AREA BASE RH 1

งานสขุภาพจติ

อตัราการฆา่ตวัตายส าเร็จเฉลีย่ 10 ปี >12 ตอ่แสนประชากร

**ภาพรวมของประเทศเฉลีย่ 6.1 **

อตัราการฆา่ตวัตาย ชว่งปี พ.ศ. 2550-2561ของเขตสขุภาพที ่1

> 12 ตอ่แสนประชากร

(ท่ีมา https://www.dmh.go.th/report/suicide/stat_prov.asp)

10.93

12.7312.53

13.4613.06

11.87 12.4 11.9512.47 13.01 12.67

11.35

อตัราการฆา่ตวัตาย (รายตอ่แสนประชากร)ปี พ.ศ. 2550-2561

คา่เฉลีย่ของประเทศคอื 6.1 ตอ่แสนประชากร

https://www.dmh.go.th/report/suicide/stat_prov.asp

อตัราการฆา่ตวัตายส าเร็จตอ่แสนประชากร เขตสขุภาพที ่1 ยอ้นหลงั3ปีปีงบประมาณ60-62 >คา่เป้าหมายคอื 6.3 ตอ่แสนประชากร

ตลุาคม-มีนาคม

13.34

สถานการณก์ารฆา่ตวัตายส าเร็จ ปี 2562 เขตสขุภาพที่ 1

15522371

87

93 59

84

28800

6.3 : 100,000

อตัราการฆา่ตวัตายส าเร็จตอ่แสนประชากร ปี 62 - 63ตลุาคม-มนีาคม รวม 6 เดอืน

1234

102 4062360

20

31

10

39

56

วธิกีารฆา่ตวัตาย

ปจัจยัทีส่มัพนัธ/์เกีย่วขอ้งกบัการฆา่ตวัตายปี 2561, 2562

74.05

2561 2562

55.67

12.37

32.64

10.57

10.03

10.96

27.31

11.41

6.32 อืน่ๆ 5.62

2.92

SERVER PLAN จติเวชเขต /จงัหวดั/กรมสขุภาพจติปีงบประมาณ 2562-2563 HOW TO : Suicide

ผลการด าเนนิการ

1. เขา้ถงึบรกิารผูป่้วยโรคซมึเศรา้รอ้ยละ 94.55 (เป้าหมายประเทศ >68)

2. เขา้ถงึบรกิารผูป่้วยโรคจติเภทรอ้ยละ 82.19 (เป้าหมายประเทศ > รอ้ยละ 75)

3. เขา้ถงึบรกิารผูป่้วยโรคสมาธสิ ัน้รอ้ยละ 65.57 (เป้าหมายประเทศ > รอ้ยละ 12)4. พฒันาระบบรายงานฆา่ตวัตายเฝ้าระวงักลุม่เสีย่ง

5. เนน้คณุภาพการคดักรอง 8Q, 2Q,9Q 6. บรูณาการการมสีว่นรว่มทกุฝ่าย ชุมชน ญาติ

พฒันาระบบบรกิารทกุระดบั รพศ. รพท. รพช. รพสต.

รอ้ยละโรงพยาบาลทีพ่ฒันาศกัยภาพตามมาตรฐานระบบบรกิารสขุภาพจติ และจติเวชในเขตสขุภาพที ่1. (รพศ. 3 แหง่/ รพท. 8 แหง่/ รพช. 91 แหง่)

รอ้ยละของผูป่้วยโรคซมึเศรา้เขา้ถงึบรกิาร เขตสขุภาพที ่1 ปีงบประมาณ 2563 =94.55 (เป้าหมายประเทศ >68)

ขอ้มลู HDC ณ 31-03-2563

รอ้ยละของผูป่้วยโรคจติเภทเขา้ถงึบรกิาร เขตสขุภาพที ่1 ปีงบประมาณ 2563

= 82.19 (เป้าหมายประเทศ > รอ้ยละ 75)

70.53

80.21

72.55

81.1483.35 79.75

97.66 94.5

ขอ้มลู HDC ณ 31-03-2563

75

รอ้ยละของผูป่้วยโรคสมาธสิ ัน้เขา้ถงึบรกิาร เขตสขุภาพที ่1ปีงบประมาณ 2562-2563 =65.57 (เป้า >12%)

ขอ้มลู HDC ณ 31-03-2563

เด็กปฐมวัยที่ได้รับการคัดกรองแล้วพบว่ามีพัฒนาการล่าชา้แล้วได้รับการกระตุ้นพัฒนาการเขตสุขภาพที่ 1 ปี 2562

คัดกรอง

สมวัย %สมวัย

ติดตามไม่ได้

(อาจมีล่าชา

ประมาณ10%)

DSPM2ล่าช้า

%ที่

ติดตามได้

กระตุ้น(TEDA4I)

%(60%)

กระตุ้นครบ

% สมวัย %(30%)

ระหว่างติดตาม(คน)

ติดตามไม่ได้(คน)

เชียงใหม่ 32,571 30,911 94.9 1,435 225 13.55 84 37.33 31 36.9 11 35.48 37 104ล าพูน 7,993 7,537 94.3 425 31 6.80 6 19.35 1 16.67 0 0 4 21

ล าปาง 14,958 14,201 94.94 559 198 26.16 119 60.1 73 61.34 39 53.42 16 63

แพร่ 8,520 8,090 94.95 330 100 23.26 40 40 14 35 9 64.29 15 45

น่าน 12,197 11,321 92.82 732 144 16.44 75 52.08 37 49.33 27 72.97 12 57

พะเยา 9,555 9,262 96.93 220 73 24.91 24 32.88 12 50 8 66.67 11 38

เชียงราย 27,991 26,500 94.67 1,285 206 13.82 65 31.55 30 46.15 21 70 19 122

แม่ฮ่องสอน 8,085 7,481 92.53 447 157 25.99 105 66.88 74 70.48 45 60.81 6 46รวม 121,870 115,303 94.61 5,433 1134 17.27 518 45.68 272 52.51 160 58.82 120 496

HDC 30 กันยายน 2562

ผลการวเิคราะหป์ญัหา ผูป่้วยจ านวนหนึง่เขา้ไมถ่งึระบบบรกิาร

สง่เสรมิ ป้องกนั รกัษา ฟ้ืนฟ ูตดิตาม

ปจัจยัเสีย่ง1. NCD --> 30-55%2. จติเวช 20-30%

ซมึเศรา้ 6-10%โรคจติ 11%อืน่ๆ 6%

3. ตดิสารเสพตดิ&แอลกอฮอล ์10-15%

4. เคยท ารา้ยตนเอง 11-12%

5. ถกูทารณุกรรมในวยัเด็ก

6. ประวตัคิรอบครวั7. อืน่ๆ

ปัจจัยกระตุน้

1. ทะเลาะกบัคนใกลช้ดิ 22%

2. นอ้ยใจถกูต าหน ิ20%3. ความรกัหงึหวง 10%4. ใช ้สารเสพตดิ&

แอลกอฮอล ์ 30%5. อืน่ๆเศรษฐกจิ, หนีส้นิ ตกงาน

การเรยีน เสยีหนา้ ฯลฯ

ความลม้เหลว1. ระบบเฝ้าระวงั/ชว่ยเหลอื (T P P)- เขา้ไมถ่งึระบบบรกิาร PPP

-การคดักรอง 2Q,9Q, 8Q-การรกัษาโรคสงบ,

ตดิตามรบัยาตอ่เนือ่ง-สอดสอ่ง, ใสใ่จรบัฟงัสง่ตอ่, เชือ่มโยงเสรมิพลงั

2. การป้องกนัอปุกรณ์ในการใชฆ้า่ตวัตาย

ความออ่นแอของปจัจยัปกป้อง

1. ความรกัความผกูพนั -ในครอบครวั - คนใกลช้ดิ

2. ทกัษะชวีติ, การแกป้ญัหา

3. ศรทัธา ความเชือ่ ส ิง่ยดึเหนีย่วทางจติวญิญาณ

4. ความผกูพนีธก์ารชว่ยเหลอืในชุมชน

O: อตัราการฆา่ตวัตายส าเร็จลดลง ?(10-20%)

Kr3: ผูป่้วยกลุม่เสีย่งไดร้บัการตดิตามเยีย่มบา้น 100%

Kr4: มรีะบบชว่ยเหลอื ตามกลุม่วยั ตามปญัหาในแตล่ะพืน้ทีเ่ชน่ สตร ีเด็กวยัรุน่ วยัท างาน สงูอาย ุฯลฯ

0 : ต าบลมรีะบบการดแูลชว่ยเหลอืกลุม่เสีย่งการฆา่ตวัตายในชุมชน 50%

O

มาตรการสง่เสรมิ ป้องกนั

วนั เวลา สถานที่

1. มาตรการป้องกนัแบบท ัว่ไป (Universal prevention)ประชาสมัพนัธ์ social mediaTV วทิย ุ(จงัหวดั ชุมชน เสยีงตามสายในชุมชน)

เครอืขา่ยอนิเตอรเ์น็ต พระ ผูน้ าชุมชน ญาต ิฯลฯ

2. การป้องกนั กลุม่เสีย่งเฉพาะ (Selective prevention)- โรคเรือ้รงั (NCD, จติเวช) ใชส้รุา/สารเสพตดิ - กลุม่ทีป่ญัหาตา่งๆ ครอบครวั การเรยีน เศรษฐกจิ การท างาน ความสมัพนัธ ์ฯลฯ- กลุม่เปราะบาง เด็ก สงูอาย ุ อยูค่นเดยีว

3. การป้องกนั แบบเจาะจง (Indicated prevention)- เคยพยายามท ารา้ยตนเองมากอ่น ( ปืน แขวนคอ กระโดนน า้ ฯลฯ)- โรคทางกายเรือ้รงัระยะสดุทา้ย- สญูเสยี รว่มกบัปญัหาอืน่ๆรว่ม

มาตรการลดการแออดั1. การกระจายผูป่้วยจติเวชรบัยาทีร่า้นขายยา2. การรบัยาทางไปรษณีย ์ รบัยาเดมิที ่โรงพยาบาลโดยไมต่อ้งพบแพทย์3. มรีะบบใหก้ารปรกึษา ตรวจรกัษา ดว้ย ระบบ Telemedicine (เรอืนจ า พืน้ทีห่า่งไกล

4. ส าหรบับางจงัหวดั ในกรณีทีอ่าการทางจติสงบ

รพท. รพช. สง่ยาไปที ่ รพสต.(สง่ตอ่ อสม. ในพืน้ทีห่า่งไกล)

โรงพยาบาลสวนปรงุ ได้ด าเนินการ ภายในเขต 1 ได้ 13 แห่ง ได้แก่จังหวัดเชียงใหม่ 10 แห่งอ าเภอเมืองศูนย์ปฏิบัติการเภสชัชุมชน (คณะเภสัช มช, พายัพ), ศาลากลางเภสัช สมาร์ดรัก(ตลาดอนุสาร), ศุนย์ยาสี่แยกข่วงสิงห,์ อ.สันทราย-ดอยสะเก็ดบ. ฟาร์ม่า เฮลธ์ แคร์จ ากัด, อ. ฮอด ละเอียดเภสัช, อ.สันก าแพง นานายา ฟาร์มา, เกีบรติภูมิเภสัช, อ. ไชยปราการร้านกาดแลงเภสัชล าปาง 2 แห่ง คือร้านต ารับยา ฟาร์มาซี และ หจก. ยาไท-ไทโอสถ พะเยา 1 แห่งคือ ร้านเภสัชมิ้ม

PLAN : จะขยายเครือข่ายต่อไป ให้ครอบคลุมทุกจังหวดั

สรปุOKR SUICIDE

ขอ้คน้พบ Best Practice1. จงัหวดัทีม่ศีกัยภาพในการดแูลสขุภาพจติไดด้ ี3 ล าดบัแรก คอื

ล าปาง นา่น และ เชยีงราย- จติแพทยห์มนุเวยีนออกตรวจ รพช. รพสต. เรอืนจ า

- มเีวรรบัค าปรกึษาทางโทรศพัท ์ Telemedicine

2. ม ีPCC ตน้แบบ อ.แมท่ะ จ.ล าปาง คอื PCC นากวาง รพสต.หวัเสอื ทีม่ ี

บรูณาการ NCD และงานจติเวช(นายอ าเภอ นายก อบต. อปท พระ ต ารวจ ผูน้ าชุมชน รพช. สสอ. อสม. )

3. จงัหวดัแพร(่ สงูเมน่มคีูห่)ู นา่น (แมจ่รนิม ีDJ ออ่นไหว) พยาบาลจติเวชออกสือ่วทิยุ

สรปุOKR SUICIDE

ขอ้เสนอแนะ1. ทกุจงัหวดัเสีย่งตอ่การฆา่ตวัตาย

2. วางแผนตอ่เนือ่งใหเ้หมาะสมกบัแตล่ะพืน้ที ่อาศยัขอ้มลูทางระบาดวทิยาคอื ตาม วนั เวลา สถานที ่บคุคล เพราะแตล่ะพืน้ทีม่ปีจัจยัเสีย่ง ปจัจยักระตุน้ และปจัจยัปกป้องไมเ่หมอืนกนั

3. ควรใหก้ารสนบัสนนุ พฒันาศกัยภาพในดแูลสขุภาพจติ ในจงัหวดัพะเยาแมฮ่อ่งสอน และเชยีงใหม ่

4. เนน้ความรกั ความผกูพนั ในชุมชนสอดสอ่ง ใสใ่จ รบัฟงั สง่ตอ่ เชือ่โยง เสรมิพลงั