เอกสารประกอบรายวชา 436253 ONLINE AND CD-ROM RETRIEVAL SYSTEMS

การสบคนสารสนเทศในระบบออนไลนและซดรอม

อนเทอรเนท ( Internet ) คอ เครอขายคอมพวเตอรขนาดใหญ ซงมการเชอมโยงเครอขายทมความหลากหลายของคอมพวเตอรทแตกตางกนทงขนาดตางสถาปตยกรรม ใหสามารถตดตอสอสารกนไดทวโลก

ภาพแสดงเครอขายคอมพวเตอร

ภาพแสดงเครอขายอนเทอรเนท

สถาปตยกรรมแบบ Client-Server

ในอนเทอรเนทเราจะใชรปแบบการตดตอแบบ Client- Server กลาวคอเครองลกขาย จะรองขอบรการใดๆ จากเครองแมขาย และเมอเครองแมขายไดรบการรองขอจากเครองลกขายแลวกจะใหบรการกบเครองลกขาย ตามทเครองลกขายขอมา

ภาพแสดงการทำางานของสถาปตยกรรมแบบ Client-Server

เซรฟเวอร (Server) คอ เปนคอมพวเตอรททำาหนาทเปนศนยกลางการบรการขอมลตางๆ แกเครองลกขายทเรยกใชงานซงเซรฟเวอรนอกจากจะใหบรการไฟลตางๆแลว ยงสามารถบรการอปกรณตางๆ ภายในเครอขายได สำาหรบการเรยกชอเซรฟเวอรจะเรยกตามการใหบรการของเซรฟเวอรนน เชน เซรฟเวอรทใหบรการดานเวบเพจกจะเรยก "เวบเซรฟเวอร (Web Server) หรอในบางครงเรยก โฮสท(Host) " และเซรฟเวอรทใหบรการดานฐานขอมล เรยก "ฐานขอมลเซรฟเวอร (Database Server)"

ภาพแสดงเครองเซรฟเวอรเวบบราวเซอร (Web Browser) คอ โปรแกรมทอยบนเครอง Client มหนาทในการสงขอมลรองขอดเวบ และนำาเสนอขอมลเวบ โดยตวเวบบราวเซอรมความเขาใจในภาษามาตรฐานของเวบคอภาษา Markup language และทำาการแปลงภาษา Markup language ใหกลายเปนเอกสารทผใชเขาใจได

เวบบราวเซอร Netscape

เวบบราวเซอร Firefox

เวบบราวเซอร Internet ExplorerURL (Uniform Resource Location) คอ ทอยหรอ Address ท www ใชอางอง ซงเวบไซตตางๆตองม URL เพอใหผใชเรยกโปรแกรมเบราเซอรและกำาหนดชอ URL ของเวบไซตทตองการ สวนประกอบของ URL มดงตอไปน

1. http:// เปนสวนทระบโปรโตคอลทใชงาน2. www.pantip.com เปนสวนทระบ Domain

Name 3. /tech/comsci/index.html เปนสวนทระบ

path และไฟล

WWW (World Wide Web) คอ เวบตางๆ ทเขยนขน ซงอาจจะพฒนาดวยภาษา HTML , ภาษา CGI หรอสครปตตางๆ รวมทงเครองตางๆ เมอเวบตงกลาวทเขยนขนถกนำามาใชงานบนเครอขายอนเทอรเนท กทำาใหผคนจากทวโลกสามารถเขาแวะชมเวบดงกลาวได

ระบบโดเมนเนม (Domain Name System) คอ ระบบการตงชอบนอนเทอรเนท ซงปกตเครองคอมพวเตอรจะมหมายเลข IP Address เปนหมายเลขประจำาตวทใชในการ ตดตอแตหมายเลขดงกลาวยากตอการจดจำา ดงนนจง นยมตงเปนชอทเปนตวอกษรขนมาแทน เพองายตอการจดจำาและสะดวกตอการใชงานยกตวอยางเชน

pantip.com = 203.151.206.76kapook.com = 203.150.224.131

sanook.com = 203.107.136.7

ไอพเอดเดรส ( IP Address) คอ หมายเลขประจำาตวของเครองคอมพวเตอรทใชตดตอกนผานเครอขายอนเทอรเนท ซงตามปกตแตละเครองบนเครอขายอนเทอรเนทจะม หมายเลข IP ของตนทไมซำากน ทำาใหสามารถอางอง ตวตนถงกนและกนได

เวบไซต (Web Site) คอ เปนทใชในการจดการเวบเพจแตละองคกรทจะนำาเสนอขอมลของตนในรปของเวบนมกจะมเวบไซตเปนของตนเอง และมกใชชอองคกรเปนชอเวบไซตเพอใหผทสนใจสามารถจดจำาไดงาย

โฮมเพจ (Home Page) คอ เวบเพจหนาแรกสดของขอมลแตละเรอง ซงกเปรยบเสมอนหนาปกของหนงสอนนเอง สวนของโอมเพจนจะเปนสวนทบอกใหทราบวาขอมลเปนขอมลนเรองใด พรอมกบมสารบญในการเลอกไปยงหวขอตางๆ ในเรองนนๆ ดวย

เวบเพจ (Home Page) คอ เอกสารทจดทำาจากภาษา HTML ตองใชเวบบราวเซอรเปนตวแสดงผลของเอกสาร

ภาพแสดงความสมพนธ เวบไซต โฮมเพจและเวบเพจ

ภาษา Markup language คอ ภาษาหนงทนยมใชงานกนอยางแพรหลายบนเครอขายอนเทอรเนท ซงมลกษณะสำาคญทเรยกวา “ Tag” (<> , </>) ซงภาษาทไดรบความนยมและเปนทรจกกนในปจจบนไดแก

- ภาษา HTML (Hyper Text Markup Language) เปนภาษาทใชในการสราง อธบาย การจดวางองคประกอบวตถตางๆ ภายในเวบเพจวา จะใหแสดงขอความหรอใหปรากฏวตถใดบนจอภาพ ขอดของภาษา html กคอ การเชองมโยง (Link)ไปยงเอกสารอนๆ ทำาไดงายและสะดวก การประมวลผลของภาษานจะประมวลผลทฝง Client

- ภาษา XML (eXtensible Markup Language) เปนภาษาท ใชในการนยามขอมล เพอชวยในการแลกเปลยนขอมลบนเครอขายอนเทอรเนท

ภาพแสดงการทำางานของสถาปตยกรรมแบบ Client-Server ในกรณทใชภาษา HTML

ภาษา CGI ( Common Gateway Interface ) คอ ภาษาท ประมวลผลหรอทำางานบนฝง Server เมอประมวลผลเสรจ server กจะสงขอมลไปยงฝง Client ในรปแบบของภาษา html ภาษา CGI ทนยมใชกนในปจจบบไดแก PHP, ASP, JSP และอนๆ

ภาพแสดงการทำางานของสถาปตยกรรมแบบ Client-Server ในกรณทใชภาษา CGI

ในกรณทใชงานอนเทอรเนทจากทบาน ผใชงานจะใชบรการอนเทอรเนทผานทางผใหบรการอนเทอรเนท ผใหบรการอนเทอรเนท ( Internet Service Provider : ISP) คอบรษททใหบรการทางอนเทอรเนท ซงหากไมม ISP กจะทำาใหเราไมสามารถใชบรการอนเทอรเนทได หรอหากใชไดกตองใชคาใชจายคอนขางสง ตวอยางบรษททใหบรการอนเทอรเนท เชน บรษท KSC , บรษท CS- Internet และการสอสารแหงประเทศไทย เปนตน

โดย ISP จะทำาใหเราสามารถเชอมตอคอมพวเตอร เพอทองไปยงเครอขายอนเทอรแนทไดทวโลก

ภาพแสดงการเชอมตออนเทอรเนทผาน ISP

ภาษา HTML แบงออกเปน 2 สวน คอ สวนทเปนขอความทวๆ ไปและสวนทเปนคำาสงทใชในการกำาหนดรปแบบของขอความทแสดงซงเราเรยกวา Tag โดยคำาสงของ HTML จะอยในเครองหมาย < > โดยมหลกการเขยนดงน

<คำาสง> ขอความ </คำาสง><strong>ขอความ</strong>

โครงสราง HTML พนฐานแบงออกเปน 4 สวนหลก ดงน <html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"> <head> <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html;charset=iso-8859-1" /> <title> หวเรองเวบเพจ </title> </head> <body> เนอหา และขอมลเกยวกบเวบไซต </body> </html>

คำาอธบายโครงสราง HTML พนฐาน

<html> .... </html>เปนคำาสงแรกทตองมในภาษา HTML ซงบงบอกวานคอ ภาษา HTML โดยจะอยทจดเรมตนของเอกสารและทายของเอกสาร

<head> .... </head>

เปนสวนกำาหนดรายละเอยดหวขอเรอง ภายในจะมคำาสงยอยอกสองคำาสงคอ

<title>.....</title> โดยขอความในคำาสงน จะเปนขอความใหเราใสชอหวเรองเวบเพจทตองการ มความยาวไมเกน 64 ตวอกษร ขอความจะปรากฏท title bar ของเวบบราวเซอรทเราใชงานอย และปรากฏอยบน bookmark ของเวบบราวเซอร

<meta/> แทกนจะเกบรวบรวมขอมลทเกยวของกบเวบเพจนน เชน character encoding, author, copyright, และ keywords. ซงในกรณทไมตองการให Google's Bot คนเจอเวบเพจสามารถใสคำาสง<meta name="ROBOTS" content="NOINDEX, NOFOLLOW" />

<body> .... </body>เปนคำาสงสวนของเนอหาเวบเพจ ไมวาจะเปนขอความ รปภาพ ตาราง การเชอมตอไปยงเอกสารอนๆ

ภาพกราฟกสำาหรบเวบประเภทของกราฟฟกแบงออกเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ ภาพบทแมพ (Bitmap) เปนภาพทประกอบขนจากจดสขนาดเลกจำานวนมาเรยงไลเฉดสกนจนกลายเปนภาพๆ หนง จดสเลกๆ นเรยกวา พกเซล (pixel) ซงภาพประเภทนมคาทแนนอนตายตว เมอขยายขนาดภาพจงหยาบแหละเหนจดสชดเจน ตวอยางภาพประเภทบทแมพไดแก

- GIF (Graphic Interchange Format) เปนภาพทแสดงสไดสงสด 256 ส เหมาะกบภาพโลโก การตน ภาพลายเสนงายๆ ภาพตวอกษร ไมมการไลเฉดสทมากนก ภาพชนดนมจดเดนเรองการทำาภาพเคลอนไหวและความโปรงใส นามสกลของไฟลชนดนคอ .gif - JPG (Joint Photographic Expert Group)

เปนภาพทแสดงสไดสงสด 16.7 ลานส เหมาะกบภาพทตองการการไลเฉดส เชนภาพถาย ภาพชนดนจงเหมาะใชกบภาพถายหรอภาพทตองการความคมชดของส นามสกลของไฟลชนดนคอ .jpg , .jpeg

- PNG (Portable Network Graphic)เปนภาพทแสดงสไดเทากบไฟล GIF ในกรณทเปน PNG-8 และสามารถแสดงสไดเทากบ ไฟล JPEG ในกรณทเปน PNG-24 ทงสองแบบสามารถเปนภาพทม

พนหลงโปรงใสได โดยการโปรงสามารถไลเฉดสได แตเนองจากไฟล PNG ยงเปนไฟลคอนขางใหม บราวเซอรยงสนบไฟลตวนนอย บางคณสมบตของไฟลจงไมสามารถทำางานบนบราวเซอรบางตวได นามสกลของไฟลชนดนคอ .png

ภาพเวกเตอร (Vector ) เปนภาพทประกอบขนดวยคำาสงโปรแกรมและคาตวเลขซงเกดจากการ คำานวณคาทางคณตศาสตร ภาพประเภทน จะมความคมชดคงเดมไมวาจะขยายขนาดใหญเทาใดกตาม

ภาพเปรยบเทยบระหวางภาพบทแมพและภาพเวกเตอร เมอมการขยายภาพ