บทที่ 3. - Faculty of Law CMUบทท 3. แนวค ดทฤษฎ เก ยวก...

บทท 3.

แนวคดทฤษฎเกยวกบรฐ

แนวคดทฤษฎเกยวกบรฐ

3.1 ทฤษฎอานาจอธปไตยกบกาเนดของรฐ

3.2 แนวคดรฐธรรมนญนยม

3.3 ลกษณะและผลทางกฎหมายของรฐ

3.4 ทฤษฎความเปนนตบคคลของรฐ

3.5 หลกนตรฐ

3.6 หลกการแบงแยกอานาจ

3.7 การจดองคกรในการใชอานาจ

3.1 ทฤษฎอานาจอธปไตยกบกาเนดของรฐ

รฐใน Concept ของ ก.ม. รฐกคออานาจในทาง ก.ม.( อานาจอธปไตย )

เปนแนวคดสมยใหมทเพงเกดขนมาในศตวรรษท 16 ทสรางขนมาเพอสวนทางกบอานาจของ ศาสนาจกร และเจาศกดนาในยคกลางของยโรป

เสนอทฤษฎอานาจอธปไตยเปนของกษตรย เพอความเปนหนงเดยว

ปกครองในระบอบสมบรณาญาสทธราชย

รฐประชาธปไตยตอมากเกดแนวคดปรชญาสญญาประชาคม ปรชญา ก.ม.

ธรรมชาต ขนเพอสวนทางกบแนวคดอานาจอธปไตยเปน

ของกษตรย ทใชอานาจจนเกนเลย เสนอแนวคดอานาจ

อธปไตยเปนของประชาชนเพอจดสถาบนของรฐโดย

แยกรฐ(รฐคอตวก) ออกมาจากผปกครอง

แยกอานาจอธปไตย (Sovereignty) ออกจากผปกครองและโอน

ไปยงประชาชน

รฐ(ประชาชน จะมอานาจอธปไตยแทนผปกครอง สวน

ผปกครองเปนเพยงบคคลทผานกนเขา-ออกมาใชอานาจ

อธปไตย เพยงชวคราวตามวถทางการเมอง

เนนความชอบดวย ก.ม.

ทฤษฎอานาจอธปไตยเปนของปวงชน

รสโซ (ค.ศ.1712-1778 เขยนหนงสอสญญาประชาคม

(Social Contract

รฐเกดขนจากการทมนษยหลายคนมารวมกนอยเปนหมเหลา

จนเกดขนเปนสงคมขน และไดทาสญญาประชาคมมอบ

อานาจอธปไตยทตนมอย (เชน รฐประกอบดวยคน 60 ลาน

คน แตละคนยอมมอานาจอธปไตยหนงใน 60 ลานสวน

ใหแกรฐ เปนสญญาประชาคมททกคนจะยอมมอบรางกาย

และอานาจทกอยางทมอยรวมกนภายใตอานาจสงสดของ

เจตนารมณรวมกนของสงคม

รฐาธปตยจงไดแกเจตนารมณรวมกนของสงคม ไมใชของ

ปจเจกชนแตละคน มลกษณะสงสด ละเมดมได โอนมได

แบงแยกมได และนาไปสสาธารณะประโยชนเสมอ

คนแตละคนยอมสละเสรภาพใหสงคม จงทาใหตนเองตอง

เชอฟงตนเองโดยยอมอยใตเจตนารมณรวมกน เสรภาพท

เกดขนใหมไมใชเสรภาพตามธรรมชาต แตเปนเสรภาพทจะ

มสวนรวมกอใหเกดเจตนารมณรวมกนของปวงชน

ดงนน กฎหมายกตองไดมาจากเจตนารมณรวมกนของปวง

ชนเทานน และเมอกฎหมายเปนการแสดงออกซง

เจตนารมณรวมกนของปวงชนแลว กฎหมายกยอมจะ

จากดสทธเสรภาพของคนแตละคนในสงคมได

ผลของทฤษฎอานาจอธปไตยเปนของปวงชน

1. รสโซ ปฏเสธการโอนเจตนารมณรวมกนของปวงชนไปใหผแทน จงเนนประชาธปไตยโดยตรงของประชาชน

ในการออกกฎหมายกระทาโดยประชาชนเปนผออกเองหรอมผแทนจดทาแลวใหประชาชนออกเสยงเปนประชามต (Referendum

2. การออกเสยงเลอกตงเปนสทธ

3. อานาจอธปไตยแบงแยกมได(รสโซไมเหนดวยกบมองเตสกเออ


4. ผแทนเปนเพยงกรรมการทประชาชนตงขนเพอทาตามเจตนารมณรวมกนเทานน ดงนน เมอประชาชนตกลงมอบอานาจใหกษตรยใชอานาจอธปไตยแทนตนแลว แตเมอเจตนารมณรวมเปลยน กอาจเรยกอานาจกลบคนมาไดตลอดเวลา

ทฤษฎนจงเหมาะแกการปกครองในรปแบบสาธารณรฐมากกวารปแบบทมกษตรยเปนประมข


ทฤษฎสญญาประชาคมของรสโซมอทธพลและเปนรากฐานของหลกกฎหมายมหาชนยคใหม

ทงใน ฝรงเศส สหรฐอเมรกาหรอทกประเทศในการจดทารางรฐธรรมนญตงแต ศ.18 เปนตนมา

ทฤษฎอานาจอธปไตยเปนของชาต

ซเอเยส (Siéyès ป ค.ศ. 1748 – 1836

เปนนกปฏวตฝรงเศสทตอตานระบบอภสทธขนนางและ

กษตรย

เสนอแนวคดทฤษฎอานาจอธปไตยเปนของชาต ในหนงสอ

เรอง อะไรคอสามญชน? (Qu’est ce que le tiers Etat?

สามญชนคอคนทกคนซงรวมเปนชาต

ระบอบสมบรณาญาสทธราชยเปนการใหอภสทธเฉพาะกลม

กษตรย ขนนางและพระ แตสามญชนซงเปนคนสวนใหญกลบ

ไมมสทธอะไร


ชาต (Nation เกดขนจากการรวมกนของพลเมองทกคน

เปนสงทมอยแลวและเปนทมาของทกสง เจตนารมณของ

ชาตจงเปนเจตนารมณทชอบดวยกฎหมาย และเปนตว

กฎหมายเอง

ดงนน อานาจอธปไตยเปนของชาตในฐานะทเปนนตบคคล

ตางหากจากประชาชนทรวมตวกนเปนชาต การมรฐบาลก

เพอปกปองสทธเสรภาพและความเสมอภาค ทปราศจาก

อภสทธ

เจตนารมณของชาตเทานนจะออกกฎหมายไดโดย

ผานผแทนของชาต


ผแทนทประชาชนเลอกถอเปนผแทนของชาต มใช

ของราษฎรทเลอก ผแทนของชาตจงเปนอสระเตมท

ไมถกผกมดโดยสญญาใด ๆ กบราษฎรทเลอก

ไมมการแบงแยกอานาจอธปไตยเชนทมองเตสกเออ

เสนอไว


เขายงเสนอทฤษฎกฎหมายมหาชนวา อานาจอธปไตยเปนของชาต

เปนอานาจสงสดทอาจมอบใหผแทนไปสรางรฐธรรมนญเพอกอตง

องคกรทางการเมองขน ในขณะทอานาจขององคกรทไดรบมาจาก

การกอตงตามรฐธรรมนญถกจากดและกาหนดโดยรฐธรรมนญ

ดงนน

กฎหมายธรรมชาตเปนกฎหมายทมลาดบศกดสงสด

รองลงมาคอรฐธรรมนญซงชาตเปนผรางและแกไขโดยใชอานาจ

สงสดในการกอตงองคกรทางการเมอง

รองลงมาคอกฎหมายธรรมดาทผแทนราษฎรของชาตตราขนโดย

อาศยอานาจทไดรบมอบหมายจากรฐธรรมนญ

ผลของทฤษฎอานาจอธปไตยเปนของชาต

1. อานาจอธปไตยเปนของชาต ไมอาจแบงแยกไดและไมอาจ

จาหนายจายโอนได และถาชาตมอบอานาจใหผใดเปนผใชอานาจ

แทนชาต กยอมจะเรยกอานาจอธปไตยคนมาไดเสมอแมแตจะมอบ

อานาจใหกษตรย

2. ชาตเปนนตบคคลยอมมสทธหนาทแยกตางหากจากประชาชนท

เขามารวมตวกนเปนชาต ดงนน การกระทาของชาต (รฐ ยอม

แสดงออกโดยผานผแทนราษฎร ประชาชนจงไมมสทธลงประชามต

หรอเสนอรางกฎหมายได

3. ผแทนราษฎรเปนผแทนของชาตยอมมอสระทจะแสดงออกซงเจตนารมณของชาตโดยไมตองผกมดโดยสญญาใด ๆ กบราษฎรทเลอก

4. การเลอกตงผแทนราษฎรเปนหนาทมใชสทธ

ทฤษฎอานาจอธปไตยเปนของชาตมอทธพลตอนกปฏวตฝรงเศสในชวงแรกคอรฐธรรมนญฝรงเศสฉบบลงวนท 3 ก.ย. 1791

มาตรา 1 และมาตรา 2 “อานาจอธปไตยเปนอนหนงอนเดยวกน ไมอาจแบงแยกได ไมอาจจาหนายจายโอนได และไมอาจไดไปโดยอางอายความ อานาจอธปไตยเปนของชาตไมใชสวนหนงสวนใดของประชาชนหรอบคคลหนงบคคลใด ไมอาจนาเอาอานาจอธปไตยไปใช ชาตเทานนเปนบอเกดของอานาจทงปวง”

และปรากฏในมาตรา 3 แหงปฏญญาวาดวยสทธมนษยชนดวย

การผสมผสานทงสองทฤษฎเขาดวยกน

การจดทารฐธรรมนญในยคตอมากไดมการผสมผสานทง

สองทฤษฎนเขาดวยกนดงเชน

รฐธรรมนญฝรงเศส 1958 มาตรา 3 “อานาจอธปไตยเปน

ของชาตเปนของประชาชนซงใชโดยผานทางผแทนหรอโดย

การออกเสยงเปนประชามต”

ผลของการผสมผสานทงสองทฤษฎเขาดวยกน

1. การออกเสยงเลอกตงเปนสทธ

2. รปแบบการปกครองแบบสาธารณรฐฝรงเศส ประมขของรฐอยใน

ตาแหนงตามวาระ

3. ผแทนไมใชผแทนของเขตเลอกตงไมจาตองทาตามสญญาทใหไวแก

ประชาชนในเขตเลอกตง

4. มทงการปกครองแบบประชาธปไตยผานทางผแทนราษฎร และ

ประชาธปไตยโดยตรงโดยการลงประชามตหรอการเสนอรางกฎหมาย

โดยประชาชน

3.2 แนวคดรฐธรรมนญนยม

ปรชญาสญญาประชาคมไดถกพฒนาโดยแปรจาก Conceptทางการเมอง ไปส Concept.ทางกฎหมายโดยอาศยเทคนคทาง ก.ม.บญญตรฐธรรมนญลายลกษณอกษร (Constitution)

เรมตนโดยรฐธรรมนญสหรฐอเมรกา (Federal State 1787 โดยนาเอาปรชญาสญญาประชาคมมาเขยนเปนรฐธรรมนญลายลกษณอกษร และไดแพรขยายไปยงโลกประชาธปไตย จนกลายเปน ลทธรฐธรรมนญนยม (Constitutionalism

สาระสาคญของแนวคดรฐธรรมนญนยม

1. รฐธรรมนญเปนกฎหมายสงสด :

รฐธรรมนญเปนสญญาประชาคม เปนกรอบวถชวตทางการเมอง

จดตงองคกรทางการเมอง แบงแยกการใชอานาจอธปไตย และ

ถวงดลยอานาจระหวางองคกร จากดอานาจรฐ และมการคมครอง

สทธเสรภาพของประชาชน

จงทาใหรฐธรรมนญอยในฐานะสงสด กฎหมายใดจะขดหรอแยงตอ

รฐธรรมนญไมได

ผลของการทรฐธรรมนญเปนก.ม.สงสด

รฐธรรมนญมลาดบศกดเหนอกวากฎหมายทงปวง กฎหมายใดจะ

ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญไมได

ตองมองคกรควบคมกฎหมายไมใหขดตอรฐธรรมนญ(Judicial

Review) เชน

- ศาลรฐธรรมนญในประเทศภาคพนยโรป

- ศาลฎกาในรฐธรรมนญสหรฐอเมรกา เปนผควบคมการกระทา

ของสภาคองเกรสและประธานาธบด มใหขดตอรฐธรรมนญ

การกระทาขององคกรตางๆในรฐ( รฐสภา- รฐบาล- ฝาย

ปกครอง- ศาล กตองไมขดตอรฐธรรมนญดวย

การแกไขเพมเตมรฐธรรมนญตองทาไดยากกวากฎหมาย

ธรรมดา(รฐธรรมนญตองแกไขยาก

ในรฐธรรมนญสหรฐอเมรกาถอวา เปนสญญาประชาคมท

ประชาชนมสวนรวมโดยการเลอกสภาคอนเวนชนไปราง

รฐธรรมนญและประชาชนลงมต ดงนนสญญาประชาคมเปน

อานาจสงสดในการกอตงองคกรทางการเมอง

อานาจในการแกไขจงอยทสภาคอนเวนชน โดยมคาขอแกจาก

2/3 ของรฐสภาแหงรฐตาง ๆ และตองไดรบสตยาบน ¾ ของ

รฐสภาแหงรฐตาง ๆ ไมสามารถแกไขโดยสภาคองเกรสได

2. หลกรฐบาลโดยความยนยอมของประชาชน

สภามาจากการเลอกตง ออกกฎหมายในนามปวงชน

ประธานาธบดมาจากการเลอกตงทางออม

ศาลฎกามาจากประธานาธบดเสนอแตงตง → สภาเหนชอบ

3. ยดหลกการแบงแยกอานาจ (มองเตสกเออ

* เนนกลไกดลยและคานอานาจ

4. ใหความสาคญกบสทธเสรภาพ

ยดถอปจเจกชนนยม (Individualism

เปนหลกประกนสทธเสรภาพตาง ๆ

องคกรของรฐกระทาการใดทมผลกระทบตอสทธเสรภาพขนพนฐาน ของเอกชนไดเพยงเทาทกฎหมายบญญตไวเทานน

รฐสภาจะออกกฎหมายกระทบสทธเสรภาพมากเกนไป จนกระทงกระทบตอสาระสาคญของสทธไมได ฯลฯ

5.ยดหลกนตรฐ และการควบคมอานาจรฐ

การกระทาขององคกรตางๆในรฐกตองชอบดวยกฎหมาย

ถามการกระทาของรฐทไมชอบดวยกฎหมาย ประชาชนมสทธฟองรฐใหเยยวยาความเสยหายได

โดยมกลไกในการควบคมอานาจรฐ ตางๆ

3.3 ลกษณะและผลทาง ก.ม.ของรฐ

1.รฐ คอ อานาจทจดองคกรทมประสทธภาพและไดรบการคมครอง

ทฤษฎ Social Contract เปน Concept ทจะจดสถาบนผปกครอง

แยกออกจากตวรฐ

โดยรฐมความเปนเอกภาพเพยงหนงเดยวทเปนเจาของอานาจ

อธปไตย

สวนผปกครองเปนเพยงผานเขามาใชอานาจอธปไตยชวคราวใน

นามของรฐ และกออกไปตามวถทางการเมอง

แตภายในรฐจะมความหลากหลายตามความคาดหวงของ

ประชาชนซงมอยางนอย 3 ประการ คอ

1.ประชาชนคาดหวงวาจะตองม ก.ม. ดงนน รฐจงตองสรางองคกร

รฐสภาออกมาเพอบญญต ก.ม.

2.ประชาชนคาดหวงวาเมอม ก.ม.แลว กตองมคนบรหารจดการ รฐ

จะตองสรางองคกรขนมาบรหาร.ทเรยกวา รฐบาล

3.เมอมขอพพาทเกดขน ประชาชนกคาดหวงวา รฐควรจะตองจดตง

องคกรขนมาเพอระงบขอพพาทนนทเรยกวา ศาล

นอกจากน ประชาชนคาดหวงวารฐจะตองจดตงองคกร

อสระตาง ๆ ออกมาเพอประชาชนจะไดใชอานาจ

อธปไตยของตนเองไดโดยตรง ผานองคกรอสระ

เหลา นนคอยควบคมดแลการใช อานาจรฐ เชน

Ombudsman ผตรวจการแผนดนรฐสภา ปปช. กกต.

ปปง. เปนตน.

ประการตอมา รฐจะตองมประสทธภาพในการบงคบ

สามารถปกปองตวเองและสมาชกภายในได

ดงนนรฐจงตองมกาลงทหาร กาลงตารวจ ในการทตอง

ปกปองตวรฐและปกปองสมาชกภายในรฐดวย.

2. รฐเปนอานาจสงสดเปนตวแทนอานาจอธปไตย

ทงภายในและภายนอกประเทศ

ในทางภายในประเทศ

รฐจะตองมอานาจผกขาดในการออก ก.ม.โดยรฐเพยงหนงเดยว

สวนองคกรอน ๆ ภายในรฐจะออก ก.ม.ไดตองอาศยการมอบอานาจไปจากรฐ. ดงนน

เฉพาะรฐสภา ซงเปนองคกรสงสดทจะมหนาทออก ก.ม.เทานน

สวนสภาทองถนจะออก ก.ม. ตองอาศยการมอบอานาจเทานน.

ในทางภายนอกประเทศ

รฐจะตองมเอกราช

3.รฐเปนอานาจทชอบธรรม

ทฤษฎ Social Contract เปนทฤษฎทเนนความชอบธรรม

รฐจงเปนอานาจทชอบธรรม ตองประกอบดวย

การใชกาลงบงคบทางกายภาพ

และตองไดรบการยอมรบจากประชาชน

เมอใดการใชอานาจรฐปราศจากการยอมรบของประชาชน

เมอนนรฐกจะสญสนความเปนรฐ ตวอยาง พฤษภาทมฬ

4. รฐเปนนตบคคลโดยสภาพ

รฐเปนผใชอานาจอธปไตยซงเปนอานาจในทาง ก.ม.และคนท

จะมอานาจในทาง ก.ม.ไดกจะตองเปนบคคลในกฎหมาย หรอ

นตบคคล

เมอมการรวมตวของประชาชนท เรยกวา“ชาต” แลวกมการ

แปรสภาพมาเปน “รฐ”ทเปนนตบคคลโดยสภาพ เพอทา

หนาทปกปองผลประโยชนแทนคนในชาต

3.4 ทฤษฎความเปนนตบคคลของรฐ

รากฐานแนวคดนมาจาก ทฤษฎ Sovereignty of Nation หรออานาจอธปไตยเปนของชาต

รฐกคอชาตทแปรมาเปนนตบคคลใน ก.ม.(เปน Conceptในเชง ก.ม.

การทประชาชนมารวมตวกนในดนแดนเดยวกน มลกษณะทางวฒนธรรมรวมกน จงรวมตวกนเรยกวา “ชาต” หรอ Nation มอานาจอธปไตยของตนเองขนมา และการทจะทาใหคนทรวมตวกนเปน “ชาต”นนทงหมดมาทาหนาทปกปองผลประโยชนของชาตกนทกคนยอมเปนไปไมได จงเกดแนวคดขนมาวาควรจะมใครสกคนหน งทจะมาทาหนาทแทนประชาชนท งหมด ใชอานาจแทนประชาชนเพอผลประโยชนของประชาชน. คนนนกคอ “รฐ” ซงเปนนตบคคลใน ก.ม.

รฐกคอชาตทแปรสภาพมาเปนนตบคคลใน ก.ม.

ดนแดน

ประชากร

อานาจอธปไตย

รฐบาล

ชาต

Nation

รฐ

State

Subject

Of

Law

แนวคดทางปรชญาพนฐานเกยวกบนตบคคล

ของประเทศภาคพนยโรป

บคคลธรรมดา

อารยธรรมของประเทศภาคพนยโรปใหความสาคญกบเกยรต

ศกดของความเปนคน ความเสมอภาคเทาเทยมทางกม

นตบคคล

ความกลวของรฐในภาคพนยโรปทเคยถกศาสนาจกรครอบงา

มากอน โดยเฉพาะกบกลมความเชอทางศาสนา เปนเหตให

มลนธ และองคกรการกศลทไมมความมงหมายการคาหากาไร

ถกควบคมโดยกฎหมายภาคพนยโรปอยางยง

แนวคดทางปรชญาพนฐานเกยวกบนตบคคล

ของประเทศภาคพนยโรป

แตปรชญาการเมองเศรษฐกจแบบเสรนยม ในยคศตวรรษ

ท 19ซงสนบสนนการคาหากาไร ตองยอมรบใหมการ

จดตงนตบคคลเพอเปนตวแทนของกลมผลประโยชนให

สามารถทาธรกรรมทางการคาได เพยงเทาทรฐควบคม

ตรวจสอบวตถประสงคไมใหเขามามอทธพลตอการเมองได

นตบคคล จงเปนแนวคดในเชงควบคมโดยกาหนดใหนต

บคคลตองมวตถประสงคในกอตงทแนนอน

(หลกความเปนเฉพาะของนตบคคล

ทฤษฎทอธบายความเปนนตบคคล ม 2 ทฤษฎ คอ

ทฤษฎทถอวานตบคคลเปนสงสมมตขน เปนทฤษฎทไดรบการเชอถอ และยอมรบโดยนกปรชญาการเมองและกฎหมายในศตวรรษท 18 -19 ตอนตนอยางมาก

การทกลมผลประโยชนจะไดรบการรบรอง และคมครองวาเปนนตบคคล ตองมกฎหมายโดยเฉพาะกฎหมายลายลกษณอกษรบญญตใหเปนนตบคคล

หากกฎหมายลายลกษณอกษรไมไดรบรองชดแจงกไมเปน นตบคคล

ทฤษฎนตบคคลโดยสภาพหรอทฤษฎทถอวา

นตบคคลนนเปนความเปนจรงทพสจนกนได

เปนทฤษฎทไดรบการเชอถอกนในปลายศตวรรษท 19–ตนศตวรรษท 20

เรอยมาและเปนทฤษฎทตรงขามกบทฤษฎแรก

นตบคคลยอมเกดขนโดยสภาพของความเปนจรง หากมการรวมตวของกลมผลประโยชนรวมกนจรง มวตถประสงคทแนนอน มการจดองคกรเพอ

ปกปองผลประโยชนของกลมและสมควรทจะไดรบการคมครองใหมสทธ

หนาทได ยอมเปนนตบคคลโดยผลของสภาพธรรมชาตทนท โดยไมตองด

วามกฎหมายลายลกษณอกษรบญญตรบรองหรอไม

เกดขนโดยสภาพ การมกฎหมายหรอคาพพากษาของศาลมารบรอง กเปน

เพยงการรบรองหรอการยอมรบสภาพความจรงทมอยกอนแลวเทานน

ลกษณะความเปนนตบคคลรฐและผล

ตามหลกความเปนเอกภาพของรฐ

อานาจหนาท ทกอยางทองคกรในรฐทานนยอม

จะตองมลกษณะทขนตอนตบคคลรฐเพยงหนงเดยว

ไมวาจะทาในนามกระทรวง ทบวง กรม ใดกตาม

ยอมถอวาทาในนามของรฐทงสน


ในทาง ก.ม.ระหวางประเทศ รฐยอมมฐานะเปนนตบคคลรฐเพยงหนงเดยวทจะมสทธในการทาสนธสญญาระหวางประเทศ

(รฐยอมเปนผทรงสทธใน ก.ม.ระหวางประเทศเพยงหนงเดยว)

ในกรณทเปนรฐรวม เฉพาะสหรฐเปนนตบคคล ทมสทธทาสนธสญญาระหวางประเทศ

สวนมลรฐไมไดมฐานะเปนนตบคคล จงไมมสทธทจะทาสนธสญญาระหวางประเทศ.


ทางภายในประเทศ

รฐในฐานะนตบคคล ยอมมสทธหนาท มอานาจ

อธปไตยสงสด ทจะใชบงคบโดยชอบ เมอใดกได ทาให

รฐตางจากนตบคคลอนทไปจากรฐ

นตบคคลอนตองไปจากรฐทงสน เชน ถาจะจดตง

เทศบาลขนทไหน เมอไร ตองอาศยอานาจจาก พรบ.

เทศบาล พ.ศ. 2476


ความเปนหนงเดยวนจะตองไมละเลยความหลากหลาย

เพราะในสงคมประชาธปไตยนนเปนสงคมทยอมรบ

ความหลากหลาย แตจะตองมกระบวนการทลดความ

หลากหลาย เพอใหนามาซงความเปนหนงเดยว

เชน ระบบคะแนนเสยงขางมากในสภา


2 รฐตองจดโครงสรางภายใตหลกความเปนเอกภาพ

รฐมภาระหนาทหลายอยาง เนองจากประชาชนมความคาดหวง

อนแตกตางกนไป

ดงนนรฐจงตองจดองคกรภายในทความหลากหลาย แตตองอย

ภายใตหลกความเปนเอกภาพ เพยงหนงเดยว

ม 2 รปแบบ (ทกรฐ)

รปแบบท 1 หลกการรวมอานาจ (Centralization)

รปแบบท 2 หลกการกระจายอานาจ (Decentralization)

รปแบบท 1หลกการรวมอานาจ (Centralization)

การจดองคกรในรฐทไมกอใหเกดสภาพนตบคคลขนตางหากจากรฐ

และอยภายใตระบบการควบคมบงคบบญชา (Hierarchical power)

ผล

1.รฐเปนนตบคคลหนงเดยว แตโครงสรางภายในรฐตองไมมฐานะ

เปนนตบคคลตางหากจากรฐ

ราชการสวนกลาง ไดแก กระทรวง ทบวง กรม ไมมฐานะเปนนตบคคล

ราชการสวนภมภาค เชน จงหวด อาเภอ ตาบล หมบานไมมฐานะ

เปนนตบคคล เพอทจะทาใหการบรหารเปนไปอยางมประสทธภาพ

และเรวขนโดยกระจายการรวมศนยออกไปใหผวา ฯ ตดสนใจสงการ

(หลกการกระจายการรวมศนย Deconcentration

ปญหาการจดโครงสรางของไทย คอ

สภาพการณปจจบน ตาม ก.ม.ภายในประเทศ ไมม ก.ม.ฉบบ

ใดเลยทบอกวารฐเปนนตบคคล

พรบ.ระเบยบบรหารราชการแผนดนกาหนดวากระทรวง กรม

จงหวด เปนนตบคคล เพราะนกรฐประศาสนศาสตรของไทย

เราไมเขาใจทฤษฎหลกความเปนนตบคคล การแบงโครงสราง

ตามหลกรฐประศาสนศาสตรดทคณภาพและปรมาณงาน และ

จะตองมการกาหนดอานาจหนาทชดเจน กเพอไมใหอานาจ

ซาซอนกน โดยใหกระทรวง กรม จงหวดเปนนตบคคล

ดงนน หนวยงานภายใตการรวมศนยอานาจจงมอสระตอกนใน

ระดบหนง

ปญหาการจดโครงสรางทตามมา คอ

1. ปญหาการฟองรองกนเองไดระหวางหนวยงาน

เมอตางฝายกเปนนตบคคลตางหากจากกน ดงนนตางกมสทธ

ทจะฟองรองกนเองไดระหวางหนวยงาน ซงจะมปญหาขดแยง

และเกดความลมเหลวในการบรหาร

โดยหลกกมทควรจะเปนแลว ถาหนวยงานภายใตการรวม

ศนยอานาจไมเปนนตบคคลตางหากจากกน การแกไขปญหา

นกเปนเอกสทธโดยเดดขาดของฝายบรหารทจะแกไขขอ

ขดแยงในทางบรหารกนเองได

ปญหาการจดโครงสรางทตามมา คอ

2. ปญหาสทธในการฟองรองหนวยงานโดยประชาชน

ประชาชนฟองรฐไมได เพราะรฐไมมความเปนนตบคคล ถา

ฟองรฐกจะกลายเปนฟองผดตว ศาลจะยกฟอง

แตประชาชนทไดรบความเสยหายจากหนวยงานรฐจะตอง

ฟองหนวยงานทเกยวของทกหนวยงาน เพราะคาพพากษาจะ

มผลผกพนเฉพาะคความในคดเทานน เพราะเมอหนวยงาน

ภายใตการรวมศนยอานาจตางฝายกเปนนตบคคลตางหาก

จากกน

ปญหาการจดโครงสรางของไทย คอ

ตามหลกความเปนนตบคคลของรฐ (ในตางประเทศ

ประชาชนสามารถฟองรฐโดยตรงเนองจากรฐเปนนต

บคคล หนวยงานภายในรฐไมมความเปนนตบคคล

ถาองคกรใดในรฐกระทาใหเกดความเสยหาย ก

สามารถทจะฟองเรยกรองเอาจากรฐได โดยตรงโดย

ไมตองไปฟองกระทรวง ทบวง กรมทเกยวของ

เพราะการกระทาของบคคลนน ๆ ไดกระทาไปในนาม

ของรฐ

2. ปญหาการขาดเอกภาพในการบงคบบญชา

ทงระดบสวนกลางและระดบภมภาค หนวยงานซาซอนกน ขาดการประสานงานกน เชน เขตขนตรงตอสวนกลาง จงเปนลกษณะทตางคนตางทางาน

ในการปฏรประบบราชการยบยกเลกแกไขเปลยนแปลง ทผานมาทาได ยากมากทงนกเพราะวากระทรวงแตละกระทรวงมอานาจหนาทโดย มพรบ.รองรบ ดงนน ในการยบเลกแกไขเปลยนแปลงหนวยงานตองออกเปน พรบ.มาแกไข ซงทายากมาก

โดยหลกแลว การบรหารงานภายในโครงสรางระบบการรวมศนยนน เปนเอกสทธโดยเดดขาดของฝายบรหารทจะแกไขขอขดแยงในทางบรหารหรอการยบเลกแกไขเปลยนแปลงหนวยงาน ไดงาย เพราะ หนวยงานภายในไมมความเปนนตบคคล

รปแบบท 2 หลกการกระจายอานาจ (Decentralization)

การใหองคกรกระจายอานาจนน มสภาพเปนนตบคคลตางหากแยกออก

จากรฐ ภายใตระบบการควบคมกากบ(Tutelage power) มอสระใน

การบรหารงานของตนเองไดในระดบหนง เชน

มอสระในการบรหารงานบคคล

งานงบประมาณ

นโยบาย

และการมทรพยสนของตนเอง

การจดโครงสรางการกระจายอานาจตามแนว

ของฝรงเศส มอย 2 วธ

กระจายอานาจตามเขตแดน ใชหลกเขตแดนเปนเกณฑ

สามารถทาอะไรไดหลาย ๆ อยาง แตจากดอยเฉพาะในเขต

แดนนน ๆ

เชน องคกรปกครองทองถน ซงแบงเปน อบจ. เทศบาล

อบต.กรงเทพมหานครและเมองพทยา

หลกความเปนเฉพาะของนตบคคลประเภทนคอ จากดเขต

แดนพนทแมจะทากจการ หลาย ๆ ได

การกระจายอานาจตามกจการ หรอทางบรการ

เปนการกระจายอานาจใหองคการมหาชน(ปจจบนม พรบ.องคการมหาชน 2542 ทาเฉพาะกจการ หรอบรการเรองใดเรองหนง แตทาทวประเทศ

เชน การกฬาแหงประเทศไทยทาเรองการกฬาเพยงเรองเดยว แตทาทวประเทศ

หรอการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย เปนตน

หลกความเปนเฉพาะของนตบคคลประเภทน คอ จากดเฉพาะกจการ แตไมจากดเขตแดนพนท

นกรฐประศาสนศาสตรจะแบงหนวยงานออกมาเปน

ราชการ

ไมใชราชการ กตองเปนรฐวสาหกจ

ถาไมใชรฐวสาหกจ กเปนเอกชน

โดยไมไดแยกวารฐวสาหกจน เปนหนวยงานทาง

ปกครองหรอไม

ซงในความเปนจรงแลว

รฐวสาหกจนนกมอยหลายประเภทกลาวคอ

ทงรฐวสาหกจประเภทททาบรการสาธารณะ และ

รฐวสาหกจประเภทททาธรกจ เชน ธนาคารกรงไทย เปนรฐวสาหกจแต

ไมใชหนวยงานของรฐ สถานะทาง ก.ม.เปนเอกชนเพราะกอตงตาม

ประมวล ก.ม.แพงและพาณชย

จงเกดปญหาขนในทาง ก.ม.วา พอมคดพพาทกน จะตองขนศาลปกครอง

หรอศาลยตธรรม

ในการวเคราะหวาเปนใครเปนฝายปกครองหรอไม

จะตองดวาใชอานาจมหาชนหรอทาบรการสาธารณะ

หรอไม

ถาตงเปนองคกรมหาชนทไดรบการกระจายอานาจจากรฐ

ใหทาบรการสาธารณะ ถอวาเปนหนวยงานทางปกครอง

(ประเภทองคกรการกระจายอานาจทางบรการ

การกระจายอานาจยงอยภายใตหลกความเปนเอกภาพ

เพราะหนวยงานตาง ๆ ยงอยภายใตระบบการควบคมกากบดแลจากรฐอย

เปนการควบคมความชอบดวย ก.ม.

และถามคดขอพพาทเกดขนระหวางองคกรภายใตการควบคมกากบและ

องคกรทควบคมกากบ คดแบบนกจะขนศาลปกครอง ศาลปกครองจะเปน

ผทตดสนวาใครผด ใครถก

เชน ผวจ.ใชสทธยบยง และเทศบาลเหนวามตของตนเองถกตองกสามารถ

ฟองศาลปกครอง ศาลปกครองจะเปนผชขาดวา ผวจ.ใชอานาจยบยง

ถกตองหรอไม

การจดโครงสรางของรฐ

3.ตามหลกความเปนเฉพาะของนตบคคลรฐ

รฐจะตองดาเนนการทกอยางภายใตวตถประสงคเพอประโยชน

สาธารณะ

ดงนนรฐจะดาเนนการอะไรกตามจะตองเพอประโยชนสาธารณะ

ภายใตหลกนตรฐและรธน.

เชน การเวนคนทดน กจะตองเวนคนเพอประโยชนสาธารณะเทานน

ตาม ก.ม.รฐธรรมนญ กลาววา “การเวนคนอสงหารมทรพยจะกระทา

มได เวนแตโดยอาศยอานาจตามบทบญญตแหง ก.ม.เฉพาะเพอการ

อนเปนสาธารณปโภค………หรอเพอประโยชนสาธารณะอยางอน

3.ตามหลกความเปนเฉพาะของนตบคคลรฐ

แตถาเปนการกระทาทมใชเพอประโยชนสาธารณะ

รฐตองลดตวเองลงมาเปนเอกชนคนหนง เชน

ธนาคารกรงไทยเปนกรณทรฐลดตวเองลงมาโดยใช

เทคนคทาง ก.ม.เอกชนทกประการ เหมอนกบ

ธนาคารกรงเทพ หรอธนาคารอน ๆ ทกประการ

ไมอยภายใตหลกนแลว

4.รฐตองอยภายใต ก.ม.

เมอรฐเปนนตบคคล ผลในทาง ก.ม.ทตามมากคอรฐเปน

ผทรงสทธหนาทในทาง ก.ม.

ดงนนเมอรฐเปนผทรงสทธหนาทในทาง ก.ม.กเทากบวา

รฐตองอยภายใต ก.ม.นนเอง

เปนทมาของทฤษฎนตรฐ (Legal State)

3.5 ทฤษฎนตรฐ (Legal State)

การกระทาของรฐตองชอบดวย ก.ม.

การกระทาของรฐทกองคกรในรฐนนจะตองชอบดวย ก.ม. (เปน

การตความอยางกวาง เชน การกระทาของรฐกตองชอบดวย ก.ม.

หรอการตดสนคดของศาลกตองชอบดวย ก.ม. หรอการกระทาของ

รฐสภากตองชอบดวย ก.ม.

เมอรฐทาใหเสยหาย รฐกจะตองชดใชคาเสยหายและจะตองม

องคกรทจะมาทาการชขาดวาการกระทาของรฐนนจะชอบ หรอไม

ชอบดวย ก.ม. และมอานาจในการเพกถอน หรอบงคบใหรฐชดใช

คาเสยหาย ซงไดแกศาลปกครอง หรอศาลรฐธรรมนญ

3.6 หลกการแบงแยกอานาจ

ในการเกดรฐขนมาและรฐเปนตวแทนของการใชอานาจอธปไตย

ในการปกครองแบบประชาธปไตย จะใชอานาจอธปไตยอยางไรท

จะทาใหเกดหลกประกนสทธเสรภาพของประชาชน

ตามแนวคดของรฐธรรมนญนยม (Constitutionalism) จะเนนท

การแยกใชอานาจอธปไตย เพอใหเกดหลกประกนในเรองสทธ

เสรภาพของประชาชน เปนหลกการพนฐานทสาคญ

หลกการแบงแยกอานาจของ Montesquieu

ในหนงสอ L’ Esprit des Lois เจตนารมณแหง ก.ม.(1748

มอทธพลตอการตความรฐธรรมนญ ซงนาไปสการปกครอง

ระบบประธานาธบดของ USA.

หรอมอทธพลตอประเทศทมการปกครองของระบบ

ประชาธปไตย หรอมอทธพลตอนกวชาการทจะหยบยกมา

กลาวอางอยตลอดเวลา

ดวยเหตนหลกการแบงแยกอานาจของมองเตสกเออรจง

ไดรบการกลาวถงและนาไปใชอยางกวางขวางในเวลาตอมา

หลกการแบงแยกอานาจ

อรสโตเตล ทแบงแยกอานาจของรฐออกเปน 3 องคประกอบ

1.องคประกอบทดาเนนกจการสาธารณะ

2. องคประกอบทเกยวกบเจาหนาท

3.องคประกอบทเกยวกบอานาจตลาการ

บรฟเฟนดอรฟ ไดแบงแยกอานาจของรฐออกเปน 7 ประเภท คอ

อานาจนตบญญต อานาจทลงโทษเพราะฝาฝน ก.ม. อานาจใน

การทาสงคราม และสงบศก อานาจในการทาสนธสญญา อานาจ

แตงตงขาราชการ อานาจเกบภาษและอานาจในการศกษา

หลกการแบงแยกอานาจ

จอนห ลอค ม 3 อานาจ คอ อานาจนตบญญต อานาจบรหาร และอานาจทเกยวกบการทาสงคราม ทาสนธสญญาและเปลยนทต แตไมไดพดถงอานาจตลาการเลย

จะเหนวา แตละแนวคดพดถงหลกการแบงแยกอานาจทไมเหมอนกนเลย

ฉะนนจงไมมสตรตายตว วาจะตองมกอานาจ ซงขนอยกบความคดของผตความ

จงสรปไดวาการแบงแยกอานาจไมไดเปนสตรตายตว แลวแตแนวคดของแตละคน

แตแนวคดของมองเตสกเออ ไดรบการยอมรบ และใชกนอยางแพรหลายจนมอทธพลตอประเทศประชาธปไตยทงหลาย.


ในหนงสอ L’ Esprit des Lois เจตนารมณแหง ก.ม. (1748

รฐทก ๆ รฐจะมกจการดวยกน 3ประเภทและมการใชอานาจดวยกน 3 ชนด คอ

1.ออก ก.ม.มาบงคบแกการดาเนนชวตของประชาชน (อานาจนตบญญต

2.รฐมอานาจในการดแลความปลอดภยทงภายใน ภายนอกประเทศ และใชกาลงเพอใหประชาชนเคารพ ก.ม. ภารกจนเปนภารกจทปฏบตตาม ก.ม.มหาชน (อานาจบรหาร

3.รฐจดใหมการลงโทษ หรอวนจฉยขอพพาทระหวางเอกชน ภารกจนเปนภารกจทปฏบตตาม ก.ม.แพง (อานาจตลาการ


ในหนงสอ L’ Esprit des Lois เจตนารมณแหง ก.ม.

(1748นอกจากนมองเตสกเออ กไดยกตวอยางของประเทศองกฤษวา

“การทประเทศองกฤษเปนประเทศทมเสรภาพมากทสดในทาง

การเมอง กเปนเพราะวาอานาจหนาทของรฐไดแบงแยกไปยง

อานาจ และองคกรตาง ๆ ไมมองคกรใด หรออานาจใดทจะมอานาจ

เดดขาดทจะบบบงคบประชาชนได เสรภาพของประชาชนจะม

ไมไดเลย ถาอานาจเหลานนไปรวมอยทองคกรใด องคกรหนง


ในหนงสอ L’ Esprit des Lois เจตนารมณแหง ก.ม.

(1748มองเตสกเออ เนนการใหความสาคญกบระบบการถวง

ดลยอานาจ (Check and Balance)ใหมการถวงดลยการใช

อานาจ

วลทมกกลาวกนคอ “บคคลใดกตามทมอานาจอยในมอก

มกจะใชอานาจเกนเลยอยเสมอ เพอมใหมการใชอานาจ

เกนขอบเขตจงจาตองใชอานาจหยดยงอานาจตามวถทาง

แหงกาลง”



แตนกรฐธรรมนญขององกฤษบอกวามองเตสกเออเขาใจผด และไม

เคยเลยทองกฤษจะมการแบงแยกอานาจ

ในความเปนจรง3 อานาจนนไดรวมอยในตวคน ๆ เดยวกนหมดเลย

เชน

ประธานวฒสภาขององกฤษ = รมว.ยตธรรมและประธานศาลฎกาและ

ประธานวฒสภา หรอศาลยตธรรมขององกฤษ ไมไดตดสนคดอยาง

เดยว แตยงสามารถอนญาตใหประกอบกจการขายสราไดดวย



รฐสภามอานาจในการออก ก.ม.อกทงทาหนาทควบคมการบรหาร

อก ในองกฤษถอความสงสดของรฐสภา ดงนนรฐสภาทาหนาททง

บรหารและออก ก.ม. และในบางกรณกสามารถทจะระงบขอพพาท

ไดอก

ดงนนจะเหนไดวาสถาบนทางการเมองขององกฤษไมไดมอานาจ

เฉพาะของตนเองและไมไดมหลกการแบงแยกอานาจอยางทมอง

เตสกเออรไดพดไว



แตการทประเทศองกฤษมสทธเสรภาพสงกเปนเพราะพฒนาการทาง

ประวตศาสตรสถาบนทางการเมองขององกฤษมการตอสชวงชงตลอดเวลา

กษตรยเคยเปนพนธมตรกบศาล Common Low แลวกขยายอานาจไปยง

เจาศกดนาตาง ๆ ศาล Common Low พฒนามาระยะหนงกแยกตวออกไป

และทะเลาะกบกษตรย ตดสนคดลดบทบาทอานาจของกษตรยลง ดงนน

กษตรยจงไดสรางองคกรใหมขนมาเรยกวา ศาล Equity ขนมาลดบทบาท

อานาจของศาล Common Law แขงกนระหวางศาล Equity กบ ศาล

Common Low

รฐสภาไปเปนพนธมตรกบกษตรย ศาล Common Law ไมพอใจจงตดสนคด

ลดบทบาทของรฐสภาลง รฐสภาจงไดออก ก.ม.ยกเวน ก.ม. Common Law



ดวยเหตทมการตอสแขงขนกนนกเลยทาใหเปนการคานอานาจกน

ไมมใครทจะมอานาจเหนอใคร แลวพฒนาจนกลายเปนหลกประกน

สทธเสรภาพของประชาชน

ดวยการทมการทะเลาะกนตลอดเวลาระหวางองคกรตาง ๆของรฐ

จงพฒนากลายเปนการถวงดลยอานาจ (Check and Balance)

ประชาชนจงมสทธและเสรภาพมาก

การตความหลกการแบงแยกอานาจของมองเตสกเออ

ในทางกฎหมายรฐธรรมนญ

1. ตความโดยตองแบงแยกอานาจโดยเดดขาด

หลกการตความน USA.ไดนาเอาหลกการแบงแยกอานาจของ

มองเตสกเออ มาตความนาไปสการปกครองในระบบ

ประธานาธบด

หลกการพนฐานในการปกครองระบบประธานาธบดนจะตอง

ยดหลกการแบงแยกอานาจทเดดขาด



เขยนไวโดยชดแจงในรฐธรรมนญวา

อานาจอธปไตยตองแบงออกเปน 3 อานาจ คออานาจ

นตบญญต อานาจบรหาร และอานาจตลาการ โดยแตละ

อานาจมหนาทของตนแยกโดยเดดขาดไมกาวกายกน

และใหแตละอานาจถวงดลกนไดโดยใชหลกการถวงดลย

อานาจ (Check and Balance)



ระบบประธานาธบด(แบงแยกอานาจเดดขาด)

ประธานาธบด รฐสภา

ประชาชน ประชาชน

มหลกการถวงดลย check and balance

- impeachment/ระบบกรรมาธการ

- วโต กม.



อานาจบรหารเปนอานาจของประธานาธบด

ประธานาธบดมาจากการเลอกตงของประชาชนโดยตรง

และรบผดชอบแตประชาชนโดยตรงผานระบบการ

เลอกตง ไมใชรบผดชอบตอสภา

รฐสภากตองรบผดชอบตอประชาชนโดยตรงผานระบบ

การเลอกตง



ใชวาระ เปนกลไกในการกาหนดความรบผดชอบ เชน

ประธานาธบด กาหนดวาระในการดารงตาแหนงคราวละ 4 ปและ

เปนไดสงสด 2 วาระ = 8 ป

ดงนนในระบบแบบนประธานาธบดไมมสทธยบสภาและสภากไมม

สทธทจะลงมตไมไววางใจประธานาธบด

ประธานาธบดไมมสทธเสนอราง ก.ม.ในขณะเดยวกนสภากไมมสทธ

ในการควบคมการบรหารงานของประธานาธบด.



แตอยางไรกตามในระบบประธานาธบดนจะมการ Check and Balance

กนไดโดยการสรางกลไกในรฐธรรมนญ เชน

ถาประธานาธบดทาผด ก.ม. สภามอานาจลงมตถอดถอนทเรยกวา

ระบบ Impeachment แตตองเปนกรณคมคววามชอบดวยกมของ

ประธานาธบดเทานน ไมใชบรหารงานผดพลาด หรอกาหนดนโยบาย

ผดพลาด

ในขณะเดยวกน ถงแมวาจะไมสามารถลงมตไมไววางใจได แตสภากได

สรางระบบกรรมมาธการทมความเขมแขงศกษาตดตามงานของรฐบาล

แลวเสนอออกราง ก.ม.คมงานบรหารโดยกาหนดกรอบในการดาเนน

นโยบายใหรฐบาลทา



ประธานาธบดเองไมมสทธเสนอราง ก.ม.และถาประธานาธบด

ตองการทจะเสนอราง ก.ม.กตองมสารไปยงรฐสภาวารฐบาลอยากม

ก.ม.เหลาน ขอใหสภาชวยเสนอใหดวย. สวนสภาจะเสนอใหหรอไม

เสนอใหกเปนอานาจของสภา.

สวนฝายบรหารมสทธควบคมการออก ก.ม.ของรฐสภาได กคอถา

หากสภาออก ก.ม.ทไมชอบ ทางฝายบรหารกมสทธในการวโต ก.ม.ท

ออกมานนของรฐสภาได.

ศาลฎกาในฐานะเปนสถาบนทมอานาจตลาการ ยอมมอานาจวนจฉย

วาประธานาธบดทาผดรฐธรรมนญ

2.ตความตามหลกการแบงแยกอานาจทไมเดดขาด

หลกการตความนจะนาไปสระบบรฐสภา

กลาวคอในระบบรฐสภาทงรฐบาลและรฐสภาจะตองทางาน

รวมกนอยางใกลชด ฉะนนไมไดแบงแยกออกจากกนอยาง

ชดเจน แตตางฝายตางทางานรวมกนอยตลอดเวลา

2.ตความตามหลกการแบงแยกอานาจทไมเดดขาด

ระบบรฐสภา

รฐบาล รฐสภา

ประชาชน

- รฐบาลและรฐสภาทางานรวมกน

แตมระบบ(check and balance

- รฐบาลยบสภาได

- สภาลงมตไมไววางใจรฐบาล ใหความเหนชอบ

ในกจการสาคญ

รบผดชอบตอ

เลอก/แตงตง

3. บางประเทศไมมหลกการแบงแยกอานาจ

เผดจการ

รฐบาลภายใตรฐสภา (สงคมนยม

การตความหลกการแบงแยกอานาจใน Fr.

อดตตความแบงแยกอานาจเดดขาด

หลกการแบงแยกเจาหนาทฝายปกครองออกจากฝายตลาการ

ก.ม ลงวนท 16–24 สงหาคม ค.ศ.1790 ม.1 “อานาจหนาทของ

ตลาการเปนอานาจหนง แยกไดจากอานาจหนาทของฝายปกครอง

ผพพากษาตองไมสามารถสรางอปสรรคขดขวางการปฏบตงานของ

ฝายบรหาร..”

การตความหลกการแบงแยกอานาจใน Fr.

หลกนเปนรากฐานและทาใหเกดศาลปกครอง

ฝายบรหารConseil d’Etat ศาลยตธรรม

ฟอง ฟอง

คดปกครอง คดแพง-คดอาญา

การตความหลกการแบงแยกอานาจ

นกวชาการทานหนงกลาววาหลกการแบงแยกอานาจแทท

จรงแลวสามารถแบงออกเปน 2 อานาจ คอ อานาจตดสนใจ

ในทางการเมองกบอานาจควบคมทางการเมอง โดยให

ความสาคญกบระบบ Check and balance การถวงดลย ใน

ระบบการจด องคกร เชน การจดโครงสรางการเมอง

รฐบาลตดสนใจ → ← รฐสภาควบคม

สภาผแทนฯ → ← วฒสภา


สรปหลกการแบงแยกอานาจมใชหลก ก.ม ทวไป

แตเปนศลปะทางรฐศาสตรทแตละประเทศจะตความเพอ

ปรบใชใหเหมาะสมกบระบบการปกครองของแตละ

ประเทศนน ๆ


ปจจบนหลกการแบงแยกอานาจเปนเรองลาสมยเสยแลว

แนวโนมมกจะเปนเรองการแบงแยกหนาท (separation of

function) หรอ (separation of organization)

รสโซ บอกวา “อานาจอธปไตย มเพยงหนงเดยวแบงแยก

ไมได แตอานาจอธปไตย สามารถใชโดยองคกรตาง ๆ ได และ

แตละองคกรอาจทาหนาทไดหลายหนาทได

หลกการแบงแยกหนาท (separation of function)

อานาจอธปไตย มเพยงหนงเดยวแบงแยกไมได แต

สามารถแบงแยกหนาทไดหลายหนาท ไดแก

หนาททางนตบญญต

หนาททางบรหาร

หนาททางชขาดขอพพาท (ตลาการ

โดยสามารถแบงหนาทไปยงองคกรตาง ๆ ไดหลายองคกร

และแตละองคกรอาจทาหนาทไดหลายหนาทได

แตขอสาคญแตละหนาทนนจะตองมระบบตรวจสอบถวง

ดลย (check and balance)

ทศนะคตของนก ก.ม.ไทย

ขอความในรธน.ตงแต พ.ศ.2475 จนถงกอนฉบบพ.ศ.

2521 “อานาจอธปไตยมาจากปวงชนชาวไทย

พระมหากษตรยทรงใชอานาจนตบญญตทางรฐสภา

อานาจบรหารทางรฐบาล และอานาจตลาการทางศาล”

ศาลมหลกประกนความอสระและเปนกลาง


ตความวาตองแยกอานาจแบบเดดขาดเปนหลกกฎหมาย

ทยดหลกตายตววา

อานาจอธปไตยแบงเปน 3 อานาจ คอ อานาจนตบญญต

อานาจบรหาร และอานาจตลาการ และองคกรทใชอานาจม

เพยง 3 องคกร

จะตองแยกออกจากกน และกาวกายกนไมได มฉะนนเปน

การขดตอการแบงแยกอานาจและเปนการขดตอ

รฐธรรมนญ.


เชน คณะกรรมการจดทดนเพอความเปนธรรมแกสงคม มอานาจ

ในการทจะยกเลกการจดทดนทเหนวาไมเปนธรรมแกสงคม แต

ศาลตความวาเปนการใชอานาจอยางศาล จงขดตอการแบงแยก

อานาจ เพราะอานาจตลาการเปนอานาจของศาลโดยเฉพาะ

(อานาจตลาการเปนอานาจของผพพากษา 1,000 กวาคนเทานน

องคกรอนไมมสทธใชอานาจน


กรณทจะจดตงศาลปกครอง เมอจดตงแลวจะตองอยใน

โครงสรางของศาลฎกาเทานน จะไปตงศาลปกครองแยก

ตางหากไมได ถอวาเปนการจดตงองคกรอนทมใชศาลใหม

อานาจตลาการ = เปนการขดตอรฐธรรมนญ ดงนนจงทา

ไมได

คอทศนคตของศาลฎกาไทยทเปนปญหาและอปสรรคในการ

พฒนาจดตงศาลปกครองขน


ถามคนกลาวแยงมาวาแลวทาไมรฐบาลเสนอราง ก.ม.จง

ไมขดตอรฐธรรมนญ

นก ก.ม.ไทยกจะตอบออกมาวากเพราะเราปกครองใน

ระบบรฐสภาทรฐบาลมอานาจในการเสนอราง ก.ม.

Separation of Function

Sovereignty

Legislative act(การกระทาทางนตบญญต)

ควบคม

ศาลรฐธรรมนญ

Act of Government(การกระทาของรฐบาล)

ควบคม

รฐสภา

Administrative act

(การกระทาทางปกครอง

ควบคม

ศาลปกครอง

Judicial act(การกระทาทางชขาด

ขอพพาท)

ควบคม

ศาลสง

(ศาลฎกา/ศาลปกครองสงสด)

ทฤษฎการกระทาทางนตบญญต (Legislativeact)

การกระทาในการออกกฎหมาย

การออกกฎหมายในทนตองเปนกฎหมายใน

ความหมายอยางแคบ กลาวคอ กฎหมายทม

ผลกระทบตอสทธเสรภาพของประชาชน

ตามแนวคดทฤษฎอานาจอธปไตย(รสโซ)

“ประชาชนยอมแสดงออกซงเจตนารมณรวมกนในการออก

กฎหมายโดยผานกระบวนการทางรฐสภา”เพราะฉะนนการกระทบตอสทธเสรภาพจะตองออกมาใน รป

ของ พรบ. เทานน

และตองสงวนไวเปนอานาจของรฐสภาโดยเฉพาะ

ยกเวน จะมรฐธรรมนญเขยนการมอบ

อานาจไวเปนพเศษ

เชน พระราชกาหนดเปนการออกกฎหมายทม

ผลบงคบเชนเดยวกบ พ.ร.บ. แตเปนการชวคราว

รฐสภามอานาจในการออก ก.ม. โดยทวไป/ทกเรอง

กระทบสทธ - เสรภาพไดยกเวน ขอทจากดโดยหลกนตรฐ/ร.ธ.น.

รฐสภา

รฐบาล

รฐบาลออกก.มไดเฉพาะอาศยอานาจทไดรบมอบอานาจ (delegated

power)

-ร.ธ.น. มอบใหออกพระราชกาหนด

- ก.ม.แมบทมอบใหออก ก.ม.ลาดบรอง(Subordinate

legislation)

พระราชบญญต (พ.ร.บ.)

•เปน ก.มทกษตรยทรงตราขนตามคาแนะนาและยนยอมของรฐสภา

•ก.ม.สาคญ ๆ ทมบทบญญตกระทบตอสทธเสรภาพ (ภายใตหลกนตรฐ/ร.ธ.น.)

•เชน ก.ม.ภาษ

•ก.ม.สญชาต

•ก.ม.อาญา

•ก.ม.เวนคน

•ก.ม.จากดการถอครองทดน

ถกควบคมโดยศาลรฐธรรมนญ

1.กอนการประกาศใช (Pre-publication control) คอกรณท ส.ส.หรอส.ว. ไมนอยหนงในสบ เสนอใหศาลรธน. วนจฉยรางพ.ร.บ.ทผานการพจารณาของรฐสภามขอความขดแยงตอรฐธรรมนญ

2.หลงประกาศใชแลว (Post-publication control) คอ กรณทมคดเกดขนในศาลและศาลหรอคความโตแยงวากม.ทศาลจะใชบงคบคดนนขดตอรฐธรรมนญหรอไม กใหศาลนนสงความเหนมาใหศาลรธน.วนจฉย

ปญหากคอพระราชกาหนดเปนการกระทาทาง

ปกครองหรอการกระทาทางนตบญญต?

ในประเทศฝรงเศส โดยหลกแลวรฐกาหนดเปนการกระทา

ทางปกครอง

แตถารฐสภาอนมตเมอใดรฐกาหนดนนกจะเปลยนไปเปน

การกระทาทางนตบญญต (Legislative act) ทนท

ร.ธ.น.Fr 1958

รฐบาล

รฐสภา รฐบาลออก ก.ม. ในขอบเขตของรฐสภาออก (ม.38)

ตองใหรฐสภาลงมตมอบอานาจใหตรารฐกาหนดเปน

ครงคราวไป

รฐบาลมอานาจออก ก.ม.โดยทวไป (ม.37)ออกไดเองไม

ตองอาศยการมอบอานาจ

รฐสภามอานาจออก ก.ม. จากดเฉพาะทสาคญๆ(ม.34)

ทกระทบตอสทธเสรภาพ เชน ภาษ,อาญา,สญชาต

พระราชกาหนดตามรฐธรรมนญไทย

พระราชกาหนด ฝายบรหารออกโดยอาศยอานาจ

ต า ม ร ฐ ธ ร ร ม น ญ ม า ต ร า 1 7 1 - 1 7 4

พระมหากษตรยทรงตราขนโดยคาแนะนาและ

ยนยอมของ ค.ร.ม. ใหมผลบงคบเชนเดยวกบ

พระราชบญญต (มคาบงคบเทา พ.ร.บ.

การควบคมการออก พ.ร.ก. .

กอนรฐสภาอนมต พ.ร.ก.

ศาล ร.ธ.น. เปนผควบคมใหเปนไปตามเงอนไข ม.172

โดย ส.ส.หรอวฒฯ 1 ใน 5 ของแตละสภาเสนอใหศาล

ร.ธ.น. ชขาด (ม.173) หากผลชขาดวาขดตอ ม.172

พ.ร.ก. นน ไมมผลมาแตตน

ตามรฐธรรมนญไทยพระราชกาหนดเปน

การกระทาทางนตบญญต เหตผลเพราะ

1.เปนการออกกฎหมายทมผลบงคบเชนเดยวกบ พ.ร.บ. (แตเปนการชวคราว)

2.ถกควบคมโดยศาลรฐธรรมนญ

ถาศาลรฐธรรมนญชขาดวาไมเปนไปตามรฐธรรมนญผลกคอ พระราชกาหนดนน ไมมผลมาตงแตเรมตน

ทฤษฎการกระทาของรฐบาล

(Act of Government)

เปนการกระทาทรฐบาลจะตองรบผดชอบตอรฐสภา

Act of Government ไดแก :-

(1 เปนการกระทาทเกยวกบความสมพนธระหวางรฐบาล

กบรฐสภา เชน การยบสภา การเสนอ หรอถอน หรอ

ยบยงรางกฎหมาย

(2 เปนการกระทาทเปนความสมพนธระหวางประเทศ

เชน การทาหรอยกเลกสนธสญญา การกระทาทางการ

ฑต การปฏเสธVISA การประกาศสงคราม

(3 เปนการกระทาเชงนโยบาย

รฐบาล(ค.ร.ม. ประกอบดวยนายกรฐมนตร

และรฐมนตร สวมสองใบ

เปนฝายบรหารทกาหนดนโยบาย

เปนฝายปกครอง มฐานะเปนผบงคบบญชา

กระทรวงมอานาจสงสดตามกฎหมาย สงการให

ขาราชการประจาดาเนนการตามนโยบาย

มตค.ร.ม.เปน Act of Government หรอไม

ถาเปนการกาหนดนโยบายทตองรบผดชอบตอสภา

เปน Act of Government

แตถาสงการในฐานะเปนผมอานาจสงสดตาม

กฎหมายหรอเปนงานประจาเปน Administrative act

คณะรฐมนตรมมตอนมตแตงตง นางสาวจงจตร นรนาท

เมธกล ขาราชการพลเรอนสามญ ใหดารงตาแหนง

อ ธ บ ด ก ร ม ท ร พ ย า ก ร น า บ า ด า ล ก ร ะ ท ร ว ง

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ตงแตวนททรงพระ

กรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอมแตงตงเปนตนไป เพอ

ท ด แ ท น ต า แ ห น ง ท ว า ง ต า ม ท ก ร ะ ท ร ว ง

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเสนอ

คณะรฐมนตรมมตรบทราบเกณฑการรกษาคณภาพสงแวดลอมแหลง

ธรรมชาตอนควรอนรกษ ประเภทถา ตามทกระทรวงทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอมเสนอ สรปได ดงน

๑. เกณฑการรกษาคณภาพสงแวดลอมฯ ประเภทถา ประกอบดวย (๑

ปจจยชวด เพอแสดงถงคณภาพของสภาวะแวดลอมดานตาง ๆ รวม ๔

ดาน ไดแก ดานองคประกอบของระบบถาและส งแวดลอม ดาน

องคประกอบภมสถาปตยกรรมและสถาปตยกรรม ...ดานการบรหาร

จดการ และ (๒ ระดบเกณฑการรกษาคณภาพสงแวดลอม กาหนดเปน ๓

ระดบ ไดแก ระดบสงหรอด คอ ไมมผลกระทบหรอมระดบผลกระทบนอย

ระดบปานกลาง คอ มระดบผลกระทบปานกลาง และระดบตา คอ มระดบ

ผลกระทบมากหรอรนแรง

๒. ...รวมทงมอบหมายใหกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

โดยสานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมนา

เกณฑการรกษาคณภาพสงแวดลอมฯ ประเภทถา เสนอคณะรฐมนตรเพอ

ทราบตอไป

๑. เหนชอบและอนมตตามทกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

เสนอ ดงน ๑.๑ เหนชอบรางปฏญญาระดบรฐมนตร (Ministerial Declaration)

ซงเปนเอกสารผลลพธของการประชมนาโลก ครงท ๘ (The 8th World Water

Forum) กาหนดจะจดขนระหวางวนท ๑๘-๒๓ มนาคม ๒๕๖๑ ณ กรง

บราซเลย สหพนธสาธารณรฐบราซล โดยรางปฏญญาฯ มสาระสาคญเปนการ

กาหนดขอเรยกรองเรงดวนใหมการดาเนนการดานนาอยางเดดขาด เชน (๑

ใหรฐบาลกอตงหรอเสรมสรางนโยบายและแผนการบรหารจดการนาแบบ

บรณาการในระดบชาตและระดบตากวาโดยใชลมนาเปนหนวยงานในการ

วางแผน (๒ สนบสนนการจดการองคกรดานนาระดบชาตและระดบตากวา

ตามทเหมาะสม (๓ ระดมทนและจดสรรทรพยากรทางการเงนจากแหลง

เงนทนตาง ๆ เพอสงเสรมการลงทนในการบรหารจดการนาอยางยงยน

โดยเฉพาะอยางยงประเทศกาลงพฒนา เปนตน

๑.๒ อนมตใหเอกอครราชทต ณ กรงบราซเลย สหพนธสาธารณรฐบราซล

รวมรบรองในปฏญญาฯ

มต ครม.เมอวนท 20 มนาคม 2561 เรอง การลงนามเอกสาร Compact between the Secretary-General of the United Nations and the Government of … : Commitment to eliminate sexual exploitation and abuse คณะรฐมนตรมมตเหนชอบตามทกระทรวงการตางประเทศ (กต. เสนอ ดงน

1. เหนชอบใหประเทศไทยลงนามในรางเอกสารความตกลงระหวางเลขาธการสหประชาชาตกบรฐบาลของรฐสมาชก : คามนในการขจดการแสวงหาประโยชนและการลวงละเมดทางเพศ (Compact between the Secretary-General of the United Nations and the Government of… : Commitment to eliminate sexual exploitation and abuse) โดยหากมความจาเปนตองแกไขปรบปรงรางเอกสารฯ ในสวนทไมใชสาระสาคญกอนการลงนาม ให กต. สามารถดาเนนการไดโดยไมตองนาเสนอคณะรฐมนตรพจารณาอกครง

มต ครม.เมอวนท 20 มนาคม 2561 เรอง ขอความเหนชอบในการแตงตงผวาการการรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย คณะรฐมนตรมมตเหนชอบตามทกระทรวงคมนาคมเสนอแตงตง นายภคพงศ ศรกนทรมาศ ดารงตาแหนงผวาการการรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย โดยใหไดรบคาตอบแทนคงทในอตราเดอน ละ 360,000 บาท (สามแสนหกหมนบาทถวน รวมทงคาตอบแทนพเศษประจาป และสทธประโยชนอนทผรบจางจะไดรบตามทกระทรวงการคลงเหนชอบแลว ทงน ใหมผลตงแตวนทกาหนดในสญญาจาง แตไมกอนวนทคณะรฐมนตรมมต และให นายภคพงศฯ ลาออกจากการเปนพนกงานรฐวสาหกจกอนลงนามในสญญาจางดวย

คาสงหวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาต ท ๒๒/๒๕๕๘ เรอง มาตรการ

ในการปองกนและแกไขปญหาการแขงรถยนตและรถจกรยานยนตในทาง

และการควบคมสถานบรการหรอสถานประกอบการทเปดใหบรการใน

ลกษณะทคลายกบสถานบรการ….อาศยอานาจตามความในมาตรา ๔๔

ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว พทธศกราช ๒๕๕๗

หวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาต โดยความเหนชอบของคณะรกษา

ความสงบแหงชาตจงมคาสง ดงตอไปน

ขอ ๓ ผ ใดผลต ครอบครอง จาหนาย ประกอบ ดดแปลง หรอ

เปลยนแปลงสภาพรถยนตหรอรถจกรยานยนต หรอการทาชนสวนพเศษ

หรออปกรณสาหรบรถยนตหรอรถจกรยานยนตหากกระทาการนนใน

ลกษณะท มเหตอนควรเชอไดวาเปนการตระเตรยม ยยง สงเสรม

สนบสนน ชกชวน จดใหม จดหา เปนธระ หรอมสวนเกยวของเพอนาไปส

การแขงรถยนตและรถจกรยานยนตในทางใหถอวาผนนกระทาในลกษณะ

เปนการสงเสรมหรอสนบสนนใหมการแขงรถยนตและรถจกรยานยนต

ในทางและมความผดตามกฎหมายวาดวยจราจรทางบก โดยตองระวาง

โทษจาคกไมเกนหกเดอนหรอปรบตงแตสองพนบาทถงสองหมนบาท หรอ

ทงจาทงปรบ....

มตครม.เหนชอบรางกฎกระทรวงกาหนดคาธรรมเนยมเกยวกบภมปญญา

การแพทยแผนไทย (ฉบบ ท ..) พ.ศ..... สาระสาคญของกฎกระทรวง

1. กาหนดใหอตราคาธรรมเนยมใบอนญาตใหใชประโยชนจากตารบยาแผนไทย

ของชาตหรอตาราการแพทยแผนไทยของชาต ฉบบละ 3,000 บาท

2. กาหนดใหอตราคาธรรมเนยมคาขออนญาต คาขอตออายใบอนญาต คาขอขน

ทะเบยนและคาขอจดทะเบยน ฉบบละ 20 บาท

มต ครม.เมอวนท 27 เมษายน 2559 เรอง พระราชบญญตหลกทรพย

และตลาดหลกทรพย (ฉบบท ..) พ.ศ. ....คณะรฐมนตรอนมตหลกการ

รางพระราชบญญตหลกทรพยและตลาดหลกทรพย (ฉบบท ..) พ.ศ. ....

ตามทกระทรวงการคลงเสนอ และใหสงสานกงานคณะกรรมการ

กฤษฎกาตรวจพจารณา โดยใหรบประเดนอภปรายไปประกอบการ

พจารณาดวยแลวสงใหคณะกรรมการประสานงานสภาผแทนราษฎร

พจารณา กอนเสนอสภาผแทนราษฎรพจารณาตอไป

มต ครม.เมอวนท 27 เมษายน 2559 เรอง รางพระราชกฤษฎกากาหนดใหผลตภณฑ

อตสาหกรรมคารบอนไดออกไซดการแพทยตองเปนไปตามมาตรฐาน พ.ศ. ....

คณะรฐมนตรอนมตหลกการรางพระราชกฤษฎกากาหนดใหผลตภณฑอตสาหกรรม

คารบอนไดออกไซดการแพทยตองเปนไปตามมาตรฐาน พ.ศ. .... ทงน รางพระราช

กฤษฎกาดงกลาว มสาระสาคญ ดงน1.พระราชกฤษฎกานใหใชบงคบเมอพนกาหนดหก

ส บ วน น บ แ ต ว น ป ร ะ ก า ศ ใ น ร า ช ก จ จ า น เ บ ก ษ า เ ป น ต น ไ ป 2.ก า ห น ด ใ ห

ผลตภณฑอตสาหกรรมคารบอนไดออกไซดการแพทยตองเปนไปตามมาตรฐานเลขท

มอก. 539-2546 ตามประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท 3186 (พ.ศ. 2546) ออกตาม

แนวความในพระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม พ.ศ. 2511เรอง ยกเลก

มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมคารบอนไดออกไซดทใชในการแพทยและกาหนด

มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมคารบอนไดออกไซดการแพทย ลงวนท 8ธนวาคม

พ.ศ. 2546

กลไกการควบคม Act of Government

โดยรฐสภาดวยการ

เปดอภปรายไมไววางใจ

การตงกระทถาม

การใหความเหนชอบ เชน ใหความเหนชอบในการ

ประกาศสงคราม

ดงนน การกระทาของรฐบาล (Act of Government) จะไม

อยภายใตการควบคมของศาลใด ๆ ประชาชนไมสามารถ

ฟองเรยกคาเสยหาย

พระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง

พ.ศ. ๒๕๓๙

มาตรา ๔ พระราชบญญตนมใหใชบงคบแก

(๑) รฐสภาและคณะรฐมนตร

(๒) องคกรทใชอานาจตามรฐธรรมนญโดยเฉพาะ

(๓) การพจารณาของนายกรฐมนตรหรอรฐมนตรในงานทางนโยบายโดยตรง

(๔) การพจารณาพพากษาคดของศาลและการดาเนนงานของเจาหนาทในกระบวนการพจารณาคด การบงคบคด และการวางทรพย

พระราชบญญตวฯปกครอง(ตอ

(๕) การพจารณาวนจฉยเรองรองทกขและการสงการตามกฎหมายวาดวยคณะกรรมการกฤษฎกา

(๖) การดาเนนงานเกยวกบนโยบายการตางประเทศ

(๗) การดาเนนงานเกยวกบราชการทหารหรอเจาหนาทซงปฏบตหนาททางยทธการรวมกบทหารในการปองกนและรกษาความมนคงของราชอาณาจกรจากภยคกคามทงภายนอกและภายในประเทศ

(๘) การดาเนนงานตามกระบวนการยตธรรมทางอาญา

(๙) การดาเนนกจการขององคการทางศาสนา

ทฤษฎการกระทาทางปกครอง

(Administrative act) ความหมายอยางกวาง คอการกระทาของฝาย

ปกครอง ม 2 ชนด คอ

1. การกระทาทางกายภาพ เชน ละเมดทางปกครอง

2. คาสงทางปกครอง หรอ นตกรรมทางปกครอง

(Administrative act) เปนการกระทาทเปนลาย

ลกษณอกษร

มาตรา ๙ ศาลปกครองมอานาจพจารณา

พพากษาหรอมคาสงในเรองดงตอไปน

(๓ คดพพาทเกยวกบการกระทาละเมดหรอความรบ

ผดอยางอนของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาท

ของรฐอนเกดจากการใชอานาจตามกฎหมาย หรอ

จากกฎ คาสงทางปกครอง หรอคาสงอน หรอจาก

การละเลยตอหนาทตามทกฎหมายกาหนดใหตอง

ปฏบตหรอปฏบตหนาทดงกลาวลาชาเกนสมควร

ยมทฤษฎนตกรรมทางแพงมาปรบใชใหเขากบ

สภาพกฎหมายปกครอง

นตกรรมทางแพง คอ การแสดงเจตนาดวยใจ

สมคร ชอบดวยกฎหมาย มงโดยตรงตอการผก

นตสมพนธเพอกอ เปลยนแปลง โอน สงวน หรอ

ระงบ ซงสทธ

การไดมาซงสทธ-หนาท ม 2 เหต

1.นตเหต คอ เหตการณหรอการกระทาทกอใหเกดสทธ

หนาทโดยไมตงใจ

2.นตกรรม คอ การแสดงเจตนาทตงใจกอใหเกดสทธ

หนาท

นตเหตอาจเกดจาก

1. กฎหมายกาหนด เชน ผมเงนไดตองเสยภาษ

2. ธรรมชาต เชน การเกดทาใหมสภาพบคคล

3. ละเมด คอ จงใจหรอประมาทเลนเลอทาใหผอน

ไดรบความเสยหาย

4. ลาภมควรได คอ ไดทรพยสนมาโดยปราศจากมลอน

จะอางกฎหมายได

5. จดการงานนอกสง คอ การทบคคลเขาจดทาการงาน

แทนเจาของกจการโดยเขาไมไดวาขานวานใชแลวสม

ประโยชน และสมประสงคของเจาของกจการ

2. นตกรรม คอ1. การแสดงเจตนา

2. ดวยใจสมคร

3. ชอบดวยกฎหมาย

4. มงโดยตรงตอการผกนตสมพนธ

5. เพอใหเกดการเปลยนแปลงในสถานะทางกฎหมาย

เพอจะกอ เปลยนแปลง โอน สงวน หรอระงบซงสทธ

นตกรรม คอ การแสดงโดยเจตนาตงใจให

เกดผลทางกฎหมาย

1.เปนการแสดงเจตนา

ดวยวาจา

กรยา

ลายลกษณอกษร

นง ไมถอเปนการแสดงเจตนา ยกเวนวากฎหมายจะ

บญญตวาเปนการแสดงเจตนา เชนใน สญญาเชา และ

สญญาแรงงาน

2.ดวยใจสมคร (ถาเปนการแสดงเจตนาเพราะถกขมข ถก

หลอก หรอสาคญผดกจะเปนโมฆยะ สามารถบอกลางได

เพราะทาไปโดยไมสมครใจ

3.ชอบดวยกฎหมาย

ถาไมชอบดวยกฎหมาย เชน การวาจางฆาคน

คายาเสพตด เปนโมฆะ

4.มงโดยตรงตอการผกนตสมพนธ

แคบอกวาจะซอ เปนแคคาปรารภ ไมเปนการ

แสดงเจตนาดวยการมงโดยตรงตอการผกนต

สมพนธ

5. เพอใหเกดการเปลยนแปลงในสถานะทางกฎหมาย

กอ เชน ทาสญญาทาใหกอสทธ-หนาท

เปลยนแปลง เชน การแปลงหน

โอน เชน โอนกรรมสทธ

สงวน เชน การรบสภาพหน

หรอระงบซงสทธ เชน การปลดหน

หลกความสมบรณของการทานตกรรม

วตถประสงคของการทานตกรรม

ตองชอบดวยกฎหมาย

การแสดงเจตนาหรอตงใจใหเกดผลทางกฎหมาย

(ตรงเจตนาแทจรงหรอบกพรองในการแสดงเจตนา

มความสามารถในการทานตกรรม

ทาตามแบบทกฎหมายกาหนด

โมฆะ: คอการทานตกรรมททาขนแลวเสยเปลาเสมอนหนงวาไมไดทา คกรณไมสามารถอางการกระทาทเปนโมฆะนนมาบงคบผกพนทางกฎหมายได แตผมสวนไดเสยสามารถยกขอตอสเรองความเสยเปลา เพอปฎเสธความรบผดได

1เหตททาใหตกเปนโมฆะ

1.1 วตถประสงคของนตกรรมขดตอกฎหมาย

ขดตอความสงบเรยบรอย ศลธรรม

เปนการพนวสย (เปนไปไมได

1.2 ไมทาตามแบบท ก.ม. กาหนดสงมอบ

ทาเปนหนงสอ (ลงลายมอชอของคสญญาทง

สองฝาย

จดทะเบยนตอพนกงานเจาหนาท

ทาเปนหนงสอและจดทะเบยนตอพนกงาน

เจาหนาท

สงหารมทรพยพเศษ ไดแก

1.สตวพาหนะ ไดแก ชาง มา วว ควาย ลา ลอ

2.แพ (Floating house)

3.เรอทมระวางตงแตหาตนขนไป

4.สงหารมทรพย อนๆทมกฎหมายบญญตไวใหจด

ทะเบยนเฉพาะการ เชน การจดทะเบยนกรรมสทธ

เครองจกรตาม พ.ร.บ. เครองจกร พ.ศ. 2514

หลกฐานเปนหนงสอ

ไมใชแบบของสญญา ถาฝาฝนไมเปนโมฆะแตจะฟองรอง

บงคบคดไมได เชน

การกเงนเกนกวา 2,000บาทขนไป ตองมหลกฐานเปน

หนงสอ ลงลายมอชอผก มฉะนนผใหก จะฟองรองบงคบคด

ไมได

1.3) บกพรองในการแสดงเจตนา

สาคญผดในตวบคคล / ทรพย

แสดงเจตนาลวงโดยสมรกบคกรณอก

ฝายหนง

ทานตกรรมอาพราง

คอการกระทานตกรรมททาแลวมผลสมบรณ

จนกวาจะมการบอกลางใหนตกรรมนนมผล

ตกเปนโมฆะ เสยเปลามาตงแตเรมตน คกรณ

กลบคนสฐานะเดมหรออาจจะเปนใหสตยาบน

ใหนตกรรมนนมผลสมบรณตลอดไป ไม

สามารถบอกลางในภายหลงไดอก

โมฆยะ

โมฆยะ

โมฆะ

ใหสตยาบน

สมบรณตลอดไป

บอกลาง

1 ต.ค. 52นตกรรม

สมบรณ

1 ก.ค 52

.2)เหตททาใหตกเปนโมฆยะ

2.1บกพรองความสามารถ

ผเยาว

คนไรความสามารถ

คนเสมอนไรความสามารถ

2.2บกพรองในการแสดงเจตนา

การแสดงเจตนาโดยถกกลฉอฉล

ถกขมข

สาคญในคณสมบตของบคคลหรอทรพยสน

นตกรรมทางปกครอง คอ

เปนการแสดงเจตนาของฝายปกครอง

(คา สงในทางปกครอง)ท กอใหเกดการ

เปลยนแปลงในสถานการณแหงสทธ

ไมนาเอาหลกความยนยอมของคกรณอกฝาย

มาใช ทงนเพราะรฐมอานาจมหาชน

องคประกอบของนตกรรมทางปกครอง

1.เปนการแสดงเจตนาของฝายปกครอง

2.กอใหเกดการเปลยนแปลงในสถานการณ

แหงสทธ

1.เปนการแสดงเจตนาของฝายปกครอง

แบงออกเปน 2 ประเภท คอ

1. การแสดงเจตนาฝายเดยว เชน รฐมนตรออก

กฎกระทรวง หรอ คาสงลงโทษทางวนย.

2. การแสดงเจตนาสองฝาย หรอ สญญาทาง

ปกครอง คอ มเอกชน เขามาทาสญญากบฝาย

ปกครอง เชน สญญารบสมปทานบรการสาธารณะ

การแสดงเจตนาฝายเดยวหรอคาสงทางปกครอง

แบงออกเปน 2 ชนด คอ

1. คาสงทางปกครองทกอสถานะทวไป

(กฎหมาย)เชนกฎกระทรวง พระราชกฤษฎกา

2. คาสงทางปกครองทมผลเฉพาะบคคล เชน

สงใหรออาคาร หรอคาสงลงโทษทางวนย

ฝายปกครองคอใคร

มพฒนาการเชงทฤษฎอธบายไวดงตอไปน:-

เรมจากทฤษฎอานาจมหาชนกอน หนวยงานใดเปนหนวยงานท

รฐจดตงขนมาภายใตระบบการรวมศนย หรอ กระจายอานาจถอ

วาเปนหนวยงานทางปกครองทใชอานาจมหาชน

ตอมาใชทฤษฎบรการสาธารณะ ถาองคกรใดทาเรองบรการ

สาธารณะกถอวาเปนหนวยงานทางปกครองโดยไมจาเปนตอง

เปนหนวยงานทรฐจดตงขนมาภายใตระบบการรวมศนย หรอ

กระจายอานาจ

พระราชบญญต

จดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง

พ.ศ. ๒๕๔๒

มาตรา ๓ ในพระราชบญญตน

“หนวยงานทางปกครอง” หมายความวา กระทรวง ทบวง กรม

สวนราชการทเรยกชออยางอนและมฐานะเปนกรม ราชการสวน

ภมภาค ราชการสวนทองถน รฐวสาหกจทตงขนโดย

พระราชบญญตหรอพระราชกฤษฎกา หรอหนวยงานอนของรฐ

และใหหมายความรวมถงหนวยงานทไดรบมอบหมายใหใช

อานาจทางปกครองหรอใหดาเนนกจการทางปกครอง

2. กอใหเกดการเปลยนแปลงในสถานการณแหงสทธ

ขนตอนและขบวนการออกคาสงปกครองยงไมกระทบ

สทธจนกวาคาสงทางปกครองนนจะมผลทางกฎหมาย

ถาเปนคาสงทางปกครองทกอสถานะทวไป(กฎหมาย)

จะมผลตอเมอมการประกาศใช

แตถาเปนคาสงทางปกครองทกอสถานะเฉพาะบคคลจะ

มผลตอเมอมการแจงใหผไดรบผลกระทบจากคาสงทราบ

ขอยกเวนทไมเปนการกระทาทาง

ปกครองการกระทาทางนตบญญต

การกระทาของรฐบาล

การกระทาทางตลาการ

มาตรการภายในของฝายปกครอง เชน

หนงสอเวยน แนวการใชดลพนจ

หลกความสมบรณของนตกรรมทางปกครอง

(การกระทาทางปกครองตองชอบดวยกฎหมาย)

1. วตถประสงคของการออกคาสงทางปกครอง

2. ตองมความสามารถในการออกคาสงทาง

ปกครอง

3. ตองทาตามแบบท ก.ม.กาหนด

1. วตถประสงคตองชอบดวยกฎหมาย

กลาวคอมลเหตชกจงใจในการสงไมชอบดวยกฎหมาย

โดยไมสจรต

การเลอกปฏบตทไมเปนธรรม

มการสรางขนตอนโดยไมจาเปนหรอสรางภาระใหเกดกบประชาชนเกนสมควร

การใชดลพนจโดยมชอบ

2.ตองมความสามารถในการออกคาสงฯ

กระทาโดยไมมอานาจ

นอกเหนออานาจหนาท

ไมถกตองตามกฎหมาย

3.ตองทาตามแบบท ก.ม.กาหนด

1.ไมถกตองตามรปแบบขนตอน วธการอนเปนสาระสาคญทกาหนดไวสาหรบการกระทานน

2.ละเลยตอหนาทตามทกฎหมายกาหนดใหตองปฏบต

3.ปฏบตหนาทดงกลาวลาชาเกนสมควร

มาตรา ๙ ศาลปกครองมอานาจ...ในเรองดงตอไปน

(๑) คดพพาทเกยวกบการทหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐกระทาการโดยไมชอบดวยกฎหมายไมวาจะเปนการออก

กฎ คาสงหรอการกระทาอนใดเนองจากกระทาโดยไมมอานาจ

หรอนอกเหนออานาจหนาทหรอไมถกตองตามกฎหมาย หรอโดยไมถกตองตามรปแบบขนตอน หรอวธการอนเปนสาระสาคญทกาหนดไวสาหรบการกระทานน หรอโดยไมสจรต หรอมลกษณะเปนการเลอกปฏบตทไมเปนธรรม หรอมลกษณะเปนการสรางขนตอนโดยไมจาเปนหรอสรางภาระใหเกดกบประชาชนเกนสมควร หรอเปนการใชดลพนจโดยมชอบ

มาตรา ๙(ตอ)

(๒) คดพพาทเกยวกบการทหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐละเลยตอหนาทตามทกฎหมายกาหนดใหตองปฏบต หรอปฏบตหนาทดงกลาวลาชาเกนสมควร

ทฤษฎการกระทาชขาดขอพพาท

หรอการกระทาทางตลาการ(Judicial act)เปนการตดสนขอพพาทโดยศาลหรออยางศาลซงพจารณาโดย

1.ในแงของการจดองคกร ตองมการจดองคกรทสราง

หลกประกนความเปนอสระและความเปนกลาง

2. ในแงของวธพจารณาความ ตองมวธพจารณาความอยาง

จากศาลมาใช เชน มขอพพาท มการเปดโอกาสใหมการฟง

ความ 2 ฝาย

ตอ

3. คาตดสนเปนการเปลยนแปลงสถานการณแหง

สทธ เชน เพกถอนใบอนญาต

4.คาชขาดคาตดสนเปนทสด(ตดสนในนามของ

องคกรนนเอง) ถาคความไมพอใจตองไปอทธรณ

ไปยงศาลทสงกวาขนไปเพอควบคมความชอบ

ดวยกฎหมาย(ศาลสงจะไมคมขอเทจจรง)

การควบคมการกระทาทางตลาการ

ถกควบคมโดยศาลสง

1.ถาศาลยตธรรมชนตนจะถกคมโดยศาลอทธรณและศาลฎกาตามลาดบ

2. ถาศาลปกครองชนตนจะถกคมโดยศาลปกครองสงสด

ระบบศาลค

ศาลปกครองสงสด

ศาลปกครองชนตน ศาลชานญพเศษ

(อนาคต)

คณะกรรมการอาหารและยา สภาทนายความ

คณะกรรมการ (TRIBUNAL)

มาตรา ๑๑ ศาลปกครองสงสดมอานาจพจารณา

พพากษาคด ดงตอไปน

(๑) คดพพาทเกยวกบคาวนจฉยของคณะกรรมการวนจฉยขอพพาท

ตามททประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดประกาศกาหนด

(๒) คดพพาทเกยวกบความชอบดวยกฎหมายของพระราชกฤษฎกา

หรอกฎทออกโดยคณะรฐมนตร หรอโดยความเหนชอบของ

คณะรฐมนตร

(๓) คดทมกฎหมายกาหนดใหอยในอานาจศาลปกครองสงสด

(๔) คดทอทธรณคาพพากษาหรอคาสงของศาลปกครองชนตน

บทที่ 3. - Faculty of Law CMUบทท 3. แนวค ดทฤษฎ เก ยวก...

Documents

Transcript of บทที่ 3. - Faculty of Law CMUบทท 3. แนวค ดทฤษฎ เก ยวก...