Book of Sara San Kyaw Tun

download Book of Sara San Kyaw Tun

of 123

Transcript of Book of Sara San Kyaw Tun

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    1/123

    Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;

    pHausmfxGef;pHausmfxGef;pHausmfxGef;pHausmfxGef;pHausmfxGef;(r[m0d(r[m0d(r[m0d(r[m0d(r[m0dZm)m)m)m)m)

    Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;

    ygarmygarmygarmygarmygarmuuuuua'gufwmat;ausmfu rdwfquf? paw;jzwf?a'gufwmat;ausmfu rdwfquf? paw;jzwf?a'gufwmat;ausmfu rdwfquf? paw;jzwf?a'gufwmat;ausmfu rdwfquf? paw;jzwf?a'gufwmat;ausmfu rdwfquf? paw;jzwf?

    atmufNcDrSwfpk axhyD;a&/atmufNcDrSwfpk axhyD;a&/atmufNcDrSwfpk axhyD;a&/atmufNcDrSwfpk axhyD;a&/atmufNcDrSwfpk axhyD;a&/

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    2/123

    pHausmfxGef;(r[m0dZm)

    pmtkyfESmarpmtkyfESmarpmtkyfESmarpmtkyfESmarpmtkyfESmar Zmvkyfuwfzd kUav;Zmvkyfuwfzd kUav;Zmvkyfuwfzd kUav;Zmvkyfuwfzd kUav;Zmvkyfuwfzd kUav;

    pm&GD;olESmarpm&GD;olESmarpm&GD;olESmarpm&GD;olESmarpm&GD;olESmar pHausmfxGef; (pHausmfxGef; (pHausmfxGef; (pHausmfxGef; (pHausmfxGef; (r[m0dZ)r[m0dZ)r[m0dZ)r[m0dZ)r[m0dZ)

    xkwf0Da&ckEI dufxkwf0Da&ckEI dufxkwf0Da&ckEI dufxkwf0Da&ckEI dufxkwf0Da&ckEI duf2010-ckEIduf? atmufwdkbmv010-ckEIduf? atmufwdkbmv010-ckEIduf? atmufwdkbmv010-ckEIduf? atmufwdkbmv010-ckEIduf? atmufwdkbmv

    yxrBudrf tkyfa& 2000yxrBudrf tkyfa& 2000yxrBudrf tkyfa& 2000yxrBudrf tkyfa& 2000yxrBudrf tkyfa& 2000

    Published by

    America-Burma Institute(A.B.I)

    pmtkyftjyiftqifpmtkyftjyiftqifpmtkyftjyiftqifpmtkyftjyiftqifpmtkyftjyiftqif

    cdkifbcifcd kifbcifcd kifbcifcd kifbcifcd kifbcif

    rsufESmzHk;'DZd kif;rsufESmzHk;'DZd kif;rsufESmzHk;'DZd kif;rsufESmzHk;'DZd kif;rsufESmzHk;'DZd kif; udkrsK d;omudkrsK d;omudkrsK d;omudkrsK d;omudkrsK d;om

    pmtkyfrSm,lEd kifa&eD&mrsm;pmtkyfrSm,lEd kifa&eD&mrsm;pmtkyfrSm,lEd kifa&eD&mrsm;pmtkyfrSm,lEd kifa&eD&mrsm;pmtkyfrSm,lEd kifa&eD&mrsm;

    A. B. I

    2230 Benson Ave Apt# A-1

    Brooklyn, NY 11214

    U. S. AE-mail: [email protected]

    Tel: 1-718 333 0801

    pmtkyfxkwf0Dr_rSwfwrf;pmtkyfxkwf0Dr_rSwfwrf;pmtkyfxkwf0Dr_rSwfwrf;pmtkyfxkwf0Dr_rSwfwrf;pmtkyfxkwf0Dr_rSwfwrf;

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    3/123

    Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;

    11111

    rmwdumrmwdumrmwdumrmwdumrmwdum

    ygarmuQa'gufwmat;ausmf. rdwfquf 1ygarmuQa'gufwmat;ausmf. trSmpm 9

    tcef;(1)tcef;(1)tcef;(1)tcef;(1)tcef;(1)Zmvkyfuwfzkd@av; 10

    tcef;(2)tcef;(2)tcef;(2)tcef;(2)tcef;(2)ig&kd@ ZmawmfvSef&D;eef@ awmfvSefuwfzkd@av; 12

    tcef;(3)tcef;(3)tcef;(3)tcef;(3)tcef;(3)&ckdifhtrsKd;om; awmfvSef&D;orkdif;a=umif; 13(u) r[m ya'o&kdufe,fcsJ@ ukdawmfvSef+cif; 14(c ) +Adwdo# t⇔o#ife,fcsJ@ ukdawmfvSefjcif; 24(* ) +Adwdo# tdEdN,qkda& pD;yGm;&D;pm;csufukdazG@ap;jcif; 29

    (C) 1937-ckESpf/ +Adwdo#Am;rm; ukdcGJxkwfjcif;eef@ 30(i) e,fedrdwfrsOf; (0g) (Mc Mahan line)owfrSwfjcif; 31

    tcef;(4)tcef;(4)tcef;(4)tcef;(4)tcef;(4)&ckdifhtrsKd;om; awmfvSef&D;orkdif;a=umif; a&mxDG;vm;jcif; 33(u) yxr &ckdif0HomEkacwf Zmykdifav; 38(c)20 &mpk yxrykdif; awmfvSef&D;wd Zmykdifav; 39(*) *syefawmfvSef&D;c&D; 44(C) auhpf-bDvufatmuf&cdkifajy 50(i) t*kydkifpyg;xGufE_ef;av#mheDpGm Zma=umifhav; 57

    (p) 1948-ckaemufydkif; &ckdifajyvufeufudkifawmfvSef&D;avmurSm 64

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    4/123

    pHausmfxGef;(r[m0dZm)

    tcef;(5)tcef;(5)tcef;(5)tcef;(5)tcef;(5)u|efykef;ckduf(u) 'kwd, &ckdif0HomEkacwf (trsKd;om; awmfvSef&D; ap;&kH;&D;umv) 67(c ) &ckdifhtrsdK;om;awmfvSef&D; tazG@tap;rsm; ay:aygufvmjcif;? 73

    tcef;(6)tcef;(6)tcef;(6)tcef;(6)tcef;(6)trsKd;om;awmfvSef&D;ESifh awmfvSefar/ 793? (u) &ckdifajya& oD;jcm;EdkifiH+zKdufaw 803? (c) &cdkifajya& vHk;0udkvdkeDeef@ ya'o&dufwydkif; EdkifiH+zKdufaw 87

    3? (*) AD,ufemrfa& aeacs@udkqef@usif&mrSm wrsKd;om;vHk;udk ap;&Hk;a& 913? (C) ig&dk@. t"du&efolrSm Armaeacs@+zKdufaw 913? (i) vufeufudkifawmfvSef&D;&m vGwfvyf&D;twGuf tqHk;tjzwf+zKdufaw 94

    tcef;(7)tcef;(7)tcef;(7)tcef;(7)tcef;(7)aumufEkwfcsufwd 106

    tcef;(8)tcef;(8)tcef;(8)tcef;(8)tcef;(8)vkyfief;ykdif;awmfvSef&D;w&yfrSm armifESif&D;tiftm;oHk;&yf[da& 118trsKd;om;awmfvSef&DqifaEG;zdk@twGuf 119

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    5/123

    Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;

    22222

    ygarmua'gufwmat;ausmf\ygarmua'gufwmat;ausmf\ygarmua'gufwmat;ausmf\ygarmua'gufwmat;ausmf\ygarmua'gufwmat;ausmf\rdwfqufrdwfqufrdwfqufrdwfqufrdwfquf

    ordkif;udkroda&vlwa,mufa& rdr[dzr[dbJ vrf;ab;rSm pGef@ypfcHxm;&a& vlordkif;udkroda&vlwa,mufa& rdr[dzr[dbJ vrf;ab;rSm pGef@ypfcHxm;&a& vlordkif;udkroda&vlwa,mufa& rdr[dzr[dbJ vrf;ab;rSm pGef@ypfcHxm;&a& vlordkif;udkroda&vlwa,mufa& rdr[dzr[dbJ vrf;ab;rSm pGef@ypfcHxm;&a& vlordkif;udkroda&vlwa,mufa& rdr[dzr[dbJ vrf;ab;rSm pGef@ypfcHxm;&a& vleef@wla&? rGD;rdrGD;zudkroda& vlwa,muftedefeef@av; Zmol@udk cspf&aumif;rSef;rodEdkifyg?eef@wla&? rGD;rdrGD;zudkroda& vlwa,muftedefeef@av; Zmol@udk cspf&aumif;rSef;rodEdkifyg?eef@wla&? rGD;rdrGD;zudkroda& vlwa,muftedefeef@av; Zmol@udk cspf&aumif;rSef;rodEdkifyg?eef@wla&? rGD;rdrGD;zudkroda& vlwa,muftedefeef@av; Zmol@udk cspf&aumif;rSef;rodEdkifyg?eef@wla&? rGD;rdrGD;zudkroda& vlwa,muftedefeef@av; Zmol@udk cspf&aumif;rSef;rodEdkifyg?,if;ae;wl rdrdvlrsKd;orkdif;udk roda&vlwa,mufav; rdrdvlrsKd;udk csKduf&aumif;rSef;rod,if;ae;wl rdrdvlrsKd;orkdif;udk roda&vlwa,mufav; rdrdvlrsKd;udk csKduf&aumif;rSef;rod,if;ae;wl rdrdvlrsKd;orkdif;udk roda&vlwa,mufav; rdrdvlrsKd;udk csKduf&aumif;rSef;rod,if;ae;wl rdrdvlrsKd;orkdif;udk roda&vlwa,mufav; rdrdvlrsKd;udk csKduf&aumif;rSef;rod,if;ae;wl rdrdvlrsKd;orkdif;udk roda&vlwa,mufav; rdrdvlrsKd;udk csKduf&aumif;rSef;rodEdkifygEdkifygEdkifygEdkifygEdkifyg? atum; urBmausmfpm&GD;q&m}uD; awmfpwGKdifu urBmrsKd;qufopfvlaiwdtwGufxm;ca&=o0g pum;+zKdufyga&?

    jrefrmordkif;ynm&Sif q&m}uD; ygarmuQa'gufwmoef;xGef;udk ol@wynfhrsm;u ordkif;udkordkif;udkordkif;udkordkif;udkordkif;udk

    Zma=umif hoif&pGmygav;vdk @Zma=umif hoif&pGmygav;vdk @Zma=umif hoif&pGmygav;vdk @Zma=umif hoif&pGmygav;vdk @Zma=umif hoif&pGmygav;vdk@ rD;a&cg q&m}uD;uord ki f;ud koifpGma&vltwdrjzpf&ord ki f;ud koifpGma&vltwdrjzpf&ord ki f;ud koifpGma&vltwdrjzpf&ord ki f;ud koifpGma&vltwdrjzpf&ord ki f;ud koifpGma&vltwdrjzpf&atmifatmifatmifatmifatmifvdk@ jyefajzyga&? atyk*~Kdvf}uD;ESpfOD;. =o0g'um; tvGefrSefuefyga&? tu|ef&dk@jrefrmEdkifiHrSmum; jynfaxmifpk jrefrmEdkifiHordkif;vdk@ ESmarwwfxm;auavh tESpfom&tm;jzifh Armordkif;&m+zKdufyga&? jynfaxmifpk jrefrmEdkifiHordkif;um;r[kwf? atum; tvGef tefr0if*Gifrus ESmarcHjynfaxmifpkordkif;+zKdufedefyga&? atordkif;rSm taemf&xm/ usefppfom;/ bk&ifhaemif/ tavmif;bk&m;&dk@ }uD ;us,fr_udk&m A[dkxm;yem &GD;om;pDrHxm;pGmjzpfvdk@ &ckdifordkif;rSm xif&Sm;a& rif;Am}uD;/ rif;&mZm}uD;/ oD&Dok"rR&mZm/ pa& &ckdifbk&if&dk@ta=umif; wckav;ryg? &ckdifordkif;udk &ckdif&dk@oifcGifhr&pGma& &ckdif&dk@udktttttatmifvkyfxm;a& pDrHudef;&mjzpfyga&? &ckdif&dk@tm; &ckdifpmyDudk oifcGifhr&pGmav; &ckdif&dk@ vltvltvltvltvltwdjzpfatmifvdk@ pDrHxm;pGm+zKdufaw? atydkif uswfaw;usdOf;ajrmif;atmif pDrHxm;a&tax;u ea&G;pl;ydkifxl;c|efaygufajrmufvma& &ckdifom;&dk@um; trsm;jym;yif +zKdufyga&? &ckdif&dk@a& &ckdif&dk@tusKd;udk xdef;odrf;

    apmifhao#muf/ umuG,fuwf&zdk@qdka& todpdwf"gwf &ckdifol&ckdifom;wdkif;rSm wm0efudk,f pD[duwf&zdk@+zKdufaw?

    11111

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    6/123

    pHausmfxGef;(r[m0dZm)

    33333

    vlwdkif;a& rdrd&[email protected];tzD;udk aus;Zl;qyfawteDeef@ rdrdwdkif;jynf. tusKd;jyKvkyfief;udkaqmif&Gufuwf&zdk@jzpfaw? txl;ojzifh &ckdif&dk@rSm trGDaumif;wckpD ,Sefxm;coifhyga&? at,lqcsufeef@twl q&maZmf*sD. uAsmudk t+cDcHvdk@ uae'gEdkifiHa&muf udk&JxGfpdk;. bavmufxJu uAsmq&m(Ruef) . uAsmudk xkwfEkwfaz: jyvdkufyga&?

    todtodtodtodtodeefwefzdk;wefzdk;wefzdk;wefzdk;wefzdk;

    oifaooGm;aomfoifzGm;aomajr? oifwdkUajronftajcwdk;jrifh? usefaumif;oifh\oif\rsKd;om;? pmpum;vnf;BuD;yGg;wufjrifh? usefaumif;oifh\..../

    q&maZmf*sD? pmvHkpDAs,fudk,fhNrDtusKd;? &Gufo,fydk;zdkUaqmfEId;wdkufwGef;cpGma,..../

    udkif......&ckdifNrDzG g;? &ckdifom;&dkUoifzGm;a&NrD? wdk;wufpDzdkUoifh&dkUZmwd? vkyfvdkU[dav;owdxm;Munfhuwf,ifhvm;vkyfzkdUtod[d,ifhvm;...../udk,fhNrDtusKd;? ro,fydk;auvrf;&dk;wavQmuf? ausmufcJavmufyiftoifwefzdk;? [dzdkUr[kwf....../txufygtwkdif; xkwfaz: jycyga&/ a'uAsmudk &ckdifrsKd;qufopfvlaiao#wd Ekwfwdkuftm*Hk

    aqmifxm;yem? rdk;axmuf apmapmtdyf&muxwdkif; a'uAsmudk &Gwfqdkoifhyga&? ,if;ykdif&GwfqdkEdkifauig&dk@&ckdifjynfum; tvkdvdk ay:aygufvmygzdk@+zKdufaw? }uD;yGg;csrf;omvmzdk@+zKdufyga&?

    22222

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    7/123

    Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;

    0ufoufcstyif}uD;a& ESpfaygif;tif'ef=um &yfwnfEdkifauavh ol@tyif tacguft&Guf&dk@ur$D;}uKdifa& teH@udkrxGuf? pHwul;eHomyifum; 0ufoufcstyifydkif toufr&Snfauav; tacgufu4if;/ t&Gufu4if;/ xm0pdkOfr$D;}uKdifvsuf[dyga&? atpmtkyf&GD;om;ca& tudkpHausmfxGef;um; 0ufoufcstyifydkif toufr&Snfcauav; pHwul;eH@omyifydkif wdkawmif;a& b0wmrSm r$D;}uKdifcyga&? at*kxufwdkifav; r$D;}uKdifv#ufyif[deDygodha&? vlwOD;wa,muf. owif;r$D;}uKdifr_pGm oDv/ orm"d/ ynm pa&pGmwdeef@ qdkifyga&? tudkpHausmfxGef;um; tu|ef. ausmif;eDzufoli,fcsif;av;+zKduf/ pmyDorm;av;+zKduf/orkdif;okawoD ynm&Sifvnf; +zKdufawtwGufeef@ tu|efeef@ tudkpHausmfxGef;a& woufvHk; &if;ESD;u|rf;0ifuwfolwd +zKdufuwfyga&? tu|efa& 1955-ckESpfrSm ausmufjzL OyZmaumvdyfodk@ a&muf[dvmyga&? ,if;tcsdefrSm tudkpHausmfxGef;a& tu|efxuf wESpfapmvdk@ ausmufjzLaumvdyfodk@ a&muf[d

    eD+yD;+zKdufyga&? tu|efeef @ nZmxrif;pm;+yD;wdkif; pmav;usuf vrf;av;ao#muf&if; oabmeef@ausmufjzL aumvdyfem;rSm[da& av,OfysHuGif;em;udk vrf;ao#muf&if; pmusufuwfpGma& t*kxdtrSwf&eDodhyga&? (ygarmuQa'gufwmat;ausmf. b0twGdt}uKHrsm; trSwf(1)/ pmrsufESm 5-rSmzwf&_Edkifyga&?)

    tudkpHausmfxGef;a& m%faumif;a&vlwa,muf+zKdufyga&? uAsmav;pyfaw/ ol@uavmifESmarrSm o#ifapmrGef+zKdufyga&? pmudkEkwfwdkuftm*Hkavmuf&yga&? atum; tudkpHausmfxGef;. q&m&if;jzpfaw q&m}uD; OD;OD;omxGef;. trGDqufjzpfawvdk@ tu|efxifyga&/ q&m}uD; OD;OD;omxGef;um;ausmufpm/ vuFm/ &mZ0ifusrf;yg tcsuftvuf&dk@udk Ekwfwdwf&yga&? tudkpHausmfxGef;um; q&m}uD;. vrf;pdkOfudkvdkufyga&? tudkpHausmfxGef;a& vuf&GD;vufom;av; uaumif; aumif;yga&? o#if;vif;aooyfatmif &GD;avh&GD;x[dyga&? tudkpHausmfxGef;um; t&yfrwdkr&Snf tom;jzLjzL vltvSyvS+zKduf

    yga&? &ckdif'a,mudk0wfyem tu|ef&dk@ t}udrfaygif;rsm;pGm vrf;av#mufcuwfpGmudk t+rJwrf;owd&eDrdyga&? ausmufjzLaumfvdyfrSm "rRm&Hkvnf;[dyga&? ,if;""rRm&Hkvnf;[dyga&? ,if;""rRm&Hkvnf;[dyga&? ,if;""rRm&Hkvnf;[dyga&? ,if;""rRm&Hkvnf;[dyga&? ,if;"rRm&kHudkvm;yem bk&m;&Sdckd;uwfpGmudkav;tu|eftrSwf&eDrdygodrfha&? tudkpHausmfxGef;a& touf&Sifvsuf r[d,m+zKdufauav; rOPLouewfyef;uJhodk@ owif;r$D}uKdifv#ufyif [deDygodha&? ausmufjzLaumvdyfu OyZmwrf; atmifjrif+yD;a&tcg &efukefwuUodkvfudk vm;a&mufyem ynmqufvufoif=um;uwfyga&? tudkpHausmfxGef;udk &efukefwuUodkvfrSm tu|efwGdyga&? pmorm;csif;+zKdufuwfvdk@ t+rJwrf; tquftoG,f[duwfyga&?&ckdifjynftwGufZmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;qdka& rdef;cGef;udkav; rD;avhrD;x[dyga&?

    xdkumvrSm wuUodkvf bmomjyefXmerS q&mOD;wifvSu &ckdifrSm pmr[d&ckdifrSm pmr[d&ckdifrSm pmr[d&ckdifrSm pmr[d&ckdifrSm pmr[d qdka& aqmif;yg;wyk'fudk &GD;vmyga&? tudkpHausmfxGef;eef@ tu|efu &ckdifrSmpm[da=umif;udk &efukefwuUodkvf &cdkifwefaqmifr*~Zif;rSm &ckdifpmyDuwckzGifhvdk@ q&mOD;wifvS. aqmif;yg;udkawmfvSefyem &ckdifpmyD

    ordkif;opfwckudk wnfaxmifzGifhvSpfcuwfyga&? tudkpHausmfxGef;um; r*~Zif;t,f'Dwmt+zKduf wm0ef,lyem tu|efu &ckdifpmyDuudk wm0ef,l&yga&? tu|eftm; &ckdifpmyDudk ausmufajrmif; r*Fvokc

    33333

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    8/123

    pHausmfxGef;(r[m0dZm)

    ausmif;wdkuf q&mawmf}uD; OD;auo&u oifyD;yga&? q&mawmf}uD;um; rmefatmifZmwd+zKdufyga&?q&mawmf}uD;u u&GD; um&a&? &D;cs um&a&? ao#mufiif uk&a&/ ESpfao#mufiiful&a&/u&GD; um&a&? &D;cs um&a&? ao#mufiif uk&a&/ ESpfao#mufiiful&a&/u&GD; um&a&? &D;cs um&a&? ao#mufiif uk&a&/ ESpfao#mufiiful&a&/u&GD; um&a&? &D;cs um&a&? ao#mufiif uk&a&/ ESpfao#mufiiful&a&/u&GD; um&a&? &D;cs um&a&? ao#mufiif uk&a&/ ESpfao#mufiiful&a&/vHk;wifud&a&vHk;wifud&a&vHk;wifud&a&vHk;wifud&a&vHk;wifud&a&pa& &ckdifoif&dk;zwfpmudk EkwfwdkufoifyD;yga&? &ckdifpmuudk 1958-ckESpfxkwf &ckdif

    wefaqmifr*~Zif;rSm wGdEdkifyga&? bavmufwdvkyfyem vuf&GD;rleef@ &GD;om;xm;a& &ckdifpmrl+zKdufyga&?tu|ef. vuf&GD;+zKdufyga&? ,if;tcsdefupyem &efukefwuUodkvfeD+rDrSm &ckdifausmif;olausmif;om;wdyGJvef;obifvkyfwdkif; &cdkifpmyDeef@ qdkif;bkwfudk&GD;a& tavhtusifh +zKdufvmuwfyga&?

    tudkpHausmfxGef;a& wuUodkvfrSm orkdif;ESifh jrefrmpmyDudk t"duxm;vdk@,lyga&? tu|efeef@

    bmomcsif;wlyga&? 0dZmbGJ@&+yD;au r[m0dZmbGJ@udk qufvufoif=um;a&tcgrSm EdkifiHa&;tawG;tac:(Political Thought) EdkifiHa&;ygwD&dk@zGJ@pnf;r_(Political Organization)EdkifiHwum qufqHa&;eef@

    ta&S@taemuf ordkif;bmom&yf&dk@udk oif&ygonf? xdktcsdeftcgu r[m0dZmwef;udk av;ESpfcef@oif=um;&yga&? ,if;aemufydkif; tudkpHausmfxGef;a& ppfawG+rKd@ olawmfrausmif;olawmfrausmif;olawmfrausmif;olawmfrausmif;olawmfrausmif; rSm txufwef;jyq&mtjzpf wm0efxrf;aqmif+yD;au ppfawG"n0wD txufwef;ausmif;eef@ ppfawGppfawG"n0wD txufwef;ausmif;eef@ ppfawGppfawG"n0wD txufwef;ausmif;eef@ ppfawGppfawG"n0wD txufwef;ausmif;eef@ ppfawGppfawG"n0wD txufwef;ausmif;eef@ ppfawGtrSwf(1) tpdk;&txufwef;ausmif;&d k @rSm txufwef;jyq&mtjzpf wm0efxrf;aqmifctrSwf(1) tpdk;&txufwef;ausmif;&d k @rSm txufwef;jyq&mtjzpf wm0efxrf;aqmifctrSwf(1) tpdk;&txufwef;ausmif;&d k @rSm txufwef;jyq&mtjzpf wm0efxrf;aqmifctrSwf(1) tpdk;&txufwef;ausmif;&d k @rSm txufwef;jyq&mtjzpf wm0efxrf;aqmifctrSwf(1) tpdk;&txufwef;ausmif;&d k @rSm txufwef;jyq&mtjzpf wm0efxrf;aqmifcy ga&?y ga&?y ga&?y ga&?y ga&?

    tudkpHausmfxGef;a& wynfhvufom;&dk@udk &GD;cs,f&mrSm-tudkpHausmfxGef;a& wynfhvufom;&dk@udk &GD;cs,f&mrSm-tudkpHausmfxGef;a& wynfhvufom;&dk@udk &GD;cs,f&mrSm-tudkpHausmfxGef;a& wynfhvufom;&dk@udk &GD;cs,f&mrSm-tudkpHausmfxGef;a& wynfhvufom;&dk@udk &GD;cs,f&mrSm-1/ trsKd;om;a&;tay: trSef&dk;om;yem pdwfapwemaumif;[dol/2/ pm&dwWaumif;rGefol?3? ap;urf;[dol?4? ZGJvHk@v0d&d,[dol?

    5? tjyeftvSef pmemwwfol? ppGm&dk@udk tajccHyem &GD;acsavh[dyga&? a'tajccH (5)csufa&yOP&wem[k qdkxdkufyga&? jynfol@0efxrf;aumif;/ jynfol@acgif;aqmifaumif; jzpfzdk@twGuf&ckdifom;wdkif; usifh}uHtm;xkwf }uKd;pm;uwf&zdk@yifjzpfyga&? tudkpHausmfxGef;. wynfh&if;jzpfawa'gufwmcifarmifu ol.q&m&if;jzpfaw tudkpHausmfxGef;udk q&ma& uaumif; ap;urf;}uD; q&ma& uaumif; ap;urf;}uD; q&ma& uaumif; ap;urf;}uD; q&ma& uaumif; ap;urf;}uD; q&ma& uaumif; ap;urf;}uD;a&? trsK d;om;&D;eef@ ywfoufvmauav; uaumif;rme[dyga&? rsK d;csK dufaumif;ryDoa&? trsK d;om;&D;eef@ ywfoufvmauav; uaumif;rme[dyga&? rsK d;csK dufaumif;ryDoa&? trsK d;om;&D;eef@ ywfoufvmauav; uaumif;rme[dyga&? rsK d;csK dufaumif;ryDoa&? trsK d;om;&D;eef@ ywfoufvmauav; uaumif;rme[dyga&? rsK d;csK dufaumif;ryDoa&? trsK d;om;&D;eef@ ywfoufvmauav; uaumif;rme[dyga&? rsK d;csK dufaumif;ryDobJeef@ trsKd;om;a&;orm;aumif;/ uGefjrLepfaumif;wa,muf r+zKdufEdkifvdk@ t+rJynmyD;bJeef@ trsKd;om;a&;orm;aumif;/ uGefjrLepfaumif;wa,muf r+zKdufEdkifvdk@ t+rJynmyD;bJeef@ trsKd;om;a&;orm;aumif;/ uGefjrLepfaumif;wa,muf r+zKdufEdkifvdk@ t+rJynmyD;bJeef@ trsKd;om;a&;orm;aumif;/ uGefjrLepfaumif;wa,muf r+zKdufEdkifvdk@ t+rJynmyD;bJeef@ trsKd;om;a&;orm;aumif;/ uGefjrLepfaumif;wa,muf r+zKdufEdkifvdk@ t+rJynmyD;avh[da&? rsKd; csKdufrsufuef;rjzpfzdk@/ tpGef;a&muf0g'Dr+zKdufzdk@/ tv,ftvwfvrf;pdkOfudkavh[da&? rsKd; csKdufrsufuef;rjzpfzdk@/ tpGef;a&muf0g'Dr+zKdufzdk@/ tv,ftvwfvrf;pdkOfudkavh[da&? rsKd; csKdufrsufuef;rjzpfzdk@/ tpGef;a&muf0g'Dr+zKdufzdk@/ tv,ftvwfvrf;pdkOfudkavh[da&? rsKd; csKdufrsufuef;rjzpfzdk@/ tpGef;a&muf0g'Dr+zKdufzdk@/ tv,ftvwfvrf;pdkOfudkavh[da&? rsKd; csKdufrsufuef;rjzpfzdk@/ tpGef;a&muf0g'Dr+zKdufzdk@/ tv,ftvwfvrf;pdkOfudkudkifpGJzd k@ynmyD; avh[da&? Ak'

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    9/123

    Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;

    tudkpHausmfxGef;a& 1963-68 &ckdifjynfawmfvSeftiftm;pk(Arakan RevolutionaryForce- ARF) 1970-ck &ckdifjynfvGwfvyfa&;tzGJ@ (Arakan Independence Organization-AIO)udkpwifawaxmifcol? 1970-75 (AIO- General Secretary) axGaxG twGif;a&;rSL;csKyf? 1970-1975-(AIA) . 'k-ppfOD;pD;csKyf ZkE

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    10/123

    pHausmfxGef;(r[m0dZm)

    olawmrcdkcif 1968-ckESpf ordkif;aumvdyf0if;[d tu|eftdrfudk a&mufvmyga&? tu|efeef@ ausmif ;om;b0uyif aqG;aEG;ca& ta=umif;t&mwdudk qufyemaqG;aEG;uwfyga&? &efukefrSmeDzdk@ tu|efut}uHjyKyga&? olu &efukefrSmeDvdk@rjzpf? pdkufawGudk jyef&zdk@vdk@ajymyga&? pdkufawG udka&mufvdk@ r=umcif rSmawmcdkvm;ca&vdk@ owif;=um;&yga&? tudkpHausmfxGef; awmcdkvm;vdk@ ol@q&m&if;jzpfaw &ckdif-

    jrefrm ydwf OD;ODomxGef;udk pdkufawG+rKd@[d wyf&if;rS 'k-AkdvfrSL;}uD;wifhvGifu q&m OD;OD;omxGef;tm;ESpfywfavmufzrf;qD;xm;a&? q&m}uD;udk cef;r}uD;wckrSm cGD;+cDGaxmufeef@ E_dufywfwdwd xdkif;cdkif;xm;a&?'k-AkdvfrSL}uD;wifhvGifa& aemiftcg rGefjynfe,f armfv+rKdif+rKd@rSm w&m; ol}uD;+zKdufvm;ca&?

    q&m}uD;OD;OD;omxGef;udk 'k-AdkvfrSL;}uD;wifhvGifu zrf;qD;csKyfaESmifpGma& *syefEdkifiHorkdif;rSm18 &mpkavmufu wynfha=umifh q&mudk tjypfyD;pGm/ om;awmcdkvm;vdk@ trdudkvmzrf;pGm/ om;jypfr_usL;vGefvdk@ tzudkvmzrf;pGm&dk@a& uaumif ;&SD;usa& ordkif;+zKduf&yfwd+zKdufyga&? tu|ef&dk@ jrefrmjynfrSmum; at+zKduf&yf&dk@a& t*kxd [dedefodha&twGufeef@ jrefrmEdkifiHa& *syefEdkifiH. 18 &mpkacwf&m[dodha&?q&m}uD; OD;OD;omxGef;u ol@udkzrf;a&udpPeef@ywfoufvdk @ tu|efudk ajymjyyga&? vltrsm;oda& jrefrmEdkifiH rSwfwrf;wckrSmav; rif;'Hk;rif;.vufxufu +zKdufay:ca&? rif;om;&dk@ ykefuefawmfvSefr_rSm tcgyD;a&vdk@ qdk+yD;au uAsmvuFm&DG;pyf&mrSm uaumif;xifo#m;a& OD;yHkn/ yga&qdkyem +rKd@awmf0ef OD;omtdkudk zrf;csKyfcdkif;a&? OD;omtdku zrf;csKyf&Hkru OD;ykHnudk uGufr#ufydkufaw? OD;yHknudk uGufr#uf+yD;wvavmuft=umrSm rif;'Hk;rif;}uD;u nDvmcHY OD;ykHn ZmrSmav;vdk@ OD ;omtkdudkrD;a&? OD;omtdkuOD;yHkntm; tu|efuGufr#ufvdkuf,m+zKdufa=umif; ao#mufwifvdkufaw? a,cg rif;'Hk;rif;}uD;u vludkvludkvludkvludkvludk

    cGD;owfvdkufawcGD;owfvdkufawcGD;owfvdkufawcGD;owfvdkufawcGD;owfvdkufawvdk@ rSwfcsufcszl;yga&? ,if;ae;wl &ckdif-jrefrm ydwf q&m}uD; OD;OD;omxGef;udk

    'k-AdkvfrSL;}uD;wifhvGifu rawmfrw&m; zrf;qD;csKyfaESmif;xm;pGma& rif;'Hk;rif;}uD; pum;t& vludkcGD;ucsKyfxm;a&ydkif ajym&zdk@jzpfyga&?tu|efa& tu|ef. b0twGdt}uKHrsm;b0twGdt}uKHrsm;b0twGdt}uKHrsm;b0twGdt}uKHrsm;b0twGdt}uKHrsm;pmtkyfudk &GD;om;jyKpkeDpdkOf tu|eftm; ulnD

    yD;eDa& vlaicdkifbcifu tifwmeufxJrSm Zmol&GD;vdk@ wifxm;a&rod/ tudkpHausmfxGef; &GD;om;jyKpkca&Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;qdka& pmrludkwGd[da=umif; tu|ef@udkajymyga&? tu|efrSmum; ausmif;eDzufoli,fcsif; &GD;om;ca&pmwef;udk wGd[d&vdk@ 0rf ;omrqHk;jzpfrdyga&? tudkpHausmfxGef;&GD;xm;a& pmwrf;um; zwfvDaumif;vD/ aumif;vDzwfvD pmwrf;wapmif+zKdufyga&? atpmwrf;pGma& vGefca&ESpfaygif;av;q,fausmfavmufuyif &GD;xm;ca& pmwrf;wapmif +zKdufauav; t*kvuf[dum. vlr_b0t+cDtewdeef@ qufpyfeDwkef;yif[dygodha&? tudkpHausmfxGef;&GD;om;a& wdkvDrdkvD aqmif;yg;&dk@udk&m zwfzl;a&tu|efrSm tcsuftvuf tusKd;ata=umif; ,kwfwd,kwfwmcdkifvHka& tudkpHausmfxGef;.pmwrf;udk

    zwf&a&tcg 0rf;omyuwdjzpfawtjyif tmZaeacgif;aqmif udkpHausmfxGef;udk *k%fjyKa&teDeef@atpmwrf;udk pmtkyftjzpfxkwf0Dzdk@ tu|efqHk;jzwfvdkufpGm+zKdufyga&? atpmwrf;a& &ckdifpmyDt&GD;

    66666

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    11/123

    Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;

    tom; pmwrf;av;jzpfaw? &ckdifa0g [m& toHk;tE_ef;/ &ckdif0gusazG@ap;yHktwkdif; &GD;om;xm;pGm+zKdufvdk@bmomaA"udk pdkuf0ifpm;a& tu|ef@rSmum; ta&mifwjzef;jzef;awmufeDa& ywWjrm;&SifwvHk;udkaumuf&a&ydkif cHpm;rdyga&? &ckdifa0g[m&wd+zKdufaw rdk;axmufapmapmrdk;axmufapmapmrdk;axmufapmapmrdk;axmufapmapmrdk;axmufapmapm(Arm- eHeufapmapm)'ga'gif (Arm-t=uG;) pa& a0g[m&trsm;tjym;udk wGd&yga&? ata0g[m&wda& rsKd;qufokduf blrd&uQdwyk=w&dk@twGuf wefzdk; rjzwfEdkifa& ausmufrsuf&wemwdjzpfyga&? ordkif;t&GD;tom;rSmav;usKd;a=umif;cdkifvHkyem ordkif;okwaoe yDyDjyifjyif[dyga&? ordkif;okawoDwdkif; a'pmwrf;udk csD;r$ef;xdk;yemjyKuwfzdk@+zKdufyga&? ta=umif;t&m tcsuftvuf&dk@udk }uKdufaw+zKdufpD/ r}uKdufaw+zKdufpD atpmwrf;udk zwf&_@oltwGuf tusKd;rsm;pGm +zKdufxGef;Edkifvdrhfarvdk@ ,Hk=unfrdyga&?

    &ckdifqdkpGm wrsKd;&m[dyga&? ajrmufydkif;&cdkif/ awmifydkif;&ckdif/ ta&S@ydkif;&ckdif/ taemufydkif;

    &ckdifvdk@r[d? &ckdif&dk@pGm &ckdiftusKd;udk&m vkyfuwf&ygzdk@? &ckdiftusKd;udk &ckdifom;rvkyfau Zmolav;vmvkyfyD;zdk@r[kwf? &ckdif'a,mudk &ckdif&dk@0wfuwf&ygzdk@? &ckdif'a,mudk &ckdif&dk@r0wfau &ckdif'a,mudktjcm;vlrsKd;&dk@0wfzdk@ ta=umif;r[d? ,if;rSefuefa& todynmum; &ckdifom;wdkif;rSm &dk;wGif;jcifqDxdtjrpfwG,f[deDuwf&zdk@yifjzpfaw? om;pdkOf+rD;quf vufqifhurf;ycvdk@ rm&,lrif;qufupvdk@ 1784-ck tcsKyftjcmtm%m usqHk;vm;ca&edef@xd aw[deDcyga&? 1784-ckESpf bdk;awmfarmif;0dkif; &ckdifjynfudkusLd;ausmfodrf;ydkufawtcg yxrqHk; tcsKyftjcmtm%m jyefyem&[datmif wGef;vSefwdkufcdkuf awmfvSefca& acgif;aqmifum; awmifukwfaepm; wef;avG;acsmif;pm; AdkvfausmfxGD;+zKdufyga&? ,if;a=umifhtu|ef&dk@ awmifukwfe,fole,fom; +rKd@ol+rKd@om;&dk@a& tu|ef&dk@. tzdk;tzD;jzpfca& AdkvfausmfxGD;.tpdkiftvmaumif;udk xdef;odrf;apmifha&Smufuwf&zdk@/ vufqifhurf;&zdk@+zKdufyga&?

    bdk;awmfarmif0dkif;a& ajrmufOD;eef;awmfudk rD;wdkufzsufqD;yem ausmif;uefbk&m;ykxdk;&dk@udkav;

    zsufqD;ypfcuwfaw? &ckdifol&ckdifom; pkpkaygif; towfcH&pGma& 236000-jzpfaw? atydkifvltrsm;udkowfyem ,dkOfaus;r_wdudkzsufqD;/ eef;awmfudk rD;wdkufvkdufawtjyif vlaygif;ajrmufrsm;pGmudkav;zrf;qD;ac:vm;pGma& xdkif;EdkifiHordkif; t+zKduftysufeef@ tvm;wlyga&? ukef;abmifacwfbk&iftcsKd@a&xdkif;EdkifiHudkvm;yem usL;ausmfwdkufcdkufuwfyga&? a'bk&if&dk@udk xdkif;ordkif;rSwfwrf;rSm ocdk;"g;jrtjzpfowfrSwfxm;pGmudk wGd&yga&? xdkif;eef;awmfudkrD;wdkuf/ xdkif;EdkifiHolEdkifiHom; ESpfodef;eef@ av;aomif;ausmfudk pkdufoHk@yef;tjzpfac:vmpGmudk xdkif;ordkif;rSwfwrf;&dk@rSm wGd&yga&? ,if;twGufeef@ ,dk;',m;ojcif;/ ,dk;',m;[if;a&/ ,dk;'tu pa&a0g[m&&dk@ tckxufwdkif [deDpGmudk wGd&ygzdk@?

    +Adwdo#&dk@a& Armajyudk odrf;ydkufvdkufawtcg rE Wav;eef;awmfudk rD;rwdkuf/ rzsufqD;ypfc/e*dkrlvtwdkif; xm;[dca&? a,eef@ t*kxd rE Wav;eef;awmfudk jrifwGdedef&wHk;jzpfaw? a,awmifArm&dk@a& +Adwdo#tpdk;&udk trsKd;rsKd;&dk;arazG@yem t*kxd qef@usif awmfvSefedefwkef;yif+zKdufaw? +Adwdo#&dk@

    um; rdrdaysmufaysmuf [dauav;/ Arm&dk@um; tckwdkifrdrEdkifodrfh? xdkif;EdkifiHudk usL;ausmfca&ta=umif;t&mtcsuftvufudkum; tu|ef&dk@ jrefrmEdkifiHrSm rdrdaysmufaysmuf [dcauav; xdkif;EdkifiHol EdkifiHom;

    77777

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    12/123

    pHausmfxGef;(r[m0dZm)

    &dk@um; cGefzrmcGefzrmcGefzrmcGefzrmcGefzrm vdk@ ajymau &GHrkef;uwfyga&? tm,k',+rKd@udk rjyKrjyab;xm;pGma& &Sdacwfordkif;udktouf0ifv_yfo#m;pDjcif;jzpfyga&? tu|ef&dk@ ajrmufOD;eef;awmfudk acwf+yKdify*sDum;cswf teDeef@&mwGdjrifuwf&yga&? &ckdif&dk @a& ateef;awmfudk jrif&ol&ckdifwdkif;u pdwfrcsrf;rom jzpfuwf&yga&?Arm&dk@um; rdrdaysmufaysmuf [duwfauav; &ckdif&dk@um; rdaysmufvdk@r&Edkif?

    tudkpHausmfxGef;a& awmifukwfe,fpm; awmifrif;}uD; AdkvfausmfxGD;ta=umif;upvdk@ &ckdifEdkifiHa&;tawG;tac:vkyf&yf&dk@udk qef;pdkufavhvm wifjycyga&? &ckdif&dk@a& 1948-ck vGwfvyf&D; &a&txdArmaemufrD;aqG;b0eef@&m &yfawcuwfaw? AdkvfausmfxGD;. a&&G,fcsufyef;wdkifum; aysmufvm;c&a&? a,eef@ 1948-ckvGwfvyf&D;&cuavh ukdvdkeDu|efykef;b0eef@&m [dca=umif; tudkpHausmfxGef;uaxmufjyca&? olaxmufjypGmvnf; ordkif;a=umif;t&rSefa&? tusKd;ta=umif;vnf; nD!Gwfaw?

    &ckdifom;&dk@. vuf[dt+cDteDeefa@v; wxyfaw;+zKdufeDa&? t"dua&rSef;csuf atmifjrifzdk@twGuf&ckdif&dk@nD!Gwf&zdk@? pnf;urf;[duwf&zdk@? tar#mftjrif }uD;uwf&zdk@qdkyem wifjycyga&? ,if;tjyif/yk*Kd~vfa&;&m udpPudka&S@wef;rwifab; trsKd;om;a&;udpPudk&m a&S@wef;wifuwf&zdk@+zKdufaw? ,if;ydkifrS&myk*~Kdvf&D;&mu arS;rDSvm;cyem/ trsKd;om;a&;u tcsdeft0gawmufajymifvmzdk@+zKdufyga&? acgif;aqmif&dk@eef@ rsKd ;qufopfvlaiao#&dk@a& pmrsm;rsm; zwfuwf&zdk@qdkpGmudkav; t}uHjyKcyga&? r[mAsL[mae;eef@csrSwfxm;a& a&rSef;csuf atmifjrifzdk@twGuf ae;AsL[mrsKd;pHkudk usifhoHk;vkyfaqmifuwfzdk@ t}uHjyKcyga&?

    ,au ig&dkZmvkyfuwfzdk@av;ig&dkZmvkyfuwfzdk@av;ig&dkZmvkyfuwfzdk@av;ig&dkZmvkyfuwfzdk@av;ig&dkZmvkyfuwfzdk@av; ig&dk@rSm udk,fhtdk;/ udk,fhtdrf/ udk,f+cH0if;eef@eDEdkifa& t+cDteDrsKd; [d,ufom;eef@ a,muQrtdrfrSm armif;umawG;yemeDpGma& udk,f&dk@rSm[deDa& yifudkt&DtoGD;udk

    csKd;ESdrfypf&ma&mufaw? ,if;ydkif; a,muQrtdrfrSm armif;umawG;eDvmpGm ESpfaygif;ESpf&mausmfvm,m

    wckav; xl;jcm;r_r[d? udk,fharmif;umxJrSm udk,fh&ckdifordkif;udkawmif zwfydkifcGifhr[d/ udk,f&ckdifpmyDudkvnf; oifydkifcGifr[d? a,eef@ ygarmuQ a'gufwmoef;xGef;ajyma&ydkifvltvltvltvltvltwdteDeef@&m tu|ef&dk@qufvufeDvm;uwfzdk@vm;?

    ygarmuQ a'gufwmat;ausmfygarmuQ a'gufwmat;ausmfygarmuQ a'gufwmat;ausmfygarmuQ a'gufwmat;ausmfygarmuQ a'gufwmat;ausmfokc0wD (e,l;a,muf)okc0wD (e,l;a,muf)okc0wD (e,l;a,muf)okc0wD (e,l;a,muf)okc0wD (e,l;a,muf)

    88888

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    13/123

    Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;

    trSmpmtrSmpmtrSmpmtrSmpmtrSmpm

    vlom;&dkUajymqdka& pum;ajcmufrsKd;[d&mrSm jrwfpGmbk&m;um; ESpfrsKd;udk&majymyga&/,if;um; taMumif;t&mrSefa&? em;axmifvdkUaumif;a&? em;axmifoltusKd;jzpfaw/ taMumif;t&mrSefa& em;axmifvdkUraumif; ,auavh em;axmifvla& tusKd;NzKdufaw/ a'pmtkyf pGmav;taMumif;t&mpGmrSefa&? zwfvd kUaumif; a&? zwfawvlpGm tusKd;NzKdufaw? a'pmtkyfpGma& taMumif;t&mrSefa& zwfaw vlpGmrBuKduf a,av; zwfawvltwGuf tusKd;NzKdufaw/

    a,eef U rdrdtusKd;NzKdufzdkUtwGuf BuKdufawNzKdufpD/ rBuKdufawNzKdufpD/ rsKd;qufokdufvlaiwdkif;zwfoifha&? q&mBuD;a'gufwmoef;xGef; trdefU[dvm;a&ydkif ordkif;udkoifa&qdkpGm vltvltvltvltvlt rNzKdufatmifvdkU oifuwfpGm a,eefU rdrd&dkU vltvltvltvltvlt wdrNzKdufatmif a'pmtkyfudk zwfyg? rSwfyg? qef; pdkufyg?a0zefyg? usifhBuHyg/

    a'pmtkyfudk rdwfquf? aw;jzwf? atmufajcrSwfpk jyKvkyf&mrSm tultnDyD; uwfawcdkifbcif? udkxGef;atmifcdkif? aermvGif? udkwifha0?(e,l;a,muf)/ q&mcif armifapm(bmvif)/ q&mOD;aX;0if;? udkrsKd;om(befaumuf)/ OD;xGef;vif; (rav;&Sm;)/ a'gufwmcifarmif (b*Fvm;a'hcsf)&dk Utm; txl;aus;Zl;Oyum& wif [daMumif; rSwfwrf;wiftyfyga&?

    99999

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    14/123

    pHausmfxGef;(r[m0dZm)

    tcef;(1)tcef;(1)tcef;(1)tcef;(1)tcef;(1)ZmvkyfuwfzkdUav;ZmvkyfuwfzkdUav;ZmvkyfuwfzkdUav;ZmvkyfuwfzkdUav;Zmvkyfuwfzk dUav;

    1? o#K dufaw &Jabmftaygif;&k d @ atedef@ig&k d @ Zmvkyfuwfzk d k @av;1? o#K dufaw &Jabmftaygif;&k d @ atedef@ig&k d @ Zmvkyfuwfzk d k @av;1? o#K dufaw &Jabmftaygif;&k d @ atedef@ig&k d @ Zmvkyfuwfzk d k @av;1? o#K dufaw &Jabmftaygif;&k d @ atedef@ig&k d @ Zmvkyfuwfzk d k @av;1? o#K dufaw &Jabmftaygif;&k d @ atedef@ig&k d @ Zmvkyfuwfzk d k @av;2? atEkdifiH&D;/ awmfvSef&D;/ oHo&m0Jukd pkdif;pm;,if;/ pkdif;pm;,if;/ atrD;cGef;&mwpfck xGufay:vma&/ukd,fhzmomukd,favh t}udrf}udrf/ rD;jref;rda&// ukd,fha&;abmfwdukdavh a'rD;cGef;ukd pdwfeef@tacguf

    acguftcgcg rD;jref@=unfha&// igpdwful;=unfha&// pkdif;pm;=unfha&// a0zefa=uha&//ig&kd@Zmvkyf&zkd@av; tajzum; ig&kd@vGwfvyf&D;&atmif vkyf&zkd@// vGwfvyf&D;&atmif baZmif

    vkyf&zkd@av; vGwfvyf&D;&atmif awmfvSef&zkd@// [kwf,m/ baZmifvGwfvyf&D;rsKd;ukd ig&kd@vkda&av;zdESdyfjcif;uif;a& (vlrsKd;&D;t& zdESdyfjcif;uif;a&/ vlwef;pm;t& zdESdyfjcif;uif;a&) vGwfvyf&D;rsKd;ukd ig&kd@vkdvm;a&// t*a,mifhyif pif=u,fjrifhjrwfaw/ zdESdyfjcif;uif;a& vGwfvyf&D;twGuf ig&kd@awmfvSefwkdufckduf&ar// a'umvrm vGwfvyf&D;wkdufayG;ukd jyKjyif&D;eef@prf;vkd@rwGd@// zufqpftm%mtwGif;rmjyKjyif&D;a& zsufqD;a&;ud&d,mwck zdufeDuwfaw// awmfvSef&D;atmifjrifvma&cg ae;AsL[mykdif;rmjyKjyif&D;ukdvkdtyfau axhokH;&zkd@zdufauavh a'tcsdefrm vGwfvyf&D;atmifayG;ukd yjyif&D;eef@r&,lEkdif?Oya'wGif; v_yf&Sm;&D;ukdvkyfzkd@qkdau zdufEkdifa&// ,auavh Oya'wGif; v_yf&Sm;&D;t+cDteDukd&m yD;Ekdifvdrfhar// tqkH;tjzwfukdum; yD;Ekdifzkd@r[kwf// ,if;eef@&m vGwfvyf&D;twGuf awmfvSwf&D;&mt"du &ckdifhvGwfvyf&D;twGuf &ckdifhawmfvSef&D;&mt"du// ,au baZmifawmfvSef&D;vkyfzkd@av;// awmfvSef&D;qkdpGmtqifh(3)qifh[da&//

    1 01 01 01 01 0

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    15/123

    Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;

    44444

    ywrtqif hywrtqif hywrtqif hywrtqif hywrtqif htrsKd;om;awmfvSef&D; (National revolution)

    'kwd,wef;tqifh'kwd,wef;tqifh'kwd,wef;tqifh'kwd,wef;tqifh'kwd,wef;tqifhajyol@'Drkdua&pD awmfvSef&D;

    wwd, tqifhwwd, tqifhwwd, tqifhwwd, tqifhwwd, tqifhqkdacsvpfawmfvSef&D; (Socialist revolution)&kd@yifzdufuwfaw//

    ,au atedef@&ckdifajytrsKd;om;teDeef @ ZmawmfvSef&D;pcef;tqifhuk d qifaEG;&zkdk@av;//

    pmtkyf}uD;rm pcef;qifhukd &Smvkd@rrSefuefEkdif// Om%fynmxufjrufr_eef@ &Smvkd@rrSefuefEkdif// vuf0JtpGef;/vuf,mtpGef;&kd@rm &Smvkd@avhrrSefEkdif// ig&kd@&ckdifh&kyfb0 orkdif;rm&m&Sm&zdk@// aemuf+rD;qGJ0g'&kd@eef@ &S mvkd@&zkd@r[kwf// ody`Hae;us awmfvSef&D;oabmw&m;eef@&m &Smvkd@&Ekdifzkd@// &ckdifvlr_tazG@tap;. &k yfb0/&kyforkdif;ukd vSnfh=unfhau ukdvkdeDb0/ ukdvkdeDorkdif;ukd wGd@&zkd@trSef// ukdvkdeDrmawmifu zkD;uG,fcH u|efykef;ukdvkdeD(Hidden colony) zdufeDa&// ukdvkdeD &ckdifhvlr_tazG@tap;rm ukdvkdeD&ckdiftrsKd;om;eef@Arme,fcsJ@&kd @. t"duydyuQtzduf wGd @&a&// yxrpcef;tqihf+zdKufaw trsKd;om;awmfvSef&D;ukdukdifwG,f&zkd@yif+zdKufaw// ,if;rSwyg; tjcm;r[d//

    rsufarSmufumvrm Armzufqpfaeacs@&kd@ukd trsKd;om; awmfvSef&D;eef@ &ckdif+rDu ESifxkwfykduf&zkd@yifzdufaw// a'pif=u,frGefjrwfawtvkyfukd ig&kd@vkyf&zkd@zdufaw// ig&kd@,l&zkd@wm0ef+zdKufaw// ukdvkdeDEkdifiHwpfckrm trsdK;om;vGwfvyf&D;r[dab;/ vlwef;pm;vGwfajrmufr_ r[dEkdif? trsKd;om;vGwfvyf&D;r[dbJ Zmvlr_wkd;wuf&D;ukdrS rvkyfaqmifEkdif? ,if;eef@&m ukdvkdeD&ckdif+rDrm ig&kd@&ckdiftrsKd;om;w&yfvkH;taeeef@ yxrqkH; trsKd;om;vGwfvyf&D;ukd qifaEG;vm;&zkd@? wcsdefaw;rm ukd,fh&ckdifvlr_tazG@tap;wGif;ydyuQ/ vlwef;pm;csif;ydyuQ/ rsKd;EG,fpkcsif;ydyuQ/ a'oE W&ydyuQ/ EkdifiH&D;tkyfpkcsif;ydyuQ/ tm;vkH;a& vufatmufcHydyuQ zdufeDodvkd@// ,if;ydyuQukd trsKd;om;&D;ukdOD;wnfvkd@ rdwfquftoGif ajz&Sif;vm;&zkd@//

    1 11 11 11 11 1

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    16/123

    pHausmfxGef;(r[m0dZm)

    55555

    tcef;(2)tcef;(2)tcef;(2)tcef;(2)tcef;(2) ig&kdUZmawmfvSef&D;rsKd;eefU awmfvSefuwf&zkdUav;ig&kdUZmawmfvSef&D;rsKd;eefU awmfvSefuwf&zkdUav;ig&kdUZmawmfvSef&D;rsKd;eefU awmfvSefuwf&zkdUav;ig&kdUZmawmfvSef&D;rsKd;eefU awmfvSefuwf&zkdUav;ig&kdUZmawmfvSef&D;rsKd;eefU awmfvSefuwf&zkdUav;

    csKdufaw&D;az:taygif;&kd@ atedZmawmfvSef&D;rsKd;eef@ awmfvSef&zkd@av;/ a'rD ;cGef;ukd txufuawm@cg wqdwfauavmuf aqG;aEG;c,m+zKdufaw? a,au tausacs@vkd@raqG;EG;cif &SD;txufutrsKd;om;acgif;aqmif}uD;wd ZmawmfvSef&D;rsKd;ukd vkyfcuwfawav;qkdpGmukd wcsufavmuf vdhvma=uhuwfOD;ar? ,if;apmf&kd@a& ZmawmfvSef&D;rsKd;ukd vkyfcuwfawav;? awmfvSef&D;pcef;qifh (3)qifh[dpGmrm yxrpcef;qifhukd vkyfcuwfawvm;// r[kwfau 'kwd,tqifhukd vkyfcuwfawvm;? wwd,qifhukd vkyfcuwfawvm;? wae; trsKd;om;awmfvSef&D;ukd vkyfcuwfawvm;? r[kwfau vlwef;pm;awmfvSef&D;udk vkyfcuwfawvm;? r[kwfau qkda,SvdwfawmfvSef&D;ukd vkyfcuwfawvm;? &ckdifhvlr_

    tazG@tap; &kyforkdif;eef@ &ckdifawmfvSef&D;orkdif;ukd vdvma=uhvkdufau yxrpcef;qifh/ trsKd;om;awmfvSef&D; qifaEG;ca=umif; wdG@c&zkd@yif+zKdufaw? ig&kd@tz&ckdifajya&AD-1784 (AC.1146)uyifvGwfvyfaw/ rSdckduif;a&/ tcsKyftcsmtm%mykdifqkdifa&/ trsKd;om;EkdifiHb0u vGwfvyfr_ rSDckduif;r_tcsKyftmcsmtm%mykdifqkdifr_wd vkH;0qkH;,SKH;vc+yD;au ukdvkdeDu|efb0ukd usa&mufvcpGm *edxufxdvGwfvyf&D;r&od// trSDtckduif;a& tcsKyftcsmtm%mykdifqkdifa& trsKd;om;EkdifiHb0ukd ra&mufEkdifod/,if;a=umifh u|ef+zKdufvca&1146-ck jymokdvqkyf 7 &uf1146-ck jymokdvqkyf 7 &uf1146-ck jymokdvqkyf 7 &uf1146-ck jymokdvqkyf 7 &uf1146-ck jymokdvqkyf 7 &uf eduyif okd@r[kwf Armhya'o&kdufaeacs@&dk@ &ckdifajyukd pvkd@0ifvma& 1146-ck ewfawmfvqef; (4) &ufeduyif awmfvSef&D;. zcif}uD;ausmfxDG; pwifqifaEG;ca& &ckdifajy trsKd;om;awmfvSef&D;um; tqkH;owfatmifayG;ukd *edxdra&mufod/,if;a=umifh trsKd;om;awmfvSef&D; tqkH;owfatmifayG;+zKdufaw trsKd;om;vGwfvyf&D; atmifayG;twGuf &ckdifajy trsKd;om;awmfvSef&D;ukd qufvufqifaEG;uwf&zkd@?

    1 21 21 21 21 2

    AdkvfausmfxGD;a& awmifukwfe,fpm; wef;avG;acsmif;pm; awmifrif;}uD; AdkvfausmfxGD;+zKdufaw?ukef;abmifqufr[m&mZ0if'kwd,wGJ-pm-4

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    17/123

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    18/123

    pHausmfxGef;(r[m0dZm)

    77777

    c,m+zKdufaw? aemuf+rD;aqG;pdwfeef@ olwyg;tm;ukd;pdwf[da& vlwkdif;a'trSm;rsKd;ukd usL;vGefuwfawacs;yif+zKdufaw? a'ckdufvl}uD;/ vlaiwd =uyf=uyfowdxm;p&myif+zKdufaw? Armarmif0kdif;a& &ckdifajyajrmufOD;+rKd@ukd atmifjrifauav@ &ckdifwajyvkH;ukdum; rodrf;,lEkdifc? wpdyfwa'oukd&m odrf;,lEkdifca&? ewf+rKduftaemufzufb*F g 12 +rKd@/ Akdvfrif;axmif/ zvHaxmif/ +rKHaxmif&kd@ukdum; olr&vD? t*FvdyfoHwrHuywdefuefedef; (captain canning) tif;0+rKd@ukd a&mufawtcg armif0kdif;a& &ckdifajy useftpdyftykdif;+zKdufaw b*Fvm;a'oudk wkdufckdufodrf;,lzkd@ }uHpDeDa=umif; wGDc&a&vkd@ uywdef uefedef;uywdef uefedef;uywdef uefedef;uywdef uefedef;uywdef uefedef;.rSwfwrf;rSmwGd@&a&? a,auavh armif0kdif;a& ewf+rKduftaemufzufukd vkH;0r&c/ ol+rKdufukdul;zkd@=uHwkdif;&ckdifawmfvSef&D;acgif;aqmif&kd@. ckcHwkdufckdufpGmukd tvSL;tavS;cHpm;c&a&? armif0kdif;wyf&kd@a& &ckdif+rDukdvkdcsifpGmxuf ,if;a'orm ckdatmif;eDa& &ckdifwdudkvkdcsifpGmu tm;}uD;vkd@+zKdufaw? ,if;&ckdifwdukdxkwfyD;zkd@pGmukdavh t*Fvdyfeef @ qufqHvm&a&tcg armif0kdif;&kd @ t}udrf}udrfawmif;cHcuwfaw?,if;tcg Armaeacs@&kd @. a=uG;a=umfoHu usLyifckwf usLikwfr#rusefapeef@usLyifckwf usLikwfr#rusefapeef@usLyifckwf usLikwfr#rusefapeef@usLyifckwf usLikwfr#rusefapeef@usLyifckwf usLikwfr#rusefapeef@vkd@qkda& aqmifyk'f+zKdufaw?

    (u) r[mya'o&kdufaeacsUudk awmfvSefjcif;/(u) r[mya'o&kdufaeacsUudk awmfvSefjcif;/(u) r[mya'o&kdufaeacsUudk awmfvSefjcif;/(u) r[mya'o&kdufaeacsUudk awmfvSefjcif;/(u) r[mya'o&kdufaeacsUudk awmfvSefjcif;/&ckdifajyukdusL;ausmfzkd@ Armaeacs@&kd@ &ckdifajyem;okd@ 0ifvma&cg awmifukwfaeu

    wef;avG;pm; usm;&D0wf awmifrif;}uD;ausmfxGD; pwifckcHwkdufxkwfca&?1146-ck/ ewfawmfvqef;4-&ufu Armaeacs@wyfa& &ckdifajyukd xkd;azguf0ifa&mufvma&? ,if;E_duf ,if;v/ vqef; 9-&ufpeDedu awmifrif;}uD;ausmfxGD; ckcHwdkufxkwfvkdufaw? aemufwacguf ,_difvma&tcgavhwkdufzsufvkdufaw? 1146-ck ewfawmfvqef;u Armaeacs@ tvkH;t&if;eef@ 0if vma&cg

    awmifrif;}uD;a& ajrmufOD;/ rif;jym;u4if;/ &rf;ajy@u|ef;u tdrf&Sdrif;a[mif; oufpHa&$&kd @yg; u4if;/rmefatmif+rKd@pm; AdkvfxGef;atmifausmf&kd@yg;u4if;/ pkdufulawmif;vkdufaw? a,tcg tcsif;csif;oHo,0ifeDuwfvkd @ pkpkap;ap; aeacs@ukdckcHz@kdpdwf"mwf ra&mufEkdifcuwf? wauG;wjym;pD +zKdufeDuwfaw?

    (1) ajrmufOD;bk&if r[morRw&mZm tjyif(2) ia=u;awmifu "g;rEkdifwrif;(3) yaEM;acsmif;u|ef;u aumif;nGef@&efwkdifwrif;(4) =uyfpifu|ef;u "g;ykdif=uD; oHa'wrif;(5) &kd;u|ef;u ukvm;a&$pmwrif;(6) wef;avG;u awmifrif;}uD; ausmfxGD;wrif;

    (7) rmefatmifu|ef;u owkd;jzLwrif;&kd@yif+zKdufaw//

    1 41 41 41 41 4

    ukvm;qdka& toHk;E_ef;rSm ukvm;ydkiftom;ar;a&vlud k ac:pGmjzpfaw?rlqvifukvm;udk qdkvdkpGmr[kwf?

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    19/123

    Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;

    88888

    tpktai trsm;tjym;yif [deDuwfaw? ,if;eef@Zk Armaeacs@&kd@a& wck +yD;wck wkdufckdufcsKd;ESdrf@zkd@ avGulvm;ca&// Armaeacs@ ya'o&kdufum; y&da,t&mu ajywef;qmykdif avS@zsm;wwfawtwkdif;/ &ckdifokdufpmazmufwdukd &Sduwif,lc+yD;au ajyolvlxkukd wywf&kdufcoda&? ,if;eef@Zk tcsKd@tcsKd@&GmZm;&dk@oDrif;}uKdqkdayG;wdukd vkyfrdcuwfoda&? awmifrif;}uD;a& &ckdiftrsKd;om; awmfvSef&D;orkdif;a=umif;uaeacs@ukd yxrqkH; ayG;OD;eif; wkdufxkwfcol+zKdufaw? pkduftiftm;rr#vkd@ wef ;avG;acsmif;u qkwf+yD;au&rf;ajy@/ oHawG;/ rmefatmifaeu acgif;aqmifwdukd wyfaygif;pkzkd@/ Armaeacs@ukd wkdufxkwfzdk@}uKd;pm;ca&? rSefuefa&r[mAsL[m/ ae;AsL[myifjzKufaw? awmifrif;}uD;a& aemifawmf"g;ykdif}uD;pHay:&D$/ &rf;ajy@pm;AkdvfaygvkH;/ vrkpm;AkdvfvSckdif/ &rf;ajy@pm;AkdvfxGef;atmif&kd@eef@ vltiftm;oHk;aomif;ausmf pkap;+yD;au wkH;ausmufqdyfwkdufayG;u Armaeacs@ukd tEkdif,lvkdufaw? 'kwd,w}udrf jyif;jyif;xefxefwkduf

    &a&// ,_H;edrfhvkd@ ,if;uwzefqkwf+yD;au ya*;acsmif;u|ef;u acgif;aqmifaumif;nGef@&efwkdif/AkdvfxGef;ay:a0&kd@eef@ yl ;aygifjyefa&// ,if;utm;eef Armaeacs@ukdwkdufckdufvDa&? ,if;wcg tm;rr#vkd@ r,lurf;okd@qkwfcH&a&? ,if;aemufykdif;E_dufuyif r[m"rR&mZmrif;/ om;awmftdrf&Sdrif; armifoufpH&D$a& a,mufzawmf pkdufuGyfAkdvfacs@apGeef@twl &rf;ajy@+rKduf0wkdufayG;u Armaeacs@wyfwdudk jyif;jyif;xef;xef;wkdufxkwfcuwfaw? ,if;wkdufayG;u Akdvfacs@apGusqkH;vkd @ &ckdifwyfysufum aemufqkwf vD&a&?Armaeacs@&kd@avh ,if;tcg tdrf&Sdrif;oufpH&$D. Zifacsmif;aeukd odrf;ykdufvkdufuwfaw?

    awmifykdif;u &cdkifAkdvfrif;/wyfrif;&kd@ z&kdz&D;+yKdauG;vDau Armaeacs@&kd@a& &ckdifajyajrmufykdif;okd@csD;wufvmuwf+yD;au 1146-ck/ jymokdvfvqkwf 6-&ufu avmif;=uuf+rKd@a[mif;u wyfaw+yD;auajrmufOD;+rKd@awmfukd wdkufckdufvDa&? ,if;eduyif &ckdifAkdvfrif;wyfrif;&kd@avh avmif;=uufwyfukd xGufwkdufvDa&tcg ,_H;edrf@ca&? ,if;eef@Zk wkduf*sDawmf 30-eef@ ajrmufOD;bk&if r[morRw&mZmrif;a& ,if;ed

    okdif;acgiftcsdefu &rf;ajy@u|ef;udkqkwfvD&a&? aemufw&uf jymokdvqkwf 7-&uf peDedu 1784-ck/'DZbFmv/ ajrmufOD;&$D+rKd@awmfukd Armaeacs@&kd@ odrf;ykdufvDa&? jymokdvauG we*FEGDed 1785-ck/ jymokdv/u|ef;om,mu &ckdifrif;w&m;ukd Armaeacs@&kd@ vuf&zrf;qD;rdvkd@ tr&yl&+rKd@awmfokd@ ykd@vkdufuwfaw?txufuqkdca&twkdif; Armaeacs@&kd@a&&ckdifrif;om;[&D&ckdifrif;om;[&D&ckdifrif;om;[&D&ckdifrif;om;[&D&ckdifrif;om;[&Dukd eef;wifzkd@vkd@ Oyg,fwrnf vkyfxm;vkd@ajyoltrsm;pku xifwvkH;eef @ ar#mfukd;eDcuwfaw? rif;om;[&Drif;om;[&Drif;om;[&Drif;om;[&Drif;om;[&D auGvGefa&cg rkwfqdwfwrkwfqdwfwrkwfqdwfwrkwfqdwfwrkwfqdwfwykwfykwfykwfykwfykwfrif;om;ukd eef;wifzkd@vkd@ avS@pm;xm;+yD;au ajyolukdcsKyfukdifvkdufaw? ,if;tcsdefcgu Armaeacs@ukd aZG;owWdtajy@eef@ awmfvSefeDa& &ckdifacgif;aqmif}uD;um; awmifrif;}uD;ausmfxGD;yif+zKdufaw?,if;eef@Zk Armaeacs@&kd@u ol&kd@vufwGif;okd@ usa&mufor# &ckdiftrsKd;om;tm;vkH;ukd okH;yef;t+zKdufowfrSwf+yD;au aexGufbk&if u|efawmfrsKd;aexGufbk&if u|efawmfrsKd;aexGufbk&if u|efawmfrsKd;aexGufbk&if u|efawmfrsKd;aexGufbk&if u|efawmfrsKd; qkda&pmwef;ukd yD&Guf/ xef;&Guf/ 0g;jcrf;&kd@rm &GD;+yD;auvkdifyif;rSmaqG;xm;pDa&? aqG;rxm;a&vludk awmifrif;}uD;vlvkd@ ,lq+yD;au owfykdufuwfaw? 1146-

    ck wykdawG;vqef; 13-&uf/ we*FEGDedu arm&yy'awmifxdyfu r[mrked&kyf&Sifawmf. ukd,fpm;awmfukd

    1 51 51 51 51 5ajrmufOD;rSm tkyfcsKyfeDa& Arm+rKd@0efudk jynf}uD;0efvdk@ac:&a&?

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    20/123

    pHausmfxGef;(r[m0dZm)

    99999

    Armaeacs@&kd@ yifhaqmifodrf;,lvm;cuwfaw? &ckdifajyt&yf&yfu "mwfawmf/ rGDawmfaygif;utp ajyol&[email protected];/ 0efqef/ au|;EGm;/ =uuf0uf/ tqkH;xd &or#odrf;,lum Armajyokd@jyefvDuwfaw? ajrmufOD;+rKd@awmfu eENyusefukd +rKd@apmifh/ ajyapmifht+zKduf Armaeacs@u xm;ykdufcuwfaw? +rKd@0efeENyusefvufxufu &ckdifwajyvkH; ajyol&kd @a& &&mvufeufukdaqG;+yD;au wGD@a&aeacs@ukd qufvufawmfvSefuwfaw? ajyol&kd@. jyef@a=u;eDa& awmfvSef&D;oDG;uefukd pkpkap;ap;vkyfyD;zkd@ acgif ;aqmifaumif;tvkdtyfqkH;tcsdefyif+zKdufauavh tmCmweef@ *kd%f*ew&m;jyif;xefeDvkd@ wOD ;wa,mufavhwkd;wufcGifhr&c// tcsif;csif; auG;auG;jym;jym; awmfvSefvkd@yif[duwfaw?

    rSwfcsuf?rSwfcsuf?rSwfcsuf?rSwfcsuf?rSwfcsuf? atedxufwkdif at'%fudkcHeDuwf&oda& pkdufrSefa&awmfvSef&D; tazG@tap;wkdif;a& *kd%f*evd_if;udk vkH;0ayzsuf+yD;au ajyolvkdif;ukd t"dutm&kHpkdufuwfau nDnGwfpkap;&D;qkdpGmcsufcsif;+zKdufvm&vdrfhar? *kd%f;*etmemukd t+cDcHpGma& twWukdt+cDcHpGm+zKduf+yD;au trsKd;om;w&yfvkH;b0ukd tajccHol&m pkdufrSefa& awmfvSef&D;orm; (0g)tazG@+zKdufvdrfhar? attazG@ukd&m trsKd;om;w&yfvkH;avh axmufcHvmvdrfar? ,if;ykdif trsKd;om;tiftm;pkwdtcsif;csif; rnDrnGwf+zKdufeDa&tcsdefu Armaeacs@&kd@um; &ckdifajyol&kd@ukd &ckdiforkdif;wav#mufvkH;u wcgavhr}uKHzl;atmif tkyfvkdufowfjzwfeDa&?

    vufvSrf;rS Doavmuf pm&if;t&-vufvSrf;rS Doavmuf pm&if;t&-vufvSrf;rS Doavmuf pm&if;t&-vufvSrf;rS Doavmuf pm&if;t&-vufvSrf;rS Doavmuf pm&if;t&-(1) aygif;wkwfjyifuajyol- 1000(2) o&uftkyfu- 1000(3) =uuf&kd;awmifu- 1000(4) pHum;awmifu- 1000

    (5) ajrmufOD;+rKd@xufu ajyol-37000(6) ykcufwGif; Ekd@pkd@acswdukd "g;uZwfycpGm- 10000(7) bk&m;ay:/ 'kdif;usD/ armif;aqG;/ i&aumuf/ acgif;+yKdawmif/ yk&drf/ aygif;wkw/f &wemjyif/

    vufrawmwef;/ ukd;aqhukd;awmif/ oHawG;/ &rf;ajy@/ rmefatmif/ t&yf&yf&kd@u Armaeacs@&kd@ owfykdufca&ajyoltaygif; tvD&GDa&um; 184000/ (1784-88-ck/)twGif; pkpkaygif; towfcH&pGm 236000?atavmuf oDa&ajyoludk *kckdufajyol&kd@u orkdif;rwifuwfau Zmvkd@,lquwf&zkd@av;? ,if;ykdifvl@orkdif;ukd *&krjyKuwfaw/ vlrsKd;qufokduftwGuf tem*wfqkdpGm aw[dEkdifzkd@vm;// ,if;orkdif;ukdqufcHa&vlukd usKdif;ajrmif;a&vkd@qkdau qdka&vl. pdwfukdausa&vkd@ owfrSwf&zkd@vm;? aeacs@&[email protected]: &ufpufjyKr_pGmudk orkdif;rwifau/ wifpGmukdcsKyfcsau ,if;ykdifvlukd ajyolukd E_dufpufawaeacs@ukd axmufcHtm;yD;a&vlpm;vkd@ owfrSwf&a&? ajyoludkqufcHpGm ajyol@orkdif;ukdqufcHpGma&

    w&m;a&/ rSefuefa& vl@usifh0wfeef@nDnGwfaw? aeacs@&kd@. ,kwfrmr_ukd/ ajyol&kd@. 'kuQcHpm;&r_wdudk

    1 61 61 61 61 6

    atukr%Da& 16 &mpkuyif pD;yGg;&D;aeacs@r_/ ae+rDacs@xGifr_udk pwifvkyfaqmifeDa& ukr%D+zKdufaw?

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    21/123

    Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;

    1 01 01 01 01 0

    azmfxkwf&zkd@yif/ orkdif;armfuGef;wif&zkd@yif+zKdufaw? &ckdifajy ajrmufOD;+rKd@awmfudk Armaeacs@ ya'o&kdufodrf;ykduf+yD;a&aemufykdif; 1147-ck wef;cl;vu awmifrif;}uD;ausmfxGD;a& nDnGwf&D;wyfaygif;pk vkyfEkdifatmif }uKd;pm;+yD;au Armaeacs@ukd wkdufckdufvDa&? rkZkE

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    22/123

    pHausmfxGef;(r[m0dZm)

    1 11 11 11 11 1

    rdef;r (7700)&dk@rdef;r (7700)&dk@rdef;r (7700)&dk@rdef;r (7700)&dk@rdef;r (7700)&dk@ uk duk duk duk duk d 1146ck/ waygif;vrSm Armaeacs@&kd@ zrf;qD;ac:aqmifvm;ca&? yduyf1146ck/ waygif;vrSm Armaeacs@&kd@ zrf;qD;ac:aqmifvm;ca&? yduyf1146ck/ waygif;vrSm Armaeacs@&kd@ zrf;qD;ac:aqmifvm;ca&? yduyf1146ck/ waygif;vrSm Armaeacs@&kd@ zrf;qD;ac:aqmifvm;ca&? yduyf1146ck/ waygif;vrSm Armaeacs@&kd@ zrf;qD;ac:aqmifvm;ca&? yduyf3-ykH/ aA'ifAm[d&usrf; 56-apmifh&kd@ukdavh odrf;,lvm;ca&?ajrmufOD;+rdK@awmf[d ausmif;3-ykH/ aA'ifAm[d&usrf; 56-apmifh&kd@ukdavh odrf;,lvm;ca&?ajrmufOD;+rdK@awmf[d ausmif;3-ykH/ aA'ifAm[d&usrf; 56-apmifh&kd@ukdavh odrf;,lvm;ca&?ajrmufOD;+rdK@awmf[d ausmif;3-ykH/ aA'ifAm[d&usrf; 56-apmifh&kd@ukdavh odrf;,lvm;ca&?ajrmufOD;+rdK@awmf[d ausmif;3-ykH/ aA'ifAm[d&usrf; 56-apmifh&kd@ukdavh odrf;,lvm;ca&?ajrmufOD;+rdK@awmf[d ausmif;=uD; 30/ ausmif;ai 3700/ wajyvkH;[d ausmif;uef/ apwDykxkd;rsm;tm;vkH;ukd &ckdifxuf&kd;=uD; 30/ ausmif;ai 3700/ wajyvkH;[d ausmif;uef/ apwDykxkd;rsm;tm;vkH;ukd &ckdifxuf&kd;=uD; 30/ ausmif;ai 3700/ wajyvkH;[d ausmif;uef/ apwDykxkd;rsm;tm;vkH;ukd &ckdifxuf&kd;=uD; 30/ ausmif;ai 3700/ wajyvkH;[d ausmif;uef/ apwDykxkd;rsm;tm;vkH;ukd &ckdifxuf&kd;=uD; 30/ ausmif;ai 3700/ wajyvkH;[d ausmif;uef/ apwDykxkd;rsm;tm;vkH;ukd &ckdifxuf&kd;vuf&mqkdvkd@ rjrif&atmif Armrif;trdef@eef@ zsufqD;yk dufuwfaw? ajrmufOD;&$ D +rK d @awmfvuf&mqkdvkd@ rjrif&atmif Armrif;trdef@eef@ zsufqD;yk dufuwfaw? ajrmufOD;&$ D +rK d @awmfvuf&mqkdvkd@ rjrif&atmif Armrif;trdef@eef@ zsufqD;yk dufuwfaw? ajrmufOD;&$ D +rK d @awmfvuf&mqkdvkd@ rjrif&atmif Armrif;trdef@eef@ zsufqD;yk dufuwfaw? ajrmufOD;&$ D +rK d @awmfvuf&mqkdvkd@ rjrif&atmif Armrif;trdef@eef@ zsufqD;yk dufuwfaw? ajrmufOD;&$ D +rK d @awmfeef@wuG &rRm0wD+rK d @awmf/ arC0wD+rK d @awmf/ 'G g&m0wD+rK d @awmfrSm[da& eef;awmfusK H;eef @wuG &rRm0wD+rK d @awmf/ arC0wD+rK d @awmf/ 'G g&m0wD+rK d @awmfrSm[da& eef;awmfusK H;eef @wuG &rRm0wD+rK d @awmf/ arC0wD+rK d @awmf/ 'G g&m0wD+rK d @awmfrSm[da& eef;awmfusK H;eef @wuG &rRm0wD+rK d @awmf/ arC0wD+rK d @awmf/ 'G g&m0wD+rK d @awmfrSm[da& eef;awmfusK H;eef @wuG &rRm0wD+rK d @awmf/ arC0wD+rK d @awmf/ 'G g&m0wD+rK d @awmfrSm[da& eef;awmfusK H;ajrmif;pa& +rKd@t*Fajrmif;pa& +rKd@t*Fajrmif;pa& +rKd@t*Fajrmif;pa& +rKd@t*Fajrmif;pa& +rKd@t*F gtm;vkH;ukdavh Armrif;trdef@eef@ zsufqD;rD;wdkuf+yD;au +rDvSefykdufvkduf gtm;vkH;ukdavh Armrif;trdef@eef@ zsufqD;rD;wdkuf+yD;au +rDvSefykdufvkduf gtm;vkH;ukdavh Armrif;trdef@eef@ zsufqD;rD;wdkuf+yD;au +rDvSefykdufvkduf gtm;vkH;ukdavh Armrif;trdef@eef@ zsufqD;rD;wdkuf+yD;au +rDvSefykdufvkduf gtm;vkH;ukdavh Armrif;trdef@eef@ zsufqD;rD;wdkuf+yD;au +rDvSefykdufvkdufuwfaw?uwfaw?uwfaw?uwfaw?uwfaw? &ckdif&[ef;awmf ax&f}uD;/ 0g}uD;&dk@ukdavh vlxkwfjyD;au Armyif;ysKd&k d@yg;rSm&ckdif&[ef;awmf ax&f}uD;/ 0g}uD;&dk@ukdavh vlxkwfjyD;au Armyif;ysKd&k d@yg;rSm&ckdif&[ef;awmf ax&f}uD;/ 0g}uD;&dk@ukdavh vlxkwfjyD;au Armyif;ysKd&k d@yg;rSm&ckdif&[ef;awmf ax&f}uD;/ 0g}uD;&dk@ukdavh vlxkwfjyD;au Armyif;ysKd&k d@yg;rSm&ckdif&[ef;awmf ax&f}uD;/ 0g}uD;&dk@ukdavh vlxkwfjyD;au Armyif;ysKd&k d@yg;rSmoduQmykdufwifpDa&? Armaeacs@ omoemjyKq&mawmf 12-yg; a&mufvm+yD;au &ckdif,kdOfoduQmykdufwifpDa&? Armaeacs@ omoemjyKq&mawmf 12-yg; a&mufvm+yD;au &ckdif,kdOfoduQmykdufwifpDa&? Armaeacs@ omoemjyKq&mawmf 12-yg; a&mufvm+yD;au &ckdif,kdOfoduQmykdufwifpDa&? Armaeacs@ omoemjyKq&mawmf 12-yg; a&mufvm+yD;au &ckdif,kdOfoduQmykdufwifpDa&? Armaeacs@ omoemjyKq&mawmf 12-yg; a&mufvm+yD;au &ckdif,kdOfaus;r_t&yf&yfukd zsufqD;ykdufuwfaw? &ckdifpmyDusrf;*ef&dk@ukdavh zsufqD;+yD;au Armbmaus;r_t&yf&yfukd zsufqD;ykdufuwfaw? &ckdifpmyDusrf;*ef&dk@ukdavh zsufqD;+yD;au Armbmaus;r_t&yf&yfukd zsufqD;ykdufuwfaw? &ckdifpmyDusrf;*ef&dk@ukdavh zsufqD;+yD;au Armbmaus;r_t&yf&yfukd zsufqD;ykdufuwfaw? &ckdifpmyDusrf;*ef&dk@ukdavh zsufqD;+yD;au Armbmaus;r_t&yf&yfukd zsufqD;ykdufuwfaw? &ckdifpmyDusrf;*ef&dk@ukdavh zsufqD;+yD;au Armbm

    omjyefqkduwfaw? Armpm/ ArmpmyD&kd@ukd &ckdifajyolwdyg;rSm tokH;jyKpDa&?omjyefqkduwfaw? Armpm/ ArmpmyD&kd@ukd &ckdifajyolwdyg;rSm tokH;jyKpDa&?omjyefqkduwfaw? Armpm/ ArmpmyD&kd@ukd &ckdifajyolwdyg;rSm tokH;jyKpDa&?omjyefqkduwfaw? Armpm/ ArmpmyD&kd@ukd &ckdifajyolwdyg;rSm tokH;jyKpDa&?omjyefqkduwfaw? Armpm/ ArmpmyD&kd@ukd &ckdifajyolwdyg;rSm tokH;jyKpDa&? aeacs@r_udpPt&yf&yf+yD;a&cg atmifZmwDeef@ odrfausmif;aqmuf vkyfvDuwfaw? ,if;twGufeef@ 1150 (AD.1788)up+yD;au &cdkifvuQ%mt&yf&yfwkd@ ysufpD;/ wdrfjrKyfvD&a&? atum; 1146-ck Armaeacs@&ckdifajyokd@ 0ifuaw;up+yD;au 1150-ck Armaeacs@&kd@ &ckdifvuQ%m t&yf&yfukd csKd;zsufvkdufawtcsdefxd tusKdif;csKyforkdif;+zKdufaw?

    1788-1794-----&ckdifAkdvfrif;/ wyfrif;taygif;&kd@rSm Armaeacs@&kd@ vufOD;r_&vm;csufukd jyefcsKd;cszkd@ t}udrf}udrf }uKd;pm;uwfauavh awmfvSef&D;. t"du0if&kd;+zKdufaw ap;urf;[djcif;/ ap;vkH;nDnGwfjcif;ukd t&raw aqmufEkdifuwfvkd@ t,_H;eef@acs; &ifqkdifeDuwf&a&? ,_H;wdkif;,_H;wkdif; &ckdifajytaemufykdif;a'orSm ckdatmif;eDuwf&a&? &ckdifajy taemufykdif;a'oudk ,if;tcsdefu b*Fvm;ukdodrf;ykdufxm;a& +Adwdo# t&SdtdEdN,ukr%Du tykdifcHxm;&m+zKdufaw? a'umvrSm &ckdifajyt&Sdzufwjcrf;ukd

    Armya'o&kduf aeacs@u pkd;rkd;vkd@tkyfcsKyfeD,m+zKdufaw// taemufzufwjcrf;ukd +Adwdo#t&if;o#ifaeacs@&kd@ avS@pm;tkyf csKyfeD,m+zKdufaw// &ckdifawmfvSef&D; acgif;aqmif&kd@a& Armaeacs@yg;rSm pkduf&D;t&,_H;wkdif; taemufokd @ qkwf+yD;au ,if;rSm ap;&kH;&D;vkyfvdvkyfx[duwfaw? &ckdifajyt&Sdzufjcrf;ewf+rKdufuyif armfwifpGef;/ [kdif;}uD;u|ef; e*&kduftilxd? taemufzufjcrf; ewf+rKdufuyif taemufzufb*F g 12 +rKd@/ oufaxmif/ zvHaxmif/ Akdvfrif;axmif/ +rKHaxmiftxd? &ckdifajy t&Sdzufjcrf;[d/ 1150-ck aemufykdif;u &ckdifajyol w&yfvkH;ukd Armaeacs@&kd@ "g;wiftkyf csKyfvDa&tcg &ckdifawmfvSef&D; acgif;aqmifrsm;+zKdufuwfaw &rf;ajy@ pm;AkdvfaygvkH;/ au|;waumifEkdifAkdvf/ AdkvfcGufayguf/ Adkvfpdefa&mif/Adkvfjra&mif/ AkdvfxGef;OD;/ AkdvfrswfarSmif jzL/ Akdvfwkdif;csKdufy&H/ ewfawmifpm;Akdvfa&$ausmf/ aqpif;pD;Akdvfvusfmjyef&Gmtkyf AkdvfwkH;pH/ AkdvfaumapG/ '*Fg;awmifpm; AkdvfwkH;pH&$D/ yvufpm;AkdvfpHpa& Akdvftaygif&kd@a&&ckdifajytaemufa'orSm ckdv_Hvkd@[d vDuwfaw? ,if;acgif;aqmifwdeef@ ajyolw&yfvkH;ukd Armaeacs@&kd@

    1 81 81 81 81 8

    xdkif;EdkifiHwGifav; eef;awmfudkrD;wdkufzsufqD;yem tm,k',+rKd@awmf[d bk&m;ausmif;uef&dk@udkav; zsufqD;cuwfaw?tm,k',+rKd@udkvm;=unfhau ckxd wGdEdkifuwfyga&odha&?

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    23/123

    Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;

    1 21 21 21 21 2

    0ifa&mufwkdufckdufowfjzwfvkda& pdwf wzGm;zGm;ay:aygufeDvDa&? +Adwdo#eef@ &ifqkdifwkd;eDa&twGufArmaeacs@&kd@tzkd@ tcGifhrom +zKdufeDca&? ,auavh tcGifh&au&a&ykdif &ckdifwdukd owfjzwfvDa&?1156-ck(AD. 1794) u Armae acs@a& ae;y&da,trsKd;rsKd;eef@ &rf;ajy@pm;AkdvfaygvkH;/ AkdvfcGufayguf/au|;waumifEkdif/ Ak dvf 3-a,mufukd ukr%Dtpkd;&yg;u awmif;cHvDa&/ ,if;tcg Armwdyg;uvwfpm;xm;a& pkdufwaumif;+rKd@0ef/ um aevftmpudefum aevftmpudefum aevftmpudefum aevftmpudefum aevftmpudef(Colonel Erskine)u tqkdygAkdvf 3-OD;&kd@ukdzrf;Asmvf Armaeacs@vufokd@ av$ ;tyf vkdufaw? ,if;Akdvf 3-OD;&kd@ukdzrf;Asmvf Armaeacs@&kd@utr&yl&okd@ ykd@vkdufjyefa&// ,if;rmyif ,if;acgif; aqmif 3 OD;ukd (1157-ck-eH,kefv)rSm um;pifwifAsmvfroDr&Sif/ wef;vef;wifvkd@ owfykdufvDa&? au|;waumifEkdifAkdvfum; xGuf+yD;vGwfajrmufvm;ca&?a,auav@ &ckdifacgif;aqmifwdum; &ckdifrmefukdrcs? +zKdufawb0rSm +zKdufawykdif&kef;uefuwfaw?

    um;pifxufrmyif aeacs@ya'o&kdufukd qef@usif qENjy,if; auGvGefvm;cuwfaw?

    (1794(1794(1794(1794(1794-----1815)1815)1815)1815)1815) Akdvfcsif;jyefawmfvSef&D;Ak dvfcsif;jyefawmfvSef&D;Ak dvfcsif;jyefawmfvSef&D;Ak dvfcsif;jyefawmfvSef&D;Ak dvfcsif;jyefawmfvSef&D;&ckdifvlr_tazG;tap;rSm +rDo#ifya'o&kdufpE_duf aemufqkH;ykdif; awwHhcsdefumvrSm trsKd;om;

    ap;vkH;r_ +yKdauG;vm;ca&twGufwma=umifh ukdvkdeDu|efb0okd@ usa&mufvm;ca& t&Sdzuf&ckdifajywpdyfwa'oeef@ &ckdifvlr_tazG;tap; wpdyfwa'oukd Armya'o&kdufaeacs@u &ufpufr_rsKd;pkHeef@tkyfcsKyfvDa&? taemufzuf &ckdifajywpdyfwa'oeef@ &ckdifvlr_tazG;tap; wpdyfwa'oukd +Adwdo#t&if;o#ifaeacs@&kd@ odrf;,l+yD;au b*Fvm;aeeef@ aygif ;pyfykdufvkdufaw? Armaeacs@&kd@ &ckdifajyukdodrf;,la&E_duf 1784 u 1788 xdtwGif;rSm &ckdiftrsKd;om;w&yfvkH; Armaeacs@ukd cg;cg;oD;oD; awmfvSefcuwfaw? ap;&kH;nDnGwfjcif;/ ap;urf;[djcif;/ pa&awmfvSef&D;. t"du0if&kd; (0g) t*F gwd csKd@awhr_a=umifh,if;awmfvSef&D;rSm ratmifjrifEkdifc/ Armaeacs@&kd @vlrqefa&pdwfeef@ &cdkifajyt&yf&yfrSm odef;oef;csDvkd@owfjzwfcuwfaw? ,if;acwfcg rSwfwrf;rsm;t& Arm+rKd@0ef eENyusefowfykdufcpGm &ckdiftrsKd;om;aygif; 236000 +zKdufaw? (1784-88-twGif;)? rmefatmif+rKd@0ef Armorkdif;&DG;olrsm;uavh rmefatmifu|ef;[d ynmaoaygif;rsm;pGmukd owfjzwfca&? +rKd@okdufacsmif; pkdif;wifacsmif;/ awmifcGif/ }udrfovDae&kd@rSm owfjzwfcHc&a& ajyoltaygif;rSmavh &Gmvkduf/ e,fvkdufcsDvkd@+zKdufaw/ &or#&cdkifokH;yef;eef@ajyolwdukd tkyfvkduftkyfvkdufzrf;+yD;au +rKdufurf;em;rSm yifavurf;+cD&kd@rSm +cHcyf+yD;au jzm;&Deef@jrKyfowfcpGm atedxufwdkif +cHxkd;jyifwd [deDoda&? AD-1788-rSm Arm+rKd@0ef+zKdufaw taemufwkduf0efvufxufu &ckdifajyu zrf;,lvm;ca& olaiawmf 101 a,muf ,kd;',m;udkwkdufzkd@ yD;ykd@&pGmum; vl6000 +zKdufaw? 1797-ckrSm +rKd@0efrif;}uD; ausmfxifpdefzl;vufxufrSm vlaygif; 2000 rif;uGef;apwD

    1 91 91 91 91 9

    1. "P.R.Pearn," King Bering, J.B.R.S, Vol. xxIII, 11,. 1913 P. 445 udka=u@?2? &ckdifoHk;yef@ajrmufrsm;pGmudk zrf;+yD;au Armajyudk,lvm;? xdkif;oHk;yef@ 240000 ausmfudk zrf;+yD;au Armjynfodk@,laqmifvm;a=umif; xdkif;rSwfwrf;&dk@rSm zwf&a&?

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    24/123

    pHausmfxGef;(r[m0dZm)

    1 31 31 31 31 3

    awzkd@vkd@yD;&a&? ,if;tjyif pkdufayG;rSmygvDa& &ckdiftmZmeDaygif; a&m*gzD;/ iwfrGwfjcif;zD;eef@ oDvD&a&vltaygif;&kd @rSm r&DwGufEdkifatmifyif+zKdufaw? Arm&kd @ ac|;wyfaqG;,lvm;cpGmavh trsm;tjym;yif+zKdufaw// ,if;eef@ &ckdiftrsKd;om;&kd @a& &ckdifajytaemufzufjcrf; +Adwdo# t&SdtdEdN,ukr%Dodrf;,lxm;a&a'oudk ukef;a=umif;wrsKd;/ &Da=umif;wzkH/ xGuf+yD;vDuwfaw? pkdufwaumif; awmif&kd;awm&kdif;&kd@udk wkd;0ifvDuwfaw? vltaygif;avh trsm;tjym;yif+zKdufaw// oHawG;/ &rf;ajy@/ rmefatmif/pa& a'o&kd@uyifavh &Da=umif;zGifhum b*Fvm;t0u|ef;/ u|ef;&kdif;&dk@ukd ckwfxGif,Sif;vif;Asmvf eDvDuwfaw// vltaygif;avh tajrmuftrsm;yif+zKdufaw? 1798-ck Arm&kd@ ajrmufOD;ukd odrf;ykduf +yD;aemuf14 E_duft=umrSm &ckdiftrsKd;om; okH;ykHESpfykHa& &ckdifajy taemufzufjcrf; +Adwdo#ykdifeufodk@ ajymif ;&$d@vm;vDuwfaw? uywdef[d&rf;aumpuywdef[d&rf;aumpuywdef[d&rf;aumpuywdef[d&rf;aumpuywdef[d&rf;aumpf (Captain Hiramcox). tpD&ifcHpmt& AD-1799-ckrSm

    &ckdifom;aygif; 4 aomif;/ r[kwfau 5-aomif; ajymif;&$d@vma=umif; az: jyxm;a&? atcsifha& 1799ckE_duf wE_duftwGif; ajymif;&$d@uwfpGm+zKdufaw? &ckdif'kuQaoaygif;teuf w&ufrSm ta,muf20-a,mufpD oDqkH;vDa&// vmvrf;wav#mufrSm vloDtavmif;xyfeDa&// vltkdwd/ a&m*gaowd/ rdcifwd/ta,SwdrSm c&D;=urf;wav#muf r&DrwGufEkdifatmif oDqkH;vDa&? trdtavmif;xufrSm Ekd@pkd@eDa&ta,Swdavh trsm;tjym;yif+zKdufawvkd@ ol@tpD&ifcHpmrSm az: jyxm;a&? tck&ckdifajyrSm qufcHeDa&&ckdiftrsKd;om;taygif;&kd@a& ,if ;tcgu toufroDvkd@ usefvkdufaw &ckdifzkd;zD;ZlZmu qif;oufvma&&ckdiftrsKd;om;wd +zKdufawqkdpGmudk rrdtyf/ rrd&/ vl@awmfvSef&D;orkdif;qufukd vlrod& vlrsKd;qufukdvlyifqufcH&zkd@yif+zKdufaw? ,if;ykdif +zdKufeDcsdefrSm 1798-ck Armbk&ifarmif0kdif;u vlaygif; 4 aomif;eef@oDeyf 2-aomif;&kd@ukd &ckdifajyuawmif;cHyga&? ,if;eef@Zk Arm+rKd@0ef&kd@u ac|;wyfaqG;eDvD&m ,if;E_duf1160-ck wef;aqmifrkef;vqef; 2-&uf t*FgeDrSm vufsmjyef&Gmtkyf Akdvfwkd;pH/ AkdvfaumapG/

    '*Fg;awmif;pm; AkdvfwkH;pH&GD&kd@a& wkdufap/wkdufarmif;wD;vkd@ awmfvSefwdkufckdufuwfaw? ,if;awmfvSef&D;tiftm;pka& ia&;aumufrSm wyfawvkd@ awmfvSefuwfaw? +rKd@ol}uD;OD;oHa'.om; Akdvfcsif;jyeforufvwf&kH;Akdvf/ yvufpm;AkdvfpH&kd@avh r,lurf;atmifwyfrSm wyfaw+yD;au awmfvSefwkdufckdufvDa&? &rf;ajy@+rKd@ol}uD; AkdvfpHjrrSmum; Armaeacs@&kd@u Akdvfcsif;jyefeef@ qufoGufa=umif;ukdodvm;vkd@ uGyfrsufcHvD&a&? AD.1811 (AC 1173)rSm Akdvfcsif;jyefum; ewf+rKdufurf;+cD [m&Aif;u vlpka&cg 1500 avmuf&a&? r,lurf;atmifwyfodk@a&mufawcg vl 3 aomif;txd&vma&// ,if;c&kdufE_dufarvrSm armifawm+rKd@ukdodrf;+yD;au &ckdifwajyvkH; awmfvSef&D;tiftm; jzef@=uufvkdufaw ZGefvtavavmufrSm ajrmufOD;+rKd@awmfrSty usefwajyvkH;ukd Akdvfcsif;jyefodrf;xm;vkdufaw? ,if;aemufykdif; Akdvfcsif;jyefa& up>ye'Dukvm;wef+rdKuftaemufzuf,kd;ilt&yfrSm aZ,sm0wD+rKd@udk awaxmifvkdufaw? Akdvfrsufawmifa&SukdeENdaoeAE

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    25/123

    Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;

    1 41 41 41 41 4

    Akdvfaom=um/ &rf;0+rdKufu Akdvfwkd;atmifausmf rtDt&yfu +rKHawmifpm; Akdvfr_;armif!dk/ wyfr_;Akdvf!dka&mifjzL&kd@ wm0ef,luwf&a&? ajrmufOD;+rKd@ukd Adkvfrsufawmifa&S vrkpm;Akdvfa&Gvl&kd@ 0kdif;0efydwfqkd@xm;a&? rmefatmif+rKd@u vuf&kef;Akdvf/ wdrf=um;Akdvf&kd@ 0kdif;0efydwfqkd@xm;a&? oHawG;+rKd@udk +rKd@okdufpm;Akdvfarmifa0 AkdvfbcsKduf&SD&kd@ 0kdif;0ef;ydwfqkd@xm;uwfaw? ,if;tcsdefavmufrSm Akdvfcsif;jyefa& pkdufwaumif;w&m;ol}uD;yg;odk@ oHpmwapmifykd@vkdufaw? +Adwdo# t&SdtdEdN,ukr%Du vufeufcJ,rf;rD;ausmufulnDygu bmvufaqmifyD;+yD;au rdwfta=u;azG@ta=umif;ukd &D;om;vkdufaw? ,if;tcsdefuyif ,if;ykdifvkyfpGma& Akdvfcsif;jyef. ae;AsL[myif+zKdufaw? awmifrif;}uD; usifhokH;ca& ae;AsL[meef@wla&? yufyif;umvrSm &ckdifajy. t"duywdyuQrSm Armaeacs@eef@ &ckdifwrsKd;om;vkH; +zdKufeDa& ywdyuQ+zKdufaw? Armaeacs@rSm ya'o&kdufaeacs@+zKdufaw &ckdiftrsKd;om;w&yfvkH;ukd ya'o&kdufvlwef;pm;t& zdESdyfowfjzwfeDa& trsKd;om;vuQ%mt&yf&yfukd zsufqD;eDa&? trsKdom;w&yfvkH;ukd rsKd;jzKwfeDa& ,if;eef@Zk a'ydyuQukd az,Sm;wkdufxkwfzkd@twGuf Armya'o&kdufaeacs@. &efzuf+zKdufaw +Adwdo#t&SdtdEdN,ukr%Dukd t&Htiftm;pkt+zdKuf rdwfazG@,lr_ukd awmifrif;}uD;&kd@ Akdvfcsif;jyef&kd@ }uKd;pm;cpGma& obm0usa& rdwfazG@&kHr[kwfab; ajyukdxkd;tyfaurSm;a&? a,auArmya'o&kduf vufatmufcHb0u +Adwdo#t&if;o#if aeacs@vufatmufcHb0wkd@ u|efvufajymif;vJvkduf&kH&muszkd@?

    Akdvfcsif;jyef&kd@ ,if ;ykdifurf;vSrf;csufukd ukr%Dtpkd;&u rvSdrfhwywfvkyfxm;a&? wzufrSmpkdufwaumif;w&m;ol=uD; rpPwmyDap;vf(Mr. Pechak)u Akdvfcsif;jyefukdzrf;zkd@twGuf 0g&rf;xkwfxm;a&? tjcm;wzufrSm Akdvfcsif;jyef. v_yf&Sm;r_udka'gufwmrwf&D;a'gufwmrwf&D;a'gufwmrwf&D;a'gufwmrwf&D;a'gufwmrwf&D; (Dr. Merae)&kd@ykdif yk*~Kdvf&kd@uavh&ckdifawmfvSef&D;.wyfukd tultnDyD;eDjyefa& ,if;tcg +Adwdo#t&if;o#ifaeacs@&kd@rSm tar&duwkdufajrmufykdif;&kd@rSm/ Oa&mywkdufrSm/ tmz&duwkdufawmif;ykdif;rSm/ tdEdN,ajyrSm/ w&kyfajyrSm/ jyifokduf/

    t&if;o#ifaeacs@&kd@eef@ pkduf&D;/ EdkifiH&D;/ pD;yGm;&D;t& +ydKifqkdifwkdufckdufvkd@[deDa& ,if;eef@Zk &ckdifajyudpPjrefrmajyudpP&kd@rSm ra,mifrav vkyfxm;jcif;+zKdufaw? ,if;tcgu +Adwdo#ukr%Da& Armya'o&kduf&kd@eef@ em;avatmif oHwreft}udrf}udrfv$wf+yD;au rdwfazG@zkd@}uKd;pm;eDa& tjcm;wzufrSmavh Armeef@wGif;&D;rSm jyifokduf&kd@ t+yKdiftqkdif +cDukwfzkd@}uHeDa& ,if;twGufwmeef@ Akdvfcsif;jyef&kd@ urf;vSrf;csufukdrjyef=um;ab;eDcuwfaw? Akdvfcsif;jyefrSm ,if;E_dufwrkd;vkH; &ckdifajyukd xdef;xm;Ekdifuwfaw? +Adwdo#wyfu xGufeDuwfaw tdENd,trsKd;om; pkdufom;wd rdrdwyfwGif;odk@ 0ifzkd@aqG;aEG;vDa&? vufeuf&duQukdcufcufcJcJpkvD&a&? rkd;ukefau Armaeacs@eef@ &ifqkdif&zdk@yif+zdKufaw? pkdufr_pkduf&mudpP&kd@ukd pD;pD;pkdufpkdufjyifqifxm;vDa&? a,auavh vufeufac;,rf;rD;ausmufeef@ pkdufynmzufrSm aumif;aumif;}uD;tm;eJeDa&? tcsKd@wyfom;&kd@rSm 0g;c|efukdyif vufeufukdifaqmif&a& pkdufynmvdusifh&D;ukdavh pkdufayG;wGif;rSmvkyf&a&vkd@qkd&zkd@yif? Zm+zdKufvkd@av;qkdau pkdufwaumif;aezufu ap;&kH;&D;vkyfpkdifuav; +Adwd

    o#&kd@rodatmif +rDatmufap;&kH;&D;ukd&m vkyfEkdifca&? a,+yD;au pkdufcsDvm&a& wrkd;wGif;vkH;rSmavhvdhusifhzkd@aumif;aumif;r&Edkif? tkd;ykduf/tdrfykduf +AD;v$m;eD&a& &ckdifvl@tazG;tap;a& aeacs@ 2-wkdif=um;

    2 12 12 12 12 1

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    26/123

    pHausmfxGef;(r[m0dZm)

    1 51 51 51 51 5

    rSm &kef;uefeD&pGmu avGa&tvkyfr[kwf? Zmyif+zdKuf+zdKuf Akdvfcsif;jyef.awmfvSef&D;a& aeacs@qef@usif&D;tpkduftrSefyif+zKdufaw? 1811-ck/ 'DZifbmvukda&mufvwfawtcg Armaeacs@ ya'o&dkufarmif0kdif;a& a=u;a=umif;/ &Da=umiff;pkduf2-a=umif;u &ckdifjywkd@v$wfvkdufaw rtDacsmif;wkdufayG;rSm &ckdif&kd@,_H;edrf@vkd@ awmifykdif;u &Dwyftm;vkH;a& pae;cHwyfeef@pkap;eD&a&? yifava=umif;wkdufayG;rSm ,_H;edrfh&jyefa& bkwftpD; 300 vlwaomif;teuf 200 ysufpD;vD&a&?

    ,if;a=umif; Akdvfcsif;jyefa& wyftm;vkH;udkpkap;+yD;au usdef;u|ef;ucHkcHjyefa&? tiftm;rr#vkd@aZ0wDcHwyf+rKd@wkd@ xyfqifhqkwfcGm&jyefa& 1812-ck/ ZEM0g&DvavmufrSm (1173-ck jymokdvajy@ A'l;ed)&ckdifwjyvkH;u vlaygif; 90000 (ukd;aomif;)ukd odrf;,lac:aqmif+yD;au pkdufwaumif;aezufokd@ ckd0ifvD&a&? Armaeacs@&kd@um; xuf=uyfvkdufygvm+yD;au armifawm+rKd @cJwyfu &yfvDuwfaw?,if;aemuf Armaeacs@&kd@a& +Adwdo#ukr%Dyg;okd@ oHpmurf;vSrf;+yD;au Akdvfcsif;jyef vuf&kHef;Akdvfeef@wuG&ckdifajyol&kd@ukd jyefawmif;vDa& &ckdifbk&iftqufquf. ydkifeufae+rD+zKdufaw pkdufwaumif;'*g;&kd@ukdjrefrmrif;bm; yD;tyf&efawmif;vDa&? ryD;tyfau pkdufjyKzkd@vkd@+cdrf;ajcmufvDa&?

    1812-ck/ (1174-ck uqkHv)rSm Akdvfcsif;jyef. vuf&DG;pifwyfa& ia=u;awmifcHwyfudk 0ifpD;+yD;au Armaeacs@wyfr_; ivGef;ajyudk uGyfrsufvkdufaw// ,if;tcsdefavmufrSm t*FvdyfpkdufAkdvfume,fvfarmf*ef(Canal Margan)u Akdvfcsif;jyef. rdom;pkeef@ vuf&kHef;Akdvf/ vrkpm;Adkvfa&$&kd@ukdzrf;qD;+yD;au pkdufwaumif;tusKdif;axmifrSm csKyfxm;pDa&// ,if;rSm vuf&kef;AkdvfauGvGefvDa&/ usefawmfvSef&D;rdom;pkudk '*g;+rKd@rSm tauscsKyfeef@ tdrfwaqmifrSmxm;vDa&? Akdvfcsif;jyefum; awmfvSef&D;atmifvHukdv$ifhxlajr; v$ifhxljyD;au r,lurf; r*Fvm=uD;awmifrSm wyfcsxm;a&? aemifawmf av;+rKd@pm;Akdvfatmifausmf '*Fg;awmifpm;AkdvfwkH;pHa&G/ Akdvfapmfum; a,mufzawmf AkdvfoufESH&kd@eef@ ap;&kH;+yD;au

    Armaeacs@udk qufvufwkdufckdufarmif;xkwfaw? rkd;apu|ef;wkdufayG; (1174ck/ jymokdv)rSm ,_H;edrfhvkd@a&Smufacsmif;zsm;wkd@ qkwfvD&a&/ ,if;E_duf wykd;awG;vrSm o&ufcsKd+rdK@ukd awvDusifa&? crD;/ +rKd/ ouf/csif;/ pa& vlrsKd;pktm;vkH;udk pkap;wyfazG;+yD;au orufawmfwdrf=um;Akdvfukd wyfr_;cef@tyfvkdufaw?up>ye'D+rdKufnm/ ul0wkdufayG; (1175-ck/ jymokdv)rSm ,_H;edrfhvDjyefvkd@ wyfqkyfcH&a&? ,if;vrSmyifAkdvfcsif;jyefa& pkdufwaumif;aeokd@ ckd;0ifvD&a&?

    1813-ck/ (1175-ck/ waygif;v)rSm Arm+rKd@0ef aemf&xmqkdola& &ckdifvloefvljyef&kd@eef@ pkdufwaumif;ae+rDu jyefvmuwfaw tdrfaxmifao pkduf+yD;&kd@udkyg &ifukd"g;eef@acG;+yD;au usD;pm/ iSufpm/au|;vDa&// tjcm;wzufrSm +Adwdo#ukr%Duavh Akdvfcsif;jyefukdzrf;&au tdENd,&_yD'*F g; 5000 ol@vufatmufcH Akdvfudkzrf;&au &_yDaiG 1000 yD;zkd@vkd@ qkaiGxkwfqifh a=ujimvkdufaw? AD-18 &mpktqkH;19-&mpktp umvrSm tz&ckdifajyrSm 3 yGifhqkdif pkdufayG;cif;usif;eDc&a&? aeacs@ 2 &ef=um;rSm &ckdifvlr_

    tazG;tap;=um; ysKdufeDc&a&? Armaeacs@ usL;ausmfpumvu &ckdifvl@tazG;tap;udk tvSyvEkd;aqmifE_difa&? acgif;aqmifaumif;ray:xGef;c? a,auavh trsm;pkudk wef;avG;acsmif;u awmifrif;}uD;

    2 22 22 22 22 2

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    27/123

    Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;

    1 61 61 61 61 6

    ausmfxGD; OD;aqmifEdkifca&// aeacs@ya'o&kdufukd t"duywdyuQxm;+yD;au +Adwdo#aeacs@ukd vufatmufcH ywdyuQxm;vkd@ t&Htiftm; tultiftm;t+zdKufxm;zkd@ }uKd ;pm;cuwfaw? a,auavhukd,f&kd@tcsif;csif; ap;&kH;r_tiftm;ae;yg;cvkd@ awmfvSef&D;,_H;edrf@c&a&? ig&kd@ckduftwGuf ocFef;pm,lp&myif+zKdufaw? ,if;aemuf Akdvfcsif;jyefa& 3 yGifhqkdifpkdufayG;ukd qufvufqifaEG;a&? ol@vufxufrSmap;&kH;&D;aumif;rGefvma&? a,auavh vufeuftiftm;eef@ pkdufynmtiftm; tqrwef edrfhuseDa&twGufeef@ aeacs@ 2-&ef.'%fa=umif; ,H_;edrfh&a&? ,if; 3 yGifhqkdiftax;rSm +Adwdo#aeacs@u y&da,ta=uG0qkH;+zdKufvkd @ &ckdiftiftm;ukd xGm;xGm;nufatmif pkdufuZwf+yD;auxm;ca&? wzufrSmAkdvfcsif;jyefukd awmfvSef&D;rvkyfEkdifatmif t=uyfukdif+yD;au Armaeacs@ukd rdwfvkdvdk/&efvkdvkd qufqHxm;a&? vlrsKd;&D;pdwfjyif;xefa& Armaeacs@&kd@um; rGeftrsKd;om;udk rsKd;jyKwfatmifowf+yD;au rGefajyukdArmajyvkyfykdufvkdufawykdif &ckdifajyukdvkyfzkd@}uKd;pm;vDa& +Adwdo#&kd@um; attuGufukdjrif+yD;om;+zKdufaw? &ckdifajy jrefrmajyudk ol&kd@odrf;ykdufzkd@ }uKd ;pm;eDuwfaw? &ckdiftiftm; xGm;xGm;ysufvkd@ evefrxlEkdifatmifxd ol&dk@apmifha=u@eDca&? ,if;+yD;rS&m &ckdifukdt&Htiftm; rDG;Zyf+yD;au Armajyudkodrf;zkd@tm;xkwfxm;a&// ,if;ykdiftm;xkwf}uHpDcsufukd t*Fvdyf-jrefrm pkdufayG; 3 ayG;pvkH;rSm oufoDt+zdKufwGd&a&// ,if;pkdufayG;wd +zdKufvwfaw? &ckdifpkdufwyf&dk@ (Magh Corpo) azG@+yD;au ap;&kH;odrf;oGif;,lvm;ca& +Adwdo#t&if;o#ifaeacs@&kd@. y&da,um; azG;rD;eef@avhwla&? wazG@azG@avhavmifa&? 3-yGifhqkdif&efokH;OD;rSm tm;ae;qkH;+zKdufaw? &cdkifukd &ckdiftz+rDjyifrSmyif Armaeacs@vufcsufeef@ xGufxGuf}uDatmif rodrom r[kwfau ododomom uZwfxm;ca&? a,+yD;au &ckdifukdt&Htiftm;vkyf+yD;au Armudkwkdufckdufodrf;,la&;? &kd;ajzmifhola& aumufusKdufaw t=uHorm;yg;rSm ,m,Dus&pajr;?AD.1813-ck/ o&ufcsKd cHwyf+rKd@uqkwf+yD;au pkdufwaumif; awmif&kd;aeukd0ifvm;ca&? Akdvfcsif;jyefa&

    +rKHaxmif(Tripura State)

    jyefa& awmif&kd;wcGifrSm wyfpcef;wd jzef@aqmuf+yD;au &duQmvufeufpkaqmif;xm;vDa&// *sLvkdifvrSm [&bif;ukd0ifpD;+yD;au rdrd.orD;awmfai 2 yg;udk ,lvm;ca& rdcif'*grSm tzrf;cHeD&a&// &ckdiftabmifr&kd@eef@ twlwleDxkdifa& ,if;orD;awmf 2 yg;ukd awmfvSef&D;eD+rDuyifrdrdeef@twleDxkdifpDa&? atmufwkdbmvrSm Akdvfcsif;jyefa& ukr%Dtpkd;&yg;okd @ pm&D;+yD;au rdrdukd,fraESmifh,Sufzkd@ &ckdifajyukd &ckdif&atmif}uKd;pm; tm;xkwfaw awmfvSef&D;vrf;a=umif;ukd raESmifh,Sufzkd@ta=umif;=um;vkdufaw? ,if;tcsdefrSm ukr%Dtpkd;&ukd w&m;ol}uD; rpPwmyDacvfu Armpkdufwyfeef@yl;aygif;vk d@ &ckdifhawmfvSef&D;ukd t+rKdwfjzKwfzkd@}uHpDxm;a&? Armeef@qufqH&D; tqifrajya&cgukr%Dpkdufom;wcsKd@ukd wyfuxGuf+yD;a&ykdifvkyf+yD;au Akdvfcsif;jyefukd owfzkd@wifjyvDa&// ,if;w&m;ol}uD;u &ckdif&kd@a& ukd,fajyukd,fjyef&&D;rSm aumif;aumif; nDnGwfuwfawtwGufa=umif; &ckdifukdvkH;0tultnDryD;zkd@ pkduf&D;t& tquftoGufrvkyfzkd@ukdavh xyfrHwifjyxm;cvDa&? Akdvfcsif;jyefum;

    &ckdifajyukd &ckdifjyef&atmif toufudkyD;qyf+yD;au toufxufqkH; }uKd;pm;ca&? r,l+rKdufa=umif;uwkdufckdufvkd@ ratmifjrifEkdifa&cg ukvm;wef+rdKwf!Smu pkefqif;+yD;au ajrmufOD;+rKd@awmfudk jyefodrf;zkd@

    2 32 32 32 32 3

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    28/123

    pHausmfxGef;(r[m0dZm)

    1 61 61 61 61 6 1 71 71 71 71 7

    }uKd;pm;ca&? aemufqkH;rSm AD.1815-ck/ *sefe0g&Dv 25 &ufrSm "rRwmoabmtwkdif; Akdvfcsif;jyefauGvGefvDa&? 28 &ufedrSm tavmif;awmfukd aumif;pGmrD;oif+*vfvDa&? Akdvfcsif;jyefauGvGef+yD;aemuf&ckdifvlrltazG;tap;rSm wpwp tiftm;qkwf,kwfvm;ca&// usefa&acgif;aqmifwdudkavh +Adwdo#aeacs@&kd@u wa,mufcsif;/ wa,mufcsif; ESdrfeif;ykdufvkdufaw? ewf+rKdufuxufjcrf; tpdyfcH&a&// &ckdifajyrSm Armaeacs@&kd@vufcsufa=umif; &ckdifhoGD;yifavxGef;eDca&? &ckdift&kd;awmifykdifykHeDa&// wajyvkH;rSmum; rD;ckD;wvlvl/ cGD;wtltl/ rsufa&wokwfokwfE_yfa& w,Syf,Syf +zdKufeDc&a&? Zmykdifyif Armaeacs@ya'o&kduf vufatmufrSm 1146-u 1186-txd (AD.1784-1824) E_dufaygif; 40 wdwd u|efb0.'kuQtaygif; ukd u|efb0. tqkH;0ef'%fukd i&JwGif;qkH; usatmifcHpm;cuwf&a&?

    (c) NAdwdoQt&if;oQifaeacsUudkawmfvSefjcif;(c) NAdwdoQt&if;oQifaeacsUudkawmfvSefjcif;(c) NAdwdoQt&if;oQifaeacsUudkawmfvSefjcif;(c) NAdwdoQt&if;oQifaeacsUudkawmfvSefjcif;(c) NAdwdoQt&if;oQifaeacsUudkawmfvSefjcif;1919191919-----&mpk&ck di fawmfvSef&D;&mpk&ck di fawmfvSef&D;&mpk&ck di fawmfvSef&D;&mpk&ck di fawmfvSef&D;&mpk&ck di fawmfvSef&D;

    &ckdifajytwGif;rSm 3-yGifhqkdif &efol 3 OD;teuf &ckdiftrsKd;om; awmfvSef&D;tiftm;rSm Akdvfcsif;jyef auGvGefuaw;u w&Gd@&dG@usqif;vm;c,m+zKdwfaw? t*ktcgrm +Adwdo#t&if;o#if aeacs@eef@Armya'o&kdufaeacs@&kd@ tif ;tm;+ydKifqkdifr_ tpjyKvm,m+zKdufaw? +Adwdo#&kd@rSm usqif;+ydKysufeD,m+zdKwfaw? &ckdiftrsKd;om; awmfvSef&D;tiftm;ukd t&Ht+zdKufodrf;oGif;,lzkd@ }uKd;pm;vma&// +Adwdo#&kd@y&da,ukd Ak'

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    29/123

    Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;

    1 71 71 71 71 71 81 81 81 81 8

    ,if;oabmwlnDcsuft&,if;oabmwlnDcsuft&,if;oabmwlnDcsuft&,if;oabmwlnDcsuft&,if;oabmwlnDcsuft&(1) Arm&kd@udk &ckdifajyuwkdufxkwf&ef?(2) vufeufeef@ pkdufom;wd tultnDyD;&ef?(3) pkdufumvtwGif; pkdufp&dwfukd +Adwdo# ukr%Dtpkd;&u wm0ef,l&ef?(4) &efolxGufvm;+yD; &ckdifwajyvkH;ukd odrf;ykduf+yD;au &ckdifajyukd &ckdifrif;om;rsm; vufukdjyefvDyD;tyf&ef?(5) +Adwdo#ukr%D tpkd;&ukd&ckdif&kd@u pkdufp&dwf 2 qwdwdyD;tyf&ef?(6) +Adwdo# ukr%Dtpkd;&a& &ckdifajyu vkH;0OokefxGufcGmvm;&ef?(7) +Adwdo# tpkd;&a& &ckdifajy olrsm;yg;rSm uwdokdufpmaw&ef ajyol&kd@udk r&ufpufrapmf

    um;&ef?(*) pkdufcsD/ pkdufwkduf&m&kd@rm &cdkif&dk@u OD ;aqmifvkd@vrf;nGefjy&ef?

    trSefrkcs? oufpGefUMuavmU?trSefrkcs? oufpGefUMuavmU?trSefrkcs? oufpGefUMuavmU?trSefrkcs? oufpGefUMuavmU?trSefrkcs? oufpGefUMuavmU?"rRwmvrf;rSef/ qkd;a=umif;=uHv#uf/wHqkd;ukdpm;/ vdrfavhxm;aomf/aemufom;wzef/ ao;rcHESifh?EkdifiHwum/ [l&m&mY/ynmESifhOm%f/ oifhpGmzefI/wm0efrysuf/ okdufpm&Gufvsuf/

    toufukdvSD;/ oDG;acsmif;pD;rS/tjyD;=uH@ckdif/ EkdifiHwkdif;+rKd@/tpkd@pkd@eef@/ ukd,f+rKd@ukd,fajy/ukd,fXmaeukd/ &vDzl;w/atavmuonf?atmufus rcHcsifaoma=umif;?a';0ef}uD;u wkdif;ajy. vGwfvyf&D;vrf;a=umif;twGuf toufpGef@zkd@ukd rawGa0uwfauh?

    aeacs@&kd@. aumufusKdufpkdif;av;a& rw&m;zdEdSyfrlukd awmfvSefwkdufcdkufuwf? vGwfvyf&D;ukd oDG;eef@&if;vkd@,luwf? wkdif;ajywm0efukdoduwf? okdufpm[duwfvkd@ rSm=um;xm;ca&? ol@u|efrcHpdwfukd a&;a&;awmufawmuf jyoazG@qkdxm;ca&?

    2 52 52 52 52 5

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    30/123

    pHausmfxGef;(r[m0dZm)

    1 81 81 81 81 8 1 91 91 91 91 9

    NrK dUolBuD;oDwrf;pm&wkNrK dUolBuD;oDwrf;pm&wkNrK dUolBuD;oDwrf;pm&wkNrK dUolBuD;oDwrf;pm&wkNrK dUolBuD;oDwrf;pm&wkO'gef;rusD / +zdKuf&vDjcif;/wkdif;ajyukd=uH/ atmifausmfZHrSm/=uHur$DaESmuf/ wusdyfajcmuf&kd@/,Gif;azmufokdufpm/ ol&kd@rSmum;/0rf;pmpm;cGuf/ wxyfwGufukd/woufpmxif/ cGD;tjrifa=umifh/wkdif;cGifomap/ ig&kd@ajyavh

    olajy+zdKuf&/ 0rf;ae;pGaw;?rdzq&m/ ayg&%m&kd@/a0g[mxkH;a[mif;/ vlAl;a'gif;ukd/raygif;azmf&m/ qkdwkHygav;/,Gif;umowd/ aygif;azmfrdI/vuf[d'kuQ/ ig}uKH&.?b0wpkduf/ vljyef+zdKufu/tokdufckyif/ =uHpDcsifonf?atwGif rrDEkdifaoma=umifh?+rKd@ol}uD;u tacsmiform; okdufpmazmuf&kd@a=umifh olu|ef+zdKuf&auavh b0tokduf/

    vljyef+zdKufau/ qufvkd@trsKd;om;twGuf awmfvSefzkd@ta=umif;ukd azG@qkdrSm=um;xm;ca&? ,if;awmfvSef&D; aemufykdif;rSm av;+rKd@acsmif;u AkdvfcsKdufpHuav@ av;+rKd@acsmif; awmifolv,form;&kd@ukd ap;&kH;+yD;au vlusifhrusifha&aeacs@ukd awmfvSefarmif;xkwfzkd@twGuf wkdufayG;okduf/ vrf;pkdifokdufw&yfudkcsrSwfvkdufaw? ,if;aewcGifukd ap;&kH;+yD;au tckdiftrmwyfapG;xm;vDa&? vufeuftiftm;csif;rr#vkd@&ckdifrsKd;csKduf/ ajycsKduftajrmuftrsm; usqkH;vm;ca&? AkdvfcsKdufpHuavh &ckdifajyuqkwfcGm+yD;au Armajyodk@ckd0ifvDa&? ,if;tcg Armbk&ifrSm armifvGif+zKdufaw? +Adwdo#ukr%Dtpkd;&u armifvGifbk&ifyg;wkd@oHpm&GD;+yD;au &ckdifawmfvSef&D;acgif;aqmif AkdvfcsKdufpHukd awmif;cHvDa&? bk&ifarmifvGifrSm +Adwdo#udka=umufykH&a&? r[kwfau tdrfeD;csif;EkdifiHom;csif;csif; tmCww&m; }uD;rmykHaygufaw? tm&SwkdufwwkdufvkH;udk u|efjyKvkyfzkd@vma& +Adwdo#&kd@ &ef }uD;rm;ykHukd rjrifEdkifab; &ckdifawmfvSef&D;acgif;aqmif.vGwfvyf&D;}uKd;yef;rludk remvkd0efwkdpdwf xm;ykHaygufaw? ,if;a=umifh &ckdifawmfvSef&D;acgif;aqmif

    2 62 62 62 62 6

    1? armifvGif/ b}uD;awmf 1819-13

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    31/123

    Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;

    1 91 91 91 91 92 02 02 02 02 0

    r[mrdwft+zdKuf a=u@&zkd@tpm; ajymif;jyefa=u@+yD;au aygufqdef&kd;vkyfca&? AkdvfcsKdufZHukd zrf;+yD;au+Adwdo#ukr%Dtpkd;&ukd qufovkdufaw? bk&ifarmifvGif. tjrifwkdrl/ tjrifusKdOf;rla& Armorkdif;ukdykdvkd@ ndufywfpDa&?

    AkdvfcsKdufpHudk +Adwdo#&kd@u pkdufawG tusKdif;axmifrSm csKyfxm;vkdufawcg axmifwGif;rSmyiftusKdif;om;&kd@udkap;&kH;+yD;au axmifwGif;awmfvSef&D; vkyfjyefvDa&? ,if;a=umif; trsKd;om;vGwfvyf&D;twGuf usL;ausmfolaeacs@udk armif;xkwfwkdufxkwfzkd@}uKd;pm;vkd@ AkdvfcsKdufpHudk usL;ausmfa&aeacs@&kd@uw&m;pD&ifjyefa&? }uKd;rdef@csrSwfum owfjzwfjyefa&? AD.1829 azazmf0g&DvrSm oHawG;aeu tavausmfol}uD; AkdvfatmifomOD;a& awmifolv,form;&kd@udk ap;&kH;+yD;au &ckdifajyol&kd@ukd oDG;pkwfacsavSeDa& +Adwdo#aeacs@ukd wkdufckdufaw? ukd,fhwyftiftm;eef@ oHawG;+rKd@ukd csDwufwkdufckdufawtcg aeacs@t&m[d+zKdufaw uywdefa*:'if(Captain Gordon) usqkH;vDa&? a,auavh oHawG;+rKd@udkum; rodrf;ykdufEkdifc// a,+yD; rt/D ykvdyfpcef;ukd 0ifpD;+yD;au ykvdyftm;vkH;ukd uGyfysufvkdufaw? +Adwdo#wyf&dk@uxyfqifh zdwkdufvma&cg tiftm;rr#vkd@ Armajyax;odk@ qkwfvD&a&// ,if;rSmyif AkdvfatmifomOD;auGvGefvDa&? AD.1831-rSm }udrfovDq&mawmfa& +Adwdo#aeacs@&kd@udk armif;xkwfzkd@twGuf trsKd;om;awmfvSef&D;w&yfukd vkyfaqmifca&// awmifykdif;aewcGifrSm q&mawmf. vkyfaqmifcsufwda&aumif;aumif;xda&mufca&// aemufqHk;rm ESdrfeif;pGmudk cHvkduf&a&/?

    AD.1870-71rSm ajrmufOD;+rKd@aeu AkdvfarmifOD;jzLa& &ckdifrif;qufokdufw&yfukd xlaxmifzkd@vkd@ awmifolv,form;&dk@udk ap;&kH;+yD;au trsKd;om;awmfvSef&D;w&yfukd vkyfaqmifvDa&? usL;ausmfolaeacs@&kd@um; vufeuftiftm;eef@ AkdvfarmifOD;jzLukd wkdufckdufzrf;qD;+yD;au owfjzwfvkdufaw? AD.1890-oHawG; }uDovDu ausmufpdrf;Akdvf x=uGawmfvSefa&? ,if;E_dufrSmyif oHawG;q&mawmfOD;

    aqmif+yD;au oCFmawmftrsm;u Ak'm+Adwdo#aeacs@ vufatmufuauwifzkd@awmfvSefuwfaw// oHawG;+rdKufw&kd;u vlol&kd@udkap;&kH;+yD;au +rKd@ukd0ifpD;a&// ,if;wkdufayG;rSm q&mawmfeef@wuG &[ef;awmft&dk usqkH;ysHvGefvm;&a&/ usef&[ef;awmf&dk@rSmavh tzrf;tcsKyfcHuwf&a&?,if;E_dufrSmyif ajrmufOD;+rKd@ae ausmufawmf+rKd@ae/ &aohawmif+rKd@ae&kd@rSm awmfvSefx=uGrl trsm;tjym; ay:aygufca&? Akdvf=umxGef;/ Akdvfa&$vS/ Akdvfb&kd @a&/ +Adwdo#aeacs@ukd awmfvSefwkdufckdufuwfaw? oHawG;aeu Akdvfausmf0uavh awmifykdif;uyif ajrmufykdif;txd a'gufacsmufawmfvSefwkdufckdufvDa&// ajrmufOD;+rKd@ae/ ausmufawmf+rKd@ae&kd@rSmav; t}uD;taus awmfvSefwkdufckdufeDa&//aemufqkH;rSm usL;ausmfol&kd@u zrf ;qD;owfjzwfvkdufaw? AD.1891-ck/ pufwifbmvrSm &aohawmif+rKd@ae/ ulawmif&Gm. 3 qufajrmuf u|eff;tkyf+zKdufaw Akdvfcsif;zkd@eef@ om;armif azmfatmif&kd@a& r,lurf;wcGif awmifolv,form;&kd@udk ap;&kH;+yD;au/ r*Fvm}uD;awmifeef@ qdyf}uD;csKdifrm wyfpcef;aqmuf

    vkyfxm;uwfaw? +Adwdo#aeacs@&kd@ukd armif;xkwf+yD;au rif;qufokdufxlawmifzkd@ }uKd ;pm;cuwfaw?1892-ck/ azazmf0g&DvrSm om;tzESpfa,mufpvHk;udk zrf;qD;rdvdk@ pdkufawGtusKdif;axmifrSm wdkuf

    2 72 72 72 72 7

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    32/123

    pHausmfxGef;(r[m0dZm)

    2 02 02 02 02 0 2 12 12 12 12 1

    ydkufxm;vdkufonf? a,tcg tusdKif;om;w&mavmuf axmifwGif; x=uGawmfvSef+yD;au Adkvfcsif;zdkom;tzudk wdkufuv$wfvdkufuwfaw? ,+yD;au axmifudkazmufxGif;zdk@ wdkufcdkufuwfaw? aemufqHk;rSm e,fcsJ@&dk@. wef jyefwdkufcdkufr_a=umifh trsm;usqHk;+yD;au +idrfusvm;c&a&? Adkvfcsif;zdk&dk@ om;tzudke,fcsJ@&dk @u }udK;rdyD;+yD;au owfjzwfvdkufaw? t*kydkif awmfvSef&D;wdkufcdkuf x=uGr_rsdK;udk +Adwdo#e,fcsJ@&dk@u &ckdifajyudk rw&m;vdrfav odrf;ydkuf+yD;au 1826-ck/uyifpvDpGm 1916-ckxd+zdKufaw?wap;w&Hk;aw;/ wajyvHk;/ wrsKd;om;vHk; awmfvSef&D;rsKd;/ ray:aygufEdkifcauavh wyg;u|efpepfudkum;wcgav;acgif;iHk@rcHcuwf? trsKd;om; awmfvSef&D;vrf;a=umif;udkavh wcgavhravG;cuwf? udk,fhajyudkudk,fjyef&&D;twGuf tjrJwrf;}udK;yrf;cuwfaw? udk,fydkifjyXmef;cGifh(Self Indentily)udk toufyD;vdk@toufxufqHk; wdkufvm;cuwfaw? 1916-ckESpf aemufydkif;rSmum; &cdkifvlr_tazG@tap; tawG;ac:topftqef;wd odjrifvmuwfvdk @ &ckdiftrsdK;om; awmfvSef&D;a& umvwckudk jzwfoef;eDca&?+Adwdo#aecsJ @ t&if;o#ifwdk@udk trsdK;om;awmfvSef&D;ESifh wdkufcdkufarmif;xkwfaw? &cdkiftrsdK;om;acgif;aqmif}uD;&dk@a& Zma=umihfw,H_;aw; ,_H;eD&av;qdkpGmudk ateD&mrSm wqdwfauavmuf qef;pdkuf+yD;au aumufcsufxkwf=unfhvdkufawtcgrSm atmufygtwdkif;wdG&a&//

    1? ,if;tcgu +Adwdo#e,fcsJ@wdk@ usifhoHk;eDa&pepfrSm t&if;&Sifpepf+zdKufaw? awmfvSef&D;acgif;aqmiftrsm; udkifqGJxm;a&pepfrm ya'o&dkufpepf+zdKufaw? ,if;a=umifh pepfcsif;t& awmfvSef&D;bufu wqifhedeDca&?

    (2) +Adwo#aecsJ@&dk@ udkifpGJxm;a&pGmu acwfrDvufeuf+zdKufaw? awmfvSef&D;orm;&dk@ udkifpGJxm;a&pGmu omrmef &DS;vufeuf+zdKufaw?

    (3) +Adwdo#aecsJ@&dk@ pdkufap;urf;/ pdkufynm/ pdkufoHk;qD;0g;eef@ ckdufrDOya't& ap;&Hk;xm;a&

    wyfazG@&dk@[da&// ,if;wyfazG@tm;vHk;rm avhusifh+yD;om;+zdKufaw? awmfvSef&D;orm;&dk@rm,if;ydkif t*Fg&yfeef@ ajyhpHka&wyfazG@r[dc?(4) ,if;tjyif &ckdiftrsdK;om; awmfvSef&D;orm;rsm;rSm ap;&Hk;&D;/ ap;urf;xdrf;odrf;&D;/ pa&

    awmfvSef&D;. t"dut*Fg&yfrsm; csdK@awheDc&a&? xyfvdk@ &cdkifhtrsdK;om; awmfvSef&D;ordkif;a=umif;wckvHk; (18 &mpk awmfvSef&D;eef@ 19 &mpkawmf vSef&D; ( 1784-1916)udk jyefavoHk;oyfa=uhygau

    (u) Armya'&mZfaecsJ@udk awmfvSef&mrm +zdKuf+zdKuf (1784- 1824)(c) +Adwdo# t&if;o#ifaecsJ@udk awmfvSefpGmrm +zdKuf+zdKuf (1824- 1916) t,H_;aygif; ajrmufrsm;pGmudk&ifqdkifcpGmudkwdG@&a&? Zma=umihf ,if;ydkifqHk;,H_;pGm xyfeD&a&av;qdkpGmudk okawoevkyfa=uh&zdk@yif+zdKufaw? &oavmuf tcsuftvufwdudk qef;pdkufa=uh&zdk@yif+zdKufaw? ,if; 18 &mpk/ 19-&mpkawmf

    vSef&D;rm(1) awmfvSef&D;. t"du0if&dk;+zdKufaw ap;&Hk;&D;tiftm;ae;yg;jcif;?

    2 82 82 82 82 8

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    33/123

    Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;Zmvkyfuwfzdk@av;

    2 12 12 12 12 12 22 22 22 22 2

    (2) awmfvSef&D;oabmw&yf ckdifcdkif/ aESmif;aESmif;r[djcif;?(3) &efoltajctae/ udk,ftajctae/ ajyoltajcaet&yf&yfudk pdpd/pyfpyf rqef;pdkufauawmfvSef&D;umv &ifusufatmifxd rapmifhqdkif;ab; awmfvSefwdkufcdkufjcif;?(4) pdkuf&D;/ pdkuf&m/ wdkufae;/ wdkufem/ vkyfae;/ vkyfem ae;jcif;?(5) r[mrdwftiftm;pk/ t&Htiftm;pk&dk@udk pepfwusrudkifwG,fjcif;(6) aecsJ@ ESpfwdkift=um;rSm &kef;uefr&jcif;? pa& tcsuftvufwda=umifh t,H_;aygif;rsm;pGm

    eef@ &ifqdkifcuwf&a&? ,auav; ,if;acwfu awmfvSef&D;rSm aumif;rGefjywfom;a&tcsufwd trsm;}uD;[dpGmudkav;wdG@&a&?

    ,if;&d k Uum;,if;&d k Uum;,if;&d k Uum;,if;&d k Uum;,if;&d k Uum;(1) cH,lcsuf cdkifcdkifaemif;aemif;[djcif;/ &ckdifajyudk EdkifiHwEkdifiHvdk@ twdtuscH,ljcif;/ &ckdifhvl@tazG@tap;udk woD;wjcm; vl@tazG@tap;t+zdKuf cH,ljcif;?(2) &efoludk oabmxm;jywfom;jcif;/ &cdkifudku|efjyKxm;ol aecsJ@tm;vHk;udk cg;cg;/ oD;oD;/jywfjywf/ om;om;qef@usifjcif;?(3)olu|efrcHpdwf tajyht0[djcif;/ &ckdifEdkifiHeef@ trsdK;om;vyfvGwf&D;udk tjywftom;vdkvm;jcif;?trSefyif ,if;acwfu awmfvSef&D;rSm aecsJ@qef@usif&D;/ trsdK;om;awmfvSef&D;yif+zdKufaw?

    ya'o&mZfpepfudk vufcHxm;auavh aecsJ@pepfudkum; jywfjywfom;om; qef@usifwdkufcdkufcuwfaw?vyfvGwf&D;wdkufayG;twGuf toufudkyD;tyf+yD;au toufxufqHk; wdkufcdkufcuwfaw? tz&cdkifvGyf

    vwf&D;twGuf toufeef@oDG;udk +rD}uD;rSm yEMufausmuf+rdKufcs+yD;au awmfvSefwdkufcdkufvm;uwfaw?,if;awmfvSef&D; ausmuf+rdKufudk tqifhqifhjrSifhwif+yD;au &cdkifvGyfvwf&D;udk wnfaqmuf&zdk@yif+zdKufaw? a'trsdK;om;awmfvSef&D; ordkif;trGDqufudk t*kacwf &ckdiftrsdK;om;w&yfvHk; qufvufcH,l&zdk@yif+zdKufaw? a'ordkif;quf&m ig&dk@twGufrSefuefa& ordkif;quf&m+zdKufaw? obm0usa& ordkif;quf&m+zdKufaw? a,au ig&dk@Zmvkyfufzdk@av;qdkau a'trsKd;om; awmfvSef&D;ordkif;qufudk qufvufwm0ef,l&zdk@vdk@ ajym&zdk@yif+zdKufaw?

    (*) NAdwdoQtd(*) NAdwdoQtd(*) NAdwdoQtd(*) NAdwdoQtd(*) NAdwdoQtdENdENdENdENdENd,EdkifiHqdka& pD;yGm&D;pm;usufBuD;udk azGUap;jcif,EdkifiHqdka& pD;yGm&D;pm;usufBuD;udk azGUap;jcif,EdkifiHqdka& pD;yGm&D;pm;usufBuD;udk azGUap;jcif,EdkifiHqdka& pD;yGm&D;pm;usufBuD;udk azGUap;jcif,EdkifiHqdka& pD;yGm&D;pm;usufBuD;udk azGUap;jcif;AD.1885 rm +Adwdo#t&if;o#ifaecsJ@&dk@ Armbk&ifoDaygrif;udk zrf;qD;vdkuf+yD;au ol@ydkifeuf

    tm;vHk;udk odrf;,lvdkufaw? ,+yD;au &ckdif/ o#rf;/ ucsif/ u&if/ rGef/ csif;/ u,m;/ Arm tm;vHk;udkpkaygif;vdkuf+yD;au +Adwdo#Am;rm;+Adwdo#Am;rm;+Adwdo#Am;rm;+Adwdo#Am;rm;+Adwdo#Am;rm;vdk@ ajyaewpfckazG@vdkufaw? ,if;ajyaeudk +Adwdo#tdENd,txJrSmaygif;pyf+yD;au pD;yGm;&D;pm;usuf}uD;wcktjzpf azG@ap;ydkufvdkufaw? t&if;o#if aecsJ@&dk@a& a&muf&m

    2 92 92 92 92 9

  • 8/8/2019 Book of Sara San Kyaw Tun

    34/123

    pHausmfxGef;(r[m0dZm)

    2 22 22 22 22 2 2 32 32 32 32 3

    t&yfrSm ol&dk@. pD ;yGm;/ EdkifiH&D;/ vlrsKd;=oZmanmif;atmif pdkuf&D;t& tEdkifwdkufcdkuf+yD;au taumiftxnf azmfvmuwfaw? ,if;ydkifvkyfvmvyfpGmrSm EdkifiHaiwdudk ol&dk@pdwf}udKuftwdkif; xifa&ydkifvlrqefbJ vkyfydufcuwfaw? oufqdkif&mEdkifiH. qENvHk;0rygyJ ol&dk@twGuf(IC.ol&dk@. udkvdkeDaecsJ@tusdK;pD;yGm; oufouftwGuf) tqifajyydkif vkyfydkufcuwfaw? jyifopfaecsJ@&dk@a& AD,ufemrf/ vmtdk/uarBm'D;,m;&dk@udk aygif;csifydkifaygif;vdk@ pyfcsifydkifpyfydkufcuwfaw? vl@oabmvl@qENudk *&kpdkuf&rSef;udkol&dk@*&kpdkufcuwf? &cdkif/ o#rf;/ rGef/ucsif/u&if/ u,m;/ rGef/ Arm&dk@udkavh +Adwdo#aecsJ@&dk@u ol&dk@aygif;csifydkifaygif;vdk@ pyfcsifydkifpyfydufca&? wjcm;urBmt&yf&yfrSmav; ol&kd@qENt& aygif;ydkufcpGm/ pyfydkufcpGmwdtrsm;}uD;yif+zdKufaw// ol&dk@rmum;-ol&dk@twGuf aiG&mt"du+zdKufaw? vloDpGmol&dk@twGuft"dur[kwf// wjcm;vlrsdK; vlpdkifrrDS+zdKufvm;pGm ol&dk@twGuf pdkif;pm;p&mr[kwf// ol&dk@twGufvl@usifh0wf/vl@oduQmqdkpGm vludkvlcsif; *&kpdkuf&a&qdkpGmudkem;rav? em;avauav; ol&dk@twGuft&mcyfodrf;um;aiG&m+zdKufaw? wajyeef@wajy/ wvlrsdK;eef@wvlrsKd; aygif;pyfvdkufawqdkpGma& omrHudpPr[kwf?vl@tazG@tap;. tjrifhqHk;vkyfief; txGftxdyf tusqHk;vkyfief;+zdKufaw// *kydkifvl@udpP}uD;wckudkvkyfaqmifzdk@twGuf oufqdkif&m ajyol&[email protected] tajy@t0ygzdk@vdka&? vlrsdK;wrsdK;eef@wrsdK;/ wajyeef@wajyaygif;ap;zdk@twGuf bHk&efolwdkufayG;rSm tcsif;csif;/ ap;vHk;nDnGwf+yD;au aygif;ap;vm;cpGmrsdK;[da&?wcgwcg trsdK;om;pD;yGm;&D;t& aygif;ap;pGmrm ajyolqEN tajyht0ygau w&m;a&/ rSefuefa&//twif;tm;"rRvkyfau wdkuf&dkuf+zdKuf+zdKuf/ oG,f0dSufvdk@ +zd Kuf+zdKuf/ vdrfavusvm;+yD;au vlrsKd;wrsKd;aw;udk A[kdxm;vdk@ aygif;ap;cau rw&m;/ rrSefuef// ,if;ydkifqdkau trsdK;om;awmfvSef&D;a& rkcsay:aygufvm&zdk@? t*k +Adwdo#t&if;o#if aecsJ@&dk@azG@ap;vdkufaw +Adwdo# -Am;rm;eef@/ +Adwo# -tENd,&dk@=um;rm &cdkifa& =um;ysdKufygvm;ca&? ,if;ydkif pD;yGm;&D;pm;usuf azG@ap;&pGma& ol&[email protected]&D;twGuf

    aiGukefoufom&D;+zdKufaw? ukef=urf;odrf;usHK;0,f,lpGm vG,ful&D;ESifh ukefacsmhjzef@jzL;pGmav; vG,ful&D;a=umifh+zdKufaw? &ckdiftusdK;qEN vHk;0rygau tm;eef@zdESdyfcsKyfcs,fvm;pGm&m+zdKufaw// vlom;qENudkvHk;0jyXmef;cGifhrjyKbJeef@ ol&dk@acsvS,fcsifa&ydkif cs,fvS,fvm;cvdk@ igh&dk@trsdK;om;awmfvSef&D;ESdrfeif;cHvm;&a&? z&dkz&J+zdKufvm;c&a&?

    (C) 1937-ck NAdwdoQ- Am;rm; cGJxkwfjcif;eefU rwf(uf) rdk[ef aeerdwfrsOf;aMumif;owf rSwfjcif(C) 1937-ck NAdwdoQ- Am;rm; cGJxkwfjcif;eefU rwf(uf) rdk[ef aeerdwfrsOf;aMumif;owf rSwfjcif(C) 1937-ck NAdwdoQ- Am;rm; cGJxkwfjcif;eefU rwf(uf) rdk[ef aeerdwfrsOf;aMumif;owf rSwfjcif(C) 1937-ck NAdwdoQ- Am;rm; cGJxkwfjcif;eefU rwf(uf) rdk[ef aeerdwfrsOf;aMumif;owf rSwfjcif(C) 1937-ck NAdwdoQ- Am;rm; cGJxkwfjcif;eefU rwf(uf) rdk[ef aeerdwfrsOf;aMumif;owf rSwfjcif;?NAdwdo#Am;rm;udk +Adwdo#tdENd,eef@ waygif;aw; azG@ap;xm;a&tcg &cdkifordkif;tqufquf

    owfrSwfxm;ca&? &ckdifajyrSm wpyfaw;/ wjyifaw; ul;vl;qufqHEdkifca&? Armya'o&mZfaecsJ@csKyfudkifxm;ca&? &cdkifajywpdyfwa'oeef@ +Adwdo#t&if;o#if aecsJ@&dk@csKyfu