Cabo FISTERRA 4

A época do imperialismo

1. Os factores impulsores do imperialismo

2. Conquista, organización e explotación das colonias

3. Os grandes imperios coloniais

4. As consecuencias da colonización

06

Cabo FISTERRA 4

A época do imperialismo

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Introdución

• Etapa histórica que vai de 1870-1914. Coñecida coma a Idade do Imperialismo

• É unha etapa de gran crecemento e desenvolvemento económico

• A poboación europea aumenta en un tercio entre 1875-1913.

• Aparecen novas potencias industriais: Italia,Rusia,Xapón e USA

• Entre 1870-1914 diversa potencias europeas repártense África,

• Asia e Oceanía.

06

Cabo FISTERRA 4

1. Os factores impulsores do imperialismo

1.1. Causas económicas e demográficas

1.2. Os intereses políticos e estratéxicos

1.3. Motivacións ideolóxicas• Migracións europeas a finais do século XIX (mapa)

06

Cabo FISTERRA 4

A Europa dominante

• No derradeiro terzo do século XIX, a Segunda Revolución Industrial transformou a economía das principais potencias europeas.

• As innovacións técnicas, as novas formas de organización do traballo e o crecemento da banca permitiron un aumento da produción e do comercio e unha mellora dos transportes.

• Europa lanzouse ao dominio do mundo, aproveitando a súa superioridade técnica, financeira e militar.

• Os países máis avanzados ocuparon territorios en África e Asia, principalmente, e crearon imperios coloniais.

06

Cabo FISTERRA 4

1.2. As causas económicas e demográficas

• Os países de Europa necesitaban vender o excedente da súa produción. Debían mercar materias primas baratas.

• O crecemento europeo produciu un exceso de poboación que provocou dificultades para atopar traballo e tensións sociais.

• As fronteiras de Europa estabilizáranse a finais do século XIX e a expansión territorial debía facerse sobre rexións extraeuropeas.

• O nacionalismo conservador defendía a superioridade dalgunhas nacións e o dereito destas a impoñérense sobre outros pobos.

06

Cabo FISTERRA 4https://es.tiching.com/link/16996

Cabo FISTERRA 4

06

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

CRECEMENTO DA POBOACIÓN MUNDIAL(en millóns de habitantes)

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

“Las razas superiores poseen un derecho sobre las razas inferiores. Yo mantengo que ellas tienen un derecho, porque también tienen un deber El deber de civilizar las razas inferiores... J. Ferry, Discurso a la Cámara de los diputados, julio de 1885“En primer lugar, creo en el imperio británico y, en segundo lugar, creo en la raza británica. Yo creo que la raza británica es la más grande de las razas imperiales que el mundo haya conocido...; yo digo esto como una evidencia de los éxitos que nosotros hemos conseguido administrando las vastas posesiones ligadas a estas pequeñas islas.” Discurso de Joseph Chamberlain, 11 de noviembre de 1895“No son capaces de ejercer el gobierno propio. ¿Cómo podrían serlo?. No forman una raza capaz de gobernarse a sí misma...; este problema... es racial. Dios no ha venido preparando durante mil años a los pueblos teutónicos y de habla inglesa para una vana actitud de autocontemplación y autodeterminación. ¡No!. Nos ha convertido en organizadores magistrales del mundo para imponer el sistema allí donde reina el caos... Si no fuera por esta fuerza el mundo recaería en la barbarie y en la oscuridad. Y en toda nuestra raza Él señaló al pueblo norteamericano como la nación elegida para que dirija la regeneración del mundo.” Senador Beveridge, 1900

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Es un hecho incontestable que los negros tienen un cerebro más ligero y menos voluminoso que el de la especie blanca. Pero esta superioridad intelectual, ¿nos da a los blancos el derecho de reducir a la esclavitud a la raza inferior? Si los negros se acercan a ciertas especies animales por sus formas anatómicas, por sus instintos groseros, se alejan de ellos y se acercan a los blancos en otros aspectos (...). Están dotados de la palabra y gracias a la palabra podemos tener con ellos relaciones intelectuales y morales (...). La inferioridad intelectual de los negros, lejos de darnos el derecho de abusar de su debilidad, nos impone el deber de ayudarlos y protegerlos.“Negro”, artículo del Gran Diccionario Universal Larousse del siglo XX, 1872

RACISMO

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

2. Conquista, organización e explotación das colonias

2.1. Exploración e conquista

2.2. A organización colonial

06

Cabo FISTERRA 4

2.1. Exploración e conquista

• A mediados do século XIX, a busca dos europeos de territorios onde expandirse propiciou unha serie de viaxes científicas e exploracións xeográficas.

• Británicos e franceses realizaron as primeiras expedicións. Percorreron e cartografaron África central.

• Unha vez coñecido o territorio, a conquista foi rápida e doada.

• A superioridade militar e técnica europea era tan grande que a resistencia indíxena resultou bastante débil.

• Os europeos utilizaron as rivalidades internas entre as tribos e etnias dos territorios ocupados para enfrontalas entre si.

06

Cabo FISTERRA 4

2.2. A organización colonial

• A colonia era organizada para ser controlada e administrada pola metrópole. Podemos distinguir tres clases de colonias:

• Colonias de explotación. Nelas a metrópole dedicouse á explotación económica. Non tiñan goberno propio e os europeos exercían nelas unha política de ocupación.

• Colonias de poboamento. Eran colonias que recibían poboación branca que emigraba para establecerse de forma permanente.

• Protectorados. Eran territorios que, tras a ocupación europea, mantiveron a organización estatal, o goberno indíxena e un aparato administrativo propio.

06

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

3. Os grandes imperios coloniais

3.1. A “repartición de Mundo”

3.2. O Imperio británico

3.3. O Imperio francés

3.4. Outros imperios

3.5. Estados Unidos e Xapón• Os imperios coloniais (mapa)

06

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

3.1. A “repartición do Mundo”

Cabo FISTERRA 4

06

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Gran Bretaña

Holanda

FranciaHong Kong

Singapur

Cabo FISTERRA 4

06

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

HOLANDA E RUSIA

Cabo FISTERRA 4

3.5. Estados Unidos e Xapón

• Estados Unidos e Xapón foron as dúas únicas potencias extraeuropeas que iniciaron, a finais do século XIX, unha expansión colonial.

• Estados Unidos levouna a cabo en dúas direccións: cara ao Pacífico e cara ao Caribe.

• Xapón, apoiado por Gran Bretaña, interveu para deter o avance ruso na provincia chinesa de Manchuria, e ocupou as illas Kuriles, Corea e Formosa (Taiwán).

06

Cabo FISTERRA 4

Os imperios coloniais06

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Fin 1880 intervención limitada as costas (factorias)

A partir da Conferencia de Berlín (1885): Conquista total

Conflictos

Fashoda (1898)

Zulus, Boers (1898)

Congo (1885)

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

4. As consecuencias da colonización

4.1. O impacto da civilización europea

4.2. As transformacións económicas

4.3. Os cambios sociais e culturais

06

Cabo FISTERRA 4

4.1. A introdución de avances europeos nas colonias

• As potencias colonizadoras introduciron algúns avances nos territorios coloniais: portos, estradas, ferrocarrís, etc.

• Puxeron novas terras en cultivo e crearon industrias, aínda que todo iso fose en beneficio propio.

• A introdución de medidas hixiénicas e a construción de novos hospitais permitiron a redución das epidemias.

• Como consecuencia disto, a mortalidade descendeu e a poboación aumentou.

• Os europeos crearon escolas nun intento de aculturización, de impoñer as formas de vida dos colonizadores. Tamén se intentou impoñer o cristianismo e as crenzas occidentais.

06

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

PERO

PERO

PERO

Cabo FISTERRA 4

4.2. As transformacións económicas

• Nas colonias impuxéronse os intereses económicos dos colonizadores. A maioría da poboación indíxena quedou sometida e as súas condicións de vida empeoraron.

• Potenciáronse as grandes plantacións de produtos que beneficiaban a metrópole: cacao, café, algodón, froitas, etc.

• Os nativos debían traballar nas plantacións para subsistir, e ademais tiñan que comprar os alimentos, porque se impuxo unha economía monetaria e de mercado.

• A artesanía local arruinouse debido á competencia dos produtos industriais importados desde a metrópole, a prezos baratos e en grandes cantidades.

06

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

4.3. Os cambios sociais e culturais

• A estrutura social tamén cambiou como resultado da imposición dos novos modelos coloniais.

• As sociedades coloniais reflectían unha profunda segregación. Os funcionarios e colonos da metrópole adoitaban vivir en luxosas residencias, en contraste coa miseria dos indíxenas.

• O impacto da cultura occidental fíxolles perder a identidade ás culturas indíxenas.

06

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

Cabo FISTERRA 4

5. As causas da Primeira Guerra Mundial

5.1. Colonialismo e nacionalismo

5.2. Carreira de armamentos e alianzas

5.3. O estalido da guerra• Europa durante a Primeira Guerra Mundial (mapa)

06

Cabo FISTERRA 4

5.1. Colonialismo e nacionalismo

• Entre as causas do enfrontamento salientaron:

• A rivalidade entre as potencias coloniais.

• A exaltación nacionalista.

• O conflito dos Balcáns.

06

Cabo FISTERRA 4

5.2. Carreira de armamentos e alianzas

• O malestar existente entre as grandes potencias orixinou unha carreira de armamentos. Investiuse moito diñeiro en fabricar armas, construír barcos de guerra e adestrar as súas tropas.

• Así mesmo, todas as potencias se lanzaron a un complexo sistema de alianzas militares para prepararse para un posible enfrontamento.

• En 1882, Alemaña, Austria-Hungría e Italia asinaron a Tripla Alianza.

• Francia, temerosa do poderío militar alemán, aliouse con Rusia e mellorou as súas relacións con Gran Bretaña. As tres potencias acabaron asinando o Triplo Acordo (1907).

06

Cabo FISTERRA 4

5.3. O estalido da guerra

• O 28 de xuño de 1914 foi asasinado en Saraxevo o herdeiro do Imperio austrohúngaro, Francisco Fernando.

• Austria declaroulle a guerra a Serbia, convencida de que era o momento de acabar con ela e estender o seu dominio polos Balcáns.

• Rusia interveu para protexer a Serbia, e Alemaña, aliada de Austria, declaroulles a guerra a Rusia e a Francia.

• Os acontecementos precipitáronse, e nunha semana, os países foron declarándose a guerra.

• Gran Bretaña tamén o fixo cando, nas primeiras campañas militares, os exércitos alemáns invadiron Bélxica.

06

Cabo FISTERRA 4

Europa durante a Primeira Guerra Mundial06

Cabo FISTERRA 4

6. A Gran Guerra

6.1. A guerra de movementos

6.2. A guerra de trincheiras

6.3. A crise de 1917 e a fin da guerra

6.4. A guerra na retagarda

06

Cabo FISTERRA 4

6.1. A guerra de movementos

• Os exércitos alemáns atacaron Francia, entrando por Bélxica e Luxemburgo, para vencela rapidamente e poder dirixir logo todos os seus esforzos á fronte rusa.

• Ao principio esta táctica semellou funcionar pero os exércitos francés e inglés conseguiron reorganizarse e deter o avance do exército alemán na batalla do Marne.

• Na fronte oriental, os alemáns tamén avanzaron ao principio rapidamente, pero os rusos reaccionaron e chegaron ás fronteiras do Imperio austríaco.

06

Cabo FISTERRA 4

6.2. A guerra de trincheiras

• Tras os primeiros movementos, as frontes inmobilizáronse. Na fronte occidental abríronse trincheiras desde Suíza ata o mar do Norte e iniciouse unha fase dura de guerra.

• Fíxose necesaria a busca de novos aliados que achegasen máis soldados á guerra.

• En 1915, Italia interveu a favor dos aliados e Bulgaria e o Imperio turco axudaron as potencias centrais, sen que a guerra semellase ter un bando vencedor.

• En 1916, os alemáns lanzaron unha ofensiva para romper a fronte francesa, na batalla de Verdún.

06

Cabo FISTERRA 4

6.3. A crise de 1917 e a fin da guerra

• Durante 1917 triunfou en Rusia a Revolución bolxevique e os revolucionarios, preocupados polos seus problemas internos, asinaron a paz con Alemaña e retiráronse da guerra.

• O abandono de Rusia foi compensado coa intervención de Estados Unidos que, despois do afundimento do transatlántico Lusitania por un submarino alemán, decidiu entrar en guerra.

• En 1918, na fronte Leste, británicos, franceses e italianos derrotaron a Austria e os seus aliados. O Imperio austrohúngaro e o turco pediron o armisticio e os combates cesaron.

• No Oeste, os alemáns foron derrotados. O 11 de novembro de 1918 asinouse o armisticio. En Alemaña proclamouse a república.

06

Cabo FISTERRA 4

6.4. A guerra na retagarda

• A Primeira Guerra Mundial foi un conflito de novo tipo pola mobilización de moitos recursos e pola implicación da poboación, civil e militar.

• Os medios técnicos, en transporte e armamento, ocasionaban moitos mortos, mutilados e demasiada destrución.

• Os contendentes reconverteron as súas industrias para fabricar armamento, pediron préstamos e substituíron a man de obra masculina por mulleres.

• Utilizáronse modernas técnicas de propaganda para mobilizar a opinión pública.

06

Cabo FISTERRA 4

7. A organización da paz

7.1. O Tratado de Versalles

7.2. Un novo mapa de Europa

7.3. A Sociedade de Nacións

06

Cabo FISTERRA 4

7.1. O Tratado de Versalles

• O tratado máis importante foi o da paz con Alemaña. Asinouse en Versalles e os vencedores impuxéronlle duras condicións:

• Declarábase Alemaña única culpable do estalido do conflito e obrigábaselle a pagar fortes reparacións de guerra.

• Desmantelábase case por completo todo o seu exército, así como a súa mariña e prohibíaselle rearmarse.

• Devolvíanselle os seus territorios de Alsacia e Lorena a Francia; Schleswig a Dinamarca; e dous cantóns a Bélxica. A Posnania e unha parte da Prusia occidental entregáronselle a Polonia.

06

Cabo FISTERRA 4

7.2. Un novo mapa de Europa

• Ademais do Tratado de Versalles, outra serie de tratados ocupáronse do resto de vencidos.

• O presidente de Estados Unidos, Wilson, propuxera que cada nación tiña dereito a formar un Estado independente.

• Os antigos imperios derrubáronse:

• O Imperio ruso perdeu case toda a súa costa no Báltico e cedeulle grandes extensións á nova Polonia.

• O Imperio turco desapareceu case por completo.

• O Imperio austrohúngaro desintegrouse e no seu lugar xurdiron novos Estados: Checoslovaquia, Hungría e Austria.

06

Cabo FISTERRA 4

7.3. A Sociedade de Nacións

• Por proposta do presidente Wilson creouse unha nova organización, a Sociedade de Nacións (SDN), que debía garantir a paz, fomentar a cooperación internacional, etc.

• A sede instalouse en Xenebra e quedaron establecidos dous organismos: a Asemblea e un Consello.

• Pero o panorama de destrución, miseria, débedas, etc., dificultou o labor da nova institución.

• O feito de que Estados Unidos non se integrase na SDN, nin tampouco moitos países descontentos cos resultados da paz, converteu a SDN nunha organización de vencedores.

06