Border Outpost-ko rikna gita man·chigimin a·ani gimin...
Transcript of Border Outpost-ko rikna gita man·chigimin a·ani gimin...
Border Outpost-ko rikna gita man·chigimin a·ani gimin songsalni
bidingo ra·chimonge ma·sie ra·ani Social Impact Assessment Report ba
Songnokna ongbagnigippa kamrangko am.sandiani
Tungrurchur, South West Garo Hills, Meghalaya.
Meghalaya Institute of Governance
Lumpyngngad Cottage, Bishop Cotton Road, Shillong- 793001
Phone No.: 0364-2505977, Email:[email protected]
i
Meghalaya Institute of Governance (MIG)-ni gimin Talatchengani Meghalaya Institute of Governance (MIG) ko bikotani ara MBDAni mingsa nama
dakchakani chol tarie ongimin onga, jeo miksonganiko sandirikite, bak rana aro nama sason
ko tangdoatani onga, chongmotan Meghalaya Sorkari ming bakrimme plak songnokni
manderang, aro songna onkangge kagippa dolrang, aro antangari chalaigipa manderangan
namgippa sasono kam kaani bewal onga.
Meghalaya Sorkarini ongimmin bil aro notice o pangchake :-
“Sub Section (1) of Section 4 of the Right to Fair Compensation and
Transparency, Rehabilitation and Resettlement Act, 2013 (No. 30 of 2013)”….
dongimmin niam gita Meghalaya Sorkarini- Department of Revenue & Disastermanagement
an MIG na ia sandirikitani kamko ka.na pakwataha. (vide Notification No
RDA.67/2013/120, dated 24th
June 2015)
Dongimmin SIA TEAM:
1) Pa. A.B.S. Swer, OSD, MIG (Team Leader)
2) Pa. Daniel Ingty , Director, NRM (OSD, SIA, Tura)
3) Ma. Naphi Kharkongor, MIG (SIA Programme Associate Research)
4) Ma. Andrina M. Marak, MIG (SIA Programme Associate)
5) Tra. Sillingchi G. Monin (SIA Worker)
6) Tra Elicebond K. Sangma (SIA Worker)
7) Te Raju Boro (SIA Worker)m
Parakani Bilsi: March, 2018
ii
Parakatani Ia bonkamgipa SIA aro SIMP ni amsandigimmin report rangara a
.a nokgipa, BSF ni
officer rang aro un baksana sepangbatgipa songni nokma rangoniko manaha. Ia project ni
chugimik che.em che
.em uiatanirangko Deputy Commissioner office Ampati, South West
Garo Hills oniko manaha.
Ia Social Impact Assessment aro Social Impact Management Plan an, SIA ni bonkamgipa
report o sandie nirokani, kumong nangrime golpoani, mongsonggipa singanirangko aro
manderangna jinma o agangrike matchotataha.
Officer on Special Duty,
Meghalaya Institute of Governance,
Shillong.
Meghalaya Institute of Governance
Lumpyngngad Cottage, Bishop Cotton Road, Shillong- 793001
Phone No.: 0364-2505977, Email:[email protected]
iii
Contents Meghalaya Institute of Governance (MIG)-ni gimin Talatchengani .......................................... i
Parakatani ii
Contents iii
List of Tables ............................................................................................................................. v
List of Figures (Noksarangni list) .............................................................................................. v
Abbreviations ............................................................................................................................. v
Kan.dike mangope am
.sandianirang .......................................................................................... vi
Skanggipa bak (1): Talatchengani ............................................................................................. 1
Nengnikanirangko talatani ..................................................................................................... 1
Project-ni miksongani ............................................................................................................ 5
Tungrurchur BOPni gadangko Composite BOP ba nambata gadangona radoatna ba
tangdoatna. ............................................................................................................................. 5
Project-ni biap ........................................................................................................................ 5
Project-ni biapko talatani ....................................................................................................... 5
A.ani Nokgipa ......................................................................................................................... 6
Project ni nanganirang ............................................................................................................ 6
Gnigipa bak (2): ui.na sandianiniamrang ................................................................................... 7
Primary Data (Mong.songgipa) .............................................................................................. 7
Reconnaissance Field Survey- kan.dik sengsotgipa am
.sandichengani.................................. 7
A.a nokgipa/jakkalna sienggipa rangming agangrikani (Stakeholder Consultation) ............. 7
Biapni gimin talate chimongsogimin seanirang: .................................................................... 8
Jinma baksa uie talgrik agangrikna tomdakani (Public Hearing) .......................................... 8
Sandigiminko talatpe.ani (Data Processing & Analysis) ....................................................... 8
Bak III: Stakeholder Consultation a.a nokgipa aro jakkalna sienggipa rangming agantalgrikani
.............................................................................................................................. 9
A.a nokgipa aro jakkalna sienggipa rang baksa singsandianiko aro agantalgrikani indake
(kamao ongimin gita) ongangaha ...................................................................................... 9
BSF Asst. Commandant, 26 Battalion, Tungrurchurni ming agantalgrikani: ........................ 9
Tungrurchur-ni VDP Shri Noor Islam, South West Garo Hills District ming agantalgrikani.
................................................................................................................................................ 9
Bak IV: Jinmana ui.atani (Public Hearing) .............................................................................. 11
BAK V: Mongsonggipa Sandiemananirang (Major Findings) ................................................ 14
A.a-ni gadang (Type of Land) .............................................................................................. 14
iv
A.ani Nokgipa (Land ownership) ......................................................................................... 14
A.ako jakalani aro biapona sokangani (Use and Access to Land)........................................ 14
Project-ni a.sel nengnikaniko man
.gipa nokdangrang (Project Affected Families) ............. 14
Seokgimin biapni palo dingtang biap ni gimin (Alternate place for the project) ................. 14
Re.a doani ramarang (Roads and Transport) ........................................................................ 15
Chiko manani chol (Water Sources) .................................................................................... 15
Bisarang aro Mechikmarang (Children and Women) .......................................................... 15
Toromni gita aro songni dakbewal rangni gita biapni gamchatani (Places of religious and
cultural importance) ............................................................................................................. 15
Simsaksoani, Dosdakani aro Dakgrik dingrikani (Safety, Crime and Violence) ................. 15
Cha.aniko simsake donani (Food Security) .......................................................................... 15
Nengnikako aro galchipako mangipa dolrang (Affected or Vulnerable groups) ................. 15
Simsake jakkale janggitangani cholrang (Economic and Livelihood Activities) ................ 16
Bak VI: Jinma dongenggipa manderangni nanggrikaniko komiatna tarisoani (Social Impact
Mitigation Plan) ................................................................................................. 23
Sandianirangko kandike talatani .......................................................................................... 23
Chelchakna, komiatna aro on.anirangko dakani niamrang ............................................... 24
Donpiltaiani niamrang ...................................................................................................... 24
Nambatatani niamrang ......................................................................................................... 24
Songni nokni nangrimani niamrang ..................................................................................... 24
Samtangtangko rakkiani niamrang ....................................................................................... 24
Gipinrang .............................................................................................................................. 25
Bibliography 25
Annexure 1. MIG-ko Sandirikkitaniko dakna Uiatsoani. ....................................................... 27
Annexure 2. Border Outpost-ko Tungrurchur biapo bimang ongatnagita uiatsoani. ............ 28
Annexure 3. Public Hearing ba jinma tomanio dongpagipa manderang-ni bumingrang. ...... 29
v
List of Tables Table 1Project-ni namgnigipa aro namgijagipa aselrangko tosusaani ..................................... 17
Table 2 Nengnikanirangko talatani .......................................................................................... 23
List of Figures (Noksarangni list) No table of figures entries found.
Abbreviations MIG - Meghalaya Institute of Governance
NRM - Natural Resource Management
BSF - Border Security Force
BOP - Border Outpost
BP - Boundary Pillar
BSF - Border Security Force
FGD - Focus Group Discussion
HH - Households
KII - Key Informant Interview
MHA - Ministry of Home Affairs
PAF - Project Affected Family
SIA - Social Impact Assessment
TOR - Terms of Reference
vi
Kan.dike mangope am.sandianirang Meghalaya a
.doko sason kagipana on
.gimin kam jean songsul noksul ni gimin sandie
nion Tungrurchur, South West Garo Hills, a.dokko jako rana gita janapaha jedakode BSF
rangni donggimin Border Outpost ko Meghalaya-ni sorkarini jak-o tangdoataniko dakna
mangen. A.dokni grogipengara 6046.00 Sq.m (4B-2K-12L) bigha ni gita donga.
Ia projectni miksonganide dongenggipa BSF/BOPko sima ariko bariate gitalgipa
sima ariona tangdoatani ong.a. Ia gitalgipa sima ariko bariatanichi BSFni manderangna
dongtobate, kraabate aro jakkaltobate songdong a.chana miksongani ong
.a. Ia a
.ani gadangara
a.bri aro a
.kawe gnanggipa biap ong
.a aro wilwilao songni manderang a
.a game chatokenga.
SIA ni Meghalaya a.dokko sason ka
.gipa jean a
.dokko jak-o ra
.achim, uan
(Key Informant Interview) talate on.an baksa agangrikani rangko dakangaha. Key Informant
Interview (KII) ko a.a nokgipa aro BSF ni manderang baksa singa sananiko ongataha.
Tungrurchur ni Village Defence Party (VDP) songni dol aro BSFni 26 Battalion ni Assistant
Commandant baksa talate agangrikaniko ba singgrikaniko ongataha.
MIG ni dongimin dol (SIA) ia BSFna ra.dapna sienggipa a
.ani bidingo 20
th Novemberni
ding.tangmancha dongimin salo jinmao tomaniko ba Public Hearingko Tungruchur songo
(SWGH District) ongataha. Tomaniko dilgipa Smt Florina Boro MCS, EAC Ampati, aro
dongpagiparangara Smt Beronica R. Marak Consultant NRM, Shri Om Prakash Yadav, BSF
representative, Headman Shri Julfikal Ali, songni manderang aro SIA dolni dongmitingo
ongataha. Tomaniko rimchaksoani katarangchi abachengaha uni jamano SIA-ni report rangko
Bengali kusikchi poraianiko dakaha.
Smt Florina Boro, MCS aro Smt Beronica R. Marak, Consultant, NRM, BOP aro SIA-ni
bidingo kandike uiatanirangko onangaha. A.a nokgiparangni tarigimin lists ko sorkarini gita
dingtangmancha notice aro uiatsoaniko ongatgen aro uni gisepon, a.a nokgiparangni jegalani
vii
dongode kangna ba jegalna man.gen. Uamang agandapangaha BOP-ko tangdoatani songna
nokna namgniko rabagen. Bon.kame a
.a nokgiparangko mitelpilaniko dakangaha maina
uamang kusi ongbe.e sorkarina namdapatna tangdoatna kam ko kana a
.a rangko onaha.
1
Skanggipa bak (1): Talatchengani
Notification No.RDA.13/2017/24 Dated Shillong 10th
July, 2017-o pangchake Border
Outpost-ko Tungruchur, South West Garo Hills District-o Social Impact Assestment-ko ba
am.sandianiko kamko ka
.nagita MIG donataha. Ia BSFni BOP ko dal
.dapataniara wilwila
.o
song nokni manderangna aro a.a nokgiparangna ongbagni namgni ba nengnikani pilakko
am.sandie sandichimongani ong
.a.
Department of Border Management ko Ministry of Home Affairsni ninga.o 2004 ni
Januaryo a.bachengataha aro uni dingtangmancha miksonganiara International ni a
.a aro sima
arirango donggipa a.arangko simsake rakkina/warachakna aro Border Area Development
Programmeni kam rangko ka.na aro sima arirangko tik dake donani ong
.a. Border
Management-ni Department sima ariko naljokke rakkina gita aro a.songni sima ario nanga
rikanirangko rikna gita bang.a kamrangko a
.bachengataha. Sima arirangko name nirokanian
mongsongbatgipa a.songni nama chelchakani ong
.a.
Nengnikanirangko talatani
India aro Bangladesh songrangni gisepo ro.begipa International sima ari ong
.a, aro uni
roara 4,156 km (2,582 mile) donga. Ian a.gilsak gimiko bongagipa ro
.batsranggipa ong
.a aro
uni gisepo Meghalaya adokni manpagipa sima ari 443 km (275 miles) donga. Indo
Bangladesh sima ario niam gri ariko napbadrakani kamrang aro niam gri Bangladesh-oni
India-ona katbaniko champengsimsakaniara dalbegipa kam aro ra.biani ong
.a. Ua biaprango
songni manderang namen jelbra jelsua aro bang.a gama ge
.ani bagan barirang koba
manderangara a.mal aro simani bonkamgipa rikamona kingking dakenga.
India a.songni a
.mal simarangko simsakchampeng aro nirokanio nengnikanirangara
mongsongbatgipa nengnikanirangara: Sima ari batsotdrae kenatanirang, napsrukdraanirang
2
silchidare rabitgiparangni sriksrik sima ari batanganirang, pekgipa samrang aro silchi dare
srik srik palanirang, niam gri katnapbae donganirang etc. A.songni sima ariko niroknagita
dingtangmancha dongimin aro bil ongimin ara Department of Border Management ong.a.
Ia department jean ministry of Home Affairs ni ningao onga, dingtangmancha pilak
International land (A.songni a
.mal aro simina) aro coastal border (dongimin chiga aro chibima
rangko masigimin a.malni dip aro simina) ko nirok simsakna gita dongimin kamrangara:-
Nambate simsakchampengna gita rama jalangko tariani, pakma dewalirangko pilak a.mal
siminarango rikdapani aro mangrakatani, walni somairango bilakgipa aro tengbatsranggipa
light aro current rangko tariani uandake sal aro wal rango simsakchampengsoani ong.a.
BOP jean BSF rangni mongsongbatgipa kam ka.chakani biap onga aro un baksana
a.songni International sima-ario ong
.a obostarangko niroke kam ka
.na gita, geprak BOPna
dingtangmancha pakwat uiatgimin biapko nirokna bilko onaha. BOP rangara sima-ariko
batange niamko pegipa manderangko bilchi champengani, aro sima-ariko bade.e
napdragiparangko, a.songni chelchakanina kamko ka
.a. India aro Bangladeshni a
.mal simina
joljol giminkchi dam 1,011 border outpost rang gnang aro uarangko simsak champengsona
gita ge 82 BSF battalion rangko donataha. Tosusae nigenchimode, Indo-Bangladesh border ni
ning.ao BOP gesaoni geasaona chel
.grikaniara Indo-Pakistan ni BOP geasaoni gesaona
eng.grikaniara chelbata. Indo-Pakistan border ni BOP gegni gisepo chelgrikaniara 4-5 km
onga indiba Indo-Bangladesh border ni BOP gegni gisepo chelgrikaniara 15-20 km donga.
BOP rangni gisepo chelgrikaniko 3.5 km ona tangon komiatna miksongani ong.a. Ia
miksonganiko chusokatna gita dingtangmancha India sorkari 2009 bilsio dam 509 BOP ko
rikdap songdapaniko tik ka.aha. Indiba 2016 bilsio iako dam 422 BOP ko tik kaskaha. BOP
rangni gisepo chel.grikaniko 3.5 km ona komiatani a
.songko nirokani aro border o
ong.enggipa kamrangna nangchongmotgipa ong
.a. Uandake India aro Bangladesh ni a
.mal
3
simina jolni songrango, manderangni jelbra jelsuani ko (2004 bilsio) toenianigita (gro gipeng)
sq. km prakko sak 181 manderang gnang. Kari bilsini dingtangroroanichi aro chibima chi
bana redap ongdapanirangchi aro uni kosako manderangni jelbrajelsuanichi dingtangmancha
nengnikanirang bangbatrorobaenga. Aro ukon dingtangmancha “climate refugee” ineba
agana.
Sorkarini miksongara dongenggipa BOP rangni gadangko “composite BOP” ba
dalbata aro nambatgipa gadangona tangdoatna gita ong.a. A
.songni dongenggipa 1,901 BOP
rangni gisepon dam 422 rangde Composite BOP ni gadangni ong.a, indiba dongrikenggipa
BOP rangde onkalgipa gadangnisan ongaia.
4
Composite BOP ni gadang ine masion dongchongmotna nanggiparangara:- sipai-
jawan rangna dongchak tuchakna gita barrack nok dongna nanga, babilsi nok dongna nanga,
mi cha.chakram biap dongna nanga, gari donchakani biap, generator na kuturi, Kaldik jean
ki.chak subuchakani nok, office kachakani administrative nok, wireless kuturi, silchi dareko
donchakram kuturi aro guli aro bom rangoni naljokna gita cement aro iron rod ni rikgimin
nok ba bunker nok komigija ge.dok mang, aro mata bua rangko altue sanna bana gita sam-pat
aro biaprang ko nangchongmota. Ia indakgipa gadangni BOP rangara, nambate nirokanio
pangchake aro nambatgipa nanganirangko BSF manderangna ona je dakode uamang
borderko nirokanio nambate dakchakgen. Amsandianigita da.oba Tungrurchur songni
Boundary Pillar/rongteni dip number Pillar (BP) 1085/3S oni dipet BSFni BOP gesa gnang.
Figure 1Tungrurchu-o da.o dongenggipa BOP.
5
Project-ni miksongani
Tungrurchur BOPni gadangko Composite BOP ba nambata gadangona radoatna ba
tangdoatna.
Project-ni biap
Ia biap-ara South West Garo Hills District ni Zikzak block-o ong.a aro Indo-
Bangladesh Border-ni ning.tugipa biap-o ong
.a. Ia project ni biap Tungrurchur BOP, Beldoba
songoni 2 kms rangni gita aro Mahendraganj BOP oni 2kms rangni gita ong.a
Project-ni biapko talatani
Indo-Bangladesh sima ari a.bri, chirikam aro a
.palarigipa a
.a ine aganna gita mangen.
Meghalaya bak-o donggipa Indo-Bangladesh-ko bak gittam dake bak ka.na mangen. Ia Indo-
Bangladesh sima ariko gipin sima ariko 1998-2008 ni bilsio International niam ko jarike zero
point-oni 150 yards chele border fencing ba ari kaaniko dakaha. Ia biapko a.bri rara gipa biap
ine agana mangen. Ia a.bri-ara a
.sal gnangipa ong
.a aro uno chonchongipa bol wa
.arang
donga. Ia Tungrurchur BOP-ona dakanggipa rama jeon BSF Battalion-ko songe donaha, ia
ningachina dakbagipa ramarang main road-na bate nambatja aro ia ramarangko namdapatna
gita mangen.
Ia biap-o gesa BOP dongmanaha aro ia project-ni biap-o sepangbatsranggipa songrangara
Kukurmua aro Tungichar ong.a, uni gimin song gipin biap-o songdong a
.achaani kata nakatja.
Ia songrangara Tungrurchur BOP-oni 1km oni 3 km ni gita chelgrika. Sandie nianio,
Tungrurchur ni donggimin BOPni wilwilao ge.a gamaniko dakenga.
Ia rikdapna miksonggipa biapara Indo-Bangladesh-ni a.mal siminao apatal akaweo donggipa
biapo ong.a aro uno manderangni songdongchakani rang dongja.
6
A.ani Nokgipa
Sorkarini rana miksonggipa biapni a.a nokgipara Shri. Noor Islam Lt. AfaruddinSK ni
depante ong.achim, Shri Chandu SK aro Abdul Kalek ni ong
.a, jeon gro gipeng 6046.00
square meter ba 0.273 bigha donga.
Project ni nanganirang
Ia sima ariko nirokgipani miksonganiara a.songna chelchakaniko on
.a jean bobilrangni
a.dam dakanioniko champenga aro niamko rakina mana.
7
Gnigipa bak (2): ui.na sandianiniamrang
SIA –Unit ni chanchie am.sandiani rang pilakkon che
.em che
.em talata. Ia niam ara
dingtangmancha biap mingprakni aro ongenggipa obosta mingprakkon talata. Iano
batanggimin ong.a obostarangkoba singsandie rakia, badita dolrang donga, see rakigimin
(data) aro noksa baksa talatanirang iarangko rakia.
Primary Data (Mong.songgipa)
Sandirikkitaniko dakgipa dol, Nokma Shri Noor Islam (VDP) aro BSF ni Officer
baksa Tungrurchur songo agangrikaniko dakaha. Dingtangmancha donsogimin singanirangko
dakaha aro mikangchak nanganirangko singanirangkoba dakaha Sandiani a.bao adita kobor
rangko chimonganiko dakaha. Kamao segimin talatgimin singanirangko dakangaha.
Reconnaissance Field Survey- kan.dik sengsotgipa am.sandichengani
A.bachengo biap nianiko dakchengaha. Projectni gita niksamsoe ongba gni namgni
aro nengnikani rangko talbate masisonagita kragipa singani aro tosusanirangko tarie
donsoaha. Projectni nanganirangko sing.sandiaha aro maikai project-ko abachenggen ine
sandianiko dakaha, BOP ko tangdoatna Tungrurchur a.dokko ra.aha. Uandake biap ko
skanggipa sengsote nigopchenge, nambate talbate masiangna gita gadangni singanirangko
tariangaha.
A.a nokgipa/jakkalna sienggipa rangming agangrikani (Stakeholder Consultation)
A.a nokgipa/jakkalna sienggipa rangming agan golpo grike aro bimchipe
singsandianiko dakrongachi projectni gimin talbatna mana. Singsandiani aro
agantalgrikanirangko a.a nokgipa rangming, Village Defence Party rangming aro 26 Battalion
Tungruchurni Assistant Commandant ming ongataha.
8
Iani miksonganira, song nokgiparang ba aganchakgipa rang jedakode antangtangni uianiko ba
chanchianiko project-ni gimin aganpana chol onggen.
Biapni gimin talate chimongsogimin seanirang:
Sandi rikkitgipa dolrang, projectni biapo nanganirangko masina gita Ampati DC
Office chi sandi nirokaniko aro nipiltaianiko dakchengaha. Nipiltaianiko dakon project-ni
pangchakaniko uie rana manaha. Biapni gimin talate chimongsogimin seanirangko singsandie
mananio jekai project-ni chugimik dingtang dingtang chimongani, songko mesokgipa noksa
aro a·a nokgipa rangni gimin chugimik masia niko Deputy Commissioner’s Office Ampati
South West Garo Hillls-oniko manaha.
Jinma baksa uie talgrik agangrikna tomdakani (Public Hearing)
Jinma baksa tomanio pilaknan kraa nangagita gimikko talatani aro uiatani kamko 20th
November 2017-o Tungrurchur Nokma ni noko South West Garo Hills District, Meghalaya-o
ong.ataha.
Sandigiminko talatpe.ani (Data Processing & Analysis)
Biapchi re·e sing.sandie mangimin rangko sulsul dake tarie donaha aro tale uiataha.
9
Bak III: Stakeholder Consultation a.a nokgipa aro jakkalna sienggipa rangming
agantalgrikani
A.a nokgipa aro jakkalna sienggipa rang baksa singsandianiko aro agantalgrikani indake
(kamao ongimin gita) ongangaha
BSF Asst. Commandant, 26 Battalion, Tungrurchurni giming agantalgrikani:
Tungurchur-o dongenggipa 26 Battalion-ni BSF Asst. Commandant baksa golpoe
man.sogimin kobor rangni gita-
Border fencing ba simina ariko kana skang, namgijagipa kamrang jekai cha.uani,
matchu matmarangko cha.uani, aro borderko batange niamko pe
.ani obostarang
bangrongachim.
BOP ko mangrak tang.dobataniko ongatna nangnikani gnang jedakode mande skani
gisepo name donganiko rakkiangani, border ong·enggipa obostarangko nirokani,
songba biaponi kosako bil man.a aro onggija namgijagipa kamrangko nirokani
unbaksana uno dongenggipa kam ka.enggipa manderangni janggi tanganiko
namdapatna.
A·ako jakkalanio maming namgija ba onggija kamrangko ba onggnirangko songni
nokni manderangna rabajawa.
Tungrurchur-ni VDP Shri Noor Islam, South West Garo Hills District ming agantalgrikani.
10th
October 2017-o Tungrurchur-ni member of Village Defence Party (VDP) baksa
mongsonggipa sing·ani aro agangrikanirangko dakaha. Ia a.a mande sakgittamni ong
.a
ine VDP Noor Islam aganaha jeni gro gipengara 6046.00 sq metersni gita ong·a.
agangrikani jamano ia masianirang ongkataha:
10
Ua projectna miksonggipa biapo BSF ni BOP dongmanaha aro uni wilwila jolo gea
gamnirangkoba songni game cha.giparang dakenga.
Seok miksonggimin biapo darangba nok rike songdongkuja.
Border Outpost-ko dakna skang on·sogimin project-na seokgipa biapo ge·a gamaniko
dakchengahachim. Sorkari ua a·ana gamanirangko chugimik on·jagenchimode a·a
nokgiparangna nengnikanirangko ra·bagen maina ua a·ako ge·a gamanichisa
uamangna janggi tangani chol ong·engachim.
BSF ni BOP ko mangrak taridapanichi Bangladeshoni bobil dolrang aro chau-meku
rangni napgniko champengsoani onggen. Uni gimin BSF ming songni manderang
bimchipe kakket onge bakrimode pilak niamgri onggija kamrangko champengsona
aro dokpengsona mangen.
BOP-ko tangdoatna, sorkari aro BSF–ni bakrime tangdoatna kam ka·anirangko nanga.
Bini aganani gitade, ua biapo bangbata sipairangko nangdapengachim.
Bini aganani gita, sorkari aro BSF rangba song nokko silroro namdaproro aro
tangdoatanio nirokna nanga aro nangani somoio dakchakaniko border sambao
dongenggipa songrangna on·a nanga.
11
Bak IV: Jinmana ui.atani (Public Hearing)
Meghalaya Institute of
Governance, 2017 ni November
20 tarik-o Tungrurchur songo a.a
ko jakalani aro Border Outpost ko
tangdoatani bidingo jinmana
ui.ataniko ongataha.
Tombibonganiko Nokma ni nok-o
somai 11 am-o ong.ataha. India-ni sorkari, Ministry of Rural Development-ni on
.gimin
gita Social Impact Assessment-ko ma.siani niam: Right to Fair Compensation aro
Transparency in Land Acquisition, Rehabilitation and Resettlement Act, 2013-ni
ning.ao ong
.a.
Ia programme-ko Smt. Florina Boro MCS, EAC Ampati, Smt. Beronica R.
Marak, Consultant, Natural Resource Management, Shri Om Prakash Yadav, BSF
representative, Nokma Shri. Julfikal Ali, songni nokni manderang aro SIA dolni
member-ni dongmitingo ong.ataha. Meeting-ko rimchaksoani katachi abachenge aro
SIA-ni report ko Bengali kusikchi poraianganiko dake a.bachengangaha.
India sorkar-ni ningao donggipa niam, Right to Fair Compensation and
Transparency in Land Acquisition, Rehabilitation and Resettlement Act, 2013-0
pangchake ra.gatgipa project BOP aro SIA-ko masie ra
.ani bidingo Smt. Florina Boro
MCS, kandike talataniko dakangaha. Report-o pangchake gimik gimang a.a nokgipa
Figure 2Tungrurchur-o Jinma na ui.atani ba Public Hearing
12
sak bri donga indiba name sandie talani jamano a.a na biming mingmanchagipa
nokgipa sak gittamsan ong.a. Ua list-o donggipa bimingrangna sorkarini senggnang
uiataniko on.gen aro a
.a nokgipani kosako jegalanirang dongode jegalaniko dakna
man.gen. Indakgipa onggnirang ong
.na nangode sorkarini department-rang je dakna
nangarangko nangnikani kri dake on.gen.
Smt. Beronica R. Marak, BOP aro BOP-ko tangdoatani maikai songna nokna
namgniko ra.bagen, uarangni gimin kandike talataniko dakangaha. Ua an
.tangni kusi
ong.aniko mesoke songni a
.a nokgiparangko gongbe
.e aro kusi ongbe
.e a
.a-rangko
sorkarina namdapatani kamrangko ka.angna on
.anina mitelbeaha.
Tungrurchur-o dao dongenggipa BOP bilsi 1975-oni Mahendraganj Checkpost-
ni ning.ao dongenga ine Nokma, Shri. Julfikar Ali aganaha. Seokgimin biap-oniko
uamang skango 800 kilograms mi ko bilsianti bisongni mi a.pal oniko manronga ine
ua agandapangaha. Uni gimin, ia pilakkon chanchianio ra.e proper compensation ba
name krae on.na gamna nanganirangko on
.china ua concerned Authority-o
mol.molaniko dakaha.
Shri. Noor Islam (a.a nokgipa) aganaha, sorkari ia project-na a
.a-ko nangdapode
uamang on.na gongaigen ine. Indiba, ua sorkari-ko ra
.gimin a
.a-na chugimik
compensation-rangko onchina molmolaha.
Shri. Sekendar Ali, jean ua songo songdonggipa aro teacher saksa ongachim,
rakgipa niam aro nirokanirangko donchina aganaha maina ua songo banga namgija
kamrang jekai cha.uani, cha
.u sruke bading chiwalani, matma matchuko cha
.uani aro
banga indakgipa obostarang ongbe.a ine aganaha. Ua skangni BSF camp rangni gimin
13
agananiko dakangaha. A.bachengo BSF camp-ko tarina biap dongjachim uni gimin ua
bilsi 5, 1975 oni 1980-ona uamangna camp tarie dongna on.aha. Uni jamano, songni
manderang a.a nokgiparang baksa nangrime dao dongenggipa a
.a-ko Border Outpost-
ko tarina kumonge on.aha.
Shri. Chandu Sheikh (a.a nokgipa) ba gipin a
.a nokgiparanggita sorkari a
.a-ko
nangdapode antangni a.a-ko on
.na mangen ine aganaha. Indiba, sorkari gitcham
compensation-rangko matchotatchengna nanggen. Tungrurchur-o rikgipa Border
Outpost na a.a on
.gipana ua maming compensation-ko sorkarioniko mansokuja ine ua
agandapangaha.
14
BAK V: Mongsonggipa Sandiemananirang (Major Findings) Ka
.mao mesokgiparangara SIA dolni songrangona re
.e agangrike sandirikoteming
poraie man.gimin rang ong
.a:
A.a-ni gadang (Type of Land)
A.a apsan ong
.a aro ge
.e game cha
.na namgipa biap ong
.a.
A.ani Nokgipa (Land ownership)
Ia a.a sakgittam manderangni ong
.a.
A.ako jakalani aro biapona sokangani (Use and Access to Land)
Ia biap ona altue sokna gita chol donga aro a.ako man
.nagipara maming champengani
gri gimiknan choligipa a.a ong
.a. Iako nikanio, man
.nagipa a
.a-o ge
.e game chagipa biap
donga.
Project-ni a.sel nengnikaniko man.gipa nokdangrang (Project Affected Families)
Songni nokdangrangna ba sepangjolo donggipa nokdangrangna ia project maming
dakgipa neng.nikanirangko ra
.baja.
Biapo nokrik nokdakgimin rangni gimin (Structures to be affected)
Ua miksonggipa biapo maming nokrik nokdakgiminrang dongja.
Seokgimin biapni palo dingtang biap ni gimin (Alternate place for the project)
Ia BOP-na seok- basegimin biapara banga dingtangdingtang biaprangni gisepo altue
sokna mangipa, kengnirangoni naljokbatgipa nambatgipako base.e simsake seokgimin biap
ong.a. Uni gimin ia biapan projectna krabatsranggipa biap ong
.a.
15
Re.a doani ramarang (Roads and Transport)
Sokchenggipa rama Mahendraganj-oni nangdima jean 2 km ong.a. Iana agreba
Nandichar BOP oni main road ona nangdimegipa rama gnang jean namen namja aro retoja
indiba ua sorokko taridapna cholranggnang.
Chiko manani chol (Water Sources)
Chirangko manani maming champengani rang dongja.
Bisarang aro Mechikmarang (Children and Women)
Biapo BSF BOP ongbanichi bisarangna aro me.chikrangna maming kengni dongjawa.
Toromni gita aro songni dakbewal rangni gita biapni gamchatani (Places of religious and
cultural importance)
Project-ni dongimin biapni sepango toromni gita aro songni dakbewalrangnigita
maming jajrengani dongjawa.
Simsaksoani, Dosdakani aro Dakgrik dingrikani (Safety, Crime and Violence)
Village Defence Party (VDP) aro BSF-ni manderang baksa agan ma.sigrikani gitade,
Indo-Bangladesh Border-o floodlight baksa ari kaani ja.mano cha
.uani a
.selrang aro
bosturangko cha.u sruke watanirang namen komiaha. Indiba gisepo matma matchurangko
cha.u sruke watatani obostarang dongkuenga.
Cha.aniko simsake donani (Food Security)
Ia seokgimin a.a simsake dongimin cha
.anirangna maming nengnikanirang dongjawa.
Nengnikako aro galchipako mangipa dolrang (Affected or Vulnerable groups)
Ua biap-o Muslim jat ni manderang bang.bate donga. Ia a
.a ko jakalanio iano
songdonggiparangna maming namgijaniko ra.bajawa.
16
Simsake jakkale janggitangani cholrang (Economic and Livelihood Activities)
Songni manderangni mongsonggipa simsake janggi tangani cholrangara ge.e game
cha.anirangan ong
.a. Mongsongbate bagan bari dakanichi tangka paisanirangko
man.na.Tungrurchur ni bangbata manderang salanti hajira ka
.a aro mitam manderang sorkari
office-o kagiparang ong.a aro mitam manderang sepanggipa songrangchi re
.e kam sandie ka
.a.
17
Table 1Project-ni namgnigipa aro namgijagipa aselrangko tosusaani
Sl.
No
Nengnikanir
ang
Namgipa ong.anirang Namgijagipa ong
.anirang Agandapani
A.bachengo
rikanirang
Rikanirang Rikmiting ba
dakmiting
A.bachengo
rikanirang
Rikanirang Rikmiting ba
dakmiting
1. A.a-ko
jakalani -x- -x- -x-
A.a-ko
man.ani
cholrangko
gimaata
A.a-ko
man.ani
cholrangk
o gimaata
A.a-ko
man.ani
cholrangk
o gimaata
Ge.bringipa ge
.a gamanirang dontongahaode
Janggi tangani cholrang bonanggen maina
banga manderang ge.a gamanio pangchake
janggi tanga
2. Project-ni a.
sel
nengnikani
rangko
man.giparan
g
A.a-ko
gima.atanin
a Tangkachi
gamanirang
Rikani
somoi-o
kam ko
on.ani
Project-ko
bimang
ong.atani
somoio
kamko
on.ani
-x- A.dokko
nosto
ka.gipa
-x- -x-
3. Daka rikani
-x- -x- -x- -x- -x- -x-
Seokgimin a.a-o maming rika dakanirang
dongja
18
4. Re.a doani
ramarang -x- -x-
Dongimin
ramako
namdapatan
i
-x-
-x-
-x-
Sorokni bimang alamala namkala. Sorokko
namdapatna aro re.a doaniko namdapatna
man’gen ine kadonga
5. Chi -x- -x-
-x- -x-
-x- -x- Project-na seokgimin biap-o chi ko man.ani
cholrang dongja
6. Cha.ramna
namgipa
samsiarigipa
a.a
-x- -x- -x- -x- -x-
-x- Maming nengnikani dongjawa
7. Bijoliko
on.ani
-x- -x-
-x- -x-
Dakmiting
rikmiting
somoio
bijoli-chi
nengnikan
irangko
man.ani
-x-
Floodlight-rangko tekanichi sambajolni
nokrangna champengsoani aro simsakaniko
on.a
8. Sanna -x- -x- BOP health -x- -x- -x- Composite BOP-ni design-o medical ba gnang
19
banani
cholrang
centre-
oniko
songni
nokni
manderangn
a nambata
sana banani
cholrangko
man.gen
jean songni manderangna sana banani aro
nirokani chol onge dakchakaniko on.gen
9. Ski.e on
.ani
ba ski.e
ra.ani biap
-x- -x- -x- -x- -x- -x-
-x-
10 Mechikmara
ng aro
bi.sarang
-x- -x-
Mechikmar
ang aro
bi.sarangna
chu.gimik
nirokani
-x-
Dakmiting
rikmiting
somoio
namgijagi
pa
a.dimuran
g
mechikma
-x-
-x-
20
rang aro
bi.sarangni
be.n
bimangna
namgijagi
pa sabisi
rangko
on.a.
11. Galchipako
mangipa
jatrang
-x-
Kam
ka.ani
cholrang
-x-
-x-
-x- -x-
Dakmiting rikmiting somoio kam ko man.ani
cholrang
13. Olakiani
biap -x- -x- -x- -x- -x- -x-
-x-
14. Sigiminko
so.ani ba
gopani biap
-x- -x- -x- -x- -x- -x-
-x-
15. Simsaksoani,
Dosdakani
aro Dakgrik
-x- -x-
Nambate
naljokani
niamrangko
-x-
-x-
-x-
Nambate naljokatani niamrangko rakianichi
sima ario a.sel ong
.anirangko naljoke rakia
21
dingrikani rakiode
biapko
naljoke
rakigen
16. Skangni
dakbewalko
jarikgipa
biap
-x- -x- -x-
-x- -x- -x-
-x-
17. Cha.aniko
simsake
donani
-x- -x- -x-
-x- -x-
-x-
-x-
18. Jakalronggi
pa bostuko
man.ani
cholrang
-x- -x-
Bol wa.ako
ge.taiani
Sam bol
rangko
gima.atani
-x- BOP-ni porongronggipa biap-o bol
wa.arangko ge
.na nanga
19. Anti cha.ram
biap -x-
Mahendr
aganj-o
anti
cha.aniko
-x-
-x- -x- -x-
-x-
22
daktaiani
20. Nie rona
tarigipa biap -x- -x-
-x- -x- -x-
-x- -x-
21. Kam-ko
on.ani
-x-
Rikmitin
g somoio
songni
mandera
ngna
kam ko
on.ani
-x-
-x-
A.palni
manderan
gna aro
bi.sarangn
a kam
ka.ani
cholko
on.ani
-x-
A.songni aro a
.dokni kam kagiparangna
dongimin niam-o pangchake kam
kagiparangko tik onge nirokani
22. Man.ani
gadang -x- -x-
-x- -x- -x- -x-
-x-
23
Bak VI: Jinma dongenggipa manderangni nanggrikaniko komiatna tarisoani (Social
Impact Mitigation Plan)
Meghalaya Institute of Governance jean state-ni mongsonggipa SIA-ni bak ong.a,
Social Impact Mitigation Plan-ko tariaha, jeon negative social impacts-ko komiatna gita
tariaha aro uan RFCTLAAR Act, 2013 ni gita ia a.ako jakkalanio Border Outpost-ko
tangdoatanina ong.a. Ia SIMP-o chugimik neng
.nikgiparangko komiatani, nirokani aro
institution-ni niamrangko, project-ni design-o tariani, rikkaniko tariengon maiba songsalna
nengnikaniko ra.bajanagita projectko taria.
Sandianirangko kandike talatani
Sak 3 a.a nokgiparang.
Seokgimin a.ao dongenggipa BOP-ko composite BOP ona tangdoatani ong
.a
Seokgimin a.ao mande nokrang dongkuja indiba ge
.a gamaniko ua biapo dakenga.
Dingtang dingtang me.su samjakrangko ua a
.ao dakenga jekon uamang antangtangna
noknaba jakkalaniko daka aro bajaroba palaniko dakenga.
Table 2 Nengnikanirangko talatani
Dingtang dingtang nengnikanirang
Namgijagipa Namgipa
Ge.a gamanirang Mi ge
.gipa a
.ako gimata Nil
Janggitanganirang Janggitangani cholrangko
gimatani
i. Daka rikani somoirango
sambao donggipa songni
manderangna dingtang
dingtang kam ka.ani
cholrangko o.na
Bolrang Nil ii. Gital bolrangko BOP-ni ning.ao
ge.ani
Daka rikanirang Nil Nil
Chi Nil Nil
24
Bijoli o.nani Nil iii. Bop aro security installations
na bijoliko chugimik o.nani.
An.seng baljokani iv. Adimu aro rikmitingo gam
.ani
ba garirangni gam.ani be
.en-na
namgijagipa nengnikanirangko
ra.baa
v. BOP-o dongggipa sanani
bananirangko sepang joloni
songrangna jakkalani
Sorok Nil
vi. Namgijagipa sorokrangko
namdapatna mangen
Gipinrang i. Nanggnigipa niamrangko
ragatna nanga jedakode
niksogijagipa a.sel rangoniki
chelchake rakina gita man.gen
Nil
Chelchakna, komiatna aro on.anirangko dakani niamrang
Donpiltaiani niamrang
Songdonggiparang dongkujani a.sel ia niamko jarikna nangnikani dongkuja
Nambatatani niamrang
Schedule I-ni niam, Right to Fair Compensation Transparency in Land Acquisition,
Resettlement and Rehabilitation Act, 2013-ni gita a.a nokgiparangna a
.ani gamchatani gita
dam ko on.a nanga.
Songni nokni nangrimani niamrang
1. Songrangona sorokrangko readoanirangna namdapatgen.
2. Mikkangchi maiba nengnikani obostarang sokbagenchimode tik ong.gipa
koborrangko rae nangrimataniko ba tomtomataniko dakgen.
Samtangtangko rakkiani niamrang
1. Burung bolgrim aro matburungrang jean ua biapo donggenchimode uarangko ripingna
gita kama.o ongipa niamrangko jarikna gita on
.a –
a. 1972-ni Indian wildlife (protection) Act, 1993 bilsiona tariaha.
b. 1980-ni Forest (conservation) Act.
25
c. Forest (conservation) act 1980-ni ningao donggipa chapter 3 ni section 3.1 (1) ni
gita je biaponiko bol-wa.ako den
.na, ua biapo ge
.piltaianiko dakna nanga.
2. Project-ko rikmiting ongatmiting somoio namgijagipa balwarangko komiatna gita bol-
wa.arangko ge
.na nanga.
Gipinrang
1. A.a nokgiparangni gisepo maiba meli-grikgijaanirang dongode, iako namatchengna
nanga aro a.a nokgipana a
.ani damko on
.a nanga.
2. Mikkangchi maiba niksamsogijagipa nengnikanirang sokbagenchimode uako namatna
gita adita nangchongmotgipa niamrangko tarisamsona nanga. Institutionni niamrang
jekai Grievance Redress Mechanism (GRM) aro Grievance Redress Officer (GRO)-
rangko ra.gatna nanga.
Bibliography Construction of 25 composite BOPs completed along India-Bangladesh border. 14 May
2015.
http://economictimes.indiatimes.com/news/economy/infrastructure/construction-of-
25-composite-bops-completed-along-india-bangladesh-
border/articleshow/47284111.cms (accessed August 2017).
“Fencing and Floodlighting of Borders.” Ministry of Home Affairs, Govt. of India. n.d.
http://mha.nic.in/hindi/sites/upload_files/mhahindi/files/pdf/BM_Fence(E).pdf
(accessed August 18, 2017).
India - Bangladesh Relations. n.d.
https://www.mea.gov.in/Portal/ForeignRelation/Bangladesh_July_2014_.pdf
(accessed June 20, 2017).
“India & Bangladesh Land Boundary Agreement.” Ministry of External Affairs. 2015.
https://www.mea.gov.in/Uploads/PublicationDocs/24529_LBA_MEA_Booklet_final.
pdf (accessed June 20, 2017).
26
Ministry of Home Affairs Annual Report 2016-17. Annual Report, Ministy of Home Affairs,
2016.
Quadir, Serajul. India, Bangladesh sign historic land boundary agreement. 6 June 2015.
http://in.reuters.com/article/bangladesh-india-land-treaty-idINKBN0OM0IV20150606
(accessed June 20, 2017).
Right of Passage: Elephant Corridors of India. April 2011.
http://www.sanctuaryasia.com/magazines/cover-story/6830-right-of-passage-
elephant-corridors-of-india.html (accessed August 2017).
Telegraph India. 29 June 2009.
https://www.telegraphindia.com/1090629/jsp/northeast/story_11170071.jsp (accessed
March 2017).
Vanclay, Frank. “International Principles For Social Impact Assessment.” Impact Assessment
an Project Appraisal 21, no. 1 (March 2003): 5-11.