9

Original Article

ธนกร ถนอภย (Tanakorn Tinapai)* อดศร จรสวรรณกล (Adison Jirasuwannakul)*

ยทธพล พมพสณฑ (Yuttapol Pimpison)* อนรกษ พนธคงทรพย (Anurak Phankhongsap)**

กลวรา ธารยะ (Kunwara Thariya)*** มขดา ศรเทพทว (Mookhda Siritapetawee)****

วลาวลย วระอาชากล (Wilawan Weeraarchakool)*****

ผรบผดชอบบทความ ทพ.อนรกษ พนธคงทรพย E-mail : anurph&kku.ac.th

* นกศกษา หลกสตรทนตแพทยศาสตรบณฑต คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

** ทนตแพทยประจ�าโรงพยาบาลทนตกรรม คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

*** อาจารย ภาควชาทนตกรรมบรณะ คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

**** รองศาสตราจารย ภาควชาวนจฉยโรคชองปาก คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

***** รองศาสตราจารย ภาควชาทนตกรรมชมชน คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

การศกษาน�ารองของประสทธภาพของยาสฟนทมสวนผสมสาร

สกดจากผกคราดหวแหวนและกานพล

ในการลดภาวะเนอฟนไวเกน : การทดลองแบบสมในคลนก

A pilot study for efficiency of Acmella oleracea and

Syzygium aromaticum extract toothpaste reducing

dentin hypersensitivity: A randomized controlled trial

บทคดยอ การศกษานมวตถประสงคเพอศกษาผลใน

การลดภาวะเนอฟนไวเกนของยาสฟนทมสวนผสม

สารสกดจากผกคราดหวแหวนและกานพลเปรยบ

เทยบกบยาสฟนทมฟลออไรด ทดสอบในอาสา

สมครทมภาวะเนอฟนไวเกนเปนการทดลองแบบ

สมในมนษยมอาสาสมคร10คนทใชยาสฟนทม

ส วนผสมสารสกดจากผกคราดหวแหวนและ

กานพลและ11คนทใชยาสฟนทมฟลออไรดโดย

ใหอาสาสมครใชยาสฟนทมสวนผสมของสาร

ดงกลาวแปรงฟนวนละ2ครงเปนระยะเวลา1เดอน

ทำาการทดสอบภาวะเนอฟนไวเกนโดยวดระดบการ

เสยวฟนจากการกระตน 3 แบบคอการสมผส

การใชลมเปาและการกระตนดวยสำาลเยนรวมถง

วดระดบการรบร และความพงพอใจของอาสา

สมครดวย โดยใชวชวลอนาลอกสเกล (Visual

analoguescale;VAS)และทำาการตรวจประเมน

ในสปดาหท 2 และ 4 ผลการศกษาพบวาอาสา

1010

Vol.11 No.2

สมครทใชยาสฟนทมสวนผสมสารสกดจากผก

คราดหวแหวนและกานพลมคาเฉลยของวชวลอน

าลอกสเกลลดลงแตกตางจากอาสาสมครทใช

ยาสฟนทมฟลออไรดอยางมนยสำาคญทางสถตใน

สปดาหท 2 และ 4 เมอกระตนดวยการใชลมเปา

ดวยสำาลเยนและดวยการวดระดบความพงพอใจ

ของอาสาสมคร(p<0.05)และในสปดาหท4เมอ

กระตนดวยการสมผส(p<0.05)

ค�ำส�ำคญ:ภาวะเนอฟนไวเกนกานพลผก

คราดหวแหวน

ABSTRACT This clinical trial study aimed to

determineeffectsofAcmellaoleraceaand

Syzygiumaromaticumcontainingtoothpaste

onDentin hypersensitivity reduction by

comparingtofluoridecontainingtoothpaste.

Volunteerswererandomlyassignedto1of

the following 2 experimental groups.

(1)UsingAcmellaoleraceaandSyzygium

aromaticumcontaining toothpaste (n=10)

(2) Using fluoride containing toothpaste

(n=11).Thevolunteerswere introduced to

brushtheirteethwithtoothpastetwicea

dayfor1monthandwererecalledforvisual

analogscale (VAS)evaluationafterusing

toothpasteinthe2ndweekandthe4thweek.

VASwasused to recordhypersensitivity

scoreafterapplyingthreestimulants;tactile

force,dentalunitairblowingandcoldcotton

pelletwereappliedontheteeth.Moreover,

personal perception and satisfaction of

volunteerswerealsorecorded.Theresults

ofthisstudyrevealedthatAcmellaoleracea

and Syzygium aromaticum containing

toothpaste can reduce sensitivity score

more than using fluoride containing

toothpasteinthe2ndweekandthe4thweek

when teeth were stimulated with air

blowingandcoldcottonpellet, including

volunteers’satisfaction(p<0.05)andalso

bystimulatingwithtactileforceinthe4th

week(p<0.05).

Key Words:Dentinhypersensitivity,

Syzygiumaromaticum,Acmellaoleracea

บทนำา อาการเสยวฟนหรอทรจกกนในทางวชาการ

วาภาวะเนอฟนไวเกน(Dentinhypersensitivity)

มกพบไดกบผปวยทวไปเกดในผหญงมากกวา

ผชายโดยชวงอายทเกดบอยคอ20-30ป1สาเหต

มาจากการสญเสยผวเคลอบฟนทำาใหเกดการเผย

ผงของเนอฟน(Exposeddentin)และทอเนอฟน

(Exposed dentinal tubule)2 เนองจากปจจย

ตาง ๆ เชน การสรางหรอพฒนาเนอฟนผดปกต

ทำาใหเกดความพรองของเคลอบฟน (Enamel

hypoplasia)การแปรงฟนทผดวธภาวะเหงอกรน

การบดเคยวอาหารการรบประทานอาหารและยา

1111

Vol.11 No.2

ทมฤทธเปนกรดบอยๆเปนตนเมอมการสญเสย

ผวเคลอบฟน เนอฟนจะเผยผงตอสงแวดลอม

ภายนอกโดยตรง หากไดรบการกระต นดวย

สงแวดลอมภายนอก เชน ลมพดดมนำาเยน จะ

ทำาใหเกดภาวะเนอฟนไวเกนขนความรสกเสยวท

เกดขนจดวาเปนปญหาหลกททำาใหผปวยมาพบ

ทนตแพทยเพอรบการรกษาหรอแกไขใหหายจาก

อาการเสยวฟนกลไกการเกดภาวะเนอฟนไวเกน

ยงไมเปนททราบแนชด ซงทฤษฎทเปนทยอมรบ

คอทฤษฎกลศาสตรของของไหล(Hydrodynamic

theory) อธบายไว ว า หากมการกระต นท

ไปทำาใหของเหลวในทอเนอฟนมการไหลทเปน

ทศทางไหลออกจากทอเนอฟนจะทำาใหเกดการ

กระตนปลายประสาทรบความรสกเจบปวดและ

ทำาใหเกดภาวะเนอฟนไวเกน3 วธการรกษาภาวะ

เนอฟนไวเกนในปจจบนมหลายวธโดยวธทเปนท

นยมคอ การใชสารลดภาวะเนอฟนไวเกน ซงม

ผลตภณฑสำาหรบรกษาภาวะเนอฟ นไวเกน

มากมายจำาหนายในทองตลาดและหลายรปแบบ

ไมวาจะเปน ยาสฟน หรอเจลทมสวนผสมของ

สารลดภาวะเนอฟนไวเกนโดยสารเหลานสามารถ

แบงไดเปน 2 ประเภท คอ สารยบยงการสง

สญญาณประสาท เชน โพแทสเซยมไนเตรต

(Potassiumnitrate)4 และสารททำาใหเกดการ

อดตนของทอเนอฟน เชน สแตนนสฟลออไรด

(Stannous fluoride) โซเดยมฟลออไรด

(Sodium fluoride) โพแทสเซยมออกซาเลต

(Potassiumoxalate)เฟอรสออกไซด(Ferrous

oxide) สทรอนเทยม คลอไรด (Strontium

chloride) และอารจนนซลเฟต (Arginine

sulfate)5 แตอยางไรกตาม สารทเหมาะสมกบ

เนอเยอและดสำาหรบรางกายของมนษยนาจะเปน

สงทมาจากธรรมชาต สมนไพรและสารจาก

ธรรมชาตจงเปนวตถดบทถกคนควาอยางกวาง

ขวางเพราะพชหลายๆ ชนดมฤทธและความ

สามารถในการรกษาอาการผดปกตทเกดขนกบ

มนษยปจจบนสมนไพรไดรบความนยมและถกนำา

มาคนควาอยางละเอยดหลากหลายชนดมการคน

พบวานำามนสกดผกคราดหวแหวนและกานพล

มคณสมบตระงบอาการปวด6,7โดยสกดกนกระแส

ประสาทซงมบรษทผจำาหนายผลตภณฑยาสฟนท

มสวนผสมสารสกดจากผกคราดหวแหวนและ

กานพล กลาวถงคณสมบตของยาสฟนวาชวยลด

อาการเสยวฟนไดแตยงไมเคยมการศกษาทาง

คลนกแบบสมและปกปดสองทางในการวจยท

วดผลของยาสฟนทมสวนผสมของผกคราดหว

แหวนและกานพลในการลดภาวะเนอฟนไวเกน

วตถประสงคของการวจย เพอเป นการศกษานำาร องเปรยบเทยบ

ประสทธภาพในการลดการเสยวฟนของยาสฟนท

มส วนผสมผกคราดหวแหวนและกานพลกบ

ยาสฟนทมฟลออไรดทดสอบในผปวยทมภาวะ

เนอฟนไวเกน

วธการวจย เนองจากการทบทวนวรรณกรรมทไดทำาการ

ศกษาเกยวกบยาสฟนสมนไพรลดอาการเสยวฟน

1212

Vol.11 No.2

ในผปวยไมมวรรณกรรมใดทระบถงคาทใชในการ

แทนคาลงในสตรเพอคำานวณทางผวจยจงทำาการ

ศกษานำารอง (Pilot study) ซงกำาหนดกล ม

ตวอยางไวทงหมด10คนตอกลม

เกณฑกำรเลอกตวอยำงทศกษำ

ประชากรทศกษาเปนประชากรทมภาวะเนอ

ฟนไวเกนทมารบการตรวจรกษาทคลนกวนจฉย

โรคชองปากคณะทนตแพทยศาสตรมหาวทยาลย

ขอนแกนโดยมเงอนไขดงน

เกณฑกำรคดเลอกประชำกรเขำศกษำ

(Inclusion criteria)

1. มฟนกรามนอยหรอฟนเขยวอยางนอย 2 ซ

โดยมอาการภาวะเนอฟนไวเกนจากการตรวจ

ทางคลนก3วธไดแกการตรวจโดยใชเครอง

มอปลายแหลมลากผานบนผวฟนการกระตน

ดวยความเยนและการใชลมเปาบรเวณเนอ

ฟนสวนของคอฟนซดงกลาว

2. การทดสอบการเสยวฟนดวยวชวลอนาลอก

สเกลตองมคาไมนอยกวา4

3. ขณะรบการทดลองตองไมไดรบยาบรรเทา

ปวด

4. มสขภาพแขงแรง

5. อาย18ปขนไป

6. มฟนเหลออยางนอย20ซในชองปาก

7. ยนยอมเขารวมในการศกษา

เกณฑกำรคดออกจำกกำรศกษำ (Exclu-

sion criteria)

1. ฟนทมอาการเสยวฟนมรอยผทสามารถบรณะ

ดวยการอดฟนไดหรอมรอยสกขนาดใหญ

(ลกกวา0.5มลลเมตร)

2. มประวตแพยาสฟนหรอสารทใชในการศกษา

เชน นำามนกานพล ผกคราดหวแหวนหรอ

ฟลออไรด

3. มอาการเสยวของฟนกรามนอยหรอฟนเขยว

พรอมกบมรอยผรอยราวทชดเจนมวสดอด

ขนาดใหญมครอบฟนหรอเปนหลกยดของ

ฟนปลอม

4. ในชวงเวลา6สปดาหกอนการศกษาไดรบการ

รกษาอาการเสยวฟน

5. อยระหวางการตงครรภหรอใหนมบตร

6. ในชวงเวลา3เดอนกอนการศกษาไดรบการ

ศลยกรรมปลายรากฟน หรอศลยกรรม

ปรทนต

7. อยระหวางการรกษาทางทนตกรรมจดฟน

8. ในชวงเวลา3เดอนกอนการศกษาไดรบการ

ฟอกสฟน

ระเบยบวธวจย เปนการวจยเชงทดลอง (Experimental

research) แบบศกษาในคลนก (Clinical trial)

โดยไดผานจรยธรรมการวจยในมนษยเลขท

โครงการHE582090

การศกษาน เป นการศกษานำาร องเพอ

ทดสอบผลของยาสฟนทมสวนผสมสารสกดจาก

ผกคราดหวแหวนและกานพลเพอลดภาวะเนอฟน

ไวเกนในรปแบบการศกษาแบบคขนาน รวมกบ

การทดลองแบบปกปดสองทางซงผวดดชนตางๆ

และอาสาสมครไมทราบชนดของยาสฟนทใชโดย

1313

Vol.11 No.2

ทำาการปดสวนของหลอดยาสฟนดวยเทปกาวสขาว

ผ วดคาข อมลเปนผ วจยคนเดมตลอด

โครงการ อาสาสมครทกคนจะไดรบรายละเอยด

คำาแนะนำาเกยวกบการศกษาโดยทนตแพทยประจำา

คลนกวนจฉยโรคชองปากคณะทนตแพทยศาสตร

มหาวทยาลยขอนแกน และยนยอมเขารวมการ

ศกษาครงนโดยการลงชอในใบยนยอมจงจะไดรบ

การตรวจและบนทกสภาพชองปากโดยผวจยและ

ทำาการทดสอบกระตน 3 ขนตอนคอการกระตน

ดวยการสมผส การกระตนดวยการเปาลม และ

การกระตนดวยความเยน ตามลำาดบ มขนตอน

ดงน

1. การกระตนดวยการสมผส(Tactilestimuli):

โดยการใช เครองมอวดร องลกปรทนต

(Periodontal probe) ชนด PCPUNC 15

Hu-friedy (Chicago, Illinois,USA)ลาก

บรเวณรอยตอระหวางเคลอบฟนกบเคลอบ

รากฟนทมการเผยผงของชนเนอฟนดวยแรง

คงทโดยลากไปกลบจากมมฟนดานใกลกลาง

ไปมมฟนดานไกลกลาง1ครง

2. การกระตนดวยลม(Air-blowingstimuli):

เปาลมเปนเวลา3วนาทจากหวสำาหรบเปาลม

และนำา โดยใหปลายหวเปาลมและนำามระยะ

หางออกมาจากบรเวณตอรอยตอเคลอบฟน

กบเคลอบรากฟน5มลลเมตรทำามม90องศา

3. การกระตนดวยความเยน(Coldstimuli):ใช

สำาลกอนเลกทมเสนผานศนยกลางประมาณ

5 มลลเมตร ชบดวยเอทลคลอไรด สเปรย

(Ethylchloridespray)วางสมผสบรเวณผว

ฟนทจะทำาการทดสอบเปนเวลา5วนาท

4. ในการทำาการทดสอบขอ 1-3 แตละข อ

จะตองทงหางกน5นาทจากนนประเมนภาวะ

เนอฟนไวเกนของอาสาสมครจากการใช

วชวลอนาลอกสเกลโดยมตวเลขคะแนน

0-10แตละชองคะแนนกวาง1 เซนตเมตร

รวมยาว10เซนตเมตรให0แทนไมมอาการเสยว

และ 10แทนมอาการเสยวมาก โดยมเกณฑ

คอ หากมคาคะแนนวชวลอนาลอกสเกล

นอยกวา 4 จากการกระตนทง 3 วธ จะถก

คดออกจากการศกษา

5. ทำาการประเมนความรสกโดยรวมของอาสา

สมครซงอาสาสมครประเมนอาการเสยวฟน

โดยรวมจากการนกเทยบอาการเสยวทเกดขน

ในชวตประจำาวน เชน การดมนำาเยน หรอ

การกนอาหารรอน หวาน เปนตน โดยใช

วชวลอนาลอกสเกลเชนกน

จากนนจะทำาการบนทกประวตอาสาสมคร

ความผดปกตของซฟ นทจะทำาการทดสอบ

ลกษณะการสบฟนและคาพารามเตอรทางปรทนต

ดงน

1. การตรวจระดบ เหงอกร น (Gingiva l

recession;GR)

2. การตรวจรองลกปรทนต (Probingdepth;

PD)

3. การตรวจอาการเลอดออก (Bleeding on

probing;BOP)

4. การประเมนคราบจลนทรย(Plaqueassess-

mentindex;PAI)

1414

Vol.11 No.2

5. การตรวจระดบการยดเกาะของอวยวะปรทนต

(Clinicalattachmentlevel;CAL)

ทำาการขดหนนำาลายและเกลารากฟนใหคำา

แนะนำาเกยวกบการดแลสขภาพชองปากไดแกวธ

การแปรงฟนและการใชไหมขดฟนซงจะใหอาสา

สมครทำาการแปรงฟนดวยวธขยบปด (Modified

Bass’ technique)ปรมาณยาสฟนทใช สำาหรบ

ยาสฟนทมฟลออไรดใหบบยาว 1.5 เซนตเมตร

สวนยาสฟนทมสวนผสมสารสกดจากผกคราดหว

แหวนและกานพลบบยาว0.5เซนตเมตรแปรงฟน

ครงละ2นาทจำานวน2ครงตอวน

ขอมลททำาการบนทกครงแรกจะเกบไวเปน

ขอมลพนฐานกอนการศกษา เมอครบ 2สปดาห

ทำาการทดสอบเชนเดยวกบการทดสอบครงแรก

และบนทกขอมลทำาการแบงอาสาสมครออกเปน

2 กลมโดยกลมท 1 ม 11คนสวนกลมสองม

จำานวน10คนโดยแตละกลมใชยาสฟนทแตกตาง

กนดงน

กล มท 1 ใช ยาสฟ นทมส วนผสมของ

ฟลออไรด (โซเดยมโมโนฟลออโรฟอสเฟตทม

แอคทฟฟลออไรดอออน 1000พพเอม) ขนาด

25กรม(Colgate®)

กลมท2ใชยาสฟนทมสวนผสมของนำามน

สกดผกคราดหวแหวนและกานพลขนาด30กรม

(Diamondgift®เลขทอย.41-1-5700007)

จากนนนดอาสาสมครกลบมาเพอทำาการ

ประเมนระดบภาวะเนอฟนไวเกนในสปดาหท 2

และ4โดยผวดคาขอมลเปนคนเดยวกนตลอดการ

ศกษา

การวเคราะหขอมลใชสถตการทดสอบความ

แตกตางระหวางคาเฉลยของประชากร 2กลมท

ไมเปนอสระตอกน(PairedsamplesT-test)ท

ระดบความเชอมนรอยละ95(p<0.05) เปรยบ

เทยบผลของยาสฟนในการลดอาการเสยวฟนใน

แตละชนดทง2ชวงเวลาคอระหวางเรมทำาการ

ทดลองจนถงเมอใชยาสฟนเปนเวลา 2 และ 4

สปดาห ดวยผลตางของคาวชวลอนาลอกสเกล

สวนเปรยบเทยบผลของยาสฟนในการลดอาการ

เสยวฟนระหวาง2กลมทง2ชวงเวลาใชสถตการ

ทดสอบความแตกตางระหว างค าเฉลยของ

ประชากร2กลมทเปนอสระตอกน(Independ-

entsamplesT-Test)ทระดบความเชอมนรอย

ละ95(p<0.05)คอเรมทำาการทดลองและเมอ

ใชยาสฟนเปนเวลา2และ4สปดาหดวยคาเฉลย

วชวลอนาลอกสเกลทลดลง

ผลการวจย การวดคาภาวะเนอฟนไวเกนของอาสา

สมครทง2กลมโดยเปนกลมยาสฟนทมสวนผสม

สารสกดจากผกคราดหวแหวนและกานพล10คน

และยาสฟนทมฟลออไรด11คนพบวาคาเฉลย

วชวลอนาลอกสเกลเมอเรมตนของกล มทใช

ยาสฟนทมฟลออไรดและกลมทใชยาสฟนทมสวน

ผสมสารสกดจากผกคราดหวแหวนและกานพล

แตกตางกนอยางไมมนยสำาคญทางสถต (p >

0.05)ดงตารางท1

เมอทำาการวดคาทระยะเวลาตาง ๆ และ

เปรยบเทยบในกลมเดยวกนพบวาคาเฉลยความ

1515

Vol.11 No.2

แตกตางของ วชวลอนาลอกสเกลในอาสาสมครท

ใชยาสฟนทมสวนผสมสารสกดจากผกคราดหว

แหวนและกานพล เมอถกกระตนดวยการสมผส

ในสปดาหท2แตกตางจากสปดาหท4อยางมนย

สำาคญ (p < 0.05) และกล มทใชยาสฟนทม

ฟลออไรดเมอถกกระตนดวยการสมผสในสปดาห

ท 2 และ 4 แตกตางกนอยางไมมนยสำาคญ

(p<0.05)ดงภาพท1ก

เปรยบเทยบคาเฉลยการลดลงของวชวลอน

าลอกสเกล เมอกระตนดวยการสมผสพบวา ใน

สปดาหท 4 อาสาสมครทใชยาสฟนทมสวนผสม

สารสกดจากผกคราดหวแหวนและกานพล มคา

เฉลยการลดลงของวชวลอนาลอกสเกลมากกวา

อาสาสมครกลมทใชยาสฟนทมฟลออไรดอยางม

นยสำาคญ (p< 0.05)สวนในสปดาหท 2พบวา

อาสาสมครทใชยาสฟนทมสวนผสมสารสกดจาก

ผกคราดหวแหวนและกานพลและกล มทใช

ยาสฟนทมฟลออไรด มคาเฉลยการลดลงของ

วชวลอนาลอกสเกลแตกตางกนอยางไมมนย

สำาคญ(p>0.05)ดงภาพท1ข

เมอกระต นด วยการใช ลมเป า พบว า

คาเฉลยความแตกตางของวชวลอนาลอกสเกลใน

อาสาสมครทใชยาสฟนทมสวนผสมสารสกดจาก

ผกคราดหวแหวนและกานพลเมอถกกระตนดวย

การใชลมเปาในสปดาหท2แตกตางจากสปดาหท

4 อยางมนยสำาคญ (p < 0.05) และกลมทใช

ยาสฟนทมฟลออไรดเมอถกกระตนดวยการใชลม

เปาในสปดาหท 2 และ 4 แตกตางกนอยางไมม

นยสำาคญ(p<0.05)ดงภาพท2ก

เปรยบเทยบค า เฉล ยการลดลงของ

วชวลอนาลอกสเกลเมอกระตนดวยการใชลมเปา

พบวาในสปดาหท2และ4อาสาสมครทใชยาสฟน

ทมสวนผสมสารสกดจากผกคราดหวแหวนและ

กานพล มคาเฉลยการลดลงของวชวลอนาลอก

สเกลมากกวาอาสาสมครกล มทใชยาสฟนทม

ฟลออไรดอยางมนยสำาคญ (p<0.05)ดงภาพท

2ข

เมอกระตนดวยสำาลเยน พบวา คาเฉลย

ความแตกตางของวชวลอนาลอกสเกล ในอาสา

สมครทใชยาสฟนทมสวนผสมสารสกดจากผก

คราดหวแหวนและกานพลเมอถกกระตนการกระ

ตนดวยสำาลเยนในสปดาหท2แตกตางจากสปดาห

ท 4 อยางมนยสำาคญ (p< 0.05) และกลมทใช

ยาสฟนทมฟลออไรดเมอถกกระตนดวยสำาลเยน

ในสปดาหท 2 และ 4 แตกตางกนอยางไมม

นยสำาคญ(p<0.05)ดงภาพท3ก

เปรยบเทยบค า เฉล ยการลดลงของ

วชวลอนาลอกสเกล เมอกระต นดวยสำาลเยน

พบวาในสปดาหท2และ4อาสาสมครทใชยาสฟน

ทมสวนผสมสารสกดจากผกคราดหวแหวนและ

กานพลมคาเฉลยการลดลงของวชวลอนาลอกสเกล

มากกวาอาสาสมครกลมทใชยาสฟนทมฟลออไรด

อยางมนยสำาคญ(p<0.05)ดงภาพท3ข

การรบรและความพงพอใจของอาสาสมคร

พบวา คาเฉลยความแตกตางของวชวลอนาลอก

สเกล ในอาสาสมครทใชยาสฟนทมสวนผสมสาร

สกดจากผกคราดหวแหวนและกานพลในสปดาห

ท 2 แตกตางจากสปดาหท 4 อยางมนยสำาคญ

1616

Vol.11 No.2

(p<0.05)และกลมทใชยาสฟนทมฟลออไรดใน

สปดาหท2และ4แตกตางกนอยางไมมนยสำาคญ

(p<0.05)ดงภาพท4ก

เมอเปรยบเทยบคาเฉลยการลดลงของ

วชวลอนาลอกสเกลตามการรบร และความพง

พอใจของอาสาสมคร พบวา ในสปดาหท 4

อาสาสมครทใชยาสฟนทมสวนผสมสารสกด

จากผกคราดหวแหวนและกานพลมคาเฉลยการ

ลดลงของวชวลอนาลอกสเกลมากกวาอาสาสมคร

กลมทใชยาสฟนทมฟลออไรดอยางมนยสำาคญ

(p<0.05)ในสปดาหท2พบวาอาสาสมครทใช

ยาสฟนทมสวนผสมสารสกดจากผกคราดหว

แหวนและกานพลและกล มท ใช ยาสฟ นทม

ฟลออไรดมคาเฉลยของวชวลอนาลอกสเกลทลด

ลงแตกตางกนอยางไมมนยสำาคญ (p > 0.05)

ดงภาพท4ข

บทวจารณ การรกษาภาวะเนอฟนไวเกนโดยการใช

ยาสฟนทมสวนผสมของสมนไพรตางๆทเขาไป

สกดกนกระแสประสาทบรเวณทอเนอฟนทเผยผง

ออกมาเปนวธทชวยในการลดภาวะเนอฟนไวเกน

ซงยงไมมการศกษาถงความ สามารถในการลด

ภาวะเนอฟนไวเกนของสมนไพรตาง ๆ จากการ

ทดลองนพบวา ยาสฟนทมสวนผสมสารสกดผก

คราดหวแหวนและกานพลสามารถลดระดบการ

เสยวฟนไดมากกวา ยาสฟนทมฟลออไรดใน

การกระตนทกชนด ซงการลดลงของระดบการ

เสยวฟนในกลมยาสฟนทมสวนผสมสารสกดผก

คราดหวแหวนและกานพล เกดขนในสปดาหท 2

และสปดาหท4ทงนผลทไดสอดคลองกบงานวจย

ของPaulrajและคณะ(2013)โดยกลาวถงการใช

ผกคราดหวแหวนในการรกษาในทางการแพทย

รวมทงยบยงอาการปวดฟนโดยใชสารสกดผก

คราดหวแหวน6,7

ผลการทดลองทไดนนสอดคลองกบทฤษฎ

ทสามารถอธบายกลไกการเกดภาวะเนอฟนไวเกน

คอทฤษฎกลศาสตรของของไหลซงกลาววาเมอม

สงกระต นมากระทำาตอผวฟนจะทำาใหเกดการ

เคลอนทของของเหลวหรอสารเคมทอยในทอเนอ

ฟนสงผลใหมการกระตนปลายประสาทรบความ

รสก เจบปวดทอยปลายทอเนอฟนทางดานโพรง

ประสาทฟน1ซงเปนทฤษฎทอธบายกลไกการเกด

ภาวะเนอฟนไวเกนทไดรบการยอมรบมากทสดใน

ปจจบน

นอกจากจะมฤทธระงบอาการปวดแลวยงม

ฤทธเปนยาชาเฉพาะทไดอกดวย เนองจากในสาร

สกดนนมสารกลมแอลคาไมด(Alkamides) เชน

สารสไปแลนทอล (Spilanthol,N-isobutyl-2E,

6Z, 8E-decatrienamide) มฤทธใหเกดการชา

โดยกลไกการชานนจะไปยบยงประตโซเดยม(Na+

channel)7,8และในสวนของกานพลมกลไกในการ

ออกฤทธ โดยพบวาสามารถไปยบยงตวรบ

สญญาณกระแสประสาทเนอฟนขาเขาบรเวณชอง

แคลเซยมสง-แรงดนเรยกใชงาน(Highvoltage

activatedcalciumchannel;HVACC)ทำาให

ไมเกดศกยะงาน (Actionpotential) จงไมเกด

การรบความรสก9 และทำาใหสามารถลดภาวะเนอ

1717

Vol.11 No.2

ฟนไวเกนได

สวนในกลมทใชยาสฟนทมฟลออไรดนนไม

สงผลในการลดการเสยวฟนโดยมนยสำาคญ โดย

สอดคลองกบผลการทดลองของLiYimingและ

คณะ (2011)10 ซงไดทำาการทดลองโดยใชอาสา

สมครกลมละ50คนแบงเปน3กลมโดยกลมท

1 ใชยาสฟนทมสวนผสมของสทรอนเทยม อะซ

เทตกลมท2ใชยาสฟนทมสวนผสมของอารจนน

ซลเฟตและกลมท3ยาสฟนทมฟลออไรดโดย

กลมทใชยาสฟนฟลออไรดเปนกลมควบคมและ

ใหอาสาสมครแปรงฟนตอนเชาและเยน เปนเวลา

7วนซงพบวายาสฟนทมสวนผสมของอารจนนนน

สามารถชวยในการลดภาวะการเสยวฟนอยาง

มนยสำาคญทางสถตสวนยาสฟนทมสวนผสมของ

สทรอนเทยม อะซเทตและยาสฟนทมสวนผสม

ของฟลออไรดนนไมสามารถลดภาวะเสยวฟนได

แตอยางไรกตามจากการศกษาของWest และ

คณะ(1997)11พบวายาสฟนทมฟลออไรดสามารถ

ลดอาการเสยวฟนไดในกลมควบคม เมอทำาการ

ทดสอบเปนระยะเวลา 6สปดาหขนไปซงในการ

ศกษาครงนใชระยะเวลาทดสอบ4สปดาหดงนน

ยาสฟนทมฟลออไรดจงยงไมสามารถลดอาการ

เสยวฟนได

สำาหรบการแยกฟนซทจะทำาการทดสอบ

ออกจากฟนซอนๆ และอวยวะอนภายในชองปาก

ในการศกษานเลอกใชสำาลกนนำาลายเนองจากเปน

วธทใชเวลาสนและสะดวกในการใชทดสอบอกทง

ผปวยจะไมมอาการปวดหรอเจบ แตมขอเสยคอ

ไมสามารถแยกฟนออกจากสภาพแวดลอมอนๆ

ในชองปากไดดเทาการใสแผนยางกนนำาลาย

นำาลายและทหนบแผนยางกน(Rubberdamand

clamp)ซงอาจสงผลตอการวดผลภาวะเนอฟนไว

เกน เนองจากคาทวดไดจากฟนซนน อาจถก

รบกวนจากฟนซขางเคยงหรออวยวะอน ๆ ใน

การกระตนดวยการเปาลมเทานน

สำาหรบเหตผลทผ วจยไมทำาการแยกฟน

ดวยแผนยางกนนำาลายและทหนบแผนยางกน

เนองจากอาจจะเปนปจจยรบกวนการทดสอบดวย

การการกระตนดวยการสมผสเนองจากอาสาสมคร

อาจจะเกดอาการเสยวจากทหนบแผนยางกน

นำาลายอาจจะทำาใหสบสนกบการกระตนดวยการ

สมผสโดยเครองมอวดรองลกปรทนตแตอยางไร

กตามการกระตนดวยการสมผสและความเยน

พรอมทงการเป าด วยลมใหผลไปในทศทาง

เดยวกนผลการทดลองจงเปนทนาเชอถอ

การศกษานใชวชวลอนาลอกสเกลซงเปน

เครองมอประเมนผลการตอบสนองจากความรสก

ของผปวยตอสงกระตนทเปนมาตราฐานสากลซง

การตอบสนองของผปวยนนจะขนอยกบสภาวะ

ทางอารมณและประสบการณจากสงกระตนทเคย

กระตนกอนทำาการทดสอบในแตละคนจะมระดบ

ความอดทนตอความเจบปวดทแตกตางกน จง

ทำาใหผปวยตอบสนองตอภาวะความรสกไวเกนได

ไมเทากน11

ในการศกษาครงนผวจยเลอกระยะเวลาใน

การทดสอบ2สปดาหและ4สปดาหเนองมาจาก

การศกษากอนหนาน เกยวกบยาสฟนทลดภาวะ

เนอฟนไวเกนไดผลลพธของการลดลงของอาการ

1818

Vol.11 No.2

ภาวะเนอฟนไวเกนท 4 สปดาห12 เนองจากการ

ศกษาครงนมระยะเวลาจำากดจงมความจำาเปนตอง

ใชระยะเวลา4สปดาห

นอกจากนการศกษาครงนมระยะเวลาท

จำากดทำาใหหาอาสาสมครไดไมมากดงนนในการ

ศกษาครงตอไปควรเพมระยะเวลาการศกษาเพอ

ทใหไดจำานวนอาสาสมครทมมากตอการศกษา

สรปผล การแปรงฟนดวยยาสฟนทมสวนผสมสาร

สกดจากผกคราดหวแหวนและกานพลสามารถลด

อาการเสยงฟนในอาสาสมครทมภาวะเนอฟนไว

เกนได มากกว าและรวดเรวกว ายาสฟ นทม

ฟลออไรดเพยงอยางเดยวแตอยางไรกตามควรท

จะมการศกษาในกลมอาสาสมครขนาดใหญขน

และศกษาผลในระยะยาวของสารในสมนไพรทง

สองชนดนทงในแงการลดภาวะเนอฟนไวเกนและ

ประสทธภาพในการกำาจดคราบจลนทรย ซงเปน

วตถประสงคหลกของยาสฟน

กตตกรรมประกาศ ท า ง ผ ว จ ย ข อ ข อ บ พ ร ะ ค ณ ค ณ ะ

ทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแก น

ทใหทนสนบสนนการศกษาวจยในครงน

อาจารยและเจาหนาทประจำาคณะทนต

แพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน ทกรณา

อำานวยความสะดวกจนทำาใหงานวจยครงนประสบ

ความสำาเรจลลวงไดเปนอยางด

เอกสารอางอง1. WestNX. Dentine hypersensitivity:

preventiveandtherapeuticapproaches

to treatment. Periodontology 2000.

2008;48(1):31-41.

2. Porto IC,AndradeAK,MontesMA.

Diagnosis and treatment of dentinal

hypersensitivity. Journal of oral

science.2009;51(3):323-32.

3. Davari A, Ataei E, Assarzadeh H.

Dentin hypersensitivity: etiology,

diagnosis and treatment; a literature

review. Journal of dentistry (Shiraz,

Iran).2013;14(3):136-45.

4. GangarosaSrLP.Currentstrategiesfor

dentist-applied treatment in the

management of hypersensit ive

dentine. Archives of oral biology.

1994;39:S101-S6.

5. Nagata T, Ishida H, Shinohara H,

NishikawaS,KasaharaS,WakanoY,et

al.Clinical evaluationof apotassium

nitratedentifrice for the treatmentof

dentinal hypersensitivity. Journal of

clinical periodontology. 1994;21(3):

217-21.

6. PaulrajJ,GovindarajanR,PalpuP.The

genusspilanthesethnopharmacology,

phytochemistry,andpharmacological

1919

Vol.11 No.2

properties: a review. Advances in

pharmacologicalsciences.2013;2013.

7. PrachayasittikulV,PrachayasittikulS,

RuchirawatS,PrachayasittikulV.High

therapeutic potential of Spilanthes

acmella: A review. EXCLI journal.

2013;12:291-312.

8. NomuraECO,RodriguesMRA,daSilva

CF,HammLA,NascimentoAM, de

Souza LM, et al. Antinociceptive

effects of ethanolic extract from the

flowers of Acmella oleracea (L.)

R.K. Jansen in mice. Journal of

Ethnopharmacology.2013;150(2):583-9.

9. LeeM,YeonK-Y, ParkC-K, LiH-Y,

FangZ,KimM,etal.Eugenolinhibits

calcium currents in dental afferent

neurons. Journal of dental research.

2005;84(9):848-51.

10. Li Y, Lee S, Zhang YP, Delgado E,

DeVizioW,MateoLR.Comparisonof

clinicalefficacyofthreetoothpastesin

reducing dentin hypersensitivity.

JournalofClinicalDentistry.2011;22(4):

113.

11. WestN,AddyM,JacksonR,RidgeD.

Dentine hypersensitivity and the

placebo response. Journal of clinical

periodontology.1997;24(4):209-15.

12. ยทธนาพาฤทธ. ผลของยาสฟนผสมฟลออ

ไรด สทรอนเทยม อะซเทต และอารจนน

ในการลดภาวะเนอฟนไวเกน. Graduate

research conference of Khonkaen

University.2013.

2020

Vol.11 No.2

ภาคผนวก

ภำพท 1กคาเฉลยวชวลอนาลอกสเกลเมอกระตนดวยการสมผส

ภำพท 1ขคาเฉลยวชวลอนาลอกสเกลทลดลงเมอกระตนดวยการสมผส

2121

Vol.11 No.2

ภำพท 2กคาเฉลยวชวลอนาลอกสเกลเมอกระตนดวยการใชลมเปา

ภำพท 2ขคาเฉลยวชวลอนาลอกสเกลทลดลงเมอกระตนดวยการใชลมเปา

2222

Vol.11 No.2

ภำพท 3กคาเฉลยวชวลอนาลอกสเกลเมอกระตนดวยการกระตนดวยสำาลเยน

ภำพท 3ขคาเฉลยวชวลอนาลอกสเกลทลดลงเมอกระตนดวยสำาลเยน

2323

Vol.11 No.2

ภำพท 4กคาเฉลยวชวลอนาลอกสเกลตามการรบรและความพงพอใจโดยรวมของอาสาสมคร

ภำพท 4ขคาเฉลยวชวลอนาลอกสเกลทลดลงตามการรบรและความพงพอใจโดยรวมของอาสาสมคร

ตำรำงท 1คาเฉลยวชวลอนาลอกสเกลเมอกระตนดวยสงกระตนตางๆในครงแรก(สปดาหท0)

สงกระตน วชวลอนำลอกสเกล (สวนเบยงเบนมำตรฐำน)

ฟลออไรด สมนไพร

การสมผส 5.02(1.08) 6.25(1.69)

การใชลมเปา 5.75(1.90) 5.95(2.19)

การกระตนดวยสำาลเยน 6.45(2.12) 6.20(1.93)

การรบรของอาสาสมคร 5.25(1.43) 6.40(1.84)