Bhaj^n Pdphj]wdxl $EVWUDFWV %RRNOHW · Opb`lxshi] Eohspno] Ql 1*$(- afln`^j{jbq^f ^my qlro...

$: Bhaj^n Pdphj]wdxl $EVWUDFWV %RRNOHW · Opb`lxshi] Eohspno] Ql 1*$(- afln`^j{jbq^f ^my qlro ibq^mqrtf^glzo slfqdqZo Ahvpplhl`\^o qlr N^jbmfpqdi\lr N^qn{j Upq r Jhzzcrv|] {lpte Rhrhsfkh$
Βιβλίο ΠεριλήψεωνAbstracts Booklet3ο Διεθνές Συνέδριο Μεταπτυχιακών Φοι-τητών Γλωσσολογίας του ΠανεπιστημίουΠατρών23-25 Μαΐου, 2014

3rd Patras International Conference of Gradu-ate Students in Linguistics23-25 May, 2014

Επιστημονική ΕπιτροπήΕπιστημονική Υπεύθυνη:

Καθ. Αγγελική Ράλλη, Παν/μιο ΠατρώνΜέλος της Ακαδημίας της Ευρώπης

Επιστημονική Επιτροπή:

Καθ. Άννα Ρούσσου, Παν/μιο ΠατρώνΑναπλ. Καθ. Αργύρης Αρχάκης, Παν/μιο ΠατρώνΕπίκ. Καθ. Χριστίνα Μανουηλίδου, Παν/μιο ΠατρώνΕπίκ. Καθ. Γιώργος Ι. Ξυδόπουλος, Παν/μιο ΠατρώνΕπίκ. Καθ. Δημήτρης Παπαζαχαρίου, Παν/μιο ΠατρώνΛέκτορας Θεόδωρος Μαρκόπουλος, Παν/μιο Πατρών

Scientific CommitteeSupervisor:

Prof. Angela Ralli, University of PatrasMember of Academia Europaea

Scientific Committee:Prof. Anna Roussou, University of PatrasAssoc. Prof. Argiris Archakis, University of PatrasAss. Prof. Christina Manouilidou, University of PatrasAss. Prof. Dimitris Papazachariou, University of PatrasAss. Prof. George J. Xydopoulos, University of PatrasLecturer Theodore Markopoulos, University of Patras

ii

Οργανωτική ΕπιτροπήΤο PICGL3 διοργανώνεται από τους μεταπτυχιακούς φοιτητές Γλωσσολογίας τουΠανεπιστημίου Πατρών:

Νικόλ ΒασσάλουΦωτεινή ΚαλαμίδαΤίμων ΚαρδάμαςΚατερίνα ΚονταξήΚωνσταντίνα ΚορδούληΜιχάλης ΜαρίνηςΧριστίνα ΠαναγιώτουΝίκη ΣπηλιοπούλουΚατερίνα Φραγκοπούλου

Organizing CommitteePICGL3will be organized by the graduate students in Linguistics of the University of Patras:

Nicole VassalouFotini KalamidaTimon KardamasKaterina KontaxiKonstantina KordouliMichalis MarinisChristina PanagiotouNiki SpiliopoulouKaterina Fragkopoulou

iv

Μέρος I

Περιλήψεις ΕπίσημωνΠροσκεκλημένων

Part I

Abstracts of Invited Talks

PICGL 3

Onomasiological theory of word-formationProf. Pavol Štekauer, P.J.

Šafárik [email protected]

The paper presents the fundamental principles of an onomasiological approach to word-formation, with the special emphasis being laid on the interrelation between the ono-masiological and the onomatological levels of word-formation, the Morpheme-to-Seme-Assignment Principle, and onomasiological types. It points out the differences between thisapproach and the mainstream generative approach to word-formation, and demonstratesits applicability to the examination of the omnipresent conflict between two tendencieswhich run across all levels of language: semantic transparency vs. economy of expression.

1

PICGL 3

Επιθηματοποίηση και η έκφραση του χώρου και του χρόνου στηΝέα Ελληνική

Prof. Anna Anastassiadis-SymeonidisAristotle University of Thessaloniki

[email protected]

Από τα πολλά επιθήματα που διαθέτει η νέα ελληνική (ΝΕ) για την κατασκευή λέ-ξεων που αναφέρονται στο χώρο ή/και στο χρόνο, λ.χ. -είο π.χ. γραφείο, ανθοπω-λείο, -τήρι(ο) π.χ. εργαστήρι(ο), -ώνας π.χ. αμπελώνας κ.ά. επέλεξα να ασχοληθώμε τα επιθήματα -ιν(ός), -ιάτικ(ος) και -ίσι(ος) που κατασκευάζουν επίθετα χώρουή/και χρόνου από βάση ουσιαστικό, π.χ. καλοκαίρι > καλοκαιρινός, άνοιξη > ανοι-ξιάτικος, βουνό > βουνίσιος. Στο πρώτο μέρος θα ασχοληθώ με το θεωρητικό πλαί-σιο της κατασκευαστικής μορφολογίας της Danielle Corbin, και ειδικότερα με τιςγενικές αρχές της συζευκτικότητας και της διαστρωμάτωσης, με τις πραγματωμέ-νες και δυνάμει λέξεις, με το συσχετιστικό Κανόνα Κατασκευής Λεξημάτων (ΚΚΛ),με τα σημασιακά και πραγματολογικά χαρακτηριστικά του ουσιαστικού-βάση κα-θώς και με τη σημασιακή οδηγία των επιθημάτων -ιν(ός), -ιάτικ(ος) και -ίσι(ος).Στο δεύτερο μέρος θα ασχοληθώ με γενικότερα ζητήματα όπως το πραγματολογικόχαρακτηριστικό [+/-λόγιο], που συνδέεται με τα κειμενικά είδη, το ζήτημα της συνω-νυμίας καθώς και το φαινόμενο του δανεισμού, αφού το επίθημα -ίσι(ος) αποτελείδάνειο της ελληνικής από τη λατινική. Στο τρίτο μέρος θα προβώ σε προβλέψεις φω-νολογικού, μορφολογικού, συντακτικού, σημασιακού και πραγματολογικού τύπου,που επιτρέπει το θεωρητικό πλαίσιο, και αποτελούν τμήμα της υπόρρητης γνώσηςτων ομιλητών, και θα κλείσω με την κατανομή των τριών επιθημάτων. Τέλος θατεθεί το ερώτημα της χρησιμότητας των αναλύσεων του τύπου αυτού.

2

PICGL 3

Affix pleonasm—towards a typology of a multifaceted phenomenon

Dr. Francesco GardaniUniversity of Vienna

[email protected]

Pleonasm is a pervasive phenomenon that occurs at all levels of linguistic analysis andlanguage processing, including discourse, the lexicon, morphology, and syntax. Pleonasticformations are attested in a wealth of languages and, within each language, at several stagesof its evolution. Therefore, pleonasm is an ideal candidate both for the investigation of in-dividual languages and for large cross-linguistic studies. While a few case studies on singlelanguages have been published (e.g. Stolz 2010), no work committed to this multifacetedphenomenon from a typological orientation has been produced hitherto (nor do Haspel-math 1993 and Lehmann 2005 constitute any exception, for the former focuses on the sub-type of externalized inflection, and the latter is rather concerned with providing a generaltheoretical frame of pleonasm in language, and inevitably has a quite constrained empiricalfoundation). The present paper aims to contribute a first step towards a typology of ple-onasm, in terms both of the range of features/meanings/functions which are realized ple-onastically, and the rich evidence that the languages of the world provide. The focus is onpleonastic affixation in both inflectional and derivational morphology. The empirical basisis a large body of data drawn from a variety of typologically heterogeneous languages. Thepaper attains the following goals: Firstly, it provides a precise definition of affix pleonasmby constraining its conceptual scope, based on semantic and functional (i.e. morphosyn-tactic) motivation; secondly, it distinguishes two main types of pleonastic realization, viz.implicit pleonastic marking, e.g. the addition of the overt feminine marker aa to inherentlyfeminine nouns in Hausa (Newman 1979), vs. explicit pleonastic marking, e.g. theModernGreekmanulitsa ‘mommy’, which is formed via diminutivizing ul(a) + its(a) suffixation ofthe base man(a) ‘mother’; thirdly, it details the realizational scope of affix pleonasm withrespect to: (a), the areas of grammar in which it occurs, viz. morphosyntactic features,such as case, number, gender, person, and a wealth of derivational formations, includingthe agent nouns, abstract nouns, processes of intensification, among many others; (b), theparts of speech which it affects, viz. nouns, adjectives, verbs, adjectives, and conjunc-tions; and, (c), the position that pleonastic affixes assume, viz. suffixes before interfixesand infixes. In light of the evidence provided, the paper suggests that neither a purely dia-chronic nor a purely synchronic perspective helps us properly understand the dimension ofaffix pleonasm in terms of its motivations and psycholinguistic salience. Rather, a gradualvariationist approach is propelled forward, in order to be able to account both for soci-olectal and idiolectal variation and the role that pleonasm plays in language acquisition,

3

PICGL 3

intermediate evolutionary stages, and language contact.

References:

• Haspelmath, Martin. 1993. The diachronic externalization of inflection. Linguistics31(2). 279–309.

• Lehmann, Christian. 2005. Pleonasm and hypercharacterisation. In Geert E. Booij& Jaap v.Marle (eds),Yearbook ofmorphology 2005, 119–154. Dordrecht: Springer.

• Newman, Paul. 1979. Explaining Hausa feminines. Studies in African Linguistics10(2). 197–226.

• Stolz, Thomas. 2010. Pleonastic morphology dies hard: Change and variation ofdefiniteness inflection in Lithuanian. In Franz Rainer, Wolfgang U. Dressler, DieterKastovsky&Hans Christian Luschützky (eds),Variation and change in morphology.Selected papers from the 13th International Morphology Meeting, Vienna, February2008, 217–244. Amsterdam: Benjamins.

4

PICGL 3

A constructionist view of the relation between conversion andInflectional Classes in SMG

Dr. Nikos KoutsoukosUniversity of Patras

[email protected]

Construction Morphology (Booij, 2010) is based on the idea that constructions, i.e. form-meaning (or function) pairs, are the basic units of the description and analysis of the lin-guistic phenomena. Construction Morphology (CM) has been developed in a wide varietyof morphological phenomena. However, the interaction between inflection and derivationhas not been thoroughly discussed within this model (cf. Koutsoukos, 2013). The presentpaper discusses the relation between conversion and inflectional classes in Modern Greek(MGr) and puts the question of whether the notion of construction can be useful in theanalysis of the relevant phenomena. The examination of the data entails first taking a po-sition in the difficult question of the grammatical nature of conversion. I start with thisproblem by examining the different proposals regarding the representation of the processand take a position in favour of a paradigmatic account of conversion. Regarding the cent-ral question of this paper, it has been generally argued that conversion in languages withrich inflection may manifest itself by virtue of a change of the inflectional properties of theoutput without any change in its phonological or morphological structure. In most cases,converted formations are -in principle- inflected according to the default inflectional class.A classic example of this phenomenon is conversion in Italian (Dressler, 2003). Conver-sion in MGr has not been thoroughly examined yet. Conversion is mainly in compoundformations with bound stems and less productive in simple bases (Ralli, 2007, 2008).

Data in table (1) imply that there is a change in the category of the base without a concom-itant change in its formal make-up (inflection should not be taken into 1account). I showthat converted formations have many interesting formal and semantic properties and maydisplay interesting semantic correlations between the different parts of their members.Among the formal properties, the most dramatic one is the inflectional class of the output,since the output of the process is not inflected according to the default inflectional class(cf. Ralli, 2005). Converted verbs are associated with some inflectional properties whichuniquely characterize this type of formation. Converted verbs, both simple bases and com-pound formations, display a pattern of allomorphy which can be considered as a synthesisof the sub-classes of inflectional class 2. The crucial question is how best to allocate therelation between inflection and conversion. On the one hand, one can assume that the rela-tion between form and meaning in conversion can be accounted for by the postulation ofa feature-changing rule which adds a zero morpheme to the input (cf. Don, 1993). On the

5

PICGL 3

Input (Noun) Output (Verb)pygmax-os ’boxer’ pygmax-oSTEM(N)- NOM.SG. STEM(V)-1.SG

‘perform the activity of a boxer’.dikigor-os ‘lawyer’ dikogor-oSTEM(N)- NOM.SG STEM(V)-1.SG

‘perform the activity of a lawyer’gloss-o-log-os ‘linguist’ gloss-o-log-oSTEM-CM-BOUNDSTEM(NOUN)- NOM.SG

STEM-CM-BOUND STEM(V)-1.SG‘perform the activity of a linguist’

etym-o-log-os ‘etymologist’. etym-o-log-oSTEM-CM-BOUNDSTEM(NOUN)- NOM.SG

STEM-CM-BOUND STEM(V)-1.SG‘perform the activity of an etymolo-gist’

Table 1: Conversion pairs in Modern Greek

other hand, conversion can be conceived as a paradigmatic relation between two lexicalitems, and the formal and semantic properties of the converted item can be considered aspart of this relation (cf. Booij, 1997). I argue that CM can account for the formal and se-mantic properties of the conversion members and the process per se can be represented asa set of paradigmatically related schemata. As a corollary, the relation between conversionand inflectional properties of the output receives a straightforward account.

References:

• Booij, G. (1997). Autonomous morphology and paradigmatic relations. In: G. Booij& J. van Marle (Eds.), Yearbook of Morphology 1996 (35-53). Dordrecht: Kluwer.

• Booij, G. (2010). Construction morphology. Oxford: Oxford University Press.

• Don, J. (1993). Morphological Conversion. Ph.D. Diss. Utrecht: LEd.

• Dressler, W. U. (2003). Degrees of grammatical productivity in inflectional mor-phology. Italian journal of linguistics-Rivista di linguistica 15(1), 31-62.

• Koutsoukos, N. (2013). A constructionist view of complex interactions between in-flection and derivation: the case of SMG and Griko. Ph.D. Diss. Patras: Universityof Patras.

6

PICGL 3

• Ralli, A. (2005). Μορφολογία [Morphology]. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη.

• Ralli, A. (2007). Η σύνθεση λέξεων: διαγλωσσική μορφολογική προσέγγιση[Compounding: a cross-linguistic morphological approach]. Athens: Patakis Pub-lications.

• Ralli, A. (2008). Greek Deverbal Compounds with ‘bound stems’. Southern Journalof Linguistics 29 (1/2), 150-173.

7

Μέρος II

Περιλήψεις Μεταπτυχιακών καιΔιδακτορικών Φοιτητών

Part II

Abstracts of Graduate Students

PICGL 3 Poster

Η ονοματική κλίση της λεσβιακής διαλέκτου1

Αλεξέλλη ΒάσωΠανεπιστήμιο Πατρών[email protected]

Η λεσβιακή διάλεκτος εντάσσεται στην ομάδα των βορείων ιδιωμάτων (Κοντοσό-πουλος 2008), δηλαδή εμφανίζει ανύψωση των ατόνων /e/ και /o/ καθώς και απο-βολή των ατόνων /i/ και /u/. Πέραν όμως των φωνολογικών αποκλίσεων που παρου-σιάζει από την Κ(οινή) Ν(έα) Ε(λληνική), εμφανίζει και έντονες μορφολογικές απο-κλίσεις. Το υλικό που χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη της Λεσβιακής αποτελείταιαπό ένα corpus ουσιαστικών προερχόμενων από ηχογραφήσεις αφηγήσεων που συ-νελέγησαν στο πλαίσιο ερευνητικού προγράμματος της καθ. Αγγελικής Ράλλη (βλ.υποσημείωση) καθώς και από ανέκδοτες γραπτές πηγές. Η συλλογή ακολούθησεεθνογραφικές προδιαγραφές, όπως αυτές περιγράφονται από τους Παπαζαχαρίου&Αρχάκη (2003).Όλοι οι πληροφορητές ήτανφυσικοί ομιλητές τηςΛεσβιακής, άνωτων 60 ετών, με χαμηλό επίπεδο μόρφωσης, άνδρες και γυναίκες, και προέρχοντανκυρίως από χωριά τηςΑνατολικήςΛέσβου. Χρησιμοποιώντας την κατηγοριοποίησησε οκτώ κλιτικές τάξεις που έχει προτείνει η Ralli (2000, βλ. και Ράλλη 2005) για τηνονοματική κλίση της ΚΝΕ, διαπιστώσαμε ότι στη διάλεκτο διαφαίνονται οι ακόλου-θες τάσεις: α) Απλοποίηση των κλιτικών παραδειγμάτων μέσω του συγκρητισμούτων πτώσεων της ονομαστικής και αιτιατικής πληθυντικού (ενδοπαραδειγματικήομοιομορφία) και της παράλληλης εξαφάνισης της γενικής πληθυντικού. Τα παρα-πάνω οδηγούν στην εμφάνιση ενός μοναδικού τύπου σε όλες τις πτώσεις του πληθυ-ντικού αριθμού (π.χ. ON.EN αθρώπ(οι) ΓΕΝ.ΠΛ – ΑΙΤ.ΠΛ αθρώπ(οι)). β) Εκτετα-μένη εμφάνιση του φαινομένου της διαπαραδειγματικής ομοιομορφίας (π.χ. ΟΝ.ΕΝκύμα, ΓΕΝ.ΕΝ κυματιού λόγω προσαρμογής στο πρότυπο του σπίτ(ι), σπιτιού, μεεπανανάλυση του -ιου σε κλιτικό επίθημα). γ) Εμφάνιση ετερόκλισης (heteroclisis),δηλαδή της ιδιότητας του λεξήματος να περιλαμβάνει στο κλιτικό του παράδειγμαδύο ή περισσότερες κλιτικές τάξεις (βλ. Stump 2006: 278 και Καρατσαρέα 2011 γιατις μικρασιατικές διαλέκτους), η οποία συνδέεται με τη διαπαραδειγματική ομοιο-μορφία. Για παράδειγμα, το ουσιαστικό λάθους (ΚΝΕ λάθος) εμφανίζει τους εξήςτύπους στον πληθυντικό: 1. λάθ(η), που αποτελεί την αρχαιοπρεπή μορφή και ακο-λουθεί τα κλιτικά χαρακτηριστικά της K(λιτικής) T(άξης) 7. 2. λάθητα, σύμφωναμε το κλιτικό πρότυπο της ΚΤ8 (π.χ. σώμα, σώματα). 3. λάθια, κατά την KT6 (π.χ.

1Η συγκεκριμένη εργασία εκπονήθηκε σε συνεργασία με την Καθ. Αγγελική Ράλλη, στοπλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος «Καταγραφή, μελέτη και χαρτογράφηση των ιδιωμά-των της Λέσβου» (2010-2015), το οποίο χρηματοδοτείται από τη Γενική Γραμματεία Αιγαίουκαι Νησιωτικής Πολιτικής.

9

Poster PICGL 3

σπίτι, σπίτια). Επίσης, το ουσιαστικό τσουμπάν’ς (ΚΝΕ τσομπάνης) της ΚΤ2 έχειστον πληθυντικό τους τύπους τσουμπάν’δις, κατά την ΚΤ2, και τσουμπαν’οί, κατάτο πρότυπο της ΚΤ1 (βλ. Ράλλη κ.α. 2003). Σύμφωνα με το Maiden (2009: 59-86) ηετερόκλιση επηρεάζεται από μορφολογικούς, κυρίως, παράγοντες και ειδικότερα,ενισχυτικά για την εμφάνισή της φαίνεται να λειτουργεί η θεματική αλλομορφία,κάτι που επιβεβαιώνεται από τα παραπάνω παραδείγματα. Το φαινόμενο της ετε-ρόκλισης στα ονόματα της διαλέκτου εμφανίζεται κυρίως στον πληθυντικό αριθμότων αρσενικών και ουδετέρων ουσιαστικών. Η επιλογή του πληθυντικού έναντι τουενικού αριθμού για τις παρατηρούμενες αλλαγές ίσως δικαιολογείται από το γεγο-νός ότι ο πληθυντικός είναι σημασιολογικά μαρκαρισμένη κατηγορία, σε αντίθεσημε τον αμαρκάριστο ενικό, και ως εκ τούτου είναι περισσότερο επιρρεπής στην αλ-λαγή. Το φαινόμενο όμως αυτό χρήζει περαιτέρω διερεύνησης.

Επιλεγμένη Βιβλιογραφία:

• Καρατσαρέας, Π. (2011). Neuter Heteroclisis in Asia Minor Greek: origin anddevelopment. Νεοελληνική Διαλεκτολογία 6: 111-135.

• Maiden,M. (2009).Where does heteroclisis come from? Evidence fromRomaniandialects: Morphology 19: 59-86.

• Παπαζαχαρίου, Δ., & Αρχάκης, Α. (2003). Εθνογραφικός προσδιορισμός δε-δομένων από νεανικές συνομιλίες.Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα 23, σσ.289-300.

• Ralli, A. (2000). A Feature-basedAnalysis ofGreekNominal Inflection.Glossolojia11-12, 201-228.

• Ράλλη, Α. (2005). Μορφολογία. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη.

• Ράλλη, Α., Μελισσαροπούλου, Δ. & Θ. Τσιάμας. (2003). Φαινόμενα Αναδιάρ-θρωσης του Ονοματικού Κλιτικού Παραδείγματος στη Μικρασιατική Διάλε-κτο των Κυδωνιών και Μοσχονησίων. Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα,568-579.

• Stump, G. (2006). Heteroclisis and paradigm linkage. Language 82: 279-322.

10

PICGL 3 Talk

Η κατάκτηση των δομικών και εγγενών πτώσεων: Δεδομένα απότον ελληνικό παιδικό λόγο

Αποστολοπούλου Σοφία & Αρφάνη ΔήμητραΕ.Κ.Π.Α.

[email protected] & [email protected]

Η διερεύνηση της κατάκτησης των μορφοσυντακτικών χαρακτηριστικών της πτώ-σης αποτελεί βασικό άξονα μελέτης στον τομέα της γλωσσικής κατάκτησης, λόγωτης πιστοποίησης του χαρακτηριστικού της πτώσης τόσο από τις ρηματικές κατηγο-ρίες (συμφωνία, χρόνος) όσο και από τις ονοματικές (προσδιοριστές, ουσιαστικά).Ωστόσο, η πλειοψηφία των ερευνών σε γλώσσες, όπως η αγγλική, η γερμανική και ηρωσική, αφενός πραγματοποιείται στηριζόμενη σε αναπτυξιακά ή συγχρονικά σώ-ματα κειμένων και αφετέρου εστιάζει στο μορφολογικό μαρκάρισμα της πτώσης.Στην ελληνική, κυρίως έχει διερευνηθεί η κατάκτηση της μορφολογικής δήλωσηςτης πτώσης, ενώ λίγες έρευνες εξετάζουν την κατάκτηση της αφηρημένης πτώσης(abstract case). Στόχος της παρούσας μελέτης είναι η εξέταση της παραγωγής τόσοτης δομικής όσο και της εγγενούς πτώσης σε ελληνόφωνα μονόγλωσσα παιδιά τυπι-κής ανάπτυξης και η διερεύνηση πιθανών διαφορών μεταξύ τους. Οι συμμετέχοντεςήταν 17 παιδιά ηλικίας 4;0-4;11 (M.O.: 4;4), στα οποία χορηγήθηκε μια δοκιμασίαεκμαίευσης μέσω εικόνων, που σχεδιάστηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμ-ματος COST IS0804. Η δοκιμασία αποτελούνταν από δύο μέρη: το πρώτο περιελάμ-βανε τη συνθήκη ονομαστικής-αιτιατικής και γενικής έμμεσου αντικειμένου, ενώ τοδεύτερο τη συνθήκη γενικής κτητικής. Η εκμαίευση της γενικής του έμμεσου αντι-κειμένου εξετάστηκε μέσω της παραγωγής κλιτικών, ενώ της γενικής κτητικής, τηςονομαστικής και αιτιατικής μέσω λεξικών ΦΠΡΟΣΔ. Τα πορίσματα κατέδειξαν ότισε αυτή την ηλικιακή περίοδο τα μορφοσυντακτικά χαρακτηριστικά της πτώσηςέχουν κατακτηθεί, καθώς οι συμμετέχοντες σημείωσαν εξίσου καλές επιδόσεις τόσοστις δομικές όσο και στις εγγενείς πτώσεις. Παράλληλα, παρατηρήθηκε ασυμμε-τρία μεταξύ των κλιτικών γενικής κτητικής και των κλιτικών έμμεσου αντικειμένου.Αυτό το εύρημα συνάδει με πορίσματα προγενέστερων ερευνών για την ελληνική, ταοποία επισημαίνουν αναντιστοιχία μεταξύ των κλιτικών αντικειμένου σε αιτιατικήπτώση και των κλιτικών γενικής κτητικής (Tsimpli & Stavrakaki 1999; Βαρλοκώστα2000; Mastropavlou 2006; Smith, Edwards, Stojanovik & Varlokosta 2008). Ακολουθώ-ντας την προσέγγιση των Smith et al., η παρατηρούμενη διαφοροποίηση μπορεί νααποδοθεί στην παρουσία/ απουσία του συντακτικού μηχανισμού της μετακίνησης, ηοποία σύμφωνα με το μοντέλο αποτελεί έναν από τους παράγοντες δυσκολίας κατάτη διαδικασία κατάκτησης.

11

Talk PICGL 3

Βιβλιογραφία:

• Βαρλοκώστα, Σπυριδούλα, 2000. Η γλωσσική ανάπτυξη ενός ελληνόπουλουμε ειδική γλωσσική διαταραχή. Στο Πρακτικά του 8ου Συνεδρίου Πανελλή-νιου Συλλόγου Λογοπεδικών. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 159-174.

• COST Action IS0804 (2009–2013). Language Impairment in a Multilingual Society:Linguistic Patterns and the Road to Assessment. Brussels: COSTOffice, http://www.bi-sli.org.

• Mastropavlou, Maria, 2006. The Role of Phonological Salience and Feature Inter-pretability in the Grammar of Typically Developing and Language Impaired Chil-dren. Διδακτορική διατριβή. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

• Smith, Nafsika, Susan, Edwards, Vesna, Stojanovik& Spyridoula, Varlokosta, 2008.Object clitics, definite articles and genitive possessive clitics in Greek specific lan-guage impairment (SLI): deficits and explanations. Child Language Seminar 2007,30th Anniversary Reading: University of Reading, 146-156.

• Tsimpli, Ianthi Maria & Stavroula, Stavrakaki, 1999. The effects of a morphosyn-tactic deficit in the determiner system: The case of a Greek SLI child. Lingua 108,31-85.

12

PICGL 3 Talk

Παραγωγή επιθέτων: τα επιθήματα -ικ(ος) και -ιν(ος) στην ΚΝΕ

Βασσάλου ΝικόλΠανεπιστήμιο Πατρών[email protected]

Ηπαραγωγή επιθέτων στην Κοινή Νέα Ελληνική (ΚΝΕ) είναι μια πλούσια μορφολο-γική διαδικασία, η οποία συνήθως επιτυγχάνεται μέσω επιθηματοποίησης, Γενικά,τα επιθήματα έχουν την ιδιότητα να δημιουργούν νέα λεξήματα προσκολλώμενα σεένα θέμα και ο συνδυασμός τους υπόκειται συχνά σε περιορισμούς. Στην παρούσαμελέτη έχουμε εστιάσει στη συμπεριφορά των επιθημάτων –ικ(ος) και –ιν(ος), μεστόχο να δούμε αναλυτικά τα δομικά και σημασιολογικά χαρακτηριστικά τους, τουςεπιλογικούς περιορισμούς, καθώς και την παραγωγικότητα τους και στη συνέχειανα προβούμε σε ένα είδος σύγκρισης μεταξύ τους. Συγκεντρώσαμε υλικό από τοαντίστροφο λεξικό της Αναστασιάδη-Συμεωνίδη (2002) και εντοπίσαμε ότι το επί-θημα –ιν(ος) συνδυάζεται μόνο με απλές βάσεις, είτε ονοματικές (βελούδ-ινος) είτεεπιρρηματικές (αποψ-ινός). Φάνηκε ότι για το αυτό το επίθημα ισχύει ο λεγόμενος«monosuffix constraint» (Aronoff & Fuhrhop 2002). Αντίθετα, το επίθημα –ικ(ος)μπορεί να συνυπάρχει και με παράγωγες βάσεις (θεραπευ-τ-ικός), πέρα από απλές(εκδρομ-ικός), είτε ονοματικές είτε επιθετικές (ερωτ-ιάρ-ικος). Επιπλέον, ένα ακόμηιδιαίτερο στοιχείο που ανιχνεύθηκε είναι ότι το επίθημα –ιν(ος) προσκολλάται σεονοματικές βάσεις που φέρουν αποκλειστικά το [-ανθρώπινο] χαρακτηριστικό, μεελάχιστες εξαιρέσεις, ενώ το –ικ(ος) δεν χαρακτηρίζεται από αντίστοιχο περιορι-σμό. Θεωρήσαμε επίσης αναγκαίο να εξετάσουμε κάποιες γενικές αρχές που διέ-πουν το συνδυασμό μιας βάσης με ένα επίθημα, με σκοπό να καταλήξουμε στο ποιαείναι η κατεύθυνση παραγωγής, δηλαδή αν τελικά το επίθημα είναι αυτό που επιλέ-γει τη βάση ή αν ισχύει το αντίστροφο. Για το θέμα αυτό έχουν διατυπωθεί κυρίωςδύο αντίθετες απόψεις: οι Fabb (1988) και Scalise (1994) υποστηρίζουν ότι το επί-θημα είναι αυτό που επιλέγει τη βάση και ότι οι επιλογικοί περιορισμοί καθορίζονταιαπό το επίθημα, ενώ ο Plag (1996, 1999) τάσσεται υπέρ του ότι οι παραγωγικές δομέςεξαρτώνται από τις ιδιότητες της κάθε βάσης και αυτή είναι δηλαδή που επιλέγει τοεπίθημα με το οποίο θα συνδυαστεί και μπλοκάρει την ύπαρξη οποιουδήποτε άλλουπιθανού συνδυασμού. Μέσα από τη μελέτη της βιβλιογραφίας (π.χ. Melissaropoulou& Ralli: 2010) και του υλικού, καταλήξαμε στην ενίσχυση της άποψης ότι ο συν-δυασμός μιας βάσης με ένα παραγωγικό επίθημα αποτελεί επιλογή του επιθήματοςκαι όχι της βάσης, καθώς επίσης καθορίζεται και από τα ανάλογα χαρακτηριστικάτου, τα οποία είναι εγγενή (Ralli, 1988, 2005; Anastassiadi-Symeonidi, 1998). Τέλος,μέσα από τις διαφορές που προβάλλουν τα δύο επιθήματα διακρίναμε και ένα εί-

13

Talk PICGL 3

δος ανταγωνιστικότητας μεταξύ τους. Έτσι, θέτοντας ως δείκτες παραγωγικότηταςτην ευκολία με την οποία εφαρμόζεται η διαδικασία επιθηματοποίησης και το ζή-τημα της παραγωγής νεολογισμών, υποστηρίζουμε ότι το επίθημα –ικ(ος) είναι πιοπαραγωγικό από το –ιν(ος). Το –ικ(ος) υπόκειται σε λιγότερους περιορισμούς καιχρησιμοποιείται ιδιαίτερα στο σχηματισμό νεολογισμών (φιλμ-ικός, γιαβάσ-ικος).


• Anastassiadi-Symeonidi, A. (1998). On Modern Greek denominal adjectives. In G.Booij, A. Ralli & S. Scalise (Eds.), Proceedings of the first Mediterranean conferenceof morphology (pp. 29-40). Patras: University of Patras.

• Aronoff, M. & Fuhrhop, N. (2002). Restricting suffix combinations in German andEnglish: Closing suffixes and the monosuffix constraint. Natural Language and Lin-guistic Theory, 20(3), 451-490.

• Fabb, N. (1988). English suffixation is constrained only by selectional restrictions.Natural Language and Linguistic Theory, 6, 527-539.

• Melissaropoulou, D. & Ralli, A. (2010). Greek derivational structures: Restrictionsand constraints. Morphology, 20: 343-357.

• Plag, I. (1996). Selectional restrictions in English suffixation revisited: A reply toFabb (1988). Linguistics, 34, 769-798.

• Plag, I. (1999). Morphological productivity: Structural constraints in English deriva-tion. Berlin/New York: Mouton de Gruyter.

• Scalise, S. (1994). Morfologia. Bologna: II Mulino.

• Αναστασιάδη-Συμεωνίδη, Α. (2002). Αντίστροφο λεξικό της Νέας Ελληνικής.Θεσσαλονίκη: Ινστιτούτο Νεοελληνι- κών Σπουδών.

• Ράλλη, Α. (2005). Μορφολογία. Αθήνα: Πατάκης.

14

PICGL 3 Poster

Εμπειρική έρευνα παραγωγής δομικών σχημάτων [+/-ενεργητική] από γαλλόφωνους επιπέδου Β2 – Γ1 (ΚΕΓ)

Ζόμπολας ΓεώργιοςΕ.Κ.Π.Α.

[email protected]

Η παρουσίαση επικεντρώνεται στα αποτελέσματα ερωτηματολογίου που απευθύν-εται σε γαλλόφωνους με Γ2 ελληνικά το οποίο διερευνά αν και κατά πόσον το +/-SE + ΡΗΜΑ της γαλλικής (πρβ. Kayne, R.-S. 1969, Rothenberg, M. 1975, Schäfer,F. 2003, Labelle, M. 2010) επηρεάζει την μορφοσυντακτική πραγμάτωση στα ελλη-νικά (Γ2) των υποκειμένων (πρβ. έρευνες Τσιμπλή 2006, Λαβίδα, Dincel & Seferiades2005). Κεντρική υπόθεση της εργασίας μου είναι: οι γαλλόφωνοι προχωρημένοι ενή-λικες διδασκόμενοι την ελληνική ως ξένη γλώσσα υπεργενικεύουν και παράγουνπληθώρα μη ενεργητικών καταλήξεων, εκεί όπου δεν χρειάζεται. Το ερωτηματολό-γιο αποτελείτο από σημασιακά ισότιμες προτάσεις με κριτήριο την παρουσία ή τηναπουσία του SE στα γαλλικά:Τα ρήματα του Πίνακα 2, που υπεισέρχονται σε δομές του τύπου βρομίζ-ει/-εται,σβήν-ουν/-ονται, στενεύ-ει/-εται, θαμπών-ει/-εται (Alexiadou, A. & E. Anagnosto-poulou 2004, Θεοφανοπούλου-Κοντού, Δ. 2000) ελέγχθηκαν από 47 Έλληνες φυ-σικούς ομιλητές ως ομάδα ελέγχου οι οποίοι μας έδειξαν ότι αμφιταλαντεύονται ωςπρος την επιλογή της μορφολογίας, με τάση προς [+ενεργητική], σε αντίθεση με τουςΓάλλους που τείνουν προς [-ενεργητική]. Στις περιπτώσεις του Πίνακα 1, οι γαλλό-φωνοι, επίσης παράγουν λανθασμένα μη ενεργητική μορφολογία, ακόμη και σε με-ταβατικές δομές. Τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι οι μαθητές επηρεάζονται απότις σημασιο- συντακτικές ιδιότητες του γαλλικού ρήματος και τα δομικά σχήματαστα οποία αυτό υπεισέρχεται.


• Alexiadou, A. & E. Anagnostopoulou. (2004). Voice morphology in the causative /inchoative alternation: evidence for a non-unified structural analysis of unaccusatives.In Alexiadou, A., E. Anagnostopoulou & M. Everaert (eds). The UnaccusativityPuzzle. Oxford/New York: Oxford University Press, 114-136.

• Θεοφανοπούλου-Κοντού, Δ. (2000). Δομές της ΝΕ με Προοπτική τον Δέκτη.Μελέτες για την ελληνική γλώσσα. Πρακτικά της 19ης ετήσιας συνάντησηςτου τομέα γλωσσολογίας της φιλοσοφικής σχολής του Αριστοτελείου Πανεπι-στημίου Θεσσαλονίκης. 23-25 Απριλίου 1998. Θεσσαλονίκη: Α.Π.Θ., 109-123.

15

Poster PICGL 3

Προτάσεις Απαντήσεις με [-ενεργητική]Il s’abstient de regarder en arrière. 5/17(Αποφευγ -) ..... να κοιτάζει πίσω.Habillé en convoyeur, il s’enfuit avec larecette du casino.

8/17

(Δραπετευ-) Ντυμένος αξιωματικός, .....με τις εισπράξεις του καζίνο.Il se souvient de ces vacances en Grèce. 12/17(Αναπολ-) ..... αυτές τις διακοπές στηνΕλλάδα.Une star s’évanouie sur le plateau, pendantl’émission de télé «dancing with the stars».

11/17

(Λιποθυμ-)Μία σταρ ..... στο πλατό, κατάτη διάρκεια της τηλεοπτικής εκπομπής«dancing with the stars». .Les enfants se moquent de leursprofesseurs.

4/17

(κοροϊδευ-)Τα παιδιά ..... τον καθηγητήτους.Il se repent de sa colère. 4/17(Μετανιων-) ..... για το θυμό του.Il s’absente du travail pour remplir sondevoir d’électeur.

5/17

(Απουσιαζ-) ..... Από τη δουλειά του γιανα ψηφίσει.

Πίνακας 1: περιπτώσεις που στα γαλλικά ρήματα εμφανί-ζεται υποχρεωτικά το SE.

• Λαβίδας, Ν., B.-I Dincel, N. Seferiades (2005).Μεταβιβαστικές εναλλαγές στηνελληνική ως ξένη γλώσσα. 3ο διεθνές συνέδριο για την διδασκαλία της νέαςελληνικής ως ξένης γλώσσας. 22-23 Οκτωβρίου 2004. Αθήνα: ΠανεπιστήμιοΑθηνών.

• Kayne, R.-S. (1969). The transformational cycle in french syntax. Submitted in par-tial fulfillement of the requirements for the degree of Doctor of philosophy at theMassachusetts Institute of Technology.

• Labelle, M. & E. Doron (2010). Anticausative derivations (and other valency altern-ations in French). Probus, 22/2, p. 23-42.

• Rothenberg, M. (1975). Les verbes à la fois transitifs et intransitifs en français con-temporain. Paris: Mouton.

16

PICGL 3 Poster

Προτάσεις Απαντήσεις με[+ενεργητική]

Απαντήσεις με[-ενεργητική]

Ce tissu se rétrécit aulavage.

Γάλλοι: 6/17 Γ:11/17

(στενευ-)Αυτή η φούστα..... με το πλύσιμο.

Ελληνες: 93% Ε: 5%

La glace se ternie. Γ:6/17 Γ:11/17(θαμπων-) Ο καθρέφτης..... .

Ε: 82% Ε: 0%

L’eau d’aquarium se salittrès vite.

Γ:5/17 Γ:12/17

(βρωμιζ-) Το νερό τουενυδρείου ..... πολύ γρή-γορα.

Ε:68% Ε:21%

Dix allumettess’éteignent.

Γ:6/17 Γ:11/17

(σβην-) Δέκα σπίρτα ..... Ε: 66% Ε:14%Πίνακας 2: περιπτώσεις που στα γαλλικά έχουμε +/- SE

• Schäfer, F. (2003). The morphological patterns of anticausatives and their interpret-ations. Talk given at The annual meeting of the graduate school ’Linguistic represent-ations and their interpretation’, Söllerhaus/Kleinwalsertal, 3-6 July 2003. Hand-out.

• Τσιμπλή, Ι. – Μ. (2006). Η φωνή στην ελληνική – Περιγραφή του συστήματοςκαι μελέτη της ανάπτυξής του στην ελληνική ως μητρική και ως δεύτερη/ξένηγλώσσα. Στο Σπύρος Μοσχονάς (επιμ.) Η σύνταξη στη μάθηση και στη διδα-σκαλία της ελληνικής ως ξένης γλώσσας. Αθήνα: Πατάκη, 62-112.

17

Talk PICGL 3

Technolect, Greeklish και ορθογραφία: έρευνα σε μαθητές/τριεςδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης

Καββαδία ΆνναUniversity of Leeds, [email protected]

Το θέμα της έρευνας είναι η χρήση της technolect, δηλαδή γλωσσικών συμβάσεωνπου εμφανίζονται σε ψηφιακά μέσα επικοινωνίας (digitally mediated communication- DMC) και των Greeklish (γραφή ελληνικών με λατινικά γράμματα) από μαθητέςκαι μαθήτριες Γυμνασίου, Λυκείου. Επίσης, εξετάστηκε αν ο τρόπος επικοινωνίαςμε ψηφιακά μέσα επηρεάζει την ορθογραφική ικανότητα των παιδιών. H technolect(ο όρος από τους Simpson and Walker, υπό δημοσίευση) είναι δημοφιλής σε πολλέςγλώσσες του κόσμου, όπως αντίστοιχα είναι τα Greeklish στην Ελλάδα, με αποτέ-λεσμα να έχουν διατυπωθεί ποικίλες απόψεις σχετικά με τις επιπτώσεις τους στηγλώσσα (αναλυτική περιγραφή από: Crystal 2008; Koutsogiannis & Mitsikopoulou2003). Σε αντίθεση με την κοινή γνώμη, οι περισσότερες ξενόγλωσσες έρευνες έχουνδείξει θετική ή ουδέτερη σχέση μεταξύ της χρήσης της technolect και του γλωσσικούγραμματισμού στα παιδιά. Στην Ελλάδα, oι έρευνες έχουν εστιάσει στην περιγραφήτων Greeklish, στις αντιδράσεις που έχει προκαλέσει το ζήτημα και στο ότι στοιχείατωνGreeklish έχουν εμφανιστεί σε σχολικά γραπτά. Στην παρούσα έρευνα συμμετεί-χαν εθελοντικά 38 παιδιά, ηλικίας 13-17. Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμο-ποιήθηκαν: ένα ερωτηματολόγιο, ένα σύντομο τεστ ορθογραφίας και αποσπάσματασυζητήσεων που έκαναν τα παιδιά στο Facebook ή μηνύματα που έστειλαν από τοκινητό τους τηλέφωνο. Για την ανάλυση του corpus των αποσπασμάτων χρησιμοποι-ήθηκαν οι κατηγο- ριοποιήσεις των Varnhagen et al. (2010), Crystal (2008), Plester etal. (2009) προσαρμοσμένες στην ελληνική γλώσσα. Έτσι, οι λέξεις εξετάστηκαν ωςπρος το αλφάβητο, την γλώσσα, τυχόν λάθη, το είδος της technolect και τον τονι-σμό. Από την ανάλυση του corpus προέκυψαν τα εξής συμπεράσματα: -Όλοι/ες οισυμμετέχοντες/ουσες χρησιμοποιούν κάποιο είδος technolect, με τα πιο δημοφιλήνα είναι η γραφή κύριων ονομάτων με μικρά γράμματα, η παράλειψη γραμμάτων,η μη συμβατικές γραφές και τα emoticons. -Διαπιστώθηκε ότι τα παιδιά τείνουν ναακολουθούν ένα συγκεκριμένο είδος γραφής, το λατινικό ή το ελληνικό αλφάβητο.Παρατηρήθηκε επίσης μια συστηματική παράλειψη του τόνου καθώς και μια γενι-κότερη προτίμηση στο αγγλικό ερωτηματικό. Οι περιπτώσεις όπου αγγλικές λέξειςγράφτηκαν με ελληνικά γράμματα ήταν λίγες αλλά ενδιαφέρουσες. Δεν βρέθηκεστατιστικά σημαντική σχέση μεταξύ της χρήσης technolect και/ή των Greeklish καιτης ορθογραφικής ικανότητας των παιδιών. Παρατηρήθηκε όμως ότι η χρήση των

18

PICGL 3 Talk

emoticons αυξάνεται με την ηλικία. Τέλος, οι στατιστικές αναλύσεις έδειξαν ότιοι μαθητές/τριες με υψηλούς βαθμούς στο τεστ ορθογραφίας αποφεύγουν τις συ-ντομεύσεις και τις μη συμβατικές γραφές αλλά κάνουν περισσότερα τυπογραφικάλάθη.

Bιβλιογραφία:

• Crystal, D. (2008). Txtng: the gr8 db8. Oxford: Oxford University Press. Kout-sogiannis, D. & Mitsikopoulou, B. (2003). Greeklish and Greekness: Trends andDiscourses of “Glocalness”. JCMC 9(1).

• Plester, B., Wood, C. & Joshi, P. (2009). Exploring the relationship between chil-dren’s knowledge of text message abbreviations and school literacy outcomes. BritishJournal of Developmental Psychology, 27, 145-161.

• Simpson, J. & Walker, A. (forthcoming). New technologies for language learningand teaching in Constant Leung and Brian Street. Handbook of English LanguageStudies: Routledge.

• Varnhagen, C. K., McFall, G. P. et al. (2010). Lol: new language and spelling ininstant messaging. Reading and Writing. An Interdisciplinary Journal. 23(6), 719-733.

19

Poster PICGL 3

Ρήµατα Ψυχικού Πάθους της Νέας Ελληνικής και Αιτιακότητα(causativity)

Greek Psych Verbs and the issue of CausativityΚαλαµίδα ΑντιγόνηΠανεπιστήµιο Πατρών[email protected]

Η ανάλυση των Belletti & Rizzi (1988) για τα ρήµατα ψυχικού πάθους της Ιταλικήςαντιµετωπίζει τα ρήµατα µε το όρισµα του Φορέα Εµπειρίας στη θέση του Αντικει-µένου (στο εξής ρήµατα ΦΕ-Α) ως αναιτιατικά ρήµατα, στα οποία το συντακτικόυποκείµενο έχει παραχθεί στη θέση του εσωτερικού ορίσµατος και µέσω της µετακί-νησης πραγµατώνεται ως υποκείµενο (Η οικονοµική κρίση ανησυχεί τους πολίτες).Επιπλέον, η Grimshaw (1990) θεωρεί ότι τα ρήµατα ΦΕ-Α παρόλο που δεν εµπε-ριέχουν µετακίνηση εσωτερι-κού ορίσµατος, όπως υποστήριξαν οι Belletti & Rizzi,δεν διαθέτουν εξωτερι-κό όρισµα. Σε συµφωνία µε την Grimshaw, η Anagnostopoulou(1996, 1999) ισχυρίζεται ότι δεν διαθέτουν όλα τα ρήµατα ΦΕ-Α της Νέας Ελληνι-κής (NE) εξωτερικό όρισµα. Στην παρούσα µελέτη, υποστηρίζω σε αντίθεση µε τιςπαραπάνω µελέτες και σε συµφωνία µε την ανάλυση του Pesetsky (1995), ότι τα ρή-µατα ψυχικού πάθους ΦΕ-Α της ΝΕ διαθέτουν εξωτερικό όρισµα και µπορούν ναθεωρηθούν αιτιακά ρήµατα (Jackendoff, 1990 και για την ΝΕ Tsimpli, 1989, Καλα-µίδα, 2013). Θα ασχοληθώ µε τα ρήµατα ψυχικού πάθους που εναλλάσσουν τη δοµήτους από ΦΕ-Α σε ΦΕ-Υ (Φορέας Εµπειρί-ας στη θέση του Υποκειµένου). Αρχικά,διακρίνω τα ρήµαταΦΕ-Α εναλλασσόµενης δοµής α) σε αυτά που αν και λαµβάνουνµέρος στην εναλλαγή συντακτικής δοµής από ΦΕ-Α σε ΦΕ-Υ, διατηρούν σταθερήτην ενεργητική µορφολογία τους (Ο θόρυβος τρόµαξε την Ελένη- Η Ελένη τρόµαξε(µε/από το θόρυβο)) και β) σε αυτά που µαζί µε τη συντακτική δοµή από ΦΕ-Α σεΦΕ-Υ µεταβάλλουν και την µορφολογία τους από ενεργητική σε µεσοπαθητική (Ηείδηση στεναχώρησε τη Μαρία- Η Μαρία στεναχωρήθηκε µε την είδηση). Έπειτα,ξεκινώντας µε τα ρήµατα της πρώτης υποκατηγορίας, αυτά δηλαδή στα οποία µετα-βάλλεται η συντακτική δοµή αλλά όχι η µορφολογία (τροµάζω, ανησυχώ, αηδιάζω),θα επιχειρήσω να δείξω ότι αυτά τα ρήµατα στην δοµή ΦΕ-Α (Ο Γιώργος/ο θόρυβοςτρόµαξε την Ελένη) δεν µπορούν να θεωρηθούν αναιτιατικά, όπως υποστηρίζουνοι Belletti & Rizzi. Αντιθέτως, θα επιχειρήσω να δείξω ότι διαθέτουν εξωτερικό όρι-σµα. Τα ρήµατα αυτής της κατηγορίας στην ΝE παρουσιάζουν ένα πολύ ενδιαφέρονχαρακτηριστικό: λαµβάνουν µέρος στην εναλλαγή causative/ anticausative (αιτιακό-αναιτιατικό), στην οποία συµµετέχουν κατά κύριο λόγο ρήµατα που διαθέτουν εξω-τερικό όρισµα (Grimshaw, 1990 και Schäfer, 2009). Στη συνέχεια, αναφορικά µε

20

PICGL 3 Poster

την δεύτερη υποκατηγορία, τα ρήµατα στα οποία µεταβάλλεται και η συντακτικήδοµή και η ρηµατική µορφολογία (αγχώνω, στεναχωρώ, ενοχλώ), θα επιχειρήσωνα δείξω ότι κι αυτά διαθέτουν εξωτερικό όρισµα, καθώς µπορούν να σχηµατίσουνρηµατικές παθητικές δοµές, σε συµφωνία µε τους Pesetsky (1995), Pylkkänen (2000),µ.ά. για την Αγγλική και Τsimpli (1989) και Καλαµίδα (2013) για την ΝΕ. Συµπερα-σµατικά, τα ρήµατα ψυχικού πάθους ΦΕ-Α της ΝΕ δεν φαίνεται να µπορούν ναθεωρηθούν αναιτιατικά. Αντιθέτως, υπάρχουν στοιχεία τα οποία οδηγούν στη θε-ώρηση των ρηµάτων αυτών ως αιτιακά ρήµατα µε εξωτερικό όρισµα, σε συµφωνίαµε την ανάλυση του Pesetsky (1995).

Βιβλιογραφικές παραποµπές:

• Anagnostopoulou, E. 1996. “Experiencer-object Predicates in Greek”. Στο Μελέ-τες για την Ελληνική Γλώσσα.Πρακτικά της 16ης Ετήσιας Συνάντησης Εργα-σίας του Τοµέα Γλωσσολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. Θεσσαλο-νίκη: Αφοί Κυριακίδη, 254-65.

• Anagnostopoulou, Ε. 1999. “On Experiencers”. Στο A. Alexiadou, G. Horrocks &M. Stavrou (επιµ.) Studies in Greek Syntax. Dordrecht: KluwerAcademic Publishers,67-93.

• Belletti, Α. & L. Rizzi. 1988. “Psych-Verbs and θ-theory”. Natural Language andLinguistic Theory 6, 291-352.

• Grimshaw, J. 1990. Argument Structure. Cambridge, Mass: MIT Press.

• Jackendoff, R. 1990. Semantic Structures. Cambridge, MA: MIT Press.

• Καλαµίδα, Α. 2013. «Μορφοσυντακτική Ανάλυση των Ρηµάτων Ψυχικού Πά-θους της Νέας Ελληνικής». ΣτοΜελέτες για την Ελληνική Γλώσσα. Πρακτικάτης 33ης Ετήσιας Συνάντησης του Τοµέα Γλωσσολογίας της ΦιλοσοφικήςΣχολής του Α.Π.Θ. Θεσσαλονίκη: Ίδρυµα Μανόλη Τριανταφυλλίδη, 257-276.

• Pesetsky, D. 1995. Zero Syntax. Cambridge, Mass: The MIT Press.

• Pylkkänen, L. 2000. “On Stativity andCausation”. Στο TennyC.L.& J. Pustejovsky(επιµ.)Events as grammatical objects: The converging perspective of lexical semanticsand syntax. CSLI Publications, Stanford CA, 417-444.

• Schäfer, F. 2009. “The Causative Alternation”. Language and Linguistics Compass.3/2: 641–681.

21

Poster PICGL 3

• Tsimpli, I.M. 1989. “On the properties of the passive affix in Modern Greek”. ΣτοUCL Working Papers in Linguistics 1, 235-60.

22

PICGL 3 Talk

Αξιολόγηση των γνώσεων και επικοινωνιακών δεξιοτήτων τωνμαθητών της Α’ και Β’ τάξης στην Α/βάθμια Εκπαίδευση

Καλέμου ΕλισσάβετΑριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

[email protected]

Η έρευνα αναφέρεται στη δημιουργία εργαλείου περιγραφικής αξιολόγησης τωνεπικοινωνιακών δεξιοτήτων των μαθητών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Στη δια-δικασία της έρευνας επιδιώκεται η ανάπτυξη ενός μοντέλου ετεροαξιολόγησης καιαυτοαξιολόγησης, προορισμένου για το τέλος κάθε τριμήνου, για τους μαθητές τωνΑ’ και Β’ τάξεων του δημοτικού, όπου χρησιμοποιείται η περιγραφική αξιολόγηση.Καινοτόμο στοιχείο αποτελεί η φόρμα αυτοαξιολόγησης, η οποία συμπληρώνεταιαπό τους μαθητές και συνοδεύει τη φόρμα ετεροαξιολόγησης κατά τη συνάντησηενημέρωσης των γονέων με τον δάσκαλο. Προκειμένου να επιτευχθεί η αυτοαξιο-λόγηση, η αξιολόγηση ως διαδικασία καλλιεργείται σε καθημερινή βάση στα πλαί-σια της σχολικής ζωής. Το μοντέλο δημιουργήθηκε βασισμένο σε δύο κύριους άξο-νες. Από τη μία σε όσα περιγράφει το Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς για τηγλώσσα (ΚΕΠΑγ), ώστε να συνάδει με τις διδακτικές γραμμές του Συμβουλίου τηςΕυρώπης. Από την άλλη τα κριτήρια ορίστηκαν σύμφωνα με τα Νέα Πιλοτικά Προ-γράμματα Σπουδών για τη διδασκαλία της Γλώσσας και Λογοτεχνίας σε μαθητέςτων Α΄ και Β’ τάξεων του δημοτικού, στο πρόγραμμα διδασκαλίας της ελληνικής ωςξένης γλώσσας, αλλά και στο Πρόγραμμα Σπουδών για τη Σχολική και ΚοινωνικήΖωή. Στη δημιουργία του προτεινόμενου μοντέλου συμμετείχε αντιπροσωπευτικόποσοστό των εμπλεκόμενων μελών, γονέων, μαθητών και δασκάλων. Το προτεινό-μενο μοντέλο χρησιμοποιήθηκε στις Α’ και Β’ τάξεις του Ιδιωτικού Δημοτικού Σχο-λείου της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης κατά το τρίτο τρίμηνο του σχολι-κού έτους 2012-13. Η αξιολόγησή του πραγματοποιήθηκε μέσω ερωτηματολογίων.Κατόπιν χρήσης και αξιολόγησης του προτεινόμενου εργαλείου διαπιστώθηκε πως-τουλάχιστον σε αρχικό στάδιο- αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο, που συνεπικουρείστην καλλιέργεια της δεξιότητας αυτοξιολόγησης, στην ενίσχυση της κριτικής σκέ-ψης, της αυτογνωσίας και της ανατροφοδότησης, αλλά και στην αποφόρτιση της -συνήθως στρεσογόνας- αξιολογικής διαδικασίας. Ταυτόχρονα εμπλέκονται ενεργάκαι υπεύθυνα όσοι συμμετέχουν άμεσα ως αξιολογούμενοι ή αξιολογητές. Σε επό-μενο στάδιο το προτεινόμενο εργαλείο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε ευρύτεροπλαίσιο, ώστε να αξιολογηθεί σε βάθος χρόνου. Προκειμένου να είναι προσιτό στουςενδιαφερόμενους ανά πάσα στιγμή, και να προάγει την οικονομία, οικολογία καιαειφορία, προτείνεται να δημιουργηθεί μια ηλεκτρονική εφαρμογή αξιολόγησης,

23

Talk PICGL 3

όπου μέσω κωδικών θα μπορούν να εισέρχονται οι ενδιαφερόμενοι και να δημιουρ-γηθεί ένας ηλεκτρονικός φάκελος εργασιών (portfolio) για κάθε μαθητή.

Ενδεικτική βιβλιογραφία:

• Βernstein B., The Structuring of Pedagogic Discourse, Volume IV: Class, codesand control, RKP, London, 1990.

• Bloom B., Handbook on formative and summative evaluation of student learning,McGraw-Hill, New York, 1971.

• Cohen, L. & Manion, L., Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας, Μεταίχμιο,Αθήνα, 2000.

• Delhaye O., Modèle d’ évaluation des dispositifs et des techniques d’évaluation som-mative en langues étrangères, Thèse de doctorat, Université Aristote de Thessalo-nique, Thessaloniki, 2006.

• Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο αναφοράς για τη γλώσσα: εκμάθηση, διδασκαλία,αξιολόγηση, Συμβούλιο για την Πολιτιστική Συνεργασία, επιτροπή Παιδείας,Τμήμα Σύγχρονων Γλωσσών, Συμβούλιο της Ευρώπης, Στρασβούργο, 2001.

• Νέα Πιλοτικά ή Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών, Υπουργείο Παιδείας καιΘρησκευμάτων, Ψηφιακό Σχολείο,http://ebooks.edu.gr/2013/newps.php, 14-10- 2013.

24

PICGL 3 Poster

Μορφολογική επίγνωση μαθητών δημοτικού στις ρηματικέςκατηγορίες του χρόνου, του ποιού ενεργείας και της έγκλισης

Καλογριανίτη Ευαγγελία & Μαξιμιάδη ΔανάηΠΤΔΕ ΕΚΠΑ

[email protected], [email protected]

Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι η αξιολόγηση του επιπέδου της Μορφολογι-κής Επίγνωσης μαθητών μεγαλύτερων τάξεων του δημοτικού σχολείου όσον αφοράτις τρεις βασικές κατηγορίες της κλιτικής μορφολογίας του ρήματος: το χρόνο, τοποιόν ενεργείας και την έγκλιση. Συγκεκριμένα, εξετάζεται με τη χρήση κατάλλη-λων δοκιμασιών - κριτηρίων αν τα προαναφερθέντα παρεπόμενα του ρήματος κα-τακτώνται εξελικτικά και με ποια σειρά, καθώς και ο βαθμός κατάκτησής τους.Η Μορφολογική Επίγνωση (Morphological Awareness) αποτελεί μεταγλωσσική ικα-νότητα αλλά και ανώτερη γλωσσική και γνωστική λειτουργία (Carlisle, 2003). ΩςΜορφολογική Επίγνωση ορίζεται η συνειδητή, από τα παιδιά, γνώση της μορφολο-γικής δομής των λέξεων και η ικανότητα να σκέφτονται και να χειρίζονται αυτήτη δομή παραγωγικά με σκοπό τη δημιουργία καινούργιων νοημάτων. Αφορά στιςδιαδικασίες σχηματισμού λέξεων: παραγωγή, σύνθεση και κλίση (Carlisle, 1995).Αρκετές έρευνες, σε αλφαβητικές γλώσσες και μη, έχουν στραφεί σε αυτή, αποδει-κνύοντας τη συμβολή της στην ακρίβεια ανάγνωσης, ορθογραφίας, αλλά και κα-τανόησης λέξεων, προτάσεων και κειμένων. Τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει στονελληνικό χώρο η συστηματική μελέτη της συμβολής της Μορφολογικής Επίγνωσηςστο γραμματισμό, με αφορμή, κυρίως, τα προβλήματα γραμματισμού παιδιών μεμαθησιακές δυσκολίες (Μαγουλά & Κουτουμάνου, 2009). Η έρευνα επικεντρώνε-ται στην Μορφολογική Επίγνωση Κλίσης του ρήματος, επειδή το ρήμα αποτελεί τοπιο σύνθετο μέρος του μορφολογικού συστήματος της ελληνικής γλώσσας (Holton,Mackridge & Φιλιππάκη-Warburton, 1999). Τρεις έννοιες, όμως, είναι αλληλένδετεςστην κλίση του ρήματος: η έννοια του χρόνου, η έννοια του ποιού ενεργείας (ή όψης)και η έννοια της έγκλισης (ή τροπικότητας). Οι έννοιες αυτές διδάσκονται στις τε-λευταίες τάξεις του δημοτικού και το επίπεδο της βαθύτερης κατάκτησης και συ-νειδητοποίησης τους από τους μαθητές έχει ιδιαίτερο ερευνητικό ενδιαφέρον. Μεάξονα τα παραπάνω, κατασκευάστηκαν και μοιράστηκαν σε μαθητές αυτών τωντάξεων κατάλληλα κριτήρια αξιολόγησης της Μορφολογικής Επίγνωσης τους στιςτρεις προαναφερθείσες ρηματικές κατηγορίες.

25

Poster PICGL 3


• Carlisle J. F. (1995). Morphological awareness and early reading achievement. InL.B. Feldman (ed), Morphological aspects of language processing (pp. 189-209).Hillsdale, NJ: Erlbaum.

• Carlisle, J. F. (2003). Morphological matters in learning to read: a commentary.Reading Psychology, 24. 291-322.

• Holton, D., Mackridge, P., & Philippaki-Warburton, I. (1999). Γραμματική τηςΕλληνικής Γλώσσας (Μτφρ. Βασίλης Σπυρόπουλος). Αθήνα: Εκδόσεις Πα-τάκη.

• Μαγουλά, Ε., & Κουτουμάνου, Κ. (2009). Μορφολογική επίγνωση: H λειτουρ-γία της κατά την κατάκτηση του γραμματισμού της ελληνικήςως πρώτη γλώσσα.Πρακτικά του 8ου Διεθνούς Συνεδρίου Ελληνικής Γλωσσολογίας, Ιωάννινα,Σεπτέμβριος 2007. (σε ηλεκτρονική μορφή).

26

PICGL 3 Poster

Προσωδία και δεξί ημισφαίριο

Καρδάμας ΤίμωνΠανεπιστήμιο Πατρών[email protected]

Η παρούσα εργασία εστιάζει στο θέμα της παραγωγής και αντίληψης της προσω-δίας και της επεξεργασίας της από τον ανθρώπινο εγκέφαλο, στην περίπτωση τηςαπροσωδίας και στο ζήτημα της πλαγίωσης. Βάσει των λειτουργιών της, η προσωδίαδιακρίνεται σε γλωσσική (linguistic prosody) και συναισθηματική (emotional prosody).Η γλωσσική προσωδία χρωματίζει το νόημα της πρότασης και βοηθά τον ακρο-ατή να σχηματίσει φράσεις από λέξεις. Η συναισθηματική προσωδία είναι η διακύ-μανση της φωνής και αποτελεί το όχημα μετάδοσης και έκφρασης των συναισθη-μάτων στο λόγο (χαρά, λύπη κλπ) (Traxler, 2012). Με τον όρο απροσωδία εννοούμετις διαταραχές στην ικανότητα προσωδίας (Ross, 1981). Απροσωδία μπορεί να εμ-φανιστεί σε κάποιο άτομο μετά από ΑΕΕ (Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο), κρα-νιοεγκεφαλική κάκωση, επίσης συνδέεται με την νόσο Alzheimer, τις διαταραχέςτου φάσματος του αυτισμού και τον αλκοολισμό. Οι Ross (1997) και Heilman (2002)υπογραμμίζουν τη σημαντικότητα της επιρροής που έχουν οι διαταραχές της συ-ναισθηματικής επικοινωνίας στην ποιότητα ζωής. Από τις πρώτες κιόλας μελέτεςοι επιστήμονες επιχείρησαν να εξετάσουν το θέμα της πλαγίωσης και υποστήριξανότι η γλώσσα είναι καθ’ ολοκλήρου πλαγιωμένη στο αριστερό ημισφαίριο. Όμως,αποτελέσματα σύγχρονων μελετών δείχνουν ότι η γλωσσική δραστηριότητα, στησυντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων, εντοπίζεται και στα δύο ημισφαίρια ταοποία αντιδρούν αμφότερα στην εισροή γλώσσας (language input) και συμμετέχουνστην παραγωγή (language output). Το αριστερό ημισφαίριο αποκωδικοποιεί τις λέ-ξεις, τη σύνταξη και την τυπική σημασία, ενώ το δεξί αναλύει την ομιλία ως προςτην προσωδιακή πληροφορία (Ross, 2000; Ross &Monnot, 2008). Το δεξί ημισφαίριοδείχνει να διαδραματίζει το βασικό ρόλο του επεξεργαστή για τη συναισθηματικήπροσωδία. Πρόσφατες μελέτες νευροαπεικόνισης φανερώνουν ότι το δεξί ημισφαί-ριο αντιδρά περισσότερο από το αριστερό όταν η συναισθηματική προσωδία ρυθμί-ζεται από τον ερευνητή (Wildgruber, Pihan, Ackermann, Erb & Grodd, 2002). Για τονPoeppel (2003) η πλαγίωση είναι θέμα εξισορρόπησης ανάμεσα στα δύο ημισφαί-ρια. Συμπερασματικά, το δεξί ημισφαίριο σίγουρα συμμετέχει στην επεξεργασίακάποιων πτυχών της γλώσσας. Παρόλα αυτά, το αριστερό παραμένει κυρίαρχο γιατη βασική γλωσσική παραγωγή και αντίληψη. Η προσωδιακή επεξεργασία είναιπλαγιωμένη στο δεξί ημισφαίριο, αλλά τα στοιχεία της προσωδίας που είναι απα-ραίτητα για τη λεξική και συντακτική επεξεργασία φαίνεται να είναι πλαγιωμένα

27

Poster PICGL 3

στο αριστερό. Τέλος, είναι αναγκαία περαιτέρω έρευνα για να φανεί ο τρόπος μετον οποίο τα λεκτικά και μη λεκτικά στοιχεία επιδρούν στο κάθε ημισφαίριο, νααποσαφηνιστεί το αν και τα δύο ημισφαίρια συμμετέχουν στην κωδικοποίηση τηςπροσωδίας και αν οι διαταραχές της προσωδίας που προκαλούνται από βλάβη στοαριστερό ημισφαίριο ή στο δεξί αντανακλούν την επικοινωνία ή όχι μεταξύ των δύοημισφαιρίων.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία:

• Crystal, D. (1975). The English tone of voice: Essays in intonation, prosody andparalanguage. London: Edward Arnold.

• Heilman. K. M. (2002). Matter of mind: A neurologist’s view of brain-behavior re-lationships. New York: Oxford University Press.

• Leon, S. A., Rodriguez, A. D. (2008). Aprosodia and its treatment. Perspectiveson Neurophysiology and Neurogenic Speech and Language Disorders, vol. 18, pp.66-72.

• Poeppel, D. (2003). The analysis of speech in different temporal integration win-dows: Cerebral lateralization as “asymmetric sampling in time.” Speech Communic-ation, 41, 245- 255.

• Ross, E.D. (1981). The aprosodias: Functional-anatomic organization of the affect-ive components of language in the right hemisphere. Archives of Neurology, 38,561-569.

• Ross, E. D. (1997). Right hemisphere syndromes and the neurology of emotions. InS.C. Schacter &O. Devinsky (Eds.), Behavioral neurology and the legacy of NormanGeschwind. Philadelphia: Lippincott-Raven.

• Ross, E. D. (2000). Affective prosody and the aprosodias. In M. M. Mesulam (Ed.),Principles of Behavioral and Cognitive Neurology. New York: Oxford UniversityPress.

• Ross, E. D., &Monnot,M. (2008). Neurology of affective prosody and its functional-anatomic organization in right hemisphere. Brain & Language, 104, 51-74.

• Traxler, M. (2012). Introduction to Psycholinguistics: understanding language sci-ence, Wiley-Blackwell.

28

PICGL 3 Poster

• Wildgruber, D., Pihan, D., Ackermann, H., Erb, M., & Grodd,W. (2002). Dynamicbrain activation during processing of emotional intonation: Influence of acousticparameters, emotional valence, and sex. Neuroimage, 15, 856-869.

29

Poster PICGL 3

Η Παραγωγικότητα των Ρηματοποιητών και το Χαρακτηριστικό[±Ξένο] της Βάσης στην Ποντιακή και στην Κατωιταλική

ΔιάλεκτοΚονταξή Κατερίνα, Σπηλιοπούλου Νίκη

Πανεπιστήμιο Πατρών[email protected], [email protected]

Η έννοια της παραγωγικότητας (productivity) είναι από τις βασικότερες στη μορφο-λογική μελέτη (Ράλλη, 2005: 90) και χρησιμοποιείται αρκετά συχνά στη μορφολο-γική περιγραφή γλωσσών (Booij, 2007: 67). Ο Booij (1977: 4) ορίζει την παραγω-γικότητα σαν ένα μορφολογικό φαινόμενο που δίνει τη δυνατότητα στους χρήστεςμιας γλώσσας να σχηματίζουν αμέτρητες λέξεις μέσω μιας μορφολογικής διαδικα-σίας που βασίζεται στην αντιστοιχία μεταξύ της μορφής και της σημασίας λέξεωνπου οι ίδιοι γνωρίζουν. Σύμφωνα με τη Ράλλη (2005: 97), η παραγωγικότητα ή μηπαραγωγικότητα μιας διαδικασίας συνδέεται με τους περιορισμούς που τίθενταιστην εφαρμογή της. Όσο λιγότεροι περιορισμοί εφαρμόζονται τόσο πιο παραγωγικήείναι η εκάστοτε διαδικασία. Στο παρόν άρθρο, εξετάζουμε την παραγωγικότητατων ρηματοποιητών (verbalizers) -εύ(ω) και -ίζ(ω) που σχηματίζουν ρήματα στηνποντιακή και στην κατωιταλική διάλεκτο. Το ενδιαφέρον μας εστιάζεται: (α) στησχέση της παραγωγικότητας με το διακριτικό χαρακτηριστικό [±ξένο] και (β) στοπώς αυτή συνδέεται με τα επιλογικά χαρακτηριστικά των ρηματοποιητών -εύ(ω)και -ίζ(ω). Μελέτες έδειξαν πως η Ποντιακή και η Κατωιταλική ακολουθούν πα-ράλληλη πορεία στο σύστημά τους, με το επίθημα -εύ(ω) να είναι ιδιαιτέρως παρα-γωγικό στην προσαρμογή ρημάτων ξενικής βάσης, ενώ το επίθημα -ίζ(ω) φάνηκε ναπεριορίζεται σε σχηματισμούς με ελληνική βάση (Ralli, 2012: 122-123; Koutsoukos &Ralli, 2013: 16). Αξιοποιώντας το γλωσσικό υλικό αντιπροσωπευτικών λεξικών τηςΠοντιακής (Παπαδόπουλος, 1958) και της Κατωιταλικής (Καραναστάσης, 1984-1992), φάνηκε ότι: Στην Ποντιακή (1), ο ρηματοποιητής -εύ(ω) συνδυάζεται κυρίωςμε ρηματικές βάσεις τουρκικής προέλευσης (1α), (1β), ενώ ο ρηματοποιητής -ίζ(ω)κυρίως με ονοματικές βάσεις ελληνικής προέλευσης (1γ), (1δ):(1)α. αχταρεύω ‘σκάβω, σκαλίζω’ < aktarmakβ. πουγαλεύω ‘στενοχωρώ’ < pugalmakγ. μαρμαρίζω ‘λάμπω’ < το μάρμαρονδ. μισίζω ‘χωρίζω στα δυο’ < ο μισόςΣχετικά με την Κατωιταλική (2), ο ρηματοποιητής -εύ(ω) φάνηκε να συνδυάζεταικυρίως με ρηματικές βάσεις ιταλικής/ρομανικής προέλευσης (2α), (2β), ενώ ο ρημα-

30

PICGL 3 Poster

τοποιητής -ίζ(ω) με ρηματικές, αλλά και ονοματικές βάσεις ελληνικής προέλευσης(2γ), (2δ):(2)α. κουντέω ‘ομιλώ’ < cuntareβ. κουτέω ‘πληρώνω’ < quetareγ. ροδίζζω ‘έχω το χρώμα του ρόδου, κοκκινίζω’ < ροδίζωδ. πουḍḍίdζω ‘αποκτώ παραφυάδες’ < το πουλλίονΒάσει της συγκεκριμένης έρευνας, τα αποτελέσματα δημοσιευμένων μελετών (Ralli,2012; Koutsoukos & Ralli, 2013) δείχνουν να επιβεβαιώνονται σε σχέση με την κα-τωιταλική διάλεκτο. Όσο για την Ποντιακή, η παρούσα εργασία ανοίγει το δρόμογια μια περαιτέρω μελέτη.


• Booij, G. (1977). Dutch morphology: A study of word formation in generative gram-mar. Lisse: The Peter the Ridder Press.

• Booij, G. (2007). The grammar of words: An introduction to linguistic morphology(Second Edition). Oxford/New York: Oxford University Press.

• Καραναστάσης, Α. (1984-1992). Ιστορικόν Λεξικόν των Ελληνικών Ιδιωμά-των της Κάτω Ιταλίας (Τόμοι 1-5). Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών.

• Koutsoukos, N.&Ralli, A. (2013). Elements withAmbiguousMorphological Status:The Marker -idz(o) in Griko. Quaderns de Filologia, 18: 13-23.

• Παπαδόπουλος, Α.Α. (1958). ΙστορικόνΛεξικόν τηςΠοντικήςΔιαλέκτου. Αθήνα:Επιτροπή Ποντιακών Μελετών.

• Ράλλη, Α. (2005). Μορφολογία. Αθήνα: Πατάκης.

• Ralli, A. (2012). Verbal Loanblends in Griko and Heptanesian: A Case Study ofContact Morphology. L’Italia Dialettale, LXXIII: 111-132.

31

Talk PICGL 3

Η επεξεργασία των σύνθετων λέξεων στην ΠρωτοπαθήΠροοδευτική Αφασία με Λογοπενία

Κορδούλη ΚωνσταντίναΠανεπιστήμιο Πατρών[email protected]

Αντικείμενο μελέτης της παρούσας εργασίας αποτελεί ο τρόπος επεξεργασίας τωνσύνθετων λέξεων της Νέας Ελληνικής (ΝΕ) στην Πρωτοπαθή Προοδευτική Αφασίαμε λογοπενία (ΠΠΑ-λ). Παρόλο που η σύνθεση αποτελεί μία θεμελιώδη γνωσιακήικα- νότητα, δεν έχει μελετηθεί επαρκώς από νευρογλωσσολογική άποψη και σεμία ευρεία γκάμα ασθενειών που πλήττουν τη γλώσσα. Ειδικότερα, οι μέχρι τώραέρευνες επικε- ντρώνονται σε κλινικές περιπτώσεις αφασίας από κάποια εστιακήεγκεφαλική βλάβη (π.χ. Broca, Wernicke, Anomia) και κάποιες μορφές άνοιας (π.χ.νόσο Alzheimer) αλλά και αυτές είναι περιορισμένες σε αριθμό. Δεδομένων των πα-ραπάνω, η παρούσα εργασία θα εστιάσει στην ΠΠΑ, μία μορφή άνοιας με ιδιαί-τερο γλωσσολογικό ενδιαφέρον καθώς παρουσιάζει αμιγώς γλωσσικά ελλείμματα(τουλάχιστον τα δύο πρώτα χρόνια της ασθένειας) και δεν έχει μελετηθεί καθόλουστη ΝΕ. Συνεπώς, σκοπός της συγκεκριμένης εργασίας είναι η διερεύνηση του τρό-που επε- ξεργασίας των συνθέτων της ΝΕ στην ΠΠΑ-λ, ένα τύπο ΠΠΑ όπου τακυριότερα προ- βλήματα αφορούν την επανάληψη και την εύρεση λέξεων (ανομία)(Mesulam, 2001, 2007; Thompson et al., 2012; Grossman, 2012). Πιο συγκεκριμένα,η ΠΠΑ-λ, αν και πα- ρουσιάζει κάποιες ομοιότητες με την αφασία ανομίας (ΑΑν)και με τη νόσο Alzheimer (NA), συνιστά έναν ξεχωριστό τύπο άνοιας με διαφορε-τικές δυσκολίες σε πειράματα κατονομασίας. Μέθοδος: Διεξαγωγή ενός πειράμα-τος κατονομασίας, το οποίο θα αφορά την κατονομασία κάποιου οπτικού ερεθί-σματος, εικόνας ή αντικειμένου (confrontation naming task). Πειραματικό υλικό: 60σύνθετα της ΝΕ (π.χ. κουκλόσπιτο, αφισοκολλώ) και 89 μονομορφηματικές λέξεις(π.χ. μπάλα, ανοίγω).Υποθέσεις:Δεδομένου ότι η ΠΠΑ-λ όπως και η NA αποτελούνμορφές άνοιας, αναμένεται ο τρόπος που επεξεργάζονται τα σύνθετα να συγκλί-νει. Ειδικότερα, οι ασθενείς με ΝΑ, δεν φαίνεται να διατηρούν τη γνώση της δομήςτου συνθέτου (”compound effect”) καθώς υποκαθιστούν σύνθετες λέξεις με άλλεςσύνθετες μόνο σε ποσοστό 54% (Chiarelli et al., 2007). Σύμφωνα με την πρώτη μαςυπόθεση, αναμένεται και οι ΠΠΑ-λ ασθενείς να μην εμφανίζουν “compound effect”.Επιπροσθέτως, έρευνες έχουν δείξει πως η ΠΠΑ-λ έχει κάποια κοινά μορφοσυντα-κτικά χαρακτηριστικά με την ΑΑν (Thomson et al., 2012). Έτσι, ως προς το ζήτηματου κατά πόσον οι ΠΠΑ-λ ασθενείς κάνουν περισσότερο λάθη υποκατάστασης ήπαράλειψης, αναμένεται να έχουν παρόμοια συμπεριφορά με τους ΑΑν (αλλά και

32

PICGL 3 Talk

ΑΝ ασθενείς) και να τείνουν να υποκαθι- στούν (παρά να παραλείπουν) συστατικάτων συνθέτων (δεύτερη υπόθεση). Τέλος, οι ασθενείς με ΝΑ, κάνουν περισσότεραλάθη υποκατάστασης των συστατικών που ανήκουν στη γραμματική κατηγορία τουονόματος (σε αντίθεση με τους ασθενείς Broca που έχουν πρόβλημα με τα ρηματικάσυστατικά). Και ως προς αυτό το χαρακτηρι- στικό, αναμένεται οι ΠΠΑ-λ ασθενείςνα έχουν παρόμοια αντίδραση (τρίτη υπόθεση). Το χαρακτηριστικό αυτό της υπο-κατάστασης μας οδηγεί στο συμπέρασμα πως για να γίνει η λεξική ανάκληση, είναιαπαραίτητο οι σύνθετες λέξεις να τεμαχίζονται στα συστατικά τους, κάτι που ανα-μένεται να επιβεβαιωθεί από τους ΠΠΑ-λ ασθενείς (τέ- ταρτη υπόθεση). Συζήτηση:Ηπαρούσα έρευνα αποτελεί μία πρώτη προσπάθεια μελέτης τηςΠΠΑστηΝΕ εστιά-ζοντας στον τρόπο επεξεργασίας των σύνθετων λέξεων. Αξίζει να τονι- στεί πως ανεπιβεβαιωθούν οι παραπάνω υποθέσεις, θα έχουμε ισχυρές ενδείξεις πως υπάρχουνσυμμετρίες μεταξύ ασθενειών που προέρχονται από διαφορετικού τύπου εγκεφαλι-κές κακώσεις. Οι ενδείξεις αυτές έχουν καίριο ρόλο στην προσπάθεια κατανόησηςτου ερωτήματος σχετικά με το πώς ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τη γλώσσα.

Αναφορές:

• Chiarelli, V.,Menichelli, A.& Semenza, C. (2007). Naming compounds inAlzheimer’sdisease”. The Mental Lexicon. 2, 259-269.

• Grossman, M. (2012). ”The non-fluent/agrammatic variant of primary progressiveaphasia”. Lancet Neurology. 11, 545-555.

• Mesulam,M-M. (2001). ”Primary ProgressiveAphasia”.Annals of Neurology. 49(4),425-432.

• Mesulam,M. (2007). ”Primary progressive aphasia: A 25-year retrospective”.AlzheimerDisease & Associated Disorders. 21(4), S8–S11.

• Thompson, C. K., Meltzer-Asscher, A., Cho, S., Lee, J., Wieneke, C., Weintraub,S., & Mesulem, M-M. (2012). ”Morphosyntactic processing in stroke-induced andprimary progressive aphasia”. Behavioral Neurology. 25, 1-20.

33

Talk PICGL 3

Εμφάνιση νέων διφθόγγων σε Αθηναϊκή ποικιλία των νέων:Αλλαγή κάτωθεν

Λουκοπούλου Άννα, Παπαζαχαρίου ΔημήτρηςΠανεπιστήμιο Πατρών

[email protected], [email protected]

Σκοπός της παρούσας ανακοίνωσης είναι η παρουσίαση μίας γλωσσικής αλλαγής ηοποία εμφανίζεται σε ανεπίσημη Αθηναϊκή ποικιλία των νέων. Πιο συγκεκριμένα,θα παρουσιάσουμε μία διαδικασία διφθογγοποίησης, όπως αυτή πραγματώνεταιστην ομιλία δύο νέων από την Αθήνα. Θα περιγράψουμε φωνητικά τις νέες διφθόγ-γους που εμφανίζονται σε θέση μονοφθόγγων και θα συγκρίνουμε φωνητικά τιςνέες διφθόγγους, τόσο με παραδοσιακές διφθόγγους, όσο και με τους μονοφθόγ-γους στη θέση των οποίων εμφανίστηκαν. Μολονότι υπάρχουν πολύ λίγες μελέτεςπάνω σε διφθόγγους της Ελληνικής και των διαλέκτων της (Baltatzani 2010 & 2013),επικρατεί η αντίληψη ότι υπάρχει απουσία διφθογγοποίησης στην Κοινή Νέα Ελ-ληνική (ΚΝΕ) (Arvaniti 2007). Αντίθετα όμως με την παραπάνω αντίληψη, η μελέτηφιλικών συνομιλιών νεαρών Αθηναίων, ομιλητών της ΚΝΕ, ανέδειξε την εμφάνισηνέων διφθόγγων εκεί που θα περιμέναμε να βρούμε μονοφθόγγους. Η έρευνα μαςβασίστηκε σε αυθόρμητο λόγο μεταξύ ενός άνδρα ομιλητή και μίας γυναίκας ομι-λήτριας από την περιοχή της Αθήνας. Το υλικό χωρίστηκε σε απλά φωνήεντα, πα-ραδοσιακές διφθόγγους και νέες διφθόγγους. Διενεργήθηκαν ποιοτικές συγκρίσεις(σύγκριση της θέσης των τεμαχίων στο φωνηεντικό τραπέζιο) αλλά και ποσοτικέςσυγκρίσεις (στατιστική σύγκριση της Ευκλείδειας Απόστασης και της Διάρκειας)ανάμεσα σε όλες τις ομάδες στις οποίες χωρίστηκε το υλικό. Βασικός στόχος ήτανη κατανόηση της φύσης των παραδοσιακών διφθόγγων και η διερεύνηση της υπό-στασης των νέων διφθόγγων. Η στατιστική ανάλυση έδειξε πως οι νέες δίφθογ-γοι διαφοροποιούνται με στατιστική σημαντικότητα τόσο από τις παραδοσιακές δι-φθόγγους, όσο και από τα απλά φωνήεντα. Το φαινόμενο της διφθογγοποίησης πουεντοπίσαμε πιστεύουμε ότι μπορεί να ερμηνευτεί ως μία κάτωθεν αλλαγή (Trudgill1974) και συνάδει με φαινόμενα «υπερποικιλότητας» (superdiversity) (Blommaert &Backus 2011) που έχουν εμφανιστεί σε πολλές μητροπόλεις, εξαιτίας του μεγάλουπλήθους των κοινωνικών ομάδων που συνθέτουν αυτές τις κοινότητες, καθώς καιτων πολλών διαφορών τους.


• Arvaniti, Amalia. 2007. Greek Phonetics: The State of the Art. In Journal of GreekLinguistics 8: 97-208.

34

PICGL 3 Talk

• Baltazani, Mary & Nina Topintzi. 2010. The phonology and phonetics of glides inNorth-Western Greek Dialects. In Proceedings of the 4th International Conference ofModern Greek Dialects and Linguistic Theory (MGDLT4), Angella Ralli et al. (eds.),ISSN: 1792-3743, pp. 197-212.

• Baltazani, Mary & Nina Topintzi. 2013a. On some phonetic and phonological prop-erties of the Greek glide. In Proceedings of the 10th International Conference onGreek Linguistics, Zoe Gavriilidou et al.(eds.). Komotini: Democritus University ofThrace, pp. 153-166.

• Blommaert, Jan & Ben Rampton. 2011. Language and superdiversity. InDiversities,13(2): 1-20.

• Trudgill, Peter. 1974. The Social Differentiation of English in Norwich. Cambridge:Cambridge University Press

35

Poster PICGL 3

Η χωροχρονική αλληλεπίδραση και η αποτύπωσή της στηγλώσσα: το παράδειγμα των επιρρηματικών φράσεων στην

ΚΑΕ1 και την ΚΝΕ2

Μαγιώνος Γεώργιος Θ.Πανεπιστήμιο Πατρών[email protected]

Μια σειρά από κλάδους έχουν ασχοληθεί με την αλληλεπίδραση των εννοιών τουχώρου και του χρόνου (βλ. στην ενδεικτική βιβλιογραφία ό,τι αφορά τουςBoroditsky,Casasanto και Kemmerer), όμως στην παρούσα ανακοίνωση το συγκεκριμένο ζήτημαεξετάζεται από τη σκοπιά της γνωστικής σημασιολογίας μέσω της χρήσης κάποιωνδιακρίσεων και υποπεριπτώσεων τυπολογικού χαρακτήρα (Haspelmath, 1997), γιανα εξαχθούν συγκεκριμένα συμπεράσματα για την πορεία της Ελληνικής από τηνΚΑΕ στην ΚΝΕ ως προς την εξέλιξη της συγκεκριμένης αλληλεπίδρασης. Σε πρώτηφάση, θα αναφερθώ στον όρο «εννοιολογική μεταφορά» (Lakkof, 2006, για εκτενήανάλυση του όρου), για να καταστήσω σαφή τη σχέση που εμφανίζεται σε αυτούςτους δύο τομείς (σύμφωνα με την ορολογία που εισήχθη από τους Lakkof & Johnson,1980): τον χώρο και τον χρόνο μέσω της εννοιολογικής μεταφοράςΟ ΧΡΟΝΟΣ ΕΙ-ΝΑΙΧΩΡΟΣ. Αμέσως μετά, θα παρουσιάσω τις επιμέρους σημασιολογικές λειτουρ-γίες των επιρρηματικών φράσεων που βασίζονται σε ΟΦ, όπως τις παρουσίασε οHaspelmath (1997), για να μη βασιστώ σε αυθαίρετες διαιρέσεις και διακρίσεις, αλλάσε έναν εύληπτο διαχωρισμό των σημασιολογικών λειτουργιών που σχετίζονται μετον χρόνο βασισμένο σε απλές συμβάσεις σχετικές με τη θέση, τη διάρκεια και τηναπόσταση εντός του χρόνου. Αφού θίξω τη σχέση των τομέων του χώρου και του χρό-νου σε επίπεδο νόησης και επιχειρήσω να αποδώσω ακροθιγώς τις υποδιαιρέσειςπου έχουν προταθεί σχετικά με τη γλωσσική αποτύπωση των χρονικών επιρρηματι-κών που βασίζονται σεΟΦ (πτωτικό μαρκάρισμα ή χρήση παραθέσεων –προθέσεωνκαι μεταθέσεων), θα προσπαθήσω να εξετάσω την εξέλιξη των σημασιολογικών λει-τουργιών αυτών χρησιμοποιώντας αντιπαραβολικά την Κλασική Αρχαία Ελληνική(ΚΑΕ) και την Κοινή Νέα Ελληνική (ΚΝΕ), κάνοντας μια ενισχυτική αναφορά στηΛατινική και την Αγγλική, για να καταστήσω σαφέστερα τα ευρήματά μου. Στηντελική ενότητα της ανακοίνωσής μου θα προβώ σε ορισμένες προτάσεις για περαι-τέρω σχετική έρευνα, καθώς εξ όσων γνωρίζω η συγκεκριμένη αλληλεπίδραση δενέχει μελετηθεί εις βάθος υπό το πρίσμα της γνωστικής σημασιολογίας ούτε συγχρο-νικά ούτε διαχρονικά ούτε σε σχέση με άλλες γλωσσικές ποικιλίες, για να μπορέσουννα προκύψουν ισχυρές γενικεύσεις.

36

PICGL 3 Poster

Ενδεικτική βιβλιογραφία:

• Boroditsky, L. (2000). Metaphoric structuring: understanding time through spatialmetaphors. Cognition, 75, 1-28(http://people.csail.mit.edu/gremio /Grembrary/Winston-HIE/boroditsky.pdf)

• Boroditsky, L. (2011). How Languages Construct Time. Στο Dehaene and Brannon(επιμ.), Space, time and number in the brain: Searching for the foundations of math-ematical thought. Elsevier(http://www-psych.stanford.edu/ lera/ papers/language-time.pdf)

• Casasanto, D. & Boroditsky, L. (2003). Do we think about time in terms of space?(http://csjarchive.cogsci.rpi.edu/Proceedings/2003/pdfs/60.pdf)

• Casasanto, D. &Boroditsky, L. (2008). Time in themind: using space to think abouttime. Cognition, 106. 579-593(http://www-psych.stanford.edu/ lera/ papers/ duration-cognition-2008. pdf)

• Casasanto, D. (2010). Space for Thinking. Στο V. Evans & P. Chilton (επιμ.) Lan-guage, Cognition and Space: the state of the art and new directions. Equinox Publish-ing, London

• Haspelmath, M. (1997). From Space to Time: Temporal Adverbials in the World’sLanguages. München – Newcastle: Lincom Europa.(http://email.eva.mpg.de/ haspelmt/ SpaceTime.pdf)

• Kemmerer, D. (2005). The spatial and temporal meaning of English prepositionscan be independently impaired. Neuropsychologia 43. 797–806

• Lakoff, G. (2006). Conceptual Metaphor: The contemporary theory of metaphor.Στο Cognitive linguistics: basic readings. Berlin: Mouton de Gruyter

• Lakoff, G., & Johnson, M. (2003). Metaphors we live by. Chicago: University ofChicago Press. (Original work published 1980)

37

Poster PICGL 3

Φωνητικά-φωνολογικά φαινόμενα στη διδασκαλία της ΑρχαίαςΕλληνικής στο Γυμνάσιο: Η περίπτωση της αποκλειστοποίησης

των ηχηρών κλειστών /b d g/Μακροδημήτρης Χρήστος, Πάζα Νικολέττα

Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών[email protected], [email protected]

Αντικείμενο της παρούσας εργασίας είναι η διδασκαλία του φαινομένου της απο-κλειστοποίησης των ηχηρών κλειστών /b d g/ και μεταβολής σε ηχηρά τριβόμενα/v ð γ/, σε όλες τις θέσεις, εκτός ύστερα από έρρινο σύμφωνο. Η φωνολογική αυτήεξέλιξη συστηματοποιείται κατά την ελληνιστική εποχή, οπότε συμβαίνουν αλλα-γές στην προφορά πλήθους λέξεων. Έτσι η λέξη δένδρον προφέρεται πλέον ως[ðéndron], σε σχέση με το κλασικό [déndron]1. Σκοπός της διδασκαλίας είναι οι μα-θητές/μαθήτριες να κατανοήσουν το εν λόγω φαινόμενο και κατ’ επέκταση να εξοι-κειωθούν με την εξελικτική πορεία της ελληνικής γλώσσας σεφωνητικό-φωνολογικόεπίπεδο. Ειδικότεροι στόχοι είναι οι μαθητές/μαθήτριες να μπορούν να εντοπίζουνπεδία εφαρμογής της αποκλειστοποίησης όπως και περιπτώσεις παραβίασης τωνσχετικών κανόνων, λόγω παραγωγής ορθογραφικών προφορών που προέρχονταιαπό λανθασμένη ερμηνεία της αρχαίας ορθογραφίας. Ηπαραπάνωστοχοθεσία εναρ-μονίζεται με την αντίστοιχη του Βιβλίου του Εκπαιδευτικού της Αρχαίας ΕλληνικήςΓλώσσας για την Α΄ Γυμνασίου (σελ. 9-10), όπου προσδιορίζεται ως γενικός σκοπόςτου μαθήματος η κατανόηση εκ μέρους των μαθητών/μαθητριών της συνέχειας τωνδιαφόρων μορφών της ελληνικής γλώσσας από την αρχή της μέχρι σήμερα, σε όλατα επίπεδα γλωσσικής ανάλυσης. Ωστόσο, στο διδακτικό εγχειρίδιο παρατίθενταιελάχιστα στοιχεία του φωνητικού-φωνολογικού συστήματος της Αρχαίας Ελληνι-κής, γεγονός που αφήνει ανοικτό το πεδίο για περαιτέρω διερεύνηση διδακτικώνεφαρμογών. Παράλληλα, στο πλαίσιο της προτεινόμενης εφαρμογής θα δοκιμαστείη αποτελεσματικότητα του ερευνητικού διδακτικού μοντέλου των φυσικών επιστη-μών στη διδασκαλία φωνητικών-φωνολογικών φαινομένων. Στο μοντέλο αυτό πε-ριλαμβάνονται τα ακόλουθα στάδια:2

1. Παρατήρηση του φαινομένου, 2. Προβληματισμός και υποθέσεις, 3. Διερεύνησηκαι πειραματισμός, 4. Εξαγωγή συμπερασμάτων, 5. Γενίκευση και εμπέδωση.Για τους παραπάνω λόγους σχεδιάσαμε διδασκαλία διάρκειας δύο διδακτικώνωρών,η οποία θα εφαρμοστεί σε τέσσερα τμήματα της Α΄ Γυμνασίου, πειραματικών και

1βλ.Μπαμπινιώτης, Γ. (2002). Συνοπτική ιστορία της ελληνικής γλώσσας, με εισαγωγή στην ιστο-ρικοσυγκριτική γλωσσολογία (4η έκδ.). Αθήνα: Αυτοέκδοση.

2βλ. Μαγουλά, Ε. (2013). Φωνολογία και εκπαιδευτική γλωσσολογία. Διδασκαλία φωνολογικώνεννοιών και φαινομένων στο σχολείο. Ανακοίνωση στο 11ο Διεθνές Συνέδριο Ελληνικής Γλωσσολο-γίας. Ρόδος, 26-29 Σεπτεμβρίου 2013.

38

PICGL 3 Poster

ιδιωτικών σχολείων κατά το σχολικό έτος 2013-2014. Η επιλογή της τάξης έγινε βά-σει αναφορών του Βιβλίου του Μαθητή στην προφορά των συμφώνων <β δ γ>, στοπλαίσιο της ενότητας 2.Γ.Φθόγγοι και γράμματα. Η επίτευξη των στόχων της διδα-σκαλίας θα ελεγχθεί με ατομική γραπτή δοκιμασία, η οποία θα χορηγηθεί στους/στιςμαθητές/-τριες μία εβδομάδα μετά τη διεξαγωγή της διδασκαλίας. Η δοκιμασίαθα περιλαμβάνει δραστηριότητες κλειστού τύπου, όπως ερωτήσεις πολλαπλής επι-λογής και αντιστοίχισης, με τις οποίες θα ελεγχθεί η διατήρηση της γνώσης τωνμαθητών/-τριών αναφορικά με τη χρονολόγηση του φαινομένου και την πραγμά-τωσή του σε λέξεις που χρησιμοποιήθηκαν ως παραδείγματα για καθένα από τατρία φωνήματα κατά τη διάρκεια του μαθήματος.

39

Talk PICGL 3

Δανεισμός θέματος ή λέξης: δεδομένα από ελληνικές διαλέκτουςσε επαφή με την Ιταλική και την Τουρκική1

Μαρίνης ΜιχάληςΠανεπιστήμιο Πατρών[email protected]

Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει η King (2000), ‘στον δανεισμό, οι λέξεις μεταφέ-ρονται πρώτες, ενώ η μεταφορά δομής μπορεί να συντελεστεί σε ένα μεταγενέστεροστάδιο’. Ωστόσο, σε νεώτερη έρευνά της η Ralli (2012β) μελετώντας ρηματικά δά-νεια της Γκρίκο και της Επταννησιακής από την Ιταλική διαπιστώνει πως στα δά-νεια της Γκρίκο υπάρχει συστηματικά απευθείας δανεισμός θέματος, γεγονός πουτο αποδίδει πρωτίστως στην υψηλή επίγνωση του συστήματος της Ιταλικής απότους ομιλητές της Γκρίκο. Στην παρούσα έρευνα, εκκινώντας από αυτή την διαπί-στωση της Ralli για τα ρηματικά δάνεια, ερευνήσαμε την πιθανότητα μία γλώσσα ναμπορεί να δανειστεί απευθείας θέμα και σε άλλες -πέραν των ρημάτων- λεξικές κα-τηγορίες. Για τον λόγο αυτό, εξετάσαμε σε δύο ελληνικές διαλέκτους τρείς ομάδεςδανείων: Κατωιταλιώτικα από Ιταλικά, Κρητικά από Ιταλικά και, τέλος, Κρητικάαπό Τούρκικα. Τα δάνεια αυτά συνελέγησαν στο πλαίσιο ερευνητικού προγράμμα-τος, της καθ. Αγγελικής Ράλλη, το οποίο εκπονείται στο Εργαστήριο ΝεοελληνικώνΔιαλέκτων (Morphology in language-contact situations: Greek dialects in contact withTurkish and Italian (Morilan). Η επιλογή μελέτης των συγκεκριμένων διαλέκτων υπα-γορεύτηκε από την πρόθεσή μας να εξετάσουμε την επίδραση, στην επιλογή στρα-τηγικής δανεισμού, παραγόντων όπως: η τυπολογική εγγύτητα μεταξύ των συστη-μάτων, η δομική τους συμβατότητα, η ένταση της επαφής, το επίπεδο διγλωσσίαςκαι η στάση των ομιλητών της αποδέκτριας γλώσσας, καθώς οι παράγοντες αυτοίαναφέρονται από την βιβλιογραφία ως οι βασικοί εκείνοι παράγοντες που επηρε-άζουν το είδος της γλωσσικής επαφής και κατ’ επέκταση το είδος του δανεισμού(βλ. Thomason & Kaufman 1988, Winford 2010). Η μελέτη των δανείων έδειξε πώςστα δάνεια της Griko από την Ιταλική και της Κρητικής από την Ιταλική υπάρχειη δυνατότητα απευθείας δανεισμού θέματος σε όλες τις κατηγορίες (ονόματα, ρή-ματα, επίθετα, επιρρήματα) χωρίς όμως αυτή η δυνατότητα να είναι καθολική. Σεπολλές περιπτώσεις ο δανεισμός είναι δανεισμός ολόκληρης λέξης. Αντιθέτως, σταδάνεια της Κρητικής από την Τουρκική, υπάρχει σε όλες τις περιπτώσεις δανει-σμός ολόκληρης της λέξης. Συγκρίνοντας τα δεδομένα μας, παρατηρούμε ότι όλατα συστήματα έχουν την τάση να δανείζονται λέξη, όμως ορισμένα από αυτά και

1Το παρόν συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Τα-μείο) και εθνικούς πόρους στο πλαίσιο της πράξης ”ΑΡΙΣΤΕΙΑ” τουΕπιχειρησιακούΠρογράμ-ματος «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση».

40

PICGL 3 Talk

κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες έχουν την δυνατότητα να δανείζονται απευ-θείας θέμα. Για την επιλογή της στρατηγικής του απευθείας δανεισμού θέματοςφαίνεται ότι το υψηλό επίπεδο διγλωσσίας των ομιλητών της αποδέκτριας γλώσσαςκαι η θετική τους στάση απέναντι στην δότρια γλώσσα είναι αναγκαία συνθήκη,αλλά όχι και ικανή (βλ. Ράλλη 2012α,β). Καθοριστικό ρόλο για την τελική επιλογήτης στρατηγικής δανεισμού θέματος παίζουν ενδογλωσσικοί παράγοντες και συ-γκεκριμένα το αν η γλώσσα αποδέκτρια έχει παραγωγή που βασίζεται σε θέμα, καιαν έχει πλούσια κλιτική μορφολογία. Όμως και πάλι η γλώσσα τείνει να δανείζεταιλέξη, εκτός και αν της επιβάλλουν το αντίθετο φωνολογικοί λόγοι, και συγκεκρι-μένα αν το ληκτικό τεμάχιο του πρόδρομου τύπου δεν αποκλίνει από την κατάληξηή το σύνηθες τελευταίο φώνημα του θέματος της Κ.Τ. στην οποία θα καταλήξει τοδάνειο. Το πιλοτικό μοντέλο που αναπτύσσουμε εδώ, εδράζεται μόνο στα δεδομέναπου έχουμε συγκεντρώσει. Για έναν έλεγχο πιθανής ευρύτερης εφαρμογής του καιγια την βελτιστοποίησή του, απαιτείται συνέχιση και διεύρυνση της έρευνας τέτοια,που θα περιλαμβάνει δάνεια από πολλές περιπτώσεις γλωσσικής επαφής.


• King, R. (2000). The lexical basis of Grammatical borrowing: A Prince EdwardIsland French case study. Amsterdam: John Benjamins.

• Ralli, A. (2012α). Morphology in language contact: verbal loanblends formationin Asia Minor Greek (Aivaliot). (M. V. Th. Stolz, Επιμ.) Morphologies in Contact(Studia Typologica). Berlin: Academie Verlag,185-201.

• Ralli, A. (2012β). Verbal loanblends in Griko and Heptanesian: a case study ofcontact morphology. L’Italia Dialettale LXXIII: 111-132.

• Thomason, S. & Kaufman, T. (1988). Language Contact: Creolization and GeneticLinguistics. Barkeley: University of california Press.

• Winford, D. (2010). Contact and Borrowing. ΣτοR.Hickey (Επιμ.),TheHandbookof Language Contact (σσ. 170-187).Malden,MA andOxford, UK:Wiley-Blackwell.

41

Talk PICGL 3

Διαφοροποίηση των συντακτικών ρόλων υποκειμένου καιαντικειμένου στη ΝΕ με φωνητικά κριτήρια: περίπτωση

πειράματος

Μικροπούλου ΧρύσαΕθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

[email protected]

Στην ελληνική γλώσσα, οι κανόνες σύνταξης επιτρέπουν την ελεύθερη σειρά τωνόρων μίας πρότασης της μορφής Υ-Ρ-Α, παράγοντας σε όλους τους δυνατούς συν-δυασμούς γραμματικές δομές. Η δυνατότητα αυτή οφείλεται, κυρίως, στη μορφολο-γική διαφορά των ονοματικών φράσεων κατά την κλίση των ουσιαστικών, καθώςαυτά διαφοροποιούνται μορφολογικά όταν τίθενται στην ονομαστική, αιτιατική καιγενική πτώση (βλ. Holton, Mackridge & Φιλιππάκη-Warburton). Όμως, κατά τηνκλίση των ονομάτων ουδετέρου γένους, η ονομαστική και η αιτιατική πτώση συ-μπίπτουν πλήρως μορφολογικά. Στην παρούσα πειραματική εργασία εξετάστηκεκατά πόσο διακρίνεται με φωνητικά κριτήρια ο συντακτικός ρόλος των υποκειμέ-νων και αντικειμένων σε απλές προτασιακές δομές τύπου Υ-Ρ-Α, και σε όλους τουςδυνατούς συνδυασμούς που δίνει αυτός ο τύπος, στις περιπτώσεις που δεν υπάρ-χει μορφολογική διαφοροποίηση ανάμεσα στις πτώσεις ονομαστική και αιτιατική.Ερευνήθηκαν τα μέσα που χρησιμοποιεί ο φυσικός ομιλητής της ελληνικής γλώσσαςκατά την παραγωγή των προτάσεων για να κάνει τον συντακτικό διαχωρισμό τωνόρων (επιτονισμός, παύσεις) και το κατά πόσο αντιλαμβάνεται τις τυχόν φωνητικέςδιαφοροποιήσεις όταν πρόκειται για δομές τύπου Α-Ρ-Υ, Ρ-Υ-Α ή Ρ-Α-Υ και δενδιαθέτει μορφολογικά ή άλλα περικειμενικά κριτήρια. Για την εξέταση του ερωτή-ματος, σχεδιάστηκε και εκτελέστηκε ένα πείραμα με δύο σκέλη που βασίστηκε σεμια σειρά εκφωνημάτων. Το πείραμα αποτελούνταν από ένα σκέλος παραγωγής καιένα σκέλος αντίληψης και ολοκληρώθηκε με τη συμμετοχή δέκα ατόμων, ανδρώνκαι γυναικών, ηλικίας 25-50 ετών, που έχουν την ελληνική ως μητρική γλώσσα καιζουν στην Αθήνα. Οι βασικές δομές που χρησιμοποιήθηκαν για την εκτέλεση τουπειράματος είναι: «Το κορίτσι χτύπησε το αγόρι» [to koˈɾitsi ˈxtipise to aˈɣοɾi] και «Τοαγόρι χτύπησε το κορίτσι» [to aˈɣοɾi ˈxtipise to koˈɾitsi], καθώς και οι έξι γραμματικέςπαραλλαγές που προκύπτουν από την εναλλαγή των όρων (Υ-Ρ-Α, Α-Ρ-Υ, Ρ-Υ-Α,Ρ-Α-Υ, Υ-Α-Ρ, Α- Υ-Ρ). Αρχικά, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες, περιγράφονταςμία εικόνα όπου ένα κορίτσι χτυπούσε ένα αγόρι, να εκφωνήσουν τις έξι δομές,όπως αναφέρθηκαν παραπάνω, και στη συνέχεια να εκφωνήσουν έξι αντίστοιχεςδομές αναφερόμενοι σε μία άλλη εικόνα όπου ένα αγόρι χτυπούσε ένα κορίτσι. Τέ-λος, τους ζητήθηκε να σημειώσουν ποιες προτάσεις θα χρησιμοποιούσαν οι ίδιοι για

42

PICGL 3 Talk

την περιγραφή των εικόνων. Στο σκέλος της αντίληψης, οι συμμετέχοντες άκουσαντις ηχογραφήσεις κάποιου άλλου ατόμου και σημείωσαν αν κατά τη γνώμη τουςοι όροι «κορίτσι» και «αγόρι» είχαν θέση δράστη ή θύματος. Για την ηχογράφησηκαι τη φωνητική επεξεργασία των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε το λογισμικό Praat,με τη βοήθεια του οποίου εξετάστηκαν οι διαφοροποιήσεις στον επιτονισμό και οιπαύσεις. Στο τελευταίο στάδιο της επεξεργασίας των ευρημάτων ελέγχθηκε αν οισυμμετέχοντες αντιλήφθηκαν σωστά τις προτάσεις που σημείωσαν ότι θα χρησιμο-ποιούσαν οι ίδιοι.


• Μποτίνης, Α. 2009. Φωνητική της Ελληνικής. Αθήνα: Leader Books.

• Φιλιππάκη – Warburton, Ειρ. 1992. Εισαγωγή στη θεωρητική γλωσσολογία.Αθήνα: Εκδόσεις Νεφέλη.

• Holton, D., Mackridge, P. & Φιλιππάκη-Warburton, Ειρ. 1999. Γραμματική τηςΕλληνικής Γλώσσας. Μετ. Β. Σπυρόπουλος. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη.

• Ladefoged, P. 2007. Εισαγωγή στη Φωνητική. Μετ. Μ. Μπαλτατζάνη. Αθήνα:Εκδόσεις Πατάκη

43

Talk PICGL 3

Το επίθημα –ίλα στην Κοινή Νέα ΕλληνικήΜπόγρη Αλεξάνδρα

Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης[email protected]

Στόχος αυτής της εργασίας είναι να περιγράψει από συγχρονική άποψη το επίθημα-ίλα της Κοινής Νέας Ελληνικής και τις λέξεις που κατασκευάζει, σύμφωνα με τοθεωρητικό μοντέλο παραγωγικής μορφολογίας της D. Corbin, όπως παρουσιάζεταιαπό την Αναστασιάδη-Συμεωνίδη (1992). Με βάση το μοντέλο αυτό η σημασία καιη μορφολογική δομή μιας κατασκευασμένης λέξης (Κ.Λ.) κατασκευάζονται ταυ-τόχρονα και με ομαλούς μορφο(φωνο)λογικούς και σημασιολογικούς μηχανισμούςκαι η μορφή και η σημασία μιας Κ.Λ. προκύπτει από ένα σύνολο διαστρωματωμέ-νων κανόνων, αρχών και περιορισμών. Τα συστατικά της υποκείμενης μορφολο-γικής δομής ανήκουν σε μία κατηγορία και συνδέονται με μία σημασία με τρόποαναπαραγώγιμο και η προβλεπτή σημασία και η υποκείμενη μορφολογική δομήγεννώνται με τον Κανόνα Κατασκευής Λέξεων ( Κ.Κ.Λ.), έτσι ώστε η σημασία ναείναι συνθετική σε σχέση με τη δομή. Στη σχετική βιβλιογραφία το επίθημα –ίλαείτε δεν αναφέρεται καθόλου είτε περιγράφεται με μη συνεκτικό τρόπο, αφενός μεπολλές σημασίες που δεν συνδέονται μεταξύ τους και αφετέρου με τη δυνατότητανα σχηματίζει λεξικές μονάδες από βάσεις που ανήκουν σε τρεις διαφορετικές κα-τηγορίες (ουσιαστικό, επίθετο, ρήμα). Επιχειρώντας μια ενοποιημένη περιγραφή,υποστηρίζουμε, πρώτον, ότι η σημασιολογική οδηγία του επιθήματος είναι ‘δυσά-ρεστη κατάσταση/ιδιότητα (που προέρχεται από το εξωγλωσσικό αντικείμενο ανα-φοράς της βάσης)’. Η επιλογή της ειδικότερης σημασίας ‘οσμή/γεύση/χρώμα’ (ψα-ρίλα, αλευρίλα, κιτρινίλα) εξαρτάται από τα πραγματολογικά χαρακτηριστικά τουεξωγλωσσικού αντικειμένου αναφοράς της βάσης. Η σημασία ‘(αφηρημένη) κατά-σταση/ιδιότητα’ (π.χ. στο ασχετίλα) θεωρούμε ότι προκύπτει από τη μετάβαση απόπιο συγκεκριμένη σε πιο αφηρημένη σημασία μέσω του μηχανισμού της μεταφοράς.Προκύπτουν έτσι οι εξής σημασίες: 1) ‘αναδίδω οσμή’ ή/και ‘έχω γεύση’ 2)’υπάρχωστο φυσικό κόσμο’ (για κάτι ορατό) και 3) ‘υπάρχω στο μη φυσικό κόσμο’ (για κάτιαντιληπτό με τη νόηση). Επιπλέον σημασιολογικά χαρακτηριστικά που εντοπίζουμεστο υπό εξέταση επίθημα είναι [+αξιολογικό απαξίας] (υπώνυμο του υπερωνύμου[υποκειμενικό]) και [-λόγιο]. Δεύτερον, ως προς το είδος της βάσης, θεωρούμε ότιανήκει στην κατηγορία ουσιαστικό, είτε πρόκειται για πρωτογενώς ουσιαστικά είτεγια ουσιαστικοποιημένα με τη διαδικασία της μετατροπής επίθετα. Συνεπώς, ο Κα-νόνας Κατασκευής Λέξεων (Κ.Κ.Λ.) διατυπώνεται ως εξής: [ [x]O (-ιλα)adj]Oμε δύο υποπεριπτώσεις, όπου [χ]O : πρωτογενώς ουσιαστικό ή [[χ]EMT ]O :δευτερο-

44

PICGL 3 Talk

γενώς με μετατροπή. Για τις λίγες περιπτώσεις λέξεων με φαινομενικά ρηματικήβάση θεωρούμε ότι δεν πρόκειται για επιθηματοποίηση αλλά για ταξική σηματοδό-τηση (σύμφωνα με τη θεωρία της Corbin).


• Αναστασιάδη-Συμεωνίδη Α. (1992) «Η νεοελληνική παραγωγή κατά το μο-ντέλο της D. Corbin», Μελέτες για την ελληνική γλώσσα-Πρακτικά της 13ηςετήσιας συνάντησης τουΤομέαΓλωσσολογίας τηςΦιλοσοφικήςΣχολήςΑ.Π.Θ.,7-9 Μαΐου 1992, σσ. 505-526.

• ― (2001) «Το στοιχείο –ώδης στην ελληνική: μια περίπτωση γραμματικοποίη-σης»,Proceedings of the 4th International Conference onGreek Linguistics, UniversityStudio Press, Thessaloniki, σσ. 71-86.

• Κλαίρης Χ. & Γ. Μπαμπινιώτης (2001) Γραμματική της Nέας Eλληνικής: Δο-μολειτουργική - Επικοινωνιακή (τόμος Ι: Το όνομα της Νέας Ελληνικής. Ανα-φορά στον κόσμο της πραγματικότητας), Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα.

• Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998), Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών.Ίδρυ-μα Μανόλη Τριανταφυλλίδη], Θεσσαλονίκη.

• Ράλλη Α. (2005) Μορφολογία, εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα.

• ΤριανταφυλλίδηςΜ. (1941)Νεοελληνική Γραμματική (της δημοτικής) , Ο.Ε.Δ.Β.,Αθήνα.

45

Talk PICGL 3

Παρατηρήσεις στα φραστικά σύνθετα και στις ειδικέςονοματικές φράσεις της γλώσσας του ποδοσφαίρου. Σύγκριση με

τις αντίστοιχες δομές της Κοινής Νέας ΕλληνικήςΠαπαναγιώτου ΧρήστοςΠανεπιστήμιο Πατρών[email protected]

Το φαινόμενο της ύπαρξης ονοματικών δομών που εμφανίζουν ιδιαίτερες μορφολο-γικές και συντακτικές ιδιότητες (π.χ ψυχρός πόλεμος, ζώνη ασφαλείας, θέση κλειδί)έχει μελετηθεί αρκετά στη διεθνή και εγχώρια βιβλιογραφία (ενδεικτικά Αναστα-σιάδη – Συμεωνίδη 1986, Ralli & Stavrou 1998,Φλιάτουρας 2002, Ράλλη 2007, Bisetto& Scalise 2005, Koliopoulou 2009, Booij 2009, Ralli 2013). Οι ιδιαίτερες δομικές καισημασιολογικές ιδιότητες που διαφοροποιούν τους σχηματισμούς αυτούς από ταμονολεκτικά σύνθετα αλλά και από τις κοινές ονοματικές φράσεις έχουν μελετη-θεί αρκετά στην ΚΝΕ αλλά όχι ιδιαίτερα σε υπογλώσσες. Ως υπογλώσσα ορίζεταιτο γλωσσικό υποσύνολο μιας φυσικής γλώσσας το οποίο έχει αναπτυχθεί μέσα απόκείμενα ειδικών γνωστικών πεδίων, όπως τεχνικά ή/και επιστημονικά (LehrbergerG. 1982, Grishman 2001). Στην παρούσα εργασία θα συγκρίνω τις ονοματικές αυτέςδομές της ΚΝΕ με τις αντίστοιχες δομές της υπογλώσσας του ποδοσφαίρου, βάσειτων δομικών και σημασιολογικών χαρακτηριστικών τους. Παράλληλα, θα εστιάσωτην προσοχή μου σε κάποια χαρακτηριστικά των δομών αυτών τα οποία εμφανίζουνενδιαφέρον αλλά δεν έχουν αναλυθεί εκτενώς στη βιβλιογραφία. Πιο συγκεκριμένα,θα ασχοληθώ με την ύπαρξη του χαρακτηριστικού [+λόγιο] στα συστατικά τους, τογένος και τον αριθμό των συστατικών των δομών [Ουσιαστικό + Ουσιαστικό σε γε-νική], αλλά και τη σχέση που έχουν ονοματικές δομές που αποτελούν μεταφραστικάδάνεια, με τα στοιχεία-πηγή σε δομικό και σημασιολογικό επίπεδο.


• Αναστασιάδη-Συμεωνίδη, Α. 1986. Η νεολογία στην κοινή νεοελληνική. Θεσ-σαλονίκη: Ίδρυμα Τριανταφυλλίδη. Bisetto, A. & S. Scalise. 2005. The classific-ation of compounds. Lingue e Linguaggio 4, 319–332.

• Booij, G. 2009. Phrasal names: A constructionist analysis.Word Structure 2 2, 219–240.

• Grishman, R. 2001. Adaptive Information Extraction and Sublanguage Analysis. InNebel, B. (Εd). Proceedings of theWorkshop on Adaptive Text Extraction andMiningat the 17th International Joint Conference on Artificial Intelligence (IJCAI’01). Seattle.

46

PICGL 3 Talk

• Koliopoulou, M. 2009. Loose Multi-Word Compounds and Noun Constructs. InPatras Working Papers in Linguistics 1, 59–71.

• Lehrberger, G. 1982. Automatic translation and the concept of sublanguages. InKittredge, R. &G, Lehrberger (Eds). Sublanguages: studies of languages in restrictedsemantic domain. Berlin: de Gruyter.

• Rali A. & Stavrou M. 1998. Morphology-Syntax Interface: A – N Compounds vs.A – N Constructs in Modern Greek. In G. Booij & J. van Marle (eds). Yearbook ofMorphology 1997, 243-264.

• Ράλλη, Α. 2007. Η Σύνθεση των λέξεων: Διαγλωσσική Μορφολογική Προσέγ-γιση. Αθήνα: Πατάκης.

• Ralli, A. 2013. Compounding in Modern Greek. New York: Springer.

• Φλιάτουρας, Α. 2002. Πολυλεκτικά Τοπωνύμια: Μορφολογικοί ή ΣυντακτικοίΣχηματισμοί; Μελέτες για την Ελληνική γλώσσα 2001, 681-693.

47

Talk PICGL 3

Η διδασκαλία της νέας ελληνικής γλώσσας και η σχέση της μετην αρχαία ελληνική: μια προσέγγιση υπό το πρίσμα της

γλωσσικής επίγνωσης.Πραγκαστή Μαρία

Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο[email protected]

Η επικρατούσα ιδεολογία σχετικά με την ελληνική γλώσσα, ως γνωστόν μυθοποιείτον προγενέστερο κώδικα και υποβιβάζει τον ομιλούντα, προβάλλοντας ως προϋ-πόθεση για την κατάκτηση της νέας ελληνικής τη γνώση της αρχαίας. Συχνά ανα-γνωρίζει ως μοναδική και ανώτερη την ελληνική γλώσσα, υπερτονίζει τον ενιαίοχαρακτήρα της, την αδιατάρακτη συνοχή και συνέχειά της και απορρίπτει εύσχηματη γλωσσική αλλαγή. Η «φυσικοποίηση» του ιδεολογικού αυτού λόγου διευκολύνειτην αναπαραγωγή και την κατίσχυσή του. Στην έρευνα που διεξήγαγα στο πλαί-σιο της διπλωματικής μου εργασίας επιδίωξα να διερευνήσω τον προσανατολισμότης γλωσσικής διδασκαλίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, καθώς και τη στάσηπου αυτός υπαγορεύει απέναντι στην αρχαία και τη νέα ελληνική γλώσσα. Επί-σης, εξέτασα τον βαθμό επίτευξης της γλωσσικής επίγνωσης των διδασκομένων,καθώς και τη δυνατότητα μιας ‘συνδεδεμένης’ ή παράλληλης διδασκαλίας της αρ-χαίας και νέας ελληνικής να συντελέσει στη συνειδητή κατάκτηση του γλωσσικούκώδικα. Τα δεδομένα της έρευνας τα συγκέντρωσα μέσω ερωτηματολογίου πουαπηύθυνα σε φιλολόγους και τα ανέλυσα με την ποσοτική και ποιοτική μέθοδο. Τααποτελέσματα στα οποία οδηγήθηκα κατέδειξαν ότι η κυρίαρχη ιδεολογία για τηναξιακή διάσταση της ελληνικής γλώσσας συντηρείται και αναπαράγεται. Ταυτό-χρονα, εδραιώνεται στον χώρο της εκπαίδευσης και επηρεάζει τη στάση των εκ-παιδευτικών απέναντι στη γλώσσα. Οι τελευταίοι, ωστόσο, αναγνωρίζουν την ανα-γκαιότητα υιοθέτησης μιας διαφορετικής οπτικής στη διδασκαλία της αρχαίας καιτης νέας ελληνικής γλώσσας, που θα αναδεικνύει τη μεταξύ τους σχέση και θα οδη-γεί στη συνειδητοποίηση του ρόλου και της λειτουργίας τους. Κατέληξα, λοιπόν, στοσυμπέρασμα ότι μια διδασκαλία προσανατολισμένη στην κατάκτηση της γλωσσικήςεπίγνωσης δύναται να ‘αποκαθάρει’ τη γλώσσα από στερεοτυπικές αντιλήψεις καιμυθολογήματα. Απαλλαγμένη από την προσήλωση στη μορφή, δύναται να οδηγή-σει τους διδασκόμενους στη συνειδητοποίηση της ιστορικής πορείας και εξέλιξηςτης ελληνικής γλώσσας, των αλλαγών και των επιδράσεών της, της κοινωνικής τηςδιάστασης και του ιδεολογικού χαρακτήρα της.

48

PICGL 3 Talk


• Browning, R. 2006.Η ελληνική γλώσσα, μεσαιωνική και νέα. (Μτφρ.: Μ.Ν. Κο-νόμη). (Ε΄ έκδοση). Αθήνα: Παπαδήμα.

• Fairclough, Ν. 2001. Language and Power (2nd edition). London: Longman.

• Fairclough, N. 1992/1998. Critical Language awareness. (3rd impression). Londonand New York: Longman.

• James, C., P. Garrett. 1998/2003. Language Awareness in the Classroom. (3rd im-pression). London and New York: Longman. Κοπιδάκης, Μ. Ζ. (Επιστημονικήεπιμέλεια). 2010. Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας. (Δ΄Έκδοση). Αθήνα:ΜΙΕΤ.

• Mackridge, P. 1990/2007. Η Νεοελληνική - Γλώσσα. (Μτφρ.: Κ.Ν. Πετρόπου-λος). Αθήνα: Πατάκης.

• Mackridge, P. 2013. Γλώσσα - και εθνική ταυτότητα στην Ελλάδα, 1766-1976.(Μτφρ.: Γρ. Κονδύλης). Αθήνα: Πατάκης.

• Μοσχονάς, Σ. 2005. Ιδεολογία και Γλώσσα. Αθήνα: Πατάκης.

• Μπαμπινιώτης, Γ. 2002. Συνοπτική ιστορία της ελληνικής γλώσσας (Ε΄ έκ-δοση) Αθήνα:. Μπαμπινιώτης.

• Richmond, J. 2001. Τι εννούμε λέγοντας γνώση της γλώσσας; Στο : Stierer, B.,J. Maybin, (επιμ.) Γλωσσική Ανάπτυξη. Γλώσσα, Γραμματισμός και Μάθησηστην Εκπαιδευτική Πρακτική. Τόμος Δ΄. (μτφρ. Σ. Ροζάνης). Πάτρα: ΕΑΠ,317-335.

• Χάρης, Η.Γ. (Επιμέλεια). 2001/2006. Δέκα μύθοι για την ελληνική γλώσσα.Αθήνα: Πατάκης.

• Χόρροκς, Τζ. 2012. Ελληνικά: Ιστορία της γλώσσας και των ομιλητών της. (Δ΄Έκδοση). Αθήνα: Εστία.

• Χριστίδης, Α.-Φ. (Επιμέλεια). 2001a.Εγκυκλοπαιδικός Οδηγός για τη Γλώσσα.Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.

• Χριστίδης, Α.- Φ. (Επιστημονική επιμέλεια). 2001b. Ιστορία της ΕλληνικήςΓλώσσας. Από τις αρχές έως την ύστερη αρχαιότητα. Θεσσαλονίκη: ΚέντροΕλληνικής Γλώσσας, ΙνστιτούτοΝεοελληνικώνΣπουδών [ΊδρυμαΜανόληΤρια-νταφυλλίδη].

49

Talk PICGL 3

• Χριστίδης, Α.-Φ. 2002. Γλώσσα, πολιτική, πολιτισμός. (Β΄ έκδοση). Αθήνα:Πόλις.

50

PICGL 3 Poster

Ενσωμάτωση ονοματικών δανείων στο Κεφαλλονίτικο ιδίωμα1

Φραγκοπούλου ΚατερίναΠανεπιστήμιο Πατρών[email protected]

Η γλωσσική επαφή αποτελεί ένα πολύ ενδιαφέρον και «ελκυστικό» πεδίο έρευναςγια ένα, όλο και μεγαλύτερο, αριθμό γλωσσολόγων στις μέρες μας. Ένα από τα απο-τελέσματα της γλωσσικής επαφής είναι τα λεξικά δάνεια, τα οποία μπορεί να είναιείτε ονοματικά είτε ρηματικά. Τα λεξικά δάνεια, συχνά, δεν μεταφέρονται απλά απόμια γλώσσα-πηγή σε μια γλώσσα-στόχο αλλά υπόκεινται σε αλλαγές. Οι Wichmann& Wohlgemuth (2008) επιχείρησαν μια τυπολογική προσέγγιση στο δανεισμό ρημά-των, προτείνοντας τις ακόλουθες τέσσερις στρατηγικές δανεισμού:1)Χρήση ενός βοηθητικού ρήματος για την ενσωμάτωση του δάνειου ρήματος (2008:3).2)Έμμεση μεταφορά (indirect insertion) με χρήση ενός παραγωγικού επιθήματος τηςγλώσσας- στόχου (2008: 6).3)Άμεση μεταφορά (direct insertion) χωρίς χρήση κάποιου επιθήματος της γλώσσας-στόχου ή κάποιου βοηθητικού ρήματος (2008: 7).4) Μεταφορά ολόκληρου του κλιτικού παραδείγματος στη γλώσσα-στόχο σε περι-πτώσεις πολύ έντονης γλωσσικής επαφής (2008: 9).Με αφορμή την παραπάνω τυποποίηση των Wichmann & Wohlgemuth (2008), στηνπαρούσα εργασία επιχειρώ μια ανάλογη τυποποίηση των στρατηγικών ενσωμά-τωσης των απλών ονοματικών δανείων στο Κεφαλλονίτικο ιδίωμα. Προτού, όμωςπροχωρήσω στους μηχανισμούς ενσωμάτωσης, που χρησιμοποιούν οι Κεφαλλονίτεςδιαλεκτόφωνοι για την προσαρμογή των δανείων στο ιδίωμα, θα αναφερθώ σε ορι-σμένα χαρακτηριστικά του Κεφαλλονίτικου ιδιώματος. Όπως αναφέρει ο Κοντοσό-πουλος (2008: 67), το Κεφαλλονίτικο ιδίωμα συγκαταλέγεται στην ευρύτερη ομάδατων Επτανησιακών ιδιωμάτων. Τα Επτανησιακά, εμφανίζουν χαρακτηριστικά πουεισήχθησαν από την επαφή τους με τη βενετσιάνικη διάλεκτο, καθώς και με τηνΙταλική γλώσσα, η οποία χρησιμοποιούταν ως επίσημη γλώσσα στη διοίκηση καιτην εκπαίδευση περίπου για τέσσερις αιώνες (14ος-18ος αι.) (Ralli 2012: 4). Λαμβά-νοντας υπόψη την παραπάνω κατάσταση γλωσσικής επαφής του Κεφαλλονίτικουιδιώματος με τα ιταλικά και τα βενετσιάνικα, η κατηγοριοποίηση που προτείνω γιατην ενσωμάτωση των ονοματικών δανείων στο Κεφαλλονίτικο ιδίωμα είναι η ακό-λουθη:

1Το παρόν συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Τα-μείο) και εθνικούς πόρους στο πλαίσιο της πράξης ”ΑΡΙΣΤΕΙΑ” τουΕπιχειρησιακούΠρογράμ-ματος Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση».

51

Poster PICGL 3

Α) Άμεση εισαγωγή (direct insertion) δανείων χωρίς χρήση κάποιου παραγωγικούεπιθήματος της γλώσσας-στόχου και χωρίς ένταξη των δανείων στο κλιτικό σύ-στημα της γλώσσας-στόχου, π.χ.

ατσιδέντε (το)= το ατύχημα < it. accidente (il)= το ατύχημα [O]καντσόνε (το) = το τραγούδι < it. canzone (il)= το τραγούδι [Ο]Στα παραπάνω ουσιαστικά κλίνεται μόνο το άρθρο τους, με την κλίση του οποίου(άρθρου) δηλώνεται η αλλαγή στον αριθμό και την πτώση των ουσιαστικών.Β)Έμμεση εισαγωγή (indirect insertion) δανείων με χρήση είτε 1) κάποιου παραγω-γικού (ελληνικού ή ιταλικού) και ελληνικού κλιτικού επιθήματος είτε 2) μόνο κά-ποιου ελληνικού κλιτικού επιθήματος π.χ.

1) Παραγωγική (ελληνική ή ιταλική) και ελληνική κλιτική επιθηματοποίηση2:-αδορ(ος) < it. –attoreκιασαδόρος(ο)= ο θορυβοποιός < it. chiasso (il)= ο θόρυβος [Ο]-ιαρη(ς) < it. -iareμποττεγιάρης (ο)= ο καφεπώλης < it. bottega (la)= το μαγαζί, το καφενείο [Ο]-οσύνη (ελληνικής προέλευσης)ατζαρδοσύνη (η)= το τόλμημα < it. azzardo (il) = το ρίσκο [Ο]

2) Ελληνική κλιτική επιθηματοποίηση:δεττόρ-ος (ο)= ο γιατρός < it. dottore (il)= ο γιατρός [O]καπριτσιόζ-ος= ιδιότροπος < it. capriccioso= ιδιότροπος [Ε]μπαρμπιέρ-ης (ο)= ο κουρέας < it. barbiere (il)= ο κουρέας [Ο]πορτόν-ι (το)= η αυλόπορτα < it.portone (il)= η εξώπορτα [O]τενέντε-ς (ο)= ο υπολοχαγός < it. tenente (il)= ο υπολοχαγός [O]

Γ) Ειδική περίπτωση έμμεσης εισαγωγής με λανθάνουσα ελληνική κλιτική επιθη-ματοποίηση λόγω φωνολογικής ταύτισης (Μακρή, 2013: 121):καντζέλ-ο (το)= το συρτάρι < it. cancello (il)= το γραφείο [Ο]μποτίλι-α (η)= το μπουκάλι < it. bottiglia (la)= η φιάλη [Ο]

Τα παραπάνω ουσιαστικά έχουν ενταχθεί κανονικά στο κλιτικό σύστημα της ελλη-νικής γλώσσας και κλίνονται σύμφωνα με τις κλιτικές τάξεις 5 και 3 (Ράλλη, 2005:119- 120). Από την παραπάνω κατηγοριοποίηση μπορεί να συμπεράνει κανείς τα

2Στην παρένθεση δηλώνονται τα ελληνικά κλιτικά επιθήματα για να διαχωριστούν από τα πα-ραγωγικά.

52

PICGL 3 Poster

ακόλουθα:1) η γλωσσική επαφή μεταξύ του Κεφαλλονίτικου ιδιώματος και των ιταλικών /βενετσιάνικων δεν είναι τόσο έντονη, καθώς δε σημειώθηκε κάποια περίπτωση με-ταφοράς ολόκληρου κλιτικού παραδείγματος από τα βενετσιάνικα ή τα ιταλικά γιατην κλίση των δανείων. Αντιθέτως, στα ονοματικά δάνεια προσκολλήθηκαν ελλη-νικά κλιτικά επιθήματα (π.χ. τενέντες) ή τα δάνεια μεταφέρθηκαν αυτούσια χωρίςνα ενταχθούν στο ελληνικό κλιτικό σύστημα (π.χ καντσόνε).2) οι Κεφαλλονίτες διαλεκτόφωνοι φαίνεται να έχουν κάποια επίγνωση της δομήςτων ιταλικών ή βενετσιάνικων, καθώς εντοπίστηκαν περιπτώσεις χρήσης ιταλικώνπαραγωγικών επιθημάτων (π.χ.-αδόρος) για την ενσωμάτωση δάνειων ουσιαστικών-βάσεων, π.χ. κιασαδόρος (ο) αλλά και ελληνικών παραγωγικών επιθημάτων (π.χ.-οσύνη) σε δάνειες βάσεις, π.χ. ατζαρδοσύνη (η).Το ερώτημα που τίθεται είναι τι συμβαίνει στην ενσωμάτωση των σύνθετων ονο-ματικών αλλά και ρηματικών δανείων. Χρησιμοποιούνται οι ίδιες στρατηγικές; Εί-ναι ίδια η χρήση των παραγωγικών και κλιτικών προσφυμάτων και στα υπόλοιπαΕπτάνησα; Υπάρχουν σημεία σύγκλισης ή απόκλισης; Περαιτέρω έρευνα θα δώσειαπαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα.


Ελληνόγλωσση

• Γασπαρινάτος, Σπ. & Γασπαρινάτου-Τζουγανάτου, Μ. (2004) Γλωσσάριο καιιδιωματικές εκφράσεις της Κεφαλονιάς, Αθήνα.

• Κοντοσόπουλος, Ν. (2008)Διάλεκτοι και ιδιώματα τηςΝέας Ελληνικής, Αθήνα:Γρηγόρης.

• Μακρή, Β. (2013) Η επίδραση της Ιταλικής στη μορφολογία των Επτανησια-κών ιδιωμάτων. Μεταπτυχιακή διατριβή, Πάτρα.

• Ράλλη, Α. (2005) Μορφολογία. Αθήνα: Πατάκης.

• Τσιτσέλης, Ηλ. (2003)Κεφαλληνιακά σύμμεικτα, τόμ. 3 (Γλωσσικά-Λαογραφικά)[Από τα κατάλοιπα του συγγραφέα], Γενική επιμέλεια Γ.Μοσχόπουλος, Αθήνα.

Ξενόγλωσση

• Ralli, A. (2012)Verbal loanblends in Griko and Heptanesian: a case study of contactmorphology. L’ Italia dialettale: rivista di dialettologia italiana, (73), 111-132.

53

Poster PICGL 3

• Wichmann, S. & Wohlgemuth, J. (2008) Loan verbs in a typological perspective.Empirical approaches to language typology, 35, 89.

54

PICGL 3 Talk

Γλωσσικός δανεισμός: η περίπτωση του περιθωριακούλεξιλογίου

Χριστοπούλου ΚατερίναΠανεπιστήμιο Πατρών[email protected]

Στην εργασία αυτή μελετώ το βαθμό επίδρασης που έχουν κάποιες γλωσσες στοπεριθωριακό λεξιλόγιο της ΚΝΕ. Στο είδος αυτό του λεξιλογίου παρατηρείται έντο-νος δανεισμός σε επίπεδο λέξεων, εκφράσεων και δομών κυρίως από την αγγλικήγλώσσα (αξιαγάμητος< fuckable/ανάποδο γαμώτο< he‘s an ugly fuck), αλλά και απόγλώσσες, όπως τα Ιταλικά, Γαλλικά (πουτάνα < ιταλ. puttana < γαλλ. putaine) καιΤούρκικα (πούστης < τουρκ. puşt). Πιο συγκεκριμένα, στην εργασία αυτή: - μελετώτα κριτήρια που καθιστούν μια λέξη ως «άσεμνη» (Eble, 1996), - εξετάζω τις διαφο-ρετικές αντιλήψεις κάθε κοινωνίας σχετικά με το «άσεμνο» καθώς και τη γλωσσικήσυμπεριφορά ανδρών και γυναικών ανάλογα με τον τύπο της εκάστοτε κοινωνίας(Holmes, 2001), - εξετάζω διαχρονικά και συγχρονικά το φαινόμενο του γλωσσικούδανεισμού, αλλά και τους λόγους που οδηγούν στην ολοένα αυξανόμενη χρήση του(Αναστασιάδη - Συμεωνίδη, 1986), - αναζητώ τις γλώσσες που συμμετέχουν στογλωσσικό δανεισμό, καθώς επίσης και το ποσοστό δανεισμού λέξεων και εκφρά-σων από την κάθε γλώσσα σε ετυμολογικό και σημασιολογικό επίπεδο καθώς καισε επίπεδο δομής (Αναστασιάδη - Συμεωνίδη, 1986, 1994, Παπαναστασίου, 2001),- τέλος, εξετάζω ποιες από τις λέξεις αυτές έχουν περάσει στο γενικό λεξιλόγιο τηςΚΝΕ.Λέξεις κλειδιά: γλωσσικός δανεισμός, λεξιλογικός δανεισµός, εξωτερικός δανει-σµός, µεταφραστικό δάνειο, περιθωριακό λεξιλόγιο.


• Αναστασιάδη - Συμεωνίδη, Α. 1986. Η νεολογία στην Κοινή Νεοελληνική.Επετηρίς Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, 65.

• Αναστασιάδη - Συμεωνίδη, Α. 1994. Νεολογικός δανεισμός της νεοελληνικής.Άμεσα δάνεια από τη γαλλική και την αγγλοαμερικανική. Μορφοφωνολογικήανάλυση. Θεσσαλονίκη: Υπηρεσία Δημοσιευμάτων Α.Π.Θ.

• Eble, C. 1996. Slang and Sociability: In-group Language among College Students.Chapel Hill: University of North Carolina Press.

• Holmes, J. 2001. Learning about Language. An Introduction to Sociolinguistics. Eng-land: Pearson Education Limited.

55

Talk PICGL 3

• Παπαναστασίου, Γ. 2001. Γλωσσικός δανεισμός. στο Α.- Φ. Χριστίδης & Μ.Θεοδωροπούλου (επιμ.) Εγκυκλοπαιδικός Οδηγός για τη Γλώσσα. Θεσσαλο-νίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 45-49.

56

PICGL 3 Poster

Consistency in the transliteration of Greek graphemes: The case ofGreeklish text messages

Andreas AndreouAston University

[email protected]

This paper presents research on Greeklish, namely, the representation of the Greek lan-guage by using the Latin alphabet (Androutsopoulos 1998, 2009). Greeklish is widely usedamongst Greek speakers in different types of Computer – Mediated Communication suchas e-mail, instant messaging, social networking and text messaging. Due to the fact thatGreeklish is not a standardized form of transliterating the Greek language, most of theGreek graphemes can be transliterated with at least two different ways. The Greek graph-eme <υ> ipsilon, for instance, can be transliterated as <i>, adapting a phonetic translit-eration, or as <u> if an orthographic transliteration is employed. This paper examineswhether Greek authors exhibit high degree of consistency in the way they individuallytransliterate Greek graphemes. In other words, does an author transliterate the grapheme<υ> ipsilon, for instance, in a consistent degree as <u> or does s/he also use its phonetictransliteration, that is, <i>? To answer the above question, 240 text messages sent by 24Greek-Cypriots were collected following procedures of similar studies (see the work con-ducted at the University of Leicester 2006). In particular, each participant was asked tocopy ten of their own sent messages from their phone to an Excel spreadsheet and return itto an anonymized email address. The data were then analyzed following the methodologyused by Grant (2013). The results show that although Greeklish is a non-standardized formof representation of Greek, participants exhibit high consistency in the way they individu-ally transliterate Greek graphemes. The significance of the current study lies in the factthat text messages are frequently used in criminal offences and in several cases, forensiclinguists have assisted the police investigation in relation to the authorship of query textmessages used in crime (Grant 2010, 2013).

References:

• Androutsopoulos, J. 1998. ‘Orthographic variation inGreek e-mails: a first approach’[in Greek], Glossa 46, pp. 49-67.

• Androutsopoulos, J. 2009. ‘Greeklish: Transliteration practice and discourse in asetting of computer-mediated digraphia’. In Georgakopoulou, A. & Silk, M. (eds).Standard Languages and Language Standards: Greek, Past and Present. Farnam:Ashgate,pp. 221-49.

57

Poster PICGL 3

• Grant, T. 2010. ‘Text messaging forensics: Txt 4n6: Idiolect free authorship ana-lysis?’ In Coulthard, M. & Johnson, A. (eds). The Routledge Handbook of ForensicLinguistics. London and New York: Routledge, pp. 508-22.

• Grant, T. 2013. ‘TXT 4N6: method, consistency, and distinctiveness in the analysisof sms text messages’, Journal of law and policy, 21 (2), pp. 467-494.

• University of Leicester 2006. Texts to Reveal ’Whodunnit’.Retrieved February 4, 2014 fromhttp://www2.le.ac.uk/ebulletin/news/press-releases/2000-2009/2006/08/nparticle.2006-08-09.0473409952

58

PICGL 3 Talk

Is THAT your PROFESSIONAL opinion?’: Constructing andadvancing knowledge on Facebook

Georgalou MarizaLancaster University, UK

[email protected]

Apart from an active conduit for relationships, communication and information, Facebookcan also function as a significant basis for public expressions of individual and collectiveprofessional identity (cf. Gilpin 2010: 247). The objective of this paper is to explore theways in which individuals utilise Facebook with a view to sharing their expertise, seekingprofessional advice, and buttressing solidarity among colleagues. For most people, workamounts to a pervasive life domain and a fundamental source of meaning which allowsthem to form, transform, and modify how they define themselves and others within theframework of work-based situations and activities (Dutton et al. 2010: 265; Gini 1998).In this light, professional identity can be seen as a constellation of activities, tasks, roles,groups, interactions, motives, goals, orientations, attributes, beliefs, values and experi-ences in terms of which individuals define themselves in a professional role (Drew andHeritage 1992; Dutton et al. 2010). As Achugar (2009: 65) has aptly put it, ‘[b]ecoming aprofessional means positioning oneself in relation to others by differentiating, affiliating,challenging, or accepting certain ways of constructing knowledge, being, and doing in theworld.’ Drawing on findings from a larger discourse-centered online ethnographic study(cf. Androutsopoulos 2008), I present and discuss a Facebook post, comprised of a statusupdate and a series of comments, from a Greek user’s Facebook profile set up exclusivelyfor professional purposes. In my analysis I consider such features as pronouns, questions,directives, and evaluation. In this networked era, professionals who join Facebook have theunrivalled opportunity to unfurl on screen their professional self in a multitude of differentways: formal or informal, humourous or serious, conscious or unconscious, meticulous orspontaneous, promotional or discreet, at any time of the day and in most circumstanceswithout being physically located within the institution. Against this backdrop, I argue thatFacebook can function as an arena for fruitful exchange of opinions framed in informal,interpersonal discourse styles that enhance and smooth out collaboration.

References:

• Achugar, M. (2009). Constructing a bilingual professional identity in a graduateclassroom. Journal of Language, Identity & Education 8(2-3): 65-87.

• Androutsopoulos, J. (2008). Potentials and limitations of discourse - centered onlineethnography. Language@Internet 5, article 8. Online. Available HTTP:

59

Talk PICGL 3

<http://www.language- atinternet.org/articles/2008/1610>(accessed 12 November 2013).

• Drew, P. and Heritage, J. (1992). Talk at work. Interaction in institutional settings.Cambridge: Cambridge University Press.

• Dutton, J. E., Roberts, L. M. and Bednar, J. (2010). Pathways for positive iden-tity construction at work: Four types of positive identity and the building of socialresources. Academy of Management Review 35(2): 265-293.

• Gilpin, D. (2010). Working the Twittersphere: Microblogging as professional iden-tity construction. In Z. Papacharissi (ed.) The networked self: Identity, communityand culture on social network sites. London: Routledge. 232-250.

• Gini, A. (1998). Work, identity and self: How we are formed by the work we do.Journal of Business Ethics 17(7): 707-714.

60

PICGL 3 Talk

Nominal inflectional paradigms in Pontic and Chalcidiki Greekdialects: a comparative analysis

Gkiouleka MariannaUniversity of Patras

[email protected]

Considering paradigmatic relations as an indisputable part of a language system, inflec-tional paradigms and their organization have been a consistently interesting research issue,both in earlier, as well as inmodern analyses. The aim of this paper is to investigate nominalinflection in the light of evidence provided by two different dialectal systems: Pontic andChalkidiki Greek dialects. Although several categorizations of Greek nominal inflectionhave been proposed, in this study Ralli’s classification (2000) for S(tandard) M(odern)G(reek) into eight different inflectional classes, as a theoretical framework with more de-scriptive and explanatory adequacy, is adopted:IC1. MASC, FEM nouns in -os IC5. NEU in –oIC2. MASC in –as, -ηs, -us, -es IC6. NEU in -ιIC3. FEM in –a, -η και –u IC7. NEU in –osIC4. FEM in –η IC8. NEU in -maComparing data between Pontic Greek, an Asia Minor dialect and the northern Greekdialect of Chalkidiki, we come up with the following findings: (see table, next page)In an attempt to generalize the observed phenomena and delimit the contribution of thisresearch, we would say that (i) in Chalkidiki Greek, an attempt to eliminate alternationsbetween forms, aiming at a more economical inflectional system, is prevailing. The jointforces of phonological factors with the grammatical gender value (Corbett 1991) seem tohave triggered restructuring phenomena in this dialect, while (ii) the inflectional paradigmin Pontic tends to be based upon [± NEU] (Ruge 1969), as well as [± animate] and [±human] features. Whether and to what extent this internal development is contact- inducedand can be used as an isogloss, remains to be defined.

Indicative Bibliography:

• Corbett, G. 1991. Gender. Cambridge: Cambridge University Press.

• Ralli, A. (2000). Α feature-based analysis of Greek nominal inflection. Glossolojia,11-12, 201-227.

• Ruge, H. 1969. Zur Entstehung der neugriechischen Substantivdeklination. Stock-holm: Almqvist & Wiksell

61

Talk PICGL 3

Pontic Greek Chalkidiki GreekLoss of Genitive Plural Case. Loss of Genitive Plural Case.Partial Case Syncretism: Nominative – Case Syncretism: Nominative - Accus-

ative PluralAccusative Plural in:i. [-animate] MASC of IC 1 -2ii. [-animate] FEM of IC 3iii. Several cases of NEU of IC 7.Analogical extension of NEU IC 6Genitive Case formulation in all NEUnouns.Alternation of plural nominal paradigmsbetween the IC 1 and the IC 2 patterns.i.[-human] FEM: gender neutralizationin plural and formulation according toIC 1- 2 – 6 ii. [+human] FEM: pluralformulation according to IC 1 – 2and gender neutralization in article iii.Gender neutralization in IC 1 nouns.Innovative inflectional marker –ανdemerged in IC 1 -2 -3 nouns and inflec-ted according to IC 1.Emergence of [± human] and [+/- anim-ate] feature.

Difference in inflection class tendsto coincide with difference in gendervalue: MASC: -οι, FEM: -es, NEU: -a.

Table 1: Pontic Greek and Chalkidiki Greek dialects.

• Papadopoulos, A. 1927. Grammatiki ton vorion idiomaton tis Neas Ellinikis glossas[Grammar of the northern Greek Dialects]. Athens: P. D. Sakellar-ios.

• Papadopoulos, A. 1955. Istoriki Grammatiki tis Pontikis Dialectou [Historical Gram-mar of the Pontic Dialect]. Athens: Epitropi Pontiakon Meleton.

62

PICGL 3 Talk

The Semantics of unagreement and adnominal pronounconstructionsGeorg Höhn

University of Cambridge, King’s [email protected]

So-called “unagreement” (Hurtado 1985) constructions, encountered in Spanish andGreeka.o., involve an apparent person mismatch between subject and verb, cf. (1).(1) Firmanos [los linguistas] la carta.signed.1PL the linguists the letter’The linguists among us signed the letter’. [Spanish; Torrego 1996: 114, 6(a)]This talk argues for a syntactic and semantic analysis of unagreement parallel to adnominalpronoun constructions (APCs; e.g. ‘you students’), pace Torrego (1996, 1998) who arguesthat unagreement structures crucially differ in meaning.I suggest that languages with unagreement have a functional head Pers in the extendednominal projection (xnP) that is overt in APCs (nosotros los linguistas ’we linguists’) orcovert in unagreement, cf. (2). Following Heim (2008:37), I assume that person featuresintroduce a presupposition that a speech act participant is included in the denotation oftheir complement, effectively restricting its reference, cf. (3).(2) PersP

Pers

+auth,+part

DP

D

los

NP

linguistas

(3) [[[+auth,+part]]]c = λxe:x includes sc.xAccording to this analysis such an expression makes reference to only one set as in (4), i.e.there is no ‘we’ group distinct from the one referred to by the nominal.(4) [[(2)]]c = [λxe:x includes sc.x] (the unique set of linguists salient in c)=The unique set L of linguists salient in c iff sc ∈ S, undefined otherwise.In contrast, Torrego (1996:114f.) suggests that “the los-NP is interpreted as a subgroupof individuals included in the reference of the first person plural pronoun ‘we’ [. . . ] [Thesentence in (1)] implies that at least one of the members of the first person plural pronoun‘we’ is not a linguist.” While she does not provide a detailed semantic analysis, this char-acterisation implies the truth conditions in (5a) for (1). The present analysis, on the otherhand, derives the truth conditions in (5b).

63

Talk PICGL 3

(5) [[(1)]]c = 1 iffa. the salient set of people P in c signed the salient letter in c and there is a salient set oflinguists L in c, such that L ⊂ P, undefined if sc ∉ / L. (the X among us)b. the salient set of linguists L in c signed the salient letter in c, undefined if sc ∉ / L.[weX]While (5a) makes similar predictions as (5b), the former is more restrictive, as it assertsthat there are members of P that are no linguists (L ⊂ P ). Since the second clause in (6)asserts exhaustivity (i.e. nobody but the linguists signed the letter), the sentence involve acontradiction.(6) Firmamos los linguistas la carta, pero nadie más se interesó.signed.1PL the linguists the letter but nobody more REFL interested.3SG‘We linguists signed the letter, but nobody else cared.’As this is not the case, (5a) seems to be too strong. According to the analysis in (5b), onthe other hand, the subject xnP refers to only one set (restricted to include the speaker).Therefore, it is compatible with exhaustive as well as non-exhaustive situations, whichseems to be correct. This may have implications for the analysis of APCs in general interms of pronominal determiners (Postal 1969; Roehrs 2005), cf. (7), or as some form ofapposition, (8) in favour of the former, which does not introduce the pronoun as its ownDP.(7) DP

D

you

NP

Londoners

(8) DP

DP

you

XP

Londoners

References:

• Heim, Irene (2008). “Features on Bound Pronouns”. InDaniel Harbour, DavidAdger& Susana Béjar (eds.), Phi Theory. Phi-Features across Modules and Interfaces. Ox-ford, New York: Oxford University Press, pp. 35–56.

• Hurtado, Alfredo (1985). “The unagreement hypothesis”. In L. King & C. Maley(eds.), Selected Papers from the Thirteenth Linguistic Symposium on Romance Lan-guages. Amsterdam: John Benjamins, pp. 187–211.

64

PICGL 3 Talk

• Postal, Paul (1969). “On So-called “Pronouns” in English”. In David A. Reibel &Sanford A. Schane (eds.),Modern Studies in English: Readings in TransformationalGrammar. Englewood Cliffs (New Jersey): Prentice Hall, pp. 201–226.

• Roehrs, Dorian (2005). “Pronouns are determiners after all”. In Marcel den Dikken& Christina M. Tortora (eds.), The Function of Function Words And FunctionalCategories. Amsterdam: John Benjamins, pp. 251–285.

• Torrego, Esther (1996). “OnQuantifier Float in Control Clauses”. Linguistic Inquiry,vol. 27: 111–126.

• Torrego, Esther (1998). The Dependencies of Objects. Cambridge (MA): MIT Press

65

Talk PICGL 3

Extralinguistic factors in meaning predictabilityJanovcová Lenka

Pavol Josef Šafárik University in Koš[email protected]

Meaning predictability theory (Štekauer 1998, 2005) is a model that deals with interpreta-tion of novel (potential) complex words. The theory is rooted in onomasiological theory ofword-formation (Dokulil 1962) and it is aimed at identification of the most probable of allpotential interpretations of a new complex word. Potential readings (interpretations) com-pete and the process of selection of the preferred interpretation is influenced by linguisticas well as extra-linguistic factors. To quantify and compare the meaning predictabilityof different readings, Štekauer (2005) designed tools called Predictability Rate (PR) andObjectified Predictability Rate (OPR). The general tendency observed using these toolsis that there are only one or two dominant readings for each novel complex word. It wasobserved initially by Štekauer (2005) for potential English compounds, conversions, andderived words, and later by Gagné et al. (2010) and Janovcová (2012) for potential Englishcompounds. According to Štekauer (2005), extra-linguistic knowledge and experience oflanguage users play a crucial role in the interpretation process leading to the selection ofthe most predictable reading. These factors shape language users’ perceptions of conceptsrepresented by complex words. The results of Janovcová (2012) suggest differences in in-terpretation of potential primary compounds between the university students belonging todifferent fields of education, i.e. students of humanities and natural sciences. Differencesbetween natural science students and humanities students observed on the studied sampleof ten potential English compounds are both of quantitative and qualitative nature. Thetested groups of students proposed the same dominant reading only for two of the com-pounds and Predictability Rates of the proposed readings differ as well for the two groupsof students.

References:

• Dokulil, M. Tvoření slov v češtině I. Teorie odvozování slov. Prague: NakladatelstvíČeskoslovenské akademie věd, 1962.

• Gagné, C. L. et al. ‘Meaning predictability and compound interpretation: A psycho-linguistic investigation’. InWord Structure, 2010, vol. 3, no. 2, p. 234 – 251.

• Janovcová, L. ‘Influence of the field of education on meaning predictability of novelcompounds’. In SKASE Journal of Theoretical Linguistics, 2012, vol. 9, no. 2, p.27 – 42.

66

PICGL 3 Talk

Available online <http://www.skase.sk/Volumes/JTL21/pdf_doc/02.pdf>.

• Štekauer, P. An Onomasiological Theory of English Word-formation. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins, 1998.

• Štekauer, P. Meaning Predictability in Word-formation. Amsterdam, Philadelphia:John Benjamins Publishing Company, 2005.

67

Poster PICGL 3

The Role of Memory Systems in Specific Language Impairment(SLI) – Procedural Memory System Dysfunctions

Kalamida FoteiniUniversity of [email protected]

This study aims at discussing the role that Memory Systems play on Specific LanguageImpairment (SLI) and the problems caused by the dysfunctions at the Procedural MemorySystem. At first, I shall examine what Specific Language Impairment is, what causes thisimpairment (Bishop, 2007/08) and then, I shall provide some information about the lin-guistic profile of children with SLI. What follows is a brief presentation of the Declarat-ive and Procedural Memory Systems (DP Memory Model) proposed by Ullman (2008).Later on, I attempt to make a connection between Specific Language Impairment and theDeclarative-Procedural Memory Systems; the ultimate goal is to put emphasis on the lan-guage problems caused by the dysfunctions of the Procedural Memory System. Finally,I shall draw a conclusion about the main findings of this study; namely, a) SLI is a de-velopmental language disorder that delays the mastery of language skills in children andadults who have nomental retardation or other developmental delays, b) SLI refers to a dis-order of language production, as disturbances in the processes involved in the conversionof deeper linguistic ability into speech are observed, and c) SLI can be best interpretedthrough an abnormal growth of the brain structures that support the Procedural MemorySystem (Broca’s area, frontal cortex, caudate nucleus in the basal ganglia, cerebellum)(Ullman & Pierpont, 2005). Given that disturbance in the procedural memory system,impairments of grammar are observed, as well as some motor deficits (Ullman, 2004;2008).

References:

• Bishop, D.V.M. 2007/08. Understanding Specific Language Impairment. London:Well-come Trust.

• Ullman, M.T. 2004. Contributions of memory circuits to language: the declarative/procedural model. Cognition 92: 231-270.

• Ullman, M.T. 2008. The role of Memory Systems in Disorders of Language. In B.Stemmer & H. A. Whitaker (Eds.),Handbook of the neuroscience of language. NewYork, NY: Elsevier- North Holland, 189-198.

• Ullman, M.T. & E.I. Pierpont. 2005. Specific Language Impairment is not specificto language: the procedural deficit hypothesis. Cortex, 41(3), 399-433.

68

PICGL 3 Poster

The use of literature in the EFL classroom: Benefits and integrationKipouridou Romina

Aristotle University of Thessaloniki, Hellenic Open [email protected]

This paper attempts to present the value and usefulness of literature as a teaching materialin the EFL classroom and how its successful and effective integration can be achieved.The appropriateness of the use of literature in an EFL context has always been in questionby linguists because of the extended vocabulary, creative use of language and stylistics.These characteristics can require great effort by the learners in order to understand andinterpret the texts. The cultural charge of literary texts does not facilitate the learning pro-cess either. Furthermore, the use of literature is sometimes associated with methods andapproaches that are considered as outdated. This paper attempts to show that there are nu-merous positive outcomes of the use of literature as a resourcematerial. In a linguistic level,literature can motivate learners and contribute to their language knowledge and awareness,their communicative competence and skills improvement. Moreover, as language learnersshould be considered as whole persons with individual needs and interests, literature canalso contribute in non-linguistic levels such as opening new areas of knowledge that haveto do with cultural-awareness and self development. Literary texts can also infuse learnerswith a long-term appreciation for literature along with a general attitude towards know-ledge, autonomy and responsibility for their learning. But in order for the above positiveoutcomes to be achieved, there is the need to select the appropriate literary material thatwill meet and fulfill the learners’ linguistic and non linguistic needs. The paper proposesand presents a process for data collecting and syllabus design, appropriate for qualitativeresearch, in order to meet the needs of specific groups of students and it examines the finalresults of the integration of literature in a case study EFL classroom.

69

Talk PICGL 3

Mental Activities Exhibited upon Connective Manipulation in theProcess of L2 English Writing

LIU YuweiHong Kong Baptist University, Hong Kong

[email protected]

Quantitative studies have shown that L2 English learners tend to overuse connectors whilewriting English texts (Narita, Sato, & Sugiura 2004; Shea, 2009). The connective patternsidentified in previous studies offer glimpses into the mental processes of L2 learners, butfurther qualitative investigations are required if we want to gain full understanding of whyand how connectors are used. To fill in the gap, this talk focuses on qualitative analysisof mental activities of L2 learners upon connective manipulation. Thirty-six Chinese stu-dents of three proficiency levels (High, Mid, Low) and twelve native-English speakersparticipated in the study. Data were collected by asking all participants to do concurrentthink-aloud while performing three writing tasks—an argumentation, a description and anarration. Secondary data were extracted from retrospective reports and interviews. Byanalyzing data collected through these methods, the study identified the differences andsimilarities of internal activities exhibited by the High, Mid and Low Chinese groups aswell as the native-English writers upon the utilization of connectors. The mental activitiesreported by the Chinese students were classed as eight categories: (1) stating a Chinese con-nector before selecting an English one, (2) restating the Chinese meaning of the previoussentence after writing down an English connector, (3) restating the Chinese meaning of theconnector, (4) stating the function of the sentence led by an English connector after writingit down, (5) stating a grammatical issue upon the selection of an English connector, (6)selecting one English connector out of multiple availabilities, (7) adding an English con-nector, and (8) no mental activities. The mental activities reported by the native-Englishspeakers were grouped into three classes: (1) rereading the connectors, (2) sequencing, and(3) no mental activities. The Chinese writers, compared with the native-English speakers,made use of their L1 in various ways while manipulating connectors. Also, the ChineseMid group tended to restate‘the Chinese meaning of the connector’(category 3) more of-ten than the Low and High groups did. The frequent confirmation of the Chinese meaningmay indicate that the Mid group was more aware of the cohesive function of connectorsthan the Low group did. However, the lower occurrences of Category 3 displayed by theHigh level may lie in a fact that the High students could convey ideas through a textualdimension, so that they were less constrained to local linguistic concerns. The qualitativeanalysis can provide evidence to the current understanding of L2 writing process fromthe perspective of connective manipulation. Additionally, the explanatory accounts of the

70

PICGL 3 Talk

inner mental events offer pedagogical implications for teaching connective usage in L2writing.

References:

• Narita, M., Sato, C., & Sugiura, M. 2004. Connector Usage in the English EssayWriting of Japanese EFL Learners. The Proceedings of the Fourth International Con-ference on Language Resources and Evaluation (pp. 1171-1174).

• Shea, M. 2009. A Corpus-Based Study of Adverbial Connectors in Learner Text.MSU Working Paper in Second Language Studies, 1(1), 1-13.

71

Talk PICGL 3

How Expletive is Expletive Negation?Makri Maria-Margarita

University of [email protected]

This paper examines the semantic contribution of Expletive Negation (EN), namely ofsentential negators or negative complementizers that do not reverse the polarity of a pro-position, as in (1) –(3).(1)hora me: paizo:n elege [Cl. Greek]look NEG playing saidCheck, if he said (that) joking. Plat. Theait. 145b(2)apistountes auton me: he:ksein [Cl. Greek]disbelieve.Prs.Partcpl.PL him.Pr. NEG come.Fut.Inf.Not believing that he would come Th. 2.101(3)Fovame min espasa to podhi muFear NEG break the leg mine.CLI am afraid that I might have broken my leg.In the past EN has been analysed as semantically vacuous (Espinal 1992; 2000; 2007), realnegation (Abels 2002; 2005) or notional subjunctive moodmarker(Yoon 2011). Previouslyunstudied data from Classical Greek break the so far thought causal link between ENand (notional) mood (Yoon (2011) a.o.), whereas the comparative examination of datadrawn from Classical Greek, Modern Greek, Latin, Russian, French, Spanish and Hebrewuncovers a new correlation between EN and Tense: EN is not licensed in embedded clauseswith anaphoric tense. The examination of the semantics of the predicates that license ENin their complements shows that EN is licensed only after predicates that presuppose orassert the existence of more than one possible doxastic possibilities (hope, fear, doubt, ask,refuse, etc.). As the asymmetries in (4) and (5) show, the semantic contribution of EN isto assert that, the previously ordered in terms of probability, doxastic alternatives are orcan be equally likely:(4)Erhete o Nikos? -Fovame pos /#mipos erhete.Come the Nikos? -Fear that /#lest.EN comeIs Nikos coming? -I fear that he is coming.(5)

72

PICGL 3 Talk

Elegha pos/ mipos chriazese voithia.said that/ lest.EN need.2SG help.without EN: I guessed that you need some help.EN: I wondered whether you need help.The semantic conditions under which EN is licensed (non-anaphoric Tense, attitudes withexistential force), its semantic contribution (equally probable doxastic alternatives) as wellas the facts that epistemic modals are not licensed in EN sentences and that EN can beused instead of epistemic tha (will) in counterfactuals demonstrate that EN is an epistemicmodality marker. This proposal explains the aforementioned asymmetries as well as thelargely overlapping distribution of EN sentences and Unselected Embedded Questions.

References:

• Abels, Klaus. 2002. Expletive (?) Negation. Formal Approaches to Slavic Linguist-ics, ed. by Toman Jindrich, 10:1–21. Bloomington, ID: Michigan Slavic Publica-tions.http://www.phon.ucl.ac.uk/home/klaus/papers/Expletive_negation_draft_1b.pdf.

• —2005. “ Expletive Negation ” in Russian : A Conspiracy Theory. Journal of SlavicLinguistics 13.5–74.http://www.phon.ucl.ac.uk/home/klaus/papers/Abels.Windows.jh.8-28-05.pdf.

• Espinal, Maria Teresa. 1992. Expletive Negation and Logical Absorption.The Linguistic Review 9.333–358.

• — 2000. Expletive Negation , Negative Concord and Feature Checking *.47–69.

• —2007. Licensing Expletive Negation and Negative Concord in Catalan and Span-ish. La négation dans les langues Romanes, ed. by Franck Floricic, 49 – 74. JohnBenjamins.http://books.google.co.uk/books?id=Gf45AAAAQBAJ&dq=Espinal,+M.+T.+1997.+Non-negative+negation+and+wh-exclamatives&lr=&hl=el.

• Yoon, Suwon. 2011. “Not” in the Mood: The Syntax, Semantics, and Pragmatics ofEvaluative Negation. Chicago: The University of Chicago.

73

Talk PICGL 3

Gender assignment to Romance nominal loans in HeptanesianMakri Vassiliki

University of [email protected]

This paper deals with gender assignment to nominal loanwords, that is the process bywhich speakers are able to assign a gender feature value to a lexical item not yet bearingsuch a value. The data are drawn from the Modern Greek dialect of the Ionian Islands,namely Heptanesian. Corbett (1991) argues that the assignment of this property dependson semantic and formal factors and that borrowings of nouns into languages with gendersystems can be viewed as an unceasingly conducted experiment, enabling us to validatethe assignment system in the languages in question (71). Ralli (2002, 2003) maintainsthat gender constitutes a lexical feature actively involved in Greek word-formation pro-cesses. In this paper, I examine the grammatical factors and the morphological strategiesthat may determine the assignment of gender value to loanwords (cf. Makri, 2013). Thedata in the Appendix are investigated in the context of the Research Funding Program:ARISTEIA - Project “MORILAN/643” (Director: Prof. Angela Ralli) and can be sum-marized as follows: (a) Prototypicality and unmarkedness impose the adaptation of theinanimate nouns to the default inflectional class of the recipient language (1); (b) Compat-ibility of the two systems in terms of phonological structure and gender system (both havemasculine and feminine gender) allows for the borrowing of form-meaning pairs that donot change gender in the recipient system (cf. Clyne, 2003) (2, 3); (c) Choice of gender onthe basis of an existing formation with similar semantics in the recipient language (‘conceptassociation’ in terms of Corbett (1991), in (4) intovino has similar semantics with the wordmantissa ‘fortune teller’); (d) Choice of the gender value on the basis of the derivationalsuffix, in (5) the suffix -itsa is lexically specified as to the feature [+feminine]); (e) Changein the gender value in the recipient language with reanalysis and integration of the Italiannoun with the Italian definite article (6) (“early system morphemes”, Myers-Scotton &Jake, 2000); (f) Assignment of double gender to loanwords with different gender valuefrom the donor language (7) (cf. Corbett, 1991). In the light of gender assignment, I exam-ine the role of grammatical (phonological, morphological, and semantic) factors in lexicalborrowing and test the following hypotheses: (a) whether the structural characteristics ofthe recipient language (i.e. Greek), are conducive to the final outcome of the borrowingprocess and the choice of gender and (b) whether the speakers’ knowledge of the struc-ture of the source language (i.e. Romance) determines the selection of a specific loanwordintegration strategy.

Appendix: Data

74

PICGL 3 Talk

(1) soδisfatsio.NEU ‘satisfaction’ < ital. sodisfazione.FEM(2) personalita.FEM ‘personality’ < ital. personalità.FEM(3) rekluta.FEM ‘beginner-man, novice’ < ital. recluta.FEM ‘recruit’(4) intovino.FEM ‘clairvoyant’ < ital. indovino.MASC ‘clairvoyant’(5) mosteritsa.FEM ‘lizard’ < ital. mostro. MASC ‘monster’(6) lutimo.NEU ‘surplus’ < ital. l’ultimo. MASC ‘latest’(7) kampia.FEM & kampio. NEU ‘change’ < ital. cambioMASC

References:

• Clyne, M. 2003.Dynamics of Language Contact. Cambridge: Cambridge UniversityPress.

• Corbett, G. 1991. Gender. Cambridge: Cambridge University Press.

• Haugen, E. 1950. The Analysis of Linguistic Borrowing. Language 26 (2), 210-231.

• Makri, V. 2013. The impact of the Italian language on the morphology of theHeptanesian dialects. Unpublished MA Thesis. University of Patras.

• Ralli, A. 2002. The role of morphology in gender determination: evidence fromModern Greek, Linguistics 40, 519-551.

• Ralli, A. 2003. The definition of the grammatical gender in nouns in Modern Greek.A theoretical proposal (in Greek). In: A. Anastasiadi - Symeonidi, A. Ralli & D.Cheila–Markopoulou (eds.) To genos [Gender], 57-99. Athens: Patakis.

75

Talk PICGL 3

The production of similar vowel categories by Bulgarian learners ofModern GreekMilenova Milena

Aristotle University of [email protected]

Research has shown that the learnability of L2 sounds is inversely related to their similarityto L1 phonemes. Phonetic authenticity is feasible for the segments which do not have aneasily identifiable counterpart in the native language (Flege 1987, Bohn & Flege 1992).This study investigates the production of vowel categories that exist in both L1 and L2inventories but are subject to different realisation rules in each language. One the most sa-lient features of the vocalic system of Bulgarian is the phonological reduction of /a/ and /o/in unstressed position (Boyadzhiev & Tilkov 1999). Due to changes in spectral propertiesunaccented /a/ and /o/ tend to merge into unstressed /ɤ/ and /u/, respectively. In StandardModern Greek unstressed vowels tend to centralize and occupy a reduced vowel spacecompared to their stressed counterparts (Fourakis et al. 1999, Nicolaidis 2003, Baltazani2007). However, the lack of stress does not lead to merging of vowel categories (Arvaniti2007). The aim of the present study is to investigate whether Bulgarian speakers can learnto implement a production pattern of unstressed /a/ and /o/ that changes their spectral prop-erties, but retains their vowel quality. To this end an acoustic experiment was conducted.Ten Bulgarian learners of Modern Greek (8 females, 2 males mean age 20) were recordedtwo times: prior to pronunciation instruction and after 15 four-hour pronunciation train-ing sessions. In addition, 10 speakers of Modern Greek (5 females, 5 males mean age 27)served as a control group. The data elicitation protocol consisted of 8 bisyllabic real andnonsense words embedded in a carrier sentence. F1 and F2 measurements were made atthe mid-point of the vowel. The results show that pronunciation training did not have pos-itive effect on the acquisition of the articulatory pattern that retains the vowel quality of/a/ and /o/ in unstressed position.

References:

• Arvaniti, A. 2007. “Greek Phonetics: The State of the Art”. Journal of Greek Lin-guistics 8. 97-208.

• Baltazani,M. 2007. “Prosodic Rhythm and the Status ofVowel Reduction inGreek”.Selected Papers on Theoretical and Applied Linguistics from the 17th InternationalSymposium on Theoretical & Applied Linguistics, vol. 1.31-43. Department of The-oretical and Applied Linguistics, Thessaloniki.

76

PICGL 3 Talk

• Bohn, Ocke-Schwen and James Emil Flege. 1992. “The Production of New andSimilar Vowels by Adult German Learners of English.” Studies in Second LanguageAcquisition 14: 131–158.

• Flege, J.E. 1987. The production of ‘new’ and ‘similar ‘phones’ in a foreign language:evidence for the effect of equivalence classification. Journal of Phonetics 15 (1),47—65.

77

Talk PICGL 3

The Switch Reference System in ShuarSaad George

Radboud University [email protected]

In this talk, I would like to present field data collected for my Masters thesis regardingthe Switch reference system in Shuar. Shuar is a Chicham (Jivaroan) language spoken byaround 30,000 people in the Amazon basin in South-Eastern Ecuador. It shows typolo-gical features inherent to both Andean and Amazonian languages (Dixon & Aikhenvald1999). Being an SOV language, a key feature in its syntax is the high prominence of nestedsubordinate clauses, which are used for clause chaining. These subordinate clauses obligat-orily indicate canonical switch reference relations with their controlling clauses. Canonicalswitch-reference is traditionally defined as an ”inflectional category of the verb, which in-dicates whether or not its subject is identical with the subject of some other verb.” (Haiman& Munro 1983:ix). While many scholars have cited the simplicity and inadequacy of thisdefinition (van Gijn 2012; Gívon 1983), much work remains to be done to establish athrough typological account of this phenomenon. Switch reference systems are prevalentacross languages with little or no writing systems and have been argued to supply devicesto enhance textual cohesion and comprehension (van Gijn 2012). Further, the switch ref-erence system has been argued to be very prone to areal effects (Floyd and Norcliffe 2013;van Gijn 2012). In Shuar, this system is particularly complex, showing a range of causal,temporal, and aspectual properties in addition to same/different subject marking. Theseare all indexed cataphorically to a matrix clause. This is shown in the following example,where Different Subject marking in red, Same Subject in green, and temporal/causal re-lationships in blue. (1)[ni uunt jintin− ra− ta−mtai i− sa− r]sc

Their elders teach-PFV:SEQ-APPL -1/3:DS watch-SBD-1PL:SS

[isha namak ijiuya− ji1.]mc

We.too fish poked-1PL:DECL’After their elders had instructed, by watching (them), we too poked the fish’

This example neatly shows the distinction between Different and Same subject clauses. Italso portrays further temporal and causal relationships amongst the events taking place.The act of teaching is sequential, whereas watching is causal, with respect to the act ofpoking. One should note that the DS suffix, for example, is only used in sequential con-structions and not in Simultaneous clauses (which would make use of the -kui suffix). This

1SHGS2013_08_22_Hunting_Narrative_58541. The glosses used are as follows: 1: 1st person. 3: 3rdperson. APPL: applicative. DECL: Declarative mood. DS: Different subject. MC: Matrix clause. PFV:Perfective aspect. PL: Plural. SC: Subordinate Clauses. SBD: Subordinating suffix. SEQ: Sequential.

78

PICGL 3 Talk

means that the suffixes display more than just a change of subject. In fact, there are alsoexamples of topicality being more salient than syntactic subject, as shown in other lan-guages (eg. Hammond 2013). Thus, the system in Shuar is complex enough for systematicstudy.This talk will thus set out to shed light on the elaborate switch reference system in Shuar,paving the way for the synchronic and diachronic study of these complex systems.

References:

• Dixon, R.M., &Aikhenvald, A. Y. (Eds.). (1999). The Amazonian languages. Cam-bridge: Cambridge University Press.

• Floyd, S., & Norcliffe, E. (2013). Switch reference systems in the Barbacoan lan-guages and their neighbors. Talk presented at the 46th Annual Meeting of the Soci-etas Linguistica Europaea (SLE2013). Split, Croatia. 2013-09-18 - 2013-09-21.

• Givon, T. (1983). Topic continuity in discourse: the functional domain of switchreference. Switch-reference and universal grammar, Winnipeg, May 1981 (Vol. 2).John Benjamins Publishing.

• Haiman, J., &Munro, P. (Eds.). (1983). Switch Reference and Universal Grammar:Proceedings of a symposium on switch reference and universal grammar,Winnipeg,May 1981 (Vol. 2). John Benjamins Publishing.

• Hammond, J. (2013). Switch-reference description using experiential evidence. Talkpresented at 46th Annual Meeting of the Societas Linguistica Europaea. Split Uni-versity, Croatia. 2013- 09-18 - 2013-09-21

• van Gijn, R. (2012). Switch-Attention (aka Switch-Reference) in South-AmericanTemporal Clauses: Facilitating Oral Transmission. Linguistic Discovery, 10(1).

79

Poster PICGL 3

The peculiarities of using and perceiving ellipsis in men’s andwomen’s speech

Solovyova MariaCherepovets State [email protected]

This paper examines how men and women use and perceive ellipsis. The principle of eco-nomy in a language can appear in different forms: pronunciation, morphology and syntax.It works both in a language system and in speech. In speech it is realized through ellip-sis, substitution and syntactical reduction. Some scientists view ellipsis as a syntacticalphenomenon (Lekant 2004, Skoblikova 2006), the others – in a stylistic aspect (Kuznets,Skrebnev 1960; Nelubin 2007). We’ll focus on the definition given by Skoblikova 2006,according to which ellipsis is the omission of an easily implied member of the sentence.Barhudarov 1966 defines the elliptical sentence as the one, in which at least one word ispresented by a zero variant. For the present research we have carried out a questionnairethat consisted of two parts. Forty informants (twenty male and twenty female) were to an-swer several questions and complete the questionnaire forms. Two age groups participatedin the questionnaire: grown-ups of “21-57” and students of “12-14” years old. The firststage of the research was directed to the revelation of the peculiarities of using ellipsis.In the second stage of the research we investigated how gender features influence the per-ceiving of ellipsis. The results obtained at the first stage of the research show that men andwomen use elliptical sentences in speech oftener than full ones. In the age group of “21-57”it was marked that men used ellipsis in the answers twice oftener than full sentences. Inwomen’s speech of the same age group elliptical sentences were also more generally usedthan full constructions. In the age group of “12-14” male students used elliptical construc-tions not much oftener than full ones. In women’s speech ellipsis was used twice oftenerthan full sentences. The rest of the paper focuses on investigating how men and womenreact to using reduced constructions. Additionally, the results of the second stage define ifmen and women possess complete knowledge of the notion “ellipsis” and what the mostimportant thing in communication is. The analysis of the acquired data reveals that menuse reduced constructions to express their emotional state. Women consider that with thehelp of reduced structures it can be easier to inform the interlocutor. The informants of thesecond age group think that reduced structures help to save the time in communication.According to the results of the questionnaire, six men out of ten want to learn what ellipsisis. However, women of the same age group are less interested in this notion. In the secondage group five male and six female informants want to obtain the information about ellip-sis. One male student marked that he had already known the notion of “ellipsis”. Thus, we

80

PICGL 3 Poster

concluded that the notion “ellipsis” was more interesting for the age group of teenagers(“12- 14”).

81

Poster PICGL 3

Licensing conditions for different types of PPIs in RomanianZamfirescu MihaelaUniversity of Bucharest

[email protected]; [email protected]

1. Aim and Claim: The aim of the present paper is to investigate the licensing of lexicalpositive polarity items in Romanian, to describe the class of possible triggers. This studyworks in the framework proposed by Szabolcsi’s (2004) and we show that lexical positivepolarity items in Romanian are doubly marked NPIs. We assume that most PPIs in Ro-manian are compatible with downward entailing operators (puţini – ‘few’, cel mult N – ‘atmost N’ etc.) and with anti-additive operators (fără – ‘without’, neagă – ‘deny’, refuză –‘refuse’ etc.) and cannot occur in the immediate scope of clausemate negation, the anti-morphic operator nu – ‘not’. Based on the PPIs occurrence in the scope of different typesof negation we can then describe them according to the classification proposed by van derWouden (1997). 2. Analysis: In this paper we analyze PPIs as doubly-marked NPIs, onthe basis of the distributional properties of someone-type PPIs, as in Szabolcsi (2004).According to Szabolcsi (2004), PPIs, whose licensing implies the checking and activationof two negative features, together with the semantic operator that normally anti-licensesthem - form a non-lexical NPI, subject to familiar constraints on NPI-licensing. In this pa-per we show that PPIs cannot scope below clausemate negation, that PPIs can scope belowsuperordinate negation, that lexical PPIs can occur in the scope of negation if there is an-other operator, like fiecare (‘every’) and întotdeauna (‘always’) intervening (phenomenonknown as ‘shielding’). Most PPIs occur in the scope of the anti-additive operator fără –‘without’ and in the scope of refuză – ‘refuse’. This paper also presents results we obtainedin grammaticality judgement tasks with native speakers of Romanian, where we analysethe class of triggers that license PPIs and show that lexical PPIs in Romanian are doublymarked NPIs.

Selected References:

• Falaus, A. (2008), “Positive and negative polarity: a matter of resumption”, Pro-ceedings of ConSOLE XVI: 51-68

• Israel, M. (2001), “Minimizers, Maximizers, and the Rhetoric of Scalar Reasoning”,Journal of Semantics: 18.4, 297-331;

• Ladusaw, W. (1979), Polarity Sensitivity as Inherent Scope Relations, Dissertation,University of Texas at Austin, Austin

82

PICGL 3 Poster

• Szabolcsi, A. (2004) “Positive Polarity-Negative Polarity”, Natural Language andLinguistic Theory, 22: 409-425

• Van der Wouden, T. (1997), Negative Contexts: Collocation, Polarity and MultipleNegation, Routledge, London

83

Press Releases: A Linguistic, Cross-Cultural Investigation intoCorporate Communication

Zefkili Konstantina N.Athens University of Economics and Business

[email protected]

The role of a company’s press office is to build, maintain and enhance the company’scorporate image, mainly through press/news releases. This study concentrates on five lin-guistic characteristics of press releases, which possibly facilitate the picking up by thepress: (a) first- and third-person self-reference, (b) point-of-view operations, (c) preformu-lation, (d) definite description, and (e) time and place deixis. The presentation is dividedinto three parts. In the first introductory part, the fundamental managerial notions of cor-porate identity, image and reputation within Corporate Communication are briefly definedand discussed. The second part focuses on one of the most important specialized areasof Corporate Communication, media relations, in order to point out how communicationwith and through the media can critically influence the projection of the desired corporateimage and, thus, corporate reputation. In the third part, an interdisciplinary, cross-culturaland corpus-driven approach to press/news releases is given. The analysis is based on a cor-pus of forty-eight corporate press/news releases issued by two different communicationsservice providers, a British one (twenty entries) and a Greek one (twenty-eight entries).The main findings are the following: The generic author/spokesperson of the press/newsreleases switches in and out of the first- and third-person self-reference and employs def-inite descriptions and time and place deixis in order to accommodate simultaneously theexpectations of the company and the requirements of news reporting. Third-person self-reference is accomplished through the use of the company’s proper name and definite de-scriptions. Inclusive language (‘we’/‘our’) is evidenced only when the author/spokespersonprovides an extract of another person’s claim; in this case the first- and the third-personself-reference may be interchangeable. Shifts in time and place deixis, because of theiregocentric character, still help the companies to meet the press’ point of view.

Bhaj^n Pdphj]wdxl $EVWUDFWV %RRNOHW · Opb`lxshi] Eohspno] Ql 1*$(- afln`^j{jbq^f ^my qlro...

Documents

Transcript of Bhaj^n Pdphj]wdxl $EVWUDFWV %RRNOHW · Opb`lxshi] Eohspno] Ql 1*$(- afln`^j{jbq^f ^my qlro...