Botproblematiek bij patiënten met kanker – Botmetastasen 2013/Botmetastasen solide... · MODULE...

31
Ondersteund door Botproblematiek bij patiënten met kanker – Botmetastasen

Transcript of Botproblematiek bij patiënten met kanker – Botmetastasen 2013/Botmetastasen solide... · MODULE...

Ondersteund door

Botproblematiek bij patiënten met kanker – Botmetastasen

2MODULE 3 Botmetastasen

http://www.youtube.com/watch?v=q7b55yQP4g4&feature=relmfu

Filmpje

3MODULE 3 Botmetastasen

www.bonetumor.org

4MODULE 3 Botmetastasen

THEDISTRIBUTION OF SECONDARY GROWTHSIN CANCER OF THE BREAST.BY STEPHEN PAGET, F.R.C.S.,ASSISTANT SURGEON TO THE WEST LONDON HOSPITAL AND THEMETROPOLITAN HOSPITAL.AN attempt is made in this paper to consider "metastasis" in malignant disease, and to show that the distributionof the secondary growths is not a matter of chance. Itis urged both by Langenbeck and by Billroth that thequestion ought to be asked, and, if possible, answered:What is it that decides what organs shall suffer in a caseof disseminated cancer?" If the remote organs in such acase are all alike passive and, so to speak, helpless-allequally ready to receive and nourish any particle of theprimary growth which may "slip through the lungs," andso be brought to them,-then the distribution of cancerthroughout the body must be a matter of chance. But ifwe can trace any sort of rule or sequence in the distributionof cancer, any relation between the character of the primarygrowth and the situation of the secondary growths derivedfrom it, then the remote organs cannot be altogether passive

Stephan Paget (1855-1926)

Lancet, 1, 1889

5MODULE 3 Botmetastasen

6MODULE 3 Botmetastasen

7MODULE 3 Botmetastasen

8MODULE 3 Botmetastasen

PTHrPIL-6PGE2TNFM-CSF

TGF-ßIGF-sFGFsBMPsPDGF

9MODULE 3 Botmetastasen

Incidentie en prevalentie botmetastasen Type kanker Incidentie (2010)

(in duizenden)Prevalentie (2008) lokaal

gevorderd en gemetastaseerd( in

duizenden)

Aantal (percentage) botmeta’s in

‘relapsed’patiënten

Overleving na diagnose

botmetastasen (in maanden)

Prostaat 218 2355 85 36-48

Mamma 207 2632 80-85 24-36

Long 223 373 44 3-7

Schildklier 45 458 50 48

Blaas 71 537 40 6-9

Melanoom 68 823 40-45 6

Nier 58 296 20-35 12

MM 20 65 95-100 20-33

Wood et al, (2012) Cancer Treatment Reviews 38, 284-291

10MODULE 3 Botmetastasen

Longcarcinoom •Osteolytische haarden.•Wervelkolom (20%), Ribben (20-27%), Bekken (17-22%).•30-60 % heeft in ieder geval 1 SRE, 30% heeft meerdere SRE’s.

– Radiotherapie (50-70%), pathologische fractuur (7-35%), Hypercalciëmie (1-20%), Myelumcompressie (1-15%), chirurgie van het bot (0-9).

Kuchuk et al, (2013), Journal of Bone Oncology, 2, 22-29

11MODULE 3 Botmetastasen Multipel Myeloom en botleasies

Botproblemen:• Kwaadaadige plasmacellen interact met de stromacellen in het

beenmerg en door het vrijkomen van cytokines ontstaat er een disbalans tussen osteoblasten en osteoclasten.

• Ongeveer 85 % van de patiënten ontwikkeld botleasies•Osteolytische haarden zijn het meest dominant in MM•Destructie van het bot kan leiden tot hypercalciëmie.

Miceli TS, et al. Clin J Oncol Nursing 2011;15:9–23; Dimopoulous M, et al. Leukemia 2009;23:1545–56.

SB1

Dia 11

SB1 Note 90% in both referencesSandra Boswell; 8-11-2013

12MODULE 3 Botmetastasen

Response to microenvironment

Tumour-cell proliferation

Primary tumour

Tumour Invasion Endothelial cell Adherence Extravasation

Bonemetastasis

Blockage of capillaries

Angiogenesis

Blood vessel

Tumour cell aggregates

13MODULE 3 Botmetastasen

‘Osteoblastische haarden’

14MODULE 3 Botmetastasen

‘Osteoclastische haarden’

15MODULE 3 Botmetastasen

??

16MODULE 3 Botmetastasen

Beoordeling van patiënten met botziekte

Tekenen en symptomen

Tekenen en symptomen

Beoordelings-middelen

Beoordelings-middelen

Algemenetechnieken

Algemenetechnieken

17MODULE 3 Botmetastasen

Continue aandacht voor botpijn

Maxwell C. Eur J Oncol Nurs 2007;11:S38-41; Fitch M, et al. Clin J Oncol Nurs 2009;13:701-10.

• Botpijn door botmetastasen is het meest voorkomende type pijn bij patiënten met kanker

• 70% van de patiënten met kanker ervaart pijn

18MODULE 3 Botmetastasen

Botmetastasen en botlaesies leiden tot skelet-gerelateerde events (SRE's)

Borstkanker(24 maanden)

Prostaatkanker(24 maanden)

Multipel myeloom(21 maanden)

Longen/andere solide tumoren (21 maanden)

Pathologische fracturen 52% 25% 37% 22%

Hypercalciëmie bij kanker 13% 1% 9% 4%

ruggenmerg-compressie 3% 8% 2% 4%

Bestraling van het bot 43% 33% 34% 34%

Chirurgie van het bot 11% 4% 4% 5%

Lipton A, et al. Clin Adv Hematol Oncol 2009;7(5 Suppl 11):1-30Herdruk met toestemming van Clinical Advances in Hematology and Oncology.

Bestraling en chirurgie van het bot worden uitgevoerd als gevolg van het ontwikkelen van skeletcomplicaties, waaronder pijn en fractuur

Incidentie van SRE's bij ossaal gemetastaseerde solide tumoren en multipel myeloom

19MODULE 3 Botmetastasen

Behandeling•Therapie gericht op de maligniteit (chemo of hormoontherapie);•Radiotherapie; •Bisfosfonaten;•Monoclonale antilichamen en tyrosinekinase remmers;•Radioactieve isotopen; •Chirurgie.

20MODULE 3 Botmetastasen

Bestraling: Palliatie van botpijn

Anderson PR and Coia LR. In: Textbook of Bone Metastases. Jasmin C et al, eds. John Wiley & Sons, Chichester, UK; 2005.

Indicaties• Botpijn• Risico op pathologische fractuur• Risico van

ruggenmergcompressie

Indicaties• Botpijn• Risico op pathologische fractuur• Risico van

ruggenmergcompressie

Therapiedoelen• Palliatie van botpijn• Verminderen van de behoefte aan

analgetica• Verbeteren van mobiliteit en functie• Voorkomen van complicaties van

fractuur en ruggenmergcompressie

Therapiedoelen• Palliatie van botpijn• Verminderen van de behoefte aan

analgetica• Verbeteren van mobiliteit en functie• Voorkomen van complicaties van

fractuur en ruggenmergcompressie

21MODULE 3 Botmetastasen

http://www.youtube.com/watch?v=DDqH-BgmoP0

22MODULE 3 Botmetastasen

Beoordeling van skelet-gerelateerde gebeurtenissen

• Skeletcomplicaties als gevolg van botproblematiek- Ernstige morbiditeit- Verminderde kwaliteit van leven- Verhoogde mortaliteit

Lipton A, et al. Clin Adv Hematol Oncol 2009;7(5 Suppl 11):1-30; quiz 31; Grill V & Martin TJ. Rev Endocr Metab Disord 2000;1:253-63; Drudge-Coates L & Rajbabu K. Int J Palliat Nurs 2008;14:110-6.

23MODULE 3 Botmetastasen

Lipton A, et al. Clin Adv Hematol Oncol 2009;7(5 Suppl 11):1-30;Beeld ter beschikking gesteld door Lawrence Drudge-Coates, King’s College Hospital,

Londen

Pathologische fractuur

• Veroorzaakt door destructieve werking van uitgezaaide cellen of botlaesies

• Tekenen en symptomen

– Pijn– Zwakte– Verstoorde gang / manier van lopen

• Kan traag genezen en leiden tot chirurgie en revalidatie

24MODULE 3 Botmetastasen

Vaststelling risico op fracturen door metastasen

Een score van ≤7/12 geeft een laag-risico laesie aan Een score van 8/12 geeft een 15% risico op een fractuur aan Een score van 9/12 geeft een 33% risico op een fractuur aan Een score van ≥9/12 geeft de noodzaak van profylactische fixatie aan

Mirel’s score1 2 3

Locatie van laesie Bovenste extremiteit

Onderste extremiteit

Peritrochanter-proximale femur

Ernst van pijn Licht Matig Mechanisch

Type laesie Blastisch Gemengd LytischOmvang (betrokken deel van de cortex)

< 1/3 1/3 – 2/3 > 2/3

Mirels H. Clin Orthop Rel Res 1989;249:256-64.

25MODULE 3 Botmetastasen

Ruggenmergcompressie: Een medische noodsituatie

Prasad D & Schiff D. Lancet Oncol 2005;6:15-24;

Botmetastasen en ruggenmergcompressie

Botmetastasen

26MODULE 3 Botmetastasen

Patiëntenvoorlichting

Ziekte• Progressie• Prognose• Complicaties

Behan-deling

• Voordelen• Bijwerkingen

Kwali-teit van leven

• Voeding/dieet• Lichaamsbeweging

Maxwell C. Eur Oncol Nurs 2007;11:S38-41; Fitch M, et al. Clin J Oncol Nurs 2009;13:701-10.

27MODULE 3 Botmetastasen

Guise TA. Oncologist 2006;11:1121-31; Maxwell C. Eur J Oncol Nurs 2007;11:S38-41.

Bijwerkingen behandelen; Bisfosfonaten

• IV bisfosfonaten– Een standaard-behandeling

voor naar het bot gemetastaseerde solide tumoren/botlaesies

– Werkzaam, maar kunnen tot een aantal bijwerkingen leiden

28MODULE 3 Botmetastasen

Aapro M, et al. Ann Oncol 2008;19:420-32; Terpos E, et al. Ann Oncol 2009;20:1303-17; Tanvetyanon T & Stiff J. Ann Oncol 2006;17:897-907.

Behandeling van andere bijwerkingen

29MODULE 3 Botmetastasen

Heatley S. Int J Palliative Care 204;10:41-6; Maxwell C, et al. Clin J Oncol Nurs 2003;7:403-11; Turner B & Drudge-Coates L. Int J Urol Nurs 2009;3:93-103.

Continue aandacht voor hypercalciëmie bij kanker

30MODULE 3 Botmetastasen

http://www.youtube.com/watch?v=daH1fm_V_tg