สุภางค์ จริภักดิ์ ปพส. · 1,489,.78...
Transcript of สุภางค์ จริภักดิ์ ปพส. · 1,489,.78...
การพยาบาลผปวยโรคหลอดเลอดสมองตบและอดตน : รายกรณศกษาสภางค จรภกด ปพส.
Supang Jaripak,B.N.H
Department of nursing,
Phang-nga hospital.
วารสาร วชาการแพทยเขต 11Reg
2 5 5 7Med J 2014
;28
: 807 - 817
Nursing care of Ischemic stroke patients : cases series
บทน�า
โรคหลอดเลอดสมอง (Cerebrovascular
disease, stroke) หรอโรคอมพฤกษ อมพาตเปน โรคทาง
ระบบประสาททพบบอย และเปนปญหาสาธารณสขท
ส�าคญของโลกและประเทศองคการอมพาตโลก (World
Stroke Organization : WSO รายงานสาเหตการตายจาก
โรคหลอดเลอดสมอง เปนอนดบ 2 ของประชากรอาย
มากกวา 60 ป ทวโลกและเปนสาเหตการตายเปนอนดบ 5
ของประชากรอายมากกวา 15-59 ป และในแตละปมคนทว
โลกเสยชวตจากโรคหลอดเลอดสมองประมาณ 6 ลานคน
ซงมากกวาคนทวโลกทเสยชวตดวยโรคเอดส วณโรค และ
โรคมาลาเรยรวมกนทงนองคการอมพาตโลกคาดการณวา
ในป พ.ศ.2558 คนทวโลกจะเสยชวตจากโรคหลอดเลอด
สมองถง 6.5 ลานคน(1) จ�านวนผปวยและเสยชวตจากโรค
หลอดเลอดสมองมแนวโนมเพมขน เนองจากประชากรทง
โลกเขาสภาวะผสงอายมากขน และสวนใหญจะอยใน
ประเทศก�าลงพฒนา ไดมการประมาณวาผปวยทเสยชวต
จากโรคหลอดเลอดสมองจะเพมเปน 2 เทา เปรยบเทยบ
ระหวางป พ.ศ.2535 และ 2563 (2,3) รายงานสถตสาธารณสข
ในรอบ 10 ปทผานมา (พ.ศ.2544-2553) พบวา อตราตาย
ดวยโรคหลอดเลอดสมองตอประชากรแสนคน ในปพ.ศ.
2544 คอ 18.2 ตอมามแนวโนมเพมขนเรอยๆ จนกระทงป
พ.ศ.2553 เปน 27.5 นอกจากน ขอมลจากส�านกพฒนา
นโยบายสขภาพระหวางประเทศ ไดรายงาน 10 ล�าดบแรก
ของการตายในประชากรไทย ป พ.ศ.2547 พบวา การตาย
ในประชากรเพศชายดวยโรคหลอดเลอดสมอง พบอยใน
ล�าดบ 3 และ ในประชากรเพศหญงพบอยในล�าดบ 1 สวน
ในป พ.ศ.2552 พบวา การตายดวยโรคหลอดเลอดสมอง
น�าขนมาอยในล�าดบ 1 ทงในประชากรเพศชายและเพศ
หญง(4) โรคทางหลอดเลอด ไมวาจะเปนโรคหลอดเลอด
สมอง โรคหลอดเลอดหวใจและหลอดเลอดระบบอนๆ
นบเปนปญหาและเปนสาเหตทส�าคญของการเสยชวตของ
ประชากรทวโลก โดยขอมลจากองคการอนามยโลกและ
องคการอมพาตโลก แสดงในเหนวา ประชากรทวโลกในป
2004 เสยชวตดวย โรคหลอดเลอดสมองสง ถง 5,712,240
คน จากผปวยจ�านวนกวา 15,000,000 คน ซงจ�านวนผเสย
ชวตดงกลาวน คดเปนรอยละ 8.6 ในผชายและรอยละ
11.09 ในผหญง จากการเสยชวตดวยโรคไมตดตอเรอรง
ทงหมด ในขณะทประเทศไทย ขอมลจากองคการอนามย
โลกและองคการอมพาตโลก ในป 2004 แสดงในเหนวา
มผเสยชวตรอยละ 8.8 ในผชายและรอยละ 14.2.ในผหญง
ซงมรอยละของอตราตายทใกลเคยงกนและเปนไปใน
ทศทางเดยวกน คอ เพศหญง มอตราการตายสงกวา
เพศชาย(5) สถานการณโรคหลอดเลอดสมองในประเทศไทย
จากรายงานสถตสาธารณสขในรอบ 10 ปทผานมา(พ.ศ.
2546 - 2555) ของส�านกนโยบายและยทธศาสตร ส�านก
ปลดกระทรวงสาธารณสข พบวา อตราตายดวยโรคหลอด
เลอดสมองตอประชากร100,000 คนมแนวโนมเพมขน
เรอยๆ โดยเมอพจารณาแยกในป พบวา อตราตายเพมขน
อยางตอเนอง ตงแตป 2551 จาก 20.8 เปน 31.7 ในป
2555(5)และเมอพจารณา อตราผปวยในของโรคหลอดเลอด
สมอง กพบวา อตราผปวยใน มแนวโนมสงขน ตลอดระยะ
เวลา 10 ปทผานมา อตราปวยในโรคหลอดเลอดสมอง ม
แนวโนมทเพมขน ยกเวนป 2554 จะต�าลงเลกนอยและเพม
808 สภางค จรภกด วารสารวชาการแพทยเขต 11ปท 28 ฉบบท 3 ก.ค. - ก.ย. 2557
ขนในปถดไป ดงน ป 2546 เทากบ 151.50 ป 2553 เทากบ
271.85 ป 2554 เทากบ 254.48 และ ป 2555 ขนมาเปน
318.83 จากขอมลดงกลาวแสดงใหเหนวา โรคหลอดเลอด
สมองยงคงมความรนแรง แมวา อตราตายจะมแนวโนมลด
ลงและชะลอตวอยในบางป แตกกลบมามอตราทสงขนอก
ครง แตในขณะทอตราตายชะลอตวลงนน อตราผปวยใน
ดวยโรคหลอดเลอดสมองกลบเพมขนอยางตอเนอง ซงอาจ
จะสะทอนใหเหนวาการรอดชวตดวยโรคหลอดเลอดสมอง
นนเพมขน การตายจงลดลง แตการเกดโรคและการปวยไม
ไดลดลง(6) ซงผปวยดวยโรคหลอดเลอดสมองทรอดชวตนน
จะยงคงมความพการหลงเหลออยไมมากกนอยเนองจาก
เนอสมองถกท�าลายไป และตองใชชวตอยางพการตลอด
ชวงชวตทเหลอ ซงความพการดงกลาวสงผลกระทบมใชตอ
ตวผ ปวยเทานน แตยงสงผลตอครอบครว ชมชนและ
ประเทศชาตอกดวย และเปนสาเหตหลกของการสญเสยป
สขภาวะในป 2552 (Disability adjusted life years:
DALYs) ทส�าคญของประเทศ โดยพบวาในประเทศไทยโรค
หลอดเลอดสมอง เปนสาเหตส�าคญของการสญเสยอนดบ
3 ในผชาย รองจากอบตเหตจราจรและการบรโภคเครองดม
แอลกอฮอล และอนดบ 2 ในผหญง รองจากโรคเบาหวาน(7)
นอกจากน คาใชจายโรคหลอดเลอดสมอง (direct cost)
พบตนทนทางตรงส�าหรบการรบบรการในกรณเปนผปวยใน
1,489,.78 บาทตอวนนอน และส�าหรบการรบบรการ
ผปวยนอก เทากบ 1,010.22 บาทตอครง และสญเสย
เนองจากการเสยชวต 15,766.66 บาท รวมตนทนเฉลยจาก
การเจบปวยจากโรคหลอดเลอดสมอง 162,664.97 บาท
ตอป(8) จะเหนวา การปวยดวยโรคหลอดเลอดสมองกอให
เกดความสญเสยมากมาย
โรงพยาบาลพงงา เปนโรงพยาบาลทวไป ขนาด
215 เตยง มผปวยโรคหลอดเลอดสมองตบและอดตนทมา
รกษาทแผนกผปวยในโรงพยาบาลพงงา ป 2554จ�านวน
136ราย ป 2555 จ�านวน 129 ราย ป 2556 จ�านวน 142 ราย
จะเหนวาพบคอนขางมากในแตละป และมจ�านวนทเพมขน
เรอยๆ ซงการปวยดวยโรคหลอดเลอดสมองตบและอดตน
นน หลงความเจบปวย(Post Stroke) แลวผปวยจะยงม
ความพการหลงเหลออย มคณภาพชวตทลดลงมาก ดงนน
เพอใหผปวยมคณภาพชวตทด ขาพเจาจงสนใจทศกษาการ
พยาบาลผปวยหลอดเลอดสมองตบและอดตน:รายกรณ
ศกษาในครงน
วตถประสงค
1. เพอศกษาความรเกยวกบการพยาบาลผปวย
โรคหลอดเลอดสมองตบและอดตน
2. เพอศกษาการพยาบาลผปวยโรคหลอดเลอด
สมองตบและอดตนเปรยบเทยบรายกรณศกษา
วธการศกษา
1. เ ลอกกรณศกษาจากผ มาใช บรการหอ
ผปวยใน ในชวงมกราคม 2557 ถงเมษายน 2557
2. ด�าเนนการคนควาเอกสาร ต�ารา งานวจย
ตางๆทเกยวของกบการพยาบาลผปวยโรคหลอดเลอดสมอง
ตบและอดตน ปรกษาแพทย พยาบาล และผเชยวชาญทาง
ดานอายรกรรม
3. ด�าเนนการศกษาโดยการประเมนปญหา
ความตองการพยาบาล โดยใชกรอบแนวคดแบบแผน
สขภาพ(Functional Health Pattern) เปนแบบในการ
ประเมนความครอบคลม วนจฉยปญหาทางการพยาบาล
วางแผนการพยาบาล ปฏบตการพยาบาล ประเมนผลการ
พยาบาล และการจ�าหนายออกจากโรงพยาบาล
4. สรปและอภปรายผลการศกษาจดท�าเปน
รปเลม
ขอบเขตการศกษา การศกษาครงนเปนการศกษาการพยาบาลผปวย
โรคหลอดเลอดสมองตบและอดตน ทมารกษาทโรง
พยาบาลพงงา โดยด�าเนนการศกษาระหวางวนท 1มกราคม
2557 ถงวนท 30 มถนายน 2557
กรณศกษาท 1
อาการส�าคญ
30 นาท พดลนคบปากมมปากซายเบยว
ประวตปจจบน
2 วนพดลนคบปาก ปากเบยว ไมมแขนขาออน
แรง หลงจากนนหายไดเอง รกษาทโรงพยาบาลชมชน
1 วน เรมมลนคบปาก พดไมชด แขนขาดานขวา
ออนแรง
ประวตอดต
ปฏเสธโรคประจ�าตว ไมเคยตรวจสขภาพ ไมเคย
เจบปวยใดๆ
การพยาบาลผปวยโรคหลอดเลอดสมองตบและอดตน : รายกรณศกษา 809Reg 11 Med JVol. 28 No. 3
ปฏเสธแพยาใดๆ
คณลกษณะประชากร
ผปวยหญงไทยอาย 52 ป ผวด�าแดง รปรางอวน
สถานภาพสมรส มบตร 2 คน นบถอศาสนาอสลาม อาชพ
คาขาย(ขนม) น�าหนก 78 กโลกรมสง 165 เซนตเมตร ดชน
มวลกาย 28.58 สทธการรกษาบตรทอง
อาการแรกรบ
ระดบความรสกตวลดลง Coma score E4V2M6
pupil 2 mm. Both React to light แขนขาดานขวาออนแรง
พดไมชด ลนคบปาก Motor power แขนขวาระดบ 3 แขน
ซาย ระดบ 5 ขาขวาระดบ 4 ขาซาย ระดบ 5 ม Left facial
palsy สญญาณชพแรกรบ ความดนโลหต แขนขวา 150/80
mmHg. แขนซาย 130/80 mmHg. ชพจร 68 ครง/นาท
หายใจ 22 ครง/นาท SpO2 room air 100% อณหภมรางกาย
36.8 องศาเซลเซยส
การตรวจรางกาย
GA : not pale, no jaundice
Skin : normal
HEENT : normal
Lung : normal
Heart : normal equal both side
Genitalia : normal
Neurological : E4V2M6 pupil 2 mm. react to
light both eyes Motor power แขนขวาระดบ 3 แขนซาย
ระดบ 5 ขาขวาระดบ 4 ขาซาย ระดบ 5 ม Left facial
palsy พดไมชด ลนคบปาก
Reflexes : gag reflex positive Sensory intact
ผลการตรวจทางรงส
CXR : infiltration LLL
: Cardiomegaly
CT NC : Evidence of left MCA (Middle
cerebral Artery) occlusion result acute infarction of
left parietal and temporal region
การตรวจคลนไฟฟาหวใจ
EKG : AF heart rate 65 ครง/นาท
ผลการตรวจชนสตรทางหองปฏบตการ
วนท 10 มกราคม 2557
Sputum gram stain :Few gram positive
cocci in pairing
Sputum C/S few candida albicans
Urinalysis : WBC 3-5 Cells/HPF
Blood chemistry : Cholesterol 245 mg/dl HDL
49 mg/dl Triglyceride 103 mg/dl LDL 175 mg/dl
PT 11.3 sec. PTT 24.6 sec.ratio
Platelet 170 K/uL BUN 9 mg/dl Creatinine
0.79 mg/dl DTX 105 mg% Na 139 mmol/L K 3.76
mmol/L Chloride 101.5 mmol/L CO2 26 mmol/L
วนท 13 มกราคม 2557
FT3 1.93 ng/dl FT4 1.24 ng/dl LTSH 0.420
uIU/ml
วนท 17 มกราคม 2557
PT 12.6 sec. PT-INR 1.16 sec./ratio PT-ratio
1.17 sec./ratio PT normal control 10.80 sec.
การวนจฉย
Acute Emboli Stroke Left MCA Infarction
การรกษาทไดรบ
ใหยาตานเกลดเลอด ASA (81) 2 tablets oral
pc.ใหยาลดไขมนในเลอด Simvastatin (20) 1 tablets oral
hs. ให Losec 1 tablet oral ac. ลดการระคายเคองกระเพาะ
อาหาร กลนอาหารล�าบาก ดแลใหอาหารทาง NG – tube
feed Blenderized diet 300 ml. 4 fds.ผสมน�าตาม 50 ml./
feed PT 12.6 sec. off ASA ให Wafarin (3) 1 tablet oral
hs. จนทร-ศกร และ ให Wafarin (5) 1 tablet oral hs. เสาร-
อาทตย หลงท�าการรกษาได 4 วน Motor power แขนขวา
ระดบ 4 แขนซาย ระดบ 5 ขาขวาระดบ 4 ขาซาย ระดบ 5
แขนขวาอาการออนแรงดขนเลกนอย แพทย Plan ให Sym-
tomatic & supportive treatment พยาบาลสอนญาต ใน
การจดเตรยมอาหาร BD ใหผปวย พยาบาลสอนญาตให
สามารถ Feed อาหารใหผปวยไดถกตอง การเกบรกษา
อาหาร การอนอาหารกอนน�ามาใหกบผปวย การสงเกต
อาการผดปกตจากการไดรบยาตานการแขงตวของเลอด
(Wafarin) สงผ ปวยฝกท�ากายภาพบ�าบดสอนญาตให
สามารถท�ากายภาพบ�าบดใหกบผปวยไดอยางตอเนอง
ขอวนจฉยทางการพยาบาล
1. มโอกาสเกดภาวะความดนในกะโหลกศรษะ
สง(IICP)
2. มโอกาสเกดภาวะปอดอกเสบจากการส�าลก
3. มโอกาสเกดอนตรายจากความบกพรองใน
810 สภางค จรภกด วารสารวชาการแพทยเขต 11ปท 28 ฉบบท 3 ก.ค. - ก.ย. 2557
การดแลตนเอง
4. เสยงตอการเกดอนตรายจากภาวะเลอดออก
งายหยดยาก
5. มภาวะซมเศรากบภาพลกษณทเปลยนไป
6. ผปวยและญาตวตกกงวลอนเนองจากการ
เจบปวยและผลกระทบทเกดขน
7. มโอกาสเกดภาวะขาดสารน�าสารอาหาร
การพยาบาล
1. ขอวนจฉยทางการพยาบาลท 1 มโอกาส
เกดภาวะความดนในกะโหลกศรษะสง(IICP)
ขอมลสนบสนน
1. ระดบความรสกตวลดลง Glasgow Coma
scale E4V2M6
2. ปวดศรษะ ตาพรามว
3. คลนไส ไมอาเจยน
4. Pupil 3 mm. BRTL
5. พดลนคบปาก มมปากซายตก Motor power
แขนขวาระดบ 3 แขนซาย ระดบ 5 ขาขวาระดบ 4 ขาซาย
ระดบ 5
6. ความดนโลหต แขนขวา 150/80 mmHg.
แขนซาย 130/80 mmHg.
7. ผล CT NC Evidence of left MCA(Middle
cerebral Artery) occlusion result acute infarction of
left parietal
วตถประสงค ไมเกดภาวะ ความดนในกะโหลกศรษะสง
(IICP)
เกณฑประเมนผล
1. สญญาณชพปกต
2. ไมมอาการปวดศรษะ ไมคลนไสอาเจยน ไมม
เกรงกระตก
3. Coma scale ไมต�ากวา 12 คะแนน หรอดขน
4. Pupil react to light ด เทากนทงสองขาง
5. Motor power ไมลดลงจากเดม
กจกรรมการพยาบาล
1. Observe NS ทก 15 นาท 4 ครง ทก 30 นาท
2 ครง ทก 1 ชวโมง if decrease >2 แจงแพทยทราบ
2. ตรวจวดสญญาณชพทก 4 ชวโมง keep
BP<220/120 for Ischemic stroke
3. ดแลใหยาตานการแขงตวของเลอดตาม
แผนการรกษาของแพทย
4. จดทานอนใหศรษะสง 15-30 องศา ดแล
ศรษะ ล�าคอ และสะโพก ไมพบงอมากกวา 90 องศา เพอ
ใหการไหลเวยนของเลอดไปเลยงสมองไดสะดวก หามจด
ทานอนคว�า หรอนอนศรษะต�า
5. สงเกตอาการของภาวะความดนในกะโหลก
ศรษะสง เชน ปวดศรษะ คลนไสอาเจยนพง ความดนโลหต
Systolic สงขนจากเดม 20% และความดนชพจรกวางขน
(Pulse pressure 50-60 mmHg) รปแบบการหายใจปกต
ลกษณะ Cheyne Stroke, Hyperventilation เปนตน
6. ดแลใหผปวยไดรบสารน�าตามแผนการรกษา
ประเมนผล
1. สญญาณชพ BP 100/60-110/70 mmHg.
Pulse rate 66-80 /min R 22-24 /min
2. ร สกตวดถามตอบร เ รอง Coma scale
E4V5M6
3. Pupil 3 mm. react to light ด เทากนทงสอง
ขาง
4. Motor power แขนขวาระดบ 4 แขนซาย
ระดบ 5 ขาขวาระดบ 4 ขาซาย ระดบ 5 ทงสองขาง
ขอวนจฉยทางการพยาบาลท 2 มโอกาสเกดภาวะปอด
อกเสบจากการส�าลก
ขอมลสนบสนน
1. กลนอาหารไมได
2. มอาการส�าลก
วตถประสงค ไมเกดภาวะปอดอกเสบจากการส�าลก
เกณฑประเมนผล
1. สญญาณชพปกต ไมมไข หายใจปกต
กจกรรมการพยาบาล
1. On NG-tube feeding ตามแผนการรกษา
ของแพทย
2. ดแลใหผปวยนอนศรษะสง 45 องศา ขณะ
feed อาหาร และหลง feed อาหาร 15-30 นาท
3. สงเกตอาการส�าลก
4. ตรวจวดสญญาณชพทก 4 ชวโมง
ประเมนผล
1. สญญาณชพปกต ไมมไข หายใจปกต
การพยาบาลผปวยโรคหลอดเลอดสมองตบและอดตน : รายกรณศกษา 811Reg 11 Med JVol. 28 No. 3
ขอวนจฉยทางการพยาบาลท 3 มโอกาสเกดอนตราย
จากความบกพรองในการดแลตนเอง
ขอมลสนบสนน
1. ผลการประเมนความสามารถในการท�า
กจกรรม MRS อยทระดบ 3 มความพการระดบปานกลาง
ตองการชวยเหลอในการเดนและท�ากจวตรประจ�าวน
2. มมปากซายตก แขนขาออนแรง Motor
power แขนขวาระดบ 3 แขนซายระดบ 5 ขาขวาระดบ 4
ขาซายระดบ 5
วตถประสงค ไมเกดอนตรายจากความบกพรองในการ
ดแลตนเอง
เกณฑประเมนผล
1. ไมเกดการพลดตกหกลม
2. สามารถท�ากจวตรประจ�าวนไดบาง
3. ผปวยไมมกลามเนอลบเลก
4. ผปวยไมมขอตดแขง
กจกรรมการพยาบาล
1. ดแลชวยเหลอผปวยในการท�ากจวตรประจ�าวน
2. คอยพยงลกนง ชวยประคองเวลาผปวยลก
นง เดน
3. สอนผปวยใหออกก�าลงกายแบบ active และ
passive exercise รวมกบทมเวชศาสตรฟนฟ
4. การจดอปกรณเครองใชของผปวย เชน ทนอน
ผาป เสอผา โดยเนนถงความสะอาด ไมมปมหรอเงอน ท
อาจท�าใหเกดแผลจากการนอนทบ โดยแนะน�าญาตให
ด�าเนนการดงน
4.1 ทนอนของผปวย ควรเปนทนอนแนน ไมนม
ไมแขงเกนไป หรอฟกหนาเพอชวยกระจายแรงกดบรเวณ
ดานตางๆของรางกาย
4.2 ผาปทนอนสะอาด ไมอบชน ตองขงตงไมม
รอยยน รอยยบ เพอปองกนไมใหถไถกบผวหนงของผปวย
จนเกดแผลกดทบขนได
4.3 เสอผาไมมตะขอหรอเขมกลดทอาจท�าใหเกด
แผลได
4.4 ดแลและจดทาของรางกายของผปวยอยาง
เหมาะสม โดยใหศรษะ ขอไหล ขอสะโพก และขอตางๆใน
ทาทถกตอง เหมาะสม
4.5 ดนปลายเทาดวยไมยนเทา รกษาระดบใหอย
แนวเดยวกบขา และจดสนเทาไมใหกดทบกบทนอน
4.6 ในทานอนหงาย จดทานอน โดยใชมวนผา
สอดดานนอกสะโพก ปองกนการหมนของขอสะโพก
4.7 จดแขนและมอใหอยในทาทสามารถใชงาน
ไดตอไป คอ ขอศอกงอเลกนอย ขอมอเหยยด มอก�ามวนผา
หรอลกบอลยาง และวางมอไวบนหมอนใหสงกวาระดบ
หวใจเพอปองกนการบวม
4.8 ดแลใหผปวยเปลยนทาทก 2-4 ชวโมง
4.9 กระตนใหผปวยเคลอนไหวเองบนเตยง หรอ
ลกเดนชวยตวเองบอยๆ
4.10 สอนญาตและผปวยไดท�ากจกรรมบรหาร
ตนเองและกจวตรประจ�าวนอยางเปน
ขนตอน และเพมขนเรอยๆตามความสามารถ
4.11 แนะน�า สาธต และฝ กให ผ ป วยท�า
กายภาพบ�าบด โดยเรมจากทาทงายและมความจ�าเปนกอน
ตามล�าดบ
ก) ใหผปวยประสานมอ 2 ขางเขาดวยกน เหยยด
ขอศอกตรง แขนแนบห และใหผปวยมองตามมอทง 2 ขาง
ขณะท�า แลวยกแขนลงใหฝกบอยๆอยางนอย 20-30 ครง
ตอวน
ข) แนะน�าญาตใหชวยท�า Passive exercise ให
กบผปวยเชน งอแขนเขา-เหยยดแขนออก ใหฝกบอยๆอยาง
นอย 20-30 ครงตอวนในแตละขาง งอขาเขา-เหยยดขาออก
ใหฝกบอยๆอยางนอย 20-30 ครงตอวนในแตละขาง
ค) แนะน�าสอนใหผ ปวยหดเกรงกลามเนอขา
2 ขาง ดงน เหยยดขา 2 ขางออกไปใหสด ใชมอรองใตเขา
ผปวยขางทก�าลงฝก จากนนแนะน�าใหผปวยพยายามกด
เขาขางนนลงใหตดพนเตยงใหมากทสด ใหฝกบอยๆอยาง
นอย 20-30 ครงตอวนตอขาง
การประเมนผล
ผปวยดสดชน แจมใส มการทรงตวทดขน ไมเกด
การพลดตก หกลม ไมมกลามเนอลบเล และไมมขอตดแขง
ขอวนจฉยทางการพยาบาลท 4 เสยงตอการเกดอนตราย
จากภาวะเลอดออกงายหยดยาก
ขอมลสนบสนน
1. ไดรบยา Warfarin
2. ผลตรวจชนสตรทางหองปฏบตการ PT 12.6
sec. PTT 24.6 sec./ratio
812 สภางค จรภกด วารสารวชาการแพทยเขต 11ปท 28 ฉบบท 3 ก.ค. - ก.ย. 2557
วตถประสงค ไมเกดอนตรายจากภาวะเลอดออกงาย
หยดยาก
เกณฑประเมนผล
1. ไมมจดจ�าเลอดตามตว
2. ไมมเลอดออกทใด
3. ผ ปวยและญาตทราบ ตอบค�าถามไดถง
อนตรายและอาการทตองเฝาระวงและแจงแพทย พยาบาล
ทราบ
กจกรรมการพยาบาล
1. ประสานเภสชกร ในการออกตรวจเยยม
ประเมนและใหค�าแนะน�าในการใชยา warfarin แกผปวย
และญาต
2. พยาบาลสอนแนะผปวยและญาต เนนย�าให
ทราบถงอาการผดปกตทตองเฝาระวงระหวางการใชยา
และอาการผดปกตทตองแจงแพทย พยาบาลทราบ กอน
จ�าหนายผ ปวยออกจากโรงพยาบาล เชน จดจ�าเลอด
ตามตว เลอดออกตามไรฟน ปสสาวะเปนเลอด ปองกนการ
หกลม เปนตน
ประเมนผล
1. ไมมจดจ�าเลอดตามตว
2. ไมมเลอดออกทใด
3. ผ ปวยและญาตทราบ ตอบค�าถามไดถง
อนตรายและอาการทตองเฝาระวงและแจงแพทย พยาบาล
ทราบ
ขอวนจฉยทางการพยาบาลท 5 มภาวะซมเศรากบ
ปญหาความเจบปวยทเผชญอย เนองจากสญเสยภาพ
ลกษณ บทบาทเปลยนแปลงตองพงพาผอน
ขอมลสนบสนน
1. แขนขาออนแรง Motor power แขนขวาระดบ
3 แขนซายระดบ 5 ขาขวาระดบ 4 ขาซายระดบ 5 เดนตอง
ใชคนพยง ชวยเหลอตนเองไมไดเตมท
2. แสดงทาทางร�าคาญตนเอง เศราโศก รองไหบอย
3. ไมอยากพบ และพดคยกบบคคลอน
วตถประสงค สามารถปรบตวใหเขากบสภาพ มพฤตกรรม
มปฏสมพนธกบผอนเหมาะสม
เกณฑการประเมนผล
1. ใหความรวมมอในกจกรรมการดแลเทาท
เปนไปได
2. มความพยายามทจะเรยนรวธการชวยเหลอ
ตนเองมากขน
3. มความพยายามช วยเหลอตนเองและ
วางแผนการด�าเนนชวตทตองเปลยนแปลงภายใตขอจ�ากด
ของรางกาย
4. มปฏสมพนธหรอสงการบคคลอนได
กจกรรมการพยาบาล
1. ใหความสนใจรบฟงปญหา กระตนใหระบาย
ความรสก เขาใจและจรงใจ
2. สงเกตและประเมนพฤตกรรมทแสดงออกของ
ผปวยตอตนเองและความรวมมอกบผอน
3. สงเกตและประเมนสมพนธภาพของผปวย
และสมาชกในครอบครว การตอบสนองของผปวยตอการ
มาเยยมของครอบครวและการตอบสนองของครอบครวตอ
ภาพลกษณของผปวย
4. ชวยผ ป วยคนหาบคคลทไว วางใจหรอท
สามารถชวยในการแกไขปญหาตางๆ ได
5. ใหเวลาและชวยใหผปวยคนหาปญหาทเกด
ขนและสาเหตของความเครยด
6. ใหเวลาและคอยดแลและแสดงความเหนอก
เหนใจ ใหการพยาบาลดวยความเอาใจใส เมอผปวยได
ระบายความโกรธ ความกลว ความสนหวง ท�าใหผปวยได
สบายใจขน และควรปลกปลอบ ประโลมใจ ใหผปวยม
ความหวง
7. ใหญาตมสวนรวมในการดแลผ ปวยดาน
ความสะอาดรางกาย การฟนฟสภาพในการรบประทาน
อาหาร
8. ชวยครอบครวในการเลอกอาชพทเหมาะ
สมในการด�าเนนชวตตอไป
9. ใหความหวงเกยวกบผลการรกษา และการ
จดการกบความพการทหลงเหลอ
10. วางแผนการดแลรวมกบผปวย บคคลส�าคญ
หรอเปนทพงของครอบครวในการชวยใหผปวย ยอมรบและ
ปรบเปลยนพฤตกรรมตางๆในการปรบตวตอภาพลกษณท
เปลยนไป ในการใชกลไกและวธการเผชญปญหาทเหมาะ
สมและมประสทธภาพ
11. กระต นและใหก�าลงใจผ ป วยในการท�า
กจกรรมตางๆดวยตนเองและชมเชยเมอปฏบตไดเอง หรอ
ชวยเหลอตนเองไดมากขน
การพยาบาลผปวยโรคหลอดเลอดสมองตบและอดตน : รายกรณศกษา 813Reg 11 Med JVol. 28 No. 3
12. ใหผปวย บคคลทส�าคญ และครอบครวมสวน
รวมในการวางแผนการดแลตนเองการประเมนผล
ผปวยชวยเหลอตนเองไดมากขน และยอมรบภาพ
ลกษณ บทบาททเปลยนแปลงและญาตใหความชวยเหลอ
ผปวย มปฏสมพนธและสอสารตอผอนไดตามปกต
ขอวนจฉยทางการพยาบาลท 6 ผปวยและญาตวตก
กงวลอนเนองจากการเจบปวยและผลกระทบทเกดขน
ขอมลสนบสนน
1. จากการซกถามของผปวยและญาตเกยวกบ
การหาย การรกษาของโรคทเปน
2. จากการซกถามผปวยและญาต พบวา ผปวย
และญาตไมสามารถตอบค�าถามเกยวกบการด�าเนนโรค
การรกษา และกจกรรมในการบ�าบดได
วตถประสงค ผปวยและญาตมความร ความเขาใจ มทกษะ
ตามความสามารถในการปฏบตตามแผนของการพยาบาล
เกณฑการประเมนผล ผปวยและญาตมความร ความ
เขาใจเกยวกบการด�าเนนของโรคและสามารถอธบายวธ
ปฏบตตนใหเขากบสภาพทเปนอยได
กจกรรมการพยาบาล
1. ประเมนระดบความเขาใจตอการปฏบตตวท
ตองปฏบตของผปวยและครอบครว
2. สอนแนะน�าญาต ใหมความรความเขาใจ
เกยวกบโรค ภาวะเสยงในการเกดโรคแทรกซอน การรกษา
พยาบาล เพอฟนฟสภาพรางกาย ใหสามารถปองกนภาวะ
แทรกซอนตางๆทจะเกดขนไดอยางถกตอง ดงน
2.1 อธบายใหผปวยและญาตเขาใจถงโรค
ปจจยเสยงตางๆ ทอาจกอใหเกดโรคอนเนองมาจากการ
นอนนาน ชวยเหลอตวเองไมได ปสสาวะเองไมได เชน ปอด
อกเสบ ตดเชอ แผลกดทบ เปนตน
2.2 อธบาย ใหค�าแนะน�าถงความจ�าเปนเกยว
กบการดแลตนเอง เพอชวยลดปจจยเสยง การเกดภาวะ
แทรกซอน เชน การรบประทานยาตอเนองตามแผนการ
รกษาของแพทย การผอนคลายความเครยด การออกก�าลง
กายทาตางๆในผ ปวยทชวยเหลอตนเองไมได การท�า
กายภาพบ�าบดอยางตอเนองและสม�าเสมอ
2.3 การระวงไมใหเกดอบตเหต การกระทบ
กระเทอนบรเวณศรษะ การรบประทานอาหารทเหมาะ
ส�าหรบฟนฟสภาพผปวย
3. อธบายถงความส�าคญ/แนะน�าญาตเกยวกบ
การชวยเหลอผปวยเบองตน เชน การดแลความสะอาด
รางกายฯลฯ
4. อธบายการรกษาพยาบาลทจะไดรบ ความ
พการทจะตองไดรบการฟนฟ
5. เปดโอกาสใหซกถาม ใหระบายความรสกเพอ
ลดความเครยด ลดความวตกกงวล ชวยสรางขวญก�าลงใจ
และความเขมแขงของจตใจ ในการเผชญปญหาตางๆได
อยางเหมาะสม
6. อธบายใหผปวยและครอบครวทราบถงความ
จ�าเปนทตอง
- สงเสรมใหผปวยไดพงตนเองไดมากทสด
- หลกเลยงการปกปองผปวยอยางมากเกนไป
- แสดงความชนชมเมอผปวยกระท�าส�าเรจ
- ชวยจดการกบภาพลกษณทเปลยนไป
และกบพฤตกรรมทเปลยนแปลง
7. กระตนใหมกจกรรมทสงเสรมการรบรของ
ผปวย เชน การอานหนงสอ จดโทรทศนใหด จดวทยใหฟง
8. วางแผนการพกผอนและการมกจกรรมรวม
กบผปวยอยางเหมาะสม เชน วางแผนการวดสญญาณชพ
เปนเวลา เปดโอกาสใหผปวยไดพกผอน มชวงเวลาทเปน
สวนตวตามความตองการของผปวยบาง เปนตน
9. สงเสรมใหมการสอสารทงการพดและวธการ
อนๆ ระหวางผปวยและญาต
10. เนนย�าถงความส�าคญของการปองกนการเกด
อบตเหตตางๆ
11. แนะน�าผปวยและญาต บคคลทดแลเกยวกบ
การดแลเรองอาหารใหผปวยรบประทานครบทกมอ กระตน
ใหผปวยดมน�าอยางนอย 2,500 – 3,000 ซซตอวน
12. สงตอขอมลการดแลใหทมพยาบาลชมชน
เวชกรรมสงคมดแลเยยมผปวยทบานอยางตอเนองและ
สม�าเสมอ
การประเมนผล
ผปวยและญาตมความเขาใจเกยวกบการด�าเนน
โรคและสามารถอธบายวธการปฏบตตนใหเขากบสภาพท
เปนอยได
814 สภางค จรภกด วารสารวชาการแพทยเขต 11ปท 28 ฉบบท 3 ก.ค. - ก.ย. 2557
ขอวนจฉยทางการพยาบาลท 7 มโอกาสเกดภาวะขาด
สารน�าสารอาหาร
ขอมลสนบสนน
1. กลนอาหารไมได
2. ออนเพลย ไมมแรง
วตถประสงค ไมเกดภาวะขาดสารน�าสารอาหาร
เกณฑประเมนผล
1. ไมมภาวะ Hypoglycemia
2. Skin turgor ปกต รมฝปากไมแหง
3. สญญาณชพปกต ไมมไข หายใจปกต
4. ระดบความรสกตวปกต
5. ปสสาวะออกดปกต
กจกรรมการพยาบาล
1. ดแลใหผปวยไดรบอาหาร BD 300 m. 4 fds.
ตามดวยน�า 50 ml./feed ทาง NG-tube อยางครบถวนตาม
แผนการรกษาของแพทย
2. ดแล Record I/O ทก 8 ชวโมง
3. Observe skin turgor รมฝปาก และอาการ
Hypoglycemia เปนระยะ
4. ตรวจวดสญญาณชพทก 4 ชวโมง
ประเมนผล
1. ไมมภาวะ Hypoglycemia
2. Skin turgor ปกต รมฝปากไมแหง
3. สญญาณชพปกต ไมมไข หายใจปกต
4. ระดบความรสกตวปกต
5. ปสสาวะออกดปกต
กรณศกษาท 2
อาการส�าคญ แขนขาซกซายออนแรง 2 วน กอนมา
โรงพยาบาล
ประวตปจจบน
7 เดอน ออนเพลยหายใจไมเหนอย ไมมแนน
หนาอก ไมบวมทใด
6 เดอน นอนราบไมได ออนเพลยไมมแรง ไมบวม
ทใด ไมมเจบแนนหนาอก
5 เดอน เหนอยเวลาม Activity ม Discharge จาก
ห 2 ขาง ไมปวด
3 เดอน หายใจเหนอยงาย แนนทองตลอด
2 เดอน ขา 2 ขางบวม 2+ ปสสาวะออกนอย ปวด
มนศรษะ หายใจเหนอย มกอนทแกมขวา เสนผาศนยกลาง
ประมาณ 3 เซนตเมตร บวมแดงปวด มาพบศลยแพทย
ตรวจประเมนอาการพบ ความดนโลหตสงมาก 196/138
mmHg.-210/90 mmHg. แพทยวนจฉยเปน Hypertensive
crisis ให Admit
1 เดอน ขา 2 ขางบวมมากขน ปสสาวะออกนอย
ปวดศรษะ นอนราบไมได แพทยใหนอนโรงพยาบาล ความ
ดนโลหตสงมาก 186/112 mmHg
1 วนกอนมาโรงพยาบาล หลงตนนอน ออนแรง
แขนขาซกซาย เดนไดดวยไมเทาชวยพยง ไมมปากเบยว
ไมมส�าลก ถอขนน�าดานซายรวง
30 นาท กอนมาโรงพยาบาล อาการไมดขน จง
มาโรงพยาบาล
ประวตอดต
ปวยดวยโรค DM,HT,DLP,Chronic AF มา
ประมาณ 17 ป ท�า CAG เมอ 24 เมษายน 2556
คณลกษณะประชากร
ผปวยหญงไทย อาย 61 ป รปรางอวน ผวด�าแดง
อาชพคาขายของตลาดสด สถานภาพสมรส มาย ศาสนา
อสลาม การศกษาระดบประถมศกษาปท 6 น�าหนก
62 กโลกรม สง 150 เซนตเมตร ดชนมวลกาย 27.56 สทธ
การรกษา บตรทอง
อาการแรกรบ
รสกตวด แขนขาซกซายออนแรง ยกไดไมสด
แขน-ขา ซกขวาปกต Glasgow coma scale E4V5M6 พด
คยรเรอง Motor power แขนขวาระดบ 5 แขนซาย ระดบ 4
ขาขวาระดบ 5 ขาซาย ระดบ 4 pupil 2.5 mm.BRTL ไม
บวมทใด gag reflex positive สญญาณชพ ความดนโลหต
226/122mmHg. Pulse 92 ครง/นาท RR 22 ครง/นาท
อณหภมรางกาย 36.5 องศาเซลเซยส SpO2 99 % On O2
canula 3 LPM ไมมภาวะ Hypo Hyper glycemia
การตรวจรางกาย
GA : not pale, no jaundice
Skin : normal
HEENT : normal
Lung : normal
Heart : normal equal both side
Genitalia : normal
Neurological :E4V5M6 pupil 2.5 mm. react
การพยาบาลผปวยโรคหลอดเลอดสมองตบและอดตน : รายกรณศกษา 815Reg 11 Med JVol. 28 No. 3
to light both eyes Motor power แขนขวาระดบ 5
แขนซาย ระดบ 4 ขาขวาระดบ 5 ขาซาย ระดบ 4
Reflexes : gag reflex positive Sensory intact
ผลการตรวจทางรงส
CT Brain : ill defined Hypodensity lesion at
right thalamus suggested acute infarction
EKG : AF LVH t-inverse II,III,aVF inverse
V4-V6
ผลการตรวจชนสตรทางหองปฏบตการ
DTX แรกรบ 207 mg% Cholesterol 162 mg/dl
HDL 29 mg/dl Triglyceride 100 mg/dl LDL 113 mg/dl
BUN 13.20 mg/dl Creatinine 1.03 mg/dl Na 141 mmol/L
K 3.95 mmol/L Chloride 105.5 mmol/L TCO2 22 mmol/L
Hct 30.6% PT 13.6 PT normal control 10.80 Urinalysis
WBC >300 cell/HPF RBC 2-3 cell/HPF Urine culture
Colony count mixed growth of 4 different organism
การวนจฉย Acute Cerebral Infarction (Rt.Thalamus)
การรกษาทไดรบ
แพทยพจารณาใหกลม Antiplatelet aggrega-
tion หรอ Platelet inhibitors ซงเปนยาตานเกลดเลอด
ควบคมอาการและปองกนการเปนโรคหลอดเลอดสมอง
เพมมากขน คอ ASA และยา กลม Anticoagulants เชน
Warfarin(Coumadin) ซงยาในกลมนใชส�าหรบการปองกน
การเกดโรคหลอดเลอดสมองเชนกน ระดบน�าตาลในเลอด
สง แพทยใหยา Metformin ควบคมอาการ ใหเจาะ DTX
premed เชา-เยน keep DTX 80-180 mg%
แพทยให Hold Hydralazine และ Enarapril
ยาเดมไวกอน Keep BP 220/120 mmHg เพอปองกน
Ischemia เพม ในระยะแรก ใหยาขบปสสาวะ Furosem-
ide(40) 1 tablets oral เชา เทยง ดแลให 0.9%NSS 1000
ml. iv. drip rate 80 ml./hr. จ�านวน 3 ขวด Keep BP <
220/110 mmHg. Observe Neurosign ทก 4 ชวโมง LDL
113 mg/dl ใหยา Simvastatin รบประทาน
กลนปสสาวะไมได Retained foley’s cath Urine
สขาวขนมตะกอนปน เกบ U/A พบ WBC >300 U/C ม
Colony Count mixed growth of 4 different organisms
ฉดยา Ceftriaxone 2 gm. iv. OD. X 3 วน วนท 17 มนาคม
2557 ตรวจ U/A เหลอ WBC 10-20 ท�าการรกษาได 8 วน
อาการ Stable แพทย Supportive treatment สงปรกษานก
กายภาพฝกการทรงตว ก�าลงกลามเนอและหดเดน กอน
กลบบาน
อาการผปวยยงคง Stable Motor power เทาเดม
ผ ปวยชวยตวเองไดเลกนอย แรกรบ คะแนนตามแบบ
ประเมนกจวตรประจ�าวนตาม Barthel Index เทากบ 15 ไม
สามารถปฏบตกจวตรประจ�าวนได หลงใหการดแลรกษา
ได 8 วน คะแนนตามแบบประเมนกจวตรประจ�าวนตาม
Barthel Index เพมมาเปน 35 คะแนน สามารถปฏบต
กจวตรประจ�าวนไดเลกนอย พดชา ไมชด รบประทานอาหาร
ออนได ไมส�าลก แพทยใหจ�าหนายโดย On foley’s cath
กลบบานดวย นด F/U 1 week.OPD อายรกรรม
เปรยบเทยบขอวนจฉยทางการพยาบาลผปวยโรคหลอดเลอดสมองทงสองรายดงน
ขอวนจฉยทางการพยาบาลกรณท 1 ขอวนจฉยทางการพยาบาลกรณท 2
1. มโอกาสเกดภาวะความดนในกระโหลกศรษะสง(IICP) 1. มโอกาสเกดภาวะความดนในกระโหลกศรษะสง(IICP)
2. มโอกาสเกดภาวะปอดอกเสบจากการส�าลก 2. มการตดเชอในระบบทางเดนปสสาวะ
- 3. มโอกาสเกดภาวะ Shock จากน�าตาลในเลอดสง หรอต�าผดปกต
- 4. มโอกาสเกดแผลกดทบไดงาย เนองจากการเคลอนไหว
ของรางกายบกพรอง
3. มโอกาสเกดอนตรายจากความบกพรองในการดแลตนเอง 5. มโอกาสเกดอนตรายจากความบกพรองในการดแลตนเอง
4. เสยงตอการเกดอนตรายจากภาวะเลอดออกงายหยดยาก 6. เสยงตอการเกดอนตรายจากภาวะเลอดออกงายหยดยาก
5. มภาวะซมเศรากบภาพลกษณทเปลยนไป 7. มภาวะซมเศรากบภาพลกษณทเปลยนไป
6.ผปวยและญาตวตกกงวลอนเนองจากการเจบปวย 8. ผปวยและญาตวตกกงวลอนเนองจากการเจบปวยและ
และผลกระทบทเกดขน ผลกระทบทเกดขน
7. มโอกาสเกดภาวะขาดสารน�าสารอาหาร 9. มโอกาสเกดภาวะขาดสารน�าสารอาหาร
816 สภางค จรภกด วารสารวชาการแพทยเขต 11ปท 28 ฉบบท 3 ก.ค. - ก.ย. 2557
วจารณ
ผปวยรายท 1 เปนผปวย Acute Embolic stroke
ไดรบการรกษาพบแพทยทโรงพยาบาลชมชนใกลบาน
ไดเรว ภายใน 30 นาท มระบบประสานงานระหวางแพทย
ในชมชนและแพทยเฉพาะทางทด ไดรบการดแลชวยเหลอ
เบองตนกอนมารกษาในโรงพยาบาลทวไป พยาบาลดแล
ประเมนสภาพผปวยทงสญญาณชพ ความผดปกตทาง
ระบบประสาท ซกประวตทวไปและประวตทางระบบ
ประสาทเพมเตมตางๆ ใหการดแลรกษาพยาบาลตาม
แผนการรกษาของแพทยและตามสภาพปญหาของผปวย
จนผปวยมอาการดขน แตยงมพยาธสภาพหลงเหลออย ได
รบการเตรยมความพรอมผปวยและญาตกอนการจ�าหนาย
พยาบาลท�าการสอนแนะผปวยและผดแล(caregiver) ให
สามารถดแลผปวยในการใหอาหารทาง NG-tube ไดอยาง
ถกตอง ไดรบการฝกทกษะในการปฏบตกจวตรประจ�าวน
การออกก�าลงกายแบบ Active resistive exercise กบแขน
ขาขางทด สอนและกระตนใหผปวยไดออกก�าลงแขน-ขา
ออนแรงอยางสม�าเสมอ เพอชวยใหกลามเนอมความตงตว
ทดอยางนอยวนละ 3 ครง และการปองกนการกลบเปนซ�า
สงผลใหผปวยสามารถฟนฟภาพรางกายไดเรว คะแนนตาม
แบบประเมนกจวตรประจ�าวนตาม Barthel Index แรกรบ
เทากบ 55 สามารถปฏบตกจวตรประจ�าวนไดปานกลาง
หลงใหการดแลรกษา ได 6 วน คะแนนตามแบบประเมน
กจวตรประจ�าวนตาม Barthel Index เพมมาเปน 95 คะแนน
หลงจ�าหนายกลบบานผปวยสามารถ off NG-tube ได
ภายใน 1 เดอน สามารถกลบไปท�างานและชวยเหลอตวเอง
ได เดนได ชวยเหลอตนเองไดในระดบหนง จากการตดตาม
เยยมผปวย ทก 2-4 สปดาห
ผปวยกรณศกษาท 2 มโรครวมทงเบาหวาน ความ
ดนโลหตสง ไขมนในเลอดสงและโรคหวใจ รกษามา 17 ป
ประกอบกบเคยตรวจ CAG เมอ 1 ปกอน ดงนนจงมปจจย
เสยงตอการเกดโรคหลอดเลอดสมองคอนขางมาก ระดบ
น�าตาลในเลอดสงมาก ระดบความดนในเลอดสงมาก จง
สงผลตอการตบและอดตนของหลอดเลอดสมองไดมาก
ประกอบกบผปวยขาดการปฏบตตวในการดแลสขภาพท
ถกตอง รบการรกษาไมตอเนอง ไมควบคมอาหาร เมอเกด
ปญหาจากหลอดเลอดสมอง ผปวยเขารบการรกษาลาชา
เนองจากไมมผดแลอยใกลชด ไมมคนพามาสงโรงพยาบาล
ใชเวลา 2 วน จงมาพบแพทยซงลาชามาก จงสงผลกระทบ
ตอสภาพรางกาย ท�าใหเกดความพการอยในระดบทรนแรง
ผปวยตองการความชวยเหลอในการเดนและท�ากจวตร
ประจ�าวน มภาวะแทรกซอนมาก การพยากรณโรคจงไม
คอยด หลงใหการรกษาความพการจงยงหลงเหลออยมาก
ไมสามารถท�างานได มความตองการการพยาบาลสง
คะแนนตามแบบประเมนกจวตรประจ�าวนตาม Barthel
Index แรกรบเทากบ 15 ไมสามารถปฏบตกจวตรประจ�า
วนได หลงใหการดแลรกษา ได 8 วน คะแนนตามแบบ
ประเมนกจวตรประจ�าวนตาม Barthel Index เพมมาเปน
35 คะแนน สามารถปฏบตกจวตรประจ�าวนไดเลกนอย
แพทย Plan จ�าหนาย พยาบาลท�าการประเมนความพรอม
ของผปวย ประเมนความพรอมของครอบครวและผดแล พบ
วา ผปวยมปญหาในเรองคนดแล(Care giver) ปญหาดาน
เศรษฐกจ ฐานะยากจน และการรบรของผปวยอยในระดบ
ไมด หลงจากท�าการสอนฝกปฏบตกจวตรประจ�าวนใหกบ
ผปวยและญาตแลว จงท�าการสงตอและประสานเครอขาย
เพอการตดตามดแลสขภาพผปวยทบาน จากการตดตาม
เยยมผปวย ทก 2-4 สปดาห ผปวยมอาการออนแรงแขนขา
อกขางเพมขน ดงนนจะเหนวาระดบความสามารถในการ
ดแลตนเอง รวมทงความสนใจของผใหการดแลผปวย คนใน
ครอบครวญาตพนอง ลวนมผลตอประสทธผลการดแล
รกษาผปวยโรคหลอดเลอดสมองคอนขางมาก รวมทงความ
พการในระยะยาวของผปวยดวย
บทสรป
โรคหลอดเลอดสมองเปนโรคแทรกซอนทมปจจย
เสยงตางๆ เชน การเปนความดนโลหตสง โรคเบาหวาน หรอ
การมระดบไขมนในเลอดสง อยางไรกตามโรคหลอดเลอด
สมองเปนโรคทสามารถปองกนไดหากปฏบตตวโดยการลด
ปจจยเสยงตางๆ ผทเปนโรคหลอดเลอดสมองแลวควรได
รบการดแล ปองกนไมใหเกดความพการแกรางกายมากขน
และปองกนการเกดซ�าของโรคหลอดเลอดสมอง พยาบาล
มบทบาทส�าคญตงแตการใหขอมลทเปนประโยชนกบผปวย
ตงแตระยะพกรกษาสขภาพอยในโรงพยาบาลจนถงการเฝา
ประเมนตดตามใหการดแลทเหมาะสมกบผปวยแตละราย
เมอผปวยไดรบการจ�าหนายกลบบาน โดยเปนบคคลทท�า
หนาทประสานการดแลสขภาพของผปวยอยางตอเนองท
การพยาบาลผปวยโรคหลอดเลอดสมองตบและอดตน : รายกรณศกษา 817Reg 11 Med JVol. 28 No. 3
บานกบโรงพยาบาลเพอใหการดแลผปวยโรคหลอดเลอด
สมองไดรบการดแลอยางครบวงจร
เอกสารอางอง
1. World Stroke Day. [online]. [cited 2011 Aug 19] ;
Available from: URL: http://www.worldstrokecam-
paign.org/media/Pages/AboutWorldStrokeDay
2010.aspx)
2. Murray CJ, Lopez AD Alternative projections of
mortality and disability bycause 1990-2020:
Global Burden of Disease Study. Lancet 1997 May
24;349(9064):1498-504
3. Hy H-H, Sheng W-Y, Che F-L. Incidence of stroke
in Taiwan. Stroke 1992;23:1237-41.
4. พรเทพ ศรวนารงสรรค,2555. โรคหลอดเลอดสมอง.
[แหลงสบคน] http://www.manager.co.th[3 กนยายน
2557]
5. ธดารตน อภญญา และ นตยา พนธเวทย กรมควบคม
โรค. 2556.ประเดนสารรณรงควนอมพาตโลก ป 2556.
เอกสารอดส�าเนา.
6. กระทรวงสาธารณสข , ส�านกนโยบายและยทธศาสตร.
ขอมลสถตสาธารณสข ป 2548-2555 สบคนจาก
http://bps.ops.moph.go.th/ Healthinformation/ill-
in42-48.htm เขาถงเมอ 4 กนยายน 2556.)
7. ส�านกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค. รายงานสรปขอมล
การประชมเชงปฏบตการจดท�าขอมลโรคไมตดตอระดบ
ประเทศในการประชม UN General Assembly High-
Level Meeting on Prevention and Control of Non
Communicatble Diseases. นนทบร:บรษทโอ-วทย
(ประเทศไทย); 2555.)
8. สถาบนประสาทวทยา กระทรวงสาธารณสข. รายงาน
การศกษาเพอพฒนาระบบทางการแพทยระดบตตยภม
และสงกว าด านโรคหลอดเลอดสมอง: องคการ
สงเคราะหทหารผานศก, 2552.)
9. สถาบนประสาทวทยา กระทรวงสาธารณสข. แนวทาง
การพยาบาลผ ป วยโรคหลอดเลอดสมอง ส�าหรบ
พยาบาลทวไป.ฉบบปรบปรงครงท 1.องคการสงเคราะห
ทหารผานศก, 2550.)