0345-0407 - Iohannes Chrysostomus - Homilia de capto Eutropio

This text belongs to the Thesaurus Linguae Graecae (TLG®), a Research Center at the University of California, Irvine, which digitized it and owns the relevant ©Copyright.

On May 15, 2008, Prof. M. Pantelia, the Director of the Center, has expressly authorized www.documentacatholicaomnia.eu to post it into our site.

Cooperatorum Veritatis Societas thanks the prof. Pantelia, the Center, and the University of California, Irvine, of having granted the opportunity to make publicly available this text of high quality,

serial number '2062 142 '.

Charset and format of the text have been changed in order to make it possible the computation of analytic indexes and concordances. Analytical indexes and concordances have been made by the Cooperatorum Veritatis Societas.

Homilia de capto Eutropio

[00001] ΟΜΙΛΙΑ Ὅτε τῆς ἐκκλησίας ἔξω εὑρεθεὶς Εὐτρόπιος ἀπεσπάσθη, καὶ περὶ παραδείσου καὶ Γραφῶν, καὶ εἰς τὸ, Παρέστη ἡ βασίλισσα ἐκ δεξιῶν σου.

52.395

[00002] αʹ.

[00003] Ἡδὺς µὲν λειµὼν καὶ παράδεισος, πολὺ δὲ ἡδύτερον τῶν θείων Γραφῶν ἡ ἀνάγνωσις.

[00004] Ἐκεῖ µὲν γάρ [52.396] ἐστιν ἄνθη µαραινόµενα, ἐνταῦθα δὲ νοήµατα ἀκµάζοντα·

[00005] ἐκεῖ ζέφυρος πνέων, ἐνταῦθα δὲ Πνεύµατος αὔρα·

[00006] ἐκεῖ ἄκανθαι αἱ τειχίζουσαι, ἐνταῦθα δὲ πρό [52.397] νοια Θεοῦ ἡ ἀσφαλιζοµένη·

[00007] ἐκεῖ τέττιγες ᾄδοντες, ἐνταῦθα δὲ προφῆται κελαδοῦντες·

[00008] ἐκεῖ τέρψις ἀπὸ τῆς ὄψεως, ἐνταῦθα δὲ ὠφέλεια ἀπὸ τῆς ἀναγνώσεως.

[00009] Ὁ παράδεισος ἐν ἑνὶ χωρίῳ, αἱ δὲ Γραφαὶ πανταχοῦ τῆς οἰκουµένης·

[00010] ὁ παράδεισος δουλεύει καιρῶν ἀνάγκαις, αἱ δὲ Γραφαὶ καὶ ἐν χειµῶνι καὶ ἐν θέρει κοµῶσι τοῖς φύλλοις, βρίθουσι τοῖς καρποῖς.

[00011] Προσέχωµεν τοίνυν τῇ τῶν Γραφῶν ἀναγνώσει·

[00012] ἐὰν γὰρ τῇ Γραφῇ προσέχῃς, ἐκβάλλει σου τὴν ἀθυµίαν, φυτεύει σου τὴν ἡδονὴν, ἀναιρεῖ τὴν κακίαν, ῥιζοῖ τὴν ἀρετὴν, οὐκ ἀφίησιν ἐν θορύβῳ πραγµάτων τὰ τῶν κλυδωνιζοµένων πάσχειν.

[00013] Ἡ θάλασσα µαίνεται, σὺ δὲ µετὰ γαλήνης πλέεις·

[00014] ἔχεις γὰρ κυβερνήτην τῶν Γραφῶν τὴν ἀνάγνωσιν·

[00015] τοῦτο γὰρ τὸ σχοινίον οὐ διαῤῥήγνυσι τῶν πραγµάτων ὁ πειρασµός.

[00016] Καὶ ὅτι οὐ ψεύδοµαι, µαρτυρεῖ τὰ πράγµατα αὐτά.

[00017] Ἐπολιορκήθη ἡ ἐκκλησία πρὸ ὀλίγων ἡµερῶν·

[00018] ἦλθε στρατόπεδον, καὶ πῦρ ἀπὸ τῶν ὀφθαλµῶν ἠφίει, καὶ τὴν ἐλαίαν οὐκ ἐµάρανε·

[00019] ξίφη γεγύµνωντο, καὶ τραύµατα οὐδεὶς ἐδέξατο·

[00020] αἱ βασιλικαὶ πύλαι ἐν ἀγωνίᾳ, καὶ ἡ ἐκκλησία ἐν ἀσφαλείᾳ·

[00021] καίτοι γε ὁ πόλεµος ἐνταῦθα ἔῤῥευσεν.

[00022] Ἐνταῦθα γὰρ ἐζητεῖτο ὁ καταφυγὼν, καὶ παριστάµεθα µὴ δεδοικότες τὸν ἐκείνων θυµόν.

[00023] Τί δήποτε;

[00024] Εἴχοµεν ἐνέχυρον ἀσφαλὲς τὸ, Σὺ εἶ Πέτρος, καὶ ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδοµήσω µου τὴν Ἐκκλησίαν·

[00025] καὶ πύλαι ᾅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς.

[00026] Ἐκκλησίαν δὲ λέγω, οὐ τόπον µόνον, ἀλλὰ καὶ τρόπον·

[00027] οὐ τοίχους ἐκκλησίας, ἀλλὰ νόµους Ἐκκλησίας.

Cooperatorum Veritatis Societas Excerpta ex "Documenta Catholica Omnia"

1/58

http://www.tlg.uci.edu/http://www.uci.edu/mailto:mcpantel@uci.eduhttp://www.documentacatholicaomnia.eu/70_Auctorum_Lexica_Propria_Seu_'Concordances'.html

[00028] Ὅταν καταφεύγῃς ἐν ἐκκλησίᾳ, µὴ τόπῳ καταφύγῃς, ἀλλὰ γνώµῃ.

[00029] Ἐκκλησία γὰρ οὐ τοῖχος καὶ ὄροφος, ἀλλὰ πίστις καὶ βίος.

[00030] Μὴ λέγε, ὅτι προεδόθη ἀπὸ Ἐκκλησίας ὁ προδοθείς·

[00031] εἰ µὴ ἀφῆκε τὴν ἐκκλησίαν, οὐκ ἂν προεδίδοτο.

[00032] Μὴ λέγε, ὅτι καὶ κατέφυγε καὶ προεδόθη·

[00033] οὐχ ἡ Ἐκκλησία αὐτὸν ἀφῆκεν, ἀλλ' αὐτὸς τὴν ἐκκλησίαν ἀφῆκεν.

[00034] Οὐκ ἔνδοθεν παρεδόθη, ἀλλ' ἔξωθεν.

[00035] ∆ιὰ τί κατέλιπε τὴν ἐκκλησίαν;

[00036] Ἐβούλου σώζεσθαι;

[00037] Ὤφειλες κατέχειν τὸ θυσιαστήριον.

[00038] Οὐκ ἦσαν ἐνταῦθα τοῖχοι, ἀλλὰ Θεοῦ πρόνοια ἡ ἀσφαλιζοµένη.

[00039] Ἁµαρτωλὸς ἦς;

[00040] Οὐκ ἀποπέµπεταί σε ὁ Θεός·

[00041] οὐκ ἦλθε γὰρ καλέσαι δικαίους, ἀλλὰ ἁµαρτωλοὺς εἰς µετάνοιαν.

[00042] Πόρνη ἐσώθη, ἐπειδὴ πόδας κατέσχεν.

[00043] Ἠκούσατε τοῦ σήµερον ἀνεγνωσµένου;

[00044] Ταύτα δὲ λέγω, ἵνα µηδέποτε εἰς Ἐκκλησίαν καταφεύγων ἀµφιβάλῃς.

[00045] Μένε εἰς Ἐκκλησίαν, καὶ οὐ προδίδοσαι ἀπὸ τῆς Ἐκκλησίας.

[00046] Ἐὰν δὲ φύγῃς ἀπὸ Ἐκκλησίας, οὐκ αἰτία ἡ Ἐκκλησία.

[00047] Ἐὰν µὲν γὰρ ᾖς ἔσω, ὁ λύκος οὐκ εἰσέρχεται·

[00048] ἐὰν δὲ ἐξέλθῃς ἕξω, θηριάλωτος γίνῃ·

[00049] ἀλλ' οὐ παρὰ τὴν µάνδραν τοῦτο, ἀλλὰ παρὰ τὴν σὴν µικροψυχίαν.

[00050] Ἐκκλησίας οὐδὲν ἴσον.

[00051] Μή µοι λέγε τείχη καὶ ὅπλα·

[00052] τείχη µὲν γὰρ τῷ χρόνῳ παλαιοῦνται, ἡ Ἐκκλησία δὲ οὐδέποτε γηρᾷ.

[00053] Τείχη βάρβαροι καταλύουσιν, Ἐκκλησίας δὲ οὐδὲ δαίµονες περιγίνονται.

[00054] Καὶ ὅτι οὐ κόµπος τὰ ῥήµατα, µαρτυρεῖ τὰ πράγµατα.

[00055] Πόσοι ἐπολέµησαν τὴν Ἐκκλησίαν, καὶ οἱ πολεµήσαντες ἀπώλοντο;

[00056] αὕτη δὲ ὑπὲρ τῶν οὐρανῶν ἀναβέβηκε.

[00057] Τοιοῦτον ἔχει µέγεθος ἡ Ἐκκλησία·

[00058] πολεµουµένη νικᾷ·

[00059] ἐπιβουλευοµένη περιγίνεται·

[00060] ὑβριζοµένη, λαµπροτέρα καθίσταται·

[00061] δέχεται τραύµατα, καὶ οὐ καταπίπτει ὑπὸ τῶν ἑλκῶν·

[00062] κλυδωνίζεται, ἀλλ' [52.398] οὐ καταποντίζεται·

[00063] χειµάζεται, ἀλλὰ ναυάγιον οὐχ ὑποµένει·

Cooperatorum Veritatis Societas Excerpta ex "Documenta Catholica Omnia"

2/58

[00064] παλαίει, ἀλλ' οὐχ ἡττᾶται·

[00065] πυκτεύει, ἀλλ' οὐ νικᾶται.

[00066] ∆ιὰ τί οὖν συνεχώρησε τὸν πόλεµον;

[00067] Ἵνα δείξῃ λαµπρότερον τὸ τρόπαιον.

[00068] Παρῆτε κατὰ τὴν ἡµέραν ἐκείνην, καὶ ἐβλέπετε ὅσα ἐκινεῖτο ὅπλα, καὶ θυµὸς στρατιωτικὸς πυρὸς σφοδρότερος, καὶ ἡµεῖς ἐπὶ τὰς βασιλικὰς αὐλὰς ἐπειγόµεθα.

[00069] Ἀλλὰ τί;

[00070] Τοῦ Θεοῦ χάριτι οὐδὲν ἡµᾶς ἐκείνων κατέπληξε.

[00071] βʹ.

[00072] Ταῦτα δὲ λέγω, ἵνα καὶ ὑµεῖς µιµῆσθε.

[00073] ∆ιὰ τί δὲ οὐ κατεπλάγηµεν;

[00074] Ὅτι οὐδὲν τῶν παρόντων δεινῶν ἐδεδοίκαµεν.

[00075] Τί γάρ ἐστι δεινόν;

[00076] Θάνατος;

[00077] Οὐκ ἔστι τοῦτο δεινόν·

[00078] ταχέως γὰρ ἐπὶ τὸν λιµένα ἀπερχόµεθα τὸν ἀκύµαντον.

[00079] Ἀλλὰ δηµεύσεις;

[00080] Γυµνὸς ἐξῆλθον ἐκ κοιλίας µητρός µου, γυµνὸς καὶ ἀπελεύσοµαι.

[00081] Ἀλλ' ἐξορίαι;

[00082] Τοῦ Κυρίου ἡ γῆ καὶ τὸ πλήρωµα αὐτῆς.

[00083] Ἀλλὰ συκοφαντίαι;

[00084] Χαίρετε καὶ ἀγαλλιᾶσθε, ὅταν εἴπωσι πᾶν πονηρὸν ῥῆµα καθ' ὑµῶν ψευδόµενοι, ὅτι ὁ µισθὸς ὑµῶν πολὺς ἐν τοῖς οὐρανοῖς.

[00085] Ἑώρων τὰ ξίφη, καὶ τὸν οὐρανὸν ἐλογιζόµην·

[00086] προσεδόκων τὸν θάνατον, καὶ τὴν ἀνάστασιν ἐνενόουν·

[00087] ἑώρων τὰ κάτω πάθη, καὶ ἠρίθµουν τὰ ἄνω βραβεῖα·

[00088] ἔβλεπον τὰς ἐπιβουλὰς, καὶ ἐλογιζόµην τὸν ἄνω στέφανον·

[00089] ἡ γὰρ ὑπόθεσις τῶν ἀγώνων ἀρκοῦσα ἦν εἰς παράκλησιν καὶ παραµυθίαν.

[00090] Ἀπηγόµην δὲ, ἀλλ' οὐκ ἦν ὕβρις ἐµοὶ τὸ γινόµενον·

[00091] ὕβρις γὰρ ἓν µόνον ἐστὶν, ἡ ἁµαρτία.

[00092] Κἂν γὰρ ἡ οἰκουµένη πᾶσά σε ὑβρίζῃ, σὺ δὲ σαυτὸν µὴ ὑβρίσῃς, οὐχ ὑβρίσθης.

[00093] Προδοσία µόνη ἡ τοῦ συνειδότος.

[00094] Μὴ προδῷς σου τὸ συνειδὸς, καὶ οὐδείς σε προδίδωσιν.

[00095] Ἀπηγόµην, καὶ ἑώρων τὰ πράγµατα, µᾶλλον δὲ τὰ ῥήµατά µου πράγµατα γινόµενα, τὴν ὁµιλίαν µου, τὴν διὰ τῶν ῥηµάτων, ἐπὶ τῆς ἀγορᾶς διὰ τῶν πραγµάτων κηρυττοµένην.

[00096] Ποίαν ὁµιλίαν;

[00097] Ἣν ἔλεγον ἀεί.

[00098] Ἄνεµος ἔπνευσε, καὶ τὰ φύλλα κατέβαλεν.

Cooperatorum Veritatis Societas Excerpta ex "Documenta Catholica Omnia"

3/58

[00099] Ἐξηράνθη ὁ χόρτος, καὶ τὸ ἄνθος ἐξέπεσεν.

[00100] Ἀπῆλθεν ἡ νὺξ, καὶ ἐφάνη ἡ ἡµέρα·

[00101] ἠλέγχθη ἡ σκιὰ, καὶ ἐφάνη ἡ ἀλήθεια.

[00102] Ἀνέβησαν ἕως τῶν οὐρανῶν, καὶ κατέβησαν ἕως τῶν πεδίων.

[00103] Τὰ κύµατα γὰρ ἄνω κατεστάλη διὰ τῶν ἀνθρωπίνων πραγµάτων.

[00104] Πῶς;

[00105] ∆ιδασκαλία ἦν τὰ γινόµενα.

[00106] Καὶ ἔλεγον πρὸς ἐµαυτόν·

[00107] Ἆρα σωφρονίσονται οἱ µετὰ ταῦτα;

[00108] ἆρα οὐ παρέρχονται δύο ἡµέραι, καὶ λήθῃ τὰ γινόµενα παραδίδοται;

[00109] Ἔναυλα τὰ ὑποµνήµατα ἦν.

[00110] Πάλιν εἴπω, πάλιν λαλήσω.

[00111] Τί ὄφελος;

[00112] Μᾶλλον δὲ ὄφελος.

[00113] Κἂν γὰρ µὴ πάντες ἀκούσωσι, οἱ ἡµίσεις ἀκούσονται·

[00114] κἂν µὴ οἱ ἡµίσεις ἀκούσωσι, τὸ τρίτον µέρος·

[00115] κἂν µὴ τὸ τρίτον, τὸ τέταρτον·

[00116] κἂν µὴ τὸ τέταρτον, κἂν δέκα·

[00117] κἂν µὴ δέκα, κἂν πέντε·

[00118] κἂν µὴ πέντε, κἂν εἷς·

[00119] κἂν µὴ εἷς, ἐγὼ τὸν µισθὸν ἀπηρτισµένον ἔχω.

[00120] Ἐξηράνθη ὁ χόρτος, καὶ τὸ ἄνθος ἐξέπεσε·

[00121] τὸ δὲ ῥῆµα τοῦ Θεοῦ µένει εἰς τὸν αἰῶνα.

[00122] γʹ.

[00123] Εἴδετε τῶν ἀνθρωπίνων πραγµάτων τὴν εὐτέλειαν, εἴδετε τῆς δυναστείας τὸ ἐπίκηρον;

[00124] εἴδετε τὸν πλοῦτον, ὃν ἀεὶ δραπέτην ἐκάλουν, οὐ δραπέτην δὲ µόνον, ἀλλὰ καὶ ἀνδροφόνον;

[00125] Οὐ γὰρ καταλιµπάνει τοὺς ἔχοντας µόνον, ἀλλὰ καὶ σφάζει αὐτούς·

[00126] ὅταν γάρ τις αὐτὸν θεραπεύῃ, τότε µάλιστα αὐτὸν παραδίδωσι.

[00127] Τί θεραπεύεις τὸν πλοῦτον τὸν σήµερον πρός σε, καὶ αὔριον πρὸς ἄλλον;

[00128] τί θεραπεύεις πλοῦτον, τὸν µηδέποτε κατασχεθῆναι δυνάµενον;

[00129] Βούλει θεραπεῦσαι αὐτόν;

[00130] βούλει αὐτὸν κατασχεῖν;

[00131] Μὴ κατορύξῃς αὐ [52.399] τὸν, ἀλλὰ δὸς αὐτὸν εἰς τὰς χεῖρας τῶν πενήτων.

[00132] Θηρίον ἐστὶν ὁ πλοῦτος·

[00133] ἂν µὲν κατέχηται, φεύγει·

[00134] ἂν δὲ σκορπίζηται, µένει.

Cooperatorum Veritatis Societas Excerpta ex "Documenta Catholica Omnia"

4/58

[00135] Ἐσκόρπισε γὰρ, φησὶν, ἔδωκε τοῖς πένησιν, ἡ δικαιοσύνη αὐτοῦ µένει εἰς τὸν αἰῶνα.

[00136] Σκόρπισον, ἵνα µείνῃ·

[00137] µὴ κατορύξῃς, ἵνα µὴ φύγῃ.

[00138] Ποῦ ὁ πλοῦτος;

[00139] ἡδέως ἂν ἐροίµην τοὺς ἀπελθόντας.

[00140] Λέγω δὲ ταῦτα οὐκ ὀνειδίζων, µὴ γένοιτο, οὐδὲ ἀναξαίνων τὰ ἕλκη, ἀλλὰ τὰ ἑτέρων ναυάγια ὑµῖν λιµένα κατασκευάζων.

[00141] Ὅτε οἱ στρατιῶται, καὶ τὰ ξίφη, ὅτε πόλις ἐκαίετο, ὅτε διάδηµα οὐκ ἴσχυεν, ὅτε πορφύρα ὑβρίζετο, ὅτε µανίας πάντα ἔγεµε, ποῦ ὁ πλοῦτος;

[00142] ποῦ τὰ ἀργυρώµατα;

[00143] ποῦ αἱ κλῖναι αἱ ἀργυραῖ;

[00144] ποῦ οἱ οἰκέται;

[00145] Πάντες ἐν φυγῇ.

[00146] Ποῦ οἱ εὐνοῦχοι;

[00147] Πάντες ἐδραπέτευσαν.

[00148] Ποῦ οἱ φίλοι;

[00149] Τὰ προσωπεῖα ἤλλασσον.

[00150] Ποῦ αἱ οἰκίαι;

[00151] Ἀπεκλείοντο·

[00152] Ποῦ τὰ χρήµατα;

[00153] Ἔφυγεν ὁ ἔχων αὐτά.

[00154] Καὶ τὰ χρήµατα ποῦ;

[00155] Κατωρύγη.

[00156] Ποῦ ἐκρύβη τοῦτο ὅλον;

[00157] Μὴ φορτικός εἰµι, µὴ ἐπαχθὴς, ἀεὶ λέγων, ὅτι ὁ πλοῦτος τοὺς κακῶς κεχρηµένους προδίδωσιν;

[00158] Ἦλθεν ὁ καιρὸς δεικνὺς τῶν ῥηµάτων τὴν ἀλήθειαν.

[00159] Τί κατέχεις αὐτὸν, ἐν πειρασµῷ σε µηδὲν ὠφελοῦντα;

[00160] Εἰ ἔχει ἰσχὺν, ὅταν ἐµπέσῃς εἰς ἀνάγκην, παρέστω σοι·

[00161] εἰ δὲ τότε φεύγει, τί χρείαν αὐτοῦ ἔχεις;

[00162] Αὐτὰ τὰ πράγµατα µαρτυρεῖ.

[00163] Τί τὸ ὄφελος;

[00164] Ξίφη ἠκονηµένα, θάνατος ἀπειλούµενος, στρατόπεδον µαινόµενον, προσδοκία ἀπειλῆς τοσαύτης·

[00165] καὶ ὁ πλοῦτος οὐδαµοῦ.

[00166] Ποῦ ἔφυγεν ὁ δραπέτης;

[00167] Αὐτός σοι κατεσκεύασε ταῦτα πάντα, καὶ ἐν καιρῷ ἀνάγκης φεύγει.

[00168] Καίτοι πολλοὶ ἐγκαλοῦσί µοι ἀεὶ λέγοντες, Κεκόλλησαι τοῖς πλουσίοις·

[00169] καὶ γὰρ καὶ ἐκεῖνοι ἀεὶ κεκόλληνται τοῖς πένησιν.

Cooperatorum Veritatis Societas Excerpta ex "Documenta Catholica Omnia"

5/58

[00170] Ἐγὼ δὲ κεκόλληµαι τοῖς πλουσίοις·

[00171] οὐ τοῖς πλουσίοις δὲ, ἀλλὰ τοῖς κακῶς τῷ πλούτῳ κεχρηµένοις.

[00172] Ἀεὶ γὰρ λέγω, ὅτι οὐ τὸν πλούσιον διαβάλλω, ἀλλὰ τὸν ἅρπαγα.

[00173] Ἄλλο δὲ πλούσιος, καὶ ἄλλο ἅρπαξ·

[00174] ἄλλο εὔπορος, καὶ ἄλλο πλεονέκτης.

[00175] ∆ιαίρει τὰ πράγµατα, καὶ µὴ σύγχεε τὰ ἄµικτα.

[00176] Πλούσιος εἶ;

[00177] Οὐ κωλύω.

[00178] Ἅρπαξ εἶ;

[00179] Κατηγορῶ.

[00180] Ἔχεις τὰ σά;Ἀπόλαυε.

[00181] Λαµβάνεις τὰ ἀλλότρια;

[00182] Οὐ σιγῶ.

[00183] Θέλεις µε λιθάσαι;

[00184] Ἕτοιµός εἰµι τὸ αἷµά µου ἐκχέειν, µόνον τὴν ἁµαρτίαν σου κωλύω.

[00185] Ἐµοὶ οὐ µέλει µῖσος, οὐ µέλει µοι πόλεµος·

[00186] ἑνὸς δέ µοι µόνον µέλει, τῆς προκοπῆς τῶν ἀκουόντων.

[00187] Καὶ οἱ πλούσιοι ἐµὰ τέκνα, καὶ οἱ πένητες ἐµὰ τέκνα·

[00188] ἡ αὐτὴ γαστὴρ ἀµφοτέρους ὤδινεν·

[00189] αἱ αὐταὶ ὠδῖνες ἀµφοτέρους ἔτεκον.

[00190] Ἂν τοίνυν κεκόλλησαι τῷ πένητι, κατηγορῶ σου·

[00191] οὐ γὰρ τοῦ πένητος τοσαύτη ζηµία, ὅση τοῦ πλουσίου.

[00192] Ὁ µὲν γὰρ πένης οὐδὲν µέγα ἀδικεῖται·

[00193] εἰς χρήµατα γὰρ βλάπτεται·

[00194] σὺ δὲ εἰς ψυχὴν βλάπτῃ.

[00195] Ὁ βουλόµενος ἀποτεµνέτω, ὁ βουλόµενος λιθαζέτω, ὁ βουλόµενος µισείτω·

[00196] ὑποθῆκαι γὰρ ἐµοὶ στεφάνων αἱ ἐπιβουλαὶ, καὶ ἀριθµὸς βραβείων τὰ τραύµατα.

[00197] δʹ.

[00198] Οὐ δέδοικα τοίνυν ἐπιβουλήν·

[00199] ἓν δέδοικα µόνον, ἁµαρτίαν.

[00200] Μὴ µέ τις ἐλέγξῃ ἁµαρτάνοντα, καὶ ἡ οἰκουµένη πᾶσα πολεµείτω µοι.

[00201] Ὁ γὰρ πόλεµος οὗτος λαµπρότερόν µε ἐργάζεται.

[00202] Οὕτω καὶ ὑµᾶς παιδεῦσαι βούλοµαι.

[00203] [Μὴ φοβηθῆτε ἐπιβουλὴν δυνάστου, ἀλλὰ [52.400] φοβήθητε ἁµαρτίας δύναµιν.

[00204] Ἄνθρωπός σε οὐ βλάψει, ἐὰν µὴ σὺ σεαυτὸν πλήξῃς.

[00205] Ἐὰν µὴ ἔχῃς ἁµαρτίαν, καὶ µυρία ξίφη παρῇ, ἁρπάζει σε ὁ Θεός·

Cooperatorum Veritatis Societas Excerpta ex "Documenta Catholica Omnia"

6/58

[00206] ἐὰν δὲ ἔχῃς ἁµαρτίαν καὶ ἐν παραδείσῳ ᾖς, ἐκπίπτεις.

[00207] Ἐν παραδείσῳ ἦν ὁ Ἀδὰµ, καὶ ἔπεσεν·

[00208] ἐν κοπρίᾳ ἦν ὁ Ἰὼβ, καὶ ἐστεφανώθη.

[00209] Τί ὠφέλησεν ἐκεῖνον ὁ παράδεισος;

[00210] ἢ τί ἔβλαψε τοῦτον ἡ κοπρία;

[00211] Ἐκείνῳ οὐδεὶς ἐπεβούλευσεν, καὶ ὑπεσκελίσθη·

[00212] τούτῳ ὁ διάβολος, καὶ ἐστεφανώθη.

[00213] Οὐ τὰ χρήµατα αὐτοῦ ἔλαβεν;

[00214] Ἀλλὰ τὴν εὐσέβειαν οὐκ ἐσύλησεν.

[00215] Οὐ τοὺς παῖδας αὐτοῦ ἥρπασεν;

[00216] Ἀλλὰ τὴν πίστιν οὐκ ἐσάλευσεν.

[00217] Οὐ τὸ σῶµα αὐτοῦ διέῤῥηξεν;

[00218] Ἀλλὰ τὸν θησαυρὸν οὐχ εὗρεν.

[00219] Οὐ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ ὥπλισεν;

[00220] Ἀλλὰ τὸν στρατιώτην οὐχ ὑπεσκέλισεν.

[00221] Οὐκ ἔβαλε τόξα καὶ βέλη;

[00222] Ἀλλὰ τραύµατα οὐκ ἐδέξατο.

[00223] Προσήγαγε µηχανήµατα, ἀλλὰ τὸν πύργον οὐκ ἔσεισεν·

[00224] ἐπήγαγε κύµατα, ἀλλὰ τὸ πλοῖον οὐ κατεπόντισε.

[00225] Τοῦτόν µοι τὸν νόµον τηρήσατε, παρακαλῶ, καὶ τῶν γονάτων ὑµῶν ἅπτοµαι, εἰ καὶ µὴ χειρὶ, ἀλλὰ τῇ γνώµῃ, καὶ δάκρυα ἐκχέω.

[00226] Τοῦτόν µοι τηρήσατε τὸν νόµον, καὶ οὐδεὶς ὑµᾶς βλάπτει.

[00227] Μηδέποτε µακαρίζετε πλούσιον µηδέποτε ταλανίζετε [εἰ µὴ τὸν] ἐν ἁµαρτίᾳ·

[00228] µακαρίζετε τὸν ἐν δικαιοσύνῃ Οὐ γὰρ ἡ φύσις τῶν πραγµάτων, ἀλλ' ἡ γνώµη τῶν ἀνθρώπων καὶ τοῦτον κἀκεῖνον ποιεῖ.

[00229] Μηδέποτε φοβηθῇς ξίφη, ἐὰν µὴ τὸ συνειδός σου κατηγορήσῃ·

[00230] µηδέποτε φοβηθῇς ἐν πολέµῳ, ἐὰν τὸ συνειδός σου καθαρὸν ᾖ] Ποῦ οἱ ἀπελθόντες;

[00231] εἰπέ µοι.

[00232] Οὐχὶ πάντες ὑπέκυπτον;

[00233] οὐχὶ οἱ ἐν ἀρχῇ ὄντες µεῖζον ἔτρεµον αὐτούς;

[00234] οὐκ ἐθεράπευον;

[00235] Ἀλλ' ἦλθεν ἡ ἁµαρτία, καὶ πάντα ἠλέγχθη·

[00236] καὶ οἱ θεράποντες δικασταὶ ἐγένοντο, οἱ κολακεύοντες δήµιοι·

[00237] οἱ τὰς χεῖρας καταφιλοῦντες, αὐτοὶ αὐτὸν εἷλκον ἀπὸ τῆς ἐκκλησίας, καὶ ὁ χθὲς τὴν χεῖρα καταφιλῶν, σήµερον πολέµιος.

[00238] ∆ιὰ τί;

[00239] Ὅτι οὔτε χθὲς µετὰ ἀληθείας ἐφίλει.

[00240] Ἦλθε γὰρ ὁ καιρὸς, καὶ ἠλέγχθη τὰ προσωπεῖα.

[00241] Οὐ χθὲς τὰς χεῖρας κατεφίλεις, καὶ σωτῆρα ὠνόµαζες, καὶ κηδεµόνα, καὶ εὐεργέτην;

Cooperatorum Veritatis Societas Excerpta ex "Documenta Catholica Omnia"

7/58

[00242] οὐκ ἐγκώµια ὕφαινες µυρία;

[00243] ∆ιὰ τί σήµερον κατηγορεῖς;

[00244] Χθὲς ἐπαινέτης, καὶ σήµερον κατήγορος;

[00245] χθὲς ἐγκώµια, καὶ σήµερον ἐγκλήµατα µιγνύεις;

[00246] Τίς ἡ µεταβολή;

[00247] τίς ἡ µετάστασις;

[00248] εʹ.

[00249] Ἀλλ' οὐκ ἐγὼ τοιοῦτος·

[00250] ἀλλ' ἐγὼ ἐπιβουλευόµενος, προστάτης ἐγενόµην.

[00251] Μυρία ἔπαθον δεινὰ, καὶ οὐκ ἠµειψάµην.

[00252] Τὸν γὰρ ∆εσπότην τὸν ἐµαυτοῦ µιµοῦµαι, ὃς ἐν τῷ σταυρῷ ἔλεγεν·

[00253] Ἄφες αὐτοῖς·

[00254] οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσιν Ταῦτα δὲ λέγω, ἵνα µὴ τῇ ὑπονοίᾳ τῶν πονηρῶν παραφθείρησθε.

[00255] Πόσαι µεταβολαὶ γεγόνασιν, ἐξ οὗ τῆς πόλεως ἐπέστην, καὶ οὐδεὶς σωφρονίζεται;

[00256] Οὐδεὶς δὲ ὅταν εἴπω, οὐ πάντων καταγινώσκω·

[00257] µὴ γένοιτο.

[00258] Οὐ γὰρ ἔστι τὴν ἄρουραν ταύτην τὴν λιπαρὰν, δεξαµένην σπέρµατα, µὴ καὶ στάχυν ἐνεγκεῖν·

[00259] ἀλλ' ἐγὼ ἀκόρεστός εἰµι, οὐ βούλοµαι ὀλίγους σωθῆναι, ἀλλὰ πάντας.

[00260] Κἂν εἷς ἀπολειφθῇ ἀπολλύµενος, ἐγὼ ἀπόλλυµαι, καὶ οἶµαι τὸν ποιµένα ἐκεῖνον µιµεῖσθαι, ὃς ἐνενήκοντα ἐννέα εἶχε πρόβατα, καὶ ἐπὶ τὸ ἓν πεπλανηµένον ἔδραµεν.

[00261] Μέχρι πότε χρήµατα;

[00262] µέχρι πότε ἄργυρος·

[00263] µέχρι πότε χρυσός;

[00264] µέχρι πότε οἶνος ἐκχεόµενος;

[00265] µέχρι πότε κολακεῖαι οἰκετῶν;

[00266] µέχρι πότε κρατῆρες ἐστεµµένοι;

[00267] µέχρι πότε συµπόσια σατανικὰ, καὶ διαβολικῆς γέµοντα ἐνεργείας;

[00268] [52.401] Οὐκ οἶσθα, ὅτι ἀποδηµία ὁ παρὼν βίος;

[00269] Μὴ γὰρ πολίτης εἶ;

[00270] Ὁδίτης εἶ.

[00271] Συνῆκας τί εἶπον;

[00272] Οὐκ εἶ πολίτης, ἀλλ' ὁδίτης εἶ καὶ ὁδοιπόρος.

[00273] Μὴ εἴπῃς·

[00274] Ἔχω τήνδε τὴν πόλιν, καὶ ἔχω τήνδε.

[00275] Οὐκ ἔχει οὐδεὶς πόλιν.

[00276] Ἡ πόλις ἄνω ἐστί.

Cooperatorum Veritatis Societas Excerpta ex "Documenta Catholica Omnia"

8/58

[00277] Τὰ παρόντα ὁδός ἐστιν.

[00278] Ὁδεύοµεν τοίνυν καθ' ἡµέραν, ἕως ἡ φύσις ἐπιτρέχει.

[00279] Ἔστι τις ἐν ὁδῷ χρήµατα ἀποτιθέµενος·

[00280] ἔστι τις ἐν ὁδῷ χρυσίον κατορύττων.

[00281] Ὅταν οὖν εἰσέλθῃς εἰς πανδοχεῖον, εἰπέ µοι, τὸ πανδοχεῖον καλλωπίζεις;

[00282] Οὐχὶ, ἀλλ' ἐσθίεις καὶ πίνεις, καὶ ἐπείγῃ ἐξελθεῖν.

[00283] Πανδοχεῖόν ἐστιν ὁ παρὼν βίος.

[00284] Εἰσήλθοµεν, καταλύοµεν τὸν παρόντα βίον·

[00285] σπουδάζωµεν ἐξελθεῖν µετὰ καλῆς ἐλπίδος, µηδὲν ἀφῶµεν ὧδε, ἵνα µὴ ἀπολέσωµεν ἐκεῖ.

[00286] Ὅταν εἰσέλθῃς εἰς τὸ πανδοχεῖον, τί λέγεις τῷ παιδί;

[00287] Βλέπε ποῦ ἀποτίθης τὰ πράγµατα, µή τι καταλείπῃς ἐνταῦθα, ἵνα µή τι ἀπόληται, µήτε µικρὸν, µήτε εὐτελὲς, ἵνα πάντα εἰς τὴν οἰκίαν ἀπενέγκωµεν.

[00288] Οὕτω καὶ ἡµεῖς ἐν τῷ παρόντι βίῳ·

[00289] βλέπωµεν ὥσπερ πανδοχεῖον τὸν βίον, καὶ µηδὲν ὧδε καταλείπωµεν ἐν τῷ πανδοχείῳ, ἀλλὰ πάντα εἰς τὴν µητρόπολιν ἀπενέγκωµεν.

[00290] Ὁδίτης εἶ καὶ ὁδοιπόρος, µᾶλλον δὲ καὶ ὁδίτου εὐτελέστερος.

[00291] Καὶ πῶς;

[00292] ἐγὼ λέγω.

[00293] Ὁ ὁδίτης οἶδε τὸ πότε εἰσέρχεται εἰς τὸ πανδοχεῖον, καὶ πότε ἐκβαίνει·

[00294] κύριος γάρ ἐστι τοῦ ἐξελθεῖν, ὥσπερ καὶ τοῦ εἰσελθεῖν·

[00295] ἐγὼ δὲ εἰσερχόµενος εἰς τὸ πανδοχεῖον, τουτέστιν, εἰς τὸν παρόντα βίον, πότε ἐξέρχοµαι οὐκ οἶδα.

[00296] Καὶ ἐνίοτε παρασκευάζοµαι πολλοῦ χρόνου διατροφὰς, καὶ ὁ ∆εσπότης παραχρῆµα καλεῖ µε·

[00297] Ἄφρων, ἃ ἡτοίµασας, τίνι ἔσται;

[00298] Τῇ νυκτὶ γὰρ ταύτῃ λαµβάνουσι τὴν ψυχήν σου.

[00299] Ἄδηλος ἡ ἔξοδος, ἄστατος ἡ κτῆσις, µυρίοι κρηµνοὶ, πανταχόθεν κύµατα.

[00300] Τί µαίνῃ περὶ τὰς σκιάς;

[00301] τί ἀφεὶς τὴν ἀλήθειαν κατατρέχεις ἐπὶ τὰς σκιάς;

[00302] ςὰʹ.

[00303] Ταῦτα λέγω, καὶ λέγων οὐ παύσοµαι, συνεχῆ τὴν ὀδύνην ἐργαζόµενος, καὶ τὰ τραύµατα καταστέλλων, καὶ οὐ διὰ τοὺς πεσόντας, ἀλλὰ διὰ τοὺς ἑστῶτας.

[00304] Ἐκεῖνοι γὰρ ἀπῆλθον, καὶ τέλος ἔλαβον·

[00305] οἱ δὲ ἑστῶτες ἐν ταῖς ἐκείνων συµφοραῖς ἀσφαλέστεροι γεγόνασι.

[00306] Καὶ τί, φησὶ, ποιήσοµεν;

[00307] Ἓν µόνον ποίησον, µίσησον χρήµατα, καὶ φίλει σου τὴν ζωήν.

[00308] Ῥῖψον τὰ ὄντα, οὐ λέγω τὰ πάντα, ἀλλὰ τὰ περιττὰ περίκοψον.

[00309] Τῶν ἀλλοτρίων µὴ ἐπιθύµει, τὴν χήραν µὴ γυµνώσῃς, τὸν ὀρφανὸν µὴ ἁρπάσῃς, τὴν οἰκίαν µὴ λάβῃς·

[00310] οὐ λέγω πρόσωπα, ἀλλὰ πράγµατα.

[00311] Εἴ τινος δὲ ἐπιλαµβάνεται τὸ συνειδὸς, αὐτὸς αἴτιος, οὐχ ὁ ἐµὸς λόγος.

[00312] Τί ἁρπάζεις, ὅπου φθόνος;

Cooperatorum Veritatis Societas Excerpta ex "Documenta Catholica Omnia"

9/58

[00313] Ἅρπασον, ὅπου στέφανος.

[00314] Μὴ ἅρπαζε τὴν γῆν, ἀλλὰ τὸν οὐρανόν.

[00315] Βιαστῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν, καὶ βιασταὶ ἁρπάζουσιν αὐτήν.

[00316] Τί ἁρπάζεις τὸν πένητα τὸν ἐγκαλοῦντα;

[00317] Ἅρπασον τὸν Χριστὸν τὸν ἐπαινοῦντα.

[00318] Εἶδες ἀγνωµοσύνην καὶ µανίαν;

[00319] Ἁρπάζεις πένητα τὸν ἔχοντα ὀλίγον;

[00320] Ὁ Χριστὸς λέγει·

[00321] Ἐµὲ ἅρπασον, χάριν σοι ἔχω τῆς ἁρπαγῆς·

[00322] τὴν ἐµὴν βασιλείαν ἅρπασαι καὶ βίασαι.

[00323] Τὴν κάτω βασιλείαν ἐὰν θελήσῃς ἁρπάσαι, µᾶλλον δὲ κἂν θελήσῃς ἐννοῆσαι, κολάζῃ·

[00324] τὴν ἄνω δὲ ἐὰν µὴ ἁρπάσῃς, τότε κολάσῃ.

[00325] Ὅπου τὰ βιωτικὰ, φθόνος ὅπου δὲ τὰ πνευµατικὰ, ἀγάπη.

[00326] Ταῦτα µελέτα καθ' ἑκάστην ἡµέραν, καὶ µὴ πάλιν ἰδὼν µετὰ δύο ἡµέρας ἄλλον ὀχήµατι φερόµενον, σηρικὸν περιβεβληµένον ἱµάτιον, κορυφούµενον, θορυβηθῇς, ταραχθῇς.

[00327] Μὴ ἐπαίνει πλούσιον, ἀλλὰ τὸν ἐν δικαιοσύνῃ µόνον.

[00328] Μὴ κάκιζε [52.402] πένητα, ἀλλὰ µάθε τῶν πραγµάτων τὴν κρίσιν ἔχειν ὀρθὴν καὶ ἀδιάπτωτον.

[00329] Μὴ ἀπέχου Ἐκκλησίας·

[00330] οὐδὲν γὰρ Ἐκκλησίας ἰσχυρότερον.

[00331] Ἡ ἐλπίς σου ἡ Ἐκκλησία, ἡ σωτηρία σου ἡ Ἐκκλησία, ἡ καταφυγή σου ἡ Ἐκκλησία.

[00332] Τοῦ οὐρανοῦ ὑψηλοτέρα ἐστὶ, τῆς γῆς πλατυτέρα ἐστίν.

[00333] Οὐδέποτε γηρᾷ, ἀεὶ δὲ ἀκµάζει.

[00334] ∆ιὰ τοῦτο τὸ στεῤῥὸν αὐτῆς καὶ ἀσάλευτον δηλοῦσα ἡ Γραφὴ ὄρος αὐτὴν καλεῖ·

[00335] τὸ ἄφθορον, αὐτὴν καλεῖ παρθένον·

[00336] τὸ πολυτελὲς, βασίλισσαν αὐτὴν καλεῖ·

[00337] τὸ συγγενὲς τὸ πρὸς τὸν Θεὸν, θυγατέρα αὐτὴν καλεῖ·

[00338] τὸ πολύγονον, στεῖραν αὐτὴν καλεῖ τίκτουσαν ἑπτά·

[00339] µυρία ὀνόµατα, ἵνα παραστήσῃ αὐτῆς τὴν εὐγένειαν.

[00340] Ὥσπερ γὰρ ὁ ∆εσπότης αὐτῆς πολλὰ ὀνόµατα ἔχει·

[00341] καὶ Πατὴρ καλεῖται, καὶ ὁδὸς καλεῖται, καὶ ζωὴ καλεῖται, καὶ φῶς καλεῖται, καὶ βραχίων καλεῖται, καὶ ἱλασµὸς καλεῖται, καὶ θεµέλιος καλεῖται, καὶ θύρα καλεῖται, καὶ ἀναµάρτητος καλεῖται, καὶ θησαυρὸς καλεῖται, καὶ Κύριος καλεῖται, καὶ Θεὸς καλεῖται, καὶ Υἱὸς καλεῖται, καὶ Μονογενὴς καλεῖται, καὶ µορφὴ Θεοῦ, καὶ εἰκὼν Θεοῦ καλεῖται·

[00342] µὴ ἀρκεῖ ἓν ὄνοµα παραστῆσαι τὸ ὅλον;

[00343] Οὐδαµῶς·

[00344] ἀλλὰ διὰ τοῦτο µυρία ὀνόµατα, ἵνα µάθωµέν τι περὶ Θεοῦ, κἂν µικρόν.

[00345] Οὕτω δὴ καὶ ἡ Ἐκκλησία πολλὰ καλεῖται.

[00346] Παρθένος λέγεται, καὶ µὴν πόρνη ἦν πρὸ τούτου·

[00347] τὸ γὰρ θαυµαστὸν τοῦ νυµφίου, ὅτι ἔλαβε πόρνην, καὶ ἐποίησε παρθένον.

Cooperatorum Veritatis Societas Excerpta ex "Documenta Catholica Omnia"

10/58

[00348] Ὢ καινῶν καὶ παραδόξων πραγµάτων.

[00349] Γάµος παρ' ἡµῖν παρθενίαν λύει, γάµος παρὰ Θεῷ παρθενίαν ἀνέστησε.

[00350] Παρ' ἡµῖν ἡ οὖσα παρθένος, γαµουµένη, οὐκ ἔστι παρθένος·

[00351] παρὰ Χριστῷ ἡ οὖσα πόρνη, γαµουµένη, παρθένος γέγονεν.

[00352] ζʹ.

[00353] Ἑρµηνευέτω ὁ αἱρετικὸς τοῦτο µόνον, ὁ περιεργαζόµενος τὴν ἄνω γέννησιν, καὶ λέγων·

[00354] Πῶς ἐγέννησεν ὁ Πατήρ;

[00355] Εἰπὲ αὐτῷ·

[00356] Πῶς ἡ Ἐκκλησία, πόρνη οὖσα, παρθένος ἐγένετο;

[00357] πῶς δὲ ἡ γεννήσασα, παρθένος ἔµεινε;

[00358] Ζηλῶ γὰρ ὑµᾶς Θεοῦ ζήλῳ, ὁ Παῦλός φησιν ἡρµοσάµην γὰρ ὑµᾶς ἑνὶ ἀνδρὶ παρθένον ἁγνὴν παραστῆσαι τῷ Χριστῷ.

[00359] Ὢ σοφία καὶ σύνεσις.

[00360] Ζηλῶ γὰρ ὑµᾶς Θεοῦ ζήλῳ.

[00361] Τί ἐστι τοῦτο;

[00362] Ζηλῶ, λέγει.

[00363] Ζηλοῖς, ὁ πνευµατικός;

[00364] Ζηλῶ γὰρ, λέγει, ὡς ὁ Θεός.

[00365] Καὶ Θεὸς ζηλοῖ;

[00366] Ναὶ, ζηλοῖ, οὐ πάθει, ἀλλὰ ἀγάπῃ, καὶ ζηλοτυπίᾳ.

[00367] Ζηλῶ γὰρ ὑµᾶς Θεοῦ ζήλῳ.

[00368] Εἴπω σοι, πῶς ζηλοῖ;

[00369] Εἶδεν ὑπὸ δαιµόνων διαφθειροµένην τὴν γῆν, καὶ τὸν Υἱὸν αὐτοῦ ἐξέδωκε.

[00370] Τὰ γὰρ ῥήµατα ἐπὶ τοῦ Θεοῦ λεγόµενα οὐ τὴν αὐτὴν ἔχει ἰσχύν·

[00371] οἷον, ζηλεύει Θεὸς, ὀργίζεται Θεὸς, µετανοεῖ Θεὸς, µισεῖ Θεός.

[00372] Τὰ ῥήµατα ταῦτα ἀνθρώπινα, ἀλλὰ τὰ νοήµατα θεοπρεπῆ.

[00373] Πῶς ζηλεύει Θεός;

[00374] Ζηλῶ γὰρ ὑµᾶς Θεοῦ ζήλῳ.

[00375] Ὀργίζεται Θεός;

[00376] Κύριε, µὴ τῷ θυµῷ σου ἐλέγξῃς µε.

[00377] Ὥστε καὶ καθεύδει Θεός;

[00378] Ἀνάστηθι, ἵνα τί ὑπνοῖς, Κύριε;

[00379] Μετανοεῖ Θεός;

[00380] Μετενόησα, ὅτι ἐποίησα τὸν ἄνθρωπον.

[00381] Μισεῖ ὁ Θεός;

[00382] Τὰς ἑορτὰς ὑµῶν καὶ τὰς νεοµηνίας µισεῖ ἡ ψυχή µου.

Cooperatorum Veritatis Societas Excerpta ex "Documenta Catholica Omnia"

11/58

[00383] Ἀλλὰ µὴ πρόσεχε τῇ εὐτελείᾳ τῶν λέξεων·

[00384] ἀλλὰ λάβε θεοπρεπῆ τὰ νοήµατα.

[00385] Ζηλεύει ὁ Θεὸς, ἀγαπᾷ γάρ.

[00386] Ὀργίζεται ὁ Θεὸς, οὐ πάθει, ἀλλὰ τιµωρίᾳ καὶ κολάσει.

[00387] Ὑπνοῖ Θεὸς, οὐ καθεύδων, ἀλλὰ µακροθυµῶν.

[00388] Ἔκλεγε τὰς [52.403] λέξεις.

[00389] Οὕτω καὶ ὅταν ἀκούσῃς, ὅτι γεννᾷ Θεὸς, µὴ τµῆσιν νόµιζε, ἀλλὰ τὸ ὁµοούσιον.

[00390] Τὰ γὰρ ῥήµατα ταῦτα πολλὰ παρ' ἡµῶν ἐχρήσατο ὁ Θεὸς, καὶ ἡµεῖς παρ' αὐτοῦ, ἵνα τιµηθῶµεν.

[00391] ηʹ.

[00392] Συνῆκας τί εἶπον;

[00393] Πρόσεχε µετὰ ἀκριβείας, ἀγαπητέ.

[00394] Ὀνόµατά ἐστι θεῖα, καὶ ὀνόµατα ἀνθρώπινα.

[00395] Ἔλαβε παρ' ἐµοῦ, καὶ ἔδωκέ µοι αὐτός.

[00396] ∆ός µοι τὰ σὰ, καὶ λάβε τὰ ἐµὰ, λέγει.

[00397] Τῶν ἐµῶν χρείαν ἔχεις·

[00398] οὐκ ἐγὼ χρείαν ἔχω, ἀλλὰ σύ·

[00399] ἐπειδὴ γὰρ ἡ οὐσία µου ἀκήρατός ἐστι, σὺ δὲ ἄνθρωπος εἶ, σώµατι συµπεπλεγµένος, σωµατικὰς ζητῶν καὶ λέξεις, ἵνα σὺ, ὁ σώµατι συµπεπλεγµένος, λαβὼν ἀπὸ τῶν παρὰ σοὶ γνωρίµων ῥηµάτων, νοήσῃς τὰ ὑπερβαίνοντά σε νοήµατα.

[00400] Ποῖα ἔλαβε παρ' ἐµοῦ, ποῖα δὲ ἔδωκέ µοι ὀνόµατα;

[00401] Αὐτὸς Θεός ἐστι, καὶ ἐµὲ θεὸν ἐκάλεσεν·

[00402] ἐκεῖ φύσις πράγµατος, ἐνταῦθα τιµὴ ὀνόµατος·

[00403] Ἐγὼ εἶπα·

[00404] Θεοί ἐστε, καὶ υἱοὶ Ὑψίστου πάντες.

[00405] Ῥήµατά ἐστιν ἐνταῦθα, ἐκεῖ δὲ πραγµάτων φύσις.

[00406] Ἐκάλεσέ µε θεὸν, ἐτιµήθην γάρ.

[00407] Ἐκλήθη αὐτὸς ἄνθρωπος, ἐκλήθη αὐτὸς Υἱὸς ἀνθρώπου, ἐκλήθη αὐτὸς ὁδὸς, ἐκλήθη αὐτὸς θύρα, ἐκλήθη αὐτὸς πέτρα.

[00408] Ταῦτα παρ' ἐµοῦ ἔλαβεν, ἐκεῖνα παρ' ἑαυτοῦ τὰ ῥήµατά µοι ἔδωκε.

[00409] ∆ιὰ τί ἐκλήθη ὁδός;

[00410] Ἵνα µάθῃς, ὅτι δι' αὐτοῦ πρὸς τὸν Πατέρα ἀνερχόµεθα.

[00411] ∆ιὰ τί ἐκλήθη πέτρα;

[00412] Ἵνα µάθῃς τὸ ἐπιτήδειον καὶ ἀσάλευτον τῆς πίστεως.

[00413] ∆ιὰ τί ἐκλήθη θεµέλιος;

[00414] Ἵνα µάθῃς, ὅτι πάντα βαστάζει.

[00415] ∆ιὰ τί ἐκλήθη ῥίζα;

[00416] Ἵνα µάθῃς, ὅτι ἐν αὐτῷ ἀνθοῦµεν.

[00417] ∆ιὰ τί ἐκλήθη ποιµήν;

[00418] Ὅτι ἡµᾶς νέµει.

Cooperatorum Veritatis Societas Excerpta ex "Documenta Catholica Omnia"

12/58

[00419] ∆ιὰ τί ἐκλήθη πρόβατον;

[00420] Ὅτι ὑπὲρ ἡµῶν ἐτύθη, καὶ ἱλασµὸς ἐγένετο.

[00421] ∆ιὰ τί ἐκλήθη ζωή;

[00422] Ὅτι νεκροὺς ὄντας ἡµᾶς ἀνέστησε.

[00423] ∆ιὰ τί ἐκλήθη φῶς;

[00424] Ὅτι σκότους ἡµᾶς ἀπήλλαξε.

[00425] ∆ιὰ τί ἐκλήθη βραχίων;

[00426] Ὅτι ὁµοούσιός ἐστι τῷ Πατρί.

[00427] ∆ιὰ τί ἐκλήθη Λόγος;

[00428] Ὅτι ἀπὸ τοῦ Πατρὸς ἐτέχθη.

[00429] Ὥσπερ γὰρ ὁ λόγος ὁ ἐµὸς ἀπὸ τῆς ψυχῆς µου γεννᾶται, οὕτω καὶ ὁ Υἱὸς ἀπὸ τοῦ Πατρὸς ἐτέχθη.

[00430] ∆ιὰ τί ἐκλήθη ἱµάτιον;

[00431] Ὅτι ἐνδέδυµαι αὐτὸν βαπτισθείς.

[00432] ∆ιὰ τί ἐκλήθη τράπεζα;

[00433] Ὅτι ἐσθίω αὐτὸν ἀπολαύσας τῶν µυστηρίων.

[00434] ∆ιὰ τί ἐκλήθη οἶκος;

[00435] Ὅτι οἰκῶ ἐν αὐτῷ.

[00436] ∆ιὰ τί ἔνοικος;

[00437] Ὅτι ναὸς αὐτοῦ γινόµεθα.

[00438] ∆ιὰ τί ἐκλήθη κεφαλή;

[00439] Ὅτι µέλος αὐτοῦ κατέστην.

[00440] ∆ιὰ τί ἐκλήθη νυµφίος;

[00441] Ὅτι νύµφην µε ἡρµόσατο.

[00442] ∆ιὰ τί ἐκλήθη ἁγνός;

[00443] Ὅτι παρθένον µε ἔλαβε.

[00444] ∆ιὰ τί ἐκλήθη ∆εσπότης;

[00445] Ὅτι δούλη αὐτοῦ εἰµι.

[00446] θʹ.

[00447] Ὅρα γὰρ τὴν Ἐκκλησίαν, ὅπερ ἔλεγον, ὅτι ποτὲ νύµφη ἐστὶ, ποτὲ θυγάτηρ ἐστὶ, ποτὲ παρθένος ἐστὶ, ποτὲ δούλη ἐστὶ, ποτὲ βασίλισσά ἐστι, ποτὲ στεῖρά ἐστι, ποτὲ ὄρος ἐστὶ, ποτὲ παράδεισός ἐστι, ποτὲ πολυτόκος ἐστὶ, ποτὲ κρίνον ἐστὶ, ποτὲ πηγή ἐστι·

[00448] πάντα ἐστί.

[00449] ∆ιὰ τοῦτο ἀκούσας ταῦτα, µὴ νόµιζε σωµατικὰ εἶναι, παρακαλῶ·

[00450] ἀλλὰ σύντεινόν σου τὴν διάνοιαν·

[00451] τὰ γὰρ σωµατικὰ τοιαῦτα εἶναι οὐ δύνανται.

[00452] Οἷόν τι λέγω·

[00453] τὸ ὄρος παρθένος οὐκ ἔστιν·

Cooperatorum Veritatis Societas Excerpta ex "Documenta Catholica Omnia"

13/58

[00454] ἡ παρθένος νύµφη οὐκ ἔστιν·

[00455] ἡ βασίλισσα δούλη οὐκ ἔστιν·

[00456] ἡ Ἐκκλησία πάντα ἐστί.

[00457] ∆ιὰ τί;

[00458] Ὅτι οὐκ ἐν σώµατι ταῦτα, ἀλλ' ἐν ψυχῇ.

[00459] Ἐν µὲν γὰρ σώµατι ταῦτα ἐστενοχώρηται·

[00460] ἐν δὲ ψυχῇ πολὺ ἔχει τὸ πέλαγος.

[00461] Παρέστη ἡ βασίλισσα ἐκ δεξιῶν σου.

[00462] Βασίλισσα;

[00463] Ἡ πεπατηµένη, ἡ πτωχὴ, πῶς βασίλισσα ἐγένετο;

[00464] καὶ ποῦ ἀνέβη;

[00465] Ἄνω παρέστη ἡ βασίλισσα αὐτή.

[00466] Πῶς;

[00467] Ἐπειδὴ ὁ Βασιλεὺς ἐγένετο δοῦλος·

[00468] οὐκ ἦν, ἀλλ' ἐγένετο.

[00469] Μάθε οὖν τὰ τῆς θεότητος, καὶ σοφίζου τὰ τῆς οἰκονοµίας·

[00470] µάθε τίς ἦν, καὶ τίς ἐγένετο διὰ σὲ, καὶ µὴ σύγχεε τὰ πράγµατα, µηδὲ τὴν [52.404] ὑπόθεσιν τῆς φιλανθρωπίας ἀφορµὴν ποιοῦ βλασφηµίας.

[00471] Ὑψηλὸς ἦν, καὶ αὕτη ταπεινή·

[00472] ὑψηλὸς οὐ τόπῳ, ἀλλὰ φύσει.

[00473] Ἀκήρατος ἦν, ἀνώλεθρος ἡ οὐσία, ἄφθαρτος ἦν ἡ φύσις, ἀπερινόητος, ἀόρατος, ἀκατάληπτος, ἀεὶ ὢν, ὡσαύτως ὢν, ὑπερβαίνων ἀγγέλους, ἀνώτερος τῶν ἄνω δυνάµεων, νικῶν λογισµὸν, ὑπερβαίνων διάνοιαν, ὀφθῆναι µὴ δυνάµενος, πιστευθῆναι δὲ µόνον.

[00474] Ἄγγελοι ἔβλεπον καὶ ἔτρεµον, τὰ Χερουβὶµ τὰς πτέρυγας ἐπέβαλλον, πάντα ἐν φόβῳ.

[00475] Ἐπέβλεπεν ἐπὶ τὴν γῆν, καὶ ἐποίει αὐτὴν τρέµειν·

[00476] ἠπείλει τῇ θαλάσσῃ, καὶ ἐξήραινεν αὐτήν·

[00477] ποταµοὺς ἐξ ἐρήµου·

[00478] τὰ ὄρη ἔστησε σταθµῷ καὶ τὰς νάπας ζυγῷ.

[00479] Πῶς εἴπω;

[00480] πῶς παραστήσω;

[00481] Ἡ µεγαλωσύνη αὐτοῦ πέρας οὐκ ἔχει, ἡ σοφία αὐτοῦ ἀριθµὸν οὐκ ἔχει, τὰ κρίµατα αὐτοῦ ἀνεξιχνίαστα, αἱ ὁδοὶ αὐτοῦ ἀνεξερεύνητοι.

[00482] Ἀλλ' οὗτος ὁ τοσοῦτος καὶ τηλικοῦτος, εἰ ἀσφαλὲς καὶ τοῦτο εἰπεῖν, τοσοῦτος καὶ τηλικοῦτος.

[00483] Ἀλλὰ τί πάθω;

[00484] ἄνθρωπός εἰµι, καὶ ἀνθρωπικῶς διαλέγοµαι·

[00485] πηλίνην κέκτηµαι γλῶσσαν, συγγνώµην αἰτῶ παρὰ τοῦ ∆εσπότου.

[00486] Οὐ γὰρ ἐξ ἀπονοίας ταῖς λέξεσι ταύταις κέχρηµαι, ἀλλὰ δι' ἀπορίαν τῆς ἀσθενείας, καὶ τῆς φύσεως τῆς γλώττης τῆς ἡµετέρας.

[00487] Ἵλεως ἔσο, ∆έσποτα, οὐ γὰρ ἀπονοίᾳ κεχρηµένος ταύτας λέγω τὰς λέξεις, ἀλλ' οὐκ ἔχω ἄλλας·

[00488] οὐ µὴν οὐδὲ ἵσταµαι ἐν τῇ εὐτελείᾳ τῆς λέξεως, ἀλλὰ ἀναβαίνω τῷ πτερῷ τοῦ νοήµατος.

Cooperatorum Veritatis Societas Excerpta ex "Documenta Catholica Omnia"

14/58

[00489] Ὁ τοσοῦτος καὶ τηλικοῦτος.

[00490] Ταῦτα λέγω, ἵνα µὴ ταῖς λέξεσι παραµένων, µηδὲ τῇ πτωχείᾳ τῶν λεγοµένων, µάθῃς καὶ αὐτὸς τοῦτο ποιεῖν.

[00491] Τί θαυµάζεις, εἰ ἐγὼ τοῦτο ποιῶ, ὅπουγε καὶ αὐτὸς, ὅταν βούληταί τι παραστῆσαι ὑπερβαῖνον τὰ ἀνθρώπινα;

[00492] Ἐπειδὴ ἀνθρώποις διαλέγεται, καὶ ἀνθρωπίναις κέχρηται εἰκόσιν, οὐκ ἀρκούσαις µὲν παραστῆσαι τὸ λεγόµενον, οὐδὲ δυναµέναις ὅλον τὸ µέτρον ἀγαγεῖν εἰς τὸ µέσον, ἀρκούσαις δὲ τῇ ἀσθενείᾳ τῶν ἀκουόντων.

[00493] ιʹ.

[00494] Σύντεινον σαυτὸν, µὴ ἀπόκαµνε δὲ τοῦ λόγου µηκυνοµένου.

[00495] Ὥσπερ γὰρ ὅταν φαίνηται, οὐχ ὅπερ ἐστὶ φαίνεται, οὐδὲ γυµνὴ ἡ οὐσία φαίνεται·

[00496] (οὐδεὶς γὰρ εἶδε Θεὸν, αὐτὸ ὅ ἐστιν·

[00497] τῇ γὰρ συγκαταβάσει, καὶ τὰ Χερουβὶµ ἔτρεµεν·

[00498] συγκατέβη, καὶ τὰ ὄρη καπνίζεται·

[00499] συγκατέβη, καὶ ἡ θάλασσα ξηραίνεται·

[00500] συγκατέβη, καὶ ὁ οὐρανὸς σαλεύεται·

[00501] καὶ εἰ µὴ συγκατέβῃ, τίς ἂν ἤνεγκεν;) ὥσπερ οὖν οὐ φαίνεται ὅπερ ἐστὶν, ἀλλ' ὃ δύναται ὁ ὁρῶν ἰδεῖν·

[00502] διὰ τοῦτο ποτὲ µὲν παλαιὸς φαίνεται, ποτὲ δὲ νέος, ποτὲ δὲ ἐν πυρὶ, ποτὲ δὲ ἐν αὔρᾳ, ποτὲ δὲ ἐν ὕδατι, ποτὲ δὲ ἐν ὅπλοις, οὐ µεταβάλλων τὴν οὐσίαν, ἀλλὰ σχηµατίζων τὴν ὄψιν πρὸς τὴν ποικιλίαν τῶν ὑποκειµένων.

[00503] Οὕτω δὴ καὶ ὅταν βούληταί τι περὶ αὐτοῦ εἰπεῖν, ἀνθρωπίναις εἰκόσι κέχρηται.

[00504] Οἷόν τι λέγω·

[00505] ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος, Καὶ µετεµορφώθη ἔµπροσθεν αὐτῶν, καὶ ἔλαµψε τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡς τὸ φῶς, τὰ δὲ ἱµάτια αὐτοῦ ἐγένοντο λευκὰ ὡσεὶ χιών.

[00506] Παρήνοιξε, φησὶν, ὀλίγον τῆς θεότητος, ἔδειξεν αὐτοῖς τὸν ἐνοικοῦντα Θεὸν, Καὶ µετεµορφώθη ἔµπροσθεν αὐτῶν.

[00507] Προσέχετε µετὰ ἀκριβείας τῷ λόγῳ.

[00508] Λέγει, Καὶ µετεµορφώθη ἔµπροσθεν αὐτῶν, καὶ ἔλαµψε τὰ ἱµάτια αὐτοῦ ὡς τὸ φῶς, καὶ ἡ ὄψις ὡς ὁ ἥλιος.

[00509] Ἐπειδὴ εἶπον, Τοσοῦτος καὶ τηλικοῦτος, καὶ εἶπον, Ἵλεώς µοι γενοῦ, ∆έσποτα (οὐ γὰρ ἐναπο [52.405] µένω τῇ λέξει, ἀλλ' ἀπορῶ, καὶ οὐκ ἔχω ἄλλην λέξιν συντιθεµένην), θέλω σε µαθεῖν, ὅτι ἀπὸ τῆς Γραφῆς τοῦτο ἐπαιδεύθην.

[00510] Ἠθέλησεν οὖν δεῖξαι τὴν λαµπηδόνα αὐτοῦ ὁ εὐαγγελιστὴς, καὶ λέγει, Ἔλαµψε.

[00511] Πῶς ἔλαµψεν;

[00512] εἰπέ µοι.

[00513] Σφοδρῶς.

[00514] Καὶ πῶς λέγεις;

[00515] Ὡς ὁ ἥλιος.

[00516] Ὡς ὁ ἥλιος, λέγεις;

[00517] Ναί.

[00518] ∆ιὰ τί;

[00519] ∆ιότι οὐκ ἔχω ἄλλο ἄστρον φαιδρότερον.

[00520] Καὶ λευκὸς ἦν Ὡς χιών;

[00521] ∆ιὰ τί, Ὡς χιών;

[00522] ∆ιότι οὐκἔχω ἄλλην ὕλην λευκοτέραν.

[00523] Ὅτι γὰρ οὐχ οὕτως ἔλαµψεν, ἀπὸ τοῦ ἑξῆς δείκνυται.

Cooperatorum Veritatis Societas Excerpta ex "Documenta Catholica Omnia"

15/58

[00524] Καὶ ἔπεσον χαµαὶ οἱ µαθηταί.

[00525] Εἰ ὡς ὁ ἥλιος ἔλαµψεν, οὐκ ἂν ἔπιπτον οἱ µαθηταί·

[00526] ἥλιον γὰρ ἔβλεπον καθ' ἡµέραν, καὶ οὐκ ἔπιπτον·

[00527] ἀλλ' ἐπειδὴ ὑπὲρ τὸν ἥλιον ἔλαµψε, καὶ ὑπὲρ τὴν χιόνα, διὰ τοῦτο µὴ φέροντες τὴν λαµπηδόνα, κατέπεσον.

[00528] ιαʹ.

[00529] Εἰπέ µοι οὖν, ὦ εὐαγγελιστὰ, ὑπὲρ τὸν ἥλιον ἔλαµψε, καὶ σὺ λέγεις·

[00530] Ὡς ὁ ἥλιος;

[00531] Ναί·

[00532] γνώριµόν σοι θέλων ποιῆσαι τὸ φῶς, οὐκ ἔχω ἄλλο ἄστρον µεῖζον, οὐκ ἔχω ἄλλην εἰκόνα τὴν ἐν τοῖς ἄστροις βασιλεύουσαν.

[00533] Ταῦτα εἶπον, ἵνα µὴ τῇ εὐτελείᾳ τῆς λέξεως ἐναποµείνῃς.

[00534] Ἔδειξά σοι τὸ πτῶµα τῶν µαθητῶν.

[00535] Ἔπεσον χαµαὶ, καὶ ἐκαρώθησαν καὶ κατεχώννυντο.

[00536] Ἀνάστητε, λέγει, καὶ ἤγειρεν αὐτοὺς, καὶ ἦσαν βεβαρηµένοι.

[00537] Τὴν γὰρ ὑπερβολὴν τῆς λαµπηδόνος οὐκ ἤνεγκαν, ἀλλὰ κάρος ἔλαβε τοὺς ὀφθαλµοὺς αὐτῶν·

[00538] οὕτω τὸ φαινόµενον φῶς ὑπὲρ τὸν ἥλιον ἦν.

[00539] Εἶπε δὲ ὁ εὐαγγελιστὴς, Ὡς ὁ ἥλιος, ἐπειδὴ τὸ ἄστρον τοῦτο γνώριµον ἡµῖν ἐστι, καὶ ἐν ὑπερβολῇ τῶν λοιπῶν ἄστρων ἁπάντων.

[00540] Ἀλλ', ὅπερ ἔλεγον, ὁ τοσοῦτος καὶ τηλικοῦτος ἐπεθύµησε πόρνης.

[00541] Πόρνης ἐπεθύµει ὁ Θεός;

[00542] Ναὶ, πόρνης·

[00543] τῆς φύσεως ἡµετέρας λέγω.

[00544] Πόρνης ἐπεθύµει ὁ Θεός;

[00545] Καὶ ἄνθρωπος µὲν, ἐὰν ἐπιθυµήσῃ πόρνης, καταδικάζεται, Θεὸς δὲ πόρνης ἐπιθυµεῖ;

[00546] Καὶ πάνυ.

[00547] Πάλιν ἄνθρωπος ἐπιθυµεῖ πόρνης, ἵνα γένηται πόρνος.

[00548] Θεὸς δὲ ἐπιθυµεῖ πόρνης, ἵνα τὴν πόρνην παρθένον ἐργάσηται·

[00549] ὥστε ἡ ἐπιθυµία τοῦ ἀνθρώπου, ἀπώλεια τῆς ἐπιθυµουµένης·

[00550] ἡ δὲ ἐπιθυµία τοῦ Θεοῦ, σωτηρία τῇ ἐπιθυµουµένῃ.

[00551] Ὁ τοσοῦτος καὶ τηλικοῦτος ἐπεθύµησε πόρνης;

[00552] Καὶ τί;

[00553] Ἵνα γένηται ὁ νυµφίος.

[00554] Τί ποιεῖ;

[00555] Οὐ πέµπει πρὸς αὐτὴν οὐδένα τῶν δούλων, οὐ πέµπει τὸν ἄγγελον πρὸς πόρνην, οὐ πέµπει ἀρχάγγελον, οὐ πέµπει τὰ Χερουβὶµ, οὐ πέµπει τὰ Σεραφίµ·

[00556] ἀλλ' αὐτὸς παραγίνεται ὁ ἐρῶν.

[00557] Πάλιν ἔρωτα ἀκούσας, µὴ αἰσθητὸν νόµιζε.

[00558] Ἔκλεγε τὰ νοήµατα ἀπὸ τῶν λέξεων, καθάπερ ἀρίστη µέλιττα ἐφιπταµένη τοῖς ἄνθεσι, καὶ τὸ κηρίον λαµβάνουσα, τὰς δὲ βοτάνας ἐῶσα.

[00559] Ἐπεθύµησε πόρνης·

Cooperatorum Veritatis Societas Excerpta ex "Documenta Catholica Omnia"

16/58

[00560] καὶ τί ποιεῖ;

[00561] Οὐκ ἀνάγει αὐτὴν ἄνω·

[00562] οὐ γὰρ ἐβούλετο πόρνην εἰς τὸν οὐρανὸν ἀγαγεῖν, ἀλλὰ καταβαίνει αὐτὸς κάτω.

[00563] Ἐπειδὴ αὐτὴ οὐκ ἠδύνατο ἀναβῆναι ἄνω, αὐτὸς κατέβη κάτω.

[00564] Πρὸς τὴν πόρνην ἔρχεται, καὶ οὐκ αἰσχύνεται·

[00565] ἔρχεται εἰς τὴν καλύβην αὐτῆς.

[00566] Ὁρᾷ αὐτὴν µεθύουσαν.

[00567] Καὶ πῶς ἔρχεται;

[00568] Οὐ γυµνῇ τῇ οὐσίᾳ, ἀλλὰ γίνεται, ὅπερ ἦν ἡ πόρνη.

[00569] οὐ τῇ γνώµῃ, ἀλλὰ τῇ φύσει γίνεται τοῦτο, ἵνα µὴ ἰδοῦσα αὐτὸν πτοηθῇ, ἵνα µὴ ἀποπηδήσῃ, ἵνα µὴ φύγῃ.

[00570] Ἔρχεται πρὸς τὴν πόρνην, καὶ γίνεται ἄνθρωπος.

[00571] Καὶ πῶς γίνεται;

[00572] Εἰς µήτραν κυοφορεῖται, αὔξεται κατὰ µικρὸν, καὶ ἔρχεται τὴν ὁδὸν τῆς ἡλικίας τῆς ἐµῆς.

[00573] Τίς;

[00574] Ἡ οἰκονοµία, οὐχ ἡ θεότης·

[00575] ἡ τοῦ δούλου µορφὴ, οὐχ ἡ τοῦ ∆εσπότου·

[00576] ἡ σὰρξ ἡ ἐµὴ, οὐχ ἡ οὐσία ἐκεί [52.406] νου·

[00577] αὔξεται κατὰ µικρὸν, καὶ µίγνυται ἀνθρώποις, καίτοι εὑρίσκει αὐτὴν ἑλκῶν γέµουσαν, ἐκτεθηριωµένην, ὑπὸ δαιµόνων πεφορτισµένην·

[00578] καὶ τί ποιεῖ;

[00579] Προσέρχεται αὐτῇ.

[00580] Εἶδεν ἐκείνη καὶ ἔφυγε.

[00581] Καλεῖ µάγους.

[00582] Τί φοβεῖσθε;

[00583] Οὐκ εἰµὶ κριτὴς, ἀλλ' ἰατρός·

[00584] Οὐκ ἦλθον ἵνα κρίνω τὸν κόσµον, ἀλλ' ἵνα σώσω τὸν κόσµον.

[00585] Καλεῖ εὐθέως µάγους.

[00586] Ὢ καινῶν καὶ παραδόξων πραγµάτων.

[00587] Αἱ ἀπαρχαὶ εὐθέως µάγοι.

[00588] Κεῖται ἐν φάτνῃ ὁ τὴν οἰκουµένην βαστάζων, καὶ ἐσπαργάνωται ὁ πάντα περιέπων.

[00589] Κεῖται ὁ ναὸς, καὶ ἐνοικεῖ ὁ Θεός.

[00590] Καὶ ἔρχονται µάγοι, καὶ προσκυνοῦσιν εὐθέως·

[00591] ἔρχεται τελώνης, καὶ γίνεται εὐαγγελιστής·

[00592] ἔρχεται πόρνη, καὶ γίνεται παρθένος·

[00593] ἔρχεται Χαναναία, καὶ ἀπολαύει φιλανθρωπίας.

[00594] Τοῦτο ἐρῶντος, τὸ µὴ ἀπαιτῆσαι εὐθύνας ἁµαρτηµάτων, ἀλλὰ συγχωρῆσαι παρανοµήµατα πληµµεληµάτων.

Cooperatorum Veritatis Societas Excerpta ex "Documenta Catholica Omnia"

17/58

[00595] Καὶ τί ποιεῖ;

[00596] Λαµβάνει αὐτὴν, ἁρµόζεται αὐτήν.

[00597] Καὶ τί αὐτῇ δίδωσι;

[00598] ∆ακτύλιον.

[00599] Ποῖον;

[00600] Τὸ Πνεῦµα τὸ ἅγιον.

[00601] Λέγει Παῦλος·

[00602] Ὁ δὲ βεβαιῶν ἡµᾶς σὺν ὑµῖν Θεὸς, ὁ καὶ σφραγισάµενος ἡµᾶς, καὶ δοὺς τὸν ἀῤῥαβῶνα τοῦ Πνεύµατος.

[00603] Πνεῦµα αὐτῇ δίδωσιν.

[00604] Εἶτά φησιν·

[00605] Οὐκ εἰς παράδεισόν σε ἐφύτευσα;

[00606] Λέγει·

[00607] Ναί.

[00608] Καὶ πῶς ἐξέπεσες ἐκεῖθεν;

[00609] Ἦλθεν ὁ διάβολος, καὶ ἔλαβέ µε ἀπὸ τοῦ παραδείσου.

[00610] Ἐφυτεύθης ἐν τῷ παραδείσῳ, καὶ ἔβαλέ σε ἔξω·

[00611] ἰδοὺ φυτεύω σε ἐν ἐµαυτῷ, ἐγώ σε βαστάζω.

[00612] Πῶς;

[00613] Οὐ τολµᾷ ἐµοὶ προσελθεῖν.

[00614] Οὐδὲ εἰς τὸν οὐρανόν σε ἀνάγω·

[00615] ἀλλὰ µεῖζον ἐνταῦθα τοῦ οὐρανοῦ·

[00616] ἐν ἐµαυτῷ τῷ ∆εσπότῃ τοῦ οὐρανοῦ βαστάζω σε.

[00617] Ποιµὴν βαστάζει, καὶ ὁ λύκος οὐκέτι ἔρχεται·

[00618] µᾶλλον δὲ ἀφῶ αὐτὸν καὶ προσελθεῖν.

[00619] Καὶ βαστάζει τὴν ἡµετέραν φύσιν·

[00620] καὶ προσέρχεται ὁ διάβολος, καὶ ἡττᾶται.

[00621] Ἐφύτευσά σε ἐν ἐµαυτῷ.

[00622] ∆ιὰ τοῦτο λέγει, Ἐγὼ ἡ ῥίζα, ὑµεῖς τὰ κλήµατα·

[00623] καὶ ἐφύτευσεν αὐτὴν ἐν ἑαυτῷ.

[00624] Καὶ τί λοιπόν;

[00625] Ἀλλὰ ἁµαρτωλός εἰµι, φησὶ, καὶ ἀκάθαρτος.

[00626] Μή σοι µελέτω, ἰατρός εἰµι.

[00627] Οἶδα τὸ σκεῦος τὸ ἐµὸν, οἶδα πῶς διεστράφη.

[00628] Πήλινον ἦν πρὸ τούτου, καὶ διεστράφη.

[00629] Ἀναπλάττω αὐτὸ διὰ λουτροῦ παλιγγενεσίας, καὶ παραδίδωµι αὐτὸ τῷ πυρί.

[00630] Ὅρα γάρ·

Cooperatorum Veritatis Societas Excerpta ex "Documenta Catholica Omnia"

18/58

[00631] ἔλαβε χοῦν ἀπὸ τῆς γῆς, καὶ ἐποίησε τὸν ἄνθρωπον·

[00632] ἔπλασεν αὐτόν.

[00633] Ἦλθεν ὁ διάβολος, διέστρεψεν αὐτόν.

[00634] Ἦλθεν αὐτὸς, ἔλαβε πάλιν, ἀνεφύρασεν αὐτὸν, ἀνεχώνευσεν αὐτὸν ἐν τῷ βαπτίσµατι, ἀλλ' οὐκ ἀφῆκεν αὐτῷ πήλινον εἶναι τὸ σῶµα, ἀλλ' ἐποίησεν αὐτὸ ὀστράκινον.

[00635] Παρέδωκε τὸν πηλὸν τῷ πυρὶ τοῦ Πνεύµατος·

[00636] Αὐτὸς ὑµᾶς βαπτίσει ἐν Πνεύµατι ἁγίῳ, καὶ πυρί·

[00637] ἐν ὕδατι, ἵνα ἀναπλασθῇ·

[00638] ἐν πυρὶ, ἵνα στερεωθῇ.

[00639] ∆ιὰ τοῦτο ὁ Προφήτης ἄνωθεν προαγορεύων ἔλεγεν·

[00640] Ὡς σκεύη κεραµέως συντρίψεις αὐτούς.

[00641] Οὐκ εἶπεν, ὡς σκεύη ὀστράκινα, ἃ ἕκαστος κέκτηται·

[00642] ἔστι γὰρ σκεύη κεραµέως ἐκεῖνα, ἃ ἐργάζεται ὁ κεραµεὺς ἐν τῷ τροχῷ·

[00643] ἀλλὰ τὰ σκεύη τοῦ κεραµέως πήλινα, τὰ δὲ ἡµέτερα ὀστράκινα.

[00644] Προαναφωνῶν οὖν τὴν διὰ τοῦ βαπτίσµατος ἀναχώνευσιν, Ὡς σκεύη, φησὶ, κεραµέως συντρίψεις αὐτούς.

[00645] Ἀναπλάττει, λέγει, καὶ χωνεύει.

[00646] Καταβαίνω εἰς τὸ βάπτισµα, καὶ ἀναπλάττεταί µου τὸ σχῆµα, καὶ ἀναχωνεύει τοῦ Πνεύµατος τὸ πῦρ, καὶ γίνεται ὀστράκινον.

[00647] Ὅτι δὲ οὐ κόµπος τὰ ῥήµατα, ἄκουσον τοῦ Ἰώβ·

[00648] Ἐποίησε δὲ ἡµᾶς πηλόν·

[00649] ὁ δὲ Παῦλος·

[00650] Ἔχοντες δὲ τὸν θησαυρὸν τοῦτον ἐν ὀστρακίνοις σκεύεσιν.

[00651] Ἀλλὰ βλέπε ὀστράκου ἰσχύν.

[00652] Οὐ γὰρ πυρὶ ὤπτηται, [52.407] ἀλλὰ Πνεύµατι.

[00653] Πῶς ὀστράκινον;

[00654] Πεντάκις τεσσαράκοντα παρὰ µίαν ἔλαβον, τρὶς ἐῤῥαβδίσθην, ἅπαξ ἐλιθάσθην, καὶ τὸ ὀστράκινον σκεῦος οὐ κατεκλάσθη.

[00655] Νυχθήµερον ἐν τῷ βυθῷ πεποίηκα.

[00656] Ἐν τῷ βυθῷ πεποίηκεν, καὶ τὸ ὀστράκινον οὐ διελύθη·

[00657] ἐναυάγησε, καὶ ὁ θησαυρὸς οὐκ ἀπώλετο·

[00658] τὸ πλοῖον ὑποβρύχιον, καὶ ὁ φόρτος ἔπλευσεν.

[00659] Ἔχοντες δὲ τὸν θησαυρόν.

[00660] Ποῖον θησαυρόν;

[00661] Πνεύµατος χορηγίαν, δικαιοσύνην, ἁγιασµὸν, ἀπολύτρωσιν.

[00662] Ποῖον;

[00663] εἰπέ µοι.

[00664] Ἐν τῷ ὀνόµατι Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἔγειραι καὶ περιπάτει.

[00665] Αἰνέα, ἰᾶταί σε Ἰησοῦς ὁ Χριστός.

Cooperatorum Veritatis Societas Excerpta ex "Documenta Catholica Omnia"

19/58

[00666] Σοὶ λέγω, τὸ πονηρὸν πνεῦµα, ἄπελθε ἀπ' αὐτοῦ.

[00667] ιβʹ.

[00668] Εἶδες θησαυρὸν βασιλικῶν θησαυρῶν λαµπρότερον;

[00669] Τί γὰρ τοιοῦτον δύναται ποιήσειν µαργαρίτης βασιλέως, οἷον ῥήµατα Ἀποστόλου;

[00670] Ἐπίθες µυρία διαδήµατα νεκρῶν, καὶ οὐκ ἐγείρεται·

[00671] ἓν δὲ ῥῆµα ἐξῆλθεν Ἀποστόλου, καὶ στασιάζουσαν τὴν φύσιν ἐπανήγαγε, καὶ πρὸς τὸ ἀρχαῖον ἀποκατέστησεν.

[00672] Ἔχοντες δὲ τὸν θησαυρὸν τοῦτον.

[00673] Ὢ θησαυρὸς οὐ τηρούµενος µόνον, ἀλλὰ καὶ τηρῶν τὸν οἶκον, ἔνθα ἀπόκειται.

[00674] Συνῆκας τί εἶπον;

[00675] Οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς καὶ οἱ ἄρχοντες, ὅταν ἔχωσι θησαυροὺς, µεγάλους οἴκους κατασκευάζουσιν, οἷον τοίχους, µοχλοὺς, θύρας, φύλακας, κλεῖθρα, ἵνα τηρηθῇ ὁ θησαυρός·

[00676] ὁ Χριστὸς δὲ τοὐναντίον ἐποίησεν·

[00677] οὐκ ἐν λιθίνῳ, ἀλλ' ἐν ὀστρακίνῳ σκεύει τὸν θησαυρὸν ἔθηκεν.

[00678] Εἰ µέγας ὁ θησαυρὸς, διὰ τί τὸ σκεῦος ἀσθενές;

[00679] Ἀλλὰ µὴ διὰ τοῦτο ἀσθενὲς τὸ σκεῦος, ἐπειδὴ µέγας ὁ θησαυρός·

[00680] οὐ γὰρ τηρεῖται ὑπὸ τοῦ σκεύους, ἀλλ' αὐτὸς τηρεῖ τὸ σκεῦος.

[00681] Τίθηµι ἐγὼ τὸν θησαυρὸν, τίς δύναται λοιπὸν κλέψαι;

[00682] Ἦλθεν ὁ διάβολος, ἦλθεν ἡ οἰκουµένη, ἦλθον µυρίοι, καὶ τὸν θησαυρὸν οὐκ ἔκλεψαν·

[00683] ἐµαστίχθη, καὶ ὁ θησαυρὸς οὐ προεδόθη·

[00684] κατεποντίσθη εἰς θάλασσαν, καὶ ναυάγιον οὐκ ἐποίησεν·

[00685] ἀπέθανε, καὶ ὁ θησαυρὸς µένει.

[00686] Ἔδωκε τοίνυν τὸν ἀῤῥαβῶνα.

[00687] Ποῦ εἰσιν οἱ τοῦ Πνεύµατος τὴν ἀξίαν βλασφηµοῦντες;

[00688] Προσέχετε.

[00689] Ὁ δὲ βεβαιῶν ἡµᾶς σὺν ὑµῖν εἰς Χριστὸν Θεὸς, ὁ καὶ δοὺς τὸν ἀῤῥαβῶνα τοῦ Πνεύµατος.

[00690] Ἴστε πάντες ὑµεῖς, ὅτι ὁ ἀῤῥαβὼν µέρος ἐστὶ µικρὸν τοῦ παντός·

[00691] ὅπως ἄκουε.

[00692] Ἀπέρχεταί τις ἀγοράσαι οἰκίαν πολλῆς τιµῆς, καὶ λέγει·

[00693] ∆ός µοι ἀῤῥαβῶνα, ἵνα θαῤῥῶ.

[00694] Ἀπέρχεταί τις γυναῖκα ἀγαγέσθαι, προῖκα συντίθησι καὶ πράγµατα, καὶ λέγει·

[00695] ∆ός µοι ἀῤῥαβῶνα.

[00696] Πρόσχες·

[00697] καὶ ἐν πράσει δούλου ἀῤῥαβὼν, καὶ ἐν πᾶσι τοῖς συναλλάγµασιν ἀῤῥαβών.

[00698] Ἐπεὶ οὖν ὁ Χριστὸς συνάλλαγµα µεθ' ἡµῶν ἐποίει (καὶ γὰρ ὡς νύµφην µε ἔµελλε λαµβάνειν), καὶ προῖκά µοι γράφει, οὐ χρηµάτων, ἀλλ' αἵµατος.

[00699] Προῖκα δέ µοι ταύτην γράφει τῶν ἀγαθῶν τὴν ἀντίδοσιν, Ἃ ὀφθαλµὸς οὐκ εἶδε, καὶ οὖς οὐκ ἤκουσεν, καὶ ἐπὶ καρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη.

[00700] Ἔγραψε τοίνυν εἰς τὴν προῖκα ἀθανασίαν, αἶνον µετὰ ἀγγέλων, ἀπαλλαγὴν θανάτου, ἐλευθερίαν ἁµαρτίας, κληρονοµίαν βασιλείας (πολὺς ὁ πλοῦτος), δικαιοσύνην, ἁγιασµὸν, ἀπαλλαγὴν τῶν παρόντων, εὕρεσιν τῶν µελλόντων.

Cooperatorum Veritatis Societas Excerpta ex "Documenta Catholica Omnia"

20/58

[00701] Μεγάλη µοι ἦν ἡ προῖξ.

[00702] Πρόσχες µετὰ ἀκριβείας·

[00703] βλέπε τί ποιεῖ.

[00704] Ἦλθε λαβεῖν τὴν πόρνην, λέγω γὰρ αὐτὴν, ὡς ἦν ἀκάθαρτος, ἵνα [52.408] µάθῃς τοῦ νυµφίου τὸν ἔρωτα.

[00705] Ἦλθεν, ἔλαβέ µε, γράφει µοι προῖκα·

[00706] λέγει·

[00707] ∆ίδωµί σοι πλοῦτον τὸν ἐµόν;

[00708] Πῶς;

[00709] Ἀπώλεσας, λέγει, παράδεισον;

[00710] λάβε αὐτόν.

[00711] Ἀπώλεσας, λέγει, τὸ εὐειδές;

[00712] λάβε αὐτό·

[00713] λάβε ταῦτα πάντα.

[00714] Ἀλλ' ἡ προῖξ µου οὐκ ἐδόθη µοι ὧδε.

[00715] ιγʹ.

[00716] Πρόσεχε, διὰ τοῦτο εἰς τὴν προῖκα ταύτην προλέγει·

[00717] ἔγραψέ µοι ἐν τῇ προικὶ ἀνάστασιν σωµάτων, ἀφθαρσίαν.

[00718] Οὐ γὰρ ἀκολουθεῖ πάντως τῇ ἀναστάσει ἡ ἀφθαρσία, ἀλλὰ δύο ἦν ταῦτα.

[00719] Καὶ γὰρ πολλοὶ ἀνέστησαν, καὶ πάλιν ἔπεσον, ὥσπερ ὁ Λάζαρος, καὶ τὰ σώµατα τῶν ἁγίων.

[00720] Ἀλλ' οὗτος οὐχ οὕτως, ἀλλ' ἀνάστασιν, ἀφθαρσίαν, τὴν µετὰ ἀγγέλων χορείαν, τὴν τοῦ Υἱοῦ ἀπάντησιν ἐν νεφέλαις, καὶ τὸ, Οὕτω πάντοτε σὺν Κυρίῳ ἐσόµεθα, τὴν ἀπαλλαγὴν τοῦ θανάτου, τὴν ἐλευθερίαν τῆς ἁµαρτίας, τὸν καταποντισµὸν τῆς τελευτῆς.

[00721] Ποῖον ἐκεῖνον;

[00722] Ἃ ὀφθαλµὸς οὐκ εἶδε, καὶ οὖς οὐκ ἤκουσεν, καὶ ἐπὶ καρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη ἃ ἡτοίµασεν ὁ Θεὸς τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν.

[00723] Ἀγαθά µοι δίδως, ἃ οὐκ οἶδα;

[00724] Λέγει, Ναί·

[00725] ὧδε ἁρµόζω, ὧδέ µε φίλει.

[00726] Εἰς τί οὐ δίδως µοι τὴν προῖκα ὧδε;

[00727] Ὅταν ἔλθῃς πρὸς τὸν Πατέρα µου, ὅταν ἔλθῃς εἰς τὰς βασιλικὰς αὐλάς.

[00728] Ἐγὼ πρὸς σὲ ἦλθον, µὴ γὰρ σὺ πρὸς µέ;

[00729] Ἦλθον οὐχ ἵνα µείνῃς, ἀλλ' ἵνα λάβω σε καὶ ἀνέλθω.

[00730] Μὴ ζήτει ὧδε τὴν προῖκα·

[00731] πάντα ἐν ἐλπίδι, πάντα ἐν πίστει.

[00732] Καὶ οὐδέν µοι δίδως ἐνταῦθα;

[00733] Λέγει·

[00734] Λάβε ἀῤῥαβῶνα, ἵνα µοι πιστεύσῃς περὶ τοῦ µέλλοντος·

[00735] λάβε ὑπόβολα, λάβε καὶ µνῆστρα.

[00736] ∆ιὰ τοῦτο Παῦλος λέγει, Ἡρµοσάµην γὰρ ὑµᾶς.

Cooperatorum Veritatis Societas Excerpta ex "Documenta Catholica Omnia"

21/58

[00737] Ὡς µνῆστρα ἔδωκεν ἡµῖν τὰ παρόντα ὁ Θεός·

[00738] µνῆστρά ἐστι τὰ παρόντα, ἀῤῥαβών ἐστιν·

[00739] ἡ προῖξ ὅλη ἐκεῖ µένει.

[00740] Πῶς;

[00741] ἐγὼ λέγω·

[00742] ὧδε γηρῶ, ἐκεῖ οὐ γηρῶ·

[00743] ὧδε θνήσκω, ἐκεῖ οὐ θνήσκω·

[00744] ὧδε λυποῦµαι, ἐκεῖ οὐ λυποῦµαι·

[00745] ὧδε πενία, καὶ νόσος, καὶ ἐπιβουλαὶ, ἐκεῖ οὐδὲν τοιοῦτον·

[00746] ὧδε σκότος, καὶ φῶς, ἐκεῖ φῶς µόνον·

[00747] ὧδε ἐπιβουλὴ, ἐκεῖ ἐλευθερία·

[00748] ὧδε νόσος, ἐκεῖ ὑγίεια·

[00749] ὧδε ζωὴ ἔχουσα τέλος, ἐκεῖ ζωὴ οὐκ ἔχουσα τέλος·

[00750] ὧδε ἁµαρτία, ἐκεῖ δικαιοσύνη, ἁµαρτία δὲ οὐδαµοῦ·

[00751] ὧδε φθόνος, ἐκεῖ οὐδὲν τοιοῦτον.

[00752] ∆ός µοι, φησὶν, ταῦτα.

[00753] Ἀνάµενε, ἵνα καὶ οἱ σύνδουλοί σου σωθῶσιν, ἀνάµενε.

[00754] Ὁ βεβαιῶν ἡµᾶς, καὶ δοὺς ἡµῖν τὸν ἀῤῥαβῶνα.

[00755] Ποῖον ἀῤῥαβῶνα;

[00756] Τὸ Πνεῦµα τὸ ἅγιον, τοῦ Πνεύµατος τὴν χορηγίαν.

[00757] Ἀλλὰ λέγω περὶ τοῦ Πνεύµατος.

[00758] Ἔδωκε τοῖς ἀποστόλοις τὸν δακτύλιον, εἰπών·

[00759] Λάβετε καὶ δότε πᾶσιν.

[00760] Ὁ δακτύλιος µερίζεται;

[00761] Μερίζεται καὶ οὐ διαιρεῖται·

[00762] µερίζεται καὶ οὐκ ἀναλίσκεται.

[00763] Μάθε Πνεύµατος χορηγίαν·

[00764] ἔλαβε Πέτρος, ἔλαβε καὶ Παῦλος Πνεῦµα ἅγιον.

[00765] Περιῆλθε τὴν οἰκουµένην, ἁµαρτωλοὺς ἀπήλλαττεν ἁµαρτηµάτων, χωλοὺς διώρθου, γυµνοὺς ἐνέδυε, νεκροὺς ἤγειρε, λεπροὺς ἐκαθάριζε, διάβολον ἐπεστόµιζε, δαίµονας ἀπέπνιγε, τῷ Θεῷ διελέγετο, Ἐκκλησίαν ἐφύτευσε, ναοὺς κατέσκαψε, βωµοὺς ἀνέτρεψε, τὴν κακίαν ἔλυσε, τὴν ἀρετὴν ἐφύτευσε, τοὺς ἀνθρώπους ἀγγέλους ἐποίησε.

[00766] ιδʹ.

[00767] Ταῦτα πάντα ἦµεν.

[00768] Ἀῤῥαβὼν ἐπλήρωσε τὴν οἰκουµένην ἅπασαν.

[00769] Ἅπασαν δὲ ὅταν εἴπω, λέγω, ὅσην ἥλιος ἐφορᾷ γῆν, θάλασσαν, νήσους, ὄρη, νάπας, καὶ [52.409] βουνούς.

[00770] Περιῆλθε καθάπερ ὑπόπτερος ὁ Παῦλος ἑνὶ στόµατι παλαίων, ὁ σκηνοποιὸς, ὁ σµίλην µεταχειριζόµενος, καὶ δέρµατα ῥάπτων·

[00771] καὶ αὕτη ἡ τέχνη κώλυµα τῇ ἀρετῇ οὐκ ἐγένετο, ἀλλ' ὁ σκηνοποιὸς δαιµόνων ἰσχυρότερος, ὁ ἄστοµος φιλοσόφων φιλοσοφώτερος.

Cooperatorum Veritatis Societas Excerpta ex "Documenta Catholica Omnia"

22/58

[00772] Πόθεν;

[00773] Ἔλαβε τὸν ἀῤῥαβῶνα, ἐβάσταζε τὸν δακτύλιον καὶ περιέφερεν.

[00774] Ἔβλεπον πάντες, ὅτι Βασιλεὺς ἡρµόσατο τὴν φύσιν ἡµῶν·

[00775] εἶδεν ὁ δαίµων, καὶ ἀνεχώρει·

[00776] εἶδε τὸν ἀῤῥαβῶνα, καὶ ἔτρεµε, καὶ ὑπεχώρει·

[00777] ἱµάτια ἔβλεπε, καὶ ἐδραπέτευεν.

[00778] Ὢ δύναµις Πνεύµατος! οὐ ψυχῇ ἔδωκε τὴν ἐξουσίαν, οὐ σώµατι, ἀλλὰ καὶ ἱµατίῳ·

[00779] οὐχ ἱµατίῳ, ἀλλὰ καὶ σκιᾷ.

[00780] Περιῄει ὁ Πέτρος, καὶ ἡ σκιὰ αὐτοῦ νόσους ἐφυγάδευε, καὶ δαίµονας ἀπήλαυνε, καὶ νεκροὺς ἤγειρεν.

[00781] Περιῄει Παῦλος τὴν οἰκουµένην, τὰς ἀκάνθας ἀνατέµνων τῆς ἀσεβείας, τὰ σπέρµατα καταβάλλων τῆς εὐσεβείας, καθάπερ ἀροτὴρ ἄριστος τὸ ἄροτρον ἔχων τῆς διδασκαλίας.

[00782] Καὶ πρὸς τίνας ἦλθε;

[00783] Πρὸς Θρᾷκας, πρὸς Σκύθας, πρὸς Ἰνδοὺς, πρὸς Μαύρους, πρὸς Σαρδονίους, πρὸς Γοτθοὺς, πρὸς θηρία ἄγρια, καὶ µετέβαλε πάντα.

[00784] Πόθεν;

[00785] Ἀπὸ τοῦ ἀῤῥαβῶνος.

[00786] Πῶς διήρκεσεν;

[00787] Ἀπὸ τῆς τοῦ Πνεύµατος χάριτος.

[00788] Ἰδιώτης, γυµνὸς, ἀνυπόδετος·

[00789] ὁ καὶ δοὺς τὸν ἀῤῥαβῶνα τοῦ Πνεύµατος.

[00790] ∆ιὰ τοῦτο λέγει·

[00791] Καὶ πρὸς ταῦτα τίς ἱκανός;

[00792] Ἀλλ' ἡ ἱκανότης ἡµῶν ἐκ τοῦ Θεοῦ, ὃς καὶ ἱκάνωσεν ἡµᾶς διακόνους Καινῆς ∆ιαθήκης, οὐ γράµµατος, ἀλλὰ πνεύµατος.

[00793] Ἴδε τί τὸ Πνεῦµα ἐποίησεν·

[00794] εὗρε τὴν γῆν δαιµόνων γέµουσαν, καὶ ἐποίησεν αὐτὴν οὐρανόν.

[00795] Μὴ γὰρ τὰ παρόντα ἐννοῆτε·

[00796] ἀλλὰ ἀναλάβετε τῷ λογισµῷ αὐτά.

[00797] Τότε ἦν θρῆνος, τότε πανταχοῦ βωµοὶ, πανταχοῦ καπνὸς, πανταχοῦ κνῖσαι, πανταχοῦ πορνεῖαι, πανταχοῦ τελεταὶ, πανταχοῦ θυσίαι, πανταχοῦ δαίµονες βακχεύοντες, πανταχοῦ ἀκρόπολις τοῦ διαβόλου, πανταχοῦ πορνεία στεφανουµένη·

[00798] καὶ εἷς ἦν ὁ Παῦλος.

[00799] Πῶς οὐ κατεποντίσθη;

[00800] πῶς οὐ διεσπάσθη;

[00801] πῶς ἤνοιξε τὸ στόµα;

[00802] Εἰσῆλθεν εἰς Θηβαΐδα, καὶ αἰχµαλώτους ἔλαβεν.

[00803] Εἰσῆλθεν εἰς τὰς βασιλικὰς αὐλὰς, καὶ τὸν βασιλέα µαθητὴν ἐποίησεν.

[00804] Εἰσῆλθεν εἰς τὸ δικαστήριον, καὶ λέγει αὐτῷ ὁ δικαστής·

[00805] Παρ' ὀλίγον µε πείθεις Χριστιανὸν γενέσθαι·

[00806] καὶ ὁ δικαστὴς µαθητὴς ἐγένετο.

Cooperatorum Veritatis Societas Excerpta ex "Documenta Catholica Omnia"

23/58

[00807] Εἰσῆλθεν εἰς τὸ δεσµωτήριον, καὶ τὸν δεσµοφύλακα ἔλαβεν.

[00808] Ἀπῆλθεν εἰς βαρβάρων νῆσον, καὶ τὴν ἔχιν διδάσκαλον ἐποίησεν.

[00809] Ἀπῆλθεν εἰς τὸν δῆµον τῶν Ῥωµαίων, καὶ τὴν σύγκλητον ἐπέσ�