20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

50
7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 1/50 La elaboración del marco teórico: Revisión de la literatura y construcción de una perspectiva teórica PROCESO DE INVESTIGACIÓN  Tercer paso ELABORACIÓN DE UN MARCO TEÓRICO: Revisión e !a !i"era"#ra o De"ección e !a !i"era"#ra o O$"ención e !a !i"era"#ra o Cons#!"a e !a !i"era"#ra o E%"racción & recopi!ación e !a in'or(ación e in"er)s Cons"r#cción e! (arco "eórico

Transcript of 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

Page 1: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 1/50

La elaboración del marco

teórico:

Revisión de la literatura y

construcción de una

perspectiva teórica

PROCESO DE INVESTIGACIÓN

 Tercer paso

ELABORACIÓN DE UN MARCO TEÓRICO:

Revisión e !a !i"era"#rao De"ección e !a !i"era"#ra

o O$"ención e !a !i"era"#ra

o Cons#!"a e !a !i"era"#ra

o E%"racción & recopi!ación e !a in'or(ación e in"er)s

• Cons"r#cción e! (arco "eórico

Page 2: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 2/50

OB*ETIVOS DE APRENDI+A*E

,#e e! a!#(no:

-. Co(prena /#) ac"iviaes e$e rea!i0ar para revisar !a !i"era"#raper"inen"e a #n pro$!e(a e inves"i1ación cien"2'ica3

4. Desarro!!e 5a$i!iaes en !a $6s/#ea & revisión e !a !i"era"#ra3

7. Es") capaci"ao para8 so$re !a $ase e !a revisión e !a !i"era"#ra8esarro!!ar (arcos "eóricos o e re'erencias /#e con"e%"#a!icen #n pro$!e(a einves"i1ación cien"2'ica3

9. co(prena !os concep"os re!a"ivos a !a cons"r#cción e "eor2as3

SNTESIS

E! cap2"#!o co(en"a & pro'#ni0a !a (anera e con"e%"#a!i0ar #n pro$!e(a einves"i1ación cien"2'ica p!an"eao: in"e1rano #n (arco "eórico o e re'erencia3

En e! cap2"#!o se e"a!!an !as ac"iviaes /#e #n inves"i1aor !!eva a ca$o para"a! e'ec"o: e"ección8 o$"ención & cons#!"a e !a !i"era"#ra per"inen"e para e!

Page 3: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 3/50

pro$!e(a e inves"i1ación p!an"eao; e%"racción & recopi!ación e !ain'or(ación e in"er)s; & cons"r#cción e! (arco "eórico3

Asi(is(o se e'ine e! concep"o e "eor2a & o"ros re!acionaos con !a cons"r#c<

ción e "eor2as3

73-3 =CU>LES SON LAS ?UNCIONES DEL MARCO TEÓRICO@

C#ano se "iene p!an"eao e! pro$!e(a e es"#io es ecir8 /#e se poseeno$e"ivos & pre1#n"as e inves"i1ación. & c#ano ae(s se 5an eva!#ao s#re!evancia & 'ac"i$i!ia8 e! si1#ien"e paso consis"e en sustentar teóricamente

el estudio, e"apa /#e a!1#nos a#"ores !!a(an “elaborar el marco teórico”. E!!oi(p!ica ana!i0ar & e%poner a/#e!!as teorías, enfoques teóricos, investigaciones

& antecedentes en general /#e se consieren v!ios para e! correc"o enc#aree! es"#io Roas8 --.3

Seis '#nciones principa!es

E! marco teórico c#(p!e iversas '#nciones en"ro e #na inves"i1ación8 en"re!as c#a!es es"acan !as si1#ien"es seis:

-3  Ayuda a prevenir errores que se han cometido en otros estudios.

43 Orienta sobre cómo habrá de !!evarse a cabo el estudio. En e'ec"o8 a!ac#ir a !os an"eceen"es8 nos poe(os ar c#en"a e có(o 5a sio "ra"ao #npro$!e(a espec2'ico e inves"i1ación /#) "ipos e es"#ios se 5an e'ec"#ao8con /#) "ipo e s#e"os8 có(o se 5an reco!ec"ao !os a"os8 en /#) !#1ares se5an !!evao a ca$o8 /#) iseFos se 5an #"i!i0ao.3

73  Amplía el horionte del estudio y guía al investigador para que !ste se

centre en su problema evitando desviaciones del planteamiento original.

Page 4: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 4/50

". #onduce al establecimiento de hipótesis o afirmaciones que más tarde

habrán de someterse a prueba en la realidad.

$. %nspira nuevas líneas y áreas de investigación #r)n Ca(arena8 -H.3

&. 'rovee de un marco de referencia para interpretar los resultados del

estudio.

E*EMPLO DE UNA INVESTIGACIÓN SIN SENTIDO

Por ee(p!o8 si es"a(os "ra"ano e pro$ar /#e e"er(inao "ipo e persona!i<a incre(en"a !a posi$i!ia e /#e #n inivi#o sea !2er8 a! revisar !oses"#ios e !iera01o en !a !i"era"#ra respec"iva nos ar2a(os c#en"a e /#e "a!

inves"i1ación carece e sen"io8 p#es se 5a e(os"rao a(p!ia(en"e /#e e!!iera01o es (s $ien pro#c"o e !a in"eracción en"re "res e!e(en"os:carac"er2s"icas e! !2er8 carac"er2s"icas e !os se1#iores (ie($ros e! 1r#po.& !a si"#ación en par"ic#!ar8 & e! poseer cier"as carac"er2s"icas e persona!iano es" necesaria(en"e re!acionao con e! s#r1i(ien"o e #n !2er en #n 1r#pono "oos !os 1ranes !2eres 5is"óricos eran e%"rover"ios8 por ee(p!o.3

7343 =,UJ ETAPAS COMPRENDE LA ELABORACIÓN DEL MARCO TEÓRICO@

La e!a$oración e! marco teórico co(prene os e"apas: -. la revisión de la

literatura corresponien"e & 4. la adopción de una teoría o desarrollo de una

 perspectiva teórica( a($as e"apas sern "ra"aas a con"in#ación3

7373 =EN ,UJ CONSISTE LA REVISIÓN DE LA LITERATURA@

La revisión e !a !i"era"#ra consis"e en detectar, obtener & consultar !abibliografía & o"ros (a"eria!es /#e p#een ser 6"i!es para !os propósi"os e!es"#io8 as2 co(o en e)traer y recopilar !a in'or(ación re!evan"e & necesaria/#e a"aFe a n#es"ro pro$!e(a e inves"i1ación isponi$!e en is"in"os "ipos eoc#(en"os.3 Es"a revisión es selectiva, p#es"o /#e K1enera!(en"eK caaaFo se p#$!ican en iversas par"es e! (#no cien"os e ar"2c#!os e revis"as8

Page 5: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 5/50

!i$ros & o"ras c!ases e (a"eria!es en"ro e !as i'eren"es reas e!conoci(ien"o3 Si a! revisar !a !i"era"#ra nos encon"ra(os con /#e8 en e! rea ein"er)s 5a& -H HHH re'erencias8 es evien"e /#e "enre(os /#e se!eccionarso!a(en"e !as (s i(por"an"es & recien"es3 A con"in#ación8 ana!i0are(os caa#na e !as ac"iviaes /#e nor(a!(en"e se rea!i0an co(o par"e e !a revisión

e !a !i"era"#ra3

7373-3 De"ección e !a !i"era"#ra & o"ros oc#(en"os

Dan5e -. is"in1#e "res "ipos $sicos e fuentes de información para!!evar a ca$o !a revisión e !a !i"era"#ra:

 A. *uentes primarias +directas. Cons"i"#&en e! o$e"ivo e !a investigación

bibliográfica o revisión de la literatura & proporcionan a"os e pri(era (anoDan5e8 -.3 Un ee(p!o e )s"as son !os !i$ros8 an"o!o12as8 ar"2c#!os ep#$!icaciones perióicas8 (ono1ra'2as8 "esis & iser"aciones8 oc#(en"os o'i<cia!es8 repor"es e asociaciones8 "ra$aos presen"aos en con'erencias ose(inarios8 ar"2c#!os perio2s"icos8 "es"i(onios e e%per"os8 pe!2c#!as8oc#(en"a!es & vieocin"as3 En e! ap)nice n6(ero #no se o'rece #na !is"a e!as p#$!icaciones perióicas (s i(por"an"es en"ro e! ca(po e !aco(#nicación & !as ciencias e! co(por"a(ien"o en 1enera!8 /#e con"ienen #n"ipo (#& i(por"an"e e '#en"es pri(arias: !os ar"2c#!os cien"2'icos3

-. *uentes secundarias. Consis"en en co(pi!aciones8 res6(enes & !is"aose re'erencias p#$!icaas en #na rea e conoci(ien"o en par"ic#!ar son!is"aos e '#en"es pri(arias.3 Es ecir8 reprocesan in'or(ación e pri(era(ano3 Por ee(p!o: !a A(erican B#siness Co((#nica"ion Associa"ion & !aIn"erna"iona! Co((#nica"ion Associa"ion8 p#$!ican ese -9 Kan#a!(en"eKe! !i$ro "i"#!ao Or1ani0a"iona! Co((#nica"ion8 en e! c#a! se repor"an &co(en"an $reve(en"e !os ar"2c#!os8 !i$ros8 "esis & iser"aciones & o"rosoc#(en"os re!evan"es en"ro e! ca(po e !a co(#nicación en !asor1ani0aciones p#$!icaos $sica(en"e en in1!)s8 a#n/#e "a($i)n se inc!#&enre'erencias en o"ros iio(as.3

En !a 'i1#ra 73-3 se repro#ce #n ee(p!o e a!1#nas referencias e #n 2nice5ipo")"ico en e! rea e !a inves"i1ación e !a con#c"a 5#(ana3 Es i(por"an"eac!arar /#e no en "oas !as co(pi!aciones8 res6(enes e 2nices oc#rre as2; en

Page 6: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 6/50

a!1#nos casos no aparecen !as re'erencias $reve(en"e co(en"aas8 sino só!o!as ci"as3 Por o"ra par"e8 !a (a&or2a se enc#en"ran en e! iio(a in1!)s8 p#es ene! (#no occien"a! !os Es"aos Unios son /#ienes 5an (os"rao #n avance(s si1ni'ica"ivo en e! esarro!!o e co(pi!aciones e 2nices3 Las re'erencias se!is"an a!'a$)"ica(en"e por a#"or o a#"ores se16n !a c!asi'icación /#e se #"i!ice

para orenar!as por "e(as8 crono!ó1ica(en"e8 rea e conoci(ien"o8e"c)"era.3

?IGURA 73-

E*EMPLO DE UN NDICE DE RE?ERENCIAS

er!in1er8 E N3 -Q.3 Inves"i1ación e! co(por"a(ien"o: ")cnicas &(e"oo!o12a3 M)%ico8 D3 E: N#eva Ei"oria! In"era(ericana3 Pri(era eición enespaFo!3

Presen"a is"in"os aspec"os e !a inves"i1ación "a!es co(o !a e!a$oración e5ipó"esis8 e'inición e varia$!es8 a!1#nos concep"os es"a2s"icos'#na(en"a!es8 an!isis e varian0a8 iseFos e inves"i1ación8 inves"i1acióne%peri(en"a! & e ca(po8 !as enc#es"as8 !a (eición a "rav)s e iversos

()"oos8 !a re1resión (6!"ip!e8 e! an!isis e 'ac"ores & e! #so e !aco(p#"aora3 Es #n !i$ro c!sico s#(a(en"e i'#nio & /#e p#ee #"i!i0arseen c#rsos in"er(eios & avan0aos3

E! ee(p!o es 'ic"icio8 no as2 !as re'erencias3 Es ecir8 no se "o(ó c nin16n 2nice enespecia!8 sino /#e '#e cons"r#io para i!#s"rar co(o 1enera!(en"e !as '#en"essec#narias presen"an a !as '#en"es pri(aras.

er!in1er8 E N3 -.3 n foque conceptual de la investigación delcomportamiento. M)%ico8 D3 E: N#eva Ei"oria! in"era(ericana3 Pri(era eiciónen espaFo!3

Se cen"ra en varia$!es8 5ipó"esis8 re!aciones8 iseFos es"a2s"icos e #navaria$!e & 'ac"oria!es8 inves"i1ación e%peri(en"a! & no e%peri(en"a!8

Page 7: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 7/50

inves"i1ación por enc#es"as8 & esarro!!a !os principios e a!1#nos an!isis(#!"ivariaos an!isis e varian0a8 re1resión (6!"ip!e8 corre!ación canónica8an!isis iscri(an"e & an!isis es"r#c"#ra! e !a covarian0a.3 Inc!#&e variasisc#siones so$re !os ()"oos c#an"i"a"ivos8 si1ni'icancia es"a2s"ica & #ncap2"#!o in"ro#c"orio e! #so e !a co(p#"aora en !a inves"i1ación e !a

con#c"a3

er!in1er8 E N3 & E3 *3 Pe5a0#r -7.3 /ultiple regression in behavioral

research. Ne or: o!"8 Rine5ar" an ins"on3

 Te%"o '#na(en"a! para e! an!isis e re1resión8 e! an!isis #nivariao &(#!"ivariao e varian0a8 !a re1resión (6!"ip!e8 e! an!isis iscri(inan"e8 !acorre!ación canónica8 an!isis pa"5 & o"ros ()"oos (#!"ivariaos3 E%p!ica !a

na"#ra!e0a8 c!c#!o & ap!icaciones e caa ()"oo con e"a!!e e Inc!#&epro1ra(as e co(p#"aora para e! an!isis e re1resión (6!"ip!e3

rippenor''8 3 -H.3 C!#s"erin13 En P R3 Mon1e & *3 N3 Cappe!!a Es3.8/ultivanate techniques in human communication research, Pp3 4Q<7H3 Ne

 or: Acae(io Press3

Desarro!!a !a ")cnica es"a2s"ica para e%"raer "ipo!o12as !as8 conocia co(oa1r#pa(ien"o +clustering #n"ar o$e"os o varia$!es /#e co(par"enc#a!iaes o$servaas o iviir!as en c!ases (#"#a(en"e e%c!#&en"es c#&os!a0os re'!ean i'erencias en !as c#a!iaes o$servaas.3

Levine8 R3 & *E3 #n"er --.3 S"a"is"ica! an ps&c5o(e"ric in'erence inprincipa! co(ponen"s ana!&sis3 /ultivariate -ehavioral 0esearch, 8-HQ<--3

M#es"ra !a (anera e rea!i0ar in'erencias en e! sen"io es"a2s"ico &psico()"rico e! an!isis e 'ac"ores por co(ponen"es principa!es3

Es i(por"an"e reca!car /#e se ispone e 2nices & s#(arios no so!a(en"e e!i$ros & revis"as8 sino "a($i)n e o"ros (a"eria!es co(o cin"as e vieo8pe!2c#!as8 1ra$aciones8 ponencias en con1resos & se(inarios8 e"c)"era3

Page 8: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 8/50

En e! ap)nice n6(ero os8 se !is"an a!1#nas e !as principa!es '#en"es sec#n<arias /#e se #"i!i0an co(6n(en"e en !a inves"i1ación e! co(por"a(ien"o3

#. *uentes terciarias. Se "ra"a e oc#(en"os /#e co(penian no($res &"2"#!os e revis"as & o"ras p#$!icaciones perióicas8 as2 co(o no($res e$o!e"ines8 con'erencias & si(posios; no($res e e(presas8 asociacionesin#s"ria!es & e iversos servicios per"inen"es para !as ciencias e !acon#c"a; por ee(p!o8 irec"orios e e(presas /#e se eican a c#es"iones erec#rsos 5#(anos8 (ercao"ecnia & p#$!icia8 opinión p6$!ica8 e"c3.; "2"#!ose repor"es con in'or(ación 1#$erna(en"a!; ca"!o1os e !i$ros $sicos /#econ"ienen re'erencias & a"os $i$!io1r'icos; & no($res e ins"i"#ciones a!servicio e !a inves"i1ación or1anis(os naciona!es e in"ernaciona!es /#e'inancian pro&ec"os e inves"i1ación8 a1encias e inves"i1ación8 e"c3.3 Son6"i!es para e"ec"ar '#en"es no oc#(en"a!es co(o or1ani0aciones /#erea!i0an o apo&an es"#ios8 (ie($ros e asociaciones cien"2'icas /#ienesp#een asesorar en #n ca(po en par"ic#!ar.8 ins"i"#ciones e e#cacións#perior8 a1encias in'or(a"ivas & epenencias e! 1o$ierno /#e e'ec"6aninves"i1aciones3

Di'erencia en"re '#en"e sec#naria & "erciaria

La i'erencia es"ri$a en /#e !a pri(era co(penia '#en"es e pri(era (ano &!a se1#na '#en"es e se1#na (ano3 Una '#en"e sec#naria a1r#pare'erencias irec"as por ee(p!o8 ar"2c#!os e sa"is'acción !a$ora!: Di''eren"1oa! se""in1 "rea"(en"s an "5eir e''ec"s on per'or(ance an o$ sa"is'ac"ion8Acae(& o' Mana1e(en" *o#rna!8 - Sep"3.8 vo!3 47.8 9H<9 -8 ar"2c#!o e

 *3M3 Ivancevic5!!; Sc5oo! c!i(a"e an i"a re!a"ions5ip i"5 principa!Wse''ec"iveness an "eac5er sa"is'ac"ion8 1ournal of 'sychological 0esearch, -Qsep"3.8 vo!3 4 -7.8 -HQK-H8 ar"2c#!o escri"o por M3 S5arn#8 e"c3.3 En ca($io8#na '#en"e "erciaria a1r#pa co(penios e '#en"es sec#narias revis"as /#e

con"ienen ar"2c#!os e sa"is'acción !a$ora!: Acae(& o' Mana1e(en" *o#(a!8 *o#rna! o' Or1ani0a"iona! Be5avior an #(an Per'or(ance8 Inves"i1aciónA(inis"ra"iva8 e"c3.3

Un ee(p!o e '#en"e "erciaria ser2a in#s"ria"a a"os e e(presas in#s<"ria!es. o Direc"orios e (eios escri"os a"os e perióicos8 revis"as & o"ro

Page 9: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 9/50

"ipo e p#$!icaciones.3 Un ca"!o1o e revis"as perióicas co(o8 en e! caso eM)%ico8 e! ca"!o1o e! Ins"i"#"o Naciona! e Es"a2s"ica8 Geo1ra'2a eIn'or("ica KINEGIK.3

Inicio e !a revisión e !a !i"era"#ra

La revisión e !a !i"era"#ra p#ee iniciarse irec"a(en"e en e! acopio e !as'#en"es pri(arias8 si"#ación /#e oc#rre c#ano e! inves"i1aor conoce !a!oca!i0ación e )s"as8 se enc#en"ra (#& $ien 'a(i!iari0ao con e! ca(po ees"#io posee in'or(ación co(p!e"a so$re !os ar"2c#!os8 !i$ros # o"ros(a"eria!es re!evan"es para s# inves"i1ación; se<$e óne se enc#en"ran &c#!es 5an sio !os avances e !a iscip!ina. & "iene acceso a e!!as p#ee5acer #so e (a"eria! e $i$!io"ecas8 'i!(o"ecas8 5e(ero"ecas8 $ancos e a"os& servicios e in'or(ación.3 Sin e($ar1o8 es poco co(6n /#e s#cea es"o Kespecia!(en"e en pa2ses one se c#en"a con #n n6(ero re#cio e cen"rose acopio $i$!io1r'ico8 one (#c5as veces !as co!ecciones e revis"as soninco(p!e"as o no se enc#en"ran ac"#a!i0aas & no se ispone e (#c5os !i$ros& o"ros oc#(en"osK3

La (a&or2a e !as veces es recomendable iniciar la revisión de la literatura con2

sultando a uno o van os e)pertos en el tema y acudir a fuentes terciarias o

secundarias, para e es"e (oo !oca!i0ar & recopi!ar !as '#en"es pri(arias8 /#een 6!"i(a ins"ancia son e! o$e"ivo e !a revisión e !a !i"era"#ra3 Asi(is(o8 esi(por"an"e recorar /#e /#ienes e!a$oran !as '#en"es sec#narias o "erciariasson especia!is"as en !as reas a /#e )s"as corresponen & es necesarioaprovec5ar aec#aa(en"e s# es'#er0o3 Res#!"a s#(a(en"e aconsea$!e8especia!(en"e para /#ien no 5a 5ec5o an"es #na revisión e !a !i"era"#ra8ac#ir a #n centro de información que est! conectado por terminal de

computadora a distintos bancos o bases de datos caa #no e es"os $ancosa1r#pa (6!"ip!es re'erencias o '#en"es pri(arias en"ro e #n ca(po econoci(ien"o en especia!.3 Ae(s8 en ic5os cen"ros se o'rece asesor2a so$rea /#) $ancos es convenien"e conec"arse se16n e! pro$!e(a e inves"i1ación

en par"ic#!ar3 Por ee(p!o8 en e! caso /#e 5a venio esarro!!nose so$re e!novia01o8 por2a(os conec"arnos a 'sychological Abstracts, /#e inc!#&ere'erencias so$re re!aciones in"erpersona!esKen"re e!!as8 evien"e(en"e e!novia01oK3

Page 10: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 10/50

 Ta($i)n 5a& bancos de datos que se consultan manualmente Socia! Ci"a"ionine%8 E#ca"ion ine%8 Co((#nica"ion A$s"rac"a.8 one !as re'erencias se$#scan en !i$ros !a (a&or2a e es"os $ancos con"ienen varios vo!6(enes o"o(os.3 En e! ap)nice n6(ero "res se e%p!ica e! proceso para conec"arse a #n$anco o $ase e a"os por (eio e #na "er(ina! e co(p#"aora en #n

cen"ro e in'or(ación & !a (anera e #"i!i0ar !os $ancos e cons#!"a (an#a!3Un $anco e a"os p#ee ser #na '#en"e sec#naria o "erciaria se16n !ain'or(ación /#e con"en1a & )s"a se enc#en"ra or1ani0aa Kc#ano cons"i"#&e#na '#en"e sec#nariaK "e("ica8 a!'a$)"ica(en"e o crono!ó1ica(en"e8 por !o/#e para cons#!"ar!a res#!"a convenien"e precisar (#& $ien e! "e(a e !arevisión e !a !i"era"#ra & co(en0ar con e! perioo (es o aFo. (s recien"e3Es"o 6!"i(o se e$e a /#e !as re'erencias (s recien"es 1enera!(en"econ"ienen !a in'or(ación (s i(por"an"e e re'erencias an"eriores & ae(sa"os (s ac"#a!es & noveosos3

En res#(en8 para ien"i'icar !a !i"era"#ra /#e nos in"eresa & /#e servir parae!a$orar e! (arco "eórico poe(os:

a Ac#ir irec"a(en"e a !as '#en"es pri(arias # ori1ina!es c#ano seconoce (#& $ien e! rea e conoci(ien"o en one se rea!i0a !a revisión e !a!i"era"#ra.3

b Ac#ir a e%per"os en e! rea para /#e orien"en !a e"ección e !a!i"era"#ra per"inen"e & a '#en"es sec#narias8 & as2 !oca!i0ar !as '#en"espri(arias /#e es !a es"ra"e1ia e e"ección e re'erencias (s co(6n.3

c Ac#ir a '#en"es "erciarias para !oca!i0ar '#en"es sec#narias & !#1aresone p#ee o$"enerse in'or(ación8 & a "rav)s e e!!as e"ec"ar !as '#en"espri(arias e in"er)s3

737343 O$"ención rec#peración. e !a !i"era"#ra

 a ien"i'icaas !as '#en"es pri(arias per"inen"es8 es necesario !oca!i0ar!as'2sica(en"e en !as bibliotecas, filmotecas, hemerotecas, videotecas u otros

lugares donde se encuentren( & o$"ener!as para pos"erior(en"e cons#!"ar2as3Dese !#e1o8 no sie(pre se p#een !oca!i0ar "oas !as '#en"es pri(arias8 aveces no se ispone e e!!as3 Por ee(p!o8 s#pon1a(os /#e en"re !asre'erencias /#e re/#ieren ser !oca!i0aas es" #n ar"2c#!o p#$!icao en #narevis"a cien"2'ica3 P#ee s#ceer /#e nin1#na $i$!io"eca e !a !oca!ia reci$a

Page 11: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 11/50

!a revis"a o /#e "a(poco "en1a e! n6(ero /#e se $#sca3 Por e!!o casi n#nca seisponr e "oas !as '#en"es pri(arias /#e se e$en cons#!"ar; pero s2 esi(por"an"e /#e se !oca!icen & revisen !a (a&or2a e e!!as8 so$re "oo !as (srecien"es & !as /#e '#eron escri"as o ei"aas en e! caso e re'erenciasescri"as. o rea!i0aas en o"ros casos. por !os e%per"os (s es"acaos en"ro

e! rea e in"er)s3 Para o$"ener '#en"es pri(arias e /#e no se ispone en !a!oca!ia8 se p#ee escri$ir a #na $i$!io"eca e pres"i1io /#e se enc#en"re eno"ra !oca!ia para ver si !a "ienen8 a !a revis"a o co(paF2a ei"oria! en e! casoe revis"as & !i$ros. o a /#ien 5a&a pro#cio !a vieocin"a o pe!2c#!a # o"ros(a"eria!es3 Ta($i)n se p#ee in"en"ar o$"ener #n irec"orio e !os (ie($rose a!1#na asociación cien"2'ica & escri$ir!e a #n e%per"o en e! "e(a /#e nosin"eresa !a (a&or2a e es"as asociaciones "iene e! irec"orio & "a! ve0 a!16npro'esor #niversi"ario o inves"i1aor /#e cono0ca(os !a posea.3 Inc!#soa!1#nos cen"ros e in'or(ación conec"aos a $ancos e a"os o'recen e!servicio e rec#peración e '#en"es pri(arias & "aran #n "ie(po ra0ona$!e enen"re1ar!as3

737373 Cons#!"a e !a !i"era"#ra

Una ve0 /#e se 5an !oca!i0ao '2sica(en"e !as '#en"es pri(arias !a !i"era"#ra.e in"er)s8 se procee a consultarías. E! pri(er paso consis"e en se!eccionara/#e!!as /#e sern e #"i!ia para n#es"ro (arco "eórico espec2'ico &esec5ar a/#e!!as /#e no nos sirven en ocasiones #na '#en"e pri(aria p#ee

re'erirse a n#es"ro pro$!e(a e inves"i1ación pero no sernos 6"i!8 por/#e noen'oca e! "e(a ese e! p#n"o e vis"a /#e se pre"ene es"a$!ecer8 n#evoses"#ios 5an encon"rao e%p!icaciones (s sa"is'ac"orias o inva!iao s#sres#!"aos< o ispro$ao s#s conc!#siones8 se e"ec"aron errores e(e"oo!o12a8 se rea!i0aron en con"e%"os co(p!e"a(en"e i'eren"es a! e !aac"#a! inves"i1ación8 e"c3.3 En e! caso e /#e !a e"ección e !a !i"era"#ra se5a&a rea!i0ao (eian"e co(pi!aciones o $ancos e a"os one se inc!#2a #n$reve res#(en e caa re'erencia8 se corre (enos ries1o e 5a$er e!e1io #na'#en"e pri(aria o re'erencia /#e no va&a a ser 6"i!3

Ac"#a!(en"e8 !as fuentes primarias más utiliadas para e!a$orar (arcos"eóricos Ken "oas !as reas e conoci(ien"oK son !os libros, las revistas

científicas y las ponencias o traba3os presentados en congresos, simposios y

otros eventos similares, por/#e Ken"re o"ras cosasK son !as '#en"es pri(arias/#e sis"e(a"i0an en (a&or (eia !a in'or(ación8 1enera!(en"e pro'#ni0an

Page 12: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 12/50

(s e! "e(a /#e esarro!!an8 c#es"a (enos inero o$"ener!as & #"i!i0ar!as8 &son a!"a(en"e especia!i0aas3

En e! caso e !i$ros8 para poer eciir si nos es 6"i! o no8 !o convenien"e Kpor

c#es"ión e "ie(poK es co(en0ar ana!i0ano !a "a$!a o 2nice e con"enios &e! 2nice ana!2"ico o e (a"erias s#$ec" ine%.8 !os c#a!es nos arn #na pa#"aso$re si e! !i$ro nos sirve o no3 Tra"nose e ar"2c#!os e revis"as cien"2'icas8 !o(s aec#ao es pri(ero revisar e! res#(en8 & en caso e /#e se consiere e#"i!ia8 se revisan !as conc!#siones8 co(en"arios o isc#sión a! 'ina! e!ar"2c#!o o "oa !a re'erencia3

Con e! propósi"o e se!eccionar !as '#en"es pri(arias /#e servirn parae!a$orar e! (arco "eórico8 es convenien"e 5acerse !as si1#ien"es pre1#n"as: =se

re!aciona !a re'erencia con (i pro$!e(a e inves"i1ación@8 =có(o@8 =/#)aspec"os "ra"a@8 =ese /#) perspec"iva a$ora e! "e(a@: =psico!ó1ica8an"ropo!ó1ica8 socio!ó1ica8 co(#nico< !ó1ica8 a(inis"ra"iva@ La resp#es"a aes"a 6!"i(a pre1#n"a es (#& i(por"an"e3 Por ee(p!o8 si n#es"ra inves"i1aciónpre"ene es"#iar !a re!ación en"re s#perior & s#$orinao en ")r(inos e!e'ec"o /#e !a re"roa!i(en"ación posi"iva e! pri(ero "iene en !a (o"ivación e!o1ro e! se1#no (y. 1r38 /#e e! s#perior 'e!ici"e e! s#$orinao c#ano )s"erea!ice aec#aa(en"e s#s "areas !a$ora!es8 !e pre(ie ver$a!(en"e8 5a$!e (#&$ien e s# ese(peFo an"e !os e(s co(paFeros e "ra$ao.8 !a inves"i1ación"iene #n en'o/#e principa!(en"e co(#nico!ó1ico3 S#pon1a(os /#e nos

encon"ra(os #n ar"2c#!o /#e versa so$re !a re!ación s#perior o e'e<s#$orinao8 pero 5a$!a (s $ien e !as a"ri$#ciones a(inis"ra"ivas /#ecier"o "ipo e s#$orinaos "iene en e"er(inaas e(presas !os encar1aose a#i"or2a con respec"o a s#s 1eren"es en espac5os e asesor2a con"a$!e.3Es"e ar"2c#!o se e!i(ina por/#e en'oca e! "e(a ese o"ra perspec"iva3 Dese!#e1o8 e!!o no i(p!ica /#e en (#c5as ocasiones no se ac#a a o"ros ca(pos econoci(ien"o para co(p!e"ar !a revisión e !a !i"era"#ra; en a!1#nos casos seenc#en"ran re'erencias s#(a(en"e 6"i!es en o"ras reas3

En !o /#e se re'iere a! apoyo bibliográfico, a!1#nos inves"i1aores consieran/#e no e$e ac#irse a o$ras e!a$oraas en e! e%"ranero8 por/#e Kse16nar1#(en"anK !a in'or(ación /#e presen"an & !as "eor2as /#e sos"ienen '#erone!a$oraas para o"ros con"e%"os & si"#ación3 A#n/#e eso es cier"o8 no i(p!ica/#e e$a rec5a0arse o no #"i!i0arse "a! (a"eria!; !a c#es"ión es có(o #sar!o3 Laliteratura e)tran3era p#ee a&#ar a! inves"i1aor naciona! e iversas(aneras: p#ee o'recer!e #n $#en p#n"o e par"ia8 1#iar!o en e! en'o/#e &"ra"a(ien"o /#e se !e ar a! pro$!e(a e inves"i1ación8 orien"ar!o respec"o a

Page 13: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 13/50

!os iversos e!e(en"os /#e in"ervienen en e! pro$!e(a8 cen"rar!o en #npro$!e(a espec2'ico8 s#1erir!e có(o cons"r#ir e! (arco "eórico8 e"c)"era3

En (#c5as ocasiones !os res#!"aos e inves"i1aciones e'ec"#aas en e!

e%"ranero p#een i'erir e !os /#e se o$"en1an en n#es"ro pa2s3 ec5o /#eno sie(pre oc#rre8 p#es"o /#e 5a& iversos 'enó(enos e! co(por"a(ien"o/#e presen"an varias si(i!i"#es en con"e%"os is"in"os (y. 1r38 !os 'ac"ores /#ee"er(inan !a in"e!i1encia8 !a (o"ivación !a$ora!8 !a (e(oria8 e! apreni0ae econcep"os8 !a persona!ia a#"ori"aria8 e! esarro!!o e! novia01o8 !ae!inc#encia #veni!.; ne1ar!o si1ni'icar2a rec5a0ar /#e se p#een es"a$!ecerprincipios 1enera!es e !a con#c"a 5#(ana.3 Pero es"o no i(p!ica /#e se"en1a /#e prescinir e ic5as inves"i1aciones a veces !as "eor2as KenesenciaK son !as (is(as8 pero !a (anera en /#e se ap!ican i'iere so!a(en"een a!1#nos aspec"os e inc!#so en e"a!!es.3 Un caso i!#s"ra"ivo !o '#eron !os

es"#ios e Ro"a -.8 c#&o propósi"o pri(oria! '#e ana!i0ar e! e'ec"o /#e !ae%posición a !a vio!encia "e!evisaa "iene en !a con#c"a a1resiva e !os niFos3C#ano e! a#"or ci"ao revisó !a !i"era"#ra encon"ró /#e Kprc"ica(en"eK nose 5a$2an rea!i0ao es"#ios previos en M)%ico8 pero /#e en Es"aos Unios se5a$2an !!evao a ca$o iversas inves"i1aciones & /#e8 inc!#so8 se pose2anis"in"as "eor2as a! respec"o "eor2a e! re'or0a(ien"o8 "eor2a e !a ca"arsis & !as"eor2as e !os e'ec"os is'#nciona!es.3 E! a#"or se $asó en !a !i"era"#ranor"ea(ericana & co(en0ó a e'ec"#ar es"#ios en n#es"ro pa2s3 S#s res#!"aosi'irieron e !os encon"raos en !os Es"aos Unios8 pero !os an"eceen"es!oca!i0aos en es"a nación cons"i"#&eron #n e%ce!en"e (arco e re'erencia & #np#n"o e par"ia para s#s inves"i1aciones3

Una ve0 /#e se se!eccionaron las referencias o fuentes primarias 4tiles para e!pro$!e(a e inves"i1ación8 )s"as se revisan c#iaosa(en"e & se e%"rae !ain'or(ación necesaria para esp#)s in"e1rar!a & esarro!!ar e! (arco "eórico3 A!respec"o8 es reco(ena$!e ano"ar "oos !os a"os co(p!e"os e ien"i'icacióne !a re'erencia co(o se (encionar a con"in#ación.3 Dese !#e1o8 por2aarse e! caso e /#e es"e(os revisano #na re'erencia8 & por a!1#na ra0ón)s"a "en1a /#e evo!verse in(eia"a(en"e & no sea posi$!e rec#perar!a sino5as"a en"ro e #n !ar1o p!a0o i1a(os #n (es.3 En"onces poe(os ano"ar!os a"os necesarios para vo!ver a !oca!i0ar!a8 evi"ano as2 /#e se nos o!vien3P#een arse a!1#nas si"#aciones /#e 5a1an convenien"e ano"ar8 por !opron"o8 !as re'erencias co(p!e"as cierres e $i$!io"ecas o vieo"ecas8 poree(p!o.8 para esp#)s recopi!ar "oa !a e(s in'or(ación /#e se re/#iera3En es"os casos8 & si es"a(os ac#ieno a varias $i$!io"ecas para !oca!i0ar'#en"es pri(arias8 "a($i)n conviene ano"ar e! !#1ar one se !oca!i0a !a

Page 14: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 14/50

re'erencia e inc!#so Ke ser posi$!eK s# c!ave en"ro e! sis"e(a ec!asi'icación e !a $i$!io"eca8 5e(ero"eca o vieo"eca o si(i!ar.3

737393 E%"racción & recopi!ación e !a in'or(ación e in"er)s en!a !i"era"#ra

E%is"en iversas (aneras e recopi!ar !a in'or(ación /#e se e%"rai1a e !asre'erencias8 e 5ec5o caa persona p#ee iear s# propio ()"oo e ac#eroa !a 'or(a en /#e "ra$aa3 A!1#nos a#"ores s#1ieren e! #so e 'ic5as Roas8--; Parinas8 -Q; Gar0a8 -; & Becer & G#s"a'son8 -.3 Sin e($ar1o8!a in'or(ación "a($i)n p#ee recopi!arse en 5oas s#e!"as8 !i$re"as oc#aernos; 5a& inc!#so /#ien !a 1ra$a en case"es3 La (anera e recopi!ar2a es

!o e (enos8 !o i(por"an"e es /#e se e%"rai1an !os a"os e ieas necesariaspara !a e!a$oración e! (arco "eórico3 En a!1#nos casos 6nica(en"e se e%"rae#na iea8 co(en"ario o ci'ra8 en ca($io en o"ros se e%"raen varias ieas8 seres#(e !a re'erencia por ee(p!o8 !os res#!"aos e #na inves"i1ación. o serepro#cen "e%"#a!(en"e par"es e! oc#(en"o3 En c#a!/#ier caso8 !o /#e s2res#!"a inispensa$!e es ano"ar !a re'erencia co(p!e"a e one se e%"rao !ain'or(ación se16n e! "ipo e /#e se "ra"e:

Li$ros

 T2"#!o & s#$"2"#!o e! !i$ro8 no($res. e!!os. a#"ores.8 !#1ar & aFo e eición8no($re e !a ei"oria! & c#ano se "ra"e e #na rei(presión8 e! n6(ero e)s"a3

#apítulos de libros escritos, cuando !stos fueron escritos por varios autores y

recopilados por una o varias personas +compilaciones

 T2"#!o8 s#$"2"#!o & n6(ero e! cap2"#!o8 no($ress. e!!os. a#"ores. e!cap2"#!o8 "2"#!o & s#$"2"#!o e! !i$ro8 no($res. e!!os. co(pi!aores. oei"ores. /#e es i'eren"e a !a ei"oria!.8 !#1ar & aFo e eición8 p1ina e!!i$ro en !a /#e co(ien0a e! cap2"#!o & p1ina en óne "er(ina8 no($re e !a

Page 15: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 15/50

ei"oria!8 n6(ero e rei(presión si es e! caso.3 C#ano e! cap2"#!o 5a siop#$!icao an"erior(en"e en o"ra '#en"e8 !a ci"a co(p!e"a one se e%p#so op#$!icó sie(pre & c#ano !o inc!#&a e! !i$ro8 1enera!(en"e aparece es"a ci"aen a!1#na par"e e )!.3

Ar"2c#!os e revis"as

 T2"#!o & s#$"2"#!o e! ar"2c#!o8 no($res. e!!os. a#"ores.8 no($re e !arevis"a8 aFo8 vo!#(en8 n6(ero o e/#iva!en"e; p1ina one co(ien0a e!ar"ic#!o & p1ina one "er(ina3

Ar"2c#!os perio2s"icos

 T2"#!o & s#$"2"#!o e! ar"2c#!o8 no($res. e!!os. a#"ores.8 no($re e!perióico8 sección & p1inas. one se p#$!icó & 2a & aFo en /#e se p#$!icó3

Vieocase"es & pe!2c#!as

 T2"#!o & s#$"2"#!o e !a vieocin"a8 oc#(en"a! 'i!(ao8 pe!2c#!a o e/#iva!en"e;no($re e!!os. pro#c"ores. & irec"ores.8 no($re e !a ins"i"#ción oe(presa pro#c"ora8 !#1ar & aFo e pro#cción3

Trabajos presentados en seminarios, conferencias,

congresos y eventos similares

 T2"#!o & s#$"2"#!o e! "ra$ao8 no($res. e!!os. a#"ores.8 no($reco(p!e"o e! even"o & asociación8 or1anis(o o e(presa /#e !o pa"rocina8 (es& aFo en /#e se !!evó a ca$o & !#1ar one se e'ec"#ó3

Page 16: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 16/50

En"revis"as rea!i0aas a e%per"os

No($re e! en"revis"ao8 no($re e! en"revis"aor8 'ec5a precisa c#ano se

e'ec"#ó !a en"revis"a8 (eio a "rav)s e! c#a! se "ranscri$ió o i'#nió8 "e(a e)s"a8 irección o !#1ar one se enc#en"ra isponi$!e & !a 'or(a en /#e es"isponi$!e "rascripción8 cin"a8 vieocase"e8 e"c3.3

 Tesis & iser"aciones

 Ti"#!o e !a "esis8 no($res. e!!os. a#"ores.8 esc#e!a o 'ac#!"a e ins"i"#cióne e#cación s#perior one se e!a$oró !a "esis Esc#e!a e Psico!o12a e !aUniversiaXXX ) & aFo3

Documentos no publicados (manuscritos)

 T2"#!o & s#$"i"#!o e! oc#(en"o8 no($res. e!!os. a#"ores.8 ins"i"#ción o

e(presa /#e apo&a a! oc#(en"o por ee(p!o8 si se "ra"a e ap#n"es ea!1#na (a"eria8 es necesario ano"ar e! no($re e )s"a8 e! e !a esc#e!a o'ac#!"a corresponien"e & e! e !a ins"i"#ción. K5a& ese !#e1o oc#(en"ospersona!es /#e carecen e apo&o ins"i"#ciona!K; !#1ar & 'ec5a (es & aFo. en/#e '#e pro#cio o i'#nio e! oc#(en"o & !a irección one se enc#en"raisponi$!e3

Con e! propósi"o e /#e e! !ec"or o$serve /#) in'or(ación se re/#iere o$"enerpara iversos "ipos e re'erencia8 a 'in e inc!#ir!as en !a $i$!io1ra'2a8 se

reco(iena cons#!"ar !as re'erencias $i$!io1r'icas e es"e !i$ro3

Ee(p!os e (aneras e recopi!ar re'erencias

Page 17: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 17/50

Co(o se (encionó an"es8 a! recopi!ar in'or(ación e re'erencias a veces see%"rae so!a(en"e #na iea8 (ien"ras /#e en o"ros casos varias ieas3 Vea(osa!1#nos ee(p!os e recopi!ación e in'or(ación e%"ra2a e '#en"es pri(arias8con o$e"o e i!#s"rar !a (anera en /#e se rea!i0a es"a recopi!ación en 'ic5as ono"as e "ra$ao $i$!io1r'ico o$s)rvese /#e en "oos !os casos se inc!#&e !a

re'erencia co(p!e"a.3

Una iea e%"ra2a e #na re'erencia

?IGURA 734

E*EMPLO DE UNA ?ICA BIBLIOGR>?ICA CON UNA IDEA

Pri(ero se pone e! ape!!io e! a#"or; e es"e (oo !a re'erencia se !oca!i0a(s 'ci!(en"e en #n 'ic5ero e $i$!io"eca3

oi"" Denis -4.3 Mass (eia an socia! pro$!e(s3 O%'or8 In1!a"erra:

Per1a(on Press8 p3 Q43

En #na si"#ación e crisis (acrosocia! 1#erra8 ca"s"ro'e8 asesina"o e #na

'i1#ra p6$!ica8 recesión econó(ica.8 se incre(en"a !a necesia e !apo$!ación por o$"ener in'or(ación e !os (eios e co(#nicación co!ec"ivaso$re !os even"os e !a crisis3

Una ci'ra e%"ra2a e #na re'erencia

?IGURA 7373

E*EMPLO DE UNA ?ICA BIBLIOGR>?ICA CON UNA CI?RA

?ernne0<Co!!ao8 Car!os; Bap"is"a Pi!ar; & E!es D)$ora5 -.3 La "e!evisión& e! niFo3 M)%ico8 O3 E: Ei"oria! Oasis8 p3 773

Page 18: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 18/50

Los niFos e !a ci#a e M)%ico ven Ken pro(eioK 7 5oras iarias e"e!evisión3

Una idea extraída de la referencia más la opinión del

investigador sobre esta idea o alguno de sus aspectos

?IGURA 739

Neisser8 U!ric -.3 T5e concep" o' in"e!!i1ence3

En Ro$er" *3 S"enn$er1 & Do#1!as 3 De""er(an ei"ores.8 #(an in"e!!i1ence:

perspec"ives on i"s "5eor& an (eas#re(en"WY3 Noroo8 Ne *erse&: A$!e%

P#$!is5in1 Corpora"ion8 Pp3 -<- 3

%dea

La in"e!i1encia en s2 no e%is"e e%cep"o co(o #n re"ra"o e #n pro"o"ipo8 pero e!concep"o e persona in"e!i1en"e es" $asao en 5ec5os8 por ee(p!o8 encarac"er2s"icas 5#(anas 1en#ina(en"e corre!acionaas3 La si(i!i"# e #ninivi#o con e! pro"o"ipo p#ee ser (eia8 pero so!a(en"e e (aneraparcia!3 No "oos !os a"ri$#"os re!evan"es proporcionan por s2 (is(os #na(eición es"anari0aa3 Ta! (eición parcia! "iene a crear s# propio pro"o"ipo& s# propia ca"e1or2a3

Opinión

En es"e sen"io8 #na a!"erna"iva e !a psico(e"r2a es no pre"ener (eir !ain"e!i1encia co(o "a! & 5acer co(paraciones en"re inivi#os en c#an"o a es"epro"o"ipo 1enera! /#e es a($i1#o & var2a e ac#ero con !os i'eren"esen'o/#es e%is"en"es para s# es"#io.3 En ca($io8 "a! ve0 res#!"ar2a convenien"e(eir !as carac"er2s"icas 5#(anas /#e a!1#nos 5an conce$io co(oco(ponen"es e !a in"e!i1encia '!#ie0 ver$a!8 orien"ación espacia!8 e"c3.8 &5acer co(paraciones en"re inivi#os en caa #na e esas carac"er2s"icas enpar"ic#!ar3 As28 5a$!ar2a(os e /#e #na persona posee (a&or '!#ie0 ver$a! /#eo"ra8 e"c3; pero no ir2a(os /#e es (s in"e!i1en"e3

Análisis de una idea extraída de una referencia

?IGURA 73Q3 E*EMPLO DE UNA ?ICA BIBLIOGR>?ICA

Page 19: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 19/50

CON UNA IDEA ANALI+ADA

?ree(an8 *ona"5an L3; Sears8 Davi O3; & Car!s(i"58 *3 Merri!2 --.3 Socia!ps&c5o!o1&3 En1!eoo C!i''s8 Ne *erse&: Pren"ice<a!!3 C#ar"a eición8 p3 4H3Desc#$rir si(i!i"#es con a!1#ien8 pro#ce (a&or a"racción 5acia esa persona3Pero !a "eor2a e! $a!ance s#1iere /#e !o op#es"o "a($i)n oc#rre8 c#anoa!1#ien nos res#!"a a"rac"ivo; espera(os concorar con esa persona enaspec"os e !os c#a!es no 5e(os 5a$!ao a6n con e!!a3 Es ecir8 !as varia$!esa"racción & si(i!i"# es"n corre!acionaas3 La si(i!i"# incre(en"a !aposi$i!ia e a"racción & viceversa3 C#ano #na persona nos res#!"a a"rac"iva8$#sca(os !os aspec"os /#e "iene en co(6n con #no & !es a(os #na va!encia(s e!evaa a )s"os8 "ra"ano e (ini(i0ar !os aspec"os isi(i!ares3

Varias ieas & a"os e%"ra2os e #na re'erencia

?IGURA 73

E*EMPLO DE UNA ?ICA BIBLIOGR>?ICA CON VARIAS IDEAS DATOS

Pania1#a *38 Maria e !a L#0 -H.3 Grao e ap!icación & (ercao e "ra$aoe !a (ercao"ecnia en M)%ico3 Cen"ro e %nvestigación en #iencias Adminis2

trativas de la 5ección de 6raduados de la scuela 5uperior de #omercio y

 Administración, Ins"i"#"o Po!i")cnico Naciona!; p3 48 8 8 -3

En #n es"#io /#e inc!#&ó a -49 e(presas e !a Ci#a e M)%ico8 G#a<a!aara8 Mon"erre&8 San L#is Po"os28 C5i5#a5#a8 Veracr#0 & Sa!"i!!o Z #$i<caas en !a C3 e M)%ico8 e! --Z en G#aa!aara8 e! Z en Mon"erre& & e!-9Z e !as e(s ci#aes. se encon"ró <en"re o"ros aspec"osK !o si1#ien"e:

-. E! 9Z e !as e(presas no "ienen p!anes '#"#ros en e! rea e

(ercao"ecnia3

4. Las e(presas (s an"i1#as son !os /#e ap!ican en (a&or (eia !a(ercao"ecnia 5a& #na re!ación en"re !a 'ec5a e cons"i"#ción e !a e(presa &e! 1rao e ap!icación e !a (ercao"ecnia.3

9. A (a&or "a(aFo e !as e(presas8 (s a!"os son !os sa!arios /#e o'recena! persona! /#e "ra$aa en e! rea e (ercao"ecnia3

Page 20: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 20/50

Q. Las e(presas e (a&or "a(aFo presen"an (s variea e pro'esionesen"re s# persona! e! rea e (ercao"ecnia3

. A (a&or "a(aFo e !a e(presa8 (a&or n6(ero e p#es"os 5a& en e!rea e (ercao"ecnia3

7. A (a&or "a(aFo e !as e(presas8 (a&or e! 1rao en /#e ap!ican !a(ercao"ecnia corre!ación [ 39H8 p3HH!.3

Repro#cción "e%"#a! e #na o varias par"es e !a re'erencia

?IGURA 73

E*EMPLO DE UNA ?IGURA BIBLIOGR>?ICA CON

REPRODUCCIÓN TE\TUAL

Se1ovia8 Ra'ae! -4.3 La po!i"i0ación e! niFo (e%icano3 M)%ico8 D3?: E!Co!e1io e M)%ico8 Pp3 -H9<-HQ3

En !a esc#e!a pri(aria 5a& #na c!ara "enencia a seFa!ar ene(i1os en"rea/#e!!os pa2ses so$re !os /#e se "iene #na escasa in'or(ación ?rancia eIn1!a"erra. /#e pron"o ceen an"e a/#e!!os /#e se e(pie0an a conocer !aURSS & C#$a.8 o sea /#e8 en caso e no 5a$er #n n#evo e!e(en"o capa0 ecrear #n 5a!o e 5os"i!ia en "orno a #na nación8 co(o e! socia!is(o o e!

co(#nis(o8 !a iea e ene(is"a va esaparecieno3

Pero inc!#so !a ene(is"a 5acia !os pa2ses socia!is"as no crece: o se es"a$i!i0a8o se re'#1ia en !os 1r#pos e $ao s"a"#s socia!8 co(o !os o$reros & !osca(pesinos8 one se an (a&ores nive!es e in"o!erancia3 E! rec5a0o e!socia!is(o se pro#ce co(o era e esperarse8 "a($i)n en !os es"aos (enosesarro!!aos e! pa2s3

Res#(en e #na re'erencia

?IGURA 73

E*EMPLO DE UNA ?ICA BIBLIOGR>?ICA ,UE RESUME

Page 21: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 21/50

Barne""8 Geor1e A3 & McP5ai! T5o(as L3 -H.3 An e%a(ina"ion o' "5ere!a"ions5ip o' Uni"e S"a"es "e!evision an canaian ien"i"&3 In"erna"iona!

 *o#rna! o' !n"erc#!"#ra! Re!a"ions8 vo!3 98 pp3 4- <4743

La inves"i1ación se cen"ra en ana!i0ar e! i(pac"o /#e "iene e! i(por"arpro1ra(as e "e!evisión so$re !a ien"ia naciona! e #n pa2s3 Concre"a(en"ese es"#ia e! e'ec"o /#e !a "e!evisión nor"ea(ericana "iene so$re !a ien"ianaciona! canaiense3 A! ana!i0ar !os res#!"aos o$"enios en #na (#es"ra e-9 es"#ian"es canaienses inscri"os en #na Universia e O""aa8 seencon"ró /#e a/#e!!os /#e ven (s pro1ra(as e "e!evisión a(ericana8"ienen a perci$irse a s2 (is(os (s a(ericanos & (enos canaienses3 Laspersonas /#e ven #na can"ia e%"re(a e "e!evisión nor"ea(ericana seien"i'icaron (s con e! concep"o e Es"aos Unios /#e con e! concep"oCana3

E! es"#io #"i!i0ó !a ")cnica e esca!a(ien"o ()"rico (#!"ii(ensiona! & e! pro<1ra(a e co(p#"ación Ga!i!eo8 versión 733 Asi(is(o8 !os res#!"aos se $asa<ron en co(paraciones en"re e! &o & !os concep"os Es"aos Unios &Cana3

UNA RE?ERENCIA

iers(an -. s#1iere #na e%ce!en"e (anera e res#(ir #na re'erencia /#einc!#&e: -. ci"a o a"os $i$!io1r'icos8 4. pro$!e(a e inves"i1ación8 7. s#e"os89. procei(ien"os. e !a inves"i1ación & Q. res#!"aos & conc!#siones3 La 'i1#ra73 ser2a

?IGURA 73

E*EMPLO DE ?ICA BIBLIOGR>?ICA SUGERIDA POR 3 IERSMA

SPURGEON8 PETER; ICS8 CAROLN; & TERR8 ROSALN3 A pre!i(inar&

inves"i1a"ion in"o se% i''erences in repor"e 'riens5ip e"er(inan"s a(on1s"a 1ro#p o' ear!& ao!escen"s3 T5e Bri"is5 *o#rna! o' Socia! Ps&c5o!o1&8 Vo!3 448Pp3

7<93

Page 22: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 22/50

'roblema7 De"er(inar si 5a& i'eren"es "ipos 1!o$a!es e re!ación a(is"osaen"re se%os & en"ro e caa se%o8 as2 co(o !os e"er(inan"es e ic5os "ipos1!o$a!es3

5u3etos7 4 ao!escen"es e -- a -4 aFos e ea -Q ovenci"as & -- (#c5a<c5os. /#e c#rsan e! 6!"i(o aFo e esc#e!a $sica (i!e sc5oo!.3

'rocedimiento7 A !os s#e"os se !es a(inis"ró #n c#es"ionario para ava!ar #nran1o e e"er(inan"es e !a a(is"a8 e! c#es"ionario es"#vo $asao en esc#<$ri(ien"os e inves"i1ación so$re !as ra0ones (s i(por"an"es s#$&acen"es en!a 'or(ación & (an"eni(ien"o e !a a(is"a3 Se inc!#&eron pre1#n"as cerraascon esca!a e cinco p#n"os. concernien"es a ra0ones a($ien"a!es8 socio!ó1icos& e persona!ia; & pre1#n"as a$ier"as acerca e !a na"#ra!e0a e !a a(is"a &

!a re!ación a(is"osa3 Asi(is(o8 se !es piió /#e ca!i'icaran a s# (eor a(i1oa.en caa pre1#n"a8 & a s# se1#no & "ercer a(i1oa.3

0esultados y conclusiones889:

En e! caso e !as ovenci"as8 !as ra0ones para vinc#!arse con s# (eor a(i1ason c#a!i"a"iva(en"e i'eren"es e !as ra0ones para vinc#!arse a s# se1#na o"ercera (eor a(i1a3 Los aspec"os (s i(por"an"es para !a (eor a(is"a'#eron

<en orenK #1ar #n"as8 sen"arse #n"as & "ener !a (is(a ac"i"#posi"iva 5acia !a esc#e!a3 Menos i(por"an"e res#!"ó vivir cerca3 Respec"o a!a se1#na & "ercera (eor a(i1a8 !os aspec"os (s re!evan"es '#eron si(i!aresen a($os casos v3138 ac"i"# posi"iva 5acia !a esc#e!a8 a1raar a !a(aes"ra & sen"arse #n"as3 En ca($io8 visi"ar e! 5o1ar e !a o"ra persona &viceversa es (enos i(por"an3

En con"ras"e8 e! oren e aspec"os i(por"an"es e !a a(is"a en"re !os óveneses i)n"ico en"re !os "res nive!es (eor a(i1o8 se1#no & "ercer !#1ar.3 Losaspec"os (s es"acaos '#eron: ac"i"# ne1a"iva 5acia !a esc#e!a8 #1ar &sen"arse #n"os3 Visi"ar e! 5o1ar e! o"ro & viceversa '#e (enos i(por"an"e3

Dese #n p#n"o e vis"a 1!o$a!8 !as percepciones e a($os se%os en re!acióncon !os e"er(inan"es i(por"an"es e !a a(is"a son (#& si(i!ares rK]348 pKH3H-.3 Las resp#es"as a !as pre1#n"as a$ier"as '#eron c!asi'icaas co(o

Page 23: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 23/50

si"#aciona!es8 con"rac"#a!es o psico!ó1ica(en"e in"ernas3 Los res#!"aose(os"raron #n paso a "rav)s e !as 'ases e !a a(is"a3 E! Z e !asre!aciones a(is"osas e !as ovenci"as es"n $asaas en ra0ones psico!ó1icasin"ernas8 (ien"ras /#e para !os óvenes se is"ri$#&en en"re ra0onespsico!ó1icas in"ernas Q9Z. & con"rac"#a!es 9QZ.3

Es"a inves"i1ación inicia! reve!a /#e8 para a($os se%os8 !os aspec"os (si(por"an"es en !a a(is"a ao!escen"e son si(i!ares8 pero /#e 5a& i'erenciasen !a variación e nive!es e a(is"a /#e p#ee re'!ear pre'erencias porac"iviaes is"in"as o "asas e (a#ración en"re a($os se%os3

C#ano &a 5a sio e%"ra2o & recopi!aa Ke !as re'erencias per"inen"es paran#es"ro pro$!e(a e inves"i1aciónK !a in'or(ación /#e nos in"eresa8

es"are(os en posición e !o /#e propia(en"e se eno(ina e!a$orar e! (arco"eórico8 e! c#a! se $asar en !a in"e1ración e !a in'or(ación recopi!aa3

E! pri(er paso /#e para "a! e'ec"o p#ee !!evarse a ca$o es ordenar la informa2

ción recopilada, si1#ieno #no o varios cri"erios !ó1icos & aec#aos a! "e(a e!a inves"i1ación3 A veces se orena !a in'or(ación crono!ó1ica(en"e8 en o"rasocasiones por s#$"e(as o por "eor2as8 e"c3 As28 por ee(p!o8 si #"i!i0a(os 'ic5aspara recopi!ar !a in'or(ación8 !as orena(os e ac#ero con e! cri"erio /#e5a&a(os e'inio3 a& /#ien "ra$aa si1#ieno s# propio ()"oo e

or1ani0ación; en e'ini"iva !o /#e i(por"a es /#e e! ()"oo sea e'ica03

7393 =CÓMO SE CONSTRUE EL MARCO TEÓRICO@

Uno e !os propósi"os e !a revisión e !a !i"era"#ra es ana!i0ar & iscernir si !a"eor2a e%is"en"e & !a inves"i1ación an"erior s#1iere #na resp#es"a Ka#n/#e seaparcia!K a !a pre1#n"a o pre1#n"as e inves"i1ación o #na irección a se1#iren"ro e! "e(a e n#es"ro es"#io Dan5e8 -.3 La !i"era"#ra revisaa nosp#ee reve!ar8 en re!ación con n#es"ro pro$!e(a e inves"i1ación8 !o si1#ien"e:

-. ,#e e%is"e una teoría completamente desarrollada, con a$#nan"eeviencia e(p2rica4 & /#e se ap!ica a n#es"ro pro$!e(a e inves"i1ación3

4. ,#e 5a& varias teorías /#e se ap!ican a n#es"ro pro$!e(a einves"i1ación3

Page 24: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 24/50

7. ,#e 5a& “pieas y troos” de teoría con apoyo empírico (oerao o!i(i"ao8 /#e s#1ieren varia$!es po"encia!(en"e i(por"an"es & /#e se ap!ican an#es"ro pro$!e(a e inves"i1ación 1enera!i0aciones e(p2ricas o (icro"eor2as.3

9. ,#e solamente e)isten guías a4n no estudiadas e ieas va1a(en"ere!acionaas con e! pro$!e(a e inves"i1ación Dan5e8 -.3

En caa caso8 var2a !a es"ra"e1ia /#e 5a$re(os e #"i!i0ar para construir

nuestro marco teórico. Pero an"es e 5acer!o es necesario e%p!icar a!1#nos")r(inos /#e se 5an venio (aneano en es"e apar"ao; por ee(p!o8 =/#) es#na "eor2a@ & =c#!es son s#s '#nciones@ a1a(os p#es #na pa#sa & revise(oses"os concep"os3 e(os e ac!arar /#e (#c5o por2a ecirse acerca e #na"eor2a 5a& inc!#so o$ras co(p!e"as eicaas 6nica(en"e a 5a$!ar e es"e"e(a.; sin e($ar1o; e$io a /#e no es e! propósi"o principa! e! !i$ro a5onaren es"e "e(a8 só!o "ra"are(os a!1#nos aspec"os e )!3

7393-3 Acepciones e! ")r(ino "eor2a

E! ")r(ino "eor2a 5a sio e(p!eao e i'eren"es 'or(as para inicar variasc#es"iones is"in"as3 A! revisar !a !i"era"#ra a! respec"o8 nos encon"ra(os cone'iniciones con"raic"orias o a($i1#as; ae(s8 concep"os co(o "eor2a8orien"ación "eórica8 (arco "eórico e re'erencia8 es/#e(a "eórico o

(oe!o se #san ocasiona!(en"e co(o sinóni(os & o"ras veces só!o con !eves(a"ices i'erencia!es So$er1 & Ne""8 -H8 p3 9H.3 En ocasiones se 5a 5ec5o#so e! ")r(ino para indicar una serie de ideas que una persona tiene respecto

de algo &o "en1o (i propia "eor2a so$re có(o e#car a !os 5ios.3 O"raconcepción 5a sio consierar !as "eor2as co(o con3untos de ideas no

comprobables e incomprensibles, /#e es"n en !as (en"es e !os pro'esores &!os cien"2'icos & /#e "ienen (#& poca re!ación con !a rea!ia B!ac &C5a(pion8 -.3 M#& 'rec#en"e(en"e8 !as "eor2as son vis"as co(o a!1o"o"a!(en"e esvinc#!ao e !a via co"iiana3 a& inc!#so /#ienes piensan /#ee$io a /#e no "ra"an pro$!e(as re!evan"es e !a via iaria por ee(p!o8

co(o conse1#ir "ra$ao o 5acerse rico8 con/#is"ar a #na (#c5ac5a8 1anarinero en #n casino8 "ener #na via (a"ri(onia! 'e!i08 s#perar #na "ra1eia.8 noson e nin1#na #"i!ia B!ac & C5a(pion8 -.3 De ac#ero con es"e p#n"oe vis"a8 só!o c#ano !as "eor2as p#een (os"rarnos có(o vivir (eor e$enseria(en"e "o(arse en c#en"a3

Page 25: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 25/50

 Ta($i)n8 5a& /#ienes creen /#e !a "eor2a represen"a simples ideas para !asc#a!es no 5an sio ieaos procei(ien"os e(p2ricos re!evan"es para (eir!as3Es"a concepción con'iere a !a "eor2a e cier"a c#a!ia (2s"ica B!ac &C5a(pion8 -.3 Dese es"a perspec"iva8 !a in'or(ación o$"enia e !area!ia so$re #na proposición "eórica sirve 6nica(en"e para ser re'#"aa

por/#e no cap"#ra "oa !a esencia o e! cora0ón # o"ra c#a!ia no(ei$!e e! 'enó(eno /#e se inves"i1a B!ac & C5a(pion8 -.3 Unave0 /#e #n

4 La eviencia c(p^rica se re'iere a !os a"os e !a rea!ia /#c apo&an o an"es"i(onio c #na o vanas a'ir(aciones3 Se ice /#e #na "eor2a 5a reci$io apo&o oeviencia e(p2rica8 c#ano 5a& inves"i1aciones cien"2'icas /#c 5an e(os"rao /#es#s pos"#!aos son cier"os en !a rca"ia o$serva$!e o (ei$!e3 Las proposiciones oa'innaciones e #na "eor2a p#een "ener iversos 1raos e eviencia e(p2rica: a. sino 5a& evicncia cnip2rica ni en ravor ni en con"ra e #na a'ir(ación8 a )s"a se !e

eno(ina 5ipó"esis; $. si 5a& apo&o e(pinco8 pe( )s"c es (oerao8 a !a a'ir(acióno proposición s#e!e eno(inrse!e 1enera!i0ación e(p2rica; & e. si !a evienciae(p2rica es a$r#(aora8 5a$!a(os c !e& Re&no!s8 --8 p3 H.3

'enó(eno es (ei$!e # o$serva$!e8 ea e ser i(por"an"e ese e! p#n"o evis"a "eórico3 Para !os /#e es"n e ac#ero con es"e en'o/#e8 aparen"e(en"e!o "eórico es a/#e!!o /#e no se p#ee (eir8 /#e escapa a! escr#"inio e(p2rico3En consec#encia8 no i(por"a c#n"a inves"i1ación se !!eve a ca$o8 )s"a res#!"a"eórica(en"e irre!evan"e o8 a! (enos8 e "rascenencia sec#naria3

Es"as in"erpre"aciones8 a n#es"ro #icio erróneas8 5an provocao con"roversias& 5an con#cio a !a inves"i1ación por i'eren"es ca(inos3

Asi(is(o8 a!1#nos cien"2'icos e! co(por"a(ien"o 5#(ano 5an ien"i'icaocualquier clase de conceptualiación con la teoría. Concep"os co(onaciona!is(o8 c#!"#ra8 (eios e co(#nicación co!ec"iva8 opiniónp6$!ica8 a! ser e'inios & #"i!i0aos en !a in"erpre"ación e (a"eria!es einves"i1ación8 son e/#iparaos con !a teoría social So$er1 & Ne""8 -H.3 As2

se 5a$!a e "eor2a e !a opinión p6$!ica8 "eor2a e !a in'or(ación 8 "eor2a e!a socia!i0ación8 e"c)"era3

O"ro #so e! ")r(ino es e! e !a "eor2a co(o e! pensamiento de alg4n autor, seien"i'ica !a "eor2a con !os "e%"os e a#"ores c!sicos e !as ciencias e!co(por"a(ien"o co(o Car!os Mar%8 Ma% e$er8 E(i!e D#r5ei(8 B#r5#s?reeric Sinner8 i!$#r Sc5ra((8 Si1(#n ?re#3 Pero es"o si1ni'icar2a i1#a!ar

Page 26: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 26/50

e! concep"o "eor2a con !a is"oria e !as ieas So$er1 & Ne""8 -H.3 Co(opar"e e es"a noción e "eor2a8 a!1#nos #"i!i0an e! ")r(ino co(o sinóni(o eesc#e!a e pensa(ien"o3

a& /#ienes conci$en !a "eor2a co(o esquema conceptual ?er(an & Levin8-.3 En es"e sen"io !a "eor2a se consiera un con3unto de conceptos

relacionados que representan la naturalea de una realidad psico!ó1ica8 socia!8'2sica8 po!2"ica8 econó(ica.3 Por ee(p!o8 en Psico!o12a Socia!8 !os es/#e(as e!a 'i1#ra 73-H K/#e re!acionan varios concep"osK se consieranrepresen"aciones e "eor2as (o"ivaciona!es e !a a1resión3

?IGURA 73-H

ES,UEMATI+ACIÓN DE AN>LISIS MOTIVACIONALES

ALTERNATIVOS DE LA AGRESIÓN7

7 E%"ra2o e Ban#ra -8 p3-.

Page 27: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 27/50

Dese !#e1o8 co(o c#a!/#ier "ipo e es/#e(as8 !os es/#e(as concep"#a!es/#e represen"an "eor2as no 1#aran "oa !a ri/#e0a /#e )s"as poseen3 Loses/#e(as e !a 'i1#ra 73-H8 si $ien re!acionan concep"os <inc!#sosec#encia!(en"e & nos an #n panora(a e !as ra0ones por !as /#e s#r1e !aa1resión8 no especi'ican có(o se re!acionan !os concep"os en"re s28 6nica(en"e

se seFa!a /#e caa concep"o "iene #n e'ec"o so$re o"ro3 Por ee(p!o8 e! "erceres/#e(a "eor2a e! apreni0ae socia!. no nos inica si !as e%perienciasaversivas & !as in#cciones e! es"2(#!o es"n re!acionaas; "a(poco se(enciona có(o se provoca !a reacción 'ina! se sa$e /#e epene e !ae%ci"ación e(ociona! & e !as consec#encias an"icipaas8 pero no se especi'ica/#) "ipo e consec#encias es"n asociaas con !a epenencia o con !aa1resión8 !a reso!#ción cons"r#c"iva e! pro$!e(a8 e"c3.; ni si con (a&orcan"ia e e%periencias aversivas se incre(en"a !a e%ci"ación e(ociona!3 As28encon"ra(os /#e e! es/#e(a es si(p!e(en"e #na 1#2a para co(prener !aa1resión8 pero no nos a "oos !os e!e(en"os para en"ener!a con pro'#nia3

Lo (is(o s#cee con !os o"ros os es/#e(as /#e8 a#n/#e son (s senci!!os86nica(en"e re!acionan concep"os3 E! se1#no8 por ee(p!o8 no nos seFa!a si a(a&or 'r#s"ración correspone (a&or i(p#!so a1resivo; o a (a&or 'r#s"ración8(enor i(p#!so a1resivo3 Evien"e(en"e en es"e caso8 &a sea por n#es"ra!ó1ica o por/#e es"a(os 'a(i!iari0aos con e! 'enó(eno8 sa$e(os /#e !opri(ero es !o /#e oc#rre nor(a!(en"e a (a&or a1resión8 correspone (a&ori(p#!so a1resivo & (a&or pro$a$i!ia e /#e se presen"e #na con#c"aa1resiva con (s in"ensia.3 Pero es"o se e$e a n#es"ro conoci(ien"oo$"enio por o"ras '#en"es8 no e$io a! es/#e(a en s23

La e'inición cien"2'ica

?ina!(en"e8 o"ros inves"i1aores concep"6an !a "eor2a co(o e%p!icación 'ina!3Den"ro e es"e si1ni'icao8 !a "eor2a consis"e en #n con#n"o e proposicionesin"erre!acionaas8 capaces e e%p!icar por /#) & có(o oc#rre #n 'enó(eno3 Enpa!a$ras e er!in1er -Q8 p3 .: “una teoría es un con3unto de constructos

+conceptos, definiciones y proposiciones relacionadas entre sí, que presentanun punto de vista sistemático de fenómenos especificando relaciones entre

variables, con el ob3eto de e)plicar y predecir los fenómenos”."

l significado e "eor2a /#e aop"are(os en e! !i$ro es este 4ltimo, e! c#a! seenc#en"ra presen"e Ken (a&or o (enor (eiaK en iversos a#"ores ae(s

Page 28: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 28/50

e er!in1er3 Por ee(p!o: Una "eor2a es #n con#n"o e proposicionesre!acionaas sis"e("ica(en"e /#e especi'ican re!aciones ca#sa!es en"revaria$!es B!ac& C5a(pion8 -8 p3 Q.; Las "eor2as no só!o consis"en enes/#e(as o "ipo!o12a concep"#a!es8 sino /#e con"ienen proposicionesse(ean"es a !e&es /#e in"erre!acionan os o (s concep"os o varia$!es a!

(is(o "ie(po3 Ms a6n8 es"as proposiciones e$en es"ar in"erre!acionaasen"re s2 B!a!oc3 -98 p3 -4.; Una "eor2a es #n con#n"o e proposicionesin"erre!acionaas !ó1ica(en"e en !a 'or(a e a'ir(aciones aserciones.e(p2ricas acerca e !as propieaes e c!ases in'ini"as e even"os o cosasGi$$s8 -8 p3 $.

Un 6!"i(o co(en"ario so$reW!as teorías como consumación de la e)plicación es

que pueden acompa:arse de esquemas, diagramas o modelos gráficos inc!#so(#c5as !os #san por/#e res#!"a convenien"e para 'ines ic"icos & para

i!#s"rar !os concep"os "eóricos (s i(por"an"es.3 C#ano se seFa!ó /#e #nes/#e(a concep"#a! no especi'ica varios aspec"os e !a "eor2a a !a /#e 5acere'erencia & /#e no es #na e%p!icación co(p!e"a e! 'enó(eno8 e!!o no /#iereecir /#e #n es/#e(a care0ca e #"i!ia3 Si(p!e(en"e se (enciona /#e es#n si1ni'icao /#e se 5a ao a! ")r(ino "eor2a3 M#c5os es/#e(asconcep"#a!es vienen aco(paFaos e e%p!icaciones aiciona!es /#e nosa&#an a co(prener #n 'enó(eno; "a! es e! caso e !a "eor2a e! apreni0aesocia! & !a a1resión v3138 Ban#ra8 - & -.3

9 e(os ca($iao e! ")r(ino cons"r#cciones por e! e cons"r#c"os8 "a! & co(o !o5an 5ec5o !os "ra#c"ores e es"e !i$ro en s#$sec#en"es eiciones3

739343 =C#!es son !as '#nciones e !a "eor2a@

Una reflexión sobre la utilidad de las teorías

Page 29: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 29/50

A!1#nas personas c#ano !een en e! "e(ario e #na (a"eria /#e van a c#rsar!a pa!a$ra "eor2a8 se pre1#n"an si ser o no 6"i! "ra"ar con "eor2as & sec#es"ionan: =para /#) ver !as "eor2as si no se enc#en"ran vinc#!aas con !area!ia@3 C!aro es" /#e caa ve0 son (enos !as personas /#e #an e !a#"i!ia e #na $#ena "eor2a3 E! 5ec5o e /#e a!1#nas "oav2a no es"n se1#ras

e /#e co(pene"rarse con !as "eor2as es a!1o pro#c"ivo & 'r#c"2'ero se e$e K1enera!(en"eK a /#e no 5an ana!i0ao con pro'#nia para /#) sirve #na"eor2a ni 5an vivio !a e%periencia e ap!icar!a a #na rea!ia3 En ocasiones8 nosa$e(os có(o ap!icar #na "eor2a a! (#no rea!8 & no es /#e !a "eor2a no p#eaap!icarse sino /#e so(os noso"ros /#ienes no encon"ra(os !a (anera e5acer!o3

O"ras veces8 e! #ar e !a #"i!ia e #na "eor2a se e$e a #na concepciónerrónea e e!!a3 a1a(os e! si1#ien"e ra0ona(ien"o: !a "eor2a es e! 'in 6!"i(o

e !a inves"i1ación cien"2'ica8 & )s"a "ra"a con 5ec5os rea!es3 En"onces8 =por/#) si !a inves"i1ación cien"2'ica es" in"eresaa en !a rea!ia perse1#ir2aco(o propósi"o 'ina! a!1o /#e no 1#ara re!ación con !a rea!ia@ P#es $ien8"iene co(o 'in 6!"i(o !a "eor2a por/#e )s"a cons"i"#&e #na escripción & #nae%p!icación e !a rea!ia3

?#nciones

-. ;a función más importante de una teoría es e)plicar7 decirnos por qu!,

cómo y cuándo ocurre un fenómeno. Una "eor2a e !a persona!ia a#"ori"aria8por ee(p!o8 e$e e%p!ica(os Ken"re o"ras cosasK en /#) consis"e es"e "ipoe persona!ia8 có(o s#r1e & por /#) se co(por"a e cier"a (anera #napersona a#"ori"aria an"e e"er(inaas si"#aciones3

Dese !#e1o8 #na "eor2a p#ee "ener (a&or o (enor perspectiva. a& "eor2as/#e a$arcan iversas (ani'es"aciones e #n 'enó(eno3 Por ee(p!o8 #na "eor2ae !a (o"ivación /#e pre"ena escri$ir & e%p!icar /#) es & có(o s#r1e !a(o"ivación en 1enera!; & 5a& o"ras /#e a$arcan só!o cier"as (ani'es"acionese! 'enó(eno; por ee(p!o8 #na "eor2a e !a (o"ivación /#e $#s/#e escri$ir &e%p!icar /#) es !a (o"ivación en e! "ra$ao8 có(o se ori1ina & /#) !a a'ec"a3

4. O"ra '#nción e !a "eor2a es sistematiar o dar orden al conocimiento

so$re #n 'enó(eno o rea!ia8 conoci(ien"o /#e en (#c5as ocasiones esisperso & no se enc#en"ra or1ani0ao3

Page 30: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 30/50

7. Ta($i)n8 #na '#nción e !a "eor2a K(#& asociaa con !a e e%p!icaciónKes !a e predicción. Es ecir8 5acer in'erencias a '#"#ro so$re có(o se va a(ani'es"ar # oc#rrir #n 'enó(eno aas cier"as coniciones3 Por ee(p!o8 #na"eor2a aec#aa e !a "o(a e ecisiones e !os vo"an"es e$er conocerc#!es son !os 'ac"ores /#e a'ec"an e! vo"o &8 con"ano con in'or(ación v!ia

& con'ia$!e respec"o e ic5os 'ac"ores en re!ación con #n con"e%"oe"er(inao e vo"ación8 por preecir /#) cania"o 5a$r e "ri#n'ar en "a!vo"ación3 En es"e sen"io8 !a "eor2a proporciona conoci(ien"o e !os e!e(en"os/#e es"n re!acionaos con e! 'enó(eno so$re e! c#a! se 5a$r e e'ec"#ar !apreicción3 Si se "#viera #na "eor2a aec#aa so$re !os "e($!ores K!a c#a!ese !#e1o no e%is"e 5as"a e! (o(en"o e escri$ir es"e !i$roK8 se sa$r2a /#)'ac"ores p#een provocar #n sis(o & c#no es pro$a$!e /#e oc#rra3 en e!caso e /#e a!1#ien 'a(i!iari0ao con !a "eor2a o$servara /#e )s"os 'ac"ores sepresen"an8 por2a preecir Kcon #n (a&or o (enor 1rao e errorK es"e'enó(eno8 as2 co(o e! (o(en"o en /#e s#ceer3

?rec#en"e(en"e8 para !a e%p!icación & preicción e c#a!/#ier 'enó(eno o5ec5o e !a rea!ia8 se re/#iere la concurrencia de varias teorías, #na paracaa aspec"o e! 5ec5o #r)n Ca(arena8 -H.3 a& 'enó(enos /#e8 por s#co(p!eia8 para poer preecirse re/#ieren varias "eor2as; por ee(p!o8 !aór$i"a e #na nave espacia!8 !a pro#c"ivia e #n inivi#o en onere/#erir2a(os "eor2as e !a (o"ivación8 !a sa"is'acción !a$ora!8 e! esarro!!o e5a$i!iaes8 e! ese(peFo8 e"c3.8 e! 1rao en /#e #na re!ación (ari"a! va a!o1rar /#e !os cón&#1es es")n sa"is'ec5os con e!!a8 e"c3 Pero es in#a$!e /#e#na "eor2a incrementa el conocimiento /#e "ene(os so$re #n 5ec5o rea!3

739373 =C#! es !a #"i!ia e !a "eor2a@

A5ora $ien8 5e(os venio co(en"ano /#e una teoría es 6"i! por/#e describe,

e)plica & predice el fenómeno o hecho al que se refiere, ae(s e /#eorgania el conocimiento a! respec"o & orienta a la investigación /#e se !!eve aca$o so$re e! 'enó(eno3 a!1#ien por2a pre1#n"ar: =5a& "eor2as (a!as oinaec#aas@; !a resp#es"a es no & #n no con"#nen"e. si se "ra"a e #na"eor2a es por/#e e%p!ica veraera(en"e có(o & por /#) oc#rre o se

(ani'ies"a #n 'enó(eno3 Si no !o1ra 5acer!o no es #na "eor2a8 por2a(os!!a(ar!a creencia8 con#n"o e s#posiciones8 oc#rrencia8 espec#!ación8pre"eor2a o e c#a!/#ier o"ro (oo8 pero n#nca "eor2a3

  por e!!o a!1#nas personas K& con "oa !a ra0ón e! (#noK ven poca#"i!ia en !as "eor2as e$io a /#e !een #na s#p#es"a "eor2a & )s"a no es

Page 31: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 31/50

capa0 e escri$ir8 e%p!icar & preecir e"er(inaa rea!ia c#ano se ap!icano '#nciona o !a (a&or2a e !as veces no sirve.3 Pero no es /#e !as "eor2as nosean 6"i!es; es /#e eso /#e no es #na "eor2a. es !o /#e res#!"a in6"i!3 A5ora$ien8 no 5a& /#e con'#nir in#"i!ia con inoperancia en #n con"e%"oespec2'ico3 a& "eor2as /#e '#ncionan (#& $ien en e"er(inao con"e%"o por

ee(p!o8 Es"aos Unios. pero no en o"ro G#a"e(a!a.3 E!!o no !as 5ace in6"i!es8sino inoperan"es en"ro e #n con"e%"o3

739393 =Toas !as "eor2as son i1#a!(en"e 6"i!es o a!1#nas "eor2as son (eores/#e o"ras@

Dese !#e1o8 "oas !as "eor2as apor"an conoci(ien"o & ven Ken ocasionesK !os'enó(enos /#e es"#ian ese n1#!os i'eren"es Li""!eo5n8 -7.8 pero

a!1#nas se enc#en"ran (s esarro!!aas /#e o"ras & c#(p!en (eor con s#s'#nciones3 Para eciir e! va!or e #na "eor2a se c#en"a con varios cri"erios3

7393Q3 =C#!es son !os cri"erios para eva!#ar #na "eor2a@

Los cri"erios (s co(#nes para eva!#ar #na "eor2a8 son: -. capacia eescripción8 e%p!icación & preicción; 4. consis"encia !ó1ica; 7. perspec"iva; 9.'r#c"i'icación & $ parsi(onia3

-. Capacia e escripción8 e%p!icación & preicción

Una "eor2a e$e ser capa0 e escri$ir & e%p!icar e! 'enó(eno o 'enó(enos a/#e 5ace re'erencia3 Descri$ir i(p!ica varias c#es"iones: e'inir a! 'enó(eno8s#s carac"er2s"icas & co(ponen"es8 as2 co(o e'inir !as coniciones en /#e sepresen"a & !as is"in"as (aneras en /#e p#ee (ani'es"arse3

)plicar "iene os si1ni'icaos i(por"an"es ?er(an & Levin8 -.3 En pri(er")r(ino8 si1ni'ica incre(en"ar e! en"eni(ien"o e !as ca#sas e! 'enó(eno3 Ense1#no ")r(ino8 se re'iere a !a pr#e$a e(p2rica e !as proposiciones e !as"eor2as3 Si )s"as se enc#en"ran apo&aas por !os res#!"aos8 !a "eor2a s#$<&acen"e e$e s#p#es"a(en"e e%p!icar par"e e !os a"os ?er(an8 Levin8

Page 32: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 32/50

-8 p3 77.3 Pero si !as proposiciones no es"n con'ir(aas veri'icaas. en !area!ia8 !a "eor2a no se consiera co(o #na e%p!icación e'ec"iva ?er(an &Levin8 -8 p3 77.3

;a predicción es" asociaa con es"e se1#no si1ni'icao e e%p!icación K/#eepene e !a eviencia e(p2rica e !as proposiciones e !a "eor2aK ?er(an &Levin8 -.3 Si !as proposiciones e #na "eor2a poseen #n consiera$!e apo&oe(p2rico es ecir8 5an e(os"rao /#e oc#rren #na & o"ra ve0 "a! & co(o !oe%p!ica !a "eor2a. es e esperarse /#e en !o s#cesivo v#e!van a (ani'es"arsee! (is(o (oo "a! & co(o !o preice !a "eor2a.3 Por ee(p!o8 !a "eor2a e !are!ación en"re !as carac"er2s"icas e! "ra$ao & !a (o"ivación in"r2nseca e%p!ica/#e a (a&or variea en e! "ra$ao8 (a&or (o"ivación in"r2nseca 5acia )s"e3En"onces e$e ser posi$!e pronos"icar e! nive! e (o"ivación in"r2nseca Ka!(enos parcia!(en"eK a! o$servar e! nive! e variea en e! "ra$ao3

#uanta más evidencia empírica apoye a la teoría, (eor por )s"a escri$ir8e%p!icar & preecir e! 'enó(eno o 'enó(enos es"#iaos por e!!a3

4. Consis"encia !ó1ica

Una "eor2a "iene /#e ser !ó1ica(en"e consis"en"e3 Es ecir8 !as proposiciones/#e !a in"e1ran e$ern es"ar in"erre!acionaas no p#ee con"enerproposiciones so$re 'enó(enos /#e no es"n re!acionaos en"re s2.8 ser(#"#a(en"e e%c!#&en"es no p#ee 5a$er repe"ición o #p!icación. & no caeren con"raicciones in"ernas o inco5erencias B!ac & C5a(pion8 -.3

7. Perspec"iva

La perspec"iva se re'iere a! nive! e 1enera!ia ?er(an & Levin8 -.3 Una"eor2a posee (s perspec"iva c#an"o (a&or can"ia e 'enó(enos e%p!i/#e &(a&or n6(ero e ap!icaciones a(i"a3 Co(o (encionan ?er(an & Levin-8 p3 77.8 e! inves"i1aor /#e #sa #na "eor2a a$s"rac"a (s 1enera!.o$"iene (s res#!"aos & p#ee e%p!icar #n n6(ero (a&or e 'enó(enos3

Page 33: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 33/50

9. ?r#c"i'icación 5e#r2s"ica.

La 'r#c"i'icación es !a capacia /#e "iene #na "eor2a e 1enerar n#evasin"erro1an"es & esc#$ri(ien"os ?)r(an & Levin8 -8 p3 79.3 Las "eor2as /#e

ori1inan Ken (a&or (eiaK !a $6s/#ea e n#evos conoci(ien"os son !as/#e per(i"en /#e #na ciencia avance (s3

Q. Parsi(onia

Una "eor2a parsi(oniosa es #na "eor2a si(p!e8 senci!!a3 Js"e no es #n re/#isi"o8sino #na c#a!ia esea$!e e #na "eor2a3 Sin !#1ar a #as8 a/#e!!as "eor2as/#e p#een e%p!icar #no o varios 'enó(enos en #nas c#an"as proposicionessin ear e e%p!icar nin16n aspec"o e e!!os. son (s 6"i!es /#e !as /#enecesi"an #n 1ran n6(ero e proposiciones para e!!o3 Dese !#e1o8 senci!!e0 nosi1ni'ica s#per'icia!ia3

73933 =,#) es"ra"e1ias se1#i(os para cons"r#ir e! (arco"eórico: aop"a(os #na "eor2a o esarro!!a(os #na perspec"iva"eórica@

Desp#)s e co(en"ar a(p!ia(en"e so$re !as "eor2as re"o(e(os e! "e(a econstrucción del marco teórico. Co(o se (encionó an"es8 !a es"ra"e1ia paracons"r#ir n#es"ro (arco e re'erencia epene e !o /#e nos reve!e !a revisióne !a !i"era"#ra3 Vea(os /#) se p#ee 5acer en caa caso3

-. E%is"encia e #na "eor2a co(p!e"a(en"e esarro!!aa

C#ano nos encon"ra(os con /#e 5a& #na "eor2a capa0 e escri$ir8 e%p!icar &preecir e! 'enó(eno e (anera !ó1ica & consis"en"e8 & /#e re6ne !os e(scri"erios e eva!#ación e #na "eor2a /#e aca$an e (encionarse8 !a (eores"ra"e1ia para cons"r#ir e! (arco "eórico es "o(ar ic5a "eor2a co(o !aes"r#c"#ra (is(a e! (arco "eórico3 A5ora $ien8 si esc#$ri(os #na "eor2a /#ee%p!ica (#& $ien e! pro$!e(a e inves"i1ación /#e nos in"eresa8 e$e(os"ener c#iao e no inves"i1ar a!1o /#e &a 5a sio es"#iao (#& a 'ono3

Page 34: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 34/50

I(a1ine(os /#e a!1#ien pre"ene rea!i0ar #na inves"i1ación para so(e"er apr#e$a !a si1#ien"e 5ipó"esis re'eren"e a! sis"e(a so!ar: Las '#er0ascen"r2pe"as "ienen a !os cen"ros e caa p!ane"a Ne"on8 -78 p3 -.3 Ser2ari2c#!o8 por/#e es #na 5ipó"esis 1eneraa 5ace 7HH aFos /#e 5a sio co(<pro$aa e (oo e%5a#s"ivo & /#e inc!#so 5a pasao a 'or(ar par"e e! sa$er

pop#!ar3

C#ano nos encon"ra(os an"e #na "eor2a só!ia /#e e%p!ica e! 'enó(eno o'enó(enos e in"er)s8 e$e(os ar!e #n n#evo en'o/#e a n#es"ro es"#io: apar"ir e !o /#e &a es" co(pro$ao8 p!an"ear o"ras in"erro1an"es einves"i1ación o$via(en"e a/#e!!as /#e no 5a poio reso!ver !a "eor2a.3

 Ta($i)n !!e1a a oc#rrir /#e 5a& #na $#ena "eor2a8 pero /#e no 5a sioco(pro$aa o ap!icaa a o"ro con"e%"o3 De ser as28 p#ee in"eresarnosso(e"er!a a pr#e$a e(p2rica en o"ras coniciones por ee(p!o8 #na "eor2a e

!as ca#sas e !a sa"is'acción !a$ora! esarro!!aa & so(e"ia a pr#e$a e(p2ricaen *apón /#e esea(os poner a pr#e$a en Ar1en"ina o Brasi!; o #na "eor2a e!os e'ec"os e !a e%posición a con"enios se%#a!es en !a "e!evisión /#e6nica(en"e 5a sio inves"i1aa en a#!"os pero no en ao!escen"es.3 En es"epri(er caso "eor2a esarro!!aa.8 n#es"ro (arco "eórico consis"ir en e%p!icar!a "eor2a8 &a sea proposición por proposición o crono!ó1ica(en"e esarro!!ano5is"órica(en"e có(o evo!#cionó !a "eor2a.3 Por ee(p!o8 si es"#vi)ra(osin"en"ano reso!ver K(eian"e n#es"ra inves"i1aciónK e! si1#ien"ec#es"iona(ien"o: =c#!es son !as carac"er2s"icas e! "ra$ao /#e se re!acionancon !a (o"ivación por !as "areas !a$ora!es@8 a! revisar !a !i"era"#ra nosencon"rar2a(os con #na "eor2a s#(a(en"e esarro!!aa8 /#e 5a sio re'eriaan"es co(o !a "eor2a e !a re!ación en"re !as carac"er2s"icas e! "ra$ao & !a(o"ivación in"r2nseca3 Es"a "eor2a p#ee res#(irse en e! (oe!o e !a 'i1#ra73-- aap"ao e ac(an & O!5a(8 -H8 p3 7.3

?IGURA 73--

MODERADORES DE LA RELACIÓN ENTRE LAS CARACTERSTICAS

DEL TRABA*O LA MOTIVACIÓN INTRNSECA

Page 35: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 35/50

N#es"ro (arco "eórico se $asar2a en es"a "eor2a8 incorporano a!1#nas o"rasre'erencias e in"er)s3 As2 e! (arco por2a "ener !a si1#ien"e es"r#c"#ra:

-3 La (o"ivación in"r2nseca con respec"o a! "ra$ao3

-3-3 ,#) es !a (o"ivación in"r2nseca en e! con"e%"o !a$ora!3

-343 La i(por"ancia e !a (o"ivación in"r2nseca en e! "ra$ao: s# re!ación con!a pro#c"ivia3

43 Los 'ac"ores e! "ra$ao3

43-3 ?ac"ores or1ani0aciona!es c!i(a or1ani0aciona!8 po!2"icas e !a e(presa8ins"a!aciones8 carac"er2s"icas es"r#c"#ra!es e !a or1ani0ación: "a(aFo8"ecno!o12a8 e"c3; nor(as e !a or1ani0ación; e"c3.3 Tra"aos (#& $reve(en"epor/#e !a inves"i1ación es" en'ocaa en o"ros aspec"os.3

4343 ?ac"ores e! ese(peFo a"ri$#ciones in"ernas8 sen"i(ien"os e co(<pe"encia & a#"oe"er(inación8 e"c3.3 Ta($i)n "ra"aos (#& $reve(en"e por !a(is(a ra0ón.3

Page 36: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 36/50

4373 ?ac"ores persona!es conoci(ien"o & 5a$i!iaes persona!es8 in"er)sinicia! por e! "ra$ao & varia$!es e persona!ia8 necesiaes e creci(ien"o &esarro!!o8 e"c3.3 Ta($i)n "ra"aos (#& $reve(en"e.3

4393 ?ac"ores e reco(pensa e%"r2nseca sa!ario8 pres"aciones & o"ros "ipos ereco(pensas.3 Co(en"aos (#& $reve(en"e.3

43Q3 Carac"er2s"icas e! "ra$ao3

43Q3-3 Variea e! "ra$ao3

43Q343 Ien"i'icación e !as "areas !a$ora!es e! inivi#o en e! pro#c"o 'ina!3

43Q373 I(por"ancia e! "ra$ao3

43Q373-3 I(por"ancia asi1naa por !a or1ani0ación3

43Q37343 I(por"ancia a"ri$#ia por e! inivi#o3

43Q393 A#"ono(2a

43Q3Q3 Re"roa!i(en"ación e! ese(peFo3

43Q3Q3-3 Re"roa!i(en"ación provenien"e e a1en"es e%"ernos s#periores8s#pervisión ")cnica & co(paFeros e "ra$ao8 /#e "a($i)n cons"i"#&e #na'or(a e reco(pensa e%"r2nseca.3

43Q3Q343 Re"roa!i(en"ación provenien"e e! "ra$ao en si3

433 O"ras carac"er2s"icas3

73 La re!ación en"re !as carac"er2s"icas e! "ra$ao & !a (o"ivaciónin"r2nseca3 A/#2 se co(en"ar2a có(o se re!acionan en"re s2 ic5ascarac"er2s"icas & !a 'or(a co(o se vinc#!an Kco(o #n "ooK a !a (o"ivaciónin"r2nseca3 En es"a par"e e! (arco "eórico8 !as carac"er2s"icas e! "ra$ao se"o(ar2an en con#n"o8 (ien"ras /#e en e! apar"ao 43Q se "o(ar2aninivi#a!(en"e3 Es ecir8 se e%p!icar2a e! (oe!o e !os (oeraores e !are!ación en"re !as carac"er2s"icas e! "ra$ao & !a (o"ivación in"r2nseca a(anera e res#(en.3

O"ra a!"erna"iva ser2a a1r#par !os 'ac"ores or1ani0aciona!es8 !os e! ese(peFo8persona!es & e reco(pensa e%"r2nseca en #n so!o apar"ao8 p#es"o /#e ee!!os só!o se 5a$!ar en ")r(inos (#& 1enera!es3 As2 "enr2a(os #n capi"#!ao(s senci!!o3

Page 37: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 37/50

O"ro en'o/#e para n#es"ro (arco "eórico ser2a e! cronológico /#e8 co(o ii(osan"es consis"e en esarro!!ar 5is"órica(en"e !a evo!#ción e !a "eor2a irana!i0ano !as con"ri$#ciones (s i(por"an"es a! pro$!e(a e inves"i1ación5as"a !!e1ar a !a "eor2a res#!"an"e.3 Si !o esarro!!ra(os crono!ó1ica(en"e8por2a(os "ener !a si1#ien"e es"r#c"#ra para n#es"ro (arco "eórico:

-3 La (o"ivación in"r2nseca & !a (o"ivación e%"r2nseca: #na ivisión e !a(o"ivación 5acia e! "ra$ao3

43 Los (oe!os (o"ivaciona!es c!sicos para es"#iar !a (o"ivaciónin"r2nseca3

43-3 An"eceen"es3

4343 Vic"or Vro((3

4373 ?reeric er0$er13

4393 Ear E3 La!er3

43Q3 Ear L3 Dec"3

73 E! (oe!o e! reiseFo e! "ra$ao R3 ac(an & G3 O!5a(.3

Den"ro e !os apanaos se 5a$!ar2a e !as carac"er2s"icas e! "ra$ao /#e sonconsieraas por caa a#"or o en'o/#e en panic#!ar8 as2 co(o s# re!ación con!a (o"ivación in"r2nseca3 A! 'ina! se inc!#ir2a !a "eor2a res#!"an"e8 pro#c"o eaFos e inves"i1ación3 a sea /#e ecia(os cons"r#ir e! (arco "eóricocrono!ó1ica(en"e o es1!osar !a es"r#c"#ra e !a "eor2a "ra"ano #na por #na!as proposiciones & e!e(en"os principa!es e e!!a.8 !o i(por"an"e es e%p!icarc!ara(en"e !a "eor2a & !a 'or(a en /#e se ap!ica a n#es"ro pro$!e(a einves"i1ación3

4. E%is"encia e varias "eor2as /#e se ap!ican a n#es"ro pro$!e(a einves"i1ación

Page 38: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 38/50

C#ano a! revisar !a !i"era"#ra nos encon"ra(os con /#e 5a& varias "eor2as /#e"ienen /#e ver con n#es"ro pro$!e(a e inves"i1ación8 poe(os e!e1ir #na &$asarnos en e!!a para cons"r#ir e! (arco "eórico K&a sea es1!osano !a "eor2ao e (anera crono!ó1icaK o $ien "o(ar par"e e a!1#nas o "oas !as "eor2as a"a! e'ec"o3

En !a pri(era si"#ación8 e!e1i(os !a "eor2a /#e se eva!6e (s posi"iva(en"e Ke ac#ero con !os cri"erios /#e se co(en"aron an"esK & /#e se ap!i/#e (s an#es"ro pro$!e(a e inves"i1ación3 Por ee(p!o8 si nos in"eresan !os e'ec"os/#e "ienen en !os ao!escen"es !os pro1ra(as con a!"o con"enio se%#a! en"e!evisión8 por2a(os encon"rarnos con /#e 5a& varias "eor2as /#e e%p!ican e!e'ec"o e ver se%o en "e!evisión8 pero /#e só!o #na e e!!as !o 5a inves"i1aoen ao!escen"es3 Evien"e(en"e )s"a e$er2a ser !a "eor2a /#ese!eccionar2a(os para cons"r#ir n#es"ro (arco "eórico3

En !a se1#na si"#ación8 "o(ar2a(os e !as "eor2as so!a(en"e a/#e!!o /#e sere!aciona con e! pro$!e(a e es"#io3 En es"os casos es convenien"e /#e an"ese cons"r#ir e! (arco "eórico8 se 5a1a #n $os/#eo e có(o ar(ar!o8 "enienoc#iao e no caer en con"raicciones !ó1icas 5a& veces /#e iversas "eor2asriva!i0an en #no o (s aspec"os e (anera "o"a!; si acep"a(os !o /#e ice #na"eor2a "ene(os /#e esec5ar !o /#e pos"#!an !as e(s.3 C#ano !as "eor2as see%c!#&en #nas a o"ras en !as proposiciones (s i(por"an"es cen"ra!es.8e$e(os e!e1ir #na so!a3 Pero si 6nica(en"e i'ieren en aspec"os sec#narios8

"o(a(os !as proposiciones cen"ra!es /#e son (s o (enos co(#nes a "oase!!as & e!e1i(os !as par"es e caa "eor2a /#e sean e in"er)s & !as acop!a(osen"re s28 c#ano sea posi$!e3 Si es as28 se!ecciona(os !as proposicionespri(arias & sec#narias e !a "eor2a /#e c#en"a con (s eviencia e(p2rica &se ap!ica (eor a! pro$!e(a e inves"i1ación3

Lo (s co(6n es "o(ar #na "eor2a co(o $ase & e%"raer e!e(en"os e o"ras"eor2as /#e nos sean e #"i!ia para cons"r#ir e! (arco "eórico3 En ocasionesse #san varias "eor2as por/#e e! 'enó(eno e es"#io es co(p!eo & es"

cons"i"#io e iversas con#c"as8 & caa "eor2a ve a! 'enó(eno ese #naperspec"iva i'eren"e & o'rece conoci(ien"o so$re )!3

7. E%is"encia e pie0as & "ro0os e "eor2a 1enera!i0aciones e(p2ricas o(icro"eor2as.

Page 39: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 39/50

o& 2a8 !as ciencias e !a con#c"a no isponen Kre!a"iva(en"eK e (#c5as"eor2as /#e e%p!i/#en !os 'enó(enos /#e es"#ian; !a (a&or2a e !as veces !o/#e se "iene son generaliaciones empíricas proposiciones /#e 5an sioco(pro$aas en !a (a&or par"e e !as inves"i1aciones rea!i0aas.3 A! revisar !a!i"era"#ra8 !o (s pro$a$!e es /#e #no se enc#en"re con es"e caso & !o /#e se

5ace en"onces es cons"r#ir #na perspec"iva "eórica en !os os casos an"erioresse aop"a$a #na "eor2a.3 C#ano se esc#$re en !a revisión e !a !i"era"#ra.#na 6nica proposición o se piensa !i(i"ar !a inves"i1ación a #na 1enera!i0acióne(p2rica8 e! (arco "eórico se cons"r#&e inc!#&eno !os res#!"aos &conc!#siones a /#e 5an !!e1ao !os es"#ios an"eceen"es e ac#ero cona!16n es/#e(a !ó1ico crono!ó1ica(en"e8 por varia$!e o concep"o e !aproposición o por !as i(p!icaciones e !as inves"i1aciones an"eriores.3 Poree(p!o8 si n#es"ra pre1#n"a e inves"i1ación '#era: =Los inivi#os e #nsis"e(a socia! /#e conocen pri(ero #na innovación es"n (s e%p#es"os a !oscana!es in"erpersona!es e co(#nicación /#e /#ienes !a aop"an conpos"erioria@8Q n#es"ro (arco "eórico consis"ir2a en co(en"ar !os es"#ios ei'#sión e innovaciones /#e8 e #na # o"ra (anera8 5an 5ec5o re'erencia a!pro$!e(a e inves"i1ación3 Co(en"ar i(p!icar2a escri$ir caa es"#io8 e!con"e%"o en /#e se rea!i0ó & !os res#!"aos & conc!#siones a /#e !!e1ó3

A5ora $ien8 casi "oos !os es"#ios p!an"ean varias pre1#n"as e inves"i1acióno #na pre1#n"a e !a c#a! se erivan varias proposiciones3 En es"os casos8 e!(arco "eórico "a($i)n es" cons"i"#io por e! an!isis e es"#ios an"eriores K/#e se re'ieren a #na o varias e !as proposicionesK3 Los es"#ios se co(en"an& se van re!acionano #nos con o"ros8 e ac#ero K#na ve0 (sK con #ncri"erio co5eren"e crono!ó1ica(en"e8 proposición por proposición o por !asvaria$!es e! es"#io.3 En ocasiones se p#een en"re!a0ar !as proposiciones e(anera !ó1ica para cons"r#ir K"en"a"iva(en"eK #na "eor2a !a inves"i1aciónp#ee co(en0ar a in"e1rar #na "eor2a /#e o"ros es"#ios pos"eriores seencar1arn e a'inar & "er(inar e cons"r#ir.3

C#ano nos encon"ra(os con generaliaciones empíricas, es 'rec#en"eor1ani0ar e! (arco "eórico por caa #na e !as varia$!es e! es"#io3 Poree(p!o8 si pre"ene(os inves"i1ar e! e'ec"o /#e "ienen iversas varia$!eses"r#c"#ra!es e !as or1ani0aciones nive!es err/#icos o posiciones en !aor1ani0ación8 "a(aFo e !a or1ani0ación8 "a(aFo e !a #nia or1ani0aciona! orea Kepar"a(en"o8 1erencia8 irecciónK8 "ra(os e con"ro! e! s#pervisor8in"ensia a(inis"ra"iva8 percepción o concepción e !a erar/#2a & erar/#2ase !2nea & asesor2a. so$re !a co(#nicación en"re s#perior & s#$orinao8n#es"ro (arco "eórico por2a "ener !a si1#ien"e es"r#c"#ra:

Page 40: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 40/50

-3 La co(#nicación or1ani0aciona!: e! en'o/#e psico!ó1ico cen"rao en e!inivi#o & !a 2aa vers#s !a "raición socio!ó1ica en'ocaa en e! 1r#po &nive!es or1ani0aciona!es3

43 La es"r#c"#ra or1ani0aciona! & !a co(#nicación en"re s#perior &s#$orinao3

43-3 *erar/#2a3

4343 Ta(aFo e !a or1ani0ación3

4373 Ta(aFo e !a #nia or1ani0aciona!3

4393 Tra(os e con"ro! en !a s#pervisión343Q3 In"ensia a(inis"ra"iva3

433 Concepción e !a erar/#i0ación: nor(as8 po!2"icas8 ro!es & percepciones3

433 *erar/#2as e !2neas & asesor2as3

En caa apar"ao se e'inir2a !a varia$!e & se inc!#ir2an !as 1enera!i0acionesproposiciones e(p2ricas so$re !a re!ación en"re !a varia$!e & !a co(#nicación es#perior & s#$orinao3

Las generaliaciones empíricas /#e se esc#$ran en !a !i"era"#ra cons"i"#&en

en !a $ase e !o /#e sern !as 5ipó"esis /#e se so(e"ern a pr#e$a & a vecesson !as 5ipó"esis (is(as3 Lo (is(o oc#rre c#ano es"as proposiciones 'or(anpar"e e #na "eor2a3

9. E%is"encia e 1#2as a6n no inves"i1aas e ieas va1a(en"e re!acionaascon e! pro$!e(a e inves"i1ación

En ocasiones nos encon"ra(os con /#e se 5an e'ec"#ao pocos es"#iosen"ro e ca(po e conoci(ien"o /#e nos in"eresa3 En es"os casos e!inves"i1aor "iene /#e $#scar !i"era"#ra /#e8 a#n/#e no se re'iera a! pro$!e(aespec2'ico e !a inves"i1ación !o a&#e a orien"arse en"ro e )!3 Por ee(p!o8Pania1#a -Q.8 a! !!evar a ca$o #n revisión e !a $i$!io1ra'2a so$re !asre!aciones in"erpersona!es e co(praor & veneor en e! con"e%"o

Page 41: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 41/50

or1ani0aciona! (e%icano8 no e"ec"ó nin1#na re'erencia so$re es"e "e(a enpar"ic#!ar3 En"onces "o(ó re'erencias so$re re!aciones in"erpersona!esprovenien"es e o"ros con"e%"os re!aciones s#perior<s#$orinao8 en"reco(paFeros "ra$ao & esarro!!o e !as re!aciones en 1enera!. & !as ap!icó a !are!ación co(praor veneor in#s"ria!8 para cons"r#ir e es"e (oo e! (arco

"eórico por ee(p!o8 - "eor2a e !a pene"ración socia! & e! (oe!o e có(o #nare!ación i(persona! s convier"e en in"erpersona!3 A($os 5an sio (s $ienap!icaas a o"ras reas co(o esarro!!o e !a a(is"a & e! novia01o8 pero /#e'#eron #n e%ce!en"e p#n"o e par"i para e%p!orar !a i(ensión in"erpersona!co(praor<veneor.3

Q E%"ra2a c Ro1crs & S5oe(acr --.3 Ee(p!os c innovación en !a (oa8 #nan#eva "ecno!o12a8 !os sis"e(as e "ra$ao8 e"c)"era3

 iea "o(aa e *a$!in -4.

 To(e(os o"ro caso para i!#s"rar có(o p#ee cons"r#irse e! (arco "eórico ensi"#aciones one no 5a& es"#ios previos so$re e! pro$!e(a e inves"i1ación3S#pon1a(os /#e es"a(os "ra"ano e ana!i0ar /#) 'ac"ores e! con"e%"o!a$ora! a'ec"an a! "e(or e !o1ro & a !a (o"ivación e !o1ro e !as secre"arias/#e "ra$aan en !a $#rocracia 1#$erna(en"a! e Cos"a Rica3 Pro$a$!e(en"eencon"ra(os /#e no 5a& nin16n es"#io a! respec"o8 pero "a! ve0 s2 e%is"aninves"i1aciones so$re e! "e(or e !o1ro & !a (o"ivación e !o1ro e !assecre"arias cos"arricenses a#n/#e no !a$oren en e! 1o$ierno. o e e'es eepar"a(en"os p6$!icos a#n/#e no se "ra"e e !a oc#pación /#e nos in"eresaespec2'ica(en"e.3 Si "a(poco oc#rre es"o8 p#ee ser /#e 5a&a es"#ios /#e"ra"an a($as varia$!es con eec#"ivos e e(presas privaas o e secre"ariase epenencias p6$!icas e o"ros pa2ses3 Si no es as28 en"onces ac#ire(os a!as inves"i1aciones so$re e! "e(or & !a (o"ivación e !o1ro8 a pesar e /#e5a&an sio Kpor ee(p!oK rea!i0aas en"re es"#ian"es e o"ro pa2s3 si no5#$iera nin16n an"eceen"e K!o c#a! no oc#rre en es"e casoK rec#rrir2a(os a

!os es"#ios inicia!es e (o"ivación e !o1ro e Davi McC!e!!an & a !os e"e(or e !o1ro Trese(er8 - & -; +#cer(an8 -Q; *ana8 OWGra& &Capps8 -; C5err& & Dea#%8 -.3 en caso e /#e "a(poco !os 5#$iera8ac#ir2a(os a es"#ios 1enera!es e "e(or & (o"ivación3 Pero casi en c#a!/#iersi"#ación se "iene #n p#n"o e par"ia3 Las e%cepciones en es"e sen"io son(#& pocas3 Es 'rec#en"e esc#c5ar co(en"arios co(o: no 5a& naa8 naie !o

Page 42: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 42/50

5a es"#iao8 no s) en /#) an"eceen"es p#eo $asar(e8 e"c3 Sin e($ar1o8"a! /#ea se e$e 1enera!(en"e a #na e'icien"e revisión e !a !i"era"#ra3

73Q3 ALGUNAS OBSERVACIONES SOBRE EL MARCO TEÓRICO

Sie(pre es convenien"e e'ec"#ar !a revisión e !a !i"era"#ra & presen"ar!a e#na (anera or1ani0aa !!(ese (arco "eórico o (arco e re'erencia.3

N#es"ra inves"i1ación p#ee cen"rarse en #n o$e"ivo e eva!#ación o (eición(#& espec2'ico; por ee(p!o8 #n es"#io /#e so!a(en"e pre"ene (eirvaria$!es par"ic#!ares8 co(o e! caso e #n censo e(o1r'ico en #nae"er(inaa co(#nia one se (eir2a nive! socioeconó(ico8 nive!e#ca"ivo8 ea8 se%o8 "a(aFo e !a 'a(i!ia3 Sin e($ar1o8 es reco(ena$!erevisar !o /#e se 5a 5ec5o an"es có(o se 5an rea!i0ao en esa co(#nia !os

censos e(o1r'icos an"eriores o8 si no 5a& an"eceen"es en e!!a8 có(o se 5ane'ec"#ao en co(#niaes si(i!ares; /#) pro$!e(as se "#vieron8 có(o sereso!vieron8 /#) in'or(ación re!evan"e '#e e%c!#ia8 e"c3.3 E!!o a&#ar sin!#1ar a #as a conce$ir #n es"#io (eor & (s co(p!e"o3 Lo (is(o s#cee si6nica(en"e es"a(os "ra"ano e pro$ar #n ()"oo e reco!ección e a"os#n inven"ario e !a persona!ia8 #n c#es"ionario /#e (ie e"er(inaoconcep"o8 #na pr#e$a e 5a$i!iaes8 e"c3.8 o !evan"ano in'or(ación acerca e#n a"o en especia! si en #na po$!ación se ve o no #n e"er(inao pro1ra(ae "e!evisión8 e! n6(ero e niFos /#e asis"en a esc#e!as p6$!icas8 !apro#c"ivia en #na e(presa8 e"c3.3

Dese !#e1o8 5a& veces /#e por ra0ones e "ie(po Kpre(#ra en !a en"re1a eres#!"aosK & !a na"#ra!e0a (is(a e! es"#io8 !a revisión e !a !i"era"#ra & !acons"r#cción e! (arco "eórico son (s rpias & senci!!as3 Por ee(p!o8 noser2a i1#a! en e! caso e #na enc#es"a so$re e! a#i"orio e #n no"iciarioraio'ónico /#e en #n es"#io so$re !a e'inición e !a rea!ia socia! /#ep#een !o1rar !os no"iciarios raio'ónicos3

Una se1#na o$servación es /#e8 a! cons"r#ir e! (arco "eórico8 e$e(oscen"ra(os en e! pro$!e(a e inves"i1ación /#e nos oc#pa & no divagar en

otros temas a3enos al estudio. Un $#en (arco "eórico no es a/#e! /#e con"iene(#c5as p1inas no se "ra"a e #n conc#rso e a ver /#ien 1as"a (s pape! &"in"a.8 sino e! /#e "ra"a con pro'#nia 6nica(en"e !os aspec"os /#e sere!acionan con e! pro$!e(a & /#e vinc#!a !ó1ica & co5eren"e(en"e !osconcep"os & proposiciones e%is"en"es en es"#ios an"eriores3 Js"e es o"ro

Page 43: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 43/50

aspec"o i(por"an"e /#e a veces se o!via: cons"r#ir e! (arco "eórico no /#iereecir naa (s re#nir in'or(ación8 sino "a($i)n !i1ar!a en e!!o !a reacción esi(por"an"e8 por/#e !as par"es /#e !o in"e1ran e$en es"ar en!a0aas8 no e$e$rincarse e #na iea a o"ra.3

 Te(or a ser e%i"osos en #n "ra$ao # o"ra "area3

  a& /#ienes8 c#ano no 5a& #na "eor2a o #n (oe!o "eórico en !a!i"era"#ra preceen"e8 pre'ieren !!a(ar a! (arco "eórico (arco concep"#a! o ere'erencia3

Un ee(p!o8 /#e a#n/#e $#ro res#!"a i!#s"ra"ivo e !o /#e aca$a(os eco(en"ar8 ser2a /#e a!1#ien /#e "ra"a e inves"i1ar có(o a'ec"a a !osao!escen"es e! e%ponerse a pro1ra(as "e!evisivos con a!"o con"enio e se%o8"#viera #na es"r#c"#ra e! (arco "eórico (s o (enos as2:

-3 La "e!evisión3

43 is"oria e !a "e!evisión3

73 Tipos e pro1ra(as "e!evisivos3

93 E'ec"os (acrosocia!es e !a "e!evisión3

Q3 Usos & 1ra"i'icaciones e !a "e!evisión3

Q3-3 NiFos3

Q343 Ao!escen"es3

Q373 A#!"os3

3 E%posición se!ec"iva a !a "e!evisión3

3 Vio!encia en !a "e!evisión3

3-3 Tipos

343 E'ec"os3

3 Se%o en !a "e!evisión3

3-3 Tipos3

Page 44: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 44/50

343 E'ec"os3

3 E! ero"is(o en !a "e!evisión3

-H3 La porno1ra'2a en !a "e!evisión3

O$via(en"e es"o seria iva1ar en #n (ar e "e(as3 Sie(pre 5a& /#e recor<ar /#e es (#& i'eren"e escri$ir #n !i$ro e "e%"o K/#e "ra"a a 'ono #n reae"er(inaa e conoci(ien"oK /#e e!a$orar #n (arco "eórico one e$e(osser se!ec"ivos3

733 =EMOS ECO UNA REVISIÓN ADECUADA DE LA LITERATURA@

En ocasiones #no p#ee pre1#n"arse si 5i0o o no #na correc"a revisión e !a!i"era"#ra & #na $#ena se!ección e re'erencias para in"e1rar!as en e! (arco"eórico3 Para responer a es"a c#es"ión8 p#een #"i!i0arse !os si1#ien"escri"erios en 'or(a e pre1#n"as3 C#ano poe(os responer s2 a "oas e!!as8es"are(os se1#ros /#e8 a! (enos8 5e(os 5ec5o n#es"ro (eor es'#er0o & ec#a!/#iera /#e !o 5#$iera in"en"ao no por2a 5a$er o$"enio #n (eorres#!"ao3

• =Ac#i(os a #n $anco e a"os8 &a sea e cons#!"a (an#a! o por"er(ina! e co(p#"aora@ & =pei(os re'erencias por !o (enos e cinco aFosa"rs@

• =Cons#!"a(os co(o (2ni(o c#a"ro revis"as cien"2'icas /#e s#e!en "ra"are! "e(a /#e nos in"eresa@8 =!as cons#!"a(os e cinco aFos a"rs a !a 'ec5a@

• =B#sca(os en a!16n !#1ar one 5a$2a "esis & iser"aciones so$re e!"e(a e in"er)s@

• =B#sca(os !i$ros so$re e! "e(a a! (enos en os $#enas $i$!io"ecas@

• =Cons#!"a(os con (s e #na persona /#e sepa a!1o e! "e(a@

• Si8 aparen"e(en"e8 no esc#$ri(os re'erencias en $ancos e a"os8$i$!io"ecas8 5e(ero"ecas8 vieo"ecas & 'i!(o"ecas8 =escri$i(os a a!1#naasociación cien"2'ica e! rea en"ro e !a c#a! se enc#en"ra en(arcao e!pro$!e(a e inves"i1ación@

Page 45: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 45/50

Ae(s8 c#ano 5a& "eor2as o 1enera!i0aciones e(p2ricas so$re #n "e(a8ca$r2a a1re1ar !as si1#ien"es pre1#n"as con 'ines e a#"oeva!#ación: =,#i)n o/#i)nes son !os a#"ores (s i(por"an"es en"ro e! ca(po e es"#io@ =,#)aspec"os & varia$!es 5an sio inves"i1aas@

=a& a!16n inves"i1aor /#e 5a&a es"#iao e! pro$!e(a en #n con"e%"o si(i!ara! n#es"ro@

EL E*EMPLO DEL NOVIA+GO

Recapi"#!e(os !o co(en"ao 5as"a a5ora & re"o(e(os e! ee(p!o e! novia01o/#e se 5a vis"o en !os os cap2"#!os an"eriores3

Si !a oven in"eresaa en inves"i1ar có(o in'!#&e !a si(i!i"# en !a eva!#ación/#e 5ace !a parea respec"o a s# novia01o8 & !a sa"is'acción /#e proc#rasi1#iera !os pasos /#e 5e(9Qros s#1erio para e!a$orar e! (arco "eórico8rea!i0ar2a !as si1#ien"es acciones:

-3 Ac#ir2a a #n cen"ro e in'or(ación /#e es"#viera conec"ao a #n $ancoe a"os Kcon re'erencias so$re re!aciones in"erpersona!esK por (eio e"er(ina! e co(p#"aora o a #n $anco e a"os (an#a!3 B#scar2a re'erenciase !os 6!"i(os cinco aFos en 'sychological Abstract s /#e ser2a e! $anco ea"os inicao.8 #"i!i0ano !as pa!a$ras c!ave o 1#2a interpersona!in"erperso!.8 relationships re!aciones.8 simllaraty si(i!i"#. &complemen<ariry co(p!e(en"ariea.3

En caso e /#e viviera en #n !#1ar one no 5a& $ancos e a"os8 ac#ir2a a!as $i$!io"ecas & o"ros cen"ros e in'or(ación e s# !oca!ia8 $#scanore'erencias en revis"as & 'ic5eros3 Ae(s8 escri$ir!a a a!1#na asociaciónnaciona! o in"ernaciona! para so!ici"ar in'or(ación a! respec"o Kno($res &irecciones e e%per"os en e! "e(a8 es"#ios rea!i0aos8 ins"i"#ciones e

Page 46: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 46/50

e#cación s#perior /#e p#ean 5a$er "ra"ao e! "e(a ac#ir2a a !a $i$!io"eca#nivZrsi"aria (s cercana8 escri$ir!a a !a Sociea Me%icana e Psico!o12a8 la

 American 'sychologicalAssOciat<Ofl. !a Sociea Psicoana!2"ica Me%icana &o"ros or1anis(os; & a !as revis"as: Revis"a Me%icana e Psico!o12a8 1oumal of

'ersonality and 5ocial 'sychology, 1ournal of /arriage and *amlly, =uman

#ommunicat<on 0esearch.

43 Se!eccionar2a 6nica(en"e !as re'erencias /#e 5a$!arn e si(i!i"# en!as re!aciones in"erpersona!es8 par"ic#!ar(en"e !as /#e "ienen /#e ver con e!novia01o3

73 A! encon"rarse con /#e !a !i"era"#ra per"inen"e s#1iere !a si1#ien"e 1ene<ra!i0ación e(p2rica: Las personas "ienen a se!eccionar para s#s re!acionesin"erpersona!es 5e"erose%#a!es a inivi#os si(i!ares a e!!os en c#an"o ae#cación8 nive! socioeconó(ico8 ra0a8 re!i1ión8 ea8 c#!"#ra8 ac"i"#es & a#na"rac"ivo '2sico & ps2/#ico3 Es ecir8 !a si(i!i"# en"re os personas e! se%o

op#es"o8 a#(en"a !a posi$i!ia e /#e es"a$!e0can #na re!ación in"erpersona!Kco(o ser2a e! caso e! novia01oK cons"r#ir!a e! (arco "eórico so$re !a $asee ic5a 1enera!i0ación3

La revisión e !a !i"era"#ra nos 5a reve!ao /#) es"#ios se 5an rea!i0aoan"erior(en"e so$re e! pro$!e(a e inves"i1ación /#e nos oc#pa e inicao/#) se es" 5acieno en !a ac"#a!ia8 es ecir8 nos 5a ao #n panora(aso$re e! es"ao e! conoci(ien"o en e! /#e se enc#en"ra n#es"ra "e("ica einves"i1ación3

En es"e p#n"o es necesario vo!ver a eva!#ar e! p!an"ea(ien"o e! pro$!e(ae$io a /#e a5ora conoce(os !a pro$!e("ica e inves"i1ación con (a&orpro'#nia p#es"o /#e 5e(os !!evao a ca$o #na revisión co(p!e"a e !a!i"era"#ra es"a(os (s /#e 'a(i!iari0aos con e! "e(a8 co(o era e! caso e!p!an"ea(ien"o e! pro$!e(a.3 Es"o es8 e$e(os c#es"iona(os: =e!p!an"ea(ien"o e! pro$!e(a se (an"iene vi1en"e o re/#iere e (oi'icaciones@De ser as28 =/#) "iene /#e (oi'icarse@8 =rea!(en"e va!e !a pena rea!i0ar !ainves"i1ación p!an"eaa@8 =es posi$!e e'ec"#ar2a@8 =có(o p#ee (eorarse e!

p!an"ea(ien"o ori1ina!@8 =e /#) (anera !a inves"i1ación es noveosa@8 =e!ca(ino a se1#ir es e! correc"o@ Las resp#es"as a es"as pre1#n"as 5acen /#e e!p!an"ea(ien"o se (an"en1a8 per'eccione o sea s#s"i"#io por o"ro3 Una ve0reeva!#ao e! p!an"ea(ien"o e! pro$!e(a8 se co(ien0a a pensar en ")r(inos(s concre"os en !a inves"i1ación /#e se va a rea!i0ar3

Page 47: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 47/50

RESUMEN

-3 E! "ercer paso e! proceso e inves"i1ación consis"e en e!a$orar e! (arco"eórico3

43 E! (arco "eórico se 2n"e1ra con !as "eor2as8 en'o/#es "eóricos8 es"#ios &an"eceen"es en 1enera! /#e se re'ieran a! pro$!e(a e inves"i1ación3

73 Para e!a$orar e! (arco "eórico es necesario e"ec"ar8 o$"ener & cons#!"ar!a !i"era"#ra & o"ros oc#(en"os per"inen"es para e! pro$!e(a e inves"i1ación8as2 co(o e%"raer & recopi!ar e e!!os !a in'or(ación e in"er)s3

93 La revisión e !a !i"era"#ra p#ee iniciarse (an#a!(en"e o ac#ieno a#n $anco e a"os a! /#e se "iene acceso por co(p#"ación3

Q3 La cons"r#cción e! (arco "eórico epene e !o /#e encon"re(os en !arevisión e !a !i"era"#ra: a. /#e e%is"e #na "eor2a co(p!e"a(en"e esarro!!aa/#e se ap!ica a n#es"ro pro$!e(a e inves"i1ación8 b /#e 5a& varias "eor2as/#e se ap!ican a! pro$!e(a e inves"i1ación8 c. /#e 5a& 1enera!i0acionese(p2ricas /#e se ap!ican a ic5o pro$!e(a o ci. /#e so!a(en"e e%is"en 1#2asa6n no es"#iaas e ieas va1a(en"e re!acionaas con e! pro$!e(a einves"i1ación3 En caa caso var2a !a es"ra"e1ia para cons"r#ir e! (arco "eórico3

3 Una '#en"e (#& i(por"an"e para cons"r#ir #n (arco "eórico son !as"eor2as3 Una "eor2a Ke ac#ero con ?3 N3 er!in1erK es #n con#n"o econcep"os8 e'iniciones & proposiciones vinc#!aas en"re si8 /#e presen"an #n

p#n"o e vis"a sis"e("ico e 'enó(enos especi'icano re!aciones en"revaria$!es8 con e! o$e"o e e%p!icar & preecir !os 'enó(enos3

3 Con e! propósi"o e eva!#ar !a #"i!ia e #na "eor2a para n#es"ro (arco"eórico poe(os ap!icar cinco cri"erios: A. capacia e escripción8e%p!icación & preicción8 B. consis"encia !ó1ica3 C. perspec"iva8 D. 'r#c"i'icación& E_ parsi(onia3

3 E! (arco "eórico orien"ar e! r#($o e !as e"apas s#$sec#en"es e!proceso e inves"i1ación3

CONCEPTOS B>SICOS

Marco "eórico3

?#nciones e! (arco "eórico3

Page 48: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 48/50

Revisión e !a !i"era"#ra3

?#en"es pri(arias3

?#en"es sec#narias3

?#en"es "erciarias3

Es/#e(a concep"#a!3

 Teor2a3

?#nciones e !a "eor2a3

Cons"r#cción e #na "eor2a3

Cri"erios para eva!#ar #na "eor2a3

Genera!i0ación e(p2rica3Es"ra"e1ia e e!a$oración e! (arco "eórico3

Es"r#c"#ra e! (arco "eórico3

Eva!#ación e !a revisión rea!i0aa en !a !i"era"#ra3

E*ERCICIOS

-3 Se!eccione #n ar"2c#!o e #na revis"a cien"2'ica /#e con"en1a #nainves"i1ación & ana!ice s# (arco "eórico: =C#! es e! 2nice e%p!ici"o oi(p!2ci"o. e! (arco "eórico e esa inves"i1ación@8 =e! (arco "eórico esco(p!e"o@8 =es" re!acionao con e! pro$!e(a e inves"i1ación@8 =cree #s"e/#e a&#ó a! inves"i1aor o inves"i1aores en s# es"#io@

43 Respec"o a! p!an"ea(ien"o e! pro$!e(a e inves"i1ación /#e e!i1ió$#s/#e Kpor !o (enosK ie0 re'erencias & e%"rai1a e e!!as !a in'or(aciónper"inen"e3

73 E!ia os o (s "eor2as /#e 5a1an re'erencia a! (is(o 'enó(eno &co(pre!as e ac#ero con !os cri"erios para eva!#ar "eor2as3

93 En re!ación a! ar"2c#!o se!eccionao en e! pri(er p#n"o8 recopi!e e!ar"ic#!o !a in'or(ación en !os iversos casos vis"os e%"rai1a #na iea8 #naci'ra8 #na iea (s !a opinión e! inves"i1aor8 ana!ice #na iea8 res#(a !are'erencia8 e"c)"era.3 V)ase Pp3 74<73

Page 49: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 49/50

Q3 Cons"r#&a #n (arco "eórico per"inen"e para e! pro$!e(a e inves"i1ación/#e e!i1ió3

BIBLIOGRA?A SUGERIDA

McCORMIC8 M3 -.3 >he ?e@ orB >imes guide to reference materlais. Ne or:

Si1ne" Ne A(erican Li$rar&_8 i(presión e #nio e -3 Too e! !i$ro sereco(iena para e! "e(a revisión e !a !i"era"#ra3

RENOLDS8 RD3 -7.3 A primer in theory construction Inianapo!is8 Iniana: T5e Bo$$s<Merri!! Co(pan& Inc38 -- a&a i(presión3 Cap2"#!os S"a"e(en"s8?or(s o' "5eories8 Tes"in1 "5eories & S"ra"e1ies 'or eve!opin1 a scien"i'ic$o& o' no!e1e c#a"ro a sie"e.3

IERSMAN8 3 -.3 Resea(5 methods in ducation7 An intmduction.

Bos"on8 Massac5#se""s: A!!&n an Bacon8 c#ar"a eición3 Cap2"#!o T5e revieo' "5e !i"era"#re cap2"#!o "res.3

E*EMPLO:

La "e!evisión & e! niFo

nice e! (arco "eórico

-3 E! en'o/#e e #sos & 1ra"i'icaciones e !a co(#nicación co!ec"iva

-3-3 Principios $sicos

-343 Necesiaes sa"is'ec5as por !os (eios e co(#nicación co!ec"iva

  -343-3 Diversión

  -34343 Socia!i0ación

Page 50: 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

7/23/2019 20235403 Elaboracion Del Marco Teorico

http://slidepdf.com/reader/full/20235403-elaboracion-del-marco-teorico 50/50

  -34373 Ien"ia persona!

  -34393 S#pervivencia

  -343Q3 O"ras necesiaes

43 Res#!"aos e inves"i1aciones so$re e! #so /#e e !a "e!evisión 5ace e!niFo3

73 ?#nciones /#e ese(peFa !a "e!evisión en e! niFo & 1ra"i'icaciones /#eeriva )s"e e ver "e!evisión3

93 Con"enios "e!evisivos pre'erios por e! niFo3

Q3 Coniciones e e%posición a !a "e!evisión por par"e e! niFo3

3 Con"ro! /#e eercen !os pares so$re s#s 5ios so$re !a ac"ivia e ver"e!evisión3

3 Conc!#siones a! (arco "eórico3