62, 86, 95, 147, 153, 185, Theodorus et Theodoretus: £XEt XA'l}.9''lJIjOY't'C(c A, 22,23, 2G, 42, 238, Theodoretus in Holmes, Cyprianus, et auctor 1. de Voc. Gent. inSabatier: c(l)'t'or EXZI xA't)9'f}IjQYTc(( 51: vocabulltur tantum Hieronymus. - 11. i£~Pc(:A

B, A, Holmesiani plerique ex silentio, AId, Theodorus, 'I'heodoretus, Hieronymus:CM IE~PE:A - i'ö'1pC(öA', M, 23, 62, 86, 147, Cyrillus in textu praemisso et in Commen-tario: £ljpCiöA 311: israhel 'Vi.

EZECHIEL.

Cum de codicis oeconomia scribebam in prima Commentationis parte vix octo, insi-gniores quidem, paginas Ezechielis habebam, Plum tunc in hoc libro singularia praecaeteris tractassem, si totus ad manum fuisset; quae magis intersunt delibabo, post-quam ullos locos magni momenti, ut in lsaia et Jeremia proposuero. lncipiam a. locoVII, 1-12 recensionibus definiendis maxime opportuno, ut Coruill· in suo Ezechielp. 80 recte vidit, tum ex sua conditione in mss. LXX, tum ex a.bundantia. testium.

B, CS, Ch, et ?H.

:;- VII, 1. xC(( £,,/:'JE"C0 "Q,,/':J; i(UPC01J 7rPQ; [L! AE.,,/(,)Y I )(C(I O'U ijl£ ayep~7rOU mroy 't'a~,

"!,,/" 'l.1J{m; 't''fJ "I'f} TQV IdpC(YJA 7röp~;' 'fJ;{SC ".? miC(; 'l}XEC E1rC Ta; Töüü«pa; 7r't'£flJ,,/a; 't'~;

it;; S ·t;XEI 't'? 1rEPC(; ml (1~ 7 "COY Xc('t'OCXOlJ'J't'C( "'iY ,,/YJ'J YJY.£I ') xatp'); 'fJ·'/"IIXE.V YJ 'fJ[Ltpa

01J [LE-rC( .9'')pv[3(,)'J OUO'E [Le"Ca OaEIY(')Y • YUY £T/1J';:;£') £XX£eA) 't''fJV 0p/'fJlI [L~V ml aE xal OVll-

T£I.E'1',,) T,)Y G1JIJ.,)Y "')') £Y Ij'fjl Y.C(I Y.?EC')(,) üE EY "C(C: oaOC; 1j01J XCU a(,)ljeA) ml O'E t 7rav't'«j r j •

Ta ßa,J,V,,/p.C(TC( ü,)1J ')1J qm'1:'t'CiI 0 O?;:;c(A[L?; [LQl) 01J~; [LYJ d.E.'tJIj6) ~co't'r 't'a; O~01J; aou

£m 0': 0'',,)'1::'> 'l.C(1 TC( ßO',.l.u,,/,u'C("Ca Ü01) £:1 11.:(1(') a01J £(1O'J't'C(( XC(I mc",:I(')(1'fJ ac?t,c £"'eA) up.c

- 92-xvp"; ,0 't'V1t..t'~V a vvv re mpa; npo; C: xac a1::l'o,:,:!lr..f.,,/'..) E1::I'CCl xac l)(aC)(li~~ !y 't'~C;oaol; a01) xal a~ac.> mc a~ 1::I'(;(1I't'(;('t'(;(ßa£).v,,/[1.~':rJ. cou • av Y;£C.,.E't'CZC0 OP~(;("[1.0; [1.0'J oua,[1.Y]EAeY]l1~alorl ''t'~v oaov aou c1::l'1a: a~.,.'..)xac 't'~ ßa.lv1p.~,:a 110U f.V p.:ac.>· cou eararx~c E1rI,,/V~C"1 alo't'l E,,/~ XVPIO; & alorc 't'(;(a£h1!C XVPC'J; ,aou 't''J TOT£pa; lJX!I 10 ,aot} lJ lJ.tJ.:pc:rXVPIOU Cl (itJ'", xal lJ paßao; lJV~~X£V 11 lJ ii~pc; £;ay!,:'t"Yjx£yx~c C1J·.lTPC'f!I ary;pc1p.~ ay,·p.'Jvx'al ov p.~'t'(;( eopvßou ovas [1.~'t'a c1::l'ovay;; It l'jX£! !) x~cpo; ,aou lJ lJp.!pa 0 XT~P.!Y';

p.~ xa,p;'t'c.> xa, 0 t4l'~A~Vp.lJ ep·lJlmT~.Ex codicibus Holmesianis qui plane conveniret cum B, esset unus 68, cujus unica

l~ctio varians v. 1 affertur ov p.£r(.(pOa,y~'J (sic) pro OVO! p.£r~ oou'J~'J, in caeteris adv. 12 ex silentio concordaret. Sed Holmesiana collatio vel in hoc capite aliquoties et er-rat et omittit et in M. Nec tarnen absurdum quod 68 possit convenire hie, licet saepe.in hoc ipso libro cum Iibris affinibus recensioni Hesychia.nae faciat. -CS eun-dem texturn in eodem ordine ac B refert' cum levibus formae varieta.tibus ex liber-tate vertendi ac linguae indole, ut in yetustissimis Tra.nslationibus fit; harum gra-vior est v. 9 Dominus Deus faciens haec, quam solus cum CM habet pro xupc,,; 0 TU-

1tr~v, fortasse ex nimia religione. Una vera. diversitas est v. 10 xupcou ~)(., pro xup,ouH, quam tamen habet et CM, et differentes' in aliis AId, 8G,87, 91,228, 238. - CMeundem textum habet, sed ordinem Hebraei, A, M et Luciani rt!cepit; leves varie-tates vel errores non vacat referre: additiones Hexaplares, M, et Luciani respuit, etillas quoque A vv.10,l1, 12, et aliam A primae scriptionis, v. 5, G. - SR cum Ch textumet ordinem B tenent, additis ex recensione Origenis qua~ contra Hebraeum LXX 0-

miserant, et tum de veteri textu B, turn de additionibus Hexaplaribus testis lucu-lentus est S. Rieronymus in Corn. in h. 1. Hos omnes cum B confero; si Hierony-mum non affero, ibi is silet in Commentario. - 2. me!:i'Jomittunt Ch, SR, 23 cumHebraeo. - XUPIO; - a~~ycct'xvpl!:i;Ch, SR cum M, A, Lncianaeis et Rebmeo. - 3. lJX£('t',mpa; . sub obelo Ch, et SR, et revera abundat cum Rebmeus reddatur inferius cumresumitur v. 3. - 7. 5"opvß~v B, Ch, et caeteri etiam Hieronymus, qui in singulari·vertit, et cum eo Holm. 62: SR vertit voce qua solet reddare (i;roua~'J. - 8. £'.1 corB et SR, ut ex forma conjicendum, et caeteri fere - £1::I'Ccoc Ch sol us. - 9. p.ov B,SH, ceteri et Rebraeu~ - co') Ch male. ~ £).€~7~ B, SH et caeteri cum Hebraeo.-£AS~C~ Ch - 3. £x~lx~ac.>- addunt ca Ch, SR et caeteri cum Rabra.eo. - 4. p.ou _addunt mc ca Ch, SR, Hesychiani; Lucianaei mt C'JC: item Habra~u9. - £h~a~ B,SH, caeteri, Hebraeus - eAc-lJa~ Ch - 't'llVoaov B, Ch, caeteri Holmesiani - .a; OaGU;SR solus cum Hebr. et' v. 9. - £r;rt"l1J~'1~ -'1'J~7fJ Ch, caeteri fere Holmesiani, et exratione vertendi SH. - 5. XVPIO; - XV?IO; xup,o; Ch, SR, et multi Hesychiani: aliiplures Holmesiani aac.>lJat XUpto;: cum Hebraeo omnes. - 5, 6, 7, 9, 10, 11 ,aOl) TO

. .-I

1t£pa; lJltEC t~OV lJ lJp.epa xup'OV Er (XUEr) xat lJ pa/3a'); lJv9lJX£1IlJ vßp,; £;all£CnlXiY _* xaxla [J.'" ,aou 1tap,arc 't'o t4l'~pa; lJY.£C lJXECn t4l'£{Ja; £;lJ,,/,p5"lJ npo; c£ /. ,aou l']XEC* lJ1tAOXlJ /. ,aOU lJ lJ[J.Epa -;- XV£CI. C~"V TO mp~; 7jX£C*£;ljA~,V l'] 1tAOXl'Jxal l']lIGlJaiV* lJ p~~a,,; eßAaarlla.v "11 1J7t£p~'P~v;ca /. e;~lIE"'':)jxav lJ ußp'; Ch et SH j nisi quod Ch"117e'1J~(i!Y pro lJv~lla.v, quod SH postulat, qua"Ilquam hie et lJ:l9'7jX,:Iaeque reddit, sedex forma erratae lectionis Chet ex aliis H)lme~ianis illnd praetuli. Syra vox, quam£xv~a.v vertit Field, ex: verborum proprietate reddere videtur XV!C;sin minus punctumtantum facerat diff3rentiam, in quo p~CC:l.re fdocile est. Prius "11 t4l'AOX"t]sub asteriseoin Ch, sine eo in SR; sed. illi favent M et Hieronymui roOK a.fferendus. Fortasseetiam ,~~U lJXU'eSi!et sub asterisco ponanJum juxta eosdem, nee contradiceret Ch, qui

- 93-metobelum ante omittit. Sed LXX ex. B jam habuisse videntur, at Ch et SH et posteahabent. Mstobelum primum ex SH adscripsi, Demum ex' B et nobis M ab asteriscosubtrahends essent xac Yjv9'1}'1:v 'I} paß(>');, sed varietas formae fecit, puto, ut ex. Theo-dotione sumpta sub asterisco continnarentur. .

Hieronymus allatis v. 5, G. Ilttcc dicit Domilllti Dells ad eontractio super te qui ha-bitru in terra ex sua Hebrnei versions subdit: Haec ill septuaginta non hnbeniur; sed ineditione corum de tranelatione Theodotionie sub asteriscie addit(l S1tllt. Idem v. 10, 11, quosverfit ex LXX, cum Ch et SH a vocibus c(>,)lJ Yj Yjp.:pa XlJ:r ad r..Jpai'l1p,o; EV ccu'toc;ad literam concord at, imo et in collocatione verborum. Notat autem: Locus difficilillet intel' Ilebraicum et LXX multum discl'cpans, quibu« pleraque de Theodotionie Edi-tlone addita SUllt, tit aliquani habere consequentiam viderentur. - 11. a7't'olJ{)'IJ; - Ch etSR addunt ?::Ci Y.!:ll OUY. e; ccur~lJ EI'1IY OlJre r..>p!:li·'1lJ.'); ElJ CC!)!OI; /., quae cum Hiero-nyrno caeteri omnino legnnt praeter 239 ex oscitantia forte omissum in Holmes. -12. Gp'finc!~ - Ch et SB addunt:>:( (>IO't! 0P'l'fJ el; t:i"!:lV 'r? 7't'),'fJ9o; cw't'l}; I. cum caeterisHolmesianis praeter 239 ut supra. Hieronymus: IToc in LXX '1011 hnbetur, SH in marg.praeter lectiones Interpretnm adscribit v. 5 ad t:i"CCPEIJTI lectionem Lucianaeam 'p-XE~e(C; et v. 8 apponit Scholion: III omllibus exempla1'ibus positae Sltnt quidem istaet'oces bis eaedcm, 11011autem similiter ill eodem loco, sed p"imae not'issimac, et pars ea-rum ill medio, flllis deficielltibus et abulldantiblts. Quae ex contextu potiuR relationemHexaplaris ad Lucianaeam recensionem, cujus saepe lectiones in margine afferuntur,ut vel hie v. 5, quam diversitatem codicum HexapIarium innuere videntur. Utcum-que hoc sit, praeter loco. jam allata S. Hieronymi, quae singula tangunt et com-plementa textus LXX ex Theodotione, plane notabile est quod idem scribit initio adversum 3. III hoc capitulo juxta LXX. IlIterpl'etes ordo ntutatus est atque call/usus: itaut lJ1'ima llovissima sint, et '1101'issima, vel prima 'I:el media, 1·psaque media nunc adextrema,. ml1lc ad }J"illcipia trallsjemnful'. Ha.ec cum jam allatis plane indicant textumLXX veterem esse eum quem B et CS praebent, et 68 Bolmesianus, si rectum si-Ientium collationis; Ch vero et SH eundem referre eodemqua ordine, sed ex Theo-.dotione quoquo modo resartum. Paueae enim varietates eaeque leves eaedem suntquae et alibi occurrunt inter B et Hexaplarem textum: de notabiliori XUPCIJU et proxuer infra. dicam. Contra caeteri testes Holmesiani cum A, M, AId, CM, Theodoreto,et Palimpflesto Vaticano CE ordinem LXX cum Hebraico commutarunt et, exceptoClI, recensiones Hesychianam et Lucianaeam inter se et ab Hexaplari et LXX planedistinctas referunt exceptis ullis infraafferendis, qui textum et ordinem sarumt_uentes singula pauca ex alterutra recensione- vel ex Haxaplis miscuerunt.

M, A: textum ex M praemitto .

., 1. K~c E"I:Y:''tO ),0"10; Y.UP!')U TAr?O; p..: h"l~'J 2. xa! 'JU im ay9p~'Gl'ou wro'J TaaS

),:"/Elcca~Y~i Y.UP10; n) Ir; lljpeer;). TAr:pa; r;XEI TO t:i"Ep!:l; r;xu E7't'l Te(; TE'1l1ap!:l; TArTEplJ"/a;T1j; iYi; 3. YjiW TO 7't':p!:l; VUY TO mpcc; t:i"pO; as XCX! ai'tO'1nA~ £"I~ Em a: xac £XalXr;a(.)

C'ö £11 Tea; oaOC; aou X!:lC a~'1~ Em aE 7't'ccy'tee Tee ß(>:Ju,,/ p..e(,,:a aou 4. ou rW.1s'te(! 0 O?9'CCAp..O;J.L01J £t:i"t a. ou(>,: [1-" f:).Er;'1~ a!')'t'( 't'l}V OaOY aou mc as a~'1(') Y.e(t 'ta ß(>:,Au"j[1-cx'ta (01) £vp.Ea~ (101.1 EO''tea XGU "/Y~O'YJ OTt '£1~ Y.UPCO;

- 94-5. AC~TC TCCa£ ),£,£c CC~~YCCr Xl)PC?; e' X y.coucc [J.ccc XCCiW% ia~l) nccp~~'t'f'J 6. TI) nEpCC; y}X£C

~ Y}Y.£C TI) m.pCC; E;YJ,,/E.P~"I] rArP'); CE. i"o~l) "I"Iim 7. '11 7:AOXy), Em CE ToV Xcc"t'I)CX~l)YTCC TYJV

"'/y)Y YJX£C 0 XCCCPI); YJ~nCX~V YJ YJ[J.:'PCC Ol) [J.E"t'CC Gl)Pl)ß~'J OUo~ [J.:T 6lac'J~'J 8. VUY E·nuG£V

Ei(XE~ TY)Y 0P,YJY [J.')u EltC C£ y.ccc CUVTEA£~:-'> T~'J GUll·')'J [J.')1J E'J c~c ;ecce XPCVrN CE E'J TCCC;

O~I)C; C')l) ;e:<c a~Q"~ E7.4fCQ"G nccy"t'C( Tee {3?l:.A1JI[J.CC"t'CC C~1J 9. I)1J y:C~i"t'cce 0 0t9CCA[J.'); [J.I)!J

Ol)~E [J."I] £AE."I]Q"rN O-CjTC TC(; 00"~l); C~1J EitC Q":' O-rN~~ ;eccc TCC Fo:J.1J,,/[J.CC"t'CC Q"Ol) EV [J.EarN aov

£(j,)V"t'CCC ;eccc £it!1Y~(j"l] ~c~"t'C £161 (C[J.C ;el)pc~; 0 TUit-:rN'J

. 10. I~')u "I] YJ[J.:'PC( xt)"" fa~l) T~ tup«; "l]y.!C e' * E;r;A;:,v l'J 1tAI)Xy); xccc Y}'J~"lja,'J y)

p;c~(J'); 11. £;CCY:'O"t"Y]Y.EV Y] jjßpc; y.ccc 0"lJ1I":pc'fu O"t"·l]pcl[J.'X cc'J')[J.ou XCCC ou [J.£TCC Gopuß~u~ "0'~" -OUuS [J.öTCC a"lZol)cj"l]; • %\: XCCC OUY. E; CCU-:61'J ECIjC'J ou-:£ 6IPCCCIj,tJ.~; EV CCU't"I)C;i 12. "ljX£C 0

xeec?'); to-')t) "I][J.:'pcc 0 x":~[J..II,); [J."IJ XCCCPE":~ XCCC 0 7.d~).~'J ,tJ.y) ~pYJvut"~ e' * Ott opl"1) EC;* 7.dCCIl ":0 1t).Y]90; CCUT"1];;. In margine m. alia v. 7. ad "I] 7.d).n"l] adscribit OC 0' TI) mpcc;;:

v. 10. ante IO-ol) 1° apponit TCCa:. 'Ae/öC CCa~yeei" Xl)PC~;: V. II post £CIjCY adscribit nc.

Asteriseus v. 5. ante xeexccc 1°, et v, 12 ante o.c. et omnes e'. et metobeli sunt m.alia i caeteri asterisei marginales 1manu appicti fuerunt.

A differt a textu M In his; eundem plane ordinem servat.

2. TOl) CIjPCCYjI .. - 5. AE.1:'c Xl) pc~; me CE TI)'J XCC:I)Cy',)uvrcc. aliis omissis ; sed ab el~

Xl)PC~; v. 4 ad ßO":.J.l)'l.tJ.CCTCC CI)1) v. 8. incl. omnia rescripta, prima quidem manu. utvidetur ex autotypia, in rasura, quae eomputatis litteris, qua'! quaeque linea soletcapere, et lineis quae ex vestigiis certe numerantur, omnino capiebat nee plus neeminus quam M, et quidem ex uno salt em loco eundem t:utum. Nam vetus textus Bexcluditur a reseripto, qui cum eodem eonvenit, sed in aliaserie textus, et est longebrevior: Hexaplaris ab ordine textus, et quia ex reliquiis primae scripturae haec eratpro spatio in A cc~~Y,d" ;; et xccxccc [J.ccc xccxccc in 1. 2 et 3 rescriptis, non Xi X; etXCCXCC( [J.ccc solum, ut in Ch: Lucianaeu'J textus demum initio v. 5 non habet dC~"t'C,

quod in linea superiori illi Aco't'C reseripti evident·3rappa.ret etiam ex prima scriptura,modo animadvertatur .1 primum magis a linea exire qua.m reseriptum, plane ut inprima scriptura fit bis fo1. proximo 374 v. col. 2. Prima.e scripturae vestigia. mihivisus sum deprehendere ist,a in autotypia: 1. 1 post cm literam E: et initio linearum1.2. Acnc: 1.3. K: 1. 4. 'f0: 1. 5. in fine KEI et 1. 6 initio HUAO: et in ultima. postaOl) rescriptum rrl\IATA.IOr. Codex minus obscura.tus quam antotypia certiora. etpleniora dabit diligentius inspieienti quam ego in ista. fecerim. - V. 10. rUI)u l'J.tJ.EPCC

Y.tJpc~u· i"~ou - l']v~YJxev - 11. ~opuß6IV - OU~i pro OUTE. - 12. YJ YJ,tJ.!pcc.

Codex Holm. 22 ex apographa Hughes-Hughes v. I ad 4 ou 9!C(~STCCC) et 8~~Ij61 ad v. 10 l']XEe ca"ou: caetera ex CE ..

1. KCCl £1£VETO A~1'); XUPCI)U. TCP'); • p.E ).E/~'J. 2. xcce cu UCE CC'J~p~it~U Wfl)'J •. TCC~!

AE"," CCarN'Jcci' Xl)PC~; TY}t 1y}l TOU ccpccY)A r:£p(,(; Y}Y.£C. TI) 1:J"p~; l']xc.c. ml Tee; T£CCCCPCC; TC"t'£-

pu",cc; 't'YJ; 1Yj;: 3. Y}XEl mp(,(; ·vuv. X(,(l l'J;SC . TI) 'Trep2; Em Ci T~'J xCC't'I)eXI)UVTCC 't"1}'J "'/"fIY.

X(,(l mCC1tOQ"t"EA61 £1'N TOY ~l)[J.~Y [J.~U me CE. XCCl y.pCV~ CEXCCTCC T(,C; oal)U; C~U. xcce ~~a'N

1t'( aE nCCYTCC TCC ßO"EAU'l[J.CCtCC cnu. 4. 01) 9£cc~'t"ccc Q o'(9cc) ••u,'); [L')1) E1:Jt c~t· QUaE [L..,

-95 -£AE~~!'.): at~rt 'nI'J oa~'J eeu £m aa a~a!'.) xcu 't'a ßa-;AU'l!.J.a't'a aou £V J1.öa~ C~U.arat: xatiV~O'YJ at~'t't Ei~ XUpt~;: 5. 't'aa. )'.'lSt aa~yac' XUPt~; xaxta J1.ta' xaxta i'a~l) £pXE't'at6. 't'o1 1.J£pa; YJXEt~x-;t 't'1') mpa; E;Y],,/:P;;;"I] 7rP~; cs ,'a~u YJx.t 't'o mpa;: 7. YJim "I]

1.J).~xYJ(evanuit in CE Y} 7rA~X"l],habet 22) Em a-; 't'OYxa't'~t'l.~u'Jra 't'Y}Y'lY}V: Evsa't'Y}x.y~ xatp~;' YJYitXSVYJ '1}J1.spa' (1) ps:« G~puß~y: QUaS [l::ra GlatV~V 8. vuv £v'l1JO.Y sXX£~'t'YJV QPiYjv [1.~1Jmt as xat a1Jv't's).Ea~ 't'~V eU[l~Y [l~v £Y C~t xar xfrv~ CE EV 't'at; Q()Ot; aOllxar a~~~ mt CS 7raY't'a 't'a ~a.AU'l[la't'a aou. 9. Q1J p.tljm;(t 0 o,?;;;aAJ1.o; [lou QUa. J1.Y],hYja~' ato't'r .a; Oa01J; aou mr as a~aCal. xat 't'a ßa,),u"/[lara aou ElJ p.sa~t 1j01Jsljrat.xar £1.Jt'llJ~ljY]t (tro't't E'l~ £tp.t XUPto; 0 't'1J1t"t'~v.10. 't'aa. ),s'/:.r aa~'Jar XUpto;. taOU 't'1')mpa; YjXH. taoU y] YJ!.J.Epa XUptOU£;17I..;;;£YYJ7rAOX'l}.xat YJpac()o; Yj'JOy]c:'lJ 11. xat YJ1Jß.or;e;anat'YJ. xat au'Jt'Pt~U ct'Y]pt'l[la (CE et 23 ar'l}prüp.a) avop.ou xat QU [J.öra Oopußou oua.J1.,-:a ait01JaYJ; xa! oux s; aur~v etatv ours ~pal'üll.J.o; sv uurot; 12. Y]iW I') xatpo; ta01J ~Yj[lEpa 0 xr~jl.J.!lJ'J; J1.·fJxarp''t'~ xat 0 1.J~),~lJ [J.Y] ;'PYilJ.t":~ (.9PY]lJt':'~ ex iotaeismo CE)OWrt 0P"/17' Er; 7rav TO 7rh;;;;o; a1J't'Y;;Ut textus TI et veterum reeensiollum, hie sieubi apparentium, ob oculos ponam,

.arietates omnes reeenseo. Ordinem hie aequor Hesyehianae et Lucianaeae reeensioniscum Hebraea canvenientem. Pauea in singulis testibus vel nullius momenti, vel ex:errore aut oscitantia prognata omitto fere. - 2. W,iOlJB et caeteri praeter Ch, SH, 23,CampI, Theodoretum - XVptO; B - a()~'Jat xupco; Ch, SH, 1\1, A, 22, 320, AId, Compl,Theodoretus: Holmes affert solum Origenem, et uti post xVptO; addentes aa~'Jar iW- .

ptO; 36 et 48. Origenes affertur ex textu praemisso in ed. operum Origenis, sed inhac conditione .ix testatur, fonte textus plane ignoto: codices autem 36 et 48 cum22 solent coneordare. Dormitavit sane, ut saepe, continuator Holmesianus, cum neeA, nee M, nee 88 (Ch), nee AId et CompI. attulerlt. - ":ou tt:pZYJ)' B et caeteri praeterM, .228, et textum Origenis loco supra allata, qui omittunt ,ou. - 3. 'ijit:c n mplX;E1:t a. ad 7. t'OlJ xa,oty.olJll't'a rYjv 'lYJlJ, et, aliis versibns hie insertis, iterum 3 1J7J1J'to;:epa; TopO; cs B, Hexaplaris cum YJ)W 't'o mpa; sub obela, CS - YJY.öt 'to 7r;pä; 'JlJV

'to r.epa; TopO; as M, A, 26,49, 62, 0, 91, lOG, 147, 239, 30G, Compl, CM; et siccum £Yoslmale pro ~)m AId, 87, 228, 238, et omisso priori 'to 7r;P~; 86: 233 cum .Mfacere dicendus ex ullis quae collatio affert - Y]iW 1.J:pa; V'J'J YOU, YJ;:t to mp~; £1tIa. tOY xa,OtX~1JVt'~ 't'"I;V'lYJv 22, 36, 48~\ 51, 231; et cum 'l7)(ötn ;.spa; V1.)')320, Theo-doretus, et ut conjieio ex collatione Holm. etiam 23. Codex mixtus 42 17XSt't'o mpa;lIlJlJ TO Tozpa; Em üa roy xarotXouYt'a 'tYjV'lYjV. -.' altoat!).~ B et caeteri praet.er 22,23, 36, 48, 51, 231, 320, Theodol'etum, qui legunt malto~r;),~, - E1.Jta. B et eaeteripraeter 22, 23, 36, 48, 51, 231, 320, Theodoretum, qui praemittnnt 't'~'J ;;;U,I.J.OVp.ou:Compl ,moa't'sJ.Gl 't01J G1J[lov J1.01J £"I~, fortasse ex Vulg., vel duplicem textum miscens.- EYootYoYjC~B, Hexaplaris, et caeteri :::mieter22, ~3, 36, 48, 51, 231, 320, Theodo-retum, qui legunt xptV~. Post alterutrum verbum addunt v,, excepto B, omnes etia-mHolmesiani praeter 26 et 306, ex oscitantia omissos, ut videtur - ElJ Tat; O()O,; Bet caeteri omnes praeter 22, 23, 36, 42, 48, 51, 231, 320, Theodoretum, qui leguntxarGt Tee; QaOU; - 1A)'avree B et caeteri omnes praeter 62 a1J[l1A)'~vt'a, qui etiam inJeremia ab Hexaplis, et ab Aquila nominatim ·uUa mutuatur, ut .hie au[1. ab Aquilavidetur, non simplex commutatio libera ex 7reeyr~ in aUII.J.7r~Vt'a.- 4.p.o1J B, CS _addunt EltCcs Hexaplaris, M, A, 26, 36, 42, 49, 86, 87, 90, 91, 106, 147, 228, 233,238, 239, 306, 320, AId, CompI, Origenes inter Commentarium, Theodore tus, CM:ad_dunt Em aot CE, 22, 23, 48, 51, 231. Codex 62 pIura omittit. - s1tt"l'J~aYJ B -: 'lv~r:JY1

-96 -Hexaplaris, M, A, CE et caeteri Holmesiani, praeter 42, 48, 23!) ex silentio collationis;et 306 qui omisit: 62,' 147, AId, Theodoretns 1'J~'j<.t, quod idem est. - o".t B, CE,22, AId, Compl, et caeteri fere ex silentio collationis praeter M, A, 42, 147, Theo-doretum, qui legunt O""t. _. 5. ~'OTt B, M, A, CS, CM, et caeteri praeter CE, 22, 23,36; 48, 51, 231, 233, 320, Theodoretum qui omittunt. - iCl)P'~; B, CS - c(o~'Jcc, XlJ-

pco; Ef * xccxcc( [Lcc( XCCXCCCCOOl) 1rCip<'O"C'J G. To W:'[iCC; ljiCU ljx:.t To 1ripcc; £;"I]-,:p9'11* 1:ipO; 0'£ taOu l'}XU 7. l'} 1rA!:IX"I], mc 0':' T~'J X((.O'X~:n':et :lI, in quo primus asteriscus'et 0' manu alia sunt, alii tres asterisci manu prima, et metobelus, post 1rAnl'} m.alia: sic sine not is 239, 306; et sic 147, omisso "ljY.!t secundo, et sine l'}: 2G, 87 omissoC(a~vC(c: cum XlJPCO; his, ut Hexaplaris, 49, 86, 90, 228.1 238, et omisso Eirt 0'. !)1, etornisso l'} ante r;;An"l] 233. Compl, ut l\I, sed ;O:)_OY."I] sine "1]: AId ut M, sed omissisC(a~vcce et secundo l'}xee: 62 ut M, sed in fine 1rpO; a! ,a~u ljY.U El'J' a! ljJ.3'!'J '11 1thx"I]me ae r, x.: lOG·solum xup'o; xup'o; eiTC az etc. Legunt cca~'J((' 'lWPCO; X((Xtcc iu«y.ccxeet caou epx.e't'ccc 6.. 'to ne?cc; 'rjY.EC 'IIiW 'to It!PCC; E.;·Ij·'zp3'Y1 ltpO; aa ,aOl) 'ljX!C .01:iepcc; 7. Y}xec 'rj 1tAOXl'} em ae TOY xCC't'oeXOlJ'J':CC CE, 22, 3G, 42, 48, 51, 231, Theo-doretus; et cum 'caou ante l'}XEC primum 23, et cum ltCCP!'C pro ep/..'::ccc 320. Hexa-plaris est cum M, sed pro asteriscis vide supra, legit autem x;;P'~; XlJPCO; ut pluresHesychiani, omittit secundum Y.CCXCCC,nee subdit ewt 0'<' -:0:1 XCC,O,x~l)'J-:ee, quod ex or-dine codicis B servato superius posuerat, Hoc Eirt 0': -:~Y xeer~ty.~lJncc Lucianaei moresuo et ex veteri textu supra retinue runt, et hie ut suo loco inducunt. A, ut suprajam dictum, 1 m. cum M facit quantum apparet, in' rescripta lectione )':I:c Y.lJPI~;E1:i' (1£ TOll xC('t'oeXOUlITCi cum CM, et sic et 106 solUln repetens )('JPIO;. M ad r.).ox~marg. alia manu OC 0' 1'0 T.JEPCC;,quod in B et in Hexaplari initio v. 3 occurrit inconnexione cum sequentihus in M, et reprobatum fuit obelo in Hexaplari. Lucianaei,quantum in tam implexa et varia collocatione verborum conjicere licet, veterem LXXlectionem l'}xse 1'0 mpcc;, etsi jam supra retinuerint mutatam tamen in "/I;:e n 1t<.pcc;,hic repetunt, aliam quoque adjicientes, quam et M et partim etiam HexapIaris ex:

. Theodotione induxerunt, "/Ix:t. "I] 1:i),OY.I7. - 7. l'}XU B et caeteri .praeter CE, 22, 23,36, 48, 51, 231 et Theodoretum, qui legunt £'JeO'TliX~'J: 320 ab his discedens "/IX:tcum caeteris. - ~a'lI~v B et caeteri: 62 post vocem intrudit ~P~~J'J Theodotionis.- 8. F_',{'IlJgev B et caeteri: 62 c(ltO E1"lu5"1I ex Aquila fortasse, cum Hzbraeamformam stricte' reddat. - 9. EO'01I't'C(t Bet caeteri praeter 22, 36, 48, 51.1 Ald, qui le-gunt Ea1'Ci(. - 5, 10, 11. '~OlJ TO mpee; ljim ,aOl) '11 "Ij[L:fet XlJPIOlJ Et (Üt:1 editio)XCi' YJ fCißaO; YJv9"/1xell l'} ij~pC; £;CillEO'T'1)Y.ell B, et cum xlJpeol) ljY.:t pro XlJPCOlJ EC CS -M marg. alia mann praemittit Tee~ee AEI" ee(j~l:Iee, xlJpeo;: in textu 10. taOlJ l'] 'IIl.J.:pee

XlJEt taOlJ 1'0 1tEP~; l'}XEt El * E;"/I)'9-E'J YJ 1tAOXl'}:, XCCt "/I'J91j0':'J l'] p~ß;ki; 11. E;ee'JEO'T'1)-

Xell l'} lJ~pc;: nota El alia manu, ut apparet. Idem textus sine notis in 26, 147, 30G, nisiquod l'}[LEpee XUPCOlJ pro YJ 'r;[Lep~ XlJEt: eadem ac 26 legunt A, 90, lOG, 233, 239, sedl'}lI.9''1)XElI habent pro l']1I.9'l'}0'<'1I,et 'IIv.9'I7XeY. pro 233 testatur contra Holmes Revmus Cozzaqui hunc locum a 1'lJ1r't'cu'J ad ~v"[LOlJ mihi int3gre descripsit e~ ipsis codicibus 26, 36,48, 228, 233, paullo ultra' progrediens pro 228. Ut 26 legunt etiam: 49, sed Holmessilet de transpositione E;~V£O'T'IIXSV '11 v~pt;: 86, sed t(j01J YJ 'lip-Epee XlJpt!:llJ 'IIX~t . ,aOlJ TO

1:i£pee; l'}X£t, et cum 86sine '11 87, 91, 228, 238, et Ald. Sed Holmesiana collatio re-ticet de 228 et de Ald, licet id habebat jam collatio AId in VI Polyg. Lond., et ined. LXX Lamberti Bos, post fina_n v. 11 (11rOlJaYJ; eos repetere cum varietate taOl)YJ[LEP" >ClJpeolJ XlJEC ta!:lV 1'0 1:i£pee; l']xet (228 '11;<.1) E;YJAGE'J '111tAOXl'] XCCf YJ'JG"I](1E'JYJ p~ß(jo;

- 97-£;~~E~.,.Y.Z~ lj v.'jpt; Y.~t ~'J~P"tEC (Ald Ij~"pt;<t) Ijr'IJptl[J.~ a'Jo[J.ou )Cat eu psxa ?:opußouOUitE[J.£U C''''ju~~;: in cod ice autem 228 tota. ipsa. repetitio manu seriori reprobatur.Cum in AId quoque sit, quidni et in ullis aliis reperiatur? Contra legunt T~~E AE"I"'aa~:I~c y.vpco; c~'ji) to mprx; YjY.£l t~ou lj Yj[J.E.oa XUptoUE;YjA~E1Ilj 1tAO)Cljx~c" paßao;y;v~~€~ x~t YI u.'3pt; E;~'JSa't'IJLucianaei, CE resumens cum 'IJ 'ri[J.E.oa,22 (sine" anteYJp.Eprx), 36, 43, 51, 231: item 23 omisso c(~(')Y~t:item Theodoretus legisse cen;endusqui affert solum YI pa,'?~o; 'ri~9.,.a'z~ xac lj vßpe; E;a~Ea''t'Yj.

Restant tres codices mixti: 42 facit cum 26, sed legitYl 'ri[J.Epa, omittit xac ante ,,'.1-Olja'E:I, et in fine E;rxY£a'tYJYI ußpc;: 62 legit. Taaa AE'P )(U.oCO; 1X~~~ixcc~(1) TO mpa;YJXEC cao:) YJ t;p.Eprx y.vpcov (c~ov 'ro-xupcou ex silentio collationis ex textu indueo) ESY)'.-OE:l YJ 1.irlox1jY.rxc Yj:l?:ljO'EYl'] paß~o; E;aYEIj't'YjiW,Il'] uß.ot;: demuni 320 praemissa notacapituli rE habet'tccaz ).EiEt c(~~Yat y.vpto; caou 'to 1tEprx; Yjy.£t c~ou YI 'lJp.Epa i(UP'OU e;Y)A-. BE-I YJ r.hxYJ y.ac t;:l9YJa'£:I YJprx~!to; E;aYEa'r)jxE'JYJv~pc;, - CM haec tantum habet: v. 10Taa; ).;·/:.c Y.'JPto; fGO'J YJYJ,IJ.:paXU.otou YJX£fx~c YJp~ßao; YJ:l9YJXEY(vel YJ'J9YJ~E'J)=;a1lE-G't"tjY.E'J (sive £;XJEC''t'YJ)0 r.ocf1.YJ'J (sic). - Hexaplaris: C~Oi) YI 'tJ[J.Epa -;- y.u" I, ,!tou 't'o

mprx; Y;)CE!~ E;"ME'J l'] 1dAoxYJX~t YjY9lj'1EY".o~ßao; EßArxa'r"a'E'JYj vmp~pay£tC( I,~c:rJ£atljY.E:I YI vßpt;: et sic sine notis LXX in HieronYmo. - Complutensis t!tou r;[J.EpaTf'K't'FC,C~?u 'to 1dEprx; 'riXEe,E;'lJAOE~Yj 7tAOXYjxrxe Yj'J9"~E'JYj.oaß!to;, E;c('JEa'':'YJY.E'J'IJ u~pe;:priors. C~?1J YJ!J.E,'rx 'rcxm evidenter sunt versio Latini Hieronymi, cum nullibi extetTC'iC'rCrin Graecis : cetera cum M et affinibus illi - 11. ?:ofußou B, ~f, Hexaplariset oaeteri praeter A, 2G, 233, 239, qui legunt eopuß~'J forte ex v. 7. - a'lAl'01.l~r;;B, CS, c~r - addunt Y.~C oux E; au't'~'J w;eY 01.lrE(.)[)acaf1.0; £:1 auroc; M _sub asteriscis1 m. snperscripto alia m. e', Ch et SH sub asteriseo, et sine asterisco A, CE, cae-teri Holmesiani, excepto 239 de quo silet Holmes, IIieronymus. Th~odoretus tex-tum loci non refert. A, 8G,' AId, CompI QUaEpro OUt£. Codex 22 in apographo quontor ha bet· Ecac'Jnt caeteri, nee omittit, ut est in collatione Holmesiana. - 12. 1] 1][J.EfaB, A, CE, Ch, AId et pleriqlle Holmesiani ex silentio' collation is. - Y;f1.Efrx M, 22, 36,48, 87, 147. Suppletur YI 1 m. in 233, 320. - ?:pYJnc'r~ B, CS, CM - addunt on 0P"lYJn; ~rx'J '=', 1tlYl?:o; C(U":'Ij; M praemisso' in textu asterisco alia manu, quae etiam e"snpe~cripsit, in marg. asteriscis 1 manu, et sine notis A, 26, 42, 49, 62,86,87, 90,91, lOO, 228, 233, 238, 30G, AId, Compl, et cum YI 0nYJ 147. Eadem addunt sed cum~co't'c pro GorcCh sub asteriaco, et sine asterisco CE, 22, 23, 36, 48, 51, 231, 320, Theo-doretns. SH a.ddit item sub asterisco, sed non distinguit inter ~eotc et cm. Omnesergo Holmesiani addunt praeter 239, de quo silet collatio.

In his lectionibus variis, quae recensiones inter se et a textu veteri plane di-scriminant, inSignia est XUEC,quae una est in Ch et SR sub obelo, et sine isto inM et in Hieronymo, qui etiam explanat, et in a.ltera. totius loci lectione praemissoXUPC01Jexstat in AId et Holmesiano 228: pro XUECautem jam in ceteria Holmesianissupra allatis XUPC?U est, addito etiam in ullis Hesychiania et Ald in primo loco YjX£C,et cum istis Y.'J?co'J YJX;CCS et CM. Unus B xupeou Er, quod vix consistere in con-.textu potest, sed in editione 1872 juxta codicem scribitur GEl. Sed in B linea estnea prima manu? Instaurator quidem adeo cooperit saepe veteres ductus, ut eorumvestigia. sub secundo atramento nulla deprehendere liceatj nee scio an eti.am hic velconsnlto instituts. inspectio quid proficietj nil mirum vero si singulari in LXX for- .mae YJfUP~ Y.U!! inst8.urator suffecerit frequens YJP.Ep« xupcov, ECoscitanter relicto, prae- .sertim cum YJIIJ.EP~y.upeov in aliis codicibus illi prostaret, credens fortasse se emen·

i3

- 98-dare. Sed vel amanuensis codicis primus potuit sie decipi, vel ejusdem antecessoraliquis, Equidem XUECexstans in SR et Ch sub obelo, in Hieronynio diserte, in M,et ex repetita quidem lectio ne et jam conflata. ex duabns y''JP'';1) y.lm in AId et 228,primitivam lectionem LXX putarem, eamque ex obelo appicto ab ipso Origene in suoarchetype .repertamreandem autem conjicio esse verisirr iliter primam lectionem Bvel alieuius ejusdem antecessoris tum ex frequenti ejus concordantia in lectionibussingularibns cum LXX Hexaplaribus, turn ex facilitate rnutationis y.u£t in l!~I' Conje-etarein demum leetionem "1)[1.:pa. xupc')u caeterorum ortam fuisse olim ex duro ac prorsussingulari '"I][J.epa. XUe!,et commntatam in frequentem in Prophetis et Novo Testa-mento formam "I)[1.Epa. xupc')u. Quod vero M, et licet imperfecte AId et 228 veteremLXX leetionem continuaverint contra omnes fere et ipsum B, si tamen 1 m. estin eo, id et alibi fit, licet rarissime: cf supra Isai. XXII, 22, 23, pag. G3.

Ezech, XXVI, 17, 18. Textus B.

17. y.ca ):I):J.'I-~1J't'c(c '£7:)! 0'0 e f"l)'JIj'J xa! EfljlJv!'J v~! WCU; Xc(':E)_lJ~Y,; EX Oa).ava'"r,; "I] r.o>'t; lJ

moavurcn (BI lI!v't" .. , B\.N '1' .. , leg. E"a!'J;':'"I]) "I) (j')U'7~':',)11 t')~')'J ((U,",,; 1.c('7!T')!; Xa.T')CXOU-C!') (7)':"II'J 18. xca pO~'lje'lj'1Ij1J'r'a.! ca 'J'ljv'7~c (B' lI'1j'7,)c)((1' ·".u.!P~; w:CU'7E~; CiIj1). Cum Bconcordant We, Wi et Tichonius in Sabatier, qui et iisdem vocibus utuntur omnes:solumWi W]JM' pro suu'm, (,,(1)"C"I);, et minC timebunt pro et timelntnt, forte ex VulgoNunc stupebun': 'I'ichonius antem in edd. Maxima Bib1. Patr. Lugdunensi et Gal-landi omittit Em at, contra Sabatier, qui ipsam Lugd. ed. citat, habet destructa estprOy.C(Tz).Ue'l);;'et legit inhabitantiblls pro hobitaniibu« ,Ve et ,Vi: demum codex Re-mensis in Sabatier in die pro ex die. Hieronymns in sua versions LXX plane differta codcl. ,Ve, \Vi et Tichonio, ac praeterea supplet ut Hexaplaris omnia. C)f omittitxa.cA. E. (J. ep'I}VOll, CiOCet XIX!E).Ue'l);,nisi Iibere contrax.it textumj caetera cum B - CiOCB,:M, A, uIli Holmesiani ex silentio colI ationis, Comp},Heronymns, We, Wi, Tichonius _omittnnt 36,48,49,68,86, 87.90, 91, 106, 147,228,233,238,239, 3OG,AId, Theodoretus,CM si tastatur. Habent sub asterisco SR, sub asterisco sine metobelo Ch. - 1r~; XIX-'t'.1u;}"I); B, 'Ve, Wi, Tichonius - 1r~; X ((nCUI,')!) XIXe,XIX':'EI.U~'Ij;M appictis alia manuasteriscis, metobelo, et nota e': eadem sine notis SR, A, AId, CompI, Rieronymus etHolmesiani omnes praeter 91, 239 ex silentio colIationis: Ch item, sed de asterisco. non liquet cum' illi appicto ante (Joc nullum metobelum apponat. - E~IXm~'Ij(ElAl'IXC-lIE(J!"I) BI) 'Ve, ,Vi, Tichonius, CM - addunt r;-:c; E1Z'Ir;5'Ij r'j1.1Jp~ £'1 :;~).fl'7Ij'lj fllJT~

X~! oe xC("Cocxoun.; ((1)"C"I)lI M cum asteriscis tribus iu margine 1 manu, et cum aste-risco initiali in contextu, et e' super 1 asterisco marg. alia manu, et sub ast~riscosoll1m Ch et SH, et sine asteriscoA, 26, 49, GB,87, 90, 91, lOG, 228, 233, 238, 320,AId, et cum aliquo errore scripturae 62,86, 300: item ac A, sed cum £'J Ty;!iflAfl(J~

Lucianaei 22, 36, 48, 51, 231, Compl, Theodoretus, et 23 et 42. Omnes ideo Hol-mesiani supplent praeter 147, 239 ex silentio collationis. Item addit Hieronymus, sedhabent fuisti pro e,,/ö')Y)9·r;. - 18. XIXCB et caeteri testes praeter A, lOG,qui adduntlI1JV. NUIIC s6lum legit pro xa.cWi cum Hebraeo et Vulgo - Ci,)!) B, We, Wi, CM- addun~ X xca 't'apax.9'"I)aOVTIXC ac X v'1jaoc Ell TlJ ~1X).a.aC'"lj, tmo Tl;; E;OaC~;(J01) M cumd,uohns 'as.teriscis 1 manns in margine, et cum asterisco initiali in textl1 et meta-belo post 9'a).a.I1I1"1), itemque nota 8' super primo asterisco in margine ab alia. manuj

- 99-sine notis 42, 86, Complut; sine notis et sine 't'"Ij 22, 23, sine notis -eb sme IX' A,26, 90, lOG, 233; cum asterisco ut M et sine ca -Ch; item sine notis et IX' et cumxccr ante ccr:r~ 49, et sine ccr et 't'"Ij 306, et sine cc, et cum £;~a~u pro E;OaCCC; 68,87,91, 22S, 238, AId. Legunt xccc 't'cc.oIXX;'"t}'Jo'J":ccc IXC ',IYJ'Jor £'.1 't'YJ ;'CC),CCO'O'II ar:ro 't'~; £;ou-a,cc; G~" Lucianaei 36, 48, 61, 62, 147, 231, 320, Theodoretus in cod. Bibl, Ambr.E 46 Sup. (ed. Sirmondi IX;'tO 't'"Il; £;01J'JCC<; G(1) £',1 't"lj GC<),ccaO'"tJ); sed 36 alia manumutat E;O;,I1CCC; in E;OOCCC;, et 320 indicem 1 m. eidem voci appouit pro nota mar-ginali, quam omisit. Omnes ergo 'Holmesiaui addunt praeter 239 ex silentio; et qui-dem etiam hie Lucianaei dissident a. caeteris. Hieronymus addit juxta LXX et tU1'-

babulltur i/l.~Htlae i/& mari ill exitu tuo, infra. subjioiens LXX verbisse in die c!J"cs-.iollis tltac. SEI X xccc 't ccpccx9y; (JOY"'IX1 'J1;aOC (sive IXC ',IY;'1oc) E'J 't'"Ij :1cc),CCIjO'YJ I CCIT~Tl1; E;OOCCC; 0'0:.1, literaliter a~ exitu comitatus tui, quae referantne liberiorern contramorem ejus ex contextu paraphrasim, quam vox Graeea patitur tarn in £;o~ccc; quamin E;OOO:.1 praesertim, an glossam comitatus ex margins in texturn reeeperint, nescio.Non video autem cur sine asterisco sint cc;'t~ n;; E;~a,a; G~U in M, Ch et SR. Numin textu LXX Origenis erant praemisso x!Xc praecedenti post r:rrCalO'ZCal; GOU, omissis_solum a LXX 't'apC<X;'Yjljo'J"Cccc cc, 1J1)'10C E'J 't'"fJ ;'IXAc<"a"fJ ut repetione praecedentium?Facile enim et xC<r sub asterisco poni potuit, Sed quomodo an» r. E. (Jou excidissentsimul III tot testibus dissitis, ut B, 'Ve, 'Vi et CM?

Ezech. XXXIII, 23-28. Textus B.

23. ;(C<, E"/:'JYj:;YJ ),~"/o; XUPC01J ITPO; [-l: ),:1':.1'.1. 24. tic: a'J;;-p':.17;WJ oe i(C<'t"OCX01Jvn; TCC;YJpY;[J.':.1!1.:'JC<; E;:C 't'Y;; '/YJ; 't'01J CapCC"ljA ),e·,o1)'1c'J EC; YJ'J cc~PIXC<IJ. xca xC<'rct7xe'J 't'"t)V "/Yjv ;.tatYJ!Uc; r;r).m1J; e'j.u.~'J Yi,tJ.I'J a:ao't'lXc "Ij "/"tJ EC; Xc('rC<IjXEIjC',I 2:>. aCIX'ro:Jto Em~lI C(1)'rOC~ 't'c<aeAF:/;C xupeo; X'JpIO; 27 ~':.1 eT.) EC [-l-r;v OC E'J 't'C<C; ",,?"!J,tJ.':.1,tJ.S'JC<C;[J.C(/..C<c.o'u; i'rE'101J'JtC<C xcc,or Err! ;:po'j':.1;:o'J TO:.1 r;r~cacou (DU ma-eou) 'rOC; ;'"I).oCOI; 't'0:.1 cc'/P'ju aO;'Yjt70V!C<c ec; i(CC'rIX-6pCal.tJ.CCxccc 't"1); E'J '[C<ci 't'EmxC!][J.~vc<c; xC<~ 't'OU; EV 'rOC; rmYJAC<coc; Gc<'JC<'rCal ccTt'on,'JCo> 28.xccr 0':.10'':.1 't'"I)'J ~/"IJ'J EP"l}[1.0'J xc<, CCl'.il'OA:C't'~CYJ ii~pi'; 't'"!J; i"axuo; C(1)":'"I}; xc<c epYJ,tJ.':.19YJaetcccTCC 0P"fJ nu 'O'.o~"lJA acC< 't'O [J.Y) ecvIXc ~cc<r.opzuo,tJ.:lIo'J.23. Elz'JYj':J"fJ B, M, Ch, Compl, et ex silentio um Holm. - e'/ElIo't'O A, 49, 62,68,86,

87, 90, lOG, 228, 233, 238, 239, 306, 320, AId Theodoretus. - 24. YipYJ[-lCo>,tJ.svcc; B, M,A, Ald, CompI, et plerique Holmesiani praeter Ch et SR qui addunt X 'tCC1J'tIX~ I,itemque sine asterisco 2~, 23, 36, 48, 61, 62, 231, 320, Theodoretus. M alia m. inseritasteriscum in textu, et ma.rg. addit e' X 'tCCUtIX;, - ).s,,/ouaclI B, M, A, AId, et ex:silentio HoImesiani Hesychiani praeter Ch, et SR qui addu nt X AE"I0nE~ I, itemquesine asterisco 23: '").£,0',1"':; ).e"l0uac'J 36, 48, 61, 62, 231, 320, Complet Theodoretus.- Ea,tJ.!'J B et caeteri, sed sub obelo Ch, SR, itemque cum obelo manu alia M.-25. ~,cc't'ou't'o emo'J Clutac; TIXa, "AE,,/U xupco; X1J,OCO~B, M, CompI, SR, et cum y.upco;semel 'Ve, CS, CM j -et sub a.steriseo Ch, minus recte fortasse, ut infra. dieetur - ocC(-TQUTO ECT:E IT?"; CC1J't'~U; OU't'Cal; emell C(a:N1JIXc' iCUPCO; A, 49, 68, 86, 87, 90 (106 cum Emailex silentio collationi:3 pro hac voca),-147, 228, AId, et cum 't'ccae AE,,/!C pro ou't'Co>~ Emrv320 j et sie partim ubi afferuntur 26, 62, 91, 233, 238, 239, 306.· Ut B sed cum«~Co>lICC' xupro; 22, 23, 36, 42, 48, 61, 231; item cum Ems et CCaCal1JC<Cxupco~ Theodoret.Demum SR ad CClJ't'oc; marg. charactere medio IT?"; ClU't'OU;. - xupc~; B, We, CS, CM

- 100 -:-- addit X mc fOU aCfJ-afO; E~~!n. xa, TaU; 0'i5a),p.~u; up.':.)'J a'pr:; ~r';; fa "a":.IAa XUfJ-"'V xa, a'fJ-a EXX££f£ xa, nlV 1YJVx"YJpo'JO[J:tj~E't'E; '~~r,~£ tsu 'n';; p.~xa,p~; UJL':.)'JE1rOr.,,-~ aan ßi1£Au1fJ-a xa, £1.aO'fO; fYJ'J 1U'J~cxa. T~U r.h;~co'J «u't'o;) E?,a'JaTE xa, 't'l'J'J-'YJV x)..,,-?( POVOJLYJO'Er£OUf"';; ~,afOU't'O mrov npo; «UTOU; (marg. char. medio ",JT~';) Ta.~E ',£1EC aa"~?( lIa, Xup'o; I. SH, nisi quod oscitanter appositis punctis T':.)'Jp.(q.acp~'J vel Ta,; p.ala,-pa,; legeret solus omnino, nisi ex Pescitto id fecit. quae in plurali verfit ut et Vulgcontra Hebraeum. Cum SR concordat etiam pro asterlscis Ch, legens 'rll; p.~xa'pa;.sed in fine XA'11POVOP.YJrJETCi I•.OU't'~; 'PEC; r.fo; «"J't'';:J; *TaO! ).:.7[C a.o':.):l2i xupco;' I.Mincipit asteriscum cum sn. cetera legi& omnia cum Ch: in M snnt alia manu asteri-scus initialis in contextu ante Enc, ultimns ant-e -:-:;(0£ et nota e appicta prlmo exnovem asteriscis marginis qui sunt 1 I.; sed ex autotypia non liquet utrum postalterum x).·fJpallop.'tJO'e,,~sit metobelus, an longe serior nota interrogationis: si est notaista etiam OUf"'; 'pu; npo; aUfOU; essent sub asterisco contra Ch. Sed vix nota inter-rogationis videtur mihi. Initio demum in M ,~c m. seriori mutatnr in £i;U, quae estlectio mixterum 42. 62 ex .Lucianaea mua"'tJ. Pro asteriscis melius caeteris sn. quiaOCc(fOU't'Omrov au't'oc;fa~E h.-Iu xup,o; xupco; habebant LXX, ut ex n et testibns cumilIo concordantibus apparet; illis autem ex LXX retentis sine nota. ponenda, erantsub asterisco etiam OU't'~; ~la't'oufo usque ad y''Jr'';;. ubi tarnen Hebraeum melius referuntCh et M. Sed textns SH OU't'~; ex additione Hexaplari. recipiens. et dein "eteremLXX translationem resumens pro alia, interpunctione curavit mOOeri.nt fecerunt co-dices cum eo hie legentes A aperte in autotypia, et alii mox afferendi: verum velOUf~; Hebraeum vertens ad literam. vel liberum OI2't'~;)'t" TC(OZ snpervacaneum est,et secundum obelo erat confodiendum. Hieronymus ait non haberi in LXX a Quiin sanguine eomeditis usque ad Haec dices ad eOB: Sic dicit Domilllls DellS, et contir-mat rationem asteriscorum in SH; citat autem, ut patet. pro textu suam ex Hebraeoversionem, non Graecum Ch et M, neo SHe Etiam caeteri codices Holmesiani unacum A, 320, AId, Theodoreto. suppleverunt LXX juxta Hebraeum. Lncianaei, ut mosillis, constantes unum textum praebent. fere nt Ch, a quo solnm in his discrepant,omissis seriptionis differentiis et erroribus apertis: £~Eto-r, pro '~'. p~.!l(aI2; pro /u-la,p"), ßOEAu1p·aTa,xaflXx','tJPOVOP.YJa'£TE: sie 22, 23, 36, 48, 61. 231. 320, Theodore-tus i solum 22. si recte Holmes. absurde TC(O£ h'/zt cca:Al'J~c x"tJP!O; pro x~rax),-r,poll'-U'l7a'~fE, et Theodoretus resumens post commentarium omittit. ut alibi facit ~'J't':.I. Elm-I ( , :» , ,Tepa; C(UfOlJ;. Holmes. dat male ex ipso contextll xa,:,ax).-r,po'J':1.Y;~2't'Z pro suis codicibussed 320. et Theodoretus recte, ut dedi. Demum 22 et 320 sub asterisco habent abEa'f)'}t£ ad E,U.U.(VC(T£.Ex Lucianaeisne Ch et M correxerunt Hexapla. scribentes CiUf~; .EpEl; pro OlJ't'~; a,af~UTO £moll? Alia recensio est in A 6t codicibus affinibus ei et M.Sic A: £7t~ T~ ai~C(Tt rpC(1€0'~a, Cc), y.al Ci'i9a',p.o'J; D[1.:.I'I h;:1.'t!O';~c (E) '1r,O-;; co~).«(£laruAC() jj,u.~v· xa,. C(tfJ-C(EXXECfc(' CE) XC(c T-r,V 1YJ'J x),-r,l0'lO.!lY;~;'t'2' (E) 'O'rr.T~ £i:C T)'}pop.rpC('.C( iip.ruv E7tOI'11a'C(f£ßAEA1i1P.~· xa, avy;p T';'1 r.),y;~C';'1 CCU't'Oll £:1.r2'1~Ta, (z) xC(c T)jll1'1111 xA"'PO'lop.YJO'E~at (E' OU'r~;' ~,C(~o1)rQ £t7t~1I «'J':~'; ':'~o~l~/El x"Jl!O; xlJlm;. Omissiserroribus scripturae con?ordant cum A ad literam 26: cum 'X"~TO; pro «'Jy;P 4:9. 90:cum 1.ac ml Tru atfJ-".fl et EXc(O'fO; codices 68, 86, 91, 238, Aid: cum xcc, Ei;C 'rl'J'I fO,U.- .rpc(lav, ßacJ,lJ'I p.C("(C(, EXCCO''t'O;87: cum TIX £ca":.IJ.a,sine y.2r ante f~'J iY;'J 2°. et cum tCQ:-f01J't'O TaaE mroll aUfor; TaoE ).£1Et xrpco; 106: cum Er.::cTr.; p-;(2C~;. £j(~~'t'o;, et omissidO~f('); et TaaE )'&1" XlJP'~; XUPIO; 228: cum ßarJ,UIP.~TIX 147, 233, 23ft. 306. sed 306etiam xC("axA'tJpovofJ-YJaEfE. pro XAYJpOllO[J."f;a'c"(~1°, si recte dat Holmes. Mixtl 42, 62:

- 101 -_42, u:m f~:J I%cJlI%":~;Ea9cET£ XIXC TaU; Ci?, TCXEr~:;».IX: 62 11m Tau I%CP.IXTQ; £a~,n )(IXC Tau;

af~IX'-Jl~U; UJl.r.lll I%CPEf£ 1TP~; . TIX £(~r.l).«, Em T~; p0p.tp«rCt;, X«f IXI%a't'o; T~Y 'lUYCtCXIX

T~:J r.h;ac~'J, et aUf('); 'pee (sic Holmes) 1TpO; CWTOlJS" ~CI%'t'OUTO Ef1fQY I%UTOfS" TIX~e AE'l£f

IX~:;)Y«C X1).O'O;. Complutensis tota.m additionem ha.bet quae tamen a. nullo ex codicibnsHolmesianis, qui omnes praeter B legunt, pro tanto. vocnm varietateesse pot est ;Tpr.l"/(,J imo nunquam in LXX occnrrit, quantum apparet ex Concordantiis Trommiiet Lexico Schleusner, et a. ~ovo Testamento editio Complutensis videtur sumpsisso,Jl.'J).u'J(') antem nunquam vertit Hebraeam vocem hujus loci in LXX juxta easdemConcordantias. Ex Iectionibus aliquot convenientibus cum Hebraeo, vel cum Vulgata,alterutro istorum inter se dissidente, lectio Oompluteusis mihi videtur ex istis .con-cinnata ab editoribus. An lectionem Hesychianam, quam saepe sequitur CompIu-tensis in versibus praecedentibus et sequentibns, nimis duram judicantes editores,aliam versionem ipsi fecerunt P - .21. EC p.Y;'J B, A, Ch, Theodoretus ms. et ulli Holmesiani ex silentio collationis :

. sic M 1 manu, alia ~ P.Yjll cum 239, 306, Compl - Ef p.~ SH, AId, 23, 320, Lucianaei etHesychiani, inter quos codex 106, Theodoretus in Sirmondi, We, - P.«XIX'P«C; B,Ch, M ut nunc, 320 primo, ut apparet, CompI, et nlli Holmesiani ex silentio, We,.CS. - P.«X«lp« SH, fortaase MIm. ex conditione literae A flnalis, A, 23, Lucia-naei et Hesychiani, inter quos 26, lOG, AId, Theodoretus, CM; et ex rasura 320. _28. IPYi,tI.'J'J B, M, A, AId, Compl, We, CS, CM, et omnes Holmesiani ex silentio praeterCh qui addit * )(Ca Yi'(<<w1lJ.E'JYj'J /., et sine asterisco SH, 62 - EIS Epl1[J.OY XIXC «1r~-).Ela'J 22, 23, 36, 48, 51 231, 320 i Et; EPY)l.J.'J'J solum Theodoretus: Et; EPY)P.~a'CY 42. _GlUta).Ef.ac B, M, Ch, SH, 'Ve, CS, CM, et Holmesiani ex silentio praeter 22, 23, 36,48, 51, 231, 320, qui legunt n«ua'£'rIXC. - EPYj.'J.~~y;aETIXC B, M, Ch, et caeteri praeterA. fPYj.u.~;;y;a'J'J~IXI. - 'r'JlJ la'pIXYJA B et eneteri praeter A. et Compl omittentes. 't'QU. _

at« B, M, A, Ch, caeteri praeter 22, 23, 36, 48, 51, 231, 320 et The6doretum, le-gentes 1t'rxprx.Folium unum codicis palimpsesti Musei Britannici, Add. 14, 665, fo1. 2, Ezeeh. IV,

16 - V, 4, sed ,"aIde mutilum, edidit Tischendorf, Monuments. sacra, p, 313 - 4. Re-censionem Luciani folium istud referre primus visit Cornill, EzechieI, 65, et lectiornas Lucianaeas contulit, nec vacat describere. Ejusdem palimpsesti Ezechielis sUlltfol. 1, 5, 6, 7 ejusdem codicis, sed vix aliquid legi potest, ut docet Doctor Wrightin suo Catalogo Syr. Cod. Musei Britannici, p. 1118. Sed feliciter contigit, ut ejus-dem, ut puto, palimpsesti uberiores' reliquias detegerit Reverendissimus Cozza-Luziin Ms. Syria co Vaticauo 162 Catalogi Assemani, cujus notitiae supplementum mihidedit Scriptor Vaticanae Bibliothecae Reverendissimus Ugolini. Etiam iste codex, ut~ritannicu8, ex: )Ionasterio Scetensi prodiit, in quod illatus fuerat an. 932 a Mesopo-tamia, quae Patriarchatui Antiocheno suberat. Lucianaeae recensionis patriae. Ejus-dem autem esse palimpsesti credo ex paginarum utriusque codicis convenientia innumero columnarum dupl~ci, in eodem numero linearum 21 in quaque columna, et inmedio numero literarum 9-10 in quaque linea. Si conferre liceret Vaticanum cumspecimine Tischendorf, op~ allato n.O4, res plane definiretur. Cum hujus Vaticanicodicis insignem locum Lucianaeum jam dederim, Ezech. VII, suffieiet addere: primoyrr, ~6 eum supplere praemisso uno asterisco (.)~7r£pcanp«c P.E).EfYjTCX«', plane ut M, in .quo e9~ &!!teriscus 1 m., et 8' superscriptum alia manu, ut Ch et SR, in quibusitem est ßsteriscU8, demum ut ceteri Holmesiani et Theodoretus, qui habent, ulli cum

- 102-levi varietate, sine asterisco, praeter 239, de quo ut 8aepe silet Holmes: deinde inseptem foliis, quae mihi descripsit Reverendisaimus Cozza-Luzi, constanter coneordareOlim Theodoreto et cum Lucianaeis 22, 36, "48, 51, 231.

De codice C nihil in Ezechielis locis tractatis attuli, quia ibi mutilus est. Plura quaein fragment is servatis contuli indicant suam ipsum rationem continuare, ut veteremtextum cum Hesychiano misceat, vix. alicubi aliquam leetionem Lueianaeam offerat.. Jam nonnulla de conditione M in Ezechiele, quae suppleant Commentationis partem

primam, quam cum seribebam vix octo Ezechielis paginas habebam. Ad illius pa-ginas redigo notas.

Pag. 4. In Ezechiele praeter asteriscos frequentissimos 1 mann initio linearum, etalios appictos alia manu recte Hexaplari ratione, ubi eorum vis incipit, ut passimin t~to codice, excepto Daniele, sunt etiam obeli et ipsi solum initio trium linearum,P: 581, V, 2, 641, XXI, 4, in quibus locis ipsa positio initio lineae, lie et obelo no-tanda incipiant reap se versus fine m lineae, ubi in secundo loco recte inserit arctealia manus indicium est, quod et ipsa forma elegans testatur et color atramenti,quantum ex heliotypia licet judicare. Quando enim alia manus obelos et" asteriscosin media linea, inserit, non ante ipsam lineam repetit, sed ante sequentem soletcontinuare: e contra asterisci primae manus initio lineae apponuntur, etiamsi in medioejus eorum vis incipiat ; sicubi asteriscus 1 manus in medic lineae ocenrrit, mefugit. Haec ratio primae manus plane abhorret ab illa codicum Hexplarium omnium,ut statim ante suppleta, vel reprobata asteriscus et obelus ponatur, et metobelo quo-usqt1e uterque pertingat indicetur, ut ipsa secunda manus M faeit. Cum vero sit minusperfecta, ab Hexaplari libro non videtur fluxisse is to. ratio, et Hesychio tribuerem.qui, usum notarum in Homero Grammaticorum Alexandrinorum imitatus, solum initiolinearum apposuit ; sed in IIomero vis notarum cuique integro versui refertur contrane in LXX recensitis,

Pag. 13-19. In Ezechiele praetor istas ex Hexaplaribus libris curas aecesseruntitem alia manu ex reeensione Lucianaea lectiones aliae simpliees, aliae asteriseo no-tatae, aliquae demum cum praemissa nota. amA-r; ~/pa.P-r;/. Simplices, ut VII, 10, VIII,2 rpfT/OU;, quae pura. et puta leetio Lueianaea est, quae et in CE et in Theodoretoextat, proposita in ed. Rom. 1587 ex libris quibusdam et Theodoreto, a Drusio inVet. Interp. Fragm. ex: conjectura Aql1ilae vel Symmacho ineunctanter tributa, a quooscitanter Montfallcon derivavit A. I. (,);opa.a-c; rpE,,/,,/ouaa. (sie), notans pro leetioneTheodotionis et ista: ex Drusio et ex: MS. Jesuitarum (M): et ex: Montfaueon demumField secure: A. !. (,);0p"ac; rp:"l"/ovr;, codex: Jesuitarumj lieet eandem afferat statim etex Lucianaeis. Alibi non raro istae lectiones occurrnnt in M in Ezeehiele. Asteriseovero notata oceurrit lectio Lucianaea IX, 7; et praemissa nota O'mA-r; 1pa.PYJ XVI, 4,21, 29, ao, ubi tarnen etiam Symmaehus sic vertit in SH, 31, 32, 61, in quo po-atremo loco sic Luoianaei ex silentio eollationis legunt cum B, aperte vero Theodo-retus. Alibi in cod ice non vidi hac nota insignitas lectiones Lucianaeas. Snmptaenefuerint istae leetiones Lucianaeae ex libro Hexaplari deseripto ab ex:emplari AbbatisApolinarii, an directe ex libris Lucianaeis, non habeo quo definiam. Saepe quidemlectiones Luciana.eae apponuntur in margine Prophetarum versionis Syro-Hexaplaris,quas ut Lueiani jam indieabam an. 1861 in libro Mon. S. et P. I, I ad Threnos, Ill,22, IV, 15, pro Isaia, Tom. V, p. 2, an. 1868, et pro Genesi an. 1864 Tom. lI, Gen.XL, 5, XLVI, 27, XLVII, 4. Alibi in M Lueianaeas leetiones marginales eonsulto

- 103 -.non quaesivi, sed Isai, H, 5, Thren. I,8 eandem Iectionem Lucianaeam in marginehabent M et SH.

Praeterea Hebraeus occurrit in Bchollls critic is praesertim versus. finem libri,ut p. 674, 751 ter, 752 j p. autem 579 obelo apponitur nota frequens in SH, et inter-dum in BI et alibi ot) X£ltOCt 'TCOCp £ßp(ocl~r;): imo p. 684 et 686 Scholia duo Hebraei.eh, unciali longe diverse scribuntur, manu quam cum Montfaueon, Hexapla ad XXXII,6, Latinern dieerem,

Nota -ru/ocT(')1I oc1lrl1pocp~1I plene scripta occurrit p. 744.Sunt etiam Scholia critica vel alterins generis, ut page 686, 744, 751, 752.Omnino conditio curarum seriorum lieet eadem in summa. ao illa reliquorum

librorum, aliquantulum differt, ut appareat codicem Abbatis Apolinarii, vel etiam re-Iiquos libros, quibus recensentes usi sunt, non ejusdem omnino fuisse conditionis acilli, ex quibus alii libri retractati fuerunt. ,Pag, 20. Numeratio T'-lV TOP.~JV Origenis, ut et in nota p. 21 indicavit omnes appo-

nuntur ad XXV, prime excepto. .Pag, 21. Stichorum numeri in Ezechiele ad finem libri prosequuntur, et ultimus rx

est XL VII, 12, sed ulli ex intervallo praesertim initio desiderantur, et ultimum textuspaullo amplior subsequitur quam ferat centenarius Stichorum numerus. Claromontanusdat Ezechieli eundem numerum MMMDC, Nieephorus MMMM.Veteri numerationi pro-pior M, si tarnen Claromontanns non est lapsus. SH apponit sine interruptione Stic1lo~rum numerum centenarium ad XXII, 26, dein duobus omissis ultimum MDCCCC,adscribit XXVI, 10. Undecim eorum notae in utroque extantes concordant.

Manus curarum HexapIarium in fronte paginarum, semel in margine, notas tem.'poris textus apponit, eademque praescribit Capitula brevia frequentissime in fronteitem paginarum, non tamen ubique. Notarum temporis unam tantum videtur scriptoromisisse XXVI, 1: XXXII, 17 autem non eam textus apposuit, sed qnam Scholion

. definit ex contextu. Sed hnjusmodi alii inquirent.Demum post subscriptionem Ezechielis manus inelegans.scripsit plene ~''-lp9r.1fOCt

quod non occurrit post alias subscriptiones. Sic fortasse interpretanda nota post sub-scriptionem libri ~umerorum in Sarraviano, Tischendorf, . Mon. SUI, p. XVII,XVIII, et Tab. 1. Siglis plus minus apertis et in aliis codicibus oceurrit. Rem ipsameodemque v~rbo memorant subscriptiones seriores codicis Sinaitici ad 2 Esdrae etad Esther, et Scholiorum Proverbiorum in Tischendorf, Notitia editionis codicis Si-naitici pag .. 122, quae adamussim Syriace vertitur in subscriptione ProverbiorumSH, in qup eadem res eodemque verbo saepe recurrit in subseriptionibus Exodi, 3et 4 Regum, Ecclesiastae, Cantici, Prophetarum M;inorum et Isaiae. In Tiscbendorfin subscriptione ad Proverbia corrige ocü't'2eXEtp6; in ocü't'0XE.tpl cum Field, Hex. Orig.Proleg. p. c, quem cf. e~ pro his omnibus. Sed ipsae notae ex Hexaplaribus librisd~sumptae codicis Marchaliani et praemissae Isaiae et Ezechieli luculenter rem te-stantur, quas et attuli p. 27. Cf. et Wattenbach, Das Schriftwesen im Mittelal~er, e~.I, IV, 1. p. 184. Quatenus ista correctio se extendat in M,nescio definire ex una vocegeneralis significationis, eujus. etiam manum non memini nunc me eandem vidisseincodice,. fortasse quia accuratius scripsit ,in. corrigendo, q~am fecerit in negligen-tiori nota. .

Page .41. Additiones, ut in caeteris libris, etiam in hoc factae f';lerunt. NotabiliC?reilt nota publicae .Iectionis p. 705" XXXVII, 1 T~. oc1r~, rt,ocßßoc't'?J 'TCP~i': u~ciali eba-

-104 -raetere scribitur sed plane alio ab Aegyptio textus et curarum Hexaplarium ; vetu-stissimum Graecum imitatur, sed manu non satis firma, et satis serior videtur.In Daniele, quem juxta Theodotionem jam antiquitus legit Ecclesia, recensio,

saltem lata, ut in caeteris non extare videtur, quamquam et Lueianus et Hesychiu scum manum caeteris libris admoverunt, aliqualem similemcuram etiam Danieli ad-hibuerunt, ut ex collatione praesertim cap. IX vidi. Certo tarnen quae varietas ex con-tinuatis ab uno in aliud apographis indueitur, et qui habitus indui solet codicibusejusdem regionis et in hoc libro contigit, ut patet ex variis Iectionibus quas Hol-mes exhibet et ex M (XII), et facile quivis potest in eo examinare. Sufficiat Dan.IX, 27 hie indicare, in quo textus Theodotionis sine additions est in B', et in septerncodicibus 37, 42, 130, 229, 230, 231 et 232 ex silentio eollationis, praeterea, ut vi-detur, in Chrysostomo collate Com. in h. l. et I, 644: ac demum in We et in Ter-tulliano, qui tamen postea resumens breviter habet etiam et deetrue: pinnaculum usquead iuteritum, quae fortaase aliunde habuit. Habent vero additionem BU, M, A, etcaeteri Holmesiani tum Hesyehiani cum CS et CM, turn Lucianaei cum 320 i sednon sine aliqua varietate, praesertim inter plures Lucianaeos et caeteros. Theodo-retus qui lumen afferret, omittit additionem in textu praemisso in ed. Sirmondi etSchulze, nee tangit in Commentario, sed quod Holroesiana collatio taeet, codex Au-gnstanus saec. IX vel X in notis Schulze habet eadem ac margo B', nisi quod anteain textu legit 'tJ[J.c~u pro £'.1 't'(.) 'fi[J.'~£c cum Chrysostomo in locum et aliis Lucianaeiset IIesychianis, et in additione fr-r£pu"lcou sine e(.);. Locus Clementis Alexandrini inHolmes collatus cum contextu ejus, refert quidem in summa additionem, sed mendovidetur laborare totus locus.

Quae differentia, levior quidem, vel in hoc versn est inter Lucianaeos cum The 0-

doreto, et M cum ceteris ei affinibus, major et apertior apparet in toto capite vel exipsa. collatio ne Holmesiana, licet interdum M ista omittat j scilicet 22, 36,48, 51, 231 .solent cum Theodoreto facere, ut in aliis libris, cum M vero alii qui a B disceden-tes cum ilIa fere concordant.Codex C, qui ueficit ante v. 27, in lectionibus plane singularibus V. 17 £pYJf1.~-

~£1.1 pro 'P'IJ[J.01.l, et v. 22 [J.oc, concordat cum uno ~olmesiano 230, nunc Vaticano,sed olim Monasterii Cryptae Ferratae, cujus etiam nunc est maxima pars eodicis C.Et vicissim interdum in hoc capite uni conveniunt interdum 230 et 233, nUlle Vati-canus 2067, olim CVI Monasterii S. Basilii de Urbe, cujus longam et insignem de-scriptionem dedit Hieromonachus Philippus Vitali ejusdem Monasterii in litteris adJosephum Blanchinum, elUtis in hujus opere, Evangeliarium quadruplex, I, p. DXIIseqq. cum tabula.· inter p. DIV-V. Hujus enim cum Holmesiano 233 identitatemplane probant loci citati pag. DXIII B ad fol. codicis 268 et 295, quorum circum-stantias omnes refert collatio Holmesiana ex uno codice 233. caeterum C ut soletsaepe tuetur vetustissimas B lectiones.Mutilus est codex M in Daniele quatuor foliis, paginis octo, inter 802 et, 803 a

Cap. V, 21 [J.E.tOC 't'(')'J ~'IJpctj)'J ad VII, 9 A~lJj(01.l c.>C'E.C XCr.l1.l, quod et quantitas textusdeperditi confirmat .. Titulus libri est l1CC1.lCYJA XCCTCC 0£o~ontj)lIo~ (sic). Liber inscribitur XCCtCC 0£oa"otc(.)1.Iccetiam in Holmesiano 62 (Cf. Praefationem Holm. ad Esaiam, qui identidem in ullislibris lectiones Hexaplares recepit. Jam nominatus 233 in Blanchino 1. c. p. DXIVpost Dlnielem apponit CCUTYJ YJ E.xa-oac; GeO~O't'Ctj)lI0;. Num in aliis libris oecurrant si-

- 105miles notae, nescio. Et in codicibas quid em G2 et 233 ex silentio lIolmesii et Blan-chini satis eruitur non sequi texturn LXX, neo enim fugere collatores poterat, siadfuisset, nee, si exstasset, tacere poterant tam ramm librum, notissimum jam exuno axemplari Chisiano, in quo tamen praeit translatio LXX, quam sine nota xC(,:,cceco~o't'c(uyc.c hujus textus subsequitur. Cf. editiones De Magistris, pag. XXII, 131, etTosephi Cozza-Luzi, p. VI. Titulus codicis :M indicaretne adjectam fuisse translationiTheodotionis alteram juxta LXX? Quidquid de intentione amanuensis fuerit, reap senumquam hanc fuisse additam conditio codicis mihi demonstrare videtur. Etenim ulti-mus fasciculus folia habet 12, non 10, ut fere totus codex, qui alium non habet 12foliorum ; primum vero folium p. SOl) est physice unitum folio duodecimo p. 832, utex ipsa heliotypia. apparet, et caetera folia interjecta se recte excipiunt item physiceunita : pag. demum 832 in fine est subcriptio simplex ac.cYC'lJA. Cur irregularis fasci-culus 12 foliorum, si alius liber succedere debebat? Sed, ut quisqne videt, ista argu-menta rem non plane conficiunt.

Ex: istis collationibus deducere licet quaenam sit relatio textus primitivi ill adtestes translationis LXX. .In Isaia quidem ejus concordia cum S. Cyrillo et cum codice VIII Holmesiano

Aegyptio ex ipsa scriptura, et in multis cum CM, evidenter Aegypto eum vindicat, .in qua (;IX notissimo loco S. Hieronymi in Praefatione in Iibros ParalipomenonHesychiana recensio obtinebat. Cum 11{ autem eonsentiunt in Isaia A, 2G, lOG, H18,aOG, et post eos mixti plus minus ex Hesychio e, S et 1 manu et serioribus, 49 etalii saepe allati cum illis in collationibus praecedentibus, quos brevitatis causa He-sychianos dixi,Eadem relatio M, Cyrilli et CM est in Prophetis Minoribus, ut ex toto. colla-

tione. Cyrilli vidi, et satis arguitur ex collatione quam dedi capitis I Oseae: iidemautem codices A, 26, 106, et, ubi exstat, 198 eandem tuentur concordiam cum :\1tum hie tum in aliis diversis Capitulis Prophetarum, quae contuli. Eadem ratio nein Isaia mixtomm plerorumque, exeepto S, q_ui1m. cum B faeit.'In caeteris libris deest textus continuus S. Cyrilli; sed· tum Cl\! lectiones pro-

prias l\r" identidem tuetur, tum codices A, 26, lOG, et in Ezeehiele, quem solum cumIsaia habet, 30G continuant coneordiam cum l\f, lieet A minus constanter in Jere-mia, et 106 longe recentior alicubi. Codex 198 pauea Ezechielis habet, in quo po-tius mixtus est quam Hesyehianus, et in J eremia et libris annexis ad LueianumdeB.eetit. Eadem continuat relatio mixtorum. Omnino igitur videtur continuare iniisdem codicibus Hesychiana reeensio. Quod confirmat collatio loeorum Cyrilli, quosnon ex imperfecta editione Auberti contuli,· sed ex editione ad codices exacta Phi-Iippi E. Pusey, et ex fragmentis in Lucam edit is a Mai N. PP. BibI. T. Ir, et exintegro textu Homiliarum, licat partim deperditarum, Syriace accurate verso etedito a Doctore R. P. Smith. Eadem enim in his locis coneordantia. Cyrilli cum J\f8.0 in Isaia et Prophetis Minoribus.

In Ezechiele tamen M, licet cum socüs suis conveniat passim, et basim textu~Hesyehianam tueatur, ut praesertim loous VII, 1-12 oollatus indicat, mixtus est i-dentidem ex Hexaplari recensione, ut locus collatus XXXIII, 23-28. l\Iulta, quae hujuslibri contuli, eandem mixtionem ostendunt.

In Daniele relatio codieum cum M eadem est RC in aliia libris, lieet minus e-videns differentia recensionum H~syehianae et Lueianaeae esse debebat, cum non

a

-106 -LXX, sed 'I'heodotio utrique substratus esset; nee recensio Hexaplaris in censum hievenit, quae textui LXX innitur, qui non exstat nisi in Chisiano et in Syro-Hexa-plari versione.Quod autem evidenter ex collationibus datis apparet, licetut omnes codices etiam

}f lectiones singuläres vel aliorum testium alicubi offerat, hoc est, eum referre cumsuis affinibus in summa recensionem plane diversam ab Hexaplari et Lncianaea,et minus quam istam, magis quam ipsam Hexaplarem recedere a textn B, ubi re-censio additamenta nulla postulabat; ita. ut jure M repraesentet unam ex trifaria. va-rietate textus LXX, qua totus orbis inter se compugnabat, ut testatur S. lIierony-mus-in allata Praefatione in libros Paralipomenon, eamqne Hesychianam, ut relatiotestium et ipsa Aegyptia scriptum indicant. Jam enim, si ex Hieronymi silentio estarguendum, textus LXX non reeensitus in nsu publico cessaverat, et mixti codicesjam tunc, ut puto ex indiciis ullis, in inferiori Ita.lia incipientes, ex eorum vaga etprivata fortesse origine a S. Hieronymo nominari vix poterant.Sed plenus de Hesychiana recensione, et de codieibus ex ea mixt is tractatus, in

quo et patriam codicum diseutere oporteret, non est hujus loci : et latior evader-etquam ut in Commentatione de uno codice Merchaliano convenienter instituatur.

VIII

Relaiio eurorum Hcxaplariuni M ad recensionem Hcxaplorem.

Ex descriptione codicis pag. 4, et sellq. et ex supplemento pro Ezeehiele pag. !)l,jam innotuerunt quaenam sint istae curae Hexaplares, et hie sufficiat eas recensere,prouti sub oculis ponunt tres tabulae additae, Isai, XLIV, 7 - 15, Jer. XXV, G -34, Ezech. VI, 13 - VII, 7. Pars herum jam supra allata, hie simnl repetenda prospeciali proposito. Ut jam ex descriptione patet asterisci et obeli, nisi indico 1 ma-num, et marg. omnia alterius manus sunt, ejusdemque et eigla Interpretum.Asterisei et obeli in contextu.IeaL XLIV, 10M sub obeEs' xca iAlJ'(o·r::.; c(:,I~t.h; Z2l i.2n.; ~~E'J ,"::,1';'1":0 ;;~?2Y-

~llac(1J xC(c x~roc (XTrO c('J~f~r:~'J· Deest metouelus, qui saltem post c;r.?2'J~·t;':i2'J ex:obelo ante mediam vocem pertingit, sed etiam ad finem lineae post c('J~?~i.~'J potestpertinere, cum nullus metobelus appictus in media linpa subindicet a(l finem ejusvim obeli perseverare. SH sub obelo <r2:rr.;, quod-ante ~'J~(.)."IJ in textu habet, inmarg. M, et xc(c x~poc. Ch imperfecb, ut saepe, sine ulIo metobelo apponit obelosante C(n' C(,aXlJlI~"I}(J'o'Jra" <r~'Jn; et y.ac ;'~'J-:E;, et hac ratione fere cum )f conyenit.Declaratio differentiae inter M et Hexaplarem texturn pendet a quaestiolle, utrumOrigenes etiam Isaiam plene recensuerit, supplendo omnes defectus LXX, ut fere:fit in caeteris libris, an difficultate deterritus ex libera. translatioue LXX ae forteetiam tae~io victus in ultimo libro (ultimum enim locum in Ch, SH et locis citatis abEusebio in Eclogis Propheticis occupat), minores curas illi adhibuerit, contra ae fecitLucianus qui in hac ipsa pagina. omnes defeetus LXX supplevit, quos in margine Mhabet, lieet ex alia recensione. Sed quod dubiurn esse potera.t ex habitu textus in SRet ~h qui plane cum SR eonspirat in conditione Hexaplaris recensionis in tribusexeerptis, quae mihi descripsit ex codice Reverendissimus Cozza, puto explicari exratione qua Hexaplares curae in M repraesentantur. Hie enim in Isaia plane ut in

107 -Jeremia et partim etiarn in Ezechiele, ubi plura Hexaplaria jam in textu vel exrecensione Hesychiana invecta fuerant, quae sub asteriscis suppleverat Origenes,haec in margine solet apponere sub iisdem asteriscis, uno asterisco inbruso violenterin textum, ceu nota loci, cui referuntur illi. Jam vero partem horum in textu1mbent SR et cum asteriscis es, vel iis omissis, partein vero ut M in margine ap-ponit SR, item cum. asterisco vel sine eo, et paullo pauciora quam M. Ch enim arche-typus vix nlla marginalia habet. Si autem isto. omnia marginalia sub asterlsco intexturn SIT et Ch inducerentur, plane idem habitus Hexaplaris in Isaia SR et Chesset .ac in caeteris Iibris. N egligentiae ideo traditionis textus Graeci Hexaplaris,ex quo SIT translatus fuit, et Ch longo intervallo derivatus, imperfectio recensionisHexaplaris in Isaia tribuenda ; et perspecta ratione 1\1in curis Hexaplaribus, hie turnconfirmat, tum complet traditionem Hexaplarem Isaiae in SR et Ch. Quod ex con-tentis in hac ipsa pagina declaratur. Ita in hoc loco ponatur in textu. sub aste-risco, supplementum M aeque sub asterisco, et obeli restituantur recte, una a.lteravevoce, quae etiam exstat, cum 'textu connexa, purus textus Hexaplaris recupera-tnr. 9oux ~t.):,;7ec IXU":~U;' 0'* xea fLrxp'rUpE; IXU't'~V wrcv' eux O~~V'rIX! XIX! (lU "IvUJrJ')')'t'IX! CVIX

~ at(izuv:3'~7t'.l· 'rt; 7!AIXIj'IJEt t!1XYpOY xrxc "I).U1t't'ov XIj,)')WIJU u; IXY~?EA'I7' C()?1J7!IXlI'r£; OCxOC')UJ-

X v,uv't'ö; I(1)'t'~ IXtt1xvv:3''fI'70V'rlXt / -:- an IXta-XUV:3'y;O'OY'rIXC ot 1tAIXO'a-OYTe; :3'£011 XIX! "'/),v10ll-

"7" TE; 1ta'J'rE; a'J~l'E),'17 XIX' 1ta,)'rE; O~EV E."'/£1I0V'r0 E.;'fIPlXlI~'fIO'IXY I XIX' 'j(UJPO! (.(1tO IXlI~PUJ1tUJlI. For-tasse obelus sn in XIX' X~70!, quae est infelix translatio Hebraei ex vocalibus confusis, quaetune nee apponebantur scripturae, indicaret suppletum sub asterisco XIXt TEY-TOllE.;, quodextat in Lucianaea. Talern quam hie tentavi restitutionem textus Hexaplaris ex ~ub-jecta materie saepe occurrit in aliis libris: <?f. plane similis locus Jer. XXVII juxtallebr., XXXIV juxta LXX, vv. 18-22 in sn et in Marchaliano, ubi infelix et con-tracta versio LXX obelo confossa, SH sub asterisco in textusubjungit translationemTheodotionis, ut scholion notat, Mautern reprobatis obelo in textu, quae et SH eoconfodit, marg. superscripto 0' sub asterisco supplet eadem ac SR in textu, vix uUaa.lterave voce connexionis exoopta, ut hic in fine:

11. afLIX r M sine obelo: sub eo Ch et SR, recte ex Hebraeo.12. ott 1\1 sub obe10, omisso metobelo ex oscitantia post vocern apponendo: Ch et

sn omittunt notam, male cum desit Hebraeo vox.14. xup,o; l\[ sub obalo : Ch et SH sub obe10 0 Y-lJptlj;: 1\1 manu seriori supplet

ex Hexaplari o. 'In M nUH marginis male apponitur, cum desit vox Rebraeo.

jerem. XXV, 6-34.

9. SH £1':.)sub asterisco: sine asterisco M et Ch, et recte, ut videtur, cum nulli Graecocodici desit. '-0

l\I in textu et Ch * XIXC E.;~P'flfL~O'UJ IXU't'o~.: haec SH sine asterisco, neo uUus' testisGeaecus omittit. Potuerint tamen deesse in libris Origeni prostantibus; fa.cilius enimomittere notam, quam addere in duobus testibus, quorum neuter ab altero pendet utM et Ch.

Ezechiel VI, I3-VII, 7.

VI, 13. M xrxc E'J 1trxa~c; Xl)fUr~t; T~Y 0PE~V cum asterisco et metob310 manus se-rioris in textn, ~t cum asteriscis 1 m. in margine, quorum priori m. serior super-

-108 -scripsit 0: eadem sub asterisco sine nota ff Ch et SR, hie cum £r.1 pro £'.1. Habenteadem in textu Lucianaei et Hesychiani.Ibid. M XIXIlJTrOxlXf~1t1Xa-t;~ ~pvo~ ~IXCi(e)llX;cum asterisco et metobelo m. serioris

in textu, et cum duobus asteriscis 1m. in margine, quorum secundo, non primo utusus postulat, superscripsit sigla A' ~' e', rectene omnia ex probabili lectione Aquilaef£pEßCV::OU pro ~PlJO;, nescio; nisi ad duplicem .A.quilae versionem confogiatur. Eademin textu Lucianaei et Hesychiani. Ch item sine siglis xlXr V;:~Y.IX':'~ r.1XCi"1j; ~pvo; ~IX-aEclX; f01tOV cum asterisco ante V1tOXlXfc.l,et sine metobelo, qui post fO;:O'J juxta He-braeum suppletum ponendus erat: SR sine nlla nota nee asterisco ut Ch. Vox ':'OTrOll.quam forma alia fOTrc.linduxit et Holmesianns 62 ex Hexaplis, ut alibi saepe, omninoHexaplari recensioni vind icanda r caetera Hexaplari et aliis recensionibus communia,, Ibid. AntelXUf'-lV M videtur obe1um habere. cujus nulla causa. apponendi ex Hebraeo,VII, 3. Oh et f,3H ljXECfO 1tEflX; sub, obelo : in M nulla obeli vestigia in photo-

typia, videtur ad esse metobe1us post TrEflX;.5. M XIXXICC[J-ICC XCCXICCC~OV 1tCCpEafl'.l fO 1tEPCCi "tjXEC )jY.~c TO ;:~PCC; £;)j"£P:;lj 1:pO; es

1~0l) ljXU lj 1t),OXljcum asterisco et metobelo seriori in contextu, et tribus asteriscis,1m.iin margine, quorum primo m. serior superscripsit nota m e': sie in textu Hesy-chiani : Lucianaei item haec sine notis, sed aliter recensita.. Ch et SR * xccxccc[J-ccc~ I~Ol) 1tCCpZaTI' fO TrEflX; ljXEI Y}XEIfO 1tEplXi e;)j"lEp::"Ij r.f'o; aE COOl) "tjXEC lj Tr),Oi(lj.:haecloco plane diverso ac in M inseruntur in Hexaplari, et pro singnlis cf. supra P: 92., Curae Hexaplares marginis M." Is. XLIV, 7. l\I ~ XCCICCVCCllE1A(/.fc.lj:sine asterisco in textu SR et omnes codices'praeterA, M. 26, 49, 86, 106, 239, 306, CM, scilicet Hesycbiani j et ut videtur, cum'deesset codicibus suis Origenes s upplevit. Ch inserit sine asterisco post £tOI[J.cca('(f'-l[J-0I.Ibid. M £f(/.;CC:lectio textus Ch, et SR, in quo e;:mjacc est lectio Symmachi: et

h'ane legunt omnes codices, Holmesiani in textu. ', 8. M 0'. [J-"t1::1X[J-ßicCi9-~: vari ans translatio Interpretis : item SR margine j in textumintruserunt 239, 306.

lb. M 0'. ~ [J-"tJae 1tA(/.vccaeS,: item marg. SH in codice C cum ~ e'. in codice A idemsed ~i~e asterisco.; Ch omit tit item in textu, sed ex oscitantia. sua, vel antecessorisan~ea not~vit ~ [J-Y}TrIXPIXX(/.),lJ7tT£a::£I, fortasse ex [J-"tJ r.ccPy.IX).l)'t'r:~9!~ [J-"tj(J! Tr).(/.yCC-a::s I,. Soli Resyebiani omittunt et CM una. cum Hexaplari in textu.

9. Me"~ XIX'P.lXfflJP£; CCVf~V £caclI IiUX li't~'.ITCCC xlXr !i:J "'J"J':.J'j~lItcccr~1X ccc"lv'.I::~ac1I~ fl; TrACCCiCieClCil.VPOV xccr j'Av1t't'01l X'-lY£V(iEr£r; cc"J~ts).1} rooil r.XJ't'e; or XCCV"J~"J!iVlm; (sic)~ CCUf'-l,:SR et Ch nil habent. De ,Lucianaeis et ullis mixtis, qui in textum receperuntcs. supra p', 61.10. M TrCClm;: lectio Hexaplaris, et B, et CM: Lucianaei in alio loco ponunt. '

: ·12., M Br Nota Stichorum: cf. p. 58, et 21.Ibid. M ocr' * £11CC1l9-plX;cv, SR r' £1ICC'J5'P2;C"J item margine: in textum intulerunt

Lueianaei, et uIli mixti. Cf. p. 61.Ibid, M A'. XIX'£v Ci'PlJPIXC; £Tr),(/.a£v CCVfO ~'. xccc £'.1 "e;efp~ cP'J9-[J-':.JCic'.lCCUto: e' pu-

::lJ.l£c IXlJTO:variae translationes Interpr etum. SR nihil habet; de codicibus Lucianaeislectionem fere Symmaehi inferentibus in textum cf•.p. 61. .

13 M ~ x~, ,£p.opp'-laEV (/'~fO, A' ~ -£v TrCCfccj'pcc'icuc £r.oC"tja£'J CClJ't'o £'.1 TrEPC"Ic.l'JIOC;: Chet SR in" textu inserunt sine asterisco -£p.opt~'j''J: deinde SB marg. * A' c"J TrlXflX-

- 109-'If"pCaC mocY)O'ell "UTO ell mp'l~lI'OCS. Lucianaei et mixti cum allqua verbali diffe-rentia in textum omnia intrudunt. Cf. p. 61.

14. M er A'* a:UT~ XEapOU; xccc EAa:ßElI C(lPCOßCCAC(1I01l )(CCC(jPUlI )(CCCEXCCPTePCUV'ell C(UTO,:SR marg. ~ A'. e'. XE(jpOU; XC(C EACCßEY C(lpcoßC(Acc1l0Y )(CCC (jPUlI xccc i"l.CCpnp~V'ElI C(UTO.Ch sub asterisco invexit lectionem Lucianaeam : contra mixti ex margins 11 [pendent,Cf. de omnibus supra p. 56, 62. •14. M 0, quod Ch praemittit in textu voei xupco; sub obelo, et sine obelo B, 36,

51, Athanasius, cf. p. 59. M Illfl], male, cf. supra ubi de textu.M ~c r' ~ 1rCTUlI, SR marg. in utroque codice r' ~ 'lrC't't)(X;, et eodem loco ac 11£

inserendum ex indice, imo in codice C pro "l.UPC~; reprobato. Verum cum in Syropluralis numerus sit ex uno puncto addito, oscitanter forte, eo delete, et ipse daret1rC~UlI. Vox Syra tam "I.€(jPOll quam 1rCtU'J reddit, sed ex lectione M per istud verten-da. Lectio 1rCtUlI ex silentio collationis Holmesianae, cujus textus habet contra B,esset in omnibus Lucianaeis et in aliquot mixtis, ut est in AId et Cyrillo in 1. cf.supra p. 59: deest tamen Philoxenianae versioni ex Lucianaeo teste facta.

Jerem. XXV, 7. M US, ut legatur ECO'y)XOUV'C('t'a.Varians occurrens in S et 41 Holmes:A £!O'"ljY.OiJC'CCll.Codicum Hesychianorum varietas?Ibid 1\I A e' ~ row;ClI xuoco· O'lr~· 'lrCCOO(r'/cO'.,..··c u.e Ell 't'OC· eoo,OC· T~lI XeCO~'J ii II~'J• ~ • T ., I:> :> I J ., • " :> I I :> I r

~ ':'OU XCCX~C'CCC UP.CC;,: sub asterisco sine siglis in textu Ch et SR: sine asterisco cumP.01J 233: sine asteriseo cum lectione propriae recensionis Lucianaei.8. :M A' ~' e' X t~lI (jUYCC,IJ.:~lI,: item in textu cum asterisco sine siglis SR, et

sine ast. 233: Ch plura sub asterisco ponit. Lucianaei idem, aliis additis, inserunt. ,.In texturn.

9. M e' ~ 'lrccO'CCll,: Ch idem in textu cum mebobelo, sed omisso asterisco in apo-grapho, quo utor, n0l!- in Holmes: SR et 233 in textu sine asteriseo, et sine not ae', ut Ch. Lucianaei 'lrC(0'1X; (TCC; 'lrC(TPCIX;).

Ibid. 1\1A' ~' e' ~ l)?'ljO'ClI xupco; "l.CCC'IrpO; ycc{3':Juxo(j0'Joaop ßCCO'CA:.CC'{3CCßUACUll':J; TOY

001)).011 p.ou,: sine sigUs eadem CUul asterisco in textu Ch, SR, item cum asteriscoLucianaei 48, 96, et sine asterisco alii Lucianaei, et sine 'Ir?O; 233, et fere alia ul.,106 marg.

11. M A' ~' S' ~ IXUt." El; s(J"I),!J.~alll xC(!,: item cum asterisco sine siglis in textuSR: Ch in textu paullum labans C(U't''Ij * EC; cpY),IJ.~ac'J xa:c f, 1X'P~lICO'P.OY. in textu M etSR legunt EC; (l-PCC'JCO'[J.':JlI.Lucianaei ~adem fere, sed alia recensione.

Ibid. M ~ T':JUTOCS T~ ßccV'CJ,ec ßCCßUA~1I0S:' eadem in textu SR 'et Oh, sed sub aste-risco solum tour')c;: eadem sine asterisco 62" et etiam sine TOUTOC; Lucianaei. Ex:conditione testium LXX recte sub asterisco omnia sunt in M.

12, M A' e' ~ Em TOll ß~C'cA.C( ß~ßU).~1I0; xC(t mc,: SR et Ch in textu ?<: EX(jCi('Ij(i~

mt TOll ßCCV'CAe~ ßCCßUA~1I0; "l.CCCI, ETCC: ex conditione testium LXX, et ex ipso contexturecte et asteriscus et metobelus in M. Eadem ac M in textum inserunt Lucianaei et41 et 233, alii etiam addentes.

13. M A' ~ atJv: in textu sub asterisco sine A' Oh: SH, ut solet, omittit. Holme-sianus 62, mixtus ex Rexaplis et ignorans usum Aquilae, in textu (j1J[J.'Ir~'J't'~.

Ezech. VI, 13. M I' w.9'C(AES nullus alius habet.Ezee. VII,!. M C; nota Oapituli cum B.7. M ~c 0' 't'o mp~;: refertur lectioni ro" mp~; versus 3 in Ch et SR ex veteri

ordine LXX, ubi reapse, ut in M Y] TrAOX~, praecedit vocibus Em aE TOll X~'t'ocxoVllrcc,

- 110-lieet v, 7 et in Ch et SH sequatur e~~u Yix~e Y} .. bxy}. Sed ibi habent Xl et Hesy-chiani et Lucianaei, de quibus cf. supra. p. 96.

In J eremia et Ezechiele pauciores quam in SR apponuntur lectiones variae aliorumInterpretum, ut etiam in Daniele et Prophetis minoribus, Textui in duabas tabnlisprostanti subjicio eas, quas S1I servat et desunt in M, usus Graeca translatione quamField dedit in Hexaplis.Jer. XXV, 8. ovx £iW1'W,JaOC-:e - A'. ~ ', evx YJX01J:i~':':: [.L01J.

9. 'r'/}V n ocrpeocv - A ', ~. 1tOC'1~; roe; c:'J'rr.'J:C~;Ibid. xoce E;ap-fJ[.L'j)O''j) OCUT01J; - A'. ~'. xoer oe'Joe;;~.u'~-:r'j) elur01J;.

Ibid. Xele eC; 01l<,,(1,O'[.L0'J - A ', ~'. xoee EC; E{JYJ.u''j)'1c'J. .11. EC; elpelvcap.oy - A'. xacc El; X/.f"'';'J12. EXOCX"I)O':'> - A'. ~'. E;:cO'x;'f0[.L~r

Ezech. VI, 14. EC; elPacycO',u'w - ~ '. Y}racyc(j'I.J.~'J"Ij'J xace E-:r C(toeYC~o.u';'J"Ij'J.VII, 5. 1tocpaartll - EpXErocc, lectio Lucianaea.

7. ou(;$ [.LeT' (,)o,'.I':.)Y - x', ovo; p.;rr.c u;;:.p5<:'1<:'j);Scholion Hexaplare de transpositione textns in B et Hexaplari cf. supra.Alias Interpretum leetiones in Ezechiele ex Barberino, quae nee in 1\1, nee in SR

exstant, cf. in Field, vel in Ezeehiele Chisiano ed. a De Regibns.Ex istis haec lieet concludere.Codex M in Isaia melius ae plenius quam Oh et SR repraesentat recensio-

nem Origenis , lieet quae hie in textu LXX supplevit, solum in margine habeatex sua conditione; etiam obeli satis diligenter apponuntnr. In Jeremia in marginereeensionem Hexaplarem refert paullo accuratius quam Ch et SH. In Ezechiele jaminductis in textum plerisqne supplementis textui LXX ut plurimum ex recensione Hesy-chiana, his asteriscos .et sigla interpretum solet apponere, imperfecte 1 m. asteriscoSl,accuratius seriori; alia tamen Rexaplaria supplet ethm in Ezechiele in margine, utin aliis libris, non· quidem in tabnla data, sed in alüs partibus.

In lectionibus Interpretum variis M ditior paullo e3t quam SR in Isaia, pauperiorin J eremia et· Ezechiele, ut et in reliquis libris. .Sed unum est magni momenti pro re Rexaplari in M. In supplementis HexapIa-

ribus, etiam in illis, quae ex Hesychiana. recensione sumpta, semel tantum fortasse inJeremia saepe in Ezechiele, jam 1 m. notaverat .asteriscis, recensor Hex:aplarisnomina Interpretum sole1;apponere, quae SB solet omittere, nisi inmargine sit sup-plementum. Hoc quantum critices intersit omnes norunt. Cautione tamen opus est,cum textui asterisei apponuntur sive I, sive 2 m, et etiam sigla. 2 m.; tunc enimidentidem non ipsa litteralis translatio Interpretum est, sed aUqna varietas inter-cedit, et est subinde Hesyehiana recensio, quae nt ipsa Lueianaea, plura quidemcum Hexaplari communia habet, quia ut plurimum a Theodotione pendebant re·censores, sed et differt interdum, quia suo judicio alia ac Origenes, frequenter Lu-cianus et Resychius invehebant in textum veterem. Cf. Ezech. VI, 13, VII, 5, etsupra Jer. XXIII,37, 7, 8, et Ezech. VII, 10, p. 82 seq. Sed tamen cum ex Hexa-plis sint sigla, indicant cuinam Interpretum danda. sit lectio eins loci vere Hexa-plaris Ch et SHeTIlud etiam emolumentum prae SB praestat M. ut qua3 plura nOrullsi in eo et in SR

tradita sunt, eorum MGraecum textum servet; et si SR inservit dijudicandis lectio-nibus M in textum illatis et asteriscis vel etia.m siglis Interpretum distinctis, utrum

- 111-purae Hexaplares sint, an Hesychianae, illis par SH detectis M: texturn Graecumversionis suppeditat.Demum' unus quidem SH est testis integer recensionis Origenianae in Prophetie

minoribus : sed M: in sua eorum cum Hexaplis collatione, lieet nonnisi exiguam mes-sem textus conditio offerebat, SR confirmat, et Graecam etiam lect.ionem suppeditutMich. VII 20, et alibi.

Tabulae tres huie Cornmentationi adiectae ipsae monent satis , quin in-gratuni opus ipse subcam, de defectu collationum M in Holmes pro textu etmargine, et in ipsis Hexaplis Field pro Hexaplaribus, non quidem hujus do-ctissirni ac diligentissimi viri et mei amici culpa, sed vitio collationum, quibusuti cogebatur. Maxirni pro textu LXX et curis Hexaplaribus prctii codexinstantissime postulat novam pro omnibus collationern cum textu LXXcodieis B, qui jam totus phototypice Homae editur, et cum Hexaplis Field,quae ex phototypicis editionibus secure perfici potest et commode. Ne tarnenleviter quis difficili ex sua conditione operi aecedat. Si consilium interponercmihi licet, lectioni difficillime saepe eruendae ex M et B inscrvient, imo ne-cessaria dix~rim ista subsidia : Opus Holmesianum, et Cyrilli Commentarios,Hexapla Field, imo vel praeccdentia Montfaucon in aliquo loco, quem Fieldnon tractavit, demum translationcrn SH, quam Field et solum pro Hexapla-ribus sumsit, quaeque in nova integra collatione codicis M prudenter etiampro his iterum consuletur.

De additionibus minusculis fere Catenam constitucntibus nee supra disse-rui, nee hie volo. Hoc monerem, si quis voluerit studium in eis ponere. Ad-jectas cas puto in Italia, et non ex Patribus singulis cxccrptas , sed ex aliisCatenis, vel etiam ex una tantummodo. Confcrri possent Catenae CodicumHolmesii 91, 97 (qui etiarn 33, et 238) et 309, Vaticanorum 4)2, lIB, 1I54et 755. Quidni autem in uno, alterove corum reperiantur et Scholia Da-nielis Vatieani B? Si connexio inter hos libros esset, aliquid lucis adderetureorum historiae.

,/

1