โดย

รศ. ณรงค ใจหาญ

1

หวขอศกษา

หลกทวไปในการด าเนนคดอาญา

บทบาทของเจาพนกงานและบคคลทเกยวของ

ขนตอนการด าเนนคดอาญา

ผมอ านาจฟอง

เขตอ านาจศาล

2

การฟองคด

การขอเขารวมเปนโจทก

การถอนฟอง

สทธน าคดอาญามาฟองระงบ

การฟองคดแพงเกยวเนองกบคดอาญา

3

การจ ากดเสรภาพของบคคล

หมายเรยก

หมายอาญา

จบ

ควบคม

ขง

4

การรองขอใหปลอยกรณคมขงโดยมชอบ

การปลอยชวคราว

การคน

คนตวบคคล

คนสถานท

คนกรณพเศษ

คนบคคลเพอตรวจทางนตวทยาศาสตร

5

การสอบสวนสามญ

การชนสตรพลกศพ

การอทธรณ

การฎกา

การบงคบโทษ

คาธรรมเนยม

การอภยโทษ

6

บทบาทของกฎหมายวธพจารณาความอาญา

กฎหมายวธพจารณาความอาญา เปนกฎหมายทก าหนด

กระบวนการเพอท าใหรฐสามารถคนหาความจรง และท าให

สามารถบงคบกฎหมายอาญาได

กระบวนการทก าหนดไวในกฎหมายวธพจารณาความอาญา จง

เปนกระบวนการทใหความสมดลระหวางหลกประกนสทธของ

ประชาชนและการใชอ านาจรฐในกระบวนการยตธรรมทางอาญา

ในการหาความจรงและไดตวผกระท าความผดมาลงโทษ

7

หลกในการด าเนนคดอาญา

1. ระบบไตสวน กบ ระบบกลาวหา

2. หลก Due process กบ

Crime Control

8

ระบบไตสวน เปนระบบทเดมไมแยก

หนาทสอบสวนฟองรองและพจารณา

พพากษาออกจากกน และจ าเลยไมมสทธ

ในการแกตว

มใชในยโรปตงแตสมยกลาง

9

ระบบกลาวหา เปนระบบทใหสทธในการ

ตอสคดของจ าเลย ศาลเปนคนกลาง และ

คความน าพยานมาเสนอ โดยศาลหรอ

ลกขนเปนผชขาด

มใชในองกฤษ สหรฐอเมรกา แคนาดา

10

ระบบไตสวน ระบบกลาวหา

ศาลเปนหลกในการชขาดตดสน

ศาลไมผกพนวาจะตองพจารณา

ขอเทจจรงตามทคความน าเสนอ

ไมแยกหนาทสอบสวนฟองรอง

กบชขาดตดสน

คความมอ านาจในการน าเสนอ

ขอเทจจรงเทาทศาลอนญาต

คความเปนหลกในการน าเสนอ

ขอเทจจรง

ศาลตองผกพนทจะวนจฉย

ขอเทจจรงเฉพาะทคความ

น าเสนอ

คความมความเทาเทยมกนใน

การน าเสนอหลกฐาน

แยกหนาทสอบสวนออกจาก

หนาทชขาดตดสน

11

หลก Crime Control

มใชในระบบกฎหมายยโรป

ซงมงเนนการควบคมอาชญากรรมเปนหลก

หากมความจ าเปนตองกาวลวงเพอจ ากดเสรภาพของประชาชน ก

สามารถกระท าไดภายใตการตรวจสอบขององคกรภายนอก เชน ศาล

เปนตน

ดงนนกระบวนการน ใหความคมครองสทธและเสรภาพแกประชาชน

เปนล าดบรองจากเหตผลในการสรางประสทธภาพในการปองกนและ

ปราบปรามอาชญากรรม

12

Due Process

ใชในสหรฐอเมรกา

เนนการใหหลกประกนสทธและเสรภาพของประชาชนเปนหลก

ดงนน หากมการละเมดสทธเสรภาพของประชาชน แมจะกระท าเพอให

ไดมาซงพยานหลกฐานในการพจารณาคดหรอเพอใหไดมาซงตวบคคล

ศาลจะไมอนญาตใหกระท า

เพราะเหนวาสทธและเสรภาพของประชาชนเปนสงทตองใหการปกปอง

และศาลจะไมยอมใหมการละเมดโดยอ าเภอใจ 13และหากปลอยใหเจา

พนกงานกระท า เทากบเปนการยอมรบผลของการกระท าทฝาฝน

กฎหมาย 13

ขอเปรยบเทยบ

Crime Control Due Process

คนหาความจรงและการพสจน

ความผด

ใหความส าคญของสทธผเสยหาย

หากจ าเปนเพอการสบสวน สอบสวน

และปองกนอาชญากรรม ขยาย

อ านาจต ารวจได

กฎหมายตองไมจ ากดการปองกน

อาชญากรรม

เนนการตรวจสอบในระหวางการ

ด าเนนกระบวนพจารณา และความ

เปนธรรม

ใหหลกประกนของผถกกลาวหา

อ านาจต ารวจมอยางจ ากด

กฎหมายมไวเพอควบคมการใช

อ านาจทกาวลวงสทธของประชาชน

14

Crime Control Due Proces

ทกขนตอนตองมระเบยบ

เพอใหอ านาจเจาพนกงาน

ปฏบตงานไดอยางม

ประสทธภาพ

เมอฟองแลว ถอวานาจะเปน

ผผดเพราะมกระบวนการ

ตรวจสอบทเขมงวด

ทกขนตอนของกระบวนการ

ยตธรรมตองมหลกประกน

สทธและเสรภาพ

ไดรบการสนนษฐานวา

บรสทธจนกวาจะมค า

พพากษาถงทสดวาผด

15

การด าเนนคดอาญา

การด าเนนคดอาญาโดยประชาชน ( popular

prosecution)

ประชาชนมอ านาจในการด าเนนคดอาญา ใชในองกฤษ

การด าเนนคดอาญาโดยรฐ (public

prosecution)

รฐมหนาทในการด าเนนคดอาญา ใชในยโรป

16

หลกการด าเนนคดอาญา

การด าเนนคดอาญาตามกฎหมาย (legality principle)

เมอมหลกฐานในการด าเนนคดทมมลแลวตองด าเนนคดเพราะ

เปนหนาทของเจาพนกงานทจะน าตวผกระท าผดมาลงโทษ

การด าเนนคดอาญาตามดลพนจ (opportunity principle)

แมจะมหลกฐานวาผนนกระท าความผด รฐอาจไมด าเนนคด

เพราะเหตผลของการไมเปนประโยชน หรอประโยชนสาธารณะ

17

หลกการคนหาความจรง

การคนหาความจรงตามรปแบบ

ศาลอาจยอมรบพยานทคความตกลงกนแลวไดโดยไมตอง

ตรวจสอบ

การคนหาความจรงตามเนอหา

คดอาญา โดยศาลตองคนหาความจรงดวยตวของศาลเอง โดย

ไมจ ากดวาเปนพยานของฝายใด และศาลเปนผซกถามพยานนน

18

หลกฟงความทกฝาย

หมายความวาในกระบวนการคนหาความจรงในทกขนตอน

โดยเฉพาะในชนอยการ และศาล

ตองรบฟงขอมลทไดจากทงสองฝาย โดยทงผกลาวหา

และผถกกลาวหา

ซงแตกตางจากแบบเดมทเนนการซกฟอกจากตวผถก

กลาวหา

19

หลกวาจา

การพจารณาคดในศาล ตองเบกความดวยวาจาตอ

หนาศาล

ขอเทจจรงทอยในเอกสารตองมาเบกความประกอบ

ทงน เพอใหศาลสามารถตรวจสอบความจรงไดโดย

อาศยจตวทยาพยาน

และคความมสทธตรวจสอบ

20

หลกพยานโดยตรง

ใกลเคยงกบหลกวาจา

การสบพยานเปนหนาทของศาล จะไมอาจมอบหมายให

ผอนปฏบตหนาทได

เพอทจะตรวจสอบพยานหลกฐานดวยตนเองจงจะพสจน

ความจรงได

21

หลกเปดเผย

การพจารณาของศาลตองท าโดยเปดเผย

เปดโอกาสใหประชาชนเขาฟงการพจารณา

ถอเปนการท าใหเกดความโปรงใสในการพจารณาและให

ความเปนธรรมแกผถกกลาวหา

ขอยกเวน

พจารณาลบ

22

หลกอสระในการชงน าหนกพยานหลกฐาน

ศาลมดลพนจเตมทในการวนจฉยวา

พยานหลกฐานทน าเสนอนมความนาเชอ

เพยงใด

จงไมมกฎหมายก าหนดวา พยานหลกฐานใดท

มความนาเชอกวากน

23

หลกยกประโยชนแหงความสงสยใหจ าเลย

หลกทยกประโยชนแหงความสงสยใหจ าเลยเปนหลกท

ปองกนมใหรฐลงโทษผกระท าผดโดยอาศยหลกฐานทยง

ไมชดแจงวาเปนผกระท าผด

จงมหลกในทางอาญาวา

Proof beyond reasonable doubt

แตในทางแพงใชหลกความนาเชอ

24

เอกสทธทจะไมใหการเปนปฏปกษกบตนเอง

The Privilege against self-incrimination

สทธทจะไมถกบงคบเพอใหการเปนปฏปกษกบตนเอง

คอมมอนลอว ใชกบผถกกลาวหา พยานและครอบครว

ซวลลอว ใชกบพยาน

25

หลกฟองซ า

Ne bis in Idem

การกระท าความผดครงเดยว ผนนไมควรตอง

เดอดรอนซ าสอง

คมครองผตองหาและจ าเลย

26

หลกการด าเนนคดของไทย

ผเสยหายฟองคดอาญาได

ผเสยหายในความผดตอสวนตว มสวนในการเรมคดและ

ระงบคด

ต ารวจมบทบาทในการสอบสวน

พนกงานอยการมบทบาทในการสงคดแตไมมอ านาจ

สอบสวนคดทวไปยกเวนมกฎหมายก าหนดไวเปนพเศษ

27

ขนตอนการการด าเนนกระบวนการยตธรรมทาง

อาญา

กอนฟองคด

รองทกข กลาวโทษ

สบสวน

สอบสวน

สงคด

28

หลงฟองคด

ตรวจค าฟอง

ไตสวนมลฟอง

29

นดตรวจพยานหลกฐาน

สบพยาน

พพากษาคด

อทธรณ ฎกา

30

หลงจากศาลมค าพพากษาถงทสด

บงคบโทษ

ประหารชวต

จ าคก

ปรบ

รบทรพย

31

หลกการด าเนนกระบวนพจารณาในชนกอนฟอง

ผเสยหายมสทธฟองคดและรองทกขตอ

เจาพนกงานเพอใหด าเนนคดแกผกระท า

ความผดได

ฝรงเศส เยอรมน ไมเปดโอกาสใหฟอง

สวนองกฤษ ใหประชาชนสามารถฟองได

32

ในคดความผดตอสวนตว (ความผดอนยอม

ความได) การเรมคดและยตคดขนอยกบ

ความประสงคของผเสยหายเปนส าคญ แตถา

เปนความผดทไมอาจยอมความได แม

ผเสยหายไมแจงความหรอถอนค าฟอง ไมตด

สทธพนกงานสอบสวน พนกงานอยการทจะ

ด าเนนคดตอไป

33

ในคดอาญามความจ าเปนตองไดขอเทจจรงเกยวกบ

ความผดจงตองมพยานร เหนเหตการณมาน าสบ

ประกอบกบพยานหลกฐานอนหากไมม กอาจไม

สามารถลงโทษจ าเลยได เพราะหลกทวา ศาลตอง

แนใจวาผนนกระท าความผด จงจะลงโทษได และ

โจทกตองพสจนวาจ าเลยเปนผกระท าความผด

34

การใหความคมครองสทธของผถกจบ

ผตองหา และประชาชนโดยทวไปจากการใช

อ านาจเกนขอบเขตของเจาพนกงาน

จบไมไดถาไมมหมายจบจากศาล เวนแตจะ

เขาเหตจบโดยไมมหมายหรอเปนการกระท า

ความผดซงหนา ตามมาตรา 78

35

หลกในการด าเนนคดในชนพจารณา

จ าเลยมสทธตงทนายความ ถาไมมศาล

ตองตงให ม. 173

จ าเลยมสทธฟงการพจารณาและตอสคด

ไดเตมท

36

การพจารณาคดตอกระท าโดย

เปดเผย ตอเนองและเปนธรรม

พจารณาลบ เปนขอยกเวน เพราะ

เหตความสงบเรยบรอยหรอศลธรรม

อนดของประชาชน

37

การพจารณาคดตองท าโดยองคคณะ

และหากไมไดนงพจารณาจะพพากษา

ตดสนไมได

หามด าเนนคดซ า (ฟองซ า ด าเนน

กระบวนพจารณาคดซ า ฟองซอน)

38

การพจารณาคดใชหลกพยานโดยตรง ตองเปน

พยานทร เหนเหตการณ และตองเปนพยานท

ไดมาโดยชอบ

ถาเปนคดแพงอาจเปนการตกลงในขอเทจจรง

โดยไมสบพยานได

มขอหามมใหรบฟงพยานหลกฐานทเกดและ

ไดมาโดยมชอบ ตามมาตรา 226, 226/1

39

ค าพพากษาตองใหใหเหตผล

คความมสทธโตแยงไดทงขอเทจจรงและ

ขอกฎหมาย เวนแตจะมกฎหมายหาม

การพจารณาในศาลสง อาจไมไดสบพยาน

แตถาสบตองเปดเผย

40

หากมขอผดพลาดในกระบวนพจารณา ถาอยในศาล

สง ศาลสงเพกถอนแลวใหพจารณาพพากษาใหม

ตามรปคด

แตถาเปนขอผดพลาดหลงจากทมค าพพากษาถง

ทสดแลว ตองใชการรอฟนคดอาญาขนพจารณาใหม

ตามพระราชบญญตรอฟนคดอาญาขนมาพจารณา

ใหม พ.ศ. 2526

41

กรณทจ าเลยไดรบความเสยหายจากกระบวน

พจารณาทผดพลาด แตศาลสงยกฟอง

ความเสยหายทจะไดรบชดเชย ตองเปนไปตาม

พระราชบญญตคาตอบแทนผเสยหาย และคา

ทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญา พ.ศ.

2544 ซงตองเปนกรณทจ าเลยไมไดกระท าความผด

แตถกคมขงในระหวางพจารณา

42

ผมอ านาจฟอง

กฎหมายไทย ม สองประเภท

ฟองโดยรฐ ไดแก พนกงาน

อยการ

ฟองโดย ผเสยหาย

43

เงอนไขการฟองคด

พนกงานอยการ จะฟองได ตองม

การสอบสวนในขอหานนกอน

ผเสยหาย ไมก าหนดเงอนไขกอนฟอง

แตตองเปนผไดรบความเสยหายจาก

ความผดฐานนน44

ผเสยหาย

ผเสยหาย ม สองประเภท

ผเสยหายทแทจรง

ผมอ านาจจดการแทน

ตาม มาตรา 4 วรรคสอง มาตรา 5 และมาตรา 6

กรณอน ๆ

45

ผเสยหายทแทจรง

1.มความผดอาญาเกดขน

2. ผนนไดรบความเสยหายจาก

ความผดฐานนน

3. เปนผเสยหายโดยนตนย

46

ไดรบความเสยหายจากความผดฐานนน

พจารณาจาก การทผนนเสอมสทธในทางแพงจาก

การกระท าความผดฐานนน (แนวฎกา)

ความผดเกยวกบทรพย เจาของกรรมสทธ และผม

สทธครอบครอง เปนผเสยหายทงสองกรณ

ความผดอนเกดจากการใชเชค ผทรงเชคขณะ

ธนาคารปฏเสธการจายเงน

47

ความผดตอรฐ เชนความผดตอเจาพนกงาน

โดยหลกไมมผเสยหายทเปนเอกชน แตถา

ไดรบความเสยหายพเศษ เปนผเสยหายได

ความผดฐานแจงความเทจ

ความผดฐานเบกความเทจ

48

ความผดทเอกชนไมใชผเสยหาย

ความผดตามพระราชบญญตจราจรทาง

บก พ.ศ. 2522

ความผดตามพระราชก าหนดการกยมเงน

อนเปนการฉอโกงประชาชน

49

ผเสยหายโดยนตนย

ศาลฎกาสรางหลกน โดยอางวา ผทมาศาล

ตองมาดวยมอทสะอาด

ถาผเสยหายมสวนในการ ยอม หรอกอ

หรอมเจตนาทจรต ท าใหมการกระท า

ความผด ศาลไมถอวาเปนผเสยหาย

50

ผมอ านาจจดการแทนผเสยหาย

ม. 4 วรรคสอง สามจดการแทน

ภรยาได ถาไดรบอนญาตโดยชดแจง

วธการอนญาตไมก าหนดไว อาจท า

ดวยวาจากได

51

มาตรา 5

1. ผแทนโดยชอบธรรม ผอนบาล จดการแทน

ผเยาว คนไรความสามารถ

2. ผบพการ ผสบสนดาน สามหรอภรยา ของผท

ถกท ารายถงตายหรอบาดเจบจนไมสามารถ

จดการเองได

52

ม. 5

3. ผจดการ หรอผแทนอนของนตบคคล กรณนตบคคลเปน

ผเสยหาย

กรณตามมาตรา 5 (3) น ใชกบกรณนตบคคลเปนผเสยหาย และผอนกระท าผดตอนตบคคล

ถา ผจดการท าผดตอนตบคคล ไมอาจใชมาตรา 5 (3) แตใชหลกมาตรา 2 (4) โดยผถอหนในบรษทหรอผเปนหนสวนด าเนนคดกบผจดการในฐานะผเสยหายแทจรง

53

ผมอ านาจจดการแทนเพราะศาลตง ม. 6

กรณเขาตามมาตรา 5 (1) แต ไมมผแทนโดยชอบธรรม

หรอไมมผอนบาล หรอมแตท าหนาทไมไดหรอมผลประโยชน

ขดกน (ตามแนวศาลฎกา ไมใชกบกรณ มาตรา 5 (2) แลวผตายไมมผแทนโดยชอบธรรม)

ญาตหรอผมประโยชนเกยวของ รองขอใหตงตนเปนผแทน

เฉพาะคด

ศาลไตสวนแลว เหนสมควรตงผรองหรอผอนหรอพนกงาน

ปกครองเปนผแทนเฉพาะคด

54

ผมอ านาจจดการแทนกรณอน

ประมวลกฎหมายอาญา ม. 333 วรรคสอง

ผตายถกหมนประมาทแลวตายกอนรองทกข

บดา มารดา บตร ของผตาย รองทกขได

และใหถอวาเปนผเสยหาย (จงฟองคดไดดวย)

55

มาตรา 29 ผเสยหายทแทจรง ฟองคดแลวตาย ระหวาง

พจารณา

ผบพการ (ตามความเปนจรง) ผสบสนดาน(ตามความ

เปนจรง) สามหรอภรยา (ตามกฎหมาย)ด าเนนคดแทน

ได

ถาบคคลดงกลาวไมเขามา ศาลตองสงตามรปคด

หากสบครบแลว พพากษาได แตถาสบไมครบ ยกฟอง

เพราะโจทกสบไมสม

56

กรณความผดเกยวกบทรพย แตผเปนเจาของตายกอนรอง

ทกขหรอฟองคด ทายาทจะด าเนนคดแทนไดหรอไม

ค ารองทกขในคดความผดเกยวกบทรพย เปนสทธท

เกยวกบทรพยสน ทายาทเขาด าเนนการแทนได แตการ

ฟองคดไมใชสทธทเกยวกบทรพยสนจงไมสามารถฟอง

คดได

ฎกาท 11/2518 และ ฎ. 206/2488

57

ผเสยหายหรอผมอ านาจจดการแทน

มอบอ านาจใหด าเนนคดแทน

ฎกาท 890/2503 (ประชมใหญ)

ขอบเขตทไดรบ พจารณาจากใบมอบ

อ านาจ ซงตางจากผมอ านาจจดการ

แทนทมอ านาจตามมาตรา 3

58

ขอพจารณา

เดกอายเทาใด จงจะรองทกขได

อายทโตพอเขาใจสาระของการกระท าของตน (แนวฎกา

วนจฉยวา ประมาณอาย14 ปขนไป)

รองทกขไดเองไมตองขอความยนยอมจากผแทนโดยชอบ

ธรรม

แตถาฟองคดท าไมไดเลย ขออนญาตผแทนโดยชอบ

ธรรมกฟองเองไมได (เพราะกฎหมายคมครองผเยาว)

59

ผถกกลาวหา

ม สองฐานะ

ผตองหา –ผทถกกลาวหาตอเจาหนาทวาเปนผกระท าความผด แตยงไมถกฟอง

จ าเลย ผทถกฟองวากระท าผดตอศาล

(กรณราษฎรเปนโจทกฟอง จะเปนจ าเลยตอเมอ

ศาลรบฟองหลงไตสวนมลฟองมมลแลว

60

สทธ

มทนายความชวยเหลอ/ พบปรกษาทนายความ/ม

ทนายอยดวยในระหวางสอบสวนและพจารณา

มสวนรวมในการด าเนนคด

ไมตองถกบงคบเพอใหการในเรองทถกกลาวหา

ไมถกจ ากดเสรภาพโดยไมจ าเปน

61

ตองมความสามารถในการตอสคดในระหวาง

การด าเนนคด จงมสทธ มลาม

ถาวกลจรตตองไดรบการงดการด าเนนคด

จนกวาจะหายจากวกลจรต

มสทธตรวจสอบพยานทปรกปร าตนและแกตว

ไดหรอตอสคดไดเตมท

62

อ านาจพนกงานสบสวน

มหนาทรกษาความสงบเรยบรอย และสบสวนหาตว

ผกระท าความผดและร วาความผดเกดอยางไร

ต ารวจ มอ านาจสบสวนทวราชอาณาจกร

พนกงานปกครอง มอ านาจสบสวนเฉพาะเขตพนทท

คนรบผดชอบและภายในขอบเขตทกฎหมายก าหนด

63

ความผดเกดในราชอาณาจกรหรอใหถอวาในฯ

คอความผดตาม ปอ. ม. 4 วรรคแรก และ ม. 4

วรรคสอง ม.5 ม.6

ถาความผดเกดทองทเดยว ใช ม. 18 (1) (2)

กทม. นอก กทม.

ความผดเกดเกยวพนกน ใช ม. 19 ทกทองทท

เกยวพน มสทธสอบสวน

64

อ านาจสอบสวน

ตองเปนพนกงานสอบสวนตามทกฎหมาย

ก าหนด

กฎหมายทก าหนดคอ ม. 18 ม. 19 และ ม.

20

ก าหนดยศ หรอระดบ และ ก าหนดพนท

65

พจารณาพนกงานสอบสวน

ถาเปนต ารวจ ยศ ร.ต.ต. ขนไป

ถาเปนปกครอง ระดบสาม ขนไป

ขอสงเกต รมต. นายกฯ ไมเกยว

66

ความผดนอกราชอาณาจกร ปอ.ม.7,8,9

อยการสงสดหรอผ รกษาการแทน

พนกงานสอบสวนทจบผตองหาหรอพบการกระท าความผด

ระหวางรอค าสง มอ านาจสอบสวน

พนกงานอยการและพนกงานสอบสวนทอยการสงสดมอบหมาย

ใหรบผดชอบรวมกน

พนกงานอยการหรอพนกงานสอบสวนทไดรบมอบหมายจาก

อยการสงสดใหรบผดชอบในการสอบสวนคดนน

67

พนกงานสอบสวนผรบผดชอบ

นอกราชอาณาจกร - อยการสงสดหรอพนกงาน

สอบสวนหรอพนกงานอยการทไดรบมอบหมายหรอ

ไดรบมอบหมายใหรวมสอบสวนกบพนกงานสอบสวน

ผรบผดชอบจากอยการสงสด

ในราชอาณาจกร – หวหนาพนกงานสอบสวน + ทองท

ความผดเกด

ยกเวน ความจ าเปนหรอสะดวก คอ ทองทผตองหามทอย

หรอถกจบ

68

ในราชอาณาจกร -หวหนาพนกงานสอบสวน +

ทองทเกยวพนกน+ทองทจบไดกอน

ถาจบยงไมได แตพบกอนจบได คอ หวหนา

พนกงานสอบสวน +ทองทเกยวพนกน+ทองท

พบกอนได

69

ถามขอโตแยงในเรองใครรบผดชอบ

ถาเปนการโตแยงระหวางเขตในจงหวดเดยวกน

กทม. สง ผบญชาการต ารวจแหงชาต ชขาด

นอกกทม. สงผวาราชการจงหวด ชขาด

ถาเปนการโตแยงระหวางเขตในระหวางจงหวด

สง อยการสงสด

70

เขตศาล

ในราชอาณาจกร

เขต ความผดเกด เชอ อาง จ าเลยมทอย จ าเลยถก

จบ

เขตทการสอบสวนกระท าในเขตศาล

นอกราชอาณาจกร

ศาลอาญา ศาลทการสอบสวนกระท าในเขต

71

เขตเกยวพน

หลก ศาลทมอ านาจพจารณาคดทม

โทษสง

ถาโทษสงเทากน ถอ ศาลทรบฟองไว

กอน

72

ศาลทรบคดเกยวพนกนไว

จะพจารณาและพพากษาคดทฟองรวมกนไวกได

หรอ

ถาเหนสมควร อาจสงใหแยกความผดฐานใดฐาน

หนงเพอไปฟองทศาลทมอ านาจตามปกตได แตตอง

ตกลงกบศาลนนกอน

73

โอนคด

กรณธรรมดา ม. 23 กรณพเศษ ม. 26

ม. 23 ศาลทความผดไมไดเกด ไปยงศาลทความผด

เกด

คความขอโอนได

ศาลทความผดเกด โอนไปยงศาลทความผดมไดเกด

โจทกขอได จ าเลยไมมสทธ และโจทกตองอางสะดวก

74

การโอนในกรณพเศษ

ลกษณะความผด จ านวนจ าเลย ความรสกของ

ประชาชน หรอเหตผลอยางอน

ท าใหอาจมการขดขวางการไตสวนหรอพจารณา

หรอนากลววาจะเกดความไมสงบหรอเหตราย

75

โจทกหรอจ าเลย ยนค ารองตอประธานศาลฎกา

ขอใหโอนคดไปศาลอน

ประธานศาลฎกา อนญาต ใหโอนไปศาลใดกได

ตามทเหนสมควร

ค าสงเปนเดดขาด

76

การตงรงเกยจผพพากษา

ใชหลก ว.แพง ม. 11

นอกจากน ยงมการตงรงเกยจ นกจตวทยาหรอ

นกสงคมสงเคราะห พนกงานอยการ ในกรณ

เดกอายไมเกนสบแปดปจะใหถอยค าดวย ตาม

มาตรา 133 ทว ซงมเหตตองการคมครองเดก

77

การฟองคดอาญา

วธการฟอง

ยนฟองโดยท าค าฟอง ตอศาล

ยนค ารองขอเขารวมเปนโจทก เมอมการ

ฟองของอยการหรอผเสยหายแลว

78

พนกงานอยการฟอง ตองมการสอบสวนโดยชอบดวย

กฎหมายกอน และตองมตวผตองหามาศาลพรอมกบค า

ฟอง แตเมอยนฟองแลว ศาลประทบฟองไดโดยไมตอง

ไตสวนมลฟองกอน

ผเสยหายฟอง ไมตองมการสอบสวน ไมตองมตว

ผตองหามาพรอมฟอง แตตองไตสวนมลฟองกอน จงจะ

ประทบฟอง และเมอคดมมล สงประทบฟองแลวจง

เรยกจ าเลยมา

79

เปรยบเทยบ

การขอเขาเปนโจทกรวม ตองท าเปนค ารอง

กอนศาลชนตนพพากษา / กอนคดเสรจ

เดดขาด

ทกคด / คดทไมใชความผดตอสวนตว

80

การขอเขารวมเปนโจทก

มไดสองกรณ

ผเสยหายขอเขารวมเปนโจทกกบพนกงาน

อยการ

กบพนกงานอยการขอเขารวมเปนโจทก

กบผเสยหาย

81

ผลของการเปนโจทกรวม

มสทธเชนเดยวกบโจทกเดม / สบพยาน / ซกคาน

พยานฝายจ าเลย / อทธรณ / ฎกา

ไมมสทธแกไขเพมเตมฟอง

ไมมสทธถอนฟอง แตมสทธถอนค ารองขอเขารวม

เปนโจทก

ถาผเสยหายท าใหคดเสยหาย อยการขอศาลใหสง

ระงบได

82

ถอนฟองคดอาญา

หลกเกณฑอยใน ม. 35 ผลของการถอนฟองอยใน ม.

36 และ 39 (2) ประกอบดวย

ตองยนเปนค ารองขอถอนฟอง

กอนศาลชนตนมค าพพากษา/ กอนคดถงทสด(คด

สวนตว)

ศาลอนญาตใหถอนฟอง จงจะถอวาเปนการถอนฟอง

83

หลกเกณฑทศาลพจารณาค ารองขอถอนฟอง

โดยหลกเปนดลพนจทจะอนญาตใหถอนหรอไมกได

กอนพจารณาอนญาตมวธการทตองปฏบตดงน

หากโจทกยนขอถอนหลงจากจ าเลยยนค าใหการ

(มใชนง) ตองถามจ าเลยวาจะคดคานหรอไม แตถา

ยนกอนค าใหการไมตองถามกได

84

หากจ าเลยคดคานการถอนฟอง ศาลตองสงยกค า

รอง (ไมอนญาตใหถอน)

ถาจ าเลยไมคาน ศาลมดลพนจทจะใหถอนหรอไมก

ได (ยกเวนมเหตระงบคดเพราะยอมความใน

ความผดตอสวนตวแลวมาถอน)

การถอนฟองมผลเมอศาลสงอนญาตใหถอนฟอง

85

ผลของการถอนฟอง

หลก ถอนฟองแลว หามน าค าฟองมาฟองจ าเลยใหม

อก ยกเวน

ในคดความผดตอแผนดน พนกงานอยการถอนฟอง

ไมตดสทธผเสยหาย ในทางตรงกนขาม ผเสยหายถอน

ฟองไมตดสทธพนกงานอยการทจะฟองใหม

(การถอนไมตดสทธโจทกอกประเภทหนง)

86

ในคดความผดตอสวนตว (ผเสยหายตดสทธอยการ)

พนกงานอยการฟอง แลวถอนฟอง ถาไดรบความ

ยนยอมเปนหนงสอจากผเสยหาย ผเสยหายฟองอก

ไมได แตถาไมไดรบความยนยอมเปนหนงสอ ไมตด

สทธผเสยหาย

ผเสยหายถอนฟองคดความผดตอสวนตว ตดสทธ

พนกงานอยการทจะฟองคดนน เพราะสทธน าคดอาญา

มาฟองระงบ ตามม. 39 (2)

87

ขอพจารณา

1. การถอนฟอง ในชนไตสวนมลฟองในคดทราษฎร

เปนโจทก ซงศาลยงไมสงประทบฟองนน จะถอเปน

การถอนฟองหรอไม

2. การถอนฟองทยงตดใจด าเนนคด เชน ถอนฟอง

เพราะตองการไปขอเขารวมเปนโจทกรวมกบ

พนกงานอยการนน จะมผลเปนการหามมใหฟอง

ใหมตาม มาตรา 36 หรอไม

88

3. ผเสยหายหลายคน คนหนงฟองแลวถอนฟองไป

ดงน ผเสยหายอกคนหนงจะมาฟองอกไดหรอไม

4. ในกรณทพนกงานอยการถอนฟอง พนกงานอยการตองด าเนนการตาม ม. 145 หรอไม

5. ผเสยหายขอเขารวมเปนโจทกกบพนกงานอยการ ผเสยหายจะถอนฟองของพนกงานอยการไดหรอไม

หรอถอนค ารองขอเขารวมเปนโจทกไดหรอไม

89

ถอนค ารองทกข

ถอนตอใคร

ตอพนกงานสอบสวนหรอพนกงานฝายปกครอง

หรอต ารวจทรบค ารองทกข ม.123, 124

ตอศาล ถาคดอยในศาลแลว (แตไมบงคบวา

จะตองถอนทศาล ผรองทกขอาจขอถอนตอ

พนกงานสอบสวนกได

90

ถอนไดจนถงเมอใด

ถอนไดในระยะใดกได ตาม ม. 126

91

ผลของการถอนค ารองทกข

คดความผดตอสวนตว สทธน าคดอาญามาฟอง

ระงบ ม. 39 (2)

คดอาญาแผนดน คดอาญาไมระงบ และไมตด

สทธพนกงานสอบสวนทจะสอบสวนตอไปและ

พนกงานอยการทจะฟองคด ม. 126

92

การยอมความในความผดตอสวนตว

การยอมความในคดอาญาไมมแบบทตองท าเปน

หนงสอ (ตางจากคดแพง) ดงนน การยอมความท

กระท าดวยวาจา ยอมมผลเปนการยอมความ

การยอมความในคดอาญากระท าไดกอนคดถงทสด

ม. 35

การยอมความมผลทนทเมอยอมความโดยถกตอง

93

ผลของการยอมความในคดความผดตอสวนตว คอ

สทธน าคดอาญามาฟองระงบ ตาม ม. 39 (2) ศาล

จ าหนายคด / อยการสงไมฟอง

ถาก าหนดเงอนไขบงคบกอนจงจะถอวาเปนการยอม

ความ หากเงอนไขไมส าเรจไมเปนการยอมความ

เชน ยอมความตอเมอไดรบช าระหนแลว เปนตน

การยอมความทางอาญากบทางแพงแยกกน

94

สทธน าคดอาญามาฟองระงบ ม. 39

1. โดยความตายของผกระท าความผด

2. ในคดความผดตอสวนตวเมอมการถอนค ารองทกข

ถอนฟอง หรอยอมความโดยชอบดวยกฎหมาย

3. คดอาญาเลกกน ตาม ม. 37

4. เมอศาลมค าพพากษาเสรจเดดขาดในความผดซงได

ฟอง

95

5.มกฎหมายยกเวนความผด

6. คดขาดอายความ

7. มกฎหมายยกเวนโทษ

กรณ 1 และ 2 ศาลจ าหนายคด สวนทเหลอ

ศาลยกฟอง

96

ผกระท าความผดตาย

กรณบคคลธรรมดา ตายเพราะส นชวต แตถาเปนนต

บคคล ตองถกเพกถอน

ตายหลงกระท าความผด แตยงไมถกศาลตดสนลงโทษ

ถาตายถาหลงศาลมค าพพากษาลงโทษ ตองใช ม. 38

ของป.อาญา โทษเปนอนระงบไปดวยความตายของ

ผกระท าความผด

ผจะถกจบตอสเจาพนกงานแลวถกยงตาย ใชหลกอะไร

97

คดอาญาเลกกน

กรณแรก ตาม ม. 37 (1) ผตองหายอมช าระ

คาปรบอยางสงตามทกฎหมายก าหนดส าหรบ

ความผดนน (ในคดทมโทษปรบสถานเดยว)

กรณทสอง ตาม ม. 37 (2) เมอผตองหายอมช าระ

คาปรบตามทเจาพนกงานเปรยบเทยบปรบก าหนด

ภายในเวลาทเจาพนกงานก าหนดแตตองไมเกนสบ

หาวนนบแตวนเปรยบเทยบ98

กระบวนการเปรยบเทยบปรบ

1. คดทเปรยบเทยบได คดทมอตราโทษจ าคก

ไมเกนหนงเดอนหรอปรบไมเกนหนงพนบาท

หรอทงจ าทงปรบ คดทโทษปรบสถานเดยวแต

ไมเกนหนงหมนบาท หรอคดทมกฎหมาย

พเศษใหเปรยบเทยบปรบได

99

2. ผมอ านาจเปรยบเทยบ ไดแก พนกงานสอบสวน

หรอพนกงานเจาหนาททกฎหมายพเศษได

ก าหนดใหมอ านาจเปรยบ หรอคณะกรรมการ

เปรยบเทยบปรบในกฎหมายพเศษ

ขอสงเกต การเปรยบเทยบคดอาญากบการปรบทาง

ปกครองมแนวคดเดยวกนแตมขนตอนตางกน

100

ขนตอนการเปรยบเทยบ

1. พนกงานสอบสวนเหนควรไมตองรบโทษจ าคก

2. ผเสยหายและผตองหายนยอมใหเปรยบเทยบ

3. พนกงานสอบสวนก าหนดคาปรบโดยเทยบกบความ

รายแรงของความผด และก าหนดวนช าระคาปรบแตตอง

ไมเกนสบหาวน

4. ผตองหาน าเงนคาปรบมาช าระตามก าหนด

5. ถาไมน ามาช าระ ด าเนนการตอไป (สอบสวนตอ)

101

พนกงานสอบสวนก าหนดคาทดแทนใหผเสยหาย

การก าหนดคาทดแทน คอ คาเสยหายในทางแพงทผเสยหาย

ควรไดรบ จากการกระท าผดทถกเปรยบเทยบ

พนกงานสอบสวนก าหนดคาทดแทนใหได ตามทเหนสมควร

เมอผตองหาช าระคาทดแทนใหผเสยหายแลว คดแพงก

ระงบไป

การช าระคาทดแทนไมเกยวกบการระงบคดทางอาญา แมไม

ช าระคาทดแทนแตช าระคาปรบคดอาญาระงบ

102

คดอาญาเลกกน มอยในกฎหมายอนดวย ซงอาจเปนการ

เปรยบเทยบโดยคณะกรรมการเปรยบเทยบ และคดอาจม

โทษจ าคกเกนหนงเดอน หรอปรบเกนกวาหนงหมนบาท

พ.ร.บ.วาดวยความผดอนเกดจากการใชเชค พ.ศ. 2534

คดระงบเพราะการใชเงนตามเชคครบ ไมใชการช าระ

คาปรบตามทเปรยบเทยบ

เมอเปรยบเทยบแลว หากเปนคดทไมอาจเปรยบเทยบได

ตองด าเนนคดตอไป และคนเงนคาปรบ

103

ฟองซ า

ม. 39 เมอมค าพพากษาเสรจเดดขาดในความผดซง

ไดฟอง

เปนแนวคดจากหลกสทธมนษยชน ทวา ผกระท า

ความผดครงเดยวจะไมตองเดอดรอนซ าสอง ne bis in idem

หลกน มปรากฏในกรณศาลมค าพพากษาแลวแตกม

หลกในการสอบสวนดวย ม. 147

104

องคประกอบของการฟองซ า

1. จ าเลยคนเดยวกน

2. การกระท ากรรมเดยวกน

3. ศาลมค าพพากษาเสรจเดดขาดใน

ความผดทไดฟอง

105

จ าเลยคนเดยวกน หมายถง จ าเลยทงคดแรกและคดท

สองเปนคนเดยวกน ดงนนถาเปนจ าเลยคนละคน ไม

เขากรณน

โจทกจะเปนคนเดยวกน หรอคนละคนกได ไมส าคญ

กรรมเดยวกน หมายถง การกระท าทน ามาฟองนน เปน

การกระท าเดยวกบทฟองในค าฟองแรก แมวาฐาน

ความผดจะเปนคนละฐานกตาม

106

ค าพพากษาเสรจเดดขาด หมายความวา ศาลได

มค าพพากษาชขาดวาจ าเลยกระท าความผด

หรอไม แตในแนวของศาลฎกาค าพพากษา

ดงกลาวไมจ าตองถงทสด (ซงตางจากคดแพง

ตองถงทสด) ดงนน ศาลชนตนมค าพพากษาก

ถอวาเดดขาด

107

กรณใดทถอวาศาลพพากษาเสรจเดดขาด

หลก พจารณาวา ศาลไดวนจฉยในเนอหา

ของการกระท าจ าเลยหรอไม ถาไมได

วนจฉย กไมถอวาเดดขาดในความผด

เชน ลงโทษจ าเลย ถอวาวนจฉยแลววา

จ าเลยกระท าผด

108

ยกฟองเพราะจ าเลยมเหตยกเวนโทษ

แสดงวา จ าเลยกระท าผดแตมเหตยกเวน

โทษ

ยกฟองเพราะจ าเลยมเหตยกเวนความผด

แสดงวาจ าเลยผดแตการกระท าไมผด

109

ยกฟองเพราะคดไมมมลในชนไตสวนมลฟอง

ยกฟองเพราะโจทกบรรยายฟองขดกน

ยกฟองเพราะโจทกไมระบวน เวลา สถานทในการ

กระท าความผด

ยกฟองเพราะโจทกพสจนใหศาลเชอไมไดวาจ าเลย

กระท าความผด

110

ปญหา

ยกฟอง เพราะคดโจทกขาดอายความรองทกขในคด

ความผดตอสวนตว

ยกฟองเพราะคดโจทกขาดอายความฟองรอง

ยกฟองเพราะโจทกขาดนดพจารณา

ยกฟองเพราะโจทกบรรยายฟองวาจ าเลยกระท า

ความผดหลงฟอง

111

ยกฟองเพราะโจทกฟองผดศาล

ยกฟองเพราะโจทกไมไดลงชอในฟอง

หรอฟองโจทกไมมผเรยง หรอผพมพ

ฟอง

ยกฟองเพราะโจทกไมแกไขค าฟอง

112

ฟองซอน

จ าเลยคนเดยวกน การกระท ากรรม

เดยวกน โจทกคนเดยวกนฟองขณะท

ยงมการด าเนนคดเดมอย

113

ขอบเขตของฟองซอนทจะน ามาใชกบคดอาญา

อยการฟอง ผเสยหายฟอง ไมเปนฟองซอน

อยการจงหวดหนงฟอง อยการอกจงหวดหนงฟอง ใน

การกระท ากรรมเดยวกน จ าเลยคนเดยวกนเปนฟองซอน

ผเสยหายแทจรงฟองแลว ผมอ านาจจดการแทน

ผเสยหายทแทจรงฟอง เปนฟองซอน

ผเสยหายหลายคน คนหนงฟอง อกคนหนงฟอง ไมเปน

ฟองซอน

114

กฎหมายยกเลกความผด กฎหมายยกเวนโทษ

กฎหมายยกเลกความผด หมายถง มกฎหมายออกมา

ภายหลงก าหนดวาการกระท านนไมเปนความผด

กฎหมายยกเวนโทษ หมายถง มกฎหมายออกมายกเวน

โทษส าหรบการกระท านน

กฎหมายนรโทษกรรม เปนกฎหมายทยกเวนการกระท า

ของกลมคนไมใหเปนความผด

115

คดแพงเกยวเนองกบคดอาญา

1. ความหมาย

2. กระบวนพจารณาทพเศษกวาคดแพงโดยทวไป

3. อยการขอทรพยคนหรอราคาแทนผเสยหาย

116

4. ผเสยหายขอคาเสยหายในคดอยการ

5. ค าพพากษาคดอาญา ผกพนศาลคด

แพง

6. อายความฟองคดแพงเกยวเนองกบ

คดอาญา

117

ความหมาย หมายถง คดแพงทมมลมาจากการกระท า

ความผดอาญา

เชน ท ารายรางกาย ท าใหผเสยหายไดรบบาดเจบ การ

ทผเสยหายไดรบบาดเจบมมลมาจากการกระท าผดฐาน

ท ารายรางกาย

กระท าโดยประมาทท าใหผอนถงแกความตาย การท

ทายาทมสทธฟองเรยกรองคาสนไหมทดแทนเกดมาจาก

การกระท าโดยประมาททางอาญา

118

กรณทไมมมลมาจากการกระท าผด

การฟองคดแพงเพอเรยกเงนตามเชค เปนคนละกรณ

กบการฟองคดอาญาฐานออกเชคไมมเงน

ฟองคดแรงงาน ทนายจางเลกจางไมเปนธรรม เพราะ

ไมบอกกลาวลวงหนา แตจ าเลยใหการวาโจกททจรต

ตอหนาทจงเลกจาง การทจรตตอหนาทไมไดเปนเหต

ใหกอใหเกดสทธทจะไมจายคาจาง จงไมเกยวเนองกน

(ฎ. 5285/2545)

119

กระบวนการพจารณาทพเศษกวาคดแพงโดยทวไป

ฟองคดแพงในศาลสวนอาญาได

พนกงานอยการรองขอทรพยคนใหแกผเสยหายได

ม. 43

ผเสยหายขอคาเสยหายเขามาในค าฟองคดอาญา

ของพนกงานอยการได ม. 44/1 – 44/2

120

ขอเทจจรงในคดอาญาผกพนคดแพง

อายความฟองคดอาญาน ามาเปนอายความฟองคด

แพงเกยวเนองคดอาญาในกรณทฟองจ าเลยใน

คดอาญาใหรบผดคาเสยหาย

121

ขอทเหมอนกบคดแพงโดยทวไป

การพจารณาคดใชวธพจารณาความแพง

พยานหลกฐานในคดแพงสบเพมไดหากขอเทจจรง

ทน าสบในคดอาญามไมเพยงพอ

สาระบญญตในสวนแพงถอตาม ป.พ.พ. แมจ าเลย

ไมตองรบผดทางอาญา

122

การฟองคด

ฟองคดแพงตามเขตอ านาจศาลตาม ป.ว.แพง

ฟองคดแพงในศาลซงพจารณาคดสวนอาญา

ศาลอาญาซงรบฟองคดแพงเกยวเนองเมอรบฟอง

แลวหากเหนวาการด าเนนคดแพงจะท าใหคดอาญา

เนนชาตดขด กสงใหใหแยกไปฟองตางหากได

123

ถาพยานหลกฐานในคดอาญาทน าสบแลวไมพอทจะ

ตดสนคดแพง ศาลมอ านาจสบพยานเพมเตมได

กรณสบเพมเตม ศาลมอ านาจพพากษาคดอาญากอนได

การวนจฉยความรบผดทางแพงใหถอตาม ความรบผด

ของบคคลทางแพง การวนจฉยความรบผดทางอาญา

ถอตาม ความรบผดของบคคลทางอาญา

124

อยการขอคนทรพย

คด 9 คด คอ ลก วง ชง ปลน โจรสลด กรรโชก ฉอโกง

ยกยอก รบของโจร

พนกงานอยการฟองคดอาญาแลว มสทธเรยกทรพยสน

หรอราคาทผเสยหายสญเสยไปเนองจากการกระท า

ความผดคน

ขอมาในค าฟองสวนอาญาหรอเปนค ารองภายหลงได

125

ค าพพากษาใหคนหรอใชราคาทรพยสน ตาม

มาตรา 43 ใหศาลพพากษารวมเปนสวนหนง

ของค าพพากษา

เมอศาลพพากษาใหคนแลว ผเสยหายเปน

เจาหนตามค าพพากษา มสทธขอหมายบงคบ

คด

126

เจาพนกงานยกยอก ม. 147

เจาพนกงานกรรโชก ม. 148,

149

โกงเจาหน ฉอโกงแรงงาน

127

คาไถทรพยกรณทรพยถกลกและไปขายใหแกผทรบ

ซอไว

คาไถทรพยกรณเจาของโรงรบจ าน ารบจ าน าไวโดย

สจรตและราคาไมเกนทกฎหมายก าหนด

ศาลสงใหจ าเลยไถทรพยทจ าน าไวเพอมาใหโจทก

128

หนงสอสญญากทลกหนกเจาหน ไป จ านวน

50,000 บาท

ตวจ าน า ซงจ าน าไปเปนเงน 2,000 บาท

สลากกนแบงรฐบาลทถกรางวลท 2 แตถกลก

ไป และน าไปขนเงนแลว

129

กรณ ผเสยหายเรยกคาสนไหมทดแทนในค าฟอง

สวนอาญา

เปนกรณทผเสยหายมสทธเรยกคาทดแทนเพราะ

เหตทไดรบความเสยหายแกชวต รางกาย จตใจหรอ

ไดรบความเสอมเสยเสรภาพในรางกาย ชอเสยง

หรอความเสยหายทางทรพยสน

130

ยนค ารองตอศาลในคดทพนกงานอยการเปนโจทก กอน

เรมสบพยาน หรอกอนศาลวนจฉยชขาด

ค ารองตองแสดงรายละเอยดเกยวกบความเสยหายและ

จ านวนคาสนไหมทดแทน

ค ารองทขอกรณอนทไมใชคาเสยหายไมได และตองไม

ขดหรอแยงกบค าฟองของพนกงานอยการ และหาก

อยการขอตาม ม. 43 แลวขออกไมได

131

เมอไดรบค ารองแลว ใหศาลแจงใหจ าเลยทราบ

จ าเลยมสทธใหการหรอไมใหการกได และใหศาล

บนทกไว

ถาจ าเลยประสงคจะใหการ ใหศาลก าหนดเวลาท

จ าเลยยนค าใหการภายในเวลาอนสมควร

132

เมอพนกงานอยการสบพยานเสรจ ผเสยหายน าพยาน

เขาสบถงคาสนไหมทดแทนเทาทจ าเปนตามทศาล

อนญาต

หรอศาลอาจพพากษาคดอาญาไปกอนแลวจงพจารณา

พพากษาคดสวนแพงกได

หากผเสยหายไมมทนายความเพราะยากจน ใหศาล

จดหาใหและใหทนายไดเงนรางวลและคาใชจาย ตาม

ระเบยบ

133

ค าพพากษาในสวนการคนทรพยสนและคาเสยหาย

ราคาทรพยสนศาลก าหนดใหตามราคาอนแทจรง

สวนจ านวนคาเสยหายก าหนดใหตามความเสยหาย

แตไมเกนค าขอ

แมไมมการฟองคดสวนแพง เมอพพากษาสวน

อาญา ศาลสงใหคนทรพยสนแกเจาของได

134

เมอปรากฏเจาของ ใหคนตอเจาของ ถาไมปรากฏ

ใหเจาพนกงานรกษาของนนจนกวาจะปรากฏตว

หากมการโตแยงตองไปฟองรองในศาลทมอ านาจ

ช าระ

ค าพพากษาทใหคนหรอใชราคาทรพยหรอคา

สนไหมทดแทน แกผเสยหาย ใหถอวาผเสยหายเปน

เจาหนตามค าพพากษา

135

ค าพพากษาคดอาญาผกพนคดแพง

1. คดแพงตดสนหลงคดอาญา

2. คความเดยวกน

3. เหตทน ามาฟองเปนเหตเดยวกน และเปนประเดนโดยตรงในคดอาญา

4. ศาลคดอาญาตดสนยตแลว(ถงทสด)

136

อางยนไดเฉพาะจ าเลยในคดอาญา ไมรวมถง

บคคลภายนอก

คดอาญาศาลลงโทษเพราะจ าเลยประมาท คดแพง

ผเสยหายฟองจ าเลยคดอาญาและนายจาง กรณน

นายจางสามารถสบไดวาจ าเลยไมประมาท

คดอาญาศาลยกฟองเพราะจ าเลยไมประมาท คดแพง

ผเสยหายฟองจ าเลยและนายจาง ดงน นายจางไมตอง

รบผดเพราะลกจางไมละเมด

137

คดอาญาศาลยกฟองเพราะการรองทกขไมชอบ

เพราะหนงสอมอบอ านาจไมประทบตราหางฯ การ

สอบสวนไมชอบ อยการไมมอ านาจฟอง คดแพง ม

ประเดนวาโจทกครอบครองทพพาทหรอไม ดงน

ศาลคดอาญายงไมไดวนจฉยวาจ าเลยท าใหเสย

ทรพยหรอไม ศาลคดแพงไมตองถอตาม (ฎ.

4377/2546)

138

อายความ

ถาไมมผใดฟองอาญา อายความฟองแพง ถอ

ตามอายความฟองอาญา แมวาผเยาวหรอผ

วกลจรตจะเปนผฟอง (กไมขยายออกไป)

ถาฟองคดอาญาแลว แตคดยงไมเดดขาด ฟอง

คดแพงไดเพราะอายความหยดลง

139

ถาฟองคดอาญาแลว แตคดเดดขาดเพราะศาล

ลงโทษ อายความฟองคดแพงฟองไดอกไมเกน

สบปนบแตวนทศาลมค าพพากษาถงทสด

ถาฟองคดอาญาแลวและคดเดดขาดโดยศาลยก

ฟอง อายความเปนไปตามป.พ.พ.

ใชกบจ าเลยในคดอาญาเทานน ไมเกยวกบ

บคคลภายนอกเชนนายจาง ผค าประกน

140

การจ ากดเสรภาพของประชาชนโดยเจาพนกงาน

เหตผล คอ ตองการใหเจาพนกงานมอ านาจใน

เขาถงพยานหลกฐาน ไมวาจะเปนพยานวตถ พยาน

บคคล พยานเอกสาร และการเอาตวผตองหาไวเพอ

สอบสวนหรอแจงขอหา หรอปองกนมใหหนหรอยง

กบพยานหลกฐาน จงตองมการจ ากดเสรภาพของ

ประชาชนและของผถกกลาวหา

141

รปแบบของการจ ากดเสรภาพ

เสรภาพในการเคลอนไหว

หมายเรยกพยานบคคล หมายเรยกใหสงเอกสารหรอพยาน

วตถ

จบ เรยกใหหยดเพอคน ควบคมทสถานต ารวจ ขงระหวาง

พจารณา

เสรภาพในการครอบครองอสงหารมทรพย

คนทรโหฐาน

142

เสรภาพในความเปนสวนตว รวมถงการ

ตดตอสอสาร ขอมลสวนตว

คนกรณพเศษ ม. 105

คน หรอดกฟงทางโทรศพทหรอสออเลกทรอนกส

ตรวจตวผเสยหาย ตรวจตวผตองหา

การตรวจคนตวเพอน าไปตรวจทางนตวทยาศาสตร

143

หมายเรยก

หนงสอบงการเพอใหมาทสถานต ารวจหรอศาล

เพอใหถอยค า หรอใหสงทรพยหรอเอกสารใหเพอ

ใชเปนพยานหลกฐานในคดอาญา

หนงสอบงการเพอใหผตองหาหรอจ าเลยมาท สถาน

ต ารวจหรอศาล เพอแจงขอหาหรอเพอฟงการ

พจารณาคด

144

หนาทในการปฏบตตามหมายเรยก

หมายเรยกพยาน - มาตามหมาย ใหถอยค า และให

ถอยค าทเปนจรง

หมายเรยกใหสงทรพยให – สงทรพยหรอเอกสารให ไม

ตองมากได

หมายเรยกผตองหาหรอจ าเลย – มาตามหมาย ตอบ

ค าถามเกยวกบชอ ทอย แตไมตองตอบค าถามทเกยวกบ

ทถกกลาวหา

145

ถาไมปฏบตตามหมายเรยกโดยเจตนาขดหมาย

หมายเรยกพยาน มความผดฐานขดค าสงหรอขดหมายเรยก

หมายเรยก ผตองหาหรอจ าเลย ไมมความผดแตเปนเหตออก

หมายจบ ตามมาตรา 66 วรรคทาย

มาแลวไมใหการ พยานมความผด ผตองหาหรอจ าเลย ไมผด

ใหการเทจ พยานมความผดฐานแจงความเทจหรอเบกความเทจ

ผตองหาหรอจ าเลย ไมมความผดฐานแจงความเทจหรอเบกความเทจ

ยกเวนการแจงชอหรอทอยอนเปนเทจ มความผดลหโทษ

146

การสงหมายเรยก

สงใหทภมล าเนาของผตองหาหรอจ าเลย/พยาน

สงใหกบตวผตองหาหรอจ าเลย พยาน เมอพบตว

ถาไปสงทบาน ถาไมอย สงใหผมอาย 20 ป ณ ทบานรบแทน

กรณผตองหา ถาไมอยตองสงใหแกสามภรยา บดามารดาหรอ

ญาต

หลกการวางหมายและการปดหมายใชหลก ป.ว.แพง

147

หมายอาญา

หมายทศาล ออกเพอจ ากดเสรภาพของผตองหาหรอจ าเลย ม

อย 5 ประเภทคอ

หมายคน

หมายจบ

หมายขง

หมายจ าคก

หมายปลอย

148

การขอหมายคน

หลกในมาตรา 69

เหตแหงการคนในทรโหฐาน

เหตคนเพอพบคน – คนทตองการชวย กบคนทเปนผตองหา

หรอจ าเลย

เหตคนเพอพบของ- พยานวตถ พยานเอกสาร เพอใชเปน

พยานหลกฐาน เพอรบ และเพอยดเปนพยานหรอตามค า

พพากษาหรอค าสง

149

วธการขอหมายจบ หมายคน

เจาพนกงานทขอตองมหลกฐาน และตองยนค ารองดวยตนเอง

กรณจ าเปน อาจยนขอทางโทรศพท และหมายจบหรอหมาย

คนเมอไดออกแลวจะสงทางโทรสารหรอสออเลกทรอนกส

กฎหมายก าหนดให หมายจบหมายคนทเปนส าเนาสงทาง

โทรสาร สออเลกทรอนกสหรอค าบอกกลาวทางโทรเลข

สามารถน ามาเปนหมายเพอด าเนนการได

150

กรณขอหมายกรณพเศษ

ขอหมายนอกเขต

ขอหมายทางโทรสาร สออเลกทรอนกส

สอเทคโนโลยสารสนเทศ

ก าหนดไวใน ขอบงคบฯ ขอ 25-38

151

ขอหมายจบ คนนอกเขต

ขอตอศาลอาญา กรณมเหตจ าเปนเรงดวนอยางยง

และถารองขอในเขตศาลทมอ านาจจะเกดความลาชา

เสยหายอยางรายแรงตอการปฏบตหนาท

ผขอ ตองระดบ 9 หรอต ารวจยศ พล.ต.ต.

ผพพากษาของศาลอาญามสองคนเปนองคคณะ

152

ขอหมายจบหมายคนทางสอเทคโนโลยฯ

กรณจ าเปนเรงดวนและมเหตอนควรไมอาจมาพบได

ผขอตองเปนขาราชการระดบ 8 หากเปนต ารวจตอง ม

ยศ พ.ต.อ.

อางเหตจ าเปนเรงดวน ระบรหสประจ าหนวย หมายเลข

โทรศพท โทรสาร รหสสออเลกทรอนกส และใหตอบขอ

ซกถามทางโทรศพท

153

ผพพากษาจดบนทกถอยค า รหสประจ าหนวยและ

ลงลายมอชอ

ขอพจารณาของศาล ไมสามารถมาได ระยะทางไกล

เหตปจจยอนทท าใหเดนทางมายากล าบาก

ศาลออกหมาย ตองลงรหสพรอมลายมอชอของตน

ในหมายตนฉบบ และแจงผลพรอมรหส

154

การขอหมายคนในเวลากลางคน

แกเปน ตองขอจากศาล ตามหลกเกณฑทก าหนดไว

ในขอบงคบของประธานศาลฎกา ฯ ขอ 35-38

ผขอคนเพอจบผดรายหรอผ รายส าคญ ตองมระดบ

8 หรอ ต ารวจ ยศ พ.ต.อ.

ผคนตองมระดบ 5 หรอต ารวจ ยศ ร.ต.อ.

155

หลกเกณฑทศาลจะอนญาตใหคนเวลากลางคน

ตองมหลกฐานวาผนนซอนในบานแลว ตองม

หลกฐานนาเชอวาเปนผดรายหรอผรายส าคญ ม

เหตจ าเปนเรงดวนมฉะนนจะหลบหนหรอกอใหเกด

ภยนตรายรายแรง

ผพพากษาตองมองคคณะอยางนอย 2 คน

156

จบ

การจบ คอการหยดการเคลอนไหวรางกายของคนเพอ

ด าเนนการตามกฎหมาย

ผทจบ ม 2 ประเภท พนกงานฝายปกครองหรอต ารวจ

กบราษฎร

เหตทจะจบได ม 2 กรณ คอ จบโดยมหมายจบ และจบ

โดยไมมหมายจบ

เมอจบแลวตองแจงขอหาและแจงสทธตามทก าหนดไว

157

เจาพนกงานจบโดยไมมหมายจบ ม. 78

(1) ความผดซงหนา

(2) พบบคคลมพฤตการณอนควรสงสยวาจะกอเหตราย

โดยมเครองมอ อาวธหรอวตถอยางใดทอาจใชในการ

กระท าความผด

(3) มเหตตาม ม. 66(2) แตมความจ าเปนเรงดวนไมอาจ

ขอหมายไดทน

(4) จบผตองหาหรอจ าเลยทหลบหนประกน

158

ความผดซงหนา

ความผดซงหนาโดยแท

เหนก าลงกระท าผด หรอ พบในอาการใด ๆ ทแทบจะไมตอง

สงสยเลยวาผนนกระท าผดมาแลวสด ๆ

ใหถอวา –เปนความผดทระบไวในบญชทายประมวลฯ

และมผถกไลจบโดย มเสยงรองเอะอะ

หรอ พบบคคลนนในถนแถวใกลเคยงกบทเกดเหตโดยม

รองรอยพรธทเนอตวเสอผาหรอมอาวธ เครองมอ

159

ราษฎรจบ

หลก จบไมได

ยกเวน 3 กรณ ซงไมตองขอหมายจบ

(1) ความผดซงหนาและเปนความผดในบญชทายประมวลฯ

(2) เจาพนกงานผจดการตามหมายรองขอใหชวยจบ

(3) นายประกนจบผตองหาหรอจ าเลยทตนประกนแลว

หลบหน

160

จบในสถานท

จบในทรโหฐาน ตองปฏบตใหถกตองตามหลกการคนทรโหฐาน

กอน

จบในวงหรอสถานทประทบของ K, Q, รชทายาท ผส าเรจราชการ,สมเดจเจาฟาฯ ตองปฏบตตาม ม. 81/1

ตองขออนญาตนายกรฐมนตรหรอรฐมนตรทนายกฯมอบหมาย

และแจงเลขาธการส านกพระราชวง

แตถาเปนราชองครกษเปนผจบ ใหด าเนนการตามกฎหมายราช

องครกษ

161

วธจบ ม. 83 จบ แจงวาเขาถกจบ ขอเชญไปทสถานต ารวจพรอมกบผจบ

แจงขอหาแกผถกจบ (ยงไมตองแจงรายละเอยด)

แจงสทธวา ผถกจบมสทธพบทนายความเปนการเฉพาะตว มสทธ

ไมใหการหรอใหการกได ถอยค าของผถกจบอาจใชเปน

พยานหลกฐานในการพจารณาคดได (กรณราษฎรจบไมตองแจงแต

เจาพนกงานฝายปกครองหรอต ารวจจะเปนผแจงเมอถงสถานต ารวจ)

ถาตองการแจงญาตหรอผทไววางใจกท าได ถาไมเปนการขดขวางการ

จบหรอความไมปลอดภยของบคคลหนงบคคลใด

162

ถาผถกจบขดขนการจบ หรอจะขดขวางการจบ หรอ

หลบหนหรอพยายามจะหลบหน ผจบสามารถใชก าลง

ทจ าเปนเพอจบได

ถาใชก าลงตอสถงตาย เปนวสามญฆาตกรรม

เมอไปถงสถานต ารวจแลว ตองด าเนนการตาม ม. 84

พนกงานฝายปกครองหรอต ารวจเปนผแจงสทธตาม ม.

7/1

163

แจงขอกลาวหาและรายละเอยด

น าหมายจบใหด ถาม และมอบส าเนาบนทกการจบกม

จดใหตดตอกบญาตหรอผทผตองหาไววางใจ โดยไมคด

คาใชจาย

ถาเกดเจบปวย อาจน าไปรกษาพยาบาลกอนมาทสถานฯ

ได

164

ควบคม ขงระหวางสอบสวนหรอพจารณา

ควบคม คอ กรณผถกจบอยในอ านาจต ารวจ

สวนขง เปนกรณผตองหา หรอจ าเลยอยในอ านาจ

ศาล เพอประโยชนของการสอบสวน ไตสวนมลฟอง

หรอพจารณาคด ทจะไมใหหลบหน กอเหตรายหรอ

ยงเหยงกบพยานหลกฐาน

165

เหตแหงการเอาตวไวและระยะเวลา

เหตมความจ าเปนเพอสอบสวน ไตสวนมลฟอง

พจารณา

เหตปองกนการหลบหน ท าลายหลกฐาน หรอ

กอเหตอนตราย

ระยะเวลา ก าหนดไวในมาตรา 87

166

ลหโทษ ไมเกนเวลาถามชอทอยและค าใหการ

โทษอน ๆ ในชนต ารวจ ไมเกน 48 ชวโมงนบแตมา

ทสถานต ารวจและกอนน าตวไปศาล (เวลาเดนทาง

ไมนบ) เวนแตจะมเหตสดวสยหรอเหตจ าเปนอนไม

อาจกาวลวงเสยได

หลงจากนน ตองขอฝากขงตอศาล ซงศาลจะ

อนญาตใหไดตามประเภทของคดและระยะเวลาดงน

167

โทษจ าคกไมเกนหกเดอน ฝากขงไดครงเดยวไมเกน 7 วน

โทษจ าคกเกนหกเดอนแตไมถงสบป ฝากขงไดหลายครง ครง

ละไมเกน 12 วน รวมแลวไมเกน 48 วน

โทษตงแตสบปขนไป ฝากขงไดหลายครง ครงละไมเกน 12

วน รวมแลวตองไมเกน 84 วน

การขอฝากขง ตองขอกอนครบก าหนด หากวนครบเปน

วนหยด

168

การขอฝากขงทศาล อาจไมจ าตองขงในเรอนจ ากได

แตเปนสถานทอนทก าหนดในกฎกระทรวงและม

มาตรการทปองกนการหลบหน และรกษาความ

ปลอดภยใหกบสงคมและผเสยหายดวย ตามมาตรา

89/1

สวนการขอฝากขงนน กฎหมายใหขอฝากขงทางสอ

อเลกทรอนกสได

169

กรณควบคมเกนก าหนด ผตองหามสทธรองตอ

ศาลขอใหปลอยกรณคมขงโดยมชอบ ม. 90

ป.ว.อ.

และมแนวปฏบตในขอบงคบของประธาน

ศาลฎกาวาดวยหลกเกณฑการออกหมายอาญาฯ

ขอ 49-53

170

การขอใหปลอยตาม ม. 90

ผรอง – ผถกควบคม เจาพนกงาน ผมสวนไดเสย และผอนเพอ

ประโยชนของผถกควบคม

การขอ ขอตอศาลอาญาทมอ านาจพจารณาการคมขงโดยมชอบ

เมอไดรบค ารอง ศาลตองไตสวนฝายเดยวโดยดวน และเมอม

มล ตองเรยกผคมขงมาชแจงโดยพลน

ถาผคมขงไมอาจแสดงใหศาลเหนไดวาเปนการคมขงโดยชอบ

ใหศาลปลอยทนท

171

ถาในระหวางทถกคมขง ถกทรมาน หรอทารณกรรม

ผถกท ารายหรอทารณกรรม จะรองขอคาสนไหมทดแทนจากเจา

พนกงานไดหรอไม

หากพจารณาในมาตรา 90 ไมมกฎหมายใหอ านาจไว เพราะม.

90 เปนเรองการขอใหปลอยในกรณคมขงโดยมชอบ แตการทคมขงชอบแตมการท ารายหรอทรมาน จงตองใชหลกในมาตรา

32 วรรคทายของ รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ.

2550

172

มาตรา 32 วรรคทาย รธน.

ในกรณทมการกระท าทกระทบตอสทธและเสรภาพตาม

วรรคหนง (เสรภาพในชวตรางกาย) ผเสยหาย พนกงาน

อยการ หรอบคลอนใดเพอประโยชนของผเสยหาย มสทธ

รองตอศาลเพอใหสงระงบ หรอเพกถอนการกระท าเชนวา

นน รวมทงจะก าหนดวธการตามสมควรหรอเยยวยาความ

เสยหายทเกดขนดวยกได

173

กระบวนการรองขอ

ผมสทธรองขอ - ผทไดรบความเสยหายจากการละเมดตอสทธในชวต

รางกาย

พนกงานอยการ

บคคลอนใดเพอประโยชนของผเสยหาย

รองขอตอศาล นาจะเปนศาลในคดอาญา

ระยะเวลา ไมไดก าหนด

174

อ านาจศาล

ศาลมอ านาจสงใหระงบ หรอเพกถอนการกระท าทละเมดสทธและ

เสรภาพของผเสยหาย

ก าหนดวธการตามสมควรเพอเยยวยาความเสยหายได

ดงนน มาตรการในมาตรา 32 จงเปนการเยยวยาเพอไมใหเกดการกระท าละเมดอกและเปนการชดเชยความเสยหาย

สวนมาตรการในม. 90 ป.ว.อ. เปนกรณทปลอยใหพนจากการคมขง

ปจจบนยงไมมระเบยบของศาล แตอยการมระเบยบในการด าเนนการ

ตามม. 32 น

175

การปลอยชวคราว

ผตองหามสทธไดรบการปลอยชวคราวเปนหลก

หลกประกนตองไมเรยกเกนสมควร ใชบคคล

เปนหลกประกนได(มฉะนนจะท าใหคนยากไร

ไมมโอกาสไดรบการปลอยชวคราว)

การปลอยชวคราวเปนการเยยวยาความ

ผดพลาดกรณอาจจบผดตวได

176

กรณปลอยชวคราว

ประธานศาลฎกาไดออกขอบงคบของประธาน

ศาลฎกา วาดวยหลกเกณฑ วธการ และเงอนไข

เกยวกบการเรยกประกนหรอหลกประกนในการ

ปลอยชวคราวผตองหาหรอจ าเลยในคดอาญา

พ.ศ. 2548

177

การขอใหปลอยชวคราว

โดยหลก ถกควบคมโดยใคร ขอปลอยชวคราวทผนน

ม. 106

แตกรณขอศาล หากขอศาลสง อาจยนทศาลสงหรอศาล

ชนตนกได

ผมอ านาจสงปลอยชวคราว ตองเปนผมอ านาจควบคม

หรอขง

178

เหตของการอนญาต

ก าหนดไวใน ม. 107 และ ม. 108

โดยหลกตองไดรบการปลอยชวคราว

และใหผอนญาตใชดลพนจในการสงตามเกณฑของ

ม. 108 และสามารถก าหนดเงอนไขทปฏบตได

การสงตองสงโดยเรว จะเรยกหลกประกนเกน

สมควรไมได

179

กฎหมายเปดโอกาสใหพยานส าคญรองขอเพอ

คดคานการประกนได

นอกเหนอจากการคดคานของเจาพนกงาน

เพอเปนการปองกนการยงเหยงกบพยานหลกฐาน

และการคมครองพยาน

180

กรณไมอนญาตใหประกน

ตองเปนเหตทก าหนดไวใน ม. 108/1

หลบหน ยงกบพยาน กอเหตราย ไมเชอหลกประกนหรอ

ผประกน ปลอยแลวกอใหเกดความเสยหายแกการสอบสวน ไต

สวนมลฟองหรอพจารณา

ตองแจงใหผขอทราบและผตองหาหรอจ าเลย พรอมดวยเหตผล

กรณค าสงศาล อทธรณได แตถาเปนค าสงของเจาพนกงานไมม

กรณอทธรณแตไมหามขอใหม

181

คดทตองมประกน

กฎหมายก าหนดให คดทมโทษจ าคกเกนหาปขนไป ทตองม

ประกน

สวนคดอน ๆ ไมตองมกได

ปจจบนมแนวปฏบตใหใชหลกประกน เปนหลกทรพยหรอ

บคคลได

การเรยกหลกประกนตองไมสงเกนไป

ใชหลกประกนในชนสอบสวนมาเปนหลกประกนชนศาลได

182

ระยะเวลาทใหประกน ม. 113

ชนเจาพนกงานมก าหนดไว แตศาลไมมก าหนดเวลา

ชนเจาพนกงาน ตองปลอยชวคราวไมเกนสามเดอน ถา

เกนสามเดอนแตมเหตจ าเปน ปลอยไดอกรวมแลวตอง

ไมเกนหกเดอน

หลงจากพนหกเดอน หากมความจ าเปนตองควบคม ตอง

น าตวมาศาลเพอขอฝากขง แมวาจะยงไมครบก าหนด

ควบคมตาม ม. 87 วรรคสามกตาม

183

กรณบงคบตามสญญาประกน

เมอผดสญญาประกน (ผประกนไมอาจน าผตองหาหรอจ าเลย

มาสงใหไดตามก าหนด)

ถาเปนสญญาประกนของพนกงานสอบสวน ฟองศาลขอบงคบ

ถาเปนสญญาประกนของศาล ศาลพพากษาปรบไดโดยไมตอง

ฟอง

หลกการบงคบตามสญญา ใชหลกแพง และสามารถอทธรณขอ

ลดไดหากมพฤตการณทจะขอเชน ตดตามตวมาไดภายหลง

184

กรณผประกนไมช าระคาปรบตามสญญาประกน

ถาเปนกรณพนกงานสอบสวน ตองด าเนนการบงคบคด

ตามหลก ว.แพง

กรณศาล ด าเนนการโดยพนกงานอยการ และใหหวหนา

ส านกงานประจ าศาลยตธรรมเปนเจาหนตามค าพพากษา

ทจะขอหมายบงคบคดตอศาล

185

สญญาประกนระงบ และการคนหลกประกน

สญญาประกน ระงบ เนองจากเหต น าตวมาคน ผตองหา

หรอจ าเลยตาย หรอนายประกนตาย คดขาดอายความ

(เหตอน)

เมอระงบแลว ใหคนหลกประกนแกผยนประกนหรอ

ทายาท

186

การคนบคคล

การคนบคคล กระท าได 3 กรณ

คนบคคลหลงจบ ตามมาตรา 85

คนบคคลในทรโหฐาน ตาม มาตรา 100 สงสยวาม

ของทตองการคนซกซอนในรางกาย

คนบคคลในทสาธารณะ ตามมาตรา 93

187

คนบคคลหลงจบ ม. 85

การคนตวบคคลหลงจบนน พนกงานฝายปกครอง

หรอต ารวจผจบหรอรบตวผถกจบไวมอ านาจคนตว

และสามารถยดสงของทอาจใชเปนพยานหลกฐานได

การคนตองกระท าโดยสภาพ

คนผหญงตองใหหญงอนเปนผคน

188

คนบคคลในทสาธารณะ

โดยหลกหามคน เวนแตพนกงานฝายปกครองหรอต ารวจเปนผคน

เมอมเหตอนควรสงสยวาผน นมสงของในครอบครองเพอใชในการ

กระท าความผด หรอซงไดมาโดยการกระท าความผด หรอซงมไว

เปนความผด

ไมตองมหมายคน

คนยานพาหนะ ในทสาธารณะ ด าเนนการตาม ม. 93

แตถาเปนการคนยานพาหนะทจอดในบาน ด าเนนการตาม ม. 92

189

คนในทรโหฐานโดยไมมหมายคน

พนกงานฝายปกครองหรอต ารวจเปนผคนและมเหต 5ประการ

มเสยงรองหรอพฤตการณวามเหตราย

กระท าความผดซงหนาในทรโหฐาน

กระท าความผดซงหนาแตหนเขาไปหลบในทรโหฐาน

มพยานหลกฐานหรอสงของซอนอยหากเนนชาไปจะถกยกยาย

หรอท าลาย

เจาบานเปนผถกจบ

190

กรณคน ตาม ม. 92 (4) ผคนตองท าบนทก

รายละเอยดของสงของทคนไดและเหตแหงการคน

มอบใหเจาบาน และตองรายงานใหผบงคบบญชา

เหนอขนไปทราบ

ถาเปนการคนทรโหฐานโดยมหมายคน ตองท า

บนทกเชนเดยวกนแตไมตองมเหตผลในการเขาไป

โดยไมมหมายคน

191

ขนตอนการคนทรโหฐาน

ขอเขาคน โดยแสดงนาม และหมายคน

ถาไมยอมใหเขาไป สามารถท าลายประตหรอสงกดขวางได

ถาไมไดคนตอหนาเจาบาน ตองหาพยานในการคนอยางนอย

สองคน (ถาเปนไปได)

การคนตองสภาพ ไมใหกระจดกระจาย และเจาของหรอผ

ครอบครองตองอ านวยความสะดวก หากขดขวางอาจถกไล

ออกไปหรอควบคมไวได

192

คนสงใด ตองหาเฉพาะสงนน เวนแตพบความผดซงหนา

หรอเปนการคนโดยไมจ ากดสง

คนไดหรอไม ตองท าบนทกและใหเจาบานลงลายมอชอไว

ถาไมยอมลงลายมอชอ ใหบนทกไว

เมอไดของใหยดและหบหอตตราไว หรอท าให

เครองหมายไวเปนส าคญ

รายงานการคนไปยงผออกหมาย

193

คนกรณพเศษ ม. 105

จดหมาย โทรเลข ไปรษณยบตร เอกสารใด ทผตองหาหรอ

จ าเลยตดตอกบบคคลภายนอกหรอบคคลภายนอก (ยกเวน

ทนายความ) ตดตอกบผตองหาหรอจ าเลย และยงอยใน

ความครอบครองของไปรษณย

พนกงานสอบสวนเสนอขอใหศาลสงใหนายไปรษณยสงมาได

กรณทระหวางรอค าสง ผบ.ตร.หรอผวาฯ มอ านาจขอใหนาย

ไปรษณยเกบเอกสารไวกอนเพอรอค าสงได

194

การคนตวเพอตรวจทางวทยาศาสตร

หลกการเดมการเจาะเลอดไปตรวจ ท าไมได เพราะเปนการใชก าลง แตในปจจบนมมาตรา 131/1 ก าหนดใหท าไดหากไดรบความยนยอมจากผถกคน แตถาในชนสอบสวนตองเปนกรณทมอตราโทษจ าคกเกนกวาสามป ในกรณทผจะตองถกตรวจไมยอมใหตรวจคนตว โดยไมมเหตอนสมควร จะบงคบตรวจไมได แตกฎหมายใหสนนษฐานในทางทเปนโทษแกผไมยอมนน

สวนการตรวจคนตวหญง ตองใหพนกงานผตรวจทเปนหญงเปนผตรวจคน

195

การดกฟงทางโทรศพท สออเลกทรอนกส

ปจจบนใน ป.ว.อ. ไมม

แตในกฎหมายพเศษม เชน ปปส. ปปง. กรมสอบสวนคดพเศษ

แตตองขออนมตจากอธบดศาลอาญา หรออธบดศาลแพง หรอ

พรบ.การกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550

แตมแนวโนมทจะมการออกกฎหมายรบรอง โดยเฉพาะในเรอง

องคกรอาชญากรรม หรออาชญากรรมคอมพวเตอร

196

ความผดฐานดกฟงโทรศพทหรอสออเลกทรอนกส

โดยมชอบ

เปนความผดทตามประกาศ คปค. ฉบบท 21

1 ผใด ดกฟง ใชประโยชน เปดเผย ซงขอความทม

การตดตอทางโทรศพทหรอเครองมอสอสารใด โดย

ไมมอ านาจโดยชอบดวยกฎหมาย ตองระวางโทษ

จ าคกไมเกนหาป หรอปรบไมเกนหนงแสนบาท

หรอทงจ าทงปรบ

197

2. ผใดรบร ขอความทไดมาจากการกระท าความผด

ตามขอ 1 ใชประโยชนหรอเปดเผยขอความนนตอ

ผอน โดยไมมอ านาจโดยชอบดวยกฎหมาย ตอง

ระวางโทษจ าคกไมเกนหาป หรอปรบไมเกนหนง

แสนบาทหรอทงจ าทงปรบ

198

เทาตามทบญญตไวในความผดตาม

ขอ 1 หรอขอ 2 แลวแตกรณ 3. ผใด

ใชใหผอนกระท าความผดตามขอ 1

หรอขอ 2 ตองรบโทษเพมขนเปนสอง

199

4. ถาผกระท าความผดเปนผรบใบอนญาตใหบรการโทรศพท

หรอบรการสอสาร หรอเปนผรบสมปทานดงกลาว นอกจากตอง

รบโทษตามขอ 1 ขอ 2 หรอขอ 3 แลวแตกรณแลว ให

ใบอนญาตหรอสมปทานนนสนสดลงดวย

ทงนตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษา

เปนตนไป

ประกาศราชกจจานเบกษา เลมท 123 ตอนท 98 ก.

วนท 24 กนยายน 2549

200

การขอคนของกลางในคดอาญา

ก าหนดใหขอคนไดตามมาตรา 55/1 ในชนสอบสวน

มหลกเกณฑก าหนดไวในกฎกระทรวงก าหนดวธการขอ

คนสงของทเจาพนกงานยดไวไปดแลรกษาหรอใช

ประโยชนพ.ศ. 2553

ราชกจจานเบกษา เลม 127 ตอน 32 ก วนท 14 พ.ค. 2553

201

ผมสทธขอคน ไดแก เจาของหรอผมกรรมสทธ หรอผมสทธใน

การใช หรอครอบครอง (เชนผเชา) หรอยดหนวง หรอสทธ

เรยกรองอนเชน ผใชเชาชอ ทายาทผมสทธรบมรดกหรอ

ผจดการมรดก

วธการ ตองยนค ารองโดยแสดงหลกฐานการมสทธ เชน

หลกฐานความเปนเจาของ หรอการเชาเปนตน และในค ารอง

ตองระบสงของทจะขอคน เหตผลความจ าเปนในการขอคน

และความเรงดวน ระยะเวลาทจะขอคนและสถานททเกบรกษา

202

ยนตอใคร ถาคดอยในการสอบสวนของพนกงานสอบสวนใหยนตอ

พนกงานสอบสวน แตถาส านวนการสอบสวนสงไปยงพนกงานอยการ

แลวใหยนตอพนกงานอยการ

การพจารณาค าขอของพนกงานสอบสวนหรอพนกงานอยการ

ตองสงค ารองโดยไมชกชา

การสงคนตองไมกระทบตอการใชสงของนนเปนพยานหลกฐานใน

ภายหลง ซงหมายความวาหากเหนวาอาจจะไมไดมาหรอท าให

สงของนนเสยหายจนไมสามารถน ามาพสจนความผดไดกตองไม

อนญาตใหคน

203

จะตองแจงใหผมสทธยนค าขอและผตองหาหรอผเสยหาย

ทราบถงการยนค าขอคน

การใชดลพนจในการพจารณาสง จะตองพจารณาเหตเหลาน

ประกอบกน

เหตผลความจ าเปนและความเรงดวนในการน าไปดแลรกษาหรอ

ใชประโยชน

ความเสยงภยหรอความเสยหาย สญหาย หรอถกท าลายหรอ

ปลอมหรอแกไข

204

จะตองแจงใหผมสทธยนค าขอและผตองหาหรอผเสยหาย

ทราบถงการยนค าขอคน

การใชดลพนจในการพจารณาสง จะตองพจารณาเหตเหลาน

ประกอบกน

เหตผลความจ าเปนและความเรงดวนในการน าไปดแลรกษาหรอ

ใชประโยชน

ความเสยงภยหรอความเสยหาย สญหาย หรอถกท าลายหรอ

ปลอมหรอแกไข

205

ความนาเชอของหลกประกน

ระยะเวลาทน าไปดแล

ค าคดคานของผมสทธยนขอ ผตองหาหรอผเสยหาย

พฤตการณตางๆ แหงคด

206

ในกรณทมผขอคนโดยอางสทธหลายคน พนกงานสอบสวน

หรอพนกงานอยการตองก าหนดใหมการพสจนสทธกอนม

ค าสง หรอในบางกรณทผขอมสทธแตตางกน เชนระหวาง

สทธในฐานกรรมสทธ กบสทธอนๆ จะคนแกผมสทธ

เหนอกวาได

ในการคนนน อาจคนโดยไมมหลกประกนได หากเปน

พยานหลกฐานทไมใชพยานส าคญในคดหรอราคาไมสง

207

แตถาเปนสงของอน พนกงานสอบสวนหรอพนกงานอยการจะสงคนโดย

ไมมประกน (ไมตองท าสญญาประกน แตตองใหสาบานหรอปฏญาณวา

จะน ามารสงคน) หรอ มประกน (ตองท าสญญาประกน) หรอมประกน

และหลกประกน(ท าสญญาและมหลกประกน) กได ตามทเหนสมควร

ในการเรยกหลกประกนนน และการก าหนดเงอนไขในการดแลรกษา

จะตองมความเหมาะสมกบความส าคญของพยานหลกฐานและมลคาของ

สงนน และตองไมสรางภาระแกผยนค ารองจนเกนควรแกกรณ ทงนการ

ก าหนดมลคาสงของใหค านงถงราคาประเมนของทางราชการหรอมลคา

หรอราคาตามราคาทองตลาด

208

หลกประกนทจะน ามาวางนน อาจเปนเงนสด ทดนมโฉนดหรอหนงสอ

รบรองการท าประโยชน หรอทดนและสงปลกสราง หองชด พนธบตร

รฐบาลไทย หนหรอหนก หรอหลกทรพยอนเชนฉลากออมสน ในรบเงน

ฝากประจ า เปนตน

การใชหลกประกนนนสามารถใชบคคลเปนประกนแทนการน า

หลกประกนมาวางได โดยเปนผมต าแหนงหนาทการงานและมรายได

แนนอนและมความสมพนธกบผยนค ารอง เชนเปนคนในครอบครวหรอ

นายจางหรอญาตใกลชด โดยมหลกฐานการรบรองเงนเดอนจากตน

สงกดและสามารถประกนในวงเงนไดไมเกนสบเทาของเงนเดอน หรอ

รายไดเฉลยตอเดอน

209

การท าหลกฐานกอนสงมอบ กอนทจะสงมอบสงของ

ใหแกผรองขอ หากเปนพยานหลกฐานส าคญในคด

พนกงานสอบสวนหรอพนกงานอยการจะตองท าบนทก

รายละเอยด รองรอย ต าหนรปพรรณ ของสงของ

ถายภาพ หรอด าเนนการอยางใดทท าใหเปนการยนยน

ความถกตองแทจรงของเอกสาร และใหผรบมอบสงของ

ลงลายมอชอในบนทกนน

210

การท าหลกฐานกอนสงมอบ กอนทจะสงมอบสงของ

ใหแกผรองขอ หากเปนพยานหลกฐานส าคญในคด

พนกงานสอบสวนหรอพนกงานอยการจะตองท าบนทก

รายละเอยด รองรอย ต าหนรปพรรณ ของสงของ

ถายภาพ หรอด าเนนการอยางใดทท าใหเปนการยนยน

ความถกตองแทจรงของเอกสาร และใหผรบมอบสงของ

ลงลายมอชอในบนทกนน

211

การสงของคน เมอไดรบสงของไปแลว ผรบมอบจะสงของคน ดงน

ผรบมอบผดเ งอนไขในการไดรบอนญาต พนกงานสอบสวนหรอ

พนกงานอยการสงใหสงคน

พนกงานสอบสวนหรอพนกงานอยการแจงใหสงคนเพราะเหต มความ

จ าเปนตองใชในการสอบสวนหรอการแสดงหลกฐานในศาล หรอผรบ

มอบผดสญญาการดแลหรอผดสญญาประกน คดถงทสดหรอเสรจ

เดดขาดแลวและศาลมค าพพากษาหรอค าสงใหรบหรอใหสงมอบแกผอน

มการน าสงของไปใชกระท าผดอก หรอตองคนแกเจาของผมสทธ

เหนอกวา หรอครบก าหนดวาในการขอคน และในกรณทมเหตอนเพอ

ปองกนมใหสงของนนสญหายหรอท าลาย

212

ผรบอนญาตประสงคจะขอคนเอง กอนครบก าหนด

การขอรกษาสงของตอ ในกรณทไดรบอนญาตใหน าสงของ

ไปดแลภายในเวลาก าหนดแตผรบอนญาตเหนวามความ

จ าเปนตองขออนญาตน าไปใชหรอดแลรกษาตอไป กรณน

ผรบอนญาตมสทธยนค าขอตอพนกงานสอบสวนหรอ

พนกงานอยการขอดแลรกษาตอไปไดแตตองยนกอนครบ

ก าหนดเวลาไมนอยกวา 7 วน ซงการสงอนญาตหรอไมกเปนไปตามหลกเกณฑในการพจารณาขางตน

213

214

การสอบสวน

มหลกเกณฑทก าหนดไวใน ภาคสอง โดย

แบงเปนสองสวน คอ

สวนแรก การสอบสวนสามญ

สวนทสอง การชนสตรพลกศพ

215

การสอบสวนสามญ

แยกออกได เปน

หลกทวไป

การรวบรวมพยานหลกฐาน

การปฏบตตอส านวนการสอบสวน

การประสานงานระหวางพนกงานสอบสวนและพนกงาน

อยการ

216

หลกทวไป

การสอบสวนเปนเงอนไขในการฟองคดของพนกงานอยการ

ค ารองทกขเปนเงอนไขในการสอบสวนในคดความผดอนยอม

ความได

การสอบสวนโดยชอบดวยกฎหมาย พนกงานอยการจงมอ านาจ

ฟอง

การรองทกขตองชอบดวยกฎหมาย การสอบสวนจงจะชอบ

217

การสอบสวนโดยชอบ หมายถง

ผสอบสวนเปนพนกงานสอบสวนตามทกฎหมาย

ก าหนด

มเขตอ านาจสอบสวน

ด าเนนการสอบสวนชอบดวยประมวลกฎหมายวธ

พจารณาความอาญา

218

ประเดนเรองการสอบสวนชอบดวยประมวลกฎหมายวธ

พจารณาความอาญานนตองระวงวา ไมใชขดตอกฎหมายแลวจะ

ท าใหการสอบสวนเสยไปทงหมด แตเปนการขดในขอ

สาระส าคญ

จบไมชอบ คนไมชอบ ใหประกนเกนหกเดอน ควบคมเกน

ก าหนดเวลาทกฎหมายก าหนด

พนกงานสอบสวนผรบผดชอบไมไดสรปความเหนเสนอ

พนกงานอยการ

219

ไมแจงขอหาและรายละเอยดใหแกผตองหา

ไมจดใหมบคคลตามมาตรา 134/2 ใหแกผตองหาทเปนเดกอายไมเกนสบแปดป หรอแกพยานทเปนเดกอายไมเกนสบแปดป

ไมจดใหมทนายความตามมาตรา 134/1 หรอใหทนายความอยดวยในระหวางสอบสวนปากค า ตามมาตรา 134/3

บนทกส านวนการสอบสวนแบบเดยวกนและขอความเดยวกนแก

พยานหรอผเสยหายทเปนความผดกรรมเดยวกน วาระเดยวกน

220

สอบสวนลาชา ไมตอเนอง

สอบสวนไมเปนธรรม

ไมแจงสทธแกผตองหา ตามทก าหนดไวในม. 7/1

ไมจดหาลามใหกรณตองจดหาตาม ม. 13

ดกฟงทางโทรศพท หรอกระท าโดยการชกจง ขเขญใหสญญา

เพอใหการ

221

หลกพจารณา

ถาการกระท านน กระทบตอสทธของผตองหาหรอจ าเลย

เปนการสอบสวนทเสยไป

แตถาการกระท านนเปนเพยงการผดระเบยบ ไมเสยไป

222

เงอนไขในการฟองรอง

ถามความตายเกดขนในคดนน ตองมการชนสตรพลกศพตามท

ก าหนดไวใน ม. 148-150

และถาการชนสตรพลกศพไมเสรจ กฎหมายหามมใหฟองคด

ตอศาล

เหตผล เพราะถอวาการชนสตรพลกศพเปนสวนหนงของการ

สอบสวน ดงนนตราบใดทการชนสตรไมเสรจ กเทากบการ

สอบสวนยงไมเสรจจงฟองไมได

223

ถาการชนสตรไมชอบดวยกฎหมายหรอไมมการชนสตรพลก

ศพ

ผลเปนอยางไร

การสอบสวนไมชอบ

การชนสตรไมชอบ

พนกงานอยการไมสามารถฟองคดได

พนกงานอยการฟองคดได

224

การรองทกขและการด าเนนการหลงรองทกข

หลกเกณฑ ก าหนดไวใน ม. 123, 124

รองตอใคร พนกงานสอบสวน พนกงานฝายปกครอง

หรอต ารวจ ระดบต ากวาหรอสงกวาพนกงานสอบสวน

รองอยางไร วาจา หนงสอ

กลาวรายละเอยด และตองรองโดยมเจตนาใหพนกงาน

สอบสวนด าเนนคดกบผกระท าผด

225

เมอรบค ารองทกขแลว ตองท าบนทกค ารองทกข

ถาเดกอายไมเกน 18 ปรองทกข การบนทกตองสอบปากค าใหน ามาตรา 133 ทวมาใช เวนแตมเหตจ าเปนไมอาจรอนกจตวทยาหรอนกสงคมสงเคราะห ผทเดกไววางใจหรอ

พนกงานอยการไดและเดกไมประสงคจะใหมบคคลดงกลาว ให

รบค ารองทกขเหมอนกรณทวไปได ม. 124/1

ด าเนนการสอบสวนตามทมค ารองทกข เวนแตจะเขากรณตาม

ม.124

226

ในกรณทเปนความผดตอสวนตว ตองพจารณาดวย

วาคดขาดอายความรองทกขหรอไม

อายความรองทกข ในความผดตอสวนตว คอ 3 เดอนนบแตวนร เรองและรตวผกระท าความผด

227

ความผดฐานกระท าความรนแรงในครอบครว ก าหนดใหเปน

ความผดอนยอมความได และมอายความรองทกขไว สามเดอน

นบแตผถกกระท าดวยความรนแรงในครอบครว อยในวสยและ

มโอกาสรองทกขได หากไมอาจรองทกขได ใหพนกงาน

เจาหนาทรองทกขแทน

หลกเกณฑและวธการกลาวโทษมลกษณะเดยวกน

228

การสอบสวนตองท าเอง

โดยหลกการสอบสวนตองด าเนนการสอบสวนโดย

พนกงานสอบสวนตามกฎหมาย

ยกเวน

สงประเดนไปสอบสวน

การใดทเลกนอย เชน พมพมอ เปนตน

229

การสอบสวนสามญ

เวลา สถานทในการสอบสวน

ใหเรมสอบสวนโดยมชกชา

การสอบสวนตองกระท าโดยรวดเรว ตอเนอง และเปน

ธรรม

สอบสวนสถานทใดกไดตามแตทจะเหนสมควร

แตถาเปนการสอบสวนเดกอายไมเกนสบแปดป ตอง

กระท าในททเหมาะสมและเปนสดสวน

230

สงใหไปตรวจรางกายภายใน

ใหเปาลมเพอตรวจแอลกอฮอล

เจาะเลอดไปตรวจ ดงเสนผมไปตรวจหาดเอนเอ

การตรวจพสจนทางนตวทยาศาสตร

ใชหลกกฎหมายตามมาตรา 131/1

มหลกวาตองไดรบความยนยอมและตองกระท าโดยท าใหเกด

ความเจบปวดนอยทสด

231

การรวบรวมพยานหลกฐานทวไป

รวบรวมพยานหลกฐานทกชนด ทอาจใชพสจนความผด

เพอทราบขอเทจจรง และเพอใหรตวผกระท าความผด

และพสจนความผดหรอความบรสทธของผตองหา

ขอหามตามรฐธรรมนญ ปฏบตตอผตองหาหรอจ าเลย

เยยงผกระท าความผดไมได เชน ประจาน น าเสนอขาวใน

ท านองผดแลว เปนตน

232

อ านาจรวบรวมพยานวตถ พยานเอกสาร

ม. 132 (1)-(4) ตรวจ ตวผตองหา ตวผเสยหายเมอยนยอม ตรวจททาง พมพลายมอ

ลายเทา

ตรวจรางกายผหญง ตองใหเจาพนกงานหญงเปนผตรวจและหญงขอให

มผทอยดวยในการตรวจได มาตรา 132 (1) วรรคสอง คน ทรโหฐานหรอทสาธารณะ

เรยก ใหบคคลสงเอกสาร หรอมาใหการ

ยดสงของไวเปนพยานหลกฐาน (แตอาจคนกอนไดกอนคดถงทสดหรอ

ปลอยชวคราวสงของทยดไดโดยมประกนหรอไมมประกนได)

233

การสอบสวนพยานบคคล

มหลกเกณฑใน ม. 133 , 133 ทว 133 ตร

หลกการ พยานตองเบกความ เวนแตจะเปนการใหการทเปน

ปฏปกษแกตนเอง

พยานไดรบการคมครองทจะใหการดวยความสมครใจ

มขอหามพดใหทอใจ

มมาตรการคมครองพยานในพรบ.คมครองพยานในคดอาญา

พ.ศ. 2546

234

พยานมสทธไดรบการปฏบตทเหมาะสมและได

คาตอบแทนการเปนพยาน

ก าหนดไวในกฎกระทรวง

235

การสอบสวนพยานหรอผเสยหายทเปนเดกอายไมเกนสบแปดป

แกไขตงแตป 2542 ฉบบท 20 และแกไขอกครงในป 2547 ฉบบท 22 ครงสดทายแกไขป 2550 ฉบบท 26

หลกการ ตองการคมครองผเสยหายหรอพยานทมอายไมเกน

สบแปดปใหสามารถใหการแกพนกงานสอบสวนไดโดยสมครใจ

และมผทคอยรบฟงอยางเขาใจ มมาตรการในการฟองกนการ

เผชญหนากบผตองหา และมมาตรการมใหใหการซ าหรอตก

เปนทรบร ในหมประชาชนเพอปองกนมใหเสยชอเสยง

236

คดทตองสอบปากค ากรณพเศษกรณเดกอายไมเกนสบแปดป

ความตอเกยวกบเพศ ชวตรางกายอนมใชชลมนตอส ความผด

เกยวกบเสรภาพ ความผดฐานกรรโชก ชงทรพย ปลนทรพยตามป.

อาญา

ความผดตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการ

คาประเวณ ความผดตามกฎหมายวาดวยมาตรการในการปองกน

และปราบปรามการคาหญงและเดก ความผดตามกฎหมายวาดวย

สถานบรการ

หรอคดความผดอนทมอตราโทษจ าคกซงเดกรองขอ

237

วธการถามปากค า

ใหแยกกระท าเปนสวนสดในสถานททเหมาะสมส าหรบ

เดก

ใหมนกจตวทยาหรอนกสงคมสงเคราะห บคคลทเดกรอง

ขอ พนกงานอยการ รวมอยดวยในการถามปากค าเดกนน

ในกรณทนกจตวทยาหรอนกสงคมสงเคราะหเหนวาเดก

คนใดหรอค าถามใด อาจจะมผลกระทบตอจตใจเดก

อยางรนแรง

238

ใหพนกงานสอบสวนถามผานนกจตวทยาหรอนกสงคม

สงเคราะหเปนการเฉพาะตามประเดนค าถามของพนกงาน

สอบสวนโดยมใหเดกไดยนค าถามของพนกงานสอบสวนและ

หามมใหถามเดกซ าซอนหลายครงโดยไมมเหตอนสมควร

เปนหนาทของพนกงานสอบสวนทจะแจงใหนกจตวทยาหรอนก

สงคมสงเคราะห บคคลทเดกรองขอ และพนกงานอยการทราบ

รวมทงแจงใหผเสยหายหรอพยานทเปนเดกทราบถงสทธตาม

วรรคหนงของม. 133 ทว ดวย

239

กรณชตว ใชเฉพาะพยานหรอผเสยหาย

ในกรณมความจ าเปนตองชตว พนกงานสอบสวนจดใหผเสยหายหรอ

พยานทเปนเดกอายไมเกนสบแปดป ชตวบคคลใด โดย

จดใหชตวในสถานททเหมาะสม และสามารถปองกนมใหบคคลทถกช

ตวเหนตวเดก

มบคคลตาม ม.133 ทวอยรวมดวย

ยกเวน มเหตจ าเปนไมอาจรอได และเดกไมประสงคจะใหรวม แต

พนกงานสอบสวนตองบนทกเหตไว

240

การชตวกรณผเสยหายหรอพยานอายเกนสบแปดป

สามารถกระท าได ในกรณทก าหนดไวในมาตรา 133 วรรคหา

หากมความจ าเปนตองจดใหผเสยหายหรอพยานยนยนตว

ผกระท าความผดในชนจบกมหรอชตวผตองหา ใหจดใหมการ

ยนยนตวในสถานททเหมาะสมและสามารถปองกนการเหนตว

ผเสยหายหรอพยาน โดยค านงถงความปลอดภยของผเสยหาย

หรอพยานเทาทเหมาะสมกบพฤตการณแหงกรณ เวนแต

ผเสยหายหรอพยานจะยนยอม และใหบนทกเหตนนไว

241

ในกรณจดใหมการชตวผทมอายไมเกนสบแปดปทเปนผตองหา

โดยบคคลอน มาตรา 133 ตรวรรคสอง

ถาผตองหาเปนเดกอายไมเกนสบแปดป จะเปนผถกชตว

ใหพนกงานสอบสวนจดใหมการชตวในสถานทท

เหมาะสมส าหรบเดก และสามารถปองกนมใหผตองหาท

เปนเดกนน เหนตวบคคลทจะท าการชตว

242

ขอสงเกต

ม. 133 ตร ไมไดก าหนดวา จะใชในคดใดเหมอนในม. 133 ทว แตใชค าวา ในกรณจ าเปน ดงนนหากพจารณาจากถอยค าใน

กฎหมาย จงไมมขอจ ากดในเรองประเภทตามม.133 ทว แตตองเปนเหตจ าเปน

ม. 133 ตรใหมนกจตวทยาหรอนกสงคมสงเคราะห พนกงานอยการ บคคลทเดกรองขอ อยดวยในการชตว แตไมมเรองการ

บนทกดวยภาพและเสยงแตตองจดสถานทเปนสวนสดและ

ปองกนมใหผถกชตวเหนเดก หรอเดกทเปนผถกชตวเหนคนช

ตว

243

การสอบสวนผเสยหายในคดความผดเกยวกบเพศ

ผเสยหายทเปนหญงในคดความผดเกยวกบเพศ มตอง

ไดรบการสอบสวนจากพนกงานสอบสวนหญง

เวนแต หญงนนจะยอมสอบสวนกบพนกงานสอบสวน

ชาย หรอมเหตจ าเปนอยางอน แตตองบนทกเหตไวใน

ส านวนการสอบสวน

บญญตไวในมาตรา 133 วรรคส

244

การสอบสวนผตองหา

มหลกเกณฑใน ม. 134 ม. 134/1 ม. 134/2

ม. 134/3 ม. 134/4 และม.135

มขนตอนดงน

1. แจงขอหาและรายละเอยด

2. ถามเรองทนายความและจดหาทนายความให

3. แจงสทธตาม ม. 134/4

245

อนญาตใหพบทนายความเปนการเฉพาะตว

สอบปากค าและถามค าใหการ อนญาตใหทนายความหรอบคคล

ทผตองหารองขอนงอยในการสอบปากค า

ถาใหการกจดไว ถาไมใหการกบนทกไว

หามมใหบงคบ ขเขญ ชกจง หลอกลวงหรอกระท าโดยมชอบ

เพอใหผตองหาใหการ

246

ผลของการทพนกงานสอบสวนฝาฝนหลกเกณฑ

บงคบ ขเขญ ชกจง ค ารบสารภาพรบฟงไมได

ไมแจงสทธตาม ม. 133/4 หรอไมจดทนายความให หรอไมใหมทนายความนงอยดวย ไมใหมบคคลตาม ม. 133 ทว รวมในการสอบปากค าเดกทเปนผตองหา ค าใหการรบฟงไมได

ไมแจงขอหา การสอบสวนไมชอบ

ไมแจงรายละเอยด ?

ไมยอมใหทนายความปรกษาเปนการเฉพาะตว ?

247

การประสานงานระหวางต ารวจกบพนกงานอยการ

เมอสอบสวนเสรจ พนกงานสอบสวนผรบผดชอบจะ

เปนผรวบรวมส านวนการสอบสวน

ถาไมใชพนกงานสอบสวนผรบผดชอบรวบรวม

ส านวนและเสนอความเหนตอพนกงานอยการ มผล

ท าใหการสอบสวนไมชอบ เพราะขดตอมาตรา 140

248

ส านวนทสงมาถงพนกงานอยการ แยกออกไดเปน

สองประเภท

ประเภทแรก ส านวนไมรตวผกระท าความผด

ประเภททสอง ส านวนรตวผกระท าความผด

รหรอไมรตว พจารณาไดจาก การทไมร วาผใดเปน

ผตองหา รแคชอไมไดตองรถงขนสามารถตามตวได

249

ส านวนไมรตวผกระท าความผด

คดโทษไมเกนสามป พนกงานสอบสวนผรบผดชอบ

งดการสอบสวน แลวสงพนกงานอยการ

คดโทษเกนสามป พนกงานสอบสวน เสนอ

ความเหนงดการสอบสวน

250

พนกงานอยการเมอไดรบส านวนไมรตว

ผกระท าความผด มอ านาจ

สงงดการสอบสวน

สงสอบสวนเพมเตม โดยสงใหพนกงาน

สอบสวนผรบผดชอบด าเนนการตามนน

251

ส านวนรตวผกระท าความผด

ถาเหนควรสงฟอง เสนอความเหนควรสงฟองและน า

ผตองหามาสงพนกงานอยการ

ถาเหนควรสงไมฟอง เสนอความเหนควรสงไมฟองตอ

พนกงานอยการ

คดเปรยบเทยบปรบแลว สงส านวนเปรยบเทยบปรบ

ตอพนกงานอยการ

252

การสงคดของพนกงานอยการ

มอ านาจสงในส านวนรตว ดงน

สงฟอง สงไมฟอง

สงสอบสวนเพมเตม สงใหสงพยานมาซกถาม

สงเกยวกบการจ ากดเสรภาพ: ควบคม ขอใหขง ปลอยชวคราว

253

คดทอยการจะสงฟอง แตอาจเปรยบเทยบได

สงใหพนกงานสอบสวนพยายามเปรยบเทยบ

แทนการสงตวมาฟอง

คดทเปรยบเทยบแลว หากเหนชอบดวยสงวา

เปรยบเทยบชอบ

ถาไมเหนดวย สงสอบสวนตอไป

254

การทบทวนค าสงไมฟองอยการ

ถาไมใชค าสงอยการสงสด

ถาเปน กทม. สง ผชวยผบ.ตร. รองผบ.ตร หรอ ผบตร.

ถาเปนตางจงหวด สง ผวาราชการจงหวด

ถาบคคลดงกลาวเหนชอบ เปนค าสงเดดขาดไมฟองคด

ถาไมเหนชอบ บคคลดงกลาวตองท าความเหนแยงแลว

สงใหอยการสงสดชขาด

255

อยการสงสด ชขาด เหนดวยกบผวาฯ

หรอผบ.ตร. สงอยการจงหวดเพอฟอง

อยการสงสด ชขาด เหนดวยกบพนกงาน

อยการ เปนค าสงเดดขาดไมฟองคด

256

ผลของค าสงเดดขาดไมฟองคด

หามสอบสวนใหม เวนแตจะมหลกฐานใหมทจะ

ฟองได

ไมหามผเสยหายทจะฟองคด

ผเสยหาย ขอทราบเหตผลของพนกงานอยการและ

ของพนกงานสอบสวนผรบผดชอบได

257

การชนสตรพลกศพ

มสองกรณทตองชนสตร

ตายผดธรรมชาต

ตายในระหวางการควบคมของเจาพนกงาน

หรอตายเพราะเหตเจาพนกงานซงอางวาปฏบต

ราชการตามหนาทท าใหตาย

258

ผมอ านาจชนสตร

พนกงานสอบสวนทองททศพนนอย

แพทยนตเวช หรอแพทยอน (โรงพยาบาล

สาธารณสข อาสาสมคร)

ถาเปนกรณ 150 วรรคสาม ตองมพนกงานฝาย

ปกครองระดบปลดอ าเภอขนไป และพนกงานอยการ

รวมในการชนสตร และหลงจากนน กสงใหอยการเพอ

ขอใหศาลไตสวนการตาย

259

กฎหมายใหพนกงานอยการรวมสอบสวนคดความตายตาม ม.

150 วรรคสาม

ม. 150 วรรคส เมอชนสตรพลกศพตามม. 150 วรรคสามแลวใหพนกงานสอบสวนแจงใหพนกงานอยการเขารวมท าส านวนการชนสตร

ใหเสรจภายในสามสบวนนบแตวนไดรบแจง และถาจ าเปนอาจขยายได

อกไมเกนสองครงๆ ละ สามสบวน แตตองบนทกเหตทขยายไวใน

ส านวนการชนสตรพลกศพ

ม. 155/1 การสอบสวนในกรณ ตาม ม. 155 วรรคสาม หรอในกรณทผตายถกกลาวหาวาตอสขดขวางเจาพนกงานซงปฏบตการตาม

หนาท ใหพนกงานสอบสวนแจงใหพนกงานอยการเขารวมการ

สอบสวนในการท าส านวนการสอบสวน

260

การท าส านวนการสอบสวนตามวรรคหนง ใหพนกงาน

สอบสวนเปนผรบผดชอบโดยพนกงานอยการอาจให

ค าแนะน า ตรวจสอบพยานหลกฐาน ถามปากค า หรอสง

ใหถามปากค า บคคลทเกยวของไดตงแตเรมการท า

ส านวนการสอบสวน นบแตโอกาสแรกเทาทพงกระท าได

ทงนตามหลกเกณฑทก าหนดไวในกฎกระทรวง

กฎกระทรวงก าหนดวธการสอบสวนรวมในมาตรา

155/1

กฎกระทรวงก าหนดหลกเกณฑและวธการเกยวกบการท าส านวน

สอบสวนรวมกนระหวางพนกงานสอบสวนกบพนกงานอยการพ.ศ.

2553

ขอ 3 ในการท าส านวนสอบสวน ใหพนกงานสอบสวนเปนผรบผดชอบ

การท าส านวน

สอบสวน และใหพนกงานสอบสวนและพนกงานอยการหารอกนตงแต

ชนเรมคดเพอก าหนดแนวทาง

ในการท าส านวนสอบสวน

261

ขอ 4 ในการท าส านวนสอบสวนรวมกน พนกงานอยการอาจด าเนนการ

ดงตอไปน

(1) ใหค าแนะน าแกพนกงานสอบสวนในการท าส านวนสอบสวน โดย

ท าเปนลายลกษณอกษรหรอดวยวาจากได ทงน ใหพนกงานสอบสวน

รวบรวมหรอบนทกค าแนะน าของพนกงานอยการไวในส านวน

สอบสวน

(2) แจงใหพนกงานสอบสวนทราบถงความประสงคจะตรวจสอบ

พยานหลกฐานหรอเรยกใหพนกงานสอบสวนน าพยานหลกฐานมาให

ตรวจสอบกได โดยพนกงานอยการตองลงลายมอชอในบนทกการ

ตรวจสอบพยานหลกฐานดวย

262

(3) รวมกบพนกงานสอบสวนในการถามปากค าผเสยหาย

ผตองหา พยาน หรอบคคลทเกยวของ โดยพนกงานอยการ

ตองลงลายมอชอในบนทกค าใหการของบคคลดงกลาวดวย

(4) ในกรณทพนกงานอยการมความประสงคจะใหมการถาม

ปากค าบคคลใดนอกเหนอจากบคคลทพนกงานสอบสวนจะ

ถามปากค า ใหพนกงานอยการสงใหพนกงานสอบสวน

ด าเนนการในกรณทพนกงานอยการรวมถามปากค า ให

พนกงานอยการลงลายมอชอในบนทกค าใหการของบคคล

ดงกลาวดวย

263

ขอ 5 การด าเนนการตามกฎกระทรวงน หากพนกงานสอบสวนและ

พนกงานอยการมความเหนไมตรงกน พนกงานสอบสวนหรอพนกงาน

อยการอาจท าความเหนของตนรวมไวในส านวนสอบสวนดวยกได

อยการตองเขารวมในทนท และเปนหนาทของต ารวจทจะตองแจงให

ทราบในโอกาสแรก

หากไมมาและจ าเปนสอบสวนไปกอนไดแตตองบนทกเหตไว

ประกาศในราชกจจานเบกษา เลม 127 ตอนท 37ก วนท 9 ม.ย.

53

264

265

กรณชนสตรแลวการตายไมไดเกดจากการกระท า

ความผด

พนกงานสอบสวน สงส านวนใหแกพนกงานอยการ และ

หากพนกงานเหนดวยใหสงใหแกผวาราชการจงหวด

เพอด าเนนการเปลยนแปลงทางทะเบยนบคคลใน

ทะเบยนราษฎร

ถาเปนผลจากการกระท าความผด สงพนกงานสอบสวน

ซงการสอบสวนตองมอยการรวมดวย

266

การชนสตร แพทยตองท ารายการการตรวจภายในเวลา

ก าหนด

ถาจ าเปนสามารถขยายไดแตตองแจงเหต

ในกรณของการไตสวนการตาย ศาลแจงวนนดใหทราบ

เปดโอกาสใหญาตเขามาซกถาม และหากไมม

ทนายความ ศาลตองตงให

267

ส านวนการไตสวนการตายของศาล เปนทสด แตไมตด

สทธทจะฟองเปนคดอาญาหรอคดแพงตอไป

กรณจ าเปน ผท าการชนสตรมอ านาจผาศพแลวแยกธาต

ไปตรวจ

เมอตรวจเสรจใหน ารายงานดงกลาวมารวมไวในส านวน

ถาศพฝงไวแลวกใหขดมาตรวจไดเวนแตจะไมจ าเปน

หรอจะเปนอนตรายแกอนามยของประชาชน