ปก InsideCover คำนำ สารบัญ V4.1 - Mahidol Universityvi แต...

i

การประยกต หลกการบรหาร

เพ�อการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน

พมพคร �งท� 4

โดย

น.พ.สมชาต โตรกษา

ภาควชาบรหารงานสาธารณสข คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล

ค.ศ.2017

ii

การประยกตหลกการบรหารเพ�อการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน

สมชาต โตรกษา 297 หนา 1.ปรชญา 2.การบรหาร 3.การประยกต 4.การพฒนาท"ย "งยน 5.R2R / R2R2E

C 2557, 2558, 2559, 2560 สงวนลขสทธ/ ตามพระราชบญญตลขสทธ/

พมพคร �งท� 4

จานวนพมพ 100 เลม

พมพท� : ภาควชาบรหารงานสาธารณสข คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล กรงเทพฯ โทร. 02 6448833 ตอ 191, 192

ราคา 400 บาท

iii

คานาเม�อพมพคร �งแรก

หนงสอ การประยกตหลกการบรหารเพ"อการพฒนางานอยางตอเน"องและย "งยนน; จดทาข;นเพ"อสนองภารกจพเศษ ในโครงการฝกอบรมเทคโนโลยทางการแพทยและสาธารณสขสาหรบบคลากรทางการแพทยจากสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว ตามพระราชดาร สมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร ในการฝกอบรมหลกสตร การพฒนางานอยางตอเน"องและย "งยน (Continuous and Sustainable Working Improvement (CSWI) Program) ซ"งเปนหลกสตรรวม ของ 10 หลกสตร ท"มาฝกอบรมในป 2014 น; หนงสอเลมน; พฒนาข;นจากตาราชด “การบรหารสความสาเรจอยางย "งยน” ท"เปนตาราหลก ของหลกสตรสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต และ หลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาวชาเอกการบรหารโรงพยาบาล ซ"งประกอบดวยตารา 8 เลม คอ เลม 1 หลกการบรหาร สความสาเรจ อยางย "งยน เลม 2 การวเคราะหสภาวการณเพ"อการพฒนาอยางย "งยน เลม 3 ดชนช;วดผลการดาเนนงาน ของโรงพยาบาล เลม 4 การวางระบบงาน เลม 5 การสรางและพฒนารปแบบการดาเนนงาน เลม 6 การทาวจยเพ"อพฒนางานอยางตอเน"องและย "งยน เลม 7 การจดทาและนาเสนอผลงานวชาการ เลม 8 การจดทาวทยานพนธ/สารนพนธ เพ"อพฒนางาน อยางตอเน"อง และ ย "งยน

โดยมวตถประสงคใหเปนสวนหน"งขององคความรสาคญ ท"ชวยใหผเขาศกษาอบรม มแนวคด หลกการ วธการ และ แนวทางปฏบต ท"ชดเจน ในการพฒนาการทาวจยเพ"อพฒนางานอยางตอเน"องและย "งยน ในงานประจาท"ตนทาอย ไดอยางมประสทธภาพ สามารถพฒนาตนเองสการเปนนกวจยดานการแกปญหาของงาน/หนวยงาน/องคการ ท"สามารถใชทรพยากรท ;งหลายท"มอยจากด ไดอยางคมคา นาไปสความเจรญกาวหนาอยางรวดเรว ม "นคง และ ย "งยน ของท ;งตนเองและองคการ

iv

หนงสอเลมน; เนนปรชญาการบรหาร (Philosophy of Managing) และ การประยกตหลกการบรหาร (Principle of Managing) 8 กจกรรมหลก เพ"อการพฒนางานอยางตอเน"องและย "งยน ดวยแนวคด หลกการ และ วธการ ของการทาวจยในงานประจา สผลงานวจยช ;นเลศ (Routine to Research to Excellence: R2R2E) ท" Simplify ใหสามารถนาไปใชในการบรหารและพฒนางานทกงานของทกหนวยงาน ไมวาจะเปนลกษณะใด ท"ไหน ไดตลอดเวลา และทกๆสถานการณ ส�งท�ปรากฏในหนงสอเลมน; ยงตองพฒนาตอไปอกมาก หากผอานท"เคารพ พบเหนหรอมขอเสนอแนะประการใด ขอไดโปรดสงขอคดเหน/ขอเสนอแนะดงกลาว ไปท"ผเขยนไดตลอดเวลา คณประโยชนใดๆท"เกดข;นจากการนาสวนหน"งสวนใดของหนงสอน;ไปใช ขอมอบอานสงคและผลบญดงกลาว ใหกบบรพคณาจารยท ;งหลาย ท"ไดประสทธ lประสาทวชาการและความคดสรางสรรคใหกบผเขยน โดยเฉพาะอยางย"ง คณาจารยจากคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล ผปวยทกคนท"เปน “อาจารย” ของแพทย และ นกศกษาทกคนท"เปน “อาจารย” ของอาจารย ขอใหประสบแตความสข ความเจรญย"งๆข;น และชวยกนสรางสรรคส"งดๆ ใหเกดข;นในสงคม เพ"อใหประชาชนทกคน มคณภาพชวตท"ดย"งๆ ข;น ตลอดไป

นายแพทย สมชาต โตรกษา 18 กมภาพนธ 2014

v

คานาเม�อพมพคร �งท� 2

หนงสอ การประยกตหลกการบรหารเพ"อการพฒนางานอยางตอเน"องและย "งยน น; ไดรบการจดพมพเปนคร ;งท" 2 เพ"อสนองภารกจพเศษ ในโครงการฝกอบรมเทคโนโลยทางการแพทยและสาธารณสข สาหรบบคลากรทางการแพทยจากสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว ตามพระราชดาร สมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร ในการฝกอบรมหลกสตร การพฒนางานอยางตอเน"องและย "งยน (Continuous and Sustainable Working Improvement (CSWI) Program) ซ"งเปนหลกสตรรวม ของทกหลกสตร ท"มาฝกอบรมในโครงการฯ ในป พ.ศ.2558 โดยใชเปนเอกสารพ;นฐาน ในการเรยนร ซ"งเนนการประยกตวชาการท ;งหลายท"ผเขาฝกอบรมไดรบการประสทธ lประสาทจากคณาจารย ของมหาวทยาลยมหดล ในหลกสตรเฉพาะสาขา ไปใชใหเกดคณประโยชนแกประชาชนและหนวยงานท"ผเขาฝกอบรมใหการดแลรบผดชอบ และเกดการพฒนาตอไปอยางตอเน"องสความย "งยน ดวยเทคนค R&D for CSWI (Research and Development for Continuous and Sustainable Working Improvement) ซ"งสอดคลองกบแนวทางของ R2R (Routine to Research) ของคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล ท"เนนการนา Research Methodology มาประยกต/ใช ในการทางานประจาใหเปนผลงานวจยท"มคณคาตอผมารบบรการ ประชาชน และ ประเทศชาต ดวยวธการท"ไมซบซอน สามารถนาไปใชในการดาเนนงาน และ การพฒนางาน ของทกหนวยงาน ไดตลอดเวลา ในทกๆสถานการณ R2R หรอ “งานประจา ส งานวจย” น; กระทรวงสาธารณสข สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.) สถาบนพฒนาและรบรองคณภาพโรงพยาบาล (พรพ.) และ สถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส.) ไดกาหนดและระบเปนนโยบายและกจกรรมสาคญ ดวยการสงเสรมและใหการสนบสนน เพ"อยกระดบคณภาพงานประจาท ;งหลาย ใหดข;นอยางตอเน"อง โดยยดประโยชนสขของประชาชนเปนศนยกลาง ศ.นพ.ประเวศ วะส ไดกลาวไวในการประชม R2R ระดบประเทศ คร ;งท" 7 “R2R เคร"องมอเสรมพลงสรางสขภาพสสขภาวะ” วา R2R เปนเคร"องมอท"กอใหเกดการเปล"ยนแปลงข ;นพ;นฐาน (Transformation) ท ;งระดบบคคล ระดบองคการ และ ระดบสงคม จงเปนเคร"องมอท"มคณคาย"งตอมนษยชาต

vi

แตการใชคาวา “งานประจา” กอใหเกดความรสกวา R2R เปนงานธรรมดาๆท "วไป เปนงานท"ไมสาคญมากนก นกวชาการ/นกวจย จานวนมาก โดยเฉพาะอยางย"ง นกวชาการ/นกวจย ในสถาบนการศกษาระดบมหาวทยาลย จงมกจะนา R2R ไปใชในการพฒนางานดาน Back office ขององคการ เชน หนวยงานในสานกงานคณบด/อธการบด ของมหาวทยาลยตางๆ ฯลฯ เน"องจากนกวชาการ/นกวจยเหลาน ;น มความเช"อและยดม "นถอม "นใน Research Methodology ตามท"ตนไดปฏบตสบตอๆกนมา จงมงทาวจยในงานท"วงการทางวชาการของตนสนใจและใหความสาคญ ซ"งจะนาไปสความกาวหนาในตาแหนงทางวชาการของตน โดยละเลยประโยชนท"ผรบบรการและประชาชนจะไดรบจากผลการวจย สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) ซ"งเปนองคกรหลกในการสงเสรม สนบสนน และ พฒนางานวจยของชาต ตระหนกถงคณคาและความสาคญของ R2R ท"กอใหเกดประโยชนตอประชาชนและประเทศชาต จงปรบปรงคาแปล R2R จาก “งานประจาสงานวจย” มาเปน “การพฒนา งานตามภารกจหลก สงานวจย” ในการพมพคร ;งท" 2 น; ไดปรบปรงและเพ"มเตมเน;อหาใหชดเจนมากข;น เนนใหบรรลผล ตามพระประสงคของสมเดจพระมหตลาธเบศร อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนกท"วา “True success is not in the learning, but in its application to the benefit of mankind” ซ"งมหาวทยาลยมหดลไดนอมนามาเปนปรชญาของมหาวทยาลย

นายแพทย สมชาต โตรกษา

11 มกราคม 2015

vii

คานาเม�อพมพคร �งท� 3

หนงสอ การประยกตหลกการบรหารเพ"อการพฒนางานอยางตอเน"องและย "งยน น; ไดรบการจดพมพเปนคร ;งท" 3 เพ"อสนองภารกจพเศษ ตามพระราชดาร สมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร ในโครงการฝกอบรมเทคโนโลยทางการแพทยและสาธารณสข สาหรบบคลากรทางการแพทยจากสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว ในหลกสตรการพฒนางานอยางตอเน"องและย "งยน (Continuous and Sustainable Working Improvement (CSWI) Program) ซ"งเปนหลกสตรรวม ของ 14 หลกสตร ท"มาฝกอบรมในป ค.ศ.2016 โดยใชเปนเอกสารพ;นฐาน ในการเรยนร ซ"งเนนการประยกตวชาการท ;งหลายท"ผเขาฝกอบรมไดรบการประสทธ lประสาทจากคณาจารย ของมหาวทยาลยมหดล ในหลกสตรเฉพาะสาขา มาผสมผสานกบประสบการณท"ผเขาฝกอบรมมอยแลว มารงสรรคเปนโครงการ/ผลงานวชาการ ท"จะกอใหเกดคณประโยชนตอประชาชน สปป.ลาว และหนวยงานท"ผเขาฝกอบรมดแลรบผดชอบ นาไปสการพฒนาตอไปอยางตอเน"องและย "งยน สอดคลองกบบรบทของ สปป.ลาว อยางเหมาะสม มประสทธผล และมประสทธภาพ ย"งๆข;น สามารถพฒนาตนเองสการเปนบรหารท"มความเปนนกวจยดานการแกปญหา ของงาน/หนวยงาน/องคการ ท"สามารถใชทรพยากรท ;งหลายท"มอยจากด ไดอยางคมคา นาไปสความเจรญกาวหนาอยางรวดเรว ม "นคง และ ย "งยน ของท ;งตนเอง องคการ และประเทศชาต ในการพมพคร ;งท" 3 น; ไดปรบปรงเน;อหาใน 4 บทแรก ใหกระชบ เปนหมวดหม ท"ชดเจน มากข;น พรอมท ;งขยายและเพ"มเตมบทท" 5 การพฒนา R2R2E ท"ทกคนทาได (Practical R2R2E) เปน 4 บท (บทท" 5-8) คอ การพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย การพฒนา R2R2E ท"ทกคนทาได การเร"มตนพฒนา R2R2E และ เทคนคการเรยนลดในการเขยนและนาเสนอผลงานวจย R2R2E เนนใหทมผเขาฝกอบรมแตละหลกสตรเฉพาะสาขา สามารถนามาประยกตดวยกระบวนการทางานเปนทม ท ;งในแตละหลกสตร และ ในแตละแขวง ใหบรรลผล ตามคาส "งสอนของสมเดจพระมหตลาธเบศร อดลยเดชวกรม พระบรมราชชนกท"วา “True success is not in the learning, but in its application to the benefit of mankind” ดวยกระบวนการเครอขาย (Networking) ของรนท"มาฝกอบรมรวมกนในปน; เช"อมโยงกบผท"ไดผานการฝกอบรมแลวกวา 500 คน ใน 18 รนท"ผานมา

viii

R2R2E หมายถง การทางานตามภารกจใหเปนผลงานวจยสความเปนเลศ เปนกระบวนการในการพฒนางานท"ทา ใหเปนผลงานวจยอยางตอเน"อง และทาใหผลงานน ;นไดรบการยอมรบวา เปนผลงานทางวชาการช ;นเย"ยมท"ย "งยน เปนหน"งในวธการพฒนางานอยางตอเน"องสความย "งยน ท"ผปฏบตงานทกคน สามารถทาได โดยไมยงและไมยาก เปนส"งท"ผสมผสานการทางาน (Working), R2R, และ การจดการความร (Knowledge Management: KM) เขาดวยกน อยางกลมกลน จงชวยใหบคคลท ;งหลาย ตระหนกถงคณคาและความสาคญของงานท"ตองทาอยทกๆวน นาไปสความรกและความผกพนในงาน และ องคการ ย"งๆข;น

นายแพทย สมชาต โตรกษา

2 กมภาพนธ 2016

ix

คานา

หนงสอ การประยกตหลกการบรหารเพ"อการพฒนางานอยางตอเน"องและย "งยน น; ไดรบการจดพมพคร ;งแรก เม"อป พ.ศ.2557 เพ"อสนองภารกจพเศษ ตามพระราชดาร สมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร ในโครงการฝกอบรมเทคโนโลยทางการแพทยและสาธารณสข สาหรบบคลากรจากสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว ในหลกสตรการพฒนางานอยางตอเน"องและย "งยน [Continuous and Sustainable Working Improvement (CSWI) Program] ซ"งเปนหลกสตร ท"ผมาฝกอบรมทกคน จะมาเรยนรวมกน โดยใชเปนเอกสารพ;นฐาน ในการเรยนร ซ"งเนนการประยกตวชาการท ;งหลายท"ผเขาฝกอบรมไดรบการประสทธ lประสาทจากเปนคณาจารยของมหาวทยาลยมหดล ในหลกสตรเฉพาะสาขา มาผสมผสานกบประสบการณท"ผเขาฝกอบรมมอย แลวรงสรรคเปนโครงการ/ผลงานวชาการ ท"จะกอใหเกดคณประโยชนตอประชาชน สปป.ลาว และหนวยงานท"ผเขาฝกอบรมดแลรบผดชอบ นาไปสการพฒนาท"มประสทธภาพ สอดคลองกบบรบทของ สปป.ลาว อยางตอเน"อง เปนสวนหน"งของการพฒนาผเขาฝกอบรมสการเปนผบรหารท"มความเปนนกวจยดานการแกปญหา ของงาน/หนวยงาน/องคการ สามารถใชทรพยากรท ;งหลายท"มอยจากด ไดอยางคมคา นาไปสความเจรญกาวหนาอยางรวดเรว ม "นคง และ ย "งยน ของท ;งตนเอง องคการ และประเทศชาต

ในการพมพคร ;งท" 4 น; ไดปรบปรงเน;อหาใหชดเจนข;น โดยเฉพาะอยางย"งในบทท" 7 การเร"มตนพฒนา R2R/R2R2E ตามหลก Good Start is Half Done และ เพ"มเตมบทท" 9 การพฒนาโครงรางงานวจยในงาน R2R/R2R2E โดยกลาวถง แนวคด หลกการ และเทคนคของการเขยนโครงรางงานวจย การขอรบรองจรยธรรมการวจยในมนษย การเขยนโครงรางวทยานพนธซ"งเปนงานวจยท"มคณภาพสง และ เนนการ Simplify ในงาน R2R/R2R2E ใหเอ;อตอผวจยท"มภารกจหลกในการทางาน ท"มมาก ดวยการหาทางชวยแบงเบาภาระ ใหเหลอนอยท"สด สามารถทา R2R/R2R2E ไดอยางมคณภาพและมความสข

นายแพทย สมชาต โตรกษา 9 มกราคม 2017

x

สารบญ

หนา

คานาเม�อพมพคร �งแรก i คานาเม�อพมพท� 2 iii คานาเม�อพมพท� 3 iii คานา v สารบญ vii สารบญภาพ xiii

การประยกตหลกการบรหาร เพ�อการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน 1

บทท� 1 ปรชญาการบรหาร 2 หลกปรชญา 3 ผลการศกษาของวชาปรชญา 5 ความสาคญของวชาปรชญา 6 ตวปรชญาการบรหาร 9 ความหมายของการบรหาร 9 องคประกอบของการบรหาร 10 ความเปนศาสตรและศลปของการบรหาร 13 ความแตกตาง ระหวาง การบรหาร กบ การทางานท "วไป 13 ปจจยท�มผลตอการบรหาร 14 อทธพลของการบรหาร 17 ความสาคญของการบรหาร 18 ววฒนาการของการบรหาร 19 การประมวลผลแบบกลมเมฆ (Cloud Computing) 22 การบรหารแนวตะวนตก 23 การบรหารแนวตะวนออก 24 การบรหารแนวพทธ 25 การบรหารยคปจจบน 27 คาถามทายบทท� 1 28

xi

บทท� 2 หลกการบรหาร (Principle of Managing) 29 ความหมาย และ องคประกอบ ของหลกการบรหาร 30 I. การวเคราะหสภาวการณ 31 หลกการวเคราะหสภาวการณ 34 การวเคราะหผลการดาเนนงานท�ผานมา 36 การวเคราะหผลท�เกดจากผลการดาเนนงานท�ผานมา 39 การวเคราะหปจจยท�มผลตอผลการดาเนนงาน 40 การวเคราะหทรพยากรท�มอย 41 การวเคราะหองคการ 42 ผลสรปของการวเคราะหสภาวการณ 42 II. การวางแผนงาน ของการบรหาร 43 การกาหนดเปาหมายของการ “ทา” งานในอนาคต 43 การจดทาแผน การ“ทา”งาน 45 องคประกอบของแผน 45 แผนการบรหารราชการแผนดน 46 แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท�สบเอด พ.ศ.2555-2559 47 แผนงาน (Plans) ของการบรหาร 48 การวางแผนกลยทธ 49 ระดบของกลยทธ 50 ข ;นตอนในการวางแผนกลยทธ 51 การกาหนดกลยทธ 57 การกาหนดกลยทธหลก 57 หลกการของกลยทธในระดบธรกจ 60 การกาหนดกลยทธระดบงาน/หนวยงาน/หนาท" หลก ในองคการ 61 การกาหนดกลยทธระดบปฏบตการ 65 การเขยนแผนยทธศาสตร 67 III. การดาเนนงานตามแผน 70 หลกในการดาเนนงานตามแผน 71 กจกรรมหลกของการดาเนนงานตามแผน 72 ระยะการเตรยมการกอนดาเนนงาน 72 ทกษะท"จาเปนสาหรบทมงาน 74

xii

ระยะการดาเนนงาน 75 ระยะการสรปผลการดาเนนงาน 77 การใหรางวล 78 ลกษณะของรางวลท"ด 78 ขอสงเกตในการใหรางวล 79 สรปการดาเนนงานตามแผน 80 IV. การประเมนผลการดาเนนงาน 81 ความสาคญของการประเมนผลการดาเนนงาน 82 ประเดนในการประเมนผลการดาเนนงาน 83 การวเคราะหตวช�วด (Indicator) ของแตละกจกรรม 84 ดชนช�วดผลการดาเนนงาน ของแตละงาน ในแตละชวงเวลา 87 ประเภท (Type) ของการประเมนผลการดาเนนงาน 88 ระบบการประเมนผล (Evaluation System) 88 วธการ ของการประเมนผลการดาเนนงาน ในแตละคร �ง 89 ตวช�วดผลการดาเนนงานของแตละกจกรรม 90 สรปการประเมนผลการดาเนนงาน 90 V. การนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน 91 ส�งท�ไดจากการดาเนนงาน 93 หลกการและวธการ ในการนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน 95 การนาไปใชทนท 99 การเผยแพรผลท�ไดจากการดาเนนงาน 102 VI. การตดตามงาน การควบคมงาน และ การประสานงาน 106 ส�งสาคญของการตดตามงาน การควบคมงาน และ การประสานงาน 107 กจกรรมมาตรฐานของระบบงานบรการ ในแตละวน 110 VII. การจดระบบขอมลขาวสารและระบบการตดตอส�อสาร 114 ความสาคญของการจดระบบขอมลขาวสารและระบบการตดตอส�อสาร ขององคการ 115 VIII. การดาเนนงานอยางตอเน�อง สความย �งยน 116 ความสาคญของการดาเนนงานอยางตอเน�อง 119 หลกการของการดาเนนงานอยางตอเน�อง 119 ระบบงานของการดาเนนงานอยางตอเน�อง 120 คาถามทายบทท� 2 128

xiii

บทท� 3 การประยกตหลกการบรหาร 129 ความหมายของการประยกต 130 เปาหมายของการประยกต 132 องคประกอบของการประยกต 132 ความสาคญ ของการประยกต 133 วธการประยกตหลกการบรหารในการทางาน 1 คร �ง 134 ตวอยาง การประยกตหลกการบรหารในการตรวจผปวย 1 คน 136 วธการประยกตหลกการบรหารในการทางาน 1 วน 139 วธการประยกตหลกการบรหารในการทางาน 1 ป 142 คาถามทายบทท� 3 146 บทสรปเร�องการบรหาร 147 บทท� 4 การพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน 150 ปรชญาการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน 151 ความหมายของการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน 151 องคประกอบของการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน 152 ปจจยท�มผลตอการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน 152 อทธพลของการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน 153 ความสาคญของการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน 154 ววฒนาการของการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน 155 R&D 156 วธการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน 160 ความสาคญของการทางานประจาใหเปนผลงานทางวชาการ 162 คาถามทายบทท� 4 164 บทท� 5 การพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย 165 ภารกจ 166 การพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย 167 วตถประสงคของการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย 168 เปาหมายของการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย 168 ประโยชนของการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย 169

xiv

คณคาของการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจยตอการพฒนาประเทศ 171 ประเภทและกลมเปาหมายของการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย 171 แนวทางการดาเนนงาน ของการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย 172 กระบวนการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย 172 วธการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย 175 คาถามทายบทท� 5 176 บทท� 6 การพฒนา R2R2E ท�ทกคนทาได 177 ปรชญา R2R2E 178 ความหมายและสวนประกอบของ R2R2E 178 ส�งสาคญ ข �นตอน และ วธการ ของ R2R2E 180 ข �นตอน และ วธการ ของ R2R2E 181 กจกรรมและระยะเวลา ในการดาเนนงาน R2R2E โดยองคการ 187 Tip ของการทา R2R2E โดยองคการ 189 วธการ ในการเขยน “ผลงานวจย” R2R2E เร�องแรก 190 ตวอยางโครงการพฒนา R2R2E ขององคการ 195 คาถามทายบทท� 6 202 บทท� 7 การเร�มตนพฒนา R2R2E 203 การประยกตเทคนค How to do? ในการพฒนา “งาน” อยางย �งยน 205 การประยกตเทคนค How to do? ในการพฒนา R2R2E อยางย �งยน 206 การพฒนา “กลมผนา” ในการพฒนา R2R ขององคการ 207 การพฒนาผปฏบตงาน ใหมผลงาน R2R 207 การพฒนาใหมผนา R2R 208 การทางานใหประสบความสาเรจ 209 การพฒนาทมงานของผนา R2R 210 การพฒนาผนา R2R2E 212 การพฒนาทมผนา R2R ใหเปนผนา R2R2E สการพฒนาท�ย �งยนขององคการ 212 ผลผลตท�จะไดรบจากการพฒนา “กลมผนา” ในการพฒนา R2R ขององคการ 213

xv

การพฒนาระบบ กลไก และ วธการ ในการพฒนา R2R2E ขององคการ 213 การสงเสรม สนบสนน การพฒนา R2R และ R2R2E สความย �งยน 217 รปแบบการดาเนนงาน R2R2E ของหนวยงานและองคการ 218 หลกการของรปแบบ 219 โครงสรางของรปแบบ 220 วธการนารปแบบไปดาเนนการ 221 คาถามทายบทท� 7 222 บทท� 8 เทคนคการเรยนลดในการเขยนและนาเสนอผลงาน R2R/R2R2E223 Concept หลกในการสรางสรรคผลงาน R2R/R2R2E 225 เทคนคการเขยน และนาเสนอ ผลงาน R2R/R2R2E 226 การเขยนสาระสาคญโดยสรป ของผลงาน R2R/R2R2E 227 ตวอยางแบบฟอรมเพ"อการเขยนสาระสาคญโดยสรป 228 ตวอยางการเขยนสาระสาคญโดยสรป 229 การจดทา Slide การนาเสนอผลงานวจย ในเวทวชาการ 233 Slide Template ในการนาเสนอผลงานวจย ในเวทวชาการ 234 การเขยนบทคดยอผลงานวจย 235 ตวอยางบทคดยอผลงานวจย 236 การนาเสนอผลงานวจยในเวทวชาการ 236 ขอแนะนาในการนาเสนอผลงานวจยดวยวาจา 237 เกณฑการใหคะแนน ในการนาเสนอผลงานวจยดวยวาจา 237 การเขยนผลงานวจยตพมพในวารสารวชาการ 239 ตวอยางของการเขยนนพนธตนฉบบ ภาษาไทย 239 ตวอยางของการเขยนนพนธตนฉบบ ภาษาองกฤษ 262 การตดตาม สงเสรม และ สนบสนน การพฒนา R2R/R2R2E 271 คาถามทายบทท� 8 272 บทท� 9 การพฒนาโครงรางงานวจยในงาน R2R/R2R2E 273 แนวคดและหลกการของโครงรางงานวจย 274 เทคนคการเขยน โครงรางงานวจย 275 การเขยน โครงรางวทยานพนธ 275

xvi

การขอรบรองจรยธรรมการวจยในมนษย 280 การเขยน โครงรางงานวจย ในงาน R2R/R2R2E 281 คาถามทายบทท� 9 286 บรรณานกรม (Bibiography) 287

xvii

สารบญภาพ

หนา ภาพท� 1 หลกการบรหาร (Principle of Managing) 31

ภาพท� 2 การวเคราะหสภาวการณเชงการบรหาร 33

ภาพท� 3 หลกการวเคราะหสภาวการณ (Principle of Situation Analysis) 36

ภาพท� 4 การกาหนดกลยทธดวย SWOT Matrix 53

ภาพท� 5 การกาหนดกลยทธเบ;องตน จากผลการวเคราะห SWOT 54

ภาพท� 6 โครงสรางองคการท"เปนมาตรฐานท "วไป 62 ภาพท� 7 แผนยทธศาสตร และ แผนปฏบตราชการ ของสวนราชการ ตามนโยบายของรฐบาล 67

ภาพท� 8 กระบวนการ “ทา” งาน และ ผลการดาเนนงาน 82

ภาพท� 9 ส"งท"ไดจากการดาเนนงาน 94

ภาพท� 10 ระบบงานบรการมาตรฐาน ของการดาเนนงาน 110

ภาพท� 11 ความสมพนธระหวางการดาเนนงานในรอบท"ผานมาและ การดาเนนงานในรอบตอไป กบ การดาเนนงานอยางตอเน"อง 118

ภาพท� 12 ลกษณะระบบงานของการดาเนนงานอยางตอเน"องขององคการ 120

ภาพท� 13 แนวคด 7S of McKinsey ขององคการ สความเปนเลศ 134

ภาพท� 14 แนวคดรวบยอดของ SOAR Technique ในการพฒนางาน/องคการ 182

ภาพท� 15 กระบวนการ 4-D cycles of Appreciative Inquiry 184

ภาพท� 16 Sustainable Development/Improvement ในการทางาน 204

ภาพท� 17 Principle of How to do for SD? ในการทางาน 205

ภาพท� 18 การ “ทา” งาน อยางครบวงจร และ ตอเน"อง ในแตละชวงเวลา นาไปสการพฒนาท"ตอเน"อง ม "นคง และ ย "งยน 225

การประยกตหลกการบรหาร เพ�อการพฒนางาน อยางตอเน�องและย �งยน R2R2E

สมชาต โตรกษา 1

การประยกต หลกการบรหาร

เพ�อการพฒนางาน อยางตอเน�องและย �งยน

บทท� 1 ปรชญาการบรหาร

บทท� 2 หลกการบรหาร

บทท� 3 การประยกตหลกการบรหาร

บทท� 4 การพฒนางาน อยางตอเน�องและย �งยน

บทท� 5 การพฒนางานตามภารกจหลก สงานวจย

บทท� 6 การพฒนา R2R2E ท�ทกคนทาได

บทท� 7 การเร�มตน พฒนา R2R/R2R2E

บทท� 8 เทคนคการเรยนลด ในการเขยน และ นาเสนอ ผลงาน R2R/R2R2E

บทท� 9 การพฒนาโครงรางงานวจย ในงาน R2R/R2R2E

การประยกตหลกการบรหารเพ�อการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน R2R2E


บทท� 1

ปรชญาการบรหาร (PHILOSOPHY OF MANAGING)

หลกปรชญา ความหมายของการบรหาร

องคประกอบของการบรหาร ปจจยท�มผลตอการบรหาร

อทธพลของการบรหาร ความสาคญของการบรหาร ววฒนาการของการบรหาร การบรหารแนวตะวนตก

การบรหารแนวตะวนออก การบรหารแนวพทธ

การบรหารยคปจจบน คาถามทายบทท� 1



บทท� 1 ปรชญาการบรหาร

(PHILOSOPHY OF MANAGING)

หลกปรชญา (Principle of Philosophy)

ปรชญา (Philosophy) เปนคาท�บญญตข$นจากภาษากรกโบราณของคาวา Φιλοσοφία ฟโลโซเฟย ซ�งแยกได เปนคาวา φιλεῖν (ฟเลน) ท�แปลวา "love" ในภาษาองกฤษ และ σοφία (โซเฟย) ท�แปลวา "wisdom" เม�อนามาผสมกนเปน Philosophy จงหมายถง Love of wisdom คอ การแสวงหา“ปญญา”ดวยความรกและความตองการท�มงม �นอยางแรงกลาเพ�อใหไดมาซ�งความร ท�เปนความจรงแทแนนอนของส�งท�แสวงหาน $น พระเจาวรวงศเธอกรมหม�นนราธปพงศประพนธ เปนผบญญตศพท “ปรชญา” เพ�ออธบายคา “Philosophy” ในภาษาองกฤษ โดยมรากศพทมาจากภาษาสนสกฤต 2 คา คอ ปร ท�แปลวา ประเสรฐ กบ ชญา ท�แปลวา ร นามาผสมกน แปลวา ความรอนประเสรฐ คอ ความรท�เหนอกวาความรท �วไป พจนานกรมไทยฉบบราชบณฑตยสถาน ใหความหมายของปรชญา วา วชาวาดวยหลกแหงความรและหลกแหงความจรง ผท�มความรอบรในเร�องหน�งเร�องใด มกไดรบการขนานนามวา เปน “นกปราชญ” ในเร�องน $น คาวา ปรชญา น $น มความหมายได 3 นย คอ นยท� 1. หมายถง วชาปรชญา เปนการศกษา (The Study) เก�ยวกบปรชญา ของส�งหน�งส�งใด ซ�งเปนนย ท�ใชกนท �วไป ในแวด-วงวชาการ เม�อมการพดถง ปรชญา นยท� 2. หมายถง ตวปรชญา (The Philosophy) เปนขอคนพบท�เปนความจรงของส�งหน�งส�งใด เปนนย ท�แวด-วงวชาการ ตองการร เม�อพดถงปรชญาของส�งหน�งส�งใด โดยตองการรส �งท�เปน Reality ของส�งน $น นยท� 3. หมายถง ขอความหรอคาพด ท�เปนหลกในการดาเนนชวต (The Way of Life) ของบคคล หรอของกลมคน หรอของชนเผา หรอของชาตหน�งชาตใด ขอขยายความ ของ 3 นย เพ�มเตม ดงน$ 1. ปรชญา ท�หมายถง “วชา” ท�วาดวยหลกแหงความรและความจรง ของส�งหน�งส�งใด โดยในการศกษาเชงปรชญา (Philosophical study) ของส�งหน�งส�งใดน $น แบง



องคประกอบของการศกษาออกเปน 4 ดาน หรอ 4 วชายอย คอ อภปรชญา ญาณวทยา คณวทยา และ ตรรกวทยา ของแตละส�งท�ศกษา ซ�งเปนแนวคดหลก (Core Concept) ของปรชญาตะวนตก (Western Philosophy) ดงน$ 1.1 อภปรชญา (Metaphysics) หรอ ปรชญาบรสทธ _ (Pure Philosophy) หรอ ปรชญาธรรมชาต (Natural Philosophy) เปนวชาท�ศกษาเก�ยวกบความจรงแทแนนอน (The Reality) ของส�งหน�งส�งใด ถอกนวา เปนปฐมบทของวชาปรชญา (First Philosophy) ซ�งจะเปนพ$นฐานและชวยรวมองคประกอบท $ง 4 ของวชาปรชญา ใหเปนหน�งเดยว (Unity) 1.2 ญาณวทยา (Epistemology) หรอ ทฤษฎความร (Theory of Knowledge: TOK) เปนวชาท�ศกษาเก�ยวกบวธการ (Methodologies) ในการคนหาความจรงแทแนนอน และ การศกษาเก�ยวกบแหลงความร ท�จะนาไปสความจรงแทแนนอน ท�เปนความรข $นสงสดของส�งท�ศกษาน $น รวมท $งการศกษาเก�ยวกบการรวา ส�งท�คนหาและคนพบน $น ถกตองหรอไม อยางไร และ เพยงใด 1.3 อฆวทยา หรอ คณวทยา (Axiology) เปนวชาท�ศกษาเก�ยวกบคณคา (Values) ตางๆ ของส�งหน�งส�งใด จงมช�อเรยกท �วไปวา ทฤษฎคณคา (Value Theory) แบงออกเปน 2 ดาน คอ 1.3.1 จรยศาสตร (Ethics) เปนวชาท�ศกษาเก�ยวกบคณคาทางดานคณความด-ความช �ว ของการประพฤตและการปฏบต อยางหน�งอยางใด ในความจรงท�คนพบ ท�มตอมนษย ตอสงคม และ ตอโลก ท $งในทนท ในระยะส $น และ ในระยะยาว รวมท $งเกณฑ (Criterias) และ เคร�องมอ (Instruments) ท�ใชในการตดสนคณคา ของการกระทาเหลาน $น จรยธรรม เปนความดงามทางสงคมมนษย ชวยจาแนกแยกแยะวาส�งไหนถกและส�งไหนผด ทาใหสามารถแยกส�งถกจากส�งท�ผด แยกความดจากความเลว มรากศพทมาจากคา 2 คา คอ จรย กบ ธรรม เม�อแปลตามศพท จรยะ แปลวา ความประพฤต กรยาท�ควรประพฤต สวนคาวา ธรรม แปลวา คณความด คาส �งสอนในศาสนา หลกปฏบตในทางศาสนา ความจรง ความยตธรรม ความถกตอง กฎเกณฑ ซ�งเม�อมารวมกน เปน “จรยธรรม” จงแปลวา ความประพฤตท�ถกตอง เปนแนวทางในการประพฤตปฏบตท�ดในสงคม พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.2542 ใหความหมาย จรยธรรม วา ธรรมท�เปนขอประพฤตปฏบต, ศลธรรม, กฎศลธรรม 1.3.2 สนทรยศาสตร (Aesthetics) เปนวชาท�ศกษาเก�ยวกบคณคาทางดานศลปะ (Art) คอ ความสวยงาม ท $งความสวยงามตามเน$อแท คอ ตามธรรมชาตของส�งน $น และ ความสวยงามตามการปรงแตง การสรรคสรางข$น ของมนษย



ความสวยงาม คอ สถานภาพ หรอ ลกษณะ ของส�งใดส�งหน�ง ท�กอใหเกดความเพลดเพลน และความช�นชม ผานทางการเขาใจ การรบร และ อารมณ ของผท�รบร ถงความสมดล สดสวน และ แรงดงดด ของส�งน $น ซ�งอาจจะเปนบคคล สตว ส�งของ สถานท� เหตการณ ดนตร ช$นงานศลปะ ภาพวาด ภาพถาย การจดดอกไม การจดสวน หรอ ความคด ฯลฯ ส�งท�ตรงกนขามกบความสวยงาม คอ ความนาเกลยดนาชง สนทรยศาสตร จงเปนวชาท�วาดวยความสวย ความงาม และความไพเราะ ท�สามารถรบรไดดวยประสาทสมผสของมนษย กอใหเกดความรสกปตยนด อ�มเอมใจ พอใจ และช�นชม ในส�งตางๆท�เขามากระทบ อาจจะเปนส�งท�อยในธรรมชาตเอง หรอเปนส�งท�มนษยผลตคดคนข$น โดยมจดประสงคใหเกดสนทรยในอารมณของผรบร สนทรยภาพ เปนประสบการณท�เกดข$นจากการไดสมผสกบส�งท�มความสวย ความงาม และความไพเราะ แลวทาใหเกดอารมณสนทรย คอ เกดความปตสขเพลดเพลน ประสบการณสนทรยภาพ ม 2 ลกษณะ ไดแก ประสบการณตรง ซ�งมผลตอการรบรคณคาสนทรยไดมากท�สด และ ประสบการณรอง ซ�งเปนประสบการณสวนใหญของมนษย โดยเปนการไดสมผสกบผลงานท�มนษยสรางข$น เน�องจากไมมโอกาสไดชมหรอสมผสของจรง 1.4 ตรรกวทยา (Logics) เปนวชาท�ศกษาเก�ยวกบระบบ กลไก และ วธการ (Systems, Mechanisms and Methods) ในการใชเหตผลของมนษย ไดแก การโตแยง (Critics) การบรรยาย (Descriptions) การอธบาย (Explanations) การช$แจง (Clarification) การแปลความ (Interpretatios) การตอบขอสงสย (Making clear) การเพ�มความเขาใจ (Elucidation) รวมท $งการตอบขอซกถามและขอโตแยง ของบคคลท $งหลาย อยางมศลปะ ชดเจน ครอบคลม และ สมเหตสมผล ในสภาวะของมนษย ท �วๆไป ดงน $น ปรชญาในความหมายของ “วชา” ท�วาดวยหลกแหงความรและความจรง ของส�งหน�งส�งใด จงเปนการศกษาท�ครอบคลมความรและความจรง ในทกศาสตร และในทกสาขาความรของมนษย รวมท $งความรและความจรงในชวตประจาวนของมนษยดวย ผลท�ไดจากการศกษาของวชาปรชญา สามารถนาไปใชอางอง (Reference) ได ผลการศกษาของวชาปรชญา (Outcoming of Philosophy) การศกษาตามวชาปรชญาของส�งหน�งส�งใด จะไดผลการศกษาคอความร (Knowledge) จาแนกเปน 3 ลาดบข $น ตามหลกของทฤษฎความร (Theory of Knowledge: TOK) ดงน$ ข $นท� 1. ความรข $นตน (Initial Knowledge) ของส�งน $น แสดงออกมาตามหลกของ TOK คอ การจา (Remembering) การอธบาย (Explanation) การแสดงความคดรวบยอด



(Comprehension) และ การนาไปปรบใช (Application) ของแตละบคคล หรอของกลมบคคล ท�ถกตอง ชดเจน และ ครบถวน ข $นท� 2. ความรข $นกาวหนา (Advanced Knowledge) ของส�งน $น แสดงออกมาดวยการวเคราะห (Analysis) การสงเคราะห (Synthesis) และ การประเมนผล (Evaluation) ดานคณคาและการนาไปใชประโยชน ข $นท� 3. ความรข $นสงสด (Ultimate Knowledge) เปนความรความจรงแทแนนอน ของส�งน $น ท�เรยกวา ปญญา (Wisdom) เปนความรอนประเสรฐท�เหนอกวาความรท �วไป เปนขอสรปของความรท�เหนอกวาทฤษฎ (Theory) คอ เปนระดบกฏ (Law) ท�เปนความจรงแทแนนอน (Reality) ของส�งน $น

2. ปรชญา ท�หมายถง ตวปรชญา (The Philosophy) เปน “ความจรง” ของส�งหน�งส�งใด ท�เปนความจรงแทแนนอน จาแนกเปน 3 ระดบ คอ 2.1 ความมอยจรง (Being) ของส�งน $น ท�สามารถรบรไดดวยประสาทสมผสท $ง 5 ของมนษย เปนความจรงท �วไป ของส�งหน�งส�งใด วาส�งน $นมอยจรง 2.2 ความเปนจรง (Fact) ของส�งน $น ท�ไดผานการพสจนทราบ ท�มากกวาการรบรดวยประสาทสมผสท �วไปของมนษย เชน มการวเคราะหจนทราบลกษณะ องคประกอบ และ ความเปนมาเปนไป ของส�งน $น เปนตน โดยมหลกฐานยนยนความจรงน $น ท�เช�อถอได 2.3 ความจรงแทแนนอน (Reality) ของส�งน $น ซ�งจะไมเปล�ยนแปลง อาทเชน ส�งท�ไดทาไปแลว ส�งท�ไดเกดข$นแลว ภาวะนพพานท�เปนความดบของทกข เปนตน 3. ปรชญา ท�หมายถง ส�งท�เปนหลกในการดาเนนชวต (The Way of Life) ของมนษยกลมหน�งกลมใด ท�มนษยกลมน $นยดถอวาเปนความจรงแทของกลมตน อาทเชน ปรชญาจน (Chinease Philosophy) ปรชญากรกโบราณ (Ancient Greek Philosophy) ปรชญาอนคา (Inca Philosophy) ปรชญาชนพ$นเมองออสเตรเลย (Aborigin Philosophy) ปรชญาฝร �งเศษ (French Philosophy) ปรชญาเยอรมน (German Philosophy) ปรชญารสเซย (Russian Philosophy) ปรชญาญ�ปน (Japanese Philosophy) ปรชญาไทย (Thai Philosophy) ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง (Sufficiency Economy Philosophy) ของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช ฯลฯ เปนตน

ความสาคญของวชาปรชญา สรปได 5 ประการ คอ



1. วชาปรชญา เปน “ศาสตรแหงศาสตรท $งหลาย” หลกการ วธการ และ ผลลพธ ของวชาปรชญา จงเปนพ$นฐานท�สาคญย�งของศาสตรท $งหลาย ท $งศาสตรในอดต ศาสตรในปจจบน และ ศาสตรในอนาคต 2. วชาปรชญา เปนส�งท�ชวยสงเสรมและสนบสนนใหอปนสยท�ดของมนษย คอ อปนสยแหงความเปนนกปรชญา ท�แสดงออกมาใหเหนไดอยางชดเจน คอ ความสงสยใครรท�มนษยมตอสรรพส�งในจกรวาล มนษยชอบต $งคาถามเก�ยวกบกบโลกและชวต ตลอดจนสรรพส�งท�พบเหนอยรอบๆตว มาต $งแตเยาววย เดกๆโดยท �วไปมกจะต $งคาถามตอพอแมหรอผดแล เก�ยวกบส�งน $นส�งน$อยตลอดเวลา วชาปรชญาจงชวยนามนษยไปสการรความจรงของส�งหน�งส�งใดอยเสมอ ซ�งเปนรากฐานสาคญท�จะชวยใหการพฒนาส�งเหลาน $น เปนไปอยางถกตอง ตรงจด ม �นคง มประสทธผล และ มประสทธภาพ 3. องคประกอบของวชาปรชญา ม 9 กจกรรมหลก (Main activities) คอ 3.1 การกาหนดส�งท�ตองการศกษา (The existence) 3.2 การกาหนดส�งท�ตองการไดรบจากการศกษา (The expectation goal) คอ ความจรงแทแนนอน (Reality) ของส�งท�ตองการศกษา 3.3 กระบวนการศกษา (The investigation processes) 3.4 การรวบรวมผลการศกษา (The outcomes collecting) 3.5 การวเคราะหผลการศกษาแบบองครวม (The holistic outcomes analysis) 3.6 การยนยนความแนนอนของผลการศกษา (The persistence of outcomes confirmation) 3.7 การแสดงและนาเสนอผลการศกษา (The outcomes presentation) 3.8 การเผยแพรผลการศกษา (The outcomes publicising) รวมถงการแสดงคณคา และ คณประโยชน (Value/Worth) ของผลการศกษาน $น 3.9 การขยายผล ตอยอด และ ปรบปรง ผลการศกษา (The expansion and improvement of outcomes) จนบรรลส�งท�ตองการไดรบจากการศกษาอยางสมบรณ เปนผลการศกษาปรชญาของส�งน $น กจกรรมหลกท $ง 9 น$ เปนกระบวนการเรยนรของมนษย ชวยใหมนษยสามารถรความเปนจรงของส�งตางๆ นาไปสการปรบตวใหเขากบส�งเหลาน $นได และสามารถนาความรน $น มาพฒนา ตอยอด และ ขยายผล ตอมาอยางตอเน�อง ส�งเหลาน$ ทาใหมนษยอยรอดมาจนถงปจจบน สามารถคดคนและพฒนาส�งใหมๆ ใหเกดมข$นตลอดเวลา นาความเจรญกาวหนามาสมวลหมมนษยชาตท $งปวง 4. ผลผลตของวชาปรชญาน $น เปนความจรงท�แทและแนนอนตามกาลงความคดของมนษยซ�งเกดข$นจากอทธพลของธรรมชาตและสงคมมนษย เพราะเหตท�มนษยถกแวดลอม



อยดวยสภาพแวดลอมทางธรรมชาต และเหตการณทางสงคม ประสบการณในชวตและความเปนไปของสงคม จงมอทธพลตอความคดของนกปรชญา ผลผลตของวชาปรชญาในแตละยคสมย จงแสดงถงความคดและประสบการณท�มนษยในยคน $น มตอโลก ชวต และ สงคม 5. วชาปรชญา ชวยนาความคด ความใฝฝน และ จนตนาการ ของมนษย ไปกอเกดเปนปญญาท�มคณคา ท $งตอตวมนษยเอง ตอสงคม และ ตอโลก ตลอดไป นกปรชญาช $นนาของโลก ไดใหทศนะตอความหมายและความสาคญของ Philosophy ไวอยางหลากหลาย นาสนใจ และเปนท�ยอมรบกน อาทเชน เพลโต (Plato) ใหทศนะวา “ปรชญา มงท�จะเขาใจส�งท�เปนนรนดรและแกนแทของสรรพส�ง”; อรสโตเตล (Aristotle) วา “ปรชญา เปนศาสตรท�คนควาหาความจรงของส�งท�อยในตวเอง”; คานท (Immanuel Kant) วา “ปรชญา คอ ศาสตรท�วาดวยความรและการสบคนหาความร”; สเปนเซอร (Herbert Spencer) วา “ปรชญาเปนการรวบรวมความรท�สมบรณ”; วนต (Willhelm Wudndt) วา “ปรชญาเปนการรวบรวมความรจากวทยาศาสตรสาขาตางๆ; กองต (Auguste Come) วา “ปรชญาเปนศาสตรตนตอของศาสตรท $งปวง” เปนตน นกปรชญาเหลาน$ ไดใหความหมายของปรชญาไวอยางสอดคลองกน คอ Philosophy is the study of general and fundamental problems, such as those connected with reality, existence, knowledge, values, reason, mind, and language. Philosophy is: (a) the attempt to acquire wisdom (b) by rational means (c) about topics or things that do not seem amenable to empirical investigation. สรปไดวา ปรชญา เปนกลมกจกรรมของมนษย ท�เก�ยวของกบการแสวงหาความรและความจรงท $งหลายของส�งหน�งส�งใด อยางมงม �นต $งใจ ท�เป�ยมลนดวยความรก และ ความปรารถนาด ตอทกสรรพส�ง เปนความตองการจากหวใจของผแสวงหา เพ�อนาไปสความรท�แทจรงท�เรยกวา “ปญญา” ของส�งน $น มนษย (Human being) ทกคน ทกเผาพนธ ยอมมปรชญาของตนเอง ท�ส �งสมและพอกพนพฒนาข$นในสภาพแวดลอมทางธรรมชาตและสงคมของตนและเผาพนธ ปรชญาน $น เกดจากความสงสยและใครท�จะเรยนรส �งตางๆท�อยรอบๆตว เพ�อนาไปแกปญหาในการดารงชวตของตนในสงคมมนษยแตละยคแตละสมย ขอสรปของปรชญาน $น บางอยางยงคงเปนความจรงท�ยอมรบกนตลอดมาในทกยคทกสมย แตบางอยางเปนความจรงท�ยอมรบกนเฉพาะยคสมยเทาน $น เม�อผานไปอกยคสมยหน�ง แลวมนกปรชญาคนใหมคดทฤษฎของตนข$นมา



หกลางได ปรชญาน $นกจะเส�อมความนยมไป ประกอบกบบางปรชญายงไมไดขอสรปท�แนนอน จงยงจะตองแสวงหาความจรงท�แทและแนนอน ของส�งน $น ใหย�งๆข$น ตอไป ตวปรชญาการบรหาร (The Philosophy of Managing) จากการศกษาเก�ยวกบการบรหารมานานกวา 30 ป ขอสรป ตว “ปรชญาการบรหาร” วา เปนกระบวนการ ท�ทาให “งาน” สาเรจ อยางมประสทธภาพสงสด และสงย�งๆข$น ขอใชManaging แทน Management เน�องจาก การบรหาร เปน กระบวนการ (Process) ท�มการเคล�อนไหว (Dynamic) อยตลอดเวลา จงใช Verb ท�เปน Continuous tense

ความหมายของการบรหาร (Definition of Managing) จากตวปรชญาการบรหาร ท�วา เปน“กระบวนการ (Process)” คอ กลมกจกรรมท�มารอยเรยงกนในการดาเนนงาน (Working) อยางเปนระเบยบ ท�แนนอน กระชบ ชดเจน ดวยแนวคดเชงระบบ (Systematic) ท�ทาให “งาน (Work)” ท�ทา สาเรจ (Success) อยางมประสทธภาพ (Efficiency) สงสด และ สงย�งๆข$น (Better) ในการน$ มคาท�เก�ยวของกบการทาให “งาน” สาเรจ อย 3 คา คอ การทางาน การจดการ และ การบรหาร 1. การทางาน (Working) เปนกลมกจกรรมท�ถกนามารอยเรยงกน ในการดาเนนงาน ของผปฏบตท $งหลาย (Workers) ท�ทาให งานท�ผน $นทา “สาเรจ” อยางมประสทธภาพสงสดในขณะท�ทาน $น และ สงกวาเดม ท�เคยทาไวแลว 2. การจดการ (Managing) เปนกลมกจกรรมท�มาถกนารอยเรยงกนในการดาเนนงาน ของผท�เปนหวหนา (Head/Chief) หรอผรบผดชอบหลก ของกลมผปฏบต ท�ทาให “งาน”ท�กลมผปฏบตน $นทา “สาเรจ” อยางมประสทธภาพสงสดในขณะท�ทาน $น และ สงกวาท�ไดเคยทาไวในอดต 3. การบรหาร (Administrating) เปนกลมกจกรรมท�ถกนามารอยเรยงกนในการดาเนนงาน ของผท�เปนหวหนาสงสด (Administrator/Chief Executive Officer: CEO) ขององคการท�ผปฏบตท $งหลาย รวมท $งผท�เปนหวหนากลมผปฏบต ปฏบตงานอย น $น “สาเรจ” อยางมประสทธภาพสงสดในขณะน $น และ สงกวาท�เคยไดทาไวแลว เพ�อให “การบรหาร” เปนคาท�มความเปนสากล (Universality) จงขอใหความหมาย ของการบรหาร วา เปน กระบวนการ ท�ทาให “งาน” หน�งงานใด สาเรจ อยางมประสทธภาพสงสด และสงย�งๆข$น โดยไมตองคานงวา ผทางานน $นจะเปนใคร มตาแหนงอะใร ระดบใด และ ขอใชคาภาษาองกฤษวา Managing เพ�อเปนความหมายสากลของการบรหาร วา “Managing is a process of working to achieve the highest success of a work



efficiently and the better” โดยขอใช Managing แทน Management ดงท�ไดกลาวมาแลว ดวยหลกของภาษาศาสตร ท�การม “ing” ตอทายคากรยา (Verb) ใด หมายถง การกระทา ท�มการเคล�อนไหวเปล�ยนแปลงอยตลอดเวลา (Dynamic) ไมอยน�ง ซ�งเปนความจรง (Reality) แท ของสรรพส�ง

องคประกอบของการบรหาร (Composition of Managing) จากความหมายของการบรหาร สามารถแบงองคประกอบ ไดเปน 6 สวน คอ สวนท� 1. ส�งท�จะบรหาร การบรหาร มงท� “งาน” เปนหลก ดงน $น เม�อจะบรหารอะไร ตองระบใหชดเจนวา ส�งท�จะบรหารน $น เปน “งานอะไร” มลกษณะของงานในตวรวมและงานยอย อะไรบาง เชน 1. การบรหารคน หมายถง การทาให “งาน” ท $งหลาย ท�เก�ยวของกบการทาใหคนทางานอยางทมเท ทาอยางสดความสามารถ เกดประสทธผลสงสด ตามศกยภาพท�คนคนน $นหรอคนเหลาน $นมอย ให “สาเรจ” อยางมประสทธภาพสงสด และสงย�งๆ ข$นไป ซ�งไดแก “งาน” ดงตอไปน$ 1.1 งานวางแผนกาลงคน (Human Resource Planning) 1.2 งานจดหาคน (Recruiting) 1.3 งานปฐมนเทศคนกอนเขาทางาน (Orientating) 1.4 งานฝกอบรมคนกอนเขาปฏบตงาน (Pre-Service Training) 1.5 งานทดลองงาน (Probating) 1.6 งานใชคน (Utilizing) 1.7 งานจงใจคน (Motivating) 1.8 งานควบคมคน (Controlling) 1.9 งานพฒนาคน (Human Resource Improving) 1.10 งานบารงรกษาคน (Human Resource Retentioning) 1.11 งานประเมนผลการดาเนนงานของคน (Performance Appraising) 1.12 งานจาหนายคน (Retiring) 1.13 งานพฒนากาลงคนทดแทน (Succession Planning) 1.14 งานแกปญหาเก�ยวกบ “คน” (Solving the Human Resource Problem) 2. การบรหารเงน หมายถง การทาให “งานท $งหลาย” ท�เก�ยวของกบการทาใหเงน เกดประสทธผลสงสด ตามศกยภาพท�เงนน $นหรอเงนเหลาน $นมอย สาเรจ อยางมประสทธภาพสงสดและสงย�งๆ ข$นไป ซ�งไดแก “งาน” ดงตอไปน$



2.1 งานกาหนดความตองการเงน 2.2 งานจดหาเงน 2.3 งานรบเงน 2.4 งานเกบรกษาเงน 2.5 งานจายเงน 2.6 งานควบคมเงน 2.7 งานนาเงนไปกอใหเกดประโยชน 2.8 งานจาหนายเงน 2.9 งานแกปญหาเก�ยวกบ “เงน” 3. การบรหารของ หมายถง การทาให “งาน” ท�เก�ยวของกบการทาให ของ หรอ ส�งของ ท $งหลายของเรา เกดประสทธผลสงสด ตามศกยภาพท�ส�งของน $นหรอส�งของเหลาน $นมอย “สาเรจ” อยางมประสทธภาพสงสดและสงย�งๆ ข$นไป ซ�งไดแก “งาน” ดงตอไปน$ 3.1 งานกาหนดความตองการส�งของ (วสด ครภณฑ ท�ดน ส�งกอสราง) 3.2 งานจดหาส�งของ (วสด ครภณฑ ท�ดน ส�งกอสราง) 3.3 งานใชส�งของ 3.4 งานบารงรกษา และ ซอมบารง ส�งของ 3.5 งานพฒนาส�งของ 3.6 งานเกบรกษา และ ควบคม ส�งของ 3.7 งานจาหนายส�งของ 3.8 งานแกปญหาเก�ยวกบ “ส�งของ” 4. การบรหารเวลา หมายถง การทาให “งาน” ท�เก�ยวของกบการทาให เวลา เกดประสทธผลสงสด ตามศกยภาพท�เวลาน $นหรอเวลาเหลาน $นมอย สาเรจ อยางมประสทธภาพสงสดและสงย�งๆ ข$นไป ซ�งไดแก “งาน” ดงตอไปน$ 4.1 งานกาหนดความตองการเวลา 4.2 งานจดหาเวลา 4.3 งานใชเวลา 4.4 งานบารงรกษาและเพ�มมลคาของเวลา 4.5 งานควบคมการใชเวลา 4.6 งานพฒนาเวลา และ งานพฒนาการใชเวลา



4.7 งานจาหนายเวลา 4.8 งานแกปญหาเก�ยวกบ “เวลา” และ การใชเวลา สวนท� 2. เปาหมายของการบรหาร เปาหมาย (Goal) คอ ส�งท�ตองการจะไดรบ การบรหาร มงท�จะทาให “ส�งท�จะใหบรหาร” น $น เกด “ผลสาเรจ” สงสด ตามศกยภาพท�ส�งน $นและส�งท�เก�ยวของมอยและสามารถกอใหเกดได เชน การบรหารคน กมงท�จะทาให “คน” ม ผลงานสงท�สด เทาท�คนน $น หรอคนเหลาน $น หรอทมงานน $น มความสามารถท�จะกระทาได ตามทรพยากรและเวลาท�มอย; การบรหารเงน กมงท�จะทาให “เงน” กอใหเกดผลสงสด เทาท�เงนน $นๆ สามารถกอใหเกดได เปนตน สวนท� 3. ทรพยากรท�ใชในการบรหาร ทรพยากร (Resources) ท�ใชในการบรหาร ไดแก 5Ms คอ คน (Man) เงน (Money) ของ (Material) วธการ/ความร/การจดการ (Method/Technology/Management) และ เวลา (Minute) การบรหาร มงท�จะทาให “งาน” เกด “ผลสาเรจ” สงสด คอ ไดผลงานตามเปาหมายและวตถประสงคท�กาหนดไวหรอต $งใจไว อยางครบถวน สมบรณ โดยใชทรพยากรนอยท�สด สวนท� 4. กจกรรมของการบรหาร การบรหาร เปน กระบวนการ จงประกอบดวยกจกรรม (Activities) ของการดาเนนงานท�จะทาให “งาน” สาเรจ กจกรรมตางๆเหลาน$ จะถกนามารอยเรยงกนอยางเปนระเบยบ ดวยแนวคดเชงระบบ (Systematic) ตามเปาหมายและวตถประสงคท�กาหนดไว อยางครบถวน สมบรณ ตามเวลาท�กาหนด สวนท� 5. ผลการดาเนนงาน การบรหาร มงท�จะใหได “ผลการดาเนนงาน (Outcomes)” ตามเปาหมายและวตถประสงคท�กาหนดไว อยางครบถวน สมบรณ ตามเวลาท�กาหนด กอใหเกดผลการดาเนนงานท�ด ท $งระยะส $น และ ระยะยาว อยางตอเน�อง และ ย �งยน ท $งผลการดาเนนงานท�ไดทนทท�ทา (Immediate Outcomes หรอ Outputs); ผลการดาเนนงานท�ไดตามมาหลงทาแลว (Intermediate Outcomes หรอ Effects); และ ผลการดาเนนงานท�ไดตามมาในระยะยาว (Late Outcomes หรอ Impacts) โดยมงใหไดผลงานมากท�สดเทาท�จะทาได ดวยทรพยากรท�มอย และทรพยากรท�ใชไป อยางมประสทธภาพสงท�สด คอ ใหไดผลการดาเนนงานมากท�สด โดยใชทรพยากรท�นอยท�สดและนอยกวาผลการดาเนนงานท�ไดรบ จงจะเรยกไดวา มประสทธภาพ ตามสตร (ตองมคา >1)



ประสทธภาพของการดาเนนงาน = ผลการดาเนนงานท�ไดรบ

ทรพยากรท�ใชไป ในการดาเนนงาน

สวนท� 6. การพฒนา การบรหารมงท�จะทาใหผลการดาเนนงาน “ดย�งๆข$น” คอ เกดการพฒนา (Development / Improvement) อยางตอเน�อง ตลอดเวลา นกบรหารจะถอปรชญาท�เปนหลกในการดาเนนชวต วา “There is always a better way and, the best way never achieved” คอ จะม “ส�งท�ดกวา” อยเสมอ ในอนาคต

ความเปนศาสตรและศลปของการบรหาร การบรหาร เปนท $งศาสตร และ ศลป (Science & Art) กลาวคอ เปนศาสตร เน�องจากมหลกวชาการดานการบรหาร (Management Science) ท�ระบไวอยางแนนอน ชดเจน สามารถพสจนใหเหนจรงได โดยมการจดการเรยนการสอนในระดบปรญญา ท $ง ปรญญาตร ปรญญาโท และ ปรญญาเอก ในมหาวทยาลยท�มช�อเสยงท �วโลก และ เปนศลป เน�องจากการท�จะนาไปใชใหเกดผลดน $น จาเปนตองอาศยการฝกฝน การทดลองใช และ การพฒนา อยางตอเน�อง ดวยการทาซ$าแลวซ$าอก ในสถานการณตางๆ จนเกดความเช�ยวชาญชานาญ (Skill) สามารถใชงานไดทนทในแตละสภาวการณอยางเหมาะสม สงางาม เปนท�ช�นชมตอผพบเหน และ ผเก�ยวของ

ความแตกตาง ระหวาง การบรหาร กบ การทางานท �วไป การบรหาร เปนการทางานท�เนนใหผลการดาเนนงาน มประสทธภาพสงท�สด ท�สามารถจะทาไดในขณะน $น และ ดกวาเดมท�เคยทามาแลว เปนการทางานท�ตองใชสตปญญา (Intelligence/Brains) ในการพจารณาวเคราะห ตดสนใจ และ ดาเนนการ อยางระมดระวง สดความสามารถ ตลอดเวลา จงเปนการทางานท�มคณภาพสงกวาการทางานท �วไป



ปจจยท�มผล (Factors Affecting) ตอการบรหาร ปจจยท�มผลตอการบรหาร คอ ส�งท�ทาใหการบรหาร “เปล�ยนแปลง” จาแนกเปน ปจจยเชงบวก เปนส�งท�ทาใหการบรหาร เปล�ยนแปลงไปในทศทางท�ดข$น และ ปจจยเชงลบ เปนส�งท�ทาใหการบรหารเปล�ยนแปลงไปในทศทางท�แยลง แบงเปน 12 กลม ไดแก 1. กลมปจจยดานองคประกอบของการบรหาร ท $ง 6 สวน ตามท�ไดกลาวมา คอ ส�งท�จะบรหาร เปาหมายของการบรหาร ทรพยากรท�ใชในการบรหาร กจกรรมของการบรหาร ผลการดาเนนงาน และ การพฒนา โดยแตละสวน จะพจารณาใน 4 ดาน คอ 1.1 ดานธรรมชาตของกลมปจจย 1.2 ดานองคประกอบของกลมปจจย 1.3 ดานปจจยท�มผล ท $งเชงบวก และ เชงลบ ตอแตละส�ง ในแตละสวน 1.4 ดานอทธพลของกลมปจจยแตละส�ง ตอส�งตางๆ ท $งเชงบวกและเชงลบ ท $งตอตวปจจยเองและตอส�งท�มผลตอตวปจจย ท $งทางตรงและทางออม 2. กลมปจจยภายนอกองคการท�รบผดชอบและดาเนนการบรหาร (External Factors) ม 10 ดาน ไดแก 2.1 ดานการเมอง (Politics) ท $งระดบนานาชาต ระดบชาต และ ระดบทองถ�น 2.2 ดานนโยบายรฐบาล (Government Policy) 2.3 ดานนโยบายของกระทรวง/กรม/จงหวด ท�เก�ยวของกบงานและองคการ 2.4 ดานเศรษฐกจ (Economics) 2.5 ดานสงคม (Social) 2.6 ดานความคาดหวงและความตองการของประชาชน (People) 2.7 ดานกฎหมาย (Legal) 2.8 ดานนเวศนวทยา (Ecology) 2.9 ดานวงการ (Industry) ของเร�องท�ดาเนนการบรหาร และคแขง (Competitors) 2.10 ดานอ�นๆ (Others) 3. กลมปจจยภายในองคการท�รบผดชอบและดาเนนการบรหาร (Internal Factors) ม 13 ดาน ไดแก 3.1 ดานท�ต $งของหนวยงาน (Location) 3.2 ดานโครงสราง (Structures) ท $งโครงสรางทางกายภาพ (Physical Structure) และโครงสรางทางการบรหาร (Organization Structure) ขององคการ



3.3 ดานสไตลการบรหารองคการของผบรหาร (Management Style) 3.4 ดานบคคลากร (Staffs) 3.5 ดานการเงน (Finance) 3.6 ดานพสด (Commodity/Logistics) 3.7 ดานระบบงาน (Systems) 3.8 ดานวฒนธรรม/คานยมรวม ขององคการ (Share value) 3.9 ดานช�อเสยงความชานาญของหนวยงาน / องคการ (Skills) 3.10 ดานบทบาทหนาท�ของหนวยงาน / องคการ (Mandate mission) 3.11 ดานการเปนผดแลรกษาระเบยบขอบงคบ ของหนวยงาน / องคการ (Rule & Regulation) 3.12 ดานกลยทธ (Strategies) ขององคการ 3.13 ดานอ�นๆ (Others) 4. กลมปจจยดานผบรหารสงสด (CEO) ของหนวยงานผดาเนนการบรหาร ไดแก 4.1 ลกษณะทางประชากรท �วไป (General characteristics) ของผบรหาร 4.2 ความร (Knowledge) ของผบรหาร 4.3 ความเช�อ (Believe) ของผบรหาร 4.4 ประสบการณ (Experiences) ของผบรหาร 4.5 ลกษณะผนา (Leadership) และการใชภาวะผนา ของผบรหาร 4.6 ความคดสรางสรรค (Creativity) ของผบรหาร 4.7 ความคดเชงบวก (Positive thinking) ของผบรหาร 4.8 ลกษณะครอบครว (Family) ของผบรหาร 4.9 สไตลการใชชวต (Live style) ของผบรหาร 4.10 สไตลการบรหาร (Management style) ของผบรหาร 5. กลมปจจยดานทมงานของผดาเนนการบรหาร ไดแก 5.1 ลกษณะสวนบคคลของทมงาน (Personal characteristics) แตละคน 5.2 ลกษณะผนาทมงาน (Group Leadership) 5.3 สไตลการทางาน (Group working style) 5.4 สวนประสมของทมงาน (Team mixed) 5.5 บทบาทหนาท�และภารกจของทมงาน (Mandate tasks & duties)



5.6 ความสมพนธและปฏสมพนธของสมาชกในทมงาน (Relation & Interaction) 6. กลมปจจยดานส�งแวดลอม ในขณะท�ดาเนนการบรหาร ไดแก 6.1 ส�งแวดลอมทางกายภาพ (Physical Environment) ไดแก ความรอน แสง เสยง ฝนละออง เหตราคาญ ท�กระทบตอประสาทสมผส ท $ง 6 ของมนษย 6.2 ส�งแวดลอมทางชวภาพ (Biological Environment) ไดแก ส�งมชวตท $งปวง ท $งท�มองเหนและท�มองไมเหน ดวยตาเปลา 6.3 ส�งแวดลอมทางเคม (Chemical Environment) ไดแก สารเคมท $งปวง ท $งในสถานะท�เปนของแขง ของเหลว และ แกส 6.4 ส�งแวดลอมทางสงคม (Social Environment) ไดแก ส�งท�แสดงหรอเก�ยวของกบพฤตกรรมท $งปวงของมนษยท�มปฏสมพนธตอกน ท $งภายในและภายนอก ทมงาน/หนวยงาน 7. กลมปจจยดานขนบธรรมเนยมประเพณวฒนธรรมและความเช�อ ไดแก 7.1 ของผรบบรการ (Customers) หรอ ผใชบรการ (Consumers) 7.2 ของครอบครวผรบบรการ (Customer’s family) 7.3 ของชมชนท�ผรบบรการและครอบครวอาศยอย (Customer’s community) 7.4 ของผใหบรการ (Providers) 7.5 ของหนวยงานผใหบรการ (Provider’s unit/section) 7.6 ขององคการผใหบรการ (Provider’s Organization) 7.7 ของชมชน ท�หนวยงาน/องคการ ผใหบรการ ต $งอย (Provider’s community) 8. กลมปจจยดานองคการผดาเนนการบรหาร ไดแก 8.1 ลกษณะองคการ 8.2 ประเภทองคการ 8.3 วสยทศนองคการ 8.4 พนธกจองคการ 8.5 ปจจยภายในองคการ ตามท�กลาวมาในกลมท� 3 8.6 ผลการดาเนนขององคการ 8.7 ปญหาขององคการ 9. กลมปจจยดานพbนท� ท�ดาเนนการบรหาร ไดแก 9.1 ลกษณะพ$นท� 9.2 ประเภทพ$นท�



9.3 ทรพยากรของพ$นท� 9.4 ลกษณะของผนาในพ$นท� 9.5 ลกษณะของประชาชน และ ชมชน ในพ$นท� 9.6 ปญหาของพ$นท� 9.7 ความสมพนธระหวางผนาในพ$นท� กบผดาเนนการบรหาร 9.8 ทศนคตของประชาชนในพ$นท� กบผดาเนนการบรหาร 10. กลมปจจยดานพฤตกรรมของผเก�ยวของในขณะดาเนนการบรหาร ไดแก 10.1 พฤตกรรมของผใหบรการ (Providers) 10.2 พฤตกรรมของผรบบรการ (Customers) 10.3 พฤตกรรมของครอบครว/ญาต ของผรบบรการ (Customer’s family/relative) 10.4 พฤตกรรมของผบรหาร (Managers) 11. กลมปจจยท�สงเสรมและสนบสนนการดาเนนงานบรหารอยางเปนระบบ 11.1 ดานทรพยากร (Resources) ท�มอย (Existing) และ ท�ใชไป (Inputs) 11.2 ดานกระบวนการ (Processes) ท�ทาในแตละคร $ง ต $งแตเร�มตนจนส$นสด 11.3 ดานผลลพธ (Outputs) ต $งแตเร�มตนดาเนนการ 11.4 ดานผลสะทอนยอนกลบ (Feedbacks) ต $งแตเร�มตนดาเนนการอยางตอเน�อง 12. กลมปจจยท�ขดขวางและตอตานการดาเนนงานบรหาร ท $งทางตรงและทางออม ท $งท�เจตนาและไมไดเจตนา ท $งจากภายในและภายนอก หนวยงาน/องคการ อทธพล (Effect) ของการบรหาร จากความหมายของการบรหารท�วา “เปนกระบวนการท�ทาใหงานหน�งงานใด สาเรจ อยางมประสทธภาพสงสด และ สงย�งๆข$น” ทาใหการบรหารมอทธพลตอการดาเนนชวตของส�งมชวต บคคล หนวยงาน และองคการ ท�เก�ยวของกบการดาเนนงานน $น ท $งปวง ตลอดเวลา ต $งแตเกดหรอเร�มตน จนส$นชวตหรอยบเลก ท $งอทธพลเชงบวกท�ทาใหดข$น มากข$น เจรญข$น และ อทธพลเชงลบท�ทาใหนอยลง แยลง เส�อมลง ท $งโดยตรงและโดยออม ในการดาเนนงานของงานหน�งงานใด สรปไดเปน 8 ดาน คอ 1. อทธพลตอผรบบรการ ท $ง Individual และ Family 2. อทธพลตอผปฏบตงาน 3. อทธพลตองาน



4. อทธพลตอหนวยงาน 5. อทธพลตอองคการผปฏบตงาน และ องคการท�เก�ยวของ 6. อทธพลตอชมชน 7. อทธพลตอประเทศชาต 8. อทธพลตอโลก ความสาคญของการบรหาร การบรหาร มความสาคญตอการดาเนนงานของทกงาน ใหมประสทธภาพสงสดและสงย�งๆข$น จงมความสาคญตอการดาเนนชวตของมนษยและส�งมชวตท $งปวง ตลอดเวลา ต $งแตเกดจนส$นชวต สรปไดเปน 8 ประการ ดงน$ 1. การบรหาร เปนส�งจาเปนในทกๆหนวยงาน ทกองคการ ทกงาน และ ทกกจกรรม ไมวาจะเปนงานสวนตว งานสวนรวม ท $งในภาครฐบาล ภาคเอกชน NGO หรอ รฐวสาหกจ เชน การบรหารตวเอง การบรหารงานในบาน การบรหารการศกษาเลาเรยน (ทกเร�อง ทกวชา ทกช $น ทกระดบ) การบรหารทมงาน การบรหารทมฟตบอล การบรหารบรษท การบรหารโรงพยาบาล การบรหารกระทรวง ทบวง กรม ตลอดจนการบรหารประเทศชาต ฯลฯ 2. การบรหาร ชวยใหบรรลวตถประสงค และ เปาหมาย (Goal) ของงาน หนวยงานและองคการ อยางมประสทธผล (Effectiveness) และ มประสทธภาพ (Efficiency) สงสด 2.1 เปาหมาย คอ ส�งท�ตองการจะไดรบ ดงน $น เปาหมายของงาน หนวยงาน และองคการ คอ ไดผลของการดาเนนงาน “ด” จาแนกเปน 2.1.1 ไดปรมาณงานด เชน ไดผลงานมาก ไดเงนมาก ฯลฯ 2.1.2 ไดคณภาพงานด เชน ถกตอง ครบถวน รวดเรว ทนทาน ไมเสยงาย ฯลฯ 2.1.3 เปนท�พงพอใจของผเก�ยวของ ท $งผรบบรการ ผใหบรการ ผบรหาร และ ประชาชนท �วไป 2.1.4 ใชเวลา ทรพยากร และ แรงงาน นอย 2.1.5 ตนทนต�ากวาคแขงท�มคณภาพเทาเทยมกน 2.1.6 มประสทธภาพสง คอ ใชทรพยากรนอย แตไดผลมาก ไดกาไรมาก 2.1.7 มความคมคามาก คอ ลงทนนอย แตไดผลตอบแทนมาก เม�อเทยบกบการลงทนในทางเลอกอ�นๆ



2.2 วตถประสงค (Objective) คอ ส�งท�ตองการจะทา ดงน $น วตถประสงคของงาน คอ “ตองการทางาน” โดยระบวา ตองการทางานอะไรและทาเทาไร (What) ทาท�ไหน (Where) ทาเม�อไร (When) ทากบใคร (Who) ทาไมตองทา (Why) และ ทาอยางไร (How) 3. การบรหาร ชวยให “เกดและรกษาสมดล” ระหวาง ความตองการ วตถประสงค และกจกรรมตางๆ ของบคคล งาน หนวยงาน และ องคการ ท�เก�ยวของ (Stake-holder) เชน เจาของกจการ เจาของงาน ผปฏบตงาน ผมาใชบรการ ชมชน สงคม สหภาพแรงงาน องคกรวชาชพ องคกรบรหารสวนทองถ�น กฎหมาย ระเบยบขอบงคบ รวมไปถงรฐบาลดวย 4. การบรหาร ชวยเพ�มประสทธภาพและประสทธผล ของงาน หนวยงาน และ องคการ 5. การบรหารมความสาคญทางวชาการ เน�องจากเปนวชาชพ (Profession) มหลกสตรการเรยนการสอนท $งระดบต�ากวาปรญญา ระดบปรญญาตร-โท-เอก และ ระดบหลงปรญญา มการฝกอบรมท�หลากหลายและเปนท�นยมกน อยางกวางขวางท �วโลก มองคกรวชาชพมาดแล และ มการกาหนดบทบาทหนาท�ของผบรหารแตละระดบ ไวอยางชดเจน 6. การบรหาร มความสาคญตอส�งมชวตท $งหลาย “ทกชวต” ใหสามารถมชวตรอด และดารงอย ไมสญพนธหรอสญส$นไปจากโลก เปนพ$นฐานของการตอสเพ�อการอยรอด (Struggle for Survival) ของส�งมชวต 7. การบรหาร มความสาคญมนษยทกคน ใหสามารถมชวตรอด ดารงอย และ มความเจรญกาวหนา ท $งดานชวตสวนตว ชวตครอบครว สงคม และ หนาท�การงาน 8. การบรหาร มความสาคญและเปนส�งจาเปนสาหรบประเทศชาต ชวยในการเพ�มความสามารถในการแขงขน ชวยใหสามารถยนหยดอยในเวทโลกไดอยางม �นคง ชวยนาพาประเทศสความเจรญรงเรองอยางมศกด _ศร ววฒนาการของการบรหาร การบรหาร มววฒนาการมาต $งแตมส�งมชวตท $งมนษยและสตวเกดข$นในโลก เน�องจากตองมการแขงขน การตอสเพ�อการอยรอด (Struggle for Survival) กอใหเกดการรวมกลมกนเปนหมเหลา การรวมกนจดต $งเปนเมอง เปนประเทศตางๆ ฯลฯ ส�งตางๆ เหลาน$ ลวนแตตองมการบรหารรวมดวยเสมอ และไดมววฒนาการอยางตอเน�องตลอดมา ววฒนาการของการบรหารในมวลหมมนษย แบงออกไดเปน 5 ยค คอ 1. ยคโบราณ (Primitive Era) นบต $งแตมมนษยเกดข$นในโลก มการบรหารตามวถทางของธรรมชาต จากการเรยนร จากการสงเกต จากการทดลองทา และถายทอดตอๆ



กนมาสรนลก รนหลาน มความเก�ยวของกบความเช�อ ประเพณ วฒนธรรม และ ศาสนา รปแบบการบรหารในยคน$ ปรากฏออกมาในลกษณะของผนา การปกครอง การกอสรางตางๆ การสงคราม การลาสตว ฯลฯ เปนตน 2. ยคปฏวตอตสาหกรรม (Industrial Revolution Era) ใน ชวงป ค.ศ.1700-1850 มการเปล�ยนแปลงจากการผลตส�งของข$นใชเอง มาเปนการผลตเพ�อการคา โดยเร�มตนในทวปยโรป การบรหารในยคน$ มววฒนาการมากในดานการบรหารคน เชน การสรรหา การฝกอบรม การพฒนาคน ฯลฯ การบรหารเงน การบรหารคาตอบแทนในการทางาน มการนาเคร�องมอและเทคโนโลยมาใชในการพฒนาการผลตสนคา มการพฒนาแนวคดและหลกการทางเศรษฐศาสตรมาใชในอตสาหกรรมตางๆ มการเคล�อนยายแรงงานจากชนบทเขาสเมองเพ�อทางานในโรงงานอตสาหกรรม ซ�งกอใหเกดอบตเหตและอนตรายจากการทางานเปนจานวนมาก ทาใหคน งาน ครอบครว และ สงคม มความเครยดมากข$น เกดปญหาตดสรา/สารเสพตด เกดปญหาครอบครว ปญหาทางจต ปญหาสงคม ฯลฯ 3. ยควทยาศาสตรการบรหาร (Scientific Managment Era) ในชวงป ค.ศ.1850-1920 การบรหารไดมววฒนาการอยางรวดเรวในสหรฐอเมรกาและยโรป มการพฒนาการทางานใหเปนระบบตามหลกวทยาศาสตร (Scientific) Federick Winslow Taylor ถอเปนบดาแหงการบรหารยคน$ มการศกษา วจย เก�ยวกบการบรหารงานในแงมมตางๆ มการแบงงานเปนสวนๆ มระบบการพฒนาคนอยางตอเน�อง มการปรบปรงระบบงานเพ�อใหมประสทธผลและประสทธภาพ สงสด ในชวงเวลาเดยวกน Henri Fayol ชาวฝร �งเศษ ไดศกษาคนควาวจยดานการบรหาร และ สรป เปนหลกการบรหารท�สาคญ 2 ดาน คอ 3.1 BASIC PRINCIPLES OF MANAGMENT 14 ประการ คอ 3.1.1 การแบงสวนงาน (Division of Work) 3.1.2 อานาจหนาท�และความรบผดชอบ (Authority & Responsibility) 3.1.3 ระเบยบวนย (Discipline) 3.1.4 เอกภาพในการบงคบบญชา (Unity of Command) 3.1.5 ทศทางการดาเนนงานท�เปนอนหน�งอนเดยวกน (Unity of Direction) 3.1.6 การประสานผลประโยชนสวนตน ใหเปนประโยชนของสวนรวมเปนหลก (Subordination of Individual to General Interest) 3.1.7 การใหผลประโยชนตอบแทน (Remuneration)



3.1.8 การรวมไวสวนกลาง (Centralization) 3.1.9 สายการบงคบบญชา (Scalar Chain) 3.1.10 คาส �ง (Order) 3.1.11 ความเสมอภาพ (Equity) 3.1.12 ความม �นคงในหนาท�การงาน (Stability of Tenure) 3.1.13 ความรเร�ม (Initiative) 3.1.14 ความสมครสมานสามคค (Esprit de Corps) 3.2 BASIC FUNCTION OF MANAGMENT 5 ประการ คอ 3.2.1 การวางแผน (Planning) 3.2.2 การจดองคการ (Organizing) 3.2.3 การส �งการ (Commanding) 3.2.4 การประสานงาน (Coordinating) 3.2.5 การควบคมงาน (Controlling) ยคน$ มการพฒนาดานจตวทยาการบรหาร (Management Psychology) การพฒนา Gantt chart เพ�อกาหนดและตดตามการทางาน การพฒนาวธทางานท�ดท�สด (One best way to do the work) แตแนวคดหลก ยงเปนการมองวา “คน” เปน Biological Machine คอ เปนเสมอน “เคร�องจกร” ซ�งทาใหเกดปญหาและนาไปสววฒนาการในยคท� 4 4. ยคมนษยสมพนธการบรหาร (Human Relation Management Era) ในชวงป ค.ศ.1920-1960 เปนการบรหารท�มงใหความสาคญกบ “คน” มากข$น ถอวาคนเปนทรพยากรท�มคาย�งสาหรบองคการ คนมชวตจตใจ มความรสกนกคด George Elton Mayo ชาวออสเตรเลย ไดรบการยกยองวาเปนบดาแหงการแรงงานสมพนธ (Father of Employee Human Relations) เขาไดศกษาวจยส�งท�มอทธพลตอสมรรถภาพในการทางานของคนงาน ผลงานท�สรางช�อเสยงใหเขามากคอ The Hawthorne Experiments ซ�งทาการทดลองท� Western Electric Company เมอง Hawthorne นครชคาโก สหรฐอเมรกา ในป ค.ศ.1927-1932 เขาสรปไววา ส�งท�มอทธพลอยางมากตอสมรรถภาพในการทางานของคนงาน คอ ความสมพนธอนดระหวางบคคลในองคการ จงเสนอแนะใหนาศาสตรดานสงคมวทยา จตวทยา ปรชญา และ ศลปะ มาประยกต/ใช ในการบรหาร แนวคดและทฤษฎทางการบรหารท�พฒนาข$นในยคน$ ไดแก ทฤษฎ X และทฤษฎ Y ของ Douglas McGregor และ ทฤษฎแรงจงใจของ Herzberg



5. ยคการบรหารตามสถานการณ (Situation Management Era) เร�มมาต $งแต ค.ศ.1960 เม�อมการพฒนาคอมพวเตอรและนามาประยกต/ใช ในงานตางๆ อยางกวางขวาง กอใหเกด “ขอมลขาวสาร” ท�สามารถนามาวเคราะหและรายงานผลไดอยางรวดเรว การบรหารในยคน$ มงใหความสนใจในการวเคราะหสถานการณท�เก�ยวของกบการดาเนนงานอยางครบถวน และรวดเรว (Situation Analysis) นาไปสการตดสนใจ และ ดาเนนการ อยางฉบไว ล$าหนาคแขงขน รวมท $งสามารถปรบเปล�ยนไดอยางคลองตว มประสทธภาพสง และย�งมการเช�อมตอขอมลไปท �วโลกผานทางระบบดาวเทยม ทาใหมขอมลเพ�อการบรหารงานมากข$น มการพฒนาระบบขอมลขาวสารเพ�อการบรหารงาน (Managing Information System: MIS) กนอยางกวางขวาง และย�งมการพฒนาคอมพวเตอรสวนตว (Personal Computer: PC) ใหมขดความสามารถสงข$น และสามารถเช�อมตอกบแหลงขอมลตางๆ ไดโดยสะดวก ทาใหการบรหารในยคน$ จาเปนตองอาศยเทคโนโลยดานขอมลขาวสาร (Information Technology: IT) มาเปนพ$นฐานของการทางาน นบต $งแต ค.ศ.2000 เปนตนมา ไดมการพฒนา IT ใหมขดความสามารถมากข$น แตมขนาดเลกลง ชวยใหระบบขอมลขาวสารเพ�อการบรหารงาน มการพฒนาแบบกาวกระโดด โดยเฉพาะอยางย�ง เม�อเกดระบบปฏบตการ (Operating System) แอนดรอยด (Android) ซ�ง Google เปนผพฒนารวมกบ Open Handset Alliance ซ�งเปนกลมของบรษทผลตฮารดแวร, ซอฟตแวร และการส�อสารคมนาคม ท�รวมมอกนสรางมาตรฐานเปด สาหรบอปกรณพกพาโดยสมารตโฟน ชวยใหการบรหารงาน มความสะดวก รวดเรว ครบถวน และ เปนปจจบนมากย�งๆข$น โดยผสมผสานใหอยในวถชวตประจาวน เชน โทรศพทมอถอ TV และการพฒนาเครอขายสงคมออนไลน (Social media networks) ตางๆ เปนตน การประมวลผลแบบกลมเมฆ (Cloud Computing) เปนววฒนาการของการพฒนาดานขอมลขาวสารท�วงการ IT ใหความสาคญในยคปจจบน สถาบนมาตรฐานและเทคโนโลยแหงชาต (The National Institute of Standards and Technology) ของสหรฐอเมรกา ใหคาจากดความ "Cloud" วา เปนอปลกษณ (Metaphor) จากคาในภาษาองกฤษท�แปลวา “เมฆ” โดยกลาววา เปนระบบเครอขายอนเทอรเนตโดยรวม ในรปของโครงสรางสาธาณปโภคพ$นฐาน (เหมอนระบบไฟฟา ประปา) ท�พรอมใหบรการกบผใชงานเม�อมความตองการใช ผใหบรการในการประมวลผลแบบกลมเมฆสวนใหญ จะใหบรการในลกษณะของ Web Application โดยใหผใช ทางานผาน Web Browser ขณะเดยวกน Software และขอมลท $งหมด จะถกเกบไวบน Server ของผใหบรการ



การประมวลผลแบบกลมเมฆน $น เปน Model ใหม ของเทคโนโลยสารสนเทศ ในการใชงานบนอนเทอรเนต ท�เนนการขยายตวไดอยางยดหยน สามารถท�จะปรบขนาดไดตามความตองการของผใช และมการจดสรรและใชทรพยากรรวมกน โดยเนนการทางานระยะไกลอยางงาย ท�ใชอนเทอรเนตเปนโครงสรางพ$นฐาน ตวอยาง เชน YouTube โดยท�ผใชสามารถเกบวดโอออนไลนได โดยไมตองมความรในการสรางระบบวดโอออนไลน หรอ การใชงานในระบบเครอขายสงคมออนไลนตางๆ เปนตน

จะเหนไดวา การบรหารน $น ไดมววฒนาการ ในมวลหมมนษยชาต มานานนบพนๆป มการสรางสมองคความร และถายทอดสบตอๆกนมา เปนเวลายาวนาน เน�องจากการบรหารน $นจาเปนตองพสจนดวย “การกระทา” มใชเพยงแตคด ดงน $น หลกการและแนวทางการบรหารในอดต จงเปนพ$นฐานของการบรหารในปจจบน ทฤษฎและหลกการบรหารใหมๆ สวนใหญจะมาเสรมหรอมาชวยใหทฤษฎและแนวทางการบรหารเดมน $น มความสมบรณข$น และ การบรหารจะยงคงมววฒนาการตอไปในอนาคต อยางตอเน�อง ตลอดไป

การบรหารแนวตะวนตก (Western Managing) เปนการบรหารท�เปนแนวทางหลกของการบรหารในโลกยคปจจบน มการรเร�มและพฒนามาจากประเทศในทวปยโรปและทวปอเมรกา (เรยกวาประเทศตะวนตก) การบรหารแนวน$ เนนใน 4 ส�ง คอ 1. มงเงน (Money Oriented) 2. มงผลประโยชนตอบแทน (Benefits) ท $งท�เปนตวเงน และ ไมเปนตวเงน



3. มงแขงขน (Competition) 4. มงเอาชนะ (The Winner) 5. มงผลระยะส $น (Short Term) 6. มงตวอยางจรงท�เปนแรงบนดาลใจ (Idol) 7. สวนใหญอางวา ไมเก�ยวกบศาสนา (Religion) หรอแยกเปนคนละสวนกบศาสนา การบรหารแนวตะวนตก เนนการมองผลประโยชนภายนอกตวมนษย ซ�งเปนวตถท�เหนและจบตองไดงาย แตเน�องจากเปนส�งท�ตรงกบ “ความอยากม อยากเปน อยากได” ของมนษยท �วไปทกคน จงไดรบความนยมอยางกวางขวางและรวดเรว มการจดหลกสตรการเรยนการสอน การฝกอบรม ท�หลากหลาย และเปนท�นยมกนอยางกวางขวางท �วโลก โดยเฉพาะอยางย�ง หลกสตร Master of Business Administration: MBA แตในอกดานหน�ง อาจกลาวไดวา MBA เปนหน�งในรากเหงาของปญหาและความขดแยงท�เกดข$นในโลกปจจบน อนเน�องมาจาก “ความอยากม อยากเปน อยากได” ท�เหนเงนเปนพระเจา แกงแยงกน โดยไมคานงถงศลธรรม คานงถงแตผลประโยชนสวนตนและพวกพอง

การบรหารแนวตะวนออก (Eastern Managing) การบรหารแนวตะวนออก เปนการบรหารท�เปนแนวทางหลกของประเทศทางตะวนออกของทวปยโรปและทวปอเมรกา มวถทางตามปรชญาตะวนออก ท�มผเช�อถอมาก คอ ปรชญาจน (Chinease Philosophy) เชน ปรชญาเตา (Tao Philosophy) มนกปราชญเหลาจ�อท�เนนหลกธรรมชาต ปรชญาขงจ�อ (Confucian Philosophy) มนกปราชญขงจ�อผยดม �นในระเบยบแบบแผน ฯลฯ ปรชญาอนเดย (Indean Philosophy) ท�สมพนธกบความเช�อในความศกด _สทธ _ของคมภรพระเวท ไดแก ปรชญาจารวาก ปรชญาเชน ปรชญาพทธศาสนา ปรชญาอาสตกะ ปรชญาโยคะ ฯลฯ รวมท $งปรชญาญ�ปน (Japanease Philosophy) การบรหารแนวตะวนออก มความสมพนธกบศาสนา มความเก�ยวของอยางใกลชดกบศลธรรมและการพฒนาจตใจ จงเปนการบรหารท�เนนความสขในการดาเนนชวตของมนษย คอ การมองผลประโยชนภายในตวมนษยท�เปนความสขทางใจ มากกวาผลประโยชนทางวตถส�งของ ท�อยภายนอกตวมนษย เปนการบรหารท�มลกษณะเปนคาสอนใหนาไปปฏบต โดยมงใหเกดประโยชนตอการดาเนนชวตของมนษยและสงคม อยางย �งยน ดงน $น การบรหารแนวตะวนออก จงเปนส�งท�จะสามารถชวยแกปญหาและความขดแยงท�เกดข$นในโลกปจจบนได อนเน�องมาจากเปนการบรหารท�คานงถงคณธรรมและศลธรรม ไม



เหนเงนเปนพระเจา ไมคดรายทาลายลางกน แตการบรหารแนวน$ ไมคอยจะไดรบความนยมอยางกวางขวางนก เพราะไมตอบสนองตอ “ความอยากม อยากเปน อยากได” ท�เปนกเลสพ$นฐานของมนษย

การบรหารแนวพทธ (Buddish Managing) ศาสนาพทธเปนศาสนาแหงอสระเสรภาพ ดวยการสราง "ปญญา" ในการอยกบความทกข (ความทนอยไมได ความไมสบายกาย ความไมสบายใจ ความคบแคนใจ) อยางรเทาทน เพ�อการบรรลเปาหมายอนสงสด คอ “นพพาน” ซ�งเปนสภาวะท�ไมมความทกขอยางส$นเชง เปนการอยในโลกอยางไมมทกข คอ ไมมการยดถอ เน�องจากทกขท $งปวง ลวนเกดจากการยดถอ เม�อ "หมดการยดถอ" จงไมมอะไรจะใหเปนทกข เปนการแกท�ตนเหตท�แทจรงของทกขท $งหลาย นโรธ เปนสภาวะท�ไมมความทกข คอ นพพาน เปนความดบของทกข เปนแกนของศาสนาพทธ เรยกอกอยางหน�งวา “วราคะ” คอ สภาวะท�ปราศจากกเลส ไมมความอยากอกตอไป ไดแก 1. วโมกข คอ พนไปจากการเวยนวายตายเกดในสงสารวฏ 2. อนาลโย คอ ไมมความอาลย 3. ปฏนสสคคายะ คอ การปลอยวางจากความยดม �นถอม �น 4. วมตต คอ การไมปรงแตง 5. อตมมยตา คอ ไมหว �นไหว 6. สญญตา คอ ความวางจากตวกของก เน�องจากธรรมดาของสตวโลกน $น มกจะทาความช �วมากโดยบรสทธ _ใจ (ไมรตว เหนผดเปนชอบ จากมจฉาทฐ) เหนแกตว ทาดนอยแตหวงผลตอบแทนมากๆ จงรบความทกขมากกวาความสข ผมปญญาความฉลาดยอมรวาเปนการกระทาท�ขาดทน และ สขท�ไดมาน $น เปนเพยงมายา วถทางในการดบทกข คอ มรรค น $น ไดแก มชฌมาปฏปทา โดยยดหลกทางสายกลาง อนเปนอรยมรรค 8 ประการ เรยกวา "มรรคแปด" (อฏฐงคกมรรค) คอ 1. สมมาทฏฐ คอ ปญญาเหนชอบ หมายถงเหนถกตามความเปนจรงดวยปญญา 2. สมมาสงกปปะ คอ ดารชอบ หมายถง การใชสมองความคดพจารณาแตในทางกศล หรอความดงาม 3. สมมาวาจา คอ เจรจาชอบ หมายถง การพดสนทนา แตในส�งท�สรางสรรคดงาม 4. สมมากมมนตะ คอ การประพฤตดงาม ทางกาย หรอกจกรรมทางกายท $งปวง



5. สมมาอาชวะ คอ การทามาหากนอยางสจรตชน 6. สมมาวายามะ คอ ความอตสาหะพยายาม ประกอบความเพยร ในการกศลกรรม 7. สมมาสต คอ การไมปลอยใหเกดความพล $งเผลอ จตเล�อนลอย ดารงอยดวยความรตวอยเปนปกต 8. สมมาสมาธ คอ การฝกจตใหต $งม �น สงบ สงด จากกเลศ นวรณ อยเปนปกต อรยมรรคมองคแปด สามารถจดเปนหมวดหม ไดเปน ศล สมาธ ปญญา ดงน$ * อรยมรรคขอ 3-4-5 เปน ศล (สมมาวาจา สมมากมมนตะ สมมาอาชวะ) * อรยมรรคขอ 6-7-8 เปน สมาธ (สมมาวายามะ สมมาสต สมมาสมาธ) * ขอ1-2 เปน ปญญา (สมมาทฏฐ สมมาสงกปปะ) เปนส�งท�ทาใหหลดพนจากทกข อรยมรรคท $ง 8 เกดพรอมกน ตอนเกดอรยมรรคสาหรบผปฏบตธรรม โดยท�มสมมาสมาธ เปนแกนกลางเช�อมท $ง 7 เขาดวยกน วธการ เร�มดวยการฝกสต (Conscious) รกษาศล ฝกสมาธ และ ทาวปสสนา จนบรรลมรรคผล อยางสมบรณ ในการปฏบตเพ�อการพนทกขน $น ศาสนาพทธมงเนนใหรจกทกข คอ ความทนอยไมไดของสรรพส�ง ใหรเหตแหงทกข คอ สมทย ใหรสภาวะท�ไมมความทกข คอ นโรธหรอนพพาน และ ใหรวธการดบทกข คอ มรรค ใหพนจากความไมรความจรง อนเปนเหตใหเกดทกขจากกเลส คอ ความโลภ ความโกรธ และ ความหลง เนนกระบวนการศกษาทาความเขาใจดวยโยนโสมนสการ ใชปญญาพสจนทราบใหเหนตามความเปนจรง (Reality) วา ทกสรรพส�งเปนไปตามกฎไตรลกษณ คอ ลกษณะ 3 ประการ ของสรรพส�งท $งปวง อนไดแก อนจจลกษณะ ความไมเท�ยง; ทกขลกษณะ ความไมสามารถทนอยในสภาพเดมได; และ อนตตลกษณะ ความไมสามารถบงคบใหเปนไปตามตองการได พทธศาสนาเปดโอกาสใหทกคนสามารถเขาถงเปาหมายสงสดไดเสมอกน โดยไมแบงช $นวรรณะ คาสอนของพทธศาสนาทาใหสงคมโดยท �วไปสงบรมเยน เปนศาสนาแหงเหตผล เปนศาสนาแหงความรแจง ใหเสรภาพในการพจารณา ใหใชปญญาเหนอศรทธา เปนศาสนาแหงการศกษาและการแสวงหาความจรง ดวยปญญาของตนเอง ไมสอนใหเช�องายโดยไมไตรตรองใหรอบคอบกอน ไมมการบงคบใหคนศรทธาหรอเช�อ พระสงฆหรอพทธสาวก มหนาท�เพยงอธบายคาสอนของพระพทธเจาใหคนท�สนใจฟงเทาน $น ใครไมสนใจฟงกไมเคยใชกฎหมายหรอรฐธรรมนญบงคบใหนบถอ และ ไมเคยต $งกฎหรอเง�อนไขใหมานบถอ ศาสนาพทธไดรบการยอมรบจากวญ�ชนท �วโลก และยกยองวาเปนศาสนาท�ประกาศความเปนอสระของมนษยใหปรากฏแกโลกย�งกวาศาสนาใดๆ มจดมงหมายเปนอสระจากกเลสตณหาและมายาส�งสมมตท $งปวง เปนศาสนาแหงสนตภาพอยางแทจรง เพราะไม



ปรากฏวามสงครามศาสนาเกดข$นในนามของพทธศาสนา โดยสอนใหมความรกตอสรรพชวต รวมถงสรรพสตวท $งหลาย ท�รวมเกดแกเจบตายดวยกนท $งหมดท $งส$น สอนใหเมตตาท $งผอ�นและตวเอง สอนใหรกษาปกปองสทธของตนเองและไมใหละเมดสทธของผอ�นสหประชาชาตจงยกยองให “วนวสาขบชา” เปน วนสนตภาพโลก การบรหารแนวพทธ เนนการแกปญหาของมนษยอยางย �งยน พทธวธท $งหลาย ลวนมงสรางปญญาใหแกมนษย ใหใชปญญาในการแกปญหาของโลก พทธธรรมไดแสดงใหเหนถงกระบวนการพฒนาคนอยางลกซ$ง ใหมนษยมอสระอยางแทจรง สามารถดาเนนชวตในลกษณะท�เอ$ออาทรตอมนษย สงคม และ ธรรมชาต การนาพทธธรรมมาเปนปรชญาชวต เพ�อกาวไปสการพฒนาท�ย �งยน จงเปนส�งท�มนษยสมควรทาเปนอยางย�ง พทธวธบรหาร (Buddhist Managing) สามารถศกษาเพ�มเตมไดจากหลาย Website อาทเชน ภมปญญาอภวฒน ท� http://www.budmgt.com เปนตน

การบรหารยคปจจบน ดวยสภาวะ Globalization ของโลก การบรหารยคปจจบน จงใชหลกการ แนวทาง และ วธการ ดงตอไปน$ 1. ใช Information Technology: IT ใหขอมลท�จะใชในการบรหาร เปนปจจบน (Real Timing) และ ทนสมย (Up to date) อยเสมอ 2. บรหารงานไดตลอด 24 ช �วโมง ทกวน (All Time Managing) โดยผบรหารจะอยท�ไหนกไดในโลก โดยการเช�อมโยงกนดวยระบบขอมลขาวสารและการตดตอส�อสาร 3. วเคราะหสภาวการณท�เก�ยวของตลอดเวลา (Always Situation Analyzing) จงตองมระบบการจดการขอมลขาวสาร ใหทนตอการเปล�ยนแปลงท�เกดข$นอยตลอดเวลา 4. ใชการดาเนนงานเปนหลก (Focus on Working) โดยพจารณาจากผลการดาเนนงานท $งหลาย ท�ผานๆมา ผนวกกบความรและขอมลใหม เก�ยวกบสภาวการณท�เก�ยวของในปจจบน และท�มโอกาสเกดข$นในอนาคต มาประสมประสานกนแบบองครวม เพ�อชวยในการตดสนใจ ใหมความถกตองแมนยามากข$น 5. ใชผรบบรการหรอลกคาเปนศนยกลาง (Customer Centering) เนนการตอบสนองความตองการของลกคา ใหลกคาเกดความพงพอใจสงสด และมากย�งๆข$น ตลอดเวลา 6. พฒนาภาวะผนาในผปฏบตงานทกระดบ ทกคน (Leadership Everyone) ใหเขาเหลาน $น “มและใช” ภาวะผนาของตน ในการปฏบตงานท�ทา และ งานท�รบผดชอบ ไดด เหมาะสม และ มประสทธภาพ มากย�งๆข$น



7. มงพฒนาคณภาพงานอยางตอเน�อง (Continuous Quality Improving: CQI) และขยายเปน การพฒนาผลการดาเนนงานอยางตอเน�อง (Continuous Working Improving: CWI) ใหครอบคลมท $งดานปรมาณงาน ดานคณภาพงาน ดานความพงพอใจของผเก�ยวของ ดานเวลา ทรพยากรและแรงงานท�ใช และ ดานเศรษฐศาสตรท�เนนความคมคาของการลงทน 8. ทางานเปนทมเดยวกน (Working as A Team) ไมมการแบงแยกในองคการเดยวกน คอ มความเปน Unity น �นเอง แมจะมการแบงงานกนทาเปนหลายๆทม หรอหลายๆหนวยงาน กตาม 9. ผบรหารมวสยทศนท�ทนสมย กวางไกล ชดเจน และ ถกตอง (Modern Visioning) ทนตอเหตการณ ท�เปนปจจบน อยเสมอ 10.ควบคมคณภาพ ณ จดปฏบตงาน (Quality Control Every Breathing) โดยผปฏบตงานและทมงาน ดวยความสขใจ ตลอดเวลา ทกลมหายใจเขา-ออก

คาถามทายบทท� 1 1. อธบายความหมายของการบรหาร พรอมยกตวอยาง การบรหารในชวตสวนตวประจาวน และ การบรหารใน “งานหลก”ท�ทานทาอยทกวน โดยระบส�งท�จะบรหาร เปาหมายของการบรหาร ทรพยากรท�ใชในการบรหาร กจกรรมของการบรหาร ผลการดาเนนงาน และ การพฒนาอยางตอเน�อง มาใหชดเจน 2. อธบายการบรหารแนวพทธ พรอมยกตวอยางแนวทางการประยกต ในชวตสวนตวประจาวน ในงานหลกท�ทานทาอยทกวน และ ในงานบรหารองคการ หรอ ในงานบรหารประเทศ ใหสมกบท�ไดรบการยกยองวาเปนศาสนาท�ประกาศความเปนอสระของมนษย และ เปนศาสนาแหงสนตภาพ 3. อธบายการบรหารยคปจจบน พรอมยกตวอยางการบรหารงานหรอองคการ โดยวเคราะห และ ใหขอเสนอแนะในการพฒนา ใหด และมประสทธภาพ มากข$นกวาท�ทามาแลว



บทท� 2

หลกการบรหาร (PRINCIPLE OF MANAGING)

ความหมาย และ องคประกอบ ของหลกการบรหาร

I. การวเคราะหสภาวการณ

II. การวางแผนงาน ของการบรหาร

III. การดาเนนงานตามแผน

IV. การประเมนผลการดาเนนงาน

V. การนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน

VI. การตดตามงาน การควบคมงาน และ การประสานงาน

VII. การจดระบบขอมลขาวสาร และ ระบบการตดตอส�อสาร

VIII. การดาเนนงานอยางตอเน�อง สความย �งยน

คาถามทายบทท� 2



บทท� 2 หลกการบรหาร

(PRINCIPLE OF MANAGING)

ความหมาย และ องคประกอบ ของหลกการบรหาร

จากการศกษาคนควา และ ทดลองปฏบต มาต $งแต พ.ศ.2523 เปนเวลานานกวา 36 ป ผเขยนไดขอสรปทางวชาการท�ชดเจนของส�งท�ขอถอวา เปนหน�งในหลกวชาการท�สาคญดานการบรหาร คอ “หลกการบรหาร (Principle of Managing)” ซ�งประกอบดวย 8 กจกรรมหลก (Main Activities) คอ 1. การวเคราะหสภาวการณ (Situation Analysis) ของส�งท�ตองการจะบรหาร 2. การวางแผนงาน (Planning) ของการบรหาร 3. การดาเนนงานตามแผน (Implementing) ท�ไดวางแผนไว 4. การประเมนผลการดาเนนงาน (Evaluating) ของการดาเนนงานตามแผน 5. การนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน (Utilizing) อยางตอเน�องและคมคา 6. การตดตาม ควบคม และ ประสาน การดาเนนงาน (Monitoring Controlling and Coordinating) ใหสอดคลองเปนแนวทางเดยวกนอยางตอเน�อง ตลอดเวลา 7. การจดระบบขอมลขาวสาร และ ระบบการตดตอส�อสาร (Information System & Communication System Setting) ใหผเก�ยวของเช�อมโยงกนอยางใกลชด ในทนทท�ตองการ 8. การดาเนนงานอยางตอเน�อง (Continuing) สความย �งยน ซ�งสมพนธและเช�อมโยงกน ดงภาพท� 1



ภาพท� 1 หลกการบรหาร (Principle of Managing)

อธบายได ดงน$

I. การวเคราะหสภาวการณ (Situation Analysis) การวเคราะหสภาวการณ (Situation Analysis) คอ การศกษาแยกแยะใหรอยางถองแทวา ส�งน $น และส�งท�อยโดยรอบ เปนอยางไร มปจจยท�เก�ยวของอะไรบาง ในลกษณะใด มผลอยางไร จากอดตถงปจจบน และ จะเปนไปอยางไรในอนาคต (Situation analysis is a comprehensive analytical study to know exactly what the target and its surrounding are. What are the concerned factors and their effects from the past to present, and continue into the future?)

ส�งท�ตองการวเคราะหสภาวการณ (The Target or Being) ส�งท�ตองการวเคราะหสภาวการณ เปนส�งท�มตวตน คอ เปน Being ตามหลกวชาปรชญา สามารถแสดงและอธบายลกษณะของส�งน $น ตามหลกวชาปรชญาไดอยางครบถวน ท $งดานอภปรชญา (Metaphysics) ญาณวทยา (Epistemology) และ อฆวทยาหรอคณวทยา (Axiology) ส�งท�เปน Being ตามหลกวชาปรชญาน $น จะมลกษณะ 6 ประการ คอ 1. มลกษณะท�เปนความจรงแทแนนอน (Reality) ของส�งน $น

Situation Analysis

Monitoring

Coordinating Controlling

Utilizing

Implementing

Inside Outside

Evaluating

Planning

Continuing

EOP

Evaluating

Information System & Communication System Setting



2. มวธการ (Methods) ในการคนหา Reality น $น อยางถกตองตามหลกวชาการ ดวย Evident-based ท�ชดเจน 3. มวธการในการพสจนยนยน ใน Reality น $น อยางไรขอสงสย 4. มคณคา (Value) ดานจรยธรรม (Ethic) ของความจรงแทแนนอนน $น ท�เปนคณความด ตอมนษย ตอสงคม และ ตอโลก ท $งในทนท ในระยะส $น และ ในระยะยาว 5. มคณคา (Value) ดานความสวยงาม (Aesthetic) ของท $งตวความจรงแทแนนอนท�คนพบ วธการในการคนหาความจรง และ วธการในการพสจนยนยน ความจรงแทแนนอนน $น ท�มตอท $งตวมนษยเอง ตอสงคมท�มนษยดารงชวตอย และ ตอโลกท�มนษยอาศยอย 6. มเหตผล (Logic) และขอมลประกอบ ท�สามารถนามาใชในการบรรยาย (Describe) อธบาย (Explain) ช$แจง (Clarify) ตอบขอสงสย (Making clear) เพ�มความเขาใจ (Better understanding) และตอบขอซกถาม (Q&A) รวมท $งขอโตแยง (Critics) ของบคคลท $งหลาย ในสวนท�เก�ยวกบขอ 1-5 ดงกลาวมา อยางมศลปะ ชดเจน สมเหตสมผล ดวยกระบวนการของการใชเหตผลของมนษยท �วไป การวเคราะหสภาวการณน $น จะวเคราะห และแสดง ท $งส�งท�ด (เปนบวก) ส�งท�เปนกลางๆ (ไมเปนบวกหรอลบท�ชดเจน) และ ส�งท�ไมด (เปนลบ) การวเคราะหสภาวการณเชงการบรหาร เปนกจกรรมแรกของการบรหาร โดยวเคราะหส�งท�เก�ยวของกบ “งาน” ท�ตองการบรหาร ใน 16 ประเดน คอ 1. ลกษณะท �วไป (General Characteristics) ของส�งท�ตองการบรหาร (Being) 2. ภารกจ บทบาท หนาท� ของส�งท�ตองการบรหาร 3. ศกยภาพ ของส�งท�ตองการบรหาร 4. การดาเนนงาน ของส�งท�ตองการบรหาร 5. ผลการดาเนนงาน 6. ปจจยท�มผลตอการดาเนนงานและผลการดาเนนงาน ดานของ 7. ปจจยท�มผลตอการดาเนนงานและผลการดาเนนงาน ดานเงน 8. ปจจยท�มผลตอการดาเนนงานและผลการดาเนนงาน ดานคน 9. ปจจยท�มผลตอการดาเนนงานและผลการดาเนนงาน ดานเวลา 10.ปจจยท�มผลตอการดาเนนงานและผลการดาเนนงาน ดานเทคโนโลย 11.ปจจยท�มผลตอการดาเนนงานและผลการดาเนนงาน ดานสงคม เศรษฐกจ วฒนธรรม ของบคคล/กลมบคคล ท�เก�ยวของ



12.ปจจยท�มผลตอการดาเนนงานและผลการดาเนนงาน ดานส�งแวดลอมและนเวศนวทยา ในพ$นท�ดาเนนงาน 13.ววฒนาการของส�งท�ตองการบรหาร ต $งแตเร�มตน จนถงปจจบน 14.คแขงของส�งท�ตองการบรหาร 15.ลกษณะท�นาสนใจของส�งท�ตองการบรหาร 16.แนวโนมในอนาคตของส�งท�ตองการบรหาร

ดงภาพท� 2

ภาพท� 2 การวเคราะหสภาวการณเชงการบรหาร (Managerial Situation Analysis)

การวเคราะห 16 ประเดนท�เก�ยวของกบส�งท�ตองการบรหาร (Being) น$ ใชการเวยนทวนเขมนาฬกา เปนการแสดงถงขอมลท�นามาวเคราะหน $น เปนขอมลในอดตท�เกดข$นแลว

โลก

งาน

หนวยงาน

องคการ

8.ปจจยท�มผล ดานคน ชนด ลกษณะ จานวน ความ คดเหน ทศนคต พฤตกรรม

12.ปจจยท�มผล ดานส�งแวดลอมและ นเวศนวทยา กายภาพ เคม ชวะ ทางอากาศ พ0นดน ทางน0า

11.ปจจย ท�มผลดาน สงคม เศรษฐกจ วฒนธรรม ความเช�อ คานยม ขนบธรรมเนยม ประเพณ

13.ววฒนาการ การเปล�ยนแปลง ปจจยท�มผล ผลของววฒนาการ

14.คแขง กลยทธ ผลงาน ตนทน กาไร ช�อเสยง ความนยม 15.ลกษณะพเศษเฉพาะ

ท�นาสนใจ ส�งท�วเคราะห ส�งท�อยโดยรอบ ขอสงเกต

7.ปจจยท�มผล ดานเงน ชนด จานวน การใช การควบคม ภาวะเศรษฐกจ เงนออม 6.ปจจยท�มผล

ดานของ ชนด จานวน การใชงาน การควบคม ชมชน

5.ผลการดาเนนงาน ปรมาณ คณภาพงาน เวลา ความพงพอใจ ประสทธภาพ ความคมคา ตนทน กาไร 4.การดาเนนงาน

การเตรยมการ การเร�มตน วถชวต/การทางาน/ระบบงาน การตดตาม ประเมนผล ควบคม ปรบปรง 3.ศกยภาพ

ขดความสามารถ ของทรพยากรท�มอย ท 0งทางตรง และทางออม

2. ภารกจ บทบาท หนาท� นโยบาย เปาหมาย วตถประสงค งานหลก งานรอง บทบาท หนาท� ความรบผดชอบ

ประเทศชาต

9.ปจจยท�มผล ดานเวลา จานวน ชวงเวลา ขอจากด การใช เวลา

10.ปจจยท�มผล ดานเทคโนโลย ความร เคร�องมอ ส�งอานวย ความสะดวก

16.แนวโนม ในอนาคต แรงผลกดน อปสรรค แรงตาน เง�อนไข และ ผลท�จะตามมา

1.ลกษณะท �วไป รปราง

องคประกอบ ลกษณะเฉพาะ

ระบบการดาเนนงาน ภาพพจน



หรอมอยแลว จากประเดนท� 1 ลกษณะท �วไปของส�งท�ตองการบรหาร มาจนถงประเดนท� 16 คอ แนวโนมในอนาคต เปนประเดนลาสด ท�จะบงบอกถงส�งท�สมควรดาเนนการในชวงตอๆไป ใหเกดคณคา และ ผลประโยชน ย�งๆข$น อยางตอเน�อง สการพฒนาอยางย �งยน (Sustainable Development: SD) ในการวเคราะหสภาวการณเชงการบรหารน $น มงท� “งาน” ท�ตองการบรหาร เปนศนยกลาง จาแนกเปาหมายของการวเคราะหเปน 6 ระดบ คอ ระดบงานท�ตองการบรหาร (Work level) ระดบหนวยงานของงานท�ตองการบรหาร (Unit/Section level) ระดบองคการของงานท�ตองการบรหาร (Organization level) ระดบชมชนโดยรอบหนวยงาน/องคการ (Community level) ระดบประเทศชาต (Country level) และ ระดบโลก (Global level) ของงานท�ตองการบรหารน $น หลกการวเคราะหสภาวการณ (Principle of Situation Analysis) ขอเสนอแนะใหมการกาหนดส�งสาคญ 4 ประการ ดงตอไปน$ 1. กาหนดส�งท�ตองการวเคราะห ใหชดเจน แนนอน เชน กระทรวงมหาดไทย กรมควบคมโรค งานทาบตรประชาชน งานจายยาผปวยนอก งานทาแผลผปวยหลงผาตด งานเย�ยมบานผปวยลางไตทางชองทอง ฯลฯ 2. กาหนดชวงเวลาท�จะวเคราะห เชน ต $งแตวนท� 1 ตลาคม เวลา 00.00 น ถงวนท� 30 กนยายน ของปถดมา เวลา 24.00 น; ต $งแตผปวยสงใบส �งยาท�หองจายยาผปวยนอก ถง ผปวยเดนออกจากหองจายยาผปวยนอกพรอมยาท�จดถกตองครบถวน และไดรบคาอธบายจนเขาใจดแลว; ต $งแตผปวยไดรบการวนจฉยจากคณะแพทยแลววาตองไดรบการผาตด จนถง ผปวยมารบการตดตามผลหลงผาตด 8 สปดาหแลว ฯลฯ เปนตน 3. กาหนดประเดนหลกของการวเคราะห ในการวเคราะหสภาวการณ สามารถสรปได เปน 3 ประเดน โดยดาเนนการวเคราะหส�งสาคญท�เก�ยวของกบ “งาน” ท�ตองการวเคราะห ตามลาดบ ดงน$ ประเดนท� 1. การวเคราะหผลการดาเนนงานท�ผานมา เพ�อใหรลกษณะ และ สภาพ ของสภาวการณ ของส�งท�วเคราะห (The Situation) วา เปนอยางไร ประเดนท� 2. การวเคราะหผลท�เกดจากผลการดาเนนงานท�ผานมาน $น (The Results of The Situation) เพ�อใหรความสาคญของประเดนท� 1 แลวนาไปใชในการจดลาดบความสาคญของสภาวการณ (Priority setting) เพ�อใหไดขอมลท�ชดเจนและหนกแนน วา ควรดาเนนการอะไร และอยางไร จงจะดและเหมาะสม มากท�สด



ประเดนท� 3. การวเคราะหปจจยท�มผลตอผลการดาเนนงาน เพ�อใหรถงสาเหต ซ�งจะนาไปสการแกไข หรอการพฒนาตอไป (The Causes of The Situation) อยางตรงจด และ มประสทธภาพสง การกาหนดประเดนหลก ของผลการดาเนนงานท�ผานมา (The Situation) ของส�งท�วเคราะห ม 5 ดาน ตามตวช$วดผลการดาเนนงาน (Working Indicators) ไดแก 1.) ปรมาณของผลงานท�ได 2.) คณภาพของผลงานท�ได 3.) ความพงพอใจของบคคลท�เก�ยวของ 4.) เวลา แรงงาน และ ทรพยากร ท�ไดใชไปในการดาเนนงาน 5.) ดานเศรษฐศาสตรของการดาเนนงาน โดยเนน ตนทน ผลกาไร ประสทธภาพ และ ความคมคาของการดาเนนงานพฒนา ท $งในระยะส $นและระยะยาว การกาหนดประเดนหลก ของผลท�เกดจากผลการดาเนนงานท�ผานมาน $น (The Results of The Situation) ม 7 ดาน ไดแก 1.) ผลกระทบตอผรบบรการ 2.) ผลกระทบตอผปฏบตงาน 3.) ผลกระทบตองาน 4.) ผลกระทบตอหนวยงาน 5.) ผลกระทบตอองคการ 6.) ผลกระทบตอชมชน 7.) ผลกระทบตอประเทศชาต การกาหนดประเดนหลกของปจจยท�มผลตอผลการดาเนนงาน (The Causes of The Situation) ม 6 ดาน ไดแก 1.) ปจจยดานตวงาน 2.) ปจจยดานหนวยงานและองคการ 3.) ปจจยดานทรพยากร (5Ms) ในการทางาน 4.) ปจจยดานพ$นท� ท�ดาเนนการ 5.) ปจจยดานผมารบบรการ 6.) ปจจยดานส�งแวดลอม



4. กาหนดเกณฑการเปรยบเทยบสภาวการณ ใหชดเจน แนนอน และ เปนท�ยอมรบอยางกวางขวางในวงการวชาการ อาทเชน 4.1 ใชเปนอตรา (Rate) หรอ อตราสวน (Ratio) เชน รอยละ อตราตอ 1,000 ประชากร อตราสวนตอผปฏบตงาน 1 คน ฯลฯ ซ�งดกวาการใชเปนเพยงจานวนนบ 4.2 ใชชวงเวลา เชน ใน 1 วน ใน 1 เดอน ในชวงเวลาเดยวกนของปท�ผานมา ฯลฯ เพ�อลดความคลาดเคล�อนจากตวแปรภายนอก เชน การเปล�ยนแปลงของฤดกาล (Seasonal variation) 4.3 ใชคามาตรฐาน (Standard) ของวงการวชาการ หรอ คาเฉล�ย (Mean) ท�มการวจย มการรายงานไว หรอ จากผลการดาเนนงานของเรา ซ�งถามจานวนมาก หรอ มระยะเวลาในการดาเนนงานนานหลายๆปตดตอกน กจะย�งนาเช�อถอ ฯลฯ Principle of Situation Analysis สรปได ดงภาพท� 3

สาเหตของสภาวการณ ตว

สภาวการณผลของ

สภาวการณ

ผใหบรการ ผบรหารธรรมชาต

ของส�งท�วเคราะห

ผรบบรการ

เงน

ของ

ระบบงานเวลา S.E.C.

ส�งแวดลอม

ภายนอกภายใน

- ปรมาณงาน- คณภาพงาน- เวลาและแรงงานท�ใช- ความพงพอใจ ของผเก�ยวของ- ประสทธภาพการทางาน

* การใชทรพยากร (5Ms)* ตนทน กาไร(บรรยายดวย 5Ws, 1H)

- ผรบบรการ- ผใหบรการ- ตวงาน- หนวยงาน/องคการ- ชมชน/สงคม- ประเทศชาต

S.E.C. = Socio-Economic-Cultural(สงคม-เศรษฐกจ-ประเพณวฒนธรรม)

หลกการวเคราะหสภาวการณ(Principle of Situation Analysis)

1.แตละสภาวการณ มสาเหตท�นามาสการเกด และ มผลท�กอใหเกด เปนของตนเอง 2.แตละสภาวการณ เกดจากหลายสาเหต

3.ทกสภาวการณสามารถบรหาร/จดการ พฒนา ปรบปรง และ เปล�ยนแปลงใหแตกตางออกไป ได4.ทกสภาวการณสามารถพฒนาใหดขbนได

5.การพฒนาใหกระทาท�สาเหต แลววดผลการพฒนา ท�ตวสภาวการณ

การจดระบบขอมลขาวสาร และ ระบบการตดตอส �อสาร

ภาพท� 3 หลกการวเคราะหสภาวการณ (Principle of Situation Analysis)

การวเคราะหผลการดาเนนงานท�ผานมา ผลการดาเนนงานท�ผานมา พจารณาจากตวสภาวการณ (The Situation) โดยวเคราะหผลการดาเนนงานท�ผานมาแลว (ไดทาแลว) ใน 5 ดาน ดงท�ไดกลาวมา โดยเพ�มเตม



รายละเอยดของเกณฑการวดและตวช$วดผลการดาเนนงาน (Working Indicators) ท�สามารถนาไปเปรยบเทยบกบหนวยงานอ�นๆ ท�อยในกลมเดยวกนหรอคลายคลงกนได คอ 1. ดานปรมาณของผลการดาเนนงานท�ผานมา (Quantity aspect) ของ “งาน” ท�วเคราะห ไดแก 1.1 อตราสวน (Ratio) ปรมาณงานท�ทาได ตอ แรงงานท�ใชในการทางาน 1.2 อตราสวน (Ratio) ปรมาณงานท�ทาได ตอ คาแรงงานท�ใชในการทางาน 1.3 อตราสวน (Ratio) ปรมาณงานท�ทาได ตอ ตนทนท�ใชในการทางาน 1.4 อตราสวน (Ratio) ปรมาณงานท�ทาได ตอ บคลากรหลก 1 คน ท�ใชในการใหบรการ เชน ตอแพทยท�ออกตรวจ 1 คน เปนตน 1.5 อตราสวน (Ratio) ปรมาณงานท�ทาได ตอ จานวนบคลากรในหนวยงาน 2. ดานคณภาพของปรมาณผลการดาเนนงานท�ทาได (Qualiity aspect) ของ “งาน” ท�วเคราะห ไดแก 2.1 อตราความถกตอง (Accuracy Rate) ของการเตรยมความพรอม กอนเร�มปฏบตงานในแตละเวร (Shift) หรอ ในแตละวน (Day) 2.2 อตราความถกตอง (Accuracy Rate) ของการเตรยมความพรอม กอนปฏบตงาน/ใหบรการ ในแตละคร $ง 2.3 อตราความถกตองของการปฏบตตามมาตรฐานท�กาหนดไว (Work Instruction: WI หรอ Standard Operating Procedure: SOP) 2.4 อตราความถกตองของผลการดาเนนงาน กอน สงมอบใหกบผรบบรการ (Before Delivery) เชน อตราความถกตองของการจดยากอนมอบยาใหผปวย เปนตน 2.5 อตราความถกตองของผลการดาเนนงาน หลง สงมอบใหกบผรบบรการ (After Delivery) ซ�งกคออตราความไมผดพลาด หรอ อตราการไมเกดภาวะแทรกซอน / ภาวะท�ไมพงประสงค น �นเอง 2.6 อตราความรวดเรว ของผลการดาเนนงาน ตามเปาหมายท�กาหนดไว อาทเชน อตราการจายยาไดภายใน 30 นาท; อตราความรวดเรวของการใหบรการผปวยท�หองฉกเฉน; อตราระยะเวลา Door to Needle time ภายใน 30 นาท ของผปวยกลามเน$อหวใจขาดเลอดเฉยบพลนท�เขารกษาท�หองฉกเฉน เปนตน 2.7 อตราความทนเวลา ของผลการดาเนนงาน ตามเปาหมายท�กาหนดไว อาทเชน อตราการสรปเวชระเบยนผปวยในภายใน 7 วน หลง Discharge เปนตน



2.8 อตราความครบถวนของผลการดาเนนงาน ตามมาตรฐานท�กาหนดไว อาทเชน อตราเฉล�ยความครบถวนของการปองกนความเส�ยง (Risk) ในการปฏบตงาน เปนตน 3. ดานเวลา แรงงาน และ คาแรงงาน ท�ใชในการปฏบตงาน (Time & Labor-force Consumed aspects) จาแนกเปน 3.1 คาเฉล�ยของเวลาท�ใชในการใหบรการ (Average Time utilized of service) คดเปนวนาท (second) 3.2 คาเฉล�ยของแรงงานท�ใชในการใหบรการ (Average Labor force utilized of service) คดเปน คน-วนาท (man-seconds) 3.3 คาเฉล�ยของคาแรงงานท�ใชในการใหบรการ (Average Labor-cost of service) 4. ดานความพงพอใจของผท�เก�ยวของ (Satisfaction aspect) จาแนกเปน 4.1 อตราความพงพอใจของผรบบรการ (Customer’s satisfaction rate) 4.2 อตราความพงพอใจของผใหบรการ (Provider’s satisfaction rate) 4.3 อตราความพงพอใจของผบรหารหนวยงาน (Manager’s satisfaction rate) 4.4 อตราความพงพอใจของประชาชนท �วไปในชมชนท�องคการต $งอย (General people’s satisfaction rate) 4.5 อตราความพงพอใจของผบรหารระดบสง (Excecutive-officer’s satisfaction rate) 4.6 อตราความพงพอใจของประชาคมโลก (Global’s satisfaction rate) 5. ดานผลการดาเนนงานทางเศรษฐศาสตร (Economics aspect) อาทเชน 5.1 ตนทนเฉล�ยท�ใชในการใหบรการ (Average Cost of service) ในแตละชวงเวลา 5.2 ตนทนตอหนวยเฉล�ยในการใหบรการ (Average Unit cost of service) 5.3 อตราประสทธภาพของการดาเนนงาน (Efficiency rate) 5.4 อตราประสทธภาพท�เพ�มข$นของการดาเนนงาน (Increasing efficiency rate) 5.5 อตราผลกาไรของการดาเนนงาน (Profit rate) 5.6 อตราคาใชจายท�ลดไดเฉล�ย (Average Cost reducing rate) ตอชวงเวลา 5.7 อตราความคมคาของการใชทรพยากรท�มอยและใชไป (คน เงน ของ เวลา และ เทคโนโลย) 5.8 ตนทนผนแปรตอหนวยเฉล�ย (Average variable unit cost) 5.9 จดคมทน (Break-even point) 5.10 จดคนทน (Return on asset: ROA)



การวเคราะหผลท�เกดจากผลการดาเนนงานท�ผานมา ผลท�เกดจากผลการดาเนนงานท�ผานมา พจารณาจากผลของสภาวการณ (Results of the Situation) โดยวเคราะหวาส�งท�เกดข$นและส�งท�เกดตามมาจากผลการดาเนนงานของส�งท�วเคราะห ท $งในทางบวกและในทางลบ ท $งระยะส $นและระยะยาวน $น มอะไรบาง ดวยขอมลท $งขอมลเชงปรมาณ (นบเปนจานวนได) และ ขอมลเชงคณภาพ (นบเปนจานวนไมได) ท�สามารถนาไปเปนกรณศกษาหรอกรณตวอยาง ใหกบหนวยงานอ�นๆท�อยในกลมเดยวกน หรอคลายคลงกนได คอ 1. ผลกระทบตอผรบบรการ จาแนกเปน 1.1 ผลประโยชน และ ความสญเสยของตวผรบบรการ ท $งอตรา มลคา คณภาพชวต รางกาย จตใจ ฯลฯ 1.2 ผลประโยชน และ ความสญเสย ของครอบครวผรบบรการ 1.3 ผลประโยชนท�ไดรบ ท $งท�เปนวตถส�งของ ความร ประสบการณ ความคด แนวทางปฏบต เทคนค วธการ ขอคด ท $งทางดานวชาการ การปฏบต และ การประยกต ท $งระยะส $น และ ระยะยาว 2. ผลกระทบตอผปฏบตงาน จาแนกเปน 2.1 ขวญและกาลงใจ 2.2 การพฒนา ท $งทางดานประสบการณ ความคด แนวทางปฏบต เทคนค วธการ และ การประยกต 2.3 ช�อเสยง เกยรตยศ 2.4 ความสญเสย ท $งส�งท�วดเปนตวเงนได และ ส�งท�วดเปนตวเงนไมได เชน การสญเสยความม �นใจในตวเอง เปนตน 2.5 ผลประโยชนท�ไดรบท $งหลาย เชนเดยวกบขอ 1.3 3. ผลกระทบตองาน จาแนกเปน 3.1 ผลด 3.2 ผลเสย 3.3 การเปล�ยนแปลง 3.4 ผลประโยชนท�ไดรบ ท $งท�เปนตวเงน และ ท�ไมเปนตวเงน 4. ผลกระทบตอหนวยงาน จาแนกเปน 4.1 ช�อเสยง เกยรตยศ



4.2 ความเสยหาย 4.3 การพฒนา 4.4 ผลประโยชนท�ไดรบ 5. ผลกระทบตอองคการ คอ หนวยงานท�ควบคม ดแล ส�งท�ตองการวเคราะห เชน ผดแลกรมการแพทย คอ กระทรวงสาธารณสข ผดแลอาเภอสามโคก คอ จงหวดปทมธานและกระทรวงมหาดไทย เปนตน จาแนกเปน 5.1 ช�อเสยง เกยรตยศ 5.2 การนาไปใชประโยชน เพ�อการศกษา การปองกน และ การแกปญหา 5.3 ผลประโยชนท�ไดรบ 6. ผลกระทบตอชมชน คอ ชมชนท�ส�งท�ตองการวเคราะหต $งอย หรอ ดาเนนงานอย จาแนกเปน 6.1 คณภาพชวตของบคคล ชมชน 6.2 วถชวต 6.3 การพฒนา 6.4 ผลไดและกาไร ท $งท�เปนตวเงน และ ไมใชตวเงน 6.5 ความสญเสย ท $งระยะส $น และ ระยะยาว 6.6 ผลประโยชนท�ไดรบท $งหลาย เชนเดยวกบขอ 1.3 7. ผลกระทบตอประเทศชาต จาแนกเปน 7.1 ความสญเสยทางเศรษฐกจ 7.2 ความสญเสยดานกาลงคน 7.3 เกยรตยศ ช�อเสยง 7.4 การพฒนา 7.5 ผลประโยชนท�ไดรบ ท $งท�เปนตวเงน และ ไมเปนตวเงน ท $งในระยะส $น และ ในระยะยาว

การวเคราะหปจจยท�มผลตอผลการดาเนนงาน ปจจยท�มผลตอผลการดาเนนงาน พจารณาจากสาเหตของสภาวการณ (Causes of the Situation) โดยวเคราะหวาผลการดาเนนงานท�เกดข$นและไดรบ ของส�งท�วเคราะห ท $งเชงปรมาณและเชงคณภาพ ท $งทางบวกและทางลบ ท $งระยะส $นและระยะยาว น $น เกดจากปจจย



อะไรบาง ดวยขอมลท $งหลาย ท�หนวยงานอ�นๆท�คลายคลงกน สามารถนาไปใชเปนกรณตวอยางหรอกรณศกษาได คอ 1. ปจจยดานตวงาน วเคราะหวามลกษณะและการเปล�ยนแปลงไปอยางไร ท $งในดานตวงาน ลกษณะงาน องคประกอบ ระบบงาน วธทางาน ฯลฯ พรอมท $งเหตผล/คาอธบายวา ทาไมจงมการเปล�ยนแปลง รวมท $งการจาแนกเปนปจจยดานบวก และ ปจจยดานลบ 2. ปจจยดานหนวยงาน วเคราะหวา มลกษณะและการเปล�ยนแปลงอะไรบาง ในส�งตอไปน$ 2.1 ผบรหารสงสด 2.2 ผบรหารระดบตางๆ 2.3 ผปฏบตงาน 2.4 นโยบาย 2.5 งาน 2.6 ระบบงาน 3. ปจจยดานทรพยากรในการทางาน คอ คน เงน ของ เทคโนโลย ฯลฯ โดยวเคราะหวามลกษณะและการเปล�ยนแปลงอะไรบาง เพราะเหตใด มผลตอการดาเนนงานอะไร และ อยางไร ท $งเชงบวก และ เชงลบ 4. ปจจยดานพ$นท� ไดแก เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม ประชากร ฯลฯ วเคราะหวามลกษณะและการเปล�ยนแปลงอะไรบาง เพราะเหตใด มผลตอการดาเนนงานอยางไร ฯลฯ 5. ปจจยดานผมารบบรการ วเคราะหวามลกษณะและการเปล�ยนแปลงอะไรบาง เชน จานวน ลกษณะ คานยม ความตองการ ชวงเวลาท�มารบบรการ ฯลฯ 6. ปจจยดานส�งแวดลอม เชน สภาพอากาศ อณหภม ส�งรบกวน ฯลฯ วเคราะหวามลกษณะและการเปล�ยนแปลงอะไรบาง เพราะเหตใด มผลตอการดาเนนงานอยางไร

การวเคราะหทรพยากรท�มอย ทรพยากรท�มอย ไดแก คน เงน ของ เทคโนโลย เวลา และ ส�งสนบสนน โดยดาเนนการวเคราะหใน 7 ดาน คอ 1. จานวนท�ม และท�สามารถใชงานได 2. สภาพการใชงาน ความพรอมใช การขอใช วธใชท�ถกตอง 3. การบารงรกษา 4. ความคมคาของการใช การซอมบารง การซอมแกไข 5. การพฒนาการใชงาน 6. การจาหนาย 7. การจดหาเพ�ม การจดหาทดแทน



การวเคราะหองคการ ทาการวเคราะหองคการ (Organization) ของส�งท�วเคราะห ใน 4 ดาน คอ 1. ระบบงาน 2. วฒนธรรมขององคการ 3. ววฒนาการขององคการ 4. จดออนจดแขงขององคการ นยมใช 7S of McKinsey เปนแนวทาง

การวเคราะหชมชนและสงคมโดยรอบองคการ ทาการวเคราะหชมชนและสงคมโดยรอบองคการ ใน 4 ดาน คอ 1. เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม ความเช�อ คานยม 2. ทศนคตท�มตอองคการ 3. ศกยภาพ ท $งศกยภาพท�เหนไดชดเจน และ ศกยภาพแฝง 4. ความสมพนธท�มตอองคการ 5. ผลกระทบท�เกดข$นและเกดตามมา จากการดาเนนงานของงานท�ตองการวเคราะหท�ผานมา ท $งผลกระทบทางตรง และ ผลกระทบทางออม ใน 7 ดาน คอ 5.1 ผลกระทบตอบคคล 5.2 ผลกระทบตอครอบครว 5.3 ผลกระทบตอผนาชมชน 5.4 ผลกระทบตอกลมพลงในชมชน 5.5 ผลกระทบตอเศรษฐกจของชมชน 5.6 ผลกระทบตอส�งแวดลอมของชมชน 5.7 ผลกระทบตอวถชวตของชมชน 6. แนวโนมในอนาคตของชมชน ใน 4 ดาน คอ 6.1 ดาน Demand & Supply 6.2 ดาน Technology 6.3 ดานธรกจ กจการ คแขงขน และ การแขงขน 6.4 ดานการเงน การลงทน และ การพฒนา

ผลสรปของการวเคราะหสภาวการณ การวเคราะหสภาวการณจากอดตถงปจจบน และ แนวโนมในอนาคต จะไดขอสรปของส�งท�วเคราะห วา เราจะตองทาอะไร (What to do?) ในอนาคต จงจะทาให “งาน” ท�เราตองการบรหาร มประสทธภาพสงย�งๆข$น และ ควรจะตองทาอยางไร (How to do?) จงจะดท�สด มปจจย เง�อนไข เวลา ขอจากด ฯลฯ อะไรบาง



II. การวางแผนงาน (Planning) ของการบรหาร

การวางแผนงาน เปนกระบวนการกาหนดรายละเอยดของเปาหมาย แนวทาง วธการ กจกรรม ทรพยากร และ เวลา ท�จะตองทาและใช ในการ “ทา” งาน ในอนาคต พรอมผรบผดชอบ เพ�อใหบรรลเปาหมายท�กาหนดไว อยางมประสทธภาพสงสด (Planning is a working process to determine activities in the future for achieving the highest efficiency outcomes) จากความหมายน$ การวางแผนงาน มหลกสาคญ 5 ประการ คอ 1. การวางแผนงาน เปนการกาหนดส�งท�จะทาในอนาคต คอ ส�งท�ยงไมเกดข$น เปนกจกรรมท�ทากอนเร�มปฏบตงาน 2. การวางแผนงาน เปนการกาหนดรายละเอยดของส�งท�จะทาวา จะทาอะไร จะทาท�ไหน จะทาเม�อไร จะทากบใคร จะทาโดยใคร จะทาดวยวธใด และ จะใชทรพยากรอะไรเทาไร 3. การวางแผนงาน มงใหบรรลเปาหมายท�ไดกาหนดไว 4. การวางแผนงาน มงใหมการดาเนนงาน อยางมประสทธผลและมประสทธภาพ สงสด ตามจานวนและศกยภาพ ของทรพยากรท�มอย 5. การวางแผนเปนกระบวนการ ซ�งมการเคล�อนไหวอยตลอดเวลา (Dynamic) จงเปล�ยนแปลงได ใหเหมาะสมกบสภาพท�เปนจรงอยเสมอ

การกาหนดเปาหมายของการ “ทา” งานในอนาคต เปาหมายของการ “ทา” งานในอนาคต คอ ให “งาน” น $น เกด “ผลสาเรจ” สงสด ตามศกยภาพท�ผท�เก�ยวของมอยและสามารถกอใหเกดได และ สงกวาท�เคยไดทามาแลว ย�งๆข$น อยางย �งยน จาแนกตามชวงเวลา ออกปน 7 Milestone ต $งแตเร�มตน จนถง ส$นสด ของ การ “ทา” งาน คอ Milestone ท� 0 คอ จดเร�มตนของการ “ทา” งาน โดยระบรายละเอยดตาม 5Ws, 1H มาใหชดเจน What = จะทาอะไร และ เทาไร Where = จะทาท�ไหน When = จะทาเม�อไร โดยระบเวลาท�เปนจดเร�มตน และจดส$นสด Who และ Whom = จะทาโดยใคร และ จะทากบใคร Why = ทาไมตองเปนจดน$ ในการเร�มตน



Milestone ท� 1 คอ จดเปาหมายท�บงบอกวา งานน$ สามารถต $งตนไดอยางม �นคงแลว โดยระบรายละเอยดและลกษณะของจดเปาหมายน$ตาม 5Ws, 1H มาใหชดเจนเชนเดยวกน อาทเชน โครงการ/แผนงาน ไดรบการอนมตเปนลายลกษณอกษรจากผมอานาจใหดาเนนการไดโดยมระยะเวลาดาเนนการไมนอยกวา 3 ป เปนตน Milestone ท� 2 คอ จดเปาหมายท�บงบอกวา งานน$ บรรลผลสาเรจข $นตนแลว สามารถเปนตนแบบ (Role model/Prototype) ท�ดและชดเจนใหกบท�อ�นๆ โดยระบรายละเอยดและลกษณะของจดเปาหมายน$ตาม 5Ws, 1H มาใหชดเจน อาทเชน ไดผลการดาเนนงาน ท�ไดรบการรบรองจากบคคลหรอหนวยงานภายนอกท�เปนท�เข�อถอ วาเปนตนแบบ จากการท�ไดดาเนนการมาตามแผนท�กาหนดไวไมนอยกวา 3 ป เปนตน Milestone ท� 3 คอ จดเปาหมายท�บงบอกวา งานน$ ไดบรรลผลสาเรจของการบารงรกษาข $นตน ใหคงอยไดอยางแนนอนและไมเส�อมสลายหรอสญหายไป โดยระบรายละเอยดและลกษณะของจดเปาหมายน$ ตาม 5Ws, 1H มาใหชดเจน เชนเดยวกน Milestone ท� 4 คอ จดเปาหมายท�บงบอกวา งานน$ ไดมการขยายผลสาเรจออกไปยงงาน/หนวยงาน/องคการ อ�นๆ และ ในแวด-วง ของวงการทางวชาการและการปฏบต ใหบรรลผลสาเรจข $นตนตามตนแบบน$ไดแลว โดยระบรายละเอยดและลกษณะของจดเปาหมายน$ตาม 5Ws, 1H มาใหชดเจน อาทเชน ไดงาน/หนวยงาน/องคการ ท�นาผลการดาเนนงานหรอตนแบบท�ได ไปขยายผลและบรรล Milestone ท� 1 ของตนแลว ไมนอยกวา 2 แหง เปนตน Milestone ท� 5 คอ จดเปาหมายท�บงบอกวา งานน$ ไดมการดาเนนการจนประสบผลสาเรจท�สามารถยนยนไดวาเกดความย �งยน (Sustainability) แลว โดยระบรายละเอยดและลกษณะของจดน$ตาม 5Ws, 1H มาใหชดเจน เชนเดยวกน Milestone สดทาย คอ จดส$นสดของการ “ทา” งาน จาแนกเปน 2 ลกษณะ คอ งานน$ ยงตองมการดาเนนงานตอไป ในการน$ จะเปนการระบ 5Ws, 1H ตามวงรอบของการดาเนนงาน (Working cycle) ซ�งโดยท �วไป จะใชปงบประมาณเปนกรอบในการพจารณา สวนอกลกษณะ



หน�ง คอ งานน$ ไมตองมการดาเนนงานตอไป กจะใหระบ รายละเอยดและลกษณะของจดเปาหมายน$ ตาม 5Ws, 1H มาใหชดเจน วาจะนาทรพยากรของงานน$ ไปอยท�ใด การจดทาแผน การ“ทา”งาน แผน การ“ทา”งาน (Plan) คอ เอกสารท�ระบ/แสดง เปาหมาย แนวทาง วธการ กจกรรม ทรพยากร และ เวลา ท�จะตองใชในการ“ทา”งาน ในอนาคต พรอมผรบผดชอบ ท�แนนอน ชดเจน สามารถนาไปปฏบตไดจรง อยางเหมาะสมและมประสทธภาพ แผน (Plan) จาแนกเปน 2 ประเภท คอ 1. แผนพฒนา (Development Plan) เปนแผน ท�นาไปสการพฒนา คอ เกดการเปล�ยนแปลงท�ดกวาเดม ม “ตวช$วด” ท�บงบอกอยางชดเจนวา เกดการพฒนาหรอดข$น หรอไม เชน แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต แผนกลยทธ แผนพฒนาการศกษา แผนพฒนาบคคลากร แผนพฒนางาน R2R เปนตน 2. แผนปฏบตการ (Operation Plan) เปน “แผน (Plan)” ท�นาไปสการปฏบต ตามกรอบของเวลา ม “ตวช$วด” ท�บงบอกวา ปฏบตหรอไม ปฏบตไดตามท�กาหนดไวเพยงใด เชน แผนปฏบตการประจาปของหนวยงาน แผนปฏบตการของโครงการ แผนการทาวทยานพนธ แผนการสรางรถไฟฟา เปนตน นยมเขยนแผนแบบ Gantt chart ท�ระบกจกรรม กรอบเวลา และ ผรบผดชอบ ไวอยางแนนอนและชดเจน ดงน$

ท�

กจกรรม เวลา

ผรบผดชอบ Wk1 Wk2 Wk3 Wk4 Wk5 Wk6

1 2

องคประกอบของแผน ท�สาคญม 12 ประการ ไดแก 1. ช�อแผนงาน ซ�งควรจะส�อความหมาย เราใจ และ ไมเย�นเยอ ไมยดยาด 2. ความเปนมาและความสาคญของ “งาน” ท�วางแผน คอ การสรปเน$อหาสาคญๆ ท�บงบอกถงความเปนมาและความสาคญ ของ“งาน”ท�จะดาเนนการ 3. เปาหมายของแผนงาน คอ ส�งท�ตองการจะไดรบเม�อส$นสดการดาเนนงานตามแผน 4. วตถประสงค คอ ส�งท�จะกระทา เพ�อนาไปส เปาหมายของแผนงาน 5. กลมเปาหมาย โดยระบ ชนด กลม ลกษณะ และ จานวน



6. ระยะเวลา ต $งแตเร�มตน จน ส$นสด การดาเนนงานตามแผน 7. กจกรรม พรอมระยะเวลา รวมท $งกจกรรม“การประเมนผล”ดวย 8. งบประมาณ จาแนกตามระยะเวลา 9. ตวช$วดความสาเรจ ตามวตถประสงค และ เปาหมาย ของแผนงาน 10. บคคลและหนวยงาน ท�รบผดชอบ ท $งช�อ และ ตาแหนง 11. ผลท�จะไดรบ ท�ชดเจน เปนรปธรรม และ เปนไปได 12. เอกสารประกอบ เพ�อขยายความ ของแตละองคประกอบขางตน

แผนการบรหารราชการแผนดน เปนแผนของรฐบาล ท�แสดงมาตรการและรายละเอยดของแนวทางในการปฏบตราชการในแตละป ตลอดระยะเวลาการบรหารราชการแผนดนของคณะรฐมนตร ตามท�รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย หมวด แนวนโยบายพ$นฐานแหงรฐ และพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองท�ด พ.ศ.2546 มาตรา 13 และมาตรา 14 ไดบญญตไวเพ�อใหทกสวนราชการใชเปนแนวทางในการจดทาแผนปฏบตราชการส�ปและแผนปฏบตราชการประจาปตอไป แผนการบรหารราชการแผนดน มเน$อหาสาระสาคญ ประกอบดวย 4 สวน ไดแก สวนท�หน�ง แสดงแนวคดและทศทางการบรหารประเทศ วสยทศนของรฐบาล และกรอบการดาเนนงานตามนโยบายของรฐบาล สวนท�สอง แสดงแนวทางการบรหารราชการแผนดน ซ�งประกอบดวย รายละเอยดของนโยบายเรงดวนท�จะเร�มดาเนนการในปแรก และแนวทางการบรหารราชการแผนดนท�จะดาเนนการในระยะ 4 ปของรฐบาล สวนท�สาม แสดงกลไกการนาแผนการบรหารราชการแผนดนไปสการปฏบต ประกอบ ดวย การมอบหมายหนวยงานรบผดชอบ ประมาณการรายไดและประมาณการความตองการใชเงนตามนโยบาย และ แนวทางการตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผล สวนท�ส� แสดงแผนงาน/โครงการท�มลาดบความสาคญตามนโยบายรฐบาล ท $งท�ตองเรงดาเนนการในปแรก และ ท�จะดาเนนการในชวงปตอๆมา ขอนาแผนการบรหารราชการแผนดน พ.ศ.2555-2558 มาเปนตวอยาง ซ�งมหวขอท�สาคญ 7 หวขอ ไดแก 1. บทนา 2. แนวคดและทศทางการบรหารประเทศ



2.1 วสยทศนของรฐบาล 2.2 สถานะของประเทศกอนเขามาบรหารประเทศ 2.3 กรอบการดาเนนงานตามนโยบายของรฐบาล 3. แนวทางการบรหารราชการแผนดน 3.1 นโยบายเรงดวนท�จะเร�มดาเนนการในปแรก 3.2 นโยบายความม �นคงแหงรฐ 3.3 นโยบายเศรษฐกจ 3.4 นโยบายสงคมและคณภาพชวต 3.5 นโยบายท�ดน ทรพยากรธรรมชาตและส�งแวดลอม 3.6 นโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลย การวจยและนวตกรรม 3.7 นโยบายการตางประเทศและเศรษฐกจระหวางประเทศ 3.8 นโยบายการบรหารกจการบานเมองท�ด 4. กลไกการนาแผนการบรหารราชการแผนดนไปสการปฏบต 4.1 หนวยงานรบผดชอบ 4.2 ประมาณการรายไดและรายจายตามนโยบาย 4.3 แนวทางการตดตาม ตรวจสอบ และ ประเมนผล 5. บทสรป 6. แผนงาน/โครงการ ท�มลาดบความสาคญตามนโยบายรฐบาล 7. บญชอกษรช�อยอหนวยงาน แผนการบรหารราชการแผนดนของรฐบาล ยดเจตนารมณของคาแถลงนโยบายของคณะรฐมนตรท�ไดแถลงตอรฐสภา ตลอดจนแผนพฒนาประเทศในดานอ�นๆท�เก�ยวของ ท�สาคญ ไดแก แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ซ�งแตละสวนราชการ จะตองนาไปเปนกรอบในการจดทาแผนปฏบตราชการ ตามพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองท�ด พ.ศ.2546 มาตรา 9 และมาตรา 16 ในการกาหนดเปนรายละเอยดของแตละกจกรรมท�จะดาเนนการในแตละป เพ�อใชเปนแนวทางในการจดสรรงบประมาณรายจายประจาป อนเปนการผลกดนใหประเดนนโยบายตามแผนการบรหารราชการแผนดนของรฐบาล ประสบความสาเรจตามเปาหมายท�กาหนด

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท�สบเอด พ.ศ.2555-2559 มหวขอท�สาคญ 6 หวขอ แบงเปน 4 สวน 9 บท ไดแก



1. ปฐมบท 2. สรปสาระสาคญแผนพฒนาฯ ฉบบท� 11 (พ.ศ.2555-2559) 3. สวนท� 1: การประเมนสถานการณของประเทศ บทท� 1 การประเมนสถานการณของประเทศ 4. สวนท� 2: วสยทศนและยทธศาสตรการพฒนา บทท� 2 วสยทศนและยทธศาสตรการพฒนา 5. สวนท� 3: ยทธศาสตรการพฒนาในระยะแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท� 11 บทท� 3 ยทธศาสตรการสรางความเปนธรรมในสงคม บทท� 4 ยทธศาสตรการพฒนาคนสสงคมแหงการเรยนรตลอดชวตอยางย �งยน บทท� 5 ยทธศาสตรความเขมแขงภาคเกษตร ความม �นคงของอาหารและพลงงาน บทท� 6 ยทธศาสตรการปรบโครงสรางเศรษฐกจสการเตบโตอยางมคณภาพและย �งยน บทท� 7 ยทธศาสตรการสรางความเช�อมโยง กบประเทศในภมภาค เพ�อความม �นคงทางเศรษฐกจและสงคม บทท� 8 ยทธศาสตรการจดการทรพยากรธรรมชาตและส�งแวดลอม อยางย �งยน 6. สวนท� 4: การบรหารจดการแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท� 11 สการปฏบต บทท� 9 การบรหารจดการแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท� 11 สการปฏบต

แผนงาน (Plans) ของการบรหาร ในการบรหารน $น มงท�จะทาให “ส�งท�จะใหบรหาร” เกด “ผลสาเรจ” สงสด ตามศกยภาพท�ส�งน $นและส�งท�เก�ยวของมอยและสามารถกอใหเกดได จงตองมแผนการทางาน (Plan) ท�ดและครบถวน นาไปสเปาหมาย (Goal) คอ การบรรล Milestone ท� 5 ท�บงบอกวา งานน$ ไดมการดาเนนการ จนประสบผลสาเรจ ท�สามารถยนยนไดวา เกดความย �งยน (Sustainability) แลว แผนงาน ของการบรหารสความย �งยน จงประกอบดวย 2 แผน คอ 1. แผนปฏบตการ (Operation Plan) ในการจดทา แผนพฒนา “งาน” ท�จะบรหารสความย �งยน



ควรใชเวลาในการจดทาแผนปฏบตการน$ ไมเกน 3 วน โดยมระยะเวลาในการดาเนนงานตามแผนท $งหมด 5-10 ป 2. แผนพฒนางาน...... (ระบช�องาน)..... สความย �งยน ใชเวลาในการจดทาแผนน$ ไมเกน 1 เดอน แบงชวงเวลาดาเนนการใน 10 ปของแผนพฒนาน$ เปน 7 ระยะ คอ 2.1 ระยะปแรกท�จะดาเนนการ ซ�งควรจะไมนอยกวา 6 เดอน จนส$นปงบประมาณ 2.2 ระยะปท� 2 ซ�งใชเวลาเตมปงบประมาณ 2.3 ระยะปท� 3 จนบรรล Milestone ท� 2 คอ ไดตนแบบ (Role model/Prototype) ท�ดและชดเจนของงานน $น 2.4 ระยะ 1 ป หลงบรรล Milestone ท� 2 2.5 ระยะปท� 2 หลงบรรล Milestone ท� 2 ตามวงรอบของปงบประมาณ 2.6 ระยะหลงปท� 2 ของการบรรล Milestone ท� 2 ในแตละปงบประมาณ 2.7 ระยะสรปผล ในปท� 10 ของการดาเนนงาน ในแตละป จะมการวดผลการดาเนนงาน ดวย “ตวช$วด” ท�บงบอกวา มการพฒนาหรอไม ใน 5 ดาน คอ ดานปรมาณงาน ดานคณภาพงาน ดานเวลาและแรงงานท�ใช ดานความพงพอใจของผเก�ยวของ และ ดานเศรษฐศาสตร ดงท�ไดกลาวมาแลวขางตน ในแตละระยะท $ง 7 ของแผนพฒนางานน$ จะมแผนปฏบตการ (Operation Plan) ท�แนนอนและชดเจน ท $งกจกรรมและเวลาท�ทา แนบมาดวยเสมอ

การวางแผนกลยทธ (Strategic Planning) มผรไดใหความหมายของกลยทธ (Strategy) ไวหลากหลาย อาทเชน 1. กลยทธ คอ กระบวนการในการดาเนนงานเพ�อชยชนะของการแขงขน 2. กลยทธ คอ วธการท�ชาญฉลาดในการเอาชนะคตอส นาไปสความสาเรจในระยะยาว ตามเปาหมายและวตถประสงคของบคคล / หนวยงาน / องคการ ท�เปนผใชกลยทธ 3. กลยทธ หมายถง กระบวนการกาหนดวธการจดสรรและ/หรอจดการทรพยากร ใหสอดคลองสมดลระหวางปจจยท�ควบคมไดยากหรอควบคมไมได ซ�งเรยกวา“ปจจยภายนอก” กบปจจยท�ควบคมได ท�เรยกวา “ปจจยภายใน” 4. กลยทธ หมายถง การวางแผนอยางกวางๆ เพ�อเปนแนวทางใหบรรลวตถประสงคขององคการในระยะยาว เปน“ผลสดทาย”ของการวางแผนเชงกลยทธ (Strategic Planning)



สรปวา กลยทธ หมายถง แนวทางหรอวธการทางาน ท�ดท�สด เพ�อใหองคการบรรลวตถประสงค พนธกจ และ วสยทศน ท�กาหนดไว การกาหนดกลยทธ จาเปนตองอาศยผลจากการวเคราะหเชงกลยทธ จากผมสวนไดสวนเสย อยางครบถวนและเพยงพอ ระดบของกลยทธ (Level of Strategy) ม 4 ระดบคอ 1. กลยทธระดบองคการสงสด (Corporate-level Strategy) ไดแก กลยทธ/ยทธศาสตรของรฐบาล กลยทธของบรษทแม ซ�งเปนกลยทธในเชงนโยบาย เชน กลยทธการเปนผนาดานการคา กลยทธการเปนผนาดานการเกษตร กลยทธการเปนผนาดานการรกษาโรคมะเรง กลยทธการเปนผนาดานการพฒนาคอมพวเตอร โดยเปนกลยทธท�บอกทศทางขององคการ 2. กลยทธระดบหนวยธรกจหลกขององคการ (Business-level Strategy) ไดแก กลยทธของกระทรวงตางๆ กลยทธของบรษทลกตางๆ กลยทธของโรงพยาบาลท�เปนเครอขาย ฯลฯ เปนกลยทธในเชงนโยบายเชนกน แตเปนของแตละองคการและอยภายใตอทธพลขององคการท�สงกวาหรอองคการท�มอานาจในการควบคม อาทเชน รฐบาล บรษทแม ฯลฯ 3. กลยทธระดบงาน/หนวยงาน/หนาท� หลก ในองคการ (Functional-level Strategy) ไดแก กลยทธของฝายผลต กลยทธของฝายขาย กลยทธของฝายการตลาด กลยทธของฝายการเงน กลยทธของฝายจดซ$อและพสด ฯลฯ เปนกลยทธในเชงการสราง พฒนา และ บารงรกษา ความไดเปรยบในการดาเนนธรกจ เชน กลยทธการผลตสนคาดวยตนทนต�า กลยทธการขายตรง กลยทธการเปนตนน$า กลยทธการเปนเจาของลขสทธ _ กลยทธการรวมลงทน กลยทธการขยายสาขา กลยทธการใหลกคามามสวนรวม เปนตน 4. กลยทธระดบปฏบตการ (Operational-level Strategy) ไดแก กลยทธของหนวยปฏบตการตางๆ ท�ตองจดสวนประสมทางการตลาด (Marketing mix) ท $ง 4 ดาน หรอ 4Ps (Product, Price, Place, Promotion) ใหเหมาะสม พอด และมประสทธภาพสง จาแนกเปน 4 กลมกลยทธ คอ 4.1 กลยทธสรางความแตกตาง (Differentiation Strategy) ท�ด ในมมมองของลกคา 4.2 กลยทธการเปนผนาดานราคา / ตนทน (Cost leadership Strategy) ท�ต�ากวาคแขง ในคณภาพระดบเดยวกน 4.3 กลยทธการเคล�อนไหวรวดเรว (Rapid response Strategy) กวาคแขง 4.4 กลยทธกลมเปาหมายเฉพาะ (Niche market Strategy) อาทเชน กลยทธในกลมวยรน ในกลมท�เพ�งมครอบครว ในกลมต $งครรภ ในกลมมลกเลกๆ ในกลมเกษยณอาย



ในกลมแมบาน ในกลมผปวยเบาหวาน ในกลมผปวยโรคกระดก ในกลมผปวยมะเรง ในกลมผปวยระยะสดทาย ฯลฯ กลยทธระดบปฏบตการน$ เปนกลยทธท�จะกอใหเกดความไดเปรยบทางการแขงขน เชน กลยทธการเพ�มยอดขาย กลยทธการลดคาใชจาย กลยทธการพฒนาคณภาพสนคา กลยทธการขยายฐานลกคา กลยทธการเพ�มความพงพอใจของลกคา เปนตน เปนกลยทธท�หนวยงานภาครฐท $งหลาย ตองเนนใหมากข$น ในการนานโยบายของรฐบาลและหนวยเหนอท $งหลาย สการปฏบต อยางมประสทธภาพ ใหมากย�งๆข$น ข bนตอนในการวางแผนกลยทธ ม 4 ข $นตอน คอ 1. การวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกองคการ เพ�อประเมนภาวะคกคาม (Threats) และ โอกาส (Opportunities) ท�จะมผลตอองคการ ดวยการวเคราะหปจจย 7 ประการ ท�เรยกกนวา PESTELI Analysis ท�อยภายนอกองคการ คอ 1.1 ปจจยทางการเมอง (Political Component) ไดแก ปจจยดานนกการเมอง ครอบครวนกการเมอง พรรคพวกนกการเมอง พรรคการเมองฝายรฐบาล พรรคการเมองฝายคาน คณะรฐบาล นโยบายรฐบาล การเมองใน/นอกสภาผแทนราษฎร รวมท $งการเมองทองถ�น 1.2 ปจจยทางเศรษฐกจ (Economic Component) ไดแก ปจจยดานภาวะเศรษฐกจโลก ภาวะเศรษฐกจภายในประเทศ เงนออม อตราดอกเบ$ย 1.3 ปจจยทางสงคมและวฒนธรรม (Socio-cultural Component) ไดแก ปจจยดานการเปล�ยนแปลงของประชากร ครอบครว ทศนคต คานยม แฟรช �น ของสงคม 1.4 ปจจยทางเทคโนโลย (Technological Component) ไดแก ปจจยดาน ความรความกาวหนาทางเทคโนโลย คอ องคความรทางวชาการท $งหลายท�นามาใชกบชวตประจาวนของมนษย Technology ท� Popular มากในยคปจจบน คอ Information Technology: IT, Nano-technology, Bio-technology, และ Management Technology 1.5 ปจจยทางส�งแวดลอมและนเวศนวทยา (Environmental and Ecological Component) ไดแก ปจจยดานอณหภมโลกท�สงข$น (Global warming) ปรากฏการณเรอนกระจก ปรากฏการณเอลนโญ (ภาษาสเปญ: El Niño) และ ลานญา (ภาษาสเปญ: La Niña) มลภาวะ (Pollutions) ท $งทางอากาศ ทางน$า และ ทางเสยง



1.6 ปจจยทางกฎหมาย ระเบยบ ขอกาหนด (Legal Component) ไดแก ปจจยดานกฎหมายระหวางประเทศ ขอตกลงทางการคา การกดกนทางการคา กฎหมายของประเทศตางๆ กฎ ระเบยบ และขอกาหนด ของหนวยงาน/องคการ ตางๆ 1.7 ปจจยทางวงการอตสาหกรรม (Industrial Component) ของงานน $น ไดแก ปจจยดานมาตรฐานของสนคาในวงการอตสาหกรรมตางๆ ความนยม ขอตกลงในวงการน $น ท $งท�เปนทางการและท�ไมเปนทางการ 2. การวเคราะหสภาพแวดลอมภายในองคการ เพ�อประเมนจดออน (Weaknesses) ท�จะตองแกไข และ จดแขง (Strengths) ท�จะสามารถนาใชใหเปนประโยชน พจารณาโดยใชหลก 7S of McKinsey ในการวเคราะหปจจย 7 ประการ ท�อยภายในองคการ คอ 2.1 ปจจยทางโครงสรางองคการ (Structural Component) ไดแก ปจจยดานโครงสรางทางกายภาพ และ โครงสรางทางการบรหาร ขององคการ 2.2 ปจจยทางสไตลการบรหารองคการ (Style Component) ไดแก ปจจยดานสไตลการบรหารของผนาองคการตาม Managerial Grid ท $งแบบสวนบคคล และเปนทม 2.3 ปจจยทางทรพยากรมนษยขององคการ (Staff Component) ไดแก ปจจยดานความรความสามารถของบคลากรขององคการในการปฏบตงานตามภารกจ 2.4 ปจจยทางความเช�ยวชาญขององคการ (Skill Component) ไดแก ปจจยดานช�อเสยงขององคการจากผลงานในอดตท�ไดรบการยกยอง 2.5 ปจจยทางระบบงานขององคการ (System Component) ไดแก ปจจยดานระบบงานขององคการ ท $ง 4 ระบบหลก คอ ระบบงานบรการ ระบบงานสนบสนนทรพยากร ระบบงานพฒนางาน/หนวยงาน/องคการ และระบบงานบรหารจดการ และ ระบบยอยตางๆ 2.6 ปจจยทางกลยทธขององคการ (Strategic Component) ไดแก ปจจยดานกลยทธระดบตางๆขององคการ ต $งแตอดต จนถง กลยทธท�ใชอยในปจจบน 2.7 การวเคราะหปจจยทางคานยมรวมขององคการ (Share-value Component) ไดแก ปจจยดานวฒนธรรมองคการท�เปนอย และ การประพฤตปฏบตเพ�อปลกฝงใหเกดเปนคานยมรวมหรอวฒนธรรมองคการในอนาคต 3. การสรปภาวะคกคาม โอกาส จดออน และ จดแขง ท�สาคญมาดานละ 10-20 ขอ โดยควรมจานวนขอพอๆกน ในแตละดาน 4. การกาหนดกลยทธ (Strategy Formulation) ดวย 7 ข $นตอนหลก ดงน$



4.1 คดเลอกประเดนสาคญของภาวะคกคาม โอกาส จดออน และ จดแขง ขององคการ มาดานละ 5-10 ขอ (ควรมจานวนขอพอๆ กน ในแตละดาน) 4.2 สรปส�งท�วเคราะหเพ�อกาหนดกลยทธ ดวย SWOT Matrix คอ การนาจดแขง จดออน โอกาส และ ภาวะคกคาม ขององคการ มาบรรจในตาราง 8 ชอง นาไปสการกาหนดกลยทธท�เหมาะสม มเหตมผล มท�มาท�ไป งายตอการทาความเขาใจ ไดเปน 4 กลม คอ 1.) กลม SO Strategies เปนกลยทธท�ไดจากการนาจดแขงและโอกาส มารวมกนกาหนดเปนกลยทธ ซ�งถอวาเปน “กลยทธหลก” ของหนวยงาน/องคการ 2.) กลม ST Strategies เปนกลยทธท�ไดจากการนาจดแขง มาลบลาง ปองกน หรอแกไข ภาวะคกคาม 3.) กลม WO Strategies เปนกลยทธท�ไดจากการนาโอกาส มาเสรมจดออน 4.) กลม WT Strategies เปนกลยทธท�ไดจากการนาจดออนและภาวะคกคาม มาพฒนาและกาหนดเปนกลยทธ ใชตาราง SWOT Matrix ในการกาหนดกลยทธ ดงแสดงในภาพท� 4

ปจจยภายใน ปจจยภายนอก

จดแขง (Strengths: S) ระบรายการจดแขง ท�มาจาก

ภายในองคการ 5-10 ประเดน ในชองน$

จดออน (Weakness: W) ระบรายการจดออนท�มาจากภายในองคการ 5-10 ประเดน

ในชองน$ โอกาส (Opportunity: O) ระบรายการโอกาส ท�มาจากภายนอกองคการ 5-10ประเดน ในชองน$

SO Strategies กาหนดกลยทธ โดยอาศยจดแขง ประสานกบความ

ไดเปรยบของโอกาส

WO Strategies กาหนดกลยทธในชองน$

โดยใชความไดเปรยบในโอกาส มาปดจดออน

ภาวะคกคาม(Threats: T) ระบรายการภาวะคกคาม ท�มาจากภายนอก 5-10 ประเดน ในชองน$

ST Strategies กาหนดกลยทธในชองน$

โดยใชจดแขงมาใชปองกน ภาวะคกคาม

WT Strategies กาหนดกลยทธในชองน$

โดยระมดระวงจดออนและ หลบหลกภาวะคกคาม

ภาพท� 4 การกาหนดกลยทธดวย SWOT Matrix

4.3 กาหนดกลยทธเบ$องตน โดยนาขอมลประเดนสาคญของแตละคตาม SWOT Matrix คอ SO, ST, WO และ WT มาพจารณากาหนดเปนกลยทธเบ$องตน ซ�งอาจเร�มเปนเพยงกจกรรมหรอโครงการเลกๆ โดยระบใหชดเจนวา แตละกลยทธ/โครงการ/กจกรรม น $น มาจากขอมลประเดนสาคญ ในขอใด เชน มาจาก S3 และ T2 หมายถง กลยทธ/โครงการ/



กจกรรม น$ มาจากขอมลประเดนสาคญของ Strength ขอ 3 และ ขอมลประเดนสาคญของ Threat ขอ 2 เปนตน นากลยทธ/โครงการ/กจกรรม ท $งหมด มาพจารณารวมกน แลวทาการผสมผสานเขาดวยกน ไดเปนกลมกลยทธ/โครงการ/กจกรรม ท�ด ท�มความครอบคลม ไมซ$าซอน และ เหมาะสม มากข$น โดยขอเสนอใหจดกลมตาม BSC (Balanced Score Card) 4 ดาน คอ ดาน Finance, Customer, Internal process, และ ดาน Learning & Growth แลวคดเลอกกลยทธ/โครงการ/กจกรรม ของแตละกลม ท�จาเปน เหมาะสม และสามารถปฏบตได ใหเหลอจานวนนอยท�สด ตวอยาง ผลการกาหนด “กลยทธเบ$องตน”จากผลสรปตาม SWOT Matrix ของโรงพยาบาลสขกาย สบายใจ (นามสมมต) ไดผลดงภาพท� 5

ปจจยภายใน ปจจยภายนอก

Strengths Weaknesses 1.ผนามวสยทศน มความมงม �น 2.จนท. เปนคนรนใหม, โสด 3.มนกวจย R&D, นก IT 4.มท�ดน 100 ไร ตดถนนใหญ 5.เปนโรงพยาบาลของรฐ

1.มเงนนอย 2.จนท.ขาดประสบการณ 3.ขาดแคลนบคลากร 4.ขาดแคลนเคร�องมอ อปกรณ 5.ระบบงานยงไมด

1.ผนาชมชนเขมแขง 2.พระผใหญสนบสนน 3.รฐบาลเขมแขง 4.สงเสรม R&D ทนวจย 5.ประชาชนสนใจสขภาพ

SO Strategies 1.พฒนาคณภาพ รพ. ส HA 2.พฒนารายได 3.พฒนางานวจย&ผลงานวชาการ 4.พฒนางานสงเสรมสขภาพ 5.พฒนาระบบขอมลขาวสาร

WO Strategies 1.พฒนารายได 2.พฒนาเจาหนาท�. 3.พฒนาระบบงาน 4.พฒนาความรวมมอรวมใจ จากชมชนในการพฒนา รพ.

1.โครงการ UC 2.มการฟองรอง รพ. 3.สทธผปวย 4.ยาเสพตดมมาก 5.หนวยเหนอ เรงรดผลงานวชาการ

ST Strategies 1.พฒนารายได 2.พฒนางานวจย&ผลงานวชาการ 3.พฒนาความรวมมอรวมใจ จากชมชนในการพฒนา รพ. 4.พฒนาเศรษฐกจของชมชน

WT Strategies 1.พฒนาความรวมมอรวมใจ จากชมชนในการพฒนา รพ. 2.พฒนารายได 3.พฒนางานวจย&ผลงานวชาการ 4.พฒนาระบบงาน

ภาพท� 5 การกาหนดกลยทธเบ$องตน จากผลการวเคราะห SWOT

จดทาได 17 กลยทธ คอ 5 กลยทธ ใน SO Strategies; 4 กลยทธ ใน WO Strategies; 4 กลยทธ ใน ST Strategies; และ 4 กลยทธ ใน WT Strategies

Op p o r t u n i

ties

T h re a t s



แตละกลยทธ จะมท�มาจากผลสรปตาม SWOT Matrix ท�ชดเจน ขอยกตวอยางกลยทธ ใน SO Strategies ดงน$ 1.) กลยทธการพฒนาคณภาพ รพ.ส HA มาจาก S1, S2, S3, S5 และ O1ถงO5 2.) กลยทธการพฒนารายได มาจาก S1, S2, S3, S4, S5 และ O1 ถง O5 3.) กลยทธการพฒนางานวจย & ผลงานวชาการ มาจาก S1, S2, S3, S5 และ O1, O2, O3, O4, O5 4.) กลยทธการพฒนางานสงเสรมสขภาพ มาจาก S1ถง S5 และ O1 ถง O5 5.) กลยทธการพฒนาขอมลขาวสาร มาจาก S1 ถง S5 และ O1 ถง O5 กลยทธอ�นๆ กเปนทานองเดยวกน 4.4 ผสมผสานกลยทธเบ$องตนเขาดวยกน โดยวเคราะหความเก�ยวของเช�อมโยง แลวสงเคราะหเปนกลยทธสาคญ ดงในตวอยางกลยทธท $ง 17 เม�อนามาผสมผสานเขาดวยกน จะไดเปน 8 กลยทธ คอ 1.) กลยทธการพฒนาคณภาพโรงพยาบาลส HA มาจาก S1,S2,S3,S5 และ O1,O2,O3,O4,O5 และ W2,W3,W5 และ T1,T2,T3,T5 2.) กลยทธการพฒนารายได มาจาก S1,S2,S3,S4,S5 และ O1,O2,O3,O4,O5 และ W1,W2,W3, W4,W5 และ T1,T2,T3,T4,T5 3.) กลยทธการพฒนาระบบงาน มาจาก S1,S2,S3,S5 และ O1,O2,O3,O4,O5 และ W1,W2,W3, W4,W5 และ T1,T2,T3,T5 4.) กลยทธการพฒนาเจาหนาท�ของ รพ. มาจาก S1,S2,S3,S4,S5 และ O1,O2, O3,O4,O5 และ W1,W2,W3,W4,W5 และ T1,T2,T3,T4,T5 5.) กลยทธการพฒนาความรวมมอรวมใจจากชมชนในการพฒนา รพ. มาจาก S1 S2,S3,S4, S5 และ O1,O2,O3,O4,O5 และ W1,W2,W3,W4,W5 และ T1,T2,T3,T4,T5 6.) กลยทธการพฒนางานวจย R&D และ ผลงานทางวชาการ มาจาก S1,S2, S3,S4,S5 และ O1,O2,O3,O4,O5 และ W1,W2,W3,W4,W5 และ T1,T2,T3,T4,T5 7.) กลยทธการพฒนาขอมลขาวสาร มาจาก S1,S2,S3,S4,S5 และ O1,O2,O3, O4,O5 และ W1,W2, W3,W4,W5 และ T1,T2,T3,T4,T5 8.) กลยทธการพฒนาเศรษฐกจของชมชนมาจาก S1,S2,S3,S4,S5 และ O1,O2, O3,O4,O5 และ W1,W2,W3,W4 และ T1,T2,T3,T4,T5 4.5 วเคราะหกลยทธสาคญดวย BSC โดยนากลยทธสาคญมาวเคราะหความครบถวนและความเหมาะสม ดวย Balanced Scorecard: BSC ซ�ง Harvard Business



Review ไดยกยองใหเปนหน�งในเคร�องมอดานการจดการ ท�มผลกระทบตอองคการธรกจมากท�สดเคร�องมอหน�งในรอบ 75 ป เปนเคร�องมอท�ถกคดคนและพฒนาข$นโดย Robert Kaplan และ David Norton ซ�งตอมาเม�อไดมการนาไปใชมากข$นๆ พบวา สามารถนาไปใชในการบรหารจดการไดอยางกวางขวางและมประสทธภาพสง โดยเฉพาะอยางย�งการชวยในการวางแผนกลยทธ และ การนากลยทธไปสการปฏบต โดย Kaplan และ Norton ไดใหคานยามในกรณน$ไววา “BSC เปนเคร�องมอดานการจดการท�ชวยในการนากลยทธไปสการปฏบต โดยอาศยการวดหรอการประเมน ท�จะชวยใหองคการเกดความสอดคลอง เปนอนหน�งอนเดยวกน และมงเนนในส�งท�มความสาคญตอความสาเรจขององคการ” หลกการของ Balanced Scorecard น $น มงเนนความครบถวน ความเปนเหตเปนผลกน และ ความสมดลยของมมมองท $ง 4 ดาน ท�ไดกลาวมาแลว เพ�อการบรรลเปาหมาย (Goal) ท�องคการไดต $งไว เม�อนากลยทธสาคญท $ง 8 กลยทธ มาวเคราะหดวย BSC พบวา สามารถตอบสนองไดครบท $ง 4 ดาน ดงตาราง

ดานของ BSC กลยทธของโรงพยาบาลท�ตอบสนองแตละดานของ BSC

1 2 3 4 5 6 7 8 1. การเงน (Finance) √ √ √ √ √ √ √ √ 2. ผรบบรการ (Customer) √ √ √ √ √ √ √ √ 3. กระบวนการภายใน (Internal Process) √ √ √ √ √ √ √ - 4. การเรยนรและการเจรญเตบโต

(Learning & Growth) √ √ √ √ √ √ √ √

สรปไดวา กลยทธสาคญท $ง 8 กลยทธ มความเหมาะสม แมวากลยทธท� 8 กลยทธการพฒนาเศรษฐกจของชมชน จะไมตอบสนองกระบวนการภายในขององคการกตาม แตเปนการลด Threat จากชมชนและประชาชนในพ$นท�รบผดชอบ 4.6 นากลยทธสาคญมา Integrate เขาดวยกนเปน “กลยทธรวม” จะไดเปน 2 กลยทธหลก (Main/Grand Strategy) หรออาจเรยกวา “ยทธศาสตร” ขององคการ คอ 1.) กลยทธการพฒนาคณภาพโรงพยาบาล ประกอบดวย 5 กลยทธยอย คอ 1.1) กลยทธหรอโครงการ การพฒนาระบบงาน 1.2 กลยทธหรอโครงการ การพฒนาเจาหนาท�โรงพยาบาล 1.3 กลยทธหรอโครงการ การพฒนางานวจย R&D และ ผลงานทางวชาการ



1.4 กลยทธหรอโครงการ การพฒนาขอมลขาวสาร 1.5 กลยทธหรอโครงการ การพฒนาคณภาพโรงพยาบาล ส HA 2.) กลยทธการพฒนารายได ประกอบดวย 3 กลยทธยอย คอ 2.1) กลยทธหรอโครงการ การพฒนารายไดจากงานบรการ 2.2) กลยทธหรอโครงการ การพฒนาความรวมมอรวมใจจากชมชน ในการพฒนาโรงพยาบาล 2.3) กลยทธหรอโครงการ การพฒนาเศรษฐกจของชมชน

การกาหนดกลยทธ ในการกาหนดกลยทธน $น ส�งท�ตองระบในแตละกลยทธ คอ 1. ช�อกลยทธ ซ�งควรจะส $น กะทดรด เป�ยมดวยความหมายและเราใจลกคาและเจาหนาท� เชน ไมยอมเปนคนสดทาย ขอเปนท�สอง ทาใหคนอ�นเดนตาม ไวกวาผอ�นคร�งกาว จ �วแตแจว ทางานใหสดฝมอและคมคา ถอยเพ�อรก เปนตน 2. เปาหมายของกลยทธ คอ ส�งท�ตองการท�จะไดรบจากกลยทธ เชน กาไร 5+ ฯลฯ 3. ทศทางกลยทธ เชน ขยายตว อยคงท� ตดทอนหรอลดลง เปนตน 4. วธการตางๆในการดาเนนกลยทธ (Tactics) ซ�งตองระบ 5Ws (What Where When Who และ Why) ในการดาเนนงาน ใหชดเจน

การกาหนดกลยทธหลก กลยทธหลก (Grand Strategy หรอ Core-Level Strategy หรอ Corporate-Level Strategies) เปนกลยทธท�องคการหรอองคการบรหารสงสด ใชเปนแนวทางในการช$นาการดาเนนงานขององคการ เพ�อมงสเปาหมายในระยะยาว สวนมากจะแบงออกเปน 4 ประเภท ไดแก กลยทธมงความถนด กลยทธการเจรญเตบโต กลยทธการอยคงท� และ กลยทธการตดทอนหรอลดลง อาจจะเปนกลยทธเด�ยวๆ แตละประเภท หรอ เปนกลยทธผสมหลายๆประเภท (Combination Strategies) กได 1. กลยทธมงความถนด (Concentration Strategy) เปนการเลอกดาเนนงานเฉพาะเร�องท�องคการมความรความชานาญเพยงอยางเดยว เชน การเปนผเช�ยวชาญเฉพาะดานการผลตรองเทา การเปนผเช�ยวชาญเฉพาะดานการเสรมสวยและความงาม การเปนผเช�ยวชาญเฉพาะดานการบรการสปา (Spa) การเปนผเช�ยวชาญเฉพาะดานอาหารไทย การเปนผเช�ยวชาญเฉพาะดานกระเบ$องมงหลงคา การเปนผเช�ยวชาญเฉพาะดานการฝกอบรม



การเปนผเช�ยวชาญเฉพาะดานการผาตดโรคหวใจ การเปนผเช�ยวชาญเฉพาะดานการรกษาโรคมะเรง เปนตน 2. กลยทธการเจรญเตบโต (Growth Strategy) เปนการเลอกดาเนนงานท�มงสรางความเจรญเตบโตใหองคการ เปนกลยทธท�องคการใชเพ�อขยายตลาด ขยายงาน ฯลฯ มกจะใชในสนคาใหมๆ และ สนคาท� “การอยกบท�”น $น หมายถง การตายในระยะยาว ซ�งโดยท �วไปกลยทธการเจรญเตบโต จะเปนไปใน 4 ลกษณะ คอ 2.1 การบรณาการแนวด�ง (Vertical Integration) เปนการรวมตวกนของธรกจในสนคา/บรการ ท�เก�ยวเน�องกนในสายการผลตและการตลาด เชน การเขาซ$อกจการ/การควบรวมกจการ ของบรษทขดเจาะน$ามนกบบรษทเรอบรรทกน$ามนและโรงกล �นน$ามน การเขาซ$อกจการ/การควบรวมกจการของโรงพยาบาลกบบรษทขายยาและเวชภณฑ ฯลฯ เปนกลยทธท�ใชเพ�อขยายขอบเขต (Domain) งานขององคการ แยกเปนบรณาการแนวด�งไปขางหลง (Backward Integration) การบรณาการแบบน$ จะสามารถควบคมปจจยนาเขาท�จาเปนตอการดาเนนงานได และ การบรณาการแนวด�งไปขางหนา (Forward Integration) อนจะสามารถควบคมการใหบรการ และ/หรอ การจาหนายสนคา ซ�งจะสงผลใหเกดการพฒนาขนาดการผลตท�ประหยด (Economy of Scale) ของสนคาหรอบรการ 2.2 การบรณาการแนวนอน (Horizontal Integration) เปนการขยายขนาดของกจการเพ�อเพ�มยอดขายและการใหบรการ อนจะเปนการเพ�มสวนแบงทางการตลาดจากคแขง การบรณาแบบน$กระทาในกจการหรอธรกจลกษณะเดยวกน เชน การเขาซ$อกจการ/การควบรวมกจการ ของธนาคาร สายการบน บรษทผลตรถยนต โรงพยาบาล จานวนหลายๆแหงเขาดวยกน เปนตน 2.3 การแตกตว หรอ การกระจายธรกจ (Diversification) เปนการขยายธรกจเขาไปในสนคาท�ไมเก�ยวเน�องกน ในสายการผลตและการตลาดของธรกจเดม เพ�อเปนการลดความเส�ยงของธรกจจากการมสนคาเพยงตวเดยว เชน การเขาซ$อกจการในธรกจพฒนาท�ดนของบรษทขดเจาะน$ามน การเขาซ$อกจการน$าผลไมของบรษทน$าอดลม การขยายธรกจเขาไปในการเกษตรของการปโตเลยมแหงประเทศไทย เปนตน กลยทธขององคการอาจจะเปนไปในลกษณะท�แตกตวออกไปเลย หรอยงคงกระจายธรกจน $นอยในบรการเดม หรอจะอยในลกษณะท�ขยายกจการแตกตางไปจากบรการ/ธรกจเดมอยางส$นเชง (Conglomerate Diversification) กได รวมท $งการรวมลงทน (Joint Ventures) หรอ การควบรวมกจการเขาดวยกน (Mergers) เปนตน



2.4 การเจรญเตบโตอยางอ�น เชน การเขาซ$อหนในกจการอ�น การขยายธรกจของบรษทตางๆ เขาไปในธรกจท �วไป เชน ธรกจอาหาร ธรกจการส�อสาร ธรกจ Information Technology: IT ธรกจการจดการ ธรกจเพ�อสขภาพ เปนตน 3. กลยทธการอยคงท�หรอกลยทธรกษาเสถยรภาพ (Stability Strategy) เปนการเลอกดาเนนการแบบเดมๆ เพ�อรกษาสถานภาพสวนแบงตลาดและอตราการทากาไรเอาไว ไมขยายงาน มกใชในกรณท�สนคาหรอบรการมการเจรญเตบโตอยางรวดเรว จนเร�มเขาสระยะอ�มตว และยงใชในกรณท�ไมตองการเส�ยงภยจากการลงทนเพ�มหรอมความขาดแคลนเงนทน กลยทธเหลาน$ไดแก กลยทธการเพ�มจดแขงของบรษท การลดจดออน การเพ�มประสทธภาพของการปฏบตงาน เปนตน 4. กลยทธการตดทอนหรอลดลง (Retrenchment Strategy) เปนการเลอกกลยทธท�พยายามจะรกษาองคการเอาไว ในกรณท�เกดวกฤตการณ โดยการพลกสถานการณ (Turnaround) จากการตดลดตนทนดานตางๆลง อาทเชน ตนทนดานบคลกร ดานพสดครภณฑ ดานการผลต ดานการบรหาร ฯลฯ ตลอดจนการลดขนาดขององคการ (Downsizing) โดยการขายธรกจบางสวนท�ทาประโยชนไดนอยออกไป การถอนการลงทน (Divestment) การขายทรพยสนเพ�อสะสางหน$สนขององคการ เปนตน

การกาหนดกลยทธระดบธรกจ (Business-Level Strategies) คาวา “ธรกจ” มาจาก Business ในภาษาองกฤษ ซ�งคนไทยท �วไปจะเขาใจวาเปนการคาของภาคเอกชนท�มงคากาไร แตในอกความหมายหน�งซ�งใชกนเปนสากลกวา จะ หมายถง กจธระ งาน หนาท� อาชพ เชน I do my business หมายถง ฉนทากจธระ หรอ ทางาน หรอ ทาหนาท� หรอ ทาอาชพการงาน ของฉน ดงน $น จงขอสรปวา ธรกจ หมายถงการดาเนนงานของงานหน�งงานใด ท�มการผลตหรอจดหาสนคา/บรการ และ มการจาหนายหรอแลกเปล�ยนสนคา/บรการน $น เชน ธรกจของโรงแรมคอการบรการผมาพก ธรกจของโรงงานคอการผลตสนคา ธรกจของรานอาหารคอการบรการอาหาร ธรกจของโรงพยาบาลคอการบรการรกษาพยาบาล ฯลฯ ซ�งในแตละองคการ/หนวยงาน อาจจะมธรกจเดยวหรอหลายธรกจกได ในการบรการประชาชนน $น ถอเปนหนาท�ของหนวยงานของรฐ เปนการดาเนนงานท�มงประโยชนเพ�อสวนรวม แตเน�องจากเปนการดาเนนของงานหน�งงานใดตามพนธกจ/หนาท�ขององคการ/หนวยงานน $น โดยมการผลตหรอจดหาสนคา/บรการ และ มการจาหนายหรอแลกเปล�ยนสนคา/บรการน $น ในท�น$ จงถอวา “งานของราชการ” เปนธรกจชนด



หน�ง ซ�งไมมงกาไรท�เปนตวเงน แตเนนกาไรดานมนษยธรรม การอยดมสขของประชาชน คณภาพชวตท�ดข$น และ ผลประโยชนของสงคมโดยสวนรวม ท $งระยะส $นและระยะยาว หนวยธรกจ หรอ หนวยธรกจเชงกลยทธ (Strategic Business Units: SBU) คอ หนวยงานขององคการ ท�เปนผดแลรบผดชอบในการบรหาร ดาเนนงาน และ พฒนากลยทธในระดบธรกจ แตละองคการจะตองมอยางนอย 1 หนวยธรกจเชงกลยทธเสมอ แตละ SBU อาจดแลรบผดชอบเพยงธรกจเดยว (งานเดยว) หรอ หลายธรกจ (หลายงาน) กได แตถาจะดแลรบผดชอบหลายๆธรกจ ธรกจเหลาน $น ควรเปนธรกจท�มสนคา ตลาด กลมเปาหมาย และ เทคโนโลย ท�คลายคลงกน และ สามารถสงเสรมซ�งกนและกนได กลยทธระดบธรกจ จงหมายถง กลยทธท�ใชในการใหคณคา (Value) แกลกคา และใหไดรบความไดเปรยบในการแขงขน ดวยการดาเนนการท�ชาญฉลาด ในการแสวงหาผลประ โยชนจากทรพยากรและความสามารถหลก (Core Competencies) ขององคการ/หนวยงาน ในตลาดท�จาเพาะเจาะจงสาหรบสนคา/บรการน $นๆ นาไปสการมชยชนะคตอส และ เกดความสาเรจในระยะยาว ตามเปาหมายและวตถประสงค ขององคการ/หนวยงาน ท�ใชกลยทธ หลกการของกลยทธในระดบธรกจ ม 7 ประการ คอ 1. ตองรคแขงขนเปนอยางดทกแงทกมม ดงคาภาษตท�วา “รเขารเรา รบรอยคร $ง ชนะท $งรอยคร $ง” และขอมลดงกลาว นอกจากจะตองครบถวนแลว ยงตองเปนปจจบนดวย คแขงขนน $น หมายถง ท $งคแขงขนท�มอยแลว และ คแขงขนท�จะเขามาใหมดวย 2. ตองมงเนนการสรางและพฒนาความไดเปรยบในการแขงขน เน�องจากทกสรรพส�งมการเปล�ยนแปลงอยตลอดเวลา และ คแขงขนของเรากมพฒนาการตลอดเวลาเชนกน เราจงตองหม �นสรางและพฒนาความไดเปรยบในการแขงขนของเราอยเสมอ เพ�อจะสเขาได 3. ตองรกลมเปาหมายและตลาด โดยตองจดระบบขอมลขาวสารท�ทาใหเราสามารถรวา กลมเปาหมายของเรามใครบาง มลกษณะ พฤตกรรม อปนสย ความตองการ ความชอบ ความไมชอบ ฯลฯ เปนอยางไร เพ�อจะไดสามารถจดสนคา/บรการ ท�ตรงใจ ไดผลด และ มประสทธภาพสง ใหกบกลมเปาหมายและตลาด ในสวนของตลาดน $น ตองรลกษณะของตลาด การเคล�อนไหวของตลาด การเปล�ยนแปลงของตลาด แนวโนม ท $งตลาดในปจจบนและตลาดในอนาคต ท $งตลาดท �วไปและตลาดเฉพาะกลม ท $งตลาดในพ$นท�และตลาดนอกพ$นท� รวมท $งตลาดตางประเทศดวย



4. ตองสอดคลองกบกลยทธระดบองคการของตน เน�องจากองคการไดกาหนดกลยทธหลก (Grand Strategy) ไว เพ�อใหหนวยงานตางๆ ไดใชเปนแนวทางในการดาเนนงานใหสอดคลองกน กอใหเกดความเปน Unity คอ ความเปนอนหน�งอนเดยวกน และ สงเสรมสนบสนนซ�งกนและกน 5. ตองคานงถงทรพยากร และ ความสามารถหลก (Core Competency) ขององคการ/หนวยงานของตน เน�องจากทรพยากรน $น มจากด จงจาเปนตองใชใหเกดประโยชนสงสดตลอดเวลา และ ตองเลอกวธการท�เรามความม �นใจวา เราทาไดดหรอมความชานาญ เพ�อลดความเส�ยงในการดาเนนงาน โดยใชความสามารถหลกขององคการ/หนวยงานของเรา เปนพ$นฐานและพลงท�สาคญ 6. ตองมงเนนความสาเรจในระยะยาว เน�องจากทกคนตางมงหวงใหองคการของตน มความม �นคง สามารถเจรญเตบโตตอไปอยางย �งยน ดงน $น ผบรหารจงตองมวสยทศนท�ยาวไกลและชดเจน ไมหวงเพยงผลระยะส $นเทาน $น 7. ตองมงเนนผลกาไร/ผลประโยชน สงสด แตไมใชเอาแตผลประโยชนแตฝายเดยว ตองมคณธรรมและมความรบผดชอบตอสงคมดวยเสมอ ใชหลก Give before Take ท�ชาญฉลาด อยเสมอ อยางจรงใจ ไมเจาเลหเพทบาย กลยทธระดบธรกจน $น จะตองกาหนดตามกลยทธหลกขององคการ ดงน $น การกาหนดกลยทธระดบธรกจ จงจาเปนตองแปลงกลยทธหลก (Grand Strategy) ในระดบสงหรอระดบนโยบาย ใหเปนกลยทธสาคญและเปนกลวธในการบรหารระดบหนวยงาน แลวแปลงเปนงาน (Task) หรอ โครงการ (Project) ในระดบของกจกรรม ในภายหลง

การกาหนดกลยทธระดบงาน/หนวยงาน/หนาท� หลก ในองคการ (Functional-level Strategy) องคการ ประกอบดวย 4 งานหลก (Main Tasks) คอ 1. งานบรการ (Servicing Tasks) เปนงานท�สาคญท�สดขององคการ 2. งานสนบสนนทรพยากร 5Ms ใหกบงานบรการ (Resources Supporting Tasks) 3. งานพฒนาบรการ และ งานพฒนาหนวยงาน/องคการ (Improving Tasks) 4. งานบรหารจดการ (Managing Tasks) ดงน $น โครงสรางองคการท�เปนมาตรฐานท �วไป จงประกอบดวย 5 หนวยงานหลก (ขอเรยกวา สวนงาน: Sector) คอ


สมชาต โตรกษา

1. สวนบรการหลก (Mainรบฝากเงน-ถอนเงน-กยมเงน-บรการรกษาพยาบาลผปวย เปนงานบรการหลกของและพสดภณฑ เปนงานบรการหลกของ 2. สวนบรการรอง (Minอาทเชน งานบรการรบประกนสขภาพและปองกนโรค เปนงานบรการรองของโรงพยาบาล 3. สวนสนบสนนทรพยากร อาทเชน งานการเงน งานบคคล งาขององคการ ฯลฯ 4. สวนพฒนาองคการ (Development Sector) 5. สวนบรหารจดการ (Management Sector) งานท�ดแล เชน งานนโยบายและการตลาด งานกฎหมายและการทาสญญา ดงภาพท� 6

ภาพท� 6


(Main/Primary Service Sector) ขององคการ อาทเชน งานบรการ-ชดใชการกยมเงน เปนงานบรการหลกของเปนงานบรการหลกของโรงพยาบาล; งานบรการรบสงจดหมาย

และพสดภณฑ เปนงานบรการหลกของท�ทาการไปรษณย เปนตน inor/Secondary Service Sector) หรอบรการเสรม

อาทเชน งานบรการรบประกนสขภาพ เปนงานบรการรองของธนาคาร; สขภาพและปองกนโรค เปนงานบรการรองของโรงพยาบาล เปนตน

ทรพยากร 5Ms ใหกบงานบรการ (Resources Supporting Sector) การเงน งานบคคล งานพสด งานซอมบารง งานสนบสนนเทคโนโลย

(Development Sector) เชน งานพฒนาคณภาพ(Management Sector) ซ�งสานกผอานวยการ

นโยบายและแผน งานขอมลขาวสาร งานเผยแพรประชาสมพนธ งานานกฎหมายและการทาสญญา เปนตน

6 โครงสรางองคการท�เปนมาตรฐานท �วไป

R2R2E

62

อาทเชน งานบรการองธนาคาร; งาน

งานบรการรบสงจดหมาย

หรอบรการเสรมขององคการ งานบรการสงเสรม

(Resources Supporting Sector) เทคโนโลย/วชาการ

คณภาพองคการ ฯลฯ ซ�งสานกผอานวยการองคการ เปนสวน

งานขอมลขาวสาร งานเผยแพรประชาสมพนธ งาน



โครงสรางองคการน$ สามารถนาไปใชได ท $งในภาครฐระดบรฐบาล กระทรวง กรม สานก กอง หนวยงาน และ ในภาคเอกชน หรอ NGO ขอยกตวอยาง กลยทธระดบงาน/หนวยงาน/หนาท� หลก ในโรงพยาบาล มาเพ�อใหเกดความเขาใจท�ชดเจนข$น โดยสามารถกาหนดเปนกลยทธตางๆไดมากมาย ตามงานหลก ท $งหลายของโรงพยาบาล อาทเชน:- 1. กลยทธการพฒนาคณภาพ “งาน” ของโรงพยาบาล ในงานดงตอไปน$ 1.1 งานบรการรกษาพยาบาลผปวย 1.2 งานบรการรกษาพยาบาลผปวยอบตเหต 1.3 งานบรการรกษาพยาบาลผปวยฉกเฉน 1.4 งานบรการรกษาพยาบาลผปวยนอก 1.5 งานบรการรกษาพยาบาลผปวยใน 1.6 งานบรการดานทนตกรรม 1.7 งานบรการดานเภสชกรรม 1.8 งานบรการดานการวนจฉยโรค (X-ray, Laboratory, Scope) ฯลฯ 2. กลยทธการพฒนางานวจยของโรงพยาบาล การพฒนางานวจยของโรงพยาบาล จาแนกได 3 กลม คอ 2.1 การพฒนางานวจยในงานประจา เพ�อการพฒนางานท�ทาอยเปนประจา (ทาอยทกวน) ท $งหลายของโรงพยาบาล ใหด และ มประสทธภาพย�งๆข$น โดยใชมาตรฐานทางวชาการของแตละสาขาวชาชพเปนพ$นฐาน ใหเกด Continuous Working Improvement: CWI โดยวดผลท�ผมารบบรการหรอผปวยเปนหลก ซ�งในปจจบน ใชช�อวา การทางานประจาสการวจย (Routine to Research) โดยสามารถทาได “ทกงาน” ตลอดเวลา และ ตลอดไป Routine to Research หรอ R2R เปนคาท�บญญตข$นโดย ศ.นพ.วจารณ พานช แปลตรงๆวา งานประจาสงานวจย โดยมหลกคดและวตถประสงควา เปนการใชขอมลและประสบการณจากการ “ทา” งาน ในการพฒนาความรความสามารถของผปฏบตงาน มงใหงานประจา (Routine work/task) ท�มกจะเปนงานท�นาเบ�อ กลายเปนงานสรางความร เปนงานท�มคณคา ย�งทางานมานานกย�งมปญญา ย�งมความร มากข$นเร�อยๆ เกดความภาคภมใจในงาน ดวยการทาใหการทางานประจาน $น เปนผลงานวจย



R2R จงเปน “เคร�องมอ (Tool)” ท�ทรงคณคา ในการพฒนา “ทนมนษย (Human Capital)”เพ�อพฒนางานขบเคล�อนองคการสองคการแหงการเรยนร (Learning Organization: LO) อยางม �นคงและย �งยน แตการใชคาวา “งานประจา” กอใหเกดความรสกวา R2R เปนงานธรรมดาๆท �วไป เปนงานท�ไมสาคญมากนก นกวชาการ/นกวจย จานวนมาก โดยเฉพาะอยางย�ง นกวชาการ/นกวจย ในสถาบนการศกษาระดบมหาวทยาลย จงมกจะนา R2R ไปใชในการพฒนางานดาน Back office ขององคการ เชน หนวยงานในสานกงานคณบด/อธการบด ของมหาวทยาลยตางๆ ฯลฯ เน�องจากนกวชาการ/นกวจยเหลาน $น มความเช�อและยดม �นถอม �นใน Research Methodology ตามท�ตนไดปฏบตสบตอๆกนมา จงมงทาวจยในงานท�วงการทางวชาการของตนสนใจและใหความสาคญ ซ�งจะนาไปสความกาวหนาในตาแหนงทางวชาการของตน โดยละเลยประโยชนท�ผรบบรการและประชาชนจะไดรบจากผลการวจย สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) ซ�งเปนองคกรหลกในการสงเสรม สนบสนน และ พฒนางานวจยของชาต ตระหนกถงคณคาและความสาคญของ R2R ท�กอใหเกดประโยชนตอประชาชนและประเทศชาต จงปรบปรงคาแปล R2R จาก “งานประจาสงานวจย” มาเปน “การพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย” 2.2 การพฒนางานวจยสความเปนเลศทางวชาการ (Excellence Research) เพ�อการพฒนางานท $งหลายของโรงพยาบาลใหมมาตรฐานดเย�ยมระดบสากล ซ�งมกจะรวมมอรวมใจกบมหาวทยาลยช $นนา หรอ สถาบนจากตางประเทศ โดยมการดาเนนงานในระยะยาว 2.3 การพฒนางานวจยเพ�อความเปนตวแบบระดบชาต (National Role Model Development Research) เพ�อการพฒนารปแบบการดาเนนงาน (Working Model Development) ในงานท $งหลายของโรงพยาบาล ใหเปนตวแบบระดบชาต ท�วงการทางวชาการ และ วงการทางวชาชพ ใหการยอมรบ ซ�งในขณะน$ยงมนอย จงเปนโอกาสในการพฒนาของโรงพยาบาลท $งหลาย 3. กลยทธการพฒนาระบบงานของโรงพยาบาล ท $งระบบงานบรการ ระบบงานสนบสนนทรพยากร ระบบพฒนางานบรการ/หนวยงาน และ ระบบงานบรหารจดการ โดยมงไปท�การพฒนา “งานบรการ” เปน First Priority แตในการบรหารน $น การพฒนาระบบงาน เปนภารกจหลกท�สาคญ ท�ตองทาเปนกจกรรมแรกของทกงาน 4. กลยทธการพฒนางานพสดของโรงพยาบาล 5. กลยทธการพฒนางานการเงนของโรงพยาบาล



6. กลยทธการพฒนารายไดของโรงพยาบาล 7. กลยทธการพฒนาคนของโรงพยาบาล 8. กลยทธการพฒนาผนาของโรงพยาบาล 9. กลยทธการพฒนางานซอมบารงของโรงพยาบาล 10. กลยทธการพฒนางานขอมลขาวสารของโรงพยาบาล 11. กลยทธการพฒนางานตดตอส�อสารของโรงพยาบาล 12. กลยทธการพฒนางานการตลาดของโรงพยาบาล 13. กลยทธการพฒนางานประชาสมพนธของโรงพยาบาล 14. กลยทธการพฒนา/ลดการสญเสยในกระบวนการทางานของโรงพยาบาล 15. กลยทธการพฒนางาน/ลดตนทน ของโรงพยาบาล ฯลฯ กลยทธในขอ 4-15 สามารถแตกประเดน และ หวขอ ไดอกมากมาย ตามลกษณะของแตละงาน ในแตละโรงพยาบาล และ/หรอ ตามความตองการของผบรหารโรงพยาบาล และ/หรอ ตามเง�อนไข/ขอจากด ตางๆ ของแตละโรงพยาบาล

การกาหนดกลยทธระดบปฏบตการ (Operational-level Strategy) กลยทธระดบปฏบตการ เปนกลยทธของหนวยงานผปฏบต เพ�อนากลยทธตางๆ ของกลยทธหลกขององคการหรอองคการบรหารสงสด ของกลยทธระดบธรกจ และ ของกลยทธระดบงาน/หนวยงาน/หนาท� หลก ลงสการปฏบต แบงออกเปน 6 ดาน ไดแก 1. กลยทธดานการวจยและพฒนา (Research and Development Strategy) เปนการคนควาหาวธผลตสนคาหรอบรการใหม ท�มคณภาพ และ/หรอ มประสทธภาพ ท�ดกวา ซ�งจะเปนหนาท�ของฝายวชาการหรอฝายพฒนา ขององคการ 2. กลยทธดานการพฒนาวธการปฏบต (Operational Improvement Strategy) เปนการคดคนกลยทธเพ�อควบคมและพฒนากระบวนการผลตสนคาและบรการ ไดแก การควบคมคาใชจายและทรพยากรท�ใช (Inputs) และ การจดการกระบวนการผลต (Processes) ซ�งจะเปนหนาท�ของฝายผลตและฝายปฏบตการ ซ�งสามารถดาเนนการดวย R2R ได 3. กลยทธดานการเงน (Financial Strategy) เปนกลยทธท�เนนความคมคาในการลงทนกอนท�จะตดสนใจดาเนนงาน และ การประเมนผลสถานะทางการเงนในขณะท�ดาเนนงานเพ�อการปรบแผนท�จะดาเนนการตอไป ซ�งจะเปนหนาท�ของฝายคลง หรอ ฝายบญช-การเงน



4. กลยทธดานการตลาด (Marketing Strategy) เปนการคดคนกลยทธการตลาด เชน การกาหนดราคา การหาตลาด การขยายตลาด การสงเสรมการตลาด ฯลฯ ซ�งจะเปนหนาท�ของฝายขายหรอฝายการตลาด 5. กลยทธดานทรพยากรบคคล (Hunan Resource Strategy) เปนการคดคนกลยทธการจดการทรพยากรบคคล เพ�อเพ�มขดความสามารถขององคการในทกดาน เชน Leadership Development การพฒนาผนา R2R การบรหารคนเกง (Talent Management) การพฒนาทมงาน การพฒนาความผกพนธตอองคการ (Organizational Engagement) การพฒนา Happy Workplace ซ�งจะเปนหนาท�ของฝายบคคลหรอฝายทรพยากรมนษยขององคการ 6. กลยทธดานการพฒนาระบบสารสนเทศ เพ�อสนบสนนการปฏบตงาน (Information Supporting System Strategy) เปนการคดคนกลยทธในการพฒนาระบบขอมลขาวสาร เพ�อสนบสนนและเพ�มขดความสามารถในการบรหารจดการ และการดาเนนงาน ขององคการ ในทกๆดาน เชน การพฒนาระบบสนบสนนการตดสนใจ (Decision Support System: DSS) การพฒนาระบบการจดการความร (Knowledge Management: KM) ซ�งจะเปนหนาท�ของฝายขอมลขาวสาร ฝายพฒนา และฝายแผนงาน ขององคการ ในการรวมกนดาเนนการ ในการดาเนนงานกาหนดกลยทธระดบปฏบตการน $น มงเปาหมายสาคญไปท� การบรรลเปาหมายขององคการ อยางมประสทธผลและประสทธภาพสงสด ดงน $น ทกหนวยปฏบตการ จะตองจดสวนประสมทางกลยทธ (Strategic Mixed) ท $ง 4 ดาน ของตน ท�กลาวมาแลว คอ กลยทธสรางความแตกตาง (Differentiation Strategy) ท�ด ในมมมองของลกคา กลยทธการเปนผนาดานราคา/ตนทน (Cost Leadership Strategy) ท�ต�ากวาคแขง ในคณภาพระดบเดยวกน กลยทธการเคล�อนไหวรวดเรว (Rapid Response Strategy) กวาคแขง และ กลยทธกลมเปาหมายเฉพาะ (Niche Market Strategy) ใหออกมาเปนกลยทธระดบปฏบตการ ท�จะนาไปสเปาหมายดงกลาว ท� Practical เหมาะสมพอด และ มประสทธภาพสง เปนกลยทธในเชงการปฏบตใหเกดความไดเปรยบทางการแขงขน กลยทธท�เนนเปนพเศษ คอ กลยทธการเพ�มความพงพอใจของลกคา โดยมงท� The Moment of Truth คอ จดท�ผปฏบต/ผใหบรการ สมผสกบลกคา คอ ณ สถานท�และเวลาในขณะท�ใหบรการ เปนสาคญ ขอยกตวอยาง กลยทธระดบปฏบตการในโรงพยาบาล ท�สามารถกาหนดข$นตามบรการท $งหลายของโรงพยาบาล อาทเชน :- 1. กลยทธการพฒนาคณภาพงานบรการรกษาพยาบาลผปวยของโรงพยาบาล 2. กลยทธการพฒนาคณภาพงานบรการรกษาพยาบาลผปวยอบตเหตและฉกเฉน



3. กลยทธการพฒนางานวจยของโรงพยาบาล 4. กลยทธการพฒนาผลงานวชาการของโรงพยาบาล 5. กลยทธการพฒนา R2R2E (Routine to Research to Excellence) 6. กลยทธการพฒนารปแบบการดาเนนงานของโรงพยาบาล (Model Development) 7. กลยทธการพฒนางานโรงพยาบาลดวยเครอขายชมชน 8. กลยทธการบรณาการเพ�อการพฒนาท�ย �งยน 9. กลยทธการพฒนาผนาท�ไมขาดตอน ฯลฯ จากน$ ทกๆหนวยงานท�เก�ยวของ จะตองนากลยทธท�ตนรบผดชอบ ไปจดทาแผนงาน/โครงการ และ แผนปฏบตการ (Operation Plan) เพ�อเปนการเตรยมความพรอม ในการนากลยทธสการปฏบต (Strategic Implementation)

การเขยนแผนยทธศาสตร สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (กพร.) ไดจดทาแบบฟอรมการเขยนแผนยทธศาสตร และ แผนปฏบตราชการตามนโยบายของรฐบาล ของสวนราชการท $งหลาย ดงน$

วสยทศน

พนธกจ

Goal 4

Goal 3

Goal 2

Goal 1 Objective 1

Objective 12

Objective 1 2

Objective 123

Strategy 1

Strategy 2

Strategy 3

ActionPlan1. A2. B3. C4. DActionPlan5. E6. F7. G

ActionPlan8. H9. I10. J

ประสทธผล

ประสทธภาพ

คณภาพ

การพฒนาองคการ

การวางแผนปฏบตราชการตามนโยบายของรฐบาล

KPI

ตามแนวทางของ กพร.

ภาพท� 7 แผนยทธศาสตร และ แผนปฏบตราชการ ของสวนราชการ ตามนโยบายของรฐบาล



แผนยทธศาสตร ของ........................................................ ป 2561-2564 ประเดนยทธศาสตรท� 1. .....................................................................

เปาประสงค (Goal) ตวชbวด ขอมล

ฐาน เปาหมาย กลยทธ

(Strategy) หนวยงานท�รบผดชอบ

2561 2562 2563 2564

1. ........

2. ........

ประเดนยทธศาสตรท�.2..........................................................................................

เปาประสงค (Goal) ตวชbวด ขอมล

ฐาน เปาหมาย กลยทธ

(Strategy) หนวยงานท�รบผดชอบ

2561 2562 2563 2564

1. ........

2. ........

ขอนาแผนการบรหารราชการแผนดน พ.ศ.2555-2558 ของรฐบาล ในนโยบายท� 8 การบรหารกจการบานเมองท�ด มาเปนตวอยางของการใชภาษา ในการเขยนนโยบาย (Policy) เปาประสงคเชงนโยบาย (Goal) เปาหมาย/ตวช$วด (Key Performance Indicators: KPI) กลยทธ/วธดาเนนการ (Strategy) แผนงาน/โครงการ (Plan/Project) ระยะเวลา และ หนวยงานรบผดชอบ ดงน$ รฐบาลจะพฒนาระบบการบรหารงานภาครฐ เพ�อใหสวนราชการและหนวยงานของรฐมความพรอมและกาลงคนท�มขดความสามารถในการปฏบตงาน เพ�อตอบสนองความตองการของประชาชนอยางมประสทธภาพ เกดประสทธผล มความคมคา โปรงใส และเกดความเปนธรรมในการใหบรการสาธารณะ สงเสรมนโยบายการกระจายอานาจใหองคกรปกครองสวนทองถ�น เพ�อสามารถใหบรการสาธารณะท�ตอบสนองความตองการของประชาชนไดอยางมประสทธภาพ และจะปฏรปกฎหมายและพฒนากระบวนการยตธรรมท $งระบบ ใหมความทนสมย ภายใตหลกนตธรรม และ ความเสมอภาค สงเสรมใหประชาชนมสวนรวมในการดาเนนนโยบายสาธารณะและรวมในกระบวนการยตธรรม ภายใตหลกการยตธรรมชมชน พรอมท $งสงเสรมใหประชาชนมโอกาสไดรบรขอมลขาวสารจากทางราชการ และส�อสาธารณะทกประเภทไดอยางกวางขวาง รวดเรว ถกตอง ท �วถง และ เปนธรรม เพ�อใหเกดการบรหารราชการแผนดนท�ด



8.1 ประสทธภาพการบรหารราชการแผนดน เปาประสงคเชงนโยบาย 8.1.1 ระบบการบรหารงานภาครฐมประสทธภาพ มคณภาพ และมธรรมาภบาล ไดรบความเช�อม �นศรทธาจากประชาชน เปาหมาย / ตวช$วด 1.) ระบบการบรหารงานภาครฐมประสทธภาพ 1.1) หนวยงานของรฐไมนอยกวารอยละ 80 สามารถยกระดบคณภาพ มาตรฐาน และ ธรรมาภบาล ในการบรหารจดการ 1.2) รอยละความเช�อม �นศรทธาของประชาชนท�มตอภาครฐ เพ�มข$น ไมนอยกวารอยละ 10 1.3) คาดชนสภาวะธรรมาภบาลของประเทศไทย เพ�มข$น ไมนอยกวารอยละ 10 1.4) ประชาชนไมนอยกวา รอยละ 80 มความพงพอใจในคณภาพการใหบรการและการดาเนนงานของหนวยงานภาครฐ 2.) บคลากรภาครฐมขดความสามารถสงข$น มคณธรรม จรยธรรม สามารถปฏบตงานได อยางมออาชพ ไดรบความเปนธรรมในการปฏบตราชการ นโยบาย พฒนาระบบราชการอยางตอเน�อง เนนการบรหารเชงกลยทธในระดบชาตอยางมวสยทศนและมงผลสมฤทธ _ นาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการวางแผนและตดสนใจ ใหมประสทธภาพ ซ�งจะทาใหบทบาทและภารกจของหนวยงานภาครฐ มความกระชบ มประสทธ ภาพ มความคมคา เหมาะสมกบสถานการณ ท $งการดแลพ$นท�การปฏบตราชการตามอานาจหนาท�ปกต และ การปฏบตราชการตามระเบยบวาระงานพเศษ พรอมรบการเปล�ยนแปลง และ เกดประโยชนสงสดกบการบรการประชาชน โดยยดประชาชนเปนศนยกลาง กลยทธ / วธการ 1. พฒนาระบบราชการใหมความทนสมย โดยเนนการบรหารเชงกลยทธและนาเทคโนโลยสารสนเทศมาชวยในการวางแผน การตดสนใจ และ การตดตามประเมนผล โดยคานงถงประโยชนสงสดของประชาชน 2. ปรบปรงบทบาทภารกจของหนวยงานภาครฐใหมความกระชบ มความคมคา มความคลองตว และ ตอบสนองตอการปฏบตราชการ แผนงาน/โครงการ



โครงการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ ระยะเวลา ปงบประมาณ พ.ศ.2555-2558 หนวยงานรบผดชอบ สานกนายกรฐมนตร โดยสานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (กพร.) ผลสรปของการวางแผนงาน คอ ไดแผนการทางาน ท�แนนอน ชดเจน สามารถนาไปใชได อยางเหมาะสม มประสทธภาพ อยางม �นใจได จากน$ ทกๆหนวยงาน จะตองนาแผนงาน/โครงการ และ แผนปฏบตการ ไปปฏบต ซ�งเปนข $นตอนท�สาคญย�งของการบรหาร และ เปนข $นตอนท� “ยาก” กวา การวางแผน หลายเทา III. การดาเนนงานตามแผน (Implementing)

การดาเนนงานตามแผน คอ กระบวนการนาส�งท�กาหนดไวในแผนงาน ไปดาเนนการใหเกดประสทธผล และ ประสทธภาพสงสด (Implementing is a working process to run the activities in a plan for the highest effective & efficiency outcomes) จากความหมายน$ การดาเนนงานตามแผน มหลกสาคญ 5 ประการ คอ 1. การดาเนนงานตามแผน เปนการปฏบตงานในพ$นท�จรง ภายใตสภาวะการณท�เปนจรง จงไมใชส�งท�จะมาทากนเลนๆ ตองกระทาอยางต $งใจ จรงใจ และ สดความสามารถ 2. การดาเนนงานตามแผน จะปฏบตตามส�งท�กาหนดไวในแผนงาน ท $งท�เปนลายลกษณอกษร และ ท�เปนความหมาย เปาหมาย คานยม วฒนธรรมขององคกร/พ$นท�ปฏบตงาน แมจะมไดระบไวเปนลายลกษณอกษรในแผนงานกตาม 3. การดาเนนงานตามแผน มงใหไดประสทธผลสงสด คอ ไดผลงานสงท�สด ตามศกยภาพของทรพยากรและเวลาท�มอย 4. การดาเนนงานตามแผน มงใหเกดประสทธภาพสงสด คอ ใหได “ผลกาไร”มากท�สด ตามจานวนทรพยากร และ เวลา ท�ใชไป 5. การดาเนนงานตามแผน เปนกระบวนการซ�งมการเคล�อนไหวอยตลอดเวลา ตามปจจยตางๆท�จะมามผล จงสามารถเปล�ยนแปลงใหเหมาะสมกบสภาพท�เปนจรงไดอยเสมอ การดาเนนงานตามแผน เปนการปฏบตจรง ท�จะมผลงานปรากฏออกมา ตามท�ไดกาหนดและต $งใจไว ไมใชเพยงลมปากหรอคาพดวา “จะทา” จงถอวา การดาเนนงานตาม



แผน เปนส�งสาคญท�สด ในการ “ทา” งาน เปนศนยรวมใจของการบรหาร (Managing Centered) เพราะการบรหารน $น มงท� “งาน” เปนหลก ใหงานน $นมผลการดาเนนงานสงท�สด ดงน $น การบรหารใดจะไดผลดเพยงใดน $น จะวดไดจาก “การดาเนนงานจรง” น �นเอง และ ยงเปนส�งท�จะวดความสามารถในองครวมของผบรหาร และ ผปฏบตงาน วา จะมเพยงใด ท $งความสามารถในการวเคราะหสภาวการณ การลงมอปฏบต การแกปญหาเฉพาะหนา ท�เกดข$น การตดสนใจ การจงใจ การเจรจาตอรอง การประเมนผล การนาผลท�ไดไปใชประโยชน ฯลฯ ซ�งจะเกดข$นตลอดระยะเวลาท�ดาเนนงานจรง ตามแผนงาน ท�ไดกาหนดไว

หลกในการดาเนนงานตามแผน ม 8 ประการ ดงตอไปน$ 1. ผดาเนนงานตามแผนตองเขาใจแผนงานท�จะดาเนนการ อยางถองแท ทกแง ทกมม 2. ใหความสาคญกบการเตรยมการ กอนเร�มตนดาเนนงาน ใหมความพรอมท�สด คอ 2.1 การเตรยมผบรหารแผนงาน ใหร เขาใจ และสามารถบรหารแผนงานได อยางแทจรง ดวยความม �นใจ 2.2 การเตรยมผปฏบตงาน ใหร เขาใจ สามารถปฏบตกจกรรมตามท�กาหนดไวในแผนงานไดอยางมประสทธผลและเกดประสทธภาพสงสด และสามารถแกปญหาท�อาจจะเกดข$น ไดอยางคลองตว แนบเนยน รวมท $งสามารถปรบเปล�ยน ปรบปรง การปฏบต ใหเหมาะสมกบแตละสถานการณ ไดเปนอยางด 2.3 การเตรยมวสด อปกรณ เคร�องมอ เคร�องใช ท�จาเปนในการปฏบตงาน ใหพรอมมล สามารถนามาใชไดอยางครบถวน สมบรณ ทนทท�ตองการ 2.4 การเตรยมส�งสนบสนนการปฏบตงาน เชน สถานท� ส�งอานวยความสะดวกตางๆ ฯลฯ ใหเอ$อ สงเสรม และสนบสนน การปฏบตงาน กอใหเกดความรสกท�ดตอการทางาน ต $งแตเร�มแรก 3. ตดตามอยางใกลชดในระยะแรกๆของการปฏบตงาน เพ�อสรางเสรมความเขาใจท�ถกตอง เพ�มขวญและกาลงใจแกผปฏบตงาน ปองกนความผดพลาด และความเสยหายท�อาจเกดข$น แตตองเปนไปในลกษณะท�ใหเกยรต ใหอสระในความคดและการกระทา แกผปฏบตงาน 4. ใชอทธบาท 4 ไดแก ฉนทะ คอ รกในงานท�ทา รกท�จะทาใหงานน $น “สาเรจ”; วรยะคอ พากเพยร บากบ �น มานะ พยายาม มงม �น ในการทางานอยางทมเท สดความสามารถ;



จตตะ คอ เอาใจใส ตดตามงานอยางตอเน�อง จนเสรจส$นสมบรณ; และ วมงสา คอ หม �นทบทวนส�งท�ไดทาไปแลว นาขอดขอเสยท�ไดรบ มาปรบปรง/พฒนาการทางานใหดย�งๆ ข$น 5. ไมเปล�ยนแปลงการดาเนนงานบอยเกนไป ถาจะเปล�ยนแปลงอะไร ตองใหเวลาแกผปฏบตงานในการปรบเปล�ยนน $นๆ อยางเพยงพอ 6. ใหมการทางานเปนทมเดยวกน (Working as A Team) ขององคการ ไมแยกตวมาทาตามลาพง เพ�อการรวมพลงของผท�เก�ยวของใหเปนหน�งเดยว มงสความสาเรจของการดาเนนงานรวมกน ของท $งองคการ 7. จดระบบการตดตอส�อสาร ใหรวดเรว ท �วถง ถกตอง เพยงพอ และ ทนเวลา 8. ตองควบคมใหเปนไปตาม “เวลา” ท�กาหนดไว อยางเครงครด

กจกรรมหลกของการดาเนนงานตามแผน ม 3 กจกรรม ตามระยะเวลา คอ 1. การเตรยมการกอนเร�มดาเนนงาน 2. การดาเนนงาน 3. การสรปผลการดาเนนงาน ดงรายละเอยดตอไปน$

ระยะการเตรยมการกอนดาเนนงาน (Preparing phase) เร�มตน เม�อแผนงานไดรบอนมตจากผมอานาจแลว จนถง กาลงจะลงมอดาเนนงาน มกจกรรมท�สาคญ 8 กจกรรม คอ 1. การมอบหมาย/แตงต $ง ผรบผดชอบแผนงาน 1.1 ควรอยางย�ง ท�จะทาคาส �งแตงต $ง เปนลายลกษณอกษร จากผมอานาจ อยางนอย คอ จากหวหนาหนวยงาน 1.2 ควรจะมผรบผดชอบมากกวา 1 คน แบงเปนผรบผดชอบหลก และ ผรบผดชอบรอง เพ�อมใหเกดความเสยหาย ถาตองมการเปล�ยนแปลงตวผรบผดชอบ ในระหวางการดาเนนงาน 1.3 ระบหนวยงานผรบผดชอบ และ ใหหวหนาหนวยงานน $น เปนผรบผดชอบแผนงานและการดาเนนงานตามแผน โดยตาแหนง และระบอยในคาส �งแตงต $งดวย ดงน $น ไมวาจะมการเปล�ยนแปลงตวหวหนาหนวยงานประการใดกตาม ผท�มาเปนหวหนาหนวยงาน



คนใหมน $น กจะตองเปนผดแลรบผดชอบแผนงานและการดาเนนงานตามแผนงานท�วางไว ตลอดไป จนกวาจะมคาส �งเปล�ยนแปลง 2. การวเคราะหแผนงาน โดยผรบผดชอบ ใหรและเขาใจแผนงานอยางลกซ$ง ทกแงทกมม กจกรรมน$จะงายข$น ถาผรบผดชอบแผนงานไดมามสวนรวมใน “การวางแผนงาน” ต $งแตในระยะแรกๆ 3. การคดเลอกทมงาน เพ�อบรหารจดการแผนงานน $น โดย “ผรบผดชอบ”เปนผคดเลอก ทาบทาม กบผท�จะมารวมทม แลวควรมคาส �งแตงต $งเปนลายลกษณอกษรจากผบรหารหนวยงานดวย เพ�อเปนการใหเกยรตแกผท�จะมาเปนทมงาน ใหเปนท�รบรและยอมรบโดยท �วกน และ ยงเปนการมอบหมายหนาท�ความรบผดชอบอยางเปนทางการ ใหกบผท�จะมาเปนทมงานดวย แลวทมงานน $น จะมาชวยกนวางระบบและวธการ ในการดาเนนงาน และ การบรหารจดการงานท�ไดรบมอบหมาย ใหเปนลายลกษณอกษรอยางชดเจน ทาใหม �นใจไดวา แผนงานและการดาเนนงานตามแผนงานน $นๆ จะสาเรจอยางมประสทธภาพสง ไดอยางแนนอน 4. การวางแผนปฏบตการของทมงาน ใหชดเจน แนนอน และ วเคราะหผรบผดชอบแตละคนในทมงานของเรา วา มความร ความสามารถ เพยงพอท�จะทางานท�ไดรบมอบหมายไดอยางดและมประสทธภาพสง หรอไม ท $งความร ความสามารถรายบคคล ท�จะตองร และ ทกษะท�สาคญและจาเปนสาหรบทมงานท�ด ถายงไมเพยงพอ ตองรบดาเนนการพฒนาบคคลน $นอยางตรงจด และไดผลด ในทนท 5. การจดเตรยมพสดและเงน ท�จะตองใชในการดาเนนงาน ใหพรอม ท $งจานวน คณภาพ และ สามารถนามาใชไดทนทท�ตองการ 6. การประสานงาน กบบคคลหรอหนวยงานท�เก�ยวของ ใหร เขาใจ และ สามารถใหความรวมมอในการดาเนนงาน ไดอยางถกตอง เหมาะสม และ ทนเวลา 7. การประชาสมพนธ ใหกลมเปาหมายและผท�เก�ยวของ ไดร และ เกดทศนคตท�ดตอการดาเนนงานตามแผนงาน นาไปสการใหความรวมมอท�ดในการดาเนนงานน$ และงานท�เก�ยวของ ในโอกาสตอๆไป ท $งทางตรงและทางออม 8. การทดลองปฏบตหรอการซอมปฏบต กอนดาเนนงานจรง เปนส�งท�ดมาก ถาสามารถจดใหมข$นได ตามคากลาวท�วา “สบปากวา ไมเทาตาเหน สบตาเหนไมเทามอคลา สบมอคลายงไมเทาลงมอทาเอง”



การทดลองปฏบตหรอการซอมปฏบตกอนดาเนนงานจรงน /น จะชวยใหทมงานและผท�เก�ยวของ เกดความร ความเขาใจ มความชานาญ และ สามารถประสานการดาเนนงานใหเหมาะสมและราบร�นไดมากข$น

ทกษะท�จาเปนสาหรบทมงาน ในการดาเนนงานตามแผนงานน $น ถาทาโดยลาพงเพยงคนเดยว กจะไมยงยากนก แตในสภาพความเปนจรงของการทางานท $งหลายน $น จาเปนตองปฏบตโดยบคคลหลายๆคน ดงน $น จงตองมการทางานรวมกนเปนทม และเพ�อใหเกดประสทธภาพสงในการทางาน ผปฏบตงานทกคนจงสมควรอยางย�ง ท�จะตองรและมทกษะ (Skills) ท�สาคญและจาเปนสาหรบทมงานท�ด 21 ประการ ดงตอไปน$ 1. ทกษะการประชมท�มประสทธภาพ (Effective Meeting) 2. ทกษะการระดมความคด (Brainstorming) 3. ทกษะการบรหารความขดแยง (Conflict Management) 4. ทกษะการเปนผนา (Leader) การใชภาวะผนา (Leadership) อยางแนบเนยน สงางาม มประสทธภาพ และ ทกษะการเปนผตาม (Follower) ท�ด 5. ทกษะการตดตอส�อสาร (Communication) 6. ทกษะการประสานงาน (Coordinating) 7. ทกษะการจงใจ (Motivation) 8. ทกษะการแกปญหาอยางสรางสรรค (Creative Problem Solving) 9. ทกษะการสรางทม (Team Building) 10. ทกษะการทางานเปนทม (Team Working) 11. ทกษะการสราง เพ�ม และเสรม พลง (Empowerment) 12. ทกษะการบรหารเวลา (Time Management) 13. ทกษะการประชาสมพนธ (Public Relations) 14. ทกษะการบรหารความเครยด (Stress Management) 15. ทกษะการบรหารการเปล�ยนแปลง (Change Management) 16. ทกษะการจดการความร (Knowledge Management) 17. ทกษะการบรหารโครงการ (Project Management) 18. ทกษะการวเคราะหและสงเคราะหขอมลและขาวสาร (Analysis & Synthesis of Data and Information)



19. ทกษะการบรหารคณภาพและการพฒนาคณภาพ อยางตอเน�อง (Quality Management & Continuous Quality Improvement: CQI) 20. ทกษะการเจรจาตอรอง (Negotiation) 21. ทกษะการบรหารและการพฒนาตนเอง (Self Management & Self Improvement) ฯลฯ สมาชกของทมงาน ผรบผดชอบการดาเนนงาน “ทกคน” ควรอยางย�งท�จะตองฝกฝนใหสามารถปฏบตทกษะท�กลาวมาน$ ไดอยางคลองแคลว เช�ยวชาญ สามารถประยกต/ใช ไดอยางเหมาะสมและมประสทธภาพสง ในทนท ในทกๆสภาวการณ ทกษะดงกลาวน$ เปนทกษะแบบเดยวกนกบทกษะของผนาและผบรหาร จงกลาวไดวา การพฒนา“ทมงานท�ด”น $น คอ การพฒนาผท�เก�ยวของทกคน ใหสามารถเปนผนา ในการนาแผนงาน ไปดาเนนการ

ระยะการดาเนนงาน (Implementing phase) เร�มต $งแต ลงมอทากจกรรมแรก จนถง วน/เวลา ท�ส$นสดการดาเนนงาน มกจกรรมท�สาคญ 6 กจกรรม ดงน$ 1. การสรางความประทบใจต $งแตเร�มตนดาเนนงาน ในเชงธรกจใชคาวา “เปดตว (Opening ceremony)” เพ�อให ลกคา (Customers) ไดรและเกดความสนใจ อยากท�จะมาใชบรการ และ ใหผปฏบตงาน (Providers) เกดความภมใจในส�งท�ตนเองกาลงจะปฏบต เปนการวางรากฐานความรกในงานท�ทา คอ ฉนทะ ซ�งจะนาไปสความสาเรจของการทางาน เปนบทบาทหนาท�ของผรบผดชอบการดาเนนงานตามแผน 2. การปฏบตงานตามท�ไดกาหนดไวในแผนงาน ใหไดประสทธผลและประสทธภาพสงสด เปนบทบาทหนาท�ของผปฏบตงานทกคน ในการทางาน “แตละคร $ง” ในแตละวน ใหครบถวนสมบรณ ประกอบดวย 4 กจกรรม คอ 2.1 การตรวจสอบความพรอมกอนเร�มทางาน และ ดาเนนการแกไขทนท หากพบความไมพรอม เพ�อใหยงคงสามารถดาเนนการไดในขอบเขตและขอจากดตางๆ โดยมงใหเกดผลเสยนอยท�สด ในบางงานอาจตองมการตรวจสอบความพรอมเปนระยะๆ ในระหวางการทางานในแตละวน เพ�มข$นดวย 2.2 การลงมอปฏบตทกๆกจกรรม ดวยสตสมปชญญะท�แนวแน ม �นคง และมงม �น ใหไดผลด ไมเกดความเสยหาย และ มประสทธภาพ มากท�สด 2.3 การประเมนผลการดาเนนงานดวยตนเอง (Self Assessment) “ทกคร $ง” ท�ทา และนาผลท�ไดมาปรบปรง แกไข ในการทาคร $งตอไป ใหดย�งๆ ข$น ดวยตนเองเปนคนแรก



2.4 การประเมนและสรปผลการดาเนนงานกอนเลกงานในแตละเวร/วน โดยจดทาเปนลายลกษณอกษรส $นๆ เทาท�จาเปน และวางแนวทางการทาหรอการดาเนนงานในวน/เวรตอๆไป ใหเหมาะสม มประสทธผลด และมประสทธภาพ มากย�งๆข$น 3. การตดตาม ดแล สนบสนน และชวยเหลอ ผปฏบตงาน ใหสามารถทมเทความรความสามารถและเวลา ใหกบการปฏบตงานไดอยางเตมท� เปนบทบาทหนาท�ของผบรหาร และทมผรบผดชอบการดาเนนงานตามแผนงาน ประกอบดวย 3.1 การสนบสนนทรพยากรในการทางาน เชน คน เงน ของ เทคโนโลย ส�งอานวยความสะดวก ฯลฯ อยางถกตอง ถกใจ ถกเวลา ถกสถานท� ถกคน และกอใหเกดความรสกท�ดตอการทางาน ของท $งทมงาน และ ผท�เก�ยวของ ทกคน 3.2 การดแลใหขวญและกาลงใจแกผปฏบตงาน ใหรสกอบอนใจ ม �นคง เช�อม �น และ ปลอดภย 3.3 การชวยเหลอ ชวยแกปญหาท�เกดข$นกบผปฏบตงาน ท $งเร�องงานและเร�องสวนตว เพ�อใหผปฏบตงานไมตองพะวาพะวน สามารถทมเทความรความสามารถใหกบการทางาน ไดอยางเตมท� 4. การควบคมการดาเนนงาน ใหเปนไปตามแผนงานท�กาหนดไว เปนบทบาทหนาท�รวมกนระหวางผบรหารทกระดบ กบ ผปฏบตงาน ประกอบดวย 4.1 การควบคมตนเองของผปฏบตงาน (Self-Control) ใหทางานและทากจกรรมตางๆ ดวยความระมดระวง ไมประมาทในทกข $นตอนของการปฏบต เนนการปองกนมใหเกดความผดพลาด และการแกไขความผดพลาดท�อาจเกดข$น ดวยวธการท�เหมาะสม และมประสทธภาพสง ในทนท แตตองไมผลผลามกระทาการแกไข จนเกดความยงเหยง หรอ ปลอยไวจนความผดพลาดน $น ลกลามบานปลายไป จนยากตอการแกไข 4.2 การประเมนผลเปนระยะๆ ขณะดาเนนงาน (Formative Evaluation) ท $งผลการดาเนนงานเชงปรมาณและเชงคณภาพ โดยผปฏบตงานรวมกบผรบผดชอบการดาเนนงาน เพ�อนาผลการประเมนท�ได มาปรบปรงและพฒนาการดาเนนงานชวงตอๆมา ใหดข$น และใหจดทาเปนรายงานสงใหผบรหารรบทราบ “ทนท” ทกคร $ง 4.3 การแกไขส�งท�เบ�ยงเบนไปจากแผนงานท�กาหนดไว (Corrective Action) ใหยงคงไดผลด ไมเกดผลเสยตอกจกรรมท�จะทาตอๆมา และยงคงมงสเปาหมายท�กาหนดไว ไดอยางม �นคง เปนหนาท�ของผรบผดชอบการดาเนนงานรวมกบผบรหาร



5. การสรางความประทบใจเม�อจะส$นสดการดาเนนงาน เพ�อใหผปฏบตงานทกคน เกดความภาคภมใจในส�งท�ไดรวมมอรวมใจกนทามาต $งแตตน สงเสรมความรกความสามคคในหมคณะ สรางเสรมการเรยนร และประสบการณการทางาน ท $งรายบคคลและทมงาน เพ�อมงไปสส �งท�ดกวาในอนาคต เปนบทบาทหนาท�ของผรบผดชอบการดาเนนงานตามแผน กจกรรมน$ สามารถจดทาไดในหลายๆรปแบบ ตามความเหมาะสมของกาละ เทศะ สถานท� บคคล และ ลกษณะงาน อาทเชน:- 5.1 การเล$ยงฉลอง 5.2 การยกยองชมเชยผปฏบตงานใหเปนท�ทราบท �วกน 5.3 การมอบรางวลแกผปฏบตงาน 5.4 การรวบรวมความประทบใจ อาทเชน เร�องเลา ภาพถาย วดโอ เปนตน 6. การบนทกขอมลของส�ง/เหตการณ ท�เก�ยวของกบการดาเนนงาน ไวเปนระยะๆ ขณะดาเนนงาน เพ�อเปนขอมลประกอบ (Soft information) ของการสรปผลการปฏบตงานและส�งท�เกดข$น ขอมลน$จะชวยใหการวเคราะหและอธบายผลการดาเนนงาน สมบรณข$น เปนบทบาทหนาท�ของผรบผดชอบการดาเนนงานตามแผน ขอมลเหลาน$ ไดแก 6.1 ขอมลของส�ง/เหตการณ ท�สงเสรมการดาเนนงาน เชน การเปล�ยนแปลงผนา การมาตรวจเย�ยมของผบรหารระดบสง ฯลฯ ท�เกดข$น โดยบรรยายลกษณะ และอทธพลตอการดาเนนงาน ใหครบถวน ชดเจน ตามวน-เวลา ท�เกดข$นจรง 6.2 ขอมลของส�ง/เหตการณ ท�ขดขวางการดาเนนงาน เชน ปญหาอปสรรคท�เกดข$น โดยบรรยายลกษณะ และอทธพลตอการดาเนนงาน ใหครบถวน ชดเจน เชนเดยวกน 6.3 ขอมลของวธการแกปญหาท�ไดทาไป และผลการแกปญหา ท $งผลทางบวก และ ผลทางลบ 6.4 ภาพถายของกจกรรม บคคล ส�ง/เหตการณ และ วธการ ในการดาเนนงาน ต $งแตเร�มตน อยางตอเน�อง ท $งภาพน�งและภาพเคล�อนไหว เพ�อบนทกความทรงจาท�ดและมคณคาย�งของการดาเนนงาน เปนการบนทกขอมลท�สะดวก รวดเรว ไมยงยาก และ ไมแพง การบนทกขอมลของส�ง/เหตการณ ท�เก�ยวของกบการดาเนนงานน$ ควรบนทกไวทนท ไมควรท$งไวเกน 7 วน หลงเกดเหตการณ เพ�อใหไดขอมลท�ถกตอง ครบถวน และ ควรรวบรวมไวในท�เดยวกนอยางปลอดภย กอใหเกดสะดวกในการบนทกเพ�มเตม และ การนามาศกษาทบทวน ในภายหลง

ระยะการสรปผลการดาเนนงาน (Concluding phase)



เปนกจกรรมสดทายของการดาเนนงานตามแผน ผบรหารตองใหความสาคญตอกจ กรรมน$ โดยการรวบรวม สรป และจดทาเปนเอกสาร ซ�งจะชวยใหผท�เก�ยวของ และ ผท�จะมาศกษา/ตอยอด/ขยายผล ในภายหลง หรอผท�จะมารบชวงการดาเนนงานตอ ไดรบรวา ไดมการทาอะไรไปแลวบาง ทาอยางไร ทาเม�อไร ทาโดยใคร ไดผลเปนอยางไร มปญหาอปสรรคอะไรบาง แกไขอยางไร ผลการแกไขเปนอยางไร ไดนาไปใชประโยชนอะไรบาง อยางไร และ ควรนาไปพฒนา/ขยายผล/ตอยอด และ ประยกต/ใช ตอไปอยางไร ฯลฯ กจกรรมเหลาน$ จะชวยสงเสรมใหมการเรยนรและการพฒนาอยางตอเน�อง ชวยใหเกดความคมคามากข$น ในส�งท�ไดลงทนไปแลวในการดาเนนงานท�ผานๆมา รวมท $งการถอดบทเรยนตางๆ ใหเปน Knowledge Asset

การใหรางวล (Rewarding) รางวล (Reward) คอ ส�งตอบแทนการทางาน ท�กอใหเกดความพงพอใจตอผปฏบตงาน แบงไดเปน 2 ประเภท คอ 1. รางวลภายนอกกาย เชน เงน ส�งของ ผลประโยชน การเล�อนตาแหนง สทธพเศษ สวสดการ ฯลฯ 2. รางวลภายในกาย เชน ความภาคภมใจ ความปต ความสขใจ การไดรบการยอมรบนบถอ ฯลฯ การใหรางวล มหลกสาคญ 5 ประการ คอ 1. บคคลแตละคน ตองการรางวลท�เฉพาะ ตามความตองการ “ในขณะน $น”ของเขา 2. รางวลน $น ตองมคณคาสงในความรสกของผรบรางวล 3. ตองเนนคณคาของรางวล ใหสงสงในขณะท�ใหรางวล ใหผรบเกดความภาคภมใจ 4. ตองยตธรรม เสมอภาค เปนท�ยอมรบของทกคนท�เก�ยวของ 5. กอใหเกดความรก ความสมครสมานสามคค ในหมคณะ และ เกดการเพ�มคณภาพของบคคลและประสทธภาพขององคการ ลกษณะของรางวลท�ด มดงน$ 1. มคณคาสง ในความรสกของผรบ 2. สงเสรมและผกพน กบความสาเรจ และ ความกาวหนา ขององคการ 3. มองเหนได สมผสได โดยงาย



4. เปนท�ตองการของผรบจานวนมาก และ สามารถใหไดอยางตอเน�องโดยไมสญเสยคณคา แมมการใหหลายๆคร $ง 5. ไมกอใหเกดความแตกแยก ความเสยขวญ เสยกาลงใจ ในองคการ 6. ใหแลวคมคา วธการใหรางวล มมากมาย สามารถสรปไดเปน 3 วธ คอ 1. การใหรางวลท�เปนตวเงน หรอรายได เชน 1.1 การเล�อนข $นเงนเดอน จะไดผลมากในบคคลท�มความตองการ (Need) ระดบเร�มตน ตามทฤษฎลาดบความตองการของมาสโลว แตถาจะใชกบบคคลท�มเงนเดอนสงหรอความตองการระดบสง ตองแสดงใหเหนวา เขาไดรบการยกยอง หรอ Recognition อยางทรงคา ควบคไปดวยเสมอ 1.2 การใหคาตอบแทนตามความสามารถ (Pay for Performance: P4P) โดยจายตามผลงานท�ทา ทามากไดมาก 1.3 การใหโบนส ตามผลกาไรท�องคการไดรบในแตละป 1.4 การใหรางวลกบกลมท�ทางานรวมกน ตามผลงาน และ การเพ�มผลผลต 1.5 การใหรางวลเปนหนขององคการ 1.6 การข$นเงนเดอนท�จายรวมคร $งเดยว เชน ข$นเงนเดอน เดอนละ 500 บาท ใน 1 ป ได 6,000 บาท กจะจายใหท $ง 6,000 บาทเลย จะดมคามากกวา การจายใหคร $งละ 500 บาท เปนตน 2. การใหรางวลท�ไมเปนตวเงน หรอรายได เชน 2.1 การใหประกาศเกยรตคณ ยกยอง ใหเปนท�ทราบอยางช�นชม โดยท �วกน 2.2 การไดรบความไววางใจ จากผบงคบบญชา 2.3 การยกยองผลงาน โดยจารก หรอทาใหปรากฏไวในองคการตลอดไป (Hero, Hall of Frame) 2.4 การชมเชยดวยวาจา และ การแสดงออก ท�เหมาะสม ตามกาละ เทศะ 3. การใหรางวลแบบเลอกได (Flexible Reward) เปนการใหผรบรางวล พจารณาเลอกรางวลท�ตนเองตองการมากท�สด อาทเชน เงนกอน เงนสะสม สวสดการรกษาพยาบาล รถยนต บาน การประกนชวต วนหยด หน ฯลฯ ขอสงเกตในการใหรางวล



เพ�อใหการใหรางวล เกดผลดและมประสทธภาพสง จงขอใหขอสงเกต ดงน$ 1. เงน เปนส�งท�ความสาคญสง สามารถปองกนความไมพงพอใจได แตไมสามารถใชเปนแรงจงใจไดมากมายนก โดยเฉพาะอยางย�งในผท�มความรความสามารถสงๆ แตกยงคงสามารถใชไดอยเสมอ ดวย “เทคนคท�ด” ของผให 2. การยกยอง ชมเชย เม�อใชบอยเกนไป จะสญเสยคณคา จากความซ$าซาก 3. ทกคร $งท�ใหรางวล จะตองสรางสถานการณและการแสดงออกถงการยกยองใหเกยรตแกผไดรบรางวล ใหผไดรบเกดความรสกภาคภมใจและสขใจตอรางวลน $น และใหบคคลอ�นยอมรบและแสดงความช�นชมตอผไดรบ อยางจรงใจดวย 4. ตองต $งมาตรฐานการใหรางวล ใหถกตอง และ เหมาะสม สามารถทาได เปนท�ยอมรบของพนกงาน/ผปฏบตงาน และตองเปรยบเทยบผลงานกบมาตรฐานเปนประจา เพ�อใหเกดการพฒนาอยางตอเน�อง เชน ทกสปดาห หรอ ทกเดอน ตวมาตรฐานน $น ปรบเปล�ยนได แตอยาเปล�ยนแปลงมาตรฐานใหยากข$นโดยไมมเหตผลอนควร เพราะอาจกอใหเกดความไมพอใจท�รนแรงได 5. หวหนางาน เปนบคคลสาคญท�จะชวยใหการใหรางวลไดผลด และ มประสทธภาพสง จงตองฝกอบรม ใหเขาสามารถมามสวนชวยสงเสรมระบบการใหรางวล ใหเขมแขง และ มคา ย�งๆ ข$น ท $งตอผรบ และ ตอองคการ 6. การใหรางวล ตองท �วถง ตลอดท $งองคการ ทกคนสามารถหรอมโอกาสท�จะไดรบรางวลน $น เทาเทยมกน

สรปการดาเนนงานตามแผน การดาเนนงานตามแผน เปนกระบวนการ ในการนา “แผนงาน” ท�ไดกาหนดไว ไปดาเนนการใหไดผลดท�สด ประกอบดวย 4 กจกรรมท�สาคญ คอ 1. การเตรยมการกอนดาเนนงาน ใหมความพรอมในทกๆดาน เปนการลดความเส�ยงหรอผลท�ไมพงประสงค ท�อาจเกดข$น 2. เนนการเร�มตนดาเนนงานท�ด ใหเกดความม �นใจ ดงคากลาวท�วา เร�มตนดมชยไปกวาคร�ง (Good start is half done) 3. ใหมการตดตามงาน (Monitoring and Evaluation: M&E) เพ�อเพ�มประสทธภาพในการทางาน เพ�มขวญกาลงใจ ลดปญหาอปสรรค และ สรางความรสกท�ดตอกน ตลอดเวลา 4. การแกปญหาในการทางาน เนนการปองกนการเกดปญหา ดวยการลดปจจยเส�ยงท�จะทาใหเกดภาวะแทรกซอนหรอส�งไมพงประสงค และ เตรยมการแกปญหา วา ถาเกดข$นจะ



ดาเนนการอยางไร ใหเกดผลเสยนอยท�สด รวมท $งการทาปญหาน $นใหเปนโอกาสในการพฒนา (Change Problem into Opportunity for Improvement) อยางเหมาะสม รวดเรว และ มประสทธภาพสง IV. การประเมนผลการดาเนนงาน (Evaluating) การประเมนผลการดาเนนงาน คอ กระบวนการวเคราะหและสรปผลการดาเนนงาน ของงานหน�งงานใดท�ผานมา วา มความหมายและมคณคามากนอยเพยงใด (Evaluating is a working process to analyze and to summarize the passing work for depict the degree of achievement and the value) จากความหมายน$ การประเมนผลการดาเนนงาน มหลกสาคญ 5 ประการ คอ 1. การประเมนผลการดาเนนงาน เปนกระบวนการวเคราะหและสรปผลการดาเนนงานของงานหน�งงานใด จงจาเปนตองมขอมลท�ถกตอง ครบถวน และ ตองใชบคคลท�มความรความสามารถสง ในการดาเนนการ 2. ผลการดาเนนงานของงานหน�งงานใด จะประกอบดวย 4 สวน คอ 2.1 ผลการใชทรพยากรคน เงน ของ ท�ไดใชไปในการดาเนนงาน (Inputs) 2.2 ผลของกระบวนการดาเนนงานท�ไดกระทาไป (Processes) ท $งในแตละคร $งท�ทา ในแตละชวงเวลา และ ในภาพรวม 2.3 ผลท�ไดจากกระบวนการดาเนนงาน (Outputs) ต $งแตเร�มตนจนส$นสด 2.4 ผลท�ไดจากกระบวนการสะทอนกลบ (Feedbacks) ของการดาเนนกจกรรมตางๆ ในแตละคร $งท�ทา ตลอดระยะเวลาของการดาเนนงาน ท $ง 4 สวนน$ เปนส�งท�เกดข$นอยางตอเน�อง ตลอดเวลาท�มการดาเนนงานของงานหน�งงานใด การดาเนนงานท $งหลายเหลาน$ จงมลกษณะเปนเกลยวสวาน (Spiral) ตามมตเวลา ไมใชเปนเพยงวงกลมหรอวงรเพยงวงเดยว เน�องจากในการดาเนนงานของงานหน�งๆน $น จะประกอบดวยการดาเนนกจกรรม (Activity) ตางๆมากมาย มา “ทา” อยางตอเน�องกน โดยในแตละกจกรรมน $นๆ ตางกม Inputs Processes Outputs และ Feedbacks ของตนเอง จงเขยนเปนวงรซอนๆกน ดงแสดงในภาพท� 8



ภาพท� 8 กระบวนการ “ทา” งาน และ ผลการดาเนนงาน 3. การประเมนผลการดาเนนงาน เปนการกระทาตอส�งท�เกดข$นในอดต เสรจส$นไปแลว ผานมาแลว ซ�งไมสามารถเปล�ยนแปลงได จงตองต $งม �นอยบนรากฐานของความเปนจรง (Fact) ใหมากท�สด ไมควรใชความคดเหน อารมณ และความรสก ของแตละบคคล มาทาใหการประเมนผลการดาเนนงานน $น เบ�ยงเบนไปจากความเปนจรง จนไมนาเช�อถอ ท $งตวขอมล ความหมาย การวเคราะห การแปลผล การอธบาย การอภปราย และ การใหขอเสนอแนะ 4. การประเมนผลการดาเนนงาน ตองการทราบความหมายและคณคาของผลการดาเนนงาน จงจาเปนตองมตวช$วด (Indicators) และ มส�งเปรยบเทยบ (Comparison) วา การดาเนนงานและผลการดาเนนงานน$ มความหมายและมคณคา มากนอยเพยงใด โดยสามารถระบไดอยางชดเจน แนนอน เปนท�ยอมรบในวงการของการดาเนนงาน และการประเมนผลการดาเนนงาน และ ไมยงยากมากในทางปฏบต 5. การประเมนผลการดาเนนงาน เปนกจกรรมท�ตองใชเวลา และ มคาใชจาย จงตองจดสรรเวลา และ งบประมาณ ไวใหอยางเพยงพอ ต $งแตแรก มฉะน $นจะไมไดทา หรอไดทาแตไมมคณภาพมากพอ หรอ มคณภาพต�าจนไมนาเช�อถอ

ความสาคญของการประเมนผลการดาเนนงาน สรปได 6 ประการ ดงน$ 1. เปนส�งท�จะบอกใหทราบวา การดาเนนงานท�ผานมา เปนอยางไร ด เหมาะสม และ มคณคา มากนอยเพยงใด ซ�งเปนขอมลพ$นฐานท�สาคญย�ง ตอการตดสนใจของผมอานาจ และผท�เก�ยวของ ในการท�จะดาเนนงานตอไปหรอไม ถาจะดาเนนงานตอไปควรปรบปรง

ผลการดาเนนงาน

Inputs Processes Outputs

Feedback



อะไร การนาไปพฒนา/ใชประโยชน ควรทาอะไร อยางไร และ การประยกต/ใช ใหคมคาย�งๆข$นน $น ควรทาอยางไร 2. เปนส�งท�จะทวความสาคญย�งๆข$น ตอการบรหาร ของ “ทกงาน” ในอนาคต เพราะตองใชเวลา และ มคาใชจาย จงมความจาเปนท�จะตองคานงถงความประหยดและความคมคา ในการดาเนนงานทกเร�อง ประกอบกบตองแขงขนกบผอ�นหรอองคการอ�น ซ�งในการน$ จาเปนตองมการประเมนผลการดาเนนงานเปนระยะๆอยางสม�าเสมอ เพยงพอ และ ทนเวลา เพ�อใหองคการหรอบรษทหรอกจการ สามารถปรบตวได อยางรวดเรว เหมาะสม และ ทนทวงท ในการท�จะดาเนนงานตอไป โดยสามารถแขงขนกบคแขงได 3. เปนส�งท�นกบรหารทกคน ใชเปนเคร�องมอในการตดสนใจ และ ใชในการบรหารงาน/หนวยงาน โดยเฉพาะอยางย�ง ในการบรหารเชงกลยทธ 4. เปนส�งท�จะนาไปส “ขอมล” ท�ผใหงบประมาณหรอผบรหาร ตองการทราบ ซ�งจะออกมาในรปของ “รายงานผลการดาเนนงาน” ของงานน $นๆ 5. ชวยลดความเสยหาย และ การสญเสย ท�อาจจะเกดข$นในอนาคต 6. ชวยเพ�มประสทธภาพในการบรหาร ท $งการบรหารงาน การบรหารองคการ และ การพฒนาคน โดยใช “งาน” เปนศนยกลาง

ประเดนในการประเมนผลการดาเนนงาน ม 4 ประเดนสาคญ คอ 1. การประเมน “ผล” ของการดาเนนงานโดยตรง (Direct Outcomes) ไดแก การวเคราะหและสรปผลวา การใชทรพยากรท $งหลาย (Inputs) กระบวนการปฏบตงานท�ไดทาไป (Processes) และ ผลท�ไดจากการปฏบตท $งหลาย (Outputs) น $น เม�อพจารณาและเปรยบเทยบกบแผนงานท�ไดต $งไว เปนอยางไร ในส�งตอไปน$ 1.1 ความตรง (Relevancy) ตามเน$อหาท�เปนหวใจสาคญของงานน $นๆ วา ทาไดตรงหรอไม เพยงใด และ เพราะอะไร 1.2 ความพอเพยง (Adequacy) ของการดาเนนงาน วา ทามากเกนไป หรอนอยเกนไป หรอไม ในการท�จะทาใหไดผลตามเน$อหาท�เปนหวใจสาคญของงาน ตามวตถประสงค และ เปาหมาย ท�ไดกาหนดไว 1.3 ประสทธผล (Effectiveness) ของการดาเนนงาน วา ไดตามวตถประสงค และ เปาหมายท�ไดกาหนดไว หรอไม เพยงใด และ เพราะอะไร 1.4 ประสทธภาพ (Efficiency) ของการดาเนนงาน วาทาไดมาก-นอย เพยงใด ดวยทรพยากรท $งหลายท�ไดใชไป คมคาหรอไม เพยงใด และ เพราะอะไร



2. การประเมน “ผล” ทางออมท�ไดรบจากการดาเนนงาน (Indirect Outcomes) ไดแก การวเคราะหและสรปผลวา นอกจากผลการดาเนนงานโดยตรงท�ไดรบแลว ยงไดรบอะไรอก ท $งผลดและผลเสย ส�งท�ไดน $น มลกษณะอยางไร มคณคาอะไร เพยงใด มมลคาคดเปนตวเงนมากนอยเพยงใด และ เพราะอะไร จงไดรบผลทางออมอยางน $น 3. การประเมนประสบการณท�ไดรบจากการดาเนนงาน (Experiences) ไดแก การวเคราะหและสรปผลวา ในการดาเนนงานท�ผานมาน $น ผปฏบตงาน ผบรหารงาน/หนวยงาน/ องคการ และ ผบรหารของพ$นท�ดาเนนงาน ไดรบประสบการณ คอ ส�งท�ไดเรยนรจากการท�ไดกระทาไปน $น มอะไรบาง อยางไร ท $งในแงบวกและแงลบ 4. การประเมนผลประโยชน (Benefit) ท�ไดรบจากการดาเนนงาน และ การนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานน $นๆ ไปใชใหเกดประโยชน (Utilizing) ท $งท�ไดนาไปใชแลว และท�ควรนาไปใชในโอกาสตอๆไป รวมท $งการใหขอเสนอแนะ (Recommendation) ท�ด ชดเจน ตรงตามความตองการของกลมเปาหมายท�ตองการขอเสนอแนะ ท�เปนไปไดในการปฏบต คมคา และ มประสทธภาพสง จาแนกขอเสนอแนะเหลาน$เปน 2 กลม คอ 4.1 กลมขอเสนอแนะ เพ�อการนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน สาหรบบคคล/หนวยงาน ดงตอไปน$ 4.1.1 ขอเสนอแนะสาหรบผปฏบตงาน ท $งท �วไปและเฉพาะกลม 4.1.2 ขอเสนอแนะสาหรบผบรหารงาน ท $งท �วไป เฉพาะกลม และเฉพาะระดบ 4.1.3 ขอเสนอแนะสาหรบหนวยงานผปฏบต 4.1.4 ขอเสนอแนะสาหรบหนวยงาน/องคการ ผเปนเจาของหรอผรบผดชอบ“งาน” 4.1.5 ขอเสนอแนะสาหรบหนวยงาน/องคการ อ�นๆ 4.1.6 ขอเสนอแนะสาหรบบคคลท �วไป 4.2 กลมขอเสนอแนะเพ�อการพฒนาตอไป 4.2.1 ขอเสนอแนะสาหรบการพฒนางานน$หรองานในลกษณะเดยวกนน$ 4.2.2 ขอเสนอแนะสาหรบการพฒนางานอ�นๆ 4.2.3 ขอเสนอแนะสาหรบการศกษาวจยใหกวางขวางย�งๆ ข$น

การวเคราะหตวชbวด (Indicator) ของแตละกจกรรม ผประเมนผลการดาเนนงาน จะตองวเคราะหและสรปวา ตวช$วดผลการดาเนนงาน (Working Indicators) ท�เหมาะสม นอยท�สด วดไดสะดวก คมคาท�สด และ เปนท�ยอมรบของ



วงการและบคคลท�เก�ยวของ ท $งดานวชาการและการปฏบต น $น มอะไรบาง มก�ตว โดยมแนวทางในการวเคราะหตวช$วดผลการดาเนนงาน การคดเลอก และ การสรปผล ดงน$ 1. รวบรวม ตวช$วดผลการดาเนนงานทางทฤษฎ (Theoretical Working Indicators) โดยท �วไปแนะนาใหใชตวช$วดท�เปนอตรา (Rate) หรอ อตราสวน (Ratio) หรอ คาเฉล�ย (Average) มากกวาจะใชตวช$วดท�เปนเพยงจานวนนบ (Number) ของผลการดาเนนงานท�ทาได โดยจาแนกไดเปน 5 กลม คอ 1.1 ตวช$วดผลการดาเนนงานดาน Inputs เชน รอยละของกาลงคนหรอแรงงานคน ท�ใชในการ “ทา”งาน (วดเปน Man-hour หรอ Man-minute หรอ Man-second); รอยละของจานวนเงนท�ใช; รอยละของจานวนวสดท�ใช; รอยละของกาลงแรงงานเคร�องจกรท�ใช (วดเปน Machine-hour หรอ Machine-minute หรอ Machine-second) ฯลฯ โดยเทยบกบเปาหมายท�กาหนดไวในแผน หรอ เทยบกบประชากรท�รบผดชอบ หรอ งบประมาณท�ไดรบ หรอ บคลากรผปฏบต หรอ กาลงแรงงานเคร�องจกรท�สามารถใชงานได หรอ มาตรฐานท�กาหนดโดยองคกรวชาชพ 1.2 ตวช$วดผลการดาเนนงานดาน Processes เชน รอยละของกจกรรมท�ทาได รอยละของอปสรรคขอขดของท�เกดข$น รอยละของความผดพลาดจากการดาเนนงาน โดยเปรยบเทยบกบส�งท�กาหนดไวในแผนงาน หรอ เปรยบเทยบกบมาตรฐานทางวชาการ 1.3 ตวช$วดผลการดาเนนงานดาน Outcomes ท�เปนผลการดาเนนงานทางตรง (Outcomes จาแนกตอไปอกตามระยะเวลาของผลท�เกดข$นเปน 3 ระยะ คอ Output, Effect, และ Impact โดย Output = Immediate Outcomes หรอผลท�เกดข$นทนทท�ทา, Effect = Intermediate Outcomes หรอผลท�เกดข$นตามมาหลงจากท�ทาไปแลว และ Impact = Late Outcomes หรอผลกระทบในระยะยาวท�เกดข$นจากการทา) จาแนกผลการดาเนนงานทางตรงเหลาน$ ออกไดเปน 5 กลม ไดแก 1.3.1 ตวช$วดดานปรมาณงาน (Quantity Indicators) เชน ในงานบรการสขภาพอนามยน $น ตวช$วดระดบ Outputs ไดแก รอยละหรออตราสวน ของจานวนผมารบบรการ; รอยละของจานวนผไดรบการเย�ยมบาน ฯลฯ ในดานตวช$วดระดบ Effect ไดแก รอยละของจานวนผมารบบรการท�มความรและหรอพฤตกรรมท�ดข$น ฯลฯ และ ในดานตวช$วดระดบ Impact ไดแก รอยละของจานวนผมารบบรการท�มคณภาพชวตท�ดข$น ฯลฯ เปนตน 1.3.2 ตวช$วดดานคณภาพงาน (Quality Indicators) เชน อตราความถกตอง อตราความครบถวน อตราความทนเวลา ฯลฯ ท $งในระยะ Inputs, Processes และ Outputs



1.3.3 ตวช$วดดานความพงพอใจของผท�เก�ยวของ (Satisfaction Indicators) เชน อตราความพงพอใจตอบรการท�ไดรบของผมารบบรการ อตราความพงพอใจตอการใหบรการของผปฏบตงาน อตราความพงพอใจตอผลการใหบรการของผบรหารหนวยงานหรอผบรหารองคการ อตราความพงพอใจตอการใหบรการของประชาชนในชมชน ระดบคะแนนความพงพอใจเฉล�ยของผเก�ยวของ ฯลฯ 1.3.4 ตวช$วดดานระยะเวลาและแรงงานท�ใช ในการดาเนนงาน หรอใหบรการ (Time and Labor-force Indicators) เชน ระยะเวลาเฉล�ยท�ใชในการใหบรการ 1 คร $ง (seconds) แรงงานเฉล�ยท�ใชในการใหบรการ 1 คร $ง (man-seconds) 1.3.5 ตวช$วดดานเศรษฐศาสตรในการดาเนนงาน (Economics Indicators) เชน ตนทนเฉล�ย (Average cost) และ ตนทนตอหนวย (Unit cost) ของกจกรรมการบรการ ในแตละกจกรรม; อตราผลกาไร (Profit rate); อตราผลตอบแทนการลงทน (Return on Invesment rate: ROI); อตราสวนตนทนตอผลตอบแทน (Cost/Benefit ratio หรอ C/B ratio); อตราประสทธภาพของการดาเนนงาน (Efficiency rate); จานวนแรงงานเฉล�ยตอวน ท�สามารถประหยดไดในการใหบรการ อตราผลตอบแทนจากการลดภาวะแทรกซอน ฯลฯ 1.4 ตวช$วดดาน Outcomes ท�เปน “ผลทางออม” ท�ไดรบจากการดาเนนงาน ซ�งแตละผลทางออมท�ไดรบน $น สามารถจาแนกยอยลงไปอกเปน 3 ดาน ไดแก 1.4.1 ตวช$วดแตละผลทางออมท�ไดรบน $น ดานปรมาณงาน 1.4.2 ตวช$วดฯ ดานคณภาพงาน 1.4.3 ตวช$วดฯ ดานผลตอบแทน (Benefit) ท $งท�เปนตวเงน และ ท�ไมเปนตวเงน เชน ความสขใจ ความสบายใจ ความไมเครยด ความภาคภมใจ ฯลฯ เปนตน 1.5 ตวช$วดฯ ดานประสบการณท�ไดรบจากการดาเนนงาน ซ�งแตละประสบการณท�ไดรบน $น สามารถจาแนกยอยเปนอก 3 ดาน ไดแก 1.5.1 ตวช$วดดานปรมาณของประสบการณ 1.5.2 ตวช$วดดานลกษณะของประสบการณ เปนขอมลเชงคณภาพ 1.5.3 ตวช$วดดานผลตอบแทนของประสบการณ ท $งระยะส $นและระยะยาว ใหพยายามจดทารายการตวช$วดตางๆ (List of Indicators) ท�ไดกลาวมา ในทางทฤษฎ ใหไดมากท�สด ท $ง 5 ดาน ในทกๆกลม/ดานยอย ซ�งจะมตวช$วดของแตละ “งาน” เปนจานวนมาก เพ�อนาไปสการคดเลอกท�ครบถวน



2. คดเลอกตวช$วดดวย Exclusive Method คอ ใหนารายการตวช$วดตางๆ ท�ได มาพจารณา “ตด” ตวช$วดในแตละกลมท�วดไดยาก และ/หรอ มอานาจจาแนกความแตกตาง (Discrimination power) นอย และ/หรอ มความยงยากในการวดและการแปลผล ฯลฯ ออกไป ใหเหลอกลมละไมเกน 3 ตว จงมตวช$วดรวมกนเพยงประมาณ 5 x 3 = 15 ตว แลวคดเลอก “รอบสดทาย” ดวยวธการเดยวกน กจะไดตวช$วดท�ด และ เหมาะสม ท�สด คอ ระหวาง 10 ± 5 = 5 - 15 ตวช$วด ท�จะนามาใชในการประเมนผลการดาเนนงาน ในคร $งน$

ดชนชbวดผลการดาเนนงาน ของแตละงาน ในแตละชวงเวลา ในการกาหนดดชนช$วดผลการดาเนนงานน $น ตองกาหนด/ระบ งานและชวงเวลา ในการดาเนนงาน ใหชดเจนและแนนอน จากประสบการณของผเขยน พบวา มดชนช$วดท�ผานการคดเลอกแลววาไมยงยากในการวด ในการดาเนนงาน (ทา) แตละคร $ง/ชวงเวลา รวม 21 ดชนช$วด (ในวงเลบ คอ หนวยวดของตวดชนช$วด) ไดแก 1. อตราสวนปรมาณงานเฉล�ย (จานวนงาน ตอ คาใชจาย 10,000 บาท) 2. อตราสวนปรมาณงานเฉล�ย (จานวนงาน ตอ แรงงานท�ใช 10,000 คน-วนาท) 3. อตราความถกตองเฉล�ย ของการเตรยมพรอมกอนเร�มงานประจาวน (%) 4. อตราความถกตองเฉล�ยของการปฏบตตามมาตรฐานการปฏบตงานท�กาหนดไว (%) 5. อตราความถกตองเฉล�ย ของผลงาน “กอน”สงมอบ (%) 6. อตราความถกตองเฉล�ย ของผลงานหลงสงมอบ (%) 7. ระยะเวลาเฉล�ยในการปฏบตงานในแตละคร $ง (วนาท) 8. แรงงานเฉล�ยท�ใชในการปฏบตงาน (คน-วนาท) 9. อตราความรวดเรวเฉล�ยในการปฏบตงาน (%) 10.อตราความพงพอใจเฉล�ยของผรบบรการ (%) หรอ คะแนนความพงพอใจเฉล�ย (คะแนน จากคะแนนเตม 10) 11. อตราความพงพอใจเฉล�ยของผใหบรการ (%) หรอ คะแนนความพงพอใจเฉล�ย 12. อตราความพงพอใจเฉล�ยของผบรหาร หรอ เจาของกจการ (%) หรอ คะแนนความพงพอใจเฉล�ย (คะแนน) 13. อตราความพงพอใจเฉล�ยของประชาชน หรอ ชมชนโดยรอบ (%) หรอ คะแนนความพงพอใจเฉล�ย (คะแนน) 14. คาใชจายหรอตนทนเฉล�ย ในการดาเนนงาน (บาท) 15. ผลตอบแทนเฉล�ย ของการดาเนนงาน ตอวน/เดอน/ป (บาท, %ของตนทน)



16. อตราผลกาไรเฉล�ยตอป ของการดาเนนงาน (%) 17. อตราการใชทรพยากรท�มอยเฉล�ย (%) 17.1 ดานคน 17.2 ดานเงน 17.3 ดานของ ไดแก ท�ดน พ$นท�อาคาร เคร�องมอ อปกรณ วสด ฯลฯ 18. อตราสวนประสทธภาพ ของการดาเนนงาน (ผลตอบแทน ตอคาใชจาย หรอตอตนทน) 19. อตราสวนความคมคาเฉล�ย ของการดาเนนงาน (ผลตอบแทน ตอ คาลงทน) 20.จานวนแรงงานเฉล�ยตอวนท�สามารถประหยดไดในการใหบรการ (คน-วนาท) 21.จานวนตอคาใชจายเฉล�ยตอป (บาท) ท�สามารถประหยดได จากการลงทนพฒนาการใหบรการ แลวลดผลเสย/ภาวะแทรกซอน ได

ประเภท (Type) ของการประเมนผลการดาเนนงาน จาแนกเปน 2 ประเภท คอ 1. การประเมนผลระหวางการดาเนนงานของงาน/โครงการ (Formative Evaluation) เพ�อนาผลการประเมนไปใชในการพฒนาโครงการและกจกรรม ท�จะทาในชวงตอๆไป และจะเปนขอมลพ$นฐานสาคญท�จะนาไปสการประเมนผลประเภทท� 2 การประเมนผลประเภทน$ เปนการประเมนผลเพ�อผปฏบตงาน โดยท �วๆไป จะประเมนทกสปดาห ทกเดอน ทก 3 เดอน ทก 6 เดอน ทกป หรอ การประเมนผลเม�อดาเนนงานไปไดคร�งหน�งของแผนงาน/โครงการ (Mid-term/project/program Evaluation) 2. การประเมนผลเม�อส$นสดการดาเนนงานตามแผน (Summative/Final Evaluation) ของงานหรอโครงการ เปนการวเคราะหและสรปผลการดาเนนงานท $งหมดของงาน/โครงการ เพ�อใหไดขอมลวา ไดผลเปนอยางไร ในทกๆดาน ตามเปาหมายและวตถประสงคท $งหลายของแผนงาน/โครงการ วา ไดรบประโยชนอะไร มาก-นอย เพยงใด คมคาหรอไม และควรทาตอไปหรอไม อยางไร และ เพราะอะไร รวมท $งการใหขอเสนอแนะในการนาผลท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน (Utilizing Recommendation) อยางกวางขวางและคมคาท�สด เปนการประเมนผลเพ�อทกฝายท�เก�ยวของ ระบบการประเมนผล (Evaluation System) ส�งสาคญในการ “ทา” งานใดๆ คอ การจดระบบการทางาน การประเมนผลกเชนเดยวกน จงตองจดระบบการประเมนผลการดาเนนงาน ใหสามารถประเมนผลการ



ดาเนนงานท�ตองการ ไดทนทท�ทา อยางครบถวน ตามระบบงานบรการของงานน $น 1 วงรอบ (Cycle) อาทเชน การใหบรการแกลกคา (Customer) หรอบคคล 1 คน นบต $งแตบคคลน $นเขามาใชบรการจนกระท �งบคคลน $นกลบออกไปจากสถานท�/หนวยงาน ท�ใหบรการ; การใหบรการแกผปวย 1 คน ของโรงพยาบาล; การใหบรการแกผมาทานอาหาร 1 คน ของรานอาหาร; การใหบรการแกผมาฝากเงน 1 คน ของธนาคาร; การใหบรการแกผโทรศพทมาถามเลขหมายโทรศพท 1 คน ของพนกงานองคการโทรศพท; การใหบรการแกผมาสอบถามขอมลทางโทรศพท 1 คน ของ เจาหนาท�หรอพนกงานของหนวยงาน/บรษท เปนตน การประเมนในลกษณะน$ เปนการประเมนเพ�อ “การพฒนา” ตามเปาหมายท�วา ทาใหดย�งๆข$น (Do it Better and Better) ดวยการนาผลการประเมนในแตละคร $ง ไปใชในการปรบปรงการดาเนนงานคร $งตอๆไป น �นเอง การประเมนผลเชนน$ เปนส�งท�ยอดเย�ยมของการทางาน คอ เปนการประเมนผล “ทกคร $ง” ท�ทา โดยมเปาหมายใหผปฏบตงานสามารถบอกไดวา กจกรรมท�ตนไดกระทาไปน $น ดเพยงใด และ ควรปรบปรงแกไขอะไร อยางไร ในการกระทาคร $งตอไป เพ�อใหไดผลการดาเนนงานท�ดย�งข$น อยางตอเน�อง วธการ ของการประเมนผลการดาเนนงาน ในแตละคร bง ดาเนนการ ดงน$ 1. ทาใหเกด Common Value ของหนวยงาน ในส�งตอไปน$ 1.1 มความมงม �นตอการพฒนาคณภาพอยางตอเน�อง (Commitment to CQI) 1.2 มแนวคดเชงบวก (Positive Thinking) ซ�งกนและกน 1.3 ใชผมารบบรการเปนศนยกลาง (Customer Focused) 1.4 มความมงม �นในการทางาน “ในปจจบน”ใหดท�สด (Do the Best Now) 1.5 ประเมนผลการปฏบตงานดวยตนเอง (Self Assessment) ทกคร $งท�ทา 1.6 รวมมอรวมใจกน ทางานเปน “ทมเดยวกน (Working as A Team)” 2. จดทาเอกสารแสดงระบบงาน และ วธปฏบตงาน ของทกๆ งานในหนวยงาน ใหเปนลายลกษณอกษรโดยผปฏบตงานน $น แลวนาไปแสดงไว ณ สถานท�ปฏบตงาน ใหผปฏบตงานและผเก�ยวของ สามารถนามาใชในการทางานและการนามาทบทวน ไดโดยสะดวก และ หม �นปรบปรงแกไข ใหชดเจนข$น สะดวกข$น งายตอการปฏบตย�งข$น และไดผลดเย�ยมย�งๆข$นไป จนถอเปน มาตรฐานการปฏบตงาน (Standard Operation Procedure: SOP) ของงาน/หนวยงาน/องคการ 3. กาหนดตวช$วดผลการดาเนนงาน ของแตละกจกรรม “ในแตละคร $ง” ท�ด คอ วดไดตรงตามท�ตองการจะวด วดไดสะดวก รวดเรว ไมยงยาก



4. สรางเคร�องมอวดผลการดาเนนงาน ของแตละกจกรรม ในแตละคร $ง ท�วดไดสะดวก งาย รวดเรว และ แนนอน ดวยตวผปฏบตงานเอง 5. ทดลองวดผลการดาเนนงาน ของแตละกจกรรม แลวทาการปรบปรงแกไขจนม �นใจในวธการวา ทาไดจรงแลว จงจดทาเปนเอกสาร “คมอปฏบตงาน” ท�เปนลายลกษณอกษร ถอเปนมาตรฐานการปฏบตงานของหนวยงาน (SOP) ท�ไดผานการนาไปใชงานจรงแลว 6. ปรบปรงวธการประเมนผลและส�งท�เก�ยวของ ใหดย�งๆ ข$น ตลอดไป

ตวชbวดผลการดาเนนงานของแตละกจกรรม การท�จะบอกไดวา การดาเนนงานของแตละกจกรรม จะดหรอไม เพยงใด น $น พจารณาจาก ส�งตอไปน$ 1. การมระบบงานท�มคณภาพ 2. การทาตามระบบท�วางไวอยางเครงครดและมความสขในการทาตามระบบน $น 3. การมความพรอมในการปฏบตงาน 4. มการเตรยมการใหพรอมกอนเร�มใหบรการผมารบบรการ “แตละคน” 5. มการปฏบตงาน อยางเปนข $นตอน ท�ถกตองตามหลกวชาการท�เก�ยวของ อยางเพยงพอ และ เหมาะสม 6. ไมม ภาวะ / ส�งแทรกซอน / อนตราย / ความเสยหาย ท�สมควรปองกนได 7. ผรบบรการ / ญาต / ผพบเหน มความพงพอใจ 8. มความเรยบรอย นาด ของผลงาน 9. มการบนทกขอมลการปฏบตงานไวอยางชดเจนเปนลายลกษณอกษร และสามารถนามาใชประโยชนได โดยสะดวกและรวดเรว 10.มการสงตอบรการ และ สงตอการใหบรการ อยางตอเน�อง ท $งการสงตอภายในหนวยงาน และ การสงตอระหวางหนวยงาน อยางไรรอยตอ (Seamless)

สรปการประเมนผลการดาเนนงาน การประเมนผลการดาเนนงาน (Evaluating) สรปได ดงน$ 1. การประเมนผลการดาเนนงานของตนเอง โดยผปฏบตงานทกคน ทกคร $ง ท�ปฏบตกจกรรม (Self Assessment) เปนส�งท�สาคญและมคณคาสงสด เพราะจะนาไปสการพฒนาคณภาพดวยตนเอง โดยผปฏบตงาน (Self Improvement) ซ�งจะกอใหเกดการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน (Continuous and Sustainable Working Improvement: CSWI) อยางแทจรง



2. การประเมนผลการดาเนนงาน ถอเปนงานประจา (Routine work) ท�ผปฏบตงานทกคน ในหนวยงานทกหนวย ไมวาจะเปนหนวยงานเลกหรอหนวยงานใหญ จะตองปฏบตอยางสม�าเสมอ และตอเน�อง โดยประเมนท $ง Inputs, Processes, และ Outputs ซ�งตองนาไปกาหนดไวในแผนปฏบตการทกระดบ ท $งแผนปฏบตการประจาป แผนปฏบตการประจาเดอน และ แผนปฏบตการประจาวน ของทกๆงาน และ ทกหนวยงาน 3. การนาผลการประเมน ไปใชใหเกดประโยชน “ทนท” น $น เปนส�งท�จะกอใหเกดผลตอบแทนการลงทนท�มคณคาย�ง ท $งตอผปฏบตและตอหนวยงาน จงสมควรอยางย�งท�แตละหนวยงานและแตละองคการ จะตองจดระบบงานประเมนผลของตน ใหสามารถนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานท $งหลายของตนน $น ไปใชประโยชนได อยางรวดเรวและกวางขวางท�สด เชน ผลการประเมนกจกรรมแตละคร $ง สามารถนาไปปรบปรงการปฏบตงานคร $งตอมาไดทนท ซ�งใชเวลาเพยงไมเกน 3 นาท เทาน $น เปนตน 4. การประเมนผลการดาเนนงาน เปนส�งสาคญท�จะบอกใหทราบวา การดาเนนงานท�ผานมาน $น เปนอยางไร ด เหมาะสม และ มคณคา มากนอยเพยงใด

V. การนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน (Utilizing) การนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน คอ กระบวนการในการนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานท $งหลาย มาทาใหเกดประโยชนสงสด (Utilizing is a working process to gain the utmost usefulness from working) จากความหมายน$ การนาผลท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน มหลกสาคญ 5 ประการ คอ 1. การนาผลท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน มงพจารณาส�งท�เกดข$น และไดรบ จากการดาเนนงานท $งหลาย ท $งทางตรงและทางออม ท $งท�เกดข$นทนท และส�งท�เกดข$นตามมา ท $งส�งท�เปน Objective คอ ส�งท�เหนได จบตองได นบได เชน การกระทา วตถส�งของท�ไดจากการกระทา ฯลฯ และ ส�งท�เปน Subjective คอ ส�งท�จบตองไมได เชน ความรสก ประสบการณ ความสข ความเครยด ฯลฯ 2. เปนกระบวนการดาเนนงานท�เกดข$นอยางตอเน�อง ตลอดเวลา จงสามารถกระทาไดทนท ทกเวลา ทกสถานท� และ ทกคนท�ปฏบตงาน ต $งแตเร�ม “ทา” โดยไมตองรอใหใครมาส �งหรอรอใหใครมาอนมต



3. มงนาผลท�ไดจากการดาเนนงานท $งหลาย ไมวาจะเปนส�งท�เปนผลด ไดตามท�ตองการ หรอ ผลท�ไมด ไปกอใหเกดประโยชนงอกเงย ในการชวย หรอ อานวยผล ใหเกดส�งท�เปนคณ เปนประโยชน ท $งตอบคคล ตอหนวยงาน ตอองคการ ตอชมชนสงคม และ ตอประเทศชาต ท $งในระยะส $น และ ระยะยาว อยางตอเน�องตลอดไป ไมมวนจบส$น 4. มงกอใหเกดประโยชนสงสด คอ เปนส�งท�ด มประโยชน ท $งตอตนเอง หนวยงาน องคการ ประเทศชาต ตอบคคล ใหมากท�สด เรวท�สด ย �งยนท�สด และ เกดผลเสยนอยท�สด 5. ตองมผนาไปดาเนนการ ใหเกดประโยชน ท $งการคด การพด และ การกระทา ในรปแบบ ลกษณะ และ วธการตางๆ โดยไมจาเปนตองมอานาจ ไมจาเปนตองรอการอนมต ยกเวนในเร�องท�เก�ยวของกบกฎหมาย ขอบงคบ ระเบยบ สทธของบคคล ฯลฯ ท�มการกาหนดไววา ตองไดรบการยนยอม หรอ อนมต จากผมอานาจเสยกอน จงจะกระทาได ความสาคญ การนาผลท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน เปนส�งท�มความสาคญอยางย�งตอการบรหารท $งหลาย ชวยเพ�มมลคา (Value-Added) และชวยใหเกดความคมคาในการดาเนนงานของทกงาน ทกหนวยงาน และ ทกองคการ สรปไดเปน 6 ประการ คอ 1. เปนส�งท�ชวยใหเกดความคมคา และ ผลกาไรมากข$น ในการดาเนนงาน จงมความสาคญอยางย�ง ในการ “ทา” งานทกชนด ทกประเภท ไมเฉพาะแตการลงทนในภาคธรกจหรอภาคเอกชนเทาน $น เพราะในโลกน$ ไมมอะไรท�ไดมาโดยไมมการลงทน (No free in the World) จงเปนส�งท�ภาครฐจาเปนตองคานงถงและนามาปฏบต ใหมากข$น 2. เปนส�งท�มความสาคญ แตถกละเลยมาตลอด เน�องจากความจากดของเวลา ผเก�ยว ของมส�งท�จะตองทามากมาย ผบรหารและผปฏบตงานจงไมมเวลาคดทบทวน หาวธการ เพ�อการนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานท $งหลายน $น ไปใชประโยชน เพราะจาเปนตองนาเวลาท�มอยมาใชในการแกปญหาเฉพาะหนาอยเสมอ ส�งไดจากการดาเนนงานท $งหลายเหลาน$ จงถกท$งไวเฉยๆ โดยไมมการนาไปใชประโยชนใดๆ นบเปนความสญเปลาท�มมลคามหาศาล 3. เปนส�งท�จะกอใหเกดผลกาไรมากข$นโดยไมตองลงทนเพ�ม หรอ อาจจะลงทนเพ�มอกเพยงเลกนอย จงเปนทางเลอกท�ผบรหารทกระดบทกคนควรพจารณาและใหความสาคญเปนอยางย�ง ในการดาเนนงานและการลงทนของหนวยงาน/องคการ ท $งหลาย เปนอนดบตนๆ 4. เปนแรงจงใจในการทางานท�มพลงอยางย�ง สาหรบผปฏบตงาน คอ กอใหเกดความรสกวา ตนทางานท�มคณคา มประโยชน กอใหเกดความภาคภมใจ ความพงพอใจในการทางาน นาไปสความรกงาน มงม �นทางาน ดวยความสนกสนาน เพลดเพลน และ สขใจ



5. กอใหเกดการพฒนา ท $งการพฒนาคน พฒนางาน พฒนาระบบงาน และ พฒนาองคการ อยางชดเจน เปนรปธรรม ชวยสงเสรมความกาวหนาทางวชาการท� Practical ดวยการนาไปประยกต/ใช ท�รวดเรว หลากหลาย และ เหมาะสมกบสภาวการณ ในขณะน $นๆ 6. กอใหเกดผลงานทางวชาการ ซ�งจะชวยสงเสรมความกาวหนาใหกบบคคล ชวยใหมความร ประสบการณ และ ความเช�ยวชาญ มากข$น ชวยใหมช�อเสยง ไดรบการยอมรบ ยกยอง และ การท�มผลงานทางวชาการท�มคณคาและมคณภาพสง จะสามารถนาไปใชเปนผลงานในการเล�อนระดบใหสงข$นในภาคราชการได ส�งท�ไดจากการดาเนนงาน (Working Outputs) ส�งสาคญอนดบแรก คอ ผทา จะตองรวา ส�งท�ตนไดจากการดาเนนงาน “ในแตละคร $ง” น $น มอะไรบาง ส�งเหลาน $นม “ธรรมชาต” เปนอยางไร เพ�อจะไดสามารถนาไปใชใหเกดประโยชนไดทนท อยางเตมท� ส�งท�ไดจากการดาเนนงาน หรอ การ “ทา”งาน น $น ม 5 ประการ คอ 1. ส�งท�เปนวตถ (Object) คอ ส�งท�ไดทา และ ส�งท�ไดจากการทา เชน ส�งของ ผลตภณฑ (Product) การบรการ ส�งกอสราง คมอการปฏบตงาน ฯลฯ โดยอาจจะเปนส�งท�เกดข$นใหม หรอเปนส�งท�ปรบปรงข$นจากของเดมท�มอยแลวกได ส�งเหลาน$ เปนส�งท�เหนหรอสมผสไดชดเจน 2. ประสบการณ (Experience) คอ ส�งท�เปนความสามารถ ความชานาญ จากการท�ไดกระทา ท $ง การคด การพด และการลงมอปฏบต เปนส�งท�ผกระทาเปนผไดรบ มองเหนไดยาก เพราะเปนส�งท�อยภายในตวของบคคล 3. ขอมล (Data) คอ ส�งท�เปนตวบอกหรอยนยนการกระทา วา ใคร ทาอะไร กบใคร ท�ไหน เม�อไร อยางไร และไดผลเปนอยางไร ขอมลเหลาน$ จะถกบนทกไวใน 2 ท� คอ ในสมองหรอความทรงจาของบคคลท�เก�ยวของคอผทาและผรบรการกระทา และ ในเอกสารรายงานตางๆ ในการน$ ถาไดมการบนทกไวเปนลายลกษณอกษรกจะเปนส�งท�ดมาก เชน ขอมลผมารบบรการ ขอมลการปฏบตงาน ในแบบบนทกและรายงานของหนวยงาน เปนตน 4. ความร (Knowledge) โดยเปน “ความรจรง” คอ ความรท�เกดข$นจากการลงมอ “ทา” ดวยตนเอง อาจเปนความรท�ยงไมเคยรมากอนคอยงไมเคยทามากอน หรอ ความรท�เพ�มข$นจากการ “ทา”เพ�มข$นจากท�เคยทามาแลว เปนส�งท�ผกระทา ผพบเหน ผนเทศงาน ผมาเย�ยมเยยน หรอ ผอานเอกสาร/ขอมล ท�เก�ยวของกบการดาเนนงาน ไดรบ ความรจรงน$ แตกตางจากความรของนกวชาการบางสวน ท�มกจะเปน “ความรจา” คอ เปนความรท�อยในหนงสอ



ตารา เอกสารงานวจย เอกสารทางวชาการตางๆ โดยนกวชาการเหลาน $น ไดไปอานมา หรอ ศกษาคนควาจากแหลงขอมลท�กลาวมา แลวจาเขามาพดหรอนามาเรยบเรยงข$นมาใหม ยงไมเคยทาดวยตนเองเลย 5. ความรสกและความคด (Feeling & Idea) คอ ส�งท�เปนความรสกและหรอความคดท�เกดข$นของแตละบคคลท�เก�ยวของกบการดาเนนงาน ท $งผกระทาหรอผใหบรการ ผรบการกระทาหรอผรบบรการ ผพบเหน ผชม และ ผอานขอมลท�เก�ยวของกบการดาเนนงานและผลการดาเนนงาน ความรสกน$ มท $งความรสกชอบ–ไมชอบ ยนด–ไมยนด ด-ไมด เหมาะ-ไมเหมาะ ฯลฯ รวมท $ง “ความคดใหมๆ (New Idea)” ท�เกดข$น ณ ขณะหน�งขณะใดของการดาเนนงานดวย Idea ใหมๆ ท�เกดข$นน$ อาจจะเก�ยวกบงานท�กาลงทาอยน $น หรอ ไมเก�ยวของกนเลยกได Idea ใหมๆ แปลกๆเหลาน$ จะแวบข$นมาอยางกะทนหน อาจไมทนรเน$อรตวเสยดวยซ$า แตอาจจะเปน Idea ใหมๆ ท�นาไปสการเปล�ยนแปลงท�ย�งใหญ เปนส�งท�ผเก�ยวของทกคนไดรบ ตวอยางท� Classic คอ Eureka ของ Archimedes

ส�งท�ไดจากการดาเนนงานน$ สามารถสรปไดดงภาพท� 9

ภาพท� 9 ส�งท�ไดจากการดาเนนงาน

การด าเนนงาน

Inputs Processes Outputs

Feedback

ส6งท6ไดจากการด าเนนงาน

ขอมลวตถ

ประสบการณ ความร

ความรสก

การน าไปใชประโยชนการนาไปใชประโยชน



หลกการและวธการ ในการนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน ม 6 ประการ คอ 1. บนทกไวเปนลายลกษณอกษรทนท (Documenting) การบนทกส�งท�ไดจากการดาเนนงานไวเปนลายลกษณอกษร จะเปนจดต $งตนท�จะชวยใหเราไดรบประโยชนจากส�งท $ง 5 เหลาน$ ท $งส�งท�เปนวตถ ประสบการณ ขอมล ความรสก ความคดเหน รวมท $งความคดสรางสรรคท�เกดข$น เพราะส�งเหลาน$มกจะเกดข$นเพยงช �ววบหรอชวงเวลาหน�งเทาน $น ถามไดบนทกไว ช �วเวลาไมนาน กจะเลอนหายไป แตถาไดมการบนทกไว กจะเปนแนวทาง หรอ เปนบนทกชวยจา (Memo) ซ�งจะชวยใหสามารถนามาใชในการทบทวน ประมวลผล วเคราะห คดคน และ ขยายผล ใหชดเจน สมบรณ ครบถวน และ กวางขวาง มากข$น ในเวลาตอๆมา เราสามารถออกแบบบนทกดงกลาวไดหลายๆแบบ ดงตวอยาง

บนทกสรางสรรค

วนท� / เร�อง / เหตการฌ แนวคดสรางสรรคท�เกดข0น การดาเนนการ / ผลการดาเนนการ ขอสงเกต / ขอคด

� � � �

ใหบนทกไวทนท ในชองแรก � และชองท� � ตามเหตการณจรงท�เกดข$น หลงจากน $น ใหหาเวลานาข$นมาพจารณา ทบทวน เพ�มเตมในรายละเอยดใหสมบรณข$น และ เม�อมการนาไปดาเนนการ กบนทกลงชองท� � และ ชองท� � ตามลาดบ 2. ดาเนนการทนท (Do it now!) ถามแตความคด แมจะบนทกไว กยงไมกอใหเกดประโยชนอะไร ตองนาไปปฏบต ดงน $น จงตองฝกฝนใหมความสามารถในการนาความคดท�เกดข$น ไปปฏบตใหเกดผลอยางรวดเรว อยางเปนระบบท�ครบวงจร และมประสทธภาพ โดยใชแนวทาง ดงน$ 2.1 ดาเนนการดวยตนเอง โดยการนาไปปฏบตในชวตประจาวน ท $งในชวตสวนตว งานสวนตว งานประจาท�ทาอย งานอดเรก หรอ จดทาเปนโครงการพเศษข$นมาใหม ฯลฯ 2.2 ใหคนอ�นดาเนนการ เชน ถาเราเปนผบรหาร กส �งการใหผใตบงคบบญชานาไปคดคน พฒนา แลวนาไปปฏบต และตดตามผลใหเสรจส$นสมบรณ รวมท $งการขยายผลตอไปดวยแนวคดหลกการและวธการ ของการจดการความร (Knowledge Management: KM) ท�ด



2.3 ถาเปนส�งท�เกนอานาจหนาท�ท�เราจะดาเนนการไดเอง ตองใชกลวธขายความคด (Sell Idea) กบผอ�น ไมวาจะเปนผบงคบบญชา เพ�อนรวมงาน หรอ ผท�จะสามารถผลกดนใหมการนาความคดดงกลาวน $น ไปสการปฏบตอยางมประสทธผล และมประสทธภาพ สงสด และ ตองหม �นตดตามผลการดาเนนงาน ชวยเหลอ สนบสนน สงเสรม ชวยแกปญหา ดวยกลวธท�เหมาะสมกบสถานการณ บคคล สถานท� และ จงหวะเวลา จนสามารถเหน “ผล” ท�เปนประโยชนเหลาน $น ไดอยางชดเจน และ แนนอนแลว 3. ใชหลกการบรหาร (Principle of Managing) ในการดาเนนการ ให “งานนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน” ประสบความสาเรจอยางมประสทธภาพสงสด และ สงย�งๆข$นไป น $น สามารถนา Principle of Managing ท $ง 8 กจกรรมหลก ตามท�ไดกลาวมาแลว มาใชไดเปนอยางด โดยเร�มต $งแต การวเคราะหสภาวการณ (Situation Analysis) ของ “งาน”การนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน จนไดขอสรปวา สมควรจะทาอะไร กบใคร ท�ไหน เม�อใด โดยใคร และอยางไร แลว กจะนาไป วางแผน (Planning) เพ�อใหสามารถใชเวลาและทรพยากรเทาท�มอยใหเกดประสทธภาพสงสด แลวนาแผนน $น ไปดาเนนการ (Implementing) ใหไดผล ตามวตถประสงค และ เปาหมาย ของการนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชนน $นๆ โดยมการประเมนผล (Evaluating) อยางถกตอง ครบถวน เหมาะสม ทนเวลา มการนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานท $งหลายเหลาน$ ไปใชประโยชน (Utilizing) อยางเตมท� รวดเรว ม �นคง ย �งยน และ ครบวงจร มการตดตาม ควบคม และ ประสาน การดาเนนงาน (Monitoring Controlling and Coordinating) ใหกจกรรมท $งหลายท�เก�ยวของกบการดาเนนงานท $งหลายน $น ดาเนนไปอยางถกตอง ครบถวน เหมาะสม ไมซ$าซอน และ เกดประสทธภาพสงสด ตามวตถประสงคและเปาหมายท�กาหนดไว ดวยทรพยากรและเวลาท�มอย ตลอดระยะเวลาของการดาเนนงาน โดยมการจดระบบขอมลขาวสาร และ ระบบการตดตอส�อสาร (Information System & Communication System) ท�ดและเอ$ออานวย ใหขอมลขาวสารท�เก�ยวของท $งหลาย สามารถเช�อมโยงกนอยางท �วถง สะดวก รวดเรว ถกตอง แนนอน และ เปนปจจบน ตลอดเวลา; และ มการดาเนนงานอยางตอเน�อง (Continuity) ของการนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน ท $งหลาย ใหมการเช�อมตอ ตอยอด และ ขยายผล อยางตอเน�อง เพ�อเสรมสราง สนบสนน และ กอใหเกดการพฒนาสความย �งยน คมคาในการลงทนท�ไดดาเนนการไปแลว ไมเกดความสญเปลา เกดเปน “ผลกาไร” ย�งๆข$น อยางไมรจบ ซ�งเปนเปาหมายหลก ของงานนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน น �นเอง



4. ใชอทธบาท 4 (Principles of Successful Working) อทธบาท 4 เปนหลกธรรมคาสอนของพระพทธเจา ท�กลาวถงหลกในการทางานใหประสบความสาเรจ ประกอบดวยกจกรรม 4 ประการ คอ 4.1 ฉนทะ (Love It) คอ ความชอบ ความพงพอใจ และ ความรก ในงานท�ทา มงใหการดาเนนงานน $น บรรลความสาเรจ เปนพ$นฐานท�สาคญในการทางาน ถาผปฏบตงานมส�งน$ต $งแตเร�มตนดาเนนงาน และยงคงมอยอยางเตมท�ตลอดเวลา กเช�อม �นไดเลยวา งานท�ทา จะประสบความสาเรจ อยางมประสทธภาพสง แนนอน ฉนทะน$ เปนส�งท�สามารถสรางข$นมาได ข$นอยกบ “ใจ” ของบคคลผน $น เปนสาคญ 4.2 วรยะ (Try Hard) คอ ความพากเพยร และ ทมเท ในการทางาน อยางสดความสามารถตลอดเวลา เพ�อใหงานท�ทา ไดผลด และ ไดผลมากท�สด อยเสมอ เปน กาลงหลก ในการทางาน 4.3 จตตะ (Keep Eye On) คอ ความเอาใจใส ใหความสนใจ ตดตามงานอยางตอเน�อง จนเสรจสมบรณ เปน กาลงเสรม ในการทางาน 4.4 วมงสา (Assessing) คอ การทบทวนส�งท�ไดทาไปแลว ทาการวเคราะหอยางละเอยดถ�ถวน แลวนาขอด ขอเสย ท�ไดรบ มาปรบปรงส�งท�จะทาตอไป ใหดย�งๆข$น เปนส�งท�ชวยใหเกดความสมบรณพรอมในการทางาน และกอใหเกดการพฒนาสความย �งยน อทธบาท 4 น$ จะชวยใหผนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน มพลงสราง สรรคท�มหาศาล สามารถดาเนนการใหงานประสบความสาเรจดวยความภาคภมใจและสขใจ 5. หาความรเพ�มเตมตลอดเวลา (Continuous Learning) วชาการตางๆ น $น มการพฒนาอยเสมอ ไมมหยดน�ง ผแสวงหาความกาวหนา จงจาเปนตองศกษาหาความรเพ�มเตมอยเสมอ ท $งการอาน การฟง การพด การวเคราะห การสงเคราะห การแลกเปล�ยนความคดเหนและประสบการณ การดงาน รวมท $งการประชม สมมนา ฯลฯ เพ�อใหมความทนสมย ทนตอเหตการณ โดยมหลกการและวธการท�สาคญ คอ 5.1 เตอนตวเองอยเสมอวา “มผท�รมากกวาเรา อยเสมอ” เปดใจใหกวาง รบฟงผอ�น ดวยความเคารพใหเกยรต นอมรบคาแนะนาคาส �งสอน ดวยความยนด ไมถอตว ไมเปน “น$าชาลนถวย” คอ ผท�คดวาตนรดแลว ตนเกงท�สด คนอ�นอยามาสอนเลย ฉนไมฟงหรอก ฯลฯ 5.2 เปดประตรบความรตลอดเวลา เชน เขา Internet, รบ Journal, เขาชมรม/สมาคมนกวชาการ เขาฝกอบรมสมมนา อานหนงสอ อานตาราตางๆ ฯลฯ อยางสม�าเสมอ ท $งในสาขาวชาท�ตนสนใจ มความชานาญ และสาขาวชาอ�นท�เก�ยวของ โดยเฉพาะอยางย�ง



การนา “ความร”ท $งหลาย ไปประยกต/ใช ในชวตประจาวน ไดจรง อยางเหมาะสมและมประสทธภาพสง อยางม Skill คอ เปนความรจรง 5.3 ใหบรการความรแกผอ�นและสงคม เชน ใหคาปรกษา เปนวทยากรบรรยาย ตอบปญหา ฯลฯ โดยเนนบรการดวยใจรก เตมใจ ทมเท โดยไมหวงผลตอบแทนใดๆ ความรท�ไดรบเพ�มเตมน$ จะชวยจดประกายความคดรเร�มสรางสรรค ในการนาส�งตางๆ ท�เรามอย ไปกอใหเกดประโยชนในแงมมตางๆ อยางกวางขวาง ไรขอบเขตจากด 6. ใหเวลา (Allocated Time) กจกรรมตางๆ ตองใชเวลาท $งส$น แมแตการคดกยงตองใชเวลา จงจาเปนตองจดสรรเวลา ใหกบการนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน โดยมคาแนะนา ดงน$ 6.1 ทกคร $งท�ทา ใหถามตวเองวา เราไดอะไร มประโยชนอะไร อยางไร และจะนาไปใชใหเกดประโยชนย�งๆข$น ไดอยางไร อาทเชน ในการทาคร $งตอไป ฯลฯ กจกรรมน$ใชเวลา เพยงเลกนอย เทาน $น 6.2 ทกวน หลงเลกงานหรอกอนนอน ใหถามตวเองวา วนน$ท $งวน เราไดอะไรบาง มประโยชนอะไร อยางไร และจะนาไปใชใหเกดประโยชนย�งๆข$นไดอยางไร จะใชเวลาประมาณ 5-15 นาท ถาทาบอยๆ จะทาไดรวดเรวข$น ไดเน$อหาสาระ ท�กอใหเกดกาลงใจและการพฒนาตนเองไดเปนอยางด และควรบนทกไวดวย ดงน$

ตวอยาง บนทกประจาวน

วนท� ส�งท�ทา ส�งท�ได ประโยชน การนาไปใช ใหเกดประโยชนย�งๆ ข0น

6.3 ทกสปดาห ใหจดเวลาประมาณ 10-20 นาท ในวนท�แนนอน เชน วนศกร เสาร หรออาทตย หลงจากทากจกรรมประจาวนในขอ 6.2 แลว เพ�อทบทวนวา ในสปดาหน$ ท $งสปดาห เราไดอะไรบาง เราไดนาส�งท�ไดไปใชประโยชนอะไรบาง มาก-นอย เพยงใด ส�งท�ควรปรบปรงใหเกดประโยชนมากข$น มอะไรบาง โดยกาหนดเปาหมาย และระยะเวลา ในการดาเนนงาน ท�ชดเจนและแนนอน กจกรรมน$จะใชขอมลจากบนทกประจาวน เปนแนวทางหลก และ เพ�มเตมการวเคราะหในภาพรวมของท $งสปดาห ใหมความหมายมากข$น และ ควร



ใหมความจาเพาะมากข$นดวย โดยอาจแยกเปนเร�องๆ หรอประเดน ตางๆ แลวบนทกไวเปนลายลกษณอกษรท�ชดเจน พรอมท $งจดเกบใหปลอดภยและสะดวกตอการนามาใชเม�อตองการ การนาไปใชทนท (Utilizing Immediately) การนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชนทนทน $น เปนส�งท�สมควรทาเปนอยางย�ง ดงน $น ผปฏบตงานและผเก�ยวของทกคน ควรฝกฝน ใหสามารถทาไดอยางรวดเรว มคณคา และ มประสทธภาพสง มขอเสนอแนะ 5 ประการ ดงน$ 1. การนาไปใชในการพฒนาตนเอง คอ 1.1 พฒนาทกษะดานความคด (Conceptual Skills) 1.1.1 พฒนาความคดสรางสรรค (Innovative/Creative Thinking: CT) เพ�อพฒนา คดคน ส�งใหมๆ ท�ดกวาส�งท�มอยแลว 1.1.2 พฒนาความคดเชงบวก (Positive Thinking: PT) ใหเปนคนมองโลกในแงด เป�ยมไปดวยความหวง มกาลงใจ ผรท $งหลายพบวา บรรดาบคคลสาคญท�โลกยกยองน $น ลวนแตเปนผมองโลกในแงดเปนหลก ท $งส$น 1.1.3 พฒนาความคดท�เปนระบบ (Systematic Thinking: ST) คอ คดอยางรอบคอบ ครอบคลมทกแงมม และ ครบวงจร ต $งแตจดเร�มตน จนถงจดส$นสด 1.1.4 พฒนาความคดท�เปนไปได (Practical Thinking: PT) มใชการเพอฝน การคดเร�อยเป�อย แตเปนความคดท�สามารถนาไปปฏบตไดจรงๆ ใน Situation ท�หลากหลาย จากการท�ไดฝกใหมการคด ทบทวน สรป วเคราะห และ หาทางนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชนอยเปนประจาน$ จะทาใหตวเรามทกษะ และความเช�ยวชาญในดานการคดท�วองไว และ เฉยบคม ย�งๆ ข$น 1.2 พฒนาทกษะดานการพด (Verbal Skills) ใหสามารถพดจาไดไพเราะ จบใจผฟง ดวยคาพดท�หลกแหลม เป�ยมดวยความหมายและความรสก และสามารถตอบสนองไดอยางรวดเรว เราใจ เหมาะสม กบกาละ เทศะ และ บคคล อยเสมอ จากการท�ไดสงเกต และทบทวน การพดของตวเราเองและของบคคลตางๆ ท�ไดพบเหน ไดยน รวมท $งพจารณาปฏกรยาของผฟงอยเสมอ จะทาใหเราสามารถรไดวา คาพดแบบใดจงจะเปนคาพดท�เหมาะสม และควรพดอยางไร และ ถาผฟงมปฏกรยา ไมวาจะเปนทางบวกหรอทางลบ เราจะแกไขสถานการณน $นอยางไรจงจะไดผลดท�สด ควรใชคาพดอะไร ท�จะประทบใจผฟง ซ�งตองอาศยการนาส�งท�ไดท $งหลาย มาฝกฝน ใหสามารถพดไดอยางมศลปะ วองไว ถกตอง และเหมาะสม กบแตละสถานการณ



1.3 พฒนาทกษะดานการกระทา (Practical Skills) ใหสามารถกระทาไดด เหมาะสม มประสทธผล และมประสทธภาพ มากย�งๆ ข$น ซ�งเปนทกษะสาคญ ท�จะนาส�งท�ไดจากการดาเนนงาน ไปใชใหเกดประโยชนไดอยางเปนรปธรรม จากการท�ไดฝกทกษะดานความคดตามขอ 1.1 และจากการท�ไดปฏบตไปในแตละคร $ง เม�อไดนามาทบทวน วเคราะหจดเดน-จดดอย ผนวกกบการแสวงหาวธปฏบตใหมๆ ท�ดกวาเดม และ การฝกฝนในการนาไปปฏบตอยางมงม �น จนเช�ยวชาญ จะทาใหตวเราสามารถปฏบตไดอยางวองไว ราบร�น ม �นคง เปนระบบระเบยบ และ เหมาะสม ตามสภาวการณตางๆ เปนท�ช�นชมและยกยอง ในวงการและผพบเหน หรอผท�ไดสมผสกบการปฏบตน $นๆ การนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชพฒนาตนเองน$ เปนส�งท�สามารถทาไดทนท โดยไมตองรอใคร สามารถทาไดตลอดเวลา โดยดาเนนการตามหลกการนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน ท�ไดกลาวมาแลว ซ�งในระยะเร�มตนจะมความยากลาบากอยบาง เน�องจากยงไมคอยไดทา แตเม�อไดทาอยเปนประจา ความเช�ยวชาญชานาญ กจะย�งมมากข$น จนเปนวถชวตประจาวนท�ไมมความยงยาก แตจะเปนกจกรรมท�มคามหาศาลตอการพฒนาตวเรา ใหเจรญกาวหนาอยางรวดเรว และ ม �นคง ในอนาคต 2. การนาไปใชในการพฒนางานนb โดยท�การนาไปใชประโยชนในการพฒนางานท�กาลงทาอยในทนทน $น เปนส�งท�สามารถทาไดโดยสะดวก เพราะเปนกระบวนการดาเนนงานท�ตอเน�องกนกบงานท�ทาอยแลว เพยงแตเพ�มแนวคดและวธการท�รเร�มสรางสรรคลงไปในการทางานประจา ดงน $น จงขอเสนอแนะใหผปฏบตงานและผเก�ยวของทกคน ทาการฝกฝนการนาส�งท�ไดจากการดาเนนงาน ไปใชประโยชนในการพฒนางานท�กาลงทาอยในทนท อาทเชน 2.1 พฒนาวธการทางาน ใหดข$น รวดเรวข$น งายข$น สะดวกข$น มผลผลตเพ�มข$น เปนท�พงพอใจมากข$น ฯลฯ จากการท�ไดทาการทบทวน และ วเคราะห ผลการดาเนนงานท�ผานมา จะทาใหเราสามารถนาขอมล ความร และ ประสบการณ ท�ได ไปพฒนาวธการทางาน ของงานท�กาลงทาอย ไดทนท อยางเหมาะสมในทกๆข $นตอน หรอ ทกๆกจกรรม โดยจดทาเปนเอกสารคมอการปฏบตงาน หรอ พฒนาเอกสารวธการทางานตางๆ ท�มอยแลว ใหชดเจน ครบถวน สมบรณ และ เอ$ออานวยตอการปฏบตงาน มากย�งๆข$น 2.2 พฒนาระบบงาน ไดแก การพฒนาส�งตอไปน$ 2.2.1 พฒนาข $นตอนการทางาน ใหกระชบ ชดเจน และสอดคลองกน มากข$น ลดข $นตอนท�ซ$าซอนเกนความจาเปนลง ปรบปรงข $นตอนท�ยงยากซบซอนใหงายข$น เพ�มข $นตอนการทางานท�จาเปนและทาใหประสทธภาพการทางานสงข$น ฯลฯ



2.2.2 พฒนาความตอเน�องของการทางาน ใหเกดความคลองตวมากข$น ลดส�งท�เปนอปสรรคขดขวางการทางาน ลดระยะเวลาในการทางาน นาไปสการลดแรงงานและคาใชจาย ในการปฏบตงาน 2.2.3 พฒนาการเช�อมตอกบระบบงานหรอกจกรรมอ�น ท $งระบบและหรอกจกรรมท�ทามากอนหนา และ ระบบและหรอกจกรรมท�จะรบชวงไปดาเนนการตอไป เพ�อกอใหเกดการพฒนาคณภาพโดยรวม (Total Quality Improvement: TQI) ของหนวยงาน/องคการ อยางมประสทธผล และมประสทธภาพ มากย�งๆข$น 3. การนาไปใชในการพฒนางานอ�นๆ โดยใชความร และประสบการณท�ไดรบ ไปประยกต/ใช ในการพฒนางานอ�นๆ ท $งงานประจาท $งหลายท�ทาอยทกๆวน หรองาน/โครงการพเศษ โดยมงเนนการดาเนนการอยางเปนระบบ ครบวงจร ประหยด มประสทธภาพสง กอใหเกดผลกาไรมากย�งๆข$น ท $งระยะส $น และระยะยาว 4. การนาไปใชในการพฒนาคนของหนวยงาน โดยใหมการสอน ถายทอดความร ระหวางผท�ไดทาไปแลว กบคนอ�นๆ เชน การจดการฝกอบรมภายในหนวยงาน (In-service Training) การสอนงาน การแลกเปล�ยนประสบการณในการทางาน การดงาน ฯลฯ โดยจดทาข$นเปนประจาอยางสม�าเสมอ การดาเนนงานน $นไมเนนรปแบบท�เปนทางการมากนก แตเนนท�การดาเนนการเชงบวก (Positive Approach) คอ การรวมมอรวมใจกน การสรางสรรคส�งดๆ ดวยความรกความปรารถนาดและความช�นชมยนดตอกน (Appreciation) โดยใช “ผรบบรการเปนศนยกลาง (Customer Focused)” และ การทางานเปนทม ท�ดและมประสทธภาพสง เปนแกนหลก ในการดาเนนงาน 5. การนาไปใชในการพฒนาหนวยงาน โดยจดใหมการพฒนาท $งดานอาคารสถานท� ความสะอาด ความเปนระเบยบเรยบรอย ความสวยงาม ความมชวตชวา การดแลอปกรณเคร�องมอเคร�องใชตางๆ การบารงรกษา การปองกนการชารดเสยหาย การใชงานอยางสมประโยชนและคมคา การพฒนาดานระบบงานและวธการทางานของหนวยงาน ใหมประสทธภาพสง เอ$ออานวยตอการทางานในภาพรวม โดยมงเนนการทางานท�มคณภาพสง ดวยคาใชจายท�ต�าท�สด (High Quality at Low Cost) และรวมมอรวมใจกนสรางภาพลกษณท�ดของหนวยงาน ในสายตาของผมารบบรการ ประชาชนท �วไป และ ผบรหารระดบท�สงกวาหนวยงาน ซ�งจะนาไปสความภาคภมใจในหนวยงานของผปฏบตงาน กอใหเกดความจงรกภกดตอองคการ (Organization Loyalty) อนเปนปจจยพ$นฐานท�สาคญย�ง ในการพฒนาหนวยงานท�ม �นคงและย �งยน



การนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชนในทนทน$ เนนท�การนาไปปฏบตทนทภายใตสภาวะท�เปนจรง โดยใชแนวคดท�วา “ทกสรรพส�ง มคณประโยชนท $งส$น” (Everything is Useful) ซ�งข$นอยกบฐานะของแตละบคคลท $งในฐานะผบรหาร ผปฏบต ผใชประโยชน และ/หรอ ผรบบรการ ท�จะรวา แตละบคคลน $น ไดอะไรจากการดาเนนงาน? ส�งท�ไดน $นมประโยชนและคณคาอะไร? และจะนาไปใชใหเกดประโยชนทนท หรอเรวท�สด ไดอยางไร? และ ตองนาไปปฏบต “เปนประจา” จนเปนนสยท�ด และเม�อผน $นตระหนกแนแกใจวา ส�งน $นเปนประโยชนจรง กจะนาไปสการกระทาตอๆไป ดวยความเตมใจ และ สขใจ กอใหเกดผลประโยชนตามมาอยางมากมาย ตอทกๆฝายท�เก�ยวของ การเผยแพรผลท�ไดจากการดาเนนงาน 1. การเผยแพรในหนวยงาน เปนวธการนาผลท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน ท�จะชวยสรางบรรยากาศของการพฒนาในหนวยงานได เสนอใหดาเนนการ ดงน$ 1.1 กาหนดเปนนโยบายของหนวยงาน (Policy) ใหมการเผยแพรการนาผลท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชนเปนประจา “ทกวน” พรอมท $งมมาตรการท�จะสงเสรม จงใจ และ ควบคม ใหมการปฏบตอยางจรงจง ตอเน�อง จนเปนกจวตร หรอ เปนวฒนธรรม (Share/Core value) ท�ดขององคการ เชน การจดกจกรรม “10 นาทสรางสรรค” เปนตน 1.2 สงเสรมและพฒนาใหเปนรปแบบการดาเนนงาน (Working Model) ท�เปนมาตรฐานของแตละงาน/หนวยงาน ท�สามารถปฏบตไดโดยสะดวกและไมยงยาก โดยเร�มตนจากการจดทาแนวทางหรอวธปฏบตในการทางาน (Work Instruction: WI) ของแตละงาน/กจกรรม แลวพฒนาใหเปนระเบยบปฏบตมาตรฐาน (Standard Operating Procedure: SOP) ในการทางานของงาน/หนวยงาน น $น แลวพฒนาตอไปเปนรปแบบการดาเนนงาน ท�เปนตวแบบของการดาเนนงานท�ด (Role Working Model) ใหกบวงการของงานน$ ในระดบชาต แลวพฒนาตอไปเปนตวแบบท�เปนเลศในระดบนานาชาต (Best Practice) 1.3 คดเลอกผลงานเดนอยางสม�าเสมอ โดยในแตละสปดาห ใหแตละกลมคดเลอก ผลงานเดน 2 อนดบแรก จากความเหนของสมาชก แลวตดประกาศยกยองชมเชยใหเปนท�ทราบท �วกน อยางสมเกยรต; ในแตละเดอน ใหแตละกลม (งาน/ฝาย/แผนก) คดเลอกผลงานเดนประจาเดอนจากผลงานเดนประจาสปดาหของกลม จากความเหนของสมาชก เชน กลมละ 2 เร�อง แลวสงไปประกวดแขงขนกบกลมอ�นๆ ของหนวยงานหลกขององคการ แลวตดประกาศใหทกคนทราบอยางใหเกยรต และ ยกยองเชดช; จดมหกรรมการนาเสนอผลงานเดน ขององคการ เปนประจา “ทกป” โดยกาหนดวนจดมหกรรมท�แนนอนไวลวงหนา เชน



วนพฤหสบด สปดาหท� 2 ของเดอนตลาคม เปนตน ถาวนน $นตรงกบวนหยด ใหเล�อนไปเปนวนพฤหสบดของสปดาหถดไป ฯลฯ จดระบบการคดเลอก “ผลงานดเย�ยมประจาป” ขององคการใหชดเจน จดพธมอบรางวล และประกาศยกยองเชดชเกยรต ใหท $งกลมบคคลและหนวยงาน ในท�ประชมใหญขององคการ 1.4 เผยแพรการนาผลท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน ใหทกๆคนในองคการสามารถศกษาหาความรได (เปน KA) ดวยการรวบรวมผลงานเดนจากขอ 1.3 มาจดทาเปนรปเลมอยางนอย 2 ชด ไวท�หองสมดขององคการ/หนวยงาน หรอ สถานท� ท�เปนท�รวมของบคคลสวนใหญ โดยใหชดแรกอยประจา ณ สถานท�น $น สวนชดท� 2 ใหยมไปอานไดคร $งละ 1 วน; รวบรวมผลงานเดนในแตละเดอน เผยแพรในจลสารหรอวารสารของหนวยงาน ท�แจกใหเจาหนาท�ทกคน; และ รวบรวมผลงานเดนในแตละป เผยแพรในวารสารหรอจลสารของหนวยงาน และจดทาเปนหนงสอสรปผลงานประจาป หรอเปนเอกสารวชาการฉบบพเศษ เผยแพรไปยงบคคลในหนวยงาน และสามารถเผยแพรไปนอกหนวยงานไดอกดวย 2. การเผยแพรออกนอกหนวยงาน เปนส�งท�ชวยเชดชศกด _ศร และ เผยแพรช�อเสยง ขององคการ ใหเปนท�รจก และ เปนท�ยอมรบ ในท�น$ จะขอแนะนา 3 วธ ท�จะกอใหเกดประโยชนมากๆ คอ การเผยแพรในวงการวชาการ การรบเปนสถานฝกงานใหกบสถาบนการศกษา และ การรบเปนสถานท�ดงาน ดงน$ 2.1 การเผยแพรในวงการวชาการ โดยสงเสรมใหผปฏบตงานทกคน “เขยน” ผลการนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน เพ�อเผยแพรในแวด-วงวชาการ ของผน $น ซ�งจะเปนกลยทธท�สาคญและไดผลด ในการพฒนาหนวยงาน เพราะจะไดท $งการพฒนาบคคล พฒนางาน และ การเผยแพรช�อเสยงของหนวยงาน ใหเปนท�รจกและยอมรบในวงการวชาการ ในการน$ ควรกาหนดเปนนโยบายของหนวยงาน ให “ทกคน” จดทาเอกสารวชาการ และ เผยแพรในวงการวชาการ เปนประจาทกป โดยจดต $งหนวยสงเสรมและพฒนาการจดทาและเผยแพรเอกสารวชาการ ท�ชวยกระตน สงเสรม สนบสนน และ ชวยเหลอ ใหทกคนในหนวยงาน จดทาเอกสารวชาการ และเผยแพรในวงการวชาการ อยางมความสข และ มผลผลต (Productivity) ท�ดย�งๆ ข$น อยางรวดเรว ม �นคง และ ย �งยน การเผยแพรในวงการวชาการน $น นยมทากนในรปแบบการนาเสนอผลงานทางวชาการ ซ�งสามารถจดข$นภายในหนวยงาน/องคการ โดยดาเนนการเพ�มเตม จากการจดมหกรรมการนาเสนอผลงานเดนประจาปของหนวยงาน โดยขยายขอบเขตการจดงานเปน “สปดาหวชาการและการพฒนา” ขององคการ ประจาป ซ�งจะมกจกรรมท�แสดงใหบคคล



ท $งหลาย ท $งภายในองคการและภายนอกองคการไดรวา ในรอบ 1 ปท�ผานมา องคการของเรา ไดดาเนนงานท�กอใหเกดประโยชนตอวงการวชาการ สงคม และ ประเทศชาต ในดานตางๆ อะไรบาง อยางไร และ มความกาวหนาสบตอกนมาอยางไร โดยเชญบคคลภายนอกมารวมงาน มการนาเสนอผลงานวชาการ จดบรรยายทางวชาการ และ กจกรรมสรางสรรคตางๆ ซ�งจะกอใหเกดความต�นตวในผปฏบตงานขององคการ เพ�อการพฒนาตนเอง พฒนางานท�ทาอย และพฒนาองคการ โดยสวนรวม กอใหเกดภาพพจนท�ดใหกบองคการ วา เปนองคการท�มผลงานดเดน นาช�นชมยกยอง นาภาคภมใจ ซ�งจะกอใหเกดความรกในองคการ (Organization Loyalty) ของผปฏบตงานทกคน การไปนาเสนอผลงานทางวชาการ “ภายนอก” หนวยงาน เชน การไปรวมประชมวชาการขององคกรวชาชพตางๆ ของสถาบนทางการศกษา ของสวนราชการ ของสมาคมทางวชาการตางๆ ฯลฯ โดยไดรบการสงเสรมและสนบสนนท�ดจากองคการ ผานหนวยสงเสรมและพฒนาการจดทาและเผยแพรเอกสารวชาการ ดงท�ไดกลาวมา กจะทาใหผปฏบตงาน มขวญและกาลงใจท�ด สามารถไปนาเสนอผลงานวชาการไดอยางม �นใจ มคณภาพด ซ�งจะนามาซ�งช�อเสยง เกยรตภม ของท $งผไปเสนอผลงานและขององคการดวย 2.2 การรบเปนสถานท�ฝกงานใหกบสถาบนการศกษา ท�กาหนดใหนสต นกศกษา หรอ นกเรยน ตองไปฝกปฏบตงานในองคการท�มลกษณะงานสอดคลองกบการเรยนการสอนของสถาบนน $น กอนจบการศกษา จงเปนโอกาสดขององคการ/หนวยงาน ท�จะไดคนท�มคณภาพมาทางานให โดยไมเสยคาใชจาย และบางคร $งยงไดคาตอบแทนจากสถาบนการศกษาดวย จงเปนกจกรรมท�จะชวยท $งการพฒนาคน การพฒนางาน และ การพฒนาองคการ ท�คมคาและมประสทธภาพสง ไดเปนอยางด ในปแรกๆ ของการรบเปนสถานท�ฝกงาน ผปฏบตงานของหนวยงาน/องคการ สวนมาก มกจะยงมทศนคตท�ไมดนกตอการฝกงาน โดยมองวาเปนการเพ�มภาระ ทาความยงยากวนวาย มความเสยหายเกดข$น มคาใชจายเพ�มข$น มความลาชาในการปฏบตงาน ฯลฯ ส�งตางๆ เหลาน$ เปนส�งท�เกดข$นจรง แตถาไดมการเตรยมการท�ด ปองกนผลเสยของส�งเหลาน$มใหเกดข$น ซ�งจะทาไดโดยจดทาเปน Documents แสดงรปแบบ และระบบงาน ของหนวยงานใหชดเจนแนนอน ซ�งเปนเอกสารพ$นฐานของ “การพฒนาสหนวยงานคณภาพ” และ อาศยผมาฝกปฏบตงาน ชวยพฒนา Documents เหลาน$ ใหสมบรณข$น ไดรวดเรวกวาท�เราจะทาเอง ประกอบกบมท�ปรกษาทางวชาการ คอ คณาจารยของผฝกงาน มาดแลดวย กจะไดรบความรดานวชาการท�ถกตองและเหมาะสมมากข$น จากคณาจารยท $งหลายเหลาน $น



เม�อผปฏบตงานรบรและไดรบประโยชนจากกระบวนการฝกงานแลว ในปตอๆมา ความรวมมอ ความกระตอรอรน ความสนกสนานในการทางานและการฝกงาน กจะมมากข$น พรอมกบบรรยากาศทางวชาการของหนวยงานและองคการ กจะเพ�มข$นดวย การนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน กจะเกดข$นอยางมากมาย และเปนกจกรรมสาคญในการสรางและพฒนาทรพยากรมนษยขององคการ การรบเปนสถานท�ฝกงานใหกบสถาบนการศกษาน$ เปนกลยทธท�ดมากขององคการ ในการพฒนาคน พฒนางาน และ พฒนาองคการ ไปพรอมๆ กน ซ�งถอเปนตวอยางท�ดของการนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน ไดอยางสรางสรรค ใหกบฝายตางๆ ท�เก�ยวของ โดยเฉพาะอยางย�ง จะเกดประโยชนตอนกเรยน นสต นกศกษา ซ�งจะเปนกาลงสาคญของชาตตอไป ในอนาคต 2.3 การรบเปนสถานท�ดงาน เปนกจกรรมท�จะชวยใหเกดการพฒนางาน/องคการ และการนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน ไดมาก และกวางขวาง ท $งภายในองคการและภายนอกองคการ โดยกาหนดเปนนโยบาย ใหทกๆหนวยงาน เปนสถานท�ดงานท�นาภาคภมใจอยางนอย 1 ดาน และ จดระบบการพฒนาหนวยงาน ใหเปนสถานท�ดงานท�ด อยางมประสทธภาพย�งๆข$น คมคา และ ย �งยน โดยคดเลอกหนวยงานท�มความพรอม มผลงานเดน มพฒนาอยางตอเน�อง 2-3 หนวยงาน มาพฒนาใหเปน “หนวยงานตวอยาง”เพ�อการรบเปนสถานท�ดงาน มลกษณะและองคประกอบพ$นฐาน คอ มรปแบบการดาเนนงานท�ด เปนลายลกษณอกษร ครบถวนและชดเจน; มผลการดาเนนงานท�ด ครอบคลมทกๆดานของผลการดาเนนงาน ในทกๆงานยอย; มขอมลท�จาเปนครบถวน; มผนาและทมงานด ท�มใจพรอมใหบรการ (Service Mind) หนวยงานและองคการ ใหการสนบสนนอปกรณในการนาเสนอผลงาน ท�ครบถวน ทนสมย พฒนาบคลากรทกคนของหนวยงาน ใหมความสามารถและความพรอมในการรบการดงาน อยางนาประทบใจ ตลอดเวลา ท $งการตอนรบ; การนาเสนอ “รายงานสรป”; การนาชม สถานท� / ผลงาน; การตอบขอซกถาม; และ การแสดงออก การพดจา การใหเกยรตผมาดงาน ฯลฯ ส�งตางๆเหลาน$ จะเกดข$นไดด ถาไดรบการชวยเหลอ สงเสรม และ สนบสนนจากองคการ และ มการฝกฝนปฏบตอยเปนประจา จนเช�ยวชาญชานาญ กจกรรมตอไป คอ การพฒนาหนวยงาน “ทกหนวย” ใหมความสามารถในการเปนสถานท�ดงาน ท�นาภาคภมใจ โดยใหหนวยงานตวอยางท�กลาวมาน $น เปน “ตนแบบ” ในการเปนท�ปรกษา ใหคาแนะนา และการฝกฝน จดใหมกจกรรม การดงานซ�งกนและกน ภายใน



องคการ เพ�อใหเกดความชานาญ ลดความต�นเตน เกดการเรยนรซ�งกนและกน และเสรมสรางความเขาใจท�ด ระหวางหนวยงานตางๆ ขององคการ รวมท $งการจดใหมการรบดงานเปนประจาทกเดอน โดยกาหนดชวงเวลาท�หนวยงานสะดวก ไวลวงหนา เพ�อมใหเกดผลเสยตอการทางานตามปกตของหนวยงาน VI. การตดตามงาน การควบคมงาน และ การประสานงาน (Monitoring Controlling and Coordinating) เปนกระบวนการดแล ใหกจกรรมท $งหลาย ในการดาเนนงานหน�งงานใด ดาเนนไปอยางราบร�น สอดคลอง สงเสรม และ สนบสนน ซ�งกนและกน เกดประสทธผล และ ประสทธภาพ สงสด ตามทรพยากรและเวลาท�มอย และท�ใชไป (Monitoring Controlling and Coordinating of Working are the taking care processes to manage the whole activities of a work for their smoothliness, hamony, integrating, and enhancing each other leadind to the highest effectiveness & efficiency outcomes by using the existing and the utilized time and resources) เปนกลมกจกรรมสาคญท�ชวยใหใหกจกรรมท $งหลายของการบรหารงานหน�งงานใดน $น ดาเนนไปอยางถกตอง ครบถวน เหมาะสม ไมซ$าซอน และ เกดประสทธภาพสง ตามวตถประสงค และ เปาหมายท�กาหนดไว ดวยทรพยากรและเวลาท�มอย ตลอดระยะเวลาของการดาเนนงาน จากความหมายน$ การตดตาม การควบคม และ การประสานงาน มหลกสาคญ 5 ประการ คอ 1. การตดตาม การควบคม และ การประสานงาน เปนกระบวนการ (Process) ท�มงดแล (Take care) ใหกจกรรมท $งหลาย ในการดาเนนงานของงานหน�งงานใด ดาเนนไปอยางราบร�น สอดคลอง สงเสรม และ สนบสนน ซ�งกนและกน ตลอดเวลา 2. มงใหมการนาทรพยากรท�มอย (Existing resources) มาใชใหเกดประสทธผล และ เกดประสทธภาพ สงสด รวมท $งการตดตามการใชประโยชน จากทรพยากรท�ไดใชไปแลว (Utilized resources) ใหเกดความคมคา ย�งๆข$น 3. มงดแล สงเสรม และ สนบสนน ใหการใชทรพยากรท $งหลาย ในขณะดาเนนการ ของงานหน�งงานใด เกดประสทธผลและมประสทธภาพสงสด อยางตอเน�อง เปนการดแลในทกๆขณะของการดาเนนการ ตลอดระยะเวลาของการดาเนนงาน ในงานน $นๆ



4. ประกอบดวย 3 กจกรรม คอ การตดตาม การควบคม และ การประสานงาน ท�มความสมพนธซ�งกนและกนอยางใกลชด จงรวมกนเขาเปนกลมกจกรรมเดยวกน 5. เปนกลมกจกรรมท�เปน “ศนยอานวยการกลาง” ของการบรหารและการดาเนนงาน ของงานหน�งงานใด ใหดาเนนไปอยางถกตอง ครบถวน เปนระเบยบ ราบร�น เหมาะสม ไมซ$าซอนกน ใชเวลาและทรพยากรนอยลง และ ชวยใหผปฏบตมความสขในการทางาน ดงน $น การทางานใหไดผลดของทกๆงาน ทกๆคร $ง ตองมการตดตาม ควบคม และ ประสานการดาเนนงาน ท�ด และ มประสทธภาพสง

ส�งสาคญ ของการตดตามควบคมและประสานการดาเนนงาน ขององคการ ม 6 ประการ ดงตอไปน$ 1. การมระบบขอมลขาวสารและระบบการตดตอส�อสารท�ด คอ เปนระบบขอมลขาวสารและระบบการตดตอส�อสาร ท�ชวยใหกจกรรมและการดาเนนงานท�เก�ยวกบขอมล ขาวสาร และ การตดตอส�อสาร ขององคการ เปนไปอยางถกตอง รวดเรว ครบถวน ท �วถง และ แนนอน ย�งๆข$น ท $งในยามปกต และ ในกรณเรงดวน ตลอดเวลา 2. การมระบบงานท�ด ไดแก การมระบบการตดตามงาน ระบบการควบคมงาน และ ระบบการประสานงาน ในการดาเนนงานขององคการ ท�ชดเจน กะทดรด สะดวก งายตอการปฏบต ไดผลแนนอน มความรวดเรว ถกตอง ครบถวน ท �วถง และ เอ$ออานวยตอทกฝายท�เก�ยวของ แตละระบบงานดงกลาว จะประกอบดวยระบบงานมาตรฐาน 4 ระบบ ตามหลกของระบบงานท�ด คอ ระบบงานบรการ ระบบงานสนบสนนทรพยากร ระบบงานพฒนางานบรการ และ ระบบงานบรหารจดการ ในการน$ ระบบงานท�สาคญท�สด คอ ระบบงานบรการ ดงท�ไดกลาวมาแลว 3. การมผปฏบตงานด คอ ตองการผปฏบตงาน ท�มลกษณะดงตอไปน$ 3.1 มมนษยสมพนธด 3.2 มอทธบาท 4 และ มความอดทน มงม �น ไมยอทอ 3.3 เปนผมองโลกในแงดกอน เสมอ 3.4 เปนผมความรอบคอบ ไมประมาท มองอะไรไดครบถวน ทกแงทกมม 3.5 เปนผท�สามารถรบรถงความรสกของผอ�น ไดอยางรวดเรวและถกตอง 3.6 เปนผท�สามารถวเคราะหปญหา ไดอยางถกตอง ครบถวน และรวดเรว 3.7 เปนผม Service Mind ด 3.8 สามารถทางานเปนทมรวมกบผอ�น ไดด



3.9 มความสามารถในการส�อภาษาด ท $งภาษาพดและภาษากาย 3.10 เปนผมความสามารถในการสอน ด 3.11 มความสามารถในการถายทอดความรและประสบการณ ไดด 3.12 เปนผท�สามารถพ�งได ไววางใจได ลกษณะตางๆเหลาน$ สามารถพฒนาใหม และมมากย�งๆข$น ได ในบคคลทกคน ดวยการฝกอบรม ฝกฝน และ ใหโอกาส ฯลฯ อยางเหมาะสมและเพยงพอ สาหรบบคคลแตละคน อยางตอเน�อง ตลอดเวลา และตลอดไป 4. การมทมปฏบตงานด เน�องจากงานตดตาม ควบคม และ ประสาน การดาเนนงาน เปนงานท�ตองดาเนนการตลอดเวลา จงจาเปนตองมการทางานเปนทม และมการสงตองานระหวางกน ใหเปนอนหน�งอนเดยวกน ตลอดเวลา ลกษณะของทมท�พงประสงค เปนดงน$ 4.1 มหวหนาทมด ท�มและสามารถใช “ภาวะผนา” ไดเปนอยางดและเหมาะสม ในแตละสภาวการณ และ ทาไดดย�งๆข$น ตลอดเวลา 4.2 มสมาชกทมท�ด 4.3 มระบบงานของทมด 4.4 มระบบการส�อสารภายในทม ท�ดและท �วถง ตลอดเวลา 4.5 มความเปนน$าหน�งใจเดยวกน 4.6 รวมกนแกปญหา ดวยการมองโลกในแงด ใชแนวคดของการปรบเปล�ยนปญหาใหเปนโอกาสในการพฒนาไดเสมอ ในทนท อยางเหมาะสมกบกาละ เทศะ และบคคล 4.7 นาความเกง ความรอบคอบ และ ความไมประมาท ของแตละคนในทม มาผสมผสาน สงเสรมสนบสนนซ�งกนและกน ไดอยางรวดเรว กลมกลน และ มประสทธภาพสง 4.8 สามารถทางานแทนกน ไดอยางรวดเรว ถกตอง และมประสทธภาพสง 4.9 สามารถรวมมอรวมใจกน ในการวเคราะหปญหาท $งหลาย ไดอยางถกตองตามความเปนจรง อยางครบถวน และ รวดเรว ตลอดเวลา อยางมความสข 5. การมผนาด เน�องจากในงานตดตามควบคมและประสานการดาเนนงานน $น ตองการผนาท�ด ท $งผนาทม และผนาหนวยงานทกระดบ โดยลกษณะของผนาท�ด เปนดงน$ 5.1 เปนผท�สามารถตดตอส�อสารกบผอ�น ไดเปนอยางดและมประสทธภาพสง 5.2 เปนผท�ตดตามผลงานอยเสมอ หากพบขอบกพรอง กสามารถแกไขไดอยางถกตอง รวดเรว และมประสทธภาพสง 5.3 เปนผท�มพรหมวหาร 4 อยางครบถวน และเตมเป�ยม ตลอดเวลา



5.4 เปนผท�มความคดรเร�มสรางสรรคส�งใหมๆ อยเสมอ รวมท $งกระตนสงเสรมและสนบสนนใหสมาชกทม และ/หรอ ผใตบงคบบญชา มความรเร�มอยางตอเน�อง ดวยเชนกน 5.5 เปนผท�ใหความสาคญ สนใจ และ เอาใจใส ตอสมาชกทม และ/หรอ ผใตบงคบบญชา อยเสมอ 5.6 เปนผท�สามารถวเคราะหปญหาไดอยางละเอยดรอบคอบและครอบคลม พรอมท $งสามารถแกปญหาเหลาน $นไดอยางถกตอง เหมาะสม ครบวงจร และ นาไปสการปองกนและการแกไขปญหาในอนาคต ท�ไดผลด มประสทธภาพ และ ย �งยน 5.7 เปนผท�สามารถส �งการ และ อานวยการ ในการทางานท�ดและมประสทธภาพสง 5.8 เปนผท�สามารถพลกผนปญหาใหเปน “โอกาส” ในการพฒนา ไดอยางเหมาะสม รวดเรว และมประสทธภาพสง อยเสมอ 5.9 เปนผท�มบคลกภาพ การพด การแสดงออก การวางตว ท�เหมาะสม นาเคารพนบถอ อยางนาประทบใจ 5.10 เปนผมองโลกในแงดกอน เสมอ 6. การมผลการปฏบตงานท�ดย�งๆข$น อยางตอเน�องตลอดเวลาและตลอดไป เปนส�งท�มความสาคญอยางย�ง ถอเปนคาตอบสดทายของงานตดตามควบคมและประสานการดาเนนงาน ท $งน$เน�องจาก เปนส�งท�แสดงใหเหนเปนผลการดาเนนงานจรง ท�ชดเจน สามารถยนยนไดอยางแนนอนวา มผลการปฏบตงานท�ดย�งๆข$น อยางตอเน�อง ตลอดเวลา และตลอดไป โดยมตวช$วดท�ครบถวนและครอบคลมผลการดาเนนงานท $ง 5 ดาน คอ 6.1 ดานปรมาณงานท�ทา 6.2 ดานคณภาพงานท�ทา 6.3 ดานเวลา แรงงาน และ ทรพยากร ท�ใชในการปฏบตงาน 6.4 ดานความพงพอใจตอการดาเนนงาน และ ผลการดาเนนงาน ของผท�เก�ยวของ 6.5 ดานเศรษฐศาสตร ไดแก ตนทน ผลได กาไร ประสทธภาพ และ ความคมคา ของการดาเนนงาน ผลการดาเนนงานน$ จะตองแสดงออกมาอยางชดเจนเปนตวเลขท�แนนอน และ ตองสามารถบอกไดวา ผลการดาเนนงานท�ดย�งๆข$น อยางตอเน�องน$ ดข$นอยางแทจรง โดยใชหลกวชาการดานการวเคราะหขอมลตามหลกการวจย ท�เปนท�ยอมรบกนในแวด-วงของนกวชาการระดบสง เปนหลกในการยนยน ขออธบายเพ�มเตม ในขอ 2. การมระบบงานท�ด ของระบบการตดตามงาน ระบบการควบคมงาน และ ระบบการประสานงาน ในการดาเนนงานขององคการ โดยเนนระบบงานท�สาคญท�สด คอ ระบบงานบรการ ซ�งมระบบงานบรการมาตรฐาน ดงภาพท� 10



ภาพท� 10 ระบบงานบรการมาตรฐาน ของการดาเนนงาน

ระบบงานบรการน $น ไมวาจะเปนระบบงานบรการของงานใดกตาม ตางกประกอบดวยกจกรรมมาตรฐาน 9 กจกรรม ต $งแตการเตรยมพรอมกอนเร�มงานตามชวงเวลาท�กาหนด จนกระท �งเสรจส$นการปฏบตงานในแตละชวงเวลาน $นๆ ท $งส$น ในการน$ ขอแนะนาใหใชชวงเวลา 1 วน เปนชวงเวลาพ$นฐานท �วไป ของการวางระบบงานบรการมาตรฐาน ของการดาเนนงานแตละกจกรรม ในแตละระบบงาน

กจกรรมมาตรฐานของระบบงานบรการ ในแตละวน ในแตละวน กจกรรมมาตรฐานของแตละงาน ในระบบงานบรการ ม 9 กจกรรม คอ 1. การเตรยมพรอมกอนเร�มงานประจาวน ใหมคน เงน ของ เคร�องมออปกรณ ท $งหลาย ท�จาเปนสาหรบการดาเนนงาน “ท $งวน” อยางพรอมมลและเพยงพอ เปนกจกรรมสาคญท�ชวยปองกนความเส�ยงของการดาเนนงาน โดยถาพบวามความไมพรอมในดานหน�งดานใด หรอ ส�งหน�งส�งใด กจะไดเตรยมการปองกน และ/หรอ เตรยมการแกไข ไดอยางเหมาะสม ถกตอง และ รวดเรว ในทนทท�เหตการณน $น เกดข$น 2. การเตรยมพรอมกอนผรบบรการมาถง ใหมคน เงน ของ เคร�องมออปกรณ ท $งหลาย ท�จาเปนสาหรบการใหบรการกบผมารบบรการ “เฉพาะผน $น” อยางพรอมมลเพยงพอ และ เปนท�ประทบใจ

2. การเตรยมพรอมกอนผรบบรการมาถง

3. การตอนรบอยางประทบใจต bงแตแรก

4. การใหบรการเรงดวนตามลกษณะของผมารบบรการแตละคน

5. การใหบรการตามลาดบข bนตามลกษณะของงาน ……

6. การใหบรการกอนผรบบรการจะกลบออกไป

7. การดาเนนงานหลงจากผรบบรการกลบออกไปแลว

8. การใหบรการหลงจากผรบบรการกลบไปแลว

ผรบบรการกลบออกไป

ผรบบรการมาถง

. 1. การเตรยมพรอมกอนเร�มงานประจาวน/เวร

- ปกต - ฉกเฉน - พเศษ

- ปกต - ฉกเฉน - พเศษ

9. การดาเนนงาน กอนเลกงานประจาวน/เวร

5.1 …………………….. 5.2 …………………….. 5.3 …………………….. 5.4 …………………….. 5.5 …………………….. 5.6 …………………….. 5.7 ……………………..



3. การตอนรบผมารบบรการอยางประทบใจต $งแตแรก ท $งการตอนรบท�ไมตองใชคน ไดแก ดานอาคารสถานท� ดานคาแนะนาจากปายตางๆ ฯลฯ และ การตอนรบดวยบคคล ไดแก ดานพฤตกรรมของผใหบรการ รวมท $งดานส�งสนบสนนการบรการ 4. ใหบรการเรงดวนตามลกษณะของผมารบบรการแตละคน อยางเหมาะสม ตามความตองการของผมารบบรการผน $น “ในทนท” โดยเนนความเรงดวนดานอารมณและความรสกเปนสาคญ เชน ความตกใจ ความกงวลใจ ความหวกระหายน$า ความเม�อยลา ความเจบปวด ความตองการท�จะเขาหองสขา ฯลฯ ของผมารบบรการผน $น รวมท $งของญาตผรวมมากบผมารบบรการแตละคนดวย 5. การใหบรการตามลาดบข $นจนครบถวน ตามลกษณะของงานแตละงาน และ ตามลกษณะและความตองการ ของผมารบบรการแตละคน 6. การใหบรการกอนผมารบบรการจะกลบออกไปจากบรการของเรา ใหเขาไดรบบรการ ตามท�ควรไดรบ อยางครบถวน ถกตอง สมใจ และ ไมมอะไรคางคาใจ 7. การดาเนนงานหลงจากผมารบบรการกลบออกไปแลว โดยใหมการบนทกขอมลท�เก�ยวของกบการใหบรการ “คร $งน$” อยางครบถวนและถกตอง พรอมท $งทาความสะอาดสถานท�อปกรณเคร�องมอท $งหลายท�ไดใชไป ใหเรยบรอย แลวยอนกลบไปยงข $นตอนท� 2 เพ�อการเตรยมพรอมสาหรบใหบรการกบผมารบบรการ “รายตอไป” 8. การใหบรการหลงจากผมารบบรการ “กลบออกไปแลว” อยางตอเน�อง ครบถวน สมบรณ และ ครบวงจร (After services) 9. การดาเนนงานกอนเลกงานประจาวน ใหทาการทบทวนผลการดาเนนงานท $งหลายในวนน $น ใหครบถวนและถกตองท�สด “อกคร $งหน�ง” พรอมท $งตรวจสอบเคร�องมออปกรณท $งหลาย ท�ไดนามาใชในวนน$ ใหไดรบการดแลทาความสะอาดและจดเกบเขาท�ใหเรยบรอย เพ�อการพรอมใช ในวนตอไป รวมท $งการปด Office อยางเรยบรอยและปลอดภยดวย ขอยกตวอยาง การใหบรการตามลาดบข $นจนครบถวน ตามลกษณะของงานแตละงาน และ ตามลกษณะและความตองการของผรบบรการแตละคน ในข $นตอนท� 5 ของกจกรรมมาตรฐานของระบบงานบรการ ในแตละวน ของงาน “การตดตามการดาเนนงานขององคการ” หรอ การนเทศงาน แตละคร $ง ซ�งประกอบดวย 5.1 การกลาวนาถงวตถประสงค ของการตดตามผลการดาเนนงานขององคการ หรอ การนเทศงาน โดยหวหนาคณะ ท�มาตดตามการดาเนนงาน 5.2 การกลาวตอนรบของผรบการตดตามผลการดาเนนงาน



5.3 การบรรยายสรปความกาวหนาของการดาเนนงาน 5.4 การประเมนผลการดาเนนงานเทยบกบเปาหมายและเกณฑท�กาหนดไว 5.5 การซกถาม อภปรายแลกเปล�ยนความคดเหนซ�งกนและกน และการรวมกนแสวงหาแนวทางและวธการในการปองกนและแกไขปญหาตางๆ ท�ดและเหมาะสมท�สด กบบรบท ขอจากด และ ปจจยท�เก�ยวของ ของพ$นท�ดาเนนงาน 5.6 การกาหนดประเดน และ เปาหมาย ของการตดตามผลการดาเนนงานขององคการ หรอ การนเทศงาน คร $งตอไป ใหแนนอน ชดเจน 5.7 การสรปผล การตดตามผลการดาเนนงานขององคการหรอการนเทศงาน ในคร $งน$ ในสาระสาคญ อยางสรางสรรค อกตวอยางหน�ง คอ ในข $นตอนท� 5 ของการควบคมการดาเนนงานขององคการ ประกอบดวย 5.1 การวเคราะหหาสาเหตของการเบ�ยงเบนไปของผลการดาเนนงาน ขององคการ และ ปจจยตางๆ ท�เก�ยวของ ใหชดเจน และ ครบถวน 5.2 การวางแผนดาเนนการควบคม 5.3 การจดระบบขอมลขาวสารและการตดตอส�อสาร ของการดาเนนการควบคม 5.4 การจดระบบการตดตาม ควบคม และ ประสาน การดาเนนงาน ของการควบคม 5.5 การเตรยมการ กอนเร�มดาเนนงานในการควบคม 5.6 การดาเนนการควบคม 5.7 การประเมนผลการดาเนนงานในการควบคม 5.8 การนาผลท�ไดจากการดาเนนงาน ในการควบคม ไปใชประโยชน อยางกวางขวางและคมคา ย�งๆข$นไป 5.9 การทาใหการดาเนนงานควบคมน$ มการดาเนนงานตอไปอยางตอเน�อง ครบวงจร และ ย �งยน ดงนbน ความสมพนธและความเช�อมโยงของระบบท�เก�ยวของกบการดาเนนงานตดตาม ควบคม และ ประสาน การดาเนนงาน จาเปนตองประกอบดวย:- 1. การมระบบการเตรยมพรอม (Preparing System) ท�ด เพ�อใหมทรพยากรท�จาเปนตองใชในกจกรรมตางๆ ของการตดตาม ควบคม และ ประสาน การดาเนนงาน อยางพรอมมล ทนเวลา และ มประสทธภาพสง โดยมวธการปฏบตงานของทกๆกจกรรม ท�ครบถวน เปนระบบ และ ชดเจนเปนลายลกษณอกษร



2. การมระบบการตดตาม (Monitoring System) ท�ด สามารถรบรขอมลขาวสารท�เก�ยวของไดตลอดเวลา อยางรวดเรว ถกตอง และ ครบถวน แลวนาขอมลเหลาน $นไปวเคราะหทนทวา “ผดปกต” หรอไม ถาผดปกตกจะสงไปใหระบบการควบคมทนท 3. การมระบบควบคม (Controlling System) ท�ด สามารถดาเนนการแกไขส�งผดปกตท�เกดข$น ใหกลบมาเปนปกตไดอยางรวดเรว มประสทธภาพสง ไมเกดความเสยหายท�รนแรง 4. การมระบบประสานงาน (Coordinating System) ท�ด สามารถดาเนนการประสานงาน กจกรรม และการดาเนนงานท�เก�ยวของกน ไมวาจะเปนดานขอมล ดานขาวสาร และ ดานการตดตอส�อสาร ขององคการ เปนไปอยางถกตอง รวดเรว ครบถวน ท �วถง และ แนนอน ย�งๆข$น ตลอดเวลา ต $งแตเร�มตน จนเสรจส$นการดาเนนงาน อยางสมบรณ ในการนb แตละระบบท�กลาวมา จะประกอบดวย 9 กจกรรม ของระบบงานบรการมาตรฐาน ดงท�ไดกลาวมาแลว เน�องจากงานตดตามควบคมและประสานการดาเนนงานขององคการน $น เปนงานท�มความสลบซบซอน มรายละเอยดมากมาย มขอมลท�เก�ยวของจานวนมาก ประกอบกบตองการความรวดเรวในการดาเนนการ และ ตองการการตดตามผลการดาเนนงานอยางใกลชด ดงน $น จงมความจาเปนท�จะตองนา Computer และ ระบบ Information Technology มาใช เพ�อเพ�มประสทธภาพการดาเนนงานของแตละกจกรรม โดยตองเช�อมโยงอยางใกลชด กบระบบขอมลขาวสารและระบบการตดตอส�อสารขององคการ ใหเปนเร�องเดยวกน

สรปไดวา การตดตาม ควบคม และ ประสานการดาเนนงาน เปนศนยกลางของการบรหารและการดาเนนงานท $งปวง บคคล และ องคการ จาเปนตองจดใหมข$น และใชเปนแกนกลางของการดาเนนงาน โดยมระบบขอมลขาวสารและระบบการตดตอส�อสารท�ดและทรงประสทธภาพเปนตวรองรบ เพ�อชวยใหขอมลขาวสารตางๆ ท�เกดข$นในการดาเนนงาน สามารถเดนทางตดตอถงกนได ระหวางบคคล งาน และองคการ ท�เก�ยวของ ท $งภายใน และ ภายนอก หนวยงาน/องคการ อยางรวดเรว ครบถวน ถกตอง ท �วถง เหมาะสม และ สามารถสอบทานได กจกรรมท $ง 3 น$ มความสมพนธกนอยางใกลชด จงรวมกนเขาเปนกลมกจกรรมเดยวกน ซ�งเปนกลมกจกรรมสาคญท�ผบรหาร จะตองดแลอยางใกลชดดวยตนเอง ถอเปน “ศนยอานวยการ” หรอ ศนยบญชาการ (Headquarter) ของการทางาน



VII. การจดระบบขอมลขาวสารและระบบการตดตอส�อสาร (Information & Communication System Setting)

เปนกระบวนการ ในการทาใหขอมลขาวสารท $งหลาย ท�เก�ยวของกบการดาเนนงานขององคการ สามารถตดตอและเช�อมโยงกนอยางท �วถง สะดวก รวดเรว ถกตอง และ แนนอน มากย�งๆข$น ตลอดเวลา ชวยสงเสรม และ สนบสนน ใหการบรหาร การพฒนา และ การแกปญหา ขององคการ มประสทธผล และมประสทธภาพสง ย�งๆข$น (Information System Setting and Communication System Setting are the Working Processes to link all concerning data and information of a work to be the more convenience, faster, more accurate, and more certainty all the time, leading to enhance and to support the management, improvement, and problem solving of an organization to be the better effectiveness & higher efficiency) จากความหมายน$ การจดระบบขอมลขาวสาร และ การจดระบบการตดตอส�อสาร ขององคการ มลกษณะสาคญ 5 ประการ คอ 1. เปนกระบวนการ (Process) ท�ประกอบดวยกจกรรมตางๆมากมาย โดยกจกรรมตางๆ เหลาน $น เกดข$นอยตลอดเวลา ท $งภายในองคการ และ ภายนอกองคการ 2. เปนกระบวนการ ท�มงใหขอมล (Data) และ ขาวสาร (Information) ท $งหลายท�เก�ยวของกบการดาเนนงานขององคการหน�งองคการใด สามารถตดตอและเช�อมโยงกน อยางท �วถง สะดวก รวดเรว ถกตอง และ แนนอน ตลอดเวลา ท $งระหวางบคคล ระหวางหนวยงานภายในองคการดวยกนเอง และ ระหวางบคคลและระหวางหนวยงานขององคการ กบ บคคลและหนวยงานภายนอกองคการ 3. มงใหไดผลการดาเนนงานดานขอมลขาวสารและดานการตดตอส�อสาร ดย�งๆข$น ตลอดเวลา 4. มงสงเสรมและสนบสนน ใหการบรหาร การพฒนา และ การแกปญหา ท $งหลาย ขององคการ ในขณะหน�งขณะใด เกดประสทธผลและประสทธภาพสงสดในขณะน $น และ สงย�งๆข$น 5. เปนกลมกจกรรมท�เปน “ยาดา” ท�สอดแทรกอยในทกกจกรรมของการดาเนนงาน ของทกๆ งาน และ ทกๆ ระบบงาน ขอมล และ ขาวสาร เปนส�งท�เกดข$นตลอดเวลา ท $งภายนอก (Outside) และ ภายใน (Inside) งาน/หนวยงาน/องคการ จงจาเปนตองจดระบบงาน กระบวนการ และ วธการ ใน



การทาใหขอมลขาวสารท $งหลาย ท�เก�ยวของกบการดาเนนงาน สามารถเช�อมโยงกนอยางท �วถง สะดวก รวดเรว ถกตอง และ แนนอน ตลอดเวลา แบงออกเปน 2 กลม คอ 1. ขอมล และ ขาวสาร เก�ยวกบทรพยากร (Information of Resources) ใน 6 ดาน คอ 1.1 ดานทรพยากรบคคล (Man) ของงาน/หนวยงาน/องคการ 1.2 ดานทรพยากรการเงน (Money) 1.3 ดานทรพยากรของ (Material) คอ พสด (Commodity) 1.4 ดานทรพยากรเวลา (Minute/Time) 1.5 ดานมาตรฐานการปฏบตงานหรอวธปฏบต (Standard Method, SOP, WI) 1.6 ดานลกคา หรอ ผมาใชบรการ (Customer / Consumer) 2. ขอมล และ ขาวสารเก�ยวกบการดาเนนงานของแตละกจกรรม (Data & Information of Activities) จาแนกเปนขอมล และ ขาวสาร ท�เก�ยวกบ ส�งตอไปน$ 2.1 ขอมลทรพยากรท�ใชไปในการดาเนนงาน (Inputs) 2.2 ขอมลกระบวนการดาเนนงาน (Processes) 2.3 ขอมลผลการดาเนนงาน (Outcomes) 2.4 ขอมลยอนกลบ (Feedbacks) 2.5 ส�งท�นาสนใจ (Interesting things) ท�เกดข$น ตลอดระยะเวลาในการดาเนนงาน

ความสาคญของการจดระบบขอมลขาวสารและระบบการตดตอส�อสาร ขององคการ ระบบขอมลขาวสารและระบบการตดตอส�อสารขององคการ เปนส�งท�มความสาคญอยางย�งตอการบรหารงานและการดาเนนงานท $งหลายขององคการ ชวยใหเกดความราบร�นในการดาเนนงาน ลดปญหาอปสรรค ขอขดของ และขอขดแยงในการทางาน ชวยเพ�มคณภาพ ประสทธภาพ และประสทธผล ของการดาเนนงาน ในทกงาน ทกหนวยงาน และ ทกองคการ สรปไดเปน 6 ประการ ดงน$ 1. เปนส�งท�เปนระบบงานพ$นฐาน (Fundamental System) ท�จาเปนของทกหนวยงาน/องคการ เพ�อรองรบ สงเสรม และ สนบสนน การดาเนนงานท $งหลาย ของหนวยงาน/องคการ 2. เปนส�งท�ชวยเช�อมโยง (Linkage) ขอมล ความร ความคด ความเขาใจ การรบร และ การตอบสนอง ของบคคลท $งหลายขององคการ ใหไดรซ�งกนและกน อยางท �วถง สะดวก รวดเรว ถกตอง และ ทนเวลา 3. เปนส�งท�ชวยบนทกการเกบรวบรวมขอมล (Data Collection) ท $งหลายท�เก�ยวของกบการดาเนนงาน ใหเปนหลกฐาน สามารถ และชวยใหสามารถ นาไปใชประโยชนไดอยางกวางขวาง รวดเรว และมประสทธภาพ



4. เปนส�อท�ชวยเสรมสรางความเขาใจท�ดและถกตอง (Good Relationship Media) ตอกน ท $งระหวางบคคล ระหวางหนวยงาน และ ระหวางองคการ 5. เปนส�งท�ชวยปองกนปญหาในการทางาน (Problems’ Prevention Tool) ดวยการใหขอมลขาวสารท�เก�ยวของ และ การตดตอส�อสารท�ด ต $งแตเร�มแรก และ ตลอดระยะเวลาในการดาเนนงาน ชวยใหเกดความราบร�น ลดความเขาใจท�อาจคลาดเคล�อน ลดปญหาอปสรรคขอขดของ และขอขดแยง ในการทางาน 6. เปนส�งท�ชวยเพ�มประสทธภาพ (Efficiency Improvement) การดาเนนงานขององคการ คอ ไดผลงานดข$น มากข$น โดยใชทรพยากรเทาเดม หรอ นอยกวาเดม เชน การมคณภาพดข$น ใชเวลานอยลง ตนทนลดลง เปนตน

VIII. การดาเนนงานอยางตอเน�อง (Continuing) สความย �งยน การดาเนนงานอยางตอเน�อง เปนกระบวนการ ท�ทาให “งาน” ท $งหลาย เกดความตอเน�องกน ระหวาง การดาเนนงานในรอบท�ผานมา กบ การดาเนนงานรอบตอไป อยางมประสทธภาพสงสด คมคากบส�งท�ไดลงทนลงแรงไปแลว และชวยสงเสรมใหเกดการพฒนาท�ย �งยน ย�งๆข$นไป (Continuing is a working process to link between the previous working cycle and the next working cycle, leading to be the highest efficiency and the highest economical outcomes, and also enhancing to be a sustainable development and the better) จากความหมายน$ การดาเนนงานอยางตอเน�อง มหลกสาคญ 5 ประการ คอ 1. การดาเนนงานอยางตอเน�อง มงท� “งาน” เปนหลก ดงน $น เม�อจะดาเนนงานอยางตอเน�องอะไร ตองระบใหชดเจนวา งานท�จะใหการดาเนนงานอยางตอเน�องน $น เปนงานอะไร มลกษณะของงานเปนอยางไร มระบบงานเปนอยางไร และ มส�งสาคญท�เก�ยวของอะไรบาง 2. เปนกระบวนการ (Process) ซ�งประกอบดวยกจกรรมจานวนมาก ท�มการเคล�อนไหวอยตลอดเวลา (Dynamic) จงมการเปล�ยนแปลงอยเสมอ ดงน $น ผท�รบผดชอบ หรอ ผท�จะกระทา นอกจากจะตองเปนผท�มความรจรงเก�ยวกบงานท�จะทาใหเกดการดาเนนงานอยางตอเน�องน $นแลว ยงจะตองมความรความสามารถในงาน “การดาเนนงานอยางตอเน�อง” และ ตองสามารถประยกต/ใช ไดอยางเหมาะสมและกลมกลนกบสภาพท�เปนจรง อยางรวดเรวและมประสทธภาพสง ดวย



3. มงท�จะเช�อมตอระหวางการดาเนนงานของ “งาน” ในรอบท�ผานมาแลว (Previous Working Cycle) กบ การดาเนนงานท�จะทาในรอบตอไป (The Next Working Cycle) ซ�งมกจะมสภาวะและปจจยตางๆ ท�เก�ยวของจานวนมาก ท�จะมามผลทาให “การดาเนนงาน” เปนอยางไร ปจจยสาคญท�จะนาไปสความสาเรจ (Key Success Factor) คอ ผบรหารสงสดของ “งาน” น $น และ ผรบผดชอบโดยตรงของ “งาน” น $น รอบของการดาเนนงาน (Working Cycle) หมายถง การดาเนนงานอยางครบถวนของงานหน�งงานใด 1 คร $ง หรอ 1 ชวงเวลา หรอ 1 วาระ ต $งแตเร�มรบงานน $นมาทา จนกระท �งทางานน $นเสรจส$น หรอ ครบชวงเวลาท�กาหนดใหทา หรอ ต $งแตเร�มเขารบงานน $นมาทาโดยตาแหนง จนครบวาระของการทางานหรอครบวาระการดารงตาแหนงของบคคลหน�งบคคลใด 4. มงท�จะทาให “ผลการดาเนนงาน” มประสทธภาพสงสด คอ ไดผลงานมากท�สด ตรงตามวตถประสงคและเปาหมายท�กาหนดไวหรอต $งใจไว โดยใชทรพยากรนอยท�สด และ มงท�จะทาให “ผลการดาเนนงาน” คมคากบส�งท�ไดลงทนลงแรงไปแลว ไมเกดความสญเปลาท $งแรงงานคน เงน ของ และ เวลา ท�ไดใชไป รวมท $งความรสกของทกๆคนท�เก�ยวของดวย 5. การดาเนนงานอยางตอเน�อง มงท�จะชวยสงเสรมใหเกดการพฒนาท�ย �งยนย�งๆข$นไป จงคานงถงองคการและสวนรวมเปนหลก ดวยการสรางใหเกดเปนคานยมรวม (Common Value) หรอวฒนธรรมองคการ (Organization Culture) ท�เขมแขง สามารถตานทานกระแสความเหนแกตวของผท�มงประโยชนสวนตว ท�เปน และท�จะมาเปน ผบรหารได การดาเนนงานอยางตอเน�องน$ เปนกจกรรมหลกท� 8 ซ�งเปนกจกรรมสดทายของกระบวนการบรหาร เปนกจกรรมท�จะมาชวยเสรมจดออนของการบรหารหนวยงานและองคการท�ผานๆมา ท�มกจะขาดความตอเน�องของการบรหารและการพฒนา โดยเฉพาะอยางย�งในกรณท�มการเปล�ยนแปลงผบรหาร ท�ผบรหารผมาใหม มกจะไมดาเนนงานตามแนวทางและโครงการของผบรหารคนกอนๆ แมวาจะเปนแนวทางและโครงการท�ดกตาม จดเร�มตนของการดาเนนงานอยางตอเน�องน$กคอ การพจารณาตดสนใจ วา จะดาเนนงานน$ตอไปหรอไม ถาตดสนใจวาจะ “ไม”ดาเนนงานตอไป กจะเขาสกจกรรม “การส$นสดของโครงการ” (End of Program: EOP) ซ�งจะตองดาเนนการจดการใหส�ง/ทรพยากรหรอปจจยตางๆท�เก�ยวของกบการดาเนนงานของ “งาน” ในรอบท�ผานมาแลว กระจายกลบไปยงหนวยงานหรอสถานท�อ�นๆ อยางรวดเรว เหมาะสม และมประสทธภาพสง แตถาตดสนใจวา “จะดาเนนงานตอไป” กจะเขาสจดเร�มตนของการดาเนนงานอยางตอเน�องน$ โดยมเปาหมายท�จะ “เช�อมตอ” ใหการดาเนนงานตางๆ ของรอบท�ผาน กบ การดาเนนงานหรอ



การบรหาร ใน “รอบตอไป” เกดความสะดวก ราบร�น รวดเรว มประสทธภาพสง ประหยด และ กอใหเกดความพงพอใจและความภาคภมใจ ตอท $งผท �เก�ยวของกบการดาเนนงานตางๆ ของรอบท�ผาน กบ ผท�เก�ยวของกบการดาเนนงานหรอการบรหาร ใน “รอบตอไป” ดวย ความสมพนธ ระหวาง การดาเนนงานของงานหน�งงานใดในรอบท�ผานมา และการดาเนนงานของงานน $น ในรอบตอไป กบ การดาเนนงานอยางตอเน�องเพ�อเช�อมตอระหวางการดาเนนงานของท $ง 2 รอบ เปนดงภาพท� 11

การดาเนนงานในแตละรอบน $น เร�มต $งแต การวเคราะหสภาวการณ (Situation Analysis = S) อยางครบถวนเปนระบบและครบวงจร แลวตอมาท� การวางแผนงาน (Planning = P) การดาเนนงานตามแผน (Implementing = I) การประเมนผลการดาเนนงาน (Evaluating = E) แลวมาส$นสดเม�อไดมการนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน (Utilizing = U) อยางกวางขวางและคมคา และ เม�อจะมการดาเนนงานตอไป กจะเขาสกจกรรมเร�มแรก คอ การวเคราะหสภาวการณของงานน $น ในการดาเนนงาน “รอบตอไป” การพจารณาตดสนใจ วา จะดาเนนงานน$ตอไปหรอไมน $น ไมจาเปนตองรอจนใกลๆ จะจบการดาเนนงานของแตละรอบ เพราะโดยท �วไป “สวนใหญ” จะสามารถรและตดสนใจไดกอนแลว ดงน $น การดาเนนงานอยางตอเน�อง จงไมใชส�งท�จะตองรบเรงดาเนนการอยางลวกๆ หรอ แบบสกเอาเผากน เพราะการดาเนนงานอยางตอเน�องน $น ตองการการเตรยมการท�ด และตองใชเวลาท�มากพอในการดาเนนการอยางมคณภาพสงในแตละกจกรรม ขอเสนอแนะสาหรบกรณท �วๆไป คอ การดาเนนงานอยางตอเน�องน $น จะครอบคลมต $งแตส$นสดการดาเนนงานตามแผน (Implementing = I) ในรอบท�ผานมา ไปจนถง เร�มการประ

Time

S P I E U S P I E U S

รอบท�ผานมา รอบตอไป

การดาเนนงานอยางตอเน�อง

ภาพท� 11 ความสมพนธระหวางการดาเนนงานในรอบท�ผานมา และ การดาเนนงาน ในรอบตอไป กบ การดาเนนงานอยางตอเน�อง



เมนผลการดาเนนงาน (Evaluating = E) ในรอบตอไป โดยจะสอดแทรกเขาไปในกระบวน การของการดาเนนงานของกจกรรมตางๆ อยางเหมาะสมกลมกลน และ มประสทธภาพ

ความสาคญของการดาเนนงานอยางตอเน�อง 1. เปนงานท�เปนกจกรรมหลก 1 ใน 8 ของการบรหาร ท�ทกหนวยงานและทกองคการตองจดใหมและตองดาเนนการอยางมคณภาพและมประสทธภาพสง เพ�อความตอเน�องของการบรหารและการพฒนาสความย �งยน ของงาน/หนวยงานและองคการ 2. ชวยเพ�มประสทธภาพในการบรหารงาน ของหนวยงาน องคการ และ ประเทศชาต 3. ชวยใหเกดและเพ�มความคมคาของการใชทรพยากรท�มอยและท�ไดใชไปแลว อยางมประสทธภาพ ประหยด และ กอใหเกดประโยชน 4. ชวยสรางสรรค สงเสรม และ เพ�มพน ใหเกดความสมครสมานสามคค ความรวมมอรวมใจกน ความเปนอนหน�งอนเดยวกน การยกยองผกระทาความด และ ความเหนแกประโยชนของสวนรวม มากกวา ผลประโยชนสวนตนและพวกพอง รวมท $งชวยเสรมสรางวฒนธรรมการปรองดองสมานฉนทของคนในหนวยงาน องคการ และ ประเทศชาต ดวย 5. ชวยลดความเปน “ตวกของก” ลดการทาลายลางซ�งกนและกน โดยเฉพาะอยางย�ง ในบคคลท�มอานาจจากตาแหนงหนาท� หลกการของการดาเนนงานอยางตอเน�อง 1. ตองมระบบงานของการดาเนนงานอยางตอเน�อง ท�เขมแขง ชดเจน แนนอน เหมาะสม และ มประสทธภาพสง 2. ตองมกฎเกณฑและขอบงคบ ท�มอานาจมากพอท�จะทาใหทกคนท�เก�ยวของ ตองปฏบต มารองรบ โดยไมมขอยกเวนแมแตผบรหารสงสดของหนวยงานและองคการน $นๆ เชน กฎหมาย นโยบายระดบสง นโยบายของชาต ฯลฯ ในการน$ ถามวฒนธรรมขององคการ วฒนธรรมของชมชนและสงคม และ วฒนธรรมของชาต มารองรบดวย จะชวยใหเกดพลงอานาจมากย�งข$น 3. ตองมคณะบคคลท�เขมแขง มบารมสง เปนท�ยอมรบของทกๆคน ท $งภายในและภายนอกหนวยงานและองคการ มาเปนผควบคมดแลใหมการปฏบตตามกฎเกณฑและขอบงคบท�กาหนดไว ดวยเทคนคและวธการท�นอกจากจะไมกอใหเกดการตอตานจากผมอานาจแลว ยงจะทาใหทกคนยนด เตมใจ และ ยนยอมพรอมใจท�จะปฏบตตาม ดวยความรสกท�ดตอกน ตามทฤษฎ Y ของ McGrager



4. ตองมระบบ กระบวนการ และ วธการ ท�ชวยสรางสรรค สงเสรม และ เพ�มพน ใหเกดการพฒนา “งานการดาเนนงานอยางตอเน�อง” น$ ตอๆไปอยางตอเน�อง ดวยความรวมมอรวมใจกนอยางจรงจงของผท�เก�ยวของทกระดบ ใหสอดคลองกบสภาวการณท $งภายในและภายนอกองคการ ท�มการเคล�อนไหวและเปล�ยนแปลงอยตลอดเวลา อยางเหมาะสม ทนสมย มประสทธภาพ และ ทนการ

ระบบงานของการดาเนนงานอยางตอเน�อง หนวยงานและองคการ จะตองจดทาระบบงานของการดาเนนงานอยางตอเน�อง ท�เหมาะสมกบสภาวการณของตน และ มประสทธภาพสง ท�ชดเจน แนนอน เปนลายลกษณอกษรเอ$อตอการปฏบต ตอการเรยนร และ การตอยอดการพฒนาตอๆไป สความย �งยน เม�อนาแนวคดและหลกการ ของระบบการดาเนนงาน (Working System) ท�ม Key words 4 ตว คอ จดต $งตน (Starting point) กจกรรม (Activities) ลาดบของกจกรรม (Sequence) และ จดส$นสด (Ending point) มาประยกต/ใช ในการดาเนนงานอยางตอเน�อง พบวา ลกษณะระบบงานของการดาเนนงานอยางตอเน�องขององคการ สามารถแสดง Key words ท $ง 4 ไดอยางชดเจน ดงภาพท� 12

ภาพท� 12 ลกษณะระบบงานของการดาเนนงานอยางตอเน�องขององคการ

การเตรยมพรอม

การเตรยมการกอนเร�มดาเนนการ ในแตละครSง

การดาเนนการ ตามลาดบขSนตอน อยางถกตอง รวดเรว

ครบถวน และ เปนท�ประทบใจ

การดาเนนการ กอนเสรจสSน

การดาเนนงาน ในครSงนS

ถงกาหนดเวลา ใหมการ

ดาเนนงานอยางตอเน�อง

- รลวงหนา - ไมรลวงหนา



อธบายได ดงน$ 1. จดต $งตน ของระบบงานการดาเนนงานอยางตอเน�องขององคการ คอ “การเตรยมพรอม” ซ�งองคการจะตองจดเตรยมท $งคน เงน ของ เวลา วชาการ เทคโนโลย ระบบงาน และ วธการปฏบต ท�จะตองใชในการดาเนนงานอยางตอเน�อง ของทกๆงานขององคการ ท�จะตองมการดาเนนงานอยางตอเน�อง ท $งในกรณท�รลวงหนา และ ในกรณท�ไมรลวงหนา ไวอยางพรอมมล ตลอดเวลา ดงตอไปน$ 1.1 การเตรยมพรอมดานคน โดยกาหนดตวบคคลผท�มความรความสามารถระดบผเช�ยวชาญในการดาเนนงานอยางตอเน�องขององคการ ท�สามารถลงมอปฏบตไดอยางเปนท�ม �นใจไดในทนท ไมนอยกวา 10 คน ในจานวนน$ มผมความสามารถท�จะเปน “ผนา” ในการจดทมงานผรบผดชอบการดาเนนงานอยางตอเน�องท�มประสทธภาพสง คอ เปนแกนนา จานวนไมนอยกวา 5 คน นอกจากการเตรยมพรอมดานผเช�ยวชาญท�จะเปน “แกนนา” ในการดาเนนงานอยางตอเน�องดงกลาวแลว ยงจะตองมการเตรยมพรอมดานบคคลท�จะมาชวยสนบสนน อานวยความสะดวก ชวยดาเนนการ ชวยพมพเอกสารและหนงสอตางๆ ชวยตดตอประสานงาน ชวยในการตดตามงาน และ อ�นๆ ท�จาเปนและชวยใหเกดความสาเรจอยางรวดเรว มประสทธภาพสง และ เปนท�ประทบใจ โดยกาหนดตวบคคลผท�มความรความสามารถดงกลาว ท�เป�ยมไปดวยความมมนษยสมพนธท�ด มใจท�พรอมใหบรการ (Service Mind) มความเสยสละ อดทน อตสาหะ มงม �น ท�สามารถลงมอปฏบตงานไดในทนท จานวนไมนอยกวา 5 คน ในจานวนน$ มผท�สามารถท�จะมาปฏบตงาน “เตมเวลา” ไดทนท จานวนไมนอยกวา 3 คน ตลอดเวลา 1.2 การเตรยมความพรอมดานเงน ท�ตองเตรยมไวสารองจายในส�งท�จาเปน อยางเพยงพอ ท�สาคญคอ ตองมความคลองตวในการเบก-จาย โดยมระบบการควบคมท�ด เอ$ออานวยตอผท�มจตเปนกศล ต $งใจท�จะกระทาความด ใหสามารถทาไดโดยสะดวก งาย และ มความโปรงใส ชดเจน 1.3 การเตรยมความพรอมดานอปกรณและเคร�องมอเคร�องใช ท $งชนด จานวน และ ความพรอมใชงานไดทนทท�ตองการ ตลอดระยะเวลาการใชงาน รวมท $งการแกไขซอมแซมถาเกดการชารดเสยหายขณะใชงาน รวมท $งการสารองไว ใหสามารถมใชไดเพยงพอและทนเวลา จนการดาเนนงานสาเรจอยางสมบรณ



1.4 การเตรยมความพรอมดานวสดส�งของ วสดสานกงาน วสดไฟฟา วสดทาความสะอาด ของใชส$นเปลอง แบบฟอรมตางๆ ฯลฯ ใหมจานวนเพยงพอ สามารถนามาใชไดโดยสะดวก รวดเรว และ ประหยด 1.5 การเตรยมความพรอมดานเวลา ใหมจานวนและระยะเวลาท�เพยงพอ ท $งในเวลาราชการ นอกเวลาราชการ และ ในวนหยดราชการ รวมท $งมการสารองเวลาไว เผ�อเหตสดวสยหรอมความจาเปนฉกเฉน ใหสามารถมเวลาท�จะใชไดมากพอท�จะใหการดาเนนงาน สาเรจตามเปาหมายท�กาหนดไว อยางมประสทธผลสง 1.6 การเตรยมความพรอมดานวชาการ ท�จาเปนตองใชในการดาเนนงานอยางตอเน�องท $งชนด เน$อหา หลกการ แนวทาง และวธการ ในการประยกต/ใช พรอมท $ง “ตวอยาง” ท�ชดเจน ของการประยกต/ใชจรง ในหลายๆกรณ ท�มความแตกตางกน 1.7 การเตรยมความพรอมดานเทคโนโลยท�จาเปนตองใช ใหพรอมใชงานไดทนทท�ตองการ ตลอดระยะเวลาของการดาเนนงานอยางตอเน�องน $นๆ เชน คอมพวเตอร Internet, e-mail ฯลฯ รวมท $งโปรแกรมชวยการทางานตางๆ ใหสามารถมใชไดเพยงพอและทนเวลา จนการดาเนนงานสาเรจอยางสมบรณ 1.8 การเตรยมความพรอมดานระบบงาน ท $ง 4 ระบบ คอ ระบบงานบรการในการดาเนนงานอยางตอเน�องขององคการในทกๆงาน; ระบบงานสนบสนนทรพยากรตางๆ ท�จาเปนตองใชในการดาเนนงานอยางตอเน�องขององคการ; ระบบงานพฒนาการดาเนนงานอยางตอเน�องขององคการน$ใหดย�งๆข$น; และ ระบบงานบรหารจดการในการดาเนนงานอยางตอเน�องขององคการ ใหมความราบร�นและมประสทธภาพสงสดในทกๆสถานการณ โดยจดทาระบบงานท $ง 4 น$ ใหเปน Document คอ เปนเอกสารท�เปนทางการขององคการ ท�ชดเจน งายตอการทาความเขาใจ การตความ สามารถเรยนรไดดวยตวเอง เอ$อตอการปฏบต การประเมนผลงาน และ การพฒนาใหดย�งๆข$น ระบบงานเหลาน$จะตองไดรบการเตรยมใหพรอมท�จะสามารถดาเนนการไดทนท ท�จะตองมการดาเนนงานอยางตอเน�องขององคการ ในทกๆงาน 1.9 การเตรยมความพรอมดานวธการปฏบต ในการดาเนนงานอยางตอเน�องขององคการ ในแตละกจกรรม ของทกๆกจกรรมของทกๆงานท�จะตองปฏบต ท $งในกรณท�รลวงหนา และ ในกรณท�ไมรลวงหนามากอน โดยตองจดทาใหเปน Document ท�เปนทางการขององคการดวยเชนเดยวกน และจะตองมการซกซอมในการปฏบตอยเสมอ ใหสามารถลงมอปฏบตไดอยางถกตองและมประสทธภาพสงในทนทท�ตองการ พรอมท $งจดใหมท�ปรกษาท�



เปนผเช�ยวชาญในการปฏบตจรง ท�มความพรอม จรงใจ และ เตมใจ ไวอยางพรอมมลและพรอมใชดวย 1.10 การเตรยมความพรอมดานระบบขอมลขาวสารขององคการ โดยเฉพาะอยางย�งระบบขอมลขาวสารเพ�อการบรหารขององคการ (Management Information System: MIS) ท�สามารถจดทารายงานสรปผลการดาเนนงานของงานหรอหนวยงานหรอขององคการ ในแตละชวงเวลา ไดในทนทท�ตองการ 2. การเตรยมการกอนเร�มดาเนนการในแตละคร $ง เม�อถงกาหนดเวลาท�จะตองมการดาเนนงานอยางตอเน�อง ในงานหน�งงานใดขององคการ เชน การสบเปล�ยนตาแหนง การสบเปล�ยนหนาท� การส$นสดวาระของกรรมการหรอทมงานหรอคณะบคคล ฯลฯ หรอท�จะมความสาคญมากๆ คอ เม�อมการสบเปล�ยนตาแหนงผบรหารสงสดขององคการ หรอแมแตการเปล�ยน “ผนา” ของประเทศ

กาหนดเวลาท�จะตองมการดาเนนงานน $น อาจจะรลวงหนาแนนอนแลว ซ�งบางคร $งอาจรลวงหนาเปนเวลานานหลายเดอน เชน การเกษยณอาย การหมดวาระการดารงตาแหนงท�ไดกาหนดไวแนนอน ฯลฯ บางคร $งอาจรลวงหนาเปนเวลาไมนาน เชน การแตงต $งโยกยายประจาป การเปล�ยนตาแหนง ฯลฯ และ บางคร $งท�เกอบไมรลวงหนาเลย เชน การแตงต $งหรอโยกยายดวน โดยใหเวลาเพยง 24 ช �วโมง หรอ ไมเกน 7 วน เปนตน การเตรยมการกอนเร�มดาเนนการในแตละคร $งน $น สามารถนา หลกการบรหาร (Principle of Managing) มาประยกต/ใช ไดเชนเดยวกน โดยดาเนนการ ดงน$ 2.1 ผรบผดชอบงานการดาเนนงานอยางตอเน�องขององคการ จะตองกาหนดชวงเวลาในการดาเนนงานอยางตอเน�องของงานน$ ในคร $งน$ วาจะใชเวลาเทาใด เร�มตนเม�อใด และ ส$นสดเม�อใด 2.2 ผรบผดชอบงานการดาเนนงานอยางตอเน�องขององคการ จะตองดาเนนการสรรหาบคคลท�จะมาเปน “แกนนา” ในการดาเนนงานอยางตอเน�องของงานดงกลาว แลวชวยเหลอ อานวยความสะดวกแกผน $น ในการต $งทมงานในการบรหารจดการและดาเนนงาน ใหเสรจส$นอยางรวดเรว พรอมท $งดาเนนการจดทาคาส �งแตงต $ง อยางเปนทางการ รวมท $งการจดหาสถานท�ปฏบตงานและบคคลท�จะมาชวยสนบสนน อานวยความสะดวก ชวยดาเนนการ ชวยพมพเอกสารและหนงสอตางๆ ชวยตดตอประสานงาน ใหพรอมมล 2.3 ทมงานท�ไดรบการแตงต $งจากองคการ จะมาประชมเพ�อวเคราะหสภาวการณท�เก�ยวของกบการดาเนนงานอยางตอเน�องของงานน$ ใหครอบคลมอยางครบถวนทกแงทกมม



ถกตอง รวดเรว และ ทนเวลา รวมท $งการจดหาทรพยากรท�จาเปนตองใชในทกๆดาน และ กาหนดข $นตอนในการปฏบตท� Practical และ เหมาะสมกบสภาวการณ ต $งแตเร�มตนจนส$นสดอยางชดเจนแนนอนและครบถวนสมบรณ 2.4 ทมงาน จะชวยกนวางแผนการดาเนนงาน ของการดาเนนงานอยางตอเน�อง ของงานน$ อยางชดเจน ครบถวน และ เอ$อตอการปฏบต ภายในชวงเวลาท�กาหนด โดยกจกรรมแรกของแผนงานน$ กคอ การเตรยมการกอนเร�มดาเนนการ ในคร $งน$ 2.5 ทมงาน จะชวยกนดาเนนการตามแผน ของกจกรรมการเตรยมการกอนเร�มดาเนนการในคร $งน$ ใหมความพรอมในทกๆดาน ท $งคน เงน ของ อปกรณและเคร�องมอเคร�องใช วสด แบบฟอรม ตางๆ วชาการท�จาเปนตองใชในการดาเนนงาน เทคโนโลย ระบบงาน วธการปฏบต และ ระบบขอมลขาวสารขององคการ ท�เก�ยวของ ไวอยางพรอมมล และ เพยงพอ 2.6 ทมงาน จะชวยกนตดตามประเมนผล และ นาผลท�ไดจากกจกรรมการเตรยมการกอนเร�มดาเนนการในคร $งน$ ในทกๆกจกรรมยอย ไปใชประโยชน อยางคมคา 3. การดาเนนการตามลาดบข $นตอน อยางถกตอง รวดเรว ครบถวน และ เปนท�ประทบใจ ของทกฝายท�เก�ยวของ ทมงานผรบผดชอบในการบรหารจดการและดาเนนการ ของการดาเนนงานอยางตอเน�องของงานน$ จะชวยกนดาเนนการ ดงน$ 3.1 รวบรวมขอมล ผลการดาเนนงาน ของงานท�ตองการใหมการดาเนนงานอยางตอเน�องในคร $งน$ อยางครบถวน ถกตอง และ เพยงพอ โดยใหอยในฐานขอมล (Database) ท�เอ$อตอการนาไปใช การวเคราะหเพ�มเตม และ การแสดงผลหรอการนาเสนอผลการดาเนนงาน ท�ดและชดเจน รวมท $งขอมลอ�นๆท�เก�ยวของดวย 3.2 วเคราะหขอมลผลการดาเนนงาน ของงานท�ตองการใหมการดาเนนงานอยางตอเน�องในคร $งน$ อยางครบถวน ถกตอง เพยงพอ เหมาะสม และ ชดเจน 3.3 จดทารายงานสรปผลการดาเนนงานเบ$องตน ของงานท�ตองการใหมการดาเนนงานอยางตอเน�องในคร $งน$ โดยขอเสนอใหม 10 หวขอ ดงตอไปน$ 3.3.1 ช�อรายงาน 3.3.2 คานา 3.3.3 บทสรปสาหรบผบรหาร 3.3.4 ลกษณะของงาน



3.3.5 ภารกจโดยสรป 3.3.6 สรปผลการดาเนนงาน จาแนกตาม “แตละงานยอย” ในประเดนตอไปน$ 1.) เปาหมายของการดาเนนงาน 2.) การบรรลเปาหมาย ของการดาเนนงาน 3.) ทรพยากรท�ใชไปแลว ในการดาเนนงาน 4.) ปญหาอปสรรคท�เกดข$นในการดาเนนงาน การแกไข และ ผลการแกไข 5.) ประสบการณท�ไดรบจากการดาเนนงาน 6.) แนวทางการนาประสบการณท�ไดรบจากการดาเนนงาน ไปใชประโยชนใหคมคาย�งๆข$น ท $งในทนท ในระยะส $น และ ในระยะยาว 7.) แนวทางในการขยายผล และ การตอยอด ในดานและประเดนตางๆ 8.) ผลเสยหากมไดดาเนนงานตอไป 9.) แนวทางในการทาใหบรรลเปาหมายของการดาเนนงาน ท�ไดกาหนดไว ท�รวดเรว และมประสทธภาพ มากย�งข$น 10.) ถาจะไมดาเนนงานตอไป มขอดอะไร มาก-นอยเพยงใด และ ควรทาอยางไร เพ�อใหไดผลดมากท�สด และ/หรอ เกดผลเสยนอยท�สด 11.) แนวทางในการดาเนน “งานยอย” น$ตอไป อยางตอเน�อง 3.3.7 สรปประสบการณท�ไดรบ “โดยรวม” จากการดาเนนงาน 3.3.8 สรปเปรยบเทยบผลด-ผลเสย ระหวาง การดาเนนงานน$ตอไปอยางตอเน�อง กบ การหยดดาเนนงาน 3.3.9 เอกสารอางอง ในการจดทารายงาน 3.3.10 ภาคผนวก เปนรายละเอยดของการดาเนนงาน และ ผลการดาเนนงาน ในแตละงานยอย สอดคลองกบสรปผลการดาเนนงานท�ไดกลาวมา 3.4 นาเสนอรายงานสรปผลการดาเนนงานเบ$องตนน$ ตอบคคลหรอคณะบคคลท�เปนผปฏบตงานน$ เพ�อตรวจสอบความถกตองและความครบถวน ของงานท�ตองการใหมการดาเนนงานอยางตอเน�องในคร $งน$ แลวดาเนนการปรบปรงแกไขตามขอเสนอท�มหลกฐานยนยนชดเจน เสรจแลวใหลงนามรบรองรายงานสรปผลการดาเนนงานฉบบน$ 3.5 จดดาเนนการในการ “นาเสนอรายงานสรปผลการดาเนนงานน$ (Presentation)” ตอบคคลหรอคณะบคคลท�จะมาปฏบตงานแทนท�ตอไป โดยควรจะนาเสนอในท�เปดเผยตอสาธารณะ และ ตอหนาบคคลหรอคณะบคคลท�เปนผปฏบตงานน$มา เพ�อความโปรงใส



3.6 จดทารายงานสรปผลการดาเนนงานน$ (Report) เพ�อเปนส�งท�สาคญอยางหน�งในการ “สงมอบหนาท�” ระหวางบคคลหรอคณะบคคลท�เปนผปฏบตงานน$ ท�กาลงจะพนหนาท� กบ บคคลหรอคณะบคคลท�จะเขามาปฏบตหนาท�ตอไป ในพธสงมอบหนาท� (ถาม) 3.7 เขาพบบคคลหรอคณะบคคล ท�ไดเขามาปฏบตงานในหนาท�ตอไป ภายใน 3 วนแรกของการเขารบหนาท� เปนการสวนตว เพ�อใหขอมล ช$แจง อธบาย ตอบขอซกถาม ฯลฯ ซ�งอาจจะเขาพบมากกวา 1 คร $งกได ข$นอยกบความเหนชอบของบคคลหรอคณะบคคลท�เขามาปฏบตงานแทนท�ตอไปน $น หรอ ตามความจาเปน 3.8 สงเสรม ชวยเหลอ สนบสนน ประสานงาน ประสานความเขาใจ และ อานวยความสะดวกแกบคคลหรอคณะบคคลท�ไดเขามาปฏบตงานในหนาท�ตอไปน $น ในการดาเนนงานน$ตอไปอยางตอเน�อง ในแนวทางของการสมานฉนท เคารพใหเกยรต และเสรมสรางความเขาใจและความรวมมอรวมใจท�ดตอกน ระหวางบคคลหรอคณะบคคลชดเดม กบ ผท�มาปฏบตงานชดใหม โดยใชประโยชนของสวนรวมคอองคการหรอประเทศชาตเปนเปาหมายหลก ดวยการเสรมแรง (Empowerment) และ การใชแรงเสรมทางสงคม (Social Motivation & Social Force) กบบคคลหรอคณะบคคลท�เขามาปฏบตงานในหนาน $น อยางกลมกลนและมประสทธภาพสง โดยถอเปน “ผลงานเดน” ของผเขามาปฏบตงานชดใหม 3.9 กระตน สงเสรม ผลกดน และ เขารวมดาเนนการ ในการทาใหมการดาเนนงานน$ตอไปอยางตอเน�อง โดยกอใหเกดความรสกเปนเจาของในการดาเนนงานน$ ท $งตวบคคลหรอคณะบคคลท�เขามาปฏบตงานใหม และ ทมงานของพวกเขาเหลาน $น ดวยกศโลบายและเทคนคท�ด ตามแนวทางของการเสรมสรางความสมครสมานสามคค ความเปนน$าหน�งใจเดยวกน ของคนท $งองคการหรอคนท $งชาต ในการน$ ตองมกระบวนการในการปองกนมใหผปฏบตงานชดเดม มาพดหรอแสดงททาความเปนเจาของผลงาน แตใหออกมาในเชงการยกยองใหเกยรต และ การชมเชย ผปฏบตงานชดใหม 3.10 ตดตามผล ของการทาใหมการดาเนนงานน$ตอไปอยางตอเน�อง อยางใกลชดโดยเนนผลงานเปนหลก คอใช Result Base Management: RBM แตไมเขาไปกาวกายในกระบวนการดาเนนงานของผปฏบตงานชดใหม ใหเขามความรสกเปนอสระในการคดและการปฏบตตามท�เขาอยากจะทา อยตลอดเวลา จนกจกรรมของงานท�ตองการใหมการดาเนนงานตอไปอยางตอเน�องน$ ไดถกผสมผสานเขาไปในกระบวนการดาเนนงานของผปฏบตงานชดใหม อยางกลมกลนและมประสทธผล ตามเปาหมายขององคการแลว ทมงานผรบผดชอบในการบรหารจดการและดาเนนการ ของการดาเนนงานอยางตอเน�องของงานน$ กจะเสรจส$นภารกจ



4. การดาเนนการ กอนเสรจส$น การดาเนนงาน ในคร $งน$ ทมงานผรบผดชอบในการบรหารจดการและดาเนนการ ของการดาเนนงานอยางตอเน�องของงานน$ จะดาเนนการจดทารายงานสรปผลการดาเนนการในคร $งน$ โดยใชแนวคดและวธการเชงบวกท�สรางสรรค ดวยการยกยองชมเชยทกฝายท�เก�ยวของ โดยไมมการตาหนผหน�งผใด มงใหเกดความรกสมครสมานสามคคของคนท $งองคการหรอคนท $งชาต ดวยการจารกไวในแผนดน คอ “รายงานสรปผลการดาเนนการ” ในคร $งน$ วา ไดมบคคลหรอคณะบคคล 2 ชด มารวมมอรวมใจกน โดยใชประโยชนของสวนรวมคอองคการหรอประเทศชาตเปนเปาหมายหลก มากอใหเกดผลงานสรางสรรคท�มคณคาย�ง คอ การรวมมอรวมใจกนดาเนนงานน$อยางตอเน�อง ซ�งจะชวยเสรมสรางความเขมแขง ความม �นคง และ ความย �งยน ขององคการและประเทศชาตของ “พวกเรา” ใหดย�งๆ ข$นไป นอกจากน$ ทมงานผรบผดชอบฯ จะดาเนนการจดทารายงานสรปเก�ยวกบคาใชจายท $งหลาย และ ความคมคาของการดาเนนงานในคร $งน$ แลวนาเสนอผบรหารสงสดขององคการหรอประเทศชาต กจะถอวาเปนการเสรจส$นภารกจอยางสมบรณ หลกการบรหาร (Principle of Managing) 8 กจกรรมหลกน$ สามารถนามาใชได ในทกๆกรณของการทางาน ไมวาจะเปนการทางานเพยง 1 คร $ง ซ�งอาจจะใชเวลาเพยงไมก�วนาท หรอการทางาน 1 วน หรอการทางาน 1 เดอน หรอการทางาน 1 ป หรอการทางาน 1 โครงการ หรอการบรหารงานท $งหนวยงาน/องคการ ไปจนถงการบรหารงานท $งประเทศในบทบาทของผบรหารสงสด กจกรรมหลกท $ง 8 กจกรรมน$ จะกอใหเกดผลงานท�มประสทธผลและประสทธภาพ สงสด ตามทรพยากรและเวลาท�มอยและไดใชไป จงขอเชญชวนพวกเราทกๆคน นาส�งท�เปนหลกการบรหารน$ ไปทดลองใชในการดาเนนชวต ท $งดานชวตสวนตวและชวตการทางาน ผเขยนม �นใจวาพวกเราจะประสบความสาเรจอยางนาภาคภมใจ ดงน $น Principle of Managing น$ สามารถถอไดวา เปนหลกวชา (Principle) จรง เพราะส�งท�เปนหลกวชาหรอแกนของวชาหน�งวชาใดน $น จะตองส $น กะทดรด ชดเจน แตตองสามารถนามาใชไดอยางกวางขวาง โดยเฉพาะอยางย�ง สามารถนามาประยกตหรอใช ในชวตประจาวนของพวกเรา อยางไดผลดย�ง ในทกๆกรณ



คาถามทายบทท� 2 1. อธบายหลกการบรหาร (Principle of Managing) และ ยกตวอยาง การนาหลกการบรหารใปใชในการทางานประจา ท�ทานทาอยในชวงปท�ผานมา พรอมท $งวเคราะหการดาเนนงาน และใหขอเสนอแนะ ในการปรบปรงใหดย�งๆข$น โดยระบจดเดน-จดดอย ของส�งท�ไดดาเนนการไป อยางสรางสรรค และชดเจน 2. อธบายหลกการวเคราะหสภาวการณ และ แสดงตวอยาง ผลการวเคราะหสภาวการณ ของหนวยงานท�ทานปฏบตงานอยในปจจบน มาใหครบถวนและชดเจน 3. อธบายการกาหนดกลยทธระดบปฏบตการ (Operational-level Strategy) พรอมยกตวอยาง กลยทธระดบปฏบตการ ของหนวยงาน/องคการ ท�ทานวเคราะหแลวเหนวา เปนกลยทธระดบปฏบตการ ท�ด (Good Practice) สามารถนามาเปนแบบอยางใหกบตวทานและวงการ ในการนาไปใชไดอยางชดเจนและสรางสรรค 4. อธบายตวช$วดผลการดาเนนงานทางทฤษฎ (Theoretical Working Indicators) และ คดเลอกตวช$วดท�จะนามาใชในการประเมนผลการดาเนนงาน ของหนวยงานหรอองคการ ท�ทานปฏบตงานอยในปจจบน มาใหครบถวนท $ง 5 ดาน และ วเคราะหเปรยบเทยบกบตวช$วดผลการดาเนนงานท�ใชอยในปจจบน วาแตกตางกนอยางไร มขอด-ขอดอย อะไร และอยางไร 5. อธบายการนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน (Utilizing) และ แสดงตวอยาง การนาส�งท�ไดจากการดาเนนงาน “ในแตละวน” ไปใชประโยชน ของหนวยงานท�ทานปฏบตงานอยในปจจบน มาใหครบถวนและชดเจนเปนรปธรรม 6. อธบายการดาเนนงานอยางตอเน�อง (Continuing) สความย �งยน และ แสดงตวอยาง การดาเนนงานอยางตอเน�อง ของงาน/หนวยงาน/องคการ ท�ทานวเคราะหแลวเหนวา เปนแบบอยางท�ด (Good Practice) ใหกบตวทานและวงการ อยางชดเจนและสรางสรรค



บทท� 3

การประยกตหลกการบรหาร (THE APPLY OF PRINCIPLE OF MANAGING)

ความหมายของการประยกต

เปาหมายของการประยกต

องคประกอบของการประยกต

ความสาคญ ของการประยกต

วธการประยกตหลกการบรหาร ในการทางาน 1 คร bง

วธการประยกตหลกการบรหารในการทางาน 1 วน

วธการประยกตหลกการบรหารในการทางาน 1 ป


บทสรปเร�องการบรหาร



บทท� 3 การประยกตหลกการบรหาร

(THE APPLY OF PRINCIPLE OF MANAGING)

ความหมายของการประยกต การประยกต (Apply) หมายถง การนา “บางส�ง” มาใชประโยชน โดยปรบใชอยางเหมาะสมกบสภาวะท�เฉพาะเจาะจง “บางส�ง” ท�นามาน $น อาจเปนทฤษฎ หลกการ แนวคด หรอ ความร เก�ยวกบเร�องใดเร�องหน�ง และนามาใชประโยชนในภาคปฏบต โดยปรบใหเขากบบรบท และสภาพแวดลอม ท�เปนอย อยางเหมาะสม นอกจากน$ “บางส�ง” น $น อาจเปนวตถ/ส�งของ ท�นามาใชนอกเหนอบทบาทหนาท�เดม เพ�อใหเหมาะสมกบบรบทใหม พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน ไดใหความหมายของ “ประยกต” วา เปน “การนาความรในวทยาการตางๆ มาปรบใชใหเปนประโยชน เชน วทยาศาสตรประยกต คอ การนาความรในวชาการตางๆ ของวทยาศาสตร มาใชประโยชนในภาคปฏบต ในดานตางๆ รวมท $งการนามาใชประโยชนในชวตประจาวน ฯลฯ เกรยงศกด _ เจรญวงศกด _ ไดกลาวถงการประยกต ใน “การคดเชงประยกต” ไวดงน$ 1. การประยกต เปนการนา “ภาคทฤษฎ” ส “การปฏบต” 2. การประยกต เปนการนา “ความรสาขาหน�ง” มาปรบใชกบ “อกสาขาหน�ง” 3. การประยกต เปน “การปรบใช” มใช “การลอกเลยน” 4. การประยกต นา “บางสวน” ของ “บางส�ง” มาใช 5. การประยกตเปนการนาส�งหน�งมาปรบใชใน“บทบาทหนาท�ใหม”เพ�อ“เปาหมายใหม” การประยกต เปนการนา “ภาคทฤษฎ” ส “การปฏบต” หมายความวา การประยกตเปนการนาทฤษฎ หลกการ กฎเกณฑ แนวคด เก�ยวกบเร�องใดเร�องหน�ง ไปปรบใชใหเกดประโยชนในภาคปฏบต โดยเฉพาะในศาสตรสาขาวชาตางๆ มกมการประยกตทฤษฎสภาคปฏบต เพ�อประโยชนในการนาไปใชจรง ในการแกปญหา อยางเปนรปธรรม การประยกต เปน “การปรบใช” มใช “การลอกเลยน” หมายความวา การประยกตเปนการนาส�งหน�งหรอแนวคดหน�ง มาปรบใชเพ�อตอบสนองวตถประสงคหรอเปาหมายท�เฉพาะเจาะจง การประยกตจงแตกตางจากการลอกเลยน เพราะการลอกเลยนน $น เปนการ



นาส�งท�อยในบรบทหน�งมาใชในอกบรบทหน�ง ท $งหลกการ วธการ และรปแบบ โดยไมคานงถงความเหมาะสมในบรบทท�แตกตางกน แตการประยกต เปนการนาเพยง “บางส�ง” จากภายนอกมาใชประโยชน การนามาใชจะอยบนพ$นฐานความเขาใจถงความแตกตางกนในบรบท สถานท� เวลา และ องคประกอบอ�นๆ ของส�งท�เก�ยวของท $งหลาย จากทฤษฎการเรยนรของ Bloom (Bloom's Taxonomy) ไดแบงการเรยนรเปน 6 ระดบ เรยงลาดบจากระดบลางสด คอ 1. ระดบความจา (Knowledge) แสดงความรท�เกดข$น ดวยการจาได คอ “ระบ” ได เชน สามารถระบความหมายของหลกการบรหาร (Principle of Managing) ได 2. ระดบความเขาใจ (Comprehend) แสดงความรท�เกดข$น ดวยการ “อธบาย” ได เชน สามารถอธบาย การวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกองคการ เพ�อประเมนภาวะคกคาม (Threats) และ โอกาส (Opportunities) ท�จะมผลตอองคการ ดวยหลกท�เรยกกนวา PESTELI Analysis ได 3. ระดบการประยกต (Application) แสดงความรท�เกดข$น ดวยการ “นาไปใช” ได เชน สามารถนาหลกการวเคราะหสภาวการณ (Principle of Situation Analysis) ไปใชการวางแผนพฒนาหนวยงานท�ตนปฏบตงานอยได 4. ระดบการวเคราะห (Analysis) แสดงความรท�เกดข$น ดวยการแยกแยะสวนประกอบได แสดงท�มาท�ไปของส�งน $นได และ ตรวจสอบกลบไป-มาได เชน สามารถแยกแยะสวนประกอบของปญหา (Problem) ได แสดงท�มาท�ไปของปญหาน $นได และ ตรวจสอบกลบไปหาสาเหตของปญหาได 5. ระดบการสงเคราะห (Synthesis) แสดงความรท�เกดข$น ดวยความสามารถในการนาความรตางๆ มาประกอบกนเปนส�งใหมท�แตกตางจากของเดมท�มอยแลวได เชน สามารถนาความรตางๆ มาประมวลและประกอบกนข$นเปน “รปแบบการดาเนนงานใหม (New Working Model)” ท�ด มประสทธภาพสง กอใหเกดประโยชนตอผมารบบรการ มากกวารปแบบเดมท�มอยได 6. ระดบการประเมนคา (Evaluation) แสดงความรท�เกดข$น ดวยความสามารถในการวดตวส�งน $นได และสามารถตดสนไดวาอะไรถกหรอผด มากนอยเพยงใด หรอ มคณลกษณะ/คณความด/คณคา ในระดบใด โดยมองคประกอบในการตดสนใจบนพ$นฐานของเหตผลและเกณฑการวด ท�แนชด เปนมาตรฐาน เชน สามารถเพ�มประสทธภาพ และ ความคมคา ของการดาเนนงานดแลผเปนโรคไตวายเร$อรง (Cronic Renal Failure) ในชมชนได;



สามารถนาส�งท�เคยท$ง ไปกอใหเกดประโยชนตอองคการและสงคม เพ�มข$นปละไมนอยกวา 100,000 บาท; การลงทนพฒนาการดาเนนงานดแลผปวยเร$อรงในชมชนดวยการบรณาการจากทกภาคสวน ม Break Even Point (B.E.P.) ท� 15 เดอน และ เกดผลประโยชนในการลดคาใชจายคาใชจายของครวเรอนในชมชนไดปละไมนอยกวา 1 ลานบาท ตลอดไป ในการเรยนการสอน (Learning) การประยกตความรของผเรยนน $น หมายถง การนาความรท $งหลายท�ผเรยนไดรบ ท $งจากในหองเรยน นอกหองเรยน การอานหนงสอ/ตารา ฯลฯ ไปใชในบรบทหรอสถานการณตางๆ ดวยตวผเรยนเอง ถาเปนในการสอบของแตละวชาหรอแตละหลกสตร/สาขาวชา ในดานการประยกต จะหมายถง แนวทางและวธการท�ผเรยนจะนาไปใชหรอนาไปดาเนนการ “ในอนาคต” ซ�งเปนคาตอบของ How to do? น �นเอง ในการทางาน (Working) การประยกต หมายถง การนา “บางส�ง” ของความรในวทยาการตางๆ ท $งแนวคดหลก หลกการ วธการ และ เทคนค ของวทยาการเหลาน $น มาใชประโยชนในภาคปฏบตของการ “ทา” งาน ในแตละดาน แตละชนด แตละกจกรรม โดยปรบใชอยางเหมาะสมกบสภาวะท�เฉพาะเจาะจง ใหเขากบบรบทแวดลอมท�เปนอยในขณะท�ทางานน $นๆ อยางเหมาะสม กลมกลน และ มประสทธภาพสง ดงน $น การประยกตหลกการบรหาร จงหมายถง การนา “บางส�ง” ขององคความรใน Principle of Managing ท�ไดกลาวมาในบทท� 2 มาใชใหเกดประโยชนในภาคปฏบต ของการดาเนนงาน ของ “งาน” หน�งงานใด

เปาหมาย (Goal) ของการประยกต คอ การเกดประโยชนสงสดในภาคปฏบต ของการดาเนนงานหน�งงานใด อยางเหมาะสมกบบรบท สภาวะแวดลอม และส�งท�เก�ยวของ ท�เปนอย ท�เฉพาะเจาะจงในขณะดาเนนการ อยางกลมกลน และ มประสทธภาพสง

องคประกอบ (Composition) ของการประยกต 1. องคประกอบหลกของการประยกต ไดแก 1.1 งาน ท�จะดาเนนการ พรอมกาหนดเวลา 1.2 เปาหมาย ของงานท�จะดาเนนการ 1.3 ความรในวทยาการหลก ของงานท�จะดาเนนการ 1.4 ความรในวทยาการท�เก�ยวของ กบงานท�จะดาเนนการ 1.5 ความรในบรบท สภาวะแวดลอม และส�งท�เก�ยวของ ท�เปนอยในขณะดาเนนการ



1.6 ความสามารถและความชานาญของผปฏบต ในการประยกตความรตางๆ ท�เก�ยวของ สการปฏบตในแตละคร $ง ในแตละบรบท ในแตละสภาวะแวดลอม และในแตละชวงเวลา ดวยทรพยากรและส�งท�เก�ยวของ ท�ม/เปนอย ในขณะดาเนนการ อยางสรางสรรค 1.7 ทรพยากร ท�ตองใชในการดาเนนงาน ท�เก�ยวของกบการประยกต 2. องคประกอบเสรมของการประยกต ไดแก 2.1 ทรพยากรเสรม 2.2 ส�งอานวยความสะดวกในการดาเนนงาน 2.3 สภาวะแวดลอม ท�สงเสรม สนบสนน และเอ$ออานวย ในขณะดาเนนการ 2.4 ส�งอ�นๆท�เก�ยวของ ท�สงเสรม สนบสนน และเอ$ออานวย ตอการดาเนนงาน ท $งทางตรง และ ทางออม

ความสาคญของการประยกต จาแนกเปน 4 ระดบ คอ

1. ระดบงาน การประยกตเปนการชวยเพ�มประสทธภาพของการดาเนนงาน กอใหเกดประโยชนมากข$นในภาคปฏบตของการดาเนนงานน $น ทาใหผปฏบตและผท�เก�ยวของมความภาคภมใจในผลการดาเนนงานท�ตนเองมสวนชวยใหเกดข$น เพราะการประยกตน $นเปรยบ เสมอน “ศลปะ”หรอเคลดลบ ในการดาเนนงาน จงนาไปสความรกและความผกพนในงาน 2. ระดบหนวยงาน/องคการ จากการท�การประยกต ชวยเพ�มประสทธภาพของการดาเนนงานในแตละงาน จงกอใหเกดประโยชนโดยตรงตอหนวยงาน/องคการ นาไปสการพฒนาหนวยงาน/องคการ สความเปนเลศ ตามแนวคดของ 7S of McKinsey ท�ระบวา หนวยงาน/องคการ ท�จะเปนเลศ (Excellent Organization) ได จะประกอบดวยปจจย/ลกษณะ 7 อยาง ท�มาสมพนธกนเปนหน�งเดยว ไดแก Structure คอ โครงสรางขององคการ; Staffs คอ ลกษณะ จานวน และ ศกยภาพของบคลากรท $งหลายขององคการ; Style คอ สไตลและ/หรอรปแบบ การทางานขององคการ แสดงออกโดยสไตลการบรหารของผนาสงสดขององคการ; Skill คอ ความสามารถและทกษะเดนขององคการ; Systems คอ ระบบงานขององคการ; Strategy คอ กลยทธขององคการ ในทกๆระดบ; และ Share value คอ คานยมรวมขององคการ ดงภาพท� 13 ในการพฒนาแตละปจจย/ลกษณะ ของ 7S of McKinsey น $น จาเปนตองใชการประยกตท $งส$น และ เปนการประยกตแบบบรณาการและผสมผสานกน ดวยระยะเวลาท�ยาวนานหลายปตดตอกน



3. ระดบพ$นท� คอ การประยกตน $น เปนส�งจาเปนของการดาเนนงานในพ$นท�ของแตละงาน เน�องจากเปนการนา “ทฤษฎ” ส “การปฏบต” ท $งในแตละทฤษฎ และ ในการใชหลายๆทฤษฎมาผสมผสานกน ในการดาเนนงานในพ$นท� โดยคานงถงความเหมาะสมในแตละบรบทท�แตกตางกน ใหเกดประโยชนอยางแทจรงในการแกปญหาอยางเปนรปธรรม จงเปนส�งท�ชวยเพ�มประสทธภาพของการใชทรพยากรท�มอยอยางจากด ใหเกดประโยชนย�งๆ ข$น

The McKinsey 7-S Framework

Structure

Strategy Systems

Shared Value

Skill

Staffs

Style

ภาพท� 13 แนวคด 7S of McKinsey ขององคการ สความเปนเลศ

4. ระดบประเทศ/โลก คอ การประยกตน $น เปนส�งจาเปนของการดาเนนงานในทกระดบ และเปน “ศลปะ” ของแตละประเทศ ท�นาเรยนรและนามาแบงปนกน ตามแนวคด ทฤษฎ หลกการ วธการ และ เทคนค ของการจดการความร (Knowledge Management: KM) ซ�งเปนส�งท�มคณคาย�งตอมวลหมมนษยชาต เพราะคณคาท�แทจรงของวชาการใดน $น อยท�การประยกตสการปฏบต เพ�อประโยชนสขของประชาชนท $งโลก อยางกวางขวาง และเสมอภาคกน

วธการประยกตหลกการบรหาร ในการทางาน 1 คร bง ในการทางานหน�งงานใด 1 คร $ง สามารถนาหลกการบรหาร มาประยกต ไดดงน$ 1. การวเคราะหสภาวการณ (Situation Analysis) ของส�งท�ตองการจะทา ดงน$ 1.1 ระบงานท�จะทา ใหชดเจน เชน การพมพหนงสอ 1 ฉบบ; การอาบน$า 1 คร $ง; การกนน$า 1 แกว; การตรวจผปวย 1 คน; การจายยา 1 ใบส �งยา; การทาแผล 1 คร $ง; การเย�ยมบานกลมเปาหมาย 1 คร $ง; การผาตด 1 คร $ง; การสอน 1 คร $ง/คาบ; การทาอาหาร 1 จาน/รายการ/หมอ; การชงกาแฟ 1 ถวย; การเดนทางมาทางาน 1 เท�ยว เปนตน



1.2 กาหนดเปาหมาย (Goal) ของการทางานท�จะวเคราะหสภาวการณน $น ใหแนนอน พรอมตวช$วดเปาหมาย ท�ชดเจน สามารถวดไดโดยไมยงยาก ในบรบทท�เปนจรงของพ$นท� ท�ดาเนนการ 1.3 กาหนดชวงเวลาของการ “ทา” งานใหแนนอน ต $งแตจดเร�มตนจนถงจดส$นสด เชน 1.3.1 การพมพหนงสอ 1 ฉบบ ต $งแตไดรบคาส �งใหพมพหนงสอ จนถง การนาเสนอหนงสอท�พมพเรยบรอยแลว ตอผส �งพมพ 1.3.2 การตรวจรกษาผปวยนอก 1 คน ต $งแตผปวยเขามาถงหองตรวจ จนถง ผปวยออกจากหองตรวจ 1.3.3 การเย�ยมบานผปวยเบาหวาน 1 คร $ง ต $งแตการเตรยมออกเดนทางในวนท�เย�ยมบาน จนถง 1 ช �วโมง หลงเดนทางกลบถงสถานท�ทางาน 1.3.4 การชงกาแฟ 1 ถวย ต $งแตตองการชงกาแฟ จนถง ชงกาแฟเสรจ 1.4 กาหนดกจกรรมยอยของการทางาน ต $งแตเร�มตน จนส$นสด การดาเนนงาน 1.5 กาหนดทรพยากรท�ตองใชในการทากจกรรมยอยท $งหลาย ทกกจกรรม 1.6 วเคราะหปญหาอปสรรคท�อาจเกดข$น พรอมกาหนดแนวทางการปองกนและแกไข ไวอยางพรอมมล 2. การวางแผนงาน (Planning) การดาเนนงาน ใน 3 แผน คอ 2.1 แผนจดหาทรพยากร ท�ตองใชในการทางาน 2.2 แผนปฏบตการ ในการทางาน 2.3 แผนเตรยมการ ในการเร�มตนดาเนนงาน 3. การดาเนนงานตามแผน (Implementing) ท�วางไว 3.1 การดาเนนงาน ตามท�กาหนดไวในแผน 3.2 การปรบปรงแกไข ขณะดาเนนการตามแผน 3.3 การบนทกขอมลท�เก�ยวของกบการดาเนนงาน 4. การประเมนผลการดาเนนงาน (Evaluating) เปนระยะๆ ขณะดาเนนการ และ เม�อเสรจส$นการดาเนนงาน อยางครบถวนท $ง 5 ดาน ตามเปาหมายของการทางานท�กาหนดไว 5. การนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน (Utilizing) อยางรวดเรว เหมาะสม ตอเน�อง ตลอดเวลา และ คมคา 6. การตดตาม การควบคม และ การประสาน (Monitoring Controlling and Coordinating) ใหการดาเนนงานท $งหลาย สอดคลองกน อยางราบร�น และ มประสทธภาพสง



7. การจดระบบขอมลขาวสาร และ ระบบการตดตอส�อสาร (Information System & Communication System Setting) ใหขอมลขาวสารท�เก�ยวของกบการดาเนนงานท $งหลาย สามารถเช�อมตอถงกน อยางท �วถง รวดเรว ครบถวน และถกตอง ตลอดเวลา 8. การดาเนนงานอยางตอเน�อง (Continuing) สการทางานน$ ในคร $งตอไป และ การเช�อมตอไปยงงานอ�น ตวอยาง การประยกตหลกการบรหาร ในการตรวจผปวย 1 คน การนาหลกการบรหาร มาประยกต ในการตรวจผปวย 1 คน ทาดงน$ 1. การวเคราะหสภาวการณ (Situation Analysis) ของการตรวจผปวย 1 คน 1.1 งานท�จะทา คอ การตรวจผปวย 1 คน ท�หองตรวจผปวยนอก หมายเลข 2 โรงพยาบาลเสาไหเฉลมพระเกยรต 80 พรรษา อ.เสาไห จ.สระบร ในชวงเชาของวนทาการ 1.2 เปาหมายของงานตรวจผปวย คอ ผปวยไดรบการตรวจอยางมคณภาพ โดยมตวช$วดผลการตรวจผปวยแตละคน ดงน$ 1.2.1 ปรมาณผปวยท�ตรวจตอ 1,000 วนาท ท�แพทยข$นปฏบตงาน 1.2.2 ความครบถวนของการตรวจ ตาม WI ของโรงพยาบาลเสาไหฯ 1.2.3 ความครบถวนของการบนทกผลการตรวจผปวย ตาม CPG ของโรงพยาบาลเสาไหฯ 1.2.4 เวลาท�ใชในการตรวจผปวย วดเปนวนาท 1.2.5 แรงงานแพทย พยาบาล และ เจาหนาท� ท�ใชในการตรวจผปวย 1.2.6 ความพงพอใจของแพทย ตอการตรวจผปวย 1.2.7 ความพงพอใจของพยาบาล ตอการใหบรการตรวจผปวย 1.2.8 ความพงพอใจของเจาหนาท� ตอการใหบรการตรวจผปวย 1.2.9 ความพงพอใจของผปวย ตอการตรวจท�ไดรบ 1.2.10 ตนทน ของการตรวจผปวย 1.2.11 ผลได ของการตรวจผปวย 1.2.12 กาไร ของการตรวจผปวย 1.2.13 ประสทธภาพ ของการตรวจผปวย 1.2.14 ความคมคา ของการใชทรพยากรในการตรวจผปวย 1.3 จดเร�มตนของการตรวจผปวย คอ เม�อผปวยไดรบการเรยกช�อท�หนาหองตรวจ จนถงจดส$นสด เม�อผปวยออกจากประตหองตรวจ



1.4 กจกรรมยอยของการตรวจผปวย ต $งแตการเร�มตนจนถงส$นสด คอ 1.4.1 การเตรยมความพรอมในการใหบรการตรวจผปวยในวนน $น 1.4.2 การเตรยมความพรอมกอนผปวยเขาหองตรวจ 1.4.3 การตอนรบผปวยและญาตท�พาผปวยมาตรวจ ใหเกดความประทบใจ ต $งแตแรกพบ 1.4.4 การใหบรการเรงดวนตอผปวยและญาตท�พาผปวยมาตรวจ 1.4.5 การซกประวตผปวยท�ตรวจ 1.4.6 การตรวจรางกายผปวย 1.4.7 การสงตรวจเพ�มเตมเพ�อการวนจฉยโรคผปวย 1.4.8 การวนจฉยโรคผปวย 1.4.9 การบอกและอธบายใหผปวยและญาตท�พาผปวยมาตรวจ ทราบและเขาใจ ในการวนจฉยโรค และผลการวนจฉยโรค ของผปวย 1.4.10 การส �งการรกษาผปวย 1.4.11 การใหคาแนะนาผปวย และ การนดหมายผปวยมาตรวจคร $งตอไป 1.4.12 การใหผปวยและญาต ไดซกถามขอสงสย จนเขาใจแจมแจง กอนเสรจส$นบรการ 1.4.13 การใหบรการสงผปวย ออกจากหองตรวจ อยางปลอดภยและประทบใจ 1.5 กาหนดทรพยากร (Man, Money, Material, Method, Minute) ท�ตองใชในการทากจกรรมยอยท $งหลาย ทกกจกรรม 1.5.1 ทรพยากรท�ตองใชในการตอนรบผปวยและญาตท�พาผปวยมาตรวจ ใหเกดความประทบใจ ต $งแตแรกพบ 1.5.2 ทรพยากรท�ตองใชในการซกประวตผปวยท�ตรวจ 1.5.3 ทรพยากรท�ตองใชในการตรวจรางกายผปวย 1.5.4 ทรพยากรท�ตองใชในการสงตรวจเพ�มเตมเพ�อการวนจฉยโรคผปวย 1.5.5 ทรพยากรท�ตองใชในการส �งการรกษาผปวย 1.5.6 ทรพยากรท�ตองใชในการใหคาแนะนาผปวย และ การนดหมายผปวยมาตรวจคร $งตอไป 1.5.7 ทรพยากรท�ตองใชในการใหผปวยไดซกถามขอสงสย จนเขาใจแจมแจง กอนเสรจส$นบรการ



1.5.8 ทรพยากรท�ตองใชในการใหบรการสงผปวย ออกจากหองตรวจ อยางประทบใจ เชน ในการใหบรการสงผปวยจนข$นรถ อยางปลอดภย เปนตน 1.6 วเคราะหปญหาอปสรรคท�อาจเกดข$น พรอมกาหนดแนวทางการปองกนและการแกไข ท�ชดเจนถงวธปฏบต ในสถานการณตางๆ 2. การวางแผนงาน (Planning) การดาเนนงานตรวจผปวย ใน 3 แผน คอ 2.1 แผนจดหาทรพยากรท�ตองใชในการตรวจผปวย อยางถกตอง ถกใจ ครบถวน และทนเวลา ท $งกาละ เทศะ บคคล และ สถานท� 2.2 แผนปฏบตการในการตรวจผปวย ซ�งพฒนาเปนขอแนะนาในการตรวจผปวย (Work Instruction: WI) หรอ คมอการปฏบตงาน (Work Manual) ตรวจผปวย ของผเก�ยวของ ท $งผตรวจผปวย ผชวยในการตรวจผปวย และ ผสนบสนนการตรวจผปวย ท�เปนลายลกษณอกษรท�ชดเจนถงวธปฏบต สามารถนาไปศกษาและปฏบตตามไดงาย 2.3 แผนปฏบตการ ในการเตรยมการของการเร�มตนดาเนนงานตรวจผปวยในคร $งน$ ต $งแต ไดรบคาส �งใหเร�มตนดาเนนงาน หรอใกลถงกาหนดเร�มตนตรวจผปวย จนถง การนาผลท�ไดจากการดาเนนงานเตรยมการและดาเนนงานตรวจผปวย มาใชประโยชน จนมการเร�มตนดาเนน งานตรวจผปวย อยางราบร�นและประทบใจ 3. การดาเนนงานตามแผน (Implementing) การดาเนนงานตรวจผปวยท�วางไว 3.1 การดาเนนงาน ตามท�กาหนดไวในแผน 3.2 การปรบปรงแกไขขณะดาเนนการ 3.3 การบนทกขอมลท�เก�ยวของกบการดาเนนงาน อยางครบถวน 4. การประเมนผลการดาเนนงาน (Evaluating) เปนระยะๆขณะดาเนนการ และ เม�อเสรจส$นการดาเนนงาน อยางครบถวนท $ง 5 ดาน ตามเปาหมายของการดาเนนงานตรวจผปวย ท�กาหนดไว 5. การนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานตรวจผปวยแตละกจกรรมยอย ไปใชประโยชน (Utilizing) ในการปรบปรงการดาเนนงานตรวจผปวยในกจกรรมยอยตอๆมา อยางรวดเรว เหมาะสม ตอเน�อง ตลอดเวลา และ คมคา 6. การตดตาม การควบคม และ การประสาน งาน (Monitoring Controlling and Coordinating) ใหการดาเนนงานกจกรรมยอยท $งหลายในการดาเนนงานตรวจผปวย ใหสอดคลองกน อยางราบร�น และ มประสทธภาพสง



7. การจดระบบขอมลขาวสาร และ ระบบการตดตอส�อสาร (Information System & Communication System Setting) ใหขอมลขาวสารท�เก�ยวของกบการดาเนนงานตรวจผปวยท $งหลาย สามารถเช�อมตอถงกน อยางท �วถง รวดเรว ครบถวน และถกตอง ตลอดเวลา 8. การดาเนนงานอยางตอเน�อง (Continuing) สการตรวจผปวยรายตอไป รวมท $งการเช�อมตอไปยงงานอ�น ท $งท�เก�ยวของโดยตรงกบการดาเนนงานตรวจผปวย และ ท�เก�ยวของโดยออม อยางครบถวน ครบวงจร และไรรอยตอ

วธการประยกตหลกการบรหาร ในการทางาน 1 วน ในการทางาน 1 วนน $น ประกอบดวยการทางานหลายงาน จาแนกเปน การทางานวนละ 1 เวรหรอ 1 กะ และ การทางานวนละมากกวา 1 เวร/กะ เชน ขาราชการ ทางานวนละ 1 เวรหรอ 8 ช �วโมง ต $งแต 8.00-16.00 น. ยามหรอหนวยรกษาความปลอดภย อาจทางานวนละ 2 เวร คอ เวรกลางวนและเวรกลางคน เวรละ 12 ช �วโมง; พยาบาลในโรงพยาบาลทางานวนละ 3 เวร คอ เวรเชา เวรบาย และ เวรดก เวรละ 8 ช �วโมง เพ�อการดแลผปวยตลอด 24 ช �วโมงทกวน เปนตน การทางาน 1 วน สามารถนาหลกการบรหารมาประยกต ไดดงน$ 1. การวเคราะหสภาวการณ (Situation Analysis) ของงานและส�งท�เก�ยวของกบการทางาน ในวนน $น ไดแก 1.1 การระบงานท�จะทา ใหชดเจน ท $งงานในภาพรวมท $งวน และ งานยอยๆท $งหลาย ท�ตองทาในวนน $น เชน 1.1.1 งานการใหบรการประชาชนของสานกงานเขตใน กทม. 1 วน ประกอบดวยงานยอยๆ ของ 11 หนวยงาน คอ ฝายปกครอง ฝายโยธา ฝายรายได ฝายการศกษา ฝายสาธารณสข ฝายทะเบยน ฝายการคลง ฝายเทศกจ ฝายส�งแวดลอมและสวนสาธารณะ ฝายรกษาความสะอาด และ ฝายพฒนาชมชนและสวสดการสงคม 1.1.2 งานการใหบรการลกคาของบรษทรบเหมากอสรางภาคเอกชน 1 วน ประกอบดวยงานยอยๆ 9 งาน คอ งานประชาสมพนธและตอนรบ งานการตลาด งานใหคาปรกษา งานออกแบบกอสราง งานกฎหมายและสญญา งานควบคมการกอสราง งานการเงนการบญช งานตดตามหน$ และ งานสนบสนนและสวสดการ 1.1.3 งานการดแลผปวยท�พกรกษาตวในโรงพยาบาล 1 วน ประกอบดวยงานยอยๆ 15 งาน คอ งานบรการตรวจผปวย งานบรการรกษาผปวย งานบรการชวยชวตผปวย



งานบรการพยาบาลผปวย งานบรการอาหารผปวย งานบรการดานจตใจผปวย งานตดตามการรกษาผปวย งานบรการวนจฉยโรคและผลการรกษาผปวย งานเฝาระวงและปองกนความเส�ยงของผปวย งานใหความรและฝกหดการปฏบตตนแกผปวยและญาต งานจาหนายผปวย งานธรการหอผปวย งานสนบสนนทรพยากรหอผปวย งานพฒนาคณภาพบรการผปวย และ งานบรหารจดการหอผปวย 1.2 กาหนดเปาหมายของการทางานใหแนนอน ดวย 5Ws (What, Where, When, Who/Whom, Why) พรอมตวช$วดเปาหมายท�ชดเจน เชน 1.2.1 งานการใหบรการประชาชนของสานกงานเขตใน กทม. 1 วน เปาหมายของการทางาน คอ ใหประชาชนผมารบบรการพงพอใจในระดบคะแนนไมนอยกวา 8 จากคะแนนเตม 10 โดยไมมความผดพลาดท�เสยหายรนแรงตอผรบบรการและหนวยงาน ไมมเร�องรองเรยนเก�ยวกบพฤตกรรมของเจาหนาท� หรอมแตไดรบความเปนธรรมแลว โดยใชขอมลเชงปรมาณ และ ขอมลเชงคณภาพ จากเคร�องมอวด และ วธการวด ท�นาเช�อถอ 1.2.2 งานการใหบรการลกคาของบรษทรบเหมากอสรางภาคเอกชน 1 วน เปาหมายของการทางาน คอ ใหลกคาพงพอใจในระดบคะแนนไมนอยกวา 8 จากคะแนนเตม 10 โดยไมมความผดพลาดท�เสยหายรนแรงตอผรบบรการและหนวยงาน ไมมเร�องรองเรยนเก�ยวกบพฤตกรรมของพนกงาน หรอมแตไดรบการจดการใหความเปนธรรมแลว โดยใชขอมลเชงปรมาณ และ ขอมลเชงคณภาพ จากเคร�องมอวด และ วธการวด ท�นาเช�อถอ 1.2.3 งานการดแลผปวยท�พกรกษาตวในโรงพยาบาล 1 วน เปาหมายของการทางาน คอ ใหผปวยพงพอใจในระดบคะแนนไมนอยกวา 8 จากคะแนนเตม 10 โดยไมมความผดพลาดท�เสยหายรนแรงตอผปวยและโรงพยาบาล ตามมาตรฐานวชาชพ ไมมเร�องรองเรยนเก�ยวกบพฤตกรรมของเจาหนาท� หรอมแตไดรบความเปนธรรมแลว โดยใชขอมลเชงปรมาณ และ ขอมลเชงคณภาพ จากเคร�องมอวด และ วธการวด ท�นาเช�อถอ โดยใหผรบบรการเปนศนยกลาง 1.3 กาหนดชวงเวลาท�เก�ยวของกบการทางานใหแนนอน ต $งแตจดเร�มตนจนถงจดส$นสด ท $งกจกรรม สถานท� และ เวลา อาทเชน 1.3.1 การใหบรการประชาชนของสานกงานเขตใน กทม. 1วน ต $งแต เวลา 08.15 น คอ กอนเร�มเปดใหบรการ 15 นาท จนถง หลงปดรบบรการเวลา 16.30 น แลว 15 นาท



1.3.2 การดแลผปวยท�พกรกษาตวในโรงพยาบาล 1 วน ต $งแต การเตรยมความพรอมกอนเร�มงานประจาวน เวลา 06.45 น จนถง เวลา 07.15 น ของวนรงข$น เม�อผปฏบตงานเวรดก สงเวรใหผปฏบตงานเวรเชาเรยบรอยแลว 1.3.3 การเรยนหนงสอ 1 วน ต $งแต การเตรยมตวเม�อต�นนอนเวลา 05.00 น จนถง เขานอนเวลา 23.00 น 1.3.4 การบรหารหนวยงาน/องคการ 1 วน ต $งแตเวลา 06.00 น จนถง เวลา 06.00 น ของวนรงข$น ฯลฯ 1.4 กาหนดงานและกจกรรมยอยของการทางานใน 1 วนน$ ต $งแตเร�มตนจนถงส$นสด 1.5 กาหนดทรพยากรท�ตองใชในการทางาน และ ในการทากจกรรมยอยท $งหลาย 1.6 วเคราะหปญหาอปสรรคท�อาจเกดข$น พรอมกาหนดแนวทางการปองกนและ การแกไข ถาปญหาอปสรรคน $น เกดข$น 2. การวางแผนงาน (Planning) การดาเนนงาน ใน 1 วน น$ ใน 3 กลมแผนงาน และ แผนปฏบตการรวม คอ 2.1 กลมแผนปฏบตการ ในการจดหาทรพยากร (คน เงน ของ วธการ) ท�ตองใชในการทางาน 2.1.1 แผนจดหาทรพยากร ท�ตองใชในแตละงาน 2.1.2 แผนจดหาทรพยากรท�ตองใช “รวม” ของทกงาน ในวนน$ 2.2 กลมแผนปฏบตการ ในการทางานของแตละงาน 2.2.1 แผนปฏบตการ ในการทาแตละกจกรรมยอย ของงานน$ 2.2.2 แผนปฏบตการ “รวม” ของการทางานน$ ต $งแตการเร�มตนของวน จนถง ส$นสดการทางาน ของวนน$ 2.3 กลมแผนเตรยมการ ในการเร�มตนการดาเนนงาน 2.3.1 แผนเตรยมการ ในการเร�มตน ของแตละงาน 2.3.2 แผนเตรยมการ “รวม” ในการเร�มตนการทางานในวนน$ 2.4 แผนปฏบตการ “รวม” ของการทางาน ทกงานในวนน$ ต $งแตเร�มตน จนส$นสด 3. การดาเนนงานตามแผน (Implementing) ท�วางไว คอ 3.1 การดาเนนงาน ตามท�กาหนดไวในแผนปฏบตการรวม ของการทางานทกงาน ในวนน$



3.2 การปรบปรงแกไขขณะดาเนนการ และ ผลการแกไขน $นๆ 3.3 การบนทกขอมลท�เก�ยวของกบการดาเนนงาน และ ผลการดาเนนงาน 4. การประเมนผลการดาเนนงาน (Evaluating) เปนระยะๆ ขณะดาเนนการ และ เม�อเสรจส$นการดาเนนงานอยางครบถวน ตามตวช$วดผลการดาเนนงานท $ง 5ดาน ตามเปาหมายของการทางานท�กาหนดไว ท $งในแตละงาน และ ในภาพรวมของการทางานท $งวน ในวนน$ 5. การนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน (Utilizing) อยางรวดเรว เหมาะสม ตอเน�อง ตลอดเวลา และคมคา ท $งในแตละงาน ในภาพรวมของการทางานท $งวน ในวนน$ และ การเช�อมตอกบการดาเนนงานของวนตอๆมา อยางกวางขวาง และ คมคา ย�งๆข$น อยางตอเน�อง 6. การตดตาม การควบคม และ การประสาน งาน (Monitoring Controlling and Coordinating) ใหการดาเนนงานท $งหลาย สอดคลองกน อยางราบร�น และ มประสทธภาพสง ท $งในแตละงาน และ ในภาพรวมของการทางานท $งวน 7. การจดระบบขอมลขาวสาร และ ระบบการตดตอส�อสาร (Information System & Communication System Setting) ท�ชดเจน ใหขอมลขาวสารท�เก�ยวของกบการดาเนนงานท $งหลาย สามารถเช�อมตอถงกน อยางท �วถง สะดวก รวดเรว ถกตอง ครบถวน และ ทนเวลา ท $งในระหวางบคคล และ ระหวางหนวยงาน ท $งภายในหนวยงานเอง ภายในองคการ และ ภายนอกหนวยงาน/องคการ ท $งในแตละงาน และ ในภาพรวมของการทางาน ในวนน$ 8. การดาเนนงานอยางตอเน�อง (Continuing) สการทางานน$ ในวนตอไป ท $งในแตละงาน และในภาพรวมของแตละวน และ การเช�อมตอไปยงงานอ�น ท $งภายในหนวยงานและภายนอกหนวยงาน อยางราบร�น กลมกลน ไรรอยตอ วธการประยกตหลกการบรหาร ในการทางาน 1 ป ในการทางาน 1 ปน $น ประกอบดวยการทางานท�หลากหลาย ท $งงานท�ทาเปนประจาทกวน งานท�ทาเปนประจาในบางวน งานท�ทาเปนประจาทกสปดาห งานท�ทาเปนประจาในบางสปดาห งานท�ทาเปนประจาทกเดอน งานท�ทาเปนประจาในบางเดอน งานท�ทาเปนประจาทกป และ งานท�ทาเปนบางคร $งหรอบางโอกาส รวมท $งงานอ�นๆท�ทาในกรณเฉพาะหรอกรณพเศษในปน $น และ งานท�ทาตอเน�องมาจากปกอนๆดวย จงจาแนกเปน 8 กลม ของการทางาน คอ



1. กลมของการทางานแตละงาน 1 คร $ง เปนพ$นฐานของ “แตละงาน” โดยจดใหม ในทกงานท�ทา ใน 1 ปน $น 2. กลมของการทางานโครงการหน�งโครงการใด 1 โครงการ เปนชดของงานในแตละโครงการ โดยจดใหมในทกโครงการท�ทา จาแนกเปน 3 กลมของโครงการ คอ 2.1 โครงการปกตท�ทาอยเปนประจาในแตละป 2.2 โครงการเฉพาะกรณ 2.3 โครงการเรงดวน 3. กลมของการทางาน 1 เวร/กะ เปนพ$นฐานของแตละเวร/กะ โดยใชเวลาเปนแกนหลก ในแตละวน 4. กลมของการทางาน 1 วน เปนพ$นฐานของแตละวน 5. กลมของการทางาน 1 สปดาห เปนพ$นฐานของแตละสปดาห 6. กลมของการทางาน 1 เดอน เปนพ$นฐานของแตละเดอน 7. กลมของการทางาน 1 ไตรมาศ เปนพ$นฐานของแตละ 3 เดอน 8. กลมของการทางาน 1 ป เปนผลรวมของการทางานท $ง 365 หรอ 366 วน ของปน $น ดงนbน ในการประยกตหลกการบรหาร ในการทางาน 1 ป จะเปนผลรวมของการประยกตหลกการบรหาร ในการทางานแตละคร $งของแตละงาน; ในแตละวน; ในแตละสปดาห; ในแตละเดอน; และ ในแตละไตรมาศ โดยดาเนนการตามแนวทางการประยกตและตวอยางท�ไดกลาวมาแลว ในการนb ขอเพ�มเตมวธการ ในการประยกตหลกการบรหาร ในทางปฏบต ดงน$ 1. การวเคราะหสภาวการณ (Situation Analysis) ของงานและส�งท�เก�ยวของกบการทางาน ของท $งป ในปน $น 1.1 ระบงานท�จะทา ใหชดเจน เชน การใหบรการประชาชนของหนวยงานราชการใน 1 ป; การใหบรการลกคาของหนวยงาน/บรษท ภาคเอกชนหรอ NGO 1 ป; การดแลผปวยท�พกรกษาตวในโรงพยาบาล 1 ป; การบรหารหนวยงาน/บรษท/องคการ 1 ป; การทางานสวนตวท�เปนเจาของกจการเอง 1 ป; การเรยนหนงสอ 1 ป; การสอนนกเรยน/นกศกษา 1 ป; การทานา 1 ป; การทางานตามภารกจหลก 1 ป เปนตน 1.2 กาหนดเปาหมายของการทางานท $งป ใหแนนอน พรอมตวช$วดเปาหมายท $งปของปน $น ท�ชดเจน โดยสามารถเปรยบเทยบกบปท�ผานๆมาได



1.3 กาหนดชวงเวลาท�เก�ยวของกบการทางานท $งปใหแนนอน ต $งแตจดเร�มตน จนถง จดส$นสด ท $งกจกรรม สถานท� และ เวลา เชน 1.3.1 การใหบรการประชาชนของหนวยงานราชการ 1 ป ต $งแต เร�มเปดใหบรการเวลา 08.30 น ของวนท� 1 ตลาคม ปน$ จนถง เวลา 08.30 น วนท� 1 ตลาคม ของปตอไป 1.3.2 การดแลผปวยท�พกรกษาตวในโรงพยาบาล 1 ป ต $งแตเวลา 07.00 น ของวนท� 1 ตลาคม ปน$ จนถง เวลา 07.00 น วนท� 1 ตลาคม ของปตอไป 1.3.3 การเรยนหนงสอ 1 ป ต $งแตเวลา 05.00 น ของวนท� 1 สงหาคม ปน$ จนถง เวลา 05.00 น ของวนท� 1 สงหาคม ของปตอไป 1.3.4 การบรหารหนวยงาน/องคการ 1 ป ต $งแต เวลา 08.30 น ของวนท� 1 มนาคม ปน$ จนถง เวลา 08.30 น วนท� 1 มนาคม ของปตอไป ฯลฯ 1.4 วเคราะหการดาเนนงานและผลการดาเนนงานท�ผานมา อยางนอย 3 ป ท $งดาน Inputs, Processes, Outputs, และ Feedback ของงาน และส�งท�เก�ยวของกบการทางานท $งหลาย ท�ไดทามา โดยเนนใน 1 ปท�ผานมา อยางละเอยดมากกวาปอ�น 1.5 วเคราะหแนวโนม (Trend Analysis) ดานสภาวการณ ของงานและส�งท�เก�ยวของกบการทางานน$ ในอนาคต โดยเนนมากในชวงเวลาท�จะดาเนนการใน 1 ปตอไปน$ 1.6 วเคราะหและกาหนดงานและกจกรรมยอยของการทางาน ใน 365/366 วนของปน$ ต $งแตวน-เวลา ท�เร�มตน จนถง วน-เวลาท�ส$นสด 1.7 วเคราะหและกาหนดทรพยากรท�ตองใชในการทางานท $งป และกจกรรมยอยท $งหลาย ท $งลกษณะ จานวน กาหนดเวลาท�ตองการ สถานท�ท�จะใช ท�แนนอนและชดเจน 1.8 วเคราะหปญหาอปสรรคท�อาจเกดข$น ในแตละงาน ในแตละวน ในแตละสปดาห ในแตละเดอน และ ในแตละไตรมาศ พรอมกาหนดแนวทางการปองกน และ การแกไข ท�เหมาะสม รวดเรว และ มประสทธภาพ โดยใชความร ประสบการณ และ กรณตวอยาง ท $งทางตรง ทางออม และ ความคดสรางสรรค ของผรบผดชอบและผเก�ยวของท $งหลาย 2. การวางแผนงาน (Planning) การดาเนนงาน ใน 1 ปน$ ใน 5 กลมแผนงาน คอ 2.1 กลมแผนปฏบตการในการจดหาทรพยากรท�ตองใชในการทางาน ตลอดท $งป โดยนาขอมลจากแผนจดหาทรพยากรท�ตองใชในแตละงาน ของแตละชวงเวลา มาสรปเปนแผนปฏบตการรวม ท�เหมาะสมกบสภาวการณในบรบทของพ$นท�ดาเนนการใน 1 ปน$ ท�สามารถปรบเปล�ยนไดตามความจาเปน ท�ไมยงยาก



2.2 กลมแผนปฏบตการในการทางานแตละชวงเวลา คอ แผนปฏบตการในแตละวน ในแตละสปดาห แตละเดอน และในแตละไตรมาศ โดยนาแผนปฏบตการสดทายของแตละชวงเวลา มาเปนตนรางของแตละแผนปฏบตการในแตละชวงเวลาของปตอไป แลวสรปเปนแผนปฏบตการรวมตลอดท $งป ท�เหมาะสมกบพ$นท�ดาเนนการ เนนใหสามารถปรบเปล�ยนไดตามความจาเปน ท�ไมยงยาก เชนเดยวกน 2.3 กลมแผนเตรยมการในการเร�มตนการดาเนนงานของปน$ เนนในวนแรกและวนท�สอง ในสปดาหแรก ดวยแนวคดของ Good Start is half Done และ ในแตละวนของสปดาหท�สอง ดวยแนวคดของ How to do? เพ�อการพฒนาอยางตอเน�องสความย �งยน 2.4 กลมแผนเตรยมการ ในการประเมนผลการดาเนนงานในแตละไตรมาศ เพ�อนาผลท�ได ไปปรบปรงการดาเนนงานในไตรมาศตอไป 2.5 กลมแผนเตรยมการในการประเมนผลการดาเนนงาน ในภาพรวมของการทางานท $งป เพ�อนาผลท�ได ไปปรบปรงการดาเนนงานในปตอไป 3. การดาเนนงาน (Implementing) ตามแผนท�วางไว อยางครบถวน และ มประสทธผล/ประสทธภาพ สงสด ตามเปาหมายของแตละแผนงาน ท�กาหนดไว โดยบนทกขอมลท�เก�ยวของ คอ 3.1 ขอมลการดาเนนงาน และ ผลการดาเนนงาน ตามท�ไดทาไป และ ท�ไดรบ ตามความเปนจรง อยางครบถวน ชดเจน ทกแงทกมม 3.2 ขอมลการปรบปรงแกไขขณะดาเนนการ และ ผลการแกไขน $นๆ 3.3 ขอมลท�มผลเก�ยวของกบการดาเนนงานและผลการดาเนนงาน ท $งขอมลเชงบวก ท�สงเสรมหรอกอใหเกดผลดตอการดาเนนงาน และ ขอมลเชงลบ ท�ขดขวางหรอกอใหเกดผลเสยตอการดาเนนงาน ตามแบบฟอรมบนทกเหตการณท�เก�ยวของ ดงน$

บนทกเหตการณท�เก�ยวของ

วนท� / เร�อง / เหตการณ ผลตอการดาเนนงาน การดาเนนการ / ผลการดาเนนการ ขอสงเกต / ขอคด

� � � �

ใหบนทกเหตการณท�เก�ยวของไว “ทนทท�เกดข$น” ในชองแรก � ชองท� � และ ชองท� � ตามส�งท�เกดข$นจรง หลงจากน $น ใหหาเวลานาข$นมาพจารณา ทบทวน เพ�มเตมในรายละเอยด โดยบนทกลงชองท� � และ ชองท� � � � ดวย



4. การประเมนผลการดาเนนงาน (Evaluating) เปนระยะๆขณะดาเนนการ และ เม�อเสรจส$นการดาเนนงาน ในแตละชวงเวลา อยางครบถวน ตามตวช$วดผลการดาเนนงานท $ง 5 ดาน (ปรมาณงาน คณภาพงาน เวลาและแรงงานท�ใชในการดาเนนงาน ความพงพอใจของผเก�ยวของ และ ดานเศรษฐศาสตร) ตามเปาหมายของการทางานท�กาหนดไว ท $งในแตละวน แตละสปดาห แตละเดอน แตละไตรมาศ และ ในภาพรวมของการทางานท $งป 5. การนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน (Utilizing) อยางรวดเรว เหมาะสม ตอเน�อง ตลอดเวลา และคมคา ท $งในแตละคร $งท�ทา ในแตละวน ในแตละสปดาห ในแตละเดอน ในแตละไตรมาศ และ ในภาพรวมของการทางานท $งป และ เช�อมตอกบการดาเนนงานของปท�ผานๆมา และปท�จะดาเนนงานตอไป 6. การตดตาม การควบคม และ การประสาน งาน (Monitoring Controlling and Coordinating) ใหการดาเนนงานท $งหลาย สอดคลองกน อยางราบร�น และ มประสทธภาพสง ท $งในแตละคร $งท�ทา ในแตละวน ในแตละสปดาห ในแตละเดอน ในแตละไตรมาศ และ ในภาพรวมของการทางานท $งป อยางไรรอยตอ 7. การจดระบบขอมลขาวสาร และ ระบบการตดตอส�อสาร (Information System & Communication System Setting) ใหขอมลขาวสารท�เก�ยวของกบการดาเนนงานท $งหลาย สามารถเช�อมโยงและเช�อมตอถงกน อยางท �วถง รวดเรว ครบถวน ถกตอง และ ทนเวลา ท $งในแตละงาน แตละวน แตละสปดาห และ แตละเดอน ท $งภายในและภายนอกหนวยงาน 8. การดาเนนงานอยางตอเน�อง (Continuing) สการดาเนนงานในคร $งตอไป ท $งในแตละวน แตละสปดาห แตละเดอน และ การเช�อมตอไปยงงานอ�นท�เก�ยวของ ท $งภายในงาน ภายในหนวยงาน และ ภายนอกหนวยงาน อยางราบร�น กลมกลน ไรรอยตอ สความคมคาของการดาเนนงาน ย�งๆข$น อยางย �งยน คาถามทายบทท� 3 1. อธบายการประยกต ในการทางาน (Working) พรอมยกตวอยางจากประสบการณของทาน โดยวเคราะหการประยกต และใหขอเสนอแนะในการพฒนาการประยกต ในการทางานน $น ใหด และ มประสทธภาพ ย�งๆ ข$น ท� Creative ชดเจน และ Practical 2. อธบายการนาหลกการบรหาร มาประยกต ในการตรวจผปวย 1 คน หรอ การทางานท�ทานถนดและทาอยเปนประจา มาใหชดเจน ครบวงจร ตอเน�อง มประสทธภาพสง และคมคา



3. อธบายการประยกตหลกการบรหาร ในการทางาน 1 ป ซ�งเปนผลรวมของการประยกตหลกการบรหาร ในการทางานแตละคร $งของแตละงาน; ในแตละวน; ในแตละสปดาห; ในแตละเดอน; และ ในแตละไตรมาศ มาใหครบถวน และ ชดเจน เปนรปธรรม ในงานตามภารกจหลกของทาน บทสรปเร�องการบรหาร เม�อทานไดเรยนร มาจนถงตอนน$ ทานไดรประเดนหลกของส�งท�เรยกวา “การบรหาร” (Managing) อยางละเอยดและครบถวน ตามสมควรแลว หากทานไดมโอกาสใครควร ทาความเขาใจ และ ไดนาไปปฏบตในชวตประจาวนของทาน ไมวาจะเปนชวตสวนตว การทางานประจา การทางานพเศษนอกเหนอจากงานประจา และการทางานอดเรก ท $งหลาย ทานกจะเกดความรความเขาใจ และเกดทกษะท�ชดเจนและลกซ$ง ย�งไดนาไปปฏบตมากกจะย�งเกดมาก ประกอบกบเม�อทานไดนาความรและประสบการณท�ไดจากการลงมอทาน $น มารวบรวม สรป วเคราะห แลวนาไปประยกต/ใช หรอ ทาการสงเคราะหตอไป อยางกวางขวาง กจะย�งกอใหเกดความร ทกษะ และ ความคดสรางสรรค ในการนาไปใชประโยชน ท $งตอตวทานเอง ตอครอบครวของทาน ตองานของทาน ตอหนวยงานของทาน ตอองคการของทาน ตอสงคม ตอประเทศชาต และ ตอประชากรท $งโลก ไดอยางอเนกอนนต

หลกการบรหาร (Principle of Managing) ซ�งประกอบดวย 8 กจกรรมหลก คอ การวเคราะหสภาวการณ (Situation Analysis) การวางแผนงาน (Planning) การดาเนนงานตามแผน (Implementing) การประเมนผลการดาเนนงาน (Evaluating) การนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน (Utilizing) การตดตาม การควบคม และ การประสาน งาน (Monitoring Controlling and Coordinating) การจดระบบขอมลขาวสารและระบบการตดตอส�อสาร (Information System & Communication System Setting) และ การดาเนนงานอยางตอเน�อง (Continuity) น$ มใชส�งใหม แตเปนส�งท�มอย คกบส�งมชวตท $งมวลในจกรวาล มาต $งแตเร�มตน เปนกระบวนการดาเนนงาน (Working Processes) ท�มคณภาพสง ท�ชวยใหเกดความอยรอด และ การพฒนา อยางม �นคงและย �งยน ของทกสรรพส�ง ผเขยนเปนเพยงบคคลผหน�งท�ไดมโอกาสรบร ศกษา เรยนร แลวนามาถายทอด ถอดบทเรยนออกมาเปนลายลกษณอกษร ใหเปนสมบตของโลก เพ�อใหทานท $งหลายไดนาไปศกษาคนควาใหลกซ$งชดเจน และกวางขวาง ย�งๆข$น



การบรหาร เปนส�งจาเปนในทกงาน ในทกหนวยงาน และในทกๆองคการ ท�ตองการผลการดาเนนงานท�มคณภาพและมประสทธภาพย�งๆข$น งานทกชนด ทกงาน และ กจกรรมทกกจกรรม ไมวาจะเปนงานสวนตวหรองานสวนรวมใดๆกตาม เม�อไดนาเอาหลกการบรหาร (Principle of Managing) น$ มาใชอยางครบถวนถกตองเหมาะสมและครบวงจรแลว จะชวยใหงานและกจกรรมท $งหลายเหลาน $น “สาเรจ” อยางมคณภาพและมประสทธภาพ สงสด เทาท�จะสามารถเปนไปไดในขณะน $น และ สงกวาท�เคยทาไวในอดต ไดอยางแนนอน การบรหารท�พวกเราเรยนรกนอยในปจจบนน $น ไดมววฒนาการมาอยางยาวนาน และจะยงคงมววฒนาการตอไปอยางรวดเรวและหลากหลายในอนาคต ผเขยนมความมงหวงอยางแรงกลาท�อยากจะให “การบรหาร” นาไปสการอยรวมกนอยางสนตสขของมนษยและสรรพสตวท $งหลาย ในการน$ ตองการ “คณธรรม” ของผบรหาร ซ�งในโลกแหงการแขงขนของ Globalization ท�ผานๆมา องคความรดานการบรหารของชาตตะวนตกท�มสอนกนอยางกวางขวางท �วโลกอยในขณะน$ ในหลกสตร M.B.A. (Master of Business Administration) น $น มงการแขงขนเพ�อการอยรอดของตนโดยไมคอยจะคานงถงความทกขยากเดอดรอนของผอ�น โดยเฉพาะอยางย�ง “คแขงขน” ซ�งทาใหการบรหารตามแนวคดและแนวทางของชาตตะวนตก ท�มอทธพลอยางมากตอๆทกๆกจการและตอทกๆองคการของโลกปจจบนน $น มงเนนการเอารดเอาเปรยบกน มงทาลายลางกน แสวงหาผลประโยชนโดยไมคานงถงคณธรรมและความสนตสข จงขอเชญชวนใหพวกเรามาพจารณา “การบรหาร” ของตาราเลมน$ ท�มฐานคดตามแนวทางของพระพทธศาสนา ท�เนน “ความจรง” ท�จะนาไปสการพฒนาและการแกปญหาอยางสนตสข ท�ม �นคงและย �งยน ของมวลหมมนษยชาตและสรรพสตวท $งปวง ซ�งบคคลท�เปนแบบอยางของ “นกบรหาร” ท�อยใกลชดกบหมพทธศาสนกชนของโลกน$ คอ “องคพระสมมาสมพทธเจา” น �นเอง หลกการบรหาร (Principle of Managing) 8 กจกรรมหลกน$ สามารถนามาใชไดในทกๆกรณของการทางาน ไมวาจะเปนการทางานเพยง 1 คร $ง ซ�งอาจจะใชเวลาเพยงไมก�วนาท หรอการทางาน 1 วน หรอการทางาน 1 เดอน หรอการทางาน 1 ป หรอการทางาน 1 โครงการ หรอการบรหารงานท $งหนวยงานหรอองคการ ไปจนถงการบรหารงานท $งประเทศในบทบาทของผบรหารสงสด ดงน $น การบรหาร จงเปนกจกรรมของ “ทกคน” ท�จะตองนามาใชเพ�อกอใหเกดผลงานท�มประสทธผลและประสทธภาพสงสด ตามทรพยากรและเวลาท�มอยและท�ไดใชไป จงสามารถยนยนไดวา Principle of Managing ท�ไดนามาเสนอใหพวกเราพจารณาน$ เปนหลกวชา (Principle) จรง เพราะ ส $น กะทดรด ชดเจน และ สามารถ



นามาใชไดอยางกวางขวาง และ ไดผลดย�ง ในทกๆกจกรรม โดยขอแนะนา “กฎการใช (Law of Using)” ท�สาคญเปนส�งแรก“กอน”การดาเนนการบรหาร คอ ตองกาหนด “งาน ชวงเวลา และ เปาหมาย” ของการบรหารในคร $งน $น ใหชดเจนและแนนอน ดวย 5Ws 1H เสยกอน พวกเราทกคน สามารถพฒนาตนเองใหเปนผบรหารท�ดได โดยใชแนวคด แนวทาง และ วธการ ท�ไดนาเสนอไวในตาราเลมน/ เปนวถทางหลก โดยทานสามารถนาหลกการ แนวคด แนวทาง และ วธการ อ�นๆ มาใชรวมดวยไดเสมอ ท�สาคญ คอ “ทานตองนาไปปฏบต” ดวยความมงม �นและอดทน ตองหม �นฝกฝนตนเองอยเสมอ ใหมทกษะ มความเช�ยวชาญ และ มประสบการณ สง สามารถปฏบตไดอยางถกตอง เหมาะสม และถกใจผท�เก�ยวของทกคน ในทกๆ สถานการณ กอใหเกดผลดตอทกๆฝาย โดยใชงานและผรบบรการ เปนศนยกลาง อยางเปนระบบ ครบวงจร และ ตอเน�อง ตลอดไป ดวยการทางาน “ทกงาน” ใหเปนงานวจย โดยใชแนวทางและวธการของการทาวจยเพ�อพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน (R&D for CSWI) ซ�งเปนรากฐานท�แทจรงของการบรหาร การพฒนา และ การแกปญหา ของทกสรรพส�ง



บทท� 4

การพฒนางาน อยางตอเน�องและย �งยน

(THE CONTINUOUS & SUSTAINABLE WORKING IMPROVEMENT)

ปรชญาการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน ความหมายของการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน

องคประกอบของการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน ปจจยท�มผลตอการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน

อทธพลของการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน ความสาคญของการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน ววฒนาการของการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน

วธการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน คาถามทายบทท� 4



บทท� 4

การพฒนางาน อยางตอเน�องและย �งยน

(THE CONTINUOUS & SUSTAINABLE WORKING IMPROVEMENT)

ปรชญาการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน คอ การท� “งานหน�งงานใด” เกดการพฒนาอยางตอเน�องมายาวนาน มากกวา 5 ป โดยมหลกฐานยนยนท�เช�อถอไดแนนอน และ ปจจบนยงดาเนนการอย ดวยการพ�งพงตนเองได

ความหมายของการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน จากปรชญาการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน สามารถจาแนก Key words ได 7 คา คอ งาน การพฒนา อยางตอเน�อง ย �งยน ปจจบนยงดาเนนการอย หลกฐานยนยนท�เช�อถอไดแนนอน และ พ�งพงตนเองได ซ�งแตละคา มความหมาย ดงน$ 1. งาน (Task) หมายถง ส�งท�องคการตองกระทา ตามภารกจ/หนาท� ขององคการ 2. การพฒนา (Developement / Improvement) หมายถง การเปล�ยนแปลงท�ดกวาเดม 3. อยางตอเน�อง (Continuous) หมายถง ทกปโดยไมเวนวาง 4. ย �งยน (Sustainable) หมายถง มการดาเนนงานมานานกวา 5 ป ปจจบนยงทาอย และ มการพฒนา ทกป ดวยตนเอง 5. ปจจบนยงดาเนนการอย (Active) หมายถง ยงเปน “งาน” ท�องคการยงทาอย 6. หลกฐานยนยนท�เช�อถอไดแนนอน (Evidence based) หมายถง ส�งท�สามารถยนยนความเปนจรงของส�งท�เก�ยวของแตละอยาง ท�วงการวชาการในเร�องน $น ใหความเช�อถอ 7. พ�งพงตนเองได (Self reliance) หมายถง สามารถดาเนนการไดดวยทมผปฏบตงานเอง แมจะไมมการชวยเหลอสนบสนนใดๆจากภายนอกงาน/องคการ การพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน (Continuous and Sustainable Working Improvement: CSWI) จงเปนปรชญาในการทางาน ท�มนษยทกคน สามารถทาได อยางมความสข มความภาคภมใจ และ มศกด _ศร



การพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน (CSWI) เปนการดาเนนงาน ท�มลกษณะของวชาปรชญา ท�สมบรณ ท $งอภปรชญา (Metaphysics) ญาณวทยา (Epistemology) คณวทยา (Axiology) จรยศาสตร (Ethics) สนทรยศาสตร (Aesthetics) และ ตรรกวทยา (Logics) รวมท $งเปนคณคาหลก (Core Value) ในการดาเนนชวต ท�มนษยทกคนทกกลม สามารถยดถอวาเปนความจรงแทในการดาเนนชวตของตน ในการน$ ถาสามารถทาใหเปนผลงานทางวชาการ จากการทา “งานประจา (Routine Works)” คอ งานท�แตละคนทาอยเปนประจาในแตละวน ใหเปนผลงานทางวชาการท�เปนเอกสาร (Academic Papers) ท�มการตพมพเผยแพรอยางกวางขวาง ท $งในวงการวชาการ ของงานน $น และ การตพมพเผยแพรตอสาธารณชนท �วไป กจะย�งมคณคามหาศาลสาหรบมนษยชาตท $งมวล องคประกอบ ของการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน ประกอบดวย 1. ตวงาน (The Task) ท�ตองการพฒนา 2. ผปฏบตงาน (The Actors) ทมงาน และผท�เก�ยวของ 3. ทรพยากรท�ใชในการปฏบตงาน (Resources) 4. วธการในการปฏบตงาน (Methods) 5. เวลา (Time) ในการดาเนนงาน ท $งจานวนและชวงเวลา ท $งในการดาเนนงานแตละคร $ง และ ในการดาเนนงานแตละชวงเวลา (วน สปดาห เดอน ไตรมาศ ป) 6. ส�งแวดลอม (Environments) ณ ขณะท�ปฏบตงานแตละคร $ง และ แตละชวงเวลา ท $งทางกายภาพ ทางเคม ทางชวะภาพ และ ทางสงคม 7. การวดผลการดาเนนงาน (Measurement) ซ�งประกอบดวยตวช$วด (Indicators) เคร�องมอวด (Instruments) ผวด (Measurementors) วธการในการวด (Methods) การแปลผลการวด (Interpretation) การควบคมคณภาพการวด (Quality Control of Measurement) ท $งขอมลเชงปรมาณ (Quantity Data) และ ขอมลเชงคณภาพ (Quality Data) 8. วธการในการดาเนนงาน (Methodologies) ใหเกดการพฒนาอยางตอเน�องและย �งยน ปจจยท�มผลตอการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน 1. ปจจยดานองคประกอบท $ง 8 ของการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน ท $งปจจยเชงบวก และ ปจจยเชงลบ



2. ปจจยดานกระบวนการดาเนนงาน (Implementation Processes) ท $ง Inputs, Processes, Outputs และ Feedbacks ของการดาเนนงาน ในแตละคร $ง และ ในแตละชวงเวลา ท $งท�เปนปจจยเชงบวก และ ปจจยเชงลบ 3. ปจจยดานกระบวนการดาเนนงาน ใหเกดการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน (Continuous and Sustainable Working Improvement Processes) โดยเนนในแตละคร $ง ท�ทา ในแตละเวร/วน และ ในแตละป ท $งท�เปนปจจยเชงบวก และ ปจจยเชงลบ ท� Up to date 4. ปจจยท�มผลตอการดาเนนงาน (Working) ท�สาคญ คอ ปจจยดานการบรหาร ท�ม 12 กลม ดงท�ไดกลาวมาแลวในบทท� 1 ไดแก 4.1 กลมปจจยดานองคประกอบของการบรหาร ท $ง 6 สวน 4.2 กลมปจจยภายนอกองคการท�รบผดชอบและดาเนนการบรหาร (External Factors) ตาม PESTLEI model 4.3 กลมปจจยภายในองคการท�รบผดชอบและดาเนนการบรหาร (Internal Factors) ตาม 7S of McKensey model 4.4 กลมปจจยดานผบรหารสงสดของหนวยงานผดาเนนการบรหาร 4.5 กลมปจจยดานทมงานของผดาเนนการบรหาร 4.6 กลมปจจยดานส�งแวดลอม ในขณะท�ดาเนนการบรหาร 4.7 กลมปจจยดานขนบธรรมเนยมประเพณวฒนธรรมและความเช�อ 4.8 กลมปจจยดานองคการของผดาเนนการบรหาร 4.9 กลมปจจยดานพ$นท� ท�ดาเนนการบรหาร 4.10 กลมปจจยดานพฤตกรรมของผเก�ยวของในขณะดาเนนการบรหาร 4.11 กลมปจจยท�สงเสรมและสนบสนนการดาเนนงานบรหาร 4.12 กลมปจจยท�ขดขวางและตอตานการดาเนนงานบรหาร ท $งทางตรงและทาง ออม ท $งท�เจตนาและไมไดเจตนา

อทธพล ของการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน การพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน มอทธพล (Effect) ตอส�งตางๆ ดงน$ 1. อทธพลตอผรบบรการ ในดานคณภาพและผลประโยชนท�จะไดรบ 2. อทธพลตอผปฏบตงาน ในดานคณภาพของงานท�ทา ช�อเสยง ความสขใจ ความภาคภมใจ และผลประโยชนท�จะไดรบตามมา ท $งท�เปนตวเงนและท�ไมใชตวเงน



3. อทธพลตองาน ในดานคณภาพ ประสทธภาพ และ ความคมคา ของการดาเนนงานท $งระยะส $นและระยะยาว 4. อทธพลตอหนวยงาน ในดานช�อเสยง คณภาพของงานและหนวยงาน ความนยม ซ�งจะนาไปสความรกและความภาคภมใจในหนวยงาน ท�จะนาไปสความรกและความผกพนธตอองคการ (Organization Royalty) 5. อทธพลตอองคการผปฏบตงาน และ องคการท�เก�ยวของ ในดานภาพลกษณ ช�อเสยง ความนยม/ความเช�อถอ/ความไววางใจ ของประชาชนและสงคม และ ความม �นคง 6. อทธพลตอชมชน ในดานช�อเสยง ความภาคภมใจ และ ความเจรญกาวหนา โดยเฉพาะอยางย�ง ถาการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยนน $น มความสมพนธเก�ยวของโดยตรง หรออยางใกลชด กบชมชน 7. อทธพลตอประเทศชาต ในดานช�อเสยง ความภาคภมใจ และ ความเจรญกาวหนา โดยเฉพาะอยางย�ง ถางานท�ไดรบการพฒนาอยางตอเน�องและย �งยนน $น มความสมพนธเก�ยวของโดยตรงหรออยางใกลชดกบการพฒนาประเทศ หรอ การพฒนาวชาการในเวทโลก 8. อทธพลตอโลก ในดานผลประโยชนท�มนษยชาตจะไดรบ ท $งท�เปนตวเงนและท�ไมใชตวเงน นาไปสความเจรญกาวหนา โดยเฉพาะอยางย�ง ถางานท�ไดรบการพฒนาอยางตอเน�องและย �งยนน $น เปนงานท�มความสมพนธเก�ยวของหรอกอใหเกดประโยชนโดยตรงตอมนษยชาตอยางกวางขวางและหลากหลาย

ความสาคญของการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน การพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน (CSWI) มความสาคญตอการดาเนนงานของทกงาน ใหมประสทธภาพสงย�งๆข$น จงมความสาคญตอวถการดาเนนชวตของมนษยทกคน ตลอดเวลาท�ยงสามารถทางานได สรปไดคลายคลงกบความสาคญของการบรหาร ดงน$ 1. CSWI เปนส�งจาเปนของทกงาน และ ทกกจกรรม ในทกองคการ ไมวาจะเปนงานสวนตว งานสวนรวม ท $งในภาครฐบาล ภาคเอกชน ภาค NGO หรอ รฐวสาหกจ อาทเชน งานของตวเอง งานในบาน งานการเรยนหนงสอทกเร�องของนกเรยน/นกศกษา ทกช $นทกระดบ งานบรษท งานบรหารหนวยงาน/องคการ งานบรหารกระทรวง ทบวง กรม ตลอดจนงานบรหารประเทศชาต หรอแมแตงานบรหารองคการระหวางประเทศ ฯลฯ 2. CSWI ชวยใหวตถประสงค (Objective) และ เปาหมาย (Goal) ของงาน หนวยงานและองคการ สามารถบรรลไดอยางมประสทธผล และ มประสทธภาพ สงย�งๆข$น อยางตอเน�อง



3. CSWI ชวยใหเกดการประสาน ระหวาง ความตองการ วตถประสงค และ เปาหมาย ของบคคล งาน หนวยงาน และ องคการ ใหเปนอนหน�งอนเดยวกน อยางกลมกลน 4. CSWI ชวยเพ�มประสทธภาพและประสทธผล ของงาน หนวยงาน และ องคการ 5. CSWI มความสาคญตอวชาการ โดยเฉพาะอยางย�งดานการประยกตสการใชใหเกดประโยชนตอมนษยชาต อยางหลากหลาย ชดเจน และ กวางขวาง 6. CSWI มความสาคญตอมนษยทกคน ใหมคณคา มความเจรญกาวหนา ท $งในงานสวนตว งานสวนรวม และ หนาท�การงาน นามาสการดารงชวตท�ม �นคง 7. CSWI มความสาคญมนษยทกคน ในการตอบสนองความตองการ ต $งแตความตองการพ$นฐาน ตามทฤษฎ Hierarchy of Needs ของมาสโลว 8. CSWI มความสาคญและเปนส�งจาเปนสาหรบประเทศชาต ชวยในการเพ�มความ สามารถของ “คน” ท�เปนทรพยากรท�มคาย�งของประเทศชาต ใหสามารถแขงขนกบประเทศอ�นๆในเวทโลกไดอยางมศกด _ศร และ มโอกาสมากท�จะไดรบชยชนะ ววฒนาการ ของการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน การพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน (CSWI) มววฒนาการมาอยางยาวนาน ต $งแตมมนษยเกดข$นในโลก เน�องจากมนษยน $น มธรรมชาตพ$นฐานท�สามารถพฒนาตนเองใหมความรความสามารถมากย�งๆข$นได โดยมแรงจงใจท�ตองการท�จะพฒนาตนเองใหเจรญ กาวหนาย�งข$น ประกอบกบมนษยมความอยากรอยากเหน อยากเขาใจในส�งท�ตนเองยงไมร ดงน $น ในการทางานของมนษย จงมการเรยนรอยตลอดเวลา ท $งในการดาเนนชวตและการทางาน เพ�อความสาเรจในชวต ขอนาเสนอววฒนาการของ CSWI เปน 4 ยค คอ 1. ยคโบราณ (Primitive Era) นบต $งแตมมนษยเกดข$นในโลก ม CSWI ตามวถทางของธรรมชาตพ$นฐานของมนษย จากการเรยนร จากการสงเกต จากการทดลองทา และถายทอดตอๆกนมา สรนลก รนหลาน 2. ยควทยาศาสตร (Scientific Era) ในยคของกาลเลโอท�ไดรบการยกยองวาเปน The Father of Modern Science ชวงป ค.ศ.1600 ท�มการพฒนา The Philosophy of Science ดวย Scientific Method ท�มการทดลอง และ การคานวนทางคณตศาสตร ตอมา Walter Shewhart ไดพฒนา Scientific Method มาใชในการพฒนางานอยางตอเน�อง เปน Specification-Production-Inspection Cycle ข$น ในป 1939 ซ�งตอมา Edward W. Deming



ได Modified และพฒนามาเปน Deming Cycle : PDCA (วงจรคณภาพ) ในป 1950 ซ�งถอเปนเคร�องมอในการบรหารงานท�มความสาคญย�งตอการทางานในทกๆระดบ หรอกลาวไดวา ทกงานตองม PDCA ซ�ง PDCA ในระดบบคคลแตละคน กมความสาคญไมย�งหยอนไปกวาการทางานระดบองคการ เพราะความสาเรจขององคการ เกดจากผลความพยายามของทกคน ทกหนวยงาน และทกฝายท�เก�ยวของ น �นเอง ขออธบาย PDCA โดยยอ ดงน$ P : Plan หมายถง การกาหนดโครงการ/แผนงาน/กจกรรม และ การกาหนดวตถประสงค/เปาหมาย รวมถงการกาหนดตวช$วดความสาเรจของเปาหมายท�สาคญ (Key Performance Indicator: KPI's) ใหสอดคลองกบวสยทศน พนธกจ นโยบาย และวตถประสงค D : Do หมายถง การปฏบตหนาท� (ทา) ตามแผนท�กาหนดไว ใหมประสทธผล มประสทธภาพ โปรงใส และ เป�ยมดวยคณธรรม ท�สมบรณ C : Check หมายถง การตรวจสอบ (Audit) การควบคม (Controlling) การเฝาระวง (Monitoring) การวดผล (Measurement) การประเมนผลการปฏบตงาน (Performance Evaluation) เปรยบเทยบกบ ตวช$วดความสาเรจของผลการดาเนนงานท�สาคญ (KPI's) A : Action to improvement หมายถง การทบทวนกระบวนการปฏบตงาน และผลการปฏบตงานท�เกดข$นโดยเรยนรจากขอบกพรอง แลวนามาแกไขปรบปรงใหดข$น และหาทางปองกน ไมใหปญหาและขอบกพรอง เกดข$นซ$าอก มงใหเกดการพฒนาอยางตอเน�อง PDCA cycle ไดพฒนาตอมาอยางกวางขวางในญ�ปน ดวยเทคนก/วธการ ตางๆ เชน QC, TQC, QCC (Quality Control Circle activities) เปนตน ตอมา Deming ไดปรบปรงเปน PDSA cycle ท�สหรฐอเมรกา ในป 1986 (S = Study มาจากแนวคดของ MBNQA/TQA) และ พฒนาตอเน�องเปน Model for Improvement ซ�งครอบคลมกลยทธและวธการ ในการสราง ทดสอบ ดาเนนการ ใหเกดการเปล�ยนแปลงท�นาไปสการพฒนา 3. ยคการวจยและพฒนา (Research and Development Era) เนนการวจยและพฒนา (R&D) คอ การวจยท�กอใหเกดการพฒนา ในท�น$ มงเนนการพฒนา “งาน” ไมวาจะเปนงานหน�งงานใด ใหเกดการพฒนาอยางตอเน�อง สความย �งยน R&D น $น ประกอบดวยคาวา การวจย และ คาวา การพฒนา การวจย (Research) หมายถง การศกษาคนควาเพ�อคนหาความจรง ในเร�องหน�งเร�องใด อยางเปนระบบ โดยผมความร หรอ มความเขาใจ เปนอยางด ในเร�องน $น ดวยหลกการทางวทยาศาสตร และ ใชระเบยบวธการ ท�สามารถรบรองความนาเช�อถอของส�งท�คนพบได (Research is defined as a systematic study directed toward “fact finding” by fuller



scientific knowledge or understanding of the subject studied, using scientific principles & methodologies which their findings were scientifically approved.) การวจยน $น กฎหมายปกปองสทธมนษย ของรฐบาลสหรฐอเมรกา [Federal regulations at 45 CFR 46.103 (Protection of Human Subject 2009)] ไดใหความหมายวา เปนการศกษาคนควาอยางเปนระบบ ท�รวมท $งการพฒนางานวจย การทดสอบ และการประเมน ในเร�องหน�งเร�องใด ท�ออกแบบมาเพ�อพฒนา หรอ นาไปสความรในการแปรผลสประชากรเปาหมาย (Research is defined as a systematic investigation including research development, testing, and evaluation, designed to develop or contribute to generalizable knowledge.) การพฒนา (Development) หมายถง กระบวนการปรบปรงอยางเปนระบบ ในการทาใหส�งหน�งส�งใด “ดข$น” ส�งหน�งส�งใดท�วาน$ หมายรวมท $งตวผลผลต (Products) การผลต (Productions) การออกแบบผลตภณฑ (Designs) การผลตตนแบบ (Prototypes) และ กระบวนการผลตหรอกระบวนการทางาน (Processes) ดวย (Development is the systematic improvement of any things directed toward the products, the productions, the designs, the development of prototypes, and the processes) ดงน $น R&D จงหมายถง การศกษาคนควาเพ�อคนหาความจรง (Fact) ในเร�องหน�งเร�องใด อยางเปนระบบ โดยผมความรความเขาใจเปนอยางดในเร�องน $น ดวยหลกการและวธการทางวทยาศาสตร ท�สามารถพสจนและยนยนความนาเช�อถอของส�งท�คนพบน $นได แลวนาส�งท�ไดจากการวจยน $น มาใชในการปรบปรงและพฒนาเร�องท�วจยหรอเร�องท�เก�ยวของ ใหดข$นอยางเปนระบบในทนท ซ�งอาจเปนในขณะท�กาลงทาวจยน $น หรอ เม�อเสรจจากการทาวจยคร $งน $นแลว กได R&D จงแตกตางจากการวจยท �วไป ท�มการมงเนนการนาส�งท�ไดจากการวจยน $น มาใชเพ�อการพฒนา รวมอยในวตถประสงคของการวจยดวยเสมอ ขอนาเสนอความหมายของ Research and Development ท� U.S. Environmental Protection Agency ไดใหนยามวา: All research activities, both basic and applied, and all development activities that are supported at universities, colleges, and other non profit institutions. "Research" is defined as a systematic study directed toward fuller scientific knowledge or understanding of the subject studied. "Development" is the systematic use of knowledge and understanding gained from research directed toward the production of useful materials, devices, systems, or methods, including



design and development of prototypes and processes. The term research also includes activities involving the training of individuals in research techniques where such activities use the same facilities as other research and development activities and where such activities are not included in the instruction function. (40 CFR Part 30) จาก www.epa.gov/ogd/recipient/glossary.htm องคการ OECD (Economic Co-operation and Development) ไดนยาม R&D วา Research and development (R&D) comprise creative work undertaken on a systematic basis in order to increase the stock of knowledge (including knowledge of man, culture and society) and the use of this knowledge to devise new applications. R&D covers three activities: basic research, applied research, and experimental development. สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) ของไทย (National Research Council of Thailand: NRCT) ไดจาแนกการวจยและพฒนา หรอ R&D เปน 4 กลม คอ 3.1 กลมการวจยและพฒนา เพ�อคนหาองคความรใหม (Fundamental R&D) เปนการวจยและพฒนา เพ�อคนหาองคความรใหมๆ ท�ยงไมเคยรมากอน 3.2 กลม R&D เพ�อสรางองคความรใหมบนพ$นฐานความรเดม (Radical R&D) เปนการวจยและพฒนา เพ�อนาองคความรท�มอยแลว มาแสวงหาหรอพฒนาใหเปนองคความรใหม เพ�อนาไปใชในการสรางผลตภณฑหรอกระบวนการใหมๆ ท�แตกตางไปจากเดม 3.3 กลม R&D เพ�อเพ�มพนองคความรเดม (Incremental R&D) เปนการวจยและพฒนา เพ�อนาองคความรท�มอยแลว มาประยกตในการแสวงหาหรอพฒนาใหเปนแนวทาง และ/หรอ เทคนควธการใหมๆ ท�จะนามาใชในการสรางหรอพฒนาตวผลตภณฑหรอตวผลผลต (Product) การออกแบบผลตภณฑ (Design) และ การผลต (Production) รวมท $งการผลตตนแบบ (Prototype) และ การปรบปรงกระบวนการผลตหรอกระบวนการทางาน เพ�อเพ�มคณภาพ ลดตนทนและคาใชจาย เพ�มผลผลต และ เพ�มประสทธภาพในการดาเนนงาน ซ�งจะนาไปสการแขงขนไดอยางม �นใจ และ นาความเจรญรงเรองมาสองคการ 3.4 กลม R&D เพ�อการปรบปรงการปฏบตงานประจาวน (Practical R&D) เปนการวจยและพฒนา เพ�อคนหาองคความรและประสบการณใหมๆ สาหรบผปฏบตงาน “แตละคน” ท�จะนามาใชในการปรบปรงการปฏบตงานประจาวนของตน ใหมคณภาพและมประสทธภาพสงย�งๆข$น ไดดวยตนเอง อยางนาช�นชมและภาคภมใจ R&D กลมน$ เปนฐาน



รากท�สาคญย�งในการพฒนา “คน” ขององคการ ใหเปนบคคลคณภาพ (Quality person) สามารถพฒนางานของตนไดเอง ตลอดเวลา นาไปสการสราง “นกวจย” ใหกบประเทศชาต ท�ใชคาใชจายนอยมาก แตมผลตอบแทนท�ด รวดเรว และ ย �งยน คอ ม Impact สงมาก กลม Practical R&D น$ ไดรบการจดใหอยในกลมท�เรยกวา Non-R&D innovation

ซ�งพบวา มผลตอการปรบปรงและพฒนาวธการ ในการปฏบตงานของหนวยงาน/บรษท ตางๆ ไดมากมาย โดยใชเงนเพยงเลกนอย เม�อเทยบกบการลงทนใน R&D 4. ยคการทางานประจาใหเปนผลงานทางวชาการ (Routine to Academic Era) เนนการทางานประจา (Routine Work) ท $งหลาย ใหเปนผลงานทางวชาการ ท�เปนท�ยอมรบของวงการวชาการดาน “งานประจา” น $นๆ ผรเร�ม คอ ศาสตราจารยนายแพทยวจารณ พานช ในสมยท�ดารงตาแหนงผอานวยการสถาบนสงเสรมการจดการความรเพ�อสงคม (สคส.) กอนท�จะมาเปนนายกสภามหาวทยาลยมหดล โดยบญญตคาวา Routine to Research หรอ R2R เพ�อจงใจใหผปฏบตงานประจาท $งหลาย สนใจท�จะมาทางานวจยจากงานท�ตนเองทาอย และสามารถสรางสรรคผลงานทางวชาการจากงานประจาได โดยไมยงยาก และไมเครงเครยดจนเกนไป ศาสตราจารยนายแพทยวจารณ พานช ไดอธบายถงคานยามของ R2R วา มไดหลายมมมอง อาทเชน การทา R2R คอ การใชงานวจยเปนเคร�องมอในการทาใหเกดการสรางความรเพ�อนามาพฒนางานประจา ในขณะเดยวกนกทาใหคนท�ทางานประจา มโอกาสคด ทดลอง และต $งโจทย ใหมความชดเจนข$น แลวทาการทดลอง เกบขอมล วเคราะหขอมล และสรปผลการดาเนนงาน น �นคอใชกระบวนการวทยาการวจย (Research Methodology Process) มาเปนเคร�องมอในการพฒนาขดความสามารถของคนทางาน ใหผลตผลงานเชงวจยออกมาได แลวปอนกลบไปพฒนางานประจา ใหดข$น ในอกมมหน�ง R2R ทาใหความจาเจของงานประจาหายไป กลายเปนความทาทายความสนก ท�ไดคดคนวธการสรางความรเลกๆ แตเปนความรใหมๆ ข$นมาทาประโยชน เกดความภาคภมใจในงานท�ตวเองทา หรอจะเรยกวาเปนเคร�องมอในการพฒนาคน (Human Resource Development: HRD) กได และท�สาคญ คอ งานวจยประเภทน$ ทากนเปนทม จงสามารถใชทาใหเกด Team Learning กอใหเกดความรกความสามคคในหมคณะได การทางานประจาใหเปนผลงานทางวชาการน $น นอกจากจะทาเปนผลงานวจยแลว ยงสามารถจดทาเปนบทความทางวชาการ หนงสอหรอตาราทางวชาการ ท $งในระดบหนวยงาน ระดบองคการ ระดบพ$นท� ระดบประเทศ และ ในระดบนานาชาต โดยเนนการพฒนาเปน Knowledge Asset: KA ท�มคณภาพสงของเครอขายและวงการวชาการ



วธการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน วธการ ในการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยนน $น สามารถทาไดหลายวธ แตในยคแหงการแขงขนเพ�อความเปนผนาท�เนนคณภาพและประสทธภาพของการทางาน ภายใตความจากดของทรพยากรและเวลาในปจจบน จงขอเสนอใหใชวธการทางานประจา ใหเปนผลงานทางวชาการอยางตอเน�องและย �งยน มาเปนหน�งในทางเลอก ดงน$ การทางานประจาใหเปนผลงานทางวชาการ คอ กระบวนการ (Processes) ท�ทาให “งานประจา” เปนผลงานทางวชาการ ท�มคณภาพและประสทธภาพสง และมคณคาย�ง สาหรบหนวยงาน องคการ และประเทศชาต ของเรา จากความหมายน$ การทางานประจาใหเปนผลงานทางวชาการ “มหลกสาคญ” 5 ประการ คอ 1. การทางานประจาใหเปนผลงานทางวชาการ มงท�การทาให “งาน”ท�แตละคนทาอยเปนประจาในแตละวน ใหเปน “เอกสารผลงานทางวชาการ” (Academic Papers) ท�มการตพมพเผยแพร โดยผลงานทางวชาการน $น จาแนกไดเปน 3 กลม คอ 1.1 บทความ คอ การศกษาคนควาเน$อหาทางวชาการของเร�องหน�งเร�องใดอยางเปนระบบ แลวนามาเรยบเรยงเปนเอกสารท�กะทดรด ครอบคลม เขาใจงาย ประเทองปญญา กอใหเกดความคดสรางสรรคในการนาไปประยกตและการตอยอดใหกวางขวาง ย�งๆข$นไป 1.2 กรณศกษา (Case Study) คอ ตวอยาง ของเหตการณท�มประเดนท�นาสนใจ ท�ไดมการศกษาคนควาเน$อหาทางวชาการท�เก�ยวของ แลวนามาเรยบเรยงเปนเอกสารท�ชดเจน กะทดรด กอใหเกดความตระหนกในความสาคญของเหตการณน $น และกระตนใหเกดความคดรเร�มสรางสรรคในการนาไปศกษาคนควาเพ�มเตม ใหกวางขวางย�งๆข$น ในโอกาสตอๆไป 1.3 ผลงานวจย (Research paper / Original article) คอ นพนธตนฉบบ ท�ไดจากกระบวนการทาวจย ซ�งเปน Process ในการศกษาคนควาเพ�อคนหาความจรง (Fact) ในเร�องหน�งเร�องใด โดยใชหลกการและวธการทางวทยาศาสตรท�เปนระบบ สามารถพสจนและยนยนความเปน Fact ของส�งท�คนพบน $นได กระบวนการน$เรยกวา “กระบวนการวจย” (Research Methodology) ซ�งเปนท�ยอมรบกนในหมนกวชาการท�เก�ยวของ แลวนามาเรยบเรยงเปนเอกสารท�ชดเจน กะทดรด ถกตองและครบถวน ตามขอกาหนดทางวชาการของรายงานผลการวจยในสาขาน $น ท�นยมและยอมรบกนท �วโลก โดยเนนความรใหม (New Knowledge) ในวงการวชาการท�เก�ยวกบเร�องน $นๆ และกระตนผอาน/ผศกษา ใหเกด



ความคดรเร�มสรางสรรค ในการนาไปศกษาคนควาวจยเพ�มเตม ใหกวางขวางและลกซ$งย�งๆข$น รวมท $งการนาไปขยายผล นาไปประยกต และ การนาไปตอยอด ใหมคณคา และ มคณประโยชน ย�งๆข$น กลมของงานวจย ท�ทกองคการตางใหความสาคญอยางย�ง ในการทางานประจาใหเปนผลงานทางวชาการ คอ การวจยและพฒนา (Research and Development: R&D) เน�องจากเปนงานวจย ท�เปนพ$นฐานท�จาเปนอยางย�งยวดของทกๆองคการ ท�จะนาไปสความไดเปรยบในการแขงขน (Competitive Advantage) กบองคการอ�นๆ ในแวด-วงอตสาหกรรม (Industry) เดยวกน ไดอยางม �นคง และ ย �งยน 2. การทางานประจาใหเปนผลงานทางวชาการ เปนกระบวนการทางาน (Working Processes) ซ�งประกอบดวยกจกรรมจานวนมาก ท�มารอยเรยงกนอยางเปนระบบ (System) ท�ครบวงจร (Complete Cycle) มการเคล�อนไหวอยตลอดเวลา (Dynamic) ไมอยน�ง จงสามารถปรบปรงเปล�ยนแปลงไดเสมอ 3. การทางานประจาใหเปนผลงานทางวชาการ มงท�จะสรางสรรคผลงานทางวชาการท�มคณภาพสง (High Quality Academic Paper) ย�งๆข$น จงมงหวงใหบคคลากร “ทกคน” ในหนวยงาน/องคการ สรางสรรคผลงานทางวชาการท�มคณภาพจากงานท�ตนเองทาอยเปนประจา และเพ�มคณภาพใหสงย�งๆข$น ในการสรางสรรคผลงานทางวชาการในคร $งตอๆไป คอ ใหสรางสรรคผลงานทางวชาการ ในงานทกงานท�ทา อยางตอเน�องน �นเอง โดยมเปาหมายหลก ใหแตละคนพฒนางาน “ทกงาน” ท�ตนรบผดชอบ และสามารถเขยนผลงานเหลาน $นลงตพมพเผยแพรในวารสารวชาการระดบชาตข$นไป ทกป และมากย�งๆข$น อยางมความสข 4. การทางานประจาใหเปนผลงานทางวชาการ มงท�จะทาให “ผลการดาเนนงาน” มประสทธภาพสงสด คอ ไดผลงานท $งทางวชาการและผลงานอ�นๆ ท�มากท�สด ตรงตามวตถประสงคและเปาหมายท�กาหนดไวหรอต $งใจไว โดยใชทรพยากรนอยท�สด ดงน $น การทาให “งานประจา” (Routine Works) ท�แตละคนตองทาอยแลวในแตละวน ใหเปนผลงานทางวชาการ จงเปนการ “ลงทน” ท�นอยมาก แตไดผลงานทางวชาการและผลงานอ�นๆ ท�มากมาย คมคากบส�งท�ไดลงทนลงแรงไป ในแตละวน การทางานประจาใหเปนผลงานทางวชาการน$ เปนการทางานชนด 5 in 1 คอ ทาเพยงคร $งเดยว หรอ อยางเดยว แตไดผลถง 5 อยาง ไดแก 4.1 เกดการพฒนางานประจาท�ทาอยน $น 4.2 เกดการพฒนาคน ท $งคนท�ทางานน $น และ บคคลท�เก�ยวของ



4.3 เกดการพฒนาหนวยงานและองคการ 4.4 เกดการพฒนาวชาการท�เก�ยวของกบงานและการดาเนนงาน ของงานประจาน $น โดยเฉพาะอยางย�ง “การพฒนาวชาการสการปฏบตงาน” ในสถานการณท�เปนจรง 4.5 เกดการพฒนาประเทศชาตของผทางานประจาน $น เปนผลพวงท�ตามมา 5. การทางานประจาใหเปนผลงานทางวชาการ มงท�จะกอใหเกดผลงานท�มคณคาย�งท $งตอหนวยงาน ตอองคการ และ ตอประเทศชาต ของผทางานประจา เปนผลงานท�ผสมผสานวชาการเขาไปในการปฏบตงานจรง ท�ชวยสงเสรมใหเกดการพฒนาท $งหนวยงาน องคการ และ ประเทศชาต ท�รวดเรว ม �นคง ตอเน�อง และ ย �งยน ย�งๆข$นไป น �นเอง ดงน $น การทางานประจาใหเปนผลงานทางวชาการน$ จงเปนกจกรรมท�มคณคาย�งของทกๆองคการ สมควรอยางย�งท�ผบรหารทกคนทกระดบ จะตองเรยนร และจดใหมข$นในทกๆหนวยงานขององคการตน และตองมงพฒนาใหดและมประสทธภาพย�งๆข$น อยางตอเน�อง ซ�งจะนาไปสความเจรญรงเรอง ความกาวหนา และความม �นคง ขององคการ ในอนาคต ความสาคญของการทางานประจาใหเปนผลงานทางวชาการ สรปได 6 ประการ ดงน$ 1. เปนส�งจาเปนสาหรบทกๆหนวยงานและองคการ ไมวาจะเปนภาครฐ ภาคเอกชน ภาคประชาชน หรอ ภาค NGO เน�องจากการดาเนนการใดๆในปจจบนและอนาคตน $น ตองการท $งความมคณภาพสง ความถกตอง ความถกใจ ความรวดเรว ความแนนอน ความประหยด และ ความมประสทธภาพสง ซ�งตองม “วชาการ” มารองรบ ซ�งจะชวยสงเสรม สนบสนน ชวยยนยน และ รบรอง ใหเกดความนาเช�อถอท�หนกแนน 2. เปนหน�งในตวบงช$ผลการดาเนนงานท�สาคญ (Key Performance Indicator: KPI) ของทกๆงาน/หนวยงาน และทกๆองคการ เน�องจากในยคน$ ไดนา Balanced Scorecard (BSC) มาใชในการประเมนผลการดาเนนงานของหนวยงานและองคการ โดยในมตท� 4 ของ BSC คอ Learning & Growth น $น กาหนดใหมตวบงช$ผลการดาเนนงานท�สาคญดานการพฒนาวชาการและการวจย อยดวยเสมอ โดยเฉพาะอยางย�ง การวจยและพฒนา (R&D) 3. ชวยเพ�มคณลกษณะท�พงประสงคของบคคลากรในหนวยงานและองคการ คอ การเปนผท�มการประเมนตนเองและการพฒนาตนเอง (Self Assessment: SA & Self Improvement: SI) อยตลอดเวลา โดยไมจาเปนตองมหวหนาหรอผบงคบบญชามาส �งใหทา SA และ SI น$เปนคณสมบตท�พงประสงคของบคลากรท�มคณภาพ ซ�งจะชวยนาพาไปสการเปนหนวยงานและองคการคณภาพ ไดอยางรวดเรว ตอเน�อง และม �นคง น �นเอง



4. ชวยใหเกดผลงานทางวชาการท�มคณคาย�งตอหนวยงานและองคการ เพราะเปนผลงานทางวชาการท�มไดอยเพยงในกระดาษ แตไดมการนาไปใชจรงและเหนผลจรงๆแลว และชวยเพ�มความภาคภมใจของผปฏบตงานน $นๆ วา งานท�ตนทาอย เปนงานท�มใชเปนเพยงงานประจา (Routine) ธรรมดาๆ แตเปนงานท�เปน “วชาการ” ท�มคณคา และเปนท�ยกยองของหนวยงาน องคการ และ ในวงการวชาการของเร�องน $น 5. เปนกระบวนการท�ไมยงยาก ในการชวยสรางสรรค สงเสรม และ สนบสนน การนาความรท�มอยในตวของแตละบคคล มาพฒนาใหเปนความรขององคการ (Transform Personnel Knowledge หรอ Tacit Knowledge � Organization Knowledge หรอ Explicit Knowledge) ซ�งเปนส�งท�มงเนนใหเกดข$น ในกระบวนการของจดการความร (Knowledge Management: KM) ขององคการ ในปจจบน 6. เปนกระบวนการท�ชวยสรางสรรคผลงานทางวชาการ ท�สะดวก ประหยด ไมยงยาก และ กอใหเกด “การพฒนา” ท $งคน งาน หนวยงาน และ องคการ ซ�งจะนาไปสการพฒนาประเทศชาตของพวกเราโดยสวนรวม อยางม �นคงและย �งยน การทางานประจาใหเปนผลงานทางวชาการน $น เปนหน�งในคาของตอบของหนวยงาน/องคการ ท�มงสการเปน “หนวยงาน/องคการ คณภาพ” อยางย �งยน เปนหน�งในกจกรรมหลกท�สาคญย�ง ของทกๆหนวยงาน/องคการ โดยมงเนนใหทกคนท�ปฏบตงาน สรางสรรคผลงานทางวชาการ โดยเฉพาะอยางย�ง “ผลงาน R2R แท” ในทกๆงานท�แตละคนทา กอใหเกดการพฒนาคน การพฒนางาน การพฒนาหนวยงาน/องคการ และ การพฒนาวชาการ ไปพรอมๆกน นาไปสการพฒนาประเทศชาตของเราโดยสวนรวม จงขอสรปใจความท $งหมดท�ไดกลาวมา ดวยภาพน$

ส�งสาคญท�เปนเปาหมายสงสด คอ การทาใหเกด CQI: Continuous Quality Improvement (ปจจบนปรบมาเปน CI เน�องจากมความหมายกวางกวาเพยง Quality) ดวยกระบวนการ

R&DR&D HRDHRD

Learning Organization : LOLearning Organization : LO

CQI

KM



ทางานอยางมคณภาพ อยางตอเน�อง ตลอดเวลา โดยใช KM: Knowledge Management แท มาเปนกระบวนการหลกในการขบเคล�อน กอใหเกด R2R2R (Routine to Research to Routine) คอ การทาใหการทางานประจาท $งหลาย เปนผลงานวจย แลวนาผลวจยท�ไดไปพฒนางานประจาน $นใหดย�งๆข$น เปนวงจรท�ไมรจบ มงส � R2E (Routine to Excellence) คอ การเปน The Best of The World ตลอดไป

คาถามทายบทท� 4 1. อธบายความหมาย องคประกอบ และ ความสาคญ ของการทางานประจาใหเปนผลงานทางวชาการ พรอมยกตวอยางการดาเนนงานขององคการดานสขภาพ ท�ทานช�นชม และ/หรอ ทานเหนวาเปน R2R แทและด มาใหชดเจน 2 องคการ 2. อธบายหลกการ และ วธการ ในการทางานประจาใหเปนผลงานทางวชาการ ท�มประสทธภาพ และ ใหขอเสนอแนะในการนาไปประยกต/ใช หรอ นาไปดาเนนการ ในหนวยงาน/องคการ ท�ทานปฏบตงานอย หรอ ในหนวยงาน/องคการ ท�ทานมงหวงใหเปน Good Practice ของประเทศ มา 2 ตวอยาง ท�มโอกาสเกดข$นจรง ดวยมอของทาน และทมงาน ภายใน 3 ป นบจากบดน$ 3. อธบาย Principle of R&D for CSWI to R2R2E สาหรบการทางานใหเกดการพฒนาอยางย �งยน โดยใช Principle of Managing ดงรป

Principle of R&D for CSWI to R2R2Efor Sustainable Development/Improvement of Working

เปน การ “ทา” งานอยางครบวงจร ตอเน�อง ตามแตละชวงเวลา นาไปสการพฒนา ท�ม �นคง และ ย �งยน

(Continuous & Sustainable Improvement: CSI)Using Principle of Managing: PoM

เร �มตนดาเนนการ

ทดลอง/พฒนา

X = รปแบบการดาเนนงาน (Working Model)O = ผลการดาเนนงาน (Working Outputs) ตามดชนชVวด

เร �มตน“ทา”งาน

กอนทดลองหลงทดลอง

เวลาระยะ

1 ชวงเวลาระยะ





1 ชวงเวลา

X5ส�งท�ใช

ในการทดลอง/พฒนา X1 X2 X3 X4 X6

O1 O2 O3 O5ผลการ

ดาเนนงาน O4 O6

Experimental Development Research, One group Pre-test and Post-test,

Time series Design.

(ป)

Good PracticeR2R2E



บทท� 5

การพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย (A Development of Main Tasks to Research)

1.ภารกจ 2.การพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย

3.วตถประสงคของการพฒนางานตามภารกจหลก สงานวจย

4.เปาหมายของการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย 5.ประโยชนของการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย 6.คณคา ของการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย

ตอการพฒนาประเทศ 7.ประเภทและกลมเปาหมาย

ของการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย 8.แนวทางการดาเนนงาน

ของการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย 9.กระบวนการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย

10.วธการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย คาถามทายบทท� 5



บทท� 5 การพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย (A Development of Main Tasks to Research)

ภารกจ (Task / Mission / Duty) สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน (สานกงาน ก.พ.) ไดใหความหมายของภารกจ คอ งานท�ปฏบตตามหนาท� ท $งหนาท�ของแตละตาแหนง (Position) หนาท�ของแตละหนวยงาน (Unit/Department) และ หนาท�ของแตละองคการ (Organization) แบงภารกจเปน 3 กลม ไดแก 1. ภารกจหลก หมายถง งานท�ทาเพ�อความคงอยของตาแหนง/หนวยงาน/องคการ ตามบทบาทหนาท� ท�ไดกาหนดไว ในการจดต $งตาแหนง/หนวยงาน/องคการ น $น อาทเชน 1.1 ภารกจหลกของตาแหนงอาจารย คอ สอน วจย บรการวชาการ และ ทนบารงศลปวฒนธรรม 1.2 ภารกจหลกของตาแหนงนกวจย คอ การทาวจย 1.3 ภารกจหลกของหนวยงานฝกอบรม คอ การฝกอบรม 1.4 ภารกจหลกของบรษท คอ การทาธรกจของบรษท เชน บรษทปนซเมนต มการผลตและจาหนายปนซเมนต เปนภารกจหลก เปนตน 1.5 ภารกจหลกของสานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต คอ การสงเสรม ประสานงาน และ พฒนา ระบบวจยของชาต ตาแหนง/หนวยงาน/องคการ สามารถมภารกจหลกไดหลายภารกจ และแตละภารกจสามารถประกอบดวยงานหลายงาน 2. ภารกจรอง หมายถง งานท�ทาเพ�อสนบสนนภารกจหลก อาทเชน 1.1 ภารกจรองของอาจารย คอ ดแลนกเรยน/นสต/นกศกษา จดทาตาราวชาการ สนบสนนภารกจหลกของหนวยงาน/องคการ ท�ตนสงกด รวมท $งรกษาและทนบารงช�อเสยง/เกยรตศกด _ ของวชาชพ และสถาบน 1.2 ภารกจรองของผดารงตาแหนงนกวจย คอ การใหความรวมมอและชวยเหลอผอ�นในทมวจย และ ในหนวยงาน/องคการ ท�ผน $นสงกด



1.3 ภารกจรองของหนวยงานฝกอบรม คอ การสนบสนนการฝกอบรม และ การใหความรวมมอสนบสนนและชวยเหลอหนวยงานอ�นในองคการ ท�หนวยงานน $นสงกด 1.4 ภารกจรองของบรษท คอ การชวยเหลอสงคม โดยเฉพาะอยางย�งการแสดงความรบผดชอบตอสงคม (Coperate Social Responsibility: CSR) 1.5 ภารกจรองของสานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต คอ การสนบสนนการดาเนนงาน และ การพฒนา งานวจยของชาต 3. ภารกจสนบสนน หมายถง งานดานธรการและบรการ ท�ทาเพ�อสนบสนนภารกจหลกและภารกจรอง ของบคคล/หนวยงาน/องคการ คนทกคน หนวยงานทกหนวยงานและองคการทกองคการ ตางกมภารกจหลกของตน อาจกลาวไดวา ถาไมมภารกจหลก คนจะไมมงานทาเปนหลกแหลงแนนอน เพราะการจางงานท $งหลาย จะจดตาแหนงข$นรองรบจากภารกจหลกของหนวยงาน/องคการ น $น ท $งส$น ดงน $น ภารกจหลกของทกคนในชาต คอ การพฒนาชาต สความม �นคง อยางย �งยน

การพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย การพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย คอ การทางานตามภารกจหลกใหเปนผลงานวจย เปนการรเร�มของศาสตราจารยนายแพทยสทธพร จตตมตรภาพ ในชวงท�ดารงตาแหนงเลขาธการคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) โดยจดใหเปน หมวด 7 ใน 10 หมวด ของการฝกอบรมวทยากรหลกสตรการพฒนานกวจย (Training for the Trainers in Research Development) (เรยกงายๆวา โครงการแมไก) รวมกบ 13 มหาวทยาลย คอ มหาวทยาลยนเรศวร มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม มหาวทยาลยขอนแกน มหาวทยาลยอบลราชธาน มหาวทยาลยราชภฏศรสะเกษ มหาวทยาลยบรพา มหาวทยาลยเกษตรศาสตร มหาวทยาลยราชภฏลาปาง มหาวทยาลยเชยงใหม มหาวทยาลยสงขลานครนทร มหาวทยาลยศลปากร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย และ รวมกบสมาคมนกวจย ในระหวางวนท� 28 กรกฏาคม 2557 ถง 15 กรกฏาคม 2559 ช�อ หมวดการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย “จากงานประจาสงานวจย” (Routine to Research: R2R) ดงน $น การพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย จงเปนการพฒนาตอยอด จาก R2R

ของ ศ.นพ.วจารณ พานช ท�ไดกลาวมาแลวในการทางานประจาใหเปนผลงานทางวชาการ โดยยดแนวทางการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน (CSWI) และ Non-R&D innovation



ผเขยนจงขอสรป วา การพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย เปนการพฒนา “งานตามภารกจหลก” อยางตอเน�องและย �งยน หมายถง การทาให “งานหน�งงานใดของงานตามภารกจหลก” เกดการพฒนาอยางตอเน�อง ยาวนานมากกวา 5 ป โดยมหลกฐานยนยนท�เช�อถอไดแนนอน เปน Evident-based วา เกดการพฒนา และ ปจจบนยงดาเนนการอยเปนปกต ดวยการพ�งพงตนเองได กระทรวงสาธารณสข สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.) สถาบนพฒนาและรบรองคณภาพสถานพยาบาล (สรพ.) และ สถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส.) ไดรบเอา R2R เปนนโยบายและกจกรรมสาคญ ขององคการและหนวยงาน ดวยการสงเสรมและสนบสนน เพ�อยกระดบคณภาพงานประจา/งานตามภารกจหลก ท $งหลาย ใหดข$น อยางตอเน�อง ดงน $น การพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย จงเปนการนา Research Methodology มาใชในการพฒนา “งาน” ตามภารกจหลก/งานประจา ของบคคล/หนวยงาน/องคการ อยางตอเน�อง สความม �นคงอยางย �งยนของชาต

วตถประสงคของการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย การพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย มวตถประสงค 5 ประการ คอ 1. เพ�อพฒนา “งาน” ตามภารกจหลก ของบคคล/หนวยงาน/องคการ ใหบรรลผลตามเปาหมายท�ไดกาหนดไว อยางครบถวน และ มประสทธภาพ ย�งๆข$น 2. เพ�อพฒนา “คน” ของหนวยงาน/องคการ ใหมคณภาพ และ มประสทธภาพ ย�งๆข$น ในการพฒนา “งานท $งหลาย” ท�ตนทาและรบผดชอบ ไดอยางตอเน�อง และย �งยน 3. เพ�อพฒนา “การประยกตวชาการสการปฏบต” ท�รวดเรว ชดเจน และ เสยคาใชจายนอย 4. เพ�อเพ�มพน Explicit Knowledge ท�มคามหาศาล ตอองคการและประเทศชาต 5. เพ�อตอยอดและขยายผล ใหเกด “นวตกรรม (Innovation)” ท�เก�ยวของกบภารกจหลก ของบคคล/หนวยงาน/องคการ อยางมความสข

เปาหมายของการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย การพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย มเปาหมายจาแนกเปน 5 ระดบ ดงน$ 1. ระดบบคคล มเปาหมาย คอ เปนบคคลคณภาพ มผลงานวชาการ และ มความสขในการทางาน



2. ระดบหนวยงาน มเปาหมาย คอ เปนหนวยงานคณภาพ มผลการดาเนนงานด ท�ตรงตามความคาดหวงของผเก�ยวของ มผลงานวชาการท�บงบอกคณคาของหนวยงาน และ บคลากรมความสขในการทางาน 3. ระดบองคการ มเปาหมาย คอ เปนองคการคณภาพ มผลการดาเนนงานด ท�ตรงตามความคาดหวงของทกภาคสวนท�เก�ยวของ มผลงานวชาการคณภาพสง ท�บงบอกคณประโยชนและคณคาขององคการอยางชดเจนเปนรปธรรม บคลากรมความสขในการทางาน และ มคณภาพชวตท�ด 4. ระดบประเทศชาต มเปาหมาย คอ 4.1 มประชาชนท�มคณภาพ เปน Learned person ผมความสามารถในการพฒนางานท�ตนรบผดชอบ ไดอยางเหมาะสมและมประสทธภาพ ย�งๆข$น ตลอดเวลา 4.2 มผลตผล (Product) ท�มคณภาพสง สสาธารณะ อยางตอเน�อง ตลอดเวลา ท $งผลตผลทางวชาการ สนคา ส�งประดษฐ และ บรการ 4.3 มนกวจยคณภาพ ท�ทาวจยในงานท�ตนทาอยางตอเน�อง และมความสข 4.4 ม Explicit Knowledge ท�เปน Knowledge Assets ท�มคณภาพสง คอ ผลงานวจย ท�วงการวชาการ ใหการยอมรบ 4.5 มหนวยงานและองคการคณภาพ ท�มผลการดาเนนงานท�ด นาเช�อถอ เพราะมวชาการรองรบ ชวยสรางช�อเสยงใหกบประเทศ นาไปสความเช�อม �นของนานาชาตตอประเทศเรา 4.6 ประชาชนมคณภาพชวตดถวนหนา 5. ระดบโลก มเปาหมาย คอ Quality of Life for All ของคนท $งโลก

ประโยชนของการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย การพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย มประโยชนสรปได 8 ประการ ดงน$ 1. มประโยชนตอ “งาน” คอ เกดการพฒนางานท�เปนภารกจหลก ท $งของบคคล ของหนวยงาน และ ขององคการ ใหบรรลผลตามเปาหมายท�ไดกาหนดไว อยางประหยดและมประสทธภาพ ย�งๆข$น 2. มประโยชนตอ “คน” คอ 2.1 ไดรบการพฒนาคณภาพท�ด สะดวก งาย ตรงกบตองการของตน และผท�เก�ยวของ



2.2 ไดผลงานวชาการ ท�ทรงคณคา สามารถนาไปใชในการเสรมสรางความกาวหนาของตนได 2.3 มความสขในการทางาน เกดความรกงาน นาไปสความรกและความภกดตอองคการ 2.4 ไดองคความร ท�มคณคา ท $งองคความรจากการศกษาคนควา และ องคความ รท�ไดจากการลงมอปฏบตดวยมอของตนเอง ซ�งเปนองคความรจรงท�จะตดตวไปตลอดชวต 3. มประโยชนตอ “หนวยงาน” คอ 3.1 ไดคนท�มคณภาพอยในหนวยงาน 3.2 ไดกระบวนการพฒนาคน ดวยการปฏบตงานในวถชวตประจาวน ท�สะดวก งาย สอดคลองกบบรบทและงานของแตละคน ตรงกบความคาดหวงและความตองการของผท�เก�ยวของ ท $งผรบบรการ ผปฏบตงาน ผบรหาร และ สงคม 3.3 ไดผลการดาเนนงานด โดยเฉพาะอยางย�ง ผลการดาเนนงานตามภารกจหลก 3.4 ไดผลงานวชาการท�มคณคาท $งตอหนวยงาน ตอสงคม และ ตอประเทศชาต 3.5 มบรรยากาศองคการท�ด สบเน�องจากบคลากรมความสขในการทางาน 4. มประโยชนตอ “องคการ” คอ ไดประโยชนเชนเดยวกบหนวยงาน แตกวางขวางกวา และถาเปนองคการหลกของสวนรวม อาทเชน กระทรวง กรม จงหวด มหาวทยาลย ฯลฯ จะมผลกระทบตอพ$นท�รบผดชอบขององคการ หรอ ตอสาธารณะ มาก 5. มประโยชนตอ “ชมชน” คอ 5.1 ไดผลประโยชน จากการท�คน/หนวยงาน/องคการ ท�มคณภาพ ไดมาสรางสรรคผลการดาเนนงานท�ด ในชมชน หรอ ในพ$นท�รบผดชอบของหนวยงาน/องคการ 5.2 เกดการพฒนาจากผลงานงานวจย ท�เนนการเกดประโยชนตอประชาชนและชมชน ท $งทางตรง และ ทางออม 6. มประโยชนตอ “สงคม” คอ เปนหน�งในปจจยสาคญท�ชวยใหเกดความสขสงบในสงคม เน�องมาจากการท�ทกคน ทกหนวยงาน ทกองคการ รภารกจหลกของตน แลวมารวมกนพฒนาส�งดๆ ใหเกดข$นในสงคมและชมชน ดวยกระบวนการวจย ซ�งเปนกระบวนการทางานท�มคณภาพสง ประกอบกบการท�คนท $งหลาย มความสขในการทางาน และ มคณภาพชวตท�ด กจะย�งชวยปองกนและแกไขปญหาสงคมท�รมเราอยในปจจบน ไดดย�งข$น 7. มประโยชนตอ “โลก” คอ เปนสวนหน�งของกจกรรม และ กระบวนการ ในการพฒนาคณภาพชวตท�ด ใหกบประชากรโลก



8. มประโยชนตอ “วชาการ” คอ ชวยในการประยกตองคความรดานวชาการ ท�มอยมากมาย ไปใชใหเกดประโยชนกบมวลหมมนษยชาต อยางตอเน�อง

คณคาของการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย ตอการพฒนาประเทศ การพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย มคณคาท�สาคญและกอใหเกดประโยชนตอการพฒนาประเทศ ดงน$ 1. ชวยพฒนา “งาน” ท�เปนภารกจหลกของประเทศ ท�ไดมการกาหนดไวในนโยบายระดบประเทศ และถายทอดลงมาตามสถาบน/องคการหลก ลงสหนวยงาน และ บคคล ตามลาดบ ใหบรรลผลตามเปาหมายท�ไดกาหนดไว อยางมประสทธภาพ ย�งๆข$น 2. ชวยพฒนา “คน” ซ�งเปนทรพยากรท�ทรงคณคาของประเทศ ใหเปนนกพฒนาระดบฐานราก 3. ชวยพฒนา “คน” ท�เปนนกพฒนา ใหเปนนกวจยท�ตดดน 4. ชวยพฒนา “ผลงานวจย” ท�เปนประโยชนตอการพฒนาประเทศ อยางตอเน�อง 5. ชวยพฒนาคณภาพชวตของประชาชน/ชมชน/สงคม ดวยกระบวนการ Happy Workplace อยางบรณาการ ท�สามารถทาไดจรง ในบรบทตางๆ

ประเภทและกลมเปาหมายของการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย การพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย แบงเปน 4 ประเภท ตามความซบซอนของการดาเนนงาน โดยมกลมเปาหมายในแตละประเภท ดงน$ 1. ประเภทพ$นฐาน (Basic) เปนประเภทท�มความซบซอนของการดาเนนงานนอย ใชสาหรบผปฏบตงานท �วไป ทกเพศ ทกวย ทกหนวยงาน ทกกลมอาชพ 2. ประเภทวชาการ (Academic) เปนประเภทท�มความซบซอนของการดาเนนงานมากข$น ใชสาหรบกลมเปาหมายท�เปนหรอจะเปนนกวชาการในอนาคต ไดแก นกเรยน นสตนกศกษา ท $งระดบวชาชพ ระดบปรญญา ระดบบณฑตศกษา และ ระดบหลงปรญญาเอก 3. ประเภทกาวหนา (Advance) เปนประเภทท�มความซบซอนของการดาเนนงานมากย�งข$น ตองการความเขมขนของระเบยบวธวจย (Research Methodology) มาก ในเชงวชาการ ใชสาหรบกลมเปาหมายท�เปนหรอต $งใจจะเปนนกวจยหรอคณาจารยผสอน/ผสราง กลมท�จะเปนประเภทวชาการ ในอนาคต ไดแก คณาจารยมหาวทยาลย และ นกวจยสาขาการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย



4. ประเภทเช�ยวชาญ (Expert) เปนประเภทท�มความซบซอนของการดาเนนงานสงมาก ใชสาหรบการตอยอดและขยายผลจากกลมท�เปนประเภทกาวหนา ใหเปน “แกนหลก” ในแตละสาขาวชาการ อาทเชน สาขาสขภาพ สาขาเกษตร สาขาประมง สาขากฎหมาย สาขาการทองเท�ยว สาขาการคาขาย สาขาอตสาหกรรม สาขาการแสดง สาขาวศวกรรม สาขาการเงน ฯลฯ

แนวทางการดาเนนงาน ของการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย ในการดาเนนงานพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย ของทกงาน มเปาหมายท�ตองการใหเกดข$น คอ การไดผลการดาเนนงาน ท� “มากและด” ท�สด ตอผรบบรการ และ เกดการพฒนาอยางตอเน�อง (Continuous Improvement) ดวยความพยายามอยางมแผนและตอเน�อง เพ�อกอใหเกดการเปล�ยนแปลงเชงพฒนา (Development) ท �วท $งระบบ โดยมงเนนการเปล�ยนแปลงวฒนธรรมการทางาน เพ�อเพ�มประสทธภาพและประสทธผลขององคการ ดงน $น จงจาเปนตองไดรบความเหนชอบและสนบสนนจากผบรหารระดบสง อยางจรงจงและตอเน�อง และ ตองใชเคร�องมอและเทคนค ท $งทางการบรหาร ทางพฤตกรรมศาสตร ทางการวจย ทางวชาการเฉพาะของงานตามภารกจหลกน $น และ ทางสงคมศาสตร มาประกอบกนเปนรปแบบการดาเนนงาน (Working Model) ดวยกระบวนการวจยปฏบตการ/เชงทดลอง (Action/ Experimental Research) เพ�อการแกปญหาอยางเปนระบบ ท�ครบวงจร อยางย �งยน (Sustainable Problem-solving)

กระบวนการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย การพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย ท $ง 4 ประเภท มกระบวนการดาเนนงานท�ตอเน�อง ไมมวนจบส$น จนกวาจะเลกทา “งานตามภารกจหลก” น $น ดงน $น เพ�อใหเกดความเขาใจถงกระบวนการพฒนา จงขอนา “เวลา” มาชวยกาหนดกรอบหรอขอบเขตของการดาเนนงาน เปนชวงเวลาละ 5 ป โดยในแตละชวงเวลา จะแบงเปน 4 ระยะ 18 ข $นตอน ตามหลกของการวจยและพฒนา (Research and Development: R&D) ซ�งเปนวจยเชงทดลอง คอ ระยะกอนดาเนนการทดลอง ระยะดาเนนการทดลอง และ ระยะหลงดาเนนการทดลอง ตามวงรอบของการดาเนนงาน ท�จาแนกเปนวงรอบเลกใชเวลาวงรอบละ 1 ป และ วงรอบใหญ ใชเวลา รวมท $งส$น 5 ป อยางตอเน�อง ดงน$ การดาเนนงานในปท� 1. ม 3 ระยะ (Phase) ไดแก 1. ระยะกอนดาเนนการทดลอง (Pre-Experimental Phase) ม 5 ข $นตอน ไดแก



1.1 การวเคราะหสภาวการณของส�งท�ตองการพฒนาและดาเนนการ ต $งแตอดต จนถงปจจบน และ แนวโนมในอนาคต อยางรอบคอบและครอบคลม ทกแงทกมม 1.2 การวเคราะหสภาวการณของส�งท�ตองการพฒนาและดาเนนงาน อยางเปนระบบท�ครบวงจร 1.3 การวางแผนดาเนนงาน ท $งแผนระยะยาวในชวงเวลาท�ดาเนนการรวมท $งหมด (5 ป) และ แผนในระยะเวลาของแตละวงรอบ (1 ป) ท�จะนาไปสการพฒนาอยางตอเน�องและย �งยน 1.4 การพฒนารปแบบการดาเนนงาน (Working Model) เบ$องตน ท�จะนาไปดาเนนการใหเกดการพฒนาอยางตอเน�องและย �งยน ในชวงเวลา 1 วงรอบ (1 ป) ท�ไดวางแผนไว 1.5 เตรยมทรพยากรท�จะใชในการดาเนนงาน ท $งคน เงน ของ ระบบงาน กจกรรม และ วธการ ใหพรอมมลท�สด ท $งจานวน คณภาพ การใชงาน การซอมบารง การทดแทน และ การพฒนาใหดย�งๆข$น รวมท $งการช$แจงทาความเขาใจกบผปฏบตและผเก�ยวของ กอนท�จะเร�มดาเนนการ 2. ระยะดาเนนการทดลอง (Experimental Phase) ม 4 ข $นตอน ไดแก 2.1 การจดทาระบบและกลไก (System & Mechanism) ท�ด ในการดาเนนงานและสนบสนนการดาเนนงาน อยางรอบคอบทกดาน ตลอดชวงเวลา 1 ป ท�ดาเนนการตามแผน ท�วางไว อยางตอเน�อง 2.2 ดาเนนการตามแผนท�วางไว โดยใหผปฏบตงานและผเก�ยวของ มามสวนรวมอยางใกลชด เหมาะสม และ เพยงพอ ตลอดเวลา เนนการทางานเปนทม โดยใชผรบบรการเปนศนยกลาง 2.3 ตดตามประเมนผลการดาเนนงาน ทกคร $งท�ทา ดวยตวช$วดท�สามารถบงบอกการพฒนาได ใช Empowerment Evaluation อยางเหมาะสม ตลอดเวลา นาขอมลท�ได มาปรบปรงการดาเนนงานใหดข$น 2.4 สรปผลการดาเนนงานเปนระยะอยางตอเน�องทกเดอน นาขอมลท�ไดมาปรบปรงการดาเนนงานในเดอนตอไป ใหดย�งๆข$น จนครบถวนตามแผน ท�วางไว 3. ระยะหลงดาเนนการทดลอง (Post-Experimental Phase) ม 4 ข $นตอน ไดแก



3.1 นาขอมลการดาเนนงาน และ ผลการดาเนนงาน ท $งหลาย ท�ไดทาไปต $งแตระยะกอนดาเนนการ มาวเคราะห แลวสรปเปนภาพรวมของการดาเนนงานและผลการดาเนนงาน ในชวงเวลาท�ไดดาเนนการไปน$ (ปน$) 3.2 นาขอมลท�ไดมาสงเคราะหเปนรปแบบการดาเนนงานสดทาย ในชวงเวลาท�ไดดาเนนการน$ ท�จะนาไปดาเนนงาน ในชวงเวลาตอไป (ปตอไป) โดยใหผปฏบตงานและผเก�ยวของ มามสวนรวม (Involvement) ใหมากท�สด 3.3 จดทารายงานผลการดาเนนงานท $งหมด ในชวงเวลาท�ไดดาเนนการไปน$ 3.4 รายงานผลการดาเนนงานตอผบรหาร หรอ คณะกรรมการท�เก�ยวของ เพ�อขอคาแนะนาและขอเสนอแนะในการปรบปรงและพฒนาการดาเนนงาน ในชวงเวลาตอไป (ปตอไป) ใหดย�งๆข$น การดาเนนงานในปท� 2. ดาเนนการในทานองเดยวกนกบปท� 1. โดยปรบปรงเพ�มเตม ดงน$ 1. ระยะกอนดาเนนการ (Pre-Experimental Phase) ปรบปรงในข $นตอน 1.3 แผนระยะยาวในชวงเวลาท�ดาเนนการท $งส$น และ ในข $นตอน 1.4 การพฒนารปแบบการดาเนนงาน (Working Model) เบ$องตนของปท� 2. โดยนาขอมลท�ไดจากข $นตอน 3.2 และ ข $นตอน 3.4 มาสงเคราะหเปนรปแบบการดาเนนงาน 2. ระยะดาเนนการทดลอง (Experimental Phase) ปรบปรงเพ�มเตม โดยนาขอมลท�ไดจากข $นตอน 3.1 และ ข $นตอน 3.4 ของปท� 1. มาใช 3. ระยะหลงดาเนนการทดลอง (Post-Experimental Phase) ปรบปรงเพ�มเตมโดยนาขอมลท�ไดจากข $นตอน 3.1 และ ข $นตอน 3.4 ของปท� 1. มาใชเชนเดยวกน และเพ�มเตมการนาเสนอการเปรยบเทยบประเดน ในรปแบบการดาเนนงานท�พฒนาข$น วามส�งท�ปรบปรงเปล�ยนแปลงไปอยางไรบาง และ ควรมผลงานวจยของการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย ในหนวยงาน/องคการ ท�เปนผลผลตจากการดาเนนงานท�ผานมา เพ�อนาเสนอผบรหาร จะดมาก การดาเนนงานในปท� 3. ถง ปกอนปสดทาย ดาเนนการในทานองเดยวกนกบปท� 2. โดยควรมผลงานวจยของการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย เพ�อนาเสนอผบรหาร เพ�มข$นทกป ท $งดานปรมาณผลงานวจย และ ดานคณภาพผลงานวจย การดาเนนงานในปสดทาย ของวงรอบใหญท�ใชเวลารวม 5 ป



ดาเนนการในทานองเดยวกนกบปท� 3. ถง ปกอนปสดทาย โดยเพ�มเตม “ระยะท� 4” คอ ระยะสรปผลการดาเนนงาน (Conclusion Phase) โดยดาเนนการ ดงน$ 4.1 รวบรวมขอมลการดาเนนงาน และ ผลการดาเนนงาน ท $งหลาย ท�ไดทาไปต $งแตเร�มตนดาเนนการ ในปท� 1 ถงส$นสดปสดทาย มาประมวล วเคราะห แลวสรปเปนภาพรวมของการดาเนนงานและผลการดาเนนงาน ในชวงเวลาท $งหมดท�ดาเนนการ (5 ป) 4.2 สรปผลการพฒนารปแบบการดาเนนงาน เปน Lession learned วา ไดทาอะไรและอยางไร ต $งแตเร�มตนดาเนนการในปท� 1 ถง ส$นสดปสดทาย 4.3 จดทารปแบบการดาเนนงาน “สดทาย”ของการพฒนาคร $งน$ ท�ไดผานการใชงานจรงแลวไมนอยกวา 5 ป ใหเปนลายลกษณอกษร ท�ชดเจนถงวธปฏบต ใหมคณลกษณะเหมาะสมท�จะนาไปเปน “ตวแบบ” (Prototype) ใหกบท�อ�น หรอ เปนตวอยาง (Example) สาหรบงานอ�น 4.4 รวบรวมผลงานวจย นวตกรรม เร�องเลา และ ผลงานวชาการ ท $งหลาย ท�ไดจากการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย คร $งน$ แลวจดทาเปน “หนงสอ” ท�สามารถแสดงเปนผลงานดานวชาการ ของหนวยงาน/องคการ ไดอยางภาคภมใจ 4.5 นาส�งท�ไดจากการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย คร $งน$ ไปแลกเปล�ยนเรยนรกบหนวยงาน/องคการ อ�น เกดเครอขาย เกดการขยายผลและตอยอด อยางกวางขวาง ตามหลกการและวธการของ Knowledge Management: KM ท�ครบวงจร เน�องจากการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย เปนส�งท�ทาอยางตอเน�อง ดงน $น เม�อดาเนนการมาจนครบ 4 ระยะ 18 ข $นตอนน$แลว กระบวนการดาเนนงานจะเช�อมตอไปยงกระบวนการดาเนนงานใน “วงรอบตอไป” ท $งวงรอบเลกท�ทาเปนประจาทกป และ วงรอบใหญ (5 ป) โดยสามารถกาหนดชวงเวลาท�แตกตางจาก 5 ป ได ตามความเหมาะสมของแตละงาน แตละองคการ และปจจยท�เก�ยวของ

วธการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย การพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย มวธการท�หลากหลาย ข$นอยกบลกษณะของงานและบรบทหรอปจจยท�เก�ยวของ โดยท �วไปเปนบทบาทหนาท�ขององคการ ซ�งประกอบดวย กจกรรม ข $นตอน และ วธการ ในการดาเนนงาน ท�สาคญ 8 ประการ คอ 1. การกาหนดเปนนโยบายจากผบรหารสงสดขององคการ ท�เขมแขง และ ตอเน�อง แมจะมการเปล�ยนแปลงผบรหารสงสด นโยบายน$กยงคงอย 2. การกาหนดหนวยงานผรบผดชอบ ท�ชดเจน และ แนนอน



3. การสรรหาบคคลและทมงานผรบผดชอบ ท�ม �นใจไดวา จะสามารถนามาซ�งความสาเรจท�ม �นคงและย �งยนได จงเนนท�การจดทาแผนการพฒนากาลงคนมาทดแทน (Succession plan) ดวย 4. การจดทา “โครงการ” พฒนางานตามภารกจหลกสงานวจยขององคการ ท�สามารถทาไดครบถวน ตามกระบวนการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย ท�ไดกลาวมาอยางตอเน�อง 5. การจดทา “ระบบงาน” ของการดาเนนงานพฒนาการทางานตามภารกจหลกสงานวจย ท�เอ$ออานวย และ เหมาะสม กบบรบทและขอจากดขององคการ 6. การฝกอบรมเชงปฏบตการ (Workshop Training) ในการพฒนาการทางานตามภารกจหลกสงานวจย ในบรบทจรงขององคการ คอ ไดท $งตวบคคลและผลงานวจย ท�จบตองได โดยไมยงและไมยาก 7. การจดเวท ใหมการนาผลงานทางวชาการจากการทางานตามภารกจหลกสงานวจยน$ มาเผยแพรในองคการ และ สงเสรมสนบสนนใหนาไปเผยแพรในเวทวชาการนอกองคการดวย 8. การสนบสนน และ สงเสรม การทางานตามภารกจหลกสงานวจย ของบคลากรแตละคน ใหเปนผลงานทางวชาการ อยางเขมแขง จรงจง จรงใจ และ ตอเน�อง ตลอดไป การพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจยอยางตอเน�องและย �งยนน$ เปนส�งท�มนษยทกคน สามารถทาได อยางมความสข มความภาคภมใจ และ มศกด _ศร เปนการดาเนนงาน ท�มลกษณะของศาสตรท�สมบรณ ท $งปรชญา (Philosophy) ศาสนา (Religion) และ วทยาศาสตร (Science) สามารถนาไปเปนหลกในการดาเนนชวต ของทกคนทกกลม ดวยการประยกตแบบบรณาการ ในชวตประจาวน ไดอยางกลมกลน มคณคา ท $งตอตนเอง และมวลหมมนษยชาตท $งโลก

คาถามทายบทท� 5 1. อธบายคณคา ของการพฒนางานตามภารกจหลกท�ทานทาอยในปจจบน สงานวจย ตอการพฒนาประเทศ พรอมท $งวเคราะหการดาเนนงาน และ ผลการดาเนนงาน ในชวงปท�ผานมา แลวใหขอเสนอแนะ ในการปรบปรงใหดข$น 2. อธบายแนวทาง กระบวนการ และ วธการ ในการดาเนนงานพฒนางานตามภารกจหลกท�ทานทาอยในปจจบน สงานวจย พรอมท $งแสดงตวอยาง มาใหชดเจนเปนรปธรรม



บทท� 6

การพฒนา R2R2E ท�ทกคนทาได

(PRACTICAL R2R2E) ปรชญา R2R2E

ความหมายและสวนประกอบของ R2R2E ส�งสาคญ ข bนตอน และ วธการ ของ R2R2E

กจกรรมและระยะเวลา ในการดาเนนงาน R2R2E โดยองคการ

Tip ของการทา R2R2E โดยองคการ วธการ ในการเขยน “ผลงาน” R2R2E เร�องแรก

ตวอยางโครงการพฒนา R2R2E ขององคการ คาถามทายบทท� 6



บทท� 6 การพฒนา R2R/R2R2E ท�ทกคนทาได

(PRACTICAL R2R/R2R2E) ปรชญา R2R2E ตวปรชญา R2R2E คอ การทาใหเกด R2R แทและด ตลอดเวลา

ความหมายและสวนประกอบของ R2R2E R2R2E = Routine to Research to Excellence หมายถง การทางานตามภารกจใหเปนผลงานวจยสความเปนเลศ เปนกระบวนการในการพฒนางานท�ทา ใหเปนผลงานวจยอยางตอเน�อง และทาใหผลงานน $นไดรบการยอมรบวา เปนผลงานทางวชาการช $นเย�ยมท�ย �งยน เปนหน�งในวธการพฒนางานอยางตอเน�องสความย �งยน ท�ผปฏบตงานทกคน สามารถทาได โดยไมยงและไมยาก เปนส�งท�ผสมผสานการทางาน (Working), R2R, และ การจดการความร (Knowledge Management: KM ท�ประกอบดวย Knowledge Vision: KV, Knowledge Sharing: KS และ Knowledge Asset: KA) ท $ง 3 อยางน$ เขาดวยกน อยางกลมกลน มประสทธภาพ และ เป�ยมไปดวยคณประโยชนท�งดงามนาภาคภมใจ จากปรชญา R2R2E สามารถจาแนก Key words ได 4 คา คอ การทาใหเกด, R2R, R2R แทและด และ ตลอดเวลา ซ�งแตละคา มความหมาย ดงน$ 1. การทาใหเกด หมายถง กระบวนการ (Processes) ท�ทาใหเกดส�งหน�งส�งใด อยางเปนระบบท�ครบวงจร 2. R2R มาจาก Routine to Research หมายถง การพฒนางานตามภารกจสงานวจย ดงท�ไดกลาวมาแลว 3. R2R แทและด หมายถง R2R ท�มลกษณะ 5 ประการ น$ ครบถวน คอ 3.1 เปนงานท�คณะผวจยเปนผทาเอง และ เปนความจรง (Routine & Fact) เน�องจาก R2R น $น เปนการพฒนางานตามภารกจ ผวจยจงตองเปนผปฏบตงานน $น ในการน$ถาผวจยรอยแกใจวาส�ง/ขอมล ท�นามาเสนอเปนผลงานน $น “ไมจรง” หามนามาเขยนเปนผลงานวจยอยางเดดขาด ถามขอน$ ถอวาเปน R2R แท แตถาไมมขออ�นดวย ถอวายงไมด



3.2 เกดการพฒนา ท�มหลกฐานยนยน (Evident Based Development / Improvement) โดยวดผล ท� “ผรบบรการ” ดวยขอมลเชงประจกษ ตามหลกของ Research Methodology ท $งขอมลเชงปรมาณ และ ขอมลเชงคณภาพ เชน ดข$นอยางมนยสาคญทางสถตท�ระดบความเช�อม �นไมนอยกวา 95% (p<0.05) ในขอมลเชงปรมาณท�ไดจากการสมตวอยาง แตถาใชขอมลประชากรท $งหมด สามารถใชคาสถตเชงพรรณาได; คาน$าตาลในเลอด ลดลงจาก 185 mg% เหลอเพยง 110 mg% เปนตน ในการน$จะไมใชระดบความคดเหนจากแบบสอบถาม มาใชในการเปรยบเทยบกน เน�องจาก “ความคดเหน” น $น ม Factors ท�ไมสามารถควบคมได อยมากมาย จงเปนขอมลท�มความนาเช�อถอต�า การเกดการพฒนา (Development / Improvement) น$ ถอวาเปนลกษณะท�สาคญของ R2R ศ.นพ.วจารณ พานช ไดกลาวในการประชม Core team ของคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล เม�อ 10 ก.ค.2556 วา เน�องจาก R2R ประสบความสาเรจ มช�อเสยง จงมคนนาไปใช ท $งใชหากนในการจดการฝกอบรม และนาไปใชในกจกรรม HRD โดยท�ในการนาไปใชน $น มการตความท�ทาใหความหมายของ R2R บดเบ$ยวเบ�ยงเบนไปจากความหมายเดมท�ทางศรราชพฒนาข$น ถอวาเปน R2R ปลอม ผเขยนจงขอขยายความวา ถาไมเกดการพฒนา ส�งท�อางวาเปน R2R น $น เปนของปลอม (Pseudo R2R) 3.3 ใชระยะเวลาดาเนนการอยางตอเน�อง เกนกวา 1 ป (Longtime Continuous Implementation) โดยในการเปรยบเทยบน $น จะนาขอมลเชงประจกษของผลการดาเนนงานในชวงเวลาเดยวกนของแตละป มาเปรยบเทยบกน เพ�อลดความผนแปรท�อาจเกดจากฤดกาล (Seasonal Variation) ประกอบกบการดาเนนงานขององคการท $งหลายน $น จะใชวงรอบ 1 ป เปนหลก ซ�งอาจเปนปงบประมาณ หรอ ปปฏทน กได จงถอเปนการควบคมตวแปรภายนอกของการออกแบบวจยท�ดไดวธหน�ง ดงน $น ถาใชระยะเวลาดาเนนการอยางตอเน�องต $งแต 3 ปข$นไป และนาผลการดาเนนงานในชวงเวลาเดยวกนของแตละป มาเปรยบเทยบกน กจะเปนการวจยเชงทดลองแบบ One group Pre-test Post-test Time series Design ท�มคณภาพดกวา One group Pre-test Post-test Design ธรรมดา เน�องจากสามารถบงบอกความมงม �นของผทา และสามารถวเคราะหแนวโนม (Trend Analysis) ได 3.4 เปนผลงานวจย ท�มคณคาตอทกฝาย (Valuable Research for All) โดยเฉพาะอยางย�ง เกดประโยชนและคณคาตอผมารบบรการ ผปวย ประชาชน หนวยงาน/องคการผใหบรการหรอผรบผดชอบ และ ประเทศชาต อยางชดเจน มากกวางานวจยท �วๆไป ท�มกจะเกดประโยชนกบผวจยหรอคณะผวจย เปนสวนใหญ เทาน $น



3.5 ถกตองตามหลกวชาการของวทยาการวจย (Correct in Research Methodology) เน�องจาก R2R เปนวจย (Research) จงตองทาใหถกตองตามหลกวชาการวจย ซ�งในท�น$ เนน 2 ประเดน คอ การไดองคความรใหม (New knowledge) หรอความรท�นาไปสการพฒนาหรอการแปรผลสประชากรเปาหมาย (develop or contribute to generalizable knowledge) และ ประเดน “การเขยน” เปนหลก โดยตองเขยนใหกระชบ ถกตอง ครบถวน ชดเจน และ ส $นท�สดเทาท�จาเปน โดยใชกลยทธ ST (Strength-Threat Strategy) คอ การนาจดแขงของการวจย R2R ท�มขอมลเชงประจกษท�แสดงอยางชดเจนวา เกดผลดจรงตอผมารบบรการและประเทศชาต มาปกปองภาวะคกคามจากนกวชาการท�มงเนน Research Methodology เปนสรณะ 4. ตลอดเวลา หมายถง ทกลมหายใจเขา-ออก อยางตอเน�อง โดยไมเวนวาง

ส�งสาคญ ข bนตอน และ วธการ ของ R2R2E R2R2E น $น เปนส�งท�แตละคนสามารถทาไดดวยตนเอง แตถาองคการเปนผทาใหหรอชวยสนบสนนการทา จะดกวา เน�องจาก R2R2E ถอเปนภารกจ/หนาท� ขององคการ โดยมส�งสาคญท�จาเปนตองม 7 ประการ คอ 1. การไดรบการสนบสนน และ สงเสรม อยางเขมแขง จรงจง จรงใจ และ ตอเน�อง จากผบรหารสงสดขององคการ เปนเวลาท�ยาวนานไมนอยกวา 3 ปตดตอกนในระยะเร�มตน เพ�อการวางรากฐานของงาน R2R2E น$ ใหม �นคงแขงแรง 2. การม “ระบบงาน” ของการดาเนนงาน R2R2E ท�เขมแขง ชดเจน เอ$อตอการปฏบต เหมาะสมกบหนวยงาน/องคการ และ มประสทธภาพสง 3. การมหนวยงานผรบผดชอบ ในการดาเนนงาน R2R2E ท�ชดเจนแนนอน โดยควรเปน “หนวยงานประจา” ไมใชเปนหนวยงานเฉพาะกจ หรอหนวยงานช �วคราว 4. การมผรบผดชอบ ในการดาเนนงาน R2R2E ท�ม “อทธบาท 4” ท�ครบถวน เขมแขง มงม �น อดทน มองโลกในแงด มภาวะผนาและผประสานงานท�ด สามารถทางานเปนทมรวมกบผอ�นไดเปนอยางด และ มความตอเน�องของการดาเนนงานท�ไมสะดดหรอขาดตอน 5. การจดใหมการฝกอบรมเชงปฏบตการ (Workshop) ดวยการลงมอทางาน R2R2E ของผเขาอบรมใหเปนผลงานทางวชาการ ในสถานการณจรง ใหสามารถนาไป Present ในเวทวชาการได ซ�งตองใชเวลาไมนอยกวา 3 เดอน ในการทาผลงานทางวชาการช$นแรกๆ ท�อาจเปนบทความ กรณศกษา นวตกรรม คมอการปฏบตงาน หนงสอ งานวจยแบบไมมการ



ทดลอง (Non-experimental Research) หรอ ถาสามารถเปนผลงานวจยเชงทดลอง ท�มลกษณะ 5 ประการ ของ R2R แทและด อยางครบถวน จะยอดเย�ยมมาก โดยใช Research Design แบบวจยพฒนาเชงทดลอง (Experimental Development Research) ท�ทามาแลวหลายๆป โดยมการทดลองนาวธการใหมมาประยกต/ใช เปน Intervention ซ�งกอใหเกดการเปล�ยนแปลงท�ดข$น ในกรณเชนน$ อาจตองใชเวลามากข$น และตองการวทยากรผฝกอบรม ท�มความรความสามารถและมทกษะประสบการณสง ในการทาหรอชวยทา R2R2E จนประสบความสาเรจ อยางครบถวน ครบวงจร ในสถานการณ/บรบท ท�หลากหลาย ซ�งหาไดยาก 6. การสรางและพฒนา ใหม “กลม” ของผทา R2R2E ของตนใหเปนผลงานทางวชาการ ท�เขมแขง มงม �น และ มผลงานทางวชาการอยางตอเน�อง มาเปนแบบอยางท�จบตองได ในสถานการณจรง ขององคการ ซ�งเราจะสามารถใชบคคลกลมน$ มาเปนผถายทอดเทคนคและวธการ ในการทา R2R2E ดวยแนวคด หลกการ และ วธการ ของชมชนนกปฏบต (Community of Practice: CoP) ในกระบวนการ KM ท $งในการแลกเปล�ยนเรยนร (Knowledge Sharing: KS) และ การทาใหเกด Knowledge Asset: KA 7. การจดใหมการนาผลงานทางวชาการเหลาน$ มานาเสนอในเวทวชาการ และ ตพมพเผยแพร อยางเหมาะสม ถกตอง ตามรปแบบ แนวทาง และ วธการ ท�เปนท�ยอมรบกนในวงการวชาการ อยางนาภาคภมใจ และนามาซ�งความเจรญกาวหนาของผจดทาผลงานทางวชาการ และ การนาผลงานทางวชาการไปใชประโยชนตอประชาชน และ ตอประเทศชาต

ข bนตอน และ วธการ ของ R2R2E ม 7 ข $นตอน ตามลาดบต $งแตจดเร�มตน คอ ข bนตอนท� 1. เร�มตนดวย ปรชญาการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน ตามท�ไดกลาวมาแลวในบทท� 4 ดวยหลกปรชญา (Principle of Philosophy) ท�ไดกลาวไวในบทท� 1 ท�สรปวา ปรชญาเปนกลมกจกรรมของมนษย ท�เก�ยวของกบการแสวงหาความรและความจรงท $งหลายของส�งหน�งส�งใด อยางมงม �นต $งใจ ท�เป�ยมลนดวยความรก และ ความปรารถนาด ตอทกสรรพส�ง เปนความตองการจากหวใจของผแสวงหา เพ�อนาไปสความรท�แทจรงท�เรยกวา “ปญญา” ของส�งน $น ซ�งกคอ การพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน น �นเอง ดงน $น จดเร�มตนของ R2R2E คอ “ใจ” ท�เป�ยมลนดวยความรกและความปรารถนาด ตอทกสรรพส�งท�เก�ยวของกบการทางาน อยางมงม �น ต $งใจ และ ไมยอทอ อยางจรงใจตลอดเวลา ส�งน$ คอ ปรชญา ของมนษย ท�เปนสตวประเสรฐ ส�งสาคญในข $นตอนน$ คอ การพฒนา “กลมผนา” ในการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย ในองคการ ซ�งจะเปนแกนหลก ในการดาเนนงานปลกฝงการพฒนางานตามภารกจ



หลกสงานวจยใหกบบคลากรขององคการ (Rowitz, 2009) ไดแก ผท�มผลงานในชวง 3 ปท�ผานมา ท�แสดงวาเปนบคลากรท�ทรงคณคาในแตละหนวยงานขององคการ ท�ยนดและเตมใจเขาอบรมเพ�อการพฒนาเปนกลมผนา จานวนหนวยงานละ 2-3 คน ใชเวลาอบรมปละไมเกน 30 ช �วโมง อยางเปนระบบท�สรางสรรค และตอเน�อง ข bนตอนท� 2. ใช SOAR Technique (Strengths, Opportunities, Aspirations, Results) ท� Stavros, Cooperrider และ Kelly ไดพฒนาข$น ในป พ.ศ.2548 (2005) และไดมการนามาใชในกระบวนการพฒนาองคการ (Organization Development: OD) อยางแพรหลาย ในสถาบนการฝกอบรม OD ท �วโลก ดงแสดงในภาพท� 14

Organization Development by SOAR Technique

Better

Efficiency

than

Problem

Based

Approach

Due to

Positive

Thinking

Approach

ภาพท� 14 แนวคดรวบยอดของ SOAR Technique ในการพฒนางาน/องคการ

SOAR Technique เปนวธการในการวเคราะหและพฒนาหนวยงาน/องคการ นกวชาการหลายคนมกคดวาพฒนามาจาก SWOT Analysis ท�นามาใชในการวเคราะหจดแขง (Strengths) จดออน (Weaknesses) ท�เปนปจจยภายในองคการ และ ในการวเคราะหโอกาส (Opportunities) ภาวะคกคาม (Threats) ท�เปนปจจยท�มาจากภายนอกองคการ แลวนาเอาขอมลท�ได มาวางแผนกลยทธของหนวยงานหรอองคการของตนเอง แตมใชเชนน $น เพราะ SWOT Analysis เปนเคร�องมอในการ “วเคราะหองคการ (Organization Analysis)” ซ�งพบวา ไดผลดในชวงกอนป ค.ศ.1990 แตตอมาพบวา มประสทธภาพต�า เน�องจากปจจย



แวดลอมท $งปจจยภายในและปจจยภายนอกองคการ มการเปล�ยนแปลงอยางรวดเรว ทาใหแผนกลยทธในการพฒนาองคการท�ไดจาก SWOT ขาดความเปนปจจบน และยงเปนการวเคราะหแบบ Top-down ท�ขาดการมสวนรวมจากหลายๆภาคสวนท�เก�ยวของอยางจรงจงและท �วถง ต $งแตป พ.ศ.2533 (คศ.1990) เปนตนมา ส�งแวดลอมทางธรกจมการเปล�ยนแปลงอยางรวดเรวและรนแรง คแขงขนท $งหลาย ตางกมการปรบตวอยางรวดเรวและตอเน�อง ทาใหขอมลท�วเคราะหมาแลวเม�อหลายวนหรอหลายเดอนท�ผานมา ไมถกตองและไมเปนปจจบน จาเปนตองทาการวเคราะหและวางแผนใหม เพราะแผนท�ไดวางไวอาจจะมจดออนเพ�มข$นอกหลายอยางเพยงช �วขามคน ดงน $น การวางแผนทางกลยทธท�เหมาะสมกบองคการสมยใหม จงหนมาใชแนวคดและแนวทางในการบรหารการเปล�ยนแปลงเชงบวก (Positive Thinking of Change Management) นามาสการบรหารองคการของผนาแบบ Appreciative Leadership: AL ท�ใชเคร�องมอท�เรยกวา SOAR Technique ซ�งมความหมาย ดงน$ S=Strength เนนท�จดแขงขององคการ ท $งดานปจจยและความสาเรจ ท�องคการของเรา สามารถทาไดแลว ในอดต O=Opportunities โดยวเคราะหวา มปจจยและส�งสนบสนนอะไรบาง ท�สามารถกอใหเกดประโยชนกบองคการของเรา ในการนาไปสความสาเรจท�ตองการในอนาคต ท $งปจจยท�อยภายในองคการ และ ปจจยภายนอกองคการ A=Aspirations ดวยการเช�อมโยง วสยทศน พนธกจ และ เปาหมายในอนาคต ขององคการ ใหเปนเปาหมายท�ทกคนในองคการ ตองการใหเกดข$นในอนาคต ดวยการจดทาใหเปน “แรงบนดาลใจรวม” ท�ทรงพลง R=Results หรอ Reports คอ ผลลพธ / รายงานผลการดาเนนงาน ตามเปาหมายท�ไดต $งไว ซ�งวดไดอยางเปนรปธรรม ดวยแนวคด หลกการ และ วธการ ของการบรหารแบบมงผลสมฤทธ _ (Management by Results: MBR) โดยจดทาใหเปนเอกสาร (Doccuments) ท�เปน Knowledge Asset: KA ซ�งสรางแรงบนดาลใจท�มหาศาลใหกบบคลากร ขอด ของการใช SOAR Technique คอ 1. ทกคนในหนวยงานหรอองคการ มสวนรวมในการวเคราะห วางแผนงาน และ ทาตามแผนงานน $น ตามแนวคดพ$นฐานดาน AI (Appreciative Inquiry) ซ�งจะกอใหเกดการรวมมอกนทางานใหบรรลเปาหมายแบบบรณาการ จาก Bottom-up เปนฐาน ท�ดกวาวธ Top-down



2. เปนการสรางวฒนธรรมภายในองคการเชงบวก โดยมงไปท�จดแขงและส�งท�ทาไดจรง ท�ประสบความสาเรจแลวในชวงเวลาท�ผานมา ดวยการคนหาส�งท�เปนโอกาสท�จะนามาซ�งความสาเรจ ท $งปจจยภายในและปจจยภายนอก แลวชวยกนสรางแรงบนดาลใจของบคลากรในองคการทกคนท�เก�ยวของ ใหมงไปสเปาหมายท�ต $งไว รวมกน 3. SOAR เปนตวเช�อมโยง วสยทศน (Vision) พนธกจ (Mission) เปาหมาย (Goals) และ วธการ (Method) ท�ทกฝายไดรวมกนกาหนดข$น ใหเปนรปธรรมในเชงแผนงานและการดาเนนงาน ท�สอดคลองกบสภาพการแขงขน ท�เปนปจจบน ไดอยางทนกาล 4. ชวยทาใหขวญ กาลงใจ การมสวนรวม และ การทางานเปนทม ของคนในหนวยงานหรอองคการ ดข$น เพราะส�งท�ทกคนอยากเหนอยากได ถกรวบรวมไวดวยกน โดยใชกระบวนการ 4-D cycles ของ Appreciative Inquiry (AI) ดงภาพท� 15

Discovery“What gives life?”(The best of what is)

Appreciating

Dream“What might be?”

(What is the world calling for)Envisioning Results

Design“What should be--the ideal?”

Co-constructing

Destiny“How to empower, learn,and adjust/improvise?”

Sustaining

Appreciative Inquiry “4-D” Cycle

Affirmative

Topic Choice

Discovery•Opportunity Context

•Positive Core

Dream•Purpose•Vision

Design•Constitutional Propositions

Relationship & Organization

Destiny•People/Members

•Structures•Practices

AI “4-D” Cycle: Typical Summit

Summit

Topic

ภาพท� 15 กระบวนการ 4-D cycles of Appreciative Inquiry

กระบวนการ 4-D cycles of AI ประกอบดวย Discover คอ การคนหาและคนพบเพ�อการช�นชมยนดและใหคณคา กบส�งดๆ ท�พวกเราม ในหนวยงานหรอองคการ และ ความสาเรจท�พวกเราทาไดแลว อยางจรงจงและจรงใจ Dream คอ การรวมกน “ฝน” วา พวกเรา ตองการท�จะไดหรอเปนอะไร ในอนาคต Design คอ การชวยกนออกแบบ แนวทางและวธการท�สรางสรรคและทาไดจรง ใหพวกเราบรรล Dream น $น (Determining What Should Be: How can we move from where we are now to this vision of the future that we have created? How can we put the ideas into practice? Who will be involved?) Deliver (or Destiny) คอ การชวยกน “ทา” ใหบรรลความฝนของพวกเรา ดวยการเสรมสรางพลงใหแตละคนสามารถลงมอปฏบตตามท�ตนปรารถนาไดดวยตนเอง (Innovating What Will Be, in this phase, practical strategies or projects are put into practice and



space created for ideas to flow and develop. There is an emphasis on empowering and encouraging people to take action and carry forward their own ideas) ข bนตอนท� 3. ถอดบทเรยน (Lession learned) จากผลการดาเนนงาน ของงานท�หนวยงานหรอองคการ ของพวกเรา ทาไวในอดต ในระยะแรกๆ แนะนาใหนาผลงานท�ประสบความสาเรจ มาถอดบทเรยนกอน โดยนาผลงานท�มลกษณะเปน R2R แท และ ด ท�ครบถวนท $ง 5 ประการ มา “เขยน” เปนผลงานวจย แบบการวจย (Research Design) ของ R2R แท และ ด น $น เปนการวจยพฒนาเชงทดลอง (Experimental Development Research: EDR) คอ การทาวจย ดวยการทางานอยางเปนระบบ โดยใชความรท $งหลายท�มอย ท $งท�ไดรบจากการทาวจย และจากการลงมอปฏบตจรง เพ�อการรเร�มสรางสรรค หรอ การพฒนาผลตภณฑ / กระบวนการผลต หรอ กระบวนการทางาน ใหมๆ ในการน$ ผเขยนไดพฒนาแบบการวจยน$มาจาก Research and Development for Continuous and Sustainable Working Improvement: R&D for CSWI ของหลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล ท�พฒนามาต $งแต พ.ศ.2530 อยางตอเน�อง โดยใชความหมาย (Definition) ตามท� Australian Bureau of Statistics: ABS ซ�งเปนหนวยงานหลกดานสถตและขอมลทางวชาการของประเทศออสเตรเลย ท�ไดใหความหมายของ Experimental Development Research ไววา …The systematic work using existing knowledge gained from research or practical experience for the purpose of creating new or improved products / processes การเขยน ”ผลงานวจย” จากผลงานท�มลกษณะเปน R2R แทและดน $น ในเร�องแรกท�ทา จะใชเวลาประมาณ 6 เดอน – 1 ป โดยดาเนนการ ในแตละเร�อง ดงน$ 1. เขยนสาระสาคญ ของผลงานวจย เพ�อตรวจสอบเน$อหา และ จดเดน 2. จดทา Slide presentation เพ�อนาเสนอผลงานวจยในท�ประชมวชาการของหนวยงาน เพ�อตรวจสอบความครบถวนของเน$อหา ตามหลกวชาการดานการวจย 3. นาเสนอผลงานวจยในท�ประชมวชาการ นอกหนวยงาน เพ�อรบฟงความคดเหนจากผทรงคณวฒท�หลากหลาย ท $งในผลงานวจยท�ไป Present และ ผลงานวจยท�คนอ�นนาเสนอ 4. นาขอคดเหนและขอเสนอแนะจากผทรงคณวฒท $งหลาย ท�ไดรบจากการนาเสนอผลงานวจยในท�ประชมวชาการ มาปรบปรงสาระสาคญ ของผลงานวจย ใหถกตอง ครบถวน และ มคณภาพทางวชาการ มากข$น แลวจดทา นพนธตนฉบบ (Original article) เพ�อลง



ตพมพในวารสารทางวชาการ โดยตองจดทานพนธตนฉบบ ตามขอแนะนา/คาแนะนา ผนพนธ ของวารสารน $น อยางเครงครด 5. ปรบปรง/แกไข นพนธตนฉบบ ตามขอแนะนาผประเมน (Readers/Reviewers) ของวารสารน $น และจากบรรณาธการ จนเสรจสมบรณ และไดรบการลงตพมพ (Accept) ในวารสาร ถาไมไดรบการลงตพมพในวารสาร (Reject) อยาเพ�งทอถอย ถาม �นใจวาผลงานน $น เปน R2R แทและดจรงๆ ใหปรบปรง/แกไข เพ�อขอลงตพมพในวารสารทางวชาการฉบบอ�น โดยตองจดทานพนธตนฉบบใหม ตามขอแนะนา/คาแนะนา ผนพนธ ของวารสารน $นๆ อยางเครงครดเชนกน จนไดรบการลงตพมพ เวลาท�ใชในการจดทาผลงานวจยน $น จะใชมากในข $นตอนการลงตพมพในวารสาร ซ�งอยนอกเหนออานาจการควบคมของผวจย จงขอเสนอใหลงตพมพ ใน “หนงสอรายงานผลงานวจยประจาป” ของหนวยงาน/องคการ ซ�งสามารถจดทาไดเอง ทกป ข bนตอนท� 4. เขยน”ผลงานวจย” จากผลงานท�มลกษณะเปน R2R แทและด เร�องตอมา โดยเร�องท� 2 จะใชเวลาลดลงคร�งหน�งเหลอเพยงประมาณ 3-6 เดอน และ เร�องท� 3 กจะใชเวลาลดลงไปอก โดยดาเนนการ เชนเดยวกบเร�องแรก เม�อไดเขยน”ผลงานวจย” จากผลงานท�มลกษณะเปน R2R แทและด มาอยางตอเน�องจนถงเร�องท� 5 จะใชเวลาในการทาแตละเร�องเพยงประมาณ 2-3 เดอน จะถอไดวา ผน $นเปนผนา R2R (R2R Leader) ข bนตอนท� 5. เขยน”ผลงานวจย” จากผลงานท�มลกษณะเปน R2R แทและด ดวยภาษาสากล เชน ภาษาองกฤษ เพ�อลงตพมพในวารสารวชาการนานาชาต ซ�งจะพฒนาส R2E ข bนตอนท� 6. เขยน”ผลงานวจย” จากผลการดาเนนงานของงานตามภารกจ ท�มลกษณะเปน R2R แทแตยงไมด เชน ยงไมเกดการพฒนา ยงมจดออนมากมาย ยงขาดประสทธภาพ เปนตน ดวยการวเคราะหความไมสาเรจในประเดนตางๆ ซ�งมกจะมประโยชนมากกวาผลงานท�สาเรจ แตไมคอยมผเขยนผลงานวจยในลกษณะน$ เน�องจากเขยนยาก ไมคอยมแรงบนดาลใจ ขาดแรงจงใจใหเขยน และไมคอยมเวทใหนาเสนอ ข bนตอนท� 7. จดทาโครงการพฒนางานวจยจากงานประจา/งานตามภารกจหลก อยางตอเน�อง โดยจดทาเปน Research Proposal เพ�อขอใบรบรองจรยธรรมการทาวจยในมนษย (Etical Certificate: EC) เพ�อคมครองสทธของกลมตวอยาง ท�เปนมาตรฐานสากล โดยเร�ม



จากงานตามภารกจหลกของหนวยงาน แลวขยายไปจนครอบคลมทกงานขององคการ ในการน$ เสนอใหองคการ เปนผขอ EC ไมควรใหผปฏบตงานแตละคน ตองมภาระเปนผขอ ในข $นท� 7. น$ สามารถเขยนผลงานวจย ในแตละงานไดปละไมนอยกวา 1 เร�อง (Paper) ทกป ซ�งทกหนวยงาน/องคการ สามารถจดทาได โดยไมยงยากมาก ดวยการพฒนาใหเกด “ระบบและกลไก” (System and Mechanism) ท�ชดเจน และ เอ$ออานวย พรอมท $งมการดาเนนงานอยางจรงจง เขมแขง และ ตอเน�อง ซ�งจะนาไปส การพฒนา R2R2E ท�ย �งยน

กจกรรมและระยะเวลา ในการดาเนนงาน R2R2E โดยองคการ ม 8 กจกรรมท�สาคญ ใน 5 ปแรก ใหเปนรากฐานท�ม �นคงในการดาเนนงาน R2R2E คอ 1. การกาหนดเปนนโยบายจากผบรหารสงสดขององคการ ใหทกๆหนวยงานมการทางานตามภารกจของตนใหเปนผลงานทางวชาการ ท�ชดเจน เอ$อตอการปฏบต และ เหมาะสมกบองคการ พรอมท $งกาหนดมาตรการประกอบนโยบายท�เขมแขง ท�สามารถกอใหเกดความแตกตางท�ชดเจน ระหวางผท�ทากบผท�ไมทา และ ระหวางผท�ทาไดดกบผท�ทาแตไมด โดยมแรงจงใจใหมการดาเนนงานในการทางานตามภารกจใหเปนผลงานทางวชาการ ท�ตอเน�องและมากพอ ท $งแรงจงใจทางบวก ท�ชวยจงใจ ใหขวญกาลงใจ ใหรางวล และ แรงจงใจทางลบ ท�กอใหเกดพลงท�จะทาเพ�อแขงขนกบคนท�ทา อยางไมเครยดจนเกนไปและยงคงมความสขอย 2. การกาหนดหนวยงานผรบผดชอบ ในการดาเนนงานของการทางานตามภารกจใหเปนผลงานทางวชาการ ใหชดเจนแนนอน โดยควรเปน “หนวยงานระดบสง” ขององคการ เชน สานกพฒนา สานกวชาการ ฯลฯ 3. การสรรหาบคคลผรบผดชอบ ในการดาเนนงานของการทางานตามภารกจใหเปนผลงานทางวชาการ ท�มคณสมบตท�พงประสงคตามส�งสาคญของ R2R2E ขอ 4 ท�ไดกลาวมาแลว ท�ครบถวนมากท�สด แลวชวยบคคลผน $น ในการสรรหาผรวมงาน เพ�อจดต $งเปน “ทมงานผรบผดชอบ” อยางเปนทางการ โดยกาหนดบทบาทหนาท�ท�ชดเจน รวมท $งใหอานาจในการดาเนนงาน R2R2E น$ อยางเพยงพอและเหมาะสม 4. การสงเสรมสนบสนนทมงานผรบผดชอบ ใหรวมกนจดทา “โครงการ” พฒนาการทางานตามภารกจใหเปนผลงานทางวชาการ ขององคการ โดยเปนโครงการตอเน�องท�ใชระยะเวลาไมนอยกวา 3 ป โดยใหสอดรบกบแผนพฒนาองคการในระยะยาว ในการน$ KPI ตวหน�งท�ตองกาหนด คอ อตราผลงานทางวชาการ ตอจานวนบคลากรของแตละหนวยงาน



โครงการพฒนาการทางานตามภารกจ ใหเปนผลงานทางวชาการขององคการน$ สามารถแบงเปน 4 ระยะ คอ ระยะท� 1 การสรางตวแบบ (Role Model) ของการดาเนนงานทางานตามภารกจใหเปนผลงานทางวชาการ ท�ชดเจน ปฏบตได เหมาะสมกบองคการ และ มประสทธภาพสง จานวนไมนอยกวา 5 ตวแบบของผลงานทางวชาการ (บทความ เร�องเลา Case study นวต กรรม วจย คมอ/หนงสอ/ตารา) ในแตละหนวยงานหลกขององคการ โดยเนนท�ผลงานวจย ใชเวลาประมาณ 6 เดอน ถง 1 ป ระยะท� 2 การขยายผลจากตวแบบ (Role Model Expansion) ของการดาเนนงานทางานตามภารกจใหเปนผลงานทางวชาการ โดยการใหตวแบบเปนพ�เล$ยงในการขยายผลไปยงหนวยงานตางๆ ในอตราสวน 1 ตวแบบ ตอ 5 หนวยงาน ใหครอบคลมไมนอยกวารอยละ 50 ของหนวยงานท $งหมดขององคการ ใชเวลาอกประมาณ 1 ป ระยะท� 3 การขยายผลท �วท $งองคการ ใหทกหนวยงานขององคการ มผลงานทางวชาการครบท $ง 3 ดาน เปนอยางนอย คอ บทความ กรณศกษา และ งานวจย ท�ชดเจน และมการพฒนาคณภาพของผลงานทางวชาการใหดย�งๆข$น อยางตอเน�อง ใชเวลาอกประมาณ 1 ป ระยะท� 4 การพฒนาอยางตอเน�อง (Continuous Improvement) ดวยการผสมผสานการทางานตามภารกจใหเปนผลงานทางวชาการน$ เขาไปในกระบวนการดาเนนงานปกตของแตละหนวยงาน โดยกาหนดเปาหมายท�ชดเจนและสามารถปฏบตได มงสการให “ทกคน” ขององคการ ทางานตามภารกจของตนใหเปนผลงานทางวชาการ ไมนอยกวาปละ 1 เร�อง ใชเวลาอกประมาณ 2 ป 5. ทมงานผรบผดชอบ รวมกน จดทา “ระบบงาน” ของการดาเนนงานทางานตามภารกจใหเปนผลงานทางวชาการ เปนลายลกษณอกษรท�ชดเจนเอ$อตอการปฏบต เหมาะสมกบองคการ และ พฒนาใหมคณภาพ ประสทธผล และ ประสทธภาพ สงย�งๆข$น ตลอดไป 6. จดใหมการฝกอบรมเชงปฏบตการ (Workshop Training) ในการทางานตามภารกจของตนใหเปนผลงานทางวชาการ ในสถานการณจรง ดวยการจดหาวทยากรท�มความรความสามารถและมทกษะประสบการณสง และสามารถมาใหการอบรมท�ตอเน�อง ไดนานเพยงพอ จนองคการสามารถดาเนนการไดดวยตนเอง



การฝกอบรมเชงปฏบตการ ในการทางานตามภารกจของตนใหเปนผลงานทางวชาการ ในสถานการณจรงน$ ในระยะแรก จาเปนตองอาศยวทยากรท�มความรความสามารถและมทกษะประสบการณสงจากภายนอกองคการ แตในขณะท�มการฝกอบรมเชงปฏบตการน $น ทมงานผรบผดชอบขององคการ จะตองมาเรยนรหลกการ วธการ และ เทคนค ตางๆ เพ�อใหองคการสามารถดาเนนการไดดวยตนเอง อยางม �นใจและมประสทธภาพสง ภายในเวลาไมเกน 2 ป โดยอาจเชญวทยากรภายนอกท�มความรความสามารถและมทกษะประสบการณสงมา “กระตน (Booster)” เปนคร $งคราว ตามความเหมาะสม 7. จดเวทใหมการนาผลงานทางวชาการจากงานตามภารกจน$ มาเผยแพรท $งในองคการ และ นอกองคการ ท $งการนาเสนอ (Presentation) และ การจดพมพเผยแพร “เปนประจา” อยางเหมาะสม กวางขวาง และ มประสทธภาพสง 8. สนบสนน และ สงเสรม การทางานตามภารกจของบคลากรทกคน ใหเปนผลงานทางวชาการ อยางเขมแขง จรงจง จรงใจ และ ตอเน�อง ตลอดไป จนเปนคานยมรวม (Common Value) หรอ วฒนธรรมขององคการ (Organization Culture) อยางแทจรง

Tip ของการทา R2R2E โดยองคการ 1. ใชหลกการสาคญ 7 ประการ ของ R2R2E ตามท�ไดกลาวมาแลว 2. ใช R2R2E เปนกลยทธหลกขององคการ โดยเร�มตนจากงานหลกของแตละหนวยงาน ท�บคลากรของหนวยงานน $นๆชอบ ทาไดด และ มความภาคภมใจในผลการดาเนนงานชวง 3-5 ปท�ผานมา และ ยงทาอยในปจจบน อยางมความสข 3. ตองทาใหผทา มความรสกวา เปนเร�องท� “ไมยาก และ ไมยงยาก” เปนเร�องท�คนดๆ คนมคณภาพ คนท�ต $งใจทางาน คนท�เสยสละทมเทใหกบการทางาน ทาอยเปนประจา ดงน $น “ตอง” ไมเนนความถกตองและความครบถวนของวทยาการวจย (Research Methodology) ในระยะแรกๆ โดยคอยๆเพ�มความถกตองและความครบถวนของ Research Methodology ใหมมากข$นทละนอยๆ ในการทาผลงานวจยคร $งตอๆมา 4. ตองมผชวยในการ “เขยนผลงานวจย” ใหเปนผลงานทางวชาการ ท�มความรความสามารถ มทกษะประสบการณสง และ มความเขาใจในกระบวนการและวธการ ของการทางานตามภารกจใหเปนผลงานทางวชาการ เปนอยางด และ ตองสามารถจดสรรเวลาใหกบการดาเนนงานน$ ไดอยางเพยงพอ ทนเวลา และ ทนใจ ซ�งถาไดผนาดาน R2R ท�ผานข $นท� 4 ของการเขยน”ผลงานวจย” จากผลงาน R2R แทและด ของตนเองมาอยางตอเน�องแลว จะดมาก



5. ถาตองการผลงานวจยท�มคณภาพสง ตองออกแบบการวจย (Research Design) เปนแบบท�มกลมควบคม (Control Group) หรอ แบบวดผลกอน-หลง การทดลอง หลายคร $ง (Time Series Design) ดวยการทามาอยางตอเน�อง ต $งแต 3 ป ข$นไป 6. ตองผสมผสานการทา R2R2E น$ เขาไปในกระบวนการพฒนางานและการพฒนาคนของแตละหนวยงาน/องคการ อยางกลมกลน ใหกลมผปฏบตงานผทาวจย เกดความรสกวา การท�ตองทางานเพ�มข$นบางเพยงไมมากนกเชนน$ กอใหเกดประโยชนท $งตอท $งตนเอง ตอหนวยงาน ตอองคการ ตอประชาชน/ผมารบบรการ และ ตอประเทศชาต อยางมหาศาล ชดเจน คมคา และนาภาคภมใจ เปนอยางย�ง 7. ตองปลกฝงแนวคดและการปฏบต ของการทา R2R2E น$ เขาไปในกระบวนการปฏบตงานของทกๆคน ทกๆหนวยงาน จนเปนกจวตรหรองานประจา ของบคลากรทกคนขององคการ อยางกลมกลน เหมาะสม และ ตอเน�อง จนเปน “วฒนธรรมขององคการ” (Organization Culture) ท�ทกๆคนขององคการยดถอปฏบต อยางภาคภมใจตลอดเวลา

วธการ ในการเขยน “ผลงาน” R2R2E เร�องแรก การเขยนผลงาน R2R2E เร�องแรก เปนส�งท�ยากมาก เน�องจากผเขยนยงไมเคยทามากอน ขอนาเสนอแนวทางและวธการ ในกรณท�ทาโดยองคการใหการสนบสนน ประกอบดวยกจกรรมและข $นตอน ในการดาเนนงานท�สาคญ 4 ประการ คอ 1. จดทาโครงการพฒนาการเขยนผลงานวจย เพ�อพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน

ขององคการ (R2R2E) ใหละเอยดและชดเจน ท $งกจกรรม ชวงเวลา และ ระยะเวลา โดยใชวทยากรท�มความรความสามารถและมทกษะประสบการณสง ท�สามารถมาใหการอบรมท�ตอเน�องไดนานเพยงพอ จนองคการสามารถดาเนนการไดดวยตนเอง 2. สรางและพฒนาตวแบบ (Role Model) ของการเขยนผลงานวจย เพ�อพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยนขององคการ โดยดาเนนการอยางเปนข $นตอน ดงน$ 2.1 จดฝกอบรมเชงปฏบตการ (Workshop Training) ในการเขยนผลงานวจยเพ�อพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยนขององคการ โดยคดเลอก “ทมงาน” ของหนวยงานท�มผลงานในการพฒนางานของตนท�ชดเจนในชวง 3-5 ปท�ผานมา และยงทาตอเน�องมาจนถงปจจบน จานวน 5–8 หนวยงาน หนวยงานละ 2-3 คน ใชเวลาในการฝกอบรมเชงปฏบตการ เปนระยะๆ รวม 5 วนอบรม ใชเวลาในการดาเนนงานประมาณ 4-5 เดอน ดงน$ วนอบรมท� 1 ในชวงเชา จดบรรยายแนวคด หลกการ และ วธการ ในการทางานตามภารกจใหเปนผลงานทางวชาการ ใชระยะเวลาประมาณ 1-3 ช �วโมง โดยเนนส�งท�อยใกล



ตวของผปฏบตงาน พรอมยกตวอยางผลงานจรงท�ชดเจนและดไมยงยากในการดาเนนงาน การบรรยายชวงเชาน$ สามารถจดเปนการบรรยายใหความรแกบคคลท �วไป ท $งบคลากรภายในองคการ และ บคคลภายนอกองคการ ในชวงสายๆ และ ชวงบาย จะจดฝกอบรมเชงปฏบตการ (Workshop) การเขยนผลงานวจย จากผลงานดๆ ท�ไดทามาแลวนานกวา 1 ป (ดวย SOAR technique) และฝกหดการทา Slide เพ�อนาเสนอผลงานวจย แบบ Oral Presentation 10-12 นาท ในเวทวชาการ ประมาณเร�องละ 20 Slides แลวมอบ “การบาน” ใหแตละทมงานไปปรบแตงใหสมบรณข$น และ เตรยมการนาเสนอความกาวหนา ในวน/คร $ง ตอไป ในตอนทายของวนน$ จะเปดใหมการอภปราย ซกถาม เพ�มความเขาใจ และ คณะผเขาฝกอบรม ผรบผดชอบการฝกอบรม และ วทยากร จะชวยกนสรปการเรยนร และ การทาการบาน ดวยการจดชมชนนกปฏบต (CoP) จากผเขาฝกอบรม 2-3 ทมงาน ตอกลม ตามความเหมาะสมดวยความสมครใจ เพ�อ “ชวยกน”ปรบแตงและพฒนาผลงานของแตละทมงานใหสมบรณย�งๆข$น และ เตรยมนาเสนอผลงาน ในท�ประชม ใหเกดความม �นใจ วนอบรมท� 2 (หางจากวนอบรมท� 1 ประมาณ 1 เดอน) ในชวงเชา นาเสนอความกาวหนาของแตละทมงาน เพ�อการแลกเปล�ยนเรยนรและแบงปนประสบการณซ�งกนและกน แลวนาเสนอ Oral Presentation ผเขาฝกอบรม เร�องละ 10-12 นาท ซกถาม 3 นาท โดยประยกตเทคนคของ Knowledge Sharing: KS, เร�องเลาเราพลง (Dialogue) และการวพากษเชงเสรมพลง (Empowerment Commentation) ในการนาเสนอน$ หลายคนอาจเปนการนาเสนอ “คร $งแรก” ในชวต จงควรชวยใหเขาเกดกาลงใจ และ เกดความภาคภมใจ ในการนาเสนอผลงานวชาการคร $งน$ และ เกดแรงบนดาลใจท�จะพฒนาตนเองใหมความรความสามารถเพ�มข$นโดยสามารถพฒนาตอไปเปน Paper ลงตพมพในวารสารวชาการได จากผลงานของเอง อยางม �นใจและสขใจ จง “ตอง”ไมเครงครดเร�อง Research Methodologyเนนการผอนคลายอยางสนกสนาน ความจรง ประโยชนตอผปวย/ประชาชน/ผรบบรการ และ ตองไมมการตาหนผนาเสนอ ดวยการสงเสรมใหมการเรยนรรวมกนในหมผนาเสนอและผฟง ชวงบาย นาเสนอ Oral Presentation ของผเขาฝกอบรมตอ จนครบทกกลม ถามจานวนกลมมาก สามารถจดหองนาเสนอเพ�ม หรอ จดวนนาเสนอเพ�ม ในตอนทายของวนน$ กจะเปดใหมการอภปราย ซกถาม เพ�มความเขาใจ เชนกน และ มอบ “การบาน” ใหแตละกลม/ทมงาน ไปปรบแตงใหสมบรณข$น และ เตรยมจดทา “บทคดยอ (Abstract)” ของผลงานวจย เพ�อสงไปขอนาเสนอในการประชมวชาการ ตามขอกาหนด คาแนะนา และ



แบบฟอรม ของผจดการประชมวชาการเวทน $น อาทเชน การประชมวชาการประจาปของกระทรวงสาธารณสข ท�จดโดยสานกวชาการ สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข เปนตน ในการน$ ชมชนนกปฏบต (CoP) ท�ไดจดต $งและพฒนาไว สามารถมาชวยเสรมการพฒนาผลงานของแตละทมงานใหสมบรณย�งๆข$น และ เตรยมนาเสนอผลงานในวนอบรมคร $งตอไป วนอบรมท� 3 (ควรหางจากวนอบรมท� 2 ประมาณ 1 เดอน) ในชวงเชา นาเสนอ Abstract ผลงานวจยของแตละทมงานในท�ประชมใหญ ทมละประมาณ 5 นาท ดวยบรรยากาศเชงวชาการ ท�สรางสรรคและใหกาลงใจ แลวชวยกน “ถอดบทเรยน” ของแตละทมงาน เพ�อการเรยนรรวมกน และ นามาประยกตในการพฒนางานของตน งานของหนวยงาน และ การพฒนาตนเองของคณะผวจยทกกลม ในชวงบาย จดฝกอบรมเชงปฏบตการ ในการเขยนผลงานวจยเพ�อการลงตพมพในวารสารวชาการ โดยการทางานเปนทม ดวยความชวยเหลอของวทยากร และการสงเสรมสนบสนนใหความชวยเหลอจากทมผรบผดชอบการฝกอบรม ท $งการศกษาคนควาทบทวนวรรณกรรม (Literature Reviews) และ ชวยกนจดทา Version ท� 1 ของ “นพนธตนฉบบ (Original Article / Manuscript)” เพ�อการลงตพมพในวารสารวชาการ แลวนามาแลกเปล�ยนเพ�อการเรยนรรวมกน และ นามาประยกตในการพฒนาผลงานวจยของตน แลวให “การบาน” ไปปรบปรงใหสมบรณข$น และ เตรยมการนาเสนอ ในวนอบรมคร $งตอไป วนอบรมท� 4 (หางจากวนอบรมท� 3 ประมาณ 1 เดอน) ในชวงเชา นาเสนอความกาวหนาของแตละทมงาน แลวใหแตละ CoP คดเลอกผลงานเดนของแตละกลมมานาเสนอผลงาน ตอท�ประชมใหญ เร�องละประมาณ 15 นาท ชวยกนปรบแตงผลงานของแตละเร�อง เปน Version ท� 2 ของ Original Article และ ถอเปนตวอยางท�ด (Good example) ท�จะเปนแบบอยางเบ$องตนใหกบเร�องอ�นๆตอไป ในชวงบาย นาเสนอผลงานนพนธตนฉบบ(ตอ) จนครบทกเร�อง ถามจานวนเร�องมาก สามารถจดหองนาเสนอเพ�ม หรอ จดวนนาเสนอเพ�ม ในตอนทายของวนน$ กจะเปดใหมการอภปราย ซกถาม เพ�มความเขาใจ เชนกน และ มอบ “การบาน” ใหแตละกลม/ทมงาน ไปดาเนนการ ตามสถานะของกลม/ทมงาน ตน คอ 1.) ถาจดทา Original Article ไดแลว ใหทมงาน ไปหา “ทมงานของหนวยงานอ�น” ท�มผลงานในการพฒนางานของตนท�ชดเจนในชวง 3-5 ปท�ผานมา และยงทาตอเน�องมาจนถงปจจบน แลวไปชวยเปนพ�เล$ยง ในการชวย “เขยน”ผลงานวจยเพ�อนาเสนอในท�ประชมใหญขององคการ หรอในเวทวชาการอ�นๆ ใหกบทมงานน $น แลวเตรยมนาเสนอ



ผลงานวจยน $น ในวนอบรมคร $งตอไป หรอ จดทา ผลงาน R2R2E เร�องท� 2 ของตน เพ�อนาเสนอผลงานวจยน $น ในวนอบรมคร $งตอไป 2.) ถายงจดทา Original Article ไมได หรอ ยงไมเสรจเรยบรอย ใหทมงาน ไปจดทาเพ�มเตม แลวรายงานความกาวหนา ในวนอบรมคร $งตอไป พรอม “แผน” ในการพฒนาในระยะตอไปดวย ในทานองเดยวกนกบขอ 1.) 3.) เตรยมสรปการเรยนร และส�งท�ไดรบจากการดาเนนงานท�ทามาต $งแตวนอบรมท� 1 เพ�อนามาแลกเปล�ยนเรยนรกน และนาไปสการพฒนางาน/หนวยงาน อยางย �งยน ดวย R2R2E ในชวงตอไป ของระยะท� 1 วนอบรมท� 5 (หางจากวนอบรมท� 4 ประมาณ 1 เดอน) ในชวงเชา แตละทม นาเสนอความกาวหนาของตน ท $งความกาวหนาของการ “ตพมพ” นพนธตนฉบบในวารสารวชาการ และ ความกาวหนาของการเปน “พ�เล$ยง” ในการชวยเขยนผลงานวจยเพ�อนาเสนอผลงานวจยใหกบทมงานของหนวยงานอ�น หรอ การจดทาผลงาน R2R2E เร�องท� 2,3,4,5 ของทมงานตนเอง หรอ การขยายเครอขายไปชวยงาน/หนวยงาน อ�นๆ ท $งในองคการ และนอกองคการ แลวชวยกนปรบแตงผลงานของพวกเราในแตละทมงาน เพ�อการแลกเปล�ยนประสบการณและการเรยนรรวมกน อยางสรางสรรค ดวยกระบวนการ KM ท�ครบวงจร และเป�ยมดวยความสข ในชวงบาย จดฝกอบรมเชงปฏบตการ ในการพฒนาการทาวจยเพ�อพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยนขององคการ (R2R2E) น$ ใหด เหมาะสม และ มประสทธภาพ มากข$น ในการดาเนนงานชวงตอไป และ สรป ตวแบบ (Role Model) ของการทาวจยเพ�อพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยนขององคการ ท�ไดดาเนนการมา 4-5 เดอนแลว ท $งในแตละทมงาน แตละเร�องท�เขยนผลงานวจย และ ในภาพรวมขององคการ โดยเปนตวแบบท�สามารถทาไดจรงแลว ซ�งจะเปนตวอยางท�ด ใหกบหนวยงาน/องคการอ�นๆ ตอไป บทเรยน (Lession learned) ท�ไดจากการแลกเปล�ยนเรยนร (KS) และแบงปนประสบการณซ�งกนและกน ดวยกระบวนการ KM ท�ครบวงจร แลวชวยกนถอดบทเรยน ท�เกดจากการท�ไดมการรวมมอรวมใจกนดาเนนการฝกอบรมเชงปฏบตการ ต $งแตวนอบรมท� 1 มาจนถง วนอบรมท� 5 รวมท $งส�งท�ไดรวมมอรวมใจกนดาเนนการในพ$นท�จรงนอกหองอบรม ตลอดระยะเวลา 4-5 เดอน ท�ผานมา ท�ไดชวยกนคด ชวยกนทา ชวยกนเกบขอมล วเคราะห ปรบปรงพฒนา และ ชวยกนแกไขปญหา อยางตอเน�อง จนถงปจจบน แลวชวยกนจดทาเปน Explicit Knowledge ท�เปน “ความรจรง” คอ ความรท�เกดข$นจากการ “ทา” ดวยตนเอง



หลายคร $ง จนเกดเปน Skills ซ�งหมายถง เกดความเช�ยวชาญชานาญอยางแทจรง ในการทาส�งน $น ซ�ง Explicit Knowledge เหลาน$ คอ ส�งท�เรยกวา Knowledge Asset: KA หรอ ขม/แหลง ความร ในกระบวนการ KM น �นเอง Explicit Knowledge ท�คาดหวงหรอต $งใจจะใหไดรบในวนอบรมท� 5 ชวงบาย คอ 1.) ตวแบบ (Role Model) ของการทาวจยเพ�อพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยนขององคการ ท�สามารถทาไดจรง และ สามารถนาไปใชในองคการอ�นๆ ไดโดยสะดวก อยางม �นใจ พรอมคาแนะนาหรอคาอธบายท�ชดเจนถงวธปฏบต ท�เนนการปองกนปญหาท�อาจเกดข$น ท $ง Primary Prevention, Secondary Prevention, และ Thirtiary Prevention และ วธการ “แกปญหา”ท�ถกตอง เหมาะสม มประสทธภาพ และ ครบวงจร 2.) ตวอยาง (Example) ของโครงการพฒนาการทาวจยเพ�อพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยนขององคการ (R2R2E) ท�ละเอยดและชดเจน ท $งกจกรรม ชวงเวลา และ ระยะเวลา ท�สามารถนาไปใชเปนตนแบบเบ$องตนใหกบองคการอ�นๆ ไดโดยสะดวก ดวยแนวคด หลกการ และ วธการ ของ C & D (Copy and Development) ท�หลายประเทศนามาใช อาทเชน จน เกาหล ฯลฯ แมจะไมถกตองตามกฎหมายระหวางประเทศ แตถาเราเนนการทา D (Development) ใหมากๆ คอ ปรบปรงพฒนา ใหดกวาส�งท� Copy มา กจะเกดประโยชนตอมวลหมมนษยชาตไดมากกวา แตตองใหเกยรตและใหผลประโยชน กบผพฒนาตนแบบดวยเสมอ 3.) แผนพฒนา (Development Plan) ในการทาวจยเพ�อพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน ขององคการ ในอนาคต (5-10 ป) 4.) ตวอยางการปฏบตท�ด (Good Practice) ของผลงาน R2R2E ท�นาช�นชมและเปนแรงบนดาลใจ ใหผอาน/ผมาศกษาเรยนร เกดความรสกท�อยากนาไปเปนตวอยางในการประยกต ขยายผล และ ตอยอด ท $งการเขยนสาระสาคญ Slide Presentation บทคดยอ และ นพนธตนฉบบ ดวยแนวคด หลกการ และ วธการ ของ C & D เชนเดยวกน “การบาน” ในการดาเนนโครงการพฒนาการทาวจยเพ�อพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยนขององคการ ในชวงตอไป ของระยะท� 1 น$ จนครบป (อยางนอยอก 6 เดอน) คอ 1.) การผลกดนใหนาผลงานวจยของแตละทมงาน ไปนาเสนอในเวทวชาการนอกหนวยงาน ในระดบจงหวดข$นไป อยางสงางาม มความสข และ ภาคภมใจ 2.) การชวยใหนาผลงานวจยของแตละทมงาน ไดรบการลงตพมพในวารสารวชาการระดบเขต (กลมจงหวด) ข$นไป



3.) การเขยนผลงานวจยเร�องท� 2 ของแตละทมงาน 4.) การชวยใหทมงานของหนวยงานอ�น พฒนาผลงานวจยของหนวยงานจนไดไปนาเสนอผลงานวจย และ ไดรบการลงตพมพในวารสารวชาการ เม�อถงตอนน$ เรากจะได “ตวแบบ” ของทมงานในการทาวจยเพ�อพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยนขององคการ เราไมไดคาดหวงวา “ทกทม” จะสามารถเปนตวแบบไดท $งหมด แตถาไดถงคร�งหน�ง (50%) ของจานวนทมงานท�เขาฝกอบรมในคร $งแรกน$ ท�สามารถพฒนาเปนตวแบบได กถอวาเปนความสาเรจท�นาภาคภมใจเปนอยางย�ง โดยจะมการเสรมสรางตวแบบเหลาน$ ใหสามารถทาหนาท�ในการถายทอดความรและประสบการณ และชวยขยายผลในการสราง “ตวแบบใหมๆ ” ใหมมากข$นเร�อยๆ ในองคการของพวกเรา 2.2 ถอดบทเรยน ของการดาเนนงานโครงการพฒนาการทาวจยเพ�อพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยนขององคการ เพ�อนาไปสการดาเนนงานในปตอไป ใหมคณภาพและมประสทธภาพมากย�งๆข$น 3. นาผลการดาเนนงานท�ไดทามาอยางตอเน�อง มาเขยนเปนผลงานวชาการของงานพฒนาทรพยากรมนษย (Human Resource Development: HRD) ขององคการ ในการดาเนนงานโครงการพฒนาการเขยนผลงานวจย เพ�อพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน 4. ขยายผล และ ตอยอด ในการดาเนนงานโครงการพฒนาการทาวจยเพ�อพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยนขององคการ ในปตอๆไป ตามแนวคด หลกการ และ วธการ ของ Principle of Utilizing อยางมประสทธภาพสง โดยเฉพาะอยางย�ง การจดทา Research Proposal ในการทาวจยเพ�อพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยนขององคการ ท�จะนาไปสการขอใบรบรองการทาวจยในมนษย (Ethical Certificate: EC) ท�เปนหลกมาตรฐานของการทาวจย ในยคปจจบน

ตวอยางโครงการพฒนา R2R2E ขององคการ

โครงการรวม ในการฝกอบรมเชงปฏบตการ

หลกสตร การพฒนางานตามภารกจสการวจย ท�มประสทธภาพสง และย �งยน A Joint Project Development of Routine Tasks to High Efficiency & Sustainable Researches

ระหวาง โรงพยาบาล......................กบ หลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) (ภาคพเศษ)

สาขาวชาเอก การบรหารโรงพยาบาล ภาควชาบรหารงานสาธารณสข คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล



หลกการและเหตผล R&D (Research and Development) เปนกจกรรมท�สาคญขององคการ/หนวยงานสมยใหม ท�ตองการเพ�มประสทธภาพในการบรหารจดการ การพฒนางาน และ การแกปญหา เปนหน�งในกจกรรมหลกขององคการตาม BSC (Balanced Scorecard) ดานท� 4 คอ Learning and Growth ท�จะนาพาองคการ สความอยรอด อยางม �นคง เจรญรงเรอง และสามารถแขงขนกบคแขงไดอยางมชยชนะ วธการท�ไมยงยาก เหมาะสม และมประสทธภาพสง คอ การพฒนางานตามภารกจใหเปนงานวจย (Routine to Research) ใชคายอวา R2R ซ�งเนนท�การพฒนา (Development/Improvement) ใหงานตามภารกจท $งหลาย ท�เปนงานหลกขององคการ/หนวยงาน “ดข$น” ตลอดเวลา นาไปสความเจรญกาวหนาอยางม �นคงขององคการ โรงพยาบาล........ ตระหนกถงความสาคญและประโยชนของ R2R จงไดพฒนาหลกสตร “การพฒนางานตามภารกจสการวจยท�มประสทธภาพสงและย �งยน” น$ข$น เพ�อใหบคลากรท $งหลายของโรงพยาบาล........ ท�ไดเสยสละ ทมเทแรงกายและแรงใจ ใหกบการทางาน และผท�เก�ยวของ สามารถนาหลกการและกระบวนการ ของการวจย เขามาผสมผสานกบการทางานท�ทาอยเปนประจา อยางมความสขและม Productivity ท�ด ชวยใหการดาเนนงานของทกๆคน ทกๆหนวยงาน ของโรงพยาบาล สามารถพฒนาไปไดอยางตอเน�องและย �งยน ตลอดไป

วตถประสงค เพ�อสราง สงเสรม และ พฒนา บคลากร ทกหนวยงาน ในโรงพยาบาล........ และผท�เก�ยวของ ใหสามารถทาวจยในงานตามภารกจของตน ไดอยางมความสขและมประสทธภาพสง ย�งๆข$น

คณสมบตของผเขาอบรม 1. บคลากรของหนวยงานตางๆ ในโรงพยาบาล................. (ระบ).............. 2. ผรบผดชอบงานพฒนาและงานวจยของหนวยงาน 3. ผท�มความสนใจในงาน R2R และ งาน R2R2E

ส�งท�ขอใหผเขาอบรมเตรยมมาเพ�อเพ�มประสทธภาพของการเรยนรและผลงาน สรปไดเปน 2 สวน คอ สวนท� 1. ผลงาน ท�ผเขาอบรมไดทามาเองกบมอ ในชวง 3-5 ป ท�ผานมา ในลกษณะ ดงน$ 1.1 ผลงานเดน ท�ผเขาอบรมไดทามาเองกบมอ ในชวง 3-5 ปท�ผานมา ผลงานน$ เปนท�ประจกษของหนวยเหนอ พวกเราและผเก�ยวของ ใหความช�นชมและยอมรบวาเปนผลงานท�ดจรงๆ เชน ไดรบรางวลในระดบตางๆ เปนตน หรอ 1.2 ผลการดาเนนงาน CQI ท�ผเขาอบรมและทมงานเหนวา “เย�ยมมาก” พรอมผลการวด “การเปล�ยนแปลง” ท�แสดงวาเกด Improvement ท�เปนตวเลขชดเจน เชน ลดเวลาเฉล�ย จาก 35.14 +/- 3.25 นาท เหลอเพยง 25.36 +/- 3.18 นาท ความพงพอใจของผมารบบรการ เพ�มจากรอยละ 77.14 +/- 2.32 เปน รอยละ 84.16 +/- 2.16 เปนตน หรอ



1.3 ผลการดาเนนงาน ของโครงการ ท�ผเขาอบรมชอบ ภาคภมใจ และ ประทบใจ มากท�สด ท�ไดรวมพฒนา ในชวงท�ผานมา พรอมรายงานสรปผลการดาเนนงาน ท�ละเอยดและครบถวนท�สด (ท�ม) สวนท� 2. ทมงาน ของผเขาอบรม ท�รวมกนทาผลงาน/โครงการ น $นๆ 3-5 คน เพ�อมารวมเรยนร ดาเนนการ และ รวมพฒนา ดวยกน ซ�งจะชวยสงเสรมซ�งกนและกน ไดเปนอยางด

เนbอหาการฝกอบรม 1. แนวคด หลกการ และ วธการ ในการทา R2R อยางมความสข และมผลผลตท�ด อยางย �งยน 2. การเลอกหวเร�องวจย R2R 3. การแกไขจดออนในการทา R2R ของพวกเรา 4. หลกการและวธการ ในการทา R2R ท�ไมยงยาก และ ไมตองใชงบประมาณมาก 5. หลกการและวธการ ในการเขยน Research Proposal งาน R2R 6. หลกการและวธการ ในการกาหนดดชนช$วดผลการดาเนนงาน (Working Indicators) ใน R2R 7. หลกการ เทคนค และ วธการ (ทางลด) ในการนาเสนอผลงานวจย 8. การสรางเคร�องมอท�ใชในการทาวจย R2R 9. R2R เพ�อการพฒนาคน งาน และหนวยงาน อยางม �นคงและย �งยน 10. การพฒนารปแบบการดาเนนงาน (Working Model) ใน R2R 11. หลกการ เทคนค และ วธการ ท� Practical ในการนาเสนอผลงานวจย 12. การพฒนา Paper ผลงานวชาการ เพ�อลงตพมพ 13. หลกการ เทคนค และ วธการ ในการเขยนบทคดยอผลงาน R2R 14. หลกการ เทคนคและวธการ ในการเกบขอมล การวเคราะหขอมลผลการวจย การอภปรายผลการวจย และ การเขยนขอเสนอแนะในการวจย ของ R2R อยางตอเน�องและย �งยน 15. ฝกปฏบตการ 15.1 การเขยนโครงรางการวจย ใน R2R 15.2 การสรางและพฒนาเคร�องมอท�ใชในการทา R2R 15.3 การเขยนรปแบบการดาเนนงาน (Working Model) ในการทา R2R 15.4 การเขยนบทคดยอ ผลงานวจย ใน R2R 15.5 การเขยนความเปนมาและความสาคญ ของการวจย 15.6 การเขยนวสดและวธการ ของการทา R2R 15.7 การวเคราะหขอมลผลการทา R2R อยางงาย 15.8 การเขยนการอภปรายผลการทา R2R 15.9 การเขยนขอเสนอแนะในการทา R2R 15.10 การเขยนกตตกรรมประกาศในการทา R2R 15.11 การพฒนาPower point Presentation ในการนาเสนอผลงาน R2R



15.12 การเขยน Paper วจย (Original article) เพ�อลงตพมพในวารสารวชาการ 16. แนวคดหลกการและวธการ ในการบรหารจดการและการพฒนา งาน R2R 17. การปองกน และการแกไขปญหาอปสรรค ท�อาจเกดข$น ในการทา R2R 18. การอภปรายผล และใหขอเสนอแนะในการแกปญหาและการพฒนา การทา R2R 19. การใหคาปรกษาเก�ยวกบการทาวจยในประเดนตางๆ 20. การรวมกนกาหนดนโยบาย มาตรการ ระบบ และ กลไก ในการสนบสนนการทา R2R 21. การพฒนา R2R ของพวกเรา อยางตอเน�อง ม �นคง ย �งยน และมความสข ในอนาคต ระยะเวลาการฝกอบรม แบงเปน 3 Stages คอ Stage 1. Innovative Fundamental Stage (การสรางผนา R2R) รนละ 5 วนฝกอบรม (รนละ 30-50 เร�อง/กลมคน) Stage 2. Extension Stage (การตอยอดและเพ�ม Competencies ใหกบผนา R2R) รนละประมาณ 5วนฝกอบรม (รนละ10 ผนา R2R ท�ผาน Stage 1.กบ 30-50 เร�อง/กลมคน) Stage 3. Advance Stage (การพฒนาส R2RE สองคการคณภาพอยางม �นคงและย �งยน) รนละประมาณ 5 วนฝกอบรม (รนละ 20-30 ผนา R2R ท�ผาน Stage 2.แลว)

STAGE 1. การสรางผนา R2R

ใชเวลา 5 วนฝกอบรม/รน (รนละ 30-50 เร�อง/กลมคน)

เปาหมายการฝกอบรม ไดผลงานวจย ใน R2R ท�สามารถนาเสนอในการประชมวชาการ และ ลงตพมพในวารสาร วชาการ ไดไมนอยกวารอยละ 50 ของเร�องท�เขาฝกอบรม (รนละ >15+10+10=35 เร�อง จาก 30 คน) วนฝกอบรมท� 1 1. หลกการและวธการ ในการทา นาเสนอ และ เขยน Paper เพ�อลงตพมพ ผลงานวจย ในR2R ท�ไมยงยาก ไมตองใชเวลาและงบประมาณมาก 2. ฝกปฏบต ในการเขยนสาระสาคญ และ บทคดยอ ผลงานวจย ใน R2R 3. ฝกปฏบต ในการจดทา Slide นาเสนอผลงานวจย แบบ Oral Presentation ใน R2R วนฝกอบรมท� 2 1. หลกการ เทคนค และ วธการ ในการนาเสนอผลงานวจย แบบ Oral ในท�ประชมวชาการ 2. ฝกปฏบต ในการจดทา Slide และ การนาเสนอผลงาน R2R ในท�ประชมวชาการ 3. ฝกปฏบต ในการเขยน Original Article ผลงาน R2R เพ�อลงตพมพในวารสารวชาการ



วนฝกอบรมท� 3 1. ฝกปฏบต การเขยน Original Article ผลงาน R2R เพ�อลงตพมพในวารสารวชาการ 2. การแกปญหาในการเขยน Original Article ผลงาน R2R เพ�อลงตพมพในวารสารฯ 3. การพฒนาผลงาน R2R ของหนวยงาน และ องคการ/โรงพยาบาล อยางย �งยน วนฝกอบรมท� 4.1 สาหรบกลมท�จดทาผลงานวจย ใน R2R เร�องท� 1 ไดสาเรจแลว การจดทาผลงานวจย ใน R2R เร�องท� 2 (ในผลงานท�ทาเสรจแลว) 1. ฝกปฏบต ในการเขยนสาระสาคญ และ บทคดยอ ผลงานวจย ใน R2R เร�องท� 2 2. ฝกปฏบต ในการจดทา Slide นาเสนอผลงานวจย ใน R2R เร�องท� 2 วนฝกอบรมท� 4.2 สาหรบกลมท�จดทาผลงานวจย ใน R2R เร�องท� 1 ยงไมสาเรจ การจดทาผลงานวจย ใน R2R เร�องท� 1 ใหสาเรจ 1. ฝกปฏบต ในการจดทาสาระสาคญบทคดยอและSlide นาเสนอผลงาน R2R เร�องท�1 2. ฝกปฏบต ในการเขยนผลงานวจย ใน R2R เร�องท� 1 เพ�อลงตพมพ วนฝกอบรมท� 5.1 การจดทาผลงานวจย ใน R2R เร�องท� 2 คร $งท� 2 การจดทาผลงานวจย ใน R2R เร�องท� 2 (ในผลงานท�ทาเสรจแลว) 1. ฝกปฏบต ในการเขยนผลงานวจย ใน R2R เพ�อลงตพมพในวารสารวชาการ 2. การแกปญหาในการเขยนผลงานวจย ใน R2R เพ�อลงตพมพในวารสารวชาการ 3. การนา KM มาใชในการพฒนาผลงานวจย ใน R2R ของหนวยงาน และ องคการ/โรงพยาบาล อยางย �งยน วนฝกอบรมท� 5.2 สาหรบกลมท�จดทาผลงานวจย ใน R2R เร�องท� 1 ยงไมสาเรจ คร $งท� 2 1. ฝกปฏบต ในการเขยนผลงานวจย ใน R2R เร�องท� 1 เพ�อลงตพมพในวารสารวชาการ 2. การแกปญหาในการเขยนผลงานวจย ใน R2R เพ�อลงตพมพในวารสารวชาการ 3. การนา KM มาใชในการพฒนาผลงานวจย ใน R2R ของหนวยงาน และ องคการ/โรงพยาบาล อยางย �งยน

STAGE 2. การตอยอดและเพ�ม Competencies ใหกบผนา R2R

ใชเวลา 5 วนฝกอบรม ในแตละรน กลมเปาหมายท�เขาฝกอบรม คอ ผท�ไดจดทาผลงานวจย ใน R2R เร�องท� 2 สาเรจแลว ในระดบด ถอเปน “วาท�ผนา R2R” ท�ผานStage 1.แลว กบ 30-50 เร�อง/กลม ท� “วาท�ผนา R2R” จะชวยใหทาไดสาเรจ อยางภาคภมใจ

เปาหมายการฝกอบรม ไดผลงาน R2R ท�สามารถนาเสนอในการประชมวชาการ และ ลงตพมพในวารสารวชาการ ท�ไมซ$ากบ Stage 1 ไดไมนอยกวารอยละ 80 ของผนา R2R ท�เขาฝกอบรม (รนละ >20 เร�อง)



วนฝกอบรมท� 1 การชวยจดทาผลงาน R2R เร�องท� 1 ใหกบสมาชกในหนวยงาน และ องคการ/โรงพยาบาล ใหสามารถพฒนาผลงานวจย ใน R2R ของตน ไดสาเรจ (ผนา R2R : สมาชก = 1 : 3-5) ฝกปฏบตการ และ Knowledge Sharing: KS ในการชวยจดทาสาระสาคญ บทคดยอ และ Slide นาเสนอผลงานวจย ใน R2R เร�องท� 1 ของสมาชกในหนวยงาน (หนวยเบก) และ องคการ/โรงพยาบาล วนฝกอบรมท� 2 ฝกปฏบตการ และ Knowledge Sharing: KS ในการชวยเขยนผลงานวจย ใน R2R เร�องท� 1 ของสมาชกในหนวยงาน และ องคการ/โรงพยาบาล เพ�อลงตพมพ วนฝกอบรมท� 3 ฝกปฏบตการ และ Knowledge Sharing: KS ในการชวยจดทาสาระสาคญ บทคดยอ Slide นาเสนอผลงานวจย และ การชวยเขยนผลงานวจย ใน R2R เร�องท� 1 ของสมาชกท�เขารวมพฒนาผลงาน R2R ของตน ท�ยงไมสาเรจ ใหสาเรจ อยางมคณภาพและภาคภมใจ วนฝกอบรมท� 4 ฝกปฏบตการ และ Knowledge Sharing: KS ในการขยายผลการชวยเขยนผลงานวจย ใน R2R เร�องท� 1 ใหกบสมาชกในทกหนวยงาน (หนวยเบก) จนสามารถลงตพมพในวารสารวชาการได วนฝกอบรมท� 5 1. ฝกปฏบตการ และ Knowledge Sharing: KS ในการขยายผลการชวยเขยนผลงานวจย ใน R2R เร�องท� 1 ใหกบสมาชกในทกหนวยงาน (หนวยเบก) ของโรงพยาบาล จนสามารถลงตพมพในวารสารวชาการได (ตอ) 2. Knowledge Sharing: KS ในการพฒนาระบบ กลไก และ วธการ ในการพฒนางานวจย ใน R2R ของหนวยงาน และ องคการ/โรงพยาบาล อยางย �งยน ดวย Networking

STAGE 3. การพฒนาส R2RE สองคการคณภาพ อยางม �นคงและย �งยน

ใชเวลา 5 วนฝกอบรม ในแตละรน (รนละ 20-30 ผนา R2R ท�ผาน Stage 2.แลว)

กลมเปาหมายท�เขาฝกอบรม เปน “วาท�ผนา R2R” และ ไดชวยจดทาผลงานวจย ใน R2R เร�องท� 1 ใหกบสมาชกในหนวยงาน และ องคการ/โรงพยาบาล ใหสามารถพฒนาผลงาน R2R ของตน ไดสาเรจ

เปาหมายการฝกอบรม 1. ไดผลงานวจย ใน R2R ในผลงานท�ทาเสรจแลว ท�สามารถนาเสนอในการประชมวชาการ และ ลงตพมพในวารสารวชาการ ไดไมนอยกวารอยละ 50 ของหนวยเบก ขององคการ/โรงพยาบาล



2. ได Research Proposal ใน R2R ท�ผานการรบรองจรยธรรมการวจยในมนษย ไดไมนอยกวารอยละ 50 ของผเขาฝกอบรม 3. ไดผลงานวจย ตาม Research Proposal ใน R2R ท�ผานการรบรองจรยธรรมการวจยในมนษย ไดไมนอยกวารอยละ 50 ของผเขาฝกอบรม วนฝกอบรมท� 1 การชวยจดทาผลงานวจย ใน R2R เร�องท� 1 ใหกบสมาชกในหนวยเบกของโรงพยาบาล ท�ยงไมม ผลงาน R2R ในผลงานท�ทาเสรจแลว ใหสามารถนาเสนอในการประชมวชาการ และ ลงตพมพในวารสารวชาการ ไดสาเรจ (ใชสดสวน วาท�ผนา R2R 1 คน ตอ สมาชก 3-5 หนวยเบก) ฝกปฏบตการ และ Knowledge Sharing: KS ในการชวยจดทาสาระสาคญ บทคดยอ และ Slide นาเสนอผลงานวจย ใน R2R เร�องท� 1 ของสมาชกในหนวยเบกของโรงพยาบาล วนฝกอบรมท� 2 ฝกปฏบตการ และ Knowledge Sharing: KS ในการชวยเขยนผลงานวจย ใน R2R เร�องท� 1 ของสมาชกในหนวยเบกของโรงพยาบาล เพ�อลงตพมพ วนฝกอบรมท� 3 ฝกปฏบตการ และ Knowledge Sharing: KS ในการชวยจดทาสาระสาคญ บทคดยอ Slide นาเสนอผลงานวจย และ การชวยเขยนผลงานวจย ใน R2R เร�องท� 1 ของสมาชกในหนวยเบกของโรงพยาบาล ท�ยงไมสาเรจ ใหสาเรจ อยางมคณภาพและภาคภมใจ วนฝกอบรมท� 4 ฝกปฏบตการ และ Knowledge Sharing: KS ในการจดทา Research Proposal งาน R2R ใหสามารถผานการรบรองจรยธรรมการวจยในมนษยได วนฝกอบรมท� 5 1. ฝกปฏบตการ และ Knowledge Sharing: KS ในการชวยเขยนผลงานวจย ตาม Research Proposal ท�ผานการรบรองจรยธรรมการวจยในมนษย เร�องท� 1 2. Knowledge Sharing: KS ในการสงเสรมการพฒนาระบบ กลไก และ วธการ ในการพฒนางานวจย ใน R2R ของหนวยงาน และ โรงพยาบาล อยางย �งยน ดวยเครอขาย (Networking) 2.1 Networking ในแตละ CUP ของโรงพยาบาล........ 2.2 Networking ในแตละภาคของโรงพยาบาล........ 2.3 Networking ของโรงพยาบาล........ท $งประเทศ 2.4 Networking ในแตละเครอขายบรการ (Service Plan) ของโรงพยาบาล........

☺☯☺☯☺



ส�งสาคญ ท�จะนาไปสความสาเรจท�ย �งยน ของ R2R2E คอ การพฒนาระบบ กลไก และ วธการ ในการทาใหการทาวจยเพ�อพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยนขององคการน$ เกดการพฒนาตอๆไป โดยตวผปฏบตงานแตละบคคล ดวยกระบวนการทางานเปนทม ท�ม Self Assessment & Self Improvement อยในจตวญญาณของทกๆคนในองคการ ตลอดเวลา และ มมากย�งๆข$น ตลอดไป ซ�งเปน Ultimate Goal ของทกองคการคณภาพ

คาถามทายบทท� 6 1. อธบายปรชญา R2R2E ท $งอภปรชญา ญาณวทยา คณวทยา และ ตรรกวทยา ของ R2R2E พรอมยกตวอยาง กจกรรมและระยะเวลา ในการดาเนนงาน R2R2E โดยองคการ ท�ทานปฏบตงานอยในปจจบน ในชวง 5 ปท�ผานมา ระบการดาเนนงาน และผลการดาเนนงาน มาใหชดเจน แลวใหขอเสนอแนะ ในการปรบปรงใหดย�งข$น 2. อธบายวธการ ในการเขยนผลงาน R2R2E เร�องแรกของทาน มาใหชดเจน สรางสรรค และ สามารถทาไดจรง ในบรบทและขอจากดของทาน 3. เขยนโครงการพฒนา R2R2E ขององคการท�ทานปฏบตงานอยในปจจบน ใหเปนผนาดานการพฒนางานอยางตอเน�อง ทาใหเกด R2R แทและด ตลอดเวลา ดวยการผสมผสานการทางานตามภารกจใหเปนผลงานทางวชาการ เขาไปในกระบวนการดาเนนงานปกตของแตละหนวยงาน โดยกาหนดเปาหมายท�ชดเจนและสามารถปฏบตได มงสการให “ทกคน” ขององคการ ทางานตามภารกจของตนใหเปนผลงานทางวชาการได ทกป



บทท� 7

การเร�มตนพฒนา R2R/R2R2E (STARTING R2R/R2R2E)

1.การประยกตเทคนค How to do? ในการพฒนา “งาน” อยางย �งยน

2.การพฒนา “กลมผนา” ในการพฒนา R2R ขององคการ

3.การพฒนาระบบ กลไก และ วธการ ในการพฒนา R2R/R2R2E ขององคการ

4.การสงเสรม สนบสนน

การพฒนา R2R และ R2R2E สความย �งยน

5.รปแบบการดาเนนงาน

พฒนา R2R ส R2R2E ของหนวยงานและองคการ




การเร�มตน

R2R/R2R2E น $น เปนส�งท�ผปฏบตงานท�ประจาต $งแตวนแรกท�เขาทางานof Managing ท $ง 8 กจกรรมหลก ในความสามารถอยเสมอ ดวยทรพยากรท�มอย จนประสบความสาเรจ เร�อยมาผปฏบตงานท�มผลงานท�ด “ทกคนต $งแตอดต จนถงปจจบน และต $งใจท�จะทาตอไปในอนาคต อยางแนนอน ในการทางาน ใหประสบความสาเรจแพรหลาย คอ QC (Quality ControlCycle หรอ PDCA (Plan-Doกระบวนการทางวทยาศาสตร ในการหา การผสมผสานกระบวนการพฒนางานดวยทรพยากรท�มอย ใหเขากบกระบวนทาอยเปนประจา กจะชวยใหการดาเนนงานอยางรวดเรว ราบร�น และ ม �นคง ย�งตอเน�องในแตละป สการพฒนาท�ย �งยน อยางมประสทธภาพสง ดงภาพท�

ภาพท� 16. Sustainable Development/Improvement


บทท� 7 เร�มตนพฒนา R2R/R2R2E

(Starting R2R/R2R2E)

เปนส�งท�ผปฏบตงานท�มคณภาพ และ Active ต $งแตวนแรกท�เขาทางาน คอ ไมวาจะไดรบมอบหมายใหทางานอะไร จะใช

กจกรรมหลก ในการทางานน $น อยางครบถวน ดวยสตท�ต $งม �น และ สดดวยทรพยากรท�มอย จนประสบความสาเรจ เร�อยมา

ทกคน” ทา R2R/R2R2E มานานแลว โดยทาต $งแตอดต จนถงปจจบน และต $งใจท�จะทาตอไปในอนาคต อยางแนนอน

ใหประสบความสาเรจ มตวอยางกจกรรมท�ไมยงยากและQuality Control) ซ�งเปนพ$นฐานท�ดของการทางาน

Do-Check-Act) Cycle ดงน $น เม�อเอากระบวนการวจยกระบวนการทางวทยาศาสตร ในการหา Fact คอ ความจรง เขามาเปนกระบวนการหลกใน

กระบวนการพฒนางานดวยทรพยากรท�มอย ใหเขากบกระบวนทาอยเปนประจา กจะชวยใหการดาเนนงานของ “งาน” ตางๆเหลาน $น สามารถพฒนาไปไดอยางรวดเรว ราบร�น และ ม �นคง ย�งๆ ข$น มงสการเปนหนวยงานและองคการคณภาพท�ตอเน�องในแตละป สการพฒนาท�ย �งยน อยางมประสทธภาพสง ดงภาพท� 16

Sustainable Development/Improvement ในการทางาน

R2R2E

204

Active กระทาอยแลวเปนไมวาจะไดรบมอบหมายใหทางานอะไร จะใช Principle

ทางานน $น อยางครบถวน ดวยสตท�ต $งม �น และ สดดวยทรพยากรท�มอย จนประสบความสาเรจ เร�อยมา จงกลาวไดวา

โดยทาเปนประจาทกวน

ไมยงยากและรจกกนอยางงาน ดวย Deming

ดงน $น เม�อเอากระบวนการวจย ซ�งเปนนกระบวนการหลกใน

กระบวนการพฒนางานดวยทรพยากรท�มอย ใหเขากบกระบวนการทางานท�น $น สามารถพฒนาไปได

มงสการเปนหนวยงานและองคการคณภาพท�16

ทางาน



ในการทางานใหประสบความสาเรจอยางย �งยน (Sustainable Working Development / Improvement) น $น มส�งท�เก�ยวของมากมาย ขอนาเสนอ Principle of How to do for SD? ซ�งเปนเทคนค/วธการ ท�ไมยงและไมยาก สามารถนาไปใชไดกบทกงาน ดงน$ How to do? ประกอบดวยคาถามยอย 5 คาถาม เรยงลาดบตามระยะเวลา คอ 1. How to Start? คอ จะเร�มตนอยางไร? 2. How to Achieve? คอ จะดาเนนการใหบรรลเปาหมายเบ$องตนไดอยางไร? 3. How to Maintain? คอ จะรกษาส�งท�บรรลเปาหมายเบ$องตน ไวไดอยางไร? 4. How to Expand? คอ จะขยายผลและตอยอดตอไป ไดอยางไร? 5. How to be Sustainable Improvement Forever? คอ จะดาเนนงานตอไป ใหเกดการพฒนาท�ย �งยน ไดอยางไร? คาตอบ คอ ใช Principle of Managing ทกลมหายใจ ดงภาพท� 17

1.How to Start?2.How to Achieve?3.How to Maintain?4.How to Expand?

and 5.How to be Sustainable Improvement Forever?

Principle ofHow to do for SD?

Compose of 5 steps

Using Principle of Managing ภาพท� 17. Principle of How to do for SD? ในการทางาน

การประยกตเทคนค How to do? ในการพฒนา “งาน” อยางย �งยน สามารถดาเนนการ ใน 7 ข $นตอน ไดดงตอไปน$ 1. กาหนด “เปาหมายหลก” ของการพฒนางานพรอมกรอบเวลา ท�ชดเจน 2. กาหนด “เปาหมายรอง (Milestones)” พรอมกรอบเวลา ในแตละ Milestones ท�ชดเจน สอดคลองกบเปาหมายหลก 3. จดทาแผนปฏบตการ (Operational Plan มกนยมขยนเปน GANTT Chart) ในการดาเนนงานสเปาหมายหลก อยางครบถวนตามเปาหมายรองท $งหมด 4. จดทาแผนพฒนา 5 ป (5 years’ Development Plan) สเปาหมายหลกชวงแรก ท�ม �นใจไดวา จะนาไปสความย �งยน พรอมแผนปฏบตการอยางครอบคลม 5. ดาเนนการตามแผนพฒนา 5 ป ดวยความมงม �นต $งใจ อยางเตมท� โดยนา Principle of Managing และ Principle of Utilizing มาประยกต/ใช อยางถกตองและเหมาะสม



6. ถอดบทเรยนการดาเนนงานตามแผนพฒนา 5 ป และ ผลการดาเนนงาน ใหเปน Explicit Knowledge แบบ KA 7. ดาเนนการตอเน�อง สการพฒนา “งาน” อยางย �งยน ในแตละขอ/กจกรรม ใช PoM อยางครบวงจร ตลอดเวลา อยางตอเน�อง การประยกตเทคนค How to do? ในการพฒนา R2R2E อยางย �งยน R2R2E (Routine to Research to Excellence) คอ การทางานตามภารกจใหเปนผลงานวจยสความเปนเลศ จงขอเสนอแนวทางการประยกตเทคนค How to do? ในการพฒนา R2R2E ขององคการ อยางย �งยน มาเปนตวอยาง ดงน$ 1. กาหนด “เปาหมายหลก” ชวง 5 ปแรก คอ ณ วนท� 30 กนยายน 2565 R2R2E ขององคการ เกดการพฒนาท�ย �งยน (ใชเวลาประมาณ 5 ป จาก 1 ตลาคม 2560) 2. กาหนด “เปาหมายรอง” ของการพฒนา R2R2E ขององคการ คอ 2.1 วนท� 30 เมษายน 2561 มระบบและกลไกขององคการ ท�ม �นใจไดวาจะทาใหเกด R2R2E ท�ย �งยน ตามเปาหมายหลกขององคการ ในชวง 6 เดอนแรก 2.2 วนท� 30 กนยายน 2563 (ใชเวลา 3 ป) มรปแบบการดาเนนงาน R2R2E ขององคการ ท�มผลการดาเนนงานท�ยนยนไดวา ไดทาใหเกด R2R2E ในเบ$องตนแลว 2.3 วนท� 30 เมษายน 2564 มรปแบบการดาเนนงาน R2R2E ขององคการ ท�ชดเจนเปนลายลกษณอกษร สามารถนาไปเปนตนแบบ/ตวอยาง ของการดาเนนงานท�ด (Good practice) ท�เปน Knowledge Asset: KA ใหกบหนวยงาน/องคการ อ�น ไดอยางม �นใจ 2.4 วนท� 30 กนยายน 2564 มเครอขายการพฒนา R2R2E ขององคการ ท $งภายในและภายนอกองคการ ท�มผลการดาเนนงานท�เปน KA ท $งเชงกวางและเชงลก ท�ยนยนการเกด R2R2E ในชวง 5 ปแรก แลว 2.5 วนท� 30 กนยายน 2565 มผลการดาเนนงานท�เปน KA ขององคการ ท�บงบอกการเกด R2R2E ท�ย �งยนในชวง 5 ปแรกแลว สอดคลองกบ “เปาหมายหลก” ท�กาหนดไว 3. จดทาแผนปฏบตการ (GANTT Chart) 5 ป ในการดาเนนงานสเปาหมายหลกและเปาหมายรอง อยางชดเจน และครบถวน สามารถใชเปนแกนหลกในการตดตามประเมนผล 4. จดทาแผนพฒนา/แผนกลยทธ 5 ป สเปาหมายหลก พรอมแผนปฏบตการ 5. ดาเนนการตามแผนพฒนา 5 ป ดวยความมงม �นต $งใจ อยางเตมท� ตามท�กาหนดไว 6. ถอดบทเรยนการดาเนนงานตามแผนและผลการดาเนนงาน ทกป ใหเปน Explicit Knowledge แบบ KA 7. ดาเนนการตอเน�อง สการพฒนา “งาน” อยางย �งยน ในชวงตอๆไป อยางไรรอยตอ



เน�องจาก“ใจ”ท�เป�ยมลนดวยความรกและความปรารถนาด ตอทกสรรพส�งท�เก�ยวของกบการทางาน อยางมงม �น ต $งใจ และ ไมยอทอ อยางจรงใจตลอดเวลา เปนจดเร�มตนของ R2R2E ซ�งมข $นตอนและวธการในการดาเนนงานพฒนา R2R2E อย 7 ข $นตอน ตามท�ไดกลาวมาแลว โดยในข $นตอนท� 1 มส�งสาคญ คอ การพฒนา “กลมผนา” ในการพฒนางานตามภารกจสงานวจย ในองคการ ซ�งจะเปนแกนหลก ในการปลกฝงการพฒนางานตามภารกจสงานวจยใหกบบคลากรขององคการ

การพฒนา “กลมผนา” ในการพฒนา R2R ขององคการ มเปาหมาย แนวทาง และ วธการ ในการดาเนนงาน ตามลาดบ ดงน$ 1. พฒนาผปฏบตงานใหมผลงาน R2R 2. พฒนาใหมผนา R2R 3. พฒนาทมงานของผนา R2R 4. พฒนาผนา R2R2E 5. พฒนาทมผนา R2R ใหเปนผนา R2R2E สการพฒนาท�ย �งยนขององคการ

I. การพฒนาผปฏบตงานใหมผลงาน R2R ผลงาน R2R ในบทท� 7 น$ ขอใชความหมายของ R2R ท�สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต ไดพฒนาตอยอด จาก R2R ของ ศ.นพ.วจารณ พานช ท�หมายถง การพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย ท�ไดกลาวมาแลวในบทท� 5 ดงน $น ถาองคการไดดาเนนงานตามกระบวนการและวธการ ในการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย ดงกลาว กม �นใจไดวา ผปฏบตงานท�ดทกคน มผลงานวจย ใน R2R ของตนได เน�องจากผปฏบตงานท�ดทกคน ทา R2R อยแลวเปนประจา ต $งแตวนแรกท�เขาทางาน โดยพจารณาจากการใช Brain ในการทางาน ดวยความต $งใจและมงม �น จนเสรจส$นการทางานในแตละคร $ง/แตละงาน ส�งท�ขาดไป คอ ยงไมไดเขยนผลงาน R2R น $น ใหเปนผลงานวชาการ โดยเฉพาะอยางย�ง ผลงานวจย การเขยนผลงาน R2R ใหเปนผลงานวจย สามารถดาเนนการไดท $งโดยผปฏบตงานแตละคนทาดวยตนเอง และ ทาโดยองคการของผปฏบตงาน ดงท�ไดกลาวมาแลว โดยเนนใหมการดาเนนงานอยางจรงจงและตอเน�อง จนเปนวฒนธรรมท�ดขององคการ ท�ผปฏบตงานทกคน มผลงานวจย ใน R2R ท�นาช�นชมและภาคภมใจ เพ�มข$น ทกป ดวยการปลกฝงต $งแตการปฐมนเทศ (Orientation) ใน “วนแรก” ท�เขาทางาน และ ดาเนนการอยางจรงจงและตอเน�อง มาจนถงปจจบน ถอเปนหน�งในกจกรรมท�สาคญขององคการ



จงขอเสนอ การพฒนาผปฏบตงานใหมผลงานวจย ใน R2R ท�ไมยงและไมยาก ดงน$ 1. กาหนดให R2R เปนส�งท�ผปฏบตงานทกคน “ตองทา” โดยแจงเปนลายลกษณอกษรต $งแตวนแรกท�เขาทางาน 2. สงเสรมสนบสนนใหผปฏบตงานทกคน สามารถทาผลงานวจย ใน R2R ไดอยางมความสข และม Productivities ท�ด ย�งๆข$น ซ�งจะเปนผปฏบตงานท�ดขององคการ 3. Empower ใหผปฏบตงานทกคน นา Research Methodology มาประยกต/ใช ในการปฏบตงาน อยางถกตอง เหมาะสม และตอเน�อง จนเปน Organization Culture 4. สงเสรมสนบสนนใหผปฏบตงานทกคน พฒนา R2R ส R2R2E ไดอยางมความสข การพฒนาผปฏบตงานใหมผลงานวจย ใน R2R ท�ไดกลาวมาน$ จะชวยใหหนวยงาน/องคการ มผปฏบตงานท�ด มคณภาพ ซ�งเปนหน�งใน Key to success ขององคการ คาถามสาคญ คอ How to do? ในสภาวการณปจจบน ท�มขอจากดมากมาย และมอปสรรคท�ใหญย�ง คอ นกวชาการระดบปรญญาเอกจานวนมาก ท�ทา R2R ไมเปน ไมเคยทา R2R แตดหม�น R2R วา ไมใชวจย จงขดขวางการทา R2R ดวยอคต

II.การพฒนาใหมผนา R2R ผนา R2R คอ ผท�มท $งความรและความสามารถในการทา เขยน นาเสนอ ผลงาน R2R ในเวทวชาการ และ จดทา Original Article ผลงาน R2R ลงตพมพในวารสารวชาการไดอยางม �นใจ ท $งผลงาน R2R ของตน และ ผลงาน R2R ของผอ�น คณสมบตเบ$องตนของผนา R2R ม 2 ประการ คอ 1. สามารถทา เขยน นาเสนอ ผลงาน R2R ของตน ในเวทวชาการ และ จดทา Original Article ผลงานน $น ลงตพมพในวารสารวชาการได ไมนอยกวา 2 เร�อง 2. สามารถชวยคนอ�น ในการเขยน นาเสนอ ผลงาน R2R ของผน $น ในเวทวชาการ และ ชวยจดทา Original Article ผลงานน $น ลงตพมพในวารสารวชาการได ผนา R2R น $น มท $งผนา R2R เฉพาะตน และ ผนา R2R ขององคการ ในท�น$ ขอเสนอแนวทางและวธการ ในการพฒนาผนา R2R ขององคการ วาสามารถดาเนนการได ดงน$ 1. คนหาผมศกยภาพท�สามารถพฒนาใหเปนผนา R2R ในองคการ ไดแก 1.1 ทาผลงาน R2R ท�มลกษณะ 5 ประการ ของ R2R แทและด อยางครบถวน คอ 1.1.1 เปนผลงานท�คณะผวจยเปนผทาเอง และ เปนความจรง 1.1.2 เกดการพฒนา ท�มหลกฐานยนยน โดยวดผลท� “ผรบบรการ” ดวยขอมลเชงประจกษ ท�ไมไชเพยงความคดเหนจากแบบสอบถาม



1.1.3 ใชระยะเวลาดาเนนการอยางตอเน�องมาแลว เกนกวา 1 ป 1.1.4 เปนผลงานวจย ท�มคณคาตอทกฝาย โดยเฉพาะอยางย�ง เกดประโยชนและคณคาตอผมารบบรการ อยางชดเจน 1.1.5 ถกตองตามหลกวชาการของวทยาการวจย (Research Methodology) 1.2 มใจใหบรการ (Service Mind) 1.3 เปนท�ยอมรบของบคคลในองคการ 1.4 มลกษณะผนา (Leadership) ท�พงประสงค 1.5 สมครใจเขาโครงการพฒนาใหเปนผนา R2R ในองคการ 2. พฒนาผมศกยภาพน $น ใหเปนผนา R2R ขององคการ ท�สมบรณพรอม 3. พฒนาทมงานและเครอขายใหกบผนา R2R สการพฒนาท�ย �งยนขององคการ 4. พฒนาตอเน�อง ส R2R2E การพฒนาผนา R2R ในองคการท $ง 4 ประการน$ จะใชระยะเวลาไมนอยกวา 3 ป

การทางานใหประสบความสาเรจ (Working to success) ในการทางานหน�งงานใดน $น มองคประกอบ 8 ประการ ดงน$ 1. งานท�ทา (Work/Task) 2. ระบบและกลไก (System and Mechanism) ในการทางาน 3. วธการ (Method) ในการทางาน 4. ทรพยากรในการทางาน (Working Resources) คอ คน เงน ของ เทคโนโลย เวลา 5. การทางาน (Working) 6. การดแล (Caring) การทางาน 7. การวดผล (Measuring) การทางาน 8. การปรบปรงพฒนา (Improving) การทางาน อยางตอเน�อง ในการทางาน ใหประสบความสาเรจอยางดและมประสทธภาพสงน $น จาเปนตองมการจดการท�ด โดยนาหลกการบรหาร หลกการพฒนา และหลกการแกปญหา ในการดาเนนงาน ของงาน/หนวยงาน/องคการ สาธารณสข ท�เปนหลกวชาการสหสาขา ตาม Principles of Hospital Management ของหลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) วชาเอกการบรหารโรงพยาบาล คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล ท�ม 12 Main Creative & Practical Theories in Health & Hospital Management ไดแก 1. Principle of Managing



2. Principle of Situational Analysis 3. Principle of Problem Analysis 4. Principle of Working System 5. Standard Working Service System 6. Principle of Working Indicators 7. Principle of Working Model 8. Principle of Utilizing 9. Principle of R&D for CSWI to R2R2E 10. Principle of Health & Hospital Marketing 11. Principle of How to do for SD? 12. Principle of Holistic Integration for LO โดยนาท $ง 12 หลกการ มาประยกต แบบผสมผสาน อยางเหมาะสมกบสภาวการณของแตละบรบท ตลอดเวลา ดวยการใชงาน พ$นท� และ กลมเปาหมาย เปนศนยกลาง ในการบรณาการ สความย �งยน

III.การพฒนาทมงานของผนา R2R ผนา R2R แตละคน ยากท�จะพฒนางาน R2R สความย �งยนไดดวยตนเองเพยงคนเดยว จาเปนตองมทมงานท�ดมารวมมอรวมใจกนในการพฒนาการดาเนนงาน R2R ใหมคณภาพและมประสทธภาพสง ซ�งมองคประกอบของทมงานท�ด ดงน$ 1. มแกนนาทม (Team leader) ท�ด คอ เปนศนยรวมใจของทมงาน สามารถแกปญหาอปสรรคท�เกดข$น ไดอยางมศลปะ หมดจด ครบถวน ไมคางคาใจ 2. มสมาชกทม (Team members) ท�ด คอ มสวนประสมของทมงานท�ลงตว สงเสรมสนบสนนกนและกน ไมจาเปนท�สมาชกแตละคนจะตองเกงมากๆ โดยใชแนวคดและหลกการของการทางานเปนทมท�ด คอ 1+1 ตอง >2 ดวยการนาความเกงของแตละคน มาเสรมกน 3. มระบบและสไตลการทางานของทม (Team working) ท�ด คอ ชดเจน ยดหยน ไดอยางเหมาะสมและสอดคลองกบกจกรรม บรบท ขอจากด และ ลกษณะของผปฏบตงาน 4. มทรพยากรในการทางานของทม (Resources of Team) ท�ด คอ ถกตอง ถกใจ ถกเวลา ถกสถานท� พรอมใช เพยงพอ ไมเกดความขดของ ตลอดระยะเวลาท�จาเปนตองทา 5. ไมมขอจากดในการทางานของทม (Limitations of Team) ท�กอใหเกดความเสยหายท�รนแรงโดยไมทราบลวงหนา



6. มการทางานจรงของทม (The Implementing of Team) ท�ด คอ สามารถปฏบตได ตามแนวทางท�กาหนดไว อยางราบร�นและมประสทธภาพสง 7. มการพฒนาการทางานของทมอยางตอเน�อง (Continuous Improving of Team) โดยไมตดขดและไมยงยาก 8. มการนาส�งท�ไดจากการทางานของทมไปใชประโยชน (Utilizing) สความเจรญอยางย �งยนขององคการ ในการพฒนาทมงานของผนา R2R น $น องคประกอบท�สาคญ และ เปนปจจยสความสาเรจ คอ การมแกนนาทมท�ด ซ�งนอกจากจะสามารถเปนศนยรวมใจของทมงาน สามารถแกปญหาอปสรรคท�เกดข$น ไดอยางมศลปะ หมดจด ครบถวน ไมคางคาใจ แลว แกนนาผน $น ยงตองเขาใจถงแกนแทของ R2R และ R2R2E รวมท $งการพฒนาเครอขายผนา R2R สการเปนผนา R2R2E แนวทางและวธการในการดาเนนงาน สามารถทาได ดงน$ 1. คดเลอกจากผผานการพฒนาเปนผนา R2R แลว โดยเนนท�ความม Leadership และ Service Mind มากกวาความรความสามารถดาน Research Methodology 2. จดทรพยากรพ$นฐานท�จาเปนในการทางานเปนทมให ไดแก 2.1 สถานท�ทางานท�เปนสดสวน มความเปนสวนตวท�สมควร สะดวกและปลอดภย 2.2 ม Facility พ$นฐานในการทางานท�เพยงพอ ท�มคณภาพด สามารถใชงานไดเทยบเทากบหนวยงานอ�นในองคการ ไดแก โตะ-เกาอ$ ในการทางาน ไมนอยกวา 3 ชด โตะ-เกาอ$ ในการประชมไมเกน 5 คน ม Facility พ$นฐานดาน ICT เชน โทรศพทท $งภายในและภายนอกองคการ Computer, Printer, Internet, เคร�อง Fax, เคร�อง Scan เปนตน 2.3 มเจาหนาท�ท �วไป มาชวยเหลอในการทางานทางธรการ เชน การพมพ การรบโทรศพท การนดหมาย การตดตอประสานงาน การจดเกบเอกสาร การจดทารายงาน ฯลฯ ท�ม Service Mind ขยน อดทน สงาน เสยสละ มคณธรรม ไมมภาระสวนตวมากจนเกดผลเสยตอการทางาน 3. ใหอานาจพ$นฐานท�จาเปน และ ความเปนอสระในการทางาน อยางเพยงพอ 4. ใหมผสนบสนน/พ�เล$ยง ท�มอานาจเตมในการสนบสนนการทางาน ตามหลกการ แนวทาง และ วธการ ของคณอานวย (Knowledge Facilitator: KF) และ คณเอ$อ (Chief Knowledge Officer: CKO) ท�ด ใน KM 5. ใหไดลงมอทางานแบบ Adult Learning และ Learning by doing อยางอสระ ดวยการ Empowerment ของผสนบสนน/พ�เล$ยง ตามสไตลการทางานของผเปนแกนนาทม



6. ใหกาลงใจในการทางาน อยางเหมาะสม กบกาละ เทศะ และบคคล

ทมงาน R2R น $น ตองไดรบการพฒนา 21 ทกษะท�จาเปนสาหรบทมงาน ตามท�ไดกลาวมาแลวในบทท� 2 โดยนาหลกการ แนวทาง และ วธการ ของ R2R มาประยกต ดวยกระบวนการ Learning by Doing ในการน$ จาเปนตองมการสนบสนนใหเกด Self Active Learning ของทม ใหสมาชกทกคน ชวยกนผสมผสานงานพฒนาทมงาน R2R ใหเปนผลงานวชาการ โดยนา Principle of Managing มาใชเปนหลกการ และ แนวทาง สความสาเรจอยางย �งยน โดยเฉพาะอยางย�ง การนากจกรรมหลกท� 6 การตดตามงาน การควบคมงาน และ การประสานงาน มาใชในการดาเนนงานและการพฒนาทมงาน R2R ใหมผลการดาเนนงานท�ดและมประสทธภาพสงย�งๆข$นไป สการเปนทมผนา R2R2E

IV.การพฒนาผนา R2R2E ใหนาผลงานของผนา R2R ท�มลกษณะครบถวนท $ง 5 ประการ ของ R2R แทและด โดยมการดาเนนงานมาอยางตอเน�อง นานกวา 5 ป และ ปจจบน ยงดาเนนการอยอยางจรงจง มาเขยน นาเสนอ ผลงาน R2R น $น ในเวทวชาการระดบชาตข$นไป และ ชวยจดทา Original Article ผลงานน $น ลงตพมพในวารสารวชาการ “นานาชาต” ตามท�ไดกลาวมาแลวในบทท� 6 ในหวขอ ส�งสาคญ ข $นตอน และ วธการ ของ R2R2E แตมความเขมขนทาง Research Methodology และขอมลทางวชาการเฉพาะเร�องน $น ในระดบสากล โดยเนนขอคนพบท�เปน New Knowledge ของวงการวชาการเฉพาะเร�องน $น ซ�งใน R2R2E น $น เนนการเพ�มประสทธภาพของการดาเนนงาน ภายใตความจากดของทรพยากร และ สามารถเปนตนแบบ หรอ ตวอยาง ท�ชดเจนถงวธปฏบต ใหกบหนวยงาน/องคการ อ�นๆ ไดอยางกวางขวาง ผนา R2R ท�มผลงาน R2R2E น$ จะสามารถพฒนาเปน “นกวจยระดบ Expert” ท�มท $งความรและความสามารถ ในการพฒนางานตามสาขาวชาการหน�งสาขาวชาการใด สผลงานวจยระดบประเทศและระดบโลก ในบรบทและเครอขายของผนา R2R น $น ท $งในแตละหนวยงาน/องคการ/มหาวทยาลย/สถาบนทางวชาการ/ประเทศ หรอ ในแตละพ$นท� ถาเปนอาจารยในมหาวทยาลย สามารถพฒนาผลงานตามสาขาวชาการหน�งสาขาวชาการใด เปนผลงานระดบศาสตราจารย ไดอยางเตมภาคภม

V. การพฒนาทมผนา R2R ใหเปนผนา R2R2E สการพฒนาท�ย �งยนขององคการ ถงตอนน$ ทมผนา R2R ขององคการ จะมความรความสามารถท�ดและแขงแกรงพอสมควรแลว ส�งท�ควรทาตอไป คอ การพฒนาทมงานของผนา R2R น$ ใหเปนทมผนา



R2R2E สการพฒนาท�ย �งยนขององคการ เปนการขยายบทบาทของทมผนา R2R โดยยงคงบทบาทของทมผนา R2R ไว ซ�งมแนวทางและวธการ ในการดาเนนงาน เชนเดยวกนกบการพฒนาทมงานของผนา R2R ดงท�ไดกลาวมาขางตน โดยมงสการพฒนาท�ย �งยนขององคการ

ผลผลตท�จะไดรบจากการพฒนา “กลมผนา” ในการพฒนา R2R ขององคการ จากการดาเนนงานในชวงเร�มตนของการพฒนา “กลมผนา” ในการพฒนา R2R ขององคการ ซ�งใชระยะเวลาประมาณ 1 ป จะไดผลผลต (เปนตกตา) ตามกจกรรม ดงน$ 1. จากกจกรรมจดฝกอบรมเชงปฏบตการ (Workshop Training) ในการเขยนผลงานวจยเพ�อพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยนขององคการ โดยคดเลอก “ทมงาน” ของหนวยงานท�มผลงานในการพฒนางานของตนท�ชดเจนในชวง 3-5 ปท�ผานมา และยงทาตอเน�องมาจนถงปจจบน รนแรก จานวน 6 หนวยงาน หนวยงานละ 3 คน มาฝกอบรมเชงปฏบตการ เปนระยะๆ รวม 5 วนอบรม ใชเวลาในการดาเนนงานประมาณ 5 เดอน จะไดผลผลต คอ 1.1 ผลงาน R2R ไมนอยกวา 6 เร�อง (6-18 เร�อง ตามจานวนผเขาฝกอบรม) 1.2 ผลงาน R2R เร�องท� 2 ไมนอยกวา 3 เร�อง (50% ของ 1.1) 2. จากกจกรรมจดฝกอบรมเชงปฏบตการ (Workshop Training) ในการเขยนผลงานวจยเพ�อพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยนขององคการ รนท� 2 โดยดาเนนการใหมประสทธภาพมากกวารนท� 1 ใชเวลาในการดาเนนงานประมาณ 5 เดอน จาก 6 ทมงาน/หนวยงาน รวมผเขาฝกอบรม 6x3 = 18 คน โดยใหผมผลงาน R2R แลว จากรนท� 1 มารวมเปนทมวทยากรดวย จะไดผลผลต คอ 2.1 ผลงาน R2R ไมนอยกวา 6 เร�อง (6-18 เร�อง ตามจานวนผเขาฝกอบรม) 2.2 ผลงาน R2R เร�องท� 2 อกไมนอยกวา 4 เร�อง (80% ของ 2.1) 2.3 ได “วาท�” ผนา R2R ขององคการ ท�ชดเจน ไมนอยกวา 5 คน 2.4 ไดระบบและกลไก ในการพฒนา R2R ขององคการ สความย �งยน ในปตอๆไป รวมแลว 1ป ไดผลงาน R2R ไมนอยกวา 19 เร�อง ไดระบบและกลไกในการพฒนา R2R ขององคการสความย �งยน ในเบ$องตน ซ�งจะนาไปสการพฒนา R2R2E ขององคการ

การพฒนาระบบ กลไก และ วธการ ในการพฒนา R2R/R2R2E ขององคการ ระบบ และ กลไก ในการพฒนา R2R และ R2R2E ขององคการ เปนส�งสาคญ ท�จะนาไปสความสาเรจท�ย �งยน ของ R2R และ R2R2E ชวยทาใหการทาวจยเพ�อพฒนางาน



อยางตอเน�องและย �งยนขององคการน$ เกดการพฒนาตอๆไป โดยตวผปฏบตงานแตละบคคล ดวยกระบวนการทางานเปนทม ท�ม Self Assessment & Self Improvement อยในจตวญญาณของทกๆคนในองคการ ตลอดเวลา และ มมากย�งๆข$น ตลอดไป 1. ระบบ (System) ในการพฒนา R2R และ R2R2E ขององคการ ประกอบดวย 4 ระบบงาน คอ 1.1 ระบบงานบรการในการพฒนา R2R และ R2R2E ขององคการ จดต $งตน คอ ผปฏบตงานตองการทา R2R จนไดผลงาน R2R นาเสนอในเวทวชาการขององคการ เปน Milestone ท� 1 แลวตอเน�องสการทา R2R จนไดผลงาน R2R เร�องท� 2 นาเสนอในเวทวชาการ เปน Milestone ท� 2 แลวตอเน�องเปนการพฒนาการเขยนผลงาน R2R จนไดลงตพมพในวารสารวชาการระดบชาต เปน Milestone ท� 3 แลวตอเน�องสการทา R2R2E จนไดผลงานลงตพมพในวารสารวชาการระดบนานาชาต เปน Milestone ท� 4 แลวทา R2R ตอไป อยางตอเน�อง เปน Loop ท�ชดเจน สามารถปฏบตไดจรง 1.2 ระบบงานสนบสนนทรพยากร 5Ms ใหกบการพฒนา R2R และ R2R2E ขององคการ จดต $งตน คอ การจดหาทรพยากร 5Ms (Man, Money, Material, Management, Minute) ท�จาเปนตองใช อยางพรอมมล เพยงพอ พรอมใชงาน และสามารถนามาใหผปฏบตงานท�ตองการทา R2R และผเก�ยวของไดทนท และ ทนใจ พรอมท $งการจดหาทรพยากร 5Ms ในแตละกจกรรม ของการทาและการพฒนา R2R ส R2R2E ขององคการ อยางถกตอง ครบถวน ถกใจ และ นามาใหผปฏบตงานไดทนทท�ตองการตลอดเวลา 1.3 ระบบงานพฒนาการดาเนนงานในการพฒนา R2R และ R2R2E ขององคการ จดต $งตน คอ การวเคราะหสภาวการณ (Situation Analysis) ของการพฒนา R2R ส R2R2E ขององคการ ในภาพรวม ต $งแตอดต (>5 ป) จนถงปจจบน รวมท $งแนวโนมในอนาคต ((>10 ป) การวางแผน (Planning) ในการดาเนนงานพฒนา R2R ส R2R2E การดาเนนงานตามแผน (Implementing) ท�วางไว การประเมนผลการดาเนนงาน (Evaluating) ตลอดเวลา การนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานไปใชประโยชน (Utilizing) อยางตอเน�องและคมคา ท $งในทนท ในระยะส $น และระยะยาว การตดตาม ควบคม และประสาน การดาเนนงาน (Monitoring Controlling and Coordinating) ใหกจกรรมการดาเนนงานสอดคลองเปนแนวทางเดยวกนอยางกลมกลนและมประสทธภาพ การจดระบบขอมลขาวสาร และระบบการตดตอส�อสาร (Information System & Communication System Setting) ให



ผเก�ยวของสามารถเช�อมโยงกนอยางใกลชดในทนทท�ตองการ อยางถกตอง ครบถวน และทนเวลา และ การดาเนนงานอยางตอเน�อง (Continuing) สความย �งยนของการพฒนา R2R และ R2R2E ขององคการ ในชวงตอๆไป 1.4 ระบบงานบรหารจดการ ในการดาเนนงานพฒนา R2R และ R2R2E ขององคการ จดต $งตน คอ การจดต $งหนวยงานท�รบผดชอบงานพฒนา R2R และ R2R2E ขององคการ เปนหนวยงานเก�ยวกบการพฒนาคณภาพองคการ (Quality Development of Organization) ในสงกดของสวนพฒนาองคการ (Organization Development Section) ท�เปนสวนงานหลก 1 ใน 5 ขององคการ หนาท�ของหนวยงานท�รบผดชอบงานพฒนา R2R และ R2R2E ขององคการ คอ ดาเนนงานตามหนาท�สาคญในการบรหารจดการ (Management Tasks) ของผบรหาร 7 ประการ ตาม POSDCoRB Model ของ Gulick & Urwick เร�มตนท�การจดทาแผนปฏบตการ (Planning) ใหการดาเนนงานกจกรรมท $งหลายของงาน/หนวยงาน/องคการ ในการพฒนา R2R และ R2R2E ขององคการ เปนอนหน�งอนเดยวกน ไมซ$าซอน ทาใหสามารถใชทรพยากรท�มอย ไดอยางมประสทธภาพสงสด โดยใช “เวลา” เปนแกนหลกในการเช�อมโยงกจกรรมท $งหลาย เขาดวยกน ท $งแผนปฏบตการประจาป แผนปฏบตการประจาเดอน แผนปฏบตการประจาสปดาห แผนปฏบตการประจาวน/เวร และ แผนปฏบตการประจาในแตละคร $ง ซ�งเปน Fundamental ในการดาเนนงาน R2R และ R2R2E หนาท�สาคญลาดบตอไป ในการบรหารจดการงานพฒนา R2R และ R2R2E ขององคการ คอ การจดองคการ (Organizing) ใหเหมาะสมกบงาน/กจกรรมท $งหลาย ท�จะตองดาเนนการ และ ดวยทรพยากรท�มอย ท $งการจดแบงหนวยงานยอย พรอมท $งกาหนดภาระกจของแตละหนวยงานน $น ใหชดเจน; การจดตาแหนงของบคลากรในแตละหนวยงาน อยางครบถวนกาหนด Job Description และ Job Specification ของแตละตาแหนง อยางชดเจน แนนอน เปนลายลกษณอกษร; และ การจดบคลากรท�มอย (Staffing) ลงในตาแหนงตางๆ อยางเหมาะสม ใหทกคนสามารถปฏบตงานไดอยางมความสข และ ไดผลตผล (Productivities) สงสด ตลอดระยะเวลาท�อยในตาแหนง หนาท�สาคญลาดบตอไป คอ การอานวยการ (Directing) ใหงานท $งหลาย ดาเนนไปไดอยางราบร�น สอดคลองกน และมประสทธภาพสง; การประสานงาน (Coordinating) ใหงานท $งหลายดาเนนไปไดอยางราบร�น ท $งการประสานงานภายในงาน การประสานงานภายในหนวยงาน และการประสานงานภายนอกหนวยงาน ในทกทศทาง ท $งท�เปนทางการ



และไมเปนทางการ ท $งในภาวะปกตและในภาวะเรงดวน อยางรวดเรว เหมาะสม และ ตอเน�องจนเสรจสมบรณ; การรายงาน (Reporting) ใหขอมลท�เก�ยวของกบการดาเนนงาน ไปถงผท�สมควรทราบ อยางรวดเรว ถกตอง ครบถวน และ ทนเวลา; และ การจดงบประมาณ (Budgeting) ใหเหมาะสม เพยงพอ ทนเวลา ประหยด ไมร �วไหล และ คมคา ระบบงาน ไดมการจดทาเปนลายลกษณอกษรท�ชดเจนถงวธปฏบต ท�สามารถชวยใหผมาศกษา สามารถเรยนรไดดวยตนเอง ในการปฏบตไดอยางถกตอง โดยสะดวก ไมยง ไมยาก ใชเวลาและทรพยากรไมมาก 2. กลไก (Mechanism) ในการพฒนา R2R และ R2R2E ขององคการ เปนส�งท�ชวยกระตน สนบสนน สงเสรม บคคลากรขององคการ ใหอยากทา R2R ส R2R2E ย�งๆข$น และ ชวยปกปองคมครองผท�อยากทา R2R ส R2R2E และ ผท�กาลงทา ใหสามารถทา ไดอยางมความสขย�งๆข$น รวมท $งชวยขดขวางส�งท�จะมาทาใหการทา R2R ส R2R2E เกดปญหาอปสรรคขอขดของ มใหเกดข$นหรอบรรเทาเบาบางลง ประกอบดวย 2.1 กลไกเชงบวก (Positive Mechanism) ในการพฒนา R2R และ R2R2E ขององคการ เชน 2.1.1 นโยบายท�สนบสนนการพฒนา R2R และ R2R2E ขององคการ 2.1.2 ตวอยางท�ปรากฏชดเจนถงประโยชนของการพฒนา R2R และ R2R2E 2.1.3 การใหรางวล ฯลฯ 2.2 กลไกเชงลบ (Negative Mechanism) ในการพฒนา R2R และ R2R2E ขององคการ เชน 2.2.1 นโยบายท�ไมสงเสรม ไมสนบสนน หรอขดขวาง การพฒนา R2R และ R2R2E ขององคการ ท $งทางตรงและทางออม 2.2.2 ตวอยางท�ปรากฏชดเจนถงผลเสยท�เกดจากการไมพฒนา R2R และ R2R2E 2.2.3 ผลประโยชนท�ไมไดรบจากการท�ไมพฒนา R2R และ R2R2E ฯลฯ 3. วธการ ในการพฒนาระบบและกลไก ในการพฒนา R2R และ R2R2E ขององคการ สามารถดาเนนการได ตามลาดบ ดงน$ 3.1 สรรหาแกนนาผรบผดชอบงานพฒนา R2R และ R2R2E ขององคการ 3.2 พฒนา “กลมผนา” การพฒนา R2R และ R2R2E ขององคการ



3.3 กาหนดนโยบายการพฒนา R2R และ R2R2E ขององคการ 3.4 พฒนาใหมผลงาน R2R ในองคการ 3.5 จดต $งคณะกรรมการพฒนา R2R และ R2R2E ขององคการ 3.6 จดต $ง/กาหนด หนวยงานท�รบผดชอบงานพฒนา R2R และ R2R2E ขององคการ 3.7 พฒนาใหมผนา R2R 3.8 พฒนาทมงานของผนา R2R 3.9 พฒนาเครอขายผนา R2R สการพฒนาท�ย �งยนขององคการ 3.10 พฒนาผนา R2R ใหมผลงาน R2R2E 3.11 พฒนาผนา R2R2E 3.12 พฒนาเครอขายผนา R2R2E 3.13 พฒนาผนา R2R และ ผนา R2R2E สความย �งยน 3.14 พฒนาทมผนา R2R ใหเปนผนา R2R2E สการพฒนาท�ย �งยนขององคการ การพฒนา R2R และ R2R2E ขององคการ ท $ง 14 ประการน$ จะใชระยะเวลาในชวงเร�มตนประมาณ 5 ป แนวทาง ข $นตอน ลาดบของข $นตอน และ วธการ ในการดาเนนงาน สามารถปรบปรง/เปล�ยนแปลง ได ตามบรบท สถานการณ ขอจากด ทรพยากรท�มและสามารถนามาใชได ในการดาเนนงานพฒนา R2R และ R2R2E ของแตละองคการ

การสงเสรม สนบสนน การพฒนา R2R และ R2R2E สความย �งยน ตามท�ไดกลาวมาแลวในบทท� 6 วา R2R2E เปนกระบวนการในการพฒนางานท�ทา ใหเปนผลงานวจยอยางตอเน�อง และทาใหผลงานน $นไดรบการยอมรบวา เปนผลงานทางวชาการช $นเย�ยมท�ย �งยน R2R2E จงเปนหน�งในวธการพฒนางานอยางตอเน�องสความย �งยน ท�ผปฏบตงานทกคน สามารถทาได โดยไมยงและไมยาก เปนส�งท�ตอยอดและขยายผลจาก การพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย ในบทท� 5 ซ�งมประโยชนท $งตองานท�พฒนา ตอคนท�เก�ยวของ ตอหนวยงานท�ทา ตอองคการ ตอชมชนหรอสาธารณะ ตอสงคม/ประเทศชาต ตอมนษยชาต ตอวชาการ และ ตอโลก การสงเสรม สนบสนน การพฒนา R2R และ R2R2E สความย �งยนน $น สามารถทาไดหลากหลายวธ ตามลกษณะของงานท�ตองการพฒนา; ตามบรบท สถานการณ ขอจากด ทรพยากรท�มและสามารถนามาใชได ในการดาเนนงานพฒนา R2R2E ของแตละองคการ; ตาม Style ทศนคต คานยม และความเช�อ ของผเก�ยวของ ท�สาคญ คอ ของผบรหารสงสด และ ของแกนนาผรบผดชอบงานพฒนา R2R และ R2R2E ขององคการ ในท�น$ ขอนาเสนอ



แนวทางการดาเนนงานท�ไดจากประสบการณนานกวา 10 ป ในการไปเปนวทยากร และชวยหนวยงาน/องคการ ตางๆ อาทเชน โรงพยาบาล ท $งภาครฐ รพ.เอกชนและรพ.Not for profit; คปสอ.; สานกงานสาธารณสขจงหวด; กรม; มหาวทยาลย ฯลฯ ในการดาเนนงานและการพฒนา R2R ส R2R2E โดยใหมการดาเนนงาน พรอมตวช$วดเปาหมายและผลการดาเนนงาน ท�ชดเจน ตามลาดบ ดงน$ 1. กาหนดนโยบายการพฒนา R2R ส R2R2E ขององคการ โดยผบรหารสงสด 2. สรรหาแกนนาผรบผดชอบงานพฒนา R2R ส R2R2E ขององคการ 3. พฒนาใหมผลงาน R2R ในองคการ มากกวา 15 เร�อง ใน 3 ป 4. พฒนา “กลมผนา” การพฒนา R2R ส R2R2E ขององคการ 5. จดต $งคณะกรรมการพฒนา R2R ส R2R2E ขององคการ 6. จดต $ง/กาหนด หนวยงานท�รบผดชอบงานพฒนา R2R ส R2R2E ขององคการ จากประสบการณของผเขยนบงบอกวา งานพฒนา R2R ท�อยกบฝายพฒนาคณภาพ (Quality Development) จะมผลงาน ดกวา ท�ไปข$นอยกบฝายพฒนาวจย (Research Development) 7. พฒนาใหมผนา R2R ขององคการ มากกวา 5 คน ใน 3 ป 8. พฒนาเครอขายผนา R2R สการพฒนาท�ย �งยนของงาน/พ$นท�/องคการ 9. พฒนา ใหมผลงาน R2R2E จากเครอขายผนา R2R 10. พฒนาใหมผนา R2R2E ในเครอขาย ไมนอยกวา 2 คน ใน 5 ป 11. พฒนาทมผนา R2R ใหเปนทมผนา R2R2E สการพฒนาท�ย �งยนขององคการ การพฒนา R2R ส R2R2E ขององคการ ท $ง 11 เปาหมายและกจกรรมน$ จะใชระยะเวลาประมาณ 5 ป แนวทาง ข $นตอน ลาดบของข $นตอน และ วธการ ในการดาเนนงาน จาเปนตองปรบปรง/เปล�ยนแปลง ใหเหมาะสมและสอดคลองกบงานท�ตองการพฒนา และบรบทของแตละองคการ ท�เก�ยวของกบการดาเนนงานพฒนา R2R ส R2R2E น $น

รปแบบการดาเนนงานพฒนา R2R ส R2R2E ของหนวยงานและองคการ รปแบบการดาเนนงาน (Working Model) หมายถง “ท $งหมด” ของส�งท�ใชในการดาเนนงาน ของงานหน�งงานใด ในแตละชวงเวลา ต $งแตเร�มตนจนส$นสด เพ�อใหบรรลเปาหมายสงสด ของการดาเนนงาน ในชวงเวลาน $น เปนส�งท�ใชเปน Intervention (ส�งท�ใชในการทดลอง) ประกอบดวย ส�งสาคญ 3 ประการ คอ หลกการของรปแบบ โครงสรางของรปแบบ และ วธการในการนารปแบบน $นไปปฏบตหรอนาไปดาเนนการอยางตอเน�อง สความย �งยน อยางมประสทธภาพสงสด



ดงน $น รปแบบการดาเนนงานพฒนา R2R ส R2R2E ของหนวยงานและองคการ จงหมายถง “ท $งหมด” ของส�งท�ใชในการดาเนนงาน ของการดาเนนงานพฒนา R2R ส R2R2E ของหนวยงานและองคการ ในแตละชวงเวลา ต $งแตเร�มตนจนส$นสด (จาแนกเปนชวงเวลาหลกรวม 5 ป และ ชวงเวลายอยในแตละป) เพ�อใหบรรลเปาหมายสงสด ของการดาเนนงาน พฒนา R2R ส R2R2E (ขอใช R2R2E) ในแตละชวงเวลาน $น หลกการของรปแบบ (Principles of Model) หลกการของรปแบบการดาเนนงาน R2R2E ของหนวยงานและองคการ ไดแก 1. หลกวชาการดานการบรหาร (Management Principles) ม 7 หลกวชาการ คอ 1.1 หลกการบรหารองคการ ตาม POSDCoRB Model ของ กลคและเออรวค (Gulick and Urwick) 1.2 หลกการบรหารโดยยดวตถประสงค (Management by Objective: MBO) ของ ปเตอร เอฟ ดรกเกอร (Peter F Drucker) 1.3 หลกการบรหารตามสภาวการณ (Contingency Management) ตามแนวคดของ ไวทรชและคนซ (Heim Weihrich and Horold Koontz) 1.4 หลกการบรหารแบบมสวนรวม (Management by Participation: MBP) ตามแนวคดของ เอลตน เมโย (Elton Mayo, 1933) 1.5 หลกการบรหารทมงานและการแกปญหา (Team Management & Problem Solving) ตามแนวคดของ Douglas McGreger 1.6 หลกการบรหาร (Principles of Managing) ตามแนวคดของ สมชาต โตรกษา 1.7 หลกการบรหารคณภาพโดยรวม (Total Quality Management: TQM) ตามแนวคดของ W. Edward Deming 2 หลกการดานวชาการเฉพาะ (Specific Principles) ของงาน R2R2E ม 6 หลกการ คอ 2.1 ปรชญาการวจย (Philosophy of Research) 2.2 หลกการวจย (Principles of Research) ของสานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต 2.3 หลกการ R2R ของคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล 2.4 หลกการ R&D for CSWI ตามแนวคดของ สมชาต โตรกษา 2.5 หลกการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย ของสานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต



2.6 มาตรฐานทางวชาการของงานท�ตองการทา R2R2E 3 หลกวชาการท�เก�ยวของ (Relating Principles) กบงาน R2R2E มอยางนอย 8 หลกวชาการ คอ 3.1 หลกการตดตอส�อสาร (Principles of Communication) 3.2 หลกการประสานงาน (Principles of Coordinating) 3.3 หลกการพฒนาเครอขาย (Principles of Networking Development) 3.4 หลกการพฒนาท�ย �งยน (Principles of Sustainable Development) 3.5 หลกการจงใจ (Principles of Motivation) 3.6 หลกการเสรมพลง (Principles of Empowerment) 3.7 หลกการใหรางวล (Principles of Reward) 3.8 หลกการทางานเปนทม (Principles of Team Working) 4. หลกการดานกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ ท�เก�ยวของกบงานR2R2E ม6ประการ คอ 4.1 กฎหมายสงสดของประเทศ คอ รฐธรรมนญ 4.2 กฎหมายของประเทศ เชน พระราชบญญต พระราชกฤษฎกา พระราชกาหนด ประมวลกฎหมาย มตคณะรฐมนตร เปนตน 4.3 กฎหมายระหวางประเทศ เชน กฎหมายลขสทธ _ ขอตกลงทางการคา 4.4 สทธมนษยชน (Human Right) 4.5 กฎ/ประกาศ กระทรวง ทบวง กรม ท�มอานาจตามกฎหมาย 4.6 ระเบยบและขอบงคบขององคการหรอกลมบคคลท�รบผดชอบ 5. หลกการดานสงคม ประเพณ วฒนธรรม ความเช�อ ของผท�เก�ยวของกบงาน R2R2E 5.1 ของผรบบรการ / ผใชบรการ และครอบครว 5.2 ของผใหบรการ ท $งรายบคคล รายกลม และ พวกพอง 5.3 ขององคการผใหบรการ 5.4 ของชมชนท�ต $งองคการ และ ชมชนของผรบบรการ / ผใชบรการ 5.5 ของสงคม ท $งสงคมท�ต $งองคการ และสงคมท �วไป โครงสรางของรปแบบ (Structures of Working Model) โครงสรางของรปแบบการดาเนนงาน R2R2E ขององคการ ม 4 ดาน คอ 1. โครงสรางดานของ (Material) ตามหลกพสด ไดแก 1.1 อาคารสถานท�ของหองทางานพรอมอปกรณและส�งอานวยความสะดวก



1.2 ครภณฑท�ตองใชทางาน ท $ง Fixed และ Movable 1.3 วสดท�ตองใชทางาน 2. โครงสรางดานคน (Man) ตามหลกการบรหารทรพยากรมนษย ไดแก 2.1 ตาแหนงท�ตองใชในการบรรจคนท�ทางาน ไมนอยกวา 4 ตาแหนง 2.2 จานวนคนท�ตองใชในการทางาน ไมนอยกวา 3 คน 2.3 โครงสรางทางการบรหารคนท�ทางาน เชน การจดทม การจดเวร ฯลฯ 2.4 การบรหารกาลงคนทดแทน ท $งช �วคราว และ ถาวร 3. โครงสรางดานเงน (Money) ตามหลกการเงน ไดแก 3.1 แหลงเงนท�ตองใชในตาแหนงท�บรรจคนทางาน ท�ม �นคง 3.2 จานวนเงนท�ตองใช ท $งในตาแหนงท�บรรจคน และในการทางาน ท�เพยงพอ 3.3 ความคลองตวในการใชเงนในการทางาน 3.4 เงนสารองในการทางาน 3.5 การควบคมการใชเงนในการทางานท�ด มประสทธภาพ และไมอดอด 4. โครงสรางดานระบบงาน (System) ตามหลกระบบการดาเนนงาน 4 ระบบ ไดแก 4.1 ระบบงานบรการ (Service System) ใหกบผท�ตองการทา R2R2E 4.2 ระบบงานสนบสนนทรพยากร 5Ms ใหกบผท�ตองการทา R2R2E 4.3 ระบบงานพฒนาคนท�ตองการทา R2R2E และ พฒนางานท�ทา 4.4 ระบบงานบรหารจดการงานและทรพยากรท�เก�ยวของกบการทา R2R2E วธการนารปแบบไปดาเนนการ (The Implementation of Working Model) ใชหลกการและวธการ ของการทาวจยเพ�อพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน (R&D for CSWI) ตามท�ไดกลาวมาแลวในบทท� 4 ซ�งมกจกรรมหลก ในแตละชวงเวลา (จาแนกเปนในแตละคร $ง ในแตละเวร ในแตละวน ในแตละสปดาห ในแตละเดอน ในแตละไตรมาศ ในแตละป ในแตละ 3-5 ป) อยางตอเน�อง ดงน$ 1. การเตรยมการ (Preparing) สาหรบชวงเวลาน $น 2. การดาเนนการ (Implementing) ในชวงเวลาน $น 3. การประเมนผลและการพฒนา (Evaluating and Improving) ในชวงเวลาน $น 4. การกอใหเกดการพฒนาอยางย �งยน (Continuing to Sustainable Development) ของการดาเนนงานในชวงเวลาน $น ใหตอเน�องไปยงชวงเวลาตอไป อยางไรรอยตอ ส�งจาเปนท�จะชวยใหเกดความสาเรจ คอ Principle of Managing



วธการ ในการนารปแบบ R2R2E ไปดาเนนงาน ใชกจกรรมในระบบงานบรการในการพฒนา R2R2E ขององคการ เปนแกนหลก เร�มตนเม�อผปฏบตงานตองการทา R2R จนไดผลงาน R2R นาเสนอในเวทวชาการขององคการ เปน Milestone ท� 1 แลวตอเน�องส Milestone ท� 2, 3 และ Milestone ท� 4 คอ ไดผลงานลงตพมพในวารสารวชาการระดบนานาชาต (เปน R2R2E) โดยใชงาน เวลา และกลมเปาหมาย (Customer) เปนแนวทางหลกในการดาเนนงาน ใหเปน Loop ท�ตอเน�อง ดวย Principles of Managing รปแบบการดาเนนงาน R2R2E ท�กลาวมาน$ เปนเพยง “หวขอ” ของกจกรรม จาเปนตองมรายละเอยดของแตละกจกรรม ท�ชดเจนถงวธปฏบต มาประกอบใหสมบรณ โดยท �วไป รปแบบการดาเนนงานพฒนา R2R ส R2R2E ของแตละองคการ จะมเน$อหาไมนอยกวา 50 หนา

คาถามทายบทท� 7 1. อธบายการประยกตเทคนค How to do? ในการพฒนา “งาน” อยางย �งยน โดยยกตวอยางการดาเนนงานท�เกดข$นจรงแลว ท�ทานต $งใจจะนามาเปนแบบอยางของการดาเนนงาน ในงาน/หนวยงาน/องคการ ท�ทานปฏบตงานอยในปจจบน สการเปน “กลมผนา” ในการพฒนา R2R ส R2R2E ในอนาคตอกไมเกน 10 ป อยางมความสข 2. อธบาย “การพฒนา”ระบบ กลไก และ วธการ ในการพฒนา R2R ส R2R2E ขององคการท�ทานปฏบตงานอยในปจจบน พรอมแสดงตวอยางของการดาเนนงาน ท� Practical เหนชดเจนถงวธปฏบตมาใหครบถวน แจมแจง เปนรปธรรม 3. อธบายแนวทางและวธการ ในการสงเสรม สนบสนน การพฒนา R2R ส R2R2E ขององคการท�ทานปฏบตงานอยในปจจบน สความย �งยน ท�สรางสรรค และเปนไปได 4. แสดงรปแบบการดาเนนงานพฒนา R2R ส R2R2E ของหนวยงาน/องคการ ท�ทานปฏบตงานอยในปจจบน มาใหครบถวนท $ง 3 องคประกอบสาคญ



บทท� 8

เทคนคการเรยนลด ในการเขยน และนาเสนอ ผลงาน R2R/R2R2E

(THE SHORTCUTS OF WRITING & PRESENTATION IN R2R/R2R2E)

Concept หลกในการสรางสรรคผลงาน R2R/R2R2E เทคนคการเขยน และนาเสนอ ผลงาน R2R/R2R2E

การเขยนสาระสาคญโดยสรป ของผลงาน R2R/R2R2E การจดทา Slide การนาเสนอผลงานวจย ในเวทวชาการ

การเขยนบทคดยอผลงานวจย

การนาเสนอผลงานวจยในเวทวชาการ การเขยนผลงานวจยตพมพในวารสารวชาการ

การตดตาม สงเสรม และ สนบสนน การพฒนา R2R/R2R2E




บทท� 8 เทคนคการเรยนลด

ในการเขยน และนาเสนอ ผลงาน R2R/R2R2E

(THE SHORTCUTS OF WRITING & PRESENTATION IN R2R/R2R2E)

การทาวจยโดยท �วไป ประกอบดวย 7 กจกรรมสาคญ คอ 1. การคดจะทาวจย 2. การจดทาแผนงานการทาวจย ท�พวกเราคนเคยกนท�เรยกวา โครงรางวจย 3. การนาเสนอโครงรางการทาวจย (Research Proposal) เพ�อขออนมตการทาวจย 4. การลงมอทาวจย 4.1 การเตรยมการกอนเกบขอมล 4.2 การเกบขอมล 4.3 การวเคราะหขอมล 4.4 การสรปผลขอมลการวจย 4.5 การอภปรายผลการวจย และ ใหขอเสนอแนะ 5. การเขยนรายงานผลการทาวจย 6. การเผยแพรผลงานวจย 7. การขยายผลการทาวจย ในการทาวจยอยางมคณภาพด เทยบไดกบ บณฑตนพนธในระดบปรญญาตรข$นไป จนถงวทยานพนธในระดบปรญญาโท และ ดษฎนพนธในระดบปรญญาเอก ตามลาดบ แตการทาวจยเชนน $น ตองใชเวลามาก หลายเดอน จนถงหลายป เพราะผควบคมการทาวจย คอ คณาจารย เนน Research Methodology อยางเขมขนและเครงครด แตการทา R2R น $น ผรจรงท $งหลายไดแนะนาวา ขอใหเนนท�คณคาของการทาวจย ท�กอใหเกดการพฒนา (Development) มากกวาการไปเนนท� Research Methodology ซ�งจะทาใหผทา ซ�งเปนผปฏบตงานท�ตองใชเวลาสวนใหญในการทางานเพ�อบรการ Customer จงมเวลาไมมากท�จะนามาใชในการวจย เกดภาระเพ�มข$น ท�ยงและยาก จนไมมความสขในการทา R2R ประกอบกบการมความเช�อจากประสบการณท�เหนมามากมายวา “การวจย” เปนส�งท�ยากมาก



R2R ท�สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต ใหความหมายใหมวา เปนการพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย ถอเปนผลงานวจยท�มคณคาอยางย�งตอมนษยชาต เปนการวจยเพ�อแกปญหา ถาพฒนาตอไปเปน R2R แทและด (R2R2E) ซ�งเปนการวจยเพ�อแกปญหาอยางย �งยน กจะทวคณคาตอมวลหมมนษยชาต มากย�งข$น

Concept หลกในการสรางสรรคผลงาน R2R/R2R2E R2R2E น $น เปน การ “ทา” งาน อยางครบวงจร และ ตอเน�อง ในแตละชวงเวลา นาไปสการพฒนาท�ตอเน�อง ม �นคง และ ย �งยน (Continuous Stable and Sustainable Improvement: CSSI) ดงภาพท� 18

เปน การ “ทา” งานอยางครบวงจร และ ตอเน�อง ในแตละชวงเวลา นาไปสการพฒนาท�ตอเน�อง ม �นคง และ ย �งยน

(Continuous Stable and Sustainable Improvement: CSSI)

เร �มตนดาเนนการ

ทดลอง/พฒนา

X = รปแบบการดาเนนงาน (Working Model)เปน Intervention คอ ส�งท �กอใหเกดการเปล�ยนแปลง

O = ผลการดาเนนงานตามดชนชVวด (Working Outputs)

เร �มตน“ทา”งาน

กอนทดลองหลงทดลอง

เวลาระยะ






1 ชวงเวลา

X5ส�งท�ใช

ในการทดลอง/พฒนา

X1 X2 X3 X4 X6

O1 O2 O3 O5ผลการ

ดาเนนงาน O4 O6

ระยะ 1 ชวงเวลาโดยท �วไป คอ 1 ป

ภาพท� 18. การ “ทา” งาน อยางครบวงจร และ ตอเน�อง ในแตละชวงเวลา

นาไปสการพฒนาท�ตอเน�อง ม �นคง และ ย �งยน

เพ�อสงเสรม สนบสนน และ ชวยแกปญหา ในการสรางสรรคผลงาน R2R/R2R2E จงขอนาเสนอ 2 Concepts หลก ในการทา R2R/R2R2E ของหนวยงาน / องคการ คอ Concept หลกท� 1 พวกเรา ได “ทาวจย” ในงานท�พวกเรา “ทา” ต $งแตวนแรก ท�พวกเราเขาทางาน และ ยงคงทาอยจนถงปจจบน และ ต $งใจท�จะทาตอไปอยางไมหยดย $งในอนาคต คอ ทา R2R อยทกวน ตลอดเวลา พจารณาจาก พวกเราไมไดใช Spinal cord ในการทางาน แตใช Brain



Concept หลกท� 2 งานทกงาน ท�พวกเรา “ทา” อยในปจจบน ไดรบการ “ทา R2R” โดย พวกเรา ท�ไดทางานน$มาต $งแตวนแรก ท�งานน$เกดข$นในหนวยงานของพวกเรา ไดทาตอเน�องมาจนถงทกวนน$ และ ต $งใจท�จะรวมมอรวมใจกนทาตอๆไป อยางไมส$นสด จนกวาองคการจะเลกทา Concept หลกท $ง 2 น$ สมควรพฒนาใหเปนคานยมรวม (Share Value) ท�พวกเราภาคภมใจ ถอเปน“วฒนธรรมองคการ (Organizational Culture)” ของพวกเรา ดวยการพฒนาใหเปน R2R แทและด (เปน R2R2E) ซ�งเปนกระบวนการทางานของคนด ท�มงม �นทางานเพ�องาน และเพ�อผรบบรการ อยางเสยสละ และ นาช�นชม มาเปนระยะเวลาท�ยาวนานหลายๆป ตดตอกน Concept หลกดงกลาว ไดบงบอกวา พวกเราไดรวมมอรวมใจกนทา R2R มานานแลว ในทกงานท�พวกเราทาอยในปจจบน แตส�งท�ขาดไป คอ ยงไมไดเขยน/นาเสนอ ผลงาน R2R น $น ใหวงการวชาการและสาธารณะ ไดรบร-รบทราบ ซ�งเปน “จดออน”ของพวกเรา วธการแกไข คอ เขยน/นาเสนอ ผลงาน R2R ของพวกเรา บอยๆ จนเปน Skills เพ�อให R2R/R2R2E สามารถเกดข$น โดยผทามความสข และ ภาคภมใจในผลงานย�งๆข$น จงขอนาเสนอเทคนคการทา R2R/R2R2E แบบเรยนลด ในการเขยนและนาเสนอ ผลงาน R2R/R2R2E ท�เนนการนาผลงาน R2R ท�พวกเราไดรวมมอรวมใจกนทาเสรจแลว มาเขยน/นาเสนอ เปนผลงานวจยท�ทรงคณคาตอวงการวชาการ สาธารณะ และ เชดชผทางานน $น

เทคนคการเขยน และนาเสนอ ผลงาน R2R/R2R2E เทคนคการเขยนและนาเสนอผลงาน R2R/R2R2E แบบเรยนลด สรปได 5 ข $นตอน คอ 1. ยอมรบ Concept ท�วา พวกเราทา R2R ในงานของเรา มาต $งแต “วนแรก” ท�พวกเราเขามาทางาน ในหนวยงาน โดยยงคงทาตดตอกนมาจนถงปจจบน และ ต $งใจจะทาตอไป ในอนาคต อยางไมหยดย $ง 2. งาน R2R ท�พวกเราทา เปน Action Research เพ�อการแกปญหา 3. คดเลอกผลงานท�พวกเราทาแลว มความภาคภมใจ และ มความสขเม�อคดถง ท�มคณสมบตของ R2R แทและด มาเขยนเปนผลงาน R2R เร�องแรกๆ 4. เขยนสาระสาคญโดยสรป ของผลงาน R2R ซ�งจะนาไปสบทคดยอท�ครบถวน 5. เขยนบทคดยอผลงานวจย เพ�อนาไปสการขอนาเสนอผลงานวจยในเวทวชาการ 6. จดทา Slide การนาเสนอผลงานวจย ประมาณ 20 Slides ท�มเน$อหาสาคญครบถวน



7. Present ผลงานวจย ในท�ประชม ดวย แนวคด หลกการ และ วธการของ KM 8. จดทา “นพนธตนฉบบ” (Original Article) ลงตพมพในวารสารทางวชาการ 9. การขยายผลการทาวจย การทาวจยโดยท �วไป ท $ง 7 กจกรรมสาคญท�กลาวมา ถาเปน Action Research เพ�อการแกปญหาท�ใชเวลา Implement 3 ป จะใชเวลาทาใหเปนผลงานวจยประมาณ 3 ปคร�ง หรอ 42 เดอน แตถาใชเทคนคการเรยนลดน$ จะใชเวลาทาเพยงไมเกน 6 เดอน ในผลงานเร�องแรก (ไมรวมระยะเวลาในการลงตพมพในวารสารทางวชาการ เน�องจากผวจยควบคมไมได) และจะใชเวลานอยลงไปอกในผลงานเร�องตอๆมา

การเขยนสาระสาคญโดยสรป ของผลงาน R2R/R2R2E สาระสาคญโดยสรป ของผลงานวจย 1 เร�อง (Paper) ม 8 หวขอหลก ดงน$ 1. ช�อเร�อง (Topic) ทาอะไร? กบใคร? ท�ไหน? เม�อไร? ดวยวธใด? 2. ช�อนกวจย (Researchers) รวมกนไมเกน 6 ช�อ (แบบแวนคเวอร) ในกรณท�เกน ใหใชคาวา “และคณะ” แทน 3. บทนา (Introduction) ความหมาย ความเปนมา และ ความสาคญ ของงาน และ ปญหา ในการศกษา/วจย 4. วตถประสงค (Objective) ส�งท�ตองการศกษา/วจย อยางส $น รดกม ไดใจความ ควรมนอยๆไมเกน 3 ประเดน 5. วธวทยาการวจย (Research Methodology) ไดแก แบบการวจย ประชากรและการกาหนดกลมตวอยาง การเกบขอมล การวดผลการศกษา/วจย เคร�องมอท�ใช การวเคราะหขอมล และ สถตท�ใชในการวจย 6. ผลการศกษา/วจย (Results) ผลการศกษาท�สาคญ รดกม และ ชดเจน สอดคลองกบ “วตถประสงค” 7. สรป และ ขอเสนอแนะ (Conclusion & Recommendation) สรปส�งท�ไดจากการศกษา และ ขอเสนอแนะในการนาส�งท�ไดจากการศกษา/วจย คร $งน$ ไปใชประโยชน ท $งสาหรบพ$นท�วจยและหนวยงานท�เก�ยวของ และ สาหรบการทาวจยตอไป ท $งในเร�องเดมและในเร�องใหม 8. คาสาคญ Key Words ไมเกน 5 คา



ตวอยาง แบบฟอรม เพ�อการเขยนสาระสาคญโดยสรป ของผลงาน R2R

แบบฟอรมสรปประเดนเนbอหาสาคญ ของผลงาน R2R ช�องานวจย ........................................................................................................................................ ช�อภาษา องกฤษ. .............................................................................................................................. ช�อผวจย ..............................1 .........................1 ............................2 และ .....................................1 ความเปนมาและความสาคญของงาน และ ปญหาในการศกษา/วจย งาน ..............................................เปนงานท�สาคญ คอ/เน�องจาก ....................................... ปญหาท�พบในโลก คอ................................................................................................... ปญหาท�พบใน ประเทศไทย คอ.................................... ........................................ ปญหาท�พบในภาค................. คอ..............................................ปญหาท�พบในจงหวด.................... คอ................................................... ............ ปญหาท�พบใน อ.............. รพ............. สอ................ คอ......................................................... วตถประสงคของการศกษา/วจย 1. ....................................................................................................................................... 2. ....................................................................................................................................... วธการศกษา/วจย แบบการวจย แบบทดลอง ดวย Designการวจย............................................................. ประชากร คอ .............................................................................................. จานวน ........ กลมตวอยาง จานวน ........................ คดเลอกโดย ........................................................... Intervention ท�ใชในการวจย คอ.................................................................................................. เคร�องมอท�ใชในการเกบขอมลการวจย ม ...... ช$น คอ ............................................................... การทดสอบคณภาพของเคร�องมอ ดาเนนการ ดงน$ .................................................................... ข $นตอนการวจย ม .....ข $นตอน ดงน$ ............................................................................................ การเกบขอมลการวจย ดาเนนการ ดงน$ ...................................................................................... การวเคราะหขอมลการวจย ดาเนนการ ดงน$ .............................................................................. สถตท�ใช ..................................................................................................................................... ผลการศกษา/วจย พบวา .............................................................................................เพ�มข$น (p<0.05) ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................ การนาส�งท�ไดจากการศกษา/วจย คร bงนb ไปใชประโยชน สาหรบพ$นท�วจยและหนวยงานท�เก�ยวของ ควร.......................................................................... สาหรบการทาวจยตอไป ควร.....................................................................................................



ตวอยางการเขยนสาระสาคญโดยสรป ช�องานวจย การพฒนารปแบบงานบรการตรวจคดกรองมะเรงปากมดลก สอ.หนองเกยบ อ.เมอง จ.บรรมย ดวยวธจตอาสาและภาวะผนา A Model Development of PAP-smear screening in Nongkiap Health Center, Moung District, Burirum Province by Humanize Health Care and Leadership ช�อผวจย โฉมยงค จตสตย ความเปนมาและความสาคญ ของงาน และ ปญหา ในการศกษา/วจย งานตรวจคดกรองมะเรงปากมดลกเปนงานท�สาคญ เน�องจากชวยในการลดความรนแรงและอตราตายจากมะเรงปากมดลกของสตร โดยตองมการดาเนนงานใหครอบคลมประชากรกลมอาย 30-65 ปใหมากท�สด ปญหาท�พบในโลก คอ มอตราการตรวจคดกรองต�าโดยเฉพาะอยางย�งในประเทศกาลงพฒนา ปญหาท�พบในประเทศไทย คอ มอตราการตรวจคดกรองเพยงรอยละ......ปญหาท�พบในภาค ตอ.ฉน. คอ มอตราการตรวจคดกรองเฉล�ยเพยงรอยละ......ปญหาท�พบในจงหวดบรรมย คอ มอตราการตรวจคดกรองเพยงรอยละ...... ปญหาท�พบในพ$นท�รบผดชอบ ของสถานอนามยหนองเกยบ อาเภอเมอง คอ มผลการคดกรองในป งป. 2549 เพยงรอยละ 60.32 ซ�งต�ากวาเกณฑรอยละ 80 ท�กาหนดไว และพบมะเรงระยะลกลาม 1 ราย ผวจยจงต $งใจท�จะพฒนางานบรการตรวจคดกรองมะเรงปากมดลกดวยวธจตอาสาและภาวะผนา แลวนารปแบบท�พฒนาข$นไปดาเนนการระหวาง 10 มกราคม 2550 - 9 มกราคม 2551 เพ�อเปนแนวทางในการแกปญหามะเรงปากมดลกในระดบ สอ. วตถประสงคของการศกษา/วจย 1.เพ�อพฒนารปแบบใหมของงานตรวจคดกรองมะเรงปากมดลก ท�เหมาะสมกบสถานอนามยหนองเกยบ โดยใชทรพยากรเทาท�มอย 2.เพ�อเปรยบเทยบผลการตรวจคดกรองมะเรงปากมดลก ระหวาง กอน กบ หลง การนารปแบบใหมท�พฒนาข$น ไปดาเนนการ 3.เพ�อพฒนาคมอการนารปแบบใหมของงานตรวจคดกรองมะเรงปากมดลก ไปดาเนนการในสถานอนามยของกระทรวงสาธารณสข วธการศกษา/วจย แบบการวจย แบบทดลอง ดวยDesign การวจยพฒนาเชงทดลอง (Experimental Development Research) แบบกลมเดยววดผลกอน-หลง การทดลอง ประชากร คอ สตรกลมอาย 30 35 40 45 50 55 60 และ 65 ป ในพ$นท�รบผดชอบของสถานอนามยหนองเกยบ ณ วนท� 1 ธนวาคม 2549 จานวน 203 คน กลมตวอยาง คอ ประชากรท $งหมด ท�ไมปฏเสธการตรวจคดกรองมะเรงปากมดลก Intervention ท�ใชในการวจย คอ รปแบบใหมของงานตรวจคดกรองมะเรงปากมดลกดวยวธจตอาสาและภาวะผนา ท�ผวจยพฒนาข$น



เคร�องมอท�ใชในการเกบขอมลการวจย ม 4 ช$น คอ รปแบบท�พฒนาข$น แบบบนทกการตรวจคดกรองมะเรงปากมดลก แบบบนทกเหตการณ และ กลองถายรป การทดสอบคณภาพของเคร�องมอ รปแบบใหม ไดรบการตรวจสอบความตรงตามโครงสรางและเน$อหาจากผเช�ยวชาญ 3 คน คอ ผเช�ยวชาญดานสาธารณสข ผเช�ยวชาญดานการพฒนารปแบบ และ ผเช�ยวชาญดานการตรวจคดกรองมะเรงปากมดลก และไดรบการอนมตใหดาเนนการได จาก นพ.สสจ.บรรมย ข $นตอนการวจย ม 7 ข $นตอน คอ การวเคราะหรปแบบเดมกอนการทดลอง การสรางรปแบบใหมเบ$องตน การวดผลการดาเนนงานกอนการทดลอง (Pre-test) การนารปแบบใหมท�พฒนาข$นไปดาเนนการ การวดผลการดาเนนงานหลงการทดลอง (Post-test) การวเคราะหผลการทดลอง และ การปรบปรงรปแบบใหมหลงการทดลอง การเกบขอมลการวจย ผวจยเปนผเกบขอมลเอง โดยตรวจสอบความครบถวนและความถกตองของขอมลท�เกบทกรายการ กอนสงใหศนยขอมลการวจยเพ�อการวเคราะห การวเคราะหขอมลการวจย ดาเนนการโดยนาขอมลท�ไดผานการตรวจสอบความถกตองและความครบถวนแลว ไปวเคราะหดวยโปรแกรมคอมพวเตอร EpiInfo ver.6 และ การวเคราะหเชงเน$อหา (Content Analysis) สถตท�ใช จานวน รอยละ คาเฉล�ย สวนเบ�ยงเบนมาตรฐาน และ คาสถตไคสแควรท�ระดบแอลฟา 0.05 ผลการศกษา/วจย พบวา รปแบบใหม ประกอบดวย การกาหนดแผนปฏบตการประจาป อยางสอดคลองและตอเน�อง เนนการวางระบบงานท�ชดเจนเปนลายลกษณอกษรโดยใชผรบบรการเปนศนยกลาง จดใหมการเตรยมความพรอมของทรพยากรท�ตองใชในการปฏบตงานของแตละกจกรรมในแตละคร $ง จงสามารถใหบรการไดท $งปและตรงตามความตองการของผรบบรการ กลมเปาหมายไดพบปะเจาหนาท�มากข$น เกดความสะดวกในการรบบรการ อตราการตรวจคดกรองมะเรงปากมดลกเพ�มเปน 88.67% (p<0.001) รปแบบใหมเนนการมสวนรวมของ อสม.และกลมเปาหมายท�ไดรบการคดเลอกในการเขามามบทบาทในการคดกรองมะเรงปากมดลกในชมชน โดยใชภาวะผนาและจตอาสาเปนตวกระตนการแสดงบทบาท ดวยการใหขอมลขาวสาร 7 กจกรรม คอ การใหคาแนะนา ปรกษา เชญชวนสตรกลมเปาหมายใหมารบบรการตรวจคดกรองมะเรงปากมดลก; การวางแผนลวงหนาในการดาเนนงาน; การประสานงานกบเจาหนาท�สาธารณสข; การรบ-สงกลมเปาหมายเขารบบรการ; การแจงผลการตรวจแกกลมเปาหมาย; การตดตาม/แจงญาต/กลมเปาหมายท�ไปทางานตางจงหวด; และการรวมเย�ยมบานพรอมเจาหนาท� สรปไดวารปแบบใหมท�ไดพฒนาข$นเปนรปแบบท�ดและเหมาะสมกบสถานอนามย ท�มขอจากดดานบคลากรและมภาระงานมาก เน�องจากไดพฒนาข$นจากความรวมมอรวมใจของผท�เก�ยวของในลกษณะเครอขาย อยางเหมาะสมกบวถชวตของประชาชนในแตละฤดกาล มการทางานเปนทมท�ด เปนท�ยอมรบจากทมนเทศงานระดบอาเภอ จากการท�มววฒนาการในการพฒนามาอยางตอเน�องนานกวา 5 ป ดวยความเสยสละและความทมเทของ จนท.สถานอนามย; ไดจดทาคมอการนารปแบบใหมของงานตรวจคดกรองมะเรงปากมดลกไปดาเนนการในสถานอนามยของกระทรวงสาธารณสข โดยระบส�งสาคญและขอควรระวงใน



แตละข $นตอนของการดาเนนงานไวอยางชดเจน เนนการประยกต/ขยายผลโดยใชพ$นท�และกลมเปาหมายเปนศนยกลาง ดวยการพฒนาแบบองครวมอยางตอเน�องสความย �งยน อยางเหมาะสม เพ�อประโยชนสขของผปวย ประชาชน และ เกดผลดตอประเทศชาต การนาส�งท�ไดจากการศกษา/วจย คร bงนb ไปใชประโยชน สาหรบพ$นท�วจย ควรพฒนาตอไปอยางตอเน�อง จนเปนตวแบบ (Role model) ท�ดเย�ยมระดบประเทศ อยางย �งยน สาหรบหนวยงานบรหารพ$นท�วจย คอ สสจ.บรรมย สามารถสงเสรม สนบสนน เผยแพร ตอยอด และขยายผล ใหท �วท $งจงหวด อยางรวดเรว ม �นคง และ มประสทธภาพ ย�งๆข$นไป ดวยแนวคด หลกการ และวธการ ของ KM ท�สมบรณแบบ นาไปสการตพมพเผยแพรผลงานวจยน$ และผลงานวชาการท�จะพฒนาตอๆไป ท $งในระดบชาต และ ระดบนานาชาต สาหรบผสนใจ ควรศกษาแนวคด หลกการ และ วธการ จากคมอการนารปแบบใหมไปดาเนนการ ใหเขาใจถองแท กอนนาไปประยกตในบรบท (Context) ของตน สาหรบการทาวจยตอไป ควรทาวจยในเร�องน$ตอไปตามแนวทางของ R2R แท ท�มการวดผลอยางครบถวนท $ง 5 ดาน คอ ดานปรมาณงาน ดานคณภาพงาน ดานเวลาและแรงงานท�ใช ดานความพงพอใจของผท�เก�ยวของ และ ดานเศรษฐศาสตรเก�ยวกบความคมคาของการดาเนนงาน พรอมท $งไดเสนอแนะใหขยายผลไปยงงานตามภารกจอ�นๆ อยางตอเน�องและครอบคลม ย�งๆข$น คาสาคญ: มะเรงปากมดลก/งานประจาสการวจย/จตอาสา/การพฒนารปแบบ/การวจยพฒนาเชงทดลอง Key words: CA cervix, R2R, Humanize health care, Model development, Experimental Development Research

ตวอยาง การเขยนสาระสาคญโดยสรป ของผลงาน R2R ตามแนวทางของสถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส.)

ช�องานวจย: การพฒนาระบบบรการในการดแลผปวยเบาหวานโดยแนวคด Lean ช�อผวจย: สวฒน ธนกรนวฒน, เนาวรตน สมต�บ, กรณา ตรผล, จรกญญา ช�นใจ, สภาภรณ ลามอ, ทพวรรณ มสก, และคณะ สรปสาระสาคญ ท�มาของปญหาวจย: องคการอนามยโลกไดประมาณการวา ผปวยเบาหวานท �วโลกจะเพ�มข$นจาก 220 ลานคนในป2543 เปน 333ลานคนในป2568 ในรอบ10ปท�ผานมา ประเทศไทยมผปวยเบาหวานเขารบบรการในโรงพยาบาลสงกดกระทรวงสาธารณสข เพ�มข$นถง4เทา โรงพยาบาลเสาไหเฉลมพระเกยรต 80 พรรษา ใหบรการผปวยเบาหวานโดยเฉล�ย 180–200 รายตอวน จากการรวบรวมขอมลปงบประมาณ 2551พบวา ระยะเวลารอคอยท $งหมดเฉล�ยนานถง258นาทตอคนตอคร $ง ผปวยรอยละ 67.02 ไมสามารถควบคมระดบน$าตาลใหอยในระดบ 80 – 130 มลลกรมตอเดซลตรได ดงน $น ในเดอนตลาคม 2551



แผนกผปวยนอก จงไดมการนาแนวคด และหลกการของ Lean มาใชพฒนาระบบบรการผปวยเบาหวาน โดยไดรบการสนบสนนจากสถาบนเพ�มผลตแหงชาต(FTPT),สถาบน APO และสถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) มการดาเนนงานตอเน�อง 2 โครงการ โดยโครงการแรกเปนการลดระยะเวลารอคอยของผปวย และโครงการท�สองเปนการใหความรและเสรมพลงอานาจแกผปวย เพ�อนาไปสการเกดสายธารแหงความสขของผรบบรการ วตถประสงคของการวจย: เพ�อพฒนาระบบบรการในการดแลผปวยเบาหวาน ตามแนวคด และหลกการของ Lean โดยใชทรพยากรเทาท�มอย และเพ�อเปรยบเทยบผลการดาเนนงาน กอน กบ หลง การนาระบบบรการท�พฒนาข$น มาดาเนนการ ระเบยบวธวจย: การวจยพฒนาเชงทดลองแบบกลมเดยว วดกอน-หลง การทดลองนาระบบบรการท�พฒนาข$น ไปทดลองในคลนกเบาหวานของโรงพยาบาลเสาไหเฉลมพระเกยรต 80 พรรษา กลมตวอยาง คอ จานวนคร $งของการมารบบรการของผปวยเบาหวานในเขตอาเภอเสาไหท $งหมด 724 คน รวม 4,910 คร $ง ระหวางเดอน ตลาคม 2551 ถง กนยายน 2552 เปรยบเทยบผลการดาเนนงานระหวางกอนกบหลงการพฒนา ดวยคาสถตไคสแควร ท�ระดบแอลฟา 0.05 โดยใชโปรแกรม Epi Info Version 3.5.1 ผลการวจย: พบวาสามารถลดระยะเวลารอคอยเฉล�ยตอคนตอคร $ง จาก 258 นาท เหลอ 196 นาท คดเปนรอยละ 57 (p<0.001) ระยะเวลารอคอยแพทยลดลงจากเดม 72 นาทเปน 30 นาท ผปวยสามารถควบคมระดบน$าตาลใหอยในระดบ 80-130 มลลกรมตอเดซลตรเพ�มข$นจากเดมรอยละ 32.98 เปนรอยละ 43.49 สดสวนของเวลาท�กอใหเกดคณคาเพ�มข$นจากเดมรอยละ 7.8 เปนรอยละ 21.7 และรอยละ 40 ในโครงการแรกและโครงการท�สองตามลาดบ ระดบความพงพอใจเพ�มข$นจากเดมรอยละ 81 เปนรอยละ 88 และรอยละ 90.52 ตามลาดบ ระบบบรการท�พฒนาข$น ไดรบความรวมมอเปนอยางด จากทมงานสหสาขาวชาชพ คอ แพทย พยาบาล เจาหนาท�ผเก�ยวของในโรงพยาบาล เจาหนาท�สาธารณสขในเครอขายสถานบรการปฐมภม ผปวยเบาหวาน และ ญาต กจกรรมสาคญ คอ การจดใหมการเจาะเลอดตรวจน$าตาลท�สถานบรการปฐมภมใกลบานลวงหนากอนถงวนนด 1 วน มระบบนดแบบกระจายท $งวนในคลนกเบาหวาน แบงเปนชวงเวลาละ 1 ช �วโมง เร�มต $งแต 9.00 – 12.00 น และ 13.00-15.00 น. โดยในแตละชวงเวลาจะนดผปวย 30 คน มกระบวนการใหความร และเสรมพลงอานาจโดยการทากลมมตรภาพบาบด ดวยกระบวนการเพ�อนชวยเพ�อน ในผปวยเบาหวานท�มระดบน$าตาลในเลอดสงกวา 160 มลลกรมตอเดซลตร รวมท $งใหผปวยและญาต ไดรบความรเร�องเบาหวานจากทมสหสาขาวชาชพในโรงพยาบาลและเจาหนาท�ในสถานบรการปฐมภม และ ไดรบการตรวจเทาอยางสม�าเสมอ การนาผลงานวจยไปใชประโยชนในงานตามภารกจ: ทาใหการดแลผปวยเบาหวานดข$นอยางรอบดาน ไดแก การดแลผปวยไดรวดเรวข$น มคณภาพดข$น และคาใชจายดานยาลดลง สามารถนาไปเผยแพร ถายทอด และแลกเปล�ยนกบโรงพยาบาลอ�นๆ ตามแนวทางของการจดการความร เพ�อรวมกนคนหาและรเร�มแนวทางใหมๆ ท�สรางสรรค ในการพฒนางานของสถานบรการ ใหดและกวางขวางย�งๆข$น บทเรยนท�ไดรบ: ไดประสบการณจากทมงานสหสาขาวชาชพ ในการทางานรวมกน ของโรงพยาบาลอาเภอ รพ.สต. และ ผปวยพรอมครอบครว อยางตอเน�อง ดวยการสนบสนนจากหนวยงานทางวชาการ



แผนงานตอไป ควรหาโอกาสท�จะลดความสญเปลาในการดแลผปวย ลดคาใชจายของผปวย และควรวดเวลาและตนทนของสถานบรการปฐมภมใกลบานดวย ควรใหครอบครวและชมชนมามสวนรวมมากข$น เชน ญาตผปวย ผนาทองถ�นหรออาสาสมครสาธารณสข เนนความรวมมอของผปวยเปนส�งสาคญ ปจจยแหงความสาเรจ: ความรวมมอรวมแรงรวมใจจากทกฝายท�เก�ยวของในการทางานโดยใชผปวยเปนศนยกลาง ดวยกระบวนการทางานเปนทมท�ใหกาลงใจซ�งกนและกน ท $งในโรงพยาบาลเสาไหเฉลมพระเกยรต 80 พรรษา และเจาหนาท�สาธารณสขในเครอขายสถานบรการปฐมภมของอาเภอเสาไหทกแหง การสนบสนนท�ไดรบจากผบรหาร/หนวยงาน/องคกร: ผบรหารใหความสาคญและสนบสนนการจดเวทวชาการ การแลกเปล�ยนเรยนร มการสนบสนนบคลากรโดยใหโอกาสในการพฒนาและดาเนนงาน; สถาบนเพ�มผลตแหงชาต สถาบน APO และสถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล ใหคาแนะนา จดอบรม ตดตามประเมนผล และ สนบสนนการปรบปรง/พฒนา อยางตอเน�อง

การจดทา Slide การนาเสนอผลงานวจย ในเวทวชาการ ประมาณ 20 Slides ท�มเน$อหาสาคญของผลงานวจย อยางครบถวน 18 ประเดน คอ 1. Slide เปดตวการนาเสนอ เพ�อสรางความประทบใจต $งแตเร�มตน 2. ช�อเร�อง และ ช�อผวจย 3. บทนา (ความหมาย ความเปนมา ความสาคญ และ ปญหา) 4. วตถประสงค 5. แบบการวจย 6. ส�งท�ใชในการทดลอง 7. พ$นท�วจย 8. ประชากรและกลมตวอยาง 9. ข $นตอนและวธการ 10. เคร�องมอท�ใชในการเกบขอมลการวจย และผลการวจย 11. การเกบขอมล การวเคราะหขอมล และ สถตท�ใชในการวเคราะหขอมล 12. ผลการวจย 13. อภปรายผลการวจย 14. ขอเสนอแนะ ในการนาผลการวจยไปใชประโยชน 15. สรป ส�งสาคญท�ไดจากการวจยคร $งน$ 16. กตกรรมประกาศ 17. ภาพประกอบ (เพ�มความเขาใจ) 18. Slide จบการนาเสนอ



ขอนาเสนอ Slide Template ในการนาเสนอผลงานวจย ในเวทวชาการท �วไป เพ�อเปนแนวทาง และตวอยาง ในการจดทา ดงน$

คณะผวจย................., ..............., ..............., ............ โรงพยาบาล.............................

ผนาเสนอ .............. นกวชาการ/พยาบาลวชาชพ ชานาญการ

Slide เปoด (ตว)

การพฒนางาน..........................โรงพยาบาล............................

พ.ศ.2552-2555 ดวยวธ................AN IMPROVEMENT OF …………….……………,

……………………………… HOSPITAL2009-2012, BY …………………………………

โดย........................................... และคณะ

2. ............................................................................... ................................................................................................................................................................

1. ...................................................................... .......................................................................... ................................................................

3. .......................................................................... .........................................................................................................................................................

(เอกสารอางอง..............................................)

1.เพ�อพฒนา รปแบบการดาเนนงาน.................................................

โดยใช ..............................

2.เพ�อเปรยบเทยบ ผลการดาเนนงาน.................................... ระหวาง กอน กบ หลง การนารปแบบ

ท�พฒนาขqน ไปดาเนนการ

วตถประสงคการวจย

Research Design วจยพฒนาเชงทดลอง

แบบกลมเดยว วดผล กอน-หลง การทดลองหลายครqง (Experimental Development Research, one group Pre-test

and Post-test, Time series Design)

ส�งท�ใชในการทดลอง

คอ รปแบบการดาเนนงาน...............................โดยใช ..................................

ท�พฒนาขqน โดยมการปรบปรงพฒนาเปsนระยะๆอยางตอเน�อง ดวยการนาหลกการบรหารแบบมสวนรวมมาประยกต

นาไปทดลองท�......................โรงพยาบาล.....................................

ระหวางวนท� .................. ถง .......................

Population and Samplesคอ

การดาเนนงานใหบรการ....................ใน..................................

ของพqนท�ทดลองจานวน ....... ครqง

และ...พยาบาลวชาชพ....

ใน............. ของพqนท�ทดลองจานวน ...... คน

ใชประชากรทqงหมดเปsนกลมตวอยาง

Research Instruments

1. แบบบนทกขอมลการดาเนนงาน ................ .........................2. แบบบนทก..............................................3. แบบสอบถามความพงพอใจของผเก�ยวของกบงาน .........................4. แบบบนทกเหตการณ ท�มผลตอการดาเนนงาน .................................5. แบบบนทกการประชมผเก�ยวของกบการดาเนนงาน................................................6. แบบสงเกตส�งท�มผลตอการดาเนนงาน.........................................7. กลองถายรป

ขqนตอน และ วธการในการสรางและพฒนารปแบบการดาเนนงานใหม

ในแตละวงรอบ (Cycle) สรปไดเปsน 4 ขqนตอน คอ

วเคราะหระบบงาน/วธการเดม ในการดาเนนงาน...................... รวมกบผเก�ยวของ เพ�อหาจดหรอประเดน ท�ตองปรบปรงแกไข

กาหนดระบบงาน/วธการใหม เบqองตน โดยการนาทฤษฎและ หลกวชาการท�เก�ยวของ มาประยกต ในการปรบปรงกระบวนการ ดาเนนงาน................... ใหสอดคลองกบบรบทของพqนท�ทดลองและ ชวยเพ�มประสทธภาพการดาเนนงาน

ขqนตอนท� 1


นาระบบงาน/วธการ ใหม เบqองตน ท�พฒนาขqน ไปดาเนนการ โดยมการทบทวน ตดตาม ประเมน ผลการดาเนน และ ปzญหาอปสรรคท�เกดขqน เปsนระยะๆ แลวนาผลท�ได มาปรบปรงระบบงาน/วธการ กระบวนงาน และ วธปฏบต ในการดาเนนงาน ....................... ใหเหมาะสมและมประสทธภาพ ย�งๆขqน

สรปผลการดาเนนงาน ดวยการนาขอมลทqงหลาย จากขqนตอนท�1-3 มารวบรวม วเคราะห และ สรป เปsนรปแบบใหมของการ ดาเนนงาน........... ท�ไดผานการนาไปใชจรงในพqนท�ทดลองแลว ท�เปsนผลของการวจย ตามวตถประสงคขอท� 1



ขqนตอน และ วธการ (ตอ)

การวเคราะหขอมล

ใช

Descriptive Statistics

และ

Content Analysis

ผลการวจยสรป เปsน 2 สวน คอ

1. ลกษณะของรปแบบ................. .................. ท�พฒนาขqน 2. ผลการเปรยบเทยบ ผลการดาเนนงาน........................... ระหวาง กอน กบ หลง การนารปแบบใหมท�พฒนาขqนไปดาเนนการ

1.ลกษณะของรปแบบท�พฒนาขqนเปรยบเทยบกบรปแบบเดม

รปแบบเดม

1.แบบฟอรมรายการปzญหา (focus list) แบบบนทกทางการพยาบาล บนทกความกาวหนาของผป|วย

2.รปแบบการบนทกเปsนแบบบรรยาย เขยนตอเน�องกน เปsนแตละเวร

รปแบบใหม

1.แบบฟอรมบนทก focus และGoal/outcome

2.บนทก focus และสวนรายละเอยด Assessment (A) Intervention (I)และ Evaluation (E)

เปรยบเทยบผลการดาเนนงาน ป} 2552-2555

ผลการดาเนนงาน 2552 2553 2554 25551. ปรมาณงาน

2. คณภาพงาน

3. ความพงพอใจของผเก�ยวของ

4. เวลา/แรงงาน ท�ใชในการดาเนนงาน

5. ตนทนท�ใชในการดาเนนงาน

6. ผลไดของการดาเนนงาน

7. ความคมคาของการดาเนนงาน

สรปผลการดาเนนงานผลการดาเนนงาน

ของงาน...............................ตามรปแบบใหม ท�คณะผวจยไดพฒนาขqน

“ ดกวา” ผลการดาเนนงานตามรปแบบเดม

คอ

1.คณภาพสงขqน2.ใชเวลาในการดาเนนงาน นอยลง

3.ผเก�ยวของมความพงพอใจ มากขqน

อภปรายผลการวจยรปแบบงานใหม ท�พฒนาขqน

เปsนรปแบบการดาเนนงาน (Working Model) ท�ด มระบบงาน/วธการ ท�เหมาะสม กบโรงพยาบาล

............... ท�มขอจากดดานบคลากรและมภาระงานมาก

เน�องจาก

1.ไดพฒนาขqนดวยความรวมมอ ของผท�เก�ยวของ มการทางานเปsนทมอยางจรงจง เปsนท�ยอมรบ

จากผบรหารและผปฏบตงาน สามารถพฒนาอยางตอเน�องโดยไมเปsนภาระมากนกกบผใหบรการ

โดยใชทรพยากรท�มอยสอดคลองกบ

แนวคดของการวจยเชงปฏบตการเพ�อการพฒนาท�เนนการมสวนรวมในการสรางและพฒนารปแบบ

จากผปฏบตงานทกระดบ ตqงแตเร�มตน โดยใชทรพยากรท�มอย ใหเกดประโยชนสงสด

(สมชาต โตรกษา, 2548)



ขอเสนอแนะท�วไปควรนาแนวคด แนวทาง และ วธการ

ท�ไดดาเนนการในการวจยครqงนqไปเปsนบทเรยนตวอยางของการพฒนา

ท�ไมตองเพ�มทรพยากร สามารถนาไปใชในการวางแผนและการดาเนนการพฒนาบคลากร งาน หนวยงาน

องคการ ตางๆ โดยใชทรพยากรท�มอย

อยางมประสทธภาพ นาไปสความม�นคง และ ย�งยน ย�งๆขqน

1.สาหรบพVนท�วจย คอ โรงพยาบาล......................

2.สาหรบ สสจ............3.สาหรบกระทรวงสาธารณสข

4.สาหรบผสนใจ

ขอเสนอแนะเฉพาะ

ขอเสนอแนะในการทาวจยตอไป

การทาวจยในเร�องเดมควร.................................................................. ........................................................................

....................................................................

การทาวจยในเร�องใหมควร.................................................................. ........................................................................

....................................................................

ขอขอบพระคณนพ. .....................

ผอานวยการ รพ......................................................

หวหนาพยาบาล รพ....................หวหนางานและผปฏบตงานทกทาน

ของหอผป|วย......................ผป|วยและญาต ท�เปsนผใหขอมล

กตตกรรมประกาศ

รปภาพท�เก�ยวของกบการดาเนนงาน

ภาพกอนพฒนา ภาพการพฒนาป}๑ ภาพการพฒนาป}๒

ภาพการพฒนาป}๓ ภาพผลการวจย ภาพประกอบอ�น

Slide จบ

การเขยนบทคดยอผลงานวจย บทคดยอผลงานวจย (Abstract) คอ เอกสารสรปเน$อหาสาคญของผลงานวจย 1 Paperท�เราตองการนาเสนอในวงการวชาการท�เก�ยวของกบงานวจยดานน $น จงจาเปนท�ผวจย ตองฝกฝนใหสามารถเขยนไดอยางถกตองและถกใจ ผพจารณาคดเลอกผลงานวจย เพ�อใหไดรบการคดเลอกข$นนาเสนอในเวทวชาการน $น ประเดนสาคญของบทคดยอผลงานวจย ไดแก 1. ช�อเร�อง (Topic) ตองกระทดรด โดดเดน นาสนใจ ส�อความหมาย และ สอดคลองกบ วงการ/เวท ทางวชาการ ท�จดใหมการนาเสนอผลงานวจยน $นๆ 2. ช�อนกวจย (Researchers) ถาม Big name ในวงการทางวชาการของเร�องน $น จะชวยใหไดรบการพจารณามากข$น 3. บทนา (Introduction) เนนความสาคญของเร�องท�วจย และ ปญหาวจย 4. วตถประสงค (Objective) ท�ชดเจน สอดคลองกบช�อเร�อง 5. ระเบยบวธวจย/วธวทยาการวจย (Research Methodology) ท�ถกตอง นาเช�อถอ มคณภาพด และไมมประเดนท�จะกอใหผพจารณาเกดความสงสย จงควรเขยนใหส $นท�สด 6. ผลการศกษา (Results) ท�สาคญ โดดเดน ชดเจน สอดคลองกบวตถประสงค และ ม New Knowledge ใหกบวงการวชาการ 7. สรป และ ขอเสนอแนะ (Conclusion & Recommendation) ท�เกดประโยชนมาก ในวงกวาง และ หลากหลาย ท $งตอวงการวชาการ ตอกลสเปาหมาน และตอสาธารณะ 8. จานวนคา ไมเกนขอกาหนดของเวทวชาการ หรอของวารสาร



ตวอยาง การพฒนาระบบบรการในการดแลผปวยเบาหวานโดยแนวคด Lean สวฒน ธนกรนวฒน เนาวรตน สมต�บ กรณา ตรผล จรกญญา ช $นใจ สภาภรณ ลามอ

ชณฐมาศ โกญจนาวรรณ และคณะ ผปวยเบาหวานท �วโลกจะเพ�มเปน 333 ลานคนในป 2568 ประเทศไทยมผปวยเบาหวานเขารบบรการในโรงพยาบาลเพ�มข$น4เทาใน10ป รพ.เสาไหเฉลมพระเกยรต80พรรษา ใหบรการผปวยเบาหวาน180–200รายตอวน ในป2551 มระยะเวลารอคอยท $งหมดเฉล�ย 258 นาท/คน/คร $ง รอยละ67.02 ไมสามารถควบคมระดบน$าตาลได จงนาแนวคดและหลกการของ Lean มาใช มวตถประสงคเพ�อพฒนาระบบบรการดแลผปวยเบาหวาน เปนวจยพฒนาเชงทดลองแบบกลมเดยววดกอน-หลงการทดลอง กลมตวอยาง คอ จานวนการมารบบรการของผปวยเบาหวานในเขตอาเภอเสาไห ระหวางเดอนตลาคม2551 ถง กนยายน2552 ท $งหมด 724คน รวม 4,910คร $ง เปรยบเทยบผลระหวางกอนกบหลงการพฒนา ดวยคาสถตพรรณาและคาไคสแควร ท�แอลฟา 0.05 พบวา สามารถลดระยะเวลารอคอยเฉล�ยจาก258นาท เหลอ196นาท (p<0.001) ระยะเวลารอคอยแพทยลดลงจาก72นาทเปน30นาท ผปวยสามารถควบคมระดบน$าตาลไดเพ�มข$นจากรอยละ 32.98 เปน 43.49 สดสวนของเวลาท�กอใหเกดคณคาเพ�มข$นจากรอยละ 7.8 เปน 40 ความพงพอใจเพ�มข$นจากรอยละ 81 เปน90.52 ระบบบรการท�พฒนาข$น ไดรบความรวมมอเปนอยางดจากทมงานสหสาขาวชาชพและผเก�ยวของในโรงพยาบาล ในเครอขายสถานบรการปฐมภม ผปวยเบาหวานและญาต มการเจาะเลอดท�สถานบรการใกลบานลวงหนา1วน มระบบนดแบบกระจายท $งวน ต $งแต 9-15 น.ชวงละ 1 ช �วโมง / ผปวย 30 คน มการเสรมพลงอานาจโดยกลมมตรภาพบาบดดวยกระบวนการเพ�อนชวยเพ�อน ไดนาไปเผยแพร ถายทอด และแลกเปล�ยนกบ รพ.อ�นๆแลว

การนาเสนอผลงานวจยในเวทวชาการ ผลงานวจย ท�จะไดรบการคดเลอกข$นนาเสนอในเวทวชาการ ตองเขยนบทคดยอผลงานวจย (Abstract) ไดด ตามความตองการของเวทวชาการ และ สงบทคดยอ และ เอกสาร/ขอมล ถกตองและครบถวน ตามขอกาหนด และระยะเวลา ของเวทวชาการ ซ�งบางคร $ง ตองสง Paper วจย 10-15 หนา ดวย เพ�อประกอบการพจารณา แตถาผวจยตองการท�จะนาผลงานวจยน$ ไปลงตพมพในวารสาร กสามารถแจงความจานงไดวา ขอนาเสนอ และ ใหลง Abstract ใน Proceeding ของการประชม เทาน $น



การนาเสนอผลงานวจยในเวทวชาการ แบงเปนการนาเสนอดวยวาจา (Oral Presentation) และ การนาเสนอดวยโปสเตอร (Poster Presentation) ผวจยตองเตรยมนาเสนอผลงานวจยตามขอกาหนดของเวทวชาการ ดวยการจดทา Slide power point หรอ Poster ท�มคณภาพดเย�ยม และ ซอม Presentation จนคลองแคลว ม �นใจ และ Smart ในการนาเสนอผลงานวจย อยางมความสข และไดประโยชนคมคา ขอแนะนาในการนาเสนอผลงานวจยดวยวาจา (Oral Presentation) 1. เตรยมผลงานวจยท�จะนาเสนอ ใหครบถวนและถกตอง ตามขอกาหนดของเวทวชาการ อยางเครงครด ทกประเดน 2. จดทา Slide power point นาเสนอผลงานวจย ใหมเน$อหาสาคญของผลงานวจย อยางครบถวน ตามมาตรฐานทางวชาการและขอกาหนดของเวทวชาการ และ เปน Slide ท�มความสวยงาม กระชบ และ มการเรยงลาดบเน$อหาท�ด 3. เตรยมการนาเสนอผลงานวจย ดวยการซอมนาเสนอหลายๆคร $ง (ไมนอยกวา 4 คร $ง) จนแคลวคลอง สงางาม ตามขอกาหนดของเวทวชาการ โดยเฉพาะอยางย�ง การควบคมเวลาท�ใช ไมใหเกนเวลาท�กาหนด อยางเดดขาด 4. ตรวจสอบการนาเสนอผลงานวจย กอนการนาเสนอจรง เพ�อใหม �นใจวา Slide ท�จะนาเสนอน $น ไมเพ$ยนจากตนฉบบ อนเน�องมาจากการใชเคร�องคอมพวเตอรท�ตางกน 5. ไปถงหองนาเสนอผลงานวจย กอนเวลาท�จะนาเสนอจรงไมนอยกวา 30 นาทเพ�อใหม �นใจวาไปทนเวลา รวมท $งทราบบรรยากาศของสถานท�นาเสนอน $น ถานาเสนอเปนลาดบหลงๆ ใหไปต $งแตคนนาเสนอลาดบแรกๆ เพ�อใหไดความรจากผลงานวจยเร�องอ�นๆ และ ทราบ Style การซกถามของคณะกรรมการพจารณาผลงานวจย 6. นาเสนอผลงานวจย ดวยความม �นใจ ใหประทบใจผฟง และ กรรมการ โดยตองไมเกนเวลาท�กาหนด รวมท $งตองไม “อาน Slide” ใหผฟง (อานทกตวอกษรใน Slide) 7. รบฟงขอคดเหน ขอเสนอแนะ และ ขอคาถาม ของกรรมการและผฟง ดวยความต $งใจและเคารพ อยางจรงใจ 8. ตอบขอซกถามโดยไมเอาสขางเขาถ (ม �ว ตะแบง) ม Evident based ทกประเดน เกณฑการใหคะแนน ในการนาเสนอผลงานวจยดวยวาจา ม 9 ประเดน น$าหนก (Weight) รวม = 10 ดงน$ 1. บทคดยอ (น$าหนก=1) โดยพจารณาจากส�งตอไปน$ 1.1 ความครบถวน ตามมาตรฐานทางวชาการและขอกาหนดของเวทวชาการ



1.2 ความกระชบ 1.3 สานวน ภาษา 2. เน$อหาท $งหมดของผลงานวจยโดยรวม (น$าหนก=1) โดยพจารณาจากส�งตอไปน$ 2.1 ความครบถวน ตามมาตรฐานทางวชาการและขอกาหนดของเวทวชาการ 2.2 ความกระชบ 2.3 สานวน ภาษา 3. Slide Power point (น$าหนก=1) 3.1 ความสวยงาม 3.2 ความชดเจน 3.3 สานวน ภาษา มความโดดเดน สรางสรรค 4. เทคนค/วธการ ในการนาเสนอ ไดอยางชดเจน นาฟง (น$าหนก=1) โดยพจารณาจากส�งตอไปน$ 4.1 เน$อหาสาระท�นาเสนอ 4.2 ความชดเจนและความตอเน�อง 4.3 ความโดดเดน สรางสรรค 5. ผลการวจย (น$าหนก=1.5 คอ 1.5 เทาของขอท �วไป) โดยพจารณาจากส�งตอไปน$ 5.1 ความตรงและครบถวน ตามวตถประสงคการวจย 5.2 ความชดเจน 5.3 ความรใหม ความโดดเดน 6. การอภปรายผลการวจย (น$าหนก=1) โดยพจารณาจากส�งตอไปน$ 6.1 ความถกตอง ครบถวน 6.2 ความชดเจนสรางสรรค 6.3 เอกสาร/ขอมล ท�นามาใชอางอง 7. ขอเสนอแนะ (น$าหนก=1) โดยพจารณาจากส�งตอไปน$ 7.1 ความถกตอง ครบถวน 7.2 ความชดเจนสรางสรรค 7.3 ความเปนไปได 8. ประโยชนท�ไดรบ “ทนทจากการฟงการนาเสนอ” (น$าหนก=1) โดยพจารณาจากส�งตอไปน$



8.1 ไดแรงบนดาลใจ 8.2 ไดความชดเจน ความคดสรางสรรค 8.3 ไดองคความรใหม 9. ประโยชนและคณคาของผลงานวจย ตอผปวย/ประชาชน/ประเทศชาต/วชาการ (น$าหนก=1.5) โดยพจารณาจากส�งตอไปน$ 9.1 ท�ไดรบ / เกดข$น แลว 9.2 ในเชงพานชย 9.3 ในระยะยาว การใหคะแนน ในแตละประเดน พจารณาจากเกณฑท�ไมยงยาก อาทเชน กรณคะแนนเตม = 10 จะใหคะแนนในประเดนน $น จาแนกเปน 5 ระดบ ดงน$ 1. ถาประเดนน $น ด หรอ ม ในระดบเลกนอย จะใหคะแนน = 1 - 2 2. ถา ด หรอ ม ในระดบชดเจนข$น จะใหคะแนน = 3 - 4 3. ถา ด หรอ ม ในระดบท �วๆไปท�ยอมรบกน จะใหคะแนน = 5 - 6 ซ�งผให ควรร 4. ถา ด หรอ ม มากกวาระดบท �วๆไป จะใหคะแนน = 7 - 8 5. ถา ด หรอ ม มากชดเจน จนถอเปนแบบอยางได จะใหคะแนน = 9 - 10

การเขยนผลงานวจยตพมพในวารสารวชาการ เปนส�งสาคญย�ง ของการทาวจย ผทรงคณวฒของสานกสานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต ไดใหความเหนกบผเขยนเม�อป 2548 วา งานวจยใดกตาม ทาเสรจแลว ไมไดตพมพเผยแพร เปรยบเสมอนไมไดทา ขอนาเสนอ 3 ตวอยาง ของการเขยน นพนธตนฉบบ (Original Article) ดงน$

ตวอยางท� 1 การพฒนางานใหขอมลผปวยกอนจาหนายหอผปวยสามญศลยกรรมหวใจ

โรงพยาบาลราชวถ พ.ศ.2549 จไรรตน แยมพลอย* สมชาต โตรกษา1 สปรชา ธนะมย2 และ พระ ครกคร$นจตร**

* หลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาวชาเอกการบรหารโรงพยาบาล บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล 1 ภาควชาบรหารงานสาธารณสข คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล 2 โรงพยาบาลราชวถ กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข



บทคดยอ การใหคาแนะนาผปวยกอนจาหนายเปนกจกรรมการพยาบาลท�มความสาคญย�ง เน�องจากสามารถชวยลดระยะ เวลาอยโรงพยาบาล ลดคาใชจายในการรกษาพยาบาล ตลอดจนลดอตราการเขาโรงพยาบาลซ$าในผปวยโรคเร$อรง เปนผลตอดตอการสงเสรมคณภาพชวตผปวย ตอเศรษฐกจและสงคมโดยรวม การวจยพฒนาเชงทดลองแบบสองกลมวดกอน-หลงการทดลองน$ ไดนาหลกวชาการตางๆ ท�เก�ยวของมาประยกตในการพฒนารปแบบใหมของงานใหขอมลผปวยกอนจาหนาย โดยใชทรพยากรเทาท�มอย นาไปทดลองท�หอผปวยสามญศลยกรรมหวใจ รพ.ราชวถ ในชวง 1 ส.ค. ถง 31 ต.ค.2550 โดยใหหอผปวยศลยกรรมทางเดนปสสาวะ รพ.ราชวถ เปนกลมควบคม ประชากร คอ “งาน” การใหขอมลผปวยกอนจาหนายรวม 30 คร $ง ผตอบแบบสอบถามความคดเหน รวมท $งส$น 128 คน ใชประชากรท $งหมดเปนกลมตวอยาง วดผลการดาเนนงาน ดานปรมาณงาน คณภาพงาน เวลาในการใหบรการ ความพงพอใจของผท�เก�ยวของ และตนทนตอหนวยในการใหบรการ ดวยแบบบนทกกจกรรม แบบสอบถามความพงพอใจสาหรบผปวย ญาตผปวย ผปฏบตงาน และผบรหาร และแบบบนทกขอมลเก�ยวกบรปแบบและการพฒนารปแบบ ท�คณะผวจยไดพฒนาข$น รวม 9 ชด เปรยบเทยบผลระหวางกอนกบหลงการนารปแบบใหมไปดาเนนการดวยคาสถตพรรณนา คาสถตไคสแควร แพรท วลคอกซน แมนวทยนย และ คาสถตท ท�แอลฟา 0.05 พบวา หลงการทดลอง ปรมาณงานตอแรงงานท�ใชเพ�มข$น (p=0.018) ปรมาณงานตอคาแรงท�ใชเพ�มข$น (p=0.002) คณภาพของการเตรยมความพรอมกอนการปฏบตงานประจาวนเพ�มข$น (p<0.001) คณภาพของการเตรยมความพรอมกอนการใหขอมลผปวยเพ�มข$น (p<0.001) ระยะเวลาท�ใชในการใหบรการและการใหขอมลผปวยกอนกลบบาน ลดลง (p=0.043 และ p=0.018) ความพงพอใจของผปฏบตงาน เพ�มข$น (p<0.001) และตนทนตอหนวยในการใหบรการลดลง (p=0.002) สรปไดวา รปแบบใหมท�ผวจยพฒนาข$นดกวารปแบบเดม เน�องจากมวธการพฒนารปแบบท�ด จาแนกเปน 4 ข $นตอน คอ การวเคราะหรปแบบเดม การพฒนารปแบบใหมเบ$องตน การทดลองใชรปแบบท�พฒนาข$นใหม และการสรปผลการทดลองใชรปแบบท�พฒนาข$นใหม ทาใหไดระบบงานท�ชดเจน สามารถปฏบตไดจรง มวธการนารปแบบไปดาเนนการท�ดเปนท�ยอมรบจากผปฏบตงานดวยหลกการบรหารแบบมสวนรวม มวธปฏบตท�เปนลายลกษณอกษรงายตอการปฏบต มการเตรยมส�อการสอนเอกสารและสถานท�ท�ด มการตดตามประเมนผลท�ดและนาผลไปพฒนารปแบบขณะดาเนนการเปนระยะๆ ดวยความรวมมอรวมใจของผปฏบตงาน เสนอแนะใหพฒนาตอไปใหตอเน�องและครอบคลมทกๆ ปจจยท�เก�ยวของ จนเปนรปแบบตวอยาง โดยใชแนวทางของการทางานตามภารกจใหเปนงานวจย รวมท $งควรนาไปประยกตและขยายผลอยางกวางขวาง ท $งในหนวยงานของ รพ.ราชวถ และโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสข คาสาคญ: การพฒนารปแบบ/การใหขอมลผปวย/แผนการจาหนายผปวย/วจยพฒนาเชงทดลอง/งานประจาสการวจย

A DEVELOPMENT OF PATIENT’S EDUCATION BEFORE DISCHARGE IN

CARDIOVASCULAR SURGICAL UNIT, RAJAVITHI HOSPITAL, THAILAND, 2006

Churairat Yamploy* Somchart Torugsa** Supreecha Tanamai†† Preera Krugkruenjit** Abstract

Patient’s education service before discharge is one of the essential nursing tasks. Its effect can be led to decrease hospital’s length of stay, hospital’s care cost, and also decrease hospital’s readmitting rate in chronic disease patients. This Experimental Development Research, two group pre-test and post-test design aimed to improve patient’s education service before discharge by using only the existing resources. The new working model in patient’s education service before discharge was developed and was implemented in Cardiovascular Surgical Unit, Rajavithi Hospital (1,224 beds tertiary government hospital) during Aug. 1, 2006 to Oct. 31, 2006. The Nephrology Surgical Unit, Rajavithi Hospital

* Master of Science (Public Health) Major in Hospital Administration Program, Mahidol University ** Department of Public Health Administration, Faculty of Public Health, Mahidol University †† Cardiovascular Surgical Unit, Rajavithi Hospital, Department of Medical Services



which was similar to the experiment area was selected to be the control area. The main populations were 30 numbers of discharge and 128 persons who responded the questionnaires. Sampling techniques were census. The model implementation outputs in quantity, quality, time-consumed, satisfaction of concerning persons and unit cost were measured by 9 research instruments which developed by the researcher. Comparision the outputs between pre and post implementation of the new working model both in the experimental area and in the control area, and also between the experimental area and the control area. Descriptive statistics, t-test, Mann Whitney U test, Paired-t test, and Wilcoxon Singed Rank test at alpha 0.05 were used for data analysis. The results revealed that after the new working model implementation, the ratio of services per labor-force of the provider increased (p<0.001); the percentage of well prepared equipments before start working of the day is increased (p<0.001); the duration of patient’s education service before discharge is decreased (p=0.018); the providers’ satisfaction are increased (p<0.001); the unit cost of patient’s education service before discharge is decreased (p=0.018). These conclude that the new working model is higher efficiency and is appropriate for the experimental area. They are due to good methods and techniques in model development that were 4 steps; the analysis of the old model, the initial model development, the model implementation, and the conclusion of the new model development. These activities lead to clear working systems, practical model, well prepare before start working, good method of model implementation by the participation of concerning persons from the beginning, easy and practical manual, and better resources utilization.

Keywords: Model development / Patient’s education / Discharge plan / Experimental Development Research / R&D / R2R

ความสาคญและท�มาของการศกษา

การใหคาแนะนาผปวยกอนจาหนาย เปนกจกรรมการพยาบาลท�มความสาคญย�ง เน�องจากชวยลดระยะเวลาอยโรงพยาบาล ลดคาใชจายในการรกษาพยาบาล ตลอดจนลดอตราการเขาโรงพยาบาลซ$าในผปวยโรคเร$อรง อนเปนผลตอดการสงเสรมคณภาพชวต เศรษฐกจ และสงคม โดยรวม(1) ในการรกษาแบบผปวยในน $น เม�อผปวยไดรบการรกษาจนมอาการดข$นแลว แพทยจะอนญาตใหผปวยกลบบานได ในการน$ แพทยและพยาบาล จะตองแนะนาวธปฏบตตนท�ถกตองเม�อผปวยกลบไปอยท�บาน ใหผปวย ผดแลผปวย (Caregiver) และผท�เก�ยวของกบผปวย ไดตระหนกถงความสาคญและสามารถดแลผปวยดวยตนเอง ไดอยางตอเน�อง ท�บาน ผปวยท�ไดรบการผาตดหวใจน $น จาเปนตองไดรบการรกษาและการดแลอยางตอเน�องอยางเครงครด เพราะถาขาดการดแลรกษาท�ด จะทาใหเกดผลกระทบมากตอท $งสขภาพของผปวย ตอผเก�ยวของ และเกดผลกระทบตอเศรษฐกจดวย ดงน $น จงตองการคณภาพท $งในการรกษาและการดแลอยางตอเน�องในระดบสงมาก งานศลยกรรมหวใจและทรวงอก โรงพยาบาลราชวถน $น มอตราการผาตดหวใจอยในอนดบ 1 ใน 5 ของประเทศไทย เปนสถานท�ฝกปฏบตงาน และฝกอบรมแพทยและพยาบาลเฉพาะทางศลยกรรมหวใจ จงตองมการพฒนากจกรรมการใหบรการในทกๆ ดาน ใหมคณภาพท�เปนแบบอยางเชงวชาการในระดบประเทศ รวมท $งงานการใหขอมลผปวยกอนจาหนาย ผวจยไดเลอกแบบการวจยพฒนาเชงทดลอง (Experimental Development Research Design) ซ�งเปนการวจยท�เปดโอกาสใหสมาชกขององคการ มามสวนรวมในการบรหารองคการ ทาใหสมาชกรสกภมใจและเปนสขในการปฏบตงาน แตภายใตความจากดของทรพยากรท�ยากท�จะหามาเพ�มได ผวจยจง



เลอกท�จะเร�มการแกไขท�การวางระบบงานท�ด โดยใชเทคนคการทาวจยเพ�อพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน (R&D for CSWI) ในกลมการวจยเพ�อการพฒนาปรบปรงการปฏบตงานประจาวน (Practical R&D)(2) เพ�อคนหาองคความรและประสบการณใหมๆ สาหรบผปฏบตงาน ท�จะนามาใชในการปรบปรงการปฏบตงานประจาวนของตน ใหมคณภาพสงย�งๆ ข$นไดดวยตนเอง โดยใชทรพยากรเทาท�มอย วตถประสงคการศกษา เพ�อพฒนารปแบบการดาเนนงานใหขอมลผปวยกอนจาหนาย หอผปวยสามญศลยกรรมหวใจ รพ.ราชวถ กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข ใหมประสทธภาพมากข$น โดยใชทรพยากรเทาท�มอย การทบทวนวรรณกรรม แผนจาหนายผปวย (Discharge plan of patient) คอ แผนงานท�แสดงใหเหนถงแนวทางและวธการ ในการฟ$นฟสภาพและการใหขอมลหรอความรเก�ยวกบการดแลสขภาพตนเองของผปวย อยางเปนระบบระเบยบ ต $งแตขณะพกรกษาตวอยในโรงพยาบาลจนกระท �งกลบไปรกษาตอท�บาน (3) การวางแผนการจาหนายผปวย ควรเร�มในทนทท�ผปวยเขามารบการรกษาโดยใหคาแนะนาในดานตางๆ ในเร�องการใชยา การดแลตนเองขณะปวย และนาความรท�ไดรบไปดแลตนเองท�บาน และควรมเอกสาร แผนพบ ท�สามารถใหความรแกผปวยและญาตจนเขาใจและนาไปปฏบตได(4) การทาวจยเพ�อพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน (Research and Development for Continuous & Sustainable Working Improvement: R&D for CSWI) คอ การวจยและพฒนา ท�มงเนนให “งาน” ใดๆ เกดการพฒนาอยางตอเน�องและย �งยน (2) การวจยพฒนาเชงทดลอง (Experimental Development Research) คอ การทาวจย ดวยการทางานอยางเปนระบบ โดยใชความรท $งหลายท�มอย ท $งท�ไดรบจากการทาวจยและจากการลงมอปฏบตจรง เพ�อการรเร�มสรางสรรค หรอการพฒนาผลตภณฑ /กระบวนการผลต หรอกระบวนการทางานใหมๆ เปนการวจยท�มการดาเนนงานในสภาวการณท�เปนจรง ท�ผวจยไมสามารถควบคมตวแปรท�เก�ยวของไดทกๆ ตว ข$นอยกบทรพยากรท�ใช วน-เวลาท�ทา สถานท� บคคล เหตการณ และส�งแวดลอม ในขณะน $น รปแบบการดาเนนงาน (Working Model) หมายถง หลกการ โครงสราง ลกษณะ สวนประกอบ และ วธการในการนารปแบบน $นไปปฏบตหรอนาไปดาเนนการ อยางตอเน�อง สความย �งยน ของการดาเนนงานหน�งงานใด เพ�อใหบรรลเปาหมายสงสด (Ultimate Goal) ของการดาเนนงานของงานน $น (2) ประกอบดวยส�งสาคญ 3 ประการ คอ

1. หลกการของรปแบบ (Principles of Model) คอ ส�งท�ใชเปนหลกการและแนวทางหลก ในการดาเนนงานท $งหลาย ท�เก�ยวของกบรปแบบและการนารปแบบไปดาเนนการ ไดแก หลกวชาการ; กฎ ระเบยบ ขอบงคบขององคการ และหนวยงานท�เก�ยวของ; กฎหมาย; และขนบธรรมเนยมประเพณ ความเช�อ คานยม และวฒนธรรมของพ$นท�/องคการ/บคคล ท�เก�ยวของ

2. โครงสรางของรปแบบ (Structures of Model) คอ ทรพยากรท�ใชในการดาเนนงานท $งหลายของรปแบบ และการเช�อมโยงทรพยากรท $งหลายเหลาน $นเขาดวยกน เพ�อใหสามารถดาเนนการไดอยางมประสทธผลและมประสทธภาพสงสด จาแนกเปน 4 ดาน คอ โครงสรางดานคน (Human Resource



Structure) ไดแก บคคลท�ปฏบตงานในรปแบบ; โครงสรางดานของ (Commodity Resource Structure) ไดแก ท�ดน ส�งกอสราง ครภณฑ และ วสด ท $งหลาย ท�ใชในรปแบบ; โครงสรางดานเงน (Financial Resource Structure) ไดแก เงน และคาใชจาย ท $งหลายท�ใชในรปแบบ; และ โครงสรางดานระบบงาน (Working Systems Structure) ไดแก ระบบงาน ท�ใชในการดาเนนงานของรปแบบ ม 4 ระบบ คอ ระบบงานบรการ ระบบงานสนบสนนทรพยากรใหกบงานบรการ ระบบงานพฒนางานบรการ และ ระบบงานบรหารจดการ

3. วธการนารปแบบไปดาเนนการ (Implementation of Model) คอ กระบวนการ ในการนารปแบบท�สราง หรอ พฒนา ข$น ไปดาเนนการใหไดผลด มประสทธภาพสง ประกอบดวย วธสรางและพฒนารปแบบ (Model Setting & Improving); วธนารปแบบไปดาเนนการ (Model Implementing); และ การปรบปรงและพฒนารปแบบอยางตอเน�อง (Continuous Model Developing) ระบบงานบรการมาตรฐาน ประกอบดวย 9 กจกรรม คอ การเตรยมพรอมกอนเร�มงานประจาวน; การเตรยมความพรอมกอนผรบบรการมาถง; การตอนรบผมารบบรการอยางประทบใจต $งแตแรก; การใหบรการเรงดวนตามลกษณะของผมารบบรการแตละคน; การใหบรการตามลาดบข $นตามลกษณะของงานน $นจนครบถวน; การใหบรการกอนผรบบรการจะกลบออกไปจากจดบรการของเรา; การดาเนนงานหลงจากผรบบรการกลบออกไปแลว; การใหบรการหลงจากผรบบรการกลบไปแลวอยางตอเน�อง ครบถวนสมบรณ และครบวงจร; และ การดาเนนงานกอนเลกงานประจาวน (2) วสดและวธการ 1. แบบการวจย (Research design) การวจยคร $งน$ เปนวจยพฒนาเชงทดลอง (Experimental Development Research) แบบ 2 กลม วดผล กอน–หลง การทดลอง (Two groups, Pre-test Post-test Design) ดวยการพฒนารปแบบใหมของงานใหขอมลผปวยกอนจาหนาย หอผปวยสามญศลยกรรมหวใจ รพ.ราชวถ หลงจากการนาไปใหผเช�ยวชาญ 3 ทานตรวจสอบคณภาพและปรบปรงแกไขแลว นาไปดาเนนการในพ$นท�ทดลอง เปนเวลารวม 3 เดอน โดยใหหอผปวยสามญศลยกรรมทางเดนปสสาวะ รพ.ราชวถ ท�มลกษณะ จานวนเตยง การดแลรกษา การบรหารงาน และการใหขอมลผปวยกอนจาหนาย คลายคลงกน เปนพ$นท�ควบคม วดผลการดาเนนงานตามระยะเวลา ดงน$

กลม การวดผล Pre–test การดาเนนงานตามรปแบบ การวดผล Post–test พ$นท�ทดลอง 1 ม.ย.- 31 ก.ค.2549 1 ส.ค.– 31 ต.ค. 2549 1 พ.ย.- 31 ธ.ค.2549 พ$นท�ควบคม 1 ม.ย.- 31 ก.ค.2549 1 ส.ค. – 31 ต.ค. 2549 1 พ.ย.- 31 ธ.ค.2549

2. ประชากรและกลมตวอยาง ม 2 กลม คอ 2.1 ประชากรหลก คอ “งาน” การใหขอมลผปวยกอนจาหนาย เร�มต $งแตการเตรยมความพรอมกอนการใหขอมลในวนแรกท�รบไวรกษาในโรงพยาบาล จนถงการใหขอมลในวนจาหนาย ท $งใน



พ$นท�ทดลอง และ พ$นท�ควบคม รวมจานวนประชากรพ$นท�ละ 15 คร $ง ในระยะ Pre–test และ 15 คร $ง ในระยะ Post–test รวมท $งส$น 2 x 2 x 15 = 60 คร $ง ใชประชากรท $งหมด เปนกลมตวอยาง (Census) 2.2 ประชากรผตอบแบบสอบถามความคดเหน คอ “บคคล” ผเก�ยวของกบการดาเนนงานใหขอมลผปวยกอนจาหนาย ม 3 กลม ไดแก ผบรหาร ผใหบรการ และ ผรบบรการ (ผปวยและญาตผปวย) รวมท $งส$น 256 คน- คร $ง ใชประชากรท $งหมด เปนกลมตวอยาง ดงน$

กลมตวอยาง ระยะ Pre–test ระยะ Post–test

พ$นท�ทดลอง พ$นท�ควบคม พ$นท�ทดลอง พ$นท�ควบคม ผบรหาร 3 3 3 3

ผใหบรการ 38 24 38 24 ผปวย 15 15 15 15

ญาตผปวย 15 15 15 15 รวมท bงสbน 71 57 71 57

3. การพฒนารปแบบใหม (The New Working Model Development) แบงออกเปน 4 ข $นตอน ดงน$ ข $นตอนท� 1 วเคราะหรปแบบเดม ใหทราบอยางถองแทและครอบคลม ทกแงทกมม ข $นตอนท� 2 พฒนารปแบบใหมเบ$องตน โดยกาหนดวา รปแบบใหม ตอง 1) ใชทรพยากร (คน เงน ของ) เทาท�มอย; 2) ถกตองตามหลกวชาการ; 3) เหมาะสมกบพ$นท�ทดลอง โดยใหผท �เก�ยวของกบการดาเนนงานในพ$นท�ทดลอง มามสวนรวมต $งแตเร�มแรก ผวจยไดนารปแบบใหมท�พฒนาข$น ไปใหผเช�ยวชาญ 3 คน ตรวจสอบความตรงตามโครงสรางและเน$อหา แลวนาขอเสนอแนะของผเช�ยวชาญมาปรบปรงแกไข กอนนาไปดาเนนการ (ไดเปนรปแบบท� 1) ข $นตอนท� 3 การทดลองใชรปแบบท�พฒนาข$นใหม ไดแบงออกเปน 3 ระยะ ดงน$ 1) ระยะการเตรยมความพรอมกอนการทดลอง ในชวงวนท� 1-31 พฤษภาคม 2549 โดยดาเนนการตามลาดบ คอ จดทาหนงสอขออนมตเขาทาการศกษาวจยจากคณะกรรมการจรยธรรมเก�ยวกบการทดลองในมนษย ใน รพ.ราชวถ ขออนมตเกบรวบรวมขอมล ในหอผปวยสามญศลยกรรมหวใจและหอผปวยสามญศลยกรรมทางเดนปสสาวะ ผานหวหนากลมงาน และหวหนาหอผปวยตามลาดบข $น เตรยมผชวยวจย โดยการอบรมและใหความรเก�ยวกบวธการเกบขอมล เตรยมเอกสาร วสดอปกรณตางๆ ท�จะใชในการเกบขอมล เตรยมขอมลบคคลเปาหมายและแหลงขอมลท�เก�ยวของกบการวจย และ เตรยมพ$นท�ดาเนนการวจย



หลงจากการวดผล Pre–test แลว ผวจยไดนาขอเสนอแนะของผท�เก�ยวของกบการดาเนนงานในพ$นท�ทดลอง มาปรบปรงแกไขรปแบบใหม ใหเหมาะสมย�งข$น (ไดเปนรปแบบท� 2) 2) ระยะดาเนนการทดลองใชรปแบบใหม ใชเวลา 3 เดอน ต $งแต 1 สงหาคม - 31 ตลาคม 2549 คณะผวจยไดจดประชมอบรมและช$แจงผท�เก�ยวของในพ$นท�ทดลอง ใหเขาใจ นาไปสการใหความรวมมอและลดการตอตานการเปล�ยนแปลง แลวทาการเกบขอมล จากการสงเกต การสอบถาม การบนทกกจกรรมและเหตการณท�เก�ยวของกบการดาเนนงานทดลองใชรปแบบใหม ปญหาอปสรรคท�เกดข$น การดาเนนการแกไขและผลการแกไข ตลอดระยะเวลาดาเนนการทดลองรปแบบใหม โดยมการนเทศ และ ตดตามประเมนการใชรปแบบ โดยคณะกรรมการพฒนาหอผปวยสามญศลยกรรมหวใจ เม�อไดดาเนนการครบ 15 วน 30 วน 45 วน 60 วน 75 วน และ 90 วน ตามลาดบ แลวนาผลท�ได มาปรบปรงและพฒนารปแบบการดาเนนงาน ตามความเหมาะสมเปนระยะๆโดยคณะผวจย ดวยความเหนชอบของผท�เก�ยวของกบการดาเนนงานในพ$นท�ทดลองและคณะกรรมการควบคมวทยานพนธ (ไดเปนรปแบบท� 3) 3) ระยะหลงการทดลอง ระหวาง 1 พฤศจกายน - 30 ธนวาคม 2549 คณะผวจยไดดาเนนการทา Post–test และเกบขอมลท�เก�ยวของกบการดาเนนงานทดลองใชรปแบบท�พฒนาข$นใหม ดวยเคร�องมอและวธการ เชนเดยวกนกบ Pre–test ข $นตอนท� 4 การสรปผลการทดลองใชรปแบบท�พฒนาข$นใหม คณะผวจยไดนาผลการดาเนนงานวจยท $งหลายท�ไดรบ ต $งแตข $นตอนท� 1. มารวบรวมและวเคราะหอยางละเอยด ทกแงทกมม แลวนาผลท�ไดมาปรบปรงแกไขรปแบบใหม ใหเหมาะสมและสมบรณท�สด ไดเปน “รปแบบสดทาย” ของผลการวจย (ไดรปแบบท� 4) 4. เคร�องมอท�ใชในการวจย (Research Instruments) มท $งหมด 4 กลม รวม 10 ช$น คอ 4.1 รปแบบใหมการดาเนนงานใหขอมลผปวยกอนจาหนาย หอผปวยสามญศลยกรรมหวใจ รพ.ราชวถ ท�คณะผวจยไดพฒนาข$น โดยมการปรบปรงเปนระยะๆ ขณะดาเนนการ 4.2 กลมแบบบนทกกจกรรมงานการใหขอมลผปวยกอนจาหนาย ท�คณะผวจยไดพฒนาข$น ม 3 ชด คอ

1.) แบบบนทกกจกรรมการเตรยมความพรอมการใหขอมลผปวยประจาวน 2.) แบบบนทกกจกรรมการเตรยมความพรอมกอนการใหขอมลผปวย 3.) แบบบนทกกจกรรมการใหบรการการใหขอมลผปวยกอนจาหนาย

4.3 กลมแบบสอบถามความพงพอใจ ท�คณะผวจยไดพฒนาข$น ม 4 ชด คอ 1.) แบบสอบถามความพงพอใจชดท� 1 สาหรบผปวย 2.) แบบสอบถามความพงพอใจชดท� 2 สาหรบญาตผปวย 3.) แบบสอบถามความพงพอใจชดท� 3 สาหรบผปฏบตงาน



4.) แบบสอบถามความพงพอใจชดท� 4 สาหรบผบรหาร 4.4 กลมแบบบนทกขอมลเก�ยวกบรปแบบ และ การพฒนารปแบบ ท�คณะผวจยไดพฒนาข$น ม 2 ชด คอ

1.) แบบบนทกขอมลพ$นฐานของหนวยงานพ$นท�วจย 2.) แบบบนทกขอมลเหตการณท�เกดข$นในชวงการดาเนนงานวจย

การตรวจสอบคณภาพของเคร�องมอ เคร�องมอทกช$น ไดผานการตรวจสอบความตรงตามตามโครงสรางและเน$อหา จากผเช�ยวชาญจานวน 3 คน กอนนาไปใช 5. การเกบขอมล (Data Collection) ผวจย เปนผดาเนนการเกบขอมลเองเปนสวนใหญ รวมกบผชวยวจยท�ไดรบการฝกอบรมอยางครบถวนแลวจากผวจย 6. การวเคราะหขอมล (Data Analysis) 6.1 ใชสถตพรรณนา ดวยคารอยละ คาเฉล�ย และสวนเบ�ยงเบนมาตรฐาน 6.2 ใชสถตวเคราะห ดวยคาสถต t, คาสถต Mann Whitney U, คาสถต Paired-t, และคาสถต Wilcoxon Singed Rank ท�ระดบแอลฟา 0.05 ผลการวจย ไดทาการเปรยบเทยบขอมลท �วไปและผลการดาเนนงาน ระหวางรปแบบใหมท�พฒนาข$น กบ รปแบบเดม ในพ$นท�ทดลอง และ พ$นท�ควบคม ใน 2 ระยะ คอ 1. ระยะ “กอน” การนารปแบบใหมไปดาเนนการ โดยเปรยบเทยบระหวางพ$นท�ทดลองกบพ$นท�ควบคม พบวา พ$นท�ทดลอง มจานวนผปฏบตงานรวม 38 คน มากกวาพ$นท�ควบคมท�ม 24 คน เน�องจากมการหมนเวยนเจาหนาท�ระหวางตกสามญศลยกรรมหวใจกบ Ward พเศษศลยกรรมหวใจ แตจานวนผปฏบตงานในแตละเวรใกลเคยงกน อายเฉล�ยผปวย อายเฉล�ยญาต จานวนวนนอน ความพงพอใจของผท�เก�ยวของ ไมแตกตางกน แตพ$นท�ทดลองมจานวนรายการยาท�นาไปใชตอท�บานมากกวา (p<0.001) และมตนทนตอหนวยในการใหบรการมากกวา (p<0.001) 2. ระยะ “หลง” จากการนารปแบบใหมไปดาเนนการแลว ในพ$นท�ควบคม เปรยบเทยบระหวางกอน กบ หลง การนารปแบบใหมไปดาเนนการ พบวา เกอบท $งหมดไมแตกตางกน มเพยงความพงพอใจของผปฏบตงานเทาน $น ท�เพ�มข$น (p<0.001) ในพ$นท�ทดลอง เปรยบเทยบระหวาง กอน กบ หลง การนารปแบบใหมไปดาเนนการ ไดผล ดงน$

ส�งท�เปรยบเทยบ ผลการเปรยบเทยบ ขอมลท �วไป 1) บคลากร ไมแตกตางกน 2) สถานท� หลงการทดลองมการจดสถานท�ในการใหคาแนะนาผปวยกอน

กลบบานใหเปนสดสวนโดยเปนสถานท� ท�มอยแลว



3) วสดอปกรณส�อการสอน หลงการทดลอง มการเพ�มคมอพยาบาลในการใหคาแนะนาผปวยตามแนวทางM-E-T-H-O-D มวซดในการใหคาแนะนาผปวยเม�อแรกรบ และมคมอการดแลตามโรคสาหรบผปวย

4) อายเฉล�ยผปวย ไมแตกตางกน (p = 0.125) 5) อายเฉล�ยญาต ไมแตกตางกน (p = 0.865) 6) จานวนวนนอน ไมแตกตางกน (p = 0.216) 7) จานวนรายการยาท�ใชตอท�บาน ไมแตกตางกน (p = 0.340) ผลการดาเนนงาน 1) ปรมาณงาน / แรงงาน อตราสวนปรมาณงานเพ�มข$น (p = 0.018) 2) ปรมาณงาน / คาแรงงาน อตราสวนปรมาณงานเพ�มข$น (p = 0.002) 3) คณภาพงานกอนเร�มงาน อตราความถกตองเพ�มข$น (p<0.001) 4) คณภาพงานกอนเร�มใหขอมล อตราความถกตองเพ�มข$น (p<0.001) 5) ระยะเวลาในการใหขอมลผปวยกอนจาหนาย

ลดลง (p = 0.018)

6) ความพงพอใจของผบรหาร ไมแตกตางกน (p=0.180) มคะแนนเฉล�ย 7.67 จาก 10 7) ความพงพอใจของผปฏบตงาน เพ�มข$น (p<0.001) 8) ความพงพอใจของผปวย ไมแตกตางกน (p=0.208) มคะแนนเฉล�ย 9.73 จาก 10 9) ความพงพอใจของญาตผปวย ไมแตกตางกน (p=0.517) มคะแนนเฉล�ย 9.47 จาก 10 10) ตนทนตอหนวยในการใหบรการ ลดลง (p = 0.002)

จากผลการเปรยบเทยบขอมลท�กลาวมา สรปไดวา ผลการดาเนนงานตามรปแบบใหมของงานใหขอมลผปวยกอนจาหนาย “ดกวา” รปแบบเดม รปแบบสดทาย ของงานใหขอมลผปวยกอนจาหนาย มลกษณะโดยสรป ดงน$ 1. ผงการไหลเวยนของงาน (Work flow) จาแนกเปน 4 ระยะ คอ ระยะแรกรบผปวยเขา โรงพยาบาล; ระยะรบยายจากหอผปวยหนก; ระยะ 1 วนกอนจาหนาย; และ ระยะวนจาหนาย โดยในแตระยะ ไดดาเนนการผสมผสานเขาไปใน “กระบวนการหลกในการดแลรกษาผปวย” ของหอผปวยสามญศลยกรรมหวใจ และจดทาวธปฏบตเปน 9 ข $นตอนของระบบงานบรการมาตรฐาน ท�ชดเจนเปนลายลกษณอกษร โดยยดผรบบรการเปนศนยกลาง 2. หลกการของรปแบบ ประกอบดวย หลกการบรหารท �วไป 5 หลกการ; หลกการบรหารโรงพยาบาล; หลกการท�เก�ยวของกบการใหขอมลผปวยกอนจาหนาย 8 หลกการ; และ กฎหมาย นโยบาย กฎ และระเบยบขอบงคบ ท�เก�ยวของ ท $งของกระทรวงสาธารณสขและของ รพ.ราชวถ 3. โครงสรางของรปแบบ ประกอบดวย โครงสราง 4 ดาน คอ ดานบคลากร ดานวสดอปกรณอาคารสถานท� ดานงบประมาณ และ ดานระบบงาน



อภปรายผลการวจย จากผลการวจย ท�พบวา รปแบบการดาเนนงานใหขอมลผปวยกอนจาหนาย หอผปวยสามญศลยกรรมหวใจโรงพยาบาลราชวถ ท�ผวจยพฒนาข$น ดกวารปแบบเดม เหนไดจากการมผลการดาเนนงานท�ดกวารปแบบเดม โดยใชทรพยากรคน เงน ของ เพยงเทาท�มอยเทาน $น ท�เปนดงน$เน�องจาก การมรปแบบท�ดและเหมาะสมกบพ$นท�ทดลอง และ มกระบวนการในการนารปแบบไปดาเนนการท�ด มประสทธภาพสง สอดคลองกบแนวคด แนวทาง และวธการ ของการทาวจยเพ�อพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน (R&D for CSWI)(2) การมรปแบบท�ดและเหมาะสมกบพ$นท�ทดลองน $น เหนไดจากการมองคประกอบของรปแบบท�ครบถวน ท $งหลกการของรปแบบ โครงสรางของรปแบบ และวธการนารปแบบไปดาเนนการ(2) การมกระบวนการในการนารปแบบไปดาเนนการท�ดมประสทธภาพสง เหนไดจากกระบวนการและวธการท�คณะผวจยใชในการพฒนารปแบบใหม ท�ม 4 ข $นตอน คอ การวเคราะหรปแบบเดม การพฒนารปแบบใหมเบ$องตน การทดลองใชรปแบบท�พฒนาข$นใหม และ การสรปผลการทดลองใชรปแบบท�พฒนาข$นใหม เพ�อสรปผลเปนรปแบบสดทายท�ด เหมาะสม และปฏบตไดจรง (2)

ส�งสาคญอกประการหน�ง คอ การใชหลกการบรหารแบบมสวนรวม (Participative Management) โดยใหผท �เก�ยวของโดยเฉพาะอยางย�งผปฏบตงาน มามสวนรวม (5) โดยเนนการมสวนรวมในการสรางและพฒนารปแบบจากผปฏบตงานทกระดบต $งแตเร�มตน ทาใหไดรปแบบท�เหมาะสมกบหนวยงาน สงผลใหการดาเนนงานมคณภาพและมประสทธภาพสง รวมท $งลดการตอตานการเปล�ยนแปลง ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใชประโยชน 1.1 ขอเสนอแนะสาหรบพ$นท�ทดลอง คอ หอผปวยสามญศลยกรรมหวใจ รพ.ราชวถน $น ควรดาเนนการพฒนางานการใหขอมลผปวยกอนจาหนายน$ ใหตอเน�อง และครอบคลมทกๆปจจยท�เก�ยวของ จนเปน “รปแบบตวอยาง” ของการพฒนางานการใหขอมลผปวยกอนจาหนาย ท $งในระดบโรงพยาบาลและระดบประเทศตอไป และ ควรนาประสบการณท�ไดการสรางและพฒนารปแบบน$ ไปประยกต/ใช ในการพฒนางานอ�นๆ ของหอผปวยสามญศลยกรรมหวใจ 1.2 ขอเสนอแนะสาหรบ รพ.ราชวถ สามารถนาแนวคด แนวทาง และวธการ ท�ไดดาเนนการไปในการวจยคร $งน$ ไปเปนบทเรยนตวอยางของการพฒนางานท�ไมตองเพ�มทรพยากร แลวขยายผลดวยการนาไปประยกต/ใช กบการพฒนางานอ�นๆ ของ รพ.ราชวถ ใหมประสทธภาพมากย�งๆ ข$น โดยผสมผสานเขาไปในกระบวนการจดการความร (KM) ของ รพ.ราชวถ (5) 2. ขอเสนอแนะในการทาวจยตอไป 2.1 การทาวจยในเร�องเดม ควรทาเปนการวจยเพ�อพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน (R&D for CSWI) ท�สมบรณแบบ ใหครอบคลมรายละเอยดทกๆดาน อยางครบถวนท $งตามหลกวชาการท�เก�ยวของและตามบรบทของพ$นท�วจย โดยเฉพาะอยางย�งดานดชนช$วดผลการดาเนนงาน การทาวจย



ในเร�องเดมน$ สามารถทาไดอยางนอยปละ 1 เร�องตลอดไป ตราบเทาท�ยงมการดาเนนงานการใหขอมลผปวยกอนจาหนาย ดวยแนวคดของการพฒนางานประจาสงานวจย (Routine to Research: R2R) 2.1 การทาวจยในเร�องใหม ควรประยกตแนวทางและวธการ ท�ไดดาเนนการไป ในการวจยคร $งน$ ไปใชในการทาวจยในงานอ�นๆ ท $งงานบรการ งานสนบสนนทรพยากร งานพฒนางานบรการ งานพฒนาหนวยงาน และ งานบรหารจดการ โดยสามารถทาไดในทกๆงานและทกๆหนวยงาน ท $งของกลมงานการพยาบาล และ ของโรงพยาบาล โดยมเปาหมายเพ�อพฒนางานท $งหลายอยางตอเน�องและย �งยน นาไปสประโยชนสขของผปวย ครอบครว ชมชน และ ประเทศชาต อยางกวางขวางและคมคาย�งๆข$น ท $งระยะส $น และ ระยะยาว สรป ไดรปแบบใหมของการดาเนนงานใหขอมลผปวยกอนจาหนาย หอผปวยสามญศลยกรรมหวใจ รพ.ราชวถ ท�ดกวารปแบบเดม โดยใชทรพยากรคน เงน ของ เพยงเทาท�มอยเทาน $น เนนการมสวนรวมในการสรางและพฒนารปแบบ จากผปฏบตงานทกระดบ ต $งแตเร�มตน ไดเปนรปแบบการดาเนนงาน ท�มองคประกอบครบถวน เหมาะสม และ สามารถปฏบตไดจรง กตตกรรมประกาศ งานวจยน$ สาเรจลลวงไดดวยความกรณาของทานผอานวยการโรงพยาบาลราชวถ นพ.เจษฎา โชคดารงคสข และ รองผอานวยการฝายการพยาบาล รพ.ราชวถ น.ส.พนพศ บรณการเจรญ ท�ไดใหโอกาสและใหการสนบสนนในการทาวจย ความสาเรจของผลการดาเนนงานท $งหลาย เกดจากการไดรบความรวมมอรวมใจอยางดย�ง จากท $งบคลากรทางการพยาบาล บคลากรทางการแพทย และ ผรบบรการทกๆทาน ตลอดระยะเวลาในการดาเนนการทดลอง จนบรรลวตถประสงคและเปาหมาย ของการศกษาคร $งน$ คณะผวจยจงขอขอบคณทกๆทานมา ณ ท�น$ และขอขอบคณ รพ.ราชวถ ท�ใหทนสนบสนนในการทาวจย

เอกสารอางอง 1. นท เก$อกลกจการ. การสอนผรบบรการในโรงพยาบาล. (พมพคร $งท�1). สงขลา: ชานเมองการพมพ,

2541. 2. สมชาต โตรกษา. หลกการบรหารโรงพยาบาล ภาคท�1 หลกการบรหารองคการและหนวยงาน. (พมพ

คร $งท� 3). กรงเทพฯ: บรษท เอส.พ.เอน. การพมพ จากด, 2548. 3. กฤษฎา แสวงด และคณะ. แนวทางการวางแผนจาหนายผปวย. กรงเทพมหานคร: โรงพมพ

มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2539. 4. สรกรณ ศรละออ. ความเปนไปไดในการวางแผนการจาหนายผปวยในโรงพยาบาลสมเดจพระป�น

เกลา. [ปรญญานพนธศลปศาสตรมหาบณทต (สงคมสงเคราะศาสตร) สาขาวชาการบรหารและนโยบายสวสดการสงคม]. กรงเทพมหานคร: คณะสงคมสงเคราะหศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2542.

5. ธงชย สนตวงษ. (2540). องคการและการจดการ ทนสมยยคโลกาภวตน กรงเทพมหานคร: บรษทโรงพมพไทยวฒนาพานช จากด



ตวอยางท� 2 การพฒนางานบรการผปวยท �มความเส �ยงสง หอผปวยอายรกรรมหญง

โรงพยาบาลโพธาราม จงหวดราชบร พ.ศ.2553 กนกวรรณ สนลกษณทพย, สมชาต โตรกษา, วชระ กอนแกว, พระ ครกคร>นจตร และ วรรณา สตยวนจ

บทคดยอ การวจยพฒนาเชงทดลองแบบสองกลมวดกอนหลงการทดลองน$ เพ�อพฒนารปแบบการดาเนน งานบรการผปวยท�มความเส�ยงสง นาไปทดลองท�หอผปวยอายรกรรมหญง รพ.โพธาราม ระหวาง 1 มกราคม 2553 -15 มถนายน 2553 โดยให รพ.บานโปง เปนพ$นท�ควบคม กลมตวอยาง คอ งานบรการผปวย131คร $ง ผตอบแบบสอบถาม 403 คน เปรยบเทยบผลการดาเนนงานดวยคาสถตพรรณา คาสถตไคสแควร คาสถตท คาสถตแพรท คาสถตวลคอกสน และ คาสถตแมนวทยนย ท�ระดบแอลฟา 0.05 พบวา รปแบบใหมท�พฒนาข$น เนนการนาหลกวชาการท�เก�ยวของ มาประยกตโดยใชทรพยากรเทาท�มอย ดวยการกาหนดลกษณะและองคประกอบหลกของรปแบบ ใหมความเหมาะสม ถกตอง ครบถวน โดยไมเพ�มภาระงาน เปนท�ยอมรบของผปฏบตงาน ประกอบดวย ผงการไหลเวยนของมาตรฐานการปฏบตงาน 9 ข $นตอน ท�เนนผปวยเปนศนยกลาง จดทาเปนลายลกษณอกษรชดเจนท�งายตอการปฏบต มการตดตามประเมนผลและปรบปรงแกไขดวยแนวคดเชงบวกอยางสม�าเสมอ หลงการทดลอง ผลการดาเนนงาน ดกวาเดม คอ ความถกตองของการเตรยมความพรอมกอนเร�มงานเพ�มข$น (p<0.001) ความถกตองของการปฏบตงานตามมาตรฐานเพ�มข$น (p=0.014) ภาวะแทรกซอนนอยลง (p=0.004) ความพงพอใจเพ�มข$น ท $งผปฏบตงาน (p<0.001) ผปวย (p=0.005) และญาตผปวย (p=0.008) ท $งน$เน�องจาก คณะผวจยใชหลกการบรหารแบบมสวนรวมต $งแตเร�มตน จงไดรปแบบและวธการนารปแบบไปดาเนนการท�เหมาะสมกบงานและหนวยงาน เสนอแนะใหดาเนนการวจยตอไป จนไดตวแบบท�ดระดบ ประเทศ และ ควรสนบสนนและเผยแพรแนวทางและวธการของการทาวจยน$ ใหเปนตวอยางของการทางานตามภารกจใหเปนผลงานวจย ท�มประสทธภาพสง ไมยงยาก และ เหมาะสมกบผปฏบตงาน คาสาคญ: ผปวยท�มความเส�ยงสง / การพฒนารปแบบ / งานประจาสงานวจย / การวจยพฒนาเชงทดลอง / การบรหารแบบมสวนรวม

A Development of High-Risk Patient Service at Photharam Hospital, Ratchaburi Province, Thailand, 2010

Kanokwan Sinluksanathip et al Abstract

This experimental development research, two groups experiment and control pre-test and post-test designs aimed to develop a working model to improve high-risk patient service by using only the existing resources. It was developed and implemented in the female medical ward of Photharam Hospital during Jan 1st 2010 – Jun 15th 2010. Banpong Hospital, the similar general hospital was selected to be the control. The samples were 131 high-risk patient services and 403 persons who responded to the questionnaires. The model implementation outputs of quantity, quality, time and labor-force consumed, satisfaction of concerning persons, and economics were measured and compared. Statistical analysis were mean, standard deviation, percentage, Chi-square test, Mann Whitney U-test, t test, paired-t test, and Wilcoxon Signed Rank test at alpha 0.05. The results revealed



that the new working model which developed by applying variety academic concepts, principles and methods to be the complete, correct, suitable, and convenience to do in its characters and the main components. It has to be not increasing the provider’s workloads and has to be accepted by them from the beginning. It was composed of the standard operating workflow of 9 steps in high-risk patient service focused on patient centered, clear document, and regular positive monitoring & evaluation continuously. After implementation of the new working model, the percentage of well prepared equipments before daily working start was increased (p<0.001); the correctness rate of operating by working standard was increased (p=0.014); the complication rate was decreased (p=0.004); the satisfaction rates were increased in providers (p<0.001), patients (p=0.005), and patient’s relatives (p=0.008). These due to the applying of Management by Participation from the beginning of researcher’s team leading to get the suitable model and the model implementation method which receiving very good cooperation from concerning persons continuously. Further research to get the country best practice; the support and show & share of this research methodology to be a good example of high efficiency, not complicate, and practical Routine to Research; were recommended. Key words: high-risk patient /model development / R2R / experimental development research / R&D

บทนา ความเจรญกาวหนาของระบบสขภาพของประเทศไทย มการพฒนาไปอยางรวดเรว ม

เทคโนโลยทางการแพทยท�ทนสมย การดแลรกษาเปนไปอยางซบซอนมากข$น ดงน $น บคลากรทางการแพทย จงตองมการพฒนาความรและศกยภาพ เพ�อความพรอมในการดแลรกษาผปวยอยางมคณภาพ ในสงคมปจจบนความสมพนธท�ดระหวางบคลากรทางการแพทยกบผรบบรการลดลงอยางเหนไดชดเจน เม�อเปรยบเทยบกบในอดต ทาใหความไววางใจซ�งกนและกนลดลง(1) เม�อเกดความผดพลาดในการดแลรกษา โรงพยาบาลกไดรบผลกระทบดวย คอ ตองเสยช�อเสยง และถกฟองรองทางกฎหมายเพ�อเรยกคาเสยหาย(2) ในปจจบนกระทรวงสาธารณสขและองคกรท�เก�ยวของ ไดใหความสาคญกบความปลอดภยของผปวยและผรบบรการเปนอยางมาก มนโยบายระดบชาตและมการกาหนดแนวทางแกไขปญหาท�ชดเจน โดยเฉพาะอยางย�งการดแลผปวยและการใหบรการผปวยท�มความเส�ยงสง(3) โดยกาหนดมาตรฐานไววา “ทมผใหบรการสรางความม �นใจวา จะใหการดแลผปวยและใหบรการผปวยท�มความเส�ยงสงอยางทนทวงทปลอดภย เหมาะสม ตามมาตรฐานวชาชพ”

โรงพยาบาลโพธาราม เปนโรงพยาบาลท �วไปขนาด 340 เตยง ของกระทรวงสาธารณสข มการกาหนดนโยบายดานความปลอดภยของผรบบรการท�ชดเจน มการพฒนาและปรบปรงกระบวนการดแลรกษาอยางตอเน�อง เพ�อใหผรบบรการเกดความปลอดภยมากท�สด แตกพบวา ยงคงมเหตการณท�ไมพงประสงคเกดข$นกบผปวย โดยเฉพาะกลมผปวยท�มความเส�ยงสง ซ�งมโอกาสเกดเหตการณท�ไมคาดคดมากท�สด ทมสขภาพของ รพ.โพธาราม จงรวมกนทบทวนระบบงานหรอกระบวนการดแลรกษาผปวย เพ�อวเคราะหหาสาเหตของปญหาของความไมปลอดภยของผปวยในโรงพยาบาล ซ�งหมายถง ส�งท�ทาใหเกดปญหาหรอปจจยท�เก�ยวของ โดยใชหลกการของการวเคราะหสภาวการณการทางาน(4) ท�มองคประกอบหลายประการ อาทเชน ลกษณะงานและการมอบหมายงานไมเหมาะสมกบความพรอมของผใหบรการ กมสวนทาใหเกดความไมปลอดภยกบผปวยได(2) ระดบภาระงานและความยากงายของงาน มความสาคญตอความปลอดภยของผปวย(5) รปแบบการจดบรการพยาบาลแบบใชบคลากรทางการพยาบาลท�มทกษะตางกน(6) การสงตอกจกรรมระหวางบคลากรในทมท�ไมมประสทธภาพ(7) ความ



ผดพลาดหรอความไมปลอดภยท�เกดข$นกบผปวยในแตละคร $ง ซ�งมกจะมสาเหตจากปจจยมากกวา1ดานท�เสรมกน และเพ�มความเส�ยงตอการเกดความผดพลาด ทาใหเกดผลเสยตอผปวยรนแรงข$น(6,8)

ในการแกปญหาท�ดและมประสทธภาพน $น ใหเร�มตนจากการวางระบบงานท�ด ซ�งควรใหผปฏบตเขามามสวนรวมต $งแตเร�มแรก เพ�อใหไดระบบงานท�เหมาะสม และลดการตอตานการเปล�ยนแปลง(4,11) จะชวยในการวางแผนการดแลท�ครบถวนทกกจกรรม ชวยใหการดแลผปวยมประสทธภาพมากย�งข$น ผวจยไดเลอกการวจยพฒนาเชงทดลอง (Experimental Development Research)(18) ซ�งเปนแบบการวจย (Research Design) ดวยการทางานอยางเปนระบบ โดยใชความรท $งหลายท�มอย ท $งท�ไดรบจากการทาวจย และจากการลงมอปฏบตจรง เพ�อการรเร�มสรางสรรค หรอ การพฒนาผลตภณฑ / กระบวน การผลต หรอ กระบวนการทางาน ใหมๆ และเลอกการแกไขโดยเร�มท�การวางระบบงานท�ด โดยใชเทคนคการทาวจยเพ�อการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน (R&D for CSWI)(4) ซ�งเปนการคนหาความร ประสบการณใหมๆ สาหรบผปฏบตงาน เพ�อการพฒนาและปรบปรงการปฏบตงานประจาวนใหมประสทธภาพสงข$น โดยใชทรพยากรเทาท�มอย(4) ซ�งท�ผานมา มผนาวธน$ไปใชในการพฒนางานและประสบผลสาเรจมากมาย อาทเชน การพฒนารปแบบการดาเนนงานใหขอมลผปวยกอนจาหนาย(12) การพฒนางานบรการพยาบาลผปวยใชเคร�องชวยหายใจ(13) การพฒนางานบรการผปวยอบตเหตและฉกเฉน(14) การพฒนาแบบฟอรมการบนทกทางการพยาบาลแผนกผปวยใน(15) การพฒนารปแบบการดาเนนงานฝายบรหารท �วไปโดยการประยกตใชคอมพวเตอร(16) การพฒนาการดาเนนงานปองกนและควบคมโรคตดเช$อในโรงพยาบาลบานโปง (17) เปนตน

วตถประสงคการวจย 1. เพ�อพฒนารปแบบการดาเนนงานของงานบรการผปวยท�มความเส�ยงสง หอผปวยอายรกรรมหญง รพ.โพธาราม จงหวดราชบร กระทรวงสาธารณสข ใหเหมาะสม และ มประสทธภาพ มากข$น โดยใชทรพยากรเทาท�มอย 2. เพ�อเปรยบเทยบผลการดาเนนงาน ระหวาง รปแบบใหมท�พฒนาข$น กบ รปแบบเดม ในดานปรมาณงาน คณภาพงาน เวลาและแรงงานท�ใช ความพงพอใจของผท�เก�ยวของ และ ดานเศรษฐศาสตร

วธการศกษา เปนวจยพฒนาเชงทดลอง แบบ สองกลม ทดลอง-ควบคม วดผลกอน-หลง การทดลอง (Experimental Development Research: two-groups Experiment and Control, Pre-test and Post–test design) โดยการพฒนารปแบบใหมของงานบรการผปวยท�มความเส�ยงสง ท�เหมาะสมกบหอผปวยอายรกรรมหญง รพ.โพธาราม จงหวดราชบร แลวนาไปดาเนนการทดลอง เปนระยะเวลา 3 เดอน โดยใหหอผปวยอายรกรรมหญง รพ.บานโปง ซ�งมลกษณะ ขนาด จานวนเตยง การดแลรกษา คลายคลงกน เปนพ$นท�ควบคม ประชากรและกลมตวอยาง แบงเปน 2 กลม คอ



2.1 ประชากรหลก คอ งานการบรการผปวยท�มความเส�ยงสงแตละคน เร�มตนต $งแตการเตรยมความพรอมกอนเร�มงานบรการผปวย ไปจนถง การใหบรการผปวยในวนจาหนาย ท $งในพ$นท�ทดลองและพ$นท�ควบคม รวมจานวนประชากร ในระยะ Pre test และในระยะ Post test รวมท $งส$น 131 คร $ง

2.2 ประชากรผตอบแบบสอบถาม คอ ผท�เก�ยวของกบการดาเนนงานบรการผปวยท�มความเส�ยงสง จาแนกเปน ผบรหาร ผปฏบตงาน ผปวย และญาตของผปวย รวมท $งส$น 403 คน ใชประชากรท $งหมด เปนกลมตวอยาง เคร�องมอท�ใชในการวจย 1. รปแบบใหมของการบรการผปวยท�มความเส�ยงสงท�คณะผวจยไดพฒนาข$น 2. แบบบนทกขอมลดานบคลากร 3. แบบบนทกขอมลเหตการณท�มผลตอการดาเนนงาน 4. แบบบนทกกจกรรม จานวน 3 ชด คอ 4.1 แบบบนทกกจกรรมการเตรยมความพรอมกอนเร�มงานประจาวน 4.2 แบบตรวจสอบการปฏบตตามมาตรฐานการบรการผปวยท�มความเส�ยงสง 4.3 แบบบนทกกจกรรมของการบรการผปวยท�มความเส�ยงสง เฉพาะราย 5. แบบสอบถามความพงพอใจของผบรหาร ผปฏบตงาน ผปวย และ ญาตผปวย เคร�องมอแตละช$น ไดนาไปใหผเช�ยวชาญ 3 คน ตรวจสอบความตรงตามโครงสรางและเน$อหา แลวนามาปรบปรงแกไขตามคาแนะนา รวมท $งไดรบการรบรองจากคณะกรรมการจรยธรรมการวจยของมหาวทยาลยมหดล แลวจงนาไปดาเนนการในพ$นท�วจย โดยไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการ PCT และ ผอานวยการโรงพยาบาล ท $ง รพ.โพธาราม และ รพ.บานโปง วธการเกบรวบรวมขอมล คณะผวจยเปนผดาเนนการเกบขอมลเอง รวมกบผชวยวจย ท�ไดรบการฝกอบรมอยางครบถวนจากคณะผวจย การพฒนารปแบบการดาเนนงานใหม (The New Working Model Development) แบงออกเปน 4 ข $นตอน ดงน$ ข bนตอนท�1 วเคราะหรปแบบเดมและขอมลพ$นฐานท�จาเปน ในการนามาพฒนารปแบบการดาเนนงานบรการผปวยท�มความเส�ยงสง ใหทราบอยางละเอยดและครอบคลม ทกแงทกมม ข bนตอนท�2 การพฒนารปแบบการดาเนนงานเบ$องตน ของงานบรการผปวยท�มความเส�ยงสง หอผปวยอายรกรรมหญง โรงพยาบาลโพธาราม โดยนาขอมลท�ไดจากข $นตอนท� 1 มาเปนพ$นฐานในการพฒนารปแบบ ดวยการกาหนดลกษณะและองคประกอบหลกของรปแบบใหมท�จะพฒนาข$น ใหมความเหมาะสม ถกตอง ครบถวน และ งายตอการนาไปปฏบต โดยตองไมเปนการเพ�มภาระงานแกผปฏบต และเปนท�ยอมรบของผปฏบตงาน เนนการนาหลกวชาการท $งหลายท�เก�ยวของ มาประยกต โดยใชทรพยากรเทาท�มอย ตาม Principle of Management(4) ท�ครบวงจร ตอเน�อง โดยใชเวลา และผปวย เปนแกนหลก ในการดาเนนงาน (ไดเปนรปแบบท� 1)



ข bนตอนท� 3 ทดลองใชรปแบบท�พฒนาข$น ใชเวลา 5 เดอน โดยแบงเปน 5 ระยะ คอ 1. ระยะเตรยมความพรอมกอนการทดลอง ในชวง 1 มกราคม 2553 ถง 15 กมภาพนธ 2553 โดยดาเนนการเตรยมเกบขอมล และ เตรยมพ$นท�ทดลอง ท�จะดาเนนการวจย 2. ระยะเกบขอมลกอนการทดลอง (Pre-test) ในพ$นท�ทดลอง และในพ$นท�ควบคม ใชเวลา 2 สปดาห ในชวง 15-28 กมภาพนธ 2553 3. ระยะเพ�มความพรอมกอนลงมอปฏบตจรงในพ$นท�ทดลอง ใชเวลา 2 สปดาห ในชวง 1-15 มนาคม 2553 โดยนาขอเสนอแนะของผปฏบตงานในพ$นท�ทดลอง มาปรบปรงแกไขรปแบบใหม ใหมความเหมาะสมย�งข$น (ไดรปแบบท�2) และช$แจงใหผปฏบตงานเขาใจอยางแจมแจงกอนลงมอปฏบตจรง 4. ระยะดาเนนการทดลองใชรปแบบท�พฒนาข$น ใชเวลา 3 เดอน ในชวง 16 มนาคม 2553 ถง 15 มถนายน 2553 โดยมการปรบปรงและพฒนารปแบบเปนระยะๆ ตามความเหมาะสมของสภาวการณของพ$นท�ทดลอง ดวยความเหนชอบของผท�เก�ยวของ (ไดเปนรปแบบท� 3) 5. ระยะเกบขอมลหลงการทดลอง (Post-test) ใชเวลา 2 สปดาห ในชวง1-15 มถนายน2553 เกบขอมลผลการดาเนนงานเหมอนกอนทดลองท $งในพ$นท�ทดลองและพ$นท�ควบคม ข bนตอนท� 4 การสรปผลการทดลองใชรปแบบท�พฒนาข$น ใชเวลา 2 สปดาห ระหวาง 16-30 มถนายน 2553 โดยนาผลการดาเนนงานวจยท $งหมดต $งแตข $นตอนท� 1 มารวบรวมและวเคราะหอยางละเอยด แลวนาผลท�ไดมาปรบปรงแกไขรปแบบใหม ใหเหมาะสมและสมบรณท�สด ไดเปน “รปแบบสดทาย” ท�เปนผลสรปของผลการวจยคร $งน$ (ไดเปนรปแบบท� 4) สถตท�ใชในการวเคราะหขอมล 1. ใชสถตพรรณนา ดวยคาจานวน รอยละ คาเฉล�ย และ สวนเบ�ยงเบนมาตรฐาน 2. ทดสอบการกระจายของขอมลผลการดาเนนงานบรการผปวยท�มความเส�ยงสง ท $งในพ$นท�ทดลองและพ$นท�ควบคม ดวยคาสถต Kolmogorov Smirnov 3. เปรยบเทยบผลการดาเนนงาน ดวยคาสถต Independent t, คาสถต Mann Whitney U, คาสถต Paired-t, และ คาสถต Wilcoxon Match Pair Sign Rank ท�ระดบแอลฟา 0.05

ผลการศกษา 1. ผลการพฒนารปแบบของงานบรการผปวยท�มความเส�ยงสง จากข $นตอนท�4 ของการพฒนารปแบบฯ ไดนาผลการดาเนนงานวจยท $งหมด ต $งแตข $นตอนท�1 มารวบรวมและวเคราะหอยางละเอยด แลวนาไปปรบปรงแกไขรปแบบใหม ใหเหมาะสมและสมบรณท�สด ไดเปน “รปแบบสดทาย” (รปแบบท� 4) ซ�งมลกษณะของการดาเนนงานในการใหบรการผปวยโดยสรป ในแตละคร $งของการดาเนนงานในแตละเวรและแตละวน ตามผงการไหลเวยน (Work flow) ของงานบรการผปวยท�มความเส�ยงสง ท�ม 9 กจกรรมหลก ต $งแตการเตรยมพรอมกอนเร�มงานประจาวน/เวร ของหอผปวย จนถง การดาเนนงานกอนเลกงานประจาวน / เวร ของหอผปวย ดงน$



รปแบบใหมท�พฒนาข$น เนนการนาหลกวชาการท $งหลายท�เก�ยวของ มาประยกตโดยใชทรพยากรเทาท�มอย ดวยการกาหนดลกษณะ และองคประกอบหลก ของรปแบบ ใหมความเหมาะสม ถกตอง ครบถวน และ งายตอการนาไปปฏบต โดยตองไมเปนการเพ�มภาระงานแกผปฏบต และ เปนท�ยอมรบของผปฏบตงานต $งแตแรกๆ เม�อเปรยบเทยบกบรปแบบเดม ท�มการดาเนนงานอยในโรงพยาบาลท �วไปของกระทรวงสาธารณสข พบวา รปแบบท�พฒนาข$น มลกษณะของการดาเนนงานใหบรการผปวย เปนดงน$

ไมเกดภาวะวกฤต

o ปกต o วกฤต o พเศษ

เกดภาวะวกฤต

ไมมภาวะเส!ยง มภาวะเส�ยง

o ปกต o วกฤต o พเศษ

ผปวยท!มความเส!ยงสง มาถงหอผปวย หรอ เกดข)น

5.2 การใหบรการผปวยท!ไมเขาเกณฑผปวยท!ม

ความเส!ยงสง ตามแนวทางท!กาหนดไว

5.1 การใหบรการผปวยท!มความเส!ยงสงตามแนวทางท!กาหนดไว

5.4 ดาเนนการดแลรกษาและ

แกไขตามแนวทางท!กาหนดไว จนผปวยปลอดภย

ผปวยกลบบาน หรอ ออกจากหอผปวย

1. การเตรยมพรอมกอนเร!มงานประจาวน/เวร ของหอผปวย

6. การใหบรการกอนผปวยและญาตจะกลบออกไป

3. การตอนรบอยางประทบใจ ต)งแตแรก

2. การเตรยมพรอมกอนผปวยมาถง

4. การใหบรการเรงดวน ตามลกษณะของผปวยแตละคนและญาตผปวย

8. การใหบรการหลงจากผปวยและญาตกลบไปแลวอยางตอเน!อง ครบถวน สมบรณ และครบวงจร

7. การดาเนนงานหลงจากผปวยกลบออกไปแลว

9. การดาเนนงานกอนเลกงานประจาวน / เวร ของหอผปวย

5. การใหบรการแกไขความเส!ยงเบ)องตนจนครบถวน

5.3 การใหบรการผปวยท!มความเส!ยงสงและเกดภาวะวกฤตแตละราย จนครบถวนตามแนวทางท!กาหนดไว



1. มผงการไหลเวยนของงาน (Work Flow) ท�เปนลายลกษณอกษร ท�เนนผปวยเปนศนยกลาง อยางชดเจน จาแนกเปน 5 ระยะ คอ ระยะท� 1 ระยะแรกรบเขาสภาวะท�ตองเฝาระวงอาการเปล�ยนแปลง ระยะท� 2 ระยะเฝาระวง จนถง 1 วน กอนพนระยะเฝาระวง ระยะท� 3 ระยะผปวยเขาสภาวะวกฤต ระยะท� 4 ระยะ 1 วน กอนพนระยะเฝาระวง ในผปวยท�มภาวะวกฤต ระยะท� 5 พนระยะเฝาระวง และจาหนาย ในแตละระยะของการดาเนนงานน $น ไดผสมผสานกจกรรมการดแลผปวยท�มความเส�ยงสง ใหสอดคลองกบการดแลผปวยตามกระบวนการหลกของหอผปวยอายรกรรมหญง รพ.โพธาราม จงหวดราชบร ซ�งจดทาเปน Work Instruction: WI) ตาม 9 กจกรรมหลกของระบบงานบรการมาตรฐาน ท�มแนวทางชดเจนถงวธปฏบต เปนลายลกษณอกษร ท�ทกคนรบรและถอปฏบต เปนอนหน�งอนเดยวกน 2. มการเพ�มกจกรรมการเย�ยมผปวยทางโทรศพท ในกจกรรมหลกท�8 การใหบรการหลงจากผปวยและญาตกลบไปแลวอยางตอเน�องครบถวนสมบรณและครบวงจร โดยจดทาแนวทางปฏบต (Work Instruction) ในการเย�ยมผปวยทางโทรศพท จดทาคมอการใหคาแนะนาแกผปวยและญาต และแบบบนทกการเย�ยมผปวยท�มความเส�ยงสงทางโทรศพท 3. ในสวนหลกการของรปแบบน $น ประกอบดวย หลกการบรหารงานท �วไป 5 หลกการ; หลกการดานบรหารโรงพยาบาลและสาธารณสข 3 หลกการ; หลกวชาการดานความปลอดภย (Safety) 5 หลกการ; หลกการดานวชาการอ�นๆ 2 หลกการ; มาตรฐานท�เก�ยวของ 3 มาตรฐาน และ หลกการดานกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ ท�เก�ยวของ รวมถง หลกการดานสงคม วฒนธรรม ความเช�อ ของท $งผรบบรการ ผใหบรการ องคการ และ ของชมชนในพ$นท�ต $งของโรงพยาบาล 4. ในสวนโครงสรางของรปแบบน $น ประกอบดวยโครงสราง 4 ดาน คอ 1) ดานวสดอปกรณอาคารสถานท� 2) ดานบคลากร 3) ดานงบประมาณ และ 4) ดานระบบงาน 2. ผลการเปรยบเทยบผลการดาเนนงาน ระหวาง รปแบบใหมท�พฒนาขbน กบ รปแบบเดม คณะผวจยไดทาการเปรยบเทยบขอมลท �วไปและผลการดาเนนงาน ระหวางรปแบบใหมท�พฒนาข$น กบ รปแบบเดม ท $งในพ$นท�ทดลองและพ$นท�ควบคม ใน 5 ดาน คอ ดานปรมาณงาน คณภาพงาน เวลาและแรงงานท�ใชในการปฏบตงาน ความพงพอใจของผท�เก�ยวของ และ ดานเศรษฐศาสตร ไดผลดงน$ 1. ผลการเปรยบเทยบขอมลท �วไปและผลการดาเนนงาน ระหวางพ$นท�ทดลอง กบ พ$นท�ควบคม พบวา พ$นท�ทดลองมผปฏบตงานมากกวาพ$นท�ควบคม 6 คน เน�องจากพ$นท�ทดลองมจานวนเตยงมากกวา 6 เตยง อตรากาลงในแตละเวรของพ$นท�ทดลองจงจดไวมากกวา; มจานวนผปวยเฉล�ยตอวนมากกวา 14 คน; ในดานเงนงบประมาณ ดานเอกสาร สถานท� และเกณฑการรบผปวย ไมแตกตางกน จานวนวนนอน อายเฉล�ยของผปวยและญาตในพ$นท�ทดลอง มากกวาพ$นท�ควบคม; ผลการดาเนนงานกอนทดลอง พบวา ท $ง 5 ดาน ไมแตกตางกน (p>0.05)



2. ผลการเปรยบเทยบขอมล ระหวางกอน กบ หลง การนารปแบบท�พฒนาข$นไปดาเนนการ ในพ$นท�ทดลอง พบวา ขอมลท �วไป ไมแตกตางกน แตผลการดาเนนงานหลงการทดลอง ดข$น ในดานคณภาพงาน ปรมาณงาน ระยะเวลาและแรงงานท�ใช และ ดานความพงพอใจของผท�เก�ยวของ (p<0.05) 3. ผลการเปรยบเทยบขอมลท �วไปและผลการดาเนนงาน ในพ$นท�ควบคม ระหวางกอน กบ หลง การนารปแบบท�พฒนาข$นไปดาเนนการในพ$นท�ทดลอง พบวา ไมแตกตางกน (p>0.05) ดงตาราง 1 และ 2 (กลมตวอยางกอนทดลอง N1=31 หลงทดลอง N2=38) ตาราง 1 เปรยบเทยบขอมลท �วไปและผลการดาเนนงานตามมาตรฐานการปฏบตงาน ในพ$นท�ทดลอง ระหวางกอน กบ หลง การนารปแบบท�พฒนาข$น ไปทดลองใช

ส�งท�เปรยบเทยบ/ขอมล กอนทดลอง (N1) หลงทดลอง (N2) p-value X SD. X SD.

ขอมลท �วไป 1. อายเฉล�ยของผปวย (N1=31, N2=38) 64.16 18.392 59.82 16.025 0.298 2. อายเฉล�ยของญาต (N1=33, N2=36) 46.39 12.597 49.04 12.387 0.242 3. จานวนวนนอนเฉล�ย (N1=31, N2=38) 5.74 3.958 4.82 3.220 0.288 ผลการดาเนนงานตามมาตรฐานการปฏบตงาน (N1=31, N2=38) 1. การเตรยมความพรอมกอนเร�มงาน

ประจาวนของหอผปวย 100.00 0.000a 100.00 0.000a 1.000

2. การเตรยมพรอมกอนผปวยมาถง 100.00 0.000a 100.00 0.000a 1.000 3. การตอนรบอยางประทบใจ ต $งแตแรกรบ 95.56 16.914 100.00 0.000a 0.161 4. การบรการเรงดวนตามลกษณะของ

ผปวยแตละคน 99.17 4.564 100.00 0.000a 0.326

5. การใหบรการแกไขความเส�ยงตามลาดบข $นจนครบถวนตามมาตรฐาน

98.06 7.480 98.89 6.085 0.326

6. การใหบรการกอนผปวยจะกลบออกไป 90.00 30.143 99.17 4.564 0.86 7. การดาเนนงานหลงจากผปวยกลบ

ออกไปแลว 87.33 17.789 92.67 14.368 0.030

8. การใหบรการหลงจากผปวยและญาตกลบไปแลวอยางตอเน�อง ครบถวน สมบรณ และครบวงจร

69.33 28.153 90.67 17.207 <0.001

9. การดาเนนงานกอนเลกงานประจาวน/เวรของหอผปวย

100.00 0.000a 100.00 0.000a 1.000

a. t cannot be computed because the standard deviation of both group are 0



ตาราง 2 เปรยบเทยบผลการดาเนนงานตามตวช$วดท $ง 5 ดาน ในพ$นท�ทดลอง ระหวาง กอน กบ หลง การนารปแบบท�พฒนาข$น ไปทดลองใช

ส�งท�เปรยบเทยบ ผลการเปรยบเทยบ 1.1 ปรมาณงาน /แรงงานท�ใช ไมแตกตางกน (p=0.162) 1.2 ปรมาณงาน /คาแรงท�ใช ไมแตกตางกน (p=0.521) 2.1 คณภาพงาน ดานความถกตองของการ เตรยมความพรอมกอนเร�มงาน

เพ�มข$น (p<0.001)

2.2 คณภาพงาน ดานความถกตองของการ ปฏบตตามมาตรฐาน

เพ�มข$น (p=0.014)

2.3 คณภาพงาน ดานการไมเกดภาวะ แทรกซอน

สงข$น (p=0.004)

3.1 ระยะเวลาท�ใชในการปฏบตงาน ไมแตกตางกน(p=0.178) 3.2 แรงงานท�ใช ไมแตกตางกน(p=0.178) 4.1 ความพงพอใจ ของผบรหาร คะแนนเฉล�ยเพ�มจาก 7.67 เปน 9.67 (p=0.051) 4.2 ความพงพอใจ ของผปฏบตงาน คะแนนเฉล�ยเพ�มจาก 8.24 เปน 9.21 (p<0.001) 4.3 ความพงพอใจ ของผปวย คะแนนเฉล�ยเพ�มจาก 8.83 เปน 9.46 (p=0.005) 4.4 ความพงพอใจ ของญาตผปวย คะแนนเฉล�ย เพ�มจาก 8.85 เปน 9.44 (p=0.008) 5.1 การใชทรพยากรคน เงน ของ ไมแตกตางกน (p=0.787) 5.2 ความคมคา ในการดาเนนการพฒนา คมทน ในเวลาไมถง 6 เดอน

วจารณ รปแบบการดาเนนงานบรการผปวยท�มความเส�ยงสง หอผปวยอายรกรรมหญง รพ.โพธาราม ท�

คณะผวจยพฒนาข$น ดกวารปแบบเดม คอ มผลการดาเนนงานท�ดกวารปแบบเดม โดยใชทรพยากรไมแตกตางกน ผลการดาเนนงานท�ดข $นน $น เน�องจาก การมรปแบบท�ดและเหมาะสมกบหนวยงานท�ทดลอง โดยใชกระบวนการพฒนารปแบบและนารปแบบไปใชท�มประสทธภาพสง สอดคลองกบแนวคด แนวทาง และ วธการ ในการทาวจยเพ�อพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน(R&D for CSWI)(4) ประกอบกบการท�มองคประกอบของรปแบบท�ครบถวน ท $งหลกการของรปแบบ โครงสรางของรปแบบ และ วธการนารปแบบไปใช ทาใหไดรปแบบท�ด มประสทธภาพ และ Practical กระบวนการพฒนารปแบบและการนารปแบบท�พฒนาข$นไปดาเนนการ ท�คณะผวจยใชในการวจยคร $งน$ แบงเปน 4 ข $นตอน คอ การวเคราะหรปแบบเดม การสรางรปแบบเบ$องตน การทดลองใชรปแบบท�พฒนาข$นโดยมการปรบปรงเปนระยะๆ และ การสรปผลการทดลองใชเพ�อสรปเปนรปแบบสดทายท�ดและเหมาะสมท�จะนาไปใชในชวงเวลาตอไป ท�สามารถนาไปปฏบตไดจรงน $น เปนกระบวนการท�ดและมประสทธภาพสง สอดคลองกบการสรางและพฒนารปแบบการดาเนนงานของสมชาต โตรกษา (4)



ประเดนสาคญในการพฒนาคร $งน$ คอ การมสวนรวมของผปฏบตงาน โดยใชหลกการบรหารแบบมสวนรวม (Management by Participle: MBP) ซ�งเปดโอกาสใหผเก�ยวของเขามามสวนรวมในกระบวนการพฒนา ต $งแตเร�มตน สามารถลดการตอตานการเปล�ยนแปลงและการคดคานได สอดคลองกบแนวคดของ ธงชย สนตวงษ (9) และสมเดช สแสง (10) ท�เนนการมสวนรวมในการสรางและพฒนารปแบบ ทาใหไดรปแบบท�มความเหมาะสมกบผปฏบตงานและหนวยงาน ชวยใหผลการดาเนนงานมคณภาพและมประสทธภาพมากข$น

ขอยต หอผปวยอายรกรรมหญง โรงพยาบาลโพธาราม จงหวดราชบร ไดรปแบบใหมของการดาเนนงานบรการผปวยท�มความเส�ยงสง ท�ดกวารปแบบเดม โดยใชทรพยากรเทาท�มอย เน�องจาก มการนาหลกวชาการท�เก�ยวของมาประยกต อยางเหมาะสมและกลมกลนกบบรบทท�เปนจรงในการดาเนนงาน ทาใหไดองคประกอบของรปแบบท�ครบถวน ท $งหลกการของรปแบบ โครงสรางของรปแบบ และวธการนารปแบบไปใช มกระบวนการสราง พฒนา และนารปแบบไปปฏบต ท�มประสทธภาพ เนนการมสวนรวมของผปฏบตงานทกระดบในการดาเนนงานต $งแตเร�มตน จนไดเปนรปแบบท�สมบรณ มองคประกอบท�สาคญอยางครบถวน มความเหมาะสมกบหนวยงาน และสามารถนาไปปฏบตไดจรง พรอมท $งเอ$อใหสามารถรวมมอรวมใจกนพฒนาใหมมาตรฐานสงย�งๆข$น ไดอยางตอเน�อง โดยใชผปวยเปนศนยกลาง

ขอเสนอแนะ 1. สาหรบพ$นท�ทดลอง คอ รพ.โพธาราม สามารถนาไปใชเปนตวอยางของการดาเนนงานท�ดและมประสทธภาพ เน�องจากมการใชแนวทาง เทคนค และวธการ ท�หลากหลาย ในการทางานใหประสบผลสาเรจ ผบรหารและผรบผดชอบการดแลผปวยของโรงพยาบาล ควรตดตามประเมนผลเพ�อการปรบปรงอยางตอเน�อง และมสวนรวมในการสนบสนนและสงเสรมใหเกดการพฒนาอยางย �งยน 2. สาหรบหนวยงานราชการตนสงกด คอ สานกงานสาธารณสขจงหวดราชบร และ กระทรวงสาธารณสข สามารถนาไปใชเปนตวอยางของการดาเนนงาน โดยใชภารกจของหนวยงาน/สถานบรการ และประชาชน เปนศนยกลาง ดวยการใชทรพยากรท�มอยอยางจากดใหเกดประสทธภาพสงสด และควรสงเสรมและสนบสนนใหมการแลกเปล�ยนเรยนรกบหนวยงานอ�นๆ ท $งในจงหวดราชบรและจงหวดอ�นๆ โดยใชแนวทางของการจดการความร: KM เพ�อใหเกดการแลกเปล�ยนเรยนรและการตอยอดการพฒนา เกดทกษะและประสบการณจรงในการทางานในระดบพ$นท�และเครอขาย อยางกวางขวางย�งๆข$น 3. สาหรบโรงพยาบาลท�สนใจ ท�ตองการจะนารปแบบงานบรการผปวยท�มความเส�ยงสงน$ ไปเปนตวอยาง หรอไปดาเนนการในโรงพยาบาลของตน ควรศกษารายละเอยดของรปแบบและวธการในการดาเนนงานและการพฒนา ใหเขาใจ อยางแจมแจงและลกซ$ง รวมท $งตองศกษาและวเคราะหลกษณะรวมท $งองคประกอบตางๆของพ$นท� ท�จะนารปแบบน$ไปทดลองใช อยางครบถวนและครอบคลม แลวจงนาไปดาเนนการประยกต ใหเหมาะกบพ$นท�ของตนตอไป 4. ขอเสนอแนะในการทาวจยตอไป



4.1 ในการทาวจยเร�องเดม ควรทาวจยเพ�อการพฒนางานบรการผปวยท�มความเส�ยงสงน$ตอไป ใหครอบคลมองคประกอบและการวดผลการดาเนนงานใหครบท $ง 5 ดาน อยางสมบรณ คอ ดานคณภาพงาน ดานปรมาณงาน ดานระยะเวลา ดานความพงพอใจ และดานเศรษฐศาสตร โดยเฉพาะอยางย�งดานเศรษฐศาสตร ซ�งจะทวความสาคญย�งๆข$นในอนาคต เพ�อสามารถอธบายผลการดาเนนงานท�ครอบคลมครบถวนและสมบรณมากข$น และเกดการพฒนางานบรการผปวยท�มความเส�ยงสงน$ตอไปอยางตอเน�อง จนเปนตวแบบท�ด และเปนมาตรฐานของประเทศ 4.2 ในการทาวจยเร�องใหม ควรทาวจยเพ�อการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน (R&D for CSWI) ในลกษณะน$ กบ “งาน”อ�นๆ ในทกระบบงาน ท $งระบบงานบรการ ระบบงานสนบสนนทรพยากร ระบบงานพฒนางานและหนวยงาน และ ระบบงานบรหารจดการ โดยเนนใหเกดการพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน เปาหมายสงสด คอ การไดประโยชนสงสดของประชาชน ผมารบบรการ และ ประเทศชาต โดยควรเนนในแนวทางและวธการของทางานตามภารกจใหเปนผลงานวจย (Routine to Research: R2R) ดวยการพฒนารปแบบการดาเนนงาน (Working Model Development) ท�ด และมประสทธภาพ เน�องจากสามารถเพ�มท $งปรมาณงานและคณภาพงานได โดยไมตองเพ�มทรพยากร

กตตกรรมประกาศ งานวจยน$ สาเรจลลวงไปไดดวยความกรณาของผอานวยการ รพ.โพธาราม นายแพทยวนชย ลอกาญจนรตน และ ผอานวยการ รพ.บานโปง นายแพทยสวฒน ดนายะพงษ ท�ไดใหการสงเสรมการทาวจย ขอกราบขอบพระคณ คณสมจตร ศกด _สทธกร หวหนากลมการพยาบาล รพ.โพธาราม และ แพทยท�เก�ยวของทกทานของโรงพยาบาล ท�สนบสนนใหเกดงานวจยน$ ขอกราบขอบพระคณ คณวนดา อนทรสนต หวหนากลมการพยาบาล โรงพยาบาลบานโปง ท�ไดอนเคราะหในการเกบขอมล ขอขอบพระคณ บคลากรทกทานในหอผปวยอายรกรรมหญง รพ.โพธาราม และ หอผปวยอายรกรรมหญง รพ.บานโปง ตลอดจนกลมตวอยางทกคน ท�เสยสละเวลาเขารวมกจกรรม และใหความรวมมอ จนทาใหงานวจยน$ สาเรจตามเปาหมายท�ต $งไว

เอกสารอางอง 1. ประเวศ วส. สนทรยสนธนา วกฤตความสมพนธระหวางผปวยกบแพทย.นนทบร.โรงพมพเดอน

ตลา; 2549. 2. วณา จระแพทย. การบรหารความปลอดภยของผปวย.กรงเทพฯ: ดานสทธาการพมพ จากด;

2550. 3. สถาบนพฒนาและรบรองคณภาพโรงพยาบาล. มาตรฐานโรงพยาบาลและบรการสขภาพ ฉบบ

เฉลมฉลองสรราชสมบตครบ 60 ป.นนทบร: บรษท หนงสอวนด จากด; 2549. 4. สมชาต โตรกษา. หลกการบรหารโรงพยาบาล ภาคท� 1 หลกการบรหารองคการและหนวยงาน.

(พมพคร $งท� 3). กรงเทพฯ: บรษท เอส.พ.เอน. การพมพ จากด; 2548 (ISBN 974-11-0325-5)



5. Carayon P, Gurses AP. A human factors engineering conceptual framework of nursing workload and patient safety in intensive care units. Intensive Crit Care. Nurs 2005; 21: 284-301

6. Jirapeat V, Jirapeat K, Sopajaree C. The nurses’ experience of barriers to safe practice in the neonatal intensive care unit in Thailand. JOGNN 2006; 35: 746-54.

7. Jirapeat V. Development of best practice guideline on patient safety in NICU: A collaborative project. Proceeding of the international Council of Nurse: 23 rd Quadrennial Congress 2005, Taipei, Taiwan.2005

8. Ternov S, Akselsson R. System weaknesses as contributing causes of accidents in health care.Int J Qual Health Care 2005; 17: 5-13

9. ธงชย สนตวงษ. หลกการจดการ. พมพคร $งท� 9, กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช จากด; 2543. 10. สมเดช สแสง. คมอการบรหารโรงเรยนสถานศกษาข $นพ$นฐาน ตาม พ.ร.บ.การศกษาแหงชาต.

ชยนาท: ชมรมพฒนาความรดานระเบยบกฎหมาย และพฒนามาตรฐานวชาชพคร; 2547 11. สมยศ นาวการ.ทฤษฎองคการ. (พมพคร $งท�4). กรงเทพมหานคร: สานกพมพบรรณกจ1991;

2544. (ISBN 974-222-749-7) 12. จไรรตน แยมพลอย. การพฒนารปแบบการดาเนนงานใหขอมลผปวยกอนจาหนาย หอผปวย

สามญศลยกรรมหวใจ โรงพยาบาลราชวถ พ.ศ.2549. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาวชาเอกการบรหาร รพ. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล; 2550.

13. พรทพย บญกนทะ. การพฒนางานบรการพยาบาลผปวยใชเคร�องชวยหายใจ โรงพยาบาลนครปฐม พ.ศ.2547. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาวชาเอกการบรหารโรงพยาบาล บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล; 2547.

14. ภารด รตนเจษฎา. การพฒนางานบรการผปวยอบตเหตและฉกเฉน โรงพยาบาลพระจอมเกลา จงหวดเพชรบร. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาวชาเอกการบรหารโรงพยาบาล บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล; 2545

15. ศรสงา คมพทกษ. การพฒนาแบบฟอรมการบนทกทางการพยาบาลแผนกผปวยใน โรงพยาบาลพญาไท1. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาวชาเอกการบรหารโรงพยาบาล บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล; 2542

16. นคม เจรญด. การพฒนารปแบบการดาเนนงานฝายบรหารท �วไปโดยการประยกตใชคอมพวเตอรในโรงพยาบาลอมพวา. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาวชาเอกการบรหารโรงพยาบาล บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล; 2540

17. สมพร ลอยความสข. การพฒนาการดาเนนงานปองกนและควบคมโรคตดเช$อในโรงพยาบาลบานโปง. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาวชาเอกการบรหารโรงพยาบาล บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล; 2539



18. สมชาต โตรกษา. การทางานประจาใหเปนผลงานวชาการอยางตอเน�องและย �งยน เอกสารการประชมวชาการ โรงพยาบาลขอนแกน ประจาป 2553 (หนา 251-265) ขอนแกน: หจก.ขอนแกนการพมพ; 2553

ตวอยางท� 3 A Development of Health Tour Model in Small Community Hospital, Thailand, fiscal year 2004-

2010 Namkang Sritaikhum a, Somchart Torugsa b, Punwadee Temtawesuk a, Suntorn Serichetapong a

a Luangphopern Hospital, Nakhon Chaisi District, Nakhon Pathom Province 73120, Thailand bFaculty of Public Health, Mahidol University, Bangkok 10400, Thailand

Abstract

Health tour is one of the policies of Thailand. Practical and appropriate models are needed. This experimental development research, one group post-test time-series design aimed to develop a working model of Health tour in small community hospital. It was implemented in Luangphopern Hospital, a 30 beds government hospital of Nakhon Chaisi District, Nakhon Pathom Province, during Feb.21st 2003–Sep.30th 2010. Samples were the total populations of 409group-tours, 19,435tourists. The working model of Health tour in each year was the experimental intervention. After 7years of continuing implemented, the model was concluded and documented clearly into 1structure, 3systems and 9services. It was a routine task in Office of Hospital Director Section, working together with every hospital units and linked closely to the local community, Provincial Tourism, and Tourism Authority of Thailand. Integration activity to promote and to protect Thai traditional community culture and environment focused on Thailand common goal of “Quality of Life for All”. Main services were medical check-up, Thai traditional massage, and health education. The total revenue was 16,306,702 baht. Methods of development were PDCA, Marketing Public Relations (MPR) and PENCILS. The present Health tour model is practical, appropriate and suitable for the contexts of government community hospital of Thailand, using the existing resources by holistic integration of stakeholders both inside and outside the hospital. Continuous improvement to be one of a good practice in Health tour model and utilizing the research outcomes to demonstrate and sharing with others via the complete cycle of Knowledge Management are recommended.

Keywords: Health tour, Hospital, Model development, Experimental development research, Thai traditional massage.

Introduction Tour or tourism refers to travel for pleasure (1). It’s a world popular service industry. Medical tourism is one of the health policies of Thailand. It should be a multi-ministerial cooperation program among Ministry of Public Health, Ministry of Tourism and Sport, Ministry of Interior, Ministry of Natural Resources and Environment, Ministry of Culture, Ministry of Agriculture and Cooperatives, Ministry of Commerce, Ministry of Information and Communication Technology, Ministry of Foreign Affairs, and Office of the Prime Minister including private sectors. Its’ ultimate goal is the country common goal of “Quality of Life for all” (2) and “Sustainable Development” (3). Medical tourism needs both high quality Medical care with low cost (4), and Auxiliary Health tour. Luangphopern Hospital, a 30 beds government hospital of Nakhon Chaisi District, Nakhon Pathom Province, Ministry of Public Health, by a creative vision of hospital director, approved of Hospital Administration Committee, to set-up a Health tour task for testing and demonstrating a practical and appropriate model. _________________________

Correspondence to: Torugsa S, Department of Public Health Administration, Faculty of Public Health, Mahidol University Bangkok 10400, Thailand. Phone: 0-26448833 ext. 191, 192 E-mail: [email protected]



Objectives 1. To develop a practical Health tour model in small government community hospital of Thailand, using the existing resources. 2. To analyze, and to compare the implementation results of Health tour model between each fiscal year of model implementation.

Material and Method The research design was an experimental development research (5), one group post-test time-series design, implemented in Luangphopern Hospital, during Feb.21st 2003–Sep.30th 2010. Samples were the total populations of 409 group-tours, and 19,435 tourists. The working model of Health tour in each year was the experimental intervention. Research instruments were Health tour record forms, observation record form, event record form, and camera. The implementation outputs in each group-tour were measured collected and analyzed each fiscal year to show and to compare by descriptive statistics. Methods of model development were PDCA: P = Plan, D = Do, C = Check, A = Act (6); Marketing Public Relations by PENCILS: P = Publication, E = Events, N = News, C = Community Involvement Activities, I = Identity Media, L = Lobbying Activity and S = Social Responsibility (7). The 5 stages in the development of Health tour working model were set as follows: 1. Pilot stage: composed of preparation, setting core responsible team to create a project of Health tour development, integrating these activities in the committees of hospital, developed a temporary Health tour working model, tested the model, and reported to the committees. The two day one night service program was provided. The duration was February to July 2003. 2. Starting stage: composed of project improving, creation of River Tour, joining with Provincial Tourism and network that linked to Provincial Office and Tourism Authority of Thailand, Mass media and Marketing activity. The duration was December 2003 to September 2004. One day program was provided with holistic integration of Public Private Partnership (PPP) (8). 3. Star stage: got supports from Provincial Development Fund in Provincial CEO Program. They were 1 motor ship, 1 floating rafts, herb garden, tourist-huts, renovation of Thai Traditional Medicine Unit and Mashima Building for tourist accommodation, and human resources development. The duration was October 2004 to September 2006. 4. Continuing implementation stage: in each fiscal year, PDCA was applied systematically with complete cycles. Change management techniques, cost-benefit measurement, marketing techniques, MPR, PENCILS, alternative services etc were integrated implementations. Empowerment evaluation was performed, analysis of implementation outputs were reported to the Hospital Administration Committee at the end of fiscal year. The suggestions were brought to improve the model in the following year. The duration was October 2006 to September 2011. 5. Conclusion stage: all data and information from the beginning till the end of September 2011 were brought to summarize and analyzed the detail of every concerning aspects, concluded and generated the final Health tour working model which proved to be practical, suitable, and appropriate for the community hospital of Thailand. The lesion-learns were translated focusing on how to do in developing the model for others hospital. The duration was July 2011 to December 2011. Comparing the outcomes between each fiscal year were analyzed and showed.

Results The results by 5 stages in the development of Health tour working model revealed that: The Pilot stage: the Hospital Administration Committee posted Health tour task under the Office of Hospital Director Section. The response of two day one night service program was highly satisfies. The constraint was the lack of personnel. The conclusion of this stage was continuing the project. The Starting stage: 12 Marketing activities and 4 Booth exhibitions were performed along with the events of Provincial Tourism and Tourism Authority of Thailand. The river tour was highly successes. The total revenue was 824,778 baht. The cost of renting a set of floating raft with motor ship was 155,000 baht. More than 20 organizations were joined and support Health tour. The Health tour project was posted to be a unit under the Office of Hospital Director Section.



The Star stage: the total revenue was increased from 824,778 baht in 2005 to 2,303,898 and 5,101,532 baht in 2006 and 2007 (309.27% increased per year). The Marketing activity and Booth exhibition were decreased. The Continuing implementation stage: in late 2007 the Comptroller General’s Department sent a warning notice of reimbursements in Health tour cost. Its’ effected to government hospitals nationwide. The total revenue was decreased to 2,129,169 baht in 2008 (41.74% of 2007). Medical check-up group was decreased 84.73% from 2007. The 2 new services of Package 700 Bt (tourist 20 or more) and Annual medical check-up were created. Marketing activities and Booth exhibitions in the late 2007 were keys to success. During 2008 to 2010, the 4 more new services of Raft renting, Study tour, Training group, Catering, and Package 350 Bt (tourist 50 or more) were created. PDCA with MPR and PENCILS techniques were integrated apply to solve these problems. The average total number of group tour was 62.5 groups per year. There were serious political protests in 2009 which effected to the tourism all over Thailand especially Bangkok and surrounding. The tourist was decreased 31.52% from 2009. The Conclusion stage: comparison of the Health Tour activities and results between each fiscal year, and the final Health tour working model were showed as follows:-

Table 1 Health Tour activities and results at Luangphopern Hospital, fiscal year 2004-2010

Activities/Results Fiscal year

Total 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

1. Medical check-up 31 56 72 11 14 2 7 193 2. Annual medical check-up - - - 2 3 8 3 16 3. Package 700 Bt (20+) - - - 54 10 22 11 97 4. Raft renting group - - - - 15 15 24 54 5. Study tour - - - - 6 5 3 14 6. Training group - - - - 4 2 3 9 7. Catering - - - - - 6 2 8 8. Package 350 Bt (50+) - - - - - - 5 5 9. Complements(VIP) - - - - 3 7 3 13

Total no. of group tour 31 56 72 67 55 67 61 409 10. No. of tourist 789 1,676 3,170 2,169 4,794 4,058 2,779 19,435 -Inside NKP province (% of total tourist)

N/A

362 (21.60)

385 (12.15)

779 (35.92)

1,066 (22.24)

1,301 (32.06)

1,484 (53.40)

5,377 27.67

-Outside NKP province N/A 1,314 2,785 1,264 3,728 2,757 1,295 13,269 11. Average tourist/group 25.45 29.93 40.03 32.37 87.17 60.57 45.56 47.52 12. Revenue (baht) 824,778 2,303,898 5,101,532 2,129,169 2,669,060 2,035,580 1,242,685 16,306,702 -Average revenue/gr. 26,605 41,141 70,854 32,756 45,238 28,271 21,425 29,833 -Average revenue/pers. 1,045.35 1,374.64 1,609.32 981.64 556.75 732.49 447.17 839.04 13. Medical check-up -Yes 789 1,327 2,070 353 2,519 916 340 8,314 -No - 349 1,100 1,608 2,275 3,142 2,439 11,121 14. Marketing activity 12 3 9 - 5 3 2 34 15. Booth exhibition 4 - 5 4 16 12 9 50

N/A: data not available

789

1676

3,170

2,169

4,794

4,058

2,779

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Figure 1 A comparison of tourist at Luangphopern Hospital, fiscal year 2004-2010

การประยกตหลกการบรหาร เพ�อการพฒนางาน


Figure 2 A comparison of revenue (baht) from health tour at Luangphopern Hospital, fiscal year 2004

The Health Tour model After 7 years of continuous implementation and improvement, the authors could set a conclusion of a Health Tour model that was practical, feasible, and worth for government small community hospital. Health Tour was a routine task of hospital, composed of structures, systems, and meth1. Structures 1.1 Physical structures, using the existing places, equipments and materials of hospital. A set of floating raft with motor ship, supported by provincial development fund in fiscal year 2006 was provided for river tour. 1.2 Organization structures, was a Unit under the Office of Hospital Director Section.

Non-Permanent Committee of Hospital

1.3 Responsible committee was the Hospital Administration Committee, working together among every units of hospital. 1.4 Link closely to the Local Community,

0

1,000,000

2,000,000

3,000,000

4,000,000

5,000,000

6,000,000

2004

Hospital Co

Ad hoc Committee

Medical Service SectionOffice of Hospital Director Section

Hospital Consultancies

Ad hoc Committee of Hospital

Health Tour Unit


A comparison of revenue (baht) from health tour at Luangphopern Hospital, fiscal year 2004

implementation and improvement, the authors could set a conclusion of a Health Tour model that was practical, feasible, and worth for government small community hospital. Health Tour was a routine task of hospital, composed of structures, systems, and meth

1.1 Physical structures, using the existing places, equipments and materials of hospital. A set of floating raft with motor ship, supported by provincial development fund in fiscal year 2006 was

Organization structures, was a Unit under the Office of Hospital Director Section.

Permanent Committee of Hospital


Responsible committee was the Hospital Administration Committee, working together among

Link closely to the Local Community, Provincial Tourism, and Tourism Authority of Thailand.

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010


Committee of Hospital

Hospital ……… ………… Committee

Luangphopern Hospital

Administrative Section

Medical Service Section Technical Service Section

Hospital Administration Committee

Hospital Quality Improvement Committee

Hospital Occupation Health & Safety and Environment Committee


Hospital Academic Committee

Hospital Infectious Control Committee


Ad hoc Committee of Hospital

Nursing Service Section

Family Medicine & Community Section

R2R2E

265

A comparison of revenue (baht) from health tour at Luangphopern Hospital, fiscal year 2004-2010

implementation and improvement, the authors could set a conclusion of a Health Tour model that was practical, feasible, and worth for government small community hospital. Health Tour was a routine task of hospital, composed of structures, systems, and methods as follows:-

1.1 Physical structures, using the existing places, equipments and materials of hospital. A set of floating raft with motor ship, supported by provincial development fund in fiscal year 2006 was

Organization structures, was a Unit under the Office of Hospital Director Section.


Responsible committee was the Hospital Administration Committee, working together among

Provincial Tourism, and Tourism Authority of Thailand.

Technical Service Section

Hospital Administration Committee

Hospital Quality Improvement Committee

Hospital Occupation Health & Safety and


Hospital Infectious Control Committee

Family Medicine & Community Section



1.5 Integration activities to promote and to protect Thai traditional community culture and environment focused on Thailand common goal of “Quality of Life for All”.

2. Systems There were 5 main systems, health tour service system in each group-tour, advertising and public relation of health tour system, health tour supporting system, health tour improving system, and health tour management system. 2.1 Health tour service system in each group-tour composed of 8 activities: preparing, first impressing service, rapid feeling-respond service, high quality standard services, before delivery service, sweeping and recording, after service, and report before ending. 2.2 Advertising and public relation of health tour system composed of 7 activities: watching, first impressing, give before take, networking, after servicing, recording, and expanding. 2.3 Health tour supporting system composed of 8 supports: for man, money, material, method, technology, time, aspiration, and happiness. 2.4 Health tour improving system composed of 8 activities in each activity: situation analyzing, planning, implementing, evaluating, utilizing, monitoring-controlling-coordinating, performing information system & communication system, and continuing. 2.5 Health tour management system composed of 7 activities in each group-tour and each year: operation planning, organizing, staffing, directing, coordinating, reporting, and budgeting.

3. Services There were 9 main services in standard program: medical check-up, healthy foods, floating raft tour (river tour), Thai traditional massage, Local Thai community cultural tour, floating market tour, agro-cultural tour, health education, and alternative medicine introduction and demonstration. The 3 option services of community development tour, Thai local wisdom learning center tour, and Siam wax museum tour were also provided. There were 8 programs/packages as follows: 1. one day standard program 2. one day standard packages program (700 baht/person, minimum 20 persons) 3. one day economic package program (350 baht /person, minimum 50 persons without massage) 4. two day one night standard packages program 5. Raft renting program 6. Study tour program 7. Training group program 8. Catering program The complement program for VIP was provided with great pleasure.

The one day standard program was the core of Health tour. It composed of 10 activities which flexible according to seasonal variation, interesting events, and customer’s demands. In the morning 1. Reception 2. Medical check-up 3. Healthy breakfast 4. Visit Luangphopern Temple 5. River tour on floating raft 5.1 Thai traditional massage 5.2 Karaoke 5.3 Thai traditional refreshment with healthy herb-drink 5.4 Local Thai community culture tour 6. Floating market tour 7. Healthy lunch at Floating market In the afternoon 8. River tour back on floating raft 8.1Thai traditional massage (cont.)

การประยกตหลกการบรหาร เพ�อการพฒนางาน


8.2 Karaoke 8.3Thai traditional refreshment 8.4 Health education and alternative medicine introduction and demonstration 9. Medical check-up report with education, consultancy, and recommendation 10. Closing

Picture of River tour, Luangphopern Hospital

Keys to success There were a lot of problems, constrains, implementation. Comprehensive analysis of the detail in every concerning aspects, comparing with Health tour in others government hospital, the conclusion of Health tour project in Luangphopern Hospital was “Success”. The total revenue was 16,306,702 baht with more than 20% profit even though in 2010. The keys to success could be summarized into 8 factors:1. Hospital director: strong leadership, empowerment, continuous support, and give recogniti2. Main responsible person: good leadership, conscientiousness, dedicates, and thinks out of box.3. Team: group leadership, cooperation, spirit, positive thinking, service mind, and humanized care. 4. Community: willingness, nonorganizations of Government, NGOs, Private sectors, and People sectors.5. Upper level Support: investment supports from Provincial Governor, and PCMO.6. Services: impressing, happiness, healthy, and humanize7. Marketing: networking, PENCILS, economics, and complete cycle.8. Management: contingency, holistic, continuing, KM, and sustainably by Applied PPP concept.

Public / People Sector- On top / Co- pay Resources- Participations & Involvement- M & E and Controlling- Continuing - Networking - Volunteering- Sustainable Development

etc

Figure 3 Main Roles & Functions of PPP Sectors in supporting


refreshment with healthy herb-drink n and alternative medicine introduction and demonstration

up report with education, consultancy, and recommendation

Picture of River tour, Luangphopern Hospital

There were a lot of problems, constrains, obstacles, and difficulties during the 7 years of continuing implementation. Comprehensive analysis of the detail in every concerning aspects, comparing with Health tour in others government hospital, the conclusion of Health tour project in Luangphopern

ospital was “Success”. The total revenue was 16,306,702 baht with more than 20% profit even though in 2010. The keys to success could be summarized into 8 factors:

Hospital director: strong leadership, empowerment, continuous support, and give recogniti2. Main responsible person: good leadership, conscientiousness, dedicates, and thinks out of box.

Team: group leadership, cooperation, spirit, positive thinking, service mind, and humanized care. Community: willingness, non-money oriented, and eco-cultural Thai life style of temples, local

organizations of Government, NGOs, Private sectors, and People sectors. Upper level Support: investment supports from Provincial Governor, and PCMO.Services: impressing, happiness, healthy, and humanize. Marketing: networking, PENCILS, economics, and complete cycle. Management: contingency, holistic, continuing, KM, and sustainably by Applied PPP concept.

Public / Government Sector- Basic Essential Resources

- Academics- Empowerment

- Standard & Regulation- Co-ordinations/Co-operations

etc

People Sectorpay Resources

Participations & InvolvementM & E and Controlling

Development

Private Sector- Supplement Resources- Advanced Techniques

and Technologies- Donating- Networking - Creating & Supporting- Volunteering

etc

Healthtour

Main Roles & Functions of PPP Sectors in supporting of Health tour at Luangphopern Hospital

R2R2E

267

n and alternative medicine introduction and demonstration up report with education, consultancy, and recommendation

obstacles, and difficulties during the 7 years of continuing implementation. Comprehensive analysis of the detail in every concerning aspects, comparing with Health tour in others government hospital, the conclusion of Health tour project in Luangphopern

ospital was “Success”. The total revenue was 16,306,702 baht with more than 20% profit even

Hospital director: strong leadership, empowerment, continuous support, and give recognitions. 2. Main responsible person: good leadership, conscientiousness, dedicates, and thinks out of box.

Team: group leadership, cooperation, spirit, positive thinking, service mind, and humanized care. cultural Thai life style of temples, local

Upper level Support: investment supports from Provincial Governor, and PCMO.

Management: contingency, holistic, continuing, KM, and sustainably by Applied PPP concept.

Supplement Resources

tour at Luangphopern Hospital



Discussion 1. Values of Luangphopern Hospital Health tour The values could be categorized into 5 aspects: economics aspect, community’s quality of life aspect, hospital aspect, Thai’s life style-cultural aspect, and multi-disciplinary cooperation aspect. Along 7 years of continuing Health tour implementation, gaining revenue of 16,306,702 baht. This cash value affected to Luangphopern Hospital, community people, and related goods in Health tour. The economic values were increased up to 10 times by money multiplier concept (9). Cash from tourists improved community cash flow. It was a simple value-added (10) method in local products, local fruits, local foods, and community cultures, leading to the better quality of life of the people in the community and the surround aesthetic environments. There was a general question of “Is Health tours essential tasks of MOPH? The answer from this study is “yes”. The Health tour needed multi-disciplinary cooperation among health services providers, tourist organizations, local organizations, private sectors’ organizations, NGOs, and people’s sectors. The organization of choice for the cooperation is local government community hospital. This study showed the practical roles of Health tour team cooperation of multi-disciplinary approaches both inside and outside Luangphopern Hospital. 2. The Success of Health tour project in Luangphopern Hospital In 8 keys to success, the most important factor is the Main responsible person. The desirable character of good leadership, conscientiousness, dedicates, and thinks out of box were essential in overcoming all of the problems, constrains, obstacles, and difficulties during the 7 years of continuing implementation. The succession planing was needed for sustainable success (11) (12). 3. Upper level Support: The lack of money, because of the limitation of government budget, the investment supports from Provincial Governor, and PCMO in 2005-2006 were the great worth for Luangphopern’s Health tour. They helped to support in “Diffentiation Strategies” development (13). 4. Leadership: The essential core part of Health tour development and implementation was leadership. It was initiated from hospital director as a Visionary Leadership (14), followed by individual self-leadership

(15) of the main responsible person of Health Tour Project as a Transformational Leadership (14), then the group leadership by a Situational Leadership (16), leading to the better performances of Health tour. 5. Solving the problems: The term “Change Problem into Opportunity” means to change every problem into the opportunity for improvement. The creative formula of problem identification is P = [(E–A) x C] P=Problem, E= Expected situations, A=Actual situations, C=Concern to get E of 4 involving-groups: customers, providers, administrators, and people) (17). This formula shows that, every works / tasks / activities has problems, noting to afraid any problems; change them in to the opportunity for improvement of yourself, your team, your work, your boss, and your organization. Every problem can be solved if you want to solve. The results of this study confirmed these concepts. 6. The applicable of Health Tour model The Health Tour model from this study was practical, feasible, and worth for government community hospital. The “How to do” methods were showed step-by-step in this study. The applications of them in preparing, testing, initial implementing, monitoring and evaluating, continuous improving, solving the problems, and continuing at others hospital or task can be done conveniently by “Principle of Management” (17). The core concepts are leaderships, multi-disciplinary cooperation, sustainable development, and sufficiency economy (18). 7. Sustainable development of Health tour Health tour in Luangphopern Hospital followed the meaning of Sustainable development (SD), defined by the Brundtland Commission as development that "meets the needs of the present without compromising the ability of future generations to meet their own needs. (3) (19) Sustainable development is also means “alive.” The 7 years of continuing implementation could not confirm 100%, but the evidence based showed the feasibility of it. 8. Marketing of Health tour



Every tour needs marketing to deliver and communicate the value, the long-term growth, and the development of marketing strategies and plans (20). The successful set of marketing management includes, capturing marketing insights, connecting with customers, building strong brands, and shaping the market offerings. The application of PENCILS in this study confirmed its necessity. 9. Values expansion of Health tour Health Tour is in service industry or the tertiary sector of the economy (21). In this study, its high values and high potentials had been shown. Tourism, Medical cares, Comfortable climate, Beautiful sceneries, Warm sea water, Land of smile, Variety of interesting cultures, Well-equipped infrastructures, and Convenience transportation are the strengths of Thailand to be the top ten choices of world’s tourists destination and Medical tourism. Health Tour developments can be a small but smart part to great successes, especially in AEC (ASEAN Economic Community) (22) (23).

Recommendation 1. Recommendation for Luangphopern Hospital: to improve continuously to be one of a good practice in Health tour model of Thailand; and to utilize the research outcomes to demonstrate and sharing with others interested persons / organizations via the complete cycle of Knowledge Management (24) (25). 2. Recommendation for Nakhon Pathom Provincial Medical Office: to support Basic Essential Resources; academics knowledge, standard & regulation procedures, and co-ordinations & co-operations by empowerment techniques (26) (27) (28). All spend just only a few of money, but getting huge of benefits. 3. Recommendation for Nakhon Pathom Provincial Governor: to expand this Health tour model to be a good demonstrative example of high efficiency Provincial Projects of Thailand by “Utilizing” (17) concept. 4. Recommendation for MOPH Thailand: to enhance the values and the beneficial outcomes of this Health tour model, being a practical role model of multi-disciplinary cooperation program in longtime continuous approaches and implementation both inside and outside health services organizations. 5. Recommendation for Thai Government: to bring this Model being a practical good practice of the multi-ministerial cooperation programs focused on Thailand common goal of “Quality of Life for all”. 6. Recommendation for ASEAN: to develop, to share, and to cooperate Health tours in each country, and networking them achieving for “One Vision, One Identity, One Community” (29) of ASEAN. 7. Recommendation for Interested Hospitals: to create variety of Health tour models in their setting, using the methods and experiences from this study to be a guide-line. The networking of “doing Sustainable Development for the Benefit of mankind” is the common ultimate goal with regular Knowledge Sharing (30) (31) activities. 8. Recommendation for Further Research: to continue this experimental development research to be a Best Practice of Health tour models; to expand this methodology to develop others working model in variety organizations by “Routine to Research (R2R)” (32) concept, and the AI (Appreciative Inquiry) with SOAR technique (33).

Conclusion The present Health tour model is practical, appropriate and suitable for the contexts of government community hospital of Thailand, using holistic integration of stakeholders both inside and outside the hospital. Continuous improvement to be one of a Sustainable Best Practice in Health tour working model and maximize the research outcomes utilizing by Applied R&D of R2R via complete cycle of Knowledge Management Concepts are recommended.

Acknowledgment The authors would like to thank PCMO and Provincial Governor of Nakhon Pathom, staffs of Luangphopern Hospital, and all tourists for their constructive supports which contributed improve the success of this paper.

References 1. UNWTO technical manual: Collection of Tourism Expenditure Statistics. World Tourism

Organization; 1995



2. World Health Organization, SEARO. Regional Conference on Revitalizing Primary Health Care, country experience: Thailand. Jakarta, Indonesia, 6-8 August 2008

3. United Nation. Resolution adopted by the General Assembly, 42/187, Report of the World Commission on Environment and Development, 11 December 1987

4. Becca Hutchinson. Medical tourism growing worldwide. UDaily, July 25, 2005 5. Australian Bureau of Statistics: ABS, Research and Experimental Development, All sector

summary, 8 11 2.0 • 2004–05. Canberra; 2006 6. Deming WE. Out of the Crisis, MIT Center for Advanced Engineering Study, 1986 7. Kotler P. Kotler on Marketing: How to Create, Win, and Dominate Markets. London; The Free

Press, 1999, ISBN 0-684-84498-2 8. Spackman M. Public-private partnerships: lessons from the British approach. Economic Systems,

26(3), 2002: 283–301 9. Hegeland H. The multiplier theory. 1954 10. Diana Kendall, Sociology In Our Times, Thomson Wadsworth, 2005 11. Charan R, Noel J, Drotter S. The Leadership Pipeline. John Wiley and Sons, 2011 12. Pinnington AH, Lafferty G. Human Resource Management in Australia. Melbourne: Oxford

University Press, 2002 13. Allison M, Kaye J. Strategic Planning for Nonprofit Organizations. 2nd Ed, John Wiley and Sons,

2005 14. Mine JB. Organizational Behavior I. 2005 15. Montgomery VW. Leadership in Public Organizations: An Introduction. M.E. Sharpe, 2012 16. Hersey P, Blanchard KH. Management of Organizational Behavior : Utilizing Human Resources.

New Jersey/Prentice Hall, 1969 17. Torugsa S. Principle of Hospital Management, part1: Organization and Unit Management. 3rd ed.

Bangkok; S.P.N. Press: 2005 (657pgs) (in Thai). 18. Sufficiency Economy Movement Sub-committee, Office of the National Economic and Social

Development Board. Sufficiency Economy Implications and Applications. Bangkok; 2007, ISBN 978-974-9769-75-1

19. Smith C, Gareth R. Economic Development, 2nd ed. Basingstoke: McMillan. 1998: ISBN 0-333-72228-0

20. Kotler P, Keller, Kevin L. Marketing Management. 14th ed. Pearson Education Limited, 2012 21. Peters G. "Colin Clark (1905-89) Economist and Agricultural Economist," QEH Working Paper

Series, Working Paper Number 69, April 2001 22. Association of South East Asian Nations. "The ASEAN Charter", December 2007, p.6-7, ISBN

978-979-3496-62-7

23. Association of South East Asian Nations. "ASEAN to complete free trade agreements

by 2013". Forbes. 26 August 2007 24. Maryam A, Leidner, Dorothy E. "Review: Knowledge Management and Knowledge Management

Systems: Conceptual Foundations and Research Issues". MIS Quarterly 25 (1): 2001: 107–136 25. Nick B, Chun WC. The Strategic Management of Intellectual Capital and Organizational

Knowledge. New York; Oxford University Press, 2002, ISBN 0-19-513866-X 26. Blanchard, Kenneth H, Carlos JP, Randolph A. Empowerment Takes More than a Minute. San

Francisco; Berrett-Koehler, 1996 27. Thomas KW, Velthouse BA. "Cognitive Elements of Empowerment: An 'Interpretive' Model of

Intrinsic Task Motivation". Academy of Management Review, Vol. 15, No. 4, 1990: 666-81 28. Wilkinson A. Empowerment: theory and practice. Personnel Review. [online] Vol. 27, No. 1,

1998: 40-56 29. Association of South East Asian Nations. "Aseanweb – Asean Motto". Asean.org.

http://www.asean.org/22773.htm 30. Dalkir K. Knowledge Management, in Theory And Practice. Jordan Hill, Oxford: Elsevier Inc:

2005: 132-133



31. Nonaka I. "Tacit Knowledge and Knowledge Conversion: Controversy and Advancement in Organizational Knowledge Creation Theory". Organization Science 20 (3): 2009: 635–652

32. Torugsa S. Continuous & Sustainable Routine to Research. J Med Tech Assoc Thailand: 2011; 39(1) (supp): 109-32 (in Thai).

33. Cooperrider DL, Whitney D, Stavros JM. Appreciative Inquiry Handbook For Leader of Change. 2nd ed. Ohio; Carl Wirick, 2008

การพฒนารปแบบการดาเนนงานทวรสขภาพ ในโรงพยาบาลชมชนขนาดเลก ประเทศไทย ปงบประมาณ 2547-2553

น>าคาง ศรไตขา a, สมชาต โตรกษา b, พรรณวด เตมทวสข a, และ สนทร เสรเชษฐพงศ a

บทคดยอ งานทวรสขภาพ เปนนโยบายหน�งของประเทศไทย ตองการรปแบบท�เหมาะสมและสามารถปฏบตไดจรง การวจยพฒนาเชงทดลอง แบบกลมเดยว วดผลหลงการทดลองหลายคร $งน$ เพ�อพฒนารปแบบการดาเนนงานทวรสขภาพในโรงพยาบาลชมชนขนาดเลก นารปแบบท�พฒนาข$น ไปทดลองท�โรงพยาบาลหลวงพอเป�น อาเภอนครชยศร จงหวดนครปฐม เปนโรงพยาบาลรฐขนาด 30 เตยง ในชวง 21 กมภาพนธ 2546 – 30 กนยายน 2553 กลมตวอยาง คอ 409 กลมทวรสขภาพ จานวน 19,435 คน ส�งท�ใชในการทดลอง คอ รปแบบการดาเนนงานทวรสขภาพท�พฒนาข$น แลวนามาดาเนนการในแตละป เม�อไดดาเนนการมาอยางตอเน�อง 7 ป จงสรปผลการพฒนาและจดทารปแบบเปนลายลกษณอกษร ม 1 โครงสราง 3 ระบบงาน และ 9 บรการท�ชดเจน เปนงานประจาในสานกผอานวยการ ดาเนนงานรวมกนของทกๆหนวยงาน และเช�อมประสานอยางใกลชดกบองคกรชมชน การทองเท�ยวจงหวด และ การทองเท�ยวแหงประเทศไทย มการบรณาการกจกรรมเพ�อสงเสรมและปกปองคมครองภมปญญาพ$นบานไทยและส�งแวดลอม มงสเปาหมาย “คณภาพชวตดถวนหนา” รวมกนของประเทศไทย บรการหลก คอ การตรวจสขภาพ นวดแผนไทย และ การใหสขศกษา มรายรบรวม 16,306,702 บาท ใชวธการในการพฒนารปแบบดวยวงจร PDCA การประชาสมพนธเพ�อการตลาด และ เทคนค PENCILS รปแบบทวรสขภาพท�พฒนาข$น สามารถปฏบตไดจรง พอเหมาะ เพยงพอ และ เหมาะสม กบบรบท ของโรงพยาบาลชมชนของรฐไทย ใชทรพยากรท $งหลายท�มอยโดยการผสมผสานกนจากผมสวนไดสวนเสย ท $งภายในและภายนอกโรงพยาบาล เสนอแนะใหพฒนาตอไปอยางตอเน�อง จนเปนรปแบบการดาเนนงานทวรสขภาพท�ด และ นาส�งท�ไดจากการวจย ไปนาเสนอ และ แลกเปล�ยนเรยนรกบผอ�น ดวยกระบวนการจดการความรท�ครบวงจร คาสาคญ: ทวรสขภาพ โรงพยาบาล การพฒนารปแบบ วจยพฒนาเชงทดลอง นวดแผนไทย การตดตาม สงเสรม และ สนบสนน การพฒนา R2R/R2R2E การตดตาม สงเสรม และ สนบสนน การพฒนา R2R/R2R2E ท�มคณภาพด สรางความม �นใจ สการพฒนาผลงานวจย ท�มความสข และ ย �งยน ควรดาเนนการ ดงน$



1. ใช Concept หลก ในการสรางสรรคผลงาน R2R/R2R2E ดงท�ไดกลาวมาแลว 2. นาผลงานดๆ ท�พวกเราแตละคน “ไดทามาแลว” มานาเสนอ เปนผลงานวจย ในท�ประชมวชาการ และเขยนเปน Paper วจย ลงตพมพในวารสารวชาการ >3 เร�อง ใน 3 ป 3. นา Research Methodology มาประยกตในการทางาน ทกงาน ใหไดผลงานวจยท�ดและมคณคาย�งๆข$น อยางตอเน�อง (ทกป) ตลอดไป 4. นา Concepts และ วธการ ในการสงเสรม และ สนบสนน คนด ท�ทา R2R แทและด ในงานของเขา โดยมผลงานเปนท�ประจกษ อยางเหมาะสม สรางสรรค และ ตอเน�อง 5. ปลกฝงใหบคลากรทกคน สามารถ “พฒนางานของตน” ใหดกวาเดม ไดทกวน โดยใชทรพยากร (คน เงน ของ) เทาท�มอย ดวย Brain และ � ของพวกเรา ต $งแตเร�มเขาทางาน อยางมความสข โดยใชหลกการและวธการของ PDCA, CQI (Continuous Quality), The Better, Principle of Managing, อทธบาท 4, How to do? ในบรบท ของพวกเรา 6. สงเสรม และ สนบสนน การพฒนา R2R/R2R2E ดวย Concept หลกการ และ วธการ ของ KM ท�ดอยางครบวงจร ใหผทามความสข และ ม Productivities ท�ด อยางย �งยน คาถามทายบทท� 8 1. อธบาย 2 Concepts หลกในการสรางสรรคผลงาน R2R2E พรอมแนวทางในการประยกต เพ�อการพฒนา “งาน” อยางย �งยน ในงาน/หนวยงาน/องคการ ท�ทานปฏบตงานอยในปจจบน สการเปนผนา ในการพฒนา R2R2E อยางภาคภมใจและมความสขมาก 2. อธบายเทคนคการเขยน และนาเสนอ ผลงาน R2R2E โดยแสดงตวอยางของผลงาน R2R2E ในองคการท�ทานปฏบตงานอยในปจจบน มาใหชดเจน ท $งการเขยนสาระสาคญโดยสรป Slide การนาเสนอผลงานวจยในเวทวชาการ บทคดยอผลงานวจย และ ผลงานวจยตพมพในวารสารวชาการ โดยสงเขป 3. อธบายแนวทางและวธการ ในการเขยนผลงาน R2R/R2R2E ของทาน หรอ ของหนวยงาน/องคการ ท�ทานปฏบตงานอยในปจจบน เพ�อตพมพในวารสารวชาการระดบประเทศ ท�ทานและทม R2R/R2R2E ม �นใจวา สามารถทาไดแนนอน



บทท� 9

การพฒนาโครงรางงานวจย ในงาน R2R/R2R2E

(RESEARCH PROPOSAL DEVELOPMENT IN R2R/R2R2E)

แนวคดและหลกการของโครงรางงานวจย

เทคนคการเขยน โครงรางงานวจย

การเขยน โครงรางวทยานพนธ

การขอรบรองจรยธรรมการวจยในมนษย

การเขยน โครงรางงานวจย ในงาน R2R/R2R2E




บทท� 9 การพฒนาโครงรางการวจย

ในงาน R2R/R2R2E (RESEARCH PROPOSAL DEVELOPMENT IN R2R/R2R2E)

แนวคดและหลกการของโครงรางงานวจย โครงรางการวจย (Research Proposal) คอ แผนการทาวจย เปนส�งท�ผตองการทาวจย ตองจดทาข$นเพ�อเปนเอกสารสาคญ ในการขออนมตทาวจยหรอของบประมาณในการทาวจย มองคประกอบสาคญ 16 ประการ คอ 1. ช�อเร�อง (Research Topic) 2. ความเปนมา และ ความสาคญ ของส�งท�ตองการทาวจย (Retionale) 3. ปญหาการวจย (Research Problems) 4. คาถามการวจย (Research Questions) 5. วตถประสงคการวจย (Research Objectives) 6. ทฤษฎและงานวจยท�เก�ยวของ 7. ขอบเขตการวจย (Research Scope) 8. นยามปฏบตการท�จะใชในการวจย (Operational Definitions) 9. ประโยชนท�คาดวาจะไดรบจากการวจย (Expected Benefits/Outcomes) 10. ระเบยบวธวจย (Research Methodology) 11. ระยะเวลาและแผนในการดาเนนงาน (Duration & Schedule) 12. งบประมาณคาใชจายในการวจย (Research Budgets) 13. เอกสารอางอง/บรรณานกรม (References/Bibliography) 14. ภาคผนวก (Appendix) 15. ประวตของผดาเนนการวจย รายละเอยด สามารถดไดจากคมอการเขยนโครงรางการวจย หรอ โครงรางวทยานพนธ (Thesis Proposal) ของหนวยงานวจย ใหทนวจย หรอ มหาวทยาลย ตางๆ หลกการสาคญ คอ กระทดรด ชดเจน และ เอ$อตอการอนมต



เทคนคการเขยน โครงรางงานวจย 1. เขยนตามขอกาหนดของหนวยงานท�เปนผอนมตใหทาวจย หรออนมตงบประมาณในการทาวจย ซ�งศกษาไดจากประกาศ ขอกาหนด หรอ คาแนะนา ในการจดทาโครงรางงานวจย ของหนวยงานน $น บางหนวยงานไดจดทาเปนคมอท�มคาอธบายไวอยางชดเจน เชน คมอ ประกอบการเขยนแบบเสนอโครงการวจย (Research Project) ของสานกงานคณะ กรรมการวจยแหงชาต (วช.) เปนตน 2. ใชหลก BCDE เปนจดเนน ไดแก 2.1 Benefit คอ จะไดผลประโยชนมาก ท�ชดเจน แนนอน ในเชงลก หรอ เชงกวาง 2.2 Customer คอ ใชผรบบรการหลก เปนศนยกลาง 2.3 Dead line คอ ตามกาหนดเวลา ท�แนนอน ไมลาชา 2.4 Efficiency คอ ใชงบประมาณนอย คมคา อยในอานาจท�อนมตได

การเขยน โครงรางวทยานพนธ วทยานพนธ (Thesis) คอ การทาวจยในระดบมหาบณฑต (Master Degree) ในแผนการเรยนท�เนนการทาวจย (Research Based) ของมหาวทยาลยท �วโลก ซ�งระบบการศกษาของประเทศไทย เรยกวา แผน ก จาแนกเปน แผน ก1 ท�ทาวทยานพนธ 36 หนวยกต โดยไมตองเรยนรายวชา (Course Work) และ แผน ก2 ท�ทาวทยานพนธ 12 หนวยกต โดยตองเรยน Course Work อก 24 หนวยกต เปนอยางนอย เปนการทาวจยท�มคณภาพสง (High Quality Research) เนนใน 3 ประเดน คอ 1. ความถกตองและครบถวนของระเบยบวธวจย (Research Methodology) 2. ความเช�อถอไดของผลการวจย 3. ความรใหม (New Knowledge) ของวงการวชาการในสาขาวชาน $น ขอยกตวอยาง การเขยนโครงรางวทยานพนธ (Thesis Proposal) หลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล ของคณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล ในวทยานพนธท�หลกสตรฯสงเสรมใหนกศกษาทา ซ�งมช�อวทยานพนธ เน$อหา 3 บท และ ภาคผนวก ดงรายละเอยดของหวขอ ดงน$

ช�อวทยานพนธ การพฒนางาน....................โรงพยาบาล....................... บทท� 1 บทนา (Introduction) ม 15 หวขอ คอ



1. งานท�ตองการพฒนา 1.1 ความหมาย 1.2 องคประกอบ 1.3 ปจจยท�มผล 1.4 อทธพล/ผล ตอส�งตางๆ ของงานท�ตองการพฒนา 2. ความเปนมา ของงานท�ตองการพฒนา 2.1 จดกาเนด 2.2 ววฒนาการ 2.3 ความสาเรจ / ความภาคภมใจ 2.4 ส�งสงเสรม สนบสนน และโอกาส 2.5 อปสรรค ขอขดของ 3. ความสาคญของงานท�ตองการพฒนา จากอดตถงปจจบนและตอไปในอนาคต 3.1 ความสาคญตอ Customers 3.2 ความสาคญตอ Providers 3.3 ความสาคญตอ Administraters 3.4 ความสาคญตอ Organizations 3.5 ความสาคญตอ Community 3.6 ความสาคญตอ Social 3.7 ความสาคญตอประเทศ 3.8 ความสาคญตอภมภาคของโลก (Regional) 3.9 ความสาคญตอโลก (Global) 4. ปญหาวจย (Research Problems) 4.1 ตวปญหา (The Problems) ท $ง 5 ดาน 4.2 ผลของปญหา (Results of The Problems) ในแตละปญหา ท $งบวก-ลบ 4.3 สาเหตของปญหา (Causes of The Problems) 4.4 แนวทาง/วธการ ในการแกปญหา (Solving The Problems) โดยเร�มจากระดบโลก ภมภาค ประเทศ ภาค/กลม และ ระดบพ$นท�วจย 5. คาถามวจย (Research Questions) 6. สรปเหตผลท�ทาเร�องและหวขอน$ (Why to do in this topic?)



7. เหตผลท�ทาในพ$นท�น$ (Why to do in this site/area?) 8. เหตผลท�ทาดวยวธน$ (Why to do by this methodology?) 9. วตถประสงคการวจย (Research Objectives) 10. สมมตฐานการวจย (Research Hypothesis) 11. ตวแปรท�ใชในการวจย (Research Variables) 12. นยามศพทและนยามตวแปรท�ใชในการวจย (Definition of Terms and Variables) 13. ขอบเขตการวจย (Research Scopes) 14. ส�งท�คาดวาจะไดรบจากการวจย (Expected Outcomes) 15. กรอบแนวคดในการวจย (Conceptual Framework of Research) บทท� 2 การทบทวนวรรณกรรม (Literature reviews) ม 4 หวขอหลก และ 17 หวขอรอง คอ 1. Review Literatures เก�ยวกบ “งาน” ท�ตองการพฒนา 1.1 ความหมาย องคประกอบ ปจจยท�มผล และ ผลตอส�งตางๆ ของ “งาน”ท�ตองการพฒนา 1.2 ความเปนมาของ “งาน”ท�ตองการพฒนา 1.3 ความสาคญของ “งาน”ท�ตองการพฒนา 2. Review Literatures เก�ยวกบ “Problems” 2.1 ตวปญหา (The Problems) ท $ง 5 ดาน 2.2 ผลของปญหา (Results of The Problems) ในแตละปญหา 2.3 สาเหตของปญหา (Causes of The Problems) 2.4 แนวทาง/วธการ ในการแกปญหา (Solving The Problems) ท�ผานมา และ ในอนาคต โดยเร�มจากระดบโลก ภมภาค ประเทศ รภาค/กลม และ ระดบพ$นท�วจย 3. Review Literatures เก�ยวกบ “Variable” แตละตวแปร 3.1 ตวแปรตน 3.2 ตวแปรตาม 4. Review Literatures เก�ยวกบ “Research Methodology” ท�ใชในการทาวจย 4.1 Research Design 4.2 Population & Sample 4.3 Research Instruments



4.4 Research Steps 4.5 Data Collection 4.6 Data Analysis 4.7 Statistical Methods Used 4.8 Applications & Utilizing ท $งจากตารา หนงสอ งานวจย เอกสาร และ แหลงขอมลท�นาเช�อถอ บทท� 3 ระเบยบวธวจย (Research Methodology) ม 8 หวขอ คอ 1. แบบการวจย (Research Designs) 2. ประชากร และ กลมตวอยาง (Population & Sample) 3. เคร�องมอท�ใชในการวจย (Research Instruments) 3.1 เคร�องมอท�ใชเปน Intervention ในการวจย 3.2 เคร�องมอท�ใชเกบขอมลในการวจย 4. ข $นตอนในการวจย (Steps of Research) 5. การเกบขอมล (Data Collection) 6. การวเคราะหขอมล (Data Analysis) 7. วธการทางสถตท�ใช (Statistical Methods used) 8. เอกสารอางอง (References) ภาคผนวก (Appendix) ม 3 หวขอ คอ 1. ขอมลท �วไปของพ$นท�วจย (General Information) 2. ตวเคร�องมอท�ใชในการวจย (The Research Instruments) 2.1 เคร�องมอท�ใชเปน Intervention ในการวจย คอ รปแบบการดาเนนงาน (The Working Model) ท�ผวจยพฒนาข$น 2.2 เคร�องมอท�ใชเกบขอมลการดาเนนงานวจย และ ผลการวจย 1) แบบบนทกขอมล (Data Record Forms) 2) แบบสอบถาม (Questionnaires) 3) แบบสงเกต (Observation Forms) 4) แบบบนทกเหตการณ (Event Record Forms)



5) แบบบนทกการประชม (Meeting Record Forms) 6) กลองถายรป เคร�องบนทก VDO 3. ตารางหน (Dummy Tables) ในการแสดงขอมลผลการวจย

การสอบโครงรางวทยานพนธ ขอยกตวอยาง ขอแนะนาของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล ในการสอบโครงรางวทยานพนธ ท�ระบใหพจารณาใน 4 ประเดน คอ 1. ปญหาวจย 2. ระเบยบวธวจย 3. ระยะเวลาในการวจย 4. ประโยชนท�จะไดรบจากการวจย

ประโยชนท�คาดวาจะไดรบจากการวจย (Expected Benefits) เปนหน�งในประเดนสาคญของโครงรางงานวจย เพราะในการทาวจยท�มคณภาพดแตละเร�องน $น ตองม Cost ตามกฎ No free in the world เชน การทาวทยานพนธ 1 เร�อง จะมคาใชจายคดเปนมลคาประมาณ 1 แสนบาท เปนตน ในการทาวทยานพนธ หลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล มประโยชนท�คาดวาจะไดรบ ซ�งไดรบการพสจนแนนอนแลววาไดรบจรง ไดแก 1. จะไดรปแบบการดาเนนงาน ท�ทาไดจรง อยางมประสทธภาพ มากกวารปแบบเดม 2. จะไดประสบการณท�เปนความรจรง ในการพฒนางาน ดวยทรพยากรเทาท�มอย 3. จะได Knowledge Asset ในการพฒนารปแบบการดาเนนงาน ท� Practical สามารถทาไดโดยไมยงยาก 4. จะไดผลงานวจยท�สามารถแกปญหาในการทางาน 5. จะไดความรจรง ในการประยกตหลกวชาการสการปฏบต แบบบรณาการ (ท�ไดจากการลงมอปฏบตดวยมอของตนเอง) ความรใหม (New Knowledge) ของวงการวชาการในสาขาวชา New Knowledge ท�จะไดจากการทาวทยานพนธ หลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล ไดแก 1. จะไดรปแบบการดาเนนงาน (Working Model) ท�เปนลายลกษณอกษรท�ชดเจนถงวธการในการปฏบต ท�สามารถทาไดจรงในบรบทของพ$นท�ทดลอง ดวยทรพยากรเทาท�มอย



อยางมประสทธภาพ แมจะเปนรปแบบเบ$องตน แตมศกยภาพท�จะพฒนาไปเปนตนแบบ (Prototype) ของงานท�ไดดาเนนการพฒนามาเปนเวลาถง 3 เดอนแลว 2. จะไดประสบการณท�เปนความรจรงของผทาวทยานพนธ (ท�ไดจากการลงมอปฏบต) ในการพฒนางาน ดวยทรพยากรเทาท�มอยและหลกวชาการ ซ�งจะเปน Tacit Knowledge ท�มคาย�งของผน $น ในการตอยอดและขยายผลตอไปในอนาคต เปนผลผลตของหลกสตรฯ ท�นาภาคภมใจเปนอยางย�ง ดวยการสรางมหาบณฑตท�ทรงคณคา สามารถประยกตหลกวชาการสการปฏบตแบบบรณาการได 3. จะได Knowledge Asset ในการดาเนนการพฒนารปแบบการดาเนนงาน ท� Practical สามารถเปนตวอยางใหกบทกคนในทกงาน ในการนาไปประยกตในบรบทของตน ไดโดยไมยงและไมยาก ดวยแนวคด หลกการ เทคนค และวธการ ในการพฒนา R2R/R2R2E ท�ไดกลาวมาแลวในบทท� 6 บทท� 7 และ บทท� 8 จากประโยชนท�คาดวาจะไดรบ และ New Knowledge จากการทาวทยานพนธ เปนส�งท�สนบสนนความหมายของการวจย ท�กฎหมายปกปองสทธมนษย ของรฐบาลสหรฐอเมรกา ไดใหความหมายไว ตามท�ไดกลาวมาแลวในบทท� 4 ท�วา เปนการนาไปสความรในการแปรผลสประชากรเปาหมาย (To develop or contribute to generalizable knowledge) จงขอสรปวา วทยานพนธ หลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล มคณลกษณะของการวจย ท�ตรงตามท�กฎหมายปกปองสทธมนษย ของสหรฐอเมรกา ไดระบไว ในการน$ ผเขยนไดนาความรท $งหลายท�ไดรบจากการวจยอยางตอเน�องใน 30 ป มา Synthesis เปนความรเก�ยวกบการพฒนา R2R/R2R2E ในแนวทางท�แตกตางจากนกวชาการท $งหลาย โดยเนนการสงเสรม “คนด” ท�ทางานเพ�อชวยเหลอผปวยและครอบครว มายาวนานหลายๆป อยางตอเน�อง ดวยความเสยสละ อยางจรงใจ โดยยดผปวย และ เกยรตศกด _วชาชพ เปนศนยกลาง ดวยการเช�อมโยงการทางานท $งหลาย ใหเปนการทาวจย ท�ผสมผสานใหเขากบการพฒนาคณภาพของหนวยงาน อยางกลมกลน และ ตอเน�อง เปนการทาให “งาน” เหลาน $น มคณคา และ สงเสรมผทางาน ใหมผลงานวจย มช�อเสยง เปนท�ยอมรบในวงการวชาการ และ เจรญกาวหนาในหนาท�การงาน

การขอรบรองจรยธรรมการวจยในมนษย การวจยในมนษย (Human Subject Research: HSR) คอ การวจยท�ใชมนษยท�มชวต เปนผยนยอมตนใหทาการวจย (Subject) ดวยวธการตางๆ รวมท $งการใชสารเคมชวภาพ (Biochemical materials) ท�ไดจากมนษย ไดแก เลอด ปสสาวะ เน$อเย�อ สารคดหล �ง เซลล



สบพนธ ตวออน และทารกในครรภ เปนการวจยท�ครอบคลมไปถงกระบวนการศกษาทางดานสาธารณสข สงคมวทยา พฤตกรรมศาสตร เศรษฐศาสตร การเมอง และ การบรหาร กจกรรมสาคญท�ผวจย ตองดาเนนการกอนเร�มเกบขอมล คอ การสงโครงรางงานวจย ตอคณะกรรมการพจารณาการวจยประจาสถาบน (Institutional Review Board: IRB) ซ�งเปนคณะกรรมการอสระ (Independent Committee) ท�มจานวนไมนอยกวา 5 คน เพ�อขอการรบรองจรยธรรมการวจยในมนษย (Ethical Approve of HSR) IRB ประกอบดวยผท�เปน นกวทยาศาสตร (Scientist) และผ ท�ไม เปน นกวทยาศาสตร (Non-scientist) โดยมกรรมการจากภายนอกสถาบนอยางนอย 1 คน มหนาท�กากบดแลการวจยในมนษย ใหเปนไปตามหลกจรยธรรม 3 ประการ คอ หลกการเคารพในบคคล (Respect for person) หลกการใหประโยชน (Beneficence) และไมเกดอนตราย (No harm) และ หลกความยตธรรม (Justice) เพ�อใหม �นใจวา ผวจยและ Subject จะไดรบการคมครองในดานศกด _ศร สทธ ความปลอดภย และความเปนอยท�ด และ ผลการวจยเช�อถอได บทบาทหนาท� (Functions) ของ IRB 1. พจารณาใหการรบรองจรยธรรมการวจยในมนษย กอนดาเนนการวจย 2. รกษาความลบและการเปนสวนตวของ Subject 3. ตดตามตรวจสอบ เพ�อใหม �นใจวาการวจยน $นเปนไปตามส�งท�ใหการรบรอง 4. สรางความม �นใจดานจรยธรรมการวจยใหกบผวจย Subject องคกร และ ผเก�ยวของ 5. รกษาสมดลผลประโยชนระหวาง Subject ชมชน และ ผวจย 6. พฒนาระบบการรบรองจรยธรรมการวจยในมนษย 7. สรางและพฒนาเครอขายเชงวชาการ กบ ชมรม สมาคม ดานการวจยในมนษย ท $งในประเทศและตางประเทศ การขอรบรองจรยธรรมการวจยในมนษย เปนส�งจาเปน แตกอใหเกดความยงยากในงาน R2R/R2R2E เน�องจากผวจยท�เปนผปฏบตงาน มภารกจหลกในการทางานท�มมากและตองใชเวลาสวนใหญ จงสมควรหาทางชวยแบงเบาภาระ ดวยการใหหนวยงานหรอองคการ เปนผดาเนนการขอรบรองจรยธรรมการวจยในมนษยใหกบผวจยท�เปนผปฏบตงาน ในแตละป อยางตอเน�อง ในทกงาน

การเขยน โครงรางงานวจย ในงาน R2R/R2R2E เน�องจาก R2R เปน “วจย (Research)” การเขยนโครงรางงานวจย จงเขยนตามหลกการวจยท �วไป แตใน R2R น $น เราเนน ท�ความเรยบงาย จงขอนาเสนอประเดนท�สมควร



พจารณา เพ�อการเขยนโครงรางการวจย ใหสามารถพฒนางานและแกปญหาของงานตามภารกจหลก ไดอยางตอเน�อง ย �งยน และ มประสทธภาพสง สรปได 4 ขอ ดงน$ 1. เนนใหเปนการวจยเพ�อการพฒนางาน และ แกปญหาของงาน อยางตอเน�องและย �งยน ท�ทาไดจรง ในบรบทของพ$นท�ปฏบตงาน โดยไมเขมงวดมากใน Research Methodology โดยเฉพาะอยางย�ง ในผวจยมอใหม 2. เนนการใช ทรพยากร เทาท�มอย โดยการนา Principle of Managing, Principle of Utilizing, และ KM มาประยกต อยางเหมาะสม และ ครบวงจร ตลอดเวลา 3. เนนการพฒนาบคคลทกคนท�เก�ยวของ ในการดาเนนงาน และ การนาส�งท�ไดจากการดาเนนงานท $งหลาย ไปใชใหเกดประโยชน ตอตนเอง ตองาน/หนวยงาน/องคการ อยางคมคา ท $งในทนท ในระยะส $น และ ในระยะยาว รวมท $งการนาไปเผยแพร ขยายผล ตอไป ท $งในหนวยงาน และ ในองคการ ของเรา อยางตอเน�อง ดวย Positive Approach 4. ใชหลกธรรมะท�นาไปสความสาเรจ คอ อทธบาท 4 สการพฒนาท�ย �งยน และ มประสทธภาพ ย�งๆข$น ของงานท $งหลาย ท�หนวยงาน/องคการ รบผดชอบ ท $งในปจจบน และในอนาคต โดยเร�มจากงานตามภารกจหลก แลวขยายไปสงานตามภารกจรอง และ งานตามภารกจสนบสนน จนครอบคลม “ทกงาน” อยางมความสข และ มประสทธภาพ ย�งๆข$น

ตวอยาง โครงรางงานวจย ในงาน R2R/R2R2E เร�อง การพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย หลกการและเหตผล งาน....................................คอ........................... (1) เปนงานท�สาคญของ..........................ทกแหง เน�องจาก......................................................................... ปญหาท�พบ คอ............................... ................................................................................................ ...................... (2)............................. ............................ ......................................... ...................................... ..........................................(3) ........................... ......................................................................... ....................... ..........................(4) ............................................................................... (5) ผลการดาเนนงาน.............................. ของ................................... ท�ผานมา ยงไมดเทาท�ผท �เก�ยวของคาดหวง กลาวคอ..................................................... (6,7) ................................................(8) .................................................... .................................(9,10) ...............................................(11)

....................................(12) คณะผวจยจงต $งใจท�จะพฒนางานน$ใหดย�งๆข$น ดวยแนวคด หลกการ และ วธการ ของ R2R (Routine to Research)(13) และ R&D for CSWI (Research and Development for Continuous and Sustainable Working Improvement(14) ท�มการพสจนแลววา สามารถนามาประยกตในการพฒนางานตางๆ ท $งงานในสถานบรการสขภาพ มหาวทยาลย และ องคการตางๆ โดยใชวธการท�ไมยงยาก สามารถปฏบตไดจรงในบรบทท�มขอจากดมากดานเวลาและทรพยากร (15,16,17)



วตถประสงคของการวจย 1. เพ�อพฒนารปแบบการดาเนนงานใหม ของงาน.................................ดวยทรพยากรเทาท�มอย 2. เพ�อเปรยบเทยบผลการดาเนนงาน ระหวาง กอน กบ หลง การนารปแบบใหมท�พฒนาข$น มาดาเนนการ จาแนกเปนรายป

วสดและวธการ เปนวจยพฒนาเชงทดลอง (Experimental Development Research)(18) แบบกลมเดยว วดผลกอน-หลง การทดลอง หลายคร $ง (One group, pre-test post-test, time series design) ส�งท�ใชในการทดลอง (Experimental Intervention) คอ รปแบบการดาเนนงาน (Working Model) ท�พฒนาข$น นาไปทดลองท�............................ ระหวางวนท� 1 ตลาคม 25… ถง 30 กนยายน 25… โดยมการปรบปรงเปนระยะๆ อยางตอเน�อง ข bนตอนในการทาวจย ม 3 ข $นตอน คอ 1. กอนการทดลอง (Pre-Experimental Phase) โดยการ วเคราะหรปแบบการดาเนนงาน........เดม วธการดาเนนงาน และ ผลการดาเนนงานท�ผานมา รวมกบผเก�ยวของ เพ�อหาจดหรอประเดน ท�ตองปรบปรงแกไข พรอมท $งศกษาวรรณกรรม ท $งทฤษฎ หลกการ นโยบาย แผนงาน และ แนวทางการดาเนนงาน ท�เก�ยวของ แลวนามาประยกตในพ$นท�ทดลอง 2. ขณะทดลอง (Experimental Phase) โดยการนารปแบบการดาเนนงานท�พฒนาข$น ไปดาเนนการ มการทบทวน ตดตาม ประเมน ผลการดาเนน และ ปญหาอปสรรคท�เกดข$น เปนระยะๆ แลวนาผลท�ได มาปรบปรงระบบงาน/วธการ กระบวนงาน และ วธปฏบต ในการดาเนนงาน........... ใหเหมาะสม และ มประสทธภาพ ย�งๆข$น ในชวงเวลาตอๆมา 3. หลงการทดลอง (Post-Experimental Phase) โดยการนาขอมลท $งหลาย มารวบรวม วเคราะห และ สรป ตามวตถประสงคของการวจย ข bนตอน และ วธการ ในการสรางและพฒนา รปแบบการดาเนนงานใหม การสรางและพฒนารปแบบการดาเนนงานใหม ดาเนนการอยางครบวงจร (Complete cycle) ในแตละป โดยดาเนนการเปน 4 ข $นตอน คอ ข $นตอนท� 1 วเคราะหรปแบบการดาเนนงานเดม ของงาน.............................. ในปท�ผานๆมา รวมกบผเก�ยวของ เพ�อหาจดหรอประเดน ท�ตองปรบปรงแกไข ท�เหมาะสมกบสภาวการณท�เก�ยวของกบการดาเนนงาน................ ในพ$นท�ทดลองของปน $น ข $นตอนท� 2 กาหนดรปแบบ/ระบบ/วธการ ใหม เบ$องตน ในปน $น โดยการนาทฤษฎและหลกวชาการท�เก�ยวของ รวมกบขอมลท�ไดจากข $นตอนท� 1 มาประยกต ในการปรบปรงกระบวนการดาเนนงาน................ ใหสอดคลองกบบรบทของพ$นท�ทดลอง ดวยทรพยากรท�มอย เนนท�ความเหมาะสม Practical และ ความมประสทธภาพ ของการดาเนนงาน ข $นตอนท� 3



นารปแบบ/ระบบงาน/วธการ ใหม เบ$องตน ท�พฒนาข$น ไปดาเนนการทดลอง โดยมการตดตาม ทบทวน ประเมน ผลการดาเนน และ ปญหาอปสรรคท�เกดข$น เปนระยะๆ แลวนาผลท�ได มาปรบปรงระบบงาน/วธการ/กระบวนงาน และ วธปฏบต ในการดาเนนงาน ใหเหมาะสมและมประสทธภาพ ย�งๆข$น ในชวงตอๆมา ข $นตอนท� 4 สรปผลการดาเนนงาน ดวยการนาขอมลท $งหลาย จากข $นตอนท� 1-3 มารวบรวม วเคราะห และ สรป เปนรปแบบใหมของการดาเนนงาน......... ท�ไดผานการนาไปใชจรงในพ$นท�ทดลองแลว รวม 1 ป ท�เปนผลของการวจย ตามวตถประสงคการวจย ในปน $น ซ�งจะดาเนนการตอเน�องไปยงข $นตอนท� 1 ของปตอไป ประชากร และ กลมตวอยาง ประชากร คอ การดาเนนงานบรการของงาน................ ต $งแต.............................จนถง.................... ในป.........ถง..............รวม.............คร $ง ใชประชากรท $งหมด เปนกลมตวอยาง เคร�องมอท�ใชในการเกบขอมลการวจยและผลการวจย ม 9 ช$น คอ 1. แบบบนทกขอมลลกษณะพ$นฐานของพ$นท�วจย 2. แบบบนทกขอมลพ$นฐานของงาน และ การดาเนนงาน............... 3. แบบบนทกการปฏบตงานและผลการปฏบตงาน............... 4. แบบสงเกตการปฏบตงาน........... และ ส�งท�มผลตอการดาเนนงาน ของงาน............... 5. แบบสอบถามความพงพอใจและขอเสนอแนะ ของผท�เก�ยวของกบการดาเนนงาน......... 6. แบบบนทกการประชมกลมผปฏบตงาน.......... และ คณะกรรมการท�เก�ยวของ 7. แบบบนทกเหตการณท�เก�ยวของกบการดาเนนงาน........... 8. แบบสมภาษณผท�เก�ยวของกบการดาเนนงาน............ 9. กลองถายรป เคร�องมอท�ใชในการเกบขอมลการวจยแตละช$น สวนใหญเปนเคร�องมอท�ใชในการดาเนนงานของ............ ......... ถาเปนเคร�องมอท�สรางข$นใหม จะผานความเหนชอบของ........................... ในการนาไปใช และมการตดตามผลการนาไปใชทกเดอน อกไมนอยกวา 3 คร $ง ตดตอกน เพ�อปรบปรงใหดข$น ไมเกดผลเสย ท $งทางวชาการ และ การปฏบต การวเคราะหขอมล และสถตท�ใช วเคราะหขอมลดวยสถตเชงพรรณา (Descriptive Statistics) และ การวเคราะหเน$อหา (Content analysis)

ส�งท�คาดวาจะไดรบจากการวจย 1. ไดรปแบบ/ระบบงาน/วธการ ใหม ของการดาเนนงาน......... ท�ไดผานการนาไปใชจรงในพ$นท�แลว รวม… ป 2. ไดประสบการณในการดาเนนงานพฒนางาน........... อยางตอเน�อง รวม.....ป 3. ไดขอมลท�เก�ยวของกบการดาเนนงานและผลการดาเนนงาน ในการพฒนางาน........... อยางตอเน�อง รวม.....ป



4. ไดความรจากการปฏบตจรง ท�เก�ยวของกบงาน.......... ท $งในดานการวเคราะห การกาหนดตวช$วด การสรางเคร�องมอวดและการวดผลการดาเนนงาน การประเมนผลการดาเนนงาน และ การพฒนาอยางตอเน�อง 5. ไดความคดท�สรางสรรค และประสบการณจรง ในการพฒนางานดวยทรพยากรท�มอย 6. ไดประสบการณ การทาวจยเพ�อการแกปญหาอยางตอเน�อง ท�ไดผลจรง ส�งเหลาน$ สามารถนาไปใชเปนบทเรยน/ตวอยาง ของการพฒนาท�ใชทรพยากรท�มอย ไดอยางมประสทธภาพ สามารถนาไปใชในการวางแผนและการดาเนนงาน ในการพฒนาบคลากรและงานท $งหลายของหนวยงาน ไดอยางนาภาคภมใจ นาไปสความเจรญกาวหนาของหนวยงาน/องคการ...........ย�งๆข$น

การทบทวนวรรณกรรมท�เก�ยวของกบการวจย ไดทบทวนวรรณกรรมท�เก�ยวของ รวม.......ฉบบ คอ 1. วรรณกรรมท�เก�ยวของกบงานท�ตองการทาวจย/พฒนา รวม.......ฉบบ 2. วรรณกรรมท�เก�ยวของกบปญหาของงานท�ตองการทาวจย/พฒนา รวม.......ฉบบ 3. วรรณกรรมท�เก�ยวของกบการแกปญหาของงานท�ตองการทาวจย/พฒนา รวม.......ฉบบ 4. วรรณกรรมท�เก�ยวของกบระเบยบวธวจย ท�จะนามาใชในการทาวจย/พฒนา รวม.......ฉบบ

ระยะเวลาท�ดาเนนการวจย รวม.......เดอน เร�มต $งแต....................ถง....................... (พรอม Gantt chart แสดงแผนการดาเนนงาน)

งบประมาณท�ใชในการดาเนนงานวจย รวม..................บาท คอ 1. หมวดคาตอบแทน....................บาท ไดแก.......................................................................... 2. หมวดคาใชสอย....................บาท ไดแก.............................................................................. 3. หมวดคาตอบแทน....................บาท ไดแก.......................................................................... 4. หมวดคาสาธารณปโภค....................บาท ไดแก.................................................................. 5. หมวดคาใชจายอ�น....................บาท ไดแก..........................................................................

ผรบผดชอบโครงการวจย 1. ......................................................หวหนาโครงการ ตาแหนงงานปจจบน หนวยงานท�สงกด สถานท�ตดตอสะดวก โทรศพท โทรสาร และ email ประวตการศกษาต $งแตวฒปรญญาตร และสาขาท�เช�ยวชาญพเศษ 2. ......................................................ผรวมโครงการ ตาแหนงงานปจจบน หนวยงานท�สงกด สถานท�ตดตอสะดวก โทรศพท โทรสาร และ email ประวตการศกษาต $งแตวฒปรญญาตร และสาขาท�เช�ยวชาญพเศษ 3. ......................................................ผรวมโครงการ ตาแหนงงานปจจบน หนวยงานท�สงกด สถานท�ตดตอสะดวก โทรศพท โทรสาร และ email ประวตการศกษาต $งแตวฒปรญญาตร และสาขาท�เช�ยวชาญพเศษ



4. ......................................................ผรวมโครงการ ตาแหนงงานปจจบน หนวยงานท�สงกด สถานท�ตดตอสะดวก โทรศพท โทรสาร และ email ประวตการศกษาต $งแตวฒปรญญาตร และสาขาท�เช�ยวชาญพเศษ 5. ......................................................ผรวมโครงการ ตาแหนงงานปจจบน หนวยงานท�สงกด สถานท�ตดตอสะดวก โทรศพท โทรสาร และ email ประวตการศกษาต $งแตวฒปรญญาตร และสาขาท�เช�ยวชาญพเศษ 6. ......................................................ผรวมโครงการ ตาแหนงงานปจจบน หนวยงานท�สงกด สถานท�ตดตอสะดวก โทรศพท โทรสาร และ email ประวตการศกษาต $งแตวฒปรญญาตร และสาขาท�เช�ยวชาญพเศษ

เอกสารอางอง 1. .......................................................................................................................................................

............................................................................. 2. ......................................................................................................................................................

............................................................................. 3. ......................................................................................................................................................

............................................................................. ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

18. .................................................................................................................................................... ................................................................................. �� ขอมลอ �นๆ ตามขอกาหนดของหนวยงาน/สถาบน ท �รบพจารณาขอเสนอโครงการวจย��

คาถามทายบทท� 9 1. อธบายและประยกตเทคนค BCDE ในการเขยนโครงรางงานวจย เพ�อเสนอขอทนจากหนวยงาน/สถาบน ท�สนบสนนงานวจยของประเทศ เชน สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) สวรส. สสส. สกว. สวทช. หรอ องคการท�ทานปฏบตงานอยในปจจบน มาใหชดเจน และ ครบถวน 2. อธบาย การขอรบรองจรยธรรมการวจยในมนษย และเสนอแนวทางในการชวยแบงเบาภาระผวจยท�เปนผปฏบตงาน ในการขอรบรอง เพ�อจะไดนาเวลาท�มอยอยางจากด มาทมเทใหกบการพฒนางาน และ การจดทาผลงาน R2R2E อยางมความสขมากข$น 3. เขยนโครงรางงานวจย ในงาน R2R/R2R2E ท�ทานตองการทา เพ�อเปน Good Practice หนวยงาน/องคการ ท�ทานปฏบตงานอยในปจจบน



เอกสารอางอง (References)

1. กตศกด _ เอ�ยมพอคา. รปแบบงานกฎหมายในโรงพยาบาลศนยและโรงพยาบาลท �วไป สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข [วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล]. กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2539.

2. เกรกยศ ชลายนเดชะ. Strategic Planning and Management for Hospital. นนทบร: โรงพยาบาลชลประทาน, 2545.

3. _______________. แนวคดในการบรหารเชงกลยทธ. ในประมวลสาระชดวชาการวางแผนกลยทธและการพฒนาคณภาพบรการของโรงพยาบาล. หนวยท� 1. นนทบร: มหาวทยาลย สโขทยธรรมาธราช, 2547.

4. กนกวรรณ สนลกษณทพย, สมชาต โตรกษา, วชระ กอนแกว, พระ ครกคร$นจตร. การพฒนารปแบบงานบรการผปวยท�มความเส�ยงสง หอผปวยอายกรรมหญง โรงพยาบาลโพธาราม จงหวดราชบร ป 2553. วารสารวชาการสาธารณสข 2554; 20(2): 332-44.

5. กองบรหารงานวจยและประกนคณภาพการศกษา มหาวทยาลยพะเยา. คมอการขอรบรองจรยธรรมการวจยในมนษย ฉบบแกไขปรบปรงคร $งท� 1 พ.ศ.2554.

6. คณะกรรมการจดทาแผนพฒนาสาธารณสขฉบบท� 11. แผนพฒนาการสาธารณสข ตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท� 11. กรงเทพมหานคร: 2554.

7. คณะกรรมการวจยแหงชาต, สานกงาน. นโยบายและแนวทางการวจยของชาต ฉบบท� 6 พ.ศ.2545-2549. กรงเทพมหานคร: สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต, 2544.

8. _______________. คมอประกอบการเขยนแบบเสนอโครงการวจย (Research Project) (แบบ คอบช. 1ย/1ด) ประจาปงบประมาณ 2559.

9. คณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, สานกงาน. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม ฉบบท�สบเอด พ.ศ.2540-2544. กรงเทพมหานคร: เมดทรายพร$นตร$ง, 2539.

10. จไรรตน แยมพลอย, สมชาต โตรกษา, สปรชา ธนะมย, และ พระ ครกคร$นจตร. การพฒนารปแบบการดาเนนงานใหขอมลผปวยกอนจาหนาย หอผปวยสามญศลยกรรมหวใจ โรงพยาบาลราชวถ พ.ศ.2549. ใน 8th National Grad Research Conference, 7-8 September 2007, Mahidol University, Salaya, Nakhon Prathom: 14 p.

11. จรตน ศรรตนบลล, สมเกยรต โพธสตย, ยพน องสโรจน, จารวรรณ ธาดาเดช, และ ศรานช โตมรศกด _. เคร�องช$วดคณภาพโรงพยาบาล. พมพคร $งท� 2. กรงเทพมหานคร: บรษท ดไซรจากด, 2543.

12. เชดชาย วรวฒน. รปแบบการดาเนนงานสารบรรณในโรงพยาบาลท �วไป (ขนาดเลก) สงกดสานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข พ.ศ. 2532 [วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตร



มหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล]. กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2534.

13. ณชาภา เดชาปภาพทกษ. การพฒนางานบรการบาบดระยะส $นผปวยโรคขออกเสบ โรงพยาบาลรามาธบด [วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล]. กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2556.

14. ทพวรรณ ธนะรง. การทดลองจดระบบขอมลขาวสารทางการพยาบาล โรงพยาบาลเจาพระยายมราช จงหวดสพรรณบร [วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล]. กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2539.

15. นพวรรณ ชเลสวรรณ. รปแบบการดาเนนงานบรการพยาบาลผปวยในของโรงพยาบาลท �ว ไป ขนาด 400 เตยง [วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล]. กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยา ลยมหดล, 2540.

16. นคม เจรญด. การพฒนารปแบบการดาเนนงานฝายบรหารงานท �วไป โดยการประยกตใชคอมพวเตอร ในโรงพยาบาลอมพวา พ.ศ.2539 [วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล]. กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2540.

17. นวลพรรณ เอ�ยมตระกล. รปแบบงานบรการผปวยนอก โรงพยาบาลเลดสน [วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล]. กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2537.

18. เนตรพณณา ยาวราช. ภาวะผนาและผนาเชงกลยทธ.กรงเทพมหานคร: เซนทรลเอกซเพรส, 2546. 19. บญเฉด โสภณ, ธเนศ ตวนชะเอม และ จนตนาภา โสภณ. รายงานการวจยเชงนโยบาย เร�อง การ

ปฏรประบบการบรหารการวจยของไทย เลมท� 1 ระบบการบรหารการวจยของหนวยงานตางๆ และ เลมท� 2 ระบบการบรหารการวจยของประเทศในภาพรวม. กรงเทพมหานคร: สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต, 2546.

20. บญธรรม กจปรดาบรสทธ _. เทคนคการสรางเคร�องมอรวบรวมขอมลสาหรบการวจย. พมพคร $งท� 5. กรงเทพมหานคร: B & B publishing, 2542.

21. พส เดชะรนทร. เสนทางจากกลยทธสการปฏบตดวย Balanced Scorecard และ Key Performance Indicators. กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2545.

22. พทธทาสภกข. ธรรมปาฏโมกข เลมท� 1. กรงเทพมหานคร: หจก.การพมพพระนคร, 2518. 23. ไพโรจน นวลคลาย. การปรบปรงรปแบบการดาเนนงานชางระบบปรบอากาศของหนวยซอมบารง

โรงพยาบาลรามาธบด [วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล]. กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2532.



24. เยาวนตย คมขา. รปแบบการดาเนนงานประชาสมพนธในโรงพยาบาลเดก [วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล]. กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2539.

25. ลดดาวลย ทดศร. รปแบบการดาเนนงานฝายวชาการ แผนกพยาบาล โรงพยาบาลจฬาลงกรณ [วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล]. กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2535.

26. วาสนา หนอคา. รปแบบการดาเนนงานหนวยงานบคคลโรงพยาบาลเอกชน ขนาดเตยง 200 เตยง [วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล]. กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2541.

27. วมลรตน หาญเจรญ. รปแบบงานบรการโลหตในโรงพยาบาลชมชนขนาด 60 เตยง [วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล]. กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2534.

28. วนดา ศรวรกล. การพฒนารปแบบงานบรการผปวยรายสดทายใกลตายในโรงพยาบาลเซนตหลยส [วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล]. กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2537.

29. วรรณกา มโนรมณ. รปแบบการดาเนนงานบรการผปวยอบตเหตและฉกเฉนในโรงพยาบาลราชวถ [วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล]. กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2536.

30. วราภรณ อนศาสนนนท. รปแบบการพฒนางานเวชระเบยนของโรงพยาบาลท �วไป กรณศกษาโรงพยาบาลชยนาท [วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล]. กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2533.

31. ศรวรรณ ปตมานะอาร. รปแบบงานบรการผปวยนอก งานบรการผปวยอบตเหตและฉกเฉน งานบรการทนตกรรม งานเวชระเบยน งานรบผปวยใน งานเภสชกรรม งานพยาธวทยา และงานรงสวทยา ของโรงพยาบาลมาตรฐานขนาด 450 เตยง [วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล]. กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2540.

32. ศนยสงเสรมจรยธรรมการวจยในคน มหาวทยาลยมหดล. คมอ CITI PROGRAM สาหรบบคลากรและนกศกษามหาวทยาลยมหดล, 2016.

33. สรรตน จนทรมะโน. รปแบบงานพสดโรงพยาบาลเอกชน ขนาด 200 เตยง [วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล]. กรงเทพมหา นคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2537.



34. สถาบนวจยระบบสาธารณสข, โครงการพฒนามาตรฐานหนวยงาน. มาตรฐานหนวยงาน แนวทางพฒนาคณภาพโดยมงผมารบบรการเปนศนยกลาง. พมพคร $งท� 2 กรงเทพ มหานคร: บรษทดไซรจากด, 2540.

35. สมเกยรต _ ปาณะวฒนพสทธ _. รปแบบการดาเนนงานเคหกรรมของโรงพยาบาลชมชน กรณ ศกษา : โรงพยาบาลลาดยาว จงหวดนครสวรรค [วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล]. กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2536.

36. สมชาต โตรกษา. หลกการและกระบวนการบรหารโรงพยาบาล. ในประมวลสาระชดวชาการบรหารจดการเพ�อการพฒนาโรงพยาบาล หนวยท� 1. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2545.

37. _____________. การจดการดานการตลาดโรงพยาบาล ใน ประมวลสาระชดวชาการบรหารจดการเพ�อการพฒนาโรงพยาบาล หนวยท� 10. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทย ธรรมาธราช, 2545.

38. _____________. การบรหารเชงกลยทธในระดบธรกจ. ในประมวลสาระชดวชาการวางแผนกลยทธและการพฒนาคณภาพบรการของโรงพยาบาล. หนวยท� 4. นนทบร: มหา วทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2547.

39. _____________. กลยทธดานกระบวนการดาเนนงานขององคการ. ในประมวลสาระชดวชาการวางแผนกลยทธและการพฒนาคณภาพบรการของโรงพยาบาล. หนวยท� 8. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2547.

40. _____________. ลกษณะของโรงพยาบาลคณภาพ. ในเอกสารวชาการสมาคมนกบรหาร โรงพยาบาลประเทศไทยชดท� 8 โรงพยาบาลคณภาพ. กรงเทพมหานคร: ภาควชาบรหารงานสาธารณสข คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล, 2541.

41. _____________. หลกการบรหารโรงพยาบาล ภาคท� 1 หลกการบรหารองคการและหนวยงาน. พมพคร $งท� 3. กรงเทพมหานคร: บรษท เอส.พ.เอน.การพมพ; 2548.

42. ____________. หลกการบรหารสความสาเรจ อยางย �งยน. กรงเทพมหานคร: ภาควชาบรหารงานสาธารณสข คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล; 2556.

43. ____________. ดชนช$วดผลการดาเนนงาน ของโรงพยาบาล. กรงเทพมหานคร: ภาควชาบรหารงานสาธารณสข คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล; 2556.

44. ____________. การทาวจยเพ�อพฒนางานอยางตอเน�องและย �งยน. กรงเทพมหานคร: ภาควชาบรหารงานสาธารณสข คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล; 2556.

45. ____________. R2R: การพฒนางานตามภารกจหลกสงานวจย. Rajabhat Journal of Science, Humanities & Social Sciences 2558; 16(2): 142-155.

46. ____________. การทางานประจาใหเปนผลงานทางวชาการ อยางตอเน�องและย �งยน. วารสารเทคนคการแพทย 2554; 39(1) (ฉบบเสรม): 109-32.



47. ____________. การพฒนาประสทธภาพการใหบรการทางการแพทยและสาธารณสข ดวย R2R. ในหนงสอประกอบการประชมวชาการทางการแพทยและสาธารณสข คร $งท� 4: ประสทธภาพของการบรการทางการแพทยและสาธารณสข ตามพระราชดาร สมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร (Efficiency of Medical and Public Health Services) 9-10 พฤศจกายน 2015 ณ แขวงหลวงพระบาง สปป.ลาว หนา 13-19 (ภาษาลาว) และ หนา 53-60 (ภาษาไทย).

48. ____________. ปรชญา วทยาศาสตร และ ศาสนา. กรงเทพมหานคร: ภาควชาบรหารงานสาธารณสข คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล, 2556.

49. สมชาต โตรกษา, บรรณาธการ. มาตรฐานหนวยงาน. เอกสารวชาการ สมาคมนกบรหารโรงพยาบาลประเทศไทย ชดท� 6. กรงเทพมหานคร: ภาควชาบรหารงานสาธารณสข คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล, 2538.

50. ________________________. การบรหารโรงพยาบาลยคใหม. เอกสารวชาการ สมาคมนกบรหารโรงพยาบาลประเทศไทย ชดท� 7. กรงเทพมหานคร: ศนยผลตและพฒนาส�อสาธารณสข คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล, 2540.

51. ________________________. การจดอตรากาลงทางการพยาบาลในยคปฏรประบบสขภาพ. เอกสารวชาการ หลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล ภาควชาบรหารงานสาธารณสข คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล กรงเทพมหานคร: หจก พ.เอน.การพมพ, 2545.

52. ________________________. Hospital Management in The Next Millennium. เอกสารวชาการ สมาคมนกบรหารโรงพยาบาลประเทศไทย ชดท� 10. กรงเทพมหานคร: หจก. พ เอน การพมพ, 2542.

53. ________________________. การปฏรปบรการสขภาพ กบการบรหารโรงพยาบาลยคใหม. เอกสารวชาการ สมาคมนกบรหารโรงพยาบาลประเทศไทย ชดท� 11. กรงเทพมหานคร: หจก. พ เอน การพมพ, 2543.

54. ________________________. การบรหารโรงพยาบาล และ การประกนสขภาพถวนหนา ของประเทศไทย. เอกสารวชาการ สมาคมนกบรหารโรงพยาบาลประเทศไทย ชดท� 12. กรงเทพมหานคร: หจก. พ เอน การพมพ, 2544.

55. ________________________. การประกนสขภาพถวนหนาเตมรปแบบ. เอกสารวชาการ สมาคมนกบรหารโรงพยาบาลประเทศไทย ชดท� 13. กรงเทพมหานคร: หจก. พ เอน การพมพ, 2544.

56. ________________________. การบรหารจดการหวใจของความอยรอด. เอกสารวชาการสมาคมนกบรหารโรงพยาบาลประเทศไทย ชดท� 14. กรงเทพมหานคร: หจก พ.เอน.การพมพ, 2545.



57. ________________________. การบรหารโรงพยาบาลไทยในยคโลกเปล�ยน. เอกสารวชาการสมาคมนกบรหารโรงพยาบาลประเทศไทย ชดท� 15. กรงเทพมหานคร: หจก พ.เอน.การพมพ, 2546.

58. ________________________. กลยทธการบรหารโรงพยาบาลเพ�อการพฒนาท�ย �งยน เอกสารวชาการหลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาวชาเอกการบรหารโรงพยาบาล ภาควชาบรหารงานสาธารณสข คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล กรงเทพมหานคร: หจก พ.เอน.การพมพ, 2546.

59. สมยศ นาวการ. การบรหารและพฤตกรรมองคการ. กรงเทพมหานคร: ผจดการ, 2541. 60. สมศร วงศวรต. รปแบบงานซกฟอกของโรงพยาบาลท �วไปขนาด 400 เตยง [วทยานพนธปรญญา

วทยาศาสตรมหาบณฑต(สาธารณสขศาสตร)สาขาการบรหารโรงพยาบาล].กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2540.

61. สชาต ประสทธ _รฐสนธ. การใชสถตในงานวจยอยางถกตองและไดมาตรฐานสากล. กรงเทพมหานคร: บรษทเฟ�องฟาพร$นต$ง, 2545.

62. สรชาต ณ หนองคาย. คมอการวางแผนและการจดการเชงกลยทธ. เอกสารประกอบการสมมนาเชงปฏบตการเร�อง กระบวนทศนใหมในการบรหารเชงกลยทธ. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยราชภฏฯ, 2545.

63. ________________. จตวทยาการทางานและภาวะผนา : ทฤษฏสการปฏบต. กรงเทพมหานคร: สถาบน จ.อ.ซ, 2545.

64. สทธศกด _ พฤกษปตกล. เสนทางส Hospital Accreditation (HA). กรงเทพมหานคร: สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญ�ปน), 2543.

65. สพตรา บญนาค. การพฒนาระบบบรหารวสดของโรงพยาบาลการไฟฟานครหลวง ป 2532 [วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต(สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล]. กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2533.

66. สภา ตนตวสทธ _. รปแบบการบรการงานรบผปวยในของโรงพยาบาลท �วไป สงกดสานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข [วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล]. กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2533.

67. สวทย วบลผลประเสรฐ. บรรณาธการ. การสาธารณสขไทย พ.ศ.2548-2550. สานกนโยบายและยทธศาสตร สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข.

68. สงศร กตตรกษตระกล. การพฒนาระบบงานในหนวยจายกลาง โรงพยาบาลมะการกษ [วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล]. กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2536.

69. โสภารตน ประพนธศลป. รปแบบการดาเนนงานประชาสมพนธในโรงพยาบาลศนย กระทรวงสาธารณสข : กรณศกษาโรงพยาบาลสวรรคประชารกษ จงหวดนครสวรรค [วทยานพนธ



ปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล]. กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2534.

70. เอกชย ก�สขพนธ. การบรหาร ทกษะ และ การปฏบต. พมพคร $งท� 3 (ปรบปรงแกไขเพ�ม เตม). กรงเทพมหานคร: สขภาพใจ, 2538.

71. อจฉรา จนทรฉาย. สความเปนเลศทางธรกจ คมอการวางแผนกลยทธและการจดทา BSC. พมพคร $งท� 6. กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2546.

72. อจฉราวรรณ พงศาวล. รปแบบการใชวสดสานกงาน วสดงานบาน และวสดยานพาหนะ ของโรงพยาบาลชมชน กระทรวงสาธารณสข : กรณศกษาโรงพยาบาลศรบญเรอง จงหวดอดรธาน [วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล]. กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2535.

73. อนวฒน ศภชตกล และคณะ, เสนทางสโรงพยาบาลคณภาพ : คมอการเรยนรเชงปฏบตการ. (ฉบบปรบปรงคร $งท� 2). กรงเทพมหานคร: บรษทดไซรจากด, 2544.

74. อภสทธ _ ศรสวสด _. รปแบบการพฒนาคณะกรรมการประสานงานสาธารณสขระดบอาเภอ. อาเภอบานผอ จงหวดอดรธาน [วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล]. กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2532.

75. อมรรตน อนทรเชยรศร. รปแบบการดาเนนงานซอมบารงของโรงพยาบาลชมชน ขนาด 90 เตยง [วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล]. กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2534.

76. อาพร ณ นโรจน. การพฒนารปแบบงานพสดโรงพยาบาลเขาชยสน จงหวดพทลง [วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (สาธารณสขศาสตร) สาขาการบรหารโรงพยาบาล]. กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล, 2537.

77. Bartol KM, Martin DC. Management. 3rd ed. International Edition: Irwin/McGraw-Hill, 1998. 78. Blackburn, Simon, 1994, 2005, 2008, rev. 2nd ed. The Oxford Dictionary of Philosophy.

Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-283134-8. 79. Boonchum, P. A development of Pre-hospital care Service of Emergency Department,

Phyathai2 Hospital, Bangkok, 2004. [M.Sc. Thesis (Public Health) major in Hospital Administration] Bangkok: Faculty of Graduate Studies, Mahidol University, 2005.

80. Boonkantha, P. Development of the Nursing Service for patients on a ventilator in Nakornpathom Hospital, Thailand, Fiscal year 2004 [M.Sc. Thesis (Public Health) major in Hospital Administration] Bangkok: Faculty of Graduate Studies, Mahidol University, 2004.

81. Briscoe DR, Schuler RS. International Human Resource Management. 2nd ed. London: Routledge, 2004.



82. Butalome, W. The Development of In-Patient Discharge Planning and Referral for Continuing care form at Kantharalak Hospital, Srisaket. [M.Sc. Thesis (Public Health) major in Hospital Administration] Bangkok: Faculty of Graduate Studies, Mahidol University, 2004.

83. Chuangaroon, A. Nursing supervisory development of after hours Nurse supervisors, Nursing Division, National Cancer Institute, Department of Medical Services, Thailand, 2005. [M.Sc. Thesis (Public Health) major in Hospital Administration] Bangkok: Faculty of Graduate Studies, Mahidol University, 2005.

84. Certo SC, Peter JP. Strategic Management: A Focus on Process. International Editions, Singapore: McGraw-Hill, 1998.

85. Cleland DI, Gareis R. Global Project Management Handbook. New York: McGraw-Hill, 1994.

86. Cummings TG, Worley CG. Organization Development and Change.8th ed. Mason, Ohio: South-Western, 2005.

87. Dess GG, Miller A. Strategic Management. International Editions, Singapore: McGraw-Hill, 1993.

88. Drucker PF. Managing for the Future. Oxford: Butterworth-Heinemann, 1994. 89. _________. Management. Oxford: Butterworth-Heinemann, 1995. 90. _________. The Practice of Management. Oxford: Butterworth-Heinemann, 1995. 91. Edward N. Zalta (ed.) Stanford Encyclopedia of Philosophy, 2008. 92. Fallon,L.F.Jr., & Zgodzinski,E.J. Essentials of public Health Management. Sudbury, MD:

Jones & Bartlett Publishers, 2005. 93. Flavel RW, Williams J. Strategic Management a Practical Approach. Sydney: Prentice Hall,

1996. 94. Flynn WJ, Mathis RL, Jackson JH, Langan PJ. Health Care Human Resource

Management. Mason, Ohio: South-Western, 2004. 95. Ginter, P.M., Swayne, L.E. and Duncan, W.J. Strategic Management of Health Care

Organizations. 4th ed. Blackwell Publishing, USA, 2005. 96. Glenn W.Bodinson, Change Healthcare Organizations from Good to Great. Quality

Progress, November 2005. 97. Griffin, Ricky W. Management. 5th ed. Boston: Houghton Mifflin, 1996. 98. Hellriegel D, Scocum Jr., John W. Management. 7th ed.) Cincinnati, Ohio: South-Western,

1996.



99. Jaiplum, S. Development of Out-Patient Department Service in Rajvithi Hospital. [M.Sc. Thesis (Public Health) major in Hospital Administration] Bangkok: Faculty of Graduate Studies, Mahidol University, 2002.

100. Kenneth CL, Jane PL. Management Information Systems: Organization and Technology. 4th ed. New Jersey: Prentice-Hall, 1996.

101. King’s Fund Organization Audit. Hospital Accreditation Programme 1994-1995. London, 1994.

102. Kotler P. Marketing Management. The Millennium Edition. New York: Prentice Hall, 2000. 103. Kotler P, Armstrong G. Principles of Marketing. 8th ed. New York: Prentice Hall, 1999. 104. Kreitner R. Management. 5th ed. Boston: Houghton Mifflin, 1992. 105. Longest, Jr. B.B. and Rakich, J.S. and Darr, K. Managing Health Services Organizations

and Systems. 4th Ed. Health Professions Press, Baltimore, 2000. 106. Louis Rowitz. Public Health for the 21st Century The prepared Leader. Jones and Barylett

Publishers, Boston, 2006. 107. Louis Rowitz. Public Health Leadership, Putting Principles into Practice. Jones and Barlett

Publishers, Inc. Boston, 2009. 108. Mansak, K. Development of Emergency Nursing Service in Bangkok Christian Hospital,

Church of Christ in Thailand, 2003. [M.Sc. Thesis (Public Health) major in Hospital Administration] Bangkok: Faculty of Graduate Studies, Mahidol University, 2004.

109. Megginson LC, Mosley DC, Pietri PHJr. MANAGEMENT: Concepts and Applications. New York: Harper & Row, 1983.

110. Melanie Jasper & Mansour Jumaa. Effective healthcare leadership. Blackwell Publishing, 2005.

111. Namkang Sritaikhum, Somchart Torugsa, Punwadee Temtawesuk, Suntorn Serichetapong. A Development of Health Tour Model in Small Community Hospital, Thailand, fiscal year 2004-2010 The conference PROCEEDING of The 1st International Conference on Health Science, Thai Traditional and Alternative Medicine: The Role of Traditional/Alternative Medicine and Global Care ISBN 978-974-19-5870-2 page 7-21 May 2013.

112. Newton AR, Vijay G. Management Control System. 8th ed. Boston: Irwin, 1995. 113. Ngamnithiporn, P. Ambulance Service Development in Ramathibodi Hospital, Thailand,

2001. [M.Sc. Thesis (Public Health) major in Hospital Administration] Bangkok: Faculty of Graduate Studies, Mahidol University, 2001.



114. Niven PR. Balanced Scorecard Step-by-Step. New York: John Wiley & Suns, 2002. 115. Novick L.F., Morrow C.B. and Mays G.P. Public Health Administration: Principles for

Population-Based Management. Jones and Barlett Publishers, Inc. Boston, 2008. 116. Onsman H. Management Powertools. Sydney: McGraw-Hill, 2004. 117. Pentti Sydänmaanlakka. An Intelligent Organization. Oxford: Capstone, 2002. 118. Pickett G, Hanlon JJ. Public Health Administration and Practice. 9th ed. St. Louis: Mosby,

1990. 119. Ralph MS. Principles of Information Systems: A Managerial Approach. Boston: Boyd &

Fraser, 1992. 120. Rattanachetsada, P. The development of Emergency Service in Prachomklao Hospital,

Petchburi Province, Office of The Permanent Secretary of Public Health, 2002. [M.Sc. Thesis (Public Health) major in Hospital Administration] Bangkok: Faculty of Graduate Studies, Mahidol University, 2003.

121. Raymond McLJr. Management Information Systems: A Study of Computer-Based Information Systems. 6th ed. New Jersey: Prentice-Hall, 1995.

122. Robert G. Evans, Morris L. Barer, and Theodore R. Marmor,. Why are some people healthy and others not? Walter de Gruyter, Berlin.New York, 1994.

123. Salaauyporn, A. A development of Out-Patient Service for Hypertensive patient in Sabot Community Hospital, Lopburi Province, 2002. [M.Sc. Thesis (Public Health) major in Hospital Administration] Bangkok: Faculty of Graduate Studies, Mahidol University, 2003.

124. Schermerhorn JR. Management. 6th ed. New York: John Wiley & Suns, 1999. 125. Scutchfield F.D. and Keck CW Principles of Public Health Practice. 2nd Ed. Thomson –

Delmar Learning, Australia, 2003. 126. Smith, R.D. et al. Global Public Goods for Health: Health economic and public health

perspectives. Oxford University Press, New York, 2003. 127. Stevens, G.H. The Strategic Health Care Manager. The Jossey-Bass Health Series.

Jossey-Bass Inc., Publishers San Francisco, 1991. 128. Thawornkul, A. Order Transcription development in Male Medical Ward, Bangkok

Metropolitan Administration General Hospital, Medical Services Department, 2002. [M.Sc. Thesis (Public Health) major in Hospital Administration] Bangkok: Faculty of Graduate Studies, Mahidol University, 2002.



129. The Canadian Council on Health Services Accreditation. Standards for Acute Care Organizations : A Client Central Approach. 1995. Ottawa, 1995.

130. The Joint Commission on Accreditation of Health Care Organizations. 1995 Comprehensive Accreditation Manual for Hospital. Illinois, 1994.

131. The world health report 2006 - Working together for health. Geneva: WHO. 132. The world health report 2003 - Shaping the future. Geneva: WHO. 133. The world health report 2002 - Reducing risks, promoting healthy life. Geneva: WHO. 134. The world health report 2001 - Mental health: new understanding, new hope. Geneva:

WHO. 135. World Health Report 2008- Primary Health Care: Now More Than Ever. Geneva: WHO. 136. The World Medical Association. The Declaration of Helsinki, adopted by the 18th WMA

General Assembly, Helsinki, Finland, June 1964, and amended by the 59th WMA General Assembly, Seoul, October 2008.

137. Turban E, Meredith JR. Fundamentals of Management Science. 6th ed. Burr Ridge Irwin, 1994.

138. Uthaichut, B. Dietary Service development in patient in Sawangdaendin Crown Prince Hospital, Sakolnakorn Province. [M.Sc. Thesis (Public Health) major in Hospital Administration] Bangkok: Faculty of Graduate Studies, Mahidol University, 2001.

139. Weihrich H, Koontz H. Management: A Global Perspective. 10th ed. International Editions, Singapore: McGraw-Hill, 1993.

140. Wheelen TL, Hunger JD. Strategic Management and Business Policy. 5th ed. Boston: Addison-Wesley Publishing, 1995.

141. Zuckerman A.M. Healthcare Strategic Planning. Health Administration Press. Chicago, 2005.

ปก InsideCover คำนำ สารบัญ V4.1 - Mahidol Universityvi แต...

Documents

Transcript of ปก InsideCover คำนำ สารบัญ V4.1 - Mahidol Universityvi แต...