AUTORIDADE ADUANEIRA - mof.gov.tl · PDF filehetan kobransa / halibur reseita...

24
AUTORIDADE ADUANEIRA Alfándega nia kna’ar iha Timor-Leste AUTORIDADE ADUANEIRA O papel da Autoridade Aduaneira em Timor-Leste CUSTOMS AUTHORITY The role of Customs in Timor-Leste

Transcript of AUTORIDADE ADUANEIRA - mof.gov.tl · PDF filehetan kobransa / halibur reseita...

Page 1: AUTORIDADE ADUANEIRA - mof.gov.tl · PDF filehetan kobransa / halibur reseita ne’ebé aas, hadi’a moral no efisiénsia jerál ofisiais nian, ... saida mak tama, no saida mak sai

AUTORIDADE ADUANEIRAAlfándega nia kna’ar iha Timor-Leste

AUTORIDADE ADUANEIRAO papel da Autoridade Aduaneira em Timor-Leste

CUSTOMS AUTHORITYThe role of Customs in Timor-Leste

Page 2: AUTORIDADE ADUANEIRA - mof.gov.tl · PDF filehetan kobransa / halibur reseita ne’ebé aas, hadi’a moral no efisiénsia jerál ofisiais nian, ... saida mak tama, no saida mak sai
Page 3: AUTORIDADE ADUANEIRA - mof.gov.tl · PDF filehetan kobransa / halibur reseita ne’ebé aas, hadi’a moral no efisiénsia jerál ofisiais nian, ... saida mak tama, no saida mak sai

AUTORIDADE ADUANEIRA FOUN IHA TIMOR‑LESTETimor‑Leste iha Autoridade Aduaneira foun. Autoridade Aduaneira foun atu implementa reforma boot ba Alfándaga liu husi Komisaun Reforma Fiskál.

TAMBA SAIDA MAK ALFÁNDEGA NE’E IMPORTANTE TEBES?Alfándega mak sai hanesan meiu ida ba governu hodi kontrola movimentu ema, sasán (merkadoria) no kareta, ró‑ahi no aviaun sira ne’ebé mak tama no sai hosi nia rai (nasaun) laran. Alfándega mak fonte importante reseita nian no ajuda atu asegura fronteira sira nasaun nian. Alfándega nia kna’ar prinsipál haat mak hanesan:

1 Atu halibur impostu kona‑ba sasán sira ne’ebé mak tama mai nasaun laran.

2 Atu kontrola fluksu sasán sira nian, inklui mós animál no veíkulu sira nian (kareta, ro‑ahi, aviaun no helikópteru sira) sasán pesoál sira, no sasán perigozu sira, ne’ebé mak tama no sai hosi nasaun laran.

3 Atu prevene lori tama sasán ilegál sira.

4 Atu halibur dadus importante sira kona‑ba komérsiu sira ba governu.

TANBA SAIDA MAK ALFÁNDEGA IHA TIMOR‑LESTE PRESIZA REFORMA?Hafoin Independénsia tinan sanulu, Timor‑Leste sai hanesan nasaun ida ho renda média krexente no presiza iha sistema sira ne’ebé modernu no efisiente hodi suporta kreximentu ida ne’e.

Fronteira Timor‑Leste nian mós hasoru dezafiu lubuk ida ne’ebé mak mosu. Iha ema barak mak mai hosi nasaun oioin hodi vizita Timor, mai hanesan turista, mai buka servisu, ka mai halo negósiu. Karik ema ladún iha koñesimentu kona‑ba regra sira ba importasaun sasán mai Timor‑Leste, ka karik sira ne’e mai hosi nasaun sira ne’ebé mak fonte ba droga ilegál. Atividade sira ne’e hotu tenke monitoriza hosi Alfándega.

Dezafiu seluk fronteira nian mak produtu barak oioin ne’ebé mak tama daudaun mai iha Timor‑Leste. Produtu sira ne’e hotu tenke atende regra nasional foun sira kona‑ba seguransa alimentár, agrikultura, produtu kímiku sira (inklui pestisida no fertilizante sira), aimoruk /medikamentu, no pekuária.

TETU

N

Alfándega nia kna’ar iha Timor-LesteAUTORIDADE ADUANEIRA

Page 4: AUTORIDADE ADUANEIRA - mof.gov.tl · PDF filehetan kobransa / halibur reseita ne’ebé aas, hadi’a moral no efisiénsia jerál ofisiais nian, ... saida mak tama, no saida mak sai

Regra sira ne’e mak atu proteje flora no fauna Timor nian no atu proteje Timoroan sira.

Dezafiu ikus liu mak aumenta iha investimentu foun sira iha Timor‑Leste ne’ebé mak aumenta volume empreza sira nian. Ho kreximentu komunidade emprezariál nian iha Timor‑Leste, hein katak sei iha mós efisiénsia liu tan hosi Alfándega.

Hanesan ita bele haree, administrasaun atuál Alfándega nian hasoru dezafiu barak. Atualmente nia la ekipa ho didi’ak hodi liga ho kreximentu komérsiu nian, no tenke sai reformadu hodi ajuda nasaun atende ezijénsia sira hosi kreximentu populasaun no ekonomia nian no hodi ajuda fasilita komérsiu ho parseiru rejionál sira.

Iha tinan tolu oin mai, iha área sira Autoridade Aduaneira nian kona‑ba kontrola karga nian sei sai revizadu no di’ak liu tan hodi bele:

• ajuda governu halibur / kobra reseita sira iha maneira ida ne’ebé justu no transparente

• hapara prejuízu boot sira iha reseita ne’ebé mak kauza husi laiha efisiénsia

• atrai / dada investimentu iha Timor liu hosi fasilita empreza sira atu importa no esporta sasán sira ho fasil

• fasilita komérsiu rejionál no internasionál

Esperiénsia hatudu katak, rai sira ne’ebé mak ho susesu simplifika no moderniza prosedimentu sira komérsiu nian, sira aumenta mós fluksu komersiál globál,

hetan kobransa / halibur reseita ne’ebé aas, hadi’a moral no efisiénsia jerál ofisiais nian, no kria insentivu hodi aumenta investimentu diretu estranjeiru nian.

OINSÁ MAK SERVISU ADUANEIRA SAI REFORMADU?Administrasaun ba importasaun no esportasaun sira nian sei sai simplifikadu no padronizadu ba prátika globál. Reforma sira ne’e sei atinje objetivu ida ne’e iha maneira tolu.

1 Atualiza lei aduaneiraKódigu Alfándega fornese baze jurídika ida ba atividade sira alfándega nian no rekizitu sira ne’ebé mak setór privadu tenke kumpri. Kódigu orijinál ne’e husi tinan 2004 nian, no agora atualiza ona hodi fó fatin ba implementa reforma sira ne’e.

Kódigu ida ne’e sei fasilita electronic lodgments (entrada eletrónika) ne’ebé mak atualmente la eziste iha lei tuan, mak hanesan aseita asinatura eletrónika sira. Ho maneira ida ne’e, kódigu foun ne’e sei fasilita komérsiu eletróniku, no importante liu, dezenvolvimentu ekonómiku.

Aumenta transparénsia iha servisu Aduaneiru

Kódigu foun sei hatudu klaru Alfándega nia poder no mós sei klarifika kona‑ba saida mak sira bele ka labele halo. Ida ne’e signifika katak, Alfándega sei tenke esplika kona‑ba atrazu sira iha prosesamentu kargu nian no tenke responsabiliza ba desizaun sira seluk, mak hanesan apriensaun produtu sira nian ka la fó lisensa. Importadór no esportadór sira mós sei iha direitu ba prosesu apelu formál.

Bainhira iha posibilidade, Alfándega iha obrigasaun atu publika projetu de lei, diretiva ka alterasaun ruma ne’ebé mak halo iha Kódigu hodi fó oportunidade ba setór privadu no públiku hodi komenta kona‑ba alterasaun sira ne’ebé proposta molok formaliza.

Fornese informasaun klaru no loloos

Kódigu ne’e sei halo klaru liu tan kona‑ba informasaun saida mak importadór no esportadór sira presiza, inklui dadus sira ne’ebé mak tenke rai didi’ak ba propózitu auditoria nian. Tuir sistema foun ne’e, ezije ba Alfándega atu tuir lei no mantein sentru informasaun ida (fatin ida ne’ebé mak importadór ka esportadór sira bele hetan akonsellamentu) ho maneira gratuita.

Page 5: AUTORIDADE ADUANEIRA - mof.gov.tl · PDF filehetan kobransa / halibur reseita ne’ebé aas, hadi’a moral no efisiénsia jerál ofisiais nian, ... saida mak tama, no saida mak sai

2 Introdúz kódigu internasional ba sasán hotu-hotuDezde 2015, Autoridade Aduaneira dezenvolve tiha ona primeiru tarifa armonizadu Timor‑Leste nian, ne’ebé signifika katak sasán hotu‑hotu ne’ebé mak lori tama ka lori sai hosi rai ida, sei tau númeru padronizadu ida. Ida ne’e sei fasilita Alfándega atu identifika sasán sira ne’e sein presiza halo inspesaun fízika ba sira.

Tanba iha movimentu barak tebes sasán sira nian iha mundu, mak Organizasaun Mundial Alfándega dezenvolve ona sistema klasifikasaun nian ida ne’ebé mak sei fó sasán hotu‑hotu kódigu ne’ebé hanesan. Ezemplu, kareta ida ne’ebé mak importa ba rai China tenke iha kódigu hanesan ho kareta ida ne’ebé mak importa mai Timor‑Leste. Bainhira sasán hotu‑hotu iha kódigu hanesan, ne’e mak hanaran sistema armonizadu ida. Ho sistema ida ne’e, Governu Timor‑Leste bele hatene loloos saida mak tama, no saida mak sai hosi nasaun ne’e.

Tuir Kódigu Alfándega foun, Alfándega tenke mantein no publika tarifa armonizadu. Ne’e signifika katak kódigu sira ne’e tenke disponível ba kualkér ema ida atu haree no mós kódigu sira ne’e tenke atualiza regularmente ba kualkér adisaun foun ka alterasaun sira seluk.

Sistema armonizadu ida signifika katak sasán hotu-hotu sei identifika liu hosi kódigu hanesan iha mundu tomak no fasilita aselera movimentu sasán sira nian iha fronteira

internasional sira.

3 Atualiza sistema TI (teknolojia informátika)Reforma sira ne’e sei lori mudansa ne’ebé signifikante ba sistema TI atuál, ASYCUDA, ne’ebé mak sei fasilita prosesu importasaun no esportasaun sasán sira nian, no mós atu haforsa integridade alfándega nian.

ASYCUDA iha atu automatiza sistema ba dadus sira alfándega nian. Ne’e mak sistema jestaun komputerizadu ida ne’ebé mak kobre maioria prosedimentu sira komérsiu rai liur nian. ASYCUDA mak sei atende manisfestu no deklarasaun aduaneira sira, prosedimentu sira kontabilidade nian, prosedimentu sira tránzitu no inserteza nian.

Versaun foun ne’ebé mak atu implementa mak ASYCUDA World / Mundiál.

Jestaun Risku Alfándega no nia selektividade

Agora daudaun iha Timor‑Leste, kontentor hotu‑hotu sei verifika hosi alfándega. Ida ne’e atraza kbi’it alfándega nian atu prosesa sasán sira no kria kustu barak liu ba importadór. Kustu sira ne’e tuir mai sei pasa ba konsumidór sira, no tamba ne’e mak sasán barak folin aas liu duké nia folin loloos.

Alfándega sei uza funsaun Jestaun Risku ASYCUDA Mundiál atu ajuda determina kontentór sira ne’ebé mak tenke verifika, kontentór sira ne’ebé mak la presiza verifika, sasán sira ne’e legál ka ilegál, ka importadór ruma presiza iha verifikasaun kle’an liu tan molok hetan autorizasaun atu lori sasán sira mai. Ida ne’e mak forma ida efisiente no modernu atu analiza no sukat nivel konformidade nian. Signifika katak kontentór sira ne’ebé mak deskonfia, ka importadór sira ne’ebé mak la kumpri regulamentu sei sai hanesan alvu.

Pasu hotu-hotu iha prosesu atu importa sasán sira, hosi deklarasaun to’o prosesu atu kobra reseita, sei realiza eletrónikamente.

TETU

N

Page 6: AUTORIDADE ADUANEIRA - mof.gov.tl · PDF filehetan kobransa / halibur reseita ne’ebé aas, hadi’a moral no efisiénsia jerál ofisiais nian, ... saida mak tama, no saida mak sai

OINSÁ MAK REFORMA ADUANEIRA SIRA NE’E BELE BENEFISIA EMPREZÁRIU SIRA?Fó fatin ba aselera libertasaun sasán sira nian no poupa osan

Oras ne’e daudaun, kompañia estranjeiru barak ne’ebé hakarak atu halo negósiu iha Timor‑Leste karik hanoin barak tanba kustu adisionál ne’ebé mak sira tenke selu bainhira sasán sira ne’e atrazu iha alfándega.

Hosi momentu ne’ebé mak ró‑ahi sira ne’ebé tula kontentór sira ne’e tama iha pontikais, mak sei demora iha média loron 15 antes atu entrega kontentór ba iha importadór nia fatin; média globál mak loron tolu.

Atrazu iha responsabilidade alfándega nian iha média loron ualu. Sistema foun ne’e sei hamenus tempu ba de’it oras 12 – 36 ba kargu kompatível. Kargu la‑kompatível, kargu ne’ebé la deklara propriedade ka ne’ebé mak marka nu’udar suspeitu iha perfil sira, sei hala’o investigasaun kle’an liu tan.

Redusaun tempu iha alfándega, sei ajuda maka’as importadór sira liu hosi:

• Hamenus loron sira ne’ebé mak sira tenke selu kustu ba armazenamentu nian iha portu

• Fasilita sasán sira hodi bele disponível atu fa’an (rekupera kustu sira) lalais liu

• Limita konjestionamentu iha portu

• Minimiza intervensaun la nesesáriu hosi funsionáriu sira alfándega nian, hodi nune’e hamenus taxa estra ba importadór sira

Hamosu estatístika komersiál importante sira

Kompañia nasionál no internasionál sira depende ba publikasaun estatístika komersiál ba sira nia planu negósiu, investimentu negósiu no desizaun ba dezempeñu negósiu nian.

Parte hosi funsaun Alfándega nian mak atu jere dadus importante sira importasaun no esportasaun nian ho maneira atempada. Dadus sira ne’e sei haruka ba servisu estatístika ne’ebé mak analiza informasaun no publika rezultadu sira.

Sistema armonizadu ne’ebé mak dezenvolve espesifikamente daudaun hela ba Timor‑Leste sei hamosu informasaun relevante liu tan ba empreza nasionál no internasionál sira. No tanba sistema armonizadu ne’e sei aliñadu ba ASEAN, mak empreza sira bele fasil kompara dadus sira hosi Timor‑Leste ho dadus sira hosi nasaun sira seluk ASEAN nian. Ne’e hanesan informasaun ida ne’ebé mak útil / di’ak tebes ba empreza sira no sei ajuda dada / atrai investimentu liu tan ba Timor‑Leste.

Sistema foun sei atrai / dada investimentu tamba poupa osan ba empreza sira

OINSÁ MAK REFORMA ADUANEIRA SIRA AJUDA DEZENVOLVIMENTU EKONÓMIKU?Ajuda governu halibur / kobra reseita

Prova tiha ona iha mundu tomak katak, prosedimentu sira ne’ebé mak simples, modernu no transparente sei hametin kontrola fronteira no prevensaun ba fraude, no rezulta iha entrada reseita aas. Ida ne’e importante tebes ba nasaun sira mak hanesan Timor‑Leste, ne’ebé mak depende ba taxa aduaneira nu’udar kontribuisaun importante ida ba sira nia orsamentu nasionál.

Hamosu dadus importante sira

Benefísiu ida seluk husi ASYCUDA Mundiál nian mak, nia hamosu dadus komersiál sira ne’ebé mak bele uza ba analiza estatístika ekonomia nian. Tamba sistema kodifikasaun armonizadu, mak ASYCUDA bele halibur dadus hosi kada sasán ne’ebé mak tama ka sai hosi Timor‑Leste. Informasaun ida ne’e sei rai iha Servisu Estatístika nian.

Governu sira iha nasaun hotu‑hotu uza dadus sira ne’e hodi ajuda informa sira nia polítika ekonomia nian. Ezemplu, bainhira sira hakarak atu promove indústria internu, hanesan dezenvolve fábrika sira bee botir

Page 7: AUTORIDADE ADUANEIRA - mof.gov.tl · PDF filehetan kobransa / halibur reseita ne’ebé aas, hadi’a moral no efisiénsia jerál ofisiais nian, ... saida mak tama, no saida mak sai

nian, entaun sira bele avalia hodi haree se indústria ne’e di’ak duni ka la’e liu hosi buka hatene bee hira mak atualmente sei importa mai rai laran.

Empreza sira mós uza dadus sira ne’e hodi ajuda sira deside kona‑ba modelu sira nia negósiu nian. Ezemplu, bainhira empreza lokál ka estranjeiru ruma hakarak atu importa hahán mai Timor‑Leste, sira bele verifika produtu partikulár ne’e hira ona mak importa mai rai laran.

Prosedimentu simples, modernu no transparente sei hametin kontrola fronteira no prevene fraude, no rezulta iha entrada reseita aas nian.

Fasilita komérsiu entre Timor-Leste no nasaun sira seluk

Bainhira adopta prosedimentu no prátika aduaneira sira ne’ebé simples, efisiente no tuir padraun bele kria ambiente komersiál ida ne’ebé previzível no seguru no promove komportamentu di’ak hosi komersiante sira.

Kombate tráfiku ilegál no atividade ilegál sira seluk

Nu’udar ajénsia ida iha liña fronteira nian ne’ebé mak liga prinsipalmente ho movimentu trans‑fronteirisu sasán nian, ema no meiu transporte sira nian, mak Alfándega iha pozisaun di’ak liu atu asegura seguransa komérsiu internasionál nian, hodi nune’e promove prosperiedade ekonomia nasionál no dezenvolvimentu sosiál.

Alfándega bele hametin esforsu hodi kombate atividade fraudulenta no kriminál sira liu hosi hadi’a métodu no prátika sira ezekusaun nian liu hosi formasaun, halo jestaun rede globál ida ba eskritóriu rejionál sira ligasaun intelijénsia nian, dezenvolve ferramenta sira ba komunikasaun seguru ba interkámbiu informasaun nian, prepara análize ba tendénsia sira kontrabandu nian, no fasilita área no fronteira ba operasaun sira ezekusaun nian.

Prosedimentu aduaneiru previzível sira sai hanesan elementu prinsipál ba empreza estranjeiru sira bainhira avalia oportunidade potensiál sira ba investimentu.

SAÍDA MAK REFORMA ADUANEIRA SIRA SEI ALKANSA?• Habadak tempu hein nian ba sasán sira iha tránzitu, libertasaun no apuramentu aduaneira

• Redúz kustu tranzasaun nian ba komersiante sira

• Hadi’a kobransa reseita nian no efisiénsia iha kontrola fronteira sira nian

• Kria klima regulatóriu ida ne’ebé transparente no efisiente liu ba investidór sira

• Halo tuir padraun internasionál sira hodi fasilita komérsiu trans‑fronteirisu

• Ajuda dezenvolvimentu liu hosi kria maneira libertasaun aduaneira ida ne’ebé lalais no previzível liu hosi komérsiu eletróniku

• Hadi’a efisiénsia, morál no integridade ajénsia aduaneira sira nian

• Hadi’a relasaun entre autoridade sira iha kontrola fronteira relasiona ho atividade no komunidade emprezariál sira

• Insentiva funsionamentu di’ak liu ajénsia públika sira nian, no kria baze konfiável ba implementasaun polítika governu nian

TETU

N

Page 8: AUTORIDADE ADUANEIRA - mof.gov.tl · PDF filehetan kobransa / halibur reseita ne’ebé aas, hadi’a moral no efisiénsia jerál ofisiais nian, ... saida mak tama, no saida mak sai

OINSÁ MAK HA’U BELE HETAN INFORMASAUN KLE’AN LIU TAN KONA‑BA ALFÁNDEGA?KRF prodúz tiha ona produtu lubuk ida hodi ajuda ita boot atu hatene kona‑ba Alfándega no oinsá atu importa ka esporta ita boot nian sasán sira. Ita boot bele:

• Vizita eskritóriu Alfándega nian. Funsionáriu sira Alfándega nian bele fornese informasaun téknika kona‑ba oinsá atu importa no esporta sasán sira.

• Vizita website Alfándega nian iha www.customs.gov.tl Informasaun iha website sei atualiza regularmente no inklui formuláriu sira ne’ebé mak prontu ona, orientasaun klaru kona‑ba prosedimentu sira importasaun no esportasaun nian.

• Lei kona‑ba Alfándega iha panfletu sira informasaun nian, hanesan ida ne’e ne’ebé ita boot lei daudaun. Panfletu sira ne’e sei disponível iha eskritóriu Alfándega nian, sentru sira servisu nian, universidade no eskola ensinu médiu sira no iha eskritóriu munisipál sira.

Page 9: AUTORIDADE ADUANEIRA - mof.gov.tl · PDF filehetan kobransa / halibur reseita ne’ebé aas, hadi’a moral no efisiénsia jerál ofisiais nian, ... saida mak tama, no saida mak sai

TETU

N

KOMISAUN REFORMA FISKÁL NIA KNA’AR MAK SAIDA?Komisaun Reforma Fiskál (KRF) sai hanesan órgaun tékniku ida ne’ebé mak estabelese hosi VI Governu Konstitusional Timor‑Leste nian, tuir Rezolusaun No. 26/2015, ho mandatu atu avalia forma reseita atuál no foun sira.

Halo reforma ba Administrasaun Aduaneira sai hanesan área prioritária importante tolu KRF nian, ne’ebé mak servisu tiha ona ho Autoridade Aduaneira hodi orienta no implementa reforma sira. Ne’e katak:

• Elabora Kódigu Aduaneira foun

• Elabora Lei Orgániku foun ba Autoridade Aduaneira

• Elabora tarifa ba Timor‑Leste

• Elabora Revizaun ba Rezolusaun Deklarasaun Arusha kona‑ba anti‑korrupsaun

• Fornese apoiu tékniku ba implementa reforma sira aduaneira nian

• Introdús sistema TI

• Implementa Janela Únika Nasionál

• Fó apoiu iha formasaun rekursu umanu sira nian

Page 10: AUTORIDADE ADUANEIRA - mof.gov.tl · PDF filehetan kobransa / halibur reseita ne’ebé aas, hadi’a moral no efisiénsia jerál ofisiais nian, ... saida mak tama, no saida mak sai

A NOVA AUTORIDADE ADUANEIRA DE TIMOR‑LESTETimor‑Leste tem uma nova Autoridade Aduaneira. A nova Autoridade implementará grandes reformas orientadas pela Comissão de Reforma Fiscal.

POR QUE RAZÃO SÃO AS ALFÂNDEGAS TÃO IMPORTANTES?As Alfândegas são a forma através da qual um governo controla o movimento de pessoas, bens, veículos, embarcações e aeronaves que entram e saem do seu país. Constituem uma importante fonte de receitas e ajudam a proteger as fronteiras de uma nação. As suas quatro tarefas principais são:

1 Cobrar impostos sobre bens que entrem no país

2 Controlar o fluxo de bens, incluindo animais, veículos (carros, embarcações, aviões e helicópteros), pertences pessoais e artigos perigosos, que entram e saem do país

3 Impedir a entrada no país de artigos ilegais

4 Recolher para o governo dados importantes sobre o comércio

POR QUE RAZÃO É NECESSÁRIO REFORMAR AS ALFÂNDEGAS EM TIMOR‑LESTE?Mais de uma década volvida desde a independência, Timor‑Leste é hoje um país em crescimento, com um rendimento médio e que necessita de sistemas modernos e eficientes para apoiar este crescimento.

As fronteiras de Timor‑Leste enfrentam igualmente vários desafios emergentes. Há cada vez mais pessoas provenientes de diferentes países a entrar em Timor‑Leste, como turistas, para trabalhar ou em negócios. É possível que algumas destas pessoas não estejam cientes das regras para importação de bens em Timor‑Leste ou que venham de países produtores de substâncias ilegais ilegais. As Alfândegas precisam monitorizar todas estas situações.

Outro desafio a nível fronteiriço prende‑se com a gama cada vez maior de produtos que entram em Timor‑Leste. Todos estes produtos precisam cumprir as normas nacionais em termos de segurança alimentar, agricultura, químicos (incluindo pesticidas e fertilizantes), medicamentos e animais, sendo que estas normas vão sendo atualizadas com o tempo. Estas normas existem para proteger a flora e a fauna timorenses, bem como o povo de Timor‑Leste.

O papel da Autoridade Aduaneira em Timor-LesteAUTORIDADE ADUANEIRA

Page 11: AUTORIDADE ADUANEIRA - mof.gov.tl · PDF filehetan kobransa / halibur reseita ne’ebé aas, hadi’a moral no efisiénsia jerál ofisiais nian, ... saida mak tama, no saida mak sai

Outro desafio prende‑se com o aumento de novos investimentos em Timor‑Leste, o que irá aumentar o volume do comércio. O aumento da comunidade empresarial em Timor‑Leste irá exigir uma maior eficiência da parte das Alfândegas.

Tal como se pode ver, a atual Autoridade Aduaneira enfrenta diversos desafios. Presentemente está pouco preparada para dar resposta a um volume comercial cada vez maior, pelo que precisa ser reformada a fim de ser capaz de ajudar o país a dar resposta às necessidades da sua população e da economia em crescimento, bem como de permitir a facilitação do comércio com parceiros regionais.

Nos próximos três anos as atividades da Autoridade Aduaneira serão revistas e melhoradas de modo a:

• ajudar o governo a cobrar impostos de forma justa e transparente

• pôr fim a perdas significativas em termos de impostos resultantes de situações de ineficiência

• atrair investimento para Timor‑Leste, tornando mais fácil para as empresas importar e exportar bens

• facilitar o comércio regional e internacional

A experiência mostra que os países que conseguiram simplificar e modernizar os seus procedimentos registaram maiores fluxos comerciais e maior cobrança de impostos,

com a integridade e a eficiência das suas Administrações Aduaneiras a aumentarem. Isto resultou também na criação de incentivos para o aumento

do investimento estrangeiro direto.

DE QUE FORMA ESTÃO AS ALFÂNDEGAS A SER REFORMADAS?O regime de importações e exportações estão a ser simplificados e uniformizados segundo as melhores práticas internacionais. As reformas em curso irão contribuir para isto de três formas.

1 Atualização das leis aduaneirasO Código Aduaneiro providencia uma base jurídica para as atividades aduaneiras e define os requisitos que o setor privado terá de cumprir. O código original era de 2004 e agora foi atualizado para permitir que as reformas sejam implementadas.

O novo Código irá facilitar todas as questões relativas as apresentações eletrónicas que não estão atualmente previstas nas leis em vigor, como por exemplo a aceitação de assinaturas eletrónicas. Assim sendo o novo código irá facilitar o comércio eletrónico e em última instância o desenvolvimento eletrónico.

Aumento da transparência nas Alfândegas

O novo Código tornará claros os poderes das Alfândegas e esclarecerá o que estas podem e não podem fazer. Os importadores e exportadores terão direito a um processo de recurso formal.

As Alfândegas deverão, sempre que possível publicitar alterações as leis, de modo a dar ao setor privado e ao público a oportunidade de tecer comentários sobre as alterações propostas antes da sua formalização.

Prestação de informações claras e precisas

O novo Código torna mais claro os direitos e deveres dos importadores e exportadores, incluindo os registos que estes precisam manter para fins de auditoria aduaneira. De acordo com o novo Código as Alfândegas são obrigadas por lei a manter um local de atendimento onde o importador ou exportadór pode esclarecer dúvidas e obter conselhos de forma gratuita.

PO

RTU

GU

ÊS

Page 12: AUTORIDADE ADUANEIRA - mof.gov.tl · PDF filehetan kobransa / halibur reseita ne’ebé aas, hadi’a moral no efisiénsia jerál ofisiais nian, ... saida mak tama, no saida mak sai

2 Introdução da classificação e codificação internacional para todas as mercadorias

Desde 2015 que a Administração Aduaneira tem vindo a desenvolver a primeira Pauta Aduaneira de Timor‑Leste, o que significa que todas as mercadorias que entrem e saem do país recebem uma classificação. Isto permite às Alfândegas identificar mercadorias sem necessidade de os inspecionar fisicamente.

Em face do enorme volume de mercadorias movimentadas no mundo inteiro, a Organização Mundial das Alfândegas desenvolveu um sistema de classificação e codificação de mercadorias que atribui a todas as mercadorias o mesmo código. Por exemplo, um carro importado na China terá o mesmo código que um carro importado em Timor‑Leste. Quando todas as mercadorias têm o mesmo código estamos perante um sistema harmonizado. Com este sistema o governo de Timor‑Leste pode saber exatamente o que entra e sai do país.

Segundo o novo Código Aduaneiro as Alfândegas estão obrigadas a manter e a publicar a Pauta Aduaneira. Isto significa que a codificação precisa estar disponível para todos os interessados e precisa ser atualizada regularmente de acordo com novas adições ou outras alterações.

Uma Pauta Aduaneira significa que todos os produtos são IDENTIFICADOS PELA MESMA CLASSIFICAÇÃO E PELO MESMO CÓDIGO no mundo inteiro, o que facilita a

movimentação rápida de mercadorias através das fronteiras a nível internacional.

3 Sistemas informáticos atualizadosAs novas reformas permitirão uma melhoria significativa no atual sistema informático, o ASYCUDA, facilitando o processo de importação e exportação de mercadorias e reforçando a integridade das alfândegas.

Em língua inglesa, ASYCUDA é a abreviação de sistema automatizado de dados aduaneiros. Trata‑se de um sistema informático de gestão aduaneira que abrange a maior parte dos procedimentos a nível de comércio externo. O ASYCUDA processa os manifestos e declarações aduaneiras, procedimentos contabilísticos, regimes de trânsito e regimes suspensivos, entre outros.

A nova versão a ser implementada é o ASYCUDA World.

Gestão de risco aduaneiro e seletividade

Atualmente as Alfândegas de Timor‑Leste inspecionam cada contentor. Isto atrasa a capacidade das Alfândegas para processar mercadorias e gera custos consideráveis para os importadores. Estes custos são muitas vezes assumidos pelos consumidores, o que faz com que muitos bens custem mais do que deveriam.

As Alfândegas irão utilizar o as funcionalidades da gestão de riscos do ASYCUDA World que ajudará a determinar quais os contentores que devem ser inspecionados e quais não precisam de o ser, ou se se trata de mercadorias legais ou ilegais, ou se um importador/despachante precisa de ser sujeito a outros controlos antes de ser autorizado a trazer outras mercadorias.

Trata‑se de um procedimento moderno de analisar e medir o cumprimento das normas. Trata‑se de um sistema eficiente que ajuda as Alfândegas a determinar quais os contentores a inspecionar.

Serão criados perfis de contentores suspeitos ou importadores que não cumpram com os regulamentos.

Todos os passos no processo de importação de mercadorias, desde a declaração aduaneira, passando pelo processamento, até à cobrança de impostos e outras

imposições, serão realizados eletronicamente.

Page 13: AUTORIDADE ADUANEIRA - mof.gov.tl · PDF filehetan kobransa / halibur reseita ne’ebé aas, hadi’a moral no efisiénsia jerál ofisiais nian, ... saida mak tama, no saida mak sai

DE QUE MODO AS REFORMAS ADUANEIRAS BENEFICIAM AS EMPRESAS?Maior celeridade a nível do desembaraço das mercadorias, diminuindo os custos

Atualmente muitas empresas estrangeiras que pretendam fazer negócios em Timor‑Leste sentem alguma relutância devido aos custos adicionais que terão de pagar quando as suas mercadorias estiverem retidas nas Alfândegas.

Em média passam 15 dias entre a entrada no porto do navio que transporta a mercadoria e a entrega da mercadoria nas instalações do importador. A nível mundial a média é de três dias.

Os atrasos nas Alfândegas representam em média uma perda de oito dias. Os novos sistemas permitirão reduzir este tempo para apenas 12 a 36 horas relativamente a mercadorias que cumpram todos os requisitos. As mercadorias suspeitas, não declaradas de forma adequada ou cujo perfil seja considerado suspeito serão alvo de investigações adicionais.

A redução do tempo de permanência das mercadorias nas Alfândegas será uma grande ajuda para os importadores, dado que:

• Reduzirá o número de dias em que os importadores são obrigados a pagar custos de armazenamento portuário

• Permitirá que os bens fiquem disponíveis para venda (recuperação de custos) mais cedo

• Facilitará a congestão no porto

• Minimizará intervenções desnecessárias por parte dos funcionários aduaneiros, o que por sua vez reduzirá as taxas extra a pagar pelos importadores

Divulgação de estatísticas do comércio externo

As empresas nacionais e internacionais contam com a publicação das estatísticas do comércio externo para que possam tomar decisões no que diz respeito ao planeamento, investimento e desempenho das suas empresas.

Parte das funções das Alfândegas consiste em gerar estatística relevantes e atempadas sobre importações e exportações. Estes dados são enviados para o Gabinete de Estatística, o qual analisa as informações e publica os resultados.

O sistema harmonizado baseado no SH da Organização Mundial das Alfândegas, que foi adaptado para Timor‑Leste irá gerar mais informações relevantes para empresas nacionais e internacionais. O sistema harmonizado está também alinhado com a ASEAN, o que permitirá às empresas uma comparação mais fácil entre dados relativos a Timor‑Leste e dados relativos a outros países da ASEAN. Estas informações são extremamente úteis para as empresas e ajudarão a atrair mais investimento para Timor‑Leste.

Os novos sistemas atrairão investimento ao pouparem dinheiro às empresas

DE QUE MODO AS REFORMAS ADUANEIRAS AJUDAM O DESENVOLVIMENTO ECONÓMICO?Ajuda ao governo na cobrança de impostos

Está provado no mundo inteiro que a existência de procedimentos simples, modernos e transparentes melhora o controlo fronteiriço e o combate a situações de fraude, com reflexos a nível do aumento das receitas cobradas. Isto é especialmente importante para países como Timor‑Leste, onde os direitos aduaneiros representam um contributo precioso para o orçamento nacional.

PO

RTU

GU

ÊS

Page 14: AUTORIDADE ADUANEIRA - mof.gov.tl · PDF filehetan kobransa / halibur reseita ne’ebé aas, hadi’a moral no efisiénsia jerál ofisiais nian, ... saida mak tama, no saida mak sai

Geração de dados importantes

Outro benefício do ASYCUDA World é a geração de dados comerciais que podem ser utilizados para análises económicas a nível estatístico. Devido ao sistema de codificação harmonizada o ASYCUDA consegue recolher dados a partir de todo e cada item que entra e sai de Timor‑Leste. Estas informações são enviadas para o Gabinete de Estatística do MF que depois as processa

Governos no mundo inteiro utilizam estes dados para ajudar as suas políticas económicas. Por exemplo, um governo que pretenda promover uma indústria doméstica, como seja uma fábrica de água engarrafada, poderá avaliar a quantidade de água importada pelo país para determinar se essa indústria é ou não viável.

As empresas utilizam também estes dados para as ajudar a decidir o seu modelo empresarial. Por exemplo, uma empresa local ou estrangeira que pretenda importar alimentos em Timor‑Leste poderá verificar quanto de um determinado produto já está a ser importado no país.

A existência de procedimentos simples, modernos e transparentes melhora o controlo fronteiriço e o combate a situações de fraude, com reflexos a nível do aumento das

receitas cobradas.

Facilitação do comércio entre Timor-Leste e outras nações

A adoção de práticas e procedimentos aduaneiros simples, eficientes e uniformes cria um ambiente comercial previsível e seguro e promove o cumprimento por parte dos comerciantes.

Combate ao tráfico ilegal e a outras atividades ilegais

Sendo uma autoridade que tem o controlo das fronteiras encarregue sobretudo de lidar com a movimentação de bens, pessoas e meios de transporte, as Alfândegas estão em posição ideal para garantir a segurança do comércio internacional, promovendo assim a prosperidade económica e o desenvolvimento social.

As Alfândegas podem fomentar esforços para combater atividades fraudulentas e criminosas por via da melhoria dos métodos e práticas de controlo, através de formação, gestão de uma rede de gabinetes regionais de ligação de informações, desenvolvimento de ferramentas seguras de comunicação para troca de informações, preparação de análises sobre tendências a nível de contrabando e facilitação de operações no terreno e na fronteira.

A existência de procedimentos aduaneiros é muito importante para as empresas estrangeiras aquando da sua avaliação de potenciais oportunidades de investimento

nos países.

O QUE CONSEGUIRÃO AS REFORMAS ADUANEIRAS?• Reduzir os tempos de espera de mercadorias em trânsito, de libertações e de desembaraço

• Reduzir o custo das transações para os comerciantes

• Melhorar a cobrança de impostos e a eficácia dos controlos fronteiriços

• Criar um clima regulador mais transparente e eficaz para os investidores

• Seguir normas internacionais para facilitar o comércio transfronteiriço

• Ajudar o desenvolvimento através de desembaraços aduaneiros céleres e previsíveis por meio do comércio eletrónico

• Melhorar a eficiência, moral e integridade da autoridade aduaneira

• Melhorar as relações entre a autoridade aduaneira e outras e a comunidade empresarial

• Encorajar um melhor funcionamento de agências públicas e criar uma base fiável para a implementação da política governamental

Page 15: AUTORIDADE ADUANEIRA - mof.gov.tl · PDF filehetan kobransa / halibur reseita ne’ebé aas, hadi’a moral no efisiénsia jerál ofisiais nian, ... saida mak tama, no saida mak sai

ONDE POSSO ENCONTRAR MAIS INFORMAÇÕES SOBRE AS ALFÂNDEGAS?A CRF produziu diversos produtos para ajudar o particular a saber qual é o papel das Alfândegas e a saber como importar ou exportar os seus bens. O particular poderá assim:

• Dirigir‑se a um posto de atendimento aduaneiro, onde os funcionários aduaneiros providenciarão informações sobre como importar e exportar bens.

• Visitar o sítio eletrónico das Alfândegas em www.customs.gov.tl As informações constantes do sítio eletrónico são atualizadas regularmente e incluem formulários prontamente acessíveis e orientações claras relativamente a procedimentos de importação e exportação.

• Ler sobre as Alfândegas em panfletos informativos tal como este. Os panfletos estão disponíveis no serviços das Alfândegas, centros de serviços, universidades, escolas secundárias e gabinetes municipais.

PO

RTU

GU

ÊS

Page 16: AUTORIDADE ADUANEIRA - mof.gov.tl · PDF filehetan kobransa / halibur reseita ne’ebé aas, hadi’a moral no efisiénsia jerál ofisiais nian, ... saida mak tama, no saida mak sai

QUAL É O PAPEL DA COMISSÃO DE REFORMA FISCAL?A Comissão de Reforma Fiscal (CRF) é um órgão técnico estabelecido pelo VI Governo Constitucional de Timor‑Leste mediante a Resolução N.º 26/2015, com a finalidade de avaliar todas as formas de receitas atuais e futuras.

A reforma da administração aduaneira é uma das três áreas prioritárias da CRF, a qual vem a trabalhar com a atual Autoridade Aduaneira no sentido de guiar e implementar as reformas. Até aqui este trabalho já incluiu:

• elaboração do novo Código Aduaneiro

• elaboração da nova Lei Orgânica da Autoridade Aduaneira

• elaboração da Pauta Aduaneira de Timor‑Leste

• elaboração da resolução da Declaração de Arusha Revista

• prestação de apoio técnico com vista à implementação das reformas aduaneiras

• introdução de sistemas informáticos

• implementação da Janela Única das Alfândegas

• apoio à formação de recursos humanos

Page 17: AUTORIDADE ADUANEIRA - mof.gov.tl · PDF filehetan kobransa / halibur reseita ne’ebé aas, hadi’a moral no efisiénsia jerál ofisiais nian, ... saida mak tama, no saida mak sai

THE NEW CUSTOMS AUTHORITY OF TIMOR‑LESTETimor‑Leste has a new Customs Authority. The new Authority will implement major reforms guided by the Fiscal Reform Commission.

WHY IS CUSTOMS SO IMPORTANT?Customs is the way that a government controls the movement of people, goods, vehicles, ships and aircraft into, and out of, its country. It is an important source of revenue and helps to secure a nation’s borders. Its four main roles are:

1 To collect taxes on goods coming into a country.

2 To control the flow of goods, including animals, vehicles (cars, boats, airplanes and helicopters) personal effects, and hazardous items, into and out of a country.

3 To prevent illegal goods from being brought in.

4 To collect important data on trade for the government.

WHY DOES CUSTOMS IN TIMOR‑LESTE NEED TO REFORM?More than a decade after Independence, Timor‑Leste is a growing, middle‑income country and needs to have modern and efficient systems to support this growth.

The border of Timor‑Leste also faces a number of emerging challenges. There are more people coming from different countries to visit Timor‑Leste, whether as tourists, for employment, or for business. People may not be aware of the rules for importing goods into Timor‑Leste or they may come from countries that are source countries for illegal drugs. All this has to be monitored by Customs.

Another border challenge is the greater range of products which are coming into the country. All these products must meet changing national standards across food safety, agriculture, chemicals (including pesticides and fertilizers), medicines and livestock. These standards are to protect Timorese flora and fauna and to protect Timorese people.

One final challenge is the increase of new investment in Timor‑Leste which increases the volume of trade. The growing business community will expect more efficiency from Customs.

EN

GLI

SH

The role of Customs in Timor-LesteCUSTOMS AUTHORITY

Page 18: AUTORIDADE ADUANEIRA - mof.gov.tl · PDF filehetan kobransa / halibur reseita ne’ebé aas, hadi’a moral no efisiénsia jerál ofisiais nian, ... saida mak tama, no saida mak sai

As we can see, the current Customs administration faces many challenges. It is currently ill‑equipped to handle growing trade and must be reformed to help the country meet the demands of its growing population and economy and to help facilitate trade with regional partners.

Over the next three years, the cargo control areas of the new Customs Authority will be revised and improved in order to:

• help the government collect revenue in a fair and transparent way

• stop major losses in revenue caused by inefficiency

• attract investment in Timor by making it easier for businesses to import and export goods

• facilitate regional and international trade

Experience shows that countries that have successfully simplified and modernized trade procedures have increased overall trade flows, enjoyed higher revenue collection, improved overall morale and efficiency of their Customs officials

and created incentives for increased foreign direct investment.

HOW IS CUSTOMS BEING REFORMED?The administration of imports and exports is being simplified and standardized to global practice. The reforms will accomplish this in three ways.

1 Updating customs lawsThe Customs Code provides a legal basis for customs activities and the requirements that the private sector need to comply with. The original code was from 2004 and has now been updated to allow the reforms to be implemented.

The Code will facilitate all the electronic lodgments that aren’t currently in the old laws, such as accepting electronic signatures. In this way, the new code will facilitate electronic commerce, and ultimately economic development.

Increasing transparency in Customs

The new Code will make it clear what Customs enforcement powers are as well as clarifying what they are allowed and not allowed to do. Importers and exporters will also have the right to a formal appeals process.

Customs will publish, when possible, changes to the legislation to allow the private and public sectors the opportunity to comment on the proposed changes before they are formalized.

Providing clear and accurate information

The Code makes it clearer what information importers and exporter need, including records that they have to keep for auditing purposes. Under the new system, Customs is required by law to maintain an enquiry point (a place where any importer or exporter can get advice) free of charge.

2 Introducing international coding for all goodsSince 2015, the Customs administration has developed the first Timor‑Leste harmonized tariff which means that all goods coming in or going out of a country are given a standardized number. This allows Customs to identify goods without having to physically inspect them.

Because there is so much movement of goods across the world, the World Customs Organisation developed a system of classification that would give all goods the same code. For example, a car being imported into China would have the same code as a car being imported into Timor‑Leste. When all goods have the same code, this is called a harmonized system. With this system, the government of Timor‑Leste can know exactly what is coming in, and going out, of the country.

Under the new Customs Code, Customs must maintain and publish the harmonized tariff. This means that the codes must be available for anyone to see and also the codes need to be regularly updated for any new additions or other changes.

Page 19: AUTORIDADE ADUANEIRA - mof.gov.tl · PDF filehetan kobransa / halibur reseita ne’ebé aas, hadi’a moral no efisiénsia jerál ofisiais nian, ... saida mak tama, no saida mak sai

A harmonized means that all products are identified by the same code all over the world and facilitates the faster movement of goods across international borders.

3 Upgraded IT systemsThe reforms significantly upgrade the current IT system, ASYCUDA, which facilitates the process of importing and exporting goods as well as strengthening the integrity of customs.

ASYCUDA stands for Automated SYstem for CUstoms DAta. It is a computerised customs management system which covers most foreign trade procedures. ASYCUDA handles manifests and customs declarations, accounting procedures, transit and suspense procedures.

The new version to be implemented is ASYCUDA World.

Developing company profiles (Customs Risk management and Selectivity)

Right now in Timor, every container is checked by customs. This slows down the ability of the customs to process the goods and creates much cost for the importer. These costs are then passed to the consumer which is why many goods cost more than they should.

Customs will use ASYCUDA World Risk management functions to help determine which containers should be checked, or if a good is legal or illegal, or if an importer/broker needs to have further checks before being allowed to bring in goods. This is an modern practice of analysing and measuring the level of compliance. It means Containers which are suspicious, or importers who don’t comply with the regulations will be targeted.

Every step in the process to import goods, from declaring to processing to collecting revenue, will be performed electronically

HOW DOES CUSTOMS REFORMS BENEFIT BUSINESS?Allowing for faster clearance of goods and saving money

At the moment, many foreign companies who want to do business in Timor‑Leste may be reluctant because of the additional costs they must pay when their goods are delayed at customs.

From the time that the ships bearing the containers arrive at the harbor, it takes on average 15 days before the container is delivered to the importer’s premises; the global average is three days.

Delays at customs account for an average of eight days. The new systems will reduce this time to just 12 – 36 hours for compliant cargo. Non‑compliant cargo, cargo which has not been declared property or is marked as suspicious in the profiles, will undergo further investigation.

EN

GLI

SH

Page 20: AUTORIDADE ADUANEIRA - mof.gov.tl · PDF filehetan kobransa / halibur reseita ne’ebé aas, hadi’a moral no efisiénsia jerál ofisiais nian, ... saida mak tama, no saida mak sai

Reducing the time at customs will greatly help importers by:

• Reducing the days they have to pay port storage costs

• Allowing goods to be available for sale (recoup of costs) earlier

• Easing congestion in the port

• Minimising unnecessary interventions by customs officers thereby reducing extra fees for importers

Generating important trade statistics

National and international companies rely on published trade statistics for their business planning, business investments and business performance decision making.

Part of the function of Customs is to generate important and timely import and export data. This data is sent to the Bureau of Statistics which analyses the information and publishes the results.

The harmonized system that has been developed specifically for Timor‑Leste will generate more relevant information for national and international businesses. And because the harmonized system is aligned to ASEAN, businesses can easily compare data from Timor‑Leste to data from all other ASEAN countries. This is incredibly useful information for businesses and will help attract more investment to Timor‑Leste.

New systems will attract investment by saving money for businesses

HOW DOES CUSTOMS REFORMS HELP ECONOMIC DEVELOPMENT?Helping government collect revenue

It has been proven around the world that simple, modern and transparent procedures enhance border control and fraud prevention, and lead to higher revenue intakes. This is particularly important for countries such as Timor‑Leste, which depend on customs duties as an important contribution to their national budget.

Generating important data

One other benefit of ASYCUDA World is that it generates trade data that can be used for statistical economic analysis. Because of the harmonized coding system, ASYCUDA is able to collect date from every single item coming in and going out of Timor. This information is kept at the Bureau of Statistics.

Government’s around the world use this data to help inform their economic policy. For example, if they wanted to promote home‑grown industries, such as developing water bottle factories, it would be able to assess if this was a viable industry by knowing how much water was currently being imported into the country.

Businesses also use this data to help them decide their business model. For example, if a local or foreign business wanted to import food into Timor, they could check how much of a particular product was already being imported into the country.

Simple, modern and transparent procedures enhance border control and fraud prevention, and lead to higher revenue intakes.

Facilitating trade between Timor-Leste and other nations

Adopting simple, efficient and standard customs procedures and practices creates a predictable and safe trading environment and promotes good behavior (compliance) from traders.

Combating illegal trafficking and other illegal activities

As a frontline border agency dealing primarily with the cross‑border movement of goods, people and means of transport, Customs is best placed to ensure the security of international trade, thereby promoting national economic prosperity and social development.

Page 21: AUTORIDADE ADUANEIRA - mof.gov.tl · PDF filehetan kobransa / halibur reseita ne’ebé aas, hadi’a moral no efisiénsia jerál ofisiais nian, ... saida mak tama, no saida mak sai

Customs can bolster efforts to combat fraudulent and criminal activities by improving enforcement methods and practices through training, managing a global network of regional intelligence liaison offices, developing secure communication tools for the exchange of information, preparing analyses of smuggling trends, and facilitating field and border enforcement operations.

Predictable customs procedures are key elements for foreign business when evaluating potential investment opportunities.

WHAT WILL CUSTOMS REFORMS ACHIEVE?• Shorten waiting time for goods in transit, customs release and clearance

• Reduced cost of transactions for traders

• Improve revenue collection and effectiveness of border controls

• Create a more transparent and efficient regulatory climate for investors

• Follow international standards to facilitate cross‑border trade

• Help development by creating swift and predicable customs clearance through electronic commerce

• Improve the efficiency, morale and integrity of customs agencies

• Improve relations between authorities in border control related activities and the business community

• Encourage better functioning of public agencies, and create reliable basis for implementing government policy

EN

GLI

SH

Page 22: AUTORIDADE ADUANEIRA - mof.gov.tl · PDF filehetan kobransa / halibur reseita ne’ebé aas, hadi’a moral no efisiénsia jerál ofisiais nian, ... saida mak tama, no saida mak sai

HOW CAN I FIND OUT MORE INFORMATION ABOUT THE CUSTOMS?The FRC has produced a range of products to help you understand Customs and how to import or export your goods. You can:

• Visit the customs office. Customs officials will provide technical advice on how to import and export goods.

• Visit the Customs website on www.customs.gov.tl Information on the website is updated regularly and includes readily accessible forms, clear guidelines on import and export procedures.

• Read about the Customs in information brochures, like the one you are reading now. The brochures are available at the Customs office, service centers, universities and high schools and through municipal offices.

Page 23: AUTORIDADE ADUANEIRA - mof.gov.tl · PDF filehetan kobransa / halibur reseita ne’ebé aas, hadi’a moral no efisiénsia jerál ofisiais nian, ... saida mak tama, no saida mak sai

WHAT IS THE ROLE OF THE FISCAL REFORM COMMISSION?The Fiscal Reform Commission (FRC) is a technical body established by the Sixth Constitutional Government of Timor‑Leste, Resolution N.o 26/2015, and mandated with assessing all current and new forms of revenue.

Reforming Customs administration is one of the three key priority areas of the FRC who has worked with the current Customs Authority to guide and implement the reforms. This has meant:

• drafting the updated Customs Code

• drafting the new Organic Law of the Customs Authority

• drafting the Tariff of Timor‑Leste

• drafting the Revised Arusha Declaration Resolution on anti‑corruption

• providing technical support to implement the Customs reforms

• introducing IT systems

• implementing the National Single Window

• supporting human resources training

EN

GLI

SH

Page 24: AUTORIDADE ADUANEIRA - mof.gov.tl · PDF filehetan kobransa / halibur reseita ne’ebé aas, hadi’a moral no efisiénsia jerál ofisiais nian, ... saida mak tama, no saida mak sai

AUTORIDADE TRIBUTÁRIA

KOMISAUN REFORMA FISKÁL

AUTORIDADE ADUANEIRA

TAXAS NO ENKARGUS

www.customs.gov.tl