L A Y U N I N1. Natutukoy ang sanhi at epekto ng climate Change.2. Nakagagawa ng plano upang tugunan ang hamongdala ng climate change.3. Natataya ang kalagayang pangkapaligiran ngPilipinas batay sa epekto at pagtugon sa mga hamongpangkapaligiran.

Climate change

- is a statistically significant variation in either the mean state of the climate or in its, variability, persisting for an extended period (typically decades or longer). It may be due to natural internal processes or external forcing, or to persistent anthropogenic changes in the composition of atmosphere or in land use.”

Climate Change

Pilipinas - pang-apat sasampung bansa na pinaka-

naapektuhan ng Climate Change (Global Climate Risk Index (Sönke,

Eckstein, Dorsch, & Fischer, 2015)

DAHILAN

- mas lumalakas, dumadalas, at nagiging unpredictable ang

pagkakaroon ng mga natural nakalamidad tulad ng bagyo,

pagbaha, at malalakas na ulan

- isang natural na pangyayari o kaya aymaaari ding napabibilis o napapalala dulotng gawin ng tao. Isa sa sinasabing dahilannito ay ang patuloy na pag-init ng daigdig oglobal warming dahil sa mataas na antas ngkonsentrasyon ng carbon dioxide na naiiponsa atmosphere. Nanggagaling ito mula sausok ng pabrika, mga iba’t ibang industriya,at pagsusunog ng mga kagubatan.

Climate change

SANHI NG CLIMATE CHANGE

• suliranin sa solid waste,

• deforestation,

• water pollution

• air pollution

The Long-Term Climate Risk Index (CRI): the 10 countries most affected from 1995 to 2014

(annual averages)

Sanggunian: Global Climate Risk Index (Sönke et al., 2015

EPEKTO

- madalas at matagalang kaso ng El Niño at La Niña,

- pagkakaroon ng malalakas na bagyo,

- -malawakang pagbaha,

- pagguho ng lupa,

- tagtuyot, at

- forest fires

Domingo at mga kasama (2008),

Talahanayan 1.2 – Destructive typhoons of more than 1 B PhP annual total damage

- nagkakaroon din ng suliranin sa karagatandahil sa tinatawag na coral bleaching napumapatay sa mga coral reef na siyangtahanan ng mga isda at iba pang lamangdagat,

- nagdudulot din ito ng pagbaba sa bilang ngnahuhuling mga isda at pagkawala(extinction) ng ilang mga species

EPEKTO

- pinangangambahan din na malubogsa tubig ang ilang mabababang lugarsa Pilipinas dahil sa patuloy na pagtaasng sea level bunga ng pagkatunaw ngmga iceberg sa Antartic

EPEKTO

- ang panganib sa food security dahilpangunahing napipinsala ng malalakas nabagyo ang sektor ng agrikultura.

- lumiliit ang produksiyon ng sektor ngagrikultura dahil sa pagkasira ng mgakalsda, bodega, mga kagamitan sapagtatanim at pag-aani, irigasyon, pagkawasak ng mga palaisdaan, at pagkamatay ng mga magsasaka at mangingisda

EPEKTO

- mataas na bilang ng mga nagigingbiktima ng sakit tulad ng dengue, malaria, cholera dahil sa pabago-bagong panahon at matinding init.

EPEKTO

- napipilitang lumikas sinira ng malakasna bagyo ang kanilang mga tahanan o kaya ay natabunan ng lupa dahil salandslide, samantalang ang iba namanay kinain ng dagat ang dating lupa nakinatatayuan ng kanilang mga tahanan

EPEKTO

Pumili ng isang suliraning pangkapaligiran. Gumawang environmental issue map sa pamamagitan ngpaggawa sa sumusunod:

a. sanhi – suriin kung ito ba ay gawa ng tao o natural na pangyayari

b. epekto – suriin ang epekto sa iba’t ibang aspektong pamumuhay

c. kaugnayan – suriin ang kaugnayan nito sa mga suliraning nararanasan sa iba pang likas na yaman

d. tunguhin – suriin ang maaaring maging epektokung magpapatuloy ang nararanasang suliraningpangkapaligiran

GAWAIN 8. ENVIRONMENTAL ISSUE MAP

Pamprosesong mga Tanong:

1. Ano ang kongklusyon na iyong mabubuo tungkolsa epekto ng mga suliraning pangkapaligiran?

2. Ang suliraning pangkapaligiran ba na atingnararanasan ay may kaugnayan sa isa’t isa? Patunayan.

3. Kung magpapatuloy ang mga suliranin at hamongpangkapaligiran na ito, sino ang pangunahingmaapektuhan? Bakit?

4. Paano mabisang masosolusyunan ang mganabanggit na suliranin at hamong pangkapaligiran?