ไทยศึกษา

12
คคคคคค คคคคคคคคคค คคคค คคคคคคคคคค คคคคคคคคคคคคคคคคคค คคค folklore ) คคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคค คคคคคคคคค คคคคค (William Thoms) คคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคค คคคคคคคคค ค.ค. 2409 คคคคคคคคคคคคคคคคคคค คคคคคคคคคคคคคคคคคคคคค คคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคค คคคคคคคคคคคคคคคคคคค คคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคค คคคคคคคคคค คคค.ค. 2510 คค.คคคคคคคค คคคคคคค คคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคค คคค คคคคคคคคคคคคคคคคคคคค คคคคคคคคคคคคคคคคคคคค คคคคคคคคคค คคคคคคคคคคคคคคคค คคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคค คคคคคคค คคคคคคคคคคคคคคคคคคค “คคคคคคค”คคคคคคค คคคคคค คคคคคคคคคคคคค folklore คคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคค คคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคค คคคคคคคคคคคคคคคค คคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคค คคค คคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคค คคคคค คคคคคคคคคคคคคค คคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคค ค.ค. 2525 (2538, คคคค 164-165) คคคคคคคคคคคคคค “คคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคค คคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคค ค คคคคคคคคคคคคค คคคคคคคคคคคคคค คคคคคคคคค คคคคคคค คคคคค คคคคค คคคค คคคคค คคคคคค คคคคค คคคคค คคคคคคคคคคค คคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคค คคคคคคคคคคคคคคคคคคค 1. คคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคค คคคคคคคคคคค 2. คคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคค 3. คคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคค คคคค 4. คคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคค 5. คคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคค คคคคคคคคคคคคคค คคค ค คค คคคคคคคคคคคคคคคคคคค คคคคคคคคค (Brunvand,1968, pp.1-2) คคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคค 3 คคคคคค 1.คคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคค (verbal folklore) คคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคค คค 6 คคคคคคคคคค คคคคคค 1.1 คคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคค (folk speech, dialect naming) 1.2 คคคคคคค ( folk proverb คคคค proberbail saying) 1.3 คคคคคคคคคคคค (folk riddles) 1.4 คคคคคคคคคคคคคคคคคคคค (folk rhymes) 1.5 คคคคคคคคคคคคค (folk narratives) 1.6 คคคคคคคคคคค (folk songs)

Transcript of ไทยศึกษา

Page 1: ไทยศึกษา

คำ��ว่�� คำติ�ช�ว่บ้��น หรื�อ คำติ�ชนว่�ทย� แปลม�จ�กภ�ษ�อ�งกฤษว่�� folklore ) น�กว่�ช�ก�รืคำติ�ชนช�ว่อ�งกฤษ ว่�ลเล� ยม ธอทส์# (William Thoms) เป$นผู้&�คำ�ดและว่�งรื�กฐ�นว่�ช�น�* ขึ้,*นเม� อ พ.ศ. 2409 ว่�ช�น�*แปลติ�มติ�ว่ว่�� คำว่�มรื& �เก� ยว่ก�บ้ปว่งชน เม� อว่�ช�น�*เขึ้��ส์&�ปรืะเทศไทย พรืะย�อน0ม�นรื�ชธนและรื�ชบ้�ณฑิ�ติยส์ถ�นได�บ้�ญญ�ติ�คำ��ไทยว่�� คำติ�ช�ว่บ้��น ในพ.ศ. 2510 ดรื.ก� งแก�ว่ อ�ติถ�กรื น�กว่�ช�ก�รืด��นคำติ�ชนว่�ทย� ได�ให�คำว่�มคำ�ดและเส์นอว่�� ว่�ช�น�*คำว่รืใช�ช� อว่�� คำติ�ชนว่�ทย� ด�ว่ยเหติ0ผู้ลด�งน�* คำติ�ช�ว่บ้��นม�คำว่�มหม�ยแคำบ้กว่��ขึ้อบ้ขึ้��ยขึ้องว่�ช�น�* คำนท� ว่ไปจะเขึ้��ใจว่�� “ช�ว่บ้��น หม�ยถ,ง ” คำนชนบ้ท เม� อกล��ว่ถ,ง folklore จ,งจะน,กถ,งว่�ถ�ช�ว่�ติขึ้องช�ว่บ้��น ว่�ถ�ช�ว่�ติพ�*นบ้��นว่�ถ�ช�ว่�ติขึ้องบ้0คำคำลบ้�งรืะด�บ้ช�*นขึ้องรืะบ้บ้เศรืษฐก�จและส์�งคำม ท�*งท� ว่�ช�น�*เก� ยว่ก�บ้คำนท0กส์ถ�นภ�พ โดยคำ��น,งถ,งภ�ว่ะท� บ้0คำคำลเหล��น�*นเป$นส์�ว่นหน, งขึ้องกล0�มคติ�ชนวิ�ทยา หรื อคติ�ชาวิบ้�าน

พจน�น0กรืมฉบ้�บ้รื�ชบ้�ณฑิ�ติยส์ถ�น พ.ศ. 2525 (2538, หน�� 164-165)

ให�คำว่�มหม�ยว่�� หม�ยถ,งเรื� องรื�ว่ขึ้องช�ว่บ้��นท� เป$นขึ้องเก��เล��ติ�อป�กและปรืะพฤติ�ส์�บ้“ ๆ ก�นม�หล�ยช� ว่อ�ย0คำนในรื&ปคำติ� คำว่�มเช� อ ปรืะเพณ� น�ย�ย น�ท�น เพลง ภ�ษ�ติ ปรื�ศน� บ้ทท�ย ศ�ลปะ ส์ถ�ป9ติยกรืรืม ติลอดจนก�รืละเล�นขึ้องเด:ก ”ลั�กษณะของคติ�ชนวิ�ทยา 1.

เป$นเรื� องท� เล��ส์�บ้ติ�อก�นม�โดยว่�ธ�ม0ขึ้ป�ฐะ 2. เป$นเรื� องเก� ยว่ก�บ้ขึ้นบ้ธรืรืมเน�ยมปรืะเพณ� 3. เป$นเรื� องท� เล��หรื�อปฏิ�บ้�ติ�ก�นหล�ยอย��งหล�ยคำว่�มคำ�ดเห:น 4. เป$นเรื� องท� ม�กจะไม�ทรื�บ้ผู้&�ท� เป$นติ�นก��เน�ด 5. เป$นเรื� องท� เป$นแบ้บ้ฉบ้�บ้ให�คำนรื0 �นหล�งปฏิ�บ้�ติ�หรื�อเช� อถ�อติ�มก�น ติ�อ ๆ ม� ปรืะเภทของคติ�ชนวิ�ทยา บ้รื0นแว่นด# (Brunvand,1968, pp.1-2) ได�แบ้�งคำติ�ชนว่�ทย�ออกเป$น 3 ปรืะเภท 1.คำติ�ชนว่�ทย�ปรืะเภทท� ใช�ภ�ษ� (verbal

folklore) คำติ�ชนว่�ทย�ปรืะเภทท� ใช�ภ�ษ�เป$นติ�ว่ก��หนด ม� 6 ปรืะเภทย�อย ด�งน�*1.1 คำ��พ&ดขึ้องช�ว่บ้��นรืว่มท�*งภ�ษ�ถ� นและก�รืติ�*งช� อ (folk speech, dialect

naming) 1.2 ส์0ภ�ษ�ติ ( folk proverb หรื�อ proberbail saying) 1.3

ปรื�ศน�คำ��ท�ย (folk riddles) 1.4 คำ��พ&ดท� คำล�องจองก�น (folk rhymes) 1.5

ก�รืเล��เรื� อง (folk narratives) 1.6 เพลงช�ว่บ้��น (folk songs)

2. คำติ�ชนว่�ทย�ปรืะเภทท� ไม�ติ�องใช�ภ�ษ� (non – verbal folklore) คำติ�ว่�ทย�ปรืะเภทท� ไม�ใช�ภ�ษ�เป$นติ�ว่ก��หนด ม� 7 ปรืะก�รืย�อย ด�งน�* 2.1 ส์ถ�ป9ติยกรืรืมช�ว่บ้��น (folk architecture) 2.2 ศ�ลปะช�ว่บ้��น (folk art)

2.3 ง�นฝี=ม�อขึ้องช�ว่บ้��น (folk craft) 2.4 ก�รืแติ�งก�ยขึ้องช�ว่บ้��น (folk costumes)

2.5 อ�ห�รืขึ้องช�ว่บ้��น (folk food) 2.6 อ�ก�ปก�รื�ย�ขึ้องช�ว่บ้��น (folk gesture)

2.7 ดนติรื�ช�ว่บ้��น (folk music)

Page 2: ไทยศึกษา

3.คำติ�ชนว่�ทย�ปรืะเภทผู้ส์ม (partly verbal folklore) คำติ�ชนว่�ทย�ปรืะเภทท� ใช�ภ�ษ�และไม�ใช�ภ�ษ�ผู้ส์มผู้ส์�นก�น แบ้�งออกได� 6 ปรืะเภทย�อย ด�งน�* 3.1 คำว่�มเช� อและคำติ�ในเรื� องโชคำล�ง (belief and supperstition) 3.2 ก�รืละเล�นขึ้องช�ว่บ้��น (folk

games) 3.3 ละคำรืช�ว่บ้��น (folk dramas) 3.4 รืะบ้��ขึ้องช�ว่บ้��น (folk

dances) 3.5 ปรืะเพณ�ขึ้องช�ว่บ้��น (folk customer)

3.6 ง�นมหกรืรืม ง�นพ�ธ� ง�นรื� นเรื�งขึ้องช�ว่บ้��น (folk festival) ก� งแก�ว่ อ�ติถ�กรื ได�กล��ว่ไว่�ว่�� ท� ว่ไปก�รืจ��แนกขึ้�อม&ลท�งคำติ�ชนว่�ทย�ม�กจ�ดไว่�ส์�มปรืะก�รื คำ�อ ม0ขึ้ป�ฐะ อม0ขึ้ป�ฐะ และผู้ส์ม ด�งน�*ม0ขึ้ป�ฐะ อม0ขึ้ป�ฐะ ผู้ส์ม ม0ขึ้ป�ฐะ อม0ขึ้ป�ฐะ ผู้ส์มบ้ทเพลง,คำว่�มเช� อภ�ษ�ถ� น,ภ�ษ�ติ,

ศ�ลปะ,ปรืะเพณ�,พ�ธ�กรืรืม,

ก�รืรื�องรื�� น�ท�น,ปรื�ศน�,คำ��พ�งเพย

ห�ติถกรืรืม,

ส์ถ�ป9ติยกรืรืม

ก�รืละเล�น,ละคำรื

หน�าท��หรื อบ้ทบ้าทของคติ�ชนวิ�ทยา 5 ปรืะการื ค อ 1. ให�คำว่�มบ้�นเท�ง 2. ให�เห:นว่�ฒนธรืรืม 3. ให�ก�รืศ,กษ�กล�อมเกล� 4. รื�กษ�แบ้บ้แผู้นพฤติ�กรืรืม 5. เป$นเคำรื� องบ้รืรืเท�อ�รืมณ#ค�ณค�าของคติ�ชนวิ�ทยา 1. เป นเครื �องมื อศึ#กษาสถานะของมืน�ษย&เพรื�ะเป$นท� รืว่มขึ้องคำว่�มรื& �ส์,กน,กคำ�ด คำว่�มเช� อ คำว่�มน�ยม คำว่�มบ้�นเท�งใจ รืะเบ้�ยบ้แบ้บ้แผู้นและพ�ธ�กรืรืมติ��ง ๆ เหล��น�* ช�ว่ยให�มน0ษย#ส์�ม�รืถปรื�บ้ติ�ว่ให�เขึ้��ก�บ้ธรืรืมช�ติ�และมน0ษย#ด�ว่นก�นง��ยขึ้,*น2. เป นเสมื อนกรือบ้ในการืดำ)ารืงช�วิ�ติของมืน�ษย& คำติ�ชนว่�ทย�หรื�อคำติ�ช�ว่บ้��นเป$นเส์ม�อนกรือบ้ในก�รืด��รืงช�ว่�ติขึ้องมน0ษย#ท� ส์�งคำมน�ยมหรื�อยอมรื�บ้ก�นว่��ด� ถ&กติ�อง แม�กฎหม�ยบ้��นเม�องก:ย�งไม�ส์�ม�รืถบ้�งคำ�บ้จ�ติใจคำว่�มรื& �ส์,กขึ้องมน0ษย#ได�ล,กกว่��คำติ�ชน เน� องจ�กมน0ษย#ได�ย�น ได�เห:น ได�รื�บ้รื& � ได�อบ้รืม และอย&�ก�บ้ว่�ถ�ช�ว่�ติแบ้บ้น�*น ๆ ม�แติ�อ�อนแติ�ออก3. เป นมืรืดำกหรื อสมืบ้�ติ�ของชาติ� คำติ�ชนว่�ทย�หรื�อคำติ�ช�ว่บ้��นเป$นมรืดกขึ้องช�ติ�ในฐ�นะท� เป$นว่�ฒนธรืรืมปรืะจ��ช�ติ� เป$นเรื� องรื�ว่ท� เก� ยว่ก�บ้มน0ษย#แติ�ละช�ติ� แติ�ละภ�ษ�ท� ม�ก�รืจดจ�� ถ�อปฏิ�บ้�ติ�และถ��ยทอดติ�อ ๆ ก�นม�4. มื�ค�ณค�าท�*งในดำ�านศึ�ลัปะแลัะดำ�านศึาสติรื& คำติ�ชนว่�ทย�ม�คำ0ณคำ��ท�*งในด��นศ�ลปะและด��นศ�ส์ติรื#ช�ว่ยในก�รืศ,กษ�ว่�ช�ก�รืส์�ขึ้�อ� นๆ เช�น ม�น0ษยว่�ทย� ก�รืเม�องก�รืปกคำรืองได�กว่��งขึ้ว่�งล,กซึ้,*งย� งขึ้,*น5. ช�วิยให�มืน�ษย&เก�ดำควิามืน�ยมืแลัะควิามืภาคภ,มื�ใจในท�องถ��นของติน ช�ว่ยให�มองเห:นคำว่�มแติกติ��งและคำว่�มคำล��ยคำล,งก�นก�บ้ส์ภ�พท�องถ� นอ� น ๆ ท��ให�ส์�ม�รืถเขึ้��ใจท�*งส์ภ�พ

Page 3: ไทยศึกษา

ขึ้องท�องถ� นขึ้องตินและท�องถ� นอ� น เป$นก�รืส์รื��งเส์รื�มคำว่�มส์�ม�คำคำ�ในส์�งคำมและคำว่�มเขึ้��ใจซึ้, งก�นและก�น ซึ้, งจะน��ม�ซึ้, งคำว่�มผู้�ส์0กในส์�งคำม6. เป นองค&ควิามืรื,�ในการืพั�ฒนาปรืะเทศึ คำว่�มเปล� ยนแปลงโคำรืงส์รื��งขึ้องส์�งคำมไทยจ�กส์�งคำมเกษติรืกรืรืมเป$นส์�งคำมอ0ติส์�หกรืรืมและก��ว่เขึ้��ส์&�ขึ้�อม&ลขึ้��ว่ส์�รื ก�อให�เก�ดก�รืเปล� ยนแปลงท�งเศรืษฐก�จ ส์�งคำม และก�รืเม�องอย��งรืว่ดเรื:ว่และซึ้�บ้ซึ้�อน ม�ก�รืน��เขึ้��ภ&ม�ป9ญญ�ใหม� ได�แก� คำว่�มรื& � แนว่คำ�ด ว่�ธ�ก�รืท� ม�รื�กฐ�นม�จ�กว่�ทย�ก�รืและเทคำโนโลย�ติะว่�นติก ซึ้, งเป$นแรืงผู้ล�กด�นให�คำนในส์�งคำมละเลยภ&ม�ป9ญญ�ไทย ภ�ว่ะว่�กฤติด�งกล��ว่เป$นแรืงจ&งใจให�ม�ก�รืส์�งเส์รื�มก�รืศ,กษ�ภ&ม�ป9ญญ�ไทยอย��งเป$นก�จจะล�กษณะ คำติ�ชนว่�ทย�จ,งม�คำ0ณคำ��ฐ�นะเป$นองคำ#คำว่�มรื& �ด��นภ&ม�ป9ญญ�ไทยท� กว่��งขึ้ว่�งอ�นจะน��ไปพ�ฒน�ปรืะเทศได�อย��งม�ปรืะส์�ทธ�ภ�พติ�อไป ควิามืเช �อ พจน�น0กรืมฉบ้�บ้รื�ชบ้�ณฑิ�ติยส์ถ�น พ.ศ. 2525

ได�ให�คำว่�มหม�ยขึ้องคำ��ว่��เช� อ ไว่�ว่�� เห:นติ�มด�ว่ย ม� นใจ“ ไว่�ใจ ” น�กว่�ช�ก�รืด��นคำติ�ชนว่�ทย�ได�กล��ว่ถ,งคำว่�มหม�ยขึ้องคำว่�มเช� อไว่�ด�งน�*

จ�นทรื#ศรื� น�ติยฤกษ# คำว่�มเช� อไม�ว่��จะเก�ดจ�กคำว่�มรื& �ส์,กหรื�อก�รืไติรื�ติรืองด�ว่ยเหติ0ผู้ลหรื�อไม�ก:ติ�ม เม� อมน0ษย#เก�ดคำว่�มเช� อแล�ว่ม�กแส์ดงออกท�งก�ยและท�งว่�จ�ให�ปรื�กฏิ คำว่�มเช� อย�อมม�คำว่�มส์�มพ�นธ#อย��งใกล�ช�ดก�บ้ปรืะเพณ� ส์0ภ�ษ�ติ คำ��พ�งเพย และคำติ�ชนแขึ้นงอ� น ๆ

ก� งแก�ว่ อ�ติถ�กรื ได�ส์รื0ปเก� ยว่ก�บ้คำว่�มเช� อไว่�ว่�� คำว่�มเช� อ หม�ยถ,งคำว่�มติกลงใจเก� ยว่ก�บ้ส์� งใดส์� งหน, ง อ�จพ�จ�รืณ�ได� 2 ล�กษณะ คำ�อคำว่�มติกลงใจในคำว่�มม�หรื�อคำว่�มเป$นขึ้องส์� งใดส์� งหน, งและคำว่�มติกลงใจในคำว่�มเป$นเหติ0เป$นผู้ลขึ้องส์� งใดส์� งหน, งลั�กษณะของควิามืเช �อ 1.คำว่�มเช� อท� เป$นส์�ว่นหน, งขึ้องศ�ส์น� 2.คำว่�มเช� อพ�*นบ้��นปรืะเภทของควิามืเช �อ 1. ควิามืเช �อเก��ยวิก�บ้ธรืรืมืชาติ�1.1 ก��เน�ดขึ้องจ�กรืว่�ล โลก และส์รืรืพส์� งท� ม�ช�ว่�ติ 1.2 โคำรืงส์รื��งขึ้องจ�กรืว่�ล ส์รืรืพส์� งม�ช�ว่�ติ เช�น คำว่�มเช� อในเรื� องผู้�ส์�งเทว่ด� 1.3 หน��ท� และบ้ทบ้�ทขึ้องก�รืแส์ดงออกท� ถ�อว่��ถ&กผู้�ด เป$นบ้0ญบ้�ป เช�น ล&กคำนใดไม�กติ�ญญู&ก:ถ�อว่��ท��ผู้�ดและเป$นบ้�ป 1.4 ผู้ลท� เก�ดจ�กก�รืกรืะท��ท� ถ&กติ�อง เช�น เช� อว่��ปฏิ�บ้�ติ�ติ�อผู้�เรื�อนด�ๆ ผู้�เรื�อนจะช�ว่ยคำ0�มคำรืองและรื�กษ�คำนในบ้��น 1.5 ผู้ลท� เก�ดจ�กก�รืกรืะท��ท� ผู้�ดพล�ด เช�น ปล&กติ�นล� นทมในบ้��นจะท��ให�คำนในบ้��นพบ้แติ�คำว่�มเศรื�� 1.6

ก�รืแก�ป9ญห�ท� เก�ดจ�กก�รืกรืะท��ท� ผู้�ดพล�ด เช�น จ�บ้ม�อถ�อแขึ้น ผู้�ดผู้�จะเจ:บ้ปBว่ย ติ�องขึ้อขึ้ม� 2. ควิามืเช �อท��เก��ยวิก�บ้การืเก�ดำแลัะการืติาย 2.1 คำว่�มเช� อเก� ยว่ก�บ้ก�รืเก�ด ก�รืเก�ดเป$นก�รืเรื� มติ�นขึ้องช�ว่�ติท� มน0ษย#ส์นใจว่��ตินเองเก�ดม�ได�อย��งไรื 2.2 คำว่�มเช� อเก� ยว่ก�บ้ก�รืติ�ย ช�ว่งส์0ดท��ยขึ้องช�ว่�ติท� มน0ษย#ย�งกล�ว่และห�คำ��ติอบ้ไม�ได�ว่��ท��ไมติ�องติ�ย ติ�ยแล�ว่จะไปไหน

Page 4: ไทยศึกษา

3. ควิามืเช �อเก��ยวิก�บ้ยารื�กษาโรืค ในส์ม�ยก�อน เม� อเก�ดม�ก�รืเจ:บ้ปBว่ยก�นขึ้,*น จ,งม�ว่�ธ�ก�รืรื�กษ�โรืคำติ�มคำว่�มเช� อ4. ควิามืเช �อเก��ยวิก�บ้การืพัยากรืณ& คำนส์ม�ยก�อนได�รืว่บ้รืว่มเอ�ไว่�ส์��หรื�บ้ท��น�ยหรื�อคำ�ดก�รืณ#เก� ยว่ก�บ้บ้0คำคำล องคำ#กรื และเหติ0ก�รืณ#ในอน�คำติ ในก�รืพย�กรืณ#ผู้&�พย�กรืณ#จะติ�องศ,กษ�คำว่�มเช� อท� คำนส์ม�ยก�อนได�รืว่บ้รืว่มไว่�และส์�งเกติส์� งติ��ง ๆ เช�น ล�กษณะขึ้องรื��งก�ย ว่�นเด�อนป=เก�ด ช� อ ก�รืเส์� ยงท�ย ก�รืด&ฤกษ#ย�ม5. ควิามืเช �อเก��ยวิก�บ้ครื�วิเรื อน ครื�วิเรื อนหรื อบ้�านเรื อนเป นท�� ๆ มื�ควิามืหมืายมืากส)าหรื�บ้คนไทยแมื�จะแติกติ�างก�นในเรื �องของขนาดำ รื,ปแบ้บ้ แลัะสถานท��ติ�*ง ซึ่#�งบ้�านท�กหลั�งลั�วินเป นท��รืวิมืของบ้�คคลัท��ใกลั�ช�ดำสน�ทสนมืในครื�วิเรื อน 6. ควิามืเช �อเก��ยวิก�บ้อาช�พั ควิามืเช �อเก��ยวิก�บ้อาช�พัเป นควิามืเช �อหรื อพั�ธ�กรืรืมืท��เก��ยวิข�องก�บ้ควิามืส)าเรื5จในการืปรืะกอบ้อาช�พั การืป6องก�นควิามืเส�ยหายจากธรืรืมืชาติ� ภ,ติ�ผี�ป8ศึาจ แลัะขอควิามืค��มืครืองจากเทพัยดำา เป นติ�น7. ควิามืเช �อเก��ยวิก�บ้การืส,ญเส�ยแลัะการืไดำ�กลั�บ้ค น ควิามืเช �อปรืะเภทน�*เป นการืช�วิยแก�ป:ญหา เพั �อบ้รืรืเทาควิามืไมื�สบ้ายใจท��เก�ดำการืส,ญเส�ย โดำยหาวิ�ธ�การืให�ไดำ�ส��งท��ส,ญเส�ยไปกลั�บ้ค นมืา เช�น วิ�ธ�การืเส��ยงทายการืบ้นบ้านขอให�ส��งศึ�กดำ�;ส�ทธ�;ช�วิยดำลัใจให�หาส��งน�*นพับ้ ในบ้างแห�งจะอาศึ�ยคนทรืงให�ช�วิยบ้อกหรื อแนะน)าวิ�าติ�องปฏิ�บ้�ติ�อย�างไรืจ#งจะพับ้ส��งน�*นค�ณค�าของควิามืเช �อ 1.เป$นหล�กในก�รืธ��รืงไว่�ซึ้, งพ�ธ�กรืรืม ขึ้นบ้ธรืรืมเน�ยมปรืะเพณ�

2. เป$นเคำรื� องก��หนดคำว่บ้คำ0มพฤติ�กรืรืมขึ้องมน0ษย#ในส์�งคำมให�ม�รืะเบ้�ยบ้ ว่�น�ย และอย&�รืว่มก�นได�อย��งม�คำว่�มส์0ขึ้

3. เป$นเคำรื� องช�ว่ยผู้�อนคำล�ยคำว่�มติ,งเคำรื�ยดจ�กป9ญห�ท� ย�งไม�ม�ท�งไม�ม�ท�งออก4. เป$นก�รืส์�งเส์รื�มจรื�ยธรืรืม ส์�ม�คำคำ� คำว่�มกติ�ญญู&ในช0มชน5.เป$นก�รืส์�งเส์รื�มให�บ้0คำคำลเป$นผู้&�ม�ส์ติ�รือบ้คำอบ้ และม�คำว่�มส์�งเกติ

ควิามืเช �อเรื �องโหรืาศึาสติรื&เป$นคำว่�มเช� อท� เก� ยว่ขึ้�องก�บ้ก�รืท��น�ยท�ยท�ก ด&ฤกษ# ว่�นด�ว่�นรื��ย ด&โชคำชะติ�รื�ศรื�

จ�กว่�น เด�อน ป= ซึ้, งเป$นคำว่�มเช� อท� ถ��ยทอดม�ติ�*งแติ�อด�ติ และเป$นเรื� องท� ท0กคำนในส์�งคำมได�ให�คำว่�มส์นใจเป$นอย��งม�กเพรื�ะหล�ยคำนม�คำว่�มเช� อว่��ช�ว่�ติขึ้,*นอย&�ก�บ้ฟ้D�ล�ขึ้�ติ ดว่งด�ว่และฤกษ#ย�มติ��งๆ ล�ว่นม�อ�ทธ�พลติ�อช�ว่�ติมน0ษย#การืท)านายมื�ส��ปรืะการื คำ�อ 1.เพ� อด&ล�กษณะน�ส์�ย 2. เพ� อด&ฤกษ#ย�ม 3. เพ� อท��น�ยอด�ติป9จจ0บ้�นอน�คำติเพ� อส์นองคำว่�มอย�กรื& �อย�กเห:น 4. เพ� อห�ว่�ธ�ก�รืแก�ป9ญห� เพ� อลดคำว่�มว่�ติกก�งว่ลแนวิข�อสอบ้ย�คสมื�ยของศึ�ลัปกรืรืมื,วิ�ฒนธรืรืมื,ภาษา,น�ทาน,ค�ณค�าของคติ�ชน,ควิามืเช �อติ�างๆ

Page 5: ไทยศึกษา

1. ควิามืเป นมืาของการืลัะเลั�นพั *นบ้�าน-เพั �อการืบ้วิงสรืวิงเทพัเจ�า ให�เทพัเจ�าปกป6องค��มืครืองให�มืน�ษย&รือดำพั�นจากอ�นติรืาย แลัะให�ควิามืส�ขควิามืสมืบ้,รืณ& ติ�อมืามื�การืข�บ้ลั)าน)าการืเติ�นรื)าปรืะกอบ้พั�ธ�กรืรืมื ติ�อมืากลัายเป นก�จกรืรืมืสน�กสนาน การืพั�กผี�อนหย�อนใจ-เพัลังแลัะการืลัะเลั�นพั *นบ้�านไมื�มื�ใครืเป นเจ�าของเพัรืาะไมื�มื�จะก)าเน�ดำท��ช�ดำเจนแลัะมื�การืถ�ายทอดำดำ�วิยวิ�ธ�ปากติ�อปาก2. ปรืะโยชน&ของการืเลั�นพั *นบ้�าน1. บ้อกถ#งช�วิ�ติ บ้อกอาช�พัควิามืเป นอย,�ในส�งคมืไทย 2. บ้อกปรืะเพัณ�ควิามืเช �อ ทางไสยศึาสติรื& ทางศึาสนา การืเลั�*ยงดำ, อบ้รืมืส��งสอนเดำ5กควิามืค�ดำแลัะควิามืรื,�ส#กของคนไทย- ช�ว่�ติขึ้องคำนไทยผู้&กพ�นก�บ้เทศก�ลและคำว่�มเช� ออย��งไรืเช� อท�งไส์ยศ�ส์ติรื# อ��น�จล,กล�บ้ ก�จกรืรืมติ�ม- เทศก�ลเกษติรืกรืรืม ท��น�เก� ยว่ขึ้��ว่- เพลงพ�*นบ้��นท� ส์ะท�อนในคำว่�มคำ�ดคำว่�มรื& �ส์,กขึ้องคำนไทยได�ช�ดเจนเพรื�ะเหติ0ใด ม�บ้ทเพลงเน�*อรื�องแทรืกขึ้�อคำ�ดคำ��ส์อน ก�รืว่�พ�กษ#ว่�จ�รืณ#คำว่�มปรืะพฤติ�คำน ในส์�งคำม เช�นเพลงกล�อมเด:ก เพลงล��ติ�ด3. รื,ปแบ้บ้แลัะเน *อหาของเพัลัง

รื�อยกรืองช�ว่บ้��น เพลงกล�อมเด:ก เพลงปรืะกอบ้ก�รืเล�น เพลงฉ�อย เพลงเซึ้�*ง 2.

ถ�อยค)าง�ายๆ แฝงอารืมืณ&ข�น- ก�รืใช�ถ�อยคำ��ง��ยแฝีงอ�รืมณ#ขึ้�นท��อย��งไรื ก�รืใช�คำ��ส์องแง�ส์องง��ม ก�รืใช�คำ��ผู้ว่นเก� ยว่ก�บ้อว่�ยว่ะเพศและพฤติ�กรืรืมท�งเพศ ถ�อเป$นเรื� องธรืรืมด� 3. ภาพัสะท�อนช�วิ�ติแลัะส�งคมืในบ้ทเพัลังเพลงพ�*นบ้��นส์ะท�อนภ�พช�ว่�ติและส์�งคำมในบ้ทเพลงคำว่�มรื�ก ม�ล�กษณะเด�น 2 ปรืะก�รืคำ�อ คำว่�มรื�กเช�งส์�งว่�ส์ขึ้องหน0�มส์�ว่ ปรื�กฏิในบ้ทเพลงพ�*นบ้��นขึ้องผู้&�ใหญ� หรื�อเพลงปฏิ�พ�กย# และคำว่�มรื�กขึ้องพ�อแม� ในบ้ทเพลงกล�อมเด:กธรืรืมช�ติ� เช�นก�รืรื�องเล�นเพลง โดยน��ส์ภ�พธรืรืมช�ติ�ม�กล��ว่ไว่�ในบ้ทเพลง ม�ก�รืกล��ว่ถ,งพ�ช ส์�ติว่# และพรืรืณน�ส์ภ�พธรืรืมช�ติ�4. พั�ฒนาการืของเพัลังแลัะการืลัะเลั�นพั *นบ้�าน- คำว่�มเจรื�ญขึ้องเพลงและก�รืละเล�นพ�*นบ้��น- ส์ม�ยพ�อขึ้0นรื�ม ฯ คำ��ว่�� เส์�ยงเล� อนเส์�ยงขึ้�บ้ ในศ�ล�จ�รื,ก คำ�อ ก�รืรื�องรื��ท��เพลง- เพลงพ�*นบ้��นส์ม�ยอย0ธย�ว่��น�งมโนรื�ห# ส์ม0ทรืโฆษคำ��ฉ�นท# รืะบ้0ช� อก�รืเล�นปล�ลงอว่น ล�งช�งหล�ก ห�ว่ล��นชนก�น แขึ้�งว่�ว่เกว่�ยน

Page 6: ไทยศึกษา

- เพลงพ�*นบ้��นส์ม�ยธนบ้0รื�ได�แก�เพลง เทพทอง เพลงปรืบ้ไก� ก�รืเล�นญว่นหก มว่ยปล�*� กรืะบ้� กรืะบ้อง- เพลงและก�รืละเล�นท� น�ยมเล�นแพรื�หล�ยในส์ม�ยรื�ตินโกส์�นทรื#ติอนติ�นได�แก� จ�รื,กว่�ดโพธ�G โคำลงถว่�ยพรืะเพล�งพรืะบ้รืมอ�ฐ�พรืะเจ��หลว่ง (พรืะชนกชนน�ขึ้อง รื. 1 ) ว่รืรืณคำด�เรื� องติ��งๆ เช�น อ�เหน� ขึ้0นช��งช0นแผู้น น�รื�ศภ&เขึ้�ทอง เพลงปรืบ้ไก� เพลงเทพทอง เพลงคำรื, งท�อน ก�รืเล�นติะกรื�อ จ�องแติ ขึ้� ม��ส์�งเม�อง ฯ- ก�รืจ�ดเพลงพ�*นบ้��นคำรื�*งแรืกถว่�ยพรืะมห�กษ�ติรื�ย#เม� อไรื ส์ม�ย รื. 5 เม� อป= 2426

เม� อเส์ด:จท�งชลม�รืคำ ท� บ้�งปะอ�น อย0ธย�- รื.4 รื.5 คำนไทยเล�นเพลงพ�*นบ้��นได�แก� เพลงแอ�ว่ล�ว่ น�ยมก�นม�ก พรืะปH นเกล��ฯ โปรืดม�ก ติ�อม� รื. 4 ทรืงปรืะก�ศฯห��ม เพรื�ะเกรืงว่��จะละท�*งก�รืเล�นแบ้บ้ไทยควิามืเส �อมืของเพัลังแลัะการืลัะเลั�นพั *นบ้�าน- เหติ0คำ�อม�ก�รืพ�มพ#ก�รืบ้�นท,กแผู้�นเส์�ยงและแถบ้เส์�ยง ท��ให�กล�ยเป$นเพลงม�เน�*อรื�อง ขึ้�ดก�รืฝีIกฝีนส์�บ้ติ�อก�รืรื�อง ก�รืเล�นอย��งส์ม�ยก�อน จ,งเป$นเพลงห�ยและเพลงหด-

เพลงหด และ เพลงห�ย ท��ให�ก�รืละเล�นเพลงพ�*นบ้��นได�ลดบ้ทบ้�ทคำว่�มส์��คำ�ญลง 5. เพัลังเดำ5ก- เพลงเด:กคำ�อเพลงท� รื �องโดยผู้&�ใหญ�และเด:ก เรื�ยกว่��เพลงกล�อมเด:กและเพลงรื�องเล�นขึ้องเด:ก-เพลงกล�อมเด:กม�ท�ว่งท��นองก�รืรื�องช��ผู้&�รื �องม�กเอ�*อน ทอดเส์�ยง ฟ้9งเย�อกเย:น ม�ท��นองไม�เป$นแบ้บ้แผู้นติ�ยติ�ว่ - กลว่�ธ�ท��ให�เด:กนอน 4 ว่�ธ�ได�แก�ก�รืปลอบ้ ก�รืขึ้&� ก�รืให�ส์�นบ้น และก�รืขึ้อ- บ้ทรื�องในเพลงกล�อมเด:กจะส์อดแทรืกล�กษณะแส์ดงคำว่�มคำว่�มอ�ทรื คำว่�มห�ว่งใยทะน0ถนอมขึ้องแม�ติ�อล&ก เน�*อห�ขึ้องเพลงกล�อมเด:กเก� ยว่ก�บ้คำว่�มรื�ก และคำว่�มเขึ้��ใจเด:ก, คำว่�มรื�กรืะหว่��งช�ยหน0�มหญ�งส์�ว่, คำว่�มกดด�นขึ้องผู้&�รื �อง,

ก�รืล�อและก�รืเส์�ยดส์� ซึ้, ง แบ้�งออกได� 3 อย��งคำ�อ 1. เพลงรื�องปรืะกอบ้ก�รืเล�น คำ�อ มอญซึ้�อนผู้�� โพงพ�ง จ�*�จ�* รื�รื�ขึ้��ว่ส์�รื 2. เพลงรื�องเล�นส์น0กๆ - อะไรืเอ�ย 3. เพลงล�อ ก�รืรื�องล�อเพ� อนๆ หรื�อคำนอ� น คำนไว่�ผู้มเป=ย หรื�อผู้มแกละ หรื�อผู้มจ0ก คำนขึ้�เปJ6. เพัลังปฏิ�พัากย& 1. เพัลังปฏิ�พัากย& ปรืะกอบ้การืท)างาน-เพลงปฏิ�พ�กย# คำ�อเพลงท� ช�ยหญ�งรื�องโติ�ติอบ้ก�นช�งไหว่ช�งพรื�บ้ เน�*อคำว่�มท� ว่��ก�นและกล��ว่แก�ม�กเป$นเรื� องเก�*ยว่พ�รื�ส์�- เพลงปฏิ�พ�กย#ในรืะยะเรื� มติ�นเพ� อก�รืท��ง�นช�ว่ยผู้�อนคำล�ยคำว่�มติ,งเคำรื�ยดในก�รืท��ง�น ให�เก�ดคำว่�มเพล�ดเพล�น - เพลงอย��งส์�*นคำ�อ - รื�องง��ยๆ เช�น เพลงเก� ยว่ขึ้��ว่ เพลงส์งฟ้�ง - เพลงอย��งย�ว่คำ�อ เพลงโติ�ติอบ้ก�นม�พ�อเพลงแม�เพลงปรืะช�นก�น

Page 7: ไทยศึกษา

2. เพัลังปฏิ�พัากษ& ในเทศึกาลัติ�าง ๆ-ก�รืละเล�นในเทศก�ลส์งกรื�นติ# หล�งท��บ้0ญติ�กบ้�ติรืในติอนบ้��ยในล�นว่�ด หรื�อล�นบ้��น เช�น ช�ว่งช�ย ส์ะบ้�� รื�องเพลงก�นติรื,ม ขึ้อง อ�ส์�น ในแถบ้บ้0รื�รื�มย# ส์0รื�นทรื# ศรื�ษะเกษ- ก�รืเล�นเพลงบ้อก ( ก�รืเล�นเพลงช�ว่งติรื0ษส์งกรื�นติ#ช�ว่ใติ� - ก�รืละเล�นพ�*นบ้��นในเทศก�ลทอดกฐ�นและผู้��ปB� ก�รืรื�องเพลงเรื�อ ล��ด�บ้ก�รืแส์ดงเพลงปฏิ�พ�กย#ย�ว่ เรื� มจ�กบ้ทไหว่�คำรื& บ้ทเกรื� น บ้ทปรืะ ( หรื�อท�กท�ย ) บ้ทผู้&กรื�ก บ้ทส์&�ขึ้อ บ้ทช�งช& �7. เพัลังปรืะกอบ้พั�ธ� ปรืะกอบ้ 3 อย�างค อ พั�ธ�ท)าขวิ�ญ พั�ธ�เพั �อการืงานอาช�พั พั�ธ�รื�กษาโรืค- พ�ธ�ท��ขึ้ว่�ญคำ�อก�รืให�ส์�รื�มงคำลจ�ติใจม� นคำง ม�คำว่�มส์0ขึ้ส์บ้�ย คำว่�มภ&ม�ใจขึ้ว่�ญคำ�อผู้มหรื�อขึ้นท� ขึ้,*นเว่�ยนเป$นก�นหอย บ้นศ�รืษะเพลงปรืะกอบ้พ�ธ�ท��ขึ้ว่�ญ ได�แก�เพลงแหล�- พ�ธ�เพ� อก�รืง�นอ�ช�พ ได�แก�พ�ธ�ขึ้อฝีน แห�งน�งแมว่ พ�ธ�ท��น�แรืก เรื�ยกว่��ติ�แฮก - พ�ธ�รื�กษ�โรืคำ คำว่�มเช� อเรื� องก�รืเจ:บ้ปBว่ยขึ้องมน0ษย#เรื�ได�แก� ถ&กท�� และ ก�รืรืบ้กว่นขึ้องภ&ติผู้�หรื�อว่�ญญ�ณ ได�แก�ผู้�ปอบ้ล��ป9ว่ คำ�อ หรื�อล��รื�กษ�เป$นก�รืรื�องบ้ทกลอนเป$นจ�งหว่ะท��นองก�รืรื��ยรื��คำลอไปก�บ้เส์�ยงแคำนหล�งจ�กรื& �ว่��คำนเจ:บ้ถ&กผู้�ท��การืลัะเลั�นพั *นบ้�านของไทย - ก�รืละเล�นพ�*นบ้��นหม�ยถ,ง ก�รืท� คำน 2 คำน รื�ว่มก�นท��ก�จกรืรืมรื�ว่มก�นเพ� อคำว่�มส์น0กส์น�นผู้�อนคำล�ยคำว่�มติ,งเคำรื�ยดโดยไม�ม�แบ้บ้แผู้นติ�ยติ�ว่ 1.การืลัะเลั�นพั *นบ้�านมื�ควิามืหมืายติ�อช�วิ�ติ ก�รืรื& �จ�กก�รืโอนอ�อนผู้�อนติ�ม ก�รืถ�อยท� ถ�อยอ�ศ�ย ก�รืรื& �จ�กแพ� ชนะ ก�รืเคำ�รืพในกติ�ก� 2.ควิามืเป นมืาของการืลัะเลั�นพั *นบ้�านก�รืขึ้ว่��งป�ส์�ติว่# ก�รืขึ้ว่��งว่�ติถ0ก�น ช�ว่อ�ย�ปติ#ในอด�ติม�ก�รืละเล�น เล�นติ0Lกติ� ล&กขึ้��ง ล&กบ้อล ช�ว่อ�นเด�ยนแดงม�ก�รืละเล�น ล&กบ้อล เรื�อแคำนน& หน��ก�ก ช�ว่ญ� ป0Bน ม�ก�รืละเล�น ว่��ว่ ล&กบ้อล3.การืลัะเลั�นพั *นบ้�านของเดำ5กแลัะผี,�ใหญ�การืลัะเลั�นพั *นบ้�านของเดำ5ก มื�ลั�กษณะดำ�งน�*1.ก�รืละเล�นท� ไม�ม�ก�รืรื�องได�แก� ซึ้�อนห� ว่� งเป=* ยว่ ล�งช�งหล�ก ติ� จ�บ้ ก�ฟ้9กไขึ้� เส์�อก�นว่�ว่ แย�ลงรื& ขึ้� ม��ส์�งเม�อง 2.ก�รืเล�นท� ม�ก�รืรื�อง ได�แก� มอญซึ้�อนผู้��ง&ก�นห�ง รื�ๆ ขึ้��ว่ส์�รื โพงพ�ง จ�*�จ�* แมงม0ม น�*�ขึ้,*น น�*�ลง 3. ก�รืเล�นเฉพ�ะหญ�ง ได�แก� รื�รื�ขึ้��ว่ส์�รื หม�กเก:บ้ โพงพ�ง ก�รืเล�นเฉพ�ะช�ย ได�แก� แย�ลงรื& ล&กห�น ล&กขึ้��ง ทอยกอง เปB�กบ้ ว่� งกะล� 4. ก�รืเล�นเพ� อฝีIกส์ติ�ป9ญญ�ด�ว่ยภ�ษ� ได�แก� ก�รืท�ย อะไรืเอ�ย คำ��ปรื�ศน�5. กฎ กติ�ก�ม�รืย�ทขึ้องก�รืละเล�นพ�*นบ้��นไทยการืเลั�นพั *นบ้�านของผี,�ใหญ�มื�วิ�ติถ�ปรืะสงค& 3 ปรืะการืไดำ�แก�

Page 8: ไทยศึกษา

1. เพ� อคำว่�มส์น0กส์น�นและ ก�รืเก�*ยว่พ�รื�ส์� 2. ก�รืก�ฬ�และพ�กผู้�อนหย�อนใจ เช�น ก�รืเล�นล&กขึ้��ง ก�รืเล�นมอญซึ้�อนผู้�� ก�รืเล�นส์ะบ้�� 3. คำ0ณคำ��ขึ้องก�รืเล�นพ�*นบ้��นติ�อผู้&�เล�นและส์�งคำม ค�ณค�าของการืเลั�นติ�อผี,�เลั�น - ม�คำ0ณม�กฎรืะเบ้�ยบ้,ปรื�บ้ติ�ว่,พ�ฒน�ก�รืในทกๆด��น ท�งรื��ยก�ย อ�รืมณ# ส์�งคำม ส์ติ�ป9ญญ�ผู้&�ใหญ�ได�รื�บ้ปรืะโยชน# ส์ดช� น - คำ0ณคำ��ขึ้องก�รืละเล�นพ�*นบ้��นติ�อส์�งคำมได�แก� คำว่�มส์�มพ�นธ#ในคำรือบ้คำรื�ว่ขึ้นบ้ธรืรืมเน�ยมและปรืะเพณ�ไทย 1. ควิามืหมืาย ของน�ทาน : คำ��เล��เรื� อง ก�รืเล��เรื� องท� ส์�บ้ติ�อก�นม� น�ท�นพ�*นบ้��นม�ล�กษณะส์��คำ�ญ 3 ปรืะก�รืได�แก� ก�รืเล��ด�ว่ยถ�อยคำ��ธรืรืมด� ,ก�รืเล��ก�นด�ว่ยป�กติ�อป�ก ,ม0ขึ้ป�ฐะคำ�อ เรื� องเล��ก�นม�เป$นมรืดกท�งว่�ฒนธรืรืมติ�อๆก�นม�ก�รืแบ้�งปรืะเภทขึ้องน�ท�นก�หลัาบ้ มื�ลัลั�กามืาส แบ้�งปรืะเภทน�ทานพั *นบ้�านออก เป น 4 ปรืะเภทค อ 2.1 .แบ้�งติามืเขติพั *นท�� ทางภ,มื�ศึาสติรื& เขติอ�นเดำ�ย ย�วิ อ�สลัามื 2.2. แบ้�งติามืรื,ปน�ทาน น�ทานแบ้�งติามืรื,ปแบ้บ้ไดำ� 5 ปรืะเภท ไดำ�แก� น�ทานปรื�มืปรืา น�ทานเรื �องส�ติวิ& น�ทานเทพัน�ยาย น�ทานติลักขบ้ข�น 2.3.แบ้�งติามืชน�ดำของน�ทาน น�ทานแบ้�งออกเป น 3 ชน�ดำไดำ�แก� เก��ยวิก�บ้ส�ติวิ& น�ทานชาวิบ้�านท��วิไปน�ทานติลักขบ้ข�น 2.4 แบ้�งติามืสารื�ติถะ น�ทานแบ้�งติามืสารื�ติถะ เน�นติ�วิส)าค�ญ เหติ�การืณ&ส)าค�ญ เพั �อการืรืวิบ้รืวิมืไวิ�ป:จจ�บ้�นน�ทานแบ้�งติามืลั�กษณะเน *อหาออกเป น 11

ปรืะเภท ไดำ�แก�เทพัปกรืณ& รืะบ้บ้จ�กรืวิาลั

น�ทานศึาสนา น�ทานช�วิ�ติ น�ทานเข�าแบ้บ้ น�ทานอธ�บ้ายเหติ�

น�ทานมืห�ศึจรืรืย&

น�ทานคติ� :แนวิทาง:แบ้บ้อย�าง

น�ทานปรืะจ)าถ��น

น�ทานเรื �องผี�

น�ทานเรื �องส�ติวิ& น�ทานมื�ขติลัก

ค�ณค�าของน�ทานพั *นบ้�าน ค อ คำว่�มส์น0กส์น�น กรืะช�บ้คำว่�มส์�มพ�นธ#ในคำรือบ้คำรื�ว่ ก�รืศ,กษ�และเส์รื�มส์รื��งจ�นติน�ก�รื ก�รืให�ขึ้�อคำ�ดและคำติ�เติ�อนใจ ให�เห:นภ�พ

ส์�งคำมในอด�ติค�าน�ยมืท��ปรืากฏิในน�ทานไดำ�แก� คำว่�มขึ้ย�น คำว่�มกติ�ญญู& คำว่�มไม�โลภ ก�รืพ&ดปHยว่�จ� คำว่�มอดทนอดกล�*น ก�รืเช� อฟ้9งผู้&�ใหญ� บ้�ด�ม�รืด� หรื�อผู้&�อ�ว่0โส์ คำว่�มเอ�*อเฟ้Dอเผู้� อแผู้� ยกย�องผู้&�ม�คำว่�มรื& �คำว่�มเป$นคำนฉล�ดหล�กแหลม ก�รืให�อภ�ยก�นวิ�วิ�ฒนาการืของภาษา การืจ�ดำกลั��มืภาษา โดำยพั�จารืณาจากโครืงสรื�างของค)า- กล0�มภ�ษ�คำ��โดด เช�น ภ�ษ�ไทย จ�น เว่�ยดน�ม- กล0�มภ�ษ�ว่�ภ�ติติ�ป9จจ�ย เช�น ภ�ษ�กรื�ก ส์�นส์กฤติ ละ ติ�น อ�งกฤษ ฝีรื� งเศส์ เยอรืม�น - กล0�มภ�ษ�คำ��ติ�ดติ�อ เช�น ภ�ษ�เติอรืก� ส์ว่�ฮ�รื�ภาษาไทนมืาติรืฐานแลัะภาษาไทยถ��น - ภาษาไทยมืาติรืฐาน

Page 9: ไทยศึกษา

ภ�ษ�ม�ติรืฐ�น เป$นภ�ษ�ท� ยอมรื�บ้ก�นม�กท� ส์0ดในส์�งคำมหรื�อในช�ติ�น�*นๆ โดยท� ว่ไปจะเป$นภ�ษ�พ&ดและภ�ษ�เขึ้�ยนขึ้องชนช�ติ�ท� ม�ก�รืศ,กษ� ส์��หรื�บ้ภ�ษ�ไทยม�ติรืฐ�น ถ�อเอ�ภ�ษ�ไทยถ� นภ�คำกล�งโดยเฉพ�ะภ�ษ�กรื0งเทพฯ เพรื�ะเป$นภ�ษ�ท� ใช�ในว่งก�รืรื�ชก�รื ส์� อส์�รืมว่ลชน และใช�ในก�รืเรื�ยนก�รืส์อน ภาษาไทยถ��น

ภ�ษ�ไทยถ� น เป$นภ�ษ�ถ� นขึ้องไทยท� แบ้�งติ�มส์ภ�พ ภ&ม�ศ�ส์ติรื# คำว่�มแติกติ��งรืะหว่��งกล0�มภ�ษ�เหล��น�* เน� องม�จ�กท��เลท� ติ� *งและส์ภ�พภ&ม�ศ�ส์ติรื# แบ้�งออกเป$น ★ ภ�ษ�ไทยถ� นเหน�อ ★ ภ�ษ�ไทยถ� นกล�ง ★ ภ�ษ�ไทยถ� นอ�ส์�น ★ ภ�ษ�ไทยถ� นใติ� ภาษาไทยในสมื�ยติ�างๆ

สมื�ยส�โขท�ย❤ อ�กษรืไทยส์ม�ยส์0โขึ้ท�ยได�รื�บ้อ�ทธ�พลจ�กอ�กษรืขึ้อม อ�กษรืมอญ และอ�กษรืป9ลลว่ะขึ้องอ�นเด�ยติอนใติ�

ส์�ว่นภ�ษ�ท� พบ้ม�หล�ยภ�ษ� เช�น ภ�ษ�ไทย ภ�ษ�เขึ้มรื ภ�ษ�บ้�ล� และภ�ษ�ส์�นส์กฤติ❤ พย�ญชนะม� 39 ติ�ว่❤ ส์รืะม�ท�*งส์รืะเด� ยว่และส์รืะปรืะส์ม ❤ ว่รืรืณย0กติ#ม� 2 รื&ป คำ�อ รื&ปไม�เอก รื&ปก�กบ้�ท (เส์�ยงโท)

สมื�ยอย�ธยาแลัะธนบ้�รื�❧ หน�งส์�อจ�นด�มณ�เป$นติ��รื�เรื�ยนภ�ษ�ไทยเล�มแรืก ม�ท�*งอ�กษรืน��และคำ��คำว่บ้กล�*� ภ�ษ�ท� ใช�ม�ท�*งรื�อยแก�ว่และรื�อยกรือง พย�ญชนะม� 44 ติ�ว่ แบ้�งเป$น 3

หม&� คำ�อ อ�กษรืส์&ง 11 ติ�ว่ อ�กษรืกล�ง 9 ติ�ว่ อ�กษรืติ� � 24 ติ�ว่ ว่รืรืณย0กติ#ม� 4 รื&ป 5 เส์�ยง สมื�ยรื�ตินโกส�นทรื&❅ หน�งส์�อม&ลบ้ทบ้รืรืพก�จเป$นแบ้บ้เรื�ยนภ�ษ�ไทย ซึ้, งพรืะย�ศรื�ส์0นทรืโว่ห�รื ได�เรื�ยบ้เรื�ยงขึ้,*นในรื�ชก�ลพรืะบ้�ท ส์มเด:จพรืะจ0ลจอมเกล��เจ��อย&�ห�ว่ ม�ก�รืส์อนว่�ธ�ก�รืใช�ติ�ว่อ�กษรื พย�ญชนะเส์�ยงส์&ง ติ� � ก�รืผู้�น ก�รืปรืะส์มอ�กษรื ก�รืส์ะกดก�รื�นติ# ส์�นน�ษฐ�นว่��ได�เคำ��ม�จ�กหน�งส์�อจ�นด�มณ� และน��ม�ด�ดแปลงเพ� อให�เหม�ะส์มก�บ้ย0คำส์ม�ย งดใช�ส์รืะ 5 ติ�ว่ และพย�ญชนะ 13 ติ�ว่ แติ�ไม�เป$นท� ยอมรื�บ้ และในท� ส์0ดก:ติ�องยกเล�กไปสมื�ยป:จจ�บ้�น✐ รืะด�บ้เส์�ยง ฐ�นท� เก�ดเส์�ยง, ปรืะเภทขึ้องเส์�ยง, ก�รืส์� นส์ะเท�อนขึ้องเส์�นเส์�ยง✐ รืะด�บ้คำ�� ก�รืปรืะส์มคำ��,ก�รืปรืะส์มหน�ว่ยคำ��,ก�รืซึ้�อนคำ��,ก�รืซึ้�*�คำ��รืะด�บ้ปรืะโยคำปรืะโยคำคำว่�มเด�ยว่เช�น น�องนอนหล�บ้– - คำ0ณแม�ไปติล�ด ปรืะโยคำคำว่�มรืว่ม เช�น - เขึ้�อย�กไปด&หน�งแติ�ติ�องอย&�เฝีD�บ้��น- คำ0ณแม�ไม�ส์บ้�ยฉ�นติ�องอย&�ด&แลท��นปรืะโยคำคำว่�มซึ้�อน เช�น - ว่�น�ยบ้อกส์0ด�ว่��เขึ้�จะไปติ��งปรืะเทศ- ดอกก0หล�บ้ท� เธอให�ฉ�นส์ว่ยม�กวิ�วิ�ฒนาการืของวิรืรืณคดำ�ไทย -สมื�ยส�โขท�ย- ไติรืภ&ม�พรืะรื�ว่ง เป$นว่รืรืณคำด�เรื� องเด�นและส์มบ้&รืณ#ท� ส์0ด พรืะย�ล�ไทยทรืงพรืะรื�ชน�พนธ#ขึ้,*น เพ� อใช�เทศน#โปรืดพรืะรื�ชม�รืด�และปรืะช�ชนท� ส์นใจ เปรื�ยบ้ได�เป$นว่�ทย�น�พนธ#เล�มแรืกขึ้องไทย- ส์0ภ�ษ�ติพรืะรื�ว่ง ม0�งส์อนให�

Page 10: ไทยศึกษา

ปฏิ�บ้�ติ�ตินเป$นคำนด�ม�คำ0ณภ�พ รื& �จ�กด��เน�นช�ว่�ติอย&�รื �ว่มก�บ้ผู้&�อ� นได�- ติ��รื�บ้น�งนพม�ศ ม�พ�ธ�พรื�หมณ#โบ้รื�ณปรื�กฏิอย&�สมื�ยอย�ธยาแลัะธนบ้�รื�- ล�ล�ติยว่นพ��ย แติ�งขึ้,*นเพ� อส์รืรืเส์รื�ญส์มเด:จพรืะบ้รืมไติรืโลกน�ถ - ล�ล�ติพรืะลอ เป$นน�ย�ยพ�*นบ้��นท� ม�เคำ��เรื� องจรื�งท� เก�ดขึ้,*นท�งเหน�อ เน�*อเรื� องแบ้บ้โศกน�ฏิกรืรืม- โคำลงทศรืถส์อนพรืะรื�ม โคำลงพ�ล�ส์อนน�อง โคำลงรื�ชส์ว่�ส์ด�G เป$นโคำลงส์� ส์0ภ�พท� ม0�งส์อนบ้0คำคำลผู้&�ม�บ้ทบ้�ทติ�อบ้��นเม�อง- ก�พย#ห�อโคำลง กล��ว่ถ,งส์ภ�พช�ว่�ติคำว่�มเป$นอย&�ขึ้องปรืะช�ชนช�ยหญ�งในพรืะนคำรืสมื�ยรื�ตินโกส�นทรื&- รื�ช�ธ�รื�ช ส์�มกLก ไซึ้ฮ� น เป$นน�ย�ยพงศ�ว่ด�รืมอญและจ�น- น�ท�นอ�หรื��นรื�ชธรืรืม จ�กน�ท�นส์0ภ�ษ�ติขึ้องแขึ้กเปอรื#เช�ย- ก�ก�คำ��ส์อน ล�ล�ติศรื�ว่�ช�ยช�ดก เป$นน�ท�นช�ดกท�งพรืะพ0ทธศ�ส์น�- นอกจ�กน�*ย�งม� ส์�งขึ้#ทอง คำ�ว่� ไกรืทอง มณ�พ�ช�ย ไชยเชษฐ# ส์�งขึ้#ศ�ลปNช�ย ขึ้0นช��งขึ้0นแผู้น พรืะอภ�ยมณ� ส์�งหไกรืภพสมื�ยป:จจ�บ้�น- ล&กอ�ส์�น ถนนนอกเม�อง ปรืะติ&ท� ปHดติ�ย ผู้&�หญ�งคำนน�*นช� อบ้0ญรือด คำ��พ�พ�กษ� เน�*อห�ส์ะท�อนส์�งคำมและผู้&�คำนติ��งเพศ ว่�ย อ�ช�พ และชนช�*น- น�กเขึ้�ยนท� ม�ผู้ลง�นติ�อเน� อง ได�แก� อ�งคำ�รื ก�ลย�ณพงศ# / เน�ว่รื�ติน# พงษ#ไพบ้&ลย# / คำมทว่น คำ�นธน& / จ�รืน�นท# พ�ติรืปรื�ช� / ปรืะเส์รื�ฐ จ�นทรื#ด��ก�จกรืรืมื ให�น�ส์�ติบ้อกแนว่โน�มขึ้องภ�ษ�ไทยในอน�คำติ– -ให�น�ส์�ติบ้อกแนว่โน�มขึ้องว่รืรืณคำด�ไทยในอน�คำติ