ХАЛК БИРИКСЕ – ЭЛ ТУЬЗИЛЕР ШОЬЛ...

8
ШОЬЛ ТАВЫСЫ ХАЛК БИРИКСЕ – ЭЛ ТУЬЗИЛЕР РЕСПУБЛИКАЛЫК ЯМАГАТ-ПОЛИТИКАЛЫК ГАЗЕТА ГОЛОС СТЕПИ РЕСПУБЛИКАНСКАЯ ОБЩЕСТВЕННО-ПОЛИТИЧЕСКАЯ ГАЗЕТА № 5 (8693) 1 фЕвРАЛЬ 2018 йыл КИшИ ЮМА УвыТ Айы 1931-нши йылдан алып шыгады Районнынъ йол-кулланув пред- приятиесининъ етекшиси ызгы 2 йыл ишиндеги этилген куллыклар, район автомобиль йолларынынъ аьллери, йол участокларынынъ айлак та бузыл- ган ерлери, «Ногайское ДЭП-29» пред- приятиесининъ материал-техникалык негизи акында хабарлады. Йыйында каралган сорав ман бай- ланыста оьз ойын «Ногайский район» Соны ман исши туьркимининъ сырасы эм озгарылаяк бас шаралар Планы берки- тилди. Исши туьркимининъ сырасына тоь- мендегилер киргистилдилер: Аджеков М.К. «Ногайский район» МО администрация аькимбасы, исши туьркимининъ етекшиси; Ярлыкапов Б.А. «Ногайский район» МО администрация аькимбасынынъ яма- гат кавыфсызлыгы бойынша орынбасары, исши туьрким етекшисининъ орынбаса- ры. Исши туьркимининъ агзалары: валиев С.А. «Ногайское ДЭП № 29» ОАО генеральный директоры; Ногай районынынъ сыйлы сайлавшылары! 2018-нши йылдынъ 18-нши мартында бизге Россия Феде- рациясынынъ Конституциясынынъ 81-нши статьясы эм баска федераллык законодательлик актлары ман келисли кеп- те ясыртын тавыслав ман ортак тенъ эм тувра сайлав ыхтыя- ры негизинде алты йыллык ис болжалы ман Россия Федера- циясынынъ Президентин сайламага керек болады. Биз, район ямагат организацияларынынъ ваькиллери, политикалык пар- тиялардынъ ерли боьликлерин, ерли самоуправление орган- ларын эм баьри оьлшемли сайлав комиссияларын федерал- лык законодательли актларын, конституция нормаларын каты кепте тутув, сайлавшыларга эркин эм демократиялык аьлин- де оьз эркин билдируьв уьшин баьри де амалларды беруьв негизинде дурыс, ашык эм таза сайлавлар оьткермеге шакы- рамыз. Районнынъ сыйлы яс-явкасы! Сизди алдыда турган сайлав кампаниясында белсенли катнаспага, сайлавлар куьнинде сайлав участокларына кел- МО администрациясынынъ аькимба- сынынъ биринши орынбасары Хами- дулла Саитов билдирди. Онынъ айту- вы ман, Ногай районнынъ автомо- биль йолларынынъ аьллери бир затка ярагысыз, район йол куллыкшылары боьтен де кыс айларына аьзирлик коь- рмейдилер, боьтен де Терекли-Мектеб – Кумлы арасы йолында. Х.Саитов район йол предприятиесининъ маь- селелери бойынша онынъ етекшиси, токтавсыз Махачкалада турып, керек- ли техникады коймай-уьзбей тала- плап алмага керегин анълатты. Коьтерилген маьселе бойынша «Ногайский район» МО администра- циясынынъ аькимбасынынъ орынба- сары Баймагомед Ярлыкапов та бир неше кенъеслерин берди. Ол да район йолларынынъ аьллерининъ осаллы- гын белгиледи. Йыйыннынъ экинши соравы бой- ынша район архитекторы Алибек Муллаев шыгып соьйледи. Онынъ айтувы ман, Ногай районы, респу- бликада бириншилердинъ сырасын- да болып, авыл-калаларды коьрклен- дируьв программасына кирген. Ама ис соны ман эм токталып та калган. Авыл поселение администрациялары ягыннан бу олардынъ оьзине керекли программа бойынша бир козгалыс та коьринмейди. Айтпага, авыл ерлерин- деги объектлерди инвентаризациялав исин юритуьв керекли. Х.Саитов авыл поселение аькимбасларына коьтерил- ген сорав ман байланыслы керекли баьри ислерди де бу юма ок та битир- меге буйырды. Йыйыннынъ тамамында РАйон АдМИнИСТРАцИЯСындА__________________________________________________________________________________________ Йоллар, йоллар… Бу юмадагы «ногайский район» Мо администрациясынынъ аппарат йыйынында район йол-кулланув предприятиесининъ 2016-2017-нши йыллардагы финанс-хозяйстволык аьрекети ойла- сылды. Куьн йосыгына шыгарылган сорав бойынша «ногайское дЭП-29» оАо начальниги Солтан валиев шыгып соьйледи. Сайлавлар тийисли озсын уьшин Кудайбердиев Я.Т. «Ногайский рай- он» МО администрациясынынъ маданият боьлигининъ начальниги; Кожаева Э.Ю. ДР-нынъ «Шоьл тавы- сы» республикалык ямагат-политикалык газетасы» ГБУ бас редакторы; Койлубаев А.И. Ногай районы бой- ынша Россия ОМВД начальниги; Куруптурсунов А.Э. «Дагестангаз- сервис» ООО-сынынъ «Степное» деген район управлениесининъ Ногай районын- дагы ЭГС начальниги; Муслимов Р.Р. «МРСК Сев.Кавка- за «Дагэнерго» ОАО-сынынъ Ногай РЭС начальниги; Менлигулов А.в. МФЦ начальниги; отегенова К.Ю. «Ногайский район» МО администрациясынынъ билимленди- руьв боьлигининъ начальниги; Саитов Э.С. «Ногайский район» МО Ямагат палатасынынъ председатели; Уразаева З.А. «Ногайский район» МО администрациясынынъ юридический соравлар эм АТК аьрекетин канагатлав бойынша боьлигининъ начальниги; шандавова Т.н. «Ногайский район» МО администрация ислери мен управляю- щий; Яриков А.А. «Центр ГО и ЧС» ДРГКО 49-ншы номерли от туьсуьвге кар- сы боьлигининъ начальниги. Районнынъ баьри авыл поселениелер аькимбаслары (соьйлесуьвге коьре): Аджибайрамов З.К. «село Терекли- Мектеб» СП МО аькимбасы; Арсланов А.М. «село Червленные Буруны» СП МО аькимбасы; Бариев А.Б. «село Кунбатар» СП МО аькимбасы; динакаев Я.С. – «сельсовет Карасув- ский» СП МО аькимбасы; Елгишиев Р.Р. «село Эдиге» СП МО аькимбасы; Елманбетова С.М. «село Кумли» СП МО аькимбасы; Кульдиев А.И. «сельсовет Арслан- бековский» СП МО аькимбасы; Мамаев К.З. «сельсовет Карагас- ский» СП МО аькимбасы; отегенов З.М. «сельсовет Ортатю- бинский» СП МО аькимбасы; Суюндиков З.Б. «сельсовет Коктю- бинский» СП МО аькимбасы. меге эм оьз тавысларынъызды аьне яде мине кандидат уьшин бермеге шакырамыз. Сол куьн 2018-нши йылдынъ 18-нши мартында шетте карап турганлар болмага керек тувыл, неге десе сол куьн бизим элимиздинъ келеектегиси, соны ман бир- ге келеяткан яс несилдинъ де келеектегиси белгиленеек. Биз, Ногай районынынъ ясуьйкен несилининъ ваькиллери, Ногай район территориаллык сайлав комиссиясын эм авыл поселе- ниелер участок сайлав комиссияларын РФ Президентин сай- лавларында федераллык законодательлик актларын каты тут- пага, сайлавлардынъ таза эм дурыс аьлинде оьтуьвин кана- гатламага шакырамыз. Район сайлавшылары! Сизинъ сайлавынъыз бан ювык- тагы алты йылларга элимиздинъ келеектеги политикалык эм социал-экономикалык оьрленуьв стратегиясы тар байланыс- дР ногАй РАйонынынъ ЯМАгАТ оРгАнИЗАцИЯЛАРынынъ РАйон САйЛАвшыЛАРынА КАРАТыЛгАн шАКыРУвы 2018-нши йылда Рф Президентин сайлавларга аьзирлик коьруьвди эм оларды озгарувды уйгынлавга ногай район сайлав комиссияларына коьмек этуьв бойынша «ногайский район» Мо администрациясында сорав ортага салынып ойласылды эм тийисли токтас кабыл этилинип алынды. Индира Янакаева коьзге туь- сетаган, оьзининъ терен били- мин коьрсетип, соьйлеви мен аьдемди оьзине тартып, кызык- сындырып болатаган окувшы. Индира Зекерья кызы Янака- ева коьп республикалык, район эм оьзининъ тувган авыл орта школасында озгарылатаган шараларда катнасып, алдышы орынларды алып келеди. Янъ- Алдышылыкты алып келеди Б.Ярлыкапов район яшавшылары- нынъ малларды корада байлап сакла- вы бойынша туьсетаган шагынувлар акында билдируьвин этти. Онынъ айтувы ман, бизде РФ Авыл хозяй- ство министерствосынынъ Буйры- гы бар. Сол Буйрыкта корада байлап неше мал сакламага ярайтаганы эм соны ман байланыслы баьри анъла- тувлар да язувлы. Сол себептен мал- ларын корада байлап сакламага суье- таган баьри авыл яшавшылары да сол Буйрыкта белгиленген нормаларга коьре сакламага тийисли. М. ХАнов. лы. Ерли самоуправление органларынынъ куллыкшылары, туьрли партиялар ваькиллери! Аьрекет этип турган законо- дательстводы тутувда оьзинъиз уьлги болынъыз, сайлавлар- дынъ сырагыларын туьрлентуьвди, административлик куь- шлерининъ катысувын койдыртынъыз! Авыл поселение аькимбаслары, ыхтыяр саклавшы орган- лар ваькиллери РФ Президентин сайлавларды аьзирлев эм оьткеруьв куьнлеринде ямагат йорыкты тийисли дережеде канагатланъыз! Шакырув Ногай районынынъ Ясуьйкенлер советининъ, Ветеранлар советининъ, Ямагат палатасынынъ эм Хатын- кызлар советининъ ортак йыйынында 2018-нши йылдынъ 18-нши январинде кабыл этилинген. ыларда да Индира зональный кезегинде озгарылган Брейн- ринг ойынында катнасты, ол ортакшылык эткен куьп уьшинши савгалы орынга тий- исли болган. Мунда авылдас районлардынъ балалары оьз куьплери мен катнастылар. Индира куьннен-куьнге оьз билимин теренлетип тура- ды. Ога баьри зат та кызы- клы. Ол оьз куьшин ДР бойын- ша озгарылатаган «Умники и умницы» деген интеллектуаль- лик ойынында да сынап келе- ди. Буьгуьнлерде ол соннан уьш медаль алып келген. Индира – ата-анасынынъ, Орта-Тоьбе авыл орта школасынынъ сеними эм диреги. г. САгИндИКовА. Суьвретте: Индира Янакаева. Э. САИТов, Ногай районынынъ Ямагат палатасынынъ председатели. С. АБУБЕКЕРовА, Ногай районынынъ Хатын-кызлар советининъ председатели. А. САнгИшИЕв, Ногай районынынъ Ветеранлар советининъ председатели. Р. МУРЗАгИшИЕв, Ногай районынынъ Ясуьйкенлер советининъ председатели.

Transcript of ХАЛК БИРИКСЕ – ЭЛ ТУЬЗИЛЕР ШОЬЛ...

Page 1: ХАЛК БИРИКСЕ – ЭЛ ТУЬЗИЛЕР ШОЬЛ ТАВЫСЫtemp.golosstepi.ru/images/vipuski/20180201.pdf2018/02/01  · ОБЩЕСТВЕННО-ПОЛИТИЧЕСКАЯ

ШОЬЛ ТАВЫСЫ ХАЛК БИРИКСЕ – ЭЛ ТУЬЗИЛЕР

РЕСПУБЛИКАЛЫК ЯМАГАТ-ПОЛИТИКАЛЫК ГАЗЕТА ГОЛОС СТЕПИ РЕСПУБЛИКАНСКАЯ

ОБЩЕСТВЕННО-ПОЛИТИЧЕСКАЯ ГАЗЕТА№ 5 (8693) 1 фЕвРАЛЬ 2018 йыл КИшИ ЮМА УвыТ Айы 1931-нши йылдан алып шыгады

Районнынъ йол-кулланув пред-приятиесининъ етекшиси ызгы 2 йыл ишиндеги этилген куллыклар, район автомобиль йолларынынъ аьллери, йол участокларынынъ айлак та бузыл-ган ерлери, «Ногайское ДЭП-29» пред-приятиесининъ материал-техникалык негизи акында хабарлады.

Йыйында каралган сорав ман бай-ланыста оьз ойын «Ногайский район»

Соны ман исши туьркимининъ сырасы эм озгарылаяк бас шаралар Планы берки-тилди. Исши туьркимининъ сырасына тоь-мендегилер киргистилдилер:

Аджеков М.К. – «Ногайский район» МО администрация аькимбасы, исши туьркимининъ етекшиси;

Ярлыкапов Б.А. – «Ногайский район» МО администрация аькимбасынынъ яма-гат кавыфсызлыгы бойынша орынбасары, исши туьрким етекшисининъ орынбаса-ры.

Исши туьркимининъ агзалары:валиев С.А. – «Ногайское ДЭП № 29»

ОАО генеральный директоры;

Ногай районынынъ сыйлы сайлавшылары!2018-нши йылдынъ 18-нши мартында бизге Россия Феде-

рациясынынъ Конституциясынынъ 81-нши статьясы эм баска федераллык законодательлик актлары ман келисли кеп-те ясыртын тавыслав ман ортак тенъ эм тувра сайлав ыхтыя-ры негизинде алты йыллык ис болжалы ман Россия Федера-циясынынъ Президентин сайламага керек болады. Биз, район ямагат организацияларынынъ ваькиллери, политикалык пар-тиялардынъ ерли боьликлерин, ерли самоуправление орган-ларын эм баьри оьлшемли сайлав комиссияларын федерал-лык законодательли актларын, конституция нормаларын каты кепте тутув, сайлавшыларга эркин эм демократиялык аьлин-де оьз эркин билдируьв уьшин баьри де амалларды беруьв негизинде дурыс, ашык эм таза сайлавлар оьткермеге шакы-рамыз.

Районнынъ сыйлы яс-явкасы!Сизди алдыда турган сайлав кампаниясында белсенли

катнаспага, сайлавлар куьнинде сайлав участокларына кел-

МО администрациясынынъ аькимба-сынынъ биринши орынбасары Хами-дулла Саитов билдирди. Онынъ айту-вы ман, Ногай районнынъ автомо-биль йолларынынъ аьллери бир затка ярагысыз, район йол куллыкшылары боьтен де кыс айларына аьзирлик коь-рмейдилер, боьтен де Терекли-Мектеб – Кумлы арасы йолында. Х.Саитов район йол предприятиесининъ маь-

селелери бойынша онынъ етекшиси, токтавсыз Махачкалада турып, керек-ли техникады коймай-уьзбей тала-плап алмага керегин анълатты.

Коьтерилген маьселе бойынша «Ногайский район» МО администра-циясынынъ аькимбасынынъ орынба-сары Баймагомед Ярлыкапов та бир неше кенъеслерин берди. Ол да район йолларынынъ аьллерининъ осаллы-гын белгиледи.

Йыйыннынъ экинши соравы бой-ынша район архитекторы Алибек Муллаев шыгып соьйледи. Онынъ айтувы ман, Ногай районы, респу-

бликада бириншилердинъ сырасын-да болып, авыл-калаларды коьрклен-дируьв программасына кирген. Ама ис соны ман эм токталып та калган. Авыл поселение администрациялары ягыннан бу олардынъ оьзине керекли программа бойынша бир козгалыс та коьринмейди. Айтпага, авыл ерлерин-деги объектлерди инвентаризациялав исин юритуьв керекли. Х.Саитов авыл поселение аькимбасларына коьтерил-ген сорав ман байланыслы керекли баьри ислерди де бу юма ок та битир-меге буйырды.

Йыйыннынъ тамамында

РАйон АдМИнИСТРАцИЯСындА__________________________________________________________________________________________

Йоллар, йоллар…Бу юмадагы «ногайский район» Мо администрациясынынъ

аппарат йыйынында район йол-кулланув предприятиесининъ 2016-2017-нши йыллардагы финанс-хозяйстволык аьрекети ойла-сылды. Куьн йосыгына шыгарылган сорав бойынша «ногайское дЭП-29» оАо начальниги Солтан валиев шыгып соьйледи.

Сайлавлар тийисли озсын уьшин

Кудайбердиев Я.Т. – «Ногайский рай-он» МО администрациясынынъ маданият боьлигининъ начальниги;

Кожаева Э.Ю. – ДР-нынъ «Шоьл тавы-сы» республикалык ямагат-политикалык газетасы» ГБУ бас редакторы;

Койлубаев А.И. – Ногай районы бой-ынша Россия ОМВД начальниги;

Куруптурсунов А.Э. – «Дагестангаз-сервис» ООО-сынынъ «Степное» деген район управлениесининъ Ногай районын-дагы ЭГС начальниги;

Муслимов Р.Р. – «МРСК Сев.Кавка-за «Дагэнерго» ОАО-сынынъ Ногай РЭС начальниги;

Менлигулов А.в. – МФЦ начальниги;отегенова К.Ю. – «Ногайский район»

МО администрациясынынъ билимленди-руьв боьлигининъ начальниги;

Саитов Э.С. – «Ногайский район» МО Ямагат палатасынынъ председатели;

Уразаева З.А. – «Ногайский район» МО администрациясынынъ юридический соравлар эм АТК аьрекетин канагатлав бойынша боьлигининъ начальниги;

шандавова Т.н. – «Ногайский район» МО администрация ислери мен управляю-щий;

Яриков А.А. – «Центр ГО и ЧС» ДРГКО 49-ншы номерли от туьсуьвге кар-сы боьлигининъ начальниги.

Районнынъ баьри авыл поселениелер аькимбаслары (соьйлесуьвге коьре):

Аджибайрамов З.К. – «село Терекли-

Мектеб» СП МО аькимбасы;Арсланов А.М. – «село Червленные

Буруны» СП МО аькимбасы;Бариев А.Б. – «село Кунбатар» СП

МО аькимбасы;динакаев Я.С. – «сельсовет Карасув-

ский» СП МО аькимбасы;Елгишиев Р.Р. – «село Эдиге» СП МО

аькимбасы;Елманбетова С.М. – «село Кумли» СП

МО аькимбасы; Кульдиев А.И. – «сельсовет Арслан-

бековский» СП МО аькимбасы;Мамаев К.З. – «сельсовет Карагас-

ский» СП МО аькимбасы;отегенов З.М. – «сельсовет Ортатю-

бинский» СП МО аькимбасы;Суюндиков З.Б. – «сельсовет Коктю-

бинский» СП МО аькимбасы.

меге эм оьз тавысларынъызды аьне яде мине кандидат уьшин бермеге шакырамыз. Сол куьн 2018-нши йылдынъ 18-нши мартында шетте карап турганлар болмага керек тувыл, неге десе сол куьн бизим элимиздинъ келеектегиси, соны ман бир-ге келеяткан яс несилдинъ де келеектегиси белгиленеек. Биз, Ногай районынынъ ясуьйкен несилининъ ваькиллери, Ногай район территориаллык сайлав комиссиясын эм авыл поселе-ниелер участок сайлав комиссияларын РФ Президентин сай-лавларында федераллык законодательлик актларын каты тут-пага, сайлавлардынъ таза эм дурыс аьлинде оьтуьвин кана-гатламага шакырамыз.

Район сайлавшылары! Сизинъ сайлавынъыз бан ювык-тагы алты йылларга элимиздинъ келеектеги политикалык эм социал-экономикалык оьрленуьв стратегиясы тар байланыс-

дР ногАй РАйонынынъ ЯМАгАТ оРгАнИЗАцИЯЛАРынынъ РАйон САйЛАвшыЛАРынА КАРАТыЛгАн

шАКыРУвы

2018-нши йылда Рф Президентин сайлавларга аьзирлик коьруьвди эм оларды озгарувды уйгынлавга ногай район сайлав комиссияларына коьмек этуьв бойынша «ногайский район» Мо администрациясында сорав ортага салынып ойласылды эм тийисли токтас кабыл этилинип алынды.

Индира Янакаева коьзге туь-сетаган, оьзининъ терен били-мин коьрсетип, соьйлеви мен аьдемди оьзине тартып, кызык-сындырып болатаган окувшы.

Индира Зекерья кызы Янака-ева коьп республикалык, район эм оьзининъ тувган авыл орта школасында озгарылатаган шараларда катнасып, алдышы орынларды алып келеди. Янъ-

Алдышылыкты алып келеди

Б.Ярлыкапов район яшавшылары-нынъ малларды корада байлап сакла-вы бойынша туьсетаган шагынувлар акында билдируьвин этти. Онынъ айтувы ман, бизде РФ Авыл хозяй-ство министерствосынынъ Буйры-гы бар. Сол Буйрыкта корада байлап неше мал сакламага ярайтаганы эм соны ман байланыслы баьри анъла-тувлар да язувлы. Сол себептен мал-ларын корада байлап сакламага суье-таган баьри авыл яшавшылары да сол Буйрыкта белгиленген нормаларга коьре сакламага тийисли.

М. ХАнов.

лы. Ерли самоуправление органларынынъ куллыкшылары,

туьрли партиялар ваькиллери! Аьрекет этип турган законо-дательстводы тутувда оьзинъиз уьлги болынъыз, сайлавлар-дынъ сырагыларын туьрлентуьвди, административлик куь-шлерининъ катысувын койдыртынъыз!

Авыл поселение аькимбаслары, ыхтыяр саклавшы орган-лар ваькиллери РФ Президентин сайлавларды аьзирлев эм оьткеруьв куьнлеринде ямагат йорыкты тийисли дережеде канагатланъыз!

Шакырув Ногай районынынъ Ясуьйкенлер советининъ, Ветеранлар советининъ, Ямагат палатасынынъ эм Хатын-кызлар советининъ ортак йыйынында 2018-нши йылдынъ 18-нши январинде кабыл этилинген.

ыларда да Индира зональный кезегинде озгарылган Брейн-ринг ойынында катнасты, ол ортакшылык эткен куьп уьшинши савгалы орынга тий-исли болган. Мунда авылдас районлардынъ балалары оьз куьплери мен катнастылар.

Индира куьннен-куьнге оьз билимин теренлетип тура-ды. Ога баьри зат та кызы-

клы. Ол оьз куьшин ДР бойын-ша озгарылатаган «Умники и умницы» деген интеллектуаль-лик ойынында да сынап келе-ди. Буьгуьнлерде ол соннан уьш медаль алып келген. Индира – ата-анасынынъ, Орта-Тоьбе авыл орта школасынынъ сеними эм диреги.

г. САгИндИКовА. Суьвретте: Индира Янакаева.

Э. САИТов,Ногай районынынъ Ямагат палатасынынъ председатели.С. АБУБЕКЕРовА,Ногай районынынъ Хатын-кызлар советининъ председатели.

А. САнгИшИЕв,Ногай районынынъ Ветеранлар советининъ председатели.Р. МУРЗАгИшИЕв,Ногай районынынъ Ясуьйкенлер советининъ председатели.

Page 2: ХАЛК БИРИКСЕ – ЭЛ ТУЬЗИЛЕР ШОЬЛ ТАВЫСЫtemp.golosstepi.ru/images/vipuski/20180201.pdf2018/02/01  · ОБЩЕСТВЕННО-ПОЛИТИЧЕСКАЯ

ерли САмоупрАвление токтАСлАр

«шоЬЛ ТАвыСы» 2 БЕТ 1 фЕвРАЛЬ 2018 йыл

«Террорист эм экстремист аьрекетин коймага суьйгенлер-динъ тынышлы яшавга кайтувына эм уьйренуьвине коьмек этуьв бой-ынша» деген «Ногайский район» МО комиссиясынынъ 2018-нши йылга кабыл этилинген Ис пла-нына коьре йыл узагында уйгын-лав шаралары, айтылган комис-сиядынъ йыйынлары, комиссияга билдируьвлер туьскен шаклы дай-ымлык негизинде юритилетаган шаралар озгарылмага каралады.

Соьйтип февраль айында комиссия аьрекетининъ хайырын арттырув ниет пен комиссия пред-седателининъ контакт билдируь-влери, солай ок комиссияга тилек этуьв бойынша аьризе беруьв эм комиссияга аьризе бергенде уго-ловлык дембиди юмсайтувга себебин этпеге болатаган шартлар акында информацияды актуаль-ли этуьв куллыгы комиссия секре-тари А.Аметовага тапшырылган. Сондай информацияды «Ногай-ский район» МО администраци-ясынынъ официаллы Интернет-

Янъыларда «Ногайский рай-он» МО администрациясында, «Орыс яшавшылар маьселелери бойынша муниципаллык комис-сия акында» деген сорав бойын-ша кенъес озгарылып, миграция-ды кемитуьв эм «Ногайский рай-он» МО еринде орыс яшавшы-ларын яшатув, кайтарув эм онъ-ластырув уьшин аьллер туьзуьв мырадта «Ногайский район» МО администрация аькимбасынынъ тийисли карары кабыл этилин-ди. Сога коьре орыс яшавшыла-рынынъ маьселелери бойынша муниципаллык комиссия акын-да положение эм онынъ сырасы беркитилди. Соны ман комиссия сырасына тоьмендегилер кирги-стилгенлер.

Ярлыкапов Б.А. – «Ногайский район» МО администрация аьким-басынынъ ямагат кавыфсызлык бойынша орынбасары – комиссия председатели;

Аджиманбетова З.С. – «Ногай-ский район» МО администраци-

Сол токтаска коь-ре «Ногайский район» МО администрациясын-да уйгынлав-штат туь-рленислери мен байланы-ста «Ногайский район» МО администрациясы-нынъ 2017-нши йылдынъ 18-нши сентябриндеги 172-

Сол распоряжени-еге коьре 06.03.2006-ншы йылдагы 35-нши номерли Федераллык законынынъ 5.2-нши статьясы ман келисли кепте булай деп берки-тилген:

нши номерли токтасынынъ 1-нши приложениесине тоь-мендеги туьрленислер кир-гистилген:

1.1 8-нши пункт булай редакциясында язылады: «Ногайский район» МО антитеррорист комиссия-сынынъ аьрекетин канагат-

токтас кабыл этилинген«ногайский район» Мо администрациясынынъ

аькимбасы Мухтарбий Аджековтынъ «Террорист эм экстремист аьрекетин коймага суьйгенлердинъ тынышлы яшавга кайтувына эм уьйренуьвине коь-мек этуьв бойынша» деген «ногайский район» Мо администрациясынынъ комиссиясы акында» деп аталган 10-ншы номерли токтасы кабыл этилинген.

1. «Террорист эм экстремист аьреке-тин коймага суьй-генлердинъ тыныш-лы яшавга кайтувына эм уьйренуьвине коь-мек этуьв бойынша» деген «Ногайский

ис планы беркитилген«ногайский район» Мо администраци-

ясынынъ аькимбасы Мухтарбий Аджеков солай ок «Террорист эм экстремист аьре-кетин коймага суьйгенлердинъ тынышлы яшавга кайтувына эм уьйренуьвине коьмек этуьв бойынша» деген «ногайский район» Мо комиссиясынынъ Ис планы акында» деген распоряжениесине колын баскан.

бетлеринде, коьлем информа-ция амалларында, Ногай районы бойынша Россия МВД боьлиги-нинъ стендлеринде ерлестируьв, солай ок участковыйларга пай-лап беруьв ислери уьшин анти-террорист комиссиясынынъ аьре-кетин канагатлав эм юридический соравлар бойынша боьликтинъ ведущий специалисти Р.Балкаев яваплы деп беркитилген. Комис-сиядынъ «Ногайский район» МО антитеррорист комиссиясынынъ аьрекетин канагатлав эм юриди-ческий соравлар бойынша боь-лиги эм ямагат организациялары ман биргелес кенъесуьвлерин оьт-керуьв эм соларда комиссиядынъ аьрекетининъ хайырын арттырув бойынша шаралар аьзирлев кул-лыгы уьшин комиссия председате-лининъ орынбасары Б.Ярлыкапов, МО ямагат палатасынынъ пред-седатели Э.Саитов, «Ногайский район» МО аькимбасындагы ясу-ьйкенлер советининъ председа-тели Р.Мурзагишиев, район вете-ранлар советининъ председате-

ли А.Сангишиев, район хатын-кызлар советининъ председате-ли С.Абубекерова, «Ногайский район» МО АТК аьрекетин кана-гатлав эм юридический соравлар бойынша боьлигининъ ведущий специалисти З.Уразаева яваплы боладылар.

Ис планында быйыл февральде террорист эм экстремист йолында эткен кыянатлыклары уьшин тий-исли дембисин кутарган граждан-ларды социаллык яктан акка кай-тарув бойынша шараларды яшавга шыгарувга каратылган шаралар-ды аьзирлев ниет пен «Ногайский район» МО «Центр занятости» ГКУ, Ногай районы бойынша Рос-сия МВД боьлигининъ, бу яктан кызыксынувы бар болган баска службалар эм организациялар ваькиллерининъ катнасувы ман комиссиядынъ йыйынын оьтке-руьв кереги белгиленген. Бу шара-ды аьзирлеп оьткеруьв уьшин ява-плы – комиссия председателининъ орынбасары Б.Ярлыкапов.

Соны ман бирге февраль,

июль, декабрь айларында терро-рист эм экстремист аьрекетин кой-мага суьйгенлердинъ тынышлы яшавга кайтувына эм уьйренуьви-не коьмек этуьв бойынша комис-сиядынъ 2018-нши йылга борыш-лары акында йыйынларын уйгын-лап озгарув Ис планына кирги-стилген. Сол ок февраль айында «Ногайский район» муниципал-лык образованиесиндеги 2017-нши йылда террорист эм экстре-мист кыянатлыклары уьшин тий-исли дембисин кутарган граждан-лардынъ социаллык яктан акка кайтувынынъ сырагылары акын-да йыйын оьткерилмеге карала-ды. Комиссиядынъ Ис планында тагы да 2018-нши йылда терро-рист эм экстремист аьрекетин кой-мага суьйгенлердинъ тынышлы яшавга кайтувына эм уьйренуь-вине коьмек этуьв бойынша коь-рилетаган шаралар эм бу куллык-ты ийгилендируьв акында кезекли йыйын быйылдынъ июль айын-да оьткерилмеге каралады. Сол ок июль айында йогарыда белгилен-

коьп маьнели шаралар белгиленген

ясынынъ ведущий специалисти – комиссия секретари.

Комиссия агзалары:Аджибайрамов З.К. – «село

Терекли-Мектеб» СП МО аьким-басы;

Капитуллаева г.М. – «Ногай-ский район» МО-сында ДР-нынъ «КЦСОН» ГБУ директоры;

Кожаева Э.Ю. – «Шоьл тавы-сы» республикалык газетасынынъ бас редакторы;

отегенова К.Ю. – «Ногай-ский район» МО администрация-сынынъ билимлендируьв боьлиги-нинъ начальниги;

Сарсеев С-А.А. – «Яслык» МЦ МКУ директоры;

Бекбулатов М.С. – Яшавшы-ларды социаллык яктан коршалав фондынынъ директоры;

Тавакалов г.И. – Приходской Советининъ председатели;

Кочелаева Э.Б. – «Россия аналары» Савлайроссиялык яма-гат козгалысынынъ район боьлик председатели.

орыс яшавшылар маьселелери бойынша

ген Комиссияга туьскен тилеклер-динъ дурыс кебинде шешилгени эм солар ман байланыслы алынган карарлар акында информационлык билдируьвлерди аьзирлев эм коь-лем информация амалларында аьр дайым да ерлестируьвдинъ аьлле-ри акында йыйын болып озаяк. Бу йыйынларды аьзирлев эм оьтке-руьв уьшин Комиссия председате-лининъ орынбасары Б.Ярлыкапов яваплы. Декабрь айында болса Ис планына коьре йогарыда белги-ленген Комиссиядынъ аьрекети-нинъ тамамлары, 2019-ншы йылга борышлары эм 2019-ншы йылда террорист эм экстремист аьреке-тин коймага суьйгенлерди тыныш-лы яшавга кайтувына эм уьйре-нуьвине коьмек этуьв бойынша комиссиядынъ Ис планын берки-туьв акында йыйынды Комиссия председатели М.Аджеков оьзи юритеек.

Комиссиядынъ быйылгы Ис планында тагы да коьп баска ява-плы эм маьнели шаралар эм кул-лыклар белгиленген.

«Ногайский район» МО администрациясында – «Ногай-ский район» МО-сында корруп-цияга карсы бойынша комис-сия акында сорав ортага салы-нып ойласылды эм соны ман байланыслы Федераллык зако-ны ман, РФ Президентининъ Указы ман, ДР законы ман, ДР Аькимбасынынъ Указы ман келисте тийисли токтас кабыл этилинип алынды. Сога коьре «Ногайский район» МО ерин-де коррупцияга карсы аьрекет этуьв бойынша комиссия туь-зилген, онынъ акында Положе-ние эм комиссия сырасы берки-тилгенлер. Соны ман, «Ногай-ский район» МО-да коррупци-яга карсы аьрекет этуьв бой-ынша тоьмендеги сырасы ман комиссия туьзилген:

Аджеков М.К. – «Ногай-ский район» МО администра-ция аькимбасы, комиссия пред-седатели.

Ярлыкапов Б.А. – Яма-

гат кавыфсызлыгы бойынша «Ногайский район» МО адми-нистрация аькимбасынынъ орынбасары – комиссия пред-седателининъ орынбасары;

нукаева Э.А. – «Ногай-ский район» МО администра-ция аькимбасынынъ коррупци-яга карсы аьрекет этуьв бой-ынша коьмекшиси, комиссия секретари.

Комиссия агзалары:Саитов Х.А. – «Ногайский

район» МО администрация аькимбасынынъ орынбасары;

шандавова Т.н. – «Ногай-ский район» МО администра-ция ислери мен управляющий;

отегенова К.Ю. – «Ногай-ский район» МО администра-циясынынъ билимлендируьв боьлигининъ начальниги;

Уразаева З.А. – «Ногайский район» МО администрациясы-нынъ юридический соравлары эм АТК аьрекетин канагатлав бойынша боьлигининъ началь-

ниги;Арсланов А.М. – «село

Червленные Буруны» СП МО администрация аькимбасы (соьйлесуьвге коьре);

Янполов А.А. – ДР –нынъ Кизляр каласында РФ УФСБ боьликтинъ 3-нши боьлиги-нинъ етекшиси (соьйлесуьвге коьре);

Койлубаев А.И. – Ногай районы бойынша Россия ОМВД начальниги (соьйлесуьвге коь-ре);

шандавова У.д. – «Ногай-ский район» МР Депутатлар Йыйынынынъ председатели-нинъ орынбасары (соьйлесуьв-ге коьре);

Саитов Э.С. – «Ногайский район» МО администрациясы-нынъ Ямагат палатасынынъ председатели;

отарова И.М. – «Ногай-ский район» МО администра-циясынынъ кадрлары бойынша бас специалисти.

коррупцияга карсы аьрекет этуьв бойынша

РАйон АдМИнИСТРАцИЯСындА__________________________________________________________________________________________

лав эм юридический сорав-лар бойынша администрация боьлигининъ начальниги»;

1.2 10-ншы пункт булай редакциясында язылады: «Ногайский район» МО анти-террорист комиссиясынынъ аьрекетин канагатлав эм юри-дический соравлар бойынша администрация боьлигининъ ведущий специалисти».

Йогарыда белгиленген токтас «Ногайский район» МО администрациясынынъ официаллык сайтында баспа-ланган.

район» МО комиссия-сынынъ 2018-нши йыл-га 1-нши приложение мен келисли кепте Ис планы.

2. Планды толтырув уьшин яваплы болган-лар Планда белгилен-ген куллыкларды ток-тастырылган болжал-ларына толтырувы.

3. Коьрсетилген Ис планды толтырув артыннан тергевди район аькимбасы оьзи юритеди.

Page 3: ХАЛК БИРИКСЕ – ЭЛ ТУЬЗИЛЕР ШОЬЛ ТАВЫСЫtemp.golosstepi.ru/images/vipuski/20180201.pdf2018/02/01  · ОБЩЕСТВЕННО-ПОЛИТИЧЕСКАЯ

«шоЬЛ ТАвыСы» 1 фЕвРАЛЬ 2018 йыл 3 БЕТ

«кызЙибек» (кыСкАяклылАр АкындА)

Саниет Баякаева элимизге бек авыр 1942-нши йылда Карагас авылында тувган. Онынь балалыгы, яслыгы, савлай оьмири сосы авыл-да оьткен. Айлак эртеректен, яшавы баслан-ганлы 8 ай заманда, Саниет атасыз калады. Бир неше йылдан сонъ анасы Канбийке яша-вын Иса деген йигит пен байланыстырады. Ол хатынынынъ 4 баласын оьзиндикиндей этип оьстиреди, Исадынъ да 2 баласы болады. Сосы кыйынлы йыллар акында Саниет Баяка-ева булай эскереди:

– Согыс йыллардан сонъ школаларда бала-ларга туьйден уьйре асып беретаган эди, сонынъ уьшин мени аьптем Салият школага аькетип уьйре ашататаган эди. Школада окымасам да, мен бир кустабак пан касык алып онда бара-ман. Тагы да школада тек беске окыган балалар-га сол заманларда 15-20 маьнет акша берилген, эм аьптем ийги окыган себептен сосы акшады алатаган эди. Аьптем-пакыр школады кутарып, яслай дуныядан кешти, турган болса, уьйкен ерде ислеек эди, окувга бек куьшли эди. Тагы да бала йылларымнан Карагас авылынынъ шетин-де шашылган ап-ак мамык эсимде. Оны йыйна-мага кыскаяклылар ман анамыз баратаган эди, биз де коьмекке деп олар ман кетемиз. Карагас авылында бир тиермен бар эди, сонда савлай авыл шерет пен арпа яратаган эди.

Соьйтип кыйынлы йылларда тоьгилген балалар Алладынъ коьмеги мен оьстилер. Ата-лары согыс йылларда совхоздынъ техникасын явдан ясырган, бир неше аьдем болып баска

Биринши окытувшы! Ким оны суьйип эсинде сакламайды? Онынъ биринши дериси, биринши белги-си, биринши берген ятлавы. Онынъ орыны бек маьнели аьдемнинъ юре-гинде, ойында, яшав йолды сайлавда демеге де болады. Солай ок Кадрия атындагы школасынынъ баслан-гыш классларынынъ окытувшысы Нурбике Оразманбетовна Кельда-совадынъ биринши окытувшысына каратылган суьйими эм сыйы кеспи сайлавына себеплик эткен. Онынъ биринши окытувшысынынъ аты да, атасынынъ аты да оьзиндикине келисли – Нур Оразманбетовна бол-ган эм кызалак тептерине оьзининъ атынынъ орынына окытувшысы-нынъ атын язатаган болган…

Нурбике Оразманбетовна А-Х.Джанибеков атындагы школасын-да билим алган, 9-ншы класстан сонъ Терекли-Мектебтеги педучи-лищеде, сонъ Махачкалада ДГПУ-да заочно окыган. Педучилищеде кызалак шалыскыр, ийги, педучи-лищединъ ямагат яшавында бел-сенли катнаскан студентлер сыра-сында эди. Оны тамамлап, яс кыз оьз ис аьрекетин Кадрия атындагы школада вожатый болып баслаган. Кишкейлей ярасык этип ясап бил-ген куллыкшыга оьнери керекти. Сол заманларда компьютер амалла-ры коьп кулланылмаган эм Нурбике Оразманбетовна ашык дерислерге, шараларга кабинетлерди безеклен-дируьвде плакатларга язып, бел-сенли катнаскан. Вожатый болып ислеген йыл ол туьрли байрамлар-га багысланган шаралар уйгынла-ган. Бир йылдан сонъ яс окытувшы

якларга тракторларды айдап кеткенлер. Анала-ры казаншы болып ислегенлер. Бактыдан бир ерге де кашпайсынъ, ол кайдай авыр болса да, ийги аьдемлер табылады. Сол ийги аьдемлерди Кудай кыйын аьлдеги аьдемнинъ касына йибе-рип, онынъ яшавын енъил этеди. Саниет 4-нши класста окыятканда, анасы дуныядан кешеди, соьйтип балалар Иса- атасы ман каладылар. Ол уьйленгеннен сонъ да, балалар кишкей оьскен-ше олардан айырылмайды. Сонъ Алимхан эм Залимхан ман Саниет баска уьйге коьшеди-лер. Энъ уьйкен аданаслары Алимхан (Сани-еттен 13 йылга алдын тувган) бек талаплы, куллыкшы яс болган, коьп йыллар узагына ол Карл Маркс атлы совхозында инженер, управ-ляющий болып куллык эткен. «Аданасым мени атамдай этип аяган, анамдай этип саклаган,бир таьтли заты болса, тамагына бармай, мага бер-ген. Кинога да мени ялгыз йибермей, оьзи мен аькетип, кызлардынъ янында олтыртып, сонъ кутылган сонъ болдынъ ма, аьше, кайтайык деп оьзи мен аькелетаган эди», деп аданасын карын-дасы йылы эскереди.

Карагас авылындагы школада 7 классты тамамлап, кызалак Терекли-Мектеб авылында-гы школада окыйды. Мунда интернатта тура-ды, тербиялавшысы Евдокия Ивановна бола-ды. 8-нши класстан сонъ Буйнакскта педучи-лищединъ школага дейимги боьлигинде окый-ды. Педучилищеди кутарып, тувган авылын-да янъы ашылган балалар бавын етекшилей-ди, сонъ мунда тербиялавшы болады. 18 ясын-

да Юсуп Баякаев пан аьел курады. Ян йолдасы совхозда коьп йыллар узагына коьлик айдавшы болып ислеген, алдышы шофер деген атка тий-исли болган. Ийги иси уьшин ога бир неше кере тыншаймага совхоз путевка берген. Юсуп пан Саниет бирге 40 йыл татымлыкта тил бирлик-те яшаганлар, 5 балады асырап, яшав йолга сал-ганлар. Бесеви де яшавда оьз орынларын тап-канлар, ийги ислери мен бу куьнлерде анала-рын куьезлендиредилер. Оннан оьзгелей, Сани-ет Баякаева куьезленеди оьзининъ тербиялаган балалары – тербияланувшыларынынъ уьстин-ликлери мен: « Меним тербияланувшыларым бу куьнлерде оьз ислерин намыслы толтырады-лар, олардынъ уьстинликлерине мен суьйинип тураман. Мен ислеген куьпке районымыздынъ етекшисининъ орынбасары Баймагомед Ярлы-капов, РОВД етекшиси Абдурахман Койлуба-ев, Рашид Шангереев эм баскалар юргенлер»,

– дейди ол. Соьйтип Саниет-абай суьйинишин-нен баска, юрегиндеги кыйналувын да ашты. Аьр кайсымыз да язылган оьмирди суьремиз, ян йолдасым дуныядан кешкенли 18 йылга ювыклайды. Оьзек те, ювыкларды йойытув бек кыйын, анамнан тувганлардан да оьзим ялгыз калдым, олардан тек йылы эскеруьвлер калды. Бала заманда кыйналсам да, мен оьз бактыма бек разыман. Увылым Солтаннынъ тоьринде бу куьнлерде тынышлы картлыгымды йиберемен. Кызларым да уьйлерине аькетип сыйлайдылар. Келиним болса, меним йолымды алып, балалар бавында тербиялавшы болып ислейди».

Саниет-абайдынъ уьйи дайым да балаларга толы. Онынъ 10 уныгы эм 6 немереси бар. Аьр бириси ясуьйкенин сыйлайды эм суьеди. Сол тувыл ма Кудай берген уллы наьсип?

н. КожАЕвА. Суьвретте: С.Баякаева кызлары ман.

ЯСУЬйКЕн АвыЛдАСыМыЗ АКындА_____________________________________________________________________________________

оьз бактыма разыман

биринши классын етекшилеп, бала-ларга билим беруьв сыйлы йолына абытын баскан. Сол йылларды эси-не алып Нурбике Кельдасова наси-хатшылары Сталинат Заргишиева-ды, Сайдат Тангатаровады, Фарида Кадыловады, Райхан Абдулгапова-ды эм баскаларды белгилейди.

Йырма йылдан бери оьз суьйик-ли исин бардырады Нурбике Кель-дасова. Сосы йыллар ишинде ол 5 выпуск окувшыларын шыгарган. Онынъ окувшылары туьрли кон-курсларда, олимпиадаларда катна-садылар, баргылы орынларды бий-легенлер де бар. Айтпага, «Атам, анам эм мен – окыйтаган аьел» деген школа проектинде 1-нши орынды Х.Шугаипова, «Перво-цвет» тергев исининъ район кезе-

гинде 2-нши орынды С. Кельдасо-ва бийлегенлер, А. Хасбулатова, Ф.Алиева, Р.Зарманбетова, А. Аман-баева, А.Кусепова эм баскалар шко-лада оьткен олимпиадаларда енъ-уьвши болганлар. Нурбике Кель-дасова оьзи де бир неше конкурс-ларда катнаскан, айтпага: 2017-нши йыл «Ана тилининъ энъ де ийги окытувшысы» конкурсынынъ рай-он кезегинде 2-нши орынды бий-леген, 2013-нши йыл «Энъ де ийги анъ дерисине» конкурсынынъ рай-он кезегинде 1-нши орынды бий-леген. Баслангыш класслар окытув-шысы болган себептен республика кезегинде катнаспага онынъ амалы болмаган. Ол яратувшылык исти суьйген инсан эм исине де яратув-шы кепте карайды.

Нурбике Кельдасова Кадрия атындагы школадынъ Профсоюз комитетининъ председатели этип 3 йыл артта сайланган. Ол школада туьрли шаралар уйгынлайды, юри-туьвшиси болады, школада коьте-рилген окытувшылардынъ соравла-рын РФ илми эм билимлендируьв куллыкшыларынынъ профсоюзы-нынъ район комитетининъ председа-тели З.Аюповага еткереди, оны ман бирге Дагестан Аькимбасынынъ куллыгын юритуьвши В.Васильевке хатлар язады эм яваплар да алган-лар. Янъыларда «Профсоюз дайым касымызда» плакатлар конкурсында Н.Кельдасовадынъ аьзирлеген иси энъ де ийги деп белгиленген. Солай ок Нурбике Оразманбетовна ийги иси уьшин бир неше кере Сый гра-

мота ман савгаланган. «Оьз яшавымды балаларсыз,

школасыз эм ис йолдасларымсыз ойлап та болмайман. Окувшылар ман куьн сайын йолыгысым, олар-га каратылган суьйимим мага куьш те береди, коьнъилимди коьтеринъ-ки аьлде де саклайды,» – дейди окы-тувшы. Нурбике Оразманбетовна балаларды, оьз ис йолдасларын суьй-ген кимик балалар да оны суьеди, ис йолдаслары эм ата-аналар арасында сый ман пайдаланады. Соны школа етекшиси Альфия Акимова да бел-гилейди. « Нурбике Кельдасова оьз исине бек яваплы окытувшы, сеним-ли куллыкшы эм дос. Баьри берген борышты ийги этип толтырмага дай-ым да шалысады, куллыгына янын береди,» – деп мактавлы соьзлер оьз куллыкшысы акында школа етекши-си айтады.

Нурбике Кельдасова школа-да куллыгын ийги юриткенлей оьз-ге, ана эм хатын киели борышын да аьруьв толтырады. Онынъ ян йол-дасы Руслан полицияда Уголов-лык излевде тамада оперуполномо-ченный куллыгын юритеди. Атасы ман анасы эки балалары Азизбек эм Суюмбикединъ окувдагы уьстинли-клерине суьйинедилер. « Балалар-га ногай атлар такканмыз, уьйде де ногайша соьйлемеге шалысамыз, ана тилининъ дерислерине балалар-дан яваплык куьтемен, коьп соьзлер-динъ маьнесин анълатпага шалыса-ман», – деп окытувшы хабарды тагы да суьйикли исине аькетти.

н. ЭРЕжЕПовА.Суьвретте: Н.Кельдасова окув-

шылары ман.

оЬЗ КЕСПИСИнИнъ УСТАСы______________________________________________________________________________________________

меним суьйикли биринши окытувшым

Ясуьйкенлер –авылдынъ тарихи, онынъ байлыгы эм оьктемлиги деп мен коьп эситкенмен. Акыйкатлай да солай. Район авылларынынъ ясуьйкенлери согыстан сонъгы авыр йыллар район хозяйствосын тургыстувда оьз уьлисин косканлар, оьзле-рин аямай авыр аьллерде ислегенлер, олардынъ аталары болса, Уллы Аталык согысы йылларында яв ман канын-янын аямай куьрескенлер, аналары тылда аьскершилер уьшин керекли азык болсын, кийим болсын аьзирлегенлер.

Page 4: ХАЛК БИРИКСЕ – ЭЛ ТУЬЗИЛЕР ШОЬЛ ТАВЫСЫtemp.golosstepi.ru/images/vipuski/20180201.pdf2018/02/01  · ОБЩЕСТВЕННО-ПОЛИТИЧЕСКАЯ

«шоЬЛ ТАвыСы» 4 БЕТ 1 фЕвРАЛЬ 2018 йыл

ерли САмоупрАвление

Сессия Собрания депутатов муниципально-го образования сельского поселения «сельсовет Арсланбековский» решает:

1.Принять бюджет МО СП «сельсовет Арсланбековский» Ногайского района Респу-блики Дагестан на 2018год по доходам в сум-ме 3415429,0 тыс.р уб. и по расходам в сумме 3415429,0 тыс. руб.

2.Установить, что доход в бюджет МО СП «сельсовет Арсланбековский» 2018года формиру-ется за счет доходов от уплаты местных налогов и сборов по нормативам, установленным законо-дательными актами РФ, РД и решениями орга-на местного самоуправления.

В 2018 год зачисление налогов и других обязательных платежей в бюджет муниципаль-ного образования осуществляется по следую-щим нормативам:

- налог на доходы физических лиц 2% - 25000руб.;

- единый сельхозналог 70% - 25000руб.;- налог на имущество физических лиц 100%

54000 руб.- земельный налог взимаемый по ставке,

применяемый к объекту налогооблажения, рас-

БЮджЕТ По доХодАМ нА 2018 год АдМИнИСТРАцИИ МУнИцИПАЛЬного оБРАЗовАнИЯ СЕЛЬСКого ПоСЕЛЕнИЯ

«СЕЛЬСовЕТ АРСЛАнБЕКовСКИй ногАйСКого РАйонА РЕСПУБЛИКИ дАгЕСТАн

ДОКУМЕНТ.УЧРЕЖДЕНИЕ КБК СУММА

НАЛОГ НА ДОХОДЫ ФИЗИЧЕСКИХ ЛИЦ 00110102021011000110 25000.00

ЕДИНЫЙ СЕЛЬСКОХОЗЯЙСТВЕННЫЙ НАЛОГ 00110503010011000110 25000-00

НАЛОГ НА ИМУЩЕСТВО 00110601030101000110 54000.00

ЗЕМЕЛЬНЫЙ НАЛОГ,ВЗИМАЕМЫЙ ПО СТАВКЕ,ПРИМЕНЯЕМЫЙ К ОБЪЕКТУ НАЛОГООБЛАЖЕНИЯ,РАСПОЛОЖЕННОМУ В ГРАНИЦАХ ПОСЕЛЕНИЯ

00110606013101000110 90000.00

АРЕНДНАЯ ПЛАТА ЗА ЗЕМЛИ,НАХОДЯЩИЕСЯ В СОБСТВЕННОСТИ ПОСЕЛЕНИЙ 00111105025100000120 1978392.0

ИТОГО СОБСТВЕННЫХ НАЛОГОВ 2172392.00

ДОТАЦИИ БЮДЖЕТАМ ПОСЕЛЕНИЙ НА ВЫРАВНИВАНИЕ БЮДЖЕТНОЙ ОБЕСПЕЧЕННОСТИ

МЕЖБЮДЖЕТНЫЕ ТРАНСФЕРТЫ ,ПЕРЕДАВАЕМЫЕ БЮДЖЕТАМ СЕЛЬСКИХ ПОСЕЛЕНИЙ ИЗ БЮДЖЕТОВ МУНИЦИПАЛЬНЫХ РАЙОНОВ НА ОСУЩЕСТВЛЕНИЕ ЧАСТИ ПОЛНОМОЧИЙ ПО РЕШЕНИЮ ВОПРОСОВ МЕСТНОГО ЗНАЧЕНИЯ В СООТВЕТСТВИИ С ЗАКЛЮЧЕННЫМИ СОГЛАШЕНИЯМИ

00120201001100000151

00120240014100000151

600000.00

557037.00СУБВЕНЦИЯ БЮДЖЕТАМ ПОСЕЛЕНИЙ НА ОСУЩЕСТВЛЕНИЕ ПЕРВИЧНОГО УЧЕТА НА ТЕРРИТОРИИ,ГДЕ ОТСУТСТВУЮТ ВОЕННЫЕ КОМИССАРИАТЫ

00120201001100000151 66000.00

Субсидия 00120240014100000151 20000.00ВСЕГО 3415429.00

Глава администрации МО СП «сельсовет Арсланбековский»

Ногайского района РД А.И.Кульдиев

РЕшЕнИЕ № 3012 СЕССИЯ СоБРАнИЯ дЕПУТАТов МУнИцИПАЛЬного оБРАЗовАнИЯ СЕЛЬСКого ПоСЕЛЕнИЯ

«СЕЛЬСовЕТ АРСЛАнБЕКовСКИй» ногАйСКого РАйонА РЕСПУБЛИКИ дАгЕСТАн 3-го СоЗывА 22.01.2018 г. с.Ленинаул

о принятии бюджета муниципального образования сельского поселения «сельсовет Арсланбековский» на 2018 годположенному в границах поселения 100% - 90000рублей.

- арендная плата, а также средства от про-дажи права на заключение договоров аренды за земли, находящиеся в собственности посе-лений 1978392,00 межбюджетные трансферты.передаваемые бюджетам сельских поселений - 557037.0

- дотации – 600000,0- субвенция ВУС- 66000- субсидия - 200003. Учесть в местном бюджете на 2018 г.

поступление доходов по основным источникам в объеме согласно приложение № 1

4. Утвердить в местном бюджете на 2018год по разделам, подразделам, целевым статьям рас-ходов, согласно приложения № 2 к настоящему решению

5. Установить, что заключение и опла-та органами местного самоуправления муни-ципального образования договоров, исполнения которых осуществляется за счет средств местно-го бюджета, производится в пределах утверж-денных им лимитов бюджетных обяза-тельств в соответствии с ведомственной,

функциональной и экономической классификациями расхо-дов местного бюджета и с учетом принятых и неисполнен-ных обязательств. Обязательства вытекающие из дого-воров, исполнение которых осуществляется за счет средств местного бюджета органами местного самоу-правления муниципального образования сверх утверж-денных им лимитов бюджетных обязательств, не подлежать оплате за счет средств местного бюджета. Учет обяза-тельств, подлежащих исполнению за счет местного бюд-жета органами местного самоуправления муниципаль-ного образования, финансируемыми из местного бюджета на основе смет доходов и расходов, обеспечивается через орган, осуществляющий кассовое обслуживание исполне-ние местного бюджета.

6. Установить, что исполнение местного бюджета по казначейской системе осуществляется финансовым органом муниципального образования с использовани-ем лицевых счетов бюджетных средств, открытых в органе, осуществляющем кассовое обслуживание местного бюджета в соответствии с законодательством РФ и РД.

Установить, что кассовое обслуживание исполнения местного бюджета осуществляется органом, осуществля-ющем кассовое обслуживание местного бюджета.

7. Утвердить расходы МО СП «сельсовет Арсланбеков-ский» в сумме 3415429.0 тыс.рублей.

8. Нормативные и иные правовые акты органов местного самоуправления муниципального образования, вле-кущие дополнительные расходы за счет средств местного бюджета на 2018 год, а также сокращающие его доход-ную базу реализуются и применяются только при наличии соответствующих источников дополнительных поступлений в местный бюджет или при сокращении расходов по конкрет-ным статьям местного бюджета на год, а также после внесения соответствующих изменений в настоящее решение.

В случае, если реализация правового акта частично (не в

Администрация муниципального образования сельско-го поселения «сельсовет Карагасский» Ногайского райо-на Республики Дагестан сообщает о проведении открыто-го аукциона по закрытой форме подачи предложений о цене на право заключения договора аренды земельных участков из земель сельскохозяйственного назначения, находящихся в муниципальной собственности.

Решение о проведении открытого аукциона Постанов-ление главы администрации муниципального образования сельского поселения «сельсовет Карагасский» Ногайского района Республики Дагестан от «06» февраля 2017г. № 5.

Организатор аукциона (Арендодатель) администрация

Председатель сельского Собрания МО СП «сельсовет Арсланбековский» н.Б.Аджигайтаров

муниципального образования сельского поселения «сельсо-вет Карагасский» Ногайского района Республики Дагестан.

Форма торгов открытый аукцион по закрытой форме подачи предложений по цене .

Место проведения аукциона: 368856 Республика Даге-стан Ногайский район с.Карагас (здание администрации сельского поселения) Контактный телефон: 8-928-572-22-33.

Сведения о земельных участках, начальная цена прода-жи права заключения договора аренды:

Предмет аукциона:Лот № 1. Земельный участок с кадастровым номером

05:03:000005:1708 общей площадью 26,5 (двадцать шесть, 5) га орошаемые пашни из земель сельскохозяйственного назначения, находящийся по адресу: Республика Дагестан Ногайский район на территории МО СП «сельсовет Кара-гасский», для сельскохозяйственного производства,

Начальная выкупная стоимость права аренды земельно-го участка – 13780 (тринадцать тысяч семьсот восемьдесят) руб.00 коп.

Сведения об обременении отсутствуютСумма задатка составляет 20 % от начальной цены –

2756 (две тысячи семьсот пятьдесят шесть) рублей. Лот № 2. Земельный участок с кадастровым номером

ИЗвЕщЕнИЕ о ПРовЕдЕнИИ оТКРыТого АУКцИонА По ПРодАжЕ ПРАвА нА ЗАКЛЮчЕнИЕ договоРА АРЕнды нА ЗЕМЕЛЬныЕ УчАСТКИ ИЗ ЗЕМЕЛЬ

СЕЛЬСКоХоЗЯйСТвЕнного нАЗнАчЕнИЯ, нАХодЯщИХСЯ в МУнИцИПАЛЬной СоБСТвЕнноСТИ СЕЛЬСКого ПоСЕЛЕнИЯ

полной мере) обеспечена источниками финансиро-вания в местном бюджете, такой правовой акт реали-зуется и применяется в пределах средств, пред-усмотренных на эти цели в местном бюджете на

2018год.9. Опубликовать настоящее решение в республи-

канской общественно- политической газете «Голос степи»

БЮджЕТ (РАСХоды) нА 2018г. АдМИнИСТРАцИЯ Мо СП «СЕЛЬСовЕТ АРСЛАнБЕКовСКИй»ногАйСКого РАйонА Рд

Документ,учреждение раздел Ц. статья Расх. КОСГУ

СУММА НА

2017г.

УПРАВЛЕНИЕ Заработная плата 0104 8830020000 121 211

536217.00 Начисления на выплаты 0104 8830020000 129 213 161938.0

Коммунальные услуги 0104 8830020000 244 223 60000.00

Прочие работы , услуги 0104 8830020000 244 226 50000-00

Уплата налога на имущество организаций 0104 8830020000 851 290 14303.00

Уплата прочих налогов,сборов и иных платежей

Уплата иных платежей

0104

0104

8830020000

8830020000

852

853

290

290

5000.00

10000-00 Увеличение основных средств 0104 8830020000 244 310 40000.00

Увеличение матер.запасов

Бухгалтерия Заработная плата

0104

0113

8830020000

9980021010

244

111

340

211

50000.00

314103.0 Начисления на выплаты по оплате труда 0113 9980021010 119 213 94860.0

Услуги связи 0113 9980021010 242 221 12000.00

Прочие работы,услуги 0113 9980021010 244 226 20000.00

Увеличение материальных запасов 0113 9980021010 244 340 30000.00

Национальная оборона Заработная плата 0203 2610160020 121 211 50691.00

Начисления на выплаты по оплате труда 66000.00 0203 2610160020 129 213 15309.00

Культура Заработная плата 0801 2020200590 111 211 363624.00

Начисления на заработную плату 0801 2020200590 119 213 109815.00

Прочие расходы 0801 2020200590 244 290 150000.00

Увеличение материальных запасов итого 0801 2020200590 244 340 5000.00

ЖКХ Уличные освещения 0503 9996000100 244 223 90000.00

Работы и услуги по содержанию имущества 0503 9996000200 244 225 260000.00

Прочие работы и услуги 0503 9996000300 244 226 100000.00

Увеличение материальных запасов 0503 9996000300 244 340 195532.00

Работы и услуги по содержанию имущества 0409 1530020760 243 225 557037.00

ФК и Спорт 1102 9995120000 244 290 120000.00

ИТОГО 3415429.00

Глава администрации МО СП «сельсовет Арсланбековский» Кульдиев А.И.

Page 5: ХАЛК БИРИКСЕ – ЭЛ ТУЬЗИЛЕР ШОЬЛ ТАВЫСЫtemp.golosstepi.ru/images/vipuski/20180201.pdf2018/02/01  · ОБЩЕСТВЕННО-ПОЛИТИЧЕСКАЯ

«шоЬЛ ТАвыСы» 1 фЕвРАЛЬ 2018 йыл 5 БЕТ

ерли САмоупрАвление05:03:000005:1709 общей площадью 20 (двадцать) га оро-шаемые пашни из земель сельскохозяйственного назначе-ния, находящийся по адресу: Республика Дагестан Ногай-ский район на территории МО СП «сельсовет Карагасский», для сельскохозяйственного производства,

Начальная выкупная стоимость права аренды земельно-го участка – 10400 (десять тысяч четыреста) руб.00 коп.

Сведения об обременении отсутствуютСумма задатка составляет 20 % от начальной цены –

2080 (две тысячи восемьдесят) рублей.Лот № 3. Земельный участок с кадастровым номером

05:03:000005:1710 общей площадью 5 (пять) га орошаемые пашни из земель сельскохозяйственного назначения, нахо-дящийся по адресу: Республика Дагестан Ногайский район на территории МО СП «сельсовет Карагасский», для сель-скохозяйственного производства,

Начальная выкупная стоимость права аренды земельно-го участка – 2600 (две тысячи шестьсот) руб.00 коп.

Сведения об обременении отсутствуютСумма задатка составляет 20 % от начальной цены – 520

(пятьсот двадцать) рублей. Лот № 4. Земельный участок с кадастровым номером

05:03:000005:1711 общей площадью 12,8 (двенадцать,8) га богарные пашни из земель сельскохозяйственного назначе-ния, находящийся по адресу: Республика Дагестан Ногай-ский район на территории МО СП «сельсовет Карагасский», для сельскохозяйственного производства,

Начальная выкупная стоимость права аренды земельно-го участка – 2000 (две тысячи) руб.00 коп.

Сведения об обременении отсутствуютСумма задатка составляет 20 % от начальной цены – 400

(четыреста) рублей. Лот № 5. Земельный участок с кадастровым номером

05:03:000005:1712 общей площадью 20 (двадцать) га оро-шаемые пашни из земель сельскохозяйственного назначе-ния, находящийся по адресу: Республика Дагестан Ногай-

ский район на территории МО СП «сельсовет Карагасский», для сельскохозяйственного производства,

Начальная выкупная стоимость права аренды земельно-го участка – 10400 (десять тысяч четыреста) руб.00 коп.

Сведения об обременении отсутствуютСумма задатка составляет 20 % от начальной цены –

2080 (две тысячи восемьдесят) рублей. Лот № 6. Земельный участок с кадастровым номером

05:03:000005:1713 общей площадью 33,8 (тридцать три,8) га орошаемые пашни из земель сельскохозяйственного назначения, находящийся по адресу: Республика Дагестан Ногайский район на территории МО СП «сельсовет Кара-гасский», для сельскохозяйственного производства,

Начальная выкупная стоимость права аренды земель-ного участка – 17576 (семнадцать тысяч пятьсот семьдесят шесть) руб.00 коп.

Сведения об обременении отсутствуютСумма задатка составляет 20 % от начальной цены – 3515

(три тысячи пятьсот пятнадцать) рублей. Дата начала приема заявок на участие в аукционе: заявки

на участие в аукционе принимаются в запечатанном конверте в течение 30 дней со дня опубликования настоящего в СМИ по адресу: 368856 Республика Дагестан Ногайский район с.Карагас (здание администрации сельского поселения) по рабочим дням с 8 00 до 17 00 по московскому времени.

Для участия в аукционе необходимо представить:- заявку на участие в аукционе;- пакет документов, прилагаемых к заявке.Указанные документы в части их оформления и содержа-

ния должны соответствовать требованиям законодательства РФ.

Информацию об условиях аукциона, условиях приема заявок, конкурсную документацию, форму заявки, проект договора аренды, сведения о выставленных на продажу пра-ва аренды земельных участках, а также перечень докумен-тов, прилагаемых к заявке можно получить с момента нача-

ла приема заявок по вышеуказанному адресу продавца.Вместе с заявкой претенденты должны подать следую-

щие документы:для физических лиц – документ, удостоверяющий лич-

ность, ИНН или доверенность представителя, документ, подтверждающий внесение задатка;

для юридических лиц – заверенные нотариально копии учредительных документов, свидетельство о государствен-ной регистрации юридического лица, подтверждающий внесение задатка.

Задаток вносится по реквизитам: УФК по РД админи-страция МО СП «сельсовет Карагасский».

КБК 001 11105025100000120 (средства от продажи пра-ва на заключение договора аренды на земли, находящиеся в собственности поселений), назначение платежа – обеспече-ние заявки на участие в аукционе).

Договор аренды заключается по истечении 5 дней со дня подписания протокола проведения аукциона.

Дата, время и место определения участников аукцио-на: рабочий день после истечения 30 дней со дня опубли-кования настоящего извещения в СМИ в 9 час. 00 мин. по московскому времени по адресу: 368856 Республика Даге-стан Ногайский район с.Карагас (здание администрации сельского поселения).

Расходы на оформление права аренды в полном объеме возлагается на покупателя.

Суммы задатков, внесенные претендентами (кроме победителя), возвращаются им в течение 3 (трех) банков-ских дней со дня подписания протокола о результатах тор-гов. Продавец вправе отказаться от проведения открытого аукциона в сроки, установленные ст.448 ГК РФ.

Предоставление документов для принятия участия в аук-ционе, оформления заявки, договора о задатке и место про-ведения аукциона: 368856 Республика Дагестан Ногайский район с.Карагас (здание администрации сельского поселе-ния).

Бюджет по расходам на 2018 годНаименование учреждений

211 212 213 221 222 223 225 226 290 290 310 340 итого

851 852 853Аппарат управления

674,3 10,0 203,6 15,0 20,0 30,0 533,8 20,0 20,0 15,0 35,0 50,0 1626,7

Бухгалтерия 359,8 5,0 108,7 15,0 20,0 65,0 15,0 30,0 618,5

СДК 570,3 172,2 75,0 817,5

Материальная помощь 262ст.

40,0

40,0

ВУС 96,8 29,2 126,0

ЖКХ 20,0 200,0 50,0 246,412 25,0 20,0 20,0 100,0, 50,0 731,412

ФК и спорт 25,0 25,0 50,0

Дорожный фонд 863,645 863,645

Итого: 1701,2 15,0 513,7 30,0 60,0 230,0 953,645 920,212 45,0 40,0 35,0 125,0 50,0 155.0 4873,757

Председатель сельского Собрания МО СП «сельсовет Карагасский» Ильясов А.о.

Сессия Собрания депутатов МО СП «сельсовет Карагас-ский» решает:

1. Принять бюджет МО СП «сельсовет Карагасский» Ногайского района на 2018 год по доходам в сумме 4873757 руб. и по расходам в сумме 4873757 руб.

2. Установить, что доход в бюджет МО СП «сельсовет Карагасский» 2018 года формируется за счет доходов от упла-ты местных налогов и сборов по нормативам, установленным законодательными актами РФ РД и решениями органами местного самоуправления

В 2018 году зачисление налогов и других обязательных платежей в бюджет муниципального образования осуществля-ется по следующим нормативам;

Приложение№1доходы местного бюджета на 2018 год

№ п.п. Наименование Сумма1 НДФЛ 640002 ЕСХН 400003 Налог на имущество физических лиц

750004 Земельный налог 2000005 Арендная плата 28291126 Неналоговые доходы 1000007 Дотации 5500008 Субвенции 1260009 Субсидия 26000

Дорожный фонд 863645

Итого : 4873757

Председатель сельского Собрания: Ильясов А.о.

РЕшЕнИЕдЕПУТАТов СЕЛЬСКого СоБРАнИЯ МУнИцИПАЛЬного оБРАЗовАнИЯ

СЕЛЬСКого ПоСЕЛЕнИЯ «СЕЛЬСовЕТ КАРАгАССКИй» 29.12..2017 г № 43

«о принятии бюджета муниципального образования сельского поселения «сельсовет Карагасский» на 2018 год- налог на доходы физических лиц 2% - 64000 руб. - единый сельхозналог 30% - 40000 руб.- земельный налог 100% - 200000 руб.- налог на имущество физических лиц 100% - 75000 руб.- арендная плата 100% - 2829112 руб.- неналоговые доходы 100% - 100000 руб.- дотации – 550000 руб.- субвенция – 126000 руб.- субсидия - - 26000 руб- дорожный фонд - 863645 рубУчесть в местном бюджете на 2018 год поступление доходов по

основным источникам в объеме, согласно приложения №1.3. Утвердить распределение расходов местного бюджета на 2018

год по разделам, подразделам, целевым статьям расходов, согласно приложения №2 к настоящему решению.

4. Установить, что заключение и оплата органами местного самоуправления муниципального образова-ния договоров, исполнение которых осуществляется за счет средств местного бюджета, производится в преде-лах утвержденных им лимитов бюджетных обязательств в соответствии с ведомственной, функциональной и эконо-мической классификациями расходов местного бюджета и с учетом принятых и неисполненных обязательств. Обяза-тельства, вытекающие из договоров, исполнение которых осуществляется за счет средств местного бюджета органа-ми местного самоуправления муниципального образова-ния сверх утвержденных им лимитов бюджетных обяза-тельств, не подлежат оплате за счет средств местного бюд-жета. Учет обязательств, подлежащих исполнению за счет местного бюджета органами местного самоуправления муниципального образования, финансируемыми из мест-ного бюджета на основе смет доходов и расходов, обеспе-чивается через орган, осуществляющий кассовое обслу-живание исполнения местного бюджета.

5. Установить, что исполнение местного бюджета по казначейской системе осуществляется финансовым органом администрации муниципального образования с использованием лицевых счетов бюджетных средств, открытых в органе, осуществляющем кассовое обслужи-вание местного бюджета в соответствии с законодатель-ством РФ и РД. Установить, что кассовое обслуживание исполнения местного бюджета осуществляется органом, осуществлением кассового обслуживание местного бюд-жета.

6. Утвердить расходы МО СП «сельсовет Карагасский» в сум-ме 4873757. руб.

7. Нормативные и иные правовые акты органов местного само-управления муниципального образования, влекущие дополнитель-ные расходы за счет средств местного бюджета на 2018 год, а так же сокращающие его доходную базу реализуются и применяются только при наличии соответствующих источников дополнительных

поступлений в местный бюджет или при сокращении расходов по конкретным статьям местного бюджета на год, а также после вне-сения решение. В случае, если реализация правового акта частич-но (не в полной мере) обеспечена источниками финансирования в местном бюджете, такой правовой акт реализуется и применяется в пределах средств, предусмотренных на эти цели в местном бюд-жете на 2018 год.

Председатель сельского Собрания МО СП «сельсовет Карагасский» Ильясов А.о.

Page 6: ХАЛК БИРИКСЕ – ЭЛ ТУЬЗИЛЕР ШОЬЛ ТАВЫСЫtemp.golosstepi.ru/images/vipuski/20180201.pdf2018/02/01  · ОБЩЕСТВЕННО-ПОЛИТИЧЕСКАЯ

«шоЬЛ ТАвыСы» 6 БЕТ 1 фЕвРАЛЬ 2018 йыл

дАнъклы куьнлер Йылы эСкеруьвлер

Йыл сайын увыт айынынъ 2-синде Терекли-Мектеб авылдынъ А.Джанибеков атындагы орта мек-тебинде бу окув ошагын кутарган-лар ман аьдетли йолыгыс озгары-лады. Сол йолыгыс-байрам коьпте, совет йылларыннан алып уьзил-мей, аз болса, яркынлы, куваныш-лы, эстеликли болып аьр кимнинъ эсинде узак заманга сакланады. Сондай йолыгыс, элбетте, мектеб-ти биткен яска да, самайы агарган эсли аьдемге де аявлы. Олар таьтли бала шагыннан алып, бир мектеб-те, бир класста бир аьелдеги бала-лар кимик окып,ойнап оьскенлер. Тенъ-йолдасларынъ, абырайлы, билимли, аьрекетли окытувшыла-рынъ, оьсе келе юрек толкыткан, уялшанъ ян сезимлеринъ, кайбир мезгиллерде класс етекшилеринъ мен куьплесип олтырганда ашык боьлискен ой-мыратларынъ, тенъ-досларынънынъ енъил маскара-лары, язлыктынъ емис бавындагы япалак ак шешекейлердей яркыра-ган уьмитлеринъ сагындай тизили-сип эсинъде турады. Кайдай аьле-мет умыткысыз шак!..

Биз мектебти 1968-нши йыл-да окып кутарганмыз. Ол йыл-ларда Ногай районнынъ бир неше авылларыннан коьп бала-лар А.Джанибеков атындагы мек-тебке келип окыйтаган эдилер. А.Джанибеков атындагы мектеб ол заман аьлиги Кадрия атында-гы мектебтинъ меканында орын-ласкан эди. Балалар Терекли-Мектебке баска авыллардан келип, мундагы интернатта турып окы-дылар. Сол мутылгысыз йыллар-да интернатта тербиялав исин эм баска аьжетлерин толтырган заве-дующийлери – Хатул Лазаревич-ти, Науруз Букеновичти, Баталбек Абубекеровичти, баска маьлимле-римизди, азык-туьлик пен канагат-лавшы Акав Баетовты, кешки куь-зетши Тамара-абайды, казаншы Вера-абайды уьйкен муьсиревли-гимиз бен эскеремиз.

Биз мектебти 10-ншы «а» эм 10-ншы «б» класслар болып кутар-дык. Биз оьзимиз 10-ншы «а» клас-

Алдынларда туьзилген ногай тил китаплери мен аьлиги заман ман дерислерди келистируьв тынышлардан тувыл. Ногай тили-мизди уьйренейик, балаларымыз-га бала бавында бар ногай ойын-ларын коьрсетейик, ойнатайык деген соьзлерди, маслагатлар-ды ызгы заманларда коьп эсите-миз. Ана тилимизде соьйлемей-таган балаларымызды коьргенде, «ел байракты» алып ювырамыз. Бизим маьселемиздинъ негизи эм баьлеси – биз оьзимиз.

Калаларга кеткен, бир нешев-лердинъ соьзлерине коьре, уьй-кен мегаполислерге барганлар-га – ногай тилин билмеге керек тувыл, олар орыслар араларын-да тилди билмесе, эрши болып коьринедилер, айлак «отсталый» боладылар... А меним ойыма коь-ре, ана тилин ушкары билген аьдем баьриннен де кем болады. Ол оьз тилин билмесе, мадани-ятын коьрмесе, баскады кайтип уьйренеди экен? Уллы Паустов-ский айтканлай, оьзининъ ана тилин билмеген аьдемнинъ келе-ектегиси де, озганы да, аьлигиси де йок, ол – кийик.

Бу йогарыдагы соьзди коь-теруьвим керек болмаган бол-са да ярайды, тек тилимиз, эли-миз уьшин, сонынъ келеектегиси уьшин ян авырувым, меннен куь-шли болып кетеди. Тек бу бир-эки авыз соьз бен соьйленетаган зат та тувыл, аьли де сол темага кайтармыз...

Буьгуьнги соьзим ногай тил китаплерининъ уьндириги, тагы бир, окытувшыларга бек пай-далы, китап пен (методикалык пособие) байыганы акында. Бу аьлемет, иштелиги кызыклы китапти ногай тил сабагынынъ окытувшылары Салимет Майлы-баева ман Сания Кошанова аьзир-легенлер. Китапке шаир Салимет Майлыбаевадынъ яратувшылык оьнери мен Сания Кошановадынъ окытувшылык аьрекети бойын-ша йыйнаган сулыбы косылып язылган аьлемет ногай тили бой-

Москва туьбиндеги немец-фашист аьскерле-рининъ колы сындырылса, Сталинград туьбинде олар-дынъ арка суьеги уватыл-ган. Бу согыс тек Уллы Ата-лык кавгасын тувыл, а сав-лайы Экинши дуныя кавга-сын тамырыннан туьрлент-кен. Совет аьскерлерининъ енъуьви савлайы фронт бой-ынша Ленинградтан алып Кавказга дейим уьйкен коь-терилиске айланды. Бизим аьскершилер немецлерди Эдилден эм Кавказдан 600-

700 шакырымларга булгап таслап, Краснодарды, Воро-нежди, Курскты, Белгород-ты, Харьковты явдан босат-канлар, Ленинград кала-дынъ курсавын йырганлар.

Сталинград туьбиндеги совет аьскерлерининъ енъ-уьви 1943-нши йыл язда Курск согысынынъ сыра-гысында беркитилген эм соннан алып совет-герман фронтында Кызыл Армия тек алдыга барып турган.Эдил йылгасы бойында юритилген дуныя коьрме-

ген каты канлы урыслар-дынъ тамамында Герма-ниядынъ эм онынъ союз-никлерининъ 32 дивизия-сы бузгышланган. Душпан аьскери 800 мынъга дейим

аьдемлерин, 2 мынъ тан-кларын, 10 мынънан артык топларын эм минометла-рын, 3 мынъ самолетларын йойган. Явдынъ 24 генера-лы эм фельдмаршалы Фри-

дрих Паулюс, 2500 офицер-лери эм 100 мынъга ювык аьскершилери есирге алын-ган. Соннан бир неше йыл оьтип, гитлерши генерал фон Вестфаль булай деп язган: «Сталинград туь-биндеги енъилуьвимиз сав-лайы немец халкына, онынъ армиясына уьйкен коркы-ныш салды. Германиядынъ сав тарихи бойынша сондай санлы аьскерлер йойымы бир де йиберилмеген». Ста-линград туьбиндеги енъи-луьвден сонъ Гитлер уьш куьн узагына сав Германия бойынша кайгырув куьнле-рин билдирген.

Сталинград согысында-гы совет халкынынъ енъ-уьви сав дуныяга Кызыл

Аьскердинъ куьшин, онынъ аьскер етекшилерининъ согыс усталыгын, фронтты керек шаклы согыс савы-ты, дав техникасы ман кана-гатлап болган тылдынъ бер-клигин коьрсетти. Халклар ара Совет Союзынынъ сый-абырайы мукаят та оьскен, соны ман бирге гитлерши Германиядынъ сыйы тоьмен туьскен. Фашистлер бийле-ген эллерде оларга карсы савытлы куьрес куьшлен-ген.

Сталинград согысы немец-фашист баскыншы-лары уьстиндеги сонъгы баьри енъуьвлеримиздинъ де негизи болып саналады.

Суьвретте: Волгоград. Мамай тоьбесинде.

2-ншИ фЕвРАЛЬ – СТАЛИнгРАд СогыСы КУТыЛУвынА 75 йыЛ______________________________________________________________

Сав дуныяды оьзине караткан енъуьвимизСталинград. Бизим уьшин дайымга данъклы, явга

берилмеген, халкымыздынъ йигитлигин ети оьрге дейим коьтерген баьтир-кала. Сталинград согысын-дагы енъуьвимиз ол айырым енъуьв, ол элимиздинъ тарихинде тувыл, савлайы дуныя тарихинде уьйкен маьнели орынды алган эстеликли оьзгерис.

ста эдик. Сол заман мектебти Кал-сын Абусаидович Инигов етек-шилеген. Окытувшы Хайрудин Аджидаирович Лукманов бизге бир йорыктан тарих эм ямагат туь-зилиси акында дерислер берген. Класс етекшимиз Зинаида Васи-льевна Дженгазиева эди. Ол биз-ди 5-нши класстан 10-ншыга дей-им немец тилине уьйретти. Соьй-тип мектеб йылларында бизге коьп окытувшылардынъ ак кыйынлары тийдилер. Олар – Валентина Вла-димировна, Константин Моисее-вич, Сталинат Казмуханбетовна, Борис Аркадьевич, Каирбек Зуль-капиевич, Надежда Романовна, Оьлмес Кусеповна, Балбек Аджи-байрамович, Динислам Юсупович, Жорж Юсупович, Бектемир Мур-заевич, Махмуд Абдулсатырович, Василий Михайлович эм баска аявлы насихатшыларымыз.

Кытай халкынынъ мунавдай айтувы бар: «Эгер аьдемге бир балык берсенъ, ол оны еп тайды-рар. Эгер оны балык ысламага уьй-ретсенъ, ол оьзин оьмири бойын-ша тамакландырар». Окытувшы-ларымыздынъ берген билимлери, тербиясы бизге сонъында абыты-мызды адаспай алмага берк баса-мак болды.

Элимиздинъ ерлери шет-кырыйсыз. Мектебти бирге окып кутарган бирер тенълеримиз наь-сипли бактыларын алыс яклар-да таптылар. Хыйлымыз «Тувган ердинъ куьни де аьруьв, туьни де аьруьв» дегенге усап, окув-билим алып, суьйикли кеспилерин байыр-лаган сонъ, шоьрегин тувган шоь-линде казандылар. Олар – Све-та Гапарова, Саниет Аджиева 40 йыллардан артык заман эмлевши ис борышларын белсенли толты-рып келедилер. Солтанбек Джума-ев, Янтемир Нургишиев айтувлы бизнесменлер болдылар, олар рай-оннынъ ямагат яшавында да кат-насадылар эм керек заманда бай-ыр карыжлары ман ярдамласады-лар. Алтынбийке Джумагишиева, Марипат Межитова эм баска бирге окыган йолдасларымыз узак йыл-

лар окытувшы исин уьстинликли юритип келдилер, бай ис сулыпла-рын яс окытувшыларга асабалык-ка калдырдылар. Рашид Отарба-ев, Амирхан Аджиманбетов, Ильяс Кулунчаков район хозяйстволарын-да механик, инженер, етекши кул-лыкларын етимисли юриткенлер. Курасхан Баубекова районнынъ сав-да тармагынынъ сыйлы куллыкшы-ларынынъ бириси эди. Рафик Так-ташев районнынъ финанс боьли-гинде, Амирхан Акманбетов юрист болып ислеп, эл арасында сый-оьрмет казанган аьдемлер. Коьпле-ген баска тенълеримиз де районы-мыздынъ экономика, билимлен-дируьв, маданият тармакларында коьп йыллар яваплы куллык этуь-влери мен белгили.

Тенълеримиз байыр аьел яшав-ларын курып, оьз аьвлетлерин тий-исли кепте оьстирдилер, уныкла-рын коьтерип алып, коьп суьйип тербиялаганлар, соларга бас-коьз болып та келедилер. Сондай бак-тымыздынъ, наьсибимиздинъ негизи – ол бизим суьйикли окы-тувшыларымыз, бизим мектеби-миз. Олар ман кезекли йолыгысы-мызга юрек телезип алгасаймыз.

Алибек Капланов, Рафик Такташев, Солтанбек джумаев.

оКыТУвшыДайым сизге разылыгымыз,Алтын аьриптен ак атынъыз!Иемиз энъкейип басымыз,Куьнлеринъиз болсын ызасыз,Оьмиринъиз аксын сыркавсыз.Сиз эккен байтерек – ол яслар,Эл эрлери болды ша олар.Окытувшым! Аявлым, аьзизим!Янга якын ашык сыпатынъ.Куванышлы яйып кушагын,Алгасайды сизге окувшыларынъ.Мине ше суьлдери мектебтинъ!..Бесиги ол баьри оьспирдинъ.Сизи мен наьсипли бу мекан,Кенънен-кенъ яхшылык йораган.

А. КАПЛАнов.

АЬдЕТЛИ йоЛыгыС____________________________________________________

мектеб капысы бизге дайым ашык

ынша методикалык кулланмалар киргенлер. Китаптинъ иштелиги бек бай, мунда ногай шаирлер-динъ асарларыннан мысаллар, шешекейлердинъ атлары, юма-клар, такпаклар, туьрли ойынлар эм сондай баска кызыклы зат-лар киргенлер. Балаларга туьрли темалар бойынша тестлер, изло-жениелер мен сочинениелер де бу китапте бар.

Кыскаша айтканда, китап окытувшыларга бек пайдалы. Сол китап аркалы, сога таянып, ногай тил дерислерин бек кызы-клы эм балаларга да тилдинъ ярасыклыгын коьрсетпеге, ана тилимизге суьйимди кондырма-га болады.

Куьннен-куьнге шоьлимиз-ден ногайларымыз кетип, оьз тувган ерлеримизден иеликтен айырылатаган болсак, тилимиз-ди сама сакламага шалысайык.

«Ногай тили бизге керек тувыл», – дегенлер эслерин йый-нап, балаларына тилге суьйимди, патриотизм сезимлерин тербия-ламага куьш салсынлар, аьвел-гиден келген эртегилеримизди, халк авызлама яратувшылыгын бир неше кере кайтаралап окы-сынлар. Соларда бизим тербия-мыз, келеектеги тынышлы яшав-дынъ негизи.

г. САгИндИКовА.Суьвретте: янъы баспалан-

ган китап.

оКыТУвшыЛАРгА ПАйдАЛы_________________

дерислерди кызыклы озгарайык

Page 7: ХАЛК БИРИКСЕ – ЭЛ ТУЬЗИЛЕР ШОЬЛ ТАВЫСЫtemp.golosstepi.ru/images/vipuski/20180201.pdf2018/02/01  · ОБЩЕСТВЕННО-ПОЛИТИЧЕСКАЯ

«шоЬЛ ТАвыСы» 1 фЕвРАЛЬ 2018 йыл 7 БЕТ

АдАбиАт бети (Басы 4-нши номерде)

Кыз коркканыннан не зат айтаягын да билмей, уьндемей калды. Сонъ:

– Мен, мен язып кеткенмен де, уьйде бирев де йок эди. Сизинъ кайзаман кайтаягынъызды билмедим. Мен, мен баьри де куллы-кларды битирип кеткенмен, – деп сылкылдады.

– Сен уьйдесинъ деп, биз тойда конып калганмыз. Келсек, уьй де ашык, гараж да ашык. Шуькир, машин еринде. Бир зат йок болган болса, мен сага коьрсетеек эдим, – деп шамгалды.

Фарида уьйден аькелген затларды столга салып эди, бирден Зулайха:

– Тезек ийис шыгады, керек тувыл, – деп, аькелинген затлар-

га шийкенип карады, каймак банкады алып яман шелекке тасла-ды. Сенинъ ананъ аьйле этип йибергендир, меним яшавымды ол коьтере алмайды.

– Йок! Оьтирик соьйлейсиз, – деди Фарида. Меним анам сиз-ге бир де яман соьйлемеген, яман ойламаган. Оьтирик, оьтирик, – деп йылады…

Уьйде тыныш таппай, юреги мен бир затты сезип, аягы ерге тиймей, кызынынъ артыннан келген Наьсипли эсикке яна-сканда, бир кышкырыкларды эситип, токталды.

– Не зат, соьйлейсинъ? Не затынъыз бар сизинъ? – деп бакырды Зулайха. – Яман ишкиши атанъ Исмаил кетти оьлип. Тапканын ишип юретаган эди. Келди-кеттиге койларды сойып битирди, анав начальникке керек, мунавга керек, – деди.

Фарида кулакларын ябып:– Болаяк! – деди. – Оьлген атамда куллыгынъыз йок.– Аш, аш кулакларынъды, тынъла сенинъ атанънынъ кай-

дай болганын. Яман ишкиши, дуныясын пайлап кутарды, бир малынъыз, уьйинъиз йок. Сен буьгуьн-эртен байга бараяксынъ, яшав кураяксынъ. Не затынъ бар? Не зат аькетеексинъ? Наь-сипли мага сенеме, менде де етип калган уьш кызым бар, – деп Зулайха уьйди басына кийди.

Наьсипли баьри затты эситип турды. Кырдагы шелекте оьзи йиберген банка каймакты коьрип: «Ох, Алласыз», – деди де, эсикти ашып, уьйге акырын кирди.

– Мама? – деп, шапты Фарида. – Сен кайзаман келген-синъ?

– Мен, мен, кызым, – деди де, юрегин ыслап, Наьсипли пол-га йыгылды. Зулайха коркты, аье-куье болып докторга шап-ты. Тез ара «Скорый» келди. Наьсиплиди больницага аькетпе-ге керек, дедилер.

– Ах, мамам, не болды сага? – деп Фарида, оьзин-оьзи ысла-ялмай, йылап йиберди. Наьсипли бир зат та айта алмады, кызын суьйип, басып сыйпап, Зулайхады шакыртты. Зулайха келгенде, кисесиннен ашкышларды шыгарып, Зулайхага берди. Фарида оларды таныды. Бириси сандыктынъ ашкышы эди. «Ах, оны неге Зулайхага береди экен?» – деп ойлады Фарида.

Наьсипли сесин акырын шыгарып:– Зулайха, – деди. – Мен сенинъ баьри де соьзинъди эсит-

тим. Бир кере де Фарида сенинъ акынъда яман айтпаган. Ах, сен меним оьмиримди кыскарттынъ. Мен энди тураяк тувыл-ман, оьзим сеземен. Сага мине сандыгымнынъ ашкышы, онда баьри зат та бар, Фаридады окытпага да, оны биревден де кем этпей, байга бермеге де. Тек тилеймен сага, армаганда да ийги этип кара. Окысын, билимин оьстирсин, суьйген кесписин алсын. Сондай эди атасынынъ да оьсиети.

– Аьши, аьши, – деп Зулайха ашкышты, аьрекетлеп, биревге де коьрсетпей, кисесине тыкты. – Сен кыйналма, этермен.

Наьсипли, бир соьз де айтпады, тек коьзиннен коьзяслары тыгырдылар.

– Меним кишкей Фаридам, – деп созылып, ол ян берди.***

Ах, йыллар, йыллар калай тез кетедилер. Фарида анасы ман атасынынъ тилеклерин толтырды. Ах, бу куьнге дейим яшаган болсалар экеви де оьктемсимеге болаяк эдилер. Фарида, юрист-лик университетти кызыл дипломга кутарып, районда адвокат болып куллык этеди. Фаридадынъ оьз меканы да, муьлки де бар, аьруьв де куллык этеди деп, туькенде Зулайха мактанып соьй-лей эди. Сол затка оьзи бир куьш салгандай болып соьйлейди деп, пишелер артык суьймегенин билдирдилер.

– Фаридадынъ аьруьв болаягын биз оьзимиз де билета-ган эдик. Оны ман биз де оьктемсиймиз, – деди бир юка бетли кыскаяклы. – Каьрип Наьсипли коьрмеди, кайтип бир суьйине-ек эди ол.

Авылда Фаридадынъ акында хабар тез яйылды. Кайда да, мал айдап шыксалар да, сувга барсалар да, авызларында Фари-дадынъ акында хабар.

Ах, заманлар, заманлар кайтип тез кетедилер олар. Бир киш-кей кыз эди-ав, атасына ярдам этип, кой багып юретаган кыза-лак эди. Аьли ким айтаяк онынъ, «адвокат» болаягын билген эдим деп?

Зулайха, юреги коькирегине сыймай, бир куьн уьйине ашувла-нып кирди.

– Аьне, баьриси де Фарида, Фарида деп, соьйлейдилер, кайда барсам да, куры Фарида! Коьресинъиз бе сиз, берлилер, – деп уьш кызына кышкырды. – Кайтип сизди окувга тыктык, не кадер акша шыгардык сизге! Окувларынъызды битирмей, байга кашып, уьше-винъиз де энди балаларынъыз бан меним уьйимде олтырасыз. Бар-ган байларынъыз бан да яшап билмединъиз. Наьсиплидинъ Фари-дага калдырган акшасын шыгарып той эткенмен уьшевинъизге де. Фаридага бир каьпик те бермегенмен. Сиз оны билесиз бе?

Зулайха тулыгына сыймай: «Берлилер!» – деп, эсикти тарс этип ябып, шыгып кетти.

– Сонынъ уьшин экентагы бизге наьсиптинъ коьринмейтага-ны, – деп кызлардынъ уьйкени соьйленди.

«Эртен авыр куьн болаяк, бир аз эрте ятайым», – деп Фарида язып турган кагытларын столдан йыйнастырды, шыракты соьн-дирип ятайым эндиги дегенде, ким ди бирев терезеге тас тасла-ды. Сисе бузылды, кагытка оралган тас орынга туьсти. Фарида сескенип, кесек кагытты алып окыды. Онда булай деп язылган эди: «Сен, Фарида, откажись делодан, так будет лучше, сага да, бизге де. Если аьруьв яшагынъ келе болса, сенде баьри зат та болаяк.

Твой доброжелатель».Кагытты окыган сонъ, Фаридадынъ коллары дирилдедилер,

аяклары юрмей калдылар. Сонъ ол эсин йыйды, оьзин колга алды. «Ах, эртен куллыкларым аьруьв баргай эди», – деп, Алладан тилеп ятты.

Корккандай бир зат та йок эди, баьри зат та аьруьв бит-ти. «Тек кимге керек эди, мени йолдан тайдырмага?» – деп, ойла-нып, Фарида уьйине калай еткенин де билмей калды. Уьйине келсе, конак бар, Маржанат-абай келген экен.

– Кызым! – деп йылады Маржанат-абай. – Меним йиеним биревди машини мен урган. Эндиги оны тутнакка аькетпегей эди-лер, бир ярдам эттагы деп келгенмен.

– Токташы, абай. Не зат болган дейсинъ?– Рашидтинъ айтканын айтаман: онынъ алдына мотоцикл

шыккан. Оны юргистетаган яхшы ишкен экен. Сога мен шыдаял-май, кызым, сага келдим. Эт бир коьмек, узакка сол балам кетип коймасын.

– Аьши, абай, сен кыйналма. Эртен Рашид келсин мага.– Айтайым, амалым. Оьзинъ шеш-ав онынъ бактысын, – деп

Маржанат-абай шыгып кетти.Рашид сегиз саьат эртен судтынъ меканына янасты. Кори-

дор ман кабинетлерге карап юрди.– Сиз билмейсинъиз бе, Фарида Исмаиловна Муратова кайсы

кабинетте? – деп сорады ол рас болган кыскаяклыдан.– Аьне, бесиншиде, – деп кыскаяклы эсикке коьрсетти.Кабинетке кирип, Рашид, адаскан боларман деп, артына

бурылаяк болды.– Киринъиз, киринъиз, – деди кыскаяклы. – Сиз кимди излей-

сиз?– Мен, мен, – деди Рашид, кызды коьргенде, сакавсырап. –

Сизи мен кенъеспеге келген эдим. Туьнегуьн мотоцикл мен юрген эсирикти билмей урганман.

– Э, билемен. Сиз Рашид пе?– Аьши, тек сиз кайдан билесиз?– Маржанат-абайдан. Ол мага келген эди.Рашид уялып:– Неге келген ол? Оьзим келеек эдим де, – деди.– Йок, кыйналма. Баьри зат та аьруьв. Сен куьнали тувыл-

сынъ, – деди Фарида, ясты тынышландыраяк болып. – Мен эрте-рек больницага кирип шыктым, анав согылатаганнан соравлар алдым. Орыс яс бек ишкен, оьзининъ куьнали экенин биледи, енъ-ил штраф пан кутылган. Сенинъ машинанъды да туьзетеекпен, дейди. Аьсеринде больницага аькелгенинъ уьшин сага коьп савбол-сын айтты.

Рашид кыздынъ не затлар айтканын да эситпеди.– Бек савбол, аман тур, – деп адалап, кабинеттен шыгып кет-

ти.«Ва-а! Кайдай ярасык кыз! Коьзлери бадырап, оттай болып

янадылар. Кайтип акыллы соьйлейди оьзи! Йок-о-к! Мен ондай кызды бир де коьргеним йок», – деп Рашид, оьзи мен соьйленип, уьйине кетти. Онда тетеси Маржанат анасы ман, ер таппай, олтыры эдилер.

– Не зат болды, Рашид? – деп, Рашидтинъ агарган шырайын коьрип, сорадылар экевлери бирге.

Рашид уьндемеди.– Эй, балам, не зат сага болган? Айттагы!– Кайдай ярасык кыз! – деп Рашид буларды тагы да бек

састырды. – Мен оны неге танымайман? – Лаьйле, амалым. Сен кайтесинъ? Адвокат кызды айтасынъ

ма? Ол Наьсиплидинъ кызы ша. Исмаилдынъ. Язык оьксиз болып оьсти. Ялгыз калып, не де коьрди Зулайхадынъ колында.

– Ва-а, тетей, ол баягы кишкей кыз ба, кой багып юретаган ма?

Аьши дегенди билдирип, Маржанат-абай басын ийзеди.(ызы болаяк).

___________________________________________гУЛЬшААР шАндАКовА

ялгызлыкКишкей повесть_________________________________________________________________

вЛАдИМИР выСоцКИй

ЕР АКындА йыРОл ким айткан: «Ер янган эм соьнген, – деп, –онда бир де оьстирмессиз сиз бийдай…»,ол ким айткан Ер яллаган, оьлген деп?Йок, оьлмеген, ол тек тынган бир талай…

Ердинъ тартып алмаслар аналыгын,тенъиздей терен, кутармассыз тасып.Ким ынанган коьрип Ердинъ янганын?Ол куьйген тек кайгылардан дерт басып.

Тыртыклардай окоплары созылган,шукырлары – солкылдаган яралар.Ердинъ яланъ нервлери де ашылганЕрде болмас азап шеккен коьп олар.

Ер баьрисин коьтерер ди, ол коркпас,сен сакат деп язба оны, танысым.Ким айткан ды Ер эндиги йырламас,дайымлыкка карлыккан деп давысы?!

Занъырайды ынъыранувын тыйып ол,яралардан шыккан сести бастырып,ер – янымыз, ер мен бизде ортак йолЭтиклер мен ян болмайды тапталып.

Ол ким айткан Ер эндиги оьлген деп?Йок, оьлмеген, ол тек тынган бир талай…

КЕМЕЛЕРКемелер токтарлар – эм тагы да туьсерлер йолга,тек кайтадылар кери боранлар ишиннен шыгып.Ярым йыл да озбас – мен тагы да келермен сага,янъыдан кетпеге Янъыдан ярым йылга кетпеге асыгып.

Кайтадылар кери энъ ийги дослардан баскалар,Аьзиз аьдемлер, алал хатынлар кайтпас соьзиме.Биз куьткенлерден оьзге кайтады баьри инсанлар.Сенмеймен бактыгаСенмеймен биревге, оннан да аз сенемен – оьзиме.

Тек мен ол булай тувыл деп ынанмага суьемен,Кемелер ягувлар койылар, таяр ол модадан.Мен, элбетте, келермен – дослар эм ниетлер мен…Мен йырларман, тынъла,мен йырларман тагы – оьтпес ярым йыл да. Коьширген МАгоМЕТ-АЛИ ХАнов.

в.выСоцКИй ТУвгАнЛы 80 йыл_________

ол тири оьзининъ йырларында

Россия маданиятында уьйкен яркын ызын калдыр-ган, белгили поэт, йырлавшы эм актер, СССР Патша-лык баргысынынъ лауреаты (1987-нши йылда, оьлген-нен сонъ берилген) владимир Семенович высоцкий 1938-нши йылдынъ 25-нши январинде тувган. онынъ оьнери боьтен де ол Москвадынъ Таганкадагы театрында актер болып ислеген йылларында оьрленген. Театрда эм кино-да в.высоцкий 30-дан артык рольлер ойнаган. Солар-дынъ коьбисине ол оьзининъ йырларын да язган, айт-пага, «вертикаль», «Стрелы Робин гуда» эм баска филь-млерге. владимир высоцкийдинъ йырлары ол оьзи тири заманында сав элимизге кенъ яйылган эди. ол, солай ок «нерв», «Клич», «Избранные» деген поэзия китапле-рининъ авторы. Коьп аьдемлер уьшин в.высоцкий буь-гуьнлерде де тири – оьзининъ оьлимсиз йырларында эм ойнаган кинофильмлеринде.

Page 8: ХАЛК БИРИКСЕ – ЭЛ ТУЬЗИЛЕР ШОЬЛ ТАВЫСЫtemp.golosstepi.ru/images/vipuski/20180201.pdf2018/02/01  · ОБЩЕСТВЕННО-ПОЛИТИЧЕСКАЯ

реСпубликА боЙыншА кутлАв

«шоЬЛ ТАвыСы» (гоЛоС СТЕПИ)

ТоКТАСТыРУвшы:дагестан Республикасынынъ Баспа эм

информация министерствосы.

Бас редактор КожАЕвА Э.Ю.

дагестан Республикасы бойынша Байланыс информациялык технологиялар эм коьлем коммуникациялар тармагында тергев салув бойынша федераллык служба

управлениесинде регистрацияланган. Регистрациялык номери ПИ №ТУ 05-00359 (12 декабрь 2016 й.)

Колязбаларга рецензия берилмейди. олар кери ызына кайтарылмайдылар. Авторлар ой токтаслары редакциядыкы ман келиспеске боладылар. Авторлар язылмалары уьшин яваплылар.

дР-нынъ Баспа эм коьлемлик коммуникациялар бойынша комитети.

Баспалавга кол басылув заманы – 17 саьатте. Баспалавга кол басылган – 16 саьатте.

Адрес редакции и издателя: 368850, Республика Дагестан, Ногайский район,

с.Терекли-Мектеб, ул.К.Маркса, 49 Газета «Голос степи».

Электронный адрес: [email protected]Официальный сайт газеты (www.golos-stepi.ru)

Телефоны:Общий отдел – 21-4-71

Индекс – 51365

Газета выходит 52 раза в году.Тираж – 3000 экз. Цена – 5 рублей.

Реклама и объявления публикуются по договорным ценам.

Газета отпечатана в типографии ГАУ РД «ИД «Дагестан»

по адресу: 367018, ДР, г.Махачкала,

Проспект Петра I, 61.

+6

Дагестан Республикасында «Ком-плексное развитие моногородов» деген программады яшавга шыгарув мырат пан Каспийскте М.Халилов атындагы орамында ярастырув куллы-клары бардырылады. Мунда аьли бор-дюрлар авыстырылган, йолга асфальт тоьселген, йол шетлерине ливневка-лар салынган, орам ярыклары эндиги-си кешелерде алдынгыдан ийги кепте янадылар.

Магомед Абдулаев бу орам келе-екте кала яшавшыларынынъ эм мунда келген конаклардынъ суьйикли ерине

онъАйЛы ПРогРАММА_________________________________________________

оьрленуьвге ымтылыс болсаКаспийск каладынъ аькимбасы Магомед Абдулаев кала депу-

татлар йыйынынынъ председатели Абдулвахид джаватов пан бирге М.Халилов атындагы орталык орамындагы ярастырув ислерининъ юрисин тергев ниет пен кала орамларын айланып шыктылар.

айланмага тийисли деп белгилеген. Подрядчик билдиргенлей, М.Халилов атындагы орамды ярастырув бойын-ша баьри куллыклар да ийги бардыры-лады. Солай ок каладынъ парк зонасы да коьрклендирилген. Тенъиз ягасын-дагы пирс эндигиси тенъизге карай-таган майданга айландырылган. Сога баратаган йолга асфальт тоьселген, шетлерине бордюрлар, олтыргышлар орынластырылган, курыкларга яры-клар салынган. Шет бетте «Каспийск» деген бас язувы ман тоьгерек кепли «Ротонда» курылысы да туьзилген.

Соны ман бирге энъ де ийги эм маьне-ли савга коляска ман юретаган сакат-ларга, солай ок яс аналарга деп эти-линди – республика еринде энъ де узын деген пандус салынган. Пар-кта солай ок оьткен йылдынъ ызында «Шахматлар уьйи» де шатлыклы аьл-де ашылды, сонда эндигиси ясуьй-кенлер эм балалар ярыслар озгарма-га эм пайдалы кепте ял алмага бола-дылар. Бу кала яшавшылары эм кона-клар уьшин шынтысы ман да аьлемет ийги проект, эм соны ман Каспийск калады коьрклендируьв ислери тамамланмайды. Келеекте кала яшав-шыларын тагы да коьп аьруьв туь-рленислер куьтедилер деп белгилеген кала етекшиси.

Спорт пан каьр шеккен аьдем-нинъ ден савлыгы да берк, хасие-ти де юмсаклардан бола коймайды. Спорт аьдемлерде аьдилликти, тув-рашылыкты эм сондай шынты ийги

аьдемге келисли хасиетлерди терби-ялайды деген ой мага келеди. Ызгы заманларда спортка уьйкен маьне бериледи, коьп ясларымыз, туьрли спорт шараларда катнасып, алды-

шылыкты аладылар. Янъыларда да, дурысын айткан-

да, уьстимиздеги йылдынъ канъ-тар айынынъ баслапкы куьнлерин-де, бизим спортсменлеримиз (тре-нерлери Алибек Менласанов пан Айдамир Зарманбетов) Хасавюрт каласында озган спорт шарасын-да катнастылар. Сол катнасканлар араларында ийги ойынды коьрсет-кен йигитлеримиз де аз тувыл. Айт-пага, биринши орынга – Т. Шадиев, экинши орынларга – А.Ялманбетов, И.Эсенгельдиев, Б.Янакаев, И.Сарсенбиев эм уьшинши орын-ларга Д.Эсенгельдиев, А.Аккишиев, Р.Узаиров, К.Саитов, И.Шандиев, У.Караев тийисли болдылар. Сол спорт шарасында катнаскан йигит-леримиз оьзлери бек разы болып кайттылар, эндигиден армаганда биз оларга йогары уьстинликлерди, тек биринши орынларды алганла-рын йораймыз.

г. КУРгАновА.Суьвретте: яс спортсменлер

оьз тренерлери мен.

СПоРТ___________________________________________________________________

Йигитлердинъ етимислерине куванамыз

Мандарин – бек пайдалы емис, ол сувсынды кандырады, сувык тий-генде, аьдемнинъ эт кызувын туьси-реди эм шарктагы микроблар ман куьреседи.

Оннан оьзгелей, мандарин юрек-ке пайдалы, атеросклероздынъ алдын шалады эм «яман» холесте-ринге йыйналмага буршав береди. Емистен коьп пайда алар уьшин, оны тилимлерининъ шетиндеги ак заты ман ашамага тийисли.

Мандариннинъ кабыклары ден савлык уьшин

Сизге сувык тийип, бронхит кыйнаган болса, 3 уьйкен касык ман-дариннинъ кабыкларына 2 аяк айлак исси сув куйынъыз эм 1-2 саьат кой-ынъыз. Сувыганнан сонъ тынды-рынъыз, кишкей бал косып, куьн узагына ишпеге боласыз.

Канда секердинъ оьлшеми коьте-ринъки болса, мандариннинъ кабы-гын кулланып, ишимлик аьзирленъ-из: 1 литр сувда 3 бу емистинъ кабы-гын кайнатып, куьнде бир неше кере

(30 мл) ишинъиз.Мандариннинъ кабыклары –

ярасык болар уьшинБир мандариннинъ кабыгына

бир аяк ишетаган сувык яде мине-ральный сув куйып, бир куьн узагы-на койынъыз, соны ман бетинъизди тазаламага боласыз.

Мандариннинъ кабыклары тыр-накларга да пайдалы. Олар ман ман-дарин ашаган сайын тырнакларынъ-ызды аста-акырын ысынъыз.

Мандариннинъ кабыклары – уьйшиликте

Солай ок мандариннинъ кабы-кларыннан ийги цукатлар эм варенье болады. Оларды шайга да ийги ийис уьшин салмага болады.

Курытылган эм кесеклерге кесилген мандариннинъ кабыкларын кувырылаяткан этке, таьтли писи-рилген зияпетлерге коспага ярайды.

Белгиленген емистинъ куры-ган кабыкларын шкафка салсанъыз, олар суьмеден саклар.

н.Кожаева аьзирлеген.

БИЛСЕнъИЗ, КЕРЕКЛИ_________________________

даьмли эм пайдалы

Ногай районынынъ КЦСОН коллек-тиви эм онынъ профсоюз организациясы Биканат Шангереевага суьйикли

анасы топырак болувы ман байланыста каты

кайгырувын билдиредилер, ога эм кардаш-тувганларына бассавлык йорайдылар.

М.Курманалиев атындагы Куьнбатар авыл школасынынъ куллыкшылар коллек-тиви Зиада Рамазановна Сартаевага аьптеси

Зоядынъ оьлгени мен байланыслы болып каты

кайгырувын билдиреди, ога эм кардаш-тувганларына бассавлык йорайды.

Кубыла-Сухокум каласынынъ Тарумов эм Ногай районлар ерлери-нинъ сайлав кампаниялар объектле-ринде от туьсуьвге карсы талаплав-ларды тутув, от туьсуьвлерде аьдем-лердинъ кателенуьвлерининъ алдын шалув, от туьсуьв мен байланыслы калдыкларды азайтув эм белгилен-ген объектлердинъ керекли аьлде аьрекет этуьвин бардыртув мырад-та 18-нши февраль – 18-нши март куьнлеринде Кубыла Сухокум кала, Тарумов эм Ногай районлар ерлерин-де «Сайлавлар-2018» деп тергев про-филактикалык шара озгарылаяк.

М.Курманалиев атындагы Куьнбатар авыл орта школасынынъ куллыкшылар коллективи Дина Якубовна Казманбетовага ян косагы

Акболаттынъ топырак болувы ман байланыста каты

кайгырувын билдиреди, ога эм кардаш-тувганларына бассавлык йорайды.

М.Курманалиев атындагы Куьнбатар авыл школасынынъ куллыкшылар кол-лективи Кунбийке Анваровна Мусаевага

атасы дуныядан тайганы ман байланыста

каты кайгырувын билдиреди, ога эм ювы-кларына бассавлык йорайды.

билдируьв 2009-ншы йылда Кадрия атындагы Терекли-Мектеб орта школасы

ман Алибек Крымханович Озганбаевтинъ атына берилген 05 ББ 0078071 номерли аттестат куьшиннен тайган деп эсапламак.

Бу белгиленген шарады озгарув ниетте сайлав кампаниясын аткарув-да аьрекет этеек объектлер тергелеек. Бас эс каратылаяк тоьменде белги-ленген затлардынъ аьллерине:

– эвакуация йолларына, от туь-суьвде кулланылатаган баслапкы алатларга;

– от туьсуьвден коршаланувда кулланылатаган автоматикалык алат-ларга;

– байыр эм коллективли коршала-нув алатларга;

– от туьсуьвге карсы аьрекетте кырдагы эм иштеги сув ман канагат-

лавга;– тавыс беруьв уьшин кулланы-

латаган кабиналардынъ каркасына эм драпировкасына;

– от туьскендей аьллерде персо-налдынъ аьрекет этпеге аьзирлигине;

– от туьсуьвге карсы режимнинъ тутылувына.

Сайлавлар куьнинде Бас управ-лениединъ байыр сырасы оьз служ-басын куьшли юритеек кепке коьши-рилеек, а сайлав участокларында от туьсуьвге карсы федераллык служба-сынынъ куллыкшыларынынъ дежур-ствосы уйгынланаяк.

оТ ТУЬСУЬвгЕ КАРСы шАРАЛАР______________________________________

Сайлавлар оьтеек ерлерде

дР бойынша Россия МчС Бас управлениесининъ Кубыла-Сухокум, Тарумов эм ногай районлары бойынша тергев аьрекет эм профилактикалык куллык этуьв 7-нши номерли боьлиги.

тувган куьни мен