Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

38
Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique Mommers (& Carin de Brouwer) Capaciteitsgroep Epidemiologie, Universiteit Maastricht, FHML Faculty name

Transcript of Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

Page 1: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

Critical Appraisal of a Topic (CAT)

Christel van Gool, Monique Mommers (& Carin de Brouwer)

Capaciteitsgroep Epidemiologie, Universiteit Maastricht, FHML

Faculty name

Page 2: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

Inhoud presentatie

1. Positionering CAT Maastricht

2. Wat is CAT?

3. Structuur CAT 

4. Organisatie CAT‐onderwijs jaar 3 UM

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 3: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

1.1 Wetenschappelijke vorming

• Raamplan geneeskunde

• Rode draad door “nieuw” geneeskunde curriculum 2001 MaastrichtMaastricht

• 2 grote peilers namelijk;2 grote peilers namelijk;– CAT‐onderwijs jaar 3 (vorm van EBM, patiëntniveau)– Wetenschap stage jaar 6 (wetenschappelijk onderzoek is basisWetenschap stage jaar 6 (wetenschappelijk onderzoek is basis voor EBM, groepsniveau)

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 4: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

1.2 Evidence Based Medicine (EBM)

definitie EBM (Offringa e.a., 2008):

EBM is gewetensvol, expliciet en oordeelkundig gebruik van het huidige beste bewijsmateriaal om beslissingen te nemen voorhuidige beste bewijsmateriaal om beslissingen te nemen voor individuele patiënten. De praktijk van EBM impliceert het integreren van individuele klinische expertisemet het beste externe bewijsmateriaal dat vanuit systematisch onderzoekbeschikbaar is. De voorkeuren, wensen en verwachtingen van de patiënt spelen bij de besluitvorming een centrale rolpatiënt spelen bij de besluitvorming een centrale rol. 

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 5: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

1.3 Pijlers EBM in schema

Patiënt; prognose en voorkeur

Evidence; beste bewijs uit Beslissing: keuze met Evidence; beste bewijs uit wetenschappelijk onderzoek

E i f ili i k

betrekking tot medisch handelen

Expert; expertise, faciliteiten en voorkeur

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 6: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

1.4 Niveaus wetenschappelijke vorming

• Expert vs. Evidence based

EBM op verschillende niveaus:literatuurliteratuur 

– Lezen (replicators)Kritisch lezen (users)– Kritisch lezen (users)

– Kritisch lezen en becommentariëren (do‐ers)

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 7: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

CAT Test

M lti CAT

M th d l i hCli i

Multi‐CAT

Methodologische criteria

Clinicus

Literatuur Search

VoorkennisEindtermen

Diagnostiek PrognostiekFollow up

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

p

Page 8: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

2.1 Critical Appraisal of a Topic (CAT)

• Format

• Gereedschapp

• Vaardigheid (bundeling van vaardigheden)

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 9: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

2.2 Format CAT; 7 vaste onderdelen

Patiënt (praktijk) WetenschapExpert (vertaalslag)

1. Klinisch Scenario

2. Klinische Vraag

3 Literatuur SearchTrefwoorden

3. Literatuur Search

4. Kritisch beoordelen        artikel

6.Commentaar:EBM gestuurd 

5. Evidencebesluitvormingsproces verwoorden7. Bottom Line

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 10: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

2.3 Gereedschap 

waarmee op basis van de beste wetenschappelijke kennis op dat moment voor handen antwoord wordt gezocht op een klinische vraag die gerezen is in de medische praktijk naar aanleiding van een patiënten contact.

Patiënt Wetenschap

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 11: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

2.4 Basisvaardigheden CAT:

Studenten moeten aantal vaardigheden combineren om tot eindresultaat te komen:

• klinisch redeneren (scenario & commentaar)• klinische vraag formuleren• systematisch zoeken• kritisch beoordelen evidence• wegen evidence en toepassen op patiënt

itk t t l i di h h d l• uitkomst vertalen in medisch handelen 

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 12: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

2.5 Wanneer CAT (later) in praktijk

Wel:– Als actueel onderwerpp– Als specifiek onderwerp– Als onbekend met onderwerp– Als patiënt complex/aandoening zeldzaam

Algemeen: bij onzekerheid m.b.t. medisch handelen  

Niet:  Als consensus bereikt over medisch handelen in protocollen/richtlijnen (vorm van EBM)

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 13: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

3 Structuur CAT (onderdeel 1 t/m 7)

CAT heeft altijd hetzelfde format en bestaat uit 7 onderdelen:

• Klinische scenario (patiënt beschrijving + spanningsveld)• Klinische vraag (wat wil ik weten voor mijn patiënt)• Zoeken (systematische zoekstrategie opstellen m.b.v. stappenplan)Zoeken (systematische zoekstrategie opstellen m.b.v. stappenplan)• Kritisch beoordelen artikel (a.h.v. methodologische criteria voor diagnostisch, 

prognostisch of therapeutisch onderzoek)• Evidence (cijfers uit artikel die je als bewijs wil gebruiken)• Evidence (cijfers uit artikel die je als bewijs wil gebruiken)• Commentaar (is bewijs van voldoende kwaliteit, geldig en bruikbaar voor 

patiënt)• Bottom Line (= direct antwoord op klinische vraag)

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 14: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

3.1 Klinisch Scenario

Patiënt presentatie zoals je die voor vakgenoten of binnen een multidisciplinair behandelteam moet kunnen presenteren

+Onzekerheid m.b.t. medisch handelen/klinisch dilemma 

V di h id ië i h ij d id lijkVaardigheid: patiëntpresentatie schrijven met duidelijk accent op klinische relevantie

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 15: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

3.2 Klinische Vraag

Per methodologisch domein een aantal elementen

Diagnostiek:• Patiënt: Relevante patiënt kenmerken• Aandoening • Test waarmee patiënt wordt onderzocht

(eventueel referentietest)

Vaardigheid: beantwoordbare klinische vraag formuleren (goed operationaliseren, onderdelen vloeiend aan elkaar schrijven)

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 16: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

3.3 Search: Zoeken van evidence

Zoeken in databases:

• Pubmed (o.a. Medline +)• Medline • Embase• Cinahl• Psyclit

Vaardigheid: systematisch leren zoeken in literatuurdatabase Pubmed a.h.v. gestructureerd stappenplan

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 17: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

3.4 Kritisch beoordelen artikel

Beoordeel in welke mate de onderzoekers die het gekozen artikel geschreven hebben volgens de spelregels gehandeld hebben

Per domein een Appendix met methodologische criteria (“spelregels”) in de trainings‐handleiding

Vaardigheid: kritisch lezen en beoordelen van een wetenschappelijk artikel

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 18: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

3.5 Evidence table

Cijfers uit het artikel die als evidence dienen om het antwoord op de klinische vraag mee te onderbouwen, overzichtelijk presenteren in een tabel (voorzien van 95%  betrouwbaarheids‐intervallen)

Vaardigheid: samenvatten en interpreteren van relevante cijfers uitVaardigheid: samenvatten en interpreteren van relevante cijfers uit een wetenschappelijke publicatie (berekenen 95% btbh‐intervallen m.b.v. calculator) 

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 19: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

3.6 Commentaar

Methodologische kwaliteit afwegen tegen bruikbaarheid/geldigheid voor eigen patiënt.

Ook secundaire uitkomstmaten in de overweging  betrekken (in geval van diagnostiek; kosten risico’s belasting ect)diagnostiek; kosten, risico s, belasting ect)

Expert en faciliteiten plus voorkeur patiënt spelen ook een rol

Vaardigheid: wegen van evidence en toepassen op de patiënt

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 20: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

3.7 Bottom Line

Hier wordt een compact antwoord geformuleerd op de klinische vraag!  

Geen afwegingen meer, die staan onder commentaar

Kracht van evidence blijkt uit woordkeuze in Bottom Line

Vaardigheid: terugvertalen van conclusies uit het besluitvormingsproces naar patient uit klinische vraag

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 21: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

4 Tussen voorkennis en eindtermen 3e jaar geneeskunde UM4. Tussen voorkennis en eindtermen 3e jaar geneeskunde UM 

Test

M lti CAT

M th d l i hCli i

Multi‐CAT

Methodologische criteria

Clinicus

Literatuur Search

VoorkennisEindtermen

Diagnostiek PrognostiekFollow up

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

p

Page 22: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

4.1 Organisatie Onderwijs jaar 3

CAT onderwijs jaar 3 Geneeskunde, Universiteit Maastricht:methodologische domeinen, medisch inhoudelijke clusters, carrouselstructuur, parallelonderwijs 

groe Blokperiode 3.1 Blokperiode 3.2 Blokperiode 3.3 Blokperiode 3.4p1 Abdomen Bewegingsapparaat Circulatie en longen Psychomedisc

2 Bewegingsapparaat Abdomen Psychomedisc Circulatie en longen

3 Circulatie en longen Psychomedisc Abdomen Bewegingsapparaat

4 Psychomedisc Circulatie en longen Bewegingsapparaat Abdomen

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 23: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

4.2 Organisatie & Onderwijsvormen  run 1

• College• CAT‐training deel 1: Inleiding op methodologisch onderwerp Diagnostiek & 

Onderdeel 1 t/m 3 CATOnderdeel 1 t/m 3 CAT • Thuis: Artikel + Hfst 1,2 en3 lezen & opdracht 3.8 t/m 3.16 maken • CAT‐training deel 2: Opdracht 3.8 t/m 3.16 uit handleiding nabespreken

P ti t ti ti k b k i t t• Practicum statistiek: berekenen en interpreteren van betrouwbaarheidsintervallen

• Multi CAT (met medestudenten maken, 4 per onderwijsgroep, powerpoint‐presentatie van ieder groepje in onderwijsgroep daarna feed back tijdenspresentatie van ieder groepje in onderwijsgroep, daarna feed back tijdens nabespreking van docent Epidemiologie + Klinische Coach!)

• Solo CAT (alleen, schriftelijke feed back van docent epidemiologie)

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 24: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

4.3 Organisatie & onderwijsvormen run 2,3 en 4

• Run 2 Prognose; vrijwel gelijk run 1 (ook veel contacturen)

• Run 3 Therapie; alleen nog CAT‐training, multi‐ en solo‐CAT

• Run 4 Follow‐up; alleen nog CAT‐training en multi‐CAT nabespreking

Vaardigheden nemen toe, contacturen nemen af!

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 25: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

4.7 Beoordeling CAT

Duidelijke criteria voor solo en multi cat (Formulier in Appendix 3.3, 4.3, 5.3 handleiding)

Algoritme verschilt per run, lat steeds hoger

N.B. multi CAT leermoment, accent op feedbacksolo CAT, beoordeling centraal (test)

Maar beide moeten voldoende zijn!

Anders direct na run herkansing (1X!), als herkansing niet gehaald dan in volgend g ( ), g g gjaar run opnieuw = 10 weken studievertraging!

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 26: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

5 Plan voor eigen setting?5. Plan voor eigen setting?

Test

M lti CAT

M th d l i hCli i

Multi‐CAT

Methodologische criteria

Clinicus

Literatuur Search

VoorkennisEindtermen

Diagnostiek PrognostiekFollow up

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

p

Page 27: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

6.1 Opbouw trainingshandleiding CAT

Hoofdstuk 1 CAT als vorm van EBM:

– Positionering CAT in geneeskundecurriculum UM– Onderdelen CAT koppelen aan EBM vaardigheden– Organisatie & Onderwijsvormen CAT UM– Beoordeling CAT (gestandaardiseerd formulier per methodologisch 

domein)

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 28: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

6.2 Opbouw trainingshandleiding CAT

Hoofdstuk 2; Systematisch literatuur zoeken

– Trainen formuleren beantwoordbare klinische vraag– Korte functionele introductie Pubmed

d i l– Introductie stappenplan– Uitvoering volledig stappenplan gekoppeld aan Klinische Vraag 

(uitgewerkt voorbeeld)( g )– Selectie beste artikel a.h.v. short list per methodologisch domein

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 29: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

6.3 Opbouw trainingshandleiding CAT

Methodologische hoofdstukken: Hfst. 3 DiagnostiekgHfst. 4 PrognostiekHfst. 5 Therapie

Deel 1: Theorie & Opdrachten

Deel 2: CAT‐training methodologisch domein

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 30: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

6.4 Opbouw trainingshandleiding CAT

Hoofdstuk 6 Follow‐up van de chronische patiënt:– Integratie alle voorgaande kennis en vaardighedeng g g– Maken CAT voor chronische patiënt a.h.v. suboptimale literatuur– Klinische ervaring nog belangrijker, want kloof tussen patiënt en 

wetenschap vaak groot– Aangepaste onderwijsvorm (groepsopdracht)

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 31: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

6.5 Opbouw trainingshandleiding CAT

Hfst. 1 & 2 betreffen voorkennis methodologische hoofdstukken:

– 1,2 & 3: basis CAT Diagnostiek– 1,2 & 4: basis CAT Prognose– 1,2 & 5: basis CAT Therapie– 1,2,3,4, 5 & 6 basis CAT Follow‐up

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 32: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

Samenvattend over CAT training:

• CAT is vorm EBM • CAT is “life‐long learning skill”• Sluit aan bij patiënt (niet abstract=motiverend) • Laat ruimte voor expertise (geen kookboekgeneeskunde)• Ook in coschappen en daarna belangrijke tool!• Focus ligt op aanleren vaardigheden• Inzoomen op onderdelen is goed mogelijk• Inzoomen op onderdelen is goed mogelijk• CAT biedt frame voor positionering vaardigheidstraining• Inventariseer voorkennis en eindtermen• Selecteer vaardigheden die je wil trainen 

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 33: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

Bedankt voor u aandacht!

Vragen?Vragen?

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 34: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

Praktische training na pauze

Voorbeeld psychomedisch run 4• Gegeven scenariog

– Opdracht: formuleer een aantal klinische vraag, prioriteer en kies de meest relevante

– Specificeer domein– Specificeer zoektermen

A h di fAchtergrondinfo:

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 35: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

Instructie studenten

• Top 5 zoekstrategie per methodologisch domein

• Voorkennis bij aanvang CAT‐training: Pubmed instructie door bieb

• Top 5 zoekstrategie per methodologisch domein

Top 5 Diagnostiek Prognostiek Therapie1 Aandoening Aandoening Aandoening2 T t Uitk t t I t ti2 Test Uitkomstmaat Interventie3 Methodologische

termenMethodologische termen

Methodologische termen

4 Patiëntkenmerk Patiëntkenmerk Patiëntkenmerk5 Referentie test Prognostische factor Uitkomstmaat

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 36: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

Top 5  1 2 3 4 5Therapie

1

Zoekactie

Aandoening Interventie Methodologische termen

Controle behandeling

Uitkomstmaat

2

A (A1) Mesh (A2) Mesh (A3) Mesh (A4) Mesh (A5) Mesh

3 7 10 13 16

B (B1) Query 12

4 6 9 15

C (C1)Vrije tekst

(C2)Vrije tekst

C(3)Vrije tekst

(C4)Vrije tekst

(C5)Vrije tekst

5 8 11 14 17

D D1 =(A1 OR B1 OR C1)

D2 =(A2 OR C2)

D3 =(A3 OR C3)

D4 =(A4 OR C4)

D5 =(A5 OR C5)

1818

E E1 =(D1 AND D2)

E1 = (D1 AND D2 AND D3)

E1 = (D1 AND D2 AND D3 AND D4)

E1 = (D1 AND D2 AND D3 AND D4 AND D5)

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 37: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

aandoening

methodologische term

uitkomstmaat

3333

interventie

Controle behandeling

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences

Page 38: Critical Appraisal of a Topic (CAT) Christel van Gool, Monique ...

Vragen?

Faculty of Health, Medicine and Life Sciences