Bµi 9

1. RÏ NH¸NH: VÝ dô: Gi¶i ph ¬ng tr×nh bËc hai ax2+bx+c=0 (a0)

H·y nªu c¸c b íc gi¶i ph ¬ng tr×nh bËc hai?

NhËp hÖ sè a,b,c TÝnh Delta=b2 - 4ac NÕu Delta ©m th× th«ng

b¸o PT v« nghiÖm, ng îc l¹i tÝnh vµ ® a ra nghiÖm.

C¸c em h·y vÏ s¬ ®å thuËt

to¸n gi¶i ph ¬ng tr×nh bËc 2 (víi

a0)

Sau khi tÝnh Delta, tuú thuéc vµo gi¸ trÞ Delta, mét trong hai thao t¸c sÏ thùc hiÖn.

TÝnh vµ ® a ra nghiÖm

Th«ng b¸o v« nghiÖm

Sai §óng

NhËp a, b, c

TÝnh Delta = b2 – 4ac

KiÓm tra

Delta < 0

KÕt thóc

IF <§iÒu kiÖn> THEN <C©u lÖnh>;

NÕu <®iÒu kiÖn> ®óng th× <c©u lÖnh> ® îc thùc hiÖn, sai <c©u lÖnh> bÞ bá qua.

a. D¹ng thiÕu

2. C©u lÖnh IF - THEN

- §iÒu kiÖn lµ biÓu thøc quan hÖ hoÆc biÓu thøc l«gic.- C©u lÖnh lµ mét lÖnh cña Turbo Pascal.

Trong ®ã:

VÝ dô:

IF a mod 2=0 THEN Writeln(‘ a la so chan’);

C©u lÖnh

SaiSai

§óng§óng§iÒu kiÖn

b. D¹ng ®ñ IF <§iÒu kiÖn> THEN <C©u lÖnh 1> ELSE <C©u lÖnh 2>;

§iÒu kiÖn§óng

C©u lÖnh 1

Sai

C©u lÖnh 2

NÕu <®iÒu kiÖn> ®óng th× <c©u lÖnh1> ® îc thùc hiÖn, ng îc l¹i th× <c©u lÖnh 2> ® îc thùc hiÖn.VÝ

dô:IF a mod 2=0 THEN Writeln(‘a lµ so chan’)

ELSE Writeln(‘a la so le’);

H·y dïng c©u lÖnh IF – THEN viÕt lÖnh ®Ó xÐt c¸c tr êng

hîp cña DELTA

IF Delta<0 THEN Writeln(‘Ph ¬ng tr×nh v«

nghiÖm’)

ELSE

X1:= (-B + SQRT(Delta))/(2*A);

X2:= (-B - SQRT(Delta))/(2*A);

Writeln(‘ Nghiem X1= ’, X1:5:1);

Writeln(‘ Nghiem X2= ’, X2:5:1);

3. C©u lÖnh ghÐp

Trong Pascal cho phÐp gép nhiÒu c©u lÖnh thµnh mét c©u lÖnh gäi lµ c©u lÖnh ghÐp, cã d¹ng:

BEGIN< C¸c c©u lÖnh>;END;

BEGIN< C¸c c©u lÖnh>;END;

IF Delta<0 THEN Writeln(‘Ph ¬ng tr×nh v« nghiÖm’)

ELSE

BEGIN

X1:= (-B + SQRT(Delta))/(2*A);

X2:= (-B - SQRT(Delta))/(2*A);

Writeln(‘ Nghiem X1= ’, X1:5:1);

Writeln(‘ Nghiem X2= ’, X2:5:1);

END;

VÝ dô:

Program GPTB2;Uses crt;

Var . . . ;

BEGIN

. . . NhËp vµo 3 hÖ sè a,b,c .. .

Delta :=. . .;

Readln;END.

NÕu Delta<0 th× Writeln(‘PTVN’)

ng îc l¹i TÝnh vµ in nghiÖm;

4. Mét sè vÝ dô

Em h·y hoµn thiÖn ch ¬ng tr×nh gi¶i ph

¬ng tr×nh bËc 2 (a0) theo dµn ý

sau:

VÝ dô 1:

H·y x¸c ®Þnh Input vµ Output cña bµi?

VÝ dô 2: T×m sè ngµy cña n¨m N, biÕt r»ng n¨m nhuËn lµ n¨m chia hÕt cho 400 hoÆc chia hÕt 4 nh ng kh«ng chia hÕt cho 100.

Input: NhËp N tõ bµn phÝm.Output: § a sè ngµy cña n¨m N ra mµn h×nh.

NÕu N chia hÕt cho 400 hoÆc chia hÕt cho 4 nh ng kh«ng chia hÕt cho 100

th× In ra sè ngµy cña n¨m nhuËn lµ 366,ng îc l¹i In ra sè ngµy lµ 365

Em h·y khai b¸o biÕn cho bµi to¸n trªn?

ViÕt ®iÒu kiÖn: NÕu N chia hÕt cho 400 hoÆc chia hÕt cho 4 nh ng kh«ng chia hÕt cho 100

th× nhËn sè ngµy cña n¨m nhuËn, ng îc l¹i nhËn sè ngµy cña n¨m th êng.

NhËp vµo N¡M cÇn tÝnh sè l îng ngµyIn ra kÕt qu¶?

H·y nhí CÊu tróc m« t¶ c¸c mÖnh

®Ò:“NÕu … th×…”“NÕu … th× …ng îc l¹i…”

gäi lµ cÊu tróc rÏ nh¸nh. LÖnh rÏ nh¸nh d¹ng thiÕu

LÖnh rÏ nh¸nh d¹ng ®ñ

C©u lÖnh ghÐp BEGIN <C¸c c©u

lÖnh>; END;

IF <®iÒu kiÖn> THEN <C©u lÖnh>;

IF <®iÒu kiÖn> THEN <C©u lÖnh 1>

ELSE <C©u lÖnh2>;