ไทยศึกษา
-
Upload
api-3738784 -
Category
Documents
-
view
174 -
download
1
Transcript of ไทยศึกษา
คำ��ว่�� คำติ�ช�ว่บ้��น หรื�อ คำติ�ชนว่�ทย� แปลม�จ�กภ�ษ�อ�งกฤษว่�� folklore ) น�กว่�ช�ก�รืคำติ�ชนช�ว่อ�งกฤษ ว่�ลเล� ยม ธอทส์# (William Thoms) เป$นผู้&�คำ�ดและว่�งรื�กฐ�นว่�ช�น�* ขึ้,*นเม� อ พ.ศ. 2409 ว่�ช�น�*แปลติ�มติ�ว่ว่�� คำว่�มรื& �เก� ยว่ก�บ้ปว่งชน เม� อว่�ช�น�*เขึ้��ส์&�ปรืะเทศไทย พรืะย�อน0ม�นรื�ชธนและรื�ชบ้�ณฑิ�ติยส์ถ�นได�บ้�ญญ�ติ�คำ��ไทยว่�� คำติ�ช�ว่บ้��น ในพ.ศ. 2510 ดรื.ก� งแก�ว่ อ�ติถ�กรื น�กว่�ช�ก�รืด��นคำติ�ชนว่�ทย� ได�ให�คำว่�มคำ�ดและเส์นอว่�� ว่�ช�น�*คำว่รืใช�ช� อว่�� คำติ�ชนว่�ทย� ด�ว่ยเหติ0ผู้ลด�งน�* คำติ�ช�ว่บ้��นม�คำว่�มหม�ยแคำบ้กว่��ขึ้อบ้ขึ้��ยขึ้องว่�ช�น�* คำนท� ว่ไปจะเขึ้��ใจว่�� “ช�ว่บ้��น หม�ยถ,ง ” คำนชนบ้ท เม� อกล��ว่ถ,ง folklore จ,งจะน,กถ,งว่�ถ�ช�ว่�ติขึ้องช�ว่บ้��น ว่�ถ�ช�ว่�ติพ�*นบ้��นว่�ถ�ช�ว่�ติขึ้องบ้0คำคำลบ้�งรืะด�บ้ช�*นขึ้องรืะบ้บ้เศรืษฐก�จและส์�งคำม ท�*งท� ว่�ช�น�*เก� ยว่ก�บ้คำนท0กส์ถ�นภ�พ โดยคำ��น,งถ,งภ�ว่ะท� บ้0คำคำลเหล��น�*นเป$นส์�ว่นหน, งขึ้องกล0�มคติ�ชนวิ�ทยา หรื อคติ�ชาวิบ้�าน
พจน�น0กรืมฉบ้�บ้รื�ชบ้�ณฑิ�ติยส์ถ�น พ.ศ. 2525 (2538, หน�� 164-165)
ให�คำว่�มหม�ยว่�� หม�ยถ,งเรื� องรื�ว่ขึ้องช�ว่บ้��นท� เป$นขึ้องเก��เล��ติ�อป�กและปรืะพฤติ�ส์�บ้“ ๆ ก�นม�หล�ยช� ว่อ�ย0คำนในรื&ปคำติ� คำว่�มเช� อ ปรืะเพณ� น�ย�ย น�ท�น เพลง ภ�ษ�ติ ปรื�ศน� บ้ทท�ย ศ�ลปะ ส์ถ�ป9ติยกรืรืม ติลอดจนก�รืละเล�นขึ้องเด:ก ”ลั�กษณะของคติ�ชนวิ�ทยา 1.
เป$นเรื� องท� เล��ส์�บ้ติ�อก�นม�โดยว่�ธ�ม0ขึ้ป�ฐะ 2. เป$นเรื� องเก� ยว่ก�บ้ขึ้นบ้ธรืรืมเน�ยมปรืะเพณ� 3. เป$นเรื� องท� เล��หรื�อปฏิ�บ้�ติ�ก�นหล�ยอย��งหล�ยคำว่�มคำ�ดเห:น 4. เป$นเรื� องท� ม�กจะไม�ทรื�บ้ผู้&�ท� เป$นติ�นก��เน�ด 5. เป$นเรื� องท� เป$นแบ้บ้ฉบ้�บ้ให�คำนรื0 �นหล�งปฏิ�บ้�ติ�หรื�อเช� อถ�อติ�มก�น ติ�อ ๆ ม� ปรืะเภทของคติ�ชนวิ�ทยา บ้รื0นแว่นด# (Brunvand,1968, pp.1-2) ได�แบ้�งคำติ�ชนว่�ทย�ออกเป$น 3 ปรืะเภท 1.คำติ�ชนว่�ทย�ปรืะเภทท� ใช�ภ�ษ� (verbal
folklore) คำติ�ชนว่�ทย�ปรืะเภทท� ใช�ภ�ษ�เป$นติ�ว่ก��หนด ม� 6 ปรืะเภทย�อย ด�งน�*1.1 คำ��พ&ดขึ้องช�ว่บ้��นรืว่มท�*งภ�ษ�ถ� นและก�รืติ�*งช� อ (folk speech, dialect
naming) 1.2 ส์0ภ�ษ�ติ ( folk proverb หรื�อ proberbail saying) 1.3
ปรื�ศน�คำ��ท�ย (folk riddles) 1.4 คำ��พ&ดท� คำล�องจองก�น (folk rhymes) 1.5
ก�รืเล��เรื� อง (folk narratives) 1.6 เพลงช�ว่บ้��น (folk songs)
2. คำติ�ชนว่�ทย�ปรืะเภทท� ไม�ติ�องใช�ภ�ษ� (non – verbal folklore) คำติ�ว่�ทย�ปรืะเภทท� ไม�ใช�ภ�ษ�เป$นติ�ว่ก��หนด ม� 7 ปรืะก�รืย�อย ด�งน�* 2.1 ส์ถ�ป9ติยกรืรืมช�ว่บ้��น (folk architecture) 2.2 ศ�ลปะช�ว่บ้��น (folk art)
2.3 ง�นฝี=ม�อขึ้องช�ว่บ้��น (folk craft) 2.4 ก�รืแติ�งก�ยขึ้องช�ว่บ้��น (folk costumes)
2.5 อ�ห�รืขึ้องช�ว่บ้��น (folk food) 2.6 อ�ก�ปก�รื�ย�ขึ้องช�ว่บ้��น (folk gesture)
2.7 ดนติรื�ช�ว่บ้��น (folk music)
3.คำติ�ชนว่�ทย�ปรืะเภทผู้ส์ม (partly verbal folklore) คำติ�ชนว่�ทย�ปรืะเภทท� ใช�ภ�ษ�และไม�ใช�ภ�ษ�ผู้ส์มผู้ส์�นก�น แบ้�งออกได� 6 ปรืะเภทย�อย ด�งน�* 3.1 คำว่�มเช� อและคำติ�ในเรื� องโชคำล�ง (belief and supperstition) 3.2 ก�รืละเล�นขึ้องช�ว่บ้��น (folk
games) 3.3 ละคำรืช�ว่บ้��น (folk dramas) 3.4 รืะบ้��ขึ้องช�ว่บ้��น (folk
dances) 3.5 ปรืะเพณ�ขึ้องช�ว่บ้��น (folk customer)
3.6 ง�นมหกรืรืม ง�นพ�ธ� ง�นรื� นเรื�งขึ้องช�ว่บ้��น (folk festival) ก� งแก�ว่ อ�ติถ�กรื ได�กล��ว่ไว่�ว่�� ท� ว่ไปก�รืจ��แนกขึ้�อม&ลท�งคำติ�ชนว่�ทย�ม�กจ�ดไว่�ส์�มปรืะก�รื คำ�อ ม0ขึ้ป�ฐะ อม0ขึ้ป�ฐะ และผู้ส์ม ด�งน�*ม0ขึ้ป�ฐะ อม0ขึ้ป�ฐะ ผู้ส์ม ม0ขึ้ป�ฐะ อม0ขึ้ป�ฐะ ผู้ส์มบ้ทเพลง,คำว่�มเช� อภ�ษ�ถ� น,ภ�ษ�ติ,
ศ�ลปะ,ปรืะเพณ�,พ�ธ�กรืรืม,
ก�รืรื�องรื�� น�ท�น,ปรื�ศน�,คำ��พ�งเพย
ห�ติถกรืรืม,
ส์ถ�ป9ติยกรืรืม
ก�รืละเล�น,ละคำรื
หน�าท��หรื อบ้ทบ้าทของคติ�ชนวิ�ทยา 5 ปรืะการื ค อ 1. ให�คำว่�มบ้�นเท�ง 2. ให�เห:นว่�ฒนธรืรืม 3. ให�ก�รืศ,กษ�กล�อมเกล� 4. รื�กษ�แบ้บ้แผู้นพฤติ�กรืรืม 5. เป$นเคำรื� องบ้รืรืเท�อ�รืมณ#ค�ณค�าของคติ�ชนวิ�ทยา 1. เป นเครื �องมื อศึ#กษาสถานะของมืน�ษย&เพรื�ะเป$นท� รืว่มขึ้องคำว่�มรื& �ส์,กน,กคำ�ด คำว่�มเช� อ คำว่�มน�ยม คำว่�มบ้�นเท�งใจ รืะเบ้�ยบ้แบ้บ้แผู้นและพ�ธ�กรืรืมติ��ง ๆ เหล��น�* ช�ว่ยให�มน0ษย#ส์�ม�รืถปรื�บ้ติ�ว่ให�เขึ้��ก�บ้ธรืรืมช�ติ�และมน0ษย#ด�ว่นก�นง��ยขึ้,*น2. เป นเสมื อนกรือบ้ในการืดำ)ารืงช�วิ�ติของมืน�ษย& คำติ�ชนว่�ทย�หรื�อคำติ�ช�ว่บ้��นเป$นเส์ม�อนกรือบ้ในก�รืด��รืงช�ว่�ติขึ้องมน0ษย#ท� ส์�งคำมน�ยมหรื�อยอมรื�บ้ก�นว่��ด� ถ&กติ�อง แม�กฎหม�ยบ้��นเม�องก:ย�งไม�ส์�ม�รืถบ้�งคำ�บ้จ�ติใจคำว่�มรื& �ส์,กขึ้องมน0ษย#ได�ล,กกว่��คำติ�ชน เน� องจ�กมน0ษย#ได�ย�น ได�เห:น ได�รื�บ้รื& � ได�อบ้รืม และอย&�ก�บ้ว่�ถ�ช�ว่�ติแบ้บ้น�*น ๆ ม�แติ�อ�อนแติ�ออก3. เป นมืรืดำกหรื อสมืบ้�ติ�ของชาติ� คำติ�ชนว่�ทย�หรื�อคำติ�ช�ว่บ้��นเป$นมรืดกขึ้องช�ติ�ในฐ�นะท� เป$นว่�ฒนธรืรืมปรืะจ��ช�ติ� เป$นเรื� องรื�ว่ท� เก� ยว่ก�บ้มน0ษย#แติ�ละช�ติ� แติ�ละภ�ษ�ท� ม�ก�รืจดจ�� ถ�อปฏิ�บ้�ติ�และถ��ยทอดติ�อ ๆ ก�นม�4. มื�ค�ณค�าท�*งในดำ�านศึ�ลัปะแลัะดำ�านศึาสติรื& คำติ�ชนว่�ทย�ม�คำ0ณคำ��ท�*งในด��นศ�ลปะและด��นศ�ส์ติรื#ช�ว่ยในก�รืศ,กษ�ว่�ช�ก�รืส์�ขึ้�อ� นๆ เช�น ม�น0ษยว่�ทย� ก�รืเม�องก�รืปกคำรืองได�กว่��งขึ้ว่�งล,กซึ้,*งย� งขึ้,*น5. ช�วิยให�มืน�ษย&เก�ดำควิามืน�ยมืแลัะควิามืภาคภ,มื�ใจในท�องถ��นของติน ช�ว่ยให�มองเห:นคำว่�มแติกติ��งและคำว่�มคำล��ยคำล,งก�นก�บ้ส์ภ�พท�องถ� นอ� น ๆ ท��ให�ส์�ม�รืถเขึ้��ใจท�*งส์ภ�พ
ขึ้องท�องถ� นขึ้องตินและท�องถ� นอ� น เป$นก�รืส์รื��งเส์รื�มคำว่�มส์�ม�คำคำ�ในส์�งคำมและคำว่�มเขึ้��ใจซึ้, งก�นและก�น ซึ้, งจะน��ม�ซึ้, งคำว่�มผู้�ส์0กในส์�งคำม6. เป นองค&ควิามืรื,�ในการืพั�ฒนาปรืะเทศึ คำว่�มเปล� ยนแปลงโคำรืงส์รื��งขึ้องส์�งคำมไทยจ�กส์�งคำมเกษติรืกรืรืมเป$นส์�งคำมอ0ติส์�หกรืรืมและก��ว่เขึ้��ส์&�ขึ้�อม&ลขึ้��ว่ส์�รื ก�อให�เก�ดก�รืเปล� ยนแปลงท�งเศรืษฐก�จ ส์�งคำม และก�รืเม�องอย��งรืว่ดเรื:ว่และซึ้�บ้ซึ้�อน ม�ก�รืน��เขึ้��ภ&ม�ป9ญญ�ใหม� ได�แก� คำว่�มรื& � แนว่คำ�ด ว่�ธ�ก�รืท� ม�รื�กฐ�นม�จ�กว่�ทย�ก�รืและเทคำโนโลย�ติะว่�นติก ซึ้, งเป$นแรืงผู้ล�กด�นให�คำนในส์�งคำมละเลยภ&ม�ป9ญญ�ไทย ภ�ว่ะว่�กฤติด�งกล��ว่เป$นแรืงจ&งใจให�ม�ก�รืส์�งเส์รื�มก�รืศ,กษ�ภ&ม�ป9ญญ�ไทยอย��งเป$นก�จจะล�กษณะ คำติ�ชนว่�ทย�จ,งม�คำ0ณคำ��ฐ�นะเป$นองคำ#คำว่�มรื& �ด��นภ&ม�ป9ญญ�ไทยท� กว่��งขึ้ว่�งอ�นจะน��ไปพ�ฒน�ปรืะเทศได�อย��งม�ปรืะส์�ทธ�ภ�พติ�อไป ควิามืเช �อ พจน�น0กรืมฉบ้�บ้รื�ชบ้�ณฑิ�ติยส์ถ�น พ.ศ. 2525
ได�ให�คำว่�มหม�ยขึ้องคำ��ว่��เช� อ ไว่�ว่�� เห:นติ�มด�ว่ย ม� นใจ“ ไว่�ใจ ” น�กว่�ช�ก�รืด��นคำติ�ชนว่�ทย�ได�กล��ว่ถ,งคำว่�มหม�ยขึ้องคำว่�มเช� อไว่�ด�งน�*
จ�นทรื#ศรื� น�ติยฤกษ# คำว่�มเช� อไม�ว่��จะเก�ดจ�กคำว่�มรื& �ส์,กหรื�อก�รืไติรื�ติรืองด�ว่ยเหติ0ผู้ลหรื�อไม�ก:ติ�ม เม� อมน0ษย#เก�ดคำว่�มเช� อแล�ว่ม�กแส์ดงออกท�งก�ยและท�งว่�จ�ให�ปรื�กฏิ คำว่�มเช� อย�อมม�คำว่�มส์�มพ�นธ#อย��งใกล�ช�ดก�บ้ปรืะเพณ� ส์0ภ�ษ�ติ คำ��พ�งเพย และคำติ�ชนแขึ้นงอ� น ๆ
ก� งแก�ว่ อ�ติถ�กรื ได�ส์รื0ปเก� ยว่ก�บ้คำว่�มเช� อไว่�ว่�� คำว่�มเช� อ หม�ยถ,งคำว่�มติกลงใจเก� ยว่ก�บ้ส์� งใดส์� งหน, ง อ�จพ�จ�รืณ�ได� 2 ล�กษณะ คำ�อคำว่�มติกลงใจในคำว่�มม�หรื�อคำว่�มเป$นขึ้องส์� งใดส์� งหน, งและคำว่�มติกลงใจในคำว่�มเป$นเหติ0เป$นผู้ลขึ้องส์� งใดส์� งหน, งลั�กษณะของควิามืเช �อ 1.คำว่�มเช� อท� เป$นส์�ว่นหน, งขึ้องศ�ส์น� 2.คำว่�มเช� อพ�*นบ้��นปรืะเภทของควิามืเช �อ 1. ควิามืเช �อเก��ยวิก�บ้ธรืรืมืชาติ�1.1 ก��เน�ดขึ้องจ�กรืว่�ล โลก และส์รืรืพส์� งท� ม�ช�ว่�ติ 1.2 โคำรืงส์รื��งขึ้องจ�กรืว่�ล ส์รืรืพส์� งม�ช�ว่�ติ เช�น คำว่�มเช� อในเรื� องผู้�ส์�งเทว่ด� 1.3 หน��ท� และบ้ทบ้�ทขึ้องก�รืแส์ดงออกท� ถ�อว่��ถ&กผู้�ด เป$นบ้0ญบ้�ป เช�น ล&กคำนใดไม�กติ�ญญู&ก:ถ�อว่��ท��ผู้�ดและเป$นบ้�ป 1.4 ผู้ลท� เก�ดจ�กก�รืกรืะท��ท� ถ&กติ�อง เช�น เช� อว่��ปฏิ�บ้�ติ�ติ�อผู้�เรื�อนด�ๆ ผู้�เรื�อนจะช�ว่ยคำ0�มคำรืองและรื�กษ�คำนในบ้��น 1.5 ผู้ลท� เก�ดจ�กก�รืกรืะท��ท� ผู้�ดพล�ด เช�น ปล&กติ�นล� นทมในบ้��นจะท��ให�คำนในบ้��นพบ้แติ�คำว่�มเศรื�� 1.6
ก�รืแก�ป9ญห�ท� เก�ดจ�กก�รืกรืะท��ท� ผู้�ดพล�ด เช�น จ�บ้ม�อถ�อแขึ้น ผู้�ดผู้�จะเจ:บ้ปBว่ย ติ�องขึ้อขึ้ม� 2. ควิามืเช �อท��เก��ยวิก�บ้การืเก�ดำแลัะการืติาย 2.1 คำว่�มเช� อเก� ยว่ก�บ้ก�รืเก�ด ก�รืเก�ดเป$นก�รืเรื� มติ�นขึ้องช�ว่�ติท� มน0ษย#ส์นใจว่��ตินเองเก�ดม�ได�อย��งไรื 2.2 คำว่�มเช� อเก� ยว่ก�บ้ก�รืติ�ย ช�ว่งส์0ดท��ยขึ้องช�ว่�ติท� มน0ษย#ย�งกล�ว่และห�คำ��ติอบ้ไม�ได�ว่��ท��ไมติ�องติ�ย ติ�ยแล�ว่จะไปไหน
3. ควิามืเช �อเก��ยวิก�บ้ยารื�กษาโรืค ในส์ม�ยก�อน เม� อเก�ดม�ก�รืเจ:บ้ปBว่ยก�นขึ้,*น จ,งม�ว่�ธ�ก�รืรื�กษ�โรืคำติ�มคำว่�มเช� อ4. ควิามืเช �อเก��ยวิก�บ้การืพัยากรืณ& คำนส์ม�ยก�อนได�รืว่บ้รืว่มเอ�ไว่�ส์��หรื�บ้ท��น�ยหรื�อคำ�ดก�รืณ#เก� ยว่ก�บ้บ้0คำคำล องคำ#กรื และเหติ0ก�รืณ#ในอน�คำติ ในก�รืพย�กรืณ#ผู้&�พย�กรืณ#จะติ�องศ,กษ�คำว่�มเช� อท� คำนส์ม�ยก�อนได�รืว่บ้รืว่มไว่�และส์�งเกติส์� งติ��ง ๆ เช�น ล�กษณะขึ้องรื��งก�ย ว่�นเด�อนป=เก�ด ช� อ ก�รืเส์� ยงท�ย ก�รืด&ฤกษ#ย�ม5. ควิามืเช �อเก��ยวิก�บ้ครื�วิเรื อน ครื�วิเรื อนหรื อบ้�านเรื อนเป นท�� ๆ มื�ควิามืหมืายมืากส)าหรื�บ้คนไทยแมื�จะแติกติ�างก�นในเรื �องของขนาดำ รื,ปแบ้บ้ แลัะสถานท��ติ�*ง ซึ่#�งบ้�านท�กหลั�งลั�วินเป นท��รืวิมืของบ้�คคลัท��ใกลั�ช�ดำสน�ทสนมืในครื�วิเรื อน 6. ควิามืเช �อเก��ยวิก�บ้อาช�พั ควิามืเช �อเก��ยวิก�บ้อาช�พัเป นควิามืเช �อหรื อพั�ธ�กรืรืมืท��เก��ยวิข�องก�บ้ควิามืส)าเรื5จในการืปรืะกอบ้อาช�พั การืป6องก�นควิามืเส�ยหายจากธรืรืมืชาติ� ภ,ติ�ผี�ป8ศึาจ แลัะขอควิามืค��มืครืองจากเทพัยดำา เป นติ�น7. ควิามืเช �อเก��ยวิก�บ้การืส,ญเส�ยแลัะการืไดำ�กลั�บ้ค น ควิามืเช �อปรืะเภทน�*เป นการืช�วิยแก�ป:ญหา เพั �อบ้รืรืเทาควิามืไมื�สบ้ายใจท��เก�ดำการืส,ญเส�ย โดำยหาวิ�ธ�การืให�ไดำ�ส��งท��ส,ญเส�ยไปกลั�บ้ค นมืา เช�น วิ�ธ�การืเส��ยงทายการืบ้นบ้านขอให�ส��งศึ�กดำ�;ส�ทธ�;ช�วิยดำลัใจให�หาส��งน�*นพับ้ ในบ้างแห�งจะอาศึ�ยคนทรืงให�ช�วิยบ้อกหรื อแนะน)าวิ�าติ�องปฏิ�บ้�ติ�อย�างไรืจ#งจะพับ้ส��งน�*นค�ณค�าของควิามืเช �อ 1.เป$นหล�กในก�รืธ��รืงไว่�ซึ้, งพ�ธ�กรืรืม ขึ้นบ้ธรืรืมเน�ยมปรืะเพณ�
2. เป$นเคำรื� องก��หนดคำว่บ้คำ0มพฤติ�กรืรืมขึ้องมน0ษย#ในส์�งคำมให�ม�รืะเบ้�ยบ้ ว่�น�ย และอย&�รืว่มก�นได�อย��งม�คำว่�มส์0ขึ้
3. เป$นเคำรื� องช�ว่ยผู้�อนคำล�ยคำว่�มติ,งเคำรื�ยดจ�กป9ญห�ท� ย�งไม�ม�ท�งไม�ม�ท�งออก4. เป$นก�รืส์�งเส์รื�มจรื�ยธรืรืม ส์�ม�คำคำ� คำว่�มกติ�ญญู&ในช0มชน5.เป$นก�รืส์�งเส์รื�มให�บ้0คำคำลเป$นผู้&�ม�ส์ติ�รือบ้คำอบ้ และม�คำว่�มส์�งเกติ
ควิามืเช �อเรื �องโหรืาศึาสติรื&เป$นคำว่�มเช� อท� เก� ยว่ขึ้�องก�บ้ก�รืท��น�ยท�ยท�ก ด&ฤกษ# ว่�นด�ว่�นรื��ย ด&โชคำชะติ�รื�ศรื�
จ�กว่�น เด�อน ป= ซึ้, งเป$นคำว่�มเช� อท� ถ��ยทอดม�ติ�*งแติ�อด�ติ และเป$นเรื� องท� ท0กคำนในส์�งคำมได�ให�คำว่�มส์นใจเป$นอย��งม�กเพรื�ะหล�ยคำนม�คำว่�มเช� อว่��ช�ว่�ติขึ้,*นอย&�ก�บ้ฟ้D�ล�ขึ้�ติ ดว่งด�ว่และฤกษ#ย�มติ��งๆ ล�ว่นม�อ�ทธ�พลติ�อช�ว่�ติมน0ษย#การืท)านายมื�ส��ปรืะการื คำ�อ 1.เพ� อด&ล�กษณะน�ส์�ย 2. เพ� อด&ฤกษ#ย�ม 3. เพ� อท��น�ยอด�ติป9จจ0บ้�นอน�คำติเพ� อส์นองคำว่�มอย�กรื& �อย�กเห:น 4. เพ� อห�ว่�ธ�ก�รืแก�ป9ญห� เพ� อลดคำว่�มว่�ติกก�งว่ลแนวิข�อสอบ้ย�คสมื�ยของศึ�ลัปกรืรืมื,วิ�ฒนธรืรืมื,ภาษา,น�ทาน,ค�ณค�าของคติ�ชน,ควิามืเช �อติ�างๆ
1. ควิามืเป นมืาของการืลัะเลั�นพั *นบ้�าน-เพั �อการืบ้วิงสรืวิงเทพัเจ�า ให�เทพัเจ�าปกป6องค��มืครืองให�มืน�ษย&รือดำพั�นจากอ�นติรืาย แลัะให�ควิามืส�ขควิามืสมืบ้,รืณ& ติ�อมืามื�การืข�บ้ลั)าน)าการืเติ�นรื)าปรืะกอบ้พั�ธ�กรืรืมื ติ�อมืากลัายเป นก�จกรืรืมืสน�กสนาน การืพั�กผี�อนหย�อนใจ-เพัลังแลัะการืลัะเลั�นพั *นบ้�านไมื�มื�ใครืเป นเจ�าของเพัรืาะไมื�มื�จะก)าเน�ดำท��ช�ดำเจนแลัะมื�การืถ�ายทอดำดำ�วิยวิ�ธ�ปากติ�อปาก2. ปรืะโยชน&ของการืเลั�นพั *นบ้�าน1. บ้อกถ#งช�วิ�ติ บ้อกอาช�พัควิามืเป นอย,�ในส�งคมืไทย 2. บ้อกปรืะเพัณ�ควิามืเช �อ ทางไสยศึาสติรื& ทางศึาสนา การืเลั�*ยงดำ, อบ้รืมืส��งสอนเดำ5กควิามืค�ดำแลัะควิามืรื,�ส#กของคนไทย- ช�ว่�ติขึ้องคำนไทยผู้&กพ�นก�บ้เทศก�ลและคำว่�มเช� ออย��งไรืเช� อท�งไส์ยศ�ส์ติรื# อ��น�จล,กล�บ้ ก�จกรืรืมติ�ม- เทศก�ลเกษติรืกรืรืม ท��น�เก� ยว่ขึ้��ว่- เพลงพ�*นบ้��นท� ส์ะท�อนในคำว่�มคำ�ดคำว่�มรื& �ส์,กขึ้องคำนไทยได�ช�ดเจนเพรื�ะเหติ0ใด ม�บ้ทเพลงเน�*อรื�องแทรืกขึ้�อคำ�ดคำ��ส์อน ก�รืว่�พ�กษ#ว่�จ�รืณ#คำว่�มปรืะพฤติ�คำน ในส์�งคำม เช�นเพลงกล�อมเด:ก เพลงล��ติ�ด3. รื,ปแบ้บ้แลัะเน *อหาของเพัลัง
รื�อยกรืองช�ว่บ้��น เพลงกล�อมเด:ก เพลงปรืะกอบ้ก�รืเล�น เพลงฉ�อย เพลงเซึ้�*ง 2.
ถ�อยค)าง�ายๆ แฝงอารืมืณ&ข�น- ก�รืใช�ถ�อยคำ��ง��ยแฝีงอ�รืมณ#ขึ้�นท��อย��งไรื ก�รืใช�คำ��ส์องแง�ส์องง��ม ก�รืใช�คำ��ผู้ว่นเก� ยว่ก�บ้อว่�ยว่ะเพศและพฤติ�กรืรืมท�งเพศ ถ�อเป$นเรื� องธรืรืมด� 3. ภาพัสะท�อนช�วิ�ติแลัะส�งคมืในบ้ทเพัลังเพลงพ�*นบ้��นส์ะท�อนภ�พช�ว่�ติและส์�งคำมในบ้ทเพลงคำว่�มรื�ก ม�ล�กษณะเด�น 2 ปรืะก�รืคำ�อ คำว่�มรื�กเช�งส์�งว่�ส์ขึ้องหน0�มส์�ว่ ปรื�กฏิในบ้ทเพลงพ�*นบ้��นขึ้องผู้&�ใหญ� หรื�อเพลงปฏิ�พ�กย# และคำว่�มรื�กขึ้องพ�อแม� ในบ้ทเพลงกล�อมเด:กธรืรืมช�ติ� เช�นก�รืรื�องเล�นเพลง โดยน��ส์ภ�พธรืรืมช�ติ�ม�กล��ว่ไว่�ในบ้ทเพลง ม�ก�รืกล��ว่ถ,งพ�ช ส์�ติว่# และพรืรืณน�ส์ภ�พธรืรืมช�ติ�4. พั�ฒนาการืของเพัลังแลัะการืลัะเลั�นพั *นบ้�าน- คำว่�มเจรื�ญขึ้องเพลงและก�รืละเล�นพ�*นบ้��น- ส์ม�ยพ�อขึ้0นรื�ม ฯ คำ��ว่�� เส์�ยงเล� อนเส์�ยงขึ้�บ้ ในศ�ล�จ�รื,ก คำ�อ ก�รืรื�องรื��ท��เพลง- เพลงพ�*นบ้��นส์ม�ยอย0ธย�ว่��น�งมโนรื�ห# ส์ม0ทรืโฆษคำ��ฉ�นท# รืะบ้0ช� อก�รืเล�นปล�ลงอว่น ล�งช�งหล�ก ห�ว่ล��นชนก�น แขึ้�งว่�ว่เกว่�ยน
- เพลงพ�*นบ้��นส์ม�ยธนบ้0รื�ได�แก�เพลง เทพทอง เพลงปรืบ้ไก� ก�รืเล�นญว่นหก มว่ยปล�*� กรืะบ้� กรืะบ้อง- เพลงและก�รืละเล�นท� น�ยมเล�นแพรื�หล�ยในส์ม�ยรื�ตินโกส์�นทรื#ติอนติ�นได�แก� จ�รื,กว่�ดโพธ�G โคำลงถว่�ยพรืะเพล�งพรืะบ้รืมอ�ฐ�พรืะเจ��หลว่ง (พรืะชนกชนน�ขึ้อง รื. 1 ) ว่รืรืณคำด�เรื� องติ��งๆ เช�น อ�เหน� ขึ้0นช��งช0นแผู้น น�รื�ศภ&เขึ้�ทอง เพลงปรืบ้ไก� เพลงเทพทอง เพลงคำรื, งท�อน ก�รืเล�นติะกรื�อ จ�องแติ ขึ้� ม��ส์�งเม�อง ฯ- ก�รืจ�ดเพลงพ�*นบ้��นคำรื�*งแรืกถว่�ยพรืะมห�กษ�ติรื�ย#เม� อไรื ส์ม�ย รื. 5 เม� อป= 2426
เม� อเส์ด:จท�งชลม�รืคำ ท� บ้�งปะอ�น อย0ธย�- รื.4 รื.5 คำนไทยเล�นเพลงพ�*นบ้��นได�แก� เพลงแอ�ว่ล�ว่ น�ยมก�นม�ก พรืะปH นเกล��ฯ โปรืดม�ก ติ�อม� รื. 4 ทรืงปรืะก�ศฯห��ม เพรื�ะเกรืงว่��จะละท�*งก�รืเล�นแบ้บ้ไทยควิามืเส �อมืของเพัลังแลัะการืลัะเลั�นพั *นบ้�าน- เหติ0คำ�อม�ก�รืพ�มพ#ก�รืบ้�นท,กแผู้�นเส์�ยงและแถบ้เส์�ยง ท��ให�กล�ยเป$นเพลงม�เน�*อรื�อง ขึ้�ดก�รืฝีIกฝีนส์�บ้ติ�อก�รืรื�อง ก�รืเล�นอย��งส์ม�ยก�อน จ,งเป$นเพลงห�ยและเพลงหด-
เพลงหด และ เพลงห�ย ท��ให�ก�รืละเล�นเพลงพ�*นบ้��นได�ลดบ้ทบ้�ทคำว่�มส์��คำ�ญลง 5. เพัลังเดำ5ก- เพลงเด:กคำ�อเพลงท� รื �องโดยผู้&�ใหญ�และเด:ก เรื�ยกว่��เพลงกล�อมเด:กและเพลงรื�องเล�นขึ้องเด:ก-เพลงกล�อมเด:กม�ท�ว่งท��นองก�รืรื�องช��ผู้&�รื �องม�กเอ�*อน ทอดเส์�ยง ฟ้9งเย�อกเย:น ม�ท��นองไม�เป$นแบ้บ้แผู้นติ�ยติ�ว่ - กลว่�ธ�ท��ให�เด:กนอน 4 ว่�ธ�ได�แก�ก�รืปลอบ้ ก�รืขึ้&� ก�รืให�ส์�นบ้น และก�รืขึ้อ- บ้ทรื�องในเพลงกล�อมเด:กจะส์อดแทรืกล�กษณะแส์ดงคำว่�มคำว่�มอ�ทรื คำว่�มห�ว่งใยทะน0ถนอมขึ้องแม�ติ�อล&ก เน�*อห�ขึ้องเพลงกล�อมเด:กเก� ยว่ก�บ้คำว่�มรื�ก และคำว่�มเขึ้��ใจเด:ก, คำว่�มรื�กรืะหว่��งช�ยหน0�มหญ�งส์�ว่, คำว่�มกดด�นขึ้องผู้&�รื �อง,
ก�รืล�อและก�รืเส์�ยดส์� ซึ้, ง แบ้�งออกได� 3 อย��งคำ�อ 1. เพลงรื�องปรืะกอบ้ก�รืเล�น คำ�อ มอญซึ้�อนผู้�� โพงพ�ง จ�*�จ�* รื�รื�ขึ้��ว่ส์�รื 2. เพลงรื�องเล�นส์น0กๆ - อะไรืเอ�ย 3. เพลงล�อ ก�รืรื�องล�อเพ� อนๆ หรื�อคำนอ� น คำนไว่�ผู้มเป=ย หรื�อผู้มแกละ หรื�อผู้มจ0ก คำนขึ้�เปJ6. เพัลังปฏิ�พัากย& 1. เพัลังปฏิ�พัากย& ปรืะกอบ้การืท)างาน-เพลงปฏิ�พ�กย# คำ�อเพลงท� ช�ยหญ�งรื�องโติ�ติอบ้ก�นช�งไหว่ช�งพรื�บ้ เน�*อคำว่�มท� ว่��ก�นและกล��ว่แก�ม�กเป$นเรื� องเก�*ยว่พ�รื�ส์�- เพลงปฏิ�พ�กย#ในรืะยะเรื� มติ�นเพ� อก�รืท��ง�นช�ว่ยผู้�อนคำล�ยคำว่�มติ,งเคำรื�ยดในก�รืท��ง�น ให�เก�ดคำว่�มเพล�ดเพล�น - เพลงอย��งส์�*นคำ�อ - รื�องง��ยๆ เช�น เพลงเก� ยว่ขึ้��ว่ เพลงส์งฟ้�ง - เพลงอย��งย�ว่คำ�อ เพลงโติ�ติอบ้ก�นม�พ�อเพลงแม�เพลงปรืะช�นก�น
2. เพัลังปฏิ�พัากษ& ในเทศึกาลัติ�าง ๆ-ก�รืละเล�นในเทศก�ลส์งกรื�นติ# หล�งท��บ้0ญติ�กบ้�ติรืในติอนบ้��ยในล�นว่�ด หรื�อล�นบ้��น เช�น ช�ว่งช�ย ส์ะบ้�� รื�องเพลงก�นติรื,ม ขึ้อง อ�ส์�น ในแถบ้บ้0รื�รื�มย# ส์0รื�นทรื# ศรื�ษะเกษ- ก�รืเล�นเพลงบ้อก ( ก�รืเล�นเพลงช�ว่งติรื0ษส์งกรื�นติ#ช�ว่ใติ� - ก�รืละเล�นพ�*นบ้��นในเทศก�ลทอดกฐ�นและผู้��ปB� ก�รืรื�องเพลงเรื�อ ล��ด�บ้ก�รืแส์ดงเพลงปฏิ�พ�กย#ย�ว่ เรื� มจ�กบ้ทไหว่�คำรื& บ้ทเกรื� น บ้ทปรืะ ( หรื�อท�กท�ย ) บ้ทผู้&กรื�ก บ้ทส์&�ขึ้อ บ้ทช�งช& �7. เพัลังปรืะกอบ้พั�ธ� ปรืะกอบ้ 3 อย�างค อ พั�ธ�ท)าขวิ�ญ พั�ธ�เพั �อการืงานอาช�พั พั�ธ�รื�กษาโรืค- พ�ธ�ท��ขึ้ว่�ญคำ�อก�รืให�ส์�รื�มงคำลจ�ติใจม� นคำง ม�คำว่�มส์0ขึ้ส์บ้�ย คำว่�มภ&ม�ใจขึ้ว่�ญคำ�อผู้มหรื�อขึ้นท� ขึ้,*นเว่�ยนเป$นก�นหอย บ้นศ�รืษะเพลงปรืะกอบ้พ�ธ�ท��ขึ้ว่�ญ ได�แก�เพลงแหล�- พ�ธ�เพ� อก�รืง�นอ�ช�พ ได�แก�พ�ธ�ขึ้อฝีน แห�งน�งแมว่ พ�ธ�ท��น�แรืก เรื�ยกว่��ติ�แฮก - พ�ธ�รื�กษ�โรืคำ คำว่�มเช� อเรื� องก�รืเจ:บ้ปBว่ยขึ้องมน0ษย#เรื�ได�แก� ถ&กท�� และ ก�รืรืบ้กว่นขึ้องภ&ติผู้�หรื�อว่�ญญ�ณ ได�แก�ผู้�ปอบ้ล��ป9ว่ คำ�อ หรื�อล��รื�กษ�เป$นก�รืรื�องบ้ทกลอนเป$นจ�งหว่ะท��นองก�รืรื��ยรื��คำลอไปก�บ้เส์�ยงแคำนหล�งจ�กรื& �ว่��คำนเจ:บ้ถ&กผู้�ท��การืลัะเลั�นพั *นบ้�านของไทย - ก�รืละเล�นพ�*นบ้��นหม�ยถ,ง ก�รืท� คำน 2 คำน รื�ว่มก�นท��ก�จกรืรืมรื�ว่มก�นเพ� อคำว่�มส์น0กส์น�นผู้�อนคำล�ยคำว่�มติ,งเคำรื�ยดโดยไม�ม�แบ้บ้แผู้นติ�ยติ�ว่ 1.การืลัะเลั�นพั *นบ้�านมื�ควิามืหมืายติ�อช�วิ�ติ ก�รืรื& �จ�กก�รืโอนอ�อนผู้�อนติ�ม ก�รืถ�อยท� ถ�อยอ�ศ�ย ก�รืรื& �จ�กแพ� ชนะ ก�รืเคำ�รืพในกติ�ก� 2.ควิามืเป นมืาของการืลัะเลั�นพั *นบ้�านก�รืขึ้ว่��งป�ส์�ติว่# ก�รืขึ้ว่��งว่�ติถ0ก�น ช�ว่อ�ย�ปติ#ในอด�ติม�ก�รืละเล�น เล�นติ0Lกติ� ล&กขึ้��ง ล&กบ้อล ช�ว่อ�นเด�ยนแดงม�ก�รืละเล�น ล&กบ้อล เรื�อแคำนน& หน��ก�ก ช�ว่ญ� ป0Bน ม�ก�รืละเล�น ว่��ว่ ล&กบ้อล3.การืลัะเลั�นพั *นบ้�านของเดำ5กแลัะผี,�ใหญ�การืลัะเลั�นพั *นบ้�านของเดำ5ก มื�ลั�กษณะดำ�งน�*1.ก�รืละเล�นท� ไม�ม�ก�รืรื�องได�แก� ซึ้�อนห� ว่� งเป=* ยว่ ล�งช�งหล�ก ติ� จ�บ้ ก�ฟ้9กไขึ้� เส์�อก�นว่�ว่ แย�ลงรื& ขึ้� ม��ส์�งเม�อง 2.ก�รืเล�นท� ม�ก�รืรื�อง ได�แก� มอญซึ้�อนผู้��ง&ก�นห�ง รื�ๆ ขึ้��ว่ส์�รื โพงพ�ง จ�*�จ�* แมงม0ม น�*�ขึ้,*น น�*�ลง 3. ก�รืเล�นเฉพ�ะหญ�ง ได�แก� รื�รื�ขึ้��ว่ส์�รื หม�กเก:บ้ โพงพ�ง ก�รืเล�นเฉพ�ะช�ย ได�แก� แย�ลงรื& ล&กห�น ล&กขึ้��ง ทอยกอง เปB�กบ้ ว่� งกะล� 4. ก�รืเล�นเพ� อฝีIกส์ติ�ป9ญญ�ด�ว่ยภ�ษ� ได�แก� ก�รืท�ย อะไรืเอ�ย คำ��ปรื�ศน�5. กฎ กติ�ก�ม�รืย�ทขึ้องก�รืละเล�นพ�*นบ้��นไทยการืเลั�นพั *นบ้�านของผี,�ใหญ�มื�วิ�ติถ�ปรืะสงค& 3 ปรืะการืไดำ�แก�
1. เพ� อคำว่�มส์น0กส์น�นและ ก�รืเก�*ยว่พ�รื�ส์� 2. ก�รืก�ฬ�และพ�กผู้�อนหย�อนใจ เช�น ก�รืเล�นล&กขึ้��ง ก�รืเล�นมอญซึ้�อนผู้�� ก�รืเล�นส์ะบ้�� 3. คำ0ณคำ��ขึ้องก�รืเล�นพ�*นบ้��นติ�อผู้&�เล�นและส์�งคำม ค�ณค�าของการืเลั�นติ�อผี,�เลั�น - ม�คำ0ณม�กฎรืะเบ้�ยบ้,ปรื�บ้ติ�ว่,พ�ฒน�ก�รืในทกๆด��น ท�งรื��ยก�ย อ�รืมณ# ส์�งคำม ส์ติ�ป9ญญ�ผู้&�ใหญ�ได�รื�บ้ปรืะโยชน# ส์ดช� น - คำ0ณคำ��ขึ้องก�รืละเล�นพ�*นบ้��นติ�อส์�งคำมได�แก� คำว่�มส์�มพ�นธ#ในคำรือบ้คำรื�ว่ขึ้นบ้ธรืรืมเน�ยมและปรืะเพณ�ไทย 1. ควิามืหมืาย ของน�ทาน : คำ��เล��เรื� อง ก�รืเล��เรื� องท� ส์�บ้ติ�อก�นม� น�ท�นพ�*นบ้��นม�ล�กษณะส์��คำ�ญ 3 ปรืะก�รืได�แก� ก�รืเล��ด�ว่ยถ�อยคำ��ธรืรืมด� ,ก�รืเล��ก�นด�ว่ยป�กติ�อป�ก ,ม0ขึ้ป�ฐะคำ�อ เรื� องเล��ก�นม�เป$นมรืดกท�งว่�ฒนธรืรืมติ�อๆก�นม�ก�รืแบ้�งปรืะเภทขึ้องน�ท�นก�หลัาบ้ มื�ลัลั�กามืาส แบ้�งปรืะเภทน�ทานพั *นบ้�านออก เป น 4 ปรืะเภทค อ 2.1 .แบ้�งติามืเขติพั *นท�� ทางภ,มื�ศึาสติรื& เขติอ�นเดำ�ย ย�วิ อ�สลัามื 2.2. แบ้�งติามืรื,ปน�ทาน น�ทานแบ้�งติามืรื,ปแบ้บ้ไดำ� 5 ปรืะเภท ไดำ�แก� น�ทานปรื�มืปรืา น�ทานเรื �องส�ติวิ& น�ทานเทพัน�ยาย น�ทานติลักขบ้ข�น 2.3.แบ้�งติามืชน�ดำของน�ทาน น�ทานแบ้�งออกเป น 3 ชน�ดำไดำ�แก� เก��ยวิก�บ้ส�ติวิ& น�ทานชาวิบ้�านท��วิไปน�ทานติลักขบ้ข�น 2.4 แบ้�งติามืสารื�ติถะ น�ทานแบ้�งติามืสารื�ติถะ เน�นติ�วิส)าค�ญ เหติ�การืณ&ส)าค�ญ เพั �อการืรืวิบ้รืวิมืไวิ�ป:จจ�บ้�นน�ทานแบ้�งติามืลั�กษณะเน *อหาออกเป น 11
ปรืะเภท ไดำ�แก�เทพัปกรืณ& รืะบ้บ้จ�กรืวิาลั
น�ทานศึาสนา น�ทานช�วิ�ติ น�ทานเข�าแบ้บ้ น�ทานอธ�บ้ายเหติ�
น�ทานมืห�ศึจรืรืย&
น�ทานคติ� :แนวิทาง:แบ้บ้อย�าง
น�ทานปรืะจ)าถ��น
น�ทานเรื �องผี�
น�ทานเรื �องส�ติวิ& น�ทานมื�ขติลัก
ค�ณค�าของน�ทานพั *นบ้�าน ค อ คำว่�มส์น0กส์น�น กรืะช�บ้คำว่�มส์�มพ�นธ#ในคำรือบ้คำรื�ว่ ก�รืศ,กษ�และเส์รื�มส์รื��งจ�นติน�ก�รื ก�รืให�ขึ้�อคำ�ดและคำติ�เติ�อนใจ ให�เห:นภ�พ
ส์�งคำมในอด�ติค�าน�ยมืท��ปรืากฏิในน�ทานไดำ�แก� คำว่�มขึ้ย�น คำว่�มกติ�ญญู& คำว่�มไม�โลภ ก�รืพ&ดปHยว่�จ� คำว่�มอดทนอดกล�*น ก�รืเช� อฟ้9งผู้&�ใหญ� บ้�ด�ม�รืด� หรื�อผู้&�อ�ว่0โส์ คำว่�มเอ�*อเฟ้Dอเผู้� อแผู้� ยกย�องผู้&�ม�คำว่�มรื& �คำว่�มเป$นคำนฉล�ดหล�กแหลม ก�รืให�อภ�ยก�นวิ�วิ�ฒนาการืของภาษา การืจ�ดำกลั��มืภาษา โดำยพั�จารืณาจากโครืงสรื�างของค)า- กล0�มภ�ษ�คำ��โดด เช�น ภ�ษ�ไทย จ�น เว่�ยดน�ม- กล0�มภ�ษ�ว่�ภ�ติติ�ป9จจ�ย เช�น ภ�ษ�กรื�ก ส์�นส์กฤติ ละ ติ�น อ�งกฤษ ฝีรื� งเศส์ เยอรืม�น - กล0�มภ�ษ�คำ��ติ�ดติ�อ เช�น ภ�ษ�เติอรืก� ส์ว่�ฮ�รื�ภาษาไทนมืาติรืฐานแลัะภาษาไทยถ��น - ภาษาไทยมืาติรืฐาน
ภ�ษ�ม�ติรืฐ�น เป$นภ�ษ�ท� ยอมรื�บ้ก�นม�กท� ส์0ดในส์�งคำมหรื�อในช�ติ�น�*นๆ โดยท� ว่ไปจะเป$นภ�ษ�พ&ดและภ�ษ�เขึ้�ยนขึ้องชนช�ติ�ท� ม�ก�รืศ,กษ� ส์��หรื�บ้ภ�ษ�ไทยม�ติรืฐ�น ถ�อเอ�ภ�ษ�ไทยถ� นภ�คำกล�งโดยเฉพ�ะภ�ษ�กรื0งเทพฯ เพรื�ะเป$นภ�ษ�ท� ใช�ในว่งก�รืรื�ชก�รื ส์� อส์�รืมว่ลชน และใช�ในก�รืเรื�ยนก�รืส์อน ภาษาไทยถ��น
ภ�ษ�ไทยถ� น เป$นภ�ษ�ถ� นขึ้องไทยท� แบ้�งติ�มส์ภ�พ ภ&ม�ศ�ส์ติรื# คำว่�มแติกติ��งรืะหว่��งกล0�มภ�ษ�เหล��น�* เน� องม�จ�กท��เลท� ติ� *งและส์ภ�พภ&ม�ศ�ส์ติรื# แบ้�งออกเป$น ★ ภ�ษ�ไทยถ� นเหน�อ ★ ภ�ษ�ไทยถ� นกล�ง ★ ภ�ษ�ไทยถ� นอ�ส์�น ★ ภ�ษ�ไทยถ� นใติ� ภาษาไทยในสมื�ยติ�างๆ
สมื�ยส�โขท�ย❤ อ�กษรืไทยส์ม�ยส์0โขึ้ท�ยได�รื�บ้อ�ทธ�พลจ�กอ�กษรืขึ้อม อ�กษรืมอญ และอ�กษรืป9ลลว่ะขึ้องอ�นเด�ยติอนใติ�
ส์�ว่นภ�ษ�ท� พบ้ม�หล�ยภ�ษ� เช�น ภ�ษ�ไทย ภ�ษ�เขึ้มรื ภ�ษ�บ้�ล� และภ�ษ�ส์�นส์กฤติ❤ พย�ญชนะม� 39 ติ�ว่❤ ส์รืะม�ท�*งส์รืะเด� ยว่และส์รืะปรืะส์ม ❤ ว่รืรืณย0กติ#ม� 2 รื&ป คำ�อ รื&ปไม�เอก รื&ปก�กบ้�ท (เส์�ยงโท)
สมื�ยอย�ธยาแลัะธนบ้�รื�❧ หน�งส์�อจ�นด�มณ�เป$นติ��รื�เรื�ยนภ�ษ�ไทยเล�มแรืก ม�ท�*งอ�กษรืน��และคำ��คำว่บ้กล�*� ภ�ษ�ท� ใช�ม�ท�*งรื�อยแก�ว่และรื�อยกรือง พย�ญชนะม� 44 ติ�ว่ แบ้�งเป$น 3
หม&� คำ�อ อ�กษรืส์&ง 11 ติ�ว่ อ�กษรืกล�ง 9 ติ�ว่ อ�กษรืติ� � 24 ติ�ว่ ว่รืรืณย0กติ#ม� 4 รื&ป 5 เส์�ยง สมื�ยรื�ตินโกส�นทรื&❅ หน�งส์�อม&ลบ้ทบ้รืรืพก�จเป$นแบ้บ้เรื�ยนภ�ษ�ไทย ซึ้, งพรืะย�ศรื�ส์0นทรืโว่ห�รื ได�เรื�ยบ้เรื�ยงขึ้,*นในรื�ชก�ลพรืะบ้�ท ส์มเด:จพรืะจ0ลจอมเกล��เจ��อย&�ห�ว่ ม�ก�รืส์อนว่�ธ�ก�รืใช�ติ�ว่อ�กษรื พย�ญชนะเส์�ยงส์&ง ติ� � ก�รืผู้�น ก�รืปรืะส์มอ�กษรื ก�รืส์ะกดก�รื�นติ# ส์�นน�ษฐ�นว่��ได�เคำ��ม�จ�กหน�งส์�อจ�นด�มณ� และน��ม�ด�ดแปลงเพ� อให�เหม�ะส์มก�บ้ย0คำส์ม�ย งดใช�ส์รืะ 5 ติ�ว่ และพย�ญชนะ 13 ติ�ว่ แติ�ไม�เป$นท� ยอมรื�บ้ และในท� ส์0ดก:ติ�องยกเล�กไปสมื�ยป:จจ�บ้�น✐ รืะด�บ้เส์�ยง ฐ�นท� เก�ดเส์�ยง, ปรืะเภทขึ้องเส์�ยง, ก�รืส์� นส์ะเท�อนขึ้องเส์�นเส์�ยง✐ รืะด�บ้คำ�� ก�รืปรืะส์มคำ��,ก�รืปรืะส์มหน�ว่ยคำ��,ก�รืซึ้�อนคำ��,ก�รืซึ้�*�คำ��รืะด�บ้ปรืะโยคำปรืะโยคำคำว่�มเด�ยว่เช�น น�องนอนหล�บ้– - คำ0ณแม�ไปติล�ด ปรืะโยคำคำว่�มรืว่ม เช�น - เขึ้�อย�กไปด&หน�งแติ�ติ�องอย&�เฝีD�บ้��น- คำ0ณแม�ไม�ส์บ้�ยฉ�นติ�องอย&�ด&แลท��นปรืะโยคำคำว่�มซึ้�อน เช�น - ว่�น�ยบ้อกส์0ด�ว่��เขึ้�จะไปติ��งปรืะเทศ- ดอกก0หล�บ้ท� เธอให�ฉ�นส์ว่ยม�กวิ�วิ�ฒนาการืของวิรืรืณคดำ�ไทย -สมื�ยส�โขท�ย- ไติรืภ&ม�พรืะรื�ว่ง เป$นว่รืรืณคำด�เรื� องเด�นและส์มบ้&รืณ#ท� ส์0ด พรืะย�ล�ไทยทรืงพรืะรื�ชน�พนธ#ขึ้,*น เพ� อใช�เทศน#โปรืดพรืะรื�ชม�รืด�และปรืะช�ชนท� ส์นใจ เปรื�ยบ้ได�เป$นว่�ทย�น�พนธ#เล�มแรืกขึ้องไทย- ส์0ภ�ษ�ติพรืะรื�ว่ง ม0�งส์อนให�
ปฏิ�บ้�ติ�ตินเป$นคำนด�ม�คำ0ณภ�พ รื& �จ�กด��เน�นช�ว่�ติอย&�รื �ว่มก�บ้ผู้&�อ� นได�- ติ��รื�บ้น�งนพม�ศ ม�พ�ธ�พรื�หมณ#โบ้รื�ณปรื�กฏิอย&�สมื�ยอย�ธยาแลัะธนบ้�รื�- ล�ล�ติยว่นพ��ย แติ�งขึ้,*นเพ� อส์รืรืเส์รื�ญส์มเด:จพรืะบ้รืมไติรืโลกน�ถ - ล�ล�ติพรืะลอ เป$นน�ย�ยพ�*นบ้��นท� ม�เคำ��เรื� องจรื�งท� เก�ดขึ้,*นท�งเหน�อ เน�*อเรื� องแบ้บ้โศกน�ฏิกรืรืม- โคำลงทศรืถส์อนพรืะรื�ม โคำลงพ�ล�ส์อนน�อง โคำลงรื�ชส์ว่�ส์ด�G เป$นโคำลงส์� ส์0ภ�พท� ม0�งส์อนบ้0คำคำลผู้&�ม�บ้ทบ้�ทติ�อบ้��นเม�อง- ก�พย#ห�อโคำลง กล��ว่ถ,งส์ภ�พช�ว่�ติคำว่�มเป$นอย&�ขึ้องปรืะช�ชนช�ยหญ�งในพรืะนคำรืสมื�ยรื�ตินโกส�นทรื&- รื�ช�ธ�รื�ช ส์�มกLก ไซึ้ฮ� น เป$นน�ย�ยพงศ�ว่ด�รืมอญและจ�น- น�ท�นอ�หรื��นรื�ชธรืรืม จ�กน�ท�นส์0ภ�ษ�ติขึ้องแขึ้กเปอรื#เช�ย- ก�ก�คำ��ส์อน ล�ล�ติศรื�ว่�ช�ยช�ดก เป$นน�ท�นช�ดกท�งพรืะพ0ทธศ�ส์น�- นอกจ�กน�*ย�งม� ส์�งขึ้#ทอง คำ�ว่� ไกรืทอง มณ�พ�ช�ย ไชยเชษฐ# ส์�งขึ้#ศ�ลปNช�ย ขึ้0นช��งขึ้0นแผู้น พรืะอภ�ยมณ� ส์�งหไกรืภพสมื�ยป:จจ�บ้�น- ล&กอ�ส์�น ถนนนอกเม�อง ปรืะติ&ท� ปHดติ�ย ผู้&�หญ�งคำนน�*นช� อบ้0ญรือด คำ��พ�พ�กษ� เน�*อห�ส์ะท�อนส์�งคำมและผู้&�คำนติ��งเพศ ว่�ย อ�ช�พ และชนช�*น- น�กเขึ้�ยนท� ม�ผู้ลง�นติ�อเน� อง ได�แก� อ�งคำ�รื ก�ลย�ณพงศ# / เน�ว่รื�ติน# พงษ#ไพบ้&ลย# / คำมทว่น คำ�นธน& / จ�รืน�นท# พ�ติรืปรื�ช� / ปรืะเส์รื�ฐ จ�นทรื#ด��ก�จกรืรืมื ให�น�ส์�ติบ้อกแนว่โน�มขึ้องภ�ษ�ไทยในอน�คำติ– -ให�น�ส์�ติบ้อกแนว่โน�มขึ้องว่รืรืณคำด�ไทยในอน�คำติ