Công nghệ XML và WEB ngữ nghĩa - fit.lqdtu.edu.vn. WEB ngu nghia - XML.pdf · nếu nó...

248
Công nghệ XML và WEB ngữ nghĩa The Semantic WEB 1 Trần Nguyên Ngọc - HVKTQS - 2012

Transcript of Công nghệ XML và WEB ngữ nghĩa - fit.lqdtu.edu.vn. WEB ngu nghia - XML.pdf · nếu nó...

  • Cng ngh XML v WEB ng ngha

    The Semantic WEB

    1Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012

  • Gio vin

    Trn Nguyn Ngc Ni cng tc: b mn Khoa hc my tnh, Khoa

    CNTT, HVKTQS Hng nghin cu: X l tn hiu hnh nh, Tr

    tu nhn to, L thuyt iu khin ti u, Khaiph d liu

    Lin h: email [email protected] cell. 0948435163; tng 2 nh A1

    Lch gp sinh vin: Th 4 hng tun 14h15 n14h45 ti nh A1

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 2

    mailto:[email protected]
  • Mn hc

    Cng ngh XML v Web ng ngha- XML Technologies and the Semantic Web thucnhm chuyn ngnh Khoa hc my tnh

    S bui hc: 15

    Thi: Vn p trn bi tp ln

    Cc mn hc lin quan: CTDL&GT, Multimedia, Tr tu nhn to, Lp trnh mng, Khai ph dliu

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 3

  • Cc ni dung chnh ca mn hc

    Lch s hnh thnh v nhu cu pht trin web ng ngha.

    Ontology nn tng xy dng Web ng ngha

    Gii thiu Ngn ng truy vn SPARQL

    Cng ngh XML v cc xu hng pht trin

    Bi ton Xy dng h thng web ng ngha

    Webcrawler v khai thc thng tin t Web ng ngha

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 4

  • Ti liu c bn

    Google Semantic Web

    Michael C. Daconta,Leo J. Obrst, Kevin T. Smith. The Semantic Web - A Guide to the Future of XML, Web Services, and Knowledge Management , Wiley 2003.

    T. Berners-Lee, J. Hendler, O. Lassila, The Semantic

    Web, Scientific American, May 2001.

    D. Brickley, R.V. Guha, Resource Description Framework (RDF) Schema Specification, World Wide Web Consortium, Proposed recommendation 2001.

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 5

  • Ti liu c thm

    http://www.w3.org/TR/rdf-sparql-query/ SPARQL Query Language for RDF -

    http://www.w3schools.com/rdf/default.asp. http://razor.occams.info/semweb. (Th vin

    semweb) RDF Resource Description Framework http://www.w3.org/TR/rdf-primer/ OWL Web Ontology Language http://www.w3.org/TR/owl-features/ http://protege.stanford.edu/

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 6

    http://www.w3.org/TR/rdf-sparql-query/http://www.w3schools.com/rdf/default.asphttp://razor.occams.info/semwebhttp://www.w3.org/TR/rdf-primer/http://www.w3.org/TR/owl-features/http://protege.stanford.edu/
  • Mt s yu cu

    Chun b ti liu tham kho

    Trang b k nng tm ti liu vi Google

    Ci t th vin v chun b mi trng lptrnh

    C im chuyn cn >5, im thng xuyn>4

    Tch cc trao i, lm vic theo nhm

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 7

  • Gii thiu XML

    Extensible Markup Language

  • Mc tiu

    Gii thiu tng quan v ngn ng XML

    Lm quen vi mt s mi trng son tho

    XML n gin

  • Gii thiu

    XML(Extensible Markup Language): ngn ng nh dng m rng.

    XML l ngn ng c nh ngha bi t chc mng ton cu(World Wide Web Consortium) thng c vit tt W3C.

    XML l mt ngn ng tng qut dng nh ngha d liu thng qua cc th.

    XML l mt chun khng ph thuc vo bt k mt h iu hnh no.

  • Ngn ng nh dng

    (markup Language)

    Ngn ng nh dng l tt c nhng g dng m t ni dung mt ti liu.

    V d

    Cho cc bn n vi th gii ca HTML

    Cho cc bn n vi th gii ca HTML

  • Ngn ng nh dng

    (Markup Language)

    Kt qu ca trang HTML trn trnh duyt IE.

  • Ngn ng nh dng

    (Markup Language)

    HTML thc hin nh dng bng cc th(

    tags) nh ,

    Th ch cho trnh duyt bit cch hin th ni

    dung ti liu.

    Tt c nhng g m ngn ng nh dng th

    hin l cung cp thng tin v cch thc trnh

    by ni dung ti liu.

  • HTML v XML

    C hai u l ngn ng nh dng(nh dng

    theo ngha cch quy nh x l v cha

    ni dung ti liu).

    HTML s dng cc th c nh ngha v

    quy nh sn.

    XML a ra mt s quy tc cho php ngi

    dng t nh ngha cc th.

  • Ngn ng XML

    V d:

    Chao Cac Ban

    Chao cac ban den voi the gioi cua XML

  • Ngn ng XML

    Tt c cc ch th ca XML u c bt u bng .

    Cc th do ngi dng t nh ngha chng hn nh , , .

    Th lun bt u bng < v kt thc bng >.

    Phi c th m v ng duy nht cho ton b ti liu (root).

  • Hin th ti liu XML

    Trnh duyt ch c th hin th file XML bng cch d ton b ni dung file XML ln mn hnh.

  • nh kiu XML

    nh dng file XML bng CSS(Stylesheet).

    nh dng file XML bng XSLT.

    CSS v XSLT dng nh kiu v bin i

    XML hin th d liu pha ngi dng

    khng khc g HTML.

    Dng DOM, SAX rt trch d liu t file

    XML kt hp vi cc th nh dng ca

    HTML hin th pha ngi dng.

  • nh kiu XML

    V d: vi file XML nh v d trc, kt hp vi XSLT nh kiu nh sau:

  • nh kiu XML

    V d(tt):

    Chao Cac Ban

    Chao cac ban den voi the gioi cua XML

  • nh kiu XML

    Hin th ti liu XML trong trnh duyt IE

  • Trnh duyt XML

    InternetExplorer (IE)

    Vn l trnh duyt XML mnh nht hin nay.

    Cho php dng Javascript lp trnh v truy xut d liu

    XML.

    Ngoi ra cn h tr c Jscript, Vbscript.

    H tr CSS.

    Netscape Navigation 6

    Phin bn 6.0 h tr XML kh chun.

    H tr CSS

    H tr cc ngn ng XML m rng.

  • Trnh son tho XMLWriter

  • ng dng XML

    XML c th to ra tp cc ngn ng con

    khc.

    ng dng XML mang ngha cho bit mt

    tp cc th hay tp con XML hot ng ring

    trong mt lnh vc no .

    MathML: nh dng cc biu thc, k hiu

    ton hc.

    CML: Ngn ng nh dng ha hc.

  • ng dng XML

    CDF: khun dng nh ngha knh(Channel

    Definition Format).

    SMIL: ngn ng tch hp multimedia ng

    b.

    XHTML: dng m rng v nh ngha li

    ngn ng nh dng HTML.

    XUL: ngn ng cu hnh giao din ngi

    dng

  • ng dng XML

    VML: ngn ng nh dng Vector(Vecter

    markyp Language).

    WML: Ngn ng nh dng mng khng dy.

    SOAP: Giao thc truy cp i tng n

    gin(Simple Object Access Protocol)

  • Kt lun

    Tng quan v XML

    ng dng m XML t c hin nay.

  • Lc XML

    (XML Schema)

  • Mc tiu

    c v to XML Schema

    Lm th no s dng c XML Schema

    trong ng dng.

    V sao XML Schema mnh hn DTD

  • Gii thiu

    V s phc tp ca khai bo DTD, t chc W3C a ra mt gii php tng qut hn DTD l khai bo v nh ngha cc phn t trong ti liu XML theo lc XML (XML Schema).

    kim tra tnh hp l ca ti liu XML bng lc XML Schema, ta dng cc b kim tra c php lc (Schema Checker).

  • Gii thiu

    nh ngha nhng phn t xut hin trong ti liu XML.

    nh ngha nhng thuc tnh xut hin trong ti liu.

    nh ngha quan h phn t cha con

    nh ngha th t cc phn t con

    nh ngha s phn t con

    nh ngha phn t rng hay cha d liu text

    nh ngha kiu d liu ca phn t v thuc tnh

    nh ngha gi tr mc nh ca thuc tnh v phn t

  • Ti sao XML s dng XML Schema?

    D dng m t ni dung ti liu v dng

    chnh c php XML nh ngha

    D kim tra tnh hp l ca ti liu

    D nh ngha v mt d liu (data facet)

    D dng nh ngha d liu mu (data

    patterns)

    D chuyn i kiu d liu ny sang kiu d

    liu khc

  • V d

    Note.xml

    Tove

    Jani

    Reminder

    Don't forget me this weekend!

  • V d (tt)

    Note.dtd

  • V d (tt) Note.xsd

  • V d (tt)

    Ti liu XML c tham chiu file DTD

    Tove

    Jani

    Reminder

    Don't forget me this weekend!

  • V d (tt)

    Ti liu XML tham chiu lc XML

    Tove

    Jani

    Reminder

    Don't forget me this weekend!

  • Lc XML Phn t

    l phn t gc ca mi lc XML Schema.

    ...

    ...

    Trong lc XML Schema cha mt vi thuc tnh nh sau:

    ...

    ...

  • Lc XML Phn t

    xmlns:xs="http://www.w3.org/2001/XMLSchema ch

    ra cc phn t v kiu d liu dng trong lc t

    http://www.w3.org/2001/XML. Ch nh ny bo cho

    b kim tra c php lc rng tt c cc phn t

    dng trong ti liu XML u c khai bo trong

    namespace "http://www.w3schools.com.

    xsi:schemaLocation="http://www.w3schools.com

    note.xsd"

  • nh ngha phn t n

    Phn t n l phn t ch cha d liu text,

    khng cha cc phn t khc hay thuc tnh.

    Kiu text trong XML Schema c th l kiu

    boolean, string, date

    C php nh ngha mt phn t n:

  • nh ngha phn t n

    Trong xxx l tn ca phn t v yyy l kiu d

    liu ca phn t.

    XML schema xy dng sn nhiu kiu d liu.

    Mt vi kiu d liu ph bin:

    xs:string

    xs:decimal

    xs:integer

    xs:boolean

    xs:date

    xs:time

  • V d

    Trong ti liu XML c cc phn t sau:

    Refsnes 36

    1970-03-27

    nh ngha trong XML Schema nh sau:

  • t gi tr mc nh cho phn t n

    Gi tr mc nh:

    Dng Default: phn t s c t ng gn gi tr mc nh

    nu n khng c gn bi gi tr khc c.

    Dng Fixed: gi tr ca phn t s c gn bng gi tr mc

    nh v khng thay i.

    V d:

  • To cc kiu d liu n gin

    Restriction: dng nh ngha cc gi tr cho phn t hay thuc tnh trong ti liu XML.

    Restriction trn gi tr:

    V d: mun nh ngha mt phn t tn l AGE v gi tr ca n ch nm t 0 n 120.

  • To cc kiu d liu n gin

    Restriction trn mt tp cc gi tr:

    V d: nh ngha mt phn t CAR m gi tr ca n nm trong tp cc gi tr sau: BMW, TOYOTA, FORD

  • To cc kiu d liu n gin

    Restriction trn mt tp cc gi tr:

    Vi v d trn c cch vit tng t:

  • To cc kiu d liu n gin

    Restriction trn mt chui cc gi tr:

    V d: nh ngha mt phn t LETTER m gi tr ca n ch l mt trong cc k t thng t a n z:

  • To cc kiu d liu n gin

    Restriction trn mt chui cc gi tr:

    V d: nh ngha mt phn t initials m gi tr ca n l 3 k t ch hoa a n z:

  • To cc kiu d liu n gin

    Restriction trn mt chui cc gi tr:

    V d: nh ngha mt phn t initials m gi tr ca n l 3 k t ch hoa a n z hoc ch thng t a n z:

  • To cc kiu d liu n gin

    Restriction trn mt chui cc gi tr:

    V d: nh ngha mt phn t choice m gi tr ca n l 3 k t ch thng t x, y hoc z:

  • To cc kiu d liu n gin

    Restriction trn mt chui cc gi tr:

    V d: nh ngha mt phn t prodid m gi tr ca n l mt s 5 ch s t 0 n 9:

  • To cc kiu d liu n gin

    Restriction trn mt chui cc gi tr:

    V d: nh ngha mt phn t letter m gi tr ca n l khng c hoc l mt chui gm nhiu k t thng t a-z:

  • To cc kiu d liu n gin

    Restriction trn mt chui cc gi tr:

    V d: nh ngha mt phn t letter m gi tr ca n l mt hoc nhiu cp k t m mi cp l mt k t thng km theo mt k t hoa sau n: (sToP, khng c l STOP hay StOp):

  • To cc kiu d liu n gin

    Restriction trn mt chui cc gi tr:

    V d: nh ngha mt phn t gender m gi tr ca n l mt trong hai gi tr male hoc female:

  • To cc kiu d liu n gin

    Restriction trn mt chui cc gi tr:

    V d: nh ngha mt phn t password m gi tr ca n bt buc phi l 8 k t, cc k t c th l hoa hoc thng t a n z v ch s t 0 n 9:

  • To cc kiu d liu n gin

    Restriction trn chiu di:

    V d: nh ngha mt phn t password m gi tr ca n l mt chui 8 k t

  • To cc kiu d liu n gin

    Restriction trn chiu di:

    V d: nh ngha mt phn t password m gi tr ca n l mt chui >= 5 v

  • Bi tp

    Bi 1:

    Mt chng trnh qun l thng tin sinh vin, v im cc mn hc m h ng k lu cc thng tin sau: sinh vin gm m s sinh vin, h tn sinh vin, lp. Mt mn hc m sinh vin ng k hc gm c thng tin m mn hc, tn mn hc, s tn ch, vi mi mn hc m sinh vin ng k hc th s c kt qu cui k chnh l im thi m sinh vin t c trong mn .

    Yu cu: nh ngha lc XML Schema vi yu cu nh sau:

  • Bi tp

    MSSV: l mt chui cc k t s c chiu di 7 k

    t.

    Lp ca sinh vin l mt trong nhng gi tr ca

    tp hp gm cc lp {CTK28, CTK28CD, CTK29,

    CTK29CD, CTK30, CTK30CD, CTK31,

    CTK31CD}.

    M mn hc l mt chui 4 k t, hai k t u l

    ch ci, hai k t sau l s.

    S tn ch ca mn hc >= 1 v =0 v

  • Bi tp

    Bi 4

    Mi n hng, ngi ta cn lu cc thng tin

    sau: M khch hng, tn khch hng, a ch lin

    lc v mt danh sch nhng mt hng ngi

    mua. Danh sch mt hng gm c nhiu mt

    hng khc nhau, mi mt hng gm nhng thng

    tin sau: M mt hng, tn mt hng, s lng,

    n gi.

    nh ngha XMl Schema vi yu cu nh sau:

  • Bi tp

    MaKH v MaMH: l mt chui 4 k t trong hai

    k t u l ch ci, hai k t sau l k s.

    DiaChi: l mt chui cc k t vi nh dng nh

    sau: bt u phi l s nh, sau n tn ng.

    S lng v n gi l kiu s v phi l s

    dng.

  • Bi tp

    Bi 5:

    Cho cu trc XML lu tr thng tin nhng cun sch

    c xut bn theo tng lnh vc. Mi lnh vc c tn v

    c th cha c sch xut bn hoc cng c th c nhiu

    cun. Mi cun sch c thng tin mt ta duy nht, mt

    hay nhiu tc gi, mi tc gi li c thng tin m tc gi,

    tn tc gi, a ch, s in thoi vi m tc gi, tn tc gi

    l duy nht cho mi ngi, a ch email, s in thoi c

    th khng c hoc ch c mt thng tin c nht cho mi

    ngi

    Hy nh ngha XML Schema.

  • Bi tp

    M sch v m tc gi l mt chui gm 4 k t

    trong hai k t u l ch v hai k t sau l

    s.

    a ch email l mt chui vi nh dng

    ##@##.##.

    S in thoi l mt chui cc k s vi nh dng

    sau: MaVung.SoDT

    mailto:#@##.##
  • nh ngha thuc tnh

    Mt phn t n gin th khng c thuc tnh.

    C php nh ngha thuc tnh:

    Trong : xxx l tn thuc tnh

    yyy l kiu d liu ca thuc tnh

    V d: vi phn t c thuc tnh nh sau:

    Smith th nh ngha thuc tnh nh sau:

  • nh ngha thuc tnh

    Cc kiu d liu ca thuc tnh: xs:string

    xs:decimal

    xs:integer

    xs:boolean

    xs:date

    xs:time

    Ch nh rng buc v tr mc nh cho thuc tnh: Required: yu cu thuc tnh phi c v c gn gi tr trong th

    Optional: thuc tnh c th c hoc khng

    Fixed: gi tr thuc tnh phi uc gn c nh v khng thay i.

    Default: nu thuc tnh khng c gn gi tr th gi tr mc nh trong lc s l gi tr ca thuc tnh.

    S dng t kha use ch nh rng buc cho thuc tnh.

  • V d

  • nh ngha phn t phc tp

    Phn t phc tp l phn t cha cc phn t khc

    hay cc thuc tnh.

    C 4 loi phn t phc tp:

    Nhng phn t rng

    Phn t cha cc phn t khc

    Phn t cha d liu text

    Phn t cha c d liu text v c cc phn t

    Mi loi phn t ny c th cha nhiu thuc tnh

  • Mt v d phn t phc

    V d phn t rng:

    Phn t Employee cha cc phn t khc

    John

    Smith

    Phn t Food ch cha kiu d liu text

    Ice cream

    Phn t description cha c text v phn t khc

    It happened on 03.03.99 ....

  • nh ngha phn t phc tp

    V d, vi phn t employee

    John

    Smith

    ta c nh ngha nh sau:

  • nh ngha phn t phc tp

    V d, vi phn t employee

    John

    Smith

    ta c th dng thuc tnh tham chiu n phn t khc:

  • nh ngha phn t phc tp Ta cng c th nh ngha mt phn t phc tp da trn c s mt phn t phc

    tp khc c v thm vo mt s phn t.

  • nh ngha phn t phc tp

    Phn t rng:

    V d 1:

    V d 2:

    tng t

  • nh ngha phn t phc tp Phn t cha cc phn t khc:

    V d: nh ngha phn t person nh sau:

    John

    Smith

    ta nh ngha nh sau:

    Ch : th t th t xut hin ca cc phn t trong ti liu.

  • nh ngha phn t phc tp

    nh ngha phn t cha d liu text

    V d:

    .... ....

    hoc

    .... ....

  • nh ngha phn t phc tp

    nh ngha phn t cha d liu hn hp

    V d: ta nh ngha phn t nh sau:

    Dear Mr.John Smith.Your order 1032will be shipped on 2001-07-

    13.

    Khi ta nh ngha nh sau:

  • Mt s ch nh

    Th t:

    All: cc phn t con c th xut hin theo th t bt k

    Choice: ch nh hoc iu ny xy ra hoc iu khc xy ra

  • Mt s ch nh

    Th t:

    Sequence: yu cu cc phn t con xut hin theo ng th t

    Ch nh s ln: maxoccur

    v d trn ch nh rng child_name xut hin t nht 1 ln v nhiu nht 10 ln

    minoccur

  • Mt s ch nh

    Ch nh nhm: c th nh ngha v gom cc phn t li thnh mt nhm. Nhm ging nh biu thc () trong DTD

    nh ngha mt nhm ta dng c php sau:

    ...

    V d mun c gi c th va mn sch va mn tp ch, ta gom phn t books v magazines vo thnh mt nhm

  • Mt s ch nh

    Ta c th kt hp all (cc phn t trong nhm phi xut hin ng thi trong ti liu hoc khng xut hin ln no c), choice, sequence khi nh ngha nhm

  • Mt s ch nh

    Ta c th nh ngha mt nhm, v nh ngha nhm khc tham chiu n n

  • Khng gian tn min (Namespace)

    Thuc tnh

    xsi:noNamespaceSchemaLocation

    Khi trong lc XMLSchema khng yu cu

    namespace. ch nh v tr cho lc

    XMLSchema khng dng target namespace.

  • Khng gian tn min (Namespace)

    V d: sinhvien.xsd

  • Khng gian tn min (Namespace)

    V d(tt): sinhvien.xml

    0413213

    Nguyen Quang Dung

  • Khng gian tn min (Namespace)

    Thuc tnh xsi:SchemaLocation

    Thuc tnh ny c dng trong ti liu

    XMLSchema c target namespace. Danh

    sch anyURI mi phn t l mt cp gm

    namesapce v m t v tr ch nh.

  • Khng gian tn min (Namespace)

    V d: sinhvien.xsd

  • Khng gian tn min (Namespace)

    V d(tt): sinhvien.xml

    0413113

    Nguyen Van Hung

  • CSS

    (Cascading Style sheet)

  • Gii thiu

    CSS vit tt ca Cacasding Style Sheet.

    Ch nh cch hin th ca cc phn t HTML.

    CSS l mt s t ph trong thit k web bi v:

    N cho php ngi pht trin ng dng web kim sot

    c kiu v cch b tr nhiu trang web mt lc.

    nh ngha mt ln v p dng cho tt c cc trang khc.

    Sa mt ln v tt c cc trang t ng cp nht thay i

  • C php CSS

    selector {property: value}

    Trong :

    selector l tn th hay phn t mun nh ngha.

    Property l thuc tnh bn mun thay i.

    Value: l gi tr thuc tnh. Nu gi tr c nhiu t th phi

    t trong du nhy kp

    V d:

    body {color: black}

    p {font-family: "sans serif"}

  • C php CSS

    Nu c nhiu thuc tnh mun nh ngha th phi phn cch nhau bng du ;

    V d: p {text-align:center;color:red}

    nh ngha d c c th t cc thuc tnh nh ngha cc dng khc nhau

    V d:

    P

    {

    text-align: center;

    color: black;

    font-family: arial

    }

  • C php CSS

    Chng ta c th nh ngha mt nhm cc phn t v phn cch gia cc phn t bng du,

    V d:

    h1,h2,h3,h4,h5,h6

    {

    color: green

    }

    nh ngha lp: dng nh ngha kiu khc nhau cho cng mt th

    V d:p.right {text-align: right}

    p.center {text-align: center}

    Trong ti liu HTML s dng thuc tnh nh sau:

    This paragraph will be right-aligned.

    This paragraph will be center-aligned.

  • C php CSS

    Ta c th p dng mt hoc nhiu lp vo trong mt phn t

    V d:

    This is a paragraph.

    lp center v lp bold cng c p dng cho phn t p

    Chng ta cng c th nh ngha lp dng cho mi phn t C php: .tenlop {cc nh ngha}

    V d:

    .center {text-align: center}

    p dng lp center vo cho cc th, v d

    This heading will be center-aligned

    This paragraph will also be center-aligned.

  • C php CSS

    C th p dng kiu cho phn t c gi tr thuc tnh tha mt gi tr c th no .

    V d:

    Input[type="text"] {background-color: blue}

    v d trn p dng kiu cho phn t Input vi gi tr thuc tnh type phi bng text

    C th nh ngha kiu cho phn t bng nh danh

    v d:

    #green {color: green}

    p#para1{text-align: center;color: red}

  • C php CSS

    Ch thch: dng du /* v */ ch thch trong CSS.

    /* This is a comment */

    p

    {

    text-align: center;

    /* This is another comment */

    color: black;

    font-family: arial

    }

  • S dng CSS nh th no?

    V d1:

    This header is 36 pt

    This header is blue

    This paragraph has a left margin of 50 pixels

  • S dng CSS nh th no?

    V d 1(tt): file ex1.css

    body { background-color: yellow }

    h1 { font-size: 36pt }

    h2 { color: blue }

    p { margin-left: 50px }

    Hin th:

  • S dng CSS nh th no

    V d 2 (tt):

  • S dng CSS nh th no? V d 2 (tt): file ex2.css

    body {background-color: tan}

    h1 {color:maroon; font-size:20pt}

    hr {color:navy}

    p {font-size:11pt; margin-left: 15px}

    a:link {color:green}

    a:visited {color:yellow}

    a:hover {color:black}

    a:active {color:blue}

    Hin th:

  • S dng CSS nh th no?

    Khi trnh duyt c mt sheet style, n s nh dng ti liu theo style sheet . C 3 cch a style sheet vo ti liu: Style sheet ngoi: dng khi mun p dng kiu cho nhiu

    trang. Mi trang mun link n style sheet th phi dng th

    V d:

  • S dng CSS nh th no?

    Style sheet ni: nn s dng khi ch kiu ch dng cho mt trang ring. nh ngha style sheet ni trong th

    V d:

    hr {color: sienna}

    p {margin-left: 20px}

    body {background-image: url("images/back40.gif")}

  • S dng CSS nh th no? Inline style: dng inline style s mt mt s li ch ca style sheet bi v n kt hp ni dung vi

    trnh din.

    This is a paragraph

    Multiple style sheet: c mt vi thuc tnh c t cng tn nhng khc style sheet, gi tr s k tha t nhiu style sheet ch nh.

    style sheet ngoi nh ngha h3 nh sau:

    h3

    {

    color: red;

    text-align: left;

    font-size: 8pt

    }

    v style sheet ni nh ngha h3 nh sau:

    h3

    {

    text-align: right;

    font-size: 20pt

    }

    Khi trang c style sheet ni trn nu dng style sheet ngoi th kt qu l

    color: red;

    text-align: right;

    font-size: 20pt

  • CSS Background

    Thuc tnh CSS backgound cho php bn iu chnh c mu nn ca mt phn t, cho php t hnh lm nn, t lp li nhiu ln hnh theo chiu ngang hay dc lm nn, t v tr ca hnh trong trang.

    Thuc tnh M t Gi tr

    Background A shorthand property for

    setting all background

    properties in one declaration

    background-color

    background-image

    background-repeat

    background-attachment

    background-position

    background-repeat Sets if/how a background

    image will be repeated

    repeat

    repeat-x

    repeat-y

    no-repeat

    Background-attachment Sets whether a background

    image is fixed or scrolls with

    the rest of the page

    scroll

    fixed

    http://www.w3schools.com/css/pr_background.asphttp://www.w3schools.com/css/pr_background-repeat.asphttp://www.w3schools.com/css/pr_background-attachment.asp
  • CSS BackGround

    background-color Sets the background color of an

    element

    color-rgb

    color-hex

    color-name

    transparent

    background-image Sets an image as the background url(URL)

    none

    background-position Sets the starting position of a

    background image

    top left

    top center

    top right

    center left

    center center

    center right

    bottom left

    bottom center

    bottom right

    x% y%

    xpos ypos

    http://www.w3schools.com/css/pr_background-color.asphttp://www.w3schools.com/css/pr_background-image.asphttp://www.w3schools.com/css/pr_background-position.asp
  • CSS Text CSS Text nh ngha cho s xut hin ca Text

    CSS Text cho php bn iu khin s xut hin ca text, t

    mu, tng gim khong cch gia cc k t, cn l,

  • CSS Text

  • CSS Font

    CSS Font nh dng font cho text

  • CSS Font

  • CSS Font

  • CSS Border CSS Border: nh ngha ng vin xung quanh phn t.

    Cc thuc tnh trong CSS Border cho php nh ngha kiu v mu

    ca ng vin bao quanh phn t.

  • CSS Border

  • CSS Borber

  • CSS Border

  • CSS Margin CSS Margin nh ngha khong cch (l) xung quanh phn t

  • CSS Margin

  • CSS Padding

    CSS Padding: nh ngha khong cch gia border v ni dung.

  • CSS List CSS List: cho php t mt danh sch, thay mt danh

    sch khc, t hnh cho danh sch

  • CSS List

  • nh dng ti liu XML

    dng bng nh kiu (CSS)

  • V d

    Ta c mt file data.xml nh sau:

    Gio trnh XML

    Nguyn Thin Bng

    Cho mng cc bn n vi XML. XML l mt ngn ng dng qun l d liu hnh thc ngn gn, d dng cho vic qun

    l.

    Thut ng nh du ni n cc m hay cc du hiu bn a vo mt ti liu ch ra cch hin th d liu cho ti liu .

  • V d

    Dng trnh duyt hin th ti liu data.xml:

  • Gii thiu CSS

    CSS c chun ha bi W3C, c 3 cp

    CSS c sn: CSS1, CSS2, CSS3. CSS1 c

    tt c nhng g cn cho hin th ti liu XML.

    Cc trnh duyt IE h tr rt tt cho CSS1.

    CSS ch yu dng bng nh kiu. Bng nh

    kiu l tp hp cc quy tc v kiu ch ra cc

    nh dng phn t.

  • Gii thiu

    V d: ch ra quy tc cho phn t l

    ch m, c ch 36, canh gia ta nh ngha

    CSS nh sau:

    title {display:block; font-size: 36pt; font-

    weight: bold; text-align: center;}

    Trong : title c gi l b chn. Dislpay,

    font-size, font-weight,text-align l thuc tnh

    CSS

  • Gii thiu To bng nh kiu cho v d trn nh sau:

    title

    {

    display:block;

    font-size: 36pt;

    font-weight: bold;

    text-align:center;

    }

    author

    {

    display:block;

    font-size:16pt;

    text-align:center;

    text-decoration:underline

    }

    paragraph

    {

    display:block;

    margin-top:10

    }

  • Gii thiu

    Hin th trn trnh duyt v d trn khi kt hp vi bng nh kiu CSS:

  • Kt hp CSS vi ti liu XML

    C hai cch a CSS vo ti liu HTML: dng bng nh kiu chung vi ti liu HTML hoc dng bng nh kiu lu thnh mt file ring bit vi HTML.

    Vi XML th ch c mt cch a CSS vo ti liu l lu thnh tp tin ring v a vo ti liu XML ch th x l nh sau:

    V d trc,ch th x l trong ti liu XML l:

  • To b chn cho bng nh kiu

    Quy tc to b: ch ra phn t no mun nh dng bn dng b chn trong

    bng nh kiu CSS. B chn c tn l tn phn t bn mun nh kiu.

    V d: c t title nh sau:

    title { display:block; font-size: 36pt; font-weight: bold; text-align:center;}

    Nu cc phn t c cng c t ging nhau, bn c th nhm chng li v phn cch bng du ,.

    V d: gi s title v book c cng c t

    title, book { display:block; font-size: 36pt; font-weight: bold; text-align:center;}

  • To b chn cho bng nh kiu

    To lp nh kiu: C th khng cn ch ra tn phn t hoc cc phn t theo

    th t to b chn. Thay vo bn dng nh ngha lp nh kiu. To lp bng cch c du . trc tn lp.

    V d: trong file data.css, ta nh ngha lp standout nh sau:

    .standout { color:cyan; background-color: coral}

    p dng lp vo trong phn t title ca ti liu data.xml nh sau:

    Gio trnh XML

    Kt qu khi duyt:

  • To b chn cho bng nh kiu

  • To b chn cho bng nh kiu

    nh dng bng ID: ngoi cch to lp nh kiu ta

    cn c th chn phn t cn nh dng bng nh

    danh ID v s dng gi tr ID cho phn t.

    C php: elementName#idValue

    V d: trong v d trn, trong file data.css ta nh ngha

    paragraph nh sau:

    paragraph#first{text-indent:40; margin-top: 30}

    trong ti liu data.xml ta sa nhsau:

    ..

  • Trn Nguyn Ngc

    ng dng c tin nhanh

    s dng RSS

  • Trn Nguyn Ngc

    Gii thiu

    RSS l g?

    RSS l mt nh dng tp tin thuc h XML (ngn

    ng nh du m rng, mt chun dng m t

    d liu)

    c dng trong vic chia s tin tc Web

    (Web syndication) c dng bi nhiu

    website tin tc v nht k trc tuyn

  • Trn Nguyn Ngc

    M hnh hot ng

    Web pagesRSS file

    Chy ng

    dng c

    RSS

  • Trn Nguyn Ngc

    V d

    CNN.com

  • Trn Nguyn Ngc

    V d

    Vnexpress.net

  • Trn Nguyn Ngc

    Chng trnh minh ha

  • Trn Nguyn Ngc

    Chng trnh minh ha

  • Trn Nguyn Ngc

    Cu trc file RSS

  • Trn Nguyn Ngc

    Version Control System

    Ti liu gc

    ver1 ver2 ver3 vern

    del1 del2 Deln-1

    ..

  • Trn Nguyn Ngc

    Version Control System

    p dng vo cc h thng a ngi dng:

    Cc ng dng qun tr ni dung.

    Cc ng dng qun l ti liu in t.

    Cc ng dng cn c s thay i cu trc

    thng xuyn.

  • Trn Nguyn Ngc

    SCORM

    Tp cc chun v c t c xy dng nhm cung cp cc quy tc chun ha cho vic trin khai vic dy v hc tp qua mng.

    Cc thnh phn ca

    Manifest :

    Meta-data : Siu d liu

    m t v gi ni dung

    Organization : m t cu

    trc ni dung hoc t chc

    cc ti nguyn hc tp

    Resources: nh ngha cc

    ti nguyn hc tp c

    gp vo trong gi ni dung.

  • Trn Nguyn Ngc

    Visualization

    Visualization l mt k thut biu din thng

    tin mt cch trc quan sinh ng. D liu

    c biu din dng XML.

  • Cng ngh XML v WEB ng ngha

    Introduction to The Semantic WEB

    1Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012

  • Thng tin v internet

    World Wide Web (WWW) l mi trng ttcho vic biu din v truy cp thng tin dngs.

    Thng tin trn WWW c biu din ch yu di dng ngn ng t nhin (cctrang Web trn ngn ng HTML).

    My tnh v ngi hiu khc nhau!

    Mong mun: machine-readable & machine analysis

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 2

  • Bi ton tm kim thng tinInformation Retrieval

    Information retrieval (IR) l qu trnh tm kim dliu (thng l tm didng mt on vn bn) t mt tp hp ln cci tng khng c cutrc tng minh (thngl text lu tr trong mytnh) nhm p ng mtnhu cu v thng tin

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 3

  • Cng c tm kim trc tuyn

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 4

  • Thc cht google lm g?

    Gi i mt yu cu (query) nh sau

    http://www.google.com.vn/#sclient=psy-ab&hl=vi&source=hp&q=seantic+web+l%C3%A0+gi%3F&pbx=1&oq=seantic+web+l%C3%A0+gi%3F&aq=f&aqi=&aql=&gs_sm=e&gs_upl=910l13129l0l14005l24l20l3l0l0l1l827l4892l0.13.3.2.0.1.1l23l0&bav=on.2,or.r_gc.r_pw.,cf.osb&fp=2b8791cc67af876b&biw=1280&bih=683

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 5

  • Hin nay lm th no my tnh hiuyu cu?

    Boolean retrieval: thit k v cu trc d liucho mt h thng thu thp thng tin n gin

    Quy trnh Hot ng:

    1. Xy dng Boolean model, m hnh logic dng thu thp thng tin.

    2. Biu din yu cu di dng biu thc logic

    3. Search engine tr v tt c cc ti liu thamn biu thc logic

  • Kho d liu khng l

    Vi 1M ti liu vn bn lu tr, mi vn bn ckhong 1000 t tch ri

    Suy ra: tng s 1 t t tch ri (tnh c trngnhau)

    Trung bnh k|h|o||n|g| 6 bytes cho mt ttch ri ra (tnh c du cch du biu cm)

    Suy ra kho d liu khong 6GB Gi s ch c khong 500K t -> cn lp bng

    thng k vi s lng: 500000*1000000=5*10^11

  • Search engine

  • Vn cu trc d liu text

    HTML (Hyper text markup language)

    XML (Extensible Markup language)

    SIML (Synchronized Multimedia Integration Language) http://www.w3.org/Audio

  • HTML

    HTML l ch vit tt ca Hyper Text Markup Language (Ngn ng hin thsiu vn bn).

    - Mt file HTML l mt file text bao gm nhng tag nh - Nhng tag hin th ni cho trnh duyt bit n phi hin th trang nh

    th no - Mt file HTML phi c phn m rng l .htm hoc .html - Mt file HTML c th c to bi mt trnh son tho n gin.

    y l on vn

    y l mt on vn khc

    Vn ca HTML l n c thit k nh trong ngh ca con ngi. Cho

    d thng tin trn HTML khng c th hin trn mt trnh duyt thchng ta vn on bit

    Con ngi chng ta u c tr thng minh hiu c ngha v mcch ca hu ht cc vn bn. Tuy nhin mt c my li khng nh th. Khicc th trong ti liu ny ch cho mt trnh duyt cch th hin thng tin, th bn thn cc th li khng ch cho trnh duyt thng tin l g

  • XML

    Lp XML Extensible Markup Language l mt mrng ca ngn ng nh du cho cc cc cu trcti liu bt k

    I just got a new pet dog.

    I

    just got a new pet

    dog.

  • Web c ng ngha

    Ngi sng lp: Tim Berners_Lee gim c tchc World Wide Web Consortium (http://www.w3c.org)

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 12

    http://www.w3c.org/http://www.w3.org/People/Berners-Lee/
  • nh ngha ca Tim Berners Lee

    Semantic web nh mt s m rng ca web hin ti m trong thng tin c x l mtcch t ng bng my tnh, lm cho my tnhv con ngi c th hp tc vi nhau.

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 13

  • Semantic l g?

    Ti yu em = Tui iu iem = I love you = Ti iuem= Anh yu em = Em yu anh =

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 14

  • CU TRC

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 15

  • CHI TIT

    Tng Unicode & URI: Nhm m bo vic s dng tpk t quc t v cung cp phng tin nhm nh danhcc i tng trong Semantic Web.

    Tng XML, Namespace & XMLSchema: Tng ny bom rng chng ta c th tch hp cc nh nghaSemantic Web vi cc chun da trn XML khc.

    Tng RDF & RDFSchema [RDFS]: Tng ny dng siu dliu m t ti liu trn web m my tnh c th hiuc. y cng l lp m chng ta c th gn cc kiucho cc ti nguyn v lin kt. V cng l lp quantrng nht trong Semantic Web.

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 16

  • CHI TIT Tng Ontology : cung cp t vng chung cho vic

    trao i thng tin gia cc ng dng v dch v Web.

    Lp Digital Signature: Lp ny c dng cho cctng( tng RDF RSFS, Ontonogy, Logic, Proof) cdng xc nh ch th ca ti liu, nhm m bo tin cy ca ti.

    Tng Logic: Tng logic c xem nh l mt c s luttrn Semantic Web.

    Tng Proof: dng chng minh cc suy din ca hthng bng cch lin kt cc d kin.

    Tng Trust: Trust engine l mt h thng ang angc xy dng da trn nn tng ca ch k in t.

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 17

  • C WEB NG NGHA CN G?

    Ontology v cc ngn ng dng biu din ng ngha thng tin.

    Cc cng c to nn phn ng ngha cng nh cu trc h tng caWeb c ng ngha.

    Cc ng dng s dng Web c ngngha.

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 18

  • SEMANTIC WEB SERVICES V WEB SERVICES

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 19

  • T HC

    Nghe bi ging trn youtube

    http://www.youtube.com/watch?v=rhgUDGtT2EM&feature=related

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 20

    http://www.youtube.com/watch?v=rhgUDGtT2EM&feature=related
  • RDF n tp & thc hnh

    1Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012

  • RDF

    RDF = Resource Description Framework

    http://www.w3.org/TR/rdf-primer/

    Triples : Subject Predicate Object

    Graph model

    2Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012

  • V d

    3Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012

  • Resources

    URI

    Qualified names

    rdf: http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#

    rdfs: http://www.w3.org/2000/01/rdf-schema#

    dc: http://purl.org/dc/elements/1.1/

    Literals

    4Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012

  • Cc k hiu: hnh oval, ch nht

    5Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012

  • Blank nodes

    exstaff:85740 my:hasAddress _:a1 . _:a1 my:street "Malostranske nam. 25" . _:a1 my:city "Prague" . _:a1 my:zipCode "11800"

    6Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012

  • RDF/XML ObjectLiteral

    7Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012

  • Biu din nt trng (blank nodes)

    8Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012

  • Containers

    Dng biu din nhm cc ngun tin hock t din gii ni dung.

    rdf:Bag, rdf:Seq, rdf:Alt

    9Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012

  • Collections

    10Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012

  • Tm tt cc dng c bn

    rdf:type

    rdf:Bag, rdf:Seq, rdf:Alt, rdf:_1,

    rdf:List, rdf:first, rdf:rest, rdf:nil

    rdf:Statement, rdf:subject, rdf:predicate, rdf:object

    11Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012

  • RDFa Resource Description Framework in attributes Chuyn RDF vo XHTML pages RDF2RDFa Converter RDFa Developer : rdfadev.sourceforge.net/

    12Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012

    http://rdfadev.sourceforge.net/
  • Video lectures

    The Semantic Web - An overview

    13Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012

  • Thc hnh

    Thit k RDF graph biu din cc thng tin vsinh vin v cc mi quan h vi gio vin, mn hc

    To file RDF

    Nghin cu chuyn i RDF->RDFa

    Tm hiu RDFa Developer Tool

    14Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012

  • Cng ngh XML v WEB ng ngha

    Khung m t d liu RDF

    1Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012

  • Ni dung chnh

    Nhc li m hnh cu trc web ng ngha

    D liu lin kt

    Khi nim khung m t d liu RDF

    tng xy dng RDF da trn nn tng XML

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 2

  • Nhc li

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 3

  • D liu lin kt - Linked Data

    Web ng ngha khng ch n thun a dliu ln web, vn quan trng cn l a racc ng link my hoc con ngi c thtip tc tm kim, truy cp d liu.

    D liu lin kt gip m rng phm vi tmkim

    Links cn c hiu ngha rng

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 4

  • Cch thc pht trin d liu lin kt

    S dng URIs thay cho tn gi

    S dng HTTP URIs con ngi c th tracu tn

    Khi tm kim mt URI cn cung cp y thm cc thng tin hu ch thng qua ccchun (RDF, SPARQL)

    Cho thm ng dn vo cc URIs c thpht hin thm thng tin

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 5

  • 4 nguyn l nn tng

    Tim Berners- Lee tm tt 4 nguyn l nn tng cho hot ng ca d liu lin kt trong bi vit Design Issues: Linked Data (2006):

    - S dng cc URIs xc nh, t tn cc thc th- S dng giao thc HTTP URI con ngi c th tm kim, duyt chng- Cung cp thng tin hu ch ( siu d liu, m t c cu trc) v cc thc th c t tn khi URI ca chng c duyt- Cha cc lin kt n cc URIs khc lin quan trong d liu va c duyt gip c th duyt cc thng tin khc lin quan.

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 6

  • Web look-up

    Cch n gin nht l trong mt file thng tin vi tng ny s dng URI tr ti i tng khc(kiu danh sch lin kt)

    V d trong http://example.org/smith C thng tin

  • Bin th - Bn ca bn

    Friend-Of-A-Friend (foaf)

    foaf:knows [foaf:mbox ;rdfs:seeAlso ].

    c l: Ti bit ngi c email [email protected], cn chi tit thng tin cth xem ti a chhttp://example.com/foaf/joe

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 8

    http://foaf-project.org/mailto:[email protected]://example.com/foaf/joe
  • Cc chun cho d liu lin kt

    RDF, RDFa, RDF/XML, N3, Turtle

    RDF - Resource Description Framework, nh dng d liu cho php m t thc th, ti nguyn v quan h ni ti gia chng bng b ba i tng thuc tnh gi tr ( subject predicate object).

    RDFa (RDF in attributes) b sung tp cc thuc tnh m rng cho XHTML nhng siu d liu trong vn bn web.

    N3 (Notation3): c php phi XML ca RDF, c thit k d c hn so vi cc ch thch RDF/XML.

    Turtle (Terse RDF Triple Language) nh dng tun t ha cho cc th RDF, tp con ca N3.

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 9

  • RDF & RDFShttp://www.w3.org/TR/rdf-primer/

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 10

    RDF = Resource Description Framework a ch tham kho : http://www.w3.org/RDF RDF - graphical formalism ( + XML syntax +

    semantics) Dng biu din metadata M t ng ngha ca thng tin theo cch my tnh c

    th hiu

    RDFS = RDF + schema vocabulary, v d: Class, Property type, subClassOf, subPropertyOf range, domain

  • V d v RDF

    Tran Nguyen Ngoc

    Dr.

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 11

  • Minh ha v hot ng RDF

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 12

  • M hnh c bn ca RDF

    Ti nguyn (Resources): l tt c nhng gc m t bng biu thc RDF.

    Thuc tnh (Properties): thuc tnh, c tnh, hoc quan h dng m t tnh cht ca tinguyn.

    Tuyn b /pht biu(Statements)

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 13

  • Ti nguyn Resources?

    Tt c mi i tng c m t bi RDF u coi l tinguyn, v d: ngi, sch,ni dung trang web, ccphn t XML, cc i tng c th lin kt t trangweb ti

    Ti nguyn c nh danh bi Uniform Resource Identifiers(URI) - chui k t c sp xp theo mt cphp nht nh nhn dng cc ti nguyn trn web (gm ti liu, hnh nh, tp tin, dch v, hp th int, v.v.)

    Hnh thc ph bin nht ca URI l URL (Uniform Resource Locator), gip cc chng trnh c th truycp n a ch ca cc ti nguyn mt cch n gin.

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 14

  • Thuc tnh

    L cc du hiu, c im ca ti nguyn

    Dng m t ti nguyn: (bi ht) c biudin bi; (c gi) hai mi tui;

    Thuc tnh cng c th c nh danh bicc URIs

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 15

  • Statements

    Nhm mc ch khng nh thuc tnh ca tinguyn

    Cu trc mt pht biu bao gm

    Subject (i tng): chnh l ti nguyn

    Predicate (thuc tnh): l thuc tnh ca tinguyn

    Object (gi tr) :l gi tr ca thuc tnh ca tinguyn

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 16

  • V d v mt pht biu

    Trn Nguyn Ngc ging dy Cng ngh XML v Web ng ngha.

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 17

    Subject (Resource) Cng ngh XML v Web ngngha

    Predicate (Property) ging dy

    Object (Literal) Trn Nguyn Ngc

    Cng ngh XML v Web ng

    ngha

    Trn Nguyn Ngcging dy

  • Ba cch biu din mt Pht biu

    Dng b ba (RDF triple) SPO (Subject, Predicate, Object )

    Dng th (RDF graph): Cc node trong th c th l cc subject v object , cung (arc) trong thi l cc predicate. Cung lun bt u t subject n object

    Dng XML code

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 18

  • V d: v lin kt cc mnh

    Trn Nguyn Ngc dy mn Semantic Web

    Trn Nguyn Ngc lm vic ti HVKTQS

    Semantic Web l mn hc chuyn ngnhKHMT

    Trn Nguyn Ngc c cp bc i y

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 19

  • Cu trc file RDF/XML

    M hnh RDF th hin mt m hnh mc tru tng nhngha metadata (d liu v d liu).

    August 16,1999

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 20

  • Cu trc c bn [1] RDF ::= [''] description* ['']

    [2] description ::= '' propertyElt* '' [3] idAboutAttr ::= idAttr | aboutAttr [4] aboutAttr ::= 'about="' URI-reference '"' [5] idAttr ::= 'ID="' IDsymbol '"' [6] propertyElt ::= '' value ''| '' [7] propName ::= Qname [8] value ::= description | string [9] resourceAttr ::= 'resource="'tham chiu URI'"' [10] Qname ::= [ NSprefix ':' ] name [11] URI-reference ::= string, interpreted per [URI] [12] IDsymbol ::= (bt k ID no hp l no ca XML) [13] name ::= (bt k tn hp l no ca XML) [14] NSprefix ::= (bt k tip u ng namespace hp l no) [15] string ::= (bt k chui no)

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 21

  • Khi nim namespace v qualified name

    Namespace l mt tp cc tn, c nh danh bi cc URI, c s dng trong cc ti liu XML nh cc element type v attribute name. Mt namespace c khai bo s dng mt tp cc thuc tnh c c nh ngha. Tn ca mt thuc tnh phi c xmlns hay xmlns: nh l mt tip u ng.

    Qualified name (QName) bao gm mt tip u ng c gn trc bi mt URI theo sau l du : v tn cc b.

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 22

  • V d khai bo Namespace

    NSAttName ::= PrefixedAttName| DefaultAttNamePrefixedAttName ::= 'xmlns:' NCNameDefaultAttName ::= 'xmlns' NCName ::= (Letter | '_') (NCNameChar)* NCNameChar ::= Letter | Digit | '.' | '-' | '_' | CombiningChar | Extender

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 23

  • V d khai bo Qname

    QName::= (Prefix ':')? LocalPartPrefix::= NCNameLocalPart::= NCName

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 24

  • Th rdf:RDF

    Cho bit rng ni dung XML tip theo dng m t RDF. T kha ny xc nh ti liu nyc biu din di dng RDF.

    Tip theo l phn khai bo XML namespace c s dng trong ti liu, ty vo nhu cuv mc s dng m ta c th dng ccnamespace khc nhau cho tng ti liu.

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 25

  • Th rdf:Description v rdf:about

    M t subject ca pht biu

    Th bt u rdf:Description cho bit bt um t v resource, v tip tc nh danhresource ny dng thuc tnh rdf:about chra URI ca subject resource.

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 26

  • RDF container

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 27

  • RDF collection

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 28

  • Cng ngh XML v WEB ng ngha

    Khung m t d liu RDF

    1Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012

  • Ni dung chnh

    Nhc li m hnh cu trc web ng ngha

    D liu lin kt

    Khi nim khung m t d liu RDF

    tng xy dng RDF da trn nn tng XML

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 2

  • Nhc li

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 3

  • D liu lin kt - Linked Data

    Web ng ngha khng ch n thun a dliu ln web, vn quan trng cn l a racc ng link my hoc con ngi c thtip tc tm kim, truy cp d liu.

    D liu lin kt gip m rng phm vi tmkim

    Links cn c hiu ngha rng

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 4

  • Cch thc pht trin d liu lin kt

    S dng URIs thay cho tn gi

    S dng HTTP URIs con ngi c th tracu tn

    Khi tm kim mt URI cn cung cp y thm cc thng tin hu ch thng qua ccchun (RDF, SPARQL)

    Cho thm ng dn vo cc URIs c thpht hin thm thng tin

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 5

  • 4 nguyn l nn tng

    Tim Berners- Lee tm tt 4 nguyn l nn tng cho hot ng ca d liu lin kt trong bi vit Design Issues: Linked Data (2006):

    - S dng cc URIs xc nh, t tn cc thc th- S dng giao thc HTTP URI con ngi c th tm kim, duyt chng- Cung cp thng tin hu ch ( siu d liu, m t c cu trc) v cc thc th c t tn khi URI ca chng c duyt- Cha cc lin kt n cc URIs khc lin quan trong d liu va c duyt gip c th duyt cc thng tin khc lin quan.

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 6

  • Web look-up

    Cch n gin nht l trong mt file thng tin vi tng ny s dng URI tr ti i tng khc(kiu danh sch lin kt)

    V d trong http://example.org/smith C thng tin

  • Bin th - Bn ca bn

    Friend-Of-A-Friend (foaf)

    foaf:knows [foaf:mbox ;rdfs:seeAlso ].

    c l: Ti bit ngi c email [email protected], cn chi tit thng tin cth xem ti a chhttp://example.com/foaf/joe

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 8

    http://foaf-project.org/mailto:[email protected]://example.com/foaf/joe
  • Cc chun cho d liu lin kt

    RDF, RDFa, RDF/XML, N3, Turtle

    RDF - Resource Description Framework, nh dng d liu cho php m t thc th, ti nguyn v quan h ni ti gia chng bng b ba i tng thuc tnh gi tr ( subject predicate object).

    RDFa (RDF in attributes) b sung tp cc thuc tnh m rng cho XHTML nhng siu d liu trong vn bn web.

    N3 (Notation3): c php phi XML ca RDF, c thit k d c hn so vi cc ch thch RDF/XML.

    Turtle (Terse RDF Triple Language) nh dng tun t ha cho cc th RDF, tp con ca N3.

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 9

  • RDF & RDFShttp://www.w3.org/TR/rdf-primer/

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 10

    RDF = Resource Description Framework a ch tham kho : http://www.w3.org/RDF RDF - graphical formalism ( + XML syntax +

    semantics) Dng biu din metadata M t ng ngha ca thng tin theo cch my tnh c

    th hiu

    RDFS = RDF + schema vocabulary, v d: Class, Property type, subClassOf, subPropertyOf range, domain

  • V d v RDF

    Tran Nguyen Ngoc

    Dr.

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 11

  • Minh ha v hot ng RDF

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 12

  • M hnh c bn ca RDF

    Ti nguyn (Resources): l tt c nhng gc m t bng biu thc RDF.

    Thuc tnh (Properties): thuc tnh, c tnh, hoc quan h dng m t tnh cht ca tinguyn.

    Tuyn b /pht biu(Statements)

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 13

  • Ti nguyn Resources?

    Tt c mi i tng c m t bi RDF u coi l tinguyn, v d: ngi, sch,ni dung trang web, ccphn t XML, cc i tng c th lin kt t trangweb ti

    Ti nguyn c nh danh bi Uniform Resource Identifiers(URI) - chui k t c sp xp theo mt cphp nht nh nhn dng cc ti nguyn trn web (gm ti liu, hnh nh, tp tin, dch v, hp th int, v.v.)

    Hnh thc ph bin nht ca URI l URL (Uniform Resource Locator), gip cc chng trnh c th truycp n a ch ca cc ti nguyn mt cch n gin.

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 14

  • Thuc tnh

    L cc du hiu, c im ca ti nguyn

    Dng m t ti nguyn: (bi ht) c biudin bi; (c gi) hai mi tui;

    Thuc tnh cng c th c nh danh bicc URIs

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 15

  • Statements

    Nhm mc ch khng nh thuc tnh ca tinguyn

    Cu trc mt pht biu bao gm

    Subject (i tng): chnh l ti nguyn

    Predicate (thuc tnh): l thuc tnh ca tinguyn

    Object (gi tr) :l gi tr ca thuc tnh ca tinguyn

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 16

  • V d v mt pht biu

    Trn Nguyn Ngc ging dy Cng ngh XML v Web ng ngha.

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 17

    Subject (Resource) Cng ngh XML v Web ngngha

    Predicate (Property) ging dy

    Object (Literal) Trn Nguyn Ngc

    Cng ngh XML v Web ng

    ngha

    Trn Nguyn Ngcging dy

  • Ba cch biu din mt Pht biu

    Dng b ba (RDF triple) SPO (Subject, Predicate, Object )

    Dng th (RDF graph): Cc node trong th c th l cc subject v object , cung (arc) trong thi l cc predicate. Cung lun bt u t subject n object

    Dng XML code

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 18

  • V d: v lin kt cc mnh

    Trn Nguyn Ngc dy mn Semantic Web

    Trn Nguyn Ngc lm vic ti HVKTQS

    Semantic Web l mn hc chuyn ngnhKHMT

    Trn Nguyn Ngc c cp bc i y

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 19

  • Cu trc file RDF/XML

    M hnh RDF th hin mt m hnh mc tru tng nhngha metadata (d liu v d liu).

    August 16,1999

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 20

  • Cu trc c bn [1] RDF ::= [''] description* ['']

    [2] description ::= '' propertyElt* '' [3] idAboutAttr ::= idAttr | aboutAttr [4] aboutAttr ::= 'about="' URI-reference '"' [5] idAttr ::= 'ID="' IDsymbol '"' [6] propertyElt ::= '' value ''| '' [7] propName ::= Qname [8] value ::= description | string [9] resourceAttr ::= 'resource="'tham chiu URI'"' [10] Qname ::= [ NSprefix ':' ] name [11] URI-reference ::= string, interpreted per [URI] [12] IDsymbol ::= (bt k ID no hp l no ca XML) [13] name ::= (bt k tn hp l no ca XML) [14] NSprefix ::= (bt k tip u ng namespace hp l no) [15] string ::= (bt k chui no)

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 21

  • Khi nim namespace v qualified name

    Namespace l mt tp cc tn, c nh danh bi cc URI, c s dng trong cc ti liu XML nh cc element type v attribute name. Mt namespace c khai bo s dng mt tp cc thuc tnh c c nh ngha. Tn ca mt thuc tnh phi c xmlns hay xmlns: nh l mt tip u ng.

    Qualified name (QName) bao gm mt tip u ng c gn trc bi mt URI theo sau l du : v tn cc b.

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 22

  • V d khai bo Namespace

    NSAttName ::= PrefixedAttName| DefaultAttNamePrefixedAttName ::= 'xmlns:' NCNameDefaultAttName ::= 'xmlns' NCName ::= (Letter | '_') (NCNameChar)* NCNameChar ::= Letter | Digit | '.' | '-' | '_' | CombiningChar | Extender

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 23

  • V d khai bo Qname

    QName::= (Prefix ':')? LocalPartPrefix::= NCNameLocalPart::= NCName

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 24

  • Th rdf:RDF

    Cho bit rng ni dung XML tip theo dng m t RDF. T kha ny xc nh ti liu nyc biu din di dng RDF.

    Tip theo l phn khai bo XML namespace c s dng trong ti liu, ty vo nhu cuv mc s dng m ta c th dng ccnamespace khc nhau cho tng ti liu.

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 25

  • Th rdf:Description v rdf:about

    M t subject ca pht biu

    Th bt u rdf:Description cho bit bt um t v resource, v tip tc nh danhresource ny dng thuc tnh rdf:about chra URI ca subject resource.

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 26

  • RDF container

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 27

  • RDF collection

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 28

  • Ngn ng truy vn SPARQL

    Cng ngh XML & Web ng ngha

    1Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012

  • Ni dung

    SPARQL l g

    Gii thiu mt s tnh nng chnh

    V d

    Truy vn d liu RDF

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 2

  • SPARQL l g?

    Protocol And RDF Query Language Pht trin bi nhm thuc W3C: RDF data Access

    Working Group RDF Graph l mt tp cc triple - b ba, mi triple bao

    gm 3 subject, predecate v object. SPARQL l mt ngn ng truy cp thng tin t cc

    th RDF Ngy 15 thng 2008, SPARQL tr thnh mt

    khuyn co chnh thc ca W3C

    http://www.slideshare.net/olafhartig/an-introduction-to-sparql

    3Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012

    http://vi.wikipedia.org/wiki/W3Chttp://www.slideshare.net/olafhartig/an-introduction-to-sparql
  • Cc tnh nng chnh

    Trch thng tin trong cc dng URI

    Trch thng tin t cc th con

    Xy dng mt th RDF mi da trn thngtin trong th truy vn

    (Trch bi phng vn Tim Berners-Lee)

    A new query language, SPARQL (pronounced "Sparkle"), is designed to make Web pages easier for machines to read, allowing all sorts of different data to be put to work on the Web.

    4Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012

  • V d cu truy vn SPARQL

    Xt mt pht biu RDF triple SPO:

    "SPARQL Tutorial

    Cu truy vn tm ra tn quyn sch c cu trcgm mnh SELECT xc nh bin cha ktqu, mnh WHERE m t m hnh cha dliu cn tm dng RDF

    5Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012

  • V d tm kim n gin

    SELECT ?title WHERE { ?title . }

    Kt qu thu c title= "SPARQL Tutorial"

    6Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012

  • V d tm kim nhiu kt qu

    Data

    Query

    Result

    7Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012

  • Truy vn d liu RDF vi SPARQL

    tng chnh ca cc cu truy vn SPARQL: khp mu (pattern matching) thng qua

    M t cc th con ca th RDF c truyvn

    th con ph hp vi m t s l kt qu

    Thc cht: graph patterns

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 8

  • V d v khp th

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 9

  • Thnh phn mt cu truy vn y

    nh ngha Prefix Xc inh bin kt qu t cc mnh truy vn SELECT,

    DESCRIBE,ASK Phm vi d liu truy vn FROM Mu truy vn WHERE Hiu chnh kt qu: ORDER,LIMIT, OFFSET

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 10

  • Truy vn SPARQL c bn

    Basic graph pattern (BGP)l tp hp cc b ba(triples) c vit theo ng trnh t (SPO), nu c nhiu th phn bit bi du chm

    V d

    Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012 11

  • Cc kiu truy vn

    SELECT: trch xut cc gi tr th t SPARQL endpoint, cc kt qu c tr v trong mt nh dng bng.

    CONSTRUCT: trch xut thng tin t SPARQL endpoint v chuyn kt qu thnh dng RDF hp l

    ASK: cung cp cc kt qu dng True/False n gin cho cc truy vn trn SPARQL endpoint

    DESCRIBE: trch xut mt th RDF t SPARQL endpoint, cc ni dung c a ti endpoint quyt nh da trn nhng thng tin c ch

    12Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012

  • V d v cng c tm kim s dngSemantic web v kho d liu RDF

    Swoogle Search Engine, SWSE

    http://swse.deri.org/

    http://swoogle.umbc.edu/

    13Trn Nguyn Ngc - HVKTQS - 2012

    http://swse.deri.org/http://swoogle.umbc.edu/
  • Thc hnh truy vn d liu viSPARQL

    Semantic Web

  • Ti d liu RDF t internet

    string uri = "http://www.mozilla.org/news.rdf";

    MemoryStore store = new MemoryStore();

    store.Import(RdfReader.LoadFromUri(new Uri(uri)));

    Xem li bi Helloworld in d liu ra file hoc stdout

    2Trn Nguyn Ngc - 2012

  • Tm hiu v cch thc hin cu truyvn s dng th vin semweb

    c query.html

    Thc hnh to file cha d liu

    Thc hnh to file cha cu truy vn

    Truy vn d liu dng lnh

    $ mono rdfquery.exe

    3Trn Nguyn Ngc - 2012

  • Qun l d liu truy vn

    To: Query query; query = new SparqlEngine(new StreamReader(queryfile)); Load d liu MemoryStore data = new MemoryStore(); data.Import() To kho cha kt qu truy vn QueryResultSink sink = new

    SparqlXmlQuerySink(Console.Out); Sa li thnh file thay v StdOut! Truy vn query.Run(data, sink);

    Trn Nguyn Ngc - 2012 4