คูมือธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิล

1. โครงสรางทางธุรกิจ .........................................................................................1

1.1 ภาพรวมธุรกิจ ..........................................................................................1

1.2 การวิเคราะหโซอุปทาน .............................................................................2

2. สภาวะตลาดและแนวโนมการแขงขัน ...............................................................5

2.1 ความสามารถในการแขงขัน......................................................................5

2.2 สภาวะตลาดและแนวโนมการแขงขันภายในประเทศ ..................................7

2.3 สภาวะตลาดและแนวโนมการแขงขันในตางประเทศ...................................8

3. คุณสมบัติของผูประกอบธุรกิจ ...................................................................... 10

4. รูปแบบและขั้นตอนการจัดตั้งธุรกิจ................................................................ 11

4.1 การจัดตั้งธุรกิจ...................................................................................... 11

4.2 ขอมูลในการลงทุน ................................................................................ 19

5. กระบวนการดําเนินงาน ................................................................................ 22

6. ขอมูลทางการเงิน ......................................................................................... 24

6.1 โครงสรางการลงทุน............................................................................... 24

6.2 คาใชจายในการดําเนนิงาน.................................................................... 26

6.3 ประมาณการรายได............................................................................... 27

7. บทศึกษาเชิงกลยุทธแนวทางการสงเสริมและพัฒนาธุรกิจ............................... 34

7.1 แนวทางการสงเสริมและพัฒนาธุรกิจ...................................................... 34

7.2 ปจจัยแหงความสําเร็จ ........................................................................... 41

8. แนวทางการจัดทํามาตรฐาน ......................................................................... 42   

1 

1. โครงสรางธุรกจิ

1.1 ภาพรวมธุรกิจ

ธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิล หมายถึง ธุรกิจที่ทําการใหบริการรับซื้อ

ขยะ ของเกา กากของเสียที่ไมเปนอันตรายจากโรงงานอุตสาหกรรม วัสดุเหลือใช เพื่อ

นําไปทําการคัดแยก และสงไปขายตอยังบริษัทที่ทําธุรกิจแปรรูปขยะรีไซเคิล

ปจจุบันธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิล มีการแบงประเภทตามประเภท

ของขยะหรือ วัตถุดิบที่นํามาทําการคัดแยก โดยมีประเภทหลักๆ ไดแก

• กระดาษ

• แกว

• โลหะและอลูมิเนียม

• พลาสติก

ทั้งนี้ ผูประกอบการบางรายจะทําการรับซื้อขยะประเภทใดประเภทหนึ่ง

ในขณะที่บางรายรับซื้อขยะมากกวา 2 ประเภท จากการสํารวจผูประกอบการรับซื้อ

ของเกาของกรมควบคุมมลพิษ ป 2547 แบงแยกตามเขตพื้นที่ส่ิงแวดลอมจํานวน 16

ภาค พบวามีผูประกอบการรับซ้ือของเกา ทั้งที่มีการจดทะเบียนการคาและไมไดจด

ทะเบียนการคาจํานวนรวม 2,395 แหง และกรุงเทพมหานครจํานวน 638 แหง

รูปแบบการใหบริการในธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิล สวนใหญ

ครอบคลุมการบริการหลักไดแก การรับซื้อขยะรีไซเคิล โดยอาจอยูในรูปของขยะที่ได

ทําการแยกประเภทแลว และยังไมไดทําการแยกประเภท โดยราคารับซื้อก็จะมีราคาที่

ตางกัน โดยผูประกอบการจะทําการใหบริการรับซื้อ ณ สถานประกอบการ โดยที่ผูที่

ตองการใชบริการมักจะตองเดินทางมายังสถานประกอบการเอง อยางไรก็ตาม

ผูประกอบการบางรายอาจใหบริการนอกสถานที่ โดยการจัดพาหนะไปดําเนินการรับ

ซื้อขยะรีไซเคิลจากลูกคาและนํากลับมาดําเนินการคัดแยกที่สถานประกอบการ

2 

ธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลนั้นเปนธุรกิจที่สามารถดําเนินการได

หลากหลายประเภท ผูประกอบการขนาดเล็กดําเนินการรับซื้อของเกาเพื่อทําการสง

ตอไปยังผูรับซื้อของเการายใหญ และทําการสงตอไปยังโรงงานแปรรูปรีไซเคิล โดยใน

ประเทศไทยพบวาผูประกอบธุรกิจบริการสวนใหญนั้นเปนผูประกอบการรายยอยที่

เปดสถานประกอบการรับซื้อของเกาในลักษณะไมมีสาขา โดยจะตั้ งสถาน

ประกอบการตามแหลงชุมชน หรือใกลแหลงโรงงานอุตสาหกรรม โดยผูประกอบการ

แตละรายนั้นจะดําเนินการรับซื้อของเกาทั้งในแบบแยกประเภทโดยรับซื้อเฉพาะบาง

รายการเชน รับซ้ือกระดาษ รับซื้อเศษเหล็ก เปนตน แตบางรายนั้นรับซื้อของเกาโดย

ไมแยกประเภท นอกจากนี้ยังมีผูประกอบการบางรายที่มีการตั้งสถานประกอบการรับ

ซื้อของเกาแบบมีสาขายอยกระจายตามภูมิภาคตางๆ เชน บริษัท วงษพาณิชย จํากัด

และยังมีโรงงานแปรรูปขยะรีไซเคิลขนาดใหญที่มีการรับซ้ือขยะรีไซเคิลที่หนาโรงงาน 1.2 การวิเคราะหโซอุปทาน

รูปแบบของโซอุปทานของธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลประกอบดวย

ธุรกิจตนน้ํา ไดแก ผูนําขยะรีไซเคิลมาจําหนายใหกับบริษัทรับซื้อของเกา บริษัทจัด

จําหนายเครื่องจักรในการบดอัดขยะ สวนธุรกิจปลายน้ํา ไดแก กลุมโรงงาน

อุตสาหกรรมเพื่อทําการรีไซเคิลขยะประเภทตางๆ ดังแสดงในรูปที่ 1

รูปที่ 1 : ภาพรวมโซอุปทานธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิล

ผูใหบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิล

ธุรกิจตนน้ํา ธุรกิจปลายน้าํ

ผูนําขยะรีไซเคิลมาจาํหนาย

บริษัทจําหนายเครื่องจกัร

ในการบดอดัขยะ

กลุมโรงงานอุตสาหกรรม

เพ่ือทําการรีไซเคลิขยะ

3 

- ผูนําขยะรีไซเคิลมาจําหนาย เปาหมายคือ กลุมลูกคาที่หลากหลายที่นําขยะรีไซเคิลมาขายใหกับบริษัท ทั้ง

ที่มาจากแหลงกําเนิดขยะมูลฝอยโดยตรง กลุมผูคัดแยกและจากกลุมพอคาคนกลาง

ซึ่งลูกคาเหลานี้ไดแก ประชาชนทั่วไป ผูคุยเขี่ยขยะ พนักงานเก็บขยะ รถเรรับซื้อของ

เกาตางๆ และรานรับซื้อของเกา - บริษัทจําหนายเครื่องจักรในการจัดการขยะ

ไดแกบริษัทที่จัดจําหนายเครื่องจักรและอุปกรณที่ใชในการบริหารจัดการขยะ

รีไซเคิล อาทิ เครื่องบดอัดขยะ แมเหล็กไฟฟา เครื่องตัดเหล็ก ปากคีบขยะ รถเข็น เปน

ตน โดยบริษัทดังกลาวจะสามารถใหขอมูลเครื่องจักรที่เหมาะสมสําหรับประเภทและ

ปริมาณของขยะรีไซเคิลที่จะดําเนินการ

- โรงงานอุตสาหกรรมรีไซเคิล

โรงงานอุตสาหกรรมรีไซเคิล หมายถึงโรงงานที่ทําหนาที่ในการรีไซเคิล หรือ

การนํากลับไปใชซ้ําของสินคาประเภทตาง ๆ จําพวก กระดาษ พลาสติก โลหะ หรือ

เศษแกว เปนตน นอกจากนี้ยังรวมถึงโรงงานที่มีความตองการนําสินคาไปใชใน

วัตถุประสงคเฉพาะกิจ เชน การนําขวดสุราไปเปนขวดน้ําปลา เปนตน หากความ

ตองการของสินคาในประเทศมีนอย ก็ยังสามารถรวมกลุมกับผูขายรายอื่น เพื่อสง

สินคาไปขายตางประเทศได เชน การนําเศษโลหะประเภทเหล็กไปขายใหแก ประเทศ

ฟลิปปนส และ จีน เปนตน

ทั้ งนี้ ในระหว างกระบวนการบริหารจัดการขยะหรือ สินค าของ เก า

ผูประกอบการในธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลอาจมีการตั้งจุดรับซื้อยอยตาม

แหลงชุมชน โดยมีหนาที่ในการรวบรวมขยะที่สามารถใชประโยชนไดจากแหลงชุมชน

ในพื้นที่ใกลเคียง ตลอดจนเปนจุดรับซื้อขยะที่สามารถรองรับลูกคาไดอยางสะดวก

ใชพื้นที่ไมมาก มีเครื่องมือในการอัดกระดาษขนาดเล็ก เครื่องตัดปรับสภาพโลหะ

4 

และเครื่องชั่ง หลังจากนั้นจะมีการขนสงสูสถานีหลักเพื่อทําการคัดแยกและแปรรูปใน

ขั้นตอนตอไป ซึ่งพื้นที่ที่เหมาะสมในการตั้งสถานียอย ไดแก หางสรรพสินคาหรือราน

สะดวกซื้อ ปมน้ํามัน สถานศึกษา สถานที่ราชการ สถานที่ประกอบพิธีกรรมทาง

ศาสนา และอาคารสํานักงานขนาดใหญ

จากนั้นขยะเพื่อรีไซเคิลดังกลาวจําถูกรวบรวมและลําเลียงไปยังสถานีหลักซึ่ง

มีหนาที่ในการรวบรวมสินคาจากสถานียอย เพื่อนํามาผานกระบวนการคัดแยกและ

แปรรูปขยะที่มีความหลากหลาย ใหอยูในรูปแบบที่งายตอการขนสงสูแหลงรับซ้ือ

ตางๆ เชน การคัดแยกประเภทกระดาษแลวทําการอัดเปนกอน การบดยอย ทําความ

สะอาด และอบแหงพลาสติกชนิดตางๆ เพื่อสงเขาโรงงานรีไซเคิล การบดยอยขวดแกว

เพื่อใสในถังบรรจุแกว เปนตน หนวยงานภาครัฐที่เกี่ยวของ

ในปจจุบันมีหนวยงานที่มีความเกี่ยวของกับธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อ

รีไซเคิล ดังนี้

1. กรมพัฒนาธุรกิจการคา กระทรวงพาณิชย ใหบริการจดทะเบียนนิติ

บุคคล เพื่อความนาเชื่อถือในธุรกิจ ประกอบธุรกิจถูกตองตามกฎหมาย มีการ

ดําเนินการดานภาษีอยางถูกตอง ซึ่งมีความจําเปนโดยเฉพาะอยางยิ่งสําหรับ

ผูประกอบการที่จะดําเนินการแปรรูปขยะที่ไดทําการคัดแยกมาในลักษณะเปนโรงงาน

โดยผูประกอบการสามารถติดตอขอดําเนินการไดที่ กรมพัฒนาธุรกิจการคา

สํานักงานพัฒนาธุรกิจการคาจังหวัด หรือทางเว็บไซต www.dbd.go.th

2. กรมโรงงานอุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม มีบทบาทในการให

อนุญาตการดําเนินธุรกิจโรงงานอุตสาหกรรม โดยโรงงานในธุรกิจบริการคัดแยกขยะ

เพื่อรีไซเคิลจัดเปน โรงงานจําพวกที่ 3 คือเปนโรงงานที่ตองไดรับใบอนุญาตกอนจึงจะ

จัดตั้งโรงงานได นอกจากนี้ยังถูกจัดอยูในลําดับที่ 105 หรือ 106 ในการแบงประเภท

ของชนิดโรงงาน ทั้งนี้ประเภทหรือชนิดของโรงงานลําดับที่ 105 คือโรงงานประกอบ

5 

กิจการเกี่ยวกับการคัดแยกหรือฝงกลบสิ่งปฏิกูลหรือวัสดุที่ไมใชแลวที่มีลักษณะและ

คุณสมบัติตามที่กําหนดไวในกฎกระทรวงฉบับที่ 2 (พ.ศ.2535) ออกตามความใน

พระราชบัญญัติโรงงาน พ.ศ.2535 สวนประเภทหรือชนิดของโรงงานลําดับที่ 106 คือ

โรงงานประกอบกิจการเกี่ยวกับการนําผลิตภัณฑอุตสาหกรรมที่ไมใชแลวหรือของเสีย

จากโรงงานมาผลิตเปนวัตถุดิบหรือผลิตภัณฑใหมโดยผานกรรมวิธีการผลิตทาง

อุตสาหกรรม โดยผูประกอบการตองไปติดตอขอดําเนินการยัง กรมโรงงาน

อุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม หรือ สํานักงานอุตสาหกรรมจังหวัดในเขตจังหวัด

3. กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ทําหนาที่ใหอนุญาตการดําเนิน

ธุรกิจคาของเกาตามพระราชบัญญัติควบคุมการขายทอดตลาดและคาของเกา พ.ศ.

2474 โดยผูประกอบการตองไปติดตอยัง ผูบังคับการกองทะเบียน กองบัญชาการ

ตํารวจสอบสวนกลาง สํานักงานตํารวจแหงชาติ ในเขตกรุงเทพ หรือผูวาราชการ

จังหวัดในเขตจังหวัด

2. สภาวะตลาดและแนวโนมการแขงขัน

2.1 ความสามารถในการแขงขัน

ความสามารถในการแขงขันของธุรกิจประเภทนี้ในสภาพธุรกิจปจจุบัน สรุป

เปนประเด็นสําคัญไดดังนี้

1. บุคลากร บุคลากรในธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลสามารถแบงไดเปน 3 สวน ไดแก

- พนักงานสวนสํานักงาน ซึ่งมีหนาที่ติดตอ สนทนา โดยตรงกับลูกคา

รวมถึงการดําเนินการดานธุรการ และการบริหารงาน อาจตองมีความรู

ความสามารถดานงานเอกสาร และดานฐานขอมูล

- พนักงานในสวนโรงงานและคลังสินคา มีหนาที่ขนถาย จัดเก็บ และดูแล

ขยะรีไซเคิลที่ไดรับซื้อมา พนักงานกลุมนี้จะเปนพนักงานที่ใชแรงงานเปน

6 

หลัก โดยพนักงานสวนนี้ จัดไดวาเปนพนักงานที่ไมตองอาศัยทักษะฝมือ

เฉพาะดาน อาจมีเพียงการเตรียมพรอม ใหพนักงานเขาใจในระบบงาน

กอนเริ่มปฏิบัติงาน อาจใชรูปแบบการจางแบบรายวันได

- หัวหนางาน/ผูจัดการโรงงาน ทําหนาที่หลักในการบริหารจัดการขยะรี

ไซเคิลที่รับซื้อมา ใหเกิดความเปนระเบียบ สามารถคํานวณตนทุน ความ

คุมคาในการดําเนินงานในแตละชวงเวลาอยางเหมาะสม รวมถึงมีความรู

ในดานเครื่องมือ เครื่องจักรที่ใชในสถานประกอบการ รวมถึงความรูดาน

คุณสมบัติ คุณลักษณะของขยะรีไซเคิลแตละประเภท ความเปนพิษ ขอ

ควรระวังในการจัดการขยะรีไซเคิลแตละประเภท พื้นฐานความรูของ

พนักงานกลุ มนี้ อาจจบการศึกษาทางด านชาง เทคนิค ดานช าง

อุตสาหกรรม หรือวิศวกรรมศาสตร

จากลักษณะงานของพนักงานทั้ง 3 กลุม จัดไดวาเปนบุคลากรทั่วไป โดยไม

จําเปนตองมีทักษะขั้นสูง ซึ่งทักษะที่จําเปนในงานสามารถฝกฝนและรับการอบรมใน

ระหวางปฏิบัติงานได ซึ่งโดยภาพรวมของประเทศไทย พบวามีบุคลากรในทั้ง 3 สาขา

จํานวนมากเพียงพอตอความตองการของธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิล ทั้งนี้

สําหรับจํานวนของพนักงานในแตละสถานประกอบการสามารถปรับเปล่ียนไดตาม

ปริมาณงานและความเหมาะสมของแตละองคกร

2. วัตถุดิบ สําหรับวัตถุดิบที่ในธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิล หมาย

รวมถึงขยะรีไซเคิลที่รับซื้อมา โดยชนิดและประเภทของขยะรีไซเคิลที่จะทําการรับซื้อ

นั้นจะตองสอดคลองกับรูปแบบในการดําเนินธุรกิจของแตละบริษัท กลาวคือ ถาเปน

สถานบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลกระดาษ วัตถุดิบนําเขาก็จะเปนเฉพาะกระดาษ

ประเภทตางๆ

จากขอมูลของกรมควบคุมมลพิษ ป 2549 พบวาหากประเมินสถานการณของ

ขยะที่สามารถนํากลับมาใชใหมไดในปจจุบัน จากปริมาณขยะในประเทศทั้งหมด

7 

ประมาณ 14-15 ลานตันตอป มีขยะที่สามารถนํากลับมาใชประโยชนไดปริมาณ 6.5

ลานตันตอป แตประเทศไทยมีศักยภาพในการรวบรวมขยะรีไซเคิลอยูเพียงประมาณ

2.8 ลานตันตอป หรือคิดเปนปริมาณขยะรีไซเคิลที่ไมสามารถรวบรวมได เทากับ 3.7

ลานตัน 1 นับวาประเทศไทยยังมีศักยภาพในการดําเนินธุรกิจรีไซเคิลสูงมาก

3. ระบบการจัดการ ปจจุบันการจัดการภายในองคกรและการใหบริการ

อยางเปนระบบของธุ รกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อ รีไซเคิลยั งอยู ในระดับต่ํ า

ผูประกอบการสวนมากเปนผูประกอบการรายยอย ที่ทําการรับซ้ือขยะรีไซเคิลในชุมชน

ประกอบกับธุรกิจที่เกี่ยวกับขยะนั้น ผูประกอบการไมมีเทคโนโลยีและความเชี่ยวชาญ

มากนัก อาจมีเพียงผูประกอบการรายใหญ ในรูปแบบของบริษัทที่ดําเนินธุรกิจอยางมี

แบบแผนและเทคโนโลยี

2.2 สภาวะตลาดและแนวโนมการแขงขันภายในประเทศ กลุมลูกคา กลุมลูกคาของผูประกอบการธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิล ไดแก

1) ซาเลง ที่ทําการเก็บขยะจากชุมชนหรือทําการเขาไปรับซื้อขยะรีไซเคิลจาก

บานเรือน ปจจุบันไดมีการโครงการจัดตั้งศูนยคัดแยกวัสดุรีไซเคิลของกลุมอาชีพ

ซาเลง โดยมุงเนนในการจัดระเบียบกลุมอาชีพซาเลงใหเปนที่นาเชื่อถือและไววางใจ

แกประชาชนคนทั่วไปในชุมชน 2) โรงงานอุตสาหกรรม ที่มีการของเสียจากการผลิตที่

ไมสามารถนํากลับไปใชในกระบวนการผลิตใหมได เชน โรงงานฉีดพลาสติก โรงงาน

ขึ้นรูปช้ินสวนโลหะ 3) ลูกคาทั่วไป ที่รวบรวมเศษขยะรีไซเคิลภายในครัวเรือน เมื่อได

ปริมาณหนึ่งก็จะนําไปขายตามรานรับซ้ือของเกาโดยตรง หรือขายผานซาเลง ทั้งนี้

เปาหมายหลักคงเปนในกลุมที่ 1) และ 2) เนื่องจากมีปริมาณขยะรีไซเคิลจํานวน

                                                            1 ที่มา: กรมควบคุมมลพิษ 2546

8 

มากกวา และความสม่ําเสมอของคุณภาพของขยะที่ไดนั้นดีกวาขยะรีไซเคิลจากลูกคา

กลุมที่ 3) ปจจัยในการเลือกใชบริการ เนื่องจากรูปแบบธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลจะตองเกี่ยวของกับการ

ขนสง ดังนั้นปจจัยในการเลือกผูใหบริการของผูบริโภคจึงตองเกี่ยวของกับความ

สะดวกในการเดินทางมายังสถานประกอบการ ซึ่งปจจัยในการเลือกบริการของ

ผูบริโภคสามารถสรุปไดดังนี้

- ปจจัยดานสถานที่ตั้ง สถานประกอบการตองตั้งอยูในบริเวณที่สามารถ

เขาถึงไดงาย มีถนนตัดผาน มีปายบอกตําแหนงสถานที่ตั้ง มีที่จอดรถสะดวก มีพื้นที่

สําหรับขนถายขยะรีไซเคิลที่ลูกคานํามาจําหนาย

- ปจจัยดานความหลากหลายของผูใหบริการ เนื่องจากขยะรีไซเคิลมี

หลายประเภท ลูกคา เชน ซาเลง มักจะเก็บขยะรีไซเคิลหลากหลายประเภท เพื่อนํามา

จําหนาย ดังนั้นหากผูประกอบการใดสามารถรองรับ รับซื้อขยะทุกประเภทได จะทํา

ใหลูกคาเกิดความสะดวกมากขึ้น

- ปจจัยดานราคารับซื้อ หากในบริเวณที่สถานประกอบการตั้งอยูมีผู

ใหบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลมากกวา 1 ราย ราคารับซื้อเปนปจจัยหนึ่งที่ลูกคา

คํานึงถึง โดยเฉพาะอยางยิ่งลูกคาที่มีปริมาณขยะรีไซเคิลจํานวนมาก

2.3 สภาวะตลาดและแนวโนมการแขงขันในตางประเทศ

จากกระแสการอนุรักษส่ิงแวดลอมของหลายประเทศทั่วโลก โดยเฉพาะอยาง

ยิ่งประเทศที่พัฒนาแลวพบวามีการรณรงคใหเกิดการรีไซเคิลในอัตราที่คอนขางสูง

ตัวอยางเชน ประเทศฮองกงมีอัตราการรีไซเคิล 36% สิงคโปรมีอัตราการรีไซเคิล 39%

และเกาหลีใตมีอัตราการรีไซเคิล 45% ในขณะที่อัตราการรีไซเคิลของประเทศไทยอยู

9 

ที่เพียง 19%2 หรือประเทศสหรัฐอเมริกา จากขอมูลของสํานักงานคุมครองสิ่งแวดลอม

สหรัฐ (The United States Environmental Protection Agency; EPA) พบวา

แนวโนมการรีไซเคิลเพิ่มขึ้นอยางมากระหวางป 2546-2548 โดยมีการเพิ่มขึ้นของการ

รีไซเคิลขยะบรรจุภัณฑกวา 40 เปอรเซ็นต และการเพิ่มขึ้นของการรีไซเคิลกระดาษ

กวา 50 เปอรเซ็นต หรือกวา 42 ลานตันตอป 3

สําหรับในกลุมประเทศยุโรป ไดมีการออกระเบียบวาดวยเรื่องซากผลิตภัณฑ

ยานยนตของสหภาพยุโรป (EU Directive on End-of-Life Vehicles (ELV))4 โดย

กําหนดใหตั้งแต 1 มกราคม 2549 สัดสวนการใชซ้ํา/การดึงทรัพยากรกลับ (Reuse

and Recoverable) ไมต่ํากวา 85% โดยน้ําหนัก และการใชซ้ํา/การรีไซเคิล (Reuse

and Recyclable) ไมต่ํากวา 80% โดยน้ําหนัก และตั้งแต 1 มกราคม 2558 สัดสวน

การใชซ้ํา/การดึงทรัพยากรกลับ (Reuse and Recoverable) ไมต่ํากวา 95% โดย

น้ําหนัก และการใชซ้ํา/การรีไซเคิล (Reuse and Recyclable) ไมต่ํากวา 85% โดย

น้ําหนัก

นอกจากนี้สหภาพยุโรปยังไดออกระเบียบบรรจุภัณฑซึ่งกําหนดใหประเทศ

สมาชิกตองจัดระบบสําหรับการรับคืน และ/หรือเก็บคืนซากบรรจุภัณฑที่ใชแลว ใน

พรมแดนของตน โดยตั้งเปาหมายขั้นต่ํา ในการนําทรัพยากรกลับคืน (Recovery) และ

การรีไซเคิลดังนี้:

                                                            2 สถาบันการจัดการบรรจุภัณฑเพื่อส่ิงแวดลอม 3 The United States Environmental Protection Agency. www.epa.gov 4 การเรียบเรียงและแปลโดย ศูนยเทคโนโลยีโลหะและวัสดุแหงชาติ สํานักงานพัฒนา

วิทยาศาสตรและเทคโนโลยีแหงชาติ

10 

เปาหมาย* ภายในป 2544 ภายในป 2551 การคืนทรัพยากรและการเผาคืนพลังงาน:

50-65% ไมต่ํากวา 60%

การรีไซเคิล: 25-45% 55-80%

แกว อยางต่ํา 15% 60%

กระดาษและบอรด อยางต่ํา 15% 60%

โลหะ อยางต่ํา 15% 50%

พลาสติก อยางต่ํา 15% 22.5%

ไม อยางต่ํา 15% 15%

จากกฎระเบียบของสหภาพยุโรปทั้งในดานของรถยนตและบรรจุภัณฑ จะ

กอใหเกิดการบังคับใหผูประกอบการจําเปนตองทําการรีไซเคิลขยะมากขึ้น 3. คุณสมบัติของผูประกอบธุรกิจ

ผูประกอบธุรกิจสถานประกอบการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลควรมีคุณสมบัติ

ดังนี้

มีความรูดานการบริหารธุรกิจ โดยเฉพาะอยางยิ่งจัดการสินคาคงคลัง

และพื้นที่การจัดเก็บสินคา เนื่องจากธุรกิจการรับซื้อขยะนั้นผูประกอบการจําเปนตอง

จัดสรรพื้นที่จัดเก็บสําหรับขยะที่รับซ้ือเขามา รวมถึงขยะที่ไดรับการคัดแยกประเภท

แลว ดวยพื้นที่ที่จํากัด ผูประกอบการควรบริหารพื้นที่อยางมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้

การวางแผนการรับซื้อและการจําหนายขยะที่ทําการคัดแยกแลวยังเปนอีกปจจัยหนึ่ง

ที่จะสงผลตอพื้นที่จัดเก็บดวย

มีการสรางเครือขาย การสรางเครือขายทั้งระหวางผูประกอบการรับซื้อ

ขยะดวยกันเอง เพื่อเพิ่มความยืดหยุนในการใหบริการ รวมถึงเครือขายของลูกคาจะ

11 

ทําใหสามารถดําเนินธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลมีประสิทธิภาพมากขึ้น

ผูประกอบการจําเปนตองมีทักษะในการเจรจาติดตอ เพื่อสรางใหเกิดเครือขายความ

รวมมือดังกลาว

มีความอดทน มีการดูแลดานสุขอนามัยที่ดี เนื่องจากการดําเนินธุรกิจ

นี้จําเปนตองปฏิบัติงานอยูในสภาพแวดลอมที่เต็มไปดวยขยะประเภทตางๆ ดังนั้น

ผูประกอบการตองมีความอดทนในการทํางานภายใตสภาพแวดลอมดังกลาวที่อาจมี

กล่ิน และสุขอนามัยที่ไมดีนัก รวมถึงตองมีการดูแลดานสุขอนามัยสําหรับตนเองและ

พนักงาน

มีความรูดานการสื่อสาร และการประสานงาน เนื่องจากลูกจางหรือ

พนักงานในสถานประกอบการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลเปนผูที่มีการศึกษาไมสูง วิธีการ

ทํางาน การประสานงาน อาจตองอาศัยทักษะในการสื่อสาร และการประสานงานที่

เหมาะสมเพื่อสามารถบริหารจัดการทรัพยากรตางๆ ไดอยางเปนระบบ

4. รูปแบบและขั้นตอนการจัดตัง้ธุรกิจ

4.1 การจัดตั้งธุรกจิ5

การจัดตั้งธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลสวนใหญอยูในรูปของการเปด

เปนรานคา หรือบริษัท โดยไมจําเปนตองมีผูประกอบวิชาชีพเฉพาะสาขาในการ

ดําเนินธุรกิจใหบริการดังกลาว เนื่องจากยังไมมีกฎเกณฑในการจัดตั้งธุรกิจประเภทนี้

อยางชัดเจน ทําใหมีการจัดตั้งธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลไดโดยงาย ถึง

กระนั้นผูประกอบการในธุรกิจนี้นั้น ก็มีโอกาสในการปดบริการไดโดยงายเชนกัน

                                                            5 สําหรับการจดทะเบียนพาณิชย ใหศึกษากฎหมายเพิ่มเติมที่

http://www.dbd.go.th/mainsite/index.php?id=101

12 

ลําดับขั้นตอนในการจัดตั้งธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลสามารถแสดงไดดังรูป

ที่ 2

รูปที่ 2 : ลําดับขั้นตอนการจัดตั้งธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิล

4.1.1 การจดทะเบียนจัดตั้งนิติบุคคล ในปจจุบันยังไมมีระเบียบการจัดตั้งธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลอยาง

แนชัด ผูประกอบการบางรายในปจจุบันไดดําเนินการจดทะเบียนจัดตั้งนิติบุคคลกับ

กรมพัฒนาธุรกิจการคา กระทรวงพาณิชย ในขณะที่ผูประกอบการรายยอยอีกจํานวน

มากที่ตั้งสถานประกอบการขนาดเล็กที่ดําเนินธุรกิจเพียงแครับซื้อเศษขยะและสงขาย

ตอยังผูรับซ้ือขยะรายใหญ โดยมิไดดําเนินการในลักษณะโรงงานและมิไดจัดตั้งเปน

นิติบุคคล ทั้งนี้หากธุรกิจมีการขยายตัวและมีการดําเนินธุรกิจกับคูคาที่เปนนิติบุคคล

รายอื่นๆ ผูประกอบการอาจจําเปนตองจดทะเบียนนิติบุคคลใหถูกตอง เพื่อความ

นาเชื่อถือในธุรกิจ ประกอบธุรกิจถูกตองตามกฎหมาย มีการดําเนินการดานภาษี

อยางถูกตอง โดยเฉพาะอยางยิ่งสําหรับผูประกอบการที่จะดําเนินการแปรรูปขยะที่ได

13 

ทําการคัดแยกมาในลักษณะเปนโรงงาน เชน โรงงานบดอัดขยะ จําเปนตองมีการจด

ทะเบียนนิติบุคล

4.1.2 การขออนุญาตจัดตั้งโรงงาน 6

สําหรับผูประกอบธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลที่ดําเนินการในรูปแบบ

ของโรงงานเพื่อคัดแยกประเภท แปรรูป บด บีบอัดขยะ ที่มีลักษณะเขาขายโรงงาน

อุตสาหกรรม จําเปนตองขึ้นทะเบียนโรงงานอุตสาหกรรม ตามพระราชบัญญัติโรงงาน

พ.ศ. 2535 โดยจัดเปน โรงงานจําพวกที่ 3 คือเปนโรงงานที่ตองไดรับใบอนุญาตกอน

จึงจะจัดตั้งโรงงานได นอกจากนี้ยังระบุประเภทของโรงงานที่จะดําเนินการโดยโรงงาน

ในธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลจะอยูในลําดับที่ 105 หรือ 106 ในการแบง

ประเภทของชนิดโรงงาน

ทั้งนี้ประเภทหรือชนิดของโรงงานลําดับที่ 105 คือโรงงานประกอบกิจการ

เกี่ยวกับการคัดแยกหรือฝงกลบส่ิงปฏิกูลหรือวัสดุที่ ไมใชแลวที่ มีลักษณะและ

คุณสมบัติตามที่กําหนดไวในกฎกระทรวงฉบับที่ 2 (พ.ศ.2535) ออกตามความใน

พระราชบัญญัติโรงงาน พ.ศ.2535 สวนประเภทหรือชนิดของโรงงานลําดับที่ 106 คือ

โรงงานประกอบกิจการเกี่ยวกับการนําผลิตภัณฑอุตสาหกรรมที่ไมใชแลวหรือของเสีย

จากโรงงานมาผลิตเปนวัตถุดิบหรือผลิตภัณฑใหมโดยผานกรรมวิธีการผลิตทาง

อุตสาหกรรม

โดยผูประกอบการตองไปติดตอยัง กรมโรงงานอุตสาหกรรม กระทรวง

อุตสาหกรรม หรือ สํานักงานอุตสาหกรรมจังหวัดในเขตจังหวัด โดยมีเกณฑการ

พิจารณาอนุญาตดังนี้

                                                            6 กรมโรงงานอุตสาหกรรม, 2552 (http://www.diw.go.th)

14 

1. ทําเลสถานที่ตั้งโรงงาน - ไมอยูในบริเวณบานจัดสรรเพื่อการพักอาศัย บานแถวเพื่อการพักอาศัยและ

ภายในระยะ 100 เมตร จากเขตติดตอสาธารณสถาน ไดแก โรงเรียน หรือ

สถาบันการศึกษา วัด หรือศาสนสถาน โรงพยาบาล โบราณสถาน และสถานที่ทําการ

งานของหนวยงานของรัฐ และใหหมายความรวมถึง แหลงอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติ

และส่ิงแวดลอมตามที่คณะรัฐมนตรีกําหนด

- ไมขัดตอกฎกระทรวง ตามกฎหมายผังเมืองและไดผานความเห็นชอบจาก

จังหวัดทองที่ ที่ตั้งโรงงานหรือหนวยงานที่เกี่ยวของ

2. เอกสารประกอบการยื่นขออนุญาต

- สําเนาทะเบียนบานและสําเนาบัตรประจําตัวประชาชน (กรณีเปนบุคคล

ธรรมดา)

- สําเนาหนังสือรับรองการจดทะเบียนนิติบุคคล (อายุไมเกิน 6 เดือน) และ

จะตองระบุ วัตถุประสงคของการประกอบกิจการโรงงานที่ขออนุญาต ฯ (กรณีเปนนิติ

บุคคล)

- แบบแปลนแผนผัง อาคาร และการติดตั้งเครื่องจักรในอาคารโรงงาน

- หนังสือรับรองอาคารโรงงานโดยวิศวกร พรอมสําเนาใบอนุญาตประกอบ

วิชาชีพวิศวกรรมควบคุม

- รายละเอียดแสดงกรรมวิธีการผลิต และมาตรการปองกันผลกระทบตอ

ส่ิงแวดลอม

- ใหแสดงรายละเอียดการจัดแบงพื้นที่ การเก็บวัตถุดิบ การผลิต การเก็บ

ผลิตภัณฑ ในแบบแปลนอาคารโรงงานใหชัดเจน

- หลักฐานแสดงกรรมสิทธิ์ที่ดินหรือหนังสือสัญญาเชาหรือหนังสือยินยอม

ใหใชที่ดิน

15 

- แบบแปลนและรายละเอียดการคํานวณออกแบบระบบขจัดมลพิษทาง

อากาศ พรอมสําเนาใบอนุญาตประกอบวิชาชีพวิศวกรรมควบคุม

- แบบแปลนและรายละเอียดการคํานวณออกแบบระบบขจัดมลพิษทางน้ํา

พรอมสําเนา ใบอนุญาตประกอบวิชาชีพวิศวกรรมควบคุม

- รายงานเกี่ยวกับการศึกษาและมาตรการปองกัน และแกไขผลกระทบตอ

คุณภาพสิ่งแวดลอม (ตามระเบียบกรมโรงงานอุตสาหกรรมวาดวย เรื่อง รายละเอียด

หลักเกณฑการพิจารณาอนุญาตประเภทหรือชนิดของโรงงาน ลําดับที่ 105 และลําดับที่

106 พ.ศ.2545) สําหรับโรงงานลําดับที่ 105 ประกอบกิจการคัดแยก หรือฝงกลบส่ิง

ปฏิกูลหรือวัสดุที่ไมใชแลวที่ไมเปนของเสียอันตราย

- รายงานการวิเคราะหผลกระทบส่ิงแวดลอม ตามประกาศกระทรวง

วิทยาศาสตรเทคโนโลยีและส่ิงแวดลอม (EIA) สําหรับโรงงานลําดับที่ 105 ประกอบ

กิจการคัดแยกหรือ ฝงกลบสิ่งปฏิกูลหรือวัสดุที่ไมใชแลวที่เปนของเสียอันตราย

- สําหรับโรงงานในลําดับที่ 105 ยังมีการระบุถึงเงื่อนไขเพิ่มเติมในการขอ

อนุญาตใหประกอบกิจการ

สําหรับการชําระคาธรรมเนียมรายป ผูประกอบกิจการตองชําระคาธรรมเนียม

รายปตั้งแตวันเริ่มประกอบกิจการโรงงาน และตองชําระคาธรรมเนียมรายปตอไปทุกป

เมื่อถึงวันที่ครบกําหนดวันเริ่มประกอบกิจการโรงงานในปถัดไป ถามิได เสีย

คาธรรมเนียมภายในเวลาที่กําหนดให ตองเสียเงินเพิ่มอีกรอยละหาตอเดือน โรงงาน

ในเขตกรุงเทพสามารถชําระคาธรรมเนียมที่กรมโรงงานอุตสาหกรรม สวนโรงงานใน

จังหวัดอื่นๆ ใหชําระไดที่สํานักงานอุตสาหกรรมจังหวัดที่โรงงานตั้งอยู

16 

ตารางที่ 1 : อัตราคาธรรมเนียมตามพระราชบัญญัติโรงงาน พ.ศ. 2535

แรงมาของเครือ่งจักร คาธรรมเนียม

ใบอนุญาตประกอบ/ขยาย/ตออายุ (บาท)

คาธรรมเนียมการประกอบกิจการราย

ป (บาท)

ตั้งแต 0 แตไมถึง 5 500 150 ตั้งแต 5 แตไมถึง 20 1,000 300 ตั้งแต 20 แตไมถึง 50 1,500 450 ตั้งแต 50 แตไมถึง 100 3,000 900 ตั้งแต 100 แตไมถึง 200 5,000 1,500 ตั้งแต 200 แตไมถึง 300 7,000 2,100 ตั้งแต 300 แตไมถึง 400 9,000 2,700 ตั้งแต 400 แตไมถึง 500 12,000 3,600 ตั้งแต 500 แตไมถึง 600 15,000 4,500 ตั้งแต 600 แตไมถึง 700 18,000 5,400 ตั้งแต 700 แตไมถึง 800 22,000 6,600 ตั้งแต 800 แตไมถึง 900 26,000 7,800 ตั้งแต 900 แตไมถึง 1,000 30,000 9,000 ตั้งแต 1,000 แตไมถึง 2,000 35,000 10,500 ตั้งแต 2,000 แตไมถึง 3,000 40,000 12,000 ตั้งแต 3,000 แตไมถึง 4,000 45,000 13,500 ตั้งแต 4,000 แตไมถึง 5,000 50,000 15,000 ตั้งแต 5,000 แตไมถึง 6,000 55,000 16,500 ตั้งแต 6,000 ขึ้นไป 60,000 18,000

17 

การขออนุญาตประกอบกิจการโรงงาน มีขั้นตอนและระยะเวลาดําเนินการ

โดยประมาณดังนี้

1. ตรวจสอบทําเล และจัดทํารายงานการตรวจสอบภายใน 30 วัน

2. การพิจารณาอนุญาตตองใหแลวเสร็จภายใน 50 วัน

3. การแจงผลการพิจารณาใหผูยื่นคําขอทราบภายใน 10 วัน

นอกจากรายละเอียดขางตน ผูประกอบการจําเปนตองมีเอกสารเกี่ยวของและ

ตองใชในการดําเนินธุรกิจคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลดังนี้

• หนังสือยินยอมระหวางผูใชและผูใหบริการบําบัด/กําจัดส่ิงปฏิกูลหรือวัสดุที่

ไมใชแลว แบบ กอ1

• ใบกํากับการขนสงของเสียอันตราย

• แบบคําขออนุญาตนําส่ิงปฏิกูลหรือวัสดุที่ไมใชแลวออกนอกบริเวณ

โรงงาน แบบ สก2

• ใบแจงเกี่ยวกับรายละเอียดสิ่งปฏิกูลหรือวัสดุที่ไมใชแลว สําหรับผู

กอกําเนิดส่ิงปฏิกูลหรือวัสดุที่ไมใชแลว แบบ สก3

• ใบแจงเกี่ยวกับรายละเอียดสิ่งปฏิกูลหรือวัสดุที่ไมใชแลวสําหรับผูรวบรวมและขนสงส่ิงปฏิกูลหรือวัสดุที่ไมใชแลว แบบ สก4

• ใบแจงเกี่ยวกับรายละเอียดสิ่งปฏิกูลหรือวัสดุที่ไมใชแลวสําหรับผูบําบัดและกําจัดส่ิงปฏิกูลหรือวัสดุที่ไมใชแลว แบบ สก5

• บัญชีแสดงการรับมอบส่ิงปฏิกูลหรือพัสดุที่ไมใชแลว แบบ สก6

• บัญชีแสดงรายการสิ่งปฏิกูลหรือวัสดุที่ไมใชแลวที่ทําการบําบัดหรือกําจัด

แบบ สก7

• หนังสือมอบอํานาจ

18 

4.1.3 การขออนุญาตคาของเกา ของเกา หมายถึง ทรัพยที่เสนอขาย แลกเปลี่ยนหรือจําหนายโดยประการอื่น

อยางทรัพยที่ใชแลว ทั้งนี้รวมถึงของโบราณดวย โดยธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อ

รีไซเคิลที่มีการดําเนินการขายตอไปยังโรงงานรีไซเคิล จําเปนตองขออนุญาตการคา

ของเกา ในหมวดประเภทอื่นๆ เชน รถจักรยานยนต ไมเรือนเกา ขวด เศษเหล็ก

กระดาษ เปนตน ซึ่งการขออนุญาตนั้นเปนไปตามพระราชบัญญัติควบคุมการขาย

ทอดตลาดและคาของเกา พ.ศ. 2474 และระเบียบกระทรวงมหาดไทยวาดวยการ

ควบคุมการขายทอดตลาดและคาของเกา ป พ.ศ. 2533

สําหรับขั้นตอนในการดําเนินการขออนุญาต ผูประกอบการตองไปติดตอยัง ผู

บังคับการกองทะเบียน กองบัญชาการตํารวจสอบสวนกลาง สํานักงานตํารวจ

แหงชาติ ในเขตกรุงเทพ หรือผูวาราชการจังหวัดในเขตจังหวัด โดยมีขั้นตอนการขอ

อนุญาตดังนี้

• ผูขออนุญาตยื่นคํารอง ณ ที่วาการอําเภอหรือกิ่งอําเภอที่จะดําเนินการ

• อําเภอตรวจสอบเอกสาร หากครบถวน ถูกตอง สงใหจังหวัด

• จังหวัดตรวจสอบเอกสารและคุณสมบัติของผูขอ หากถูกตอง ใหออก

ใบอนุญาตและสงกลับอําเภอ

• อําเภอแจงผูขออนุญาต เพื่อรับใบอนุญาตและชําระคาธรรมเนียม

• อําเภอนําสําเนาใบเสร็จรับเงินสงจังหวัด เพื่อบันทึกรายละเอียดลงในตนขั้ว

ใบอนุญาตเก็บเปนหลักฐาน

เอกสารที่ใชในการขออนุญาตไดแก

• บัตรประจําตัวประชาชน หรือหนังสือสําคัญประจําตัวคนตางดาว พรอมใบ

ประกอบธุรกิจและสําเนา

• ทะเบียนบานและสําเนา

• รูปถายหนาตรง ขนาด 2 นิ้ว จํานวน 3 รูป

19 

• ทะเบียนพาณิชย หรือหนังสือรับรองการจดทะเบียนนิติบุคคลและสําเนา

• หนังสือยินยอมใหใชสถานที่ทําการคา หรือหลักฐานการเปนเจาของหรือ

สัญญาเชา

• ใบอนุญาตจากกรมศิลปากรและสําเนา กรณีประกอบอาชีพขาย

ทอดตลาดหรือคาของเกาประเภทโบราณวัตถุหรือศิลปวัตถุ ตามกฎหมาย

วาดวยโบราณสถาน โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ และพิพิธภัณฑสถานแหงชาติ

• คาธรรมเนียมปละ 5,000 บาท

4.2 ขอมูลในการลงทุน

4.2.1 การลงทุนทางธุรกิจ (Initial Investment) องคประกอบหลักในการการลงทุนเริ่มตน (Initial Investment) ประกอบดวย

• สถานที่ตั้ง ธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลสามารถแบงการใหบริการเปน 2 ประเภท

คือ การรีไซเคิลขยะชุมชน และการรีไซเคิลขยะอุตสาหกรรม โดยทําเลที่ตั้งของธุรกิจ

บริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลนั้นจะขึ้นอยูกับประเภทของขยะ และความใกลไกลกับ

แหลงของขยะรีไซเคิลดังกลาว ทั้งนี้ที่ตั้งของธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิล

ควรอยูในทําเลที่พาหนะในการขนขยะรีไซเคิลสามารถเขาถึงไดสะดวก เชน ซาเลง

รถปกอัพ หรือ รถบรรทุก และมีพื้นที่เพียงพอสําหรับเก็บขยะรีไซเคิล นอกจากนี้

สภาพแวดลอมโดยรอบของสถานที่ตั้งธุรกิจรีไซเคิล ตองไมสรางความเดือดรอนตอ

ชุมชนโดยรอบ ทั้งนี้ยังไมมีกฎหมายบังคับ ในดานสถานที่ตั้งธุรกิจบริการคัดแยกขยะ

เพื่อรีไซเคิลแตอยางใด

• การออกแบบและการกอสราง การกอสรางสถานที่สําหรับธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลนั้นไมมีรูปแบบ

ที่ชัดเจน ทั้งนี้ขึ้นกับประเภทของขยะรีไซเคิลที่จะทําการใหบริการ ซึ่งจะสงผลตอ

เครื่องจักรและอุปกรณที่จะนํามาใชงานอยางเหมาะสม สําหรับการออกแบบสถานที่

20 

นั้นมักจะประกอบไปดวยสวนหลัก 3 สวน ไดแก สวนสํานักงาน สวนคลังเก็บสินคา

และสวนโรงงานในการแปรรูปขยะรีไซเคิล

• อุปกรณและเครื่องมือ อุปกรณและเครื่องมือในการประกอบธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิล แบง

ไดเปนสวนของสํานักงาน และสวนของโรงงาน สวนของสํานักงานนั้นสวนใหญเปน

เรื่องของอุปกรณคอมพิวเตอรพื้นฐานในการบริหารจัดการขอมูล โดยไมจําเปนตองมี

โปรแกรมเฉพาะแตอยางใด อุปกรณและเครื่องมือที่สําคัญในการดําเนินธุรกิจบริการ

คัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลจะเปนในสวนของโรงงาน ซึ่งจะนํามาใชในการลดขนาดของ

ขยะรีไซเคิลที่รับซื้อมา เพื่อความสะดวกและลดตนทุนในการขนสงตอไปยังบริษัทที่จะ

ทําการรีไซเคิลขยะดังกลาวตอไป

• บุคลากร บุคลากรในการบริการธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลเนนหนักไปที่

แรงงานในการขนยาย คัดแยก และจัดหมวดหมูของขยะรีไซเคิลที่ไดรับซื้อมา ซึ่งไม

จําเปนตองมีคุณวุฒิสูง แตตองเปนผูที่ มีความอดทน เนื่องจากตองทํางานใน

สภาพแวดลอมที่ เต็มไปดวยขยะ สําหรับในสวนของสํานักงานก็เชนกันคือไม

จําเปนตองจางบุคคลากรที่มีคุณวุฒิสูง แตอาจตองใชผูที่สามารถใชคอมพิวเตอร

เบื้องตน และสามารถทํางานเอกสารได

4.2.2 อัตราคาบริการ อัตราคาบริการในธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลในประเทศไทยนั้นจะ

แตกตางจากธุรกิจบริการประเภทอื่น กลาวคือผูที่มาใชบริการธุรกิจรีไซเคิลจะนําขยะ

รีไซเคิลมายังสถานประกอบการ และสถานประกอบการจะรับซื้อขยะดังกลาว โดย

ราคารับซื้อจะแปรผันกับชนิดของขยะรีไซเคิลตามราคาตลาด ทั้งนี้สําหรับบริษัทรับ

กําจัดขยะมีพิษ หรือขยะติดเชื้อ ที่ผูรับบริการจะตองชําระคาบริการในการนําไปกําจัด

21 

โดยวิธีการกําจัดมักจะเปนการฝงหรือการเผา ซึ่งไมใชการรีไซเคิล จะไมรวมใน

การศึกษาครั้งนี้

ราคารับซื้อขยะเพื่อนําไปรีไซเคิลจะเปล่ียนแปลงตามราคาตลาด โดยขึ้นอยูกับ

อุปสงคของวัสดุรีไซเคิลแตละชนิด นอกจากนี้ความสามารถในการแยกแยะประเภท

ของขยะอยางละเอียดจะสามารถทําใหเกิดมูลคาของขยะที่สูงขึ้นอีกดวย

4.2.3 ความเส่ียงจากการจัดตั้งธุรกจิ ความเสี่ยงของการดําเนินธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิล ไดแก ทําเลที่ตั้ง

ที่จะสามารถดึงดูดใหมีผูนําขยะรีไซเคิลมาจําหนาย เนื่องจากขยะรีไซเคิลมักจะมี

ปริมาตรมาก ทําใหตองใชพาหนะในการขนสง ที่ตั้งของสถานประกอบการจะตองไม

ไกลจากแหลงของขยะรีไซเคิล นอกจากนี้ความเสี่ยงในเรื่องของปริมาณขยะรีไซเคิลที่

เขามายังโรงงานจําเปนตองสัมพันธกับกําลังการผลิตของเครื่องจักรที่ เลือกใช

นอกจากนี้ผูประกอบการจําเปนตองรับความเสี่ยงในการแยกประเภทของขยะให

สอดคลองกับโรงงานแปรรูปที่จะทําการสงตอไป หากแยกประเภทขยะไมสมบูรณอาจ

ทําใหราคาขายลดลงได ความเสี่ยงสุดทายคือราคากลางในการซื้อขายขยะรีไซเคิล

เนื่องจากวัสดุรีไซเคิลจะมีการอางอิงกับวัสดุใหมในทองตลาด เชน ราคาพลาสติก

ราคาเหล็ก ดังนั้นผูประกอบธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิล จําเปนตองศึกษา

ราคาตลาดในการรับซื้อวัสดุรีไซเคิล และราคาวัสดุแยกประเภทที่โรงงานแปรรูปขยะ

รีไซเคิลจะทําการรับซื้อ

อยางไรก็ตาม ดวยกระแสการอนุรักษส่ิงแวดลอมทําใหตลาดยังมีความ

ตองการวัสดุรีไซเคิลอยูมาก ประกอบกับรูปแบบของธุรกิจมีขยะเปนวัตถุดิบ ซึ่งมี

ตนทุนไมสูงมาก ผูบริหารธุรกิจนี้สวนใหญเชื่อวายังเปนธุรกิจที่ดี หากสามารถหา

ทําเลที่ตั้งและมีการกําหนดราคารับซื้อขยะรีไซเคิลที่เหมาะสม หรือมีรูปแบบการ

ใหบริการที่มีความแตกตาง และมีคุณภาพการบริการที่ดี มีความโดดเดน ก็จะ

สามารถลดความเสี่ยงในการดําเนินธุรกิจได

22 

5. กระบวนการดําเนินงาน

จากโซอุปทานของธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลสามารถนําไปสู

ภาพรวมกระบวนการดําเนินงานในธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลดังนี้

รูปที่ 3 : ภาพรวมกระบวนการดําเนินงานในสถานประกอบการคัดแยกขยะเพือ่รีไซเคิล

5.1 กิจกรรมตนน้ํา

ส่ือสารกับลูกคา ถึงแหลงที่มาของขยะ เพื่อปองกันปญหาแหลงที่มา

ของขยะที่อาจไดมาจากการลักขโมย อีกแนวทางหนึ่งคือมีการจดบันทึกรายละเอียด

ของลูกคาที่มาใชบริการ เชน มีการขอสําเนาบัตรประชาชนของผูนําขยะมาจําหนาย

การกําหนดราคารับซื้อขยะ การกําหนดราคารับซื้อที่เหมาะสม โดย

อาจอางอิงจากราคารับซื้อของผูประกอบการรายใหญ หรืออาจคํานวณจากราคาขาย

ของวัสดุที่จะสามารถจําหนายไดหลังจากการคัดแยกประเภท หักตนทุนในการบริหาร

จัดการและกําไรที่คาดหวัง ทั้งนี้ราคารับซื้อขยะจะแปรผันกับชนิดและประเภทของ

ขยะ หากลูกคาสามารถคัดแยกประเภทขยะมาแลว ราคารับซื้อจะสูงกวากรณีที่ลูกคา

นําขยะแบบคละประเภทมาจําหนาย

23 

5.2 กิจกรรมระหวางการดําเนินงาน

กิจกรรมหลักระหวางการดําเนินงาน ประกอบดวยการคัดแยก

ประเภทของขยะที่ทําการรับซื้อ และจัดพื้นที่เก็บอยางเหมาะสม โดยผูประกอบการ

อาจตองหาบุคลากรที่มีความรูดานการคัดแยกประเภทของขยะ ทั้งในดานเทคโนโลยี

รวมถึงตองศึกษาความตองการของตลาดที่มีความตองการวัสดุรีไซเคิลชนิดใด

การประสานงานกับบริษัทผูจัดจําหนายเครื่องจักร เพื่อทําการ

ตรวจสอบสภาพการใชงานของเครื่องจักร รวมถึงการแนะนําเทคโนโลยีใหมๆ ที่มี

ความเหมาะสมในการดําเนินงาน

5.3 กิจกรรมปลายน้ํา

การแลกเปลี่ยนขอมูลระหวางผูประกอบการ โดยการแลกเปลี่ยน

ความรู ในการบริหารจัดการขยะอยางมีประสิทธิภาพ รวมถึงการแลกเปลี่ยน

ฐานขอมูลของลูกคา โดยเฉพาะอยางยิ่งกรณีที่ผูประกอบการรับซ้ือขยะเพียงบาง

ประเภท สามารถเพิ่มความยืดหยุนใหกับลูกคาในการรับซื้อขยะที่หลากหลายประเภท

มากขึ้น โดยอาศัยการประสานงานกับเครือขายผูรับซื้อขยะ

ประเมินความพึงพอใจของลูกคาและโรงงานแปรรูป อยางเปนลาย

ลักษณอักษรในดานตางๆ ดังนี้

- ส่ิงแวดลอมและสถานที่

- ความปลอดภัย

- เครื่องมือ อุปกรณ ส่ิงอํานวยความสะดวก

- บุคลากร

- การประสานงาน

24 

การประสานงานเพื่อจัดจําหนายขยะที่ทําการคัดแยกแลว โดย

ภายหลังจากการรวบรวมและคัดแยกประเภทของขยะที่ไดทําการรับซื้อมาแลว

ผูประกอบการตองประสานงานติดตอเพื่อจําหนายขยะดังกลาว โดยอาจขายตอไปยัง

โรงงานคัดแยกที่มีขนาดใหญ เชน บริษัท วงษพาณิชย จํากัด หรือหากสามารถ

รวบรวมขยะไดปริมาณมากผูประกอบการสามารถจําหนายขยะดังกลาวโดยตรงไปยัง

โรงงานแปรรูปที่ทําการรับซื้อขยะรีไซเคิลที่มีการคัดแยกประเภทแลวไดแก

- กระดาษ: โรงงานสยามคราฟท โรงงานกระดาษเอเชียคราฟท

โรงงานกระดาษปญจพล เปนตน

- แกว: โรงงานบางกอกกลาส จังหวัดปทุมธานี

- เหล็ก: โรงงานเหล็กสยามทาลาน จังหวัดสระบุรี โรงงานสยาม

ยาโมโตะ จังหวัดระยอง หรือ โรงงาน GS สตีล

- พลาสติก: โรงงานผลิตผลิตภัณฑพลาสติกทั่วไป 6. ขอมูลทางการเงิน

6.1 โครงสรางการลงทุน

องคประกอบหลักในการลงทุนเริ่มตน (Initial Investment) ประกอบดวย

ตารางที่ 2 : องคประกอบหลักในการลงทุนเริ่มตน

องคประกอบ ประมาณการลงทุน หมายเหต ุสถานที่ตั้ง – ที่ดิน 45,000 บาท ตอตร.ว. ประมาณการจากที่ดินชาน

เ มื อ ง ก รุ ง เ ทพ แล ะ เ ข ต

ปริมณฑล ราคาขึ้นอยูกับ

ทําเลที่ตั้ง

การกอสราง 750,000 -1,000,000

บาท ตอพื้นที่ 100 ตร.ว.

เปนอาคารชั้นเดียว

25 

องคประกอบ ประมาณการลงทุน หมายเหต ุเครื่องจักรและอุปกรณ

100,000 – 200,000

บาท

ขึ้ น อ ยู กั บ จํ า น ว น แ ล ะ

ประเภทของเครื่องจักรและ

อุปกรณ

อุปกรณและเครื่องใชสํานักงาน

30,000 บาท ตัวอยางเชน คอมพิวเตอร

เ ค รื่ อ ง พิ ม พ โ ท ร ศั พ ท

โทรสาร

ตัวอยางกรณีตองการเริ่มตนทําธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลขนาด

กลางถึงขนาดยอมดวยตนเอง7 ผูประกอบการจะตองประกอบดวย

1) โรงงาน

2) พื้นที่มีหนากวางประมาณ 42 เมตร ยาว 75 เมตร

3) โกดัง 2 ชั้น จํานวน 2 โกดัง

4) หองพักคนงาน จํานวน 20 หอง

5) ออฟฟศสํานักงาน

6) เงินสดหมุนเวียน

รวมเงินลงทุนเบื้องตนประมาณ 5 – 10 ลานบาท ทั้งนี้ยังไมรวมเครื่องจักรที่

จะตองเลือกใชใหเหมาะสมกับประเภทของขยะรีไซเคิลที่จะทําการใหบริการ โดย

เบื้องตนสําหรับผูประกอบการขนาดเล็ก แนะนําใหเริ่มตนจากการเชาพื้นที่เพื่อจัดตั้ง

สถานประกอบการ และโกดัง ในสวนของเครื่องจักรอาจเริ่มจากเครื่องบีบอัดเศษ

กระดาษและพลาสติก ซึ่งสามารถบีบอัดขยะกระดาษและขวดพลาสติก โดยไมตอง

ตัดพลาสติกเปนช้ินยอยๆ ทั้งนี้ไมสามารถบีบอัดโลหะได โดยราคาของเครื่องจักร

                                                            7 ประมาณการจากตัวอยางของบริษัท ชัยสถิตยรีไซเคิลเคมีคอล จํากัด 108/11

ม.อรุณพัฒน 2 ซ.สุขวัสดิ์ 64 ถ.สุขสวัสดิ์ แขวงบางมด เขตทุงครุ กทม.10140

26 

ลักษณะนี้จะขึ้นอยูกับฟงกชั่นการใชงาน แรงบีบอัด และความเร็วในการอัด ราคา

เฉล่ียอยูที่ประมาณ 150,000 - 250,000 บาท (ตัวอยาง: เครื่องจักรบีบอัดกระดาษ

และพลาสติกขนาด 10 ตัน อยูที่ราคา 194,000 บาท)

รูปที่ 4 : เครื่องอัดเศษกระดาษและพลาสติก ขนาด 18 ตัน 8

ทั้งนี้หากผูประกอบการมีความตองการลงทุนที่เล็กลงหรือใหญขึ้น มูลคาการ

ลงทุนในธุรกิจก็สามารถปรับไดตามลักษณะของสถานประกอบการที่จะทําการจัดตั้ง 6.2 คาใชจายในการดําเนนิงาน

องคประกอบหลักของคาใชจายในการดําเนินงาน (Operating Expenses)

ประกอบดวยคาจางบุคลากรและพนักงาน และคาใชจายจากการบริหาร ทั้งนี้

คาใชจายจริงขึ้นอยูกับขนาดของสถานประกอบการ เครื่องจักรหรือเทคโนโลยีที่ใช

และรูปแบบการดําเนินธุรกิจ โดยตัวอยางประมาณการรายไดของสถานประกอบการ

คัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลขนาดเล็ก ประกอบดวย

                                                            8 บริษัท แมชชีนิโอโทรนิค จํากัด

27 

ตารางที่ 3 : คาจางบุคลากรและพนักงาน

รายการ ประมาณเงินเดือน ตอคน

จํานวน คน

จํานวนเงินประมาณการตอ

เดือน (บาท)

ผูบริหาร 30,000 1 30,000

พนักงานธุรการ 8,000 1 8,000

พนักงาน 6,000 4 24,000

ตารางที่ 4 : คาใชจายจากการบริหาร

รายการ จํานวนเงินประมาณการตอ

เดือน (บาท) วัสดุส้ินเปลือง 3,000

คาไฟฟา 5,000

คาน้ําประปา 2,000

คาโทรศัพท 1,000

อุปกรณสํานักงาน 1,000

คาใชจายเบ็ดเตล็ด 3,000

6.3 ประมาณการรายได

การประมาณการรายไดของธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลขึ้นอยูกับ

ปริมาณขยะที่รับซื้อเขามา และความสามารถในการคัดแยกขยะออกเปนประเภท

ยอยๆ ทั้งนี้ถาหากผูประกอบการสามารถแยกประเภทของขยะไดละเอียดเทาใดก็จะ

สามารถเพิ่มมูลคาใหกับขยะเหลานั้นดวย โดยราคารับซื้อขยะเพื่อนําไปรีไซเคิลจะ

28 

เปล่ียนแปลงตามราคาตลาด ขึ้นอยูกับอุปสงคของวัสดุรีไซเคิลแตละชนิด โดยใน

ตารางที่ 5-11 แสดงตัวอยางประมาณการราคารับซื้อขยะเพื่อรีไซเคิล9 ประเภทตางๆ

ตารางที่ 5 : ราคาขยะประเภทเหล็ก (บาท / กก.)

เหล็กหนาซอยสั้นๆ (ยาวไม

เกิน 80 ซม.)

6.70 เหล็กยอยซอยสั้นๆ (ยาวไม

เกิน 50 ซม.)

6.00

เหล็กตะปู 6.00 เหล็กบางซอยสั้นๆ (ยาวไม

เกิน 50 ซม.)

5.00

ลวดสลิง 3.20 เหล็กโชคอัพ 2.70

เหล็กขี้กลึง 2.40 เหล็กเสนยุงๆ 3.00

เหล็กใบมีด(รถเกรท) 7.00 เหล็กหลอช้ินเล็ก 7.80

เหล็กหลอชิ้นใหญ 7.30 เหล็กเครื่อง 7.00

เหล็กเสน 1 นิ้ว (ความยาว 1

เมตรขึ้นไป)

7.20 เหล็กเสน 6 หุน 6.90

เหล็กเสน 5 หุน 6.70 เหล็กรถเกง,รถปคอัพทั้งคัน 3.50

สังกะสีทอแอรหนาใหม 1.20 กระปอง(เนื้อสังกะสี) 1.50

สังกะสี 1.50 เหล็กยอยไมซอย 5.70

เหล็กหนาไมซอย 6.40 เหล็กบางไมซอย 4.70 หมายเหตุ - ราคาของเศษเหล็กอาจจะเพิ่มขึ้นหรือลดลงไดตามขนาดและสภาพของเศษเหล็ก (ตัด

สั้นๆ ราคาจะดีกวา)

                                                            9 ราคากลางของโรงงานคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิล บ. วงษพาณิชย ณ วันที่ 3 ก.พ. 52

ราคาอาจจะสูงหรือต่ํากวานี้ได ขึ้นอยูกับระยะทาง และการเปลี่ยนแปลงตามราคา

ตลาดทั่วไป

29 

ตารางที่ 6 : ราคาขยะประเภทกระดาษ (บาท / กก.)

กระดาษแข็งกลองน้ําตาล 2.50 กระดาษสี/กระดาษกลอง

รองเทา

1.20

กระดาษหนังสือเลมทุกชนิด 1.40 กระดาษยอยสวย 1.20

กระดาษอารตมัน (เนนเปน

เลมเทานั้น)

1.40 กระดาษถุงปูน 0.60

กระดาษขาว-ดํา 4.80 กระดาษสมุด 4.80

กระดาษคอมพิวเตอร 4.80 กระดาษหนังสือพิมพ 4.00

กระดาษกลองนม/กลองผลไม 2.50 กระดาษยอยเคลือบมัน

หนาเดียว

0.30

ตารางที่ 7 : ราคาขยะประเภทขวดแกว

ขวดแมโขงกลม (ใบ) /

(กลอง)

1.40 /

23.50

ขวดเบียรชาง (ใบ) /

(กลอง)

0.90 / 15

ขวดเบียรสิงห (ใบ) / (กลอง) 0.70 /

10.30

ขวดไฮเนเกนใหญ (ใบ) /

(กลอง)

0.70 /

13.00

ขวดไฮเนเกนเล็ก (ใบ) /

(กลอง)

0.50 /

15.00

ขวดแบล็คเรดเลเบิ้ล ใบ/

พรอมกลอง

2.40 /

35.50

ขวดน้ําปลา ใบ/พรอมกลอง 0.60 /

14.50

ขวดแบนเล็ก ใบ/กลอง

(12)

0.50 /

5.50

ขวดแสงทิพยกลม กลอง12/

กลอง 24 (แบน)

13.50 /

8.50

ขวดอัดลมใหญ 3.00

ขวดอัดลมเล็ก 0.50 ขวดยาฆาแมลงใหญ 1.50

ขวดยาฆาแมลงเล็ก 1.00 ขวดยาปอนด (กก.) 1.80

30 

ขวดลิโพ 1.50 ขวดชั่งเล็ก 1.50

ขวดแรงเยอร 1.50 ขวด M-150 1.50

ขวดคาราบาวแดง 1.50 เศษแกวขาว 1.80

เศษแกวแดง 1.50 เศษแกวสีเขียว 1.50

เศษแกวรวมสี 1.50

ตารางที่ 8 : ราคาขยะประเภทโลหะ (บาท / กก.)

อลูมิเนียมกระปองโคก 23 อลูมิเนียมหนาทั่วไป 27

อลูมิเนียมเครื่องสูบ, ฝาสูบ,

หองเกียร, เส้ือสูบ

27 อลูมิเนียมลูกสูบใหญ 27

อลูมิเนียมลอแม็กซ 36 อลูมิเนียมกระทะไฟฟา

(สะอาด)

13

อลูมิเนียมกนกระทะไฟฟา 12 อลูมิเนียมกระทะผัด 8

อลูมิเนียมผาเบรค 7 อลูมิเนียมไฟไหม 3

อลูมิเนียมอัลลอยด 16 อลูมิเนียมไฟ 1

อลูมิเนียมบางสะอาด 28 อลูมิเนียมฉากขอบใหม 31.50

อลูมิเนียมแผนเพลท 29 อลูมิเนียมหมอน้ํา 12

อลูมิเนียมกระปองยาฆา

แมลง

6 อลูมิเนียมฝาจุกแกะ 15

อลูมิเนียมฝาจุกไมแกะ 2 อลูมิเนียมจั้บ 4

อลูมิเนียมมูล่ี 5 อลูมิเนียมมุงลวด 3

อลูมิเนียมหมอน้ําไสทองแดง 35 NO.1 ทองแดงเสนใหญ

ปอกสวย

90

NO.2 ทองแดงเสนใหญชอต 85 NO.3 ทองแดงเผา 77

31 

No.4 ทองแดงเสนเล็ก 72 No.5 ทองแดงเสนเล็ก

(เคลือบขาว)

54

ทองเหลืองหนา 48 ทองเหลืองบาง 35

ทองเหลืองหมอน้ํา 26 ขี้กลึงทองเหลือง/ขี้กลึง

ทองแดง

13 / 18

No.304 สแตนเลส 25 No.301 สแตนเลส 6

ตะกั่วออน/ตะกั่วแข็ง 4 / 2 ตะกั่วสังกะสี 1

แบตเตอรี่ขาว 12.50 แบตเตอรี่ดํา 10.20

แบตเตอรี่มอเตอรไซค 9.80 ขี้กลึงอลูมิเนียม 3 หมายเหตุ - อลูมิเนียมสายไฟและสายโทรศัพทปกติไมรับซ้ือ เนื่องจากอาจเขาขายมีการลักทรัพยซ่ึง

เปนความผิดตามกฎหมายอาญาได

ตารางที่ 9 : ราคาขยะประเภทพลาสติก (บาท / กก.)

ขวดน้ํา PET ใส 6.50 ขวดน้ํา PET สี 4

ขวดน้ําขาว-ขุน (HDPE) 13 ถังน้ําขาวขุน 20 ลิตร

(HDPE)

7

พลาสติกรวมสี 4.50 พลาสติกจุกน้ําปลา 1.50

พลาสติกขวดน้ําเกลือ(ตัดจุก) 10 พลาสติกขวดน้ําเกลือ (ไม

ตัดจุก)

6

พลาสติกกรอบจม (ชิ้นใหญ) 1 พลาสติกแผนปายอะครี

ลิค

10

พลาสติกแผน CD 6 ขวด PVC ใส 0.50

ขวด PVC สี 0.50 เส่ือน้ํามัน PVC 2.50

ถุงพลาสติกใหญ PE 1.50 ถุงพลาสติกใหญ HDPE 1

32 

ถุงดําใหญ (ไมเปยก) 0.50 ทอเอสลอน PVC สีฟา,สี

เหลือง

5

ทอเอสออน PVC สีเทา 2 เปลือกสายไฟ (ดํา) 5.50

เปลือกสายไฟ (สี) 3.50 รองเทายาง PVC 7.50

รองเทาบูท PVC 12 สายยางออน 10

สายยางแข็ง 6 สายยางเขียว 5.50

พลาสติก PS ใส กลอง CD 2.00 โฟม (สะอาด) 1.00

ขวดน้ํา PET สีชา 2.50 พลาสติกสายเทป (ลอย

น้ํา)

1.00

แผนฟวเจอรบอรด (ดํา) 1.00 แผนฟวเจอรบอรด (สี) 2.00

ตารางที่ 10 : ราคาขยะประเภทเครื่องใชสํานักงานและเครื่องใชไฟฟา (บาท / กก.)

เครื่องปงขนมปง 3 เครื่องเซฟทีคัท 1

นาฬิกาติดผนัง 0.50 เครื่องโกนหนวดไฟฟา 0.50

ปมไดโว 4 เครื่องทําน้ําเย็น 4

เครื่องตัดหญาไฟฟา 4 เครื่องปมน้ํา 4

เครื่องซักผา 4 เครื่องดูดฝุน 3

เครื่องทําน้ําอุน 4 เครื่องสํารองไฟฉุกเฉิน 4

กลองถายรูป 1 โคมไฟ 1

ไดรเปาผม 1 เตารีดไฟฟา 4

เครื่องกรองน้ําไฟฟา 4 หมอหุงขาวไฟฟา 4

เตาไฟฟา 4 เครื่องบดอาหาร 2

กระติกน้ํารอน 2 แผงวงจร PCB บอรดติด

IC ในจอคอมฯ,ทีวี

2

33 

แผง PCB บอรด IC ใน CPU 10 เตาอบ,เตาไมโครเวฟ 4

ตูเย็น+คอมเพรสเซอร 4 พัดลมดูดอากาศ 4

เครื่องกรองอากาศ 4 แอรคอนดิชั่น 9

พัดลมตั้งโตะ,เพดาน 5 ตูลําโพง (เปลือก

พลาสติก)

1

เครื่องเสียง/สเตอริโอ 3 เครื่องเลน VCD,DVD 3

แผงวงจร PCB บอรดติด IC

ในฮารดดิสก

30 อุปกรณ IC CPU ส่ีเหลี่ยม

ขาทองคํา

1000

ทีวีเกา 0.50 โทรศัพทมือถือ, สํานักงาน 2

เครื่องถายเอกสาร 5 เครื่องแฟกซ 5

UPS (เครื่องสํารองไฟ) 5 เครื่องปริ๊นเตอร, เมาส 5

คียบอรด 2 CPU 5

จอคอมพิวเตอร 2 กระทะไฟฟา 12

ตารางที่ 11 : ราคาขยะประเภทอื่นๆ (บาท / กก.)

เทียนไข (แทงใหญ) 7 เศษน้ําตาเทียนไข 5

กากมะพราว 3.70 เนื้อมะพราว 12

น้ํามันพืชเกา (ปบเกา/ปบ

ใหม)

100 / 120 น้ํามันพืชเกา/กก. (บรรจุ

ขวดน้ํามันพืช)

3

ที่นอนนุน 4 ยางในรถยนต (คาดน้ํา

เงิน)

3

34 

7. บทศึกษาเชิงกลยุทธแนวทางการสงเสริมและพัฒนาธุรกิจ

7.1 แนวทางการสงเสริมและพัฒนาธุรกิจ

แนวทางการพัฒนาธุรกิจสูความเปนเลิศสามารถสรุปไดดังนี้

องคประกอบ ปจจัย แนวทางในการพัฒนา 1. กลยุทธการบริการ – ลูกคา

- กลยุทธการใหบริการคัด

แยกขยะเพื่อรีไซเคิล

มี บ ริ ก า ร รั บ จั ด เ ก็ บ ข อ ง

รี ไซเคิลถึงที่พักหรือสถาน

ป ร ะ ก อบก า ร ข อ ง ลู ก ค า

รวมทั้งมีการใหบริการเสริม

ตางๆ แกลูกคา เชน บริษัททํา

ก า ร ข า ย ผ ลิ ต ภั ณฑ ที่ ไ ด

หลังจากการรีไซเคิลอยาง

รวดเร็ว

- การส่ือสารวัตถุประสงค

ข อกํ าหนดต า งๆ และข อ

สัญญาในโครงการ

มี ก า รสื่ อ สา รกั น ร ะหว า ง

เ จ า ข อ ง บ ริ ษั ท กั บ ลู ก ค า

รวมทั้งเรื่องขอตกลงตางๆ

เนื่ อ งจากธุ รกิ จ รี ไซ เคิ ล มี

ความเกี่ยวของกับกฎระเบียบ

ขอบังคับตางๆ ในการดําเนิน

ธุรกิจ

- การกําหนดกลยุทธให

สอดคลองกับความตองการ

ของลูกคา

บริษัทมีการประเมินตลาด

ของกลุมสินคารีไซเคิลเปน

ระยะๆ เพื่อใหบริษัทเลือก

สินคารีไซเคิลที่จะนํามาแปร

35 

องคประกอบ ปจจัย แนวทางในการพัฒนา

รูปแลวได เปนผลิตภัณฑที่

ตลาดตองการ

- การวางแผนกลยุทธบริการ มีการประเมินและวิจัยสภาพ

ตลาดเพื่อการวางแผนกล

ยุทธ มีการรวบรวมขอมูล

ต า ง ๆ อ ย า ง เ ป น ร ะ บ บ

ผูประกอบการเห็นคุณคาของ

ของรีไซเคิลทุกประเภท

- การประเมินและระบุ

ตําแหนงของธุรกิจ

ประเมินความสามารถของ

บ ริษั ทและ โอกาสในการ

แขงขันเพื่อการพัฒนาอยาง

ตอเนื่อง

- การจัดประเภทลูกคา ธุ ร กิ จ รี ไ ซ เ คิ ล มี ก า ร แยก

ประเภทผลิตภัณฑและกลุม

ลู ก ค า อ ยู แ ล ว แ ต

ผูประกอบการที่เปนเลิศจะมี

ก า ร แยกกลุ ม ลู กค า ต าม

เกณฑยอยๆ ดวย

36 

องคประกอบ ปจจัย แนวทางในการพัฒนา

- การสรางความสัมพันธและ

พันธมิตรทางธุรกิจ

มีการสรางความรวมมือกับ

กลุมธุรกิจที่ เกี่ยวของอยาง

ใกลชิด เชน บริษัทรีไซเคิล

น้ํ ามัน เ รื อ จะสร า งความ

รวมมือกับ ผูประกอบการ

เดินเรือ เนื่องจากจะสามารถ

ไดรับขอมูลตางๆเกี่ยวกับของ

ที่รับมารีไซเคิลละเอียดขึ้น ซึ่ง

จ ะ ส ง ผ ลต อ ขั้ น ต อนก า ร

รีไซเคิลตอไป

- การสรางความนาเชื่อถือ

และการยอมรับของสังคม

สรางการยอมรับและชื่อเสียง

ของบริษัทจากการเขารวม

กิจกรรมทางสังคมตางๆ

2. กลยุทธการบริการ – พนักงาน

- การสื่อสารกลยุทธให

พนักงานในสวนตางๆ

มี ก า ร จั ด ก า ร อ ย า ง เ ป น

รูปธรรม มีการออกเอกสาร

ตางๆ เพื่อแจงใหพนักงาน

ทราบถึงเปาหมายงานและ

รายละเอียดงานตางๆ มีการ

ฝกฝนหัวหนางาน

- การมีสวนรวมของพนักงาน

ในการกําหนดทิศทางและกล

ยุทธในการบริการ

มีความพยายามในการนําผูมี

ส ว น ร ว ม ใ น ง า น ต า ง ๆ ที่

เกี่ยวของมาประชุมหารือใน

การประชุมกําหนดทิศทาง

และกลยุทธ โดยเฉพาะเรื่อง

37 

องคประกอบ ปจจัย แนวทางในการพัฒนา

แ น ว โ น ม ต ล า ด รี ไ ซ เ คิ ล

กฎหมายและระเบียบใหมๆ

จากภาครัฐ

- ความเขาใจในขีด

ความสามารถของพนักงาน

เพื่อการกําหนดกลยุทธที่

เหมาะสม

พัฒนาขีดความสามารถของ

พนักงานเพื่อใหสามารถบรรลุ

เปาหมายที่ตองการได มีการ

คัดสรรและพัฒนาพนักงาน

ใหพรอมรองรับกลยุทธที่วาง

ไว

- การสรางความเขาใจใน

เรื่องความสําคัญของการ

ใหบริการและกระบวนการใน

การใหบริการ

มีการสรางความเขาใจถึง

ค ว า ม สํ า คั ญ ข อ ง ก า ร

ให บ ริกา รแกพนั ก งานใน

มุมมองตางๆ และมีขั้นตอน

การควบคุมผลการทํางาน

ของพนักงานทุกระดับ ทั้ ง

เรื่องการคัดเลือก การคัดแยก

การจัดเก็บ การแปรรูปและ

การขาย

- พนักงานทุกระดับมีการ

ส่ือสารกัน

มีการสรางวัฒนธรรมองคกร

เพื่อใหเกิดความใกลชิดกันใน

พนักงานทุกระดับ

3. กลยุทธการบริการ – ระบบการดําเนนิงาน

- ความสัมพันธระหวางกล

ยุทธบริการของบริษัทและ

การออกแบบระบบบริการ

มีการนําระบบบริหารจัดการ

มาใชเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ

ในการใหบริการ เชน ระบบ

38 

องคประกอบ ปจจัย แนวทางในการพัฒนา

และเทคนิคบริหารคุณภาพ

Inventory management

Customer review Profit

and cost analysis อยางไรก็

ตามยังไมมีการนําระบบมา

ใชในการบริหารทั่วทั้งองคกร

นอกจากนี้การไดการรับรอง

ISO14001 ทําใหบริษัทไดรับ

ความไววางใจมากขึ้น

- กลยุทธที่ใชในการออกแบบ

ระบบบริการ

มีการนําขอมูลการดําเนินงาน

และมีการวิเคราะหแนวโนม

ทางธุรกิจเพื่อทําการคิดหา

แ ล ะ พั ฒ น า ร ะ บ บ ก า ร

ใหบริการใหมๆ ที่สามารถ

ชวยใหการดําเนินงานรีไซเคิล

มีประสิทธิภาพมากขึ้น

4. ระบบการดําเนินงาน – ลูกคา

- การออกแบบมีการคํานึงถึง

ลูกคา

ลู กค า ของบริ ษั ท รี ไ ซ เคิ ล

ขนาดใหญจะคํานึงถึงผูที่จะ

ใชผลิตภัณฑที่ ไดจากการ

รีไซเคิลแลวดวย การลงทุนใน

ระบบหรือกระบวนการนั้น

ต อ งมี ก า รป ระ เมิ นอย า ง

ละเอียดเพื่ อใหการลงทุน

คุมคาที่สุด

39 

องคประกอบ ปจจัย แนวทางในการพัฒนา

- ลูกคามีสวนรวมกับระบบ

บริการ

ลูกค ามีส วนร วมในระบบ

บริการนอกจากจะใหวัตถุดิบ

แลวยังใหขอมูลที่จําเปนตอ

ผูประกอบการรีไซเคิลดวย

- ระบบบริการสามารถ

ตอบสนองความตองการของ

ลูกคา

ระบบบริหารงานปจจุบัน

ตอบสนองตอลูกคาไดดี ผล

การปฏิบัติงานจากการใช

ระบบตางๆ ดานการควบคุม

inventory ก า ร จั ด ก า ร

ทรัพยากรตางๆ เปนที่น า

พอใจ แตควรหาแนวทาง

พัฒนาตอไปให เหมาะกับ

ลักษณะของที่ จ ะทํ า ก า ร

รี ไ ซ เ คิ ล แ ล ะ ต ล า ด

อุตสาหกรรม

5. ระบบการดําเนินงาน – พนักงาน

- การออกแบบมีการคํานึงถึง

พนักงาน

มีการนําระบบเทคโนโลยี

ตางๆมาใชในกระบวนการ

ทํางาน เชน เครื่องจักรในการ

ช ว ยขนย า ย วั สดุ รี ไ ซ เ คิ ล

ระบบปองกันและรักษาความ

ปลอดภัย

- พนักงานมีสวนรวมกับ

ระบบบริการ

มี ก า ร ฝ ก ฝ น แ ล ะ อ บ ร ม

พนักงานใหมีความชํานาญ

ในการใชระบบใหมๆ กระตุน

40 

องคประกอบ ปจจัย แนวทางในการพัฒนา

ใหพนักงานทําการพัฒนา

และปรับปรุงระบบงานตางๆ

โดยเฉพาะดานการจัดการ

- ระบบบริการสามารถ

ตอบสนองความตองการของ

พนักงาน

ระบบที่ ใชส วนใหญยั ง ไม

สามารถตอบสนองความ

ตองการในการทํางานตางๆ

ไดเต็มที่ เนื่องจากขอจํากัด

ทา งด า นท รั พยาก ร โ ดย

เฉพาะความรูดานการบริหาร

จัดการ เนื่องจากงานรีไซเคิล

มีแหลงความรูขอมูลคอนขาง

นอย

6. ลูกคา – พนักงาน

- การปฏิสัมพันธกับลูกคา มีการกระตุนใหพนักงานมี

การสรางพันธมิตรกับกลุม

ลูกคาทุกกลุมทั้งในพื้นที่และ

ต า งพื้ น ที่ เ พื่ อ ก า ร เ จ ร จ า

ตอรองหรือชวยเหลือกันทาง

ธุรกิจ

- การปฏิบัติงานใน

กระบวนการที่ไมเกี่ยวของกับ

ลูกคาโดยตรง

มีการประสานงานกับบริษัท

ในธุรกิจอื่นๆ ที่เกี่ยวของกับ

การรีไซเคิลทั้งแตตัวผูผลิต

สิ น ค า ต า ง ๆ จ น ถึ ง

ผูประกอบการรีไซเคิลดวย

กันเอง

41 

7.2 ปจจัยแหงความสําเร็จ ปจจัยสําคัญในการประกอบธุรกิจการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลใหประสบ

ความสําเร็จสามารถสรุปไดดังนี้

กลยุทธในการดําเนินงาน ผูประกอบการในธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อ

รีไซเคิลควรคํานึงถึงกลยุทธที่จะเลือกในการดําเนินธุรกิจใหเหมาะสมวาจุดแข็งของ

บริษัทคืออะไร และบริษัทจะเลือกกลยุทธใดมาใชบาง ทั้งนี้ผูประกอบการสามารถ

เลือกกลยุทธมาใชไดมากกวา 1 กลยุทธ เชนใชทั้งดานความยืดหยุนและดานคุณภาพ

ประกอบกับมีการดําเนินการสรางเครือขายพันธมิตรดวย

ทําเลที่ตั้ง เนื่องจากธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลตองมีการ

เกี่ยวของกับการขนสงขยะเปนจํานวนมาก ทั้งในฝงตนน้ําและปลายน้ํา เพื่อความ

สะดวกในการใหบริการลูกคา ใหลูกคาสะดวกสบายในการมารับบริการ สถานที่

ใหบริการควรอยูในบริเวณที่คมนาคมสะดวก โดยอาจตั้งอยูใกลแหลงชุมชน หรือบน

ถนนสายหลัก ที่ลูกคาสามารถเห็นไดสะดวก ทั้งนี้ตองจัดระเบียบภายในสถาน

ประกอบการไมใหขยะดูรกหูรกตาแกผูที่สัญจรไปมา รวมถึงการจัดพื้นที่ภายในใหเปน

สัดสวน โดยแยกในสวนของสถานที่เก็บขยะออกจากสวนบริหารจัดการใหชัดเจน

ระบบการบริหารจัดการ การจัดการภายในองคกรและการใหบริการ

อยางเปนระบบถือวาเปนจุดสําคัญในการสรางความเชื่อม่ันในคุณภาพของการบริการ

เชนมีระบบบันทึกขอมูลของการรับซ้ือขยะรีไซเคิลในแตละครั้ง โดยสามารถทําการ

ตรวจสอบยอนกลับ (Traceability) โดยสามารถติดตามที่มาและรายละเอียดของขยะ

รีไซเคิลที่ไดรับซื้อมาในแตละครั้งได

คาบริการ คาบริการสําหรับธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลจะอยูในรูปของ ราคารับซ้ือขยะรีไซเคิล หากบริษัทมีการบริหารจัดการตนทุนที่ดี ก็มีความ

เปนไปไดที่จะสามารถรับซ้ือขยะรีไซเคิลจากลูกคาไดในราคาสูง อันจะนําไปสูการเพิ่ม

ขีดความสามารถในการแขงขันของบริษัทไดอีกดวย อยางไรก็ตามราคากลางของขยะ

รีไซเคิลในปจจุบัน มักถูกกําหนดจากราคาของวัสดุนั้นๆ ตามราคาในตลาดโลก ซึ่งจะ

42 

มีเพียงบริษัทบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิลขนาดใหญที่จะสามารถกําหนดราคารับซื้อ

ไดดวยตนเอง อยางไรก็ตามเนื่องจากขยะรีไซเคิลเปนสินคาที่มีปริมาตรมาก ทําให

คาใชจายในการขนสงสูง ดังนั้นผูประกอบการไมจําเปนตองเปนคิดคาบริการต่ํา (ให

ราคารับซ้ือสูง) เสมอไป เพราะลูกคาจะพิจารณาความเหมาะสมจากคุณภาพในการ

บริการ การคมนาคมขนสง ความสะดวกในการเขารับบริการ รวมถึงและความ

นาเชื่อถือของบริษัทมากกวา

เทคโนโลยี สําหรับธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิล ในสวนของ

เทคโนโลยีนับวาไมมีกระบวนการที่ซับซอน จะมีความแตกตางบางในดานการ

ออกแบบเครื่องจักรในการบด ยอย หรืออัดวัสดุตางๆ เทานั้น นอกจากนี้ในการบําบัด

น้ําเสียที่ เกิดขึ้นจากกระบวนการตางๆ ในการคัดแยกขยะนั้นก็อาจตองอาศัย

เทคโนโลยีบางสวนเขาไปเสริม เชน การใชจุลินทรียชวยในการลดปญหามลภาวะตอ

ส่ิงแวดลอม หรือการออกแบบบอดักไขมันเพื่อปองกันการปนเปอนสูแหลงน้ํา

ธรรมชาติ เปนตนเทคโนโลยีที่ใชในการบริหารธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิล

หลักคงหนีไมพนการคัดแยกอยางมีประสิทธิภาพ โดยการแยกประเภทเปน

กระบวนการตนน้ําที่สําคัญในการคัดแยกขยะที่สามารถนําไปรีไซเคิลไดและไมได

นอกจากนี้ในขยะที่สามารถรีไซเคิลไดก็ยังตองทําการแยกประเภท ขยะที่แยกประเภท

แลวจะมีราคาสูงขึ้นกวาขยะที่ยังปะปนกันอยู ดังนั้นเทคโนโลยีที่เหมาะสมในการคัด

แยกขยะจึงเปนปจจัยสําคัญอีกขอหนึ่งในการนําธุรกิจไปสูความสําเร็จ

8. แนวทางการจดัทํามาตรฐาน

รายการประเมินนี้จัดทําขึ้นเพื่อใหผูที่ดําเนินธุรกิจบริการคัดแยกขยะเพื่อ

รีไซเคิลไดประเมินตนเองในดานตางๆ และเพื่อเปนแนวทางการจัดทํามาตรฐานเพื่อ

การดําเนินงานตอไป

43 

1. ดานการบริหารองคกรและบุคลากร กําหนดโครงสรางองคกรใหชัดเจน เพื่อใหสะดวกตอการดําเนินงานตาม

สายการบังคับบัญชา

กําหนดของเขต อํานาจ หนาที่ ของพนักงานในแตละตําแหนง (Job

description) ใหชัดเจน

กําหนดโครงสรางเงินเดือน คาตอบแทน การประเมินผลการทํางาน และ

เงินพิเศษอยางชัดเจน

กําหนดชองทางสําหรับพนักงานในการเสนอความคิดเห็นอยางเปนรูปธรรม

กําหนดแนวทาง รูปแบบการพัฒนาศักยภาพบุคคลากร อยางสม่ําเสมอ

มีการอบรมพนักงานดานกฎ ระเบียบ ที่เกี่ยวของกับการทํางาน อยาง

สมํ่าเสมอ เชน ความปลอดภัยในการทํางาน การปฏิบัติตนเมื่อไดสัมผัส

กับสารพิษ 2. ดานสถานประกอบการ

สถานประกอบการตองสามารถเขาถึงไดงาย มีชองทางการติดตอชัดเจน

กําหนดพื้นที่สําหรับปฏิบัติงาน โดยแบงแยกในสวนของสํานักงาน โรงงาน

และที่เก็บขยะรีไซเคิลแตละประเภทอยางชัดเจน

มีระบบการดูแลรักษาขยะรีไซเคิล เพื่อปองกันการปนเปอนไปยัง

ส่ิงแวดลอม ทั้งดานกายภาพ กล่ิน และสารปนเปอน

มีสถานที่จอดรถสําหรับลูกคาอยางพอเพียง มีทางสัญจร คมนาคม สะดวก ตอลูกคาในการเขารับบริการ

มีอุปกรณปองกันความปลอดภัยสวนบุคคล และระบบปองกันภัยของ

สถานประกอบการ ทั้งดานอัคคีภัย การรั่วไหลของสารปนเปอนและ

สารเคมีตางๆ ที่มากับขยะรีไซเคิล

44 

3. ดานกระบวนการคัดแยกขยะรีไซเคิล

มีการกําหนดวิธีการดําเนินงาน (Working Procedure) ที่เหมาะสม กับ

การจัดการขยะรีไซเคิลที่ทําการใหบริการ

จัดเตรียมอุปกรณเครื่องมือในการองรับการจัดการขยะรีไซเคิลแตละประเภทใหเหมาะสม เชน รถโฟลคลิฟท เครน หรือสายพานลําเลียง

มีอุปกรณเครื่องมือที่เหมาะสมในการคัดแยก บีบอัด หรือแปรรูปขยะ

รีไซเคิล ที่เหมาะสมกับการจัดเก็บ และสงตอไปยังโรงงานแปรรูปขยะ

รีไซเคิลตอไป

มีพนักงานที่สามารถ ดําเนินงานรวมกับเครื่องจักรและอุปกรณที่เกี่ยวของ

ไดอยางมีประสิทธิภาพ 4. ดานการจัดการส่ิงแวดลอม

มีระบบปองกัน ดูแลขยะรีไซเคิล ที่เหมาะสม

มีระบบการจัดการของเสียที่ เกิดขึ้นจากการดําเนินงาน เชน น้ําเสีย

สารเคมี ขยะที่ไมสามารถสงขายตอได อยางเปนระบบ

มีการคํานึงถึงผลกระทบของการดําเนินงานตอส่ิงแวดลอม อาทิ ระบบการ

จัดการสิ่งแวดลอม การประเมินผลกระทบทางสิ่งแวดลอม (LCA)

มีแนวทางการขอการรับรองมาตรฐานการจัดการดานสิ่งแวดลอม เชน ISO

14000 5. ดานการกาํหนดตัวช้ีวัดในการใหบริการ

มีการกําหนดตัวชี้วัดในการดําเนินงาน เชน ตนทุนการดําเนินงาน ปริมาณ

ขยะรีไซเคิลที่สามารถสงขายตอไดเทียบกับขยะรีไซเคิลที่รับซื้อมาทั้งหมด

ปญหา/อุบัติเหตุที่เกิดขึ้นระหวางการดําเนินงาน ความพึงพอใจของลูกคา

เปนตน

45 

กําหนดแนวทางการวิเคราะหและปรับปรุงการดําเนินงานโดยอาศัยขอมูลจากตัวชี้วัด