qAGDA$ ocnBrilER (NEw AGE) oizisi: tz

Ozgiin Adr:THE POWER OF SILENCEFurther Lessons of don Juan

Copyright @ Carlos Castaneda, 1988

Tiirkiye Temsilcisi Kesirn AjansYayrn Hakkr O 1998 SOZ YAYIN OYUNAJANS LjID.

i;Siriililia

Biiro Telefonlan: (02 I 2 ) 2g3 l0 40 & (0212) 244 02 26

Biiro Faksr: (0212) 245 41 02

e-mail nerkrnen@ turk.net

ISBN 975 7190 - 17 - 9

:

Edittir:Senay Soydemir

Kapak resmi:Mario Toral

Kapak tasartmt:Figen Qapan & Ali Erkmen

Baskr ve Cilt:Mart Matbaacrhk Sanatlan Tic. ve San. I td..$ti.

istanbul (0212) 212 03 3-40Tel: (0212) 212 03 39 (Pbx)

Carlos Castanedao

Sessizli$in ErkiDon Juan'm Difer Olretileri

Qeviri:Kaan Peridar

#

$fei,l

t,

Igindekiler

5

Onsciz

6

Sunuq

l-5

I Tinin Belirmesi

34

2 Tinin Dokunugu

.56

3 Tinin Hilesi

87

4 Tinin inigi

t4l5 N iy e ttn Gereksindirdikleri

. t76

6 Niyeti Kullanmak

Onstiz

Kitaplanm, Meksikah Krzrlderili bir btiyticti olan don Juan

Matus'un, biiyticiilerin diinyasrm anlamama yardtmcr olmakigin ku[andr[r, gergek o[reti ycintemlerini igerir. Bu bakrmdan

kitaplanm , zalrran gegtikge daha da agrkhk kazanan stirekli birgeligimin anlatrmrdrr.

Gtinliik hayata akrlhca ayak uydurmayr ofrenmek, yrllannefiitimini gerektirir. E[itim sistemimiz-ister agft uslamlama-

da, ister resmi konularda olsun epey a[rrdrr, giinkii vermeye ga-

hgtrfirmrz bilgiler gok karmaqrktrr. Aym $eyi, biiyiiciilerin diin-yasr igin de sciyleyebiliriz: onlann e[itimi sozlii olretilere vebilinglilifiin idare edilmesine dayamr, bizimkinden farkh da o1-

sa, onun kadar yorucudur, gi.inkii, onlann bilgisi de en az bi-zimki kadar hatia daha da karmaqrktrr.

Sunug

Don Juan, geqitli zamanlarda bilgisini benim igin adlandrmayagalrqtr. Nagualcrh[rn en uygun ad olabilecefini,.fakat bu teri-mrn fazlasryla anlaqrlmaz oldufunu diiqiindii. Ona sadece "bil-gi" demek yetersiz, "sihirbazhk" demek ise kiigtiltticiiydi.i. 'Wi .

yette ustalaqma" gok soyut, 'omutlak ozgiirltik arayrqt" ise Eokuzun ve mecaziydi. En sonunda, daha uyglln bir ad bulamadr!"rigin, kesin olmamaslna rafmen, buna "btiyiiciiltik" dedi.

Yrllarca bana defiqik btiyticiiliik tanrmlamalan yapfi, amatarumlamalann her zatnan, bilginin artmasryla birlikte defiqti-

fini soylemeyi de ihmal etmedi. Qomezlifiimin sonlanna dog-ru, daha agrk bir tarumlamarun ayrdma varacak durumda oldu-

lumu diiqtiniiyordum, boylece ona bir kez daha sordum.

SUNU$

"sradan insanlar," dedi don Juan, "btiyticiiliiEti saEma ya

da ulaqamayacaklan tuhaf bi gizem olarak gcirtir. Hakhdrrlarda-soytedikleri kesin bi gergek oldu[u igin defil, sradan in-

san btiyiiciiltikle ufiraqacak erkeye sahip olmadr[r igi.n."

Sdzlerini stirdtirmeden once krsa bir ara verdi. "Insanoflusrrurh.bi erkeyle do[ar," diye devam etti, "dofum anrndan iti-baren dtizenli olarak yayrlan bu erke belli br zamartrn duyum

boyutunca en avantajtr bigimde kullanilabilir.""Zamarun duyum boyutuyla neyi kastediyorsun?" diye

sordum."Zamanrn duyum boyutu, algrlanan erke alanlal destesi

biittiniidiir," diye yanrtladr. "insan algtsmtn ga[lardan beri de-

fiqti[ine inaruyorum. $imdiki zaman, iginde bulundufumuz[aiin nltelifini belirler; sayilamayacak kadar gok olmasrna ra[-men hangi erke destesinin kullanrlaca[rna zamarl karar verir.

Ye zamanrn duyum boyutunun-yani, segilmiq bikaq erke ala-

nrrun-iqlenmesi, var olan ttim erkemizi silip gottiriir ve btzdeobiir erke alanlarrmtzt kullanabilecek takat btrakmaz."

Kaqlarrnrn anlamh bir hareketiyle, btitiin bunlarr iyice dii-

qiinmemi istedi."Slradan insanrn biiyi.ictiltikle ulraqacak erkeye sahip ol-

madrfrnr soyledifimde bunu kastediyordum," diye siirdi'irdii."E[ei sadece elindeki erkeyi kullanrrs a, btiyi.iciilerin algrladr[rdlemleri algrlayam az. On\atr algrlayabilmek igin, biiyiici'iler,normalde kullanrlmayan bi erke alant obefi kullanrrlar. Dofal-dr ki, stradan insan, bu dlemleri algrlayacak ve bi.iyilci.ilerin al-

gtsmt anlayacaksa, onlann kullandrfr obe[in ayntstnr kullan-mak zorundadrr. iqte bu da olanakszdra gtinkii olanca erkesi

zaten yayrhp gitmiqtir. "Agrklamaslnl belirginleqtirmek amactyla, en isabetli scizti

bulmak istermiqEesine duraladr.,,Bi de qoyle diiqiin," diye siirdtirdti. "zaman ilerledikge

biiyticiiltifti o[reniyor defilsin; ashnda sen erke biriktirmeyiofieniyorsun. Ve bu erke, gu anda senin igin ulaqtlarrtaz olan

eike alanlarma igleyebilmeni saflayacak. Btiytici.iltik iqte bu-

dur: bildi[imiz sradan di.inyarun algrlanmasinda kullamlma-yan erke alanlarrnr kullanma yetisi. Biiyiictiltik bi bilinqlilik

sESSizriGiN enrci

durumudur. Btiyticiiliik srradan algmm farkrnda olmadrlr qey-leri algrlama yetisidiE

o'Sana yaqattr$rm deneyimlerin hepsi," diye stirdiirdii donJuan, "gristerdi[im her bi qey, sadece gozimizle gorebildigi-mizden daha fazla qeyin var oldu$u gostermek iEindi. Kimse-nin bize biiyiictiliik cifretmesine gereksinimimii yok, g{inkii,ashnda cifrenecek bi qey yok. Bize gereken, burnumuzun di-binde olgtisiiz erkin var oldufuna bizi ikna edecek bi o[ret-mendii. Ne tuhaf bi geliqki! Bilgi yolundaki her sava$gr zumanzaman biiytictiliifti o$rendifini dtiqtiniir, ama yaptr[r qey sade-ce kendi varhlrndaki gizli erke ve ona ulaqabilecefine inandr-rrlmaya r azt olmasldtr. "

"Senin yaptr[rn da bu mu don Juan? Beni inandrrmakmt?"

"Kesinlikle. Seni, o erkeye ulaqabilecefine inandrmayagahqryorum. Ben de aynr yollardan gegtim. ve ben ikna edilmekonusunda senden de katrydrm."

'oOna ulaqtrfrmrzda, onunla ne yapanz don Juan?',"Higbi qey. Ona ulagtrfirmrzda, o kendili[inden kullanrla-

bilir ama ulagrlamaz olan erke alanlanndan yararlanrr. ve iqtebu, dedilim gibi, biiytictiliikttir. iqte o zamanbagka bi qey gor-meye-yani, algrlamaya-baqlarrz; hayalimizde defil, gerqekve somut olarak. ve artrk scizciikleri kullanmak zorunda kal-maksrzrn bilmeye baqlarrz. ve bu artan algrlamayla, ve sessizbil giyle ne y ap ac a$rmrz i s e, kend I mrzacrmtza b aphdrc.,,

Baqka bir seferinde de, baqka bir agrklama yapmlgtr. ilgi-siz bir konuyu tartrqryorduk ki aniden konuyu defigtirdi ve ba-na bir fikra anlatmaya baqladr. Gtilerek kibarca omuzlanmrnaraslnl, srrtrmr okqadr. Sanki utaruyordu da, bana dokunmakigin cesaret toplamasr gerekiyordu. Ben sinirlenince, krkrrda-maya baqladr.

. "Qok tirkeksin," diye takrldr, srrtrma daha sertge vurdu.Kulaklanm u$uldadr. Bir an iEin nefesim kesildi. Adeta ci-

ferlerim a$zrmagelmiqti. Soluk almak gittikge daha gok rahat-srzhk veriyordu. Birkag kez aksnp trksrrdrktan sonra ci[erle-rim agrldr ve kendimi derin, dtizgtin soluk alrrken buldum. okadar harika hissediyordum ki, bu beklenmedik ama sert darbe

SUNU$

igin ona kzamadrm bile.Ardrndan, epey ilginE bir agrklamaya giriqti, biiyiictilti[iin

de[iqik ve daha agrk bir tanrmrna.Olafaniisti.i bir bilinglilik durumuna girmigtim! Oylesine

bir us berrakhfrm vardr ki don Juan'tn soyledi[i her qeyi anla-yabiliyordum. Evrende, btiyticiile rrn niy e t dedifi, cilgiilemeye-cek ve anlatrlamayacak bir giig bulundufunu ve evrende varolan her qeyin bir ba[lantr hattryla niyete ba[h oldufunu soy-ledi. Onun, btiytictiler ya da savaggrlar diye adlandrrdtlr insan-lar, bu baflantr hattmrn tartrqrlmastyla, anlaqrlmasryla ve kulla-rumryla ilgilenirlermiq. Ozellikle yaptrklan qey, gtinliik hayat-larmrn sradan kaygrlarrnca duyarszlaqtmlan bu hattr temrzle-mekle ufragmakmrq ki biiyiictiltife, bu ba[lamda, insantn niyetile olan ba$antrsmm temiz tutulmast da denebilirmiq. Don Ju-

'an, bu 'temizleme iqlemini' anlamanln ya da ofrenip uygula-manln son kerte zor oldufunu sciyledi. Boylece, btiytictiler yo-nergelerini iki gruba ayrmrqlar. Biri, gtinli.ik ya$am bilinglili[idurumuna iliqkin yonergeler ki; bunlar da temizlik iqlemi ortii-lii bir bigimde sunulurmuq. Diferi, benim qimdi deneyimle-mekte oldufum, bilyiiciilerin bilgiyi, konugulan dilin miidaha-lesi olmaksrzrn, dolaysrz olarak niyetten aldrklan ileri bilingli-lik durumunun yonergeleriymiq.

Don Juan, biiyiiciilerin ileri bilinglilifi zorlu mticadeleler-le gegen binlerce yrl boyunca kullanarak, niyet ile ilgili belirginiggortiler edindiklerini, bu dolaysrz bilgileri, kuqaktan kuqafagi.iniimi.ize taqrdrklarmr agrkladr. Btiytictiltiftin gorevinin, bueurlaqrlmazml$ gibi goriinen bilgiyi ahp, giinltik hayatrn biling-lilik standartlannda anlaqrhr krlmak oldu$unu soyledi.

Sonra, ktlavuzun, biiyticiiniin hayatrndaki yerini aErkladr.Krlavuza 'nagual' denildigini, onun ola[antistti erkeye sahipbir kadrn ya da erkek, a$rrbaqh, sabrrh ve kararh bir ofretmenoldufunu, goriiciilerin onu birbirine bitigtirilmiq dort saydamtoptan oluqmuq dort boliimlii saydam bir kiire halinde gordiik-lerini soyledi. Olafani.istti erkelerinden dolayt, naguallar ara-crydrlar. Erkeleri onlara bangt, uyumu, neqeyi ve bilgiyi dolay-stz,ca, kayna[rndan, yani niy e tten almalanna, arkadaqlanna ak-tarmalarrna olanak sa$ryordu. Naguallar, biiytictilerin'asgari

l0 sESSizt-iciu snri

qans' 4drnr verdikleri qeyi, kiqinin niyet ile ba[lantrsmrn farkrn-dah[rnr sallamakla ytiktimltiydii.

Ona, bana anlattr[r her qeyi akhmm aldrfrnr, sadece nedeniki grup olretiye gereksinim duyuldufunu anlayamadrfrmrsciyledim. Anlaqrlmasrnrn gok zor oldufunu belirtti[i kendidtinyasr hakkrndaki her qeyi kavrayabiliyordum.

"Bugiin edindi[in iggcirtiyii arumsayabilmen igin bi cimreihtiyacrn olacak," dedi don Juan, "giinkti bunlann goEu sessizbilgidir. Krsa siire sonra unutulur. Bu, bilingliligin erigilmezsrlarmdan biridir."

Sonra, sol yamma, go[tis kafesimin kenanna vurarak, bi-ling diizeyimi deliqtirdi.

Bir anda zihnimin olafiantistti netli[ini yitirdim ve ona sa-hip olup olmadrfrmr bile arumsayamazhale geldim...

Btiyticiilti[tin ilk bciltimlerini yazmam igin benrbtzzar don Ju-an gcirevlendirdi. Bir keresinde, gcimezli[imin ilk zamanlann-da durup dururken bir kitap yazaraktuttu[um notlan de$erlen-dirmemi dnermiqti. Yrfrnla not toplamrqhm ve onlarl a ne yapa-ca[rmr hig diiqiinmemiqtim

ona cinerisinin sagma oldufunu, giinkti bir'yazar olmadr-frmr belirttim.

"Tabn ki yazar de[ilsin," dedi, "bu yi.izden biiyiicjiltiEtikullanman gerekecek; cince, deneyimlerini yeniden yaqryor-mu$ gibi imgelemelisin. sonra da metni riiyada gormelisin.senin rginyazmak edebi bi ahqtrrmadan gok, biiyti"tittit igin biahgtrrma olmah."

Btiytictiltiftin temel ilkelerini, bu anlayrqla, don Juan'rnbana anlattrfr gibi, onun o[retisi bafilamrn da yazdrm.

Gegmi g zamanlan n biiyiiciileri tarafindan geliq tirilen ci!-retim di.izeninde iki grup yonerge vardr. 'SuE yan o[retileri'denen boltim normal bilinglilikte uygulanrrdr. Di[erine 'solyan olretileri' denilirdi ve sadece ytiksek bilinglilik duru-munda uygulanrrdr.

Bu iki grup ofreti, o[retmenlerin gcimezlerini iig uzmanhkalarunda efitmesine rzin verirdi: Farhndalrha ustahk, iz silr-me sanatr ve niyette ustahk.

S UNU$

Bu iig uzmanhk alam, btiyticiilerin bilgi arayrqrnda kargrla-nna grkan iig bilmeceydi.

F arkmdaltlcta ustahk, akhn bilmecesiydi : btiyi.iciilerin algrve farkmdah[rn gizeminin ve enginlifinin ayrrdma vardtkla-nnda. yaqadrklarr qaqkrnhk.

Iz silrme sanafi, yiirelin bilmecssiydi: biiytictilerin iki qe-

yin bilincine vardrklarrnda yaqadrklarr hayret; ilki, bizim algrve bilincimizin ozellifinden dolayr diinyarun duralan ve ger-gek gortinmesi; ikincisi, defiqik algrlama ozelliklerini kullan-maya baqlarsak dtinyada durafan ve gerEek gortinen qeylerinde!iqmesi.

Niyerte ustahk ise tinin bilmecesiydi, ya da soyutun Eeliq-kis i-biiyticiilerin ins ani durumumuz titesinde yansrttrklarr dti-qiince ve davranrqlar.

Don Juan'tn iz stirme sanatr ya da niyette ustahk hakkrn-daki yonergeleri onun o[retisinin temel taqr sayrlan ve aqaftda-ki temel ilkelerden oluqan farkrndahkta ustalaqmayla ilgili yo-nergesine dayanryordu :

1. Evren, rqrk ipliklerine benzeyen sonsuz bir erke alanlartyr[rnrdrr.

2. Kartal'rn yayilrmlan denilen bu erke alanlart mecaziolarak Kartal denilen, diiqiintilemez boyutta bir kaynaktan ya-yrlrrlar..

3. Insanlar da bu ipli[e benzeg hesaplanamaz sayrda erkealanlanndan oluqur. Kartal'm bu yayrhmlan, cirttiqmiiq bir yr-

frn goriiniimtindeki bu rqrk topu, kollarr yandan sarkan, insanbedeni biiytikltifiinde koca bir saydam yumurta gibi goriiniir.

4. Bu parlak topun igindeki eirke ,alanlarrndan ufak birgrup, yumurtanrn yilzeyinde yer alan bir yofiun parlakhk nok-tasryla aydmlarur.

5. Algr, o ufak grup igindeki erke alanlan, parlakhk nokta-smr bir anda gevreleyip, topun drqrndaki ozdeg erke alanlanmaydrnlatmak igin rqrklannr ulaqtrrdrklarrnda, ortay a grkar. Algr-lanabilir tek erke alanr parlakhk noktasr tarafindan aydrnlanmrqoldufundan, o noktaya 'algmrn toplandrfr nokta', ya da krsaca'birleqirn noktasr' denir.

6. Birteqim noktasr, olafan yerinden saydam topun yizeyi

ll

sEssizttctN BRri

tizerinde , yizeydeki bagka bir konum a ya da igeriye do!ru ha-reket ettirilebilir. Birlegirn noktasrnln parlakkfr teriras ettifiherhangi bir erke alarunr aydrnlatabildiEinden, yeni bir konumageEtilinde, derhal yeni erke alanlannr aydrnlafir, onlan algrla-nabilir krlar. Bu algrlama, gorme olarak bilinir.

7. Birleqim noktasr yer de[iqtirdifinde, tamamryla farkhbir diinyamn algrlanmasr mtimkiin elul-yar olan di.inyamrzkadar nesnel ve gergek olan bir dtinya. Bi.iyiiciiler, bu otekidiinyaya erke, erk, genel ve ozel sorunlara goziimler bulmakigin ya da imgelenemez olanla yiizleqmek iEin giderler.

8. Niyet, algrlamamza neden olan yaygm kuvvettir. Far-krndahfrmrztn nedeni algrlamamrz delildir, asrl niyetrn baskr-sl ve iggali sonucu algl/'arru.

9. Biiyticiiniin amacr, algrrun insarun eriqebilece[i tiim ola-srhklannr deneyimleyerek mutlak farkrndahk durumuna ulaq-maktrr. Hatta bu farkrndahk durumu oltimtin alternatif bir bigi-mi anlamrna bile gelir.

Farkrndahkta ustahk ofretilerine bilginin uygulamah bir di.ize-yi de dahil edilmiqti. Bu uygulamah di.izeyde don Juan banabirleqim noktasmr hareket ettirmek igin gerekli olan iqlemleriofretti. Bunu baqarmak igin eski zamanlann biiyticii gortictile-ri tarafindan tasarlanml$ iki biiyiik sistem vardr: rilya gormek;rtiyalarrn denetimi ve kullanrmr ile iz silrme; davramqrn dene-timi.

Birleqim noktasmr hareket ettirmek, her biiyi.ici.iniin cifren-mesi gereken hayati bir manevraydr. B azrlan-naguallar-bu-nu bagkalanna uygulamayr da cifrendiler. Birleqim noktasrnado[rudan attrklarr sert bir tokatla birleqim noktasmr yerindenoynatabiliyorlardr. Bu vuruq-bedene hiE dokuirmamaslnaralmen omuz bagrna afilan bir qaplak bigiminde deneyimlenir-di ve ytiksek farkrndakk durumuyla sonuglarurdt.

Don Juan, gelene[ine uygun olarak, cifiretisinin en zor, endramatik boltim{inti sadece bu ileri farkrndahk durumlarrndagergekleqtirdi: sol yan yonergelerini. Bu durumun ola[anUstiiniteli$inden dolayr, don Juan, benden bunlan, btiytictilerin ci[-reti diizenindeki her qeyi bitirene dek kimseyle tartr$mamaml

SUNU$

istedi. Bu istek benim kabul edemeyecefim kadar zor defildi.O eqsiz farkrndaltk durumlannda yonergeleri anlayabilme ye-

tenefim, inarulmaz derecede arttyordu, ama aynl zamanda on-

lan anlatamayacak hatta ammsayamayacak kadar da g{igsi'izle-

giyordu. O durumlarda, ustaca, kendimden emin kararlar vere-

Uiiiyoraum, alna bir kez normal bilince dcintince higbir qey

arumsamtyordum.Arttnlmrq farkrndahfrmdakileri normal bellefime aktara-

bilmek yrllanmr aldr. Mantrltmrn ve salduyumun' ileri farkrn-

dah[rn akrl almaz gerge[i ve do[rudan bilgisiyle gatrqmasr bu

am geciktiriyordu. Kavrayrqrmdaki bu di.izensizlik tizerinde

diiqtinmeyerek bu meseleden yrllarca uzak durmama yol agtr.

Biiyiiciiliik gomezlilimle ilgili qimdiye dek yazdt[rm ne

varsa, don Juan'tn bana farkrndahkta ustahlr olretiginin akta-

nmtdrr. iz siirme sanaftnr ya da niyette ustalaqmayr heniiz arr'

latmadrm.Don Juan, iz siirme sanattnrn ve niyette ustalaqmanln ilke-

lerini ve uygulamalannt bana iki dostunun yardrmtyla o[retti:Vicente Medrano adh bir biiyiicti ve Silvio Manuel adh bir di-

[eri. Ama, onlardan ofrendilim her qey, don Juan'm ileri far-krndahfrn incelikleri dedili qeyin iginde bulanrkh[rnr koruyor.

$u ana dek, benim tgin iz stirme sanatr ve niyette ustaltk hak-

[rnda de[il yazmak, tutarh diiqiinmek bile olanaksrzdr. Hatam,

onlan normal betlefin ve antlarm konusu olarak de[erlendir-memdeydi. Oyleler, aynt zarnanda da defiller. Bu geliqkiyi go-

zebilmek igin do[rudan konulan araqtrrmak yerine-ki fiiliolarak olanaksrz bii gey bu-onlarla dolaylt olarak, don Ju-

an'rn yonergelerinin son baqhfr dofrultusunda ilgilendim: geg-

miq zaman biiyticiilerinin <iyktileri.Bu oykiileri o[retilerinin soyut cizii olarak adlandrrdr[r qe-

yi agrklamak igin anlatrrdt. Onun ti.im kapsamh agftlamalarmaiafmen, bunlan bana bir qeyler agrklamaktan gok zihnimi ag-

mut niyetiyle anlattrfrm qimdi qimdi anhyorum, o zamanlar

soyut ozlerin mahiyetini kavramayt beceremiyordum. Don Ju-

af ,n anlaflqt, soyut ciz tarumtm yillarca akademik tezlere ben-

zetmeme neden oldu; bu qartlarda tiim yapabildi[im. yaptrlragrklamalarr oldu[u gibi kbbulenmekti. Bu oykiilea kendi adr-

l3T2

t4 sESSizt-iciN BRri

ma anlayabilmem igin gerekli de$erlendirmeleri yapmaksransessizce kabullendigim bciliimler oldular.

Don Juan, her biri altr soyut ozden olugan, karmaqrkhk dii-zeyt giderek artan tig grup gosterdi. Burada, aqa[rda saydrkla-rrmdan oluqan birinci grupla ilgilendim: Tinin belirmesi, tininvuruqu, tinin hilesi, tinin yrkrhqr, niyenn gerektirdikleri ve ni-yeri kullanma.

1

Tinin Belirmesi

ILK SOYUT OZ

on Juan firsat buldukga, bana soyunun btiyiictileriyle,ozellikle kendi olretmeni nagual Julian'la ilgili krsaciykiiler anlatrrdr. Bunlar gergekte ciykii delil, dahagok bu btiyiictilerin davramglanrun ve kiqilik ozellik-lerinin tarumlamalanydr. Bu anlatrlann her biri, go-mezli$im srasmda, belirli konulan aydrnlatmak igintasarlanmrqfi.Aym oyktileri don Juan'rn biiyticii toplululunun diferil

tll6 sESSizriclN snri

on beq tiyesinden de dinlemigtim ama, anlafilan ciyktilerin hig-biri bahsedilen kigiler hakkrnda net bir fikir vermiyordu. DonJuan'r o btiyi.iciiler hakkrnda daha detayh bilgi verrneye razr et-mem miimktin olmadr[r igin, higbk zallrran onlarla ilgili derin-lemesine bilgi edinemiyecefim dtiqtincesini kabullenmiqtim.

Don Juan, bir ri$leden soff4 giiney Meksika dallanndafarkrndahkta ustalaqmarun incelikli ydnleri hakkrndaki agrkla-malanm stirdtirtirken beni ttimden afallatan bir laf etti.

"Sanlrlm, gegmiqimizdeki bilytici.iler hakkrnda konuqma-nln zamanr geldi," dedi.

Sisternli bir bakrgla, gegmigten, hem gtindelik iqler diinya-smt, hem de biiytictilerin dtinyasrnr ilgilendiren sonuglar grkar-maya baqlamam gerekiyormu$.

"Btiytictiler gegmiqleriyle hayari bi biEimde ilgilenirler,"dedi, "ama kastetti[im kiqisel gegmiqleri de[il. Biiytictiler igingegmiq, difer btiy{ictilerin mazide yapmrg olduklandrr. Bizimde qimdi yapaca[rmtz, gegmiqi incelemek olacak.

"srradan insan da inceler geEmiqini. Ama inceledi[i genel-likle kendi gegmiqidir. Bunu da kiqisel nedenlerden dolayr ya-par. Biiyi.iciiler bunun tam tersini yaparlar; onlar gegmiglerinebi ilgi noktasr saptamak igin bakarlar."

"Ama bu herkesin yaptr[r bir gey defil midir? GeEmiqe re-ferans noktasr bulabilmek igin Uafmak?; diye sordum.

"Hayu!" dedi gciniildeq bir edayla. "srradan insan kendinigegmigle, kiqisel gegmiqiyle ya da dcineminin gegmiq bilgisiy-le, stiregiden ve gelecekteki davramqlarma krhf uydurmak, biomek segmek igin, karqrlagtrrrr. Gergekte yalnrzca biiyiictilergegmiqlerine bi ilgi noktasr aramak igin bakar."

"Bir btiyiicti igin ilgi noktasmln ne oldu[unu soylersenbelki de daha iyi anlanm don Juan," dedim.

"Btiyticiiler igin bi ilgi noktasr saptamak niyen incelemeqansr elde etme anlamrna gelir," diye yanrtladr, "ki bu tam daycinergelerin son baghlrmn amacrdr. Niyetr higbi qey aynr gti-cti anlamak igin sava$an btiytictilere ait hikayeleri incelemek-ten daha iyi gosteremez biiytictilere."

Kendi neslindeki btiyiictilerin gegmiqlerini incelerken bil-gilerinin temel kuramsal dtizeninin farkrna vardrklannr agrkla-

riNiN BELIRMESi

dr don Juan."Bi.iyticiiliikte yirmi bir soyut oz vardrr," diye si.irdtirdii,

"ve zamantmtztn tini anlamak igin sava$ veren naguallar hak-ktnda, bu soyut cizlere dayanan siiriiyle btiyiiciiltik oyktis{i var-dr. $imdi, sana soyut ozii ve btiyiiciiliik oyki.ilerini anlatmanrnzamant geldi."

Don Juan oykiileri anlatmaya baqlasrn diye bekledim, amao konuyu de[iqtirdi ve farkrndahk iizerine konuqmayr stirdiirdti.

"Dur bir dakika," diye karqr grktrm. "Biiytictittik oyktileri-ne ne oldu? Onlarr anlatmayacak mrydm?'

"Tabii ki anlataca[1m," dedi, "ama bu oyktiler masal gibianlatrlacak tiirden qeyler defiller. Onlan kendi kendine diiqiin-meli, sonra yeniden diiqiinmeli-tabiri caizse, yeniden canlan-drmahsrn."

Uzun bir sessizlik oldu. Qekiniyor, ciykiileri anlatmasr iginlsrar edersem, daha sonra piqman olacalrm durumlara dtigmek-ten korkuyordum. Ama merakrm iyi niyetimden gtigltiydti.

"Hadi, artrk qu oykiilere baqlayallm," diye mtzmtzLandrm.Asrl niyetimi kolayca yakalayan don Juan pis pis srnttr.

Aya[a kalkrp peginden gelmem igin bir iqaret yaptr. Derin birolu[un dibindeki kuru kayalar tizerinde oturuyorduk. ikindiilzeriydi. Gokyiizii karanhk ve bulutluydu. AlEak, karaya galanya$mur bulutlan, dofuya uzanan tepenin iizerinde asrh duru-yorlardr. Gtineydeki ytiksek bulutlar oradaki gokytiziinii nispe-ten agrk gosteriyordu. Daha 6nCe epey yafmur yafmrq, amasonradan geride sadece bir tehdit brrakarak sotaya gekilmiqti.

Bu sofukta iliklerime kadar tiqtimeliydim, ama iiqiimiiyor-dum. Don Juan'rn tutmam igin bana verdi[i taqr kavrarken, budondurucu havada hissettifim srcakhk duyumunun bana ya-banct olmadrfrnl, ama her defasmda beni qaqrrttrfrnr fark ettim.Ne zaman donmak :t'.zerc olsam, don Juan bana tutmam igin birdal, bir taq verir, ya da gomlefiimin igine, goftis kemi[iminiizerine bir avug yaprak koyardr ve bu viicut lslmrn yiikselme-si igin yeterli olurdu.

Onun bu yaptrklarrnr kendi kendime, beceriksizce tekrar-lamaya gahqrrdrm. Bana, yaptrklarrnrn delil, igsel sessizli[ininbeni rsrttr[rnr, dallar, taqlar ya da yapraklann dikkatimi gekmek

l8 sESS izt-iciN Bnri

ve dalrlmaslnl onlemek igin kullandr[r srradan geregler olduk-lanm sciylemiqti.

Bir dalrn bah tarafindaki sarp yokugunu, zirvedeki kaya-hk grkrntrlara ulaqana dek hrzla trrmandrk. Daha yiiksek srra-daflann ete[indeydik. Kayahk grkmildan, sisin, altrmrzdakivadinin tabanryla gtiney ucuna do$ru yayrlmaya baqladr[rnrgorebiliyordum. Algak, incecik bulutlar batrya dofru uzanannefti daflann ytiksek doruklarrndan aga[rya kayryor, etrafimr-zr kuqatryordu. Ya[murdan soffa, koyu bulutlu gcikytiztintin al-trndaki vadi ve gi.ineye, batrya nzanandaglaa kara-yeqil bir ses-sizlik ortiisiine btiri.inmiig gibiydiler.

'oBurasl konuqmak iEin ideal bi yer," dedi don Juan, kuytu,srf bir ma[aranrn kaya tabaruna otururken

Mafara ikimizin yanyana oturabilmesi igin uygundu. Ba$-lartmtz neredeyse tavana deliyordu ve srrtlarrmrzt maparanrnktvnmh, ta$ duvarlarrna rahatga yaslayabiliyorduk. Malarasanki, bizim cilgtilerimizdeki iki insani barrndrmak igin bilerekoyulmuqtu.

Mafaranrn bir baqka garip yontinti daha fark ettim: grkrn-tmrn iizerinde durdulum zaman tiim vadiyi, dofuya ve giineyerrzanan srradallarr gorebiliyordum. Ama oturdufumda, grkrntrmafaranrn tabaruyla ayrr diizeyde ve di.iz olmasma ra[men, ka-y alar tarafindan ku q atrhyorduk.

garipli[i don Juan'a anlatmaya niyetlenmiqken, o der-dimi sezdi.

"Bu ma[ara insan yaprsrdrr," dedi. "Qrkmtr meyillidir, amagciz bu elimi fark etmez."

"Bu ma[aruyt kimler yaptr don Juan?""Eski btiyticiiler. Belki binlerce yrl once. Bu mafararun

cizelliklerinden biri de, hayvanlarrn, boceklerin, hatta insanla-rrn bile buradan uzak durmasrdrr. Eski btiytictiler sanki buraya,biittin canlilan tedirgin eden u[ursuz bi gtig salmrqlar."

Fakat ben kendimi garip bir gekilde mutlu ve gi.ivenli his-sediyordum orada. Bedensel bir hoqnutluk tiim vucudum a ya-yrhyordu. Sanki btittin sinirlerim grdrklanryordu.

"Ben hig de tedirgin de[ilim," diye fikrimi belirttim."Ben de oyle," dedi. "Bu da sadece, bizim, gegmiqin eski

TiNiN BELiRMESI

btiyiiciilerinden genel davranrglar olarak o kadar uzak olmadr-$tmrz anlamrna gelir; bu beni Eok tiztiyor.'l

Bu konuyu daha fazla degmekten gekiniyordum. O yiizdenonun konuqmayr stirdtirmesini bekledim.

"Sana anlatacalrm ilk oykiiye 'tinin belirmesi'denir," di-ye baqladr don Juan. 'oAma adr seni qaqrrtmasrn. Tinin belirme-si, sadece ilk btiy{iciiliik oyktisiini.in kuruldugu ilk soyut cizdiir.

"Ilk soyut oz, kendi iginde bi oyktidiir," diye stirdtirdii. "Bizamanlar, srradan, higbj cizelli$i olmayan bi adam varmrq. Oda, herkes gibi, tin igin sadece bir gegitmig. Ve bu ytizden, di-[er herkes gibi, tinin, soyutun bi pargaslymt$, ama o bunu bil-miyormuq. Iqleri o kadar baqrndan aqkrnmrg ki, bu konuyla il-gilenecek ne vakti ne de inerakr varmlq.

"Tin, baflantrlannl hissettirmek igin boqu boguna didinmiqdurmuq. Igsel sesi kullanrp srlarrnr agrklamrq fzrkat adam agrk-lananlan anlama yetisinden yoksunmu$. Igsel sesi duydu[undabunlann kendi duygu ve dtiqtinceleri oldulunu sanmrq.

"Tino daldrlr uykudan uyandrmak igin adamr sarsrp, tigiqaret vermiq; art arda iig belirme. Adamrn yoluna grkrp duru-yor, kendini ayan beyan ortaya koyuyormu$ ama adamm taktr-$r yokmuq."

Don Juan, benim sorularrml ve yofl,rmlanmr bekledi[t za-manlar yaptrfr gibi, bana baktr. Bir qey soyleyemiyordum giin-kii vurgulamak istedi[i konuyu anlayamryordum.

"Buraz once sana ilk soyut ozii anlatttm," diye stirdtirdiikonuqmasrnr. "Ekleyebilecefim yegAne gey gu: Adamrn anla-mamaktaki inadr yiiziinden, tin hile yapmak zorunda kalmrq vehile bu sayede btiytictilerin yonteminin oztinti oluqturmug. Fa-kat bu baqka bi oykiintin konusu."

Don Juan, btiyiictilerin soyut ozti, olaylann tasarlanmasrya da niyetin anlamh bir qeyler igin her iqaret veriginde ortayagtkan, yinelenen bir kahp olarak algrladrklarrnr soyledi. Soyutozler, o halde, tamamlanmt$ olaylar zincirinin tasanlandrr, de-nilebilir.

Biiti.in nagual gomezlerinin, her soyut oziin her ayrrntrsry-la mutlaka karqrlaqacalrndan ernin olmam gerekti$ini sciyledi.Beni bi.iytictiliifiiin soyut ozlerine tabi krlmak igin-nagual Ju-

t9

sESSizt-ictN Bnri

lian'm ve ondan onceki,ttim naguallar'rn yaptr[r gibi-.niyeteyardrmcr oldu[unu soyledi. Her nagual gcimezinin soyut ozler-le kargrlaqma si.ireci, o soyut ozlerle nagual gomezinin kigili$i-nin ve kogullann bir anyagelmesi sonucu kurulan bir riykii or-taya grkanrml$.

Tinin belirmesiyle ilgili, benim de bir oyktim varmrg. Ken-disinin, velinimetinin, ondan oncekinin ve di[erlerinin oldulugibi.

"Benim tinin belirmesiyle ilgili oykiim nedir?" diye sor-dum.

"Oyktistiniin bilincinde olabilecek bi savaqql varsa o dasensin," diye yamtladr. "Ne de olsa yrllardt yaztyorsun. Amasen soyut 6zti fark edemedin gtinkti pratik bi adamsrn. Ne ya-parsan yap, sadece iqleri kolaylagtrrmak amacryla yaptyorsun.Yorgun diiqene dek oykiilerinle u[raqmana ralmen onlarda bisoyut ciz bulunabilecelini akhna bile getirmedin. Yaptrfirm go-

Eu $ey sana acayip igler gibi geliyor: biiyticiilii[ti isteksiz-veaptal bi gomeze ci[retmeye gahqmak. Biiyiiciiliife boyle yak-laqtrfrn s{irece soyut ciz senden uzak duracaktrr."

"Affedersin don Juan ama," dedim, "scizlerin gok kafa ka-nqtmcr. Bana ne sciylemeye gahqryorsun?"

"Bliyticiiltikle ilgili hik6yeleri bi konu olarak sana sunma-ya gahqryorum," diye yamtladr. "seninle bu konu hakkrnda higkonuqmamrqtrm, giinkii bu geleneksel olarak gtzh tutulur. Bu,tinin son oyunudur. Bi gcimez soyut ozleri ofrendi[inde bi pi-ramidin tepesindeki taqr da yerleqtirip piramidi tamamlamrqolur, derler."

Hava karanyordu ve yeniden ya[mur ya[acak gibiydi.Yalmur ya[arken ruzgtr bu ycine do[ru eserse ma[aranrn igin-de snlsrklam oluruz diye diiqiiniiyordum. Eminim don Juan dabunun farkrndaydr ama aldrrdrlr yoktu.

"Yann sabaha kadar yalmur ya$mayacak," dedi.' igimden gegenlerin yanrtlandrlrm duymak qaqkrnhktan

yerimden slgramama neden oldu ve kafam ma$aramn tavamnagarph. Verdili acrdan daha giirtiltiil{i bir garpmaydr bu.

Don Juan kasrklannr tuta tuta gtildti. Bir siire sonra baqrmgercekten actmayabaqladr ve ben de ovalamak zorunda kaldim.

riNiN BELIRMESi

"Sen de beni, trpkr benim velinimetimi eflendirdifim gibieflendiriyorsun," dedi ve yeniden gtilmeye baqladr.

Birkag dakika boyunca sustuk. Etrafta u[ursuz bir sessiz-.lik vardr. Daha yiiksek dallardan :drzerimize inen algak bulutla-nn hrqrrtrsmr duydu[um hissine kaprldrm. Sonra duydu[umuniltk bir ruzgdr oldu[unun ayrdma vardrm. Ma$arada dlrdu-Eum yerden, insan fisrltrlan gibi duyuluyordu bu sesler.

"Ben iki nagual tarafindan e[itilmenin inarulmaz qansmasahiptim," dedi don Juan, ve beni hipnotize eden rizgirrn pen,gesinden kurtardr. "Biri, tabii ki velinimetim nagual Julian vediferi de onun velinimeti nagual Elias'tr. Benimki eqsiz, ahqrl-maml$ bi durumdu."

"Neden farkhydr senin durumun?" diye sordum."Qtinkti, kug aklardr naguallar, kendi ofretmenleri dtinya-

yr terk ettikten yrllar son-ra kendi gcimezlerini bulmaya bdqlar-lar," diye agrkladr. "Benim velinimetim harig. Ben, kendi veli-nimeti diinyayr terk etmeden sekiz yrl once nagual Julian'rn gci-mezi oldum. Boylece sekiz yrllrk ltitfa sahip oldum. Bu baqrmagelebilecek en gansh geydi, giinkti iki zrt mizag tarafrndan egi-tilme firsatr buldum. Birbirleriyle hig geginemeyen giiglti bibaba ve ondan daha giiglii bi btiyiikbaba tarafindan yetigtiril-mek gibi yani. Boyle bi yanqmada btiyiikbaba her zaman kaza-mr. Bu yiizden ben bi.iyiik olgtide nagual Elias'm tirtintiytim.Ona sadece mizag olarak de[il gortiniig olarak da'benziyorum.Yani, ince ayanml ona borgluyum. Yine de, igin esas krsmt, se-fil bir yaratrk olan benim kusursuz bi savaggtya dontiqmem kibunu da nagual Julian'a borgluyum."

"Nagual Julian'm goriintiqti neye benziyordu?", "Biliyo musun, onun gortinttistinii canlandrrmakta hdl6,bugtin bile zorlamyorum," dedi don Juan. "Sagma gelecekarna, koqullara ve gereksinimine gcire geng ya da yagh, yakrgrk- .

It ya da gcisteriqsiz, ti.ikenmiq ve zay:f ya da gtiglii kuvvetli, qiq-man ya da cthz, orta boylu ya da ctice olabiliyordu."

"Yani onun degiqik rolleri aksesuarlar yardrmryla oynayanbir oyuncu oldu[unu mu soylemek istiyorsun?"

"Hayr, higbi takrsr yoktu ve o yalnrzca bi oyuncu da de-

Eildi. Tabii ki oyleydi, hakkmr vermek gerek,.biiyiik bi oyun-

2t

SESSIZLIciN Enxi

cuydu ama bu farkh. O, tiim bu zrt kiqiliklere do!rudan donii-qebiliyordu. Btiyiik bi oyuncu olmasl onun dontiqtii$ii canlmmcizelliklerini daha iyi canlandrrmasrna yanyordu. Yani vzrhkdegiqtirmek onun igin gocuk oyuncagrydr. Trpkr senin elbisede[iqtirirken zorlanmaman gibi. "

Hevesle, bana velinimetinin doniiqtimleri hakkrnda dahafazlasmr anlatmasrnr istedim. Birisinin ona bunlan nasil yapa-bilece[ini o[rettifini, fakat daha fazla agrklama yapmaya kal-ktqtrsa, baqka oykiiler de anlatmak zorunda kalaca[inr soyledi.

"Nagual Julian bir qeye dontiqmedifii zamanlar neye ben-zerdi?" diye sordum.

"Sanrnm, nagual olmadan cince ince, uzun ve gi.iglii kuv-vetliymiq," dedi don Juan. "saglarr koyu renkli ve dalgahydr.Uzun ve sevimli bi burun, biiyiik beyaz diqler, yuvarlak bi su-rat ve parlak, koyu kahverengt gozler. Aqafr yukan bi yetmigboylarrndaydr. Yerli de$ildi, Meksikah da, ama beyaz bi Ame-rikah da. defildi. Ashnda teni baqka hig kimseninkine benze-mezd| Ozellikle son yrllarda teni, koyudan gok agr[a ve geri-singeri agrktan koyuya dofru defiqip duruyordu. Onunla ilkkarqrlaqtrlrmda, esmer, yaqh bi adamdr. Sonra, zaman gegtik-ge, agrk tenli, benden sadece bikag yaq daha btiyiik, genE biadam oluverdi. O zamanlar yirmimdeydim.

"Dr$ goriiniigii boylesine biiytileyiciydi," diye stirdtird,iidon Juan, "affia doniiqtimlerine eqlik eden, huy ve davramqla-rrndaki defiqiklikler daha bi btiytileyiciydi. Ornefin, qiqman,geng bi adamken neqeli ve duygulu olurdu. Bi deri bi kemikyagh bi adamken ise huysuz ve kinci. $iqman,.yaqh bi adam ol-du$unda olabilecek en budala adamr bulurdun karqmda."

"Hig kendisi olur muydu?" diye sordum."Benim ben olduEum gibi de$il," diye yanrtladr. "Ben, do-

niigiimle ilgilenmedifim iEin her zaman ayruylm. Ama o banahig benzemiyordu."

Don Juan bana igsel gticiimti deferlendiriyormuqgasmabaktr. Baqmr bir yandan difer yana sallayarak giiriiltiilti birkahkaha patlattr.

"Bu kadar komik olan nedir?" diye sordum"Do!rusunu istersen velinimetimin ddntiqtimlerinin ve ga-

TININ BELIRMESI

trrqmalanrun mahiyetini ve onlann de[erini anlamak igin h6ldfazlasryla iffet taslaylclsrn," dedi. "LJmanm anlattrklartmr ka-fana takrp, saplantrya dontiqti.irmezsin. "

Nedense rahatstz olmuqtum ve konuyu deliqtirme zorun-lulu[u hissettim.

"Neden naguallar'a 'velinimet' deniyor da basitge o[ret-men denmiyor?" diye sordum sinirli sinirli.

"Nagual'a'velinimet' demek, gomezin qtikran duygusun-dandlr," dedi don Juan. "Nagual Ecimezinde karqr koyamayaca-

[r bi minnettarhk duygusu yarattr. ].{e de olsa nagual, onlan bi-gimlendiren ve bilinmeyen bolgelerde onlara yol gosteren in-sandtr."

'Ofretme'nin, benim dtiqtinceme gore, birinin bir diferiigin yapabilecefi en miithig, en insancil qey oldu[unu belirttim.

"Senin igin cifretmek, drzgeler hakfrnda konuqmaktan iba-ret," dedi. "Bi biiyucti iginse ofretmek, nagual'tn gcimezleri iEinyaptrfirdrr: evrende zaten var olan gticii onlar igin ortaya grkar-mak; niyen-her qeyi yeniden dtizenleyen, defiqtiren ya da on'larr oldufu gibi koruyan gticii. Nagual, bu gtici.in gomezleri iize-rindeki etkilerini hesaplar ve buna gore onlara yol gcisterir. Na-gual niyeri bigimlendirmese, gcimezler igin merak edilecek, hay-ran kalmacak bi qey de olmazdr. Ve gclmezler, kegiflerle dolu bii-ytilti bi yolculula grkacaklanna, sadece bi gelene[i ofrenmekleyetinirlerdi; tifiiriikgii, falcr, qarlatan ya da oyle bi qey olmayr."

"Bana niyen anlatabilir misin?" diye sordum."Niyett bilmenin tek yolu," diye yamtladr, "niyet ile, onu

hissedebilen canhlar arasrnda canh bi ballantr oldu[u zamanonu tarumaktrr. Btiyticiiler niyete agrklanamaz,tin, soyut, nagu-al gibi adlar verirler. Ben nagual demeyi tercih ederdim amabu, lidere, yani velinimete verilen isimle gakrqryor. Bu ytizdenben onu ttn, niyet ya da oz olarak adlandrrmaya karar verdim."

Don Juan aniden durdu. Susup, bana soylemiq olduklannrdtiqtinmemi cinerdi. Hava epey kararmrqtr. O kadar derin birsessizlik vardr ki beni dinlendirip huzur vereceline daha dagerginleqtirmiqti. Kafamr bir ttirlii toparlayamtyordum. Banaanlattr[r oyki.i hakkrnda diigtinmek istiyordum ama uyuyakala-na dek onun drqrnda her qeyi diiqiindtim.

23

SESSTZLIcIN enTi

NAGUAL ELIAS'IN KUSURSUZLUCU

O mafarada ne kadar uyudufumu bilmiyorum. Don Juan'rnsesiyle yerimden firladrm. Tinin belirmesi adh ilk biiyiiciiltikoykiisiiniin, niyet ve nagual arasrndaki iliqkileri igerdifini soy-Itiyordu. Bu ciykii, tinin nagual'a tuzak kurmasrnrn, gcimez venagual'm beklenilen bu tuza$t nasrl de[erlendirdi[inin ve retya da kabul etmeye karar vermesinin ciyktisiiydii.

Malara gok karanlrktr ve igi daracrktr. Normalda o biiytik-liikte bir alan, insanda klostrofobiye neden olabilirdi ama ma-Eara, her nedense, srkrntrmr dalrtarak beni rahatlatryordu. Ay-nca malaramn bigimi yiiztinden don Juan'rn sesi yankrlanmr-yor, mafaranrn duvarlannda yitip gidiyordu

Don Juan, biiytictiler, ozellikle naguallar tarafindan yapl-lan her hareketin, niyet ile baflannr giiglendirmek ya da niye-rin kendisi tarafindan baqlatrlmrq bir iqe karqrhk yaprldrfrnragrkladr. Btiyticiiler ve ozellikle naguallar, stirekli olarak, uya-nrk bir halde tinin belirmelerini gcizlerlermiq. Boyle belirmele-re, 'tinin jestleri', ya da basitge 'yoralar'r denirmiq.

Daha cince anlattr[r bir oyktiyi.i, velinimeti nagual Julianile tamqmastnrn oyktistinii tekrar anlatfi.

Ucra bir giftlikteki bir iq igin, iki sahtekAr tarafindan kan-drnlmrq. Bu adamlardan biri olan giftlilin kAhyasr, onu kolay-ca avucunun igine almrq ve kcile gibi gahgtrrmaya baqlamrq.

Yalntz olan ve yapabilecek higbir qeyi olm ayan don Juankagmaya gahqmrq arna aclmasrz kAhya onu kovalayarak, tenhabir yol kenannda go[stinden yaralarm$ ve oli.ime terk etmiq.

Siirekli kan kaybeden, bilincini yitiren don Juan'rn karqr-sma nagual Julian grkmrq. Safialtrm bilgisini kullanarak kana-mayr durdurmug ve hdl6 kendinde olmayan don Juan'r evinegcitiirtip orada safaltmrq.

Tinin nagual Julian'a gosterdifi ilk iqaret, don Juan'rn vu-rulup yattr[r yerden birkag metre tzakta, yolun tizerinde olu-qan, ktilAh geklinde kiigtik bir hortum olmuq. ikinci iqaret, sildhsesini duymadan birkag dakika once nagual Julian'rn akhndangegen, bir gomez edinme vaktinin geldi[i dtiqtincesiymi$. Ar-dmdan, saklanmak yerine, koqup sildhh adamla kavgaya tutuq-

TiNiN BELiRMESi

masr da tinin verdifi tigtincii igaretmiq. Qiinkti, birisiyle boylebir kavgaya tutuqmak, higbir btiyi.ictintin, en aztndan bir nagu-

al'rn yapmamast gereken bir qeymiq.Nagual Julian bu durumu de[erlendirdifinde don Juan't

gcirdii[ti zarnantinin neden belirdi[ini anlamrq: don Juan, ken-disinin nagual gomezi olabilecek mtikemmel nitelikte gift birvarhkmrq.

Don Juan'tn anlattrklart kafama birtakrm sorulann tiqtiq-

mesine neden oldu. Biiytictilerbazr iqaretleri yanh$ anlayamazmrydr? Don Juan, sorurnun oldukga mantrkh goriinmesine ra[-men, sordulum sorulann go[unlu[u gibi, konuyla ilgisiz oldu-

[unu giinkti onlart gtinli.ik yagam deneyimlerime dayandrrdrfr-mr sciyledi. Boylece, sorulanm, her zaman denenmiq ycintem-

ler, atrlabilecek adrmlar, titiz kurallar hakkmda oluyor, btiyticti-lii[iin ilkeleriyle iliqkili olmuyormuq. Hatam, olaylan de[er-lendirirken biiyiictiler dtinyasrndaki deneyimlerimi iqin iginekatmamakmrq.

Btiyiiciiler diinyasrndaki deneyimlerimin devamhhk taqr-

madrfirru, bu ytizden onlart gtinltik yaqantrmda deferlendireme-difimi belirttim. Qok az kez, o da ileri bilinglilik durumlann-dayken, her qeyi arumsayabilmiqtim. Ileri bilinglilik diizeyin-den yaqanttma ulaqabilen tek qey, don Juan't tanr.yor olmaktr.

Soziimti keserek, bi.iyi.iciilerin diiqtince bigimine kolaylrk-la uyum sa$ayabildiEimi, giinkii biiyiictiltik ilkelerini normalbilinglilik durumunda da deneyimledi[imi soyledi. Daha yu-muqak bir ses tonuyla da biiyticiiliik bilgisinin gcirkemli yapl-sirun tamamt bilinmeden, ileri bilinglililin her qeyi ortaya grka-

ramadr[rnr ekledi.Sonra, biiytictilerin igaretleri yanhq yorumlamasl olasrhlr

hakkrndaki sorumu yanrtladr. Bir bi.iyiici.i, bir iqareti yorumlar-ken, onun anlamtnt, bunu nasrl bildigi hakkrnda herhangi birfikri olmakszm lilirmig. .Bu, niyer ile olan baflantrnrn garprclycinlerinden biriymiq. Biiyiictilerin olaylan dolaysrz olarak bil-me yetileri varmrq. Baflantt hattmrn giicti ve do[rulu[undan"kuqku duymazlarml$.

Herkesin 'sezgi'olarak bildiEi qey, niyer ile olan ballantr-mrzrn canlanmasmdan bagka bir qey de[ilmiq. Ve biiytici.iler,

sEssizricin snri

bu ba$antryy aralanndaki bafir gtiglendirmek ve anlamak iEinpiir dikkat gozlediklerinden, yamlmaz ve her qeyi do[ru bigim-de sezebilirlermiq. Yoralan anlamlandrrmak biiytictiler iEinolafan iqlerden biriymiq. Yanhq yorumlamalar, sadece biiyticii-niin kiqisel duygulanrun iqin igine girip niyet ile olan ba[rnr bu-lamklaqtrrrnasl durumunda ortaya grkabilirmiq. Yoksa, onlarrnbilgisi tamamen do[ru olur ve iqe yararmrq.

Bir siire sesiz kaldrk. Birdenbire, "Sana nagual Elias ve ti-nin belirmesiyle ilgili bi oykii anlataca[rm. Tin, btiytictiyeozellikle bi nagual'a kendini mutlaka gcisterir. Ashnda, iqindo[rusu, tin kendini aynr yo[unluk ve tutarlrhkta herkese gos-terir, ama sadece b{iyticiiler, naguallar, boyle iqaretlere hazr-drrlar," dedi.

Ardrndan da oykiistine baqladr: nagual Elfas, bir gi.in atry-la mrsrr tarlalannrn iginden, kestirme yoldan kente giderken,bir qahinin hasrr qapkasrnr birkag santim farkla rskalayan htzhdahqrndan cjtiirii, atr i.irkmiiq. Nagual hemen atmdan inip etrafabakmmaya baqlamrq. Uzun ve kuru mlsr kamrqlarr arasrndagarip, geng bir adam goriinmtig. Geng adam, koyu renkli, paha-h takrmryla oralarrn yabancrsr gibiymiq. Nagual Elfas tarlada,tarla sahiplerini ya da kriyliileri gormeye ahqrkmrq ama higboyle iyi giyimli bir qehirliyi pahah ayakkabrlar ve elbiselerletarlalar arasrnda gezinirken gormemiq.

Nagual atrnr baflayrp geng adama dofru ytirtimiiq. $ahininuguqu, adamrn goriinttis{i gibi, aldrmamazhk edemeyece[i, ti-nin apagtk belirmeleri olarak yorumlamrq. Geng adamm yaru-na yaklaqmca neler oldu[unu gormtiq. Adam, onun birkag met-re cini.inde koqan, sa$a sola kagarak onunla cilveleqen bir koy-Iti kadrnr kovahyormug.

Ortadaki geliqki nagual'm gciziinden kagmamrq. Mrsr tar-lalannda hoplayrp ztplayarak oynayan bu insanlar, birbirlerininyakrnrndan dahi gegmeyecek kadar farkh tiplermiq. Nagual,adamm giftlik snhibinin oflu ve kadrnm da evde gahgan hiz-metkdr bir krz oldulunu dtiqiinmtiq. Drintip gidiyormuq ki, ga-

hin yeniden mlsr tarlarannrn iizerinden dahqa gegmiq ve bukez geng adamm alruna bir penge indirmiq. $ahinden korkangift, bagka bir saldrndan sakrnabilmek igin gahini kollamaya

baqlamrg. Nagual, adamrn ince ve yakrqrkh, gozlerininse gok

etkileyiCi ve finl firrl oldufunu fark etmiq'

Stnra Eift, qahini gozlemekten srkrlp oyunlarma donmtiq.

Erkek kadrnr yerkalayrp nazikge kucaklamlq ve yere yattrmlq.

Ama, nagual'rn tundtgtntn aksine, kadrnla seviqmeye baqlaya-

ca[rna, ibiseterini grkartrp onun oniinde grnlprplak dolanmaya

baqlamtqKadrrun korkmuq ya da utanmtq gibi bir hali yokmu$. El-

raftaagrk saErk laflar-edip gi.ilen, gehvet diilktinti bir adam gi-

bi dolanan, hoplay tp t pluyun erkefe btiyiilenmiq gozlerlg bu-

krp krkrrdryormuq. Sonunda da goriinttiden fazlasryla etkilene-

re^k aqka gelmiq ve kendini geng adamtn kollarma atmtq.

Don Juan, nagual Elfas'rn ona, tinin ortaya grkardrfr-du-

rumlann kendisinJgok qagrrtrcr geldifini itiraf etti[ini soyledi.

Adamrn deli oldugu ortaOiymr$. Yoksa, koyltilerin kadtnlarma

karqr ne kadar kJruyucu oidukluttnr bile bile, boyle genq bir

koyiti kadrnrnr, gtindtiz goztiyle, yoldan birkaE metre otede-hem de anadan iofma bir halde-baqtan grkarmayt goze a1a-

mazmt$.Bunlal anlatrrken, don Juan gtilmeye baqladr' o giinlerde

birisinin elbisesini qrkarrp, oyle bir yerde, giin ortastnda sevig-

mesi ya Erldrrdr[r ya da iin tarafindan kutsandrlt anlamtna ge-

lirmiq. Abamrn yupttgr giiniimtizde de pe\ h!$ karqrlanmazmr$

u^u yut yil kabai once insanlann tepkileri muhtemelen gok

daha sert olurmuq.Btitiin bunlai nagual Elias't, daha adama ilk baktrft andan

itibaren, onun hem dJi, hem de tin tarafindan kutsanmrq bir in-

san oldu[una inandrrmaya.yetmiq. Koyl{ilerin Erkrp gelmesin-

den, onu"oracrkta ling etmeiinden korkmuq, ama kimse gelme-

mi$.'Sanki zaman durmuq gibiYmiqAdam seviqmeyi UitiiAitten sonra giyinmiq, bir mendil gt-

karrp ayakkabrturtnin tozunu titizlikle almtq, bu srada krza 9rl-

grnca vaatlerde bulunmayr da ihmal etmeyip gekip gitmiq.

i,du*, birkag gtin boyuniu takip eden nagual, adamm admm

Julian oldufunu ve bir oyuncu oldufunu olrenmiq

Sonradan, nagual onu gok popiiler bir oyuncu oldufunu

o[renecek kadar riklklu gormiiq. Seyirciler, ozellikle de kadrn-

TiNiN BELiRMESI 27

SESSIZLIcIN pnxi riNiN nsr-inuesi

meye gahqrrken ne zarnan buluqacaklarrnr ofrenmiq. Ertesigtin, kz evinden grkrnca, caddenin karqrsrnda saklanan nagualda, sabah ayinini bog verip buluqma yerine giden krzrn peqinedtiqmiiq. Oyuncu onu bekliyormug. Kararsrz gcirtinen oyuncu-yu,krz bin tiirlii dil dokerek peqine takmrq ve kciyiin drqrndakitaflalara gcitrirmtig.

Nagual onlann uzaklagmalanm izlerken, o gtin kimseninummadr[r bir qey olacalrndan eminmiq. Oyuncunun kara gol-gesi neredeyse boyunun iki katr biiytiklti[e ulaqmrq. Nagual,geng kadrrun gizemli bakrqlarrndan, onun da oliimiin kara gol-gesini sezdifi sonucunu grkarmrq. Oyuncu diiqiinceli gortinii-yormu$. Eskiden yiiziinden hig eksik olmayan gi.iltimsemesiyokmuq artrk.

Bir hayli uzaklaqmrqlar. Bir ara nagual'rn onlarr izledifi-ni fark etmiqler, ama nagual orada ya$ayan bir koyliiymiiq vetopralr kazmaya ufraqryormuq gibi davranlnca, geng gift ra-hatlamrq ve bu da nagual'a daha da yakrnlarrna sokulma fir-satr vermiq.

Sonra oyuncunun elbiselerini grkanp, grnlgrplak boygosterme zamant gelmiq. Ama krz, gonliinti kaptnan otekikrzlar gibi heyecanla kollanna atrlacafrna, ona vurmaya baq-lamrq. Onu acrmasrzca tekmeleyip yumruklamrq, acrdan krv-randrmrq.

Kadmm vurup durmasma rafmen, adam geng kadrna elinikaldrrmamrq, kendini korumaya, kadrnrn darbelerini savuqtur-maya gahqryormuq yalmzca. Bunu yaparken bir yandan da, rs-rarla cinsel organlannr gostererek kadrnr baqtan grkarmaya uE-ra$lyorrnu$.

Nagual hayranhk ve qaqkrnhkla bakmrq bu olanlara. Oyun-cunun iflah olmaz bir gapkrn oldu[unu gori.iyor, ama aynr de-recede kolayhkla ortada onunla ilgili i[reng ama eqsiz bir du-rum oldu[unu da seziyormu$. Onu en gok qagrrtan da adamrntinle arasmdaki hattrn inarulmaz derecede agrk olmasrymrq.

Sonunda kadrn adama vurmaktanvazgegmiq. Sonra da ka-gtp gidecefi yerde uzarup artrk ona ne isterse yapabilecefinisoylemiq.

Nagual adamrn nefes nefese kaldrlrnr ve neredeyse ken-

lar ona bayrhyorlarmrq. onun da, diqi hayranla'm bagtan gr-kartmak iEin bu gekici yoniinti kullanmamak gibi bir diqtince-si-y9kmuq. Nagual, aktorti rakip etrikge, o.rrti baqtan Etlu*uteknigini aynnhsryla o[renmiq. ona tapan hayranlannr yakalaryakalamaz soyunuyormug. sonra kadmm, o.tun gostlrisiyleakhnrn baqrndan gitmesini bekleyip kadrnr ele ge[iriyormuq.Bu ycintem her.seferinde iqe yanyormu$. Nagual aaamrn baqa-nslnl takdir ediyormug, ama bir sorun varmiq: adam ciltimctitbirhastaymr$. Nagual, ciltimiin, onun peqini briakmayan gcilge-sini gormiiq.

Don Juan, bana yrllar rince anlattrlr bir qeyi tekrarladr: olti-mtimtiztin sol omuzumuzun arkasmda duran kara bir leke oldu-!unu. Btiyticiilerin insanlann oltime yaklagtrklan zamarn bil-diklerini, gtinkti kara noktarun, ait oldugu kiqinin boyutlannda,hareke_tli bir gcilgeye dcini.iqmesini gordtikleilnl r,iyt"oi.

oltimtin varhlrnr fark eden nagual'rn, qaqkrnliktan eli ko-lu ballanmrq. Tinin neden bciylesine hasta biriiine ayncahk ta-nrdr$rnr merak ediyormuq. ona, onanmrn delil, yenilenmeningok daha yararh oldu$u o[retilmi$. ve naguul, bi geng adamriyileqtirecek gtice, yetene$e sahip otouguna an, yada onun cilii-mtintin kara golgesine kargr durabilecefinden emin de[ilmiq.Hatta, tinin kendisini boylesine pis bir iqe neden bulaqtridr[rnranlamakta da giigltik gekiyormu!.

Nagual, oturup oyuncuyu seyretmekten, gitti[i yerrerdeonu takip etmekten ve daha yakrndan taruma fiisatikollamak-tan baqka bir qey yapaffraz olmuq. Don Juan, tinin belirmesiyleyiz y'J,ze gelmiq bir nagual'm yapmasr gereken ilk iqin, itgitiinsanlan gcirmek oldulunu soyledi. Nagual Elfas, bu adinrgcirme konusuna., ilk goztine garptrpr andan itibaren cizen gos-termig. Tinin belirmesinin bir pargasr olan koylii kadrnr da !cir-miiq, ama onun yaplsmda, tinin bu davrantqrni hakh gci,sterJcekhigbir qey gcirememiq.

Bagka bir gapkrnhk seansrna tanrk oldu$u srrada, nagu-al'rn gcirme yetene[i bagka bir boyut kazanmrf. Bu sefer oyin-cuya taparcasrna hayran olan kiqi zengin bir toprak alasrrun kr-zlymrg. ve iqin baqrndan beri ipler tamamen krzrn elindeymiq.Nagual, krz oyuncuyu ertesi giin kendisiyle buluqmay arazr et-

sESSizticiN Bnri

dinden gegtigini fark etmig ama oyuncu tiim bitkinliline rag-men kadmm yaruna gelmiq ve iqini tamamlamrq.

Nagual, bu yararsrz adamrn erkesini ve kararhhfrnr dtiqii-ntip giilerken, birdenbire kadrn bir gr[hk atmrq. oyuncu .r"i"talmakta zorlanryormu$. Nagual, kara golgenin oyuncuya vur-dulunu gcirmtiq. Bir hanger gibi, i[ne ucu hassashfryla sapla-ruyormuq adamm boqlufuna.

Don Juan burada, bazt ayrrnhlara girmek igin oykiiye araverdi. Daha cince ciltimiin durmaksrzm vurdufu, parlak kabu-[umuzdaki boqlulu anlatmrqtr. $imdi, oli.imtin saghkh varhk-lara, topa benzer bir qekilde vurdu[unu soyltiyordu-bir yum-ru_k darbesi gibi. Ama, varhklar oltirken, bu darberer yumrukgibi defil hanEer bigiminde olurmug.

Bu yiizden, nagual, adamm oldti$iinden eminmiq ve bu dakendili$nden.tinin niyetrne dair merakrnr da bitirmiq. Artrk, ta-san yokmuq. Oltim her qeyi halletmiq

Nagual, sotaya yattr[r yerden kalkrp gitmeye davranmrgki, akhna bir qey takrlmrg; genE kadmm sakinlifi. Kadrn, kayrt-srz bir qekilde qrkardr[r elbiselerini giyerken bir yancla da rihkgahyormuq.

ve sonra nagual, adamrn bedeninin oliimii kabulrenmedi-[ini, koruyucu bir ortti yarattrfrnr gormiig. Adamm gerqek do-fasr ortaya grkmrq artrk. o, koruyucu zrhlar ortaya grkarabil-me, gortintiisiinti de$igtirebilme gibi muhteqem becerileri olangift bir adammrq, ve btiyiictiliik ile nagual gornezligi igin eqsizbir adaymrq; tabii oliimtin kara golgesi olmasayrnrg.

Nagual bu gortintti karqrsrnda gok gagrrmrg. $imdi tinin netasarladrfmr anlayabiliyor, ama boyle iqe yaramaz bir adamrnbtiyiictilerin gereksinimlerini nasrl olup da kargrlayacalrna birtiirlti akh ermiyormug.

Bu arada kadrn toplanmrg, can gekiqen adzuna doniip bak-madan gitmiq.

Nagual, kadmrn panlfisrnr gormtiq, ve onun sardrrgiurrr[r-nrn, inanimaz diizeyde gok olan erkesinin gerefinden failaekrgrndan kaynaklandrlrnr anlamrq. E[er kadrn bu erkeyi boqaharcarsa elinde avucunda ne varsa kaybedecek ve kim bilir di-ha ne iqler agacakmrq baqrna

TININ BELIRMESI

Nagual kadmm neden bu kadar ilgisiz oldu$unu dtiqiini.ir-ken tinin ona bir igaret daha verdifini anlamrq. Serkin, serinkan-h olmasr gerekiyormuq. Kaybedecek higbir qeyi yokmuq gibidavranmahymrq. O, nagual geleneli uyartnca olanaksrz ile u[-ra$maya karar vermiq, tinden baqka tanrfr da yokmuq.

Don Juan, oyktiniin burasrnda boyle ufak tefek olaylar sa-

yesinde bir nagual'm gergek mi sahte mi oldu[unun srnanabil-difini soyledi. Naguallar, karar verir; sonuglanntn ne olacafr-na bakmaksrzrn harekete gegip gegmemeye karar verirler. Dlj'z'mece naguallar'rn ise olEiip bigmekten elleri kollarr ba$anrr,higbir gey yapamazlar. Nagual Elfas, kararrnr vermiq olarak, sa-

kince, olmek izere olan adamtn yanma gitmiq ve ilk hareketiakhyla defil, bedeniyle yapmrq: adamtn birleqim noktasma birdarbe indirmiq ve onun ileri bilinE diizeyine girmesini sa$a-mrq. Adama..birl'eqim noktaslnl hareket ettirene dek vurmayrsi.irdiirmiiq. Oltimiin kendi giici.intin de destefiyle, sonunda na-gual'rn vuruqlart adamrn birleqim noktasmr oltimtin artrk bironeminin kalmadr[r bir yere yollamlg ve boylece adamrn o1-

mesi durmug.Bu srrada, oyuncu yeniden nefes almaya baqlayrnca, nagu-

al da ne kadar btiyiik bir sorumluluk tistlendifini anlamrg. Eleradam oliimiin giiciinii savuqturmayr baqarabilirse, oliim iyicegeri gekilene dek, ileri biling durumunda kalmast gerekecek-miq. Adamrn hali yerinden krprrdatrlmamaslnr gerektiriyor-mug, yoksa arunda olecekmiq. Nagual bu qartlarda miimktinolan tek qeyi yapmrq: adamrn etrafina bir golgelik yapmak.Orada, hareket edemeyecek durumda olan adama, iiE ay bo-yunca bakrcrhk yapmlg.

Sadece dinlemek yerine fikir yiirtitmeye baqlaytnca, nagu-al Elias'rn bir baqkasrnrn topra[rna golgelifii nasrl yapabildifi-ni merak ettim. Qiinkti bolge halkrnrn topra$a olan dtiqkiinlti-

fiinti ve mtilkiyetgili$ini gok iyi biliyordum.Don Juan kendisinin de ayru sorulan sordu[unu belirtti.

Nagual Elias, bunu tinin olabilir krldr[rnr soylemiq. Bu, tininbelirmesini izlemesi koquluyla, bir nagual'rn tistesinden gele-bilecefi bir durummu$.

Nagual Elfas, oyuncu yeniden nefes almaya baqladrfrnda,

3l

32 SESSiztiGTN eRri

ilk iq olarak gidip genE kadrnr bulmuq. o, tinin belirmesininonemli bir pargaslymlg. onu oyuncunun neredeyse cansrz yat-trlr yerin az otesinde yakalamr$ ve adamm durumunu anlatrponu ikna etmeye gahgmak yerine buna mecbur kaldrlrm diiqii-niip hareketinin ttim sorumlulufunu alarak bir arslan gibi iiie-rine atrlmrg, birleqim noktasma okkah bir darbe indirmiq. Ka-drrun birlegim noktasr hareket etmiq ama yerinden gevqemesiy-le beraber diizensiz olarak gidip gelmeye baqlamrq.

Nagual onu oyuncunun yattrlr yere taqrmrq. Sonra btitiingtintinti, bir yandan kadm akhnr kagrrmasrn, bir yandan daadam hayatrnr kaybetmesin diye ufraqarak gegirmiq.

Nagual, durumun denetim altrnda olduluna kanaat getirin-ce, geng kzm babasma gidip krzrna yrldrrrm garptr[rnr, aklmrnbaqrnda olmadrfrnr soylemiq. Babayr, krzmrn yattr[r yere gci-tiirmtiq ve geng adamrn, her kimse, yildnmm ttim yiiktinti gek-ti[ini, krzmrn hayatrnr kurtardrfimr, ama kendisinin hareketedemeyecek hale geldi[ini soylemiq.

Minnettar kalan baba, krzmr kurtaran adama, golgelifiyapmasr igin yardrm etmiq. ve tig aydanagual olanaksizr uuqi-rarak, geng adamr iyilegtirmiq.

Aynlma zamanr geldifinde, sorumluluk duygusu ve man-tr[t, nagual'r, hem aqrrr diizeydeki erkesi hem de bu erkeninhayatr ve saflrfr agrsmdan yaratabilece[i tehlikeler konusundageng kadrnr uyarmaya zorlamrq. Geng krzr biiyticiiler dtinyasr-na katrlmaya ga[rrmrq, giinkii kendi kendini yok eden giicijn-den korunmasrnln tek yolu buymug.

Kadrn cevap vermemiq. tiunun tizerine, nagual Elfas, hernagual'rn yizyilardrr gomez adaylanna anlattrklanm yinele-mek durumunda kalmrq, Biiyticiilerin, btiytiden, insana umutve amag vermek igin bir anhfirna ugu$una ara veren sihirli birkuq olarak bahsettiklerini, cizgiirliik ya da bilgelik kuqu olarakadlandrrdrklan bu kuqun kanatlan altrnda yagadrklarlru, ve onusadakatleri ve kusursuzluklarryla beslediklerini soylemiq . Ot-giirliik kuqunun her zaman ileriye do$ru ugtu[unu bildiklerini,geriye donmesi, dolanrp tekrar getmeii scrz to-nusu olamayaca-[r igin, kuqun yapabilece[i iki qeyin-ya btiyiiciiyii yanrna al-mak, ya da onu brakrp gitmek oldu[unu soylemiq.

riNiN nplinnaBsr

Nagual Elias, hala can gekiqen oyuncuya ise bunlan anlat-maml$. Geng adamrn fazla segenefi yokmug. Ona, eler iyileq-mek istiyorsa kendisini koqulsuzca izlemesi gerektigini soyle-mig. Oyuncu bu koqulu hemen kabul etmiq.

Nagual Elias ve oyuncunun eve gidecekleri giin, kadrn daonlarr sessizce, koyiin drgrnda bekliyormuq. Taqrdr[r bir bavul,hatta bir sepet bile yokmuq. Onlarr yolcu etmek igin gelmiq gi-bi gortintiyormuq. Nagual ona aldrrmadan ytirtimeye devamederken oyuncu, sedye ile taqrndrfr halde, ona veda etmek igindavranmrq. Kadrn bir kahkaha atmrq ve tek soz etmeden nagu-al'rn toplulu[una katrlmrq. Her geyi ardrnda brrakmaktan rahat-stzltk duymuyorrnug, giinkti kendisi igin baqka seEenek olma-drlrnr gayet iyi anlamrq: cizgtirl{ik kuqu, ya biiyiiciileri yarunaafu ya da brrakrp gidermiq.

Don Juan bunda qagrlacak bir yan olmadr[rnr diiqtiniiyor-du. Naguallar'rn gtiglii, karqr konulmaz karaktederi olurmug,nagual Elias da o iki insanr derin bir qekilde etkilemiq. Ug ayboyunca, nagual her gtin onlan tutarhh[a, nesnellile ve yan-srzh[a ahqtrmak igin gahqmalar yapmlg. Adam ve kadrn, fl&-gual'rn zekAsrndan, en gok da, kendisini onlara adamasrndanetkilenmiqler. Nagual Elfas, yaptrklarryla ve anlerttrklanyla on-lara btiyiiciiliikle ilgili kahcr bir bakrq agrsl aqrlamrq; destekle-yen, besleyen ama bunlann karErh[rnr isteyen ve pek azhatayrhoq goren bir cfuinya

Don Juan, srk srk yineledili, benim de.her nasrlsa si.irekliunutmayr becerdilim bir qeyi yeniden hatrrlattr: ozgtirliik kuqu-nun kararsrzh[a tahammiil edemedi[ini, ve bir kez ugup gittimi bir daha geri gelmeyecefiini akhmdan hig grkarmamam ge-rektigi.

Sesindeki tirpertici titreme, huzur igerisinde sakin sakinoturdu[umuz ortama yayrhverdi bir anda.

Ardrndan, ortaya grkan huzursuz havayr gabucak savuqtur-du. Koluma hafiften bir yumruk attr.

"Kadrn o kadar erkliymiq ki, diledifi insanr yerinden srq-ratabilirmiq," dedi. "Adl, Talia'ymrq."

JJ

SOYUT

2

Tinin Dokunu$u

on Juan'rn evine sabahrn erken saatlerinde ulaqabildik.Daldan aqalr yolcululumuz, karanhkta tokezleyipuguruma dtiqmekten korktufum, don Juan da bana gtil-mekten nefesi kesildi[i ve srk srk soluklanmak zorundakaldtlr igin epey uzun siirdi.i.Olesiye yorgundum ama bir tiirlti uyuyamryordum.Ogleden cince yalmur yalmaya baqladr. Qatrnrn kire-mitlerine d{iqen yafmurun trprhsr beni mahmurlaqtrra-

TiNiN DoKUNU$u

cafrna uykumu hepten kagrrdr.Kalkrp don Juan'rn yanrna gittim. Onu koltukta kestirirken

buldum. Yaruna geldi[imde tamamen uyanmrqtr. "Gtinaydln,"dedim.

"Uykusuzluk gibi bir sorunun yok anlaqllan," diye soy-lendim.

"Korktu[un ya da hrizursuzlerrdr[Ln zamanlat uzanarakuyumaya gahqma," dedi bana bakmakslzln. "Benim yaptr[rmgibi, yumuqak bi koltukta oturarak uyu."

Bir keresinde de, eler bedenimi dinlendirip zindeli[e ka-vuqturmak istiyorsam, yiiziim sola doniik, kanntistii yatrpayaklanmr da yatalrn ayakucundan sarkrtmamr o[titlemiqti.Uqtimemek iginse bir yastrlr, ensemi cirtmeksizin omuzlarrmmtizerine koyarak uzun qekerlemeler yapmah, bu srada ya kahngoraplar giymeli ya da ayakkabrmr grkarmamahymlqlm.

Bu oneriyi ilk duydufumda gaka yaptrlrnr diiqiinmtiqtiim,ama sonra fikrim de[iqti. O qekitde uyumak olafaniistti iyi din-lenmemi sa$ryordu. Bu qaqrrtrcr sonuglan ona anlattrfrmda,onerilerine inansam da inanmasam da, sorgulamadan harfiyenuymamr sahk verdi.

Oturur durumda uyumaktan bana neden geEen gece soz et-medifiini sordum. Uykusuzlufumun nedeni, aqrrr bitkinli[inyam srra, b{iyiici.ilerin ma[arasrnda bana anlattrklarrna duydu-

Eum yabansr meraktr."Sagmalama," diye ba[rdr. "Uykunu hig kagrrmayan Eok

daha rahatsrz edici bi yr[rn qey goriip duymugsundur. Seninderdin baqka."

Bir an, asrl derdimle ilgili ona diirtist davranmadr[rmr dti-giindiim. Agrklamaya baqladrm ama o beni duymamrq gibi ko-nugmaya devam etti.

"Mafararun seni rahatsz etmedilini sciyliiyordun dtin ak-qam," dedi. "Ama diipediiz etmiq. Diin akqam ma$arakonusu-nu pek deqmedim, Eiinkti senin tepkini gormek istiyordum.'?

Don Juan, mafaramn, eski zaman biiytictileri tarafindanbir katalizor olarak tasarlandrfrnr aErkladr. Malara, iki kiqiyi,iki erke alam olarak banndrracak bigimde inga edilmiq. Biiyii-c{iler, kayarun yaplsmm ve oyuluq bigiminin, iki bedenin, iki

37

l

SESSTZLIGIN p,nri

parlak topun erkelerinin birleqtirmelerine olanak safiamastntamaglamrqlar.

"O ma[aruyaseni kasrth olarak gottirdiim," diye stirdtirdii."Orayr sevdi[imden defil-sevmem de-Eomezin ileri bilin-cin derinliklerine inmesini sallayan bi arag olarak yaprldrfrigin gittik oraya. Ama ne yaztkki, bi yandan yardtmct olurken,bi yandan da sorunlann goziilmesini gtigleqtiriyor. Eskiden bii-ytictiler diiqiincelere onem vermezlerdi. Eyleme dayanrrlardt. "

"Sen, kendi velinimetinin de oyle oldufunu soylersinhep," dedim.

"Bu benim abartmam," diye yanrtladr. "Aynen senin aptaloldu[unu soylemem gibi. Benim velinimetim gafdaq bi nagu-al'dr; kendini ozgiirl{ik arayrqrna adamrqtr. Ama diiqtincelerepek deler verrnez, yaptlanlann daha onemli oldufiunu diiqti-niirdii. Sen de aynl arayrqr stirdiiren Eafdaq bi nagual'stn amakafayr sapkrn fikirlerle bozmuqsun."

Karqrlaqtlnnasrnrn gok komik oldufiunu diiqiinmtiq olmahki, bog odada yankrlanan bir kahkaha koyverdi

Mafiara konusuna geri dondiifiimde beni duymamazhktangeldi. Bilerek yaptrfrnr, gozlerindeki panltrdan ve giiliiqtindenanhyordum;

"Di.in akqam birinci soyut ozii sana kasti olarak anlatttm,"dedi. "Sana yrllardrr yaptrfrm gibi yani. Bi umut, belki diferozler hakkrnda da bi fikir edinirsin, diye anlatttm. Benimle Eokuzun zamandtr birliktesin, bu yiizden beni gok iyi taruyorsun.Birlikteli[imizin her amnda, soyut ozler dizgesine uygun dii-qiinmeye ve davranmaya ufragtrm.

"Nagual Elias'm ciykiisti farkh bi oykiidtir. insanlar hak-krnda bi oykiiymtiq gibi goriinmesine ra[men, asltnda niyethakkrndadr. Niyet, igine girmemiz igin oniimiize gorkemli ya-prlar kurar. Btiyiictilerin gevrelerinde olup bitenleri anlama yo-lu budur."

Don Juan bana her zaman anlattrklanntn dayandrft mantr-

[r bulmaya gahqtr[rmr hatrrlattnca, ben de bana ofretti[i herqeyi toplumsal bir soruna dontiqttirmeye gahqmamr eleqtirdi[i-ni diiqiindiim. Onun sayesinde arttk olaylara farkh baktr[rmranlatmaya baqladrm. Beni susturdu ve giiliimsedi.

TININ DOKUNU$U

"Do[rusu pek de safhkh dtiqiinemiyorsun," dedi ve iginigekti. "Sana o[rettiklerimin dayandr[r mantt[r anlamanr elbet-te istiyorum. Benim krzdr[rm, senin bu mantrlr yanhq anla-man. Sana gcire bunlar gtzh sakh iqler biitiinti. Benim iginse ikianlama geliyorlar. Niyetrn, igine girelim diye, goz agtp kapaya-na dek oniimtize diktiEi gorkemli yaprlar ve igeri girdi[imizdekaybolmayahm diye verdi[i iqaretler.

"Gcirdtifiin gibi, nagual Elfas'm oyktisti pegpe$e anlattlanolaylardan daha fazla br $ey," diye stirdilrdti konuqmasmt."Tiim olanlann sebebi, niyetrn oyle istemesi. Bu oykii, eski za-

man naguallar'rnrn neye benzediklerini, diiqiince ve davrantq-lannda niyetrn kurallanyla ters diiqmemek igin neler yaptrkla-rrnr kavraman, fikir sahibi olman igindi."

Uzun bir sessizlik oldu. Soyleyecek bir sciztim yoktu. Boy-le susup oturacaftmrza, akhma ilk gelen qeyi soylemeye kararverdim. Nagual Elfas hakkrnda anlaftlanlarrn, bende onun hak-krnda olumlu diiqi.inceler oluqturdufunu soyledim. Nagual Eli-as'l sevmiqtim ama nedense don Juan'tn nagual Julian hakkrn-da anlattrklarr hoquma gitmemiqti.

Srkmtrmr anlattrfrm gibi, don Juan'rn keyfi yerine geldi.Hatta, giilmekten katrhp kalmamak igin oturdufu yerdendofrulmak zorunda kaldr. Elini omzuma koyup, "Kendimizebenzeyen insanlardan ya nefret ederiz ya da onlart Eok seve-riz," dedi.

Yine aptalca bir gekilde kendimi tuttum ve ne demek iste-difini soramadrm. Iginde bulundufum durumun farkrnda olandon Juan gtilmeyi siirdtiriiyordu. Sonunda, nagual Julian'm go-

cuk ruhlu bir adam oldufunu, serinkanhhfrnr ve tutarhhfrnrsonradan edindifini soyledi. Biiyticti gomezi olarak aldrfr di-siplin olmasa kendini hayatta denetleyemezmiq.

Bilmem neden, kendimi savunmak zorunda hissettim.Don Juan'a eskiden beri disiplinli oldu[umu soyledim.

"Tabii ki," dedi, dalga gegerek. "Ttpattp onun gibi olamaz-srn ya," dedi ve yeniden gtilmeye baqladr.

Bazen don Juan beni oylesine gileden grkartyordu ki, ba-

frrmamak igin kendimi zor tutuyordum. Ama bu ruh hahm faz-la uzun stirmedi ve sabrettim, hemen baqka sorular iiqiigtti ka-

SESSIZLTciN TnTi

fama. Don Juan'a, ileri bilinglilife farkrnda olmadan girmeninolanakh olup olmadrfrnr sordum. Ya da, o durumda giinlercekahnabilir miydi?

"Bu agamada., ileri bilinglilige tamamen kendi baqrna gire-bilirsin," dedi. "Ileri bilinglilik mantrksal agrdan gizemlidiryalnrzca. uygulamada ise gok basittir. Her qeyde ordulu gibi,bunu da, olaylan,btzi gevreleyen enginlifi ussallaqtrrmaya ga-lrgmakla karmaqrk hale geti rty orut."

Kendi kiqili[imi boq yei" irdeleyecefime, bana anlarrrfirsoyut oz hakkrnda diiqiinmemin gok daha yararh olacafr uyan-smr yapfi.

ona, ttim saberh bu konuyu diiqtindiiftimti, ve oyktintinsembolik bir qekilde tinin belirmesini ant;ittrfrnr kavridrgr-,soyledim. Benim anlayamadrfirm, oykiide bahJedildigini sdyle-di$i soyut ozdti. Bu, ciykiide dofrudan belirtilmemig olmahydr.

"Yineliyorum," dedi, ci[rencilerine ahqttrrna yaptrran birofretmen edasryla. "Tinin belirmesi, biiyticiiltik oyktilerindekiilk soyut ozdtir. ve goriiyorum ki, biiyiictilerin soyut ciz admrverdikleri q.y yarundan gegip gidiyor. Sen, btiyiiciilerin niyetingcirkemli yaplsl, tinin suskun sesi ya da soyutun gizh cltizenle-meleri dedikleri qeyi anlayamadm bi riirlii.',

Burada bahsettilr 'gtzh'yi, 'gizli neden'deki gibi, agrkgabelirtilmeyen bir qey oiarak anladr[rmr soyledim. Bunun ilzl-rine, 'gizli'nin bunun otesinde bir enlamr oldufunu, sozsiiz bil-gi anlamrna geldifini ve mevcut bilgilerle-hele benimkiler-le-kavrarulamayaca$mr sciyledi. Bunu gu anda kavramamolanaklr defilmiq ama bu, konuyu hig kavrayamayacalrm an-lamma gelmiyormuq.

"EEer soyut ozler kavranilm,az brc geyse, ne diye onlarhakkrnda konuquyoruz ki?" diye sordum.

"Kural, bi.iyticiili.ik ciyktilerinin ve soyut ozlerin bu agama-da anlatrlmasl gerektifini soyler de ondan," diye yanrtladr. o've

bi giin oyktilerde de[inilen sozsiizbrlgi ya da niyetin gorkemliyaprsl olan soyutun grzh diizenlemeleri, oyktilerin kendisi tara-findan sana gosterilecektir."

Hala anlayamryordum. "soyutun gizli dtizenlemeleri, so-yut cizleri sana gosteren tek dtizen delildir," diye aErkladr. "so-

TININ DOKUNU$U

yut ozlerin ortak noktau ya da aralanndaki baglantryr kuran bia! da de[ildir. Daha gok, soyutu" dili igin igine sokmadan do-Iay su olarak bilmektir. "

Gormek amacryla, beni tepeden trrna[a dikkatle siizdii."Bu, sende heniiz ortaya grkmamrg," dedi sonra da.

Sabrsrzhfrnr, dahasr krzgrnhfrnr gosterir bir hareket yap-tr. Sanki afrr kalmama bozulmuqtu. Bu beni krrdr. Don Juan'rboyle sinirli gcirmeye pek ahqrk defildim.

Bana ktzgrn olup olmadrfrnr sordu[umda, "Bunun seninleya da davranrqlannla higbi ilgisi yok," dedi. "Seni gordtigtim-de kafamdan gegen bi dtiqtinceyle ilgili. Senin parlak varh[rrunoyle bi ozelli$i var ki, eski biiyiic{iler ona sahip olmak igin herqeylerin i verirlerdi. "

"Bunun ne oldufunu soylesene," diye tisteledim."Baqka bt zaman soylerim," dedi. "Bu arada,btz konumu-

za g.ert donelim: soyut. O oyle bi qeydir ki, o olmadan ne sava$-gmm yolu diye bi qey olur ne de bilgiyt arayan tek bi savaqgr."

Benim yaqadr[rm zorluklann onun igin yeni bir qey olma*dr[rnr soyledi. Kendisi de, soyutun gtzh diizenini anlayanadek, qiddetli acrlara katlanmrq. Ve e[er nagual Elias'm yardrmrolmasaymlq, tamamryla bir eylem adamr olan ve anlayrqa gokaz yer veren velinimeti gibi yaralanabilirmig.

"Nagual Elias neye benziyordu?" diye sordum konuyu de-giqtirmek igin.

"Qcimezine hig benzemezdi," dedi don Juan. "O bi Krzrl-deriliydi. Qok esmer ve iriydi. Sert ytiz hatlan vardr. Biiyiik bia$zt, iri bi burnu, kiigtik siyah gozleri ve gtir, simsiyah saglanvardr. Nagual Julian'dan daha krsa boyluydu, elleri ve ayakla-n kocamandr. Qok algakgoniillii ve gok bilgeydi ama hig gos-teriqli defildi. Velinimetimle kryaslandrfrnda gok soniik kalrr-dr. Her zamanyalnrz baqrna kafasrndaki sorunlarla bo[uqur du-rurdu. Nagual Julian, ofretmehinin kendisine tonla bilgelikgcisterdi[ini soylerdi qaka yollu. Ona tonton nagual derdi.

':Niye onunla dalga gegti[ini anlayamazdrm," diye siirdiir-dti konuqmasrnl. "Nagual Elias, benim igin ferahlaficr taze bisoluk gibiydi. Bana her qeyi sabrla, defalarca aqrklardr. Beirimolaylarr sana agrkladrfrm gibi, belki daha da fazla. Bunu bana

sESSizt-icix pnrci riNiN DoKUNUg u

"Ne zaman soru soraca[mr diiqtinsem yanrhyorum," dedi."Sanrnm nagual Elias'm giinlerini gtiney Meksika'da insanlar-la ilgilenerek gegiren bi safaltrcr oldufunu soyledifimi duy-dun. Kuzey Meksika'da miinzevrhayatr siirdiirdiifiinii de. Sen-ce bi tuhaflrk yok mu bunda?"

Kendimi aptal gibi hissettim. Anlatrlanlarr dinlerken,adamm yollarda canr Erkmrqtrr herhalde diye dtiqtindiiftimtiitiraf ettim.

Don Juan gtildii. Ben de, dikkatimi gekti[i konudaki soru-mu, nagual Elias'rn aynr zamanda iki yerde birden bulunmast-nm nasrl olanakh oldulunu sordum.

"Riiya gorme bi biiyi.iciintin ugafirdrr," dedi. "Velinimeti-min bi iz stiriicii olmasr gibi, nagual Elfas da bi rtiya goriiciiy-dii. Biiyiictilerin riiya goren beden ya da 'diferi'olarak adlan-drrdrklarr qeyi yaratrp yonlendirebiliyor ve boylelikle aynl an-da iki ayn yerde bulunabiliyordu. Riiya gdren bedeniyle btiyii-cti olarak iqini stirdtirtiyor, kendisi olarak da miinzevi bi ya$amstirdtirtiyordu. "

Nagual Elfas'rn tig boyutlu goriinttistinii yonlendirme yeti-sinde garip higbir yan bulmuyor, ama soyut cizler hakkrndakiagrklamalannr bir tiirlii anlayamryordum.

Don Juan, nagual Elfas'rn ikili yagamml, tin, bilinElilik dti-zeyimdeki son ayarlamalarr yaptrfir iEin rahatEa kabullenebildi-fimi soyledi. Bu belirsiz aErklamaizerine don Juan'l soru yag-muruna tuttum.

"Hig de belirsiz de[il," dedi. "Herbu gergefi anlayamlyor olabilirsin, amalecek."

Ben cevap veremeden, o yine nagual Elias hakkrnda ko-nu$maya baqladr. Nagual Elias'rn Eok merakh bir insan oldu-funu ve ellerini gok iyi kullanabildi[ini soyledi. Rtiya gorii-cil olarak yaptrfr yolculuklarda gordiifiii qeylerin, tahtadan vedokme demirden kopyalannr yaparmrq. Don Juan'rn soyledi-fine gore, bunlann bir krsmr gok zarrf ve inarulmaz diizeydegtizelm ii;.

"Asrllarr ne ttirden nesnelerdi?" diye sordum."Kim bilir," dedi don Juan. "Nagual Elias'rn bi Krzrlderili

4l

acrdrfir igin yaptr$yr da sanmryorum, bence beni onemsiyordu.Savaqgrlar acrma duygusundan yoksundurlar; gtinkii kendileri-ne acrmaktan vazeegmiqtir onrar. Kendine a"imuyan bi insanda bagkasrna hig actmaz."

"BirsavagEmln her zamanyalmzbaqrna oldufunu mu soy-li.iyorsun?"

"Bi bakrml evej. Bi savaqgr igin her gey kendisiyle baglarve kendisiyle biter. Bununla birlikte, ,oyrttu iliqkisi onun tiu_rini siler atar ve o da soyut ve ki;;iliksiz bi insana dontiqtir.

"Nagual Elias, hayatlanmtztnve kiqiliklerimizin birbirinebenzedilini diiqiiniiyordu," diye siirdtirdti. ,,Bu nedenle banayardrmcr olmak zorunda hissediyordu kendini. Seninle benimaramda pek bi benzerlik yok, o ytird"n de ben sana nagual Ju-lian'rn bana davrandrfr gibi davranabilirim.',

Don Juan, gcimezli$inin ilk gtinlerinde, nagual Elfas,monu kanatlarurrn. altrna aldr[rnr ve anlayrp antamidrfirna aldrr_maksrzrn efirimi boyunca nerer olup uittigini aErklairaya baq-ladrfrnr soyledi. Nagual Elias, yardrm etme istegiyle, aon r.i-an'r yanrndan hig ayl'rnlyormug. Bu sayede cle onu, nagual Ju-lian'rn actmasrz saldrnlarmdan koruyormuq.

"Baqlangrgta stirekli nagual Elfas'rn "uinde

kahyordum,,,diye srirdiirdii. "ve bu durumdan gayet hoqnuttum. velinimeti_min evindeyse her an tetikteydim, bana bi dahaki sefere ne ya-paca$rnr dtiqtinmekten her an diken tistiinde gibiyclim. NagualElfas'rn evi bu bakrmdan gtivenliydi.

"Velinimetim beni acrm astzca zorlardr. Banasert davrandr[rnr hig anlay amazdtm. Adamrn delihiE qtiphem kalmarnlqtr."

oaxaca eyaletinden bir Krzrlderili olan n4gual Elias, aynrbolgeden Rosendo.adh bir baqka nagual tarafindan e[ititmig.Don Juan'rnyalntzkalmayr reuen, miinzevi bir aclam oiarat ta-nmladr$r nagual Elias, sadece oaxaca'da delil, biitiin giineyMeksika'da tanrna' bir biiyiicti ve ;ifa dagrtrcisrymr$. untintindilden dile dolaqmasrna ra[men, tiikenin ot"ti ucunda, kuzeyMeksika'da yahtrlmrq, tek baqrna bir hayat siirdtiriirm{iq.

Don Juan s91tu ve kaqrarrm kard*p, sorgurayan bakrqrarlagcizlerini bana dikti. Bense ciykiisiinri stirdtirmesini istivordu-.

neden boyleoldu[undan

qey ortada. $u an iginanlayaca,frn bi an ge-

4342 sESStzLrGrN pnri

oldulunu, rtiya gorme yolculuklannda, vahqi bi hayvantn avligin sessizce dolandr[r gibi dolandrfmr goz oniinde bulundur-maltstn. Boyle bi hayvan ortahk hareketliyken kendini asla gos-termez. Nagual Elias, kendi baqrna hareket eden br rtiya goniciiolarak, ortahklarda kimseler yokken sonsuzlu[un gopliiftiniieqeler, gordtifii qeylerin suretini grkanrdr anhycan. Ama ne iqeyaradrklannl ve nereden geldiklerini higbi kimse bilmezdi."

Yine, soyledi[i qeylerde anlaqilmaz bir yan bulamlyor-dum. Bu hig de inanrlmazbir qey gibi gelmiyordu. Fikrimi be-lirtmek iizereydim ki, kaqlarrnrn bir hareketiyle susmam gerek-ti[ini belirtti. Sonra da nagual Elias'r anlatmayr siirdiirdii.

'oOnu ziyaret etmek benim igin biiytik bi keyifti," dedi."Bi yandan da garip bi suE gibiydi. Onun yarunda srkmtrdanpatlayacak gibi oluyordum. Nagual Elias srkrcr bi insan oldu-[u igin defiil, nagual Julian insanr hayatr pahasrna aramaktaeqsiz oldufu igin."

"Ama nagual Elias'rn yarunda giivende ve rahat oldu[unusanryordum," dedim.

"Oyleydim ama, bu rahathk benim hayali sorunumun vesuglulu[umun da kaynafrydr aynL z'drnanda. Senin gibi, ben dekendime iqkence etmekten hoqlanryordum. En baqta santnmnagual Elias'rn yanrnda huzur bulmuqtum, arna daha sonra na-gual Julian'r daha iyi anladrm ve onun yolundan gitmeye baq-ladtm."

Nagual Elias'm evinin ontinde, iginde bir demir potasr,marangoz tezgdhr ve aletleri olan bir sundurrna varrnrq. Kire-mit gatrh bu ev, ashnda kanlan olan beq gorticii kadrnla birlik-te yaqadrfr toprak zeminli koca bir odadan oluquyormuq. Ayn-ca, nagual'rn evinin dolaylarrndaki ufak evlerde yaqayan dorterkek btiyticii-goriicti varmr$. Hepsi de, iilkenin geqitli bolgele-rinden kuzey Meksika'ya gog etmiq Krzrlderililermiq.

"Nagual Elias cinsel giice biiytik onem verirdi," dedi donJuan. "Bu gtictin brze, rilya goriirken kullanahm diye verildi-[ine inaruyordu. Hassas insanlann zaten sallantrh olan aklidengelerini bozabilen rtiya gormenin, yanhg kullanrlrnaya baq-landrlrnr diiqiiniiyordu.

"Rilya gormeyt sana aynen onun bana o[rettifii gibi ogret-

rixiN DOKUNU$U

tim," diye siirdiirdii. "Bana, riiya gordiigiimtizde birleqim nok-

tamrzrn a[rr afrr ve dolal bir bigimde hareket ettifiini ofretti.Akli dengemiz, birleqim noktamrzm altqkrn oldu[umuz bi yer-

de durmasmdan baqka bi qey defildir. E[er riiya gormek, bu

noktayr hareket ettiriyors ave riiyia gorme bu dofal hareketi de-

netlemek igin kullantltyorsa,ve riiya gorme igin cinsel giice ge-

reksinirn duyuluyorsa cinsel gticiin rilya gdrme yerine seviqe-

rek dalrttlmast durumunda sonuq felaket olabilir. Riiya goriicii-lerrnbirlegim noktalan, seks yiiziinden dtizensiz bir qekilde ha-

reket edip, goriiciilerin akrllannr yitirmelerine neden olabilir.""Ne clemeye getiriyorsun?" diye sordum. qiinkii bizim ko-

numuz riiya gorme defildi."Sen bi rtiya gi)riiciisiin," dedr. "E[er cinsel gtictine dikkat

etmezsen birleqim noktantn diizensiz de[igme diiqiincesine ah-

qabilirsin. Daha bi dakka once tepkilerinden dolayt sersemle-

miqtin. Senin birleqim noktan da rasgele hareket ediyor, giinkticinsel gtictin dengesiz."

Yetiqkin erkeklerin cinsel yaqaml hakkrnda aptalca ve hiE

yerinde olmayan bir konugma yapttm'"Cinsel gticiimiiz riiya gormemrzi yonetir," dedi. ooBana

bunu nagual Elfas ofiretti, ben de sana ofretiyorum. Cinsel gii-

ci.inii ya seviqmek iEin kullanrrsm ya dariiya gormek igin. Baq-

ka yolu yok. Bundan bahsettim, Eiinkii soyutu kavramak iEin

birleqim noktant ayarlamakta epey zorluk gekiyorsun.o'Bana da aynr qey olmu$tu," diye stirdiirdii don Juan. "An-

cak, cinsel giiciim kendini dilnyadan kurtartnca yerli yerine

oturlabildim her qeyi. Bu rilya gortictilerin kuraltdr. Iz siiriicli-lerde ise tam tersidir. Sen de fark etmiqsindir, benim velinime-tim, hem srradan bir insan olarak hem de nagual olarak Eapkrnbi adamdr."

Don Juan velinimetinin marifetlerini anlatmak iizereydi kidiigtincesini birden defiqtirdi. Kafasrnt sallayrp bu konularda

h61A Eok katr oldufumu soyledi. Ben de tistelemedim.Nagual Elias'rn, rilya gorilciilerin kendileriyle yaptrfr ina-

nrlmaz savaqlardan sonra elde ettikleri zindelife sahip oldufu-nu soyledi. Bu zindelifi, don Juan'tn sorulanyla baq edebilmekiEin kullarurrnrg.

TiNiN DOKUNU$u 45SESSIztiGiN Bnrci

"Nagual Elfas, kendisinin de tini anlamakta giigliik gekti-[ini soylemiqti," diye stirdiirdii. "Tini anlamanrn iki yolu oldu-luna karar vermiq. Biri tinin ne oldulunu dolayh yollardan an-lamak, biri de do[rudan anlamak.

"Senin sorunun ilki. Tinin ne oldufunu bi anlasan, ikincisorun da kendi kendine gciztilecek. Ya da tam tersi. E[er tin se-ninle sessiz sozci.iklerini kullanarak konuqacak olsa, tini hemenkavrayacaksrn."

Nagual Elias, zorlufun, bilginin onu agrklayacak sozler ol-madan var olabilecefini anlamaya yanagmamamrzdan kaynak-landrfrna inanryormu q.

"Ama bunun dogrulufunu kabul ediyorum ben," dedim."Bunu kabul etmek, kabul etti[ini soylemek kadar kolay

de[il," dedi don Juan. "Nagual Elfas bana, insanhfrn, br za-manlar gok yakrn olmasrna ralmen soyuttan uzaklaqtr[rnr sciy-lerdi. Bu, yaqamrmrzr siirdi.irmemrzi saflayan bi gtiE gibiydiherhalde o zamanlar. Sonra, bi qey olmuq ve bizi soyuttanuzaklaqtrrmr$. $imdi de ona geri donemiyoruz. Bi Eomezin, so-yuta geri donmesinin yrllar stirdtifitinii soylerdi nagual Elias.Bu da dilin ve bilginin birbirlerinden ayn olarak var olabilece-[ini anlamekla olabilirmiq ancak. "

Don Juan, soyuta donmekte zorlanmamrztn temel nedeni- .

nin, sozctikler, hatta dti;iinceler olmrkslztn bilebilecefimizianlamak istemememiz oldufunu yineledi.

Sagmaladrfrnr soyleyecektim ki, defindifi noktanrn be-nim iEin gok onemli oldufunu ve bir qeyleri athyor olabilece-

fimi hissettim giiglti bir biEimde. Bana bir qeyler anlatmay a ga-hqryordui ya benim anlayamadr[rm ya da btitiiniiyle anlatrla-mayacak bir qeyler.

"Bilgi ve dil ayn qeylerdir," diye yineledi yumuqak birses tonuyla.

"Bunu biliyorum," diyecektim, sanki gergekten biliyormu-qum gibi, kendimi tuttum.

"Sana tin hekkrnda konuqmanln olanakh olmadrfrnr soyle-m ig tim, " diye stirdi.irdti. "Qiinkii tin, yalnr zca deneyimlenebilir.Biiyiictiler bu durumu, tinin, kiqininin gortip hissedebilecefibir qey olmadrfirnr sciyleyerek agrklamaya gahqrrlar. Ama o, her

an tepemizde bir golge gibi dolaqryordur. Kimi zamanbazia-,r^ti, ziyarct eder. Geneldeyse pek belli etmez kendini."

Sessizlifiimi stirdtirdiim. O da agrklamaya siirdtirdti' Tininpek gok yonden vahqi bir hayvana benzedigini soyledi. Bir qey-

i"t onu harekete gegmesi iEin ayartana dek, bizden uzak durur-

mu$.Ancak o zamanlar belirirmiq tin.Tinin, bir varhk, bir canfu ya da bir ruh olmadr[tna gore,

nasrl olup da ayartrldr[rnr sordum."Senin Sorunun," dedi. "soyutu delerlendirirken sadece

kendi gortiqiinti goz oniinde bulundurman. Orne[in, bi in'sanm

igsel {zu yida piensipleri soyut qeyler senc,e. Ya da daha belir-

siz qeyler; turut ter, irade, cesaret, soyluluk, onur gibi qeyler.

Tin btitiin bunlarla agrklanabilir. Ama asrl qaqrrttct olan' onun

bu saydrklanmrn hep.si olmasr ve hiEbiri olmamasldlr."lienim soyutu, ya uygulanabilir olanlann kargrtr ya d1 b1-

lirgin bir yapiyu ruitip olmadrfrnr dtiqtindiiftim qeyler olarak

ele aldrlrmr da ekledi."olsa bi biiyiicti igin soyut, insanlarrn deferlendirmeleriy-

Ie alakast olmayan bi geydir," dedi..,Ama buniar aynigiyter," diye bafirrdrm. "ikimizin de ay-

nr geyden bahsettifini gormtiyor musun?"' ;Hayrr! Aynr qeylei defil!" diye diretti. "Ri biiyticti igin tin

soyuttur, giinkti onu sozctikler hatta dtiqiinceler olmadan bile

Uiiir. Tin soyuttur, Etinkti tini tarumlayamaz. Yine de, onu anla-

ma konusunda higUi $ansr ya da iste[i olmadrfr halde, tini elin-

de bulundurur. Onu tanrr, onu Eaftnr, onu kandlrlr, ona altqr ve

onu davrantqlanna Yanstttr."Umitsiziik iEinde kafamr iki yone dolru salladrm. Farkr

goremiyordum."Senin yanftq anlamarun temel nedeni, tini aqrklarken 'so-

yut' sozcti[iinti i<ullanmrq olmam," ded.i. "Senin igin soyut,

sezgisel durumlan agrklayan bi sozciik. Orne[in 'tin'sozciifi'i-niirf mantrkh ya da fiili bi aqrklamast yok. Bu yiizden de, se-

nin igin diiq giiciinii eflendiren bi qey olmastntn dtqrnda bi an-

lamr yok."Don Juan'a ofkelenmiqtim. Ona inatgr oldu[unu soyledim.

Bana gtildii. Bilginin dilden bafrmsrz oldufunu anlamak isti-

sESSizt-iciN pnri

yorsam e[er, kendimi pek zorlamamahymlglm, belki o zamangcirebilirmiqim rqrfr.

"Bi de goyle dtiqiin," dedi. "Benimle tanrqmak defil seninigin cinemli olan. Ben seninle tanrqtrfrm gi.in, sen soyutla hnrq-mrq oldun. Ama onun hakkrnda hig konuqulmadrfmdan, senfarkma varamadm bunun. Btiytictiler, soyutla, hakkrnda d{iqtin-meden, gcirmeden, dokunmadan, ya da varh[rnr hissetmedentanrqtrlar."

Susuyordum, giinkti onunla tartrgmaktan hoqlanmryor-dum. Bazen, bilerek anlaqilmaz laflar ettifini diiqtintiyordum.Ama don Juan'rn keyfine diyecek yoktu.

NAGUAL JULIAN'IN SON AYARTMASI

Don Juan'rn evinin iE avlusu, bir manastrr siik0netindeydi. Ti.imsesleri yahtan, rsryl ayarlayan, srk arahklarla dikilmiq biiyiikmeyve afaglan vardr. Evine ilk geliqimde, afaglann gefiqigiizeldikilmesini elegtirip durmugtum. Ben olsaydrm, onlara daha gokyer verirdim. Don Juan, a[aElarrn onun mah olmadrfrnr sciyle-miqti. Onlar, onun savaggl toplulufuna katrlan, ozgir ve bafrm-srz a[aglarrnrg, ve benim yorumlanm-srradan afaglar igin ge-gerli olabilirmiq ama-bu afaglar igin gegerli defilmiq.

Yanrtr bana gok simgesel gelmiqti. O zamanlag don Ju-an'rn her qeyi son derece birebir bigimde anlattr[rnr bilmiyor-dum.

Don Juan ve ben, yid'ziJrm.jzii meyve a[aglarrna donmiiq,bambu koltuklarda oturuyorduk. A[aglarrn hepsi meyvevermiqti. Goriinttintin sadece gok gizel de[il, aynL zamandaoldukga qaqrrtrcr oldu[unu soyledim, giinki.i meyve mevsimidefildi.

Hak vererek, "Bunun bi ciyktisii var," dedi. "Bildifin gibibu afaglar benim toplulu[u-ut savaqgrlan. $imdi *"yir" v-eri-yorlar, gtinkii toplulu$umun tiyeleri, burada, onlarrn ciniinde,son yolculuklan herkkrnda konuqmug, neler hissettiklerini soy-lemiqlerdi. o yiizden a[aElar son yolculufumuza grktrfirmrzdabize eqlik edeceklerini biliyorlar. "

TiNiN DoKUNUgU

$aqkrnhkla baktrm ona."Onlarr brrakrp gidemem, onlar da savaqgr. Onlar da nagu-

al'tn toplulu[unun kaderini paylaqtrlar. Ve onlar hakkmda ne

hissettifimi de biliyorlar. A[aglarrn birleqim noktast, devasa

parlak kabuklartrun gok algak bi yerinde bulunur, bu da duygu-lartmrzr anlamalannr sallar. $u anda bizim son yolcululumuzkonusunda ikimizin hissettiklerimizi anlamalart gibi."

Bu konuda konuqmak istemedifim igin sustum. Don Ju-

an'ln konugmayr siirdtirmesi beni kendime getirdi."Btiyticiiltik oyktilerinin ikinci soyut ozii 'tinin garpmast'

olarak bilinir," dedi. "Birinci oz olan 'tinin belirmest', niyettninqa edip biiyiiciintin ontine yerlegtirdifi, ve onu iEine ga[rrdrfrgorkemli yaprdrr. Bu, niyerin gorticti tarafindan gortilen gcir-

kemli yaprsrdrr. Tinin garpmasl ise, igeri galnlan-dahast zorlaigeri ahnan-yeni btiytictiniin gcirdtifti, ayru gorkemli yaprdrr.

"Bu ikinci soyut oz, kendi iginde bi ciykiidiir. Oykti, tinindaha once soztinii etti[imiz adama belirip, higbi yanrt alama-mastndan sonra, ona bi tuzak kurmastnt anlattr. Bu, son hile-dir, ama adam ozel bi adam oldufiu igin defiil, tinin algiana-mayan olaylar zinctrt tin kapryr galdrfr an karqtstna bu adamtgrkardr[r iEin.

"Tin ne qekilde belirirse belirsin, adam ttnmamaktadrr.Hatta, tinin belirtileri adamrn dofru bildigi her qeyin tersi, var-h[rnrn de[illemesi olur. Tinle alakasr olmayan adam, tabii ki,tini anrnda reddeder. Bciyle giiltinE sagmaltklara kanacak de[il-dir ya. En iyisini kendisi biliyordur. Sonugta, iq grkmaza glrler.

"Belki de bu aptalca bi oyktidiir," diye si.irdi.irdti. "Belkide, sana anlattrklarlln, soyutun sessizli[inden iirken insanlartavutmak iEindir."

Bir an bana bakrp giiliimsedi."sozciikleri seviyorsun," dedi suglarcaslna. "sessiz bilgi-

nin diiqtincesi bile seni iirkiittiyor. Ama oyktiler, ne kader aptal-ca olurlarsa olsunlar, seni rahatlatryor, sana gtiven veriyor."

Oyle muzip bir bigimde gtildii ki, ben de kendimi tutama-yrp giildiim.

Sonra, tinin onun kaprsrnr ilk gahqlnr daha cince ayrmtt-sryla dinlemiq oldufumu sovledi. Bir an neden soz ettifini

47

I

Ll

i

il

iilr

l

I

li

I

I

i

llI

rl

li'I

l.iiir

l

lir

I

l

I

i

i

ll

ill

ii

ril

sESS iztici N Bnri

anlayamadrm."Kurqun yarasl ytiziinden can gekiqirken bana takrhp to-

kezleyen sadece velinimetim defildi," diye agrkladr. "O giin tinde beni bulup kaprmr galmrqtr. Velinimetimi, kendisinin desonradan anlayaca[r gibi, kendi akrqr igin bir kanal olarak kul-lanmrqtr tin. Iqin iginde tin olmasa velinimetimie tanrqmamrnhiEbi anlamr olmazdr."

Tin, nagual'r, kullanmak istedifi zamanlarda-hissettir-meden ya da dofrudan emrederek-bir kanal olarak kullanabi-lirmiq. Bir nagual, qcimezlerini kendi iradesiyle ya da yontem-leriyle seqemezmiq. Tin, ne istedifini bildirir, nagual da bu is-tefi kargtlamak igin elinden geleni yaparmr$.

"Bi cimiir boyu siiren ahqilrmalardan sonra," diye siirdtir-dti, "biiyiictiler, ozellikle naguallar, tinin kendilerini onlerindegahm satarak duran gorkemli yaprya ga[rnp Ea[rrmadr[rnr bi-lirler. Onlar, niyet ile olan baflannr denetlemeyi bilirler. Boy-lece her zaman onceden uyarrlrr, tinin kendileri igin neler ha-zrrladrklarmr bilirler. "

Don Juan, btiytictilerin patikasrnda ilerlemenin baflantrhattmm dtizenlenmesi amaclnl taqryan zor bir iq oldufunu soy-ledi. Srradan insann niyet ile baflanil hatil, iqgormez haldeolurmuq ve bi.iytictiler iqe yararsrz bir hatla bzrqlarmrq. Hat, on-lann ga[rrlanna karqrhk vermezmiq.

Hattr canlandrrabilmek igin btiyiiciilerin sarsrlmaz kararh-lrkta olup, zihnin sarsilmaz niyet denilen ozel bir durumunagelmeleri gerekiyorrnuq. Btiyiicti gomezlifiinin en zor yonii,sarsilmaz niyete ulaqabilecek tek varh[rn nagual oldufunu ka-bul etrnekmiq.

Bu zorlu$u pek anlayamadrfrmr belirttim."Qomez, tin ile ballantr hattmr canlandrmaya ve temizle-

meye gahqan kiqidir," diye aErkladr don Juzrr. "Bi kere canlan-drrdr mr hattr, artrk Eomezlifi aqmrq demektir. Ama o noktayagelebilmesi igin sarsrlmaz bir kararhhk gerekir ki bu da ondayoktur. Bireysellikten sryrrlmasr ve kararh bir insan olabilmesiigin kendini nagual'a brrakmahdrr. iqin en zor gelen krsmr dabudur."

Ardrndan bana srk srk soyledifi bir geyi hatrrlattt: gontillti-

TiNiN DoKUNU$u

I crin bi.iyi.icii terin dtiny as ma kabul edilmed iklerini, giinkii onf a-

nn kendi amaglart oldufunu ve bunun da onlarr bireysellikle-rinden styrrlmalannr epey giigleqtirdifini. Btiytictiler di'inyasr-

nrn gontiiltilerin amaglanna ters diiqen istekleri olurmuq bu ki-qileiden, ama onlar pek kolay defiqtirmezlermiq kendilerini.-

"qornezin hattrnr canlandtrmak bi nagual'tn en Zor ve en

ustahk gerektiren iqidir," diye siirdiirdti. "Ve de en berbat baq

afrrsr. domezin kiqilifine bafh olarak, tinin tasartmlarr ya gok

basit ya da karmakangrk bi labirent gibi olabilir'"Ardrndan , zaman zaman krlhk yapmama rafmen, kendisi-

nin naguztl Julian't bunalttrfr kadar onu bunaltmadr[rmr belirfti. Kentisinde olmayan, az da olsa iqe yarayan bi oz-disiplinimvalrnlg benim. Bu oz-clisiplin, kendi velinimetinde kendisinin-

kinden de azmlg."Tinin belirmeleri arastndaki fark sezinlenebilir," diye siir-

cliirclti. "Bazr clurumlarda, tirnefin benimkinde, agrkga ortaya

konan komutlar bigiminde olur. Ben vurulmuqtum. Gofiis ka-

fesimclen oluk oluli kan boqahyordu. Velinimetim, trpkr kendi

velinimetinin ona yaptrfr gibi, seri ve kararlt hareket etmek zo-

rundaydr. Biiyiiciiler bilirler ki, komut ne kadar zorsa' Eomezde o denli zorlayrcldlr."

Don Juan iici nagual ile birlikte olmanln en yetrarh yonle-

rinden birinin, aynr tlykiiyii iki farkh aqrdan dinleyebilmek ol-

clufunu soyledi. Ornefin, nagual Elfas ve tinin belirmesi hak-

krndaki oykii, gomezine gore tinin velinirnetinin kaptsmt zar

zor Ealabilmes ini anlatrYordu.-"Velinimetimle ilgili her qey gok zordu zaten," dedi ve gtil-

meye baqladr don Juan. "Yirmi ddrt yerqrna geldifinde tin onun

kaprstnt Ealmakla kalmamtq, alaqafr etmiq bi de'"^ Velinimetinin oyktisi"i, yrllar cince, velinimetinin yaqamlnl

Mexico City'cleki varhkh bir ailenin yakrqrkh ofilu olarak stir-

cltirdii[ii zamanlarcla baqlamrq. Varhkh, efiitimli, tath dilli ve

Eekici bir adammtq. Kadtnlerr ona ilk goriiqte dgrk oluyorlarmtq'

Ama o kadar zevkdtiqkiinti ve disiplinsizmiq ki, cantnr gekme-

cligi higbir qeye dontip bakmazmr;; bile.Don Juan, oyle bir karakter ve yetiqtirilme tarztyla-vn1-

lrkh bir dul kadrntn tek o[luymu$ ve ona tapan dort krz karde-

49

I

l

1

48

I

l

I 50 sES s izrtciN pnri

qi, onun iizerine titriyormuq-akla gelen her uygunsuz iqe bu-laqmasmrn gok normal oldulunu diiqiintiyordu. Kendisi kadarzevk dtiqkiinii olan arkadaqlarr bile, onu ahlaksz, giinahkAr bi-risi olarak gortiyormu$.

Btr zaman sonra, taqkrnhklarr onu bedensel olarak giiEstiz-leqtirmiq ve zamamn korkunE hastahfr olan vereme yakalana-rak yataklara dtiqmiig. Ama hastah[r onu engelleyecefine, ken-disini o ana dek oldu[undan daha qehvetli hissetmesine yol ag-mrq. Kiqisel denetimin zerresine sahip olmadr[r iEin kendini ta-mamen ugarrh[a vermiq ve hastahfr iimits tz bir hal almrg.

'Tiim aksilikler iist iiste gelir,'scizti, don Juan'rn velinime-ti igin kesinlikle geEerliymi$. Bir yandan safhfr giderek bozu-lurken, onun tek destekEisi olan ve ona sahip grkan annesi deolmiiq. Annesi ona, yagamlnt siirdiirmeye yetecek kadar, hatrrrsayrlrr bir miras brrakmrg. Ama disiplinsizliLi yiiziinden mirasbirkag ayda suyunu gekmiq. Yaqamrnr siirdtirebileceli bir mes-lefi ya da ticarete efilimi olmadr[r igin, yaqayabilmek igin be-leqEilik yapmak zorunda kalmrq.

Parasr kalmayrnca, arkadagr da kalmamrq, hatta bir zaman-lar peqinde koqan kadrnlar bile ona srrt gevirmigler. Yaqamr bo-yunca ilk kez acrmaslz gerEeklerl e yiz yize gelmiq. Safhk du-rumu da gciz oni.ine alrrunca, pek uzun yagamayacafr goriilii-yoffnug. Ama o kendini toparlamtg ve gahqmaya karar vermiq.

Cinsel ahqkanhklanysa de[iqmemiq, hatta bu ahgkanhfr,rahat edebilece[i yerde bir iq bulmasrna yol agmrq: tiyatro.Hem dofuqtan bir oyuncu oluqu, hem de genElifini, gofu ka-drn oyuncularla birlikte gegirmiq olmasr sayesinde bu iqi be-cermiq. Arkadaq gevresinden ve tanrdrklanndan Eok uzakta,kent kent gezen bir tiyatro toplulufuna katrlmrq, dini ve ahla-ki oyunlardaki veremli kahraman rolleriyle, baqarrh bir oyun-cu olmuq

Don Juan, kaderin, velinimetinin yagammt belirleyen ga-rip cilvesine defindi. Tam bir serseri olan, rezll yagaml yiiziin-den oliimle burun buruna gelen velinimeti, oyunlarda, btr azizya da gizemciyi canlandrml$. Hatta, Kutsal Hafta boyunca 'ih-tiras'adh oyunda Isa rohinde bile oynamrq.

Saflr[r, kuzey eyaletlerine yaptrgr bir tume srasrnda iflas

rixiN DOKUNU$U sl

ctmiq. Boylece Durango kentinde iki qey olmuq; yaqamr sonar:nni$ ve tin kaprsrnr galmrq.

Tinin vuruquyla, oliimiin vurugu aynt ana denk gelmiq-glin ortasrnda, gahlarrn arasrnda. Oliimii onu genE bir krzr ayar-Itrken yakalamrg. Zaten inarulmaz derecede giigsiizmtiq, o gtintlc kendisini fazla zorlamrq. Oynak, gtigiii ve ateqli olan gengkadtn onu kandrrrp seviqmek iEin kuytu bir yere gotiirmiiq.Ama orada, seviqeceklerine saatlerce kavga etmiqler. SonundaIiadtn duruldu[unda, o iyice bitap ve okstirmekten nefes ala-rrr:z bir haldeymiq.

Ardr arkasr kesilrneyen oksiiriiklerin sonunda, omuzundatlrtyarulmazbtr afrr hissetmiq. Go[iis kafesi yrrtrhyormuq san-ki, ve gelen okstiriik nobetinin ardmdan kusmasrna engel ola-rframrg. Zevk diiqktinlti[ti, baqlayan kanamaya rafmen oliirnii-rriirt gelmesine dek stirmtiq. O zaman, tin iqe karrqmrq ve gelenbir Krzrlderili yoluyla gortinerek yardrm etmiq. Adam, Krzrlde-riliyi daha once de gormii$ arna kadrnla fingirdeqmeye daldr[rir,.in pek iizerinde dunnamrq.

Krzr sanki riiyadaymtgEaslna gormiig. Ktzda korku ya da

;rrrskrnhk belirtisi yokmuq. Seri ve iqbilir bir bigimde giysileri-rri giymiq ve av kopefinin kovaladrfr bir tavqan hrnyla oradanrrzaklaqmrq.

Ardtndan Krzrlderilinin yanrna koqtu[unu, onu oturtmayaqahqtr[rnr gormiiq. Aptalca qeyler soyltiyormuq Krzrlderili. Ti-rrc yeminler ediyor, yaberrcr bir dilde anlaqrlmaz sozler mnlda-nryorrnug. Sonra da arkasrna geEip, olanca giiciiyle srrtma bi;irplak indirmiq.

Adam, Krzrlderilinin ya prhtrla$ml$ kanr bo[azrndan Et-liutmaya gahqtrfr, ya da kendisini oldijrmeye qahqtrfr sonucu-rrrr grkarmrq bu davranrqtan.

Krzrlderili durmaksrzrn srtrna vurnlayl siirdiirtince de,irtlitm, Krzrlderilinin ya kadrnrn sevgilisi ya da kocasr oldufu-rrir kanaat getirmiE. Ama Krzrlderilinin gakmak gakmak gozle-rini gortince diiqi.incesi defiqmi$. Bu sefer Krzrlderilinin kadrn-ll bir iligkisinin olmadrfrnr, deli oldufunu dtiqtinmiiq. Kalangiici"inti ve bilincini Krzrlderilinin mlrrldandiklarmr anlamayaotlaklamrq. Krzrlderili, insanrn olgtilemez bir giicii oldufunu ve

52 sESStzticiru pnri

oliimtin biz dofdu[umuz andan itibaren onu niyer ettifimizigin var oldu[unu, boylelikle olilm niyetrni birleqim noktasrrunkonumunu defigtirerek engelleyebilece[imizi soyltiyormu$.

Bunun tizerine Krzrlderilinin zrdeh oldufundan emin ol-muq. Qok dramatik bir durumdaymlq-sagma sapan sozler mr-nldanan deli bir Krzrlderilinin ellerinde oltiyormuq-yolun so-nuna gelmiq bir oyuncu olarak, oliirse eEer, bunun kanamadanya da aldrfr darbelerden defil, giilmekten olmasrna kendi ken-dine sciz vermiq,

Don Juan, velinimetinin Krzrlderiliyi ciddiye almamaslnrngok dofal oldu[unu belirtti. Kimse boyle bir qeyi ciddiye al-mazmr$. Hele hele biiytictil{i[e gonlii olmayan miistakbel birgomez adayr hig almazmr$.

Don Juan biiyiici.iliik gorevinin birgok pargasmr bana ilet-ti[ini soyledi. Tinin bakrq agrsrndan bu gorevi, tinle olan ba[-lantr hattrnr temizlemekten ibaret oldu$unu soylemenin dehaddini bilmezlik olarak deferlendirilmeyecefini de ekledi.Niyenn bizi etkilemek igin oniimiize gftardrlr gorkemli yapr,sessiz bilgi temizlenmesinin yaprlmasrna olanak taruyan, igin-de pek de gok olmayan kurallar bulacafirmn btr temizlenmeevidir. Sessiz bilgi olmaksmrzrn higbir qey yaprlamaz ve sahipoldu[umuz tek duygu kimseye gereksinme duymamaktrr.

Sessiz bilginin bir sonucu olarak, akrqma brrakrlan olaylarhem gok basit hem de soyut olduklarr igin, btiyiictiler bunlar-dan simgesel deyimler halinde soz etmeye karar vermigleruzun zamul once. Tinin vurugu ve belirmesi buna cirnekmiq.

Don Juan'rn soyledi[ine gcire, btiyticiilerin bakrq aElsrn-dan, nagual ve aday Eomezin ilk buluqmasl srrasmda ya$anan-lar, kesinlikle agrklanamaz bt ozellikteymi$. Bizim, nagual'rnbir omtirltik deneyimlerinin erdemiyle yofunlaqtr[r bir qeyiagrklamaya gahqmamLz aptalhk olurmuq sadece: bu ikinci dik-katin-biiyticiiliik elitimi yoluyla artril an farkrndah[rn-so-yutla olan gciriinmezbaplantrsr ile ilgiliymiq. O bunu bir baq-kasmm agrklanamaz soyutla olan gortinmez ba[rnr belirtmekigin yapryordu.

Her birimrzrn, kendimize ozel yollarla oluqturdulumuzdogal engeller yiiztinden sessiz bilgiden uzaklaqtrnlmrq oldu-

TININ DOKUN U$ U

$umuzu belirtti. Benim aqilmaz engelim de kayrtsrzh$rmr ba-

[rmsrzhk olarak algrlamayr si.irdtirmemmiq ona gcire.Karqr grkarak daha somut bir ornek vermesini istedim. Ba-

na, somut cirneklerle beslenmemiq bir eleqtirinin gereksiz tar-ttqmalar dofuracalrnr soyledi[ini hatrrlattrm.

Baktr ve mutlulukla gtiliimsedi."Eskiden sana erk bitkileri verirdim," dedi. "Onceleri de-

neyimledifin qeylerin sanrrlar oldufuna kendini inandrrabil-mek igin ug noktalara gidiyordun. Sgnra onlarm ozel sanrrlarolmastnr istedin. Onlara rsrarla 'ofretici sannlandrcr deneyim-ler'demen pek komi[ime giderdi."

Benim hayali ozgtirltiftimii karutlama gereksinimimin, oolanlan anlattrfrnda, sessiz bilgi yoluyla bilmeme rafmen,kendimi, soylediklerini kabul edemeyecelim bir noktaya kadarzorlamama neden oldu[unu belirtti. Erk bitkilerini benim bir-leqim noktamr olafan yerinden uzaklaqtrrarak ileri bilinglilikdurumuna sokmak igin kullandr[rnr biliyormuqum.

"Sen, sana ait ozgirltik engelini bu trkanmayr aqmak iginkullandrn," diye devam etti. "Aynr engel bugtine kadar hep iqbagrndaymtq, bu ytizden hAlA o tanrmlanamaz ve dile getirme-difin keder duygusunu yaglyorsun. $imdi sorum qu: grkarrmla-nnt nastl dtizenliyorsun da gegerli deneyimlerini kayrtsrzhkdizgesine uydurabiliyorsun?"

Ba$rmsrzhlrmr stirdiirebilmemin tek yolunun deneyimle-diklerim tizerine dtiqiinmemek oldu[unu itiraf ettim.

Don Juan gtilmekten neredeyse oturdu[u hasr koltuktandiiqecekti. Soluklanmak igin aya[a kalkrp biraz dolandr. Sakin-leqince yeniden oturdu. Koltufunu geriye gekip ayak ayak iis-tiine ath.

"Brz, sradan insanlar olarak, yazgrya karqr kayrtsrz dal-grnlrlrmrzt bize veren qeyin- niyet ile olan baflantr hattrmr-zrn-oldukga gergek ve iglevsel oldu[unu bilmiyoruz, belki dehig bilemeyece$tz," dedi. "Giindelik iglerin gegici huzuru biz-leri uyuqturur, bu yiizden hareketli yaqamlartmtz boyunca budalgrnlrk diizeyinin citesine gegme olana[r bulamaytz," diyesiirdiirdti. Yaqamrmlz sona ermek tizereyken yaz9t ile kalrtrm-sal dalgrnhlrmrz de[iqik bir yapr kazanw. Giinltik iqlerimizin

53

SESSTzTiGiN Bnrci

sis perdesi arkasmdan gormemrzi sa$amaya baqlar. Ne yazrkki bu uyaruq her zatnan dalgrnh[rmrzr iqlevsellife ve olumlubir buluqa dontiqti.irecek giici.imtiz kalmadrfrnda, yaqlanmadando[an giig kaybr ile beraber gelir. Bu noktada elimizde kalan,gekilsiz acr bir kederdir, agrklanamayan bir qeye duyulan ozlemve bunu kagrrmrq olmanrn basit ofkesi.

"Pek gok nedenden dolayr giirleri severim," dedi. "Bi ne-deni, savaqqrlann ruh halini yakalayabilmeleri ve giigltikleagrklanabilecek qeyleri agrklamalandrr. "

$airlerin, yo[un bir qekilde tinle ba$antr hatfimztn far-krnda olduklannr, ama bunun biiyiiciilerin iqlevsel ve tasarlan-ml$ yontemleri yoluyla de[il, sezgi yoluyla gergekleqti[inivurguladr.

"$airlerin tin hakkrnda do[rudan bi.bilgileri yoktur," diyesiird{irdii. 'oBu nedenle qiirleri tinin gergek hareketlerini hedef-ten vuramaz. Ama epey yaklaqrlar."

Yanrndaki sandalyeden benim Eiir kitaplartmdan birini al-dr. Juan Ram6n lirndnez'in toplu qiirleriydi. Iqaretledifi birsayfayr aEtr, bana verdi ve okumami irtedi.

Gecede yiirtiyenben miyim odamda yoksa dilenci migizh gizh gezinen bahgerndeakqamrn karanhfrnda?

Etrafrma bakrndrmve anladrm ki her qeyeskisi gibi ya da de[il eskiden oldu[u gibi...Pencerem agrk mrydr?

Qoktan uykuya dalmarnrq mrydrm?

Bahge solgun yeqil defil miydi?...Gokyiizii agrk ve mavi...Ve orada bulutlar varve hava ruzgdrhve bahge, karanhk ve srkmtrh.Saglanm siyahtr sanlnm...

TiNiN DoKUNU$u 55

Gri giyinmiqtim...Ve qimdi sagrm grive siyah giyinmiqim...Bu benim yiiriiytigiim mti?Bu ses, igimde qimdi Emlayan,eski sesimin ritminde mi?Kendim miyim yoksa dilenci migizli gtzli gezinen bahgemdeakgamm karanhfirnda? i

Etrafa bakrndlm...Bulutlar var ve hava rtizgArh...Bahge, karanhk ve srkrntrh...

Gelirim ve giderim... Gergek defil migoktan uykuya dahnrq oldufum?SaErm gri... Ve her qeyeskisi gibi ya da degil eskiden oldufu gibi...

$iiri yeniden okudum, ve qairin giigstizlii[tinti ile qaqkrnh-

frnr yakaladrm. Don Juan'a kendisinin de boyle hissedip his-setmedifini sordum.

"Sanlnm gair yaqlanmanln baskrsmr ve bunun neden oldu-[u endiqeyi duyumsuyor," dedi. "Ama bu ir;in sadece bir yonti.Beni ilgilendiren difer yonti; gair birleqim noktastnl hig hare-ket ettirmemesine ra[men, sradrqr bir qeyin $alsa baflr oldu-funu seziyor. Btiyiik bir gtivenle, basitlifinden dolayr korkungve adlandrnlmamrg, yazglmrzr belirleyen bir etkenin var oldu-lunu seziyor."

^)t'/Tinin Hilesi

riN gnTuNIN ToZUNU ALMAK

iineq do[udaki doruklardan hentiz ytikselmemiqti, eunahava qimdiden srcaktr. Kent civanndan gelen yoldabirkag mil ilerleyip ilk dik yamaca ulagtrktan sonradurduk ve asfalt karayolunun kenarmdan ilerledik.Don Juan, yol yaprlrken dinamitledikleri koca kayala-nn yanrna oturdu ve benim de oturmam igin iqaret et-ti. Yakrnlardaki daflara giderken genellikle konugmakya da dinlenmek igin orada dururduk. Bu yolculufiun

TiNiN HiLESi

uzun stirebilece[ini ve belki de giinlerce dafda kalacafrmrzrbelirtti.

"$imdi iiEiincti soyut oz hakkmda konuqaca[tt," dedi."Buna tinin hilesi, soyutun hilesi, iz siirme ya da hattrn tozunualma denir."

Adlarrn goklufiu karqrsrnda qagumlqtrm. Ama bir gey de-

medim. Agrklamalanna devam etmesini bekledim."Ve birinci ile ikinci ozde oldu[u gibi," diye devam etti,

"bu da kendi iEinde bi oykii olabilir. Oykti der ki, tin bahsetti-

fimiz adamrn kaprsrnt galar da onunla baqarrya ulaqamazsa,kalan tek gegerli yolu kullanrr: hile. Ne de olsa tin onceki kor-diifiimleri de hile yaparak Eozmtiqtii. E[er tin bu adamda sar-

srcr bir etki yaratmak istiyorsa onu kandrrnasl gerektifii orta-dadrr. Boylece tin, adamr btiyiiciiltifiin gizemleri hakkrnda bil-gilendirmeye baqlar ve btiyiicii gomezlipi bugtinkii halini alrr:oyunu.n ve kaEama[rn yolu

"Oykii, tinin baflantr hattmt gtiElendirmek ve gerekli erke-yi nasrl koruyaca[rnr adama gcistermek iEin, onu bilinglilik dti-zeylert aras tnda hareket ettirerek ayzrtmaslnt anlattr. "

Don Juan'a gcire, oyktisiinii gtiniimiiz koqullarrna uyarla-drfrmrzda, tinin canh adayt-nagual-bu soyut oziin yaplsmltekrar eder, oyunu ve kagamafr ofretrnek igin kullanrrmrq.

Birdenbire ayafa kalktr ve srada$ara do!ru ytirtimeyebaqladr. Onu izledim ve yan yana trrmanmaya baqladrk.

Akqamiizeri, ytiksek daflartn tepesine ulaqtrk. O ytiksek-likte bile hava srcaktr. Btittin giin neredeyse gortinmez bt pa-tikayr izlemiqtik. Sonunda ktigiik bir agrkhfa, kuzeye ve bailyaegemen eski bir gozetleme kuliibesine ulaqtrk.

Orada oturduk ve don Juan konuqmamrzr biiyiictiliik oykti-lerine kaydrrdr. Benim qimdi niyettn kendisini nagual Elias'agostermesinin ve tinin nagual Julian'm kaptsmt gahqrnrn oyki.i-stinii bildi[imi soyledi. Onun tin ile nastl karqrlaqtr[rnr biliyor-mu$um ve kendi karqrlaqmamt da asla unutamayacakml$lm.Btittin bu oyktiler aynl yaprya sahiplermiq, sadece karakterlerdefiqiyormuq. Her oykii soyut bir traji-komediymiq ve bir so-

yut oyuncusu, niyet ve iki insan oyuncusu-nagual ve gome-zi-varmrq. Senaryo da soyut oziin kendisiymiq.

5958 sESSizttciN enri

Sonunda ne demek istedifini anladr[rmr dtiqtiniiyordum.Ama anladr[rmln ne oldulunu ne kendime ne de don Juan'aaqrklayamryordum. Dtigtincelerimi sozlere dokmeye baqladr-

frmda sagmalamaya baqhyordum.Don Juan zihinsel durumumu anlar gibi gortiniiyordu. Ra-

hatlamamr ve dinlememi onerdi. Srradaki oykiintin biiyiiciile-rin tinin oyunu ya da niyet ile olan baflantr hattrnr arrndrrmakdedikleri bir iqlem oldufunu, bunun gomezi tinin dtinyasrnasokma iglemi oldufiunu soyledi.

"Bana ateq edildikten sonra nagual Julian'm beni eve go-tiirtiqtintin ve yaralanmr iyileqtiriqinin oyktisiinii sana daha cin-ce anlattrm," diye devam etti. "Ama hatfimr nasrl anndrrdrfirnrve kendi izimi siirmeyi bana nasrl o$retti[ini daha anlatmadrm.

"Bir nagual'rn gcimez adayrna yaptrfr ilk qey ona oyun oy-namakilr. Yani onun tin ile olan ba$lantr hattma ani bir darbeindirmektir. Bunu yapmarun iki yolu vardrr. Birisi yan normalyollarla olur, ki bu benim sana yaptr[rmdrr. Di[eriyse biiyiicii-liifiiin tiim yontemleriyle gergekleqir, ki bu da velinimetiminbana yaptlfrdrr."

Don Juan, velinirnetinin yolda toplanmrq insanlan yaralradamrn oflu oldufuna nasrl inandrrdrfrnrn oykiisiinti yenidenanlattr. Daha soffa qoktan ve kan kaybrndan bilinEsrz yatandon Juan'r kendi evine taqrmalarr igin birkag kiqiye para ode-miq. Don Juan giinler sonra uyanmtq, ve nazik yaqh bir adamile giqman kansrnl yaraslna bakarken bulmuq.

Yaqh adam admrn Belisario oldu[unu, karrsrnrn tinlti birsa[altrcr oldufunu ve kendilerinin don Juan'rn yarasrnr iyileq-tirmekte olduklarrnr soylemiq. Don Juan onlara hig parasr ol-madr[rnr soyledifinde, Belisario iyilegtikten sonra bir gekildeodeqebileceklerini soylemiq.

Don Juan'rn kafasr, her zaman oldufu gibi, gok kanqrk-mrq. Ategli, irikryrm, diiqtincesiz, e[itimsiz ve kafasrzyirmiya-qrnda bir Krzrlderiliymig. Minnettarhk gibi bir duygusu yok-rxug. Yaqh adamla kansrnrn ona yardrm etmesini nazik bir dav-raru$ olarak goriiyormug, ama yine de yarasl iyileqtifi gibi, birgece yansr kagrp gitmeye niyetliymiq.

Yeterince iyileqip de tiiymeye hazn oldu$u bir srrada

TiNiN HiLESi

yaqh Belisario onu bir odaya gottirmiiq ve titrek fisrldayrqlar-la ona oturduklarr evin kendisini ve kanstnt tutsak eden cana-var ruhlu bir adama ait oldufiunu agrklamrq. Don Juan'dan,ozgtirliiklerini yeniden kazanmak igin, onlart tutsak eden veonlara iqkence eden adamdan kurtulmalartna yardtm etmesi-ni istemiq. Don Juan daha cevabtnt vermeden, baltk suratltcanavanmsr bir adam, sanki kaptnrn arkasmda onlan dinler-miq gibi, korku hikAyelerinden firlamrqgasrna odantn iginedalmrq. Yeqilimsi gri renkteymiq, alrurun ortasrnda hig krrp-madr[r tek bir gozi-i varmrg, ve bedeni kapr gibiymig. Don Ju-an'a dofru yalpalayarak yiiriimiiq, ytlan gibi trshyormug. Onuparamparga etmek ister gibi bir hali varmrq. Bunu gciren donJuan korkudan bayrlmrq

"Tin ile olan baflantr hatttma indirdili darbe Eok ustacay-dl," dedi don Juan ve giildii. "Velinimetim, tabii ki, canavargelmeden once beni ileri bilinglilik dtizeyine sokmuqtu, buyiizden de biiyiiciilerin organik olmayan varltk ya da qekilsizerke alanr dedikleri qeyi bi canavar olarak gormiiEtiim."

Velinimetinin qeytanhklarr ttim gomezleri Eok gtiltinE veutanrlaczrk saylslz durumlara dtiqtirmiiq, ozellikle ciddiyeti vekatrh[ryla velinimetinin qerkalarr igin tam bir hedef tahtasr go-ri.iniimtinde olan don Juan't. Bu qakalarrn velinimetini Eok Eokeflendirdifiini de arumsadt.

"E[er seninle dalga gegtifimi saruyorsan-ki gegiyo-rum-onun bana yaptrklannm yarunda sozii bile edilemez," dr-ye siirdiirdii don Juan. "Benim qeytan velinimetim kahkahast-nr gozyaqlanrun ardtna gizlemeyi ofrenmiqti. Qomezli[iminilk baqlarmda nastl afladrfrnr hayal bile edemezsin."

Don Juan oyktisiine devam,ederek, o canavarrmsr yeratrfrgormenin qokundan sonra hayafirun asla eskisi gibi olmadrfrnrbelirtti. Velinimeti de bunun boyle olmast igin elinden geleniyapmlg. Don Juan'tn dedifine gore bi nagual bi kez Eomezinioyunlarla tanrqtrrdrktan sonra, onun emirlerine uymasl iEin u[-raq verirmiq. Bu itaat iki defiqik tiirde olabilirmiq. Ya geng

Tal(a'run durumunda oldu[u gibi, aday qomez oylesine disip-linli ve hazr olurmuq ki sadece nagual'a katrlmaya karar ver-mesi yetermiq, ya da aday gomezde disiplinin esamesi okun-

sESS rzLrciN pnri

mazve bu durumda nagual onu inandrmak igin zamanve epeyemek harcamak zorunda kalrrmrq.

Don Juan dtiqtincesrz, yabani, geng bir koylii oldu[u igin,onu ikna etme iqlemi acayip aqamalar gerektirmiq.

ilk ani darbeden sonra velinimeti ona ikinci ani darbeyi bi-gim defiqtirme yetenelini gostererek vurmuq; bir gtin velini-meti geng bir adam olmuq. Don Juan bu dontiqtimti kusursuzbir oyunculuk,yetenefii olarak algrlamrq ilkin, baqka bir qeyolacafrnr akhna dahi getirmemiq.

"Bu dcjni.iqiimleri nasil becerirdi?" diye sordum."O hem bi biiyticii hem de bi oyuncuydu," diye yanrtladr

don Juan. "Onun btiyiisii birleqim noktasmr istedifi herhangi biozel de[iqikli[i saflayabilecek konuma getirmekten ibaretti.S anatry s a donti q i.imlerindeki kusurs uzluktu. "

"Anlattrklarrnr tam olarak anlayamryorum," dedim.Don Juan algrrun insamn oldufiu ya da yaptrfr her qeye

destek oldufunu ve birleqim noktasrnrn konumu tarafindan yo-netildi$ini soyledi. E[er birlegim noktastntn konumu de[iqirsealgr da buna paralel olarak defiqirmiq. Birleqim noktasmt nere-ye yerleqtirecefiini bilen btiyiicii istedifi herhangi bir qey olabi-lirmiq.

"Nagual Julian'rn birleqim noktastnt hareket ettirme konu-sundaki ustahfr o kadar miikemmeldi ki, en kurnaz doniiqtim-leri bile. rahatEa gerEeklegtirebiliyordu," diye devam etti donJuan. "Ornelin bi biiyticii bi kargaya dontiqtirse bu tartrqmasrzbiiyiik bi baqarrdr. Ama bu birleqim noktasrnda gok btiyiik bide[iqiklifi gerektirir. Hal boyleyken birleqim noktasmr qiqmanya da yaqh bi adam konumuna getirmek en az de[iqikli[i, amainsan do[asr hakkrndaki en yo$un, en canh bilgiyi gerektirir."

"Bu qeylerin gergekli[i hakkrnda diiqiinmekten ve konuq-maktan uzak durmak niyetindeyim," dedim.

Don Juan zrkla gelebilecek en komik qeyi soylemiqim gibigtildii.

"Velinimetinin doniiqiimleri igin bir neden var mrydr?" di-ye sordum. "Yoksa srrf kendisini e$lendirmek igin miydi?"

"Aptal olma. Savaqgrlar srf kendilerini eflendirmek iginbir qeyler yapmazlar," diye yanrtladr. "Onun dcintiqtimleri stra-

F

TININ HILESI

tejikti. Yaqlrhktan gengli[e doniiqmesi, gereksinim tarafindandiizenleniyordu. Zaman zaman komik durumlar oluyordu ama

bu baqka mevzu."Ona velinimetinin bu doniiqiimleri nastl o[rendi[ini daha

rince sordufiumu arumsatttm. Bana velinimetinin bir ofretme-ni oldufunu, fakat adtnt bana soyleyemeyecefini soylemiqti.

"Bahsettifim o gok gizemli biiyiici.i, ona dontiqiimleri o[-retmiqti," dedi saygrh bir ifadeyle.

"Ne gizemli biiyiiciisii?" diye sordum."Oltimg meydan okuyan," dedi ve bana sorgularcaslna

baktr.Don Juan'm taktmrndaki ttim btiyiiciilerin iginde en goz

kamaqtrran karakter 'oliime meydan okuyan'dt. Onlara gore o,

eski ga$ann btiyticiisiiydii. Ttim erke alanlan iginde birleqimnoktasrnr belirli yonlerde ve belirli konumlafa hareket ettirmiqve giin{imiize kadar ya$amayr si.irdtirmeyi baqarmrqtr. Boylesimanevralar onun farkrndalt[rrun ve yaqam erkesinin direnme-sine olanak sa[lamtqtt.

Don Juan bana kendi soyundan gorticiilerin ytizyrller once'oliime meydan okuyan' ile yaptrklarr anlaqmayl anlattr. Onla-ra yaqamr igin gerekli olan erke karqrhfrnda armafanlar verir-miq. Bu anlaqmadan dolayr onu koruyucularr saymrqlar, ve ona'kiract' demiqler.

Don Juan eski Eafilarrn btiyticiilerinin birleqim noktasmthareket ettirme konusund a uzman olduklannt anlatmrgtr. Boy-le davranarak algryla ilgili olafaniistti qeyler ortaya koymuq,ayw zamanda sapkrnhkta kaybolmanln ne denli kolay oldufu-nu da ortaya grkarmrqlardr. 'Oltime meydan okuyan'tn duru-

mu, don Juan'a gore sapkrnhfa birinci struf bir ornekti.Don Juan eline gegen her firsatta, birleqim noktaslnln sa-

dece onu gorenbtn tarafindan defil, aynl zamanda hareket et-

tirecek yeterli erkeye sahip biri tarafindan yonlendirilmesi du-

rumunda, parlak top iEerisinde yonlendiricinin yoneltti[i her-

hangi bir konumu alabilecegini tekrarlardr. Birleqim noktastntnparlakhfr, dokundufu ipliksi erke alanlannr aydrnlatmaya ye-

terliymiq. Bunun sonucunda ortaya grkan di.inya algtst, notmalgtindelik dtinya algrsr gibi eksiksiz ve biittiniiyle ondan farkhy-

6l

6362 sESS izricix Bnrci

rnrq. Bu ytizden temkin, birleqim noktasmr hareket ettirme iqiy-le uf.raqmak igin can ahcr dneme sahipmiq.

oykiisi.ine devam eden don Juan, yaqamlnr kurtaran yaqrradamrn gergekte yaqh krhfrna biirtinmii$ geng biri oldu[u dti-gtincesinrhtzlabenimsedifini soyledi. Fakat bir giin geng adamyine don Juan'rn ilk karqrlaqtr[r yaqh adam Belisario ormuq. ove don Juan'rn onun kansr sandrfr yaqh kadrn egyalarrnr topla-mrqlar ve iki sntkan adamla bir diizine katrr grkagelmiq.

Don Juan oyktisiinden zevk ala ala giildti. Katrrcrrar ka-trrlarr yi.iklerken, Belisario'nun kendisini kenara, gekip karr-sryla birlikte yeniden krhk defiqtirdiklerini soyledifini anlat-tr. o yine yaqh bir adam, gizel karrsrysa qiqko, sinirli bir Kr-zrlderili olmuqtu.

"o kadar geng ve aptaldrm ki, sadece gciriinen qeylerin be-nim igin bi de[eri vardl," diye devam etti don Juan. "Daha bi-kag gtin cjncesinde onun yetmiqlerinde dermanslz bi adamdan,yirmi yaqrnda gtiglti bi adama inanrlmaz cloniiqiimiinii gormiiq-ttim ve onun yaqhhfrnr sadece bi krhk defiqikli[i olarak algr-lamrqtrm. Kansr da huysuz, qiqko bi Krzrlderilider-r, giizei veharin bir geng kadma doniiqmiiqtti. Tabii kadrn kenclisini veli-nimetimin yaptrfr gibi doni-igtiirmemiqti. velinimetim kadrnrdefigtirivermiqti. o lamanlar ttim olanlan gorebiliyordum,ama bilgelik bize azar azat ve acl vererek ulaqr."

Don Juan, yagh adamrn heniiz pek iyi hissetrnernesine ra[-men, yarasrnln iyileqtifine kendisini ikna ettifini soyledi. Da-ha sonra don Juan'r kucaklamrg ve gergekten tizgtin bir ses to-nuyla "canavar seni gok befenmiq, beni ve kanmr azat edip se-ni tek hizmetkAn olarak yanlna aldl," diye fisrldamrg.

"Bunu komik bulabilirdim," diye devam etti don Juan,"e[er canavann odasmdan gelen derin hrrrltrlar ve iirktitiicii tr-krrtrlar olmasaydr."

Don Juan'rn gozleri igten gelen bir keyifle parhyordu. cid-diyetimi siirdiirmek istiyordum, ama kendime engel olamadrmve giildtim.

Belisario don Juan'rn korkusunun bilincinde, kendisiniserbest brrerkan ve onu tutsak alan kaderin cilvesi iEin bol bolozir dilemiq. Dilini nefretle qaklatrp canavan lanetlemiq. Cana-

riNiN niLESi

vann yaprlmasrnr istedi[i gtinltik iqleri srralarken gcizlerindenyaqlar akryormuq. Don Juan kargr grktr[rnda algak sesle kagma-ntn olanaksrz oldu[unu, giinkii canavarln sihir bilgisinin ben-zersiz oldufunu agl klamrq.

Don Juan, Belisario'dan nasrl hareket edecefiine delginoneriler istemig. Belisario sradan insanlarla ufraqrrken uygundtiqecek davranrq bigimlerini uzun uzun agrklamaya giriqmiq.Insanhk baflamrnda plan yaprp uygulayabilir, $ansa gilvene-rck, zekdmtz ve kendimizi adamamrzla baqarrya ulaqabilirmi-qiz. Ama bilinmeyenle ytiz yiizeyken, ozellikle don Juan'rn du-rumunda, kurtuluqun tek yolu ses qrkarmamak ve anlamakmrq.

Belisario, don Juan'a zar zat duyulur bir mrrrltryla canava-nn kendi pegine diiqmeyecefine emin olmak iEin Durango eya-letine gidip btiytictiliik o[renecefini itiraf ermiq. Don Juan'a,onun da btiy.iiciiliik ci[renmeyi isteyip istemedifiini sorrnu$.Don Juan ise bu dtiqtinceden korkarak, cadrlarla bir iqi olmaya-cafrnr sciylemiq.

Don Juan kasftlarrnr tuta tuta giildti ve velinimetinin on-larrn etkileqimlerinden nasrl zevk aldrfrnr dtiqiinmeyi sevdi-[ini itiraf etti. ozellikle korku ve ofkeden grldrrmrqken, biiyii-ciiltifti olrenmesi igin yaprlan iEten daveti reddeclip, "Ben biKrzrlderiliyim; cadrlardan korkmak ve nefret etmek iEin do[-dum," derken.

Belisario kansryla bakrqmrq ve viicudu sarsilmaya baqla-rnrq. Don Juan onun sessizce afladrfrnr fark etmiq, besbelli kidon Juan'rn onun cinerisini reddetmesinden incinmiq. Karrsr sa-kinleqene kadar ona destek olmak zorunda kalmr;.

Belisario ve kansr uzaklaqrrken Belisario dontip don Ju-an'a bir ogiit daha vermiq" Canavarrn kadrnlardan tiksindi[ini,don Juan'm yeni blr erkek igin tetikte olmasr gerekti[ini, e[ercanavar buldu[u erkefii yeterince severse kolelerini de[igtire-bilecefini soylemiq. Arna hemen timitlenmemeliymiq, gtinkiievden ayrrlabilmesi igin bile yrllar gegmesi gerekirmiq. Cana-var, kolelerinin sadrk, en azrndan soz dinler olduklarrndanemin olmak istermiq.

Don Juan buna daha fazla dayanamaml$. Yere goktip a$la-rnaya baqlamr; ve Belisario'ya kimsenin kendisini esir edeme-

6564 sESSizt-iciN Bnrci

yece[ini, canrna kryacafrnr soylemiq. Yaqh adam onun bu so-ziinden gok etkilenmig ve aynr qeyi kendisinin de dtiqtinmtig o1-

du[unu itiraf etmiq. Ama bu gabalar boqunayml$, gtinkii karqr-srndakinin diiqtincelerini okuyabilen canavar insantn kendi ca-runr almasrna bile engel oluyormug.

Belisario, don Juan'a biiyticiiliik cifrenmek igin Duran-go'ya gelmesi igin bir kez daha cineride bulunmuq. Bunun tekgegerli goztim oldu[unu belirtmiq. Don Juan ise ona, bu Eozii-miin krzartma tavasrndan ateqe atlamaktan farksrz oldufunusoylemiq.

Belisario hrgkrra hrEkrra a$amaya baqlamrq ve don Juan'tkucaklamrq. Onun hayafinr kurtardrfl ana lanet etmiq ve yerdefiqtireceklerinden haberi olmadr[rna dair yeminler etmig.Burnunu silmiq ve alev alev yanan gozleriyle don Juan'a bakrp,"Krhk defiqtirmek kurtulabilmenin tek yolu. E[er gerektifi gi-bi davranmazsan canavar ruhunu qalabilir ve seni baqka hiEbirgey yapmayrp sadece onun giinliik iqlerini yapan bir aptala do-ntiqtiirebilir. Sana nasrl davranman gerektifini gosterecek ka-dar zamanlmrn olmamasr gok kdtti," demiq. Sonra da daha Eoka$lamaya baqlamrq.

Don Juan gozyaqlanndan trkanmrq bir halde ona nastl kt-hk defiqtirebilece[ini sormuq. Belisario canavann gozleriningok keskin oldufiunu anlatml$ ve ona kendi be[enisine uygungeqitli elbiselerle denemelerde bulunmasrnr cinermiq. Nasrl ol-sa defiqik krhklar denemek igin oniinde yrllar olacakmr$. Ka-prda don Juan'la hiingiir hiingiir a$ayarak sartlmrglar birbirle-rine. Karrsr, don Juan'rn eline Eekinerek dokunmuq. Sonra dzr

gidivermigler."Yaqamrmda asla, ne daha once, ne de daha sonra, boyle-

sine bir dehqet ve garesizlik yaqamamrqtrgr," dedi don Juan."Canavar, sanki sabrrsrzhkla beni bekliyormuq gibi, evin igin-de bir geyleri zangrdatryordu. Kapmrn ontinde oturdum ve acl

Eeken bir kopek gibi inledim. Sonra da o biiytik korkum ytiziin-den kustum."

Don Juan satlerce krprrdamadan oturmuq. Ne igeri girme-ye cesareti varmrq, ne de kagrp gitmeye. Soka[rn difer tarafin-da kollarrnr sallayan ve telaqh bir qekilde dikkatini gekmeye ga-

TiNiN HiLESi

lrgan Belisario'yu gcirdtiftinde olmek tizereymiq dense yerin-cleymiq. Onu gormek bile don Juan't aniden gok rahatlatmrg.

Belisario ona ktmtldamamastnt iqaret etmiq.Gegmek bilmeyen bt zamandan sonra Belisario, don Ju-

an'a dofiru elleri ve dizleri tizerinde siirtinerek ilerlemig. Sonra

da hig krmtlamadan yere gomelmiq. Don Juan'tn yanlna varrn-

cayadek, o qekilde, yerde stiriinerek siirdtirmtiq ilerlemeyi. Buiq saatler siirmtiq. O srada oradan birEok insan gegmig ama

kimse ne don Juan'tn halini, ne de yaqh adamtn hareketlerinifark etmemiq. iki adam yan yana geldiklerinde Belisario, donJuan'a kendisini bir direfe ba$r bir kopek gibi yalntz brakma-ya gonliiniin razt olmadrfrnr frsrldamrq. Karlslnln rtLrazlartna

rafmen don Juan't kurtatmak iEin bir qeyler yapmak tizere ge-

ri dondiigiinii anlatmrg. Ne de olsa, ozgtirltifitinti kazandrfir iEin

don Juan' a minnettarmtq.Buyurgan bir tavtrla, ona bu durumdan kurtulmak iEin

bir qeyler yapmaya niyeti olup olmadr[rnr sormuq. Ve don Ju-

an her qeyi yapabilece[ine dair yeminler etmiq. Belisario gak-

trrmadan don Juan'a bir bohqanrn iEinde elbiseler vermiq.

Sonra da planrntn ayrtnttlartnt agftlamrq. Don Juan evin ca-

navara en uzak yerine gitmeli ve yava$Ea elbiselerini de[iqtir-meliymiq, evin igine girer gnmez, hrzln ve atak bir bigimdeqapkasrndan baqlaylp, ayakkabtlartnt en sona btrakacak bi-

Eimde, her seferinde bir parEayr grkarmahymrg. Sonra elbise-lerini tahta bir Eergeveye, mankene benzer bir yapr olur;tur-mak izere koymahymrq.

Bir sonraki adtm, don Juan'ln canavan aldatacak yegAne

krhfr giymesiymiq: bohgadaki elbiseleri.Don Juan eve kogmuq ve her geyi hazrlamrq. Evin arkastn-

da buldufu Eubuklarla korkulufa benzer bir gergeve oluqtur-mu$. Giysilerini grkartml$ ve gergevenin iizerine koymug. AmabohEayr agtrfrnda hayatmtn stirprizi ile karqrlagmrq; bohgada

kadrn elbiseleri vurmrql"Kendimi aptal ve mahvolmuq hissettim," dedi don Juan.

"Tam kendi giysilerimi yeniden giyecektim ki o canavarlmsladamtn insanhkdrqr hrrrldamalannr yeniden duydum. Kadrnla-rr kiigiimsemek, onlarrn tek amacrnrn erkeklere hrzmet etmek

6766 sES s izttGiN enri

oldu[una inandrrrlarak yetiqtirilmiqtim. Benim igin kadrn elbi-seleri giymek bi kadrna doniiqmekle eqdeferdi. Ama QanaYar-

dan olesiye korkuyordum ve gozlerimi kapatrp o lanet elbise-Ieri giydim."

Don Juan't kadrn kryafetleri iginde hayal ederek ona bak

trm. O kadar komik bir diiqiinceydi ki istemeden kahkahalarabofuldum

Don Juan, sokafm karqrsrnda bekleyen yagh Belisario'nunkendisini krhk defigtirmiq olarzrk gordii[tinde, kendisine engelolamayrp, kontrolsizce aflamaya baqladrfrnr soyledi. Aflaya-rak, don Juan't kasabarun dtqma, kartstntn iki katrrcryla bekle-difi yere gotiirmiiq. Katrrctlardan biri, arstz bir bigimde Belisa-rio'ya bu acayip ktzt geneleve satmak igin mi kagrrdr[rnl sor-

mu$. Yaqh adam liingtir hiingiir aflamaktaymrg, bayrlmak i.ize-

reymiq. GenE katrctlar ne yapacaklarmt qaqrrmrqlar, ama Beli-sario'nun kanst tiziilecefine kahkahalarla grghk atmaya bagla-

mrq. Don Juan bunun nedenini anlayamamtq.Ekip geceleyin yola koyulmuq. Az kullanrlan yollardan ge-

gip, dofruca kuzeye yonelmiqler. Belisario pek konu$muyor-muq. Korkuyor ya da bir belA bekliyor gibiymiq. Kanst stirekliona Erkrqtp, don Juan't yanlartna almakla ozgiirliik qanslanntfirlatrp atttklarrnr soyliiyolrnllq. Belisario, kattrcilann don Ju-

an'rn krhk defiqtirdifini anlamalarmdan Eekindifi igin karrsrn-dan bu konuda konuqmamasrnt istemiq. Belisario don Juan'ada kadrn gibi davranamadrfr igin kafadan hafif gatlak bir krzgibi davranmasrnr soylemiq.

Birkaq giin igerisinde don Juan'm kaygtlarr biiytik olgtidealalmrq. Dofrusu yeniden kendine giivenini kazanmtq, oylekorkmuq ki ne oldufunu bile anrmsamryornuq. E[er giydi[ielbiseleler olmasayml$ ttim deneyimlediklerinin bir riiya oldu-

funu sanabilirmiq.O koqullar altmda kadrn elbiseleri giyiyor olmak, haliyle

bir tzrkrm defiqiklikleri qart krlmrq. Belisario'nun kartst don Ju-

an'a biiytik bir ciddiyetle bir kadrn olarak nasil davranmasl ge-

rekti[ini ofiretiyonnuq. Don Juan ona yemek piqirrnede, Eama-qr ylkamada, ateg iEin odun toplamada yardtmct oluyormuq.tselisario don Juan'rn saglarrnt kesip, kafastna keskin kokulu

TININ HILESI

trir ilag siirmiiq, ve katrcrlara krzm bitlendi[ini soylemiq. O sr-ralar heniiz sakallan bile Erkmadrfr igin, kadrn gibi dolaqmakpek de zor olmuyormug don Juan igin. Ama kendisinden i[re-niyormuq, biittin o insanlardan ve kotii kaderinden de. Kadrnclbiseleri giymek ve kadrnlann giinliik iglerini yapmak onunkaldrabilecefi bir qey defilmiq.

Bir gtin katrcrlarm artrk barda[r taqrrmasryla onun da ca-nrna tak etmiq. Katrrcrlar bu garip krzrn onlarrn kulu kolesi ol-rnaslnl umuyorrnuq. Dahasr stirekli tetikte olmak zorundaymrqqrinkti adamlar ona sulanlyorrnu$.

Akhma takrlan bir qey vardr. "Katrrcrlar da velinimetinlerni gahqryordu?" diye sordum.

"Hayrr," diye yanrtladr ve gtirtilttilii bir qekilde gtilmeyebaqladr. "Onlar sadece gegici olarak onun btiyiistiniin etkisi al-l"rna giren iki tath insandr. Onlarrn katrlannr qifa bitkileri taqr-Inak igin kiralamrg, ve e[er geng bir kadrnr kagumaslna yar-drmcr olurlarsa iyi para verecefini soylemiq."

Nagual Julian'm yaptrklan kafamr allak bullak etmiqti.Goziimiin oniine don Juan'rn kendisine yaprlan cinseltactzle-ri savuqturmaya gahqmasr geldi ve katrla katrla giilmeye baq-ladrm.

Don Juan anlatmaya devam etti. Sert bir qekilde yaqh ada-rna bu krhk de[iqirmenin meselesinin fazla uzadr[rnr, adamla-rrn kendisine sarkrntrhk etti[ini anlatmrq. Belisario so[ukkan-lrhkla, ona daha anlayrqh olmasrnr, erkeklerifi hep aynr olduk-lannr soylemiq ve yeniden aflamaya baqlayarak kendisini ka-chnlan savunur bulan don Juan'r yeniden qaqrrtmrq.

Kadrnlann durumuyla ilgili gok ateqli oluqu kendisini dekorkutuyorrnuq. Belisario'ya boyle giderse sonunun canavarlakalmasmdan daha beter olacafrnr soylemiq.

Yaqh adam goziinde yaqlarla yagamln tath oldulunu, bede-Iinin ise bir qaka oldufiunu, canavann ruhunu esir ahp kendisi-ni oldiirmesine dahi izin verrneyecefi tliriinden anlamsrz laflargeveledikge don Juan'rn telaqr bir kat daha artryormuq. "Katrr-crlarla krnqtr," demiq sakin bir ses tonu ve edayla. "Onlar ba-sit koyliiler. Tek yapmak istedikleri de e$enmek, seni itip kak-lrklarr zaman yarundan uzaklaqtrr onlan. Ama brrak bacafrnl

ll

til

ril

i1l

l

sES s iztic iN pn r i

ellesinler. Ne olur ki sanki?" demiq ve yeniden ztril zrrrl a[la-maya baqlamrq. Don Juan ona neden boyle a[ladrfrnl sorrnu$."qfinkti biittin bunlar iqin Eok uygunsun," demiq ve bedeni hrg-knklann baskrsryla ikiye biikiihniiq.

Don Juan yaqh adama iyi niyeti ve kendisinin neden oldu-

[u srkrntrlara katlandrfir igin teqekkiir etmig ve arttk giivendeoldu[una gore aynlmak istedifini eklemiq.

"Krhk defiqtirerek iz silrme sanattntn biitiin inceliklerinio[reniyorsun," demiq Belisario, don Juan'tn kendisiyle anlat-trklanyla ilgilenmeksizin. "Ve bunlan oylesine iyi olrenecek-sin ki, kimse senin krhk defiqtirdifini anlayamayacak. BununiEin acrmaxz,, zekl sabrrh ve kibar olman gerekiyor."

Don Juan Belisario'nun ne hakkrnda konuqtufiunu bile an-

layamryormu$. Soylediklerini anlamaya da u[raqmamtg, tek is-tedi[i erkek giysilerine kavuqm:rkmrq. Belisario Eok anlayrghy-mrq. Don Juan'a eski giysiler ve birkag peso da para vermiq.Canavardan ilelebet kurtulmak istiyorsa efeq kendisiyle birlik-te Durango'ya gelip biiyiiciiltik ofrenmesi gerekti[ini ve fikri-ni defiiqtirirse kadrn giysilerinin her zaman kendisini bekledi-

fini de sert bir bigimde, tisttine betsa basa belirtmiq. Don Juanbunn razr olmayrp teqekkiir etmiq. Bunun tizerine Belisario donJuan'a iyi giinler dileyip, don Juan'rn strttna peg peqe okkahdarbeler indirmiq.

Don Juan giysilerini defiiqtirrniq ve hangi yone gidecefi-ni sormuq. Kuzeye"dofru giderse eninde sonunda bir kasaba-ya varacafrnr soylemiq ona. Ikisi de aynr yone gittiklerine go-re-canavardan uza$a-belki ilerde yollan yeniden kesiqebi-lirmiq.

Ozgiirlii[iine kavuqmanln heyecantyla, don Juan hemen-cecik yola koyulmu$. Be$ altr mil kimselerle karqrlaqmadanyiiriimiiig. Yakrnlarda bir kasaba oldufunu biliyormuq ve ne-reye gidecefine karar verene kadar orada gahqabilecefini dii-qiintiyormuq. Bir ara dinlenmek igin oturmuq. Kattr yolununkenanndaki Eahlarda bir ktptrtr fark ettifi strada ufak, iicrabir kasabada bir yabanctnrn iq bulmaslntn ne kadar giiE olaca-

frnr diiqiiniiyormuq. Birisinin kendisini izledifi duygusunakaprlmrq. Oylesine korkmuq ki, yerinden firladr[r gibi kasa-

TININ HILESI

baya dofru koqmaya baqlamrq; canavar dabo$azrndan yaka-litmak iEin yalpalayarak iizerine atrlmrq. Bir iki santim farklasrylrmtg don Juan'r. Don Juan, avazr grktrfr kadar bafrrmrq,lma yine de kendini toparlayrp geldi[i yone dofru koqmaya[raqlamrq.

Don Juan canlnl kurtarmak igin kaEarken, canavar da bir-kaE metre arkasrnda, gahlan gatrrdatarak onu kovahyormuq.Duydufu ses, o gtine dek duydufu en iirpertici sesmiq. So-nunda az ilerde a[rr a[rr ilerleyen katrrcrlarr gormiiq ve yar-cLm istemiq.

Belisario onu tanrmlq ve dehqet iginde ona do!ru koqmuq.Kadrn elbiselerinin bulundufu bohEayr ona firlatarak, "Bir ka-chn gibi koq, seni aptal!" diye ba[rrmrq.

Don Juan nasrl kadrn gibi koqulacafrnr bilmedifini, amabu beklenmedik dummda nasil yaptrfrnr bilmeden kadrn gibikoqtufunu anlattr. Canavar onun peqini brrakmrq. Belisario,kendisi canavan oyalarken, don Juan'a da iistrinii defiqtirmesi-ni soylemig.

Don Juan, kimselere bakmakszrn Belisario'nun karrsrnave srrtkan katrrcilara katrlmrq. Gerisingeriye doniip bagka yol-lardan gitmigler. Gtinlerce kimse a$nm agmaml$; sonra Beli-sario don Juan'a gtinlilk dersler veffneye baqlamrq. Don Juan'aKrzrlderili kadrnlarm gok pratik olduklannr, konuya do!rudanyzrklagtrklannr ama aynr zamanda da gok utangag olduklannrsciylemiq. Onlara meydan okundu[unda hemen tepki verirler-rniq; sinsi gozlerindeki korku, kenetlenmiq a[ruIar ve geniqle-rnir; burun delikleri gibi. Tiim bu belirtilere korkulu bir inatEr-ItPt rzleyen utangaE bir kahkaha eqlik edermig.

Don Juan'a gegtikleri her kasabada, kadrnca davranrqlarkonusundaki becerilerinin ahqtrrmasrnr yaptrnyonnuq. Don Ju-an btitiin bunlar olup biterken h0l6 safga kendisine oyunculukefitimi verildifini sanryormuq. Ama Belisario, rsrarla ona izsilrme sanatrnr ofrettifini soyltiyorrnuq. Don Juan'a iz siirme-nin her $eye uygulanabilir bir sanat oldufunu, ve bunu o[ren-rnenin dort basamafr oldufunu anlatryormuq: acrmastzhk, ze-kA, sabr ve kibarhk.

Anlattrklannr bir kez daha kesmek zorunda kaldrm.

1ll0 SESSIZLIcIN gnri

"Ama iz stirme yofiun, ileri bilingilikte ofiretilmiyor mu?""Tabii," diye yanrtladr srrtarak. "Ama bazr erkekler igin

kadrn giysileri giymek ileri bilinglilige agrlan bi kapr olabiliyor.Ashnda boyle durumlar birleqim noktasmr hareket ettirmektendaha etkilidir, arna ayatlanmasr Eok zordur."

Don Juan'rn velinimeti kendisini iz siirmenin dort koqu-lu konusunda her giin gahqtrrmtg ve aclmaslzhfr sertlik, zekd-yt zallmlik, sabretmeyi boqvermiglik ve kibarh[r da aptalhkolarak algrlamamast gerektifi konusunda onu uyarrnlg.

Bu dort basama[m ayrrdma vanlmayacak kadar kusursuzolana dek ahqtrmalar yaprhp mtikemmel hale getirilmesi ge-rektifini ofiretmiq ona. Kadrnlarrn do[ai iz siiriiciiler oldukla-rma ikna etmiq onu. Buna o kadar inaruyormuq ki, bir erkefinsrrf kadrn krhfrna girerek iz s[irme sanatrnr o[renebilece[iniiddia ediyormuq.

"Onunla geEtifiimizher kasabadzki her pazarda gidip her-kesle pazarhk ederdim," diye devam etti don Juan. "Velinime-tim bir kenara Eekilip beni seyrederdi. Kararh ve sevecen ol-rnaml oftitlerdi. Zekt ve saygrh, kibar ve oldiirijcii, sabrrh amahareketli. Sadece kadrnlar bunu baqarabilirmii;. Bunu yapan er-keklerse can srkrct, titiz insanlar olurlarmrq."

Bu arada, sanki don Juan'm dofru yolda oldufunu denet-lemek istermiq gibi, canavanmsr adam ara slra ortaya grkryor-muq. Krrda avare avare dolanrrken goztine iliqiyormuq don Ju-an'rn. Onu, genellikle Belisario'nun boynundaki keskin sinira[nsmr dindirmek iEin yaptrfr masajdan sonra goriiyormuq.Don.Iuan bunu anlafirken giildti ve ileri bilinElilife gegtifininfarkrnda dahi olmadrfirnr soyledi.

"Durango kentine ulaqmamrz bi ayrm:u; aldl," dedi donJuan. "Bu bi ay igeristnde iz siirmenin dort kurah hakkrndabir nebze fikir sahibi olmuqtum. Bu beni pek fazla de[iqtir-medi, ama bi kadrn olmanrn nasrl bi duygu oldufunu anladrmaz da olsa."

TININ HILESI

IZ SURMENIN DORT BIqIMI

Don Juan bana o eski gozetleme noktastnda oturmaml ve yeringekimini birleqim noktamt hareket'ettirmek iEin kullanmaml,bana iz silrmeyi o[rettifi difier ileri farkrndahk durumlanntanrmsamamr istedi.

"GeEtifimiz bikag giinde pek gok kez iz siirmentn bigim-lerine de[indim," diye devam etti. "Onlarla ilgili actmasrzhk,zekl., sabr ve kibarhfa de[inmi;tim. E[er bu dort biEimi senimutlak bi arumsamaya gotiirecek yer gostericiler olarak gor-seydin harika olurdu."

Fazlasryla uzun goriinen bir siire sessiz kaldr. Sonra beniqaqrrtan, ama qaglrtmimast gereken bir soz soyledi. iz siirme-nin dort bigimini bana kuzey Meksika'da Vicente Medrano veSilvio Manuef in yardtmryla ofretmiq oldufunu agrkladr. Ay-rrntrlara girmedi, soylediklerini anlayayrm diye bekledi. Anrm-samaya gahqtrm ama sonundavazgegtim, hig olmamrq bir qeyianrms ayamayac afrmr hayktrdtm.

Itiraz etmeye gabalarken, akhmdan kaygrh dtiqiincelergegmeye baqladr. Don Juan'tn bu sozleri srrf beni iizmek iginsoylemedi[ini biliyordum. Bana ileri bilinElilifie defgin hersoru sorulugunda oldufu gibi, onun onderlifinde deneyimle-difiim olaylann gergek bir siireklilifiinin olmadrfr saplanttst-na kaprhyordum. Bu olaylar, giinltik yaqanttmda olanlar gibiardrqrk de[illerdi. Hakh olmast gayet olanakhydr. Don Ju-an'rn dtinyasrndaki herhangi bir qeyden emin olmak benimharcrm defiildi.

Kuqkularrmr dile getirmeye Eahqtrm ama o dinlemedi veanlmsamam igin beni zorladr. Bu arada hava kararmtqtr. Rtiz-gAr grkmrqtr ama ben so[ufu hissetmiyordum. Don Juan gofiiskafesimin iizerine koyayrm diye bana diz bir taq vermiqti. Far-krndahfrm gevrede olan qeylere yonelmiqti. Ne igimden gelen,ne de drqrmda olan ani bir gekilme hissettim, daha Eok bedeni-min bilemedigim bir yerinde siiregelen giiEli.i bir asllma duygu-su. Aniden, beni qaqkrnhfa u[ratan bir netlikt.e yrllar once ya-qadrfrm bir karqrlagmayl anlmsamaya baqladrm. Olaylarr ve in-sanlan oylesine canlt hatrladrm ki bu beni korkuttu, tirperdim.

72 sESSizt iciN pnri

Biittin bunlan pek etkilenmiq ya da ilgileniyor gortinme-yen don Juan'a anlatfim. Ruhsal ya da fiziksel korkulara boyune[memem konusunda beni srkiqtrrcL.

Anrmsamam oylesine ola[antistiiydii ki deneyimimi yeni-den yaqryor gibiydim. Don Juan sessizlifini stirdtirdii. Banabakmadr bile. Kendimi uyugmug hissettirn. sonra bu duygua[rr a$rr gegti.

Don Juan'a ardrgrk varhfr olmayan bir olayr anrmsadrErm-da hep soyledifim qeyleri tekrarladrm.

"Bu nasll olabilir don Juan? Biittin bunlarr nasrl unutmuqolabilirim?",' O da her zaman soyledifi r;eyleri yinelecli.

"Bu tiir bi anrmsama ya der unutmanln nolmal bellekle il-gisi yoktur," diyerek beni ikna etti. "Birleqim noktasryla ilgilibi qey bu."

Niyettnne olclufuna de[gin bilgim bir bi.ittin olmasrna kar-qrn heniiz bu bilgiyi kullanmayr beceremedifimi belirtti. I,{iye-rin ne oldufunu bilmek, ki;inin istedifi herhangi bir zamandao bilgiyi agrklayabilece$i ya da kullanabilece[i anlamura gelir-miE. Bir nagual, konumunun getirdifi sorumlulukla, kendi bil-gisini bu qekilde yonlendinnek zorundaymrq.

"Ne anlmsadrn'/" diye sordu bana.'oBana iz siirmenin dort bigiminden ilk bahsediqini emrmsa-

dlm," dedim.olafan diinyevi farkrndahfrm tarafindan aErklan amaz ba-

zr qeyler daha bir dakika cincesine kadar var olmayan bir anrylortaya grkarmrqlardr. ve yrllar once olmuq bir drzi olayr eksik-siz bir biEimde anlmsamlgtrm.

Don Juan'rn Sonor.'daki evinden tam ayrrlmak tizerey-ken, benden bir hafta sonra, ofle saatlerinde, Arizona Nago-les'te, BirleEik Devletler slnln karqrsrnda, Greyhound otobtisdeposunda kendisiyle bulLrqmamr istemiqti.

Yzrklaqrk bir saat kadar erken gitmiqtim. Kaprrun yanrncladuruyordu. onu selamladrm. Bir qey soylemecli ama aceleylebeni bir kenara Eekip ellerimi ceplerimden grkarmam gerekti-fini fisrldadr. DonakalmrEtrm. Kargrhk vermeme firsat verrne-den, diikkanrmr aErk unutmuq oldu$umu ve utanrlacak bigimde

TiNiN HiLESi

tahrik olmuq oldufumu soyledi.Uzerimi dtizeltmek igin inanilmazbir hnla koqmaya baq-

ladrm. Bunu kaba bir qaka oldufunu anladr[rmda ise yola grk-rnrqtrk bile. Don Juan giiliiyordu, yaptr[r qakayr kutluyormug-

Easlna srk srk ve sert bir bigimde srrtrrna vuruyordu. Anidenkendimi ileri farkrndahk durumunda buldum.

Ufak bir lokantaya girdik ve oturduk. Zthnrm oylesine ber-raktr ki, her qeye bakmak, her qeyin oztinii gdrmek istiyordum.

"Erkini boqa harcama," diye emretti don Juan sert bir ses-

le. "Seni buraya birleqim noktan hareket ettikten sonra da ye-mek yiyebiliyor musun, onu anlayaylm diye getirdim. Bundanlhzlaslnr yapmaya gahqma. "

Ama daha sonra karqrma bir adam oturdu ve biitiin dikka-tim ona yoneldi.

"Gozlerinle Eemberler Eiz," diye emretti don Juan. "O ada-rna bakma."

Ama bakmamak elimde de[ildi. Don Juan'tn isteklerindensrkrlmrqilm.

"Ne gdruyorsun ?" diye sordu[unu duydum don Juan'tn.Kendi iizerine katlanmrg parlak kanatlardan oluqan s3y-

dam bir koza gormekteyctim. Kanatlar aErldtlar, bir an Errprndr-lar, soktildiiler, diiqttiler, ve yerlerine aynt geliqimi izleyen ye-ni kanatlar Erktr.

Don Juan hiE gekinmeden, duvarla yirj'zytize gelene deksandalyemi qevirdi.

Ne gdrruag oldu[umu aErkladrktan sonra, 'oBu ne miisrif-lik," dedi derin ig Eekerek. "Hemen hernen tiim erkini ttiket-miqsin. Kendine hakim ol. Savaqgrrun bir odak noktastna ge-reksinimi vardrr. Saydam bir koza tizerindeki kanatlardan ki-me ne?"

ileri farkrndahfrn bir srErama tahtasr oldufunu soyledi.Kiqi onu kullanarak sonsuzlu[a srgrayabilirmiq. Birleqim nok-tasrnrn yerinden oynatrlmasr durumunda, ya ola[an yerine Eokyakrn bir yere saplandrfrnr, ya da sonsuzlula dofru kaymayrstirdiirdii[iinti tekrar tekrar vurguladt.

"Insanlann iEimizde. taqrdrp:mrz qaqrrtrcr erkten haberleriyok," diye devam etti. "Ornefin sen gu anda sonsuzlufa ulaqa-

IJ

74 sESSizrtciN enri

cak bilgiye sahipsin. E[er bu gereksiz davrarugmr stirdiirtirsenbirleqim noktam dcintiqii olmayan bir eqi[in otesine itelemeyibecereceksin."

Soz etmekte oldufu tehlikeyi anladrm, dahasr bedensel du-yarhhfrm da bir.ugurumun eqifinde oldufumu ve bir adrm da-ha atarsam ugurumdan yuvarlanaca[rmr soyliiyordu.

"Birleqim noktan ileri farkrndahfa yoneldi," diye devametti, "Qtinkii ben sana kendi erkemi cidiing verdim."

Yemelimizi sesizce yedik. Son derece basit yemeklerdi.Don Juan kahve ya da gay igmeme izin vermedi.

"Benim erkemi kullanmaktayken," dedi, "kendi zamantn-da defilsin. Benimkindesin. Ben su igerim."

Arabaya geri donerken btraz midem bulandr. Sendeledim,yere kapaklanacak gibi oldum. ilt kez num arah gozliik takrpyi.iriimeye benzer bir duyguydu.

"Kendini foparla," dedi don Juan giiltimseyerek, "gittifi-miz yerde gok dikkatli olman gerekiyor."

Arabayr uluslararasl slnrm cite tarafina, Meksika'da kar-deq Nagoles kentine siirmemi istedi. Ben arabayr siirerken o dabana yolu, hangi caddeden gidecefimi, sola ya da safa ne za-man donece[imi, ne kadar hrzla gidece[imi anlattr.

"Bu bolgeyi biliyorum," dedim, epey canlm srkrlarak."Bana nereye gitmek istedifini soyle,.ben de seni oraya gotii-reyim. Taksi qofcirti gibi."

"Tamam," dedi, "beni 1513 Heavenward caddesine gcitiir."Heavenward caddesini bilmiyordum, ya da boyle bir cad-

denin olup olmadrfrnr. Beni huzursuz etmek igin boyle bir isimuydurdulunu diiqi.iniiyordum. Sessizlifimi stirdiirdiim. Panl-dayan gozlerinde alaycr bir rgrltr vardr.

"Egomani gergek bi dtiqmandr," dedi. "Onu tahtrndan in-dirmek igin durmaksrzrn gahqmah yrz."

Bana arabayr nereye s{irecefimi anlatmaya devarn etti.Sonunda varhkh bir mahallede, koqe baqrnda bulunan bir ar-sa iizerindeki tek kath, kemik rengl bir-binanrn oniinde dur-mamr istedi.

Evde ilk anda goziime garpan bir qey vardr: evin gevresinisaran, koyu san gakrldan bir katman. Evin saflam sokak kapr-

TININ HILESI

sr, pencerelerin gergeveleri ve siislemeleri, hepsi gakillar gibikoyu sanya boyanmrqtr. Gori.inen tiim pencerelerin pancurlartkapahydr. Goriiniiqte tipik bir orta smrf taqra evi, kendi halindebir konuttu.

Arabadan indik. Don Juan yolu gosterdi. Kapryr ne galdrne de anahtarla agtr ama orayavardr[rmrudakapr sessizce, yaE-h pewazlar iizerinden kayarak agrldr-fark edebildi[im kada-rryla tamamen kendi kendine.

Don Juan beni davet etmeksizin gabucak igeri girdi. Onutakip ettim. Kapryr kimin agtrfrnr gcirmek igin meraklanryor-dum ama igeride kimsc yoktu.

Evin igi gok huzur vericiydi. En kiigiik ayrtntrstna kadartemiz ve diizgtin duvarlarda higbir resim yoktu. Lambalar yada kitap raflan da yoktu . Zeminin altrn sansl doqemesi, du-varlarrn kirli bey az rengiyle gok hoq bir karqrthk igindeydi.Tu$ah qominesi olan, yiiksek tavanh, ferah bir oturma oda-sma aErlan ufak, dar bir sofadaydrk. Odanln yansl tamamenboqtu, ama qominenin oldu[u yerdeki difer taraf yart gemberbigiminde yerleqtirilmiq pahah mobilyalardan oluquyordu:ortada iki biiyiik, bej renkli kanepe, yanlarrnda aynr renk ku-maqla kaplanmrg iki koltuk. Ortada som meqeden a[rr, yuvar-lak bir sehpa vardr. Evde gordiiklerimden grkartrfrm kadarry-la, orada ya$ayan insanlar oldukga varhkhydr, buna rafmentutumlu goriintiyorlardr. Ateqin etrafinda oturmaktan da hoq-lanryorlardr besbelli.

Elli yaqlannda iki adam koltuklarda oturuyorlardr. Biz ice-ri girince ayala kalktrlar. Biri Krzrlderiliydi, di[eri ise ortaAmerikah. Don Juan beni, once bana daha yakrn olan Krzrlde-riliyle tanrqtrrdr.

"Silvio Manuel," dedi don Juan bana. "Benim ekibimde-ki en erkli ve en tehlikeli btiyilctidiir, aynr zamanda da en gi-zemlisi."

Silvio Manuel'in yiz hatlarr bir Maya freskini andrnyor-du. Teni soluktu, sanya gahyordu. Qinlilere benzedifini diiqiin-diim. Gozleri iri, kara ve panltrhydr. Sakalsrzdr. Siyah saglarrparga parga krrlaqmrqtr. Elmacrk kemikleri grkrktr ve etli du-daklarr vardr. Yaklaqrk bir yetmiq boyundaydr, inceydi, olduk-

75

16 sESSiZt iCin enrci

Ea zayftr ama giiglii kaslarr vardr. San, spor bir gomlek, kah-verengi, bolca bir pantolon ve ince bej bir ceket giymfti. Giy-silerinden, genel tavnndan ve konuqma biEiminden grkartrfrmkadanyla bir Meksika-Amerikahsrna benziyordu.

Giiltimsedim ve elimi Silvio Manuel'e uzatttm ama o be-nimle tokalagmadr. Umurcamaz bir tavrrla baqryla selamladrbeni.

"Bu da Vicente Medrano," dedi don Juan difer adama do-nerek. "En eski ve en bilgili arkadaqrm. Eski olmasrnrn ya$ly-la ilgisi yok ama. Velinimetimin ilk gomezidir o."

Vicente de, Silvio Manuel gibi umursamaz bir selam ver-di bana. A$zrnr agrp tek soz etmedi.

Silvio Manuel'den biraz daha uzundu ve onun kadar za-yrftr. Pembemsi bir teni, diizgtin taranmrq bryrklarr, sakallarrvardr. Sevimli ytiz hatlan vardr: ince, g;.j,zel bigimli bir burun,ufak btr afrz, ince dudaklar. Krr saglan ve sakahna uyum sa[-layan koyu renkli, Eah gibi kaqlarr vardr. Gozleri kahveren-giydi ve parrldryordu, asrk surat ifadesine ra[men gozlerininigi gtiltiyordu

Sade giyinmiqti: yeqil gofre kumaqtan bir takrm ve agrk ya-kah spor bir gomlek. O da bir Meksika-Amerikahsr gibi gorti-niiyordu. Tahminimce evin sahibi oydu.

Karqrlaqtrlnca, don Juan onlarrn yarunda Krzrlderili birrenEber gibi duruyordu. Hasrr gapkasr, eskimig ayakkabrlan,eski, haki pantolonu, ekose gomle[i bir bahgrvanln ya da birgiind.elikg inin elbiselerine benziyordu.

Ugiinii birlikte gortince don Juan'rn krhk defiqtirmiq oldu-funu di.iq{indiim. Don Juan'rn Eok gizli bir operasyonu yone-ten, ne kadar gaba harcasa da kumandanhk yrllarrnr saklayama-yan bir komutan oldulu, askeri bir gortintti beliriverdi gozleri-min ontinde.

Aynr zamanda, hepsinin ayru yaqlarda oldu[unu dtiqtinii-yordum, ama don Juan ikisinderl de daha yaqh ve daha zindegoriinliyordu,

"Sanrnm Carlos'un qimdiye kadar tanrdr[rm en biiytikdiiqktin oldufunu zaten biliyorsunuz," dedi don Juan en ciddiifadesiylc. "HaLta bizim velinimetimizden de daha btiyiik. Sizi

temin ederim, efer biri diiqkiinliifiinii ciddiye altyorsa o da bu

adamdtr.':Giildtim, ama diferleri gtilmediler. iki adam, gozlerindeki

garip rqrltryla beni inceliyorlardr."Eminim unutulmaz bi iiglii olcaksmtz," diye devam etti'

"En yagh ve en bilgili, en tehlikeli ve en giiglii, ve en kendine

dtigktin."Hela gilhiiyorlardr. iyice rahatstz olana de

lice incel"dil"r. Sonra, sessizli[i bozan Vicente oldu.,.onu neden evin igine getirdilini anlamlyorum," dedi ku-

ru, sert bir ses tonuyla. "Brze bir yarart dokunmaz. Onu arka

avluya gottir.";'V" d. ba$a," diye ekledi Silvio Manuel.

Don Juan bunu dofu clondii. "Gel hadi," dedi yumuqalc bir

sesle ve kafastntn ufakdevinimleriyle beni evin arkasrna dog-

ru yonlendirdi.o iki adamrn beni sevmedikleri giin gibi ortadaydr. Ne

soyleyebilecelimi bitemiyordum. Kesinlikte Eok sinirliydimve-incinmiqtim, ama her nastlsa bu,duygulartm ileri farkrndahk

clurumunci sinclirilmiqti.Arka avluya ytirtiotit. Don Juan kayttsrzca deri bir ipi

alrp miithiq bii htzla boynuma clolayrverdi. Hareketleri oyle-

sine hrzh ve oylesine ktvraktr ki kendimi bir kopek gibi boy-

nunclan baflanmrq halde arka verandantn aftr tavantnt des-

tekleyen dJmir ciirufundan yaprlma iki siitundan birine asrh

buldum bir anda.Don Juan pes etmiq ya da inanamryoffnuq gibi bir ifadey-

le baqrnr iki yJna salladr, ve beni Eozmesi iEin ona.b3gt.-*tubaqladrfrmdi eve geri dondti. Boynumdaki ipin srkrh[r yi'iziin-

O.n irtJOi[im yiikieklikte bafrramtyordum.Olanfira inanamryorclum. Sinirli bir halde boynumdaki ipi

Eozmeye ufiraqtrm. Diifiim Eok srkrydt, deri iplikler birbirleri-ne yaprqttttt-iq gibiycli. Onlan eryrffnaya ufraqrrken trnakla-rrm incindi.

Denetleyemedifim bir hiddete kaprldrm ve aciz hayvan-

lar gibi hrrliclm. Sonra ipi kavradtm, kollarrma doladtm ve

ctiruf yrfirnrna stktca dayanarak asrldrm. Ama deri, kaslanmtn'

riNiN HiLESi 11

sEssizricirv enxi

gtictinden daha sa$amdr. Aqafrlandrlrmr ve korktufumu his-settim. Korku bana anhk bir temkin getirdi. Don Juan'rn sah-te akrlcrh[mrn beni aldatmasrna olanak safladr[rnrn bilincin-deydim.

Durumumun nitelifini olabildi$ince so[ukkanhhkla de-

ferlendirdim ve kurtulmak igin deri ipi koparmaktan baqka yololmadrfrnr gordtim. Qrldrrmrqgasma deri ipi demir ctiruftan sti-tunun keskin kenanna siirtmeye baqladrm. E[er adamlardan bi-ri arka tarafa gelmeden ipi koparmayr baqarabilirsem, arabamakoqup oradan gitmeyi ve bir daha da donmemeyi planlamak-taydrm.

Kan ter iginde kalmrgtrm. Ama ip kopmak izere gibi olun-caya kadar siirttiim. Sonra bir ayafrmr siituna dayadrm, ipi ye-niden kollanma doladrm ve aniden kopup beni evin igerisinegerisingeriye frrlatana dek umutsuzca EekiEtirdim.

Agrk kaprdan igeriye srtiistti dtiqttiftimde, don Juan, Vi-cente ve Silvio Manuel odanrn ortasrnda ayakta duruyorlardr;beni alkrgladrlar.

"Ne acrkh bir dciniiq," dedi Vicente, ayafa kalkmama yar-drm ederken. "Beni yanrlttrn. Boylesi patlamalan gergekleqti-rebilece[ini s anmryordum. "

Don Juan yaruma geldi ve diiftimii boynumun etrafindakiip pargasmdan kurtararak agh.

Korkudan, gabalamaktan ve sinird en zangrc zangff titriyor-dum. Onu memnun etmek ister bir ses tonuyla neden bana boy-le iqkence etti[ini sordum. Ugti de gtildiiler ve o an tehlikeningegti[ini hissettim

"Seni slnaytp, nasil bi adam oldufunu anlamak istedik,"dedi don Juan.

Kanepelerden birini gosterdi ve oturmamr rica etti nazik-Ee. Vicente ve Silvio Manuel koltuklara oturdular, don Juan di-fer kanepeye, yiizti bana doniik bir haide oturdu.

Sinirli sinirli gtildilm ama artrk korkum gegmiqti, don Ju-an ve arkadaqlarr hakkmdaki kuruntulanm da. Uqii de igten birmerakla, bana saygl duyarcasrna baktrlar. Vicente ciddi goriin-mek igin gabalamasma ra[men, srrrtmadan duramryordu. Sil-vio Manuel bana bzkarken kafasmr bir o yana bir bu yana sal-

TININ HILESI

hyordu. Gozlerini odaklamadan i.izerimde yofunlaqtrrmtqtt."Seni bafladrk," diye devam etti don Juan, "senin kibar ve

sabrh mr, yoksa zeki ve acrmaslz m1 oldu[unu ci$renmek isti-yorduk. Anladrk ki sende bunlartn higbiri yok. Sen koca kafahbi diiqktinstin. Aynen az once soyledi[im gibi.

"E[er salduganhfa diiqkiinliiftin olmas aydr, boynun a atfi-

[rm o diifi.imiin bi hile oldu[unu rahathkla fark edebilirdin.Kolayca Eoztiltiveriyor. Vicente o dtifiimii arkadaqlarmt kan-drrmak igin hazrrlamrq."

"Ipi vahqice kopardrn. Kesinlikle kibar biri degilsin," dediSilvio Manuel.

Bir an-hepsi sessiz kaldrlar, sonra gi.ilmeye baqladrlzr."Acrmasru ya da zekt de de[ilsin," diye devam etti don Ju-

an. "E[er olsaydrn, her iki dtiftimti de kolayca g,oztiverirdin vekagarken de[erli bi deri ipin olurdu. Sabrrh da defilsin. Oyleolsaydm, duvarda iki saniyede ipi kesebilecefin bi trnak ma-kasrnrn durdulunu fark edene dek aflayrp srzlarurdm ve ken-dini acr rstrabrndan ve gabalamandan kurtartrdtn.

"Vahqi olmak ya da aptal olmak, bunlar iqte, sana ofretile-mez. Sen zaten oylesin. Ama zekt, aclmastz, sabtrh ve kibar ol-mayl ofrenebilirsin."

Don Juan bana aclmaslzhfrn, zeki olmanln, sabrtn ve ki-barlr[rn iz stirmenin cevherleri oldufunu aEftladr. Bunlar izs[irmenin her bir sonuglarryla birlikte dikkatle ve ttttz adrmlar-la o[retilmesi gereken temelleriymi$.

Benimle konuquyordu ama olanca dikkatleriyle dinleyenve z'arnan zarnan onaylamak igin baglanm sallayan Vicente veSilvio Manuel'e bakryordu.

Biiyiictilerin yaptrfr en zor iqlerden birinin iz silriiciililgi)o[retmek oldufunu defalarca vurguladr. Ve kendilert iz siir-meyi bana ofretmek igin ne yaparlarsa yapsrnlar ve ben neyeinarursam inanayrm davranrqlannr diizenleyen qey, kusursuz-lukmuq.

"Bunun otesi, ne yaptr[rmtzt bildi$imize inandrrdr bizi.Velinimetirniz nagual Julian bu konuyla ilgilenmiqti," dedi donJuan ve iigti birden, beni gok rahatsw edecek bigimde, giiriil-ttiyle giilmeye baqladrlar. Ne dtiqiinecefiimi bilemedim.

SESSIZLIGIN E,RKI

Don Juan goz ontinde bulundurulmast gereken Eok onem-li bir noktayt, drqardan bakan birisi igin biiyiictilerin davrantqt-nrn gok kdtii niyetli goriinebilecefini, ama gerEekte bunlannkusursuz davranrqlar oldufiu qeklinde agftladr.

"E[er hep zarar goren taraftaysan farkr nastl anlayabilirsinki?" diye sordum.

"Kdtti niyetli davranrqlar kiqisel grkarlan olan insanlar ta-

rafindan yaprlr," dedi. "Btiyi.ictilerinse kiqisel Erkarlarla iliqki-si olmayan, daha biiyiik amaglart vardtr Yaptrklartndan zevkalmalarr bi grkar olarak algrlanamaz. Dahast, bu karakterlerin-den kaynaklantr. Sradan insanlar sitdece iqlerine geldikleri za-

man hareket ederler. Savaqgrlarsa kazang iEin defil, tin iEin ha-

reket ederler."Bunun iizerinde dtiqiindiim. Qrkar saflamayr goz oniinde

bulundurrnadan davranmak gerqekten de defiqik bir kavramdr.Ben yatrnm yapacak ve yaptrfirm her qey igin bir odiil bekleye-cek bigimde yetiqtirilmiqtim.

Don Juan sessizlifimi ve dtiqiinceli oluqumu kuqkuculukolarak.deferlendirdi. Gtildii ve iki etrkadaqtna baktr.

"Ornefin, biz dordiimiiz.j ele alaltm," diye devam etti."Sen, iyi bir yattnm yaptrfirna ve bu durumdan kazanE safla-yacafrna inaruyorsun. E[er btze ktzarsan , ya da biz seni izer-sek, intikam alnrak igin kotii niyetli davranrqlarda da buluna-bilirsin. Bizimse, tam tersine, kiqisel kazanct falan diiqiindii-

fiiimtiz yok. Bizim davrantqlartmtz, kusursuzluk taraftndandiizenlenir-sana ktztp, senin yi.iztinden dtiq krnkhfrna ufrzr-mayrz."

Don Juan gtiltip, bana o gtin otobiis deposunda buluqtufu-muz andan itibaren yapttEl her qeyin, oyle goriinmemesine ra$-men, kusursuzluk tarafindan diizenlendi[ini anlattt. Ileri far-krndahfa girebilmeme yardrmct olabilmek iEin beni gafil avla-masl gerekiyormu$. DtikkAnrmrn agtk kaldrfrnr da bunu safla-yabilmek igin soylemiq.

"Bu seni sarsmanrn yollermdzur biriydi," dedi srntarak."Bizler kaba Krzrlderilileriz, bu yiizden qaqrrtmacalartmtz da

ilkeldir. Bi savaqEr ne kadar kiilttirlii olursa qagrrtmacalan da odenli incelikli ve ayrrnttlt olur. Ama kabul etmelisin ki bu ka-

TiNiN HiLE,Si

bahkla iyi iq yaptrk. Ozellikle seni boynundan asttftmtzda."UEti de stntttlar, sonra kts kts gtildiiler. Sanki evin iEinde

rahatsrz etmek istemedikleri birisi daha vzirdt.Don Juan Eok alEak bir sesle, ileri farkrndahk duntmundzt

oldufumdan, iki ustah[a defgin bana anlatacaklartnt kolaycaanlayabilecelimi soyledi: iz siirme ve niyct. Onlara, eski ya da

yeni btiyiictilerin en biiytik baqzrrtst, aynr binlerce ytl. once ol-dulu gibi bugtin de ilgilendikleri yegAne olgu dedi. Iz siirme-nin bir ba;langrg oldufunu, savaqErnrn yolunda herhangi bir gi-rigimden once iz slirmeyi , daha sonra niyctr ofrenmesi gerek-

ti[ini ve ancak ondan sonra istefine gore birleEim noktastnt ha-

reket ettirebilecefini belirtti.Ne hakktnda konuqtu[unu kesinlikle biliyordum. Nasrl

bildifirni anlarmztkstztn, birleqim noktastnt hareket ettirmeklenelerin baqanlabilecefini biliyordum. Ama bildifiimi onlaraaErklayabilecek sozcrikler yoktu beilefimde. Bilgimi defalzrrca

onlar iEin dile getirmeye qahqtrm. Baqansrzltklarrma giildiilerve yeniden denetnem igin beni yi"ireklendirdiler.

"Ben senin iEin onlan ifade edeyim ister miydin'/" diyesordu don Juan. "Tam da kullanmayl istedifin atmit buhnayr bittirlii beceremedifin sozctikleri bulabilirim belki."

Bakrqlarrndan ciddi ciddi iznimi istedifi k:tnaatine vardttn.Durumu o kadar tuhaf buldum ki gtilmeye bagladrm.

Don Juan biiyiik bir sabrrla benden tekrar izin istedi ve

bunun tizerine ben yeni bir kahkaha nobetine tutuldum. $aE-krn ve meraklt bakrqlan bana tepkimin onlztr iEin anlaqtlmazoldu[unu soyltiyordu. Don Jttan ayafa kalktr ve Eok yorgllnoldr-r[umu, srradan iqler diinyasrna geri donme vaktimin gel-di[ini bildirdi.

o'Dlrr, dur," diye yalvardtm. "Ben gayet iyiyim. Sadece, sa-

nar izin velrnem igin bana soru solmant komik buldum.""Senin iznini almam gerekiyor," dedi don Juan, "Eiinkii

sen iEine srkrqrp kalmrq sozciiklerin ikrp gtkmastna rzin verebi-lecek tek kiqisin. Sanrnm yeterince anladr[rnl varsaymakla ha-

ta. yapmrErm. Sozctikler onlara sahip olitn insanlar iEin btiyiikgiiE taqrrlar ve onemlidirler, sihirli niteliktedirler.

"Btiyiiciilerin bi altrn kurah vardtr: I)erler ki birleqim nok-

8l80

83

rli

sES s izttciN enri

tasr ne kadar derine hareket ederse, kiqinin bilgiye sahip olma-sl ama onu agrklayacak sozciikleri bulamama duygusu da o ka-dar artarmrq. Bazen srradan kiqilerin birleqim noktasr bilinme-yen bir nedenle, onlar bunun bilincinde olmakslztn hareketedebilir, ne var ki ya dilleri tutulur, ya kafalan karrqrr ya da ka-gamak davranrrlar."

Vicente araya girip onlarla braz daha kalmamr onerdi.Don Juan kabul edip, benimle yiz y.jze olabilmek igin dondti.

"iz stirmenin ilk kurah bi-savaqgrnrn kendi izini stirmesi-dir," dedi. "Acrmasrzca, zekice, kibar bir bigimde ve sabrclaizi-ni stirer kendinin."

Gtilmek istedim ama bana firsat tarumadr. Birkag kelimey-le, iz srirmeyi belirli amaglar igin yeni ve ozgiin bigimlerdedavranmak olarak ozetledi. Gtinltik iqlerde insan davranrglan-nrn tekdiize oldu$unu soyledi. Bu tekdtizelikten ayrrlan her-hangi bir davranrq ttim varh[rmrz izerrnde olafandrqr bir etkiyaratrrmr$. Bu olafiandrqr etki btiyiictilerin aradr[r qeymiq, gtin-kii diizenli olarak artan bir etkiye don{igtirmiiq.

Gegmiq zamantn btiyticii gorticiilerinin gorme yetileriyle,ilkin ola[andrqr davranrqlarm birleqim noktasrnda sarsrntr ya-ratilfrnr fark ettiklerini agrkladr. Ardrndan, ola[andrqr davra-nrqlann dtizenli bir qekilde uygulanmalarr, bilgece yonlendiril-meleri halinde birleqim noktasrnrn sonunda hareket etmeyezorlandr[rnr ke gfetmi ;ler.

"O goriicii btiyiiciilerin gergek mticadelesi," diye devametti don Juan, oone dar goriiqlti, ne de kaprisli olan, dahasr gorii-cii btiyriciileri srradan cadrlardan ayrran, dofruluk ve giizellikduygusunu birleqtirici bi davranrq higimi bulmakmrq."

Konuqmayr kesti, ve hepsi sanki gozlerimde ya da yi.iztirn-de bir bitkinlik ifdesi ararrnr$ gibi yiiziime baktrlar.

"Birleqim noktasrnr yeni bi konuma getirmede baqarrholan kiqi bi biiyiiciidtir," diye devam etti don Juan. "Ve bu ye-ni konumu kullanarak gevresindekilere her tilrlii hayn ve qerriyapabilir. Biiyiicti olmak bi ayakkabr tamircisi ya da bi finncrolmaktan farkh olmayabilir. Gcjriicti biiylici.iniin amacl bununcitesine gegebilmektir. Ve bunu yapabilmek igin do[rulufa vegiizelli[e gereksinimi vardrr. "

TiNiN HiLESi

Iz siirmenin btiytictilerin yaotrklarr ttim hareketlere temeloluqturdulunu soyledi.

'oBazr btiyi.iciiler iz siirme terimine karqr Erkarlar," diyedevam etti, "ama bu ad, gizh davranrqlara yol agtrgr iEin orta-ya glktr.

"Grzh hareket etme sanatr olarak da adlandrrilrr, ama buterirn de aynr olgiide yersizdir. Biz kendrmLZ, banqgr mizacr-mrzdan dolayr, ona 'denetimli delilik' derrz. Sen diledi[ini se-gebilirsin bu adlar arasrndan. Btz yine de iz stirticii demek ko-lay', velinirnetimizin soyledifii gibi denetimli delilik yaratan de-mek zor oldufundan iz stirmeyt kullanmayr stirdiirelim."

Velinimetlerinin adrnrn gegmesi tizerine gocuklar gibigtildiiler.

Don Juan'r net olarak anlamrqtrm. Herhangi bir sorum yada kuqkum yoktu. E[er olsaydr sorardrm, kendimi durdurabil-mem igin don Juan'rn soylernekte oldulu her soze srkr srkryatutunuyordum. Aksi takdirde, diiqiincelerim onun soyledikleri-nin otesine gegecekti.

Kulaklarlm onun soyledifi sozlerin seslerine takrlmrgken,gozlerimin de dudak hareketlerine takrlmrq oldufunu fark et-tim. Bunun aylrdrna vardrktan sonra ise onu izleyememeyebaqladrm. Konsantrasyonum bozulmuqtu. Don Juan konuqma-yr s{irdtiriiyordu ama ben dinleyemiyordum. Siirekli ileri far-krndahkta yagamanrn inanrlmasr zor olasrhfrnr dtiqiiniiyordum.Bunun hayati deferi ne olabilir diye sodum kendi kendime. in-san durumlann niteli[ini daha mr iyi de[erlendirebiiirdi acaba?Stradan insandan daha mr hrzh davranrrdr. yoksa daha mr akrl-h olurdu?

Don Juan aniden konuqmayr kesti ve bana ne diiqtindiigii-rni.i sordu.

"Sen de amma pratik bi adamsrn," dedi ne diiqiindiifiimtiofirendikten sonra. "ileri farkrndahktaki mizacrrun daha sanat-sal, daha gizemci olaca[rnr diiqiinmi.iqtiim."

Don Juan Vicente'ye doniip, ondan sorumu yanrtlamasrnlistedi. Vicente bofazrnr temizleyip ellerini pantolonuna kurula-ch. Sahne korkusuna kaprlmrq bir oyuncu gibi gortiniiyordu.onun igin iiztildtim. Diigtincelerim kafamda firrl firrl dontiyor-

84 SESSIZLIGIN ERKI

du. Onun kekeledi[ini duydufumda akhmda bir imge beliri-verdi-babama de[gin hep akhmda olan o insanlardan kork-rna, iirkme imgesi. Ama kendimi o imgeye kapttracak zamant

bulamadan, Vicente'nin gozleri garip bir igsel rqrkla parladr'

Bana komik gelen ciddi bir ifade takrndr ve ardmdan otoriter,iqbilir bir tavrrla konuqmaya baqladr.

"Senin sorununun yanttt,'l dedi, "ileri farkrndaltk durumu-nun hayati bir deferi olmamastdr, yoksa tiim insanhk orada

olurdu. Yine de qu anda ondan uzak olma konusunda giivende-ler, giinkii ileri farkrndah[a girmek gok zordur. Yine de sradanbir insantn, bir qekilde bu duruma girme olasrhfr az da olsavardrr. Bu duruma girdifiinde genellikle kafastnr kartqtrrmada,bazen de onanl amayacak kadar karrqtrrmada gok baqarrh olur."

Ugii de kahkahalarla giilmeye baqladrlar."Btiyi.iciiler ileri farkrndal tla' niyerin giriq kaptst' derler,"

dedi don Juan. "Ve onu o qekilde kullanrrlar. Bunu akltnda tut."Srrasryla her birine gozlerimi dikip bakryordum. Afzrm

agrktr ve sanki hep agrk tutsam bu bilmeceyi anlarmrqrm gibigeliyordu. Gozlerimi kapatttm ve yanttt buldum. Onu hisset-

tim, diiqtinmedim. Ama ne kadar gabalasam da onu sozci.ikleredokemiyordum.

"iqte, iqte," dedi don Juan, "Btiyiiciilerin yanttlartndan bi-rini tamamen kendi kendine buldun, ama hAlA onu geliqtiripsozctiklere dokecek gticiin yok."

Deneyimlemekte oldufum duygu ve diiqtincelerimi ses-

lendiremiyor olmiktan da ote bir qeydi; sanki Eaflar once unut-tufum bir qeyi yeniden arumsamaktaydrm. Heniiz konuqmaytofrenememiq oldu$umdan ne hissettifimi bilememek ve boy-lece duygulan dtiqiincelere Eevirmeyi becerememek gibi.

"seirin istedifini tam olarak dtiqtintip konuqabilmek slnlr-sv dizeyde bir erke gerektirir," dedi don Juan ve duygulartmtnarasrna girdi.

Yofunlaqan diiq gi.iciim bunlart neyin baqlattrfrnt unuttur-muqtu. Dilim tutulmuq, don Juan'a dikmiqtim gozlerimi ve birdakika once onlartn ya da benim ne soyleyip yapmrq oldufu-mu anrmsayamadrlrmr itiraf ettim O'na. Deri ip olayrnt ve he-

men ardrndan don Juan'tn soylediklerini arumslyordum ama

TiNiN HiLESi

birkag dakika once igimi dolduran duyguyu anlmsamryordum.' 'oYanhq yoldasrn," dedi don Juan. "Diiqiinceleri normalde

yaptr[rn gibi anrmsamaya gahqryorsun, ama bu farkh bi durum.Bi saniye cjnce gok ozel bi qey bildifini hissediyordun qiddet-le. Bu duygular bellek yardrmryla anrmsanmazlar. Onlan yeni-den niyet ederek anrmsayabilirsin. "

Bacaklarr kahve masasrnln altrnda, koltukta geriniyor olanSilvio Manuel'e dondti. Silvo Manuel gozlerini bana dikmiqti.Gozleri, parrldayan iki camdan kaya pargasl gibi simsiyahtr.Bir kasrnr bile krprrdatmadan, keskin, kuglann sesine benzer ttzbir gr$rk attr.

"Niyet," diye bafrrdr. "Niyet! Niyet!"Her bafrrrqmda sesi daha bir insan sesine benzemez olu-

yor, keskinleqiyordu. Ense kokiimdeki saElar diken diken ol-muqtu. Tenimde yaban kazt darbeleri sezinledim. Akhm, ni-yeyse deney-imlemekte oldufum duyguya odaklanacafrna,daha once duydufum duyguyu anlmsamaya baqladr. Bununtadmr tam grkaramadan, duyum geniqleyerek patladr ve baq-ka bir qeye doniiqti.i. O zaman, ileri farkrndah[rn neden niye-tin girtq kaprsr oldulunu anlamakla kalmaytp, niyetin ne ol-dufunu da anladrm. Hepsinden ote, bu bilginin sozctikleredoniiqtiiriilemeyecefiini anladrm. O bilgi herkes igin vardr.Hissedilsin, kullanrlsrn diye vardr, agrklansrn diye defil. Ki-qi, farkrndahk dtizeyini defiqtirerek ona katrlabilirdi, o haldeileri farkrndahk bir giriqti. Ama giriq bile agrklanamazdr, kiqionu sadece kullanabilirdi.

O gtin bana e[itim gormeden gelen bir dtiqi.ince daha var-dr: O da niyetin bilgisinin herkese agrk oldufiu, ama yonetimi-nin onunla derinlemesine u[ragan insanlann elinde oldu[uydu.

Bu kez gergekten gok yorulmuqtum ve hig gtiphesiz bununbir sonucu olarak, Katolik yetiqtiriliq bigimim tepkilerimi sap-trdr. Bir an niyenn Tann oldu[una inandrm.

Dilqiindiiklerimi don Juan, Vicente ve Silvio Manuel'esoyledim. Gtildtiler. Vicente, yine iqbilir bir edayla, niyettn"fanrr olamayacafirnr, gtinkii onun aErklanamayan, azya da goktemsil edilemeyen bir gtig oldu[unu soyledi.

"Haddini bil," dedi don Juan bana sert bir sesle. "ilk ve

85

sEs s izt-tciu enri

tek bir giriqe dayanarak fikirler ytiri.itmeye baqlama. Bilginiyonlendirebilinceye kadar bekle, sonra neyin ne oldufuna ka-rar ver."

iz si)rmenin dcirt bigimini anlmsamak beni yormuqtu. Bu-nun en acrkh sonucu, srradan bir kayrtstzltktan oteydi. Dtiqiipolmiig olsaydtm, ya da don Juan olmtiq olsaydr bunu bile umur-samryordum. Btittin gece o eski gozetleme noktastnda kalma-mtzr ya da zrfiri karanhkta doniiq yoluna qrkmamtzr da' umur-samryordum.

Don Juan gok anlayrqhydr. Beni koca bir kayaya, sanki

kormi.iqiim gibi yonlendirdi, ve srttmt kayaya dayaytp oturma-ma yardtmcr oldu. Dofal uykunun beni olalan farkrndahk du'rumuna geri gottirmesine izin vememi onerdi.

4Tinin iniEi

riNi cdnunx

eg yenilen bir o$e yeme[inden sonra hentiz sofradaoturmaktayken, don Juan geceyi biiyticiiler mafarasm-da gegirece!.imizi ve yola grkmamrz gerekti[ini belirt-ti. Orada, ziftrtkaranhkfa kaya oluqumlannrn ve btiyti-ciilerin niyenntn birleqim noktamr yerinden oynatmasriEin yeniden oturmahymrqrm.S4ndalyemden kalkmaya davrandrm ama beni durdur-du. Ilk once bana agftlamak istedi$i bir qey oldufunu

88 sESSizticiN enrci

soyledi. Ayaklannr bir sandalyenin otunna yerine koyarak ge-rindi, sonra huzurlu, rahat bir konum alarak arkasrna yaslandr.

"Seni daha aynntrh gdrdiikge" dedi don Juan, "senin vevelinimetimin ne kadar birbirinize benzedifinizi daha iyi anh-yorum."

O kadar korktum ki devam etmesine izin vermedim. Bubenzerliklerin neler olabilecefini kestiremedifiimi, ama boyle-si benzerlikler varsa-bu, pek ihtimal vermedifim bir durumda olsa-onlarr dtizeltmek ve defiqtirmek adrna bana bir qans

verip soylerse memnun olacafrmr belirttim.Don Juan yanaklz.rrrndan yar;lar akana kadar giildti."Benzerliklerden biri" dedi, "eyleme gegtifin zaman bu-

nu Eok iyi baqarman, ama iq dtiqtinmeye gelince kendini heptuza$a kerptrman. Velinimetim de boyleydi, dtiqiinmede iyidefildi."

Tam kendimi savunmak , dtiqiinmemde bir sorun olmadr-

lrnr soylemek tizereyken, gozlerinde haylzrzbtr panltr gordiimve durdum. Don Jun bendeki de[iqikligi fark ederek gaqkrnhk-la giildii. O, tarm aksini bekliyor olmahydr.

"Demek istedi$im, orne[in tini anlamada onunla ilgili dti-qtind{ifiinde, sorunlarrnrn olmasr," diye siirdtirdti azarlar birgiiliimsemeyle. "Ama eyleme geEtifinde tin kendisini kolaycasana gosteriyor. Velinimetim de boyleydi.

"Mzrfarayer dofru yola koyulmadan cince sana velinimetimve dcirdiincii soyut oz hakkmda bi oykti anlataca[1m."

"Biiyiiciiler tinin indifi ilk ana kadar kiqinin ondan uzuk-laqabilecefine ama o andan sonra bunun artrk miirnktin ohna=

drfrna inanrrlar."Don Juan durdu ve bir kaq hareketiyle soylediklerini dti-

qiinmem igin beni uyardr."Dordiincii soyut oz, tinin iniqinin esas yiikiinii taqryan bo-

liimdtir," diye devam etti. "Dordiincti soyut oz gizh bi qeyinagrfa vurulmasrdrr. Boylelikle tin kendini bize gosterir. Biiyii-ciiler bu iniqi tinin :izertmrze avlnrn iizerine atlayan bi hayvangibi inmesi olarak tarumlarlar. Tinin iniqi her zaman ortiikttir.Olay gergeklegir ama yine de hiE olmamrq gibi gortiniir."

Oldukga gerginleqmiqtim. Don Juan'rn sesinin tonu, her

TININ INISI

iin baqtma bir gorap ormek tizereymiq duygusunu yaEattyordu

bana.Tinin i,izerime iniqini, soyutla olan siirekli bafrmr damga-

ladrfr anl anlmsaylp anlmsamadrfrmr sordu.Neden bahsettifi hakkrnda en ufak bir fikrim yoktu.

"Bi kez aqrldr mt geri dontiqe olanak velrneyecek bi eqik

vardtr," cledi. "Tinilt tlokunugundan itibaren bi gomezin bu eqi-

[e trlaqmast genellikle yrllar stirer. Bazen de her nastlsa eqifeaniden ulaErlrr. Velinimetimin dttrumu buna bi ornektir."

Don Juan her biiyiiciiniin bu eqigi geqti[ine dair net biranrsr bttlttnmasr gerektifini, boylelikle yeni algr potansiyeli du-

rumr-ryla ilgiti kendisine hatrrlatmalarda br-rlunabilecefiini soy-

ledi. Kiqinin bu eqife ulaqabilmesi igin bi biiyticii gomezi ol-mzlst gerekmiyonnll$. Bu clurumda stradan bir insanla bir bti-yticii arzistndaki ayrtrn her birinin neyi vurguladrfrna gore an-

laqrlrrmrq. Biiytici,i, e;i[i gegme durumunutr iizerinde durur ve

buna dair antstnr bir ilgi noktast olarak kullanrrken, stradan in-san, egiIi gegrnez ve onunla ilgili her r;eyi unutmak igin elin-den geleni yaparmrq.

Aqrlacak yalnrzbn eqik oldufu diigiincesini kabul etmedi-

limden, goriiqiinii benimsemedigimi soyledim.Don Juan go[e dofru umutsuzluk iginde baktr ve baqtnt

kornik bir garesizlik edasryla iki yana salladr. Ona karqr qrkmak

adrna defil, olaylan kafamda netle;tirmek igin savlmr siirdiir-dtim. Yine cle htztmr Eabucak yitirdirn. Aniden bir ttinele dog-

ru kaydrfrm duygusuna kzrprldrm."Btiytici.iler dordiincii soyut oztin, tin, kiqisel yansrmaml-

zrn zincirlerini krrdrfrnda ortayzt qrktrfrnr soylerler," dedi."Zinctrlerimizi krrmak rnuhtersem, ama aynl zamanda arzu

edilmez bir qeydir Etinki-i kimse ozgtir olmak istemez."Bir tilnele dofru kaymakta oldu[um duygusu bir an daha

stirclij ve sonra he1 qey netlegti. Giilmeye baqladrm. igimdekikapana srkrqmrq sezgiler, kahkahaya dontiqerek patlamaktaydr.

Don Juan zihnimi bir kitap gibi okur gortintiyordu."Dtiqiindiifiimtiz ve soyledigimiz her qeyin birleqim nok-

tasrnrn konumuna ba$r oldufunu anlamak ne garip bi duygu"dedi.

89

90 sESSizt iciN enrci

Ve iqte bu da tam benim diiqiindiiftim ve gtildiigiim qeydi."$u anda birleqim noktanrn yer defiqtirdifini biliyorum,"

diye devam etti, "ve boylece zincrclerimizin grzini:rnlamrq ol-dun. onlar brzi tutsak eder ama aynl zamanda kiqisel yanslma-mtzrn giiven verici noktasrnr sabit tutarak bizi bilinmeyeninsaldrrrlanna karqr korurlar. "

Biiyiiciilerin diinyasryla ilgili her qeyin krisral parlakh[rn-da net oldufu o ola[antistti anlardan birini yaqryordum. Her qe-yi anlryordum.

"Zincnlerrmiz bi kez koptu mu," diye devam etti don Ju-an, "artlk giindelik hayatrn sorunlanna bafh defilizdir. oradaya|,arv ama ona ait olmadan. ona ait olabilmek igin insanlarrnsorunlannr paylaqmamtz gerekir, zincirler olmadan da bunuyapamay:.z-."

Don Juan nagual Elias'm kendisine slradan insanlan belir-leyen qeyin, paylaqrlanmecazi bir hanger oldu[unu aErkladrfr-nt sciyledi: kiqisel yansrmamrzrn ortaya Erkardr[r durumlar. Buhangerle kendimizi keser ve kan kaybedermiqiz; kiqisel yansr-mamrza art zincirlerin gorevi, bize birlikte kan kaybettifimrzduygusunu vermekmiq, yani harika bir qeyi, insanhfrmrutpay-laqtr$rmrzr hissettirmek. Ama bunu bwaz inceleyecek olursak,y almzbaqrmrza kan kaybetti[imizi, herhangi birqeyi paylaqma-drfrmzr, tiim yaptrfrmrzm tistesinden gelinebilir, gerEek drgr,insan icadr yansrmamvla oynamzk oldufunu anlarmrqz.

"Btiyiictilerin gtindelik diinya sorunlarryla bi iqi kalma-mrqtrr artlk," diye devam etti don Juan, "gtinkii artrk kendi ki-qisel yansrmalarrnrn kurbanr olmazlar."

Daha sonra velinimetinin ve tinin iniqinin oykiisiinti i,nlat-maya baqladr. Oyktintin, tinin geng oyuriun,rn kuptunr gahqr-run hemen ardmdan baqladrgrnr soyledi.

Don Juan'rn sciztinii keserek, nigin nagual Julian igin dii-zenh olarak 'geng adam' ya da'genE oyuncu' terimlerini kul-landrErnr sordum.

"Oyktiniin gegtifi zwnanda, o bi nagual defildi," diye ya-nrtladr. "Geng bi oyuncuydu. Ona sadece Julian da diyemem,qiinkii benim iEin o, her zaman nagual Julian'dr. Kusursuzlupaadanmrq yaqamlanna bi saygl gostergesi olarak, 'nagrral' cine-

TININ INI$I

kini nagual'rn adma ekleriz."Don Juan oyki.isiine devam etti. Nagual Elias'm geng

oyuncunun ol{imiinii, onu ileri farkrndahk dtizeyine sokarzkdurdurdufiunu ve saatler stiren mticadeleden sonra genE oyun-cunun bilincini yeniden kazandrfimr anlattr. Nagual Elias adtn-dan soz etmeyerek kendisini, iki kiqinin neredeyse oldiigiiacrklr bir manzarayakazara taruk olan deneyimli bir otacr ola-rak tarutmrq. Yerde uzanml$ yatryor olan Talia'yr iqaret etmig.O'nu bilingsiz bir qekilde yanrnda yatryor goren genE adam gokqa$rmlq. Qiinkti kaqrp gitti$ini anlmslyormu$. Yaqh otacrnrnTann'nrn Talia'yr grinahlarmdan dolayr bir yrldrrrmla qarparakcezalandrrdrfrnr ve genE kadmrn da boylece akhnt yitirdifiniagrklamasr tizerine iyice gai;rrml1; ve iirkm{iq.

"Peki yafimur bile yafimazken yrldrrtm nasil di"iqer?" diyesoffnuq geng oyuncu zar zor duyulun bir sesle. Yaqh Krzrlderi-li, Tann'nrn yontemlerinin sorgulanamayaca[r yantttnt verincede gozle goriiltir bir qekilde etkilenmig.

Yeniden don Juan'rn sclziinii keserek genE kadtnrn gergek-ten akhnr yitirip yitirmedifini sordum. Bana nagual Elias'tnonun birleqim noktasrna sarslcr bir darbe indirdi[ini antmsattt.Akhnr yitirmiq olmadrfrnr ama darbenin sonucunda sa$rfrigin ciddi bir tehlike oluqturacak qekilde, ileri farkrndaltk venormal farkrndahk arasrnda gidip geldifini soyledi. Muazzambir miicadeleden sonra nagual Elfas, 'Talia'ya birleqim noktasr-nr dengeleyebilmek igin yardrm edebilmig ve geng kadrn sii-rekli olarak ileri farkrndahfa girmiq.

Don Juan kadrnlann boylesine ustaltk isteyen bir iqi yap-ma yeterlili[ine sahip olduklannr sciyledi: birlegim noktasmtnyeni konumunu oldufu yerde stirekli koruyabilirlermiq. Ve Ta-lia bu konuda eqsizmiq. Zincvleri krrrlrr ktrtlmaz, her qeyi he-mencecik anlamrq ve nagual'rn tasartlartna uymuq.

Oykiistine geri donen don Juan, nagual Elias'tn yalnrzcamtikemmel bir rilya gorticii oldufu igin de[il, aynt zamandaeqsiz brc iz siirlicti oldufiu igin de kafi ve duygusuz biri gibidavranan geng oyuncunun ashnda kibirli ve mahvolmuq birisioldufiunu gordii{iinil soyledi. Nagual, efer Tanrt diiqiincesini,g'[inahr ve cezayr on plana qrkarttrsa geng oyuncunun dini duy-

91

II

9392 sES s izt-ic ix pn r i

guliirrnrn alaycr tavrrnr yok edece[ini biliyormuq. Nitekim Tan-n'nln cezalandrncrh[rndan bahsedilince, geng adamrn maske-si hemen diiqmtiq ve piqmanhklannr dile getirmeye baqlamrq,ancak naguzfl buna izin vermeyerek oltim bize yakrn oldufun-da suqluluk duygusunun higbir ige yaramayacafrnr soylemiq.

Geng oyuncu nagual Elias'r dikkatle dinlemiq, ama kendi-ni Eok hasta hissetmesine rafmen, oltim tehlikesi iginde bulun-du[una inanmryormu$. Gtigstizlii[iiniin ve bayrlmasmrn kankayburdan kaynaklandrfirnr dtiqti niiyormu q.

Nagual, onun akhnr okuyonnugEaslna, iyimser diiqiince-lere kaprlmasr igin bir neden olmadrfrnr, efer bir otacr olarakyarattr$r trkag olmasa karnamasrnrn oliimciil olabilece[ini be-lirtmiq.

"Srrtrna vurdufurnda, yaqam gtictiniin akrp gitrnesini en-gelleyecek bir trkaE yerleqtirdim sana," demiq, nagual kuqkr-rcugeng oyuncuyu. "Bu durdurma olmadan, oltimtin kagmrlmazgeliqimi devam edecektir. E[er bana inanmryorsan, bir baqkadarbeyle trkacr yerinden Erkartrp bunu sana kanrtlayabilirim."

O konuqmaktayken, nagual Elfas geng adamrn saf tarafi-na, gofiis kaf-esinin iizerine hafifge vllrmu$. Geng adam bir zrn-da bogtirtip, soluksuz kalmrq. Afzrndan kan boqanmr; ve dene-timsizce ciksiirmeye baqlamrq. Nagual'rn srrtrna di[er bir vu-ruqla rstrrap verici acr ve ofiirmeyi durdurmemr gencin korku-sllnu durduramamr$ ve bayrlmrq.

"Oltimr-i qu an denetleyebililim," clemiq nagual genE oylln-cu bilincini yeniden kzrzandrfrnda. "Bunu ne kerdar denetleye-bilecefim sana baflr; sanir soyleyecefim her qeyi itiraz etme-den igtenlikle yapmana."

Nagual geng adamdan ilk istediklerinin mutlak bir sessiz-lik ve hareketsizlik oldu[unu soylemiq. E[er trkacrn grkmasrnristemiyorsa, hareket etme ve konugma erkini kaybetmiq gibidavranmasr gerekiyormuq. En ufak bir krprrclanma ya da mrnl-danma oltimiine neden olabilirmiq.

GenE oyuncu onerilere ya da isteklere uymaya ahqrk de-[ilmig. Iginde kabaran bir ofke duymuq. Karqr Erkrqrnr dilegetirmeye yeltendifinde, yakrcr acr ve Elrptnmalar yenidenbaqlamrq

TININ INT$I

"Dofru diiriist dur da ben de seni iyi edeyim," demiq na-gual. "Her zaman oldufun gtiEsi.iz, Eiirtimi-iq aptal gibi davranda cil."

Oyuncu, mafrur genE adam hakaretten dolayr Llyuqmug.

Bugiine kadar hiE kimse gtiEsiiz Ya da Eiiriimi.iq zrptal dememiq-miq. Ofkesini belli etmeye Eahqmrq, ama aclst o kadar keskin-miq ki, hakarete bile tepki veremiyorrnuq.

"E[er actlartnt dindirmemi istiyorsan, bana korii koriineitaat etmelisin," demiq nagual korkutucu bir so[uklukla.

"Bana baqrnr .sallayarak igaret ver. Ama bil ki fikrjni de-

[iqtirip o oldufiun utantlacak geri zekAh gibi davranmaya ba;-ladrfrnda, hemencecik trkact kalcltracak ve seni oliime terke-deceIim.

GenE oyllncu giiciiniin son damlastnt kullanarak, bzrqryla

nagual't onaylamtq. Nagual strttna vunnu$ ve acl kayboluver-miq. Ancak yz.krcr zrcryla birlikte bir baqka qey daha kaybol-muq; kafasrnd:rki sis. Boylelikle genE oyuncu herhangi bir r;eyi

anlamakstztn her qeyi bilir hale gelmiq. Nagual kendisini yeni-den tanrtmrq. Adrnrn Elfzrs oldufiunu ve nagual oldu[unu soy-

lemiq. Ve oyuncu biitiin bunlertn ne anlzrma gelclifini bilmiq.Bundan sonra nagual Elias dikkatini yarr bilingsiz durum-

daki Talia'ya yoneltmiq. Afzrnr sol kulaftna dayayrp, birleqimnoktasrnrn kararstz de[ir;imini durdunnak iEin krza bazt emir-ler fisrldamrq. Deneyimlemekte oldufiu qeyin aynlslnr yagamlg

olan biiyiiciiler hakkrnda oykiiler anletttp korkusunu dindirmirs.Sonunda sakinleqtifinde kendisini bir btiylicti, nagual Eliasolarzk tarutmrq; ve sonra onunla biiyiictiliikteki enzor qeyi donJuan deneyimli bilyticiilerin bildigimiz diinyantn otesine geg-

me durumuna yatkrn olduklannt, ama deneyimsiz kiqilerin bu-nu yapamadrlrnr antmsattt. Nagual Elias normztl bir zamandaboylesine ustaltk isteyen bir iqi yapmayr hayal bile etmedi[inisrk srk tekrarlarmlq, ama o gtin kendi bilgisinden ya da isten-cinden baqka bir qey onu eyleme geEirmiq. Deneyim baqanholmuq, Talia bildigimiz dtinyantn otesine geEip gtiven iEindegeri donmtiq.

Daha sonra nagual baqka bir sezgi daha ya$amlg. Yereuzanml$ olan o iki insanrn araslna otumuq-oyuncll bu strada

94 sESS tzriciN pnri

grtlgrplakmr$ ve tizerinde y.alnrzca nagual'rn binici ceketi var-ml$-ve onlarrn durumunu gcizden gegirmig. Onlara her ikisi-nin de durumlarrrun yaratttFl zorlamayla, tinin kendisince ku-rulmuq bir tuzafa diiqttiklerini soylemiq. O, yani nagual tuza-lrn etken krsmrymrq, gtinkii iginde bulundulu durumda onlar-la karqrlagmasl, onu onlann gegici koruyucusu olmaya ve bii-yiictiltik bilgisini yardrm etmek amacryla kullanmaya itmiq.Koruyucularr olarak onlarr, benzeri olmayan bir eqife ulaqmakiizere olduklanna dair uyarmak onun gcireviymiq; hem yalnrz,hem birlikte, kendini serbest brrakan ama kayrtsrzlaqm ayan,umursayan arna dtiqkiin olmayan bir ruh haline git.r"k o

"qlg"ulaqmak, kendilerine ba#rymrq. Kafalarrnr karrqtrnnamak vekararlannr etkilememek igin daha fazla konuqmak istememiq.E[er eqifi gegeceklerse bu kendisinin en az yardmrryla olmah,diye diigtinmtig.

Nagual daha sonra onlan o terk edilmiq yerde yalmz brra-karerk, bazr trbbi bitkiler, hasrrlar ve battaniyeler ayarlamaktjzerc qehre inmig. Yalnrzken eqife ulaqacaklan ve onu gege-cekleri diiqiincesindeymiq.

Iki geng uzun bir stire yanyana uzanml$ bir halde diiqiince-lere dalmrqlar. Birleqim noktalanrun hareket etmiq olmasr herzamankinden daha derin dtiqtinmelerini saflarken aynr olgtidekorku ve endiqe de yaratryormug.

Talia, konuqabildigi ve biraz daha gtiglii oldufu igin ses-sizlifi ilk o bozarak, geng oyuncuya korkup korkmadr$mr sor-mu$. o da evetlercesine bagrnr sallamrq. Bunun iizerine Taliaigi genE adama yonelik biiyiik bir gefkatle dolarak, giydi[i qahgrkanp onun omuzlanna sarrnrq ve elini tutmuq.

Geng adam, konuqursa aclsrnln yinelenece$i korkusuylahissettiklerini soylemeye cesaret edememiq. Ashnda Talia'danozir dilemek, tek tizi.inttisiiniin onu incitmiq olmaktan kaynak-landrfrnr, cilecek olmasrnrn onemli olmadrfirnr soylemek isti-yormuq-Etinkti o giinii grkaramayacafrnr biliyormuq.

Talia da benzer qeyler diiqiiniiyormu$. Kendisinin de tekiiztinttisti, geng oyuncunun oliimiine neden olacak kadar gokona vurrnaslymrq. $imdi ise huzur iEindeymiq ve fazlasrylagtiglti olmasmdan kaynaklanan her zamanki gerginlik duygu-

riNiN iNigi

suna kryasla qimdi iginde bulundu[u ruh hali ona yabancr geli-yormug. GenE adama kendi oliimiintin de Eok yakrn oldufiunuve her qeyin o gtin bitece[ine sevindifini soylemiq.

Geng oyuncu dtiqiindtifti qeylerin Talia tarafindan dile ge-tirildifini duyunca, iirpermiq. Dalga halinde iizerine gelen birgiig, dofrulup oturmasrnr .sa$amrq. Acr duymuyorrnug, okstir-mi.iyormuq da. Daha cince hig yapmadr[r qekilde derin derin so-lumuq. Krzrnelini tutmuq ve sozctikleri kullanmadan konu$ma-ya baqlamrqlar.

Don Juan iqte o anda tinin onlara indilini soyledi. Ve be-raberce gr)rmilEler. ikisi de koyu katolikmiq ve gordi.ikleri debir cennet gcirtintiisiiymtiq, her qeyin canh oldufu, rqr[rn igindeyrkandrfir bir yer. Mucizevi gortintiilerden oluqmuq bir dtinyagormiisler.

Nigual geri dcindilfitinde, yaralanmaml$ olmalann a ra!-men son derece bitkinlerrniq. Talia baygrnmlg, ama geng adamoz-denetimini sonuna kadar zorlayarak ayrk kalmayr baqarmrq.Nagual'rn kulafrna fisrldayarak, "Cenneti gordiik," demiq, ya-naklarrndan goz yaqlan stiztiliirken. "ondan dafazlasrnr gordii-niz," demiq nagual Elias hemencecik. "Siz, tini gordtiniiz."

Don Juan, tinin iniqi her zaman orttik oldu[undan, dofalolarak Talia ve genq oyuncunun o gortintiiyii belleklerinde tu-tamadrklarlru soyledi. Herkesin yapacafr gibi sonradan gor-diikleri qeyi unutmuqlar. Deneyimlerinin eqsizli[i higbir e[itim-almadan ve farkmda olmadan birlikte riiya gorilp, trm gormilgolmalanndan kaynaklanryormu$. Bunu bu denli kolayhkla ba-garmr$ olmalarrysa son derece sradrqr bir olaymrq.

"O ikisi gergekten de bugiine kadar gordtiftim en hatrn sa-yrlrr varhklardr," diye ekledi don Juan.

Ben dofal olarak onlarla ilgili daha fazla qey o$renmek is-tiyordum. Ama don Juan bununla hig ilgilenmeyerek bana ve-linimeti ve dordiincii soyut ozle ilgili soyleyeceklerinin bu ka-dar oldufiunu belirtti.

Bana anlatmadrfr bir geyi anrmslyormug gibi gortinerekgiirtilttilti bir qekilde giildii ve srrtrmr trprqlayarak,, malarayado!ru yola koyulma zarrtantntn geldifiini sdyledi.

Kaya grkrnfisma ulagtrfitmtzda hava hemen hemen karar-

95

SESSIZLIGIN ERKI

mlqtl. Don Juan aynen ilk oturdulumuz konumda aceleyleoturdu. Benim safrmdaydt, omuzuyla bana defiyordu. Benimutlak devinimsizll!:e ve sessizlife iten derin bir rahatlama du-

rumuna geEti. Solumastnr bile duyamryordum. Gozlerimi ka-paymca, onlan aEmam konusunda uyararak hafifqe dtirtti.i.

Hava tamamtyla karardt$tnda, ani bir bitkinlik gozlerimiyakrp kaqrndrrmaya bagladr. Sonunda direnmekten vazgegip,

bugiine kadar yaqadrfrm en derin, en karanhk uykuya daldrm.Yine de uyuyormu$ gibi defildim. Qevremdeki yo[un karanlt-

[r duyumsayabiliyor, stf bir suda yiiriiyormllqgaslna karanhfrniginde hareket ettifimi hissediyordum. Sonra aniden karanhkkrrmrzilaqtr, turunculaqtr ve ardtndan rahatsrzhk verecek kadargtiElti neon bir lamba gibi parrldayan bt beyaza donii;tii. Alrrafrr gorlintiiye odaklandtm, don Juan ile aynr konumda oturdu-

lumuzu gorene dek-ama arttk mafiarada defildik. Bir dafrntepesinden, uzaklardaki daflara, enfes diz arazilere bakmak-taydrk. Bu g{izel geniq krrlar kendilerinden yayrlan bir rqrkla yr-

kanryor gibiydiler. Nereye baksam tanrdrk biEimler-kayalar,tepeler, nehirler, ormaniar, kanyonlar-ve onlann iE titreqimi-nin iqsel bir parrltrya doniiqttifiinii gortiyordum. Bu mutlulukverici goriintti

^ynt zamanda tiim varltfrmr kartncalandrmrqtt.

"Birleqim noktan hareket etti," dedi sanki don Juan.

Sozciiklerin hig sesi yokmuq gibiydi; yine de ben bana az.cince ne dedi$ini biliyordum. Mantrkh tepkim, onu sanki hava-sr ahnmr$ boq bir odada duymuq oldufumu kendime aEftlama-ya gahqmak oldu. Kulaklartm muhtemelen olan bitenden etki-lenmigti.

"Klrleklarrnrn bir qeyi yok..Farkrndahfrn farkh bi alanrn-dayrz," dedi gibi geldi don Juan.

Konuqamryordum. Derin uykunun verdifii uyuqukluk soz

soylememi engeller gibiydi, yine de olabilclifimce uyanrk vetetikteydim.

"Neler oluyor?" diye dii;iindiim."Ma[ara birleqim noktant hareket ettirdi," diye diiqiindii

don Juan ve ben onun dtiqtincelerini, bana ait sozctiklermig gi-bi kendime soyledifimi duydum.

Diigtincelerle vurgulanmamlg bir emir sezinledim, bir qey

TrNrN rNr$r

bana yeniden geniq krlara bakmamr buyuruyordu.O harika goriintiiye gozlerimi dikti[imde, rqrk telcikleri

geniq krrlardaki her qey iizerinden parlamaya baqladrlar. Ilkbaqta, sonsuz sayrda krsa rqrk lifgiklerinin patlamasl gibiydi,sonra lifEikler uzun, ince, birbirine dolanmrq saydam iplikle-re, sonsuzlu$a ulaqan titrek rqrk huzmelerine doniiqtiiler. Ger-gekten de gordiigiim qeyleri anlamamln ya da agrklamamlnbir baqka yolu yoktu; titreyen rqrk lifgikleri drqrnda. Iqft lif-gikleri birbirine sanlmrq ya da dolanmrq de[illerdi. Her yanadafrlmalarlna ve ytikselmeye devam etmelerine ra[men, herbiri farkhydr. Yine de birbirlerinden ayrimaz bir biEimde st-krqtrrrlmtqlardr.

"Kartal'tn yayrhmlartnt, onlan ayrt tutan ve birbirine sar-malayan gticii gormektesin," diye dtigiinclii don Juan.

Onun diiqtincesini yakaladr[rm an, sanki rqrk lifgikleri tiimerkemi emdi. Ansrzrh bir baygrnhk bastrrdr. Ttim goriintti silin-di ve karanhfrn igine daldrm.

Yeniden kendime geldilimde, gevremde Eok tanrdrk birqey vardr, ne oldufunu anlayamadrfrmdan olafan farkrndah[r-ma donmiig oldufumu diiqiindtim. Don Juan omuzu bana da-yanmlq, yanrmda uyuyordu.

Sonra gevremizdeki karanhfrn ellerimi dahi goremeyece-

fim kadar koyu oldu[unu fark ettim. Sisin kaya gtkmtrsmr kap-ladrfrnr ve mafararun igini doldurmuq oldu$unu diiqtindtim. Yada belki ma[arayr dolduran, her ya[murlu geceden sonra yuk-sek daflzrdan sesstz bir grf gibi inen, ince algak bulutlardr.Mutlak karanh$a ra[men, don Juan'm benim ayrlmamm hemenardmdan gozlerini aEtr[rnr ama bana bakmadr[rnr gordiim. Ani-den onu goriiyor olmamm gozlerime gelen rqkla bir ilgisi olma-drfrm, daha gok bedensel bir duyum oldu$unu anladrm.

Don Juan'r gozlertm olmakslzln inceleyebilmek beni oyle-sine dalgmlaqtrmrgtr ki, onun bana ne soylemekte oldufuylailgilenmiyordum bile. Sonunda konuqmayr brrakrp gozlerimebakmak is termi q ges ine ytiztinti b ana' Eevirdi.

Bofazrnr temizlemek iEin birkag kez okstirdii ve gok alEztk

sesle konugmaya baqladr. Velinimetinin srk srk hem onunla hemdifer Eomezleriyle, ama daha gok kendi bagrna bu ma[araya

98 sESSizriciN enri

geldifiini soyledi. Burada bizim gordilgiim[izkrlan gormiis ; tr-ni geylerin akrqr olarak agrklamasrnt sallayan goriintiiyi.i.

Don Juan velinimetinin iyi bir diiqtiniir olmadr[rnt tekrar-

ladr. Oyle olsaymrq qeylerin akrqt olarah goriip agrkladrfr qeyin

her qeyin igine iqleyen giiE, yani niyet oldufunu anlarmtq. DonJuan velinimetinin gormesiniru bilincine varTnlq olsa bile bunu

belli etmedifini soyledi. Ashnda don Juan, velinimetinin bu-

nun hig farkrnda olmadrfr diiqtincesindeymiq. Yine de velini-meti qeylerin aktqmt gordilgtine inaruyolmug ve bu tamamtyladofruymu$ ama anlamt onun diiqiindti[ti gibi defilmiq.

Don Juan'tn bu konuyu agrklarken takrndrfr goniildeq ta-

vrr, ben de aradaki aynmm ne oldu[unu solrnak istefi uyandtr-dr, ama konuqamtyordum. Bofiazrm donmug gibiydi. Orada sa-

atlerce kesin bir sessizlik ve hareketsizlik iEinde oturduk. Bu-na rafmen higbir rahatsrzhk hissetmedim. Adelelerim yorul-madt, bacaklanm uyugmadt ve strtrm afrrmadr.

Yeniden konuqmaya baqladr[rnr bile fark etmedim ve ken'dimi isteklice onun sesini dinlemek izete koyverdim. Beni sar-

malayan mutlak karanhktan gtkan, ezgtlt ahenkli bir sesti.

Benim tam o anda ne olafan farkrndahk ne de yiiksek far-krndahk durumunda oldu[umu soyledi. Bir boqlukta, algtszlt-

frn karanh[rnda asrh kalml$lm. Birleqim noktam giindelikdiinyayr algrlama konumundan uzaklaqmrq, ama yepyeni birerke alant demetine ulaqabilecek ve aydrnlatabilecek kadar da

hareket etmemiq. Do[rusu iki algrlanabilir olasrhk arastnda st-

krqmrqrm. Bu-ikiprada--durumuna, bu algmrn boqlu[u duru-

muna, onu yapan biiyticiilerin niyettnce yonlendirilen ma[ara-run etkisiyle ulaqmtqlm.

Don Juan bundan sonra soyleyeceklerine dikkat etmemi is-

tedi benden. Btiyiiciilerin binlerce yrl once gormeyi kullanarak,- yerytizi.iniin hisseden bir varhk oldu[unun ve onun farkrndahfr-mn insanlarm farkrndah[rnr etkileyebilecefinin aytrdtna var-

drklannt soyledi" Yerytiziini.in farkrndahfrnr insan farkrndahfr-ntn iizerinde kullanabilecekleri bir yol bulmaya gahqmtqlar ve

bunun sonucunda en etkili yerlerin bazr maparalat oldufiunukeqfetmiqler. Don Juan bu btiytictiler igin uygun mafara araqtr-marun ttim zamatdannt verdikleri bir iq haline geldi[ini' ve giri-

riNiN iNi$i

qimleri sonucu farkh mafaralann farkh kullanrmlan oldulunubulduklannr sriyledi. Bu keqfin bizimle ilgili tek sonucu, gu an-da bulundufumuz mafaranrn birleqim noktasmr bir ara algrnoktas ma ul aqtrrac ak bigimde hareket ettirebilme siymiq.

Don Juan konuqtukEa, zihnrmde belirginleqen biiqeylerinyaratttfir tedirgin edici bir duygu yagamaya baqladrm. Birqeylerfarkrndahfrmr ince bir kanalm iginden gegiriyordu. ola[an far-krndalr[rmm ttim o gereks iz yarrm kalmrq diiqtinceleri ve his-lerinden kurtuluyordum.

Bana neler oldufunun biitiintiyle farkrnda olan don Juanzevkten dort koqeydi. Artrk daha kolay konuqabilecelimizi vekonuqmalarrmrzrn daha derin olaca[rnr soyledi.

O anda bana daha once agrkladr[r stirtiyle gey arumsadrm.Orneliri, rtiya gormekte oldulumu biliyotdu-. Ashnda tama-men uyuyordum, yine de birinci dikkatimin tamamlayrcrsr olanikinci dikkatim sayesinde biitiintiyle farkrndaydrm. Bir geqitbedensel duyum ve don Juan'm geEmiqte bana soyledifii bazrqeyler nedeniyle uyuyor oldufumdan emindim. Kartal'ln yayl-Itmlannr heniiz gormilstlim ve don Juan gegmiqte btiyiiciilerinbu yayrhmlan gormeye dayanabilmelerinin ancak rliya gormeyoluyla miimkiin olabilecefini soylemiqti. o halde ben de ra-ya goriiyor olmahydrm.

Don Juan evrenin tarumlanmayave araqtnlmaya karqr ko-yan erke alanlarrndan oluqtufunu, rgrk lifgiklerinin srradan rgr-

la benzediklerini, anc ak farkrnd ahk yayrcr Kartal' rn y ayrh ml a-nyla karqrlaqtrrrldr[rnda srradan rqr[rn gok cansrz kaldrfrnrsoylemigti. o geceye kadar onlan asla bciyle siiregiden bir du-rumda gormeyi baqaramamrgtrm, gergekten canhydrlar ve rqrk-tan oluqmuglardr.

Don Juan gegmiqte niyet hakkrndaki bilgi ve denetimimingoriintiintin etkisine dayanacak yeterlilikte olmadr[rnr defalar-ca tekrarlamrqtr. ola[an algmm saf erke olan niyetrn kozamr-zrn igindeki saydam rqrk telciklerinden bir boliimtinii aydrnlat-trfrnda oluqtu[unu ve bu durumun aynl zamandakozamrzdansonsuzlufa dofru uzayan saydam telciklerden uzun bir eklen-tinin parrldamasrnl sa$ladrfrnr soyledi. Srradrqr algr, yani gt)r-me $e niyettn giicii tarafindan bir baqka boliim erke aldrfrnda

99

I

100 SES S IZLIGIN BnTi

ve aydmlandrfrnda ortaya Erkarmrq. Kozanrn iginde cinemlimiktarda erke alanr aydmlandr[rnda, bir btiyiicii erke alanlart-nrn kendrsrm gormeye baglarml$.

Bir baqka sefer don Juan ilk biiytictilerin manttksal dtiqiin-me sistemlerini anlatmtqtr Gorme yetilerini kullanarak, farkm-dalr[rn saydam kozamrnn igerisindeki erke alanlarmtn, dtqt-mtzda bulunan eq erke alanlanyLa baglanmail sonucu ortayagrktrfrnr anlamrqlar. Ve farkrndahfrn kayna[r olarak baglamgtbulduklanna inanmrqlar.

Bununla birlikte yakrndan incelendifinde, Kartal'm yayl-Irmlanrunbaglan lEz dedikleri qeyin gorme durumunu tam agrk-lamadrfr da ortadaymlq. Eski biiyiiciiler kozarun igindeki tqfttelciklerinden ktigiik bir krsmr erke alrrken, biiytik ktsmmm de-

liqmeden kaldrfrnr fark etmiqler. Az sayrda olan bu telciklerigormek, yanhq bir keqfe yol agmrq. Ashnda rqrk telcikleri ay-drnl anm ak igin b a g I a m y gereks inmiyormu q, Etinkii kozamraniginde olanlarla drqrnda olanlar birbirinin ayruslymrq. Onlarag:d,g kazandrran qey kesinlikle bafrmsrz bir kuvvetmiq. Yapmrqolduklarr gibi buna farkrndahk demeyi stirdtiremeyeceklerinianlamrqlar, giinkii farkrndahk aydrnlanan erke alanlartrun akt-glymrg. Boylece alanlan aydrnlatan kuvvete istek demiqler.

Don Juan eski biiyticiilerin gortiqleri daha etkin ve dahadeneyimli hale geldikge, Kartal'tn yayrhmlannl ayrl tutan iste-

lin sadece farkrndah[rmrzdan defil, evrendeki her qeyden so-

rumlu oldufunu anladrklannt soylemiqti. Bu kuvvetin mutlakbir bilinci oldufunu ve evreni olugturan her erke alantndan ya-yrldr[rnr gormtiEler. Boylece soziinti ettikleri qey igin niyettn,isteklen daha uygun bir ad oldufuna karar vermiqler. Buna kar-grn, zaman iginde bu adrn getirdifi olumsuzluklar belli olmuq,

Eiinkii bu ad da onun ezicr onemini ya da evrendeki her qeyle

olan canh baflantrsrnt tam tarumlamlyormug., Don Juan en biiyiik ve ortak kusurumuzun, yaqamlartmtzr

bu ba$anttyr tamamen drqlayarak yaqamamrz oldufunu belirt-miqti. Yaqantrmndakr meqguliyetler, aclmaslz ilgilerimiz, so-runlarrmrz, umutlarLmtz, korkulartmrz hep onde geliyormug vegiinii giintine ya$ama esasrna dayanarak, difier her qeyle olanbafrmrzr unutuyormuquz.

TININ INI$I t01

Don Juan, Hrristiyanh$a ait Cennet bahEesinden kovulmadtigiincesinin kendisine, sessiz bilgi yam niyer ile olan ba$an-mrzrn yitirilmesine iliqkin bir benzetme gibi geldilini ileri siir-mtiqtti. Boylelikle btiyiiciiltik, baqlangrca, kcikene yani Cen-net'e geri dcinme anlamrna geliyordu.

Mutlak sessizlik iginde belki saatlerce, belki de sadece bir-kag an oturduk. Don Juan aniden konuqmaya baqladt ve sesininbeklenmedik etkisi beni sarstr. Ne soyledi[ini anlayamadtm.Sozlerini tekrarlamasrnr soylemek igin bo[azrmt temizledimve bu hareket beni diiqiinceli halimden Erkardr. Qevremdeki ka-ranlrk artrk zifnt karanhk defildi. Ola[an farkrndaltk durumu-ma geri dondiifiimil anladrm.

Don Juan gok yumuqak bir sesle yaqamlmda ilk kez tini,evreni bir arada tutan giicii gormtiE oldufumu soyledi. Niyenn,kiqinin kullanabilecefii, denetleyebilecefi ya da harekete gegi-rebilecefi birqey olmadrfrnr, yine de onu arzusu do[rultusun-da kullanabilece[ini, denetleyebilecifini ya daharekete gegire-bilece[ini soyledi. Bu Eeligkinin btiyiictiltiftin ozii oldu[unubelirtti. Bunu anlayamamak yid'zyl-Jlarca btiytictilere acl vetiziintti vermiq. Gtiniimtiz nagtal\ar't bu acr dolu bedeli cjde-

memek igin, sava$Emm yolu ya da kusursuz eylem denilen vebtiyticiileri temkinli ve dtiqiinceli olmaya hazrlayan bir davra-nrqlar dizisi geliqtirmiqler.

Bn zamanlar, uzak bir gegmiqte, btiyticiiler niyettnher qey-

le olan genel baflantr hattryla derinlemesine ilgilenmiqler. Veikinci dikkatlerini bu hat iizerinde yofunlaqtrrarak, yalnrz do-laysrz bilgi edinmekle kalmamrq, aynl zamanda bu bilgiyi yon-lendirerek inanrlmaz iqler yapma becerisi de elde etmiqler. Buyolla tiim o giigle baqa grkmak igin gerekli olan zihinsel derin-lifi elde edememigler ama.

Boylece btiyticiiler sa[duyulu bir ruh hali iginde ikincidikkatlerini sadece farkrndah[r olan varltklartn baflantr hattriizerinde yofunlaqtrmaya karar vermiqler. Bu, tiim yaqayan or-ganik canhlan kapsadrfr gibi, biiyiiciilerin dost diye adlandrr-dr[r, farkrndahfr olan amabtzim anladtltmrz anlamda bir ya-qaml olmayan inorganik varhklan da kapsryotmu$. Fakat bugoztim de baqanh olmamrq, gtinkti onlara bilgelik getirmemiq.

102 SESSIZLIGIN ERKI

Btiytici.iler bir sonraki denemelerinde dikkatlerini sadece

insanlann niyet ile olan baflantr hatttna odaklamrqlar. Sonug

bir onceki durumla hemen hemen ayruymtg.Ve bciylece nihai bir Eoziim arayrqma girmiqler. Her btiyti-

cti kendi kiqisel hattr iizerinde yofunlaqmrq. Ama bu da aynr ol'gtide etkisiz olmuq.

Don Juan bu dort ayrr ilgi alant arastnda kayda defer ay-

nmlar olmastna ralmen, her birinin birbirinden beter etkilerioldufunu soyledi. Boylece btiyticiiler en sonunda, kendilerinikendi iElerindeki ateqi yakmak izere serbest brrakacak olan ni-yet r\e baflantrh bireysel hatlarrnrn kapasitesi iizerine. yofun-laqmrqlar.

Giiniimtiz biiyiiciilerinin zihinsel bir derinlik kazanabil-

. mek igin acrmasrzca savaqmak zorunda olduklannr soyledi. Birnagual ise, daya dayanrkh oldu[undan, algtyr belirleyen erke

alanlan tizerinde daha biiyiik bir denetimi oldufundan, daha

efitimli oldufundan ve niyet ile dolaysrzba[lantt anlamlna ge-

len sessiz bilginin belirsizlifiyle daha tanrqrk oldufundan,ozellikle daha Eok mticadele etmeliymig.

Boyle bakrldrfrnda, btiyiictiltik, niyet hakkrndaki bilgimiziyeniden kurma ve ona yenilmeden onun kullnrmnr yenidenkazanma anlamtna geliyordu. Ve biiyiici.iliik oykiilerinin soyutozleri de bizim niyet ile ilgili farkrndaltftmztn aqamalart, kav-rayrqm golgeleriydi.

Don Juan'tn aErklamalannt kusursuz bir netlikle anlamak-

taydrm. Ahcak daha Eok anladtkga ve ctimleleri netleqtikqe, yi-tirme ve iimitsizlik hislerim arttyordu. Bir anda, hemen oradayaqamlmr gergekten de sona erdirmeyi diiqiindiim. Kendimi la-

netlenmiq hissediyordum. Neredeyse gozyaqlan iginde don Ju-

an' a agrklamalartnt siirdtirmesinin gereksiz oldufunu, zihinselnetlifimi kaybetmek tizere oldufumu ve normal farkrndahfr-ma dondtiftim zaman nastl olsa gdrdiigtim ve duydu[um hiE-

bir qeyi anlmsamayacafrmr soyledim. Diinyevi farkrndakfirmbana omri.im boyunca siiren tekrarlama ahqkanh[rmr ve onun

akla yatkrn tahminlerini dayatacaktr. Kendimi lanetlenmiq his-

setmem bu ytizdendi. Ona yazglma ofkelendi[imi soyledim'Don Juan ileri farkrndahkta bile tekrara dtigebildi[imi, dii-

TININ INT$I

zenli arahklarla kiqisel defersizlik hislerimden kaynaklanannobetleri anlatarak onun canrru srkmakta lsrar etti[imi soyledi.E$er batacaksam, oziir dileyip kendim igin tiziilmek yerine dci-

vtiqmeliymiqim. Kiqisel yazgLmnln ne oldufunun onunla nihaiterkediqle yizyize gelecefimiz rgrn onemi yokmuq.

Sdzleri beni kutsanmlqgasma mutlu etti. Gozyaqlarrm ya-naklarrmdan stiziiltirken defalarca onunla aynr fikirde oldu[u-mu tekrarladrm. igimde oyle derin bir mutluluk vardt ki, sinir-lerimin iyice gevgemiq oldu$unu diiqtindiim. Biitiin giiciimtibunu durdurmak igin seferber ettim ve zihinsel frenleriminayrltrcr etkisini duyumsadrm. Ama bu olurken zihnimdeki ber-raklrk giderek zaytflamaya baqladr. Sessizce doviiqtiim-hemdaha az ayrk hem de daha az sinirli olmaya gahqtrm. Don .Iuan

hig ses grkarmadr ve beni yalnz brraktr.Dengemi yeniden kazandr[tmda gtin neredeyse afarmrqtr.

Don Juan aya$a kalktr, elleri baqmtn iizerinde gerindi ve ek-lemlerini krtrrdatfl. Ayafa kalkmama yardrm ederek, en aydtn-latrcr gecemi gegirdifimi belirtti: tinin ne oldufunu deneyimle-miq ve bir qeyi baqarmak igin gizli bir dayanrkhfr bir araya ge-

tirebilmiqtim; bu yiizeysel olarak sinirlerimi gevqetmek anla-mrna geliyordu ama daha derin dtizeyde birleqim noktamtngergekten de gok baqarrh ve iradeli bir qekilde hareket ettiril-mesiydi.

Sonra geri donme zamm:lrmlzln geldifiini belirtti.

DU$UNCENiN PERENDESI

Don Juan'rn evine sabah yedi civannda vardtk, kahvaltr saatiy-di. Karnrm aEhktan zll Eahyordu ama yorgun defildim. Ma[a-radan tan a[anrken ayrrlmrqtrk. Don Juan kestirmeden gidece-

[ine, bizi nehir kenarrndan gottiren dolambagh bir yol segmiq-

ti. Eve varmadan dtiqi.ince giiciim{izti toplamamrz gerektifiniagrkladr.

Dtiqiince gtici.i dafrlmrq olan sadece ben oldufum halde'dtiqiince gticiimtiz' demiq olmasrntn gok nazik oldulu yantttntverdim. Nezaketten defil, sava$gr elitimi nedeniyle ciyle dedi-

103

104 sEssizricix enri

!i yanrtrnr verdi. Bir savaqgt, insan davrantqtrun sertlifine kar-gr her zaman tetikte olmakymrg. Bir savaggl biiyiilti ve aclma-srz olurmug, en siizme zevkve davraruqlara hatz, kimse aclma-

srzhfrndan kuqku duymasm diye diinyevi iqi keskinli[ini ortiikbir qekilde arttumak olan baqrboq biri.

Kahv altrdan s onr a bt az uyumanln iyi olacafrnr dii qiindiimancak don Juan yitirilecek vaktimin olmadrfrnr soyledi. Halatam da$rlmamrq olan zihinsel netli[imin yakrnda kaybolacafr-nr, e[er uyursam onu biitiintiyle yitirece[imi belirtti.

Beni baqtan aqafr hrzh bir qekilde stizerek,"Niyct hakkrn-da konuqmanrn pek bi yolu olmadrfrnt anlamak iEin dahi olma-ya liizum yok," dedi. "Ama bu aErklamayl yapmarun hiEbir an-

lamr yok. iqte btiytictilerin btiyticiiliik oykiilerine giivenmeleri-nin nedeni de budur. Oykiilerin soyut ozlerinin bi gtin dinleyi-ciye bir anlam ifade edecefini timit ederler."

Ne soyledifini anhyordum ama hala bir soyut oziin ne ol-dufunu ya da ne anlama geldigini kavrayamamtqttm. Bu konu-da diigtinmeye gahgtrm. Dtiqiince yafmuruna tutuldum. Imge-ler, bana onlan dtigiinecek zaman brrakmadan zihnimden hrzh-ca gegiyorlardt. Onlan tanrmama olanak tanryacak kadar bileyavaqlatamtyordum. Sonunda ofke beni'ele geqirdi ve yumru-

fumu masaya indirdim.Don Juan'tn giilmekten biitiin viicudu sarsthyordu."GeEen akqam yaptrfrnr Y?P," diye dtirttti beni, goz krrpa-

rak.'lKendini yavaqlat."Ofkem ytiztinden gok saldtrgandtm. Hemen bir siirii an-

lamstz iddialar ileri stirdiim; fakat hatamt anlayarak olgiistizlti-

Eiim nedeniyle oziir diledim."Ozit dileme," dedi. "Sana soylemeliyim ki qu anda peqin-

de oldufun anlaytq senin iEin olanaksz. Biiyiictiliik oykiilerin-deki soyut ozler qu anda sana higbi ;ey soylemeyecek. Sonra-yrllar sonra yani, anlamlart kusursuzca ofiaya Etkacak."

Don Juan'a beni karanhkta brakmamasl, soyut ozlethakkrnda konuqmayr siirdiirmesi igin yalvardrm. $u anda

iEinde bulundufum ileri farkrndahk'durumunun soyledikleri-ni anlamam igin gok yardlmcl olabilece[ini belirttim. Aceleetmesini, giinkii bu durumun ne kadar siirecefini bilmedifi-

TININ INI$I

mi, yakrnda eski halime geri donecefimi, o zaman qu ankin-den bile daha aptal olacafrmr soyledim. Bunlan yan yarryahareketlerimle anlattrm. Kahkahalart, bana kendi sozlerim-denfazlasryla etkileniyormu$um hissini verdi. Mtithiq bir me-lankoliye kaprldrm.

Don Juan kolumdan nazikge gekerek beni bir koltufaoturttu, kendisi de tam karqrma oturdu. Gozlerini gozlerime oy-le bir dikti ki, bakrqlannrn giictinti krmam miimkiin olmadr.

"Biiyiiciiler siirekli kendi izlerini siirerler," dedi beni sa-

kinleqtirmeye gahqan giiven verici bir ses tonuyla.Sinirlilik halimin gegti[ini, bunun belki de uykusuzluk-

tan kaynaklandr[rnr soylemek istedim ancak konuqmama rzinvermedi.

Bana iz srirme ile ilgili her qeyi Eoktan ofrettifini, ancakbenim bilginin ileri farkrndahlrmrn derinliklerinde duran bolii-miinti hentiz ele geEinneciiglmi soyledi. Ona trkanmr$ olmantnrahatsv edici hissini yaqadrfrmr soyledim. Igimde sanki kilitlibirqey vardr, kaprlarr garpmama, masalan tekmelememe yolagan, beni ofkelendirip, gabucak parlamama neden olan birqey.

"Her insan bahsetti[in trkanma duygusunu deneyimler,"dedi. Bu, niyet ile olan ba[rmrzrnbtze antmsatrlmasrdrr. Bti-yiiciilerin amacr bu ba[r isteklerine gcire kullanacak denli du-yarhlaqtrrmak oldu[undan ttkanmayr ozellikle daha qiddetliyaqarlar.

"Ba$antr hattmm baskrsr gok biiytik oldulu zaman, biiyii-ciiler kendi izlerini siirerek rahatlarlar."

"iz siirme ile tam olarak ne kastettifini hAlA anlamrq defilim," dedim. o'Ama bir bagka diizeyde ne soyledigini tam ola-rak anladrfrmr diiqiiniiyorum."

. "Oyleyse bildifini netleqtirmene yardtmct olaytrm," dedi."lz s[irmek bi yontemdir, hem de Eok basit bi tanesi. Iz stirmek,bazr ilkeleri takip ederek davranmaktrr. Bi darbe yaratmak adr-na grzlice, kagamak ve kandrrtcr gekilde hareket etmektir. Vekendi kendinin izini siirdtigilnde aclmaslzca ve kurnazca hare-ket ederek darbeyi kendine vurursun."

Bir biiyiictintin farkmdahfr algr patlamast nedeniyle bata-

[a saplandrlrnda, ki bu bana olan qeymiq, en iyi hatta tek gare-

r05

I

r06 sESSizt tciN Enxi

ntn iz siiruicti darbeyi indirmek iEin oltirn diiqiincesini kullan-mak o.ldufiunu soyledi.

"Oltim diiqtincesinin bi sava$gmln yagamlnda Eok onemlibi yeri vardlr," diye devam etti don Juan. "Sana yakrn ve kagr-nrlmaz sonumuzla ilgili-ki bizi temkinli ve ilrmh olmaya ik-na eden qey budur-bugtine dek saytstz ornek gosterdim. Sra-dan insanlar olarak bize en pahahya patlayan hatamrz, kendi-mtzi ciliimsiizltik duygusuna kaptrrmaktrr. Oltimii dii qiinmez-sek kendrmtzi ondan koruyabihriz zannedenz."

"Kabul etmelisin ki don Juan, ciliimti dtiqtinmeyerek onun-la ilgili tiziilmekten kurtuluruz," dedim.

"Evet, bu diiqiince o amaca hizmet ediyor," diyerek kabuletti.

"Ancak bu amag srradan insan igin defersiz, bi btiyiicti iqinde kandrrmacadan ibarettir. Ottime defgin bzrkrg aEtsl belirgin-leqmedikge, bi diizen, rhmhhk, giizellik oImaz. Btiytictile\ ya-qamlanrun anrn citesinde devam edece$ine dair higbi garantile-rinin olmadr[rnr mtimktin olan en derin diizeyde anlamalannayardtmcr olabilmesi iEin bu onemli kavrayrqr miicadele ederekkazanmak isterler. Bu kavrayrq onlara sabrh olup yine de eyle-me gegebilme ve aptal olmadan uysal olma cesareti verir."

Don Juan gozlerini bana odekladr. Gtiliimsedi ve baqrnrsalladr.

"Evet," diye stirdiirdti. "Oli.im diigiincesi biiytictilere cesa-ret verebilecek tek qeydir. Tuhaf defil mi? Kibirli olmadan ze-ki olma ve hepsinden onemlisi de kiqisel onem taqrmadan acl-masrz olma cesareti verir."

Yine gtiltimseyip bana hafifge dokundu. Ona oltimii sft srkdiiqiindtifiimi.i, bunun bana dehqet verdi[ini, ancak hiEbir qe-

kilde eyleme gegme cesareti ya da istefii vermedifini soyledim.Beni ya alaycr biri yapryor, ya da derin melankolik ruh halle-rinde yitip gitmemi safhyordu.

"Senin sorunun gok basit," dedi. "Qok kolay takrntrh halegeliyorsun. Sana az once biiyiictilerin takmtrlannm gtictinii krr-mak igin kendi kendilerinin izini stirdtigiinii soyliiyordum.Kendi kendinin izini srirmenin birgok yolu vardrr. E[er bununigin ciltim diiqiincesini kullanmak istemiyorsan bana okudufun

riNiN iNigi

qiirleri kullan.""Anlamadrm, ne dedin?""$iiri sevmemin birgok nedeni oldu[unu sana daha cince

de soylemiqtim," dedi. "Onlarla yaptrfrm qey, kendr izimi siir-mek. Onlar yoluyla kendime darbe indiriyorum. Sen bana qiirokurken, dinler ve igsel konuqmamr keserek ig sessizli$iminivme kazanmasrnr saflarrm. $iir ve igsel sessizlifin birler;mesidarbeyi indiriyor."

$airlerin farkrnda olmaksrzrn biiytictilerin diinyasr rgrn oz-lem gektiklerini soyledi. Bilgi yolunda yiirtiyen btiyiictiler ol-madrklarr igin ttim sahrp olduklan gey ozlemmiq.

"Bakahm neden bahsettifimi anlayabilecek misin," dedi,Jose Gorostiza'nrn bir giir kitabrnr bana uzatrrken.

Kitabrn iqaretli yerini agtrm, befiendifi qiiri bana gosterdi.

... bu hig bitmeyen direngen oliim,seni katledenbu yaqayan olti, ah Tannm,kendi yorucu eserinde,giillerde, taqlarda,boyun e[meyen yrldrzlardave yarup kiil olan ette,qarkrlarla tutuqturulan bir qenlik ateqi misali,bir rtiya,gciz kamaqtrran bir renk.

...ve sen, kendin,belki olmiiqsiindiir orada yizyilann sonsuzlufunda,biz bunu bilmeksizin,biz tortular, krnntrlar, ktillerin senin;sen ki hAlA buradasrn,kendi rqrfirnca kandrrrlan bir yidrz gibi,bize ulaqan,o yrldrzsrz boq rqrk,saklanankendi sonsuz felaketinde.

t07

108 sESS izriciN snri

"Bu sdzci.ikleri duydu[umda," dedi don Juan ben okuma-mr bitirince, "o adamrn qeylerin oztinti gordiifriinz hissediyo-rum ve ben de onunla beraber gorebiliyorum. ilgilendifim, qi-irin konusu defil. Yalntzca gairin bana getirdifi duyguyla ilgi-leniyorum. Onun ozlemini odiing ahyorum ve beraberinde gii-zelhll de. Ve onun gerEek bi savaqgr gibi kendisine sadece oz-lemi ayrrarak, ahcrlar igin, seyirciler iEin savurganca tiikeniqinehayret ediyorum. Bu darbe, bu qok edici gtizellik, iz siirmektir."

Qok etkilenmiqtim. Don Juan'rn agrklamasr igimde tuhaf

' - t'''

8rff[:XTilr|t, ou gu-u z rek dii q m an o rdu [unu s oyleye-bilir miyiz, don Juan?" diye sordum.

"Haylr," dedi kararhhkla. "Oliim oyle goriinmesine ra[-rren diiqman defildir. Bizi yok eden qey o oldufunu diiqtinme-mtze rafmen oltim de[ildir."

"Peki, e$er bizi yok eden defilse nedir o zaman oltim?""Biiyticiiler oliimtin kayda defer tek karqrtrmrz oldufunu

soylerler," diye yanrtladr beni. "Oliim bize meydan okur, biiyii-cii olsun, srradan insan olsun bu meydan okuyuqa karqrhk verrmek igin dofmuqtur. Biiyiiciiler bunu bilir, srradan insan bil-mez."

'oBen qahsen don Juan, derim ki yaqam bir meydan okuma-dr, oltim de[il."

"Yaqam, oliimtin bize meydan okuma yollannrn bulundu-[u bi siiregtir," dedi. "Oliim, etken kuvvettir. Yaqamsa arena.Ve bu arenada yalnrzca iki kiqiye yer vardrr, kiqinin kendisi veoliim."

"Meydan okuyucunun insan oldu[unu dtiqiiniiyorum, donJuan" dedim.

"Hig de de!il," diye anrnda cevabr yaprqtrrdt. "Biz edilge-niz, bunun iizerine bnaz diigiin. E[er hzreket edebiliyorsak, sa-dece oliimtin baskrsmr duydufumuz zaman yapaflz bunu.Ottim eylemlerimtz ve duygulartmtz igin basamaklzr hazrlarve bizi bitirip miicadeleyi kazantncaya kadar acrmasrzca itek-ler, ya da btz biittin olasrhklann iizerinden yiikselerek oliimiiyeneriz.

"Biiyticiiler dliimii yenerler ve bunun kargrhfrnda oltim,

TINrN rNr$r t09

asla bi daha meydan okumamak iizere onlann ozgiirleqmesineizin verir. Boylelikle yenilgisini kabul eder."

"Bu btiyi.ictiler oliimsiiz olur anlamlna mr geliyor?""Haylr, o anlama geLmez," diye yamtladr don Juan. "Oltim

onlara artrk meydan okumaz, hepsi bu.""Fakat bu ne anlama geliyor, don Juan?""Bu, diiqtincenin kavranaffraza dofru bi perende athlr an-

lamrna geliyor," dedi."Diigtincenin kav ranamaza do!ru bir perende atmasr ne

demek?" diye sordum kavgacr gortinmemeye gahqarak. "Bi-zim sorunumuz kullandrltmtz ifadelerin aynr anlamlarr paylaq-mamasr."

"Diirtist davranmryorsun," diyerek soztimti kesti don Juan."Ne demek istedifimi aslmda anhyorsun, yani 'kavranamazadofru bi perende afilmasr'konusunda mantrksal bi agrklama is-temen maskarahk. Qtinkii bunun ne oldu[unu sen gok iyi bili-yorsun."

"Hay[, bilmiyorum," dedim.Ve sonra bunu bildifiimi ya da daha dofirusu ne anlama

geldigini sezdi[imi fark ettim. igimde bir parga mantr[rmln sl-rurlarrnr aqarak, benzetmenin de otesinde, kavranamaza do$ruperende atma agrklamasmr anhyordu. Sorun, o parEanrn benimistefimle bilince grkacak kadar giiglii olmamasrydr.

Bu durumun agrklayabildi[im kadarmr bana gtilerek, fa-krndah[rmr bir yo-yo'ya benzeten don Juan'a anlathm. Bazenyiiksek bir noktaya ulaqryor, denetimim de onunla birlikte kes-kinleqiyorrnug, bazense oyle bir dtiqtiyormuq ki mantrkh bir ah-ma[a dciniiqiiyorrnu$um. Ama go[unlukla pek bir deferi olma-yan orta bir noktada , ne bahk ne de kuq olabildigim bir yerdeasrh kahyormu$.

"Dtiqtincenin kavranamaza do$tu perende atmasr," diyeagrkladr a[rrbaqh bir edayla, "tinin iniqidir; algr engellerimizikrma eylemidir. Insan algrsrrun kendi srrunna ulaqtrlr andr.Biiyiiciiler, algr slnlnnr ytikseltmek igin kendilerinden ondegiden casus gcinderme ahqtrrmalan yaparlar. Bu da qiirdenhoqlanmamrn bi baqka nedeni. $iirleri oncti kogucular olarakgortiyorum. Ancak daha once de soyledifim gibi, qairler bu

ll0 sESSizt-iGiw snrci

onci.i koqucularrn neler baqarabilecefini biiyiictiler kadar iyibilmez."

Akqamiizeri tartrqacak pek gok qeyimiz oldufunu ve biryiiriiytiqe Erkmak isteyip istemedi[imi sordu. Zihinsel olaraktuhaf bir durumdaydrm. Az once gidip gelen garip bir yabancr-laqma hissi igindeydim. Bunun ilk once dtiqiincelerim golgele-yen fiziksel bir yorgunluk oldufunu diiqiinmiiqtiim. Ancak dii-giincelerim kristal berrakh[rndaydr. Boylece yabancrlaqmaduygumun ileri farkrndahkta olmamla ilgili oldufuna kararverdim.

Evden aynhp kasaba meydarunda dolaqtrk. Don Juan'a ye-ni bir konuya baqlama firsatr tanrmadan hemen yabancrla$mamkonusunu sordum. Bunu bir erke de[ilimi meselesi olarakagrkladr. Birleqim noktasrntn norrnal konumununu siirdtirmekigin kullanrlan erkenin ozgiirliifiiinii kazanmasryla, kendisinikendili$nden ballantr hattrna odakladrfrnr soyledi. Bu olma-dan cince bir biiyticiiniin erkesini bir yerden bir baqka yere ha-reket ettirmeyi o[renmesi igin herhangi bir teknik yu da ma-nevra olmadrlrna beni temin etti. Bu daha Eok, belli bir yetkin-leqme saflandgmda olan anhk bir defiqme ile ilgiliymig. .

Ona yetkinleqme diizeyinin ne oldufunu sordum. Saf an-layrg, diye yanrtladr. Boylesine ani bir erke defiqimi yaqayabil-mek igin, kiqinrn niyet ile temiz bir ba$nntr hathrun olmasr ge-rekirmiq ve bunun igin de saf anlayrqla bunu niyet etmek gere-kirmig.

Dofal olarak ondan saf anlayl$ln ne oldufiunu aqrklarnasr-nr istedim. Giildti ve bir banka oturdu.

"Sana biiyiiciili"ik ve btiyiictilerin eylemleri hakkrnda Eoktemel bi qey soyleyecefim," diye devam etti. Diiqtincelerininkavranamaza do$ru attrlr perende konusunda."

Bazr biiyticiilerin oykti anlatrcr olduklannr soyledi. Oykiianlatmak yalruzca algr smrrlannr geniEletmek igin onci.i koqu-cu gondermek de[il aynl zamanda kusursuzlula, erke, ve tinebir gegit, bir kapr agrnak demekmiq. Bir siire verecek uygun birornek ararcaslna sessiz kaldr. Sonra, bana Yaqui Krzrlderiliieri-nin 'unutulmaz gtinler'dedikleri bir tarihi olaylar deriemine sa-hip olduklannr anrmsattr. Unutulmaz gtinler dedikleri hikaye-

TININ INI$I

lerin onlann topraklarrnr iqgal eden Ispanyollar ve Meksikah-larla verdikler savaqlarrn kulaktan kulafa anlatrmr oldu[unubiliyordum. Kendisi de bir Yaqui olan don Juan, goniildeq biredayla, unutulmaz giinlerin kendi ulusunun yenilgi ve dafrhqr-nrn anlatrsr oldufunu vurguladr.

"Peki," dedi, "okumuq bi adam oldu[una gdre, bi oykti an-latrcr biiyiiciiniin unutulmaz gtinlerden bi anlatlyr ahp-orne-[in Calixto Muni'ninkini-sonunu defiqtirmesine, ispanyolcellatlarr tarafindan stiriiltip, bedeninin dorde boliindiifitintisoylemek yerine ki iqin gerge[i budur, onu halkrnr kurtaranmuzaffer bi asi olarak anlatmaslna ne derdin?"

Calixto Muni'nin oykiisiinii biliyordum. Unutulmaz giin-lere gore, savag strateejisi o[renmek igin, Karayib'lerde birkorsan gemisinde yrllarca.Eahqmrq bir Yaqui Krzrlderilisiydi.Sonra Sonora'ya donmtiq, Ispanyollara karqr bir ozgiirliik isya-nr baqlatmayl baqarmrq ve sonugta ihanete uframrq, yakalan-mr$, ve idam edilmigti.

Don Juan bir yorum yapmam konusunda tath dille rsrar et-ti. GerEek anlatryr onun soyledi[i qekilde defiqtirmenin, bu oy-kiiyii anlatan biiytictiniin olayr aslmda olmasrnr diledi[i i;ekledoniiqtiirdiigti psikolojik bir amaca hizmet ettifiini soyledim.Ya da belki son derece kendine ozgti kiqisel bir tavrrla olaya da-ir ofkesini ancak bu qekilde yatrqtrrabiliyordu. Boyle bir biiyti-ctiye, acr yenilgiyi kabullenememesi dolayrsryla vatansever bi-ri diyebilecefimi de ekledim.

Don Juan nefesi kesilene kadar giildii."Ama bu tek bi biiytici.intin sorunu de[il," dedi, "bunu

hepsi yapar.""O halde bu biitiin bir toplumun biiinE altr istefinin ifade

edilmesinin yine aynr toplumca onaylandrlr bir dizenbazhk,"diye karqrhk verdim.

"Savln gok ikna edici ve mantrklt," dedi, "ama tinin oli-i ol-du[u igin ondaki hatayr goremiyorsun."

Soyledifini anlamaya davet eder qekilde tath tzrth stizdiibeni. Soyleyecek herhangi bir qeyim yoktu, bir qey soylersembu beni hrrgrn gosterebiiirdi.

"Gergek anlatrnln sonunll cle[igtiren bi biiyi.icti," dedi "bu-

lll

It2 sESStzticiN pnri

nu tinin dofrultusunda ve onun deste$i altrnda yapar. Qiinkii o,

niyet ile olan eqsiz bafrnr kullanarak gerEekten bi qeyleri defiq-tirebilir. Oykii anlattct biiyiicii qapkasrnr grkanp yere koyar veonu saat yontiniin tersi dofrultusunda iig yiiz altmtq derece

dondiirerek buna niyet ettigini ima eder. Tinin deste[i alttnda,bu basit eylem onu tinin kendisine daldrrrr. Boylelikle dtiqtin-cesinin kavranamaza dofru bi perende atmastna rzin vermiqolur."

Don Juan kolunu baqmtn i-izerine dofru kaldrrarak, bir an

ufkun tizerindeki gokytiziinii iqaret etti."Saf anlayu; oradaki enginlife dofru giden oncti bi kogu-

cu oldu[Lindan," diye devam etti, "oyktiyii anlatan bi-iyiiciiiginde kuqkunun zerresi olmadan bilir ki, orada, sonsuzlukta,tam qu anda, tin inmektedir. Calxto Muni, zafen kazanmtqttr.Halkrnr kurtarmr$, amacr, kendisinin otesine geEmiqtir."

BiRLE$ina xoTTASINI HAREKET ETTIRMEK

Birkag giin sonra don Juan'la daflara brc gezinti yaptrk. Yanyolda, daf eteklerinde dinlenmek igin durduk. Giintin erken sa-

atlerinde don Juan farkrndaltkta ustalzrqmantn bazr incelikliyonlerini agrklayabilecefi uygun bir ortam bulmaya karar ver-di. Genellikle batrdaki daflara do[ru gitmeyi tercih ederdi, oy-sa qimdi dofiudaki zirvelere dofru gitmeyi seqmiqti. Qok dahayiiksek ve daha uzaktaydtlar. Bana daha ufursuz, karanltk vebiiytik gortindiiler. Ama bu izlenim bana mr aitti yoksa don Ju-

an'rn bu daflara karqr besledifi duygulart mr hissediyardum,bundan tam emin defildim.

Srrt gantamr aE[m. Iginde don Juan'tn grubundaki kadrngoriiciilerin benim igin hazrrladrfr bir geyler vardt. Baktnca,peynir koymuq olduklarrnr gordiim. Birden bir stkmtt hisset-tim, gtinkti her ne kadar peyniri sevsem de bana yaramtyordu.Yine de onerildr{r zaman reddedemiyordum.

Don Juan bunun gergek bt zaaf olarak nitelemiq ve bttozelli[imle dalga geEmiqti. ilk once btrazutanrntqtrm ama son-ra aniadrm ki ortahkta peynir olmadr[rnda onu aramadtftmt

riNiN iNiqi

fark ettim. Sorun, don Juan'rn grubundaki bazr qakacilann herseferinde, sonunda dayanamayrp yedifim biiytik bir topak pey-niri benim igin paketlemeleriydi.

"Bi oturuqta ye bitir," diye tavsiye etti don Juan gozlerin-de yaramazbtr parrltryla. "Boylece daha fazla endiqelenmenegerek kalmaz."

Onerisinden etkilenmiqEesine, tiim peyniri govdeye in-dirmek igin gok yo[un bir istek duydum. Don Juan o kadargok giildii ki, beni bu hale diiqiirmek igin bu durumu grubun-daki difer biiytictilerle birlikte haznladrfrndan bir kez dahakuqkulandrm.

Daha ciddi bir ifadeyle, geceyi dafrn eteklerinde geEirip,bir iki giin iEinde yiiksek zirvelere ulagmayr onerdi. Kabul et-tim.

Don Juan durup dururken, iz siirmenin dort biEimiyle il-gili herhangi bir gey arumsaylp anlmsamadrfrmr sordu. Dene-di[imi, ama belle[imin beni hayal krnkhfrna ufrattrfrnr be-lirttim.

"Aclmasrzhfrn dofasr iizerine sana ofrettiklerimi arumsa-mlyor musun?" diye sordu. "Aclmasrzhk, hani qu kendine acr-manrn tersi?"

Arumsayamryordum. Don Juan gimdi ne soyleyece[inidtiqtintiyormuq gibi goriiniiyordu. Sonra durdu. Dudaklarr sah-te bir bezginlik edasryla sarktr. Ornuzlannr silkti, aya$a kalkrpEabucek bir tepenin iizerindeki ufak dtizltife ulaqan krsa mesa-feyi yiiri.idii.

"Btittin bi.iytictiler aclmastzdrc," dedi ikimrz yere oturur-ken. "Ama bunu zaten biliyorsun, seninle uzun uzun tartrqmrq-trk bu konuyu."

Uzun bir sessizlikten sonra, biiyticiiliifiin soyut ozleriize-rine konuqmaya devam edecefimizi, ancak onlar hakkrnda ko-nugmayl giderek daha az istemeye baqladr[mr, giinkti onlarrkendi kendime kegfetme ve anlamlannr aEr[a grkarma zamanr-mrn yaklaqtrfrnr soyledi.

"Sana daha once de soyledi[im gibi," dedi, "btiyticiiltikoykiilerinin dordiincii soyut ozii, tinin iniqi ya da niyet tarafin-dan harekete gegirilmek diye adlandrrrhr. Oykiide anlatrldr[rna

113

tt4 SESSIzTiGiN Bnri

gcire, tin, hakkmda konuqtufiumuz adama btiyticiilii[tin gizem-lerini gosterebilmek igin onun iizerine inmek zorundaymrq. Tinbunun igin, adamrn qaqkrn, korumasz oldulu bi anl segmiq vehigbi acrma gcistermeden adamrn birleqim noktasrnrn ozel birkonuma hareket etmesini saflamrq. Bu cizel konum, bi.iyiiciilerarasrnda sonradan acrmanln olmadrfr nokta olarak bilinen ko-numdur. Boylelikle, acrmasrzhk biiyiictilti$in ilk ilkesi olmuq.

"Ilk ilke btiyticiiltik gomezi olmanrn ilk etkisi olan normalfarkrndahktan ileri farkrndah[a gegi$ de$iqimi ile karrqtrrrlma-mah."

'oBana ne sciylemeye gahqtrfrnr anlamryorum," diye y.akrn-drm.

"Birleqim noktasmrn yerinden oynamasr bi btiyticii gcime-zinin baqrna gelen ilk qeydir, demek istiyorum," diye yanrtladr.

'oYani, bi gomezin bunu btiyictiltifitin ilk ilkesi olarak var-saymasl oldukga do[aldrr. Ama aslmda ciyle defil. Biiyticiilti-fiiin ilk ilkesi aclmaslzhktrr. Bunu zaten daha once de konuq-muqtuk. $u anda yalntzca anlmsamana yardrmcr olmaya gahqr-yorum."

Neden bahsettifiine deggin higbir fikrimin olmadrfrnr dti-riistge soyleyebilirdim, ama oyle olmadrlrna dair garip bir duy-gu vardr igimde.

"Sana aclmaslzhlr cifrettifim ilk anr geri getir," diye diret-ti. "lunu birleqim noktanr hareket ettirerek yapabilirsin."

Onerisini dikkate ahp almadr[rmr gcirmek igin bir an du-raksadr. Bunu beceremedifim ortada oldu[undan, agrklamasr-na devam etti.

ileri farkrndah[a kaymadaki gizeme rafmen, kiqinin tekihtiyacrnrn bunu tinin varh[r ile bagarmak oldufunu soyledi.

Ona o giin ya onun ifadelerinin gok kapali oldufunu ya dabenim gok dolmuq oldu[umu, gtinkti diiqiince dizgesini hig mihig takip edemedifimi soyledim. Sert bir qekilde kafa karrqrk-hlrmrn onemsiz oldu[unu, onemli olan tek qeyin tinle kurula-cak bir baflantr yoluyla birlegim noktasmda istenen her hare-ketin saflanabilecelini anlamam oldufunu sOyledi.

"Sana nagual'rn tin igin bi arag oldu[unu sciylemiqtim,"diye si.irdtirdii konugmasmr. 'Wiyet ile olan baflantr hattrru ye-

TININ INI$I

niden tarumlamak adrna kusursuz bi omtir gegirdifi ve srradaninsandan daha fazla erkeye sahip oldu[u igin, tinin kendisinionu kullanarak ifade etmesini saflayabilir. Bciylece bi biiyiiciiEomezinin deneyimledi[i ilk qey farkrndahk diizeyindeki bide[iqme olur, bu defiqim yalruzca naguahn varhlmdan kay-naklarur. ve bilmeni istiyorum ki birleqim noktasrnr oynatmakigin ashnda higbi yontem yoktur. Tin gcimeze dokunur ve go-mezin birlegim noktasr hareket eder. igte hepsi bu kadar basit."

ona iddialanrun beni rahatsrz ettifini, Etinkii kigisel dene-yimimle zar zor kabul etmeyi ofrendilim qeylere ters d{iqtii[ii-nti soyledim: ben, ileri farkrndahfirn agrklanamaz olmasrnarafimen inceden inceye iqlenmiq ve don Juan'rn algrmr yonlen-direrek idare ettifi bir manevra oldu[unu diiqiiniiyordum. Bir-likte oldu[umuz yl/rlar boyunca, srrtrma patlattrfr okkah qap-laklarla beni birgok defa ileri farkrndahk durumuna sokmuqtu.Bu geliqkiye dikkatini gektim.

Srtrma vurnaslnrn, algrmr yonlendirmekten gok, dikkati-mi toplamam ve kuqkularrmdan. srynlmam igin kullandr$r birhile oldulunu soytedi. Bunu orta karar kiqiligiyle uyumlu basitbir hile olarak nitelendirdi. Tuhaf numaralardan uzak duran sa-de bir insan oldufu igin qiikretmem gerektilini, yoksa kuqku-larrmrn dafrlmasr ve birleqim noktamln tin tarafindan hareketettirilebilmesi igin boyle basit bir numara yerine gok acaip birtakrm ritiiellere katlamnak zorunda kalacalrmr soyledi.

"Sihrin bizi yakalamasrnr saflamak igin yapm amrz gere-ken qey kuqkuyu zihnimizden kovmaktrr," dedi. "Kuqkular bikez kovuldu mu her qey olasrdrr."

Bana aylar once Mexico City'de tanrk oldufum ve kendi-si biiyiictiliik dtinyasrnrn terimleriyle agrklamadan cince anla-qrlmaz buldu[um bir olayr arumsattr

Tanrk oldufum olay tinlii bir otacr tarafindan gergekleqtiri-len cerrahi bir operasyondu. Hasta, benim bir arkadaqrmdr veotacr kadrn, operasyon srasrnda gok dokunakh bir esrime du-rumuna girmigti.

Kadmrn bir mutfak brgafir kullanarak arkadaqrmrn karrnboqlulunu agrgmr, hasta karaii[eri grkanp igi alkol dolu birkapta yrkayrqrnr, karaci[eri geri koyugunu ve kansz yarr[r sa-

u5

116

l

I

I

i

i

tl

li

I

I

lirll

I

I

il

lt

I

i

l

'l

sESStzt-iGiN Enri

dece ellerinin baskrsryla kapatrqmr izlemiqtim.Yan karanhk odada ameliyata tanrk olanlann bir krsmrnr

benim gibi merakh gozlemciler, bir krsmrnr da otacrnrn yar-drmcrlan oluqturuyordu.

Ameliyat sonrasr bu gozlemcilerden tigtiyle konuqtum.Onlar da benim taruk oldu[um olaylarrn aynlslru gordiiklerinikabul ettiler. Hastayla, yani arkadaqrmla konuqtufumda, ame-liyatr midesinde siiregiden bir aln ve saf yanrnda siiregiden biryanma duygusu olarak yagadrfirnr soyledi.

Don Juan'a biitiin olan biteni anlattrktan sonra alayh biragrklama yapma ciireti bile gostermiq, yan karanhk odanrn herttirli.i el gabukluluna, bu arada ig organrn sanki gergekten grka-rrlmrq ve alkolde yrkanmrq gibi goriinmesine neden olmuq ola-bilece[ini soylemigtim. Otacmm dokunakh esrimesinin nedenoldu[u duygusal 5rys1nt1-fti bunu da tigkd[rtgrhk olarak gorii-yordum-ortamda neredeyse inang dolu bir hava yaratmrgtr.

Don Juan bunun alaycr bir agrklama defil, alaycr bir goriiqoldu[unu soylemigti, giinkii soylediklerim arkadaqrmrn iyileg-miq oldufu gergefini agrklamryordu. Daha sonra kendisi, ola-yr otacrnrn ttim izleyicilerin birlegim noktalannr hareket ettire-bildigi garplcl gerge[ine dayanarak aErkladrfr, btiyticiiltik bil-gisi kaynakh baqka bir goriiq ileri siirmiiqt{i. Iqin igindeki tekhile-ki buna da hile denilebilirse-odadaki mevcut kiqilerinsayrsrnln kadmrn baqa Erkabilecefinden fazla olmamasrydr.

Otacmrn dokunakh esrimesi ve bunu izleyen oyunculufu,don Juan'a gore ya otacrnrn odadaki insanlarrn dikkatini Eek-mek igin kullandrfr araglar ya da tinin kendisi tarafindan yone-tilen bilingdrql manevralardr. Hangisi olursa olsun, bunlar ota-clnln orada bulunanlarrn zihninden kuqkuyu uzzrklaqtrrrp, onla-rr ileri farkrndahfa kaymaya zorlamak izere gereksindigi dii-gtince birlifini besleyebilmesi igin en uygun araglardr.

Don Juan'rn iizerine basa basa soyledifine grire, bedeni birmutfak brgalryla agmasr ve ig organlan grkarmasr el Eabuklu-[u defiI, ileri farkrndahkta gergekleqen, bu nedenle de gtinde-lik hayat yargrsryla de[erlendirilemeyecek gergek olaylarmr;.

Don Juan'a otacrnrn hig kimseye dokunmadan izleyicile-rin birleqim noktalannr nasil olup da hereket ettirebildi[ini sor-

riniN iNigi

dum. ona gore, otacrnrn giicti ister bir arma[an isterse kendibecerisi olsun, tine hizmet eden bir aragtr. Boylelikle oradakiinsanlann birleqim noktalarrnr hareket ettiren, otacr de[il, tininkendisiydi.

"o zaman sana anlatmrqtrm, gergi bi kelimesini bile anla-mamrqtrn," diye devam etti don Juan, "otaclnln sanatr ve erkimevcut olanlann zihinlerindeki kuqkulan uzaklaqtrrmak igindi.Bunu yaparak, tinin birleqim noktalarrnr hareket ettirmesinisaflryordu. Birleqim noktasrbikez hareket etti mi her qey ola-srdr. oradaki izleyiciler boylece mucizelerin ola[an oldufu bialeme girdiler."

GJniildeq bir edayla, otacrnrn ashnda bir btiyiicti olmasrgerekti[ini, eler ameliyatl anlmsama konusunda btaz gabagcisterirsem, onun kendisini izleyenlere, cjzellikle de hastayakargr acrmaslz bir tavn oldu[unu anlayabilece[imi belirtti.

ona, o seanstan anrmsadrklanmr tekrarladrm. otacmmdriz, kadlnsl ses tonu, esrimeyle birlikte grcrrtrh, derinden ge-len bir erkek sesine doniigmtiqtti. Bu ses, Kolomb oncesi biria-vaqglrun ruhunun otacrnrn bedenini ele gegirdifiini soylemiqti.Bundan sonra otacrnrn tavrr btiytik oranda de[igmig, kendind-enemin bir kesinlik ve tutarhhkla eyleme giriqmiqti.

"Ben,'kesinlik' ve'tutarhlft' yerine'acrmasrzrrk' demeyiyeflerim," diye devam etti don Juan, "o otacr, tinin miidahale.siigin uygun ortamr hazrlamak tizere kararh olmak zorundaydr."

Bu ameliyat ttirtindeki agrklamasr gtig olaylann, aslmdagok basit olduklzrrnr belirtti. onlarr bizim gozimizde zor yada anlaqrlmaz krlan dtiqiinme konusundaki rsranmlzml$. E[erdtiqiinmezsek, her qeyin yerli yerine oturdufunu goriirmtiqiiZ.

"Bu cidden gok sagma don Juan," dedim, gergekten de de-mek istedifim buydu.

ona, btittin gomezlerinden iyi birer diiqtintir olmalannrbekledifini, hatta kendi velinimerini boyle olmadrfr igin eleq.tirdi[ini, anrmsattrm.

"Qevremdeki herkesin agrk bi qekilde dtiqi.inmesini isterimtabii ki," dedi. "ve dinlemek isteyen herkese apagrk dtiqtinme-nin tek yolunun hig dtiqtinmemek oldu[unu aErklanm. Biiyti-ctilti[e mahsus bu getiqkiyi anladrlrnr sanmrqtrm.'l

U7

l l8 sESSizticiN Bnri

Sesimi yiikselterek agrklamalanntn belirsizliline isyan et-

tim. Gtildti ve benim kendimi savuffna takrntrmla dalga gegti.Sonra, bir biiyticii igin iki tiir dtiqiinme gekli oldu[unu aErkla-

dr. Bunlardan ilki, birleqim noktasmtn ola[an konumu tarafin-dan belirlenen giindelik dtiqiinme qekliydi. Bu, onun gereksi-nimlerini karqrlamaktan uzak, kafasrnda biiyiik soru iqaretleribrakan, bulanrk bir yolmuq. Di[eri, kusursuz diiqiinmeydi. Bu,iglevsel, tutumlu ve gok az geyi karanhkta brrakan bir dtiqtinmetarzrymrq. Don Juan, boyle dtiqtinebilmeyi becerebilmek iginbirleqim noktasmm hareket etmesi gerektifini ya da en azrndangtindelik diiqiinme tarztntn birlegim noktasmtn hareket edebil-mesini saflamak izere durmasr gerektifini belirtti. Ashnda birgeliqki olmayan, geliqik gibi gortinen de buymuq.

"Gegmiqte yapmrq oldu[un bi qeyi anrmsamanr istiyorumsenden," dedi. "BirleEim nokfhnrn ozel bi hareketini. Ve bunuyapabilmek igin olafan dtiqiinme qeklini durdurman gereke-cek. Boylece benim kusursuz diiqiinme dediftmtarz ortaya 9r-kacak ve anrmsamanl saflayacak."

Ne yanrt verece[ini bile bile, "Ama dtiqiinmeyi nasrl dur-durabilirim?" diye sordum.

"Birleqim noktarun hareket etmesini niyet ederek," dedi." N iyet gozlerle gafnlr. "

Don Juan'a, zihnimin her qeyin kristal benakh$rnda oldu-

!u bir durumla, soylediklerini anlayamadrfirm derin bir yor-gunluk arasmda gidip geldi[ini soyledim. Bu kararsrzhfrn, bir-leqim noktamdaki ufak hareketlenmeler nedeniyle oldufunusciyleyeiek beni rahatlatmaya gahqtr. Birleqim noktam, birkagyrl once ulaqmrq oldu[u yeni konumunda heniiz sabitleneme-miqti ve kendine aclma duygumdart artakalanlar boyle bir dal-galanma yaratryordu.

"Bu yeni konum da ne, don Juan?" diye sordum."Birlegim noktan yrllar once kendine aclma duygusunun

olmadrlr bir konuma ulaqtr-ki senden antmsalnanr istedi[imde bu," diye yanrtladr.

"Affedersin ama ne dedin?" dedim."Kendine acrmanln olmadrfir yer, aclmasrzh[rn yam baqrn-

dadrr," dedi. "Ama sen biittin bunlan biliyorsun. Yine de qimdi-

riNiN iNigi

lik, sen arumsayana dek, actmaslzh[rn birleqim noktasmrn ozelbi konumu olarak, kendini btiytictilerin gozlerinde gci'sterdi[ini,sciyleyelim. Bu, gcizlerdeki panltrh bi tabaka gibidir. Biiyiici.ile-

' rin gozleri gok parlakhr. Btiyiicii ne kadar acrmaszsa, panlh dao kadar yo[undur. $u anda senin gozlerin donuk."

Birleqim noktasr kendine aclmanln olmadrfr yere hareketettifinde, gozlerin parlamaya baqladrlrnr agrkladr. Ve bu yenikonumunda ne kadar sa[lam tutunursa gcizlerdeki parrltr o ka-dar yolun olurmuq.

"Bu konuda zaten bildifin qeyleri yeniden toplamay a ga-hg," diye iisteledi.

Bir stire sessiz kaldrktan sonra bana bakmadan konuqma-ya baqladr.

"Yeniden toparlamak, anrmsamakla ayru gey delildir," di-ye devam etti. "Anrmsamak, giindelik diiqtinme tarzt tarafin-dan ycinlendirilir, yeniden toparlamak ise birleqim noktasrmnhareketi tarafindan. Btiy{ictilerin yaptrfr gibi hayatrmn bi cize-tini yapmak birleqirn noktasmm hareketi igin anahtardrr. Bi.iyii-ctiler kendi hayatlarirun ozetini yapmaya en cinemli olay ve ey-lemleri di.iqiinerek ve arumsayarak baglarlar. Sadece olay hak-krnda diiqi.inmek bile onlan yeniden o olayrn yanr baqrna tagr.Bunu yapabildikleri zaman-yani kendilerini olayrn yanr baqr-na tagrdrklannda-birleqim noktalarmr olaym gergekleqtiginqktaya oynatmayr baqarmrqlardrr. Birleqim noktasmr oynatmayoluyla bi olayr biitiintiyle geri getirmeye, btiytici.ilerin yenidentoparlamasr denir.

Dinledilimden emin olmak istermiq gibi bir an gcizlerinibana dikti.

"Birleqim noktalanmz siirekli hareket ediyor," diye agrk-ladr don Juan, "algrlanamaz de[iqimler bunlar. Btiyiictiler, bir-legim noktalannrn belli noktalara oynamasr igin niyeh iqin igi-ne kanqturnamrz gerekti[ini diigtini.irler. Niyenn ne oldulununbilinmesine olanak olmadrfrndan, gozlerinin onu galurnaslnaizin verirler."

"Bi.ittin bunlar benim igin tamamryla anlaqrlmaz qeyler,"dedim.

Don Juan ellerini ensesinde birleqtirdi ve yere uzandr. Ben

119

120 sESSlzrtctN nRri

de aynrsrm yapttm. Uzun bir siire sessiz kaldrk. Riizgdr bulut-lan akarcurrna hateket ettiriyordu. Devinimleri neredeyse baqr-

mr dondiirdti. Sonra baq donmesi bildik bir keder duygusunabrraktr yerini.

Don Juan'la her beraber oldu[umda, ozellikle sessizken vedinleniyorken, ezicr bir iimitsizlik duyuyordum-agrklayama-drfrm bir qeye karqr duydufum ozlem. Yalnrzken ya da baqka

insanlarla birlikteyken bu duygunun esiri defildim. Don Juan,

ne hissettifimi agrkladr ve bunu birleqim noktamm ani olarakhareket etmesi olarak yorumladr.

O konuqmaya baqlaymca sesi beni birdenbire sarstt ve aya-

[a kalktrm."Gcizlerinin ilk parladr[r anr yeniden toparlamalastn," de-

di,. "gi.inkii ilk kez o an birleqim noktan kendine aclmantn ol-madr[r konuma ulaqmrqtr. Daha sonra aclmaslzhk ele gegirdiseni. Acrmastzhk bi biiyi.ictintin goziinti parlatrr ve bu parlakhkda niyett ga[rrrr. Birleqim noktasmm hareket ettifi her nokta,biiyiictilerin goztinde ozel bi parlamayla kendini gostert. Goz-lerinin kendi belle[i oldufundan, yeniden toparlamayr o alan-la birleqmiq belirgin parrldamayr gafrrarak geri getirebilirler."

Biiyticiiterin gozlerindeki panltrya ve bakrqlanna bu kadaronem vermelerinin nedeninin, gozlerin niyetle dolaysrz baflan-trsr yiiziinden oldu$unu soyledi. Her ne kadar geliqkili gortinsede gozlerin giindelik hayatla sadece ytizeysel bir ilgisi varmr$.

Dah'a derinde olansa soyutla olan ba$antrlanymrg. Gozleriminbu tiir bir bilgiyi nasrl saklayaca[rnr pek anlayamadr[rmr soyle-dim. Don Juan insarun olanaklannrn gok geniq ve gizemli oldu-

lunu ve bi.iyiiciilerin bunlar iizerine diiqiinmek yerine, anlamatimidini bir tarafa brrakarak, keqfetmeyi segtiklerini soyledi.

Ona sradan insanrn gozlerinin de niyetten etkilenip etki-lenmedi[ini sordum.

"Tabii ki etkilenir," dedi. "Bi.ittin bunlarr biliyorsun sen.

Ancak o kadar derin bi di.izeyde biliyorsun ki, buna sessiz bil-gi diyebihrtz. punu yalntzcakendine agrklayacak kadar bile er-

ken yok heniiz."stradan insan da gozleri hakkrnda aynr bilgilere sahiptir,

ama onun senden btle az erkesi vardr. Btiytictilerin sradan in-

TININ INI$I

sanlara karqr sahip olduklan tek i.isttinliik, erkelerini biriktirmiqolmalart, dolayrsryla niyetle daha kesin ve agrk bi ba[lantrlan-run olmasr. Dolal olarak, bu da istediklerinde gozlerinin panl-trsmr birleqim noktasmt hareket ettirmek igin kullanarak, yeni-den toparlama yapabilecekleri anlamrna geliyor. "

Don Juan konuqmayr kesti ve bakrqlannt iizerirne odakla-dr. AgrkE a, gozleriyle, igimdeki tanrmslz bir qeyi yonlendirdi-

[ini, iteledifini ve gekiqtirdifini duyumsayabiliyordum. Baktq-

larrndan srynlamtyordum. Odaklanrqr o kadar yolundu ki, ben-

de bedensel bir duyum yaratf: kendimi bir firrnrn iginde gibihissettim. Ve aniden ige dondtiftimii anladtm. Her qeyi boq ver-di[im bir uyku gibiydi, ancak buna kendime ait bir ig farkrnda-hk ve di.iqtince yoklufu eqlik ediyordu. Farkrndahfrm Eok ytik-sek bir noktadaydr, ige do[ru bakryordum, higli[e dofru.

Biiyiik bir gabayla bundan kendimi gektim ve ayafakalktrm.

"Bana ne yaptrn, don Juan?""Bazen gergekten dayanrlmaz oluyorsun," dedi. 'osavur-

ganhfrn sinir bozucu diizeyde. Birleqim noktan istedi[in her-

hangi bir qeyi toparlayabilecefin bir noktaya gelmigti ki, sen ne

yaptrn? Sana ne yaptrfrmr sormak igin, hepsinin akrp gitmesinizin verdin."

Bir an sessiz kaldr ve ben yeniden otururken gi.iltimsedi."Ama can srktct olman senin en cinemli meziyeth," diye

ekledi. "O zaman neden qikayetgi olacakmtqtm?"Ikimiz de ytiksek sesle gtilmeye baqladrk. Ozel bir qakaydr.

Yrllar cince, don Juan'm kendini bana yardrm etmeye adama-

smdan hem derin bir qekilde etkilenmiqtim, hem de bu gok ka-

famr kartqtrrmrqtr. Bana neden bu kadar nezaket gosterdi[inibir tiirlti anlayamtyordum. Bana hayatrnda higbir qekilde ihti-yag duymadr[r ortadaydt. Bana yaflnm da yapmryordu. Amayaqadrfrm act deneyimlerden higbir qeyin bedava olmadrfrnranlamrgtrm ve don Juan'rn cidiiliintin ne oldu[unu ongoreme-mek beni fena halde tedirgin ediyordu

Bir giin dobra dobra ve oldukga alaycr bir tonda birlikteli-fimizden onun kazancrnrn ne oldufunu sordum. Bunu kestire-

121

I

t22 sESSizttcix enri

medifiimi soyledim."Senin anlayabilecelin bi gey de[il," diye yamtladr.Yaruil canlml srkmrqtr. saldrrgan denilebilecek bir tavrla,

aptal olmadr[rml, en azrndanbana anlatmayr deneyebilece[inisoyledim.

"Peki o zarran, sadece $unu soyleyeyim, anlayabilecek ol-mana ra$men bunu kesinlikle be[enmeyeceksin," dedi, benibir durumla kargrla$maya hazrrladr lr zamanlarda ytiziinde be-liren o giiltimsemesiyle

Zokayt yutmuqtum, sciylediklerinin ne anlama geldi$iniagrklamasr igin lsrar ettim.

"GerEeli duymak istedilinden emin misin?" diye sordu,yagamrmrn buna baflr oldufunu bilsem bile hayrr demeyece[i-mi bile bile.

"Tabii ki duymak istiyorum," dedim soziinii kesercesine.Mtithiq bir qaka yapmrgrm gibi giilmeye baqladr. O gtildtik-

ge can srkmtrm arth."Bu kadar komii< olan ne, anlamryoilffi, " dedim.*Bazen dipteki gerge[i kurcalamamak gerekil,:' diye y.a-

nrtladr. Buradaki derin gergek qeylerin btiytik bi yrfrnrndanoluqmuq en dipteki bi ktitle gibi. En derindeki taqa dikkatlicebakacak olursak, sonuglanndan hoqlanm ayabiliitz. Bundanuzak durmayr yeflerim."

Yeniden gtildii. Yaramazhkla parrldayan gozleri beni konunun peqini brakmamaya davet ediyordu. ve ben de yenidenneden bahsettifini anlamam gerekti[i konusunda rsrar ettim.Sakin ama tutarh olmaya gahqryordum.

"iyi, eler istedifin buysa," dedi, lsrann baskrsr altrndaezilmiq birinin edasryla.

"Hepsinden cince, senin igin yaptrfirm her qeyi karqrhkbeklemeksizin yaptr$rmr sciylemeliyim. Bunun igin cidemeyapman gerekmiyor. Bildi$in gibi seninle birlikteyken hep ku-sursuzdum. ve yine bildigin gibi kusursuzlufum bi yatrrrm de-

!il. Kendime bakamayacak kadar dermansrz di.iqerim diye senibana bakmaya haztlamryorum. Ama senle olan beraberlifi-mizden, az once bahsetti$im en derindeki taqla kusursuzca u!-ra$ma yoluyla paha bigilmez bi 6dtil elde ediyorum. Ve elde er-

riNiN irrrigi

ti[im bu qey, belki de senin anlayabilecelin ya da hoqlanacafrnbi qey de[il.

Durdu ve gozlerinde qeytani bir parrltryla beni rzledi."Anlat qunu bana, don Juan," diye sesimi yi.ikselttim, ge-

ciktirme taktifinden rahatsrz olmuq bir halde."Senin iistelemen tizerine anlattr[rmt unutmamanr istiyo-

rum," dedi gtiliimsemeye devam ederek.Yine durdu. Sinirden burnumdan solumaya baqlamrqttm."E[er beni sana karqr tavtrlanma gcire yargrlayacak olur-

san," dedi, "sablr ve tutarhhk konusunda kusursuz bi ornek ol-dufumu do!rulaman gerekecek. Bilmedifin qey, bunu baqara-bilmek igin yaqamrmda daha once asla yapmadrlrm kadar bukusursuzluk igin savagmrq olmam. Seninle vakit gegirebilmekigin, en dayanrlm az gabayr gostererek kendimi her gtin dontiq-tiirmem gerekti."

Don Juan hakhydr. Soylediklerinden hoqlanmamtqttm.Bunu gristermemek igin, alaycr bir tavtr takrndrm."O kadar da kotii de[ilim, don Juan," dedim.

MERHAMETIN OLMADTCT YgN

Don Juan ga[rrqrmlmln ayrmtilarrna defgin konuq mamula ge-rek olmadrlrnr soyledi, en azrndan o an, gtinkii konuqma sade-ce kiqiyi gafrrqrma gotiirmek igin kullanrlrmrg. Toplanma nok-tasr bir kez hareket etti mi, deneyimin ti.imii yeniden yagarur-mrq. Eksiksiz bir gafrrqtmr gtivenceye almantn en iyi yolununbtaz dolaqmak oldufunu da ekledi.

Boylece ikimiz de aya[a kalktrk; ben her qeyi hatrrlayanadek, gok yavaq ve sessizce bir yolu izleyerek da$arda yiirtidi.ik,

Don Juan'da bir terslik oldufunu anladrlrmda, bir arabayolculu[u yapmaktaydrk, Arizona Nogales'ten aynlmtqttk,Kuzey Meksika' da, Guaymas' rn eteklerindeydik. Aqafr yukartbir saattir olafaniistti sessiz ve stkmtrhydr. Bu konuda pek dti-qiinmiiyordum, ama aniden bedeni sefirerek denetimden grktr.Boynundaki adaleler kafasrntn afrh[rnr daha fazla taqryamr-yormug gibi genesi go[tis kafesine Earptr.

t23

I

124 sESSizttciN snri

"Araba mr tuttu, don Juan?" diye sordum, aniden panifekaprlarak.

Yarut vermedi. Afzrndan soluyordu.Birkag saat siiren yolcululumuzun ilk boliimiinde iyiydi.

Hemen her konuda epeyce konuqmugtuk. Hatta santaAna ken-tinde benzin almak igin durdulumuzda, omrrz adalelerini gev-qetmek igin arabanrn tavanlna do!ru gerinme hareketleri yapr-yordu. :'^

"Neyin var Don Juan?" diye sordum.Karnrmda, kaygrdan kasilmalar oluyordu. Baqr one di.iq-

miigtti, yakrnda bulunan harap bir binadaki restorana gitmek is-tedi[ini soyledi, a[rr alrr ve kekeleyerek orayanasrl gidecefi-mi tarif etti

Arabamr bir ara soka[a, restorandan bir blok citeye park et-tim. Arabamm kendi tarafimdaki kaprsrnr agtrfrmda, kolumubtitiin giictiyle kaptr. Acryla, ve benim yardrmrmla, ayaklanrnlzr stirerek ilerledik.

Don Juan koluma tiim afrrhlryla abaruyordu. solulu dti-zensizdi ve bedenindeki titreme oylesine tedirgin ediciydi ki neyapacalrmr qaqrrdrm. Tcikezledim ve ikimizi de kaldrrrma diiq-mekten ahkoymak igin duvara srkrca dayanmak zorunda kai-drm. Kaygrm o kadar yofundu ki dtiqiinemiyordum. Gcizleri-nin igine baktrm. Donuktular. Her zamanki parlakhklan yoktu.

Beceriksizce restoranagirdik ve sanki baqlama iqareti bek-leyen biri gibi, yardrmsever bir garson, Don Juan'rn imdadrnayetiqti.

"Bugiin nasrlsrn bari?" diye don Juan'rn kula[rna bafrrdr.Don Juan'r kaprdan ahp gabucak bir masaya taqrdr, onu

oturttu ve ortahktan kayboldu.o'Bu adam seni tamyor mu?" diye sordum yerleqti[imizde.Bana bakmadan anlamsl.z bir qeyler geveledi. Aya$a kal-

krp iqi bagrndan agkrn olan garsona bakmak igin gittim."Birlikte oldu[um yaqh adamr taruyor musun?', diye sor-

dum, onu koqeye srkrqtrrabildifiimde."Tabii ki tanryorum," dedi, sadece bir soruyu yarutlayacak

sabn olan birinin edasryla. "Qarpmtrsmdan dolayr rahatstz,yaqh bir adam."

TININ INI$I

Bu sdz, benim igin olaylan yerli yerinde koydu. Arabaylayolculuk etti[imizde, don Juan'rn ufak bir garprntrdan rahatsz-hlr olmuqtu. Endigeli ve garesizdim ama bundan sakrnmak iginyapabilecefim higbir qey yoktu. En kotiistiniin hentiz olmadrlrduygusu kamrmr a[rrtmrqtr.

Masaya geri dondiim ve sessizce oturdum. Aniden .aynr

garson, iki tabak taze karrdes ve iki kAse denrz kaplumbafasrgorbasryla grkageldi. Restoranrn sadece karides ve deniz kup-lumba[asr gorbasr servisi yaptrfrnr ya da don Juan'm her bura-ya geliqinde bunlardan yedifini diiqtindiim.

Garson, don Juan'la o kadar yiiksek sesle konuquyordu ki,rni.i q terilerin giirti I tii s tinii b as trtyordu.

"IJmanm yemefii be[enirsin!" diye balrrdr. "E[er bana ih-tiyacrn olursa, elini kaldrrman yeterli. Hemen gelirim."

Don Juan baqrnr onaylarcasma salladt ve garson don Ju-an'ln sutrnr sevecenlikle srvazladrktan sonra gitti.

Don Juan, ara sra kendi kendine gtiltimseyerek, oburcayemekteydi. Oylesine endiqeliydim ki yeme[in diiqtincesi bilemidemi bulandrnyordu. Ama sonra tanrdrk bir istefin eqifinegeldim, ve ne kadar kaygrlanryorsam, o kadar actkmaktaydrm.Yemefi tattrm ve gok be[endim.

Yemefi yedikten sonra kendimi daha iyi hissettim, amadururnda bir deliqiklik olmamrqtt, kaygtm da yerli yerindeydi.

Don Juan yeme[ini bitirmek tizereyken, elini kafasmrniizerine dofru kaldrrdr. O anda garson geldi ve hesabruzatfi.

Ona parayr odedim ve o don Juan'rn aya{a kalkmasmayardrmcr oldu. Onun restorandan gtkmasrna elinden tutarak kr-lavuzluk etti. Garson sokafa grkmasrna bile yardrm etti ve coq-kulu bir qekilde veda etti.

Arabaya yine aynr zahmetli bigimde, birkag adrmda bir ne-fes nefese kalan ve soluklanmak igin duran, koluma ytiklenmiqdon Juan'la birlikte yiirtidiik. Garson sanki don Juan'tn diiqme-sing izin vermeyece[imden emin olmak istermiq gibi, kaprdabekliyordu.

Don Juan'rn arabaya binmesi iki ya da iig dakika siirdti."Sciyle bana, senin igin ne yapabilirim, don Juan?" diye

yalvardrm

t25

126 sESStzt-iGiN snri

"Arabayr geri gevir," dedi, gittikge giig kaybeden zar zotduyulur bir sesle. "Kentin difer krsmrna gitmek istiyorum, ffi?-

Pazaya. Beni orda da tanryorlar. Dostlanm onlar."Hangi ma{azadan soz etmekte oldufunu bilmedi$imi soy-

ledim ona. Abuk sabuk bir qeyler geveledi ve krsa bir ofke no-beti gegirdi. Ayaklarryla arabarun tabarunr doviiyordu. Surattntekqitti ve gomle[ine salyalan aktr. Sonra bir an toparlanml$ gd-riindii. Diiqiincelerini denetlemedeki zorlanrgrnr izlemek sinir-lerimi aqm bozuyordu. Sonunda ma$azaya nastl gidebilecefi-mi anlatmayr baqardr.

Tedirginligi- had saftradaydr. Don Juan'rn garprntrsrnrnsandrfrmdan da ciddi olmasmdan korkuyordum. Onun sorum-lulufundan kurtulmzrk istiyordum, onu ailesine ya da arkadaq-larrna gotiirmek istiyordum ama kim olduklarrnr bilmiyordum.Bagka ne yapabilecefimi bilemiyordum. Bir U-dontiqii yaptrmve kentin di[er tarafinda oldu[unu soyledifi ma$azaya dofrustirdiim arabayr.

Restorana doni-ip, garsona don Juan'rn ailesini tanryor mudiye sorsa mrydrm acaba, diiqiincesi vardr kafamda . Ma$azadabirileri onu tanrsa bari diye umuyordum. iEinde bulundu$um

Erkmazr diiqiindiikge, kendime daha da acryordum. Don juantiikenmiqti. Yenilgime ve kotti yazgtma kaptrrmrgtrm kendimi.Onu ozleyecektim, ama onun bu en zor durumu cizleme duygu-mu dengeliyordu.

Map.azayr arayarak, neredeyse bir saat boyunca arabaytstirdtim. Bulamryordum map.azayr. Don Juan bir hata yapmliiolabilecefini, mafiazamn bir baqka kentte olabilecegini itirafetti. Iqte o zaman tamamryla bitkin diiqmtiqtiim ve ne yapabile-celimi hig bilemiyordum.

Olalan bilinglilik durumumdA, onun hakkrnda zihniminbana soyledifinden daha fazlabir qeyler bildifiim gibi garip birduyguya kaprhyordum. $imdi onun bu kottiye giden fizikseldurumunun baskrsr karqrsmda, nasrl oldufiunu bilmeden ve ne-rede olduklarrnr bilmememe rafmen, dostlarmm Meksika'dabir yerde onu bekledifinden emindim.

BitkinliEim bedensel olmaktan oteydi. Uztintii ve suglulukkarqrmr bir qeydi. Bildigim kadarryla, oliimiine hasta, zayrf,

rixiN iNi$i 127

yaqh bir adamla kapana krsrlmrq olmak beni endigelendiriyor-du. Ve ona karqr bu kadar vefasrz oluqum, kendimi suglu his-setmeme neden oluyordu.

Arabamr nhtrmrn yakrmna park ettim. Arabadan inmesidon Juan'rn on dakikasrnr almrqtr. Okyanusa dofru ytiriidiik,ama yakrnlaqtrkga, don Juan bir katrr gibi geri geri gitti ve de-vam etmemize karqr Erktr. Guaymas Koyu'nun sulannrn kendi-sini korkuttu[unu geveledi.

Gerisingeriye dondti ve beni bir meydana yoneltti: burasrbanklarr bile olmayan canslzbt pazr yeriydi. Don Juan kaldr-nma oturdu. Bir sokak temizleme aract gelik firgalannr iEleri-ne su piiskiirtmeden dondtirerek, yanrmndan gegti. Toz bulutuciksiirmeme neden oldu.

Durumumdan oylesine rahatsrz olmuqtum ki onu oradaotururken brrakrp gitmek dti;tincesi akhmdan gegiverdi. Budtiqtincemden utanE duycfi-rm ve don Juan'rn srrtrnr srvazladrm.

"Btaz gayret gosterip seni nereye gotiirebilecefimi soylebana," dedim nazikge. "Nereye gitmemizi istersin?"

"Cehenneme gitmeni istiyorum!" dedi, Eatlak, grcrrtrh birsesle.

Benimle bu qekilde konugmasml duyunca, don Juan'm ya-krndr[r qeyin, bir garprntr de[il de, aklmr kagrmasrna yol aEanve onu saldrrganlaqtrran, baqka bir takrm sakatlayrcr akli den-gelerden kaynakh oldufu kuqkusuna kaprldrm.

Aniden aya$akalktr ve benden uzaklaqtr. Ne denli gtigsiizgortindtifiiinti fark ettim. BirkaE saat iEinde yaqlanrvermiqti. Odo[al enerjisininizi kalmamrqtr, karqrmda gordiigiim kiqi, yaq-Ir, dermanslz biriydi.

Ona yardrm etmek igin koqturdum. Yolun bir merhametdalgasr beni kapana krstrrmrqtr. Kendimi, zar zor ytiri.iyebilenbiri gibi, yaqh ve gtigstiz buldum. Dayanamayacak kadar acr-hydrm. Aflamak tizereydim, don Juan igin degil, kendim igin.Kolunu tuttum ve ne olursa olsun onu brakmayacalrma de[-gin sessizce sciz verdim.

Suratrma atrlan o duygusuz tokatln gi.iciinii duydufiumda,kendime acrma diiqtincelerinde kaybolmuqtum. Kendimi bu-nun qaqkrnh$rndan kurtaramadan, don Juan yeniden, bu kez

t28 SESSTZLICiN ENTI

enseme bir tokat attr. Ofkeden sarsrlarak, ayakta benimle ytizyize durmaktaydr. A[zl yarl agrktr ve denetimsizce titriyordu.

"Sen de kimsin?" diye haykrrdr, sofuk bir sesle.

Bir anda ortaya toplanan kalabahfa dondii."Bu adamm kim oldu[unu bilmiyorum," dedi onlara.

"Yardtm edin bana. Ben yalnrz, yagh bi Krzrlderiliyim. Buadam bi yabancl ve beni oldtirmek istiyor.'Qaresiz yagh insan-

lara boyle qeyler yapryorlar, onlan zevk igin oldiiriiyorlar."Bir krnama mtrtltrsr duyuldu. Birkag iri yarl geng adam

tehdit edercesine bana baktrlar."Ne yaptyorsun don Juan?" diye sordum, yiiksek bir ses-

le. Kalabahfr, benim kendisiyle oldu[uma inandrmak isti-yordum.

"Seni tantmtyorum," diye bafirrdt. "Rahat brrak beni."Kalabahla dondii ve onlardan yardtm etmelerini istedi.

Beni polis gelene dek ahkoymalannr istiyordu."Tutun onu," diye diretti. "Ve ltitfen biri polis gafrrsrn.

Onlar bu adama ne yapacaklarmt bilirler."Bir Meksika hapishanesinin nastl bir yer oldu[unu tahmin

edebiliyordum.Kimse nerede oldufumu bilemeyecekti. Birisi-nin, ortadan kayboluqumu anlamast igin aradan aylar gegmesigerektifi diiqtincesi, saldrrgan bir hrzla tepki verrneme yol ag-

tr. Bana yaklaqan ilk genci tekmeledim, sonra panik halindekoqmaya baqladrm. Yaqamrm igin koqtu[umu biliyordum. Bir-kag geng arkamdan koqmaktaydr.

Ana caddeye dofru koqarken, Guayma gibi kiiEtik birkentte, piyade devriye gezen polislerin her yerde olabilecefinidiiqtindiim. Gortiniirde bir polis yoktu, ve onlardan biriyle bu-run buruna gelmeden once, yolumun tizerindeki ilk'ma$azayadaldrm. Biblolara bakryormuq gibi davrandtm.

Peqimden koqan gengler giirtilttilii bir qekilde gegip gittiler.

Qabucak bir plan tasarladrm: yapabildigim kadar ahqveriq yap-mak. Mapazadaki insanlartn beni turist olarak gormelerine gii-veniyordum. Sonra birilerinden paketleri arab'arna kadar taqr-

masl igin yardrm isteyecektim.Neye ihtiyacrm oldufunu segmek epey zafirantmr aldr.

Ma$azadaki bir gence paketleri taqtmama yardtmcr olmasr iEin

riNiN iNigi

pata verdim, ama arabama yaklaqtrkga, don Juan'rn, halen in-sanlarla gevrelenmiq olarak, arabamrn yarunda durdufunu gor-diim. Zabfi tutan bir polisle konuquyordu.

Bir faydasr olmamrgtr. Planrm iqe yaramamrqtr. Arabamaulaqabilmemin yolu yoktu. Gence, paketleri kaldrnma brrak-masrnl soyledim. Bir arkadaqrmrn arabasryla gelip beni alaca-

fmr ve otelime gotiirecefini soyledim. Geng adam gitti ve benorada don Juan ile etrafindakilerin gortiqtiniin drqrnda, taqtdt-

[rm paketleri yiiziimtin ontinde tutarak durdum.Polisin arabamrn Califomia plakas lnr inceledilini gordtim.

Bu beni tamamen ikna etti, iqim bitikti. Qrldrrmrg yaqh adamrnsuglamasr oldukga gtigliiydti. Ve kagmrq oldu[um gergefi !gt-hangi bir polisin goziinde sadece sugumu destekleyecekti. Us-telik, polisin gerqe[i gormezlikten gelerek sadece bir yabancr-yr tutuklayabilece[i fikrini yabana atarnazdrm.

Bir kapr eqi[inde yanm saat kadar bekledim. Polis gitti,ama billrrrp galrran ve bir geyleri kanqtrnrrnl$gasma kollanntsallayan don Juan'rn gevresindeki kalabahk h6ld oradaydr. Nededilini duyamayacak kadar uzaktaydrm, atma htzh, sinirliba[rrqmalanndan konunun ozetrni tahmin edebiliyordum.

Derhal bir plana gereksinimim vardr. Arabaya gitmeyi go-ze almadan cince, bir otelde kalmayr ve birkag giin beklemeyidtiqtindtim. Ma$azaya geri dcinmeyi ve onlara bir taksi galrr-malarmr soylemeyi diiqiindiim. Daha once Guaymas'ta taksitutmak zorunda kalmamrqtrm ve olup olmadr[rnr bile bilmiyor-dum. Ama plarum, polisler iqlerinde iyice beceriklilerse, vedon Juan'r ciddiye aldrlarsa, otellere de bakarlar di.igi.incesiylearunda suya dtiqtii. Belki de polisler don Juan't bu iqi yapmakigin yalnrz brrakmrqlardr.

Akhmdan gegen bir baqka alternatif plan ise, otobi.is dura-

lrna gitmek ve uluslararasr srmrdaki herhangi bir kasabaya gi-den bir otobtisti yakalamaktr. Ya da Guayma'dan aynlan her-hangi birine binmek. Bu dtigiinceden derhal vazgegtim. DonJuan'rn adrmr polislere verdi[inden ve onlann biiytik bir olasr-lrkla zaten otobiis qirketlerini uyardrklanndan emindim.

Dtiqtincelerim berbat bir panik halindeydi. Sinirlerimi ya-trqtrrmak igin krsa krsa soludum.

t29

l3l130 sESStzt-iGin Enri

Sonra don Juan'm gevresindeki kalabahftn da[rlmayabaqladrfirnr gordtim. Polis memuru bir arkadaqryla dondii, veikisi sokafirn sonuna dofru afrr a[rr ilerlediler. Iqte tam o srra-da denetleyemedifim ani bir diirtii duydum. Bedenim kafam-dan aynlmrq gibiydi. Paketlerin tiimiinii taqryarak arabama yti-rtidi.im. igimde korkunun ya da ilginin en ufak bir pargast ol-maksrzm arabamrn bagajrnr agtrm, paketleri igeriye koydum,sonra da stirticti kaprsrnr agtrrri.

Don Juan arabamrn yantnda, kaldrrrmdaydt, boq gozlerlebana bakryordu. Ona tamamen kendime ozgi olmayan bir so-

[uklukla baktrm. Yaqamrmda asla boyle bir duygu hissetme-miqtim. Duyumsadr[rm kin defildi, ofke de defildi. Ona dar-grn bile defildim. Teslimiyet ya da sabrr da de[ildi. Kibarhkhig de[ildi. Dahasr sofuk bir kayrtsrzhktr, tirki.itiicii bir merha-met eksikli[i. O anda, don Juan'aya da bana ne oldufunu hiEumurumda de[ildi.

Don Juan bedeninin iist krsmrnr, bir kopefin yiizdtiktensonra yaptrfr gibi salladr. Ve sonra, hepsi kotii bir riiyaymrq gi-bi, yeniden benim bildifim adam oldu. Qabucak ceketini ters-yiz etti. Tersyiiz edilebilen bir ceketti, bir ytizii bej ve di[er yii-zii siyah. Iqte qimdi siyah bir ceket giymekteydi. Hasrr qapka-srnr arabanrn igine atil ve ozenle saglannr taradr. Gomlefininyakasmr ceketinin yakasmm drqma grkarttr, bu onu anrndagengleqtirdi. Tek bir soz soylemeden paketlerin geri kalanrnrar abay a yerleqtirmeme yardrm etti.

Iki polis, arabanrn kaprsmrn agrhp kapanma sesini duyupbize dofru, diidtiklerini otttirerek gerisingeri koqmaya baqla-drklarrnda, don Juan gok atak bir qekilde onlan kzrqrlamayagitti. Onlan gok dikkatli bir qekilde dinledi ve merak edecekle-ri'bir qey olmadrfr konusunda onlarr temin etti. Onlara aklidengesizlifi olan dermansrz yaqh babasryla karqrlagmrq olduk-lannr agrkladr. Onlarla konuqurken, arabanrn kaprsmr, sanki ki-litleri denetlermiggesine aglyor, sonra tekrar kapatryordu. Pa-ketleri bagajdan arka koltufa taqrdr. Qeviklifi ve genglik ener-jisi, birkag dakika oncesindeki yaqh adamrn hareketlerine attr.Onu daha once gorniiq olan polise yardrmcr olmak igin ufraq-tr[rm anladrm. Eler ben o polis olsaydrm, o yaqh arkli dengesi

riNiN iNiSi

bozuk Krzrlderilinin ollunu gordti[time dair higbir kuqkum ol-mayacaktr.

Don Juan onlara, babasrnr tanrdrklarr restoranrn adrnr ver-di ve sonra hig gekinmeden rtiqvet verdi onlara.

Polislere herhangi bir gey sciylemek igin kendimi yorma-drm bile. Beni kah, soluk, tutarh ve sessiz krlan bir qey vardr.

Tek bir soz soylemeden arubaya bindik. Polisler bana her-hangi bir qey sorrnaya kalkrqmadrlar. Bunu denemeye kalkrqa-mayacak kadar yorgun goriiniiyorlardr. Oradan uzeklaqtrk.

"Ne biEim bir oyun oynadm orada don Juan?" diye sor-dum, ve sesimin trnrsmdaki so[ukluk beni qaqrrttr.

"Kararhhktaki ilk dersti," dedi.Yolda, Guayma'a gelirken, kararhhkla ilgili yaklaqmakta

olan ders konusunda beni uyardr[rnr anrmsattr.Buna dikkat etmedifimi, Eiinkti sadece yolculu[un can st-

krcrh[rndan kurtulmak iEin konuqtufumuzu sanmtq oldu[umuitiraf ettim.

"Ben asla sadece konuqmam," dedi sertge. "Bunu qimdiyekadar anlaman gerekirdi. Bu ofleden sonra yaptrfirm qey, senintoplanma noktanr merhametin yok oldulu en do[ru bolgeyegetirebilmek iEin uygun bir durum yaratmaktr. Bu bolge mer-hametin olmadrfr yer olarak bilinir."

"Btiyiiciilerin gozmek zorunda oldufu sorun," diye devametti, "merhametin olmadr[r yere miimkiin olan en az yardrmlaulaqrlmasrdrr. Nagual sahneyi hazrlar, ama kendi toplanmanoktasmr hareket ettiren Eomezidir."

"Bugiin iqte sen bunu yaptrn. Belki bnaz fazlasryla doku-nakh olarak, toplanma noktamr beni dermansrz ve safr solubelli olmayan yagh bi adama doniiqttiren belirgin bi konumahareket ettirerek sana yardrm ettim. Saclece yaqh ve dermanslz-ml$lm gibi yapmryordum. Ben yaqhydrm."

Gozlerindeki yaramaz rqrltr, o anda eflendifiini soyliiyor-du bana.

"ille bunu yapmam gerekmiyordu," diye devam etti. "Top-lanma noktanr hareket ettirebilmen igin zor yontemler uygula-rnadan seni yonlendirebilirdim, ama kendimi tutamadrm. Buolay bi daha asla tekrarlanmayacafirndan, kendi velinimetim

r32 sESSizrictN enri

gibi, bir dereceye kadar, davranabiliyor muyum, bilmek iste-dim. Inan bana, seni qaqrrttrfrm kadar, ben de gagrrdtm."

Olafaniistii rahattrm. Bana soylediklerini kabul etmektebir giiEliik gekmiyordum, ve sorulanm da yoktu, giinkii onunagrklamasma gereksinim duymadan her qeyi anlayabiliyor-dum.

Don Juan sonra, benim tinceden bildiEim ama agtklayacakdo!ru sozleri bulamadrfirmdan dile getiremedifim bir qey soy-ledi. Btiyi.ici.ilerin yaptrfr tiim eylemlerin, toplanma noktalarr-run hareketinin bir sonucu olarak yaprldr[rnt, ve bu gibi eylem-lerin biiyiici.ilerin denetimi altrnda bulunan bir miktar enerji ta-rafindan yonetildilini soyledi.

Don Juan'a ttim bunlan ve hatta fazlasmt bildifiimden sciz

ettim. Ve o her birimizin sezebilece[i sessiz bilginin muazzam,karanhk goltiniin, tiim insanlann iginde bulundu[unu belirtti.Benim sava$gmln patikasma karrqmrq olmamdan dolayt, bunubelki sradan insanlardan daha fazla sezebilece[imi soyledi.Sonra btiyticiilerin yeryiiziinde, insan bilgisini aqan iki qeyi gti-hqarak sezgisel diizeyin otesine, isteyerek gegen yegdne varhk-lar olduklannr sciyledi: birincisi toplanma noktasmtn varh[mtdiiqtinmek, ve ikincisi o toplaruna noktasmr hareket ettirmek.

Biiyiiciilere ait en incelikli bilginin, algrlayabilen varhk-lar olarak yeterlilifimizle ilgili oldu[unu, ve bu bilginin ige-ri[inin algrmzm toplanma noktasma dayandrfrnr tekrar tek-rar vurguladr.

O noktada, sriylediklerine odaklanma konusunda benzer-siz bir zorluk yagamaya baqladrm, qaqkm'ya da yorgun oldu-

[umdan de[il de, akhmln onun sozlerini onceden tahmin etmeoyununa baqlarnrq olmasmdan. Bu sanki benim bilinmeyen birpargamrn igimde olmasr gibiydi, bir diiqtinceyi dilc getirmekigin baqansrz bir qekilde yeterli stizci.ikler arayanbiri gibi. DonJuan konugurken, benim sessiz dtiqiincelerimi nasil vurgulaya-bilece[ini kestirebildifimi duyumsadrm. Onun stizciik segiminin her zaman benim segmiq olduklarrmdan daha iyi oldulunuayrt etmek beni heyecanlandrrmrqf. Ama onun sozlerini tah-min etmek de kehdimi veriqimi azaltryordu.

Aniden arabayr yolun kenanna gektim. Ve iqte orada, ya-

riNiN iNigi

qamtmda ilk defa, iEimdeki iki yaprhhfa de[gin bir bilgim olu-yordu. Iki ayrr yan apagrk varhllmrn igindeydiler. Birisi sonderece yaqhydr, rahattr ve kaygrszdr. Afrrdr, karankktr ve di-ler ttim qeylerle ba$antrhydr. Benim umursamayan yarumdr,giinkti her qeye eqitti. Olaylarla, umarsrzca efleniyordu. Diferyarum hafifti, yeniydi, yumuqaktr, dalgahydr. Sinirli, hrzhydr.Kendisini urriursuyordu qtinkti grivenlikte defildi ve sadecebaqka qeylere baflanabilme yeterlili[i olmadr$mdan, higbirqeyle eglenmiyordu. Yalruzdr, ytizeydeydi, incinebilirdi. O,diinyaya baktrfrm yanrmdr.

A[rr afrr gevreme bu yarumla baktrm. Baktrfrm her yon-de geniq tarlalar gordiiin. Ve benim o gtivenliksiz, yumuqakve umursayan yantm, insanh[rn endi.istrileqmesinden duydu-!u gurur ile o giizelim eski Sonora gciliin{in saban izleriyle kr-nqmrg, insanh[rn yararma yetiqtirilmiq bitkilerle dolmuq slra-dan manzaraslnm gor{inttisiinden duydu[u iiziintii arasrndasrkrqrp kaldr.

Yagh, karanhk; a[rr yanrm umursamryordu. Ve iki yarumtartrqmaya giriqtiler. Narim yanlm, alrr yanrmtn umursamaslnlistiyor, afrr yanrmsa di[erinin dert etmeyi brrakmaslnl ve e!-lenmesini istiyordu.

"Neden durdun?" diye sordu don Juan.Sesi bir tepkime yaratil, ama benim bu tepkimeyi goster-

miq oldufumu soylemek do$ru olmaz. Sesinin tmrsr narin ya-rumr saflamlaqtrrmrq gibiydi, ve aniden belirgin bir qekildekendim olmuqtum.

Btraz cince yaqamtg oldulum iki yaprhhlrmr kavrayrgrmrdon Juan'a agrkladrm. Don Juan, toplanma noktasmm konu-muyla ilgili bilgilere dayanarak agrklamaya baqladrlrnda, sa[-lamh[rmr yitirdim. Narin yamm, iki yaprhhlrmr ilk ayrrt etti-lim andakinden gok daha narin bir hal almrgh, ve bir kez dahadon Juan'rn neyi agrkladrlrnr bilmekteydim.

Toplanma noktasrrun hareket edip, merhametin olmadr[ryere ulaqmasryla, ussalhk ve safduyunun zayrfladr[rnr sciyledi.Daha yaqh, karanhk ve sessiz duyumsamam, zihnin tarihselgegmi qinin bir gciri.intti si.iymiiq.

"Ne dedi[ini tam olarak anhyorum," dedim. "QoEu qeyin

133

SESSTZLTGIN ERKI

ayrdma varabiliyorum, ama bildiklerimi stizctiklere dokemi-yorum. Nasrl baqlayacafrmr bilemiyorum."

"Bunu sana zaten soylediydim," dedi bana. "Deneyimle-mekte oldu[un ve iki yaprhhk olarak adlandrrdtftn, toplanmanoktarun bi baqka konumunun goriiqiidilr. Bu konumdan insa-nln en yaqh yarunl duyumsayabilirsin. Ve insanrn yaqh yarurunbildigi qey, sessiz bilgi olarak bilinir. Bu, heniiz drle getireme-digin bilgidir."

"Neden dile getiremiyorum?" diye sordum."Bunu dile getirebilmen igin, hem slnrsrz bi enerjiye sa-

hip olmahsrn, hem de onu kullanabilmelisin," diye yanrtladr."$u anda verebilece$in bu tiir bi enerjin yok.

"Sessiz bilgi hepimizde olan bi qeydir," diye devam etti."Her qeyle ilgili eksiksiz tistiinltifii olan, eksiksiz bilgisi olanbi qeydir sessiz bilgi. Ama diiqiinemez, dolayrsryla bildifini dekonuqamaz."

"Btiyiiciiler, insanrn bildifini anladrftnda, ve bildifiiyle il-gili bilingli olmak istedi[inde, bildifini gozden kaybettifineinarurlar. Bu agrklayamadrfrn sessiz bilgi tabii ki niyetlir-tin-dir, soyuttur. Insanlarrn yanhqr, bunu, giindelik yaqaml bildigigibi, dolaysrz olarak bilmek isteyigindeydi. Bunu ne denli iste-diyse, bu bilginin omrii o denli krsa oldu."

"Peki bu tam olarak ne anlama geliyor, don Juan?" diyesordum.

"Bu, insanrn us diinyasrnl, se.ssiz bilgiye tercih ettigi anla-mlna geliyor," diye yanrtladr. "Insan us dtinyasma ne denlibaflanrrsa, niyet o denli krsa omiirlti olur."

Arabayr gahqtrrdrm ve sessizlik igerisinde ilerledik. DonJuan bana nereye gidecefimi ya da nasil stirece[imi anlatmayakalkrgmadr-bu benim kiqisel cinemimi azdrrmak igin srk srkyaptrfr bir qeydi. Nereye gittigimizihig bilemiyordum, yine de

igimde bir geyler hissediyordum. Kontrolii ona braktrm.Akqam geE saatlerde, Meksika'nrn kuzeybatrsrndaki krrsal

Sinaloa eyaletinde bulunan, don Juan'rn biiyticii taktmrrun bti-yiik evine vardrk. Yolculuk sanki hig vaktimizi almamrqtr. Yol-culu[umuzun aynntrlannr anlmsayamlyorum. Ttim bildifimbu konuda konuqmadrfrmrz.

TININ TNI$I

Ev Soq gortintiyordu. Burada yaqayan birilerinin oldufu-na dair higbir belirti yoktu. Her nasrlsa, don Juan'rn arkadaq-larrnrn evin iginde olduklarrnr bilmekteydim. Varhklannl, on-larr gergek anlamda gormemiq olmama ra[men duyumsaya-biliyordum.

Don Juan birkag gaz lambasr yaktt ve dayanrkh bir ma-sanrn etrafinda oturduk. Don Juan bir qeyler yemeye hazrla-ruyonnuq gibi goriintiyordu. Ne yapayrm ya da ne soyleye-yim diye dtiqi.inmekteyken, bir kadrn sessizce igeri girdi vekoca bir yemek taba[rnl masanln i.izerine brraktr. Onun giri-qini beklemiyordum, ve karanhktan aydmh[a adrm attrlrndasanki var olmayan bir yerden ortaya Erkmrq gibi istemedensoluksuz kaldrm.

"Korkmaym, benim Carmela," dedi ve yeniden kayboldu,karanhk tarafindan yutularak.

Afzrm agrk, atacafrm grfhfrn ortasmda kalakalmrqtrm.Don Juan oyle feci giildii ki, evdeki herkesin onu duymuq ol-du[unu biliyordum. Belki gelirler diye'diiqi.indiim ama kimsegoriinmedi.

Yemek yemeye gahqtrm, ama ag de[ildim. O kadrn hak-krnda diiqtinmeye bagladrm. Kim oldufunu bilmiyordum. Bukonuda aqa[r yukarr bir tahmin ytirtitebilirdim, ama dtiqiincele-rimi golgeleyen sisin igerisinde belle[imi kullanamtyordum.Akhmr dingin tutmak igin u$raqtrm. Qok fazla erke gerektifinihissettim ve bundan vazgeEttm

Neredeyse onu diiqtinmeyi brrekrr brakmaz, tuhaf, uyuquk-luk veren bir kaygr duygusu yaqadrm. ilkiri, o karanhk kocaevin igindeki ve gevresindeki sessizlifin ig karartrcr oldulunainandrm. Ama uzaklardaki kopeklerin canstz havlamalanntduyduktan sonra igimdeki kedeiinanrlmaz boyutlara vardr. Biran bedenimin patlayaca[rm diiqtindiim. Don Juan gabucak ola-ya mtidahale etti. Benim oturdufum yere zrpladr ve srttmt kt-tndayana dek ittirdi. Srrtrmdaki basrng garEabuk beni rahatlattr.

Sakinleqtifimde, beni neredeyse tiiketen o merak duygu-suyla birlikte, her qeyi bildi[imin o aErk duyumunun da yok ol-dufunu anladrm. Artrk don Juan'tn, benim kendi kendime bil-difim qeyleri nasrl ifade edecefini kestiremiyordum.

135134

t36 sESSizt-iciN Bnri

Sonra don Juan gok ozel bir agrklama yapmaya giniqti. On-ce, beni ytldrrrm gibi Earpan meraklmln, Carmela'nrn birdenortaya grkrqryla, toplanma noktamdaki ani bir hareketinden, vetoplanma noktamr Carmela'yr tamamen tanrmlayabilece[imbir yere getirebilmek igin giriqtifim kaErmlmaz Eabadan kay-naklandrfirnr sciyledi.

Bu ttir meraklarm srk srk yinelenece[i diiq{incesine ahq-maml cinerdi, giinkti toplanma noktam hareket etmeyi stirdti-recekmiq

"Toplanma noktasrnln en ufak bi hareketi olmek gibidir,"dedi. "Igimizdeki her qey ba$antrsrnr kopanr, sonra yenidengok daha btiytik bi enerji kayna[rna ba$lanrr. Bu enerji ytikse-liqi oldtirticti bi kaygr olarak duyumsarur."

"Bu oldu[unda ben ne yapmahylm?" diye sordum."Higbi $ey," dedi. "Sadece bekle. Bu enerji taqkrnhEr g"-

gecektir. Tehlikeli olan sana ne oldufunu bilmemektir. Bi kezbunu bildin mi, gergek bi tehlike yok demektir."

Sonra eski insanlardan konuqtu. Eski insanlarrn en dolay-srz bigimcie, ne yapmalan gerekti[ini ve bunu en iyi nasrl ya-pabileceklerini bildiklerini soyledi. Ama, Eok kusursuz hareketettiklerinden, uygulamaya ahqkrn olduklarr eylemleri oncedenkestirebilip tasarlayabilecekleri hissi veren bir benlik duygusugeliqtirmeye baqlamrqlar. Ve boylece bireysel'benlik' duygustrortaya grkmrq; ciyle bir bireysel benlik ki, do[ayr ve insanlarmeylemlerini kontrol etmeye Eabalamaya baqlamrq.

Bireysel benlik di.iqtincesi gtiglendikge, insan sessiz bilgiy-le olan dofal baflantrsrnr yitirmiq. Bu geliqmenin mirasgrsr ola-rak, modern insan, kendisini her geyin kaynafrndan oylesinegeri dontilmeyecek bir qekilde uzaklaqtrnlmrq bulmuq ki, ttimyapabildifi kendini yok ediqin vahqi ve alaycr eylemleriyle,umutsuzlufunu vurgulamakmrg. Don Juan insanlann ahlAkrhor gorme ve umutsuzluklanntn nedeninin, iki eylemi gergek-leqtiren, iglerinde kalmrq azbir eqsiz bilgiden kaynaklandrfrnrbelirtti: bir, insana her qeyin kaynafryla olan eski ba$antrsrnirdair bir sezgi vermesi; ve iki, insana bu ba$antr olmadan, ba-rrg, tatmin ve effne umudunun olamayacafrnr diiqtindtirtmesi.

Don Juan'rn bir geliqkisini yakaladrfrml sanmtqtrm. Bir'

TININ INI$I

keresinde bana, bir savaqgr igin sava$ln dofal, banqmsa ahqrl-maml$ oldufunu soyledi[ine defindim.

"Do!ru," diye onayladr. "Ama savag, bi savaqEr iqin, bi-reysel ya da topluca yaprlan aptalhklar ve nedensiz giddet an-lamrna gelmez. Savaq, bi savaqgr igin, insanr erkinden yoksunbrakan bireysel benlife karqr mutlzrl< bi mticadele vermektir."

Don Juan, kararhhk-biiyiiciilii$iin en temel ilkesi-hak-krnda daha fazlakonuqmamlzrn artrk zamanr oldufunu soyledi.Biiyiiciilerin, toplanma noktasrrun en ufak bir hareketinin, mo-dern insarun eseri olan bireysel benlife duyulan aqrn ilgidenuzzrklaqma anlarnrna geldifini ayrrt ettiklerini aErkladr. B iiyticii-lerin insanlan tamamryla kendi izlenimlerine diiqktin, katil ruh-lu bir egoiste doniiqttiren qeyin, toplanma noktasmrn konumuoldufuna inandrklannr sciyleyerek devam etti. Her geyin kayna-

frna bir daha geri donebilme umudunu yitiren insan, avuntuyukendi benliginde ararrnl$. Ve boyle yaparak, toplanma noktasr-nt, kiqisel izlenimini siirdtirecek uygun konumda sabitleqtiffne-yi bagarmrq. Boylece, toplaruna noktasrnr ahqrlmrq konumun-dan uzaklaqflran herhangi bir hareketin, insanr, kiqisel yansrma-sl ve onunla birlikte olan kiqisel cjneminden uzaklaqtrrdr[rnrsoylemek do[ru olurmuq: kendini fazla onemsemek.

Don Juan, kendini cjnemsemeyi, insanrn kiqisel izlenimin-den dofan bir gtig olarak niteledi. Toplanma noktaslnl $u andabulundufu yerde sabit tutan giictin bu oldufunu birkaE kez tek-rarladr. Bu nedenden dolayr, sava$glnln yolunun asrl anlamr,kendini fazla onemsemeyi yenmekmiq. Ve biiyiictilerin yaptrfrher qey, bu amacr baqarabilmeye yonelikmiq.

Btiyiictilerin, kendrnt fazla onemsemenin maskesini dii-qtirdtiklerini ve bunun bir baqka qeymiq gibi gortinen kendineaclma oldulunu bulduklarmr agrkladr.

"Pek olasr goztikmiiyot, ama olan budur," dedi. "Kendineaclma, gergek diiqmandrr ve insanrn mutsuzlufunun kaynafr-drr. Kendisine fazlasryla aclma duymadan insan qu anda oldu-[u kadar kendini cinemsemeyi bagaramazdt. Her nasrlsa, ken-drm fazla onemsemenin giicti bi kez iqin igine kzrrqtr mr, ken-di Eekim alanrnr geliqtirir. Ve kiqisel oneme sahte bi srcakhkduyusu veren, onun bu gtiya bafrmsrz do[asrdrr."

137

138 SESSIZLIciN Bnri

Olalan koqullar altrnda anlamsrz bulacafrm bu agrklama-lan bana tamamen inandmcr gortindii. Ama hAld igimde varolan iki yaprhhk yiiztinden biraz basite kagar gibiydi. Don Ju-

an, diiqtincelerini ve scizlerini belirli bir hedefe ycineltmi$ gi-biydi. Ve ben, ola[an bilinglilik durumumda, o hedeftim.

AErklamalanna, biiytictilerin toplanma noktamrzr ahqilmtqkonumlanndan uzaklaqtrrdrfrmrza, sadece kararhhk olarak ad-

landrnlabilecek bir varhk durumuna gelmeyi baqarabildifimi-ze kesinlikle emin olduklarrnr sciyleyerek devam etti. Biiyticti-ler, toplanma noktalartnt hareket ettirir ettirrnez, kiqisel oneminpargalanaca[rnt, iqlevsel eylemlerinin aracrhfryla biliyorlar-mrq. Toplanma noktalannrn ahqtlmtq konumu olmadan, kiqiselizlenirnleri daha fazla devam edemezmiq. Ve kiqisel izlenimle-rinin i.izerindeki yofun odaklaqma olmadan, kiqisel actmalartntve bununla birlikte, kendilerini fazlaca onemsemeyi yitirirler-miq. Bciylece btiyiiciiler kiqisel onemin yalnrzcakrhk de[iqtir-miq kendine aoma oldufunu sciylemekte hakhlarmrq.

Sonra o cifleden sonraki deneyimimi ele ahp adrm adtmizledi. Onun roltindeki bir nagualm, bir ofretmen .ya da bir on-der olarak en etkili aynr zamanda en kusursuz bigimde davran-masl gerekti[ini belirtti. Onun igin eylemlerinin gidiqatrnrmantrkh olarak tasarlamak olast olmadr[rnda+., nagual her za-

man tinin buna karar vermesine izin verirmiq. Omefin, o sabah

erkenden, Nogales'te kahvaltr etti[imrz ana kadar, tin ona biriqaret verdi[inde, uygulayacak herhangi bir tasan yokmug. Oolayr hatrrlamam ve arumsadtklartmt ona anlatmam konusun-da rsrar etti.

Kahvaltr srasrnda don Juan benimle dalga gegtifinden ca-

nlmrn gok srkrldr[rm arumsadrm."Garson krzr dtiqtin," diye tisteledi don Juan."Onun hakkrnda ti.im hatrrlayabildi[im, Eok kaba oluqu.""Peki ne yaptr?" diye diretti. "Sipariqlerimizi almayr bek-

lerken ne yaph?"Bir anhk duraksamadan sonra, onun rnoniiyti bana atan ve

neredeyse bana dokunurcaslna orada ayakta dikilen, sessizce

acele edip sipariqimi vermemi bekleyen, kaba gortiniiqlti geng

bir kadrn oldufunu anrmsadtm.

riNiN iNi$i

Aya$rnr sabtrstzca yere vurup beklerken, uzun kara saEla-

rmr kafaslnln tepesine toplamrqtr. Deliqim goz ahcrydr. Dahagekici, daha olgun goriiniiyordu. Ondaki degiqim, agrkgast be-

ni gekmiqti. Dofrusu bu nedenden dolayt, kotii tavrmt gorme-*"'Ifi?ffrtffit"?T;,,,

dedi don Juan. "Kabank ve dcinriqiim,

tinin iqaretleriydiler. "O giin bir nagual olarak ilk hareketinin, benim niyetini an-

lamama izin vermek oldufunu soyledi. Bunu sallamak igin,

Eok agrk bir dille, ama kagamak bir tavrrla, o giin bana kararh-hk hakkrnda bir ders verecefini soylemiq.

"$imdi anrmsadtn ml?" diye sordu. "Garsonla ve di[ermasadaki yaqh bi kadrnla konuqmuqtum."

Onun bu yonlendirmesiyle, don Juan'tn ozellikle yaqh birkadrna ve koti.i huylu garson ktza kur yaptr[rnr anrmsadtm. Benyemek yerken onlarla uzun bir siire konuqmuqtu. Onlara, yone-timdeki yolsuzluk ve yazlaqma hakkmda aptalcastna komikoyktiler ve kentteki Eiftgiler hakkrnda fikralar anlatmrqtt. Son-

ra garson krza Amerikah olup olmadr[rnr sorrnuqtu. Krz "Ha-yn," demiq ve soruya gtilmiiqtii. Don Juan bunun iyi oldulunusoylemiqti, gtinkii ben a$k aruyan bir Meksikah-Amerika-

. h'ymrqrm. Ve hemen burada boyle iyi bir kahvaltr yediktensonra aramay a baqlayabilirmiqim.

Kadrnlar gtilmi.iqlerdi. Ben, srkrlmrq olmama giildtiklerinidtiqiinmiiqtiim. Don Juan onlara, ciddi bir qekilde konuqarak,

Meksika'ya bir eq bulmaya geldi[imi soylemiqti. Onlara, dti-rtist, algekgontillti, erkekte drq goriiniiqe fazla onem verrneyenve evlenmek isteyen namuslu bir kadrn tanryrp tarumadtklanntsormuqtu. Kendisini benim sozciim ilan etmiqti.

Kadrnlar feci qekilde giilmi.iqlerdi. Gergekten gok ofkelen-miqtim. Don Juan garson krza doni.ip benimle evlenmek isteyipistemedi[ini sormuqtu. Krz niqanh oldu[unu soylemigti. Banasanki don Juan'r ciddiye almrqmrq gibi gelmiqti.

"Neden brakmlyorsun da kendi adma konuqsun?" diyesormuqtu yaqh kadrn don Juan'a.

"Qiinkii o konuqma 6ztirlti," demiqti. "Feci qekilde keke-liyor."

139

140 SESSTZLIciN enri

Garson krz benim yeme$imi rsmarlarken olabildi[ine diz-giin konuqfulumu soylemiqti.

"Oh! Ne kadar da gcizlemcisiniz," demiqti don Juan. "Osadece yemek nmarlarken herhangi bi baqkasr gibi konuqabilir.Ona defalarca e[gr diizgiin konuqmak isilyorsa kararh olmangerekir, dedim. Onu buraya kararhhk hakkrnda dersler verrne-ye getirdim."

"Zavalh adam," demiqti yaqh kadrn."Oldu, bugi.in ona bi aqk bulacaksak gitmemiz gerekir,"

demiqti don Juan, gitmek igin ayafa kalktr[mda."$u evlilik meselesi konusunda ciddisin sen," demiqti

geng garson krz don Juan'a."Elbette," diye yanrtlamrqtr. "Ona gereksinimi olan qeyi

elde etmesi igin ydrdrmct olacalrm, boylece o slntra gelip mer-hametin olmadrfr yere gidebilecek."

Don Juan'rn merhametin olmadr$r yer dedifi qeyin, ya ev-lilik ya da A.B.D. oldulunu sanmrqtrm. Bu mec azi anlarna gtit-miiq, sonra yaqh kadrru neredeyse cildiiren ve don Juan'r l<nzlergegirtecek qekilde giildiiren, bir anhk felaket kekelemeye tutul-muqtum.

o'O zaman sana amacrmr bildirmem zorunluydu," diyerekaErklamalarlna devam etti don Juan. "Yaptrm da, ama olmasrgerekti[i gibi seni tamamen rskalamrq."

Tinin belirdi[i andan baqlayarak, her adrmm tatmin edicisona do$ru btiyiik bir rahathkla atrldrfrnr soyledi. Ve onun de-

fiqiminin baskrsr altrndayken, toplaruna noktam merhametinolmadrlr yere ulagmrqtr, kiqisel yanslmanrn o ahqrlmrg yerinibrrakmaya zorlanmrqh.' "Kiqisel yanslmanrn konumu," diye devam etti don Juan,"toplanma noktasrnr diizmece bi actma dtinyasr kurmaya zor-lar, ama gergekten actmastz ve benmerkezcidir. Bu dtinyadakitek gergek duygu, onlarr duyumsayan igin uygun olarudr.

"Bi btiyiici.i iEin kararhhk acrmasrzhk degildir. Kararhhkkendine acrma ya da kendini fazlaca onemsementn zfi anlam-hsrdr. Kararhhk, akh baqrndahktr."

-JN iy e trn Gereksindirdikleri

riqisnr- vANSIMAMIZTN AvNASINI KIRMAK

uaymas'ta, deneyimlerimi hatrrladr[rm yerde bir gecegegirdik. Toplanma noktam gece boyunca esnekti, bunedenle don Juan, am niteli[i tagrmayan, bulamk dtiq-lere dontiqtiveren yeni konumlara ulaqmama yardrmcroldu.Ertesi gtin ne oldufunu ya da ne algrladr[rmr antmsa-yamryordum; buna rafmen, tuhaf deneyimler yaqadr-

lrmdan emindim. Don Juan toplanma noktamrn bekle-

t

I

142 sESSizt-iGiN Bnri

di[inin drqrnda hareket etmiq oldufunu kabul etti, yine de neyapmr$ olduluma defgin bir ipucu bile vermedi. Tek yorumu,bir gtin her qeyi hatrrlayabilecelim olmuqtu.

Olleye do$ru, daflarda yi.irtimeye baqladrk. Sessizlik igin-de yiiriidiik ve akqam iizerine defigin konuqmadrk. Hafif e[im-li da! srrtrnr trrmarurken, don Juan aniden konuqmaya baqladr.Sciylediklerinden higbir qey anlamryordum. Oldufumvz yer-den goriinen agrk bir kaya grkmflsmda durmak istedi[ini anla-yana kadar soyledifini tekrarladr. Orada koca kayalar ve gahg rrpr I arc a ruz gdr dan korun ac afrmr zr s oylemekteydi.

"Sciyle bana, kaya grkmtrsmda biitiin gece oturabilecefi-miz en iyi yer neresi?" diye sordu.

O gtin daha cince, trmanmaktayken, neredeyse hig farke-dilemeyecek konumda olan kaya grkmtrsrnr gormi.iqtiim. Dafrnetefine dikilmiq kara bir yama gibiydi. Qok hrzh bir bakrqlaorayl tarumlamrqtrm. $imdi don Juan benim gortiqiimti almak-taydr; grkmtmrn giineyinde, neredeyse siyah, daha da karanhkbir alan belirledim. Karanhk grkrntr ve igindeki o siyah alan,bende korku ya da endiqeye yol agmryordu. O grkrntryr befen-difimi anladrm. Ve hatta onun o karanhk alarunr daha gok be-

[enmigtim."Oradaki alan gok karanhk, ama benim hoquma gitti," de-

dinr, grkrntrya ulaqtrfrm vda.Biittin gece oturulacak en iyi yer oldu[u gori.iqiime katilr-

yordu. Kendine ozgid bir enerjiye sahip bir yer oldu[unu vekendisinin de o huzur verici karanhlr sevdifini soyledi.

Girintiler ve grkrntrlar oluqturnu$ kayalara dofru ilerledik.Don Juan bir bolgeyi taqlardan anndrrdr ve srtlarrmwkayala-ra dayah oturduk.

Don Juan'a, kendi adrma o noktayr segmiq oldufum iginbir yandan qansh bir tahmin yaptrfirmr dtiqtindii[timi.i, diferyandan, bunu gozlerimle algrlamrq oldulum gergefiini goz ardredemedi[imi soyledim.

"Ben bunu sadece gozlerinle algrladrn diyemem," dedi.('Anlattrfmdan braz daha karmaqrk bi qey."

"Bununla ne demek istiyorsun don Juan?" diye sordum."Heniiz farkrnda olmadr[rn yeteneklere sahipsin diyo-

NIYETIN GEREKSiNPiNDiKLERi

rum," yamfinr verdi. "Epeyce dikkatsiz biri oldufiundan, algr-ladrlrnrn yalmzca sradan duyumsal algrlama oldu$unu diiqii-nebilirsin."

Ona inanmlyorsam, soyledi[ini do!rulamak igin tekrar da-

Ern dibine inmem konusunda beni cesaretlendirebilecefinisciyledi. Karanhk grkrntryr sadece gcizlerimle gorebilmeminolanaksz olacafrnr ileri si.irdti.

Ateqli bir qekilde ondan kuqkulanmak igin higbir nedenimbulunmadr[rnr belirttim. O koca da[rn dibine inmeyecektim.

Aqa[r inelim diye tutturdu. Bunu salt benimle ellenmekigin yaptr$rnr diiqiindtim. Sinirlenmiqtim, ama ciddi olabilece-lini anladrm. Oyle qiddetli gtildti ki, solufu kesildi.

Ttim canhlann kendilerine ozgti enerji dtizeyleriyle, gev-relerindeki alanlan araqtrabildikleri gergefi iizerinde durdu.Hayvanlarrn go[u bu alanlardan korkar, onlardan uzak durur-larmrq. Bu genellemenin drqrnda kalanlar, boylesi alanlarla kar-qrlaqtrklannda oralarda dinlenen, hatta uyuyan da[ aslanlan ilekurtl armr q .. Am a, y alnrzc a biiyiiciiler boyle al anl an etkil eq imle-ri igin kasrth olarak ararlarmrq.

Bu etkileqimlerin ne oldu[unu sordum. Bunlarrn, insanenerjisini dingleqtiren, sezilemeyen sarsmtilar yarattltnt, vedofal ortamlarda yagayan sradan insanlann da boyle alanlannetkilerini, bunlarr bulmuq olduklarrndan haberleri olmadan bi-le bulgulayabildiklerini soyledi.

"Bulabildiklerini nasrl anhyorlar?" diye sordum.t'Asla anlayamryorlar," diye yanrtladr. "Patikalarda yolcu-

luk eden insanlarr gcizleyen biiyiiciiler, onlarrn go[unlukla yo-rulduklannr ve do!ru bi alanda pozitrf bi enerjiyle dinlendikle-rini derhal fark ederler. Ote yandan, efer zedeleyici bi enerjiakrmr alaruna yonelirlerse sinirli olurlar ve ko"quqtururlar. Eleronlara bu konuda bi qey soracak olursan, zindelegmig otdukla-n igin o bolgeden koqarak gegtiklerini soylerler. Ama bununtam tersidir olan-onlan zindeleqtiren tek yer, yorgun oldukla-rr yerdir."

Btiyticiilerin boyle alanlan, gevrelerindeki en ufak enerjidalgalarrnr ttim bedenleriyle algrlayarak bulabilme yeterlilikle-ri oldu[unu sciyledi. Biiyticiilerin kiqiscl yansrmalannrn krsrt-

t43

145t44 sESSizriGiN pnri

lanmas rn dan f azlal aqmr q enerj ileri, duyumlanna daha geni q biralgrlama kapsamr saflarmrq.

'oSana, ister btiyticiiler iEin olsun, ister sradan insanlarigin, gerekli tek eylem akrqrrun, kiqisel yanstmamrzla olan ilgi-mtzi smrrlamamrz oldu[unu agrklamaya gahqryorum," diye de-vam etti. "Nagual'rn gcimezleriyle ulaqmaya gahgtr[t amag, on-lann kiqisel yansrmalannrn aynaslru tuzla buz etmektir."

Her gomezin bireysel bir durum oldulunu, ve nagual'tn ay-nnfilara karar vermesi igin tine izin vermesi gerektigini ekledi.

"Her birimizin, kendi kiqisel yansrmasrna baflrhk diizeyifarkhdrr," diyg devam etti. "Ve bu ba$rltk, gereksinme olarakduyumsanrr. Ornefiin, ben bilgi yoluna girmeden cince, ya$a-mlm sonsuz gereksinmelerden oluquyordu. Ve nagual Julian'mbeni kanatlannrn altrna almasmdan yrllar sonra, eksi[i ve faz-lasryla, ben hala bi muhtagtrm.

"Biiyticii ya da stradan insanlann arasrnda, kimseye gerek-sinim duymayan insanlarrn cirnekleri vardr. Onlar huzuru,uyumu, giilmeyi ve bilgiyi do[rudan tinden alular. Onlartn era-crlara gereksinimi yoktur. Senin igin ve benim iEin, bu durumbaqka. Ben senin aracrnrm ve nagual Julian da benim aractmdt.Aracrlar, ufak bi qans tarumaktan ote-n iyenn bilincinde o1-

ma-insanlara kiqisel aynalannt tuzla buz etmede yardlmclolurlar.

"Bugiine dek benden aldr[rn en sallam yardtm, kiqiselyansrmana saldrmrq olmamdrr. E[er boyle olmasayd\ zamanr-nr boqa harcryor olacaktrn. Bu benden aldrfrn tek gergek yar-dtmdrr."

"Ttim ya$amrmdaki herhangi birisinden gok daha fazla oP-rettin bana, don Juan," diyerek karqr grktrm.

"Dikkatini tuza$a diigiirmek igin sana bi siirti qey ofret-tim," dedi. "Yine de yemin edersin sen, o cifretilerin olayrntjnemli krsmr olduluna. Ama oyle defil. E[itimin gok azbr de-

feri vardrr. Btiyiiciiler toplanma noktasrnr hareket ettirmenintek cinemli qey oldu[unu ileri siirerler. Ve bu hareket, senin de

gok iyi bildifin gibi elitime defil , fazlalaSmrq enerjiye daya-nlr."- Sonra ba[dagmazbtr agrklama yaptr. Belirgin ve basit bir

NiYETIN GEREKSiNOiRDiKLERit

eylemler dizisini izleyen herhangi birinin toplanma noktasrnrhareket ettirmeyi ofrenebilecefini soyledi.

Kendisiyle geliqmekte oldufuna defindim. Bana gcire ey-lemler dizisi, efitim demekti; bir yontemdi.

"B iiyiiciilerin diinyasrnda s adece kavrams al Eeliqkiler var-dlr," diye yanrtladr.. "Uygulamada geliqki yoktur. Sciztinti etti-fim eylemler dizisi bilingli olmaktan ileri gelir. Bu dizinin bi-lincinde olmak igin bi nagual'a gereksinim duyarsrn. Bi nagu-al'rn ufak bi qans yarattrlrnr bu ytizden soyledim, ama bu ufakqans, bi makinayr kullanmak igin gereksindi$in yontemler gibibi efitim delildir. Bu ufak gans, tinin bilincinde olmaktrr."

Akhndaki belirgin dizinin, toplanma noktasrnr durafankrlan bir gtig olan, kendini onemsemeyi bilmeyi gerektirdigi-ni agrkladr. Kendini onemsemek krsrtlandrfmda, gereksindi-gi enerji yayrlmasrnr durdururmug. Bu fazlalaqmrq enerji,sonradan, toplanma noktasrnr kendilifinden ve kasrtsrz olarakus almaz bir yolculufa firlatan bir srErama tahtasr gorevinii.istlenirmiq.

Toplanma noktasr bir kez hareket etti mi, hareketin kendi-si, kiqisel yansrmamrzdan uzaklagmakla sonuglanrrmrq ve buda srrasr geldi[inde, tinle agrk bir ba$antr hattr kurulmasrnr te-min edermiq. Ne de olsa tinden insanlan aytran, ilkin kiqiselyanslmayml$'.

"Daha cince de sana soylemiq oldulum gibi," diye devametti don Juan, "btiytictiliik bi doniiq yolculufiudur. Yengi kazana-rak tine geri doneriz, cehenneme inmiq olarak doneriz. Ve ce-hennemden odiille r gettrtnz. Anlayrq, odiilleri mizden biridir. "

Ona bu dizinhakkrnda konuqtufunda gok kolay ve gok ba-sit gortindiifiinii, ama uygulamaya kalktr[rmda bunu kolayh-frn ve basitlifin karqrt savr olarak bulguladr$rmr soyledim.

"Bu basit geliqimin karqrsrndaki zorlanlqmlz," dedi, "ya$a-mrmrzl siirdtirmek igin Eok az geye gereksinim duydufurnuzukabul ediqimizdeki isteksizliktir. Elitimi, olretiyi, rehberlifi veustah[r kabullenmeye balrmh hale gelmiqiz. Ve bize bunlardanherhangi birine gerek duymadr$rmrz soylendilinde, inanmryo-ru2. Sinirleniyoruz, sonra gi.ivenimiz sarsrhyor, sonunda ofke-lenmiq ve diig krnkh[rna ufiramrq oluyoru z. Eler yardrm gerek-

146 sEssizr-iGiN snri

siniyorsak, bu ycintemlerle olmamah, vurgulamalarla olmah.E[er biri kendrnizi fazlaca cinemsememizi ktsttlamamrz gerek-tili konusunda bizi bilinglendiriyorsa, gergek yardrm budur."

"Btiyticiiler, di.inyanln, sonsuz dtizeyde, en grlgrn diiqleri-mizde oldulundan da karmaqrk oldu[una ikna olmamrz iginkimseye ihtiyaE duymamamrz gerektilini sciylerler. O halde,nigin bafrmhyrz? Nigin kendi baqtmtza beceremedi$rmrz za-man birinin bizi ycinlendirmesini qiddetle arzulanz? Zor'Iu brsoru, ha?"

Don Juan baqka bir qey soylemedi. Bu soruyu uzun uzundiiqiinmemi istedi[i agrkga belliydi. Ama benim kafamda baq-ka endiqeler vardt. Arulanm, darsrlmaz oldufuna inandrfrmbelli temelleri agmdrrmrgh ve benim son gare olarak onun bun-lan yeniden tanrmlamasrna gereksinimim vardt. Uzun siirensessizlifi bozdum ve sorunumu soyledim. Ytikseltilmiq bilinE-lilikte yer aldrklannda, baqlangrgtan sonuna dek, ttim olaylarrunutabiliyordum, bunu kabul etmeye hazn oldu[umu sdyle-dim. Bugiine dek, ola[an bilinglilik durumumda onun yoneti-minde yapmrg oldulum her geyi anrmsayabilmiqtim. Yine deNogales'te don Juan'la kahvaltr etmiq olmak, onu hatrlamadancince akhmda yoktu. Ve bu bile olayr kolayca giinli.ik sorunla-rrn diinyasrna almrq olmahydr.

"Can ahcr bir noktayr unutuyorsun," dedi. "Nagual'ln var-h[r toplanma noktasmr hareket ettirmek igin yeterlidir. Nagu-al'rn vuruquyla qikayetlerini onledim. Kiirek kemiklerin arasr-na indirdi[im darbe, yalnrzca bi sakinleqtirici. Kugkulannr gi-derme amaclna hizmet eder. Btiyticiiler fiziksel temast bedenisarsmak igin kullamrlar. Ycinlendirilecek olan gomeze giivenvermekten baqka bi iqe yaramaz."

o'O zaman toplanma noktasrnt kim hareket ettirir don Ju-an?" diye sordum.

"Tin yapar bunu," diye yamtladt, sabnnt kaybetmek iizereolan birinin edasryla.

Kendisini toparlamaya gahqryormug gibi gortindti ve gti-liimseyip, kafasrnr pes edermiqgesine sa[a sola salladr.

"Akhmrn neden-sonuq iliqkisince yonlendirildi[ini," de-dim, "kabul etmek bana zot geltyor."

NiYETIN GEREKsiNpinpixIBni

Yine o olafan, akrl almaz kahkaha nobetlerinden birineyakalanmrqtr-tabii, benim gortiqiime grire akrl almaz. Dargrngortiniiyor olmahydrm. Elini omuzuma koydu.

"Dizenli olarak bu qekilde giiltiyorum giinki.i sen grldrr-mlqsln," dedi. "Bana sordufun her qeyin yaruh do[ruca gozle-rinin igine bakryor ve sen goremiyorsun bunu. Bence grldrrmrq-lrk senin sorunun." ,

Gcizleri oyle parlak, oyle inarulmaz deli ve yaramazlardrki, sonunda ben de giilmeye baqladrm.

"Dilimde tiiy bitene dek sana biiyiiciiltikte iqlemler falanolmadrfrnr anlatmakta direndim," diye devam etti. "Herhangibi yontem, herhangi bi basamak yok. Onemi olan tek konu top-lanma noktasrrun hareket etmesi. Ve hiE bi iqlem buna nedenolamaz Bu tamamen kendi kendine olan bi etkidir."

Omuzlarrmr kaldrrmak istermiqgesine beni iteledi, ve son-ra dofrudan gozlerimin igine bakarzk, gozlerini bana dikti.Dikkatim iyice onun scizlerine yonelmiqti.

"Bi bakahm sen qu olayr nasrl gozeceksin," dedi. "Dahademin toplanma noktasmm hareketinin kendi kendine oldu[u-nu soyledim. Ama nagual'rn varhlmm gomezin toplanma nok-tasrnr hareket ettirdifiini de ekledim ve nagual'rn kararhh[rnrmaskeleyiq bigimi, bu harekete ya yardrmcr olur ya da onu kos-tekler dedim. Bu Eeliqkiyi nasrl halledersin?"

Tam da ona bu geliqkiyi sormak i.izere oldu[umu itiraf et-tim, gtinkii bu geliqkinin farkrndaydrm ama bunu gozmeye baq-lamayr diiqiinemiyordum bile. Bir btiytictiltik zanaatkdrr delil-dim ben.

"Nesin sen o zam'an?" diye sordu."Ben, biiyticiilerin neler yaptrfrnr gozmeye Eahqan bir in-

sanbilim o[rencisiyim," dedim.Agrklamam pek de do!ru defildi, ama yalan da de[ildi.Don Juan denetimini yitirmiq, kahkahalar atmaktaydr."Bunun igin gok geE kaldrn," dedi. "Toplanma noktan ha-

reket etti bile. Ve tam olarak birini btiyiicii yapan harekettir bu."Bir geligki olarak gortinenin, gerEekte aynr madalyonun iki

ytizti oldu[unu belirtti. Nagual, toplanma noktasmr, kigisel yan-slmamn aynasmt krrmaya yafdrmcr olarak ayarfir ve hareket et-

t47

i

r48 sEsslzriclx P,nri

tirirmiq. Ama bu, bir nagualm yapabilecefinin ttimtiymtig. Ger-

gek hareketi sa$ayan tinmig, soyutmuq; goriilemeyen ya da his-

sedilemeyen,,canh gibi gortinmeyen, ama canh olan qey. Bu ne-

denden dolayr biiyticiiler toplanma noktastrun tamamen kendi

kendine hareket ettifiini bildirirlenniq.Ya da nagual'rn bunu ha-

reket ettirdifini soylerlermi$. Nagual, soyutun kanah oldu[un-dan, bunu eylemleriyle vurgulayabilmesi saflamrmrq.

Don Juan'a soran gcizlerle baktrm."Nagual, toplanma noktasrnt hareket ettirir, yine de esas

hareketi yapan kendisi defildir," dedi don Juan. ooYa da belki ti-

nin kendisini nagual'tn kusursuzlu[u ile uyum iginde ifade et-

ti[ini soylemek daha dofru olur. fin toplanma noktasmt, ku-

sursuz nagual'm salt varltfryla hareket ettirebilir-"Dtigi.incesini aErklamayr istemig oldufunu, gtinkti yanl4

anlaqrlmasr halinde bunun bir nagual'r kiqisel cineme ve dola-

yrsryla yok oluga gotiirebilecefini sciyledi.Konuyu de[iqtirip, tinin algrlanabilir bir ozii olmadt[mt,

btiyticiilerin daha gok kiqisel yanstmarun aynaslnl tuzla buzedebilecekleri belirli anlar ve yollarla u[raqttklarmt soyledi.

Don Juan, bu olayda, naguallar'tn kararhlklanm maskele-

dikleri defiqik biEimlerin ozel deferini anlamantn onemli oldu-

funa de[indi. Orne[in, benim comertlik maskem, dtiqiik dii-

ieydebulunan insanlarla u[raqmak igin egsiz, kigisel yanslma-

lannt krrmak igin yararslzmlg, gi.inkti onlardan neredeyse ola-

nakstz bir karar istemeye zorluyormuq beni. Onlardan, biiyi.icii-

lerin diinyasma herhangi bir on hazrrhk yapmadan stEramalan-

m umuyorTnu$um."Bunun gibi bi stgrama karan igin hazrrlanmak gerekir,"

diye devam etti. "Ve buna hazrlanmak igin, nagual maskele-

rinden hangi ti.irii olursa olsun iqe yarar, ccimertlik maskesi dr-

gtnda."Belki de umutsuzca gergekten comert oldufuma inanmak

isteyiqimden, davranrqlartm tizerindeki yorumlart o suEluluk

duyumumu yeniledi. Utanrlacak bir qey olmadrfrna inandrrdr

beni ve tek istenmeyen etkinin gi.iya comertlifimin pozitif hi-

lede sonug verrnemesi oldulunu soyledi.Bu konuda, pek gok yonden velinimetine benzemernc

NIYETIN GEREKSINDIRDIKLER I I4g

ra[men, comertlik maskem, bir ofretmen olarak. gok kaba vefazlasryla agrk oldufundan defersizmiq. Buna karqrn, kendi-sininki gibi, bir mantrkhhk maskesi, ne olursa olsun, toplan-ma noktaslnl hareket ettirecek elveriqli bir ortam yaratmadagok etkili oluyormuq. Mi.iritleri onun giiya mantrkhhfrna ta-mamen inarurlarmrq. Do!rusu, bu onlarr o kadar isteklendiri-yormu$ ki; onlan kolayca, istedifii dtizeyde gabalamalarr iginaldatryormuq.

"O giin Guaymas'ta baqrna gelenler, nagual'm maskelen-miq kararhh[rnrn kiqisel yansrmayr nasrl tuzla buz ettifiine iyibi ornek," diyerek devam etti. "Maskem senin dtiqtiqiin oldu.sen, gevrendeki herkes gibi benim mantrkhhlrma inandrn. vetabii ki her geyden cince bu maskenin devamhh[rna inandm.

"Senin kargma, dermansrz yaqh bi adamrn bunamrq davra-nrqlanyla ve gergekten o yaqh adam olarak grktr[rmda, zihninkendi kigisel yansrman ve benim mantrkhh[rmm devamhh$rkonusunda bi qeyler yapma gabasryla uglarda dtiqtinmeye baq-ladr. Ve kendini bi garprntrm oldufuna inandrrdrn.

' osonunda, mantrkhhlrmm devamhh[rna inanman olanak-

srzlaqtrlrnda, yanslman krrrlmaya baqladr. o andan baqlayarak,toplanma noktandaki defiqim bi zaman meselesiydi. Tek sorunmerhametin olmadr[r yere ulaqrp ulaqamayacafrndr."

Don Juan'a kuqkulu gortinmiig olmahydrm ki, kiqisel yan-slmarnlzln ya da usumuzun diinyasrmn, gok dayanrksrz oldu-funu ve kendisine temel oluqturan bir takrm anahtar dtiqiiniiq-lerle ayakta durdu$unu agrkladr. Bu esas dtiqtinceler baganszoldulunda, temel dtizen iqleyemez olurmuq.

'oQu esas diiqtinceler neler, don Juan?" diye sordum."senin durumunda ve o kendine has dakikalarda, daha cin-

ce konugtu[umuz o otacr ve rzleyicilerinin durumundaki gibi,esas dtigiince devamlilrkfi." diye yamtladr.

"Devamhhk nedir, don Juan?" diye sordum."Katl bi bigimden oluqtufumuz di.iqtincesi," dedi. "tIsu-

muzda, diiny amr zr ay akta tutan defiqmez oldulumuz diiqtince-s inden emin oluqumu zdur. Davram q lanmrzrn bk az de! i qebile-cefini kabul edebiliriz, tepkilerimizin ve diiqtincelerimizin de-$igebilece$ini, ama gciri.intiqlerimizi deliqtirecek, baqka birisi

$

r50 sESSizt-tciN enri

olma noktasrna gelebilecek kadar bigimlendirilebilecefiimizdiiqtincesi, kiqisel yanslmamrzrn temelinde yatan diizenin biparEasr defildir. Bi biiyticti ne zaman bu dtizeni deqse, ussaldtinyasr durur."

Herhangi birisinin devamhh[rnr bozmarun, toplanma nok-tasrnrn hareketine neden olup olamayaca[rnr sormak istedim.Sanki bu soruyu bekliyordu. Bunu bozmarun olayr hafiflettifi-ni soyledi. Toplanma noktaslnrn hareket etmesine yardrm eden,nagual' rn kararkhfrymlg.

Daha sonra o ofleden sonra Guaymas'ta gergekleqtirdifieylemleri, daha once tartrqtr[rmru otactmn eylemleriyle karqr-laqtrrdr. Otacmm, giinliik yaqamda karqrhlr olmayan bir dizi ey-lemlerle izleyicilerinin kiqisel yansrmalannr krrdrfrnr soyledi-o dokunakh, ruhun bedeni ele gegiriq sahnesi, defigen sesler,hastarun bedenini yanp agma---dtiqtincelerinin devamhh[r krn-lrr knlmaz, toplanma noktalan hareket etmeye hazr olurmuq.

Bana daha once dtinyayr durdurma kavramrnr aErkladrfrnranrmsattr. Okuma ve yazma benim igin ne denli gerekliyse, bii-yi.ictiler igin de diinyayr durdurmanrn o denli gerekli oldufiunusoyledi. Bu kavram, giinliik davranrqlarLmrz dokusuna, uyum-suz bir olguyu, srradan olaylarrn, giiya diizgtin akrqrnr durdur-ma am acrndaki ol guyu tanrtmay r igerirmiq-u sum uzda m antrktarafindan arqivlenmiq olaylara-.

Bu uyumsuz olgu 'yapmama'ya da yapmantnzfitt olarakbilinirmi g.' Yapma', kavrama gerektiren dti qtincelerin tiimtiniinherhangi bir pargasrymlq.'Yapmama', bu gizelgelendirilmii;ttime ait bir olgu defilmiq.

"Btiyiiciiler, birer iz siirtic{i olduklarrndan insan davranrq-lannr mtikemmellik derecesinde anhyorlar," dedi. "Ornelin,mtikemmellik insanlann doktimler yapmak isteyen varhklarolduklarrnr anlamaktalar. Belli bi doktimtin girdilerini grktrlarr-nr bilmek, bi insanr kendi alanrnda bi bilgin ya da bi uzman ya-pan qeydir.

"Btiytictiler, srradan insarun, bu yaprlacak ayrrnfih iqler lis-tesi, doki.imleri prkmaza girdifinde, onun ya bu dokiimlerinigeniqletti[ini ya da kiqisel yansrma dtinyasrnrn alabora oldufu-nu bilirler. Sradan insan, efer dcikiimtintin temelindeki diizen-

Ni YETiN cEREKS iNoiRDiKLERi

le geliqmiyorsa, buna yeni oleler katmaya isteklidir. Ama eleryeni ci[eler bu dtizenle geligiyorsa, insan akh altiist olur. Biiyti-ctiler, kigisel yansrma aynaslnl krrmaya kalkrqtrklannda, bunagtivenirler."

O gtin, benim devamhhfrmr krma eylemi igin gerekenar aglart dikkatlice segmiq oldu[unu agrkladr. Gergekte derman-srz yagh bir adam olana kadar, kendini yavaq yavaq dcintiqttir-miiq ve soffa beni, devarnhh[rmrn kmhqrnr giiglendirmek igin,onu yaqir bir adam olarak tanrdrklan bir restorana gcittirmtiq.

scizi.inti kestim. Daha once ayrrdedemedilim geliqkinin bi-lincine varmrgtrm. Bir ara, yaqh bir adam olmarun nasil bir qeyoldufunu anlamak istedifi igin kendisini dcinti$riirdtiEiinti sciy-lemigti. Durum elveriqliydi ve yinelenemezdi. Bu soziintin, da-ha once hig yaqh bir adama doni.igmedigi anlamrna geldi[inisanmrqtun. Yine de restoranda, onu Earpmtrlan olan dermansrzyaqh bir adam olarak tarumaktaydrlar.

"Nagual'm kararhhlrnrn pek gok ycinii var," dedi. ,'eokamagh bi alet gibi. Kararhhk, bi varoluq bigimidir. Nagual'ineriqti[i niyetrn bir diizeyidir o.

"Nagual bunu, kendisinin ya da gcimezlerinin, toplanmanoktasrrun hareketini ayartmak iEin kullarur. Ya da tz stirmekigin. O gtin ige bi iz si.iriicii olarak baqlachm, yaqhymrq gibi go-riinerek ve gergekten oyle olan yaqh, dermansrz bi adam olarakiqi bitirdim. Gcizlerimce denetlenen kararhh[rm, kendi toplan-ma noktamr hareket ettirmiqti.

"Daha cince yaqh ve hasta bi adam olarak o restoranda bu-lunmama ralmen, sadece iz stirmekteydim, yaqh roltinii oynu-yordum. Toplanma noktam o giine kadar asla, yaghh$rn ve bu-nakh[rn o uygun alanrna gitmemiqti."

Yagh olmayr niyet eder etmez gozlerinin panldamalannr yi-tirdiklerini ve benim bunu hemen farkettilimi soyledi. Suratr-mm her koqesinden panik okunuyormu$. Gcizlerindeki panlda-manrn kayboluqu, onlan yaqh adam konumunu niyet etmek iginkullanmasmdanmrg. Toplanma noktasr o konuma ulagtrfrnda,gortintiqte, davranrqlannda ve duyumsamada yaqlanabilirmiq.

Gozlerle niyet etme dtiqiincesini agrklamasrnl istedim. Bu-nu anladrlrma dair donuk bir gcirtiqteydim, yine de ne bildili-

t5r

t53r52 sESSizrtciN pnxi

mi kendime bile agrklayamryordum."Bu konuda konuqmarun tek yolu, niyetin gozlerle niyet

edildilini soylemektir," dedi. "Bunun boyle oldufunu biliyo-rum. Yine de, aynen senin gibi, ben de bildifimi tam saptaya-mryorum. Biiyiictiler bu belirgin zorlufu son kerte agrk bi qeyikabullenerek agrklarlar: insanoflu en Erlgrn diiqlerimizden gokdaha karmaqrk ve gizemlidir."

Olayr aydrnlatmadrfr konusunda ayak diredim."Tiim soyleyebilece[im gozlerin bunu yaptrfrdrr," dedi,

nokta koymak istercesine. "Nasrl oldu[unu bilemiyorum, amayapryorlar bunu. Niyeti, onlarda var olan agrklanamazbr qeylegafirryorlar, parrldamalarrndaki bi qeyle. Btiytictiler niyettnmantrkla defil, gozlerle dengyimlendifini sciylerler."

Herhangi bir qey eklemeye karqr Erktr ve Eafirrqrnrlmr agrk-lamaya devam etti. Toplanma noktasrnrn kendisini gergektenyaqh krlan o belirgin konuma ulaqmasryla, kuqkunun benimzihnimden tamamen uzaklaqtrnlmrq olmasr gerekti[ini soyledi.Ama benim, kendimi aqn zeki sanarak gururlanmam gerge-

finden dolayr, hemen onun dontiqiimiine bir mazeret bulmakiEin elimden geleni yapmrqrm.

"Sana defalarca fazla mantrkh olmantn bi sakathk grkara-calmr soylemiqtim," dedi. "insanlarrn sihire defgin yofun biduyumlan vardrr. Btz gizemli olanrn bi pargaslylz. Ussalhkyalntzca bi ciladrr. E[er yizeyr kazarsak altrnda bi biiyiicti bu-luruz. Bazlanmrz her nasrlsa, bu ytizeysel diizeyin altrna geg-

mekte epey zorlanrr, baqkalarr bunu biiytik kolayhkla yaparlar.Sen ve ben bu baflamda epey $s117sv17-ikimizde kiqisel yan-srmamrzdan kurtulmak igin kan ter iginde kalmak zorundaytz."

Mantrkhh[a sarrlmanln benim igin her zamanbir oltim ka-hm meselesi oldulunu aErkladrm. Hatta onun diinyasrndaki dc-neyimlerimde brle, fazlasryla bu boyleydi.

O gece Guaymas'ta, mantrkhh[rmrn ahqrlmadrk bir qekil-de onunla u[raqtrfrnr arumsattr. Olayrn baqrndan beri bildi[iher yolu onu yavag yava$ gokertmek igin kullanmak zorunclrr

kalmrq. Bu sonug igin kollarryla giigltice omuzlanma asrlmaylbaqlamrq ve afrrh[lnr vererek beni zayf diiqiiriiyormug. Bu ka

ba, fiziksel hareket, bedenimin ilk sarsrntrsr olmuq. Ve bu, onun

NiYETiN GEREKSiNDinoiKLERi

devamhhfmm yoksunlufundan kaynaklanan korkumla birlik-te, mantrkhh[rmr aniden yok etmiq.

"Ama mantrkhh[rnr yok etmek yeterli de[ildi," diyerekdevam etti don Juan. "Toplanma noktan merhametin olmadrlryere ulaqacaksa, devamhhfirmrn her zercesini yok etmek zo-runda oldufiumu biliyordum. iqte bu gergekten de bunzk oldu-Eurn ve seni kentte dolaqtrrdr[rm zamandt, sonunda sinirlen-dim ve seni tokatladrm.

"Donup kalmrqtrn, arna toparlamak tizereydin ki, kiqiselyanslmanrn iqini bitirecek son vurugu yaptrm. Kryameti kopar-maya baqlamrqtrm. Kagaca[rnr ummarntqtrm. Qrlgrn taqkrnirk-larrnr unutmuqum."

Hemen yerinde toparlanma ycintemlerime ra[men, onunbunak davranrqlarrna ofkelendifimde, toplanma noktamrnmerhametin olmadrfr yere ulaqmrq oldufunu soyledi. Ya dabelki tam tersi olmuqtu: ofkelenmiqtim gtinkti toplanma nok-tam merhametin olmadrfr yere ulaqmrqtr. Farketmezdi zaten.Onemli olan toplanma noktamrn oruyaulaqmrq olmasrydr.

Oraya ulaqtrfirmda, davranrqlanm kendine ozgti bir qekildedefigmiqti. Sofuk ve tedbirli birine doniiqmtiqtiim, kiqisel gii-venli[ime kayrtsz kalmrqtrm.

Don Juan'a btit{in bunlarr gordti mti diye sordum. Ona bun-dan soz etmiq oldu[umu ammsamryordum. Benim ne hissetti-fimi anlamasr igin tiim yapmasl gerekenin, kendi deneyimleri-ni gozden gegirmek ve anrmsamak oldufu yarutrnr verdi.

Kendi dofalhfura dondtifiinde, toplanma noktamm yenikonumuna otgrdu[una deSindi. Bundan sonra, onun ola$an de-vamlrlr[rna olan inancrm oylesine muazzam bir deliqikli[e ug-raml$ ki, ba$rhk oluqturan bir kuvvet olmaktan grkmrq. Ve oandan sonra, toplanma noktam, yeni konumundan dolayr, baq-ka bir ttir devamhhk yaratmama olanak sallamrq; bafirmsrz,tu-haf bir sertlik olarak tarumladrfrm bir devamhhk--o andansonra ola[an davranrq bigimim olan sertlik.

"Devamhhk yaqamlarrmrzda oylesine cinemlidir ki, krnl-dr$rnda arunda onarllr," diye devam etti. "Biiyticiilerin, top-lanma noktalarr bikez merhametin olmadr$r yere ulaqtr mr, de-vamlrhklan, ne olursa olsun, bi daha asla eskisi gibi olmaz.

r54 SESSTZLICIN BnTi

o'Sen yaradrhqtan gok a[rr bi adam oldu[un igin, Guay-mas'taki o gtinden sonra, bagka qeylerle birlikte, devamhh[rnherhangi bi ttirtinti, ilk anda goriinen de$eriyle kabullenebildi-linin farkma vnsnndln-2ihninde hatrn sayilrr bi miicadeledensonra tabii."

Parrlday an gozlerinin igi giiliiyordu."Maskelenmiq kararhhfmr elde ettifin gtin de oydu za-

ten," diye devam etti, "Masken bugiinkii kadar geliqmiq defil-di tabii ki. Eline gegen, comertlili$inin maskesi olacak konu-nun temel bilgileriydi."

Karqr grkmaya kalktrm. Nasrl aqrklarsa agrklasrn, maske-lenmiq kararhhk diiqiincesini be[enmiyordum.

ooMaskeni benim i.izerimde deneme," dedi, giilerek. "Dahaiyi bi konu igin sakla onu: seni tarumayan biri igin mesela.

"Maskenin bana geldifi anr tam olarak hatrrlamam igin di-rendi. Seni saran o so[uk ofkeyi duyumsadr$mda," diye devametti, "onu maskelemek zorunda kaldrn bu konuda dalga gegmi-yordun, benim velinimetim de gegmezdi. Bu konuda mantrklrgoriinmeye gahqmryordun, ben de yapmazdrm. Sanki bu olay,ilgini Eekmiq gibi de gciriinmiiyordun, Nagual Elias'da oyle g0-ri.inmemiqti zaten. Bu benim bildigim iig nagual'm tig maskesi-dir. Peki sen ne yaptrn? Sakince arabana ytirtidiin ve paketlerinyansrm, sana onlan tagrmakta yardrmcr olan adama verdin."

O ana kadar gergekten de birinin paketleri tagrmama yar-drm etmiq oldu$unu anlmsamryordum. Yi.iztimi.in cintinde rakseden rqrklar gcirmi.iq oldu[umu don Juan'a anlattrm. Onlarr ba-yrlmak id'zerc oldulum igin, o soluk Qfkem yiiziinden gordtifti-mi.i sanmrqtrm.

"Bayrlmak iizere de[ildin sen,'n dedi don Juan. "Bi rtiyagorme durumuna girmek ve Talia ile velinimetim gibi, tini yal-nlzca kendi bagrna gdrmek i.izereydin."

Don Juan'a, paketleri vermemi saflayanrn ccimertli[imdefil, o sofuk ofkem oldufunu soyledim. Sakinleqmek igin birqeyler. yapmak zorundaydrm ve ilk oluveren qey o olmuqtu.

"Iqte bu da tam benim sana anlatmakta oldufum qey. Se-nin ccimertligin gergek de[il," dedi amnda ve kaygrlanmamagtilmeye baqladr.

NiYETiN GEREK SiNDiNOi KLER i

KUSURS IJZLIJ G A BiR BILET

Don Juan kiqisel yanslmanln aynaslnr krmaktan konuqurkenhava kararmrqtt. Ona, tamamen bitkin oldu[umu, yolculufungerisini iptal edip eve donmemiz gerekti[ini anlatttm, ama oelimizdeki zamantn her dakikasrnr kullanrp, biiytici.iliik oykii-lerini gozden gegirmemrz ya da toplanma noktamr olabildifin-ce gok hareket ettirerek onlart hatrlamamz gerektifi konusun-da kararhydr.

Mzmtzlanmaya baqlamrgttm. Benimki gibi yofun bir bit-kinlik durumunun, ancak giivensizlik ve inangsrzhfa neden

olabilecefini soyledim."Gtivensizlifin beklenen bir qey," dedi don Juan gerqekEi

bir edayla. "Ne de olsa, devamlthfrn yeni bi tiirtiyle ufiraqryor-

sun. Buna ahqmak zaman alr. Savaqgrlar, ne stradan insan ne

de biiyiicii olabildikleri bi boqluk halinde yrllarca kalrlar."Peki sonunda onlara ne olur?" diye sordum. "Segeder mi

bir tarafi?""Haytr. SeEenekleri yoktur," diye yanrtladr. "Hepsi zaten

ne olduklanrun bilincine vartrlar: biiyiicti. Zorluk kiqisel yansr-

marun aynaslrun son kerte giiglii olmasmdadr ve kurbanlartntyalnrzca insafsz bir gatrqmaya siiriikler."

Konuqmayr brraktr ve diiqiincelerini toparlayamlyormu$gibi durdu. Bedeni, daha cjnce de bu duruma girdi[inde dtiqlergorme olarak niteledi$m kaskatr hale birden gegti, ama o, bu

anlan toplanma noktasmtn hareket etmig olmast ve hatrlamzkolarak agrklardr.

"Sana bi btiyiictiye ait kusursuzluk biletinin oyktisiini,i an-

lataca[rm," deyiverdi aniden, neredeyse yarlm_ saatlik bir ses-

sizlikten sonra. "S ana oltimi.imtin ciykiistinii anlataca[rm. "orta Meksika'daki bir ayhk yolcululu srastnda, halen ka-

drn elbiseleri igindeyken, Durango'ya vardrktan sonra neler ol-du[unu anlatmaya baqladr. Yaqh Belisario'nun kendisini peqin-

de olan canavardan saklamak igin dofruca bir giftlik evine gci-

ttirdtifiinden soz etti.Oraya va.rr vatmaz, Don Junn-5uskun do[asrna ters dii-

qerek gok ""ru1gn-ksndisini

evcleki herkese tarutmtq. Evde

r55

156 sESStzt-iGiN Bnri

yedi gtizel kadrn ve tek kelime bile konugmayan tuhaf, yabanibir adam varrnrq. Don Juan o hoq goriintimlii hanrmlarr, kendi-sini kagrrrnaya gahgan canavarlmst adamtn Eabalarrnr taklitederek etkilemiq. Her qeyden once, harumlar onun hfllA giy-mekte oldufu elbiselerden ve buna eqlik eden oykiiden biiyii-lenmiqler. Yolculufiun ayrrnttlannt dinlemekten hig stktlma-mrqlar ve hepsi de, yolculu[u strastnda edindifi bilgileri mti-kemmelleqtirrnesi igin ona oftitler vermigler. Don Juan't ga$r-tan ve kendisine inarulm az ge\en, onlartn a[rrbaqhltklan vekendilerine olan giivenleriymiq.

Bu yedi harum"Eok zariflermiq ve kendisini mutlu hisset-mesini sa$amrqlar. Don Juan onlan sevmiq ve onlara giiven-miq. Ona saygrh ve anlaytqlt davranmrqlar. Ama gozlerindekibir qey ona, bu ahmlt gortintiilerinin altrnda dehqet verici birsofuklu[un, dayanrlmaz bir duygusuzlufun var oldufunu soy-lemekteymig.

Bu giiElti ve gtizel kadmlartn, boyle rahat davranabilmele-ri ve geleneklere hiE aldrrrq etmemeleri iqin basit kadrnlar ol-malan gerektifi diiqtincesi gelmiq akhna. Yine de oyle olma-drklarr apagrk ortadaymrq.

Don Juan miilkiin iginde aylak aylak dolaqmaya terk edil-miq. Koca konak ve arazrleri onu Eok etkilemig. Bunun gibi biryeri daha once hig gormemiq. Yi.iksek duvarlarla gevrili eski birkoloni eviymiq bu. Igerde gigek sakstlt teraslar ve gcilge, mah-rumiyet ve sessizlik saflayan biiyiik meyve a$agIan ve pasyo-lar varmtq.

Genig odalarr varrnt$ evin, ve zemin katrnda veranda etra-finda dolanan havadar koridorlarr. Ust katta don Juan'tn adtmatmasrnrn yasak oldufu gizemli yatzrk odalan varml$.

Bunu izleyen gtinlerde don Juan, kadmlarrn kendisini mut-lu etmek igin gosterdikleri biiytik ilgiden gaqakalmrg. Onun iginher geyi yapryorlarmlq. Sanki soyledi[i her soze dikkat ediyor-larmrq. Daha once insanlar ona hig bu kadar nazik davranma-mrglar. Ama asla boylesine yalnz kaldrfr da olmamrq. Her za-

man o giizel ve ilginE kadrnlarla berabermiq, ama yine de hiE

bu kadar yalnrzhk hissetmemiq.Don Juan yalnrzhk duygusunun kadrnlann davrantqlartnt

NIYETIN GEREKSiNDiRDiKLERi

kestiremedi[i ya da gergek duygularrnr bilemediginden kay-naklandrfrnr diiqiinmiiq. Sadece kendileri hakkrnda anlattrkla-nnr biliyorrnu$.

Oraya vanqmdan birkag gtin sonra kadrnlarrn lideriymiqgibi gortinen kadrn, ona yepyeni erkek giysileri vermiq ve ka-drn elbiseleriyle dolaqmasma arhk gerek kalmadr[rnr, Eiinkticanavanmsr adamrn kim olursa olsun ortalarda gori.inmedi[inisoylemiq. Kadrn ona istedt$r zamanda gitmekte ozgtir oldu$u-nu belirtmiq.

Don Juan oliimi.ine tehlikede oldufunu agrklamrg. Evdekibirkag giin boyunca canavarr siirekli olarzrk gormiiq, stirekli evigevreleyen ekili tarlalarrn iginde pusuya yatryormuq. Kadrnona inanmamlq ve ona agrk agrk kendisini eve alsrnlar diye ca-navar gortiyormuq numarasl yapan dtizenbaz btr oyuncu de*miq. Ona evlerinin aylaktrk edecek bir yer olmadrfirnr soyle-miq. Kendilerinin gok gahqan ciddi insanlar oldufiunu ve birserseriye bakamayacaklarrnr belirtmiq.

Don Juan aqalrlanmrq. Evden hrqrmla grkmrg, ama canava-rr grkrq yolunda, itis otarak kullanrlan fundahklarrn ardmdasaklarur goriince korkusu anrnda cifkesini bastrrmrg.

Eve gerisin geriye koqmuq ve kadma kalmasr igin rzinver-sin diye yalvarmrg. E[er giftlik evinde kalrsa, higbir karqrhkbeklemeden rengberlik yapaca$rna scjz vermiq.

Kadrn, don Juan'rn iki koqulu anladrlrndan emin olduktansonra kalmasmr kabul etmig: don Juan hig soru sormayacak-mr$, ve higbir agrklama beklemeden soylenenleri aynen yapa-cakmrq. E[er bu kurallanbozarsa evde kahgrrun tehlikeye gi-recefi konusunda kadm onu uyarrnlg.

"Evde gergekten de tttrazlarla karqr karqryaydlm," diye de-vam etti don Juan. "onun koqullannr kabul etmek hoquma git-miyordu, ama canavarrn drqarda oldu$unu biliyordum. Eviniginde gtivencedeydim. canavanmsr adamrn, her defasrnda,belki de yiz elli metrelik bi mesafede bulunan ve evi gevrele-yen gcirtinmez bi smrrda durdufunu biliyordum. Bu gemberiniginde giivencedeydim. Kestirebildigim kadarryla evde cana-van uzak tutan bi qeyler olrnahydr, ve benim flim ilgilendifiimde buydu.

t51

159r58 sEssrzLrGiw p,nri

"Ayrtca evdeki insanlann gevremdeyken canavann aslagortinmedifini de fark etmiqtim."

BirkaE hafta soma, durumunda higbir de[iqiklik olmamtq-ken, don Juan'tn canavann evinde yaqamlq oldufuna inandr[r,yaqh Belisario olarak krhk de[iqtiren geng adam yeniden orta-ya grkmrq. Don Juan'a hentiz geldifini, adtntn Julian oldufunuve giftlik evinin sahibi oldulunu soylemiq.

Don Juan do[al olarak ona krhk defiqtirme olaymt sor-mu$. Ama geng adam, gozlerine bakarak ve en ufak bir kuqkuduymadan bu kohuda bir bilgisi oldulunu ink0r etmiq.

"Benim evimde oturup da nasrl boyle sagma sapan konu-qabiliyorsun," diye ba[rrmrg don Juan'a. "Sen beni ne sanl-yorsun?"

"[6n-sen Belisario'sun, oyle defil mi?" diye diretmiqdon Juan.

'oHaylr," demiq geng adam. "Belisario yaqh bir adamdrr.Ben Julierr'rm ve gencim. Goremiyor musun?"

Don Juan uysalca bunun bir krhk defiqtirme oldufunainanmadrfrnr sciylemiq ve durumunun saEmahfrnrn farkmavarrnr$. Krhk defiqtirmekle yaqlt olunamazdr, o zaman bu birdoni.iqtimdti ve iqte bu daha da sagmaydr.

Don Juan'tn gaqkrnhfit o anda artmtq. Canavan sorrnuqgeng adama, o da neden soz etti[ini bilmedi[ini soylemiq. DonJuan'rn bir geyler tarafindan korkutulmuq olabilecefini istek-sizce kabul etmiq, yoksa yaqh Belisario ona bir srfrnak bulmaz-mrg. Ama don Juan'tn saklanmak igin ne nedeni varsa, kendibilece[i iqmiq.

Don Juan ev sahibinin konuqmaslrun sofuklu[u ve davra-nrqr karqrsrnda yerin dibine gegmiq. Onun ofkesini kazanmapahasma, daha cince karqrlaqmrg olduklannl soylemig. Fv sahi-

bi onu o giine kadar gormedi[ini, Belisario'ya minnettar oldu-

!u igin onun dileklerini yerine getirdifi yarutmt vermig.Geng adam sadece evin sahibi olmakla kalmadt[tnt, arula'

nnda saklanarak evin himayesi altma girmiq olan don Juan da-

hil, qiftlikteki herkesten sorumlu oldufunu eklemiq. Don Juan

efer bu diizenlemeleri befenmediyse, baqka kimsenin gtireme-difi canavarla kozlarrnr paylaqmak igin gitmekte serbestmiq.

NiyeriN GEREKS ixniRDiKLERi

$oyle ya da boyle, don Juan bir qey yapmadan rince, evinhimayesi altmda olmak ne demekmiq makulca onu sorrnayakarar vermiq.

Geng adam don Juan'r, konafrn hAlA ingaat halinde olanbir boltimtine gotiirmii$ ve evin o boltimtin{in kendi ya$amlve eylemlerinin bir gostergesi oldulunu soylemiq. Bitmemiqbir inqaatmrq. Yaprmr stirmekteymiq, ama belki de asla bitiri-lemezmig.

"Sen o tamamlanmamrq yaplrun ofelerinden birisin," de-miq don Juan'a. "Diyelim ki sen Eatr destekleyecek kiriqsin.Onu yerine koyup gatryr da izerine dikmeden, alrltlr kaldr-rrr mr bilemeyiz. Marangoz ustasr geker diyor. Marangoz us-tasr benim."

Bu mecazi agrklama, kendisinin nasrl iqler yapaca$rnr bilmek isteyen don Juan'a hiqbir i;ey ifade etmemiq.

GenE adam bir baqka yaklagrm denemig. "Ben bir nagu-al'1m," diye agrklamrq. "Ben ozgiirliik veririm. Ben bu evdekiinsanlann lideriyim. Sen bu evdesin ve bu nedenle, be[ensende befenmesen de iqin bir pargaslsln."

Don Juan, higbir qey soyleyemeden ona aval aval bakmrq."Ben nagual Julian'rm," demiq ev sahibi, gtiltimseyerek.

"Benim arabuluculufum olmadan, ozgiirltife ulaqam azstn."Don Juan hdlA higbir qey anlamamaktaymrq. Ama bu ada-

mrn besbelli dengesiz akhna kalmrq kendi giivenli[i hakkrndaendiqelenmeye baqlamr$. Bu beklenmedik geliqmeyi dtiqtin-mekle oylesine meggulmtiq ki, nagual sozciiftiniin anlamrnr bi-le merak etmemiq. Nagual'rn biiyticii anlamma geldi[ini bili-yorrnuq, yine de nagual Julian'rn sozlerinin tam olarak ne imaetti[ini anlayamryormuq. Ya da belki, bir qekilde, mantrkh usubecerememes ine ra[men, bunu kusursuz ca anlay abiliyormu q.

Geng adam.onu bir dakika boyunca stizmtig ve sonra donJuan'a esas iginin, kendisinin ozel ugafr ve yardlmctsl olmakoldufunu soylemig. Bunun kargrhfrnda odeme yaprlmayacak,rnrq, ama harika bir oda ve yemek verilecekmiq. Arada srradadon Juan'a ufak baqka iqler de di.iqecekmiq, ozel dikkat gerek-tiren iqler. Don Juan, ya kendisi bu iqleri yapacak ya da yaprl-malarrna gozciiltik edecekmiq. B u ozel hizmetleri karqrh[rnda,

$

160 SESSIZLICiN BNri

evin difer iiyeleri tarafindan onun igin hesaba geqirilip sakla-

nacak olan ufak odemeler yaprlacakmrq. Boylece, efer bir giinaynlmak isterse, kendisine yardrmct edecek kadar azbtt mik-tar parasr olacakmrq.

GenE adam, don Juan'a kendisini bir tutsak olarak diigiin-memesi gerektifini, ama kalrsa Eahqmasr gerektifini vurgula-mrq. Ve iq konusunda da onemli tig talimatt varmtq. Kadrnlarrnona o[rettifi her geyi o[renmesi igin ciddi bir Eaba sarfetmesi

gerekiyormu$.Tavrt, evin ttim tiyelerine ornek oluqturacak qe-

kilde olmahymtq, bu da giiniin her saatinde onlara karqr davra-

nlq ve hareketlerini incelemesi anlamtna geliyormuq. Dofru-dan konuqmalarda ona nagual, ve ondan konu;urken ona nagu-

al Julian diyecekmiq.Don Juan koqullarr istemeyerek kabul etmiq. Ama, hemen

alrqkrn oldufiu o astk suratlt ve huysuz hahnt almrq olmasrna

rafmen iqi Eabuk o[renmiq. Anlayamadrfr qey, davrantq ve ha-

reketlerini dtizenlemesi namlna, kendisinden ne istedikleriy-mi;. Ve gergekten oyle oldu[una emin olmasa bile kendisineyalan soylendifii ve somiiriildtigii inanctna varlyorrnug.

Huysuzlufu galip geldikEe, siirekli somurtkan olmaya baq-

lznnrg ve kimselere tek laf etmez olmuq. '

iqte o zaman nagual Julian, tiim ev sakinlerini toplamrq ve

fena qekilde bir yardrmclya ihtiyacr olmastna ralmen, onlartnkarartna balh kalacafrnr agrklamrq. E[er onun yeni ortaya El-kan, huysuz ve can srktct davrantqrnr befenmiyorlarsa, bunu

soylemek haklanymrq. E[er Eofunluk don Juan'tn davranlqlnlonaylamlyorsa, geng adam aynltp, kendisini drqarda bekleyen

bir canav ar yada kendi uydurmast olsun her neyse onunla koz-lanm paylaqmak zorundaymlg.

Sonra nagual Julian onlart evin kaptstrun ontinde grkartmrq

ve don Juan'a, onlara canavarlmst adamt gostermesi iEin mey-

dan okumuq. Don Juan onlara adamt gostermig, ama baqka go-

ren olmamrq. Don Juan grlgrncasrna birinden obtirtine koqmuq,

canavarrn orada oldufunu iddia ediyormuq, yardtm etmeleri

igin yalvarrp yakanyolrnu$. Yalvarmalarrnt goz atdr etmiqler vc

ona deli demiqler.iqte o zaman nagual Julian, don Juan'm kaderini ortayir

ruiyEriN GEREKSiNDinpiKLERi

koymuq. orada bulunan yabani adam oy verrneyi red etmiq.omuzlarrnr qoyle bir geriye atmrg ve gekip gitmiq. Tiim kadrn-lar don Juan'rn kalmasma karqr grkmrqlar. Fazlasryla huysuz vekdtii niyetli oldulunda hernfikirlermiq. Nasrl olduysa,-nagual.Iulian, tartrgmanrn o hararetli havasmda tamamen tavrmr de-fiigtirmiq ve don Juan'r savunur olmug. Kadrnlann geng adamryanhq yargrhyor olabilecekleri, belki de onun deh falan olma-dr[r ve gergekten bir canavar gcirmiiq olabilecefi fikrini ortayaatmrq. Huysuzlulunun, endiqelerinin sonucunda ortayaErkmrqolabilecefini soylemiq. ve bunu btiyiik bir tarrrqma izlemiq. or-keler alevlenmiq, ve kadrnlar ilk defa nagual'abafirrmrqlir.

.Don Juan tartrqmayr duymuq ama ilgilenemeyecek durum-daymrq. onu kapr drqan edeceklerini ve canavanmsr adamrnonu mutlaka kagrnp kcileli[e zorlayaca[rnr biliyormuq. eare-sizli[inin bu son kertesinde allamaya biqlamrq.

umutsuzlufu ve gozyaqlan, cifkeli kadrnlard an bazilarrntyatrqtrrmrq. Kadrnlann lideri bir baqka segenek sunmuq: donJuan'rn eylemleri ve hareketlerinin her giin tiim kadrnlarta de-lerlendirilecefi tig haftahk bir gcizlem stiresi. Bu stire igerisin-de tutumu hakkrnda tek bir qikayet bile olursa, evden sonsuzadek kovulaca[r konusunda don Juan'r uyarmlg.

Don Juan, nagual Julian'm, kendisini nasrl babacan bir ta-vrla ahkoydu[unu ve kendisinde nasil bir korku tufanr estir-meye baqlattrlrnr anlattr. canavann gergekten de var oldu$unu,ve aynr zamanda konalrn da etrafinda aylak aylak gezindifinibildigini fisrldamrq don Juan'a. yine de, kadmlafla yaptr[r be-lirli bazr agr{a vuramay acapr eski anlaqmalar yiiziindetr

-uitoi-

lini kadrnlara soylemesi yaszrlcmrq. Don Juan'i, inatgr ve huy-suz kiqilifiini gostermekten vazgegmesi konusunda uyanp, bu-nun tersine hareket etmesini sriylemig.

"Mutlu ve huzura ermiq gibi ,luuran,,,demiq don Juan,a."E!er yapmazsan, kadrnlar seni def eclecekler. yainrzca bu ola-srhk bile seni korkutmaya yetmeli. Bu korkuyu seni denetleye-cekbirgii9gibikullan.Bu,sahipoldu[untekqey.''

Don Juan'rn akhna gelebilecek herhangi bir kuqku ya daikinci bir diiqtince, aniden .*uuunmsr adamm golgesinde da-lrlryormuq. canavar sabrrszca o gciriinmez giigiiin ardrnda

l6r

r62 sESs izt-tctN enri

beklerken, sanki don Juan'tn durumunun ne kadar hassas oldu-

lunun bilincindeymiq. Canavar, kurt gibi agmlg, merak igindebir qolen beklemekteymig.

Nagual Julian korku tufarunt daha bir giiglti estirmeyebaqlamrg.

"Senin yerinde ben olsam," demiq don Juan'a, "bir melekgibi davrarurdrm. Beni o cehennem zebanisinden uzak tuttulusiirece, bu kadrnlann benden istedikleri herhangi bir qekildehareket ederdim."

"Demek sen de gergekten canavan goriiyorsun?" diye sor-mug don Juan.

"Tabii ki gciriiyorum," diye yamtlamrq. "Aynca gunu da bi-liyorum ki, efer aynlrsan ya da kadrnlar seni kapr drgan eder-

sb, canavar seni kagrnp kilit altrnda tutacak. Eminim bu senintutumunu de[iqtirecek. Kcilelerin, efendilerine itaat etmektenbaqka segenekleri yoktur. Boyle bir canavann verdili acrnrnher qeyin otesinde oldu[unu sciylerler."

Don Juan tek umudunun, kendisini olabildifi kadar canayakrn krlmak oldufunu biliyormu$. O canavann ivr olma kor-kusu gergekten de giiglii bir psikolojik savagmtg.

Don Juan bana, dolasrndakt bazr tuhaf alrqkanhklardandolayr, yalnrzca kadrnlara gorgtisiiz davrandtlmt, nagual Juli-an'ln varhlrnda asla kotii davranmadrlrm anlattt. Don Juan'tntartamadt$rbazr nedenlerden dolayl, nagual, bilingli ya da bi-lingsiz, etkilemeyi deneyemedi[i biriymig.

. Evin difer sakinleri, yabani adam, don Juan igin onemsiz-lermig. Don Juan, yabani adamt gordiigii an, onun igin bir go-rtiq belirlemiq ve onu adamdan saymamrqtr. Adamrn giigsiiz,uyuquk ve o g.jzel kadrnlarca boyundurlula ahnmrg biri oldu-

lunu sanlyormuq. Daha sonra nagual'm kiqilifiinin bilincinevardrkga, adamm di$erlerinin panlttst.arasrndzi, agrkga golgedebrrakrldrfmr ayrt etmig.

Zarran gegtikge, aralanndaki liderli[in ve denetimin do!a-sr, don Juan'a belli olmug. Kimsenin bir di$erinden daha iyi ya

da daha tistiin olmadr$rnt anlamak, don Juan't qaqrrtmrg ve hernasilsa sevindirmiq de. Baz:/'an dilerlerinin yapamadr[r iqleriyapabiliyorlarmrq, ama bu onlan i.istiin krlmtyormuq. Bu ;sade-

NiyBTiN GEREKSiNDIRDIKLERi Io:

ce onlan farkh krhyormuq. Her nasrlsa, tiim olaylardaki son ka-rar kendili$inden nagual Julian'a aitmig, ve o agrkga kararlan-m herkese oynadrlr, insanhktan uzak qakalar bigiminde vurgu-lamaktan biiytik zevk ahyormuq.

Aynca aralannda gizemli bir kadrn da varmrq. ona-Taliadiyorlarmrq, kadm nagual. Hig kimse don Juan'a onun kim ol-du[unu, ya da kadrn nagual'rn ne anlama geldifini spyleme-m1s, Talia'nln yedi kadrndan biri olmasl, onun igin agik olantek bilgiymig. Hepsi de onun hakkrnda o kadar gok konu$uyor-larmrq ki don Juan'rn merakr inarulmaz boyutlaru uur-rg.'oy-le gok sorular sorrnuq ki diler kadrnlann lideri olan kadrn, onagkuma yazmayt cifretece[ini, bciylece araqtrma kabiliyetinidaha iyi kullanabilecefini sciylemiq. Kadrn ona, olaylan ezber-leyece[ine, onlan yazmayt ci[renmesi gerektilini sciylemiq. Buycintemle Taliahakkrnda bir stirti detay biriktirebilirmiq, gergekagrfa grkmcaya kadar okuyup incelemesi gereken detiylar.

-

Belki de kadrn, onun usundaki alaycr karqrhfr dtiqiindti-

$tinden, sagma bir giriqim gibi gori.inmesine karqin Taifa'nrnkim oldu[unu bulmanin, kimselerin sorumlulu[unu ytiklene-meyecefi, en zor ve doyurucu gcirev oldulunu agrklamrq.

_ , Bu, iqin eflenceli boltimi.i, demig kadrn. Daha ciddi bir qe-kilde, mal varh[rm yoneten nagual'a yardlmcr olabilmesi igin,saymanhk o[renmesinin zorunlu oldulunu eklemig.

Hemen ardmdan giinltik derslere baqlamrq ve 6ir yrl igeri-sinde don Juan o kadar htzh ve biiyiik bir geiiqme kiydeimigki, okuyabiliyor, y azabihyor ve hes aplan tutabiiiyormuq.

"Neredeyse tig yrl kadar o evde srlmmacr olarak kildrm,"diye devam etti don Juan. "Bu zam an zarfrnda sayrsr z olay geg-ti baqrmdan, iuna gergekten de cinemli olduklannl t*-tyoi-dum. Ya da, en aztndan ben onlan cinemsiz sayryordum. ug yrlboyunca tiim yaptr[rmrn saklanmak, korkuyla titremet ve-uikatrr gibi gahqmak oldu$una inanmrgtlm.,'

Don Juan giildii ve bana bir defasrnda nagual Julian'rn di-retmesi iizerine, her gortiqi.inde kendisini yakrp yok eden, o pu-suda

_bekleyen canavann korkusundan kurtulabilmek igin, 6ti-yiiciilii[ti cilrenmeyi kabul ettifini anlattr. Ama, nuguuiJulian,kendisiyle epeyce konuqmasma rafmen, sanki onunlu daha gok

$

t64 sESSizrtGiN enri

dalga gegmekten hoqlanryormug. Boylece, bi.iyticiiltikle ilgisiolan herhangi bir gey ofirenmedifini soylemek do[ru ve kesinolurmuq diye inanmaktaymrq, giinkti ashnda, o evde kimseninbtiytictiliik bilmedili, ya da uygulamadrfr apaErk ortadaymrg.

Bir giin, nasil olduysa kendisini, iEinde pek de bir istengduymadan, canavan srnrrda tutan o gortinmez gizgiye do!ruazimle ytiriirken bulmuq. Canavanmsr adam, tabii ki, her za-man oldulu gibi evi gozetlemekteymiq. Ama o giin don Juan,arkasrna don{ip saklanacak bir yer bulmak iEin eve koqturaca-

[rna; yiirtimeyi siirdtirmiiq. inanrlmaz bir enerji dalgasr onu,giivenli$ini dtiqiinmeksizin, ilerlemeye zorlamrq.

Mutlak bir kayrtszhk duygusu, kendisini yrllarca dehqetediiqtirmtig o canavarlayizleqmesini sallamrq. Don Juan, cana-vann yalpalayarerk ileri atrlaca$rnr ve kendisini bofiazrndanya-kalayacalrnr ummaktaymrq , ama artrk bu dtiqtince kendisindebir korku yaratmryorrnu$. Birkag adrm uzaktan canavara bir anbakmrq ve sonra gizginin iizerinde durmuq. Ve don Juan'm hepkorktufu gibi canavar ona saldurnamrg, ama bulanrklaqmrq.Bigimini yitirip sisli bir beyazhfia doni.iqmiig, zar zor algiana-bilir bir duman lekesi gibi.

Don Juan sise do[ru ilerlemiq ve sis korkarmrqcasrna gerigekilmiq. Tarlalarda bu duman lekesini kovalzuntq, ta ki cana-vardan geriye bir qey kalmadrfmr anlayana dek. Sonra, ortadaasla bir canavar olmadr[rm anlamrq. Her nasrlsa, bugtine dekkorktulunun ne oldu[unu aErklayamlyolmug. Belli belirsiz birduygu igerisindeymi$, canavann ne oldufunu tam olarak bilme-sine ralmen, sanki bir qeyler ona de[gin diiqiinmesini engelle-mekteymiq. Aniden, o namussuzun, nagual Julian'm, ne olupbitti[ine defgin gergefi bildifini dtiqiinmiiq. Don Juan bu tiir birdolap gevirmeyi, nagual Julian'rn yanlna koymayacakmrq.

Onunla yizyize gelmeden once don Juan, kendisine eqlikeCilmeden tiim malik6neyi dolaqma zevkine vermiq kendini.Bunu daha once asla yapamazml$. Ne zaman o goriinmez giz.

ginin otesine gegmeyi goze alacek olsa, ev sakinlerinden bir i

kendisine eqlik edermiq. Bu, onun eylemlerine ciddi bir krsrtlama getiriyormug. Iki ya da iiE kez kendisine eqlik edilmeclcrrytiriimeye kalktrfrnda, kendisini canavanmsl yaratrfrn ellerirr

NiypriN GEREKsiNDiRpirclpni 165

de yok olma tehlikesiyle karqr karqrya bulmuq.

.d3l1t!,ama yeni cizgtirlii[ii ve erki.ri tuttuyacalrna, ttim ev sa_kinlerini toplayrp onlardan yalanlarrnt ogrklu*--ulurin, istemij.onlan, var olmayan bir canavara karqr duydulu korkusuylloynaylp' kendisini Id]" gibi gahqtrrdrkla' igin suglamrq.

J

Kadrnlar, sanki dtinyanrn en komik fikralarrnr zuriatryor_mu$gasma gtilmektelermig. Don Juan, krzgrnhktan gatallaqmrqsesiyle, stirekli korkuyla gegirdi[i o rig yiirn, anlatirken, yupitrklarrndan piqman gcirtinen iadece nuguul Julian'mrg. oon ru-an, utanrlacak bir aqa$rlamaya ulramiq oldu[u igin kendisin_den ciziir dilenmesini isterk"n, nigual iulian"yrt<rirp agrt agitaflamaya baqlamrq.

"Ama sana canavar falan olmadrlrnr sciylemigtik,,' demiqkadrnlardan biri.

Don Juan, usurca sinmiE olan nagual Julian,a ters tersbakmrq.

'oo, canava.n_ var ordu$unu biliyordu," diye bafrm,q donJuan, nagual'r suglayrp parmafryla gostererek.'

. Fakat aynt zamanda saEma konugtulunun da bilincindey-miq, giinkii nagual Julian daha ilk baqta,'onu canavann var ol_madrlrnr soylemiq.

"Canavar ashnda yoktu," diye dtizeltmiq don Juan, cifke_den sarsrlarak. "Bu onun oyunlarindan biriydi.',

Denetimini yitirmiq bir qekilde aflayan nagual Julian, ka-drnlar giilmekten inler durumdayten,-oon Juan'dan ozir dile_miq. Don Juan, onlan hig oyle gll".k"n gormemiq.

"sen, kendin de ortada bi canavar falan olmacllrnr biliyor_dun. Bana yalan.sciyledin," diyerek, baqr cintine dtiqintiq , gozre-ri yaqlarla dolu, hatalarrnr kabullen"n nugual Julian,, ,ugiur"rq._ _.

"Gergekten :T1 yalan soyledim,', Jiy" gevelemig nuguut

Julian. "Ashnda hiEbir canavar yoktu. cana,lu, olarak gciioti_ltin sadece bir enerji akrmrych. Iiorkun onu bir hilkat g#iuesi_ne doniiqtiirdti."

"canavarrn beni kendisine esir edecegini sciylemigtin. Ba_na nasrl bu qekilde yalan soylersin," diye 6ugtr-rg don Juan."o canavar tarafrndan esir ahnmaksimgEser bir qeydi,,,di-

166 sESSlzt-tcin enri

ye yanrtlamt$ nagual Julian yumuqakqa. "Aptalltfm senin ger-

gek diiqmarundrr. iqte qimdi oliimctil bir tehlike igindesin, buyeni canavar tarafindan esir alnma tehlikesi."

Don Juan bu aptalca agrklam alata katlanmak zorunda o1-

madr[rnr ba[rrmrq. Ve aynlmak istedifinde ozgiirliifiinii ktsrt-layacak herhangi bir engelin olmadrfrna defgin kendisine gi.i-

vence vermeleri konusunda diretmiq."istedi[in zarnan gidebitirs in, " demiq nagual Julian, kts ac a.

"Yani hemen qimdi gidebitir miyim?" diye sormuq donJuan.

"Gitmek mi istiyorsun?" diye sormug nagual."Tabii ki, bu sefil yerden ve burada yagayan bi avug sefil

yalancrdan aynlmak istiyorum," diye ba[rrmrq don Juan.

Nagual Julian, don Juan'tn parastrun tamamml hemen

kendisine odemelerini buyurmug, ve parrldayan gozlerle ona

esenlik, baqan ve bilgelik dilemiq.Kadrnlar onunla vedalaqmak istememiqler. Alev alev ol-

muq gozlerinden kagrnabilmek igin baqrnt on{ine efene dek ba-

krp durmuqlar ona.Don Jian paraslnl cebine koymuq ve ardrna bir kez bile

bakmaksrzm, gilesinin bittifiine sevinerek ytiriiyiip gitmiq. Dt-qardaki dtinya adeta bir bilmece gibiymiq kendisi iEin. Goziin-de tiitiiyolmu$. Evdeyken drq diinyadan uzak kalmrq. Geng ve

giigliiymtiq. cebinde parasr, yagama defgin biiytik bir ozlemiva1Tnrq.

Onlara tegekki.ir etmeden ayrrlmrq. Uzun zamandr korku-sunun engelledili ofkesi sonunda yizeye grkabilmiq. O insan-

lan sevmeyi bile o[renmi'qti-ve qimdi ihanete u[ramrqtt. Ko-

$up, o yerden olabildifi kadar uzala gitmek istemig.

Kentte, ilk hoq olmayan deneyimini yaqamrq. Yolculuk gok

giig ve gok pahahymrq. Kentten bir an evvel ayrrlmak istedi-

finde, gidecefi yeri kendisinin belirleyemeyecefini, katrcilaronu nereye gotiireceklerse, onlan beklemesi gerekti[ini ofren-miq. Birkag giin sonra tarunmtq bir katrrctylaMazatlfin limankentine do[ru yola grkmrq.

"O zamanlar sadece yirmi iig yaqrmda olmama ra[men,"dedi don Juan, 'oBi omtir yagamlqlm gibime geliyordu. Tek de-

NIYETIN GEREKSINDIRDIKLERi 167

neyimlemedigim qey cinsel iliqkiydi. Nagual Julian bana giict-mii ve dayamkhhlrmr veren geyin bi kadrnla olmamrg olmamgerge$i oldu[unu ve diinyaya kendimi kaptrrmadan cince iqleriyoluna koymasr igin az zamanlmn kaldrfrnr sciylemiqti."

"Ne demek istiyordu don Juan?" diye sordum."Ne tiir bi cehenneme adrm atmak idrzerc oldu$umu bilme-

digimi sciylemek istiyordu," diye yanrtladr don Juan, "ve ken-dimi s avunabilecelim dti gi.inceleri, s es s iz .koruyucul anmr ay ur -lamak igin az zamanlm kaldrfirm anlatmaktaydr."

"Bi sessiz koruyucu nedir don Juan?" diye sordum."Bi yaqam kuftancrdr," dedi. "sessiz koruyucu, higbir gey

yolunda gitmedili zanrran, bi savaqgrya gelen agrklanamaz bienerji akrmrdr.

"Velinimetim, bi kez onun etkisi alhndan grktrm mt, yaqa-mlmm ne yonde geliqecefini biliyordu. Bu nedenle bana, bti-ytici.ilerin gciriiqlerini olabildili kadarryla verebilmek iEin mti-cadele etti. Bu biiytictiliik goriiqleri benim sessiz koruyucula-nm olacaklardr."

"Bu bi.iyiictiliik gdrtiqleri nelerdir?1' diye sordum."Toplanma noktasrmn konumlan," diye kargrhk verdi,

"toplanma noktasmrn ulagabileceli sonsuz sayrdaki konum.Bu sr[ ya da derin defigmelerin tek tek her birinde, biiyticti ye-ni devamhh[rnr gtiglendirebilir. "

Velinimetiyle birlikte ya da onun rehberli[i altrnda dene-yimledi[i her $eyin, toplanma noktasmm ya ufak ya da goz ar-dr edilemeyecek deliqiminin sonucunda oldu[unu yineledi.Velinimeti onu, dolal olarak gerekli olabilecelinden de fazla,saylsrz biiyiicii gortiqiinii deneyimlemek durumunda brrakmrq-tr, gtinkti don Juan'tn yazgrslnln, btiytici.ilerin ne olduklannl vene yaptrklannr agrklamak igin galrrlmak oldulunu biliyordu.

"Toplanma noktasrndaki bu defiqimlerin etkileri, zamanlaartan bi bigimdedir," diye stirdtirdti. "Anlayrp anlayamadrlrmbilmek, ytik olur insana. Sonunda, bu birikimin bana bi fayda-sr olmuqtu."

"Nagual Julian'la birlikte olugumdan gok krsa bi siire son-ra, toplanma noktam oylesine fazlaharaket etti ki, artrk gorebi-liyordum. Bi enerji alarum canavar olarak gormiistilm. Ye bu

$

168 SESSiztiGiN Enxi

nokta, ben canavan gergekten oldufu gtbr gorene dek hareketetmeyi stirdtirdti: bi enerji alanr. Gorebilmeyi baqarmrqttm, amabunu bilmiyordum.. Higbi $ey yapmadrfrmr, bi geyler ofirenme-difimi sanmrqtrm. Inanamayaca[rn kadar aptaldtm."

"Qok gengtin don Juan," dedim. "Baqka tiirlii davrana-mazdtn."

Gtildii. Bir yanrt vermek iizereydi ki, bu dtiqiincesini de-

fiqtirmiq gortindti. Omuzlarrnr silkip anlatmasrnr siirdtirdii.Don Juan, Mazatl6n'a vardr[rnda, artrk deneyimli bir ka-

trcrymrq, ve bir katr kervaruna bakmasryla ilgili stirekli bir iqcinerilmiq. Anlaqmadan son kerte hoqnut kalmrq. Durango'ylaMazatliln arasrnda seferler diizenlemek diiqtincesi, onu epeymutlu etmekteymiq. Her nasrlsa, canlnr stkan iki qey varmrg: il-ki, heniiz bir kadrnla birlikte olmamrq olmast, ve ikincisi, ku-zeye gitmek konusunda gtiglii ve aErklanatnaz bir diirtii. Nede-nini bilmiyormuq. Sadece, kuzeyde bir yerlerde bir qeylerinkendisini beklemekte oldu[unu biliyormuq. Bu duygu, oylesi-ne gtiglti bir qekilde varhfrnr siirdtirtiyormug ki sonunda, o sti-rekli iqi reddetmeye zorlanmrq, boylece kuzeye yolculuk ede-bilirmiq.

Borcunu bir dul ve gocuklanna yardrm ederek odemeyekalkrqmrg, ve ferkrnda olmadan e$ ve baba roliinii iistlenmiq.

Yeni sorumluluklarr ona bi.iytik srkrntrlar vermiq. Hareketozgtirliifitinti yitirmekle kalmamrq, uzak kuzeye yapmak istedi-

[i o yolculufun dtirttisiinii de yitirmiq. Bu kaybrnrn yerini, hernasrlsa, kadrn ve gocuklanna karqr duydufu biiytik sevgi almrq.

"Bi eq ve baba olarak neqe dolu, mutlu anlar yaqadrm," de-di don Juan. ooAma iqte o srada ilkin bi qeylerin feci qekilde tersgittilini fark ettim. Kayrtsrzhk duygumu yitirmekte oldu[umuanladtm, nagual Julian'rn evinde edinmiq oldufum o uzakhkduygusunu. Artrk kendimi Eevremdeki insanlarla tarumlamak-taydtm."

Don Juan, nagual'rn evinde edindifii yeni kiqilifinin tiimizleriyle yitmesinin, devamh bir aqrnmayla bir yrhnr aldrfrnrsoyledi. Kadrn ve gocuklanna karqr aqrrr fazla, ama yine deuztik bir sevgi duymaya baqlamrq. Bu kayrtsrz sevgi ona e$ vekoca roltinii, kendisini kaptrrarak ve zevk alarak oynamaslna

ruiypriN GEREKsiNpinoirlpn i

olanirk saflamrq .zamangegtikge kayrtsrz sevgisi, kiqisel etkin-lifini yitirmesine yol agan grlgrn bir tutkuya doniiqmii$.

ona sevme erkini veren kayrtsrzhk duygusu yokmuq artrk.Bu kayrtsrzhk duygusunun yitiminde dtiny"evi iitekle r'oftayagrkmrq, garesizlik ve umutsuzluk: giinltik yaqam diinyasmmayrrrcl ozellikleri. Atrhmcrhfrnr da yitinniq aynr qekilde. Nagu-al'rn evindeki yrllarr boyunca, kendi baqma yola koyuldu[un-da gok iqine yarayan, geviklik duygusunu edinmigti.

Ama en yrkrcr acr, bedensel enerjisinin tiikenmig oldulu-nu bilmekmig. Gergekte hasta durumda olmadan, bir giin tama-men felce u[ramrg. Alnsr srzrsr yokmuq. Korkuya da kaprlma-mrq. sanki bedeni, efer krmrldayabilse gilgrncasrna gereksini-mini duydu[u barrq ve huzuru elde edebilecefini anlamrq.

Yatakta garesiz yatmaktayken, dtiqiinmekten baqka bir qeyyapmamlq. ve anlamrq baqansrz oldu[unu, gtinkti soyut biramacl yokmuq. Nagual'rn evindeki insanlann, cizgi.irliigri soyutamaglan olarak kovaladrklarrndan, olafantistti olduklannr an-lamrq. ozgiirliigtin ne oldu[unu anlayamamrgtr, ama somut ge-rekdinmelerinin tersi oldufunu biliyordu

Soyut bir amacrnrn olmamasr don Juan'r gtigstiz ve etkisizkrlmrqtr, ailesi oluvermiq insanlarr o berbat yoksulluktan kurta-ramryordu. Dahasr ailesi onu, kendisinin de nagual ile kargrlaq-madan once bildigi sefalete, kedere ve umutsuzlufa stiriiklii-yorrnu$.

Yaqammr gcizden geEirirken, nagual ile gegirdigi yrllar bo-yunca yoksul olmadr[rnr, somut gereksinimlerinin de bulun-madrfrnr anlamrqtr. Yoksulluk, somut gereksinimleri kendisiniyendifinde, onu ele gegiren bir durumdu.

Yrllar cince vurulup yaralanmasrndan beri, itk defa nagualJulian'm nagual olduginu, cinderi oldulunu ve velinimeti ol-dufiunu tamamen anlamrq. velinimetinin, nagual'rn miidahale-si olmakslzln ozgiirliile ulaqamayaca[rnr soyledi[inde ne de-mek istedigini de anlamrq. Velinimetinin ve onun tiim ev sakin-lerinin biiyiictiter olduklan konusunda bir kuqkusu yokmuq ar-trk. Ama en berrak acrlarla anladr[r, onlarla birlikte olma qan-smr firlatrp atmrq olmasrydr.

Bedensel garesizlilinin baskrsr dayantlmaz oldufiunda; in-

t69

t70 SESSIzTLCIN BRri

me, baglangrcrndaki gibi gizemlice sona enniq. Bir gtin yatak-tan gftrvermiq ve iqe gitmiq. Ama $ansr hig de dtizelmemiq. Ikiyakasmr zar zor bir araya getirebiliyormug.

Boylece bir yrl daha gegmiq. Durumu daha iyiye gitme-miq, ama beklentilerinin de otesinde bagarabildiEi bir qey var-mrg: ya$ammt genel olarak ozetlemiq. iqte o zaman neden go-

cuklan bu denli gok sevdiEini ve onlardan aynlamadrfmt, ve'nigin

onlarla kalamayaca[mr anlamtg, ayrrca neden qu veya bugekilde eyleme gegemedifini de anlamrq.

Don Juan bir grkmaza grdrlinin bilincindeymiq ve velini-metinin evinde cilrendiklerinden bir savaqgtyayaraqrr bir qekil-de olrnesi gerektifini biliyormu$. Boylece her gece, dtiq krrrk-hklanyla dolu srkmtth ve anlamsrz gabalarla gegirilen bir gtin-den sonra, sabrla oltimi.in gelmesini bekliyormuq.

Oylesine kesin bir qekilde sonundan eminmig ki karrsl vegocuklarr da onunla birlikte beklemektelermiq-bir dayanrqmahavasr igerisinde onlar da cilmek istiyorlarmrq. Dordii de, higaksatmadan, mutlak bir sessizlik igerisinde oturup oliimti bek-lerken yaq amlarrnr dtiqtinmektelermiq.

Don Juan onlarr, velinimetinin kendisini uyarmak igin kul-landrfr scizlerin benzerleriyle uyarmrg,.

"Oliimti arzulama," demiqmiq velinimeti. "Sadece gelenedek bekle. Oliimtin neye benzedilini hayal etmeye gahqma.

Onun akmtsma kaprlmak igin hazn bulunman yeterli."' Sessizce gegirilen zarnan onlan zihinsel olarak gi.iglendir-

miq, ama bir deri bir kemik kalmrq bedenleri, savaqr kaybettik-leriirin habercisiymi$.

Bir giin, her nasilsa don Juan qansmm donmeye baqladr[r-m diiqtinmtiq. Hasat meysiminde bir grup giftlik iqEisiyle gegi:ci bir iq bulmuq. Ama tinin onun igin baqka tasanlarl varmt$.

Qahqmaya baqladrktan birkag giin-sonra, biri qapkasrnt galmrq.

Yeni bir qapka almasr olanakszml$, ama kavurucu giinegin al-tmda gahqabilmesi igin bir qapkaya gereksinimi varmt$.

Pagavralar ve szunan demetleriyle baqrnr orterek korumaycintemleri denemiq. Birlikte gahqtr[r iqgiler ona gtilmiiqler veonunla alay etmeye baqlamrqlar. Onlarr duymamazhktan gel-miq..Yaqamlan onun gahgmasrna balh olan diler iig kigi var-

NIYETiN GEREKSiNDIRDIKLERI IzL

ken, nasrl gcirtindiili.iniin cinemi yokmuq. Ama iqgiler vazgeQ-

memiqler. Onlarrn saldrrganlaqabilece[inden korkan kdhya donJuan'r iqten atana dek giiltip eflenmiqler.

Yabansr bir ofke, don Juan'm safduyusunu ve tedbir duy-gusunu yenqi$. Kendisine yanhq yaprldr[rnr biliyormuq. Hak-h olan kendisiymiq. Ttiyler tirpertici, keskin bir gr$Ift atmrq,

adamlardan birini yakdlamrq ve belini krrmak amactyla omuz-lanrun'iizerinden havaya kaldrrmrg. Ama evdeki ag gocuklarrdiiqtinmtiq. Her gece kendisiyle birlikte oturup oliimii bekleyeno srska, minik bedenleri diiqtinmiiq. Adamt yere brrakmrq veytiriiytip gitmiq.

Don Juan, adamlann gahqmakta oldu[u tarlantn kenanndaoturdufunu ve iEinde birikmiq olan tiim umutsuzlu[un sonun-da patladr[rnr anlattr. Sessiz bir ofkeymiq, ama Eevresindeki in-sanlara kargr degilmiq bu ofke. Kendisine ofkelenmekteymiq.Ttim siniri gegene dek ofkelenip durmug.

"Orada o insanlann karqtstnda oturup allamaya baqla-dlm," diye siirdiirdti don Juan. "Bana deliymiqim gibi bakfilar,gergekten de oyleydim, alna umursamryordum. Umursayacakdurumum yoktu.

"KAhya benim igin tiztildti ve nasihat vermek igin yammageldi. Kendim igin a$adr[rmr dtigiintiyordu. Tin iEin aflamak-ta oldu[umu bilemezdi tabii ki."

Don Juan, cifkesi gegtikten sonra sessiz bir koruyucununkendisine geldilini sciyledi. Onu, oliimiini.in an meselesi oldu-gy duygusuyla yalntz brakan, cilgtilemeyecek kadar btiyilk birenerji akrmr bigimindeymiq. Ailesini yeniden gcirmesine yete-cek kadar zamanr kalmadrfirnr biliyormu$. Onlart o cehennem-den grkanp yagamlarrnt yola koyacak giicti ve bilgisi olmadr[riEin yiiksek sesle onlardan ozijrr dilemiq.

Qiftlik iqgileri gtilmiiqler ve onunla alay etmeye devam et-miqler. Don Juan onlan miiphem gekilde duyuyormuq. Gcizyaq-

larr gofstine do[ru stiziiliirken, tine, kendisini nagual'm yolu-na grkardrfir ve ozgAr olmanm o ulaqrlmazfnsattm verdi[i igintegekkiir ediyormuq. O anlayrgsrz iqgilerin ulumasrnr iqitmek-teymiq. Onlarrn alaylanm ve bafrtqlanm, iginden geliyormuq-gasrna iqitmiq. Ona gtilmekte haklilarmtq. Uzun zarnandt son-

172 sESSizt-ictN eRri

suzlufun kaprsrndaymr$ ve bunun bilincinde delilmiq."Velinimetimin ne denli hakh oldufunu anladrm," dedi

don Juan. "Bi canavar olan aptalhlrmdr ve goktan beni yiyipbitirmiqti. Bunu diiqiindiiftim anda, sciyleyip yapabilecefimherhangi bi geyin faydasr olamayacafrm anlamqtrm. $ansrmryitirmiqtim. Artrk sadece o adamlara soytanhk yapryordum.Tabii ki benim yrkrmrmr umursayamazdr tin. Bizler gibi bi sii-rii insan vardr-aptalh$tmtzdan dolma, o gizel ve ozel cehen-nemlerim izle-tinin il gilenec e!i.

"Diz gokt{im ve yiiztimii gtineydofuya gevirdim. Velini-metime tekrar teqekkiir ettim ve tine, utandr[rmr anlatfim. Qokiizgtindiim. Ve son solulumla, bilgim olsaydr harika olmuq ola-bilecek diinyaya veda ettim. Sonra ugsuz bucaksz bi dalgatizerime do[ru geldi. Onu duyumsadrm once. Ardrndan iqittimonu, ve sonunda giineydofudan, tarlalann iizerinden bana ge-ligini gordi.im. Beni yakaladr ve karanh$r orttii iizerimi. Ve ya-gamrmln rqrlr yok olmuqtu. Cehennemimden kurtulmuqtum.Artrk cilmtiqttim ! Sonunda ozgtirdiim! "

Don Juan'rn oyktisii yrkmrqtr beni. Bu konuda konuqma gaba-larrmr goz ardr etti. Baqka bir zarrran ve bir baqka yerde bunutartrqaca[rmLzL soyledi. Bunun yerine yapmlg oldu[u qeyle il-gilenmemizi istedi: bilinglililin ustahfrnr agrfa vurmakla.

Birkag gtin sonra, daplardan aqalr inmekteyken, birdenbi-re oykiistine de[gin konuqmaya baqladr. Dinlenmek igin otur-muqtuk. Aslmda, solufiumu yinelemek igin duran bendim. DonJuan'rn soluklan srklaqmamrqtr bile.

"Biiyiictilerin kesinlik igin verdikleri mticadele en doku-nakh mticadeledir," dedi don Juan. "Acl doludur ve bedeli ytik-sektir. Qok, pek gok kez btiyiiciilerin yagamma mal olmuqtur."

Bir btiyiiciiniin eylemlerine de[gin mutlak bir kesinli[esahip olabilmesi, biiyiictilerin dtinyasmdaki konumu ya da ye-ni devamhhfirn zekice deferlendirebilmesi igin, eski yaqamlnrndevamhh[rnr gegersiz kilmasr gerekti[ini agrkladr. Ancak o za-man eylemleri, onemsiz olaylan dengelemek ve yeni devamh-h[rm gtiglendirmek igin gerekli kesinlili saflayabilirdi.

"Giiniimtiz gdrticli biiyiiciileri, bu gegersiz krlma iqlemine,

NiYETIN GEREKSiNniRDiKLER i

kusursuzlu$un bileti, ya da biiyiictilerin gostermelik oltimiiderler," dedi don Juan. "Ve Sinaloa'daki o tarlada, ben kendikusursuzluk biletimi aldrm. Orada cildtim. Yeni devamhhlrmrngortiniirltifiiinii hayatrmla cidedim. "

"Ama don Juan, oldtin mti, yoksa sadece bayrldrn mr?" di-ye sordum, alaycr $ortinmemeye gahqarak.

"O tarlada oldtim," dedi. "BilinElili[imin drqrma aktrfrnrve Kartal'a yoneldigini duyumsadrm. Ama yagamlmr kusur-suzca gozden gegirmiq oldufum igin, bilinglili[imi yutmadrKartal. Beni tiikiirtir gibi atrverdi. Bedenim tarlada cilmtq oldu-[undan, dzgtirliifie do!ru gitmeme izin vermedi. Sanki geri dci-niip yeniden denememi sciyltiyordu.

"Karanhk ytikseltilerde yukan gekildim ve tekrar diinya-nrn rgrfrna indim. Sonra kendimi tarlarun kenarrnda buldum,gamur ve taqlarla ortiilmi.i$ slf btmezann iginde."

Don Juan'derhal ne yapmasr gerekti[ini bilmiq oldufunusciyledi. Kendisini o gukurdan kaztyrp grkardrktan sonra, birceset varrnl$ gibi goriinsiin drye mezan yeniden doldumru$ vehemen kagmrq. Velinimetinin evine dcinmesi gerektifini bili-yormug. Ama, yolculufuna baglamadan cince ailesini gciriip, birbiiyticii oldu[unu ve bu nedenle onlarla kalamayaca[rm soyle-mek istemiq. Mahvoluqunun, biiytici.ilerin diinya insanlarrylabir koprii kuramadrklannr bilmemesinden kaynaklandr[rnragrklamak istemiq. Ama. e[er insanlar isterlerse, biiyi.ictilerekatrlmak igin onlar bir koprti kurabilirlermiq.

"Eve dcindiim," diye stirdi.irdti don Juan, "ama ev boqtu.Dehqete dtiqen komqular, iqgilerin bugiin erkenden gelip benimiqte dtiqiip oldiifiim haberini getirdiklerini, ve kanm ile gocuk-lann ayrrldrlrnr sciylediler."

"Ne kadar olti kaldrn, don Juan?" diye sordum."Gori.intiqe gore, btitiin bi gtin," dedi.Don Juan'm dudaklannda bir giiltimseme gezindi. Gozle-

ri, panldayan camsl kayalardan yaprlmrqtr sanki. Tepkilerimigozetliyor, yOrumlarrmr bekliyordu.

"Ailene ne oldu, don Juan?" diye sordum." Aa, duygusal bi adamrn sorusu," dedi. "Bi an sanki olii-

mtimle ilgili bi qeyler soracaksrn sandrm!"

173

&

174 sESStzt-t1ix Enri

Sormak iizere oldufumu itiraf ettim, ama sorumu zihnim-de tasarlarken gordii!iln bitdigimi ve salt farkh olsun diyebaqka bir qey sordu[umu soyledim. Bunu $aka olsun diye soy-lememiqtim, ama onu gtildiirdti.

"Ailem o giin ortadan kayboldu," dedi. "Kanm pagaylkurtarabilecek biriydi. Yaqadrfrmrz qartlarda riyle olmak zo-rundaydr. Oliimtimii beklemekte oldu[umdan, istedilimde cil-

diiliimti dtiqtinmiiq olmah. Orada yapabilece[i bir gey kalma-dr[rndan, o da ayrrldr.

"Qocuklan ozledim ve yazgrmrn onlarla olmadrfr diiqiln-cesiyle kendimi avuttum. Her nasrlsa, biiyiiciilerin dogal bi ye-tene[i vardr. En iyi, 'ama yine de...' scizcilkleriyle agrklananbir duygunun .alacakaranh[rnda yaqarlar. Qevrelerindeki herqey gciktiiltinde, biiyticiiler durumun berbat oldulunu kabulederler ve sonra aniden o amayine de...'nin alacakaranhlrna ka-garlar.

"Ben de o gocuklar ve kadm igin hissettiklerime aynlsmlyaptrm. Zorlu bi elitimle-cizellikle en bi.iyiik oflanla-ya-qamlannr benimle birlikte gcizden gegirmiqlerdi. Yalnrzca tinbu sevginin akrbetine karar verebilirdi."

Bana savaqqrlarrn boyle durumlarda nasrl davrandtklannro[retmiq oldulunu anrmsattr. Ellerinden gelen her qeyi yaparve sonra piqmanhk ya da iiztintti duymadan rahatlar ve tinin so-nucun ne olacafma karar vermesi igin beklerlermig.

"Tinin karan ne oldu, don Juan?" diye sordum.Yamtlamaksrzrn dikkatle baku bana. Bunu soru$umun ne-

deninin tamamryla bilincinde oldu[unu biliyordum. Buna ben-zer btr sevgiyi ve bir kaybr deneyimlemigtim.

"Tinin karan bi baqka basit tozdir," dedi. "Biiytictiltik oy-ktileri bu temelde oluqurlar. Bu basit tozii tartl$ma noktasmageldi$imrzde, bu belli karar hakkrnda konuquruz.

"Peki, senin oli.imiimle ilgili sormak istedi[in bi soru yokmuydu?"

"E!er oldti[iinii diigiindiilerse, neden srf bir mezara gdm-diiler seni?" diye sordum. "Neden seni gomecek gergek bir me-zar kazmadtlat?"

"igte yine kendine benzemeye baqladln," dedi gtilerek.

NiYETIN GEREKSiNDiRDiKLERi

"Ben de aym soruyu kendime sordum ve o giftlik iqgilerinindindar insanlar olduklarrnr biliyordum. Ben bi Hrristiyan'drm.Hrristiyanlar bu qekilde gomiilmezler, ne de kopekler gibi gti-riimeye brrakrhrlar. Sarunm ailemin gelip cesedi istemesi veuygun bi toren yaprlmasr igin bekliyorlardr. Ama ailem aslagelmedi."

"Gidip onlarr aradrn mr, don Juan?" diye sordum."Hayrr. Biiyiictiler asla kimseyi ararnazlar," diye yanrtladr.

"Ve ben de bi btiyticiiydi.im. Bi btiylicti oldulumu bilememegafletimi hayatrmla odemiqtim, ve biiyiiciiler kimseyle ya$a-mazlar.

"O giinden baqlaytr*, yalmzca benim gibi olmiiq olan ki-gilerin veya savaqgrlann arkadaghlrnr ya da ilgisini kabul et-tim."

Don Juan, herkesin kendisinin ne bulgulamrq oldu$unuderhal anladrfr yer olan, velinimetinin evine geri dcindiiftinilsoyledi. Ve ona hig aynlmamt$ gibi davranmrqlar.

Nagual Julian, don Juan'm kendine cizgti do$asrndan citii-ri.i, cilmesinin gok uzun zarnan aldr[rnr belirtmiq.

"Sonradan velinimetim bana bi btiyiici.intin ozgiirliik bile-tinin onun oli.imii oldu$unu soyledi," diye siirdtirdii don Juan."Kendisinin de, evdeki di$er herkes gibi, ozgtirli.ik biletini ca-nryla elde ettifini soyledi bana. Ve qimdi, dlii durumumuzlaeqittik-"

"Olti mtiyiim ben de, don Juan?" diye sordum."Sen de oltistin," dedi. "Btiyi.ici.ilerin en btiyiik hilesi, her

nasilsa, cilti olduklanmn bilincinde olmaktrr. Kusursuzluk bi-letlerini, bilingliliklerine sarmalamahlar. Bu s armada, btiyiici.i-ler derler ki, biletleri grcrr glcr sakh kalrr.

"Benimki altrmq yrldrr gtcr glgrr duruyor."

175

6

Ir{iyetr Kullanmak

ugtrNcU Norre

on Juan srk srk, beni ve difer gomezlerini batrdaki ya-

km srada$arda krsa gezilere grkanrdr. Bu durumlarda

sabah qafakta yola Erkar ve akqamizert doniiq yolculu-

[una baqlardrk. Don Juan'la yiiriimeyi ye[lerdim ben'

Ona yakrn olmak, her zaman beni rahatlatryor ve sa-

tinleqtiriyordu; ama o havai Eomezleriyle olmak hep

ters etki yarattrdt bende: beni gok yoruyorlardt'Hep birlikte daldan inerken, diizltifie ulaqmadan oncc

NIYETI KULLANMAK

don Juan ve ben duraksadrk. Oyle ani ve giiglii bir keder dry.gusuna kaprldrm ki ttim yapabildilim yere gokmek oldu. Son-ra, don Juan'rn cinerisiyle oval bir kayanrn tepesine kanni.isttit'""$t?;r

gomezler benimle alay edip yiirtimeye devam etriler.Gtiltiqmelerini ve bafrrqlannm uzakta olgtinleqtigini iqittim.Don Juan rahatlamamr ve ani bir hruLa hareket ettilini soyletti-

!i toplanma noktamrn yeni konumuna ahqmasrna olanak sa[-lamamr istedi.

"Meraklanma," dedi. "Klsa bi zamanda, srrtrnda bi ti.ir Ee-kilme ya da darbe duyacaksrn, sanki biri sana dokunuyorrnu$gibi. Sonra bi qeycilin kalmayacak."

Srrtrma incecik darbeyi beklerken, kayanrn iizerinde hare-ketsiz yatma eylemi, oylesine yofun, agrk ve iEten gelen birEafrrqrmr baqlattr ki, bekledigim darbenin ayrdm4 hig varama-drm. Her nasilsa bu darbeyi aldrfrmr bilmekteydim, gergektende keder duygum anrnda yitmigti.

Don Juan'a ne hatrrlamakta oldufumu gabuk gabuk anlat-trm. Kayanrn i.izerinde kahp toplanma noktamr, hatrrlamaktaoldu$um olayrn, deneyimlemiq oldulum o kesin konumunadofru hareket ettirmemi sahk verdi.

"Olayrn her aynntrsrnr yakaIa,," diye uyardr.

Yrllar oncesindeydi, don Juan'la ben, o zamanlar kuzey Mek-sika'daki Chihuahua eyaletinde, ytiksek bir goldeydik. Topla-drfr tedavi edici bitkiler orada fazlasryla bulundu$undan ken-disiyle bu gole giderdik. Aynca insanbilimi agrsmdan bakrldr-

frnda o bolge benim igin oldukga ilgi gekiciydi. Arkeologlar,krsa bir zaman rince, tarih oncesine dayanan geniq bir ticaretmerkezi olarak tanrmladrklarr kahntrlar bulmuqlardr orada. Ti-caret merkezinin, Gtineybatr Amerika'yr Gtiney Meksika'ya veOrta Amerika'ya ba$ayan kervan yolunun ortasrnda, stratejikolarak do[al bir yolda yer aldrfrnl sanmaktalarmrq.

Orada, o engebesiz, yiiksek golde birkag kez bulunmam,arkeologlarm oranrn dofal bir gegit oldu[u konusundaki tah-minlerinde yanrlmadrklzrrna olan inancrmr giiglendirmiqti. Bende, tabii ki, don Juan'a o gegidin, Kuzey Amerika krtasrnrn ktil-

t77

l

178 SESSIZLIGTN ERKI.

ttirel ozelliklerindeki tarih cincesi dalrhmrrun etkisi tizerindesoylev vermigtim. O zarnanlar btiyii.ciilii[ti, ticaret allanncailetilen ve belirli soyut bir dtizeyde Kolombiya cincesi, bir Kr-zrlderili birligini yaratmayr amaglayan, Gtirieybatr Amerika,Meksika ve Orta Amerika'daki inaruglar dtizene[i olarak agft-lamaya pek merakhydrra.

Don Juan, dolalhkla, savlanmt her agrklayrgtmda ba[rrabalrra gtilerdi.

Qafrrqtrrdrlrm olay ofletistii baqlamrgtr. Don Juan'la bir-likte son kertei zor bulunan iyileqtirici bitkilerden iki ufak kese-yi dolduracak kadar topladrktan soffa, bir dinlenme arasl veripbazr koca kayalann tepelerine oturduk. Ama.arabamr brraktr-

[rm yere yonelmeden cince, don Juan iz silrme sanattnt konuq-mamtz igin diretmiqti. Ortamm bu konunun karmagrkhklanmagrklamak igin gok uygun oldulunu, ama bunlan anlamak igincince ytikseltilmiq bilinglilile girmem gerektifini soylemiqti.

Herhangi bir qey yapmadan {ince, yiikseltilmiq bilinglililingergekten ne oldulunu yeniden agrklamaslm istemiqtim

Don Juan, biiyiik sabr gostererek, yiikseltilmiq bilingliligitoplanma noktasrmn hareketlerine ba[h olarak agrkladr. O ko-nuqtukga, ben de iste[imin uygunsuzlulunu anltyordum. Banaanlattrlr her qeyi biliyordum. Herhangi bir geyin agrklanmasr-run gerekmedi[ine de[indim ve o, bizi, derh al yu da sonra" ses-

siz bilgiye ulaqtrran yolumuzuhazrlamamz igin yardtmct olanagrklamalann asla boq a gitmedilini ve belle[im tze kaztndrkla-nnr sciyledi,

Sessiz bilgiye de[gin daha aynnfih konuqmasrm istedi-

$imde, bana hemen sessiz bilginin, asrrlar cince insarun olalankonumu, olan toplanma noktasmm genel konumu oldufunu,ama tam olarak saptanmalan olanaksrz bir takrm nedenlerdendolayr, toplanma noktasmrn bu belirgin kon-umundan aynldr[r-nr ve 'mantrk'dedifimizyeni bir yeri kabullendiEini soyledi.

Don Juan her insarun bu duruma bir tirnek olugturmadr[r-na delindi. Qolumuzun toplanma noktasr do[rudan dofruyamantrlrn alarunda yer almayrp en yakrn gevresinde bulunuyor-mu$.Aynr olay sessiz bilginin durumunda da gegerliymiq: in-sanlann toplanma noktast do[rudan o bolgede yer almazmtq.

Niypri KULLANMAK I7g

Aynca, toplanma noktasmrn bir bagka konumu olan .mer-hametin olmadrlr yer'in, sessiz bilginin onciisii oraug*u,

""bununla birlikte 'kaygr yeri' olaraklilinen konumunsa mantr-lrn rinctisti otdulunu soyledi.

Bu tistti kapah agrklamalarda garip bir gey yoktu. Bana go-1e

byn]ar agrk sozlerdi. yiikseltil-iq ^oitiniriug" gir*"r" iiin

ktirek kemiklerimin arasrna indireceli o her ri*unti darbeyibeklerken sciyledi[i her

_Eeyi anlamai<taydrm. Ama darbe hiEgelmedi ve bir geyler anladrlrmtn g"tg"i.ten de bilincinde ollmayarak sciylediklerini anlamayr stiiouiatim. olalan bilincimeozgi o rahathk.d.rl.ygusu, her qeyi oldulu gibi kadul etme duy-gusu benimle birlikteydi ve ben anlamiyelene$imi rorgutu-u_maktaydrm.

Don Juan gozlerini ayrrmakszrn bakmaktaydr bana veoval kayarun iizerine kanntisti.i uzanmamr, kol ve bacaklanmrbir kurbaga gibi yanlara sarkrtmamr istedi.

orada on dakika kadar uzandrm, pinekremekten yumuqak,fisrldayan bir homurtuyla sarsrlarak

^kurtulana dek, tamamen.

qellemt ve uyy.1 durumdaydrm. Baqrmr kaldrrrp bakrndrm vettiylerim diken diken oldu. Devasa, karabir jaguar bir kayanrntizerine gomelmiqti, en fazla on adrm oteolloi, don Juan,rnoturmakta oldulu yerin tam iisttinde. Jaguar, sivri diqlerini gcts_tererek do!ruca bana bakmaktaydr. saldrrmak tizereymiq

"giui

gortini.iyordu."Krmrldama!" diye seslendi don Juan yava$ga. ..Gcizleri-

ne de bakma. Burnuna bak ve gciziinti krrpma. yagamrn, bakr-qma ba!h."

Dedi[ini yaptrm. Don Juan qapkasrnr bir frizbi gibi jagu-ann kafasrna atana dek, jaguar ile ben bir stire bakrqtik. ragia,garpr$madan sakrnmak igin geriye srgradr ve don Juan yiik"sek,yzun uzadrya ve kesin bir rshk galdr. Sonra av an Erku$r kadaiba[rrdr ve ellerini iki ya da tig kbre qaplattr. erkan ses, susturu_cu takrlmrq silah sesine benziyordu.

-

*?ol Juan.aqalr inmem ve ona katrlmam igin bir iqaret yap-tt- [kimiz de jaguarr korkutup kagrrmrg oldugumuzdan eminolana dek, balrnp ellerimizi garptrk.

Bedenim sarsrhyordu, yine be korkmamrqhm. Don Juan,a

i

I

180 sESSizt-ictN enri

bende en biiyiik korkuyu yarutan qeyin, jaguarrn homurtusu ya

da bakrqr olmadrfrnt, onu iqitip de baqrmr kaldrrmadan Eok on-

ce beni siizdiiliinden emin olmam oldu[unu anlatttm.

Don Juan bu deneyimime de[gin tek bir soz etmedi. Derindtiqtncelere dalmtqtr. Ona, jaguarr benden daha once goriip

gormedifiini sormaya kalkrqtr[tmda, emreder bir ifadeyle sus-

iurdu beni. Bende, gok tedirgin ya da kafasr karrqmrq izlenimiyaratfi.

Bir anhk sessizlikten sonra, don Juan yiirtimem igin biriqaret verdi. Kendisi one gegti.Zkzaklat grzerck,hrzh adrmlar-

la kayalardan uzaklaqrp gahlara yiirtidiik.Yanm saat kadar sonra, dinlenmek igin durdu[umuz agrk-

lfttaki fundah[a ulagmrgtrk. Tek bir soz bile konugmamrqtrk ve

ben don Juan'rn ne dtiqiindti[iinti bilmek istiyordum."Nigin boyle zlkzak gizerek yiirtiyoruz," diye sordum.

"Kestirme bir yol bulup hemen buradan grksali daha iyi olmaz

ml?""Hayrr!" dedi don Juan kesin bir dille. "Hig de iyi olmaz.

Oradaki erkek bi jaguar. Ag ve peqimizden gelecek.""iyi ya iqte, al sana buradan hemen grkrnak igin bir neden

daha," diye direttim."Bu, o kadar da kolay de[il," dedi. "O jaguar mantrk ile

engellenmiq degil. Bizi elde etmek igin ne yapmasr gerektifinitam olarak biliyor. Ve, seninle konugtufumdan emin oldu[umkadar, onun' da diigiincelerimizi okudufuna eminim."

"Ne demek istiyorsun, diiqtincelerimizi okuyan bir jaguar

ml var yani?" diye sordum."Bu, hig de mecazi bi kullanrm de[il," dedi. "Ne diyorsam

onu kastediyorum. Bunun gibi btiyiik canhlarrn di.iqiinceleri

okuma yetileri vardrr. Ve tahmin de etmiyorum. Her qeyi dog-

rudan bilirler. ""Peki qimdi ne yaply oruz?" diye sordum, gerqekten kork-

muq olarak."Daha az mantrkh olmalrytz ve jaguarrn dtiqiincelerimizi

okumasmt imkansrzlaqttrarak s avaqt kazanmayt denemeliliz, "

diye yamtladr."Daha az manttkf olmak bize nastl yardrm edebilir ki'/"

XiYETi KULLANMAK

diye sordum.'oMantrk, akla uygun olanr segmemizi sa[lar,,'dedi. ,,Orne_

!in, mantrlrn sana, diimdiii, toqiulaigin kidar htzhkoqmanrsciylemiqti. Mantrfrmn goz cini.inde bulundurmayr baqaramadr-Er $ey, arabanrn giivencesine ulaqamadan.cince altr mil koqma-mrz gerekti[idir. ve jaguar bizi gegecek. ontimtize gegecek veizerimrze atlamak igin en uygun yerde saklanrp belileyecek.

"Daha iyi ama az mantrkh olan segim, zkzak cizmektir.""Bunun daha iyi oldu$unu nasrl bilebiliyorsun, don Juan?"

diye sordum."Biliyorum Etinkti benim tinle aramdaki kanal gok temiz,"

diye yanrtladr. "Bu da, toplanma noktamm sessiz bilginin y"-rinde oldulu anlamma geliyor. Buradan onun ag bi jiguar ol-du$unu sezebiliyorum, ama daha cince hig insan avlamamrq. vehareketlerimizden dolayr akh kanqmrq. E[er qimdi zkzak gi-zersek, jaguar ne yaptr[tmtzt anlamak igin gaba harcayacak.-"

"Zikzak gizmekten baqka bir segeneprmiz var mr?" diyesordum.

"Yalnrzca mantrkh segenekler var," dedi. l,Ve bizim man_trkh segeneklerimizi destekleyecek gereglerimiz yok. Ome[in,ytiksefe Erkabiliriz, amaelimizde si]ah ol*urt gerekir.

"Jaguarrn segenekleriyle yanqmahyz. Bu segimler sessizbilgice dtizeltilir. Ne kadar mantrksrz gori.indtifiine aldrrma-dan, sessiz bilginin bize soyledigini yapmahytz.,,

zkzak gizerek gabuk gabuk ytiri.imeye baqladr. onu gokyakrndan izledim, ama bu qekilde koguqturmarun bizi kurtara-calrna emin de[ildim. Tepkim, geg kalmrq bir dehgete kaprl-maydr. o koca kedinin karanhk, tehditkar bigimi dtiqtincelbri-mi ele gegirmigti.

Qcildeki fundahk, birbirlerinden dort be$ adrm uzakta,uzun ve darmada[rnrk gahlardan oluquyordu. ytiksek gcildekikrsrth yaEr$,kahn yaprakh ya da srk gahh bitkilerin yegermesi-ne olanak tarumryordu. Yine de korululun gciriinti.isii, srk veigine girilemez bigimdeydi.

Don Juan olafantistri bir Eeviklikle hareket ediyor ve bende elimden gelenin en iyisini yaparak onu izliyordum. Nereyebastr[rma dikkat etmemi ve daha az ses grkarmamr onerdi.

l8l

!

I

t82 sESS izriciN enri

A$rrh[rmrn altmda gatrrdayan dallarrn, yerimizi belli edecektek qey oldu[unu soyledi.

Kurumuq dallan krrmamak igin kasten, don Juan'rn izlert-ne basmaya gahqryordum. Jaguarrn koca karanhk kiitlesini yal-ntzea otuz adrm ardrmda gcirmeden cince, bu qekilde beq yiizmetre kadar ytirtimii gttik.

Avazrm grktr[r kadar bafrrdrm. Don Juan, durmaksrzrn, ko-ca kedinin gozden yitiqini gorebilecek kadar Eabuk doniiverdi.Don Juan yeniden keskin bir rshk galmaya baqladr ve ellerinisusturuculu silah sesini taklit edercesine grpmayr siirdiirdii.

Qok krsrk bir sesle bana, kedilerin yukan trrmanmaktanpek hoqlanmadrklannr ve birkag adrm sa[rmdaki derin ve ge-niq vadiye gok htzh kogup ulaqmamn gerektifini soyledi.

Gitmemiz tgtn bir iqaret yaptr ve ikimiz de gahlara do[ruolabildi[imiz kadar hrzh koqtuk. Vadinin bir kenarmdan aqalrkaydrk, sonuna ulaqtrk ve diler tarafindan yukan trmanmayabaqladrk. Buradan yamacr, vadinin dibini ve kendi bulundu[u-muz diizlii$i kolayca grirebiliyorduk. Don Juan, jaguarrn ko-kumuzu izledi[ini, ve efer qanshysak onu aqa$rda izlerimiztnyarunda koqarken gcirebilece[imiz fisrldadr.

Jaguann krprfi srnr yakalamak iEin tedirginlikle beklerken,altrmdaki vadiye gcizlerimi dikmiqtim. Ama onu gciremedim.Arkamzdaki gahhkta koca kedinin tirktitticii sesini duydu[u-muzda Jaguann kagmrq olabilecefini dtiqiinmiiqtiim. Don Ju-an'ln hakh olabilece[ini tirpererek kavradrm. $u anda oldu[uyere ulaqabilmesi igin jaguarrn diiqtincelerimizi okuyup vadiyibizden once gegmiq olmasr gerekiyordu.

Tek bir soz bile etmeden, don Juan mi.ithiq bir koqu tuttur-du. Onu izledim ve epey bir stire zkzak gizerek ilerledik. Din-lenmek igin durdufumuzda tamamen soluksuz kalmrqtrm.

Jaguar tarafindan kovalanryor olma korkusu, don Juan'rnolalani.istii fiziksel atrlganhlrna hayran kalmama engel olma-mrgtr. Geng biriymiqgesine koqmuqtu. Qocuklulumda koqmiryetene[iyle beni bir hayli etkileyen birini arumsathlrnr anlat-maya baqladrm, ama o susmam igin bir iqaret yaptr. Dikkatliccgevreyi dinlemekteydi, ben de oyle yaptrm.

Tam cintimtizdeki gaklarda hafif bir hrqrrtr duydum. V'

NiYETi KULLANMAK I83

soffa, belki de elli adrm otemizde, fundahlrn igindeki bir nok-tada jaguann kara gcilgesi bir an gcirtindti.

Don Juan omuz silkti vb jaguann bulundulu yeri gcisterdi."Galiba ondan kurtulam ayacaprz," dedi pei edercesine.

"Haydi, .d1parkta dolaqmayu gtk*tqtz gibirut in rukilil_rtiyelim, sen de gocuklulundaki o tritay"yf anlat. Tam ,uoiunve yeri. Peqimizde. oldukga iqtahh bi jaguar var, ve sen gegmi-gini anmaktasrn: bi jaguar tarafindan tiJv*anrrken yupri.uyu_cak en iyi gey."

Y{iksek sesle gtildii. Ama ona ciyktiyi.i anlatma istelimi yi_tirdigimi sciyledi$imde, giilmekten lt i utitttim oldu.

"$imdi de seni dinlemek istemedi$im igin beni cezalandt_nyorsun, ciyle mi?', diye sordu.

Ben de, tabii ki, kendimi savunmaya gegtim. Suglamaslnlnkesinlikle gok sagma oldu[unu sciyledimlderget<ten de ciykti-ntin heyecanlnl yitirmigtim.

"Btiyiiciin{in kiqisel cinemi olmazsa, ciyktintin heyecarunryitirmiq olmasr da umurunda olma 2," dedi, gcrzlerinde hain birpnldamayla. "senh d9 kigisel cinemin kalmiar$rna gcire, hika_yeni qimdi anlatsan iyi olur. Tine anlat, jaguari u" b-*u'anlat,heyecarum hig yitirmemigsin gibi."

9ru, <iykti gok aptalca oldu[undan ve ortamm epey gerginoldu[undan, isteklerine uyumiyucalrmr sciylemek istedim.Bunun igin, onun gu kendi ciyktiierinle yapHgr gibi, daha uy-gun bir ortamr, bagka bfu za'ram deferleira'i-i"t istiyordum.

Dtiqtincelerimi dile giteremeden, yanrtladr beni."Jaguar da.ben de dtiqtinceleri okuyabil iiz,,,dedi gtiliim-

seyerek. "E$er btiyiictili.ik ciyktilerim igin do!ru yeri vJ zama_nr segiyorsarn, onlan ci$retmek igindir ve onira in azami y;;_n sa$lamak isterim."

Ytirtimemizi igaret etti. yan yana, sakince ytiriidiik. onun:vt" S"pabilmesini y"

- enerjisini riuotigtimti ve bu civgiiniin

gr.uLd.- bir parga kiqisel onemin bulundu[unu, giinkti tce"noimiiyi -uit

koqucu olarak kabul euigimi sciylJdim.'So*u onu ciyleiyi kogarken gcirdtili.imde ammsamrg oldufum gocukluk <iykii-mti anlattrm.

Qocukken futbol oynadrlrml ve gok iyi kogtulurnu anlat-

I

184 SESSIZLIGIN ERKI

trm. Ashnda, o kadar gevik ve hrzhydrm ki, herhangi bir yara-

mazh$r bagrm belaya girmeden gergekleqtirebiliyordum ; benikovalayan herkesi ekebiliyordum, ozellikle mahallemizin so-

kaklannda devriye gezen yaqh polisi. Bir sokak lambasrnt krr-drfrmda ya da bu tiirden bir qey yaptr[rmda ttim yapmam ge-

reken koqmaktt ve kurtuluyordum.Ama bir giin, haberim olmakstztn, yaqlt polis memurunun

yerine askeri efitim almrq bir polis timi geldi. Felaket ant, birmalazanrn camlnr krnp htztmtn gtivencem oldu[undan eminolarak koqmaya baqladrfrmda geldi. Geng bir polis peqime dtiq-

tii. Daha once hig koqmadr[rm gibi koqtum, ama faydasr olma-dr. Polis futbol takrmmda yetenekli bir orta saha oyuncusu olan

memur, benim on yrlhk bedenimin baqa grkabilecefinden daha

gok hrza ve enerjiye sahipti. Beni yakaladr ve camlnr krrdr[rmma$azaya tekmeleye tekmeleye gotiirdii. Btitiin tekmelerinifutbol sahasmda antremandaymtggaslna, ustaca isimlendiriyor-du. Beni incitmedi, sadece korkuttu, yine de yo[un olarak aqa-

frlanmantn etkisi, bir futbol oyuncusu olarak onun yetenefineve ustah[rna duydufum o on yaqrndaki hayranhkla azalmrgtr.

O giin hissettifimi don Juan igin de hissetmiq oldufumusoyledim. Yaq farkrna ve benim h:zlt kagrqlara olan efilimimeralmen beni geEebilmiqti.

Aynca ona, ytllarca yinelenen, gok iyi koqtufum ve genE

polisin beni gegemedi[i dtigiimden soz ettim."HikAyen sandr[rmdan da onemliymiq," diye belirtti don

Juan. "Annenin poponu tokatlamaslyla ilgili bi hikdye olacafr-nl sanmrqttm."

Sozlerini vurgulama bigimi, soylemini Eok gtiltinq ve gok

eflendirici krlmrgtt. B azen oykiilerimizi anlatm a;rnrzr saflaya-nrn mantt$rmrz defit, tin oldufunu ekledi. Bu da o zamanlar-

dan biriymiq. Tin, usumdaki belirli bir hikAyeyi canlandtrmtq,giinkti hig kuqkusuz hikAye benim yok edici kiqisel onemimleilgiliymiq. Ofke ve aqafrlanma meqalesinin igimde yrllarca tu-

tuqtufunu, baqansrzhk ve iiztintii duygularlmln hdld dokunul-mamlq olarak kaldrfrnr soyledi.

"Bi psikiyatrist senin hikAyen ve ilgili konulanyla bayram

ederdi," diye stirdiirdii. "Zthntnde, senin yenilmezlik diiqiince-

NIYETI KULLANMAK

ni yenmiq olan o geng polis olarak tanimlanmrq olmahyrm."Buna de[indiginden, diiqtinmtiq ya da konuqmug oldufu-

mu bilmeksizin, duygulanmln oyle oldu[unu kabul etmek zo-rundaydlm.

Sessizce yiirtidiik. Benzetmesinden gok etkilenmiqtim, ya-bani bir gr$hk durumumuzu ammsatana dek, izimizi stiren ja-guan tamamen unutmugtum.

Don Juan fundahklann ince, algak dallarr tizerinde aqafrve yukarr zrplamaya ve uzun saph siipiirge tiirii bir qey yapmakigin onlan krrmaya ycinlendirdi beni. Kendisi de aynr qeyi yap-tr. Koqarken, kuru kumlu gamuru kaldrrrp tekmeliyor ve onlarrbtr toz bulutu yaratmak igin kullanryorduk

"Iqte bu jaguarr endiqelenditmeli," dedi, solufiumuzu yine-lemek igin durdu[umuzda. "Sadece bikag saatlik giin rgrfrmrzkaldr. Geceleri jaguar yenilmezdir, bu yiizden qu kayahkh te-pelere do!ru koqmaya

-baqlasak iyi olacak."

Uzakta, belki dort ytiz metre gtineyimizdeki birkag tepeyigcisterdi.

"Do[uya do!ru gitmeliyiz," dedim. ooo tepeler epey gii-neyde. E[er o yonde gidersek arabama asla ulaqamaytz."

"Nasrl olsa bugtin arabana ulaqamayaca$t2." dedi sakince."Ve belki yann da ulaqamayaca$rz. Arabana bi g{in ulaqabile-cefimizi kim soyleyebilir ki?"

Bir korku sanclstna tutuldum, ve sonra tuhaf bir huzurduygusu beni denetimine aldr. Don Juan'a oliim beni bu Eoldebulacaksa aclslz olmasmr umdu[umu soyledim.

"Merak etme," dedi. "Oliim yalntzca yataktayken, hasta-hktayken acr verir. Yagamm igin savaqrrken acr duymazsm. Biqeyler duyumsarsan, bu ovting olacaktrr."

Medenile$mi$ insanlar ve biiyiiciiler arasrndaki en doku-nakh .ayrrmm, oliimtin onlara gelme bigiminde oldufunu sciy-ledi. Oliim yalruzca biiyi.icti-savaqgrlara kibar ve tath gelirmig.Oliimciil yarular almrq olabilirler ama yine de acr duymazlarmrq. Ve bunlardan daha da olafaniisti.i olan oltimtin kendisini,biiyiiciiler gereks inmedikge, bir kenarda bekletmesiymiq.

"Srradan insan ve bi btiyiicti arasrndaki en biiyiik aylrrm,bi biiytictintin hvryla oliimii denetleyebilmesidir," diye stir-

t85

186 sEssizliciw n,nri

diirdii don Juan. "E[er boyleyse, jaguar beni yiyemeyecek.

Seni yiyecek, giinkii sen tiltimiinii ardrnda tutabilecek htza sa-:

hip defilsin."Sonra btyticiilerin ciliim vehrz tizerine karmaqrk diiqi.ince-

lerinin aynntilarrna girdi. Gtinliik yagamrmvda sozlerimizdenya da kararlanm rzdan kolayca donebileipgirnizi soyledi. Diin-yamrzdaki tek deliqrnez qey oltimmtig. Ote yandan, biiytictile-rin diinyastnda, olafan ciltim emri iptal ettirilebilir, ama biiyti-ctilerin soz hep gegerli kalrrmrg. Btiyticiilerin diinyasmda karar

tekrar gcizden gegirilemez ve defigtirilemezmiq. Bir kez katarverildi mi, sonsuza kadar kalrrmtq.

Ona, etkileyici sozlerine rafmen, oliimtin iptal edilebilece-

fine ikna olmadr[rmr soyledim. O da onceden aqrklamrq oldu-

funu yeniden agrkladr. Bir gorticti igin insanlann saylslz dura-

fan ama titregen enerji alanlartndan oluqmuq dortgen ya da kii-iiS"t saydam kiitlelerden ibaret olduklarrnr, ve sadece btiytibii-lerin bu kiiresel saydamhfa bir hdreket verebildiklerini s6yle-

di. Bir saniyenin onda birinde toplanma noktalannt saydam

ktitlelerinde, istedikleri yere gorfderebilirlermiq. Hareket ve

hrz, tamamen farkh bir baqka evrenin algrlanmasml anhk ola-

rak saflarmrq. Ya da toplanma noktalarmr, durrnakszm say-

dam enerji alanlanrun tamamtnda harekete gegirirlermiq. Btiy-lesi bir hareketle dofan kuvvet ciyle yo[un olurmuq ki, amnda

saydam ki.itlelerinin tamamrm tiiketirmiq.Tam o anda iftzertmtze toprak kaysa, kaza sonucu meyda-

na gelen oltimtin olalan etkisini iptal edebilecelini sciyledi.

Toplanma noktastnt harekete gegirecek olan hrzmr kullanarak,evieni 4ggiltirebilir ya da bir salisede kendini igten ige yakabi-

lirmiq. Ote yandan ben, olafan bir qekilde oltirmti$iim, toplan-ma noktam beni gekip grkaracak hrza sahip olmadrfrndan ka-

yalann altrnda ezilebilirmiqim.Biiyi.ictilerin, dliimii iptal etmekle ayru gey sayrlmayan, cil-

menin koqut bir bigimini bulmuq olduklanru diiqiindtiltimtisdyledim. O da ttim s6yledifinin, biiyiictilerin dliimlerini yon-

lendirdikleri oldu[u yanrtmt verdi. Yalntzca gerektill zarnan

oltirlermiq.Sciylediklerinden kuqkulanmama ra[men, oyun oynuyor-

NIYETI KULLANMAK

muqgasma soru sorrnayl stirdiirdtim. Ama o konuqmaktayken,baqka algrlanabilir evrenlerle ilgili dtiqtinceler ve baqrboq anr-lar zihnimde, bir ekran i.izerindeymiggesine bigimlenmeyebaqladrlar.

Don Juan'a garip diiqtincelerin beni sardrfrnr sciyledim.Giildti ve jaguarr diiqtinmemi oliitledi, giinkii o kadar gergek-miq ki ancak tinin kendini gostermesi olabilirmi$.

Jaguann ne kadar gergek oldulu dtiqiincesi ttiylerimi di-ken diken etti. "Do[ruca tepelere gidecefimrze ycintimtizti de-

[iqtirsek daha iyi olmaz mrydr?" diye sordum.Beklenmedik bir deliqiklikle j aguann kafasmt karrqtrrabi-

hrrz diy e dtiqiinmtiqtiim.'lYcin defigtirmek igin gok geg kaldrk," dedi don Juan.

"Jaguar tepelerden baqka gidecek yeflmtz olmadrlrm zatenbiliyor."

"Bu dofru olamaz don Juan!" diye karqr grktrm."Nigin olmasm?" diye sordu.Jaguann bizden bir adrm cinde oluqunu agrkga kabullen-

meme rafmen, onun, brzim nereye gitmek istedifimizi kestire-bilecek bir ongortisi.i oldufunu kabul edemeyecefimi anlatfim.

"Senin yanhqm, jaguarrn erkini, onun yetenefini olaylankavrama ballamrnda ele almandan geliyor," dedi. "O, diiqtin-mez, sadece bilir."

Don Juan toz kaldrrma hareketimizin, jaguara higbir iqimi-ze yaramayan bir eylemin duyumsal giriqini yaparak, kafasrnrkarrqtrraca$rnr soyledi. Yaqamrmrz buna ba$r olsa da, toz kal-drma. eylemi igin gergek bir duyum yaratamazmr1rz.

"inan ki ne demek istedifini anlamryorum," diye srzlandrm.Kan basrncr kulaklanmr grnlatryordu. Kendimi sozlerine

vermekte gtigliik gekiyordum.Don Juan insan duyumlanrun so$uk ya da stcak hava

akrmlanna benzedigini ve bir canavann bunlan izlemesininkolay oldu[unu aErkladr. Bizler mesajr yollayanlarmrgrz, jagu-ar ise ahcrymrg. DuygulartmLz ne olursa olsun, jaguara ulaqa-cak bir yol bulurlarmrq. Dahasr, jaguar, gegmiqimizden bugilnedek kullandrprmrz duygulanmtzL okuyabilirmiq. Toz kaldrmahareketindeyse, bu eyleme karqr duygumuz o kadar srradrqry-

187

188 SESS IZLTcIN Enr<i

mrq ki, ahcrda yalnrzca bir boqluk yaratabilirmiq."Sessiz bilginin brze yaptraca[r bi baqka hareketse kuru

gamuru tekmelemektir," dedi don Juan.Bir an tepkilerimi beklercesine bana baktl."$imdi gayet sakin ytiriiyece$tt," dedi. "Ve sen de koca bi

devmiqsin gibi kuru gamurlarr tekmeleyeceksin."Suratrmda aptal bir ifade olmahydr. Don Juan'rn bedeni

gtilmekten sarsrhyordu."Ayaklarrnla bi toz bulutu kaldrr," diye buyurdu. "Kendini

iri ve a[rr hisset."Bunu yapmayr denedim ve hemen ardrndan bir yo[unluk

duygusu kapladr beni. $akacr bir tavrrla, trneriler vermedeki gti-ciiniin inarulmaz oldufunu soyledim. Ashnda devasa ve yrficrolarak duyumsamaktaydrm kendimi. Biiyiikltifiiimle ilgili du-yumsadrklanmrn kendi onerisinin bir sonucu olmadr[rna, top-lanma noktzundaki deliqimden kaynaklandr[rna inandrrdr beni.

Eski insanlarrn efsaneleqebildifini, gtinkii sesiz bilgi yo-luyla toplanma noktasmm hareketinden elde edilebilecek erkinayrrdmda olduklarrnr soyledi. Btiyiictiler bu eski erki daha dii-qiik bir olgtide ele gegirmiqler. Toplanma noktalarrrun hareke-tiyle duygularrnr kullanrp olaylarr de[igtirebilirlermig. Ben deolaylarr iri ve yrtrcr hissetmemle de[iqtiriyormu$um. Bu qekil-de yonlendirilen duygulara niyet denirmiq

"Toplanma noktan qimdiden epeyce hareket etti," diye stir-diirdii. "$u anda ya bu kazancrnr yitirmek ya da toplanma nok-tanr oldufu yerin citesine gotiirmek konumundasln."

Olafan yagam koqullan altrndaki her insanrn, biiyi.ik birolasrhkla, gelenelin ballanndan bir kez olsun kurtulma firsatrbulmuq oldulunu soyledi. Toplumsal gelenefi kastetmedifini,algrlarrmrut ballayan geleneklerden sciz etti[ini vurguladr. Bircoqkunluk anr toplanma noktamzr hareket ettirip, gelene[i aq-

mamtza yetermiq. Aym gekilde bir korku anr, hastahk, ofke yada keder anr da yetebilirmiq. Ama genellikle, ne zaffran toplan-ma noktamrzr hareket ettirme olanafr bulsak korkarmrqrz. Din-sel, efitimsel ve toplumsal yaprlanmrz iqin igine kanqrrmrq.Bunlar topluma giivenli doniiqiimtizii kesinleqtirirmiq ; toplanmanoktalanmlzln belirlenmiq olafan ya$am konumuna doniiqtinti.

NiYETi KULLANMAK

Bildifiim tiim mistik ve ruhani liderlerin boyle yapmrg ol-duklannr anlattr bana: kaza sonucu ya da efitimle toplanmanoktalarr belirli bir yere hareket etmiq; ve sonradan yagamlarrboyunca onlara yetecek bir anryla olafanh[a dcinmiiqler.

"Qok dindar, iyi bi gocuk olabilirsin," diye stirdiirdii, ,,ve

toplanma noktarun baqlangrEtaki hareketini unutabilirsin. ya daussal srnrrlannrn otesine gegebilirsin. Sen hAlA o srnrrlarrn ige-risindesin."

Ne demek istedifini biliyordum, yine debaztkuqkular bo-calamama neden oluyordu.

Don Juan soylemini daha da ileri gcitiirdti. Suadan insanrn,giinltik srrurlannrn citesini algrlayabilecek enerjiyi bulmaktanyoksun olarak, ola[antistti algr diinyasrna biiytictili.ik, cadrhkya da qeytanrn iqi diyerek, ve bunu daha fazla incelemeden birkenara gekildi[ini soyledi.

"Ama sen, artrk boyle yapamazsln," diye siirdtirdti don Ju-an. "Dindar biri degilsin ve herhangi bi qeyden kolayca vaz-gegmeyecek kadar merakhsrn. $u anda seni engelleyebilecektek gey korkakhk

o'Her geyi gergekten oldu[u bigime dontiqti.ir: soyuta, tine,nagual'a. cadrhk yok, kottiliik yok, qeytan yok. Sadece algrla-ma var."

onu anlamrqtrm. Ama tam olarak ne yapmamr istedi$inikestiremiyordum.

En uygun sozci.ikleri bulmaya gahgrrak don Juan'a baktrm.Zihnimin son kerte iqlevsel bir boyutundaydrm sanki ve tek birscizci.ifii brle ziyan etmek istemiyordum.

"Devleq!" diye bafrrdr, griltimseyerek. "Brrak mantrlrnrgitsin."

Iqte o zaman ne demek istedi[ini tam olarak anlamrqflm.Aslmda, olgii ve yrrtrcrhk duygulanmln yolunlu[unu, gergek-ten de bir dev olup tiim gevremizi gorebilecek, gairlann iistiin-de havada asrh kalabilecek kadar artrrabilecelimi biliyordum.

Dtigtincelerimi dile getinneye gahqtrm ama hemen vazgegtim. Don Juan'm ttim dtiqtindtiklerimi bildifini, ve h:attagok, gok daha fazlasmr bildigini anladrm.

ve sonra ola[antistti bir qey geldi baqrma. ussal yetenekle-

189

190 SESSTZLIGiN BNTi

rim iqlevlerini yitirdiler. Tam anlamryla, sanki kara bir battani-ye iizerimi ortmiiq ve diiqtincelerimi golgelemiqti. Ve usumu,dtinyada higbir kaygrsr olmayan biri gibi brrakttm gitti. E[erbeni karanhkta brrakan o ortiiyi.i yok etmek istiyorsam, tiimyapmam gerekenin onu aglp gegmek otdufuna emindim.

O durumda ileri do[ru itildifimi, harekete gegtifimi du-yumsadtm. Bir qey bedensel olarak, bir yerden diferine hare-ket etmemi safhyordu. Baygrnhk durumu yaqamadtm. Hareke-timdeki htz ve rahathk beni coqturuyordu.

Yi.irtimekte oldufumu hissetmiyordum; ugmuyordum da..

Dahasr son kerte kolayhkla taqmmaktaydrm. Hareketlerim yal-ntzca onlan diiqtinmeye gahqtrlrmda s akarlaqrp kabalaqryordu.Hareketlerimle, onlan diiqiinmeksizin eflendifimde, daha on-ce yaprlagelmemiq eqsiz bir bedensel sevinglilik durumuna gi-riyordum. E[er yagamlmda bciyle mutluluk anlan olduysa, gokkrsa siirmtiq olmahydrlar giinkii higbir ant brakmamtqlardrbende. Yine de o esrimeyi yaqadrfrmda belli belirsiz bir tanr-mrqhk duygusu hissettim, sanki bunu daha cinceden biliyordumda unutmuqtum.

Fundahkta hareket etme coqkusu oylesine yofundu ki di-

fer her qey onemini yitirmiqti. Bana goie canhhfrnt siirdtirenanlar, o coqkunluk anlart ve hareket etmeyi kestifim, kendimifundalrkla karqr karqrya buldufum zamanlardr.

Ama daha da agrklanamaz olan, hareket ettidlmeye baqla-

drlrmda gahlann iizerinde belli belirsiz ortaya gtkrvermemdi.Bir an, jaguarrn qeklini net bir bigimde cjntimde gcirdiim.

Olanca hrzryla kagmaktaydr. Kaktiislerin dikenlerinden kagrn-maya gahqtr[rnr sandtm. Adrmtnr attr[r yere son kerte dikkatediyordu.

Jaguann peqinden koqarak onu korkutup dikkatini dafrt-mak iEin dayanrlmaz bir baskr duyumsamaktaydrm. Dikenlerincanrnr acrtaca$rnr biliyordum. Sonra, sessiz zihnimde bir dti-qi.ince patlayrverdi-bir j aguarrn dikenlerden canr incindifindedaha tehlikeli olaca[rnr diiqiindiim. Bu diiqi.ince, biri beni dii-qiimden uyandrnyormuggasma bir etki yarattr.

Dtiqiinme giici.imtin yeniden gahqmaya baqladrfirmn bilin-cine vardt[tmda, kayalardan oluqmuq bir sra tepenin dibinde

NiYETi KULLANMAK

oldufumun.ayrdrna vardrm. Qevreme bakrndrm. Don Juan bir-kag adrm ilerideydi. Bitkin goriintiyordu. Solgundu ve hrzlrhrzh soluyordu.

"Ne oldu, don Juan?" diye sordum, bolazrmr temizledik-ten sonra.

'oSen sciyle ne oldufunu," diye konuqtu soluk solula.Duyumsadr[rm qeyleri ona anlattrm. Sonra do!ruca gortiq

alarumm igindeki da[rn tepesini zorlukla gorebildigimi anla-drm. Qok az giin rqrlr kalmrqfi, bu da benim iki saatten uzun birstiredir kogtufum ya da yiirtidiigtim anlamrna geliyordu.

Zanandaki bu geliqkiyi agrklamasrnr istedim don Ju-an'dan. Toplanma noktamrn merhametin olmadrfr yerin otesi-ne, sessiz bilginin yerine ulaqmrq oldu[unu , ama bunu kendibaqrma kullanabilecek enerjiye heniiz sahip olmadrfrmr soyle-di. Bunu kendi baqrma kullanmak, mantrk ile sessiz bilgi ara-smda istefime baltr olarak hareket edebilece[im yeterli enerji-ye sahip olmam gerekti[i anlamrna gelirmig. Bir btiyiiciiniinyeterli enerjiye sahip olmasryla-hatta eler gerekli enerjisiyoksa, ama oli.im kahm meselesi yi.iztinden bir defiqim yapma-st zorunluysa manflk ile sessiz bilgi arasrnda gidip gelebildi-fini ekledi.

Benim hakkrmdaki yargrsr, durumumuzun ciddiyetinden,benim tine toplanma noktamr hareket ettirsin diye olanak sa[-lamrg olmamdr. Sonugta sessiz bilgiye ulaqmrgrm. Do[al ola-rak, bana yiikseklik duyumu veren, gahlann tizerinde stiziilti-yormu$um duygusunu yaratan algrmrn kapsamr artmrg.

O sralarda, akademik e[itimimden dolayr, ortak kararlar-la ulaqrlmrq goriiqleri sabit krlmaya karqr dayanrlmaz bt tut-kum vardr. O gtinlerdeki omek sorumu sordum.

"E[er UCLA'mn insanbilim Boliimii'nden biri beiri gozet-liyor olsaydr, fundahkta grlgmca sala sola hareket eden bir devolarak mr gciri.irdii beni?"

"Gergekten bilemeyecelim," dedi don Juan. "Bunu o[ren-menin yolu, Insanbilim Bciliimii'ndeyken toplanma noktanr ha-reket ettirmek olacak."

"Denedim," dedim. "Ama higbir qey olmadr. Herhangi birgey olmasr igin senin etrafta olman gerekli."

191

192 sESSizt iGiN Bnrci

"Senin igin bi oliim kahm meselesi defilmiq o zaman," de-

di. "Oyle olsaydt, toplanma noktant kendi kendine hareket et-

tirebilirdin.""Peki insanlar toplanma noktamt hareket ettirdi[imde gor-

diiklerimi gorebilirlei mi?" diye direttim."Hayrr, Eiinkti onlann toplanma noktast seninkiyle aym

yerde olmayacak," diye yanrtladr."O zaman, jaguarr dtiqiimde mi gordiim, don Juan?" diye

sordum. "Biitiin bunlar yalnzca akhmda mt oldu?""Pek oyle de!il," dedi. "O koca kedi gergekti. Kilometre-

lerce hareket ettin ve yorgun bile defilsin. Kugkulanryorsane[er, ayakkabrlanna bak. Kakttis dikenleriyle dolular. Bu yiiz-den sen, qaltlarrn iizerinden siiziilerek gerEekten de hareket et-

tin. Ama aynr zamanda etmedin de. Bu, toplanma noktantnmantrlm mr, yoksa sessiz bilginin yerinde mi oldufuna ba[It".

Soylerken anlattrft her qeyi anhyordum, ama istedi[intdeherhangi bir krsmrnt tekrarlayamryordum. Ne de bildifimin ne

oldufunu kestirebiliyordum, ya da ne iEin bana bu kadar man-

tkh geldifini.Jaguann homurtusu beni o ivedi tehlikenin gergekligine

dondiirdii . Otuz adtm safrmrzda, gabucak tepeye yonelen jagu-

ann kara ktitlesini gordtim."Ne yapacai.rz don Juan?" diye sordum, ontimtizde hare-

ket eden hayvant gormiiq oldufunu bilerek."En tepeye tumanmaya devam et ve orada bi srlrnak ara,"

dedi sakince.Sonra, diinyada higbir kaygrsr yokmuq gibi, deferli zama-

nlmrzr gahlartn tizerinde si.iziilmenin zevki u!runa ziyan etmiq

oldufumu ekledi. Gcistermiq oldufu tepelerin giivenlifine yo-nelece[ime, battdaki daha ytiksek da[larrn yolunu tutmuqum.

"O uguruma jaguardan once ulaqmahyrz, yoksa pek qansr-

mrz kalmayacak," dedi, dafrn tepesindeki neredeyse dik diiz-Itigii gostererek.

Safrma dondiim ve jaguarr kayadan kayaya srErarken gor-dtim. Kesinlikle yolumuzu kesmek igin gabalamaktaydr.

"Gidelim don Juan!" diye ba[rrdrm gerginlikten.Don Juan giiliimsedi. Korku ve sabtrsrzh[rmla efleniyor-

NIYETI KULLANMAK

muq gibiydi. olanca hrzrm:p,lahareket ettik ve d{izenli bir qe-kilde trrmandrk. Her zaman safrmrzda olan ve arada srrada go-rtinen jaguarrn koyu gekline dikkat etmemeye Eahgtrm.

Ugiimtizde dik yamacm dibine aynr zamanda ulaqtrk. Ja-guar yirmi adrm kadar safrmrzdaydr. Zryladr ve yamaca trr-manmaya gahqil, ama baqaramadr. Kayadan duvar fazlasrylae[imliydi.

Don Juan jaguarr seyrederek zaman yitirmememi soyleye-rek ba[rrdr, giinkii trrmanmaktan vazgeger gegmez saldracak-mrq. Don Juan'rn sozleri biter bitmez hayvan saldrrdr.

Artrk uyanlara zaman yoktu. Don Juan'rn ardrnda, kayaduvara trrmandrm. Hiisrana uframrq canavarrn keskin gr[h[r,tam sa[ ayafrmrn topu[unda grnladr. Korkunun iteleyici kuv-veti beni bir sinekmiqim gibi diiz ugurumun kenanna yolladr.

Ziweye, gtilmek igin duraksaml$ olan don Juan'dan dahacince ulaqtrm.

Ugurumun tepesinde giivenlikteyken, olanlar hakkrnda da-ha Eok driqiinme firsatrm olmuqtu. Don Juan herhangi bir qeyitartrqmak istemiyordu. Geliqimimin bu aqamasrnda, toplanmanoktamrn en ufak bir hareketinin bir grzem olarak kalacafrnrsoyledi. Qomezlifimin baqlangrcrndaki miicadelemin, kazan-drklanmr yargrlamaktan qok korumak oldufunu soyledi-vebu noktada her qey bana mantrkh gelirmiq.

O anda, hei qeyin bana -unttkh g"iOlgini anlattrm ona.Ama o, bana mantrkh geldi[ini iddia etmeden once bilgiyi ken-dime agrklayabilmem gerektifi konusunda gok sertti. Toplan-ma noktamrn hareketinin bir anlamr olmasr iEin, mantr$rn ye-rinden sessiz bilginin yerine gidip gelebilecek enerjiyi gerek-sindi$im konusunda diretti.

Bakrqlarryla tiim bedenimi siizerek, bir siire sessiz kaldr.Sonra karannr vermiq gcirtindti, gi.iliimsedi ve yeniden konuq-maya baqladr.

"Bugtin sessiz bilginin yerine ulaqtrn," dedi kesin bir ta-vrrla.

O ofleden sonra toplanma noktamrn, onun mtidahelesi ol-maksrzrn, kendi kendine hareket etmig oldu[unu agrkladr. De-vasa olma duyumumu kullanarak harekett niyer etmi$im, ve

t93

t94 SESSTZLICiT ENri

boyle yaparak toplanma noktam sessiz bilginin konumunaulaqmrq.

Don Juan'tn deneyimimi nasrl aErklayacafr konusunda

gok meraklanryordum. Sessiz bilginin yerinde eriqilen algryadefgin konuqmarun bir yolunun,da onu 'burast ve burast' ola-rak adlandrrmak oldufunu soyledi. Ona, kendimi o gol funda-lr[rnrn i.izerinde siiziildtiliimti hissettifimi anlatttltmda, gol ze-

minini ve gahlarm iizerlerini aynr anda gormilS oldu[umu da

sozlerime eklemem gerektifini agrkladr. Ya da oldufum yerde

dururken, aynr zamanda jaguann da oldufu yerdeymiqim.Boylece, kaktilslerin dikenlerinden kagrnmak igin nasrl dikkat-li adrmlar attrfrrun ayudma varmtqtm. Bagka bir deyiqle, ola-

fan burast Ve oraslnl algrlamam yerine, "burasl ve burast"nl al-

grlamrqrm.Yorumlan beni korkuttu. Hakhydt. Bundan ona soz etme-

miqtim, hatta iki yerde birden olabilecefimi kendi kendime ka-

bul edememiqtim. Onun yorumlart olmasaydr bu agrdan diiqiin-meye cesaret edemezdim.

Ti.im olaylann bana daha anlamh gelebilmesi igin bundan

fazla zamana ve enerjiye gereksinimim oldu[unu yineledi. Ol-dukga ye.niyetmeymiqim; hAlA epey btr gozetime gereksinimimvalml$. Orne[in, ben gahlarm tizerinde siiziiliirken, o da banagoz kulak olsun diye, toplanma noktasmr mantrkla sessiz bilgiarasmda hultca hareket ettirmiq. Ve bu onu bitkin krlmrq.

"Beni bir konuda aydrnlat," dedim, manttkhhfrm deneme-

ye gahqarak. "O jaguar senin kabul edebildi[inden de garipti,oyle delil mi? Jaguarlar bu ycirenin hayvanlanndan defiiller.Pumalar, evet, ama jaguarlar hayrr. Bunu nasil agrkhyorsun?"

Yanrtlamadan cince yiiztinii buruqturdu. Aniden epey cid-dileqmiqti.

"santrrm bu kendine ozgti jaguar senin insanbilimsel tez-

lerini do[ruluyor," dedi a[rrbaqh bir ses tonuyla. "Belli ki ja-guar OrtaAmerika'yla Chihuahua'yt birbirine bafilayan bu iin-lii ticaret yolunu izliyordu."

Don Juan oylesine gtirtiltiilti giildii ki kahkahasr da[lardayankrlandr. O yankr beni jaguarrn ettifinden daha rahatsrz etti.

Yine de beni rahatstz eden yankr de[ildi, gecede bir yankr duy-

NiYETi KULLANMAK

mamt$ oldu$um gerge[inden kaynaklanryordu. Usumda yan-krlar y alnrzca gtindiizleri olmuqlardr.

Jaguarla olan deneyimimi ga$rnqtrrmak birkag saatimi almrqtr.Bu zaman boyunca, don Juan benimle konugmamrqtr. srrtinrrahatga bir kayaya dayamrq ve oturur bigimde uykuya dalmrq-tr. Bir siire sonra onun orada oldu[unun.artrk ayrdma varami-yordum ve sonunda uykuya daldrm

Qenemde bir afnyla uyandrm. Yiiztim{in bir yanr kayayadayalr uyumuqtum. Gcizlerimi agar agm az, rrzanmakta oldu-Eum kayanrn tizerinden aqa[r kaymaya gahqtrm, ama dengemiyitirerek gtirtiltiilii bir qekilde kaba etimin tizerine dtiqttim. DonJuan birtakrm gahlarrn ardrndan, giilmek igin tam zamantndayetiqti.

Geg olmak tizereydi ve ben de karanhk gokmeden cincevadiye yetiqecek zamanrmtz var mr diye ytiksek sesle dtigiin-diim. Don Juan omuz silkti ve pek ilgilenmig gortinmedi. yanrbagrma gciktii.

Hatrrladrklarrmm ayrmtrlarrnr duymak istiyor mu diye sor-dum. onun igin fark etmedilini belirtti, yine de herhangi birsoru sorrnadr. olayr bana brraktrfrnr sandrm, bu nedenle benimigin btiyiik onem taqryan tig noktaya defindim. Birisi sessiz bil-giden sciz etmiq olmasr; di[eri toplanma noktamr niyett kulla-narak hareket ettirmiq olmam; ve sonuncusu da ktirek kemikle-

- rim araslna inecek bir darbeye gereksinim duymadan yi.ikseltil-miq bilinglilife girmiq olmamdr.

"senin en btiytik baqann, toplanma noktamn hareketini ri-yet etmendi," dedi don Juan. "Ama baqan kigisel bi qeydir. Ge-reklidir, ama olaym cinemli bciltimii defildir. Biiyticiilerin bek-ledi[i son eylem defildir."

Ne istedifini bildifiimi sandrm. olayr tamamen unutmugolmadr[rmr anlattrm ona. ola[an bilinglilik durumunda usum-da kalmrg olan, bir da! aslarurun-jaguar diiqtincesini benim-seyemedifimden-bizi bir da[a do!ru kovalamrq oldu$u, vedon Juan'rn koca kedinin saldnsmdan rahatsrz olup olmadr[r-ml soffnug olmasrydr. incinmig olabilecefimi dtigrinmenin goksagma oldu[unu sciylemiqtim, o da bana arkadaqlanmrn saldr-

195

t96 SESSTZLIGIN ERKI

nlanyla ilgili olarak da aynr qekilde dtigiinmem gerektiginisciylemiqti. Kendimi korumalt, ya da yollartndan gekilmeliymi-qim, ama ahlakga haksrzhk etmeden.

"Bu soziinii ettifim son eylem de!il," dedi giiltimseyerek."Soyutun, tinin dtigtincesinde tek onemli olan son eylemdir.Kiqisel benlik dtiqtincesinin higbi onemi yoktur. Sen hAlA ken.dini ve kendi duygulartnt on plana grkarryorsun. Ne zaman bifirsatrm olduysa, soyuta olan gereksinmemiz konusunda seni

bilinqlendirdim. Sen her zaman benim soyut olarak diiqi.inme-yi kastetti[ime inandm. Hayrr. Soyut olmak, kendini tine, onun

bilincinde olarak ulaqrlabilir krlmakttr. "insanlarrn durumlarryla ilgili en dokunakh qeylerden biri-

nin, aptalhk ve kiqisel yanstma arasrndaki korkung baflantr ol-dufunu soyledi.

Bizi, kiqisel yansrmah beklentilerimizle ba[daqmayan her

geyi elemeye zorlayan aptalhkmrq. Ornefin, sradan bir insan

olarak, insanhfrn ulaqabilece[i en onemli bilgilere kor kalmr-qrz: toplanma noktastnrn varhft ve hareket edebilece[i gergeli.

"Manbkh bi insan iEin, algrnrn toplandr$r gortinmez binoktarun varhlr diiqtiniilemez," diye stirdtirdti. "Ve daha da dti-qiiniilemeyecek olan, e[er onun varhlr tizerinde ahqrk oldu$ugibi diiqiinecek olursa, belli belirsiz umacaft bigimde, bu nok-tanrn akhmrzda yer almamastdr."

Mantrkh bir insan igin, kendi kiqisel imgesine sadrk kal-manln, o berbat cahilli[ini garantileyece[ini ekledi. Don Juan

quna iqaret etti, cirne$in, mantrkh insan btiyticiiliifiin trlsrmlarve hokus pokuslardan olugmadrfr gerge$ini kabul etmez, ama

onun dtinyayr kusursuz bir qekilde kabul etme cizgiirltifiinti de,

insanhk adma olast olan her gey igin ozgiirliik verdigini de in-kAr edermiq.

"iqte bu noktada sradan insanm aptalhfr en tehlikeli nok-tasrndadrr," diye siirdiirdli. "Btiyiictili.ikten korkar. Ozgi.irltikfirsafl karqrsmda titrer. Oysa ozgiirliik elinin altrndadrr. Bunai.igiincii nokta denir. Ve bunh toplanma noktasmtn harekete ge-

girilmesi gibi kolayca ulagtltr.""Ama sen kendin bana toplanma noktasmt hareket ettir-

mek o kadar giigttir ki gerEek bir baqart saytlu demiqtin," di-

NIYETI KULLANMAK 197

ye karqr grktrm."Thbii ki ciyle," diye temin etti. ooBu, btiyticiilti$iin geliqki-

lerinden biridir: bunu yapmak gok gtigttir, ama yinJ oe dtinya-daki en basit iqtir. sana daha cince yiiksek ateqin toplanma nok-tasrnr harekete gegirebilecefini soylemiqtim. Aghk ya da korku, a$k ya da nefret bunu yaptrrabilir; mistizm de ciyle, ayrrca bti-yiiciilerin ye$edigi yontem olan boyun .efmez niyet de bunuyaptrrabilir."

Boyiln e{mez niyennne oldufunu yeniden agrklamasmr is-tedim ondan. Bunun, insanlarm sergiledi[i bir tiir tek-amaghhkoldulunu soyledi; birbirleriyle gatrqan ilgiler ya da arzulaflageri almamayacak, son kerte kolayhkla tarumlanabilen biramagml$; boyun e{mez niyetrn ayrtca, toplanma noktasmrnofagan olmayan bir konumda sabit kalmasmdan ortaya grkanbir kuvvet oldu[unu soyledi.

Don Juan sonra, toplanma noktasmm hareketi ile deliqimiaraslnda-ttim bu yrllar boyunca anrmsayamadrfrm--aok an-lamh bir ayrrmda bulundu. Dedifine gcire, bir hareket, konum-daki muazzam deliqiklikmiq, oylesine gtigltiymiiq ki toplanmanoktasr, enerji alanlanndan oluqmuq saydam ktitlemizin tiimtiigerisinde baqka birtakrm enerjiiere-bil; ulaqabilirqiq. Her birenerji takrmr algrlanabilecek tamamryla farkh bir evreni temsilediyormuq. Bir de[iqim ise, gtinliik yaqamlmrzln dtinyasr ola-rak algrladrfrmrz enerji alanlan takrmr igerisindeki ufak hare-ketmiq.

Biiyiiciilerin boyun efimez niyett, deligmez kararlarrnrateqleyen bir katalrzor olarak gordtiklerini soyleyerek devametti, ya da tersi olarak: defiqmez kararlan, toplanma noktalarr-nr, srasl geldi[inde boyun e{mez niyett oluqturan yeni konum-lara iteleyen katalizormiiq.

A$zrm bir karrq agrk oylece kalmrq olmahydrm. Don Juangtildti ve btiyi.ictilerin mecazi betimlemelerini anlamaya gahq-manrn, sessiz bilgiyi anlamaya gahqmak kadar yararsruoldu[u-nu sciyledi. Sozciiklerle olan sorunun, biiytictilerin betimleme-lerini her agrklama giriqiminde, onlarm daha da karmaqrklag-masrnda oldufunu ekledi.

Nasrl olursa olsun agrklamasrnl lsrarla istedim ondan. Or-

r98 sEssizttciu enri

ne[in, iigiincii nokta hakkrnda sciyleyebilece[i herhangi bir qe-

yin; onu sadece agrklayabilecefini belirttim, onunla ilgili her

qeyi bilmeme rafmen hAlA gok karmaqrktr."Gtinltik yagamtmtzm diinyasr iki ilgi noktaslnl iEerir,"

dedi. "Orne[in, elimizde burast ve orasl, igerisi ve dtqartst,

yukarr ve aqa[t, iyi ve k6tti, vs. var. Yani, tam demek gerekir-

se, yaqamlanmlzln algrlamamrz iki-boyutludur diyebiliriz.Kendi kendimize algrladr[tmtz ve yaptrfrmrzr higbir qeyin

derinlifi yok."Dtizeyleri kanqtrrdrfrnr diiqiinerek ona karqr grktrm. Ona

gore alErun fanrmrnr, yagayan varhklann, toplanma noktala-nnca seEilen enerji alanlartnr duyumlanyla ci[renme yeterlilifiiolarak kabul edebilirdim-akademik di.izeyime kryasla olduk-ga ilgisiz bir tanrmdr, ama o anda inandncr gciriin{iyordu. Herneyse, yaptrklanmrzrn derinlilinin ne olabilecefini diiqleyemi-yordum. Belki de temel algrlarrmlzln yorumlarrndan aynnflla-nndan soz ettifini savundum.

"Bir btiyiicii eylemlerini derinlifiiyle algtlar," dedi. "Eylem-leri onun iEin tig-boyutludur. UEiinci.i bi ilgi noktalan vardr."

"Ugtincii bir'ilgi noktast nastl var olabilir?" diye sordum,

srkmfilt bir tonda."ilgi noktalanmrz baqlangrgta duyumsal algrlarrmrzdan el-

de edilirler," dedi. "Duyulaflmtz algrlamada bulunurlar ve on-

celik taqryan konulan di[erlerinden aytrtrlar. Bu temel ayrlmlkullanrr ve gerisini bi kenara koyarn.

"Kiqinin iigtinci.i ilgi noktasma ulaqabilmesi igin, iki mekd-

ru ayru zamanda algrlayabilmesi gerekir."Hatrrladrklanm, beni tuhaf bir ruh haline sokmugtu-san-

ki o deneyimimi birkag dakika cince yaqamrqtrm. Aniden daha

once biittiniiyle kagrrdrfrm bir olayrn bilincine varmtqhm. Da-

ha once don Juan'tn onderli[inde o boltinmtiq algryr iki kez de-

neyimlemiqtim, ama ilk defa bunu tamamryla kendi baqrma ba-

qarmr$ oluyordum.Hatrrladrklanmr diiqiindtikEe, duyumsal deneyimimin il-

kin sandrfrmdan daha karmaqrk oldufunun ayrdma vardtm.

Qalrlarrn tizerinde siiztildtifi.im zalrlan boyunca-scizctiklerhatta dtiqiinceler olmakssp-ilqi yerde olmantn, yada don Ju-

NiYETi KULLANMAK

an'ln dedili gibi 'burast ve burasr'nrn, algrmr her iki yerde deivedi ve kusursuz duruma getirdifinin ayrrdrndaydrm. Ama iki-li algrmrn, ola[an algrmdaki mutlak aErkhktan da yoksun oldu-fiunu fark etmiqtim.

Don Juan ola[an algrrun bir baqlangrg noktasr oldulunuagftladr. 'Burasr ve orasr'bu baqlangrg noktaslrun Eevresiymiq,ve btz de 'burasl'ntn agrkh[rnrn taraftarh[rnr yaplyormu$uz.Olafan algrda yalntzca'burasl'nr tamamen, hemen ve do!ru-dan algrladrF.tmrzr sciyledi. onun ikizi'burasr'ysa ivediliktenyoksunmuq. Bundan bir anlam grkarrlabilia bir sonuca vanla-bilirmiq, umulabilir, hatta gergekmiq gibi kabul edilebilirmiq,ama ttim duyumlarla dofrudan kavranamazmrq. Iki yeri aymanda algrladr[rmrzda mutlak agrkhk yitermiq, ama 'orast'nlnivedi algrsr kazancrmrz olurmug.

"Peki don Juan, o zaman, algrmr deneyimimin onemli birpargasr olarak agrklamamda hakhydrm," dedim.

"Haylr, de[ildin," dedi. "Deneyimledi$in qey senin iginhayati onem taqryordu, gtinkti sessiz bilgiye yolunu agtr, amacinemli olan qey jaguardr. O jaguar gergekten de tinin belir-mesiydi.

"O koca kedi hig gaktrrmadan peydahlandr. Sana dedikle-rim kadar eminim ki o da bizim iqimizi oracrkta bitirebilirdi. ojaguar biiytintin bi anlatrmrydr. O olmasaydr, bi seving ya$amtgolamayacaktm, ders alamayacakfin , bazr qeylerin ayrdma va-ramayacakttn."

"Peki, o gergek bir jaguar mrydr?" diye sordum."Emin ol ki gerqekti!"Don Juan srradan insan iEin o koca kedinin korkutucu ve

tuhaf gelmiq olabilecefini dtiqiindiiltinti soyledi. Srradan birinsan, o jaguann, tropik ormanlardan epey uzakta, Chihu-ahua'da ne aradr[rnr mantrksal baflamda agrklamaya gahqsa,epeyce bir gtigliik gekermiq. Ama bir btiyiici, niyet ile bir bug-lantt hattr oldu[undan jaguarr bir algrlama aracr olarak gortir-mtiq-tuhaflrk delil, huqu kaynafr olarak.

Yarutmr bitmek istedi[im yr[rnla soru vardr, yine de soru-lanmr dile getiremeden yarutlarrnr bilmekteydim. Bir siire ken-di soru-yanrt dizgemi izledim, ta ki sonunda yanrtlarr sessiz

t99

sES s tzriGiru Bnxi

olarak bilmemin anlamrrun olmadtfrnr kavrayanakadar; yanrt-lann anlamh olabilmeleri igin scizciiklerle ifade edilmeleri ge-rekiyordu

Akhma gelen ilk soruyu dile getirdim. Don Juan'dan birgeliqki olarak gcirtinen qeyi agrklamastnt istedim. Toplanmanoktasmr sadece tinin hareket ettirebilece[ini belirtmiqti. Amadaha sonra, niyetge ele alman duygularrmln toplanma noktamthareket ettirdi$ini soylemiqti.

"Yalnrzca btiyiictiler duygularmt niyete agabilirler," dedi."Niyet tindir, bu nedenle tin toplanma noktalanm hareket ettirir.

"Tiim bunlarda yarultan taraf," diye stirdi.irdii, "yalnrzcabtiyiiciilerin tini bildiklerrni, niyetin btiyiiciilerin segkin ilgialanr oldufiunu soylememde. Bu hig de dofiru defil, ama elve-riqlilik agrsmdan durum boyle. Gergek durum qu ki btiytictilersrradan insana kryasla, tinle olan baflanttlanrun daha gok bilin-cindeler ve bunu kullanmek igin can attyorlar. Hepsi bu. Niyetile olan ballantr hattr, var olan her qey tarafindan paylaqrlan ev-rensel bi ozelliktir."

Don Juan, iki-tig kez, sanki bir qeyler ekleyecekmiq gibigortindii. Besbelli sozciikleri segmeye gahgrrken bocaladr. So-nunda, aynr anda iki yerde olmanrn, biiyiictilerce toplanmanoktalannrn sessiz bilginin yerine ulaqtr[r ant iqaretlemek iginkullamlan bir kilometre taqr oldu[unu soyledi. Kiqinin kendiamaglanyla baqardrfr aynlmrq algrya, toplanma noktastrun ciz-giir hareketi denirmiq.

Her nagual'rn elindeki erkin tiimtinii, gomezinin toplanmanoktasrnr, ozgtir hareketi yapmaya ytireklendirmek igin, stirek-li olarak kullandrfmr anlattr bana. Bu eksiksiz gabaya tistti ka-palr olarak'tigiincti noktaya uzanma' denirmiq.

"Nagual'rn bilgisinin en zorlu yrinii," diye devam etti donJuan, "ve gcirevinin kesinlikle en can ahcr boltimti iigtinc{i nok-tayauzawnnftlll-nagual cizgtir hareketin ve tinin, bunu baqar-masr iEin gereken geregleri kendisine yoneltmelerini niyet eder.

Sen Erkrp gelene kadar hig bu ttir bi gey niyet etmemiqtim. Bunedenle velinimetimin bunu benim rgtn niyet ederken harcadr-

[r o muazzam Eabanrn deferini hig bilemedim."Bi nagual'a o ozgiir hareketi mtiritleri rgtn niyel etmek

NiYETi KULLANMAK

zor geledursun," diye devam etti don Juan, "mtiritlerin nagu-al:rn ne yaptrfrnr anlamada gektikleri zorlukla karqrlaqtrrrldr-lrnda higbi gey kalrr. Nasrl Errpmrp durduluna bi bak! Aynr qeybana da oldu. Sonunda gogu zaman tinin hilelerini, ashnda na-gual Julian'rn hileleri sarurdrm.

"Daha sonra ona yagamtml ve safih$rmr borglu oldu[umuanladrm," diye devam etti don Juan. "$imdi ona Eok daha faz-lasrnr borglu oldufumu biliyordum. ona gergekten ne kadarborglu oldufumu bile betimlemeye baglayamadr[rmdan, beniiigiincti bi ilgi noktasrna sahip olmam igin tath dille kandrrdrfir-nr soylemeyi yeflerim.

"Ugiincii ilgi noktasr algmm ozgtirliig{idtir; niyettir; tindir;dtiqiincenin mucizevi olana dofru attrfr perendedir; smrlanml-zm otesine ulaqma eylemi ve kavranamaza dokunmaktrr."

iri rpr-Yoxt-u KopRU

Don Juan'la birlikte mutfa[rndaki masanrn etrafinda oturmak-taydrk. Sabahrn erken saatleriydi. Jaguarla olan deneyimimihatrrladrktan sonra geceyi gegirdifimiz daflardan hentiz don-miiqtiik. Aynlmrq algrmr hatrlamrq olmak, her zamanki gibidon Juan'1, o anda hatrrlayamadr[rm daha duyumsal deneyim-lere itelemek igin kullandr[r bir sevince bofmuqtu. Coqkunlu-Er- yine de azalmamrqtr.

.

"Aynr anda iki yerde olmanrn olasrhfr zihin igin gok heye-canhdrr," dedi. "{.Jsumuz ve mantrkhh[rmrz kiqisel yansrmala-rtmla oldufundan, kiqisel yansrmamrzrn otesindeki herhangi bi$ey, ya bizi yrldrrff ya da kendine geker, tabii ne ttir bi insan ol-dufumuza ba$h olarak."

GdzleriniOitcip bana baktr ve sonra sanki heniiz yeni birgey bulgulamrg gibi gtiltimsedi.

"Yi da uy"i olgide hem yildrr, hem de kendine geker,"dedi, "ki sanrrrm her ikimizin durumunda da bu bciyle."

Benim durumumda bunun, deneyimimce bir yrlma ya dacezp edilme sorunu olmadrfrnr, aynlmrq algrnrn olabilirlifininenginli[inden korkmuq olmamrn sorun oldufunu anlattrm ona.

20t

sESSizri1ix r,Rri

"Aynr anda iki yerde oldufuma inanmadr[rmr sciyleye-mem," dedim. "Deneyimlerimi inkar edemem, yine de sanmmbundan oylesine korktum ki, akhm bunu bir gergek olarak ka-bul etmek istemiyor."

"Sen ve ben bciyle qeyleri kafaya takan insanlardanlz, son-ra hepsini unuturuz," dedr ve gtildti. "Sen ve ben fazlasrylabenziyoruz."

Gi.ilme slrasr bendeydi. Benimle e$endifiini biliyordum.Yine de dtiqtincelerini riylesine iEtenlikle anlatryordu ki, dtirtistolduluna inanmak istedim.

Qcimezleri arasmda onun betimlemelerini, kendimize eqit-lik agrsrndan, fazlasryla ciddiye almamayr o[renmiq olanrn birtek ben oldu[umu soyledim. Onu eylem halinde gcirdti[timi.i,gomezlerinden her birine, en igten edasryla, o'Sen ve ben kocaaptallarru. B irbirim ize fazlasryla benz errzl" dedi[ini duydufu-mu anlattrm. Ve gcimezlerin ona in'andrlmr anladrltmda, tekrartekrar iirpermiqtim.

"Sen bizlerden birine benzemiyorsun, don Juan," dedim."Sen bizim goriinti.ilertmizi yansrtmayan bir aynasm. Sen zatenbizim ulaqabilece[imiz yerin citesindesin.'i

"Taruk oldu[un, ya$am boyu stirmiiq bi mi.icadelenin sonu-cudyr," dedi. "Gordiifi.in, sonunda tinin tasanlanm izlemeyiofrenebilmiq bi biiytictidtir, ama hepsi bu.

'oBi sava$gmm bilginin patikasrnda ilerlerken karqrlaqtrlrfarkh aqamalarr de[iqik yollarla agrkladrm sana," diye si.irdiir-dti. Niyer ile ba'flanilsr baflamrnda bi sava$gl dort aqamadangeger. lirincisi niyet ile pas tutmuq, gtivenilmezbr hat kurdu-

[unda. ikincisi bunu temizlemeyi bagardr[rnda. Ugtinctisti bu-nu kullanmayl cilrendilinde. Ve dordtinci.isii, soyutun tasanla-nnr kabul etmeyi ofrendi[inde."

Don Juan bu eriqmiqli[inin kendisini ashndan farkh krlma-drlrnr soyledi. Sadece daha becerikli krlmrq; boylece, bana yada diler gcimezlerine, bize benzedilini sciyledi[inde $aka yap-mlyormu$.

,

"Nereye ycineldi$ini tam olarak anlayabiliyorum," diye de-vam etti. "Sana gtildtiftimde, askndi senin yerindeki kendi aru-lanma gtiltiyorum. Ben de giinli.ik yagamrn dtinyasma srkr srkr

UiYgT[ KULLANMAK

tutunuyordum. Ona trmaklanmla yaplglyordum. Her qey banaonu brrakmamr sciyltiyordu, ama yapamryordum. Aynen seningibi akhma kesinlikle giiveniyordum, ve bunu yapmak igin her-hangi bi nedenim yoktu. Artrk sradan bi insan de[ildim.

"Benim o zamanki sorunum senin bugiinki.i sorunun. Giin-Itik dtinyarun devinirlifi beni stiri.iktedi ve ben de stradan bi in-san gibi davranmaya devam ettim. Qrlgrnca o zayff mantrksalkavramlara dayandrm. Sen de ayntstnl yapmlyor musun?"

'oBen herhangi bir kavrama tutunmuyorum; onlar bana tu-tunuyorlar," dedim, ve bu onu giildtirdti.

Onu mtikemmel bir qekilde anladr[tmr soyledim, ama nekadar denesem de bir btiytictini.in yapmast gerektifi gibi yapa-mryordum.

Biiyticiilerin dtinyasrndaki dezavantajtmrn, ona olan ya-

bancrhltm oldulunu soyledi. Bu dtinyada her qeyle yenideniliqki kurmak zorundaymlqlm, gtinltik yagamrmm devamlilt-

firyla gok az bir ilgisi oldufundan bu da gok zoffnu$.Biiyiiciilerin kendine ozgti sorununu iki iqlevlilik olarak

betimledi. B irisi pargalanmrg bir devamhhktan yararlanmadakiolanaksrzhk; diferiyse toplanma noktasmrn yeni konumuncadtizeltilmiq. devamhhfrn kullanrlmasrndaki olanakstzhkmtq.Bu yeni devamhhk her zaman fazlasryla giigsi.iz, dengesizmiq,ve btiytictilere eylemleri igin gereksindikleri gtinliik ya$amm

dtinyasrndaki gtiveni vermezmig."Biiytictiler bu sorunu nasil gcizilmltiyorlar?" diye sordum."Higbirimiz herhangi bir qey goziimlemez," diye yamtladr.

"Bizim igin tin bi qeyleri gozer Ya da gozmez. Eler tin yapar-

sa, btiyticii nastl oldulunu bilmeden kendini btiytictilerin dtin-yasmda eyleme gegmiq bulur. Bu ytizden seni buldufum giin-den beri onemi olan tek qeyin kusursuzluk oldufunda direniyo-rum. Bi biiyticti kusursuzbthayat yaqar, ve bu da goztimti be-

raberinde getirmiq gibi olur. Niye mi? Kimse bilmez bunu."Don Juan bir stire sesiz kaldr. Ve sonra ben sciylemigtim gi-

bi akhmda olan diiqiinceyle ilgili yorumlar yaptr. Kusursuzlu-

!un, beni hep dinsel dtirtistliik konusunda diiqtindiirdti[tinti ge-

girmekteydim."Sana defalarca soyledifiim gibi kusursuzluk, dtirtistli.ik

sEssizr-lciN enri

de!iI," dedi. "Yalnrzca benzer ona. Kusursuzluk basitge ener-ji seviyemizin en iyi kullanrm bigimidir. Do[al olarak tutum-lulufu, dtiqtinceli olmayr, yahnhlr, saflr[r; ve hepsinden otekiqisel yansrmadan yoksun olmayr gerektirir. Biiti.in bunlar bimanastrr hayatr krlavuzu gibi gortinmesini sa$ryor,'ama oyledefil.

"Btiyiiciiler tini denetleyip, toplanma noktasrrun hareketi-ni yonetebilmek igin kiqinin enerjiye gereksinim duydufunusciylerler. Enerjiyi bizim igin biriktirecek tek qeyse kusursuzlu-lumuzdur." ,

Don Juan toplanma noktalanmtzt hareket ettirebilmek iginbii yiici.iliik o lrenimi gormemiz gerekmedi[ine def indi. B azen,dolal ama dokunakh koqullar alfinda, sava$ ve yokluk gibi,gerginlik, bitkinlik, iiztintii ve garesizlik gibi durumlarda insa-nrn toplanma noktasr muazzam degiqikliklere ufrayabilirmiq.E[er bu koqullar altmda kalmrq insan biiyiictilerin tilktisiinti be-nimseyebilirse, dediydi don Juan, bu do[al hareketi, higbirgtigliikle kargr kargrya kalmadan en tist dtizeyine grkarabilir-miq. Insanlar, boyle durumlardaki kahplaqmrq tepkileri yeri-ne---ola!anh[a dcinme iste[i-ola[aniistii qeyleri arayrp bula-bilirlermiq.

"Toplanma noktasrmn hareketi en iist diizeyine grkanldr-!rnda," diye stirdtirdti don Juan, "hem sradan insan, hem debiiyiicti gcimezi, birer btiyiicti olurlar, Eiinkii o hareketi en tistdtizeye grkarmak, devamhh[r onanlmayacak qekilde tuzla buzetmiq olur."

"Bu hareketi en tist dtizeye nasil grkarrsm?" diye sordum."Kigisel yanslmayr krsrtlayarak," diye yanrtladr. "GerEek-

te zor olan, toplanma noktasmr hareket ettirmek, ya da kiqinindevamhh$rnr krrmak delildir. Gergek zorluk, enerjiye sahip ol-maktrr. Kiqinin enerjisi varsa toplanma noktasr hareket etti mi,sorgulanacak olaylar ortaya Erkar. "

Don Juan, kendi sakh kaynaklarmr sezinleyebilmesinin,ama onlan kullanmaya cesaret edememesinin, insanhlrn ag-mazt oldu[unu anlattr. Bu nedenle biiytictiler insanh[rn kotiidurumuna, ahkh$r ve bilmezlifinin uyumu derlermiq. insanla-ra gimdi, her zaman oldulundan daha dafazla, cizellikle kendi

NIYETI KULLANMAK

igsel dtinyalanna yeni tilkiiler olretilmesi gerektigini sciyle-di-toplumsal i.ilki.iler defil, btiytici.iliik iilktileri, insanhla aitve bilinmeyenle, kendi kigisel ciltimtiyle ytizleqen iilktiler. $im-di, baqka her qeyden daha gok, toplanma noktasmrn gizleriniofrenmesi gerekirmiq.

Don Juan, herhangi bir on hazrrhk yapmaks rzrn, hatta dii-qi.inmek igin durmaksrzrn, bir bi.iyiictiliik oyktisti anlatmayabaqladr. Btitiin bir yrl boyunca nagual Julian'm evindeki en

. geng kigi oldu[unu sciyledi. Oylesine bencilmiq ki, ikinci yrhnbaqlangrcmda velinimetinin, tig geng adam ve dcirt geng kadmreve getirdi[inin farkma bile varamamr$. Don Juan'r ilgilendir-difi kadanyla, iki, iig ayda gelen o yedi kiqi sadece hizmetkA-mtqlar ve pek bir onemleri yokmuq. Hatta geng adamlardan bi-risi onun yardrmcrsr olmug.

Don Juan, nagual Julian'm onlan ayartrp, iicretsiz gahq-malan igin kandrrdrlrndan eminmiq. Onlarln nagual Julian'akdrii kortine giivenmeleri, evdeki herkese ve her qeye olan ohastahkh baflrhklan, don Juan'r onlara acrmaktan ahkoyu-yormu$.

Onlann kole olarak do[duklarml ve onlara sciyleyecekherhangi bir qeyin olmadrfrm diiqiiniiyormuq. Yine de istedi-

[inden defil de, bunu iginin bir boliimti olarak yapmasml na-gual buyurdufundan, onlara arkadaqhk ediyor, o[i.itler veriyor-mu$. Onlar kendisinden ofiit istedikge, onlann yagam oykiile-rinin dokunakhfr ve agrkhhfr kargrsrnda iirperiyormu$.

'Onlardan daha iyi oldulu igin, gizliden grzliye kendisiylecivtintiyormu$. igten ige hepsinden daha akrlh oldufunu dtigti-ntiyormug. Anladrfrm ileri si.irememesine ra[men, nagual'meylemlerini sezebilmekle bcibtirleniyormuq. Ve onlann o komikyardrmsever olma gabalarrna gtiltiyormu$. Onlan kcile gibi gcir-mi.iq ve yi.izlerine acimasz, profesyonel bir zahm tarafindankullanrldrklannr sriylemiq.

Ama onu cifkelendiren $ey, o dort geng kadrrun tutkuyla na-gual Julian'a balh olmalan ve onu memnun etmek igin her qe-

yi yapmalanymrq. Ofkesini unutabilmek iEin don Juan, avuntu-yu iginde arar, iqine dahp gidermiq ya da nagual Julian'm evin-de bulunan kitaplardan saatlerce okurmug. Okumak bir tutkuya

. . v]sESSizrlciN enri

doniiqmti$ onun igin. Hep huzurunu kagrran nagual Julian drgrn-da, herkes, okurken onu rahatsz etmemek gerekti$ini bilirmiq.Nagual, yeni gelen geng kadrn ve erkeklerle dostluk etsin diyestirekli don Juan'l srkrqtrnyormug. Don Juan dahil, hepsininkendi biiytictiltik gcimezleri oldu[unu soylermiq tekrar tekrar.Don Juan, nagual Julian'm biiyticiilii[e de[gin herhangi bir qey

bilmediline inanmaktaymrq, hig inanmakslzln onu dinlerken,onunla alay etmekteymiq.

Don Juan'rn gi.ivenden yoksul oluqu nagual Julian'r qaqrrt-

mazmr$. Sanki don Juan kendisine inanryormu$ gibi hareketediyor, ycinergeler verrnek igin ttim gomezlerini gevresindetopluyormug. Belli zaman arahklarryla, onlan civardaki da$lar-da ti.im bir gece siiren gezintilere grkanrmrq. Bu gezintilerdengo[unda nagual onlan o engebeli dallarda garesiz durumda,don Juan'rn denetimine brrakrrmrq.

Bu gezintilerin gerekgesi, yalnrzhkta ve do[anrn vahqili-

linde tini bulgulayabilecekleriymiq. Ama asla yapmamrqlar.En azmdan don Juan'rn anlayabilece[i biEimde olmamrq bu.Ama nagual Julian'rn tini bilmenin onemi konusundaki rsrarla-rt o kadar yolunmuq ki, don Juan tinin ne oldu[unu bilmeyi ka-fasma takmrq.

Bu gece gezintilerinin birinde, nagual Julian, ne oldu[unuanlamamasma tafmen, don Juan'r tinin peqinden gitmesi iginzorlamrq

"Tabii ki, bi nagual'm soyleyebileceli tek qeyi soyltiyor-du: toplanma noktasrnrn hareketini," dedi don Juan. "Ama bu-nu, bana anlamh gelebileceline inandr[r bi qekilde dile getiri-yordu: peqine di.ig tinin.

"sagmaladr[rnr sanmrqtrm. O zamana kadar kendi goriiqve inanrqlanmr oluqturmuqtum; tinin, karakter, irade, ytireklilikve giig olarak bilinen bi qey oldu[una inanmrqtrm. Ve bunlannpeqinden gitmeme gerek olmadrfrna inanmrqtrm. Hepsine sa-hiptim ben.

"Nagual Julian, tinin tanrmlanamaz, duyumsanamaz, hak-kinda az gok konugulamaz oldulunda direniyordu. Dedilinegcire, kiqi vark$rnr farumlayarak ga$rrabilirmiq onu yalnrzca.Benim karqrhlrm da fazlasryla seninkine benziyordu : insan .var

NIYETI KULLANMAK

olmayan bi geyi gafrramazki."Don Juan'm bana anlattrfrna gcire, nagual ile o kadar gok

tartrgmrqlar ki sonunda nagual ti.im ev sakinlerinin ontinde, tekbir vuruqla, defil salt tinin ne oldufunu, onu nasil tanrmlayabi-lecefini de gcisterebilece[ine sciz vermiq. Ayrrca don Juan'rndersini kutlamak izere, komqularr bile davet edeceli gok bii-yiik bir parti vereceline de soz vermiq.

Don Juan o gi.inlerde, Meksika Devrimi'nden once, nagu-al Julian ve ekibindeki yedi kadrmn kendilerini biiyiik bir ma-likAnenin varhkh sahipleri olarak tanrttrklarrna defiindi. Kimseonlann bu gcirtini.iqiinden, ozellikle zengtn ve yakrq kh, arazisahibi, en ciddi tutkusu evlenmemiq yedi krz kardeqine dini bii-ttin birer meslek aramak olan nagual Julian'm gortiniiqi.indenkuqkulanmryormug.

Bir gi.in, ya[murlu mevsim zamantnda, nagual Julian yaE-murun durmasryla birlikte, don Juan'a soz verdili biiytik parti-yi dtizenleyece[ini bildirmiq. Ve br pazar gtinti ofleden sonra-srnda, tiim ev sakinlerini giddetli ya[murdan dolayr taqmrq r-ma[rn kryrsma gottirmtiq. Nagual Julian atrnr stirerken don Ju-an, komqularryla karqrlagrrlar diye, gelenek iizerine saygryla ar-drndan htzh hrzh ytirtimekteymiq, komqulann bildi$i kadarryladon Juan arazi sahibinin ozel uqaflymlg.

Nagual piknik igin, rmak kryrsrndaki yi.iksek bir diizlii$isegmiq. Kadrnlar onceden yiyecek ve igecek hazrlamrqlar. Na-gual, kasabadan bir grup mtizisyen bile getirtmig. Btiytik birpartiymiq, giindelikEileri, komqulan, hatta eflenceyi gormekigin yoldan gegen yolcularr bile kapsryormu$.' Herkes gonliince yiyip igmiq. Nagual bi.ittin kadrnlarladans etmiq, qarkrlar sciyleyip qiirler okumuq. Frkralar anlatmrqvebazr kadrnlann yardrmryla herkesi memnun edecek parodi-ler sahnelemig.

Belirli bir anda nagual Julian orada hazr bulunanlara,ozellikle gomezlerine, don Juan'rn dersini paylagmak isteyenvar mr diye sornuq. Hepsi bu cineriyi geri gevirmiq. Ttimii denagual'tn zorlu yontemlerinin iyice bilincindeymiq. Sonradon Juan'a tinin ne oldulunu bilmek istedilinden emin mi di-ye sorrnu$.

SESSIZLTCIN ENri

Don Juan hayrr diyememiq. Bu qekilde vazgegemezmiq.Olanca varhfryl a hazr oldufunu soylemiq. Nagual onu ga[-layan rrma[rn ktytstna gotiiriip diz Edkmesini sa[lamrq. Na-gual riizgArrn ve daflarm erkine yakardr[l uzun bir biiytiyebaqlamrq, rrma[tn erkinden don Juan'a onerilerde bulunmasl-nr istemiq.

Anlamh olan btiyiilii sozler oylesine sayglslzca dile getiri-liyorlarmrq ki, herkes gtilmek zorunda kalmrq. Bitirdi[inde donJuan'dan gozleri kapah, aya$a kalkmasrnr istemig. Sonra go-

mezi gocukmuggasma kuca[rna ahp, "Allah aqkrna, rmaktannefret etme!" diye ba[rrarak onu dalgalt sulara atmtq.

Bu olaya de$inmek don Juan'tn giilme ncibetine tutulma-srna neden oldu. Belki baqka kogullar altrnda ben de bu duru-

mu giili.ing bulmuq olabilirdim. Bu kez, nedense oykti beniepeyce iizdii.

o'O insanlarrn suratrnt gormeliydin," diye devam etti don

Juan. o'Havada rrmafia dofru ugarken endigeleri gciztime takrl-dr. Kimse o qeytan nagual'rn boyle bi gey yapacaprnt kestire-rnemiqti."

Don Juan bu olayrn yagammln sonu olacafmr sanmtq ol-dufunu soyledi. iyi bir yiiziici.i de$ilmiq ve rrmafrn dibine ba-

tarken, bunlartn baqrna gelmesine izin verdifinden kendi ken-

dine lanetler okumuq. O kadar ofkeliymiq ki dehqete kaprlacakzamant yokmuq. Tiim diiqiinebildigi bu kahrolast rmakta, kah-rolasr adamm ellerinde olmeyecegiymig.

Ayaklan dibe de[miq ve kendisini yukarr do$ru itmiq. De-rin bir rrmak de$ilmiq, ama sel sulan onu btiyiik olgiide geniq-

letmiq. Akmtr hrzhymrq ve onu ahp gotiirtiyormu$, co$an sula-

rm kendisini alabora etmesine izin vermemeye gahqarak ko-pekler gibi yiizmtiq.

Akrntr onu epey uzaklara stirtiklemiq. Siiriiklenmekte, ve

elinden gelenin en iyisini yaparak yenik dtiqmemeye gahqmak-tayken, tuhaf bir ussal boyuta gegmiq. Kusurlannr biliyormuq.

Qok ofkeli biriymiq ve o serbest kalamayan cifkesi etrafindakiherkesten nefret edip onlarla sava$maslna neden oluyormug.Ama rmaktan nefret edemiyor, onunla sava$amlyorrnu$, ya da

genelde yaqamrndaki herkes ve her qeye kar$l davrandtfr gibi

NiYETI KULLANMAK

onu krzdlramlyor, ona kargr sabrszhk gcisteremiyormug. Irma-!a tiim yapabildifi, akrntrsmr izlemekmiq.. Don Juan bu basit kavrayrqrn ve neden oldu[u uysalhfrn,

terazinin dengesini bozdu[unu, deyim yerindeyse toplanmanoktasmrn cizgtir hareketini deneyimledifini soyledi. Aniden,higbir qekilde ne oldu[unun bilincinde olmakszrn, cogan sular-ca gekilip gcitiirtilece[ine, don Juan kendisini rrmalrn kryrsm-da koqar durumda bulmu.g. olanca hrnyla koqtulunoan otiqti-necek zamant yokmuq. inanrlmaz btr kuvvei liendisini get<-mekteymiq, kayalann ve devrilmig a[aglann i.izerinden sankionlar orada yokmuqEasma onu kogturuyormu$.

Uzunca bir siire bu grldrrmrg bigimde koqtuktan sonra, donJuan, krzilrmsr, azgrn sulara bir bakrq firlatmaya cesaret etmiq.ve kendisini akrnfi tarafindan alabora edilirken gcirmtiq. yaga-mmdaki higbir qey onu bciylesi bir an igin hazrrlayamamrq. iq-te o zarnan diiqiince iqlemini iqin iEine karrqtrrmadan iki yerdebirden oldufunu biliyormuq. ve bu yerlerden birinde, o azgtnrrmakta garesizmiq.

Btittin enerjisini kendisini kurtarmak iqin harcamrq.Bu konuda diiqtinmeksizin, rmak kryrsrndan agrlmaya

baglamrq. Yana bir adrm atmak, ttim giicii ve kararhh$rna maloluyormuq. Srrtrnda bir aEaE stirtiklemekteymiq sanki. Oylesi-ne afr hareket ediyormuq ki birkag adrm atabilmek sonsuzlukgibi geliiyqrmuq. I

Gerilime dayanamayacak gibiymiq. Birdenbire artrk koq-madrlrnr anlamrq; derin bir kuyuya dtiqmekteymig. Suya deg-difinde, suyun soguklu[u ba[rrmaslna neden olmuq. Sonra ye-niden rrmakta bulmuq kendini, akrntryla stiriiklenerek. Kendiniyeniden azgrn sularda bulmasmdan dofan korkusu oylesineyo[unmuq ki, ti.im yapabildili rrmalrn kryrsrnda sapasa[lamolmayr var giiciiyle dilemekmiq. ve birdenbire kendini yineorada buluvermig, rrma[a btaz uzak ama paratel bir gekildegok hrzh koquyormug.

Koqtukga, cogan sulara bakmrq ve kendisini yiizmeye Eah-qrken gormug. Bafirrarak emretmek istemiq; kendisine belli biragryla yiizmesini emretmek istiyorrnug, ama hig ses grkarama-mrq. Sularda olan citeki kendisi igin duydufu iiziintii gok ezi-

210 sESSizr-iciN Enri

ciymig. iki Juan Matus arasmdaki bir ktiprii gtirevini tistleni-yormug bu iiziintii. Amnda yine sulardaymtq, kryrya do[ru biragryla yiizmeye gahgarak.

iki yer arasmdaki defigimin o inanimaz duyumu, korku-sunu kcikiinden kazrmaya yetmig. Anrk yazgrsryla ilgilenmi-yormug. Irmakta ytizmek ile kryrsrnda kogmak arasrnda ser-

bestge de[iqimler yapryormu$. Ama hangisini yapsa siirekli so-

la ytrneliyormug, ya rrmaktan uzaklagtyor ya da soldaki kryryado!ru yiiztiyormug.

Akrntr yontinde, yaklaqrk beq mil ilerde rrmafrn solundakaraya grkmrq. Orada gahlara st[rnarak bir haftadanfazla bek-lemek zorunda kalmrq. Sularrn gekilmesini ve bciylece karqrya.yiirtiyiip gegebilmeyi bekliyormug, ayrrca korkusunun gegme-sini ve yeniden bir biittin olmayr da beklemekteymig

Don Juan, olanlarm, bitmek bilmeyen giiglti tutkusundankaynaklandtfmt, bunlann, yagamr igin verdifi savaqtmda, top-lanma noktasmrn do!ruca sessiz bilginin yerine yonelmesineneden oldu[unu soyledi. Nagual Julian'm kendisine toplanmanoktasrna defgin anlattrklanna hig dikkat etmemiq olmasmdan,neler oldulu hakkrnda herhangi bir diiqtincesi yokmug. Bir da-

ha asla eskisi gibi olamayacalr di.iqiincesinden korkmuq. Amaaynlmrg algtsmt inceledikge, onun iqlevsel yonlerini ve onu be-

lendilini bulgulamr$. Giinlerce iki bedenli olarak kalmtq.Do!rudan biri ya da oteki olabiliyormu$. Ya da aynt anda herikisi oluyormu$. itclsi birden oldufunda igler kanqryormu$ vevarhfr etkinlifini yitiriyorrnug, bu nedenle bu olasrhfr brrak-mrg. Fakat biri ya dadileri olmak, onun igin qaqrrttct olanakla-ra yol agmr$.

Qahlarda yeniden kendine kavuqtufunda, varhklanndanbirinin di$erinden daha deligebilir oldulunu ve goz agrp kapa-ymcaya dek uzak mesafeleri kat edebildi[ini, yiyecek bulabil-diEini ve saklanacak en iyi yerlere ulaqabildilini saptamtq. Birkeresinde kendisi igin kaygilaruyorlar mr diye nagual'rn evinegiden de bu varhlrymrg.

GenElerin kendisi iEin afladr[rm iqitmiq, ve bu kesinliklehayret vericiymiq. Kendisi hakkrnda ne diiqiindtiklerini cifren-mek igin gittilinden, siiresiz olarak onlart izleyebilirmiq, ama

NiYETi KULLANMAK 2II

nagual Julian onu yakalamrg ve bu olaya bir son vermig.Nagual'den korktulu tek zaman gergekten de bu olmuq.

?:l Iq*, nagual'm kendisine sagmarimiyr kesmesini sriyre-digini- igitmiq. Kapkara, zil bigiminde, goi< utiytik agrrhk vegiigte bir nesne olarak, aniden belirivermiq. Don-Juun'itutmug.Don Juan nagual'm kendisini nasrl tutmakta oldulunu bilemi-yorrnug, ama en sarslcl bigimde carunr acrtryormuq. Kamr vekasrklannda hissetti[i keskin, sinirsel bir alriymrq.

"

o'Hemen ardrndan rrmak kryrsmda burdum kendimi," dedi

don Juan, gtilerek. "Ayala kalktrm, heniiz sularr gekilmiq lrrna-!r gegtim, ve eve do!ru ytirtimeye baqladrm.,'

Bir ara duraksadr sonra bana oyktisti hakkrnda ne diigiin-dti[iimti sordu. Ben de ona ciyktiniin beni dehqete dtiqtirdtigti-nti sciyledim.

"o rrmakta bo[ulabilirdin," dedim, neredeyse bafrrarak.

-'s-ulu yaprlacak en vahgi hareket. Nagual Julian delilidi mu-

hakkak!""Dur bi dakka," diye karqr grktr don Juan. "Nagual Julian

qeytan gibi bi adamdr, ama deli degildi. Bi nagual ve cifiretmenolarak yapmasl gerekeni yaptr. Oteuitirdim, dofru. Ama bu he-pimizin goze almasr gereken bi risk. Sen de jiguar tarafindankolayca yenilmiq olabilirdin, ya da sana yaptr[rm qeyler yiiztin-den cilebilirdin. Nagual Julian gciztipek ve-ycinetici biriioi, herqeyi dogrudan hallederdi. I-afi apnnda gevelemez, yapmacrksdzler etmezdi."

Ahnan dersin de[erlili[iyle birlikte, nagual Julian'rn ycin-temlerinin, bana gcire hala acayip ve aqtn oldu[u konusundadirendim. Don Juan'a, nagual Julian'la iigili duydu$um her qe-yin beni son kerte srktrfrnr ve ona iliqkin got oturnsuz bir go-riiq edinmiq oldu[umu itiraf ettim.

"Sanlrrm bugtinlerde seni rrmafia ataca[rmdan ya da kadrnelbiseleri giydirecelimden korkuyorsun," dedi u-" gtilmeyebaqladr. "Bunun igin nagual Julian,r be[enmiyorsun."

. . Hakh oldulunu kabul ettim, o da velinimetinin yontemle-rini taktit etmeye niyeti olmadrlr konusunda bana gi.ivence ver-di, gtinkii ona bir yarur sallamamrqlar. Dediline gbre onun ka-dar kararh olabilmig, ama bir o kadar iqlevsel olimamrg.

2t2 sESStzt tctN Bnri

"O stralarda," diye devam etti don Juan, "onun sanatrrun

de[erini bilmiyordum, ve kesinlikle bana yaptrklarrnr be[en-miyordum, ama qimdi, ne zaman bu konuda dtiqtinsem, benisessiz bilginin konumuna getirigindeki o dolaysrz yontemi ve

mi.ikemmellifinden onu fazlasryla takdir ediyorum. "Don Juan deneyiminin biiytiklil$iinden dolayr canavanm-

sr adamr tamamen unutmuq oldulunu soyledi. Neredeyse na-

gual Julian'ln evinin kapt.sma kadar kendisine eqlik edilmedenyiirtimtiq, sonra di.iqiincesini defiqtirip, avuntu aramaya nagual

Elfas'm evine gitrniq. Nagual Elias da ona nagual Julian'm ey-

lemlerinin tutarhhfrnr agrklamrq.Nagual Elias, don Juan'rn hikayesini dinledifinde heyeca-

ntnt zar zor zaptedebiliyormu$.Ateqli bir ses tonuyla velinime-tinin her zaman uygulamalann peqinde mtikemmel bir iz siirii-cz oldulunu agrklamrq. Onun sonsuz davast, pratik goriiqler ve

gdztimler iginmiq. O giin rrmaktaki davrantqr, iz siirmeye ku-sursuz bir omekmiq. Herkesi kullanmlq ve etkilemiq. Hatta tr-

mak bile onun denetimi altrnda gibiymiq.

. Nagual Flias, don Juan'm yaqamr igin savaqlp' akrnh tata-

findan siiri.iklenirken, rma[m, tini anlamasr igin kendisine yar-

drm etti[ine definmiq. Ve gtikiirler olsun bu anlayrga ki don Ju-

an'rn dofrudan sessiz bilgiye girrne firsail olmuqr _ .

Don Juan toy bir delikan} oldulundan nagual Elfas'm soz-

lerini tek bir kelime anlamadan dinlediEini, ve igten bir hayran-

hkla nagual'tn yolunlulundan etkilendifini soyledi.

Nagual Elias don Juan'a ilkin, sozctiklerin tmtsmrn ve an-

lamrnrn i z si)riiciller igin son kerte cinemli oldufunu agrklamrq.

Onlar igin sozctikler kapah olan herhangi bir qeyi agmak iginkullanrlan anahtarlarmrq. Bu nedenle iz siirilctiler amaglanna

ulaqmaya giriqmeden cince onu soylemek zorundalarmrq..AmagerEek amaglartnr baqlangrgta agrfa v'sramazlarmrq, yani soz-

ctikleri, ciz anlamrnt gizlemek igin dikkatlice dile getirmelerigerekmiq.

Nagual Elias bu eylemi niyen uyandrrmak olarak adlandrr-

mrq. Don Juan'a, nagual Julian'm tiim ev sakinlerinin oniinde,bir darbede tinin ne oldufunu ve nasil tarumlanacafirm kesinbir qekilde belirterek niyettuyandrrmrq oldufiunu agrklamrq. Bu

NiYETi KULLANMAK

tamamen sagma bir qeymig, giinkti nagual Julian tinin tanrmla-namayaca[rnr biliyormuq. onun gergekte yapmaya Eahrstrfr,tabii ki don Juan'r sessiz bilginin konumuna yirteqtirmekmiq.

Gergek amacrnr gizleyen sozleri soyledikten sonra nagualJulian toplayabilece[i kadar gok insan toplamrq, boylece onlu-n farkrnda olan ve olmayan yardakgrlarr durumuna sokmuq.Hepsi de onun onceden tasarladr[l amaclnrn bilincindelermiq,ama higbiri gergekte akhnda ne oldufunu bilmiyormuq.

Nagual Elias'rn, don Juan'rn, mutlak asilik ve kayrtstzrrF.aolan o gekilmez tutumundan, agrklamalanyla sarsrhp kurtula-ca$rna olan inancr tamamryla yanhqtr. Yine de nagual sabrrhbir qekilde, rrmalm akrnflsrnda boluqurken tigtincii noktayaulagmrq oldufunu agrklamaya devam etmiq.

Yaqh nagual sessiz bilginin konumuna tigiincti nota denil-dilini, kiginin oruyaulaqabilmesi igin ikinci noktuyr, merhame-tin olmadr$r yeri gegmesi gerekti[ini agrklamrq.

Don Juan'm toplanma noktasrnln onu iki bedenli krlacakkadar yeterli bir akrqkanhk kazandr$rnr sciyledi, bu da aynr an-daya da de[iqmeli olarak hem mantr[m yerinde hem de sesizbilginin yerinde olmasma olanak sa[hyormuq.

Nagual don Juan'a baqansrnrn olalaniistii oldu$unu anrat-mtq. Hatta don Juan'r gocukmu$gasma kucaklamrq. ve don Ju-an'm nasrl, bir qey bilmemesine rafmen ya da belki bir qey bil-medifi igin-ttim enerjisini bir yerden diferine aktarmasr hak-krnda konuqmadan duramlyormug. Bu da nagual'a g6re, donJuan'rn toplanma noktasmrn gok elveriqli, dogal bir akrqkanh-gr oldufu anlamma geliyormuq.

Don Juan'a her insarun bu akrgkanhk igin bir depolanmrqve asla kullanmazmtltz, yalnrzca biiyiiciilerin neden oldulunadir durumlarda, kendisinin henliz deneyimlemiq oldu$u gi6i,ya da riliim kahm meseleleri gibi dokunakh dolal olaylardakullarulrrmrq.

Don Juan, yaqh nagual'm sesinin finrsmdan btiytilenmiqolarak dinlemig onu. Dikkat efti[inde sciylediklerinin anlayabi-liyormug, bu da nagual Julian'la yapmayl bir ttirlii beceremedi-gi bir qeymiq.

Yagh nagual insanh$rn bu ilk noktada, mantrkta yer ardrfr-

213

214 sESSizt-tcix enri

nr, ama her insanrn toplanma noktasrnln da dofrudan bu nok-tada yer almadrlrm agrklayarak konuqmasmt siirdtirdti. Tamolarak bu noktada bulunanlar insanhfirn onderleriymiq. Bunlar,mantrklannrn bir uygulamasr olan dehalanyla gofunlukla bi-linmeyen kiqilermig.

Nagual insanhlrn bir bagka zarnanda, dolal olarak ilknokta olan tigiincii noktada yer almrq oldufunu sciyledi. Fakatbundan sonra insanhk mantr[rn noktasma yonelmiq.

Sessiz bilgi ilk nokta oldufunda yine aynr durum gegerliolmug. Her insanrn toplanma noktasr dofrudan o konumda yeralmryormuq. Bu da, toplanma noktalan do[rudan mantr[rn yada sessiz bilginin yerinde denk gelmiq olan insanlann daimainsanh[rn gergek cinderleri oldu[u anlamma geliyormuq. Yaghnagual'rn don Juan'a anlattrfrna gcire, insanh[rn geri kalanryalntzca izleyiciymiq. Bu cjnderler gtiniimtizde manfilrn sevgi-lileriymiqler. Gegmiqte de sessiz bilginin. Onlar her iki konumkahramanlanna qiirler okuyup, onlan civen insanlarmtq.

Nagtral, insanhfrn tarihin btiytik bir krsmrru sessiz bilgininkonumunda gegirdi[ini ve ona biiyiik bir cizlem duymasrrunnedeninin bu oldulunu belirtmiq.

Don Juan yagh nagual'a, nagual Julian'm kendisine tamolarak ne yapmaya gahqtrfirm sorrnu$. Bu sorusu gergekte oldu-

lundan daha zekice ve mantrkh gririinmti$. Nagual El(as, o sl-ralar don Juan'a tamamen anlagrlmaz gelen kavramlarla yarut-lamrq bu soruyu. Nagual Julian'rn kendisine antrenorliik ettiEi-ni, toplanma noktasrru mantrlrn yerinden aldatarak uzaklagtrrdr-

Erru, boylece tutkulanyla taqmrg ve mantr[rn srradan olaylannahayran o saf rzleyicr gtiruhunun bir pargasl olacafrna, bir dtiqti-ntir olabilecegini sciylemiq. Nagual Julian aynr zamanda kendi-sine, bilinmeyenin o hastahkh ve cahilAgrklanndan biri olucafr-na, gergek bir soyutluluk btiytici.isii olmayr o[retiyormuq.'

Nagual Elfas, yalntzca mantrkhhla kusursuz bir cjmekoluqturabilecek birinin aynrzamanda sessiz bilgiye kusursuz birornek oluqturabilece[ini belirtmiq. Her iki konuma ulaqabilenbirinin diler konumu da agrkga gcirebilece$ini sciylemiq, bu damantrlrn slrunrun oldu[unu bilmenin tek yoluymu$. Sessiz bil-ginin konumundanmantrlrn konumu agrkga goriilebiliyormuq.

NiYETi KULLANMAK 215

Yaqh nagual don Juan'a, sessiz bilgiden mantr$a uzanan

1* yttnlii kciprtiye 'merak' denildifini anlatmrq. ntida sessiz

9itgivg balh do!ru insanlann bildiklerinin kaynalrna karqrduyduklan merakmrq. Diler tek ycinlti kriprtiyse mantrktan ses-sizbilgiye uzarurrnlq ve 'yahn anlayrq'olarak bilinirmiq. Bu damantr$rn insanlanna, sonsuz adalar denizinde mantrlrn sadecetek bir ada oldufunu anlatan bir kargrhkmrq.

Nagual, her iki tek-ycinrti kciprtiyti de kullanabilen kiginin,her iki konumu da olasr kilan, can al*' bir kuvvet olan tinle do-layuz ba$lantrya sahip bir biiyiicti oldulunu ekledi. o giin rr-makta nagual Julian'm yaptrfr her qeyin insanlara oegiide ti-le: .onu izleyen kuvvete bir gcisteri olarak yaprlmrg Jdugurrudelindi. Hoplayrp zrplamrq, oynaylp srgraml$ ve herkesi Szel-liklefcendis ini gozetley en kuvveti eslendi*ig.

Don Juan, nagual Elias'm kendisine tinin yalnrzcakonuq-macrrun edalarla konuqrulunda iqitti[ini olsciyledigi. ve eda-larla konuqmak, el kol hareketl6ri yapmak anlamrni gelmiyor-my$; gergek bir kendinden gegiq eylemi, geniglik, g-"rg"t Ui,miyah anlayrqr gerektiriyormug. Tine yaprlin uir eoida, utiyti-ctiler kendilerine ait olarun en iyisini ortiya koyarlar, bunu se_sizce soyuta sunarlarmrq.

coRirNuqmni rv iy nr ETMEK

Don Juan, ben eve drinmeden cince dallarda bir gezidaha yap-mak istiyordu, arna bunu yapamadrk. Bunun yerh", onu klniegcittirmemi istedi. orada bazr insanlan gcirmesi gerekiyordu.

Yolda niyet drgrnda her konuya degindik. Bu, trog uir ge-cikm.eydi. - ,:r.

ofleden sonra, i$leriyle ilgilendikten sonra, ahgveriq ye-rindeki be[endi[i banka orurduk. ortada kimseler yottu.'iotyorgun ve uykuluydum. Ama birden, hig ummadrfrm bir andatoparlandrm. Usum olanca netlifine kavugtu.

Don Juan bendeki degiqikri[i hemen gcirati ve qaqkrn hali-me gtildii. zihnimdeki bir dtigiinceyi yakalad\ ya da 6eki benonun zihnindeki bir di.igtinceyi yakaladrm.

2t6 sESS izt-tciN Bnri

"E[er yaqaml yrllar ybrine saatler ba$amrnda diiqi.inecek

olursan, yaqamlarrmrz olabildifine uzundur," dedi. "Gi.inleraEtsmdan diiqtindiiftinde bile, yaqam hAl0 sonsuz goriintir."

Bu tam da benim diigtindiiftim qeydi.Biiyiiciilerin yaqamt saatlerle cilgtii$iinii, ve bir saatte ya$a-

drklarrrun normal bir yaqama denk yo[unlukta oldufunu anlat-tr. Bu yofunluk toplanma noktasmtn hareketi agrsrndan, iq bil-gi biriktirrneye geldilinde, bir iistiinliik oluyormug.

Bunu daha ayrmilh olarak agrklamasmt istedtm. Uzun za-

man cince konuqmalarda not tutmak elveriqsiz oldufundan, ba-

na biiyiictilerin diinyasryla ilgili edinmiq oldu[um katrqrksrzbilgileri, kdfrda ya da zihnime aktarmamamr, toplanma nokta-srnrn hareketine aktarmamr onermigti.

"En ufak de[iqimiyle toplanma noktast, tamamen yalrtrlmrqalgr adacrklarr oluqturur," dedi don Juan. "Bilgi, bilinglilifinkarmasrkh[rndaki deneyimler bigiminde, orada biriktirilebilir.' ?

"Ama bilgi, boylesine belirsiz bir qeyde nastl biriktirilebi-lir?" diye sordum.

"Zthtnde aynl oranda belirsizdlu, ama sen onu iyi tanrdr[rnigin hdl6 ona giiveniyorsun," diye yaprqtrrdt yamtt. "Halen top-lanma noktasmtn bu bigimdeki hareketine tamihk dgfilsin,ama bu aqafir yukart aym qey."

"Demek istedifim, bilgi nasil biriktirilir?" diye direttim."Bilgi, deneyimin kendisinde biriktirilir," diye agrkladr.

"Daha sonra, biiyiicii toplanma noktasrnt deneyimin oldufuyere do[ru hareket ettirdifinde, deneyimin tamamtm yenidenyagar. Biiyiiciilerin deneyimleri hatrrlamast, toplanma nokta-smda biriktirilmiq bilgileri edinmesinin yoludur.

"Yo[unluk, toplanma. noktasrrun hareketinin do[al bi so-

nucu," diye devam etti. "Orne[in, sen qu anlarda normalde ya-qayacafrndan daha yo[un yaglyorsun, yani, diyece[im o ki, yo-

[unluk biriktiriyoisun. Bi giin toplanma noktant tam olarak gu

anda oldu[u yere dcindi.irerek bu anlart yeniden yagayacaksrn.

Biiyiictiler iqte bu yolla bilgi biriktirir."Don Juan'a, son birkag gi.inde deneyimledifim yo[un ha-

trralarrn, bildi[im herhangi bir zihinsel iqlem olmadan, baqrmageldi$ini anlattrm.

NIYETT KULLANMAK

"Biri istedifinde hatrrlamayl nasrl baqarabilir?" diye sor-dum.

"Niyetrnbi yonti olan yo$unluk, dolal olarak biiyiictiniingoztiniin parrldamaslna ba#rdrr," diye agrkladr. "Biiyiictiler oyalrtrlmrq algr adacrklannr galrrqtrrmak igin gozlerinin parrlda-masryla birlikte donmek istedikleri alam niyet ederler. Ama bu-nu zaten aErkladrm."

Zihnimin karrqtrlrnr belli ediyor olmahydrm. Don Juan be-ni ciddi bir ifadeyle kargrladr. ona soru sorrnak igin birkag kezdudaklanmr araladrm, ama di.iqtincelerimi toparlayamryordum.

"Yo[unluk diizeyi nor-uiden daha ytiksek btaugu igin,',dedi don Juan, "biiyiicii bi kag saate denk normal bi yaqamtya-qayabilir. Toplanma noktasrnrn bilmedili bi konuma gitmesiy-le normalden daha fazla enerJiyi igine alr. Enerjinin fazlacaakrqma yolunluk denir."

Soylediklerini olanca agrkh[ryla anhyordum, ve bu btiyiiketkinin darbesi karqrsrnda mantr$rm afalladr,

Don Juan gozlerini bana dikti ve biiyticiilerin baqrna belaolan bir tepkiye-biiyiictiliilti inandrncr, iyi diiqiiniilmtiq sciz-ctiklerle, kargr konulmaz agrklama iste$ine kargr uyardr.

"Biiyiictilerin deneyimleri oylesine acayip ki," diye siir-diirdii don Juan, "bunla.rr bi zihinsel gahqma olarak alrlar vekendi izlerini silrmek igin kullanrrlar. Iz siiriiciiler olarakkoz-lan, bizim algrlayrcrlar oldulumuzun, ve algmrn akhmzm ala-bilecelinden de fazla olasrhklara sahip oldufunun bilincindeolmalandl r. "

Bu konudaki tek yorumum, insan bilinglili[inin acayip vetatsn olasrhklanndan duydu[um endiqemi dile getirmek oldu.

"Btiyticiiler, kendilerini bu engin olasrhklara karqr koruya-bilmek igin," dedi don Juan, "kusursuzbikararhhk, zekd, sabrrve kibarlrk orne[i oluqtururlar. Bu dcirt temel, ayrimaz bi qekil-de birbirlerine ba$rdrr. Biiyiictiler bunlan niyet ederek geliqti-rirler. Bu temeller, tabii ki, toplanma noktasrmn konumlandr."

Bir biiyiicii tarafindan gergekleqtirilen her eylemin bu dortilkenin tarumlanmasryla yonetildi[ini sciyleyerek devam etti.Bciylece, tam olarak sciylemek geiekirse, her btiytictintin hereylemi, dtiqi.ince ve kavrama bakrmrndan dikkatlice tasarlan-

2t'l

218 sES s tzriciN enri

mlq ve iz silrmenin bu dort temelinin kendine ozgti bir bigimi-ne sahipmiq.

"Btiytictiler, iz siirmenrn bu dcirt temelini rehber gibi kul-lanlrlar," diye siirdtirdti. "Bunlar ziltntnrizin dort ayn boyutu-dur, btiytictilerin toplanma noktalannl belirli'konumlara getir-melerine neden olan dcirt ayrr yolunluk ttirii."

Aniden canr srkrlmrq gciriindti. Ona, benim diretmemin bu-na sebep olup olmadrfrnr sordum

"Ussalhfrmrzrn bizi nasrl iki araya bi dereye srkrqtrrdr[rnrdtiqtiniiyordum," dedi. "{Jzun uzun dtiqi.inme, sorgulama, bi go-

z.jm bulma efilimindeytz. Ama biiyiictiliifiin diizenefinde bu-nu yapmanln bi yolu yok. Btiytictiltik sessiz bilgiye ulagma sa-

nahdu, ve sessiz bilgi diigtiniip taqrnarak gozi.ilebilecek bi qey

defiil. Yalnrzca deneyimlenebilecek bi qey."Gi.iliimsedi, gozleri iki rqrk noktacrfr gibi panldryordu.

Btiytictilerin kendilerini sessiz bil ginin ezici etkisinden koruya-bilme gabasryla iz siirme sanattnr geligtirdifini soyledi. Iz siir-me toplanma noktasrnr azar azat ama sallam olarak hareket et-tirir, btiyiici.ilere zaman ve boylece kendilerini destekleme ola-nafr saflarmrg.

"iz siirme sanatrnda," diye siirdtirdii don Juan, "bi.iytictile-rin go[unlukla kullandr$r bi yontem vardr: denetlenen delilik.Biiytictiler denetlenen delilt$in-fazlalaqmrq biling ve algr du-rumunda-kendi kendileriyle ve gi.inltik sorunlartn diinyasrn-daki herkes ve her qeyle baqa grkmarun tek yolu oldu[unu sa-

vunurlat "Don Juan denetlenen delilili denetlenen aldanma sanah ya

da eyleme tamamen kendini veriyormuq gibi goriinme sanattolarak agrklamrqtr-oyle iyi yaprlacakmrq ki kimse ayrdmavararrrazmrg. Denetlenen delilik tamamen kendini aldatma de-

lilmiq demigti , her geyin ayrlmaz bir pargast olarak kalrken,her qeyden ayn olmarun inceden inceye diiqtiniilmtig, sanatsalbir ycintemiymig.

"Denetlenen delilik, bi sanattr," diye stirdtirdii don Juan."Qok can srkrcr ve cifrenilmesi gtig olan bi sanattrr. Qo[u btiyu-ciiniin midesi kaldrrma bunu, sanatm kendisinde yanhq bi qey-lerden de[il, uygulamasmm gok fazla enerji gerektirdifiinden."

NiYETi KULLANMAK

Don Juan kendisinin de, boyle yapmaktan pek hoqnut ol-mamasrna rafmen, belki de velinimeti bu konuda gok usta ol-dufundan, bunu titizlikle uyguladrfrnr belirtti. Ya da belki kiqi-li[inin-riyakAr ve dar kafah olan-denetlenen delili$ uygu-lamaya yetecek geviklifi yokmuq.

Ona qagkrnhkla baktrm. Konuqmayr kesti ve yaramaz goz-lerini bana dikti.

"Biiytictiliige gelene kadar kiqiligimiz zaten oluqmuqolur," dedi, ve omuzlannt aldrmazh[rnr gostermek igin kaldrr-dr, "ttim yapabilecefimiz denetlenen delili[i uygulamak vekendimize gtilmektir."

Bir gcintildeqlik dalgasr iEimi sardr ve bana kalrrsa hig deriyakdr ve darkafah olmadr$rnr sciyledim ona.

"Ama bu benim kiqili[imin temeli," diye diretti.Ben de oyle olmadrfr konusunda direttim."Denetlenen delili[i uygulayan iz silrilctiler, tljm insanh-

[m kiqilik ba$ammda tige aynldrfrna inamrlar," dedi, ve be-nimle ellenirken gtildii[ti gibi giildti.

"Bu gok sagma," diye karqr grkhm, "insan davranrqr bu ba-s itlikte s mrfl andmlamayac ak kadar karmaqrktrr. "

"iz stiriictiler sandr[rmrz kadar karmaqrk olmadrfrmrzrsoylerler," dedi, "ve hepimiz bu tig srnrflandrrmadan birineaitmiqiz. "

Sinirden giildi.im. Ashnda bciyle bir agrklamayr qaka olarakalrdtm amazihnimin son kerte agrkh[rndan ve dliqtinceleriminkeskinlifinden ciddi oldu[una inandrm.

"Ciddi misin?" diye sordum, olanca kibarh$rmla."Hem de nasrl ciddiyim," dedi ve giilmeye baqladr.Gtiltiqti beni braz gevqetti. O da iz siirtic[ilenn smrflandrr-

ma yontemlerini agrklamayr si.irdiirdii. ilk srnrflandrmada olaninsanlann kusursuz birer yazman, yardrmcr ve arkadag olduk-larmr soyledi. Qok akrqkan bir kiqilikleri varmrq, ama akrqkan-hklan besleyici de[ilmiq. Yine de dayanrkh, ilgili ve tamamenevcimenlermiq, bazr kahplar igerisinde beceriklilermiq, neqeli,iyi huytu, kibar ve duyarhlarmrq. Bir baqka deyiqle insarun ta-nrqabilece[i en tath kiqilermiq, ama btiy{ik bir kusurlan varrru$:kendi baqlanna hareket edemezlermi$. Her zaman kendilerini

219

sES s izt-tciN snri

ycinlendirecek birini gereksinirlermiq. Bu yonlendirmenin nedenli dtiqmanc a ya da yapmacrk olmasr cinemsizmiq, hayretedilecek olgiide iyi olurlarmr$. Ama kendi baglanna kaldrkla-nnda yok olurlaffnlq.

Ikinci srruflandrrmadaki insanlar hig de kibar olmazlarmrq.Darkafah, kinci, imrenen, krskang ve bencil olurlarmrq. Qofun-luk kendilerinden konuqur, insanlann kendi olgtitlerine uyma-stnr isterlermiq. Bu durumdan memnun olmamalanna ra[menher zarnan her qeye onayak olurlarmrq. Her durumda tamamengergin olurlarmrq ve asla rahatlayamazlarmrq. Ozgiivenleriyokmug ve asla memnun olmazlarmrq; cizgiivenleri yittikge da-ha da kotti olurlarmrq. Oltimci.il kusurlanyla lider olmak iginbirilerini tildiirebilmeleriym i q.

J'- ..UEtincii srruflandrrmadaki insanlar ne iyi ne de k6tii olan-

larmrq. Kimseye hizmet etmez,kimseye kendilerini kabul ettir-meye gahqmazlarmrq. Dahasr kayrtsrzlarml$. Kendileriyle ilgi-li, sadece tath hayallerinden ve dileklerle dolu dtiqiincelerindenolugturduklan coqkulu bir tammlamalan varml$. E[er tisttin ol-duklarr bir yetenekleri varsa bu da birqeylerin olmasrnr bekle-mekmiq. Keqfedilip civgi.i kazanmayr beklerlermiq ve o an orta-da olmayan, hep gerEekleqtireceklerini soyleyip ashnda boyleyetilere sahip olmadrklanndan gergekleqtiremedikleri, biiyiikamaglara sahip olduklannrn hayalini yaratmada ola[aniistti ye-teneklilermi$.

Don Juan kendisinin kesinlikle ikinci smrflandrrmaya aitoldu[unu soyledi. Sonra benim de kendimi smrflandrrmamr is-tedi, ama ben cifkelendim. Don Juan gi.ilmekten iki btikltim, ne-redeyse yere dtiqecekti.

Kendimi smrflandlrrnaml istedi yeniden, istemeye iste-meye tigiincii smrflandlrrnarun birbileqimi olabilecefiimi soy-ledim.

"Brrak bu bileqim sagmahklannr," dedi, gtilmeyi siirdtire-rek. "Bizler basit varhklanz, her birimiz bu tig ttirden biri. Vebenim varhklarrz, her birimiz bu iiE ttirden biri. Ve benim bil-digim kadanyla sen ikinci smrflandrrmaya aitsin. iz silrliici)leronlara osuruktan adamlar der."

Srnrflandurna dizgesinin algaltrcr oldu$u sciyleyerek karqr

NIYETI KULLANMAK

Erkmaya baqladrm. Ama tam uzun bir soyleme giriqmek iize-reyken durdum. onun yerine iig tiir kiqilik varsa, hepimizin de-[iqme ya da kurtulma umudu olmadan bu iiE srruflamadan bi-rine takrh kaldr[rmrzr belirttim.

Durumun tam olarak boyle oldu[unu soyledi. Kurtuluqigin bir yolun drqrnda. Biiyiiciiler uzun bir stire cince yalnrzcakiqisel yanslmamzrn bu smrflandrmalardan birine girdifiiniofrenmiqler.

"Bizim sorunumuz kendimizi ciddiye almamtzda," dedi." Kiq isel gciriintimtimtiziin hangi smrfl andlrrnaya girdili s adecekiqisel onemimiz agrsmdan fark eder. E[er kiqisel onemimizolmasaydr hangi srruflandrmada oldu[umuzun bi onemi ol-mazdt.

"Ben het zaman bi osuruk olarak kalacalrm," diye stirdtir-dii bedeni kahkahayla sarsrlrken. o'sen de ciyle kalacaksrn.Ama gimdi, sen kendini ciddiye almaktayken, ben kendisiniciddiye almayan bi osurufum."

Ofkelenmiqtim. Onunla tartrgmak istedim, ama bunun iginenerjiyi toparlayamadrm.

O boq pazff yerinde kahkahasmln yansrmasr tirki.itiictiydti.Konuyu defiqtirip, benimle tartrqmrq oldu$u temel tozleri

toparladr: tinin belirmesi, tinin vurugu, tinin hilesi, tinin iniqi,niyetrn gereksindirdikleri ve niyett kullanmak. Bu tcizleri, bel-lefime, onlan ahkoymam igin bir firsat veriyormuqgasrna tek-rarladr. Sonra onlara defgin bana anlatmrq oldu[u her qeyi bir-kag sozciikle vurguladr. Sanki kasrth olarak biitiin o bilgiyi, oanrn yofunluluna biriktirmemi sa[lamaya gahqryordu.

Temel tcizlerin benim igin hala giz taqrdrklarrnr belirttim.Onlan anlayabilme konusunda kaygrlanryordum. Sanki konubaqlrklarmrn onemini ortadan kaldrrryormu$ izlenimi yarafi-yordu ve ben hentiz anlamlarrnr hig yakalayamamrgtrm.

Soyut tozler hakkrnda daha fazla soru sorrnam gerekti[ikonusunda direttim.

Soylediklerimi saptamaya gahqrr gciriintiyordu, sonra ses-sizce bagryla onayladr.

"Bu konu da benim igin gok zordtJ," dedi. "Ve ben de bistirti soru sormuqtum. Ben belki de senden biraz daha bencil-

221

sEsstzriciN nnxi

dim. Ve gok kottiydtim. Drrdrlanmak soru sonnanrn bildilimtek yontemiydi. Sen de oldukQa saldrrgan bi sorgucusun. Tabiisonug olarak ikimiz de aynr olEi.ide srkrcryrz, ama ayn neden-lerden dolayr."

Don Juan'rn konuyu defiqtirmeden cince temel tozlerle il-gili tartrgmamtza ekledili son bir qey vardr; o da kendilerinison kerte yavag olarak belli ettikleriydi, diizensiz olarak geliq-tili ve geri gekildigiydi.

"Toplanma noktasrnr hareket ettirebilen birinin, bunu da-ha fazla hareket ettirebilece$ini yeterince tekrarlayamadrmherhalde," diye baqladr. "Ve bi cifretmeni gereksinmemizintek nedeni, bizi aclmasrzca mahmuzlayacak olmasrndandrr.Yoksa dolal tepkimiz, durup ne gok yol katettik diye kendi-mizi. kutlamaya ycinelir. "

Ikimizin de, kendimize daha yumuqak davranmak konusu-na, o nahoq efilimlerimizle iyi birer ornek oluqturdulumuzusoyledi. Qok gtiktir, velinimeti, o ola[antistlj tz siiriicii, kendi-sini higbir qeyden esirgememig.

Don Juan geceleri dofda gezinme ahqtrrmalan srrasrnda,nagual Julian'm kendisine kiqisel onemin dofasr ve toplanmanoktasmm hareketi konusunda geniq cilgiide demegler verdi[i-ni soyledi. Nagual Julian igin kiqisel onem iig bin kafah bir ca-navarmr$. Insan onunla yid'z yij.ze gelip iig yontemle onu yokedebilirmiq. Ilk yol her kafayr tek tek, aynr anda kesip kopar-makmrq; ikincisi, kiqisel onemi ag brakarak yavaq yavaq yokeden, merhametin olmadrlr yer denilen var olmanrn o gizemliyerine ulaqmakmrg; ve iigtinctisi.i de birinin simgesel oliimiiyleolugabilen ani bir yok etmeymiq.

Nagual Julian iigiincii segenefi cinermiq. Ama segebilmefirsatr olursa kendisini qansh saymasl gerektifini anlatmrqdon Juan'a. Qi.inkii genellikle tin btiyiiciini.in hangi yoldangitmesi gerekti$ine karar verirmiq, biiyi.ictini.in de gorevi bu-nu izlemekmiq.

Don Juan, beni yonlendirdi[i gibi, velinimetinin de kendi-sini iig bin kafah canavan, kiqisel onemin o kafalannr tek tekkesip koparmaya yonlendirmiq oldu$unu, ama sonuglanrunepey farkh grktrlrnr sciyledi. Ben, bu ahgtrrmaya oldukga iyi

Niyeli KULLANMAK

karqrhk verebiliyorken, o bir karqrhk bile vrempmi$."Benimkisi kendine rizgti bi durumdu," diye siirdtirdii.

"Gri[iisiimde bi kurqun deliliyle yolda yatarken beni gordii-ltinden beri, velinimetim, benim yeni nagual olacafrmr bil-mekteydi. Buna gcire davramp, safhlrm el verir vermez top-Ianma noktamr hareket ettirdi. ve biiytik bi kolayhkla o .utri-vanmsl adam bigimindeki enerji alarunr gcirdtim. Ama bu ge-liqme bana beklendili gibi bi yardrm sa$layacalma, toplanmanoktamrn yeni hareketler etmesini engeliedi. niger gcimezlerintoplanma noktalan sallam bi qekilde hareket ederken, benim-kisi canavan gorme diizeyinde takrldr kaldr."

"Peki velinimetin sana neler olup bittiEini anlatmadrml?" diye sordum, bu gereksiz sorun kargrsrnda epey $allrml$olarak.

"velinimetim, bilgileri aktarmaya inanmazdr, " dedi don Ju-an. "Bu qekilde aktanlan bilgilerin etkiden yoksun olaca[rnrsanudr. Asla ulagrlamazdr bilgiye gereksinildilinde. ote yan-dan, bilgi yalmzca sezdirildi[inde onunla ilgilJnen kiqi bubil-giyi edinmek igini geqitli yollar rasarlayabilirdi.',

Don Juan, velinimetiyle kendisinin rifretme ycintemleriarasrndaki aynmrn, insamn segme cizgtirlfti olmasr gerekti[ineinanmasrndan kaynaklandrfinr soyledi. velinimetiyse bunainanmryormu$.

"velinimetinin cifretmeni, nagual Elias sana neler olup bit-ti[ini anlatmadr mr?" diye direttim.

"Denedi," dedi don Juan ve ig gekti. "Ama ben gergektendayanrlmazdrm. Her geyi biliyordum. o iki adam kula$rmrndibinde konuquyorlardr, ama asla sciylediklerini dinlemiyor-dum."

Bu grkm azlabagedebilmek igin nagual Julian, don Juan'rbir kez daha, ama bu sefer bir baqka bigimde toplanma nokta-srnln cizgi.ir hareketi yapmasma karar vermiq. .

soztinti, bunun rrmaktaki deneyiminden once mi, sonra mroldulunu rilrenebilmek igin kestim. Don Juan'rn ciyktileri be-nim befenebilecelim bir kronolojik sraya sahip defillerdi.

"Bu bi kag ay sonra olmuqtu," diye yamtladr. ..Ve sakrn,aynlmrg algryr yagamrg oldufumdan bi parga bile defiqri$imi

223

224 sESStzt-iciN Bnrci

sanma, ne daha bilgili, ne de daha akh baqrnda biri olmuqtum.

Boyle qeyler hig olmadr."Senin bagma gelenleri bi diiqiin," diye devam etti. "Senin

dev'amhhfrni defalarca krrmakla kalmayrp, onu parqalara ayr-drm, bi bak kendine, hAlA dokunulmamlqsln gibi davranlyor-sun. Bu sihrin, niyettn bi baqarrsr.

"Ben de boyleydim. Bi siire igin deneyimlemekte oldu-

Eum qeyin basktsr altrnda ezilip biiziiliiyordum, ve sonra hep-

sini unutup, o kaba halime doniiyordum, sanki hig bi qey olma-mrq gibi. Bu nedenle velinimetim gergekten de[iqebilmemizigin olmemiz gerektifine inanryordu."

Don Juan kendisiyle birlikte biitiin gomezlerin, Tulio'nunalgak ve kendini befenmiq onemsiz biri olmast dtqmda, her-

hangi bir konuda asla tam olarak anlaqamadrklarrnr soyledi.

Kendilerine uzak durdu[u ve hor davrandtfr igin Tulio'dan tik-sinirlermiq. Onlara oylJsine bir aqafrlamayla davrantrmtq ki,kendilerini pislik gibi hissederlermiq. Hepsi de Tulio'nun ken-

dileriyle konugmamaslnrn nedeninin soyleyecek bir qeyi olma-masr oldufuna inanmrqlardr; ve en dikkat geken halinin, o ken-

dini befenmig her qeyden uzak durugunun gekingenlifine birmaske oluqturmak iEin oldu[unu sanmtqlardt.

Yine de sofuk kiqili[ine ve ttim Eomezlerin krzgrnh[rnarafmen, Tulio'nun ev sakinleri tizerinde agrrr bir etkisi var-mrq-ozellikle iizerine titriyormuq gibi gortinen nagual Juli-an'ln.

Bir gtin nagual Julian tiim gomezlenbiittin giin siirecek biriq iEin kente gondermiq. Evin di[er yaqh sar<inleri yanl sra ev-

de kalan tek kiqi don Juan'mt$.Giiniin ortastna do[ru nagual Julian, gahqma odasrnda,

her zamanki saymanhk iqleriyle ilgilenmeye koyulmu$. Igerigirerken don Juan'dan kendisine hesaplarda yardrm etmesiniistemig.

Don Juan makbuzlara baktrkga, iqe devam edebilmesi igin,vgat baqr Tulio'nun elinde bulunan ve onun not etmemiq oldu-

lu bazt bilgilere gereksinimi oldufunu anlamt q.

Nagual Julian, don Juan't sevindiren Tulio'nun bu dikkat-sizliline gok krzmrq. Nagual sabrstzca don Juan'a tarlada iqEi-

NiYETi KULLANMAK 225

lerin baqrnda bekleyen Tulio'yu bulmasmr ve gahqma odasmagetirmesini buyurmuq.

Don Juan Tulio'yu iizeceli dtiqtincesine haince sevinerek,tarlaya olan beq yiz metrelik yolu, tabii ki kendisini canava-rlmsl adamdan koruyacak bir giftlik iqgisiyle koqmuq. Her za-yanklslbi iqgiteri uzaktan gozetleyen"Tuiio'yu-bulmuq. DonJuan Tulio'nun insanlarla dofrudan iliqkiye girmekten"nefretettilinin, onla' hep uzaktan iiledrlinin faikrniuy-rq.'Don Juan sert bir ses trnrsr ve abarhlmrq buyurgan tavrlar-la Tulio'ya nagual'm onun hizmetine gerek diydulundanonunla eve geknesini istemiq. Sesi zar zor duyulan'iulio, o an-

9q g:t iqi oldugu, arna bir saate kadar serbesikalacalrnr ve ge-lebilece$ini soylemiq.

Don Juan, Tulio'nun kendisiyle tartrqmaya giremeyece[i-ni, bagmrn bir hareketiyle konuyu kapaticagrnr bildiEi halje,diretmi q. Tul io a.lzrna ahnmayac ak s o v gii ler yafclrrurik kendi-sine baEumaya bagladr[rnda dehqete kaprlmtq. nu manzara oy-lesine Tulio'nun yaprsma ters dtiqtiyormuq kiiggiler bile igleii-ni brrakrp soru soran bakrqlarla birbirlerine bakmaya baqlamrq-lar. Don Juan Tulio'yu son kerte ofkelendirmiq. Hatta t agrp gi-den, j.irkmtig don Juan'a bir taq savurrnu$.

Don Juan'la koruyucusu derhar kagip eve geri dcinmtiqler.on kaprda Tulio'yla karqrlaqmrqlar. Bazrladrnlarla sakin sakinkonuqup giiltiqtiyorrnu$. Ahqkanh$r oldufu tizere, don Juan,rgcirmemezlikten gelmek igin baqrnr ote yana gevirmiq. Nagualonu gahqma odasrna isterk"n oridu laflamasrnoqn doiayr,

"oon

Juan onu sinirli sinirli ve a[n bir gekilde suglamaya baqlamrq.Tulio ve kadrnlar don Juan'a sanki delirmiq giui uatmrqiur.

5

- Ama o giin Tulio hig kendi do$al halinde defilmiq. Arrrn-da don Juan'a o lanet aprnrukapayip kendi lanetlqlerlyte itgi-lenmesini haykrrmrg. Utanmadan don Juan,r nagual filian;laaralafinr bozmay a gahqmakla suglamrq.

Kadrnlar kaygrlannr ahlayrp vahlayarak, don Juan,a be-lenmeyen _bakr

g larla_bakarak gostermi gler. Tulio' yu s akinleq-tirmeye gahqmrglar. Don Juan Tulio'ya nagual,rn odasma gii-mesini ve hesaplan agrklamasrnl emretmiq. rrno ona cehenne-me gitmesini sciylemiq.

sESS tzriciN enxi

Don Juan ofkeden sarsrlmaktaymrq. Basit bir hesaplarrsorrna gorevi kdbusa doniiqmiiq. Ofkesini denetlemiq. Kadrnlaronu dikkatle tzliyorlarmrq ve bu onu yeniden cifkelendirmig.Sessiz bir ofkeyle nagual'rn odasrna koqmuq. Tulio ve kadrnlarkonugmalanna geri doniip, ozel bir gakayr kutluyornu$gasmagi.ilmeye baglamr qlar.

Don Juan'rn qaqkmh[r gahgma odasrna girip Tulio'yu na-gual'rn masasr baqrnda hesaplanna dalmrq olarak gordti[tindeson noktaslna varrnr$. Don Juan inarulmaz btr gaba harcayrpofkesini denetlemiq. Tulio'ya giiliimsemiq. Artft ona gci[tisgermesi gerekmiyormu$. Aniden nagual'rn Tulio'yu, kendisinidenemek, ofkelenip ofkelenmeyecefini gormek igin kullan-makta oldu[unu anlamrq. Ona bu zevki verrneyecekmiq.

Tulio baqrnr hesaplarrndzur kaldrrmadan, eler nagual'r an-yorsa onu evin di[er tarafinda bulunabilecefini soylemiq donJuan'a.

Don Juan evin di$er tarufrna kogturup, nagual Julian'r ya-runda Tulio'yla a$rr alrr iE avluda dolaqrrken bulmuq. Nagualbiittin dikkatini Tulio'yla yaptrfr konuqmaya vermiq goriinti-yordu. Tulio, nazikge nagual'm giysisinin kolunu gekiqtirip, al-gak bir sesle yardrmcrslrun orada oldu[unu soylemiq.

Nagual ciddi bir qekilde i.izerinde gahqtrklarr hesaplarla il-gili her qeyi don Juana agrklamrq. [.fzun, aynntrh ve kapsamhbir agrklamaymlq. Daha sonra don Juan'a ttim yapmasl gereke-nin gahgma odasmdan hesap defterini getirmesi, bciylece girdi-leri yaprp Tulio'ya imzalatmalan oldufunu soylemiq

Don Juan ne olup bitti[ini anlayamryorriruq. Aynntrh agrk-lamalar ve nagual'rn ciddi ses tonu, her qeyi olafan sorunlar bi-gimine doniiqttirmtiq. Tulio iqi oldufundan, sabrszca don Ju-an'aacele edip defteri getirmesini soylemiq. Bir bagka yerde deona gereksinimi olanlar varmlg.

Ondan soffa don Juan kendisini bir soytan olarak gorme-ye baqlamrq. Nagual'rn bir qeylerin peqinde oldu[unu biliyor-mugl gcizlerinde, don Juan'a, her zarnan o kcitti qakalarrnrn bir-liktelifini anlatan tuhaf bir bakrq vaffnr$. Bunun yanrsra, Tulioo giin, don Juan'rn o evde oldu[u ti.im iki sene boyunca konuq-tulundan daha gok konu$mu$.

NiYETi KULLANMAK 227

Don Juan tek bir sciz etmeden garrqma odasrna geii dcin_mti$. ve bekledili gibi Tulio kendisinden cince oruyiuur-rtDon Juan'r bekleyeiek masanrn koqesinde oturmakta, sabrsz_ca aya$rrun topukla'yla yere uur-"uktuyml$. Don Juan,m ara_drlr defteri ona uzarmrq ve yola koyurmaririi ,ciyte;[.

Buna kargr kendisini hazrramig otmurina ragmen don Ju_an afatlamrg. ofkelenip kabal?.$u'' "d;; ;cizlerini dikmiq.Don Juan patlamamak (in kenaini ,o. tut-u!. B{ittin bunla'nyalnrzca davranrqra'nr denemek igin olduguiru ,oyteyip dur_muq kendisine. Denemeden baqa'ytu g.g"ln ezse evden atrra_ca$rnr sanmaktaymt$.

.Bu hengamenin ortasrnda, yine de Tulio,nun kendisindennasrl her zaman bir adrm cinde otuuitoigini m"rat<

"oiyormrq.Tulio'nun-kesinlikle nagual ile bek'lemekte olaca$rnr kes_tirmekteymig. yine de onu -orada

gcirdtigrina. guqr*amaslnara[men, inanamamrg. En krsa yol-u izle]erekten evin iginde{ogruq.'Tulio'nun kendisinden daha trLn kogabilmesi olasrde$ilmiq. Dahasr eler Tulio koqtuysa, onun yamnda koqmuqolmahymrq.

Nagual Jul_i3n fayfisrz bir tavrrra hesap defterini don Ju-an'dan almrg. gldjleii yapTr$,Tulio da irrzalamrg. Sonra ye_niden, gozlerinirulio'yi o^il<miq olan don Juan,a aldrrmaksrzlnhesaplarla ilgili konugmaya bagiamrqlar. non iu* kendisine nettir bir deneme uyguradrkra'ni anlamaya g;ir$;o""uq. Davra-nrgla'yla ilgili bir deneme oldulu"u ,un*rl.'li. a" orsa o ev_dekidavraryllal her zaman gilnlemdeymig.

Nagual rulio'yra yarnrzkahp ig t onuq-ut istedi[ini sciy-leyerek don Juan'r yoriamrq. Don Juan aeirra kadrnla' burup,onlann bu tuhaf durum hakkrnda sciyleyeceklerini dinlemek is_lemiq. on adrm kadar ilerlemiq ki, tuornr*jun ikisi ve Tu_lio'yla karqrlagmt?: ggu de epeycogkuru bir konuqmayr stirdii-niy.o-rlarmrq. Kendisini gdrm.o"n onlu' gcirdtigtinden nagual, ageri koqmuq. Tufig oruda, nagual ife konigrnuflruy_rq.

Inanrlmazbr kugku don iuan'rn zihninae uetiriv"r-iq. gu-hqma odasrna koqmug; Turio saymanrrk iqine grimtilmti$mii$,onu fark etmemiq bile. Don Juan ona nerer ol.b biffi[ini sor-mu$- Bu kez Tulio gergek kendine benziyormul, yanrttamamr$

SESS IZLICIN BNrci

onu, ona bakmamrg da.

Don Juan o anda bir baqka akrl almaz dtiqtinceye kaprlmtq.

Ahrra koqmuq, iki atr eyerlemiq ve sabahki koruyucusundan ye-

niden tcenAisine eqlik etmesini istemiq. Daha once Tulio'yu gor-

dtikteri yere dortnala gitmiqler. Tam olarak onu braktrklan yer-

de duruyormu$. Don Juan'la konugmamrq. Don Juan ona soru-

lar sordu[unda omuzlannr kaldrnp bagrnr ote yana Eevirmiq.Don Juan ve koruyucusu dortnala eve donmiiqler. Adamt

atlarla il gilens in diye brrakrp eve ko qturmu $ .]ulio kadrnlarl a

birlikte 5gr" yemefi yemekteymiq. Ayrrc_a Tulio nagual ile

konuqmaftuy*tq. V" -uytt.a

Tulio defterler i.izerinde gahg-

maktaymtq.Dbn Juan oturup korkudan sofuk sofuk terledifini duy-

mu$. Nagual Julian'in kendisini o.berbat qakalarrndan biriyle

denlmek-te oldu[unu biliyormu$. Uq tiir eylemde bulunabile-

ce[ine karar u"trniq. sanki olafandrqr higbir qey olmam$ gibi

dairanabilirmiq; deneyi kendi baqma anlamaya gahgabiliTiqya da nagual don Juan'tn her istedili agrklayacafrnr soyleyip,

6unu kafiya takmrq oldufu igin nagual ile ytizleqip ondan aqrk-

lama isteyebilirmiq.sormaya karar vermiq. Nagual'a gidip kendisine ne ya-

prlmakta oidugunu aErklamasmt istemiq. Nagual halen hesap-

iarta ufragmaktaymrq ve yalruzmrq. Defteri bir kenara koyup

don Juin'a giiliimsemiq. Don Juan'a kendisine ofretmiq oldu-

[u yirmi biiyapmama -eyleminin

kiqisel ofrenimin i.iE bin ka-

iurinr kesip koparabilecek geregler oldufunu, ama bu gereg-

lerin don Juan^'a higbir ettiide bulunamadrklarrnr soylemiq'

Boylece don Juan't merhametin olmadrfr yer denilen konu-

ma sokmaya gahqarak kiqisel onemi yok etmenin ikinci yon-

temini denemekteYmiq.iqte o zamandon Juan, nagual Julian'm di.ipediiz deli oldu-

[una in**tg. Onun yapmamalardan ya da iig bin kafah cana-

iarlardan ya da merhametin olmadlEr yerlerden konugtugultg

duymak neredeyse don Juan't ona aclmaya itmiq. Nagual Juli-

an gok sakin bii qekilde don Juan'dan evin arkasrndaki ambar-

hk kuliibeye gidip Tulio'yu ga[rrmasrnt istemiq'

Don Juan ig gegirip, gtilmemek igin kendini zor tutmuq.

NIYETI KULLANMAK

Nagual'rn ycintemleri agrkga ortadaymrq. Don Juan nagual'mTulio'yu kullanarak denemesine devam etmek istedilini bili-yormu$.

Don Juan anlatrmmr kesip, Tulio'ya defgin ne dtiqilndiigti-mti sordu. B{iyiictilerin di.inyasryla ilgili bildiklerime dayana-rak, Tulio'nun bir biiyticti oldu[unu ve bir bigimde kendi top-lanma noktasmr iyi tasarlanmr$ olarak hareket ettirdi[ini vedon Juan'a dcirt yerde aynt zamanda bulunabildigi izleniminiverdilini sciylerdim dedim.

"Peki kuliibede ne buldum dersin?" diye sordu don Juan,koca bir srntmayla.

"Ya Tulio'yu bulmuqsundur ya da hig kimseyi," diye ya-rutladrm.

"Ama bu'ikisinden biri olmuq olsaydr, benim devamhhlr-ma bi darbe inmig olmayacaktr," dedi don Juan.

A"cayip qeyler diiqtinmeye gahqtrm ve belki de Tulio'nunrtiya goren bedenini bulmuq olabilece[ini ileri siirdtim. DonJuania kendisinin de buna benzer bir qeyi btiyiictiler gurubun-daki iiyelerden biriyle yapmrg oldulunu arumsatttm.

"Hayrr," diye don Juan arunda yanrtladr. "Buldulum geygergeklikte bi eqi olmayan bi gakaydr. Yine de acayip de[ildi,bu dtinyarun drqmdan bi qey hig de[ildi. Ne oldu[unu diiqii-niiyorsun?"

Don Juan'a bulmacalardan nefret ettifimi anlattrm. Ttim oyagamama neden oldu[u acayip qeylerden sonra, bekleyebilece-

lim geylerin daha fazla acayiplikler olacalmt, bu da artrk sozkonusu olmadrfrna gore, tahmin etmeyi brrakacafirmt sciyledim.

"Kuliibeye girdi[imde Tulio'yu saklamrken bulacafirmahazrlamrqtrm kendimi," dedi don Juan. "Denemenin bi sonra-ki bciliimi.inde Eileden Erkartrcr bi saklan da arayaylm oyunuoynayaca[rmrzdan emindim. Tulio kultibenin igerisinde sakla-narak beni deli edecekti.

"Ama bekledi[im qeylerden higbiri olmadr. Kuliibeye gir-dim ve dort Tulio buldum."

"Dort Tulio'yla ne demek istiyorsun?" diye sordum."O kuliibede dort adam vardr," diye yanrtladr don Juan.

"Ve hepsi de Tulio'ydu. Benim qaqkrnh[rmr tahmin edebiliyor

SESSIZLIGIN BNTi

musun? Hepsi de aym bigimde oturuyorlardt, bacak bacak,tizerine atmrqlar ve beni bekliyorlardr. Onlara baktrm ve Erfhk-lar atarak kaEtrm.

"Velinimetim beni kapmtn dtqmda tuttu. Sonra gergektendehqete diiqmtiq olarak, don Tulio'nun kuliibeden grkrp banado!ru geldiklerini gcirdtim. Tulio'lar saldtran kova kuqlar gibibeni parmaklarryla gagalarken avazlm grktr[r kadar bafrrdrm.Igimde bi qeyler pes edene kadar ba[rrndrm ve inarulmazbrka-yrtsrzhk durumuna gegtim. Yaqamtmda asla boylesine olafa-ni.istii bi qey duymamtqtrm. Tulio'larr silkeleyip attrm ve aya$a

kalktrm. Beni sadece grdrkhyorlarmtq. Dofruca nagual'a gidipbana o dort adamt aErklamasmt istedim."

Nagual Julian'm don Juan'a aEtkladrfr, o dort adamrn rzsiirmenin kusursuz ornekleri oldufuymuq. Adlan ofretmenlerinagual Elfas tarafindan bulunmuq. Nagual Elias, denetlenendelili[e bi ahqtrrma olsun diye ispanyolcadan aldrfr sayma sa-

yrlanna- uno, dos, tres, cuatro-Tulio adrnt ekleyerek elde et-tigi Tulirino, Tuli6do, Tulitre ve Tulicuatro adlartnr koymuqbunlara.

Nagual Julian her birini srrayla don Juan'la tantqtmnl$.Dort adam tek sra durmaktalarmrg. Don Juan her birisinin yti-ziine bakrp baqryla selam vermiq, onlar da ona baktp selam ver-miqler. Nagual o dort adamtn, don Juan'tn da dofruladrfr gibi,olafaniistii bir yetene[in iz siiniciileri oldufunu ve bunun kar-qrsmda ovgiiniin bile yersrzkalaca[rnr soyledi. Tulio'lar nagu-al Elias' r n zaferleriymig ; onlar ayrrdedilemezli[in oztiymti qler.

Onlar oylesine harikulade iz siirilcillerunrgler ki, tiim iqlevselamaglar iEin sadece biri var oluyormu$. Insanlar her gtin onla-rr gortip konuqmalanna rafmen, ev sakinlerinin drqrnda hiE

kimse dort Tulio oldufunun farktnda defilmiq.Don Juan kusursuz bir agrkhkla nagual Julianrn adamlara

delgin soylediklerini anlamaktayml g. Bu ola[anti stii agrkhktandolayr merhametin olmi'drfr yere ulaqmrq oldu[unu biliyor-mu$. Ve tamamen kendi kendine, merhametin olmadrfr yerinkiqisel aclmayl kullanrm drgr brrakan toplanma noktasmm birkonumu oldu[unu anlamrq. Ama don Juan ayrrca bu sezinlemegiici.iniin ve bilgelifinin gegici oldufiunu da biliyormu$. Top-

NiYETi TUIInNMAK

lanma noktasr onlenemez bir qekilde ayrrldrlr noktaya dcine.cekmiq.

Nagual don Juan'a herhangi bir sorusu var mr diye sordu-[unda, kendi on gortileriyle itglli tahminler ytiriireceline, tiimdikkatini nagual'm agrklamalarrna verirse daha iyi olacalrnranlamrq.

Don Juan Tulio'lann nasrl tek kiqiylermig izlenimi yarat-trklarmr bilmek istemiq. Son kerte meraklanmlg, giinkii onlaryakrndan inceledikge trpatrp aynr olmadrklannr-anlamrq. Aynrgiysileri giymektelermiq. Aynr boy, yaq ve yaprlardaiu*rq.Ama bu onlann benzerliklerinin uzarumrymrq. yine de onlarabaktrkga bile tek bir Tulio olduluna yemin eo-euitirmiq.

Nagual Julian insan goziiniin herhangi bir qeyin en belir-gin niteliline odaklanacak qekilde efitilmiq oldu[unu ve bu be-lirgin niteliklerin cinceden bilindifini agrklidr. Boyle ce iz stirii-ciilerin sanatr seEtikleri nitelikler ki uut unrn goz oniinden kag-masr olanaksrzmrq. Belli izlenimleri ozenle gtiglendirerek, izsiiriictiler bakan agrsmdan gozleriyle algrlamrg olduklan qeyhakkrnda alt edilemeyecek bir kanr yaratabilirlermiq.

Nagual Julian, don Juan'rn kadrn erbiseleriyle ilk geldigigiinde, grubundaki kadrnlarrn hognut oldu[unu ve uEltttttugtildiiklerini soyledi. Ama onlarla olan adam yani Tuliire, he-men don Juan'a Tulio'nun izlenimi saflamrq. ytiziinii sakla-mak iEin baqrnr Eevirmiq, omuzlarmr umursamazhkla sarsmrg,sanki ttim olanlar carunr srkryormuq gibi, sonra grkrp gitmiq-saklandrlr yerde rahat rahat giilebilmek igin-kadrnlar da builk etkiyi pekiqtirmek igin, adamrn yabanilifine srkrlmrq.goriin-miiqler.

o andan itibaren don Juan'rn yakrnrnda bulunan Tulio,lar-dan herhangi biri bu izlenimi giiglendirip daha da ileri gottir-miiq, ta ki don Juan'm gcizii kendisine verilenden bagku bir q"-yi goremeyene dek.

Bundan sonra Tulirino konuqup, don Juan'r yonlendirildi-[inin drqrnda her qeye karqr kor bir hale getirmelerinin iig ayhkdikkatli ve stirekli eylemlerle olanakh oldu$unu soylemiq. ugaydan sonra gormezligi oylesine belirginleqmiq ki rulio;larrnartrk dikkat etmeleri gerekiyormu$. Evde do[al-olarak davran-

231

232 sESSizt-tciN Bnri

maya baqlamrqlar. Hatta kimliklerini aynr tutan giysiler giyme-yi bile brrakmrqlar, ve don Juan aynml ayrt edememiq.

Yeni gomezler getdi[inde, Tulio'lar tekrar yeniden baqla-

mak zorunda kalmrqlar. Bu kezdurum daha da zormuq, Eiinkiipek gok gomez varrnl$ ve akrlhlarmlq.

Don Juan Tulirino'ya Tulio'nun goriiniiqtinii sormuq. Tuli-fno, nagual Elias'm stiregelen gortiniiqtin, denetlenen delili[inozii oldu[unu ve iz stirilciilerin gtirtiniiqleri, onlan yardtmctmalzemelerin yardrmryla iireteceklerine niyet ederek yarattrk-lannt soylemiq. Yardtmct malzemeler goze yanhq goriinen do-

[al olmayan gortiniiqler yaratrlarmrg. Bu baflamda, gorniiqle-

rt niyet etmek iz siirticiiler iEin yalnrzca bir ahqtrmiaymlq.Daha soffa Tulftre konuqmug. Goriini.iqlerin tinden istene-

bilecefini soylemiq. Goriiniiqler istenirmiq, gtigli.i bir qekilde

gafrrlrrlalrnlg, asla mantrksal olarak bulgulan amazlarmrq. Tu-lio'nun gcirtintiqti tinden istenmeliymi$. Ve bunu kolaylaqtrr-mak igin nagual El(as onlartn dordiinii de gok ufak ve rrak birdepolama odasma koymuq ve orada tin onlarla konuqmuq. Tinilkin ttirdeqliklerini niyet etmelerini gerekti[ini soylemiq. Dorthaftahk mutlak yalrtrlmrqhktan sonra hepsi de aynr ozellikleresahip olmuqlar.

Naguai Elias niyennonlarr kaynaqtrrdrfrnr ve bireysellik-lerinin el defmeden kalaca[mm kesinlifini kazanmrq oldukla-rrnr soylemiq. Artrk izleyrcr tarafindan algrlanacak gortini.iqii

ga[rrmalart gerekiyormuq. Ve onlar da don Juan'tn gormiiq ol-dufu Tulio'nun gortiniiqtinii niyet etmekle ufraqmrqlar. .Bunukusursuzlaqtrrabilmeleri igin gok gahgmalart gerekmiq. Ofret-menlerinin yonetiminde bunu kusursuzlaqtrracak ti.im ayrrntila-nn iizerinde odaklanmtqlar.

Dort Tulio, don Juan'a Tulio'nun en belirgin niteliklerin-den gcistermiqler. Bunlar, gok giiglii kiigtimseme ve kendini be-

enmiqlik edalarrymrg; ytiztin ofkeliymiqcesine aniden safia

dondiiriiliiqti, bedenin i.ist boliimtine, ytizii sol omuzla sakla-

mak igin verilen ktvnmlar, el ile ahna d{iqiin saElan gekmek is-.termiq gibi yaprlan gozleri saklama hareketi ve hangi ycine gi-decefiini bilemeyecek kadar sinirli bir adamrn yiirtiyiiqti-

Don Juan bu ayrmtdr davranrqlarm ve siirtiyle di[erinin Tu-

NIYETI KULLANMAK 233

lio'yu unutulmazbir kiqilik yaptrlrnr soyledi. Ashnda oylesineunutulmazmlg ki, Tulio'yu don Juan ve di[er gomezler igin birekrandaymr$Easma canlandrmak, o dcirt adamdan birinin birnitelifi ima etmesiyle olurmuq, ardmdan don Juan ve di[er go-mezler olaylarrn gerisini kendili$inden getirirlermiq.

Don Juan, bu bilginin mtrazzam yofunlulundan dolayr,Tulio'nun kendisi ve di[erleri igin i[renilecek bir adamrn ozti-nii oluqturmu$ oldu$unu soyledi. Ama aynl zamanda, derinle-mesine kendi iglerini araqtrracak olsalar, Tulio'nun zor unutu-lan biri oldu[unu da anlarlarmrq. Qevik, gizemli, esnek, farkrn-da olarak ya da olmayarak bir golgeymiq izlenimi yaratan bi-riymig o.

Don Juan, Tulirino'ya niyeh nasil galrrdrklanru sormuq. Tu-lirino da iz si.irilctilenn niyen ytiksek sesle ga[rrdrklanru anlat-mrq. Nryer genellikle kiigtik, yahtrlmrg, karanhk bir odadan Eagl-nrrnlq. Kara bir masaya, gozlerin birkag santim oniine bir mumyerleqtirilirmiq, sonra niyet sozctifii yava$ga, kiginin gerek duy-du[u sayrda agrk segik ve ozenli bir qekilde sciylenirmiq. Sesin tr-nrsr bir qey diiqtinmeksizin algalrr ya'da yiikselirmig.

Tulirino, niyetr gafrrma eylemindeki vazgegilmez iqlemin,niyet edilene yonelecek olan mutlak yofunlufun oldulunuvurguladr. Onlann durumunda yofunluklannr tiirdeqlifiiyle veTulirino'nun gortintiqiine yoneltmeleri gerekiyormug. Niyetgekaynaqtrnldrktan sonra, ttirdeqliklerin ve Tulio'nun goriintiqti-ntin bir rzleyiciye gergek gibi gortinebilmesi igin yrllarrn geE-

mesi gerekmiq.Don Juan'a, onlann niyett galrngrna de[gin ne diigtindti-

fiiinti sordum. O da velinimetinin, nagual Elfas gibi, gelenekle-re kendisinin oldu$undan btaz daha fazla ba[h oldufunu, bunedenle mumlar, dar karanhk odalar, kara masalar gibi qeyleritercih ettiklerini soyledi

Ben de geleneksel davranrqlara gok baflr oldu[umu anlat-trm. Rittiel yofunlaqabilmek iEin son kerte onemli goriintirdtibana. Don Juan bu agrklhmzunr dikkate aldr. Bedenimin, onubir enerji alanr olarak gcirdti[tinde, eski zaman btiyticiilerinin,diferlerinde gok istekli bir qekilde aradrklarr, saydam kozarunalt sa! bdlgesinde bulunan bir parlak alana sahip oldufunu

SESSIZLIGIN pnTi

sciyledi. Bu parlakhk beceriklilikle birlikteymiq ve sapkrnhlaelimliymiq. O zamanrn kara btiyiictileri bu imrenilen nitelilikullanma ve onu insarun karanhk yoniine aktarmaktan zevkalrrlarmrq.

"O halde insanda bir kotii ycin var," dedim sevingten uga-rak. "Sen her zaman bunu reddedersin. Kottiliifiin olmadrfimr,y alnrzca erkin oldu$unu sciylersin. "

Bu tepkime kendim de qaqrrdrm. Bir anda tiim Katolikgegmigim beni yolumdan dondtirmek igin geri geldi ve Karan-hklarrn Prensi yagamdan bile daha btiyiik goriindii.

Don Juan cikstirene dek giildii."Tabii ki karanlft bi yoniimtiz var," dedi. "Yok yere oldii-

rtiyoruz, oyle defil mi? Thnn adma insanlan yakryoruz. kendi-mizi mahvediyoruz, ya$amr bu gezegenden silip diinyayr yokediyoruz. Sonra da ci.ippeler giyiniyoruz ve Tannmru btzimlekonuguyor. Peki Tannmz bize ne anlahyor? Bize iyi gocuklarolmamrz gerektifini yoksa bizi cezalandrraca[mr soyliiyor.Thnnmz yid.zy:Jlardr bize gozdapl veriyor ama higbi q"y. oldu-gu yok. Kdtti oldu[umuzdan defil, aptal oldufumuzdan.Insan-Itfrn karanhk bi yonii vardrr, bu dofru ve buna aptalhk denir."

Baqka bir gey soylemedim, ama sessizce onu takdir edi-yordum ve mutlulukla don Juan'rn usta bir tartrqmacr oldufu-nu dtiqi.inmekteydim.

Bir anhk duraksamadan sonra, don Juan rittielin sradaninsant, kigisel cinemin birer arutr olan koca kiliseler yapmayazorlamasr gibi, btiy{ictileri de sapkrnhk ve tutkuya gorkemli bi-nalar yapmaya zorladrfrnr agrkladr. Sonug olarak, her nagu-al'rn gorevi bilinglilifie onci.iltik etmekmiq, boylece borgtanhargtan uzak soyuta do[ru ugarml$.

"Borg hargla ne demek istiyorsun don Juan?" diye sordum."Rittiel dikkatimizi dtiqiinebilece[im her qeyden daha iyi

gekebilir," dedi, "ama bedeli de epey ytiksek. Bunun yi.iksekbedeli sapkrnhk ve sapkmhk bilinctmrze en a[rr borg harcr ta-kabilir."

Don Juan insan bilinglilifinin biiyiik bir perili eve benze-digini soyledi. Giincel yagamm bilinglilifi koca evin odalann-dan birine omiir boyu mahkOm olmak gibiymiq. Bu odaya bii-

NiYETi KULLANMAK 235

yiilii bir aErhqla girermiqiz: dofum. Ve bir baqka agrltgla buodadan grkarmrgrz: oli.im. c

B una ra[men btiyiiciiler, yaqamlanm si.irdiirmekteyken bir,baqka grkrq yolu bulabiliyor, mtihiirlenmiq odayr terk edebili-yorlarmrg. $ahane bir edim. Ama akrllan baqtan alan baqarrla-n, o miihiirlenmiq odayr terk ettiklerinde ozgiirliifiti segmig ol-malarrymrg. Koca perili evin difer boliimlerinde yiteceklerineoradan aynlmayr segmiqler.

Sapkrnhk bilinglili$in ozgiirltifie ulaqabilmesi igin gerek-sindi[i enerji akrqrrun karqrtrymrg. Sapkrnhk biiyticiilere yolla-rrnr yitirtip, bilinmeyenin karmaqasrnda, onun karanhk tali yol-lannda tuza$a diiqmelerine neden oluyormuq.

Don Juan'a Tulio'larda sapkrnhk var mtydr diye sordum."Tuhafllk sapkrnhk defil," diye yanrtladr. "Tulio'lar tinin

kendisince yetiqtirilen oyunculardr. ""Nagual Elias'm onlan o qekilde e[itmesinin nedeni ney-

di?" diye sordum.Don Juan dikkatli dikkatli baktr bana sonra da g{ildii. O st-

rada pazar yerinin rqrklan yakrlmrqtr. Belendifi banktan kalk-tr ve avucunun igiyle, evcil bir hayvanmr$gaslna okgadr.

"Ozgiirltik," dedi. "Algilanabilir gelenekten ot9 bi cizgiir-liigii istedi onlar iEin. Onlara oyunculufu olretti. Iz siirme btsanattrr. Bi biiyticii igin, sanatrn sahibi ya da satrcrst olmadrfrn-dan dolayr, sanatrn igleviyle ilgili en cinemli qey onu yugulaya-bilmektir."

Bankrn yanrnda, geceleyin gezinmeye grkmrq insanlarr iz-leyerek ayakta durduk. Tulio'larrn oyktisti igimde kotii bir qey-ler olacafrna defgin bir duygu oluqturmuqtu. Don Juan evedonmemi onerdi; dedi ki Los Angeles'a gidiqin uzun yolculu-

lunda, toplanma noktam son birkag giinde yapmrg oldu[u tiimo hareketlerden sonra dinlenme olanalr bulacakmrq.

"Nagual ile birliktelik gok yorucudur," diye stirdtirdii."Acayip bi yorgunluk yaratr; hatta ynalayabilir kiqiyi."

Ona hig yorgun olmadrfrmr anlattrm ve arkadaqhlrmn ya-ralayrcr olmaktan baqka her qeye benzedifini soyledim. Ashn-da, onunla birlikte olmak uyuqturucu etkisi yapmaktaydr ben-de-onsuz yapamryordum. Bu onun gururunu okquyormu$um

sES s izr-iciN enri

hav4sr yaratfi, ama Sciyledifimde ciddiydim.Mutlak bir sessizlik iginde pazffi yerinde iki ya da iig kez

I

III

gezindik."Eve git ve biiytictiltik ciykiilerinin temel tozleri hakkrnda

dtiqiin," dedi don Juan, sesinde bir bitirig edasryla. "Dahasr, dii-gtinme onlan, ama toplanma noktam sessiz bilginin yerine dog-ru harekete gegir. Toplanma noktasrnr hareket ettirmek her qey-dir, ama sabrrla denetimlenerek yaprlmazsa hig bi anlam ifadeetmez. Bu nedenle, kiqisel yansrmarun aynaslnl krr. Kusursuzol, boylece 'sessiz bilginin yeri'ne ulaqacak enerjiyi bulacaksrnkendinde."