กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา POS 3212 วิ... ·...
29
อาจารยพงศภัทร สนั่นศิลป อ.ประจําสาขาวิชานิติศาสตร คณะมนุษยศาสตรและ สังคมศาสตร กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา POS 3212
Transcript of กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา POS 3212 วิ... ·...
อาจารยพงศภทร สนนศลป
อ.ประจาสาขาวชานตศาสตร คณะมนษยศาสตรและ
สงคมศาสตร
กฎหมายวธพจารณาความอาญา
POS 3212
ขนตอนท ๑
กระบวนการกอนฟองคด
คอ การดาเนนคดอาญานนจะเ รมตนไดกตอเ มอ ตองม
“ความผด”เกดขนเสยกอน โดยความผดทวาน อาจจะเปนความผด
ตามประมวลกฎหมายอาญา
หลก
เชน ความผดฐานทารายรางกาย, ความผดฐานฆาคนตาย, ความผดฐาน
ลกท รพย ห รอความผดตามกฎหมายอนๆ อาท ความผดตาม
พระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ .ศ .๒๕๒๒, ความผดตาม
พระราชบญญตจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒,
ความผดตามพระราชบญญตอาวธปน เครองกระสนปน วตถระเบด
ดอกไมเพลงและสงเทยมอาวธปน พ.ศ.๒๔๙๐ เปนตน ความผดตางๆเหลาน
เรยกรวมกนวา “ความผดทมโทษทางอาญา”
เมอความผดเกดขนแลว กจะตองพจารณาตอไปดวยวา ความผดทเกดขน
นน บคคลใด คอ “ผเสยหาย” ตาม ป.ว.อ. มาตรา ๒ (๔) เนองจาก
สงผลในทางกฎหมายหลายประการ เชน
หากความผดทเกดขนนน เปน “ความผดตอสวนตว” ซงมความหมาย
เดยวกนกบ “ความผดอนยอมความได” ตามประมวลกฎหมายอาญา หลก
สาคญ คอ บคคลทตกเปนผเสยหายเทานนจงจะเรมตนการดาเนนคด
อาญาตอผกระทาความผดโดยผานเจาหนาทของรฐได
ประการท ๑.
ทงน เนองจาก “ความผดตอสวนตว” ผ เสยหายจะตองมการ “รอง
ทกข” ตาม ป.ว.อ. มาตรา ๒(๗) เสยกอน มฉะนนแลว พนกงาน
สอบสวนจะถก “หามมใหทาการสอบสวน” ตาม ป.ว.อ.
มาตรา ๑๒๑ วรรคสอง
หากความผดทเกดข นเปน “ความผดอาญาแผนดน” มขอตอง
พจารณาเพมเตมดวยวาความผดทเกดขนนนเปนความผดประเภท “รฐเทานน
ทเปนผเสยหาย” หรอไม เนองจากความผดประเภททรฐเทานนเปนผเสยหาย
บคคลทวไปยอมไมอาจดาเนนคดในฐานะผเสยหายได
ประการท ๒.
นายดาขบรถยนตโดยประมาทชนนายแดงไดรบอนตรายสาหส พนกงาน
อยการเปนโจทกฟองนายดาเปนจาเลยในขอหาขบรถยนตโดยประมาท
เปนเหตใหผเสยหายรบอนตรายสาหสและฝาฝนสญญาณจราจร ขอให
ลงโทษตามประมวลกฎหมายอาญาและพระราชบญญตจราจรทางบก ฯ
และขอใหเพกถอนใบอนญาตขบขรถยนตของจาเลย
อทาหรณ
จะเหนวา ความผดตามพระราชบญญตจราจร ทางบกฯ
เอกชนไมใชผเสยหายทจะฟองคดได แมผ เสยหายเขาเปนโจทก
รวมกบพนกงานอยการ กตาม โจทกรวมไมมสทธอทธรณ ฎกา
ขอให เพกถอนใบอนญาตขบขรถยนตของจาเลยได
(คาพพากษาฎกาท ๗๒๕/๒๕๑๓ , คาพพากษาฎกา ท ๖๘๕/
๒๕๑๙ )
แตถาเปนความผดททงบคคลและรฐตางกเปนผเสยหายได อาท เชน
ความผดฐานทารายรางกาย, ความผดฐาน ฆาผ อน, ความผดฐานลก
ทรพย หรอแมแตกรณทมลกษณะเปนคดแพงทเกยวเนองคดอาญา เชนน
บคคลทตกเปนผ เสยหายอาจจะเรมตนการดาเนนคดอาญาตอผ กระทา
ความผดโดยผานเจาทรฐโดยใชวธการ “รองทกข” ตอพนกงาน
สอบสวนตาม ป.ว.อ.มาตรา ๑๒๓ วรรคแรก กได
ขอสงเกต
หรอจะฟองคดตอศาลตาม ป.ว.อ.มาตรา ๒๘ (๒) หรอจะขอเขา
รวมเปนโจทกกบพนกงานอยการ ตาม ป.ว.อ.มาตรา ๓๐ กได ท
สาคญ คอ สทธการดาเนนคดดงกลาวน บคคลอนทมอานาจจดการ
แทน ตาม ป.ว.อ.มาตรา ๔, มาตรา ๕, มาตรา ๖ ยอมมอานาจ
จดการแทนผ เสยหายได ทงน ตามเงอนไข ป.ว.อ.มาตรา ๓
(๑)(๒)(๓)(๔)
นายดาทารายรางกายนายแดงบตรของนางขาว จนเปนเหตให
นายแดงถงแกความตาย นายดากลวความผด จงนาศพนายแดงไปฝงซก
ซอนไวทสวน หลงบาน นอกจากน นายดายงปลอมหนงสอลางาน
ของนายแดงโดยลงลายมอชอปลอมของนายแดง ในหนงสอ
ดงกลาวและสงไปถงนายจางของ นายแดง วา นายแดงขอลา
งาน ๑๕ วน
อทาหรณ
ตอมาพนกงานอยการเปนโจทกฟองนายดาเปน จาเลยฐานทาราย
รางกายผ อนจนเปนเหตใหผนน ถงแกความตาย ซอนเรนศพเพอ
ปดบงการตาย ตาม ป.อ.มาตรา ๒๙๐, มาตรา ๑๙๙ ปลอมและ
ใชเอกสารปลอม ตาม ป.อ.มาตรา ๒๖๔ , มาตรา ๒๖๘ จะเหนวา
ระหวางการพจารณาคดน ตามอทาหรณน มขอพจารณาสาคญ คอ
ความผดฐานทารายรางกายผอนจนเปนเหตใหผนนถงแกความ
ตายตามป.อ.มาตรา ๒๙๐
นางขาวในฐานะผบพการ ยอมมอานาจจดการแทน นายแดงผ เสยหาย
ได ดงนน นางขาวจงมสทธขอเขารวมเปนโจทกกบพนกงานอยการตาม
ป.ว.อ.มาตรา ๒(๔) ประกอบมาตรา ๕(๒) ประกอบ มาตรา ๓(๒)
ประกอบ มาตรา ๓๐
ความผดฐานซอนเรนศพเพอปดบงการตายตามป.อ.มาตรา ๑๙๙
เปนความผดเสยหายตอรฐเทานน เอกชนไมใชผเสยหาย นายแดง
ผ ตายจงไมใชผเสยหาย ทจะมอานาจฟองตามป.ว.อ.มาตรา ๒(๔)
ประกอบ มาตรา ๒๘ (๒) ดวยเหตน แมนางขาวจะเปนบพการนายแดงก
ไมมสทธ ขอเขารวมเปนโจทกกบพนกงานอยการตาม ป.ว.อ.มาตรา
๓๐
ความผดฐานปลอมและใชเอกสารปลอมตาม ป.อ.มาตรา ๒๖๔,
มาตรา ๒๖๘
เปนความผดตอนายแดงผท ไดรบความเสยหายโดยตรง จากการปลอม
หนงสอลาหยดงานดงกลาว นางขาวมใชผเสยหายตาม ป.ว.อ.มาตรา ๒(๔)
และความผดดงกลาวมใชความผดอาญาทผ เสยหายถกทารายถงตายหรอ
บาดเจบจนไมสามารถจดการเองไดตาม ป.ว.อ.มาตรา ๕(๒) ดงนน จงไมใช
กรณทนางขาวจะจดการแทนนายแดงได นางขาวจงไมอาจเขารวมเปนกบ
พนกงานอยการตาม ป.ว.อ.มาตรา ๓๐ ในความผดฐานนได
ม คาพพากษาฎกาท ๒๒๓๖-๒๒๓๗/๒๕๕๐ วนจฉย วา
ความผดฐานปลอมเอกสารและฐานใชเอกสารปลอม
เปนความผด ตอผทไดรบความเสยหายโดยตรง
จากการกระทาของจาเลยทปลอมและใชเอกสารปลอม
ตามฟอง
ขอสงเกต
แมจาเลยจะปลอมหนงสอของผตายสงไปถงนายแพทยอานวยการ
โรงพยาบาล บ. วา ผตายขอลาการปฏบตงานแลวลงชอปลอมของผตายใน
หนงสอดงกลาวและจาเลยไดปลอมจดหมายของผตายสงไปถงนาย ช. กบ
นางสาว ก. บตรชายและบตรสาวของผตาย วา ผตายตองไปฝกสมาธ
เพอใหผหนงผใดหลงเชอวาเอกสารปลอมนนผตาย ไดทาข นจรง
ทงนโดยประการทนาจะเกดความเสยหาย แกผอนกตาม
ในกรณน โจทกท ๑ ซงเปนบดาผตายกยงถอไมไดวาเปนบคคลผไดรบ
ความเสยหายเนองจากการกระทาดงกลาวตาม ป.ว.อ. มาตรา ๒ (๔)
ทงความผดดงกลาวไดเกดขนภายหลงจากผตายไดถงแกความตาย
ไปแลว ผตายไมอาจเปนผเสยหายในความผดดงกลาวได จง
ไมใชกรณทโจทกท ๑ ซงเปนบพการของผตาย จะจดการแทน
ผตายไดตาม ป.ว.อ. มาตรา ๕ (๒)
ในกรณ “ความผดอาญาแผนดน” อาจมการเรมตนคดอาญา โดยบคคลอน
ซงมใชผเสยหายกได โดยม “คากลาวโทษ” ตาม ป.ว.อ. มาตรา ๒(๘) ตอ
พนกงานสอบสวนตาม ป.ว.อ. มาตรา ๑๒๓ วรรคแรก ประกอบ มาตรา
๑๒๗ วรรคแรก
ประการท ๓.
ไมวาจะเปน “ความผดตอสวนตว”หรอ“ความผดอาญาแผนดน” สาหรบ
บคคลผทตองตกเปนผเสยหายนน อาจดาเนนคดอาญาตอผกระทาความผด
โดยใชสทธฟองคดอาญาตอศาล กได ทงน ตามท ป.ว.อ.มาตรา ๒๘ (๒)
บญญตไว
ประการท ๔.
ในกรณทผเสยหายเปน “ผเยาว” นน “ผแทนโดยชอบธรรม” ยอมมอานาจ
จดการแทนผเสยหายไดตามป.ว.อ.มาตรา ๕(๑)
ประการท ๕.
ในกรณทผเสยหายเปน “ผไรความสามารถ” อาท เชน ผวกลจรต
หรอผมอาการอยางคนไมมสตสมปชญญะใดๆ จากโรคเนองอกในสมอง
(คาพพากษาฎกาท ๔๙๐/๒๕๐๙ ประชมใหญ) หรอผสงอายทสขภาพเสอม
โทรมมากเพราะความชราภาพ (คาพพากษาฎกาท ๑๙๑๘/๒๕๔๑) จะเหนวา
บคคลตางๆ เหลาน “ผอนบาล” ยอมมอานาจจดการแทนผเสยหายไดตาม
ป.ว.อ.มาตรา ๕(๑)
ประการท ๖.
ในกรณทผเสยหายนนถกทารายถงตายหรอบาดเจบ จนไมสามารถจะ
จดการเองได ผบพการ ผสบสนดาน สาม หรอภรยามอานาจจดการแทน
ผเสยหายไดตามป.ว.อ. มาตรา ๕(๒)
ประการท ๗.
ในกรณผเสยหายเปนหญงมสามหรอในกรณสามใชสทธ ฟองคดอาญาแทน
ภรยาอนมใชกรณภรยาถกทารายถงตายหรอบาดเจบจนไมสามารถจะจดการ
เองไดตาม ป.ว.อ. มาตรา ๕(๒) ตองพจารณาตาม ป.ว.อ.มาตรา ๔
ประการท ๘.
ในกรณความผดทไดกระทาตอนตบคคล ผจดการ หรอผแทน
อนๆมอานาจจดการแทนผเสยหายไดตาม ป.ว.อ.มาตรา ๕(๓)
ประการท ๙.
ในกรณผเสยหายยนฟองแลวตายลงนน ผบพการ ผสบสนดาน
สามหรอภรยาจะดาเนนคดตางผตายตอไปกได ตาม ป.ว.อ.มาตรา
๒๙
ประการท ๑๐.
