D Vitamini- Hangisi? Hangi Hastaya? 1... · Bütünhücreler Hücresiklus düzenlenmesi...
Transcript of D Vitamini- Hangisi? Hangi Hastaya? 1... · Bütünhücreler Hücresiklus düzenlenmesi...
D Vitamini- Hangisi?
Hangi Hastaya?
Dr Savaş SİPAHİ
Sakarya Üniversitesi Tıp Fakültesi
Nefroloji BD
TND 2017 Antalya
Weill Cornell Medical College (WCMC) and University of Iowa Hospitals and Clinics (UIHC)
Heureux N, Advances in Clinical
Chemistry, Volume 78 , 2017
Tarihçe
• D vitamini eksikliği;
Afrikadan, Kuzey yarım küreye göç?
• İlk tanım: 1645 Whistler
• 1828: İsviçre’de köylerindeki raşitik çocuklar
düzelmeleri için güneşli yayla köyüne gönderiliyor
• 1919: Mellan, balık yağında anti-raşitik faktör
• 1922 Vitamin D keşif; McCollum
• 1925; Steenbock «Rikets ve Osteomalazi» tedavisi
• 1928: Hess, raşitizmin gün ışığı ile tedavisi (JAMA)
De luca FH; Vitamins and Hormones,
Volume 100, 2016
• 1960 Kodicek, 20 yıllık çalışma sonrası D Vitamini metabolizmasını tanımlıyor
• 1968 yılında Blunt 25(OH)D3 sentezliyor
• 1983 DeLuca D Vitamin metabolitlerini ve 1988 de VDR yapısı tanımlanıyor
De luca FH; Vitamins and Hormones,
Volume 100, 2016
Doku VDR Dağılımı
J R Wu-Wong. Kidney Int
2007:72;237-9
Kardiyovasküler Immun Sistem
Endotel T-hücreleri
Düz kas Makrofajlar
Kalp kas hücreleri B-Hücreleri
Böbrekler Nötrofiller
Podositler Bağ dokusu
Mezanjial hücreler Fibroblastlar
Juxtaglomerular tubul Stroma
Endokrin Diğer sistemler
Paratiroid Beyin
Pankreas ß-hücreleri Prostat
Tiroid C- hücreleri Meme
Kas-kemik Karaciğer
Osteoblastlar Epidermis
Osteositler Gastroentestinal
Kondrositler Akciğerler
Çizgili kas hücreleri
Vitamin D Patofizyoloji
Fizyolojik sistem Biyolojik yanıt Hastalıklar
Bütün hücreler Hücre siklus düzenlenmesi
Hücre proliferasyon önlenmesi
Kanser; Prostat, meme, kolon,lösemi vd
Kalsiyum dengesi Bağırsaktan Ca emilimi,
Kemik remodeling
Rikets, osteomalasi,osteoporoz
İmmun sistem Makrofaj fonksiyonlarıuyarılması, Dendritik ve T hücrefonksiyonları
Enfeksiyonlarda artma, TBC,Otoimmün hast., Tip 1 DM, MS, Psöriasis
Pankreas ß hüc. İnsulin salınımı Bozulmuş glikoz intoleransı,DM
Kardiyovasküler RAAS düzenlenmesi, koagülasyon, fibrinoliz, Kalp kas fonk.
Yüksek reninli HT, artmış trombogenezis
Kas Kas iskelet sisteminin gelişimi
Kas gücünün artırılması
Miyopati, artmış düşme
Beyin Kognitif fonksiyonlar Davranış değişiklikleri
• Ülkemize Mayıs-Kasım• Saat 10:00-15:00 • Cilde direkt güneş ışını• Vücudun %70 i, 10-15 dkMinimal eritem dozu maruziyet(1 MED) = 10 000-25000 IU • Ellerin, yüzün ve kolların
maruz kalması (~%15) (1/3 MED) : 1000-1500 IU
Holik MF; Vitamin D,
ISBN 978-1-60327-300-8 ; 2016
Cilt rengi açık olan bir insanda MED 15 dakikada ulaşılabilir, koyu ciltli bir kişide 3-4 katı süre
Holik MF; Vitamin D,
ISBN 978-1-60327-300-8 ; 2016
Diyette Vitamin D Kaynakları
Yiyecek D Vitamin İçeriği
Mantar 27 IU/100gr
Yumurta beyazı 44 IU/adet
Süt 120 IU/250 ml
Sığır karaciğeri 200 IU/100g
Vitamin D ekli margarin 400IU/100g
Sardalya balığı 516 IU/porsiyon
Somon balığı 920 IU/porsiyon
D Vitamini Eksikliğinin Nedenleri
• Kutuplara yakın bölgelerde yaşamak
• Güneşe az maruz kalmak
• Koyu cilt, Güneş koruyucu kremler
• Yaşlanma
• Obezite
• Vitamin D metabolizmasının artması
• Malabsorbsiyon
• İlaçlar
• Nefrotik sendrom
• Kronik böbrek hastalığı
• Azalmış güneş maruziyeti
• Azalmış kolekalsiferol sentezi
• Artmış hiperpigmentasyon
• Diyet kısıtlaması
• Üremiye bağlı azalmış intestinal absorbsiyon
• Proteinüri nedeniyle VDBP kaybı
• Paratiroid bezde VDR kaybı
• Böbrek kitle kaybı nedeniyle azalan 1α hidroksilaz aktivitesi
• Periferde 1α hidroksilaz down regülasyonu (hiperfosfatemi, FGF23, asidoz, hiperürisemi, üremi)
KBH da D Vitamini Eksikliği Nedenleri
Klinik Tanı
• Çoğu vakada asemptomatik
• Derin ve uzamış D vitamini eksikliğinde klinik bulgular kalsiyum düşüklüğü ile ilişkili (uyuşma, tetani, kasılma vb)
• Kemik yoğunluğunda azalma osteoporoz osteomalazi, kemik-kas ağrıları, kas güçsüzlüğü, dengesizlik izlenebilir
1. Dönem
Hipokalsemi PTH salgısı
Plazma fosfat düzeyi normal
Kemiklerde hafif demineralizasyon
2. Dönem
Kan kalsiyumu normalPlazma fosfat düzeyi AminoasidüriPlazma PTH Belirgin raşitizm veya osteomalasi belirtileri
3. Dönem
Kalıcı hipokalsemi
Plazma fosfat düzeyi belirgin
Plazma PTH
Demineralizasyon belirgindir, kemiklerin büyümesi veya yenilenmesi durmuştur.
• Her 3 dönemde de alkalen fosfataz düzeyi yüksek
• Paratiroid bezlerde hiperplazi gelişir
• D vitamini verildiğinde ilk birkaç gün plazma kalsiyum ve fosfat düzeyi daha da düşer; ondan sonra yükselmeye başlayarak normale ulaşır
Özen T; Metabolik Kemik Hastalıkları
ISBN: 978-605-4011-17-9-2013
Laboratuar Tanı
• 25(OH)D
▫ Yarı ömrü 2-3 hafta
▫ Vitamin D düzeylerini yansıtır, rezervini gösterir
▫ Tanı ve tedavide kullanılması, yüksek riskli kişilerde ölçülmesi önerilir, toplum taraması önerilmez
• 1,25(OH)2D
▫ Yarı ömrü kısa (4-6 saat),
▫ Konsantrasyonunun çok düşük , rezervi yansıtmaz
▫ Tanı ve tedavi takibinde kullanılması önerilmez
Özen T; Metabolik Kemik Hastalıkları
ISBN: 978-605-4011-17-9-2013
• Serum 25(OH)D düzeylerine göre vitamin D durumu
>150 ng/ml toksisite
>30 ng/ml yeterli
20-30 ng/ml yetmezlik
<20 ng/ml eksiklik
<10 ng/ml ciddi eksiklik
D Vitamini Eksikliği
• TURDEP 2 %93• KBH HD %80• KBH PD %93• Sakarya (Tip2DM+KBH) %70• KBH HD 25(OH)D %80• KBH HD 1,25(OH)2D % 85
İ Satman, TURDEP II, Endocrine 2013
Mehrotra R, CJASN 2008
Taskapan H, Cli Neph, 2006
S Sipahi, MPP 2017
Wolfe M, KI, 2007
D vitamini Eksikliği Tedavisi (Sağlıklı Populasyon ve Evre 1-2
Böbrek Yetmezliği -TEMD öneriler)
• 19-70 yaş arasında minimum ihtiyaç 600 IU/gün
• 70 yaş üzerinde 800 IU/gün
• Gıda ve güneş yanında D vitamin takviyesi gerekebilir (max.4000IU/gün)
• 25(OH)D düzeyi >88 ng/ml çıktığında hiperkalsiüri !!
• D vitamini ile birlikte yeterli kalsiyum alımı sağlanmalı;
▫ 19-70 y 1000 mg /gün
▫ >70 y 1200 mg/gün
• Hedef, serum 25(OH)D vitamin düzeyi 30-50 ng/ml
• D2 veya D3 kullanabilir, emilim besinlerden etkilenmez
Özen T; Metabolik Kemik Hastalıkları
ISBN: 978-605-4011-17-9-2013
• 25(OH)D düzeyi 20 ng/ml altında olan yetişkinlere D vitamini yüklemesi yapılmalı, 20-30 ng/ml olan yetişkinlere D vitamini yüklemesine gerek yok
▫ Yükleme olarak 8 hafta / haftada bir kez 50000 IU vitamin D
▫ İdame; günde 1500-2000 IU
• Tedavi başlandıktan 3-6 hafta sonra serum 25(OH)D düzeyi ölçülmeli
• Obezlerde, vitamin D metabolizmasını hızlandıran ilaç kullanımı (yükleme ve idame dozu 2-3 kat fazla olmalı)
Özen T; Metabolik Kemik Hastalıkları
ISBN: 978-605-4011-17-9-2013
• 25(OH)D eksikliği zararlı mıdır?
• Hangi D-Vit?
• Hangi replasman programı? oral/IM/günlük/haftalık/aylık?
• Etki nasıl değerlendirilmeli? KBH-MKB ? PTH? Morbidite ve mortalite? Kardiyovasküler sistem? Diyabet? Anemi?
• 25(OH)D düzeyleri tedavi öncesi ve sonrasında nasıl olmalı?
• Toksisite nasıl değerlendirilmeli?
• 20 yaş üstü• 13331 olgu• 1988-1994 veri toplama• 2000 yılına kadar takip• Tüm nedenli mortalite
Melamed ML, Arch Intern Med. 2008
August 11; 168(15): 1629–1637
<17.8ng/ml
25-hydroxyl Vitamin D Levels and the Risk of
Mortality in the General Population
• 444 hasta• GFR 60 ml/dk altında• 9,4 yıl takip• 227 ölüm (159
kardiyovasküler)Sonuç;D Vitamini eksikliği artmış mortalite ile beraberFakat replasman sonuçları??
Vitamin D status and mortality in chronic kidney
disease
Pilz S, Nephrol Dial Transplant
(2011) 26: 3603–3609
German Diabetes and Dialysis Study • 1108 Diyabetik Hemodiyaliz
hastası• Yaş 66±8 yıl• 4 yıl takipSonuç;
25(OH)D 39 nmol/ml (15ng/ml)Ani Kardiyak ölüm X3 katKardiyovasküler olay ve tüm nedenli mortalite artmışİnme, enfeksiyon nedenli ölüm anlamlı değil
Vitamin D deficiency is associated with sudden
cardiac death, combined cardiovascular events, and
mortality in haemodialysis patients
Drechsler C, European Heart
Journal (2010) 31, 2253–2261
• 7 merkez• 600 hasta• Yaş 56±19 yıl• <12 ng/ml eksiklik• 3 yıllık takipSonuç;
3 yıllık mortalite %25153 hastaDiyabetiklerde mortalite yüksek25(OH)D eksikliği olan diyabetiklerde daha yüksek
Schiler A, PLOSONE; May, 12 2015
Vitamin D Deficiency—Prognostic Marker or Mortality
Risk Factor in End Stage Renal Disease Patients with
Diabetes Mellitus Treated with Hemodialysis—A
Prospective Multicenter Study
• Meta-analiz• 6853 hasta • 10 çalışma• KBH hastalarda 25(OH)Darttıkça (her 10ng/ml) mortalite düşer - diyalize girsin/girmesin
Pilz S, Am J Kidney Dis.
2011;58(3):374-382374
Vitamin D Status and Mortality Risk in CKD:
A Meta-analysis of Prospective Studies
Rehberler
KBH da iPTH
Evre 3: 35-70pg/ml
Evre 4: 70-110pg/ml üzerinde ise serum 25 (OH) D bakılmalı,
25 (OH)D <15 ng/ml ise vitamin D2 (ergocalciferol)verilmelidir
Diyaliz hastalarında iPTH >300pg/L veya 2-9 kat ise aktif vitamin D verilmelidir.
• 100 hasta• Yaş 61±11 yıl• %55 hasta da;25(OH)D vit <20 ng/ml • %51 hasta Alfakalsidiol
kullanıyor• 4,6±1,2 yıl takipSonuç;• Vitamin D eksikliği HD
hastalarında tüm nedenli mortalitede artış ile beraber
• VDRA kullanımı ile birlikte mortalitede azalma
YaşDiyaliz süresiFosfor düzeyiAlfakalsidiol tedavisi
Ogava T, Clin Exp Nephrol, 2012
Vitamin D receptor agonist supplementation and
suppression of inflammation may have advantage for
all-cause mortality in hemodialysis patients
• 90 hasta• I grup; 5000 IU/hf
kolekalsiferol• II grup: 5000IU/hf
kolekalsiferol + 10µg/hfParikalsitol
• 15 hafta sonra vizitSonuç;25(OH)D vitamininde yükselmeEtkin PTH kontrolü
Dusilova S, Int Urol Nephrol ,2014
Low-dose cholecalciferol supplementation and dual
vitamin D therapy in haemodialysis patients
• 56 hasta• 25(OH)D vit <20ng/ml• 26 hafta • 100IU/kg/gün Kolekalsiferol POSonuç;• Hedef seviye olan 30 ng/mL yaklaşılmış• Kalsiyum ve fosfor seviyeleri değişmemiş • iPTH’nun anlamlı olarak azalmış
Efficacy and safety of body weight-adapted oral
cholecalciferol substitution in dialysis patients
with vitamin D deficiency
Zitt et al. BMC
Nephrology (2015) 16:128
Nigwekar S U, Am J Kidney Dis.
60(1):139-156. 2012
Değişen dozlarda kullanılan;Ergokalsiferol ve kolekalsiferol
Ortak sonuç; Hepsi 25 OH D vitamin düzeylerinde artış sağlıyor.PTH’ da azalma için bu geçerli değil!Hiperkalsemi nadir
Ergocalciferol and Cholecalciferol in CKD
• Diyaliz hastalarında sekonder hiperparatiroidi D vitamini noksanlığı ile daha da belirginleşir.
• Diyet, fosfor bağlayıcılar, diyaliz ile «Ca, P, PTH» kontrol et. • PTH konrtolü başarısız ise doğal D Vitamini, hala başarısız ise
doğal olmayan birini ver.• Soruna basit yaklaş PTH yı kontrol et!
Pro: Should we correct vitamin D deficiency/
insufficiency in chronic kidney disease patients with
inactive forms of vitamin D or just treat them with
active vitamin D forms?
David J.A. Goldsmith, Nephrol Dial Transplant
(2016) 31: 698–705
3 ülke, 24 merkez
273 PD hastası
WOMAC ağrı skalası
Sonuç;
• %93 D Vitamin eksikliği
Hastaların % 52.9
( 61.3 / 49.5;K/E). p<0.05) ağrı
Ağrısı olanlarda 25 (OH)D belirgin düşük. Serum 1,25 (OH)2D düzeyleri farklı değil yok
Severe vitamin D deficiency in chronic renal
failure patients on peritoneal dialysis
Taşkapan H, Clinical Nephrology,
Vol. 66 – No. 4/2006 247-255
• Prospektif, randomize• 3 aylık takip• Kolekalsiferol (4000IU/gün) ile Doxercalciferol 1µg/gün kullanımının PTH üzerine etkisi Sonuç;• Ca, P ve PTH fark yok
Moe S M, Clin J Am Soc Nephrol 5:
299–306, 2010
A Randomized Trial of Cholecalciferol versus
Doxercalciferol for Lowering Parathyroid
Hormone in Chronic Kidney Disease
Zadeh KK, Kidney International
(2010) 78 (Suppl 117), S10–S21
KBH-MKB etkileyen pek çok faktör varPek çok ilaç var;
Nutritional vitamin D (ergocalciferol and cholecalciferol)
Vitamin D receptor activators (calcitriol, alphacalcidiol, doxercalciferol) D-mimetics (paricalcitol, maxacalcitol)Calcimimetics (cinacalcet) Recombinant PTH (teriparatide)Receptor activator of nuclear factor-κβ ligand modulators (denosumab)
Sonuç;25(OH)D <30ng/ml ise 50.000IU/hafta Nutrisyonel D Vit (ergokalsiferol) 3-6 ay verilebilirGünümüzde endüstüri;Nutrisyonel D Vit+VDRA ve/veya Kalsimimetik kullanımını öneriyorAma yeterli veri yok…
Kidney bone disease and mortality in CKD: revisiting
the role of vitamin D, calcimimetics, alkaline
phosphatase, and minerals
Nigwekar SU, BoneKEy Reports 3,
Article number: 498 (2014)
Kemik hastalığı açısından kliniğe yansıyan iyilik hali yok!
Vitamin D and chronic kidney disease–mineral
bone disease (CKD–MBD)
• KBH da kırık riski yüksektir • Artmış mortalite ile beraberdir• Böbrek hastalarında erken D vitamini desteği
verilmelidir• Kolekalsiferol 800IU/gün yada eşdeğer doz aylık
olarak önerilir
Lips P, J Nephrol, 23 Sep 2017
Vitamin D and osteoporosis in chronic kidney
disease
• 142 hasta• Diyaliz merkezi kayıtlarıSonuç25(OH)D düzeyleriHB ve ESA dose/Hb index ile korele
Serum 25(OH)-Cholecalciferol Concentration Is
Associated with Hemoglobin Level and
Erythropoietin Resistance in Patients on
Maintenance Hemodialysis
Kiss Z, Nephron Clin Pract 2011;117:373–378
• 360 hasta, 3 merkez, 6 ay takip• Merkez kayıtları• Parikalsitol, Alfakalsidol, tedavi almayan grupSonuç;
Tedavi alan grupların HB daha yüksek, Parikalsitol grubunda öncesi ile anlamlı farklı
Varım C, GMN, 2016
EFFECTS OF VITAMIN D ANALOGS ON
ERYTHROPOIESIS-STIMULATING AGENT DASAGE AND
SECONDARY ANEMIA IN HEMODIALYSIS PATIENTS
• 19 PD hastası• 25(OH) D Vit <20 ng/ml• PO 50000IU/Hf Kolekalsiferol• 6 ay takipSonuç• PTH ve İnsulin direncinde
azalma
Vitamin D deficiency, insulin resistance, serum
adipokine, and leptin levels in peritoneal dialysis
patients
Ulutas O, Int Urol Nephrol (2013)
45:879–884
• Retrospektif• 1463 hasta• DM Tip2 ve KBHSonuç;• 25(OH)D %70 hipovitaminoz• Albuminüri ve HbA1C de yükseklikReplasman sonu;• Replasman sonu; HbA1C de azalma 7.4…6.7
The Association of Vitamin D Status and Vitamin D
Replacement Therapy with Glycemic Control, Serum
Uric Acid Levels, and Microalbuminuria in Patients
with Type 2 Diabetes and Chronic Kidney Disease
Sipahi S, Med Princ Pract2017; 26:146–151
D de Zeeuw, ve ark. Lancet 2010
• Çok uluslu, Plasebo kontrollü, çift kör
• 281 hasta• Diyabetik albuminürisi olan, • ACEİ veya ARB alan
• Plasebo; 1µg/gün parikalsitol ve 2µg/gün parikalsitol
• 24 hafta takipSonuç;RAAS inhibisyonuna ek 2µg/gün parikalsitol diyabetik nefropatidealbuminüri tedavisinde etkin
Selective vitamin D receptor activation with
paricalcitol for reduction of albuminuria in patients
with type 2 diabetes (VITAL study): a randomised
controlled trial
• Prospektif• 3372 HD Hastası• Enfeksiyon ilişkili mortalitede
VDRA etkisi (PO X IV)• 4 yıllık takip 118 enfeksiyon
ilişkili ölümSonuç;IV tedavi daha etkin
Comparison of oral versus intravenous vitamin D
receptor activator in reducing infection-related
mortality in hemodialysis patients: the Q-Cohort
Study
Tanaka S, Nephrol Dial Transplant
(2016) 31: 1152–1160
Ravi Thadhani, JAMA.
2012;307(7):674-688
• Çok uluslu, çift kör,randomize, plasebo kontrollü • 227 KBH• GFR: 15-60 ml/dk• Hafif veya orta SVH• PO parikalsitol 2 µg/gün X plasebo• 48 hafta takip• Kardiyal MR ile SVKİ de değişimSonuç;SVKİ nde EKO ve MR ile gerileme yokDaha az kardiyovaskülernedenli hospitalizasyonDaha fazla hiperkalsemi
Vitamin D Therapy and Cardiac Structure and
Function in Patients With Chronic Kidney Disease
The PRIMO Randomized Controlled Trial
• Prospektif, randomize, plasebokontrollü, çift kör
• 60 hasta, LVH(+), KBH Evre 3-5• 52 hafta takip• Parikalsitol 1µg/gün X PlaseboSonuç;Parikalsitol grubunda, PTH, ALP ve Kardivasküler nedenli hospitalizasyondaazalma ancak LVH de gerileme yok, hiperkalsemibelirgin
Effect of Paricalcitol on Left Ventricular Mass
and Function in CKD—The OPERA Trial
Wang AYM, J Am Soc Nephrol25: 175–186, 201
• 150 hasta• 6 ay takip (kalsitrol X kolekalsiferol)• Yaş 58±12 yıl, GFR; 33±10 ml/dkSonuç;• Vaskuler endoteliyal fonksiyon ve
İnflamasyonda değişim yok
Kendrick J, Clin J Am Soc Nephrol, 2017
Cholecalciferol, Calcitriol, and Vascular Function
in CKD: A Randomized, Double-Blind Trial
• 130 hasta• 61±10 yıl• Bazal 25(OH)D 23±10 ng/ml• 3000IU/gün kolekalsiferol• 20 hafta takipSonuç;Kan basınçlarında, PWV,AIxDeğişim yokPost-Hoc subgrup analizde Bazal 25(OH)D <32ng/ml olan grupta anlamlı fark var!
Larsen T, American Journal of
Hypertension, Vol 25, 2012
Effect of Cholecalciferol Supplementation During
Winter Months in Patients With Hypertension: A
Randomized, Placebo-Controlled Trial
Are vitamin D receptor agonists like
angiotensin-converting enzyme inhibitors
without side effects?
Agarwal R, Kidney International
(2010) 77, 943 – 945
VDRA Renin Angiotensin Sistemini inhibe eder, ek olarak podosit kaybını ve fibrosisi azaltırAntiproteinürik etkisi böbrek hastalıklarındaki progresyonu engellerYan etkisi olmayan ACEİ gibidirler!
Courbebaisse M, Kidney International
(2009) 75, 646–651
• Nakil sonrasında 3 ay 25(OH)D <30 ng/ml olan hastalar• 47 tedavi 47 kontrol• 4-6 ay 100 000IU/15 gün• 6 aydan sonra 100 000 IU/aySonuç;Nakilden 1 yıl sonra da D vitamini eksikliği Yüksek doz kolekalsiferol ile Sekonder hiperparatiroididenkorunmak mümkün
Effects of vitamin D supplementation on the
calcium–phosphate balance in renal transplant
patients
• 110 böbrek nakilli hasta• Grup 1; Kalsitriol kullanan• Grup 2; Kullanmayan• 2 yıl takip (6 aylık periyod)Sonuç;Kalsitriol kullanan grubun kreatinin artışı daha yavaş
Sezer S, Transplantation Proceedings, 2005
Potential Effects of 1,25 Dihydroxyvitamin D(3)
in Renal Transplant Recipients
Sarno G, Rev Endocr Metab Disord ,
2017
Current evidence on vitamin D deficiency and
kidney transplant: What’s new?
25(OH)D <30 ng/ml ise 1000-3000IU/gün kolekalsiferol kullanılabilir
Petri M, Arthritis Rheum. 2013
• 1006 SLE hastası• 128 hafta takip• 25(OH)D <40ng/ml• 50 000IU/hafta D2 - Ca/D3 200IU BIDSonuç;20 ng/ml artış; Hastalık aktivitesinde %21, proteinüride %15 azalma ile beraber
Vitamin D in SLE: Modest Association with Disease
Activity and Urine Protein/Creatinine Ratio
• 1191 RA hastası• 1029 kontrol• Gün ışığına maruziyet ve D vitamin tedavisiSonuç; D vitamini eksikliği yaygın25(OH)D düzeyi hastalık aktivite skorları ile ters orantılı!
Vitamin D deficiency in rheumatoid arthritis:
prevalence, determinants and associations with
disease activity and disability
Rossini et al. Arthritis Research &
Therapy 2010, 12:R216
Shaffi K, Clin J Am Soc Nephrol, 2013
• Dialysis and Cognition Study(2004-2012)
• 255 hasta• 25(OH)D <12/12-20/≥20 ng/mlSonuç;• İşlevsel testlerde 25(OH)D eksikliği anlamlıBellek testlerinde fark yok
Low 25-Hydroxyvitamin D Levels and Cognitive
Impairment in Hemodialysis Patients
Con:Nutritional vitamin D replacement in
chronic kidney disease and end-stage renal
disease
Agarwal R, Nephrol Dial Transplant
(2016) 31: 706–713
Gunta SS, Nat. Rev. Nephrol.2013
The effect of vitamin D status on risk factors
for cardiovascular disease
• Klinikte ölçülen kısım total 25(OH)D vitamini• %90 VDBP, %10 albumin, <%0.04 ise serbest taşınır
• VDBP için 3 ayrı izoform mevcut olup, D vitaminine• olan afiniteleri farklı• Proteine bağlı olmaksızın serbest bir şekilde taşınan ve
asıl aktiviteden sorumlu olduğu düşünülen kısımdır
Heureux N, Advances in Clinical
Chemistry, Volume 78 , 2017
• D vitamini serum düzeyi >150 ng/dl olması intoksikasyon
• En sık nedeni yüksek doz D vitamini veya analogları alınması
• Klinik belirtileri hiperkalsemiye ait uykuya eğilim, poliüri-hipovolemi,
nörolojik belirtiler, hipertansiyon, bulantı, kusma, kaşıntı, böbrek yetmezliği, bebeklerde mental ve fiziksel gelişmede gerileme, gebelerde fetusta şekil bozukluklarına ve fetal hipoparatiroidizm
• Kalsitriole bağlı hiperkalsemi ilacın yarı ömrünün kısa olması nedeni ile ilaç kesildikten 1-2 gün içinde geriler.
Antiproteinürik
Kolekalsiferol; 800IU/gün veya 40.000 IU/hafta
Renal anemi
25(OH)D
<15 ng/ml 50.000IU/hafta
16-30 ng/ml 10.000 IU/hafta
30 > ng/ ml 2700 IU/hafta kolekalsiferol
KBH
25(OH)D <30 ng/ml 25.000 IU/hafta
2000IU/gün - 14.000IU/hafta altına inilmemeli
25(OH)D 100ng/ml, Ca 10.5 mg/dl olmamalı Giannini S, Endocrine,
online, 19 July 2017
KBH-MKB
5000IU/hafta kolekalsiferol +
10 µg/hafta parikalsitol
SLE
50.000IU/hafta kolekalsiferol
Böbrek Nakli
4000IU/gün kolekalsiferol + kalsiyum
100.000 IU/2-4 hafta
Hipertansiyon
3000IU/gün kolekalsiferol
Giannini S, Endocrine,
online, 19 July 2017
Etken Madde Müstahsar
Ergocalciferol DristolCalcidine granul 3000IU/ölç
Cholecalciferol D Vit3 damla 50 000IU/15mlD Vit3 amp 300 000IU/amp
Calcitriol Rocaltrol cap 0,25-0,50 µgOsteo D cap 0,5 µgCalcijex amp 1-2 µgCaderol amp 1-2µgOstriol amp 1-2 µgCaltrioject amp 1-2 µg
Alphacalcidiol One Alpha amp 1-2 µgAlpha D3 cap 0,25 -1 µg
Doxercalciferol Hectorol
Paricalcitol Parical amp 2-5-10 µgParidev amp 5-10 µgParisitol amp 5-10 µgZemplar amp 1-2-5-10 µgZemsitol amp 5-10 µg
Maxacalcitol Oxarol