Health Research Journal, Volume 5, Issue 1, Autumn 2019 Original Article

Health Research Journal; Volume 5, Issue 1, pages 16-31

10.29252/hrjbaq.5.1.16

A Model for Evaluating and Selecting the Food Suppliers for Hospitals in Indeterminate Conditions

Amir Amini 1, Sohrab Abdollahzadeh Moghaddam Teymourlu 1*

1 Faculty of industrial engineering, Urmia University of Technology, Urmia, Iran

* Corresponding Author: Sohrab Abdollahzadeh Moghaddam Teymourlu, Assistant Professor, Faculty of Industrial Engineering Urmia University of

Technology, Urmia, Iran, Tel: 0989141417328, E-mail: sohrabuut@yahoo.com

Received: 2019/8/10 Accepted: 2019/10/12 Online published: 2019/12/22

©2019 Deputy of Research and Technology of Baqiyatallah Hospital

Abstract Introduction: Nutrition and nutrition are among the most important parts of hospitals to generalize the process of improving and enhancing patient satisfaction, and choosing the right provider, considering the appropriate criteria, can be very effective in creating this satisfaction and improving the nutrition and health process of patients in hospitals. Materials and Methods: The statistical population of this study was the food supply department of hospitals of West Azarbaijan province and the study sample was Shahid Taleghani hospital of Urmia. Initially, by conducting field and library studies and reviewing the research, the most important criteria for the selection of hospital food suppliers were identified. Seven criteria were evaluated by applying the best-worst fuzzy method and the weight of each criterion was determined. Finally, the top suppliers were identified using fuzzy gray relationship analysis method. Results: Based on the findings, the criteria were prioritized in terms of quality, delivery time, trust, price, responsiveness, skilled manpower, and lack of surplus production. Also, according to the weight of the criteria, out of 5 existing suppliers, the top supplier was identified. Conclusion: The proposed approach of the present study can be used for decision making in the selection of hospital food suppliers. Compared to similar studies, the role of criteria such as quality, delivery time, trust, price in the selection of suppliers was confirmed. In addition, it is easier to implement the method and have faster access to the final answer compared to other methods of weighting the criteria and ranking the options. Keywords: Food Supply Chain, Supplier Evaluation and Selection, Fuzzy Best- Worst Method, Fuzzy Gray Relational Analysis, Hospital

مقاله پژوهشی 1318 پاییز، 1شماره، 5دوره « پژوهش سلامت»مجله

16-61؛ صفحات یک؛ شماره پنجمجله پژوهش سلامت؛ دوره

10.29252/hrjbaq.5.1.16

عدم طیدر مح هامارستانیب ییمواد غذا کنندگاننیو انتخاب تأم یابیارائه مدل ارز

تیقطع

*1 مورلوی، سهراب عبداله زاده مقدم ت1 ینیام ریام

رانیا ه،یاروم ه،یاروم یدانشگاه صنعت ع،یصنا یدانشکده مهندس 1

ه،یاروم ه،یاروم یدانشگاه صنعت ع،یصنا یدانشکده مهندس ار،یاستاد مورلو،یسهراب عبداله زاده مقدم ت :مسئول نویسنده *

sohrabuut@yahoo.com: لیمی، ا8181141419398. تلفن: رانیا

1/12/1911: ینانتشار آنلا 02/7/1911 پذیرش: 11/5/1911 دریافت:

.است محفوظ اللهیهبقمعاونت پژوهش بیمارستان برای نشر حقوق تمامی

چکیده

یروند بهبود و ارتقا میتعم یبرا هامارستانیب یهابخش نیتراز مهم ییمواد غذا نیو تأم هیبخش تغذ :مقدمه

نیا جادیدر ا تواندیمناسب، م یارهایمناسب با در نظر گرفتن مع کنندهنیبوده و انتخاب تأم مارانیب یمندتیرضا

باشد. رگذاریتأث اریبس هامارستانیدر ب مارانیو سلامت ب هیتغذ ندیو بهبود فرآ یمندتیرضا

و نمونه یغرب جانیاستان آذربا یهامارستانیب ییمواد غذا نیپژوهش، بخش تأم نیا یجامعه آمار ها:مواد و روش

و مرور یاو کتابخانه یدانیبوده است. ابتدا با انجام مطالعات م هیشهرستان اروم یطالقان دیشه مارستانیموردمطالعه ب

یمشخص شد. سپس با اجرا هامارستانیب ییغذا ادمو کنندگاننیانتخاب تأم یارهایمع نیترشده مهمانجام قاتیتحق

ا ب ان،یمشخص شد. در پا اریقرار گرفتند و وزن هر مع یابیگانه مورد ارزهفت یارهایمع یفاز نیبدتر -نیروش بهتر

د.شدن ییبرتر شناسا کنندگاننیموجود تأم یهانهیگز نیاز ب یفاز یروابط خاکستر لیوتحلهیکمک روش تجز

ماهر، و عدم یانسان یروین ،ییپاسخگو مت،یاعتماد، ق ل،یزمان تحو ت،یفیک بیبه ترت ارهایمع هاافتهیبر اساس :هایافته

ییبرتر شناسا کنندهنیموجود، تأم کنندهنیتأم 5 نیاز ب ارهایبا توجه به وزن مع نیشدند. همچن یبندتیمازاد اولو دیتول

شد.

ییامواد غذ کنندگاننیدر انتخاب تأم یریگمیتصم یبرا تواندیپژوهش حاضر م یشنهادیپ کردیرو گیری:نتیجه

زمان ت،یفیچون ک ییارهایمع کنندهنییمشابه نقش تع یهابا پژوهش سهی. در مقاردیمورداستفاده قرار گ هامارستانیب

و ارهایمع یزن دهو یهاروش ریبا سا اسیدر ق ن،یاشد. در کنار دییتأ کنندگاننیدر انتخاب تأم متیاعتماد، ق ل،یتحو

اشاره کرد. ییبه پاسخ نها ترعیسر یروش و دسترس یبه سهولت اجرا توانیم هانهیگز یبندرتبه

لیوتحلهیتجز ،یفاز نیبدتر نیروش بهتر کننده،نیو انتخاب تأم یابیارز ،ییمواد غذا نیتأم رهیزنج :کلیدی کلمات

مارستانیب ،یفاز یروابط خاکستر

18 همکاران و ینیام ریام

16-61یک؛ صفحات ؛ شماره پنجمجله پژوهش سلامت؛ دوره

مقدمه

افتهیشیها برای بقا در سطح بازارهای ملی و جهانی افزاپذیری سازمانقابتر

های اخیر سبب پیدایش فلسفه مدیریت زنجیره دهه دراین موضوع .است

سازی واحدهای است. مدیریت زنجیره تأمین وظیفه یکپارچه شدهنیتأم

های مواد، اطلاعات و مالی سازی جریانسازمانی در طول زنجیره و هماهنگ

را بر یپذیرتقاضای مشتریان نهایی و باهدف افزایش رقابتتأمین منظور به

های تأمین، زنجیره تأمین مواد ترین زنجیرهیکی از مهم .[1]عهده دارد

ترین صنایع کشور برای عنوان یکی از مهمغذایی است. صنایع غذایی به

ریزی در سطوح کلان و خرد دارد. تأمین مواد اولیه خود نیاز مبرمی به برنامه

ها مواردی چون عدم اعمال کنترل های بخش تغذیه بیمارستاندر بررسی

ها و پایین بودن ، افزایش هزینههدر رفتمناسب بر توزیع غذا، نرخ بالای

به نارضایتی هر چه بیشتر کارکنان و بیماران منجر شدهارائهکیفیت غذای

های بیمارستان بخش نیتربدون شک بخش تغذیه از مهم. [9]شده است

مندی بیماران به میزان زیادیاست و رضایت بیماران برای تأمین روند بهبود

تحت تأثیر عملکرد و فعالیت این بخش قرار دارد چراکه تغذیه مطلوب برای

بیمار اهمیت درمانی داشته و در ارزیابی بیمار از بیمارستان یا بخشی که در

با توجه به اهمیت این موضوع و .[3] آن بستری است، تأثیرگذار هست

های اخیر صنایع غذایی با تغییرات زیادی مواجه شده است در سال کهنیا

، تغییر در نیازهای یبازارها، تغییر در فناور شدنیها جهانترین آنکه عمده

و نیز با در نظر گرفتن تر شدن چرخه عمر محصولات هستمشتری و کوتاه

داین پژوهش درصد، کنندگان در بهبود این زنجیرهنقش اساسی تأمین

ندگان کنترین معیارهای ارزیابی و انتخاب تأمینبندی مهمشناسایی و رتبه

گیری از رویکردهای اساسی زنجیره تأمین ها با بهرهمواد غذایی بیمارستان

که معیارهای مختلف سنتی، اجتماعی و ( یآور)ناب، چابک، سبز و تاب

بوده است.، [4]شود ی )سبز( را شامل میطیمحستیز

های محدود به یک هدف واحد گیری متعددی شامل روشهای تصمیمروش

منظور دهند بهزمان چندین هدف را پوشش مییده که همهای پیچتا روش

به دلیل .[5] اندشدهمناسب توسعه داده گانکنندانتخاب تأمین

از های ترکیبی حاصل تلفیق بیشروش یریکارگبه رایپذیری بالا اخانعطاف

، به دلیل نوظهور بودن وجودنی. باا[6]چند روش موردتوجه قرارگرفته است

های درصد مدل 88ها بیش از نسبی آنهای ترکیبی و پیچیدگی روش

. [9]اند های منفرد بنانهاده شدهمنتشرشده بر پایه روش

( 9815یی )رضا برای نخستین بار توسط( BWM) بدترین -بهترین روش

یریگمیتصم یهامنظور کاهش مقایسات زوجی بین معیارها در روشبه

م أانسانی تو یهاازآنجاکه قضاوت ،. سپس[8] رائه گردیداچندمعیاره موجود

Guo and)گو و ژائو گیری، برای کاهش ابهام در تصمیمباشدیبا ابهام م

Zhao) (9819) بدترین را در محیط عدم قطعیت –روش بهترین

(FBWM) روابط خاکستری لیوتحلهیتجز .[1] توسعه دادند(GRA )

هت یا تفاوت روندهای توسعه بین یک گزینه و بباهدف نمایش میزان مشا

گزینه مطلوب هایآل( به بررسی و سنجش همبستگی دهی)اگزینه مرجع

.[18]پردازد می های موجود در یک سیستم)مرجع( و سایر گزینه

مرور بخشی از ادبیات در ادامه به ،نظر به جدید بودن موضوع پژوهش حاضر

ور منظپژوهش به یشناسسپس روشاست. شدهمرتبط با موضوع پرداخته

انکنندگتأمینو انتخاب ارزیابی نیز بندی معیارها وشناسایی و اولویت

تحلیل حساسیت نتایج ها، . پس از تحلیل دادهگردیده استبیان موجود

تحقیق هاییافته لیوتحلهیگیری و تجزنتیجه بهبخش پایانی و شده انجام

.پرداخته است

ادبیات پژوهش

های گیری و بازخوردهای آن همواره از دغدغهمسئله تصمیم ازآنجاکه

های مختلفی برای حل این ها و مدلبه همین دلیل، روش؛ مدیران بوده

هداف واسطه آن بتوان به ااست که به شنهادشدهیمسئله توسط پژوهشگران پ

کننده از مسئله انتخاب تأمین .[11] افتیموردنظر با حداقل انحراف دست

ننده کاست. از دلایل اهمیت انتخاب تأمین اریگیری چند معمسائل تصمیم

شود و سهم عظیمی های گزافی است که برای آن صرف میمناسب هزینه

های ها و مدلوش. ر[19] دهداز درآمد سازمان را به خود اختصاص می

توجه شده است. بایدکننده استفادهبسیاری برای حل مسئله انتخاب تأمین

کننده بر اساس نوع خرید و نوع أمینداشت که اهمیت عوامل انتخاب ت

ها معیار یبه وزن دهنیز های متعددی تواند تغییر کند. پژوهشمحصول می

معیارهای زبانی مانند اعداد خاکستری و یا چه در رابطه با اعداد قطعی و

یهااز روش یکیعنوان به FBWM انیم نیدر ا. [13]اند فازی پرداخته

را به حداقل رسانده و ازیموردن یزوج ساتیتعداد مقا یریگمیتصم دیجد

و یریگمیزمان سرعت تصممحاسبات را کاهش داده و هم زانیم جهیدرنت

یریگمیتصم یهااز روش گرید یکی. بخشدیرا بهبود م جینتا یسازگار

روش از اطلاعات مبهم به نی. ا[14]است FGRAپرکاربرد روش یگروه

ندکیاستفاده م میتصم یهانهیگز یبندرتبه یبرا یافاصله ریشکل مقاد

[15] .FGRA بیترت یبندتیاولو یاعتماد براو قابل قیدق یکردیرو

.[16] باشدیمستقل و وابسته م میتصم یهانهیگز نیب یروابط خاکستر

اندک اریبس ییغذامواد عیصنا کنندگاننیمرتبط با انتخاب تأم یهاپژوهش

رن و ق دریتوسط را رلندیها در انگلستان و اپژوهش نیاز ا یکی. باشندیم

س،یسرو ت،یفیچون ک ییارهایمطالعه مع نی( انجام گرفت. در ا9883)

یوان مبناعنو اعتماد به دیدر تول یریپذانعطاف یارهایعنوان معبه متیق

.[19]سازمان مدنظر قرار گرفت یدیراهبرد کل

فاصله و متیق ت،یفیک د،یموقع، تنوع تولبه لیتحو اریمع 5(، 9889) لانگ

یزشرکت کشاور کیدر کنندهنیو انتخاب تأم یابیارز یرا برا ییایجغراف

.[18]بکار برد

منظور انتخاب ( به9889و پاکورار ) یلانیکه توسط و یگرید قیتحق در

چون ییارهایدر مجارستان انجام شد، مع یو سبز وهیم کنندهنیتأم

ب،یونقل بدون آسحمل ،یریپذانعطاف ت،یفیک ل،یوو تعداد تح یبندزمان

دنظر م متیسفارش و ق لیتا تحو افتیدر نیزمان لازم ب ات،یشکا تیریمد

.[11]گرفت ارقر

یشده در بازه زمانانجام یها( از پژوهش9818هو و همکاران ) یبندجمع

و ارائه نیتأم ییتوانا یارهاینشان داد که مع 9888تا 9881 یهاسال نیب

موقع، به لیو توسعه، تحو قیمورداستفاده، تحق یخدمت، فناور

و تیفعال طیو مح تی(، اعتبار، امننهی)هز متیق ت،یفیک ،یریپذانعطاف

.[13]اند را به خود اختصاص داده تیاهم نیشتریب یریپذسکیر ییتوانا

نهیشده درزمانجام قاتیتحق نیدتریجد 1 جدولذکرشده، بر موارد علاوه

ه در بکار رفت یریگمیتصم یهاو روش ارهایبه همراه مع کنندهنیانتخاب تأم

.دهدیاختصار نشان مها را بهآن

و همکاران ینیام ریام 11

16-61؛ صفحات یک؛ شماره پنجمجله پژوهش سلامت؛ دوره

در مطالعات پیشینه کنندشده برای انتخاب تأمینگیری بکار گرفتههای تصمیممعیارها و روش :1جدول

موردمطالعه پژوهشگر )آن(گیری روش تصمیم

بکار برده شده

شدهمعیارهای در نظر گرفته

یطیمحستیز اجتماعی سنتی

Kannan et al. 2015

[20]

صنایع تولید

FAD پلاستیککیفیت، هزینه، تحویل،

خدمت-

)کنترل آلودگی، ستیزطیحفظ مح

تولید سبز، مدیریت بازیافت مضر(،

نوآوری سبز

Karsak & Dursun,

2015 [21] QFD بیمارستان استانبول

کیفیت، انطباق -هزینه

پذیریمحصول، دسترس - پشتیبانی مشتری، کارایی

Azadnia et al. 2015

[22] FAHP صنایع غذایی

هزینه، کیفیت، تحویل،

ظرفیت

موقعیت، سلامت شغلی،

ایمنی کارگر-

Abdollahi et al. 2015

[23] - قابلیت فرهنگی هزینه، کیفیت، تحویل ANP-DEMATEL مثال فرضی

Dweiri et al. 2016

[24] AHP صنعت خودرو

خدمت، کیفیت، -هزینه

تحویل- -

Awasthi &

Govindan, 2016 [25] -Fuzzy NGT سازیاتومبیل

VIKOR - زمان، هزینه، کار

منابع، استفاده از میزان مصرف

انرژی، آب

Rezaei et al. 2016

[26] BWM های روغنیدانه

هزینه، زمان پردازش،

ظرفیت، کیفیت - هارقابت بر سر تخصص

Ghorabaee et al.

2016 [27] EDAS هاشوینده

تحویل، کیفیت، -هزینه

نوآوری در خدمت- -

Kuo et al. 2015 [28] یهتلدار DEMATEL,

DANP, VIKOR محیط سبز سیستم مدیریتی -

Yazdani et al. 2017

[29] ,DEMATEL بنیات ایرانل

QFD, COPRAS

سرمایه، کیفیت، قیمت،

تحویل، محصول تعهد مدیریت

سیستم مدیریت بحران، دفع

پسماند، انرژی، کاهش نسبی

ریسک

Zhang et al. 2018

[30] FEANP, AHP عمومی

هزینه، کیفیت، تحویل،

خدمت، سود

کنندهتأمین

عامل ریسک -

Lee et al. 2015 [31] عمومی AHP, TOPSIS مدیریتی یهاتیقابل همکاری، قابلیت، چابکی،

دیدگاه-

Arabzad et al. 2015

[32] Fuzzy TOPSIS صنعت گاز

قیمت، کیفیت، تحویل،

تجهیزات طراحی موقعیت جغرافیایی خدمات پس از فروش

Guo & Zhao, 2017

[9] Fuzzy BWM ونقلحمل

کیفیت، سهولت، ایمنی،

سبک، قیمت- -

Wan et al. 2017 [33] سازیاتومبیل ANP,

ELECTRE

کیفیت، هزینه، چابکی،

های عمومی قابلیت

مدیریتی

- -

Buyukazkan et al.

2017 [34] - - کیفیت، هزینه FAHP, FAD کالاهای ورزشی

Wood, 2016 [35] نفت Fuzzy TOPSIS ایمنی، ریسک اعتبار، تمرکز محلی ری، کیفیتگذاسرمایه

Guo et al. 2017 [36] پوشاک ANP, AHP خدمت، کیفیت، هزینه،

تحویل سیستم مدیریت محیطی -

Hamdan, 2017 [37] مشاوره مدیریت AHP, Fuzzy

TOPSIS

زمان تحویل، شرایط

پرداخت، هزینه،

موجودی، آمادگی،

کیفیت

طراحی محیط زیست، تصویر سبز رعایت قوانین

کننده به انتخاب تأمین شود،مشاهده می 1 جدولگونه که در همان

ای اثربخش متضمن در نظر داشتن معیارهای کمی و کیفی شیوه

باشد. معیارهای کیفی آن دسته از معیارها را شامل مختلف می

در یسادگها را همانند معیارهای کمی بهتوان آنشوند که نمیمی

محیطی ازآنجاکه عوامل زیست .[38] قالب اعداد و ارقام بیان نمود

های ریاضی و عددی بیان توانند با روشو اجتماعی بیشتری می

با رشد و تکامل مباحث مدیریت زنجیره تأمین پایدار، انتظار شوند،

شیازپشیهای کیفی جهت پوشش بروش یریکارگرود که بهمی

.[31]این عوامل بیشتر مدنظر قرار گیرد

98 همکاران و ینیام ریام

16-61یک؛ صفحات ؛ شماره پنجمجله پژوهش سلامت؛ دوره

پژوهش شناسیروش

یهاتاسیدر س رییتبع آن، تغو به ازهایمداوم در ن راتییاقتضائات و تغ

از اتیبهبود عمل یو محققان را واداشته تا در پ دکنندگانیتول ،یدیتول

. ضمن پوشش منافع ندیبرآ نیتأم رهیدر زنج داریمنظر توسعه پا

یعاجتما یامدهایآثار و پ داریپا نیتأم یهارهیوکار، زنجکسب یاقتصاد

وده لحاظ نم زیرا ن نیتأم رهیزنج داتیو تول هاتیفعال ؛یطیمحستیز و

یماعاجت ،یدر هر سه جنبه اقتصاد نیتأم رهیکردن زنج نهیو مترصد به

یبرا دیوکار قرن جدهستند. امروزه عمده چالش کسب یطیمحستیو ز

مسائل ،یستیز طیسه جنبه مح نیادغام ا دار،یبه توسعه پا دنیرس

.باشدیم یاجتماع و یاقتصاد

یارهایمع نیو تدو هیها و تهداده یآورجمع یپژوهش برا نیدر ا

رهیاز خبرگان حوزه زنج یمارستانیب ییمواد غذا نیتأم کنندهنییتع

،)خبره اول: مسئول تدارکات( هامارستانیدر ب ییمواد غذا نیتأم

)خبره سوم: با تخصصدانشگاه تادو اس )خبره دوم( هیکارشناس تغذ

. پس از انجام شده استگرفتهلجستیک و زنجیره تأمین( بهره

ی فهرست شدهانجامای و مرور تحقیقات مطالعات میدانی و کتابخانه

کنندگان شناسایی و در اختیار خبرگان از معیارهای انتخاب تأمین

و اجرای پژوهشگر ساختهقرار داده شد. با استفاده از پرسشنامه

قرار دادن مدنظردر اجماع نظر خبرگانمرحله، 3نیک دلفی در تک

ییمواد غذا کنندگاننیو انتخاب تأم یابیارزجهت ریز اریمع 9

:ندباشیم شرح ذیلکه به گشت؛ حاصل یمارستانیب

قبول.قابل تیفیمناسب با حفظ ک متی: قمتیق

ت و وکاسراحت، بدون کم لیتحو ان،یمشتر تیرضا نی: تأمتیفیک

موردتوافق. یفیک یهاو شاخص ارهایمنطبق با مع

توافق شده و به حداقل رساندن لی: تعهد به زمان تحولیزمان تحو

.ریزمان تأخ

سفارش، حذف اتلاف، استفاده زانیبه م لیمازاد: تحو دیعدم تول

زباله و دفع. ،یمؤثر از انرژ

اعتماد: تعهد به قراردادها.

کار چند مهارته. یرویماهر: ن یانسان یروین

وردن و تعهد به برآ اتیبه انتقادات و شکا یدگی: نحوه رسییپاسخگو

ها.انتظارات، مستند و مستدل بودن پاسخ

و قابلیت اطمینان پرسشنامه از روایی اعتبارسنجش منظوربه

است که مقادیر شدهگرفتهمحتوایی و آلفای کرونباخ بهره

جامعه دهد. این دو سنجه را نشان می قبولقابلمیزان آمدهدستبه

استان یهامارستانیب ییمواد غذا نیبخش تأم ق،یتحق نیا یآمار

یطالقان شهید مارستانیو نمونه موردمطالعه ب یغرب جانیآذربا

ریوجود تداب لیبه دل مارستانیب نیبوده است. ا هیشهرستان اروم

مواد کنندهنیدر انتخاب تأم ژهیو یاستانداردها تیمختلف و رعا

در متنوع یطیمحستیو ز یبا در نظر داشتن الزامات بهداشت ییغذا

آن ییمواد غذا نیتأم رهیزنج ی، بررسجهتنیشده و ازاآن انتخاب

همراه است. نظر به اینکه اجرای برخی از یمساعدتر طیبا شرا

گیری چندمعیاره متضمن وجود دانش تخصصی وهای تصمیمروش

های مطالعاتی مختلف است، لذا ها و زمینهمهارت از رشته

در .[48]ها نیازمند وجود بیش از یک خبره است سازی آنپیاده

دهیگیری گروهی در مورد انتخاب گزینه )های( ااین شرایط تصمیم

.[41]پذیرد های موجود انجام میآل از بین گزینه

های ذهنی در ارزیابی معیارهای از سوی دیگر به دلیل وجود قضاوت

ای از عدم قطعیت و اطمینان رجهکمی و کیفی در عمل همواره د

شده های ساختهگیری وجود دارد. همچنین مدلدر فرایند تصمیم

گیرنده همواره دقیق نیستند بر مبنای این ترجیحات ذهنی تصمیم

. [49]طلبند ها دانش، تخصص و تجربه زیادی را میزیرا این قضاوت

صورتپژوهش به نیبکار برده شده در ا یریگمیتصم یهالذا روش

منظوراند. بهشدهبکار گرفته تیعدم قطع طیمحو در یگروه

افزار سنجش پایایی ابزار پرسشنامه با آلفای کرونباخ از نرم

یهاروش یسازادهیپ( و برای 11) (SPSS) اساسپیاس

FBWM وFGRA لینگوافزار از نرم (LINGO) (19 )

است. شدهاستفاده

جلب مشارکت انجام پژوهش و در روند شود یادآور می ضمنا

ملاحظات اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی، رعایت ، کنندگانشرکت

حریم خصوصی و حفاظت از نیازهای روانی اجتماعی افراد در نظر

بیین ت کاملاو نحوه استفاده از نتایج پژوهش برای ایشان شدهگرفته

شده است.

پژوهش حاضر ازنظر زمان انجام پژوهش، مقطعیبنابراین

؛ ازنظر نتایج پژوهش، کاربردی؛ ازنظر (1319م سال دو ماههشش)

فرایند اجرای پژوهش، ترکیبی؛ ازنظر هدف پژوهش، توصیفی )و از

نوع مطالعه موردی( و ازنظر منطق اجرای پژوهش، استقرایی است.

بدترین فازی -روش بهترین

گیری چند معیاره، معیارها و زیرمعیارها های پیشین تصمیمدر روش

بندی شده و از های زوجی و تحلیل خبرگان رتبهمقایسهتوسط

، BWMشدند؛ اما درروش ترین مرتب میاهمیتترین به کمارجح

شده ابتدا بهترین و بدترین معیارها توسط خبره )خبرگان( مشخص

و سپس ماتریس مقایسات زوجی بین هرکدام از این دو شاخص با

به یک یاگونهمسئله بهشود. در ادامه ها تشکیل میسایر شاخص

ها باشود که وزن شاخصریزی غیرخطی تبدیل میمسئله برنامه

اعمال تابع حداقل به حداکثر قدر مطلق تفاضل اوزان به دست آید؛

بنابراین در این روش با بهبود سازگاری مقایسات، تعداد مقایسات

تیلو لذا نتایجی باقاب افتهیکاهش یتوجهصورت قابلزوجی نیز به

گو و نیز توسط FBWMبالاتر ارائه خواهد شد. بعدها نانیاطم

های . گام[1] توسعه داده شد یریگمیدر مسائل تصم( 9819ژائو )

اند از:اجرای روش بهترین بدترین عبارت

گیری از طریق های تصمیم: انتخاب و نهایی کردن شاخص1گام

1مرور ادبیات و نظر خبرگان ) 2 nc c c)

(1)

1 2 nc c c

1 11 12 1

2 21 22 2

1 2

n

n

n n n nn

c a a a

c a a aA

c a a a

بیشترین ارجحیت( و بدترین )با کمترین : تعیین بهترین )با 9گام

هاارجحیت( شاخص از میان شاخص

و همکاران ینیام ریام 91

16-61؛ صفحات یک؛ شماره پنجمجله پژوهش سلامت؛ دوره

منظور ارزیابی معیارهای پژوهشها بهشناسی و اعداد فازی مثلثی معادل آنطیف زبان :0جدول

نماد عدد فازی مثلثی شناسیمقیاس زبان

EI (Equally Important) (1،1،1) اهمیت برابر

WI(Weakly Important) (8669، 1، 5/1) ترکمی مهم

FI(Fairly Important) (5/1، 9، 5/9) ترمهم

VI (Very Important) (5/9، 3، 5/3) ترخیلی مهم

AI (Absolutely Important) (5/3، 4، 5/4) ترالعاده مهمفوق

بندی اهمیت بهترین معیار در مقایسه با معیارهای دیگر : اولویت3گام

نتیجه این گام بردار بهترین نسبت .9جدول شناسی بر اساس طیف زبان

است:( Best to Others (BO)) به بقیه

: مقایسه اولویت و اهمیت سایر معیارها نسبت به بدترین معیار. 4گام

( Other to Worst (OW)) ین گام بردار بقیه نسبت به بدتریننتیجه ا است:

*های بهینه معیارها ): در گام نهایی وزن5گام * *

1 2, ,..., nw w w با )

.آیندریزی غیرخطی زیر به دست میحل مسئله برنامه

(9) 1

min max ,

( ) 1

. .

0

1,2,...,

jB

j Bj jW

j W

n

j

j

w w w

j j j

w

j

wwa a

w w

R w

l m us t

l

j n

نوشت:( 3صورت رابطه )به توانیمدل فوق را م

(9)

1

min

. .( ) 1

0

1, 2,...,

B

Bj

j

j

jW

W

n

j

j

w w w

j j j

w

j

wa

w

wa

w

s tR w

l m u

l

j n

:شوندیکه پارامترهای مدل همگی اعداد فازی مثلثی فرض م

, ( , , )w w w

j j j jw l m u, ( , , )w w w

B B B Bw l m u

, ( , , )Bj Bj Bj Bja l m u, ( , , )w w w

W W W Ww l m u

.( , , )l m u

( , , )jW jW jW jWa l m u

*با فرض * * * *( , , ),k k k k l

مدل فوق به مدل نهایی رابطه

:گرددی( تبدیل م4)

(4)

*

* * *

* * *

1

min

( , , )( , , ) ( , , )

( , , )

( , , )( , , ) ( , , )

( , , )

. .( ) 1

0

1,2,...,

w w w

B B B

Bj Bj Bjw w w

j j j

w w w

j j j

jW jW jWw w w

W W W

n

j

j

w w w

j j j

w

j

l m ul m u k k k

l m u

l m ul m u k k k

l m u

s tR w

l m u

l

j n

*بهینه معیارها یهاوزن * *

1 2( , ,..., )nw w w یزیرحل مدل برنامه با

.دیآی( به دست م4ریاضی )

فازی روابط خاکستری لیوتحلهیتجز

. [43] بسط داده شد Deng (1982)توسط اولین بار این روش برای

GRA در هابا در نظر گرفتن ترکیب کلیه مقادیر عملکردی شاخص

گیری چندهای موجود مسائل تصمیمیکتا برای همه گزینهیک مقدار

سازی مسئله اولیه به کند. این عملکرد به سادهشاخصه را بررسی می

های زینهگ جهیو درنت شدهلیگیری تک شاخصه تبدیک مسئله تصمیم

ای به شیوهتوانند می GRAدارای چندین شاخص بعد از اعمال فرآیند

.[44]مؤثر مقایسه شوند

بین یک گزینه و گزینه مطلوب سازگار باشد، در این اگر روند تغییر

باشد در غیر این صورت میزان ارتباط ها قوی میصورت ارتباط بین آن

تواند می GRAبا اتخاذ این رویکرد .[45]شان کمتر خواهد بود بین

مرجع و مورد مقایسه بکار یهامنظور سنجش ارتباط بین مجموعهبه

گرفته شود.

شامل؛ ایجاد روابط خاکستری، تعریف توالی GRAسازی های پیادهگام

ارتباط ای خاکستری و تخصیص امتیاز ارجاع، محاسبه ضریب رابطه

( به ماتریس تصمیم Xباشد. ابتدا ماتریس تصمیم )خاکستری می

)شود. با فرض ( تبدیل میRنرمال ) , , )ij ij ij ijr l m u رتبه ،

.شود( محاسبه می5صورت رابطه )عملکرد نرمال به

(5

) ( , , ), 1,... , 1,...,ij ij ij

ijj j j

l m ur i m j n

u u u

که:

99 همکاران و ینیام ریام

16-61یک؛ صفحات ؛ شماره پنجمجله پژوهش سلامت؛ دوره

(6) max 1,...,j i iju u i i m

شوند:( تعیین می9)مجموعه مرجع از طریق رابطه

(9) 0 01 02 0, ,..., max( ) 1,...,n ijR r r r r j n

شود. فاصله بین مقدار مرجع و هر سپس ماتریس فاصله تشکیل می

مقدار مورد مقایسه )ij( از طریق رابطه )شود:( محاسبه می8

(8) 2 2 2

1 2 1 2 1 2

1( , ) ( ) ( ) ( )

3d A B l l m m u u

ای خاکستری )در گام بعد ضریب رابطهij( توسط رابطه )به دست 1 )

.[46]آیند می

(1) min max

max min

max

, max( ), min( )ij ij ij

ij

شود و:ضریب حل نامیده می که

0,1

در ادامه درجه ارتباط ، (jw) ام jمعیار سازی وزنفازیدی اب

آید:( به دست می18رابطه )( از iخاکستری )

(18) 1

, 1,...,n

i j ijjw i m

که jw وزن معیارj بوده و داریم:ام

1

1n

j

j

w

بندی تبهرشان ها با توجه به مقدار رابطه خاکستریبنابراین کلیه گزینه

مقدار بالاتر رابطه خاکستری دارای ارجحیت بالاتری شده و گزینه دارای

خواهد بود.

های پژوهشیافته

FBWMسازی پیاده

مواد نیتأم یموجود در چارچوب مفهوم یارهایمع یسازادهیپ یبرا

رار خبرگان ق اریدر اختشده یسازیپرسشنامه بوم هامارستانیب ییغذا

را مشخص ارهایمع نیا تیخواسته شد که درجه اهم شانیداده شد و از ا

باشند:می 3جدول ی منتخب به شرحارهای. معندینما

از بین معیارهای فوق بهترین و بدترین معیارها توسط هر یک از سپس

به شرح OW و BO هایخبرگان انتخاب شدند. در گام بعد، ماتریس

ی هاجهت مقایسه اهمیت شاخص ضمناتشکیل شد. 5و 4جدول

به همراه عدد فازی 9 جدولاز متغیرهای زبانی منتخب توسط خبرگان

مسئول بخش 1خبره شودیم ادآور. یاستفاده شد هاآنمثلثی معادل

ستاد دانشگاه با ا 3و خبره هیکارشناس تغذ 9خبره مارستان،یب هیتغذ

بوده است. نیتأم رهیو زنج کیتخصص لجست

شده توسط خبرگان(گانه پژوهش )انتخابمعیارهای هفت: 9جدول

(C2کیفیت ) (C1قیمت ) معیارزمان تحویل

(C3)

عدم تولید مازاد

(C4) (C5اعتماد )

نیروی انسانی ماهر

(C6) (C7پاسخگویی )

ماتریس مقایسه بهترین معیار نسبت به سایر معیارها از دید هر خبره: 4جدول

معیار

بهترین

معیار از دید خبره

قیمت

(C1)

کیفیت

(C2)

زمان تحویل

(C3)

عدم تولید

(C4مازاد ) (C5اعتماد )

نیروی

انسانی ماهر

(C6)

پاسخگویی

(C7)

FI WI EI AI WI FI VI (C3زمان تحویل ) 1خبره

WI EI FI AI WI FI VI (C2کیفیت ) 0خبره

WI FI WI VI EI FI WI (C5اعتماد ) 9خبره

ماتریس مقایسه سایر معیارها نسبت به بدترین معیار از دید هر خبره: 5جدول

معیار

بدترین

معیار از دید خبره

قیمت

(C1) (C2کیفیت )

زمان

تحویل

(C3)

عدم تولید

(C4مازاد )

اعتماد

(C5)

نیروی انسانی

(C6ماهر )

پاسخگویی

(C7)

1ره بخنیروی انسانی ماهر

(C6) WI VI FI WI FI EI FI

VI AI VI EI FI WI FI (C4عدم تولید مازاد ) 0خبره

9خبره نیروی انسانی ماهر

(C6) WI VI FI WI FI EI FI

و همکاران ینیام ریام 93

16-61؛ صفحات یک؛ شماره پنجمجله پژوهش سلامت؛ دوره

به اعداد فازی مثلثی 5و 4های جدولشده در ارائه متغیرهای کلامی

و نیز (BO)بردار 1عنوان نمونه، در مورد خبره شوند. بهتبدیل می

آیند:صورت زیر به دست میبه (OW)بردار

1 (3 / 2,2,5 / 2),(2 / 3,1,3 / 2),(1,1,1),(7 / 2,4,9 / 2),(2 / 3,1,3 / 2),(3 / 2,2,5 / 2),(5 / 2,3,7 / 2)BOA

1 (2 / 3,1,3 / 2),(5 / 2,3,7 / 2),(3 / 2,2,5 / 2),(2 / 3,1,3 / 2),(3 / 2,2,5 / 2),(1,1,1),(3 / 2,2,5 / 2)OWA

با توجه به این اعداد فازی مثلثی تشکیل FBWMسپس مدل ریاضی

1عنوان نمونه محاسبات مدل مذکور با توجه به نظر خبره شود. بهمی

شود )برای سایر در ادامه ارائه می( مارستانیب هیمسئول بخش تغذ)

( 11ریاضی ) یزیرمدل برنامهاست(. میتعمطور مشابه قابلخبرگان به

شود:گانه ارائه میهفتجهت به دست آوردن وزن فاکتورهای

(:مارستانیب هی)مسئول بخش تغذ 1خبره یبرا FBWM یاضیمدل ر

Min

(11)

3 1 12m m u 3 1 11.5l u u 3 1 11.5l u u

3 1 12.5u l l 3 1 12.5u l l 3 1 12m m u

3 2 21m m m 3 2 20.67l u u 3 2 20.67l u u

3 2 21.5u l l 3 2 21.5u l l 3 2 21m m m

3 4 44m m m 3 4 43.5l u u 3 4 43.5l u u

3 4 44.5u l m 3 4 44.5u l m 3 4 44m m m

3 5 51m m m 3 5 50.67l u u 3 5 50.67l u u

3 5 51.5u l l 3 5 51.5u l l 3 5 51m m m

3 6 62m m m 3 6 61.5l u u 3 6 61.5l u u

3 6 62.5u l l 3 6 62.5u l l 3 6 62m m m

3 7 73m u m 3 7 72.5l u u 3 7 72.5l u u

3 7 73.5u l l 3 7 73.5u l l 3 7 73m u m

1 6 61m m m 1 6 60.67l u u 1 6 60.67l u u

1 6 61.5u l l 1 6 61.5u l l 1 6 61m m m

2 6 63m m m 2 6 62.5l u u 2 6 62.5l u u

2 6 63.5u l l 2 6 63.5u l l 2 6 63m m m

4 6 61m m m 4 6 60.67l u u 4 6 60.67l u u

4 6 61.5u l l 4 6 61.5u l l 4 6 61m m m

5 6 62m m m 5 6 61.5l u u 5 6 61.5l u u

5 6 62.5u l l 5 6 62.5u l l 5 6 62m m m

7 6 62m m m 7 6 61.5l u u 7 6 61.5l u u

7 6 62.5u l l 7 6 62.5u l l 7 6 62m m m

3 3 3 5 5 51 1 1 2 2 2 4 4 4

6 6 6 7 7 7

4 44 4 4

6 6 6 6 6

4 41

6 6

l m u l m ul m u l m u l m u

l m u l m u

1 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 7 7l m l m l m l m l m l m l m

1 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 7 7m u m u m u m u m u m u m u

1 2 3 4 5 6 70 0 0 0 0 0 0 0l l l l l l l

94 همکاران و ینیام ریام

16-61یک؛ صفحات ؛ شماره پنجمجله پژوهش سلامت؛ دوره

های شده و وزن( حل19افزار لینگو )است. مدل فوق با کمک نرم فوق یخطغیر یزیربه مدل برنامه هیاولمدل max-minمدل لیتابع هدف تبد که

د: شونیی بهینه به شرح ذیل حاصل مینها

1 1 1 1

3 3 3 3 2 2 2 2

4 2 2 2 5 3 3 3

(0.763,0.763,0.763) ( , , ) ( , , )

8

( , , ) ( , , ) (

0.109 0.118 0.118

0.185 0.185 0.200 0.173 0.252 0.252

,0.054 0.057 0.068 0.1( 8

, , ) ( , , )

( , , 0) 5 0.( , , ) , 185 .1( , ) ,

C

C C

C C

w l m u

w l m u w l m u

w l m u w l m u

6 2 2 2 7 3 3 3

)

( , , ) ( , , ) ( , , ) ( , , )

5

0.061 0.067 0.099 0.073 0.083 0.0106C Cw l m u w l m u

10صورت به( Consistency Index) شاخص سازگاری 0.7 / 8.04 . 56 093 0. [1] دهدیکه نرخ بالای سازگاری را نشان م دیآیبه دست م. گرددیارائه م 6جدول برای تمام خبرگان در گانه هفتطور مشابه وزن بهینه نهایی فاکتورهای به

گیری در قالب اعداد فازی مثلثیفازی معیارهای تصمیمنهایی های وزن: 6جدول

خبره

معیار

(wjوزن نهایی ) 9خبره 0خبره 1خبره

0.109 (C1قیمت ) 0.1 )( 18 0., 118, 0.146 0.1 )( 46 0., 180, 0.100 0.1 )( 00 0., 133, 0.118 0.1 )( 21 0., 144,

0.173 (C2کیفیت ) 0.2 )( 52 0., 252, 0.222 0.2 )( 22 0., 284, 0.100 0.1 )( 00,0.150, 0.165 0.1 )( 91 0., 229,

0.185 (C3زمان تحویل ) 0.1 )( 85 0., 200, 0.146 0.1 )( 46 0., 173, 0.167 0.1 )( 67 0., 200, 0.166 0.1 )( 66 0., 191,

عدم تولید مازاد

(C4) 0.054 0.0 )( 57 0., 068, 0.059 0.0 )( 60,0.076, 0.100 0.1 )( 00,0.133, 0.071 0.0 )( 72 0., 092,

0.185 (C5اعتماد ) 0.1 )( 85 0., 185, 0.142 0.0 )( 60 0., 076, )0.15 0.1( 5 00 0, .200, 0.159 0.1 )( 32 0., 154,

نیروی انسانی ماهر

(C6) 0.061 0.0 )( 67 0., 099, 0.093 0.0 )( 93 0., 121, 0.067 0.0 )( 67 0., 100, 0.074 0.0 )( 76 0., 107,

0.073 (C7پاسخگویی ) 0.08 )( 3 0.0, 106, 0.090 0.0 )( 94 0., 114, 0.167 0.1 )( 67 0., 200, 0.110 0.1 )( 15 0., 108,

- 0.763 0.559 0.499 (*مقدار بهینه )

:شودیصورت زیر بیان مدر قالب اعداد فازی مثلثی به یریگمیوزن نهایی معیارهای تصم 6جدول با توجه به

1 2 3

4 5 6

7

( , , ) ( , , ) ( , , )

( , , ) ( , , ) ( , , )

( , , )

0.118 0.121 0.144 0.166 0.166 0.191 0.165 0.191 0.229

0.071 0.072 0.092 0.159 0.132 0.154 0.074 0.076 0.107

0.110 0.115 0.108

C C C

C C C

C

w w w

w w w

w

:آیندمی صورت زیر به دستبه(( 1( )رابطه )5گانه با استفاده از تعریف )های هفتمقادیر نهایی وزن

1 2 3 4 5 6 70.125 0.193 0.170 0.075 0.140 0.081 0.113, ,C C C C C C Cw w w w w w w

های سوم به بعد به ترتیب به گیرد. رتبهدر رده دوم قرار می (C3زمان تحویل )حائز بالاترین وزن و (C2کیفیت )شود معیار گونه که مشاهده میهمان

تعلق پذیرفت. (C4عدم تولید مازاد )و ( C6نیروی انسانی ماهر )، (C7پاسخگویی )، (C1قیمت )، (C5اعتماد )

2 3 5 1 7 6 4C C C C C C Cw w w w w w w

و همکاران ینیام ریام 95

16-61؛ صفحات یک؛ شماره پنجمجله پژوهش سلامت؛ دوره

خبرگان دیاز د هامارستانیب ییمواد غذا کنندهنیانتخاب تأم یارهایمع یینها یهاوزن: 1تصویر

کنندگانتوابع عضویت اعداد فازی مثلثی برای ارزیابی تأمین :0تصویر

FGRAسازی پیاده

یبندبرای رتبه FGRAرویکرد پیشنهادی در این بخش

5منظور ارزیابی شود. بهکنندگان موجود به کار گرفته میتأمین

اسیشنگانه پژوهش از طیف زبانبر مبنای معیارهای هفت هکنندتأمین

.شودیاستفاده م 9 جدول

را 9 جدولشناختی عضویت طیف زبانتوابع نمایش نموداری 9تصویر

دهد.نشان می

بر اساس معیارهای کنندگان موجود را در این مرحله خبرگان تأمین

در آمدهدستماتریس ارزیابی بهکه قراردادندمورد ارزیابی گانههفت

:شودمشاهده می 8جدول

منظورها بهآن معادل شناسی و اعداد فازی مثلثیزبانطیف : 7جدول

کنندگانتأمین بندیرتبه

شناسیمقیاس زبان

)اهمیت( نماد عدد فازی مثلثی

VL (8، 1، 9) بسیار کم

L (1، 9، 3) کم ML (9، 5/3، 5) کم متوسط

M (4، 5، 6) متوسط MH (5، 5/6، 8) متوسط بالا

H (9، 8، 1) بالا VH (8، 1، 18) بالابسیار

0.000

0.050

0.100

0.150

0.200

96 همکاران و ینیام ریام

16-61یک؛ صفحات ؛ شماره پنجمجله پژوهش سلامت؛ دوره

کنندگان با در نظر گرفتن معیارهای موجودماتریس ارزیابی تأمین: 1جدول

(C2کیفیت ) (C1قیمت ) خبره کنندهتأمینزمان تحویل

(C3)

عدم تولید

(C4مازاد ) (C5اعتماد )

نیروی

انسانی ماهر

(C6)

پاسخگویی

(C7)

S1 1 M VL M ML ML ML VL 2 ML VH MH MH M L VL 3 L H VL MH VH M L

S2 1 M MH H VH ML H M 2 MH M MH H L H M 3 H ML VL L H ML ML

S3 1 M ML VH L M ML M 2 H M H L M ML L 3 VH H H M M L VL

S4 1 M VH ML MH VL M M 2 H M ML VL M H M 3 H H ML L MH M M

S5 1 VH VH ML L L M ML 2 MH M MH M M MH MH 3 ML ML VH ML L ML M

ماتریس میانگین نظرات خبرگان: 1جدول کنندهتأمین

معیارS1 S2 S3 S4 S5

(C1قیمت )2.333 3.5 )( 00 4., 667,

5.333 6.5 )( 00 7., 667, 6.333 7.3 )( 33 8., 333, 6.000 7.0 )( 00 8., 000, 4.667 6.0 )( 00 7., 333,

کیفیت

(C2) 5.000 6.0 )( 00 7., 000, 3.667 5.0 )( 00 6., 333, 4.333 5.5 )( 00 6., 667, 6.333 7.3 )( 33 8., 333, 4.667 5.8 )( 33 7., 000,

زمان تحویل

(C3) 3.000 4.1 )( 67 5., 333, 4.000 5.1 )( 67 6., 333, 7.333 8.3 )( 33 9., 333, 2.000 3.5 )( 00 5., 000, 5.000 6.3 )( 33 7., 667,

عدم تولید

(C4مازاد )4.000 5.5 )( 00 7., 000, 5.333 6.3 )( 33 7., 333, 2.000 3.0 )( 00 4., 000, 2.000 3.1 )( 67 4., 333, 2.333 3.5 )( 00 4., 667,

اعتماد

(C5) 4.667 5.8 )( 33 7., 000, 3.333 4.5 )( 00 5., 667, 4.000 5.0 )( 00 6., 000, 3.000 4.1 )( 67 5., 333, 2.000 3.0 )( 00 4., 000,

نیروی

انسانی ماهر

(C6)

2.333 3.5 )( 00 4., 667, 5.333 6.5 )( 00 7., 667, 1.667 3.0 )( 00 4., 333, 5.000 6.0 )( 00 7., 000, 3.667 5.0 )( 00 6., 333,

پاسخگویی

(C7) 0.333 1.3 )( 33 2., 333, 3.333 4.5 )( 00 5., 667, 1.667 2.6 )( 67 3., 667, 4.000 5.0 )( 00 6., 000, 3.667,5. )0( 0 ,0 6.333

با توجه به حالات مختلف کنندهنیتأموزن معیارهای انتخاب : 12جدول

معیار

حالت

قیمت

(C1)

کیفیت

(C2)

زمان تحویل

(C3)

عدم تولید

(C4مازاد ) (C5اعتماد )

نیروی انسانی

(C6ماهر )

پاسخگویی

(C7)

1198/8 8885/8 1311/8 8954/8 1989/8 1139/8 1946/8 2حالت

8858/8 8535/8 1191/8 8484/8 1439/8 1669/8 9846/8 1حالت

8898/8 8585/8 1811/8 8454/8 3589/8 1639/8 8146/8 0حالت

8858/8 8535/8 9111/8 8484/8 1439/8 1669/8 8196/8 9حالت

9998/8 8535/8 1191/8 8484/8 1439/8 1669/8 8196/8 4حالت

8858/8 9485/8 1191/8 8484/8 1439/8 1669/8 8196/8 5حالت

8898/8 8585/8 1811/8 9554/8 1489/8 1639/8 8146/8 6حالت

و همکاران ینیام ریام 99

16-61؛ صفحات یک؛ شماره پنجمجله پژوهش سلامت؛ دوره

دگان کتتمیانگین نظرات خبرگان برای تمامی تأمین 8 جدولبا توجه به

:آیدمی به دست 1جدول مطابق

برای ماتریس ارزیابی FGRA، رویکرد پیشنهادی نمونه عنوانبه

( C1به ازای دو معیار قیمت )موجود کنندگان در مورد تأمین 1 جدول

:شودی( اعمال مC2و کیفیت )

8.333 8.333max ,j iu

:دیآیصورت زیر به دست مبه 1 جدولسپس ماتریس نرمال

0.280 0.420 0.560 0.600 0.720 0.840

0.640 0.780 0.920 0.440 0.600 0.760

0.760 0.880 1.000 0.520 0.660 0.800

0.720 0.840 0.960 0.760 0.880 1.000

0.560 0.720 0.880 0.560 0.700 0.840

0.760 0.880 1.000 0.760 0.880 1.000

R

زیر را مجموعه مرجع( 9) رابطهو با در نظر گرفتن ماتریس نرمال فوق

خواهیم داشت:

(0.760 0.880 1.000), 0.760 0.880 1.000), , ( , ,R

به دست (8) سپس فاصله بین مقدار مرجع و مقدار مطلوب از رابطه

:دیآیم

2 2 2

11

1(0.760 0.280) (0.880 0.420) (1.000 0.560) 0.460

3

:دیآیصورت زیر به دست مبه (ijطور مشابه ماتریس فاصله )به

0.460 0.160 0.447 0.127 0.000 0.392 0.598

0.101 0.282 0.340 0.000 0.190 0.000 0.098

0.000 0.220 0.000 0.455 0.121 0.457 0.387

0.040 0.000 0.520 0.432 0.238 0.068 0.031

0.163 0.180 0.216 0.387 0.405 0.197 0.030

ij

ماتریس فاصله به ترتیب مقادیر بیشترین و کمترین max 0.598

و min 0.000 .هست

ای خاکستری )ماتریس ضرایب رابطه (1) ق رابطهبمطاijصورت ( به

:دیآیزیر به دست م

0.394 0.652 0.401 0.703 1.000 0.433 0.334

0.748 0.515 0.468 1.000 0.611 1.000 0.754

0.999 0.576 1.000 0.397 0.713 0.395 0.436

0.883 0.999 0.365 0.409 0.557 0.816 0.908

0.647 0.624 0.581 0.436 0.425 0.603 0.908

ij

( iدرجه ارتباط خاکستری ) (11رابطه )طور مثال، بر اساس به

صورت گانه بههای نهایی معیارهای هفتکننده اول با اعمال وزنتأمین

آیند:زیر به دست می

1 0.394*0.125) (0.652*0.193) (0.401*0.170) (0.703*0.075) (1.000*0.140) (0.433*0.081) (0.334*0.113) 0.509(

( برای تمامی iدرجه ارتباط خاکستری ) ریطور مشابه مغابه

:شودزیر حاصل می صورتکنندگان بهتأمین

1 2 3 4 50.509, 0.599, 0.617, 0.643, 0.544

ه شرح کنندگان ببندی نهایی تأمینرتبه آمدهدستبهبا توجه به نتایج

باشد:ذیل می4 3 2 5 1S S S S S

S4کننده دهد، تأمیننشان می 9تصویر گونه که در نتیجه همان

شود. برتر شناخته می کنندهنیتأم عنوانبه

تحلیل حساسیت

یهاداده عیو نحوه توز زانیآن م یاست که به ازا یعمل تیحساس زیآنال

ع، . درواقشودیمدل مشخص م یخروج یبر رو ریتأث نیشتریبا ب یورود

و خطا و یسبب کاهش مراحل سع ،یورود یپاراها تیحساس لیتحل

بخش، نیدر ا .گرددیموردنظر م دهیمؤثر بر پد یپاراها نیشناخت مه

یبندرتبه جیگانه و نتاهفت یارهایوزن مع رییبا تغ تیحساس لیتحل

یارهایوزن مع ری، مقاد18جدول 1. حالت گرددیارائه م کنندگاننیتأم

یهاو حالت دهدیآمده را نشان مدستبه FBWMگانه از روش هفت

5 یبندرتبه یبرا جی. نتاگرددیاعمال م رندهیگمیتوسط تصم گرید

11، 18 یهاجدولحالات ممکن در یتمام یموجود برا کنندهنیتأم

شده استنشان داده 4تصویر 19و

قرارگرفتهی موردبررس، حالت مبنا است که در پژوهش حاضر 8حالت

6تا 1های دهد. حالتشناسی را نشان میاز روش آمدهدستبهو نتایج

نشانگر تغییرات جزئی در وزن معیارهاست که برآیند این تغییرات

کنندگان درمنجر به تغییر اولویت و رتبه هر یک از تأمین تیدرنها

.شده است 19و 11جدول

کنندگان در هر یک از بندی نهایی تأمینرتبه 11جدول با توجه به

خواهد بود: 19جدول ها به شکل حالت

کنندگانبندی نهایی تأمینرتبه: 9 تصویر

0.000

0.100

0.200

0.300

0.400

0.500

0.600

0.700

S1 S2 S3 S4 S5

عدد ارتباط خاکستری

98 همکاران و ینیام ریام

16-61یک؛ صفحات ؛ شماره پنجمجله پژوهش سلامت؛ دوره

.

با در نظر گرفتن حالات مختلف کنندگاننیتأمدرجه اولویت : 11جدول

حالت

کنندهتأمین

6حالت 5حالت 4حالت 9حالت 0حالت 1حالت 2حالت

S1 5868/8 4966/8 4954/8 5811/8 4653/8 4831/8 5389/8

S2 5188/8 6811/8 5443/8 5955/8 6893/8 6489/8 6558/8

S3 6166/8 6815/8 6111/8 6991/8 5961/8 5686/8 5644/8

S4 6498/8 6931/8 5986/8 6191/8 6984/8 6613/8 5918/8

S5 5433/8 5583/8 5385/8 5886/8 5118/8 5491/8 5881/8

کنندگان با در نظر گرفتن حالات مختلفبندی تأمینرتبه: 10جدول

حالت

کنندهتأمین

6حالت 5حالت 4حالت 9حالت 0حالت 1حالت 2حالت

S1 5 5 5 3 5 5 4

S2 3 3 3 4 9 9 1

S3 9 1 1 1 4 3 3

S4 1 9 9 9 1 1 9

S5 4 4 4 5 3 4 5

تحلیل حساسیت: 4 تصویر

0.0000 0.1000 0.2000 0.3000 0.4000 0.5000 0.6000 0.7000

8حالت

1حالت

9حالت

3حالت

4حالت

5حالت

6حالت

S1

S2

S3

S4

S5

و همکاران ینیام ریام 91

16-61؛ صفحات یک؛ شماره پنجمجله پژوهش سلامت؛ دوره

دهد تغییر جزئی در وزن معیارها به نشان می 18جدول گونه که همان

ر شود که این مطلب بیانگکنندگان منجر میبندی تأمینتغییر رتبه

. هستوجود حساسیت نتایج به تغییر در متغیرهای مستقل

، تغییر اندک در وزن معیار نخست )قیمت( به 1در حالت مثالعنوانبه

. در هر یک از شده استجر من 4و 3کنندگان شماره تغییر رتبه تأمین

کنندگان نسبت به حالت تغییر رتبه هر یک از تأمین 6تا 1های حالت

نمایش گرافیکی 4تصویر . شده استمشخصهای رنگی مبنا با خانه

کنندگان را در مراحل مختلف تحلیل حساسیت و تغییر رتبه تأمین

دهد.نشان می

گیرییجهبحث و نت

تیریو مد نیتأم رهیباعث شده زنج ریاخ یهادر دهه یطیمح یفشارها

یرقابت یحضور موفق در بازارها یبرا یعنوان عامل مهممناسب آن به

در سکیبه دنبال کاهش ر نیتأم رهیزنج تیریمد .[49]مطرح شود

تیچون بهبود سطح رضا یرهگذر اهداف نیبوده و از ا نیتأم رهیزنج

ال را دنب شتریب یو سودده هایموجود تیریو مد یسازنهیبه ان،یمشتر

رهیزنج یجزء اساس کنندگاننیاهداف، تأم نیا ی. در راستاکندیم

تیضار میرمستقیصورت غها بهآن تیریهستند که عملکرد و مد نیتأم

.[48] دهدیقرار م ریتحت تأث یادیز زانیرا به م یمشتر

یتجوو جس ستین یاکار ساده کنندگاننیتأم ای کنندهنیتأم انتخاب

روش متیهمچون ق یاریمناسب صرفا بر اساس مع کنندگاننیتأم

ته مهم در نظر گرف نیا یبرا دیبا یگوناگون یارهایو مع ستین یکارآمد

ه هر ک شودیم یناش نیانتخاب از ا نیمضاعف ا یدگیچیشود. بعلاوه، پ

دکننیرا برآورده م داریخر یارهایاز مع یقسمت کنندگاننیاز تأم کی

یمستیو س افتهیساختار کردیرو کیبه ازیها نآن انیلذا انتخاب از م

احتمالا با شکست روبرو یمهم یریگمیتصم نیدارد و بدون آن، چن

.[18] شودیم

های تولید محصولات صنایع غذایی و همچنین گسترش روزافزون شبکه

سوی ازهای متنوع تأمین این محصولات و تنوع تولیدکنندگان و شیوه

میت در عرضه تهای مختلف نظیر عدم حمیتتدیگر وجود عدم ح

ها موجب پیچیدگی در های اصلی تولید، تقاضای بازار و قیمتنهاده

زنجیره تأمین محصولات غذایی گشته است. با توجه به اینکه بازار

، صنایع [41] المللی و داخلی برای محصولات غذایی رقابتی استبین

تولید و عرضه محصولات غذایی برای حصول اطمینان از بقای خود در

باشند.سازی سود حاصل از تولید و فروش میبازار نیازمند بهینه

ذایی غ سازی فرایند مدیریت زنجیره تأمین صنایع تولید محصولاتپیاده

های علمی ریاضی در راستای تأمین تقاضا در بازار و بر اساس مدل

ریزی تولید و توسعه تولید محصولات صنایع غذایی از طریق برنامه

های تولید، خدمات نگهداری و انبارداری همچنین عملیات خرید نهاده

سازی چرخه تولید محصولات غذایی و فروش محصولات سبب روان

گردد.می

عنوان به FBWMاین پژوهش معرفی و استفاده از روش هدف

کننده مواد غذایی معیارهای انتخاب تأمین یرویکردی برای وزن ده

ها در شرایط عدم قطعیت و اطمینان، لحاظ نمودن بیمارستان

بندی منظور رتبهبه FGRA روش یریکارگهای کیفی و نیز بهقضاوت

س از میان معیارهای موجود ابتدا این اسا کنندگان بوده است. برتأمین

د، اعتما، مازاد دیعدم تول، لیزمان تحو، تیفیک، متیمعیار ق 9 خبرگان

را انتخاب نمودند. در مرحله دوم با ییپاسخگوو ماهر یانسان یروین

گانه مورد ارزیابی قرار گرفتند که معیارهای هفت FBWMاجرای

نتایج آن وزن هر یک از این معیارها به دست آمد. بر اساس جهیدرنت

ییمواد غذا کنندگاننیانتخاب تأم ترتیب وزن معیارهای آمدهدستبه

زمان ، تیفیکبه ترتیب )از بیشترین به کمترین( معیار یمارستانیب

دیعدم تولو ماهر یانسان یروینیی، پاسخگو، متیق ،اعتماد، لیتحو

های و بر مبنای وزن FGRAسازی سپس با پیادهتعیین شد. مازاد

رتر کننده ببندی شدند و تأمینکننده موجود رتبهتأمین 5آمده دستبه

در 4کننده شماره کننده موجود، تأمینتأمین 5از بین شناسایی شد.

نندگان کهای بعدی به ترتیب به تأمیننخست قرار گرفت و رتبه رتبه

اص یافت.اختص 1و 5، 9، 3شماره

های مرتبط با صنایع مواد غذایی همچون پژوهش در مقایسه با پژوهش

و پاکورار یلانیو، [18]( 9889، لانگ )[19]( 9883رایدر و فرن )

زمان ت،یفیککننده معیارهایی چون نقش تعیین [11] (9889)

کنندگان تأیید شد. همچنین در انتخاب تأمین متیاعتماد، ق ل،یتحو

ها بندی گزینهمعیارها و رتبه یوزن دههای در قیاس با سایر روش

تر توان به سهولت اجرای روش و دسترسی سریعمیکنندگان(، تأمین)

به پاسخ نهایی نسبت به مطالعات مشابه همچون آزادنیا و همکاران

های که از روش [39]( 9815زاد و همکاران )، عرب[99]( 9815)

اشاره اند،استفاده کردهتحلیل سلسله مراتبی فازی و تاپسیس فازی

کرد.

خاب گیری در انتتواند برای تصمیمرویکرد پیشنهادی پژوهش حاضر می

ه بها مورداستفاده قرار گیرد. کنندگان مواد غذایی بیمارستانتأمین

ل را پیشنهادهای ذی برای تحقیقات بیشترشود پژوهشگران توصیه می

قرار دهند: مدنظر

انواع در یریگمیتصم در توانیماز مدل پیشنهادی این تحقیق

در نظر گرفتن حالات نمود. استفاده خدماتی و صنعتی هایسازمان

ت سناریوهای متنوعی از انواع ائتلافا تواندیمرقابتی، همکارانه و ترکیبی

در سطوح مختلف زنجیره تأمین را شامل شود.

سایر در مسائل مشابه از ارهایعم یوزن ده یبرا شودیم شنهادپی

.شوداستفاده یوزن ده یهاکیتکن

های توان با سایر روشرا می کنندگاننیتأم یبندنتایج رتبههمچنین

و TOPSIS ،MOORA ،VIKOR ،ANPگیری همچون تصمیم

شود.امثال آن در محیط عدم قطعیت مقایسه

از انکنندگتأمین یبندو رتبه یابیارز یبرا شودیم شنهاددر انتها پی

یریگمیتصم در شرایط مختلف (Value Functions) توابع ارزش

.استفاده گردد یگروه

38 همکاران و ینیام ریام

16-61یک؛ صفحات ؛ شماره پنجمجله پژوهش سلامت؛ دوره

References

1. Mohammadnezhad Chari F, Safaei Ghadikolaei A. Supply Chain Identify and Rank the Criteria for Selecting Suppliers in the LARG (Case Study: KALLEH Food Industry). Journal of Operational Research and Its Applications. 2017;13(4):103-20.

2. Khalilifar O, Nejati Zarnaghi B, Bakhtiari Aliabad M, Valadkhani A. Survey Role of Outsourcing in Nutrition Unit: Comparison of selected Hospitals with military Selected Hospitals in Tehran. jhosp. 2015;13(4):105-13.

3. Hosseini SH, Fazelian S, Heshmati J, Sepidarkish M, Pakzad R, Pourreza A. Measuring of Nutritional Department's Standards (HACCP) at Teaching Hospitals of Kermanshah University of Medical Sciences. jhosp. 2015;14(2):71-7.

4. Ghazizadeh M, Safari S, Norooz Zadeh F, Heydari G. Integrating Supply Chain Management Approaches in a Larger Supply Chain Framework Using Saipa Multi-character Decision Making Techniques. J Executive Manag. 1394;7(14):113-34.

5. Asgarpour M. Multi-criteria decision making. 11th ed. Tehran: Tehran University Press; 2013

6. Nguyen H, Dawal S, Nukman Y, Aoyama H. A hybrid approach for fuzzy multi-attribute decision making in machine tool selection with consideration of the interactions of attributes. Expert Systems with Applications. 2014;41(6):3078-90. DOI: 10.1016/j.eswa. 2013.10.039

7. Chai J, Liu J, Ngai E. Application of decision-making techniques in supplier selection: A systematic review of literature. Expert Systems with Applications. 2013;40(10):3872-85. DOI: 10.1016/j.eswa.2012.12.040

8. Rezaei J. Best-worst multi-criteria decision-making method. Omega. 2015;53:49-57. DOI: 10.1016/j.omega. 2014.11.009

9. Guo S, Zhao H. Fuzzy best-worst multi-criteria decision-making method and its applications. Knowledge-Based Systems. 2017;121:23-31. DOI: 10.1016/j.knosys. 2017.01.010

10. Kuo M, Liang G. Combining VIKOR with GRA techniques to evaluate service quality of airports under fuzzy environment. Expert Systems with Applications. 2011;38(3):1304-12. DOI: 10.1016/j.eswa.2010.07.003

11. Rezaeenour J, Gazanfarinasrabad M, Doroudi A. Bulls-eye -Bulls-eye,developed method for MCDM with gray numbers for selecting the equipment supplier (case study selection and purchase of hospital equipment. . Indust Manag. 2016 601-24.

12. Bradley M. Buying behavior in Ireland's public sector. Indust Market Manag. 1977;6(4):251-8. DOI: 10.1016/ 0019-8501(77)90037-2

13. Ho W, Xu X, Dey PK. Multi-criteria decision making approaches for supplier evaluation and selection: A literature review. European J Operat

Rese. 2010;202(1):16-24. DOI: 10.1016/j.ejor.2009.05.009

14. Hashemi S, Karimi A, Tavana M. An integrated green supplier selection approach with analytic network process and improved Grey relational analysis. Inter J Product Eco. 2015;159:178-91. DOI: 10.1016/j.ijpe.2014.09.027

15. Zhang S, Liu S. A GRA-based intuitionistic fuzzy multi-criteria group decision making method for personnel selection. Expert Systems with Applications. 2011;38 (9):11401-5. DOI: 10.1016/j.eswa.2011.03.012

16. Sallehuddin R, Shamsuddin S, Hashim SZ. Application of Grey Relational Analysis for Multivariate Time Series. 2008 Eighth International Conference on Intelligent Systems Design and Applications2008. p. 432-7.

17. Ryder R, Fearne A. Procurement best practice in the food industry: supplier clustering as a source of strategic competitive advantage. Supply Chain Manag: An Inter J. 2003;8(1):12-6. DOI: 10.1108/13598540310463314

18. Ng W. An efficient and simple model for multiple criteria supplier selection problem. European J Operat Rese. 2008;186(3):1059-67. DOI: 10.1016/j.ejor.2007.01.018

19. Villanyi R, Pakurar M. Evaluation of suppliers in vegetable and fruit processing industry, in Green Week Scientific Conference: Modern Agriculture in Central and Eastern Europe. Berlin,Germany2007. p. 64-70.

20. Kannan D, Govindan K, Rajendran S. Fuzzy Axiomatic Design approach based green supplier selection: a case study from Singapore. J Cleaner Product. 2015;96:194-208. DOI: 10.1016/j.jclepro.2013.12.076

21. Karsak E, Dursun M. An integrated fuzzy MCDM approach for supplier evaluation and selection. Computers & Indust Engine. 2015;82:82-93. DOI: 10.1016/j.cie.2015.01.019

22. Azadnia A, Saman MZ, Wong K. Sustainable supplier selection and order lot-sizing: an integrated multi-objective decision-making process. Inter J Product Rese. 2014;53(2):383-408. DOI: 10.1080/00207543.2014. 935827

23. Abdollahi M, Arvan M, Razmi J. An integrated approach for supplier portfolio selection: Lean or agile? Expert Systems with Applications. 2015;42(1):679-90. DOI: 10.1016/j.eswa.2014.08.019

24. Dweiri F, Kumar S, Khan SA, Jain V. Designing an integrated AHP based decision support system for supplier selection in automotive industry. Expert Systems with Applications. 2016;62:273-83. DOI: 10.1016/j. eswa.2016.06.030

25. Awasthi A, Kannan G. Green supplier development program selection using NGT and VIKOR under fuzzy environment. Computers &

و همکاران ینیام ریام 31

16-61؛ صفحات یک؛ شماره پنجمجله پژوهش سلامت؛ دوره

Indust Engine. 2016;91:100-8. DOI: 10.1016/j.cie.2015.11.011

26. Rezaei J, Nispeling T, Sarkis J, Tavasszy L. A supplier selection life cycle approach integrating traditional and environmental criteria using the best worst method. J Cleaner Product. 2016;135:577-88. DOI: 10.1016/j. jclepro.2016.06.125

27. Ghorabaee M, Zavadskas E, Amiri M, Turskis Z. Extended EDAS Method for Fuzzy Multi-criteria Decision-making: An Application to Supplier Selection. Inter J Computers Communications & Control. 2016;11(3). DOI: 10.15837/ijccc.2016.3.2557

28. Kuo T, Hsu C, Li J. Developing a Green Supplier Selection Model by Using the DANP with VIKOR. Sustainability. 2015;7(2):1661-89. DOI: 10.3390/su7021661

29. Yazdani M, Chatterjee P, Zavadskas E, Hashemkhani Zolfani S. Integrated QFD-MCDM framework for green supplier selection. J Cleaner Product. 2017;142:3728-40. DOI: 10.1016/j.jclepro.2016.10.095

30. Zhang F, Chen J, Zhu Y, Zhuang Z, Li J. Generalized score functions on interval-valued intuitionistic fuzzy sets with preference parameters for different types of decision makers and their application. Applied Intelligence. 2018;48(11):4084-95. DOI: 10.1007/s10489-018-1184-4

31. Lee J, Cho H, Kim Y. Assessing business impacts of agility criterion and order allocation strategy in multi-criteria supplier selection. Expert Systems with Applications. 2015;42(3):1136-48. DOI: 10.1016/j.eswa.2014.08.041

32. Arabzad S, Ghorbani M, Razmi J, Shirouyehzad H. Employing fuzzy TOPSIS and SWOT for supplier selection and order allocation problem. Inter J Advanced Manufactur Techno. 2014;76(5-8):803-18. DOI: 10.1007/s00170-014-6288-3

33. Wan S, Xu G, Dong J. Supplier selection using ANP and ELECTRE II in interval 2-tuple linguistic environment. Inform Scie. 2017;385-386:19-38. DOI: 10.1016/j.ins.2016.12.032

34. Büyüközkan G, Göçer F. Application of a new combined intuitionistic fuzzy MCDM approach based on axiomatic design methodology for the supplier selection problem. Applied Soft Computing. 2017;52:1222-38. DOI: 10.1016/j.asoc.2016.08.051

35. Wood DA. Supplier selection for development of petroleum industry facilities, applying multi-criteria decision making techniques including fuzzy and intuitionistic fuzzy TOPSIS with flexible entropy weighting. J Natural Gas Science & Engine. 2016;28:594-612. DOI: 10.1016/j.jngse.2015.12.021

36. Guo Z, Liu H, Zhang D, Yang J. Green Supplier Evaluation and Selection in Apparel

Manufacturing Using a Fuzzy Multi-Criteria Decision-Making Approach. Sustainability. 2017;9(4). DOI: 10.3390/su9040650

37. Hamdan S, Cheaitou A. Supplier selection and order allocation with green criteria: An MCDM and multi-objective optimization approach. Computers & Operat Rese. 2017;81:282-304. DOI: 10.1016/j.cor.2016.11.005

38. Hancock B, Ockleford E, Windridge K. An introduction to qualitative research. Trent focus group. 2001.

39. Varsei M, Soosay C, Fahimnia B, Sarkis J. Framing sustainability performance of supply chains with multidimensional indicators. Supply Chain Manag: An Inter J. 2014;19(3):242-57. DOI: 10.1108/scm-12-2013-0436

40. Lunenburg F, 2010;13(1):1-6. Group decision making: The potential for groupthink. Inter J Manag, Business, & Administr.

41. Moscovici S, Zavalloni M. The group as a polarizer of attitudes. J Personality & Social Psycho. 1969;12(2):125-35. DOI: 10.1037/h0027568

42. Li G, Yamaguchi D, Nagai M. A grey-based rough decision-making approach to supplier selection. Inter J Advanc ManufacturTechno. 2007;36(9-10):1032-40. DOI: 10.1007/s00170-006-0910-y

43. Ju-Long D. Control problems of grey systems. Systems & Control Letters. 1982;1(5):288-94. DOI: 10.1016/s0167 -6911(82)80025-x

44. Kuo M, Liang G, Huang W. Extensions of the multicriteria analysis with pairwise comparison under a fuzzy environment. Inter J Approximate Reasoning. 2006;43(3):268-85. DOI: 10.1016/j.ijar.2006.04.006

45. Hui G, Bifeng S, Feb;20(1):106-11. Study on effectiveness evaluation of weapon systems based on grey relational analysis and TOPSIS. J Systems Engine & Electro.

46. Gumus A, Yayla A, Çelik E, Yildiz A. A Combined Fuzzy-AHP and Fuzzy-GRA Methodology for Hydrogen Energy Storage Method Selection in Turkey. Energies. 2013;6(6):3017-32. DOI: 10.3390/en6063017

47. Choi J, Bai S, Geunes J, RH E. Manufacturing delivery performance for supply chain management. Math & Computer Model. 2007;45(1-2):11-20. DOI: 10.1016/ j.mcm.2005.07.008

48. Simchi-Levi D, Kaminsky P, Simchi-Levi E, Shankar R. Designing and managing the supply chain: concepts, strategies and case studies. Tata McGraw-Hill Education. 2008.

49. Rezvani H, Gol Alizade F. Evaluating and Analyzing Strategies for Entering Food Products into Foreign Markets. Modern Marketing Research. 1390;1(3):193-218.