บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2)...

28
Electrical system design : RMUTL 1 บททีบทที3 3 สายไฟฟา สายไฟฟา Electrical system design : RMUTL 2 3.1 บทนํา สายไฟฟามีหนาที่นําพลังงานไฟฟา จากแหลงจายไปยัง บริภัณฑไฟฟาตางๆ การเลือกใชสายไฟฟามีความสําคัญมาก ตองคํานึงถึงความเหมาะสมกับสภาพแวดลอม การนํา กระแสแรงดันตก การทนตอความรอนขณะใชงานปกติ และขณะเกิดการลัดวงจร Electrical system design : RMUTL 3 3.2 สวนประกอบ สายไฟฟามีสวนประกอบที่สําคัญ 2 สวน ตัวนํา ฉนวน ตัวนํา ทําจากโลหะที่มีความนําไฟฟาสูง ตัวนําเดียว (Solid) ตัวนําตีเกลียว (Strand) โลหะที่นิยมใช ทองแดง อะลูมิเนียม Electrical system design : RMUTL 4 ทองแดง มีความนําไฟฟาสูง แข็งแรง, เหนียว ทนการกัดกรอนไดดี ขอเสีย คือ น้ําหนักมาก ราคาแพง อะลูมิเนียม ความนําไฟฟารองจากทองแดง น้ําหนักเบาราคาถูก เหมาะสําหรับเดินนอกอาคาร และแรงสูง

Transcript of บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2)...

Page 1: บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2) สายไฟฟ าอะล ม เน ยมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy

Electrical system design : RMUTL 1

บททบทท 33สายไฟฟาสายไฟฟา

Electrical system design : RMUTL 2

3.1 บทนา• สายไฟฟามหนาทนาพลงงานไฟฟา จากแหลงจายไปยงบรภณฑไฟฟาตางๆ

• การเลอกใชสายไฟฟามความสาคญมาก• ตองคานงถงความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม การนากระแสแรงดนตก การทนตอความรอนขณะใชงานปกต และขณะเกดการลดวงจร

Electrical system design : RMUTL 3

3.2 สวนประกอบสายไฟฟามสวนประกอบทสาคญ 2 สวน

• ตวนา• ฉนวน

ตวนา• ทาจากโลหะทมความนาไฟฟาสง• ตวนาเดยว (Solid) ตวนาตเกลยว (Strand)• โลหะทนยมใช ทองแดง อะลมเนยม

Electrical system design : RMUTL 4

ทองแดง• มความนาไฟฟาสง• แขงแรง, เหนยว• ทนการกดกรอนไดด• ขอเสย คอ นาหนกมาก ราคาแพง

อะลมเนยม• ความนาไฟฟารองจากทองแดง• นาหนกเบาราคาถก• เหมาะสาหรบเดนนอกอาคาร และแรงสง

Page 2: บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2) สายไฟฟ าอะล ม เน ยมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy

Electrical system design : RMUTL 5

คณสมบต ทองแดง อะลมเนยม

ความนาไฟฟาสมพทธ ( ทองแดง = 100 ) 100 61

สภาพความตานทานไฟฟาท 20oC ( m x 10-8 ) 1.724 2.803

สมประสทธการขยายตวเนองจากความรอน

( per oC x 10-6 ) 17 23

จดหลอมเหลว ( oC ) 1083 659

ความนาความรอน ( W/cmoC ) 3.8 2.4ความหนาแนนท 20oC ( g/cm3 ) 8.89 2.7

ตารางท 3.1 เปรยบเทยบคณสมบตของทองแดงและอะลมเนยม

Ω

Electrical system design : RMUTL 6

ฉนวน• ทาหนาทหอหมตวนา• ปองกนการสมผส

• ปองกนตวนาจากผลกระทบ ทางกล และเคม

• ระหวางนากระแสจะมกาลงสญเสย

• ความรอนจะถายเทไปยงเนอฉนวน

• การทนตอความรอนของฉนวน จะเปนตวกาหนดพกดกระแสของสายไฟฟา

• ฉนวนทนยมใช

- Polyvinyl Chloride ( PVC )

- Cross linked Polyethylene ( XLPE )

Electrical system design : RMUTL 7

คณสมบต PVC XLPE พกดอณหภมสงสดขณะใช ( oC ) 70 90 พกดอณหภมสงสดขณะลดวงจร ( oC ) 120 250 คาคงทไดอเลกตรก 6 2.4 ความหนาแนน ( g/cm3 ) 1.4 0.92 ความนาความรอน ( cal/cm.sec oC ) 3.5 8 ความทนทานตอแรงดง ( kg/mm2 ) 2.5 3

ตารางท 3.2 คณสมบตของฉนวน PVC และ XLPE

Electrical system design : RMUTL 8

3.3 สายไฟฟาแรงดนสงแบงออก 2 ประเภท

• สายเปลอย (Bare Wires)

• สายหมฉนวน (Insulated Wires)

Page 3: บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2) สายไฟฟ าอะล ม เน ยมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy

Electrical system design : RMUTL 9

สายเปลอย (Bare Wires

• ทาดวย อะลมเนยม

• นาหนกเบา ราคาถก

สายทนยมใช

- สายไฟฟาอะลมเนยมตเกลยวเปลอย ( AAC )

- สายไฟฟาอะลมเนยมผสม ( AAAC )- สายไฟฟาอะลมเนยมแกนเหลก ( ACSR )

Electrical system design : RMUTL 10

1) สายไฟฟาอะลมเนยมตเกลยวเปลอย ( AAC-AllAluminium Conductor )

• เปนตวนาอะลมเนยมพนตเกลยวเปนชนๆ

• รบแรงดงไดตา

• ขงสายใหมระยะหางชวงเสา ( Span ) มากๆ ได ไมเกน 50 m

• สายทมขนาด 95 mm2 ขนไปนน สามารถทจะมระยะหางชวงเสาไดไมเกน 100 m

• มอก. 85-2522

Electrical system design : RMUTL 11

Wire : Hard Drawn Aluminium

Outer Direction Stranding: Z-Stranding(Right-Hand Stranding)

รปท 3.1 สาย AAC

2) สายไฟฟาอะลมเนยมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy Conductor )• มสวนผสมของอะลมเนยม แมกนเซยม และซลกอน • มความเหนยวและรบแรงดงไดสงกวาสาย AAC• นยมใชเดนสายบรเวณชายทะเล • ทนตอการกดกรอนของไอเกลอไดด

Electrical system design : RMUTL 12

3) สายไฟฟาอะลมเนยมแกนเหลก ( ACSR-AluminiumConductor Steel Reinforced )

• สาย ไฟฟาอะลมเนยมตเกลยว และมสายเหลกอยตรงกลาง

• รบแรงดงไดสงขนขน ทาใหสามารถขยายระยะหางชวงเสา

• ไมใชสายชนดนในบรเวณชายทะเล • มอก. 86-2522

Page 4: บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2) สายไฟฟ าอะล ม เน ยมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy

Electrical system design : RMUTL 13

Outer Direction Stranding : Z-Stranding(Right-Hand Stranding)

Central GalvanizedSteel Wire Solid orStranding

Hard DrawnAluminium Wires

รปท 3.2 สาย ACSR

Electrical system design : RMUTL 14

สายหมฉนวน ( Insulated Wires )• สายไฟฟาแรงดนสงทมฉนวนหม เพอความปลอดภยจากการลดวงจรจากสตวหรอ กงไม เพมความเชอถอไดสายไฟฟาแรงดนสงหมฉนวนทนยมใช- สาย Partial Insulated Cable ( PIC )- สาย Space Aerial Cable ( SAC )- สาย Preassembly Aerial Cable- สาย Cross-linked Polyethylene ( XLPE )

Electrical system design : RMUTL 15

1)สาย Partial Insulated Cable ( PIC )• มฉนวน XLPE หมบางๆ

• ไมสามารถแตะตองโดยตรง

• ใชงานโดยเดนในอากาศผานลกถวยบนเสาไฟฟาแทน สายเปลอย Cross-Linked Polyethylene Insulation

Compact Aluminium Conductor

Extrude Semiconducting Cross-LinkedPolyethylene Conductor Shielding Layerรปท 3.3 สาย PIC

Electrical system design : RMUTL 16

2)สาย Space Aerial Cable ( SAC )

• มฉนวน XLPE หม

• มเปลอก (Sheath ) ทาดวย (XLPE) อกชน

• ทนทานมากกวาสาย PIC

• ไมควรสมผสโดยตรง

• การเดนสายตองใช Spacer และม Messenger Wires ชวยดงสาย

Page 5: บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2) สายไฟฟ าอะล ม เน ยมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy

Electrical system design : RMUTL 17

3)สาย Preassembly Aerial Cable• เปนสาย Fully Insulated

• สามารถวางใกลกนได

• สามารถวางพาดกบมมตกได

รปท 3.4 สาย SAC

Cross-Linked Polyethylene Insulation

Compact Aluminium Conductor

Extruded Semiconducting Cross-LinkedPolyethylene Conductor Shielding Layer

Cross-Linked Polyethylene Sheath

Electrical system design : RMUTL 18

4) สาย Cross-linked Polyethylene ( XLPE )• สาย XLPE จดเปนสาย Fully Insulated โดยมโครงสรางดงรป

Conductor

Saving TapeConductor ShieldInsulation Shield

(if Specified)

XLPE Insulation(or Copper Wire)Copper Tape

PVC Sheath

รปท 3.5 สาย XLPE

Electrical system design : RMUTL 19

• ตวนา ( Conductor )

• ชลดของตวนา ( Conductor Shield )

• ฉนวน ( Insulation )

• ชลดของฉนวน ( Insulation Shield )

• เปลอกนอก ( Jacket )

Electrical system design : RMUTL 20

3.4 สายไฟฟาแรงดนตา• ใชแรงดนไมเกน 750 V

• สายไฟฟาหมฉนวน

• ตวนา

- ทองแดง

- อะลมเนยม

• ฉนวน

- PVC

- XLPE

Page 6: บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2) สายไฟฟ าอะล ม เน ยมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy

Electrical system design : RMUTL 21

สายไฟฟาอะลมเนยมหมดวยฉนวน PVC

• มอก. 293-2526

• ใชงานในระบบจาหนายแรงดนตา

• ของ กฟน และกฟภ

Electrical system design : RMUTL 22

สายไฟฟาทองแดงหมดวยฉนวน PVC

• มมากมายหลายชนด

• ใชงานไดกวางขวางตงแตวงจรเลกๆ จนถงสายประธาน หรอสายปอน

• มอก. 11-2531

• อณหภม 70 0C

• สายไฟฟาทใชงานในการเดนสายถาวร- สายไฟฟาตารางท 2 และ 11

- สายไฟฟาตารางท 4- สายไฟฟาตารางท 6 , 7 , 8 และ 14

Electrical system design : RMUTL 23

1) สายไฟฟาตารางท 2 และ 11

• เดมเรยกวา สาย VAF

Sheath : PVCInsulation : PVC

Conductor : Annealed Copper

รปท 3.6 สายไฟฟาตารางท 2

Electrical system design : RMUTL 24

รปท 3.7 สายไฟฟาตารางท 11

Sheath : PVCInsulation : PVC

Conductor : Annealed Copper

Ground Wire

Page 7: บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2) สายไฟฟ าอะล ม เน ยมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy

Electrical system design : RMUTL 25

แรงดนใชงาน 300 V

อณหภมใชงาน 70oC

สถานทใชงาน สถานทแหงและสถานทเปยก

ลกษณะการตดตง - เดนเกาะผนง

- เดนซอน ( Conceal ) ในผนง

- หามเดนในชองสาย

ยกเวน รางเดนสาย

- หามรอยทอฝงดนหรอฝงดน

โดยตรงElectrical system design : RMUTL 26

2) สายไฟฟาตารางท 4

• เดม มอก. 11-2518 แบงสายไฟชนดนเปน 2 แบบ

- 60 0C เรยกวา TW

- 75 0C เรยกวา THW

• มอก. 11-2531

- อณหภมใชงาน 70 0C

• ตลาดเรยกสายนวา สาย THW

Electrical system design : RMUTL 27

Conductor PVC Insulation

แรงดนใชงาน 750 Vอณหภมใชงาน 70oCสถานทใชงาน สถานทแหง และสถานทเปยกลกษณะการตดตง - เดนลอย ตองยดดวยวสดฉนวน

- เดนในชองเดนสาย ในสถานทแหง- เดนในทอรอยสาย ฝงดนแตตองปองกนไมใหนาเขาใน

ทอและปองกนไมใหสายมโอกาสแชนา- หามฝงดนโดยตรง

รปท 3.8 สายไฟฟาตารางท 4

Electrical system design : RMUTL 28

3) สายไฟฟาตารางท 6, 7, 8 และ 14

• ชอเดม เรยกวา NYY

• สายมฉนวน และเปลอก

• สามารถทนความชนไดสง

• สามารถใชฝงดนไดโดยตรง

Page 8: บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2) สายไฟฟ าอะล ม เน ยมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy

Electrical system design : RMUTL 29

Sheath : PVCUnder Sheath : PVCInsulation : PVC

Conductor : Annealed Copper

Sheath : PVCUnder Sheath : PVC

Insulation : PVC

Conductor : Annealed Copper

รปท 3.9 สายไฟฟาตารางท 7

รปท 3.10 สายไฟฟาตารางท 8Electrical system design : RMUTL 30

Sheath : PVCUnder Sheath : PVC

Insulation : PVC

Conductor : Annealed Copper

Ground Wire

รปท 3.11 สายไฟฟาตารางท 14

แรงดนใชงาน 750 Vอณหภมใชงาน 70oCสถานทใชงาน สถานทแหงและสถานทเปยกลกษณะการตดตง - ใชงานไดทวไป

- ฝงดนโดยตรง- เดนรอยทอฝงดน

Electrical system design : RMUTL 31

สายไฟฟาทองแดงหมดวยฉนวน XLPE

• ฉนวน XLPE ทนความรอนไดสง แขงแรง ทนการกดกรอนไดด

• มชอเรยกวา สาย CV หรอ CVV

• IEC 60502

Electrical system design : RMUTL 32

Conductor XLPE InsulationPVC Sheath

CV 1 x ....SQ.mm 0.6/ 1kV

แรงดนใชงาน 0.6/1 kVอณหภมใชงาน 90oCสถานทใชงาน สถานทแหงและสถานทเปยกลกษณะการตดตง - ใชงานไดทวไป

- ฝงดนโดยตรง

รปท 3.12 สาย CV

Page 9: บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2) สายไฟฟ าอะล ม เน ยมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy

Electrical system design : RMUTL 33

สายไฟฟาทนไฟ ( Fire Resistant Cable )

• สายทนไฟมลกษณะทสาคญคอ

1. Flame Retardancy

2. Flame Propagation

3. Acid and Corrosive Gas Emission

4. Smoke Emission5. Fire Resistance ( Circuit Integrity )

Electrical system design : RMUTL 34

สายไฟฟาทนไฟ ( Fire Resistant Cable )

• ตองไดตามมาตรฐาน

1. Flame Retardancy IEC 332 หรอ BS 4066

2. Flame Propagation IEC 332 หรอ BS 4066

3. Acid and Corrosive Gas Emission IEC 754 หรอ BS 6425

4. Smoke Emission IEC 1034 หรอ BS 76225. Fire Resistance ( Circuit Integrity ) IEC 331 หรอ BS 6387

Electrical system design : RMUTL 35

ConductorXLPE Insulation

OHLS Sheath

Mica/Glass Tape

สวนประกอบของสายทนไฟ ( FRC )

รปท 3.13 สายทนไฟ ( FRC )

Electrical system design : RMUTL 36

สายไฟฟาทนไฟ ควรใชกบระบบ และวงจรทมความสาคญ

ตอความปลอดภย1. ระบบสญญาณเตอนอคคภย ( Fire Alarm System )

2. ระบบควบคมอาคารอตโนมต ( Building Automation System )

3. ระบบไฟแสงสวางฉกเฉน ( Emergency Lighting System )

4. ระบบเสยงประกาศ ( Public Address System )

5. ระบบไฟฟาสารอง ( Standby Power System )

6. ระบบเครอขายคอมพวเตอร ( Computer Network System )

7. ระบบโทรทศนวงจรปด ( Closed Circuit TV System )

8. ระบบลฟตและบนไดเลอน ( Lifts and Escalators System )

9. ระบบปมนาดบเพลงและปมอดอากาศในชองบนไดหนไฟ ( Fire Pumps and Pressurized Stairs )

10. ในอตสาหกรรมตางๆ ซงตองการใหระบบสามารถปฏบตงานไดในขณะทเกดไฟไหม

Page 10: บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2) สายไฟฟ าอะล ม เน ยมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy

Electrical system design : RMUTL 37

สายเคเบลชนดเอมไอ ( Mineral Insulated Cable )

• เปนสายเคเบลเปลอกนอก

• ตวนาหมดวยฉนวนแร

1) สาย MI

• เปนสายทใชในบรเวณทตองการความปลอดภยสง เหมอนสายไฟฟาทนไฟ ( FRC )

Electrical system design : RMUTL 38

2) คณสมบตของสาย MI• มคณสมบตตามมาตรฐานของ ว.ส.ท. และไดตามมาตรฐานดงตอไปน

- BS 6207 : Specification for Mineral-insulated Copper Sheathed Cables with Copper Conductors

- IEC 60702 : Mineral Insulated Cables with a Rated

Voltage not Exceeding 750 V- AS 3187 : Mineral Insulated Metal Sheathed Cables

Electrical system design : RMUTL 39

3.5 การเลอกสายไฟฟาทเหมาะสม• ขอกาหนดทจะตองพจารณาในการเลอกสายไฟฟา

- พกดแรงดน ( Voltage Rating )

- พกดกระแส ( Current Rating )

- สายควบ ( Multiple Conductors )- แรงดนตก ( Voltage Drop )

Electrical system design : RMUTL 40

พกดแรงดน ( Voltage Rating )• มอก. 11-2531ม 2 ระดบ คอ

- 300 V

- 750 V

• ระบบไฟฟา 3 เฟส, 380 V, 400 V ตองเลอก 750 V

Page 11: บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2) สายไฟฟ าอะล ม เน ยมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy

Electrical system design : RMUTL 41

พกดกระแส ( Current Rating)• ความสามารถของสายไฟฟา

• การใชอยางตอเนอง

• อณหภมสดทายตองไมเกนทกาหนดให

• PVC 70 0C

• XLPE 90 0C

Electrical system design : RMUTL 42

พกดกระแสของสายไฟฟาหมฉนวน

ขนอยกบปจจย

• ขนาดของสาย

• ชนดของฉนวน

• อณหภมโดยรอบ

• ลกษณะการตดตง

Electrical system design : RMUTL 43

พกดกระแสของสายไฟฟาหนดตางๆสาหรบการตดตงตาม

“ มาตรฐานการตดตงทางไฟฟาสาหรบประเทศไทย” ของ ว.ส.ท.

Electrical system design : RMUTL 44

ตารางท 3.3 ขนาดกระแสของสายไฟฟาทองแดงหมฉนวน PVC ตาม มอก. 11-2531 อณหภมตวนา 70 oC ขนาดแรงดน 300 V และ 750 V อณหภมโดยรอบ 40 oC ( สาหรบวธการเดนสาย ก-ค ) และ 30 oC( สาหรบวธการเดนสาย ง และ จ )

ขนาดกระแส ( A )วธการเดนสาย

( mm )ขนาดสาย

2

ก ขค ง

โลหะทอ

อโลหะทอ จ

90.5 8 8 7 10 9 -1 14 11 131011 15 21

2.51.5

2317

2015

2116

1713

1814

2418 26

34

6681161064

4260

313550

27

977756 54 65503628

423023

433124

584232 45

7556

-27195-21770

120150185 424

364316

---

503525

137169

111110-

89

259242187 180 200216195148 141 160

228259296

205236269287

214251

370

279322 330

372

294

12910587

1149174

1199577

156126103 125

177150

500400300240 509 -

818

592696

-

--

516455400352329344 440

469416373

541474400

684599508

431

552623

487

> D

> 0.5 D

หรอ หรอ

ทอโลหะ

ทออโลหะ

Page 12: บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2) สายไฟฟ าอะล ม เน ยมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy

Electrical system design : RMUTL 45

อณหภมโดยรอบ

ตวคณ

( oC ) วธเดนสาย ก-ค วธเดนสาย ง และ จ21-25 - 1.0626-30 - 131-35 1.08 0.9436-40 1 0.8741-45 0.91 0.7946-50 0.82 0.7151-55 0.71 -56-60 0.58 -

หมายเหต อณหภมโดยรอบตางจาก 40 oC ( สาหรบวธการเดนสาย ก-ค )หรอ 30 oC ( สาหรบวธการเดนสาย งและ จ ) ใหคณคาขนาดกระแสดวยตวคณลดดงน

Electrical system design : RMUTL 46

ขนาดกระแส (A)วธการเดนสาย

( mm )ขนาดสาย

2

ก ข ค ง จ1 - 11

2.51.5

-- 14

18

-161064

--

-

56

24

4331

1762719514121770

120150185 424

364316

276237205

503525

-169

-

110

187148

251287

214

77

11995

500400300240 509 331

818

592696

613

444522

344

--

400

> D

2923

238

-

327393-

273

90

140178203

113

5373

41

1317

10ฉ

308

699

432504593

360

183230267

143

218

572

305

487414

254

163130

190

101

-

-

--

-

-

--

-

-

-

--

-

-

--

-

-

-

--

-

-

--

-

2.15 D>

ตารางท 3.4 ขนาดกระแสของสายไฟฟาทองแดงหมฉนวน PVC ตาม มอก. 11-2531อณหภมตวนา 70 oCขนาดแรงดน 300 V และ 750 V อณหภมโดยรอบ 40 oCวางบนรางเคเบล

Electrical system design : RMUTL 47

อณหภมโดยรอบ ตวคณ( oC )

31-35 1.0836-40 141-45 0.9146-50 0.8251-55 0.7156-60 0.58

หมายเหต อณหภมโดยรอบตางจาก 40 oC ใหคณคาขนาดกระแสดวยตวคณลด ดงน

Electrical system design : RMUTL 48

ขนาดกระแส ( A )ลกษณะการใชงาน

ขนาดสาย ก ข ค ง( mm2 ) สายเดยว สายเดยว 3

เสนสายเดยว 3 เสน สายเดยวไมเกน

เดนในอากาศ เดนในทอโลหะ เดนในทอฝงดน 3 เสน หรอสายหลาย

ในอากาศ ทอ ทอ แกนไมเกน 3 แกนโลหะ อโลหะ ฝงดนโดยตรง

2.5 36 25 31 28 44 4 47 33 41 36 57 6 60 42 52 46 71 10 82 56 70 61 94 16 110 76 93 81 122 25 148 100 123 107 156 35 184 123 151 130 187 50 224 153 184 156 221 70 286 191 230 197 270 95 356 239 285 241 325120 417 275 329 277 368150 481 322 380 318 413185 559 368 436 363 466240 672 440 518 430 539300 782 510 615 501 607400 921 604 734 586 687500 1080 686 855 685 773

ตารางท 3.5 ขนาดกระแสของสายไฟฟาทองแดงหมฉนวนครอสลงคโพลเอททลน อณหภมตวนา 90 oC ขนาดแรงดน600 V อณหภมโดยรอบ 40 oC ( สาหรบเดนสายในอากาศ ) และ 30 oC ( สาหรบการเดนสายใตดน )

Page 13: บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2) สายไฟฟ าอะล ม เน ยมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy

Electrical system design : RMUTL 49

อณหภมโดยรอบ ตวคณ( oC ) การเดนสายใน

อากาศการเดนสายใตดน

21-25 - 1.0426-30 - 131-35 1.05 0.9636-40 1 0.9141-45 0.95 0.8746-50 0.89 0.8251-55 0.84 -56-60 0.78 -

หมายเหต อณหภมโดยรอบตางจาก 40 oC ( สาหรบการเดนสายในอากาศ ) หรอ 30 Oc

( สาหรบการเดนสายใตดน ) ใหคณคาขนาดกระแสดวยตวคณลด ดงน

Electrical system design : RMUTL 50

ขนาดกระแส ( A )ลกษณะการใชงานขนาดสาย

( mm2 ) สายเดยวเดนในอากาศ เดนในรางเคเบล2.5 36 23 4 47 31 6 60 3910 82 5316 110 7225 148 9635 184 12050 224 14670 286 18695 356 231

120 417 271150 481 313185 559 363240 672 437300 782 587400 921 691500 1080 810

ตารางท 3.6 ขนาดกระแสของสายทองแดงหมฉนวนครอสลงคโพลเอททลน อณหภมตวนา 90 oC ขนาดแรงดน 600 V อณหภมโดยรอบ 40 oC ( สาหรบการเดนสายในอากาศ )

Electrical system design : RMUTL 51

ขนาดกระแส ( A ) ลกษณะการใชงาน

ขนาดสาย สายเดยว 3 เสน

สายเดยว 3 เสน สายเดยว 1 วงจร

( mm2 ) เดนในทอโลหะ

เดนในทอฝงดน ฝงดนโดยตรง

ในอากาศ ทอโล

หะ ทออโลหะ

35 148 176 149 209 50 175 209 178 247 70 215 258 218 302 95 265 315 265 361 120 303 361 303 410 150 348 413 341 460 185 396 469 386 519 240 478 563 454 601 300 551 650 521 679 400 636 751 607 772 500 730 869 706 878

ตารางท 3.7 ขนาดกระแสของสายทองแดงหมฉนวนครอสลงคโพลเอททลน มชลด อณหภมตวนา 90 oC ขนาดแรงดน 12 kV หรอ 24 kV อณหภมโดยรอบ 40 oC ( สาหรบการเดนสายในอากาศ ) และ 30 oC( สาหรบการเดนสายใตดน )

Electrical system design : RMUTL 52

อณหภมโดยรอบ ตวคณ ( oC ) การเดนสายในอ

ากาศ การเดนสายใตดน

21-25 - 1.04 26-30 - 1 31-35 1.05 0.96 36-40 1 0.91 41-45 0.95 0.87 46-50 0.89 0.82 51-55 0.84 - 56-60 0.78 -

หมายเหต อณหภมโดยรอบตางจาก 40 oC ( สาหรบการเดนสายในอากาศ ) หรอ30 oC ( สาหรบการเดนสายใตดน ) ใหคณคาขนาดกระแสดวยตวคณลด ดงน

Page 14: บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2) สายไฟฟ าอะล ม เน ยมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy

Electrical system design : RMUTL 53

ขนาดกระแสตอ 1 วงจรขนาดสาย จานวนวงจรทงหมด( mm2 ) 1 2 3 4 5 6 7 8

35 175 160 147 137 130 122 116 110 50 210 191 175 162 153 144 136 130 70 251 228 208 193 182 171 161 154 95 313 282 256 236 222 208 196 187 120 357 322 292 270 254 238 224 213 150 405 362 327 300 282 263 248 235 185 461 410 369 339 318 296 278 264 240 535 475 427 392 367 342 321 305 300 611 539 481 440 411 382 358 339 400 694 619 553 507 473 440 412 391

500 797 695 616 560 522 483 451 427

ตารางท 3.8 ขนาดกระแสของสายทองแดงหมฉนวนครอสลงคโพลเอททลน มชลด อณหภมตวนา 90 oC แรงดน12 kV หรอ 24 kV อณหภมโดยรอบ 30 oC เดนใน Duct Bank ไมเกน 8 ทอ

Electrical system design : RMUTL 54

อณหภมโดยรอบ ( oC ) ตวคณ21-25 1.0426-30 131-35 0.9636-40 0.9141-45 0.8746-50 0.8251-55 -56-60 -

หมายเหต อณหภมโดยรอบตางจาก 30 oC ใหคณคาขนาดกระแสดวยตวคณลด ดงน

Electrical system design : RMUTL 55

กรณสายไฟฟา เดนในทอรอยสาย คาพกดกระแสทแสดงไวในตาราง ใชกบกรณทจานวนสายในทอรอยสายมไมเกน 3 เสนเทานน แตถามมากกวา 3 เสน จะตองใชตวคณลดคาพกดกระแส ( Derating Factor) ในตารางท 3.9 ในการนบจานวนสายไฟในทอรอยสายมหลกเกณฑดงน

การนบจานวนสายไฟในทอรอยสาย- ถอวาจานวนแกนคอจานวนเสน- ไมตองนบสายนวทรล ในระบบ 3 เฟส ทออกแบบไวเปนโหลดสมดล

( บางขณะอาจมกระแสไหลผาน )- จะตองนบสายนวทรล ในกรณทโหลดสวนใหญ ( มากกวา 50% ) เปน

หลอดชนด Electric Discharge เชน หลอดฟลออเรสเซนต , อปกรณเกยวกบ Data Processing และอปกรณอนททาใหเกดกระแส Harmonicในสายนวทรล

- ไมตองนบตวนาสาหรบตอลงดน

Electrical system design : RMUTL 56

จานวนสาย ตวคณ 4-6 0.82 7-9 0.72

10-20 0.56 21-30 0.48 31-40 0.44 เกน 40 0.38

ตารางท 3.9 ตวคณลดคาพกดกระแส ( Derating Factor )

Page 15: บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2) สายไฟฟ าอะล ม เน ยมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy

Electrical system design : RMUTL 57

ตารางท 3.10 ขนาดกระแสของสายเคเบลชนดเอมไอ ตวนาและเปลอก ( Sheath ) ทาดวยทองแดง กรณมพวซหม ( Covered ) และเปลอยตอการสมผสถงได อณหภมของเปลอกโลหะ 70 องศาเซลเซยส อณหภมโดยรอบ 40 องศาเซลเซยส

ขนาดกระแส ( A ) จานวนและรปแบบการจดวางของตวนา

2 ตวนา 3 ตวนา

สายเคเบล แกนเดยว หรอ

สองแกน

สายเคเบล หลายแกน หรอ

แกนเดยว วางแบบ Trefoil

สายเคเบล แกนเดยว

วางแบบ Flat ขนาดแรงดน ( V )

ขนาดระบของตวนา

( mm2 )

1.5 20 16 18 500 2.5 27 22 25

Electrical system design : RMUTL 58

ตารางท 3.11 ขนาดกระแสของสายเคเบลชนดเอมไอ ตวนาและเปลอก ( Sheath ) ทาดวยทองแดง กรณไมมพวซ หม ( Covered ) อณหภมของเปลอกโลหะ 105 C0 อณหภมโดยรอบ 40 C0

ขนาดกระแส ( A ) จานวนและรปแบบการจดวางของตวนา

2 ตวนา 3 ตวนา

สายเคเบล แกนเดยว หรอ

สองแกน

สายเคเบล หลายแกน หรอ

แกนเดยว วางแบบ Trefoil

สายเคเบล แกนเดยว

วางแบบ Flat ขนาดแรงดน ( V )

ขนาดระบของตวนา

( mm2 )

1.5 26 22 25 2.5 35 30 33 500 2.5 47 40 43

Electrical system design : RMUTL 59

สายควบ- สายหลายเสนตอขนานกน

ABCN

A

NCB

กลองตอสายทอรอยสาย

กลองตอสาย

ทอรอยสาย

รปท 3.14 สายควบ

Electrical system design : RMUTL 60

ขอกาหนดสาหรบการใชสายควบ- ใชกบตวนาทมขนาดตงแต 50 mm2 ขนไป

- สายไฟฟาทจะเดนควบกนไดนนจะตองเปนสาย ไฟฟาชนดเดยวกน

- สายไฟฟาทใชตองมความยาวเทากน

- ลกษณะการเดนสายไฟฟาเหมอนกน

Page 16: บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2) สายไฟฟ าอะล ม เน ยมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy

Electrical system design : RMUTL 61

ตวอยางท 3.1 เครองทานารอน ( Water Heater ) ขนาด 6000 W , 220 V จงหาขนาดสายไฟฟาดงตอไปน

โดยพจารณาเปนโหลดตอเนอง

1. สาย T-11 ( VAF )

2. สาย T-4 ในทอโลหะรอยสายในอากาศ

วธทา

กระแสโหลด IL = = 27.3 A

พกดกระแสของสายไฟฟา IC 1.25 x 27.3 = 34 A

( เนองจากเปนโหลดตอเนองจงอาจมการเผอขนาดสายไว 25% )

1. จากตารางท 3.3 วธการเดนสายแบบ ข.

ใชสาย T-11 ขนาด 2 x 6 mm2 ( พกดกระแส 35 A )

2. จากตารางท 3.3 วธการเดนสายแบบ ค.

ใชสาย T-4 ขนาด 2 x 10 mm2 ( พกดกระแส 43 A )

2206000

Electrical system design : RMUTL 62

ตวอยางท 3.2 เครอง Microwave ขนาด 2200 VA , 220 V ใชสายไฟฟาตารางท 4 ( T-4 ) เดนในทอโลหะรอยสายในอากาศ จงหาขนาดของสายวงจรยอยทใช โดยพจารณาเปนโหลดไมตอเนอง

วธทา

กระแสโหลด IL = = 10 A

พกดกระแสของสายไฟฟา IC 10 A

จากตารางท 3.3 วธการเดนสายแบบ ค. และจากขอกาหนดของการไฟฟา ทกาหนดใหใชสายขนาดเลกทสดสาหรบวงจรยอยคอ 2.5 mm2

จงเลอกใชสายขนาด 2 x 2.5 mm2 ( พกดกระแส 18 A )

2202200

Electrical system design : RMUTL 63

ตวอยางท 3.3 หมอแปลงไฟฟาขนาด 500 kVA LV 400/230 V ถาใชสาย T-6 ( NYY , 1/C ) เดนในทอโลหะฝงใตดนเปนสายประธานจาก

หมอแปลงลกน จงหาขนาดสายไฟฟาดงกลาว

วธทา

In = = 721.7 A

IC 1.25 x In= 1.25 x 721.7

= 902 A

ใชสายควบ 3 เสน = = 301 A

ใชสายไฟฟาขนาด 3

4003310500

××

726A

966A

=

=

2423

3223

สายศนย

สายเฟส2mm 951

2mm 1503××

==

××

⎟⎟⎟⎟⎟

⎜⎜⎜⎜⎜

3902

Electrical system design : RMUTL 64

หมายเหต : โหลดของหมอแปลงไฟฟานนมหลายประเภท ทงแบบตอเนอง และไมตอเนอง

โดยสวนมากจะประกอบดวยโหลดหลายชนด คอ

- โหลด 3 เฟสสมดล เชน มอเตอร 3 เฟส

- โหลดเฟสเดยวทม Harmonic เชน หลอด HID

- โหลดเฟสเดยวทไมม Harmonic

Page 17: บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2) สายไฟฟ าอะล ม เน ยมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy

Electrical system design : RMUTL 65

ในการกาหนดขนาดสายของหมอแปลงไฟฟา เพอเปนการเผอไว ใหถอวาเปนโหลดแบบตอเนองทงหมด สวนในการคานวณหาขนาดสายนวทรลนน โหลด 3 เฟส สมดลไมตองนามาคด จะคดเฉพาะโหลดเฟสเดยว ทงทมและไมม Harmonic เทานน โดยโหลดทไมม Harmonic สามารถใช Demand Factor = 0.7 กบสวนทเกน 200 A ได

นอกจากน ถาโหลด 3 เฟสสมดล มขนาดมากกวา 40% ของโหลดทงหมด อาจใชขนาดสายนวทรลเทากบ ประมาณ 50% ของสายเฟสได ( Half Neutral ) เนองจากสายไฟฟาขนาดประมาณ 50% โดยทวไปสามารถ นากระแสไดถงประมาณ 60%

Electrical system design : RMUTL 66

ตวอยางท 3.4 โหลดขดลวดทาความรอน ( Heater ) ขนาด 40 kW, 380 V 3 เฟส 3 สาย

จงหาขนาดของสายไฟฟาตารางท 4 เดนในทอโลหะรอยสายในอากาศ โดยพจารณาเปนโหลดตอเนอง

ผานบรเวณดงน

1. บรเวณทมอณหภม 40 OC

2. บรเวณทมอณหภม 50 OC

วธทา

กระแสโหลด IL = = 60.8 A

IC 1.25 x 60.8 = 76 A3803

31040××

Electrical system design : RMUTL 67

1. 40 OC

เนองจากอณหภมโดยรอบ = 40 OC

ไมตองใชตวคณลด

IC 76 A

จากตารางท 3.3 วธการเดนสายแบบ ค.

ใชสายขนาด 3 x 25 mm2 ( 77 A )

2. 50 OC

เนองจากอณหภมโดยรอบ = 50 OC

จากตาราง ใชตวคณลด = 0.82

IC= 93 A

จากตารางท 3.3 วธการเดนสายแบบ ค.

ใชสายขนาด 3 x 35 mm2 ( 95 A )

0.8276≥

ตวอยางท 3.4 (ตอ)

Electrical system design : RMUTL 68

ตวอยางท 3.5 โหลดสายปอนเฟสเดยวทงหมดขนาด 60 kVA 3 เฟส 4 สาย 380/220 V ใชสายไฟฟาตารางท 4

เดนในทอโลหะรอยสายในอากาศ จงหาขนาดสาย เมอ

1. โหลดมากกวา 50% เปนหลอด HID

2. โหลดมากกวา 50% เปน Resistive Load

โดยการใชงานเปนโหลดตอเนองทงหมด

วธทา

กระแสโหลด IL = = 91.2 A

IC 1.25 x 91.2

= 114 A≥

380331060

××

Page 18: บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2) สายไฟฟ าอะล ม เน ยมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy

Electrical system design : RMUTL 69

1. โหลดมากกวา 50 % เปนหลอด HID ซงเปนหลอดชนด Electric Discharge ทาใหเกดกระแสฮารมอ-นกในสายนวทรล จงตองนบสายนวทรลดวยในการนบจานวนสายในทอรอยสาย

จากตารางตวคณลด ในกรณสาย 4-6 เสนในทอรอยสายใหใชตวคณลด 0.82

IC = 139 A

จากตารางท 3.3 วธการเดนสายแบบ ค.

ใชสาย T-4 ขนาด 4 x 70 mm2 ( 148 A )

≥ 0.82144

ตวอยางท 3.5(ตอ)

Electrical system design : RMUTL 70

2. โหลดมากกวา 50 % เปน Resistive Load จงไมตองนบสายนวทรลในการนบจานวนสายในทอรอยสาย ทาใหสายไฟฟาในทอสายมไมเกน 3 เสน จงไมตองใชตวคณลด

IC 1.25 x 91.2 = 114 A

จากตารางท 3.3 ตามวธการเดนสายแบบ ค.

ใชสาย T-4 ขนาด 4 x 50 mm2 ( 119 A )

หมายเหต : เนองจากกระแสโหลดนอยกวา 200 A และเปนโหลดเฟสเดยวทงหมด จงใชขนาดสายนวทรลเทากบขนาดสายเฟส

ตวอยางท 3.5 (ตอ)

Electrical system design : RMUTL 71

ตวอยางท 3.6 มอเตอรขนาด 37 kW , 380 V , In = 72 A จงหาขนาดสายไฟฟาตารางท 4 ในทออโลหะรอยสายในอากาศ จากสตารทเตอรไปยงมอเตอร โดยเรมเดนเครองดงน

1. DOL ( Direct On Line Starting )2. สตาร-เดลตา ( Star-Delta Starting )

วธทา1. มอเตอรมการเรมเดนเครองแบบ DOL

พกดกระแสมอเตอร In = 72 Aโดยทวไปโหลดมอเตอรถอวาเปนโหลดตอเนอง

Ic 1.25 x In = 1.25 x 72 = 90 Aจากตารางท 3.3 วธการเดนสายแบบ ค.ใชสาย T-4 , 3 x 35 mm2 ( 91 A )

Electrical system design : RMUTL 72

2. การเรมเดนเครองแบบสตาร-เดลตานน จะตองเดนสายจากสตารทเตอรไปยงมอเตอรจานวน 6 เสน ดวยกนและกระแสของสายแตละเสนจะเทากบ 58% หรอ ของกระแสพกด เนองจากตอกนแบบเดลตา ดงนน

IC 1.25 x In x 0.58= 1.25 x 72 x 0.58 = 52 A

แตเนองจากมจานวนสายทงหมด 6 เสนในทอสายเดยวกน จงตองใชตวคณลด = 0.82

IC = 63 Aจากตารางท 3.3 ตามวธการเดนสายแบบ ค.ใชสาย T-4 , 6 x 25 mm2 ( 74 A )

≥ 0.8252

31

ตวอยางท 3.6(ตอ)

Page 19: บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2) สายไฟฟ าอะล ม เน ยมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy

Electrical system design : RMUTL 73

ตวอยางท 3.7 มอเตอรขนาด 132 kW , 380 V In = 245 A

สตารทเตอรเปนแบบสตาร-เดลตา ใชสาย T-7 ( NYY , 3/C ) มการเดนสายดงน

1. ในทอโลหะรอยสายฝงดน

2. ใน Cable Tray

วธทา

เนองจากสตารทเตอรเปนแบบสตาร-เดลตา ดงนน

IC 1.25 x In x 0.58

= 1.25 x 245 x 0.58

= 178 A

Electrical system design : RMUTL 74

1. ในทอโลหะรอยสายฝงดน

จากตารางตวคณลดในกรณสาย 4 - 6 เสนในทอรอยสายใหใชตวคณลด 0.82

ใชสาย T-7 , 2( 3/C , 95 mm2 ) ( 242 A )

2. ใน Cable Tray

จากตารางท 3.4 วธการเดนสายแบบ จ.

ใชสาย T-7 , 2( 3/C , 95 mm2 ) ( 187 A )

ตวอยางท 3.7(ตอ)

Electrical system design : RMUTL 75

ตวอยางท 3.8 จงหาขนาดสายปอนทจายใหโหลดขนาด 200 kVA, 380 V 3 เฟส 4 สาย โดยโหลดสวนใหญเปนแบบ 3 เฟส กาหนดใหใชสาย T-4 เดนในทอโลหะรอยสายในอากาศ

วธทา

IL = = 303.9 A

IC 1.25 x 303.9 = 380 A

และเนองจากโหลดสวนใหญเปนโหลดแบบ 3 เฟส โดยทวไปนยมใชสายนวทรลมขนาดประมาณ 50% ของสายเฟส

จากตารางท 3.3 วธการเดนสายแบบ ค.

ใชสาย T-4 , ( 400 A )

3803310200

××

⎟⎟⎟⎟⎟

⎜⎜⎜⎜⎜

××

2mm1501

2mm3003

Electrical system design : RMUTL 76

ถาทาเปนสายควบ 2 ชด จะไดพกดกระแสแตละชดเทากบ

IC = 190 A

ใชสาย T-4 , 2

พกดสายเฟส = 2 x 214 = 428 A

ถาทาเปนสายควบ 3 ชด จะไดพกดกระแสแตละชดเทากบ

IC = 127 A

ใชสาย T-4 , 3

พกดสายเฟส = 3 x 148 = 444 A

2380≥

⎟⎟⎟⎟⎟

⎜⎜⎜⎜⎜

××

2mm701

2mm1203

≥ 3380

⎟⎟⎟⎟⎟

⎜⎜⎜⎜⎜

××

2mm351

2mm703

ตวอยางท 3.8(ตอ)

Page 20: บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2) สายไฟฟ าอะล ม เน ยมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy

Electrical system design : RMUTL 77

ตวอยางท 3.9 หมอแปลงไฟฟาขนาด 1000 kVA , 24 kV/416-240 V จายไฟใหโหลด ซงมโหลดสามเฟสสมดล 400 kVA ทเหลอเปนโหลดเฟสเดยว ใหคานวณหาขนาดสายไฟฟาดงตอไปน

1. สาย XLPE เดนสายในทอโลหะฝงใตดน ดาน HV

2. สาย CV ( 90OC ) เดนในรางเคเบลและเดนในทอโลหะฝงดนดาน LV

วธทา

In ( HV ) = = 24.1 A

In ( LV ) = = 1388 A

1. ดาน HV

IC 1.25 x 24.1 = 30 A

สาย XLPE ขนาดเลกทสดทใชคอ 35 mm2 ( 176 A )≥

2431000×

0.14631000×

Electrical system design : RMUTL 78

2. ดาน LV

IC 1.25 x 1388 = 1735 A

- ใชสาย CV เดนในรางเคเบล

ใชสายควบ 3 ชด = 578 A

ใชสาย CV , 3

พกดสายเฟส = 3 x 587 = 1761 A

31735

⎟⎟⎟⎟⎟

⎜⎜⎜⎜⎜

××

2mm1501

2mm3003

ตวอยางท 3.9(ตอ)

Electrical system design : RMUTL 79

ใชสายควบ 4 ชด =

= 434 A

ใชสาย CV , 4

พกดสายเฟส = 4 x 437 = 1748 A

⎟⎟⎟⎟⎟

⎜⎜⎜⎜⎜

××

2mm1201

2mm240 3

41735

ตวอยางท 3.9(ตอ)

Electrical system design : RMUTL 80

- ใชสาย CV เดนในทอโลหะฝงดน

ใชสายควบ 3 ชด = = 578 A

ใชสาย CV , 3

พกดสายเฟส = 3 x 615 = 1845 A

ใชสายควบ 4 ชด = = 434 A

ใชสาย CV , 4

พกดสายเฟส = 4 x 436 = 1744 A

⎟⎟⎟⎟⎟

⎜⎜⎜⎜⎜

××

2mm1501

2mm300 3

31735

41735

⎟⎟⎟⎟⎟

⎜⎜⎜⎜⎜

××

2mm951

2mm185 3

ตวอยางท 3.9(ตอ)

Page 21: บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2) สายไฟฟ าอะล ม เน ยมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy

Electrical system design : RMUTL 81

3.6 แรงดนตก ( Voltage Drop )• คอความแตกตางระหวางขนาดแรงดนไฟฟาทจดแหลงจายตนทาง และจดรบไฟ

• เกดเนองจากการทมกระแสไฟฟาไหลผานสายไฟฟาทมคาอมพแดนซ ( Impedance ) ผลของแรงดนตก- ผลตอความสวางของหลอดไฟฟา- ทาใหสตารทยาก- บลลาสตรอน

Electrical system design : RMUTL 82

ตามมาตรฐาน NECไดกาหนดให

- แรงดนตกจากสายประธาน ( Service ) ไปยงโหลด ( Load ) มคาไมเกน 5%

- แรงดนตกในสายปอน ( Feeder ) มคาไมเกน 2%- แรงดนตกในวงจรยอย ( Branch Circuit ) มคาไมเกน 3%

Electrical system design : RMUTL 83

การคานวณแรงดนตกไงจรสมมล 1 เฟส

I

EL IR IXEL โหลดSE

R X

I

( ก ) ( ข )

รปท 3.15 ก ) วงจรสมมล ข ) เฟสเซอรไดอะแกรม

Electrical system design : RMUTL 84

ไดสตร

ไดสตรการคานวณคาแรงดนตกในระบบไฟฟา ดงน

1 เฟส 2 สาย VD 2 I ( R cos + X sin ) …………… ( 3.1 )

3 เฟส 4 สาย VD I ( R cos + X sin ) .….……….. ( 3.2 )

โดย VD = แรงดนตก ( V )

I = กระแสไฟฟาทไหลในวงจร ( A )

R = คาความตานทานทางเดยวของสายไฟฟา ( )

X = คารแอกแตนซทางเดยวของสายไฟฟา ( )

cos = คาตวประกอบกาลงของโหลด ( P.F. )

3≈≈

θ

θ

θ θθ

ΩΩ

Page 22: บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2) สายไฟฟ าอะล ม เน ยมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy

Electrical system design : RMUTL 85

คา R และ X ของสายไฟฟา• คาความตานทาน ( R ) หาไดจากมาตรฐานสายไฟฟาใหคาทอณหภม 20 0C ปรบคาทอณหภม 70 0C

• คารแอกแตนซ ( X ) ขนอยกบ1) เสนผานศนยกลางของสายตวนา

2) ระยะหางระหวางตวนา

ในระบบไฟฟา 3 เฟส ทสายไฟฟาวางทมมสามเหลยมดานเทา

( Trefoil )

Electrical system design : RMUTL 86

ในระบบไฟฟา 3 เฟส ทสายไฟฟาวางทมมสามเหลยมดานเทา

( Trefoil ) ดงรป

D

ฉนวนสายไฟ

d

ตวนาสายไฟ

รปท 3.16 การวางสายไฟฟาแบบ Trefoil

Electrical system design : RMUTL 87

คาความเหนยวนา ( L ) สามารถคานวณไดจากสตร

L = 0.05 + 0.46 log mH/m ……………... ( 3.3 )สาหรบความถ f = 50 Hz. จะคานวณคา X ไดดงน

X = 2 f L

= 0.0157 + 0.144 log /km …………. ( 3.4 )

- ถาสายไฟฟาวางเรยงตางจากน และเดนในทออโลหะ คา X จะ

สงขน

คา X จะคานวณคาในอากาศ

คา X ในทอโลหะ = 1.25 คา X ในอากาศ

d2D

πd

2D Ω

Electrical system design : RMUTL 88

ตารางท 3.12 คา R และ X ทคานวณไดของสายไฟฟาตารางท 4

ขนาดสาย R ท 70 OC X ( Ω/km ) X ( Ω/km ) X ( Ω/km )( mm2 ) Ω/km ในทออโลหะ ในทอโลหะ เดนบน Rack ( เดนลอย )

2.5 8.8658 0.1228 0.1535 0.35594 5.5157 0.1146 0.1433 0.34126 3.6851 0.1116 0.1395 0.3251

10 2.1895 0.1059 0.1324 0.308716 1.3759 0.1035 0.1294 0.294325 0.8698 0.0981 0.1226 0.279835 0.6269 0.0983 0.1229 0.266150 0.4723 0.0933 0.1166 0.256670 0.3207 0.0904 0.1130 0.245095 0.2309 0.0902 0.1128 0.2347

120 0.1840 0.0879 0.1099 0.2263150 0.1493 0.0870 0.1088 0.2198185 0.1196 0.0873 0.1091 0.2127240 0.0918 0.0865 0.1081 0.2037300 0.0737 0.0862 0.1078 0.1966400 0.0587 0.0841 0.1052 0.1889500 0.0467 0.0850 0.1063 0.1816

Page 23: บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2) สายไฟฟ าอะล ม เน ยมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy

Electrical system design : RMUTL 89

ตวอยางท 3.10 ระบบไฟฟา 380 V , 3 เฟส จายไฟใหโหลดสามเฟสสมดล 100A ซงอยหางไป 100 m ดวยสาย ไฟฟาตารางท 43 x 50 mm2 เดนในทอรอยสายโลหะ จงคานวณหาแรงดนตก

วธทา

เนองจากไมทราบคา P.F. ของโหลดสมมตให P.F. มคา 1.00 , 0.95 , 0.90 , 0.85 และ 0.80 Lagging แลวคานวณหาคาแรงดนตกในแตละกรณจากตารางหาคาR = = 0.04723X = = 0.011661000

1000.4723×

10001000.1166× Ω

Ω

Electrical system design : RMUTL 90

1) P.F. = 100% cos = 1.00 , sin = 0

VD = I ( R cos + X sin )

= x100 ( 0.04723 x 1 + 0 )

= 8.18 V

= 0.82 mV/A/m

2) P.F. = 0.95 Lagging cos = 0.95 , sin = 0.31

VD = I ( R cos + X sin )

= x100 ( 0.04723 x 0.95 + 0.01166 x 0.31 )

= 8.40 V

= 0.84 mV/A/m

θθ

θθ

θθ

θ θ

33

3

3

ตวอยางท 3.10(ตอ)

Electrical system design : RMUTL 91

3) P.F. = 0.90 Lagging cos = 0.9 , sin = 0.44

VD = I ( R cos + X sin )

= 100 ( 0.04723 0.9 + 0.01166 0.44 )

= 8.25 V

= 0.83 mV/A/m

4) P.F. = 0.85 Lagging cos = 0.85 , sin = 0.53

VD = I ( R cos + X sin )

= 100 ( 0.04723 x 0.85 + 0.01166 x 0.54 )

= 8.04 V

= 0.80 mV/A/m

θθ

θθ

θθ

θ θ

3

3

3

3

ตวอยางท 3.10(ตอ)

Electrical system design : RMUTL 92

5) P.F. = 0.80 Lagging cos = 0.80 , sin = 0.60

VD = I ( R cos + X sin )

= 100 ( 0.04723 x 0.80 + 0.01166 x 0.60 )

= 7.76 V

= 0.78 mV/A/m

จากตารางคา R และ X ไดทาตาราง คา V.D เปน mV/A/m

คด P.F. 80% Lagging - 1.00

หาคา V.D สงสด

θθθ θ

3

3

ตวอยางท 3.10(ตอ)

Page 24: บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2) สายไฟฟ าอะล ม เน ยมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy

Electrical system design : RMUTL 93

2 ตวนา AC 1 เฟส 3,4 ตวนา AC 3 เฟสขนาดสาย

2 ตวนา DC เดนในทอโลหะ

เดนลอย เดนในทอโลหะ เดนลอย

( mm2 ) ( mV/A/m ) ( mV/A/m ) ( mV/A/m ) ( mV/A/m ) ( mV/A/m )2.5 17.73 17.73 17.73 15.40 15.404 11.03 11.03 11.03 9.60 9.606 7.37 7.37 7.37 6.40 6.40

10 4.38 4.38 4.38 3.80 3.8016 2.75 2.75 2.75 2.40 2.4025 1.74 1.74 1.83 1.50 1.5835 1.25 1.27 1.36 1.09 1.1850 0.95 0.97 1.08 0.84 0.9470 0.64 0.68 0.81 0.59 0.7095 0.46 0.52 0.65 0.45 0.56

120 0.37 0.43 0.57 0.37 0.49150 0.30 0.37 0.50 0.32 0.43185 0.24 0.32 0.45 0.28 0.39240 0.18 0.28 0.39 0.24 0.34300 0.15 0.25 0.35 0.21 0.30400 0.12 0.22 0.32 0.19 0.28500 0.09 0.20 0.29 0.18 0.25

ตารางท 3.13 คาแรงดนตกสงสดในสายไฟฟาตารางท 4

Electrical system design : RMUTL 94

ตวอยางท 3.11 ระบบไฟฟา 380 V , 3 เฟส 4 สาย ใชสายไฟฟา

ตารางท 4 ขนาด 120 mm2 เดนในทอสายเปนระยะทาง 110 m

จายโหลด 150 A จงหาคาแรงดนตกทเกดขน

วธทา

จากตารางคาแรงดนตกสงสด พบวา

สาย 120 mm2 เดนในทอสายชนดตางๆ มแรงดนตก

= 0.37 mV/A/m

แรงดนตก = x150 x 110= 6.1 V

10000.37∴

Electrical system design : RMUTL 95

ตวอยางท 3.12 ระบบไฟฟา 380/220 V ใชสายไฟฟาตารางท 4 เดนในทอสายในอากาศเปนระยะทาง 100 m จายโหลด 200 A จะตองใชสายไฟฟาขนาดเทาใด โดยจากดใหแรงดนตกมคาไมเกน 2%

วธทา

แรงดนตกทไดจะตองไมเกน = x 380 V

= 7.6 V

= = 0.38 mV/A/m

จากตาราง เลอกใชสายขนาด 120 mm2 ( เดนในทอสายชนดตางๆ )

ซงมคาแรงดนตกสงสดเทากบ 0.37 mV/A/m หรอ

= x 200 x 100

= 7.4 V

1002

100 2001000 7.6××

10000.37

Electrical system design : RMUTL 96

แรงดนตกในสายปอน

• ทาตามตาราง V.D ไมเกน 2%

โหลดกระแสสลบ 220 V , 1 เฟส 2 สาย , 50 Hz ท P.F. = 0.8 Lagging - 1.00

ขนาดสาย ( mm2 ) Amper

e 70 50 35 25 16 10 6 4 2.5

10 647 454 346 253 160 100 60 40 25 15 431 303 231 169 107 67 40 27 17 20 324 227 173 126 80 50 30 20 30 216 151 115 84 53 33 20 40 162 113 87 63 40 25 50 129 91 69 51 32 60 108 76 58 42 70 92 65 49 36 80 81 57 43 90 72 50 38

100 65 45 110 59 41 120 54 130 50 140 46

ตารางท 3.14 ระยะทางโหลดสงสด ( m ) ของสายไฟฟาตารางท 4 เดนในทอโลหะสาหรบคาแรงดนตกไมเกน 2% ( 4.4 V )

Page 25: บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2) สายไฟฟ าอะล ม เน ยมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy

Electrical system design : RMUTL 97

ตวอยางท 3.13

1) สาย T-4 เดนในทอโลหะในอากาศ ,

กระแสโหลด = 50 A 1 เฟส , VD = 2%

ระยะทาง = 30 m ขนาดสาย = ?

จากตาราง ทกระแสโหลด 50 A ไดสายขนาด 16 mm2 (32 m)

2) ถาตองการ VD = 1% โดยกระแส = 10 A และ ระยะทาง = 40 m

จะใชขนาดสาย = ?

ทกระแสโหลด 10 A ; สาย 10 mm2 VD = 1% จะไดระยะทาง

= 100 x 1/2 = 50 m

ดงนน ใชสายขนาด 10 mm2

Electrical system design : RMUTL 98

โหลดกระแสสลบ 380 V , 3 เฟส , 50 Hz ท P.F. = 0.8 Lagging - 1.00

ขนาดสาย ( mm2 ) Ampere 70 50 35 25 16 10 6 4 2.5

10 1288 905 697 507 317 200 119 79 49 15 859 603 465 338 211 133 79 53 33 20 644 452 349 253 158 100 59 40 30 429 302 232 169 106 67 40 40 322 226 174 127 79 50 50 258 181 139 101 63 60 215 151 116 84 70 184 129 100 72 80 161 113 87 90 143 101 77

100 129 90 110 117 82 120 107 130 99 140 92

ตารางท 3.15 ระยะทางโหลดสงสด ( m ) ของสายไฟฟาตารางท 4 เดนในทอโลหะสาหรบคาแรงดนตกไมเกน 2% ( 7.6 V )

Electrical system design : RMUTL 99

ตวอยางท 3.14 สาย T-4 กระแสโหลด = 60 A 3 เฟส ,

ระยะทาง = 150 m , VD = 3% ขนาดสาย = ?

วธทา

สาย 25 mm2 VD = 2% ไดระยะทาง = 84 m

สาย 25 mm2 VD = 3% จะไดระยะทาง = = 126 m

ทานองเดยวกน สาย 35 mm2 VD = 3%

จะไดระยะทาง = 116 = 174 m

ดงนน เลอกใชสายขนาด 35 mm2

2384×

23×

Electrical system design : RMUTL 100

โหลดกระแสสลบ 380 V , 3 เฟส , 50 Hz ท P.F. = 0.8 Lagging - 1.00ขนาดสาย ( mm2 )

Ampere 500 400 300 240 185 150 120 95 70100 422 400 362 317 271 238 205 169 129120 352 333 302 264 226 198 171 141 107140 302 286 258 226 194 170 147 121 92160 264 250 226 198 170 148 128 106180 235 222 201 176 151 132 114 94200 211 200 181 158 136 119 103250 169 160 145 127 109 95300 141 133 121 106350 121 114 103400 106 100 90450 94 89500 84

ตารางท 3.16 ระยะทางโหลดสงสด ( m ) ของสายไฟฟาตารางท 4 เดนในทอโลหะสาหรบคาแรงดนตกไมเกน 2% ( 7.6 V )

Page 26: บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2) สายไฟฟ าอะล ม เน ยมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy

Electrical system design : RMUTL 101

ตวอยางท 3.15 สาย T-4 กระแสโหลด = 150 A 3เฟส ,

ระยะทาง = 300 m , VD = 5%

ขนาดสาย = ?

วธทา

สาย 120 mm2 ทกระแส 150 A จะไดระยะทาง

=

= 137 m ท VD 2%

ถา VD 5% จะไดระยะทาง = 137

= 343 m

ดงนน เลอกใชสายขนาด 120 mm2

150140147×

25×

Electrical system design : RMUTL 102

แรงดนตกในวงจรยอย ( Branch Circuit )

• Concentrated Load คอ วงจรยอยทโหลดมเพยงชดเดยว และ

อยทปลายสายแรงดนตกของการจายโหลด ลกษณะนจะมคาสงสด

• Distributed Load คอ วงจรยอยทมโหลดหลายชดกระจายไปตามความยาวสายแรงดนตกของการจายโหลดลกษณะนจะมคานอยกวาแบบแรก

Electrical system design : RMUTL 103

Concentrated Load

โหลด

I

220 V

I

L

รปท 3.17 Concentrated Load

Electrical system design : RMUTL 104

- ให I = 10 A , ใชสาย T-4 ขนาด 2.5 mm2 , P.F. = 1.00 และตองการแรงดนตกในระยะ L ไมเกน 2%

แรงดนตก 2% ของ 220 V = 0.02 x 220 = 4.4 V

จาก VD = 2 x I x R x L

4.4 = 2 x10 x 8.87 ( /km ) x L

= 2 x 10 x x L

L =

= 24.8 m

Ω

10008.87

8.8710210004.4×××∴

Page 27: บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2) สายไฟฟ าอะล ม เน ยมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy

Electrical system design : RMUTL 105

Distributed Load• Distributed Load

จานวน 10 ชด หางเทาๆกน

รปท 3.18 Distributed Load

โหลด

I

220 V

L

109I

108I

107I

106I

105I 4I

103I10

2I10

I10

10L

10L

10L

10L

10L

10L

10L

10L

10L

10L

Electrical system design : RMUTL 106

- ใหวงจรยอยมกระแสโหลด = 10 A ใชสาย T-4 ขนาด 2.5 mm2 ม P.F. = 1.00 และตองการแรงดนตกไมเกน 2% ( 4.4 V ) ทโหลดตวสดทาย

จาก VD = 2 x I x R x L

ได VD = 2 x R x + +

+ ..................+ +

= ( 10+9+8+.......+2+1 )

= 11RL

สาหรบ VD = 4.4 V

จะไดระยะทาง L =

= 45.1 m

⎢⎢

⎟⎟

⎜⎜

⎛ ×10LI

⎟⎟

⎜⎜

⎛ ×10L

109I

⎟⎟

⎜⎜

⎛ ×10L

108I

⎟⎟

⎜⎜

⎛ ×10L

102I

⎥⎥

⎜⎜⎜

⎟⎟

⎞×10L

10I

10LR2 ××

8.871110004.4

××

Electrical system design : RMUTL 107

สาหรบ Concentrated Load

VD = 2 x I x R x L

= 20RL

Distributed Load

VD =

= 55% ของ Concentrated Load

ในทานองเดยวกน สาหรบ Distributed Load จานวน 5 ชด , 8 ชด และ 12 ชดสามารถคานวณไดดง ตารางท 3.17

10020RL11RL×

Electrical system design : RMUTL 108

ประเภทของโหลด Concentrated Load

Distributed Load

จานวนชดของโหลด 1 ชด 5 ชด 8 ชด 10 ชด 12 ชด

ระยะเทากน , ΔV = VD 0.60 VD 0.56 VD 0.55 VD 0.54 VD

ΔV เทากน , ระยะทาง = L 1.67 L 1.78 L 1.82 L 1.85 L

ตารางท 3.17 ตารางเปรยบเทยบคาแรงดนตกและระยะทางระหวางConcentrated Load และ Distributed Load

Page 28: บททีี่3 3.1 บทนํา สายไฟฟ า...ร ปท 3.1 สาย AAC 2) สายไฟฟ าอะล ม เน ยมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy

Electrical system design : RMUTL 109

ตวอยางท 3.16 จงคานวณแรงดนตกของวงจรยอยทม Distributed Load ดงรป ขนาดสาย 2.5 mm2 และกระแสของโหลดแตละชดเทากบ 0.5 A

แผงยอย

30 mL1

8 7 6 5

5 m

5 m 5 m 5 mDistribute

4.0 A

1234

2.0 A1.5 A 1.0 A 0.5 A

Electrical system design : RMUTL 110

วธทา

จากตารางคาแรงดนตกสงสดพบวา

สาย 2.5 mm2 เดนในทอสายชนดตางๆ มแรงดนตก = 17.73 mV/A/m

แรงดนตกของโหลดชดท 1 = 17.73 x 0.5 x 5 x10-3 = 0.044 V

แรงดนตกของโหลดชดท 2 = 0.088 V

แรงดนตกของโหลดชดท 3 = 0.133 V

แรงดนตกของโหลดชดท 4 = 0.177 V

แรงดนตกของ Distributed Load = 0.442 V

ระยะจากโหลด 8 ชด ไปแหลงจายไฟ เทากบ 30 m

แรงดนตก =

= 1.064 V

แรงดนตกทโหลดไกลสด ( ชดท 1 ) = 0.442 + 1.064 = 1.506 V

1000300.5 4 17.73 ×××

Electrical system design : RMUTL 111