ผลงานประกอบการพจารณาประเมนบคคล เพอแตงตงใหดารงตาแหนงสาหรบผปฏบตงานทมประสบการณ

ตาแหนงประเภททวไป

ตาแหนงพยาบาลวชาชพ 6ว (ดานการพยาบาล)

เรองทเสนอใหประเมน 1. ผลงานทเปนผลการดาเนนงานทผานมา เรอง การพยาบาลผปวยโรคมะเรงเมดเลอดขาวชนดเฉยบพลน 2. ขอเสนอ แนวคด วธการเพอพฒนางานหรอปรบปรงงานใหมประสทธภาพมากขน เรอง โครงการพฒนาศกยภาพในการดแลตนเองของผปวยทไดรบยาเคมบาบด

เสนอโดย นางสาวอรญา วงษรกไทย ตาแหนงพยาบาลวชาชพ 5 (ตาแหนงเลขท วพบ. 420)

ฝายการพยาบาล วทยาลยแพทยศาสตรกรงเทพมหานครและวชรพยาบาล สานกการแพทย

ผลงานทเปนผลการดาเนนงานทผานมา 1. ชอผลงาน การพยาบาลผปวยโรคมะเรงเมดเลอดขาวชนดเฉยบพลน 2. ชวงระยะเวลาทดาเนนการ 1 เดอน (ตงแตวนท18 สงหาคม 2549-23 กนยายน 2549) 3. ความรทางวชาการหรอแนวคดทใชในการดาเนนการ

โรคมะเรงเมดเลอดขาวเปนโรคทพบไดบอยใน 10 อนดบแรกของโรคมะเรง หากผปวยไดรบการรกษาไมทนจะทาใหเสยชวตในระยะเวลาทรวดเรวโดยเฉพาะผปวยทเปนมะเรงเมดเลอดขาวชนดเฉยบพลนผลงานวชาการฉบบนไดศกษาเกยวกบสรรวทยาของเลอด คาจากดความของมะเรงเมดเลอดขาว อบตการณ สาเหต อาการและอาการแสดง การวนจฉย การรกษา และการพยาบาลไดนาแนวคดทฤษฎหลายๆทฤษฎเชนทฤษฎของกอรดอน ทฤษฎของรอยด และทฤษฎของโอเรม ในการศกษาผปวยเฉพาะรายเพอใหผปวยและครอบครวมความร ทกษะในการดแลตนเอง มการปรบตว สามารถดแลตนเองไดดขน และมคณภาพชวตทดขน สรรวทยาของเลอด

เลอดประกอบดวยสวนสาคญสองสวนคอ สวนทเปนของเหลวซงประกอบดวยโปรตนตางๆ และสวนทเปนเซลลซงประกอบดวยเมดเลอดแดง (erythrocyte) เกลดเลอด (thrombocyte หรอ platelet) และเมดเลอดขาว (leukocyte)

เมดเลอดแดงประกอบดวยฮโมโกลบนซงขนสงออกซเจนและคารบอนไดออกไซดในเลอด เกลดเลอดเปนตวทกอใหเกดการแขงตวของเลอด เมดเลอดขาวแบงออกเปนสองกลมคอกลมทม granule (granulocytes) ไดแก polymorphonuclear,

neutrophils, basophilesและ eosinophiles และกลมทไมม granule (agranulocytes) หรอพวกmononuclear cells ไดแก monocyte, lymphocyte (BและT cell) คาจากดความ

มะเรงเมดเลอดขาวเปนกลมของโรคทเกดจากไขกระดกทาหนาทผดปกตเนองจากมเซลลเมดเลอดขาวตวออน (blast cells) เพมจานวน มากขน โดยเซลลเหลานไมสามารถเจรญเตบโต (differentiation) เปนเมดเลอดขาวตวแกและไปสะสมตามอวยวะสาคญตางๆ เชน ไขกระดก ตบ มาม ตอมนาเหลอง และในกระแสเลอด เปนตน ทาใหการทางานของอวยวะเหลานผดปกต

การแบงชนดของมะเรงเมดเลอดขาวอาศยหลกเกณฑ 2 อยางคอ ตามระยะและการดาเนนโรค กบชนดของเซลลและอวยวะทเกดพยาธสภาพ

มะเรงเมดเลอดขาวแบงตามระยะและการดาเนนโรคได 2 ชนดคอชนดเฉยบพลนและชนดเรอรง มะเรงเมดเลอดขาวชนดเฉยบพลน(acute myeloid leukemia) เปนโรคทเกดจากความผดปกตของ

stem cells ทาใหไมสามารถเจรญเตบโต(differentiation) ไปเปนเซลลตวแก แตมการแบงตว(proliferation) ในระยะเซลลตวออน ทาใหมการเพมขนของ blast cells มากในไขกระดก ทาใหเกดการสรางเซลลเมดเลอด

2ปกตลดลง ผปวยจะมอาการของการทางานของไขกระดกลมเหลว(bone marrow failure)ไดแก โลหตจาง ตดเชองายจากเมดเลอดขาวตา และเลอดออกงายจากเกลดเลอดตา มะเรงเมดเลอดขาวชนดเฉยบพลนจะมอาการรนแรงมากกวาชนดเรอรงถาไมไดรบการรกษาทถกตองผปวยจะเสยชวตในระยะเวลาทรวดเรว อบตการณ

มะเรงเมดเลอดขาวเปนโรคทพบไดบอยใน 10 อนดบแรกของโรคมะเรง มะเรงเมดเลอดขาวระยะเฉยบพลนชนด acute myelogenous leukemia เปนสาเหตการตายถงรอยละ 1.2 ของผปวยในอเมรกา อบตการณในอเมรกาประมาณ2-3รายตอประชากร 100,000คน และพบเปนรอยละ 90 ของมะเรงเมดเลอดขาวชนดเฉยบพลน ในประเทศไทยยงไมมการศกษาอบตการณทแนนอนแตพบวามะเรงเมดเลอดขาวมอตราเพมขนเกน 10 เทาในระยะ 10 ปทผานมา สวนใหญพบในผปวยทอายมากกวา 15 ป โดยพบเปนรอยละ 70-80 ของโรคมะเรงเมดเลอดขาวชนดเฉยบพลนในผใหญ แตในเดกอายตากวา 15 ป อบตการณลดตาลงโดยพบเปนรอยละ 15-25 ของโรคมะเรงเมดเลอดขาวชนดเฉยบพลนทงหมด สาเหต

สาเหตทแทจรงในการเกดมะเรงเมดเลอดขาวยงไมทราบแนชด มปจจยสงเสรมทกอใหเกดมะเรงเมดเลอดขาวคอ

1. พนธกรรม มรายงานวา โรคมะเรงเมดเลอดขาวพบในเครอญาต ในคแฝดไขใบเดยวกนมากกวาแฝดชนดไขคนละใบ และในDown’s syndrome มอตราเสยงสงกวาในคนทวไป

2. กมมนตภาพรงส จากการตดตามผรอดชวตจากระเบดปรมาณทฮโรชมาและนางาซาก พบวามอบตการณของการเกดโรคมะเรงเมดเลอดขาวชนดเฉยบพลนมากกวาคนปกตถง 30 เทา พบวาระยะเวลาการสมผสแสงรงสจนเกดมะเรงเมดเลอดขาวอยระหวาง 5-21 ป โดยพบอตราเสยงสงสดในผปวยทมอายนอยกวา 10 ป หรอมากกวา 50 ป นอกจากนผปวยทไดรบรงสจากการรกษาโรคตางๆ จะมอบตการณของโรคเพมขน

3. สารเคม ผปวยทไดรบสารเคมบางอยางเปนเวลานาน จะมอบตการณของการเกดโรคเพมขนเชนไดรบสารเบนซน(Benzene) ฟนวบวตาโซน (Phenylbutazone) อาซนค (Arsenic) เปนตน

4. บหร ในบหรพบวาม Carcinogen หลายชนด เชน เบนซน และ aromatic hydrocarbon ชนดตางๆ พบวาบหรเพมอตราเสยงของการเกดมะเรงเมดเลอดขาวชนดเฉยบพลนเทากบรอยละ 37

5. ยาเคมบาบด ผปวยโรคมะเรงชนดตางๆ ทไดรบการรกษาดวยยาเคมบาบด พบวามอบตการณของโรคมะเรงเมดเลอดขาวชนดเฉยบพลนสงขนหลงการรกษา โดยเฉพาะยากลม alkylating agent และ topoisome inhibitors และผปวยทไดรบทงยาเคมบาบด และการฉายแสงพบวามอบตการณของการเกดโรคสงขน

36. aplastic anemia จะมโอกาสเกดมะเรงเมดเลอดขาวในระยะหลงๆ ผปวยทรกษาดวย

antithymocyte globulin จะพบอบตการณของการเกดมะเรงเมดเลอดขาวชนดเฉยบพลนรอยละ 26ใน 8 ป อาการและอาการแสดง

ผปวยมะเรงเมดเลอดขาวชนดเฉยบพลนมกจะมอาการของการทางานของไขกระดกลมเหลว( bone marrow failure) ซงเกดขนในระยะเวลาสนไมเกน 1 เดอน ไดแก โลหตจางจะมอาการซด ออนเพลย เหนอยงาย หวใจเตนเรว ปวดศรษะ เกลดเลอดตาจะมเลอดออกงาย มกพบจดเลกๆ (petechiael) ตามรางกาย แขน ขา มจาเลอด (ecchymosis) มเลอดกาเดา (epistaxis) เลอดออกทเยอบตา (conjunctiva hemorrhages) ประจาเดอนมากผดปกต (hyper menorrhea) หรอเลอดออกจากทางเดนอาหาร และอาการทเกดจากเมดเลอดขาวตา คอ มการตดเชอไดงาย ตาแหนงทพบไดแก ผวหนง ชองปาก ทวารหนก หรอในกระแสเลอด ผปวยมกมอาการไขหนาวสน อาการอนๆ ไดแก เบออาหาร การวนจฉย

1. จากประวตอาการและอาการแสดงดงกลาวขางตน 2. การตรวจทางหองทดลองดวยการทา complete blood count with differential count 3. การเจาะไขกระดก เพอหาชนดของเซลลทมากผดปกตวาเปนชนดใด

การรกษา การรกษาแบงออกเปน 2 ขนตอนคอ

1. การรกษาแบบประคบประคอง 2. การรกษาจาเพาะ 1. การรกษาแบบประคบประคอง 1.1 การใหเลอด ใหเมอมระดบฮโมโกลบนตากวา 7 กรม/เดซลตร โดยใหกอน ใหยาเคมบาบด

ระหวางใหยาเคมบาบด และหลงใหยาเคมบาบด 1.2 การใหเกลดเลอด ในผปวยโรคมะเรงเมดเลอดขาวทใชยาเคมบาบดรกษาทาใหเกลดเลอดตา

อายของเกลดเลอดสนลง มภาวะเสยงตอการเกดเลอดออกตามอวยวะตางๆเพมขนเมอเกลดเลอดลดลงเหลอ 30,000 เซลลตอลกบาศกมลลเมตร และถาลดลงถง 20,000 เซลลตอลกบาศกมลลเมตร อาจทาใหเลอดออกในสมองได การใหเกลดเลอดในการรกษาเพอรกษาระดบของเกลดเลอดไวประมาณ 50,000-100,000 เซลลตอลกบาศกมลลเมตร

1.3การรกษาการตดเชอ ความเสยงตอการตดเชอจะสมพนธกบระดบของ Neutrophil ทตาลง ซงอาจเกดจากไขกระดกถกรกรานดวย leukemic cells หรอเปนผลจากยาเคมบาบด การรกษาโดยการให ยาปฏชวะนะตามความไวของเชอทเปนสาเหต

42. การรกษาจาเพาะ ผปวยมะเรงเมดเลอดขาวชนดเฉยบพลนทไมไดรบการรกษาจะเสยชวตในระยะเวลาอนรวดเรว

เนองจากการเกด Bone marrow failure ในผปวยกลมนตองรกษาดวยการใหยาเคมบาบด เพอทาลายเซลลมะเรงเมดเลอดเพอใหระบบการสรางเมดเลอดในไขกระดกสามารถกลบมาสรางเมดเลอดไดตามปกต ยาเคมบาบดทใชคอ Cytosine arabinoside (Ara-C) และ anthracycline antibiotics ซงประกอบดวยยา daunorubicin, doxorubicin, mitoxantrene, aclarubicin เปนตน ทฤษฎและแนวคดทเกยวของ

ทฤษฎและแนวคดทางการพยาบาลทเกยวของในการศกษาผปวยเฉพาะรายฉบบนประกอบดวย 1. แบบแผนสขภาพของกอรดอนโดยใชแนวคดนเปนแนวทางในการประเมนแบบแผนการ

ตอบสนองของผปวยทง 11 ดาน 2. ทฤษฎการปรบตวของรอยดเพอสงเสรมใหผปวยมพฤตกรรมการปรบตวดานตางๆใหดขนใน

ผปวยรายนตองมการปรบตวในดานสรรวทยา เนองจากผปวยไดรบยาเคมบาบดทาใหเกดผลกระทบตอระบบตางๆของรางกายผปวยเชนผลกระทบตอเซลลเยอบชองปากและทางเดนอาหาร (Oral and gastrointestinal mucosa) ผมและขน (Hair) ในผปวยรายนพบวามอาการคลนไสอาเจยน มการหลดรวงของเสนผมเปนตน

3. ทฤษฎการพรองในการดแลตนเองของโอเรม ในการพฒนาความสามารถในการดแลตนเองของผปวยและญาต ใหมความสามารถในการดแลตนเองได พรอมทจะเผชญกบปญหาดานสขภาพทจะเกดกบผปวยไดเปนอยางด มความรและทกษะในการดแลตนเอง มคณภาพชวตทดขน 4. สรปสาระสาคญของเรองและขนตอนการดาเนนการ

ผปวยชายไทยอาย 36 ป สถานภาพสมรส ค อาชพรบจางเปนชางเจยรพลอย ภมลาเนาจงหวดลาปางมาโรงพยาบาลดวยอาการ ซด ออนเพลย แพทยรบไวรกษา ในโรงพยาบาลวนท 15 สงหาคม 2549 เวลา13.00น. HN44250/40 AN18257/49 แรกรบผปวยรสกตวด อณหภมรางกาย 36.8 องศาเซลเซยส อตราการเตนของหวใจ 80 ครงตอนาท อตราการหายใจ 20 ครงตอนาท ความดนโลหต 130/80 มลลเมตรปรอท นาหนก 60 กโลกรม สวนสง 165 เซนตเมตร ผปวยไดรบการวนจฉยเปนมะเรงเมดเลอดขาวชนดเฉยบพลน และไดรบยาเคมบาบดครงแรกเมอเดอนมถนายน 2549 หลงไดยาเคมบาบดครงแรกผปวยเกดภาวะ febrile neutropenia การนอนโรงพยาบาลครงนเพอใหยาเคมบาบดครงท 2

จากการตรวจรางกายพบเยอบตาทง 2 ขางซดเลกนอย ไมพบความผดปกตของระบบใดๆ ปฏเสธโรคประจาตวอนๆและโรคทางพนธกรรม ผลการตรวจทางโลหตวทยา พบวามระดบฮโมโกลบน 11.7 กรมตอเดซลตร ฮมาโตครต 34.8% ระดบเมดเลอดขาว 4,700 เซลลตอลกบาศกมลลเมตร นวโตฟล( neutrophil) 31% ลมโฟซย(lymphocyte )56% อโอซโนฟล(eosinophil )8% โมโนซย(monocyte )4% Band from

5

neutrophil 1% เกลดเลอด 106,000เซลลตอลกบาศกมลลเมตร การตรวจทางเคมคลนก มระดบโซเดยม 141 มลลโมลตอลตร โปแทสเซยม 3.2มลลโมลตอลตร คลอไรด 104 มลลโมลตอลตร คารบอนไดออกไซด 27 มลลโมลตอลตร แพทยใหการรกษา โดยใหยา E. Kcl 30 มลลลตร รบประทานทนท 1 ครง และยาFolic รบประทานครง 1 เมดหลงอาหารเชา ตรวจทางเคมคลนกหลงผปวยไดรบยา E. Kcl พบมระดบ โปแทสเซยม3.5มลลโมลตอลตรและมระดบ แมกนเซยมในเลอด 1.7มลลกรมตอเดซลตรซงตากวาคาปกต

แพทยใหการรกษาโดยใหยา 50%MgSO₄4 มลลลตร ผสมใน 5%D/W 100 มลลลตรใหทางหลอดเลอดดาในเวลา 12 ชวโมง เปนเวลา 3 วน ตรวจระดบแมกนเซยมในเลอดหลงใหยาครบ 3 วน พบมระดบแมกนเซยม 1.9 มลลกรมตอเดซลตร ผปวยไดรบการเจาะไขกระดกวนท 17 สงหาคม 2549 และตรวจทางทนตกรรมกอนใหยาเคมบาบด หลงผปวยไดรบการขดหนปนจากทนตแพทย แพทยผรกษาเรมใหยาเคมบาบดในวนท 28 สงหาคม 2549โดยใหยาOndansetron 8 มลลกรม ทางหลอดเลอดดากอนใหยาเคมบาบด ½ ชวโมง และให ตอเนอง 8 มลลกรมทางหลอดเลอดดาทก 8 ชวโมง ยาเคมบาบดทผปวยไดรบคอ Ara-C 100 มลลกรม ผสมใน 5%D/W 1,000 มลลลตร ใหทางหลอดเลอดดาใน 24 ชวโมง เปนเวลา 5 วน และ Doxorubicin 30 มลลกรม ผสมใน5 % D/ W 100 มลลลตร ใหทางหลอดเลอดดาในเวลา 15 นาทเปนเวลา 2 วน ใหยาMetoclopramide 10 มลลกรมทางหลอดเลอดดาถาผปวยมอาการคลนไสอาเจยนใหไดทก 8 ชวโมง ยาLorazepam รบประทานครงละ 1 เมด กอนนอนถาผปวยนอนไมหลบ ยาSenokot รบประทานครงละ 2 เมดกอนนอนถาผปวยไมถาย ยาMiracid 20 มลลกรม รบประทานครงละ 1 เมดกอนอาหารเวลาเชาและเยน ยา Allopurinol 100มลลกรม รบประทาน ครงละ 1 เมดหลงอาหารเชาและเยน หลงผปวยไดรบยาเคมบาบดวนท 2 ผปวยรบประทานอาหารไดนอยมอาการคลนไสแตไมอาเจยน ตรวจทางหองปฏบตการพบมระดบ โปแทสเซยมในเลอด 3.2 มลลโมลตอลตร และแมกนเซยม 1.7 มลลกรมตอเดซลตร แพทยใหการรกษาโดย

ใหE. Kcl 30 มลลลตร รบประทานทก 4 ชวโมงจานวน 2 ครง และ50%MgSO₄4 มลลลตร ผสมใน0.9%NSS 100 มลลลตรใหทางหลอดเลอดดาในเวลา 12 ชวโมง เปนเวลา 3 วน หลงผปวยไดรบยาเคมบาบดวนท 14 ตรวจทางโลหตวทยา พบวามระดบเกลดเลอด 21,000 เซลลตอลกบาศกมลลเมตร แพทยรกษาดวย Platelet transfusion โดยให Platelet concentrate 6 ū หลงใหเกลดเลอด ตรวจระดบเกลดเลอด 77,000 เซลลตอลกบาศกมลลเมตร หลงผปวยไดรบยาเคมบาบด18 วนผปวยเรมมไขวดอณหภมรางกายได 38 องศาเซลเซยส ตรวจทางโลหตวทยามระดบฮโมโกลบน 29 กรมตอเดซลตร ฮมาโตครต 29% ระดบเมดเลอดขาว 1,590 เซลลตอลกบาศกมลลเมตร neutrophil 6% lymphocyte 88% eosinophil 1% monocyte 1% Atypical lymphocyte 1% เกลดเลอด 96,000เซลลตอลกบาศกมลลเมตรแพทยใหการรกษาโดยเจาะเลอดเพาะเชอและเรมใหยาปฏชวนะ Tienam 500 มลลกรม ทางหลอดเลอดดาทก 6 ชวโมง เปนเวลา 9 วน หลงผปวยไดรบยาปฏชวนะวนท 3 อณหภมรางกายผปวยลดลง ไมมไข

6

การพยาบาลทเปนปญหาสาคญของผปวยรายนคอการเฝาระวงการเกดภาวะตดเชอกอนและหลงไดรบยาเคมบาบด เพราะผปวยพวกนแมมการตดเชอเพยงเลกนอยจะเปนอนตรายตอชวตได จงมความจาเปนตองปองกนและรกษาทนททเกดขน ไดมการใหคาแนะนาผปวยใหรจกดแลตรวจดผวหนงของตนเองทกวนใหผปวยรจกรกษาสขอนามยของตนเองอยางเครงครด และรายงานสงผดปกตทเกดขนทนททพบ การใหการพยาบาลทกครงตองลางมอ ตรวจวดสญญาณชพ ระดบความรสกตว เพอประเมนการตดเชอและใหยาปฏชวนะทนทตามแผนการรกษาของแพทยเพราะถาตดเชอแลวไมรบรกษาผปวยอาจเสยชวตไดในระยะเวลาอนสน ปญหาสาคญรองลงมาคอการดแลเรองซดและเลอดออกงายเนองจากภายหลงทผปวยไดรบยาเคมบาบด14วน ทาใหผปวยมระดบเกลดเลอดตาโอกาสทผปวยจะเกดภาวะเลอดออกไดงายตามอวยวะตางๆของรางกายมมากขน การพยาบาลทสาคญคอการใหคาแนะนาและการดแลเรองการหลกเลยงการแปรงฟนถาตองการแปรงฟนใหใชแปรงสฟนทมขนออนนมและแชในนาอนกอน หรอหลกเลยงดวยการใชนายาบวนปาแทนจะชวยใหปากสะอาดและชมชนอยเสมอ ประเมนภาวะเลอดออกตามใตผวหนงของผปวยโดยเฉพาะบรเวณทมการฉดยาหรอเจาะเลอด ระวงการกระแทกและการบาดเจบทผวหนง ประเมนระดบความรสกตวของผปวยเพราะมโอกาสททาใหเลอดออกในสมองได ปญหาอนๆทพบไดแกปญหาการ เสยงตอการเกดเนอเยอถกทาลายบรเวณทใหยาเคมบาบดมการดแลเรองของเทคนคการใหสารนาดวยความระมดระวงเปนนพเศษ โดยการเลอกเสนเลอดทแขงแรงและเหมาะสมในการใหยาและสงเกตอาการอกเสบของเสนเลอดตลอดเวลาขณะใหยาเคมบาบดพรอมใหคาแนะนาผปวยใหระวงเรองการเลอนหลดของเขม ปญหาการไดรบสารอาหารไมเพยงพอตอความตองการของรางกายเนองจากผปวยเกดอาการคลนไส อาเจยนหลงไดรบยาเคมบาบด ไดใหการดแลโดยใหผปวยทาความสะอาดปากและฟนดวยการใชนายาบวนปากหลงอาเจยน ดแลใหหไดรบยาตานอาเจยนตามแผนการรกษาอยางถกตองครบถวนและตอเนอง รวมทงปญหาทางดานจตใจของผปวยทมความวตกกงวลเกยวกบภาพลกษณของตนเองทเปลยนไปคอผปวยมผมรวง เนองจากการไดรบยาเคมบาบดมการใหคาแนะนาผปวยเกยวกบอาการนวาอาการทเกดขนจะเปนอยชวคราวโดยมอาการเกดขนภายใน2-3 สปดาหหลงไดรบยาและผมจะงอกใหมภายใน 1 เดอนหลงจากหยดยาแลวผปวยรายนใชเวลาในการรกษาตวตงแตวนท15 สงหาคม 2549 ถงวนท 24 กนยายน 2549 รวม 41 วน ผปวยมสขภาพทแขงแรง สามารถชวยเหลอตนเองไดเปนอยางด ไมพบภาวะแทรกซอนใดๆ แพทยอนญาตใหกลบบานได โดยใหยา Folic รบประทานวนละ 1 เมดหลงอาหารเชา และMiracid รบประทานครงละ1เมดกอนอาหารเชาและเยน และนดพบแพทยทางระบบโลหตวทยาอกครงในวนท 29 กนยายน 2549

5. ผรวมดาเนนงาน(ถาม) ไมม

7 6. สวนของงานทผเสนอเปนผปฏบต เปนผดาเนนการทงหมดรอยละ 100 7. ผลสาเรจของงาน

การพยาบาลผปวยมะเรงเมดเลอดขาวอยางมประสทธภาพจะตองมความรความเขาใจในเรองของโรคและการรกษาของผปวยอยางลกซงเปนพนฐาน ตลอดจนความรความเขาใจในความเครยดของบคคลและตองมทกษะในการตอบสนองความตองการของผปวยทงดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคม และเศรษฐกจ ชวยบรรเทาทกข ใหกาลงใจเพอใหผปวยอดทน แกไข และเผชญกบปญหาตางๆทกดขนอยางมคณภาพ

จากดแลผปวยรายนผปวยรวาตนเองเปนโรคมะเรงเมดเลอดขาวเมอนอนโรงพยาบาลครงแรก และไดรบการรกษาดวยการใหยาเคมบาบด หลงไดรบผปวยเกดภาวะ febrile neutropenia การรบไวนอนในโรงพยาบาลครงนเปนการรบเพอใหยาเคมบาบดครงท 2 ปญหาทพบในการดแลครงนคอ ผปวยมระดบ อเลกโตไลดในเลอดผดปกตกอนและหลงใหยาเคมบาบด ระหวางการไดรบยาเคมบาบดผปวยเสยงตอการเกดเนอเยอถกทาลาย การเกดการตดเชอกอนและหลงใหยา ภาวะซดและมเกลดเลอดตาเสยงตอการเกดภาวะเลอดออกตามอวยวะตางๆและอาการของผมรวงทาใหเกดภาพลกษณทเปลยนแปลง จากปญหาตางๆเหลานไดมการเฝาระวงและใหการดแลผปวยอยางใกลชดและตอเนอง มการเตรยมความพรอมผปวยกอนใหยาเคมบาบด พรอมทงใหคาแนะนาผปวยในการดแลตนเองและการเฝาระวงอาการผดปกตตางๆดวยตนเอง ผปวยสามารถดแลตนเอง และปรบตวเผชญปญหาทเกดขนไดเปนอยางดและยอมรบการเจบปวยของตนเองได ปญหาทกลาวมาขางตนไดรบการแกไขทงหมด อาการทวไปดขนตามลาดบแพทยจงอนญาตใหกลบบานไดและนดมาพบอกครงในวนท 29 กนยายน 2549

8. การนาไปใชประโยชน

1. เพอเปนแนวทางในการใหการดแลผปวยโรคมะเรงเมดเลอดขาวรายอนๆไดอยางมประสทธภาพ 2. เพอเปนประโยชนแกบคลากรของหนวยงานโดยใชเปนแนวทางในการวางแผนและใหการ

พยาบาลผปวยโรคมะเรงเมดเลอดขาว 3. เพอเปนแนวทางการประกอบการนเทศและพฒนาคณภาพงานของบคลากรทางการพยาบาล

9. ความยงยาก ปญหา อปสรรคในการดาเนนการ

จากการศกษาผปวยเฉพาะรายในผปวยมะเรงเมดเลอดขาวชนดเฉยบพลนนพบวา ปญหาทสาคญคอการเฝาระวงในเรองของการตดเชอ หากการตดตามสงเกตไมมประสทธภาพอาจทาใหผปวยเกดอนตรายจนถงขนเสยชวตได การพยาบาลทสาคญในระยะนไดแกการตรวจวดสญญาณชพ โดยเฉพาะเรองของ

ขอเสนอ แนวคด วธการเพอพฒนางานหรอปรบปรงงานใหมประสทธภาพมากขน ของ นางสาวอรญา วงษรกไทย

เพอประกอบการแตงตงใหดารงตาแหนงพยาบาลวชาชพ 6ว (ดานการพยาบาล) (ตาแหนงเลขท วพบ.420) สงกดฝายการพยาบาล วทยาลยแพทยศาสตรกรงเทพมหานครและวชรพยาบาลสานกการแพทย เรอง โครงการพฒนาศกยภาพในการดแลตนเองของผปวยทไดรบยาเคมบาบด หลกการและเหตผล

มะเรงเปนโรคทเกดขนไดทกสวนของรางกาย เพราะอวยวะเรานนประกอบไปดวยเซลลมากมายรวมกนขนเปนเซลลชนดตางๆ และการเจรญเตบโตของเซลลมะเรงกจะเปนแบบเซลลทผดปกต คอการเจรญเตบโตทเรวเกนไปจนกลายเปนกอนเนอ มการเปลยนทางดานโครงสราง หนาทและมคณสมบตในการลกลาม โดยเซลลมะเรงสามารถสงเคราะหสารประกอบทเยอหมเซลลใหแตกตางไปจากเซลลปกต มนจงสามารถหลดออกจากเนอเยอถนกาเนดของมนเขาไปตามกระแสโลหตหรอแพรกระจายไปตามอวยวะตางๆได เมอเซลลมะเรงไปเกาะตดกบเนอเยอของอวยวะอนมนกจะยดตดกบอวยวะนนแลวเจรญเตบโตกลายเปนมะเรงไปไดอกเรยกวา metastasis การทเซลลมะเรงสามารถแพรกระจายไปตามอวยวะตางๆนน ทาใหมชอวา Cancer ทแปลวาปนนเอง ซงแนวทางการรกษาในปจจบนม 2 วธคอการใชรงสรกษา และการรกษาดวยการใหยาเคมบาบด เพอทาลายเซลลมะเรงและระงบการลกลามไปยงอวยวะอนๆ

ปจจบนการรกษาโรคมะเรงดวยการใชยาเคมบาบดมมากขน ความเขาใจเกยวกบยาเคมบาบดจงเปนสงสาคญในการทจะทาใหบรรลเปาหมายทางการรกษาได ประกอบกบนโยบายของโรงพยาบาลมงเนนการสงเสรมคณภาพชวตและใหประชาชนมสวนรวมในการดแลสขภาพตนเองในผปวยโรคเรอรง ซงผปวยดวยโรคมะเรงทไดรบการรกษาดวยยาเคมบาบดเปนผปวยในกลมโรคเรอรงกลมหนงดงนนโครงการพฒนาศกยภาพในการดแลตนเองของผปวยทไดรบยาเคมบาบด มงเนนใหการดแลและชวยเหลอผปวยทไดรบยาเคมบาบดเพอใหผปวยมความร มทกษะในการดแลตนเอง มการปรบเปลยนพฤตกรรมใหมความเหมาะสม และมคณภาพชวตทดขน

วตถประสงคและหรอเปาหมาย วตถประสงค 1.เพอใหผปวยโรคมะเรงทไดรบยาเคมบาบด มความรความเขาใจ ในการปรบเปลยนพฤตกรรม และการลดปจจยเสยงตางๆ ทอาจทาใหเกดภาวะแทรกซอนจากการรบยาเคมบาบด

2 2.เพอใหผปวยไดชวยเหลอตนเองไดมากทสดเทาทเปนไปไดในผปวยโรคมะเรงทไดรบยาเคมบาบด เปาหมาย

ผปวยมทกษะในการดแลตนเอง มการปรบเปลยนพฤตกรรมใหมความเหมาะสม และมคณภาพชวตทดขน และไมเกดภาวะแทรกซอนจากการรบยาเคมบาบด ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. ปองกนภาวะแทรกซอนทอาจเกดขนกบผปวยทไดรบยาเคมบาบด 2. ผปวยสามารถดแลตนเองไดดขน 3. ผปวยมคณภาพชวตทดขน 4. ผปวยมความรและทกษะในการดแลตนเอง กรอบการวเคราะห แนวคด ขอเสนอ

โครงการพฒนาศกยภาพในการดแลตนเองของผปวยทไดรบยาเคมบาบดนาแนวคดทฤษฎการดแลตนเองของโอเรมมาเปนแนวทางการใหการดแลและชวยเหลอผปวยทไดรบยาเคมบาบดเพอใหผปวยมความรมทกษะในการดแลตนเอง มการปรบเปลยนพฤตกรรมใหมความเหมาะสม และมคณภาพชวตทดขน

แนวทางการทาโครงการ 1. เพมประสทธภาพการบรการใหมคณภาพโดยนาเสนอรปแบบการจดการดแลตนเองตอหนวยงาน

และจดทมงานการจดการดแลตนเอง ใหความรและขอเสนอเพอรวมกนกาหนดแนวทางในการจดการดแลตนเอง รวมจดทาเอกสารประกอบการใหความร กาหนดกลมเปาหมาย

2. เพมประสทธภาพในการใหความรแกผปวย โดยการวางแผนใหความรกบกลมผปวยโรคมะเรงทไดรบยาเคมบาบด ประเมนความรกลมผเขารวมกจกรรม

3. สงเสรมสนบสนนใหผปวยและผดแลมสวนรวมในการดแลตนเองดวยการใหความรเฉพาะบคคลโดยเลอกผปวยทรสกตวด ถาม-ตอบรเรอง สามารถดแลตนเองได หรอเปนผดแลใกลชด

4. พฒนาการดแลอยางตอเนอง ดวยการประเมนความรในการดแลตนเองของผปวย 5. สงเสรมใหบคลากรใหมสวนรวมในการพฒนาคณภาพ

ตวชวดความสาเรจ

1. ระยะเวลานอนเฉลยของกลมเปาหมายลดลง5% 2. อตราผปวยมความรความเขาใจในการปฏบตตว90% 3. อตราความพงพอใจของผปวยและผดแลมากกวา 90%

34. คณภาพชวตของผปวยทไดรบยาเคมบาบดดขน

ลงชอ.......................................... (นางสาวอรญา วงษรกไทย) ผขอรบการประเมน ........./........../.........