bec©keTsciBa©wmman;BUCkñúgRsuk (Chicken …...2012/05/09 · 5-6m>l layTwk 3-4lIRt eGayman;pwk...
Transcript of bec©keTsciBa©wmman;BUCkñúgRsuk (Chicken …...2012/05/09 · 5-6m>l layTwk 3-4lIRt eGayman;pwk...
1
bec©keTsciBa©wmman;BUCkñúgRsuk (Chicken Raising Local Breed)
edIm,IciBa©wmman;eGayTTYl)aneCaKC½y GñkciBa©wmRtUvykcitþTukdak;
eTAelIkkþamYycMnYndUcxageRkam³
- kkþaRTug
- kkþaBUC
- kkþacMNI nig Twk
- Gnam½y nig viFankarkarBarCMgW
2
rebobeFVIRTug nig kareRCIserIsTIkEnøg
- TIkEnøgsMrab;sagsg;RTugRtUvenA
CitpÞH
- CadITYlminlicTwkenArdUvsSa
ehIyKµanedImeQIFMx<s;enAEk,r
3
- daMeQIEdlmanRbeyaCn_sMrab;CacMNInigGac
pþl;Camøb;dl;RTug ehIymanRbPBTwkenAEk,r
¬RsH¦RTugRtUvmanxül; Gakas ecj-cUlRKb;
RKan;
-minRtUvmanstVcéRg nig stVcab
-RTugRtUvsg;beNþayéf¶ ¬BIliceTA
ekIt¦
- épÞRkLaRTugsMrab;ciBa©wmman; 1Em:Rt
kaer:dak;man;)an 3 k,al
4
- GaceFVIRTugx<s;putBIdIRkal
rnabb¤ sg;elIRsHciBa©wmRtI
5
rebobeFVIsñÚkTwk nig sñÚkcMNIBIedImb¤sSI - ykb£sSIRsuk ¬bMBg;¦ RbEvg 2 sac;
edayGarTukfñaMgsgxag
-ykrNaGarlak;BIxagkñúgfñaMgxagcug
Garlak;cugsgxagTaMgBIrRbEvgRbmaN
15 mm
-ykcugkaMbitRsYc b¤ BUefAecaH eRcok
yksac;b£sSIecj rYcTMluHfñaMgkNþal
ecj
6
- ykkaMbitlak;cugsgxag eGay
manRklak; edIm,IgayRsYl kñúgkar
cgExSr
- b£sSIRtUvlYsfñaMgeGays¥at
- ykExSr b£lYsmkcgkEnøglak;
sgxag ehIybnøaycugExSrb¤lYs
rYccgP¢ab; edayTukeGaymanRkvil
sMrab; benþag b¤ BüÜr.
7
sñÚkTwkeFVIBIkMb:ug b¤ k¾can
-GaceRbIfñaMkMb:ugfñaMlab b¤ kMb:ug
Twk edaHeKa b¤ EkvC½r.
- can CacanTabdak;)ay
- ykEdkeKal b¤ EdksVanTMhM 5-8
lI mkecaHrnCitmat;kMb:ugb¤ Ekv
RbEvg 15 mm BI mat;kMb:ug b¤ Ekv.
*- ecaHEt 1 RbehageT
8
-ykkMb:ug b¤ EkvC½renaHeTARckTwk
eGayeBjrYcykcaneTApáab;BIelI
mat;kMb:ug
-kan;Rtlb;eGaykMb:ugpáab;BIelIcan
vij eBlenaHTwkhUrecjBIrnæmk
rhUtdl;mat;rnæeTIbQb;hUr
*- karecaHrnæRtUvtMrUvtamkMBs;can
9
BUC nig kareRCIserIsBUC
1- BUCkñúgRsuk
-RbePTman;Ec
-RbePTman;sMeBA
-RbePTman;sÁÜy
10
-RbePTman;Kk
-RbePTman;sMlI
-RbePTman;Rkja:s;
-RbePTman;kNþÚg
11
2- BUCbreTs ¬naMcUl¦
BUCman;TaMgenaHrYmman³
- PøImut sMbursÁÜysexµA
- LWhán sMburs
- GuIsaeR)an sMburRkhmRbepH
- r:UdGuIsøg; CaedIm
12
1- man;eQµal ¬TukeFVI)a¦
- manmaDFMl¥ køakøM eCIgelOg edIm,Ibgáat;[
)ankUnFMeføas
- man;TMgn; 2/5KRk eLIgeTA
- Caman;ecjBIsMbukEdlemecHEfkUn kUneRcIn
edayem b¤ )aminFøab;ekItCMgWqøgNamYy
- Cakarl¥ eQµalmYymanem 10-12 k,al
13
2-man;jI
- manrUbragFat;rwgmaMeCIgelOg KµanCMgW minRkin Tm¶n;
1/5KRk manGayu7ExeLIg edayeRbIR)as;minelIs
BI3qñaMeLIy
- erIsecjBIemEdlpþl;kUnya:gtic 4 dgkñúg1qñaM
- Bg1sar)anBI 10RKab;eLIgeTA12RKab; GRtajas;
BI 8k,aleLIgeTA ehIykUnciBa©wmrs;)an 6-8 k,al
- minGaccwkkUn b¤ kUnman;epSgeTot
- kUnTukBUCl¥ b¤ kUn 1-2 k,al kñúg1CMnan;
14
karRKb;RKg nig EfrkSaman;
1- karRKb;RKg
karciBa©wmman;enAtamCnbT ksikreRcInciBa©wwmman;lay
LMKña maneQµal emCMTg; b¤ kUntUc² EdleFVI[BuMman
tulüPaBkñúgkarsuIcMNI b¤ karsMrakeLIy
edIm,Ilb;bM)at;bBaðaenH GñkciBa©wmKYrKb,IerobcMbøúkénkar
ciBa©wm eTAtamRbePTrbs;va b¤tamCMnan;mYy²
15
16
edIm,ITTYleCaKC½y eyIgRtUvdwgBIrebob
RKb;RKgEfrkSa man;dUcxageRkam³
k-rdUvsmRsbbMputkñúgkarciBa©wmman;Exµr
RbeTskm<úCaeyIg eKGacciBa©wmman;
)anRKb;rdUv
k_b:uEnþ rdUvd_smRsbbMputKW enAcugrdUv
ePøóg nig edImrdUv
17
x- viFankarGnam½y manBUCman;l¥ cMNIRKb;RKan; ebIkarciBa©wmKµan Gnam½y
karekIteLIgénCMgWR)akdCaekItmaneLIg
x1- Gnam½ykEnøgciBa©wm
sMGatéRBCuMvijkEnøg ¬RTug¦ciBa©wm
lb;dIRKlukdk;Twk[)anesµIl¥
kEnøgman;edk ¬RTug¦ RtUve)assMGat
6Exmþg b¤ eRkayeBlRbmUlpl ¬lk;man;Gs;¦
)aj;fñaM Bioclean rMgab;emeraK
18
x2- Gnam½y]bkrN_ciBa©wm
sñÚkTwk-sñÚkcMNI RtUv]sSah_lagsMGatenAerogral;
eBlpøas;bþÚrcMNI-Twk[man;suI-pwk
x3- Gnam½yTwkpwk
minRtUvykTwkRkxVk;mk[man;pwkeT
x4- Gnam½ycMNIGahar
cMNIduHpSit p¥Úm minRtUvpþl;[man;suIeT
cMeBaHbEnø Rby½tñbEnøEdlmaneRbIfñaMBul ehIyBuMTan;sabCatiBul
19
K- karerobcMciBa©wm
ksikrciBa©wmman;eRcIn dak;RbePTman;layLM cMruHKña
man;em kUnCMTg;
eFVIya:genHbgá[manbBaðaeRcIndUcCa karsuIcMNI
karrMxan b¤ cwkrbs;man;FMmkelIman;tUc² b¤ karbgáCMgW
RtUverobcMhVÚgman;eTAtamTMhM Gayu b¤ CMnan;
rbs;vanImYy²
20
rebobEfrkSakUnman;
kUnman;Edljas;edayFmµCatiman
emCaGñkkarBarb¤pþl;kMedA[
ebImanemman; 4-5 k,al jas;kUnéf¶CamYyKña b¤ xusKña
1 - 2éf¶ ¬ehIykUnjas;srub 40-50k,al¦ eyIg RtUvciBa©wm
kUnedaybMEbkemecj edIm,I[emqab;BgeTot ÉkUnman;
enaHRtUvRKb;RKgEdrkSadUcxageRkam³
21
X- karkat;cMBuH eBlkUnman;Gayu)an 2-3 éf¶ RtUveFVIkarkat; cMBuH
KWRtUvkat;cugcMBuH xagelI[xøICagcMBuHxageRkam
eTaHkUnman;cwkKña k¾BuMbNþal[manrbYsEdr
ehIykarcwkkkaycMNIk¾BuMx¢Hx¢ayEdr
eBlGayu2s)þah_cMBuHenaHnigduHesµIedIm
vij dUecñH RtUvcab;kat;CaelIkTI2eTot
22
g- karpþl;cMNI nig Twkpwk
[cugGgárl¥it²eTA[kUnman;suIenAGayu 1éf¶-7éf¶
BIGayu 8-14éf¶ [suIGgár nig GacbEnø b¤ cMNIpSM
eRsc[suI.
BIGayu 15éf¶eLIg-30éf¶ RtUv[Ggár layRsUv sENþk
b¤ cMNIpSMsMrab;kUnman;[vasuI.
TwkRtUvpþl;[pwkRKb;RKan;. ]sSah_lagsñÚkTwk-
sñÚkcMNI.
23
c- karpþl;fñaMkarBar kUnman;Gayu 1-7éf¶ ¬l¥Gayu1-2éf¶ dMbUg¦ RtUvcak;
v:ak;saMgkarBarCMgWjIvkas F ¬bnþk;dak;RcmuH 1-2
dMNk;¦ ehIyenAGayu 20éf¶ eFVIv:ak;saMgenH rMlwkmþg
eTot ¬rebob nigkMriteRbIdUc Gayu 1-7éf¶¦. kUnman;Gayu)an 7éf¶ pþl;v:ak;saMgkarBarCMgW Gutman;
¬CYselIsøabrg¦ eFVIEtmþg.
Gayu 14éf¶ pþl;v:ak;saMgkarBarCMgW rlakbMBg;xül;
edayviFIbnþk;dak;RcmuH 1-2dMNk;. *-cMNaM³ minRtUveRbIfñaMkarBareRcInmuxkñúgeBlEtmYyCamYy
v:ak;saMgjÚvkaseT KYreFVIrMlgKña 1GaTitü
karpþl;fñaMkarBar
kUnman;Gayu2ExeTA eyIgpþl;fñaMkarBarCMgWGasnñeraK
man;edaycak;sac;duMkñúgkMrit 1m>l
24
Gayu 3Ex cMeBaHman;TukBUCRtUvcak;fñaMkarBar CMgWjÚvkasGwmPI
(Mp Newcastle) edayCYsnig m¢úlmuxBIrelIsøabrg
25
q- karEfrkSaman;CMTg;
man;GayuBI 1ExeLIg eyIgcat;cUlCaRbePT man;CMTg;
ciBa©wmTukBUCRtUvbMEbkjI-eQµal [enAdac;BIKña b¤
erIsem-eQµal Gn;enAeBlGayu 3Ex ¬lk;¦ cab;BI
Gayu 1Ex eTA eyIgGacElgbBa©Úl RTugciBa©wm)an
ehIy.
q1- cMNI nig Twkpwk
pþl;cMNIsMbUrCatiRbUetGuIn CIvCati edIm,I[karFMFat;
rh½s.
pþl;Twks¥at[)anRKb;RKan;
26
C- karEfrkSaemman;
l¥bMputedIm,I[GRtajas;l¥emman; 10-12k,al RtUv
maneQµal 1k,al sMrab;bgáat;
emman;BUCkñúgRsukcab;BIGayu 5ExeLIgeTA
vacab;epþImBg. sMbuk[man;Bg
LaMgeQI ekHRkdas; keBa¢Ircas;² b¤ bgÁIcas;²
sMbukman;Cakarl¥ RtUvmanTTwg 30s>m beNþay 35s>m
kMBs; 30-40 s>m
27
sMbukBgRtUverobcM[ehIy 1-2GaTitü munemman;
cab;Bg
RtUvykcMebIgb¤søwkeck mkrayRkalkñúgsMbuk ¬Rkal
cMebIgkMras; 7-10s>m¦
C2- reboberobcMsMbukkñúgRTug
tamFmµtaemman;Rbkan;sMbukBgNas; kalNavaBg
dak;sMbukenaH)an1 ehIyvayksMbukenaHCarbs;va
sMbukerobcM[mancm¶ayBIKña 50-70s>m nigman
CYrRtwmRtUv
28
C3- kareFVIbgÁgenAmuxsMbuk
RtUveFVIbgÁg b£CeNþIrsMrab;emman;TuMnigedIreLIg eTAsMbukBg
C4- karrkSasMbukBg
sMbukRtUverobcMkuM[ePøógsacb:H)anEdlnaM[xUcBg
Cakarl¥RtUv)aMgkarBarxül;nigePøóg b¤ GaccgsMbukq¶ayBI
CBa¢aMg 30-50s>m
sMbukRtUvs¶Ütl¥ minesIm edIm,IrkSaGRtajas;kUnx<s;
sMbukRtUverobcMkñúgRTugenATIEdlBuMsUvmanBnøW s¶at;kuM[
mankarrMxan ehIyemman;gayecjcUl.
29
Q- ry³eBlRkabBg
edIm,IkuM[mankarP½nRcLMenAry³eBljas; RtUvykexµAéd
sresréf¶ExqñaMenAelIBg 1-2 kñúg1sMbuk²
emman;RkabPJas;ry³eBlBI 21éf¶¶. emman;ecHkayRtLb;Bg
BgBIxageTAkNþal nigBIkNþaleTAxagnwgjas;enA 21éf¶.
emman;RtUvkarpþl;cMNIsMbUrCati RbUetGuIn CatiEr: bEnø b¤cMNI
pSMeRsc
TwkRtUvpþl;[RKb;RKan;
j- cMNI nig Twk
30
d- karbgáarCMgW nig brasit
Cakarl¥ enAkñúgTwkpwk b¤ cMNIRtUvlayfñaMBBYks‘ulhVa b¤ ebtamIsuIn
1GaTitü 2dg [pwkb¤suI
krNImanéc-RsemIl RtUvykTwkfñaMCk; ¬fñaMxøaMg¦
eTARBYsBIelIsMbukBg
b¤eRbIl,ayfñaM Bioclean ¬fñaM1søaRBa)ay +
Twk 10lIRt¦ ykemman;eTARClk;TwkfñaM b¤
ebIsMbukmanRsemIlxøaMgRtUvRClk;sMbukeTAkñúgTwk
fñaM rYchal[s¶Üt RTug nig CBa¢aMg )atRTug RtUv
)aj;fñaMxagelIrMgab;emeraK nig brasitenaH.
31
IV- cMNI nigrebobpþl;cMNI
edIm,IeFVIkarlUtlas; FMFat;qab;rh½s man;RtUvkarnUvcMNIEdlmansarFatuciBa©wm
x<s; ¬RbUetGuIn/ CIvCatinana nig FatuEr:¦
1- RbUetGuIn (Protein)
CYydl;karrIklUtlas;sac;duM/ s‘ut
2- Catisár (Carbohydrates)
CasarFatumYyCYypþl;famBlkñúgkarrs;
enA plit b¤suIcMNI nigpþl;kMedAdl;ragÁ
kay
32
CIvCati Ga (Vitamine A)³ manenAkñúgeBat Rkhm/
bEnøébtg/ esµA>>>>>.l.
CIvCatied manRsab;enAeRkamEs,kstV ehIyBnøW
RBHGaTitü Gac[stVbMElgCIvCatiedenH
mkeRbIR)as;)an.
*- enAkñúgcMNIpSMeRsc BBYkCIvCatiTaMgenH eKpþl;[stVsuI
tamebobsMeyaK ¬ehAfa Premix Vitamine)
bEnøhaléf¶RsBab;k_sMbUrCIvCatiedEdr
CIvCatiRkum B, C, sMbUrenAkñúgbEnøébtg/ EpøeQI/
knÞk;/ eBat/ el<A
33
3- sarFatuEr: (Minerals)
kal;süÚm nig pUsV½r Edlman;RtUvkar edIm,I
eGayq¥wglUtlas;l¥ BiesssMbks‘ut
4- CIvCati (Vitamines)
CIvCati A, D, E, C nig Rkum B. man;RtUvkaredIm,I
lUtlas; nig eGayragÁkaymantulüPaBkñúgkarsuI
cMNI bnþBUC b¤ dMeNIrkarebHdUg bMBg;k RkBH sYt
EPñkeGay)anl¥
34
5- Twk (Water)
TwkmantYnaTIsMxan;sMrab;CIvitrs;enArbs;mnusS stV.
kñúgkarciBa©wmman; ebIpþl;Twk[man;pwkBuMRKb;RKan;eT
enaHnwgeFVI[man;suIcMNItic mankarlUtlas;yWt
karplits‘utfycuH ehIygayTTYlCMgWeTot. RtUv
dak;Twks¥at[man;pwk ehIypøas;bþÚrCaerogral;éf¶
35
taragtMrUvkarCatiRbUetGuIn kñúgcMNIsMrab;kUnman; man;CMTg; nig man;Bg
l>r RbePTman; Gayu tMrUvkarRbUetGuIn (%)
1 kUnman; 1éf¶ - 1Ex 20
2 man;CMTg; 1Ex - 2/5 Ex 18
3 man;CitBg 2/5Ex - 5Ex 16
4 man;Bg 5 Ex eLIg 16
36
rebobKNnarkRbUetGuInenAkñúgcMNI 100 KRk cMNIpSM sMrab;kUnman;Gayu 1éf¶ dl; 1Ex
vtßúFatuedIm brimaNeRbI ¬KRk¦ RbUetGuIn¼100KRk (%) RbUetGuIn
cugGgár¼kMeTceBat 58 12 7
knÞk;m:t; 20 15 3
emSARtIeRkom 10 60 6
sENþk)ay 10 40 4
GMbil 0/5 0 0
emSAfµkMe)ar 0/5 0 0
emSAq¥wg 0/5 0 0
eRbmuicvItamIn 0/5 0 0
srub 100 20
37
cMeBaHksikrRkIRkEdlciBa©wmman; nig KµanR)ak;TijvtßúFatuedImmkpSMCa
cMNIman; k_GacrkcMNItamFmµCati b¤ manRsab;enAkñúgPUmidUcCa³
ykemImdMLÚgCVa/ dMLÚgmI/ emImRtav mkciRBa©Am[
l¥ithaléf¶[s¶Üt ehIyrkSaTuk[man;suI)an
yUréf¶.
ykkaksMNl;bEnø b¤søwkrukçCatidUcCa søwkknMeft
sMNl;Gahar kMeTceBat knÞk;Ggár knÞk;RsUv mk
[man;suI
38
RKab;sENþk)ay ¬sENþk)ayGacyk
eTAbNþúH[eTACasENþkbNþúH[man;suI)an¦
stVl¥ittUc²dUcCa dgáÚv keNþór kNþÚb Cenøn>>>.l.
ck)ayTa b¤EpøeQIxUcKuNPaB EdlmnusS
hUbBuM)an
39
rebobpþl;cMNI nig Twkdl;man;ciBa©wmmanrbgB½T§CuMvij
1- kUnman;Gayu 1éf¶ - 15éf¶
eRkayjas;rYc 12-24 em:ag sarFatuciBa©wmkñúgxøÜn
kUnman;nwgGs; eBlenaHkYnman;RtUvkarsuIcMNI
RtUvpþl;cugGgárl¥it²[kUnman;suI. dak;enAkñúgsñÚk b£sSI
b¤ )ac[suIelIsøwkeck ¬ykl¥cugGgárRtUvRtaM Twk[
esIm²caMeGaysuI¦
kUnman;Gayu 1-2s)þah_ RtUvbEnßmcMNImanCati
RbUetGuIndUcCa emSARtI b¤ ciRBa©aMsøwkknMeftlayCamYy
cugGgár[suI ¬ykl¥søwkknMeftRtUveq¥IrrYcRc)ac;
CaemSA¦
40
2- kUnman;Gayu 15éf¶ - 30éf¶
RtUv[kYnman;suIedImGgár b¤suIRsUv¼eBat. ebITIFøa
KµanesµARtUvhan;bEnø[l¥it[vasuIbEnßm b¤
[sENþkbNþúH[vasuI
cMeBaHcMNIpSMeRscGac[kUnman;suItaMgBIGayu 1éf¶
edaydak;cMNIkñúgsñÚkb£sSI b¤ canTab.
RtUvpþl;Twks¥at[man;pwk[)anRKb;RKan;
41
tMrUvkarTwksMrab;kUnman;
cMnYnkUnman; GayukUnman; cMnYnTwkRtUvkarkñúg 1 éf¶
10 k,al 1 GaTitü 0/4 lIRt
10 k,al 2 GaTitü 0/5 lIRt
10 k,al 3 GaTitü 0/6 lIRt
10 k,al 4 GaTitü 1 lIRt
42
cMNaM ³ kñúgmYyGaTitü RtUvlayBYkfñaM
Sulfa 33% 1 søaRBa)aylayTwk
4 lIRt dak;[man;pwk 3éf¶ Cab; Kña
edIm,IbgáarCMgW b¤ eRbIfñaM
kURTIm:uksahSúl b¤ emSAebtamIsuIn
layTwk[pwk 1éf¶ kñúgmYy GaTitü
sñÚkTwkRtUv]sSah_lagKW 1éf¶ lag 2 dg
43
man;Gayu 4 - 10GaTitü b¤ 12 GaTitü ¬man;CMTg;¦
cMeBaHkarciBa©wmman;dak;RTug RtUvpþl;
Twk-cMNI RKb;RKan; manRKb;sarCati
[man;suI
TwknigcMNIRtUverobcMdak;kñúgsñÚk cg
P¢ÜrputBIdI
cMeBaHkarciBa©wmbgçaMgkñúgrbgb£sSI RtUv)ac
cMNI ¬RsUv/ eBat/Ggár b¤ sENþk¦ bgáb;
enAkñúgesµA b¤ tamKum<eck
44
*RbkarKYreCosvag
kar)acRsUvGgár [man;suIenA TIvalBuMEmn
Cakarl¥eLIy
ral;éf¶ RtUvbEnßmRtkYn b¤ søwkbEnø
EpøeQIs¥úyeTA [man;suI
sñÚkTwkRtUvdak;enAtamKum<eckkñúgrbg
kMBs; 10s>m. 1-2 GaTitümþg
RtUvlayfñaM[man;pwkbgáardUc
krNIkUnman;Gayu 1éf¶ - 1ExEdr
45
4- man;GayuBI 13-19 GaTitü
man;EdleyIgciBa©wmmanrbgB½TCuMvij karpþl;cMNI nigTwk
nigrebobpþl;dUcKñanwgman;Gayu 4 - 12 s)þah_Edr
man;Gayu 3s)þah_ b¤ 3Ex eyIgGaccab;man;
eQµal b¤ emNaEdlminTukBUCeTAlk;)anehIy
* cMNaM³ karBüÜrsñÚkTwk-cMNI [man;suI CYnkal
eKGaceFVIrebobdak;cMNI1mux²eTAkñúgsñÚk1² epSg²Kña
46
rebobbNþúHsENþkeFVIcMNIemman;Bg³
ykRKab;sENþk)ayeTARtaMTwkFmµta 12 em:ag
Lag[s¥atrYcp¥ab;Tukeday 2-3em:ag
eRsacTwk mþg
Tukry³eBl 3éf¶ Gacykmk[em
man;suI)anehIy
*- cMNaM³ sENþkexov 1 kMb:ug Gac[ man;em
25k,al suI)an1éf¶.
47
V- Gnam½y nig viFankarkarBarCMgW
edIm,I[karciBa©wmman;RbkbeTAedaysuxPaBl¥ nig eCosvagBICMgW ksikr
b¤ GñkciBa©wmKb,IRtUveFVIGnam½y nig karcak;fñaMkarBarCMgWdl;man;Camun.
RtUvcak;fñaMkarBar edIm,ITb;Tl;nwgCMgWsMxan;²KW³
– CMgWjÚvkas
– CMgWGasnñeraK
– CMgWGutbkSI nig CMgWsMxan;²déTeTot
48
CMgWGasnñeraK (Fowl Cholera)
CMgWenHbNþlmkBI )ak;etrIeQµaH Pasterella Multocida
eFVI[man;gab;rgÁalTan;hn;
Biess man;CiteBjv½y nig CitbnþBUC
eraKsBaØaEckecjCaBIr sßanPaB³
*- sßanPaBRsYcRsav
- man;gab;ya:grh½sdUcCa eBlkMBugsuIcMNI kMBugRkabBg b¤
edkelIbgÁg
49
enAelIsir nig b‘Yr man;Edlgab;manCaMQam
ebIkarekIteLIgénCMgWkñúgsPaByWt² eKnwgeXIj
maneraKsBaØadUcCa³
– raKedayl,ayBN’etñat b¤ ébtg
– RKunrjIrj½r
– k,alsMy:ugcuH b¤ dak;k,aleTAeRkamsøab
– lM)akdkdegðIm
– sir nig b‘YrmanCaMQamenACay²
50
*- sßanPaBruaMér:³
TMgn;fycuH ¬Rsal¦
raKCab;rhUt lamkBN’ébtg
sMkukminsUvsuIcMNI b¤ minsuIcMNI
ehImenAsnøak;eCIg
mansBaØaQWcab;eBleKb:HBal;va
CYnkalrmUlk ehIysir-b‘YrehIm b¤CYnkalBN’
sVaynigbnÞab;mkCaMexµA
51
k- viFankarkarBar
sMGatRTug nig Gnam½y[l¥ ¬)ackMe)ar¦
dak;bgçaMgman;fµIEdleTIbTijmkcMnYn 15éf¶
caMbBa©ÚleTACamYyman;cas;
kuMdak;kUnman;layCamYyman;FM
cak;fñaMkarBar Biess rdUvePøógFøak;
52
karBüa)al
RtUvsMGatkEnøgciBa©wmenAeBlmanCMgWpÞúHeLIg
RtUvBüa)alTaMgstVCa nig QW
RtUvbMEbkstVQWecjBIstVCa
– cMeBaHstVCa³
eRbI etRtasuIKøIn (Tetracycline 250mg) 1RKab;
sMrab;man; 5k,al
b¤ ebtamIsuIn (Betamycine powder)
layTwk[pwkcMnYn 5éf¶.
53
s‘ulhVaDImIDIn 33 (%) 5-6m>l layTwk 3-4lIRt
eGayman;pwk 3-5 éf¶
eRbI kURTIm:uksahSúl 1 RKab; sMrab;man; 10k,al¼éf¶
pwk 3éf¶
cMeBaHman;EdlbgðajeraKsBaØa³
- eRbIfñaM GuksuIEtt (Oxytet) cak;sac;duMcMNuH 0/2-0/5
m>l sMrab;man; 1k,al¼éf¶ cak;ry³ eBl 5éf¶ b¤
54
karkarBar
RtUveFVIGnam½ykEnøgciBa©wm[)anRtwmRtUv
karcak;fñaMkarBar³ man; nig Ta Gayu 10 GaTitü nig cak;rMlwkenA
erogral; 6Exmþg
55
CMgWjÚvkas b¤ degáakac; (Newcatle disease (NCD))
bgáeLIgedayvIrus. eRcInekItenAeBlbþÚrGakasFatu Biess Ex emsa
nig Ex tula
k- eraKsBaØa
minsuIcMNI/ ehorTwkEPñk/ sMe)ar
k¥k/ sÞHdegðIm b¤ mansñÚrsemøgenAbMBg;k b¤
FMkøinGaRkk;BIkñúgmat;/ RcmuH
k,alehIm
56
srésRbsaT ³ Tn;søab ¬sMy:ugsøab¦ Tn;eCIg/ rmUledIrvilvg;eRTt
eRTat/ j½rjak; edayxøHrmYlkbt;eTAeRkay
egakguy ¬sMkuk¦
EKe)a:gehIm
stVgab;ry³ 12-48 em:ag
57
x- viFankarkarBarCMgW
RtUveFVIGnam½yenAkñúgkarciBa©wmman;
RtUveFVIkarcak;fñaMkarBardl;stV[)anRtwmRtUv
- elIkTI 1 bnþk;enAelIEPñk b¤ RcmuH enAGayu 1-7éf¶
¬va:k;saMg F¦
- elIkTI2 rMlwkenA 3 GaTitüeRkay ¬v:ak;saMg F¦
- elIkTI3 eBlvamanGayu)an 3Ex cak;TmøúuHEs,k
esþIgrbs;søab ¬va:k;saMg MP¦ va:k;saMgenHGacpþl;
PaBsuaM)an 6 Ex - 1qñaM
58
*- TMlak;RBUn[)aneTogTat;
*- eRbI»sfbUraNsMrab;bgáarkarBaredaybukRbma:t;dI layCamYyGgár
Tuk[man;suI
cMNaM
- GnuvtþkmµviFIcak;fñaMkarBarKW bnþk;elIkTI1 enAExtula nig elIkTI2
enAEx vicäika nig elIkTI 3 RtUvCYssøabeBlvamanGayu 3Ex.
59
CMgW Gutman; b¤ xan;søak; (Fowl Pox or Avian
Diphteria)
CMgWenHbgáeLIgeday vIrus. vacUlcitþrs;enAelIxøÜnstV/ enAdI nigstVmUs. CMgWenH
QWelIman;RKb;Gayu CaBiesskUnman; RBab nig CYnkalTak_QWCMgWenHEdr
CMgWenHekIteRcInEtBIEx tula dl;Exmina ¬Ex 10-Ex3¦
begáItCaduMRkm:rtUc² b¤ BgedarenAelIEs,k sir b‘Yr
Kl;CMBuH/ Kl;Rkck nig RcEvkRmameCIg. CYnkalkr
eTACaRkm:reTAelIPñasesþIgKl;vgVHmat; nig edImkrbs;
man;.
60
k- eraKsBaØa
ebICMgWsßitenAkñúgsPaBRsYcRsav man;gab;kñúgéf¶dMbUg. ebIkñúgsPaBruaMér: man;Gac
gab;enAkñúgGaTitüTI2 b¤ GaTitüTI4
GaRtaman;QWmandl; 25 PaKry
GaRtaman;gab;GaceLIgrhUtdl; 50 PaKry CaBiess kUnman;
- sßanPaBRsYcRsav
manGutkMBIkkMBkenAelIsir/ RtbkEPñk nig EKmcMBuH
krNIQWxøaMgGacekItelIeCIg nigelIEs,kdgxøÜnEdr
GutenHmanBN’stUc² b¤ BgTwkføa rYcvarIkFMBN’etñat b¤ RbepH b¤k_
manduMbnÞHstUc²enAEKmcMBuH elIGNþat b¤ kñúgRkGUmmat;
61
eBlxøHrnRcmuHRtUvbiTCit edaysarGut eFVI[stV
Bi)akdkdegðIm
kUnman;tUc²cuHexSay mincg;eFVIclna
- sßanPaBruaMér:
manGutxøHenAelIPñasesþIg
man;manraK
62
x- viFankarkarBar
cak;v:ak;saMgelIman;cab;BIGayu 1éf¶eLIgeTA
cak;v:ak;saMgkarBarCMgWEt 1dg Gac[man;man PaBsuaMmYy
CIvit ¬cak;TMluHEs,kesþIgénsøab¦
cak;kñúgeBlCamYyKña edaybnþk;va:k;saMgjÚvkas
cak;Etman;EdlmansuxPaBl¥
eBlmanCMgWcab;epþImpÞúH eyIgcak;Etman;NaEdlminbgðaj
eraKsBaØa
stVEdlCaBICMgWmanPaBsuaMmYyry³
63
bMEbkman;QWBIman;Ca dutsaksBman;ecal.
eFVIGnam½ysMGatRTugCaRbcaM .
K-karBüa)al
CMgWenHKµanfñaMBüa)aleT. b:uEnþ eyIgRtUvebHRkm:Gut nig
lagkEnøgenaH edayeRbI³
ebtaDIn (Betadine) b¤ Gal;kul
ebtamIsuIn (Betamycine)
64
GacBüa)aledayeRbI»sfbUraN
bukeRmcbRBa©kman;QW 2dg¼éf¶ b¤bRBa©kRKab;eRmcTaMgmUlKW
kUnman; 1RKab; man;FM 2-3RKab; Büa)al3éf¶
labeRmcm:t;elIkEnøgrbYs-Rkm:r
b¤ bRBa©kemÞsTuM³ manFM 5-10RKab;¼mþg¼éf¶
kUnman; nig man;CMTg; 2-3 RKab;¼mþg¼éf¶
Büa)al 3éf¶
b¤ buksøwkGeRgámGRgám 1 TUkéd layCamYykMe)arRkhm
1kþab; labelImuxrbYs 1éf¶mþg Büa)al 3éf¶
65
CMgWpþasaybkSI (Infections Coryza)
CMgWenHbgáreLIgedayemeraK Hemophilus gallinarum. bgáCMgWelIRbdab;
dkdegðImstVsøab. CMgWenH ekItelIman;RKb;Gayu EtPaKeRcInelIman; Gayu1Ex.
CMgWenHmanry³eBlQW 2GaTitü eRcInekItenArdUvrMehIyEx tula-kumÖ³.
66
k- eraKsBaØa
hUrTwksMe)arføa²ecjtamrnRcmuH ¬CYnkalsMe)arecj
tamrnmçag CYnkalTaMgsgçag¦
eRkaymkkøayCasMe)arxab;
EPñkRkhm
minsUvsuIcMNI nig pwkTwk
dkdegðImlM)ak
hVÚgstVFMkøinGaRkk;edayPaBRkxVk;enAmux RcmuH.
emman;BgnwgGak;Bg .
67
x- viFankarkarBar
Gnam½yRTug[l¥
minRtUv[RTugman;mansMeNImxøaMg
bMEbkman;QW b¤ sgS½yfaQWecjBIhVÚg
kb; b¤ dutman;gab;edaysarCMgW
layfñaMETra:mIsuInkñúgcMNI b¤ Twk[man;suI b¤pwk
2dg¼GaTitü
68
K- karBüa)al
eRbIs‘ulhVaDImIDIn 33 (%) 1søaRBa)aylayTwk 1lIRt
eGaymanpwk 3éf¶Cab;Kña rYcsMrakeGaypwkTwkFmµta 1éf¶
nig bnþ[pwkl,ayfñaM 2éf¶eTot
b¤ eRbI RsþibtUmIsuIn 1Rk + Twk 5lIRt [man;pwk 3-5éf¶.
69
CMgWraKs (Pullorum Disease)
bgáedayemeraK Salmonella Pullorum
ekItelIman;RKb;Gayu CaBiessKW kUnman;Gayu 3-21éf¶
k-eraKsBaØa
cMeBaHkUnman;
- RBWeram/ erambH/ esJar²/ minsuIcMNI/ biTEPñk/ sMkuk/
RtsulcUlpþúMKña BiesskEnøgpþl;kMedA
- lamkraKBN’sdUcdI s nigRblak;Cab;KUf/ Bi)akdk
degðIm/ kUnman;gab;eRcInrvag 5-10éf¶
70
cMeBaHman;eBjv½y
bnßykarsuIcMNI b¤ minsuI/ raK/ sir nigbY‘rERbeTAesøksøaMg
vHexµacstVgab;eXIjkenSamBgrYmtUc b¤dac;Føay
karraldalCMgWkñúghVÚgrh½s edaybgðajeraKsBaØaBuMc,as;las;
x- karcMlgCMgW
emcmøgCMgWeTA[kUntamry³Bg eFVI[kUnjas;ecjmk man
CMgWrak sEtmþg
cMNI/ Twkpwk nig briyakasTIkEnøgmins¥atk¾CakkþanaM[
CMgWqøggayRsYlEdr.
71
K- viFankarkarBar
Gnam½yRTug nig FøaciBa©wm eday)ackMe)arrMgab;emeraK
dut b¤ kb;exµacman;ekItCMgWenHecal rYmnwgkaksMNl;
X- karBüa)al
ykemSAebtamIsuIn (Betamycine) 1 søaRBakaehV layTwk
4lIRt[man;pwk 4-5éf¶Cab;Kña
eRkayeBlBüa)al man;GacCaBICMgW EtminRtUvTukvaeFVIBUCeT.
b¤ pþl;fñaM hVÚra:hSÚlIdUn (Furazolidone) 2-3mRk eday
eGay 2-3dg¼éf¶ layTwk[pwk ¬Büa)al 5éf¶¦
72
CMgWxVHCIvCatielIstVman;
enAeBlman;CYbRbTHCMgWxVHCIvCati eyIgKb,Ipþl;nUv³
- kaksMNl;RtI {RbUetGuIn}
- sMbkxügEdlkinbMEbk[l¥it {CatixniC}
- kaksMNl;pÞH)ay b¤ bEnøRss; {vItamIn}
- RtUvpþl;Twk[)anRKb;RKan;dl;man;
- TIkEnøgciBa©wmFMTUlay
73
CMgWpøÚvdegðIm (Respiratory Disease)
CaCMgWqøgkacsahav ehIyvabNþlmkBI vIrus nig )ak;etrI. vaekItelIRKb;Gayu
stVTaMgGs; b:uEnþekµggayTTYlCMgWCag. CMgWenHeRcInekItenAeBlEdlGakas
FatuERbRbYl ¬mifuna-kkáda nig vicäika-FñÚ¦
karBüa)al
– minGacBüa)al)ancMeBaHstVekItCMgWbNþalmkBIvIrus
– GacBüa)al)ancMeBaHstVekItCMgWbNþalmkBI )ak;etrI edayeRbI³
GuksuIEtt (Oxytet) cak;eRkamEs,k cak; 1dgkñúg1éf¶ 0/2 eses sMrab;
TMgn; 1KRk RtUvBüa)alral;éf¶ ry³eBl 3-5éf¶
emSAebtamIsuIn (Betamycine powder)
74
CMgW kuksuIDIy:UsuIs (Coccidiosis)
vabNþalmkBIBBYk RbUtUsUEG‘r vars;enAkñúgdI nig enAkñúgeBaHevonrbs;stV.
karBüa)al
- s‘ulhVamIt (Sulfamide)
- sibtURTIl b¤ Gal;hVaRTIm 1m>l {layTwkknøHlIRt} sMrab;man;
10k,alkñúgmYyéf¶. Büa)alry³eBl 5éf¶ {enAkñúgry³eBlBüa)al
minRtUvpþl;Twksab[vapwkeT} RtUvBüa)alstVkñúghVÚgTaMgmUl.
- eRbIGg;TIb‘Íy:UTik kñúgkarBüa)al[)anRtwmRtUv.
75
CMgWbNþalBIRBUn (Endoparasite)
karBüa)al
embg;dahSúl (Mebandazole) 1 RKab; sMrab;man;TMgn; 10KRk.
Büa)alry³eBl 3éf¶ mYyéf¶ mþg. Büa)alman;enAkñúghVÚgTaMgGs;RtUveFVIkar
Büa)alrMlwkeLIgvijkñúg1Exmþg erogral;Ex.
76
CMgWsal;m:UeNLÚsbkSI (Salmonellosis)
CaCMgWbgáeLIgeday)ak;etrI. )ak;etrIcUlcitþrs;enAkñúgTwk/ kñúgxøÜnstV nig s‘ut.
bgáelIRKb;RbePTbkSITaMgGs;. emeraKcUleTAkñúgxøÜnstVtamry³mat;
eraKsBaØa
GaRtaman;QWmanrhUtdl; 50 (%). GaRtasøab;manrhUtdl; 40 (%) vaeRcIn
ekItelIkUnman;GayuticCag 3GaTitü maneraKsBaØadUcCa man;sMkuk/ Qb;suI
cMNI/ raKBN’elOgébtgPøW/ erambH/ sir nigNg;manBN’ Rkem:A
77
TRmg;RsYcRsav
- eXIjman;gab;bnÞab;BIjas; nig bnþgab;rhUtdl; 3-4 GaTitü. GaRtagab; manBI
20-30 PaKry. man;sMkukerambH/ exSay/ raKs/ Bi)akdkdegðIm.
TRmg;ruaMér:
- eRcIneXIjelIbkSIGayuBI 3-8GaTitü. edIrexJIc²/ ehImenAsnøak;eCIg/
eramduHminl¥/ minsuIcMNI/ sMkuk/ lUtlas;yWt/ raKBN’s/ siresøksøaMg
karBüa)al
- eRbIGg;TIb‘Íy:UTik
- sibtURTIl (Septotryl) b¤ Gal;hVaRTIm (Alfatrim)
- s‘ulhVamIt (Sulfamide) layCamYyTwkeGaypwkry³eBl 5éf¶
78
taragsegçbkñúgkareRbIR)as;va:k;saMgkarBarCMgWman;
eQµaH Vaccin
Gayuman;RtUveFVI
nigRbePT Vaccin
kMriteRbI nig
viFIeRbI
Rbtikmµ Vaccin
PaBsuaM
jÚvkas F ¬eFVIelIk
TI1¦
1-7éf¶ 1db layTwk
5 cc
bnþk;EPñk-RcmuH
1-2 dMNk;
stVminXøan/ mank¥kkNþas;
enAéf¶TI5-7 bnÞab;BIbnþk;
21 éf¶
jÚvkas F ¬eFVIelIk
TI2¦
21éf¶ 1db layTwk
5 cc
bnþk;EPñk-RcmuH
1-2 dMNk;
stVminXøan mank¥kkNþas;
enA éf¶TI 5-7 bnÞab;BIbnþk;
3 Ex
jÚvkas MP ¬eFVI
elIkTI3¦
3 Ex 1db layTwk
5 cc
CYselIsnÞHsøab
stV
stVminXøan mank¥kkNþas;
Gac)at;eTAvijry³ 7-10
éf¶ bnÞab;BIenaH
6 Ex-1/5
qñaM
79
Gutman;
Fowl Pox
¬eFVImþg¼qñaM¦
7éf¶eLIg 1db
layTwk 5 cc
CYselIsnÞHsøabstV minXøancMNI manecjRkm: b¤
knÞÜlelIkEnøgCYs ¬7-10
éf¶¦ )at;eTAvij 10-14 éf¶
1qñaM -
1/5qñaM
GasnñeraK
Fowl Cholera
1ExeLIg l,ayTwk
fñaM 1db 50 cc b¤
1db 100cc
cak;sac;duM b¤ eRkam
Es,k 1cc¼k,al
6Ex
rlakTgsYt
Infections
Bronchitis
10-14 éf¶ bnþk;EPñk-RcmuH ¬1-
2dMNk;¦ rWlayTwk
eGayman;pwk³ -elIk
TI1man;Gayu10 éf¶/
-elIkTI2man;Gayu
1Ex nigelIkTI3 man;
Gayu 3/5Ex eTA4Ex
k¥kkNþas;ry³eBl 24-48
em:ag/ minXøancMNI/ sBaØaenH
nig)at;eTA vijkMLúg 5-14
éf¶
kMNt;cMNaM
v:ak;sMagCMgW GasnñeraK
GacTb;Tl;nwgCMgW)aneRkayBIeFVIv:ak;saMg)an3GaTitü
va:k;saMgTMagGs;RtUveFVIrMlwkeLIgvijerogral; 3-4
Exmþg