Δείκτες Αειφόρου ΣχολείουΦώτα πορείας προς την

ΑειφορίαΔρ Δημήτριος Καλαϊτζίδης

Πρόεδρος AeiforumΔιευθυντής ΓΕΛ Ραλλείου Θηλέων Πειραιά

www.aeiforum.eu

aeiforo@gmail.com

Aeiforum

Το τυπικό σημερινό σχολείο Βαρετό και απωθητικό Κακό κλίμα Ψυχολογικά προβλήματα Ανταγωνισμός για τους βαθμούς Ατομισμός εναντίον συλλογικότητας Διδασκαλία μόνο μέσα στην τάξη Δασκαλοκεντρική-μετωπική Χωρισμένα μαθήματα

Τυπικό σχολείο και κοινωνία Παραγωγή ανθρώπων με γνώσεις και

ικανότητες αναντίστοιχες προς τις κοινωνικά απαιτούμενες.

Υποψήφιοι δημόσιοι υπάλληλοι Αντίσταση στην αλλαγή και στην καινοτομία Αναπαραγωγή του κυρίαρχου μη αειφόρο

πρότυπου παραγωγής και κατανάλωσης Οπισθοδρόμηση της χώρας Κατάρρευση της παραγωγικότητας Κατάρρευση της οικονομίας

Το σχολείο που χρειάζεται η κοινωνίαΣχολείο που δημιουργεί πολίτες:

Με κριτική σκέψη Με αρχές και αξίες Με πλούσιο συναισθηματικό κόσμο Υπεύθυνους, ενεργούς και δραστήριους Με κατανόηση του κοινωνικο-οικονομικού

συστήματος Καινοτόμους και δημιουργικούς Με φιλοδοξίες διάκρισης και κοινωνικής

προσφοράς

Το σχολείο που έχουμε ανάγκηΣΧΟΛΕΙΟ ΠΟΥ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ:

Το σχολείο συνδέεται με τις τοπικές κοινωνίες και ανταποκρίνεται στις ανάγκες της κοινωνίας.

ΣΧΟΛΕΙΟ ΦΙΛΟ-ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ:

Kαλλιεργεί την περιβαλλοντική συνείδηση στο μαθητή και μειώνει το οικολογικό του αποτύπωμα, επιδρώντας θετικά στην κοινωνία  

Το αειφόρο σχολείο

Κάνει την αειφορία

καθημερινή πρακτική

στη ζωή του σχολείου

Οι αξίες της αειφορίας Αλληλεγγύη Ολιγάρκεια Αποφυγή της σπατάλης Σεβασμός στη φέρουσα ικανότητα Σεβασμός των δικαιωμάτων όλων των

πλασμάτων Δημοκρατία Ανεκτικότητα

Οι βασικές λειτουργίεςτου αειφόρου σχολείου

Δείκτες Αειφόρου Σχολείου Συμμετοχή όλων (ολιστική σχολική προσέγγιση)

Δημοκρατική λήψη αποφάσεων Σχέδιο Αειφόρου Διαχείρισης (Σ.Α.Δ.) Σχολικό Πρόγραμμα Δράσης (Σ.Π.Δ.) Ημερολόγιο Αειφόρου Σχολείου

Το αειφόρο σχολείο: τα τρία πεδία δράσης

Α. Το παιδαγωγικό

Β. Το κοινωνικό-οργανωσιακό

Γ. Το περιβαλλοντικό/οικονομικό

Το παιδαγωγικό

Ενσωμάτωση της Π.Ε.-ΕγΑ σε όλες τις όψεις

του αναλυτικού προγράμματος

Μαθητοκεντρικές διδακτικές προσεγγίσεις

Διδασκαλία σε ομάδες

Εισαγωγή καινοτομιών στη διδασκαλία

Κρυφό αναλυτικό

Καλύτερα μαθησιακά αποτελέσματα

Το κοινωνικό-οργανωσιακό Ηγεσία του σχολείου

Σχέσεις με την τοπική κοινωνία

Σχέσεις με τους γονείς

Δημοκρατικές διαδικασίες

Ατμόσφαιρα συνεργασίας

Μαθητικά συμβούλια

Λειτουργία του Συλλόγου Διδασκόντων

Το περιβαλλοντικό Το κτήριο Η ηλεκτρική ενέργεια Η θέρμανση Το νερό Το χαρτί Οι μετακινήσεις

Α. ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ (ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ - ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΕΣ)

1. Ποσοστό ενσωμάτωσης θεμάτων σχετικών με την αειφορία-αειφόρο ανάπτυξη στα μαθήματα του σχολείου (π.χ. θέματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, αγωγής υγείας, γνωριμίας με άλλους πολιτισμούς, ισότητας των δύο φύλων, οικονομίας, φτώχειας, διαχείρισης φυσικών πόρων, βιοποικιλότητας, ανθρώπινων δικαιωμάτων, πολιτιστικής κληρονομιάς, πολιτισμού κλπ), πέρα απ΄ όσα αναφέρουν τα σχολικά εγχειρίδια, δηλ. το αναλυτικό πρόγραμμα μαθημάτων.

2. Ποσοστό του συνολικού αριθμού διδακτικών ωρών του σχολείου, που διεκπεραιώθηκαν με εναλλακτικές προς τη διάλεξη διδακτικές τεχνικές ή μεθόδους (εργασία σε ομάδες, παιχνίδι ρόλων, δραματοποίηση, προσομοίωση, θεατρικό παιχνίδι κα).

3. Αριθμός εκπαιδευτικών-διδακτικών επισκέψεων με σκοπό την περιβαλλοντική, κοινωνική, πολιτιστική ενημέρωση, ευαισθητοποίηση ή προβληματισμό των μαθητών.

4. Αριθμός εκδηλώσεων (πολιτιστικών, περιβαλλοντικών, για τη διάχυση αποτελεσμάτων κ.ά.) που οργανώθηκαν από το σχολείο με την συνεργασία μαθητών/εκπαιδευτικών, με ακροατήριο μαθητές, γονείς ή μέλη της τοπικής κοινότητας. Οι εκδηλώσεις μπορεί να γίνονται εντός ή εκτός του σχολείου.

5. Ποσοστό του συνολικού αριθμού διδακτικών ωρών του σχολείου που διεκπεραιώθηκαν με χρήση (ολική ή μερική) Τεχνολογιών της Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) (Η/Υ, διαδραστικός πίνακας, βιντεοπροβολέας).

6. Αριθμός εγκεκριμένων προαιρετικών προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων (π.χ. Π.Ε./Α.Υ/ Πολιτιστικών, Comenius, e-Twining κτλ) που υλοποιήθηκαν στο σχολείο καθώς και αριθμός μαθητικών διαγωνισμών στους οποίους έλαβαν μέρος μαθητές του σχολείου.

7. Ποσοστό των μαθητών του σχολείου που τιμωρήθηκαν με ποινή μεγαλύτερη της παρατήρησης, της επίπληξης και της ωριαίας αποβολής.

8. Ποσοστό παιδιών που εγκατέλειψαν το σχολείο πρόωρα.

Β. ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ (ΔΙΟΙΚΗΣΗ, ΜΑΘΗΤΙΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ, ΓΟΝΕΙΣ, κτλ)

1. Εφαρμόζει το σχολείο Σχέδιο Αειφόρου Διαχείρισης (Σ.Α.Δ.) και Σχολικό Πρόγραμμα Δράσης (Σ.Π.Δ.); (ανάρτηση στην ιστοσελίδα του σχολείου)

2. Ποσοστά των εκπαιδευτικών και των μαθητών/μαθητριών του σχολείου που συμμετέχουν ενεργά στο Σχέδιο Αειφόρου Διαχείρισης (Σ.Α.Δ)

3. Αριθμός ειδικών παιδαγωγικών συνεδριάσεων του Συλλόγου Διδασκόντων (πέραν των υποχρεωτικών), με σκοπό τη συνεργασία των εκπαιδευτικών σε θέματα διδασκαλίας και μάθησης, για την αντιμετώπιση μαθητικών προβλημάτων, για το σχεδιασμό κοινών προγραμμάτων σχετικών με την εκπαίδευση για την αειφορία, για την ανάπτυξη στρατηγικών για τη σχέση του σχολείου με την τοπική και διεθνή κοινότητα, για τον αναστοχασμό σχετικά με την πορεία του σχολείου και την επίτευξη των στόχων του.

4. Μαθητικές κοινότητες (μόνο για Δευτεροβάθμια)5. 4.1 Αριθμός συνεδριάσεων του 15-μελούς μαθητικού συμβουλίου (όχι των 5μελών), με θέματα σχετικά με την περιβαλλοντική διαχείριση

του σχολικού κτιρίου, τις μεθόδους διδασκαλίας, τις γενικότερες συνθήκες μάθησης και ασφάλειας κτλ.6. 4.2 Αριθμός μαθητικών Γενικών Συνελεύσεων (όλων των μαθητών/μαθητριών του σχολείου) με την ίδια θεματολογία με τον προηγούμενο

δείκτη.7. Αριθμός κοινωνικών δράσεων και δράσεων προστασίας του περιβάλλοντος εκτός σχολείου (π.χ. δενδροφυτεύσεις, συμμετοχή σε

εράνους, ανταλλακτικά παζάρια κ.ά.).8. Με πόσους εξωσχολικούς επιστήμονες και άλλους πολίτες συνεργάστηκε το σχολείο προκειμένου εκείνοι να ενημερώσουν τους

εκπαιδευτικούς και τους μαθητές για θέματα αειφορίας ή θέματα εκπαιδευτικού και κοινωνικού προβληματισμού εν γένει.9. Ακολουθεί το σχολείο κάποια πολιτική υγείας και υγιεινής διατροφής; 10. Έχει γίνει αισθητική αναβάθμιση του σχολείου από τους μαθητές σε συνεργασία με εκπαιδευτικούς, γονείς, Δήμο, κ.ά (ζωγραφική,

καθαριότητα κτλ);11. Πόσες, συνολικά, ώρες σεμιναρίων παρακολούθησαν οι εκπαιδευτικοί του σχολείου για θέματα σχετικά με την αειφορία, τις νέες διδακτικές

προσεγγίσεις (ομαδοσυνεργατική κα), τη διαχείριση κρίσεων, τη διαχείριση συγκρούσεων, την ανάπτυξη ικανοτήτων λήψης αποφάσεων, κτλ. (για τη θεματολογία εκπαίδευσης για την αειφορία βλ. τις εγκυκλίους του Υπ. Παιδείας και τη Δεκαετία ESD της UNESCO);

12. Πόσες, συνολικά, ώρες σεμιναρίων παρακολούθησε η διευθύντρια/ο διευθυντής του σχολείου, με την ίδια θεματολογία όπως εκείνη των εκπαιδευτικών και επίσης σχετική με τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες του διευθυντή (ηγεσία, διοίκηση, κτλ);

13. Πόσα Σχολικά Συμβούλια έχουν συγκληθεί με στόχο την ενημέρωση, την ανάπτυξη προβληματισμού και τη λήψη αποφάσεων σχετικά με την περιβαλλοντική διαχείριση του σχολικού κτιρίου, τις μεθόδους και δραστηριότητες διδασκαλίας και μάθησης, τις σχέσεις του σχολείου με την τοπική και διεθνή κοινότητα;

14. Πόσες επισκέψεις πραγματοποίησε στο σχολείο ο/η Υπεύθυνος/η Σχολικών Δραστηριοτήτων της Διεύθυνσης Εκπαίδευσης για συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς;

15. Ποιο είναι το ποσοστό των μελών του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων που ψήφισαν κατά την τελευταία εκλογή ή την τελευταία Γενική Συνέλευση του Συλλόγου;

16. Ποιος είναι ο αριθμός επισκέψεων στην ιστοσελίδα του σχολείου κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς;17. Διαθέτει το σχολικό κυλικείο βιολογικά προϊόντα;

Γ. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ1. Διαχείριση απορριμμάτων

1.1Βάρος ανακυκλώσιμων υλικών (χαρτιού, γυαλιού, μετάλλων, πλαστικού) που δόθηκαν για ανακύκλωση ανά μαθητή και εκπαιδευτικό.1.2 Βάρος απορριμμάτων που πάει για τη χωματερή, ανά μαθητή και εκπαιδευτικό.

1.3 Βάρος μπαταριών, λαμπτήρων και ηλεκτρικών-ηλεκτρονικών συσκευών που δόθηκαν για ανακύκλωση, ανά μαθητή και εκπαιδευτικό1.4 Χρησιμοποιούνται ανακυκλώσιμα υλικά για μαθητικές χειροτεχνικές κατασκευές στο σχολείο (κυρίως για το

Νηπιαγωγείο και το Δημοτικό, αλλά όχι μόνο γι αυτά)

2. Διαχείριση πόρων2.1 Κατανάλωση νερού σε κυβικά μέτρα νερού ανά μαθητή και εκπαιδευτικό.2.2 Κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας σε Κιλοβατώρες (Kwh) ανά μαθητή και εκπαιδευτικό.2.3 Κατανάλωση πετρελαίου ή φυσικού αερίου (σε λίτρα) για θέρμανση ανά μαθητή και εκπαιδευτικό. 2.4 Αριθμός φύλλων φωτοτυπικού χαρτιού ανά μαθητή και εκπαιδευτικό (έναρξη μέτρησης την 20

Σεπτεμβρίου).3. Το πράσινο στο σχολείο3.1 Διαθέτει το σχολείο λαχανόκηπο, ανθόκηπο ή ταρατσόκηπο;3.2 Γίνεται κομποστοποίηση στο σχολείο; 3.3 Πόσα δέντρα και πολυετείς θάμνοι φυτεύτηκαν φέτος στο σχολείο;4. Χρησιμοποιούνται οικολογικά απορρυπαντικά για την καθαριότητα του σχολείου;5. Υπάρχει σύστημα αποθήκευσης και αξιοποίησης του νερού της βροχής;6. Ποσοστό των παιδιών που πηγαίνουν στο σχολείο με Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, ποδήλατο / Ι.Χ. /

πόδια. 7. Υπάρχει φετινή βεβαίωση συντήρησης του καυστήρα-λέβητα του καλοριφέρ;

Παιδαγωγικοί δείκτεςΠ 1.      Ποσοστό ενσωμάτωσης θεμάτων σχετικών

με την αειφορία- αειφόρο ανάπτυξη στα μαθήματα του σχολείου (π.χ. θέματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, αγωγής υγείας, γνωριμίας με άλλους πολιτισμούς, ισότητας των δύο φύλλων, οικονομίας, φτώχιας, διαχείρισης φυσικών πόρων, ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πολιτιστικής κληρονομιάς, πολιτισμού κλπ) πέρα απ' όσα αναφέρουν τα σχολικά εγχειρίδια (αναλυτικό πρόγραμμα).

Κοινωνικοί δείκτες

Κ 7. Αριθμός συνεδριάσεων του 15-μελούς μαθητικού συμβουλίου (όχι των 5μελών), με θέματα σχετικά με την περιβαλλοντική διαχείριση του σχολικού κτιρίου, τις μεθόδους διδασκαλίας, τις γενικότερες συνθήκες μάθησης και ασφάλειας, κτλ.

Κ 11. Αριθμός κοινωνικών-εθελοντικών δράσεων και δράσεων προστασίας του περιβάλλοντος εκτός σχολείου (π.χ. δενδροφυτεύσεις, συμμετοχή σε εράνους κ.ά.).

Περιβαλλοντικοί δείκτες Ο 1. Ποσοστό των παιδιών που πηγαίνουν στο σχολείο με Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, ποδήλατο / Ι.Χ. / πόδια.

Ο2. Βάρος ανακυκλώσιμων υλικών (χαρτιού, γυαλιού, μετάλλων, πλαστικού) που δόθηκαν για ανακύκλωση ανά μαθητή (μπλε κάδος).

Ο 17. Αξιοποιούνται ανακυκλώσιμα υλικά για μαθητικές χειροτεχνικές κατασκευές στο σχολείο

Οργανωτικά θέματα Πρωτοβουλία Επιτροπή Αειφόρου Σχολείου Έγκριση από το Σύλλογο Σχέδιο Αειφόρου Διαχείρισης Οργάνωση μαθητικών ομάδων Σχολικό Πρόγραμμα Δράσης Ημερολόγιο Αειφόρου Σχολείου Παρουσίαση-αξιολόγηση-ανατροφοδότηση

Το αειφόρο σχολείο Είναι ελκυστικό, ήρεμο, ευχάριστο Δίνει νόημα στη ζωή των παιδιών μέσα στο

σχολείο Παρέχει εμπλαισιωμένη-αυθεντική μάθηση Εμπλέκει όλη τη σχολική κοινότητα Εμπλέκει την τοπική κοινωνία Έχει μόνο θετικές επιδράσεις Μπορεί να υλοποιηθεί σε κάθε τύπο σχολείου Είναι μια αυτοδύναμη, ενδογενής προσπάθεια

αλλαγής και βελτίωσης

Ομάδα Αειφόρου Σχολείου

Α/θμια: Χριστίνα Νομικού Γωγώ Τραγούδη Λία Κέκερη

Β/θμια Βέρα Δηλάρη Κατερίνα Αραθύμου Κώστας Ιατρού Δημήτρης Καλαϊτζίδης

Σας ευχαριστώΣας ευχαριστώ

aeiforo@gmail.comwww.aeiforum.www.aeiforum.eueu