ˆˇ˚ ˙˚ ˛˝ˆ˙ˆˇˆ ... NOEMVRI eng 20… · month they also had the opportunity to hear...

ЗАЕДНИЦА НА ЕДИНИЦИТЕ НА ЛОКАЛНАТА САМОУПРАВАНА РЕПУБЛИКА СЕВЕРНА МАКЕДОНИЈА

ASSOCIATION OF THE UNITS OF LOCAL SELF-GOVERMENTOF THE REPUBLIC OF NORTH MACEDONIA

Северна

ЗАЕДНИЦАНА ЕДИНИЦИТЕНА ЛОКАЛНАТА

САМОУПРАВАНА РЕПУБЛИКА

СЕВЕРНА МАКЕДОНИЈА-ЗЕЛС

ASSOCIATIONOF THE UNITS

OF LOCAL SELF-GOVERMENT

OF THE REPUBLIC OF NORTH MACEDONIA

-ZELS

CONTACT INFORMATIONtel. +389 (0)2 30 99 033 | fax: +389 (0)2 30 61 994

rr. “Kopenhagenska” no. 5, P.O. Box 32, 1000 Skopje, Republic of North Macedonia

NEWSLETTER НОЕМВРИ 2019NOVEMBER 2019

Почитувани,

Во месец ноември ЗЕЛС реализираше голем број настани за општините. Управниот одбор на почетокот на месецот ја одржа дванаесеттата седница. Пред присутните беше презентиран предлогот од работната група задолжена за утврдување на формално-правниот

аспект и дефинирање на идните чекори во процесот на децентрализација. Беше формирана Комисија за подготовка на нов стратегиски план на ЗЕЛС за 2021-2025 година. Се отвори дискусија за состојбите со долговите на јавните претпријатија во општинска сопственост; за предизвици со одржувањето и расчистувањето на регионалните патишта, а беа реафирмирани и одредени отворени прашања поврзани со донесување на нов Закон за постапување со бесправно изградени објекти. На оваа седница беше презентиран и концептот за настап на нашата земја на меѓународниот саем -„ДУБАИ- ЕКСПО 2020/21 година“, при што беше понудено учество и на локалните власти. На оваа седница членовите на Управниот одбор го утврдија 5 декември, 2019 година, како датум кога во Скопје ќе се одржи петтата седница на Генералното собрание на ЗЕЛС.

Градоначалнички, претседателки на општински совети и општински координаторки имаа можност да се запознаат со проектот „Кон родово одговорни општини: зајакнување на општинските капацитети за политики за родова еднаквост и родово одговорно буџетирање“ што ЗЕЛС започна да го реализира оваа година. На овој состанок беше иницирано и формирањето на лоби група за родова еднаквост чиј целосен состав беше утврден на седницата на Управниот одбор на ЗЕЛС.

Овој месец ЗЕЛС Тренинг центарот организираше низа обуки за советниците и инспекторите за животна средина, членови на Мрежата за животна средина при ЗЕЛС. Тие дискутираа за примената на новиот Закон за прекршоци во областа на животната средина, потоа беше претставен новиот Закон за инспекциски надзор што влегува на сила од 30 ноември, 2019 година, а овој месец, исто така тие имаа можност да ги слушнат искуствата за вршењето на инспекциски надзор во областа на загадување на воздухот на Синди Шафер, инженерка за животна средина во државната Агенција за заштита на животна средина на САД. Оваа обука ЗЕЛС ја организираше во соработка со Амбасадата на САД во нашата земја.

ЗЕЛС, во соработка со општините, а по барање на Министерството за информатичко општество, обезбеди услови за организирање на регионални презентации „Националниот портал на е-услуги“. На средбите беше потенцирана и улогата на локалните власти за поддршката што треба да им ја дадат на граѓаните при нивното евидентирање во „Електронскиот централен регистер на население на Република Северна Македонија“. Овој месец беше организирана и редовната Конференција за децентрализацијата и локалната власт -„Зајакнување на заедниците: нов моментум за децентрализацијата“, на која претседателот на ЗЕЛС, Петре Шилегов, ги презентираше барањата на ЗЕЛС за унапредување на системот на локалната власт.

За сите овие и други настани, реализирани во месец ноември, ќе можете подетално да прочитате во овој број на Гласилото на ЗЕЛС.

Со почит,Душица ПеришиќИзвршен директор на ЗЕЛС

Dear readers,

ZELS organized numerous events for the municipalit ies in November. The Managing Board held its twelfth session at the beginning of the month. The proposal of the working group responsible for determining the formal legal aspect and defining the future steps in the decentralization process was presented to the participants. A Commission for the preparation of a new strategic plan for ZELS 2021 -2025 was established. A discussion was opened on the situation with the debts of the public enterprises owned by the municipality; regional roads clearing and maintaining challenges, while certain open issues related to the adoption of a new Law on the Treatment of I l legally Constructed Buildings were also reaffirmed. At this session was also presented the concept of presentation of our country at the international fair “DUBAI - EXPO 2020/21”, where local authorities were also invited to participate. At this session, the members of the Managing Board determined December 5th, 2019, as the date when the fifth session of the General Assembly of ZELS wil l be held in Skopje.

Women mayors, women presidents of municipal councils and coordinators had the opportunity to get acquainted with the Project “Towards Gender Responsive Municipalit ies: Strengthening Municipal Capacities for Gender Equality and Gender-Responsive Budgeting”, which ZELS started to implement this year. At this meeting, the establishment of the Lobby Group for Gender Equality was also init iated and its composition was determined at the session of the Managing Board of ZELS.This month, ZELS Training Center organized a series of trainings for environmental councilors and inspectors, members of the ZELS’ Environmental Network. They discussed the implementation of the new Law on Misdemeanors in the field of environment, then was presented the new Law on Inspection Supervision which comes into force on November 30th, 2019, and this month they also had the opportunity to hear about the Cynthia Schafer's experiences for conducting inspection supervision in the field of air pollution, an environmental engineer at the US State Environmental Protection Agency. ZELS organized this training in cooperation with the US Embassy in our country.

ZELS in cooperation with the municipalit ies, and on request of the Ministry of Information Society, provided conditions for organizing regional presentations “National e-Services Portal”. The role of local authorities in providing support to the cit izens during their registration in the “Electronic Central Registry of Citizens of the Republic of North Macedonia” was also highlighted at the meetings. The regular conference on decentralization and local government – “Strengthening Communities: A New Moment for Decentralization” was organized this month, at which ZELS President Petre Shilegov presented the ZELS demands for improvement of the local government system.

You may read more about these and other events organized in November in this issue of the ZELS Newsletter.

Yours sincerely, Dusica PerisicExecutive Director of ZELS

ЗАЕДНИЦА НА ЕДИНИЦИТЕ НА ЛОКАЛНАТАСАМОУПРАВА НА РЕПУБЛИКА СЕВЕРНА МАКЕДОНИЈАтел. +389 (0) 2 30 99 033, факс: +389 (0) 2 30 61 994ул. Копенхагенска бр. 5, п.фах 32,1000 Скопје, Република Северна МакедонијаИзвршен директор на ЗЕЛС:Душица ПеришиќЗаменик извршен директор на ЗЕЛС:Ардита Дема-МехметиПодготвила:Весна Арсовска-ДинковскаПревод: Славе ЧорбевЛекторирал: Момент мал ДООЕЛ,СкопјеДизајн и подготовка: СОФИЈА ПРИНТ Богданци Печатење: СОФИЈА ПРИНТ Богданци

ASSOCIATION OF THE UNITS OF LOCAL SELF-GOVERNMENT OF THE REPUBLIC OF NORTH MACEDONIAtel. +389 (0)2 30 99 033, fax: +389 (0)2 30 61 994St. Kopenhagenska, No. 5, P.O. Box 32,1000 Skopje, Republic of North MacedoniaExecutive Director of ZELS:Dusica PerisicDeputy Executive Director of ZELS:Ardita Dema-MehmetiPrepared by:Vesna Arsovska-DinkovskaTranslated by: Slave ChorbevProofread by: Moment mal LLCSP, SkopjeDesign and Preparation: SOFIJA PRINT BogdanciPrint: SOFIJA PRINT Bogdanci

3

Проектот „Кон родово одговорни општини: зајакнување на општинските капацитети за политики за родова еднаквост и родово одговорно буџетирање“ што ЗЕЛС започна да го реализира оваа година, беше презентиран пред неколку градоначалнички, претседателки на општински совети и општински координаторки, во рамките на дводневната обука што се организираше на 3 и 4 ноември, 2019 година во Струга. На овој настан беше иницирано формирање на Лоби група за родова еднаквост на ЗЕЛС, што претставува дел од Проектот, а е во насока на застапување на интересите на локалните родови политики пред централната власт.

На обуката присутните се запознаа со основните родови концепти, начинот на креирање на родови политики и воведувањето на родовото одговорно буџетирање во локалната власт. Беше посочено дека улогата на ЗЕЛС е мошне значајна за локалните власти и во оваа област, пред сè за обезбедување на обуки за јакнење на капацитетите на општините за креирање на родово одговорни политики, поддршка на Комисиите за еднакви можности на жените и мажите и лобирање до централната власт за јакнење на улогата на локалната власт за воведување на родова перспектива. Исто така, ЗЕЛС ќе обезбеди и креирање и воведување на нови алатки и техники за родово разделени податоци во општините и развивање на унифицирани алатки за промоција на општинските активности за родова еднаквост преку општинските канали за информирање. Во таа насока, ЗЕЛС ќе ја унапреди електронската платформа за родово одговорно буџетирање www.rob.zels.org.mk, што ја креираше стручната служба на ЗЕЛС.

Реализацијата на Проект „Кон родово одговорни општини: зајакнување на општинските капацитети за политики за родова еднаквост и родово одговорно буџетирање“ ЗЕЛС го спроведува со поддршка на UN Women, како дел од Проектот ,,Унапредување на одговорните родови политики и буџети: кон транспарентно и инклузивно и одговорно управување во Република Северна Македонија , поддржан од Швајцарската агенција за соработка и развој (СДЦ) и Шведската меѓународна агенција за развој –СИДА.

The project “Towards Gender Responsive Municipalities: Strengthening Municipal Capacities for Gender Equality and Gender-Responsive Budgeting”, which ZELS started to implement this year, was presented to several women mayors, women presidents of municipal councils and municipal coordinators within the two-day training that was organized on November 3th and 4th, 2019 in Struga. Establishment of the ZELS Lobby-group on gender equality was initiated at this event, which is a part of the project and aimed at representing the interests of local gender policies in front of the central government.

At the training, the attendees got acquainted with the basic gender concepts, the manner of creation of gender policies and the introduction of gender-responsive budgeting in local government. It was emphasized that the role of ZELS is very important for the local authorities in this area as well, especially for providing trainings for strengthening the capacities of the local authorities for creating gender-responsive policies, supporting Commissions on equal opportunities of women and men and lobbying to central government to strengthen the role of local government for introducing gender perspective. ZELS will also provide the creation and introduction of new tools and techniques for gender-disaggregated data in municipalities and the development of unified tools for promoting municipal gender equality activities through municipal information channels. In this regard, ZELS will improve the electronic platform for gender responsive budgeting www.rob.zels.org.mk, which was created by the Professional Service of ZELS.

ZELS implements the project “Towards Gender-Responsive Municipalities: Strengthening Municipal Capacities for Gender Equality and Gender-Responsive Budgeting” with the support of UN Women, as part of the project “Improving Responsive-Gender Policies and Budgets: Towards Transparent and Inclusive and Responsive Governance in the Republic of North Macedonia”, supported by the Swiss Agency for Development and Cooperation (SDC) and the Swedish International Development Agency – SIDA.

ГРАДОНАЧАЛНИЧКИ, ПРЕТСЕДАТЕЛКИ НА СОВЕТ И КООРДИНАТОРКИ НА КЕМ

ДИСКУТИРАА ЗА СТРАТЕГИСКИТЕ НАСОКИ НА ЗЕЛС ВО ОБЛАСТА НА

РОДОВАТА ЕДНАКВОСТ

WOMEN MAYORS, WOMEN PRESIDENTS OF COUNCILS AND COORDINATORS OF COMMISSIONS ON EQUAL OPPORTUNITIES DISCUSSED THE STRATEGIC DIRECTIONS OF ZELS IN THE FIELD OF GENDER EQUALITY

Ноември 2019 ЗЕЛС - Гласило 2019

ZELS - Newsletter 2019 Novmeber 2019

4

Правна и институционална основа за активности за родовата еднаквост во нашата земја

Нашата земја, заедно со сите членки на ООН, се обврза за имплементација на Пекиншката декларација и Платформа за акција од 1995 година. Овие документи претставуваа основа на меѓународната заедница за подобрување на статусот на жените и нивно јакнење во јавниот и приватниот живот. Со донесување на Светската декларација за жените во локалната самоуправа во 1988 година, локалните власти добија уникатна можност да допринесат во постигнување на светската цел –родова еднаквост. Се оди и чекор понапред со Европска повелбата за еднаквост на жените и мажите во локалниот живот од 2006 година, која утврдува дека родовата еднаквост не е само човечко право, туку дека е и демократска вредност, која треба да се применува во сите аспекти на животот: политички, економски, социјален и културен. Досега 20 општини во нашата земја ја имаат усвоено Европската повелба, а се очекува оваа бројка континуирано да се зголемува. Стратешкиот ангажман за родова еднаквост на нашата земја за 2016-2019 година се состои во зголемување на учеството на жените на пазарот на трудот и еднаква економска независност; намалување на родовиот јазол во плати, заработка и пензија и на тој начин борба против сиромаштијата кај жените; промовирање на родова еднаквост меѓу мажите и жените во донесување на одлуки; борба против родово базираното насилство и заштита и поддршка на жртвите; промовирање на родова еднаквост и правата на жените низ светот.

Правната рамка на Република Северна Македонија за родова еднаквост се базира на: нашата земја е потписник на CEDAW; на Стратегијата за родова еднаквост за 2013-2020 година; на Законот за еднакви можности на мажите и жените; на Законот за спречување и заштита од дискриминација; на Стратегијата за родово одговорно буџетирање; на Родово одговорниот буџетски циклус. Во нашата земја формирани се: Собраниска комисија за еднакви можности меѓу жените и мажите: Интер–ресорска консултативна и советодавна група за еднакви можности меѓу мажите и жените; Комисии за еднакви можности; координатори за еднакви можности; Комисија за заштита од дискриминација.

Legal and institutional basis for gender equality activities in our country

Macedonia, together with all UN members, has committed itself to implement the 1995 Beijing Declaration and Platform for Action. These documents were the basis of the international community to improve the status of women and strengthen them in public and private life. With the adoption of the World Declaration on Women in Local Self-Government in 1988, local authorities got the unique opportunity to contribute to the achievement of the global objective - gender equality. One step forward was made with the adoption of the European Charter for Equality of Women and Men in Local Life in 2006, which establishes that gender equality is not only a human right but also a democratic value, which should be applied in all aspects of life: political, economic, social and cultural. So far, 20 municipalities in our country have adopted the European Charter and this number is expected to continually increase. The strategic engagement of our country for gender equality 2016-2019 consists of increasing the participation of women in the labor market and equal economic independence; reducing the gender pay gap, earning and retirement and thus combating poverty among women; promoting gender equality between men and women in decision making; combating gender-based violence and protecting and supporting victims; promoting gender equality and women's rights around the world.

The legal framework of the Republic of North Macedonia for gender equality is based on following: our country is a signatory of CEDAW; the Strategy for Gender Equality 2013 - 2020; the Law on Equal Opportunities for Men and Women; the Law on Prevention and Protection against Discrimination; the Gender-Responsive Budgeting Strategy; the Gender-Responsive Budget Cycle.In our country are established following bodies: Parliamentary Commission on Equal Opportunities for Women and Men: Inter-ministerial consultative and advisory group on equal opportunities for men and women; commissions on equal opportunities; Coordinators for Equal Opportunities; Commission for Protection against Discrimination.


5

Управниот одбор на ЗЕЛС, на 6 ноември, 2019 година ја одржа дванаесеттата седница на која беа разгледани низа актуелни прашања поврзани со спроведување на надлежностите на локалните власти, како и со работењето на ЗЕЛС. На почетокот на седницата, присутните го разгледаа Предлог-буџетот на ЗЕЛС, Планот за работа на ЗЕЛС и Планот за јавни набавки, сите за 2020 година. Овие значајни документи за работењето на ЗЕЛС беа разгледани и едногласно усвоени од Управниот одбор. Истите документи ќе ги разгледува и Генералното собрание на ЗЕЛС на петтата седница, што Управниот одбор ја закажа за 5 декември, 2019 година, во Скопје. По писменото повлекување што го поднесе Теута Арифи, градоначалничка на Општина Тетово, од функцијата член во делегацијата при Советот на Европа, Управниот одбор на ова место го избра Висар Ганиу, потпретседател на ЗЕЛС и градоначалник на Општина Чаир.

Членовите на Управниот одбор донесоа одредени заклучоци и по доставени барања до ЗЕЛС. Меѓу нив беше иницијативата од Општина Куманово за одредени измени на Законот за експропријација; потоа иницијативата од Општина Могила, околу регулирање на статусот на месните заедници; барањето од АДКОМ за заедничка средба со Управниот одбор на ЗЕЛС и барањето на Сојузот на здруженија на пензионерите за потпишување на нов Меморандум за соработка. Во однос на Законот за експропријација беше предложено Комисијата за урбанизам и просторно планирање да отвори дискусија за утврдување на иницијатива за изменување и дополнување на Законот за експропријација, да се соберат предлози и мислења од сите општини, а потоа утврдениот текст на иницијативата да биде доставен до Управниот одбор на ЗЕЛС на разгледување. За статусот на месните заедници беше укажано дека за ова прашање се разговара и во рамките на работната група за децентрализација, со тоа што е потребно да се донесе одлука за моделот на идното функционирање на месната самоуправа, односно утврдување на делокругот на работа, потребните ресурси и финансиските средства наспроти бенефитот од ваквата промена на статусот. Управниот одбор на ЗЕЛС ја разгледа и ја прифати иницијативата на АДКОМ. За терминот на одржување на предложената работилница ќе се спроведе взаемно усогласување во претстојниот период. Во однос на Предлог – меморандумот за соработка со Сојузот на здруженија на пензионерите, стручната служба на ЗЕЛС беше задолжена да пристапи кон анализа и да разговара со претставниците од Сојузот

The Managing Board of ZELS, on November 6th, 2019, held its twelfth session, where a series of current issues related to the implementation of the competences of the local authorities, as well as the operation of ZELS, were discussed. At the beginning of the session, the attendees reviewed the ZELS’ Draft-Budget, the ZELS’ Work Plan and the Public Procurement Plan, all for 2020. These important documents on the operation of ZELS were reviewed and unanimously adopted by the Managing Board. The same documents will also be reviewed by the General Assembly of ZELS at the fifth session, which is scheduled by the Managing Board for December 5th, 2019 in Skopje. The Managing Board elected Visar Ganiu, President of ZELS and Mayor of the Municipality of Cair for a member of the delegation of Council of Europe, upon the written resignation submitted by Teuta Arifi, Mayor of the Municipality of Tetovo, retired from this function.

The members of the Managing Board made certain conclusions on the submitted requests to ZELS, including the initiative by the Municipality of Kumanovo for certain amendments to the Law on Expropriation; then the initiative by the Municipality of Mogila on the regulation of the status of local communities; the request from ADKOM for joint meeting with the Managing Board of ZELS and the request of the Union of Pensioners' Associations for signing a new Memorandum of Cooperation. Regarding the Law on Expropriation, it was proposed for the Commission on Urban and Spatial Planning to open discussion for determining an initiative for amending and supplementing the Law on Expropriation, to collect proposals and opinions from all municipalities and then to submit the determined text of the initiative to the Managing Board of ZELS for consideration. Regarding the status of local communities, it was emphasized that this issue is also being discussed within the decentralization working group, so there is a need for decision to be made on the model of future functioning of local self-government, i.e. to be determined the scope of work, the necessary resources and financial means contrary to the benefit of such a change in status. The Managing Board of ZELS reviewed and accepted the ADKOM’ initiative. Mutual harmonization about the date of holding of the proposed workshop will be carried out in the following period. Regarding the Draft - Memorandum of Cooperation with the Association of Pensioners' Associations, the Professional Service of ZELS was obliged to conduct an analysis and to discuss with the representatives of the

THE MANAGING BOARD OF ZELS DISCUSSED THE CURRENT SITUATION IN THE LOCAL GOVERNMENT

УПРАВНИОТ ОДБОР НА ЗЕЛС ДИСКУТИРАШЕ ЗА АКТУЕЛНИТЕ СОСТОЈБИ ВО ЛОКАЛНАТА

ВЛАСТ



6

за усогласување на текстот, а потоа договорената верзија повторно да се достави на разгледување на Управниот одбор на ЗЕЛС.

Утврден составот на Комисијата за подготовка на новиот стратегиски план на ЗЕЛС за 2021 -2025 година

Управниот одбор на ЗЕЛС беше информиран дека ЗЕЛС се подготвува за донесување на нов стратегиски план за периодот 2021 -2025 година. За таа цел, членовите на Управниот одбор го утврдија составот на Комисијата за стратешко планирање при ЗЕЛС, што во следниов период треба активно да работи на утврдувањето на натамошните правци на дејствување на Заедницата во состав: Петре Шилегов, претседател на ЗЕЛС; Висар Ганиу, потпретседател на ЗЕЛС; Илија Јовановски, претседател на Надзорниот одбор на ЗЕЛС; Константин Георгиески, градоначалник на Охрид и член на Управниот одбор на ЗЕЛС. Комисијата најнапред ќе изврши консултации со сите општини за нивните предлози, концепти, идеи за идниот развој на ЗЕЛС. Потоа ќе изготви нацрт – текст кој повторно ќе биде дистрибуиран до сите општини за негово дополнување, коригираниот предлог ќе го разгледува Управниот одбор, а пота тој ќе биде ставен на усвојување пред Генералното собрание на ЗЕЛС.

Формирана Лоби група за родова еднаквост на жените и мажите

На седницата на УО беше формирана и Лоби група за родова еднаквост на жените и мажите, составена од градоначалнички, претседателки на совет и одреден број градоначалници. Целта на оваа лоби група е застапување на интересите на локалните родови политики пред централната власт. Во составот на оваа Лоби група се:

1.Наташа Петровска, градоначалничка на Општина Битола2.Миликије Халими, градоначалничка на Општина Арачиново3.Соња Стаменкова, градоначалничка на Општина Македонска Каменица4.Жаклина Јовановска, градоначалничка на Општина Старо Нагоричане5.Теута Арифи, градоначалничка на Општина Тетово6.Стефан Богоев, градоначалник на Општина Карпош7.Борјанчо Мицевски, градоначалник на Општина Крива Паланка8.Константин Георгиевски, градоначалник на Општина Охрид9.Енвер Пајазити, градоначалник на Општина Брвеница10.Висар Ганиу, градоначалник на Општина Чаир11.Љубица Јанчева, претседателка на Совет на Град Скопје12.Јана Белчева- Андреевска, претседателка на Совет на Општина Центар13.Атина Мургашанска, претседателка на Совет на Општина Куманово14.Лејла Исени, претседателка на Совет на Општина Липково15.Изабела Павловска, претседателка на Совет на Општина Крива Паланка16.Живка Ангелоска, претседателка на Совет на Општина Охрид17.Ивана Цветковска, претседателка на Совет на Општина Аеродром18.Тони Бојковски, претседател на Совет на Општина Гази Баба

Воведување на систем за масовно информирање и предупредување на граѓаните, 112

Присутните беа информирани за Проектот за воведување на единствениот систем за масовно информирање и предупредување на граѓаните 112, подржан од Европската Унија, што неодамна

Association for harmonization of the text, and then to submit the agreed version to the Managing Board of ZELS for consideration.

The composition of the Commission for the preparation of the new strategic plan of ZELS 2021 -2025 is determined

The Managing Board of ZELS was informed that ZELS is preparing to adopt a new strategic plan for the period 2021-2025. For this purpose, the members of the Managing Board have determined the composition of the ZELS Strategic Planning Commission, which should actively work in the following period on defining further directions of acting of the Association. Members of the Commission are Petre Shilegov, President of ZELS; Visar Ganiu, Vice President of ZELS; Ilija Jovanovski, President of the Supervisory Board of ZELS; Konstantin Georgievski, Mayor of the Municipality of Ohrid and member of the Managing Board of ZELS. The Commission will first consult all municipalities on their proposals, concepts, and ideas for the future development of ZELS. It will then prepare a draft - text that will be submitted to all municipalities for its amendment, the corrected proposal will be reviewed by the Managing Board, and then submitted for adoption to the General Assembly of ZELS.

A Lobby Group for Gender Equality of Women and Men has been established

At the session of the Managing Board was established a Lobby group for gender equality of women and men, consisted of women mayors, women presidents of councils and mayors. The aim of this lobby group is to represent the interests of local gender policies in front of the central government. This Lobby group is consisting of the following members:

1.Natasha Petrovska, Mayor of the Municipality of Bitola 2.Milikije Halimi, Mayor of the Municipality of Aracinovo3.Sonya Stamenkova, Mayor of the Municipality of Makedonska Kamenica 4.Zhaklina Jovanovska, Mayor of the Municipality of Staro Nagoricane 5.Teuta Arifi, Mayor of the Municipality of Tetovo6.Stefan Bogoev, Mayor of the Municipality of Karpos7.Borjancho Micevski, Mayor of the Municipality of Kriva Palanka 8.Konstantin Georgievski, Mayor of the Municipality of Ohrid9.Ebver Pajaziti, Mayor of the Municipality of Brvenica10.Visar Ganiu, Mayor of the Municipality of Cair11.Ljubica Janceva, President of the Council of the City of Skopje12.Jana Belcheva – Andreevska, President of the Council of the Municipality of Center 13.Atina Murgashanska, President of the Council of the Municipality of Kumanovo14.Lejla Iseni, President of the Council of the Municipality of Lipkovo15.Izabela Pavlovska, President of the Council of the Municipality of Kriva Palanka16.Zhivka Angeloska, President of the Council of the Municipality of Ohrid17.Ivana Cvetkovska, President of the Council of the Municipality of Aerodrom18.Toni Bojkovski, President of the Council of the Municipality of Gazi Baba

Introduction of the citizens’ mass informing and warning system 112

The attendees were informed about the project for introduction of the citizens’ unique mass informing and warning system 112, supported by the European Union, which was recently presented to


7

the ZELS’ TFFUs Network. The project will be implemented in several phases and includes all units of local self-government that have their own fire fighting units. The Managing Board supported the project and requested active involvement of the municipalities in the implementation of the upcoming activities. The project involves the establishment of an informative call center, with trained staff who will receive the calls and input the data for the reported disaster into the unique information system and thereby will enable coordination and organization of the available units to deal with the current situation. The system will also be supervised by state institutions such as the Protection and Rescue Directorate and the Crisis Management Center. Municipalities are expected to nominate a staff member who will have access to the system and accept diverted calls, but will also input all necessary pre-defined data. Detailed training is also envisaged in this phase for these servants who will be appointed by the TFFUs Commanders for each unit separately.

The proposal of the Working group responsible for determining the formal legal aspect and defining the next steps in the decentralization process was presented

Information on the draft-document of the Working group responsible for determining the formal legal aspect and defining next steps in the decentralization process was also presented at the session. It was pointed out that so far several meetings have been held, which, besides representatives of the local government, were also attended by representatives of the Ministry of Local Self-Government, led by Minister Milevski, as well as representatives of the Government of the Republic of North Macedonia and certain ministries. It was pointed out that ZELS has made harmonizations with the central government in certain areas, in particular with the Ministry of Agriculture, Forestry and Water Economy, but that there are still some ambiguities regarding the views with the Ministry of Finance, Ministry of Labor and Social Affairs and Ministry of Health. A partial harmonization has also been made with the Ministry of Interior. After conducting some analysis of the summarized views and proposals, an analytical approach will follow for determining all laws and legal provisions that need to be harmonized with the proposed amendments. Efforts are being made for part of the determined laws to enter into the parliamentary procedure by the end of this year and to be adopted by the MP's before the dissolution of the Parliament.

Discussion on the situation with the debts of the public enterprises owned by the municipality

The Managing Board also discussed the request of the Mayor of the Municipality of Debar, Hekuran Duka, presented at the meeting of the presidents of the councils from the Polog Region for providing support from the central government for repayment of the debts that the public enterprises have to the state institutions, especially to the Health Insurance Fund. Some members of the Managing Board agreed that the debts of public enterprises are still a serious burden for the budget of many municipalities. In the discussion was highlighted the possible concept of adopting a separate law that would write off the interests toward state bodies and institutions, as was the experience in the previous period, when municipalities were enabled to pay their outstanding debt in installments and write off the debts on the basis of unpaid interest. There was also

беше претставен пред Мрежата на ТППЕ при ЗЕЛС. Проектот ќе се спроведува во неколку фази и ги вклучува сите единици на локалната самоуправа кои имаат сопствени противпожарни единици. Управниот одбор го поддржа проектот и побара активно вклучување на општините во реализацијата на претстојните активности. Станува збор за воспоставување на информативен центар за повикување, со обучен персонал кој ќе ги презема повиците и ќе ги внесува податоците за пријавената непогода во единствениот информациски систем и на тој начин ќе овозможи координација и организирање на расположливите единици заради справување со актуелната состојба. Системот ќе биде надгледуван и од државните институции, како Дирекцијата за заштита и спасување и Центарот за управување со кризи. Од општините се очекува да задолжат лице од редот на вработените кој ќе пристапува во системот и ќе ги прима пренасочените повици, но и ќе ги внесува сите претходно дефинирани потребни податоци. За оваа фаза е предвидена и детална обука за овие лица кои ќе бидат назначени од командирите на ТППЕ за секоја единица посебно.

Презентиран предлогот од работната група задолжена за утврдување на формално- правниот аспект и дефинирање на идните чекори во процесот на децентрализација

На седницата беше презентирана и информација за предлогот - документот на Работната група задолжена за утврдување на формално-правниот аспект и дефинирање на идните чекори во процесот на децентрализација. Беше посочено дека досега се одржани неколку состаноци, на кои освен претставниците од локалната власт има претставници од Министерството за локална самоуправа, предводени од министерот Милевски, како и претставници од Владата на Република Северна Македонија и одредени министерства. Беше посочено дека во одредени области се постигнати усогласувања меѓу ЗЕЛС и централната власт, особено со Министерството за земјоделие, шумарство и водостопанство, но дека сè уште има одредени недоречености околу ставовите со Министерството за финансии, Министерството за труд и социјала и Министерството за здравство, а делумно усогласување е постигнато со Министерството за внатрешни работи. По спроведувањето на одредени анализи на сублимираните ставови и предлози, ќе следи аналитички пристап за утврдување на сите закони и на законските одредби кои треба да бидат усогласени со предложените измени. Се прават напори дел од утврдените закони да влезат во собраниска процедура до крајот на оваа година и да бидат прифатени пред распуштањето на Собранието.

Дискусија за состојбата со долговите на јавните претпријатија во општинска сопственост

Управниот одбор дискутираше и по барањето на градоначалникот на Општина Дебар, Хекуран Дука, изнесено на средбата на претседателите на советите од Полошкиот регион за обезбедување на поддршка на поддршка од централната власт за враќање на долговите што јавните претпријатија ги имаат кон државните установи, особено кон Фондот за здравство. Дел од членовите на Управниот одбор се согласија дека долговите на јавните претпријатија сè уште сериозно го оптоваруваат буџетот на многу општини. Во дискусијата беше посочен можен концепт на донесување на посебен Закон со кој ќе се отпишат каматите кон државните органи и институции, како што беше искуството во претходниот период, кога на општините им беше овозможено плаќање на преостанатиот долг на рати и отпис на задолжувањата по основ на неплатени камати. Се отвори и дилемата


8

што со оние општини кои редовно ги сервисираат сопствените долгови, меѓу кои и преземените од јавните претпријатија. На ваков начин, општините и граѓаните од овие подрачја се ставаат во нерамноправна положба, како што беше случајот со минатогодишниот Закон, со кој на општините кои должат им беа дадени државни грантови во вкупна висина од 50 милиони евра, додека другите општини не добија никакви дополнителни средства.

Беше заклучено, стручната служба на ЗЕЛС да побара информации од сите општини за вкупниот долг на нивните јавни претпријатија што го имаат кон државните органи, министерства, други институции и установи и долгот на општината доколку го презела од јавните претпријатија. Управниот одбор на следната седница ќе ги разгледа пристигнатите податоци и ќе дискутира за утврдување на мерки за надминување на овие состојби.

Предизвици со одржувањето и расчистувањето на регионалните патишта

Присутните посветија внимание на разгледување на иницијативата од неколку помали општини од Пелагонискиот плански регион (Новаци, Могила, Крушево и Долнени) околу предизвиците со регионалните патишта во овие средини. Иако тоа не е во нивна надлежност, но во интерес на граѓаните, овие општини на свој трошок преземаат соодветни активности на одржување и расчистување на регионалните патишта, особено во зимскиот период. Тие предлагаат да се иницира склучување на договор со ЈПДП за префрлање на соодветни финансиски средства, што ова претпријатие ги добива согласно со законот. На иницијативата се приклучи и Општина Ранковце, која освен што се соочува со истиот предизвик, го потенцира и континуираното руинирање на регионалниот пат, кон српската граница. Како најголемата причина беа посочени товарните возила од шумските стопанства кои пренесуваат дрвна маса и се товарени над дозволената носивост. Управниот одбор ја прифати иницијативата на општините Новаци, Могила, Крушево и Долнени и заклучи за ова прашање да се обрати до Агенцијата за патишта, со предлог за склучување на договори со општините за одржување на патиштата.

На општините им е понудено презентирање на „ДУБАИ- ЕКСПО 2020/21“- изјаснувањето најдоцна до 15 декември, 2019 година

Претставници од Владата на Република Северна Македонија ја претставија можноста на локалните власти за презентирање на „ДУБАИ- ЕКСПО“ што ќе се одржи од 20 октомври, 2020 до 10 април, 2021 година. Саемската манифестација е насловена „Поврзување на умот, создавање на иднината (Connecting Minds, Creating the Future), при што се понудени три теми: Можност, мобилност, одржливост (Оpportunity, Мobility, Sustainability). Нашата земја го одбра цветот на камилицата кој ќе доминира на самиот штанд и на рекламниот материјал на нашата земја, а преку кој ќе се претставуваат сите убавини, специфичности, економски можности за инвестирање и за посета. Предвидено е општините да се презентираат први, во период од 25 дена, односно некаде до средината на ноември 2020 година, при што просторот на павилјонот од 385 м2 е обезбеден бесплатно, а постојат и низа други полезности околу транспортот на материјалите и слично. Саемот нуди можност и за продажба на производи, презентирање на културни програми, обезбедени се посебни панел - екрани за рекламирање, а постојат и можности за состаноци и презентации. Временскиот период на поединечно претставување на секоја општина на саемот ќе биде договорен дополнително, во зависност од бројот на заинтересирани општини

the dilemma of what would happen to those municipalities that regularly pay their debts, including those debts that have taken over from the public enterprises. In this way, municipalities and citizens from these areas are put in an unequal position, as was the case with last year's Law, with which municipalities that have debts have received state grants in a total amount of 50 million Euros, while other municipalities received no additional funds.

It was concluded that the Professional Service of ZELS should request information from all municipalities on the total debt of their public enterprises that they owe to state authorities, ministries and other institutions and the debt that the municipality has taken over from public enterprises. At the next meeting, the Managing Board will review the collected data and discuss the determination of measures to overcome these situations.

Regional roads clearing and maintaining challenges

The attendees paid special attention to reviewing the initiative of several smaller municipalities from the Pelagonija Planning Region (Novaci, Mogila, Krusevo and Dolneni) about the challenges with regional roads in these areas. These municipalities are undertaking appropriate activities at their own expense to maintain and clean up the regional roads, especially in winter, although it is not in their competence, but in the interest of the citizens. They propose initiating a contract with the Public Enterprise for State Roads for the transfer of appropriate financial funds that this enterprise receives as regulated by Law. The initiative was joined by the Municipality of Rankovce, which besides facing the same challenge, also emphasized the continuous destruction of the regional road towards the Serbian border. Cargo vehicles of the forestry enterprises that transport timber and are loaded above the permitted weight were emphasized as the main reason for the destruction of this road. The Managing Board accepted the initiative of the municipalities of Novac, Mogila, Krushevo, and Dolneni and concluded that for this issue should address to the Roads Agency with a proposal to conclude contracts with the municipalities for road maintenance.

The municipalities are offered a presentation at “DUBAI – EXPO 2020/2021” – statements of interest to be made not later than December 15th, 2019

Representatives from the Government of the Republic of North Macedonia presented the possibility for the local governments to be presented at “DUBAI – EXPO” which will take place from October 20th, 2020 to April 10th, 2021. The fair manifestation is titled –“Connecting minds, creating the future”, as three topics were offered: Opportunity, Mobility, Sustainability. Our country have chosen the chamomile flower that should dominate the fair stand and the promotional material for our country, through which all the beauties, specifics, economic opportunities for investment and visit are going to be presented. It is envisaged that the municipalities are presented first, during the period of 25 days, as approximately to the middle of the month of November 2020, when the space of 385 m2 is obtained free of charge, including number of other benefits regarding the transport of the materials and such. The fair offers a possibility for selling goods, presentation of cultural programs, with special panels provided – advertising screens, including the possibility for meeting venues and presentations. The period for single presentation for each municipality of the fair is going to be additionally determined, in accordance to the number


9

of interested municipalities and its possibilities. As concluded, ZELS should send detailed information to all municipalities for the event, and the municipalities should state its interest for participation at “DUBAI EXPO 2020” not later than December 15th, 2019.

Reaffirmation of open questions related to adoption of new Law on Treatment of Illegally Constructed Buildings

The Managing board discussed upon information regarding the adoption of new Law on Treatment of Illegally Constructed Buildings. As of the moment of placement of this information on the “E-government” system, it was delivered to all municipalities, while only municipalities of Debar, Krusevo, Center, Cesinovo – Oblesevo and Kumanovo responded. The members of the Managing Board reaffirmed open questions related to evidence procedure, use of publicly available satellite images on the internet, the height of the legalization fee and the attitude of the public regarding the accuracy to submit requests for legalization of illegal constructions. The discussion was finalized by adoption of several conclusions, among which: By the text of the Draft – Law must be compulsory prescribed the evidence procedure, especially the manner of proving the time period in which the illegal construction was built, meaning prescribe the use of an abstract from a satellite image as a legally reliable prove. The image must be provided by a competent state organ, and made available for the municipalities.

Also, ZELS demands that the new Draft – Law envisages alternative solutions subject to further discussion, before the adoption of the decision for final regulation of the procedure of legalization of constructions built on state owned land, constructions built on land planned for construction of buildings of public interest or infrastructure, as well as legalization of constructions built on land that is not covered with urban – planning documentation of any type. The reasoning is that the municipalities could lose leverage in the future and pay the fee for expropriation of illegal constructions for construction of infrastructure or construction of buildings of public interest of local importance. As to the category of illegal constructions built on land for which no urban – planning documentation was adopted, it must be taken into consideration that the urban planning coverage is large, that large financial resources are needed and that the procedure for its adoption is usually long. ZELS expresses consent with the proposal for high legalization fee for illegal constructions and proposes that it is set as high as 150% of the value set by the current fee for arrangement of construction land for the respected zone. At the same time, the need for organization of a working meeting (round table) was expressed, on which all municipalities should be invited for discussion of progressed solutions prior to the parliamentary procedure of adoption of this Law.

и од нивните можностите. Беше заклучено ЗЕЛС да испрати до сите општини подетални информации за овој настан, а тие до 15 декември, 2019 година да се изјаснат за нивната заинтересираност за учество на „Дубаи Експо 2020/21“.

Реафирмирани отворените прашања поврзани со донесување на нов Закон за постапување со бесправно изградени објекти

Управниот одбор дискутираше по информацијата околу донесувањето на нов Закон за постапување со бесправно изградени објекти. По поставувањето на оваа информација на системот- „е-Влада“, таа беше доставена до сите општини, а одговори до ЗЕЛС пристигнаа само од општините: Центар, Дебар, Крушево, Чешиново- Облешево и Куманово. Управниот одбор повторно ги реафирмираше отворените прашања поврзани со доказната постапка, користење на јавно достапни сателитски снимки на интернет, висината на надоместокот за легализација и неажурноста на граѓаните за навремено поднесување на барање за легализација на нелегалните градби. По дискусијата беа донесени повеќе заклучоци, меѓу кои: Со текстот на Предлог - законот задолжително да се пропише доказната постапка, а особено начинот на кој ќе се докажува периодот во кој е изграден бесправниот објект, односно да се пропише и користење на извадок од сателитска снимка како веродостоен доказ. Снимката да биде обезбедена од страна на државен орган, установа или институција, а истата да биде ставена на располагање на општините.

Исто така, ЗЕЛС бара со новиот Предлог - закон да се предвидат алтернативни решенија заради дискусија по нив, пред донесување на одлука за конечно уредување на постапката на легализација на објекти кои се изградени на државно земјиште, објекти кои се наоѓаат на земјиште на кое е планирана изградба на објекти од јавен интерес или инфраструктурни објекти, како и легализација на објекти на земјиште кое не е опфатено со урбанистичко-планска документација од каков било вид. Ова од причина што општините во иднина би биле доведени во неповолна положба да плаќаат за експропријација на легализиран објект заради изграба на инфраструктура или градба на објекти од јавен интерес од локално значење. Додека пак за категоријата на бесправни градби кои се наоѓаат на земјиште за кое не е донесена урбанистичко – планска документација, мора да се има предвид дека опфатот во општините за донесување на урбанистички планови е голем, дека се потребни големи финансиски средства и дека постапката на донесување често е долга. ЗЕЛС е согласен со предлогот за висок износ на надоместокот за легализација на бесправните градби и предлага тој да изнесува 150% од висината на актуелниот надоместок за уредување на градежното земјиште за соодветното подрачје. Исто така, беше посочена потребата да се организира работна средба (тркалезна маса) на која ќе се поканат општините и на која ќе се дискутираат предложените решенија пред да се почне со собраниска постапка на донесување на овој Закон.


10

Советници и инспектори за животна средина од единиците на локалната власт, членови на Мрежата за животна средина при ЗЕЛС, на 12 ноември, 2019 година, во ЗЕЛС тренинг центарот проследија обука во која беше опфатено спроведувањето на прекршочната постапка во областа на животната средина, во согласност со новиот Закон за прекршочна постапка. Всушност, од 18 ноември, 2019 година, инспекторите треба да постапуваат во согласност со одредбите од новиот Закон за прекршоци, за што во изминатите шест месеци се направени и усогласувања во останатата законска регулатива. Беше посочено дека соодветно усогласување е направено и во Законот за животна средина и дека се очекува најдоцна до крајот на овој месец, измените на овој Закон да стапат во сила, по што ќе следи усогласување и во останатите 11 закони од областа на животната средина.

Обуката ја водеше Тања Пауновска, член на двете комисии при Министерството за животна средина: Прекршочна комисија и Комисија за спогодување. Таа говореше за измените во новиот Закон за прекршоци, при што посочи дека санкциите генерално се намалени споредбено со претходниот закон, но дека се остава можност при одредени случаи, кога станува збор за посериозно загрозување тие да бидат зголемени трикратно. Исто така, беше посочено дека во новиот Закон не е предвидена мандатната постапка, туку останува само прекршочниот платен налог, како и тоа дека на опомената и се дава поголем акцент, односно дека таа сега е предвидена како санкција. Ова особено би се применувало во случаи кога физичко или правно лице за прв пат прави прекршок, но не и доколку направениот прекршок предизвикува големи последици по животната средина. Освен опомената, како санкции во областа на животната средина, главно се изрекуваат и парична казна и забрана за вршење на дејност. Стана збор и за спогодувањето, што се користи при утврдени поголемите казни, кај прекршоци од трета категорија, за кои досега ниту една општина нема покренато ваква постапка, но дека тоа може да се случи во следниов период, како што е неодамнешниот пример од Општина Велес, со хаваријата во маслодајната. Беше посочено дека инспекторите треба да обрнат поголемо внимание на доставување на комплетна и уредна документација заедно со барањето за покренување на прекршочна постапка, за да не се враќаат предметите за банални работи од формална природа. Притоа, присутните беа информирани дека ако со претходниот закон, комисиите беа надлежни за околу 80% од прекршочните барања, со законските измените овој процент на предмети ќе оди директно во судска постапка, а 20 % ќе оди кај комисиите. Исто така, беше посочено дека инспекторите треба да ги прилагодат

Environmental councilors and inspectors from the local self-government units, members of the ZELS Environmental Network, on November 12th, 2019 attended training in the ZELS Training Center which included the implementation of the misdemeanor procedure in the area of environment, in accordance with the new Law on Misdemeanor Procedure. In fact, starting from November 18th, 2019, inspectors should act in accordance with the provisions of the new Law on Misdemeanors, which provisions in the past six months have also been harmonized with other legislation. It was emphasized that adequate harmonization has also been done in the Law on Environment and it is expected that the amendments of this Law will enter into force by the end of this month at the latest and then the harmonization will continue in the other 11 laws in the field of environment.

The training was led by Tanja Paunovska, a member of two commissions within the Ministry of Environment: Misdemeanor Commission and Settlement Commission. She spoke about the amendments to the new Law on Misdemeanors, emphasizing that sanctions have generally been reduced compared to the previous law, but that it is possible in certain cases to increase them threefold when it comes to more serious violations. It was also pointed out that the new law does not stipulate the mandated procedure, but only the misdemeanor payment order and that greater emphasis are given to the warning, i.e. that it is now foreseen to be a sanction. This would especially apply in cases where a natural or legal person commits a misdemeanor for the first time, but not if the misdemeanor causes major consequences for the environment. In addition to the warning, sanctions in the field of environment are also imposed in the form of fines and prohibition on performing the activity. There was also discussion about the settlement, which is used in determining larger fines, for misdemeanors of the third category, for which no municipality has so far initiated such a procedure, but that it may occur in the following period, such as a recent example from the Municipality of Veles, with the accident at the Maslodajna factory. It was pointed out that inspectors should pay more attention to the submission of complete and orderly documentation together with the request for initiation of a misdemeanor procedure, in order not to return items for banal things of a formal nature. The attendees were informed that if by previous law the commissions were competent for about 80% of the misdemeanor requests, with the legal changes this percentage of cases would go directly to court proceedings, while 20% would go to the commissions. It was also emphasized that inspectors should adapt the

Април / Мај 2019 ЗЕЛС - Гласило 2019

ОБУКА ЗА ПРИМЕНАТА НА НОВИОТ ЗАКОН ЗА ПРЕКРШОЦИ ВО ОБЛАСТА НА ЖИВОТНАТА

СРЕДИНА

TRAINING FOR IMPLEMENTATION OF THE NEW LAW ON MISDEMEANORS IN THE FIELD OF ENVIRONMENT



11

барањата, соодветно со новите законски измени, а во следниов период се очекува да бидат изработени нови формулари.

Присутните посочија дека новите законски измени се направени токму во оние делови од постапките кои предизвикувале низа предизвици при нивната примена и дека ќе се обезбеди поголема ефикасност кај инспекциските служби. На крајот на средбата, присутните беа информирани дека до средината на декември, ЗЕЛС има планирано уште неколку обуки од областа на животната средина, за кои навремено ќе бидат информирани.

requirements in accordance with the new legal changes, and new forms are expected to be prepared in the next period.

The participants pointed out that the new legislative changes were made precisely in those parts of the procedures that caused a number of challenges in their application and that this would ensure greater efficiency of the inspection services. At the end of the meeting, the participants were informed that by the middle of December, ZELS has planned to organize several more trainings in the field of environment, for which they will be timely informed.

Во просториите на ЗЕЛС на 18 ноември, 2019 година се одржа триесет и петтата седница на Комисијата за следење на развојот на системот за финансирање. На дневен ред беше ставено разгледувањето на Предлог – уредбата за методологијата за утврдување на критериумите за распределба на блок дотации за јавните установи за деца - детски градинки и центри за ран детски развој во состав на јавни детски градинки по општини за 2020 година, како и Предлог – уредбата за методологијата за утврдување на критериумите за распределба на блок дотации за јавните установи за социјална заштита - домови за стари лица за 2020 година. Претставниците од локалната власт, членови на оваа Комисија, на самиот почеток на дискусијата укажаа дека не е добро што толку доцна се изнесуваат овие два предлог -документи пред Комисијата, со што се потценува нејзината улога. Улогата на Комисијата дополнително се девалвира и поради фактот што тие веќе биле претставени и поминале во владина процедура и треба да одат на расправа во Собрание. Беше посочено дека ставовите од денешната дискусија може да се инкорпорираат во следните постапки за усвојување на овие два документа, но дека во иднина ваквото однесување не смее да прерасне во пракса.Претставникот од Министерството за труд и социјална политика образложи дека долго време се работело на ревидирањето

On November 18th, 2019, in the premises of ZELS was held the thirty-fifth session of the Commission on Monitoring the Development of the Financing System of Municipalities. On the agenda was the consideration of the Draft - Decree on the methodology for determining the criteria for allocation of block grants for children' public institutions - kindergartens and centers for early child development, as part of the public kindergartens in municipalities for 2020, as well as the consideration of the Draft - Decree on the methodology for determining the criteria for allocation of block grants for public social protection institutions - homes for the elderly for 2020. At the very beginning of the discussion, representatives of the local government, members of this Commission, pointed out that it is not good that these two draft documents are presented so late in front of the Commission, underestimating thus its role. The role of the Commission is additionally devalued due to the fact that they have already been presented and have gone through a governmental procedure and should go to Parliament for debate. It was pointed out that the attitudes of today's discussion may be incorporated in the following procedures for the adoption of these two documents, but that such conduct in the future must not become a practice. The representative of the Ministry of Labor and Social Policy

53% ПОВЕЌЕ СРЕДСТВА ЗА ДЕТСКИТЕ ГРАДИНКИ – ИЗНЕСЕНО НА СЕДНИЦАТА НА

КОМИСИЈАТА ЗА СЛЕДЕЊЕ НА РАЗВОЈОТ НА СИСТЕМОТ ЗА ФИНАНСИРАЊЕ НА

ОПШТИНИТЕ

53% MORE FUNDS FOR KINDERGARTENS - PRESENTED AT THE SESSION OF THE COMMISSION ON MONITORING THE DEVELOPMENT OF THE FINANCING SYSTEM OF MUNICIPALITIES


12

на постојната формула за распределба на средствата, во насока на обезбедување на потранспарентна и поправична распределба на блок дотациите на општините за градинките и центрите за ран детски развој. Беше посочено дека е утврдена нова поедноставна формула, во која се зема фактичкиот и проектираниот капацитет на градинките, односно утврдениот просечен број на децата на кој се додава трошокот по дете, а онаму каде во градинките има и центри за ран детски развој (за деца од 3-6 години,без спиење и храна) се додаваат средства утврдени само врз основа на проектираниот капацитет. Сето тоа, пак, е во согласност со обезбедените средства во буџетот за 2020 година за оваа намена, при што се предвидува сумата по општина да не смее да биде помала од 350.000,00 денари. Беше изнесено дека висината на средствата за детски градинки, во буџетот за 2020 година е за 53% поголема од 2017 година, а тука влегуваат и зголемувањето на платите на вработените, како и сите новоприфатени вработувања, што во претходниот период ги плаќала локалната власт. Беше констатирано дека не може да се направи идеална формула, но дека и натаму ќе се работи на нејзино усовршување, со цел никој да не биде оштетен, а притоа да се обезбеди децата да добиваат квалитетна услуга. На седницата беше посочено дека оваа формула ќе подлежи на преиспитување и подобрување и дека во следниот период МТСП нарачува ревизија на целиот систем на финансирање на градинките, каде ќе биде разгледан и делот на самофинансирањето, што сега изнесува 1.500,00 денари по дете. Кај присутните преовладуваше и ставот да се обезбеди една општа формула преку која ќе се врши распределбата на сите средства, заедно од областа на детски градинки, образование, култура..., кои во една целина ќе им се префрлаат на општините. Потоа, општините самостојно ќе може да управуваат со овие средства, а сето тоа ќе придонесе и за натамошно развивање на процесот на децентрализација во земјава.Присутните претставници од локалната власт изнесоа позитивни ставови во однос на поголемото раздвижување на капиталните инвестиции што ги прави МТСП, со проширување на постојните капацитетите на градинките или изградба на нови градинки, како и поддршката што им ја дава на општините при подготовката на новите проекти. Беше посочено дека општините добиле многу нови согласности за вработувања на кадар во градинките, и тоа како за претходно ангажираните лица, но и дополнителни - нови вработувања. Присутните со мнозинство на гласови ја поддржаа оваа Предлог –уредба за распределбата на блок дотациите за градинките за методологија, а позитивно се произнесоа и за Предлог –уредбата за методологија за старските домови, која нема никакви измени во однос на претходната и се однесува на четирите установи распоредени во општините: Битола, Берово, Куманово и Прилеп.

explained that they have worked for a long time on revising the existing formula for allocating funds in order to ensure more transparent and equitable allocation of municipal block grants for kindergartens and centers for early child development. Emphasis was put on the new simplified formula, that incorporates objective and projected capacity of kindergartens, meaning the envisioned average number of children increased by the expenditure value per child, while for the kindergartens that incorporate centers for early child development (for children aged 3 – 6, without accommodation and meals) funds are added only according to the foreseen projected capacity. All of this is ensured in accordance with allocated funds in the 2020 budget, for this purpose, so it is envisaged that the amount per municipality must not be lower than 350.000,00 denars. As stated, the funds available for kindergartens, with the 2020 budget is for 53% larger than that in 2017, including the increase in employees’ salaries, together with all new employments paid by the municipalities in the previous period. As underlined, no ideal formula is possible, but, working on its upgrade is an ongoing process, in order that no party is damaged, and at the same time securing that the children get quality service.It was emphasized that this formula is going to be subject to reassessment and improvement and that in the coming period the MLSP will request to conduct a revision of the whole system of financing of kindergartens, where the part of self-financing is also going to be subject to overview, which now amounts to 1.500,00 denars per child. The attendees considered that a single general formula must be provided and used for allocation of all funds in the sectors of kindergarten, education, culture..., transferred to the municipalities as a single segment. It will allow them to manage the funds independently, and all this will contribute to further development of the decentralization process in the country. The present representatives of the local government expressed their positive views on the increase of capital investments made by the MLSP, by expanding the existing capacities of kindergartens or building new kindergartens, as well as the support it provides to municipalities in the preparation of new projects. It was pointed out that municipalities have received many new approvals for the employment of kindergartens staff, both for previously engaged persons and additional - new employments.The attendees by a majority vote supported this Draft - Decree on the methodology for the allocation of block grants for kindergartens, and also voted in favor of the Draft – Decree on the methodology for homes for the elderly, which has no changes compared to the previous methodology and refers to the four institutions located in the municipalities of Bitola, Berovo, Kumanovo and Prilep.


13

USA EXPERIENCES IN PERFORMING INSPECTION IN THE FIELD OF AIR POLLUTION PRESENTED TO THE LOCAL GOVERNMENT REPRESENTATIVES

ИСКУСТВАТА ОД САД ЗА ВРШЕЊЕТО НА ИНСПЕКЦИСКИ НАДЗОР ВО ОБЛАСТА НА

ЗАГАДУВАЊЕ НА ВОЗДУХОТ -ПРЕНЕСЕНИ ПРЕД ПРЕТСТАВНИЦИТЕ ОД ЛОКАЛНАТА ВЛАСТ

Синди Шафер, инженерка за животна средина во државната Агенција за заштита на животна средина на САД (Environment Protection Agency EPA) на 19 и на 21 ноември, 2019 година во ЗЕЛС тренинг центарот ги пренесе искуствата за вршењето на инспекциски надзор во областа на загадувањето на воздухот, според законската регулатива на САД. Оваа обука ја организираше ЗЕЛС, во соработка со Амбасадата на САД во нашата земја, на која беа повикани членовите на Мрежа за животна средина на ЗЕЛС. Искуствата што беа пренесени, во голема мера, ќе помогнат и во креирањето на идни ставови на оваа Мрежа при покренувањето на одредени законски иницијативи за подобрување на заштитата на животната средина, како и на подобрување на условите за инспекторирање во нашата земја.

На почетокот на презентацијата, инженерката Шафер говореше за поврзаноста на загадувањето на воздухот со нарушувањето на здравјето на луѓето, како и со опаѓањето на економијата во една земја, посочувајќи на трошоците за здравствено лекување, отсуството од работа на вработените и слично. Таа информираше дека според податоците на Светската здравствена организација нашата земја се наоѓа високо на листата на најзагадени земји со ПМ честички. Потоа, присутните имаа можност да слушнат како се спроведува инспекциска постапка во САД при загадување на животната средина. Беше посочено дека првенствено се започнува со таргетирање на правниот субјект врз кој ќе се врши надзор, па се врши подготовки за лична заштита на инспекторот, се утврдуваат и обезбедуваат инструменти што ќе се користат при надзорот и се подготвува „листа за проверка“ која му се испраќа на правниот субјект, најмалку три дена пред вршењето на надзорот.

Агенцијата за животна средина во САД ги категоризира правните субјекти -загадувачи по повеќе категории, меѓу кои според: зоната во која се наоѓаат, опасноста на материте што ги користат и што ги испуштаат, историјата

Cynth ia Schafer, env i ronmenta l inspector at the USA State Environmenta l Protect ion Agency t ransferred her exper iences in performing inspect ion in the f ie ld of a i r po l lut ion as regulated by the USA leg is lat ion , at the premises of ZELS Tra in ing Center on November 19th and 20 th, 2019. Th is t ra in ing was organized by ZELS in cooperat ion with the USA Embassy in our country, on which members of the ZELS’ Network on Environment were inv i ted . The presented exper iences would largely he lp the creat ion of ideas and development of future pol ic ies of th is Network when ra is ing spec i f ic legal in i t iat ives for improvement of the protect ion of envi ronment , as wel l as improvement of condit ions for inspect ion in our country.

At the beginning of the presentation, Ms. Schafer spoke about the relation between the air pollution and health quality of the cit izens as well as decline in economic growth, emphasizing the expenditure for health treatment, job sick leave of employees and so on. She informed that according to the data of the World Health Organization, our country is placed high on the l ist of polluted countries by PM particles. As fol low-up, the attendees had the opportunity to learn about the inspection procedure in USA related to air pollution. It was emphasized that primari ly accent must be put on targeting the legal entity that should be subject to inspection, than a preparation for personal safe protection for the inspector must be made, assessing and securing the tolls that are going to be used during the inspection and preparation of a „check l ist“ that is delivered to the entity at least three days in advance prior to the inspection.

The USA State Environmental Protection Agency categorizes legal entities – polluters by several categories, such as: by location zone, level of hazardless of the used and emitted material, by history of “breaking” the



14

како ,,прекршители“ на законските норми од областа на животна средина, зачестеноста на поплаките на граѓаните од нивното работење и слично. Ваквите бази на податоци со кои располага инспекторот, во голема мера му помагаат подобро да се „запознае“ со правниот субјект, пред да излезе на терен. Всушност, од тоа зависи дали инспекторот за подготовката за вршење на надзорот ќе потроши неколку дена или неколку недели, кои инструменти ќе му бидат потребни и каква опрема за лична заштита ќе земе за вршење на надзорот. Чизми, безбедносни очила, елек, ракавици, респиратор, скафандер и слично влегуваат во најосновната опрема за лична заштита. Од основните уреди се земаат: апарат за утврдување на нивото на кислород во просторијата, на јаглерод моноксид, радијација и слично. Како задолжителна подготвителна обврска за инспекторот е и подготовката на План за здравје и безбедност за итни случаи, каде мора да бидат утврдени очекувани опасности, начин како да се спречат доколку настанат, утврдена мапа за најбрзо стигнување до најблиската болница, и слично. Исто така, инспекторот задолжително подготвува и „Листа за проверка“ која се доставува до правниот субјект, неколку дена пред започнувањето на надзорот и содржи информации за сè што се планира да биде предмет на надзор. Освен најавените инспекциски контроли, често е вршењето и на ненајавени контроли, кои се утврдени во согласност со законот.

Самиот надзор започнува со разговор со надлежни раководители за тоа какви материјали се користат, кој отпад се генерира, каде се депонира, каде се исфрла водата, односно инспекторот се запознава како функционира целиот процес. Потоа се врши обиколка, кога се земаат примероци од материјалите кои се користат, од отпадот што се создава и слично, дополнително се разговара со работниците и се евидентираат податоци од поставените инструменти. Во завршната фаза повторно се организира состанокот на кој се воочуваат потенцијалните причини за хаварии, воочените нерегуларности во работењето, утврдените податоци од инструментите и сето тоа се запишува во Извештај. Записникот мора да биде прецизен, бидејќи тој може да биде користен и во судската постапка во која учествува и инспекторот. На овој состанокот се утврдува и начинот на заштита на личните податоци, но и обврската на заштита на ,,тајните на процесот на производство“ што ги има корпорацијата.

legal provisions in the area of environmental protection, frequency of complaints of its operation by the citizens and so on. These databases available to the inspector largely help the inspector to get more information about the legal entity before visiting it. Actually, this is crucial for the inspector to determine whether he needs to spend several days or weeks for preparations to perform the inspection, what are the instruments for inspection he needs and what is the personal protection equipment needed to perform the inspection. Boots, security eyeglasses, vest, gloves, respirator, protection suit and other things are part of the most basic equipment for personal protection. From the basic devices, the inspector uses an instrument to measure the level of oxygen, carbon dioxide, radiation in the working space. As an obligatory preparatory activity of the inspector is the preparation of a Health and security plan for emergency situations, in which expected risks must be determined, ways of dealing with them in situations when they occur, determined map for fastest route to the hospital and so on. At the same time, the inspector is obligated to prepare a “check list” that is delivered to the legal entity several days prior to beginning the inspection that contains information on what is planned to be subject to inspection. Beside the notified inspections it is very often the case of performing an unannounced control, as determined by Law.

The inspection itself begins by a discussion with responsible officers regarding the materials used, the type of waste that is generated, the place where it is disposed, the treatment of wastewater, i .e. the inspector gets information about how the whole process works. After that, a site visit is performed, when specimens of materials used, generated waste and so on are collected, after which additional discussion with the employees is performed and data from installed instruments are registered. During the final phase an additional meeting is organized aimed at determining potential causes of disaster, marked irregularities in the operation, collected data from instruments and preparation of evidence report. The report must be precise, since it can also be used during the Court procedure in which the inspector also takes part. At this meeting, the manner of protection of personal data, as well as the obligation for protection of “production process secrets“ that the corporation has, is determined.


15

Од 30 ноември, 2019 година на сила стапува новиот Закон за инспекциски надзор (Сл. весник, бр.102 од мај 2019 година). По тој повод, ЗЕЛС во соработка со Инспекцискиот совет, на 20 ноември, 2019 година, во просториите на ЗЕЛС тренинг центарот, организираше обука за раководителите на инспекциските служби од локалната власт. Стручен тим од Инспекцискиот совет на присутните им ги посочи најзначајните обврски што произлегуваат од овој Закон кои се однесуваат и на општините. Беше истакнато дека со новите законски одредби се надминуваат досега често посочуваните конфузни и нејасни одредби кои биле тешко применливи во практичното работење. Беше нагласено дека главната идеја на новиот Закон е инспекциските служби да не се доживуваат како репресивен орган, туку нивната улога првенствено да биде превентивна и информативна, од тие причини воведена е опомената, како инспекциска мерка. Посветено е внимание и на предвидливоста на постапката, како и на обезбедувањето на соодветни услови за да се направи инспекторската служба „попримамлива“ професија.

Присутните беа информирани дека инспекторите чие образование е во согласност со материјалните закони од областа во која го вршат инспекцискиот надзор и кои имаат добиено решение и овластување од градоначалникот, не треба да полагаат испит за добивање на лиценца. Тие најдоцна до крајот на февруари, следната година, од Инспекцискиот совет ќе добијат легитимација и значка кои задолжително треба да ги покажат при вршењето на инспекциски надзор. Полагањето на испитот е задолжително за инспекторите кои ќе бидат вработени по 30 ноември, 2019 година. За

As of November 30th, 2019, the new Law on Inspection Supervision enters into force (Official Gazette No.102 from May 2019). On that occasion, ZELS in cooperation with the Inspection Council, on November 20th, 2019, at ZELS Training Center premises, organized training for heads of departments for inspection from local government. A professional team from the Inspection Council presented the highlights of this Law to the attendees, regarding the issues that concern the municipalities. It was pointed out the new legal provisions overcome many of often raised confusions and unclear provisions that were hard to be implemented in practice. It was emphasized that the main idea of the new Law is that the inspection services must not be considered as an organ of repression, but rather its role to be considered mainly as preventive and informative one, and from these reasons the legal warning is introduced as an inspection measure. Attention was raised regarding the predictability of the administrative procedure, as well as securing proper conditions in order for the inspection profession to be made more “attractive“.

The attendees were informed that inspectors whose education is in accordance with the material laws of the area in which they perform inspection and who have already received a decision and authorization from the mayor, should not take an exam to obtain a license. These inspectors will receive, not later than February next year, an identification card and a badge by the Inspection Council, which must compulsorily be shown during the process of pursuing inspection supervision. Passing the exam is compulsory for inspectors that are going to be hired after November 30th, 2019. In order to acquire a license, they

INSPECTOR – “MORE ATTRACTIVE PROFESSION”, ONE OF THE MANY BENEFITS OF THE NEW LAW ON INSPECTION SUPERVISION

ИНСПЕКТОР - „ПОПРИМАМЛИВА ПРОФЕСИЈА“, ЕДНА ОД БРОЈНИТЕ ПОВОЛНОСТИ ВО НОВИОТ

ЗАКОН ЗА ИНСПЕКЦИСКИ НАДЗОР



16

да добијат лиценца, тие ќе следат тримесечна теоретска настава и треба да имаат деветмесечна практична работа во општината. Со новиот Закон лиценцата има трајна важност.

Во согласност со новите услови за вршење на инспекциска служба, општините ќе треба да направат и усогласувања на систематизацијата на работните места. Претставниците од Инспекцискиот совет апелираа до општините што поскоро да ги достават списоците со податоци за видот на инспекторите што ги имаат во својата општина. Беше укажано дека 42 општини сè уште не доставиле податоци до Советот. Пријавувањето треба да се направи што поскоро за да може инспекторите навремено да добијат лиценца, како и потребните документи за претставување при вршењето на инспекцискиот надзор.

Претставниците од Инспекцискиот совет информираа дека се изготвени и низа подзаконски акти (правилници, упатства..) кои се одобрени од Советот, а дел од нив веќе се излезени во Службен весник (на 19 ноември, 2019 година). Беше нагласено дека е објавено и Упатството за доделување на парична награда за инспектор. Во него се предвидува годишно зголемување на платата на инспекторот од 10%, поради бројните ризици со кои тие се соочуваат при спроведувањето на надзорите, а олеснети се и условите за да се стане инспектор, односно дадена е можност за ова работно место да конкурира и лице кое нема работно искуство во оваа професија. Законот предвидува и задолжителна обука, која претставува право, но и обврска за инспекторот.

Во делот на законските измени со кои се нагласува предвидливоста на инспекциската постапка, во најголем број случаи утврдено е вршењето на инспекцискиот надзор да биде најавено најмалку три дена на субјектите кај кои ќе се спроведува. Притоа, треба да се достави и „листа за проверка“ во која е утврдено што ќе биде предмет на инспекција. Беше посочено дека е изготвено и Упатство за изработка на листата за проверка.

Во опсежната дискусија беа посочени и можностите за префрлање на инспекторите од една во друга област на инспекторирање, во рамките на истата општина, а стана збор и за префрлање по вертикална линија. На прашањето дали и раководителите треба да вршат надзор беше посочено дека тие треба да ги инспекторираат најсложените случаи, од областа од која имаат лиценца. Стана збор и за инспекторите за домување, кои воопшто не спаѓаат под Инспекцискиот совет и затоа не се опфатени со активностите што ги спроведува ова тело. Беше посочено дека интенцијата е инспекторите за домување да бидат дел од Инспекцискиот совет и дека се иницира ова прашање да биде дополнително разгледувано.

must follow a three-month theoretical training and have an evidence of nine-month practical work in the municipality. By the new Law, the license is issued on permanent basis.

In line with the new conditions for performing inspection service, municipalities will also have to make adjustments to the systematization of jobs. The representatives of the Inspection Council called the municipalities for filing the evidence lists containing data on the type of inspectors established in own municipality as soon as possible. Concern was raised that 42 municipalities still didn’t submit the required data to the Council. The submission must be done as soon as possible in order for inspectors to acquire the license and the necessary documentation for presentation when performing inspection supervision.

The representatives of the Inspection Council informed that a large number of by-laws (rulebooks, guidelines…) have been prepared and approved by the Council, and some of them are already published in Official Gazette (on November 19th, 2019). As emphasized, the Guideline on financial award for inspectors is also published. By this regulation, an annual raise of 10% in salaries of inspectors is foreseen, considering number of risks they face during inspection, while conditions for becoming an inspector are simplified, meaning, an opportunity for applying for this post is available even for persons without working experience in this profession. The Law prescribes a mandatory training, considered as right but also an obligation, and requirement for the inspector.

Regarding the changes of the Law underlining the predictability of inspection procedure, for most cases of inspection, a prior notice of at least 3 days for the inspection entity is prescribed. It is also required that a “check list” is delivered, containing information on the subject of inspection. As pointed out, guidelines on preparation of the “check list” are prepared.

During the large discussion, the possibilities on transfer of inspectors from one to another area of inspection within the same municipality were explained, along with a discussion on the transfer by vertical l ine. The question whether head officers should pursue an inspection was clarified by stating that these officers should inspect the most complex cases, in the area of specific inspection. There was a discussion on the housing inspectors, who are not under the competence of the Inspection Council, and therefore they are not covered by the activities carried out by this body. As pointed out, the intention is that housing inspectors should be part of the Inspection Council and that this issue should be discussed additionally.


17

„Зајакнување на заедниците: нов моментум за децентрализацијата“, беше насловот на конференцијата за децентрализацијата и локалната власт што се одржа на 21 ноември, 2019, во Скопје, во организација на УНДП, Министерството за локална самоуправа и ЗЕЛС. На конференцијата присуствуваа градоначалници, претседатели на општински совети, меѓународни и домашни експерти, а уводни обраќања имаа: премиерот на Република Северна Македонија, Зоран Заев; шефот на Делегацијата на Европската Унија во нашата земја, Самуел Жбогар; министерот за локална самоуправа, Горан Милевски и постојаната претставничка на Програмата за развој на Обединетите нации, Нарине Сахакјан. Пред присутните се обрати и претседателот на ЗЕЛС, Петре Шилегов, кој говореше за досега преземените чекори за унапредување на системот на локалната власт.

-„ Имплементацијата на процесот на децентрализацијата во нашата земја што започна пред речиси петнаесет години претставува доволно голема бројка за преземање на нов чекор за натамошно зајакнување на локалната власт. ЗЕЛС во континуитет ги нотираше сите предизвици со кои се соочуваа општините при спроведувањето на надлежностите. Истите ги преточувавме во ,,систематизирани ставови“ кои ги доставувавме до централната власт. Минатата година, Управниот одбор на ЗЕЛС имаше заедничка средба со премиерот на која добивме поддршка заедно со централната власт да влеземе во сериозен процес на продлабочување на децентрализацијата, со постепено префрлање на нови надлежности од централно на локално ниво. И оттогаш работите тргнаа многу поинтензивно. Се формира мешовито работно тело со претставници од ЗЕЛС, министерот за локална самоуправа и претставници од други министерства. ЗЕЛС, како и секогаш, истапи со подготвен предлог-концепт, кој оди во три насоки: фискалната децентрализација; проширувањето на надлежностите на ЕЛС и промени во организацијата на локалната власт. “- рече Шилегов.

“Strengthening Communities: A New Moment for Decentralization” was the title of the conference dedicated to decentralization and local government, held on November 21st, 2019 in Skopje, organized by UNDP, the Ministry of Local Self-Government and ZELS. The conference was attended by mayors, presidents of municipal councils, international and local experts, and introductory speeches were given by the Prime Minister of the Republic of North Macedonia, Zoran Zaev; the Head of the Delegation of the European Union to our country, Samuel Zbogar; Minister of Local Self-Government, Goran Milevski and UNDP Resident Representative, Narine Sahakyan. The President of ZELS, Petre Shilegov also addressed the participants and spoke about the steps taken so far to improve the system of local government.

- “The implementation of the decentralization process in our country that began almost fifteen years ago is a sufficiently large number for taking a new step for further strengthening of local government. ZELS has continuously noted all the challenges that municipalities face in implementing their competences. We turned them into “systematized positions” that we submitted to the central government. Last year, the Managing Board of ZELS had a joint meeting with the Prime Minister, at which we got support together with the central government to enter into a serious process to deepen the decentralization, with the gradual transfer of new competencies from central to a local level. Since then things began to get much more intense. A mixed working body was established with representatives from ZELS, the Minister of Local Self-Government and representatives from other ministries. ZELS, as always, has come up with a prepared concept - proposal, which goes in three directions: fiscal decentralization; the expansion of the competencies of the LSGUs and changes in the organization of local government”- Shilegov said.

CONFERENCE ON THE SITUATION AND THE NEXT STEPS IN THE DECENTRALIZATION OF GOVERNANCE IN OUR COUNTRY

КОНФЕРЕНЦИЈА ЗА СОСТОЈБИТЕ И СЛЕДНИТЕ ЧЕКОРИ ВО ДЕЦЕНТРАЛИЗИРАЊЕТО НА

ВЛАСТА ВО НАШАТА ЗЕМЈА



18

Тој во своето обраќање изрази оптимизам дека и покрај драстичните промени на политички план во земјава, сепак на почетокот на 2020 година ќе се реализира дел од планираното. –„Особено ме радува што Министерството за земјоделие, шумарство и водостопанство прифати голем број наши барања за децентрализирање на одредени надлежности во оваа област, па дури истите и ги дополни“, посочи Шилегов, додавајќи дека делумно позитивни сигнали засега пристигаат и од останатите министерства. –„ Мислам дека ќе успееме да прецизираме одредени законски одредби кои треба да претрпат измени и дека истите ќе поминат во собраниска процедура пред распуштањето на Собранието за предвремените парламентарни избори во април“, истакна Шилегов.

Како најголем приоритет за локалните власти, претседателот на ЗЕЛС го нагласи обезбедувањето на поголема финансиска стабилност на општините. –„ Она од што не отстапуваме е барањето да се обезбедат доволно средства за извршување на постојните надлежности што веќе ги имаат општините, а потоа да следи префрлање на нови, се разбира задолжително проследени со адекватни финансиски средства за нивна реализација. Впрочем како што е предвидено и во Европската повелба на локалните власти“, рече Шилегов, по што ги наброја сите конкретни предлози што ги утврди ЗЕЛС, во насока на продлабочување на децентрализацијата на власта во нашата земја.

Она што го потенцираше претседателот на ЗЕЛС е потребата од поголема ажурност на локалните власти за преземање на активности за зголемување на сопствените приходи, особено во делот на данокот на имот. Тој апелираше до сите градоначалници да ја обноват базата на податоци на даночни обврзници во однос на плаќањето на данокот на имот, потоа да извршат репроценка на даночната основица, според актуелната методологија и да се стремат кон зголемување на стапката на данок на имот, во рамките на дадените законски можности, од сегашните 0,1% на 0,2%. Одредени финансиски извештаи покажуваат дека локалните власти „изгубиле“ приход по основ на данок на имот од над 400 милиони евра и тоа според постојната, неревидирана база на податоци и пресметки по старата методологија.

На Конференцијата беа презентирани повеќе извештаи и анализи меѓу кои : презентација на „Интегралниот извештај за 2018 - средината на 2019 година за спроведување на Програмата за одржлив локален развој и децентрализација за 2015-2020 година“; потоа Годишниот аналитички извештај за општинските приходи и расходи за 2018 година и потенцијалното користење на општинските обврзници како лек за финансиска независност од државниот буџет; Истражувањето на задоволството на граѓаните; беа изнесени и одредени искуства од локални власти од регионот во

In his speech, he expressed optimism that despite the drastic changes in the political plan in the country, at the beginning of 2020 some of the planned activities will be implemented. “I am particularly pleased that the Ministry of Agriculture, Forestry and Water Economy accepted many of our requests for decentralization of certain competences in this area, and even supplemented them,” Shilegov said, adding that partly positive signals for now come from other ministries. – “I think we will be able to specify some legal provisions that need to be amended and that they will go through the parliamentary procedure before the dissolution of Parliament for the early parliamentary elections in April ,” Shilegov said.

As a major priority for the local authorities, the President of ZELS emphasized the provision of greater financial stability of the municipalities. - “What we do not give up is the request for providing sufficient funds to carry out the existing competencies that municipalities already have, and then to transfer the new competencies, which, of course, must necessarily be accompanied by adequate financial means for their implementation. In fact, this is also foreseen in the European Charter of Local Authorities,” said Shilegov and listed all the concrete proposals that ZELS has determined, aimed at deepening the decentralization of power in our country.

What the President of ZELS emphasized is the need for the local authorities to be more active in undertaking activities for increasing their own revenues, especially in the area of property tax. He appealed to all mayors to update the taxpayer database on property tax payment, then reassess the tax base, according to the current methodology, and aim to increase the property tax rate within the legal possibilities, from the current 0.1% to 0.2%. Certain financial reports show that local authorities have “lost” property tax revenue of over 400 million Euros, according to the existing, unaudited database and calculations under the old methodology.

Several reports and analyzes were presented at the conference, including the presentation of the Integral report for 2018 – middle of 2019 on the implementation of the sustainable local development and decentralization Program for 2015-2020; then the Annual analytical report on municipal revenues and expenditures for 2018 and the potential use of municipal bonds as a remedy for f inancial independence from the state budget; Cit izens satisfaction survey; certain experiences of local authorities from the region were given in terms of improving the effectiveness of local tax collection; solutions for sustainable development etc.


19

The draft - concept of ZELS

Regarding the fiscal decentralization, it is proposed to increase the VAT percentage from the current 4.5% to 10%, for the benefit of municipalities and to increase the percentage of personal income tax from the current 3% to 50%. Then, part of the revenues generated by the Law on Games and Slot Machines to become an income of the LSGUs; to gradually increase the property tax rate; to integrate capital grants in a single capital grant with several sub-systems and its distribution to be executed by objective, equitable and transparent criteria. This should include the necessity for establishing a system of financial equalization to assist LSGUs with insufficient financial and tax potential; enabling better access for municipalities to borrow on the domestic and international capital markets; establishing a Local development fund etc. Regarding the extension of the competencies of the LSGUs, it is proposed the extension to be made in several areas. The Ministry of Agriculture has already accepted the transfer of the right to manage agricultural land, forests, pastures, and additional responsibilities for local government have been offered. In the field of culture, analyzes have been made for the transfer of more cultural national institutions to the local level. Regarding the establishment of the municipal communal police, the Ministry of Interior made some remarks – “for” and “against”, and the views on the request for transfer of part of the administrative affairs of the Ministry of Interior and the State Registry Office are similar. Municipalities are most committed to taking over competences from the Centers for Social Work, which the Ministry of Labor and Social Policy points out should be the "revival" of the implementation of the new Law on Social Protection, and then the accession transfer of certain responsibilities. Municipalities are mostly committed to undertaking the competences of the social work centers, for which the Ministry of Labor and Social Policy points out that first they should wait for the “revival” of the implementation of the new Law on Social Protection, and then to transfer certain competencies. Requests for undertaking competencies at the local level in the area of primary health care are currently being reviewed by the Ministry of Health, representatives of which say that there are not many positive signals so far, but that the negotiations will continue.

The proposals for changes in the organization of the local government are aimed at determining the possibilities for leaving a monotypic type of LSGUs and establishing a polytypic type of LSGUs, with different competencies (facultative and compulsory) depending on the size, economic power and developing potentials of the municipality, then reviewing the legal status of urban and local communities and their competencies, avoiding parallel competencies between the City of Skopje and municipalities within, changes in the composition of the Municipal Council and so on. This part requires more extensive analysis and discussion.

насока на подобрување на ефективноста на наплатата на локалните даноци; решенија за одржлив развој и слично.

Предлог- концепт на ЗЕЛС

Во делот на фискалната децентрализација се предлага да се зголеми зафаќањето од ДДВ од сегашните 4,5% на 10%, во полза на општините и зафаќањето од сегашните 3% на 50% од персоналниот данок на доход. Потоа, дел од приходите од Законот за игри на среќа и забавни автомати да биде приход на ЕЛС; етапно да се зголемува стапката на данок на имот; да се интегрираат капиталните дотации во една капитална дотација со неколку потсистеми и нивна распределба според објективни, правични и транспарентни критериуми. Тука да се вклучи потребата од воспоставување на систем за финансиско воедначување за помош на ЕЛС со недоволно финансиски и даночни потенцијали; овозможување на подобар пристап за задолжување на општините на домашниот и меѓународниот пазар на капитал; основање на Фонд за локален развој и друго. Во однос на проширувањето на надлежностите на ЕЛС, предложено е тоа да се направи во повеќе области. Од Министерството за земјоделие веќе прифатија да се префрли правото на управување со земјоделското земјиште, шумите, пасиштата, а дополнително се понудени и други надлежности за локалната власт. Во областа на културата, направени се анализи за префрлање на повеќе културни национални установи на локално ниво. Во однос на создавање на општинска комунална полиција, Министерството за внатрешни работи изнесе одредени забелешки – „за“ и „против“, а слични се ставовите и по барањето за пренесување на дел од управните работи на МВР и Управата за водење на матични книги. Општините најмногу се залагаат за преземање на надлежности од центрите за социјална работа, за што Министерството за труд и социјална политика посочува дека првенствено треба да се почека ,,заживувањето“ во имплементирањето на новините од новиот Закон за социјална заштита, па потоа да се пристапи кон префрлање на одредени надлежности. Барањата за преземање на надлежности на локално ниво на делот на примарната здравствена заштита, засега се разгледуваат во матичното министерство, од каде досега нема многу позитивни сигнали, но преговорите ќе продолжат.

Предлозите за промени во организацијата на локалната власт одат во насока на утврдување на можностите за напуштање на монотипниот вид на ЕЛС и востановување на политипен вид на ЕЛС, со различни надлежности (изборни и задолжителни) во зависност од големината, економската моќ и изградените потенцијали на општината; потоа преиспитување на правниот статус на урбаните и на месните заедници и нивните надлежности; избегнување на паралелните надлежности на Град Скопје и општините во него, промени во составот на Советот на општината и слично. За овој дел потребна е поопсежна анализа и дискусија.


20

Април / Мај 2019 ЗЕЛС - Гласило 2019

ПРЕЗЕНТИРАН „НАЦИОНАЛНИОТ ПОРТАЛ НА Е-УСЛУГИ“ ПРЕД ПРЕТСТАВНИЦИ ОД

ЛОКАЛНАТА ВЛАСТ

THE “NATIONAL E-SERVICES PORTAL” WAS PRESENTED TO THE LOCAL GOVERNMENT REPRESENTATIVES

До крајот на декември оваа година се најавува да биде пуштен во употреба „Националниот портал на е-услуги“ (www.uslugi.gov.mk) чија основна функција е да обезбедува електронски услуги за граѓаните што ги нудат државните институции, како и бројни информации за постапките и документите кои се потребни за да се реализираат услугите. Порталот располага и со „интерактивна мапа“ од каде граѓаните може да ја видат локација, контакт телефоните и други корисни податоци за институциите. ЗЕЛС, во соработка со општините, а по барање на Министерството за информатичко општество, обезбеди услови за организирање на регионални презентации на овој електронски портал. Претставниците од локалните власти од општините од Скопскиот, Полошкиот и Југозападниот регион ја проследија презентацијата на 25 ноември, 2019 година во просториите на ЗЕЛС и во административните згради на општините: Тетово и Струга. Во општините: Куманово, Битола и Струмица на 26 ноември, 209 година беа реализирани презентациите за претставниците од локалните власти од Североисточниот, Пелагонискиот и Југоисточниот плански регион, а на 27 ноември, 2019 година презентации беа одржани во општините: Велес и Штип за локалните претставници од Вардарскиот и од Источниот плански регион. На средбите беше потенцирана и улогата на локалните власти за поддршката што треба да им ја дадат на граѓаните при нивното евидентирање во „Електронскиот централен регистер на население на Република Северна Македонија“. Беше посочено дека најголем дел од податоците на граѓаните во овој Регистар се преземени од системот на УЈП, но бидејќи пријавувањето не беше задолжително за целото население, постојат граѓани кои сè уште не се евидентирани (пример голем дел од пензионерите). Затоа тие ќе имаат можност да се обратат во локалната власт, каде ќе им биде креиран кориснички профил. За да ја вршат оваа обврска, ќе бидат ангажирани лица од администрацијата на општината, кои претходно ќе добијат овластување од МИОА за привилегии за пристап до системот. Беше посочено дека локалната власт при вршењето на овие активности ќе добие поддршка од ИТ-администраторите на МИОА.

The “National E-services Portal” (www.uslugi.gov.mk), the primary function of which is to provide electronic services to citizens offered by state institutions, as well as numerous information on the procedures and documents needed to deliver the services, is announced to be put in operation by the end of December this year. The portal also has an “interactive map” where citizens can see the location, contact phones and other useful information about the institutions. ZELS in cooperation with the municipalities, and on request of the Ministry of Information Society, provided conditions for organizing regional presentations of this electronic portal. Representatives of the local authorities of the municipalities from Skopje, Polog, and Southwestern Planning Region attended the presentation held on November 25th, 2019 in the premises of ZELS and in the administrative buildings of the municipalities of Tetovo and Struga. On November 26th, 2019, presentations were held in the municipalities of Kumanovo, Bitola and Strumica for the representatives of the local authorities from the Northeast, Pelagonia and Southeast Planning Region, and on November 27th, 2019, presentations were held in the municipalities of Veles and Shtip for the representatives of the local authorities from the Vardar and the East Planning Region. The role of local authorities in providing support to the citizens during their registration in the “Electronic Central Registry of Citizens of the Republic of North Macedonia” was also highlighted at the meetings. It was pointed out that most of the citizens' data in this Registry were taken from the PRO system, but since registration was not compulsory for the entire population, there are still unregistered citizens (for example, most of the pensioners). Therefore they will have the opportunity to address the local government, where their user profile will be created. Persons from the municipal administration, who will previously obtain authorization from the Ministry of Information Society and Administration (MISA) for privileges to access the system, will be hired to carry out this obligation. It was emphasized that the local government will receive support



21

-„ Локалните власти покажуваат континуиран напредок во транспарентното работење. Некои општини досега постигнале поголем успех, некои помал, но сите се залагаат што повеќе да ги информираат своите граѓани за активностите што ги реализираат и за постигнатите резултати. Впрочем, тоа го покажува и истражувањето, преку Индексот на отвореност, каде во 2017 година регионалното ниво на отвореност на локалната самоуправа било 31 процент, а во 2018 година се зголемило на 36 проценти. Сметам дека една од причините за недоволниот број на отворени податоци на веб порталите на општините, а особено кај помалите општини е недостатокот на административен кадар, поради финансиските предизвици со кои се соочуваат, а уште повеќе недостатокот на кадри од областа на информатичката технологија на пазарот на трудот. Но транспарентноста не се сведува само

-“Local authorities show continuous progress in the transparent operation. Some municipalities have achieved so far greater success, some lower, but all make efforts to inform their citizens more about the activities they are implementing and the results achieved. In fact, this is shown by the survey conducted through the Transparency Index, which shows that in 2017, the regional level of transparency of local self-government was 31 percent, while in 2018 it has increased to 38 percent. I consider that one of the reasons for the insufficient number of data available on the municipal websites, especially in smaller municipalities, is the lack of administrative staff, due to the financial challenges they face, but even more due to the lack of IT staff in the labor market. But transparency is not related

Регистарот на население овозможува собирање на податоци за физички лица и нивно користење од страна на надлежните институции за потребите на нивните управни постапки. Регистарот им овозможува на институциите кои работат со личните податоци на граѓаните, тука да ги најдат најновите и најпрецизни податоци за граѓаните без потреба од рачно одржување и ажурирање. Регистарот на граѓани ќе биде основа за креирање на единствен електронски број на граѓанинот. Понатаму, овој број ќе биде клучен за системите кога граѓанинот ќе побара услуга од институциите.Со пуштање во употреба на Регистарот на население, а многу скоро и на Националниот портал за е-услуги, ќе се обезбеди едно повисоко ниво на пристап до податоците на граѓаните, а ќе се обезбеди и посебна заштита на личните податоци. Присутните претставници од општините беа информирани дека се утврдени повеќе од 1.300 услуги што ги даваат државните институции, од нив досега во „Националниот портал на е-услуги“ комплетно се верифицирани повеќе од 600 услуги, од кои дел може комплетно да се реализираат по електронски пат. Беше објаснето дека при регистрирањето на системот, граѓаните ќе имаат можност да изберат едно од трите понудени нивоа, кои нудат и различен степен на привилегии што може да се користат. Основното ниво нуди најбазични информации, а третото ниво ќе може да го користат лицата кои имаат електронски потпис и ќе овозможи комплетна реализација на услугата по електронски пат. Беше најавено дека во следната фаза, овој систем ќе биде надграден и со услуги за бизнис заедницата.

from MISA IT administrators in carrying out these activities.The Registry of citizens enables the collection of data on natural persons and their use by the competent institutions for the needs of their administrative procedures. The registry enables the institutions that work with citizens' personal data to find here the latest and most accurate citizens’ data, without the need for manual maintenance and updating. The Registry of citizens will be a basis for creating a unique electronic citizen's number. Furthermore, this number will be crucial for systems when the citizen requests service from the institutions.By putting the Registry of citizens in operation, soon later the National e-services portal, a higher access level to citizens’ data shall be enabled, together with securing special protection of personal data. The present representatives of the municipalities were informed that more than 1,300 services provided by the state institutions have been determined, of which so far more than 600 services have been completely verified in the “National E-services Portal”, some of which can be fully conducted electronically. It was explained that when registering into the system, citizens would have the opportunity to choose one of the three levels offered, which also offer a different level of privileges that can be used. The basic level offers the most basic information, and the third level can be used by persons who have an electronic signature and will enable the complete realization of the service electronically. It was announced that in the next phase, this system will also be upgraded with services for the business community.

ИДНИНАТА НА ТРАНСПАРЕНТНОТО РАБОТЕЊЕ НА ЛОКАЛНАТА ВЛАСТ Е ВО

ОБЕЗБЕДУВАЊЕТО НА ШТО ПОГОЛЕМ БРОЈ ЕЛЕКТРОНСКИ УСЛУГИ ЗА ГРАЃАНИТЕ

THE FUTURE OF TRANSPARENT LOCAL GOVERNMENT OPERATION IS IN PROVIDING AS MANY ELECTRONIC SERVICES AS POSSIBLE FOR THE CITIZENS


22

за веб порталите, напротив, општините користат низа алатки за транспарентно работење во насока на информирање на граѓаните, преку организирање на собири, форуми, отворени денови и други бројни алатки кои се насочени кон обезбедување на поголема вклученост на граѓаните во донесувањето на одлуки од локално значење. Ова го истакна извршната директорка на ЗЕЛС, Душица Перишиќ, на меѓународната конференција „Е-општество: Отворени институции и отчетност“ што се одржа на 28 ноември, 2018 година во Скопје, во организација на фондацијата „Метаморфозис”.

Во своето обраќање Душица Перишиќ посочи дека иднината на транспарентното, отчетно, отворено работење на локалната власт ја гледа во обезбедувањето на што поголем број електронски услуги за граѓаните. Во таа насока, таа истакна дека ЗЕЛС веќе има обезбедено повеќе информациски системи што ги користат сите општини (електронска платформа за градежно земјиште www.gradezno-zemjiste.mk; софтвер за електронско издавање на одобрение за градење www.gradezna-dozvola.mk; софтверска алатка www.e-stvari.mk за електронско јавно наддавање за спроведување на постапката за продажба и давање под закуп на недвижни и движни ствари и други. Сите овие ги одржува ЗЕЛС и истовремено обезбедува поддршка за нивно непречено користење. На тој начин се зголемува транспарентноста во работењето, се стеснува просторот за коруптивни дејства на администрацијата, граѓанинот може да биде информиран каде се наоѓа неговиот предмет во постапката во секој момент, се штеди на материјали, а пристапот до нив може да биде од кое било место на светот. Беше посочено дека ЗЕЛС обезбедува поддршка за јакнење на капацитетите на општинската администрација, па минатата година беа организирани обуки за транспарентно работење за лицата за односи со јавноста, а ЗЕЛС работи и на одржливоста на граѓанската алатка „Форуми во заедницата“.

Според истражувањето на фондацијата „Метаморфозис” преку Индексот на отвореност, како алатка на проектот ACTION SEE, финансиран од Европската Унија, општините во нашата земја варираат од минимално ниско ниво на исполнување на индикаторите на отвореност, до највисоко рангирање од 52% - што го достигнала Општина Струмица. Во таа насока, секретарот на општината, Александар Оџаков, посочи дека локалната власт се грижи за секојдневно ажурирање на општинската страна со сите потребни информации за граѓаните, а се пласираат и што поголем број на отворени податоци. На неа се поставени интерактивни електронски алатка каде граѓаните може да изнесат предлози и забелешки, прашања и да добијат брз одговор. Лицата за слободен пристап до информации редовно ги вршат активностите, во согласност со законот; се организираат бројни јавни собири, а

only to the web sites, on the contrary, municipalities use a variety of tools for a transparent operation to inform citizens, by organizing gatherings, forums, open days and numerous other tools aimed at ensuring greater citizen involvement in making decisions of local importance. This was stated by the Executive Director of ZELS, Dusica Perisic at the International Conference “E-Society: Open institutions and accountability” held on November 28th, 2018 in Skopje, organized by the Metamorphosis Foundation.

In her speech, Dusica Perisic emphasized that she sees the future of transparent, accountable, open operation of the local government in providing as many electronic services as possible for the citizens. In this regard, she noted that ZELS has already provided more information systems used by all municipalities (electronic platform for construction land www.gradezno-zemjiste.mk; software for electronic issuance of construction permits www.gradezna-dozvola.mk; software tool www.e-stvari.mk for electronic public auctions on conducting sale and lease proceedings of movable and immovable assets etc. All these systems are maintained by ZELS and at the same time it provides support for their continuous use. This increases the transparency in operation, narrows the space for corruptive activities in the administration, the citizen can be informed where his case is in the procedure at any moment, saves on materials and enables the access to them from any place in the world. It was pointed out that ZELS provides support for strengthening the capacities of the municipal administration, so last year trainings on transparent working for public relations officers were organized, and ZELS also works on the maintenance of the civic tool the “Community Forums”.

According to the Metamorphosis Foundation's survey through the Transparency Index, as a tool of the ACTION SEE project funded by the European Union, municipalities in our country oscillate from the low minimum level of fulfillment of transparency indicators to the highest level from 52% reached by the Municipality of Strumica. In this regard, secretary of the municipality, Aleksandar Odzakov emphasized that the local government takes care of the daily updating of the municipal website with all the necessary information for the citizens, and publishes as many open data as possible. The web site has interactive electronic tools where citizens can submit suggestions and remarks, questions and get quick answers. Officers with free access to information regularly carry out activities in accordance with the law; numerous public gatherings are being organized,


23

особено се користат „буџетските форуми во заедницата“ во насока на зголемување на граѓанското учество во донесувањето на локалните одлуки. Градоначалникот има „отворени денови“; седниците на Советот се јавни; се објавуваат одлуките во Службениот гласник; се работи интензивно со месните заедници, каде непосредно секој граѓанин може да се информира за она што е во доменот на неговото интересирање. Оџаков ја претстави и публикацијата „Водич низ услугите и постапките на Општина Струмица“ чија електронска форма е поставена на веб порталот на општината. Водичот е одлично прифатен од граѓаните, бидејќи обезбедува важни информации за граѓаните за полесно и поефикасно аплицирање и добивање на сите услуги од локалната власт.

На конференцијата имаше гости од земјите од регионот. Претставничката од Општина Приштина (Косово) ги презентираше активностите што локалната власт ги презема за обезбедување на поголема транспарентност кон граѓаните. Таа посочи на трите електронски платформи преку кои граѓаните се информираат и активно учествуваат со свои мислења предлози и барања, а преку кои општината обезбедува значително зголемување на довербата кај граѓаните. Претставник од Програмата за развој на Обединетите нации (УНДП) пред присутните ги презентираше резултатите од истражувањето за довербата на граѓаните во локалната власт, за минатата година.

and in particular the “community budgeting forums” are being used in order to increase citizen participation in local decision-making. The mayor has “open days”; the sessions of the Council are public; the decisions are published in the official gazette; the work with local communities is intensive and every citizen can be informed directly about what is in his domain of interest. Odzakov also presented the publication “Guide to the Services and Procedures of the Municipality of Strumica”, the electronic form of which is posted on the municipality's website. The guide is well accepted by citizens as it provides important information for them on how to submit their applications more easily and efficiently, and obtain all services from local government.

There were guests from the countries of the region at the conference. The representative from the Municipality of Pristina (Kosovo) presented the activities that the local government undertakes to ensure greater transparency towards the citizens. She pointed to the three electronic platforms through which citizens are informed and actively participate with their opinions, suggestions and requests, and through which the municipality provides a significant increase of the citizens' trust. A representative from the United Nations Development Program (UNDP) presented to the attendees the results of the survey of citizens' trust in local government for the past year.

‘‘10 ОСНОВНИ ПРИДОБИВКИ ОД ОДРЖЛИВА УРБАНА МОБИЛНОСТ’’

“10 BASIC BENEFITS OF SUSTAINABLE URBAN MOBILITY”

ПОДОБРУВАЊЕ НА КВАЛИТЕТОТ НА ЖИВОТОТ IMPROVING LIFE QUALITY

ПОЕФИКАСНО КОРИСТЕЊЕ НА ОГРАНИЧЕНИ РЕСУРСИ

MORE EFFICIENT USE OF LIMITED RESOURCES

НАМАЛУВАЊЕ НА ТРОШОЦИ И СОЗДАВАЊЕ НА ЕКОНОМСКИ РАЗВОЈ

REDUCING COSTS AND CREATING ECONOMIC DEVEL-OPMENT

ОСВОЈУВАЊЕ НА ЈАВНАТА ПОДДРШКА WINNING PUBLIC SUPPORT

ПРИДОНЕС КОН ПОДОБРО ЗДРАВЈЕ И ЖИВОТНА СРЕДИНА

CONTRIBUTING TO HEALTH AND ENVIRONMENT IMPROVEMENT

ПОДГОТОВКА НА ПОДОБРИ ПЛАНОВИ - НАСОЧЕНИ КОН ЛУЃЕТО

PREPARING BETTER PEOPLE - CENTERED PLANS

НЕПРЕЧЕНА МОБИЛНОСТ И ПОДОБРУВАЊЕ НА ПРИСТАПОТ

SMOOTH MOBILITY AND ACCESS IMPROVEMENT

ЕФЕКТИВНО ИСПОЛНУВАЊЕ НА ЗАКОНСКАТА ОБВРСКА

EFFECTIVE IMPLEMENTATION OF THE LEGAL OBLIGATIONS

КОРИСТЕЊЕ НА СИНЕРГИЈА, ЗГОЛЕМУВАЊЕ НА ВАЖНОСТА

USING SYNERGY, INCREASING IMPORTANCE

СОЗДАВАЊЕ НОВА КУЛТУРА ЗА МОБИЛНОСТ CREATING NEW MOBILITY CULTURE

Additional information could be found on the website of ZELS:Повеќе информации можете да најдете на страницата на ЗЕЛС:

www.zels.org.mk


24

ЗАЕДНИЦА НА ЕДИНИЦИТЕ НА ЛОКАЛНАТА САМОУПРАВАНА РЕПУБЛИКА СЕВЕРНА МАКЕДОНИЈА

ASSOCIATION OF THE UNITS OF LOCAL SELF-GOVERMENTOF THE REPUBLIC OF NORTH MACEDONIA

Северна

ЗАЕДНИЦАНА ЕДИНИЦИТЕНА ЛОКАЛНАТА

САМОУПРАВАНА РЕПУБЛИКА

СЕВЕРНА МАКЕДОНИЈА-ЗЕЛС

ASSOCIATIONOF THE UNITS

OF LOCAL SELF-GOVERMENT

OF THE REPUBLIC OF NORTH MACEDONIA

-ZELS

CONTACT INFORMATIONtel. +389 (0)2 30 99 033 | fax: +389 (0)2 30 61 994

rr. “Kopenhagenska” no. 5, P.O. Box 32, 1000 Skopje, Republic of North Macedonia

NEWSLETTER НОЕМВРИ 2019NOVEMBER 2019

ˆˇ˚ ˙˚ ˛˝ˆ˙ˆˇˆ ... NOEMVRI eng 20… · month they also had the opportunity to hear...

Documents

Transcript of ˆˇ˚ ˙˚ ˛˝ˆ˙ˆˇˆ ... NOEMVRI eng 20… · month they also had the opportunity to hear...