Actium Jaarverslag 2014

1

jaarverslagactium2014

“ Huurders waarbij ongeveer 44 procent van het inkomen opgaat aan woonlasten lopen de kans deze niet meer te kunnen betalen. Reden voor ons om voor 2015 ons huurprijsbeleid en toewijzings beleid onder de loep te nemen.”

Postbus 500, 9400 AM Assen

Actium

“ Door groot onderhoud borgen we de kwaliteit

van onze voorraad betaal bare huur woningen.

Dit doen we zonder huurverhoging

voor de huidige bewoner.”

Postbus 500, 9400 AM AssenActium

“ We betrekken belanghebbenden, dit levert

een positieve bijdrage aan een prettige

woon- en leefomgeving, maar ook aan de

kwaliteit en acceptatie van ons beleid.”


“ Huurdersplatform MEVM zit bij ons aan

tafel bij het maken van beleidskeuzes.

Hiermee hebben we de invloed van het

huurdersplatform structureel vergroot.”

Postbus 500, 9400 AM AssenActium “ In 2014 behaalden we onze verkoop-

doelstelling met de verkoop van 83 bestaande

woningen. Deze inkomsten investeren we in

ons bestaand bezit.”


Actium

“ In 2014 sloten we 1272 huurovereenkomsten

en verhuurden we 96,5 procent van onze

woningen aan de doelgroep.”


Actium

“ Op een enkele woning na hebben al onze woningen een huur onder de huurtoeslaggrens.”


Actium

“ We willen dat al onze woningen in 2020

gemiddeld energielabel B hebben. We

berekenen voor de zittende huurder geen

huurverhoging voor isolerende maatregelen en

het plaatsen van zonnepanelen. Zo dragen we

bij aan betaalbaar en goed wonen.”


“ Begin 2014 kregen we van KWH voor het jaar 2013 de eerste prijs voor meest klantgerichte corporatie groter dan 10.000 woningen.”


Actium

“ In 2014 startten we met een klantonderzoek

om onze klanten nog beter te leren kennen en

de klanttevredenheid verder te versterken.”

Postbus 500, 9400 AM AssenActium“ In 2014 leverden we 74 nieuwe sociale huurwoningen op.”


Actium“ We weten dat het energieverbruik de

grootste kostenpost is van een gemiddeld

huishouden. Bij nieuwbouw streven we

naar een EPC van 0,0. Ook brengen we

lage temperatuur verwarming aan in al

onze nieuwbouw. Zo dragen we bij aan

betaalbaar en comfortabel wonen.”


Actium

“ In 2014 onderzochten we de omvang en aard van de instroom van woningzoeken den door de scheiding van wonen en zorg. Ook maakten we met zorgpartijen afspraken over de transformatie en verkoop van ons zorgvastgoed. Dit maakt onderdeel uit van onze zorgstrategie.”


Actium“ Onder de naam Mijn Buurt Assen

werken we gebiedsgericht samen

door sociale en ruimtelijke opgaven

met elkaar te combineren. Zo

verbeteren we leefbaarheid. In 2014

behaalden we al mooie resultaten.”


Actium

“ Dankzij de ontwikkeling van ons leefbaarheids programma Nieuwe

Stijl kunnen we budget en capaciteit

straks heel gericht inzetten.”


Actium

“ In 2014 gaven we ruim 22 miljoen uit

aan planmatig onder houd. We pakten

1.900 woningen aan, waarvan we 1.200

verduurzaamden.”


“ In overleg met ons huurdersplatform

MEVM hebben we de wettelijke ruimte voor

huurverhoging met het oog op betaalbaarheid

niet volledig benut.”


jaarverslagactium2014

“ We hebben grote stappen gezet in het

ver beteren van onze interne sturing en

beheersing. Onder andere door het invoeren

van de P&C-cyclus en het werken we met een

dashboard. Hiermee sturen we op het behalen

van de doelen zoals vastgesteld in onze

begroting.”

Postbus 500, 9400 AM AssenActium“ In 2014 startten we met risico management. We monitoren op vijf risicogebieden: overheids ingrijpen, regel geving, rente lasten, aard van het bezit en interne organisatie.”


Actium

“ Op 17 maart 2014 betrokken we ons nieuwe

kantoor aan de Portugallaan in Assen. We

verwachten met onze nieuwe huisvesting drie

tot vier ton per jaar te besparen.”

Postbus 500, 9400 AM AssenActium“ Met ons ICT-omvormingsprogramma Nieuw Online Actium werken we aan een vernieuwende ICT-applicatiearchitectuur die onder andere plaatsen tijdongebonden dienstverlening mogelijk maakt.”


Actium

“ We reorganiseerden met als doel een financieel solide en toekomstbestendige woningcorporatie. Een corporatie die betaalbaar en goed wonen voor onze klanten mogelijk maakt, nu en in de toekomst. Op 1 oktober 2014 stond onze organisatie in

haar nieuwe vorm.”


Actium

4

INHOUDSOPGAVE

1. Voorwoord 6

2. KwaliteitVanwonen 9

2.1. Dewoningmarktin2014 10

2.2. Strategischvoorraadbeleid2014 12

2.3. Woonbeleid,woonplannenenprestatieafsprakenmetgemeenten 14

2.4. Matching 15

2.5. Buitenlandseactiviteiten 16

2.6. WonenenZorg 16

3. leefbarewijKenenbuurten 18

3.1. Samenwerkingmetbewonersennetwerkpartners 19

3.2. LeefbaarheidsprogrammaNieuweStijl 24

3.3. Socialeproblematiekenoverlast 24

3.4. Convenanten 25

3.5. Sponsoring 25

4. betreKKenVanhuurders,woningzoeKendenenandere

belanghebbenden 26

4.1. Huurdersenwoningzoekenden 27

4.2. Informatievoorzieninghuurdersenwoningzoekenden 28

4.3. Beleidsbeïnvloedingdoorbelanghebbenden 29

5. KlantteVredenheid 30

5.1. Klachten/uitingenvanontevredenheid 31

5.2. Complimenten 31

5.3. Klanttevredenheid 31

5.4. Klantonderzoek 32

5.5. Geschillen 33

5.6. Huurcommissie 33

6. realiserenVanwoningen 34

6.1. Projecten 35

6.2. Projectenopgebiedvanwonenenzorg 37

6.3. Energieprestatienieuwbouw 38

7. Verhuren,VerKopenenmutaties 39

7.1. Woningzoekenden 40

7.2. Verhuurvanwoningen 41

7.3. Huurprijsbeleid 43

7.4. Huurincasso 44

7.5. Verkoopvanhuurwoningen 45

7.6. Kernvoorraadpergemeente 47

7.7. VvE-beheer 48

5

8. onderhoudenVanwoningen 51

8.1. Demeerjarenonderhoudsbegroting(MJOB) 52

8.2. Onderhoudskosten 52

8.3. Planmatigonderhoud 52

8.4. Voorbereidingenergieconvenant 53

9. financieelbeleid 54

9.1. Algemeen 55

9.2. Financiëlekengetallen 56

9.3. Waardeontwikkelingvastgoedenvermogen 58

9.4. Kasstromen2014 59

9.5. Internesturingenrisico’s 60

9.6. Financiering 66

9.7. Renterisicobeheer 68

9.8. Meerjarenperspectief 70

9.9. Verbindingen-DingspelAssenBV 71

9.10. Onbebouwdegronden 72

10. interneorganisatie 73

10.1. Organisatieontwikkeling 74

10.2. Personeel 75

10.3. Huisvesting 78

10.4. Informatiseringenautomatisering 79

11. bestuursVerKlaring 80

12. VerslagVanderaadVancommissarissen 82

13. VerslagVandeondernemingsraad 90

14. jaarreKening 93

14.1. Balans 94

14.2. Winst-enVerliesrekening 95

14.3. KasstroommodelActium(overzichtkasstromendirectemethode) 96

14.4. Waarderingsgrondslagen 97

accountantsVerKlaring 115

voorwoord

HOOFDSTUK 1

7

Hetjaar2014stondvooronsvooreenbelangrijkdeelinhetteken

vandeorganisatieontwikkelingendebijbehorendebezuinigings-

opgave.Onzekerntakenverlorenwehierbijechternietuithetoog.

Ook de veranderende woningmarkt stelde ons voor uitdagende

keuzes.Daarnaastwerktenweaanhetversterkenvanonzeklant-

tevredenheid,hetstimulerenvanparticipatieende inzetvande

eigenkrachtvanbewonersbijleefbaarheid.

2014waseenjaarwaarinwewederommetveelinzetenplezier

werktenaanonzeopgavedieisvertaaldinonzemissie:

Betaalbaarengoedwonenvooronzeklanten,indestadenophet

platteland,nuenlater!

minder,beter,toekomstbestendiger

Minder,beter,toekomstbestendigerishetcredovanonsstrate-

gischondernemingsplan2013-2017.Omditwaartemakenkeken

enkijkenweookkritischnaaronszelf.Ditjaarronddenweonze

reorganisatieafenkrompenwemet25 fte.Voordeorganisatie

was dit ingrijpend. Ook op andere uitgaven konden we bezuini-

gen. In totaal realiserenweeenbesparing van tweemiljoenop

de bedrijfslasten. Deze besparing is in 2016 gerealiseerd. Door

daarnaastkritischtekijkennaaronzeprojectenportefeuilleenhet

vergrotenvanonzeverkoopvijvercreërenweweerwatfinanciële

ruimteomintezettenvoordebetaalbaarheidenduurzaamheid

vanonzewoningen.

opontdekkingsreis

Wehebbenookaandachtvooronzeeigenontwikkeling. In2014

introduceerden we het thema ‘Op ontdekkingsreis’. Binnen dit

themawerkenwedekomendetijdaan(persoonlijk)leiderschap,

verantwoordelijkheidgevenennemenenklantgerichtheid.Samen

ontdekkenenlerenwewathetbestewerktengoedbijonspast.

onzeklantennogbeterlerenkennen

Deklantisenblijftonsvertrekpuntalshetomstrategischekeuzes

gaat. In2014starttenwemeteengrootklantwensenonderzoek.

Waardoenwehetgoed,waarkanheteffectieverenefficiënter,wat

verwachtdeklantvanons?Deinzichtenuitditonderzoekhelpen

onsonzeklantennogbetertelerenkennenendejuistekeuzes

temakenvooronzewoningvoorraaden inonzedienstverlening.

Daarnaastzettenwenogmeerinophetbetrekkenvanbewoners

bijdetotstandkomingvanbeleidenhetbetrekkenvanbewoners

inbuurtenenwijken.

betaalbaarenduurzaamwonen

Hetwoonlastenonderzoek,datwededensamenmetvijfandere

regionale corporaties, bevestigde dat een grote groep van onze

bewonerseenhogerbetalingsrisicoloopt.Daaromishetbelang-

rijkerdanooitdatweervoorzorgendatsocialehuisvestingbereik-

baar blijft. We voelen ons verantwoordelijk voor het betaalbaar

houden van huren en gaan daarom onze huren matigen. Ook

verduurzamenweonsbezit,waarbijonzedoelstellingis:gemid-

8

deldlabelBin2020vooralonzewoningen.Zodragenwedirectbij

aanlagerewoonlastenvooronzebewoners.Weverduurzaamden

dit jaar1200woningenmetenergiebesparendemaatregelenen

zonnepanelen.Ditdedenwezonderhuurverhoging.

bedankt!

Tot slot wil ik alle medewerkers, bewoners(commissies) en

partnersbedankenvoorhunbijdrageaaneenbewogenenbijzon-

derjaar.

Heeftuvragenoveronzejaarverslagofonsondernemingsplan?

Dannodigikuvanharteuitcontactmetonsoptenemen.

ellesdost

directeur-bestuurder

1 52 43

Vraagvande

klantisleidend

Wepratenmetdeklant

endenkenniet

voordeklant.

efficiënteneffectief

Wezijnkostenbewust

enzuinigop

maatschappelijkgeld.

bevlogen

enbetrokken

Wezijntrotsopwatwe

doen,voelenonsverwant

metonzeklantenenstaan

openvoordialoog.

excellent

Westrevenaltijd

naarverbetering,zijn

betrouwbaarinwatwe

zeggenendoen.

ondernemend

Welerenvanonze

fouten,hebbenlefen

deblikvooruit!

Ons werk doen we

vanuit vijf kern-

waarden

9

kwaliteitvan wonen

HOOFDSTUK 2

10

2.1. DEWONINGMARKTIN2014De doorstroming op de woningmarkt stagneert en de vraag

naar onze producten verandert door economische, politieke

en demografische ontwikkelingen. In sommige delen van ons

werkgebiedneemtdevraagookaf.

beperktemobiliteitwoonconsumenten

De woonconsument is terughoudend door de aanhoudende

economische crisis. Onzekere arbeidsverwachtingen, dalende

huizenprijzen, hogere huren, achterblijvende inkomensgroei en

veranderende hypotheekvoorwaarden zijn redenen om niet te

(kunnen)verhuizen.

bevolkingskrimp

Demografischeprognoseslateneenlichtekrimpzienineendeel

vanonswerkgebied.Insommigekernenzienwedatdevraagnaar

huurwoningenafneemt.Vaakis indezegebiedennogwelvraag

naargoedkopekoopwoningen.Wespelenhieropindoorteverko-

pen.

Vergrijzing

De Nederlandse bevolking vergrijst. De vergrijzing bereikt naar

schattingrond2035haarpiek.Wewetendatdeverhuismobiliteit

inderegelafneemtnaarmatedebewonerouderwordt.Ditzorgt

indetoekomstvooreendrukkendeffectopdeverhuisbewegingen

envraagtomanderewoonproducten.

heffingenenhuurprijsbeleid

Delaatstejarenstegendehurenextradoordeverhuurdershef-

fingvanhetRijkendesaneringsheffingvanVestia.Hethuurprijs-

beleid(huurharmonisatieenjaarlijksehuurverhoging)maaktdat

hetaandeelgoedkopesocialehuurwoningendaaltenhetaandeel

betaalbareenduresocialehuurwoningenstijgt.

hervormingenindezorg

De afgelopen jaren heeft de Rijksoverheid gewerkt aan hervor-

mingenindezorgendaninhetbijzonderdelangdurigezorg(die

viadeAWBZwerdgeregeld).Deveranderingenzijneropgericht

mensenlangerzelfstandigthuistelatenwonen.Waarnodigmet

ondersteuning van de gemeenten (via bijvoorbeeld de WMO) of

zorgviadezorgverzekering.

“ Huurders waarbij ongeveer 44 procent van

het inkomen opgaat aan woonlasten lopen de

kans deze niet meer te kunnen betalen. Reden

voor ons om voor 2015 ons huurprijsbeleid en

toewijzings beleid onder de loep te nemen.”


Actium

11

Onderdeel van de hervormingen is het scheiden van wonen en

zorg.Hetapartfinancierenvanwonenenzorgheeftvooralconse-

quenties voor mensen met een lichtere zorgvraag, die door de

nieuweregelsextramuralezorgnodighebben.Vooronsbetekent

ditconcreetdathuurderszondertussenkomstvaneenzorgver-

lenereenhuurovereenkomstmetonssluiten.Maarookbetekent

diteenveranderendevraag,zowelkwalitatiefalskwantitatief(zie

paragraaf2.6.).

2.1.1.NIEUWEVERHURINGENENWACHTTIJDDeontwikkelingenopdewoningmarktzienweteruginhetaantal

verhuringen en de wachttijd. Het aantal nieuwe verhuringen

daaldein2014van1.485(in2013)naar1.272.Datiseendalingvan

vijftienprocent.Degemiddeldewachttijd,detijdtusseninschrij-

venenaccepterenvaneenwoning,bleefnagenoeggelijkmet2,3

jaarin2013en2,4jaarin2014.Deverschillentussendegemeen-

tenenkernenzijnechteraanzienlijk.ZowasinAssendewacht-

tijdgemiddeld2,7jaar,terwijldezeinWesterveldmet1,3jaarde

helfthiervanbedroeg.Insommigegemeentenofkernenisminder

vraagnaarsocialehuurwoningen,ofsluitdevoorraadkwalitatief

mindergoedaanopdevraag.Hierdoorzienwesteedsvakerdat

er voor sommige woningtypen op bepaalde plekken nauwelijks

wachttijdis(ziehoofdstuk7).

2.1.2.WOONLASTENONDERZOEKWewetendatdeinkomensdelaatstejarenminderhardzijngeste-

gendandehuren.Hierdoorwordteengroterdeelvanhetinkomen

besteedaandewoonlasten.Datwerdditjaarnogmaalsbevestigd

inhetwoonlastenonderzoekdatwelietenuitvoerendooradvies-

enonderzoeksbureauCompanenuitArnhem.Wededenditonder-

zoeksamenmetvijfDrentsecorporaties:Domesta,DeVolmacht,

Woonborg,WoonconceptenWoonservice.

belangrijksteconclusies

Debelangrijksteconclusieuitditrapportwasdatongeveereen

derdevanonzehuurdersdekanslooptdatzehunkostenvoorwonen

niet(meer)kunnenbetalen.Bijhengaatongeveer44procentvan

hetmaandinkomenopaandetotalewoonlasten(huur,gas,water,

elektriciteitengemeentelijkelasten).Wezieneenconcentratievan

dezeproblematiekbijdehuurders,diehuurtoeslaggerechtigdzijn.

Dezeuitkomstenzijnvooronsredenomvoor2015onshuurprijs-

beleid en toewijzingsbeleid onder de loep te nemen. De laatste

jarenwerkenwealaandeverduurzamingvanonsbezit,waardoor

onze huurders hun energieverbruik laag kunnen houden en we

het wonen betaalbaar houden. We streven ernaar dat al onze

woningenin2020gemiddeldenergielabelBhebben.

12

2.1.3.LICHTHERSTELOPDEKOOPMARKTZETDOOR

In2013zagenwevoorheteersteenlichtherstelopdekoopmarkt.

Dezetrendzettezichvoortin2014.

UitcijfersvandeNVMblijktdaterinhetvierdekwartaalvan2014

34procentmeerwoningenwerdenverkochtdaneenjaargeleden.

Ookstegendegemiddeldeverkoopprijzenlicht.Weliswaarliggen

deprijzenbijnaveertienprocent lagerdanvoordecrisis,maar

alweervijfprocenthogerdanophetdieptepunt.

Delandelijketrendopdekoopmarktwasookbijonsterugtezien.

Het aantal verkopen steeg elk kwartaal. Aan het eind van 2014

verkochtenweeenrelatiefgrootaantalwoningen.Ditheeftook

te maken met de veranderende hypotheekvoorwaarden die per

1januari2015ingingen.Zokondenkopersin2014nogprofiteren

vanderegelingmetbetrekkingtotbelastingvrijeschenking.Deze

regelingwerdper1januari2015afgeschaft.

Intotaalverkochtenwe83woningenin2014.

2.2. STRATEGISCHVOORRAADBELEID2014Deprestatiesvanonzewoningenmetenwejaarlijksmetbehulp

van Kritische Prestatie Indicatoren (KPI’s). We gebruiken de

volgendeKPI’s:

■ Verhuurbaarheid;

■ Woon-enbouwtechnischestaat;

■ Kostenniveaumutatie-enreparatieonderhoud;

■ Beleidswaarde;

■ Leefklimaat.

Op basis van deze KPI’s berekenen we een productsterkte. Dit

geeftsnelinzichtinhoeonsvastgoedpresteertenofwemaatre-

gelenmoetentreffen.

2.2.1.TRANSFORMATIEOPGAVEBijhetstrategischvoorraadbeleid(SVB)hanterenweeenbeleids-

periodevanzestienjaar.Ditkomtovereenmettweeplanperiodes

planmatigonderhoud.In2014namenweallewoningendieinde

SVB-beleidsperiode2014t/m2029uitexploitatiegaanonderde

loep.

transformatieopgaveindeperiode2014–2029

Als het wat onderhoud, wonen, verhuur en financiën betreft

verantwoordis,kiezenwevoorlevensduurverlengingenhouden

wewoningenlangerindemarkt.Bijeenslechtescoreopmeerde-

represtatie-indicatorenkiezenwevoorhandhavingofverkorting

van de levensduur. Woningen die met de normale beheermaat-

regelennietlangerinstandtehoudenzijn,makenonderdeeluit

vandetoekomstigetransformatieopgave.Ditleidtuiteindelijktot

sloop/vervangendenieuwbouw,grootonderhoudenrenovaties.

13

“ Door groot onderhoud borgen

we de kwaliteit van onze voorraad

betaal bare huur woningen.

Dit doen we zonder huurverhoging

voor de huidige bewoner.”

einde exploitatie Gemeente 2014-2029Assen 1.568DeWolden 66Hoogeveen 25Meppel 50Midden-Drenthe 51Noordenveld 19Ooststellingwerf 255Westerveld 168Eindtotaal 2.202

Aantalverhuureenhedenpergemeentedatindeperiode2014–2029eindeexploitatiebereiktBron:BasisdataVIM,31december2014

Wezieninvergelijkingmet2013eenlichtestijgingvanhetaantal

verhuureenhedendatindebeleidsperiodeuitexploitatiegaat.Het

gaathieromongeveertweehonderdverhuureenheden.Dithangt

samenmetdeleeftijdsopbouwvanonzevastgoedportefeuille.We

verwachtendatditaantaldekomendejarenoploopt.

besluitvorming

Op31december2014ligtin(voorlopige)besluitvormingvoor3.741

verhuureenhedenvastofwedezeverkopen,slopen,renoverenof

hiergrootonderhoudgaandoen.

Gemeente Verkoop Sloop Renovatie Groot Onderhoud EindtotaalAssen 713 293 34 1.081 2.121DeWolden 313 0 0 0 313Hoogeveen 93 6 0 0 99Meppel 18 23 0 28 69Midden-Drenthe 231 47 0 0 278Noordenveld 74 0 0 0 74Ooststellingwerf 365 10 0 171 546Westerveld 233 8 0 0 241Eindtotaal 2.040 387 34 1.280 3.741

Transformatieopgave:aantalvhe’sverkoop,sloop,renovatieengrootonderhoudpergemeente

huurvoorraad

Tenopzichtevan2013daaldehetaantalteslopenwoningenlicht.

Ditkomtomdatwe,alsditverantwoordkan,vakervoorinstand-

houding/levensduurverlenging kiezen. Hierbij spelen volkshuis-

vestelijkeargumenteneengroterol.Wevindenhetbelangrijkeen

gedegen voorraad betaalbare woningen in de markt te houden.


Actium

14

Vaakgaathethieromverouderdewoningen,dienogredelijktot

goed verhuren en waarvan de huren nog betaalbaar zijn. Deze

woningen brengen we vaak, zonder huurverhoging, met groot

onderhoudweerophetgewensteniveau.

Hetaantalwoningendatindenabijetoekomsteenrenovatie/groot

onderhoudsaanpakkrijgt,steegmetruim900woningen.Bijhet

merendeelvandezewoningengaathetomgrootonderhoud,met

alsdoellevensduurverlenging.Binnendetransformatieopdracht

betekentrenovatiedatbestaandewoningenwordenomgevormd

naar een volledig gewijzigd woonproduct voor een gewijzig-

de doelgroep, waardoor een nieuwe product/marktcombinatie

ontstaat.De transformatieopgave ishetgrootst indegemeente

Assen.

Verkoopvoorraad

Deverkoopvoorraadnamin2014metbijnadriehonderdverhuur-

eenheden (voornamelijk woningen) toe en beslaat nu 2.040

verhuureenheden.Vooral ingebiedenwaarsprake is vankrimp

worden woningen aan de verkoopvoorraad toegevoegd. In deze

gebieden verwachten we een afname in de vraag naar sociale

huurwoningenindetoekomst.

2.3. WOONBELEID,WOONPLANNENENPRESTATIEAFSPRAKENMETGEMEENTEN

We maakten prestatieafspraken met verschillende gemeenten

inonswerkgebied.Omtotnieuweprestatieafsprakentekomen,

werden woningmarktonderzoeken uitgevoerd en woonplan-

nenontwikkeld.Wevindenhetbelangrijkdatgemeenteninhun

woonplannendeimpactvandebevolkings-enhuishoudenontwik-

kelingmeenemen.Daaromzienwehieractiefoptoeenzoeken

we zelf de samenwerking met gemeenten bij het opstellen van

woonvisiesopverschillendeschaalniveaus.

Thema’sdieaandeordekomenindeprestatieafsprakendiewij

metdegemeenteninonswerkgebiedmakenzijn:

■ deontwikkelingvandewoningvoorraad;

■ dewoonruimteverdeling,wonen;

■ welzijnenzorg;

■ leefbaarheid;

■ bewonersparticipatie;

■ energieenduurzaamheid;

■ huisvestingvanbijzonderedoelgroepen.

Overzichtpergemeentevanwoonplannenenprestatieafsprakenperultimo2014

Gemeente Woonvisie

opgesteld in

Prestatieafspraken over

periode

Assen 2010 2010-2020

Hoogeveen 2011 2008-2014

Meppel Inontwikkeling Geen

Midden-Drenthe 2012 2014-2017

Noordenveld 2005 2009-2014

Ooststellingwerf 2011 2012-2015

Westerveld 2011 Verlopenin2012

DeWolden 2011 Verlopenin2013

15

gemeenteassen

De woonvisie van en de prestatieafspraken met de gemeente

Assenzijn,doordeeconomischecrisisendaarmeeveranderde

woningmarkt,toeaaneenactualisatie. In2014voerdenwevoor

denieuwewoonvisieennieuweprestatieafsprakeneenwoning-

marktonderzoekuit.Begin2015verwachtenwedeonderzoeks-

resultaten.Deze resultaten vormendebasis voorde in2015 te

ontwikkelenwoonvisieendenieuweprestatieafspraken.

gemeentemeppel

In2012starttenwemetdeontwikkelingvanhetwoonplanvoorde

gemeenteMeppel.Dewoonvisieisin2014nognietvastgesteld.

gemeentemidden-drenthe

In2012steldenwehetwoonplanvoordegemeenteMidden-Dren-

thevast.Hetwoonplanisdebasisvoorhetopstellenvandepresta-

tieafspraken.Begin2014gingendenieuweprestatieafsprakenna

vaststellingin.

gemeentewesterveld

DeprestatieafsprakenmetdegemeenteWesterveldverliepenal

enkelejarengeleden.In2014sprakenweafdateenexternbureau

hetprocesoppakt.

gemeentedewolden

Eind2014zijnwebegonnenmethetmakenvannieuweprestatie-

afspraken.In2015rondenwedittrajectnaarverwachtingaf.

2.4.MATCHINGIn2004isnaeenverzoekvandeministervanVROMbeslotentot

matching door collegiale financiering. We gingen matching aan

metDUWOteDelftendeStichtingStudentenhuisvestingUtrecht

(SSHU). Beide voor 5 miljoen euro en daarmee in totaal voor

10miljoeneuro.DankzijdebemiddelingvanhetWSW(Waarborg-

fondsSocialeWoningbouw)isvanafhetbegineensteunconstruc-

tiezonderbestuurlijkebelemmeringenontwikkeld.Welenenniet

10 miljoen euro (door), maar vergoeden een jaarlijkse bijdrage

in de rentelast voor tien jaar. Het contract met DUWO liep tot

1november2014.Delaatstetermijnbedroeg€ 51.530,82.

In 2014 betaalden wij voor de citycampus Max in Utrecht een

termijnvan€ 40.275aanSSHU.Ditcontract loopt tot1 januari

2017. Voor dit contract hebben wij de overeenkomst dat tien

studentenuitonswerkgebiedmetvoorrangdoorSSHUgeplaatst

wordenineenstudentenwoninginUtrecht.In2014maaktentwee

studentengebruikvandezeregeling.

16

2.5. BUITENLANDSEACTIVITEITENWij mogen binnen het kader van de ministeriële regelgeving,

maximaaldriepromillevanhetbalanstotaalbestedenaanprojec-

teninhetbuitenland.In2014hebbenwijgeenfinanciëlebijdrage

en schenkingen gedaan of garanties verleend. De directeur-

bestuurderheeftzittinginhetbestuurvanstichtingFarkas,zolang

wijnogdeelnemeninditproject.

2.6. WONENENZORGOp1januari2013werddescheidingvanwonenenzorgingevoerd.

Vanafditmomentwordenwonenenzorgapartgefinancierd.Dit

betekentdathuurderseenhuurovereenkomstafsluitenmetons,

inplaatsvanmetdezorginstellingdieophaarbeurteenovereen-

komstheeftmetdeverhuurder.

We deden in 2014 onderzoek naar de omvang en aard van de

verwachteinstroomvanwoningzoekendendoordescheidingvan

wonen en zorg. Een verdere verdiepingsslag van de resultaten

vindtplaatsin2015.

Onze samenwerkingspartners in de ouderenzorg stellen een

transitie in het vastgoed voor. Het gaat hierbij om wensen met

betrekkingtotaanpassinginhetfysiekevastgoedendetoewijzing

vanwoningenomzobeteraantesluitenbijdenieuweenveran-

derende(zorg)vraag.

2.6.1.TRANSFORMERENZORGWONINGENINSAMENWERKINGMETZORGPARTIJEN

Opgrondvandescheidingvanwonenenzorgbestaatdebehoef-

te om zorgwoningen te transformeren van onzelfstandige tot

zelfstandige woningen. Bovendien leeft de wens om de uitstra-

ling vanzorgcomplexenaan te latensluitenbij deeisen vande

toekomstigeklant.

In 2014 spraken we met zorgorganisaties over verkoop van ons

zorgvastgoedaandiezorgorganisaties,zodatzijmeteigenmidde-

“ In 2014 onderzochten we de omvang en

aard van de instroom van woningzoeken den

door de scheiding van wonen en zorg.

Ook maakten we met zorgpartijen

afspraken over de transformatie en

verkoop van ons zorgvastgoed. Dit maakt

onderdeel uit van onze zorgstrategie.”


Actium

17

leneeninvullingwillenenkunnengevenaanhuntransformatie-

behoefte.

We werken goed samen met zorgorganisaties bij verhuur van

aanleunwoningen. Deze samenwerking biedt de (toekomsti-

ge)bewonerdemogelijkheiddegewenstezorgondersteuningte

ontvangenineeneigen,passendehuurwoning.

2.6.2.WMOIn samenwerking met de afdeling WMO van gemeenten geven

we invulling aan het met voorrang extramuraal huisvesten van

woningzoekendenmeteenlichtezorgvraag.Doorhetverstrekken

vaneenmedischeurgentie isdezegroep instaatzelfstandig te

wonen ineenbeschuttewoonomgeving indenabijheid vaneen

zorgsteunpunt.

2.6.3.ExTRAMURALISERINGINDEGEESTELIJKEGEZONDHEIDSZORG

De effecten van de extramuralisering zijn ook zichtbaar in de

Geestelijke Gezondheidszorg en Maatschappelijke Opvang. Op

basisvandegewijzigdeindicatiestellingverlatencliëntennoodge-

dwongendebeschermdewoonvormenmeldenzezichvooreen

zelfstandigehuurwoningbijActium.Ditleidthelaasineentoene-

mendaantalgevallentotescalatiesindebuurt.Deleefbaarheidin

metnameeenaantalbuurteninAssenkomthiermeeextraonder

druktestaan.

Dezeescalatieszijnnadrukkelijkonderwerpvangesprek inons

overleg met zorgorganisaties en gemeenten. Het overleg met

deze samenwerkingspartners is erop gericht om deze transitie

beheersttelatenverlopen.Wewillendathetprocesvoorzowelde

bewonersalshundirectewoonomgevinggoedverloopt.Hetsprei-

denvandedezedoelgroepoveronswerkgebied isnoodzakelijk

ombepaaldebuurtenteontlasten.

leefbarewijkenen buurten

HOOFDSTUK 3

19

Wij willen graag dat onze huurders goed wonen

in een prettige woonomgeving. We zetten

ons daarom actief in voor leefbare wijken en

buurten in ons werkgebied. De behoeften en

knelpunten op het gebied van leefbaarheid

verschillen per stad, dorp, wijk en buurt. Onze

inzet is daarom altijd maatwerk. Binnen het

onderwerp leefbaarheid werken we samen

met onze netwerkpartners. Dit zijn welzijns-,

zorg-, veiligheidsorganisaties, gemeenten

en natuurlijk de bewoners zelf. Daarnaast

is het investeren in leefbaarheid ook een

noodzakelijk middel om de waarde van het

bezit vast te houden, dan wel te vergroten.

3.1. SAMENWERKINGMETBEWONERSENNETWERKPARTNERS

Hetdoelvandesamenwerkingmetdebewonersendeverschil-

lende netwerkpartners is het verbeteren van de leefkwaliteit in

eenbepaaldgebied.Ditbereikenwedoorsocialeenruimtelijke

initiatievenophetgebied van leefbaarheidgoedopelkaaraf te

stemmenofmetelkaarteverbinden.

3.1.1.ASSEN–MIJNBUURTASSENIn Assen komt de intensieve samenwerking met de bewoners

en betrokken netwerkpartners tot uiting in de gebiedsgerichte

aanpak van wijken: Mijn Buurt Assen. Mijn Buurt Assen is een

samenwerkingsverband,waarbijmedewerkersvandegemeente

enActiumsamenwerkenineenprojectorganisatie.Metgebieds-

gerichtwerkencombinerenwedesocialeenruimtelijkeopgaven.

“ Onder de naam Mijn Buurt Assen

werken we gebiedsgericht samen

door sociale en ruimtelijke opgaven

met elkaar te combineren. Zo

verbeteren we leefbaarheid. In 2014

behaalden we al mooie resultaten.”


Actium

20

Zo verbetert de leefbaarheid in een buurt of wijk. De aanpak

zorgtvoorsamenhangtussendeverschillendedomeinenenvoor

betrokkenheidendraagvlakbijdebewonersvaneenwijk.

Vanuit onze gezamenlijke visie benoemden wij samen met de

gemeenteAssenin2013‘robuustegebieden’:

■ Assen-Oost(blauweenrodedorp,Vredeveld);

■ Noorderpark(gebiedOudeMolenbuurt);

■ DeLariks(helewijk);

■ In2014werdeennieuwrobuustgebiedtoegevoegd:Stelling/

Omloopendirecteomgeving.

mijnbuurtassenvooriedereen

■ MijnBuurtAssenheeftmeernaamsbekendheidgekregendoor

deingezettepr-campagnes.Doormiddelvanhuis-aan-huis-

bladeneneenactieveinzetvansocialemedia(800nieuwe

Facebook-likersen100Twitter-volgers)bereiktenwemeer

mensenenontstondmeerinteractiemetinwoners.

■ Debekendheidnamnogmeertoedoordekerstbomenactie.

Hierdedenzeventigwijken/buurteneenmee.Zijkregeneen

‘buurt-kerstboom’,opvoorwaardedatzijeenactiviteitorgani-

seerdenwaarinbewonerselkaarkondenontmoeten.Ook

reiktenwekerstpakkettenuitaantiensuperbuurmannenen

–buurvrouwen.Zijwerdendoorhuneigenburengenomineerd,

MijnBuurtAssenmaaktedeselectie.

■ Activiteiteneninitiatievenuitderobuustegebiedenondersteu-

nenwemetberichtgevingviawebsite,socialemedia,nieuws-

brievenenanderemiddelen.

■ Desocialemarktplaatskreegsteedsmeerbekendheid.We

ziendatsocialehulpvragenenhulpaanbodviahetlandelijk

initiatiefWeHelpen.nlsteedsvakergeplaatstenaanelkaar

gekoppeldworden.

eersteresultaten

De ambitie is om de ‘robuuste gebieden’ zowel op fysiek als

sociaalvlakteverbeteren.In2013zijnnaeenanalysefasewijkvi-

siesvastgesteld.Omdevisiesterealiserensteldenwewenspro-

gramma’sopvoordelangeretermijn.Ookisperwijkeenuitvoe-

ringsprogramma voor de jaren 2014- 2017 vastgesteld. In 2014

gingenalenkeleprojectenvanstartenwerdendeeersteresul-

tatenbehaald.

lariks

■ Detweedeenderdefasevanhetschuttingenproject(intotaal

102woningen)isopgezetenafgerond.Methetplaatsenvan

schuttingenenhetopknappenvandetuinenmethulpvande

bewonersisdeaanblikvandebuurtverbeterd.Ookleerdende

bewonerselkaarkennenenondersteunen.

Metditprojectbrachtenwetegelijkertijddesocialeproblema-

tiekinbeeld.Hetbuurtteamgaathierin2015meeaandeslag.

■ HetverlichtingsplanvoordebrandgangvandeLottingestraat

betekendeeenverbeteringvandeveiligheid.

21

■ Doorhetopstellenvaneenstedenbouwkundigevisiewillenwe

dedifferentiatieendeidentiteitvandeverschillendebuurten

versterken.

■ SamenmetbewonersverbeterdenwehetRochtplein.

■ Omwoonlastenreductietebereiken,gavenwebewonersuitge-

breidvoorlichtingoverdemogelijkhedenvanenergiebesparing.

assen-oost

■ Weronddenhetonderzoek‘Achterdevoordeur’(onderzoek

naarsocialeproblematiek)af.Hetonderzoekisdebasisvoor

verdereactiesin2015voorhetbuurtteam.

■ Wetroffenvoorbereidingenvooreenimagoverbeteringscam-

pagnein2015,samenmetbewonersenondernemers.

■ Samenmetbewonersmaaktenweeenplanvoordeverbete-

ringvandewoonomgevingvanhetRozenpad.Deuitvoeringvan

ditplanloopt.

■ In2014starttenwemetbewonersoverleggenomtekomen

toteeninventarisatievanverbeterpuntenvoorHetGrijzeplein

achterhetNapoleonplein.OokLandschapsbeheerDrentheis

betrokken.

■ Metdekomstvaneenuitleenpuntvoortuingereedschap

kunnenbuurtbewonersgemakkelijkerhuntuinonderhouden.

Bewonersbeherenhetuitleenpunt.

■ SamenmetdebewonersvandeSpeenkruidflatplanttenwe

fruitbomen.Ookknaptendebewonersdeingangvanhunflat

op.Hierdoorismeerverbondenheidtussenbewonersontstaan.

22

oudemolenbuurt

■ IndeOudeMolenbuurtopendenweeenBuurtInformatie

Centrum.Gemeente,buurtteam,ISDenbewonersmaken

gebruikvanhetcentrum(uitleenpuntgereedschap,bijeenkom-

stenenactiviteitendoorbewonersgeorganiseerd).

■ OnderzoeksbureauRIGOdeedonderzoeknaardesociale

problematiek.Hieruitzijnactiesbenoemdendezewordenin

2015uitgevoerd.

■ WesteldeneenstedenbouwkundigevisieopvoordeOude

Molenbuurt.Metdezevisiedoorbrekenweheteenzijdige

karaktervandebuurtenontstaatermeerdifferentiatieinde

woningvoorraadendepubliekeruimte.Deuitvoeringvandeze

visievindtplaatsin2015.

■ Erwordt,samenmetondernemersenbewoners,onderzocht

hoewedebuurtidentiteitkunnenversterken.Zohebbenwe

onderandereeenprijsvraaguitgeschrevenvooreengoede

buurtslogan.‘DeOudeMolenbuurtisdewiekvanAssen’,werd

dewinnendeslogan.

■ OpverzoekvandebewonerswerdhetkruispuntvandeTroel-

stralaanheringerichtenverkeersveiligergemaakt.

■ AandeNansenstraatnamenbewonershetinitiatiefeenbuurt-

moestuininterichten.

stelling/omloop(complexvanwoningeninhetcentrumvan

assen)

■ SamenmetbewonersvandeStelling/Omloopmaaktenweeen

inventarisatievandeleefbaarheidsproblematiekinenrondom

hetcomplex.Daaropzijndevolgendeplannenuitgevoerd:

§ Muurtjesinenrondomhetcomplex,dieuitnodigendkunnen

zijn voor hangjongeren, zijn aangepast of verwijderd in

verbandmet(voorkomen)vanoverlast.

§ Hetplaatsenvaneengreenwall.Ditiseenmetgroenbedekte

afscheidingdiedeprivacyvandebewonersbeterborgtener

bovendienmooiuitziet.

§ De inrit van de Omloop is aangepast, het straatwerk is

verbeterd, er zijn bomen geplaatst en er is een zebrapad

aangelegd.

§ De parkeerplaats van het complex is verbeterd door het

aanbrengenvanverlichting,hetverbeterenvandeplafonds

enhetverwijderenvaneentrap.

overigegebiedenmijnbuurtassen

Ook in andere gebieden in Assen zijn we actief met Mijn Buurt

Assen.Ingediendebewonersinitiatievendoorbewonersvanwijken

buitenderobuustegebiedenzijnviaMijnBuurtAssengehonoreerd.

3.1.2.HOOGEVEENIn 2014 besloten we onze structurele bijdrage aan bewoners-

initiatiefSmederijentestoppen.Redenhiervoor isonsbeperkte

aandeelsocialehuurwoningenindezegemeente.Alseenproject

een relatie heeft met ons bezit, doen we nog wel mee. Dit is

conform de uitgangspunten voor leefbaarheidsinvesteringen in

onsondernemingsplan.

23

3.1.3.OOSTSTELLINGWERFIn 2014 is in deze gemeente de nieuwe vorm van een sociaal

wijkteamgestart,waarbijhetteamindividuelecasussenoppakt.

Wijhebbeneensignalerenderolenvoerenhieruitvoortvloeiende

activiteitenuit.

InOosterwoldehebbenweindewijkZuid-Zuidoosteenuitleen-

puntvoortuingereedschapopgezet.

3.1.4.MIDDEN-DRENTHEInMidden-Drenthewerkenorganisatiesophetgebiedvanwelzijn,

wonenenzorgsameninhetWelWoZo-overleg.Dezesamenwer-

kingkomtvoortuitdewensomzorgenwelzijnvoorouderenop

lokaalniveautebundelen.Vanapril totenmetseptember2014

heeft In voor Zorg een ketenscan uitgevoerd. De belangrijk-

steconclusievandiescan isdatdesamenwerkingssituatievan

welzijn,wonenenzorginMidden-Drenthevoldoendeperspectief

biedt voor het ontwikkelen van een effectieve ondersteunings-

structuur.

In 2014 is vervolgens een samenwerkingsovereenkomst geslo-

tentussendebetrokkenorganisatiesophetgebiedvanwelzijn,

wonenenzorg.Hetbetrefteensamenwerkingvandegemeen-

te Midden-Drenthe, Actium, Woonservice, ’t Derkshoes, Icare,

Zorggroep Drenthe, Interzorg, GGZ Drenthe, Promens Care,

WelzijnswerkMidden-Drenthe,enBEZINN.Doelisominwoners

met een hierop afgestemd aanbod van voorzieningen langer

zelfstandigthuistelatenwonen.

3.1.5.DEWOLDENIn 2014 maakten we afspraken met Welzijn (onderneming voor

zorgenwelzijn)engemeenteoverpreventieveinzetbijschulden-

problematiek.Degemeenteneemtzelfhetinitiatiefomdeschul-

denproblematiekoptelossen,bijgestaandoorvrijwilligersorgani-

saties.Wijvervulleneensignalerenderol.

“ Dankzij de ontwikkeling van ons

leefbaarheidsprogramma Nieuwe

Stijl kunnen we budget en capaciteit

straks heel gericht inzetten.”


Actium

24

3.2. LEEFBAARHEIDSPROGRAMMANIEUWESTIJLIn2014starttenwemethetontwikkelenvaneenLeefbaarheids-

programma.Deontwikkelingvanditprogrammaiséénvanonze

zevenstrategischeopgavenzoalsbenoemdinonsondernemings-

plan 2013-2017. Met dit programma willen we bijdragen aan

een effectieve en efficiënte invulling van onze maatschappelijke

opgavevoorleefbaarheid.

Onzehoofdvraagluidt:Waar zettenwewat,metwieenhoe inop

leefbaarheid?

In2014zettenwedevolgendestappen:

■ Doorkoppelingvandelandelijkescoresopleefbaarheidaan

onzegehelewoningvoorraadhebbenweinzichtinderelatie-

veleefbaarheidsscoresinonsgehelewerkgebied.Voordeze

koppelinggebruiktenwehetRIGOinstrumentLeefbaarome-

ter.Dezebarometerwerdinopdrachtvanhetministerievan

BinnenlandseZakenontwikkeld.

■ Weonderscheiddendrieniveausvanleefbaarheid:positief,

matigenslecht.

■ Metdeleefbaarheidsscoresontwikkeldenweeenkaderdat

richtinggeeftaandeverdelingvaninzetvanbudgetencapaci-

teitoverdezedrieniveaus.

■ Bijelkleefbaarheidsniveaupasteenandereinzet.Voorelk

niveauomschrevenwewelkeactiviteitenwemetwieenhoe

(rolenhoudingActium)inzetten.

Dezestappenvormendebasisvoordemanierwaaropwein2015

werkenaanleefbaarheid.

3.3. SOCIALEPROBLEMATIEKENOVERLASTDeleefbaarheidinsommigewijkenendorpenkannegatiefworden

beïnvloeddooroverlast,vaakveroorzaaktdoorsocialeproblema-

tiek.Onzemedewerkerswijkenzijneenbelangrijkeschakelinhet

optredentegenoverlast.Zijzijnaanwezigindewijkenbemiddelen

bijburenruziesofanderevormenvanoverlast.Ookkijkenzijmet

eenkritischebliknaardewoonomgevingenparticipereninlokale

netwerkenenleefbaarheidsprojecten.

openbarengeestelijkegezondheidszorg(oggz)-netwerken

Een lokaal OGGZ-netwerk is een multidisciplinair samenwer-

kingsverband van signalerende en zorgbiedende partners voor

deaanpakvanmeervoudigeprobleemsituaties.Hetdoelvaneen

OGGZ-netwerkiseenvroegtijdigesignaleringengerichteaanpak,

zodatbetrokkeneneensamenhangendpakketvanhulp,zorgen

dienstverlening ontvangen, dat bij de persoonlijke leefsituatie

past.Wijnemendeelinallegemeenteninonswerkgebiedwaar

hetOGGZ-netwerkbestaat.

Kernteamsofsocialeteams

Naast de OGGZ-netwerken werken we ook in verschillende

gemeentenmetkernteamsofsocialeteams.Dezeteamszijnop

wijk-ofkernniveaugeorganiseerd.Hierinwerkenwesamenmet

depolitie,Noordermaat(maatschappelijkwerk)engemeenteom

dewijk veiligen leefbaar tehouden.Doel ishetsignaleren van

problemenenaandachtspuntenindewijken,waarvooreenbrede

aanpaknodigis.

25

buurtbemiddeling

Buurtbemiddeling zetten we in bij conflicten tussen buren.

Onafhankelijke, onpartijdige bemiddelaars helpen buren om

zelfsamentoteenoplossingtekomen.Uitgangspuntenzijnhet

herstelvandecommunicatieen(hetontwikkelenvan)dekracht

van mensen om zelf conflicten op te lossen. Wij ondersteunen

buurtbemiddelingsprojecten in de gemeente Assen, Meppel en

Hoogeveen.Buurtbemiddeling indegemeenteHoogeveenbiedt

inmiddelsookactiefhaardienstenaaningemeenteDeWolden.

laatstekansbeleid

Om huisuitzetting te voorkomen werkten we in 2014 met het

‘laatstekans-beleid’,waarbijwebewonersnogeenlaatstekans

aanbiedenvoordaadwerkelijkeontruimingplaatsvindt.Ditgebeurt

alleenalsdehuurdervoldoetaaneenaantalvoorwaarden,zoals

hetbetalenvande lopendehuur,eengemotiveerdehoudingen

hetaccepterenvanbegeleidingindiennodig.Dehuurderkanbij

eenlaatstekansindemeestegevallenindeeigenwoningblijven

endeaangezegdeontruimingwordtnietdoorgezet.Begeleiding

wordt geboden door de Gemeentelijke Kredietbank of andere

budgetbeheerders. Daarnaast kan ook begeleiding geboden

wordenopandereterreinen,zoalsGGZ,maatschappelijkwerkof

Verslavingszorg.

hennepteelt

In alle gemeenten in ons werkgebied werken we nauw samen

met onder andere de politie om hennepteelt in huurwoningen

aantepakken.Afgelopenjaarontruimdenwedankzijdezeinten-

sievesamenwerkingvijfwoningenomdathierhennepkwekerijen

werden aangetroffen. Hierdoor is de overlast in die buurten en

wijkenverminderd.

3.4. CONVENANTENlegerdesheils

Met het Leger des Heils sloten wij een samenwerkingsover-

eenkomst. In deze overeenkomst spraken we af mensen uit de

maatschappelijkeopvangen/ofbewonersdienietdirect instaat

zijngeheelzelfstandigtewonen,tehuisvesten.

Het afgelopen jaar startten we de samenwerkingen met het

projectHousingFirst inAssen. InditprojecthuisvesthetLeger

des Heils cliënten en verzorgen zij de (woon)begeleiding. De

bewoners hebben een huurcontract met het Leger des Heils

enhebbendemogelijkheidom ineen inloopvoorzieningonder-

steuningteontvangenenelkaarteontmoeten.Dezesuccesvol-

lesamenwerking isverderuitgebreidmethetproject ‘Tienvoor

toekomst’.Vanuitditprojectwordengezinnenmetproblematisch

woongedragbegeleidengehuisvestinonswerkgebied.

3.5. SPONSORINGWebeperkenonzefinanciëlebijdragen totactiviteitendiedirect

bijdragendeleefbaarheidinonzebuurtenenwijken.Definanciële

verantwoordingvindtuindejaarrekening.

betrekkenvanhuurders, woningzoekendenenanderebelanghebbenden

HOOFDSTUK 4

27

Huurders en hun vertegenwoordigers,

gemeenten, zorgen welzijnsinstellingen

zijn belangrijke gesprekspartners voor ons

als het gaat om het bepalen van onze

maatschappelijke opgaven en de bijbehorende

inzet van vermogen. We streven naar

functionele, lange termijn relaties, om zo te

zorgen voor verankering en inbedding in de

lokale samenleving.

“ We betrekken belanghebbenden, dit

levert een positieve bijdrage aan

een prettige woon- en leefomgeving,

maar ook aan de kwaliteit en

acceptatie van ons beleid.”


Actium

4.1. HUURDERSENWONINGZOEKENDENWijwillengraagonzeklantenbetrekkenbijkeuzesdiewemaken

voorbeleid,productenendiensten.Betrokkenheidvanhuurders

leverteenpositievebijdrageaaneenprettigewoon-en leefom-

geving,maarookaandekwaliteitenacceptatievanonsbeleid.

Hiermee sluiten we ook aan bij de Overlegwet, die voorschrijft

huurderseenplektegeveninhetbeleidsproces.

4.1.1.HUURDERSPLATFORMMEVMHet huurdersplatform vertegenwoordigt de belangen van onze

huurders.WebetrekkendebestuursledenvanMEVMoporgani-

satieniveaubijonsbeleidenonzedienstverlening.Hetplatform

praatmeeenadviseertonsovertemakenbeleidskeuzes.

Wehebbenopfrequentebasiscontactmethetdagelijksbestuur

vanMEVM.In2014kwamenwijvijfkeerbijeenvooreenofficiële

vergadering.Jaarlijksterugkerendeonderwerpendiebehandeld

wordenzijn:

■ dejaarlijksehuurverhoging;

■ debegroting;

■ hetjaarverslag.

We namen MEVM dit jaar voor het eerst vroegtijdig mee in de

beleidskeuzesvoordebegrotingzoalshetstreefhuurbeleideneen

nieuwtoewijzingsbeleid.MEVMzitaantafelophetmomentdatde

plannenwordengemaakt.Hetinformerenenraadplegenvanhet

platformisnueenvastonderdeelindejaarlijkseP&C-cyclus.De

invloedvanhethuurdersplatformishierdoorstructureelvergroot.

28

In2014werdenookhetwoonlastenonderzoekenhetklantwen-

senonderzoekbesproken.HetSociaalPlanbijwijkontwikkeling,

verkoopbeleid,GebiedsgerichtwerkenAssenendenieuwepresta-

tieafsprakenMidden-Drenthestondenookopdeagenda.

4.1.2.BEWONERSORGANISATIESNaasthunbetrokkenheidbijkeuzesoporganisatieniveau,betrek-

kenweonzehuurdersookbijdeontwikkelingeninonswerkge-

bied.Wevoerenregelmatigoverlegmetbelangenorganisatiesin

enoververschillendendorpenenwijken.Ookophetniveauvan

buurtenencomplexenstemmenweregelmatigafmetbewoners-

organisaties,waarondereentwintigtalformelebewonerscommis-

sies.Intotaalonderhoudenwecontactmetruimzestigbewoners-

organisaties.In2013vondentachtigoverleggenplaats.

“ Huurdersplatform MEVM zit bij ons aan tafel bij het maken van beleidskeuzes. Hiermee hebben we de invloed van het huurdersplatform structureel vergroot.”


Actium

4.2. INFORMATIEVOORZIENINGHUURDERSENWONINGZOEKENDEN

Naast goede communicatie in georganiseerde vorm - met de

bestuursleden van het MEVM en de leden van de bewoners-

commissies–vindenwehetbelangrijkomalonzehuurdersen

woningzoekenden zo goed mogelijk te informeren. Bijvoorbeeld

overontwikkelingendiespelenenvoorzieningendiewebieden.

Hiervoor maken we gebruik van meerdere communicatiemid-

delen. Een belangrijk instrument is ons bewonersblad ‘Actium

overdeVloer’dattweekeerperjaarverschijnt. Inditmagazine

lezen huurders en woningzoekenden waar we mee bezig zijn,

of er beleidswijzigingen zijn en hoe huurders het huren bij

ons ervaren. Daarnaast maken we gebruik van foldermateri-

aal, persoonlijke mailingen, beurzen en natuurlijk onze website

www.actiumwonen.nl.

socialmedia

Ook maken we steeds meer gebruik van sociale media zoals

Facebook,TwitterenLinkedIn.Wevindenditmooiemiddelenom

ingesprektezijn,teblijvenentekomenmethuurdersenrelaties.

We‘luisteren’naarwateroveronswordtgezegd,we‘vertellen’

overonzenieuwtjesenwe‘verbinden’huurders/kopersonderling

enmetons.

■ www.twitter.com/actiumwonen(@actiumwonen)

■ www.facebook.com/ActiumWonen

■ nl.linkedin.com/company/actium-assen

http://www.actiumwonen.nl

29

4.3. BELEIDSBEïNVLOEDINGDOORBELANGHEBBENDEN

Naast huurders(vertegenwoordigers) hebben ook zakelijke

relatiesdemogelijkheidomhunvisieintebrengeneninvloeduit

teoefenenoponsbeleid.Daarvooronderhoudenwecontactenmet

gemeenten,zorg-enwelzijnspartijenencollega-corporaties.Zij

zijnbelangrijkvooronsinhetrealiserenvanonzemaatschappelijk

opgaven.Hetgesprekdatwedaaroverin2014voerden,dedenwe

opgestructureerdewijze,opdiverseniveausenmetregelmaatin

persoonlijkcontacteningroterverband.

Bijdediversegemeenteninonswerkgebiedonderhoudenwehet

contactopstrategischniveauineenregulierbestuurlijkoverleg

en op ambtelijk niveau op strategisch, tactisch en operationeel

niveau.Dethema’sdiewebesprekenzijndiversensluitenaanbij

actueleontwikkelingen.Deherzieningopdewoningwet,waarin

gemeentennaarverwachtingeenversterktepositiekrijgen,zalde

komendejarentoteenanderemaniervansamenwerkenleiden.

Bijonzezorgrelatiesstondhetthemascheidenvanwonenenzorg

in2014logischerwijshoogopdegespreksagenda.

In junivan2014nodigdenweonzebelanghebbendenuitaande

ontbijttafelbijonsopkantoor.Wepraattenhenbijovereenaantal

actueleontwikkelingenindebrancheenonzezienswijzehierop.

Zoginghetoverdeparlementaireenquête,deherzieningopde

woningwetenhetscheidenvanwonenenzorg.Dedialoogstond

centraal.

Eind2014maaktenwehernieuwdkennismetdeGemeenteraad

vanAssennadegemeenteraadsverkiezingen.Daarbijhaddenwe

hetmetelkaaroverdethema’suitonsjaarplan2015,zoalsbetaal-

baarheidenduurzaamheid.Begin2015organiserenwenogtwee

bijeenkomstenvoordeanderegemeenteradeninonswerkgebied.

klanttevredenheidHOOFDSTUK 5

31

We doen ons best om te zorgen dat onze

klanten goed en betaalbaar wonen. We

monitoren daarom de klanttevredenheid

en kijken steeds waar we onszelf kunnen

verbeteren. Dit jaar gingen we ook met een

groot klantonderzoek aan de slag om onze

klanten nog beter te leren kennen.

5.1. KLACHTEN/UITINGENVANONTEVREDENHEID

We ontvingen in 2014 138 klachten. Het aantal klachten nam

behoorlijk af ten opzichte van voorgaande jaren. Een duidelijke

verklaringhebbenwehiernietvoor.Demeesteklachtengingen

overhetonderhoudaandewoning,reparatiesenhetbeherenvan

dewoonomgeving.Uiteenanalysevandeklachtenblijktdathet

nietnakomenvanafsprakenenslechtecommunicatie/informatie

degrootsteergernisisvanonzeklanten.

5.2. COMPLIMENTENNaast klachten ontvingen wij ook complimenten. Meerdere

huurders lieten hun tevredenheid blijken door middel van een

kaartjeofeentraktatieenberichtenopsocialemedia.

5.3. KLANTTEVREDENHEIDWijvindenhetbelangrijkomtewetenhoeklantenonzedienstver-

leningervaren,daaromlatenwijcontinueonzeprocessenmeten.

Dit doet KWH, het onderzoeksbureau voor de corporatiesector,

voorons.Begin2014ontvingenwijdeeersteprijsvoorderesul-

tatenover2013voorcorporatiesgroterdan10.000woningen.Wij

zijntrotsopditresultaat!

In2014benaderdeKWHruim3.700klantenvooreenenquête.De

responswasgemiddeld28,2procent.Klantenontvangenmaximaal

tweeenquêtesperjaar.Viahetonlineklantenviziermonitorenwij

deactuelescores,zonodigsturenwebij.Alsklantenaangevenin

“ Begin 2014 kregen we van KWH

voor het jaar 2013 de eerste prijs

voor meest klantgerichte corporatie

groter dan 10.000 woningen.”


Actium

32

eenenquêteontevredentezijnovereenbepaaldonderdeelkrijgen

wijeensignaalpere-mail.Wenemendandirectcontactopmet

deklant.

Onzeambitiewasom in2014,ondankshetdoorvoerenvaneen

reorganisatie,dedienstverleningaandeklantoppeiltehouden

metgemiddeldeen7,7.In2014scorenwegemiddeldeen7,6en

wemogenonslabelweertweejaarvoeren.Delagerescorekomt

mededoordatweslechterscorenophetonderdeelontevreden-

heid.Ditheeft,naastdeeffectenvandereorganisatie,temaken

metdewijzigingvandemetingvanontevredenheid.Waarvoorheen

gekeken werd naar informatie- en communicatiemiddelen en

klantwaardering,kijktKWHnualleennognaarklantwaardering.

DeCommissieKwaliteitsverklaringen(CKV)oordeeldebovendien

datdemeetsystematiekvanhetonderdeelontevredenheiddoor

devraagstellingnietoptimaalfunctioneerde.Datneemtnietweg

datwein2015uiteraardallezeilenbijzettenomonzedienstverle-

ningoppeiltehoudenenditonderdeelteverbeteren.

5.4. KLANTONDERZOEKWestarttenin2014meteengrootschaligklantonderzoek.Hetdoel

isomonzeklantennogbetertelerenkennenentewetenwathun

wensenenbehoeftenzijn.Hetonderzoekwerdvooronsuitgevoerd

doorBlauwResearchuitRotterdam.Naastdiepte-interviewsmet

enkelehuurdersenkoperswerdenruim6.500klantenbenaderd

metdevraageenonline-enquêteintevullen.

landelijkgemiddelde

norm

Con

tact

7,6

Won

ing

zoek

en 7

,8

Nie

uwe

won

ing

7,6

Huu

r op

zegg

en 8

,1

Rep

arat

ies

7,9

Ond

erho

ud 8

,0

Ont

evre

denh

eid

6,2

Tota

al 7

,6

“ In 2014 startten we met een

klantonderzoek om onze

klanten nog beter te leren

kennen en de klanttevredenheid

verder te versterken.”


ActiumResultatenuithetKWHklantvizier2014

33

uitkomstenklantonderzoek

Deuitkomstenvanhetonderzoekgevenonsinzicht inwatonze

klantenechtbelangrijkvinden.Zowetenwewaarhetbetermoet

ofkan,waarwekunnenexcellerenenwaarwehetalgoeddoen.

Ditvertalenwenaarnieuweofaangepastedienstenenproduc-

ten.Zogevenweonsgelduitaandejuistedingenenzijnweonze

klantennogbetervandienst.Begin2015hebbenwederesultaten

ontvangenengevenweeenvervolgaandeinzichtenuithetonder-

zoek.

5.5. GESCHILLENPer1januari2014zijnweaangeslotenbijdeRegionaleGeschil-

lencommissieDrenthe.Intotaalzijnnegencorporatiesaangeslo-

tenbijdezecommissie.Dezeonafhankelijkecommissiebehan-

delt klachten van huurders die niet naar hun tevredenheid zijn

afgehandeld door de corporatie. Dit noemen we geschillen. De

commissieonderzoekthetgeschiltussendehuurderendecorpo-

ratieenadviseertoverdeafhandeling.

In2014werdenvijfgeschillengemeld.Tweegeschillenlostenwe

alsnogopzondertussenkomstvandegeschillencommissie,twee

geschillenwerdennietinbehandelinggenomenenéénmelding

leiddetoteenzitting.Dehuurderwerdnietinhetgelijkgesteld.

HetvolledigejaarverslagvandeRegionaleGeschillencommissie

Drentheistevindenoponzewebsite.

5.6. HUURCOMMISSIEIn2014werden18bezwarengemeldbijdeHuurcommissie.Zes

huurdersdiendeneenbezwaar inovergebrekenaandewoning

methet verzoek tot tijdelijkehuurverlaging.Tweeverzoeken tot

huurprijsverlaging werden afgewezen, de overige vier zijn nog

in behandeling. Vier huurders tekenden bezwaar aan tegen de

aanvangshuurprijs. In alle gevallen oordeelde de Huurcommis-

siedatdeaanvangshuurprijsnietwijzigt.Eénhuurdervroegde

Huurcommissiedeafrekeningservicekosten te toetsen. Indeze

zaakwerdenwevoorhetgrootstedeelinhetgelijkgesteld.

ZelfdiendenwijzevenzakeninbijdeHuurcommissie.Ditdeden

we inverbandmeteenbezwaartegende inkomensafhankelijke

huurverhoging.DeHuurcommissieoordeelde indezezakendat

hethuurverhogingsvoorstelredelijkis.

realiserenvanwoningen

HOOFDSTUK 6

35

6.1. PROJECTEN

6.1.1.OPGELEVERDEPROJECTENIn2014leverdenwijzevennieuwbouwprojectenopwaaronderons

nieuwe kantoor op industrieterrein Messchenveld in Assen. De

bouwstartteindecember2012.Hetkantoor,meteenoppervlak-

te van 4000 m2, werd op 27 februari 2014 opgeleverd.Maandag

17maartwasonzeeerstewerkdaginonsnieuwekantoor.

hoogeveen,willemskade

Hier zetten we vier appartementen om van koop naar huur. De

werkzaamhedenbestondenuithetplaatsenvaneenkeukenen

badkamer.

Koekange,demeidoorn

Twee appartementen werden omgezet van koop naar huur. De

werkzaamhedenbestondenuithetplaatsenvaneenkeukenen

badkamer.

oldeberkoop,grietmansstraat

Op deze locatie sloopten we acht woningen. In februari 2014

starttenwemetdeterugbouwvanzevengrondgebondensociale

huurwoningen.Dezewoningenwerdeninjuli2014opgeleverd.

renovatiebouwstroom2014

OnderdenaamBouwstroomrenoverenweeenoudertypesenio-

renwoningen.De (binnen)renovatiewordtuitgevoerdbijmutatie.

Weschattenindatditprojectdoorloopttot2022,afhankelijkvan

hetaantalmutaties.

In2014werdenzeswoningengerenoveerd.

Vledder,prinsesbeatrixstraat

Opdezelocatiewerdenvierwoningengesloopt. Inoktober2013

werd gestart met de bouw van vier grondgebonden sociale

huurwoningen.Deopleveringwasop15april2014.

zuidwolde,Koninginnehof(julianalaan)

Indecember2013starttedenieuwbouwvanzesgrondgebonden

sociale huurwoningen in twee blokken van drie. De woningen

werdenop25augustus2014opgeleverd.

“ In 2014 leverden we 74 nieuwe

sociale huurwoningen1 op.”


Actium

1 Deze74woningenbetreffenGrietmanstraatOlderbekoop,PrinsesBeatrixstraatVledder,KoninginnehofZuidwolde,TroelstralaanAssenenPriensenijeRuinen.

36

6.1.2.PROJECTENINUITVOERINGIn2014haddenwijdrieprojecteninuitvoering.

diever,binnenesenKloosterstraat

Eind2013werdenhierzestienwoningengesloopt.Op12mei2014

starttenwemetdebouwvantwaalflevensloopbestendigesociale

huurwoningen. Daarnaast worden vier koopwoningen gebouwd,

waarvandrie indesocialekoop.Dewoningenzijn inapril2015

opgeleverd.

norg,dorpshuisstraatfase2

Fase1vanditprojectwerdin2013opgeleverd.Indiefasewerden

28 woningen gesloopt en 24 woningen sociale huuren tien

koopwoningen teruggebouwd. In fase twee werden nog eens

achttien woningen gesloopt. In april 2014 startte de bouw van

zestiengrondgebondensocialehuurwoningen.Eindfebruari2015

ontvingendelaatstehuurdersdesleutelvanhunnieuwehuurwo-

ning.

Vledder,dehoek-brandschade

Injuni2014waserbrandaanDeHoekinVledder.Hierbijwerden

twee woningen verwoest en raakte één appartement zwaar

beschadigd.Deherstelwerkzaamhedenaandezwaarbeschadig-

dewoningwerdenvoordebouwvakvan2014afgerond.Injanuari

2015 start de herbouw van de twee verwoeste woningen. We

verwachtendatdewoningenmedio2015wordenopgeleverd.

6.1.3.PROJECTENINVOORBEREIDINGWehaddenzesprojecteninvoorbereidingin2014.

smilde,prinsesirenestraat-sloop

Opdeze locatiewordenzevenwoningengesloopt.Hetflora-en

faunaonderzoek is gestart en wordt eind juli 2015 afgerond.

Daarnastartendesloopwerkzaamheden.

assen,assen-oost-herstructurering

Innovember2014werddesloopvan144woningenafgerond.In

deloopvan2015startenwemetdebouwvan45grondgebonden

socialehuurwoningen,negentienappartementensocialehuuren

zestiengrondgebondenkoopwoningen.

dewijk,parkweg,wilhelminawegenbrietweg

Inapril2014warenweklaarmetdesloopvan46huurwoningen

entiengarages.In2015bouwenwehier55woningenterug.Het

gaatomtwaalfkoopwoningen,twaalfappartementenindesociale

huuren31grondgebondenwoningenindesocialehuur.Erloopt

eenbezwaarprocedurebijdeRaadvanStatetegendebouwvan

deappartementen.

meppel,groteoever

In 2014 dienden we een bouwaanvraag in voor de bouw van

27 appartementen sociale huur. We willen de appartementen

bouweninhetcentrumvanstadMeppel,grenzendaandebinnen-

ringenhetwinkelgebied.HetgebiedwordtafgebakenddoorGrote

37

Oever,KinkhorststraatenHavenstraat.Deverwachtingisdatwe

in2015kunnenstartenmetdebouw.

nijeveen,julianastraatenomgeving-fase2

Aan de Julianastraat en Burgemeester Weimalaan staat groot

onderhoudgeplandvoor28woningen.Westartenmettweeproef-

woningen,waarnawedeoverige26woningenin2015aanpakken.

In2014werdhetplanvanaanpakuitgewerktenvroegenweoffer-

tesop.

assen,Kanaalzuidzijdeenomgeving

In2014bereiddenwedeaanbestedingvoordesloopvan32wonin-

genen8garageseneenaangekochtcafévoor.Debedoeling is

hier35appartementenindesocialehuuren9koopappartemen-

tentebouwen.

6.2. PROJECTENOPGEBIEDVANWONENENZORG

Ophetgebiedvanwonenenzorgleverdenwedrieprojectenopen

gingéénprojectinuitvoering.Hierondergevenweeenoverzicht.

6.2.1.OPGELEVERDEZORGGERELATEERDEPROJECTEN

appelscha,riemsoordbestaand2014

Erzijn in2014 tweewoningenbijmutatie ‘zorg-proof’ gemaakt.

Dithoudtindatwedewoningengeschiktmakenvoorhetgeven

vanzorg.Ervolgennogvijftienwoningen.Hetprojectlooptnaar

verwachtingdoortotenmet2018.

assen,troelstralaan(gomarus)

Opdezelocatiebouwdenwe27appartementenindesocialehuur

voorPromensCare.Dewoningenwerdenop16december2014

bouwkundigopgeleverdenwordeninjanuari2015overgedragen

aanPromensCare.

ruinen,priensenijefase1

Inapril2013starttedenieuwbouwvan30socialehuurapparte-

menten.Op22mei2014werdendewoningenopgeleverd.

“ We weten dat het energieverbruik de grootste

kostenpost is van een gemiddeld huishouden.

Bij nieuwbouw streven we naar een EPC van 0,0.

Ook brengen we lage temperatuur verwarming

aan in al onze nieuwbouw. Zo dragen we bij

aan betaalbaar en comfortabel wonen.”


Actium

38

6.2.2.ZORGGERELATEERDEPROJECTENINUITVOERING

ruinen,priensenije-fase2

In deze tweede fase zetten we 55 bestaande aanleunwoningen

om naar 63 zorgplaatsen. Hierbij gaat het om zes kortdurende

opvangplaatsen, 20 plaatsen groepswonen (zware zorg) en 37

lichtezorgplaatsen.Ookkomter1.250m2aanbedrijfsruimteinde

vormvaneenbuurthuisenkantoorvoorzieningen.Dezorgplaat-

senenbedrijfsruimtenverhurenwealséénzorgcomplex.Op9juni

2014zijndewerkzaamhedenbegonnen.Waarschijnlijkleverenwe

hetprojectinjuli2015op.

6.3. ENERGIEPRESTATIENIEUWBOUWWe streven naar betaalbare huurwoningen. Daarin is het laag

houdenvanhetenergieverbruikeenbelangrijkpuntomdatditde

grootstekostenpostisvaneengemiddeldhuishouden.Ookvinden

wehetbelangrijkonssteentjebijtedragenaanhetverminderen

van uitputting van onze energiebronnen. Bij nieuwbouw streven

wedaaromnaareenEPC(energieprestatiecoëfficiënt)van0,0.

DeEPCvaneenwoningdruktdeenergetischeprestatievaneen

woninguit.VoordelenvaneenlagerEPCzijnmeerwooncomfort,

eenkleinerebelastingvoorhetmilieueneen lagerenergiever-

bruik.EenlagereEPClevertdusookeenbijdrageaanbetaalbaar

wonen.

TotnutoeishetdooronslaagstbehaaldeEPC0,3.Dezerealise-

renweinhetprojectKanaalZuidzijdeinAssen(44woningen)dat

startin2015.DewettelijkeEPC-normis0,6.In1990lagdeEPC

vaneengemiddeldewoningop1,0.EenwoningmeteenEPCvan

0,3gebruiktdusnogmaardertigprocentvandeenergie,diezo’n

woningtwintigjaarteruggebruiktzouhebben.

6.3.1.LAGETEMPERATUURVERWARMING(LTV)Eénvandemaatregelenomhetverbruikvanenergieteminima-

liseren is het toepassen van lage temperatuur verwarming. Bij

dit verwarmingssysteem wordt water op een lage temperatuur

doordewoninggeleid.VoordeelvaneenLVT-systeemisdathet

comfortabelenenergiezuinigis.Wijbrengenbijallenieuwbouw-

woningendaarom‘lagetemperatuurverwarming’aan.

39

verhuren,verkopenenmutaties

HOOFDSTUK 7

40

7.1. WONINGZOEKENDENHetaantalingeschrevenwoningzoekendenbleefdelaatstejaren

ongeveer gelijk. Op 31 december 2013 stonden 13.617 woning-

zoekenden ingeschreven. Op 31 december 2014 waren dit er

13.563.Hetmerendeelvandeingeschrevenwoningzoekenden(82

procent)woontinonswerkgebied.2.413woningzoekendenwonen

nietineenvandeachtgemeentenwaarinwewerken.Dezegroep

woont verspreid over heel Nederland. Bijna veertig procent van

hettotaleaantalwoningzoekendenwoontinAssen.

inschrijfduur

Degemiddeldeinschrijfduursteegvan1.800dagen(4,9jaar)naar

1.950(5,3jaar).Deverschillentussendegemeentenzijnaanzien-

lijk.

wachttijd

Deinschrijfduurisnietgelijkaandewachttijdvaneenwoningzoe-

kende.Wijhebbeneengrootaantalingeschrevenwoningzoeken-

den,dieopditmomentnietactiefopzoekzijnnaareenandere

woning. Met wachttijd bedoelen we de tijd tussen het moment

waaropeenwoningzoekendeactiefaangeefteenanderewoningte

willenendeacceptatievaneenwoning.In2014bedroegdegemid-

deldewachttijd2,4jaar.

Gemeente Aan

tal i

nsch

rijv

inge

n

Gem

idde

lde

insc

hrijf

-du

ur in

dag

en

Gem

idde

lde

insc

hrijf

-du

ur in

jare

n

Gem

idde

lde

wac

httij

d in

ja

ren

Assen 5.286 1.932 5,3 2,7

DeWolden 1.379 2.421 6,6 2,1

Hoogeveen 365 2.269 6,2 1,0

Meppel 654 1.936 5,3 2,9

MiddenDrenthe 726 1.603 4,4 2,4

Noordenveld 455 1.454 3,9 1,4

Westerveld 1.358 2.450 6,7 1,3

Ooststellingwerf 927 1.765 4,8 2,6

Inschrijvingen,gemiddeldeinschrijfduurenwachttijdpergemeentein2014

leeftijdwoningzoekenden

Hetaantalwoningzoekendenisredelijkgelijkmatigverdeeldover

decategorieënvan35jaarenouder.Decategorieën25tot35jaar

en65tot75jaarzijnietssterkervertegenwoordigd.Tienprocent

vanhetaantalwoningzoekendenisjongerdan25jaar.Jongeren

kunnenzichvanaf17jaarbijonsinschrijven.

41

Leeftijd Aantal woning-zoekenden

procent

22enjonger 681 5

23of24 672 5

25tot35 2.848 21

35tot45 1.630 12

45tot55 1.854 14

55tot65 1.789 13

65tot75 2.088 15

75tot85 1.530 11

85enouder 471 4

Totaal 13.563 100

Aantalwoningzoekendenperleeftijdscategorie

Van bijna 80 procent van onze woningzoekenden weten wij de

huidigewoonsituatie:

■ 33procentvanonzewoningzoekendenwoontopditmomentin

eenhuurwoning;

■ 25procentwoontineenkoopwoning;

■ 21procentwoontbijouders,familieofkennissenofhuurteen

kamer(aldannietbijeeninstelling).

7.2. VERHUURVANWONINGENIn2014slotenwe1.272huurovereenkomstenaf. In96,5procent

ginghetomeenhuurdermeteeninkomentot€ 34.678,waarmee

weruimvoldedenaandeeisvanuithetdossierStaatssteun.Acht

procentvandewoningenwerdmetvoorrangtoegewezen.

7.2.1.MUTATIESINHETBEZITOnstotalebezitbestondop31december2014uit17.199verhuur-

eenheden.In2013warenditer17.307.Devoorraadnampersaldo

ietsafalsgevolgvanverkoop,sloopengeringenieuwbouw.

Gem

eent

e

Stan

d op

31-1

2-20

13

Nie

uw-b

ouw

Verk

oop

best

aand

Sloo

p

Koo

p na

ar h

uur

Aan

koop

/Sp

litsi

ng

Stan

d op

31-1

2-20

14

AAenHunze 22 2 20

Assen 8.384 40 12 8.332

DeWolden 1.907 36 12 57 2 1 1.877

Hoogeveen 316 5 4 315

Hoogezand-Sappemeer 4 4

Meppel 474 3 3 474

MiddenDrenthe 1.247 5 5 8 1.245

Noordenveld 440 2 438

Ooststellingwerf 2.776 7 12 4 2 2.769

Westerveld 1.737 4 7 9 1.725

Totaal 17.307 47 88 87* 6 14 17.199

Overzichtvanmutatiesinhetbezit*sloopwoningenuitmutatie

42

7.2.2.HETVERHURENVANSOCIALEHUURWONINGEN

In2014slotenwe1.272huurovereenkomstenaf.Ditzijnerminder

danin2013(1.485).VanwegehetdossierStaatssteunzijnwoning-

corporaties vanaf 1 januari 2011 verplicht ten minste negentig

procentvanhunvrijgekomensocialehuurwoningentoetewijzen

aanhuishoudensmeteeninkomentot€ 34.678(prijspeil2014).

Om aan deze eis te kunnen voldoen, toetsen wij het inkomen

vannieuwehuurders.Vandein2014geslotenhuurovereenkom-

stenginghet in96,5procentomeen(nieuwe)huurdermeteen

inkomenlagerdan€34.678.

Inkomensklasse aantal afgeslotenhuurovereenkomsten

procent

t/m€ 34.678 1.227 96,5%

€34.678t/m€38.000 24 1,8%

>€38.000 21 1,7%

Totaal 1.272 100%

Overzichtvanafgeslotenhuurovereenkomstennaarinkomensklasse

Afgesloten huurovereenkomsten naar inkomen huurders en gezinsgrootte*

Sam

enst

ellin

ghu

isho

uden

Leef

tijd

Inko

men

Huu

rpri

js<

€3

89,0

5 H

uurp

rijs

€3

89,0

5–

€ 5

56,8

2

Huu

rpri

js>

€5

56,8

2 Aa

ntal

1 persoons- <65 ≤21.600 128 228 257 613 >21.600 5 54 80 139 ≥65 ≤21.600 11 54 50 115 >21.600 2 14 17 33 2 persoons- <65 ≤29.325 12 53 109 174 >29.325 0 7 28 35 ≥65 ≤29.400 1 13 53 67 >29.400 0 6 21 27

Sam

enst

ellin

ghu

isho

uden

Leef

tijd

Inko

men

Huu

rpri

js<

€3

89,0

5 H

uurp

rijs

€3

89,0

5–

€ 5

96,7

5

Huu

rpri

js>

€5

96,7

5 Aa

ntal

3 persoons- <65 ≤29.325 1 13 49 63 >29.325 0 2 2 4 ≥65 ≤29.400 0 1 1 2 >29.400 0 0 0 0Totaal 160 445 667 1.272

Overzichtvanafgeslotenhuurovereenkomstennaarinkomenhuurdersengezinsgrootte-inclusiefkamers

7.2.3.VOORRANGBIJVERHUURIn 2014 wezen we acht procent van de 1272 verhuringen met

voorrangtoe.Hetgingomhuisvestingvoor

■ urgentwoningzoekenden-doorsloopofmedischenoodzaak;

“ In 2014 sloten we 1272 huurovereenkomsten

en verhuurden we 96,5 procent van

onze woningen aan de doelgroep.”


Actium

43

■ bijzonderedoelgroepen-opbasisvaneensamenwerkings-

overeenkomstmeteenderdepartij(bijv.eenzorg-ofonder-

wijsinstelling);

■ statushouders-wijleverenalswoningcorporatieonzebijdrage

aandegemeentelijketaakstellingvoorhuisvestingvanstatus-

houders.

Omschrijving Aantal

Urgenten 17

Statushouders 42

Bijzonderedoelgroep 42

Totaal 101

Overzichtvanverhuringenmetvoorrang

7.3. HUURPRIJSBELEIDAandehandvanonshuurprijsbeleidbepalenwedehoogtevan

onzehuren.Eenhuurprijskanwijzigenophetmomentdateen

bewonerverhuist.Deoverheidgeeftonsookdemogelijkheidom

jaarlijksdehurenteverhogenvoorzittendehuurders.

7.3.1.HUURHARMONISATIEIn 2014 hanteerden wij een generiek huurharmonisatiebeleid,

waarbijwedehuurprijzenharmoniseerdennaar75procentvan

demaximaaltoegestanehuur.Hierbijtoptenwedehuurafopde

maximalehuurgrensvan€ 699,48.

Met uitzondering van woningen voor jongeren tot 23 jaar, die

toppenweafop€ 389,05.

Hetgemiddeldepercentagemaximaal toegestanehuur lageind

2013op60,7procent,eind2014wasditpercentage61,5procent.

Bijnieuweverhuringenwashetgemiddeldepercentagemaximaal

toegestanehuur74procent.

7.3.2.JAARLIJKSEHUURVERHOGINGInmaart2013stemdedeEersteKamerinmeteenwetsvoorstel

dat rekening houdt met de inkomenshoogte van de huurder bij

huurverhoging. Deze wet biedt de mogelijkheid de huren naast

een basishuurverhoging van vier procent te verhogen met een

inkomensafhankelijkpercentage.

In2014hebbenwedewettelijkeruimtevandejaarlijksehuurver-

hoging,opadviesvanhethuurdersplatformMEVM,nietmaximaal

benut.Inhetkadervandebetaalbaarheidverhoogdenwedehuren

vandelaagsteinkomenscategorie,meteenhuurbovendestreef-

huur,met2,5procent(inplaatsvandetoegestane4procent).

“ In overleg met ons huurdersplatform MEVM hebben

we de wettelijke ruimte voor huurverhoging met

het oog op betaalbaarheid niet volledig benut.”


Actium

44

bezwarenhuurverhoging

Onzehuurderskregenviaeenhuuraanzegginginformatieoverde

huurverhogingper1juli2014.Opdebijna15.000huuraanzeggin-

genontvingenwe230bezwaren.Ditwarenerhonderdminderdan

in2013.

Ruimeenderdevandebezwarenbleekongegrond.

Een groot aantal huurders uit de gemeente De Wolden maakte

gegrondbezwaar.Hierbleekdebelastingdienstnietoverde(juiste)

inkomensgegevensvandeinwonerstebeschikken,waardoorwij

bijeenaantalhuurderseenhuurverhogingvanvierprocentreken-

den.Opbasisvandebezwarencorrigeerdendewehuurprijsbij

huurdersuitdelaagsteinkomenscategorie,meteenhuurboven

destreefhuur.

7.4. HUURINCASSOWevoereneenactiefenpersoonlijkincassobeleidomhuurachter-

standenzosnelmogelijkoptelossenofniettehoogoptelaten

lopen.Ditkanbijvoorbeelddoorhetafsluitenvaneenbetalings-

regeling.Huurschuldenzijnechtervaakeensignaalvangrotere

financiële problemen. Als een huurachterstand te ver oploopt,

dreigthuisuitzettingenditwillenwezoveelmogelijkvoorkomen.

Hiervoor werken wij samen met andere organisaties. Tijdige

signalering kan betalingsproblemen bij huurders en het aantal

huisuitzettingenterugdringen.

Detotalehuurachterstandbedroegop31december2014€3,2

miljoen.In2013en2012wasdit€2,8miljoen.Ditverklarenwe

enerzijdsdoordatdeachterstandis‘meegegroeid’metdehogere

huurinkomsten. Anderzijds ervaren we dat het langer duurt

voordat huurders achterstanden voldoen. Betalingsoplossingen

vragendoortussenkomstvandeGemeentelijkeKredietBanken

schuldhulpverleningmeertijd.Wevermoedendaarnaastdatook

heteconomischeklimaatmeespeelt.

7.4.1.HUISUITZETTINGIn 2014 werd 212 keer een ontruiming aangezegd. In 46 geval-

lenwerddaadwerkelijkontruimd.Naasthuurachterstandwaren

overlastenhennepteeltredenenomovertegaantotontruiming.

Inkomensgroep huis houdens

Huurverhogingspercentage bij huur:

<streefhuur(75%vanmax.)

≥streefhuur(75%vanmax.)

<€34.085 4% 2,5%

€34.085-€43.602 4,5%

>€43.602 6,5%

Overzichthuurverhogingspercentagenaarinkomen

45

Gem

eent

e

Aan

tal a

ange

zegd

Aan

tal o

ntru

imd

Perc

enta

ge o

ntru

i-m

ing/

aan

zegg

inge

n

Assen 129 31 24%

DeWolden 4 1 25%

Hoogeveen 1 1 100%

Meppel 5 0 0%

Midden-Drenthe 24 3 13%

Noordenveld 11 2 18%

Westerveld 11 1 9%

Ooststellingwerf 27 7 26%

Totaal 212 46 22%

Overzichthuuraanzeggingenenontruimingen

7.4.2.HUURDERVINGENLEEGSTANDDetotalekostenvanleegstandbedroegenin2014€ 1.377.000,-.

Huurdervingalsgevolgvan leegstandvan teverkopenvastgoed

(€ 374.000) brachten we ten laste van het verkoopresultaat.

De leegstand als gevolg van sloop en renovatie kostte in 2014

€ 190.000.Deoverigedervingismetnametewijtenaannieuw-

bouwleegstand, leegstand door mutatieonderhoud en verhuur-

leegstand.

7.5. VERKOOPVANHUURWONINGENDeverkoopvanzowelbestaande-alsnieuwbouwwoningenverliep

begin 2014 matig. Gedurende het jaar trok dit echter aan en

zagenweeenduidelijkeverbetering.In2014wasonsstrevenom

80woningenuitdebestaandevoorraad te verkopen.Ditdoel is

gehaald,weverkochtenin201483bestaandewoningen.

Gemeente Totaal verkocht kernvoorraad

Gemiddelde verkoopprijs

AaenHunze 1 €142.500

Assen 36 €100.580

Westerveld 7 €121.271

Ooststellingwerf 12 €133.200

DeWolden 12 €152.167

Hoogeveen 5 €99.500

Meppel 3 €127.500

Midden-Drenthe 5 €99.142

Noordenveld 2 €122.857

Totaal 83 € 110.161

Overzichtvanaantalverkochtewoningenverdeeldnaargemeente

“ In 2014 behaalden we onze verkoop-

doelstelling met de verkoop van 83

bestaande woningen. Deze inkomsten

investeren we in ons bestaand bezit.”


Actium

46

7.5.1.OVERIGEVERKOPENWekochtenin2014zeskoopgarantwoningenterug.Tweedaarvan

verkochtenweweerdoor, tweewerdenverhuurdentweestaan

nogtekoop.Tevensiseréénkoopgarantwoning,diein2013alwerd

teruggekocht,weerdoorverkochtmetkoopgarant.Daarnaastzijn

ertweewoningenverkochtvanuitprojecten.

GemeenteBedrijfs-ruimten Garages

Maatschappelijkvastgoed

Terugge-kocht met

koopgarant

AaenHunze 1

Assen 2 2 1

DeWolden 2

Hoogeveen 1

Meppel

Midden-Drenthe

Noordenveld

Ooststellingwerf 2

Westerveld

Totaal 2 2 1 6

Overzichtvanoverigeverkopenenteruggekochteeenhedenverdeeldnaargemeente

7.5.2.VERKOOPAANBODOm onze verkoopdoelstellingen te halen was het belangrijk het

aantal woningen geschikt voor verkoop te verhogen. Daarom

werden393woningenaanonsverkoopaanbodtoegevoegd.Deze

actiehadeenpositiefeffectophetaantalwoningverkopen.

Inhetlaatstekwartaalvan2014schrevenweookzittendehuurders

aan met het aanbod hun woning te kopen. Het ging hier om

huurdersinkernenmetbeperktevoorzieningenwaarwijminder

dantwintigwoningenbezitten.Doordemografischeontwikkelin-

genvoorzienenervarenweindezegebiedenverhuurproblemen.

7.5.3.HETVERKOPENVANNIEUWBOUWWONINGEN

Naast woningen uit de bestaande voorraad, verkopen wij ook

nieuwbouwwoningen. In het overzicht ziet u welke nieuwbouw-

projecten inmiddels zijn opgeleverd en hoeveel woningen er

verkochtzijn.

“ Op een enkele woning na hebben

al onze woningen een huur

onder de huurtoeslaggrens.”


Actium

47

Project Opg

elev

erd

Aan

tal k

oop

Om

geze

t na

ar h

uur

Nog

te

verk

open

Assen

Groningerstraat ja 5 2

Gijsbrecht ja 54 1

Huygensstraat ja 20 2Ooststellingwerf

Oldeberkoop,Delle ja 7 1

Haulerwijk,Schalmeihof ja 10 3

Westerveld

Diever,Kloosterstraat/Binnenes nee 4 0

Hoogeveen

Hoogeveen,Willemskade ja 17 4 1

De Wolden

Zuidwolde,Koninginnehof(1efase) nee 10 2

Zuidwolde,Koninginnehof(Herontwikkeling–2efase)

nee 6 6

Koekange,DeMeidoorn 2

Overzichtvannogteverkopennieuwbouwwoningen

7.6. KERNVOORRAADPERGEMEENTEOnze kernvoorraad bestaat uit de huurwoningen met een huur

tot€ 699,48.Dekernvoorraadteltper31december201414.887

woningen.Hetpercentagewoningendatindeprijsklassebinnen

dehuurtoeslaggrensvaltisbijnahonderdprocent.

Gemeente Goedkoop Betaal-

baar

Duur tot huur toeslag

Duur boven huur-

toeslag Totaal

< €389,05 < €596,75 < €699,48 > €699,48

Assen 1.612 5.283 689 13 7.597

DeWolden 196 1.162 238 2 1.598

Hoogeveen 30 200 39 269

Hoogezand-Sappemeer 4 4

Meppel 28 245 126 6 405

Midden-Drenthe 154 813 95 1.062

Noordenveld 56 171 119 5 351

Ooststellingwerf 602 1.388 239 2.229

Westerveld 134 1.034 234 1 1.403

Totaal 2.812 10.296 1.779 31 14.918

Overzichtvandekernvoorraadvanonzehuurwoningenpergemeenteop31december2014

48

Naastwoningenverhurenwijookeenhedenalsbedrijfsruimten,

garagesenparkeerplaatsen.

7.7. VVE-BEHEERIn2014warenwijactiefin32VerenigingenvanEigenaren(VvE’s).

Dit is exclusief hoofdsplitsingen. Naast VvE’s met woningen en

bedrijfsruimtenzijnervierVvE’smetalleenparkeerplaatsen.Er

kwamin2014éénVvEbij.HetadministratiefbeheervandeVvE’s

isopéénVvEnavollediguitbesteedaanexternebeheerders. In

principegeldtditookvoorhettechnischbeheer.Bijenkelekleine

VvE’sregelendeleden(waaronderActium)dituitkostenoverwe-

gingenzelf.

Sinds2011hebbenweeencoördinatorVvEindienst.Decoördina-

torvertegenwoordigtonsinonzerolals(groot)eigenaarbinnende

VvE’senzorgtdatgesignaleerdeknelpunten,binnenenbuitende

organisatie,wordenopgelost.

In2014maaktedecoördinatorVvEeenrisico-inventarisatie.Een

aantalaanbevelingendaaruitbrachtenwealin2014indepraktijk,

een aantal andere aanbevelingen pakken we in 2015 op. Een

belangrijke aanbeveling betrof de informatievoorziening richting

huurders. Huurders worden bij het aangaan van een huurover-

eenkomstvaneenwoningineenVvEextrageïnformeerdoverde

VvE.Zeondertekenennaastdealgemenehuurvoorwaardenook

despecifiekevoorwaardendievoorhunVvEgeldt.

Totaal in beheer per 31 december 2014 2010 2011 2012 2013 2014

Woningen 15.385 15.478 15.645 15.033 14.918

Bijzonderewoonvormen 362 361

Overigewoongelegenheden(bijv.kamers) 97 104 113 113 113

Intramuralezorgplaatsen 460 517 489 522 519

Bedrijfsruimtenenmaatschappelijk 50 50 50 97 98

Garages,parkeerplaatsene.d. 1.181 1.184 1.193 1.180 1.190

Totaal bezit 17.173 17.333 17.490 17.307 17.199

Woningeninbeheer,maarnietineigendom 15 13 13 16 16

Totaal 17.188 17.346 17.503 17.323 17.215

Overzichtvanhetaantalverhuureenhedeninbeheernaarsoort

49

Omschrijving VVE Plaats

Bezit Actium in VvE’sbezit in VvE’s Particulier

Totaal

Bedrijfs-ruimten

Woningente koop

Woningenin de

verhuur

Bedrijfs-ruimten

Woningenparticulieren

Grunostate Assen 0 2 17 1 3 23Ceresplein/Apollopad Assen 0 0 15 0 41 56VanHoutenstraat Assen 0 0 25 0 7 32Echtenstraat2t/m42 Assen 0 0 7 0 14 21Molenstraat229t/m269 Assen 0 0 10 0 11 21JanFabriciusstraat Assen 0 0 30 1 0 31DeGijsbrecht Assen 0 1 0 0 53 54DeNieuweKolk Assen 3 0 65 -* 0 68Gouwe28t/m68 Assen 0 0 8 0 13 21Gouwe70t/m110 Assen 0 0 10 0 11 21Gouwe53t/m93 Assen 0 0 11 0 10 21Mercuriuscentrum/Ceresplein Assen 0 0 77 9 0 86Smetanalaan182t/m356 Assen 0 0 19 0 69 88Gravenlanden35t/m69 Assen 0 0 3 0 15 18Scharmbarg129t/m211 Assen 0 0 6 0 36 42Thorbeckelaan(ondersplitsing)233t/m361 Assen 0 0 50 -* 15 65KloosterpoortWoningen Assen 0 0 57 0 0 57DeWieken Smilde 0 0 18 0 8 26DeMeestershof Bovensmilde 0 0 21 0 6 27Lesturgeonplein Vledder 0 0 13 3 11 27HofvanKoekange Koekange 5 2 22 0 4 33Alteveerstraat Hoogeveen 1 0 45 4 0 50Princenhof Hoogeveen 1 5 60 0 12 78Broekemastraat Diever 0 0 1 0 1 2Martenskamp Oosterwolde 0 1 3 0 2 6

Veenbaas Haulerwijk 0 0 20 0 5 25

DeKeyserstroom Meppel 0 0 6 0 0 6KroonjuweelHetLoo Zuidwolde 0 2 0 0 6 8Totaal 10 13 619 18 353 1013

OverzichtvanhetaantalVvE’sin2014(exclusiefhoofdsplitsingen)

*IndeNieuweKolkenHetMaturia-complex aan de Thorbeckelaanbevinden zich naast woningenenkele bedrijfsruimtes. Het gaathiero.m.omeenbioscoop,theater,school, kerk en gezondheidscen-trum. Omdat deze bedrijfsruim-ten soms over meerdere ruimtesbeschikken is het aantal lastig tebenoemen.

50

VvE’s met parkeerplaatsen Plaats Parkeerplaatsenparticulieren

Parkeerplaatsen Actium Totaal

HetVledder1 Meppel 18 22 40

HetVledder2 Meppel 12 7 19

Kloosterpoortparkeersouterrain Assen 618 40 658

Kloosterpoortparkeerplaatsen Assen 28 17 45

Totaal 676 86 762

OverzichtvanhetaantalVvE’smetalleenparkeerplaatsenin2014

51

onderhoudenvanwoningenHOOFDSTUK 8

52

8.1. DEMEERJARENONDERHOUDSBEGROTING(MJOB)

Inhetkadervandeplanning&controlcycluskekenwein2014

opnieuw naar de inrichting van de Meerjarenonderhoudsbegro-

ting (MJOB) en de aansluiting op de beheerstrategie vanuit het

strategisch voorraadbeleid. Op bepaalde onderdelen deden we

aanpassingendoortussentijdsewijzigingenindebeheerstrategie.

MetdezeaanpassingenhebbenweervoorgezorgddatdeMJOB

goedaansluitoponsstrategischvoorraadbeleid.

8.2. ONDERHOUDSKOSTENAlle activiteiten die waren begroot voor 2014, hebben we uitge-

voerd. Met btw- en inkoopvoordeel bekostigden we meerwerk,

bestaandeuithoutrotbestrijdingenmetsel-envoegwerk.Intotaal

gavenweruim€22miljoenuitaanplanmatigonderhoud.

8.3. PLANMATIGONDERHOUDPrimairedoelenvanonsplanmatigonderhoudzijn:

■ hetbeheersbaarhoudenvandedagelijkseonderhoudskosten;

■ hetoptimaliserenvanhetwoongenotvoordehuurder;

■ hetnaarbenedenbrengenvanhetenergieverbruikvande

woningen,omzoeenbijdrageteleverenaanbetaalbaarwonen.

In2014voerdenwebij1.900woningenplanmatigonderhouduit.

1.200 woningen werden verduurzaamd door onder andere het

plaatsen van PV-panelen en overige energetische maatregelen.

Dit levert een grote bijdrage aan het verbeteren van de gemid-

deldeenergie index (voorheenenergielabel).Daarbijhebbenwe

weerstappengezetinonzedoelstellingomin2020onzewoningen

opgemiddeld labelBtehebben(volgensdeoudeenergielabel-

methodiek).

8.3.1.ENERGIEPRESTATIESIn 2008 spraken we af dat al onze woningen in 2014 minimaal

energielabelCzoudenhebben.Dezeambitiesteldenwein2009

bijnaar2020omdatditzowelfinancieelalsorganisatorischniet

haalbaarbleek.

Bijdestartvandezedoelstellingin2008voldeed36procentaande

gesteldenorm.In2014voldoetinmiddels74procentvanonsbezit

aandedoelstelling.

“ In 2014 gaven we ruim 22 miljoen

uit aan planmatig onder houd. We

pakten 1.900 woningen aan, waarvan

we 1.200 verduurzaamden.”


Actium

53

Label Medio 2008 Eind 2014

A 1% 8%

B 8% 20%

C 27% 46%

D 28% 16%

E 20% 7%

F 11% 3%

G 5% 1%

Overzichtverdelingenergielabels2008en2014

8.3.2.DELATHOGERInhetkadervandebegroting2014hebbenwebeslotendelatop

hetterreinvandeenergieprestatiehogerteleggen.Dit ismede

ingegevendoordebijdragediewewillenleverenaandebeheer-

sing van woonlasten voor onze huurders. De nieuwe doelstel-

lingisomallewoningenin2020gemiddeldnaarenergielabelB

tebrengen.De investering vandezeambitiebedraagt ruim100

miljoeneuro,gerekendvanaf2008.Destapnaar labelBberei-

kenweindemeestegevallendoor,naasthetnemenvan isole-

rendemaatregelen,zonnepanelenteplaatsen.In2014kregen590

woningenalzonnepanelen.Omdatwehiervoorgeenhuurverho-

gingaandezittendehuurderberekenen,voeltdezedebesparing

meteeninzijnportemonnee.

8.3.3.C-STORMC-storm is een applicatie die onder andere digitale inspectie

mogelijkmaakt.In2014ishetplanvanaanpakvoordeinvoering

vanC-stormafgerondenvastgesteld.Deapplicatieisnugereed

voor gebruik en wordt ingezet voor het digitaal inspecteren ten

behoevevandeplanmatigeonderhoudsbegrotingvan2016.

8.4. VOORBEREIDINGENERGIECONVENANTIn2014bereiddenweeenenergieconvenantvoormetdeprovin-

cieDrentheenalleDrentsecorporaties.Inditconvenantspreken

wedeambitieuitomhetenergieprogrammavoordekomendevijf

jarenopteschalen.Wezetteninopvierdoelen:

1.Bewustomgaanmethetgebruikvan(schaarse)grondstoffen;

2.Energiekwaliteitvandewoningeninbeeldbrengenenverder

verbeteren;

3.Verhogenvankennisenbewustwordingbijbewoners;

4.Beheersbarewoonlasten.

Hetconvenantwordtbegin2015ondertekend.

“ We willen dat al onze woningen in 2020 gemiddeld

energielabel B hebben. We berekenen voor de

zittende huurder geen huurverhoging voor isolerende

maatregelen en het plaatsen van zonnepanelen. Zo

dragen we bij aan betaalbaar en goed wonen.”


Actium

financieelbeleidHOOFDSTUK 9

55

9.1. ALGEMEENOns beleid kent verschillende beleidsterreinen: strategisch

voorraadbeleid, investeringen, financiering, verhuur, onderhoud

en organisatie. Het financieel beleid is een verbindende factor

en onlosmakelijk verbonden met al deze bedrijfsactiviteiten.

Het is enerzijds sturend, en anderzijds randvoorwaardelijk. Het

hoofddoelishetwaarborgenvanonzefinanciëlecontinuïteit.Het

financieelbeleidmaaktonderdeeluitvanonsondernemingsplan

2013-2017datinjuni2013werdvastgesteld.

9.1.1.SAMENHANGInhetschemagevenwedeverbindingentussendeverschillende

beleidsvormenweer:

9.1.2.KADERSFINANCIEELBELEIDHet hoofddoel van ons financieel beleid is het waarborgen van

onze financiële continuïteit. De financiële continuïteit kunnen

we alleen waarborgen als voldoende sturing plaatsvindt op de

financiëleratio’s.Onzefinanciëleratio’szijnvastgesteldvanuitde

volgendesubdoelen:

1.Maximaalinzettenvandekasstromenvooronzevolkshuis-

vestelijkeopgaven;

2.Hetzorgdragenvoorvoldoendesolvabiliteitomdefinanciële

continuïteittekunnenwaarborgenendaarmeeookfinancier-

baarteblijven;

3.Eenpositiefresultaatopdeprimairebedrijfsvoering.Wezijn

financieelincontroldoorhetstellenvanensturenopnormen

vooreenaantalbeïnvloedbareuitgaven,gerichtopeenpassen-

deprijs-prestatieverhouding;

Strategischvoorraadbeleid

Financierings-beleid

Treasurystatuut

Huurbeleid

Kwaliteitsbeleid

Onderhoudsbeleid

Duurzaamheid

Verkoopbeleid

Leefbaarheid

Woningtoewijzing

Investeringsstatuut

Financieelbeleid

Verbindingentussendeverschillendebeleidsvormen

56

4.Westrevennaarwaardeontwikkelingdoorhetstellenvan

rendementseisenaaninvesteringen;

5.Westrevennaarvermogensontwikkelingdoortesturenopde

financieringinrelatietotdewaardecreatie.

9.1.3.STURINGTijdenshetjaarlijksebegrotingsprocesberekenenwedeontwik-

kelingvanonzefinanciëleratio’s indetijd,devijfjaarsprognose.

Wehanterendevolgendefinanciëleratio’sennormenomonze

financiëlecontinuïteittewaarborgen.

■ Kasstroomtoets:eenondergrensvoordeICR(interestcoverage

ratio)van1,6(ondergrensWSWis1,4)eneenondergrensvoor

deDSCR(debtservicecoverageratio)van1;

■ Loantovalue:verhoudingtussenvreemdvermogenen

bedrijfswaardevanhetbezit,maximaal65procent;

■ Solvabiliteit:inhoeverrekanhetindeactivageïnvesteerde

vermogendoorheteigenvermogenwordengefinancierd?

Desolvabiliteitopbasisvanbedrijfswaardeistenminste35

procent;

■ Dekkingsratio:geefthetplafondaanvandeborgingsfaciliteit

vanhetWSW.Degroottevandegeborgdeleningenportefeuille

magmaximaal50procentvandeWOZ-waardevanhetbezit

bedragen.

9.2. FINANCIëLEKENGETALLENinterestcoverageratio(icr)

DeICRgeeftaaninhoeverreweinstaatzijnomdebrutorente-uit-

gaven te voldoen uit de kasstroom uit operationele activiteiten

(inclusief vennootschapsbelasting) voor rente-ontvangsten en

rente-uitgaven. Wij gebruiken intern een normwaarde van 1,6

(WSWhanteert1,4).

ICR

2,0

1,5

1,0

0,5

0,02014 2013 2012

DebelangrijksteoorzaakvoordedalingvandeICRnaar1,81(2013:

2,10)iseendalingvandeoperationelekasstroomtenopzichtevan

2013.Ditwordtvoornamelijkveroorzaaktdoordehogereuitgaven

planmatigonderhoud.

debtservicecoverageratio(dscr)

De DSCR geeft aan in hoeverre we in staat zijn om de netto

rente-uitgaven en aflossingsverplichtingen te voldoen uit de

kasstroomuitoperationeleactiviteiten(inclusiefvennootschaps-

belasting) voor rente-ontvangsten en rente-uitgaven. De intern

gebruiktenormwaardeis1(conformWSW).

57

DSCR1,4

1,0

1,2

0,8

0,2

0,4

0,6

0,02014 2013 2012

DedalingvandeDSCRnaar1,21heeftnetalsdeICRalsbelang-

rijksteoorzaakdedalendeoperationelekasstroomdoorhogere

uitgavenplanmatigonderhoud.

loantoValue

DeLoantoValuegeeftdefinancieringuitgedruktineenpercenta-

gevandebedrijfswaardevanhetDAEBenniet-DAEBbezitweer.

Wijhantereninterneennormwaardevan65procent(CFVhanteert

75procent).

Loan to value

50%

60%

40%

10%

20%

30%

0%

2014 2013 2012

DedalingvandeLTVnaar47,3procent(van50,6procent)wordt

veroorzaakt door de waardestijging van de bedrijfswaarde van

zowelhetDAEBalshetniet-DAEBbezit.Daarnaast isdelenin-

genportefeuilletenopzichtevanvorigjaargedaald.

solvabiliteit

De solvabiliteit geeft aan welk deel van onze bezittingen is

gefinancierd met eigen vermogen (inclusief herwaarderingsre-

serve)enwelkdeelmetvreemdvermogenengeeftaanofweop

langetermijnaanonzeverplichtingenkunnenvoldoen.Deintern

gehanteerdenormwaardeis35procent(CFVhanteert25procent).

Solvabiliteit

60%

40%

20%

0%

2014 2013 2012

De stijging van de solvabiliteit naar 50,3 procent (vorig jaar

45,7procent)heeftalsbelangrijksteoorzaakeenstijginginzowel

hettotaalvermogenalsheteigenvermogen.Destijgingvanhet

eigenvermogenwordtvoornamelijkveroorzaaktdoordewaarde-

stijgingvanhetbezit.

58

dekkingsratio

Dedekkingsratiogeefthetplafondaan vandeborgingsfaciliteit

vanhetWSW.Dezewordtbepaalddoorhetschuldrestantvande

bijhetWSWgeborgdeleningeninverhoudingtotdeWOZ-waar-

de vanhetbijhetWSW ingezetteonderpand (WSWhanteert50

procent).

De stijging van de dekkingsratio van 22,4 procent in 2013 naar

22,7 procent in 2014 wordt veroorzaakt door de sterk dalende

WOZ-waardevanhetbezit.Ditwordtdeelsgecompenseerddoor

eenlagereschuldrestantvandegeborgdeleningen.

9.3. WAARDEONTWIKKELINGVASTGOEDENVERMOGEN

Vastgoed

De gemeenten hebben de waarde van het bezit voor de onroe-

rendzaakbelastingin2015getaxeerdop€ 1.772miljoen(prijspeil

1januari2014).In2014wasdit€1.850miljoen(prijspeil1januari

2013).

De bedrijfswaarde van het gehele bezit (incl. commercieel

vastgoed)bedraagtper31december2014€899miljoen.Hetdeel

commercieelvastgoedisindejaarrekeninggewaardeerdopeen

marktwaarde van €13 miljoen. Per 1 januari 2014 bedroeg de

totalebedrijfswaarde€830miljoen.Debedrijfswaardeisin2014

dus gestegen met €69 miljoen. De stijging wordt voornamelijk

veroorzaakt door het niet meer inrekenen van de uitgaven voor

zonnecollectorenenleefbaarheid.Destijgingvandebedrijfswaar-

dezieteralsvolgtuit:

Autonomeontwikkelingen -1miljoen

Voorraadmutaties +2miljoen

Parameterwijzigingen -1miljoen

Niveauwijzigingen +69miljoen

Totaal +69 miljoen

Toelichting: Autonome ontwikkelingen zijn effecten van een

jaar opschuiven en het vrijvallen van de kasstromen van 2013.

Voorraadmutatieshebbenbetrekkingopverkoop,sloopennieuw-

bouw. Wijzigingen in onder andere levensduur, prijsinflatie en

huurstijging zijn parameterwijzigingen. Het aanpassen van de

bedragenvandenormen,zijnniveauwijzigingen.

Deverklaringvandestijgingvandewaardevanhetcommerciële

vastgoedgewaardeerdopmarktwaardevindtuindetoelichtingop

debalans,evenalseennaderetoelichtingopdeontwikkelingvan

debedrijfswaarde.

Vermogen

Onseigenvermogenisin2014met€85miljoengestegennaar

€485miljoen.Dezestijgingbestaatuiteenpositiefjaarresultaat

van€27miljoen,eenstijgingvandeherwaarderingsreservevan

ruim€65miljoeneneennegatievewaarderingvandeembedded

derivaten(stelselwijziging)van€7miljoen.

59

Hethogereresultaatover2014(€27miljoen)tenopzichtevande

begroting2014(€11,7miljoen)laatzichalsvolgtverklaren:

9.4. KASSTROMEN2014Het jaarresultaat wordt sterk beïnvloed door effecten van

boekhoudkundige aard (met name door af- en opwaarderingen

vastgoed en onrendabele top van te ontwikkelen vastgoed). De

kasstromengeveneenobjectieverbeeldvandeontwikkelingvan

definanciëlepositie.Degerealiseerdekasstromen(operationeel

eninvesteringen)in2014zijn:

Bedragenin€x1miljoen

Totale kasstroom Realisatie Begroting VerschilVerschil

in %

Operationele kasstroom (voor aflos-

singsfictie) +14 +11 +3 +27%

(Des)investeringskasstroom -9 -39 +30 -77%

Mutatieliquidemiddelen +7 +5 +2

Financieringskasstroom kasstroom + 12 - 23 - 35

Detotalefinancieringskasstroomisuitgekomenop€ 12miljoen.

Het verschil met de begrote kasstroom bedraagt € 35 miljoen.

Ditbetekentdatdeleningschuld€ 35miljoenhogeruitkomtdan

begroot.

9.4.1.TOELICHTINGOPERATIONELEKASSTROOMDeoperationelekasstroomkomt€ 3miljoenhogeruitdoor:

■ Meeronderhoudsuitgaven(-/-€3miljoen);

■ Minderverhuurdersheffing(+€2miljoen);

■ Mindervennootschapsbelasting(+€3miljoen);

■ Overige(+€1miljoen).

HetWSWrekentmeteengenormeerdeaflossingvan2procent.

De operationele kasstroom na aflossingsfictie komt dan uit op

+€ 5miljoen(begroot+€ 3miljoen).

Hoger resultaat ( x € 1.000) wegens:

Meerhuuropbrengsten 100

Meerresultaatverkoop 200

Minderwaardeverminderingvlottendeactiva 300

Minderoverigewaardeveranderingen 11.600

Minderlonenensalarissen 1.500

Minderleefbaarheid 200

Meernietgerealiseerdewaardeveranderingvastgoedbelegging 500

Minderrentelasten 700

Meerrentebaten 600

Mindervennootschapsbelasting 17.100

Overigebedrijfslasten 400

33.200

Minder resultaat ( x € 1.000) wegens:

Meerafschrijvingen 1.200

Meeronderhoud 2.800

Meerwaardeveranderingfinanciëleactiva 13.900

17.900

Per saldo 15.300

60

9.4.2.TOELICHTING(DES)INVESTERINGSKASSTROOM

De investeringskasstroom geeft een groot verschil ten opzichte

vandebegroting.Ditwordtvoorhetgrootstedeelverklaarddoor

het uit- of afstellen van nieuwbouwprojecten. Daarnaast zijn er

diverseaanbestedingsvoordelenbehaald.

9.5. INTERNESTURINGENRISICO’S

9.5.1.INTERNESTURING

dashboard

In2014ontwikkeldenweeendashboardopbasisvandemetho-

diekvandebalancedscorecard.Ditdashboardisineersteinstan-

tieingerichtophetstrategischniveau.Hetdashboardisgeïmple-

menteerdeningebedindeplanning&controlcyclus.Inheteerste

kwartaalvan2015makenwekeuzesoverhoeweverdervormge-

venaanonzewijzevandashboardsturing.Hierbijdenkenweaan:

■ koppelingenmethetprimairesysteem;

■ verdereautomatiseringvanhetgenererenvansturingsinformatie;

■ deeventueleverderedoorontwikkelingvanhetdashboardnaar

tactischen/ofoperationeelniveau.

risicomanagement

Wezijnin2014gestartmethetbesprekenenexplicietvastleggen

vanderisico’sendebeheersmaatregelenopstrategischniveau

metMT-leden,middenkaderenspecialisten.Ookdecommissa-

rissen en de accountant hebben hun bijdrage geleverd aan het

inzichtelijkmakenvanmogelijkerisico’s.In2014heeftditgeleid

toteenoverzichtvandemogelijkerisico’sdieoponzeorganisa-

tie van toepassing zijn, ingedeeld naar de mogelijke impact en

naardematevanbeïnvloedbaarheid(hoogoflaag).In2015volgt

verdererealisatiemetondermeer:

■ keuzevoorwijzevanvastleggingvanderisico’sendebeheers-

maatregelen;

■ bewakingvanderisico’senverantwoording;

■ inbeddinginondermeerdeplanning&controlcyclus

(p&c-cyclus).

9.5.2.RISICO’SVoorwoningcorporatiesisinhetalgemeensprakevandevolgen-

“ We hebben grote stappen gezet in

het verbeteren van onze interne

sturing en beheersing. Onder

andere door het invoeren van de

P&C-cyclus en het werken we met

een dashboard. Hiermee sturen we

op het behalen van de doelen zoals

vastgesteld in onze begroting.”


Actium

61

derisicogebiedendieinmeerdereofminderemateommaatre-

gelenvragen:

1. Overheidsingrijpen;

2. Regelgeving;

3. Rentelasten;

4. Aardvanhetbezit;

5. Interneorganisatie.

Ad.1 Overheidsingrijpen

herzieningvandewoningwet

Na de vaststelling van de herziene Woningwet door de Tweede

Kamerindecember2014,heeftookdeEersteKamerop17maart

2015dewetaangenomen.

“ In 2014 startten we met risico-

management. We monitoren op vijf

risicogebieden: overheids ingrijpen,

regel geving, rente lasten, aard van

het bezit en interne organisatie.”


Actium

De herziening van de Woningwet levert voor ons de volgende

aandachtspuntenop:

■ Werkdomein corporaties:beperkingvanhetwerkdomeinvan

corporatiestotdekerntaken,waarbijprimairdefocusligtop

DAEB-activiteitenenerstrengereeisenzijnvoorniet-DAEB

activiteiten(onderanderemarkttoets).

■ Scheiding of splitsing van DEAB- en niet-DAEB-tak:wij

moetenonzeDAEB-enniet-DAEBactiviteitenadministratief

scheidendanweljuridischsplitsen.Hetvoorstelhiervoormoet

uiterlijk1januari2017bijdeministerliggen.Hetvoorstelmoet

vergezeldgaanvandevisievandegemeentenenhuurdersor-

ganisaties.

■ Passend toewijzen:wijmoeten,naeengewenningsperiode,

per201895procentvandehuurtoeslaggerechtigdehuishou-

denseenwoningtoewijzenmeteenhuurprijsonderdeaftop-

pingsgrens.

■ Governance en intern toezicht:zowelaanbestuurdersals

commissarissenwordenbijbenoemingenherbenoemingeisen

gesteldaandegeschiktheid.Hierbijwordtgebruikgemaakt

vaneen‘fit&propertest’.

■ Verslaglegging en financiële transparantie:deadministra-

tieveofjuridischescheidingheeftgrotegevolgenvoorhet

opstelleneninrichtenvandejaarrekeningenhetjaarverslag.

Dewaarderingsgrondslagvanhetvastgoedisverplichtop

basisvanmarktwaardeinverhuurdestaat.Daarnaastmoet

hetverslaguitgesplitstwordenvoorzoweldeDAEB-alsde

niet-DAEB-tak.Ookdeverantwoordingsverplichtingaande

62

externetoezichthouder(dViendedPi)moetenwordenaange-

past.Daarnaastgeeftdeministerjaarlijkseenindicatievande

investeringscapaciteitvanActium.Ookgeeftdeministereen

oordeeloverdesolvabiliteit,liquiditeitenfinanciëlerisico’sen

deinvesteringsruimteinrelatietotdegeplandeopgave.Deze

gegevenswordenbeschikbaargesteldaangemeentenen

huurdersorganisaties.

■ Extern toezicht:erkomteenintegraleAutoriteitWoningcor-

poraties.DezewordtonderdeelvandeInspectieLeefomgeving

enTransport.DeAutoriteitisverantwoordelijkvoorzowelhet

financieeltoezichtalsvoorhettoezichtoprechtmatigheid,

governanceenintegriteit.

■ Rol gemeenten en huurders:gemeentenkrijgenveelmeer

informatie,zoalsinzageinonzefinanciëlemogelijkheden,dan

voorheen.Huurdersorganisatieskrijgeneenstevigerepositie

indewet.Zozijnhuurdersorganisatieseenpartijbijhetmaken

vanprestatieafspraken.

■ Woningmarktgebieden:gemeentenkrijgendemogelijkheid

omwoningmarktgebiedentevormen.Eencorporatiemagin

meerdereregio’sbezithebben,maaralleeninhaarkerngebied

(uitbreidings)investeringendoen.

Verhuurderheffing

Eenmaatregeldieforsegevolgenheeftvoorzoweldehuurderals

decorporatieisdeverhuurdersheffing.Vanaf2013moetenwoning-

corporaties een verhuurdersbelasting betalen over hun bezit.

Dehoogtevandeheffingiseenaantalkerenaangepast.Methet

vaststellen van de Rijksbegroting 2015 is de verhuurdersheffing

verhoogdvan€1,165miljardin2014naar€1,335miljardin2015.

De politieke keuzes hebben direct effect op de waardering van

hetvastgoed.Debedrijfswaardeiseenweergavevandecontan-

tewaardevanalletoekomstigekasstromen. Indebedrijfswaar-

deultimo2014isdeverhuurderheffingvoordevolledigerestant

levensduur van het vastgoed ingerekend. De inkomensafhanke-

lijke huurverhoging is ingerekend t/m 2017, waarbij we ervoor

hebbengekozenomvoor2015deinkomensafhankelijkehuurver-

hogingvoordelagereinkomens(t/m€ 34.911)nietdoortevoeren.

Vanaf2017isgerekendmetinflatoirehuurverhoging

Voor huurders betekent de invoering van de verhuurdersheffing

dat woningcorporaties een extra huurverhoging van minimaal

1,5procentbovenopdejaarlijkseinflatoirehuurverhogingmogen

doorvoeren. Het tekort dat corporaties niet kunnen compense-

ren door hogere huuropbrengsten, moet door eigen maatrege-

len zoals efficiency, huurharmonisatie en verkoopopbrengsten

wordengedekt.Wijonderkennendatboveninflatoirehuurverho-

gingvoordehuurdersuitonzedoelgroepleidttothogerebetaal-

baarheidsrisico’s.Metalsgevolghetrisicoophogerehuurachter-

standeneneentoenamevanhuurdersmetbetalingsproblemen.

Recentonderzoeknaardewoonlastenvanhuurdersindeprovin-

cieDrentheonderschrijftditbeeld.

saneringsheffing

Doorspeculerenmetfinanciëlederivatenkwamwoningcorporatie

63

Vestiaindeproblemen.Inhetreddingsplanisopgenomendatalle

corporatiesviahetsaneringsfondseenbijdrageleverenomcorpo-

ratiesmetliquiditeitsproblementeredden.In2014bedroegonze

bijdrage€3,1miljoenIn2015legthetCentraalFondsVolkshuis-

vesting (CFV) woningcorporaties geen saneringsheffing op. Dat

staatindebegrotingdiehetCFVmediooktober2014vaststelde.

Ad. 2 Regelgeving

waarderingopmarktwaardedoorherzieningswet

NaastdeherzieningvandeWoningwetiseenandereaanpassing

deverslaggevingdoorde‘RichtlijnenvoordeJaarverslaggeving’

(RJ645).Dezerichtlijnennoodzakenondermeertoteenkeuzevoor

hetvastgoed,bedrijfsmiddelofbelegging.Diekeuzeisbepalend

voordewijzewaaropvastgoedindebalanswordtgewaardeerd.

Wij zien het sociaal vastgoed als bedrijfsmiddel en waarde-

ren dit vastgoed in exploitatie vanaf 2012 op de bedrijfswaarde.

Hetcommercieelvastgoed isvanaf2012opdemarktwaarde(in

verhuurdestaat)gewaardeerd.

Voor 2014 is in de sfeer van de winst- en verliesrekening een

eersteonderscheidnaarDAEB-enniet-DAEB-bezitgemaakt.Met

ingangvandenieuweWoningwetwordteenadministratievesplit-

singvanDAEBenniet-DAEBbezitverplicht.

fiscaal

Sinds 2008 zijn woningcorporaties belastingplichtig voor de

vennootschapsbelasting. De gemiddelde te betalen vennoot-

schapsbelastingbedraagtopbasisvaneengenormaliseerdfiscaal

resultaat circa € 1,9 miljoen per jaar. Wij streven naar fiscale

optimalisatie. Dit betekent dat we onze belastingdruk zo laag

mogelijkproberentehoudendoortoepassingvanfiscalefacilitei-

ten.Demogelijkhedenhiervoorwordenbepaalddoordefiscale

weten regelgeving en zijn regelmatig aan verandering onder-

hevig. Bij het opstellen van de fiscale meerjarenplanning doen

weaannamestenaanzienvandefiscalemogelijkheden.Inonze

huidigefiscalemeerjarenplanninggaanweuitvanhettoepassen

vanfiscaleafwaarderingvanonzevasteactiva,waardoorwede

komendejarengeenvennootschapsbelastinghoeventebetalen.

De duur van het kunnen (blijven) toepassen van deze faciliteit

hangtsamenmethetverloopvandetoekomstigeWOZ-waarden

enisdaaromgebaseerdopaannames.

woningwaarderingsstelsel

HetministerievanWonenenRijksdienstheefthetvoornemenhet

woningwaarderingsstelselaantepassen.Debelangrijkstewijzi-

ging isde toevoegingvanpuntenopbasisvandeWOZ-waarde,

berekendpervierkantemetervandewoning.Diepuntenkomenin

plaatsvandepuntenvoordewoonomgevingenwoonvorm.Volgens

debriefaandeStaten-Generaal leidtdeaanpassingnauwelijks

tot schokeffecten en blijft het niveau van de maximale huren

landelijkgelijk.OokvoorDrentheenFrieslandwordengeengrote

verschuivingenverwacht.Volgensdeberekeningen,gebaseerdop

aannamesvanABF,betekentdit vooronseen lichtedalingvan

hetgemiddeldaantalpunten(3).Metalsgevolgeenlichtedaling

64

vanhetgemiddeldevandemaximaaltoegestanehuur(+/-€ 20).

Deafstandtussendehuidigehurenendemaximalehurenwordt

ietskleiner,waardoorderuimtevoorhuurharmonisatieookwordt

verkleind.

Ad.3 Rentelasten

Woningcorporatieszijnnaarhunaardkapitaalsintensieveonder-

nemingen.Derentelastenzijndanookeenomvangrijkepostopde

winst-enverliesrekening.Daaromishetlogischdatweopbeheer-

singvandierentelasteninzetten.Debeheersingrichtzichaller-

eerstopdelopendeleningenportefeuillewaarmeewedehuidige

activiteitenfinancieren,toegespitstoprenteherziening(conversie)

enherfinanciering.Intweedeinstantiezietdebeheersingvande

rentelasten ook toe op toekomstige (nieuwe) financieringen van

toekomstigeactiviteiten.

Deactiviteitentotbeheersingzijnuitgewerktinhettreasurybeleid.

Inalgemenezingaathetomdebeheersingvandeinkomendeen

uitgaandekasstromen.Daarvooriseentoegesnedenbegrotingen

bewakingdaarvanvangrootbelang.Uitgangspuntenzijn:

■ zoveelmogelijkinternfinancieren;

■ loantovaluevanmaximaal65procent;

■ waarborgenvandetoegangtotdegeld-enkapitaalmarkt.

DaarombehorenweteallentijdeaandeeisenvanhetWSWte

voldoen.

Ook hebben wij extendible leningen met embedded derivaten.

Deze embedded derivaten vallen niet onder de bijstortingsver-

plichting,maarvolgensdeRichtlijnenvoordeJaarverslaggeving

RJ290 wel onder de marktwaardeverrekening voor de jaarreke-

ningvan2014.Dehoofdsomvandeextendibleleningenbedraagt

op31december2014€ 58,5miljoen.

Ad.4 Aard van het bezit

wooneenheden

Eind2014zagonzewoningvoorraaderalsvolgtuit: 31-12-2014 31-12-2013

Omschrijving Tota

al

DAEB

Nie

t DAE

B

Tota

al

DAEB

Nie

t DAE

B

Woningen 14.918 14.887 31 15.033 15.003 30Zorgplaatsen(intramuraal) 519 519 522 522 Bijzonderewoonvorm 361 361 362 362 Studentenwoningen 42 42 42 42 Woonwagens 18 18 18 18 Totaal woongelegenheden 15.858 15.827 31 15.977 15.947 30

MaatschappelijkOG* 56 56 51 51 Bedrijfsruimten 42 42 46 46Standplaatsen 53 53 53 53 Garages,parkeren,berging 1.190 641 549 1.180 636 544Totaal niet-woon -gelegenheden 1.341 751 591 1.330 740 590

Totaal 17.199 16.577 622 17.307 16.687 620

Beheerwoningenengarages 16 16 16 16

Totaal inclusief beheer 17.215 16.501 714 17.323 16.703 620

65

Nagenoeg alle woningen behoren tot de DAEB-categorie. Dit is

conformonzedoelstellingeninhetondernemingsplan.

typewoningen

Bijnatweederdevandewoningenisgrondgebonden.Invergelij-

kingmethet landelijkgemiddelde isditveel.Hetgroteaandeel

grondgebondenwonen,pastinonswerkgebiedenkomttegemoet

aandevraagvandedoelgroep.

demografischeontwikkelingen

Bijnadehelftvanonzewoningenstaatinlandelijkgebied.

Daar waar al weinig voorzieningen voor handen zijn,

verwachtenwebevolkingskrimpofisdekrimpalingezet.

Inrisicogebiedenspelenweinonsvoorraadbeleidhieropin.

leeftijdwoningvoorraad

Preciesdehelftvanonzewoningenisouderdanveertig

jaar. Dit heeft invloed op de onderhoudsactiviteiten en

geeft ook de noodzaak aan tot transformatie van de

woningvoorraadindetoekomst.

zorgvastgoed

Eind 2014 beschikten wij over 519 verhuureenheden in verzor-

gingshuizen en 361 verhuureenheden bijzondere woonvormen.

Zorgconceptenen-regelgevingzijndelaatstejarensterkveran-

derd en zetten de zorginstellingen onder soms forse druk. Dit

brengtrisico’smetzichmeemetbetrekkingtotdeverhuurbaar-

heidvandezorgcomplexen,waarsprakeisvanintramuralezorg.

Detoekomstvandezezorgcomplexenvraagtomeenaanpakop

maat.Derisico’svoorbijzonderewoonvormenzijneenstukkleiner.

Deze verhuureenheden zijn in het algemeen relatief eenvoudig

naareenregulierewoningtetransformeren.

parkeerruimteenbergingen

Garages,bergingenenparkeerplaatsenmakeneengrootdeeluit

vandevastgoedportefeuilleniet-woongelegenheden.Bijnadehelft

vandezevoorraadmoetalsniet-DAEBwordenbestempeld,omdat

wedezegaragesnietverhurenaanhuurdersvanActium-wonin-

gen.Wehebbendeambitieomdevoorraadgarages,bergingenen

parkeerplaatsenmetongeveervijftigprocentaftebouwen.

grondposities

Webeschikkeneind2014overtwaalfgrondposities.Hetgaathier

omongeveer52hectarelandbouwgrond(2kavels)entienkavels

instedelijkgebied.Detotalewaardevandegrondpositiesbetreft

€ 4miljoen,dezeisopgenomenindebalans.

Verkoopnieuwbouw

Vanuit het verleden hebben we nog een voorraad woningen die

direct voor de verkoop zijn gebouwd. Eind 2014 zijn dit er nog

vijftien.Driehiervanzijnteruggekochtewoningenverkochtonder

voorwaarden (zoals KoopGarant). De gemiddelde verkoopprijs

wordt geschat op € 180.000. De vijftien woningen staan op de

balansvooreentotaalvan€ 2,2miljoen.

66

Verkochtondervoorwaarden

Eenanderecategorie‘bezit’betreftdewoningenverkochtonder

voorwaarden.Dezewoningenzijnnogalsvastgoedbelegginginde

balansopgenomenaangeziennietallerechtenopdekoperzijn

overgegaan.Eind2014betreftdit 72woningenmeteenwaarde

vanbijna€ 9miljoen.Hiertegenoverbedraagtdeeveneensinde

balansopgenomenterugkoopverplichtingvan€ 9miljoen.Gezien

derisico’svanditproduct,hebbenwebeslotenomgeenwoningen

meerteverkopenondervoorwaarden.

Ad.5 Interne organisatie

Inhetondernemingsplan2013-2017formuleerdenwedeopgaven

voordeinterneorganisatie,waaronderverdergaandeorganisatie-

ontwikkeling.Verbeteringenindeinterneorganisatiezijngericht

op een reductie van de formatieomvang met 25 fte in 2017 ten

opzichtevan2013.Dezetaakstellingismetdeorganisatieontwik-

keling,dieinhetnajaarvan2014zijnbeslagkreeg,gerealiseerd.

De gewenste organisatieontwikkeling concentreert zich op het

bevorderen van (persoonlijk) leiderschap, cultuur (kernwaarden

encompetenties)enhetstroomlijnenvanprocessen.

In 2015 verwachten we de effecten van de nieuwe organisatie-

structuur te zien. De herinrichting van de organisatie, samen

met het verbeteren en efficiënter maken van onze processen,

betekentsomsookanderslerenwerken.Ditkanrisico’smetzich

mee brengen in de vorm van beginnersfouten, werkzaamheden

die tussen ‘wal en schip’ vallen, of langere doorlooptijden van

onzeprocessen.Weaccepterendatditrisicohoortbijdelerende

organisatiediewewillenzijn.

9.6. FINANCIERING

9.6.1.BELEIDDedoelstellingenvanhettreasurybeleidzijn:

1. Het beheersen van de inkomende en uitgaande geldstro-

men, waarbij de basis gevormd wordt door goed op elkaar

afgestemde processen, naast een liquiditeitsprognose op

korteenlangetermijn.

2. Het zoveel mogelijk intern financieren van de behoefte aan

middelen.

3. Hetwaarborgenvaneenefficiënte,blijvendetoegangtotde

geld-enkapitaalmarktteneindevoldoendefinanciëlemidde-

len voor de bedrijfsactiviteiten op korte en lange termijn te

garanderen.

4. Hetbeheersenvanrente-enrendementsrisico’sdiesamen-

hangenmetdefinanciering,beleggingenen liquiditeitenbe-

heer.

5. Het,binnendekadersvanhettreasurystatuut,realiserenvan:

■ Eenoptimaal rendementop liquideenbelegdemiddelen;

■ Eenzolaagmogelijkevermogenskostenvoetvanhetvreemd

vermogen,metalsresultaatzolaagmogelijkerentelasten.

6. Hetrealiserenvanefficiëntbetalingsverkeer.

Bedrijfsactiviteiten worden in eerste instantie gefinancierd met

67

eigenmiddelen.Hetaantrekkenvanmiddelenisafhankelijkvan

het tempo waarin verkopen van bestaande woningen worden

geëffectueerd, investeringen in nieuwbouw en herstructurering

plaatshebben en verkopen van nieuw te bouwen koopwoningen

plaatsvinden. Dit houdt in dat financiering op maat gewenst en

noodzakelijkis.Definancieringsbehoeftewordtbepaalddoorde

financiële meerjarenprognose voor vijf jaar. Vanuit de jaarlijkse

begrotingvloeiteenprognosevooréénjaarvoort.Dezeprognose

wordtverwerktinhettreasuryjaarplan.Hetvormtdebasisvoor

de uitvoering, de aansturing van en de controle op de treasury

werkzaamhedenvoorhetkomendejaar.Indekwartaalrapporta-

geswordtaangegevenwatdenieuweprognosemetbetrekking

totdeliquiditeitsbehoeftetotheteindevanhetjaarwordt.Hierbij

wordteenanalysevandeverschillentenopzichtevanhetjaarplan

gegeven.

9.6.2.LENINGENPORTEFEUILLEUltimo 2014 zijn onze materiële vaste activa (op bedrijfswaar-

de) voor 47 procent gefinancierd met vreemd vermogen. Van

hetschuldrestantvan€ 424,9miljoeneind2014,wordt€ 403,1

miljoen(95%)geborgddoorhetWSW.€ 21,8miljoen(5%)wordt

geborgddoorgemeenten.Deaflossingsverplichting2015is15,9

miljoenenisverantwoordonderkortlopendeschulden.

Naar aanleiding van de beoordeling van de financiële positie

heefthetWSWop5 juni2014verklaarddatActiumvoldoetaan

huneisenvankredietwaardigheid.Hetborgingsplafond,wathet

maximalebedragaangeborgde leningen is,komtvoor2014uit

op€ 439,0miljoen.Voor2015isditvoorlopig€ 441,3miljoenen

voor2016€ 438,9miljoen.Ditborgingsplafondisgebaseerdopde

investerings-enherfinancieringsprognose2014-2016.

Metingangvan2013zijnergeenlosstaandesolvabiliteitsoordelen

meervanhetCentraalFondsVolkshuisvesting.Sindsditjaarzijn

er integralebeoordelingendiezichrichtenophetkwalitatiefen

kwantitatiefduidenvanrisico’senhetplegenvaninterventiesom

risico’stevoorkomendanwelteverkleinen.VoorActiumgafdit

geenaanleidingtotverdereopmerkingenofnaderonderzoek.

In2014isereentotaalvan€ 30,1miljoenaanleningenafgelost:

alsgevolgvaneindecontractdatum€ 28,2miljoen,aanreguliere

aflossingen€ 1,9miljoen.Erwerdengeenvervroegdeaflossin-

gengedaan.Hiertegenoverstaanpersaldoeenterugplaatsingop

roll-over leningenvan€ 7,9miljoenenhetontvangenvan€ 26

miljoenaannieuweleningen.Persaldobedraagtdekasstroomuit

financieringsactiviteiten-/-€ 12,0miljoen.

In2014zijngeenleningenaangetrokkendienoggestortmoeten

wordenin2015ofvolgendejaren.

Devariabeleroll-overleningenzijnopbalansdatum2014vooreen

bedragvan€ 12,9miljoennietvolledigopgenomen.Hiervanwordt

€ 5 miljoen gebruikt als kredietbuffer. De leningenportefeuille

bestaatuit89leningenvanintotaalnegengeldverstrekkers.

68

9.7. RENTERISICOBEHEER

9.7.1.BESCHERMINGTEGENRENTERISICOFlexibiliteit in financiering is wenselijk en daarvoor worden

mogelijkheden binnen onze leningenportefeuille gecreëerd.

Daarbij wordt gebruik gemaakt van roll-over leningen met een

variabele hoofdsom. Deze leningen kunnen wij op gewenste

momenten aflossen en weer opnemen. Ultimo 2014 bestaat de

leningenportefeuille voor 7 procent uit dit soort leningen. Deze

kenneneenrenteconversie-momentvanéénoftwaalfmaanden.

Hiernaasthebbenwijéénroll-overleningenmeteenvastehoofd-

som(3procentvandeleningenportefeuille).Uitderoll-overlenin-

genkunnenrenterisico’s volgen.Omdeze risico’saf tedekken,

maken we gebruik van de volgende derivaatproducten: interne

caps,internefloorsenéénrenteswap.Eendeelvanderenterisi-

co´sisopdezewijzeafgedekt.

De variabele roll-over leningen zijn op balansdatum voor

57procentgevuld.Dekredietcrisisheeftgeresulteerdineenlage

één-entwaalfmaandsrente,wateennegatiefeffectheeftopde

waardering van de interne floors. Daarnaast is de langlopende

rentenogsteedshistorischlaag,wateennegatiefeffectheeftop

dewaarderingvanswaps.

De actuele waarde van de swap komt op balansdatum uit op

-/-€ 6,9miljoen.Wehebbeneenalgemenekredietovereenkomst

afgeslotenmetABNAMRO.Hieriniseenbijstortingsverplichting

opgenomeningevalvaneennegatievewaardevandederivaten-

portefeuille, waarbij een totale threshold (drempelbedrag) van

€ 10miljoenisovereengekomen.

DestresstestopbalansdatumvanhetCentraalFondsVolkshuis-

vestingmeteenrentedalingvan2procentkomtuitopeenactuele

waardevan-/-€ 13,8miljoen.Wevoldoenaandestresstestmet

bovengenoemdethresholdvan€ 10miljoeneneenliquiditeitsbuf-

fervan€ 5miljoen.

9.7.2.ONTWIKKELINGRENTERISICOWewillentenhoogsteeenrenterisicolopentot15procentvande

leningenportefeuille.Ditmetenweondermeeropdebedrijfseco-

nomischemethode,waarbijgekekenwordtnaarhet(netto)geldvo-

lumeovereenperiodevantwaalfmaandenwatgevoeligisvoor

rentebewegingen.Dezeberekeningennormwordtinhettreasu-

rystaatgehanteerd.DaarnaastvoldoetActiumaanonderstaande

renterisiconormenberekeningswijzediehetWSWvoorschrijft.

9.7.3.RENTERISICO‘WSW-METHODIEK’VolgensdenieuwerichtlijnenvanhetWSWbestaathetrenterisi-

couitdeeindaflossingenenreguliereaflossingenvan leningen,

renteconversies,opslagherzieningvanbasisrente(voor50procent)

enrente-instrumenten.HetWSWhoudtdusgeenrekeningmet

devoorgenomeninvesteringen.DenormdiehetWSWhanteertis

15procentvande leningenportefeuillevanhet laatstafgesloten

boekjaar.Dezemethodeennormwordtookinhettreasurystatuut

gehanteerd.

69

IndienhetrenterisicovoorActiumopdeWSW-methodiekwordt

bepaald,valthetrenterisicovoorallejarenruimbinnendenorm

vanhetWSW.

9.7.4.INTERNEORGANISATIERONDOMDERIVATEN

Binnendeinterneorganisatievandetreasuryfunctieisdedirec-

teur-bestuurder eindverantwoordelijk en houdt de raad van

commissarissen(RvC)toezicht.

Onzetreasurycommissie(TC)bestaatuitdedirecteur-bestuurder,

demanagerF&C,de teammanagerP&C,demedewerker P&C

(uitvoerende)eneenvasteexterneadviseur(Thésor).

De TC komt minimaal vier keer per jaar bijeen. Alle besluiten

aangaandehetaangaanvannieuwetransacties,oversluitingenen

allebesluitenbetrekkinghebbendeopderivatenwordenbespro-

kenindeTCenvoorakkoordgeparafeerddoordedirecteur-be-

stuurderendemanagerF&C.PasdaarnaisdemedewerkerP&C

bevoegdtothetuitvoerenvandegenomenbesluiten.

De interne organisatie rondom derivaten is verder uitgewerkt

inhet treasurystatuut (TS)wat isvastgestelddoordedirecteur-

bestuurderengoedgekeurddoordeRvC.HetTSwordt jaarlijks

geactualiseerd.InhetTSzijnderisico’sbenoemddiedetreasury-

functie raken, waaronder het renterisico, het kredietrisico, het

liquiditeitsrisico, het tegenpartijrisico en de risico’s rondom

derivatenenbeleggingen.

De beheersing van de genoemde risico’s vindt plaats door het

stellen van kaders en randvoorwaarden in het TS. Bij besluit-

vorming vormen de kaders en randvoorwaarden uit het TS het

toetsingskader. Treasury maakt integraal onderdeel uit van de

2015 2016 2017 2018 2019

Cap

Swap

Conversie (rente)

Reguliere aflossingen

Eindaflossingen

Herziening kredietopslag BRL (50%)

Totaal renterisico

WSW norm (15%)

6.801

10.709

-43.510

-1.659

-9.200

-13.250

-50.109

-63.731

6.801

10.709

-57.875

-1.547

0

-7.000

-48.912

-63.731

6.801

10.709

-65.210

-1.616

0

-6.000

-55.316

-63.731

6.801

10.709

-44.765

-1.686

-15.534

0

-44.475

-63.731

20.000

0

-20.000

-40.000

-60.000

-80.000

-100.000

Renterisico WSW methodiek (x € 1.000)

6.801

10.709

-48.857

-1.752

-14.149

-6.000

-53.248

-63.731

70

internesturingenbeheersingenisgeïntegreerdindep&c-cyclus.

Zostellenwejaarlijkseentreasuryjaarplanopalsonderdeelvan

debegrotingenrapporterenweiederkwartaaloverdevoortgang.

Omvoldoendeprofessionaliteittewaarborgingbinnendetoezicht-

houdenderolvandeRvCwordterperiodiekeentreasurycursus

of-seminargevolgdenzijnermeerdereledendieeenfinanciële

achtergrondhebben.

Demonitoringvandemarktwaardevanderivatenendehieraan

gekoppelde liquiditeitsbuffer vindt maandelijks plaats bij de

interne controle en zo nodig frequenter bij een sterk dalende

rente.Voordezeberekeningenmakenwegebruikvandetreasury

toolkitvanThesor.Demarktwaardevandederivaten,debenodig-

deliquiditeitsbufferendedaaraangekoppeldeliquiditeitsrisico’s

enliquiditeitsplanningzijneenvastagendapuntbinnendeTC.

9.8. MEERJARENPERSPECTIEFInonderstaandoverzichtisheteigenvermogenaangepastophet

resultaatvan2014endoorgerekendnaarlaterejaren.

Bovenstaandoverzicht is opgesteldop basis van waarderingop

bedrijfswaardevoordeDAEBactiviteitenenopmarktwaardevoor

deniet-DAEBactiviteiten.

Belangrijkerisicofactorendieophetmeerjarenperspectiefzowel

eengunstigealsongunstigeinvloedkunnenuitoefenen,zijn:

■ verhuurderheffingenbelastingdruk;

■ derenteontwikkeling;

■ derealisatievangeprognosticeerdeverkopen;

■ demogelijkhedentotrealisatievandegeplandehuursom-

stijgingen.

Meerjaren perspectief begroting 2015-2019

(bedragenx€1.000) 2015 2016 2017 2018 2019

Huursomstijging 1,75% 3,00% 3,50% 2,00% 2,00%Eigenvermogen(x1000) 505.991 523.421 538.021 561.360 583.428Jaarresultaatvoorbelasting 20.944 17.440 10.292 19.106 18.885Jaarresultaatnabelasting 20.944 17.440 10.292 19.106 18.885Onrendabeleinvesteringen 1.688 7.222 10.068 6.262 4.290Onderhoudsuitgaven 24.674 27.989 30.205 32.548 30.113Energetischemaatregelen(naarlabelB) 6.903 11.332 9.940 9.329 11.953Solvabiliteit 51,63% 51,80% 51,66% 52,45% 53,40%Rentabiliteiteigenvermogen 4,14% 3,33% 1,91% 3,40% 3,24%Operationelekasstroom(voorfictieveaflossing) 20.669 9.949 11.192 10.993 12.212Investeringskasstroom -13.391 -33.279 -26.387 -23.527 -14.428Financieringskasstroom -7.278 23.329 15.196 12.531 2.218

*Huursomstijgingisexclusiefhuurharmonisatie.

71

9.9. VERBINDINGEN-DINGSPELASSENBVDingspelAssenBVisbijnotariëleakteopgerichtop15maart2007.

Vennoten van deze besloten vennootschap waren Woonstich-

ting Actium, Stichting Woningbeheer Assen en Credo Integrale

PlanontwikkelingBV.CredoIntegralePlanontwikkelingBVheeft

33,33 procent van de geplaatste aandelen en Stichting Actium

66,66procentvandegeplaatsteaandelen.

We gingen een samenwerking met Credo Integrale Planont-

wikkelingBVaanomdetransformatietotstedelijkwoongebied

van een gedeelte van het oude stadsbedrijventerrein in Assen

terealiseren.Dezesamenwerking isvastgelegd inhetTreanth

Consortium.

DingspelAssenBVheefttendoeldeaan-enverkoopvanonroe-

rende zaken en het beheren van de verworven locaties. Actium

bezit twee derde deel van het geplaatste aandelenkapitaal van

€18.000.Erzijntotnutoegeenwoningenindeverbindinggerea-

liseerd.TergedeeltelijkefinancieringvandedoorDingspelAssen

BVverrichteaankopenverstrektenwijgeldleningenvanintotaal

€1.110.138.Voorwaardenzijndatdezegeldleningenuitsluitend

bestemdzijnvoordefinancieringvanlocatiesbinnenhetplange-

bied Havenkwartier en dat de geldleningen uiterlijk lopen tot

1januari2020.

Dingspel Assen BV is niet geconsolideerd meegenomen in de

jaarrekening. In 2014 vonden geen nieuwe verwervingen plaats,

evenminzijnopstallenverkocht.Hetverschuldigderentepercen-

tagebedraagtdejaarlijksop1januarigeldende1-jaarsEuribor,

dieverhoogdwordtmet1procent.Derentevoldoenweaanhet

eindevanelkkwartaal.Deverdelinghiervanvindtplaatsconform

deleningverhouding.

Hetresultaatoverhetboekjaar2014bedraagt€6.310positief.In

2013wasdit€13.189positief.Hetresultaatwordttoegevoegdaan

heteigenvermogenvanDingspelAssenBV.Voorhetaandeelin

hetnegatievevermogenvanDingspelhebbenwijgeenvoorziening

opgenomenomdatwijonsnietaansprakelijkhebbengesteldvoor

deschuldendiedoorDingspelzijnaangegaan.

Voor alle verbindingen geldt dat de directeur-bestuurder van

Actiumtevensbestuurderisvandeverbindingen.Daarmeevallen

deverbindingenookonderhettoezichtvanderaadvancommis-

sarissen van Actium. De jaarrekeningen van de verbindingen

wordengoedgekeurddoorderaadvancommissarissen,netals

activiteitendieindeverbindingenplaatsvinden.

72

Deelneming Dingspel Assen BV wordt gewaardeerd volgens de

vermogensmutatiemethode,tewetentegendenettovermogens-

waarde ultimo boekjaar. Dit betekent dat de deelneming wordt

gewaardeerdopdezelfdegrondslagenalsdievanActium.Doordat

hetaandeelvandedeelnemenderechtspersoneneennegatieve

nettovermogenswaardebetreft,wordthierinhetjaarverslagvan

Actiumgeenvoorzieningvoormeegenomen(RJ252.402).

Naam Zetel Maatsch. kapitaal

Gestort kapitaal

Deelname Type deelneming

DingspelAssenBV Assen €90.000 €12.000 66,67% Vastgoedontwikkeling

9.10. ONBEBOUWDEGRONDENSinds 1998 hebben wij in de gemeente Hoogeveen in en rond

Fluitenberg circa 52 hectare aan onbebouwde gronden in bezit.

Voor deze grondposities sloten we samenwerkingsverbanden af

met twee aannemers. In overleg met deze partijen werken we

aaneenexit-strategie.Hetdoel isomdezegrondenzospoedig

mogelijkteverkopen.Metéénvandezepartijensprakenweafdat

wedegrondaandezepartijtekoopaanbieden.Ookmetdeandere

partijzijnweinonderhandeling.

73

interneorganisatie

HOOFDSTUK 10

74

10.1. ORGANISATIEONTWIKKELINGWe bewegen ons – zoals dit jaarverslag ook laat zien – in een

veranderendeomgeving.Dezeveranderingenzijnvaninvloedop

onzeorganisatieenonzewerkwijze.Weconstateerdenin2013dat

de inrichtingvanonzeorganisatieonvoldoendeantwoordgafop

deopgavenenvraagstukkenenverwoorddenditinonsonderne-

mingsplan2013-2017‘Metmindermeertoekomst’.1

Dit betekende voor ons de start van een interne reorganisatie,

waarbij de structuur werd aangepast en het aantal fte’s werd

teruggebracht.Ookwerkenweaanontwikkelingvandeorganisa-

tie,gerichtopsamenwerken,vernieuwingen(persoonlijk)leider-

schap

1 Tevindenopwww.actiumwonen.nl->overActium.

10.1.1. REORGANISATIEINTWEEFASENWeverdeeldendereorganisatie in tweefasen. In2013kreegde

structuurophoofdlijnenvormengafdeondernemingsraadeen

positiefadviesophetherinrichtingsplan.Parallelhieraankwamen

we met de vakorganisaties FNV Bouw en CNV Vakmensen een

sociaal plan overeen. Eind november 2013 startten we met de

uitvoering van de eerste fase van de reorganisatie: de herin-

richtingvanhethoger-enmiddenmanagement.Metde interne

benoemingvandesectormanagersin januari2014enteamma-

nagers in februari 2014 werd fase 1 afgerond. Drie vacatures

kregenviaexternewerving later in2014hun invulling.Hetging

omdefunctiesmanagerfinance&control,teammanagerklanten

teammanagerfinanciën.

Aansluitend aan de benoeming van het hoger- en middenma-

nagement startte fase twee. Met de herinrichtingsplannen per

sector legden we hiervoor de basis. Na een positief advies van

deOndernemingsraad,eindapril, iseen intensiefenzorgvuldig

traject in gang gezet, gericht op communicatie en dialoog met

allebetrokkenmedewerkers.Eengrootaantalmedewerkerskon

directwordenbenoemd,hunfunctiewerdnietgewijzigd.Voorveel

anderenbrakeenonzekereperiodeaanmetdevraagofernog

plekzouzijnbijActium.Uiteindelijkhebbenweindezetweedefase

vijfmedewerkersmeteenvastcontractnietkunnenbenoemen

ennamenweafscheidvan tweemedewerkersmeteen tijdelijk

contract.Ditaantalisrelatiefklein,omdatelfcollega’szelfbeslo-

tengebruiktemakenvandemogelijkhedenvanhetsociaalplan.

“ We reorganiseerden met als doel een financieel

solide en toekomstbestendige woningcorporatie.

Een corporatie die betaalbaar en goed wonen

voor onze klanten mogelijk maakt, nu en in

de toekomst. Op 1 oktober 2014 stond onze

organisatie in haar nieuwe vorm.”


Actium

http://www.actiumwonen.nl

75

Medewerkersmeteenvastcontractdieafscheidnamen,volgen

een outplacementtraject, waarin ze negen maanden begeleid

wordeninhunzoektochtnaarnieuwwerk.

10.1.2. COLLEGIALITEITENBETROKKENHEIDOndanksderoerigeperiode,kijkenwemeteentevredengevoel

terug op het afgelopen jaar. We spreken graag ons respect uit

voor het begrip dat de medewerkers opbrachten en toonden in

deonzekereperiodevandereorganisatie.Decollegialiteitende

betrokkenheidbijdeorganisatieenbijonzeklantenblevenhoog.

Daarzijnwetrotsop.Uitdeevaluatieisgeblekendatdemedewer-

kers waardering hadden voor het sociaal plan hadden en voor

de goede en zorgvuldige communicatie, waarbij ook aandacht

wasvooremotie.Op1oktober2014stonddeorganisatieinhaar

nieuwevorm.

10.1.3. OPONTDEKKINGSREISIn november hebben we de jaarlijkse Actium-dag gebruikt als

markeringsmoment. Het werd een dag met aandacht voor

terugkijkenenafronden,maarookeendagmetdeblikvooruit.

Het Actium-thema voor het komend jaar is gepresenteerd: ‘Op

ontdekkingsreis’.

leiderschapsprogramma

Het leiderschapsprogramma is een van de expedities van onze

‘ontdekkingsreis’.Hoger-enmiddenmanagementwerkenactief

samenaaneengedeeldeengedragenvisieophetleiderschapen

geveneen impulsaanhet creëren vaneen lerendeorganisatie,

waarin mensen elkaar vinden, ideeën worden doorgegeven en

opgepakt en de menselijke maat regeert. Een organisatie ook,

waar kennis en expertise wordt gedeeld en waar men elkaar

versterktophetgebiedvanleiderschapenbedrijfsmatigezaken.

samenwerkenweaandetoekomst

De(nieuwgevormde)afdelingenbinnenonzeorganisatievervol-

gen ook hun reis. Via de dagelijkse werkzaamheden, nieuwe

projectenenteamontwikkelingsdagenwerkenzijaandeopgaven

uitonsStrategischOndernemingsplan2013–2017.Zokomtons

ondernemingsplantotleveningedragenresultaat.

Kennisbijeenkomsten

Eind2014zijnwegestartmetkennisbijeenkomsten.Ineenkennis-

bijeenkomststaateenactueelthemacentraal,datdooriedereen

ingebrachtmagworden.Deeerstbijeenkomstgingoverdeparle-

mentaireenquêteendeherzieningopdewoningwet.Watisonze

visiehierop,welkeactiesmoetenweondernemen?Dezebijeen-

komstwasdrukbezochtenwerdgoedgewaardeerd.

10.2. PERSONEELOnze medewerkers zorgen voor de dienstverlening aan onze

klanten.Zijgevenuitvoeringaandestrategieenzijnhetgezicht

naar buiten. Hoe ziet ons personeelsbestand er uit en welke

gebeurtenissen deden zich voor? Wij hebben de belangrijkste

cijfersengebeurtenissenopeenrijgezet.

76

10.2.1. WERKGELEGENHEIDOp 31 december 2013 hadden we 184 medewerkers in dienst

(165,8fte).Op31december2014bedraagthettotalepersoneels-

bestand165medewerkers(149,17fte).Ditisinclusiefdemedewer-

kers die we inhuren vanwege ondercapaciteit door bijvoorbeeld

opleidingstrajectenalsgevolgvandereorganisatie.

Nadeplaatsingsprocedureresteerdenvijfvacatures.Daarvanzijn

op31december2014tweeingevuld.Voordewervingmakenwe

gebruik van onze eigen website, loopbaaninitiatief (een samen-

werkingsverband van de noordelijke corporaties) en Noorder-

link.Daarnaastzettenverschillendecollega’ssocialmediainom

vacaturesbekendtemakenenmakenwegebruikvanonzeeigen

socialmediakanalen.

10.2.2. STAGES,OPLEIDINGS-ENWERKERVARINGSPLAATSEN

Omtezorgenvoorvoldoendeopleidingsplaatsenindebouw,sloten

wesamenmetzesanderecorporaties(Domesta,Lefier,Woonser-

vice,DeVolmacht,Woonborg,Woonconcept) inhet voorjaar van

2010hetconvenant‘Afspraak=afspraak’methetOCBinRuinen,

hetAlfa-collegeinHoogeveenenhetDrentheCollegeinEmmen.

In2014volgdeéénleerlingzijnpraktischeopleidingbinnenonze

afdelingserviceonderhoud.

In2014haddenwevijfstagiairs.HetbetreftstagiairsvanMBO-,

HBO-enacademischniveau.Zeliepenhunstagesbijverschillen-

dedisciplines,tewetenplanmatigonderhoud,serviceonderhoud,

juridischezakenenfacilitairezaken.Ookbodenweeenwerkerva-

ringsplaatsaaneenacademicusbinnenstrategieenbeleidenaan

eenmedewerkerDIVbinnenfacilitairezaken.

10.2.3. OPLEIDINGENIn2014besteeddenwe€ 133.249aandiverseopleidingen.Hiervan

is€ 34.587bekostigdvanuithetdoordecaotoegekende,indivi-

duele loopbaanbudget van medewerkers. Er werd een groot

aantal opleidingen gevolgd waarin kennis en vaardigheidstrai-

ningcentraalstonden.Ookkregenenkelemedewerkersexterne

coaching. We maakten gebruik van de subsidiemogelijkheden

voorgevolgdeopleidingen.WeontvingenvanhetFondsLerenen

OntwikkelenWoningcorporatie(FLOW)eenbedragvan€ 51.063.

10.2.4. JUBILEAIn2014warenerzevenjubilerendemedewerkers:

■ viermedewerkers12,5jaarindienst;

■ tweemedewerker25jaarindienst;

■ éénmedewerker40jaarindienst.

10.2.5. ZIEKTEVERZUIMHet ziekteverzuim (exclusief zwangerschapsverlof) over 2014

bedroeg 5,67 procent. Dit is 0,4 procent hoger dan in 2013. Dit

hogereverzuimpercentagewordtmetnameveroorzaaktdoorlang

verzuim(langerdan42dagen).Ditzienweterugindegemiddelde

verzuimduur.Dezesteegin2014forsnaar17,65dagentenopzich-

77

te van 5,01 dagen in 2013. De ziekmeldingsfrequentie bleef ten

opzichtevanhetvoorgaandejaargelijkmet1,08.In2014stroomde

niemandindeWIA.

10.2.6. ARBEIDSOMSTANDIGHEDENIn 2013 voerde de Inspectie SZW een inspectie uit in het kader

van het landelijk inspectieproject woningcorporaties, gericht op

hetbeleidenuitvoeringrondagressieengeweldsrisico’swaaraan

medewerkers in onze branche blootstaan. We voldeden groten-

deelsaandeverplichtebeleids-enuitvoeringsaspecten.Opéén

punt voldeden we niet: iedere medewerker met klantcontacten

behoort de juiste voorlichting en instructie te ontvangen over

agressieengeweldsrisico’s.In2013maaktenwedaaromeenstart

metdetrainingongewenstgedragenagressie.Ditiseentraining

diedeArbowetverplichtsteltvoorallemedewerkersmetklant-

contacten.

In2014 voerdede inspectieSZWeenher-inspectieuit opde in

2013geconstateerderisico’s.Uitdezeinspectiebleekdatwealle

nodigemaatregelenhadgetroffenomhetbeleidophetgebiedvan

agressie en geweld te complementeren en te verankeren in de

organisatie.

10.2.7. PERSONEELSINSTRUMENTEN■ In2014startenwemeteenpilot‘flexibelwerken’.Onderdeel

daarvaniszelfroosteren,eeninnovatievemaniervanwerktij-

denplanningomoptimaleflexibiliteitbinnendeorganisatiete

bereiken.In2015evaluerenwedezepilot.

■ Omhetprocesvanwerving&selectieefficiëntertelatenverlo-

pen,makenwegebruikvandeapplicatieZelfwerven.Deze

webapplicatiehoudtdedatabasevansollicitantencentraalbij

enverrichtallecommunicatiemetdekandidatenbinnende

applicatie.Doordeinzetvanzelfwervenverloopthetprocesvan

werving&selectiezowelvoordesollicitantalsvooronseffici-

ent,professioneeleneigentijds.

■ Ookvondin2014inhetkadervanloopbaanontwikkeling

opnieuween‘Kijkopjeloopbaan-dag’plaats.Eendagwaarin

medewerkersstilstaanbijhun(duurzame)inzetbaarheiden

lerenhoezedezekunnenvergroten.

■ Eind2014actualiseerdenwedegesprekscyclus.Indrieformele

gesprekkenperjaarbesprekenmedewerkerenleidingge-

vendehetfunctionerenende(persoonlijke)ontwikkelingvan

demedewerker.Aansluitendbijdeorganisatieontwikkeling

isermeeraandachtvoordedialoog,talentenen360graden

feedback.Daarnaastintroduceerdenweeenkoppelingtussen

beoordelenenbelonen.

10.2.8. INTEGRITEITSCODEENKLOKKENLUIDERREGELING

Integriteitisonderdeelvandegesprekscylcus.Daarmeecreëren

webewustwordingbijmedewerkersovermogelijkerisico’sen–

nogbelangrijker–hoehiermeeomtegaan.Er is in2014geen

beroepgedaanopdeKlokkenluidersregeling.

78

10.2.9. CAOENARBEIDSVOORWAARDENACTIUMDe laatste CAO Woondiensten is van 2013. Deze CAO had een

looptijd van zes maanden tot 1 januari 2014. Het is Aedes en

werknemersorganisaties in 2014 niet gelukt om tot nieuwe

CAO-afspraken te komen. Dit betekent dat de afspraken uit de

CAOvan2013blijvengeldenvoordemedewerkers.

In2014kwamenwenaeenonderhandelingstrajectmetdeOnder-

nemingsraadtoteennieuwpakketaaneigenarbeidsvoorwaarden,

datnaastdeCAOWoondienstenbestaat.Omeensolideenfinan-

cieelgezondeorganisatieteblijven,zijnonzebestaandearbeids-

voorwaarden versoberd. Via een achterbanraadpleging stemden

demedewerkersinmetdezegewijzigdearbeidsvoorwaarden.

10.3. HUISVESTINGOp 17 maart 2014 betrokken we ons nieuwe kantoor aan de

Portugallaan teAssen.Demedewerkers vandekantoorpanden

inAssenkwamendaarmeesamentewerkenineengebouw.Het

nieuwe pand biedt de nodige voordelen. Zo maken we minder

reiskosten, heeft het pand minder onderhoudskosten en lagere

energielasten.Weverwachtenhiermeedrie totvier tonper jaar

tebesparenoponzehuisvesting.Ookvergemakkelijkthetsamen-

gaannaaréénkantoordesamenwerking.Medewerkerswaarde-

renhetnieuwekantoor.Hetgebouwheefttweekantoorvleugels

metopenwerkplekken,kantorenenvergaderruimtes.Tussende

tweevleugelsligthetmiddengebied,decentraleontmoetingsplek

voormedewerkersenbezoekers.

10.3.1. SNELLEVERHUIZINGDe verhuizing verliep soepel. Op vrijdag 14 maart waren onze

kantoreneendagdichtvoordeverhuizing,zodatinhetweekeind

alle voorzieningen konden worden aangesloten en de systemen

getest.Datmaaktedatweopmaandag17maartvanafonsnieuwe

kantoorweervolledigbeschikbaarwarenvooronzeklanten.

10.3.2. DICHTBIJDEKLANTDe meeste medewerkers werken nu vanuit Assen. Dit betekent

niet dat we uit de regio verdwijnen. Persoonlijk contact blijft

belangrijk.Erzijnaltijdmedewerkerstevindeninhetwerkgebied.

WehebbenooknogeenkantoorinRuineneninOosterwoldewaar

klantenopvastedagenterechtkunnen.

“ Op 17 maart 2014 betrokken we ons

nieuwe kantoor aan de Portugallaan

in Assen. We verwachten met

onze nieuwe huisvesting drie tot

vier ton per jaar te besparen.”


Actium

79

10.4. INFORMATISERINGENAUTOMATISERINGInmaart2014zijndeICT-voorzieningensuccesvolverhuisdnaar

hetnieuwekantoorpand. Inéénweekend isdecompleteverza-

meling aan ICT-systemen en werkplekvoorzieningen ontman-

teld, verhuisd en opnieuw opgebouwd aan de Portugallaan. Op

maandagochtend konden alle werkprocessen ongestoord van

start.Bijdeverhuisoperatieiseenvernieuwingsslagdoorgevoerd,

waarbijdeICTinfrastructuurklaarisgemaaktvoordetoekomst.

10.4.1. NIEUWONLINEACTIUMVoortbordurendhieropisnadezomergestartmethetopstellen

van een omvormingsprogramma voor onze bedrijfsapplicaties.

Inzetisenerzijdsomvereenvoudigingenstandaardisatiedoorte

voeren,kosten te verlagenenflexibeler in tekunnenspelenop

veranderingen.Anderzijdsstaatvooralhetdigitaalwerkenénde

digitaledienstverleningcentraalinhetontwerpvoordetoekom-

stige ICT-applicatiearchitectuur. Zo dragen we ook bij aan onze

ambitieomindekomendejarenklantenplaats-entijdongebon-

denvandiensttezijn.Detijdslijnvanhettotaleomvormingspro-

gramma loopt door tot eind 2017, dat als Nieuw Online Actium

(NOA)isgedoopt.

“ Met ons ICT-omvormingsprogramma

Nieuw Online Actium werken

we aan een vernieuwende

ICT-applicatiearchitectuur die onder

andere plaatsen tijdongebonden

dienstverlening mogelijk maakt.”


Actium

bestuursverklaringHOOFDSTUK 11

81

Actiumonderschrijfthetbelang vaneendeugdelijkondernemingsbestuur,dat

integerentransparanthandelt,goedtoezichthoudtophetondernemingsbestuur

enverantwoordingaflegtoverhetgevoerdetoezicht.Voordeinrichtingvanhet

ondernemingsbestuur is de Governancecode voor woningcorporaties leidend.

Dezecodepassenwezoveelmogelijktoeendebeginselenwordeninhoofdlij-

nenonderschreven.Daarwaarwedebest-practicebepalingenniettoepassen,

isditgemotiveerd.Eenoverzichtvandegeldendebepalingen,endetoepassing

daarvan,isopgenomenoponzewebsite.

governance

Onderstaandzijndehoofdlijnenvandecorporate-governancestructuurweerge-

geven. De door Actium gehanteerde principes zijn vastgelegd in afzonderlijke

documenten,waaronder:

■ Reglementraadvancommissarissen;

■ Reglementenauditcommissie,remuneratiecommissie,selectiecommissie

raadvancommissarissen;

■ Profielschetsraadvancommissarissen;

■ Directiereglement;

■ Integriteitscode;

■ Klokkenluidersregeling.

Bovengenoemdereglementenzijnsamengesteldmetinachtnemingvandecode

enbeschikbaargesteldoponzewebsite.

taakenwerkwijzebestuur

Hetbestuurisbelastmethetbesturenvandeorganisatie,watondermeerinhoudt

dathetverantwoordelijkisvoorderealisatievandedoelstellingen,destrategie,

definanciering,hetbeleidendedaaruitvoortvloeienderesultaatontwikkeling.

Hetbestuurlegthieroververantwoordingafaanderaadvancommissarissen.Het

bestuurrichtzichbijdevervullingvanhaartaaknaarhetbelangvandeorgani-

satieinhetlichtvanhaardoelstellingendemethaarverbondenonderneming.

Zijweegtdaartoedeinaanmerkingkomendebelangenvandebijdeorganisa-

tiebetrokkenenaf.Hetbestuurverschaftderaadvancommissarissentijdigalle

informatiedienodigisvoorhetuitoefenenvandetaakvanderaadvancommissa-

rissen.Hetbestuurisverantwoordelijkvoordenalevingvanallerelevantewet-en

regelgevingenhetbeheersenvanderisico’sverbondenaandeactiviteitenvan

deorganisatie.Hetbestuurrapporteerthieroverenbespreektdeinternerisico-

beheersingssystemenmetderaadvancommissarissenendeauditcommissie.

Hethuidigebestuurisbenoemdvoordeperiodevanvierjaar.Detaakenwerkwij-

zevanhetbestuurzijnvastgelegdineendirectiereglement.

tegenstrijdigebelangen

HetbeleidvanActiumiseropgerichtdatelkevormvanbelangenverstrengeling

wordtvermeden.Inhetverslagjaarheeftzichopgeenenkelewijzeenigevormvan

belangenverstrengeling,hetbestuuraangaande,voorgedaan.

Verklaring

Dedirecteur-bestuurdervanActiumverklaartdatalleuitgaveninhetboekjaar

2014inhetbelangvandevolkshuisvestingzijngedaan(conformartikel26BBSH).

Dejaarstukken2014zijnopgesteldinovereenstemmingmetdeGovernancecode

woningcorporaties.

Assen,mei2015

ellesdost


verslag vanderaadvancommissarissen

HOOFDSTUK 12

83

Met dit jaarverslag legt de raad van commissarissen verant-

woordingafoverdewijzewaaropzijin2014invullinggafaande

uitvoeringvanhaartakenenbevoegdhedenalstoezichthouderen

werkgever.

takenenbevoegdheden

Deraadvancommissarissenhoudttoezichtophetfunctioneren

vandedirecteur-bestuurdervanActiumendealgemenegangvan

zakenbinnendezeorganisatie.Deraadisdaarnaastverantwoor-

delijkvoordebenoeming(eneventueleschorsingofontslag)van

dedirecteur-bestuurderensteltdebeoordeling,bezoldigingen

arbeidsvoorwaarden van de directeur-bestuurder vast. De raad

vancommissarissengeeftdeaccountantopdrachtvoordecontro-

levandejaarstukken.

Deraadvancommissarissenhandeltopbasisvandebevoegdhe-

dendieindestatutenzijnomschreven.Dewerkwijzevanderaadis

beschreveninhetreglementvanderaadvancommissarissen.Dit

reglementomvatondermeereenprofielschetsvoordeledenvan

de raad, regels over (her)benoemingen, schorsing en/ of ontslag

vanledenvanderaad,onverenigbaarhedenentakenvanderaad.

toezichtkader

DeraadvancommissarissenhanteerthetStrategischOnderne-

mingsplan 2013-2017, waarin de volkshuisvestelijke doelen van

Actiumzijngeformuleerd,endebegrotingalstoezichtkader.Het

ondernemingsplanvormtnietalleeneenbelangrijkuitgangspunt,

maarookdeinhoudelijkeleidraadbijhetbeoordelenvanbeleiden

vanvoornemensenprestatiesvanActium.

Daarnaasttoetstderaadofhetbeleidvandedirecteur-bestuur-

deraandewettelijke,statutaireenandereinternevoorschriften

voldoetentoetstderaaddezorgvuldigheidvandebesluitvorming.

De raad van commissarissen onderschrijft de bepalingen over

intern toezicht zoals vastgelegd in de Governancecode Woning-

corporaties.

samenstellingvanderaadvancommissarissen

DeraadvancommissarissenvanActiumstarttein2014metvijf

leden.MetdebenoemingvandeheerBoeralshuurderscommis-

sarisper17februarikwamderaadophetgewensteaantalvan

zesleden.Helaaswerdderaadop28april2014opgeschriktdoor

hetoverlijdenvanmevrouwSchievink,voorzittervanderaadvan

commissarissen.

In de vergadering van de raad van 26 mei is de heer Urlings

benoemdtotvoorzitterenmevrouwRoostotvicevoorzittervande

raadvancommissarissen.Injuni2014isgestartmetdewerving

vaneennieuwecommissarismethetkennisgebied“sociaaleco-

nomisch(maatschappelijk)”.HieropisdeheerVanderHeideper

1september2014benoemd.

De samenstelling van de raad van commissarissen van Actium

komt overeen met de statutaire bepalingen van Actium. Actium

84

streeftnaareenevenwichtigeverdelingvanderaadvancommis-

sarissen.

Ultimo2014bestaaterechtergeenevenwichtigeverdeling(zoals

bedoeldindewetbestuurentoezicht)vanderaadvancommissa-

rissenalsgevolgvanhetonverwachtewegvallenvanéénvande

commissarissen.Bij (her)benoeming in2015zalActiumstreven

naarhetherstellenvandeevenwichtigeverdelingvandezezetels

doorditinhetwervings-enselectieprocesnadrukkelijktelaten

meewegen.Uiteraardblijvenaspectenalservaring,achtergrond,

vaardigheidenkenniseninzichteveneensonderdeelvandeselec-

tie..Per31december2014bestondderaadvancommissarissen

uitdevolgendeleden:

samenstellingenbenoeming

Naam Functie Huu

rder

svoo

rdra

cht

Ben

oem

d to

t de

cem

ber

Zitt

ings

term

ijn

F.A.Boer Lid H 2018 1etermijn

L.vanGent Lid H 2016 2etermijn

A.vanderHeide Lid 2018 1etermijn

E.H.C.vanderLaan Lid 2015 1etermijn

A.J.Roos Vicevoorzitter 2015 1etermijn

W.P.M.Urlings Voorzitter 2016 2etermijn

overzichtnevenactiviteitencommissarissen

Deledenvanderaadvancommissarissenbekleeddenin2014de

volgenderelevante(neven)functies:

F.A.Boer -Senioradviseureninterimprojectmanager

USGEngineering

-BouwkundigadviseurZZP

-BestuurslidbasisschoolEBS-DeFonteinin

Hoogeveen

L.vanGent -Geennevenfuncties

A.vanderHeide -EigenInterim,adviesencoachingbureau

-LidlandelijkegeschillencommissieZorgin

DenHaag

-LidraadvantoezichtZorgbelang-Profeit

Drenthe

-LidraadvantoezichtHetPoortjeinGronin-

gen

E.H.C.vanderLaan- GemeentesecretarisgemeenteAchtkar-

spelen

-AlgemeenCommandantBevolkingszorg

VeiligheidsregioFryslân

A.J.Roos -AdvocaatOmnyDeVriesAdvocatente

Wolvega

-CommissarisRabobankHeerenveen-Zuid

OostFriesland

W.P.M.Urlings -Maatschappelijkzelfstandigondernemer

-VoorzitterbestuurscommissieDwingeler-

85

veld

-VoorzitterCommissiesRegionaalOverleg

LuchthavensEeldeenHoogeveen

-Waarnemendburgemeestergemeente

Almelo

activiteitenvanderaadvancommissarissen

Deraadvancommissarissenkwamin2014tienkeerinreguliere

vergaderingbijeen.Naastdezevergaderingenwarenerbespre-

kingenindeverschillendecommissies.Deraadvancommissaris-

sensprakverdereenmaalmetdeondernemingsraadeneenmaal

met het huurdersplatform MEVM. De directeur-bestuurder was

aanwezigbijdebijeenkomstenvanderaadvancommissarissen,

metuitzonderingvandezelfevaluatievanderaadvancommissa-

rissen.

Naast de reguliere onderwerpen, waaronder kwartaalrapporta-

ges,jaarrekeningenjaarverslag(inbijzijnvandeonafhankelijke

accountant), begroting en meerjarenprognoses en de manage-

mentletter2014,waseruiteraardveelaandachtvoordeactuele

organisatieontwikkelingen.

Meer specifiek zijn het Strategisch Ondernemingsplan en het

reorganisatieplanbehandeld.Inhetkadervandebezoldigingvan

bestuurderentoezichthoudersisdeWetNormeringTopfunctio-

narissenpubliekeensemipubliekesectoruitvoerigaandeorde

geweest.Heteerstejaarindenieuwecentralehuisvestingisgoed

bevallen. Het is een lichte en gebruiksvriendelijke plek om te

werkenenommensenteontvangen.Ookdeverwachtebezuini-

gingenopdeexploitatiezijngehaald.

Omhetfunctionerenvanhetinterntoezichtteverbeteren,heeft

deraadvancommissarissenin2014devisieophetinterntoezicht

herijkt en op basis hiervan doelen voor het toezicht geactuali-

seerd.Hetfundamentvanhettoezichtbetrefteenvernieuwdeen

gedragenvisieoptoezicht.Dezevisiesteltderaadvancommissa-

risseninstaatomalsééngeheeltefunctionerenenvanuitheldere

kadersteacteren,zowelrichtingdewerkorganisatiealsrichting

debestuurder.Devolgendevisieisopnieuwgeformuleerdtijdens

hetgenoemdeproces:

“De raad van commissarissen is een gezaghebbende raad die

streeftnaardoeltreffendtoezicht.Deraadisonafhankelijkinstaat

eenoordeeltevormenoverdewijzewaaropdecorporatie“Actium”

haar maatschappelijke taak vervuld. De continuïteit, aansluiting

ophetvastgestelderisicoprofielendefinanciëlegezondheidvan

decorporatiezijnrandvoorwaardelijkvoordeuitoefeningvande

maatschappelijketaak.Deraadhoudtactieftoezichtmetoogvoor

gepastedistantieengoedwerkgeverschap.Tevensstreeftderaad

naareenoptimalewisselwerkingtussenraadenbestuurwaarbij

uitgegaanwordtvansamenwerkingwaarhetkan,entegenkracht

waarnodig.Deraadbepaaltzijneigentoezichtkader,agendaen

informatiebehoefteenstreeftteallentijdenaaradequatedeskun-

digheid.Dekrachtvanderaadzitindeverbindingvandediverse

86

invalshoekeneninhetvervullenvanzijntaakisderaadzichtbaar

naarzoweldeinternewerkorganisatiealsdemaatschappij.”

De raad van commissarissen heeft in 2014 besluiten genomen

overdevolgendeonderwerpen:

■ Voordrachtcommissaris;

■ Besluithonoreringdirecteur-bestuurderenledenraadvan

commissarissen;

■ Opdrachtaccountant;

■ Instemmingmetdevernieuwdedashboardsturing;

■ Vaststellingvisieoptoezicht.

Indevergaderingenvanderaadvancommissarissenisvoortsaan

devolgende(voorgenomen)besluitenvandedirecteur-bestuurder

goedkeuringverleend:

■ Activiteitenoverzicht2014;

■ Calculatiestatuut2014;

■ Treasurystatuut;

■ Treasuryjaarplan2014;

■ Jaarstukken2013:Volkshuisvestingsverslag2013,financiële

jaarstukken;

■ Accountantsverslagover2013;

■ Jaarrekening2013DingspelAssenBV;

■ VoortgangreorganisatieplanherinrichtingActium;

■ Investeringsstatuutenformatinvesteringsprojecten;

■ VolmachtWSWhypotheek.

zelfevaluatie

Deraadvancommissarissenheeftin2014,buitenaanwezigheid

vandebestuurder,haareigen functionerenuitvoerigbesproken

engetoetstaanwet-enregelgeving.Eenjaarlijksezelfevaluatie

wordt voorgeschrevendoordeGovernancecodeWoningcorpora-

ties,maarwordtookdoorderaadnoodzakelijkenvantoegevoeg-

de waarde geacht. De zelfevaluatie heeft dit jaar intern plaats-

gevonden. In2015 laatde raadzichbijde zelfevaluatiebijstaan

dooreenexternedeskundige.Deraadheeftgeconcludeerdqua

samenstellingoverdegewenstecompetentiestebeschikkenen

voldoetdaarmeeaanhetfunctieprofiel,evenalsdatzijhettoezicht

in2014naarbehorenheeftuitgevoerd.

commissies

Begin 2014 waren drie raadscommissies werkzaam: een audit-

commissie,eenremuneratiecommissieeneenselectiecommis-

sie.Indeloopvan2014zijndeselectie-enderemuneratiecom-

missie samengevoegd omdat er sprake was van een personele

unie(dezelfdecommissarissenwareninbeidecommissiesactief)

enerefficiencywinstgeboektkonworden.

auditcommissie

Deauditcommissiewerdineersteinstantiegevormddoordeheren

VanderLaan(voorzitter),UrlingsenBoer.NadatdeheerUrlings

hetvoorzitterschapvandeRvCheeftovergenomennamdeheer

VanderHeidezijnplaatsindeauditcommissiein.In2014kwam

de auditcommissie twee keer bij elkaar. Bij deze vergaderingen

87

warenookdebestuurder,decontrollerendemanagerFinance

&Controlaanwezig.Bijdebehandelingvanhetjaarverslagover

2013endemanagementletter2014namookdeexterneaccoun-

tantaandevergaderingdeel.

Daarnaast zijn onder andere de volgende onderwerpen aan de

orde geweest: Het Jaarplan 2015, activiteitenoverzicht en de

begroting in meerjarenperspectief, het integraal risicomanage-

ment,ratio’senKPI’s,degevolgenvandenieuwewoningwet,de

ontwikkelingvanfiscaalbeleid,deauditinkomenstoets,DAEBen

nietDAEB-bezitende(onafhankelijke)positievandecontrolfunc-

tie/concerncontroller.

Deauditcommissieheeft in2014,medenaaraanleidingvanhet

‘regelementenonderzoek’ vandeRvC,besloten vanaf2015een

overlegteorganiserenmetdeaccountantbuitenafwezigheidvan

dedirecteur-bestuurder.

remuneratie-enselectiecommissie

Decommissiebestondvanafseptember2014uitdeheerVanGent

(voorzitter),mevrouwRoosendeheerUrlings.

Decommissie isdiversemalenbijeengeweestondermeerom

devoorbereidingentetreffenvoorenuitvoeringtegevenaande

wervingenselectievaneennieuwecommissaris.Ditheeftgeleid

tot de benoeming van de heer Van der Heide per 1 september

2014. Bij de werving heeft het huurdersplatform MEVM advies

uitgebracht.Opgrondvanderesponsisbeslotenbegin2016de

wervingscriteriametbetrekkingtothetwoongebiedvankandida-

tenopnieuwtebekijken.

In het kader van remuneratiewerkzaamheden zijn de volgende

onderwerpenbehandeld:

■ hetvaststellenvanhetbeoordelingskadervoordedirec-

teur-bestuurder

■ deopvolgingvanmevrouwSchievink

■ deWetNormeringTopfunctionarissenpublieke-ensemipu-

bliekesector

■ dewijzigingpensioenwetgevingper1januari2015.


Sindsjuni2012ismevrouwDostdirecteur-bestuurdervanActium.

Actiumheeftgekozenvooreeneenhoofdigbestuur,passendbijde

omvangvandeorganisatie,daaromkannietwordenvoldaanaan

eenevenwichtige verdelingvanhetaantal zetels (zoalsbedoeld

indewetbestuurentoezicht).OpditmomentheeftActiumgeen

intentiesomdezeomvangopkortetermijntewijzigen.Mevrouw

Dostvervuldein2014devolgendenevenfuncties:

2006-heden LidbestuurStichtingOverlegDirecteurenWoning-

corporatiesGroningen-Drenthe(onbezoldigd)

2007-heden VoorzitterKlachtencommissieMedewerkers

Leveste,ketenzorgleverancierZuid-OostDrenthe

(onbezoldigd)

2008-heden VoorzitterRaadvanToezichtStichtingOosterleng-

te,ketenzorgleverancierOost-Groningen(bezol-

digd)

2009-heden LidDeelnemersraadWSW,WaarborgfondsSociale

Woningbouw(onbezoldigd)

88

2011-heden LidalgemeenbestuurAedesverenigingvan

woningcorporaties(onbezoldigd)

Deraadvancommissarissenvervultdewerkgeversfunctievande

bestuurder.Eenbelangrijkonderdeeldaarvan ishetbeoordelen

vanhetfunctioneren.Devoorzitterenvicevoorzitterhebbeneen

beoordelingsgesprek gevoerd met de directeur-bestuurder. Ook

demeningvandemanagersendeondernemingsraadismeege-

nomenindebeoordeling.Deraadvancommissarissenispositief

overhetfunctionerenenpresterenvandedirecteur-bestuurder.

bezoldigingvandedirecteur-bestuurderenderaadvan

commissarissen

Op 1 januari 2013 trad de Wet Normering Topfunctionarissen

in publieke en semi-publieke sector (WNT) in werking. Voor

de corporatiesector geldt in de uitwerking van deze wet met

ingang van 2014 de Regeling bezoldigingsmaxima topfunctio-

narissen toegelaten instellingen volkshuisvesting. Hierin is een

staffel opgenomen met maximale inkomens voor bestuurders

entoezichthouders.Opbasisvanhetaantalverhuureenhedenen

het aantal inwoners van de grootste gemeente waar de corpo-

ratie minimaal twintig procent van de verhuureenheden heeft,

isActium ingedeeld inklasseG.Dezeklassekenteenbezoldi-

gingsmaximum van €167.000,-. Dit betekent dat de bezoldiging

van de bestuurder overeenkomstig het overgangsrecht vier jaar

zalwordenbevrorentotenmet2017,waarnahetindriejaarzal

wordenafgebouwdnaarditniveau.

Hethonorariumvandecommissarisseniseenafgeleidevandit

bezoldigingsmaximum. Leden van de raad van commissarissen

mogenmaximaal5procentvanditbezoldigingsmaximumontvan-

gen,devoorzittermaximaal7,5procent.Hethonorariumvande

raadvancommissarissenvanActiumliggenonderditmaximum.

bezoldigingdirecteur-bestuurder

Totaalvastinkomen € 150.000

Belastbarevasteenvariabelevergoedingen € 21.693

Voorzieningentenbehoevevanbeloningen € 35.669

(werkgeversdeelpensioenpremie)

betaalbaaroptermijn

Totaal € 207.362

De directeur-bestuurder is (onbezoldigd) lid van het Algemeen

BestuurAedes.In2014ontvingActiumvanAedeseenvergoeding

van€ 15.683,20(inclBTW).

Indienhetdienstverbandmetdedirecteur-bestuurdervoortijdig

wordt beëindigd, is een bedrag van € 150.000 afgesproken als

uitkeringbijbeëindigingdienstverband.Hetdienstverbandisniet

beëindigd,daardoorheeftdezeuitkeringnietplaatsgevonden.

89

honoreringcommissarissen

Inonderstaandoverzichtzijndein2014uitgekeerdevergoedingen

weergegeven.Debedragenzijnineuro’s.

Naa

m

Hon

orer

ing

Onk

oste

n-ve

rgoe

ding

BTW

*

Tota

al

F.A.Boer 7.654 791 1.667 10.112L.vanGent 10.375 129 2.074 12.578A.vanderHeide 2.783 60 561 3.405E.H.C.vanderLaan 10.375 698 2.186 13.259A.J.Roos 10.375 839 2.214 13.427G.Schievink 5.188 516 1.126 6.829W.P.M.Urlings 11.629 573 2.409 14.611Totalen 58.379 3.605 12.236 74.220

*)DeBTWisminusdeprorataDebezoldigingvanF.A.Boerheeftin2014demaximumWNTnormoverschredenmet€641,43,dezeonverschuldigdebetalingisin2015teruggevorderdenontvangendoorActium.

Klokkenluidersregeling

Inhetverslagjaarzijnbijdevoorzittervanderaadvancommis-

sarissengeenmeldingengedaaninhetkadervandeklokkenlui-

dersregeling.

goedkeuringvandejaarstukken

In dit verslag treft u het volkshuisvestingsverslag en de jaarre-

kening2014aan.Hetverslagisvastgestelddoorhetbestuur.De

jaarrekening is door Ernst & Young Accountants onderzocht en

vaneengoedkeurendeverklaringvoorzien.DaarnaastheeftErnst

&Younghetvolkshuisvestingsverslagbeoordeeld.

Indevergaderingvanderaadvancommissarissenop8juni2015

heeftderaaddejaarstukkengoedgekeurd.Dezegoedkeuringstrekt

totdechargevandedirecteur-bestuurdervoorhetgevoerdebeleid.

NamensdeRvC,

W.P.M.Urlings(voorzitter)

InherinneringOp28aprilwerdenwijgetroffendoorhetplotselingeoverlij-

denvanonzevoorzittervanderaadvancommissarissen

MargrietSchievink

Smilde18juni1954–Marrakech28april2014.

MargrietheeftindejarendatzijbetrokkenwasbijActiumveel

vooronsbetekend.Weverloreneengedreven,maatschappe-

lijkbetrokkenvoorzittermetpassievoordevolkshuisvesting.

Raadvancommissarissen

DirectieenmedewerkersvanActium

verslag vandeondernemingsraad

HOOFDSTUK 13

91

In dit jaarverslag van de Ondernemingsraad

over 2014 leest u over de onderwerpen

waar wij als OR druk mee zijn geweest als

vertegenwoordiging van de medewerkers van

Actium. De OR neemt haar taak zeer serieus en

wil deze professioneel uitvoeren. Dat betekent

dat we kritisch kijken naar voorgestelde

wijzigingen en altijd de verschillende belangen

tegen elkaar afwegen. Hierin staan voor ons

eerlijkheid en transparantie voorop.

We hebben in dit verslag geprobeerd een zo

compleet mogelijk beeld te geven van de door

ons behandelde zaken en activiteiten in het

jaar 2014, dat voor een groot deel in het teken

stond van de reorganisatie.

samenstellingorin2014

Naam Rol Benoemd sinds

AndréEnninga voorzitter December2008

MartinZwiers vicevoorzitter Oktober2011

MartinKooij secretaris Oktober2011

JosBeukeboom vicesecretaris Juni2009

AndreaEvenhuis OR-lid Oktober2011

HarmMeekhof OR-lid December2008

AndréRadix OR-lid December2008

onderwerpenuitgelicht

AlsOndernemingsraadbehandelenweveelverschillendeonder-

werpen.Hierondervindtueenoverzichtvanwatertertafelkwam

enlichtenweereenaantalonderwerpenuit:

reorganisatie

2014stondvoordeOndernemingsraadvooreengrootdeelinhet

tekenvanadviseringoverdereorganisatie(fase1en2).Naeen

trajectmetveeloverlegmomentenbrachtdeOndernemingsraad

eenpositiefadviesuitoverfase2vandereorganisatie.Wekijken

alsORterugopeenintensieveperiodeomdatheteengroteimpact

hadopdeheleorganisatie.

secundairearbeidsvoorwaarden

De secundaire arbeidsvoorwaarden liepen tot 31 december

2013.In2014hebbenweintensiefonderhandeldoverdenieuwe

arbeidsvoorwaarden en werd uiteindelijk een principe-akkoord

bereiktmetdebestuurder.Eind2014isnaeenachterbanraadple-

gingingestemdmetdenieuwearbeidsvoorwaarden.

Verkiezingen

Eind2014vondenOR-verkiezingenplaats.Ersteldenzichveertien

collega’skandidaat.Erwerdenzevenledengekozen:driecollega’s

uitdeoudesamenstellingenviernieuwecollega’s.

We nemen afscheid van Martin Kooij, Jos Beukeboom, Andrea

EvenhuisenHarmMeekhofalsOR-leden.Denieuwe ledenzijn

FroukjeHomans,ArjanBruining,SonjaPastoorenWouterSlagter.

92

adviesaanvragen■ AdviesaanvraagVacatureRvC;

■ AdviesaanvraagReorganisatieplanActiumfase2;

■ AdviesaanvraagStandplaatswijziging.

instemmingsverzoeken■ InstemmingsverzoekCollectievevrijedagen2014;

■ InstemmingsverzoekAlcohol,drugsenmedicijnenbeleid;

■ InstemmingsverzoekBeleidongewenstgedrag;

■ InstemmingsverzoekCameratoezichtbijActium;

■ InstemmingsverzoekUitbestedingsalarisadministratie;

■ InstemmingsverzoekSecundairearbeidsvoorwaarden.

informatierecht■ BegrotingenJaarrapportage;

■ Begrotingenmeerjarenplanning;

■ Ondernemingsplan;

■ Activiteitenoverzicht2014;

■ Periodiekerapportages2013/2014;

■ StrategischOndernemingsplan2013–2017.

overigeonderwerpen■ Evaluatieprocesinstemmingsverzoeksecundairearbeids-voorwaarden;

■ OverlegRaadvanCommissarissen;

■ Projectnieuwprimairsysteem;

■ Werkkostenregeling;

■ ContractnieuweArbodienst;

■ VerkiezingennieuweOR.

contactachterban

Vianieuwsbrievenop intranethoudenweonzeachterbanopde

hoogte over de actuele onderwerpen die binnen de organisatie

spelenenbesprokenwordenindeOR.DeORprobeerthiermee

tevoldoenaandeinformatiebehoeftevandemedewerkers.DeOR

vergaderingenzijnopenbaarvoorallemedewerkers.

frequentieoverlegvergaderingen

■ vergaderingenondernemingsraad 8

■ extravergaderingenondernemingsraadi.v.m.reorganisatie 7

■ overlegvergaderingondernemingsraadmetdirecteur-

bestuurder 8

■ extraoverlegvergaderingondernemingsraadmetdirecteur-

bestuurderi.v.m.reorganisatie 7

■ vergaderingondernemingsraadmetRaadvanCommissarissen 2

Vooruitblik 2015

Inmiddelsis2015gestartenzijndeeerstevergaderingenvande

ORalweergeweest.2015zalvooreengrootdeelinhettekenstaan

vandenieuweorganisatie.OokzaldeORaandachthebbenvoor

desamenwerkingbinnendeORinverbandmetdenieuwesamen-

stelling.

namensdeor,

andréenninga(voorzitter)

93

jaarrekening

HOOFDSTUK 14

94

14.1. BALANS(VOORRESULTAATBESTEMMING)

BEDRAGENx€1.000 31-12-2014 31-12-2013

ACTIVA

Vaste activaMateriële vaste activaSociaalvastgoedinexploitatie 879.365 808.564Sociaalvastgoedinontwikkelingbestemdvooreigenexploitatie 9.753 13.425Onroerendeenroerendezakentdvdeexploitatie 15.412 7.148

904.530 829.137VastgoedbeleggingenCommercieelvastgoedinexploitatie 12.968 13.665Vastgoedverkochtondervoorwaarden 8.610 9.294VastgoedinontwikkelingbestemdvoorVOV 549 563

22.127 23.521Financiële vaste activaLatentebelastingvordering 18.325 7.421Leningenu/g 4.371 4.437TevorderenBWSsubsidies 10 49 22.706 11.907

Som der vaste activa 949.363 864.564

Vlottende activaVoorradenVastgoedbestemdvoorverkoop 3.734 3.730Vastgoedinontwikkelingbestemdvoorverkoop -145 -11Overigevoorraden 463 422 Onderhanden projecten 101 39

4.153 4.180VorderingenHuurdebiteuren 1.515 1.130Overigevorderingen 199 120Belastingenenpremiessocialeverzekeringen 4.535 0Overlopendeactiva 2.721 2.494 8.970 3.744

Liquide middelen 8.230 15.268

Som der vlottende activa 21.354 23.192

TOTAAL ACTIVA 970.716 887.756

BEDRAGENx€1.000 31-12-2014 31-12-2013

PASSIVA

Eigen vermogenOverigereserves 457.964 383.274Resultaatboekjaar 27.083 17.593 485.047 400.867

VoorzieningenVoorzieningonrendabeleinvesteringenenherstructureringen 11.650 17.808Overigevoorzieningen 2.160 1.568 13.810 19.376

Langlopende schuldenSchulden/leningenoverheidenkredietinstellingen 408.242 406.770VerplichtingeninzakeonroerendezakenVOV 8.833 9.495Derivaten 24.798 0 441.873 416.265

Kortlopende schuldenSchuldenaanleveranciersenkredietinstellingen 18.976 36.632Belastingenenpremiessocialeverzekeringen 2.790 3.745Schuldenterzakevanpensioenen 4 1Overigeschulden 49 47Overlopendepassiva 8.166 10.824 29.985 51.248

TOTAAL PASSIVA 970.716 887.756

95

14.2. WINST-ENVERLIESREKENING

BEDRAGENx€1.000 REALISATIE2014 BEGROTING2014 REALISATIE2013

BEDRIJFSOPBRENGSTEN Huuropbrengsten 91.992 91.853 87.295Opbrengstenservicecontracten 2.193 2.303 2.162Overheidsbijdragen 18 57 57Resultaatverkoopvastgoedportefeuille 6.860 6.623 6.727Opbrengstprojecteninopdrachtvanderden -71 0 137Geactiveerdeproductiet.b.v.eigenbedrijf 544 523 863Overigebedrijfsopbrengsten 846 783 435

Som der bedrijfsopbrengsten 102.382 102.143 97.674

BEDRIJFSLASTENAfschrijvingmateriëlevasteactiva 22.805 21.635 22.057Overigewaardeveranderingenmat.vasteactivaenvastgoedbeleggingen -15.753 -4.145 -7.695Bijzonderewaardeverminderingvanvlottendeactiva 262 586 716Erfpacht 66 22 22Lonenensalarissen 7.759 9.052 8.669Socialelasten 1.301 1.355 1.259Pensioenlasten 1.420 1.588 1.588Onderhoudslasten 19.367 16.564 19.549Leefbaarheid 395 568 683Lastenservicecontracten 2.183 2.459 2.247Overigebedrijfslasten 21.150 21.349 14.167

Som der bedrijfslasten 60.953 71.034 63.261

Nietgerealiseerdewaardeveranderingenvastgoedbeleggingen -261 249 -1.534

Bedrijfsresultaat 41.691 30.860 35.947

FINANCIËLE BATEN EN LASTENWaardeveranderingenfinanciëlevasteactiva 13.988 0 15OpbrengstvaneffectenenvorderingenbehorendtotdeFVA 0 0 -0Rentebatenensoortgelijkeopbrengsten -1.188 -596 -1.133Rentelastenensoortgelijkekosten 16.277 16.938 16.815

Saldo financiële baten en lasten 29.076 16.342 15.696

Resultaat voor belasting 12.614 14.518 20.251

Belastingen -14.465 2.801 2.667

Resultaat na belastingen voor deelnemingen 27.079 11.717 17.584

Aandeelinresultaatvandeelnemingen 4 0 9

Resultaat na belastingen na deelnemingen 27.083 11.717 17.593

96

14.3. KASSTROOMMODELACTIUM(OVERZICHTKASSTROMENDIRECTEMETHODE)

2014 2013 2012Operationele activiteiten

OntvangstenHuren 91.503 87.470 83.419Vergoedingen 2.193 2.144 1.821Overheidsontvangsten 57 104 177Overigebedrijfsontvangsten 846 317 536Renteontvangsten 583 212 341Saldo ingaande kasstromen 95.182 90.248 86.294

UitgavenErfpacht 66 22 21Personeelsuitgaven 10.467 11.584 12.393Lonenensalarissen 7.791 8.738 9.587Socialelasten 1.256 1.265 1.242Pensioenlasten 1.420 1.581 1.564Onderhoudsuitgaven 30.873 26.875 29.215Planmatigonderhoud 22.654 18.863 21.682Niet-planmatigonderhoud 8.371 8.837 8.539Onderhoudslastenwerkapparaat -1.204 -1.255 -1.176Subsidieenergielabeling 0 0 0Overige 1.052 430 170Overigebedrijfslasten 13.220 12.320 12.306Directeexploitatielasten 7.641 6.844 6.509OverigeBedrijfslasten 3.149 4.103 4.194Preprojectkosten -15 364 378Overigepersoneelskosten 2.445 1.009 1.225Renteuitgaven 16.470 16.669 17.000Sectorspecifiekeheffingonafhankelijkvanresultaat 9.857 3.849 269Leefbaarheidexterneuitgavennietinvesteringsgebonden 587 683 480Vennootschapsbelasting -244 -354 -1.377Saldo uitgaande kasstromen 81.296 71.648 70.306

Kasstroom uit operationele activiteiten 13.886 18.599 15.987

Genormeerde aflossing (2%) -8.738 -8.758 -8.395

Kasstroom uit operationele activiteiten incl. genormeerde aflossing WSW 5.147 9.842 7.593

Kasstroomverkoopbestaandehuurwoongelegenheden+bedr.gebouw 9.458 8.600 8.646

Kasstroom uit operationele activiteiten incl.genormeerde aflossing WSW, incl kasstroom verkoop 14.605 18.442 16.239

2014 2013 2012(Des)investeringsactiviteiten

MVA ingaande kasstroomVerkoopontv.bestaandehuur,woon-ennietwoongelegenheden 10.408 9.005 9.160Verkoopontv.woongelegenheden(VOV)nainkoop 131 349 0Verkoopontv.nieuwbouwwoon-ennietwoongelegenheden 1.731 2.117 3.412Verkoopontvangstengrond 1.242 451 0(Des)investeringenoverig 0 431 0Tussentelling ingaande kasstroom MVA 13.512 12.353 12.572

MVA uitgaande kasstroomNieuwbouwhuurwoongelegenhedenteborgendoorWSW 15.943 18.211 40.034NieuwbouwhuurwoongelegenhedennietteborgendoorWSW 0 0 0WoningverbeteringwoningenteborgendoorWSW 659 714 238Leefbaarheidexterneuitgavenprojectgebonden 0 0 0Aankoop,woon-ennietwoongelegenheden 0 0 0Nieuwbouwverkoop,woon-ennietwoongelegenheden 319 951 2.993Aankoopwoongelegenheden(VOV)voordoorverkoop 653 661 0Sloopuitgaven 0 0 0Aankoopgrond 785 0 0InvesteringenoverigteborgendoorWSW 2.075 6.054 1.764InvesteringenoverigbezitnietteborgendoorWSW 1.088 880 972Verkoopkosten 950 836 514Tussentelling MVA uitgaande kasstroom 22.472 28.307 46.516

Saldo in- en uitgaande kasstroom MVA -8.960 -15.954 -33.944

FVA Ontvangsten 81 124 0Uitgaven 0 0 0Saldo in- en uitgaande kasstroom FVA 81 124 0

Kasstroom uit (des)investeringen -8.879 -15.830 -33.944

Financieringsactiviteiten

IngaandNieuweleningen 26.000 53.000 53.000Nieuweleningennietteborgen 0 0 0Stortingroll-overs/reedsaangegaan -7.900 -5.000 7.000Uitgaand Aflossingleningen 29.364 46.483 41.037Aflossingleningennietgeborgd 780 2.493 811

Kasstroom uit financieringsactiviteiten -12.043 -976 18.152

Mutatie liquide middelen -7.037 1.793 196

Liquidemiddelenper1-1 15.267 13.474 13.278Liquidemiddelenper31-12 8.230 15.267 13.474

97

14.4. WAARDERINGSGRONDSLAGEN

algemeen

WoningcorporatieActiumiseenstichtingmetdestatusvan“toege-

lateninstellingvolkshuisvesting”.Zijheeftspecifieketoelatingin

Drenthe,FrieslandenGroningen.MomenteelisActiumwerkzaam

in tien bezitsgemeenten in de regio Drenthe en Zuidoost Fries-

land.Actiumiswerkzaambinnendejuridischewetgevingvanuit

de Woningwet en het Besluit Beheer Sociale Huursector. De

hoofdvestigingsplaatsisAssen.

stelselwijziging

Vanaf1januari2014geldtdenieuweRJ290;financiëleinstrumen-

ten’.Tot2014werdendeinlanglopendeleningenbeslotenderivaten

nietafzonderlijkgewaardeerd.Metingangvanboekjaar2014wordt

deeventuelenegatieveboekwaardevandezederivatenopgenomen

als langlopendeschuld.Het toekomstigerentevoordeel,behaald

bijhetafsluitenvandeleningmethetoptierechtwelkeisgegeven

aan de bank, wordt in mindering gebracht op de langlopende

leningen.Demutatie indemarktwaardewordt ten lastevanhet

resultaatgebracht.Opbasisdezestelselwijzigingishetvermogen

per1 januari2014herrekend.Heteigenvermogenisafgenomen

meteenbedragvan€10,0miljoen.Devergelijkendecijferszijnniet

aangepast.

regelgeving

DejaarrekeningisopgesteldconformhetgesteldeinBoek2,titel

9 vanhetBurgerlijkWetboek.HierbijwordtdeRichtlijn voorde

JaarverslaggevingToegelatenInstellingen(RJ645)gevolgd.Tenzij

anders vermeld zijn alle bedragen opgenomen tegen nominale

waarde.Hetkasstroomoverzichtisopgesteldinovereenstemming

metdedirectemethodezoalsopgenomeninRJ360.Dejaarreke-

ningisgoedgekeurdop8juni2015.

consolidatie

Actium stelt op grond van artikel 2:407 lid 2 van het Burgerlijk

Wetboek(gezienderelatiefbeperktefinanciëlebetekenisvande

deelnemingen)geengeconsolideerdejaarrekeningop.

oordelenenschattingen

Bijdetoepassingvandegrondslagenenregelsvoorhetopstel-

lenvandejaarrekeningvormthetbestuurvanActiumzichdiverse

oordelenenschattingen.Debelangrijksteoordelenenschattingen

hebbenbetrekkingopdeactivainexploitatie(zowelhetsociaalals

hetcommercieelvastgoed),devoorzieningen,dewaardevermin-

deringenendeacuteenlatentebelastingen.Dehierbijbehorende

veronderstellingen zijn vermeld in de toelichting bij de hiervoor

genoemdejaarrekeningposten.

grondslagenvoorwaarderingvanactivaenpassiva

Vasteactiva

materiëlevasteactiva

sociaalvastgoedinexploitatie

classificatieenkwalificatie

Hetvastgoedinexploitatieisopobjectniveaugeclassificeerdnaar

sociaalencommercieelvastgoed,rekeninghoudendmetdecrite-

98

riavandeBeschikkingvandeEuropeseCommissied.d.15decem-

ber2009aangaandedestaatssteunvoortoegelateninstellingen.

Opgrondvandezecriteriaomvathetsocialevastgoeddewonin-

genmeteenhuurprijstotaandehuurliberalisatiegrens(huurtoe-

slaggrens),hetmaatschappelijkvastgoedenhetoverigesociale

vastgoed.Maatschappelijkvastgoedisbedrijfsonroerendgoeddat

wordt verhuurd aan maatschappelijke organisaties, waaronder

zorg-,welzijn-,onderwijs-encultureleinstellingenendienstver-

lenersendattevensisvermeldopdebijlagezoalsdezeisopgeno-

menindeEC-beschikkingd.d.15december2009.

Stichting Actium heeft haar sociaal vastgoed (op portefeuilleni-

veau)alsbedrijfsmiddelgekwalificeerd,geletophetbeleidvande

corporatiewaarbijvooralhetrealiserenvandevolkshuisvestelijke

takencentraalstaat.

waarderingbijeersteverwerking

Bij eerste verwerking wordt het sociaal vastgoed in exploita-

tie gewaardeerd tegen de kostprijs of lagere bedrijfswaarde.

De kostprijs omvat de verkrijgings- of vervaardigingsprijs en

dehieraandirect toerekenbareoverigekostenomhetactief in

operationele staat te brengen. Investeringssubsidies worden in

minderinggebrachtophetgeïnvesteerdebedrag.

Verderwordtrentetijdensbouwgeactiveerd.

Deafschrijving vangtaanper31december vanhet jaarwaarin

het sociaal vastgoed beschikbaar is voor exploitatie. De in de

toekomst te maken kosten van sloop worden in het jaar dat de

exploitatiedoorsloopindetoekomstwordtbeëindigdtenlastevan

hetresultaatindatjaarverantwoord.

waarderingnaeersteverwerking

Hetsociaalvastgoedinexploitatie(gekwalificeerdalsbedrijfsmid-

del)wordtnaeersteverwerkinggewaardeerdtegendebedrijfs-

waarde(welkeveelallagerisdandevervangingswaarde).

Dewaardeverminderingvandekostprijsalsgevolgvandeafwaar-

dering naar lagere bedrijfswaarde na eerste verwerking wordt

bepaaldophetniveauvandekasstroomgenererendeeenheid.De

waardeverminderingwordtseparaattotuitdrukkinggebrachtenin

hetresultaatverantwoordalsbijzonderwaardeverminderingsver-

liesonder‘Overigewaardeveranderingenmateriëlevasteactiva’.

herclassificatie

Deherclassificatiesbetreffenmutatiesbinnendecommerciële-

endesocialeactiviteiten.Herclassificatievancommercieelnaar

sociaal geschiedt op marktwaarde. Herclassificatie van sociaal

naar commercieel geschiedt op historische kostprijs inclusief

afschrijvingen,dereedsgenomenherwaarderingenafwaardering

zijnteruggenomen.

uitgavennaeersteverwerking

Uitgavennaeersteverwerkingtenbehoevevaneencomplexdie

voldoenaandealgemeneactiveringscriteriawordengeactiveerd.

99

Terbeoordelingofeninhoeverrehierbijsprakeisvaneenbijzon-

derwaardeverminderingsverlieswordtuitgegaanvandeadditio-

nelekasstromendiedezeuitgaventotgevolghebben.Voorzover

deze kasstromen lager zijn wordt het verschil met de uitgaven

naeersteverwerkingtenlastevandewinst-enverliesrekening

gebracht en verantwoord onder ‘Overige waardeveranderingen

materiëlevasteactiva’.

complexindeling

Decomplexindelingisgebaseerdopeenindelingdieaansluitop

hetinternebeleidendebedrijfsvoeringvanActiumenaldusals

kasstroomgenererende eenheden kunnen worden aangemerkt.

Percomplexiseendaaropgerichtbeleidbepaald.Decomplexin-

delingisookdebasisvoordeindelingdiegehanteerdwordtbinnen

dehuuradministratieendeonderhoudsadministratie(voorzowel

hetdagelijksalshetplanmatigonderhoud).Bijhetbepalenvande

complexindelingwordtrekeninggehoudenmetlocatie,bouwjaar

enwoningtype.

herwaardering

Waardevermeerderingen(herwaardering)alsgevolgvanverschil-

lentussendeboekwaardeopbasisvandebedrijfswaardeende

boekwaardeopbasisvanhistorischekostenwordenrechtstreeks

inheteigenvermogenverwerkt.Voorzoverdewaardevermeerde-

ringeenterugnameisvaneenwaardeverminderingvanhetzelfde

actief,dievoorheenalslast indewinst-enverliesrekeningwas

verwerkt,wordtdewaardevermeerderingindewinst-enverlies-

rekeningverwerkt.

Waardeverminderingenalsgevolgvaneenherwaarderingworden

tenlastevanheteigenvermogenverwerkttothetbedragdatmet

betrekkingtothetbetreffendeactiefalsongerealiseerdewaarde-

stijginginheteigenvermogenisopgenomen.Voorhetmeerde-

rewordtdewaardeverminderingindewinst-enverliesrekening

verwerkt.

Realisatie van de herwaardering door afschrijvingen wordt voor

hetverschiltussende(hogere)afschrijvingopbasisvanbedrijfs-

waarde en de afschrijving op basis van de historische kosten

overgeboektnaarhetresultaat.

Positieve verschillen tussen de boekwaarde op basis van de

bedrijfswaardeendeboekwaardeopbasisvanhistorischekosten

worden conform RJ Richtlijn 645 (herzien 2011) alinea 506 als

ongerealiseerdewaardestijging(mutatieherwaarderingsreserve)

toegelichtbijheteigenvermogen.

Kostenvangrootonderhoud

Kostenvoorperiodiekgrootonderhoud,nietzijndevervangings-

investeringen,wordentenlastegebrachtvanhetresultaatophet

momentdatdezezichvoordoen.

erfpacht

Een deel van het sociaal vastgoed in exploitatie is gebouwd op

grond met erfpachtverplichtingen. Deze erfpachtverplichtingen

worden aangemerkt als een leaseovereenkomst en geclassifi-

ceerdalseenfinanciëleleaseaangeziendegrondineeuwigdu-

100

rendeerfpachtisuitgegeven.Degrondwordtgeactiveerdtegen

decontantewaardevandeerfpachtverplichtingenenverantwoord

onderdepostSociaalvastgoedinexploitatie.Opdegrondwordt

nietafgeschreven.

buitengebruikstellingofafstoting

Buitengebruikstelling (sloop) of afstoting (verkoop) op termijn

wordtverwerkt indebedrijfswaardevanhetsociaalvastgoed in

exploitatie.Debedrijfswaardeisbepaaldopbasisvandoorexploi-

tatievanhetsociaalvastgoedovereenverondersteldeeconomi-

schegebruiksduurvan55jaartotdathetvastgoedopgrondvaneen

sloopbesluittenietgaat;detoekomstigesloopkostenwordeninde

bedrijfswaardemeegenomen.Metverkoopwordt indebedrijfs-

waarderekeninggehoudenuitsluitendindienverkoopbinnenvijf

jaarplaatsvindtopbasisvaneengeformaliseerdverkoopplanen

indienverkoopjuridischmogelijkis.

Vastgoed

Het betreft investeringen in nieuwe complexen (nieuwbouw) en

bestaande complexen (renovatie, herstructurering). Waardering

vindt plaats tegen de kostprijs (verkrijgings- of vervaardigings-

prijs) onder aftrek van bijzondere waardeverminderingen als

gevolg van een lagere realiseerbare waarde (bedrijfswaarde).

Dekostprijsomvatde verkrijgings-of vervaardigingsprijsende

hieraandirect toerekenbareoverigekosten.Verderwordt rente

tijdensbouwgeactiveerd.

Bijzondere waardeverminderingen worden in de jaarrekening

verantwoordbijhetaangaanvanfeitelijkeinvesteringsverplichtin-

geninzakehetsociaalvastgoed.Hiervanissprakeéénjaarnadat

hetinitiatiefdocumentisgoedgekeurdtenzijhetprojecteerderstart.

Bijdebepalingvandebijzonderewaardeverminderinginhetgeval

devastgoedontwikkelingonderdeelzalwordenvandebestaande

kasstroomgenererendeeenheid,wordtrekeninggehoudenmetde

bedrijfswaardevandebestaandekasstroomgenererendeeenheid.

Indiendebijzonderewaardeverminderinghogerisdandebestede

kosten van het sociaal vastgoed in ontwikkeling, wordt het

vastgoednaarnihilafgewaardeerdenwordtvoorhetresterende

bedragvandewaardeverminderingeenvoorzieningvooronren-

dabeleinvesteringenenherstructureringenaandecreditzijdevan

debalansopgenomen.

grondposities

Ingenomen grondposities (al dan niet met opstallen) worden

aangeschaft met het oog op (her)ontwikkeling van huuren

verkoopprojecten.Aangezienernoggeeninzichtbestaatinaard,

omvangensamenstellingvandezeprojecten,wordendeposities

gerubriceerd onder de post “Sociaal vastgoed in ontwikkeling

bestemdvooreigenexploitatie”.Depositieswordengewaardeerd

tegenhistorischekostprijsenbijkomendekostenoflagerereali-

seerbare waarde. Rentetoerekening vindt voor het eerst plaats

nadat ontwikkelactiviteiten zijn gestart. Tijdelijke exploitatiekas-

stromenuitdeopstallenwordeninhetresultaatverantwoord.

101

gecombineerdebouwprojecten(bouwvansociale

huurwoningenenkoopwoningen)

Hetbijzonderwaardeverminderingsverliesbijhetaangaanvande

investeringsverplichtinginzakehetsociaalvastgoedwordtzonder

salderingmet teverwachtenwinstopverkoopwoningenverant-

woordinhetresultaatonderdepost“Overigewaardeveranderin-

genmateriëlevasteactiva”.Dewinstbehaaldmetdeverkoopvan

koopwoningenwordteerstinhetjaarvanverkoopinhetresultaat

onder de post “Resultaat verkoop vastgoedportefeuille” verant-

woord.

onroerendeenroerendezakentendienstevandeexploitatie

De onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploi-

tatie worden gewaardeerd tegen de kostprijs (verkrijgingsprijs

of vervaardigingsprijs), minus eventuele investeringssubsidies,

verminderd met cumulatieve afschrijvingen en cumulatieve

waardeverminderingen.

Deafschrijvingislineairengebaseerdopdeverwachtegebruiks-

duur.Deonroerendeenroerendezakentendienstevandeexploi-

tatiewordennietlangerindebalansopgenomennavervreemding

ofwanneergeentoekomstigeprestatie-eenhedenvanhetgebruik

ofdevervreemdingwordenverwacht.

Vastgoedbeleggingen

commercieelvastgoedinexploitatie

classificatie

Hetvastgoedinexploitatiewordtopobjectniveaugeclassificeerd

naar sociaal en commercieel vastgoed, rekening houdend met

decriteriavandeBeschikkingvandeEuropeseCommissied.d.

15 december 2009 aangaande de staatssteun voor toegelaten

instellingen.Opgrondvandezecriteriaomvathetcommercieel

vastgoeddewoningenmeteenhuurprijsbovendehuurliberali-

satiegrens (huurtoeslaggrens), het bedrijfsmatig vastgoed (niet

zijnde maatschappelijk vastgoed) en het overige commercieel

vastgoed.

waarderingbijeersteverwerking

Bij de eerste verwerking wordt het commercieel vastgoed in

exploitatie gewaardeerd tegen de kostprijs. De kostprijs omvat

deverkrijgings-ofvervaardigingsprijs,inclusieftransactiekosten

minuseventueleinvesteringssubsidies.

Deverkrijgings-ofvervaardigingsprijswordtbepaaldalsdesom

vandebestedeexternekostenendehieraandirecttoerekenbare

kosten.Verderwordtderentetijdensdebouwgeactiveerd.

waarderingnaeersteverwerking

Naeersteverwerkingwordthetcommercieelvastgoedinexploi-

tatiegewaardeerdtegenreëlewaardeovereenkomstighetactuele

waardemodel van RJ 213 “Vastgoedbeleggingen”. De reële

waardewordtbepaaldmetinachtnemingvanderelevantefeiten

102

enomstandighedenvandemarktwaaroptoegelateninstellingen

actiefzijnendebepalingenzoalsopgenomeninhetBBSH.

Wegenshetveelalontbrekenvancouranteprijzenopeenactieve

markt wordt de reële waarde bepaald met behulp van geprog-

nosticeerde kasstromen. De aannames van de kasstromen zijn

gebaseerd op de contractuele verplichtingen van de toegelaten

instellingdierustenophetvastgoed.Deoverige(nadecontract-

periode in acht te nemen) aannames en uitgangspunten zijn

gebaseerd op de gegevens van de markt waarop de toegelaten

instellingenactiefzijn.

Op het commercieel vastgoed in exploitatie gewaardeerd tegen

reëlewaardewordtopgrondvanRJ213“Vastgoedbeleggingen”

nietafgeschreven.

herclassificatie

Deherclassificatiesbetreffenmutatiesbinnendecommerciële-

endesocialeactiviteiten.Herclassificatievancommercieelnaar

sociaal geschiedt op marktwaarde. Herclassificatie van sociaal

naar commercieel geschiedt op historische kostprijs inclusief

afschrijvingen,dereedsgenomenherwaarderingenafwaardering

zijnteruggenomen.

uitgavennaeersteverwerking

Uitgaven inzake vastgoedbeleggingen na eerste verwerking die

voldoenaandealgemeneactiveringscriteriawordengeactiveerd.

complexindeling

Decomplexindelingisgebaseerdopeenindelingdieaansluitop

hetinternebeleidendebedrijfsvoeringvanActiumenaldusals

kasstroomgenererende eenheden kunnen worden aangemerkt.

Percomplexiseendaaropgerichtbeleidbepaald.Decomplexin-

delingisookdebasisvoordeindelingdiegehanteerdwordtbinnen

dehuuradministratieendeonderhoudsadministratie(voorzowel

hetdagelijksalshetplanmatigonderhoud).Bijhetbepalenvande

complexindelingwordtrekeninggehoudenmetlocatie,bouwjaar

enwoningtype.

herwaardering

Winstenofverliezenontstaandooreenwijzigingindereëlewaarde

wordenverantwoordindewinst-enverliesrekening.

Vastgoedverkochtondervoorwaarde

Vooronroerendezakeninexploitatiegekwalificeerdalsbedrijfs-

middel,dieinhetkadervaneenregelingVerkooponderVoorwaar-

den(VOV)doordecorporatiezijnovergedragenaanderdenwaarbij

de regeling kwalificeert als financieringstransactie, eindigt het

eigengebruikenvindtherclassificatieplaatsalsvastgoedbeleg-

ging. De vastgoedbelegging wordt op dat moment gewaardeerd

op basis van het actuele waardemodel, zijnde de met de koper

overeengekomen reële waarde onder aftrek van de contractu-

ele korting. Het verschil tussen de boekwaarde van het sociaal

vastgoed in exploitatie gewaardeerd volgens RJ 212 en de met

de koper overeengekomen reële waarde onder aftrek van de

103

contractuele korting wordt op dat moment rechtstreeks in het

eigenvermogenverwerktentoegelichtbijheteigenvermogenals

ongerealiseerdewaardestijging.

Naeersteverwerkingvindtwaarderingplaatstegenreëlewaarde

naaftrekvandeinhetVOV-contractovereengekomenkorting.

Deregelingkwalificeertalseenfinancieringstransactieindienniet

allebelangrijkeeconomischevoor-ennadelenzijnovergedragen.

DitisinhetkadervaneenregelingVOVdoorgaanshetgevalindien

sprake is van een terugkoopplicht dan wel een terugkooprecht

tegeneensignificantlagereterugkoopprijsdandereëlewaarde

opterugkoopmoment.

Voor de in de regeling overeengekomen overdrachtswaarde

heeftdecorporatieeenterugkoopverplichting,diejaarlijkswordt

gewaardeerdopdebijoverdrachtontstaneterugkoopverplichting,

rekeninghoudendmetdecontractvoorwaardeninzaketerugkoop

waaronder de deling van de jaarlijkse waardeontwikkeling van

dewoning inheteconomischverkeer.De terugkoopverplichting

wordt aan de creditzijde van de balans opgenomen en is tegen

denominalewaardegewaardeerdaangezieninschattingvanhet

tijdstipwaaropdeterugkoopindetoekomstzalplaatsvinden,mede

geletopdeonbeperkteterugkooptermijn,nietgoedmogelijkis.

De waardeveranderingen ter zake van de woningen verkocht

ondervoorwaarden(naherclassificatie)endieterzakedeterug-

koopverplichtingenwordeninhetresultaatverantwoordonderde

postOverigewaardeveranderingenvastgoedbeleggingen.

Ultimo boekjaar wordt het verschil tussen de dan geldende

marktwaardenaaftrekvancontractuelekortingende–gefixeer-

de–boekwaardeopmomentvanherclassificatieopbasisvande

oudegrondslagalsongerealiseerdewaardestijgingbijheteigen

vermogenvermeld.

Vastgoedinontwikkelingbestemdvoorverkooponder

voorwaarden

Dit betreft onder Koopgarant-bepalingen aan derden verkoch-

te,perbalansdatuminontwikkelingzijndewoningenwaarbijde

grondineeuwigdurendeerfpachttegenbetalingvaneenafkoop-

somdoordecorporatiewordtuitgegeven.DeonderdeKoopga-

rant overeengekomen afgifteprijs van de opstal en de grond is

gelijk aan respectievelijk de aanneemsom vermeerderd met de

afkoopsomvandeerfpachtcanon.Tussendekoperendeaanne-

meriseenaannemingsovereenkomstgeslotenvoordebouwvan

dewoningen.

Aangezien de corporatie in belangrijke mate de economische

voor- en nadelen ter zake van de waardeontwikkeling van de

woningenbehoudt,wordendewoningenendedaarmeeverband

houdendeterugkoopverplichting indebalansopgenomen. Inde

terugkoopverplichtingistevensdeafkoopsomvandeerfpachtca-

nonbegrepen.

104

De waardering van het VOV-vastgoed in ontwikkeling bij eerste

verwerking is op basis van de kosten van de verrichte presta-

ties (grondkosten en gefactureerde bouwtermijnen) inclusief

transactiekosten. De waardering na eerste verwerking is tegen

reëlewaardebijoplevering (opstal incl.grond)onderaftrekvan

de contractuele korting en de nog te besteden kosten om het

vastgoedterealiseren.

financiëlevasteactiva

latentebelastingvorderingen

Eenlatentebelastingvorderingof-verplichtingwordtgevormdvoor

tijdelijke verschillen tussen de waardering van activa en passiva

volgens jaarrekeninggrondslagen en fiscale grondslagen. Verder

wordteenlatentebelastingvorderingopgenomenvoorverrekenba-

retijdelijkewaarderingsverschillenenvoorbeschikbarevoorwaart-

severliescompensatievoorzoverhetwaarschijnlijkisdaterinde

toekomstfiscalewinstbeschikbaarzalzijnvoorverrekening.Bijde

inschattingvanverrekenbarefiscalewinstenwordtgeenrekening

gehoudenmettoekomstige(beleids)beslissingenvandecorporatie.

Deberekeningvandelatentebelastingvorderingenen–verplich-

tingengeschiedttegendeopheteindevanhetboekjaargeldende

belastingtarieven dan wel tegen de in komende jaren geldende

tarieven,voorzoverreedsbijwetvastgelegd.

Dewaarderingvanlatentebelastingverplichtingenen-vorderin-

genwordtgebaseerdopdefiscalegevolgenvandedoorActium,

perbalansdatum,voorgenomenwijzevanrealisatieofafwikkeling

vandebetreffendeactivaenpassivawaarbijsprakeisvantijde-

lijkewaarderingsverschillen.Latentiesdieopzeerlangetermijn

wordenafgewikkeldwordenniet inde jaarrekeningopgenomen

aangeziendecontantewaardeervannaarnihiltendeert.Latente

belastingvorderingen zijn opgenomen onder de financiële vaste

activaindiendeverwachtelooptijdgroterisdaneenjaar.

saldering

De niet-latente belastingvorderingen en -verplichtingen worden

gesaldeerdindienisvoldaanaandealgemenevoorwaardenvoor

saldering.

leningenu/g

Deleningenzijngewaardeerdtegengeamortiseerdekostprijs.

tevorderenbws-subsidies

Hieronder worden de nog te ontvangen subsidies volgens de

verordening woninggebonden subsidies verantwoord. De vorde-

ringisopgenomentegendenominalewaardevandeuithoofde

vandeBWStoegezegdebedragenenwordtjaarlijksverminderd

metdedoordebudgetbeherendeinstantiesbeschikbaargestelde

bedragen.

105

Vlottendeactiva

Voorraden

Vastgoedbestemdvoorverkoop

Depost“Vastgoedbestemdvoorverkoop”bestaatuitopgeleverde,

nognietverkochtenieuwbouwwoningenenteruggekochtewonin-

genmeteenterugkoopplicht,bestemdvoorverkoop.Devoorraad

koopwoningen is gewaardeerd tegen vervaardigingsprijs en

daaraantoegerekendedirectekostenoflagereopbrengstwaarde.

Delagereopbrengstwaardeisdeverwachteverkoopprijsenwordt

bepaaldopbasisvantaxatiesdanwelrecenteverkooptransacties

vanreferentiewoningenonderaftrekvankostenvoorverkoop.De

waarderingvandeteruggekochtewoningenmeteenterugkoop-

plichtistegendeterugkoopprijs.

Vastgoedinontwikkelingbestemdvoorverkoop

De voorraad onderhanden werk (onverkochte koopwoningen uit

projectontwikkeling) wordt gewaardeerd tegen de vervaardings-

prijsendaaraantoegerekendedirectekostenoflagereopbrengst-

waarde. De vervaardigingsprijs omvat alle kosten die samen-

hangenmetdevervaardiging,alsmededegemaaktekostenom

de voorraden op hun huidige plaats en in hun huidige staat te

brengen.Deopbrengstwaardeisdegeschatteverkoopprijsonder

aftrekvandirecttoerekenbareverkoopkosten.

overigevoorraden

De voorraden materialen zijn gewaardeerd op basis van verkrij-

gingsprijs.Hierbijwordtrekeninggehoudenmetlagerewaarderin-

genvoorincourantegoederen.Hetvoorraadverschilwordtverant-

woordonderdeonderhoudslastenindewinst-enverliesrekening.

onderhandenprojecten

Onderhanden projecten (verkochte koopwoningen uit project-

ontwikkeling) in opdracht van derden wordt gewaardeerd tegen

degerealiseerdeprojectopbrengsten(bestaandeuitgerealiseer-

deprojectkostenentoegerekendewinst). Indienvantoepassing,

worden hierop de verwerkte verliezen en reeds gedeclareerde

termijneninminderinggebracht.

Deprojectopbrengstenen–kostenuithoofdevanhetonderhan-

den project worden als opbrengsten en kosten in de winst- en

verliesrekeningnaarratovandeverrichteprestatieperbalansda-

tumverwerkt(percentageofcompletionmethode).

Vorderingen

De vorderingen zijn initieel gewaardeerd tegen reële waarde

(kostprijs)onderaftrekvanvoorzieningenwegensoninbaarheid.

De vervolgwaardering is geamortiseerde kostprijs. De voorzie-

ning wegens oninbaarheid wordt volgens de statische methode

bepaald.Ditbetekentdatdeindividuelepostenultimoboekjaarop

huninbaarheidwordenbeoordeeld.

DeoverlopendeactivauithoofdevanonzegrondpositieinFluiten-

bergwordeninclusiefdecontractueelopgenomenjaarlijkstoete

rekenenrenteverantwoord.

106

liquidemiddelen

Hetbetreftvrijbeschikbaremiddelen incontantenenrekening-

courantsaldibijbancaireinstellingenmeteenlooptijdkorterdan

12 maanden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen de

nominalewaarde.

nietindebalansopgenomenrechten

Hieronderwordenvoorwaardelijke,nietverwerkteenmeerjarige

financiëlerechtenverantwoord.Hetbetreftveelalrechtenwaarvan

hetbestaanafhankelijkisvanhetindetoekomstaldannietzich

voordoenvanéénofmeeronzekeregebeurtenissen,ofhetbedrag

vandeverplichtingenisnietmetvoldoendebetrouwbaarheidvast

testellen.

passiva

eigenVermogen

overigereserves

De overige reserves komen tot stand door toevoeging van de

jaarlijkse resultaten binnen maatschappelijk aanvaarde richtlij-

nenenspecifiekevolkshuisvestelijkebepalingen,zoalsgenoemd

inBoek2Titel9enhetBBSH.

Voorzieningen

algemeen

Voorzieningenwordengevormdvoorinrechteafdwingbareoffeite-

lijkeverplichtingenenverliezendieopbalansdatumbestaanwaarbij

hetwaarschijnlijkisdateenuitstroomvanmiddelennoodzakelijkis

enwaarvandehoogteredelijkerwijskanwordengeschat.Voorzie-

ningenwordentegennominalewaardeopgenomen.

Voorzieningonrendabeleinvesteringenenherstructureringen

Verliezenalsgevolgvanonrendabeleinvesteringenenherstruc-

tureringen inzake de materiële vaste activa en vastgoedbeleg-

gingen in ontwikkeling worden op het moment van aanbeste-

ding als bijzondere waardeverandering in mindering gebracht

op de boekwaarde van het complex waartoe de investeringen

en herstructureringen gaan behoren. Indien en voor zover de

verwachteverliezendeboekwaardevanhetbetreffendecomplex

overtreffen,wordtvoorditmeerdereeenvoorzieninggevormd.

overigevoorzieningen

Voorzieningjubilea

Het betreft hier de (toekomstige) verplichting ten aanzien van

jubileumuitkeringen van de op balansdatum in dienst zijnde

werknemers van Actium. Bij de bepaling van de hoogte van de

voorzieningisrekeninggehoudenmetverwachtesalarisstijgingen

endekansdateenmedewerkernietindienstblijftt/mdepensi-

oensgerechtigdeleeftijd.Dewaarderingvindtplaatstegennetto

contantewaarde.Uitgegaanisvaneenrekenrentevan5,25%.

Voorzieningloopbaanontwikkeling

DeCAOkenteenbudgetvoorloopbaanontwikkeling.Werknemers

dieop1januari2010een36-urigewerkweekhaddenen5jaarof

langer indienstwaren,hebben€ 4.500,- tebesteden.Werkne-

107

mersdieop1januari2010eendienstverbandvanminderdan36

uurhaddenen5jaaroflangerindienstwaren,hebbenrechtop

eenbudgetnaarevenredigheidvanhetaantaluren.Hetbudgetzal

altijdtenminste€ 2.250,-bedragen.

Werknemersdieop1januari2010korterdan5jaarindienstwaren

hebbenrechtopeenbudgetnaarratovanhetaantalmaandenin

diensttot1januari2010.Ditishetaantalmaandengedeelddoor

60maanden.Werknemersdieminderdan36uurwerkenhebben

recht een budget naar evenredigheid van het aantal gewerkte

uren.Hetminimumbudgetzalaltijd50procentbedragen.

Werknemersindienstna1januari2010bouwenbijeen36-urige

werkweek€ 900,-perjaarop.Deopbouwbegintop1januarivan

hetjaarvolgendophetjaarvanindiensttreding.Ookhiergeldtdat

deopbouwnaarratovanhetaantalgewerkteurengaatmeteen

minimumvan€ 450,-perjaar.

Voorzieningreorganisatiekosten

Ditbetreftde(toekomstige)verplichtingtenaanzienvanreorga-

nisatiekostenvandeopbalansdatumbekendegegevens,betref-

fendefase1en2.Bijdebepalingvandehoogtevandevoorzie-

ningisonderandererekeninggehoudenmetdoorbetalingsalaris,

afkoopsommen, mogelijke ww uitkeringen, outplacementkosten

enhetinhurenvanpersoneeltenbehoevevanvertrokkenperso-

neel en acute werkdruk door aangepaste werkprocessen. De

waarderingvindtplaatstegennettocontantewaarde.

Voorzieningherstructureringsprojectnorg

DitbetrefteenbijdragevandegemeenteNoordenveldbeschik-

baar gesteld ten behoeve van nog niet ingeplande, toekomstige

erstructureringsprojecteninNorg.

langlopendeschulden

Schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen reële

waardeverminderdmet(ingevalvaneenfinanciëleverplichting

dieniettegenreëlewaarde,metverwerkingvanwaardeverande-

ringen indewinst-enverliesrekening, isopgenomen)dedirect

daaraantoeterekenentransactiekosten.

Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de

geamortiseerde kostprijs volgens de effectieve rentemethode.

Indienergeensprake isvanagioofdisagioof transactiekosten

isdegeamortiseerdekostprijsgelijkaandenominalewaardevan

de schuld. Winst of verlies worden in de winst- en verliesreke-

ningopgenomenzodradeverplichtingennietlangeropdebalans

wordenopgenomen,alsmedeviahetamortisatieproces.

In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden

heeft de corporatie een terugkoopverplichting die mede afhan-

kelijk isvandeontwikkelingvandewaardevandewoningen in

heteconomischverkeer.Deterugkoopverplichtingwordtjaarlijks

gewaardeerdtegenactuelewaarde.Indiendeverwachtingbestaat

datdeterugkoopbinnenéénjaarzalplaatsvindenisdeverplich-

tingonderkortlopendeschuldenverantwoord.

108

ineencontractbesloten(‘embedded’)derivaten

Indien in enig contract zodanige bepalingen en afspraken zijn

opgenomen die voldoen aan de kenmerken van een derivaat

(‘embedded derivaat’) stelt Actium vast of deze bepalingen en

afsprakenvanhetcontractafgescheidendienenteworden;afschei-

dingvindtplaatsals:

■ergeennauwverbandbestaattussendeeconomischekenmer-

ken en risico’s van het in het contract besloten derivaat en de

economischekenmerkenenrisico’svanhetbasiscontract;en

■een afzonderlijk instrument met dezelfde voorwaarden als het

inhetcontractbeslotenderivaatzouvoldoenaandedefinitievan

eenderivaat;en

■het samengestelde instrument niet tegen reële waarde wordt

gewaardeerdmetverwerkingvandereëlewaardeveranderingen

inhetresultaat.

Voor zover het afgescheiden derivaat niet kan worden aangewe-

zenalsonderdeelvaneenhedge-relatieenhedge-accountingkan

wordentoegepast(ziehiernaonder“Derivatenaangehoudenvoor

hedging doeleinden”) wordt het afgescheiden derivaat geclassifi-

ceerdals“Overigederivaten”.

In enkele leningsovereenkomsten zijn bepalingen opgenomen

waarbijdeleningverstrekkerhetrechtheeftomopeentijdstipinde

toekomstderentevoetvasttestellenopeenvastrentepercentageof

deopdatmomentgeldende.

overigederivaten

Voorderivatendienietvoldoenaandevoorwaardenvankostprijs

hedge-accountingennaarlagerereëlewaardewordenafgewaar-

deerd,wordtbijeennegatievereëlewaarde,eenschuldopgenomen

tergroottevandienegatievereëlewaarde.

Van opgenomen leningen afgescheiden embedded derivaten

wordenopmomentvaneersteverwerkingvandeleningdereële

waarde van het embedded derivaat bepaald; de initieel bepaal-

de reële waarde is de kostprijs voor de door Actium toegepas-

te waardering van embedded derivaten tegen kostprijs of lagere

marktwaarde. De initiële waardering van de lening (zonder het

embeddedderivaat)wordtbepaaldalshetverschiltussendereële

waardevanhetgehelecontractendeinitiëlereëlewaardevanhet

embeddedderivaat;hetverschiltussenhetnominaalaftelossen

leningbedragendereëlewaardevandeleningwordtdoormiddel

vandeeffectieverentegeamortiseerdoverdelooptijdvandelening;

Op elke balansdatum wordt de reële waarde van het embedded

derivaatopnieuwbepaald. Issprakevaneenwaardedaling (inde

zinvaneentoegenomennegatievewaarde)danwordthetwaarde-

verschil ten lastevanhet resultaatverwerkt;eenafnamevande

waardedalingopeenlatertijdstipwordtindatbetreffendeboekjaar

teruggenomentothetbedragvandekostprijsvanhetembedded

derivaat.Dewaardevanhetderivaatwordt lineairgeamortiseerd

overdelooptijdvanhetderivaat.

109

derivatenaangehoudenvoorhedgingdoeleinden

VoordezederivatenpastActiumkostprijshedgeaccountingtoe

opbasisvangeneriekedocumentatiemetvastleggingvan:

■dealgemenehedgestrategie,hoedehedgerelatiespasseninde

doelstellingenvanrisicobeheerendeverwachtingaangaande

deeffectiviteitvandezehedgerelaties;

■deinhetsoorthedgerelatiebetrokkenhedge-instrumentenen

afgedekteposities.

Op het moment van de eerste verantwoording worden deze

derivaten gerubriceerd als ‘Derivaten met toepassing van

kostprijshedge-accounting’.

Dewaarderingenresultaatbepalingisalsvolgt:

■Op moment van eerste waardering wordt de reële waarde

van het derivaat bepaald; over het algemeen is de uitkomst

daarvaneennihil-waardeenwordtgeenactief-ofpassiefpost

opdebalansopgenomen.

■De vervolgwaardering geschiedt tegen kostprijs of lagere

marktwaarde waarbij een lagere waarde in geval van een

effectievehedgerelatievoordewaarderingenresultaatbepa-

lingnietinaanmerkingwordtgenomen.

■Op moment van eerste waardering alsmede tussentijds bij

aanpassingvandecontractueleafsprakenmetbetrekkingtot

hetderivaaten/ofhetafgedekterenterisicovandebetreffende

lening wordt bepaald of sprake is van ineffectiviteit. Daartoe

wordtbeoordeeldofhetreferentiebedragvanhetderivaatniet

groter isdandeomvangvande leningalsmededatdekriti-

schekenmerkenzoalsomvang,looptijd,renteherzieningsda-

ta,momentenvanbetalingvanrenteenaflossing,basisvoor

de rentevoetendergelijke vanhetderivaatenhetafgedekte

renterisicoaanelkaargelijkzijn.

■Indiendekritischekenmerkennietaanelkaargelijkzijnofzijn

geweest,isditeenindicatiedatdehedgerelatieeenineffectief

deelbevatdiedoormiddelvandedollaroffsetmethodewordt

berekend.

■Indien en voor zover de ineffectiviteit per balansdatum op

cumulatievebasisineenverliesresulteert,wordtdeineffec-

tiviteitverwerktindewinst-en-verliesrekeningvanhetbetref-

fendeboekjaar.Blijktopeenlatermomentdathetcumulatie-

veverlieswegensineffectiviteitisafgenomendanwordtdeze

afnametengunstevandewinst-en-verliesrekeninggebracht.

Kostprijshedge-accountingwordtbeëindigdindien:

■Het hedge-instrument afloopt, wordt verkocht, beëindigd of

uitgeoefend. Het cumulatieve gerealiseerde resultaat op het

hedge-instrumentdatnognietindewinst-enverliesrekening

isverwerkttoenersprakewasvaneeneffectievehedge,wordt

afzonderlijkindeoverlopendepostenindebalansverwerkttot

deafgedektetransactieplaatsvindt.

■Dehedge-relatienietmeervoldoetaandecriteriavoorhedge

accounting.

110

Kortlopendeschulden

De kortlopende schulden zijn gewaardeerd tegen de nominale

waarde.

nietindebalansopgenomenverplichtingen

Hieronderwordenvoorwaardelijke,nietverwerkteenmeerjarige

financiëleverplichtingenverantwoord.Hetbetreftveelalverplich-

tingenwaarvanhetbestaanafhankelijkisvanhetindetoekomst

aldannietzichvoordoenvanéénofmeeronzekeregebeurtenis-

sen, of het bedrag van de verplichtingen is niet met voldoende

betrouwbaarheidvasttestellen.

grondslagenvanresultaatbepaling

algemeen

Hetresultaatisbepaaldmetinachtnemingvandehiervoorvermel-

dewaarderingsgrondslagen.Debatenenlastenzijntoegerekend

aanhetjaarwaaropzijbetrekkinghebben.Alsbatenwordendie

opbrengstenaangemerkt,dieopbalansdatumgeïnd,contractueel

zijnovereengekomenofinvorderbaarwaren;alslastendiekosten,

dieopbalansdatumbetaald,verschuldigdofvoorzienbaarwaren

c.q.waarvoordeverplichtingisaangegaan.Alleopbrengstenen

kostenzijngewaardeerdopnominalewaarden.

bedrijfsopbrengsten

huuropbrengsten

Dezepostbetreftdeteontvangenhuuropbrengsten,exclusiefde

vanhuurdersteontvangenvergoedingenvoorleveringvangoede-

renendiensten(opbrengstservicecontracten)enverminderdmet

eventueledervingwegens leegstandenoninbaarheid.Dehuren

zijnonderworpenaanoverheidsvoorschriftenrondomdejaarlijkse

huurverhoging.Bijinexploitatienamewordtdehuurprijsvastge-

steldopbasisvaninterneuitgangspuntenenvolgensvantoepas-

singzijndewettelijkevoorschriften.Jaarlijksvindtper1 julieen

algemenehuuraanpassingplaats.

opbrengstenservicecontracten

Ditbetreftvanhuurdersontvangenvergoedingenvoorleveringen

endienstendienaastdenettohuurverschuldigdzijn,verminderd

metdervingwegensleegstandenoninbaarheid.Devergoedingen

zijngebaseerdopdegeraamdekostenenvloeienvoortuit(huur)

overeenkomsten. Deze vergoedingen betreffen een vast bedrag

permaandofzijngebaseerdopvoorschottendiejaarlijksworden

afgerekend.

overheidsbijdragen

VerantwoordzijndeoverheidsbijdragenvanuitBWS-bijdragenen

dejaarlijksebijdragenmetbetrekkingtotwoningaanpassingvan

gehandicapten.Deverantwoordebijdragenwordenverkregenop

grondvanverstrektetoekenningen.

resultaatverkoopvastgoedportefeuille

Dezepostbevatdebehaaldeopbrengstendie voortvloeienuitde

verkoopvanbestaandewoningen(sociaalvastgoedencommercieel

vastgoedinexploitatie)minusdeboekwaardeendeverkoopkosten.

111

Deverkoopopbrengstvandeverkoopvanhuurwoningenwordtals

gerealiseerdgeachtophetmomentdatdejuridischeleveringheeft

plaatsgevonden.Daarnaastwordtonderdezepostdeopbrengst-

waarde van verkocht vastgoed bestemd voor de verkoop onder

aftrekvandegemaaktedirecttoerekenbareverkoopkostenende

vervaardigingsprijsendaaraantoegerekendedirectekostendan

weldelagerebedrijfswaardeofmarktwaarde(i.g.v.commercieel

vastgoed).Winstenwordenverantwoordopmomentvanlevering,

eventueleverliezenopkoopprojectenwordenverantwoordzodra

deze voorzienbaar zijn. Woningen verkocht onder voorwaarden

wordennietinhetresultaatverantwoordinhetgevaldebelang-

rijksteeconomischevoor-ennadelennietzijnovergedragenaan

dekoper.Dergelijketransactieswordenverantwoordalsfinancie-

ringstransactie.

resultaatprojecteninopdrachtvanderden

Voorzoverinopdrachtvanderdenprojectenwordengerealiseerd

(i.e. vastgoed direct bestemd voor verkoop) wordt het verschil

tussen de omzetwaarde en de kosten van de verrichte presta-

ties naar rato van de verrichte prestaties in het boekjaar, voor

hetverkochtedeelvanhetprojectindewinst-enverliesrekening

totuitdrukkinggebracht.Devoortgangvandeverrichtepresta-

tieswordtbepaaldopbasisvandetotdebalansdatumgemaakte

projectkosteninverhoudingtotdegeschattetotaleprojectkosten.

Als het resultaat (nog) niet op betrouwbare wijze kan worden

ingeschat, vindt opbrengstverantwoording plaats tot het bedrag

van de gemaakte projectkosten dat waarschijnlijk kan worden

verhaald; de projectkosten worden dan verwerkt in de periode

waarinzezijngemaakt.Zodrahetresultaatwelopbetrouwbare

wijzekanwordenbepaald,vindtopbrengstverantwoordingplaats

naarratovandeverrichteprestatiesperbalansdatum.

Hetresultaatwordtbepaaldalshetverschiltussendeprojectop-

brengstenenprojectkosten.Projectopbrengstenzijndecontrac-

tueelovereengekomenopbrengsten,opbrengstenuithoofdevan

meer- en minderwerk, claims en vergoedingen indien en voor

zover het waarschijnlijk is dat deze worden gerealiseerd en ze

betrouwbaarkunnenwordenbepaald.Projectkostenzijndedirect

ophetprojectbetrekkinghebbendekosten,deopslagvoorkosten

die toerekenbaarzijnaanprojectactiviteiten inhetalgemeenen

toewijsbaarzijnaanhetprojectenanderekostendiecontractueel

aandeopdrachtgeverkunnenwordentoegerekend,exclusiefde

renteopvreemdvermogen.

Voor zover voor het vastgoed bestemd voor verkoop nog niet

daadwerkelijk is verkocht, geschiedt de verantwoording van de

betreffendeuitgavenindebalansalsvoorraad,meerspecifiekde

post:“Vastgoedinontwikkelingbestemdvoorverkoop”

geactiveerdeproductiet.b.v.eigenbedrijf

Onderdezepostwordendetoeterekeneninternedirectekosten

a.g.v.debemoeienisvanProjectontwikkelingmetinvesteringspro-

jectentotuitdrukkinggebracht.

112

overigebedrijfsopbrengsten

De overige bedrijfsopbrengsten worden toegerekend aan het

verslagjaarwaaropzijbetrekkinghebben.Ditbetreftinschrijfgel-

den,vergoedingenVvE-beheerenanderenietstructureelvoorko-

mendeopbrengstenuitdenormalebedrijfsvoering.

bedrijfslasten

afschrijvingmateriëlevasteactiva

Deafschrijvingenzijnteonderscheidennaarhetsociaalvastgoed

in exploitatie en onroerende en roerende zaken ten dienste van

deexploitatie.Deafschrijvingenophetsociaalvastgoedinexploi-

tatie worden gebaseerd op de bedrijfswaarde aan het begin van

het boekjaar waarop de grondkosten in mindering zijn gebracht.

Afschrijvingenvindenplaatsvolgensdelineairemethodeopbasis

vandeverwachtegebruiksduur.Meteenmogelijkerestwaardevan

deopstallenwordtgeenrekeninggehoudenaangezienwordtuitge-

gaanvansloopaanheteindevandeeconomischelevensduur.

Deafschrijvingenoponroerendeenroerendezaken tendienste

vandeexploitatiewordengebaseerdopdeverkrijgings-ofvervaar-

digingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire

methodeopbasisvandeverwachtegebruiksduur;diegebruiks-

duurisgelijkgesteldaandatwatfiscaalaanvaardbaaris.Meteen

mogelijkerestwaardewordtgeenrekeninggehouden.

Bijdeeerstewaarderingvanhetsociaalvastgoedinexploitatieop

debedrijfswaardeisinveelgevalleneenherwaarderingontstaan

dieonderdeeluitmaaktvandeoverigereserves.

Afschrijvingopdeboek(=bedrijfs)waardevanhetsociaalvastgoed

inexploitatiebrengtmetzichmeedatdeeenmaalverantwoorde

herwaardering,eveneensnaartijdsgelang,totrealisering(=vrijval)

komt.Dezerealisatiewordtafzonderlijktotuitdrukkinggebracht.

overigewaardeveranderingenmateriëlevasteactivaen

vastgoedbeleggingen

Hieronder worden (teruggenomen) afwaarderingsverliezen

verantwoordvoorinhetboekjaaraangeganejuridischeenfeite-

lijkeinvesteringsverplichtingeninzakeimmateriëlevasteactivaen

sociaalvastgoedinontwikkelingbestemdvooreigenexploitatie.

Daarnaastwordenhieronderwaardeverminderingenverantwoord

inzake het sociaal vastgoed in exploitatie, in het geval dat voor

hetbetreffendsociaalvastgoedgeensprakeisvaneeneerderin

heteigenvermogenopgenomenongerealiseerdewaardestijging

(herwaardering).

bijzonderewaardeverminderingvanvlottendeactiva

Hieronderwordenafwaarderingsverliezenopvoorraden(koopwo-

ningen gereed en in ontwikkeling, teruggekocht VOV-vastgoed

bestemd voor verkoop, onderhoudsmaterialen) en huurderving

debiteurenopgenomen.

erfpacht

Jaarlijkswordtdoordegemeentenvoorhetgebruikvandegrond

onderdeverhuureenhedenerfpachtinrekeninggebrachtopbasis

vancanons.

113

lonenensalarissen

Onderdezepostzijnverantwoorddesalariskostenvanhetperso-

neelindienstvanActium,dekostenvanhetinhurenvanuitzend-

krachtenenontvangenziektegelden.Lonen,salarissenensociale

lastenwordenopgrondvandearbeidsvoorwaardenverwerkt in

deWinst-&Verliesrekeningvoorzoverzeverschuldigdzijnaan

werknemers.

socialelasten

De sociale lasten hebben betrekking op verschuldigde premies

aandebelastingdienstenwordenvolgensdearbeidsvoorwaarden

verwerkt.

pensioenlasten

Depensioenlastenhebbenbetrekkingopverschuldigdepremies

aanhetpensioenfonds.Dezepremieswordenalslastindewinst-

enverliesrekeningverantwoordzodrazeverschuldigdzijn.Actium

heeftgeenverdereverplichtingenuithoofdevanhaarpensioen-

regeling anders dan de betaling van de premies. In het geval

vaneen tekortbijhetpensioenfonds,waardepensioenregeling

isondergebracht,heeftActiumgeenverplichtingtothetvoldoen

van aanvullende bijdragen, anders dan het voldoen van hogere

toekomstigepremies.

onderhoudslasten

Onder deze post worden alle direct aan het verslagjaar toe te

rekenenkosten vanonderhoud verantwoord.Van toerekenbaar-

heid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het

verslagjaar hebben plaatsgevonden en op grond van de toege-

pastecomponentenmethodeniettotactiveringwordtovergegaan.

Hetbetreftdekostenvoorhet jaarlijks terugkerendservice-en

mutatieonderhoud,hetcontractonderhoud,alsmedehetplanma-

tig-/cyclischonderhoud.

De lasten van de eigen organisatie die met onderhoud, met

name het service- en mutatieonderhoud, zijn verbonden (oa de

onderhoudsdienst) worden verantwoord onder de posten lonen

en salarissen en de overige bedrijfslasten. De bemoeienis van

deonderhoudsdienstwordtgebruikmakendvanbijdebegroting

bepaalduurtariefafzonderlijktotuitdrukkinggebracht(bijtelling

isgelijkaanaftrekpost).

Eventuele voorraadverschillen (inzake klein materiaal) worden

ookonderdeonderhoudslastentotuitdrukkinggebracht.

leefbaarheid

Onderdezepostzijnleefbaarheidsuitgaveninzakesocialeactivi-

teitenenfysiekeactiviteitenopgenomen.

lastenservicecontracten

Lastenvanservicecontractenomvattendeverrichtedienstverlening

naastdeverhuurvanruimten.Voorzovergeensprakevandoorbe-

rekenbaarheidis,wordendezelastenafzonderlijkverantwoord.

overigebedrijfslasten

Deoverigebedrijfslastenwordentoegerekendaanhetverslagjaar

114

waaropzijbetrekkinghebben.

nietgerealiseerdewaardeveranderingen

vastgoedbeleggingen

Voorzoversprakeisvancommercieelvastgoedgeschiedtwaarde-

ringtegenmarktwaardeenkomenjaarlijksewaardeveranderin-

gen in de winst- en verliesrekening tot uitdrukking. Dit betreft

woningen met een huurprijs boven de liberalisatiegrens en

bedrijfsmatigonroerendgoedalsookdewoningenverkochtonder

voorwaarden.

Verder worden hieronder eventuele afwaarderingsverliezen

verantwoordvoorinhetboekjaaraangeganejuridischeenfeite-

lijke investeringsverplichtingen inzake commercieel vastgoed in

ontwikkelingbestemdvooreigenexploitatie.

De jaarlijkse waardeveranderingen van de vastgoedbeleggingen

wordtvoorhetongerealiseerdedeelbijheteigenvermogentoege-

licht.

financiëlebatenenlasten

waardeveranderingenfinanciëlevasteactiva

Demutatieopdemarktwaardevandeembeddedderivaten,met

persaldoeennegatievebalanswaarde,wordenhierverantwoord.

rentebatenensoortgelijkeopbrengsten

Rentebaten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend

metdeeffectieverentevoetvandebetreffendeactivaenpassiva.

rentelastenensoortgelijkekosten

Hieronderwordenallelastendiesamenhangenmethetaantrek-

ken van financiering verantwoord. De rentelasten betreffen de

betaalderenteoverdeuitstaandeleningen.Eventueelverschul-

digdeboeterentebijvervroegdeaflossingendeborgstellingsver-

goedingdieaanhetWSWisbetaald,wordenhierookopgenomen.

belastingen

Debelastingenindewinst-enverliesrekeningwordenberekend

opbasisvanhetverantwoorderesultaat,rekeninghoudendmet

fiscaalvrijgesteldepostenengeheelofgedeeltelijkniet-aftrekba-

rekosten.Tevenswordtdaarbijrekeninggehoudenmetwijzigin-

geninlatentebelastingvorderingenen–verplichtingenuithoofde

vanwijzigingeninhetbelastingtarief,eenherbeoordelingvande

realisatiemogelijkheid van latente belastingvorderingen of een

wijzigingindeverwachterealisatievaneenactief.

grondslagenbijopstellenkasstroomoverzicht

toepassingdirectemethode

Hetkasstroomoverzichtisopgesteldvolgensdedirectemethode.

Deliquiditeitspositieinhetkasstroomoverzichtbestaatuitliquide

middelenonderaftrekvanbankkredieten.Inhetkasstroomover-

zicht wordt onderscheid gemaakt tussen operationele, investe-

rings-enfinancieringsactiviteiten.

115

ACCOUNTANTSVERKLARING

STATUTAIREGEGEVENS

Naamtoegelateninstelling Actium

Statutairevestigingsplaats Assen

DatumKoninklijkbesluit,waarbijdeinstellingistoegelaten 25juni1908,nummer574 24juni2008,goedkeuringfusie

Nummerinschrijvinghandelsregister 04017657 KamervanKoophandelenFabriekenvoorDrenthe teMeppel

Correspondentieadres Postbus500,9400AMAssen

Bezoekadres Portugallaan10,Assen

Vormgeving StudioGraps|www.studiograps.nlFotografiekantoorActium GerardvanBeek

Actium Jaarverslag 2014

Documents

Transcript of Actium Jaarverslag 2014