10

26

32

34

36 26

38

40

1228

22

4

LkhuLÿ {kuËeyu ßÞkhÚke Mk¥kk Mkt¼k¤e Au íÞkhÚke ðirïf

hkufkýfkhku {kxu økwshkík ykËþo yLku MkkLkwfq¤ hkßÞ çkLÞwt Au.

y{ËkðkËÚke 110 rf÷ku{exh Ëqh Äku÷uhk ¾kíku rðïLkku MkkiÚke {kuxku

«kusuõx ykfkh ÷E hÌkku

Au. MkkÚkkuMkkÚk yLÞ Lkku÷us

çkuÍTz RLzMxÙeÍ yLku

yuLSrLkÞ®høk ÞwrLkx,

ykÄwrLkf xkWLkrþÃk, hu÷,

hkuz MkkÚku yktíkhhk»xÙeÞ

rð{kLke {Úkf Ãký ynª

çkLkþu.

økwshkíku Ëuþ¼h {kxu

ykŠÚkf rðfkMkLkwt {kuz÷

hsq fÞwO Au. ðirïf

nrhVkEÞwõík çkòh{kt økw-

shkíku ¼khíkLku yku¤¾ký

yÃkkðe Au. økwshkík hkufký

{kxuLkkt Mðøko íkhefu ykøk¤

ykÔÞwt Au. økwshkíkLkwt Mk{]Ø sLkSðLk ÄkuhýLkwt «rík®çkçk íkuLkkt

hku®sËk sLkykçkkËeLkkt ÔÞðnkhku y™u ðuÃkkh WãkuøkLkkt fk{fkòu{kt

«rík®çkrçkík ÚkkÞ Au. su hkßÞLkkt {wÏÞ{tºke LkhuLÿ {kuËe yk¼khe

Au. Äku÷uhk MkuÍ LkhuLÿ

{kuËeLkku zÙe{ «kusuõx Au. su

Ãkqýo Úkðk{kt nðu çknw ðkh

Lknª ÷køku. fkhý fu,

÷kufMk¼kLke [qtxýe çkkË

LkhuLÿ {kuËe ðzk«ÄkLk

çkLkþu íkku yk fk{Lku nS

ðÄw ðuøk {¤þu.

ykEzeçkeyu ¼khík{kt

Mkðo«Úk{ MÃku~Þ÷

RLðuMx{uLx rhrsÞLk

(yuMkykEykh) yuõx ð»ko

2009{kt y{÷{kt {qõÞku.

rËÕne-{wtçkE RLzrMxÙÞ÷

fkurhzkuh (zeyu{ykEMke)

hkßÞyu 2009{kt økwshkík MÃku~Þ÷ RLðuMx{uLx rhrÍÞLk yuõx ÃkMkkh fhe rðïfûkkLkkt

RfkuLkkur{f nçk MÚkkÃkðkLke Lkerík yÏíÞkh fhe Au, íkÚkk Äku÷uhk, Mkktík÷Ãkwh,

yk÷eÞkðux, nk÷ku÷-Mkkð÷e suðkt Ãkkt[ MÃku~Þ÷ RLðuMx{uLx rhrÍÞLk (SIR)Lke rËÕ÷e-

{wtçkE RLzMxÙeÞ÷ fkurhzkuh Ãkh MÚkkÃkLkk fhe Au.

Äku÷uhk SIR - LkhuLÿ {kuËeLkku

5

«kusuõx yLðÞu økwshkík{kt Äku÷uhk, Ënus, nk÷ku÷-Mkkð÷e,

ykr÷Þkçkux y™u Mkktík÷Ãkwh {¤e fw÷ Ãkkt[ yuMkykEykh

rðfMkkððk {kxu LkkuxerVfuþLk çknkh Ãkkzðk{kt ykÔÞk. rËÕne-

{wtçkE RLzrMxÙÞ÷ fkurhzkuh zuð÷Ãk{uLx fkuÃkkuohuþLk

(zeyu{ykEzeMke)yu fw÷ A hkßÞku{kt

Vu÷kÞu÷kt 90 yçks zkì÷hLkkt

«kusuõxLkkt ¼køkYÃku Äku÷uhk ¾kíku

75,000 nuõxh sux÷e s{eLk

MktÃkkËLk fhe.

MkuÍ-MÃkurþÞ÷ RfkuLkkur{f

ÍkuLk yíÞkhu Mk{økú rðï{kt

rðfkMkLkkt yuLSLk íkhefu

{LkkÞ Au. økwshkíku 2004Lke

Mkk÷{kt MkuÍ yuõx y{÷{kt

{wõÞku níkku. yk «fkhLkku fkÞËku

½zLkkÁt Ãknu÷wt hkßÞ økwshkík

çkLÞwt. yLku íkuýu ËuþLku yuf

Lkðku hkn [ªæÞku níkku.

yíÞkhu ÷kufMk¼kLke

[qtxýeLkku {knku÷ Mk{økú

Ëuþ{kt òBÞku Au. yk

[qtxýe Ãkrhýk{ku ¼ksÃk

MkhfkhLke íkhVuý{kt

ykðu íkuðe ðuÃkkheyku{kt

ykMk Au. AuÕ÷kt fux÷ktÞ

®MkÄw LkËeLke ¾eý{kt rðfMku÷wt

y™u nzÃÃkLk MktMf]ríkLkku

{níðLkku ðkhMkku Ähkðíkwt

Äku÷uhk ykøkk{e rËðMkku{kt

rðïLkkt MkkiÚke ©uc M{kxo rMkxe

íkhefu rðfMkþu. yk MkuÍ{kt

ytËkSík 100 fhkuzÚke Ãký

ðÄwLke ®f{íkLkkt «kusuõx y{kLke

økúwÃk îkhk MÚkÃkkþu. y{kLke

økúwÃk ynª 2.5 ÷k¾Úke Ãký ðÄw

Mõðuh Vqx rðMíkkh{kt rðïLkwt

Mkki«Úk{ ÄLðtíkhe Äk{

çkLkkðe hÌkwt Au

zÙe{ «kusuõx

6

Mk{ÞÚke hkßÞLkkt

{wÏÞ{tºke LkhuLÿ¼kE

{kuËe økwshkíkLkkt

Äku÷uhk MÃku~Þ÷

RfkuLkkur{f ÍkuLk

{kxu ytøkík hMk

Ëk¾ðe íkuLkkt

rðfkMkLke hsuhsLke

{krníkeÚke òýfkh

hnu Au.

yíÞkh MkwÄe

Ëuþ{kt 583 MkuÍLke

{tsqheyku {¤e [qfe

Au. Ãkhtíkw íku{ktÚke

{kºk 143 s fkÞohík Au. yk fkÞohík

ÞkusLkkyku{kt yøkkWLkkt yuõMkÃkkuxo

«kuMkuMkªøk ÍkuLk yLku £e xÙuz ÍkuLkLkku

Ãký Mk{kðuþ ÚkE òÞ Au. {kºk 17

{Õxe-«kuzõx ÍkuLkLke MÚkkÃkLkk ÚkE

Au. ‘MkuÍ’Lke ÞkusLkkyku {tsqh

yu«wð÷ çkkuzoLke {e®xøkku

yðkhLkðkh Þkuòíke nkuÞ Au. íÞkhu

íkuLke Mk{ûk MkuÍLke Lkðe ÞkusLkkyku

MÚkkÃkðkLkkt «MíkkðkuLku çkË÷u yøkkW

‘LkkurxVkE’ ÚkÞu÷e ({tsqh ÚkÞu÷e)

ÞkusLkkykuLku ze-LkkuxeVkR fhkððkLkk

ðÄw «Míkkðku ykðíkk nkuÞ íkuðe ÂMÚkrík

«ðíkuo Au. su MkuÍLkkt

rðfkMk {kxu ÞkuøÞ

LkÚke.

ø k w s h k í k { k t

WãkuøkkuLku MkkLkwfq¤

ðkíkkðhý {¤e hnu íku

{kxu MÃku~Þ÷

RfkuLkkur{f ÍkuLk

(MkuÍ)Lke MÚkkÃkLkk

fhðk{kt ykðe níke.

Äku÷uhk{kt nkux÷,

{uLkus{uLx, Mkku÷kh,

Ãkkðh, Mfe÷

z u ð ÷ Ã k { u L x ,

xkWLkrþÃk íku{s rðïLkwt MkkiÚke {kuxwt

ÄLðtíkrh ykhkuøÞ Äk{ ðøkuhuLkkt

«kusuõx MÚkÃkkE hÌkkt Au. MkkÚku

ykExe, R÷uõxÙkurLkõMk, Vk{ko,

fur{fÕMk, çkkÞkuxufLkku÷kuS

Ãkkðh, suBMk yuLz ßðu÷he MkkÚku

Ãkkuxo ykÄkrhík rðrðÄ

WãkuøkkuLkku {u¤kðzku ò{þu.

Äku÷uhk yuMkykEykh 930

[kuhMk rf÷ku{exh{kt ykfkh

÷uþu. su{kt 22 økk{kuLkku Mk{kðuþ

fhe yk økk{kuLkkt MÚk¤ktíkh ðøkh

ykÄwrLkf Lkøkhh[Lkk fhðk{kt

økwshkík{kt WãkuøkkuLku

MkkLkwfq¤ ðkíkkðhý {¤e hnu íku

{kxu MÃku~Þ÷ RfkuLkkur{f ÍkuLk

(MkuÍ)Lke MÚkkÃkLkk fhðk{kt ykðe níke.

Äku÷uhk{kt nkux÷, {uLkus{uLx, Mkku÷kh, Ãkkðh,

Mfe÷ zuð÷Ãk{uLx, xkWLkrþÃk íku{s rðïLkwt

MkkiÚke {kuxwt ÄLðtíkrh ykhkuøÞ Äk{ ðøkuhuLkkt

«kusuõx MÚkÃkkE hÌkkt Au. MkkÚku ykExe,

R÷uõxÙkurLkõMk, Vk{ko, fur{fÕMk,

çkkÞkuxufLkku÷kuS Ãkkðh, suBMk yuLz

ßðu÷he MkkÚku Ãkkuxo ykÄkrhík

rðrðÄ WãkuøkkuLkku {u¤kðzku

ò{þu

7

ykðþu. yk rMkðkÞ økwshkík{kt yku¾k, ÃkeÃkkðkð, Lkð÷¾e,

MkkýtË, rðh{økk{, [ktøkkuËh, nk÷ku÷, Mkkð÷e, Mkktík÷Ãkwh

Wãkuøkku{kt Ãký hkufký fhðk Wãkuøkfkhku WíMkwf Au.

ykðLkkhk rËðMkku{kt Äku÷uhk rðï{kt MkkiÚke {kuxk þnuhe

rðfkMk Ãkife yuf nþu. zeyu{ykEzeMke «kusuõx ytíkøkoík

rËÕne-{wtçkE zuzefuxuz £ux fkurhzkuhLke MkkÚku ykiãkurøkf

ÔÞðMkkÞ {k¤¾køkík MkwrðÄkyku rðfMkkðkþu. yk «kusuõx

òÃkkLk MkhfkhLke {ËËÚke nkÚk Ähðk{kt ykðe hÌkku Au.

{níðkfktûke Äku÷uhk MÃku~Þ÷ RLðuMx{uLx rhrÍÞLk{kt

VuËhk økk{ ÃkkMku yktíkhhk»xÙeÞ yuhÃkkuxo MÚkÃkkþu. su yuhÃkkuxo

ð»ko 2015-16{kt fkÞohík ÚkE sþu. suLkkt {kxu Mkhfkhu 1700

nuõxh s{eLk Vk¤ðe Au. su ðk÷eLÿk, ÃkåA{ yLku ÃkeÃk¤e

økk{Lke nË{kt Au. Äku÷uhk RLxhLkuþLk÷ yuhÃkkuxo çkLkkððk

200 fhkuzLke þuh{qze ðk¤e ftÃkLke h[kþu. y™u íkuLkkt 20

fhkuzLkkt þuh R~Þq Úkþu. yk Lkðk Mkqr[ík

RLxhLkuþLk÷ yuhÃkkuxoLku økúeLk rVÕz

yuhÃkkuxo íkhefu rðfMkkððk{kt ykðþu.

®MkÄw LkËeLke ¾eý{kt rðfMku÷wt y™u

nzÃÃkLk MktMf]ríkLkku {níðLkku ðkhMkku

Ähkðíkwt Äku÷uhk ykøkk{e rËðMkku{kt

rðïLkkt MkkiÚke ©uc M{kxo rMkxe íkhefu

rðfMkþu. yk MkuÍ{kt ytËkSík 100

fhkuzÚke Ãký ðÄwLke ®f{íkLkku «kusuõx

y{kLke økúwÃk îkhk ykfkh ÷E hÌkku Au.

y{kLke økúwÃk ynª 2.5 ÷k¾Úke Ãký ðÄw

Mõðuh Vqx rðMíkkh{kt rðïLkwt Mkki«Úk{

ÄLðtíkhe Äk{ çkLkkðe hÌkwt Au. yk

ÄLðtíkhe Äk{{kt 10,000Úke Ãký ðÄw

ÔÞÂõíkyku Mk{kE þfu íkuðwt fLðuLþLk

MkuLxh çkLkkððk{kt ykðþu. yk MkkÚku

ykÞwðuorËf WÃk[kh fuLÿ, ykÞwðuorËf

ð]ûkku íku{s rðïLkkt «rMkØ yLku «[r÷ík

zkìõxhkuLkkt MxuåÞw yLku yLku íku{Lkkt

SðLk[rhºk ytøkuLke {krníke Ëþkoððk{kt

ykðþu.

[qtxýe Ãkqýo Úkíkkt s

rhÞ÷ yuMxux {kfuox{kt

yuf Lkðe ykþk

[qtxýeLku ÷ELku Mk{økú Ëuþ{kt {knku÷ økh{kE økÞku.

íÞkhu nkW®Mkøk ûkuºk{kt Ãký AuÕ÷kt [kh {rnLkkÚke

ytÄkÄqtÄe Vu÷kE økE níke. {ík {u¤ððkLke

¾U[k¾U[e{kt {sqhkuyu {kuxkÃkkÞu rnshík fhe yLku

rçkÕzhku Ãký ÃkhuþkLk ÚkÞk. ykðk Mktòuøkku{kt rhÞ÷

yuMxux Wãkuøk{kt hksfeÞ ¼tzku¤Lke ykþkyu fux÷ktf Ãkûkku

rçkÕzhku Ãkh ykMk {ktzeLku çkuXk níkk. çkeS íkhV ¾heËËkhku

Ãký [qtxýeLkk Ãkrhýk{ku Ãkh ykÄkh hk¾eLku çkuXk níkk. suLkkt

fkhýu AuÕ÷kt ËkuZ ð»koÚke {tËeLkku {kh MknLk fhe hnu÷ rhÞ÷

yuMxuxLku ¼khu ðuXðwt Ãkzâwt. økwshkíkLke [qtxýe Ãkqýo Úkíkkt s

nðu rhÞ÷ yuMxux {kfuox{kt yuf Lkðe ykþ çktÄkE Au.

¼khíkeÞ yÚkoÔÞðMÚkk {kxu ð»ko 2013 ¾kMk MkkYt Lk hÌkwt.

ËuþLkku SzeÃke su 2012{kt 6.2 xfk níkku íku 2013{kt ½xeLku

Ãkkt[ xfkLke ykMkÃkkMk ÃknkU[e økÞku. òufu ykhçkeykEyu

ÍzÃkÚke Lkçk¤k Ãkzíkkt YrÃkÞkLku Mkt¼k¤ðk {kxu ½ýkt Ãkøk÷kt

÷eÄk íkÚkk ykLke yMkh Ãký Ëu¾kE. SzeÃke rðfkMkËhLku

ðÄkhðk íkÚkk yÚkoÔÞðMÚkk{kt MkwÄkh {kxu Ãký fux÷ktÞ

Ãkøk÷kt ÷uðk{kt ykÔÞk. WÕ÷u¾LkeÞ Au fu yÚkoÔÞðMÚkk{kt

MkwMíke {kxu ô[ku ÔÞksËh, ykiãkurøkf WíÃkkËLk{kt ½xkzku

íkÚkk hksLkiríkf rLkýoÞku ÷uðk{kt Úkíkku rð÷tçkLku fkhý¼qík

{kLkðk{kt ykÔÞk.

ykŠÚkf rðfkMkLke MkwMík [k÷Lke yMkh ík{k{ Mkuõxh Ãkh

òuðk {¤e níke. íÞkhu nðu økwshkíkLkwt rhÞ÷ yuMxux íkuSLke

ykþ çkktÄeLku çkuXwt Au. økwshkík{kt Äku÷uhk yuMkykEykh{kt

rhÞ÷ yuMxux WãkuøkkuLkwt çknw {kuxwt ÞkuøkËkLk Au. ËuþLkk

Lkk{ktrfík rhÞ÷ yuMxux ftÃkLkeyu ynª Ã÷ku®xøkLke Mfe{ku

{qfe Au. su{kt nðu íkuS Ëu¾kÞ Au. hkßÞLkkt {wÏÞ{tºke LkhuLÿ

{kuËeLkwt Mð¡ Äku÷uhkLkku ÍzÃke rðfkMk fhðkLkwt Au. «çk¤

hksfeÞ RåAkþÂõík, Mkþõík ðneðxeíktºk, hkufkýLku

«kuíMkkrník fhíke Mkhfkhe Lkeríkyku yLku LkhuLÿ {kuËeLke

ykøkðe «rík¼kLkkt fkhýu hkufkýfkhku økwshkík{kt {kuxkÃkkÞu

hkufký fhe hÌkkt Au. økwshkíkLke WãkuøkLkeríkyu ©uc

WËknhýku Ãkqhk Ãkkzâkt Au. ykiãkurøkf rðMíkkhku y™u MkuÍ

suðe Lkðe Ãknu÷ îkhk økwshkíkLkkt rhÞ÷ yuMxuxu MkV¤íkkLkkt

Lkðk rþ¾h Mkh fÞko Au. økwshkíkLkkt {wÏÞ{tºke ðzk«ÄkLk

çkLkþu íkuðk rðïkMk MkkÚku rhÞ÷ yuMxux ûkuºkLkkt

WãkuøkÃkríkyku{kt ¼khu WíMkwfíkk òuðk {¤u Au. íkuykuLku ykþk

Au fu, òu LkhuLÿ {kuËe ðzk«ÄkLk çkLkþu íkku Äku÷uhk MkuÍLkku

rðfkMk hkufux økríkyu Úkþu. su ðkík{kt çku{ík LkÚke.

8

MÃku~Þ÷

RLðuMx{uLx rhrÍÞLk

[eLkLkkt MkuLkÍuLk fhíkkt

Ãký rðþk¤ nþu. íkuLkkt Ãkku÷eMkuLxÙef

fÕ[h{kt fku{ŠþÞ÷ yLku fBÞwrLkxe fuLÿku nþu. 10 r{rLkxLkkt

ðkufuçk÷ ytíkhu çkeykhxeyuMk çkMk suðe ¾kMk xÙkLÍuõþLk rMkMx{

nþu. fk{Lkkt fkuRÃký MÚk¤u sðk 15 r{rLkxÚke ðÄw Mk{Þ Lknª

÷køku. 30 xfkÚke ðÄw rðMíkkh{kt nrhÞk¤e nþu. 50 VqxLke

Ãknku¤kEðk¤k MkwtËh hMíkkyku nþu. 29 xfk rðMíkkh f]r»k yLku

ç÷ufçkf MkuL[whe {kxu Vk¤ððk{kt ykðþu. 19 xfk Wãkuøkku {kxu

hnuþu yLku 40 xfkÚke Ãký ðÄw Wòo Mkkih, ÃkðLk yLku Ãkkýe suðkt

ðirïf Wòo †kuíkkuÚke {u¤ðkþu. yk Mk{økú rðMíkkh yuf MðkÞ¥k

ðneðxe yuf{ nþu.

Äku÷uhk, VuËhk, ðkð÷eÞkhe, ÃkeÃk¤e suðkt rðMíkkhkuLkkt s{eLkLkkt

¼kðku suxøkríkyu ðÄe hÌkkt Au. ynª y{kLke økúwÃk îkhk fhðk{kt

ykðu÷e

à ÷ k u x L k e

Mfe{ku{kt ¼rð»ÞLkkt

ykÞkusLkLkkt ¼køkYÃku {kuxkÃkkÞu

hkufký ÚkE hÌkwt Au. çkkð¤kÚke Úkkuzktf

rf÷ku{exh Ëqh rVÕ{rMkxe çkLkðk sE hÌkwt Au. suLkkt

fkhýu çkku÷eðqzLkkt rËøøks f÷kfkhkuLke Lksh Ãký nðu

yk Äku÷uhk MkuÍ Ãkh Ãkze Au. yøkkW £kLMkLke rhÞ÷ yuMxux

yøkúýe ftÃkLke çkkuÞSMk ftÃkLke yLku ÃkuheMk [uBçkh ykuV fku{Mkuo Ãký

Äku÷uhk{kt hMk Ëk¾ÔÞku níkku. y{urhfk, fkurhÞk, íkkRðkLk, s{oLke

yLku Þwfu suðkt Ëuþku økwshkík{kt hkufký fhðk ykíkwh Au. ynª

8000 fhkuzLkkt ¾[uo yLku Äwðkhý{kt Yk. 6600 fhkuzLkkt ¾[uo

ðes{Úkfku W¼k fhkþu. y{ËkðkË ÃkkMku Äku÷uhk{kt 8000 fhkuzLkkt

{qzehkufkýÚke 16000 {uøkkðkuxLke ûk{íkk Ähkðíkwt ðes{Úkf W¼wt

Úkþu. fku÷Mkk ykÄkrhík 660 {uøkkðkuxLke ûk{íkkLkkt çku ðes{Úkfku

Ãký W¼k Úkþu.

økwshkík RL£kMxÙõ[h

zuð÷Ãk{uLx çkkuzo (SykEzeçke)

y{ËkðkËÚke Äku÷uhk MkwÄe

yÂMíkíð{kt ykðLkkh yuõMk«uMk

nkEðuLke ÃkÚkhu¾k Lk¬e fhðk

Äku÷uhk þnuh{kt Mkk{u÷ 22 økk{kuLkkt

MÚk¤ktíkh fhkÔÞk rðLkk

ykÄwrLkfík{T LkøkhLke h[Lkk

fhðkLkwt ykÞkusLk nkÚk ÄÞwO Au.

MkhfkhLkkt Ëkðk {wsçk Äkuu÷uhk

MkuÍLkkt ÷eÄu økwshkík{kt 8 ÷k¾Úke

Ãký ðÄw Lkðe hkusøkkheLke íkf W¼e

Úkþu. suLkkt fkhýu y{ËkðkË,

¼kðLkøkh yLku ÃkeÃkkðkð çktËh

MkwÄeLkku Mk{økú rðMíkkh Äçkfíkku

çkLkþu.

9

10

16{e ÷kufMk¼kLke [wtxýe îkhk 543 ÷kuf«ríkrLkrÄykuLku [qtxe

ðzk«ÄkLk {kxu [wtxýe {kxu ËuþLkk fw÷ 81 fhkuz, 40 ÷k¾

hSMxzo {íkËkíkkykuyu ÃkkuíkkLkk {íkËkLkLkku WÃkÞkuøk fÞkuo.

rðïLke yk MkkiÚke {kuxe ÷kufþkneLku Sðtík

hk¾ðk{kt ykÃkýk ËuþLkk [wtxýe Ãkt[Lku

÷k¾.. ÷k¾.. yr¼LktËLk. ¼khíkLke

[wtxýe «r¢Þk ¾qçks ÷ktçke Au.

fkhý fu ykÃkýu rðïLke

MkkiÚke {kuxe ÷kufíkktrºkf

«r¢ÞkLku yLkwMkheyu

Aeyu. Ëuþ{kt íkçk¬kðkh

ÞkuòÞu÷ [wtxýe{kt {wÏÞ

[wtxýe fr{&™h

ðehðÕ÷e MkwtËh{

MktÃkík yLku íku{Lke yk¾e

xe{u [wtxýeLkw MkV¤

ykÞkusLk fÞwo. yk [wtxýe{kt

[wtxýe Ãkt[ Mkk{uLkk Ãkzfkhku yLku íkf÷eVku ytøkuLke ðkík[eíkLkk

ytþku òýeyu.

MkkiÚke {kuxe ÷kufíkktrºkf

«r¢ÞkLke þYykíkLkk

Mk{Þu ykÃku þw

yLkw¼ÔÞw ?

[qtxýe Ãkt[ {kxu

fkuRÃký [wtxýe nkuÞ íku

{níðLke s nkuÞ Au.

ÃkAe íku ¼÷u ykÃkýu

fýkoxf, økwshkík,

A¥keMkøkZ fu {æÞ«Ëuþ

{kxuLke [qtxýeLkwt ykÞkusLk

fhíkk nkuÞ. Ëhuf

hkßÞku{kt [wtxýe «r¢Þk

y{khk {kxu Mkh¾w s

rðïLke MkkiÚke {kuxe ÷kufþkneLku

Sðtík hk¾ðkLkku Ãkzfkh

[wtxýe ¾[o çkkçkíku fux÷kf ÷kufkuLkw {kLkðw níkw fu ðkMíkrðf sYrhÞkíkLkk rnMkkçkÚke 40 ÷k¾

YrÃkÞk ykuAk íkÚkk yðkMíkrðf økýkÔÞk níkk. suLku ÷E yk ð¾íku ¾[oLke {ÞkoËk 70 ÷k¾

fhðk{kt ykðe yLku suLkk fkhýu VheÞkËku ½xe.

11

{níð nkuÞ Au. ík{Lku yu sýkðe ËW fu

fkuE Ãký [wtxýe fr{&™h {kxu yk¾e

StËøke{kt yuf s ðkh yuðku {kufku {¤u Au

fu íkuyku Mkk{kLÞ [wtxýeLke sðkçkËkhe

rLk¼kðíkk nkuÞ.

MkkiÚke {kuxku Ãkzfkh..

Ëuþ{kt 81.4 fhkuz {íkËkíkk Au. suLke

{kxu Mkíkík Mkr¢Þ hnuðwt òuEyu, suÚke

ykÃkýu ÷kufkuLke VrhÞkËku Ëwh fhe

þfeyu. VrhÞkËkuLke ðkík fheyu íkku {kuxk ¼køkLke

VheÞkËku{kt fkuE ÔÞÂõík ÃkkMku Vkuxku yku¤¾ fkzo nkuÞ

íku{ Aíkk íku {ík Lk ykÃke þfu, ðøkuhu ðøkuhu. ykðk

fuMkkuLke MktÏÞk ¼÷u LkkLke nkuÞ fu {kuxe ykLkkÚke

yuf yMktíkku»kLkw ðkíkkðhý Q¼w ÚkkÞ Au. yk «&™

¾qçk økt¼eh Au. íku ð¾íku ykÃkýLku Úkþu fu ykLke

Mkk{u ykÃkýu fuðe heíku ÷ze þfeyu ? ykÃkýu þw

fÞwo ? {íkËkhku{kt òøk]rík ÷kððk rsÕ÷kLkk [wtxýe

yrÄfkheykuyu snu{ík WXkðe ðuçkMkkEx ÃkhÚke

{krníke {u¤ðe ÷uðk yLkufðkh sýkÔÞw yLku

÷kufkuLku òøk]ík fhðkLkku «ÞíLk fÞkuo.

MkkurþÞ÷ {erzÞk ytøku

[qtxýeÃkt[Lkwt ð÷ý.

MkkurþÞ÷ {erzÞkLkkt WÃkÞkuøk

çkkçkíku y{u fwþ¤ LkÚke ? [wtxýe

Ãkt[u [wtxýe ¾[o Mkt˼uo MkkurþÞ÷

{erzÞk Ãkh Lksh hk¾ðe Ãkze.

hksfeÞ Ãkûkku MkkurþÞ÷ {erzÞkLkku

¼hÃkwh WÃkÞkuøk fhu Au. W{uËðkhu

W{uËðkhe Mk{Þu ÃkkuíkkLkk MkkurþÞ÷ {erzÞkLkk

yufkWLx çkkçkíku ËþkoððkLkw nkuÞ Au fu yk{kt íku

fux÷ku ¾[kuo fhþu ? ½ýeðkh yuðe Ãký VrhÞkËku

ykðu fu ÷kufku ÃkkuíkkLkk rðÃkûkkuLku çkËLkk{ fhðk

MkkurþÞ÷ {erzÞkLkku WÃkÞkuøk fhu Au. yk {kxu Ãkt[u

{erzÞk yusLMke MkkÚku ðkíkko÷kÃk Ãký fÞkuo.

÷kufkuLke VheÞkË Mkkt¼¤ðk yuf

y÷øk ÔÞðMÚkk Q¼e fhkE. su{ktÚke

{kuxk¼køkLke VheÞkËku yk[khMktrníkk

¼tøkLke nkuÞ Au.su{kt fkuE Ãký VrhÞkËe

yrÄfkhe ÃkkMku sE VheÞkË fhe þfu

[qtxýeÃkt[ MkkurþÞ÷ {erzÞk{kt

rçkLkyMkhfkhf :

[qtxýeÃkt[ yuf sðkçkËkh MktøkXLk Au.

òu fkuRLku fktR fnuðwt nkuÞ, íkku

yrÄfkheyu sðkçk ykÃkðk {kxu íkiÞkh hnuðwt Ãkzu. ßÞkt VrhÞkË

Au, íkuLku Ëwh fhðe Ãkzu. MkkurþÞ÷ {erzÞk yuf{kºk yuðw {kæÞ{

LkÚke, fu suLkkÚke ÷kufku y{khk MkwÄe ÃknkU[e þfu ? y{u yuf

ÔÞkÃkf MktMÚkk Aeyu. ÔÞÂõík LkÚke. y{Lku MktMÚkkLke heíku s Mkðk÷

fhðk{kt ykðu Au {kxu y{u MktÃkfoLkkt ÃkhtÃkhkøkík {kæÞ{ku íkÚkk

VrhÞkË íktºkku îkhk fk{ fÞwo.

ykuLk÷kELk ÃkkuíkkLkku Ãkku®÷øk Lktçkh òuE þfu.

rËÕneLke rðÄkLkMk¼kLke [wtxýe{kt fu{uhk ÷køÞk níkk. su{kt

fkuE Ãký ykuLk ÷kELk òuE þfíkw níkw. òu fu Ëhuf søÞkyu

ykðw þõÞ LkÚke. Ãkhtíkw òu hkt[e{kt Ãkku®÷øk çkqÚk Ãkh

òyku fu A¥keMkøkZ òyku. íkku ÷kufku Mku÷VkuLk

Ãkh yuMk. yu{. yuMk. îkhk [wtxýe

ykÄkrhík {krníke {u¤ðe þfíkk.

ykurÃkrLkÞLk Ãkku÷ çkkçkíku

¼÷k{ý

ykurÃkrLkÞLk Ãkku÷ çkkçkíku y{u

çkesw ftE Lkrn Ãký yk çkkçkíkLkk

òýfkh ÷kufkuLkw yuðw fnuðw níkw fu

ykurÃkrLkÞLk Ãkku÷ MkuBÃk÷ MkkEÍLku ÷E

yuf rLkrùík ÷½w¥k{ Äkuhý nkuðw

òuEyu. LÞwÍ çkúkuzfk®Mxøk MxkLzzoMk

ykuÚkkurhxe (yuLk. çke. yuMk. yu.) yu

fux÷kf Mkq[Lkku ykÃÞk. su{kt ¾kMk

sýkÔÞw fu fE yusLMke ÃkkMkuÚke yk

fhkÔÞw íku Ëþkoððw.

12

«k[eLk yLku yðko[eLk Mk{LðÞ MðYÃku ¼khíkeÞ MktMf]rík{kt yuf

yíÞtík «k[eLk Äku÷uhk çktËh Ãkh [kh ÷k¾ Mõðuh VqxÚke ðÄw rðMíkkh{kt

ÄLðLíkhe Äk{ yuLz õ÷çk yuLz rhMkkuxo ykfkh ÚkE hÌkwt Au.

yurþÞk ¾tzLkwt yk Mkki«Úk{ ÄLðLíkhe Äk{ nþu, ßÞkt

«k[eLk ykÞwðuorËf ÃkhtÃkhk «ýk÷e MkkÚku

ykÄwrLkfíkkLkku Mktøk{ òuðk {¤þu. Äku÷uhk y{kLke Mku÷

xkWLkrþÃk{kt ytËkSík 100 fhkuzLkkt ¾[uo çkLke hnu÷k

ykÃkýe «k[eLk ykÞwðuorËf ÃkhtÃkhkLke ykhkÄLkk fhkðíkk

ÄLðLíkhe Äk{Lkkt rðþk¤

ÃkrhMkh{kt rn÷ku¤k ÷uíkkt ík¤kð{kt

rf÷rf÷kx fhíkkt Ãkûkeyku, s¤[hku ðå[u

«Úk{ ð¾ík ykÃkýe «k[eLk ykÞwðuorËf

ÃkhtÃkhkLke ykhkÄLkk fhíkk ¼økðkLk

ÄLðLíkheLkkt ËþoLk ykÞwðuoË «íÞuLke

©ØkLku LkðÃkÕ÷rðík fhþu

rðïLkwt MkkiÚke {kuxwt

13

¼økðkLk ÄLðLíkheLkkt Äk{Lkkt ËþoLk ykÃkýe ykÞwðuoË «íÞuLke

©ØkLku LkðÃkÕ÷rðík fhþu.

ÄLðLíkheLku rnLËw Ä{o{kt ‘ËuðkuLkkt ðiÄ’ {kLkðk{kt ykðu Au. su

yuf {nkLk r[rfíMkf níkk. su{Lku ËuðLkwt ÃkË «kó ÚkÞwt. rnLËw

ÄkŠ{f {kLÞíkkyku yLkwMkkh íkuykuLku ¼økðkLk rð»ýwLkkt yðíkkh

íkhefu {kLkðk{kt ykðu Au. íku{Lku [kh nkÚk Au. WÃkhLkkt çktLku nkÚk{kt

þt¾ yLku [¢ Äkhý fÞko Au. ßÞkhu yLÞ çku nkÚk{kt ykÞwðuorËf

yki»krÄ yLku y{]íkf¤þ Äkhý fhu÷kt Au. rËðk¤eLkkt rËðMkku{kt

ÄLkíkuhMkLkkt rËðMku ¼økðkLk ÄLðLíkheLke Ãkqò fhðk{kt ykðu Au.

fnuðkÞ Au fu, ¼økðkLk þtfhu ßÞkhu rð»kÃkkLk fÞwO íÞkhu

ÄLðLíkheyu y{]ík ykÃÞwt.

Ëuðku y™u ËkLkðkuyu ßÞkhu y{]ík {u¤ððk {kxu Mk{wÿ{tÚkLk fÞwO,

íÞkhu íkuyku Ãk]Úðe Ãkh «økx ÚkÞk níkk. ÄLkíkuhMkLku ¼økðkLk

ÄLðLíkheLkku sL{rËðMk {kLkðk{kt ykðu Au.

ÄLðLíkheLkkt rLkMkøko hBÞ

ðkíkkðhý{kt ykuøkuorLkf yLku nçko÷

økkzoLkLke {nuf ík{khk MktÃkqýo

[uíkkíktºkLku «VwÂÕ÷ík fhþu,

su ¾hu¾h yuf yÃkqðo

yLkw¼qrík çkLke

hnuþu

ÄLðLíkhe Äk{ økwshkík{kt

14

LkhuLÿ {kuËeyu fÌkwt,

ykÞwðuoËLkku ðirïf «¼kð

«MÚkkrÃkík fhðku sYhe

íkksuíkh{kt økwshkíkLkkt økktÄeLkøkh ¾kíku hk»xÙeÞ

ykÞwðuorËf Ãkrh»kË (LkuþLk÷ ykÞwðuorËf Mkr{x)Lkwt

WËT½kxLk fhðk{kt ykÔÞwt. ykÞwðuoËLkku ðirïf «¼kð

MÚkkrÃkík fhðkLke «ríkçkØíkk {kxu ykÞwðuoË r[rfíMkfku

yLku yk[kÞoLku hkßÞLkkt {wÏÞ{tºke LkhuLÿ {kuËeyu ykbkLk

fÞwO níkwt, yLku íku{ýu fÌkwt níkwt fu ¼khík s Lknª rðïLkkt

MðMÚk Mk{ks {kxu ykÃkýwt ykÞwðuoË Mkk{ÚÞo çkíkkðeyu. yk

Ãkrh»kË{kt ykÞwðuoË r[rfíMkkLkkt øký{kLÞ ykÞwðuoËk[kÞkuo

y™u ËuþLkkt ykÞwðuorËf íkçkeçkkuyu rðþk¤ MktÏÞk{kt ¼køk

÷eÄku níkku. ykÞwðuoËk[kÞkuo ÄLðLíkheLkku Ëunrð÷Þ

økwshkíkLkkt røkh Mkku{LkkÚk rsÕ÷kLkkt Mkku{LkkÚk LkSf

Äkýus{kt Mk{krÄMÚk¤u ÚkÞu÷ku y™u ËuðkuLkkt ðiÄhks

yrïLkefw{khLkku ykhku íkkÃke LkËeLkkt íkx Ãkh íkuLkku

økkihðrLkËuoþ fhíkkt LkhuLÿ {kuËeyu sýkÔÞwt níkwt fu, ykÃkýe

yk þkïík rðhkMkíkLkku {rn{k ykÃkýu s fhíkkt LkÚke.

økw÷k{efk¤¾tzu ykÃkýLku ykÃkýe

s {nkLk ÃkhtÃkhkyku «íÞu

WËkMkeLk çkLkkðe ËeÄk

yLku ykÞwðuoË

rð¿kkLkLke ¼khíkeÞ

rðhkMkíkLkwt økkihð

y™u Mkk{ÚÞo

ykÃkýu ËwrLkÞk

Mk{ûk hsq fhe

þõÞk yu{ íku{ýu

sýkÔÞwt níkwt.

ðirËffk¤{kt su {níðLkwt MÚkkLk yrïLkeLku

{éÞwt níkwt, íku s Ãkkihkrýf fk¤{kt ÄLðLíkheLku

«kó ÚkÞwt níkwt. ßÞkt yrïLkeLkkt nkÚk{kt

{ÄLkku f¤þ níkku, íÞkt ÄLðLíkheLkkt nkÚk{kt

y{]íkf¤þ níkku. fkhý fu rð»ýw MktMkkhLke

hûkk fhu Au. yux÷u fu, íkuyku hkuøkÚke hûký

ykÃkLkkhk ÄLðLíkheLku rð»ýwLkkt ytþ

{kLkðk{kt ykðu Au

íku{Lke r«Þ Äkíkw rÃk¥k¤ Au. yux÷k {kxu ÄLkíkuhMkLkkt rËðMku

rÃk¥k¤Lkkt ðkMký ¾heËðkLke ÃkhtÃkhk Au. íku{ýu y{]ík íku{s yLÞ

yki»krÄykuLke þkuÄ fhe Au. ykÞwðuoË WÃk[kh fhLkkhk ðiÄ íku{Lku

‘ykhkuøÞLkkt Ëuðíkk’ íkhefu yku¤¾u Au. íku{Lkkt ðtþòu{kt rËðkuËkMk

ÚkE økÞk, su{ýu ‘þÕÞ r[rfíMkk’Lkwt rðï{kt MkkiÚke Ãknu÷wt rðãk÷Þ

fkþe{kt MÚkkrÃkík fÞwO. suLkkt {wÏÞ økwY Mkw©wík níkk. Mkw©wík

rËðkuËkMkLkkt rþ»Þ y™u Ér»k rðïkr{ºkLkkt Ãkwºk níkk. su{ýu Mkw©wík

Mktrníkk ÷¾e. Mkw©wík rðïLkkt Ãknu÷kt MksoLk (þÕÞ r[rfíMkf)

níkk.

ykÞwðuoË Mkt˼uo Mkw©wíkLkku {ík Au fu, çkúñkSyu MkkiÚke Ãknu÷kt

yuf ÷k¾ &÷kuf îkhk ykÞwðuoËLkwt MksoLk fÞwO. su{kt yLkuf

yæÞkÞ níkk. Mkki«Úk{ íkuLkku «òÃkríkyu yÇÞkMk fÞkuo,

íÞkhçkkË yrïLkefw{khkuyu íkÚkk íku{Lke ÃkkMkuÚke RLÿyu Ãký

íkuLkku yÇÞkMk fÞkuo. RLÿËuð ÃkkMkuÚke ÄLðtíkheyu ykÞwðuoËLkwt

¿kkLk {u¤ÔÞwt yLku íku{Lku

15

ÄLðLíkhe Äk{{kt ykÞwðuorËf yLku yu÷kuÃkurÚkf BÞwÍeÞ{ çkLkkððk{kt ykðþu. su{kt

rðïrðÏÞkík zkìõxhkuLkkt MxuåÞq çkLkkðe ykÞwðuorËf Ãkkihkrýf økútÚk Mkt«ËkÞÚke ÷ELku yãíkLk

MktþkuÄLk MkwÄeLke Mkðo MkkrníÞ yLku ykÞwðuoËLke ÃkhtÃkhk rðþuLke ðkíkkuLku «ËŠþík fhkþu

Mkkt¼¤e Mkw©wík {wrLkyu ykÞwðuoËLke h[Lkk fhe.

yk WÃkhktík yÂøLkËuð íkÚkk yLÞ rþ»ÞkuLkkt Mkt˼oøkútÚkku yufXk

fhe {nk{wrLk [hfu [hfMktrníkkLke h[Lkk fhe. {nk¼khík íkÚkk

Ãkwhkýku{kt rð»ýwLkkt ytþYÃku ÄLðLíkheLkku WÕ÷u¾ òuðk {¤u Au.

íku{Lke WíÃkr¥k Mk{wÿ{tÚkLk ËhBÞkLk ÚkE níke. Mk{wÿ{ktÚke yðíkÞko

çkkË íku{ýu ¼økðkLk rð»ýwLku fÌkwt fu, ‘yk ÷kuf{kt {kÁt MÚkkLk y™u

¼køk Lk¬e fhku.’ yk Mkt˼uo rð»ýwyu íku{Lku fÌkwt fu, ‘Þ¿kkuLke

ðnU[ýe íkku Ëuðku{kt Ãknu÷ktÚke s ÚkE [qfe Au, su nðu þõÞ LkÚke.

ËuðkuLkkt WËT¼ð ÃkAe ykÃkLke WíÃkrík ÚkE nkuðkÚke Eïh (Ëuð) íkhe-

fu ykÃkLke yku¤¾ þõÞ LkÚke. ík{u yk rMkrØyku ykðíkk sL{u «kó

fhe þfþku. yLku ykÃk Mk{økú ÷kuf{kt «rMkrØ {u¤ðþku. ík{Lku yk

s MðYÃk{kt Ëuðíð «kó Úkþu. yLku Mk{økú ÷kuf ík{Lku Ãkqsþu. ík{u

ykÞwðuoËLkwt yüktøk rð¼ksLk Ãký fhþku. y™u çkeò Þwøk{kt ík{u

ÃkwLksoL{ ÷uþku. yk ðhËkLk {wsçk Ãkwºkfk{ fkþehks ÄLðLkkt íkÃkÚke

«MkÒk ÚkELku yçs ¼økðkLku íku{Lkkt ½hu ÃkwºkYÃku sL{ ÷eÄku yLku

ÄLðLíkhe Lkk{ Äkhý fÞwO.

økwshkíku rðfkMk, þktrík, Mk˼kðLkk yLku MkwþkMkLkLkkt Lkðk

rð¢{ku MÚkkÃÞk Au. økwshkíkLkkt rðfkMkLke [[ko yksu rðï¼h{kt

16

ÚkE hne Au. {kuxk{kuxk WãkuøkÃkríkyku ÃkkuíkkLkkt Wãkuøkku ynª þY

fhðk {ktøku Au. økwshkíkLke ¼kiøkkur÷f íkkMkeh yLku ynªLkk ÃkkhËþeo

Mkh¤ «þkMkLkLkkt fkhýu økwshkíkLkku ykiãkurøkf rðfkMk ÍzÃkÚke

ÚkE hÌkku Au. íku{ktLkkt Äku÷uhkLkku rðfkMk økwshkíkLkku ©uc rðfkMk

Mkkrçkík ÚkÞku Au. ËuþLkkt {nkLk Lkuíkk LkhuLÿ {kuËeLke Ëe½oárüLkkt

fkhýu økwshkík yíÞkhu fuLÿMÚkkLku Au. Äku÷uhk yu LkhuLÿ {kuËeLkku

zÙe{ «kusuõx Au. Äku÷uhk rðïLkwt yuf MkwtËh RfkuLkkur{f÷ nçk

çkLkðk sE hÌkwt Au. ynª y{kLke økúwÃk îkhk yurþÞkLkwt Mkki«Úk{

ÄLðLíkhe Äk{ y™u nuÕÚk õ÷çk yuLz rhMkkuxoLkku «kusuõx ykfkh

÷E hÌkku Au. Äku÷uhk xkWLkrþÃk{kt 2000 fhíkkt Ãký ðÄw

Ãkrhðkhkuyu Ã÷kux ¾heãk Au. 4 ÷k¾Úke ðÄw Mõðuh Vqx rðMíkkh{kt

çkLke hnu÷kt ÄLðLíkhe Äk{{kt «k[eLk ykÞwðuorËf ÃkhtÃkhk «ýk÷e

MkkÚku ykÄwrLkfíkkLkku Mktøk{ òuðk {¤þu. fkuxuSMk, yuÃke rÚkÞuxh,

ykÄwrLkf Mkw¾ MkwrðÄkyku Ähkðíkk ykðkMkku yLku rn÷ku¤k ÷uíkk

Mkhkuðh ðå[u ÄLðLíkhe ¼økðkLkLkwt rðþk¤ {trËh çkLkkððk{kt

ykðþu. íkuLkkt ÃkrhMkh{kt 90 xfk sux÷ku ¾wÕ÷ku rðMíkkh rLkMkøkoLkkt

MkkrLkæÞLkku yLkw¼ð fhkðþu.

fnuðkÞ Au fu, Ëuðku yLku ËkLkðkuyu ßÞkhu y{]ík {u¤ððk {kxu

Mk{wÿ{tÚkLk fÞwO, íÞkhu ÄLðLíkhe ¼økðkLk «økx ÚkÞk níkk. yk

ðkíkLke yLkw¼qrík fhkðíke ÄLðLíkhe ¼økðkLkLke {qŠík rðþk¤

y{kLke økúwÃkLkku yk «ÞkMk ËwrLkÞkLku MðkMÚÞ yLku r[rfíMkkLkk Mkk[k hkn íkhV Ëkuhe sþu

zkp. rçkÃkeLk¼kE ði&™ð

ykÞwðuoË þk† Mk{wÿ suðwt rðþk¤ Au. íkuLkku íkkøk fkuEÚke fkZe

þfkÞ íku{ LkÚke. íkuLku ÃkqhuÃkwÁt ðýoððk nòhku &÷kufku Ãký ykuAk Ãkzu.

ykÞwðuoË ytøkuLke rðþu»kíkkykuLkku ÷k¼ Ëuþ, ËwrLkÞkLkk ÷kufkuLku {¤e

hnu íku nuíkwÚke økwshkíkLkk Äku÷uhk Mkh{kt 2.70 nòh Mõðuh Vqx

rðMíkkh{kt ÃkÚkhkÞu÷ku nþu. yks MkwÄe ykÞwðuorËf Mkt˼uo su WýÃkku,

MkøkðzkuLkk y¼kðLkk fkhýu ykÞwðuoË su ykøk¤ ykððkLkk çkË÷u

ÃkkA¤ Ãkzâu síkwt níkwt íku Ëqh fhðkLkk ÃkwÁ»kkÚko y{kLke økúwÃk fhe hÌkwt

Au. yk ÄLðtíkheÄk{{kt MkkrníÞ «[kh, ðuË Mkt{u÷Lkku, rþrçkhku,

«[kh Ãkheûkkyku, ðøko¾tzku íku{s «ËþoLkku suðe «[kh «ð]r¥kyku

fhðk{kt ykðþu. íÞkhu yuðwt

[ku¬Mk fne þfkÞ rn{ktþw¼kELkk

¾hk ÃkwÁ»kkÚkoÚke ykÞwðuoË ÃkkuíkkLke

þÂõík Mkk[e heíku çkíkkðe þfþu.

¾hu¾h... y{kLke økúwÃkLkku yk

«ÞkMk ËwrLkÞkLku MðkMÚÞ yLku

r[rfíMkkLkk Mkk[k hkn íkhV Ëkuhe

{kLkð òíkLke {nkLk Mkuðk{kt

ÄLðtíkheÄk{ {kuxku Vk¤ku ykÃke

þfþu.

4 ÷k¾Úke ðÄw Mõðuh Vqx rðMíkkh{kt çkLke hnu÷kt ÄLðLíkhe Äk{{kt «k[eLk ykÞwðuorËf

ÃkhtÃkhk «ýk÷e MkkÚku ykÄwrLkfíkkLkku Mktøk{ òuðk {¤þu. fkuxuSMk, yuÃke rÚkÞuxh,

ykÄwrLkf Mkw¾ MkwrðÄkyku Ähkðíkk fkuxuSMk çkLkþu

17

Mkhkuðh ðå[u {qfðk{kt ykðþu. rn÷ku¤k ÷uíkkt Mkhkuðh{kt rf÷rf÷kx

fhíkkt Ãkûkeyku, s¤[hku ðå[u «Úk{ ð¾ík ykÃkýe «k[eLk

ykÞwðuorËf ÃkhtÃkhkLke ykhkÄLkkt fhkðíkkt ¼økðkLk ÄLðLíkheLkkt

ËþoLk rðï¼hLkkt ík{k{ zkìõxhku íku{s ykÞwðuorËf r[rfíMkfku {kxu

©Øk Ähkðíkwt yuf ÞkºkkLkwt MÚk¤ çkLke hnuþu.

ÄLðLíkhe Äk{{kt ykÞwðuorËf ÃkhtÃkhk{kt «[r÷ík Mkkhðkh

«ýk÷e Ãkt[f{oÚke ÷E Ãkqðof{o, rþhkuÄkhk, æÞkLkfuLÿ, MkkÚku

«kf]ríkf MktÃkËkLkkt MktðÄoLk {kxu nçko÷ yLku ykuøkuorLkf Vk{o yuf

yLkufku yLkw¼ð çkLke hnuþu. yk ÄLðLíkhe Äk{ yuf ykÞwðuorËf

xÙex{uLx MkuLxhLke MkkÚku ykÞwðuorËf rhMk[o MkuLxh Ãký Au. ßÞkt

ykhkuøÞLkkt «&™Lku n÷ fhðk {kxu ykÞwðuoË AuÕ÷ku ykþhku

zkì. «rðý¼kE nehÃkhk

ykÃkýk ykhkuøÞLkk «&™Lku n÷ fhðk {kxu Auðxu ykÞwðuoËLkk ykþhu økÞk rðLkk Awxfku LkÚke,

íÞkhu nðu ykÞwðuoË ÄLðtíkheÄk{ ykÃkýk økwshkíkLkk ½h yktøkýu çkLke hÌkwt Au. íÞkt {Mkks,

MÃkk íku{s WÃk[khfuLÿ îkhk ÷kufkuLkk ykhkuøÞLke r[rfíMkk fhkþu. yk ÄLðtíkheÄk{{kt

hnuðkLke Ãký yíÞkÄwrLkf MkwrðÄk nþu. rðï¼h{kt yksu ykhkuøÞLke Mk{MÞkyku rËLk-«ríkrËLk

ðÄe hne Au. y™u ykhkuøÞ Mkuðkyku ¾qçk {kU½e çkLke hne Au. íÞkhu yk MkwrðÄk ykŠÚkf heíku

½ýe ÷k¼ËkÞf Lkeðzþu su ðkík{kt çku{ík LkÚke. ÷kuf{kLkMk{kt yuf «&™ ÚkkÞ Au fu íktËwhMík

Ëe½koÞw»Þ fuðe heíku {u¤ððwt. suLkku Mkh¤ yLku Mk[kux sðkçk ykÞwðuoË þk† ÃkkMku Au. yksu

Mk{ÞLke {ktøk Au fu “Preserving & Promoting Health” yÚkkoíkT ÔÞÂõík {ktËku s Lk Ãkzu y™u

MkËk íktËwhMík hne hku®sËk fkÞkuo fhe þfu suLkk {kxu ykÞwðuorËf þk†ku{kt rËLk[Þko, Éíkw[Þko,

MkËð]¥k, yknkh-rðnkhLkwt ykÞkusLk ðøkuhuLkwt rðMík]ík ðýoLk ykÃku÷ Au. su{ktÚke rLkhkuøke

Ëe½koÞw»Þ {kxuLkkt ðeýu÷k {kuíke Mk{kLk ykÞwðuorËf þk† ytøkuLke rðMík]ík {krníke yk

ÄLðtíkheÄk{{ktÚke {¤e hnuþu. ykÃkLkwt yk fkÞo «uhýkËkÞe çkLke hnuþu.

18

100 fhkuzLkkt ¾[uo çkLkLkkh

ÄLðtíkheÄk{ ykÞwðuoË ûkuºku

yuf Lkðe ¢ktrík Mksoþu

zkì. yr{ík LkkÞf

yufðeMk{e MkËeLkk yk

ËkÞfk{kt økwshkíkLkkt

Äku÷uhk Mkh{kt ytËkrsík Yk.

100 fhkuzLkk ¾[uo

ÄLðtíkheÄk{ çkLkkððkLkku

¢ktríkfkhe rLkýoÞ fhLkkh

rn{ktþw¼kE MktÃkík

ykÞwðuorËf ûkuºku yuf Lkðe

¢ktrík Mksoðk sE hÌkk Au.

íku{Lkk yk «ÞkMk çkË÷

y{u Mkki zkìõxh r{ºkku íku{Lku y{u Mkki þw¼uåAk ÃkkXðeyu

Aeyu. fnuðkÞ Au fu yuf fk¤u ykÞwðuoËu ¼khík íkÚkk yk¾k

rðï{kt yøkúMÚkkLk «kó fÞwO níkwt. íku Mk{Þu ykÞwðuoËLkku íkÚkk

¼khíkLkku MkwðýoÞwøk níkku. yk ðkík fkuE fkÕÃkrLkf ðkík

LkÚke. Ãký «{kýkuÚke rMkØ ÚkÞu÷e ðkík Au. yk íkÚÞLkwt ¿kkLk

ykÞwðuoËLkkt «íÞuf yÇÞkMkeLku yíÞtík ykð~Þf Au.

ykÞwðuorËf yuf rð¿kkLk Au. íkuLkk ykrð»fkh íkÚkk rðMíkkhLku

{kxu su{ýu ÃkkuíkkLkk MkðoMðLkku íÞkøk fÞkuo íku {nkí{kykuLkwt

M{hý íkÚkk íku{Lkk ykËþo ykÃkýk {kxu Äúwð íkkhk Mk{kLk

{køkoËþof Au. ¼khík ËuþLke hksfeÞ yÂMÚkhíkkLkwt Ãkrhýk{

ykÞwðuoË WÃkh su ykÔÞwt íkuLkku Ãkrh[Þ Ëhuf ykÞwðuoË «u{eLku

ÃkkuíkkLkk fíkoÔÞ «íÞu WL{w¾ çkLkkððk {kxu ykð~Þf Au.

LkuÃkk¤Lkk hksøkwY nu{hks þ{koyu fkMÞÃk MktrníkkLkku su

WMkkuËT½kík ÷ÏÞku Au. íku{kt ykÞwðuoËLkk íku Mk{ÞLkk

MkwðýoÞwøkLku yLkuf «{kýkuÚke rMkØ fÞko Au. økwshkíkLke

Ähíke Ãkh çkLkLkkh rðïLkk yk «Úk{ ykhkuøÞÄk{{kt

ykhkuøÞ r[rfíMkk îkhk ykÞwðuoË þçËLke yÚkoÃkqýo

òýfkhe {¤e hnuþu.

ÄLðtíkheÄk{{kt «ríkrcík

zkìõxhkuLkkt MxuåÞw LkðÞwðkLk

zkìõxhkuLku «uhýk Ãkqhe Ãkkzþu

zkì. r{íkw÷ Ãkt[k÷

ÄLðtíkheÄk{{kt rðïLkk

«[r÷ík zkìõxhku,

ykÞwðuoË ðiÄkuLkk MxuåÞw

yLku íku{Lke WÃk÷ÂçÄ

Ëþkoðíke rðþu»k {krníke

ynª Ëþkoððk{kt ykðþu.

su {krníke yksLkk

LkðÞwðkLk ykÞwðuoË

zkìõxhkuLku «uhýk Ãkqhe

Ãkkzþu. yksLkk

ykÄwrLkf Þwøk{kt þk†ku{kt Ëþkoðu÷ ‘Ãknu÷wt Mkw¾ íku òíku

LkÞko’Lkku rMkØktík ¼q÷kE sE hÌkku Au. yLku yksLkku

{kLkð «Ëwr»k, ðkíkkðhý, rðÁØ yknkh-rðnkh y™u

íkLkkðÞwõík SðLkþi÷eLkk fkhýu rËLk-«ríkrËLk

ykhkuøÞLke Mk{MÞkykuÚke ÃkezkE hÌkku Au. WÃkhktík

ðiïefhýLke MÃkÄko{kt ykÞwðuoËLkk MÚkkrÃkík rMkØktíkku

suðk fu rËLk[Þko, Éíkw[Þko, yknkh-rðnkhLkwt

ykÞkusLk ðøkuhu yðøkýeLku ÍzÃke Mkkò ÚkðkLke

rËþk{kt yMkkæÞ hkuøkkuLkwt ½h çkLke hÌkku Au. íÞkhu

rðïLkwt yk Mkki«Úk{ ykÞwðuorËf Äk{ økwshkíkLke Ähíke

Ãkh çkLke hÌkwt Au íÞkhu íkuLkk rLk{koýLke snu{ík

WXkðLkkh y{kLke økúwÃk yr¼LktËLkLku Ãkkºk Au.

19

ík¤kðLke ðå[kuðå[ çkLkLkkhe

ÄLðtíkhe ¼økðkLkLke {qŠík

¾hu¾h yËT¼wík nþu

zkì. ykLktË {fðkýk

Äku÷uhk Mkh{kt 4 ÷k¾Úke

Mõðuh Vqx rðMíkkh{kt

ÄLðtíkheÄk{ çkLkþu.

yLku íÞkt ík¤kðLke

ðå[kuðå[ ÄLðtíkhe

¼økðkLkLke yËT¼qík {qŠík

nþu. su á~Þ ¾hu¾h ½ýwt

{Lk{kunf nþu, su ðkík{kt

çku{ík LkÚke. ykÞwðuoËLku

økwshkíkLke ¼qr{ Ãkh

«[r÷ík fhðkLke

ÃkrhfÕÃkLkk fhLkkh y{kLke økúwÃkLkk Mkeyu{ze rn{ktþw¼kE

MktÃkíkLku ÷k¾ ÷k¾ yr¼LktËLk... ÷k¾ ÷k¾ ðtËLk...

¼khíkeÞ MktMf]ríkLke yý{ku÷ ¼ux yuðe ykÞwðuorËf

r[rfíMkk ÃkØrík yu ykÃkýe ÃkhtÃkhkøkík r[rfíMkk ÃkØrík

Au. suLkk WÃkÞkuøkÚke ykÃkýu rLkhkuøke, ÷ktçkw ykÞw»Þ {u¤ðe

þfeyu Aeyu. íkÚkk hkuøkLku sz {q¤Úke LkkçkqË Ãký fhe

þfeyu Aeyu. ykÞwðuoËLkkt {q¤¼qík rMkËTØktíkku yLku fux÷ef

WÃkÞkuøke [es ðMíkwyku yLku ðLkMÃkríkyku su ykÃkýe

ykMkÃkkMk Au, Ãkhtíkw íkuLkk Ãkrh[ÞLkk y¼kðu ykÃkýu íkuLkku

WÃkÞkuøk fhe þfíkk LkÚke. ykÞwðuorËf ytøkuLke òýfkhe

íku{s rLkËkLk fuBÃk ÄLðtíkheÄk{{kt þY Úkíkkt ÷k¾ku ÷kufkuLku

ykLkku ÷k¼ {¤e þfþu. ík{kÁt yk MkfkÞo ÷kufrníkkÚkuo

WÃkÞkuøke Lkeðzu íkuðe þw¼uåAkyku ÃkkXðwt Awt.

rþhkuÄkhk, {Mkks suðe ykÞwðuorËf xÙex{uLxTMk ykÃkýLku 10 ð»ko

sux÷kt LkkLkk nkuðkLke yLkw¼qrík fhkðþu. ¼khík Mkrník

rðï¼h{ktÚke ykðíkk xwrhMxku yLku ykÞwðuorËf Mkkhðkh {kxu

ykðíkkt ÷kufkuLku hnuðk {kxu ¼khíkeÞ MktMf]ríkLkkt ËþoLk fhkðíkkt

MkwtËh fkuxuSMk Ãký nþu. ynªLkkt nçko÷ økkzoLk{kt ykÞwðuoË{kt

WÃkÞkuøke ÞwrLkf ð]ûkku yLku Akuz Ãký òuðk {¤þu.

yk ÄLðLíkhe Äk{Lkkt rLk{koý {kxu ykÞwðuorËf ûkuºku LkkUÄÃkkºk

Lkk{Lkk {u¤ðLkkh ykÞwðuorËf zkìõxMko çkkuzoLkkt [uh{uLk zkìõxh nMk{w¾

MkkuLke íku{s ¼qíkÃkqðo [uh{uLk zkì. rçkrÃkLk ÔÞkMkLkkt Lkuík]íð nuX¤ yuf

Mkr{ríkLke h[Lkk fhðk{kt ykðþu. yk Mkr{rík{kt ykÞwðuorËf ûkuºku

ÞkuøkËkLk ykÃkLkkh 10Úke Ãký ðÄw «[r÷ík zkìõxhkuLkku Mk{kðuþ

fhðk{kt ykðþu. fu suyku yk ykhkuøÞ Äk{Lku rðïrðÏÞkík çkLkkððk

{kxu {nuLkík fhþu. økwshkík{kt çkLke hnu÷kt yk ÄLðLíkhe Äk{Lkwt

rLk{koý y{kLke økúwÃk yLku zkìõxhkuLke fr{xeLke Lksh nuX¤ Úkþu. su{kt

LkkýktfeÞ sðkçkËkhe zkìõxhkuLke fr{xeLku MkkUÃkðk{kt ykðþu. yºku

20

ÄLðLíkheÄk{Lke fÕÃkLkk fhLkkh rn{ktþw¼kELku ÷k¾ ÷k¾ yr¼LktËLk

zkì. nMk{w¾¼kE MkkuLke

økwshkíkLkk Äku÷uhk Mkh{kt Mkku fhkuzLkkt ¾[uo rðïLkwt MkkiÚke {kuxwt

ÄLðtíkhe Äk{ çkLkkððkLkwt su{ýu çkezwt ÍzÃÞwt Au íkuLke yk fÕÃkLkk

fhLkkh rn{ktþw¼kE MktÃkíkLku ÷k¾ ÷k¾ yr¼LktËLk ÃkkXðwt Awt.

ykÞwðuoË þk†Lkwt {q¤ «ÞkusLk s MðMÚk ÔÞÂõíkLkk MðkMÚÞLke hûkk

fhðkLkk Au. yLku íku{ Aíkkt òu ÔÞÂõík çke{kh Ãkzu íkku íkuLke r[rfíMkk

fhðe. ykÞwðuoË þk† Võík hkuøkLkk ÷ûkýku Ëqh fhe hkuøk {xe økÞku

nkuÞ íku{ Lk {kLkíkku hkuøkLku sz{q¤Úke {xkzðk{kt {kLku Au. yÚkkoíkT

‘ykÞwðuoË {kºk ÷ûký r[rfíMkk LkÚke. Ãkhtíkw fkhý r[rfíMkk Ãký

Au.’ ykÞwðuoË þk† hkuøkkuLkwt fkhý Võík SðkýwykuLku Lk {kLkíkk

ºkýuÞ Ëku»kkuLke rð»k{íkkLku {kLku Au. yLku yki»kÄku îkhk þhehLke hkuøk

«ríkfkhf þÂõík ðÄkhu Au. suÚke Sðkýw þheh Ãkh yMkh s Lkk

fhu. ykÞwðuoË þk† {kºk yki»kÄkuLku s {kLkíkku LkÚke. Ãký ÃkhuSLkwt Ãký

yux÷wt s {níð Au.

ykÞwðuoË þk† fuð¤ hkuøkkuLke r[rfíMkk fhðk{kt s {kLkíkku LkÚke,

Ãkhtíkw hkuøk yLku hkuøke çktLkuLke

r[rfíMkk Mkq[ðu Au. ykÞwðuoË þk†{kt

{wÏÞ ykX rð»kÞku Au. íku{kt fkÞ

r[rfíMkk, þÕÞ r[rfíMkk, þk÷õÞ

r[rfíMkk, ¼qíkrðãk, yøkËíktºk,

fki{kh ¼]íÞ, hMkkÞý íktºk yLku

ðkSfhý íktºk ðøkuhu r[rfíMkkyku Ãký

Mk{kÞu÷e Au. suLkkt WÃk[khÚke ykÃkýu

MðMÚk hne þfeyu Aeyu

«ËþoLk MkuLxh{kt «k[eLk

MkkrníÞ{kt ykÞwðuoËLkwt

{níð òuðk {¤þu

zkì. Ér»k rºkðuËe, y{ËkðkË

ÄLðtíkheÄk{Lkk

«ËþoLk MkuLxh{kt

«k[eLk MkkrníÞ{kt

ykÞwðuoËLkwt þwt

{níð þwt níkwt íku

rð»kÞf Mkkrçkíke

ykÃkíkk ðuË

WÃkhktík «k[eLk

MkkrníÞ, Ãkwhkýku,

WÃkrLk»kËku, ËþoLkku,

M { ] r í k y k u ,

Ä{oþk†ku, yÚkoþk†ku, fk{þk†ku, hk{kÞý,

{nk¼khík, økeíkk íku{s çkkiØfk÷eLk MkkrníÞ

rðLkÞÃkexf, ºkeÃkexf yLku r{r÷LË«&™krË{kt

Ëþkoðu÷ ykÞwðuoË rð»kÞf {krníkeyku «ËþoLk{kt

òuðk {¤þu. su ¾hu¾h ykÞwðuoËLkkt «k[eLk{kt

«k[eLk ykhkuøÞþk† yLku ¼khíkeÞ SðLk{kt

ð»kkuoÚke ðýkÞu÷ Au.

òýeLku ykLktË Úkþu fu, yk y{kLke SIR{kt ytËkSík 500 fhíkkt ðÄw

zkìõxhku Ã÷kuxLkkt {kr÷f nþu.

ykÞwðuorËf Äk{Lkkt yuf ÃkrhMkh{kt yufe MkkÚku 5,000 fhíkkt Ãký ðÄw

{kýMkku çkuMke þfu íkuðku MktÃkqýo MkwrðÄk ÄhkðLkkh fLðuLþLk nku÷ ykÃkLkkt

nh¾, W{tøk, ÃkkhtÃkrhf ÔÞðMkkÞ, MktçktÄLkkt íkkýkðkýkLku {sçkqík çkLkkððk

rLkr{¥k çkLkþu. yk ykurzxkurhÞ{{kt ykÞwðuorËf MktçktrÄík Mkur{Lkkh y™u

ÞkuøkLkkt fkÞo¢{ku Þkuòþu. rLkhktíkLke Ãk¤ku{kt SðLkLku Wå[¥k{ Míkhu ÷E

sLkkh Mkðo«f]rík suðe fu, ðkt[Lk, h{íkøk{ík, rzMfkuÚkuf suðe Mkðo

MkwrðÄkyku yk yufs MÚk¤u ykÃkLku yrðM{hýeÞ yLkw¼ð fhkðþu. yºku

WÕ÷u¾LkeÞ Au fu, ÄLðLíkhe Äk{{kt ykÞwðuorËf yLku yu÷kuÃkurÚkf BÞwÍeÞ{

çkLkkððk{kt ykðþu. su{kt rðïrðÏÞkík zkìõxhkuLkkt MxuåÞq çkLkkðe

21

ykÞwðuorËf Ãkkihkrýf økútÚk Mkt«ËkÞÚke ÷ELku yãíkLk MktþkuÄLk

MkwÄeLke Mkðo MkkrníÞ yLku ykÞwðuoËLke ÃkhtÃkhk rðþuLke ðkíkkuLku

«ËŠþík fhkþu. yk «ËþoLk{kt økk¤u÷e ûkýku SðLkLkwt y{qÕÞ

¼kÚkwt çkLke hnuþu.

íÞkhu ¼khík{kt s Lknª, rðïLkkt MðMÚk Mk{ks {kxu

ykÞwðuoËLkku «¼kð sYhe Au. ykÞwðuoË MkkòLku fkÞ{ y™u

MktÃkqýo Mkkò hk¾ðkLkku y™u {ktËkLku rLkËkuo»k heíku Ãkqýo Mkkò

fhðkLkwt þk† Au. ykÞwðuoË yu Mk{wÿ suðwt økt¼eh Au. ykÃkýkt

ykhkuøÞ «&™Lku n÷ fhðk {kxu AuÕ÷u ykÞwðuoËLku ykþhu økÞk

rMkðkÞ Aqxfku LkÚke.

økwshkík{kt ykÞwðuoËLke ÃkwLk: «ríkckLkwt

MkknMk ¾uzLkkh rn{ktþw¼kE MktÃkíkLkku

«ÞkMk «þtMkLkeÞ

zkì. rfhex Mkku÷tfe MktMkËMkÇÞ, y{ËkðkË

rðïLkwt Mkki«Úk{ ÄLðtíkheÄk{ økw-

shkík{kt çkLke hÌkwt Au, íku òýe nwt

¾qçk s «¼krðík ÚkÞku. y{kLke

økúwÃkLkkt MkknMkÚke çkLkLkkh yk

ykÞwðuoË ÄLðtíkhe Äk{ yrík

MkwtËh nþu. ykÞwðuoËLku hksfeÞ

ûkuºku Úkíkku yLÞkÞ Ëqh fhe LÞkÞ,

Mk{kLkíkk, økkihð yLku yÂM{íkk

ykÃkeLku rðfkMkkuL{w¾ ÚkkÞ íkuðe

{khe RåAk Au. økwshkík{kt

ykÞwðuoËLke ÃkwLk:«ríkckLkwt MkknMk ¾uzLkkh rn{ktþw¼kE MktÃkíkLkk

yk «ÞkMkLku nwt rçkhËkðwt Awt. íku{Lkku yk «ÞkMk sLkMk{ks{kt

¾qçks WÃkÞkuøke çkLku íkuðe ykþk hk¾wt Awt. yksÚke nòhku ð»ko

Ãkqðuo {kLkðeLku íktËwhMík hk¾ðk {kxu Ér»k{wrLkykuyu ykÞwðuoË

r[rfíMkk ÃkØríkLku ¼khíkLke ¼qr{ Ãkh «MÚkkrÃkík fhe y™u su íku

ð¾íku Mk{økú rðï{kt íkuLkku ÔÞkÃk Ãký òuðk {éÞku níkku. Ãkhtíkw

yksLkku {kLkðe ykÞwðuoË r[rfíMkk ÃkØríkLkkt {q¤¼qík rMkØktíkku

suðk fu rËLk[Þko, Éíkw[Þko ðøkuhuLku ¼q÷kðíkku sE hÌkku Au.

yLku ykhkuøÞLke yLkuf Mk{MÞkykuÚke ÃkezkE hÌkku Au. íÞkhu

ykÞwðuoËLkkt {q¤¼qík rMkØktíkku yLku ykÞwðuorËf yki»krÄykuLke

òýfkhe yk ÄLðtíkheÄk{{kt [ku¬Mk {¤þu.

22

rhÞ÷ yuMxux{kt fhu÷k {qze hkufkýLku Mk÷k{ík

ð¤íkh íkhefu òuðk{kt ykðu Au. yøkkWLkkt ËkÞfk{kt

yk Mkuõxh{kt íkuS ykÔÞk çkkË yk Mkuõxh rLkð]r¥k

çkkË Ãký WÃkÞkuøk{kt ÷E þfkÞ íkuðk Mkuõxh íkhefu

Q¼he ykÔÞwt Au. rhÞ÷ yuMxux yu ÷ktçkk økk¤u

Mk÷k{ík ð¤íkh ykÃkLkkh Au, íkÚkk íku{kt ÷ktçkk Mk{Þ

MkwÄe ík{khe {qze hkufkÞu÷e hnu Au. òufu, rhÞ÷

yuMxux{kt hkufký yux÷wt Mkh¤ LkÚke, ykÃku Äkhu÷e

®f{ík {u¤ððe yu ½ýe {w~fu÷ çkkçkík Au. íkuÚke yLÞ

søÞkyu hkufký fhðkLke Mkk{u rhÞ÷ yuMxux{kt

Mk{S-rð[kheLku hkufký fhðwt skuEyu.

• ðkMíkrðfíkk

fk{fksLkkt ð»kkuo Ëhr{ÞkLk ÃkkuíkkLkkt {kxu ¾heËu÷wt

{fkLk ¾kMk fheLku «Úk{ hkufký, fu su ík{khe

rLkð]r¥kLku Mkwhrûkík fhu Au. ykÃk íkuLkkt îkhk ykÃkLke

rLkð]r¥kLkkt Mk{Þ{kt íkuLke ®f{ík{kt Úkíkkt VuhVkhLku

fkhýu ykðf Ãký {u¤ðe þfku Aku. íkÚkk íkuLku rhðMko

{kuøkuos Ãký fhe þfku Aku. òufu ykÃkýu yuðwt

yLkw¼ðeyu Aeyu fu, rhÞ÷ yuMxux{kt fhu÷wt hkufký

yu ykÃkýkt ¼rð»Þ {kxu ‘Ãkt¾eLkkt {k¤k’ Mk{kLk çkLke

hnu Au. Mkk[wt fnwt íkku SðLkLke fkhrfËeoLke

þYykíkLkkt íkçk¬k{kt çkLku íkux÷wt sÕËeÚke ½h ¾heËðwt

òuEyu. fkhý fu yLÞ fkuEÃký «fkhLke çk[ík

fhíkkt rhÞ÷ yuMxuxLkkt ûkuºk{kt fhu÷wt hkufký y{wf

ð»kkuo çkkË yuf rþMíkçkØ fhu÷wt hkufký Mkkrçkík ÚkkÞ

Au.

• rðfÕÃkku

rhÞ÷ yuMxuxLkwt ûkuºk ík{Lku y÷øk-y÷øk hkufký

{kxu rðfÕÃkku ÃkMktË fhðkLke íkf ykÃku Au.

hurMkzuÂLMkÞ÷ ÞwrLkx, fku{ŠþÞ÷ yÚkðk Aqxf

søÞk, s{eLkLkku Ã÷kux ðøkuhu îkhk MkeÄwt hkufký fhe

þfkÞ yÚkðk BÞqåÞwy÷ Vtz (yu{yuV) îkhk Ãkhkuûk

hkufký Ãký fhe þfkÞ. rhÞ÷ yuMxuxLkkt ûkuºk{kt

Ëk¾÷ Úkðwt yu ykÃkLke Mk{s Ãkh ykÄkrhík Au, fu

suLkkt îkhk ykÃk hkufký fhku Aku yLku , AuÕ÷u ðu[ký

çkkË ík{khe ÃkkMku fux÷e rMk÷f nkÚk Ãkh çk[u Au.

• hkufký fhðk þwt fhðwt òuEyu?

Mkki«Úk{ ÃkrhÂMÚkík {wsçk ÃkkuíkkLkwt ½h ¾heËðwt

òuEyu yLku íkuLkkt Ãkh ÷eÄu÷e ÷kuLk [qfðe Ëuðe

òuEyu, ÷kuLkLke «r¢Þk ËhBÞkLk su ÃkiMkkLkwt hkufký

rhÞ÷ yuMxux yux÷u rLkð]r¥k

ÃkAeLkku

rhÞ÷

yuMxux{kt

fhu÷w hkufký

ík{khe

Mkwhrûkík

rLkð]r¥k

{kxuLkku yuf

y÷øk

«ÞíLk

‘f{kW rËfhku’

23

fÞwO Au. íkuLku yk ûkuºk{kt s rLkÞr{ík

heíku hkufký fhíkkt hneLku íku{kt ðÄkhku

fhðku òuEyu.

ík{u ßÞkhu s{eLk{kt hkufký fhku Aku,

íÞkhu íku nt{uþk ðÄw ð¤íkh ykÃku Au.

Ãkhtíkw yk yuf òu¾{e ûkuºk Ãký Au. íku{kt

MkkiÚke ðÄw {w~fu÷e xkRx÷ Âõ÷ÞhLku

fkhýu ykðu Au. íkuÚke òu ík{u s{eLk

¾heËðk {ktøkku Aku, íkku Mkhfkhe Mkqºkku

yÚkðk rðïMkLkeÞ zuð÷ÃkMko ÃkkMkuÚke s

¾heËku, fu suyku Mðíktºk heíku s{eLkLke

nhkS fhíkk nkuÞ.

fku{ŠþÞ÷ rhÞ÷ yuMxux su ¼kzkfeÞ MðYÃk{kt rLkÞr{ík

ykðf{kt ðÄkhk ykÃkíkk nkuÞ, íku{Lku Mkk{kLÞ heíku xk¤ðk òuEyu.

yk Mkuøk{uLx{kt þYykíkLke ®f{ík Ÿ[e nkuÞ Au. yLku ¼kzkÃkxkLke

søÞk {kuxk¼køku ¾k÷e Ãkze hnuðkLkwt òu¾{ ðÄw nkuÞ Au. {kuxk¼køku

¼kzkÃkxk {kxu søÞk ºký ð»ko {kxu ykÃkðk{kt ykðíke nkuÞ Au. íkÚkk

Mkkhk ¼kzwykík þkuÄðk yu Ãký nt{uþk yuf ®[íkkLkku rð»kÞ Au. òu

fku{ŠþÞ÷ «kuÃkxeo Ãkh ðÄw ÔÞÂõíkLke {kr÷fe nkuÞ íkuðk rfMMkk{kt

yuðwt nt{uþk òuðk{kt ykÔÞwt Au fu, íku ò¤ðýeLkkt y¼kðu ¾hkçk

Úkíke nkuÞ Au, òu yufðkh ykðwt çkLku íkku íku r{÷fíkLke ®f{ík íkÚkk

íkuLkkt ¼kzkLke ®f{ík Ãký Lke[e síke nkuÞ Au. ßÞkhÚke ík{u rhÞ÷

yuMxuxLkkt ûkuºk{kt Ëk¾÷ Úkkyku Aku, yk ûkuºk Lk {kºk ík{khe {qzeLku

Mkwhrûkík fhu Au, Ãkhtíkw íkuLku ðÄkhu Ãký Au, {kxu íkuðe r{÷fíkÚke Ëqh

hnku.

nk÷Lkkt rËðMkku{kt zuð÷Ãkhku, ¾kMk fheLku fku{ŠþÞ÷ søÞkykuLkk

ðu[ký{kt Ãkzu÷k Au, íkuyku yk{kt hkufký fhðk çkË÷ 12 xfk

MkwÄeLkkt ð¤íkhLke ¾kíkhe ykÃku Au. òufu zuð÷ÃkMko îkhk ykÃkðk{kt

ykðíke yk rhxLkoLke ykuVh yLÞ fhíkkt ðÄw Au. 12 xfk sux÷wt

ykuVh fhíke ð¾íku zuð÷ÃkMko ík{Lku çkktÄfk{Lkkt ûkuºkLkwt òu¾{

sýkðíkk LkÚke. Ãkhtíkw ykÃk yk «fkhLkwt òu¾{ ÷E þfku Aku, fkhý

fu, yk «fkhLkkt òu¾{{kt Mkk{u {¤LkkÁt ð¤íkh ðÄw ®f{íke Au.

• rhÞ÷ yuMxux yux÷u BÞqåÞwy÷ Vtz ?

rhÞ÷ yuMxux BÞqåÞwy÷ Vtz Au, Ãkhtíkw íku{kt ½ýe ûkríkyku Au.

su{ fu ¼tzku¤Lkkt ÷½w¥k{ hkufkýLkwt fË rMkõÞwrhxeÍ yuLz

yuõMk[uLs çkkuzo ykuV RÂLzÞk (Mkuçke) îkhk yuf fhkuz YrÃkÞk

rLkÄkorhík fhðk{kt ykÔÞwt Au, su ¼tzku¤Lkkt çku ºký ð»koLkkt

Mk{Þøkk¤k ËhBÞkLk [qfððkLke nkuÞ Au. òu ík{khe ÃkkMku yk

«fkhLke {qze nkuÞ íkku ík{khu íku hurMkzuÂLþÞ÷ «kuÃkxeo{kt RLðuMx

fhðe òuEyu. yLÞ yuf rðfÕÃk rhÞ÷ yuMxux BÞqåÞwy÷ Vtz Ãký

Au. òufu, ¼khík{kt rhÞ÷ yuMxux BÞqåÞwy÷ Vtz {kxuLke

òuøkðkEyku 2008{kt ½zðk{kt ykðe níke, {wÕÞktfLkLkkt {wÆk,

MÃküíkk íkÚkk yrLkrùíkíkkLku fkhýu ÷kufku rhÞ÷ yuMxuxLkkt ûkuºk{kt

hkufký fhu Au.

ßÞkhu ík{u ík{khe rLkð]r¥k {kxu fkuE ykÞkusLk fhe nkuÞ, íkku

hurMkzuÂLMkÞ÷ «kuÃkxeo{kt hkufký fhðwt yu ©uc økýkþu. yk {kxu

ík{khk þnuh{kt s çkeswt {fkLk yÚkðk íkku ÃkkuíkkLkkt ðíkLk{kt {fkLk

çkLkkðe þfku Aku. òu ík{khe rLkð]r¥k {kxuLkwt ½h nkuE þfu Au. yk

{kxu {fkLkLke {ktøk yLku ÃkwhðXk ðå[uLkkt økuÃkLkku yk¼kh {kLkðku

Ãkzu. yk heíku ík{khk {qze hkufký{kt ðÄkhku fhe þfku Aku

• r{÷fík õÞkhu ðu[ðe ?

yk ðkík rLkð]r¥k ÃkAe ík{khe {qzeLke sYrhÞkík Ãkh ykÄkh hk¾u

Au, yk {kxu ík{khe ÃkkMku rhÞ÷ yuMxux{kt fhu÷kt hkufký{ktÚke ½ýkt

rðfÕÃkku ykðu Au. òu hkufkýfkh ÃkkMku çknwrðÄ r{÷fíkku nkuÞ, íku

«kuÃkxeo{ktÚke íkuyku {qze Q¼e fhe þfu Au, òu íku {qzeLke çknw

sYrhÞkík Lk nkuÞ, Ãkhtíkw òu yk «kuÃkxeo ykÃkLkkt s þnuh{kt nkuÞ

íkku íkuLku rLkð]r¥k ÃkAeLkkt ykÞkusLk MðYÃku ò¤ðe hk¾e þfkÞ Au.

ßÞkhu ík{u ík{khe rLkð]r¥k ÃkAeLkkt Mk{Þøkk¤k {kxu rhÞÕxe{kt

ðÄkhku fhe hÌkkt Aku, ¾kíkhe fhku fu, yu ykËþo hMíkku Au fu Lknª,

{kuxk¼køkLke r{÷fíkkuLke ®f{ík{kt 30 xfk fhíkkt ðÄwLkku ðÄkhku

Úkíkku nkuÞ Au. rhÞ÷ yuMxux{kt hkufkýLkku rð[kh yu MkkiÚke Ãknu÷kt

y{÷{kt {qfðku s, íku sYhe LkÚke. Ãkhtíkw yk heíku fhu÷kt hkufký

îkhk ykÃk ykÃkLke ¼krð StËøke{kt yuf {n¥ðÃkqýo çkË÷kð ÷kðe

þfkÞ.

þwt fhe þfkÞ ?

• rhÞ÷ yuMxux{kt hkufký îkhk ík{u rLkð]r¥kLkkt Mk{ÞLku

rMkõÞkuh fhe þfku Aku.

• rstËøkeLkk þYykíkLkk rËðMkku{kt LkkLke ô{hu Ãknu÷wt

{fkLk çkLkkðe ÷uðwt òuEyu.

• ÷eÄu÷e ÷kuLk [qfðe ËeÄk çkkË, Ryu{ykE îkhk

{qzehkufký{kt ðÄkhku fhe þfku.

• s{eLkLkkt Ã÷kux, fku{ŠþÞ÷ «kuÃkxeo íkÚkk rhÞ÷ yuMxux

BÞqåÞwy÷ Vtz{kt hkufký xk¤ku.

24

ø÷kuçk÷ ðk‹{økLke ðÄíke síke yMkhLkk fkhýu Lku[h÷ rhMkkuMkoLku

çk[kððk rð[kh fhðk {sçkwh çkLkkÔÞk Au. þnuh{kt økúeLk rçk®Õzøk

îkhk Lku[h÷ «kf]ríkf ðkíkkðhýLke LkSf sðk fðkÞík nkÚk ÄhkE Au.

fkU¢exLkk støk÷{kt çkË÷kíkk þnuhku {kxu økúeLk rçk®Õzøk fkuLMkuÃx

Mkfkhkí{f økýe þfkÞ fux÷ef rhÞ÷ yuMxux ftÃkLkeyku økúeLk rçk®Õzøk

fkuLMkuÃxLku yÃkLkkðe hne Au.

Mk{økú ËwrLkÞk{kt økúeLk rçk®Õzøk {qð{uLxLke þYykík 1970Lkk Mk{Þ{kt

ÚkE níke Ãkhtíkw ¼khík{kt yk fkuLMkuÃx Úkkuzk ð»kkuo Ãknu÷k s [[ko{kt ykÔÞku

¼khíkLke Mkki «Úk{ økúeLk rçk®Õzøk Mke.ykE.ykE. MkkunkçkS økkuËhus

økúeLk rçkÍLkuMk MkuLxh niËhkçkkË{kt çkLke nk÷ ¼khík{kt ½ýk çkÄk økúeLk

rçk®Õzøk «kusuõx ykðe hÌkk Au. su{kt fku{ŠþÞ÷ hurMkzLMk yLku nkuxu÷

«kuÃkxeo Mkk{u÷ Au.

rçkÕzhkuLkku zÙe{ «kusuõx

MkwhsLke hkuþLke yLku MðåAíkk ¼Þko

ðkíkkðhý{kt hnuðkLke EåAk òu nkuÞ íkku Efku

£Uz÷e fkuLMkuÃx yÃkLkkðku

økúeLk rçk®Õzøk økúeLk rçk®Õzøk

25

ÃkÞkoðhý «íÞu òøk]íkíkk ðÄe

ÃkÞkoðhý çkkçkíku òøk]íkíkk ðÄíkk þnuhku{kt økúeLk rçk®Õzøk «íÞu

÷kufku ykf»Þko Au. EÂLzÞLk økúeLk rçk®Õzøk fkWÂLMkÞ÷

(ykE.S.çke.Mke.)Lkk sýkÔÞk yLkwMkkh ¼khík{kt 2008 MkwÄe{kt

18 E{khíkkuLku økúeLk rçk®Õzøk {kxu «{krýík fhkE níke. su ð»ko

2009{kt Ãkh ÚkE yLku yíÞkhu ykÞkusLkk {kxuLkku yktf ðÄe 436

MkwÄe ÃknkuåÞku Au.

{krMkf çk[ík{kt ðÄkhku

ßÞkhu økúeLk rçk®ÕzøkLkku

fkuLMkuÃx ykÔÞku íÞkhu ½ýk

{kLkíkk níkk fu ykLkk {kxu ½ýe

®f{ík [wfððe Ãkzþu yk

rð[khLkk fkhýu Mkk{kLÞ ÷kufku

ykLku Mðefkhíkk Lknkuíkk Ãkhtíkw

AuÕ÷k [kh ð»koÚke yk fkuLMkuÃx

ðæÞku Au. økúeLk rçk®Õzøk{kt ík{u

hnuíkk ËuþkuLkku ík{khk ðes¤e

yLku ÃkkýeLkk rçk÷{kt ÚkLkkhe

çk[ík ík{khk {krMkf çk[ík{kt

ðÄkhku fhþu. þYykíke

Mk{Þ{kt økúeLk rçk®Õzøk {kxu

¼÷u Úkkuzku ðÄw ¾[o MknLk

fhðku Ãkzu Ãkhtíkw ÃkkA¤Úke

yuLkSo Mkurðtøk{kt Ãkqhk ÃkiMkk

ðMkq÷ Úkþu.

yuLkSoLke çk[ík

økúeLk rçk®Õzøk çkLkkððk V÷kEyuþÚke çkLku÷e Exku ðÃkhkÞ Au.

ykðe rçk®Õzøk{kt fk[Lkku WÃkÞkuøk fÞkuo nkuÞ íkku ysðk¤w {u¤ððk

÷kExLke sYh LkÚke Ãkzíke. Aík Ãkh ðu÷ Vu÷kíkk øk{eo{kt hkník {¤u

Au.

swLke E{khík

swLke Ãkwhkýe E{khík{kt Mkk{kLÞ çkË÷kð fhe økúeLk rçk®Õzøk

çkLkkðe þfkÞ Au. su{kt økúeLk rçk®Õzøk WíÃkkËfLkku WÃkÞkuøk fhðku

Ãkzu suLkkÚke ík{khe E{khík{kt ðes¤eLkku WÃkÞkuøk ½xþu. økúeLk

rçkÕzªøk{kt ðÄw íkkÃk{kLk Lku hkufðk Ã÷kÞðwzLke Mker÷tøk, çkktçkw fu

÷kfzeLke çkLku÷e Ëeðk÷, MkuLMkh Þwõík ðes¤e rVrxtøk fhðk{kt

ykðu íkku ðes¤e{kt çk[ík ÚkkÞ Au.

økúeLk rçk®ÕzøkLkk rðfkMk {kxu

þwt fhðwt ?

Mkk{kLÞ «ò{kt yk ytøku òøk]íkíkk ÷kððk

Mkhfkhe fu rçkLk Mkhfkhe MktMÚkkyku îkhk

ÞkuøÞ «ÞkMkku Úkðk òuEyu yLku yk Mkt˼uo

ÞkuøÞ rþûký ykÃkðwt òuEyu

yuf MÚkkE MktMÚkkLke MÚkkÃkLkk fhe ÷kufkuLku

yuLðkÞ{uoLx £uLz÷e çkLkkððk ykf»koðk

òuEyu.

økúeLk rçk®ÕzøkLkku ÷u ykWx ÃkkMk fhLkkhe

MktMÚkk îkhk 40 xfk MkwÄe yuLkSo Mkuð

fhLkkh økúeLk rçkÕzªøkLku yuV.yu.ykh{kt

yufMxÙk Aqx ykÃkðe òuEyu.

økúeLk rçk®ÕzøkLku «kuíMkknLk ykÃkðk

hkßÞMkhfkhLku «kuíMkknLk ykÃkðk hkßÞ

Mkhfkhu rMktøk÷ rðLzku «ýk÷e ÷køkw fhðe

òuEyu.

26

ð»ko 2013Lke çkòhLke Mkh¾k{ýeyu rhÞ÷ yuMxux ûkuºku ¾hkçk

Ëu¾kð fÞko çkkË Ãký ÃkkA÷k yuf {rnLkk{kt çkeyuMkE rhÞÕxe

RLzuõMk 21 xfk ðæÞku. økÞk ð»kuo íku ÷øk¼øk 33 xfk ½xâku níkku.

WÕ÷u¾LkeÞ Au fu, ½ýk ÷ktçkk Mk{ÞÚke LkkLkk hkufkýfkhku

rhÞÕxe þuhkuÚke Ëqh ¼køkíkk hÌkk Au.

yøkúýe {kuxk þnuhku{kt rhÞ÷

yuMxuxLke ®f{ík{kt ¼khu ðÄkhku

Úkíkkt íku{s ðÄíkk síkk ÔÞksËhu

nkW®MkøkLke {ktøkLku yMkh fhe níke.

ykŠÚkf Lkh{kELkkt ðkíkkðhý{kt

ykurVMk MÃkuMkLke {ktøk ½xe níke. òufu

nk÷Lkku MkwÄkhku LkðuMkhÚke rhÞÕxe

MxkufLkwt {qÕÞktfLk fhðkLke

sYrhÞkík Ãkh ¼kh {qfu Au.

rhÞÕxe Mkuõxh{kt yíÞkhu su MkwÄkhku òuðkÞku Au íkuLke ÃkkA¤Lkwt

{wÏÞ fkhý MkuLxe{uLx Au. yuLkzeyuLke ykøkuðkLke nuX¤Lke Mkhfkh

[qtxýe ÃkAe fuLÿLke Mk¥kk Ãkh ykðþu

íkuðe rhÞ÷ yuMxux Mkuõxh{kt

yÃkuûkkyku çktÄkE Au. íÞkhu

½hyktøkýkLkkt MkkRÂõ÷f÷

þuhku Ãkh òu¾{ ÷uðkLkwt ÷kufku

ðÄkhu ÃkMktË fhu Au. yk

MkwÄkhk{kt fux÷ktf Mkuõxh

ykÄkrhík Ãkrhçk¤ku Ãký ¼qr{fk ¼sðe

hÌkkt Au. ð»ko 2013-14Lkkt çkeò

A{krMkf økk¤k {kxu {wtçkE

rhÞ÷ yuMxux ûkuºku 8Úke 10

xfkLkku ½xkzku òuðkÞ Au. su

rhÞ÷ yuMxux ûkuºk{kt yíÞkhu su MkwÄkhku òuðkÞku Au íkuLke ÃkkA¤Lkwt {wÏÞ fkhý

MkuLxe{uLx÷ Au. {kuËe MkhfkhLke ykøkuðkLke nuX¤Lke Mkhfkh [qtxýe ÃkAe fuLÿ{kt

ykðu íkuðe yÃkuûkk hk¾e hÌkwt Au

Ëuþ{kt 18.78 r{r÷ÞLk

27

yøkkW 20 xfk sux÷ku níkku. fux÷ktf òýfkhkuLkwt fnuðwt

Au fu, ykøkk{e 6Úke 9 {rnLkk ËhBÞkLk ÔÞksËh{kt

½xkzkLke þYykík ÚkE þfu yLku ykøkk{e 18 {rnLkk{kt

çkuL[{kfo Ëh fËk[ 50Úke 100 çkurMkMk ÃkkuRLx ½xe

þfu Au, suLkkt Ãkrhýk{u nkW®Mkøk ÷kuLk MkMíke ÚkE þfu

Au. {wtçkE yLku çkUø÷kuh suðk {uxÙku þnuhku{kt MÚk¤

{tsqheLke ÂMÚkrík MkwÄhe Au. 2014-15Lkkt çkeò A{krMkf

økk¤k ËhBÞkLk yÚkoíktºk MkwÄhe þfu íku{ Au, su rhÞ÷

yuMxux Mkuõxh {kxu nfkhkí{f Au. 2013-14Lkkt «Úk{

A{krMkf økk¤k{kt ðuÕÞwyuþLk íkeðú økríkyu fhuõx ÚkÞk

níkk yLku yíÞkhu íku Lke[k MíkhuÚke Ãkhík ykðe hÌkkt Au.

hkufkýfkhkuLkwt MkuLxe{uLx rhÞ÷ yuMxux ûkuºk{kt MkwÄkhku

ykððkLke yÃkuûkk{kt Mk{kÞu÷wt Au.

{wtçkE, çkUø÷kuh, y{ËkðkË suðk {kuxk þnuhku{kt

Úkkuze {kfuoxLke ÂMÚkrík Mkkhe Au. Lke[u ®f{íku ÷kuL[

fhkÞu÷k Lkðk «kusuõxku{kt ðu[ký ðÄíkwt nkuðkLkkt

yLkw{kLk Au. zuð÷ÃkMko Ãký ÃkkuíkkLke ®f{íkÚke 10Úke 12

xfk MkwÄeLkku ½xkzku fhe Ëu Au. ykurVMk Mkuøk{uLx{kt

ykurVMk MÃkuMkLke {ktøk Ze÷e Au. 2012-13{kt 25-26

r{r÷ÞLk Mfðuh VexLke yÃkuûkk níke. rhxuÕMk {kuÕMk{kt

MÃkuMkLkku ðÃkhkþ 2013Lkkt Mk{Þøkk¤k ËhBÞkLk Lkçk¤ku

òuðk {éÞku. ßÞkhu fux÷ef nfkhkí{f çkkçkíkkuLke ðkík

fheyu íkku yíÞkhLke rhÞ÷ yuMxux ûkuºk{kt Lkh{kE

Aíkkt íkuLke ÃkkuíkkLke ykøkðe çkkçkíkku «Úk{ nkW®Mkøk

{kxuLke Mkt¼rðík ô[e {ktøk Au. Ëuþ{kt 18.78 r{r÷ÞLk

½hLke yAík nkuðkLkku fuLÿeÞ {tºkk÷ÞLkku ytËks Au.

{æÞ{ ðøko yLku rð¼õík Ãkrhðkhku{kt ðÄkhku ÚkE hÌkku

Au. Ãký nkW®Mkøk {kxuLke {ktøk ðÄðkLke yÃkuûkk Au.

Lkfkhkí{f çkkçkíkkuLke ðkík fheyu íkku þnuhe

rðMíkkhku{kt Lkðe hkusøkkheLkkt MksoLkLkkt y¼kðu yLku

Lkh{ MkuLxe{uLxÚke rhÞ÷ yuMxux Mkuõxh ykt[fk MknLk

fhe hÌkwt Au.

ykøkk{e 6Úke 9 {rnLkk

ËhBÞkLk ÔÞksËh{kt

½xkzkLke þYykík ÚkE

þfu yLku ykøkk{e 18

{rnLkk{kt çkuL[{kfo Ëh

fËk[ 50Úke 100

çkurMkMk ÃkkuRLx ½xe þfu

Au, suLkkt Ãkrhýk{u

nkW®Mkøk ÷kuLk MkMíke

ÚkE þfu Au

½hLke yAík

28

rðïLke xkuÃk rçkÕzªøkkuLke ô[kELke yLkuf Ëuþku ðå[u [zMkk[zíke

[k÷w Au. ¾kMk fheLku, ô[e rçkÕzªøkLku ÷ELku nheVkELkwt çkòh økh{ Au.

rçkÕzªøkLke ô[kELku ÷ELku Lkðk Lkðk RríknkMk h[kE hÌkkt Au. yk

nkuz{kt yuf çkeòÚke ykøk¤ Lkef¤ðk {kxu fux÷eÞ fLMxÙõþLk

fBÃkLkeyku f{h fMke [wfe Au. Ãkhtíkw su yksu ô[kELkku íkks Ähkðu Au íku

ykðíkefk÷u ¼qíkfk¤ Ãký çkLke þfu Au. yíÞkhu ËwçkELke çkwso ¾r÷Vk

rðïLke MkkiÚke Ÿ[e rçkÕzªøk Au. íkku ykðku, nðu ykÃkýu rðïLke xkuÃk

10 ô[e rçkÕzªøk rðþu òýfkhe {u¤ðeyu.

þkt½kE xkðh, þkt½kE, [eLk

yk [eLkLkwt «ÏÞkík rçkÕzªøk Au. ykLkwt rLk{koý fkÞo LkðuBçkh-2008{kt

þY ÚkÞwt níkwt yLku yk ð»ko{kt íku Ãkqýo ÚkðkLkku ytËks Au. ykLku çkLkkððk

ÃkkA¤ nk÷ MkwÄe ÷øk¼øk 2.2 rçkr÷ÞLk zkì÷hLkku ¾[o ÚkÞku Au. ykLke

Ÿ[kE 662 {exh Au íkÚkk {k¤Lke MktÏÞk 121 Au. ykLkkt ykŠfxuõx

suLkMk÷h íkÚkk MxÙõ[h÷ yuLSrLkÞh ÚkúkuLkxkìLk xku{Mxe Au.

{¬k hkuÞ÷ õ÷kuf

xkðh nkux÷, {¬k-MkWËe

yhçk

yk rçkÕzªøk r{r©ík

WÃkÞkuøkLkkt YÃk{kt Au. yk{kt

nkux÷ íkíkk hurMkzuÂLMkÞ÷ çktLku

Au. ykLkwt rLk{koý ð»ko 2004{kt

þY ÚkÞwt níkwt yLku yk

rçkÕzªøk çkLkeLku 2012{kt

íkiÞkh ÚkE økÞwt. ykLke ô[kE

601 {exh Au yLku ykLkkt

{k¤Lke MktÏÞk 120 Au. yk

«rMkØ rçkÕzªøkLkkt

ykŠfxuõx

zkh y÷

ntË þkn

y™u ykLkkt

MxÙõ[h÷

yuLSrLkÞh

Ãký zkh y÷

ntË þkn Au.

çkwso ¾÷eVk, ËwçkE

yk rçkÕzªøkLkwt rLk{koý ËwçkELke

{wÏÞ rhÞ÷ yuMxux ftÃkLke

yuB{khyu fÞwO Au. yk rçkÕzªøkLku

çkLkkððk{kt Ëhuf «fkhLke

ykÄwrLkf ÃkØríkykuLkku WÃkÞkuøk

ÚkÞku Au. yk rçkÕzªøk Ãkh

ËwçkELkkt ¾hkçk

ðkíkkðhýLke Mkk{u ÷zðk

{kxu çknkhLke rËðk÷ku Ãkh

yuf ¾kMk «fkhLkwt

ykðhý çkLkkððk{kt

ykÔÞwt Au. çkwso

¾÷eVk{kt fw÷ 163

{k¤ çkLkkðkÞk Au.

yk rçkÕzªøkLke

ô[kE 828

{exh Au.

rðïLke xkuÃk xuLk

29

ÃkuxÙkuLkkuMk ÂxTðLk xkðh

fwyk÷k÷BÃkwh

yk xkðhLku çkLkkððk{kt huLkVkuhuMx

fkU¢ex íkÚkk W¥k{ økwýð¥kkLkkt Mxe÷

íkÚkk ø÷kMk îkhk çkLkkððk{kt ykÔÞwt

Au. 88 {k¤ Ÿ[k yk xkðhLkwt

rLk{koý Mke Mkh Ãkk÷e íkÚkk rzsu

Mkurhfkuyu fÞwO níkwt. ykLke Ÿ[kE

452 {exh Au.

þkt½kE ðÕzo

VkRLkkÂLMkÞ÷

MkuLxh, [eLk

yk rçkÕzªøk {ÕxeÃk÷ ÞqÍ

{kxu çkLkkððk{kt ykÔÞwt

Au. yk rçkÕzªøk{kt nkux÷,

ykurVMk, fkuLVhLMk Y{

íkÚkk þku®Ãkøk {ku÷

çkLkkððk{kt ykÔÞk Au.

yk rçkÕzªøk{kt fw÷ 101

{k¤ Au. íkÚkk Ÿ[kE

492 {exh Au.

ðLk ðÕzo xÙuz

MkuLxh,

LÞwÞkufo, ÞqyuMkyu

yk y{urhfkLke MkkiÚke

Ÿ[e rçkÕzªøk Au.

ykLkwt çkktÄfk{ sw÷kE-

2004{kt þY fhðk{kt

ykÔÞwt níkwt. íkÚkk

yur«÷ 2009{kt yk

çkLkeLku íkiÞkh ÚkÞwt níkwt.

ykLku çkLkkððk ÃkkA¤

÷øk¼øk 3.9 rçkr÷ÞLk

zkì÷hLkku ¾[o ÚkÞku.

yk{kt 73 r÷^x

÷køku÷e Au. ykLkkt

ykŠfxuõx zurðz

[kRzMk Au. ykLkkt

zuð÷Ãkh Ãkkuxo

ykuÚkkurhxe LÞwÞkufo

y™u LÞwsMkeo Au.

ykLkkt MxÙõ[h÷

rzÍkELkh

zçkÕÞqyuMkÃke Au.

yk{kt 104 {k¤ Au

íkÚkk ykLke Ÿ[kE

541.3 {exh Au.

rçkÕzªøk

RLxhLkuþLk÷

VkRLkkÂLMkÞ÷

fku{Mko MkuLxh,

nkUøkfkUøk

[eLkLkkt MkkiÚke ykÄwrLkf þnuh

nkUøkfkUøk{kt çkLku÷e yk

rçkÕzªøk{kt fw÷ 118 {k¤ Au.

yk R{khík ykÄwrLkf rçkÕzªøk

rLk{koýLkwt yuf ©uc WËknhý

Au. yk rçkÕzªøkLkwt rLk{koý

yu{xeykh íkÚkk MkLk ntøkfkE

«kuÃkxeoyu {¤eLku fÞwO Au. yk

ftÃkLkeyu s nkUøkfkUøk {uxÙkuLkwt

rLk{koý fÞwO níkwt. yk «rMkØ

rçkÕzªøkLke ô[kE 484 {exh

Au.

íkkRÃkuR 101

íkkEÃkuE, íkkEðkLk

çkwso ¾÷eVkLke

þYykík Ãknu÷kt ð»ko

2004 MkwÄe yk

rçkÕzªøk rðïLkwt MkkiÚke

Ÿ[wt rçkÕzªøk

{kLkðk{kt ykðíkwt níkwt.

ykLkkt xkðhLke

rzÍkRLk MkeðkE ÷e

íkÚkk íku{Lkkt ÃkkxoLkMkuo

íkiÞkh fhe Au. yk

R{khík{kt fw÷ 101

{k¤ Au íkÚkk íkuLke

ô[kE 509 {exh Au.

rðÕMk xkðh

rþfkøkku, ÞwyuMkyu

yk y{urhfkLkwt MkkiÚke

«ÏÞkík rçkÕzªøk Au.

yk{kt ykurVMk

ykuçsðuoþLk íkÚkk

fBÞwrLkfuþLk MÃkuMk Au.

ykLke ykŠfxuõx

MxkR÷ yktíkhhk»xÙeÞ

fûkkLke Au. ykLkkt

ykŠfxuõx Mfez{kuh,

òu $øMk yLku {uhe÷

Au. yk{kt fw÷ 108

{k¤ Au íkÚkk

Ÿ[kE 408

{exh Au. ykLku

ð»ko 1973{kt

çkLkkððk{kt

ykÔÞwt níkwt.

SVUøk xkðh,

LkLk®søk, [eLk

yk yuf fku{ŠþÞ÷

rçkÕzªøk Au. ykLkwt

zuð÷Ãk{uLx r{õMk ÞqÍLkkt

YÃku fhðk{kt ykÔÞwt Au.

ykLkwt rLk{koý fkÞo ð»ko

2005{kt þY fhðk{kt

ykÔÞwt níkwt yLku yk ð»ko

2010{kt çkLkeLku íkiÞkh ÚkE

økÞwt. yk{kt 89 {k¤ Au

íkÚkk Ÿ[kE 450 {exh Au.

SVUf xkðhLkkt ykŠfxuõx

yuzrhLk ÂM{Úk Au íkÚkk

MxÙõ[h÷ yuLSrLkÞh

Mfez{kuh, yku $øMk yLku

{urh÷ Au.

30

ykÞwðuoË{kt ð]ûk r[rfíMkk

• çku ð]ûkku ðå[u ðeMk nkÚkLkw ytíkh nkuÞ íku W¥k{, yuÚke ykuAw Mkku¤

nkÚk MkwÄe nkuÞ íku {æÞ{ yLku yuLkkÚke ykuAw çkkh nkÚk MkwÄe nkuÞ

íku yÄ{ økýkÞ Au. LkSf-LkSf Wøku÷k ð]ûkku òuEyu íkuðk ðÄíkk

fu V¤íkk LkÚke. ykuAk ytíkhu Wøku÷k ð]ûkku ðå[u ÞkuøÞ ytíkh

hk¾ðk {kxu íku{Lku íÞktÚke W¾uze Ëwh hkuÃkðk òuEyu. yLku yu heíku

hkuÃku÷k ð]ûkkuLkk õÞkhk{kt ðkð®zøkLkw [qýo, økkÞLkw ½e yLku

s¤kþÞLkku ¼eLkku fkËð Xtzk s¤Úke r{© fhe Xef «{ký{kt Ãkkðw

òuEyu.

• ð]ûkku{kt òu V¤ ykðe Lkkþ Ãkk{íkk nkuÞ íkku f¤Úke, yzË, {øk,

sð ðøkuhuLkw [qýo fhe ÃkeMku÷k ík÷ yLku økkÞLkk ½e MkkÚku yufºk

fhe, Xtzk Ãkkýe{kt Ãkkýe ÃkkðkÚke ð]ûkku{kt V¤-Vq÷Lke ð]rØ ÚkkÞ Au.

• ½uxk-çkfhkLke ÷ªzeLkku ¼qfku, sðLkku ÷kux, f[hu÷k ík÷ yLku Ãkkýe

yufºk fhe Mkkík rËðMk yuf MÚkkLku hk¾ðk. ÃkAe íku ð]ûkkuLku ÃkkðkÚke

V¤-Vq÷Lke ð]rØ ÚkkÞ Au.

• {kA÷eykuðk¤k s¤kþÞLkw Ãkkýe ÃkkðkÚke ð]ûkku ðÄu Au.

• ðkð®zøk yLku [ku¾kLkk [qýoLku Ãkkýe{kt ÄkuE íku Ãkkýe ÍkzLku ÃkkðkÚke

MkkÄkhý heíku ð]ûkLkk ík{k{ hkuøkku Lkkþ Ãkk{u Au.

• yk{ íkku Íkz-ÃkkLk WAuhLkkh Mkh¤íkkÚke fhe þfu íkuðk yk

«Þkuøkku Au. çkMk Võík íku fhe òuðkLke nkUþ òuEyu...

ykÄwrLkf ði¿kkrLkf Þwøk{kt ð]ûk-WAuh yLku r[rfíMkk rð»ku ½ýw MktþkuÄLk ÚkÞw Au Lku ÚkkÞ Au. «k[eLk ¼khík{kt yk rð»kÞ

WÃkurûkík LkÚke hÌkku. ykÞwðuoË{kt {kLkð-fkÞ r[rfíMkk Ãkqhíkw s LkÚke ÷¾kÞw. Ãkþw-r[rfíMkk íkÚkk ð]ûk-r[rfíMkk rð»ku

Ãký ½ýw ÷¾kÞw Au. MktMf]ík{kt ÷¾kÞu÷k yk økútÚkku MkkÚkuLkku ykÃkýku MktÃkfo Aqxe økÞku nkuðkÚke ykÃkýu {krníkøkkh LkÚke.

yux÷w s ð]ûkkuLkk MðkMÚÞ íkÚkk WAuh{kt su{Lku hMk nkuÞ íku{Lku {kxu yÂøLkÃkwhký{ktÚke Úkkuze ðkíkku òýeyu...

31

32

[qtxýeLkkt [fhkð{kt ËkËkMkknuçk Vk¤fu yuðkuzo rðsuíkk

økw÷Íkh ¼q÷e Lk þfkÞ. frð, økeíkfkh y™u rËøËþof

økw÷ÍkhLku íkksuíkh{kt s ¼khík Mkhfkhu íku{Lkkt MkkrníÞ y™u

rMkLku{k ûkuºk{kt ÞkuøkËkLk çkË÷ ËkËkMkknuçk Vk¤fu yuðkuzoÚke

LkðkßÞk.

77 ð»ko Ãknu÷kt y™u yíÞkhu ÃkkrfMíkkLk{kt ykðu÷k su÷{

rsÕ÷kLkkt ËeLkk økk{{kt 18 ykuøkü, 1936Lkkt hkus {k¾Lk®Mkn

y™u MkwsLk fkihLkkt ½hu rËfhkLkku sL{ ÚkÞku, suLkwt Lkk{ MktÃkqýo®Mkn

h¾kÞwt. suLku yíÞkhu ykÃkýu økw÷ÍkhLkkt Lkk{Úke yku¤¾eyu

Aeyu. ykÍkËe Mk{Þu ¼khíkLkkt ¼køk÷k ËhBÞkLk økw÷ÍkhLkkt

Ãkrhðkhu yLkuf MktfxLkku Mkk{Lkku fhðku Ãkzâku y™u ÃkkrfMíkkLkÚke

¼khík ykðe íku{Lkku Ãkrhðkh y{]íkMkh{kt MÚkkÞe ÚkÞku.

økw÷ÍkhLku çkk¤ÃkýÚke s ¼khíkeÞ þk†eÞ Mktøkeík ÃkMktË níkwt.

íku{Lkku Mktøkeík, MkkrníÞ yLku þkÞhe «íÞuLkku «u{ fku÷usfk¤

ËhBÞkLk ¾qçk rðMíkÞkuo. fku÷usfk¤ ËhBÞkLk økw÷Íkhu hrðþtfh

yLku y÷e yfçkh¾kLk suðk f÷kfkhku MkkÚku fk{ fÞwO.

økw÷Íkh y{]íkMkh{kt MÚkkÞe ÚkðkLkkt çkË÷u ÃkkuíkkLkkt Mð¡kuLku

Mkkfkh fhðk rVÕ{rMkxe çkkuBçku ÃknkU[e økÞk. íku{ýu

økw÷Íkh yux÷u økw÷kçkLkku

‘çkkçkw {kuþkÞ, StËøke ykih {kuík

WÃkhðk÷u fu nkÚk {U ni snktÃkLkkn.

WMku Lkk íkku ykÃk çkË÷ Mkfíku ni

Lkk {I. n{ Mkçk íkku htøk{t[ fe

fXÃkwíkr÷Þkt SLkfe zkuh WÃkhðk÷u

fe ôøkr÷Þku {U çktÄe ni. fçk, fkiLk,

fiMku WXuøkk Þu fkuE Lknª çkíkk

Mkfíkk ni. nk... nk... nk...’ yk

MktðkËLkkt ÷u¾f økw÷Íkh níkk

33

MktÃkqýo®Mkn{ktÚke økw÷Íkh çkLkðk {kxu

yLkuf «fkhLkkt Mkt½»kkuoLkku Mkk{Lkku fÞkuo

y™u økÍ÷Lkkt hrMkÞk økw÷ÍkhLku

ykSrðfk h¤ðk þYykíkLkkt Mk{Þ{kt

økuhus{kt Ãký fk{ fhðwt Ãkzâwt. rMkLku{k

rðï{kt íku{ýu fkçkw÷eðk÷k rVÕ{Úke

ÃkkuíkkLke fkhrfËeoLke þYykík fhe. yk

rVÕ{{kt íku{Lku ykrMkMxLx rzhuõxh íkhe-

fu rçk{÷ hkuÞ MkkÚku fk{ fhðkLkku {kufku

{éÞku. økw÷ÍkhLku rVÕ{Lkkt økeík ÷¾ðkLke

íkf rçk{÷ hkuÞu ykÃke níke. ‘çktrËLke’{kt

økw÷Íkhu Ãknu÷wt økeík ÷ÏÞwt. ‘{kuhk økkuhk

ytøk ÷E ÷u, {kunu þk{ htøk ËE Ëu...’

yLku yk økeík ÃkAeLkku RríknkMk ykÃkýe

Mkk{u Au. yksu økw÷Íkh su rVÕ{ {kxu

økeíkku ÷¾u Au, íku fhkuzku ÷kufkuLke ÃkMktË

çkLke òÞ Au.

økw÷ÍkhLkwt fnuðwt níkwt fu, frð yLku

rVÕ{ {ufh yuðk nkuðk òuEyu fu su ¼rð»ÞLku òuE þfu, Ãkhtíkw yksu

frð fu økeíkfkhLke ËuþLkkt Mkt˼oLke f]ríkyku{kt níkkþk òuðk {¤u Au.

økw÷Íkhu Ér»kfuþ {w¾So yLku y{íÞo MkuLk {kxu Ãký rVÕ{ku ÷¾e Au.

su{kt ‘ykLktË’ (1970), ‘økwœe’ (1971), ‘çkkð[eo’ (1972),

‘Lk{f nhk{’ (1972), ‘Ëku ËwLke [kh’ (1969), ‘¾k{kuþe’

(1969) yLku ‘MkVh’ (1970) suðe MkV¤ rVÕ{kuLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ

Au. økw÷ÍkhLke «rík¼kLkku Lkðku htøk 1971{kt {uhu yÃkLku{kt òuðk

{éÞku. ‘{uhu yÃkLku’ økw÷ÍkhLke rËøËþof íkhefuLke Ãknu÷e rVÕ{

níke. yk rVÕ{{kt yuf yuðe LkkheLke ðkík fhðk{kt ykðe níke, fu

su Mk{ksLkkt økheçk yLku çkufkheÚke Ãkezkíkk çku sqÚkku ðå[u yxðkE

òÞ Au. 1972{kt økw÷Íkhu ‘Ãkrh[Þ’ rVÕ{ çkLkkðe, su Ë MkkWLz

ykuV BÞwÍef Ãkh ykÄkrhík níke. íÞkhçkkË íku{ýu ‘¾k{kuþe’ rVÕ{

çkLkkðe, su çknuhk-{wtøkk Þwøk÷Lkkt SðLk Ãkh ykÄkrhík níke. su{kt

sÞk ¼kËwhe yLku MktSð fw{khu ¼qr{fk ¼sðe níke. yk rVÕ{Lke

MkV¤íkk ÃkAe 1975{kt ‘{kuMk{’, 1982{kt ‘ytøkwh’, ‘Lk{feLk’

y™u 1975{kt ‘yktÄe’ suðe õ÷krMkf÷ rVÕ{ku çkLkkðe.

økw÷Íkh økeíkfkh íkhefu {kºk Mkkhe fzeyku ÷¾eLku yxfe síkk

Lk níkk. Ãkhtíkw Mktøkeíkfkh ÃkkMkuÚke íkuyku ©uc Mktøkeík {u¤ððkLke

fkurþþ fhíkk níkk. 1973{kt ‘ÞkËku fe çkkhkík’, 1977{kt ‘n{

rfMke Mku f{ Lknª’, 1975{kt ‘¾w~çkq’, 1987{kt ‘Ròsík’ suðe

rVÕ{ku{kt íku{ýu hknw÷ Ëuð çk{oLk ÃkkMku ©uc BÞwÍefLkwt MksoLk fhkÔÞwt.

íku{ýu {kLkðeLkkt SðLkLke LkSf sðkLkku «ÞkMk fÞkuo Au. òufu,

1990Lke ‘÷urfLk’, 1996Lke ‘{kr[Mk’ yLku 1999Lke ‘nwíkqíkq’ suðe

fku{ŠþÞ÷ rVÕ{ku nex hne Lk níke. xu÷erðÍLkLkkt ÃkzËu økÍ÷Mk{úkx

r{Íko økkr÷çkLkkt SðLk Ãkh ykÄkrhík xu÷erVÕ{ çkLkkðe níke. yLku

y{Í˾kLk yLku Ãktrzík ¼e{MkuLk òu»ke

Ãkh xu÷erVÕ{ çkLkkðe níke. økw÷Íkhu

{eLkkfw{kheLkkt SðLkLkkt ytík MkwÄe íku{Lke

MkkÚku r{ºkíkk rLk¼kðe níke. yLku

{eLkkfw{kheLkkt SðLk fðLk Ãkh MkkÞhk

Lkk{Lke ËMíkkðuS rVÕ{ çkLkkðe níke.

økw÷ÍkhLkkt ºký fkÔÞMktøkúnku yLku Mð.

søkSík®MknLkkt ftX {kxu ÷¾kÞu÷e økÍ÷ku

‘{hkrMk{’ y™u ‘fkuE çkkík [÷u’ «ÏÞkík

Au.

økw÷Íkhu yLkuf ÃkwMíkfku Ãký ÷ÏÞk Au,

su{kt fkÔÞMktøkún, økÍ÷Mktøkún yLku

çkk¤ðkíkkoykuLkku Mktøkún Au. økw÷Íkh

rËÕ÷e{kt ykðu÷ «kuøkúurMkð hkRxh

yuMkkurMkyuþLk MkkÚku Ãký fkÞohík Au.

økw÷Íkh WËqo, Ãktòçke yLku çktøkk¤e ¼k»kk

Ãkh MkkÁt «¼wíð Ähkðu Au. økw÷Íkhu

MkkrníÞ y™u rVÕ{Lkkt ûkuºku {qÕÞðkLk

ÞkuøkËkLk çkË÷ 2004{kt ¼khík Mkhfkhu ÃkÈrð¼q»ký yuðkuzoÚke

MkB{krLkík fÞko níkk, 2002{kt íku{Lku MkkrníÞ yufuz{eLkku yuðkuzo

Ãký {éÞku yLku íku{Lkkt rVÕ{e furhÞh ËhBÞkLk yLkuf ð¾ík

LkuþLk÷ yuðkuzo yLku 20 ð¾ík rVÕ{Vuh yuðkuzo {éÞkt Au.

çkøke[ku

MktSðfw{kh, SíkuLÿ, nu{k {kr÷Lke yLku sÞk

¼kËwhe økw÷ÍkhLkkt ÃkMktËøkeLkkt f÷kfkhku hÌkk

34

Ëuþ{kt fk¤Ík¤ WLkk¤ku þY Úkíkkt ÷kufku òýeíkk rn÷MxuþLk

WÃkh íku{s h{ýeÞ çke[ Ãkh rËðMkku rðíkkððk Lkef¤e Ãkzu Au.

ÃkiMkuxfu Mkw¾e {kýMkku {kuxk¼køku rðËuþ{kt WLkk¤ku ÃkMkkh fhu Au. yk

yrík ÄrLkf ðøko{kt çkku÷eðwzLkkt f÷kfkhkuLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au.

çkku÷eðwzLke ÷kufr«Þ yr¼Lkuºkeyku íku{Lkkt ÔÞMík fkÞo¢{{ktÚke

rðhk{ ÷E rðËuþ{kt ðufuþLk {kýe hne Au. yk rnhkuRLk{kt MkLke

r÷ÞkuLk, rçkÃkkþk çkkMkw, MkkuLkkûke rMkLnk, Ãkrhrýrík [kuÃkzk íku{s

økkinh ¾kLkLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. yk rMkLkuíkkrhfkyku su MÚk¤u

ðufuþLk {Lkkðe hne Au íkuLke íkMðehku ÂxTðxh Ãkh Vhíke ÚkE Au. yk

yr¼Lkuºkeyku{kt MkLke r÷ÞkuLk {÷urþÞkLke fwyk÷k÷BÃkwh þnuh{kt

íkuLkkt ÃkÞoxLkLke fux÷ef

íkMðehku{kt íkuýu yuf

òýeíkk çkwØ {trËhLke

{w÷kfkík ÷eÄe. íku ô[e

«rík{k ÃkkMku W¼u÷e Ëu¾kÞ Au. yu s heíku rçkÃkkþk çkkMkw

{kuhurþÞkLke {w÷kfkík íkÚkk MkkuLkkûke rMkLnk, Ãkrhrýrík [kuÃkzk yLku

økkinh ¾kLku Ãký y{urhfkLkkt ^÷kurhzk{kt ykðu÷k rðrðÄ MÚk¤kuLke

{w÷kfkík ÷eÄe níke. íkÚkk

íku{Lkkt ykf»kof ytËks{kt

Vkuxkuþqx fhkÔÞwt níkwt.

rVÕ{ku{kt Mkíkík fk{ fÞko

çkkË nðu çkku÷eðwzLkkt f÷kfkhku

WLkk¤kLke økh{e{kt ðufuþLkLke

{ò {kýe hÌkkt Au. íkuyku íku{Lkkt

Lkðk rVÕ{ «kusuõx Ãkh fk{

fhíkkt Ãknu÷kt ÃkkuíkkLku rh£uþ

fhðk {ktøku Au. fkhý fu íkuyku

ÃkkuíkkLkkt ÃkkºkLku Ãkqhíkku LÞkÞ

ykÃkðk {ktøku Au. fux÷ktf rËðMkku

{kxu yk rVÕ{e rMkíkkhkyku rVÕ{

søkíkÚke ÃkkuíkkLku Ëqh fhe

ÃkkuíkkLkkt Ãkrhðkh y™u r{ºkku

MkkÚku yuf y÷øk s ytËks{kt

hòyku {kýe hÌkkt Au.

çkkur÷ðwzLke MxkRr÷þ øk÷o

MkkuLk{ {k÷Ëeð{kt

çkku÷eðwzLke MkkiÚke MxkRr÷þ

øk÷o MkkuLk{ fÃkqh íkuLke Lkðe

rVÕ{ ¾qçkMkqhík y™u zku÷e fe

zku÷eLkkt þq®xøk{kt ÔÞMík níke.

nðu òýðk {éÞwt Au fu, MkkuLk{

ÃkkuíkkLkkt rçkÍe rþzâw÷{ktÚke çkúuf

÷E íkksuíkh{kt s ^÷kurhzk{kt

ykÞkursík yuðkuzo Mk{kht¼Lku

Akuze hòyku {kýðk {k÷Ëeð

ÃknkU[e økE Au. íÞkt íku yuf÷e

Lknª, Ãký íkuLke çknuLk rhÞk

fÃkqh yLku fux÷ktf LkSfLkkt

r{ºkku íkuLke MkkÚku Au. yk ðkíkLke

{krníke íÞkhu {¤e ßÞkhu rhÞk

fÃkqhu RLxkøkúk{ Ãkh íkuLkkt yLku

MkkuLk{Lkkt fux÷ktf Vkuxkuøkúk^Mk

þuh fÞko. ðufuþLk {kxu çkúuf

÷eÄku nkuðkLke ðkíkLku MkkuLk{

fÃkqhLkkt «ðõíkkyu Ãký Mk{ÚkoLk

ykÃÞwt. íku{ýu sýkÔÞwt fu,

‘hktÍýk’, VhnkLk yghLke

MkwÃkhnex rVÕ{ ‘¼køk r{Õ¾k

¼køk’ yLku íÞkh ÃkAe ‘çkuðfqVeÞk’Lkkt þq®xøk ËhBÞkLk íkuýu çkúuf

Lknkuíkku ÷eÄku. Ãkhtíkw nðu íku ykøkk{e þq®xøk {k÷Ëeð{kt hòyku

økh{eÚke ºkMík çkku÷eðwz

35

økkéÞk çkkË s þY

fhþu. MkqºkkuLkwt {kLkðwt Au

fu, MkkuLk{ fÃkqhu

yøkkWÚke s nku÷ezuLkwt

Ã÷k®Lkøk fhe ÷eÄwt níkwt.

yLku íkuÚke s íkuýu ykÕVk

yuðkuzo Mk{kht¼{kt ¼køk

÷eÄku Lk níkku. yLku yuðe

Ãký yuf ðkík [k÷e hne

Au fu, MkkuLk{ fÃkqhLkku

çkkuÞ£uLz Mkkneh Ãký

{k÷Ëeð sðkLkku Au.

nkEðu øk÷o ykr÷Þk

÷tzLkÚke ÃkurhMkLke xqh

Ãkh

{kºk MkkuLk{ fÃkqh s

Lknª, Ãkhtíkw yLÞ

fux÷ktÞ rVÕ{e

rMkíkkhkyku nk÷ hòLkkt

{qz{kt Au. ÷ktçkk Mk{ÞLke

ÔÞMíkíkk çkkË

çkku÷eðwzLkkt yLkuf

f÷kfkhku {wtçkELke

økh{eÚke ºkkMkeLku

rðËuþku{kt hòLkkt

Ã÷k®Lkøk fhe hÌkkt Au.

nkEðu øk÷o ykr÷Þk ¼è

Ãký yíÞkhu ðufuþLkLke

{ò {kýe hne Au. íku

íkuLke {kuxe çknuLk þkneLk

yLku {B{e MkkuLke

hksËkLk MkkÚku ÷tzLk

y™u ÃkurhMkLke xqh Ãkh

Lkef¤e økE Au. ykr÷Þkyu Ãkqhk yuf yXðkrzÞkLkwt Ã÷k®Lkøk fÞwO

Au. y™u nðu íku íkuLke çknuLk y™u {B{e MkkÚku {kus{Míke fhþu.

ykr÷Þk AuÕ÷kt yuf ð»koÚke rVÕ{kuLke þq®xøk yLku «{kuþLkLkkt fkhýu

ÃkrhðkhÚke Ëqh Au. yLku íkuýu yk MÃku~Þ÷ xqh íkuLke {B{e {kxu

Ã÷k®Lkøk fÞwO Au. ykr÷Þk ÷tzLk yLku ÃkurhMkLke xqh ÃkhÚke Ãkhík

ykðe rVÕ{ ‘ËwÕnrLkÞk’Lkwt þq®xøk fhþu.

fixheLkk fiV yLku hýçkeh fÃkqhLkkt «u{Lke fu{uMxÙe

ßÞkhÚke fixheLkk fiV yLku hýçkeh fÃkqh ðå[u «u{Lkku htøk

[zâku Au íÞkhÚke çktLku {kxu

yufçkeòÚke Ëqh hnuðwt {w~fu÷

Au. yLkuf søÞkyku Ãkh yk

çktLku ÷ðçkzTMko MkkÚku òuðk {¤u

Au. yux÷wt s Lknª, õÞkhuf

fixheLkk fiV íkku õÞkhuf

hýçkeh fÃkqh rVÕ{Lkkt þq®xøk

ËhBÞkLk Ãký yufçkeòLku

{¤ðk íku{Lkkt Mkux Ãkh ÃknkU[e

òÞ Au. yLku yíÞkhu òýðk

{éÞwt Au fu, íkuyku çktLku sýk

Vhe yufðkh hò {Lkkððk

MkkÚku sþu. fixheLkkyu rVÕ{

çkUøkçkUøkLkkt þq®xøkLke íkkhe¾

÷tçkkðe ËeÄe Au. ßÞkhu

hýçkeh fÃkqhu yYýk

f~ÞÃkLke rVÕ{ ‘çkkuBçku

ðuÕðux’Lkwt þq®xøk ÍzÃkÚke

Ãkíkkðe ËeÄwt Au. yLku {uLkkt ytík

MkwÄe{kt íkuLke Lkðe rVÕ{ søøkk

òMkqMkLkwt þq®xøk þY Úkþu.

nuÃÃke LÞw ÞhLkkt þq®xøk

ÃkAe þknY¾¾kLk çkúuf ÷uþu

çkku÷eðqzLkku çkkËþkn

þknY¾¾kLk rVÕ{kuLkwt þq®xøk

fhe Úkkfe økÞku Au. yLku nðu

íku rðËuþLke xqh Ãkh sðk {kxu

Ã÷k®Lkøk fhe hÌkku Au.

þknY¾u rËðMkhkík yuf fhe

nuÃÃke LÞw ÞhLkwt þq®xøk fÞwO Au.

yk ytøkuLke {krníke íkuýu íkksuíkh{kt ÂxTðxh Ãkh ykÃke. AuÕ÷kt A

{rnLkkÚke [k÷e hnu÷wt yk rVÕ{Lkwt LkkRx þq®xøk ytíku Ãkqýo ÚkÞwt Au.

y™u nðu íku Úkkuzkuf Mk{Þ ykhk{ fhðk {ktøku Au. yLku yk rËðMkku

ËhBÞkLk íku Ãkrhðkh MkkÚku rðËuþLke xqh{kt sðk {kxu íkiÞkhe{kt

÷køÞku Au.

rðËuþ{kt nku÷ezu Ãkh...

36

xufLkku÷kuSLke ËwrLkÞk{kt

fkuBÃÞwxh çkkË ÷uÃkxkuÃk yLku íÞkhÃkAe ykðu÷k xuç÷uxTMku xufLkku÷kuSLke ËwrLkÞk{kt Lkðe ¢ktrík ykýe Au.

ðsLk{kt n¤ðk, øk{u íÞkt ÷ELku Vhe þfkÞ íkuðk AíkktÞu ÷uÃkxkuÃkLke Mkh¾k{ýeyu xuç÷uxTMk rfVkÞíke ®f{íku

WÃk÷çÄ nkuðkÚke íkuLke ÷kufr«Þíkk Äe{u Äe{u ðÄe hne Au. zuxk yLku ðkuEMk yu{ çktLku MkwrðÄkyku

yktøk¤eLkk xuhðu Ãkqhe Ãkkzíkk fux÷kf ÷uxuMx xuç÷uxTMk rðþu ynª {krníke Ãkqhe ÃkzkE Au.

Sony Xperia Tablet ZMLkuÃkzÙuøkLk yuMk4 «ku yuMkykuMke, 2 Sçke hu{

yLku 16 Sçke RLxLko÷ Mxkuhus Ähkðíkw yk

xuç÷ux yíÞtík Mkh¤ yLku ÍzÃke LkurðøkuþLk

ÃkqÁ Ãkkzu Au. Mxkuhus 64 Sçke MkwÄe ðÄkhe

þfkÞ Au. 10.1 $[Lkw rzMÃ÷u yLku 8

yu{ÃkeLkku fu{uhk Ähkðíkw yk xuç÷ux 4S,

yu÷xeE, 3S, ðkE-VkE yLku ç÷wxqÚk

fLkuÂõxrðxe Ähkðu Au.

Samsung Galaxy Note 8øku÷uõMke Lkkux 5100 íkhefu Ãký òýeíkk yk xuç÷ux{kt M{kxoVkuLkLke

su{ MxkÞ÷Mk Ãký ykÃkðk{kt ykðu Au. íku yuÂõMkLkkuMk 4412 õðkz-

fkuh «kuMkuMkh Ähkðu Au. 2 Sçke hu{ Ähkðíkw yk xuç÷ux ðkR-VkR,

3S yLku ç÷wxqÚk fLkuÂõxrðxe Ähkðu Au.

Asus Transformer Pad TF701TyuLzÙkuEz su÷eçkeLk 4.2 Ähkðíkw xÙkLMVku{oh Ãkuz 1.9 økeøkk nxoÍ õðkz

fkuh fkuxuoõMk-yu15 «kuMkuMkh yLku 2 Sçke hu{ Ähkðu Au. íkuLkku ÷uÃkxkuÃk

yLku xuç÷ux yu{ çktLku heíku WÃkÞkuøk fhe þfkÞ Au su íkuLke ykøkðe

rðþu»kíkk Au. òu fu íku{kt rMk{ LkÚke. 32 SçkeLke RLkrçkÕx {u{he Au yLku

64 Sçke MkwÄe yuõMÃkkLz fhe þfkÞ Au.

Google Nexus 7(Second Generation)õðkz fkuh MLkuÃkzÙuøkLk yuMk4 «ku

yuMkykuMke «kuMkuMkh, 2 Sçke hu{

yLku 32 Sçke RLxLko÷ Mxkuhus

Ähkðíkw økqøk÷Lkw LkuõMkMk ÍzÃk,

fÂLVøkhuþLk yLku ®f{ík yu ík{k{

Ãkrhçk¤ku ðå[u ÞkuøÞ Mktíkw÷Lk Ähkðu

Au. yk WÃkhktík íku{kt 7 $[Lke

ykEÃkeyuMk rzMÃ÷u yLku fku®Lkøk rVx

ø÷kMkLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au.

37

Lkðe ¢kÂLík

Acer Iconica W4õðkz fkuh RLxu÷ yux{ Íuz3740 yLku RLxu÷ yu[ze SÃkeÞw

Ähkðíkw yk xuç÷ux yíÞtík Mkh¤ LkurðøkuþLk ÃkqÁ Ãkkzu Au. 8

$[Lke xeyuVxe rzMÃ÷u (ykEÃkeyuMk yux yLku yu÷Eze

çkuf÷kEx), Vw÷ yu[ze Ãkkt[ yu{Ãke fu{uhk hufku‹zøk Ähkðíkw

yk xuç÷ux rðLzkuÍ 8.1 Ã÷Mk ykuÃkhuxªøk MkeÂMx{ Ãkh [k÷u Au.

Google Nexus 10íku 2K rzMÃ÷u yLku 2560 x

1600 Lkw rhÍkuÕÞwþLk Ähkðu Au.

zâwy÷ fkuh yuÂõMkLkkuMk 5250

yuMkykuMke, 2 Sçke hu{ yLku 5

yu{Ãke fu{uhk Ähkðíkw yk xuç÷ux

yíÞkhu MkkiÚke ðÄw ÷kufr«Þ çkLke

hÌkw Au.

Amazon KindleFire HDX 8.9yu{uÍkuLk rfLz÷ VkÞh

yu[zeyuõMk 8.9 yuLzÙkuEz

4.0 su÷eçkeLk ðÍoLk Ähkðu

Au. 8.9 $[Lke ykEÃkeyuMk

yu÷Mkeze M¢eLk Ähkðu Au.

{kE¢ku rMk{ ykÄkrhík yk

xuç÷ux 2S, 3S yLku 4S

fLkuÂõxrðxe Ähkðu Au. yk

rMkðkÞ íku yu÷Eze ^÷uþ

MkkÚku 8 {uøkkrÃkõMk÷ fu{uhk

Ähkðu Au.

Samsung Galaxy Tab 38 $[Lke xeyuVxe rzMÃ÷u yLku 1280 x 800

Lkw rhÍkuÕÞwþLk, yu[ze hufku‹zøk íkÚkk

ykuxkuVkufMkLke MkwrðÄk MkrníkLkku Ãkkt[ yu{Ãke

fu{uhk Ähkðíkw yk xuç÷ux yuõMkeLkkuMk

4212 zâwy÷ fkuh yuMkykuMke

Ähkðu Au. 1.5 Sçke hu{ yLku

16 Sçke RLxLko÷ Mxkuhus fuÃkurMkxeLku

32 Sçke MkwÄe yuõMÃkkLz fhe þfkÞ Au.

Apple IPAD Air{kºk 0.3 $[Lke òzkE yLku 469 økúk{Lkw ðsLk Ähkðíkw ykEÃkuz yuh 9.4

$[Lke hurxLkk rzMÃ÷u yLku 2048 x 1536 Lkw rhÍkuÕÞwþLk Ähkðu Au. yk WÃkhktík

íku 1.2 {uøkkrÃkõMk÷ VuMkxkE{ yu[ze fu{uhk yLku 16 Sçke RLkrçkÕx {u{he

Ähkðu Au.

Apple IPAD MiniRetinazâwy÷ fkuh 64 rçkx yu-7 MkeÃkeÞw

Ähkðíkk yk xuç÷uxLke MkkiÚke ¾kMk

rðþu»kíkk 7.9 $[Lkw hurxLkk rzMÃ÷u Au su

2048 x 1536 Lkw rhÍkuÕÞwþLk ÃkqÁ Ãkkzu

Au. òu fu íku ykEÃkuz yuh suðw nuLze

Lknª nkuðk Aíkk òu ík{u íkuLkk suðk

Ve[Mko rfVkÞíke ®f{íku EåAíkk nkuð íkku

ík{u yk xuç÷ux rðþu rð[khe þfku Aku.

38

søkSík®MknLke økkÞu÷e yuf økÍ÷ ¾wçk MkhMk Au : ‘SðLk yuf

r¾÷kuLkk ni, r{÷ òÞu íkku r{èe ykih ¾ku òÞu íkku MkkuLkk ni’ {ík÷çk

fu {kýMkLku SðLk{kt su fktE Lk nkuÞ yuLke

s Ïðkrnþ hnu Au. yLku su ðMíkw Au yuLke

®f{ík fkuzeLke yux÷u fu {kxeLke Au. fux÷wt

Mkk[wt Lku? Ëhuf {kýMkLke Ïðkrnþ ¾qçk

ô[e nkuÞ Au. ËhufLku økkze, çktøk÷ku, ÃkiMkk,

çkUf çku÷uLMk çkÄwt òuEyu Au y™u yk çkÄwt

{¤u yux÷u ykuxku{urxf yuLku yk ðMíkw

ykuAe ÷køkðk {ktzu. yuf xkR{u su MkÃkLkkt

{kýMkLku Mkwðk LkÚke Ëuíkk yu MkÃkLkk ßÞkhu

Mkk[k Ãkzu íÞkhu {kýMkLku ykuAwt ykðu Au.

fËk[ ¼økðkLkLkku rLkÞ{ nþu fu {kýMkLke

fkuE ðMíkw Ãk[kððkLke fu Mkk[ððkLke þÂõík

nkuÞ yux÷wt ykÃkðwt. {kýMk ¾qçk {nuLkík

fhe Ãkkuíku MkÃkLkwt òuÞwt nkuÞ yuLkkt fhíkkt Ãký

ðÄkhu {u¤ðu íÞkhu yuLku yu{ ÚkkÞ fu yk

íkku ½ýwt ykuAwt Au. yux÷u yuLke ÃkkMku su ðMíkw

nkuÞ yu yuLku íkwåA ÷køkðk {ktzu yLku su

ðMíkw LkÚke íÞkt s yuLke MkkuÞ yxfe òÞ

Au. ykuþku hsLkeþu ¾qçks Mkk[wt fÌkwt Au fu, {kýMk ÞwðkLke{kt ÃkiMkk

{kxu yuLke íktËwhMíkeLku Ëkð Ãkh ÷økkzu Au yLku ÃkAe ßÞkhu ÃkiMkk {¤e

òÞ Au íÞkhu íktËwhMíke {kxu ÃkiMkk Ëkð

Ãkh ÷økkzu Au!

õÞktf Mkkt¼¤u÷wt Au fu, {kýMkLkwt

SðLk ÷ku÷fLke su{ yuf çkksw

¼qíkfk¤ yLku yuf çkksw

¼rð»Þfk¤{kt s [k÷u Au. ðíko{kLk

yux÷u fu ðå[u yxfíkwt s LkÚke.

{kýMkLku nt{uþk ÃkkuíkkLkku ¼qíkfk¤

Mkkhku ÷køku Au yLku ¼rð»Þ ðÄkhu

MkkÁt ÚkkÞ yuLke Ëkuz [k÷w hk¾u Au.

Ãkhtíkw yksu yuLke ÃkkMku su Au yu yuLkkt

{kxu fktE {níðLkwt LkÚke. õÞkhuÞ

ÃkíLke fu çkk¤fku ÃkkMku çku r{rLkx

çkuMkeLku ðkík fhðkLkku Mk{Þ LkÚke.

{k-çkkÃk þwt fhu Au fu{ hnu Au yu

ÃkqAðkLke Ãkze LkÚke. {k-çkkÃkLkk {]íÞw

çkkË ËwrLkÞk¼hLkku ÃkMíkkðku yLku

yuLke ÞkË{kt {kuxk {kuxk ¾[koyku

SðLk yuf r¾÷kuLkk ni, “r{÷ òÞu

íkku r{èe ykuh ¾ku òÞu íkku MkkuLkk ni”

{kýMkLkwt

SðLk

½rzÞk¤Lkkt

÷ku÷f suðwt Au,

su{kt yuf çkksw

¼qíkfk¤ yLku

çkeS çkksw

¼rð»Þfk¤{kt

[k÷u Au

{k-çkkÃkLkk {]íÞw çkkË ËwrLkÞk¼hLkku ÃkMíkkðku yLku yuLke ÞkË{kt {kuxk {kuxk ¾[koyku

fhðk Au. Ãkhtíkw {k-çkkÃk Sðíkk nkuÞ íÞkhu yuLke heíku Sððk Ëuíkk LkÚke

39

fhðk Au. Ãkhtíkw {k-çkkÃk Sðíkk nkuÞ íÞkhu yuLke heíku Sððk Ëuíkk

LkÚke. Ãkwºk çkesu õÞktf ÷øLk fhe ÷u fu Ãkwºke fkuE MkkÚku ¼køke òÞ

íÞkhu s ¾çkh Ãkzu fu Ãkkuíku ®sËøkeLkkt MkhðiÞk{kt õÞkt ¾kux ¾kÄe

Au. ÃkíLke MkkÚku õÞkhuÞ nuíkÚke çku-Ãkktx r{rLkx ðkík fhðe LkÚke.

MkðkhLkkt Ãknkuh{kt WXeLku æÞuÞ íkhV Ëkuzðwt Au. su LkÚke yu

{u¤ððwt Au Ãkhtíkw yu æÞuÞ fu yu ðMíkw {¤u yux÷u çkMk yu ðMíkwLkku

ykLktË ÷qtxðku LkÚke y™u íkhík çkeò æÞuÞ Ãkh. õÞktf yuðwt ÷køku Au

fu {kýMkLku MkV¤íkk fhíkk MkV¤íkkLkku hMíkku ðÄkhu øk{íkku nþu!

Ãkhtíkw yk MkV¤íkkLkk hMíkk WÃkh yuLku ykøk¤ ÃkkA¤ òuðkLkku Mk{Þ

õÞkt Au? fnuðkÞ Au Lku ‘{U [÷k íkku çknwík ÷urfLk Ãknwt[k fnª Lknª’

Ëhuf Lku ftRf òuEyu Au y™u su Au íkuLkkt fhíkkt fktRf ðÄkhu.

fktEf y÷øk. Mkku{ðkhu {kýMk fk{ Ãkh [zu Au yux÷u yuLku yu{

ÚkkÞ fu hò ykðu íkku fuðwt MkkÁt yÚkðk íkku hrððkhu fuðe {ò ykðu.

Ãkhtíkw hò{kt Ãký LkkfLkwt xuhðwt [zu÷wt s hnu Au y™u ftxk¤ku ykðu

Au. yu{ ÚkkÞ fu ykLkkt fhíkkt íkku fk{ MkkÁt. çkMk, yk{Lku yk{

{kýMk òýu ®sËøke LkÚke Sðíkku Ãkhtíkw {wMkkVhe fhíkku nkuÞ íku{

÷køku Au.

fnuðkÞ Au fu {kýMk ykðu íÞkhu ¾k÷e nkÚku ykðu Au yLku òÞ

íÞkhu ¾k÷e nkÚku òÞ Au. Ãkhtíkw yuðk fkuE fk{ fÞko nkuÞ, fkuELkk

yktMkq ÷qAâkt nkuÞ, fkuELku {ËË fhe nkuÞ yuLku íkku ®sËøkeLkwt ¼kÚkwt

fnuðkÞ. yu íkku Mkkhe ÞkËLkwt fk{ fhu s Au. Ãkhtíkw yuðwt Lk ÚkE þfu

fu su {kýMk ykÃkýLku {¤u yuLku Úkkuze ¾wþe, Úkkuzwtf nfkhkí{f

ykÃke þfeyu? yuLke MkkÚku Úkkuze «u{Úke ðkík[eík fhe þfeyu?

õÞktf yuLkk SðLk{kt WòMk ÃkkÚkheyu yLku ykÃkýu yu{ktÚke su

{eXkþ Lkef¤u yuLkku ykuzfkh {kýeyu?

ykÃkýu ykÃkýk ½hkf, õ÷kÞLx, rMkrLkÞMko fu çkkuMk MkkÚku nt{uþk

¾qçk Mkkhe heíku ðkík fheyu Aeyu. yuLku Lk øk{u yuðwt fktE fhíkkt

LkÚke. WÕxkLkwt yuLku øk{u yuðwt fheyu Aeyu. þk {kxu? fkhý fu

yuLkk Úkfe ykÃkýk ½h [k÷u Au yu Au íkku çkÄwt s Au. ¾hu¾h yuðwt

nkuíkwt nþu? íkku ÃkAe ykÃkýe ÃkíLke-Ãkrík, {k-çkkÃk fu ½hLkk çkeò

MkÇÞku su Mkíkík ykÃkýwt æÞkLk hk¾u Au. su ÃkíLke ykÃkýu WXeyu

íÞkhÚke {ktzeLku MkwEyu íÞkt MkwÄe ykÃkýwt çkÄwt fk{ fhu Au yuLkkt Ãkh

ðkhtðkh íkkzwfeyu. çknkh fktEf ykÃkýwt çkhkçkh fk{ Lk ÚkkÞ íkku

yuLkku økwMMkku çkk¤fku Ãkh. ½hLkk MkÇÞku Ãkh Wíkkheyu yu õÞktLkku

LÞkÞ? su {kýMk ÃkiMkk ykÃku yuLkk {kxu çkÄwt s fhðkLkwt yLku yu

ÃkiMkk ykÃkýu suLkk {kxu f{kRyu Aeyu (ykÃkýu yu{ fneyu íkku

Aeyu s) yu™u {kxu çku {eXk þçËku Ãký Lkrn fu ÃkAe õÞkhuf yu{Lke

ÃkkMku çkuMkeLku ÃkqAâwt nkuÞ fu fu{ Au çkÄwt çkhkuçkh [k÷u Au Lku? yLku

sYh ÷køku íkku yu{Lku Ãký çku r{rLkx Mkkt¼¤eyu íkku yu{Lku Ãký

®sËøke Sððk suðe ÷køku.

yux÷u s íkku fnuðkÞ Au fu ÚkkuzkfLke sYrhÞkík Au çkkfe íkku çkÄwt

MkkÁt s Au. Ãkhtíkw yk Úkkuzwt fux÷wt çkÄwt Au yu ykÃkýu Lk¬e fhðkLkwt

Au fu{ fu ®sËøkeLkku ÃkkuíkkLkku Mk{Þ Ãký Úkkuzku s Au yux÷u sux÷wt

½xíkwt nkuÞ yu sux÷wt sÕËe {¤u yu VkÞËk{kt Au. {heÍ fnu Au fu

‘®sËøkeLke {rËhkLku Ãkeðk{kt sÕËe fhku ‘{heÍ’, yuf íkku ykuAe

{rËhk yLku øk¤íkwt ò{ Au.’

ykuþku hsLkeþu

fÌkwt Au, {kýMk

íkuLke ÞwðkLke{kt

ÃkiMkk {kxu íkuLke

íktËwhMíkeLku Ëkð

Ãkh ÷økkðu Au

yLku ßÞkhu

ÃkiMkk {¤e òÞ

íÞkhu íktËwhMíke

{kxu ÃkiMkk Ëkð

Ãkh ÷økkðu Au

40

ðhMkku MkwÄe yuf MkkÚku, yuf AíkLke Lke[u hnuðk Aíkk Ãký ½ýkt

ÃkríkÃkíLke yufçkeòLkk Mð¼kð, xuðku, Ár[, yÁr[yku MkkÚku

Mk{swíke fhe þfíkk LkÚke yLku LkkLkeLkkLke ðkíkku{kt ÷zíkk Íøkzíkk

hnu Au. Mk{ÞLke MkkÚku MkkÚku ½ýe ð¾ík yk ÷zkE Íøkzk yuðw

¼Þtfh YÃk ÷E ÷u Au fu ðkík AwxkAuzk MkwÄe ÃknkU[e òÞ Au.

÷øLkSðLk yuf Mk{swíke

Mknus økt¼ehíkkÚke rð[kh fhðk{kt ykðu íkku ykÃkýLku òýðk

{¤þu fu ÷øLkSðLk MðÞt Äe{e økríkÚke [k÷íkku yuf ÷ktçkku

rMk÷rMk÷ku Au, su çku ÓËÞLku {sçkqík heíku òuzu Au. ®sËøkeLke

sYrhÞkík {wsçk y÷øk fhu Au yLku ÃkAe çktLkuLku òuzu Ãký Au.

ðhMkku MkwÄe MkkÚku MkkÚku hÌkk ÃkAe Ãký ½ýkt †e-ÃkwÁ»kkuLku yuðw

÷køku Au òýu fu íkuyku Mk{swíke fhíkk fhíkk Úkkfe økÞk Au, Ãkhtíkw

{sçkqík ÚkELku ½hMktMkkh yLku çkk¤fkuLku {kxu s LkAwxfu Mk{swíke

fhe hÌkk Au, fkhý fu òu íku yuðw Lkk fhu íkku MktçktÄku íkwxe òÞ Au.

{kuxk¼køku Ãkrík-ÃkíLke{kt yýçkLkkð Úkíkk hnu Au yLku su Ãkûk

Mk{swíke fhu Au yÚkðk Lk{íkw {wfu Au íkku íkuLkw Mðkr¼{kLk íkku ½ðkÞ

Au, Ãkhtíkw òu ÷øLkSðLkLku Mk{swíke Lk Mk{SLku ‘LkuøkkurMkyuþLk’

yux÷u fu rð[khkuLke ykÃk-÷u {kLkðk{kt ykðu fu ßÞkt ÃkríkÃkíLke yuf

MkkÚku çkuMkeLku ÃkkuíkkLke Ár[-yÁr[ykuLke [[ko fhe þfu Au, íkku

fËk[ yu ðÄw MkkÁ hnuþu.

{Lk{kLke Lknª, {Lk{u¤ sYhe Au

swËk swËk fwxwtçkku{ktÚke ykðu÷k Akufhk yLku AkufheykuLkk

Mð¼kð, MktMfkh, xuð yLku ÃkMktËøke yuf Mkh¾k õÞkhuÞ Lk nkuE

þfu yLku òu nkuÞ íkku Ãký íku{Lkw ÷øLkSðLk Mkw¾e Lk çkLke þfu.

ykðk ËtÃkríkykuLkk MktçktÄku{kt økrík LkÚke nkuíke, fkhý fu yuf Ãkûk

çkeò Ãkûk MkkÚku Ãkqhe heíku ðkfuV nkuíkku LkÚke. íkuLku ÃkkuíkkLkku øk{ku

yýøk{ku hsq fhðkLkku yrÄfkh Ãký LkÚke nkuíkku.

• fkuELkk Mð¼kð yÚkðk xuðku{kt {q¤{ktÚke VuhVkh fhðku

yþõÞ nkuÞ Auu. Äehu Äehu Ãkrík-ÃkíLke ÃkkuíkkLku yufçkeòLku yLkwYÃk

Zk¤e Ëuíkk nkuÞ Au.

• xuðku, þku¾, Mð¼kð õÞkhu Ãký çkË÷e þfkÞ Au.

• òu çktLkuLkk þku¾ y÷øk y÷øk nkuÞ íkku ðkík[eík fhðk{kt

rðrðÄíkk hnu Au. çkk¤fkuLkk ÔÞÂõíkíðLkku çknw{w¾e rðfkMk þõÞ

çkLku Au.

• ík{khk SðLkMkkÚkeLke Mkh¾k{ýe çkeò fkuELke MkkÚku Lk fhku.

íku{Lke MkkÚku Mk{swíke fhku. Úkkuze Äehs hk¾eLku çktLku Ãkûk

Mk{sËkheÚke ðíkuo íkku çkÄw s Mkns ÚkE òÞ Au.

• òu Ãkrík-ÃkíLke, çktLkuLkk ÔÞðMkkÞ y÷øk nkuÞ íkku Ãký ÃkhuþkLk

ÚkðkLke sYh LkÚke. ykurVMkLkku rð»kÞ ½hu ykðeLku, Vheðkh rzMfMk

fhðkÚke Ëwh hne þfþku yLku ík{khe rËLk[Þko ftxk¤ksLkf Lknª

çkLku.

f{òuheykuLku Mk{òu

Mk{swíke, Mknfkh, {Lk{u¤ suðk þçËku yuf MkV¤ ÷øLkSðLkLke

Ãkrh¼k»kkLku Mkq[ðu Au. Ãkhtíkw fkuE Ãký rððkË ðøkh SðLkMkkÚkeLke

f{òuheyku yÚkðk fwxuðkuLku Mðefkh fhíkk sðw Ãký ÞkuøÞ LkÚke.

yk yuf «fkhu ÃkkuíkkLke Ár[yku, Lkerík-rLkÞ{ku, yøkíÞíkk ðøkuhuLkku

SðLkMkkÚke

MkkÚku {Lk{kLke

Lknª, {Lk{u¤

sYhe

SðLkMkkÚke

MkkÚku {Lk{kLke

Lknª, {Lk{u¤

sYhe

41

ykí{íÞkøk Au, su ík{u {kºk fkuE

yufLku ík{khk SðLk{kt yÃkLkkððk

yLku yuf yíkqx MktçktÄLku rLk¼kððk

¾kíkh fhku Aku.

ËkY, swøkkh, huMkLkk þku¾eLk ÃkíLke

òu Ãkkuíku Ãký yk çkÄk þku¾ fhðk {ktzu

íkku ½hMktMkkhLke fuðe Ëþk Úkþu ?

yMktMfkhe, yÔÞðnkÁ ÃkríkLke ÃkíLke

òu Ãkkuíku Ãký íkuLkk suðku s ÔÞðnkh

fhðk ÷køku íkku çkk¤fku Ãkh íkuLke fuðe

yMkh Ãkzþu ? ¾[ko¤, nhðk-VhðkLke

þku¾eLk ÃkíLkeLkku Ãkrík òu Ãkkuíku Ãký ¾[o

fhðk{kt fkçkw Lkk hk¾u íkku ËuðkLkk çkkus

Lke[u fwxwtçk Ëçkkíkw Lknª òÞ ?

Úkkuzk Mkq[Lk

• òu SðLkMkkÚkeLke fkuEÃký fwxuð

Mkk{u ík{Lku rðhkuÄ nkuÞ íkku [wÃk[kÃk

Mk{swíke fhðkLkk çkË÷u ÃkhMÃkh ¾wÕ÷k

{Lku MÃkü fhe ÷uðe. ÃkhMÃkh rð[khkuLke ykÃk-÷u fhðkÚke ík{khku

ynt Mktíkwü Úkþu s, MkkÚku MkkÚku ík{kÁ ykí{MkL{kLk Ãký s¤ðkE

hnuþu.

• su ÃkwÁ»k yÚkðk †eLku ík{u ÃÞkh fhíkk nku, íkuLke ¾kuxe ðkíkLkku

rðhkuÄ fheLku ÃkkuíkkLkk ÃkûkLku çkhkuçkh Mk{òððku yu ÃkrhÃkõð

MktçktÄkuLke rLkþkLke Au.

• òu ÃkríkLke MkV¤íkk Ãkh ÃkíLke ¾wþ

Úkíke nkuÞ íkku ÃkíLkeLke MkV¤íkk Ãkh

Ãkríkyu Ãký ÃkkuíkkLkk yntLkku íÞkøk fheLku

¾wþ Úkðw òuEyu. yk Mkkhk MktçktÄkuLke

rLkþkLke Au.

yuf-çkeòLke ¼kðLkkykuLku

Mk{òððkLkk çkË÷u ßÞkhu Ãkrík-ÃkíLke

ÃkkuíkkLkk yntfkhLku ¾kíkh, rsË Ãkfze

hk¾u Au íÞkhu yuf yá~Þ ytíkh çktLkuLke

ðå[u ðÄíkw òÞ Au yLku íkuyku

yufçkeòLkku ©uÞ ÷uíkk Ãký øk¼hkÞ Au.

ykðe ÂMÚkríkÚke Ëwh hnuðw òuEyu.

yufMkkÚku hnuðk yLku Ëhuf fk{{kt

yufçkeòLke Mk÷kn yLku EåAkLkwMkkh

fk{ fhðkLkku yÚko íku{Lkk Mð¼kð{kt

Mk{kLkíkk rçk÷fw÷ LkÚke. yuf MkkÁ yLku

MkV¤ ÷øLkSðLk, yu Ãkrík-ÃkíLkeLke

yufçkeòLke rðÁØ EåAkykuLku Ãký

MkL{kLk ykÃku Au. Ãkrík-ÃkíLke ÃkkMku nkuÞ yÚkðk Ëwh Ãký MktçktÄkuLke

ykí{eÞíkk s¤ðkE hnuðe òuEyu yLku íku íÞkhu þõÞ Úkþu, ßÞkhu

SðLkMkkÚkeLke WýÃkku Mkk{u ykt¾ ykzk fkLk fheLku íkuLkk økwýkuLkk

ð¾ký fhðk yLku íku suðku Ãký nkuÞ íkuLku íkuðk YÃk{kt s Mðefkh

fhku. íku{kt s MkV¤, Mkw¾Ë yLku MðMÚk ÷øLkSðLkLke MkkÚkofíkk

hnu÷e nkuÞ Au.

42

yíÞkhu ËhufLkk {kuZu

VUøkþwELke Mkh¤ ÃkØrík yLku

íkuLkk «¼kðLke [[ko Xuh-Xuh

Mkkt¼¤ðk {¤u Au. ½ýk

÷kufkuLkk {Lk{kt òýðkLke

WíMkwfíkk nkuÞ Au fu þwt VUøkþwE

ðzu fkuE ÔÞÂõíkLkw LkMkeçk Ãk÷xkðe

þfkÞ Au, íkku íkuLkku MÃkü sðkçk Au : Lkk, fËkrÃk Lkrn, íku{

Aíkk yux÷w íkku ¾kíkheÃkqðof fne þfkÞ fu VUøkþwELkku

WÃkÞkuøk ík{khk ÃkkuíkkLkk ¼køÞLku Mk{]Ø fhðkLkku MkkiÚke

Mkh¤ hMíkku Au.

VUøkþwELkk MkkiÚke ÷kufr«Þ {qŠík yux÷u fu ÷k®Vøk

çkwØk (nkMÞ ðuhíkk çkwØ)Lke «rík{k Mk{]rØLkk yLkuf

Ëuðíkkyku{ktLkk yuf Ëuðíkk økýkÞ. íku ½h{kt Mk{]rØ,

MkV¤íkk, yLku ykŠÚkf ÷k¼ ÷kðu Au. nMkíkk çkwØLku ½h{kt

õÞkt hk¾ðk íku òýðw ¾qçk sYhe Au. íku{Lku ytËksu 30

#[Lke #[kEyu yLku {wÏÞ ËhðkòLke çkhkçkh Mkk{u

çkuMkkzðk òuEyu. yk ÷k®Vøk çkwØk ½h{kt «ðuþíke WòoLkw

Mðkøkík fhu Au yLku íkuLku fkÞkoÂLðík fhe Mkw¾ Mk{]rØ{kt

Ãk÷xkðu Au. ÷k®Vøk çkwØkLkk nMkíkk [nuhkLku ¾wþk÷eLkw

¾wÕ÷w îkh fnuðkÞ Au. MktÃkr¥kLkk yk ËuðíkkLke Ãkqò-

y[oLkk fhðk{kt ykðíke LkÚke. íkuLku ÔÞðÂMÚkík heíku Mkòðe

hk¾ðk{kt ykðu Au. fkhý fu íku{Lke nkshe þwfLkðtíke yLku

Mk{]rØLkk «íkef ÁÃk Au. MkkÚku MðkMÚÞ {kxu Ãký yk «rík{k

VkÞËkfkhf Au.

þwt Au ÷k®Vøk çkwØk

÷k®Vøk çkwØk þwt Au

? yLku fuðw nkuÞ Au

? íku

ytøku sýkððkLke fËk[

ykð~Þfíkk LkÚke. ðkík

MkòðxLke nkuÞ fu

VUøkþwE

WÃkkÞkuLke,

MðkMÚÞ yLku «økríkLkw

÷k®Vøk çkwØkLke «rík{k rðþu ÷kufku{kt yuðe {kLÞíkk Au fu ÷k®Vøk çkwØk ¼ux

ðk¤k s nkuðk òuEyu. Ãkhtíkw yu {kºk ¼ú{ Au. çkwØkLke «rík{kLke ¼ux ÷uðe yLku

ykÃkðe yu þw¼ {kLkðk{kt ykðu Au. Ãkhtíkw yk MkkÚku yu ðkík Ãký ¾kuxe LkÚke fu

÷k®Vøk çkwØkLke «rík{k òíku Ãký ¾heËe ½h{kt fu ykìrVMk{kt {wfe þfkÞ Au.

43

÷k®Vøk çkwØkLke «rík{k MkkiÚke ðÄw

÷kufr«Þ çkLke økE Au. íku ðkík y÷øk Au

fu ½ýk ÷kufku Ãkkux÷e Ãkfzu÷k çkwØkLke

«rík{kLku ðÄkhu {níð ykÃku Au fkhý fu

çkwØkLkk yk YÃkÚke íkuyku ðÄkhu Ãkrhr[ík

Au. Ãkhtíkw ÷k®Vøk çkwØkLkk çkeò Ãký yLkuf

YÃk Au, su ÄLk-MktÃkr¥k MkkÚku ykhkuøÞ yLku

ËeÄkoÞw SðLk yÃkuo Au.

½h{kt òu fkuE çke{kh nkuÞ íkku

òu fkuE fwxwtçk{kt íku{Lkku fkuE MkÇÞ

÷ktçkk Mk{ÞÚke çke{kh hnuíkk nkuÞ yLku

½ýk WÃkkÞku Aíkk çke{khe Ëwh Lk Úkíke nkuÞ

íkku íkuLku {kxu nkÚk{kt ðw-÷q VUøkþwE ÷k®Vøk

çkwØkLku ½h{kt MÚkkrÃkík fhðk òuEyu. ðq-÷q

VUøkþwE yuf yuðe «rík{k Au fu suLkku

MkeÄku MktçktÄ ÷ktçkw ykÞw»Þ yLku ykhkuøÞ

MkkÚku ËþkoðkÞw Au, Ãkhtíkw òu íkuLku ÷k®Vøk

çkwØkLkk nkÚk{kt Ãkfzu÷ nkuÞ íkku yuLkku

«¼kð yLkuf økýku ðÄe òÞ Au. íkuÚke, òu

ík{u ykhkuøÞ yLku ÷ktçkk ykÞw»ÞLke EåAk

Ähkðíkk nkuð, íkku yk ðq-÷q ðk¤k ÷k®Vøk

çkwØkLke «rík{kLku ½h{kt ÞkuøÞ søÞkyu

MÚkkÃkLk fhku.

MktíkkLk «kÂÃík yLku MktíkkLk

Mkw¾ {kxu

çkk¤fku ðøkh fkuE Ãký ½h yÄwÁ

÷køku Au. íÞkhu MktíkkLk EåAwf ½ýk

Ãkheðkhku MktíkkLk Mkw¾Lke EåAk Ãkwhe fhðk

yLku çkk¤fkuLke ÞkuøÞ Mkkh-Mkt¼k¤

hk¾ðk{kt ÷k®Vøk çkwØk [{ífkrhf «¼kð ykÃku Au. fkuE Ãký

fwxwtçk{kt çkk¤f MkkiÚke {níðLke ÔÞÂõík økýkÞ Au. çkk¤f rðLkkLkw

½h yÄwÁ ÷køku Au. MktíkkLk Mkw¾Lke EåAk ÄhkðLkkh Ãkheðkh

{kxu ÷k®Vøk çkwØk [{ífkhe «¼kð ykÃku Au. fËk[ ík{u

òuÞk nþu yuðk ÷k®Vøk çkwØk fu su LkkLkk çkk¤fkuÚke

½uhkÞu÷k nkuÞ. òu ík{u MktíkkLk «kÂÃík EåAíkk nkuð,

íkku ykðk ÷k®Vøk çkwØkLke «rík{kLku ½h{kt ÞkuøÞ

søÞkyu MÚkkLk ykÃkku.

÷k®Vøk çkwØkLku õÞkt MÚkkrÃkík

fhðk ?

Mkk{kLÞ heíku ÷k®Vøk çkwØkLke «rík{k

çkòh{kt çkÄe søÞkyu Mknu÷kEÚke {¤e òÞ Au.

çkwØkLkw {kuxw Ãkux MktÃkÒkíkkLkw «íkef Au. yu{Lkk ÃkuxLku yzðkLke «Úkk

«[r÷ík Au. ½ýk ÷kufku yu{Lke LkkLke «rík{kLku

[kðeLkk Íwzk{kt ÷økkðe hk¾u Au. ÷k®Vøk

çkwØkLku ½h yLku ykìrVMk{kt MkkEz xuçk÷

Ãkh fu {wÏÞ ËhðkòLke Mkk{u íku{Lkw {w¾

hnu íkuðe heíku hk¾ðk W¥k{ MÚkkLk

Au. Ãkhtíkw yu{Lku õÞkhuÞ Ãký s{eLk

Ãkh Lk hk¾ðk òuEyu, ¼÷u íku{Lke

«rík{k øk{u íkux÷e {kuxe nkuÞ Ãký

íku{Lku ÷kfzkLkk Ã÷uxVku{o fu Mxw÷

WÃkh hk¾e þfkÞ. nMkíkk çkwØLku

çkuzY{{kt fu zkE®Lkøk Y{{kt

hk¾ðk ÞkuøÞ LkÚke.

÷k®Vøk çkwØk

«íkef :

44

ÃkeX Ãkh

ÄLkLke

Ãkkux÷eðk¤k

çkwØk :

yLkuf ½hku{kt

yuðe ÃkrhÂMÚkrík

nkuÞ Au fu íku

½h{kt ÃkiMkk

ykðíkk nkuÞ

Ãkhtíkw xfíkk LkÚke.

yux÷u fu çk[kðe þfkíkk

LkÚke yLku ðÄíkk LkÚke.

ykLkk WÃkkÞ {kxu ÃkeX

Ãkh ÄLkLke Ãkkux÷e

Ähkðíkk çkwØkLke «rík{k

½h{kt hk¾ðkLkw {níð Au.

çktLku nkÚkku îkhk f{tz¤ WXkðíkk çkwØk :

ßÞkhu ykÃkýLku yLkuf Ãkrh©{ku fhðk Aíkk ¼køÞ ÞkuøÞ heíku

MkkÚk Lk ykÃkíkw Ëu¾kíkw nkuÞ, ½h{kt nt{uþk ÃkiMkkLkku y¼kð Ëu¾kíkku

nkuÞ, íÞkhu ykŠÚkf Mktfzk{ýLku Ëwh fhðk {kxu çkwØkLke yk

«rík{kLku çkuMkkzðk{kt ykðu Au.

f{tz¤{kt çkuXu÷k çkwØkLke «rík{k :

yku[ªíkw yLku y[kLkf ÄLkLkku ÷k¼ {u¤ððkLke EåAk fu ÷k÷Mkk

ÄhkðLkkh ÔÞÂõíkyku {kxu yk «rík{k ÷k¼ËkÞf økýkÞ, su{ fu

÷kuxhe fu þuhLkk ÄtÄk{kt VkÞËku,

Lkkufhe{kt «økrík, [khu çkkswÚke

y[kLkf ykðíke ¾wþeyku íkÚkk

Ãkw»f¤ ÄLk-MktÃkr¥k Lkku ðhMkkË

ÚkkÞ, yuLkk {kxu yk çkwØkLke

«rík{kLku hk¾ðk{kt ykðu Au.

zÙuøkLk Ãkh rçkhksu÷ çkwØk :

yk «fkhLkk çkwØkLku

rËÔÞ þÂõíkykuLkk

Mðk{e íkhefu {kLkðk{kt

ykðu Au. ½h yLku

ykìrVMk çktLku søÞkyu

yk çkwØkLke «rík{kLku

{wfðkÚke íku{Lke nkshe

þwfLkðtíke yLku Mk{]rØLkk

«íkefYÃku {kLkðk{kt ykðu

Au.

÷k®Vøk çkwØkLke

«rík{kLkk «fkhku :

suðe heíku rnLËw Ä{o{kt ¼økðkLk

yLkuf yðíkkhku Au, íkuðe s heíku

÷k®Vøk çkwØkLkk swËk swËk

MðYÃkku yLku yLkuf yðíkkhku

Au. su{ktLkk fux÷kf ÷k®Vøk

çkwØkLkk yðíkkhku yLku MðYÃkku

rðþu òýeyu.

45

46

¼khíkeÞ hksfkhý{kt ºký ËuðeykuLkkt Lkk{Úke òýeíke ºký

fËkðh {rn÷kyku Au. yLku yk ºký Ëuðeyku yux÷u fu

íkkr{÷LkkzwLke yB{k, sÞ÷r÷íkk, Ãkrù{ çktøkk¤Lke ËeËe {{íkk

çkuLkSo yLku W¥kh «ËuþLke çknuLkS {kÞkðíke. hksfkhý{kt

rðhkuÄeyku™u ntVkðLkkh yk rËøøks {rn÷k Lkuíkkyku

[qtxýe«[kh{kt {kuËe Ãkh rLkþkLk íkkfeLku íkuykuLke {kuËe Mk{ÚkofLke

AkÃk ¼qtMkðk {hrýÞk «ÞkMkku fhe hÌkkt Au. òufu, [qtxýeLkkt

Ãkrhýk{ku ykÔÞk çkkË yk ºkýuÞ Ëuðeyku ¼ksÃkLku MkkÚk ykÃkðk

íkkíkkÚkiÞk fhíkkt òuðk {¤u íkku LkðkE Lknª.

ËuþLkkt fux÷ktf hksfeÞ ÃktrzíkkuLkwt {kLkðwt Au fu,

yuykEzeyu{fuLkkt Mkw«e{ku íkkr{÷LkkzwLkkt {wÏÞ{tºke sÞ÷r÷íkk

yLku LkhuLÿ {kuËeLke r{ºkíkkLkkt MktçktÄku søkònuh Au. íkku çkeS íkhV

çktøkk¤Lke {{íkk çkuLkSo yLku sÞ÷r÷íkk ðå[u r{ºkíkk {sçkqík ÚkE

[qfe Au. yk çktLku {rn÷k LkuíkkykuLku fËk[ yuðwt ÷køke hÌkwt Au fu,

òu fkuE hksfeÞ økXçktÄLkLku çknw{íke Lk {¤u yuðe rðfx

ÃkrhÂMÚkrík Mk{Þu ðifÂÕÃkf {ku[koLkkt LkuíkkLkkt YÃk{kt ðzk«ÄkLk

çkLkðkLke yk çktLku{ktÚke fkuE yufLke {níðkfktûkk Mktíkku»kkÞ.

Ãkrù{ çktøkk¤{kt yk [qtxýe{kt {kuËe íkhVe ðkíkkðhý òuðk {¤u

Au. òufu LkhuLÿ {kuËeLkku rðhkuÄ fhíkkt {{íkk çkuLkSo yøkkW

yx÷rçknkhe ðksÃkuÞeLke Mkhfkh{kt {níðLkku nkuÆku rLk¼kðe

[qõÞkt Au. òufu [qtxýe çkkË {{íkk {kuËeLku MkkÚk ykÃkþu íku {kLkðwt

¾kuxwt LkÚke. Ãký yíÞkhu íku{Lku sÞ÷r÷íkkLke su{ çktøkk¤{kt {wÂM÷{

{íkkuLke ®[íkk Mkíkkðe hne Au. íkuLkkt fkhýu íkuyku {kuËeLku yíÞkhu

¾w÷eLku Mk{ÚkoLk ykÃkíkkt Ëu¾kíkk LkÚke.

W¥kh «ËuþLke fËkðh Ër÷ík Lkuíkk {kÞkðíkeLke hksLkerík nt{uþk

hku{kt[f yLku hnMÞ{Þ hne Au. òufu {kÞkðíke yk¢{fíkk {kxu

òýeíkk Au. Ãký yk ð¾íkLke [qtxýe «[kh{kt {kÞkðíke LkhuLÿ

{kuËe Ãkh ¾w÷eLku ¾kMk fktE çkkuÕÞk LkÚke. íkuykuyu {kuËe Ãkh Mkk{kLÞ

yLku Lkçk¤k «nkhku fÞko Au. {kÞkðíke Úkku¼ku yLku hkn swykuLke

Lkerík yÃkLkkðe hÌkkt Au. yLku íkuLkkt fkhýu íku{ýu fkuELke MkkÚku

økXçktÄLk fÞwO LkÚke. òufu, {wÂM÷{ {íkËkhkuLku ykf»koðk {kÞkðíke

nt{uþk fnuíkk òuðk {éÞkt Au. [qtxýe çkkË ¼ksÃk MkkÚku økXçktÄLk

fhðkLkku fkuE Mkðk÷ s LkÚke. Ãkhtíkw {kÞkðíke çkku÷u÷wt fux÷wt Ãkk¤u

Au íku Mkki fkuE òýu Au.

hksfkhý{kt fkuE MÚkkÞe þºkw fu r{ºk nkuíkk LkÚke, íku fnuðwt

yrík~ÞkuÂõík LkÚke. fkhý fu ßÞkhu ¼ksÃkLku çknw{íkeLkk yktfzk

MkwÄe ÃknkU[ðk {kxu fËk[ Mk{ÚkoLkLke sYh Ãkzþu íkku yB{k,

çknuLkS yLku ËeËe rMkðkÞ fkuE ©uc rðfÕÃk Lknª nkuÞ.

yB{k, ËeËe yLku çknuLkS

hksfkhý{kt fkuE MÚkkÞe þºkw fu r{ºk nkuíkk LkÚke. ¼ksÃkLku òu çknw{íkeLke

sYh Ãkzþu íkku yB{k, ËeËe yLku çknuLkS ©uc rðfÕÃk nþu

47

48